A-PDF Merger DEMO : Purchase from www.A-PDF.

com to remove the watermark

ÌÁÊÅÄÏÍÉÊÏ ÅÍÇÌÅÑÙÔÉÊÏ ÄÅËÔÉÏ

Åäþ êáé ôþñá åðáíáðáôñéóìüò ôùí ðïëéôéêþí ðñïóöýãùí

ÐÝôñïò Âüôóçò, “ç ÄéáöïñåôéêüôçôÜ ìáò”

ÔÜóïò Ôßëéïò, “Âéïãñáößá”

ÍÔÉÌÏ ×ÁÍÔÆÉÍÔÉÌÏÂ
Ìßñêá Ãêßíïâá

Ï Óåññáßïò ÅðáíáóôÜôçò

ÔÅÕ×ÏÓ 11, ÉÏÕÍÉÏÓ 2006

Ôï Ìáêåíôüíôóåôï τïõ Âüôóç óôá ÔóÝ÷éêá êáé óôá Ìáêåäüíéêá

Ïé ÂáñêÜñçäåò ôçò Óáëïíßêçò


ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ
•ÔÜóïò Ôßëéïò ........................................................ 2
•Ðáììáêåäïíéêüò Äéáãùíéóìüò............................. 3
•ÁðáíôÞóåéò óôï Êïõßæ êáé óôï Óôáõñüëåîï
ôïõ 10ïõ ôåý÷ïõò................................................. 3
•Ôá Óýíïñá ôçò Áíïçóßáò ..................................... 4
•Óôçí ÅëëçíéêÞ Ôçëåüñáóç ................................... 4
•Áîéüò:ÐçãÞ ÆùÞò êáé ¼÷é Ï÷åôüò ÐñïâëçìÜôùí.5
•Çëßáò Ðåôñüðïõëïò (1928-2003) ....................... 7
•Ç äéáöïñåôéêüôçôÜ ìáò ....................................... 8
•Ôá Áíýðáñêôá ÊñõöÜ Ó÷ïëéÜ ............................ 10
•Ç ÁëÞèåéá ãéá ôï Ìáêåäïíéêü ........................... 11
•ÇìÝñåò ×áñÜò (ÆÞôù ç Ìáêåäïíßá ìáò) .......... 13
•ÊÞñõãìá ÕðÝñ ÌåéïíïôÞôùí áðü ôïí
Ìçôñïðïëßôç ÊïæÜíçò ....................................... 14
•Ç ÇìéôåëÞò ËÞîç ôïõ Åìöõëßïõ ........................ 15
•Íôßìï ×áíôæéíôßìïâ ............................................18
•ÈáíÜóçò Ôñéáñßäçò ............................................ 22
•Éóôïñßåò ãéá ×áëâÜäåò êáé Åèíéêéóìïýò ........... 25
•Ôï Ìáýñï Ôåß÷ïò ôïõ ØùìéÜäç ........................ 27
•Íáïýì ÐÝéïâ .......................................................28
• ÄéåèíÝò Äßêôõï ÁíôáëëáãÞò Ðëçñïöïñéþí
ãéá ÈÝìáôá Åëåõèåñßáò ôçò ¸êöñáóçò (IFEX)..29
•Åìåßò èá ôç ËÝìå Ìáêåäïíßá............................. 30
•Áíáêïßíùóç Å.Å.Ó.-ÏÕÑÁÍÉÏ ÔÏÎÏÕ.................. 31
•Âáóßë ¹ëéïâ ..................................................... 32
•Äñïìüìåôñï........................................................ 33
•ÔéìÜìå ôçí Ìßñêá Ãêßíïâá ................................ 34
•Óëáâïìáêåäüíéêá Ôñáãïýäéá ............................ 36
ÕÐÅÕÈÕÍÏÓ ÔÏÕ ÌÁÊÅÄÏÍÉÊÏÕ
ÅÍÇÌÅÑÙÔÉÊÏÕ ÄÅËÔÉÏÕ
“LOZA”
ÍÉÊÏÓ ÓÁÊÅËËÁÑÉÏÓ
Äéåõèýíåôáé áðü ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ
ôçë.: 6944-65.66.72
e-mail:lozadeltio@yahoo.gr
Ôá åíõðüãñáöá Üñèñá
åêöñÜæïõí ìüíï ôïõò óõíôÜêôåò ôïõò.
LOZA -1
Qvo Vadis Grecia!
ÆÇÔÏÕÍÔÁÉ ÅËËÇÍÅÓ
«Ï ëáüò ðïõ õðïäïõëþíåé Ýíáí
Üëëï ëáü óöõñçëáôåß ôéò äéêÝò
ôïõ áëõóßäåò»
Ê. ÌÁÑÎ
ÆçôÜò äéÜëïãï êé áõôïß óïõ óôÝëíïõí ôï êåöÜëé ôïõ
Áóäñïýâá… (óõëëáëçôÞñéá êé åìðÜñãêï óôç
"Äáñäáíßá" Þ ðÃÄÌìéá).
ÓÞìåñá ôá ðñÜãìáôá Ý÷ïõí áëëÜîåé. Ïé îõðüëõôïé,
ïé áé÷ìÜëùôïé ôçò Óöáêôçñßáò, íßêçóáí ôïõò
Áèçíáßïõò. Oé ðÜíôåò ôï âëÝðïõí áõôü êáé ïé
áîéùìáôïý÷ïé ìáò êïëëÜíå óôï "ðïëéôéêü êüóôïò". Óôá
óôáõñïõäÜêéá ôçò ôåôñáåôßáò.
¼ìùò ïé óõíåéäçôïðïéçìÝíïé ¸ëëçíåò, ïé
óþöñïíåò ðïõ âëÝðïõí ìðñïóôÜ, äåí Ý÷ïõí ðñüâëçìá
ìå ôçí ðïëéôéêÞ. Ïýôå ìå ôçí éóôïñßá. Ôï ðñüâëçìá ôï
'÷ïõí ïé åãùðáèåßò, ïé ìùñïöéëüäïîïé åèíéêéóôÝò. Óôç
óôåßñá ðñïóêüëëçóÞ ôïõò óôï üíïìá, óôçí áõôïåðé-
âåâáßùóÞ ôïõò áðü ôï ðáñåëèüí, áíôéðáñáâÜëëåôáé
Ýíáò áíßêçôïò êüóìïò: ï áãþíáò ôçò ýðáñîçò, ôï
Äßêáéï, ôï ðíåõìáôéêü âÜèïò ðïõ âéþíåé ç Üëëç ðëåõñÜ.
Ç äéáöïñÜ åóùôåñéêÞò åëåõèåñßáò ðïõ ìïéÜæåé ìå ôçí
õðåñï÷Þ ôçò ìçôñéêÞò áãÜðçò áðü ôçí ðáôñéêÞ, ç
áëÞèåéá ðïõ äéáëýåé ôçí åéäùëïëáôñßá.
Ìáêåäüíåò áðü ôçí ðüëç ôçò äáêôõëïäåéêôïýìåíçò
Èåóóáëïíßêçò, ðñïôåßíïõìå ùò õðïêåßìåíá êé
áíôéêåßìåíá ôçò âáëêáíéêÞò åêêñåìüôçôáò ôçí
áðëïýóôåñç ëýóç, åìðíåõóìÝíç áðü ôçí ìåóüôçôá ôçò
ÁñéóôïôåëéêÞò ëïãéêÞò (Áêáä. Áèçíþí, óõë. ôüìïò
ÌÁÊÅÄÏÍÉÁ. Åðßóçò "Ï ÌÉÓÉÑÊÏÂ" ôçò
ðáíåðéóôçìéáêïý ¢ííáò Áããåëïðïýëïõ, University
Studio Press). Óôü÷ïò ìáò ôï ãåíéêü êáëü, ç áñìïíßá
ôçò ðåñéï÷Þò ìáò êáé ü÷é ïé óêïðéìüôçôåò:
Íá áðåãêëùâéóôåß ç ðáôñßäá ìáò áðü Ýíá öÜíôáóìá
ðïõ ôçí êõíçãÜåé 100 ÷ñüíéá.
Íá ëÞîïõí ïé Üóêïðåò åíÝñãåéåò, íá åõäïêéìÞóåé ï
áíèñùðéóìüò ðñïò ôéò ìåéïíüôçôåò.
Íá åðáíáðáôñéóôïýí åðéôÝëïõò ïé Ìáêåäüíåò ôïõ
åìöõëßïõ.
ÁìÝóùò ëïéðüí, ôáõôü÷ñïíá, íá äçëþóïõí ÁèÞíá,
Óêüðéá, ÖáíÜñé êáé ÂñõîÝëëåò áíôßóôïé÷á ôá åîÞò:
• Áíáãíùñßæïõìå ôç Äçìïêñáôßá ôçò Ìáêåäïíßáò.__
• Äåí åßìáóôå ôá ðáéäéÜ ôïõ Öéëßððïõ êé
ÁëåîÜíäñïõ.__
• Êáëùóüñéóåò åí ×ñéóôþ áäåëöÞ ÌáêåäïíéêÞ
Åêêëçóßá.
• ÊáëçìÝñá óôá ÄõôéêÜ ÂáëêÜíéá. ´Åíôáîç ôï
óõíôïìüôåñï óôïõò äéåèíåßò ïñãáíéóìïýò.
Æçôïýíôáé Üíäñåò.
¸ëëçíåò êáé Ìáêåäüíåò, óôï ðíåýìá ôçò Åõñþðçò.
Åìðñüò ãéá ìéá Üëëç Ðáéäåßá, áíôÜîéá ôïõ
ÐëÜôùíá.
Ãéá ôçí åéñÞíç, ôçí åõãåíÞ Üìéëëá ôùí ðïëéôéóìþí.
(Ãêüôóå ÍôÝëôóåâ)
«Ôï íá åìðéóôåõüìáóôå ôçí áöåëÞ ìáò åéëéêñßíåéá,
åßíáé ëéãüôåñï åðéêßíäõíï áðü ôï íá ðéóôåýïõìå üôé
êáôÝ÷ïõìå ôçí áðüëõôç áëÞèåéá».
Éãêüñ Óôñáâßíóêé
Êáé ãéá ôçí áíôéãñáöÞ ôá ðáéäéÜ ôïõ Ìéóßñêïâ êáé
ôïõ ×áôæçíôßìïâ.
Η σύνταξη
2 - LOZA
Áöéåñþíåôáé óôç Ã' Ëõêåßïõ
ãéá ôçí ìíÞìç ôïõ
êáèçãçôÞ
ÔÜóïõ Ôßëéïõ
Τασος Τιλιος
ÃåííÞèçêå ôï 1949 óôçí ÇñÜêëåéá Óåññþí
(ÔæïõìáãéÜ) áðü áðëïýò ãïíåßò, ôïí åìðïñïñÜöôç
Áðüóôïëï Ôßëéï êáé ôçí êõñá ÂÝôá-ÅëéóÜâåô ÂïõêÜíôóç
áðü ôï Ðåôñßôóé.
Ï «ÔóáôóÜêçò» Ýæçóå ôá ðáéäéêÜ ôïõ ÷ñüíéá óôç
ÔæïõìáãéÜ êáé öáßíåôáé ðùò Ýìåéíáí ãåñÜ óôç ìíÞìç ôïõ
áõôÜ ôá ÷ñüíéá êáé ç «ðïëõðïëéôéóìéêüôçôá» ôçò åðï÷Þò.
Óðïýäáóå áñãüôåñá óôç öéëïóïöéêÞ Éùáííßíùí êé
åñãÜóôçêå ùò öéëüëïãïò êáèçãçôÞò óå äéÜöïñá
ÃõìíÜóéá ôçò ÷þñáò. Ôá ôåëåõôáßá 25 ÷ñüíéá ñßæùóå
óôçí ÁèÞíá, üðïõ ðáíôñåýôçêå ôçí Ìáñßá Áíôùíßïõ,
ëÝêôïñá óôï ðáíåðéóôÞìéï, êé áðÝêôçóáí äýï ðáéäéÜ.
×üìðé ôïõ ÁíáóôÜóç ç öùôïãñÜöçóç ôùí ôïðßùí (ï
ìáèçìáôéêüò Áñãýñçò ÑÜìíáëçò êõêëïöüñçóå ìåñéêÝò
öùôïãñáößåò ôïõ), åß÷å ðÜíôïôå åõáéóèçóßåò ðñïò ôçí
öýóç. Áðü ôïõò áíèñþðïõò äéøïýóå í'áêïýåé éóôïñßåò
êáé ðñïðáíôüò ðáñáäïóéáêÞ ìïõóéêÞ.
Ìå ôï ôóéãÜñï óôï ÷Ýñé êé ôï óáêßäéï óôç ðëÜôç
ðåñéüäåõå êùìïðüëåéò êáé ÷ùñéÜ ãéá íá êáôáãñÜøåé
èñýëïõò êáé ðáñáäüóåéò, ãëùóóïëáëéÝò êé áíÝêäïôá.
¸øá÷íå ôï áõèåíôéêü, ôï õëéêü ôçò íåñïìÜíáò êáé ç ðÝíá
ôïõ áíáâÜèìéóå ôçí êáôáöñïíåìÝíç ëáïãñáößá. Ôïí
ìÜãåõå ôï ìõóôéêü, ôï «áðáãïñåõìÝíï» êáé ðïôÝ äåí
÷áñßóôçêå óôéò óêïðéìüôçôåò. ÁñèñïãñÜöçóå óå
åöçìåñßäåò êáé ðåñéïäéêÜ êé áíÝäåéîå ìå ãëáöõñüôçôá
ôçí ôïðéêÞ éóôïñßá.
Óôï åðßêåíôñï ï íôüðéïò ðïëéôéóìüò ôçò Ìáêåäïíßáò, ç
êïõëôïýñá ôùí «áíýðáñêôùí»...
Ï ÔÜóïò Ôßëéïò Þôáí áðü ôïõò ðñþôïõò åñåõíçôÝò
ôùí ìíçìåßùí ôùí ÂÏÃÏÌÉËÙÍ (×áëêçäüíá, ÐÝëëá, Âåýç,
ê.á), ç «ó÷ïëÞ» ôïõ óôïí êÜìðï ôçò Èåóóáëïíßêçò
áíÝäåéîå ôï ðñüâëçìá ôçò êáôáóôñïöÞò ôùí ôÜöùí ôçò
ðáëéÜò ÐÝëëáò áðü ôéò ìðïõëíôüæåò ôçò Åêêëçóßáò.
Óôá ðÝôñéíá ÷ñüíéá ôùí óõëëáëçôçñßùí äåí ãïíÜôéóå, ùò
äÜóêáëïò ðïõ Ýíéùèå ôïí ÐëÜôùíá, áíôéôÜ÷èçêå óôï
÷õäáßï åèíéêéóìü, óôÜèçêå üñèéïò óôïí åêöáóéóìü ôçò
êïéíùíßáò. Ãíþñéóå ôüôå ôá åëåýèåñá ìõáëÜ ôçò ÅëëÜäáò
êáé ó÷åôßóôçêå ìå ôïõò óõããñáöåßò: ÌÜñêï ÌÝóêï,
Ãéþñãï Ðåôóßâá, ÐÝôñï Âüôóç, ËÜìðñï Ìðáëôóéþôç,
ÃéÜííç ÈùìÜ, ÄçìÞôñç Ðáðáäçìçôñßïõ, ÔÜóï
Êùóôüðïõëï, Ëåùíßäá Åìðåéñßêï ê.á.
Ï áãþíáò êáôÜ ôïõ äüãìáôïò êáé ôçò
ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ
«Ìðëáíêß, ÃêåâÜñá êáé Âßêôïñ ×Üñá, óåßò üëïé
åêåß ìáêñéÜ, ôïõ ìÝëëïíôïò áããÝëïé,
ìå ôïí âïúâüäá Ãêüôóå ÍôÝëôóåö íá êáèÞóôå
ôçò ãçò ôïõ ôá ðïõëéÜ êáé ôá ðïôÜìéá ôñáãïõäÞóôå,
ãéáôß êé áõôüò óêïôþèçêå ðáßæïíôáò ìéá ðáñôßäá
ãéá íá '÷åé ç åîÝãåñóç áêüìç ìéá ðáôñßäá»
Áðü ôá ÐÏÉÇÌÁÔÁ ôïõ ÔÜóïõ Ôßëéïõ
Ο Φωτογραφος του Στρυμονα
Ο Ποιητης της Αμφισβητησης
ïìïãåíïðïßçóçò, ôçò öèçíÞò ðñïðáãÜíäáò êáé ôïõ
áðïðñïóáíáôïëéóìïý ãÝííçóå Ýíá ðáíåëëáäéêü Êßíçìá
ðïõ åêöñÜóôçêå êõñßùò óôç Â. ÅëëÜäá. ¹ôáí ç óõíåßäçóç
ôïõ åëåýèåñïõ ðïëßôç ðïõ óÝâåôáé ôï äéáöïñåôéêü, ðïõ
ìðïñåß íá óõíèÝóåé ôçí åíüôçôá ìÝóá áðü ôçí
äéáöïñåôéêüôçôá.
Äåí åßíáé ôõ÷áßï ðïõ êáèçãçôÝò óôï “ÐÜíôéï” êáé óôï
“ÁñéóôïôÝëåéï” ìßëçóáí ìå èáõìáóìü ãéá ôïõò
ìáêåäüíåò áêôéâéóôÝò, ôéò ðñùôïðüñåò áìõãäáëéÝò ôçò
«áíïéêôÞò êïéíùíßáò». ¸ôóé ç áìöéóâÞôçóç Ýãéíå ñåýìá,
Ýíáò óôáèìüò óôçí åã÷þñéá éóôïñéïãñáößá ðïõ Ýâáëå
åêáíôïôÜäåò ôüìïõò óôïí óêïõðéäïôåíåêÝ ôçò «åèíéêÞò
äéáöþôéóçò»: Ôï Ýñãï áõôü Ý÷åé êáé ôçí õðïãñáöÞ ôïõ
óõìðáôñéþôç ìáò ÔÜóïõ Ôßëéïõ.
Áõôü Þôáí ôï ìåñÜêé ôïõ ößëïõ ìáò ðïõ ðÜó÷éæå áðü
ôç äåêáåôßá ôïõ '70 íá «âãåé ç áëÞèåéá óôï êëáñß», íá
ôåñìáôéóôïýí ïé ìéóÝò áëÞèåéåò ôùí «åéäéêþí» êáé ôùí
ðïëëþí ðïëéôéêÜíôçäùí.
Óôçí “ÆÏÑÁ” (êáëïêáßñé 1995) Ýãñáøå: «Ó' áõôÞ ôç
÷þñá ðïõ ï Þëéïò äåí áöÞíåé íá ìåßíåé ôßðïôá êñõöü, äåí
åßíáé äõíáôüí íá âáóéëåýåé ôï øÝìá ôçò éóôïñéïãñáößáò,
ôçò ðïëéôéêÞò êáé ôùí ÌÌÅ åð' Üðåéñïí». ÄéÝèåôå ðïëëÝò
ãíþóåéò êáé ìéá áêëüíçôç ðßóôç ðñïò ôïí óêïðü ôïõ:
«ÅðåéäÞ ðéóôåýïõìå üôé ïé áñ÷Ýò ôïõ Ïõìáíéóìïý êáé ôçò
Äçìïêñáôßáò, üðùò êáé ç ðïëéôéêÞ ìå ôçí ðñáãìáôéêÞ
óçìáóßá ôçò, äåí Ý÷ïõí ðåèÜíåé ïñéóôéêÜ, ãé' áõôü äåí èá
óôáìáôÞóïõìå í' áãùíéæüìáóôå ãéá üëá áõôÜ». ¸íáò
áãþíáò üìïñöïò, ìå éäåïëïãßá êáé äõóêïëßåò, ìÝóá áðü
ôéò óõìðëçãÜäåò ôïõ öáíáôéóìïý êáé ôçò çìéìÜèåéáò.
¼ìùò ï ôáðåéíüò äÜóêáëïò äåí èá ãåõôåß ôïõò
êáñðïýò ôùí ðñïóðáèåéþí ôïõ, ç êëïíéóìÝíç õãåßá ôïõ
èá åðéäåéíùèåß ôï êáëïêáßñé ôïõ 2001 êáé ôï ÓåðôÝìâñç
èá êÜíåé ôï ìåãÜëï ôáîßäé. ¹ôáí 52 ÷ñüíùí. Ç
áóõìâßâáóôç áõôÞ øõ÷Þ Üöçóå ðëïýóéá ðáñáêáôáèÞêç.
Ôõ÷åñïß üóïé ãíùñßóáìå ôïí «ÔÜóêï», ôïí êïóìïðïëßôç
ïñáìáôéóôÞ, ôçí êéíçìáôïãñáöéêÞ öÜôóá ðïõ Ýðáéæå ìå
ìéêñïýò êáé ìåãÜëïõò. Ôïí Üíäñá ðïõ ðÜëåøå ãéá ôï äßêéï
êáé ôßìçóå ôéò áíèñùðïáîßåò, ðáñÜ ôá åëáôôþìáôá êáé ôéò
áôÝëåéÝò ôïõ.
Åêåß øçëÜ, óôá ðåýêá ôïõ ÆùãñÜöïõ, áò åßíáé åëáöñý
ôï ÷þìá ...
ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ LOZA - 3

Äåí Üíôåîåò ÊõñÜ ÂÝôá

Ôïí áêïëïýèçóåò ðïëý óýíôïìá
Í' áãêáëéÜóåéò Þèåëåò ôïí îáíèïýëç óïõ
Ôçí ìåãÜëç êáñäéÜ ôçò ÔæïõìáãéÜò

ÂÉÂËÉÁ ÔÏÕ ÔÁÓÏÕ ÔÉËÉÏÕ

Á) «ÐïéÞìáôá» Åêäüóåéò Ðåôóßâá.
Â) «ÍïôéïóëÜâïé ÐïéçôÝò ìðñïóôÜ óå âõæáíôéíÝò ôïé÷ïãñáößåò»
Åêäüóåéò ¸ëëá.
Ã) «Éóôïñßá ôïõ Ì. ÁëåîÜíäñïõ êáôÜ ôïõò Áíáôïëßôåò óõããñáöåßò»
(Ä. ÃïâäåëÜ).
Ìáñßá- ÔÜóïò Ôßëéïò. Åêäüóåéò ¸ëëá.

Óôï ôõðïãñáöåßï Ýìåéíå ôï öçìéóìÝíï Ýñãï:

«ÁÕÔÏÂÉÏÃÑÁÖÉÁ» ôïõ Ãñçãïñßïõ Óôáõñßäç - Ðáñëßôóåö.
ÌåãÜëï åíäéáöÝñïí ðáñïõóéÜæïõí ïé áäçìïóßåõôåò ÝñåõíÝò ôïõ.
«Ôïðùíýìéá ôçò Çðåßñïõ, Èåóóáëßáò êáé Ìáêåäïíßáò».
«Ïé Âïãüìéëïé óôçí ÅëëÜäá». ê.á.

´
åëëá

«Íá öïâÜóáé ôçí ïñãÞ ôùí íåêñþí êáé ôùí

âñÜ÷ùí ô' áãÜëìáôá».

«¢îéïí åóôß», Åëýôçò

Δημοτικός δρόμος στη Θεσσαλονίκη αφιερωμένος ÁÐÁÍÔÇÓÅÉÓ

στη Μακεδονική (Βουλγαρία) πόλη της Τζουμαγιάς
(Ελληνικός Μεγαλοϊδεατισμός) óôï ÊÏÕÉÆ êáé ÓÔÁÕÑÏËÅÎÏ (ôåõ÷. 10)
•Ôï ðñáãìáôéêü üíïìá (Þ ôï ðñþôï üíïìá) ôçò
ÐÁÌÌÁÊÅÄÏÍÉÊÏÓ ìçôÝñáò ôïõ Ì. ÁëåîÜíäñïõ åßíáé ÌÕÑÔÁËÇ.

ÄÉÁÃÙÍÉÓÌÏÓ
“ Åßìáé ç ÈÜóïò, ç áäåëöÞ ôçò Åõñþðçò êáé æù óå
•ÁëÝîáíäñïò, êáôÜ ôïí Ìðáìðéíéþôç, óçìáßíåé
“áõôüò ðïõ áðùèåß ôïõò Üíäñåò”.

Ýíá üìïñöï óôñïããõëü íçóß ôïõ Â. Áéãáßïõ. •Ï ìáêåäüíáò áãùíéóôÞò -äéáöùôéóôÞò êáé
ÑùôÜù ôïõò èåïýò ðïý íá âÜëù ôï ëéìÜíé ìïõ, åðáíáóôÜôçò- ðïõ óêüôùóáí ïé âïýëãáñïé óôç ÂéÝííç,
þóôå ôï ðëïßï ðïõ ôáîéäåýåé ÊáâÜëá- ËéìÝíáò- åßíáé ï ÍÔÏÍÔÏÑ ÐÁÍÉÔÓÁ.
ÊåñáìùôÞ íá Ý÷åé ôï ðéï öôçíü êïóôïëüãéï”
Åýñåóç ôïõ óçìåßïõ Ì ðÜíù óôçí ãíùóôÞ ðåñéöÝñåéá (Ê,R)
ãéá ôï ïðïßï ôï Üèñïéóìá ÁÌ + ÂÌ = åëÜ÷éóôï, üôáí Á,  óôáèåñÜ óçìåßá

ÁðÜíôçóç: ËéìÜíé óôï óçìåßï Ì, üðïõ ç ãùíßá ÁÌÊ éóïýôáé ìå ôç ãùíßá ÂÌÊ.
Ðþò åíôïðßæåôáé ôï óçìåßï Ì; ÃåùìåôñéêÞ êáôáóêåõÞ.

ÐñïóöÝñïíôáé 30 âéâëßá (Ëïãïôå÷íßá, Éóôïñßá, Ëáïãñáößá, ÌáèçìáôéêÜ êáé Öéëïóïößá)

óôçí ìíÞìç ôïõ êáèçãçôÞ ÔÜóïõ Ôßëéïõ
Ç óýíôáîç
Ôçë: 6944-65.66.72, ôçë/fax: 23250 - 23044
4 - LOZA ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ôá óõíïñá ôçò áíïçóßáò

ÍÝá ôñáíôá÷ôÜ óôïé÷åßá áíáêÜëõøå ï ÃéÜííçò

ÔñéÜíôçò óôçí åêðïìðÞ "ÖÜêåëïé" ôùí Ðáðá÷åëÜ-
ÔÝëïãëïõ êáé ôá ÷ñçóéìïðïéåß ãéá íá öñïíçìáôßóåé "ôïõò
ðñïïäåõôéêïýò ðïõ ìå ðåñéóóÞ åëáöñüôçôá èåùñïýí
üôé ïé ãåßôïíåò Ý÷ïõí äéêáßùìá áõôïðñïóäéïñéóìïý".
Ðïéá åßíáé ôá óôïé÷åßá; ÁðáíôÞóåéò ìáèçôþí ôçò
Äçìïêñáôßáò ôçò Ìáêåäïíßáò óå ñåðüñôåñ ôùí
"ÖáêÝëùí", áðü ôéò ïðïßåò ðñïêýðôåé üôé ôïõò
êáëëéåñãïýí ôçí ðåðïßèçóç ðùò ôá óýíïñá ôçò ðáôñßäáò
ôïõò öôÜíïõí ùò... ôç ËÜñéóá. ¹ üôé ï ÌåãáëÝîáíôñïò
ìéëïýóå ôá åëëçíéêÜ óáí îÝíç ãëþóóá.
¹èåëá íá 'îåñá ðïý êáé ðüôå õðçñÝôçóå ôç
óôñáôéùôéêÞ ôïõ èçôåßá ï êáëüò óõíÜäåëöïò. Äéüôé áí
Ýêáíå öáíôÜñïò üôáí êáé üðïõ êé åìåßò, èá åß÷å áêïýóåé,
äåí ìðïñåß, ôá "åèíéêÜ Üóìáôá" ðïõ ôñáãïýäçóáí
ìõñéÜäåò åëëÞíùí óôñáôéùôþí åðß äåêáåôßåò: "Óüöéá,
Óüöéá, åßíáé ôï üíåéñü ìáò...", Þ "¸÷ù ìéá áäåñöÞ,
êïõêëßôóá áëçèéíÞ, ôç ëÝíå Âüñåéï ¹ðåéñï, ôçí áãáðþ
ðïëý...", Þ "ÓêÝðáóå ìÜíá óêÝðáóå ãáëáíïìÜôá êüñç...", Þ
"¸íá, äýï, ôñßá, èá óðÜóïõìå ôá óýíïñá íá ìðïýìå óôçí
Ôïõñêßá". Ðéðßëáãáí ì' áõôÜ ôï ìõáëü ôùí óôñáôéùôþí
ìÝ÷ñé êáé ôï 1980! Ìå óôü÷ï íá ôïõ äçìéïõñãÞóïõí ôçí
ðåðïßèçóç üôé ôá "óýíïñá ôçò ðáôñßäáò ìáò" öôÜíïõí
ðïëý ìáêñýôåñá áðü åêåß ðïõ Ý÷ïõí ÷áñá÷ôåß ìå
äéåèíåßò óõìöùíßåò.
¼ëá áõôÜ ìðïñÝóáìå åìåßò "ïé ðñïïäåõôéêïß" -ãéá íá
ëÝìå ôá ðñÜãìáôá ìå ô' üíïìÜ ôïõò, ïé áñéóôåñïß- íá ôá
áíáôñÝøïõìå ìå áãþíåò. Êáèþò ðñï÷ùñïýóå ç
äçìïêñáôßá óôç ÷þñá ìáò, ìå ôïõò äéêïýò ìáò êüðïõò,
êáèþò Ýöåõãå áðü ðÜíù ôçò ç óêéÜ ôïõ ðïëÝìïõ -êáé ôïõ
åìöýëéïõ- ìå ôéò äéêÝò ìáò èõóßåò, üëåò áõôÝò ïé
áíïçóßåò áðïêÜëõðôáí ôïí ãåëïßï ÷áñáêôÞñá ôïõò.
¼ðùò åìåßò, ìå ôçí ðÜñïäï ôùí äçìïêñáôéêþí
èåóìþí, ìå ôçí êïéíùíéêÞ áíÜðôõîç, ìå ôçí åõçìåñßá

êáé ôçí åîïìÜëõíóç ôùí ó÷Ýóåùí ìáò ìå ôïõò
ãåßôïíåò, ðÜøáìå ðéá íá áêïýìå áðü ôï åðßóçìï
êñÜôïò ôéò åèíéêéóôéêÝò ðáñëáðßðåò êáé íá ôéò
÷Üâïõìå áìÜóçôåò, ôï ßäéï èá óõìâåß êáôÜ ðÜóá
âåâáéüôçôá êáé óôç ãåéôïíéêÞ ìáò ÷þñá. Ôþñá
ðåñíÜåé ôç äéêÞ ôçò åéêïóáåôßá '50-'60. Åêåßíï ðïõ
÷ñåéÜæåôáé ãéá íá ôç âïçèÞóïõìå íá ðÜñåé áõôü ôï
äñüìï, åßíáé óõíåñãáóßá êáé óõíåííüçóç. ¼÷é
êéíäõíïëüãåò êñáõãÝò êáé óõíäáýëéóìá ìßóïõò. Óôïí
åèíéêéóìü äåí áðáíôÜìå ìå åèíéêéóìü, ãéáôß ôüôå ôï
ìåßãìá ãßíåôáé åêñçêôéêü êáé áéìáôçñü. ÁðëÜ
ðñÜãìáôá. Ïýôå ðñïïäåõôéêÜ, ïýôå ìç ðñïïäåõôéêÜ.
ÁñéóôåñÜ.
¢ñèñï ôïõ ×. Ãåùñãïýëá áðü ôçí åöçìåñßäá “åðï÷Þ”,
www.epohi.gr, 21/11/2004
Óôçí åëëçíéêÞ
ôçëåüñáóç
Ôçí ÐáñáóêåõÞ 4 Öåâñïõáñßïõ 2005 ôï ðñüãñáììá
ôçò ôçëåüñáóçò ôïõ ÁÍÔÅÍÍÁ ìáò ðëçñïöïñïýóå üôé
óôéò 00.30 ôï âñÜäõ èá åß÷å Ýíá íôïêéìáíôÝñ ìå èÝìá:
«Óêüðéá, 55 ÷ñüíéá ðñéí: Ôá ðáéäéÜ ðñüóöõãåò ôïõ
Åìöõëßïõ». Ôï íôïêéìáíôÝñ Üñ÷éóå ëßãï ðñéí ôç 1.00 ìåôÜ
ôá ìåóÜíõ÷ôá. ÊáëÜ ôüóï öïâïýíôáé; Ôüóï íôñÝðïíôáé;
Ôüóåò ôýøåéò Ý÷ïõí ðïõ ìåôÜ áðü 55 ÷ñüíéá áõôïß ïé
ãÝñïé íá ìçí ìðïñïýí íá ðÜíù Ýóôù óôá âïìâáñäéóìÝíá
óðßôéá ôïõò;
ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ LOZA - 5

Áîéüò:
ðçãÞ æùÞò
êáé ü÷é ï÷åôüò áðïâëÞôùí
ÄéáóõíïñéáêÞ óõíåñãáóßá ãéá ôçí ðñïóôáóßá
êáé äéá÷åßñéóç ôùí íåñþí ôïõ ðïôáìïý Áîéïý
ÅíçìÝñùóç ãéá ôï ðñüãñáììá D.A.C./Õ.ÐÅ.×Ù.Ä.Å.,
ðïõ õëïðïéåß ç ÏéêïëïãéêÞ Êßíçóç Èåóóáëïíßêçò

Ï Áîéüò/Vardar åßíáé ï äåýôåñïò óå ìÝãåèïò, ìåôÜ

ôïí ¸âñï, ðïôáìüò ôçò ÂáëêáíéêÞò, ìå óõíïëéêü
ìÞêïò 380 ÷éëéüìåôñá, áðü ôá ïðïßá ôá 74
âñßóêïíôáé óôï åëëçíéêü Ýäáöïò. Ç ëåêÜíç áðïññïÞò
áíÝñ÷åôáé óå 23.747 km2, áðü ôá ïðïßá ðåñßðïõ ôï 92%
âñßóêïíôáé óôçí ðåñéï÷Þ ôçò F.Y.R.O.M. êáé Ýíá ìéêñü ìÝñïò
óôï Íïìü Öëþñéíáò.
¸íá ìïíáäéêü ïéêïóýóôçìá
Óôçí Ýîïäü ôïõ óôï Èåñìáúêü êüëðï ï Áîéüò ó÷çìáôßæåé
Ýíá åêôåôáìÝíï ÄÝëôá, ðïõ ìáæß ìå áõôü ôïõ ðïôáìïý
ÁëéÜêìïíá êáé ôéò åêâïëÝò ôïõ Ëïõäßá êáé Ãáëëéêïý
ó÷çìáôßæïõí Ýíáí åêôåôáìÝíï êáé ðëïýóéï óå ïñíéèïðáíßäá
êáé Üëëá åßäç õãñüôïðï, äéåèíïýò óçìáóßáò (Ramsar). ÊáôÜ
ìÞêïò ôçò êïßôçò ôïõ Áîéïý õðÜñ÷ïõí õðïëåßììáôá
ðáñáðïôÜìéùí äáóþí åíþ óôéò íçóßäåò áíáðôýóóåôáé
äåíäñþäçò êáé èáìíþäçò âëÜóôçóç ìå ìåãÜëç óçìáóßá ãéá
ôçí ðáíßäá ôçò ðåñéï÷Þò.
ÓõãêåêñéìÝíá, óôïí Áîéü Ý÷ïõí êáôáãñáöåß 26 åßäç
øáñéþí ìåôáîý ôùí ïðïßùí êáé Ýíá åíäçìéêü, ôï
Ìáõñïôóéñþíé (Rutilus macedonicus). ÐÝíôå åßäç øáñéþí
èåùñïýíôáé åõáßóèçôá êáé ðñïóôáôåýïíôáé. ¸÷ïõí
áíáöåñèåß åðßóçò 15 åßäç åñðåôþí, åðôÜ åßäç áìöéâßùí êáé
17 åßäç èçëáóôéêþí. ÔïõëÜ÷éóôïí Ýîé åßäç èçëáóôéêþí
ðåñéëáìâÜíïíôáé óå äéÜöïñåò êáôçãïñßåò êéíäýíïõ óôï
Êüêêéíï Âéâëßï ôùí Áðåéëïýìåíùí Óðïíäõëüæùùí ôçò
ÅëëÜäáò. ÁõôÜ åßíáé ç Áãñéüãáôá (Felis sylvestris), ï Ëýêïò
(Canis lupus), ôï ÔóáêÜëé (Canis aureus), ï Ëáãüãõñïò
(Citellus citellus), ç Âßäñá (Lutra lutra) êáé ï Áóâüò (Meles
meles). ¼óïí áöïñÜ óôçí ïñíéèïðáíßäá Ý÷ïõí ðáñáôçñçèåß
ôïõëÜ÷éóôïí 220 åßäç ðïõëéþí, áðü ôá ïðïßá ôá 79
öùëéÜæïõí (ôá 27 èåùñïýíôáé óðÜíéá êáé ðñïóôáôåýïíôáé)
åíþ ôá õðüëïéðá åßíáé äéåñ÷üìåíá Þ êáé äéá÷åéìÜæïíôá (áðü
ôá ïðïßá ðñïóôáôåýïíôáé ôá 58).
ðïõ öÝñíïõí ñýðáíóç ìå äéÜöïñåò åðéêßíäõíåò ïõóßåò,
ïîÝá, åíþóåéò ÷ñùìßïõ ê.á. áðü âõñóïäåøåßá áëëÜ êáé áðü
óöáãåßá, ÷ïéñïóôÜóéá ê.ë.ð. Óôçí ðåñéï÷Þ ôïõ ÂÝëåò, ðïõ
åßíáé êáé ç ðéï ðñïâëçìáôéêÞ, ôá íåñÜ ôïõ Áîéïý ìðáßíïõí
óôçí ôÝôáñôç (ÉV) êáôçãïñßá (ðïõ óçìáßíåé üôé åðéôñÝðåôáé ç
÷ñÞóç ôïõò ìüíï óôç âéïìç÷áíßá) êáé óôçí Ýîïäï áðü ôçí
ðåñéï÷Þ ôï íåñü îåöåýãåé áðü êÜèå êáôçãïñßá ìÝôñçóçò.
Óôï ÂÝëåò ãßíïíôáé åðáíåéëçììÝíåò äéáññïÝò èåééêïý êáé
õäñïöèïñéêïý ïîÝïò, ðïõ áöïý åîïíôþóïõí ôá øÜñéá ôçò
ðåñéï÷Þò, öèÜíïõí ìÝ÷ñé ôï Èåñìáúêü êüëðï.
ÃåíéêÜ, ç ñýðáíóç áðü áóôéêÜ ëýìáôá åßíáé óçìáíôéêÞ, ìå
Ýíôïíç ôçí ðáñïõóßá êáöåÀíçò êáèþò êáé ïéóôñïãüíùí,
ôå÷íçôþí êáé öõóéêþí, üðùò áðïäåéêíýåôáé áðü ðñüóöáôåò
åëëçíéêÝò Ýñåõíåò. ÊÜèå ÷ñüíï õðïëïãßæåôáé üôé ðñÝðåé íá
ðÝöôïõí óôïí Áîéü 2 Ýùò 3 ôüíïé öùóöüñïõ, êÜôé ðïõ
óõíäõÜæåôáé êáé ìå ôá áóôéêÜ ëýìáôá (áðïññõðáíôéêÜ) áëëÜ
êáé ìå ôá ãåùñãéêÜ áðüâëçôá. Ï Áîéüò ðïôÝ äåí Ý÷åé
ðïéüôçôá ðüóéìïõ íåñïý åíþ ïé ñõðáíôéêÝò ïõóßåò Ý÷ïõí
ðåñÜóåé êáé óôïí õðüãåéï õäñïöïñÝá ôçò ëåêÜíçò ôïõ
Áîéïý. Åßíáé 7ïò êáôÜ óåéñÜ ðïéüôçôáò óå Ýíá êáôÜëïãï 9
ðïôáìþí ôçò ÅëëÜäáò, üóïí áöïñÜ ôï BOD5, NO3 êáé ïëéêü
öþóöïñï TP-PO4 êáé 4ïò óå ðåñéåêôéêüôçôá óå ìÝôáëëá.
Óïâáñüôáôï åßíáé êáé ôï æÞôçìá ôçò äéá÷åßñéóçò ôùí
íåñþí ôïõ Áîéïý, äåäïìÝíïõ ìÜëéóôá üôé -åêôüò áðü ôç
ìåßùóç ôùí áðïèåìÜôùí- óôç F.Y.R.O.M. êáôáóêåõÜæïíôáé Þ

