∆ΕΗ Α.Ε.

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

1. ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ............................................................................................... 1-1

1.1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ....................................................................................................... 1-1
1.2. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ.............................................................................................. 1-4
1.3. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ..................................................................................... 1-5
1.4. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ ................................................................................ 1-6
1.5. ΣΧΕ∆ΙΟ ΚΛΕΙΣΙΜΑΤΟΣ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 1-
9
1.6. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ........................................................................................ 1-11
1.7. ∆ΥΝΗΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ.................................................. 1-12
1.8. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ............................................................. 1-16
1.9. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ............................... 1-18

Πίνακας 1.1-1: Ανάπτυξη Ορυχείων Πτολεµαΐδας και αντίστοιχα εκµεταλλεύσιµα αποθέµατα

λιγνίτη από 1.1.2010 µε αντίστοιχες σχέσεις εκµετάλλευσης και ποιοτικά χαρακτηριστικά λιγνίτη,
ανά λιγνιτικό πεδίο.......................................................................................................................... 1-3
Πίνακας 1.4-1: Βασικά χαρακτηριστικά της επιφανειακής µεθόδου εκµετάλλευσης συνεχούς
όρυξης, µεταφοράς και απόθεσης µε σύστηµα βαθµίδων, που εφαρµόζεται στα Λιγνιτωρυχεία
Πτολεµαΐδας.................................................................................................................................... 1-7
Πίνακας 1.5-1: Υφιστάµενες χρήσεις γης στην περιοχή ιδιοκτησίας της ∆ΕΗ Α.Ε..................... 1-10

Σχήµα 1.1-1: ∆ιάγραµµα εξέλιξης εκσκαφών, παραγωγής λιγνίτη και σχέσης εκµετάλλευσης των
Ορυχείων Πτολεµαΐδας, κατά τα έτη 1957-2008............................................................................ 1-2

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ i
ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

1. ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

1.1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η παρούσα «Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Ορυχείων Πτολεµαΐδας, Ν. Κοζάνης»

αφορά στην εκτίµηση των δυνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την επιφανειακή
εκµετάλλευση και περιβαλλοντική αποκατάσταση των Ορυχείων Πτολεµαΐδας Ν. Κοζάνης της
∆ΕΗ Α.Ε.. Η Μελέτη εκπονήθηκε µε βάση τα νεότερα κοιτασµατολογικά δεδοµένα, σύµφωνα µε
τα οποία για την ορθολογική αξιοποίηση του συνόλου των λιγνιτικών αποθεµάτων καθίσταται
αναγκαία η αναθεώρηση των τελικών ορίων των λειτουργούντων Ορυχείων καθώς και ο
επανασχεδιασµός της ανάπτυξής τους. H περιοχή µελέτης βρίσκεται στο Νοµό Κοζάνης, όπου από
το 1957 η ∆ΕΗ Α.Ε. έχει αναπτύξει ευρεία εξορυκτική δραστηριότητα για την εκµετάλλευση των
λιγνιτικών κοιτασµάτων της περιοχής.

Τα Ορυχεία της Πτολεµαΐδας αναπτύσσονται βόρεια της Κοζάνης και νότια της Πτολεµαΐδας. Τα
εκµεταλλεύσιµα αποθέµατα µε βάση τις σηµερινές τεχνικοοικονοµικές συνθήκες ανέρχονται σε
926x106 t από 1.1.2010 (βλ. Χάρτη 1, Παράρτηµα Ι). Η έναρξη των εκσκαφών στα Ορυχεία
Πτολεµαΐδας έγινε το έτος 1957 (ορυχείο Κύριου Πεδίου). Η λεκάνη Πτολεµαΐδας αποτελεί τµήµα
της επιµήκους νεογενούς λεκάνης, η οποία ξεκινά από το Μοναστήρι της Π.Γ.∆.Μ. (FYROM) και
διαµέσου της Φλώρινας, Αµυνταίου και Πτολεµαΐδας φθάνει µέχρι την Κοζάνη.

Στην παρούσα φάση, η µεταλλευτική δραστηριότητα στα Ορυχεία Πτολεµαΐδας αναπτύσσεται σε

τρία (3) πεδία: στο Κύριο Πεδίο, που περιλαµβάνει το Ορυχείο Μαυροπηγής και το Ορυχείο
Ανατολικής Επέκτασης Κοµάνου, στο Πεδίο Καρδιάς, που περιλαµβάνει το Ορυχείο Νοτιοδυτικού
Πεδίου – Υψηλάντη και το Ορυχείο Οικισµού Κοµάνου και στο Νότιο Πεδίου, που περιλαµβάνει
το Ορυχείο Νοτίου Πεδίου.

Στο διάγραµµα του Σχήµατος 1.1-1 παρουσιάζεται η εξέλιξη των συνολικών εκσκαφών, της
παραγωγής λιγνίτη και της σχέσης εκµετάλλευσης από το 1957 έως το 2008. Συνολικά, από την
έναρξη της εκµετάλλευσης στα Ορυχεία Πτολεµαΐδας έως το τέλος του 2009, οι συνολικές
εκσκαφές ανήλθαν σε 4.931,86x106 m3 και η παραγωγή λιγνίτη σε 1.189,89x106 t.

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-1

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Συνολικές εκσκαφές (x106 m3.)

Λιγνίτης (106 t.)
Σχέση εκµετάλλευσης (m3 αγόνων/t λιγνίτη)

Σχέση εκµετάλλευσης (m3 αγόνων/t λιγνίτη)

Σχήµα 1.1-1: ∆ιάγραµµα εξέλιξης εκσκαφών, παραγωγής λιγνίτη και σχέσης εκµετάλλευσης
των Ορυχείων Πτολεµαΐδας, κατά τα έτη 1957-2008

Στο πλαίσιο του προτεινόµενου Έργου η εκµετάλλευση των Ορυχείων Πτολεµαΐδας θα συνεχιστεί
µε στόχο µεταξύ των άλλων την αξιοποίηση των συνολικών κοιτασµάτων λιγνίτη που βρίσκονται
στην ευρύτερη περιοχή των οικισµών Μαυροπηγής και Ποντοκώµης (Νοτιοδυτικό Πεδίο) και
τα οποία ανήκουν στην ίδια λιγνιτοφόρο λεκάνη µε τα υφιστάµενα υπό εκµετάλλευση λιγνιτικά
κοιτάσµατα.

Σηµειώνεται ότι, η µελέτη αυτή αφορά το σύνολο των αποθεµάτων των ορυχείων Πτολεµαΐδας,
και έχει εκπονηθεί µε δεδοµένη την πλήρη εξάντλησή τους σύµφωνα µε την υφιστάµενη
στρατηγική της ∆ΕΗ Α.Ε. Με βάση τις σηµερινές προβλέψεις της ∆ΕΗ Α.Ε., η εξάντληση των
λιγνιτικών αποθεµάτων των Ορυχείων Πτολεµαΐδας προβλέπεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος της
δεκαετίας του 2050.

Στον Πίνακα 1.1-1 παρουσιάζονται ανά λιγνιτικό πεδίο των Ορυχείων Πτολεµαΐδας
συγκεντρωτικά τα αποθέµατα λιγνίτη και οι αποµένουσες συνολικές εκσκαφές µέχρι εξάντλησής
τους (2010-τέλος δεκαετίας 2050). Ο πίνακας περιλαµβάνει, επίσης, τις αντίστοιχες σχέσεις
εκµετάλλευσης και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των αποµένοντων αποθεµάτων λιγνίτη.

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-2

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Πίνακας 1.1-1: Ανάπτυξη Ορυχείων Πτολεµαΐδας και αντίστοιχα εκµεταλλεύσιµα αποθέµατα λιγνίτη από 1.1.2010 µε αντίστοιχες σχέσεις
εκµετάλλευσης και ποιοτικά χαρακτηριστικά λιγνίτη, ανά λιγνιτικό πεδίο
ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΙΜΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕΣΗ ΤΕΦΡΑ ΜΕΣΗ ΜΕΣΗ ΚΑΤΩΤ.
ΕΚΣΚΑΦΕΣ
ΟΡΥΧΕΙΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΛΙΓΝΙΤΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΕΠΙ ΞΗΡΟΥ ΥΓΡΑΣΙΑ ΘΕΡΜΟΓ. ∆ΥΝΑΜΗ
(106 m3)
(106 t) (m3/t) (%) (%) (kcal/kg)
Πεδίο Μαυροπηγής 174,1 831,0 3,9 29,2 56,6 1280
Ανατολική Επέκταση Κοµάνου –
ΚΥΡΙΟ ΠΕ∆ΙΟ
Ορυχείο Κοµάνου 5,0 34,0 6,0 31,5 53,1 1239
Σύνολο Κύριου Πεδίου 179,1 865,0 4,0 29,3 56,5 1279
Νοτιοδυτικό Πεδίο - Υψηλάντη 324,0 2051,0 5,5 27,7 55,5 1410
ΠΕ∆ΙΟ ΚΑΡ∆ΙΑΣ Οικισµός Κοµάνου 15,0 77,0 4,3 27,8 56,8 1330
Σύνολο Πεδίου Καρδιάς 339,0 2128,0 5,4 27,7 55,6 1406
ΝΟΤΙΟ ΠΕ∆ΙΟ Ορυχείου Νότιου Πεδίου 407,9 2910,0 6,3 28,4 55,7 1300
ΣΥΝΟΛΟ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ 926,0 5903,0 5,5 28,3 55,8 1335

