ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ Ο.Τ.Α.

, ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΤΟΠΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ.
ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΕ ΤΟΠΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Κυρίες και Κύριοι,

Στις μέρες μας, παράλληλα με την παγκόσμια οικονομική κρίση, ο κόσμος μας
βρίσκεται αντιμέτωπος και με μία εξίσου σημαντική κρίση, την περιβαλλοντική,
την οποία δε μπορούμε πλέον να αγνοούμε. Οι δύο αυτές κρίσεις
αναπόφευκτα θα οδηγήσουν στην αναθεώρηση των παραδοσιακών
αναπτυξιακών μοντέλων παγκόσμια. Έτσι και η χώρα μας καλείται να πάρει
αποφάσεις για πολλούς τομείς της οικονομίας, όπως αυτοί της ενέργειας και
της «πράσινης» οικονομίας.

Ο ρόλος των Ο.Τ.Α. στην κρίση αυτή είναι η εγγύηση της πρακτικής
λειτουργίας των πολιτικών που χαράσσονται σε κεντρικό και εθνικό επίπεδο.

Η συμβολή των Ο.Τ.Α στην προσπάθεια για την εξοικονόμηση ενέργειας, στη
μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, στη βελτίωση της
ενεργειακής αποδοτικότητας και στη διείσδυση των ΑΠΕ στην κατανάλωση
ενέργειας είναι πολυεπίπεδη και χρονοβόρα.
Το ζήτημα για τις καλές πρακτικές στον τομέα της ενέργειας στους Ο.Τ.Α. είναι
διττό: Από τη μία είναι όλες οι ενέργειες που κάνουν οι Ο.Τ.Α. για τα δημοτικά
κτίρια, τους κοινόχρηστους χώρους και τις μεταφορές, που τους ανήκουν και
βρίσκονται στην αρμοδιότητά τους και από την άλλη είναι η δημιουργία
πλαισίου στήριξης ιδιωτικών επενδύσεων για την «πράσινη
επιχειρηματικότητα».

Οι Ενέργειες και ο προγραμματισμός των Ο.Τ.Α. είναι ένα θέμα που από τη
μία μας «πληγώνει» γιατί αργήσαμε, από την άλλη τα τελευταία χρόνια ολοένα
και περισσότερο καταγράφονται θετικά αποτελέσματα και καλές πρακτικές:

• Κατ’ αρχήν το Πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ», το οποίο εκτενώς