Ç õðïâÜèìéóç ôùí íåñþí

Ç ðïéüôçôá ôùí íåñþí ôïõ Áîéïý õðïâáèìßæåôáé áðü ôéò
äñáóôçñéüôçôåò ðïõ áíáðôýóóïíôáé êáôÜ ìÞêïò ôçò êïßôçò
ôïõ. ÓÞìåñá ï Áîéüò ñõðáßíåôáé áðü ÷çìéêÜ áðüâëçôá
åñãïóôáóßùí êõñßùò óôéò ðåñéï÷Ýò ôïõ Ãêüóôéâáñ, ôùí
Óêïðßùí êáé ôïõ ÂÝëåò êáé äÝ÷åôáé áíåîÝëåãêôá ôá áóôéêÜ
ëýìáôá ôçò ðüëçò ôùí Óêïðßùí êáé Üëëùí ðåñßðïõ 13
ìéêñüôåñùí. ÕðÜñ÷ïõí áêüìç êáé ðáñáðüôáìïé ôïõ Áîéïý Åíáðüèåóç öùóöïãýøïõ ôùí ×.Â.Â.Å. óôçí ü÷èç ôïõ Áîéïý
6 - LOZA
ðñïãñáììáôßæïíôáé ìéá óåéñÜ áðü öñÜãìáôá åíþ õðÜñ÷åé êáé
Ýíá ìåãÜëï áíáðôõîéáêü ó÷Ýäéï, ðïõ ðåñéëáìâÜíåé êáé ôç
óýíäåóç ôïõ Áîéïý ìå ôï Äïýíáâç êáé ôç Âüñåéá ÈÜëáóóá.
Óôï åëëçíéêü Ýäáöïò ï Áîéüò ñõðáßíåôáé êõñßùò áðü
õðïëåßììáôá ãåùñãéêþí öáñìÜêùí êáé öõôïöáñìÜêùí áëëÜ
êáé êÜðïéá âéïìç÷áíéêÜ áðüâëçôá êáé áóôéêÜ ëýìáôá. ¢ëëá
óïâáñÜ ðñïâëÞìáôá, ðïõ áðåéëïýí ôï ÄÝëôá êáé ôçí êïßôç ôïõ
Áîéïý, åßíáé ç åíôáôéêÞ Üñäåõóç, ç ëáèñïèçñßá, ïé
áíåîÝëåãêôåò áììïëçøßåò, ïé ðñïó÷þóåéò, ç õðåñâüóêçóç,
ïé áõèáßñåôåò åãêáôáóôÜóåéò êáé êôßóìáôá êáèþò êáé ôá
áðïññßììáôá.
ÁíÜãêç ç äéáâáëêáíéêÞ
ÐåñéâáëëïíôéêÞ óõíåñãáóßá
Ôï ðñüâëçìá ôçò õðïâÜèìéóçò ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò, üðùò
êáé ôçò Ýëëåéøçò íåñïý, Ý÷ïõí ìéá ïîýôáôç êáé ðáãêüóìéá
äéÜóôáóç åíþ äåí õðÜñ÷åé ðéá êáìéÜ áìöéâïëßá üôé ç ñýðáíóç
äåí ãíùñßæåé óýíïñá. Ôá ðåñéóôáôéêÜ ñýðáíóçò óôïõò
ðïôáìïýò ¸âñï, ÍÝóôï êáé Áîéü, ðïõ ç ÅëëÜäá ìïéñÜæåôáé ìå
ôç Âïõëãáñßá êáé ôç FYROM åðçñåÜæïõí äõóìåíþò ôçí
ðïéüôçôá ôçò æùÞò, ôéò ïéêïíïìéêÝò äñáóôçñéüôçôåò, üðùò
êáé ôç öýóç êáôÜ ìÞêïò ôçò êïßôçò ôïõ, êáé åðéâåâáéþíïõí
ôçí áíáãêáéüôçôá Üìåóçò áíôéìåôþðéóçò ôïõ ðñïâëÞìáôïò.
Ç ÏéêïëïãéêÞ Êßíçóç Èåóóáëïíßêçò áðü ôï 1990 Þñèå óå
åðáöÞ ìå ôéò ïéêïëïãéêÝò ïñãáíþóåéò ôùí ãåéôïíéêþí ìáò
÷ùñþí, ìå óôü÷ï ôç óõíåñãáóßá ãéá ôçí êïéíÞ áíôéìåôþðéóç
ôùí ðåñéâáëëïíôéêþí ðñïâëçìÜôùí.
ÅéäéêÜ ãéá ôïí ðïôáìü Áîéü, ôïí ðéï êïíôéíü ðïôáìü óôç
Èåóóáëïíßêç, åß÷å åîáóöáëßóåé äÝóìåõóç ôçò D.E.M. -ìéá
ïìïóðïíäßá ôïõ Ïéêïëïãéêïý ÊéíÞìáôïò ôçò F.Y.R.O.M.- ãéá
óõíåñãáóßá óôçí êáôáãñáöÞ êáé áðü êïéíïý áíôéìåôþðéóç
ôùí ðçãþí ñýðáíóçò ôïõ Áîéïý.
Ðéóôåýïõìå üôé ç ïéêïëïãßá ìáò åíþíåé, åîáóöáëßæïíôáò
ôáõôü÷ñïíá ôüóï ôçí ðñïóôáóßá ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò üóï êáé
ôçí åõçìåñßá ôùí êáôïßêùí.
Óôü÷ïò ôçò óõíåñãáóßáò
Ìáêñïðñüèåóìá: Ç ðñïóôáóßá êáé ç äéá÷åßñéóç ôïõ
ðïôáìïý Áîéïý ìå ôç óõíåñãáóßá ôùí äýï ÷ùñþí.
Ìåóïðñüèåóìá: Ç ìüíéìç óõíåñãáóßá ìåôáîý ôùí
êïéíùíéêþí öïñÝùí ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå ôïí ðïôáìü Áîéü
óôéò äýï ÷þñåò, ï åíôïðéóìüò ôùí ðñïâëçìÜôùí ðïõ
áíôéìåôùðßæåé ï Áîéüò óå üëï ôï ìÞêïò ôïõ êáèþò êáé óôç
ëåêÜíç áðïññïÞò ôïõ êáé ç äéåñåýíçóç ôïõ êáôáëëçëüôåñïõ
ôñüðïõ áíôéìåôþðéóçò áõôþí ôùí ðñïâëçìÜôùí.
Áõôüò ï óôü÷ïò åîõðçñåôåßôáé áðü Ýíá ðñüãñáììá DAC-
OECD, äçëáäÞ Ýíá ðñüãñáììá Äéåèíïýò ÁíáðôõîéáêÞò
Âïçèåßáò, ìå êïíäýëéá ôïõ åëëçíéêïý õðïõñãåßïõ
ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ
ÐåñéâÜëëïíôïò (Õ.ÐÅ.×Ù.Ä.Å.).
Óõíåñãáæüìåíïé öïñåßò ìå ôçí ÏéêïëïãéêÞ Êßíçóç
Èåóóáëïíßêçò óôï ðñüãñáììá ôïõ Áîéïý åßíáé ç ÅëëçíéêÞ
ÏñíéèïëïãéêÞ Åôáéñåßá, ç D.E.M.
D.E.M.-Ecologist's Movement of
Ïéêïëïãéêü Êßíçìá ôçò F.Y.R.O.M.
Macedonia (Ïéêïëïãéêü F.Y.R.O.M.) êáé ç Bird Study
ÏñíéèïëïãéêÞ Åôáéñåßá
and Protection Society of Macedonia (ÏñíéèïëïãéêÞ
ôçò F.Y.R.O.M.
F.Y.R.O.M.).
Óêïðüò ôïõ ðñïãñÜììáôïò
Ç äéåñåýíçóç ôçò êáôÜóôáóçò óôïí ðïôáìü Áîéü êáé ç
õëïðïßçóç êïéíþí Þ ðáñüìïéùí äñÜóåùí óôéò äýï ÷þñåò
ðïõ áöïñïýí óôá ðáñáêÜôù:
á) ÅíçìÝñùóç - åõáéóèçôïðïßçóç ìå åêäçëþóåéò,
óåìéíÜñéá êáé äçìïóéåýóåéò ãéá ôéò áîßåò ôïõ ðïôÜìéïõ
ïéêïóõóôÞìáôïò ðñïò ôïõò öïñåßò ôùí äýï ÷ùñþí ðïõ
åìðëÝêïíôáé óôç äéáäéêáóßá ëÞøçò áðïöÜóåùí ãéá ôï
ïéêïóýóôçìá êáèþò êáé óå áõôïýò ðïõ ôï åðçñåÜæïõí
Üìåóá Þ Ýììåóá ìå ôéò äñáóôçñéüôçôÝò ôïõò.
â) Åíôïðéóìü êáé êáôáãñáöÞ üëùí ôùí ðçãþí ñýðáíóçò
óå üëï ôï ìÞêïò ôçò êïßôçò ôïõ ðïôáìïý óôéò äýï ÷þñåò,
äåéãìáôïëçøßåò êáé ìåôñÞóåéò öõóéêï÷çìéêþí ðáñáìÝôñùí
êáèþò êáé äéåñåýíçóç ôçò êáôÜóôáóçò ôçò ïñíéèïðáíßäáò
êáé Üëëùí âéïëïãéêþí äåéêôþí ôçò ðïéüôçôáò ôïõ
ïéêïóõóôÞìáôïò êáôÜ ìÞêïò ôïõ ðïôáìïý Áîéïý êáé óôéò äýï
÷þñåò.
ã) Äçìéïõñãßá åíüò óõóôÞìáôïò Üìåóçò áíôáëëáãÞò
ðëçñïöïñéþí ãéá ôçí êáôÜóôáóç ôïõ ðïôáìïý Áîéïý
(éäéáßôåñá óå èÝìáôá ðïõ áöïñïýí óôç ñýðáíóç ôùí íåñþí
áëëÜ êáé óå èÝìáôá ôçò ïñíéèïðáíßäáò) ìåôáîý ôùí
áñìüäéùí ãéá ôï ïéêïóýóôçìá öïñÝùí ôùí äýï ÷ùñþí.
ÁõôÞ ôç óôéãìÞ ôï ðñüãñáììá åîåëßóóåôáé êáé èá
ïëïêëçñùèåß ôïí Áðñßëéï ôïõ 2002 ìå Ýíá ÄéåèíÝò óõíÝäñéï
óôç Èåóóáëïíßêç.
ÁíáæÞôçóç óõíïëéêþí ëýóåùí
Ç ïéêïëïãéêÞ êñßóç ðñáãìáôéêÜ äåí ãíùñßæåé óýíïñá.
Áíôßèåôá ìáò åðéâÜëëåé ôç äéáóõíïñéáêÞ óõíåñãáóßá,
áêñéâþò ãéáôß ç êáôáóôñïöÞ êáé ç õðïâÜèìéóç åõáßóèçôùí
ïéêïóõóôçìÜôùí, üðùò ï Áîéüò, äåí ìðïñåß íá áíôéóôñáöåß
óôï ìÝëëïí. ×ñçóéìïðïéïýìå êÜèå äõíáôüôçôá ðïõ ìáò
äßíåôáé ãéá "íá óþóïõìå ëßãï áð' ôï áýñéï ðïõ ìáò êëÝâïõí",
üðùò Ýëåãå êáé Ýíá ðáëéü óýíèçìá ôçò ÏéêïëïãéêÞò Êßíçóçò
Èåóóáëïíßêçò. Ãíùñßæïõìå üìùò ôáõôü÷ñïíá üôé
áðáéôïýíôáé ðéï ñéæéêÝò ëýóåéò, äïìéêÝò áëëáãÝò óôçí
ðáñáãùãÞ êáé ôçí êïéíùíßá, ðñáãìáôéêÝò ïéêïëïãéêÝò
ðïëéôéêÝò.
ÁëëÜ áõôÜ åßíáé ìéá Üëëç éóôïñßá.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ - ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ LOZA - 7

ÇËÉÁÓ ÐÅÔÑÏÐÏÕËÏÓ (1928-2003)

Ï ðñïïäåõôéêüò íåêñïôáöåßï ôïõ Ðåñ ËáóÝæ êáé êáôÝëçîáí ìðñïóôÜ óå

êüóìïò ôçò Åõñþðçò Ýíá ñõÜêé ìå ôñå÷ïýìåíï íåñü, üðïõ Ýñéîáí ôç óôÜ÷ôç.
áðï÷áéñÝôçóå, ìå Åßäá óôç ÌÔÂ-1, ôçí ôçëåüñáóç ôçò Äçì. ôçò
ñåìðÝôéêá, ôïí Ìáêåäïíßáò, áöéÝñùìá ãéá ôïí Ðåôñüðïõëï. Ôïí Çëßá
ÓåðôÝìâñéï ôïõ 2003 Ðåôñüðïõëï ôïí ãíùñßóáìå áðü ôá Üñèñá ôïõ óôçí
ôïí Çëßá Ðåôñüðïõëï åöçìåñßäá «Åëåõèåñïôõðßá» áëëÜ êé üôáí ôïí ðÞñáìå
óôï Ðáñßóé. Åêåß ôçëÝöùíï óôï Ðáñßóé ôüôå ðïõ Þìáóôáí óôï âïãïìéëéêü
Ýãéíå, óýìöùíá ìå íåêñïôáöåßï ôçò ÐáëáéÜò ÐÝëëáò êáé ôïõ åßðáìå ðùò ç
ôéò ôåëåõôáßåò Ïñèüäïîç Åêêëçóßá ôçò ÅëëÜäáò êáôáóôñÝöåé ôïõò
èåëÞóåéò ôïõ âïãïìéëéêïýò ôÜöïõò ìå ìðïõëíôüæåò. Ôïõ åß÷áìå
óõããñáöÝá êáé ðåñéãñÜøåé ðùò Þôáí ïé óôáõñïß ðïõ êåßôïíôáí óôï
ð ï é ç ô Þ , ç Ýäáöïò áëëÜ ðåñßìåíå íá ôïõ óôåßëïõìå êáé
áðïôÝöñùóÞ ôïõ, öùôïãñáößåò ãéá íá ìáò ðåé áí ðñÜãìáôé åßíáé
÷ùñßò èñçóêåõôéêÞ âïãïìéëéêïß, üðùò ìáò Ýãñáøå óå åðéóôïëÞ óôéò
áêïëïõèßá êáé 19/1/2002. ¹ôáí Ýíáò áðü ôïõò ëßãïõò ¸ëëçíåò ðïõ
åðéóçìüôçôåò, ìå Ý÷ïõí áó÷ïëçèåß ìå ôï èÝìá. ¸÷ù êáôÜ êáéñïýò
áðëÞ ôåëåôÞ óå óõæçôÞóåéò ìå ÂáëêÜíéïõò êáé ìå Éôáëïýò ðïõ îÝñïõí ãéá
óôåíü êýêëï. Ç ôïõò Âïãüìéëïõò óôçí ÅëëÜäá, åäþ üìùò ç åëëçíï-
óýíôñïöüò ôïõ ïñèïäïîßá Ý÷åé óðåßñåé ìáýñï óêïôÜäé ãéá ôï èÝìá.
Ìáßñç ÊïõêïõëÝ áêïëïýèçóå ôéò åðéèõìßåò ôïõ. Ó÷åôéêü Üñèñï ãéá ôïõò Âïãüìéëïõò åß÷å ãñÜøåé ôï
Ï Çëßáò Ðåôñüðïõëïò ãåííÞèçêå óôçí ÁèÞíá ôï 1928 ìáêåäïíéêü ðåñéïäéêü «3ÏÑÁ» óôï ô. 2, ôï ÖåâñïõÜñéï
êáé æïýóå óôï Ðáñßóé áðü ôï 1973. ÓõããñáöÝáò ðïëëþí ôïõ 1994, ðïõ åß÷å óáí âÜóç Üñèñï ôçí åöçìåñßäá
âéâëßùí, üðùò ôçò õðÝñï÷çò áíèïëïãßáò «Ôá ñåìðÝôéêá» «Èåóóáëïíßêç» (15/1/1982).
êáé ôùí «Åã÷åéñßäéï ôïõ êáëïý êëÝöôç», «Éóôïñßá ôçò
êáðüôáò», «ÊáðáíôáÞäåò êáé ìá÷áéñïâãÜëôåò». ÓõíïëéêÜ
åß÷å ãñÜøåé 80 âéâëßá. ×ßëéá Üñèñá Ý÷ïõí äçìïóéåõèåß óå
åõñùðáúêÜ ðåñéïäéêÜ. Ï Æáê ËáêáñéÝñ áíáöÝñåé üôé ï
Ðåôñüðïõëïò åß÷å êáôáäéêáóôåß óå äåêáï÷ôÜìçíç
öõëÜêéóç ðïõ äåí åîÝôéóå ãéáôß åãêáôÝëåéøå ïñéóôéêÜ
ôçí ÅëëÜäá. Ãíþñéóå ôç öõëáêÞ, åðß ôñßá ÷ñüíéá, ôçí
åðï÷Þ ôçò äéêôáôïñßáò ìüíï, ãéáôß åß÷å ãñÜøåé óå Ýíá
ðïßçìá üôé «ç èÝá ìéáò ãõìíÞò ãõíáßêáò ìå êÜíåé íá
îå÷íÜù ôçí ðáôñßäá ìïõ».
Ï Ðåôñüðïõëïò Þôáí áíáñ÷éêüò, Üèåïò, åðáíáóôÜôçò
Ýùò ôï ôÝëïò ôçò æùÞò ôïõ. Ï ðñÝóâçò ôçò Äçì. ôçò
Ìáêåäïíßáò Ôæüñíôáí ÐëÝâåíò, ëïãïôÝ÷íçò ï ßäéïò, ðïõ
Ý÷åé ìåôáöñÜóåé ðïßçóç ôïõ Ðåôñüðïõëïõ óôá
ìáêåäïíéêÜ, ìßëçóå ãéá ôï óõããñáöÝá áíáöåñüìåíïò
óôï åõñý Ýñãï êáé åßðå åéäéêüôåñá üôé «ç óôÜ÷ôç ôïõ äåí
ðñÝðåé íá äéáóêïñðéóôåß óôïí õðüíïìï», óýìöùíá ìå ôéò
ôåëåõôáßåò èåëÞóåéò ôçò äéáèÞêçò ôïõ, áëëÜ íá äïèåß
Ýíá ãñáììÜñéï óå êÜèå ìéá áðü ôéò ÷þñåò ôùí Âáëêáíßùí.
¼ôáí ôåëåßùóå ç ôåëåôÞ, ïé äéêïß ôïõ Üíèñùðïé ðÞñáí ôçí
ôåöñïäü÷ï ôïõ, ðåñðÜôçóáí óôç ëéáêÜäá óôï
8 - LOZA
ç äéáöïñåôéêüôçôÜ ìáò
Ôïõ ÐÝôñïõ Ã. ÂÏÔÓÇ
ç ìíÞìç áíáóôáßíåé ôç ãíþóç
êé åîõøþíåé ôï åßíáé ìáò
Ïé ðñþôåò ìïõ ìíÞìåò ìå öÝñíïõí óôï ÷ùñéü ìïõ, ôç
ÓÝôéíá, (ìåôïíïìÜóôçêå óå Óêïðü), Ýíá ïñåéíü ÷ùñéü ôçò
Öëþñéíáò óôá ñéæÜ ôïõ ÊáúìáêôóáëÜí, üðïõ üëïé ìáò
óõíåííïïýìáóôáí óå ìßá ãëþóóá, ôç "äéêÞ ìáò", üðùò ôç
ëÝãáìå ìåôáîý ìáò, åíþ ãéá ôïõò Üëëïõò Þôáí ôá
"ìáêåäïíéêÜ". ÌÝ÷ñé ôïí Åìöýëéï íüìéæá ðùò äåí õðÜñ÷åé
Üëëç ãëþóóá, êé üôáí ðñùôÜêïõóá ôá åëëçíéêÜ,
öáíôÜóôçêá ðùò äåí Þôáí ãëþóóá, áëëÜ Ýíá ðáé÷íßäé ôùí
ìåãÜëùí ãëùóóéêü, áí Þèåëáí íá ìéëÞóïõí, ÷ùñßò íá ëÝíå
ôßðïôå. Ìå ôéò åêêáèáñßóåéò ôïõ ÐáðÜãïõ êáé ôéò
ìåôáêéíÞóåéò ìáò ðñïò ôá áóôéêÜ êÝíôñá Þ óå ìÝñç
åëåã÷üìåíá áðü ôïí Åèíéêü Óôñáôü, êáôÜëáâá ðùò êáé ôá
åëëçíéêÜ Þôáí ìéá ãëþóóá óáí ôç äéêÞ ìáò êáé ðùò
Ýðñåðå íá ôç ìÜèù ãéá íá êáôáëáâáßíù áõôÜ ðïõ ìïõ
'ëåãå ç äáóêÜëá ìïõ. Äåí èá îå÷Üóù âÝâáéá ðùò ôçí
ðñþôç ìÝñá óôï ó÷ïëåßï (Íçðéáãùãåßï Ìåëßôçò
Öëþñéíáò) üðïõ åß÷áìå ìåôáêéíçèåß) Ýìáèá ôá ðñþôá êáé
ìïíáäéêÜ åêåßíç ôç óôéãìÞ åëëçíéêÜ ìïõ: "åìÝíá ìå ëÝíå
ÐÝôñï". Óáí âãÞêáìå óôçí áõëÞ ôïõ ó÷ïëåßïõ, áñ÷ßóáìå
íá ìéëÜìå ôá "äéêÜ ìáò". Ôüôå ìáò ðëçóßáóå Ýíáò
âëïóõñüò äÜóêáëïò êé Üñ÷éóå íá ìáò ìéëÜåé åëëçíéêÜ, óå
ôüíï áõóôçñü êáé, êÜíïíôáò áñ÷Þ áðü ôïõò Üëëïõò,
æçôïýóå íá áíïßîïõìå ôçí ðáëÜìç ìáò ãéá íá ìáò
÷ôõðÞóåé äõíáôÜ ìå ìéá ÷ïíôñÞ âÝñãá. ¼ôáí Þñèå ç óåéñÜ
ìïõ ôïõ åßðá ôá ìïíáäéêÜ åëëçíéêÜ ðïõ Þîåñá, "åìÝíá ìå
ëÝíå ÐÝôñï", áëëÜ ç ãíþóç áõôÞ äåí ì' Ýóùóå. Ôüôå
êáôÜëáâá ðùò Þôáí êáêü íá ìéëÜù ôá "äéêÜ ìáò", ãéáôß óôï
óðßôé ìïõ 'ëåãáí ðùò ï äÜóêáëïò äÝñíåé üôáí äåí îÝñåéò
ôï ìÜèçìÜ óïõ Þ üôáí êÜíåéò êÜôé êáêü. ¸ëá üìùò ðïõ äåí
Þîåñá ôá åëëçíéêÜ! ÌÝ÷ñé íá ôá ìÜèù ðÝñáóá Ýíá óôÜäéï
áëáëßáò, ãéáôß êáé öïâüìïõí ìç öÜù îýëï êáé ðßóôåõá üôé
ï ôñüðïò ðïõ èá ìéëïýóá èá 'öåñíå ôï ãÝëéï. ÁõôÞ Þôáí ç
ðñþôç ìïõ äéáöïñåôéêüôçôá ðïõ Ýíéùóá. Äåí Þìïõí
ëïéðüí óáí ôïí äÜóêáëï, ôïí ÷ùñïöýëáêá êáé ìåñéêïýò
Üëëïõò. Åß÷á ìüíéìá üìùò óôï ìõáëü ìïõ ôçí áðïñßá: ãéáôß
áõôïß ðïõ Þôáí ôüóï ëßãïé íá ìç ìÜèïõí ôá "äéêÜ ìáò" êé
Ýðñåðå åìåßò íá ìÜèïõìå åëëçíéêÜ; Ïé äéêïß ìïõ Ýëåãáí
ðùò "Ýôóé ðñÝðåé". Ôé Þìïõí üìùò, áöïý äåí Þìïõí óáí
ôïõò Üëëïõò; ÐÜíôá üôáí Ýâëåðá êÜðïéïí íá ìå
ðëçóéÜæåé, ìéêñüò Þ ìåãÜëïò, Ýêáíá áìÝóùò ôç óêÝøç áí
Þôáí äéêüò ìáò Þ áðü ôïõò Üëëïõò.
Ç êÜèïäüò ìáò óôç Óáëïíßêç åðéôÜ÷õíå ôç ìÜèçóç ôçò
åëëçíéêÞò ãëþóóáò êé åìðëïýôéóå ôéò ãíþóåéò ìïõ ãýñù
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΑΥΤΟΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑ
áðü ôéò ãëþóóåò, áöïý áíáêÜëõøá ôá ãáëëéêÜ, ìéá êáé ï
ðáôÝñáò ìïõ äïýëåõå óôï Êáëáìáñß (Ãáëëéêü Ó÷ïëåßï).
¢ñ÷éóá ôüôå íá ñùôþ áí õðÜñ÷ïõí êé Üëëåò ãëþóóåò êáé
ï ðáôÝñáò ìïõ åßðå ðùò õðÞñ÷áí ÷éëéÜäåò. Èá Ýðñåðå
Üñáãå íá ôéò ìÜèù üëåò; Áêïëïýèçóå ç Üíïäüò ìïõ ðÜëé
óôï ÷ùñéü, üðïõ êáé áíáêÜëõøá ðùò õðÞñ÷áí ôá
áñâáíßôéêá êáé ôá âëÜ÷éêá. Ôåëåßùóá ôï Äçìïôéêü Ó÷ïëåßï
óôï ÷ùñéü, ðÜíôá êÜôù áðü ôçí áðåéëÞ ôïõ äáóêÜëïõ ìïõ
íá ìç ìéëÜù áõôÜ ôá áêáôáëáâßóôéêá, ãéáôß ìå ìðëÝêïõí,
äåí èá ìÜèù ðïôÝ åëëçíéêÜ êáé ðþò èá óðïõäÜóù! Áí
ðáñáâßáæá ôéò åíôïëÝò ôïõ, ìå ÷åéñïôïíïýóå ìå ôç
âÝñãá.
¼ôáí ðÞãá óôï ÃõìíÜóéï åßäá ðùò üëïé ìáò ìéëïýóáìå
åëëçíéêÜ, áëëÜ ðÜíôá åß÷á ôçí áãùíßá ôçò "áíß÷íåõóçò"
ôùí Üëëùí. "Íá 'íáé äéêüò ìáò Þ áðü ôïõò Üëëïõò;". Ïé
Üëëïé óôç Öëþñéíá áíáêÜëõøá üôé áðïêáëïýíôáí
¸ëëçíåò, ÂëÜ÷ïé, Áñâáíßôåò, Ðüíôéïé êáé ÔóéããÜíïé. ¼ôáí
êÜðïéá ìÝñá ðñùôïâñÝèçêá óôï ðáæÜñé ôçò Öëþñéíáò,
Üêïõóá íá ëáëïýíôáé üëåò ïé ãëþóóåò, ðüôå "êáèáñÝò"
êáé ðüôå áíáêáôåìÝíåò. "Å", óêÝöôçêá, "áõôïß åßíáé
ìåãÜëïé êáé äåí ìðïñåß íá ôïõò äåßñåé ï äÜóêáëïò". Ç
áëÞèåéá åßíáé üôé ïé êáèçãçôÝò ìáò äåí åß÷áí ôï
ðñüâëçìá ôùí äáóêÜëùí, áöïý üëïé ìáò îÝñáìå
åëëçíéêÜ êáé óðÜíéá õðÞñ÷å ç áíÜãêç íá
÷ñçóéìïðïéÞóïõìå êÜðïéá äéêÞ ìáò ëÝîç, ìéá êáé ôï
ëåîéëüãéü ìáò åß÷å åìðëïõôéóôåß. ÈõìÜìáé Ýíáí
óõììáèçôÞ ìïõ, "äéêü ìáò", ðïõ Þñèå ó' Ýíá äéÜëåéììá êáé
ìå ñþôçóå ãåìÜôïò ðåñéÝñãåéá: "ðþò Üñáãå íá ëÝãïíôáé
óôá äéêÜ ìáò ôï ôñßãùíï êáé ï êýêëïò;". Äåí ìðüñåóá,
äõóôõ÷þò, íá ôïí äéáöùôßóù.
Åß÷áìå óõíåéäçôïðïéÞóåé ðéá, èÝëáìå äåí èÝëáìå, üôé
åìåßò Þìáóôáí ïé "ÍåóíÜìçäåò" (áðü ôï ne znam = äåí
îÝñù)
îÝñù), õðÞñ÷áí ïé ¸ëëçíåò, ïé "Áâïýôçäåò" (áðü ôï
áâïýôïí = áõôü), ïé Áñâáíßôåò êáé ïé ÂëÜ÷ïé. Åß÷áìå êáé
ôïõò ÔóéããÜíïõò óôçí Üêñç ôçò ðüëçò (Ôóéöëßêé), áëëÜ
áõôïß äåí Ýñ÷ïíôáí óôï ÃõìíÜóéï êáé ïé ãïíåßò ôïõò Þôáí
"ðïëýãëùóóïé" êáé áíôáðïêñßíïíôáí èáññáëÝá ó' üëåò
ôéò ãëþóóåò.
Óôïõò ãÜìïõò, ôá ðáíçãýñéá êáé ôéò Ýíôïíåò
óõãêéíÞóåéò (÷áñÜ, ëýðç ê.Ü.) ç ãëþóóá ðïõ ìáò Ýâãáéíå
Þôáí ç äéêÞ ìáò. ÈõìÜìáé ðùò êáé ï ðéï öáíáôéêüò
¸ëëçíáò (ãñáéêïìÜíï ôïí ëÝãáìå åìåßò), óáí ðÝèáíå ç
ãõíáßêá ôïõ ôç ìïéñïëüãçóå óôç äéêÞ ìáò ãëþóóá.
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΑΥΤΟΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑ LOZA - 9

ìðüñåóá íá óõãêñáôÞóù ôïõò ëõãìïýò êáé ôçí

ïñãÞ ìïõ óáí èõìÜìáé:
•Ôï ÷ùñïöýëáêá íá óõíïäåýåé ôïí ðáôÝñá ìïõ ãéá
ôçí õðïäï÷Þ ôçò âáóßëéóóáò Öñåéäåñßêçò.
•Ôéò áðáíùôÝò ìçíýóåéò ãéá ôçí êïðñéÜ óôéò áõëÝò
ìáò.
•Ôç ìç ÷ïñÞãçóç Üäåéáò ãéá êáëëéÝñãåéá êáðíïý.
•Ôéò ðáñáôçñÞóåéò ãéá ôçí ðïéüôçôá ôçò óçìáßáò
ðïõ áíáñôïýóáìå óôéò åèíéêÝò åðåôåßïõò.
•Ôéò åîïñßóåéò êáé ôéò öõëáêßóåéò ôùí äéêþí ìáò ìå
ôçí êáôçãïñßá "äùóéëüãùí" êáé ìå ìüíç êïëÜóéìç
ðñÜîç ôç ÷ñÞóç ôçò íôïðéïëáëéÜò.
•Ôçí áðïðïìðÞ êáé ìç åîõðçñÝôçóç ôùí äéêþí ìáò
áðü ôéò äçìüóéåò õðçñåóßåò, ìå ôç äéêáéïëïãßá üôé
ìéëïýóáí "âïõëãÜñéêá" êáé äåí ìðïñïýóáí íá
óõíåííïçèïýí.
•Ôçí áðáãüñåõóç ôçò ãëþóóáò ìáò åðß ÌåôáîÜ ìå
Ôá ôñáãïýäéá ðïõ óõíüäåõáí ôá ôñáðÝæéá ìáò êáé ôéò ÷ñçìáôéêü ðñüóôéìï óå üðïéïí ôç ìéëïýóå.
÷áñÝò ìáò Þôáí åëëçíéêÜ êáôáñ÷Þí, ìá óáí ðñï÷ùñïýóå •Ôçí áëëáãÞ ôùí ïíïìÜôùí êáé ôùí åðéèÝôùí ìáò.
ôï ãëÝíôé êáé ôï ïéíüðíåõìá åîáöÜíéæå ôéò áíáóôïëÝò, •Ôçí áëëáãÞ ôïðùíõìßùí êáé ïíïìÜôùí ôùí ÷ùñéþí ìáò.
ôïõò åíäïéáóìïýò êáé ôïõò öüâïõò, ôüôå áêïýãïíôáí ôá •Ôçí áðáãüñåõóç ôïõ öõóéêïý äéêáéþìáôïò ôùí
äéêÜ ìáò ôñáãïýäéá êé Ýâëåðåò ìå ôé Ýêöñáóç êáé ðÜèïò óõã÷ùñéáíþí ìïõ íá ðåèÜíïõí óôïí ôüðï ôïõò, áöïý
áðïäßäïíôáí ôá ìåëáã÷ïëéêÜ ìáò ôñáãïýäéá, ìå "áðþëåóáí" ôçí éèáãÝíåéá.
óõììåôï÷Þ üëùí. Áí üìùò óôï ôñáðÝæé ðáñáâñéóêüôáí •Ôçí ðñïóöõãÞ óôá åõñùðáúêÜ äéêáóôÞñéá, ãéá íá
÷ùñïöýëáêáò, ôüôå óßãïõñá äåí áêïõãüôáí êáíÝíá äéêü åðéôñáðåß ç ßäñõóç ôïõ óõëëüãïõ "Ìáêåäïíéêü Óðßôé".
ìáò ôñáãïýäé. •Ôçí åñÞìùóç ôùí ÷ùñéþí ìáò (âëÝðå ÐñÝóðá, Ðñþôç,
Ïé ÷ïñïß ìáò, ìéá êé áêïõãüôáí ìüíï ìïõóéêÞ, Áêñßôáò ê.Ü.) áðü ôç ìåôáíÜóôåõóç, ùò ìüíç ëýóç ãéá
÷ïñåýïíôáí êáé ìÜëéóôá ï êáèáñÜ ôïðéêüò ÷ïñüò ìáò, ç åðéâßùóç, ìå áðïôÝëåóìá ôç äçìéïõñãßá éó÷õñþí
ðïõóôóÝíá (ëõôüò), ìå ìéá Ýêóôáóç ðïõ öáéíüôáí ôüóï êïéíïôÞôùí óÞìåñá óôïí ÊáíáäÜ, ôçí Áõóôñáëßá êáé
óôçí êßíçóç ôïõ óþìáôïò üóï êáé óôá âëÝììáôá êáé ôçí áëëïý êáé, ôÝëïò,
Ýêöñáóç ôùí ðñïóþðùí, ÷þñéá ðïõ îåóçêþíïíôáí üëïé. •Íá óå ôéìùñïýí Üìåóá êáé Ýììåóá êáé íá óå
Ìáò Ýìáèáí ðùò áõôÜ ðïõ ìéëïýóáìå äåí Þôáí ãëþóóá, êáôçãïñïýí ùò äéáöïñåôéêü, áëëÜ íá ìç óïõ
áëëÜ Ýíá íüèï éäßùìá êé áõôü ü÷é ìå åðé÷åéñçìáôïëïãßá, áíáãíùñßæïõí ôç äéáöïñåôéêüôçôÜ óïõ.
áëëÜ Ýôóé äïãìáôéêÜ. Ìáò ÷ëåýáæáí üôáí êÜðïéïé áðü Ï ÐÝôñïò Âüôóçò åßíáé åêðáéäåõôéêüò.
åìÜò ìéëïýóáí öáíåñÜ ôá äéêÜ ìáò êáé Þèåëáí íá ìáò Ôï Üñèñï áõôü äçìïóéåýôçêå
ðåßóïõí ðùò ïé ìåëùäßåò ðïõ ÷ïñåýáìå äåí Ý÷ïõí ëüãéá. Óôçí “ÊõñéáêÜôéêç ÁõãÞ” óôéò 03/07/2005
Áêüìç êáé óÞìåñá, üôáí ìéëÜìå ôç ãëþóóá ìáò óå
êáöåíåßá, õðáßèñéïõò ÷þñïõò êáé áëëïý, üôáí ðëçóéÜóåé
êÜðïéïò Üãíùóôïò, áëëÜæïõìå ëáëéÜ êé ü÷é áðü åõãÝíåéá
áëëÜ áðü öüâï. ¸÷åé ìåôáâéâáóôåß
åðßêôçôá ï öüâïò êé áõôü åîçãåßôáé
ìå ôç óõìðåñéöïñÜ ôçò ðïëéôåßáò
óôï ðáñåëèüí. Ôï äéáöïñåôéêü äåí
åßíáé êáêü, êé áõôü ôï äÝ÷ïíôáé üëïé,
üìùò ôï íá ðñïóðáèïýí íá óå
ðåßóïõí üôé åéäéêÜ áðü ôç äéêÞ óïõ
äéáöïñåôéêüôçôá êéíäõíåýåé ç
ðïëéôåßá, íá óå õðï÷ñåþíïõí íá
ìéëÜò ìéá ãëþóóá ðïõ äåí îÝñåéò êáé
íá ãåëïéïðïéåßóáé, íá ó' áíáãêÜæïõí
íá öôýíåéò ôï ãÜëá ôçò ìÜíáò óïõ,
áõôü óßãïõñá ðñïêáëåß ðéêñßá,
êáôÜèëéøç êáé áíáðáñÜãåé ôç
ìåëáã÷ïëßá ìáò...
Óôï ÐáíåðéóôÞìéï (ÁèÞíá) ç
åîïìïßùóç Þôáí ðëÞñçò. ÊáíÝíáò
äåí ìå ñþôçóå áðü ðïéïõò Þìïõí êáé
óå åìÝíá ó÷åäüí åîáëåßöôçêå
åêåßíç ç áãùíßá êáé ç ðåñéÝñãåéá ôçò
áíß÷íåõóçò ôùí Üëëùí, áí åßíáé äéêïß
ìáò Þ áðü ôïõò Üëëïõò. ÐÝñáóáí
÷ñüíéá, âñßóêïìáé óôçí 7ç äåêáåôßá
ôçò æùÞò ìïõ, ðïôÝ äåí Ýðáøá íá
íéþèù áõôü ðïõ åßìáé êáé ðïôÝ äåí Ï ÐÝôñïò Âüôóçò óôç âñáäéÜ öëïãÝñáò ôïí Áýãïõóôï ôïõ 2005
10 - LOZA ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ