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-3

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Από τον ως άνω πίνακα προκύπτουν τα ακόλουθα συµπεράσµατα:

¾ Τα περισσότερα παραµένοντα αποθέµατα λιγνίτη εντοπίζονται στο Νότιο Πεδίο, στο
Ορυχείο Νοτίου Πεδίου (407,9x106 t).
¾ Σηµαντικά αποθέµατα λιγνίτη αποµένουν και στο Πεδίο Καρδιάς (339,0x106 t), το
µεγαλύτερο τµήµα των οποίων εντοπίζονται στο Ορυχείο Νοτιοδυτικού Πεδίου –
Υψηλάντη (324,0x106 t), και τα υπόλοιπα 15,0x106 t στο Ορυχείο Οικισµού Κοµάνου.
¾ Στο Κύριο Πεδίο τα αποµένοντα αποθέµατα λιγνίτη ανέρχονται συνολικά σε 179,1x106 t
και τα οποία εντοπίζονται σχεδόν εξ ολοκλήρου στο Ορυχείο Μαυροπηγής (174,1x106 t),
ενώ τα υπόλοιπα 5,0x106 t εντοπίζονται στο Ορυχείο Ανατολικής Επέκτασης Κοµάνου.

Αρµόδιοι για το περιεχόµενο της παρούσας Μελέτης είναι εκ µέρους της ∆ΕΗ Α.Ε., ο κος Θ.
Μπασιώτης, ∆ιευθυντής ∆/νσης Μελετών και Ανάπτυξης Ορυχείων και η κα Φανή Βρούζη,
∆ιευθύντρια ∆/νσης Περιβάλλοντος Ορυχείων και εκ µέρους της Οµάδας Μελέτης ο κ. Άρης
Τσακαρισιάνος, Σύµβουλος Περιβάλλοντος, Κάτοχος Μελετητικού Πτυχίου Κατηγορίας 27,
Περιβαλλοντικές Μελέτες, Τάξης Γ΄, Εταίρος και ∆ιαχειριστής της εταιρείας ECHMES Ltd.

1.2. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ

Με την υλοποίηση του Έργου εξασφαλίζεται η παράταση του παραγωγικού χρόνου λειτουργίας
των ορυχείων και των ΑΗΣ Πτολεµαΐδας, µε τη βιώσιµη αξιοποίηση νέων λιγνιτικών αποθεµάτων,
της τάξης των 180x106 t λιγνίτη, που τεκµηριώνουν τεχνικοοικονοµικά την κατασκευή και
λειτουργία νέας σύγχρονης Λιγνιτικής Ατµοηλεκτρικής Μονάδας Πτολεµαΐδας V ισχύος
550-660 MW στην περιοχή Πτολεµαΐδας. Η λειτουργία της νέας Μονάδας έχει σχεδιαστεί
αξιοποιώντας τις Βέλτιστες ∆ιαθέσιµες Τεχνικές (Β.∆.Τ.), µε δυνατότητα µελλοντικής
εγκατάστασης συστήµατος δέσµευσης διοξειδίου του άνθρακα (RFCCS), και καλύτερο καθαρό
βαθµό απόδοσης (≥41,5%). Η λειτουργία της νέας Μονάδας θα επιτρέψει τη σταδιακή διακοπή
λειτουργίας και καθαίρεση ΑΗΣ παλαιότερης τεχνολογίας συµβάλλοντας έτσι τα µέγιστα στη
σηµαντική µείωση των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου της χώρας τόσο σε τοπικό όσο και εθνικό
επίπεδο. Με βάση τα παραπάνω γίνεται κατανοητό πως η υλοποίηση του εξεταζόµενου Έργου
συµβάλλει καθοριστικά στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασµού της χώρας και στη
µείωση των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.

Άλλωστε, η σκοπιµότητα υλοποίησης του προτεινόµενου Έργου τεκµηριώνεται και από το

σκεπτικό που αναπτύσσεται στην Α.Ε.Π.Ο. Ορυχείου Μαυροπηγής (Β-∆υτικό Πεδίο) (ΚΥΑ
142453/753/23.02.2006) σύµφωνα µε το οποίο: «Το γεγονός ότι η ύπαρξη πλούσιων κοιτασµάτων
λιγνίτη στην περιοχή του έργου καθιστά την εκµετάλλευσή τους, αφ’ ενός µεν, µοχλό της οικονοµικής
ανάπτυξης της χώρας και ειδικότερα της περιοχής, και, αφ’ ετέρου, λόγω του ότι το εξεταζόµενο
λιγνιτωρυχείο αποτελεί συνέχεια / αντικατάσταση άλλων που βρίσκονται υπό εξόφληση ή ήδη έχει
ολοκληρωθεί η εκµετάλλευσή τους, η εκµετάλλευση του εν θέµατι ορυχείου καθίσταται αναγκαία και

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-4

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

επιτακτική για τη συνέχεια τροφοδοσίας του ΑΗΣ Πτολεµαΐδας, τη συνολική ηλεκτροπαραγωγή της
χώρας και ως εκ τούτου συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι δηµοσίου συµφέροντος».

Για την αξιοποίηση των εν λόγω κοιτασµάτων απαιτείται η άµεση απαλλοτρίωση των οικισµών
Ποντοκώµης και Μαυροπηγής, η κήρυξη της οποίας θα γίνει αµέσως µε την έκδοση της Απόφασης
Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για το έργο «ΜΠΕ επέκτασης προς τα ∆υτικά
Λιγνιτωρυχείων Μαυροπηγής και Ν∆ Πεδίου Πτολεµαΐδας Λ.Κ.∆.Μ., ∆ΕΗ Α.Ε.» (Α.Π. κατάθεσης
146660/12.02.10, ∆/νση Περιβ. Σχεδ. Υ.ΠΕ.Κ.Α.), καθώς και η καθαίρεση των Α.Η.Σ.
Πτολεµαΐδας και Λ.Κ.∆.Μ. και των εγκαταστάσεων του γειτονικού Βιοµηχανικού Συγκροτήµατος.

1.3. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Στην εξεταζόµενη περιοχή της ∆υτικής Μακεδονίας και ειδικότερα στη λεκάνη Πτολεµαΐδας είναι
γνωστή εδώ και πολλές δεκαετίες η ύπαρξη πλούσιων λιγνιτικών κοιτασµάτων. Η περιοχή µελέτης
βρίσκεται στο Νοµό Κοζάνης, όπου από τη δεκαετία του 1950 η ∆ΕΗ Α.Ε. έχει αναπτύξει ευρεία
εξορυκτική δραστηριότητα για την εκµετάλλευση των λιγνιτικών κοιτασµάτων.

Το έργο είναι συµβατό µε τα κείµενα - πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασµού σε Εθνικό και

Περιφερειακό επίπεδο, όπου δίνονται οι κατευθύνσεις για την ανάπτυξή της εξορυκτικής
δραστηριότητας της περιοχής Κοζάνης – Πτολεµαΐδας και συγκεκριµένα:
• Στο εγκεκριµένο Γενικό Πλαίσιο του Χωροταξικού Σχεδιασµού (ΦΕΚ 128 Α/ 3.07.08)
υπάρχει ειδική αναφορά στην ενίσχυση και διατήρηση της εξορυκτικής δραστηριότητας
λιγνίτη στην εξεταζόµενη περιοχή στην ∆υτική Μακεδονία, δεδοµένης της σηµασίας της για
την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας από εγχώριους ορυκτούς πόρους.
• Στην ΚΥΑ του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τη
Βιοµηχανία (18/02/2009) παρέχονται κατευθύνσεις για την χωροθέτηση της βιοµηχανίας στον
Εθνικό Χώρο. Σύµφωνα µε αυτό η περιοχή µελέτης και συγκεκριµένα οι περιοχές Κοζάνης,
Πτολεµαΐδας, Φλώρινας και Μεγαλόπολης χαρακτηρίζονται ως πόλοι ηλεκτροπαραγωγής.
Σύµφωνα µε αυτό, η περιοχή Πτολεµαΐδας είναι χαρακτηρισµένη ως σηµαντικός πόλος
εξόρυξης λιγνίτη και ηλεκτροπαραγωγής και ως Πόλος - Περιοχή Επέκτασης.
• Το έργο λόγω της στρατηγικής του σηµασίας για την ενεργειακή κάλυψη των αναγκών της
χώρας µέσω της ορθολογικής αξιοποίησης των φυσικών πόρων της περιοχής συνάδει µε το
εγκεκριµένο Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης της
Περιφέρειας ∆υτικής Μακεδονίας (Αριθµ. Απόφασης Γενικής ∆/νσης Περιβάλλοντος
26295/2003).

