BOHLER FRANKEN. KOPPE WIINGAARDEN GERECHTSHOF TE AMSTERDAM. Meervoudige strafkamer Terechtzitting van 7 en 12 mei 2009 Parketnummer: 23/000306-08 Pleitaantekeningen Van: mr. A.A. Franken en mr. C.H. Zuur In de strafzaak tegen: Willem Frederik HOLLEEDERBOHLER FRANKEN KOPPE WINGAARDEN INHOUDSOPGAVE 1 0 Waarheidsvinding en een eerlijk proces in de Kolbak-zaak Vanzelfsprekende uitgangspunten ter discussie: over een bijzondere strafzaak 3 Olierook, Teeven, Verpalen en Van der Meer: over “public officials” die uit de bocht zijn gevlogen 5 De invioed van de media en van beeldvorming: over obstakels voor de waarheidsvinding 2 Stuurloos meedobberen: over keuzes in het opsporingsonderzock 28 De tap als voorbeeld: over de inzet van bijzondere opsporingsbevoegdheden 37 ‘Transparantie en verantwoording: over het belang van tijdige, volledige en waatheidsgetrouwe verslaglegging 2 Beginselen van een goede procesorde: over getuigen, oude onderzoeken, parallelle onderzoeken en mensen die opvallend goed wegkomen 56 Het vertrek van een raadsman: over de herhaalde en stelselmatige inbreuk op het verschoningsrecht 63 Conclusie: ver de rechtsgevolgen 68 De zak Friedlinder (feit 6) yr ep Drie incidenten B Terug naar de jaren °90 74 Het onderzoek van het Kolbak-team 1 De Telegraaf en Van den Heuvel 98 Tot slot: wat het dossier Friedlander ons leert 991a 12 BOHLER FRANKEN KOPPE WIINGAARDEN 3 WAARHEIDSVINDING EN EEN EERLIJK PROCES IN DE KOLBAK- ZAAK Vanzelfsprekende uitgangspunten ter discussie: over een bijzondere strafzaak leder jaar komt wel een proces van de eeuw voorbij. De strafzaak tegen Willem Holleeder is slechts één van de zaken die de afgelopen jaren dat stempel hebben gekregen. Die aanduiding kan worden afgedaan als een uiting van een vluchtige, op effect gerichte beeldcultuur. Maar de uitdrukking “proces van de ecuw” kan ook worden gezien als een hyperbool. Door de stijlfiguur van de overdrijving te gebruiken, wordt immers duidelijk gemaakt dat we met een bijzondere strafzaak te maken hebben. Onmiskenbaar is de Kolbak-zaak bijzonder. In menig opzicht is in deze zaak afgeweken van de gebruikelijke patronen in en rondom een strafrechtelijk onderzock. Dat heeft ongetwijfeld ten dele te maken met de hoofdverdachte, Willem Holleeder. Hij was al eens, zo’n 25 jaren geleden, betrokken bij een bijzondere strafzaak: de geruchtmakende ontvoering van Heineken en diens chauffeur Doderer. Dat misdrijf en de nasleep daarvan zijn, mede door het boek dat Peter R. de Vries daarover schreef, onderdeel geworden van het collectieve geheugen. Die vaststelling is van belang. Zij maakt duidelijk dat de naam van Willem Holleeder welhaast automatisch een associatie met criminaliteit oproept en weinigen onberoerd laat. Afschuw en fascinatie strijden soms om voorrang, en aan uitgesproken belangstelling voor en (voor)oordelen over Willem Holleeder is in ieder geval geen gebrek. De overvloedige media-aandacht voor de Kolbak- zaak heeft dat alleen maar versterkt. Dat hij zijn straf voor de ontvoering al lang heefi uitgezeten, is in de publieke opinie van ondergeschikte betekenis. Er is zovee! over Willem Holleeder gezegd en geschreven, dat hij is uitgegroeid tot het gezicht van de vaderlandse poldermaffia. Of al die beweringen en speculaties overeenkomen met de feiten, is eigenlijk evenmin van belang. We zullen er bovendien toch niet met z’n allen naast zitten?