Ôá áíõðáñêôá ÌåôáîéêÞ Ýêñçîç

ôïõ ßäéïõ áñ÷éìáíäñßôç
êñõöÜ ó÷ïëåßá Áìýíôáéï
óôï Áìõíôáéï

Áðü ôï ÁíÞìåñá ôçò

çò
ðñþôï ôåý÷ïò 28 Ïêôùâñßïõ
ôïõ ðåñéïäéêïý åêôõëß÷èçêå
ìáò (Ãåí. 2000) åðåéóüäéï óôï
åß÷áìå Üñèñï Áìýíôáéï ôçò
ã é á ô ï í Öëþñéíáò ìå
áñ÷éåðßóêïðï ðñùôáãùíéóôÝ
×ñéóôüäïõëï ò ô ï í
ðïõ êáé ôüôå ç áñ÷éìáíäñßôç
ã í ù ó ô Þ Óåâáóôéáíü êáé
öáóéóôéêÞ Ï ÔÜóêï Ìðïýëå ìðñïóôÜ áð’ ôï óçìåßï ðïõ Þôáí êÜðïôå ôïí âïõëåõôÞ
öõëëÜäá ôïí ôï Üãáëìá ôïõ ÷áöéÝ ôùí ôïýñêùí ðáðá-ÐÝôñïõ ôïõ ÐÁÓÏÊ Ã.
áðïêáëïýóå «åëëçíüøõ÷ï» åíþ êáé ôþñá ôïí áðïêáëåß ËéÜíç. ÊáôÜ ôï
«áñ÷éåðßóêïðï êåñáõíü» (Óôü÷ïò, 11/11/2004). Ï ôßôëïò êÞñõãìá óôï íáü ï Óåâáóôéáíüò ôüíéóå üôé «ôï Ýðïò ôïõ
ìáò Þôáí ôüôå «ÅðéôÝëïõò èá ãßíåé äéá÷ùñéóìüò êñÜôïõò - '40 ôï ïöåßëïõìå óå äýï çãÝôåò ôçò åðï÷Þò, ôïí ÉùÜííç
åêêëçóßáò;». ÌåôáîÜ êáé ôïí áñ÷éåðßóêïðï ×ñýóáíèï...». Êáé óõíÝ÷éóå:
Äåí èá áó÷ïëçèïýìå ðÜëé ðåñß ôïõ ìáýñïõ «ÓÞìåñá ç åðï÷Þ ìáò äåí Ý÷åé íá ðñïóöÝñåé çãÝôåò
ðáñåëèüíôïò ôïõ áëëÜ üôáí ëÝìå üôé ç ïñèüäïîç ôÝôïéïõ âåëçíåêïýò. ÕðÜñ÷åé ìéá ðëÞñçò áðáîßùóç ôùí
åêêëçóßá óôçí ÅëëÜäá åßíáé êñÜôïò åí êñÜôåé áõôü ðïëéôéêþí. Åßíáé áíÜîéïé êáé åÜí äåí ìðïñïýí íá êÜíïõí ôç
öáßíåôáé êáé áðü ôçí ðáñÝìâáóç ôïõ ê. Èåüêëçôïõ äïõëåéÜ ôïõò, íá ðáñáéôçèïýí, þóôå åìåßò (åííïþíôáò
ìçôñïðïëßôç Öëþñéíáò, óôá ó÷ïëåßá ôçò ðåñéï÷Þò. ×ùñßò ôçí çãåóßá ôçò Åêêëçóßáò) íá áíáëÜâïõìå íá êÜíïõìå ôï
íá õðÜñ÷åé õðïõñãéêÞ áðüöáóç áðü ôï áñìüäéï Ýñãï ôïõò» (èá ìéëÜåé ìÜëëïí ãéá ôïõò Âáâýëçäåò).
õðïõñãåßï óôÜëèçêå åðéóôïëÞ óôá ó÷ïëåßá ìå ôçí ïðïßá ×áñáêôÞñéóå «Üèëéïõò êáé öéëïóêïðéáíïýò» üóïõò
«Ç ÉåñÜ Ìçôñüðïëç Öëùñßíçò, Ðñåóðþí êáé Åïñäáßáò, åîáöÜíéóáí ôçí ðñïôïìÞ ôïõ ÌáêåäïíïìÜ÷ïõ
óôá ðëáßóéá ôùí åêäçëþóåùí ôçò ÉåñÜò Óõíüäïõ ôçò ÐáðáðÝôñïõ áðü ôï Îéíü Íåñü ôçò Öëþñéíáò êáé Ýêáíå
Åêêëçóßáò ôçò ÅëëÜäïò ãéá ôá 100 ÷ñüíéá áðü ôï ëüãï ãéá áíÜîéïõò áíèñþðïõò ôçò áõôïäéïßêçóçò, ðïõ
Ìáêåäïíéêü Áãþíá ðñïêçñýóóåé Ìáèçôéêü Äéáãùíéóìü äåí öñüíôéóáí íá ôçí áðïêáôáóôÞóïõí. Óôçí åîÝäñá ôùí
ãñáðôÞò Ýêöñáóçò, ìå èÝìá Ìáêåäïíéêüò Áãþíáò, 100 åðéóÞìùí üôáí ï âïõëåõôÞò Ã. ËéÜíçò êáé ï äÞìáñ÷ïò
÷ñüíéá ìåôÜ... Äéêáßùìá óõììåôï÷Þò Ý÷ïõí üëïé ïé Áìõíôáßïõ Ã. ËéÜóçò äéáìáñôõñÞèçêáí ãéá ôéò
ìáèçôÝò ôùí Ãõìíáóßùí - Ëõêåßùí ôçò ÌçôñïðïëéôéêÞò åìðñçóôéêÝò äçëþóåéò ôïõ, áðÜíôçóå «èá ëÝù ü,ôé èÝëù»
ÐåñéöÝñåéáò. Èá äïèïýí ÷ñçìáôéêÜ Ýðáèëá». êáé ìßëçóå ãéá «äùóßëïãïõò» (Åëåõèåñïôõðßá
30/10/2004). Áò ìáò áðáíôÞóåé ï Óåâáóôéáíüò ðïéïò
Ðåñéóóüôåñá ãéá ôçí ðáñÝìâáóç ôçò ôïðéêÞò éåñáñ÷ßáò
ìçôñïðïëßôçò óôïí êáéñü ôçò Êáôï÷Þò áðü ôïõò
óôç äåõôåñïâÜèìéá åêðáßäåõóç ìðïñåß íá äåé êáíåßò
Ãåñìáíïýò, ôïõò Éôáëïýò êáé ôïõò Âïýëãáñïõò
óôïí «Éü» ôçò Åëåõèåñïôõðßáò óôéò 16/10/2004 êáé
ìåôáêéíÞèçêå áðü ôç èÝóç ôïõ. ¼ëïé Þôáí êáíïíéêÜ óôéò
13/11/2004 (www.iospress.gr). Ôï èÝìá åß÷å
ìçôñïðüëåéò ôïõò åíþ Üëëïé Þôáí óôá âïõíÜ êáé
ðñùôïâãÜëåé ç ôïðéêÞ åöçìåñßäá «¸èíïò» óôéò åêôåëÝóôçêáí áðü ôïõò öáóßóôåò. Åîáßñåóç áðïôåëïýí ï
5/11/2004. Áò îáíáäéáâÜóïõìå êáé ôï Üñèñï ôïõ «Éïý» Áíôþíéïò Çëåßáò êáé ï Éùáêåßì ÊïæÜíçò. ¼óï ãéá ôïõò
óôéò 5/12/1998 ãéá ôá ãåãïíüôá ôïõ Îéíïý Íåñïý êáé ôï ìçôñïðïëßôåò ôçò Ìáêåäïíßáò åêåßíïõ ôïõ êáéñïý èá ôá
ñüëï ôïõ áñ÷éìáíäñßôç Óåâáóôéáíïý ùò õðåñáóðéóôÞ îáíáðïýìå.•
ôçò «×ñõóÞò ÁõãÞò» (ÍÝá ÁíáôïëÞ, 18/12/1998).•
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ç áëÞèåéá ãéá ôï
Ìáêåäïíéêü
ÊÜèå Ýèíïò Ý÷åé äéêáßùìá
óôçí áõôïäéÜèåóç êáé óôïí áõôïðñïóäéïñéóìü
Ç áíáãíþñéóç ôçò Äçìïêñáôßáò ôçò Ìáêåäïíßáò áðü
ôéò ÇÐÁ Ýìïéáæå üôé èá ðõñïäïôÞóåé ôïí ßäéï åèíéêéóôéêü
ðáñïîõóìü óôçí ÅëëÜäá ìå ôçí ðåñßïäï ôïõ 1992. Ïé
ðñþôåò áíôéäñÜóåéò ôçò êõâÝñíçóçò (áëëÜ êáé
áíôéðïëßôåõóçò), ôùí ÌÌÅ, ôçò åêêëçóßáò, Ýäéíáí ôçí
åíôýðùóç üôé ôï èÝìá èá ðÜñåé äéáóôÜóåéò "åèíéêÞò
êñßóçò". Ëßãåò ìÝñåò ìåôÜ, ôï Ìáêåäïíéêü Ý÷åé
îåöïõóêþóåé êáôÜ ðïëý. Áêüìá êáé ï ×ñéóôüäïõëïò êáé
ïé Üëëïé áêñïäåîéïß ìçôñïðïëßôåò ðåéèÜñ÷çóáí óôï
"ñåáëéóìü" ôçò êõâÝñíçóçò, ï "ìáêåäïíïìÜ÷ïò"
ÓáìáñÜò Ýëáìøå äéÜ ôçò óéùðÞò ôïõ êáé ï áêñïäåîéüò
ÊáñáôæáöÝñçò Ýìåéíå ìüíïò ôïõ íá ðñïóðáèåß íá
ïñãáíþóåé "ëáïóõíÜîåéò" êáé åèíéêéóôéêÜ óõëëáëçôÞñéá.
¼ëïé áõôïß ðïõ ôï 1992 êñáýãáæáí "ôï üíïìá åßíáé ç øõ÷Þ
ìáò", ôþñá óáí íá ìç ôñÝ÷åé ôßðïôá äåß÷íïõí
äéáôåèåéìÝíïé íá óõæçôÞóïõí ãéá Ýíá üíïìá ôçò
ãåéôïíéêÞò ÷þñáò ðïõ íá ðåñéëáìâÜíåé ôç ëÝîç
Ìáêåäïíßá.
Ç ìåôáóôñïöÞ áõôÞ äåí óçìáßíåé êáèüëïõ üôé ôþñá
ìðïñïýìå íá åßìáóôå Þóõ÷ïé, üôé ï åèíéêéóìüò
îåðåñÜóôçêå êáé ç "óýíåóç" åðéêñÜôçóå. ÊÜèå Üëëï.
Áõôü ðïõ äåß÷íåé åßíáé üôé ïé äéÜöïñïé "ìáêåäïíïìÜ÷ïé"
åßíáé øåýôåò êáé õðïêñéôÝò. ¼ôé êïñüéäåõáí ôïí ðïëý
êüóìï ãéá íá åîõðçñåôÞóïõí ôá óõìöÝñïíôá ôùí ëßãùí.
Ç áíáêßíçóç ôïõ åèíéêéóìïý ôï 1992 åß÷å óôü÷ï íá
åíéó÷ýóåé ôïí åëëçíéêü êáðéôáëéóìü óôçí ðñïóðÜèåéÜ
ôïõ íá êõñéáñ÷Þóåé óôá ÂáëêÜíéá. ÓÞìåñá ðïõ ïé
"ìðßæíåò" Ý÷ïõí ðñï÷ùñÞóåé, ç åëëçíéêÞ Üñ÷ïõóá ôÜîç
ìðïñåß íá óõíå÷ßóåé íá õðçñåôåß áõôüí ôïí óôü÷ï ìå ðéï
"Þñåìá" ìÝóá êáé óå êáëýôåñï óõíôïíéóìü ìå ôéò
ìåãÜëåò éìðåñéáëéóôéêÝò äõíÜìåéò.
Äåí ìðïñïýìå íá åìðéóôåõôïýìå ôçí åéñÞíç êáé ôç
öéëßá ôùí ëáþí óôá ÂáëêÜíéá óôá ÷Ýñéá ôïõ ÊáñáìáíëÞ. Ç
óçìåñéíÞ ôïõ ðïëéôéêÞ åîáêïëïõèåß ôéò ðéÝóåéò êáé ôïõò
åêâéáóìïýò óôç Äçìïêñáôßá ôçò Ìáêåäïíßáò, ìå êýñéï
üðëï ôéò ó÷Ýóåéò ôçò ÷þñáò áõôÞò ìå ôçí Å.Å. Ç ðïëéôéêÞ
áõôÞ óõíå÷ßæåé íá åßíáé ìéá åðéèåôéêÞ ðïëéôéêÞ. Ï áãþíáò
åíÜíôéá óôïí åèíéêéóìü ÷ñåéÜæåôáé íá óõíå÷éóôåß. Ïé
äéÜöïñåò êùëïôïýìðåò ôùí "ìáêåäïíïìÜ÷ùí", äßíïõí ôç
äõíáôüôçôá íá äþóïõìå áõôÞ ôç ìÜ÷ç ìå ìåãáëýôåñç
áðïôåëåóìáôéêüôçôá óÞìåñá.
LOZA - 11
Ï Êéëêéóéþôçò Í. ÂëÜ÷ùö, 1908
Ðñïãïíïðëçîßá êáé ðñáãìáôéêÞ Éóôïñßá
¸÷åé äéêáßùìá áõôÞ ç äçìïêñáôßá íá ïíïìáóôåß
Ìáêåäïíßá; ¸÷ïõí äéêáßùìá ïé êÜôïéêïß ôçò (ç
ðëåéïíüôçôá ôïõò ãéáôß õðÜñ÷åé êáé áëâáíéêÞ åèíüôçôá)
êáé ïé áíôßóôïé÷åò ìåéïíüôçôåò (óå ÅëëÜäá êáé Âïõëãáñßá
êõñßùò) êáèþò êáé ïé ìåôáíÜóôåò áðü áõôÞ ôç ÷þñá (óå
Áõóôñáëßá, ÁìåñéêÞ êëð.), íá ëÝãïíôáé Ìáêåäüíåò; Áõôü
åßíáé ôï ðñþôï åñþôçìá ðïõ ðñÝðåé íá áðáíôçèåß.
Ç êõñßáñ÷ç Üðïøç óôçí ÅëëÜäá áñíåßôáé áõôü ôï
äéêáßùìá óôïõò ãåßôïíÝò ìáò. Ãéá íá äéêáéïëïãçèåß áõôÞ ç
Üñíçóç, åðéóôñáôåýåôáé óáí êýñéï åðé÷åßñçìá ç
ðñïãïíïðëçîßá. "Ôï üíïìá êáé ç éóôïñßá ôùí Ìáêåäüíùí
áíÞêåé óôçí ÅëëÜäá" ìáò ëÝíå, êáé "ôé ó÷Ýóç Ý÷ïõí ïé
Óêïðéáíïß ìå ôïí ÌÝãá ÁëÝîáíäñï"; ÁõôÞ ç ðñïóÝããéóç
ôïõ æçôÞìáôïò åðéêáëåßôáé ôçí éóôïñßá, áëëÜ åßíáé
åíôåëþò áíéóôüñçôç. Ìå áõôÞ ôç ëïãéêÞ ïé Ðáëáéóôßíéïé
äåí Ý÷ïõí ôï äéêáßùìá íá ÷ñçóéìïðïéïýí ôï üíïìá ôçò
Ðáëáéóôßíçò ìéá êáé ïé ¢ñáâåò ìåôáêéíÞèçêáí óå áõôÞ ôçí
ðåñéï÷Þ ðïëý áñãüôåñá.
Ç ðñáãìáôéêÞ éóôïñßá ôùí åèíþí êáé ôùí ïíïìÜôùí
ôïõò åßíáé åíôåëþò äéáöïñåôéêÞ. Ôá Ýèíç åßíáé ðñüóöáôá
äçìéïõñãÞìáôá, ôùí ôåëåõôáßùí äõï-ôñéþí áéþíùí, êáé
óõíäÝïíôáé ìå ôçí åîÜðëùóç ôïõ êáðéôáëéóìïý.
ÄçìéïõñãÞèçêáí áðü ôïõò óýã÷ñïíïõò ðëçèõóìïýò
(ðñïúüí ãéãÜíôéùí ìåôáêéíÞóåùí, êáôáêôÞóåùí êáé
áíáìßîåùí óôçí ðïñåßá ôçò éóôïñßáò) ôçò êÜèå ðåñéï÷Þò
êáé ìüíï åê ôùí õóôÝñùí äçìéïýñãçóáí ôïõò åèíéêïýò
ìýèïõò êáé ðñïÝêôåéíáí ôçí éóôïñßá ôïõò ðñïò ôá ðßóù
óôá âÜèç ôùí áéþíùí áíáæçôþíôáò ðñïãüíïõò. Ç ßäéá ç
éäÝá ôïõ åëëçíéêïý Ýèíïõò Ý÷åé ðåñÜóåé áñêåôÝò
ôñïðïðïéÞóåéò ðñéí êáôáëÞîåé óôç óçìåñéíÞ åêäï÷Þ ôçò
"éóôïñßáò". Ï ÁäáìÜíôéïò ÊïñáÞò ãéá ðáñÜäåéãìá
èåùñïýóå ôïõò Ìáêåäüíåò âáñâÜñïõò, ôç ÌáêåäïíéêÞ
Áõôïêñáôïñßá å÷èñü ôùí ÅëëÞíùí (üðùò êáé ôç ÂõæáíôéíÞ
Üëëùóôå) êáé ðåñéüñéæå ôá üñéá ôïõ åëëçíéêïý Ýèíïõò
ìÝ÷ñé ôïí ¼ëõìðï.
“Ç Ìáêåäïíßá åßíáé åëëçíéêÞ" ìáò ëÝíå óÞìåñá, áëëÜ ãéá
áñêåôïýò áðü ôïõò èåìåëéùôÝò ôïõ åëëçíéêïý Ýèíïõò ôá
12 - LOZA
ðñÜãìáôá Þôáí äéáöïñåôéêÜ.
¼ôáí Üñ÷éóå íá äõíáìþíåé ç éäÝá ôçò "ÌåãÜëçò
ÅëëÜäáò", ëßãï ðñéí ôçí áõãÞ ôïõ 20ïý áéþíá, ï ×áñßëáïò
Ôñéêïýðçò Þôáí áðïêáëõðôéêüò: "¼ôáí Ýëèåé ï ìÝãáò
ðüëåìïò, ùò áöåýêôùò èá óõìâåß ìåôÜ ôéíÜ Ýôç, ç
Ìáêåäïíßá èá ãßíåé åëëçíéêÞ Þ âïõëãáñéêÞ êáôÜ ôïí
íéêÞóáíôá. Áí ôç ëÜâùóéí ïé Âïýëãáñïé äåí áìöéâÜëëù üôé
èá åßíáé éêáíïß íá åêóëáâßóùóéí ôïí ðëçèõóìüí ìÝ÷ñé ôùí
èåóóáëéêþí óõíüñùí. Áí çìåßò ôçí ëÜâùìåí, èá ôïõò
êÜíùìåí üëïõò ¸ëëçíáò ìÝ÷ñé ôçò ÁíáôïëéêÞò
Ñùìõëßáò"(Éóôïñßá ôïõ Åëëçíéêïý ¸èíïõò, ÅêäïôéêÞ
Áèçíþí, ôüìïò ÉÄ, óåë. 18).
Ïé Üñ÷ïõóåò ôÜîåéò ôçò ÅëëÜäáò, ôçò Âïõëãáñßáò êáé
ôçò Óåñâßáò, Ýâëåðáí ôçí êñßóç ôçò ÏèùìáíéêÞò
Áõôïêñáôïñßáò êáé ðñïåôïéìÜæïíôáí íá ôçí ìïéñÜóïõí
äéÜ ðõñüò êáé óéäÞñïõ (üðùò êáé Ýêáíáí ìå ôïõò
ðïëÝìïõò ôïõ 1912-22), áíôéìåôùðßæïíôáò ôïõò
ðëçèõóìïýò ôçò åõñýôåñçò Ìáêåäïíßáò ùò Üãñáöï
÷áñôß. Äåí ðñüêåéôáé ãéá ðñùôïôõðßá. Áêñéâþò åðåéäÞ ôá
Ýèíç åßíáé ç éäåïëïãßá ôùí óýã÷ñïíùí êáðéôáëéóôéêþí
êñáôþí, ôá êñÜôç ðïõ äçìéïõñãÞèçêáí ðñþôá Üñ÷éóáí íá
áíôéìåôùðßæïõí ìå êáôáêôçôéêÞ äéÜèåóç ôïõò
ðëçèõóìïýò ðïõ óå äéÜöïñåò ðåñéï÷Ýò ôïõ ðëáíÞôç äåí
åß÷áí êáôáöÝñåé áêüìá íá óõãêñïôçèïýí óáí Ýèíç-
êñÜôç. Ç éóôïñßá ôïõ 20ïý áéþíá åßíáé ãåìÜôç áðü
ðåñéðôþóåéò êáôáêôÞóåùí êáé åèíéêÞò êáôáðßåóçò, áëëÜ
êáé ôáõôü÷ñïíá áðü ìåãÜëá êéíÞìáôá ðïõ ðÜëåõáí ãéá ôçí
åèíéêÞ ôïõò áðåëåõèÝñùóç. ÁõôÞ åßíáé êáé ç ðåñßðôùóç
ôçò Ìáêåäïíßáò. Ïé ëéëéðïýôåéïé éìðåñéáëéóôÝò ôùí
Âáëêáíßùí Þèåëáí íá ìïéñÜóïõí ôç Ìáêåäïíßá "êáôÜ ôïí
íéêÞóáíôá", áëëÜ ôáõôü÷ñïíá Þñèáí áíôéìÝôùðïé ìå ôï
îýðíçìá ôçò åèíéêÞò óõíåßäçóçò ôùí Ìáêåäüíùí.
Åèíéêïáðåëåõèåñùôéêü êßíçìá êáé ÁñéóôåñÜ
Ôï åèíéêïáðåëåõèåñùôéêü êßíçìá ôùí Ìáêåäüíùí
êÜíåé ôçí åìöÜíéóÞ ôïõ óôá åäÜöç ôçò ïèùìáíéêÞò ôüôå
Ìáêåäïíßáò óôá 1893 ìå ôçí ßäñõóç ôçò ÅÌÅÏ
(ÅóùôåñéêÞ ÌáêåäïíéêÞ ÅðáíáóôáôéêÞ ÏñãÜíùóç), ðïõ
äéåêäéêåß ôçí áðåëåõèÝñùóç ôçò Ìáêåäïíßáò êáé ôçí
ÝíôáîÞ ôçò óå ìéá ÂáëêáíéêÞ Ïìïóðïíäßá. Ç ÅÌÅÏ
áíáðôýóóåôáé êáé êåñäßæåé ìáæéêÜ ôçí åìðéóôïóýíç ôùí
áãñïôþí ÷Üñç óôéò ìÜ÷åò ðïõ äßíåé åíÜíôéá óôïõò
Ôïýñêïõò ôóéöëéêÜäåò. Ç áðÞ÷çóç åßíáé ôüóï ìåãÜëç
þóôå óôéò 20 Éïýëç ôïõ 1903, ïé Ìáêåäüíåò ïñãáíþíïõí
åîÝãåñóç åíÜíôéá óôïí óïõëôÜíï (Ýìåéíå ãíùóôÞ óáí
åîÝãåñóç ôïõ ¹ëé-íôåí, äçëáäÞ ôçò ìÝñáò ôïõ ðñïöÞôç
Çëßá). Éäñýåôáé ìéá åöÞìåñç ÌáêåäïíéêÞ Äçìïêñáôßá ðïõ
üìùò ôåëéêÜ ðíßãåôáé óôï áßìá áðü ôïí óôñáôü ôïõ
óïõëôÜíïõ.
Áðü ôüôå êáé ìÝ÷ñé ôçí ßäñõóç ôçò ïìüóðïíäçò
Äçìïêñáôßáò ôçò Ìáêåäïíßáò, óôá ðëáßóéá ôçò åíéáßáò
Ãéïõãêïóëáâßáò ôïõ Ôßôï, ôï åèíéêïáðåëåõèåñùôéêü
êßíçìá ôùí Ìáêåäüíùí åß÷å ðïëëÜ ðÜíù êÜôù êáé ðïëëÝò
óôñïöÝò óôçí éóôïñßá ôïõ. ¼ðùò êÜíïõí óõ÷íÜ, ëüãù
ôùí áäõíáìéþí ôïõò, ôá åèíéêÜ êéíÞìáôá, ðñïóðÜèçóå íá
éóïññïðÞóåé êáé íá âñåé óõììÜ÷ïõò áíÜìåóá óôéò
óõãêñïõüìåíåò ìéêñÝò êáé ìåãÜëåò äõíÜìåéò óôï ÷þñï
ôùí Âáëêáíßùí (üðùò áðïôõ÷çìÝíá êÜíïõí óÞìåñá ïé
Êïýñäïé êáé ïé Ðáëáéóôßíéïé) êáé êõñßùò Ýðåóå óôçí
åðéññïÞ ôïõ âïõëãÜñéêïõ åèíéêéóìïý.
¼ìùò ç êýñéá óõììá÷ßá ðïõ âñÞêå áõôü ôï êßíçìá
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
óôïí áãþíá ôïõ ãéá ôçí áõôïäéÜèåóç, Þôáí ç ÁñéóôåñÜ.
Ôï 1910, óôçí ðñþôç óõíäéÜóêåøç ôùí ðïëý
áäýíáìùí ôüôå óïóéáëéóôþí ôùí Âáëêáíßùí,
êáôáäéêÜæïíôáé ïé ðïëåìéêÝò ðñïåôïéìáóßåò êáé
äéáêçñýóóåôáé üôé ç ëýóç ôïõ "âáëêáíéêïý
æçôÞìáôïò" äåí ìðïñåß íá ëõèåß áðü ôéò
áñðáêôéêÝò âëÝøåéò ôùí êáðéôáëéóôþí ãéá
ÌåãÜëç ÅëëÜäá, ÌåãÜëç Âïõëãáñßá Þ ÌåãÜëç
Óåñâßá áëëÜ ìüíï ìå ôçí ðñïïðôéêÞ ìéáò
ÏìïóðïíäéáêÞò Äçìïêñáôßáò ôùí Âáëêáíßùí. Ïé
åëðßäåò áõôÝò ðíßãïíôáé ìÝóá óôç äßíç ôùí
âáëêáíéêþí ðïëÝìùí êáé ôïõ Á´ Ðáãêüóìéïõ.
Ôï 1924, ç ÊïììïõíéóôéêÞ ÄéåèíÞò
áíáãíùñßæåé ôï äéêáßùìá ôùí Ìáêåäüíùí íá
Ý÷ïõí äéêü ôïõò êñÜôïò êáé ç áðüöáóç áõôÞ
õéïèåôåßôáé áðü üëá ôá ÊÊ ôùí Âáëêáíßùí,
áíÜìåóÜ ôïõò êáé ôï ÊÊÅ. Ç áðüöáóç áõôÞ Ý÷åé ùò
áðïôÝëåóìá äéþîåéò ôùí êïììïõíéóôþí êáé öõëÜêéóç
ôïõ ðñþôïõ ÃñáììáôÝá ôïõ ÊÊÅ, ÐáíôåëÞ
Ðïõëéüðïõëïõ, ãéá "áíôåèíéêÞ äñÜóç".
Ôï ìáêåäïíéêü åèíéêü êßíçìá èá óôñáöåß êáé ðÜëé
ðñïò ôçí ÁñéóôåñÜ óôçí ðåñßïäï ôïõ ´ Ðáãêüóìéïõ
ÐïëÝìïõ êáé óôá áíôÜñôéêá êéíÞìáôá ðïõ áíáðôýóóïíôáé
ôüôå. Ôï ÊÊÅ åßíáé ðéá Ýíá óôáëéíéêü êüììá êáé
åãêáôáëåßðåé üëï êáé ðåñéóóüôåñï ôïí äéåèíéóìü ðñïò
üöåëïò ôïõ ðáôñéùôéóìïý. Ðáñüëá áõôÜ ïé Ìáêåäüíåò
óõììåôÝ÷ïõí ìáæéêÜ óôçí Áíôßóôáóç ôïõ 1940-44 áëëÜ
êáé óôïí Äçìïêñáôéêü Óôñáôü ôçí ðåñßïäï ôïõ åìöõëßïõ.
¸ôóé ôï ÊÊÅ, ðáñÜ ôéò ôáëáíôåýóåéò ôïõ,
õðï÷ñåþíåôáé íá áíáãíùñßóåé äéêáéþìáôá óôç
ìáêåäïíéêÞ åèíüôçôá. Ç Þôôá ôïõ åìöõëßïõ èá
óçìÜíåé ôïí åêðáôñéóìü ìáæß ìå Üëëïõò
ðïëéôéêïýò ðñüóöõãåò êáé áñêåôþí äåêÜäùí
÷éëéÜäùí Ìáêåäüíùí. Áõôïß ïé ðñüóöõãåò, 20 êáé
ðëÝïí ÷ñüíéá ìåôÜ ôçí áíáãíþñéóç ôçò ÅèíéêÞò
Áíôßóôáóçò, äåí ìðïñïýí íá åðéóôñÝøïõí áêüìá óôçí
ÅëëÜäá ãéáôß êáôÜ ôï åëëçíéêü êñÜôïò äåí åßíáé "¸ëëçíåò
ôï ãÝíïò".
Ç êýñéá äýíáìç ôïõ ìáêåäïíéêïý êéíÞìáôïò
óõììåôÝ÷åé óôï áíôÜñôéêï ôçò Ãéïõãêïóëáâßáò
ìå åðéêåöáëÞò ôïí óôñáôçãü ÔÝìðï. ¸ñ÷åôáé óå
óýãêñïõóç ìå ôç âïõëãÜñéêç óôñáôéùôéêÞ
êáôï÷Þ, êüâåé ôéò ãÝöõñåò ìå ôïí âïõëãÜñéêï
åèíéêéóìü êáé ðñïóáíáôïëßæåôáé óôçí
åíóùìÜôùóÞ ôïõ óå ìéá ïìüóðïíäç
Ãéïõãêïóëáâßá. Ìå ôç íßêç ôùí ðáñôéæÜíùí ôïõ
Ôßôï áõôü ãßíåôáé ãåãïíüò. Ðñþôïò ðñüåäñïò
ôçò ïìüóðïíäçò Äçìïêñáôßáò ôùí Ìáêåäüíùí
åêëÝãåôáé ï Âëá÷üö, çãåôéêü óôÝëå÷ïò ôïõ
åèíéêïáðåëåõèåñùôéêïý ìáêåäïíéêïý
êéíÞìáôïò (êáé ìå ìåãÜëç áñéóôåñÞ ðáñÜäïóç)
áðü ôá ðñþôá âÞìáôÜ ôïõ óôéò áñ÷Ýò ôïõ 20ïý
áéþíá.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Äéåèíéóìüò
Ï ÑÞãáò Öåñáßïò, áðÝíáíôé óôï ìùóáúêü ôùí
åèíïôÞôùí ôùí Âáëêáíßùí äéáêÞñõôôå ùò ðñïïðôéêÞ ôçí
åðáíÜóôáóç áðÝíáíôé óôçí ÏèùìáíéêÞ Áõôïêñáôïñßá êáé
ôç äçìéïõñãßá ìéáò ÂáëêáíéêÞò Ïìïóðïíäßáò üëùí
áíåîáéñÝôùò ôùí ëáþí ôùí Âáëêáíßùí. Ïé óïóéáëéóôÝò
êáé ïé êïììïõíéóôÝò óôéò áñ÷Ýò ôïõ 20ïý áéþíá
äéáêÞñõîáí üôé ôï ìÝëëïí âñßóêåôáé óå ìéá ïìüóðïíäç
óïóéáëéóôéêÞ äçìïêñáôßá ôùí Âáëêáíßùí, èåùñþíôáò ôï
äéêáßùìá ôùí åèíþí óôçí áõôïäéÜèåóç êáé ôçò
õðåñÜóðéóçò ôùí äéêáéùìÜôùí ôùí ìåéïíïôÞôùí ùò üñï
ãéá íá åðéôåõ÷èåß Ýíáò ôÝôïéïò óôü÷ïò. ÔåëéêÜ áõôÜ ôá
üíåéñá çôôÞèçêáí. Ôá óýíïñá êáé ôá Ýèíç óôá ÂáëêÜíéá
äéáìïñöþèçêáí ìå ôïí êáðéôáëéóôéêü êáé âÜñâáñï ôñüðï
ôùí áéìáôçñþí ðïëÝìùí, ôùí åèíéêþí åêêáèáñßóåùí êáé
ôïí îåñéæùìü ïëüêëçñùí ðëçèõóìþí. Ç áíáæùðýñùóç
ôùí åèíéêéóôéêþí óõãêñïýóåùí ìå ôç äéÜëõóç ôçò
Ãéïõãêïóëáâßáò äåß÷íåé üôé áõôÞ ç "ëýóç" åîáêïëïõèåß íá
õðÜñ÷åé óáí áðåéëÞ ãéá ôï ìÝëëïí ôùí Âáëêáíßùí.
Ãé' áõôü áíáãíùñßæïõìå ôï äéêáßùìá üëùí ôùí
åèíþí óôçí áõôïäéÜèåóç ìå üðïéï üíïìá
èÝëïõí. Åßìáóôå åíÜíôéá óå êÜèå êáôáðßåóç ôùí
äéêáéùìÜôùí ôùí ìåéïíïôÞôùí óå üëá ôá
ÂáëêÜíéá, óõìðåñéëáìâáíïìÝíùí ôùí
ìåéïíïôÞôùí ðïõ åîáêïëïõèïýí íá õðÜñ÷ïõí
óôçí åëëçíéêÞ Ìáêåäïíßá êáé óôç ÈñÜêç. Áõôü äåí
óçìáßíåé üôé óôçñßæïõìå ãåíéêÜ ôéò "åèíéêÝò" åðéäéþîåéò
êÜèå åèíüôçôáò, ìéêñÞò Þ ìåãÜëçò. Óçìáßíåé üôé åßìáóôå
äéåèíéóôÝò óïóéáëéóôÝò, óôá ÷íÜñéá ôïõ Ìáñî, ôïõ ËÝíéí
êáé ôïõ Ôñüôóêé êáé ðáëåýïõìå ãéá ôïí óïóéáëéóìü óôá
ÂáëêÜíéá üðùò êáé óå üëï ôïí êüóìï.
Ç áíôßèåóç óå êÜèå åèíéêÞ êáôáðßåóç åßíáé üñïò ãéá
ôçí åéñÞíç óôçí ðåñéï÷Þ, áëëÜ êáé ãéá êÜôé ðïëý
ðåñéóóüôåñï: ÈÝëïõìå ôç óõíáäÝëöùóç ôùí åñãáôþí
ôùí Âáëêáíßùí þóôå íá ðáëÝøïõìå ìáæß ôïí êïéíü
å÷èñü, ôïõò êáðéôáëéóôÝò, ðïõ ìÝóá áðü ôïõò åèíéêïýò
äéá÷ùñéóìïýò ÷ôõðÜíå ôá äéêáéþìáôá üëùí ìáò. Ï
Âåñüðïõëïò ðñùôïóôÜôçóå óôçí åèíéêéóôéêÞ
åêóôñáôåßá ôï '92, êáëþíôáò ãéá ìðïúêïôÜæ ôùí
ðñïúüíôùí ôçò Ïëëáíäßáò ðïõ ôüôå Þèåëå íá
áíáãíùñßóåé ôç Äçìïêñáôßá ôçò Ìáêåäïíßáò.
ÓÞìåñá åßíáé áðü ôïõò âáóéêïýò åðé÷åéñçìáôßåò
óïõðåñìÜñêåô óôç ãåéôïíéêÞ ÷þñá. Áí èÝëïõìå óôçí
ÅëëÜäá ùò åñãáæüìåíïé, íá ðáëÝøïõìå áðïôåëåóìáôéêÜ
ãéá ôçí åîßóùóç ðñïò ôá ðÜíù ôùí ìåñïêÜìáôùí óå üëá
ôá ÂáëêÜíéá, áðáñáßôçôïò üñïò åßíáé ç óõíáäÝëöùóÞ
ìáò ìå ôïõò åñãÜôåò ôçò Äçìïêñáôßáò ôçò
Ìáêåäïíßáò, äéáêçñýóóïíôáò üôé üëá ôá Ýèíç
åßíáé ßóá êáé ìðïñïýí íá áõôïðñïóäéïñßæïíôáé.
Äçìïóéåýèçêå óôçí åöçìåñßäá “ ÅñãáôéêÞ
ÁñéóôåñÜ” ôçí ÔåôÜñôç 17 ÍïÝìâñç 2004, óåë.9
www.dea.org.gr
LOZA - 13
ÇìÝñåò ÷áñÜò
(ÆÞôù ç Ìáêåäïíßá ìáò)
¢êçò Ãáâñéçëßäçò, ÔÜóïò Êõðñéáíßäçò, ÃéÜííçò Ìçëéüò
Ìéá áðü ôéò åõôõ÷Ýóôåñåò ìÝñåò ôçò æùÞò ìáò.
ÅðéôÝëïõò áíáãíùñßóôçêáí áðü ôéò ÇÐÁ "ôá Óêüðéá" ùò
Ìáêåäïíßá, äçëáäÞ ùò áõôü ðïõ åßíáé êáé
áõôïðñïóäéïñßæïíôáé. ¸óôù êáé ìå êáèõóôÝñçóç ìåñéêþí
åôþí, áðïêáèßóôáôáé ìéá èåôéêÞ éóïññïðßá ìåôáîý åíüò
áõèýðáñêôïõ êïéíïý ôüðïõ êáé åíüò áéèåñïâÜìïíïò
ìåãáëïúäåáôéêïý ðáñáëïãéóìïý.
ÁëÞèåéá üìùò, åßíáé áõôüò ï ëüãïò ðïõ áãáëëéÜæåé ç øõ÷Þ
ìáò ìå ôï áðñüóìåíï óõìâÜí; Èá ôï ïìïëïãÞóïõìå
ëïéðüí: ×áéñüìáóôå ãéáôß ç áíáãíþñéóç Þñèå óå ìéá
óôéãìÞ üðïõ ïé ðåñéóðïýäáóôïé áíáëõôÝò Ýóðåñíáí ôï
öüâï üôé:
*Èá ðñéìïäïôçèåß ç "ìåãÜëç Áëâáíßá" êáé èá õðï÷ñåùèåß
ç ÅëëÜäá íá óõæçôÞóåé èÝìá ÔóÜìçäùí,
*ïé ÇÐÁ êáé ï éìðåñéáëéóìüò èá ðñéìïäïôÞóïõí ôç
ñåõóôüôçôá óôçí ðåñéï÷Þ èÝôïíôáò åììÝóùò èÝìá
óõíüñùí,
*ïé åýèñáõóôåò éóïññïðßåò óôç "FYROM" êáé óôï Êüóïâï
èá êáôáññåýóïõí ùò ÷Üñôéíïò ðýñãïò êÜôù áðü ôçí
ðßåóç ôùí éìðåñéáëéóôþí.
Êáé ôé óõíÝâç ðáñÜ ôáýôá; Ï íåïåêëåãåßò Ìðïõò Ýóðåõóå
íá êÜíåé ôï ìïíáäéêü ëïãéêü âÞìá ðïõ ìðïñïýóå íá ãßíåé
óôçí ðåñéï÷Þ: íá äéáêçñýîåé ðñáêôéêÜ ôï áðáñáâßáóôï
ôùí óõíüñùí, áíáãíùñßæïíôáò ôï êáô' åîï÷Þí
ðïëõåèíéêü êñÜôïò ôçò ðåñéï÷Þò ìå ôçí ðñÝðïõóá
ïíïìáóßá, áðïêëåßïíôáò êÜèå ðñïïðôéêÞ "ìåãÜëçò
Áëâáíßáò". Ãéá íá åéóðñÜîåé åéò áíôÜëëáãìá:
*áðßóôåõôçò ëïãéêÞò óõíÝðåéáò "äéáðéóôþóåéò" ÊïõâÝëç,
üôé ðñéìïäïôåßôáé ç áóôÜèåéá óôçí ðåñéï÷Þ (åíþ áí
åðéäéùêüôáí ç äéÜëõóç "ôùí Óêïðßùí"…),
*ðåñÞöáíçò "áíôééìðåñéáëéóôéêÞò" ÷ñïéÜò äçëþóåéò
ÌáÀëç ðïõ êáëåß ôï ëáü óå åðáãñýðíçóç,
* ôçí êõâåñíçôéêÞ äõóöïñßá (Üñáãå ãéáôß;) êáé ôçí
ÐáóïêéêÞ êáôáããåëßá (ìÜèçìá âëáêþäïõò õðïêñéóßáò).
×áéñüìáóôå ëïéðüí ãéáôß ïé ìýèïé ôïõ íåïåëëçíéêïý
åèíéêéóìïý èá îáíáâãïýí óôï äñüìï.
Öïñéïýíôáé ãéá Üëëç ìéá öïñÜ ïé ìÜóêåò ôçò éóôïñéêÞò
óõíÝ÷åéáò ôïõ "Åëëçíéóìïý", áðü ôá êõêëáäéêÜ åéäþëéá
ôçò ôåëåôÞò Ýíáñîçò ôçò ÏëõìðéÜäáò ùò ôïí Ðáýëï
ÌåëÜ ôïõ Áíôþíç ÓáìáñÜ. ÁðïêôÜ îáíÜ óÜñêá êáé ïóôÜ ç
"ÅèíéêÞ Óõììá÷ßá", áðü ôïí ×ñéóôüäïõëï êáé ôç ×ñõóÞ
ÁõãÞ Ýùò ôï åèíï-êïììïõíéóôéêü ÊÊÅ êáé ïñéóìÝíïõò
áíåãêÝöáëïõò ôïõ ÓÕÍ.
×áéñüìáóôå ãéáôß èá Ý÷ïõí êáé ïé íåüôåñïé ôçí åõêáéñßá
íá áðïëáýóïõí ðáëëáúêÝò óõãêåíôñþóåéò åèíéêïý
ðåñéå÷ïìÝíïõ óôç Èåóóáëïíßêç ðïõ èá äéáäçëþíïõí ôçí
"ðéêñßá" ôïõò áðÝíáíôé óôïõò "éó÷õñïýò", õðü ôçí çãåóßá
ôïõ ¢íèéìïõ áõôÞ ôç öïñÜ.
×áéñüìáóôå Ýôóé áðëÜ ãéáôß âãáßíïõí óôçí åðéöÜíåéá ïé
äéá÷ùñéóôéêÝò ãñáììÝò ðïõ äéáðåñíïýí ôçí åîïõóßá:
áõôïß ðïõ ìéëïýí åí ïíüìáôé ôïõ "êñÜôïõò" êáé ôïõ
"åêóõã÷ñïíéóìïý" åíáíôßïí áõôþí ðïõ ìéëïýí åí ïíüìáôé
ôïõ "áéþíéïõ Ýèíïõò".
×áéñüìáóôå ãéáôß ó' áõôÞ ôç ìÜ÷ç èá åßìáóôå áðÝíáíôé êáé
óôïõò äýï.
Äçìïóéåýèçêå óôçí åöçìåñßäá “Åðï÷Þ”, óôéò
07/12/2004, www.epohi.gr
14 - LOZA
ΚΗΡΥΓΜΑ ΥΠΕΡ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΩΝ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΚΟΖΑΝΗΣ
Η εξαιρεση που λαμπει στο σκοταδι της Εκκλησιας
Ï Ìçôñïðïëßôçò ÊïæÜíçò ðïõ åßíáé êáé äéäÜêôïñáò
öéëïóïößáò óôï ÐáíåðéóôÞìéï ôïõ ÊÝìðñéôæ
ðñïêÜëåóå ôçí ìÞíéí ôïõ öéëï-«óôï÷éêïý» êáé êÜèå
åßäïõò áêñáßùí åèíéêéóôþí åðéóêüðïõ ×ñéóôüäïõëïõ
ðïõ áðáãüñåõóå ôç äéáíïìÞ ôçò ïìéëßáò ôïõ.
¹ôáí ãíùóôü áðü ôéò áñ÷Ýò Ïêôùâñßïõ 2002, üôáí
óõíåäñßáóå ç Éåñáñ÷ßá, ôé èá Ýëåãå ï Áìâñüóéïò,
ðñïêáëþíôáò ôïõò ïðáäïýò ôïõ öáéíïìÝíïõ ôçò
«åèíéêÞò åêêëçóßáò». Ãéá ôï ëüãï áõôü êÜðïéïé
öñüíôéóáí íá áðáëåßøïõí åðßìá÷åò öñÜóåéò êáé
ó÷üëéá ðïõ äåí Þôáí áñåóôÜ óôç äéïßêçóç ôçò
ÅëëáäéêÞò Åêêëçóßáò. Ìéëþíôáò áðü ôï âÞìá ôçò
Éåñáñ÷ßáò óôéò 10-Éáí-2003 áðïêÞñõîå ôïí åèíéêéóìü
êáé ôéò èåùñßåò ôïõ ðåñéïýóéïõ ëáïý, áëëÜ êáé ôï
éäåïëüãçìá ôïõ åëëçíï÷ñéóôéáíéóìïý. Êáé æÞôçóå áðü
ôïõò Üëëïõò éåñÜñ÷åò íá ðÜñïõí óõãêåêñéìÝíá ìÝôñá
õðÝñ ôùí ìåôáíáóôþí ðïõ æïõí óôçí ÅëëÜäá. Ï
ìçôñïðïëßôçò Áìâñüóéïò (ÃéáêáëÞò), ãåííÞèçêå ôï
1940 (”Áããåëéïöüñïò” 26/06/2003)óôçí ÊáëëïíÞ ôçò
ËÝóâïõ åßíáé áíèñþðéíïò áð' ôá ëåãüìåíÜ ôïõ
ðéóôåýåé óå ìéá ðïëéôéóìéêÞ êïéíùíßá êáé äåí Ý÷åé
ó÷Ýóç ìå ôï âßï ôïõ Áõãïõóôßíï Êáíôéþôç.
Áðü ôá âáóéêÜ óçìåßá ôçò åíäéáöÝñïõóáò
åéóÞãçóçò åßíáé:
«Ç éóôïñßá óáöþò äéäÜóêåé üôé ï ×ñéóôéáíéóìüò
åìöáíßóôçêå, åîáðëþèçêå, åðéêñÜôçóå êáé
êõñéÜñ÷çóå áðïêëåéóôéêÜ óå ðïëõðïëéôéóìéêü,
ðïëõöõëåôéêü, ðïëõãëùóóéêü Ýäáöïò, üðùò õðÞñîå
ôï Ýäáöïò ôüóï ôçò ÑùìáúêÞò Áõôïêñáôï-ñßáò üóï
êáé ôçò êáêþò ëåãüìåíçò «ÂõæáíôéíÞò», Þôáí ç
åéóáãùãéêÞ ðáñáôÞñçóç ôïõ ê. Áìâñïóßïõ, ï ïðïßïò
áöïý èýìéóå üôé «ìåãÜëá ðáôåñéêÜ áíáóôÞìáôá üðùò
áõôü ôïõ éåñïý ×ñõóïóôüìïõ äåí Þôáí ¸ëëçíåò ôçí
êáôáãùãÞ»
êáôáãùãÞ»… … «ï åèíïöõëåôéóìüò ìüíï ùò íüóçìá
ìðïñåß íá åéäùèåß áðü ôçí åêêëçóßá ìáò êáé ùò
áßñåóç, åðßóçìá äéåãíùóìÝíç êáé êáôáäéêáóìÝíç, ðïõ
áðïôåëåß âëáóöçìßá ôçò åéêüíáò ôïõ Èåïý óôïí
Üíèñùðï».
ÅîÜëëïõ, «ç Ýííïéá ôïõ ãåùãñáöéêïý ÷þñïõ ðïõ
áíÞêåé áðïêëåéóôéêÜ óå ìßá ïìÜäá ùò «÷þñá» Þ
«ðáôñßäá» åßíáé áðáñÜäåêôç áðü ×ñéóôéáíéêÞò
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ
áðüøåùò...»
«Ïñèüôáôá Ý÷åé ôïíéóèåß áðü ðïëëÝò åõñùðáúêÝò
÷þñåò üôé êñéôÞñéï ðïëéôéóìïý ìéáò ÷þñáò óÞìåñá
äåí åßíáé ôï ôõ÷üí Ýíäïîï ðáñåëèüí ôçò Þ ç éóôïñßá
ôçò, áëëÜ ï ôñüðïò ìå ôïí ïðïßï öÝñåôáé óôéò êÜèå
åßäïõò ìåéïíüôçôÝò ôçò» (ðçãÞ, «ÁõãÞ 12-1-03 », «Å»
13/1/2003).
Åíþ, «ïé öüâïé êáé ïé öïâßåò ðïõ ôïí ôåëåõôáßï
êáéñü åìöáíßæïíôáé óôçí ÅëëÜäá áðÝíáíôé óôéò
ìåéïíüôçôåò åßíáé êáéíïöáíåßò óå Ýíá ëáü
ãáëïõ÷çìÝíï ìå ïéêïõìåíéêü ðíåýìá êáé ïñèüäïîç
óõíåßäçóç…».
«Ôï íá èåùñïýìå ôïí ×ñéóôéáíéóìü ùò ðáñÜãïíôá
êïõëôïýñáò êáé ðïëéôéóìéêÞò éäéïðñïóùðåßáò åíüò
ëáïý, áðïôåëåß ôç ñßæá ôçò áßñåóçò ôïõ
åèíïöõëåôéóìïý. Ç éäÝá üôé ï Èåüò åõíïåß Þ âïçèåß
êÜðïéï Ýèíïò åíáíôßïí üëùí ôùí Üëëùí åèíþí,
ìåéþíåé ôç èåßá áãáèüôçôá óå âáèìü âëáóöçìßáò. Ôï
ãåãïíüò äå, üôé óôç ÷þñá ìáò, åîáéôßáò áóöáëþò ôùí
áãþíùí êÜðïéùí ìåëþí ôçò Åêêëçóßáò ìáò ãéá ôçí
áíåîáñôçóßá ôïõ ÃÝíïõò, Ý÷åé áíáðôõ÷èåß Ýíá
õöÝñðïí ðíåýìá áõóôçñÞò êáé ìïíïìåñïýò óýíäåóçò
ôçò ïñèïäïîßáò ìå ôïí åëëçíéóìü, åßíáé êÜôé ðïõ
ðñÝðåé éäéáæüíôùò íá ðñïóå÷èåß. Ôï éäåïëüãçìá ôïõ
«åëëçíï÷ñéóôéáíéóìïý» áíÞêåé ìÜëëïí óôï ÷þñï ôçò
êïéíùíéêïðïëéôéêÞò ðñïðáãÜíäáò êáé ü÷é óôï ðíåýìá
ôçò Åêêëçóßáò ôïõ ×ñéóôïý», åßðå ï áíïé÷ôüìõáëïò
éåñÜñ÷çò, ðëÞôôïíôáò ôïí ðõñÞíá ôçò ðïëéôéêÞò
éäåïëïãßáò ôïõ áñ÷éåðéóêüðïõ.
Ôþñá ìçôñïðïëßôçò ÊïæÜíçò êáé Óåñâßùí åßíáé ï
Ðáýëïò.
Ï Ìçôñïðïëßôçò Æé÷íþí êáé Íåõñïêïðßïõ
áðü ôç èÝóç ôçò áíôéðñïåäñßáò ôçò Óõíüäïõ
æÞôçóå áðü ôïõò Üëëïõò éåñÜñ÷åò íá åðéôåèïýí
óôçí êõâÝñíçóç ãéá ôï “ Ìáêåäïíéêü”.
ÔåëéêÜ ï åí ëüãù Ìçôñïðïëßôçò êÜíåé
èñçóêåõôéêü Þ ðïëéôéêü áãþíá;
Åëåõèåñïôõðßá 05/09/2001
ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
Ôï åéäéêü êáèåóôþò ãéá ôïõò "åõáßóèçôïõò" íïìïýò ôçò Â. ÅëëÜäáò âåëôéþíåôáé, áëëÜ
äåí êáôáñãåßôáé
Ç çìéôåëÞò ëÞîç ôïõ
Åìöõëßïõ
“Áßñïíôáé ïé áðáãïñåýóåéò ãéá ôç ÷ïñÞãçóç ðéóôïðïéçôéêþí óå ïìïãåíåßò"
(«Åèíïò» Öëþñéíáò, 30/3/2001)
ÕðÜñ÷ïõí êÜðïéåò ìåãÜëåò åéäÞóåéò ðïõ "âãáßíïõí"
áðü ìéêñÜ, åðáñ÷éáêÜ Ýíôõðá. Ôï èõìçèÞêáìå áêüìç ìéá
öïñÜ ôïýôåò ôéò ìÝñåò, äéáâÜæïíôáò ôï ðñùôïóÝëéäï
äçìïóßåõìá ôçò åâäïìáäéáßáò öëùñéíéþôéêçò
åöçìåñßäáò "Åèíïò" (30/3/01). ÈÝìá ôïõ, ìéá ðñüóöáôç
áðüöáóç ôïõ õðïõñãåßïõ Åóùôåñéêþí ðïõ óõíéóôÜ ôïìÞ
óôéò ó÷Ýóåéò ôïõ åëëçíéêïý Äçìïóßïõ ìå óõãêåêñéìÝíåò
êáôçãïñßåò ðïëéôþí -êáé ôáõôü÷ñïíá áðïêáëýðôåé
ïñéóìÝíåò, Üêñùò åíäéáöÝñïõóåò ðôõ÷Ýò ôçò ìÝ÷ñé
ðñüôéíïò åöáñìïæüìåíçò (áëëÜ áíïìïëüãçôçò äçìüóéá)
êñáôéêÞò ðïëéôéêÞò áðÝíáíôé óôéò ßäéåò áõôÝò
ðëçèõóìéáêÝò ïìÜäåò.
Ôï
ï æÞôçìá åßíáé åîáéñåôéêÜ áðëü: ãéá ðñþôç öïñÜ
ýóôåñá áðü äåêáåôßåò, ïé ìåôáíÜóôåò áðü åííéÜ
óõãêåêñéìÝíïõò íïìïýò ôçò ÷þñáò èá ìðïñïýí ðëÝïí íá
ðáßñíïõí, áðü ôï äÞìï óôá ìçôñþá ôïõ ïðïßïõ åßíáé
ãñáììÝíïé, ôá ðéóôïðïéçôéêÜ (ãÝííçóçò, ïéêïãåíåéáêÞò
êáôÜóôáóçò, ê.ëð.) ðïõ ÷ñåéÜæïíôáé ãéá êÜðïéá äïõëåéÜ
ôïõò, ÷ùñßò íá ìåóïëáâïýí -êáé óõ÷íÜ íá ôïõò ôï
áñíïýíôáé óéùðçñÜ- êÜðïéåò áèÝáôåò õðçñåóßåò áóöá-
ëåßáò. Ïóï êé áí öáßíåôáé áðßèáíï óôïí áíõðïøßáóôï
ìÝóï ðïëßôç, ü,ôé áðïôåëåß áõôïíüçôç äéïéêçôéêÞ ðñáêôéêÞ
óôï ìåãáëýôåñï ìÝñïò ôçò ÷þñáò (ç áíåìðüäéóôç
äçëáäÞ Ýêäïóç êÜðïéïõ áðü ôá ðñïáíáöåñüìåíá
ðéóôïðïéçôéêÜ, ýóôåñá áðü áßôçóç ôïõ åíäéáöåñüìåíïõ)
äåí ßó÷õå ìÝ÷ñé êáé ôéò áñ÷Ýò ôïýôçò ôçò ÷ñïíéÜò ãéá
üëïõò ôïõò óõìðáôñéþôåò ìáò. Ãéá êÜðïéïõò
áêáôáíüìáóôïõò "åèíéêïýò" ëüãïõò, Ýíá áîéüëïãï ôìÞìá
ôçò åëëçíéêÞò åðéêñÜôåéáò õðüêåéôáí óå åíôåëþò
äéáöïñåôéêü êáèåóôþò, ìå âÜóç áðüññçôåò åãêõêëßïõò,
êáôáöáíþò ðáñÜíïìåò êé áíôéóõíôáãìáôéêÝò.
Ôï ôÝëïò ìéáò "åéäéêÞò äéáäéêáóßáò”
Áò ìéëÞóïõí, üìùò, ôá íôïêïõìÝíôá. Óýìöùíá ìå ôï
Ýããñáöï ôçò 16çò Öåâñïõáñßïõ 2001, ðïõ öÝñåé ôïí
áñéèìü ðñùôïêüëëïõ ÅÐ 51 êáé ôçí õðïãñáöÞ ôçò
õðïõñãïý Åóùôåñéêþí ÂÜóùò ÐáðáíäñÝïõ, ìå ìéá óåéñÜ
óõãêåêñéìÝíùí åãêõêëßùí ìåôáîý 1975 êáé 1988 "åß÷å
êáèéåñùèåß åéäéêÞ äéáäéêáóßá ãéá ôçí Ýêäïóç
ðéóôïðïéçôéêþí ðïõ áöïñïýóáí Üôïìá ðïõ êáôïéêïýí Þ
ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôéò ÷þñåò ôçò ÁíáôïëéêÞò Åõñþðçò,
êáèþò êáé ãéá Üôïìá ðïõ äéáìÝíïõí óôéò ÇÐÁ, ÊáíáäÜ,
LOZA - 15
Áõóôñáëßá êáé Í. ÁìåñéêÞ êáé êáôÜãïíôáé áðü ôïõò
íïìïýò ÊáóôïñéÜò, Êéëêßò, ÐÝëëáò, Óåññþí, Öëþñéíáò,
Åâñïõ, ÎÜíèçò, Ñïäüðçò êáé Èåóðñùôßáò. Óôï åîÞò
áßñïíôáé ïé ðåñéïñéóìïß ðïõ åß÷áí èåóðéóôåß ìå ôéò
áíùôÝñù ó÷åôéêÝò åãêõêëßïõò ìáò êáé ôá æçôïýìåíá
ðéóôïðïéçôéêÜ èá ÷ïñçãïýíôáé Üìåóá áðü ôïõò ïéêåßïõò
ÄÞìïõò Þ Êïéíüôçôåò, ÷ùñßò ôçí ðñïçãïýìåíç Ýãêñéóç
ôïõ Õðïõñãåßïõ, üðùò áðáéôïýóå ç êáèéåñùèåßóá ìå ôéò
áíùôÝñù ó÷åôéêÝò åãêõêëßïõò ìáò äéáäéêáóßá".
ÁðïäÝêôåò ôçò õðïõñãéêÞò áðüöáóçò åßíáé ïé Üìåóá
åíäéáöåñüìåíåò íïìáñ÷éáêÝò áõôïäéïéêÞóåéò (óõí
åêåßíç ôçò ÄùäåêáíÞóïõ) êáé ïé ðåñéöåñåéÜñ÷åò
Ìáêåäïíßáò, Çðåßñïõ êáé Íïô. Áéãáßïõ. Ôï ó÷åôéêü
Ýããñáöï ÷áñáêôçñßæåôáé, ôÝëïò, ïýôå ëßãï ïýôå ðïëý,
"Üêñùò áðüññçôï"!
Ç ðáñÜèåóç êáé ìüíï ôùí íïìþí ðïõ õðÜãïíôáí óôçí
ðáñáðÜíù "éäéáßôåñç" äéáäéêáóßá åßíáé áñêåôÜ åýãëùôôç
áíáöïñéêÜ ìå ôéò óêïðéìüôçôåò ðïõ (õðïôßèåôáé üôé) áõôÞ
ç ôåëåõôáßá õðçñåôïýóå: óôéò ðåñéï÷Ýò áõôÝò êáôïéêïýí
ç ìïõóïõëìáíéêÞ ìåéïíüôçôá êáé ôï ìåãáëýôåñï ìÝñïò
ôùí óëáâüöùíùí Ìáêåäüíùí, Þ êáôïéêïýóáí óôï
ðáñåëèüí ïé ÔóÜìçäåò. Åßíáé ðñïöáíÝò üôé áõôÝò ïé
ðëçèõóìéáêÝò ïìÜäåò Þôáí êáé ïé óôü÷ïé ôçò åí ëüãù
äéáêñéôéêÞò ìåôá÷åßñéóçò. Ôï öáéíüìåíï åß÷å
êáôáããåßëåé, óå ðåñóéíÞ ðáñÝìâáóÞ ôïõ, êáé ï âïõëåõôÞò
Öëþñéíáò ôïõ ÐÁÓÏÊ, Ãéþñãïò ËéÜíçò: "Ïôáí Üêïõóå ï ê.
Óçìßôçò óôç Öëþñéíá üôé äåí äßíïíôáé ðéóôïðïéçôéêÜ ãéá
ðïëßôåò ãåííçìÝíïõò óôï íïìü ðïõ åßíáé óôçí Áõóôñáëßá
Þ óôïí ÊáíáäÜ, åîåññÜãç êáé åßðå üôé áõôü åßíáé
øõ÷ñïðïëåìéêü ãåãïíüò. Áõôü óõíÝâç ôï 1998 êáé áêüìá
äåí Ý÷åé ãßíåé ôßðïôá, äçëáäÞ áêüìá äåí åêäßäïíôáé
ðéóôïðïéçôéêÜ. Êé áõôü åßíáé êÜôé ðïõ ðñÝðåé íá
óôáìáôÞóåé" ("Åøéëïí" 11/6/00).
Ãéá ôéò øõ÷ñïðïëåìéêÝò (ïñèüôåñá: åìöõëéï-
ðïëåìéêÝò) ñßæåò ôïõ "åèíéêïý" áõôïý ìÝôñïõ,
áðïêáëõðôéêÝò åßíáé ïé ïäçãßåò ðïõ ìßá áðü ôéò
åìðëåêüìåíåò íïìáñ÷ßåò áðçýèõíå êáôÜ êáéñïýò ðñïò
ôïõò åêåß äçìÜñ÷ïõò êáé êïéíïôÜñ÷åò. "Åí óõíå÷åßá
ðñïãåíåóôÝñùí äéáôáãþí ôçò Íïìáñ÷ßáò", äéáâÜæïõìå
16 - LOZA ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