Σηµειώνεται επίσης πως στην περιοχή του έργου δεν υπάρχουν προστατευόµενες και οικολογικά
ευαίσθητες περιοχές, δηλαδή περιοχές προστατευόµενες σύµφωνα µε τη σύµβαση RAMSAR ή µε
τη σύµβαση της Βαρκελώνης ή περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως βιογενετικό απόθεµα. Τέλος
η περιοχή επέµβασης δεν εντάσσεται στο δίκτυο NATURA 2000.

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-5

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Όπως αναφέρεται στο Κεφάλαιο 2 της παρούσας Μ.Π.Ε., η Γενική ∆ιεύθυνση Ορυχείων της
∆.Ε.Η. Α.Ε. έχει να επιδείξει µεγάλη δραστηριότητα για τη προστασία του περιβάλλοντος, και την
πρόληψη και αντιµετώπιση των δυνητικών συνεπειών από την εξορυκτική δραστηριότητα στον
χώρο του ΛΚ∆Μ εφαρµόζοντας κατάλληλη περιβαλλοντική πολιτική (βλ. Ενότητα 2.1.6.3). Ως
συνέπεια αυτής της πολιτικής, δεκάδες χιλιάδες στρέµµατα έχουν αποκατασταθεί και έχουν
αποδοθεί ως δασικές εκτάσεις στην περιοχή, ή έχουν µετατραπεί σε αγροτικές και έχουν δοθεί µε
µίσθωση σε κατοίκους της περιοχής, ή έχουν µετατραπεί σε µεγάλο πειραµατικό οπωρώνα.
Επίσης, εκατοµµύρια δένδρα έχουν φυτευτεί, πάρκα και χώροι αναψυχής είναι επισκέψιµα από
τους κατοίκους της περιοχής και συµβάλλουν στην περιβαλλοντική και αισθητική αναβάθµιση της
περιοχής.

Όσον αφορά τέλος τους τοµείς της κοινωνίας και της οικονοµίας, σηµειώνεται ότι η εξορυκτική
δραστηριότητα της ∆ΕΗ Α.Ε. στα Ορυχεία Πτολεµαΐδας συνιστά οικονοµία κλίµακας, η οποία
πέραν της λειτουργικής δραστηριότητας στην οποία εισέρχονται µικρές και µεγάλες επιχειρήσεις,
συµβάλλει στην υλοποίηση επενδύσεων πολλών εκατοµµυρίων ευρώ που αφορούν σε έργα για την
επέκταση των ορυχείων, εκσυγχρονισµό των Μονάδων, έργων προστασίας και αποκατάστασης
περιβάλλοντος, καθώς και έργα για διεθνείς διασυνδέσεις του Εθνικού συστήµατος µεταφοράς
ηλεκτρικής ενέργειας.

1.4. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ

Τα στοιχεία που συγκροτούν την τεχνική περιγραφή του Έργου προήλθαν από την Τεχνική
Μελέτη1 εκµετάλλευσης των Ορυχείων Πτολεµαΐδας, και αναφέρονται στην εξέλιξη της
εκµετάλλευσης των ήδη λειτουργούντων Ορυχείων (Κύριου Πεδίου, Πεδίου Καρδιάς και Νότιου
Πεδίου), µε συνολικά αποθέµατα λιγνίτη 926x106 t και διάρκεια ζωής έως τα τέλη της δεκαετίας
του 2050. Τα ορυχεία αυτά τροφοδοτούν και τους υφιστάµενους Ατµοηλεκτρικούς Σταθµούς
Παραγωγής Ηλεκτρικής ενέργειας (Α.Η.Σ.) Πτολεµαΐδας, Καρδιάς, Αγ. ∆ηµητρίου και Λ.Κ.∆.Μ.,
συνολικής ισχύος 3.509 MW, και πρόκειται να τροφοδοτήσουν και τον υπό ανέγερση ΑΗΣ
Πτολεµαΐδας V, ισχύος 550 -660 MW, ο οποίος προβλέπεται να τεθεί σε λειτουργία το 2017.
Σηµειώνεται ότι, το πρόγραµµα τροφοδοσίας για την περίοδο 2010-2020, που είναι και η περίοδος
την οποία εξετάζει αναλυτικά η µελέτη, έχει καταρτιστεί µε βάση τις σηµερινές προβλέψεις της
∆ΕΗ Α.Ε., οι οποίες ενδέχεται να αναθεωρηθούν µε βάση τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας καθώς
και τις περιβαλλοντικές ρυθµίσεις που πιθανόν να υιοθετηθούν από την Ε.Ε.

Από την έναρξη της εξορυκτικής δραστηριότητας στην περιοχή και στο πλαίσιο των µελλοντικών
εκµεταλλεύσεων εφαρµόζεται η µέθοδος επιφανειακής εκµετάλλευσης των κοιτασµάτων µε την

1
Ρούµπος Χρ. (20010). Τεχνική Περιγραφή Εκµετάλλευσης Λιγνιτωρυχείων Πτολεµαΐδας, ∆ΕΗ Α.Ε,

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-6

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

εφαρµογή της συνεχούς εκσκαφής, µεταφοράς και απόθεσης µε σύστηµα πολλαπλών

βαθµίδων.

Η µέθοδος αυτή συνδυάζει τη χρησιµοποίηση ηλεκτροκίνητων µηχανηµάτων µεγάλης δυναµικό-

τητας και συνεχούς λειτουργίας, τόσο κατά την εκσκαφή (καδοφόροι εκσκαφείς), όσο και κατά τη
µεταφορά (ταινιόδροµοι) και την απόθεση (αποθέτες) τόσο του λιγνίτη όσο και των αγόνων
(υπερκειµένων και λιγνιτικών ενδιάµεσων αγόνων ενστρώσεων). Η µέθοδος εφαρµόζεται µε
επιτυχία για περισσότερα από 50 έτη στη λειτουργία των ορυχείων της περιοχής και από την
εφαρµογή της έχει αποκτηθεί σηµαντική εµπειρία. Η µέθοδος αυτή εφαρµόζεται, επίσης,
συστηµατικά και σε ευρεία κλίµακα, στις εκµεταλλεύσεις λιγνιτών της Γερµανίας, αλλά και άλλων
χωρών της Ευρώπης.

Στον Πίνακα 1.4-1 συνοψίζονται τα βασικά χαρακτηριστικά της επιφανειακής µεθόδου

εκµετάλλευσης συνεχούς εξόρυξης, µεταφοράς και απόθεσης µε σύστηµα πολλαπλών βαθµίδων,
που εφαρµόζεται και στα κοιτάσµατα λιγνίτη του προτεινόµενου Έργου.

Πίνακας 1.4-1: Βασικά χαρακτηριστικά της επιφανειακής µεθόδου εκµετάλλευσης συνεχούς

όρυξης, µεταφοράς και απόθεσης µε σύστηµα βαθµίδων, που εφαρµόζεται στα Λιγνιτωρυχεία
Πτολεµαΐδας
ΜΕΘΟ∆ΟΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΕΞΟΡΥΞΗΣ, ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΣΗΣ ΜΕ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΒΑΘΜΙ∆ΩΝ
Κοιτάσµατα πολυστρωµατικά µεγάλης οριζόντιας
Πεδίο εφαρµογής
εξάπλωσης, για τα οποία απαιτείται εκλεκτική εξόρυξη
Μετατόπιση της τάφρου εκµετάλλευσης διαχρονικά
Μετά το στάδιο της απόθεσης σε κοιλότητες άλλων
Ανάπτυξη του ορυχείου - διακινήσεις υλικών εξοφληµένων ορυχείων ή σε περιοχές εξωτερικής
απόθεσης, απόθεση των αγόνων εσωτερικά, παράλληλα
προς την τάφρο εκµετάλλευσης
Ο εξοπλισµός εξασφαλίζει:
Χαρακτηριστικά ηλεκτροµηχανολογικού
- την εκλεκτική απόληψη των κοιτασµάτων, και
εξοπλισµού
- τη συνεχή ροή του εξορυσσόµενου υλικού.
• ΚΑ∆ΟΦΟΡΟΣ ΕΚΣΚΑΦΕΑΣ (εξόρυξη και φόρτωση
αγόνων και λιγνίτη)
Βασικά µηχανήµατα
• ΤΑΙΝΙΟ∆ΡΟΜΟΣ (µεταφορά αγόνων και λιγνίτη)
• ΑΠΟΘΕΤΗΣ (απόθεση αγόνων)

Η παραγωγική διαδικασία της εκµετάλλευσης των ορυχείων συνίσταται από τις εξής
δραστηριότητες:
1. Αποκάλυψη του κοιτάσµατος. Η αποκάλυψη του κοιτάσµατος γίνεται µε την εκσκαφή
υπερκειµένων αγόνων κυρίως µε πάγιο εξοπλισµό (καδοφόροι εκσκαφείς) και υποβοηθητικά
µε συµβατικό εξοπλισµό.
2. ∆ιακίνηση των αγόνων προς τους χώρους απόθεσης. Η διακίνηση αυτή από τους καδοφόρους
εκσκαφείς προς τους αποθέτες γίνεται µε µεταφορικές ταινίες. Όταν η εκσκαφή διενεργείται µε
συµβατικό εξοπλισµό η διακίνηση αγόνων γίνεται µε χωµατουργικά αυτοκίνητα.