παρουσιάστηκε χτες από το συνάδελφό μου στην Τεχνική Γραμματεία
του ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ κ. Αγερίδη. Ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα
 ενεργειακών παρεμβάσεων στα Δημοτικά κτίρια, στους Κοινόχρηστους
Χώρους, στις Μεταφορές και στις Τεχνικές Υποδομές των Δήμων, όπου
πολλοί Δήμοι υπέβαλλαν προτάσεις χρηματοδότησης και παράλληλα
ήταν η αφορμή και το κίνητρο να ασχοληθούν πιο αποτελεσματικά με
το θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας και τη χρήση νέων μορφών
ενέργειας.
• Επίσης η χρήση τεχνολογιών Α.Π.Ε. στην παραγωγή ενέργειας, που
διαφαίνεται να είναι και η μόνη λύση για τον περιορισμό των
περιβαλλοντικών προβλημάτων από τη χρήση πετρελαίου. Ο ήλιος, ο
άνεμος, η βιομάζα, η γεωθερμία και το νερό αποτελούν ανεξάντλητες
φυσικές πηγές ενέργειας, οι οποίες όντας πλέον οικονομικά και τεχνικά
εκμεταλλεύσιμες, μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά όχι μόνο στην
προστασία του περιβάλλοντος αλλά και σε μία γενικότερη ανοδική
οικονομική και αναπτυξιακή τροχιά με περιβαλλοντικές επιδόσεις.
Αξιοσημείωτες είναι οι προσπάθειες, που γίνονται στους Δήμους της
επικράτειας, αξιοποίησης των ανεξάντλητων αυτών φυσικών πηγών
ενέργειας. Έχουμε πολλά παραδείγματα καλών πρακτικών, ενδεικτικά
σας αναφέρω το παράδειγμα της Ηρακλειάς, ενός μικρού νησιού στις
Κυκλάδες όπου σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου
δημιουργήθηκε μία πλωτή μονάδα αφαλάτωσης ύδατος που λειτουργεί
με αιολική ενέργεια, περιέχει μια σειρά από επιστημονικές και
τεχνολογικές καινοτομίες καθώς πρόκειται για την πρώτη πλωτή
μονάδα αφαλάτωσης που λειτουργεί με ανεμογεννήτρια στον κόσμο και
μπορεί να παράγει μέχρι και 70 κυβικά μέτρα πόσιμου νερού
ημερησίως για το νησί.
• Άλλη μία καλή πρακτική αποτελεί η αξιοποίηση προγραμμάτων από το
ΕΣΠΑ για την υλοποίηση τεχνικών έργων με γνώμονα ή ακόμα και
παράλληλα με τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ενεργειακή αποδοτικότητα,
όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα «ΠΡΑΣΙΝΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ»,
οι μεγάλες αναπλάσεις, κ.λ.π. όπου αρκετοί Δήμοι της χώρας μας
κατέθεσαν τις προτάσεις τους και θα υλοποιήσουν ανάλογα τεχνικά
έργα, μειώνοντας τις πηγές της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της
 κλιματικής αλλαγής και αναβαθμίζοντας τις συνθήκες διαβίωσης στην
καθημερινότητα των πολιτών.
• Συμμετοχή Δήμων της επικράτειας στο πρόγραμμα της Γενικής
Γραμματείας Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας και
Οικονομικών, Πρότυπο Καινοτόμο Σχέδιο Ανάπτυξης (Π.Κ.Σ.Α.),
(Global Grants): «Οξυγόνο» - που αποτελεί Πρωτοβουλία Καινοτομικής
Ενδογενούς Ανάπτυξης. Στο σημείο αυτό να αναφέρω τη συμμετοχή
του Δήμου Αθηναίων που αφορά ολοκληρωμένες καινοτόμες δράσεις
με σκοπό την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών, ενεργειακών,
οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων της επιλεγμένης περιοχής
παρέμβασης και η οποία βραβεύθηκε.
• Οι ολοκληρωμένες παρεμβάσεις των Δήμων στα κτίριά τους που
περιλαμβάνουν την αντικατάσταση λαμπτήρων πυρακτώσεως με νέους
χαμηλής κατανάλωσης, την αντικατάσταση παλαιών κλιματιστικών με
νέα οικονομικότερης τεχνολογίας, τη βελτίωση μονώσεων και την
κατασκευή νέων βιοκλιματικών κτιρίων υπηρεσιών με αξιοποίηση ΑΠΕ
όπου είναι εφικτό. Αντίστοιχες επεμβάσεις υλοποιούνται και στους
κοινόχρηστους χώρους: δημοτικός φωτισμός με λάμπες νέας
τεχνολογίας, κ.λ.π. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρω ότι ο Δήμος
Αθηναίων εντάσσει τα «ψυχρά υλικά» και την τοποθέτηση υλικών
φιλικών προς το περιβάλλον στην πλειοψηφία των έργων που
υλοποιεί.
• Ένα άλλο ενδεικτικό παράδειγμα καλής πρακτικής αποτελεί η
απρόσμενα επιτυχημένη πορεία της ανακύκλωσης στους Δήμους.
Ενδεικτικά σας αναφέρω ότι στα πλαίσια του προγράμματος
ανακύκλωσης του Δήμου Αθηναίων
- 110 τόνοι υλικών συσκευασίας και χαρτιού συλλέγονται προς
ανακύκλωση καθημερινά από 3.000 μπλε κάδους, 25 κέντρα
ανταποδοτικής ανακύκλωσης, 150 κώδωνες χαρτιού, 20 κώδωνες
γυαλιού, 2.700 ειδικούς κάδους εσωτερικού χώρου ανακύκλωσης
χαρτιού.
 - Παράλληλα, λειτουργεί με τη χρήση της τηλεματικής τεχνολογίας
υπόγειο σύστημα ανακύκλωσης 5 ρευμάτων (σύμμεικτα, χαρτί, γυαλί,
μέταλλο και πλαστικό).
- 3.796 εγκαταλελειμμένα οχήματα αποσύρθηκαν για ανακύκλωση το
2008.
- 180 τόνοι ηλεκτρικών-ηλεκτρονικών συσκευών και λαμπτήρων
πυρακτώσεως συλλέγονται ετησίως σε μία βάση (container) και στους
100 ειδικούς κάδους που βρίσκονται σε σχολεία, αθλητικούς και
πολιτιστικούς συλλόγους, δημόσιους φορείς και εταιρείες.
- 350 κάδοι συλλογής μπαταριών έχουν τοποθετηθεί σε δημόσια και
ιδιωτικά κτήρια.
• Επίσης έχει ξεκινήσει η οργάνωση των Δήμων με μηχανισμό
παρακολούθησης της ενεργειακής κατανάλωσης σε δημοτικά κτίρια και
κοινόχρηστους χώρους με ταυτόχρονη θέσπιση στόχων μείωσης της
κατανάλωσης ενέργειας.