óå Ýããñáöï ôïõ 1975, ôï

ïðïßï Ý÷åé åêäïèåß óå
åêôÝëåóç ôçò åãêõêëßïõ ÅÐ
4089/7.7.1975 ôïõ Õð.
Åóùôåñéêþí, "Ý÷ïìåí ôçí
ôéìÞí íá ãíùñßóùìåí õìßí üôé
ìÝ÷ñé íåùôÝñáò äéáôáãÞò,
ðñïêåéìÝíïõ íá åêäüóçôå
ðÜóçò öýóåùò ðéóôïðïéçôéêÜ
äéÜ ðñüóùðá äéáâéïýíôá,
ôüóïí åéò ôáò ÷þñáò ôïõ
Áíáôïëéêïý Óõíáóðéóìïý,
üóïí êáé åéò ôáò ôïéáýôáò ôùí
ÇÐÁ, ÊáíáäÜ, Áõóôñáëßáò êáé
Í. ÁìåñéêÞò, èá åîáêïëïõèÞ-
óçôå íá õðïâÜëçôå åéò ôçí
Íïìáñ÷ßáí ôáò õðü ôùí
óõããåíþí ôùí åíäéáöåñïìÝ-
íùí, äéáìåíüíôùí åí ÅëëÜäé,
áéôÞóåéò äéÜ ôçí ðáñï÷Þí ôçò
ó÷åôéêÞò åãêñßóåùò". ÁëëÜ êáé
óå êÜèå Üëëç ðåñßðôùóç, ïé
ôïðéêïß Üñ÷ïíôåò ïöåßëïõí íá
åðáãñõðíïýí, ìÞðùò êáé ïé
áéôïýíôåò Ý÷ïõí "äéáöýãåé"
áðü ôï ÐáñáðÝôáóìá: "Ç áõôÞ Η Έξοδος των Μακεδονόπουλων (έργο του Κόλε Μάνεβ)
äéáäéêáóßá èá ôçñÞôáé êáé
ïóÜêéò æçôåßôáé ðéóôïðïéçôéêüí äéÜ ðñüóùðïí äéáâéïýí ÷ïñÞãçóç ðéóôïðïéçôéêþí óå óõãêåêñéìÝíåò êáôçãïñßåò
åéò Üëëçí ðëçí ôùí áíùôÝñù ×þñáí, áëëÜ äçìéïõñãåßôáé ðñïóþðùí", äéáâÜæïõìå, "Ýñ÷ïíôáé óå áíôßèåóç ìå ôçí
ðáñ' õìßí âÜóéìïò õðüíïéá üôé ôï ðñüóùðïí áõôü äåí åóùôåñéêÞ ìáò íïìïèåóßá. ÐñÜãìáôé, ï Í.344 ôïõ 1976
äéáâéïß åí ôç ÷þñá áõôÞ ôáýôç áëëÜ åéò ìßáí ôùí åí ôç 'ðåñß ëçîéáñ÷éêþí ðñÜîåùí' õðï÷ñåþíåé ôïí ëçîßáñ÷ï íá
ðñïçãïõìÝíç ðáñáãñÜöù Þ üôé äéÝöõãåí [sic] åéò ôáýôçí åêäßäåé áíôßãñáöá, áðïóðÜóìáôá êáé ðéóôïðïéçôéêÜ ôùí
åê ôùí ×ùñþí ôïõ Áíáôïëéêïý Óõíáóðéóìïý". ðñÜîåùí êáé äçìïóßùí åããñÜöùí ðïõ áöïñïýí êÜèå
Ôï ðéï åíäéáöÝñïí üìùò óôïé÷åßï åßíáé ç áðáßôçóç ðñüóùðï ãéá ôï ïðïßï õðÜñ÷åé ôÝôïéá ðñÜîç Þ äçìüóéï
ìõóôéêüôçôáò ðïõ äéÝðåé ôçí üëç äéáäéêáóßá: "åí Ýããñáöï. Ç õðï÷ñÝùóç áõôÞ éó÷ýåé ü÷é ìüíï Ýíáíôé
ðåñéðôþóåé ìç åãêñßóåùò ôçò ÷ïñçãÞóåùò ÅëëÞíùí ðïëéôþí, áëëÜ êáé Ýíáíôé áëëïäáðþí, ç äå
ðéóôïðïéçôéêïý ôéíüò", åíôÝëëåé ôï Õðïõñãåßï ìÝóù ðáñÜëåéøç åêðëÞñùóÞò ôçò åðéóýñåé, êáôÜ ôïí ßäéï íüìï,
Íïìáñ÷ßáò ôéò ôïðéêÝò áñ÷Ýò, "äåí èá ãíùóôïðïéåßôå ôçí ðïéíéêÞ åõèýíç ôïõ ëçîéÜñ÷ïõ. ÐÝñáí üìùò ôçò
åããñÜöùò [õðïãñáììéóìÝíï óôï ðñùôüôõðï] åéò ôïí ðáñáâßáóçò ôùí óõãêåêñéìÝíùí íïìïèåôéêþí
áéôïýíôá ôçí Üñíçóéí ôáýôçí". Åôóé þóôå íá ìçí õðÜñ÷åé äéáôÜîåùí, õðÜñ÷åé êáé ôï ãåíéêüôåñï èÝìá ôçò
ôõðéêÞ äéïéêçôéêÞ ðñÜîç, ç ïðïßá íá ìðïñåß íá ðñïóâëçèåß ðáñáâßáóçò ôçò ÓõíôáãìáôéêÞò äéÜôáîçò ðåñß éóüôçôáò
óôçí åëëçíéêÞ äéêáéïóýíç... ôùí ÅëëÞíùí ðïëéôþí åíþðéïí ôïõ íüìïõ, ôçí ïðïßá
áóöáëþò èßãåé ç äéáêñéôéêÞ ìåôá÷åßñéóç ðïõ åéóÜãåé åéò
Ìéá ðáñÜíïìç äéáäéêáóßá âÜñïò ïñéóìÝíùí áðü áõôïýò ç ðñïáíáöåñüìåíç
Ï Åìöýëéïò åíôáöéÜóôçêå äéÜ íüìïõ, ï Øõ÷ñüò åãêýêëéïò (ôïýôï, õðïãñáììßæïõìå, óôï âáèìü ðïõ ç
Ðüëåìïò ðÝñáóå óôá âéâëßá ôçò Éóôïñßáò, ç áíïìïëüãçôç åãêýêëéïò áöïñÜ Åëëçíåò ðïëßôåò)".
üìùò áõôÞ äéïéêçôéêÞ ðñáêôéêÞ åîáêïëïýèçóå íá óôåñåß Ïé äéáðéóôþóåéò ôçò ðáñáíïìßáò åßíáé êÜôé ðáñáðÜíù
ðïëëÝò ÷éëéÜäåò ÅëëÞíùí ðïëéôþí áðü áíáöáßñåôá áðü óáöåßò. Ðþò üìùò ç óõãêåêñéìÝíç øõ÷ñïðïëåìéêÞ
äéêáéþìáôÜ ôïõò. Ç áðüöáóç ãéá åðáíáðáôñéóìü ôùí ðñáêôéêÞ ìðüñåóå íá åðéâéþóåé, ðáñ' üëåò ôéò
"ÅëëÞíùí ôï ãÝíïò" ðïëéôéêþí ðñïóöýãùí, ôï 1983, åß÷å äçìïêñáôéêÝò ôïìÝò ôùí ôåëåõôáßùí 27 ÷ñüíùí; Ìéá
ùò áðïôÝëåóìá ôçí Ýêäïóç íÝáò åãêõêëßïõ (ÅÐ êÜðïéá áðÜíôçóç ôçò ëïãéêÞò ðïõ ôçí õðáãüñåõóå êáé ôç
2348/23.5.84), ìå ôçí ïðïßá åðéôñÝðåôáé ç "åëåýèåñç äéáôÞñçóå åí æùÞ ðÞñáìå üôáí åðé÷åéñÞóáìå íá
÷ïñÞãçóç ðéóôïðïéçôéêþí" óôïõò åðáíáðáôñéæüìåíïõò, æçôÞóïõìå ðåñéóóüôåñåò äéåõêñéíÞóåéò áðü ôçí
áëëÜ äéáôçñåßôáé ç "åéäéêÞ" äéáäéêáóßá "ãéá êÜèå Üëëç áñìüäéá õðÜëëçëï ôïõ ÔìÞìáôïò Éèáãåíåßáò ôïõ
ðåñßðôùóç". ÌåôáãåíÝóôåñåò åãêýêëéïé ôïõ 1988 èá õðïõñãåßïõ Åóùôåñéêþí. "Êáëü åßíáé ôÝôïéïõ åßäïõò
åðéâåâáéþóïõí ôç äéáôÞñçóç ôçò ßäéáò ðïëéôéêÞò, èÝìáôá íá ìç âãáßíïõí óôç äçìïóéüôçôá", ìáò åîÞãçóå,
"ðáñáêáëþíôáò" ìÜëéóôá "ãéá ôçí áõóôçñÞ ôÞñçóÞ ôçò". ãéá íá óõìðëçñþóåé: "Å÷ïõìå ôï æÞôçìá ìå ôïõò
Åðñüêåéôï, öõóéêÜ, ãéá äéáäéêáóßåò áðüëõôá Ðüíôéïõò óôçí Êýðñï, ôé èá ãßíåé áí ðñïêýøïõí ôþñá êáé
ðáñÜíïìåò êáé êáôáöáíþò áíôéóõíôáãìáôéêÝò. Ôï ïé ìïõóïõëìÜíïé óôç ÈñÜêç;" Ç åðßìá÷ç åãêýêëéïò,
îåêáèáñßæåé, ìåôáîý Üëëùí, êáé ãíùìïäüôçóç ôçò ÅéäéêÞò ðÜíôùò, äåí áöïñÜ ìüíï ôç ÈñÜêç áëëÜ êáé Üëëïõò
ÍïìéêÞò Õðçñåóßáò ôïõ Õðïõñãåßïõ Åîùôåñéêþí íïìïýò ôçò ÷þñáò, åðéóçìÜíáìå. "ÕðÜñ÷ïõí êé
(Ö.2230/ÁÃ5, 16.1.1997): "Ïé åãêýêëéïé ìå ôéò ïðïßåò
áðáãïñåýåôáé, óå ìåñéêÝò ðáñáìåèüñéåò ðåñéï÷Ýò, ç
ΜΝΗΜΕΣ LOZA - 17

åêåß ðñïâëçìáôéêÜ Üôïìá", ìáò äéáâåâáßùóå. Åß÷å, üìùò,
ìéá åðïéêïäïìçôéêÞ ðñüôáóç íá ìáò êÜíåé: "ÕðÜñ÷ïõí
ôüóá êáé ôüóá æçôÞìáôá éèáãÝíåéáò ìå ôá ïðïßá èá Üîéæå
íá áó÷ïëçèåßôå åóåßò ïé äçìïóéïãñÜöïé. Ðüóïé, ë.÷.,
Ý÷ïõí êÜíåé äÞëùóç ðïëéôïãñÜöçóçò, êáé ðüóï
áëëïéþíåôáé ï åëëçíéêüò ðëçèõóìüò ìå üëá áõôÜ"...
Ôá áéþíéá ìáýñá ðñüâáôá
Ìå üëá áõôÜ, êáèüëïõ ðåñßåñãï ðïõ êáé ç ôùñéíÞ
äçìïêñáôéêÞ ôïìÞ ìÝíåé, åí ôÝëåé, ìåôÝùñç. Åíþ ãéá ôïõò
ìåôáíÜóôåò óå Áõóôñáëßá êáé ÁìåñéêÞ, êáèþò êáé ãéá
ôïõò ìïõóïõëìÜíïõò ôçò ÈñÜêçò, ç õðïõñãéêÞ áðüöáóç
ôçò 16çò Öåâñïõáñßïõ ïñßæåé üôé, áêüìç êáé óôçí
ðåñßðôùóç ðïõ Ý÷ïõí ÷Üóåé ôçí åëëçíéêÞ éèáãÝíåéá,
ìðïñïýí íá ðáßñíïõí ðéóôïðïéçôéêÜ óôá ïðïßá èá
êáôáãñÜöåôáé áõôÞ ç ìåôáâïëÞ, ôï ßäéï Ýããñáöï
ðñïâëÝðåé ìéá ñçôÞ åîáßñåóç: "Áðü ôçí ùò Üíù
äéáäéêáóßá åîáéñïýíôáé [õðïãñáììéóìÝíï] ïé äéáìÝíïíôåò
óôç FYROM, ãéá ôïõò ïðïßïõò èá åîáêïëïõèåß íá éó÷ýåé ç
äéáäéêáóßá ôçò ðñïçãïýìåíçò Ýãêñéóçò áðü ôçí
õðçñåóßá ìáò". Ïé ó÷åôéêÝò áéôÞóåéò, áðü óõããåíåßò ôïõò
ðïõ æïõí óôçí ÅëëÜäá, èá ðñÝðåé íá äéáâéâÜæïíôáé "áð'
åõèåßáò áðü ôïí ÄÞìï Þ ôçí Êïéíüôçôá" óôï ÔìÞìá
Éèáãåíåßáò ôïõ õðïõñãåßïõ, "ôï ôá÷ýôåñïí äõíáôüí". Ôï
Ýããñáöï ôçò ê. ÐáðáíäñÝïõ åöéóôÜ, ôÝëïò, ôçí ðñïóï÷Þ
ôùí äçìïôéêþí áñ÷þí üóïí áöïñÜ "ôïõò ðïëéôéêïýò
ðñüóöõãåò ôçò ðåñéüäïõ 1945-1949 êáé ôïõò êáôéüíôåò
áõôþí ðïõ æçôïýí Ýêäïóç ðéóôïðïéçôéêþí", ôïíßæïíôáò
üôé óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ "ðñÝðåé íá åñåõíÜôáé áí Ý÷åé
ðñïçãçèåß áðüöáóç êáèïñéóìïý Å.É. [åëëçíéêÞò
éèáãÝíåéáò] áðü ôçí ïéêåßá Íïìáñ÷éáêÞ Áõôïäéïßêçóç".
ÐåíÞíôá ÷ñüíéá ìåôÜ ôéò ìÜ÷åò óôï ÃñÜììï êáé ôï Âßôóé, ïé
çôôçìÝíïé "óõììïñßôåò", ðïõ ç åèíéêÞ ìáò óõìöéëßùóç
Üöçóå áðÝîù ùò "áëëïãåíåßò", åîáêïëïõèïýí íá ìçí
ìðïñïýí íá ðñïìçèåõôïýí ïýôå Ýíá ðéóôïðïéçôéêü
ãÝííçóçò ÷ùñßò ôçí åéäéêÞ Üäåéá ôùí ðïëéôéêþí
ðñïúóôáìÝíùí ôçò ÅÕÐ...
Ðñüêåéôáé ãéá ìßá áêáôáíüçôç åêäéêçôéêüôçôá, ðïõ
êáìéÜ "åèíéêÞ" óêïðéìüôçôá äåí ìðïñåß ðëÝïí íá
äéêáéïëïãÞóåé. Åí Ýôåé 2001, ôïõëÜ÷éóôïí: üôáí ç ÅëëÜäá
åíéó÷ýåé áêüìç êáé óôñáôéùôéêÜ ôçí ÐÃÄÌ, åíþ ï
ðñùèõðïõñãüò ôïõ VMRO Ý÷åé áíáãïñåõèåß óå éäéüôõðï
ðñïáóðéóôÞ ôçò "óôáèåñüôçôáò" ôùí Âáëêáíßùí - êáé,
êáô' åðÝêôáóç, ôçò åèíéêÞò ìáò áóöÜëåéáò...
Åëåõèåñïôõðßá, ÉÏÓ (www.iospress.gr) 7/4/2001

ÁÐÁÍÔÇÓÅÉÓ ÔÙÍ ÅÊÐÑÏÓÙÐÙÍ ÔÏÕ ËÁÏÕ ÔÇÓ ÖËÙÑÉÍÁÓ ÓÔÉÓ ÅÑÙÔÇÓÅÉÓ ÔÏÕ «ÉÏÕ»

1ç åñþôçóç 2ç åñþôçóç 3ç åñþôçóç 4ç åñþôçóç

Ãéþñãïò ËéÜíçò ÂïõëåõôÞò ÐÁÓÏÊ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ
Íéêüëáïò ÊïñôóÜñçò ÂïõëåõôÞò ÍÄ ÍÁÉ ÍÁÉ Ï×É * ÍÁÉ
Ìé÷Üëçò Ôóüôóêïò ÐïëéôåõôÞò ÐÁÓÏÊ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ
×áñÜë. Ðáðáèáíáóßïõ ô. âïõëåõôÞò ÍÄ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ -*
Ôñáúáíüò ÐåôêÜíçò ô. ÍïìÜñ÷çò ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ
Áéìßëéïò Áóðñßäçò ÄÞìáñ÷ïò ÐåñÜóìáôïò ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ -*
Êþóôáò Èåïäùñßäçò ÄÞìáñ÷ïò Áìõíôáßïõ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ
×ñÞóôïò ÅõáããÝëïõ ÄÞìáñ÷ïò Ìåëßôçò ÍÁÉ ÍÁÉ Ï×É * ÍÁÉ
ÉùÜííçò Ãåñìáíßäçò ÄÞìáñ÷ïò Ðñåóðþí ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ
×ñÞóôïò Íáïýì Åêðñüóùðïò ÐÁÓÏÊ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ
ÅõóôÜèéïò Êùíóôáíôéíßäçò Åêðñüóùðïò ÍÄ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ Ï×É *
ÄçìÞôñçò Ìïýëçò Åêðñüóùðïò ÊÊÅ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ
ÈáíÜóçò Ãåñìáíßäçò Åêðñüóùðïò ÓÕÍ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ
Ðáýëïò Âïóêüðïõëïò Åêðñüó. Ïõñ. Ôüîïõ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ
(*) Ïé áðáíôÞóåéò ðïõ óçìåéþíïíôáé ìå áóôåñßóêï Ý÷ïõí åðåîÞãçóç, ç ïðïßá ðåñéëáìâÜíåôáé óôï êåßìåíï ôïõ «Éïý».
ÓõìðëçñùìáôéêÝò ðáñáôçñÞóåéò Ý÷ïõí êÜíåé êáé Üëëïé åñùôþìåíïé.
ÏÉ ÅÑÙÔÇÓÅÉÓ
1. Óõìöùíåßôå üôé õðÜñ÷åé áêüìá ìéá åêêñåìüôçôá óôçí ðåñéï÷Þ óáò, ìå ôïõò ðïëéôéêïýò
ðñüóöõãåò ðïõ äåí ìðïñïýí íá åðéóôñÝøïõí áêüìá óôá ìÝñç ðïõ ãåííÞèçêáí;
2. Ãíùñßæåôå óõìðïëßôåò óáò ðïõ Ý÷ïõí óõããåíåßò, ïé ïðïßïé äåí ìðïñïýí íá ôïõò åðéóêåöôïýí
óôçí ÅëëÜäá;
3. Ðéóôåýåôå üôé åßíáé êáéñüò íá ëõèåß ôï ðñüâëçìá, óôçí áíèñùðéóôéêÞ ôïõ äéÜóôáóç, áíåîÜñôçôá
áðü ôçí Ýêâáóç ôùí äéáðñáãìáôåýóåùí ìåôáîý ÅëëÜäáò êáé ÐÃÄÌ;
4.Óõìöùíåßôå óå ìéá äéáêïììáôéêÞ óõíåííüçóç ôùí åêðñïóþðùí ôïõ ëáïý ôçò ðåñéï÷Þò þóôå íá
äïèåß ìéá ëýóç ó' áõôü ôï ÷ñïíßæïí ðñüâëçìá;
18 - LOZA ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΝΤΙΜΟ
ΧΑΝΤΖΙΝΤΙΜΟΒ
1875-1924

