• Birgə yaşayışın tarazlığa nə kimi təsiri var...?

Ə.ƏLIYEV ADINA 204 SAYLI ORTA

MƏKTƏBIN XI “V” SINIF ŞAGIRDLƏRI
 Müəllimin tapşırığı bizdə çox
böyük maraq oyatdı...

Görəsən hər il Görəsən

Doğrudan
məhəlləmizdə Yaşadığım məhəlləmin
da, görəsən
bitən meyvə şəhərin təbii təbii
təbiətdə
ağaclarının mühitinin mühitinin
tarazlıq
sayı niyə vəziyyəti təbii
nədən
azalmaq necədir? tarazlığa
pozulur?
üzrədir? təsiri varmı?
 Bunun üçün biz belə bir plan
qurduq:
1) Yaşlı əhali arasında sorğu aparaq...

2) Problemin həlli yollarını araşdırmaqdan

ötrü lazımı instansiyalara müraciət edək...

3) İnternetdən məlumat və şəkillər yığaq...

4) Əldə etdiyimiz məlumatlara əsasən

təqdimat hazırlayaq...
Yaşı 45-50-dən yuxarı olan qonşulara
belə sual verdik:
30-45 il bundan qabaq məhləmizin görünüşü necə idi?

Keçmişdə (1970) İndi (2009)

Təmiz idi havası Toz və dumanlıdır

Çox idi Yaşıllıq azalıb

Çox idi Tut ağacı azalıb

Çox idi Alça ağacı tək-tük qalıb

Köhnə çəkilən şəkillərdə də deyilənlərin təsdiqini gördük...

 Yaşadığımız məhəllənin
havasının tozluluğunu öyrənmək
istədik.
Bunun üçün eyni ölçülü Tədqiqatlarımızı bir
rəngsiz, yapışqanlı lent müddət
parçasından istifadə (1 saatdan 1 neçə saata
edirik. Lent parçalarını qədər ) təkrarlayırıq .
ucu işlənmiş kibrit çöpü (1 gündə)
və ya sancaqla yapışqanlı
üzü yuxarı olmaqla Hər bir lent parçasını
tədqiq olunan sahəyə yapışqanlı üzü yuxarı
bərkidirik. Nümunələr 1 tərəfə olmaqla lupa ilə
saatdan çox havada baxırıq. Oradakı toz
saxlanılır. hissəciklərini sayırıq.
 Toz hissəciklərini
TOZ HİSSƏCİKLƏRİNİN sayırıq:
1 GÜNDƏ SAYI
№ Nümunə Nümunə Nümunə
Müşahidə 1
Şəhər parkı Yaşayış massivi
2 (Saat
Otaq küçə
3 (saat Cəmi
(Saat 12.00- 14.00-
yeri 10.00-
küçə
64 -14%
13.30-dək) 15.30- (1 gün)
11.30-dək) dək)
228 Yaşayış
48% massivi
Otaq
1. Şəhər parkı 12 20 32154 64
26 33%
5%

2. Yaşayış
Toz 34 1 ayda
massivi sayı
hissəciklərinin 52 68 hissəciklərinin
Toz 154 sayı 1 ildə
(binalar
5000 arasındakı
4620 90000
83220

80000
ərazi)
4000 70000
56210
3.3000 Otaq 9 2840 8 60000 9 26
50000
(Mənzil
1920 və ya sinif 40000
2000
otağı) 720
30000
23360

1000 20000 9490

4. Çoxhərəkətli küçə 54 76 10000 98 228
0 0
şəhər parkı yaşayış massivi otaq küçə Şəhər parkı Yaşayış massivi Otaq Küçə
 Araşdirmalarımızdan
Nə qədər ki, toz hissəciklərini tutub saxlayan ağacların sayını azaltsaq, bir
o qədər
Göründüyü dəyaşayış
kimi ətrafı toz –duman
massivi basar. Təbiiküçədə
və çoxhərəkətli tarazlıq pozular...
toz hissəciklərinin
sayı günbəgün artır, mühit pisləşir.

Meyvə ağaclarının budaqlarını qırmayaq, çünki bizdən sonrakı uşaqlar da

Bu da yaşıllığın azlığı,
onlarınməişət tullantılarının
bəhrəsini çoxluğu təbii tarazlığın
görməlidirlər...
pozulmasına gətirib çıxarır.

Qərara aldıq
Ağacların ki, sinif adından
budaqlarının yerli bələdiyyəyə
vəhşicəsinə və Təhsil
qırılması (bəhrəsini Nazirliyinə
yığarkən) məktub
onları məhv
yazaq; - “Qoy hər il məktəbi bitirən edir.
şagirdlər öz yaşadığı ərazidə hərəyə bir
ağac əksinlər.”

“Yaşıllaşma” aksiyasına qoşulaq ki, ağaclar bizi bu toz hissəciklərindən

qorusun.
Bu “Yaşıllaşma” aksiyasına digər rayonda yaşayan məktəblilərin də
qoşulmasını çağırırıq...!!!
 İstifadə etdiyimiz mənbələr
• Biologiya dərsliyi- 11-ci sinif
• Yaşıl Paket-materialları
• İnternet resursları:

• Q. Mustafayev “Ekologiyanın əsasları”