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-7

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

3. Εκλεκτική εξόρυξη του λιγνίτη από τα ενδιάµεσα άγονα υλικά, ώστε να πληρούνται τα
ποιοτικά κριτήρια του καυσίµου.
4. Μεταφορά και αποθήκευση του λιγνίτη σε Υπαίθριες Αποθήκες (Αυλές).
5. Τροφοδοσία των Ατµοηλεκτρικών Σταθµών από τις Αυλές

Η απόθεση των αγόνων διενεργείται µέσω των αποθετών, µε κατάλληλο σχεδιασµό, έτσι ώστε να
εναρµονίζεται µε το γενικότερο τοπογραφικό ανάγλυφο της περιοχής. Αρχικά, κατά την απόθεση
αγόνων εκτός του ορυχείου, επιλέγονται κενοί χώροι (κοιλότητες) άλλων εξοφληµένων ορυχείων ή
άλλες κατάλληλες περιοχές, ενώ στη συνέχεια, όταν δηµιουργείται κενός χώρος εντός του υπό
ανάπτυξη ορυχείου, η απόθεση διενεργείται εσωτερικά, έτσι ώστε η απόσταση µεταξύ εκσκαφής
και απόθεσης να είναι η ελάχιστη δυνατή. Η εσωτερική απόθεση αγόνων ακολουθεί τις εκσκαφές
του ορυχείου για λόγους ευστάθειας των πρανών, αλλά και για λόγους κατάλληλης
περιβαλλοντικής αποκατάστασης παράλληλα µε την εξέλιξη της εκµετάλλευσης.

Το 95% της εξορυσσόµενης ποσότητας αγόνων υλικών αποτίθεται εντός των κοιλοτήτων των
εξαντληµένων Ορυχείων. Στις εσωτερικές αποθέσεις µαζί µε τα άγονα για λόγους ενίσχυσης της
γεωτεχνικής ευστάθειας και περιορισµού της κατάληψης των αδιατάρακτων περιοχών
συναποτίθενται τέφρα, υποπροϊόν καύσης ΑΗΣ, που συνιστά το 1,16% περίπου των αγόνων. Το
5% των παραγοµένων αγόνων των Ορυχείων Πτολεµαΐδας αποτίθενται στις εγκαταστάσεις –
εξωτερικές αποθέσεις όπου αποτίθενται τα εξορυκτικά απόβλητα. Στο σηµείο αυτό σηµειώνεται
ότι στο Παράρτηµα IΧ της ΜΠΕ, παρατίθεται «Σχέδιο ∆ιαχείρισης Εξορυκτικών Αποβλήτων»
της ∆.Ε.Η. Α.Ε. στην περιοχή Πτολεµαΐδας, το οποίο έχει εκπονηθεί σύµφωνα µε τα
προβλεπόµενα στην ΚΥΑ 39624/ 2209/Ε103, (ΦΕΚ 2076Β/ 25.09.2009), που αποτελεί
εναρµόνιση της Οδηγίας 2006/21/ΕΚ «σχετικά µε τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής
βιοµηχανίας και την τροποποίηση της Οδηγίας 2004/35/ΕΚ». Το εν λόγω Σχέδιο ∆ιαχείρισης
Αποβλήτων αφορά όπως προαναφέρθηκε στις εγκαταστάσεις/Εξωτερικές Αποθέσεις, όπου
αποτίθενται τα εξορυκτικά απόβλητα (5% των παραγόµενων αγόνων) των Ορυχείων Πτολεµαΐδας.
Συνεπώς, η διαχείριση των αγόνων των Ορυχείων Πτολεµαΐδας εναρµονίζεται πλήρως µε τις αρχές
τις βιώσιµης ανάπτυξης που περιλαµβάνουν µεταξύ άλλων τη µείωση των αποβλήτων µέσω της
επαναφοράς τους εντός κοιλοτήτων εκσκαφής.

Οι εκτάσεις γης που δεσµεύονται για την ανάπτυξη του ορυχείου ελευθερώνονται σταδιακά µε την
πρόοδο της εκµετάλλευσης. Η διαδικασία αποκατάστασης και αναδιαµόρφωσης του αναγλύφου
των αποθέσεων αγόνων σε κοιλότητες εξοφληµένων ή ενεργών ορυχείων ή σε κατάλληλες
περιοχές εξωτερικής απόθεσης αγόνων, αποτελεί αναπόσπαστο τµήµα των λιγνιτικών
εκµεταλλεύσεων. Οι νέες εκτάσεις που προκύπτουν είτε αποδίδονται για γεωργικές ή
κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις, είτε αποτελούν τον βασικό χώρο για την ανάπτυξη δασών και
λιµνών σε µεγάλη κλίµακα.

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-8

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

1.5. ΣΧΕ∆ΙΟ ΚΛΕΙΣΙΜΑΤΟΣ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Με βάση το σχεδιασµό του Έργου, οι εξορυκτικές εργασίες και εν συνεχεία οι εργασίες

αποκατάστασης θα ολοκληρωθούν έως το τέλος της δεκαετίας του 2050. Για το σχεδιασµό των
εργασιών αποκατάστασης η ∆ΕΗ Α.Ε. συνεργάζεται µε τις αρµόδιες Περιβαλλοντικές ∆ιευθύνσεις
της τοπικής αυτοδιοίκησης του ΥΠΕΚΑ, όπως επίσης και µε τα εξειδικευµένα Ερευνητικά
Ινστιτούτα και ΑΕΙ (ΕΘΙΑΓΕ, ΑΠΘ, ΤΕΙ ∆υτ. Μακεδονίας κ.α.).

Η χωρική κατανοµή των εργασιών αποκατάστασης για την στάθµη εργασιών 2015, 2020 και την
τελική διαµόρφωση µετά την ολοκλήρωση των εξορυκτικών εργασιών φαίνονται στους Χάρτες
10, 11, και 12 του Παραρτήµατος Ι της Μ.Π.Ε.

Οι δραστηριότητες κλεισίµατος και περιβαλλοντικής αποκατάστασης για τα Ορυχεία Πτολεµαΐδας,

διακρίνονται στις παρακάτω τρεις κύριες κατηγορίες:
¾ Τους επιφανειακούς χώρους των τελικών εκσκαφών και αποθέσεων αγόνων.
¾ Τους λοιπούς επιφανειακούς χώρους εξωτερικής απόθεσης αγόνων.
¾ Τους χώρους των βοηθητικών εγκαταστάσεων.

Σηµειώνεται πως η περιοχή µελέτης στην υφιστάµενη κατάσταση (2009) αποτελείται από
εκτάσεις εκσκαφών (19.105 στρέµµατα, ποσοστό 12,9% µε επιφάνεια αναφοράς τα 147.926
στρέµµατα), αποθέσεων αγόνων (31.214 στρέµµατα, ποσοστό 21,6%), αποκατεστηµένων
εκτάσεων (30.214 στρέµµατα, ποσοστό 20,4%), χώρων µε ειδικές χρήσεις (605 στρέµµατα,
ποσοστό 0,4%), κτιριακών - ΑΗΣ (7.028 στρέµµατα, ποσοστό 4,8%), και αδιατάρακτες περιοχές
(59.000 στρέµµατα, ποσοστό 39,9%). Στις αποκατεστηµένες εκτάσεις περιλαµβάνονται
διαστρωθείσες εκτάσεις (3.169 στρέµµατα, 2,1%), δασικές εκτάσεις (16.071 στρέµµατα, 10,9%),
γεωργικές εκτάσεις (10.803 στρέµµατα, ποσοστό 7,3%) και λίµνες (171 στρέµµατα, ποσοστό
0,1%). Αντίστοιχα οι χώροι µε ειδικές χρήσεις περιλαµβάνουν τους Χ∆ΒΑ Ορυχείων Καρδιάς, και
ΧΥΤΑ ∆ΙΑ∆ΥΜΑ (278 και 327 στρέµµατα αντίστοιχα), ενώ τα κτιριακά – ΑΗΣ τις κτιριακές
εγκαταστάσεις (1.964 στρέµµατα, ποσοστό 1,3%), και τις βοηθητικές εγκαταστάσεις (5.064
στρέµµατα, ποσοστό 3,4%). Σύµφωνα µε τα παραπάνω στοιχεία τα οποία συνοψίζονται στον
Πίνακα 1.5-1, οι αποκαταστηµένες εκτάσεις καταλαµβάνουν µεγαλύτερη έκταση (20,4%) σε
σχέση µε αυτές των εκσκαφών (12,9%) ενώ οι αποθέσεις των παραγοµένων αγόνων
καταλαµβάνουν το µεγαλύτερο ποσοστό της συνολικής έκτασης (21,6%) της περιοχής των
Ορυχείων της ∆ΕΗ στην υφιστάµενη κατάσταση. Στον ίδιο πίνακα παρατίθεται επίσης η κατανοµή
των εν λόγω εκτάσεων και τα αντίστοιχα ποσοστά για τα έτη 2020 και τέλος δεκαετίας 2050.