Dimo Haxidimov
Ï Ìáêåäüíáò
èåùñçôéêüò - ïñáìáôéóôÞò
ôçò åðáíÜóôáóçò ôïõ ºëéíôåí
êáé ôçò ÂáëêáíéêÞò Ïìïóðïíäßáò
ÄåêáðÝíôå þñåò âëÝðáìå íåêñü ôïí Ãêüôóå óáí íá
óôÝêïíôáí óêõöôüò óôï ìíÞìá ôçò Ìáêåäïíßáò. Êáé
äåêáðÝíôå þñåò ó÷ßæïíôáí ïé êáñäéÝò ìáò … äéüôé
öôþ÷áéíå Ýíáò ïëüêëçñïò ëáüò… "
ÁõôÜ ôá ôåëåõôáßá ëüãéá ôïõ Íôßìï ×áíôæéíôßìïâ óáí
ìéá âáñéÜ êáé åöéáëôéêÞ áíÜìíçóç áðü ôçí ìÜ÷ç ôçò
ÌðÜíéôóáò ôùí Óåññþí, ôï ÷ùñéü üðïõ óêüôùóáí ïé
Ôïýñêïé ôïí ìåãÜëï Ìáêåäüíá åðáíáóôÜôç.
Ó' áõôÞ ôçí ìÜ÷ç ï ×áíôæéíôßìïâ Þôáí ï ðëçóéÝóôåñïò
éäåïëïãéêüò êáèïäçãçôÞò-óýìâïõëïò ôïõ ÍôÝëôóåâ.
Ôï éäåïëïãéêü ìåãáëåßï ôïõ Íôßìï ×áôæçíôßìïâ åßíáé
ðïëý ðëïýóéï, Þôáí ï Üíèñùðïò ï ïðïßïò äéáìïñöþíåôáé
áêüìç áðü íåáñÞ çëéêßá ìå ôéò éäåïëïãéêÝò êáé
öéëïóïöéêÝò áñ÷Ýò ôïõ Ìáñîéóìïý. ÔÝêíï ôçò
ÓåññáúêÞò ãçò ìåãÜëùóå êáé óáí éäåïëüãïò ôçò
ÓåññáúêÞò ÅðáíáóôáôéêÞò ãñáììÞò óôï ìÝôùðï ôïõ
ÓáíôÜíóêé.
Êáé ï Ãêüôóå ÍôÝëôóåâ êáé ï ÃéÜííå ÓáíôÜíóêé åß÷áí
óå ìåãÜëç õðüëçøç ôéò éäÝåò êáé ôçí åðáíáóôáôéêÞ ôïõ
äéáßóèçóç.
Áðü ôçí áñ÷Þ ôçò ÌáñîéóôéêÞò ôïõ óôáäéïäñïìßáò ï
×áíôæéíôßìïâ óõíäõÜæåé ôçí äéåèíéóôéêüôçôÜ ôïõ ìå ôçí
áãÜðç ôïõ ãéá ôïí ëáü êáé ôçí ðáôñßäá ôïõ ôçí Ìáêåäïíßá.
Ôçí åðï÷Þ åêåßíç äåí õðÞñ÷å ìåãÜëç âéâëéïãñáößá ìå
óïóéáëéóôéêü ðåñéå÷üìåíï êáé óõãêåêñéìÝíá ãéá ôï
Ìáêåäïíéêü æÞôçìá, êáé óáí ôÝêíï åíüò óêëáâùìÝíïõ
ëáïý áéóèáíüôáí üôé ç ó÷Ýóç ôïõ ìå ôïí äéåèíéóìü
ðåñíïýóå ìÝóá áðü ôçí äéêáßùóç êáé ôçí åðßëõóç ôïõ
åèíéêïý æçôÞìáôïò.
Íåáñüò áêüìç äÜóêáëïò óôï ÷þñï ôçò Âïõëãáñßáò
äñáóôçñéïðïéÞèçêå óôï Êßíçìá ôùí "óôåíþí"
óïóéáëéóôéêþí êýêëùí ÷ùñßò íá äéá÷ùñßóåé ôçí èÝóç ôïõ
óôïõò óõíáãùíéóôÝò ôïõ, ïé ïðïßïé âëÝðáíå ôçí ëýóç ôïõ
åèíéêïý æçôÞìáôïò ìÝóá áðü ôï ðñßóìá ôçò áóôéêÞò
ôÜîçò, ç ïðïßá Þôáí êáé ç êõñßáñ÷ç ôÜîç.
Óå áíôßèåóç ìå áõôÝò ôéò áðüøåéò áõôüò ôáêôéêÜ óáí
óõíåéäçôüò ÌáñîéóôÞò èåùñïýóå üôé ïé óïóéáëéóôÝò
ãéá ôïí ëüãï üôé Þôáí áðáëëáãìÝíïé áðü ôïí óïâéíéóìü êáé
ôïí åèíéêéóìü ìðïñïýí ìå êáëýôåñï ôñüðï íá
õðåñáóðßóïõí ôá ðñáãìáôéêÜ åèíéêÜ óõìöÝñïíôá ãéá ôçí
åëåõèåñßá êáé ôçí éóüôçôá ôùí óêëáâùìÝíùí ëáþí.
¼ëåò áõôÝò ïé éäÝåò ðåñß ÌáñîéóôéêÞò öéëïóïößáò,
åðßëõóçò êïéíùíéêï-ïéêïíïìéêþí ðñïâëçìÜôùí êáé
áðåëåõèÝñùóç ôïõ ëáïý áðü ôçí óêëáâéÜ ôçò áóôéêÞò
ôÜîçò, ôéò åðåîåñãÜæåôáé ï ×áíôæéíôßìïâ óôçí
Ï Óåññáßïò ÄÞìïò ×áôæçäÞìïò
ìðñïóïýñá ìå ôßôëï "Ìáêåäïíéêü ÆÞôçìá" ç ïðïßá
äçìïóéåýèçêå ôï 1901. ÌÝóá áð' áõôÞí, ãßíåôáé ìéá
áíÜëõóç ãéá ôçí ÂáëêáíéêÞ áäñáíÞ ðïëéôéêÞ óå ó÷Ýóç ìå
ôï Ìáêåäïíéêü æÞôçìá, êÜíïíôáò åêôåíÞ êñéôéêÞ óôçí
åðßóçìç âïõëãáñéêÞ ðïëéôéêÞ óôÜóç, ç ïðïßá ôçí åðï÷Þ
áõôÞ äñáóôçñéïðïéåßôáé ìå óïâéíéóôéêÞ óôÜóç áðÝíáíôé
óôï æÞôçìá ôçò Ìáêåäïíßáò êáé óçìåéþíåé:
"Ç âïõëãáñéêÞ áóôéêÞ ôÜîç äéá ìÝóïõ ôçò
êõâÝñíçóÞò ôçò, äåí äýíáôáé íá óêÝöôåôáé êáé íá
áéóèÜíåôáé äéáöïñåôéêÜ êáé çðéüôåñá, ðáñÜ ìüíï íá
åðéæçôåß ôá äéêÜ ôçò óõìöÝñïíôá. Êáé ôá óõìöÝñïíôÜ
ôçò åßíáé ç ðñïóÜñôçóç ôçò Ìáêåäïíßáò óôçí
Âïõëãáñßá. Êáé áõôü åßíáé åíôåëþò öõóéïëïãéêü óå
ó÷Ýóç ìå ôçí ôáîéêÞ ôçò êõâåñíçôéêÞ öýóç äçëáäÞ
ðëïõôïêñáôßá êáé ìïíáñ÷ßá. Ãé' áõôü ôï ëüãï ç óôÜóç
ôïõ âïõëãáñéêïý óïóéáëäçìïêñáôéêïý êéíÞìáôïò
ðñÝðåé íá åßíáé äéáöïñåôéêÞ êáé áíôßèåôç ì' áõôÝò ôéò
áíôéëÞøåéò".
Ï äçìéïõñãüò ôçò ìðñïóïýñáò äåí ôñÝöåé
áõôáðÜôåò ãéá êÜðïéá áðïôåëåóìáôéêüôåñç âïÞèåéá, áðü
ôçí ðëåõñÜ ôçò áêüìç õðïáíÜðôõêôçò (éäåïëïãéêÜ)
åñãáôéêÞò ôÜîçò óôá ÂáëêÜíéá. Êáé áíïé÷ôÜ ôïíßæåé üôé
áõôÞ ç âïÞèåéá óôï ìÝëëïí ìðïñåß íá åðéöÝñåé
áðïôåëåóìáôéêÞ ëýóç óôï ìáêåäïíéêü æÞôçìá. Ãé' áõôü
ôïí ëüãï êáé ôïõò êáëåß ÷ùñßò äéÜêñéóç åÜí åßíáé
Ìáêåäüíåò Þ Âïýëãáñïé Þ Üëëåò åèíéêüôçôåò íá
äñáóôçñéïðïéçèïýí óôï Ìáêåäïíïáðåëåõèåñùôéêü
êßíçìá.
Ï ×áíôæéíôßìïâ óõììåôÝ÷åé ëïéðüí åíåñãÜ óôï
åèíéêï-áðåëåõèåñùôéêü êßíçìá óáí ðáôñéþôçò áëëÜ êáé
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
óáí ÌáñîéóôÞò èåùñçôéêüò êáé éäåïëüãïò, êáé áõôü åßíáé
ðïëý óçìáíôéêü ãéá ôçí óùóôÞ áíôéìåôþðéóç êáé ôïí
ôåëéêü óêïðü ôïõ åðáíáóôáôéêïý êéíÞìáôïò.
Óå ó÷Ýóç ìå ôïí ôåëéêü óêïðü áêüìç áðü ôçí ðñþôç
öÜóç ôïõ åèíéêïý êéíÞìáôïò õðÞñ÷áí áóáöåßò êáé
äéáöïñåôéêÝò áðüøåéò. ¼ëïé üóïé Þôáí êáèïäçãçôÝò
óôçí åóùôåñéêÞ (ÂíÜôñåóíá) ÌáêåäïíéêÞ ïñãÜíùóç,
Þôáí óýìöùíïé üôé üëïé áãùíßæïíôáé ãéá ìéá áõôüíïìç
Ìáêåäïíßá, üìùò üëïé ôïõò äåí åß÷áí ôïí ßäéï ôåëéêü
óêïðü.
ÊÜðïéïé áð' áõôïýò áñãüôåñá ïñßóôçêáí óáí äåîéïß
(ÍôÝóíéôóá) êáé áñãüôåñá, óáí Âåñ÷ïâéóôÝò, åß÷áí
ïñáìáôéóìïýò ôçí ðñïóÜñôçóç ôçò Ìáêåäïíßáò óôçí
Âïõëãáñßá.
Áõôïß ðïõ Þôáí áíôßèåôïé óå ôÝôïéïõ åßäïõò ëýóåéò
ó÷çìÜôéóáí ôçí áñéóôåñÞ ðôÝñõãá (ËÝâéôóá) ìå
îåêÜèáñåò èÝóåéò ãéá ìéá áíåîÜñôçôç Ìáêåäïíßá,
óõíäõÜæïíôÜò ôï ìå ôï æÞôçìá ôçò Ïìïóðïíäéïðïßçóçò
ôùí Âáëêáíéêþí ëáþí.
Ï ×áíôæéíôßìïâ áíÝëõå ôá æçôÞìáôá áõôÜ óôï âáóéêü
üñãáíï ôçò ïñãÜíùóçò ðïõ Þôáí ç åöçìåñßäá ìå ôïí
ôßôëï "ÑåâïëïõôóéïíÝñåí Ëéóô" (Åðáíáóôáôéêü öýëëï)
Revolucionen List, ìéá åöçìåñßäá ðïõ åñåõíïýóå
ôá æçôÞìáôá áõôÜ ìå áëçèéíü êáé ñåáëéóôéêü ôñüðï.
Óå Üëëç ðëåõñÜ óçìåéþíåé: "Ïé âïõëãáñéêÝò áñ÷Ýò êáé
ç ìðïõñæïõáæßá ôçò, ó÷åäéÜæïõí ôçí ðñïóÜñôçóç ôçò
Ìáêåäïíßáò óôçí Âïõëãáñßá ãéáôß áõôü åßíáé ôï
óõìöÝñïí ôçò, üìùò áõôÜ ôá óõìöÝñïíôá åßíáé åíáíôßïí
ôùí óõìöåñüíôùí ôïõ ðïëõåèíïôéêïý Ìáêåäïíéêïý
ëáïý".
¼óïí áöïñÜ ôçí éäÝá ôïõ ïñÜìáôïò ôçò ÂáëêáíéêÞò
Ïìïóðïíäßáò óôçí ìðñïóïýñá ìå ôßôëï "Ìáêåíôüíóêï
Ïóëïìðïíôßôåëíï íôÝëï" (Ìáêåäïíéêü áðåëåõèåñùôéêü
Ýñãï), äçìïóéåõìÝíï ôï 1900 ï ×áíôæéíôßìïâ ãñÜöåé: "Ç
üìïñöç éäÝá ôçò ÂáëêáíéêÞò Ïìïóðïíäßáò, èá âñåèåß
äéáóðáóìÝíç óå ìéá áíÝôïéìç åðï÷Þ üðùò åßíáé ç
óçìåñéíÞ, óáí áðáñáßôçôç ðñïûðüèåóç ãéá ôçí
äçìéïõñãßá ôçò, êáé áò åßíáé ç ðéï æùíôáíÞ êáé ç ðéï
êáôáíïçôÞ éäÝá".
¸ôóé óáí ðñþôïò óôü÷ïò ãéá áõôü ôï óêïðü Þôáí ìéá
áõôüíïìç åíéáßá Ìáêåäïíßá ðïõ èá áðïôåëïýóå ôç âÜóç
óôçí ïðïßá èá óôçñéæüôáí ç äçìéïõñãßá ÂáëêáíéêÞò
óõíïìïóðïíäßáò, êáôÜ ôï ðñüôõðï ôçò Åëâåôßáò.
Êáé äåí åßíáé ôõ÷áßï ðïõ ï ×áíôæéíôßìïâ Þôáí ï
éäåïëüãïò ôçò ÓåññáúêÞò åðáíáóôáôéêÞò ãñáììÞò ôïõ
ÓáíôÜíóêé, ãéá ôïí ëüãï üôé áõôÞ ç ðåñéï÷Þ Þôáí áðü ôéò
ðéï äñáóôÞñéåò óôçí ìÜ÷ç åíÜíôéá óôïõò Âåñ÷ïâéóôÝò
ÂïõëãÜñïõò.
Ç ÊÁÔÁÃÙÃÇ ÔÏÕ
Ï Íôßìï ×áíôæéíôßìïâ ãåííÞèçêå óôéò 19 Öåâñïõá-
ñßïõ ôïõ 1875 óôï Óåññáúêü ÷ùñéü ¢íù Âñïíôïý (Ãêüñíï
Ìðñüíôé). ¹ôáí ôï üãäïï ðáéäß ôçò ïéêïãÝíåéáò ×áíôæÞ-
Íôßìêï.
Ôïí Áðñßëéï ôïõ 1876 ïé ÃêñåêïìÜíïé ôïõ ÷ùñéïý ìåôÜ
áðü ôçí áðïôõ÷çìÝíç åîÝãåñóç óôç Âïõëãáñßá, âñßóêïõí
åõêáéñßá íá ðÜñïõí ôçí äéá÷åßñéóç ôïõ êïéíïôéêïý
êáôáóôÞìáôïò ôïõ ÷ùñéïý.
ÁðïôÝëåóìá áõôþí ôùí èñçóêåõôéêþí âáóéêÜ
óõãêñïýóåùí ìåôáîý ôùí Ðáôñéáñ÷éêþí ãñáéêïìÜíùí
êáé Åîáñ÷éêþí Þôáí íá óõëëçöèïýí áðü ôïõò Ôïýñêïõò ï
ðáôÝñáò ôïõ ×áôæÞ-Íôßìêï êáé ðïëëïß óõã÷ùñéáíïß ôïõ
êáé íá êëåéóôïýí óôéò öõëáêÝò ôùí Óåññþí.
Óôçí öõëáêÞ õðÝóôçóáí öïâåñÜ âáóáíéóôÞñéá êáé
LOZA - 19
ðåñéóóüôåñï ï ìåãÜëïò áäåëöüò ôïõ ×áíôæéíôßìïâ, ï
ÐáðÜò ÉâÜí, ôïí ïðïßï ðßåæáí íá îõñßóåé ôçí ãåíåéÜäá ôïõ
êáé íá äçëþóåé ìåôÜíïéá êáé ìåôáìÝëåéá óôïí ¸ëëçíá
äåóðüôç. Ï ÉâÜí ðñïôßìçóå ôçí öõëáêÞ ðáñÜ íá áëëÜîåé
ôçí ðßóôç êáé ôá ðéóôåýù ôïõ.
Ïé Ðáôñéáñ÷éêïß ãñáéêïìÜíïé ìáæÝøáíå üëá ôá
óëáâïíéêÜ åõáããÝëéá áðü ôçí åêêëçóßá êáé áöïý ôá
êáôáóôñÝøáíå, ôá áíôéêáôÝóôçóáí ìå åëëçíéêÜ. Áêüìç
êáé áðü ôçí åéêüíá ôùí áãßùí áäåëöþí Êýñéëëïõ êáé
Ìåèüäéïõ, ôñõðÞóáíå ôá ìÜôéá ôïõò.
Ç ëåéôïõñãßá ãéíüôáí ôþñá óôá ÅëëçíéêÜ ôá ïðïßá äåí
êáôáëÜâáéíáí ïé ÷ùñéêïß êáé ôïõò áðáãüñåõáí áêüìç êáé
íá ëÝíå "Ãêüóðïôå Ðïìßëïõú" 'Êýñéå ÅëÝçóïí'.
ÊÜôù áðü áõôÝò ôéò óõíèÞêåò ï ðáôÝñáò ôïõ ×Üíôæç-
Íôßìêïâ ðÞñå ôçí ïéêïãÝíåéÜ ôïõ êáé äéá ìÝóïõ ôçò
ÊáâÜëáò ìå ðëïßï áðü ôçí Êùíóôáíôéíïýðïëç Ýöõãå
óôçí Íôïýðíéôóá, ìéá ìéêñÞ ðüëç ìåñéêÜ ÷éëéüìåôñá
âüñåéá ôçò ¢íù ÔæïõìáãéÜò (óçìåñéíü
Ìðëáãêüåâãêñáíô). Óôçí Íôïýðíéôóá, ðïõ åßíáé üðùò
ëÝåé êáé ï ßäéïò ç äåýôåñç ðáôñßäá ôïõ, èá ìåßíåé ìÝ÷ñé êáé
ôï 1905. ÌåôÜ ôïí ãÜìï ôïõ èá ìåôáöåñèåß óôç Óüöéá
üðïõ êáé èá ìåßíåé ìÝ÷ñé êáé ôï 1924 ôçí ÷ñïíéÜ ðïõ
ðéóþðëáôá èá ôïí óêïôþóïõí ïé ðëçñùìÝíïé öïíéÜäåò
ôïõ ÁëåîÜíôáñ ÐñùôïãÝñùâ.
Ôåëåéþíïíôáò ôçí âáóéêÞ åêðáßäåõóç óôçí
Íôïýðíéôóá ôï 1891 óõíå÷ßæåé ôçí åêðáßäåõóÞ ôïõ óôï
Ðáéäáãùãéêü ãõìíÜóéï ôïõ Êéïõóôåíôßë. Óôï ãõìíÜóéï
õðÞñ÷áí ðïëëÜ Ìáêåäïíüðïõëá, ìåôáîý ôùí ïðïßùí êáé
ï åðáíáóôÜôçò óõããñáöÝáò óïóéáëéóôÞò ÁôáíÜò
Ñáæíôüëïâ. Óôï ãõìíÜóéï äßäáóêáí ðñïïäåõôéêïß
êáèçãçôÝò áðü ôçí Ìáêåäïíßá, ôçí Âïõëãáñßá êáé ôçí
Ôóå÷ßá êáé ÷ñçóéìïðïéïýóáí óýã÷ñïíç êáé äéåèíÞ
âéâëéïãñáößá.
Ôï 1894 ôåëåéþíåé ôï Ðáéäáãùãéêü ìå Üñéóôá êáé Ýôóé
ôïõ äßíåôáé ôï äéêáßùìá íá åñãáóèåß óáí äÜóêáëïò ôçò
âáóéêÞò åêðáßäåõóçò, óôç Íôïýðíéôóá. ¸÷ïíôáò óôçí
øõ÷Þ ôïõ ôçí öéëïóïößá ôïõ áñ÷áéïåëëçíéêïý ôñáãéêïý
ðïéçôÞ ÓïöïêëÞ êáé óôï ìõáëü ôïõ ôïí éóôïñéêü õëéóìü
êáé Ìáñîéóìü, áéóèÜíåôáé áêüìç ðéï Ýíôïíç ôçí
åëåõèåñßá, áðü ïðïéïäÞðïôå óùâéíéóìü êáé åèíéêéóìü ãéá
ôïí ïðïßï ï Ãêüôóå Ýëåãå üôé "äçëçôçñéÜæåé ôçí øõ÷Þ ôïõ
áíèñþðïõ". Ôï 1894 ìáæß ìå óõíáäÝëöïõò êáé ößëïõò
Ï ÄÞìïò ×áôæçäÞìïò êáé ïé óõíåñãÜôåò ôïõ
20 - LOZA
éäñýïõí ôïí íåáíéêü óýëëïãï "ÆíÜìå"-"óçìáßá" ìå óêïðü
ôçí ãíþóç êáé äéÜäïóç ôùí Ìáñîéóôéêþí éäåþí.
¹ôáí åíåñãü ìÝëïò óôçí ïñãÜíùóç ôùí
óïóéáëéóôéêþí ôïðéêþí äáóêÜëùí êáèþò êáé ôùí
öõãÜäùí Ìáêåäüíùí. Ôï 1897 äçìéïõñãåßôáé ç ïìÜäá
"ÌëÜíôïóô" (íåïëáßá) ìå ãñáöåßá, âéâëéïèÞêç êáé
áíáãíùóôÞñéï, ìå õðåýèõíï óôç âéâëéïèÞêç ôïí ÃéÜíå
ÓáíôÜíóêé.
Åêôüò áðü ðíåõìáôéêü Ýñãï ç ïìÜäá óõãêåíôñþíåé êáé
ïðëéóìü êáé ó÷çìáôßæåé åðáíáóôáôéêÝò áíôÜñôéêåò
ïìÜäåò ãéá ôçí Ìáêåäïíßá.
Ï ×áíôæéíôßìïâ óáí äÜóêáëïò óõíáíôéÝôáé óôçí
Íôïýðíéôóá êáé ìå ôïí Ãêüôóå ÍôÝëôóåâ ï ïðïßïò óõ÷íÜ
åðéóêÝðôåôáé ôçí ðüëç.
Óå ó÷Ýóç ìå ôïõò ôåëéêïýò óôü÷ïõò ôçò ïñãÜíùóçò,
ï ×áíôæéíôßìïâ ãñÜöåé óôï êáôáóôáôéêü ôéò 2 Éïõëßïõ ôïõ
1905:
"Ïé Âåñ÷ïâéóôÝò áíáöÝñïíôáé êáé õðïóôçñß-æïõí
êÜðïéá áõôüíïìç Ìáêåäïíßá ìå êñõöïýò êáé ðïíçñïýò
óêïðïýò äçë. ç Ìáêåäïíßá óôç Âïõëãáñßá, åíþ ï üñïò
áõôïíïìßá óçìáßíåé ãéá ôçí ïñãÜíùóç ìéá îåêÜèáñá
áíåîÜñôçôç ÷þñá…"
Óå Üëëï óçìåßï üóïí áöïñÜ ôéò ìÜ÷åò ìåôáîý ôùí
Âåñ÷ïâéóôþí êáé Ôóåíôñáëéóôþí êáé óõãêåêñéìÝíá
åíÜíôéá óôï ÓáíôÜíóêé óôçí ðåñéï÷Þ ôùí Óåññþí üðïõ ïé
óõãêñïýóåéò áõôÝò åßíáé ðéï ôáêôéêÝò êáé óå ó÷Ýóç ìå
ôçí áéìáôçñÞ ìÜ÷ç óôï ÷ùñéü ÊÜóéíá óôï ÌÝëíéê
(ÌåëÝíéêï) ï ×áíôæéíôßìïâ ãñÜöåé:
"Áò ôï êáôáëÜâïõìå ìéá ãéá ðÜíôá üôé üðïéïò
áíôéóôÝêåôáé åíáíôßïí ôçò ÅóùôåñéêÞò ÏñãÜíùóçò
åíáíôéþíåôáé êáôÜ ôçò åëåõèåñßáò ôïõ Ìáêåäïíéêïý
ëáïý. ÅÜí ôá ãåãïíüôá óôçí ÊÜóéíá êáôáöÝñïõí íá
ôáñáêïõíÞóïõí ôïõò êõâåñíçôéêïýò êýêëïõò ôçò
Âïõëãáñßáò êáé íá åõáéóèçôïðïéÞóïõí ôçí âïõëãáñéêÞ
êïéíÞ ãíþìç íá äïõí ðñáãìáôéêÜ ðïõ âñßóêåôáé ï óùóôüò
äñüìïò ãéá ôçí åðßëõóç ôïõ æçôÞìáôïò, ôüôå áõôïß ïé
áäéêï÷áìÝíïé íåêñïß ðïõ Ýðåóáí óôï ÷ùñéü áò ãßíïõí ïé
çñùéêïß ìÜñôõñåò ãéá ôçí áíåîáñôçóßá ôçò Ìáêåäïíßáò".
Óôï óõíÝäñéï ôçò Ñßëáò ðïõ Ýãéíå ôï 1906 ôçí
÷åéñáöÝôçóç ôçò ïñãÜíùóçò ôçí áíÝëáâå ç (Ëåâßôóáôá)
ç áñéóôåñÞ ðôÝñõãá êáé ï ×áíôæéíôßìïâ åîåëÝãç ãéá
áñ÷éóõíôÜêôçò ôçò åöçìåñßäáò "ÑåâïëïõôóéïíÜñåí
Ëéóô” Åðáíáóôáôéêü öýëëï.
Åðßóçò åßíáé ÷áñáêôçñéóôéêü üôé ó' áõôü ôï óõíÝäñéï
îåóêåðÜóôçêáí ïé åîùôåñéêïß êáé ïé åóùôåñéêïß
Âåñ÷ïâéóôÝò.
Óôá êåßìåíá ôïõ ðåñíïýóå ðåñéóóüôåñï ôéò áñ÷Ýò ãéá
ôïí ó÷çìáôéóìü ôçò ÌáêåäïíéêÞò áñéóôåñÞò éäåïëïãßáò,
Ýôóé þóôå ç åöçìåñßäá åðß ôùí çìåñþí ôïõ áíÝðôõîå
áíôßóôïé÷ç éäåïëïãßá. Áêñéâþò áõôÞ ç äéáëåêôéêÞ ðïõ
êáëïýóå ôïõò ìáñîéóôÝò íá óõììåôÝ÷ïõí óôï
Ìáêåäïíéêü êßíçìá Þôáí êáé ç ãñïèéÜ ðïõ ÷ôõðïýóå ôïõò
Âåñ÷ïâéóôéêïýò êýêëïõò.
Ï êñõöüò Âïõëãáñéóìüò êáé ç óõíôÞñçóç õðÞñ÷å
áêüìç êáé ðñéí ôçí åðáíÜóôáóç ôïõ ºëéíôåí ìÝóá óôéò
ãñáììÝò ôçò ïñãÜíùóçò.
¼ëç áõôÞ ç ÄåîéÜ ðôÝñõãá ôçò ïñãÜíùóçò ðÝñáóå
ðëÝïí áíïé÷ôÜ ìå êýñéï éäåïëïãéêü êáèïäçãçôÞ ôïõ
1
Åäþ ìðïñïýìå íá ðïýìå üôé ãßíåôáé ëüãïò ãéá êÜðïéåò éäéáéôåñüôçôåò óå éäåïëïãéêü åðßðåäï áíÜìåóá óôïõò äýï áõôïýò
óçìáíôéêüôåñïõò èåùñçôéêïýò ôçò ÌáêåäïíéêÞò åèíéêÞò åðáíÜóôáóçò.
Ôá éäåïëïãéêÜ áíôáíáêëáóôéêÜ ôïõ Ãêüñôóå ÐÝôñïâ åêöñáæüôáí ðñùôáñ÷éêÜ óå ó÷Ýóç ìå ôçí ôáêôéêÞ êáé ôçí óôñáôçãéêÞ ôïõ
åðáíáóôáôéêïý êéíÞìáôïò.
2
êáé ðñÜãìáôé «äéêáéþèçêå» ç ðñüâëåøç ôïõ ×áôæçíôßìïâ ìå ôïõò âáëêáíéêïýò ðïëÝìïõò êáé ôï ìïßñáóìá ôçò Ìáêåäïíßáò ìåôáîý
ôçò ÅëëÜäáò êáé ôçò Óåñâßáò.
3
Å.Ì.Å.Ï.: ÅóùôåñéêÞ ÌáêåäïíéêÞ ÅðáíáóôáôéêÞ ÏñãÜíùóç
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
×ñÞóôï ÌÜôïâ. Ç ïñãÜíùóç ðëÝïí áðü åäþ êáé óôï
åîÞò, äçë. ìåôÜ ôï óõíÝäñéï ôçò Ñßëáò, áðïêôÜåé äýï
éäåïëïãéêÝò öüñìåò.
Ç áñéóôåñÞ ðôÝñõãá Ý÷åé ðëÝïí óáí çãåôéêü
óôÝëå÷ïò ôïí ÃéÜííå ÓáíôÜíóêé ï ïðïßïò Ý÷åé óáí âáóéêü
éäåïëïãéêü êáé èåùñçôéêü óõíåñãÜôç ôïí Íôßìï
×áíôæéíôßìïâ.
Åðéóçìáßíïíôáò áõôü ôï Éóôïñéêü ãåãïíüò
õðïóôçñéæüìåíï êáé áðü ôïõò Âåñ÷ïâéóôÝò éóôïñéêïýò,
óå êáìéÜ ðåñßðôùóç äåí õðïâáèìßæåôáé ç óõëëïãéêÞ
éäåïëïãéêÞ áîßá ôïõ Ãêéüñôóå ÐÝôñïâ óôçí éóôïñßá ôïõ
áðåëåõèåñùôéêïý êéíÞìáôïò1.
Óýìöùíá ìå ôá êåßìåíá ôïõ ×áíôæéíôßìïâ ôá ïðïßá
äçìïóéåýôçêáí óôçí åöçìåñßäá "Åðáíáóôáôéêü Öýëëï"
(Revoljucionnen List) ç åðáíáóôáôéêÞ ïñãÜíùóç ðñÝðåé íá
åðéäéþîåé ôçí ðïëéôéêÞ êáé åèíéêÞ áõôïíïìßá ôçò
Ìáêåäïíßáò êáé ôçò ðåñéöÝñåéáò ôçò Áäñéáíïõðüëåùò
ìå âÜóç ôéò áñ÷Ýò ôïõ "ðïëéôéêïý óåðáñáôéóìïý" êáé ôçò
"ïìïóðïíäéïðïßçóçò". Ï ×áíôæéíôßìïâ áðïññßðôåé
êáôçãïñçìáôéêÜ ôçí éäÝá ôçò Ýíùóçò ìå ôï âïõëãáñéêü
êñÜôïò êáé ôçò äçìéïõñãßáò ìéáò "ÌåãÜëçò Âïõëãáñßáò"
(Celokupna Boulgaria) êáé ôïíßæåé üôé ïé äéÜöïñåò
åèíüôçôåò ôçò Ìáêåäïíßáò ðñÝðåé íá ïñãáíùèïýí óå
êáíôüíéá êáôÜ ôï ðñüôõðï ôçò Åëâåôßáò, ãéá íá
åîáóöáëéóèåß ç åéñçíéêÞ óõíýðáñîç êáé ç éóïôéìßá ôùí
äéêáéùìÜôùí ôïõ Ìáêåäïíéêïý ðëçèõóìïý.
Åßíáé áîéïóçìåßùôï üôé ï ×áíôæéíôßìïâ õðïóôçñßæåé
îåêÜèáñá ôçí áðïìÜêñõíóç ôçò ÅðáíáóôáôéêÞò
ÏñãÜíùóçò áðü ôïí Âïõëãáñéêü åèíéêü ÷áñáêôÞñá êáé
ôçí áðïäÝóìåõóç áðü ôï âïõëãáñéêü êñÜôïò.
Ç åðáíáóôáôéêÞ ïñãÜíùóç ðñÝðåé íá åßíáé áõôüíïìç
áðü êÜèå åðéññïÞ êáé íá áíôéôá÷èåß óôéò åèíéêÝò
ðñïðáãÜíäåò üëùí ôùí âáëêáíéêþí êñáôþí2.
¸ôóé ìåôÜ ôï óõíÝäñéï ôçò ÑÞëáò ç äéÜóðáóç áíÜìåóá
óôéò ´äõï ðôÝñõãåò ôçò ÅÌÅÏ3 Ýãéíå ìåãáëýôåñç êáé
ïäÞãçóå óôçí ðëÞñç äéÜóðáóç, ãéáôß ïé Âåñ÷ïâéóôÝò ôçò
äåîéÜò ðôÝñõãáò, Ý÷ïíôáò ôçí õðïóôÞñéîç ôïõ
âïõëãáñéêïý êñÜôïõò åðé÷åéñïýí íá áðïäõíáìþóïõí ôçí
åðéññïÞ ôçò "áñéóôåñÜò" êáé íá åðéâÜëïõí ôéò äéêÝò ôïõò
áðüøåéò óôá óõíÝäñéá ðïõ áêïëïýèçóáí.
Ç ðáñÜôáîç ôçò "äåîéÜò" (ÔáôÜñôóåâ, ÃêáñâÜíïâ,
ÌÜôïâ ê.Ü) ìå êýñéï èåùñçôéêü ôïí ×ñÞóôï ÌÜôïâ Þôáí
áíôßèåôç ìå ôéò áëëáãÝò óôç ëåéôïõñãéêÞ äïìÞ êáé ôéò
áñ÷Ýò ôïõ ðñïãñÜììáôïò ôçò ïñãÜíùóçò.
Ï ×áíôæéíôßìïâ óôá 1900 óôï âéâëßï ðïõ ãñÜöåé, ìå
ôßôëï "Ôï ìáêåäïíéêü áðåëåõèåñùôéêü Ýñãï" ôïíßæåé ôçí
ðñüôáóç ãéá Ýíá áíåîÜñôçôï ìáêåäïíéêü êñÜôïò ùò
ôìÞìá ôçò ÂáëêáíéêÞò Ïìïóðïíäßáò.
Ôïí ÍïÝìâñéï ôïõ 1918, ç "ÄéáêÞñõîç ãéá ôçí åðßëõóç
ôïõ Ìáêåäïíéêïý æçôÞìáôïò" ôçò ïìÜäáò ôùí Óåññáßùí
ðáëéþí Óáíôáíéóôþí ðïõ áíÞêáí óôçí áñéóôåñÞ ðôÝñõãá
3
ôçò ðáëáéÜò Å.Ì.Å.Ï. Ýäåéîå îåêÜèáñá üôé õðÞñ÷å êáé
Üëëç èÝóç áðü åêåßíç ôïõ Åêôåëåóôéêïý ÊïìéôÜôïõ ôùí
Âïýëãáñùí Âåñ÷ïâéóôþí.
Ç ïìÜäá ôùí Óåññáßùí (Êáôáñôæßåâ, ×áíôæéíôßìïâ,
Ãêåñôæßêïâ, ÓðÜóïâ ÓÝñóêé) ìå ôçí äéáêÞñõîÞ ôïõò
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ LOZA - 21