Οι Ο.Τ.Α. πρέπει να δημιουργήσουν πλαίσιο στήριξης ιδιωτικών επενδύσεων

για την «πράσινη επιχειρηματικότητα». Η βιωσιμότητα αυτών των
επιχειρηματικών δράσεων εξαρτάται άμεσα από τις αυτοδιοικήσεις πρώτου και
δεύτερου βαθμού, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στην:
• Ανάπτυξη Επιχειρηματικών δραστηριοτήτων αξιοποίησης της
τοπικότητας και του περιβάλλοντος.
• Ενέργειες προβολής της εφαρμογής των ΑΠΕ σε τοπικό επίπεδο.
• Αγορές και ανακαινίσεις διατηρητέων και εγκαταλελειμμένων.
• Κατασκευή υποδομών, που σχετίζονται με τη βιώσιμη ανάπτυξη.
• Δημιουργία Οικο-τουριστικών διαδρομών.
• Δημιουργία ειδικής υπηρεσίας σε όλες τις περιφέρειες της χώρας για
την χρηματική ενίσχυση επιχειρηματικών κινήσεων από τους ΟΤΑ (πχ
ΣΔΙΤ) που θα έχουν στόχο την προστασία και την ανάπτυξη των
οικοσυστημάτων της περιοχής τους.
• Ενίσχυση των πράσινων προμηθειών.
Για να μπορέσουν όμως να πραγματοποιηθούν όλα τα παραπάνω χρειάζεται
να περάσουμε από το στάδιο της συνειδητοποίησης στο στάδιο της ενεργούς
δράσης. Αυτό είναι που μας λείπει σήμερα. Το ενδιαφέρον στην κοινή γνώμη
υπάρχει. Πρέπει εμείς να δώσουμε τα απαραίτητα εργαλεία, ώστε από τη
θεωρία να περάσουμε στην πράξη. Για την μετάβαση αυτή χρειάζεται η
ανάπτυξη της περιβαλλοντικής συνείδησης, αντικείμενο στο όποιο η
Αυτοδιοίκηση μπορεί να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Μεταξύ άλλων σας
αναφέρω:

• Λειτουργία «Κέντρων Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης» στους Δήμους και