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-9

ECHMES Ltd.
 ∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Πίνακας 1.5-1: Υφιστάµενες χρήσεις γης στην περιοχή ιδιοκτησίας της ∆ΕΗ Α.Ε.
(Πηγή: ∆ΕΗ Α.Ε., Στοιχεία 2009)
  Έκταση
Τέλος δεκαετίας
2009 2020 2050
Περιοχές Κωδικός στρ. % στρ. % στρ. %
1. Εκσκαφές ΕΚ 19.105 12,9% 16.178 10,9% - -
2. Αποθέσεις ΑΠ 31.974 21,6% 41.077 27,8% - -
3. Αποκατεστηµένες εκτάσεις - 30.214 20,4% 43.560 29,4% 119.724 80,9%
3.1 ∆ιαστρωθείσες εκτάσεις ∆Ε 3.169 2,1% - - - -
3.2 ∆ασικές εκτάσεις ∆ 16.071 10,9% 22.709 15,4% 53.818 36,3%
3.3 Γεωργικές εκτάσεις ΓΕ 10.803 7,3% 20.851 14,1% 54.711 37,0%
3.4 Λίµνες (Ενδεικτικά µεγέθη) Λ 171 0,1% - - 11.195 7,6%
4. Χώροι µε ειδικές χρήσεις - 605 0,4% 1.251 0,8% 1.251 0,8%
4.1 Χ.∆.Β.Α. Ορυχείου Καρδιάς ΧΤ 278 0,2% 278 0,2% 278 0,2%
4.2 ΧΥΤΑ ∆ΙΑ∆ΥΜΑ ΧΤ 327 0,2% 823 0,6% 823 0,5%
4.3 Πίστα MOTO CROSS - - 150 0,1% 150 0,1%
4.4 Εγκαταστάσεις ΑΠΕ * (4.000) -
5. Κτιριακά – ΑΗΣ - 7.028 4,8% 6.605 4,5% 376 0,3%
5.1 Κτιριακές εγκαταστάσεις Κ 1.964 1,3% 1.964 1,3% - -
5.2 Βοηθητικές εγκαταστάσεις Β 5.064 3,4% 4.445 3,0% 180 0,1%
5.3 ΑΗΣ Πτολεµαΐδας V - - 196 0,1% 196 0,2%
6. Υποδοµές - - 4.975 3,4% 4.975 3,4%
6.1 Ρέµα Σουλού - - 1.557 1,1% 1.557 1,1%
6.2 Παράκαµψη σιδηροδροµικής
γραµµής ΟΣΕ - - 2.358 1,6% 2.358 1,6%

6.3 ∆ρόµοι - - 1.060 0,7% 1.060 0,7%

ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ, ΠΕΡΙΟΧΗΣ
ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ, σύµφωνα µε στοιχεία 88.926 60,1% 113.646 72,4% 126.326 85,4%
εµβαδοµέτρησης
7. Αδιατάρακτες Περιοχές 59.000 39,9% 34.280 23,2% 21.600 14,6%
Συνολική περιοχή Αδειοδότησης - 147.926 (100%)
* Υπογραµµίζεται ότι στις τελικά διαµορφωµένες εκτάσεις που θα δηµιουργηθούν στις αποκατεστηµένες
εκτάσεις των Ορυχείων Πτολεµαΐδας προβλέπεται σε έκταση περίπου 4.000 στρ εγκατάσταση διαφόρων τύπων
ΑΠΕ.Προβλέπεται επίσης η ίδρυση Ζώνης Καινοτοµίας κοντά σε ένα από τους κύριους οδικούς άξονες της
περιοχής επέµβασης.

Το πρόγραµµα περιβαλλοντικής αποκατάστασης που συνοδεύει την εξέλιξη των εξορυκτικών

εργασιών, λαµβάνοντας υπόψη τις αλλαγές που έχουν ήδη επέλθει στη µορφολογία του ανάγλυφου
της περιοχής από τη δηµιουργία των σωρών των αδρανών και την παρουσία των χώρων των
ανοικτών εκσκαφών, στοχεύει στην εναρµόνιση της περιοχής του Έργου µε το φυσικό περιβάλλον.
Στο πλαίσιο αυτό και όπως φαίνεται από τον παραπάνω πίνακα, σχεδιάζεται σηµαντική

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-10

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

επέκταση των χρήσεων γης που αφορούν αποκατεστηµένες καλλιεργήσιµες και δασικές
επιφάνειες στην περιοχή των ορυχείων, δηµιουργία τεχνητών λιµνών και µονάδων Α.Π.Ε.
Σηµειώνεται ότι οι διαφορετικοί τύποι τελικών επιφανειών προς αποκατάσταση προµετρήθηκαν
για τα έτη 2009, 2020 και τέλος δεκαετίας 2050 µε βάση τους Χάρτες 2, 12 και 13 του
Παραρτήµατος Ι.

Με βάση τα παραπάνω επισηµαίνονται τα εξής:

¾ Το σύνολο των εκτάσεων που θα έχουν δενδροφυτευθεί µε δασικά είδη µετά την
ολοκλήρωση των έργων αποκατάστασης των Ορυχείων Πτολεµαΐδας θα ανέρχεται σε
53.818 στρ, ήτοι 36,3% του συνόλου της προς αδειοδότηση περιοχής. Οι δασικές περιοχές
που θα δηµιουργηθούν την περίοδο 2009 - τέλος δεκαετίας 2050 ανέρχονται σε 37.747 στρ.
έναντι των 795 στρ. δάσους που θα προσβληθούν συνολικά από την επέκταση των Ορυχείων
στις περιοχές της Ποντοκώµης, Μαυροπηγής και Κοµάνου.
¾ Το σύνολο των εκτάσεων που θα δοθούν προς καλλιέργεια µετά την ολοκλήρωση των έργων
αποκατάστασης των Ορυχείων Πτολεµαΐδας εκτιµάται ότι θα ανέρχεται σε 54.711 στρ., ήτοι
37,0% του συνόλου της προς αδειοδότηση περιοχής. Το σύνολο των εκτάσεων που θα δοθούν
προς καλλιέργεια για την περίοδο 2009 - τέλος δεκαετίας 2050 ανέρχονται σε 43.908 στρ. ή
29,7% του συνόλου της προς αδειοδότηση περιοχής.
¾ Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών εκτιµάται ότι οι λίµνες που θα σχηµατιστούν θα έχουν
συνολικό εµβαδόν 11.655 στρ., ήτοι 7,6% περίπου του συνόλου της προς αδειοδότηση
περιοχής.
¾ Το σύνολο των εκτάσεων ειδικών χρήσεων (χώροι Χ.Υ.Τ.Α., Χ.∆.Β.Α, καθώς και αθλητικού
κέντρου Motor cross) εκτιµάται ότι θα ανέρχεται σε 1.251 στρ., 0,8% του συνόλου της προς
αδειοδότηση περιοχής.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι στο τέλος της δεκαετίας 2050, µετά την ολοκλήρωση των
εξορυκτικών δραστηριοτήτων και των εργασιών αποκατάστασης, 81,7 % του συνόλου της
προς αδειοδότηση περιοχής θα έχει καλυφθεί µε δασικές εκτάσεις, αγροτικές καλλιέργειες
και λιµναία συστήµατα, έναντι 20,8% της υφιστάµενης κατάστασης.

1.6. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

Στη σχετική Ενότητα 7 της ΜΠΕ και στη βάση υλοποίησης του Έργου, παρουσιάζονται οι
εναλλακτικές λύσεις που εξετάστηκαν κατά τον σχεδιασµό του έργου και αφορούν:
• σε µεθόδους και τεχνικές σχετικά µε την εξορυκτική δραστηριότητα,
• στην ορθολογική διαχείριση και αξιοποίηση των υδάτινων πόρων,
• στη µέθοδο περιβαλλοντικής αποκατάστασης της περιοχής επέµβασης
• στα συνοδά έργα που σχεδιάζονται στο πλαίσιο της υλοποίησης του Έργου και
• στο εφαρµοζόµενο σύστηµα περιβαλλοντικής διαχείρισης

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-11

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Επίσης, εξετάσθηκε η µηδενική λύση, η µη αξιοποίηση δηλ. των εκµεταλλεύσιµων αποθεµάτων

ύψους 180x106 t λιγνιτικών κοιτασµάτων που δεσµεύονται από τους οικισµούς Ποντοκώµης και
Μαυροπηγής της λεκάνης Πτολεµαΐδας, όπως αυτά οριοθετήθηκαν µε βάση τα νεότερα
κοιτασµατολογικά στοιχεία.