Ýèåóáí êáé ðÜëé ôçí éäÝá ôçò áíåîÜñôçôçò Ìáêåäïíßáò Êïììïõíéóôéêïý Êüììáôïò óôçí ÂïõëãáñéêÞ ÂïõëÞ.
óôï ðëáßóéï ôçò ÂáëêáíéêÞò óõììá÷ßáò êáé áäåëöïóýíçò. Éäéáßôåñçò óçìáóßáò åßíáé ïé ëüãïé ôïõ ìå ôïõò
Ïé ßäéåò áðüøåéò ìå ôçí äéáêÞñõîç ôùí Óåññáßùí ïðïßïõò õðåñáìõíüôáí ôçí ðñþôç óïóéáëéóôéêÞ ÷þñá
ðáñïõóéÜóôçêáí êáé áíáðôý÷èçêáí äéåîïäéêÜ êáé áðü ôïí ôçí ¸íùóç ôùí Óïâéåôéêþí Óïóéáëéóôéêþí Äçìïêñáôéþí
Í. ×áíôæéíôßìïâ óôï âéâëßï ìå ôï ÷áñáêôçñéóôéêü ôßôëï áðü ôéò øåýôéêåò êáé ðñïêëçôéêÝò åðéèÝóåéò ôçò
"Ðßóù ðñïò ôçí Áõôïíïìßá" (Nazad kam- ÂïõëãáñéêÞò áíôßäñáóçò.
autonomiata). Óçìåéþíïõìå üôé ôïí ÌÜñôéï ôïõ 1919 ìéá Óå Ýíá ôïõ ëüãï óôï âïõëãáñéêü êïéíïâïýëéï åíÜíôéá
ïìÜäá ìåëþí ôçò ðñþçí Å.Ì.Å.Ï. áíÜìåóÜ ôïõò êáé ç óôéò ìáæéêÝò áðïëýóåéò ðïõ ó÷åäßáæå ç êõâÝñíçóç ôïõ
ïìÜäá ôùí Óåññáßùí áðåõèýíïõí êÜëåóìá óôï ÁëåîÜíôáñ Ôóáíãêüâ åíÜíôéá óôïõò åñãáæüìåíïõò êáé
ìáêåäïíéêü ðëçèõóìü êáé ôç ìáêåäïíéêÞ äéáóðïñÜ ôçò áãñüôåò, ï õðïõñãüò ôùí åóùôåñéêþí ãêåíåñÜë Ñïýóåâ
Âïõëãáñßáò êáé ôçò Ìáêåäïíßáò ôïõ Ðéñßí ìå ôéò ãíùóôÝò ôïí äéÝêïøå ëÝãïíôÜò ôïõ: "Åóåßò åìðïñåýåóôå ìå ôéò
áðüøåéò. éäÝåò óáò…"
ÁðïôÝëåóìá ôçò ðñïóÝããéóçò áõôÞò Þôáí ç óýóôáóç Ç áðÜíôçóÞ ôïõ ×áôæçíôßìïâ Þôáí:
ôçò "ÐñïóùñéíÞò Áíôéðñïóùðåßáò ôçò ÅíùìÝíçò "åìåßò åìðïñåõüìáóôå ìå ôéò éäÝåò ãéá ôéò
ÏñãÜíùóçò" (Ã. Ðåôñüâ, Í. ×áíôæéíôßìïâ). ïðïßåò ðëçñþíïõìå ìå ôï ßäéï ôï êåöÜëé ìáò".
Ó' Ýíá áðü ôá êåßìåíá ôïõ áðü ôçí ìðñïóïýñá ãéá ôçí ¸ôóé êé Ýãéíå ç åèíéêéóôéêÞ êõâÝñíçóç ôïõ Ôóáíãêüâ
åîÝãåñóç ôïõ ¹ëéíôåí äçìïóéåõìÝíç ôï 1924 (ëßãïõò êáé ç ôñïìïêñáôéêÞ ïìÜäá, ìå ôïí ÐñùôïãÝñïâ êáé ôá
ìÞíåò ðñéí áðü ôçí äïëïöïíßá ôïõ) ìå ôï øåõäþíõìï ðñùôïðáëßêáñÜ ôïõ, åéóðñÜîáíå ìéá éóôïñéêÞ áðïôõ÷ßá·
ÇëéíôÝíåôò ãñÜöåé: ôï äéáìåëéóìü ôçò Ìáêåäïíßáò êáé ôçí êáôï÷Þ ìéáò
"Óáò êáëþ óôï üíïìá ôïõ Ãêüôóå íá ìáò åìðíÝåé ìéá âïõëãáñéêÞò Ìáêåäïíßáò ôïõ 10% ôïõ óõíüëïõ.
êïéíÞ ìáêåäïíéêÞ óõíåßäçóç ãéá ìéá ïëïêëçñùôéêÞ Êáé áðü ôçí Üëëç ðëåõñÜ ï Åëëçíéêüò åèíéêéóìüò
áðïôßíáîç áðü ôá íý÷éá êáé ôá äß÷ôõá áõôÞò ôçò ðïëéôéêÞò Ýäåéîå üëç ôçí âáñâáñüôçôá óôçí ãåíÝôåéñá ôïõ
ðïõ ìáò ïäÞãçóå ó' áõôÞ ôçí êáéíïýñãéá ôñáãùäßá üðïõ ×áíôæéíôßìïâ. Áðü ôéò ðÝíôå ÷éëéÜäåò êáôïßêïõò ôçò
êáé óÞìåñá áêüìç óõíå÷ßæïõí íá óðÝñíïõí æéæÜíéá êáé Âñïíôïý åðß ôïõñêïêñáôßáò óÞìåñá Ýìåéíáí ìüíï 10
áðåëðéóßá áíÜìåóÜ ìáò, ìå óêïðü íá åßìáóôå áíßêáíïé íá Üôïìá. Ãéá áõôÝò ôéò ùìüôçôåò ç ÅëëÜäá ïäçãÞèçêå óôï
ðñïóôáôÝøïõìå ôçí ðáôñßäá ìáò áðü íÝåò óõìöùíßåò äéêáóôÞñéï ôçò êïéíùíßáò ôùí åèíþí, óôçí ðåñßïäï ôïõ
êáé ðñïäïóßåò. ¼ëïé óôï äñüìï ôïõ Ãêüôóå, üëïé êÜôù ìåóïðïëÝìïõ.
áðü Ýíá óýìâïëï ôï äéêü ôïõ óýìâïëï".
Ï ×áíôæéíôßìïâ Þôáí ï ðñþôïò ðïõ åîÝöñáóå ôï
âáèéÜ ðñïïäåõôéêü êáé äçìïêñáôéêü íüçìá ôçò Íá ãéáôß êôõðïýí ôüóï ðÝíèéìá ïé êáìðÜíåò ôçò
äçìïêñáôßáò ôïõ Êñïõóüâïõ, óáí ôéò äÝêá ìÝñåò Âñïíôïýò.
åëåõèåñßáò êáé äçìéïõñãßáò ôïõ Ìáêåäïíéêïý êñÜôïõò.
Ó' áõôÞ ôçí êïñõöáßá íßêç ôïõ åîåãåñìÝíïõ
Ìáêåäïíéêïý ëáïý äéáöáßíåôáé ç åëðßäá ãéá ôï üíåéñï
ôçò ïìüóðïíäçò äçìïêñáôßáò ìå ðëÞñç åëåõèåñßá üëùí
ôùí ëáþí ôçò Ìáêåäïíßáò. Ç íßêç ôïõ Êñïõóüâïõ äåí
åßíáé ìüíï íßêç åíüò äçìïêñáôéêïý êñÜôïõò áëëÜ
ðåñéóóüôåñï ç äçìéïõñãßá êáé ç åöáñìïãÞ ïìüóðïíäçò
äéá÷åßñéóçò.
Ôï ìáôùìÝíï ÓåðôÝìâñç ôïõ 1924 üôáí óôá
÷ùñéÜ êáé óôéò ðüëåéò ôïõ Ðéñßí êáé óôéò
Ïýëéôóåò (óïêÜêéá) ôçò Óüöéáò ðÝöôáí ôá
êåöÜëéá ðïëëþí åðéöáíþí êáé ðñïïäåõôéêþí
Ìáêåäüíùí ôçò Âïõëãáñßáò óêïôþíåôáé êáé ï
×áíôæéíôßìïâ áðü Ýíáí ãíùóôü ìðáíôßôç
ôñïìïêñÜôç ôïí ÂëÜíôï ÔóåñíïæÝìóêé. Áõôü
ðïõ äåí Ýêáíáí ïé óöáßñåò ôïõ ÓïõëôÜíïõ óôçí
Ìðáíßôóá ôùí Óåññþí ôï êáôüñèùóáí ïé
óöáßñåò ôùí ÂïõëãÜñùí Âåñ÷ïâéóôþí.
Ï ×áíôæéíôßìïâ äåí Þôáí ìüíï Ýíáò áðü ôïõò
óçìáíôéêüôåñïõò Ìáêåäüíåò åðáíáóôÜôåò áëëÜ êáé
Ýíáò áðü ôïõò óðïõäáéüôåñïõò ëåéôïõñãïýò êáé
êáèïäçãçôÝò ôïõ Óïóéáëêïììïõíéóôéêïý êéíÞìáôïò óôïí
÷þñï ôçò Âïõëãáñßáò. Åßíáé åîÜëëïõ ãíùóôüò ï
áðïöáóéóôéêüò áãþíáò ôïõ åíÜíôéá óôçí áðïëõôáñ÷ßá
êáé óôïí âïõëãáñéêü åðåêôáôéóìü.
Ãéá äéÜóôçìá ôñéþí ÷ñüíùí Þôáí Ýíáò áðü ôïõò
êïíôéíïýò óõíåñãÜôåò ôïõ Íôßìêéôáñ Ìðëáãêüåâ (1856-
1924), ï ïðïßïò åß÷å åðßóçò ÌáêåäïíéêÞ êáôáãùãÞ áðü
ôï ÷ùñéü Æáãêïñßôóáíç óçì. (ÂáóéëåéÜäá) ÊáóôïñéÜò.
Ðåñéóóüôåñï äçìïöéëÞò ãßíåôáé ï ×áíôæéíôßìïâ óôïõò
âïõëãáñéêïýò ðñïïäåõôéêïýò êýêëïõò ìå ôéò
äñáóôçñéüôçôÝò ôïõ óáí ÊïììïõíéóôÞò êáé ìå ôéò ÏéêïãÝíåéá ×áíôæéíôßìïâ
äñáóôçñéüôçôåò ôïõ óáí áíôéðñüóùðïò ôïõ
22 - LOZA
Óå Ýíá áðü ôá ùñáéüôåñá ðïéÞìáôÜ ôïõ ï ÌÜñêïò
ÌÝóêïò (óôï õð' áñéèì. ÉÉ áðü ôïí Éóêéï ôçò ãçò ôïõ
1986) îåêéíÜåé ìå ìéá ðñïìåôùðßäá áðü åêåßíåò
ðïõ óõ÷íÜ (:Þ Ýóôù: êÜðïôå) åßíáé ðéï êñßóéìåò áðü
áëÜèçôá ìáíéöÝóôá êáé áíáããåëßåò èñéÜìâùí. Ôçí
áíôéãñÜöù: «ÎáíÜ äåí èá áíôáìþóïõìå ðÜëé óôç
óôÜ÷ôç· / ìáêåäïíßôéêá ðïõëéÜ ëáëïýí
ìáêåäïíßôéêá!».
Äåí èá óáò ìéëÞóù óôá óôåíÜ üñéá ìéáò
åðéöõëëßäáò ãéá ôïí ðïéçôéêü ëüãï ôïõ ÌÝóêïõ (ùóôüóï
ìðáßíù óôïí ðåéñáóìü íá óçìåéþóù ðùò óå ðåßóìá ôùí
ëïãÞò öéëïëïãéêþí éåñáôåßùí, ï ÌÝóêïò, ãéá ôç äéêÞ ìïõ
ïðôéêÞ, åßíáé ðñÜãìáôé Ýíáò áðü ôïõò ðéï óçìáíôéêïýò
ìåôáðïëåìéêïýò ðïéçôÝò ôçò ãëþóóáò ìáò,
èñçóêåõüìåíïò ü÷é ìå ôñïìåñïýò ÐáíôïêñÜôïñåò áëëÜ
áðïêëåéóôéêÜ ìå ßóêéïõò ôçò ãçò, ìå óþìáôá êáé äÝíôñá,
ìå ìõñïõäéÝò êé áíÝìïõò, ìáôùìÝíá ÷þìáôá êáé
á÷áëßíùôá íåñÜ). Èá óáò ìéëÞóù ãéá êÜðïéïõò
óõìðïëßôåò ìáò (ìåôáöïñéêÜ: ãéá êÜðïéá ðïõëéÜ óôï
äÜóïò ôïõ êüóìïõ), óôïõò ïðïßïõò, åäþ êáé êÜìðïóåò
äåêáåôßåò, áðáãïñåýôçêå íá ìéëÞóïõí ôç ãëþóóá ôçò
ìÜíáò ôïõò, íá ôñáãïõäÞóïõí ôá íáíïõñßóìáôá êáé ôá
ìïéñïëüãéá åôïýôçò ôçò ãëþóóáò, íá äçëþóïõí
ìåãáëüöùíá ôçí ôáõôüôçôá ôïõò íá
áõôïðñïóäéïñéóôïýí. Åßíáé ïé Ìáêåäüíåò: ïé ðïëßôåò ôçò
÷þñáò ìáò ðïõ ïíïìÜóôçêáí áðü ôïí êõñßáñ÷ï
åèíïöáóéóìü «íåæíÜìçäåò», (äçëáäÞ ïé áíèñþðïé ðïõ
áðáíôïýí íå æíáì ðïõ óçìáßíåé äåí îÝñù)
îÝñù), ðëçñþíïíôáò
ôá ëýôñá ôïõ ïëÝèñéïõ ìýèïõ ðåñß «ïìïéïãåíïýò
Ýèíïõò-êñÜôïõò». Åßíáé ïé Üíèñùðïé ðïõ óôï ðñüóùðü
ôïõò âëÝðïõìå (Þ ðéï óùóôÜ: ðñÝðåé íá áíáæçôÞóïõìå)
ôïí êáèñÝöôç ôçò èåóìéêÞò âßáò ìáò, ôçí êôçíùäßá ôïõ
åèíéêéóìïý ìáò.
Ãíþñéóá óôç æùÞ ìïõ êÜìðïóïõò ôÝôïéïõò
áíèñþðïõò, ðïëßôåò ôçò ÅëëÜäáò, ðïõ ìéëïýí ôç
ìáêåäïíéêÞ ãëþóóá áíèñþðïõò ðïõ õðï÷ñåþèçêáí íá
áõôïáêñùôçñéáóôïýí ãéá íá åðéâéþóïõí, íá áðïêñýøïõí
ôç ãëþóóá ôçò ìÜíáò ôïõò ðëçñþíïíôáò ôá áêáôáíüçôá
ëýôñá ôïõ åèíïöáóéóìïý ðïõ Ýãéíå óôçí ÅëëÜäá
êõñßáñ÷ç éäåïëïãßá. Êé üóç ðñïðáãÜíäá êé áí ìáò ãåìßæåé
ç åêðáßäåõóç ôïõ ôñüìïõ ìáò, ç èñçóêåßá ôçò
áðÜíèñùðçò áõôïêáôÜöáóçò, ôá ìáæéêÜ ìÝóá ôçò
éäåïëïãéêïðïéçìÝíçò öåíÜêçò êáé ç ðïëéôéêÞ äçìáãùãßá,
äýóêïëá ìðïñåß íá êñõöôåß ç ìïõããÞ áëÞèåéá: ï
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
êõñßáñ÷ïò åëëçíéêüò åèíéêéóìüò Ýèåóå Ýíáí ðëçèõóìü
êáé ìéá ãëþóóá õðü äéùãìüí ìéá ãëþóóá ìå ôçí ïðïßá
åñùôåýïíôáí, áãáðéïýíôáí êáé ïíåéñåýïíôáí ÷éëéÜäåò
Üíèñùðïé. Ãéá äåêáåôßåò êáíåßò äåí ìðïñïýóå íá
áíôéäñÜóåé êáé üôáí êÜðïéïé ëéãïóôïß ðïõ üñèùóáí ôï
áíÜóôçìÜ ôïõò óôéò áñ÷Ýò ôçò äåêáåôßáò ôïõ ´80 (Þôáí ïé
ßäéïé ðïõ áñãüôåñá óõãêñüôçóáí ôçí ðïëéôéêÞ êßíçóç ôïõ
Ïõñáíßïõ Ôüîïõ) ÷áñáêôçñßóôçêáí ìïíïìéÜò áðü ôïõò
ëïãÞò åèíïöáóßóôåò ùò «ðñïäüôåò» êáé «ðñÜêôïñåò» -
áðÝêôçóáí äçëáäÞ Ýíáí ôßôëï ôéìÞò...
Íá ìéëÜìå êáèáñÜ: ÊÜðïéïé áðü ôïõò áíáãíþóôåò
åôïýôçò ôçò óôÞëçò ðéóôåýïõí ðùò õðÜñ÷ïõí Ýèíç êáé
áõôïðñïóäéïñßæïíôáé ùò åèíéêÜ ¸ëëçíåò. ËïãáñéÜæù ôá
Ýèíç ùò öïíéêÞ êáôáóêåõÞ âßáò êáé èáíÜôïõ (üðùò
Üëëùóôå êáé ôéò èñçóêåßåò), ìá èá êáôÝâáéíá åõ÷áñßóôùò
óôïí äñüìï ãéá íá õðåñáóðéóôþ ôï äéêáßùìá åôïýôùí
ôùí áíáãíùóôþí íá áõôïðñïóäéïñßæïíôáé ùò åèíéêÜ
¸ëëçíåò -áêñéâþò ãéáôß ï áõôïðñïóäéïñéóìüò ôçò
ôáõôüôçôÜò ôïõò åßíáé óçìáíôéêüôåñïò áðü ôçí ÜðïøÞ
ìïõ. Ðáñüìïéá õðÜñ÷ïõí ðïëßôåò ôçò ÷þñáò ìáò (ëßãïé Þ
ðïëëïß, áõôü åßíáé áäéÜöïñï) ðïõ áõôïðñïóäéïñßæïíôáé
ùò åèíéêÜ Ìáêåäüíåò Þ åèíéêÜ Ôïýñêïé: áí ðéóôåýïõìå,
Ýóôù êáé åëÜ÷éóôá, óôá áíèñþðéíá äéêáéþìáôá
ïöåßëïõìå íá êáôåâïýìå ìå ôçí ßäéá æÝóç óôïí äñüìï êáé
íá äéåêäéêÞóïõìå ôï äéêáßùìá ôïõ áõôïðñïóäéïñéóìïý
ôïõò, ôï äéêáßùìá ôïõò íá åßíáé åèíéêÜ Ôïýñêïé Þ åèíéêÜ
Ìáêåäüíåò Þ ü,ôé Üëëï åðéèõìïýí. ÊÜèå ðåñéóôïëÞ
åôïýôïõ ôïõ äéêáéþìáôïò (üðùò ï Üèëéïò éó÷ýùí íüìïò
ôïõ 1982 ðïõ, êüíôñá óå êÜèå áñ÷Þ äéêáßïõ, óôïõò «ìç
åèíéêÜ ¸ëëçíåò» ðïëéôéêïýò ðñüóöõãåò íá ãõñßóïõí óôçí
ÅëëÜäá êáé íá äéåêäéêÞóïõí ôéò ðåñéïõóßåò ôïõò) åßíáé ìéá
ðñïó÷þñçóç óôïí öáóéóìü ìéá ðñïó÷þñçóç óôçí
ôåëåôïõñãßá ôçò âßáò êáé ôïõ öüâïõ.
Êé áí ôá Ýèíç åßíáé öïíéêÝò êáôáóêåõÝò ïé
áíèñþðéíåò ãëþóóåò åßíáé ôï üñãáíï ôïõ áíèñþðéíïõ
ëüãïõ, áõôü ðïõ ìáò åðéôñÝðåé íá åêöñáæüìáóôå êáé åí
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
ôÝëåé íá æïýìå. ¼ðïéïò, óôï üíïìá ôïõ åèíïöáóéóìïý
ôïõ Þ ôçò ðïëéôéêÞò ôïõ, áêñùôçñéÜæåé ìéá ãëþóóá Þ
åìðïäßæåé ôçí åëåýèåñç ïìéëßá ôçò äéáðñÜôôåé Ýíá
Ýãêëçìá êáôÜ ïëüêëçñçò ôçò áíèñùðüôçôáò ðáñüìïéá
ìå áõôüí ðïõ îåñáßíåé Ýíáí ðïôáìü Þ íåêñþíåé ìéá ëßìíç.
Êáé áõôü ôï Ýãêëçìá ôï Ýêáíáí üëá ôá åèíéêÜ êñÜôç ôá
ôåëåõôáßá äéáêüóéá ÷ñüíéá óå âÜñïò ôùí «ìåéïíïôéêþí»
ãëùóóþí (êé áò ìçí õðÜñ÷åé «ëÜèïò» ãëþóóá üðùò äåí
õðÜñ÷åé «ëáíèáóìÝíç èÜëáóóá»). Ç åèíéêéóôéêÞ ÅëëÜäá
äåí èá ìðïñïýóå íá áðïôåëåß åîáßñåóç: ôï åëëçíéêü
ï
êñÜôïò áðü ôï 1913 êáé ìåôÜ êáé ãéá ïëüêëçñï ôïí 20
áéþíá êõíÞãçóå, åíï÷ïðïßçóå, áðïãüñåõóå, êáôÝóôåéëå
êáé ôáðåßíùóå üóïõò ìéëïýóáí ôá ìáêåäïíéêÜ, üóïõò
Ýíéùèáí ðùò Ý÷ïõí ìéá Üëëç ôáõôüôçôá áðü áõôÞí ðïõ
åðÝâáëå ç êõñßáñ÷ç ðëåéïøçößá. Ïé áäéÜêïðåò áðåéëÝò,
ôá ìïõñïõíüëáäá, ïé áðïêëåéóìïß, ôï îýëï, ïé åêôïðßóåéò,
ïé öõëáêßóåéò, ç ÷ñÞóç ôïõ öüâïõ ùò ìåèüäïõ
ðåéèáíáãêáóìïý óõíéóôïýí ôïí ïñéóìü ôçò èåóìéêÞò
åèíéêéóôéêÞò âßáò ðÜíù óôçí áíèñþðéíç Ýêöñáóç
(äçëáäÞ: ðÜíù óôï áíèñþðéíï óþìá). Êáé ôïýôç ç
áèëéüôçôá óõíå÷ßæåôáé ìÝóá óôéò ìÝñåò ìáò, ùò êçëßäá
íôñïðÞò áõôïý ðïõ ìå åõêïëßá ðåñéóóÞ ïíïìÜæïõìå
«óôÝñåç äçìïêñáôßá»· ãéáôß äçìïêñáôßá äß÷ùò
áõôïðñïóäéïñéóìü äåí õðÜñ÷åé ìå ôçí ßäéï ôñüðï ðïõ
äåí õðÜñ÷ïõí Üíèñùðïé äß÷ùò üíïìá Þ Üíèñùðïé äß÷ùò
ãëþóóá.
Îåêßíçóá ôçí ìéêñÞ ìïõ óçìåßùóç ìå Ýíá óôß÷ï ôïõ
ÌÜñêïõ ÌÝóêïõ åîÜëëïõ ÊïììÝíç ãëþóóá ïíïìÜæåôáé
ç ðñþôç óõëëïãÞ ôùí äéçãçìÜôùí ôïõ ðïõ êõêëïöüñçóå
ôï 1979. Ðñéí áðü äåêáðÝíôå ÷ñüíéá Ýíáò ößëïò ìïõ
ðñùôïìßëçóå ãéá ôïýôç ôçí êïììÝíç ìáêåäïíéêÞ ãëþóóá
ΚΕΙΜΕΝΑ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
ΤΕΤΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ tetpapa@otenet.gr
Ôï Üñèñï Ý÷åé ôßôëï «ÌéêñÞ óçìåßùóç ãéá ìéá
êïììÝíç ãëþóóá». Êáé ëÝåé áëÞèåéåò ðïõ èá Ýðñåðå íá
Þôáí áõôïíüçôåò ãéá üëïõò, ðëçí üìùò áðïôåëïýí
åèíéêü ôáìðïý. ÈÝìá ôïõ, ç ìáêåäïíéêÞ ãëþóóá.
ÄçëáäÞ ç ìçôñéêÞ ãëþóóá ôùí ÅëëÞíùí ðïëéôþí êáé
óõìðáôñéùôþí ìáò ðïõ áõôïðñïóäéïñßæïíôáé åèíéêÜ
ùò Ìáêåäüíåò. Ãëþóóá «áðáãïñåõìÝíç» ôéò
ðåñáóìÝíåò äåêáåôßåò áðü ôéò åëëçíéêÝò áñ÷Ýò,
«áíýðáñêôç» ðÜíôá ãéá ôçí êõñßáñ÷ç åèíéêÞ éäåïëïãßá,
«óôéãìáôéóìÝíç» áêüìç êáé óÞìåñá. ¸íá áðü ôá ðéï
åíäéáöÝñïíôá óçìåßá ôïõ Üñèñïõ åßíáé üôé æçôåß «íá
êïììÝíç
ðÜøåé ç ìáêåäïíéêÞ ãëþóóá íá åßíáé ìéá "êïììÝíç
ãëþóóá'' êáé íá äéäá÷ôåß åðéôÝëïõò, ìáæß ìå ôá
ôñáãïýäéá êáé ôá ëïãïôå÷íÞìáôÜ ôçò, óôá ó÷ïëåßá ôùí
ðåñéï÷þí üðïõ ìéëéÝôáé». Ðïéïò õðïãñÜöåé áõôü ôï
Üñèñï; Ï ÈáíÜóçò Ôñéáñßäçò, óõããñáöÝáò êáé
ôáêôéêüò áñèñïãñÜöïò åðß 18 ìÞíåò óôç «Ìáêåäïíßá
ôçò ÊõñéáêÞò». Ôï Üñèñï ôïõ äåí äçìïóéåýôçêå. Ôïí
åéäïðïßçóáí áñìïäßùò üôé «ãéá ëüãïõò áñ÷Þò» äåí
ìðïñïýí ôï öéëïîåíÞóïõí (11.8.2004). Êáé åêåßíïò,
LOZA - 23
êé áðü ôüôå ìáæåýù óêüñðéåò ëÝîåéò ðñïóðáèþíôáò íá
âõèïìåôñÞóù ôéò åíï÷Ýò ìïõ. Ç ôåëåõôáßá ìïõ
áíáêÜëõøç åßíáé ç æÝëìðá (ðïõ ðñïöÝñåôáé ìå ðá÷ý z):
óôá ìáêåäïíéêÜ óçìáßíåé ôçí Ýíôïíç ëá÷ôÜñá, ôçí
ðåèõìéÜ. Äåí åßíáé åýêïëï íá ðñïóðåñÜóåéò ìéá ôÝôïéá
ëÝîç. Êáé ôþñá ðïõ ãñÜöù áõôÝò ôéò ãñáììÝò
ðñïóðáèþíôáò íá ðåñéãñÜøù ìéá áêüìç êôçíùäßá ôïõ
åëëçíéêïý åèíïöáóéóìïý, óêÝöôïìáé ðùò åßíáé êáèÞêïí
(íáé, áíèñþðéíï êáèÞêïí) üëùí ìáò íá ðÜøåé ç
ìáêåäïíéêÞ ãëþóóá íá åßíáé ìéá «êïììÝíç ãëþóóá» êáé íá
äéäá÷ôåß åðéôÝëïõò (ìáæß ìå ôá ôñáãïýäéá ôçò êáé ôá
ëïãïôå÷íÞìáôÜ ôçò) óôá ó÷ïëåßá ôùí ðåñéï÷þí üðïõ
ìéëéÝôáé. Ãéá íá ìðïñïýí üóïé ìéëïýí ìáêåäïíßôéêá íá ôá
ëáëïýí êáé íá ôá ãñÜöïõí åëåýèåñá äß÷ùò ôéò áðåéëÝò,
ôá óêáìðßëéá, ôá ìïõñïõíüëáäá êáé ôá êõíçãçôÜ, äß÷ùò
ôçí èåóìéêÞ âßá êáé ôïí óðáñìÝíï öüâï ôïõ êõñßáñ÷ïõ
åèíïöáóéóìïý ìáò.
Áîßæåé íá ãõñÝøïõìå åôïýôç ôç æÝëìðá.
êáôüðéí ôïýôïõ, óôáìÜôçóå ôç óõíåñãáóßá ôïõ ìå ôçí
åöçìåñßäá. Ôï ðñüâëçìá üìùò äåí åßíáé ôüóï ç ìç
äçìïóßåõóç ôïõ Üñèñïõ. Ôï ðñáãìáôéêü ðñüâëçìá åßíáé üôé
óôçí ÅëëÜäá, ÷þñá ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò, áêüìç êáé
óÞìåñá ç ìáêåäïíéêÞ ãëþóóá ðáñáìÝíåé «êïììÝíç». Íá ìå
óõã÷ùñåßôå, ï óåâáóìüò óôç ãëùóóéêÞ êáé ðïëéôéóôéêÞ
ðïéêéëßá åßíáé áðüäåéîç -ìå ðñÜîåéò ü÷é ìå ëüãéá- ìéáò
äçìïêñáôéêÞò åõñùðáúêÞò ÷þñáò. Áðü ôï Üñèñï ôïõ
ÈáíÜóç Ôñéáñßäç Ýìáèá üôé óôá ìáêåäïíéêÜ ç åðéèõìßá
ëÝãåôáé zhelba. Ùò Åëëçíßäá ðïëßôçò Ý÷ù ôç zhelba íá
ìðïñïýí ïé åèíéêÜ Ìáêåäüíåò ¸ëëçíåò ðïëßôåò íá
äéäÜóêïíôáé óôï ó÷ïëåßï ôç ãëþóóá ôïõò, íá ôç ãñÜöïõí
êáé íá ôç ìéëïýí åëåýèåñá. Ôï «êïììÝíï» êáé üëá ôá Üëëá
äçìïóéåõìÝíá Üñèñá ôïõ ÈáíÜóç Ôñéáñßäç, ôï Ýíá ðéï
åíäéáöÝñïí áðü ôï Üëëï, ìðïñåßôå íá ôá äéáâÜóåôå óôçí
éóôïóåëßäá: www.triaridis.gr
ÅËÅÕÈÅÑÏÔÕÐÉÁ - 22/09/2005
24 - LOZA
Ôï êåßìåíï «ÌéêñÞ óçìåßùóç ãéá ìéá êïììÝíç ãëþóóá»
óôÜëèçêå çëåêôñïíéêÜ óôçí åöçìåñßäá «Ìáêåäïíßá ôçò
ÊõñéáêÞò» óôéò 09-8-2005 ðñïêåéìÝíïõ íá äçìïóéåõôåß
óôï êõñéáêÜôéêï öýëëï ôçò 14çò-8-2005. Óôéò 11-8-2005
ìïõ áíáêïéíþèçêå áðü ôçí «Ìáêåäïíßá» (êáé ðéï
óõãêåêñéìÝíá áðü ôïí äéåõèõíôÞ óýíôáîçò ×ñÞóôï
ÊáøÜëç) ðùò ç åöçìåñßäá äåí ìðïñïýóå íá äçìïóéåýóåé
ôï óõãêåêñéìÝíï Üñèñï ãéá ëüãïõò áñ÷Þò êáé ìïõ
æçôÞèçêå Ýíá Üëëï. ÖõóéêÜ áñíÞèçêá êáé áíáêïßíùóá ìå
ôçí óåéñÜ ìïõ ðùò ç 18ìçíç óõíåñãáóßá ìïõ ìå ôçí
åöçìåñßäá «Ìáêåäïíßá» ôÝëåéùíå áõôüìáôá.
Ìéá áðáñáßôçôç äéåõêñßíçóç: üôáí ôïí ÖåâñïõÜñéï
ôïõ 2004 ìïõ ðñïôÜèçêå áðü ôçí «Ìáêåäïíßá» (êáé ðÜëé
áðü ôïí ×ñÞóôï ÊáøÜëç) ç óõíåñãáóßá ìå ôï êõñéáêÜôéêï
öýëëï, ôïõ áðÜíôçóá ðùò ôá êåßìåíá ìïõ ìðïñåß íá
÷áñáêôçñéóôïýí áêñáßá êáé ðùò èá ðñïêáëÝóïõí
ðïéêßëåò áíôéäñÜóåéò (éäßùò óôï êïéíü ôçò «Ìáêåäïíßáò»).
Ï ×ñ. Ê. ìå äéáâåâáßùóå ðùò äåí õðÞñ÷å ç ðáñáìéêñÞ
ðåñßðôùóç íá õðÜñîåé ç ïðïéáäÞðïôå ëïãïêñéóßá óôá
êåßìåíá ìïõ (êáèþò, Ýôóé êé áëëéþò, ç Üðïøç ôïõ
óõíôÜêôç äåí äåóìåýåé ôçí åöçìåñßäá). Êáé ìïõ
åðéóÞìáíå ðùò áí Ýíá êåßìåíï áíôéâáßíåé åõèÝùò óôéò
áñ÷Ýò ôçò åöçìåñßäáò, áðëþò äåí äçìïóéåýåôáé.
Óõìöþíçóá óå áõôÞí ôçí óêÝøç, ëÝãïíôáò ôïõ ðùò
âñßóêù ôßìéá êáé êáèáñÞ ìéá ôÝôïéá åîÞãçóç êáé ôïõ
äÞëùóá áðü ôçí ðëåõñÜ ìïõ üôáí ðñïêýøåé áõôü ôï (ìç
äçìïóéåýóéìï) êåßìåíï èá åßíáé áðü ìåñéÜ ìïõ êáé ôï
ôÝëïò ôçò óõíåñãáóßáò ìáò.
Åßíáé áëÞèåéá ðùò áðü ôïí ÖåâñïõÜñéï ôïõ 2004
ìÝ÷ñé ôïí Áýãïõóôï ôïõ 2005, åðß åîÞíôá ðÝíôå (65)
ÊõñéáêÝò, ç óõìöùíßá ôçñÞèçêå ìÝ÷ñé êåñáßáò. Áðüøåéò
ïé ïðïßåò ðñïêáëïýóáí èýåëëá áíôéäñÜóåùí, ýâñåùí êáé
áðåéëþí äçìïóéåýïíôáí êáíïíéêÜ êáé ÷ùñßò ôçí
ðáñáìéêñÞ ëïãïêñéóßá. Êáèþò ôï óýíïëï áõôþí ôùí
åðéöõëëßäùí âñßóêïíôáé äçìïóéåõìÝíåò êáé óôçí
éóôïóåëßäá ìïõ (www.triaridis.gr) åßíáé åýêïëï íá
áðïäåé÷ôåß ôïõ ëüãïõ ôï áëçèÝò. Óôï ìåôáîý, ïé
óõãêåêñéìÝíåò åðéöõëëßäåò áíáäçìïóéåýôçêáí óå
äåêÜäåò äéêôõáêïýò ôüðïõò, åðßóçìåò éóôïóåëßäåò Ìç
Êõâåñíçôéêþí Ïñãáíþóåùí, çëåêôñïíéêÜ ðåñéïäéêÜ êáé
forums ðïëéôéêïý ðñïâëçìáôéóìïý, åíþ äÝêá (10) áðü
áõôÝò ìåôáöñÜóôçêáí êáé êõêëïöïñïýí êáé óôá áããëéêÜ.
Êáé ðñÝðåé íá áíáãíùñßóù ðùò ðáñÜ ôéò éäéáßôåñá
óêëçñÝò áíôéäñÜóåéò ðïõ Ýöôáíáí óôç «Ìáêåäïíßá» áðü
öïñåßò, óõëëüãïõò êáé ðñüóùðá (êáé ìðïñþ íá ôéò
öáíôáóôþ áðü ôéò áíôßóôïé÷åò áíôéäñÜóåéò ðïõ
äå÷üìïõí åãþ êáé ïé ïðïßåò, êáôÜ ìÝóï üñï,
îåðåñíïýóáí ôéò 100 åðéóôïëÝò ãéá êÜèå êåßìåíï, êáôÜ
ôï ðëåßóôïí õâñéóôéêÝò êáé áðåéëçôéêÝò), åðß 18 ìÞíåò ç
äéåýèõíóç ôçò åöçìåñßäáò äåí ìïõ Ýêáíå ðïôÝ ôçí
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
ðáñáìéêñÞ ü÷ëçóç Þ íýîç ãéá íá áìâëýíù ôá ãñáöüìåíÜ
ìïõ. Ãéá üëá áõôÜ ïöåßëù íá åõ÷áñéóôÞóù êáé ôçí
åöçìåñßäá êáé ôïí ÊáøÜëç åéäéêüôåñá.
ÊÜðïôå Þñèå ç þñá ðïõ Ýíá êåßìåíü ìïõ áíôßâáéíå ìå
ôéò áñ÷Ýò ôçò åöçìåñßäáò (Ýôóé üðùò ôéò ïñßæåé ç
äéåýèõíóÞ ôçò áõôü Üëëùóôå åßíáé ôï ëïãéêü). Ôçñþíôáò
ôçí óõìöùíßá ìáò ç «Ìáêåäïíßá» ìïõ áíáêïßíùóå ðùò
äåí ìðïñïýóå íá äçìïóéåýóåé Ýíá êåßìåíï ãéá ôï
äéêáßùìá áõôïðñïóäéïñéóìïý üóùí íéþèïõí ðùò åßíáé
åèíéêÜ Ìáêåäüíåò êáé ãéá ôçí äéäáóêáëßá ôçò
ìáêåäïíéêÞò ãëþóóáò óôá ó÷ïëåßá ôçò ÅëëÜäáò·
ôçñþíôáò êé åãþ ôçí óõìöùíßá ìáò ôçò áíáêïßíùóá ôï
ôÝëïò ôçò óõíåñãáóßáò ìáò. Ôï åëáöñþò ïîýìùñï åßíáé
ðùò ïé ßäéåò áðüøåéò ìïõ ãéá ôï äéêáßùìá
áõôïðñïóäéïñéóìïý ôùí åèíéêÜ Ìáêåäüíùí
äéáôõðþèçêáí êáèáñÜ êáé óôï öýëëï ôçò 15çò ÌáÀïõ ôïõ
2005, óôï êåßìåíï «ÌéêñÞ óçìåßùóç ãéá ôïí
áõôïðñïóäéïñéóìü ôùí áíèñþðùí», ôï ïðïßï
äçìïóéåýôçêå êáíïíéêÜ. Áò åßíáé. ¼ðùò Ý÷ù åãþ ôéò äéêÝò
ìïõ áñ÷Ýò, Ý÷ïõí ôéò äéêÝò ôïõò áñ÷Ýò êáé ïé Üëëïé. Åßìáé
÷áñïýìåíïò ðïõ ç «Ìáêåäïíßá» ôçñåß ôéò áñ÷Ýò ôçò, êé
åßìáé ÷áñïýìåíïò ðïõ êé åãþ ôçñþ ôéò äéêÝò ìïõ. Åßíáé ôï
ôßìéï ôÝëïò ìéáò ôßìéáò ó÷Ýóçò.
Äåí ÷ñçóéìïðïéþ óõ÷íÜ ôçí ëÝîç ÷áñïýìåíïò,
áêñéâþò ãéáôß äçëþíåé áõôïêáôÜöáóç, ôçí ïðïßá ãåíéêÜ
ôçí ëïãáñéÜæù ãéá êáôáóôñïöéêÞ. Ùóôüóï åäþ áò ìïõ
åðéôñáðåß ìéá ìéêñÞ êáôÜ÷ñçóç. Åßìáé ÷áñïýìåíïò ðïõ ãéá
åîçíôáðÝíôå ÊõñéáêÝò, Ýãñáöá áõôÜ ðïõ ðßóôåõá äß÷ùò
ôçí ðáñáìéêñÞ ëïãïêñéóßá óôçí éóôïñéêüôåñç åöçìåñßäá
ôçò Èåóóáëïíßêçò, ìéáò ðüëçò ðïõ ôá ôåëåõôáßá 20
÷ñüíéá Ý÷åé åîåëé÷ôåß óå ðñïðýñãéï ôïõ åèíïöáóéóìïý,
ðñïêáëþíôáò, ìáæß ìå ôéò ýâñåéò êáé ôçò áðåéëÝò, ôçí
óõíå÷Þ äéåñþôçóç «ìá ðþò ôá äçìïóéåýåé áõôÜ ç
Ìáêåäïíßá;». Åßìáé ÷áñïýìåíïò ðïõ óôáìáôÜåé Ýôóé ç
óõíåñãáóßá ìïõ ìå ôçí åöçìåñßäá, ìå áõôüí ôïí ôñüðï:
Ý÷ù ôçí éêáíïðïßçóç ðùò ðëçñþíù ôéò áðüøåéò ìïõ êáé
óôåñïýìáé Ýíá âÞìá áðü üðïõ èá ìðïñïýóá íá åêöñÜæù
äçìüóéá ôéò óêÝøåéò ìïõ. Èá ìðïñïýóá íá ãñÜöù
ðñÜãìáôá áíþäõíá: ãéá ìáãåõôéêÝò áêñïãéáëéÝò, ãéá
âáèýóêéá äÜóç, ãéá ãÜñãáñá íåñÜ ðïôáìþí (ðéóôÝøôå ìå,
üëá áõôÜ ôá ëáôñåýù). Ìá ôé áîßá èá åß÷å íá êñáôþ Ýíá
äçìüóéï âÞìá Ýêöñáóçò, Üìá åßíáé íá ìçí ìðïñþ íá
ìéëÞóù ãéá êïììÝíåò ãëþóóåò êáé êõíçãçìÝíïõò
áíèñþðïõò;
Êáé ôÝëïò: åßìáé äõï öïñÝò ÷áñïýìåíïò ðïõ ôï
êñßóéìï, ôï åðßìá÷ï êåßìåíï ôåëåéþíåé ìå ôçí ëÝîç
æÝëìðá...
È.Ô. 12-8-2005.
ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΣΤΟΝ ΤΥΠΟ
Éóôïñßåò ãéá...
×áëâÜäåò êáé
XáëâÜäåò
Åèíéêéóìïýò
Åèíéêéóìïõò
Ôï ðñüâëçìÜ ìáò ðëÝïí åßíáé ï «Ìáêåäïíéêüò
÷áëâÜò». Èá ìðïñïýìå íá ÷ñçóéìïðïéïýìå ôï üíïìÜ ôïõ
óôçí ÅëëÜäá êáé äéåèíþò Þ ç ïéêïãÝíåéá ôùí
âéïìç÷Üíùí ×áÀôïãëïõ èá ðñÝðåé íá ôï áëëÜîåé; Ôçí ßäéá
áãùíßá õðïèÝôïõìå üôé Ý÷åé êáé ç ïéêïãÝíåéá ÌðïõôÜñç
ðïõ ðáñÜãåé êáé ðùëåß ôïí «Ìáêåäïíéêü - ïßíï îçñü
åñõèñü». ÔåëéêÜ åß÷å äßêéï ï ÌçôóïôÜêçò. ÐëÝïí äåí
èõìüìáóôå ôç äéåêäßêçóç ôïõ copyright óôï üíïìá êáé
ðåñéïñéæüìáóôå óôç óåìíÞ äéåêäßêçóç ôùí åìðïñéêþí
äéêáéùìÜôùí ôçò ïéêïãÝíåéáò ×áÀôïãëïõ.
Óôï üíïìá «Äçìïêñáôßá ôçò Ìáêåäïíßáò - Óêüðéá»
Ý÷åé Þäç óõìöùíÞóåé ç êõâÝñíçóç ÊáñáìáíëÞ. Åìåßò
åß÷áìå âñåé êáëýôåñï üíïìá, êñáõãÜæåé ï ÃéùñãÜêçò
(«¢íù Ìáêåäïíßá»). Óå êÜèå ðåñßðôùóç, äçëáäÞ, ç ëÝîç
Ìáêåäïíßá åßíáé áðïäåêôÞ. Ï êáõãÜò ãßíåôáé ãéá ôá
óõíïäåõôéêÜ êáé ãéá ôï ôé ðñïóäéïñßæïõí: Ýèíïò Þ
ãåùãñáöéêÞ ðåñéï÷Þ; ÌÝ÷ñé êáé ï Ðåñéóóüò óÞêùóå ôá
åèíéêÜ ëÜâáñá êáé áðáéôåß ï üñïò «Ìáêåäïíßá» Þ
«Ìáêåäïíéêüò» íá Ý÷åé «ìüíï ãåùãñáöéêü
ðñïóäéïñéóìü». Ãéáôß, üìùò, äåí åãåßñåôáé ôï ßäéï
ðñüâëçìá ãéá ôç óçìåñéíÞ ïíïìáóßá FYROM (Ðñþçí
ÃéïõãêïóëáâéêÞ Äçìïêñáôßá ôçò Ìáêåäïíßáò), ðïõ ôçí
Ý÷åé áðïäå÷ôåß ç ÅëëÜäá; ÖõóéêÜ, ôï óõãêåêñéìÝíï
êñÜôïò äåí åßíáé ðñþçí, áëëÜ íõí, õðáñêôü êñÜôïò,
ìÝëïò ôïõ ÏÇÅ. Ç Ãéïõãêïóëáâßá, ùò ãíùóôüí, Ý÷åé ðÜøåé
íá õößóôáôáé. Ôé ìÝíåé; Ç Äçìïêñáôßá ôçò Ìáêåäïíßáò. Ôï
üíïìá ìå ôï ïðïßï áõôïðñïóäéïñßæåôáé ôï óõãêåêñéìÝíï
êñÜôïò åäþ êáé åîÞíôá ÷ñüíéá. Ùò ïìüóðïíäç
Äçìïêñáôßá ôçò Ãéïõãêïóëáâßáò, ç ïðïßá ìðïñïýóå (ìå
âÜóç ôï ïìïóðïíäéáêü Óýíôáãìá) íá áðï÷ùñÞóåé êáé íá
õðÜñîåé ùò áíåîÜñôçôï êñÜôïò ì' áõôü ôï üíïìá. Ãéáôß,
ëïéðüí, ôüôå äåí åß÷å ðñüâëçìá ôï åëëçíéêü êñÜôïò;
ÌÞðùò ãéáôß äåí Þèåëå íá äéáôáñÜîåé ôéò êáëÝò ó÷Ýóåéò
ìå ôçí ÔéôïúêÞ çãåóßá, ç ïðïßá Þôáí ôï ÷áúäåìÝíï ðáéäß
ôçò Äýóçò, áöïý åß÷å Ýñèåé óå óýãêñïõóç ìå ôï
óïóéáëéóôéêü óôñáôüðåäï;
Ç õðüèåóç èá Þôáí åî ïñéóìïý ãåëïßá, áí äåí
öïýóêùíå ôá ðáíéÜ ôïõ åëëçíéêïý åèíéêéóìïý, ðïõ
êáôÜöåñå ôï 1992 íá êáôåâÜóåé Ýíá åêáôïììýñéï
ëáïý óå ìïõóïëéíéêïý ôýðïõ óõëëáëçôÞñéá. Ôþñá, ëïéðüí,
ðïõ ôï üíïìá Ìáêåäïíßá èá ãßíåé áðïäåêôü êáé áðü ôï
åëëçíéêü êñÜôïò, ÷ùñßò ç íôüðéá êåöáëáéïêñáôßá íá âÜëåé
èÝìáôá (Ý÷åé, âëÝðåôå, äéåéóäýóåé ïéêïíïìéêÜ
óôçí ðåñéï÷Þ êáé ôï ìüíï ðïõ ôçí åíäéáöÝñåé ðéá åßíáé ç
ðïëéôéêÞ óôáèåñüôçôá) êáé ðïõ èá ìåßíïõí ìåñéêïß
LOZA - 25
åèíéêéóôáñÜäåò íá ìõîïêëáßíå ãéá ôï «üíïìá ôçò
Ìáêåäïíßáò ìáò» êáé íá êéíäõíïëïãïýí ìå ôéò
«áëõôñùôéêÝò âëÝøåéò ôùí ãåéôüíùí», êáëü åßíáé íá
îåêáèáñßóïõìå ìåñéêÜ ðñÜãìáôá, ðñïò ãíþóç ôùí
íåüôåñùí ðåñéóóüôåñï.
Áò îåêéíÞóïõìå ìå ôéò «áëõôñùôéêÝò âëÝøåéò»,
õðáñêôÝò Þ áíýðáñêôåò. ÁëõôñùôéêÝò âëÝøåéò õðÜñ÷ïõí
üðïõ õðÜñ÷åé ðñüâëçìá «ëõôñùìïý». ¢ñá, åììÝóùò ðëçí
óáöþò, ïé åëëçíáñÜäåò ðáñáäÝ÷ïíôáé ðùò êÜôé õðÜñ÷åé
óôçí ÅëëÜäá. Ãéáôß áí äåí õðÞñ÷å ôßðïôá, áðü ðïý èá
ðñïÝêõðôå ï êßíäõíïò; Èá åéóÝâáëáí ïé âüñåéïé ãåßôïíåò
ãéá íá êáôáêôÞóïõí êáé íá «åëåõèåñþóïõí» ìéá ðåñéï÷Þ
ìå áìéãÞ åëëçíéêü ðëçèõóìü; Óáí íá ìç ìáò ôá ëÝíå êáëÜ
ïé åèíéêéóôÝò ìáò.
Áò ìçí êïñïúäåõüìáóôå, ëïéðüí. Óôçí åëëçíéêÞ
Ìáêåäïíßá, êõñßùò ôç äõôéêÞ êáé ôçí êåíôñéêÞ, õðÜñ÷åé
ÓëáâïìáêåäïíéêÞ ìåéïíüôçôá*. Ïé ßäéïé áõôïáðïêáëïý-
íôáé «íôüðéïé», ãéáôß ôï «Ìáêåäüíåò», ðïõ åßíáé ï åèíéêüò
áõôïðñïóäéïñéóìüò ôïõò, áðáãïñåýåôáé äéá ñïðÜëïõ. Ïé
Üíèñùðïé áõôïß åßíáé óÞìåñá ëßãïé. ¼÷é ãéáôß
åîåëëçíßóôçêáí, áëëÜ ãéáôß õðÝóôçóáí Ýíáí áíåëÝçôï
äéùãìü áðü ôçí ðåñßïäï ðïõ áõôü ôï êïììÜôé ôçò
Ìáêåäïíßáò ðñïóáñôÞèçêå óôçí ÅëëÜäá, ìåôÜ ôï ôÝëïò
ôùí Âáëêáíéêþí ÐïëÝìùí. Áðáãïñåýôçêå ç ãëþóóá ôïõò,
ïõäÝðïôå äéäÜ÷ôçêå óôá ó÷ïëåßá (êÜðïéá
óôéãìÞ ìüíï âãÞêå Ýíá áëöáâçôÜñé), áðáãïñåýôçêå
áêüìá êáé íá ôç ìéëïýí. Öõëáêßóôçêáí, åîïñßóôçêáí,
åîáíáãêÜóôçêáí óå õðï÷ñåùôéêÞ ìåôáíÜóôåõóç,
äçìåýôçêáí ïé ðåñéïõóßåò ôïõò, áðáãïñåýôçêå áêüìá êáé
ï åðáíáðáôñéóìüò üóùí áð' áõôïýò Ýãéíáí ðïëéôéêïß
ðñüóöõãåò. Ãéáôß ôï óëáâïìáêåäïíéêü* óôïé÷åßï
óõììåôåß÷å åíåñãÜ óôï áíôÜñôéêï ôïõ Äçìïêñáôéêïý
Óôñáôïý. Ï åîåëëçíéóìüò ôùí ðåñéï÷þí ðïõ ôéò
êáôïéêïýóáí ðëåéïøçöéêÜ Óëáâïìáêåäüíåò* Ýãéíå âßáéá.
Äåí åßíáé ìüíï ðïõ ìåôÝöåñáí ðëçèõóìïýò áðü ôç
Ìéêñáóßá êáé ôïí Ðüíôï, åßíáé êáé ðïõ óôá ìáýñá
ìåôåìöõëéáêÜ ÷ñüíéá äÞìåõáí ôéò ðåñéïõóßåò ôïõò êáé
ôéò ìïßñáæáí óå ðñþçí ÷ùñïöýëáêåò êáé ÌÁÕäåò.
Êáé ãéá íá âÜæïõìå ôá ðñÜãìáôá óôéò ðñáãìáôéêÝò
ôïõò äéáóôÜóåéò, ïöåßëïõìå íá ðïýìå üôé áëõôñùôéêÝò
äéáèÝóåéò äåí äåß÷íïõí ïé «íôüðéïé» ôçò åëëçíéêÞò
Ìáêåäïíßáò. Ïé Üíèñùðïé äéåêäéêïýí ôï äéêáßùìá óôïí
åèíéêü ôïõò áõôïðñïóäéïñéóìü, ôï äéêáßùìá ü÷é ìüíï íá
ìéëïýí áëëÜ êáé íá äéäÜóêïíôáé ôç ãëþóóá ôïõò óôï
ó÷ïëåßï, ôï äéêáßùìá íá ôñáãïõäÜíå óôá ðáíçãýñéá ôá
26 - LOZA
ôñáãïýäéá ôïõò êáé íá ìçí åßíáé õðï÷ñåùìÝíïé íá
÷ïñåýïõí ìå ìïõóéêÞ ÷ùñßò ëüãéá. Áí ôï åëëçíéêü êñÜôïò
äåí áóêïýóå, áêüìá êáé óÞìåñá, ðïëéôéêÞ åèíéêÞò
êáôáðßåóçò óå âÜñïò ôïõò, ôüôå äåí èá õðÞñ÷å êáíÝíá
ðñüâëçìá. Ãéáôß áõôÞ ç ìåéïíüôçôá åßíáé äéÜóðáñôç
áíÜìåóá óå Ýíáí ðëçèõóìü ðïõ áõôïðñïóäéïñßæåôáé ùò
åëëçíéêüò êáé åðïìÝíùò äåí èá íïìéìïðïéïýíôáí (ü÷é
íïìéêÜ, áëëÜ ðïëéôéêÜ) íá èÝóåé æÞôçìá åäáöéêïý
áðï÷ùñéóìïý áðü ôçí ÅëëÜäá. Ôï ßäéï áêñéâþò éó÷ýåé êáé
ãéá ôïõò Ôïýñêïõò ôçò ÈñÜêçò.
Ìá õðÜñ÷åé Ìáêåäïíéêü Ýèíïò; Ôï åñþôçìá åßíáé åî
ïñéóìïý Ýùëï. ¼ôáí Ýíáò ðëçèõóìüò ðñïóäéïñßæåôáé ìå
áõôÞ ôçí åèíéêÞ ôáõôüôçôá, óçìáßíåé ðùò õðÜñ÷åé ôÝôïéï
Ýèíïò. Êáé ç éóôïñßá äéäÜóêåé üôé óôç Ìáêåäïíßá ôçò
ÏèùìáíéêÞò áõôïêñáôïñßáò äéáìïñöþèçêå êáé Ýíá
ôÝôïéï Ýèíïò, ìüíï ðïõ äåí êáôÜöåñå íá áðïêôÞóåé ôï
äéêü ôïõ åèíéêü êñÜôïò. Êüðçêå óôá ôñßá (Âïõëãáñßá,
Óåñâßá, ÅëëÜäá) êáé ìüíï ìåôÜ ôçí áðåëåõèÝñùóç áðü ôç
íáæéöáóéóôéêÞ êáôï÷Þ äçìéïõñãÞèçêå ç ïìüóðïíäç
Äçìïêñáôßá ôçò Ìáêåäïíßáò óôç Ãéïõãêïóëáâßá êáé
áíáãíùñßóôçêáí ôá åèíéêÜ äéêáéþìáôá ôùí Ìáêåäüíùí
óôçí ðåñéï÷Þ ôïõ Ðéñßí (Âïõëãáñßá). Óôçí ÅëëÜäá ü÷é ìüíï
äåí áíáãíùñßóôçêáí, áëëÜ ï äéùãìüò ôïõò Ýãéíå áêüìá
ðéï Üãñéïò, åéäéêÜ ìåôÜ ôç ìáæéêÞ óõììåôï÷Þ ôïõò óôçí
åðáíÜóôáóç ôïõ 1946-49.
Êáé äéêáéïýíôáé áõôïß, ðïõ åßíáé óëáâéêÞò êáôáãùãÞò*,
íá áõôïðñïóäéïñßæïíôáé ùò Ìáêåäüíåò; ¼óï äéêáéïýíôáé
ïé ÍåïÝëëçíåò íá áõôïðñïóäéïñßæïíôáé ùò ¸ëëçíåò,
üôáí åßíáé ãíùóôü üôé ôï íåïåëëçíéêü Ýèíïò áðáñôßóôçêå
áðü ¸ëëçíåò, Áñâáíßôåò, ÂëÜ÷ïõò, ÓëÜâïõò. ¼óï
äéêáéïýíôáé ïé êáõêÜóéïé Ðüíôéïé íá äçëþíïõí êáôåõèåßáí
áðüãïíïé ôïõ ÌåãáëÝîáíôñïõ. Óôéò åèíéêÝò ìõèïëïãßåò
äåí õðÜñ÷åé åðéóôçìïíéêÞ áëÞèåéá. Ãéáôß äéáìïñöþíïíôáé
ìÝóá óå ìéá éóôïñéêÞ äéáäñïìÞ áðü ôéò êõñßáñ÷åò
ôÜîåéò. Ôá óýã÷ñïíá Ýèíç åßíáé äçìéïõñãÞìáôá ôçò
ðåñéüäïõ ðïõ áðïóõíôßèïíôáí ç öåïõäáñ÷ßá êáé
ãåííéïýíôáí ïé êáðéôáëéóôéêÝò ó÷Ýóåéò ðáñáãùãÞò. Äåí
åßíáé ç êïéíÞ öõëåôéêÞ êáôáãùãÞ ðïõ ôá äéáìüñöùóå,
áëëÜ ðñùôßóôùò ç êïéíÞ êïéíùíéêïïéêïíïìéêÞ æùÞ. Ôï
êëáóéêüôåñï áñíçôéêü ðáñÜäåéãìá åßíáé ôï «Ýèíïò ôùí
Åâñáßùí» (åíäéáöÝñïíôá üóá ëÝåé ï Ãêßëáíô Áôæìïí óôç
óõíÝíôåõîÞ ôïõ ðïõ äçìïóéåýåôáé óå Üëëåò óåëßäåò) êáé
ôï êëáóéêüôåñï èåôéêü ðáñÜäåéãìá åßíáé ôï áìåñéêÜíéêï
Ýèíïò.
Áò áöåèïýí, ëïéðüí, êáé ïé Óëáâïìáêåäüíåò* íá
óõãêñïôçèïýí ìå âÜóç ôç äéêÞ ôïõò åèíéêÞ ìõèïëïãßá êáé
áò óôñÝøïõìå ôá âÝëç ìáò åíÜíôéá óå üëåò ôéò åèíéêÝò
ìõèïëïãßåò, ãéáôß ôï ìüíï ðïõ êáôáöÝñíïõí åßíáé íá
óðÝñíïõí ôï ìßóïò áíÜìåóá óôïõò ëáïýò êáé íá
äéáéùíßæïõí ôçí êõñéáñ÷ßá ôçò áóôéêÞò ôÜîçò.
×ùñßò íôñïðÞ
«Ãéá ôï ÊÊÅ ï üñïò "Ìáêåäïíßá" Þ "Ìáêåäïíéêüò" óôï
üíïìá ôçò ãåéôïíéêÞò ÷þñáò ðñÝðåé íá Ý÷åé ìüíï
ãåùãñáöéêü ðñïóäéïñéóìü». ÌÜêçò ÌáÀëçò, õðåýèõíïò
ôïõ Ãñáöåßïõ Ôýðïõ ôçò ÊÅ ôïõ ÊÊÅ.
Éäïý ìéá êëáóéêÞ åêäÞëùóç óïóéáëéìðåñéáëéóôéêÞò
ðïëéôéêÞò. Ìá ôï ÊÊÅ, ðïõ Þôáí ôï ìüíï êüììá ðïõ åß÷å
äéáöùíÞóåé ìå ôá åèíéêïöáóéóôéêÜ óõëëáëçôÞñéá ôïõ
1992; Íáé, ôï ÊÊÅ, ðïõ åß÷å äéáöùíÞóåé ìå ôá
óõëëáëçôÞñéá, áëëÜ Ýðáéñíå êáíïíéêÜ ìÝñïò óôéò
óõóêÝøåéò ôùí ðïëéôéêþí áñ÷çãþí, êáé ðïõ óÞìåñá
óõìâïõëåýåé ôï åëëçíéêü êñÜôïò íá õðáãïñåýóåé ðïéï
üíïìá èá ðÜñåé Ýíá Üëëï êñÜôïò. Åßíáé Þ äåí åßíáé
óïóéáëéìðåñéáëéóôéêÞ ðïëéôéêÞ ôï íá õðáãïñåýåéò ðïéï
ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΣΤΟΝ ΤΥΠΟ
üíïìá èá ðÜñåé Ýíá áíåîÜñôçôï êñÜôïò; Áðü ðïý
áíôëåßôáé áõôü ôï äéêáßùìá; Êáé ìÜëéóôá, åíþ äçëþíåéò
ðùò åðéäéþêåéò ôçí áíáôñïðÞ ôïõ êáðéôáëéóìïý, íá
÷ñçóéìïðïéåßò ôç äýíáìç ôïõ áóôéêïý êñÜôïõò (ôï ïðïßï
õðïôßèåôáé üôé èÝëåéò íá áíáôñÝøåéò), ãéá íá
õðáãïñåýóåéò ðïëéôéêÞ óå Ýíá Üëëï êñÜôïò;
Èá ìðïñïýóáìå íá óôáìáôÞóïõìå åäþ, üìùò åéäéêÜ
ãé' áõôü ôï êüììá ðñÝðåé íá ðïýìå ðïëý ðåñéóóüôåñá.
Ãéáôß êáðçëåýåôáé ôïí ôßôëï åíüò êüììáôïò ðïõ
Ý÷åé ìåãÜëç éóôïñßá óôï ìáêåäïíéêü æÞôçìá. Åíüò
êüììáôïò ðïõ õðïóôÞñéîå ôá åèíéêÜ äéêáéþìáôá ôùí
Óëáâïìáêåäüíùí*, ïé ïðïßïé ôï åìðéóôåýôçêáí êáé
óôñáôåýèçêáí ìáæéêÜ óôéò ãñáììÝò ôïõ, ðïëåìþíôáò
óôï ðñþôï êáé ôï äåýôåñï áíôÜñôéêï êáé áêïëïõèþíôáò
ìáæéêÜ ôï äñüìï ôçò ðïëéôéêÞò ðñïóöõãéÜò. ×ùñßò êáí ôç
äõíáôüôçôá ôïõ åðáíáðáôñéóìïý ðïõ êÜðïéá óôéãìÞ
äüèçêå ìüíï óôïõò «¸ëëçíåò ôï ãÝíïò» ðïëéôéêïýò
ðñüóöõãåò, áêñéâþò ãéá íá áðïêëåéóôïýí ïé
Óëáâïìáêåäüíåò*. Êáé ôß Ýêáíå ôüôå ç çãåóßá ôïõ
Ðåñéóóïý; ØÝëëéóå êÜðïéá ëïãÜêéá, áëëÜ ÷åéñïêñüôçóå
ôï íüìï ôïõ ÐÁÓÏÊ. Êáé Ýêôïôå äåí Ý÷åé åðáíáöÝñåé ôï
æÞôçìá. Êé üôáí ãñÜöåé êáìéÜ êïõâÝíôá óôï
äçìïóéïãñáöéêü ôçò Ýíôõðï, ðåñéïñßæåôáé óôçí
áíèñùðéóôéêÞ äéÜóôáóç ôïõ èÝìáôïò, ðáñáâëÝðïíôáò
ôçí ðïëéôéêÞ.
Áò áðáíôÞóåé åõèÝùò ç çãåóßá ôïõ Ðåñéóóïý óôá
áìåßëéêôá åñùôÞìáôá ðïõ âÜæåé ç æùÞ. ÕðÜñ÷ïõí åèíéêÝò
ìåéïíüôçôåò óôçí ÅëëÜäá Þ ü÷é; Ðþò åßíáé äõíáôüí íá
õéïèåôåß ôïí üñï «ÌïõóïõëìáíéêÞ» ãéá ôç ìåéïíüôçôá ôçò
ÈñÜêçò; Ïé ìåéïíïôéêïß ðïõ åßíáé ìÝëç ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ
êüììáôïò åßíáé ìïõóïõëìÜíïé; Ìá áöïý äçëþíïõí
êïììïõíéóôÝò, äçëáäÞ Üèåïé! Óþíåé êáé êáëÜ ðñÝðåé íá
ðñïóäéïñßæïíôáé ìå ìéá èñçóêåõôéêÞ éäéüôçôá, ðïõ äåí
Ý÷ïõí, ãéá íá éêáíïðïéåßôáé ï åëëçíéêüò óïâéíéóìüò;
ÕðÜñ÷ïõí Þ äåí õðÜñ÷ïõí Óëáâïìáêåäüíåò* óôçí
åëëçíéêÞ Ìáêåäïíßá; Åêåßíïé ðïõ ìéëïýí ôá ìáêåäïíéêÜ Þ
íôüðéá ôß åßíáé; Óëáâüöùíïé* ¸ëëçíåò, üðùò ôïõò èÝëåé ï
óïâéíéóìüò ôïõ åëëçíéêïý êñÜôïõò; Êáé ôß èá ðåé
óëáâüöùíïé*; Óëáâüöùíïé* åßíáé êáé ïé ÓÝñâïé êáé ïé
Âïýëãáñïé êáé ïé Ñþóïé, ïõäåßò üìùò äéáíïÞèçêå íá ôïõò
÷áñáêôçñßóåé Ýôóé. Ãéáôß Ý÷ïõí äéáìïñöþóåé ôç äéêÞ ôïõò
åèíéêÞ ôáõôüôçôá. Ìüíï ãéá ôïõò Óëáâïìáêåäüíåò* äåí
éó÷ýåé áõôü ôï äéêáßùìá;
ÅðåéäÞ, ëïéðüí, óôçí ÅëëÜäá õðÜñ÷ïõí åèíéêÝò
ìåéïíüôçôåò, õðÜñ÷ïõí Üíèñùðïé ðïõ ìéëïýí ôïõñêéêÜ
êáé áõôïðñïóäéïñßæïíôáé ùò Ôïýñêïé êáé Üíèñùðïé ðïõ
ìéëïýí ìáêåäïíéêÜ êáé áõôïðñïóäéïñßæïíôáé ùò
Ìáêåäüíåò (ìå ôçí åèíéêÞ êáé ü÷é ôç ãåùãñáöéêÞ Ýííïéá
ôïõ üñïõ), áò ìáò ðåé ç çãåóßá ôïõ Ðåñéóóïý: Ý÷ïõí áõôïß
ïé Ýëëçíåò ðïëßôåò ôï äéêáßùìá ôïõ åèíéêïý
áõôïðñïóäéïñéóìïý, ôï äéêáßùìá íá ìéëïýí ôç ãëþóóá
ôïõò åëåýèåñá áëëÜ êáé íá ôç äéäÜóêïíôáé óôá ó÷ïëåßá;
Åßíáé äõíáôüí Ýíá êüììá ðïõ èÝëåé íá ëÝãåôáé (áðëþò)
ðñïïäåõôéêü íá óôñïõèïêáìçëßæåé óå ôÝôïéá èÝìáôá;
¢ñèñï ôïõ Ð. Ãéþôç óôçí åöçìåñßäá “ÊÏÍÔÑÁ”
www.eksegersi.gr, (14/04/2005)
*Óçìåßùóç: BáóéêÞ áñ÷Þ åßíáé ôï äéêáßùìá ôïõ
áõôïðñïóäéïñéóìïý, êáé åðåéäÞ ï óõããñáöÝáò
(êáëüðéóôá êáé äéåõêñéíéóôéêÜ) áíáöÝñåé ôïí üñï
Óëáâïìáêåäüíåò, èåùñïýìå óêüðéìï íá áíáöåñèåß üôé
åìåßò ïé ßäéïé áõôïáðïêáëïýìáóôå êáé áéóèáíüìáóôå
åèíéêÜ Ìáêåäüíåò.•
ΣΥΝΕΔΡΙΟ LOZA - 27

Ôï ìáýñï
ôåß÷ïò ôïõ
ê. ØùìéÜäç
"ÖùôåéíÞ åîáßñåóç
ï íïìÜñ÷çò Èåóóáëïíßêçò
Ðáíáãéþôçò ØùìéÜäçò"
(Åëåýèåñïò Êüóìïò, 30/5/04)

Ôçí ðåñáóìÝíç ÊõñéáêÞ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôç åêëåãìÝíïõò åõñùâïõëåõôÝò) îåðåñíÜ ôá üñéá.