στις Νομαρχίες.
• Δημιουργία δημοτικών γραφείων εθελοντών για το περιβάλλον, κάτι
που σε πολλούς Δήμους έχει αρχίσει και υλοποιείται.
• Οργάνωση δράσεων στα σχολεία και σε Δημοτικά κτίρια με στόχο την
ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα περιβάλλοντος. (πχ
διαγωνισμοί ζωγραφικής, έκθεσης, φωτογραφίας, μουσικής, βίντεο με
θέματα οικολογίας).
• Διάδωση της υιοθεσίας και της συνεχούς οικολογικής μέριμνας
ευαίσθητων περιοχών (ακτές, δάση, πάρκα, λίμνες) από τοπικές
κοινωνικές ομάδες (σύλλογοι, πρόσκοποι, ομάδες εθελοντών) με
οργανωμένες δεντροφυτεύσεις και άλλες ενέργειες.
• Συμμετοχή με ίδια μέσα αλλά και με εθελοντές σε εκστρατείες για το
καθάρισμα και την περιφρούρηση δασών, ρεμάτων, περιοχών με
ρύπανση και απόρριψη σκουπιδιών, μπαζών και άχρηστων
αντικειμένων.
• Αγορές - ανταλλαγές οικοπέδων για δημιουργία μικρών ελεύθερων
χώρων πρασίνου σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.

Κυρίες και Κύριοι Σύνεδροι,

Σχεδόν ενάμιση μήνα πριν, στις 22 Ιουλίου, πραγματοποιήθηκε η

πολυδιάστατη έρευνα Τhermopolis 2009 που χρηματοδότησε ο Ευρωπαϊκός
Οργανισμός Διαστήματος.
Από τα πρώτα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν, μιας και ξεκινά από ειδική
επιτροπή επιστημόνων ανάλυση και έρευνα με βάση τα στοιχεία που
συλλέχθηκαν, μία από τις θερμικές κάμερες που έστρεψαν προς τον
Παρθενώνα Έλληνες και ξένοι επιστήμονες έδειξε ότι η θερμοκρασία των
μαρμάρων της Ακρόπολης έφτανε και ξεπερνούσε τους 54 βαθμούς Κελσίου.
Ένας από τους 42 επίγειους σταθμούς μέτρησης που χρησιμοποιήθηκαν στην
έρευνα κατέγραφε στην άσφαλτο της οδού Πατησίων θερμοκρασία 66
βαθμών Κελσίου. Την ίδια στιγμή ο αέρας της πόλης είχε θερμοκρασία 38
βαθμούς Κελσίου και ταυτόχρονα το πρώτο και μοναδικό ελληνικό ερευνητικό
αεροσκάφος που ανήκει στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης πετούσε
πάνω από την Ανατολική Αττική, μετρώντας στη λίμνη του Μαραθώνα
θερμοκρασία 26 βαθμών Κελσίου.

Και δεν είναι μόνο η Αθήνα. Οι πόλεις μας δέχονται την ηλιακή ακτινοβολία
στο υπεριώδες και ορατό φάσμα, η οποία συσσωρεύεται στα υλικά από τα
οποία είναι κατασκευασμένα τα σπίτια, τα δημόσια κτίρια και οι δρόμοι. Στη
συνέχεια, η ακτινοβολία απελευθερώνεται ως θερμότητα στην ατμόσφαιρα
όμως η θερμότητα αυτή φαίνεται πως είναι τόσο μεγάλη, με αποτέλεσμα να
παρατηρείται τεράστια διαφορά στη θερμοκρασία του αέρα.

Οι Ο.Τ.Α., όπως έχουν αποδείξει και στο παρελθόν και σε άλλα ζητήματα,
μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο και σε αυτό το μεγάλο πρόβλημα της
εποχής μας. Η ΚΕΔΚΕ και ο Πρόεδρός της Νικήτας Κακλαμάνης, καθορίζουν
το θέμα της ενέργειας και της περιβαλλοντικής «συνείδησης» ως το
σημαντικότερο ζήτημα στους Ο.Τ.Α. Ας εργαστούμε λοιπόν σε αυτή την
κατεύθυνση, για να μπορέσουμε να αποδώσουμε στις επόμενες γενιές ένα
περιβάλλον καθαρότερο, πιο φιλικό και υγειές.