Η λύση αυτή απορρίφθηκε δεδοµένου ότι:

• ∆εν επιτρέπει την συνέχεια του παραγωγικού χρόνου λειτουργίας της εκµετάλλευσης των
Ορυχείων Πτολεµαΐδας καθώς και των σχετικών ΑΗΣ που τροφοδοτούνται, την κατασκευή
και λειτουργία της νέας µονάδας ΑΗΣ Πτολεµαΐδας V που θα συµβάλλει στη συνολική
Βελτίωση της Απόδοσης και Περιβαλλοντικής επίδοσης του συστήµατος ηλεκτροπαραγωγής
από λιγνίτη τόσο σε τοπικό όσο και εθνικό επίπεδο.
• ∆εν συνάδει µε το σκεπτικό των εγκριτικών αποφάσεων της ∆ιοίκησης για τη λειτουργία των
υφιστάµενων Ορυχείων Μαυροπηγής και Λιγνιτωρυχείου Πτολεµαΐδας, καθώς σηµαντικό
τµήµα κοιτάσµατος, της τάξεως των 180 x 106 t λιγνίτη, παραµένει ανεκµετάλλευτο.
• ∆εν αξιοποιείται στο µέγιστο βαθµό ένας εγχώριος, ενεργειακός πόρος, όπως ο λιγνίτης, που
παρέχει στην Ελλάδα ενεργειακή ασφάλεια και αυτοτέλεια, µε αποτέλεσµα την
µεσοµακροπρόθεσµη εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το εξωτερικό, µε όποιες κοινωνικές
και οικονοµικές επιπτώσεις αυτό συνεπάγεται για την χώρα.
• Προκαλεί σταδιακή κατάργηση της τηλεθέρµανσης, καθώς αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεµένη
µε τη λειτουργία των ΑΗΣ.
• ∆εν συνάδει µε τις γενικές κατευθύνσεις της «Μελέτης Στρατηγικής Ανάπτυξης του
Περιφερειακού Πόλου Καινοτοµίας ∆υτικής Μακεδονίας», (∆εκέµβριος 2008).
• Προκαλεί δυσµενείς επιπτώσεις στην παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα της Εθνικής
Οικονοµίας για την επίτευξη ενός υγιούς ανταγωνισµού µε στόχο τη µείωση του κόστους
ενέργειας για το σύνολο των χρηστών και καταναλωτών.

1.7. ∆ΥΝΗΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Στο Κεφάλαιο 8 της Μ.Π.Ε. γίνεται εκτίµηση και αξιολόγηση των άµεσων και έµµεσων
δυνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις προγραµµατιζόµενες εξορυκτικές δραστηριότητες
στα Ορυχεία Πτολεµαΐδας. Οι όποιες εκτιµήσεις, πραγµατοποιούνται βάσει της υφιστάµενης
κατάστασης του περιβάλλοντος, σε µία περιοχή όπου οι εξορυκτικές δραστηριότητες για τη
αξιοποίηση των λιγνιτικών κοιτασµάτων έχει ξεκινήσει στη δεκαετία του 1950.

Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις εκτιµώνται τόσο κατά την περίοδο λειτουργίας των Ορυχείων, όσο
και µετά το πέρας της λειτουργίας τους και την ολοκλήρωση των εργασιών κλεισίµατος και
περιβαλλοντικής αποκατάστασης της περιοχής. Επίσης, γίνεται συνολική εκτίµηση των
επιπτώσεων και από τα αναγκαία για την εκµετάλλευση των Ορυχείων τεχνικά συνοδά έργα που
παρουσιάζονται στην Ενότητα 5.9:

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-12

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

• Παραλλαγές Σ.Γ. ΟΣΕ Κοζάνης – Πτολεµαΐδας – Αµυνταίου

• Παραλλαγές Π.Ε.Ο. Κοζάνης – Πτολεµαΐδας
• Εκτροπή τάφρου Σουλού και διευθετήσεις ρεµάτων περιοχής Έργου

Η αξιολόγηση των δυνητικών επιπτώσεων από τη λειτουργία του Έργου, έχει ως βασικό άξονα τη
διατήρηση και προστασία τόσο της άµεσης όσο και της ευρύτερης περιοχής επέµβασης. Η
περιβαλλοντική διάσταση αποτελεί βασικό και θεµελιώδες κριτήριο στη διαδικασία αυτή. Οι
επιµέρους επιπτώσεις εκτιµώνται τόσο µεµονωµένα όσο και αθροιστικά, συµπεριλαµβάνοντας τις
δυνητικές επιπτώσεις στη ποιότητα περιβάλλοντος, τα οικοσυστήµατα, τη χλωρίδα και τη πανίδα,
τα ποιοτικά και ποσοτικά υδατικά χαρακτηριστικά, την ατµοσφαιρική ρύπανση, την αισθητική του
τοπίου, τις χρήσεις γης, τα κοινωνικοοικονοµικά µεγέθη (πληθυσµός, απασχόληση κ.ά.), κ.λπ.

Οι επιπτώσεις που εκτιµώνται, διαφοροποιούνται ανάλογα µε το αν επιδρούν στο φυσικό ή το

ανθρωπογενές περιβάλλον. Η αναλυτική κατηγοριοποίηση τους έχει ως εξής:
Φυσικό περιβάλλον
• Επιπτώσεις στα µικροκλιµατικά χαρακτηριστικά.
• Επιπτώσεις στα γεωλογικά και γεωτεχνικά χαρακτηριστικά.
• Επιπτώσεις στα εδαφικά χαρακτηριστικά.
• Επιπτώσεις στους υδατικούς πόρους.
• Επιπτώσεις στα οικοσυστήµατα, τη χλωρίδα και την πανίδα.
• Επιπτώσεις στα τοπιολογικά χαρακτηριστικά και οπτική όχληση2.
• Επιπτώσεις στο ατµοσφαιρικό περιβάλλον.
• Επιπτώσεις στο ακουστικό περιβάλλον.
Ανθρωπογενές περιβάλλον
• Επιπτώσεις στην απασχόληση.
• Επιπτώσεις στους παραγωγικούς τοµείς.
• Επιπτώσεις στην εθνική και τοπική οικονοµία.
• Επιπτώσεις στις τεχνικές και κοινωνικές υποδοµές.
• Επιπτώσεις στις χρήσεις γης.
• Επιπτώσεις στο χωροταξικό σχεδιασµό.
• Επιπτώσεις στο ιστορικό και πολιτιστικό περιβάλλον.

Σηµειώνεται πως µε τον προγραµµατιζόµενο σχεδιασµό ανάπτυξης των ορυχείων αναµένεται

διαχρονικά περιορισµός των όποιων σχετικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε σχέση µε την
υφιστάµενη κατάσταση, αφού σύµφωνα µε την περιγραφή του Έργου η µελλοντική δραστηριότητα
σε σχέση µε την υφιστάµενη παρουσιάζει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
• Αυξάνεται η σχετική έκταση των αποκατεστηµένων περιοχών.
• Το συνολικό µήκος ταινιόδροµων για τη µεταφορά των προϊόντων εκσκαφής γίνεται
σηµαντικά µικρότερο σε σχέση µε την υφιστάµενη κατάσταση.

2
Ειδικότερα όσον αφορά την οπτική όχληση αναπτύσσεται ξεχωριστή µεθοδολογία και ακολουθείται εξειδικευµένος τρόπος
προσέγγισης για την εκτίµηση των σχετικών επιπτώσεων, που περιγράφονται στην Ενότητα 8.3.6 της ΜΠΕ.

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-13

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

• Οι εξορυκτικές εργασίες καταλαµβάνουν πολύ µικρότερη έκταση ενεργών επιφανειών.

• Απαιτούνται κατά πολύ µικρότερες διακινήσεις µε συµβατικό εξοπλισµό (φορτηγά
αυτοκίνητα, φορτωτές κ.λπ.), ενώ µειώνεται δραστικά και το συνολικό µήκος των
απαιτούµενων διαδροµών των φορτηγών µεταφοράς.
• Αυξάνεται το συνολικό µήκος των ταινιοδρόµων µε συστήµατα διαβροχής.
• Προγραµµατίζονται εκτεταµένα έργα συστηµατικής σταδιακής αποκατάστασης µε γεωργικές
καλλιέργειες και δενδροφυτεύσεις.