Èåóóáëïíßêç ôï 1ï óõíÝäñéï ôïõ «ÏõñÜíéïõ Ôüîïõ» ôï Äßðëá óôïí ØùìéÜäç óõíôÜ÷èçêå âÝâáéá êáé ìåñßäá
ïðïßï áðü ôéò 26 Áõãïýóôïõ áðïôåëåß éäñõôéêü ìÝëïò ôïõ ôïõ Ôýðïõ ðïõ èõìÞèçêå ôá ðáëéÜ êáëÜ ðåñß «óêïðéáíþí»
åõñùðáúêïý êüììáôïò «ÅõñùðáúêÞ Åëåýèåñç Óõììá÷ßá». ðïõ ìáò åðéâïõëåýïíôáé, ìå áðïêïñýöùìá ôçí «ÁõñéáíÞ»
Ôï áõôïíüçôï äéêáßùìá êÜèå íüìéìïõ êüììáôïò íá (1/6), ç ïðïßá åðéôÝèçêå óå üóïõò ÷áñáêôÞñéóáí
óõíåäñéÜæåé åß÷å áìöéóâçôçèåß ôïí ðåñáóìÝíï «åèíéêéóôÝò» ôïõò «óõìðïëßôåò ìáò», äçëáäÞ ôïõò
ÄåêÝìâñéï, üôáí ïé áðåéëÝò êáé ïé ôñáìðïõêéóìïß ×ñõóáõãßôåò, åíþ ï «ÁäÝóìåõôïò Ôýðïò» (Ñßæïõ, 1/6)
áêñïäåîéþí ïìÜäùí åß÷áí åðéâÜëåé Üôõðç áðáãüñåõóç åðéêáëÝóôçêå ôá êüêáëá ôïõ ìáêáñéóôïý ìçôñïðïëßôç
óôç óýãêëçóç ôïõ Óõíåäñßïõ óôçí ¸äåóóá (âë. («èá ôñßæïõí») êáé æÞôçóå ôçí ðáñÝìâáóç ôïõ
«Áðïöáóßæïìåí êáé áðáãïñåýïìåí», Éüò, 27/12/03). ×ñéóôüäïõëïõ êáé ôïõ ...ØùìéÜäç. ÁìÜí áõôïß ïé
ÁõôÞ ôç öïñÜ ç áíôéóõãêÝíôñùóç ëßãùí äåêÜäùí åèíéêüöñïíåò. Äåí ãíùñßæåé ç äåîéÜ ôïõò ôé ðïéåß ç
áêñïäåîéþí äåí êáôÜöåñå íá åðéâëçèåß óôç äçìïêñáôéêÞ áêñïäåîéÜ ôïõò. Êáé âÝâáéá êáíåßò áðü üëïõò áõôïýò äåí
íïìéìüôçôá. ÐáñÜ ôïõò ëåïíôáñéóìïýò ôùí åëÜ÷éóôùí èõìÞèçêå üôé ôçí ßäéá ìÝñá, ÓáñáêáôóÜíïé áðü ôçí ÐÃÄÌ
íïóôáëãþí ôçò ÷ïýíôáò ïé åñãáóßåò ôïõ óõíåäñßïõ óõììåôåß÷áí ðáíçãõñéêÜ óôï áíôÜìùìá ôùí
ïëïêëçñþèçêáí êáíïíéêÜ. Ç õðüèåóç öÜíçêå íá áöïñÜ ÓáñáêáôóÜíùí.
ìüíï ôï áêñïäåîéü ðåñéèþñéï ðïõ óõíáãùíßæåôáé óå Ç óôÜóç ôïõ ê. ØùìéÜäç äåí ìðïñåß íá ìåßíåé
åðéäåßîåéò «ìáýñçò ðõãìÞò», åíüøåé Åõñùåêëïãþí, óôéò áó÷ïëßáóôç. Ç ãñáöéêüôçôá äåí åßíáé Üëëïèé üôáí
ïðïßåò êáôÝñ÷ïíôáé (ðÝñáí ôïõ ÊáñáôæáöÝñç) êáé ïé äéáêõâåýïíôáé ôá óôïé÷åéþäç äçìïêñáôéêÜ äéêáéþìáôá.
ëïéðÝò ïìïãÜëáêôåò äõíÜìåéò ìå áíáäéÜôáîç óôåëå÷þí. Ïýôå ìðïñåß íá ìåôñéÜóåé ôçí åéêüíá ôïõ «ðáñáêñÜôïõò
Ôï «Åëëçíéêü ÌÝôùðï» åìðëïõôßóôçêå ìå ïëßãïõò åí êñÜôåé», ç óéùðÞ ôïõ ÄçìÜñ÷ïõ êáé ôïõ õðïõñãïý
óôï÷éêïýò, êÜðïéïõò ÷ïõíôßóáíôåò áëëÜ áêüìá êáé Âüñåéáò ÅëëÜäáò. Ï êõâåñíçôéêüò åêðñüóùðïò ïöåßëåé
êáñáôæáöåñéêïýò, åíþ ç «×ñõóÞ ÁõãÞ» ìåôáìöéÝóôçêå íá ôïðïèåôçèåß, Ýôóé þóôå íá ãíùñßæïõí ïé øçöïöüñïé
óå «ÐáôñéùôéêÞ Óõììá÷ßá» ãéá íá åíþóåé ôï óöñßãïò ôïõ ôçò ÍÝáò Äçìïêñáôßáò ôé åßäïõò êüììá êáëïýíôáé íá
Ðáôôáêïý óôçí éäåïëïãéêÞ êáèáñüôçôá ôïõ ÃêÝìðåëò. øçößóïõí óå 8 ìÝñåò. ÁëëÜ êáé ï (Èåóóáëïíéêéüò)
Áðü êïíôÜ êáé ïñéóìÝíåò ãñáöéêÝò öéãïýñåò ôïõ åêðñüóùðïò ôïõ ÐÁÓÏÊ äåí ìðïñåß íá áñêåóôåß óôç
«÷þñïõ» ðïõ æÞëåøáí ôç äüîá ôïõ ÃêïôæáìÜíç, ðëçí âïëéêÞ ïõäåôåñüôçôá ôçò áíôéðïëßôåõóçò. Ç
üìùò äåí âñÞêáí ðñüèõìï «ÌÞôóïõ» êáé ðåñéïñßóôçêáí Èåóóáëïíßêç Ý÷åé ðéêñÞ ðåßñá áðü ôç äñÜóç ìç÷áíéóìþí
óôéò Üíáñèñåò êñáõãÝò. ðïëéôéêïý åëÝã÷ïõ êáé ïñãáíùìÝíçò áõôïäéêßáò.
¼ìùò äåí ðñüêåéôáé ðåñß áõôïý. Ôï åðßóçìï êÜëåóìá (Åëåõèåñïôõðßá, ÉÏÓ, www.iospress.gr, 5/6/2004)
ãéá ôçí èëéâåñÞ áíôéóõãêÝíôñùóç ôï Ýäùóå ï «ðñþôïò
ðïëßôçò» ôïõ íïìïý, ï íïìÜñ÷çò Ðáíáãéþôçò ØùìéÜäçò
ìå Ýíá êÞñõãìá ìéóáëëïäïîßáò:
«...áðïôåëåß êáôÜöùñç ðáñáâßáóç êÜèå áñ÷Þò
åèíéêÞò áîéïðñÝðåéáò, åèíéêÞò åõáéóèçóßáò êáé
åëÜ÷éóôïõ åèíéêïý öéëüôéìïõ íá áðïäå÷ôïýìå óôç ðüëç
ìáò ïñãÜíùóç Óõíåäñßïõ áðü ôï ÏõñÜíéï Ôüîï, öïñÝá
ãíùóôïý ãéá ôéò áíôåèíéêÝò áðüøåéò ôïõ, áðüøåéò ðïõ
ðñïêáëïýí åõèÝùò ôá åèíéêÜ áíôáíáêëáóôéêÜ êáé ôéò
åõáéóèçóßåò ôïõ Åëëçíéóìïý áðáíôá÷ïý ôçò ãçò êáé
éäéáßôåñá ôùí Ìáêåäüíùí. Ãéá ôïõò ðáñáðÜíù ëüãïõò
èåùñïýìå áíåðéèýìçôïõò ôïõò ãíùóôïýò êýêëïõò êáé
ôïõò åêðñïóþðïõò ôïõò óôç Èåóóáëïíßêç».
Åß÷áìå åðéóçìÜíåé áðü ðÝñõóé ôÝôïéï êáéñü üôé ï ê.
ØùìéÜäçò Ý÷åé êáðåëþóåé ôïõò ëïéðïýò ðïëéôéêïýò ôïõ
âïñåéïåëëáäéêïý ÷þñïõ, áãêáëéÜæïíôáò åê ìÝñïõò ôçò
ÍÝáò Äçìïêñáôßáò ôéò ðéï áêñáßåò åêöñÜóåéò ôïõ
åèíéêüöñïíïò ôñáìðïõêéóìïý («Ôï ìåãÜëï êáðÝëï ôïõ ê.
íïìÜñ÷ç», Éüò, 14/6/03). ¼ìùò ç áíïé÷ôÞ ðñüóêëçóÞ ôïõ
íá áðáãïñåõôåß ç ðáñïõóßá óôçí ðüëç åíüò åõñùðáúêïý
êüììáôïò (ðïõ äéáèÝôåé êïéíïâïõëåõôéêÞ ïìÜäá ìå
28 - LOZA
NAUM PEJOV
ÍÁÏÕÌ ÐÅÚÏÂ
Óôéò áñ÷Ýò ôïõ 2003 ðÞãá íá âñù êáé íá óõæçôÞóù
ì' Ýíá ìåãÜëï Ìáêåäüíá áãùíéóôÞ ôçò äåêáåôßáò ôïõ
1940 ðïõ æïýóå óôçí ðüëç Óêüðéá åäþ êáé äåêáåôßåò,
ôïí Íáïýì ÐÝéïâ. Ï Íáïýì æïýóå ó' Ýíá áðëü óðßôé
ìÝóá óôçí ðüëç êáé óõæçôÞóáìå êáíÜ äõï þñåò óôá
åëëçíéêÜ êáé ôá ìáêåäïíéêÜ. ÐïëëÜ ãñÜöïõí ãé' áõôüí
ïé ¸ëëçíåò éóôïñéêïß áëëÜ ïýôå Ýíáò äåí ðÞãå íá ôïí
âñåé ãéá íá ôïí ñùôÞóåé ãéá åêåßíá ôá ãåãïíüôá, áð' üôé
ìïõ åßðå ï ßäéïò.
Ï Íáïýì ãåííÞèçêå óôï ÷ùñéü ÃêÜìðñåò
(ÃÜâñïò) ôçò ÊáóôïñéÜò. Ï Ôåñðüöóêé ôïí
ïñãÜíùóå óôï ÊÊÅ ìÜëëïí ôï 1937 üôáí åß÷áí ìéá
óõãêÝíôñùóç óôï ðáñåêêëÞóé ôçò Áã. ÐáñáóêåõÞò
Ýîù áðü ôï ÷ùñéü üðïõ ìéëïýóå ãéá ôï Ìáêåäïíéêü. Ï
Ôåñðüöóêé ôïõò Ýëåãå üôé ìïéñÜóôçêå ç Ìáêåäïíßá. Ï
ÐÝéïò Þôáí ôüôå 18-19 ÷ñïíþí êáé ôïõ Ýêáíå åíôýðùóç
ç ïìéëßá. Ðñþôç öïñÜ Üêïõãå ãéá ôç Ìáêåäïíßá. Óôç
óõãêÝíôñùóç áõôÞ Þôáí êáé ï Ìé÷Üëçò Êåñáìéôæßåö
ðïõ Þôáí ìåãáëýôåñïò áðü ôïí ÐÝéï üðùò êé üëïé ïé
Üëëïé ðáñåõñéóêüìåíïé ðïõ Þôáí Þäç óôï êüììá.
ÄéáôÝëåóå ãñáììáôÝáò ôçò ÏÊÍÅ êáé ìÝëïò ôïõ
ÊÊÅ. Ï áäåëöüò ôïõ ï Âáóßëçò ðïõ Þôáí óôç
ËÜñéóá Þôáí Þäç ïñãáíùìÝíïò óôï ÊÊÅ. Ôï 1939
ôïí óõíÝëáâáí ìáæß ìå Üëëá 300-400 Üôïìá áðü ôçí
ðåñéï÷Þ. Ôïõò êëåßóáí óôçí ÊáóôïñéÜ ãéá äõï-ôñåéò
ìÞíåò. ÍïìÜñ÷çò ôüôå Þôáí ï ÔóáêôóÞñáò. Ðñéí ôï
íÝï Ýôïò ôïõò Üöçóáí åëåýèåñïõò.
ÐÞãå óôñáôéþôçò ôï 1940 óôçí ÊïæÜíç. Ôïí
Áýãïõóôï ôïõ '40 ôïí óôåßëáíå óôçí ðáñáìåèüñéï ìå
ôçí Áëâáíßá. ¹ôáí ëï÷ßáò êáé ðïëÝìçóå Ýîé ìÞíåò
óôçí ðñþôç ãñáììÞ. Ôï äéêü ôïõ ôìÞìá ðÞãå óôçí
ÊïñõôóÜ ôïí Áðñßëç ôïõ 1941. Ëï÷áãüò ôïõ Þôáí
êÜðïéïò Óïñüôïò ðïõ åß÷å ëÜâåé ìÝñïò êáé óôïí
ðüëåìï ôïõ 1922. Åêåß óôï ìÝôùðï ôïí ÍïÝìâñç ôïõ
1940 ðÞñå Ýíá ãñÜììá áðü ôïí Ôåñðüöóêé. Ôï
ãñÜììá áõôü ìéëïýóå ãéá ôçí åðéóôïëÞ ôïõ Í.
Æá÷áñéÜäç ðïõ ôïõò êáëïýóå íá ðïëåìÞóïõí. ¸ôóé
êáé ï Ôåñðüöóêé æçôïýóå êé áõôüò íá ðïëåìÞóïõí åêåß
óôï ìÝôùðï. Ï áäåëöüò ôïõ Ôåñðüöóêé ëåãüôáí
Êþóôáò. Ôï 1942 ôïí óõíÝëáâå ç åëëçíéêÞ áóôõíïìßá
óôï ÊïíïðëÜôé (Ìáêñï÷þñé), ôïí êëåßóáí öõëáêÞ
óôçí ÁèÞíá, üðïõ Ý÷áóå ôç æùÞ ôïõ.
Óôï ìÝôùðï ïé êïììïõíéóôÝò ðñáãìáôéêÜ
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ-ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ
ðïëåìïýóáí êé áõôü ôï åêôéìïýóå ï ëï÷áãüò ôïõ. Ïé
áíþôåñïß ôïõ, ôïõ åßðáí íá ðÜñåé ðßóù ôïõò
êïììïõíéóôÝò, ï Óïñüôïò üìùò áñíÞèçêå êáé ôïõò
åßðå: «Áí üëïé ïé êïììïõíéóôÝò åßíáé óáí ôïí ÐÝéï íá
ôïõò äþóïõí óå ìÝíá ãéá íá ðïëåìÞóù». Áðü ôï
÷ùñéü ÌáôæéÜñá, üðïõ Þôáí ïé Éôáëïß, ôïõò ÷þñéæå Ýíá
ðïôÜìé. ÊÜíáí åðßèåóç, Þôáí ôï âÜðôéóìá ôïõ ðõñüò
êáé ïé óôñáôéþôåò äåí ðÞãáéíáí. Ôüôå Ýðéáóå ôï
ïðëïðïëõâüëï ï ÐÝéïò êé Ýôóé ðÞñáí ôá ÷áñáêþìáôá
áðü ôïõò Éôáëïýò. Ï Íáïýì ÐÝéï Ýëáâå ìÝñïò êáé óôç
ìÜ÷ç óôï ÌíÞìá ôçò ÃñéÜò óôï Ãêïýñéôïð. Åêåß ðÜíù
«óíåê íüãêï éìÜóå, íå ñáìðïôÜå ðïýóêéôå». Ôïí
ÃåíÜñç Þ ôïí ÖëåâÜñç Þôáí óôá ÷áñáêþìáôá êé ïé
Éôáëïß ñßîáí üëìïõò. Óêïôþèçêáí 13 áðü ôá 30-34
Üôïìá ôçò äéìïéñßáò ôïõ Ðáðáâáóéëåßïõ. ¸ãéíå
ðáíéêüò, ðáñÜôçóáí ôá üðëá êáé ãýñéóáí üëïé ðßóù
óôçí Ýäñá ôïõ ëü÷ïõ. Ï Óïñüôïò ÷ôýðçóå ìå
âïýñäïõëá ôïí åðéëï÷ßá. Ìüíï ï Íáïýì äåí ðáñÜôçóå
ôï üðëï. Óôï ãõñéóìü êáôÜëáâáí üôé åß÷å óêïôùèåß ï
Ðáðáâáóéëåßïõ, Ýíáò ìÜëéóôá óôñáôéþôçò äåí åß÷å
êáôáëÜâåé ôßðïôá.
Êáôüðéí óôçí Êáôï÷Þ äçìéïõñãÞèçêå ôï ôìÞìá
ôïõ Ôåñðüöóêé üðïõ äéïéêçôÞò Þôáí ï ÐÝéïò. ¸íá
Üëëï ðñÜãìá ðïõ ìïõ ðñïîÝíçóå åíôýðùóç åßíáé üôé ïé
Ìáêåäüíåò åß÷áí ìåãáëýôåñç åìðéóôïóýíç óôï ÊÊÅ
ðáñÜ óôï ÅÁÌ. Ìïõ ìßëçóå ãéá ôïí Íôéìßôáñ Ôïðïýñêá
(ÔéôÜí) ðïõ Þôáí áðü ôçí ¼óôéìá, ãéá ôï ÓËÁÌ (óôá
åëëçíéêÜ) êáé ôï ÓÏÖ óôç Öëþñéíá, ãéá ôïí ÐõëÜç êáé
ôïí Óôáýñï Êùôóüðïõëï, ãéá ôï óôñáôéùôéêü ôìÞìá ôïõ
ÓÍÏÖ, ãéá ôïí ÁìðÜò ðïõ Þôáí ôï øåõäþíõìï ôïõ
Ïõæïýíïöóêé.
Ï Íáïýì ÐÝéïò ìáò åßðå üôé Ý÷åé äéáôåëÝóåé
ðñüåäñïò ôùí Áéãáéáôþí üëçò ôçò Ãéïõãêïóëáâßáò.
Æïõí 10.000 áðü ôïõò ïñãáíùìÝíïõò ðáñôéæÜíïõò óôç
Äçì. ôçò Ìáêåäïíßáò êáé ìáæß ìå ôéò ïéêïãÝíåéåò êáé ôá
ðáéäéÜ ôïõò åßíáé ðÜíù áðü 100.000. Åß÷á óêïðü íá
îáíáðÜù ãéá íá îáíáóõæçôÞóïõìå áõôÜ êé Üëëá ðïëëÜ
áëëÜ äõóôõ÷þò ôï ðñþôï åîÜìçíï ôïõ 2003, óå ìåãÜëç
çëéêßá, ðÝèáíå. ¸÷åé üìùò ãñÜøåé äéÜöïñá âéâëßá,
ðïõ ìåñéêÜ áðü áõôÜ ìïõ ôá ÷Üñéóå. Åãþ ðáñÝèåóá
ìüíï ôç óõæÞôçóç ðïõ ðñáãìáôïðïéÞóáìå ïé äõï ìáò.
Ôçí áíäñåßá ôïõ åêåß óôá áëâáíéêÜ âïõíÜ ôçí
îå÷íïýí ïé ¸ëëçíåò êïíäõëïöüñïé•
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
Διεθνές Δίκτυο Ανταλλαγής Πληροφοριών
για Θέματα Ελευθερίας της Έκφρασης (IFEX).
ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ ΕΛΛΑΔΑ
(ìåôÜöñáóç áðü ôá áããëéêÜ)
5 Φεβρουαρίου 2001
Από το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ)
...
ÐËÇÑÏÖÏÑÉÅÓ ÕÐÏÂÁÈÑÏÕ
Ç ÅëëÜäá áíáãíùñßæåé ôçí ýðáñîç ìüíï ìßáò
èñçóêåõôéêÞò ìåéïíüôçôáò, ôùí «ÌïõóïõëìÜíùí»
ôçò ÈñÜêçò, êáé ôçò ìçôñéêÞò ôïõò ãëþóóáò, ôçò
ôïõñêéêÞò. Óùìáôåßá ðïõ áíôáíáêëïýí ôçí ýðáñîç
åèíéêþí ìåéïíïôÞôùí ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôç ëÝîç
ìáêåäïíéêüò/Þ Þ ôïõñêéêüò/Þ óôïí ôßôëï ôïõò äåí
Ý÷ïõí êáôïñèþóåé íá áíáãíùñéóôïýí åðéóÞìùò,
åíþ Ý÷ïõí áóêçèåß äéþîåéò óå ìÝëç ôùí áíôßóôïé÷ùí
ìåéïíïôÞôùí åðåéäÞ ðñüâáëáí áíÜëïãïõò
éó÷õñéóìïýò.
ÅðéðëÝïí, êáèþò óôç óõíôñéðôéêÞ ôïõò
ðëåéïíüôçôá üóïé ìéëïýí áñïõìÜíéêá (âëÜ÷éêá) Þ
áñâáíßôéêá èåùñïýí ôïõò åáõôïýò ôïõò ¸ëëçíåò,
áêüìá êáé ïé áíáöïñÝò óå áõôÝò ôéò äýï ãëþóóåò
ùò ìåéïíïôéêÝò, ðüóï ìÜëëïí óôçí ýðáñîç
áíôßóôïé÷ùí ãëùóóéêþí ìåéïíïôÞôùí, Ý÷ïõí
êáôáäéêáóôåß åðáíåéëçììÝíá, ìåôáîý Üëëùí áðü
ôïõò çãÝôåò áñïõìÜíéêùí Þ áñâáíßôéêùí
óùìáôåßùí. Åßíáé ßóùò ÷áñáêôçñéóôéêü üôé äýï
åöçìåñßäåò («ÁõãÞ» 3/2/01 êáé «Åðï÷Þ» 4/2/01) êáé
ìßá ïñãÜíùóç (ôï Äßêôõï Êïéíùíéêþí êáé Ðïëéôéêþí
ÄéêáéùìÜôùí, óôçí «ÁõãÞ») ðïõ äéáìáñôõñÞèçêáí
ãéá ôçí êáôáäéêáóôéêÞ áðüöáóç åðÝëåîáí íá
áíáöÝñïõí üôé ôï öõëëÜäéï ôïõ EBLUL áíáöåñüôáí
óôá âëÜ÷éêá, óôá áñâáíßôéêá, óôá ðïìÜêéêá êáé óôá
ôïõñêéêÜ, áðïóéùðþíôáò Ýôóé ôçí áíáöïñÜ óôá
ìáêåäïíéêÜ (ìßá ôñßôç åöçìåñßäá, ç
«Åëåõèåñïôõðßá» óôéò 5/2/01, äåí ðáñÝèåóå ôéò
ãëþóóåò).
ÅðéðëÝïí, óôéò 28 Éïõíßïõ 2000, Ýíá äéåèíÝò
óåìéíÜñéï ìå èÝìá «ç ÅëëÜäá êáé ï Åõñùðáúêüò
Êáôáóôáôéêüò ×Üñôçò ãéá ôéò ÐåñéöåñåéáêÝò êáé
ÌåéïíïôéêÝò Ãëþóóåò», ðïõ óõíäéïñãÜíùíáí ôï
Óõìâïýëéï ôçò Åõñþðçò êáé ôï åëëçíéêü ÊÝíôñï
¸ñåõíáò Ìåéïíïôéêþí ÏìÜäùí (ÊÅÌÏ), åðñüêåéôï
íá ðñáãìáôïðïéçèåß óôï áìöéèÝáôñï ôïõ åëëçíéêïý
Õðïõñãåßïõ Åîùôåñéêþí (ÕÐÅÎ). Óôïõò
óõììåôÝ÷ïíôåò óõãêáôáëÝãïíôáí ï (¸ëëçíáò)
LOZA - 29
ðñüåäñïò ôçò ÅõñùðáúêÞò ÅðéôñïðÞò êáôÜ ôïõ
Ñáôóéóìïý êáé ôçò Ìéóáëëïäïîßáò (ECRI) êáé
åêðñüóùðïé ôïõ Óõìâïõëßïõ ôçò Åõñþðçò êáé ôïõ
EBLUL ðïõ ÷ñçìáôïäïôåßôáé áðü ôçí ÅÅ. Õðïôßèåôáé
üôé èá áðïôåëïýóå ôçí êáôÜëçîç ìéáò
áìöéëåãüìåíçò óåéñÜò óåìéíáñßùí, ìå ìåñéêþò
ðåñéïñéóìÝíç óõììåôï÷Þ, ãéá ôéò ìåéïíïôéêÝò
ãëþóóåò ôçò ÅëëÜäáò. Óôá ìÝëç ôïõ ÊÅÌÏ
ðåñéëáìâÜíïíôáé ðïëëïß ôáêôéêïß Þ ðåñéóôáóéáêïß
åìðåéñïãíþìïíåò ôïõ ÕÐÅÎ. Ï Õðïõñãüò
Åîùôåñéêþí åß÷å Þäç óôåßëåé ôï åíáñêôÞñéï ìÞíõìÜ
ôïõ.
Ìßá åâäïìÜäá ðñéí ôï óåìéíÜñéï, ôÝóóåñá
áíþôáôá çãåôéêÜ óôåëÝ÷ç ôçò ÍÝáò Äçìïêñáôßáò
êáôÝèåóáí êïéíïâïõëåõôéêÞ åñþôçóç, äéáìáñ-
ôõñüìåíá üôé ôï óåìéíÜñéï «ïäçãåß óôï íá
ðáñïõóéÜæïíôáé ùò ìåéïíüôçôåò åßôå áíýðáñêôåò
ïìÜäåò, åßôå Üôïìá ðïõ äåí åðéèõìïýí íá Ý÷ïõí
ìåôá÷åßñéóç ìåéïíüôçôáò». Ëßãï áñãüôåñá, ôï ÕÐÅÎ
áðÝóõñå ôçí Ýãêñéóç ãéá ôç ÷ñÞóç ôïõ
áìöéèåÜôñïõ ôïõ, ïäçãþíôáò Ýôóé óôçí áêýñùóç
ôïõ óåìéíáñßïõ. Áí êáé åðéóÞìùò ðñïâëÞèçêáí
«ôå÷íéêïß» ëüãïé, ïé åðßäïîïé óõììåôÝ÷ïíôåò ðïõ äåí
åíçìåñþèçêáí ãéá ôçí áêýñùóç êáé ðÞãáí óôï
Õðïõñãåßï Åîùôåñéêþí åßäáí üôé ôï áìöéèÝáôñï
Þôáí êåíü, Üñá äéáèÝóéìï: ôçí åðïìÝíç, ðñÜãìáôé
Ýãéíå åêåß Üëëï óåìéíÜñéï (ãéá ôç íÝá Ýêèåóç ôçò
ECRI ãéá ôçí ÅëëÜäá). Ç ÅëëÜäá êáé ç Ôïõñêßá åßíáé
ïé ìüíåò ÷þñåò ôïõ Óõìâïõëßïõ ôçò Åõñþðçò ðïõ
Ý÷ïõí åìðïäßóåé ôç äéåîáãùãÞ ôÝôïéïõ óåìéíáñßïõ...
Ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò, ìðïñåßôå íá
åðéêïéíùíÞóåôå ìå ôï ÅÐÓÅ óôçí Ô.È. 60820, 15304
ÃëõêÜ ÍåñÜ, ôçë: (01) 347 2259, öáî: (01) 601 8760,
e-mail: office@greekhelsinki.gr, Internet:
http://www.greekhelsinki.gr
Ôçí åõèýíç ôùí ðëçñïöïñéþí ðïõ ðåñéÝ÷ïíôáé óå
áõôÞí ôçí Ýêêëçóç ãéá äñÜóç Ý÷åé áðïêëåéóôéêÜ ôï
ÅÐÓÅ. ¼ôáí ðáñáèÝôåôå áõôü ôï õëéêü ãéá ìåôÜäïóç
Þ äçìïóßåõóç, ðáñáêáëïýìå íá áðïäßäåôå ôçí
ðáôñüôçôá óôï ÅÐÓÅ•
30 - LOZA
ÅÌÅÉÓ ÈÁ ÔÇ ËÅÌÅ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁ
ÅðéôåëåóôéêÞ äÞëùóç
êïéíùíéêÞò áíõðáêïÞò
ÄåêáðÝíôå ó÷åäüí ÷ñüíéá ìåôÜ ôá êñáôéêÜ
óõëëáëçôÞñéá ôçò Èåóóáëïíßêçò, äéáðéóôþíïõìå üôé ôï
ðïëéôéêü êáé äçìïóéïãñáöéêü ðñïóùðéêü ôïõ åëëçíéêïý
êñÜôïõò åðéìÝíåé óôçí áäéÝîïäç åðéëïãÞ ôçò «ðÜóç
èõóßá õðåñÜóðéóçò ôïõ ðñïáéþíéïõ åëëçíéêïý ïíüìáôïò
Ìáêåäïíßá». ÐáñáìÝíåé Ýôóé äÝóìéï ìéáò âáëêáíéêÞò
ðïëéôéêÞò ðïõ äéáìïñöþèçêå êáôÜ ôç äåêáåôßá ôïõ 90
õðü ôï êñÜôïò åèíéêéóôéêÞò õóôåñßáò êáé åêâéáóìþí,
÷ùñßò íá Ý÷åé ôï èÜññïò íá áðåìðëáêåß áðü ôçí ïìçñßá
ôùí åðáããåëìáôéþí ôçò ðáôñéäïêáðçëßáò êáé íá ðåé ôá
ðñÜãìáôá ìå ôï üíïìÜ ôïõò.
Áðü Ýíáí óôïé÷åéùäþò ëïãéêü ðïëéôéêü, êáé Üíèñùðï,
èá áíáìÝíáìå, áíôß íá óõíå÷ßæåé ôï óôñïõèïêáìçëéóìü
ðåñß ôùí «øåõäåðßãñáöùí Óêïðéáíþí» êáé ôçò
«áíýðáñêôçò ãëþóóáò» ôïõò, íá áíïßîåé ôá ìÜôéá ôïõ êáé
íá äåé ôï áõôïíüçôï. Íá ðáñáäå÷ôåß äçëáäÞ üôé ï íÝïò
«ìáêåäïíéêüò áãþíáò» åßíáé áíôéêåéìåíéêÜ áäýíáôï íá
êåñäçèåß êáèüóïí äå ìáò áöïñÜ, åßíáé êáé áíåðéèýìçôï
íá êåñäçèåß.
•ïðïéïóäÞðïôå óïâáñüò ðïëéôéêüò áãþíáò
ðñïûðïèÝôåé óáöÞ ðñïóäéïñéóìü ôïõ óôñáôçãéêïý
óôü÷ïõ. Áí ëïéðüí óôü÷ïò åßíáé íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ï
üñïò «Ìáêåäïíßá» ùò üíïìá áíåîÜñôçôïõ êñÜôïõò, ôüôå
ï áãþíáò áõôüò Ý÷åé Þäç çôôçèåß. Ç Äçìïêñáôßá ôçò
Ìáêåäïíßáò Ý÷åé áíáãíùñéóôåß áðü äåêÜäåò êñÜôç óôïí
êüóìï, áëëÜ, ôï êõñéüôåñï, Ý÷åé Þäç êáèéåñùèåß ìå áõôü
ôï üíïìá óôç ãëùóóéêÞ ÷ñÞóç êáé óôç óõíåßäçóç üëùí
ôùí áíèñþðùí ïðïõäÞðïôå óôïí êüóìï åêôüò ôùí
åëëÞíùí åèíéêéóôþí. ÐñáãìáôéêÜ, üðïôå êÜðïéïé
Üíèñùðïé áíáöÝñïíôáé óôï «êñÜôïò ÷ùñßò üíïìá» ðïõ
âñßóêåôáé óôá âüñåéá óýíïñÜ ìáò, óôïí ãñáðôü Þ
çëåêôñïíéêü ôýðï, óôéò ðåñéãñáöÝò áèëçôéêþí áãþíùí,
óôá åðéóôçìïíéêÜ óõããñÜììáôá Þ óõíÝäñéá, ïðïõäÞðïôå
ôçò ãçò, ÷ñçóéìïðïéïýí ôïí üñï «Äçìïêñáôßá ôçò
Ìáêåäïíßáò». Ç êáôÜóôáóç áõôÞ åßíáé áíèñùðßíùò
áäýíáôï íá áíôéóôñáöåß. Áêüìç êáé áí ôï åëëçíéêü
êñÜôïò Þôáí ðáãêüóìéá õðåñäýíáìç, äåí èá Þôáí éêáíü
íá áóôõíïìåýóåé êáé íá õðáãïñåýóåé ôç ãëùóóéêÞ
óõìðåñéöïñÜ Ýîé äéóåêáôïììõñßùí áíèñþðùí.
•ÐÝñáí ôïýôïõ, êáôÜ ôç ãíþìç ìáò ïýôå ôï åëëçíéêü
êñÜôïò, ïýôå Üëëïò êáíåßò áðåéëåßôáé Þ Ý÷åé íá ÷Üóåé
ïôéäÞðïôå áðü ôçí ðñáêôéêÞ áõôÞ. Ç ìáêåäïíéêÞ ãëþóóá
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
êáé ç ìáêåäïíéêÞ ôáõôüôçôá åßíáé ç ìüíç ðïõ Ý÷ïõí
ãíùñßóåé óôï óýíïëü ôïõò ïé êÜôïéêïé ôïõ êñÜôïõò áõôïý
óôç äéÜñêåéá ôçò æùÞò ôïõò. Ôï üíïìÜ ôïõò åßíáé ç øõ÷Þ
ôïõò. Ç áîßùóç åíüò Üëëïõ êñÜôïõò íá ôïõò
õðáãïñåýóåé ôé åßäïõò áõôïóõíåßäçóç èá ðñÝðåé íá
Ý÷ïõí åßíáé áõèáßñåôç êáé ðáñÜëïãç. Áõôüò åîÜëëïõ åßíáé
êáé ï ëüãïò ðïõ ç áîßùóç áõôÞ äåí ãßíåôáé êáôáíïçôÞ áðü
ôï óýíïëï ôçò ðáãêüóìéáò êïéíüôçôáò, üðùò ïìïëïãïýí
ïé êáôÜ êáéñïýò õðåýèõíïé ôçò åëëçíéêÞò åîùôåñéêÞò
ðïëéôéêÞò. ÅÜí ëïéðüí ïé Ýëëçíåò ðïëéôéêïß êáé äéðëùìÜôåò
äåí èÝëïõí íá êáôáöýãïõí óôç èåùñßá üôé üëïé ïé ëáïß
ôçò õöçëßïõ Ý÷ïõí óõíùìïôÞóåé åíáíôßïí ôïõò, èá
ðñÝðåé íá ðáñáäå÷ôïýí üôé äåí åßíáé óôñáâüò ï ãéáëüò
áëëÜ áõôïß áñìåíßæïõí óôñáâÜ.
Ãéá ôïõò ëüãïõò áõôïýò, ëïéðüí, åìåßò ðïõ
õðïãñÜöïõìå ðáñáêÜôù, ðïëßôåò ôïõ åëëçíéêïý
êñÜôïõò, äçëþíïõìå üôé áðü óÞìåñá èá áêïëïõèïýìå êé
åìåßò ôçí åýëïãç áõôÞ ðñáêôéêÞ, èá «äéáóðÜóïõìå ôï
åèíéêü ìÝôùðï» êáé èá áðïêáëïýìå ôç Äçìïêñáôßá ôçò
Ìáêåäïíßáò ìå ôï ëåãüìåíï «óõíôáãìáôéêü» ôçò üíïìá
äçëáäÞ ìå ôï ìüíï åýëïãï êáé õðáñêôü ôçò üíïìá.
Äçëþíïõìå ùò Üôïìá üôé äåí áéóèáíüìáóôå íá ìáò
äåóìåýåé êáìßá «åèíéêÞ óõíáßíåóç» êáé êáìßá «óõìöùíßá
ôùí ðïëéôéêþí áñ÷çãþí», ïýôå êáé êáìßá õðï÷ñÝùóç íá
åðéôý÷ïõìå ôÝôïéá óõíáßíåóç êáé íá áêïëïõèïýìå êáô'
áíÜãêçí ïìïéüìïñöç ðñáêôéêÞ ìå ôïõò õðüëïéðïõò
ðïëßôåò ôïõ åëëçíéêïý êñÜôïõò. Äåí åê÷ùñÞóáìå ðïôÝ
óå êáíÝíáí ðïëéôåõôÞ, äéðëùìÜôç Þ åðéóôÞìïíá ôçí
áñìïäéüôçôá íá áðïöáóßæåé ðþò èá ìéëÜìå.
Ãéá ôïõò ðáñáðÜíù ëüãïõò, äåí åðéäéþêïõìå íá
ðåßóïõìå êáíÝíáí üôé ðñÝðåé íá ðñÜôôåé ôï ßäéï. Ïé
¸ëëçíåò åèíéêéóôÝò, êáèüóïí ìáò áöïñÜ, ìðïñïýí áí
èÝëïõí íá óõíå÷ßóïõí íá ëÝíå «ôá Óêüðéá» êáé íá åííïïýí
«ç Ìáêåäïíßá», äéüôé ïðïéïäÞðïôå Üôïìï Þ ïìÜäá Ý÷åé ôï
åëåýèåñï íá åðéíïåß ìéá éäéùôéêÞ ãëþóóá êáé íá ôç
÷ñçóéìïðïéåß áíôß ôçò óõëëïãéêÞò. Ìå áõôüí ôïí ôñüðï
äåí êåñäßæåé âÝâáéá ôßðïôá, áëëÜ ïýôå êáé âëÜðôåé
êáíÝíáí. Ôï ìüíï ðïõ êáôáöÝñíåé åßíáé íá äõóêïëåýåôáé
íá óõíåííïçèåß ìå ôïõò õðüëïéðïõò êáé Ýôóé íá ãßíåôáé
åêíåõñéóôéêüò êáé ãåëïßïò.
ÕðïãñÜöïõí ïé: Éùóçößíá ÁèáíáóéÜäïõ - ìåôáöñÜóôñéá,
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ÂñõîÝëëåò, Óôáýñïò ÁëáôÜò - äéáöçìéóôÞò, ÁèÞíá,
Ãéþñãïò Áëåîáíäñßäçò - çëåêôñïëüãïò ìç÷áíéêüò,
ÁèÞíá, Ãñçãüñçò Áìðáôæüãëïõ - øõ÷ßáôñïò,
Èåóóáëïíßêç, ÁíäñÝáò Áíáóôáóßïõ - äçìïóéïãñÜöïò,
ÁèÞíá, Êáôåñßíá ÁñâáíéôÜêç - óõíäéêáëßóôñéá, ÁèÞíá,
ÄçìÞôñéïò Áñãõñüò - éäéùôéêüò õðÜëëçëïò, ÉùÜííéíá,
Ðáýëïò Âïóêüðïõëïò - áñ÷éôÝêôïíáò ìç÷áíéêüò,
Öëþñéíá, ¢êçò Ãáâñéçëßäçò - ìåôáöñáóôÞò,
ÂñõîÝëëåò, Äéïíýóçò ÃïõóÝôçò - ðïëéôéêüò ìç÷áíéêüò,
ÁèÞíá, ÓùôÞñçò ÄçìçôñéÜäçò - öïéôçôÞò,
Èåóóáëïíßêç, ÄçìÞôñçò Äçìïýëçò - ðáíåðéóôçìéáêüò,
ÓÜï ÐÜïõëï, ÉùÜííá ÄïõñÜëá - åêðáéäåõôéêüò,
ÂñõîÝëëåò, ÌÜñéïò Åììáíïõçëßäçò - äçìüóéïò
õðÜëëçëïò, Èåóóáëïíßêç, ÁëÝîáíäñïò Çëßáò -
óðïõäáóôÞò, Ëïíäßíï, ÍÜóïò Èåïäùñßäçò -
äéêçãüñïò, ÁèÞíá, Ìé÷Üëçò ÊáâïõñéÜäçò -
åêðáéäåõôéêüò, Éêáñßá, ÍÝëëç Êáìðïýñç - åñåõíÞôñéá,
ÁèÞíá, ×ñßóôïò Êáíåëëüðïõëïò - ðïëéôéêüò
åðéóôÞìïíáò, ÁèÞíá, ËÜæáñïò Êáñáëéüôáò - öïéôçôÞò,
Èåóóáëïíßêç, ÁíèÞ ÊáññÜ - ìåôáöñÜóôñéá,
ÂñõîÝëëåò, Óðýñïò ÊáóéìÜôçò - öéëüëïãïò, ÁèÞíá,
Ãéþñãïò Êåóßóïãëïõ - Üíåñãïò, Èåóóáëïíßêç, ÔÜóïò
Êõðñéáíßäçò - öõóéêüò, ÁèÞíá, Ãéþñãïò Êùíóôáíôßíïõ
- åéêïíïãñÜöïò, Âáñêåëþíç, ÄçìÞôñçò ËáâáôóÞò -
óõíôáîéïý÷ïò ôñáðåæïûðÜëëçëïò, ×ßïò, Óïößá
Ëáëïðïýëïõ - äéêçãüñïò, Èåóóáëïíßêç, Ëïõêßá ÌÜíï -
ìåôáöñÜóôñéá, ÂñõîÝëëåò, Ðáíáãéþôçò ÌÜñêïõ -
éäéùôéêüò õðÜëëçëïò, ÁèÞíá, Íßêïò ÌåíåãÜêçò -
çëåêôñïëüãïò ìç÷áíéêüò, ÁèÞíá, Óïößá ÍéêïëáÀäïõ -
éäéùôéêüò õðÜëëçëïò, ÁèÞíá, ÈáíÜóçò ÌáñâÜêçò -
ðáíåðéóôçìéáêüò, ÑÝèõìíï
ÑÝèõìíï, ÌÜñèá Ìé÷áçëßäïõ -
ðáíåðéóôçìéáêüò, ÁèÞíá, Ãåþñãéïò ÍáêñáôæÜò -
ðíåõìïíïëüãïò, Ñüôåñíôáì, Ìáñßá ÐáðáäÞìá -
õðïøÞöéá äéäÜêôïñáò øõ÷ïëïãßáò, Ëïíäßíï
Ëïíäßíï, ÃéÜííçò
Ðáðáäçìçôñßïõ - äéêçãüñïò, ÃéÜííåíá, Íßêïò
ÐáðáäïãéÜííçò - ìåôáðôõ÷éáêüò öïéôçôÞò, Ëïíäßíï,
×ñéóôüöïñïò Ðáðáäüðïõëïò - ôñáðåæïûðÜëëçëïò,