Σύµφωνα µε τη ΜΠΕ του Έργου και όσον αφορά αξιολόγηση των δυνητικών περιβαλλοντικών
επιπτώσεων από τις εξορυκτικές δραστηριότητες στα Ορυχεία Πτολεµαΐδας, σηµειώνεται τα εξής
βασικά συµπεράσµατα:
• Το εξεταζόµενο Έργο είναι απόλυτα συµβατό µε τις σύγχρονες περιβαλλοντικές απαιτήσεις
και τις κατευθύνσεις που τίθενται στην Ελλάδα και τη ΕΕ για τη βιώσιµη αξιοποίηση
εγχώριων ορυκτών πόρων. Σε αυτή την κατεύθυνση, συµβάλει τα µέγιστα ο ολοκληρωµένος
σχεδιασµός λειτουργίας του Έργου, µε τη διασφάλιση της ασφάλειας των εξορυκτικών
εργασιών, την ορθολογική διαχείριση και εξοικονόµηση των φυσικών πόρων, την εφαρµογή
βέλτιστων τεχνολογιών, την µείωση των παραγοµένων αποβλήτων και τέλος µε την
αποκατάσταση των περιοχών µετά την ολοκλήρωση της εξορυκτικής δραστηριότητας. Ο
σχεδιασµός του Έργου στοχεύει στην βιώσιµη ολοκληρωµένη ανάπτυξη της περιοχής,
διασφαλίζοντας την προστασία του περιβάλλοντος.
• Οι τυχόν δυνητικές επιπτώσεις του Έργου είναι ιδιαίτερα περιορισµένες, και ανατάξιµες
καθώς παύουν να υφίστανται µε την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης που
αποτελούν αναπόσπαστο τµήµα του.
• Η υλοποίηση του εξεταζόµενου Έργου συµβάλλει καθοριστικά στην ασφάλεια του
ενεργειακού εφοδιασµού της χώρας.
• Με την υλοποίηση του Έργου εξασφαλίζεται η συνέχεια του παραγωγικού χρόνου λειτουργίας
των ορυχείων και των ΑΗΣ Πτολεµαΐδας, µε τη βιώσιµη αξιοποίηση νέων λιγνιτικών
αποθεµάτων, της τάξης των 180x106 t λιγνίτη, που τεκµηριώνουν τεχνικοοικονοµικά την
κατασκευή και λειτουργία νέας σύγχρονης Λιγνιτικής Ατµοηλεκτρικής Μονάδας Πτολεµαΐδας
V ισχύος 550-660 MW στην περιοχή Πτολεµαΐδας. Η λειτουργία της νέας Μονάδας έχει
σχεδιαστεί αξιοποιώντας τις Βέλτιστες ∆ιαθέσιµες Τεχνικές (Β.∆.Τ.), µε δυνατότητα
µελλοντικής εγκατάστασης συστήµατος δέσµευσης διοξειδίου του άνθρακα (RFCCS), και
καλύτερο καθαρό βαθµό απόδοσης (≥41,5%), συµβάλλοντας έτσι τα µέγιστα στη σηµαντική
µείωση των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου της χώρας.
• Οι δυνητικές επιπτώσεις του Έργου, κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του συνδέονται µε τις
περιορισµένες εκποµπές ατµοσφαιρικών ρύπων και κυρίως σκόνης. Σε κάθε περίπτωση όµως
οι εκποµπές από τις εξορυκτικές δραστηριότητες θα είναι χαµηλότερες από αυτές της
υφιστάµενης κατάστασης για τους λόγους που προαναφέρθηκαν και θα παύσουν µε την
ολοκλήρωση των έργων αποκατάστασης. Υπογραµµίζεται ότι η υλοποίηση του Έργου θα
συµβάλλει καθοριστικά στην συνολική µείωση των αέριων εκποµπών και των ατµοσφαιρικών
ρύπων, δεδοµένου ότι η αξιοποίηση των νέων λιγνιτικών κοιτασµάτων στην περιοχή της

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-14

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Ποντοκώµης και Μαυροπηγής τεκµηριώνουν την κατασκευή και λειτουργία νέου λιγνιτικού
Α.Η.Σ. (Μονάδα Α.Η.Σ. Πτολεµαΐδας V), µε σηµαντικά βελτιωµένη περιβαλλοντική επίδοση.
• ∆εν αναµένονται επιπτώσεις του Έργου στο ακουστικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής,
αφού το Έργο βρίσκεται σε µεγάλη απόσταση τόσο από τους οικισµούς της Κοζάνης και της
Πτολεµαΐδας, όσο και από τα Ορυχεία Αµύνταιου.
• Σηµαντικά θετικές θα είναι οι συνολικές επιπτώσεις του Έργου στο Βιοτικό Φυσικό
Περιβάλλον και στο Τοπίο µετά την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης που θα
έχουν ως αποτέλεσµα την δηµιουργία δεκάδων χιλιάδων στρεµµάτων δασικών εκτάσεων,
γεωργικών καλλιεργειών και τεχνητών λιµνών, ενισχύοντας την οικολογική ισορροπία και την
βιοποικιλότητα της περιοχής.
• Το Έργο λόγω των άµεσων και έµµεσων θέσεων εργασίας που δηµιουργούνται από τη
λειτουργία του αποτελεί πόλο έλξης εργατικού δυναµικού ενισχύοντας όχι µόνο την τοπική,
αλλά και την Εθνική οικονοµία. Η σπουδαιότητα του Έργου για την τοπική κοινωνία είναι
ιδιαίτερα µεγάλη. Επικουρικά αναφέρεται ότι η κοινωνική συνοχή είναι άµεσα συνδεδεµένη µε
την επαγγελµατική απορρόφηση των κατοίκων, συµβάλλοντας έτσι στην αποκέντρωση και την
πληθυσµιακή ενδυνάµωση των επαρχιακών περιοχών.
• Σηµαντικές και θετικές είναι επίσης οι επιπτώσεις του Έργου όσον αφορά την επίτευξη των
στόχων της χώρας στο πλαίσιο του Μακροχρόνιου Ενεργειακού Σχεδιασµού, σύµφωνα µε το
Νόµο 2773/993 για την:
¾ Ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασµού της χώρας
¾ Προστασία του Περιβάλλοντος, στο πλαίσιο των διεθνών µας υποχρεώσεων
¾ Ισόρροπη Περιφερειακή Ανάπτυξη της χώρας
¾ Παραγωγικότητα και Ανταγωνιστικότητα της Εθνικής οικονοµίας και επίτευξη υγιούς
ανταγωνισµού µε στόχο τη µείωση του κόστους ενέργειας για το σύνολο των χρηστών και
καταναλωτών.
• Σηµαντικές και θετικές εκτιµάται ότι θα είναι οι επιπτώσεις του Έργου στα ποιοτικά και
ποσοτικά χαρακτηριστικά των επιφανειακών νερών της άµεσης περιοχής, καθώς η
λειτουργία των Ορυχείων Πτολεµαΐδας θα συντελέσει στην αύξηση της παροχής και στη
διατήρηση της οικολογικής παροχής του ρέµατος Σουλού, στη βελτίωση του υδατικού
ισοζυγίου της υδρολογικής λεκάνης, στη βελτίωση της ποιότητας των νερών του ρέµατος
Σουλού και στη δηµιουργία τριών λιµνών στις τελικές κοιλότητες των εκσκαφών, µετά την
ολοκλήρωση των έργων εκµετάλλευσης των Ορυχείων Πτολεµαΐδας.

Επίσης, οι δυνητικές επιπτώσεις στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των υπόγειων νερών της
άµεσης περιοχής του Έργου από τις αποστραγγιστικές γεωτρήσεις των Ορυχείων
Πτολεµαΐδας και από τη συναπόθεση αγόνων-τέφρας αναµένεται να είναι ως προς το είδος
ουδέτερες. Αντίθετα, οι συνολικές δυνητικές επιπτώσεις στα ποσοτικά χαρακτηριστικά των
υπόγειων νερών της άµεσης περιοχής του Έργου από τις αποστραγγιστικές γεωτρήσεις των
Ορυχείων Πτολεµαΐδας αναµένεται να είναι αρνητικές και τοπικές και αφορούν κυρίως τη
µείωση της αποθηκευτικής ικανότητας του υδροφορέα υπερκειµένων και την καθαρή χρήση
ποσοστού 2,8% των ετησίως ανανεούµενων αποθεµάτων του υπόγειου υδροφορέα.

3
Νόµος 2773/99 (Τεύχος ΦΕΚ Α' 286/22-12-99) «Απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας-Ρύθµιση θεµάτων
ενεργειακής πολιτικής και λοιπές διατάξεις».

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-15

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

• Αρνητικές αναµένεται να είναι οι επιπτώσεις του Έργου στα γεωλογικά χαρακτηριστικά της
περιοχής, δεδοµένου ότι η υλοποίησή του συνεπάγεται την εξάντληση ενός φυσικού πόρου, σε
τοπικό επίπεδο. Οι επιπτώσεις αυτές, σε συνδυασµό µε τις ως άνω αρνητικές επιπτώσεις στους
υδάτινους πόρους, αντισταθµίζονται από τις σηµαντικά θετικές επιπτώσεις του Έργου που
προαναφέρθηκαν και την καθοριστική συµβολή του Έργου στην Ενεργειακή Ασφάλεια και
τη Βιώσιµη Ανάπτυξη της χώρας.

Όσον αφορά τις επιπτώσεις από τα τεχνικά συνοδά έργα, ο γενικός σχεδιασµός του συνόλου των
εν λόγω έργων έγινε µε κριτήρια τη χωροθέτησή τους σε περιοχές µε ήδη εξοφληµένα λιγνιτικά
κοιτάσµατα, την αξιοποίηση του υφιστάµενου αναγλύφου µε στόχο τη µείωση των απαιτούµενων
χωµατουργικών έργων (εκσκαφών – αποθέσεων) και τη µείωση του αναγκαίου µήκους αυτών. Οι
επιπτώσεις των τεχνικών συνοδών έργων, που αφορούν την κατασκευαστική τους περίοδο4,
κρίνονται ως προς τη διάρκειά τους βραχυχρόνιες διότι παύουν να υφίστανται µετά τη λήξη της
φάσης κατασκευής, ως προς την αναστρεψιµότητά τους αναστρέψιµες, ως προς την έκτασή τους
τοπικές και ως προς το είδος τους άµεσες. Εξαίρεση αποτελούν οι επιπτώσεις στο ανθρωπογενές
περιβάλλον, αφού λόγω της στρατηγικής σηµασίας των συνοδών έργων στην ανάπτυξη και
επέκταση των ορυχείων, οι (θετικές) επιπτώσεις αυτών έχουν µακροχρόνιο χαρακτήρα και είναι
άµεσες και έµµεσες σε τοπική, περιφερειακή και εθνική κλίµακα.

Εν κατακλείδι, οι επιπτώσεις του Έργου σε σχέση µε τις υφιστάµενες δραστηριότητες στην

περιοχή αναµένεται να είναι ισχυρά θετικές, τόσο για το ανθρωπογενές όσο και για το φυσικό
περιβάλλον. Το συµπέρασµα αυτό απορρέει τόσο από την µελλοντική περιβαλλοντική
αποκατάσταση του συνόλου της άµεσης περιοχής επέµβασης όσο και από τα πολλαπλά
κοινωνικοοικονοµικά οφέλη σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Οι εξορυκτικές
δραστηριότητες των ορυχείων θα πραγµατοποιούνται µε τον πλέον περιβαλλοντικά ορθολογικό
τρόπο, διασφαλίζοντας έτσι την ακεραιότητα του φυσικού περιβάλλοντος ταυτόχρονα µε τη
διατήρηση και αναβάθµιση των κοινωνικοοικονοµικών συνθηκών της περιοχής.

1.8. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Στο σχεδιασµό του Έργου έχουν ενσωµατωθεί κατάλληλα µέτρα και παρεµβάσεις που στοχεύουν
στην πρόληψη δυνητικών επιπτώσεων και στην προστασία του περιβάλλοντος κατά τη λειτουργία
του Έργου. Στο Κεφάλαιο 6 της Μ.Π.Ε. επίσης, παρουσιάζονται τα µέτρα που θα ληφθούν κατά
τη φάση κλεισίµατος του Έργου και περιβαλλοντικής αποκατάστασης της άµεσης περιοχής
επέµβασης.

Το σχετικό Κεφάλαιο 9 της Μ.Π.Ε περιλαµβάνει µια περιγραφή του συνόλου των προληπτικών,
αντιρρυπαντικών και επανορθωτικών µέτρων που έχουν ενσωµατωθεί στον σχεδιασµό του Έργου.
Τα προτεινόµενα µέτρα αναφέρονται ανά περιβαλλοντική παράµετρο και συµπληρώνονται µε τα
Γενικά Μέτρα τα οποία και παρατίθενται στη συνέχεια:

4
Για το έργο της εκτροπής τάφρου Σουλού, οι αξιολόγηση των επιπτώσεων γίνεται και για την περίοδο λειτουργίας

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-16

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

• Απαρέγκλιτη τήρηση των Εγκεκριµένων Περιβαλλοντικών όρων για τη λειτουργία των

Ορυχείων και την υλοποίηση του Προγράµµατος Περιβαλλοντικής Αποκατάστασης.
• Σχεδιασµός του Έργου µε στόχο την ορθολογική εκµετάλλευση των ενεργειακών ορυκτών
πόρων, δηλαδή τη βελτιστοποίηση της απόδοσης των ορυχείων σε όλη τη διάρκεια ζωής τους.
Για το σκοπό αυτό συνυπολογίζονται η απόδοση του Έργου, το κόστος ανάπτυξης και
λειτουργίας των ορυχείων σε όλη τη διάρκεια ζωής τους, καθώς και οι ανάγκες σε ζήτηση
λιγνίτη (τακτικές και έκτακτες) για την εξασφάλιση του ενεργειακού ανεφοδιασµού της χώρας.
• Σχεδιασµός του Έργου µε στόχο την κατά το δυνατόν µείωση της επιφάνειας επέµβασης και
την ελαχιστοποίηση της κατάληψης αδιατάρακτων περιοχών.
• Σχεδιασµός του Έργου µε στόχο την πρόληψη των δυνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων,
µέσω της υιοθέτησης βέλτιστων µεθόδων και τεχνικών για την αποφυγή κατάληψης νέων
περιοχών και τον περιορισµό των διαταραχών που προκαλούνται από την εξορυκτική
δραστηριότητα (απόθεση αγόνων σε υφιστάµενους χώρους εξωτερικής απόθεσης, εσωτερική
απόθεση αγόνων εντός εξοφληµένων εκσκαφών κ.λπ.).
• Εφαρµογή Συστήµατος Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης πιστοποιηµένο κατά το διεθνές πρότυπο
ISO 14001:2004 στο σχεδιασµό και την υλοποίηση του Έργου.
• Μέγιστη αξιοποίηση των αγόνων της εξόρυξης λιγνίτη σε εργασίες αποκατάστασης
κοιλοτήτων εξοφληµένων ορυχείων.
• Μείωση όγκου παραγόµενων εξορυκτικών αποβλήτων.
• Ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων και µείωση, κατά το δυνατόν, των απαιτήσεων σε
νερό και ενέργεια.
• Επιλογή σύγχρονου µηχανολογικού εξοπλισµού και βέλτιστων τεχνολογιών λειτουργίας, για
την µειωµένη κατανάλωση καυσίµων, βελτίωση της απόδοσης και γενικότερα την πρόληψη,
ελαχιστοποίηση και αντιµετώπιση των δυνητικών επιπτώσεων στο φυσικό και εργασιακό
περιβάλλον.
• Σταδιακή περιβαλλοντική αποκατάσταση των περιοχών επέµβασης του Έργου, για τον
περιορισµό της όχλησης και τη σταδιακή, οµαλή εναρµόνιση των αποκατεστηµένων περιοχών
µε το φυσικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής.
• Εφαρµογή µεθόδων αποκατάστασης που προσαρµόζονται στις ιδιαίτερες περιβαλλοντικές
συνθήκες της περιοχής (π.χ. ιδιόκτητο φυτώριο κ.λπ.) και χρήση εναλλακτικών υλικών και
τρόπων φύτευσης (π.χ. ενδηµικά είδη, δοκιµαστικές φυτεύσεις κ.λπ.).
• ∆ιατήρηση και ενίσχυση της βιοποικιλότητας και της φυσιογνωµίας του τοπίου.
• Λήψη όλων των απαραίτητων µέτρων για την αντιπυρική προστασία της βλάστησης και των
οικισµών γύρω από το Έργο.
• Εκτεταµένη συνεργασία µε έγκριτους Ερευνητικούς Φορείς, Πανεπιστηµιακά Ιδρύµατα και
άλλους κοινωνικούς εταίρους για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος στην άµεση και
ευρύτερη περιοχή του Έργου, και την ενίσχυση της απόδοσης των έργων περιβαλλοντικής
αποκατάστασης.

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-17

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

1.9. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ

Στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής της Πολιτικής, η ∆ιεύθυνση Λιγνιτικού Κέντρου ∆υτικής
Μακεδονίας της ∆ΕΗ έχει προχωρήσει στην εφαρµογή σύγχρονου Συστήµατος Περιβαλλοντικής
∆ιαχείρισης (Σ.Π.∆.) Το Σύστηµα Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης της ∆.Λ.Κ.∆.Μ. της ∆ΕΗ έχει
πιστοποιηθεί από τον Ελληνικό Οργανισµό Τυποποίησης (ΕΛ.Ο.Τ.) βάσει του διεθνούς προτύπου
ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 14001:2004, αναφορικά µε τις παρακάτω δραστηριότητες: Εξόρυξη και διακίνηση
λιγνίτη και άλλων γαιωδών υλικών οι οποίες εφαρµόζονται στις ακόλουθες θέσεις των Ορυχείων
Πτολεµαΐδας:
− Κύριο Πεδίο (Ορυχείο Μαυροπηγής και Ανατολικής Επέκτασης Κοµάνου).
− Πεδίο Καρδιάς (Ορυχείο Νοτιοδυτικού Πεδίου-Υψηλάντη και Οικισµού Κοµάνου).
− Νότιο Πεδίο (Ορυχείο Νοτίου Πεδίου).

Οι παράµετροι που παρακολουθούνται στο πλαίσιο του Προγράµµατος Περιβαλλοντικής

Παρακολούθησης του Λ.Κ.∆.Μ. και εξετάζονται στο Κεφάλαιο 10 της Μ.Π.Ε. έχουν ως εξής:
• Υδατικό περιβάλλον – Υδατικά απόβλητα
• Γεωτεχνικά χαρακτηριστικά - Έδαφος
• Στερεά απόβλητα
• Ατµοσφαιρικό περιβάλλον
• Ακουστικό περιβάλλον και δονήσεις
• Παρακολούθηση ραδιενέργειας
• Παρακολούθηση αποτελεσµάτων περιβαλλοντικής αποκατάστασης

Τα σηµεία µετρήσεων του δικτύου περιβαλλοντικής παρακολούθησης που εφαρµόζεται στο

Λ.Κ.∆.Μ. δίνονται στους Χάρτες 4α, 4β του Παραρτήµατος Ι της ΜΠΕ. Τα αποτελέσµατα των
περιβαλλοντικών µετρήσεων καταγράφονται, αξιολογούνται και υποβάλλονται στο ΥΠΕΚΑ στο
πλαίσιο της ετήσιας Έκθεσης Ποιότητας Περιβάλλοντος.

ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1-18

ECHMES Ltd.