ÁèÞíá, ÐÜñéò Ðáðáìß÷ïò-×ñïíÜêçò - õðïøÞöéïò
äéäÜêôïñáò Éóôïñßáò, Èåóóáëïíßêç, Ìé÷Üëçò
Ðáðáñïýíçò - åêäüôçò, ÁèÞíá, Âáóßëçò Ðáðáóôåñãßïõ
- äéêçãüñïò, ÁèÞíá, Íßêïò ÐáðáóôåñãéÜäçò -
ðáíåðéóôçìéáêüò, Ìåëâïýñíç, ÈáíÜóçò Ðáñßóçò -
ðñüåäñïò ôïõ åëëáäéêïý ãñáöåßïõ ôïõ EBLUL,
ÍÜïõóá, ×ñßóôïò ÐïõëÜêçò - êïéíùíéêüò âïçèüò,
¼óëï, Âáóßëçò Óáêåëëáñßïõ - óõíôáîéïý÷ïò, ÁèÞíá,
Âáóßëçò ÓêëéÜò - ìåôáöñáóôÞò, Ëïõîåìâïýñãï,
ÐÝôñïò Óôáýñïõ - ïéêïíïìïëüãïò, ÁèÞíá, Íßêïò
ÓùìéôÜêïò - óõíôáîéïý÷ïò, ÁèÞíá, ÄçìÞôñçò
Ôóáìðñïýíçò - çëåêôñïëüãïò ìç÷áíéêüò, ÁèÞíá,
Âáóßëçò ÔóéÜíïò - ðáíåðéóôçìéáêüò, Áìâïýñãï, Áëåîßá
Ôóïýíç - ðïëéôéêÞ ìç÷áíéêüò, ÁèÞíá, Ãéþñãïò
Öïõñôïýíçò - ðáíåðéóôçìéáêüò, Èåóóáëïíßêç, ÆùÞ
×áëéäéÜ - éäéùôéêÞ õðÜëëçëïò, ÁèÞíá, ÐÜíïò
×áôæçðñïêïðßïõ - åñåõíçôÞò, Middlesex University,
Ëïíäßíï, Ðáýëïò ×áôæüðïõëïò - åñåõíçôÞò, ÁèÞíá,
ÈÜíïò ×ñçóôßäçò - ãåùðüíïò, ÂñõîÝëëåò
ÂñõîÝëëåò•
LOZA - 31
ÌÝëïò ôçò ÅõñùðáúêÞò Åëåýèåñçò Óõììá÷ßáò
Åõñùðáúêü Ðïëéôéêü Êüììá (EFA-PP)
ÌÝëïò ôçò ÏìïóðïíäéáêÞò ¸íùóçò
ôùí Åõñùðáúêþí ÅèíïôÞôùí (FUEN)
ÓÔÅÖÁÍÏÕ ÄÑÁÃÏÕÌÇ 11,
Ô.Ê. 53100, Ô.È. 51, ÔÇË/fax: 23850 - 46548
http:/www.florina.org,
E-mail: rainbow@florina.org
ÁÍÁÊÏÉÍÙÓÇ
Öëþñéíá - Lerin 15/02/2005
Áíôéðñïóùðåßá ôïõ Å.Å.Ó.-ÏÕÑÁÍÉÏ ÔÏÎÏ
åðéóêÝöèçêå ôçí Ôïõñêßá ôï äéÜóôçìá 11-13
Öåâñïõáñßïõ 2005 ãéá íá ðáñáóôåß óå çìåñßäá ìå èÝìá
ôá ìåéïíïôéêÜ äéêáéþìáôá óôçí ÅëëÜäá, ç êáôÜóôáóç óôçí
Åõñþðç êáé ôçí Ôïõñêßá, ìåôÜ áðü ðñüóêëçóç ôçò ìç
êõâåñíçôéêÞò ïñãÜíùóçò Social Association ìå Ýäñá ôçí
¢ãêõñá.
Óôçí åêäÞëùóç ìáæß ìå ôïí åêðñüóùðï ôïõ
ÏÕÑÁÍÉÏÕ ÔÏÎÏÕ óõììåôåß÷å êáé ï Óýìâïõëïò ôïõ
êüììáôïò ÅÕÑÙÐÁÚÊÇ ÅËÅÕÈÅÑÇ ÓÕÌÌÁ×ÉÁ-ÅÕÑÙÐÁÚÊÏ
ÐÏËÉÔÉÊÏ ÊÏÌÌÁ (êüììá ìå Ýäñá ôéò ÂñõîÝëëåò, óôï
ïðïßï ôï ÏÕÑÁÍÉÏ ÔÏÎÏ óõììåôÝ÷åé ùò éóüôéìï ìÝëïò),
áñìüäéïò ãéá ôá ìåéïíïôéêÜ æçôÞìáôá óôá ÂáëêÜíéá.
ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò åêäÞëùóçò óõæçôÞèçêáí ôá
ðñïâëÞìáôá áëëÜ êáé ç ãåíéêüôåñç ðïëéôéêÞ ôçò ÅëëÜäáò
óå ó÷Ýóç ìå ôá äéêáéþìáôá ôùí ìåéïíïôÞôùí, ç
åõñùðáúêÞ åìðåéñßá óå æçôÞìáôá óåâáóìïý ôùí
áíèñþðéíùí êáé ìåéïíïôéêþí äéêáéùìÜôùí êáé ç
êáôÜóôáóç óôçí Ôïõñêßá, óå óõíäõáóìü ìå ôçí
åõñùðáúêÞ ðñïïðôéêÞ ôçò ãåéôïíéêÞò ìáò ÷þñáò.
Ôï áêñïáôÞñéï áëëÜ êáé ïé óõììåôÝ÷ïíôåò óôç
óõæÞôçóç ðñïÝñ÷ïíôáí áðü ôï ÷þñï ôçò ðïëéôéêÞò
(âïõëåõôÝò), ôùí åðéóôçìþí (êáèçãçôÝò ðáíåðéóôçìßùí)
êáé ôùí ÌÌÅ.
Ï Óýìâïõëïò ôçò Å.Å.Ó. Ýèéîå êáé ôï æÞôçìá ôùí
Êïýñäùí ôçò Ôïõñêßáò êáé ôïõ óåâáóìïý ôùí
äéêáéùìÜôùí ôïõò.
Áîßæåé íá áíáöåñèåß üôé åßíáé ç ðñþôç öïñÜ ðïõ ôï
ÏÕÑÁÍÉÏ ÔÏÎÏ äÝ÷åôáé ðñüóêëçóç ãéá óõììåôï÷Þ óå
åêäÞëùóç óôç ãåéôïíéêÞ ìáò ÷þñá.
ÔÏ ÃÑÁÖÅÉÏ ÔÕÐÏÕ
32 - LOZA
ÂÁÓÉË ÇËÉÏÂ ÌÉÁ ÅÐÉÓÊÅØÇ
Ï Âáóßë ¹ëéïâ ãåííÞèçêå ôï 1941 óôï ÷ùñéü ÃêñÜôóå
(ÖôåëéÜ) ôçò ÊáóôïñéÜò. Óôç äéÜñêåéá ôïõ åìöõëßïõ
ðïëÝìïõ Þôáí ðáéäß êáé üðùò ôï åðéôÜóóáíå ïé êáéñïß
ôüôå ôïí ÌÜñôç - Áðñßëç ôïõ 1948 óôç ìåãÜëç öõãÞ ôùí
ðáéäéþí ãéá íá ãëéôþóïõí áðü ôï ðáéäïìÜæùìá ôçò
Öñåéäåñßêçò, ôïõò ìåôÝöåñáí óôéò áíáôïëéêÝò ÷þñåò.
Óôç äéáäñïìÞ ðñïò ôçí Áëâáíßá óêïôþèçêáí äõï
ðáéäÜêéá. ÅðéðëÝïí ãéíüôáí åêêáèáñßóåéò áðü íÜñêåò üóï
ðñï÷ùñïýóáí. Êáôüðéí ôïõò ìåôáöÝñáíå óå äéÜöïñåò
÷þñåò. Ôïí Âáóßë ôïí ðÞãáí óôç Ñïõìáíßá. Åêåß
ðñùôüìáèå åëëçíéêÜ, ðÝñá áðü ôç ñïõìáíéêÞ ãëþóóá.
ÌáêåäïíéêÜ íá äéáâÜæåé êáé íá ãñÜöåé Ýìáèå áðü ôïí
äÜóêáëü ôïõ ïíüìáôé Ãêüôóå. Ï äÜóêáëïò ôçò
ìáêåäïíéêÞò äåí Þôáí åðáããåëìáôßáò äÜóêáëïò, áëëÜ ï
ðéï êáôÜëëçëïò, ðñþçí ðáñôéæÜíïò. Óôç Ñïõìáíßá Ýìåéíå
ìÝ÷ñé ôï 1955.
Áðü ôç Ñïõìáíßá ôïõò ìåôÝöåñáí óôçí ÔáóêÝíäç,
êáôüðéí óôï Êßåâï, îáíÜ óôçí ÔáóêÝíäç, êáé áðü ôéò 5
Íïåìâñßïõ ôïõ 1966 æåé óôá Óêüðéá. Óôçí ðüëç ÃéÜíêé
Ãéïõë ðÞãáéíå óå ñùóéêü ó÷ïëåßï. Äõï-ôñåéò þñåò ôçí
åâäïìÜäá ìÜèáéíå ìáêåäïíéêÜ, ðÝñá áðü ôá ñùóéêÜ, ãéá
ôÝóóåñá ÷ñüíéá. ÌÜèáéíå ïñèïãñáößá, ôçí éóôïñßá ôïõ
Ãêüôóå... Ôá âéâëßá åñ÷üíôïõóáí áðü ôç ÓïóéáëéóôéêÞ
Äçìïêñáôßá ôçò Ìáêåäïíßáò êáé ï äÜóêáëïò åß÷å Ýñèåé
áðü åêåß. Ôï ÃéÜíãêé Ãéïõë áðÝ÷åé 24 ÷éëéüìåôñá áðü ôçí
ÔáóêÝíäç. ¸ìåéíå åäþ Ýùò ôï 1959. Åêåß óðïýäáæå êáé
äïýëåõå. Óôï Êßåâï óðïýäáóå Áñ÷éôåêôïíéêÞ Ýîé ÷ñüíéá.
Óôçí ÔáóêÝíäç åêäéäüôáí åöçìåñßäá óôá åëëçíéêÜ êáé
ìÝóá Þôáí ìéá Þ äõï óåëßäåò óôá ìáêåäïíéêÜ. Ç
åöçìåñßäá ïíïìáæüôáí "Ðñïò ôçí Íßêç". Åß÷å
äçìïóéåýóåé åêåß äéêÜ ôïõ ìáêåäïíéêÜ ðïéÞìáôá. Óôç
ÓïâéåôéêÞ ¸íùóç Ýìåéíå áðü ôï 1955 ùò ôï 1966.
Óôçí ÅëëÜäá èá Þèåëå íá Ýñèåé áëëÜ ðïôÝ äåí Ý÷åé
êÜíåé áßôçóç óôï ðñïîåíåßï ãéáôß îÝñåé üôé åîåõôåëßæïõí
ôïí êüóìï åêåß, ðïõ ôïõò áíáãêÜæïõí íá äçëþóïõí
¸ëëçíåò ôï ãÝíïò. Äïõëåýåé óôá Óêüðéá óáí
áñ÷éôÝêôïíáò. Åßíáé äéåõèõíôÞò ôïõ Ìïõóåßïõ ãéá ôïí
Ãêüôóå ÍôÝëôóåâ. ¸÷åé áíáëÜâåé áñ÷áéïëïãéêÝò
áíáóêáöÝò óå äéÜöïñá ìÝñç ôçò Äçìïêñáôßáò ôçò
Ìáêåäïíßáò üðùò ôçí áðïêáôÜóôáóç ôïõ êÜóôñïõ ôùí
Óêïðßùí.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ÓÔÇÍ ÐÏËÇ ÓÊÏÐÉÁ
Ï ôÜöïò ôïõ Ãêüôóå ÍôÝëôóåâ
Ç ðñùôåýïõóá ôçò Äçìïêñáôßáò ôçò Ìáêåäïíßáò, ôá
Óêüðéá, óýìöùíá ìå ôçí áðïãñáöÞ ôïõ 1991 Ý÷åé
448.000 êáôïßêïõò. Óõìâéþíïõí óôçí ðüëç ìå êõñßáñ÷ï
ôï ìáêåäïíéêü óôïé÷åßï, Áëâáíïß êáé Üëëåò åèíüôçôåò.
Óôçí ðüëç èá äåéò ïñèüäïîåò åêêëçóßåò áëëÜ êáé ôæáìéÜ
Ç ìçôñüðïëç åßíáé áöéåñùìÝíç óôïí ÓöÝôé ÊëÞìåíô ìå
ôçí éäéáßôåñç áñ÷éôåêôïíéêÞ ôïõ. Ìðïñåß Ýíáò ôïõñßóôáò
íá åðéóêåöôåß ôçí åêêëçóßá ôïõ ÓöÝôé Óðáò åêåß üðïõ
åßíáé áðü ôï 1946 ï ôÜöïò ìå ôá êüêáëá (Êüóêéôå) ôïõ
Ãêüôóå ÍôÝëôóåâ óôï ðñïáýëéï ôçò åêêëçóßáò. ÌÝ÷ñé
ôüôå Þôáí óôçí Óüöéá. Ï Ãêüôóå óêïôþèçêå áðü
ôïõñêéêÝò óöáßñåò ôï 1903 óôï áêáôïßêçôï óÞìåñá
÷ùñéü ôùí Óåññþí, ôçí ÌðÜíéôóá (÷ùñéü ðïõ âñßóêåôáé
êïíôÜ óôç ÖñÜóôáíç - ÏñåéíÞ). ¹ôáí 31 ÷ñïíþí üôáí
Ý÷áóå ôçí æùÞ ôïõ. ÃåííÞèçêå ôï 1872 óôï Êïýêïõò.
Ôçí îåíÜãçóç ôïõ Ìïõóåßïõ ôïõ Ãêüôóå ÍôÝëôóåâ
ìáò ôçí Ýêáíå ï Âáóßë ¹ëéïâ. ÌÝóá óôï ìïõóåßï Þôáí óå
öùôïãñáößåò üëá ôá ìÝëç ôçò ïéêïãÝíåéáò ôïõ Ãêüôóå:
- Ïé ãïíåßò ôïõ Íßêïëá êáé ÓïõëôÜíá. Ïé ôÝóóåñéò
áäåëöÝò ôïõ, Ñïýóéá, Ôßíá, ÂÝëéêá êáé ¸ëåíá, êáèþò êáé ôá
ôñßá áäÝëöéá ôïõ, ï Íôéìßôáñ, ï Ñßóôï êáé ï Ìßëáí.
- Åßäáìå ôï ðñþôï ôåý÷ïò ìå ôï üíïìá "LOZA” ðïõ
åêäüèçêå ôïí ÃåíÜñç ôïõ 1902 óôç Óüöéá.
- Ôçí óöñáãßäá ôïõ ÔÌÑÏ ìå ôï óýìâïëï ÌÊ êáé ðÜíù
ôïõ ôï ðéóôüëé êáé ôï ìá÷áßñé.
- Ôá ðïñôñáßôá ôïõ ðïéçôÞ Íßêïëá ÂáðôóÜñùâ êáé ôïõ
Ìéóßñêùâ, êáèþò êáé ðéóôüëéá áðü ôïõò Âïåâüäåò.
ÅÈÍÏËÏÃÉÊÏ ÌÏÕÓÅÉÏ
Óôï Åèíïëïãéêü Ìïõóåßï ôùí Óêïðßùí èá äåéò
ðëïýóéï õëéêü áðü ðáñáäïóéáêÝò óôïëÝò. ÓôïëÝò
Áëâáíþí, ÓáñáêáôóÜíùí, Ìáêåäüíùí áðü ôï Ðéñßí êáé
äéÜöïñåò Üëëåò áðü ôç Äçìïêñáôßá ôçò Ìáêåäïíßáò. Ôéò
óôïëÝò áðü ôçí Ìáêåäïíßá ôïõ Áéãáßïõ ôéò öÝñáíå ôï
1945. ¸ôóé õðÜñ÷åé óôïëÞ áðü ôç ÄñÜìá, ôá ÃéáííéôóÜ. Áðü
ôï Âüíôåí ìéá êïóïýëá êáé ËÝñéíóêá íüóéá. Ç óõëëïãÞ
ðåñéëáìâÜíåé ìïõóéêÜ ðáñáäïóéáêÜ üñãáíá üðùò
Ýã÷ïñäá, ôÜðáí, ãêÜéíôåò, æïýñëåò. ¸÷åé ìßá ìåãÜëç
öùôïãñáößá (óëßêá) ìå ôéò ÑÏÕÓÁËIÅÓ áðü ôçí ðåñéï÷Þ
ôçò ÃåõãåëÞò. Ôéò Ñïõóáëßåò ôéò ÷ïñåýïõí ìüíï Üíäñåò.
Ôéò ÷ïñåýïõí êáé óôá Óêüðéá áëëÜ åêåß Ý÷ïõí ôï üíïìá
TæéÜìáëá. Ôçí îåíÜãçóç ìáò ôçí Ýêáíå ìßá êõñßá ðïõ ïé
ãïíåßò ôçò åßíáé áðü ôçí ¼óóéìá (Ôñßãùíï) ôçò
Öëþñéíáò.•
ΣΧΟΛΙΑ
ÄÑÏÌÏÌÅÔÑÏ
ÃñÜöåé, áíôéãñÜöåé,
áðïäåëôéþíåé ç Ê.Æ.
• Áðü ôçí "ÁõãÞ" 11/8/2005
ÐËÅÏÍÁÆÏÕÍ ÏÉ ÅÉÓÁÃÙÃÅÓ ÁÐÏ ÔÁ ÓÊÏÐÉÁ.
Ëüãù ôùí åëëçíéêþí öáóüí, «ôï ðñþôï ôñßìçíï, ïé
åéóáãùãÝò ðñïúüíôùí áðü ôçí ÐÃÄÌ óôçí ÅëëÜäá
ðáñïõóßáóáí áýîçóç êáôÜ 39,5% óå ó÷Ýóç ìå ôï
áíôßóôïé÷ï äéÜóôçìá ôïõ 2004. Ôçí ßäéá ðåñßïäï, ç
áýîçóç ôùí åëëçíéêþí åîáãùãþí äåí îåðÝñáóå ôï
1,5%».
• ÁìðÝëéá, óôáöýëéá êáé … êáæÜíéá óôç Ä. Ìáêåäïíßá.
«Ôï êáæÜíé óôï êôÞìá ôïõ Âáóßëç ôïõ ÓéÜðêá» ãñÜöåé óôï
ÑÜäéï "Å" (Å 9-1-06) ï Ñïõìåëéþôçò, «åäþ óôï ¢ñãïò
Ïñåóôéêü, Þôáí öÝôïò óõãêëïíéóôéêü. Åß÷å ìéá ìðÜíôá ìå
÷Üëêéíá åêðëçêôéêÞ, íá óïõ ðáßæïõíå äåêáðÝíôå
íïìáôáßïé áóôáìÜôçôá, ìåò óôï áöôß. Ìå ôñïìðÝôåò,
ôñïìðüíéá, ôïýìðåò, êëáñßíá, ôýìðáíá. Óëáâüöùíïé,
«íôüðéïé» áðü ôç ÃïõìÝíéóóá ôïõ Í. Êéëêßò êáé ôá Óêüðéá,
áðßèáíåò ìïñöÝò ëåò êáé âãÞêáí áð' ôï áíôåñãêñÜïõíô
ôïõ Êïõóôïõñßôóá, Ýñ÷ïíôáé åäþ óôá ñáãêïõôóÜñéá íá
ìáæÝøïõí ÷áñôïýñá êáé îåóçêþíïõí ôïí êüóìï… ».
• «ÑïãêáôæéÜñéá» êáé óôï ÃÜâñïâï, ôïõ ÄÞìïõ ×áóßùí,
óôçí ÊáëáìðÜêá ôùí ÔñéêÜëùí, "Å" 21-12-05.
ÂëÝðå Öùôïãñáößá ìå ëåæÜíôá.
• Êáé ï "Âáñèïëïìáßïò êáôÜ ôùí ðáñá÷áñáêôþí ôçò
Éóôïñßáò" üðùò ìáò åíçìåñþíåé ï ôýðïò óôçí ÅëëÜäá 14-
9-05.
Ç ìÜ÷ç ôçò åëëáäéêÞò åêêëçóßáò êáé ôïõ ïéêïõìåíéêïý
èñüíïõ ïäÞãçóå ôïí äåýôåñï íá ðáñáóôñáôÞóåé óôï
åèíéêéóôéêü ðáñåëèüí. Óôçí ðåñéïäåßá ôïõ ðáôñéÜñ÷ç
óôïí íïìü ÐÝëëáò êáôáãñÜöôçêå ôï äéáìÜíôé. «Ç ìÞôçñ
åêêëçóßá äåí ëçóìïíåß ôïí ëõóóþäç áãþíá åê ìÝñïõò
ôùí ðáñá÷áñáêôþí ôçò åêêëçóéáóôéêÞò êáé åèíéêÞò
éóôïñßáò, üðùò ç õðü ôçí ðíåõìáôéêÞ åõèýíç ôçò ÅëëçíéêÞ
Ìáêåäïíßá õðïôáãÞ åéò ôá Üíïìá êáé ýðïõëá ó÷ÝäéÜ
ôïõò. ðñï åêáôü ÷ñüíùí ï ôüðïò áõôüò åõñßóêåôï óå
ìåãÜëç áíáôáñá÷Þ êáé ïé åíôüðéïé ðñüãïíïß óáò äåí
åãíþñéæáí áí èá ôïõò âñåé æùíôáíïýò ç åðüìåíç
óôéãìÞ».
Áíôß ôïõ "ìÜíá ôçò ðíåõìáôéêüôçôáò" ï êáëüò ðáðÜò
Ýñéîå öáñìÜêé. Ãêñßæïé ëýêïé, ìáýñïé ëýêïé. (Êáé ãáëÜæéïé
ëýêïé óôïí "Ì.Á.").
• Óå ðïëý äýóêïëç èÝóç âñÝèçêå ï åðéìåëçôÞò óôïí
LOZA - 33
ÍÝïé ðïõ óõíå÷ßæïõí, áðü ãåíéÜ óå ãåíéÜ, êáé äåí áíáâéþíïõí
áðëþò ôá «ñïãêáôæéÜñéá»… Ïé ëáïãñÜöïé áíôß íá øÜ÷íïõí ôéò
äéïíõóéáêÝò ôåëåôÝò, ôïõò ðñïôåßíïõìå íá øÜîïõí ôï "ñüãê"
(êÝñáôï). Ç åéäùëïëáôñßá äåí Þôáí âÝâáéá ðñïíüìéï ôùí áñ÷áßùí
åëëÞíùí.
"ôýðï ôùí Þëùí" ôçò Åëåõèåñïôõðßáò, üôáí ôï ÐÁÓÏÊ
åß÷å áíáêïéíþóåé ôçí õðïøçöéüôçôá ôçò ÊÁÑÁ×ÁÓÁÍ
óôçí õðåñíïìáñ÷ßá. Áðü ôç ìéá íá ôï ðáßæåé "ÌÝãáò
ðñïóôÜôçò" ôçò ÅëëÜäáò êáé áðü ôçí Üëëç öéëåëåýèåñïò
êïóìïðïëßôçò… ÔåëéêÜ óôñÜöçêå êáôÜ ôùí
ðáôñéäïêÜðçëùí ôçò Èåó/íßêçò, ï ðñþçí êíßôçò ðïõ ßóùò
ìéá ìÝñá ãßíåé êáé "ðñþçí åèíéêéóôÞò". ÁìÞí.
• Óôçí çìåñßäá ôùí Áèçíþí (Åèíéêü ºäñõìá Åñåõíþí) ìå
èÝìá «Ïé ó÷Ýóåéò ìå ôçí ÐÃÄÌ.: Ðñüóöáôåò åîåëßîåéò êáé
ðñïïðôéêÝò ãéá ôï ìÝëëïí» áíáöÝñèçêáí áñêåôÝò
åöçìåñßäåò. Óýìöùíá ìå ôçí "Å" 9-11-2005, ôïí ðïëéôéêü
êüóìï åêðñïóþðçóáí ïé Ì. ×ñõóï÷ïÀäçò, Ê. ×áôæçäÜêçò
êáé Óô. ÌÜíïò. Óõìöþíçóáí üôé äåí ðñÝðåé íá
«óêïðéáíïðïéçèåß» ç åîùôåñéêÞ ðïëéôéêÞ áëëÜ êáé óôï üôé
äåí õðÜñ÷ïõí Üëëá ðåñéèþñéá ãéá äéïëéóèÞóåéò, äéüôé èá
Ý÷ïõìå «åèíéêÞ æçìßá».
Åðßóçò "ìå ëüãï ïîý, áëëÜ ñåáëéóôéêü, ôïðïèåôÞèçêå ï
êáèçãçôÞò ôïõ Á.Ð.È. Áíô. ÌáíéôÜêçò. ÅîïìïëïãÞèçêå ãéá
ôéò ðëçãÝò êáé ôçí íôñïðÞ ðïõ áéóèÜíèçêå ãéá ôïõò
÷åéñéóìïýò ôïõ Ìáêåäïíéêïý ôçí ôåëåõôáßá 15åôßá ".
«Óõíå÷ßæïõìå íá ïäçãïýìáóôå óå äéðëùìáôéêÞ Þôôá êáé
ôáðåßíùóç êáôáíôÞóáìå íá åêëéðáñïýìå ôçí Å.Å. êáé ôï
ÍÁÔÏ ãéá ôçí ðïèçôÞ ëýóç» ôüíéóå.
• ÅðéôåëåóôéêÞ äÞëùóç êïéíùíéêÞò áíõðáêïÞò.
ÅÌÅÉÓ ÈÁ ÔÇÍ ËÅÌÅ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁ
¸ôóé ôéôëïöïñïýí ôï èáñáëëÝï êÝéìåíü ôïõò ïé 56
ðñïóùðéêüôçôåò, ¸ëëçíåò ðïëßôåò áðü üëá ôá ìÝñç ôïõ
êüóìïõ, ðïõ äéáêéíÞèçêå óôï ÄÉÁÄÉÊÔÕÏ êáé
äçìïóéåýôçêå óôéò 9-3-06 óôçí "Å" êáé åíôåëþò áõôïýóéï
óôçí "ÁÕÃÇ" (25/03/06), ëßãåò ìÝñåò áñãüôåñá:
«Èá äéáóðÜóïõìå ôï åèíéêü ìÝôùðï êáé èá áðïêáëïýìå
ôç Äçìïêñáôßá ôçò Ìáêåäïíßáò ìå ôï óõíôáãìáôéêü ôçò
üíïìá, äçëáäÞ ìå ôï ìüíï åýëïãï êáé õðáñêôü üíïìá.
Áêüìç êáé áí ôï åëëçíéêü êñÜôïò Þôáí ðáãêüóìéá
õðåñäýíáìç, äåí èá Þôáí éêáíü íá áóôõíïìåýóåé êáé íá
õðáãïñåýóåé ôç ãëùóóéêÞ óõìðåñéöïñÜ Ýîé (6)
äéóåêáôïììõñßùí áíèñþðùí…».
Äåí Ý÷ïõí Üäéêï, ïé áíôéäñÜóåéò ïñéóìÝíùí óôïí
åëëçíéêü ôýðï Ýìïéáæáí ìå … "ðáñôÝóêåò".
…"ðáñôÝóêåò".
34 - LOZA
ÔÉÌÁÌÅ ÔÇ ÌÉÑÊÁ ÃÊÉÍÏÂÁ
Ôçí ÊõñéáêÞ 31-7-2005 óôéò 11 ð.ì. ìÝ÷ñé ôï áðüãåõìá
ìå ôçí ïñ÷Þóôñá "Åäåóóáúêüò ¹÷ïò" êáé ìå äéïñãÜíùóç
áðü ôïõò "Ãçãåíåßò Ðïëßôåò ôïõ íïìïý ÐÝëëáò"
ðñáãìáôïðïéÞèçêå ìå åðéôõ÷ßá ãéá ðñþôç öïñÜ
Ìáêåäïíéêü ãëÝíôé óôç Íô. ËéâÜíôá ðÜíù óôá âïõíÜ
êïíôÜ óôï ÷ùñéü Ëýêïé ðñïò ôéìÞ ôçò çñùßäáò Ìßñêá.
Ï êüóìïò ðïëýò, êõñßùò áðü ôçí ðåñéï÷Þ, êáé ôï
ãëÝíôé ìå ôï Ìáêåäïíéêü ôñáãïýäé êáëÜ êñáôåß.
ÂÑÁÄÉÅÓ ÖËÏÃÅÑÁÓ
Óôéò áñ÷Ýò ôïõ Áõãïýóôïõ ôïõ 2005 óôçí ðåñéï÷Þ
Óéñüêá Ñïõíôßíá Ýîù óôïí êÜìðï ôçò Ìåëßôçò ðñïò ôç
ÄÅÇ, êÜôù áðü äýï ôïõðüëåò êáé äýï â'ñìðåò Üñ÷éóáí ôï
âñÜäõ ìå öáíÜñéá êáé ìïõóéêÝò ïé åêäçëþóåéò öëïãÝñáò
ðïõ äéïñãáíþíïíôáé ìå øõ÷Þ ôïí ÐÝôñï Âüôóç. Ôï
åðüìåíï ðñùß óôç óõæÞôçóç ãéá ôçí ìüëõíóç ôïõ
ðåñéâÜëëïíôïò êáé ôá íåñÜ ðïõ ðáñÜíïìá
åêìåôáëëåýåôáé ç ÄÅÇ Üñ÷éóå ç óõæÞôçóç áðü ôïõò
ðïëßôåò. Ï ËéÜíçò ðïõ õðïó÷üôáí ðïëëÝò èÝóåéò
åñãáóßáò ãéá ôïõò ôïðéêïýò ðïëßôåò Ýðåóå Ýîù ü÷é ëßãï
áëëÜ áðü ôéò åêáôïíôÜäåò ðïõ õðïó÷üôáí ìüíï 4 áðü ôç
Ìåëßôç ìðÞêáí. Ãé' áõôü ôï Üëëï ôïðéêü óôÝëå÷ïò ôïõ
ÐÁÓÏÊ Ì. Ôóüôóêïò ôïõ Ýêáíå áíïé÷ôÞ ðïëéôéêÞ
áíôéðáñÜèåóç. Åäþ íá êáôáëÜâïõìå üôé áõôüò ðïõ öôáßåé
åßôå ìå ËéÜíç åßôå ìå Ôóüôóêï ç ÄÅÇ "ôñþåé" ôá ÷ùñÜöéá
êáé "ðßíåé" ôá íåñÜ.
Ç óõììåôï÷Þ óôï äéáãùíéóìü ìïõóéêÞò Þôáí ó÷åôéêÜ
ìéêñÞ.
ÊÅÑÁÓÉÙÔÉÊÁ 2005
Ôï 9ï ÌÏÕÓÉÊÏ×ÏÑÅÕÔÉÊÏ ÐÁÑÁÄÏÓÉÁÊÏ ÖÅÓÔÉÂÁË
ÊÅÑÁÓÉÙÔÉÊÁ 2005 19-20 ÁÕÃÏÕÓÔÏÕ ðñáãìáôïðïßçóå
óôï ÷þñï ôïõ Äçìïôéêïý Ó÷ïëåßïõ ï Ìïñöùôéêüò
Ðïëéôéóôéêüò Óýëëïãïò ÊåñáóéÜò ï "ÁñéóôïôÝëçò".
Ôçí ÐáñáóêåõÞ 19/8 óõììåôåß÷å ç ïñ÷Þóôñá "ÏÉ
ÂÏÑÅÉÏÉ" êáé ôï ÓÜââáôï 20/8 ç ïñ÷Þóôñá ôïõ ÐÝôñïõ
ÔóéðÜñç.
Óôï öõëëÜäéï ðïõ Ýêäùóå ï óýëëïãïò áíÜöåñå:
"Åìåßò ðïõ æïýìå óôï áêñéôéêü áõôü ÷ùñéü ðñïóðáèïýìå
êáé íá áíáâáèìßóïõìå ôá Þèç, ôá Ýèéìá, ôá ôñáãïýäéá êáé
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΕΣ ΒΡΑΔΙΕΣ
ôïõò ÷ïñïýò ôïõ ëáïý ìáò".
ï
8ï ËÁÏÃÑÁÖÉÊÏ ÖÅÓÔÉÂÁË ÓÔÏ
ÅÌÐÏÑÉÏ
Ï Ðïëéôéóôéêüò Óýëëïãïò Åìðïñßïõ éäñýèçêå ôï 1978
"ï ïðïßïò ðáñïõóéÜæåé áõèåíôéêïýò ÷ïñïýò ôçò
åõñýôåñçò ðåñéï÷Þò ôçò êåíôñïäõôéêÞò Ìáêåäïíßáò".
Óôéò åêäçëþóåéò ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêáí óôçí
ðëáôåßá ôïõ ÷ùñéïý óôéò 15, 16 êáé 17 Éïõëßïõ 2005 ïé
÷ïñïß ðïõ ðáñïõóßáóáí Þôáí ïé åîÞò:
Óõñôü, ÐïõóôóÝíï, Ôñßôå ÐÜôé-ÆáâëéôóÝíï, Ôóþôóïôï,
ÔáñôóÜíá, Ðáôñïûéíá-Óôüéíá, ÔéêöÝóêï-Êñßâïôï,
Ìðáúíôïýóêá, ÑÜìíá, ÌïõëÜéåâï, Ðïóåíôíßôóá.
ÁõôÜ áíáöÝñïíôáé óôï üìïñöï öõëëÜäéï ðïõ
Ýêäùóå ï Óýëëïãüò ôïõò ìå åðé÷ïñÞãçóç 35.000,00 €
áðü ôçí Å.Å. (Åðé÷åéñçóéáêü Ðñüãñáììá (Å.Ð.) "ÁãñïôéêÞ
ÁíÜðôõîç Áíáóõãêñüôçóç ôçò Õðáßèñïõ 2000-2006" -
ÌÝôñï 6.4 "Áîéïðïßçóç Ôïðéêþí Ðüñùí" êáé
óõã÷ñçìáôïäïôÞèçêå áðü ôï Åõñùðáúêü Ôáìåßï
Ðñïóáíáôïëéóìïý êáé ÅããõÞóåùí, ÔìÞìá
Ðñïóáíáôïëéóìïý).
Óôï öõëëÜäéï åßíáé ìå åëëçíéêÜ ãñÜììáôá äýï íôüðéá
ìáêåäïíéêÜ ôñáãïýäéá ç "Óôüúíá" êáé ôï "¢éíôå ÌðñÜôå".
ÁõôÜ ôá äýï ôñáãïýäéá ôñáãïõäÞèçêáí áðü ôï
÷ïñåõôéêü óôéò åêäçëþóåéò ôïõ ÷ùñéïý.
• Ìáêåäïíéêü ãëÝíôé Ýãéíå êáé ôçí ÐáñáóêåõÞ 3-3-2006
ìå ôçí ïñ÷Þóôñá ôïõ Í. ÌðïôóöÜñç óôï ¸ìðïñå ôçò
ðåñéï÷Þò ÐôïëåìáÀäáò.
ÓÔÇ ÆÁÌÐ' ÑÍÔÅÍÉ (ËÏÖÏÉ)
• Óôéò 20-21 ÌáÀïõ 2005 (ÐáñáóêåõÞ-ÓÜââáôï) ìå ôï
"Ìïõóéêüñáìá" ðñáãìáôïðïéÞèçêå ìáêåäïíéêü ãëÝíôé
óôçí ðëáôåßá ôïõ ÷ùñéïý áðü ôï ÐÏËÉÔÉÓÔÉÊÏ ÓÕËËÏÃÏ
ôïõ ÷ùñéïý ç "ÅÉÑÇÍÇ". ÃéïñôÜæåé ç åêêëçóßá ðïõ åßíáé
áöéåñùìÝíç óôïí Êùí/íï êáé ÅëÝíç.
• Óôéò 7 Áõãïýóôïõ ìå ôá ÁÇÄÏÍÉÁ ãëåíôïýóå ï
êüóìïò óôçí áõëÞ ôïõ ó÷ïëåßïõ ìå ôåëåõôáßïõò íá
äéáëýïõí ôï ÷ïñü ïé íåáñïß ôïõ ÷ùñéïý.
• Óôéò 7 Áõãïýóôïõ 2005 åß÷å ãëÝíôé êáé óôïõò Ëýêïõò
ôçò ¸äåóóáò.
• Óôéò 6 êáé 7 Áõãïýóôïõ 2005 óôï ÷ùñéü Áôñáðüò ôçò
Öëþñéíáò ðñáãìáôïðïéÞèçêáí óôçí áõëÞ ôïõ ó÷ïëåßïõ ïé
åêäçëþóåéò ôïõò. Ôï ìáêåäïíéêü ãëÝíôé ðÞãå êáëýôåñá
ôçí äåýôåñç ìÝñá, ÓÜââáôï 7 Áõãïýóôïõ. Ôçí
ÐáñáóêåõÞ 6/8 ëüãù êñýïõ ï êüóìïò äåí ôï ÷Üñçêå
áëëÜ ôçí äåýôåñç ìÝñá ðáñüëï ðïõ åß÷å êñýï ãÝìéóå ç
áõëÞ áðü êüóìï óôá ôñáðÝæéá áëëÜ êáé óôï ÷ïñü åöüóïí
ôï ìáêåäïíéêü ôñáãïýäé êõñéáñ÷ïýóå. ÐáñåõñÝèçêå êáé
ï âïõëåõôÞò ôïõ ÐÁÓÏÊ Öëþñéíáò ê. Ã. ËéÜíçò. Ïé
ìðÜìðåò ìå ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ðáñáäïóéáêÜ ñïý÷á ðïõ
ôá öïñïýí êáèçìåñéíÜ óôï ÷ùñéü, óôï ÷ïñü, óôç
Öëþñéíá, óôï ðáæÜñé. ÁõôÞ ôç öïñÜ Üëëåò ÷üñåõáí êé
Üëëåò êÜèïíôáí óôï ýøùìá ìÝ÷ñé áñãÜ ôï âñÜäõ.
Ôïõ ÷ñüíïõ ðÜëé ôïõ ÓùôÞñïò üðùò êÜèå ÷ñüíï èá
óõíå÷ßæåôáé ç ðáñÜäïóç.
• Óôéò 14 êáé 15 Áõãïýóôïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêáí ïé
ðïëéôéóôéêÝò åêäçëþóåéò óôçí ¢ñíéóóá óôçí áõëÞ ôïõ
ó÷ïëåßïõ. Ôï ðñþôï âñÜäõ åß÷å ðáñáäïóéáêü ìáêåäïíéêü
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΕΣ ΒΡΑΔΙΕΣ
÷ïñü êáé ôñáãïýäé. Ôçí ÄåõôÝñá 15/8 ç çìÝñá Þôáí
áöéåñùìÝíç óôç ÈñÜêç ðáñüëï ðïõ ôï ÷ùñéü äåí Ý÷åé
Èñáêéþôåò. Ç ðëåéïøçößá åßíáé íôüðéïé. Ï Èýìéïò
Ãêïãêßäçò ìå ôçí ïñ÷Þóôñá ôïõ êáé ôï áêïñíôåüí (Þäç
Ý÷åé êõêëïöïñÞóåé 5-6 CD ìå èñáêéþôéêá) ìÜãåøå ôï
êïéíü. Ðáñþí Þôáí êáé ï ê. Ðáó÷áëßäçò ôïõ ÐÁÓÏÊ ðïõ
óçêþèçêå íá ÷ïñÝøåé Ýíá ÷ïñü. ¼ìùò óõíÝ÷éóå êáé, ôï
åðüìåíï ðïõ ÷üñåøå Þôáí ôï "ÍôïìÜêéíå" ðïõ ôï
ôñáãïõäïýóå óôá ÌáêåäïíéêÜ ï È. Ãêïãêßäçò.
Áõôü ôï ôñáãïýäé êáèþò êáé ôï "Ìáêåíôüíóêï"
ðåñéëáìâÜíïíôáé óôï CD ôïõ ìå ôïí ôßôëï "ÈÑÁÊÉÙÔÉÊÁ
ÁÊÏÕÓÌÁÔÁ".
7ïò ÷ñüíïò åðéôõ÷ßáò
Ðïæáñßôéêá 2005
Ï Ðïëéôéóôéêüò Óýëëïãïò Ëïõôñáêßïõ "ÔÏ ÐÏÆÁÑ"
îåêßíçóå üðùò êÜèå ÷ñüíï ôéò åêäçëþóåéò ôïõ ôÝëç
Áõãïýóôïõ óôï ðñïáýëéï ôïõ ó÷ïëåßïõ ìå ðëÞèïò êüóìï
áðü ôï ÷ùñéü, ôçí ðåñéï÷Þ áëëÜ êáé ôïõò ôïõñßóôåò ôùí
ëïõôñþí ôçí ÐÝìðôç 25/8.
Ôçí ÐáñáóêåõÞ Ýêëåéóå ôï ãëÝíôé ìå ôçí ïñ÷Þóôñá "ÏÉ
ÂÏÑÅÉÏÉ". Ôï ÓÜââáôï ìå ôçí ïñ÷Þóôñá ôïõ ÐÝôñïõ
ÔóéðÜñç êáé ôçí ÊõñéáêÞ ìå ôïí "Ìáêåäïíéêü ¹÷ï".
Ï äÞìáñ÷ïò ôçò ðåñéï÷Þò áíáãêÜóôçêå íá äþóåé
åðéôáãÞ êáé ãéá ðÝñóé ðïõ äåí åß÷å äþóåé ïýôå ÅÕÑÙ.
ÂëÝðåéò Ýñ÷ïíôáé åêëïãÝò êáé åöüóïí êáôÜëáâå ðùò
åß÷å áãáíáêôÞóåé ï êüóìïò ìå ôçí óôÜóç ôïõ ðïõ Üëëïõò
óõëëüãïõò ôïõò åíéó÷ýåé êáé Üëëïõò ü÷é. Ïé åêäçëþóåéò
âÝâáéá ãßíïíôáé ãéáôß âñßóêïíôáé ðüñïé áðü ÷ïñçãïýò. Ôá
÷ñÞìáôá ôïõ äÞìïõ åßíáé ðïëý ëßãá ìðñïóôÜ óôá Ýîïäá
ôùí ôåóóÜñùí çìåñþí. ÐñïóðÜèçóå íá äéêáéïëïãçèåß
ìå ôï ãåëïßï åðé÷åßñçìá üôé ðÝñóé Þôáí óôçí Ôïõñêßá.
• Ôçí ÊõñéáêÞ 5 Ìáñôßïõ 2005 ï áèëçôéêüò Óýëëïãïò
Âåýçò ðñáãìáôïðïßçóå ãëÝíôé ìå ôçí ïñ÷Þóôñá
×ñõóïäÜêôõëïé. Ï êüóìïò ãëÝíôçóå ìå Ìáêåäïíéêü
ôñáãïýäé.
• ÃëÝíôé Ýãéíå ìå ôï "ÌÏÕÓÉÊÏÑÁÌÁ" (ìïõóéêÞ-
ôñáãïýäé) óôï Ìðïýöé ôçí çìÝñá ôïõ Áã. Ðíåýìáôïò óôéò
20-6-2005.
ÃÑÉÂÁ ÊÉËÊÉÓ
Óôï åêêëçóéáóôéêü ôçëåïðôéêü êáíÜëé (TV 4E) ôçí Ôñßôç
25-10-2005 ôï âñÜäõ óå äéÜëåîç ðïõ åß÷å óôïí
Ðïëéôéóôéêü Óýëëïãï ôçò ÃïõìÝíéóóáò, ïìéëçôÞò Þôáí ï
êáèçãçôÞò ôçò ÍïìéêÞò êáé ðñüåäñïò ôçò Åôáéñåßáò
Ìáêåäïíéêþí Óðïõäþí ê. Âáâïýóêïò.
Ôéò áíáêñßâåéåò ðïõ åßðå äåí èá ôéò Ýëåãå ïýôå Ýíáò
öïéôçôÞò éóôïñßáò. ×þñéá ïé óêïðéìüôçôåò...
Áíáöåñüìåíïò óôïõò ÔóåíôñáëéíôÝò ôïõò áíÝöåñå
óáí ÆáíæáíéóôÝò.
Ãéá ôçí åðáíÜóôáóç ôùí Íåüôïõñêùí üôé Ýãéíå ôï
1909 êáé ü÷é ôï 1908 üðùò åßíáé ôï óùóôü.
Óåëßäåò ÷ñåéÜæïíôáé ãéá ôéò áíáêñßâåéåò ðïõ åßðå.
Ôçí ÊõñéáêÞ óôç ÃéïñôÞ ÊÜóôáíï-Ôõñß-Êñáóß óôï
ðñïáýëéï ôïõ ó÷ïëåßïõ óôï ÷ùñéü Ãñßâá üðïõ
ðáñåõñÝèçêå ìáæß ìå Üëëïõò åèíéêéóôáñÜäåò ¸ëëçíåò
êÜèéóáí ó' Ýíá ôñáðÝæé êáé áðáßôçóáí íá ìðïõí åëëçíéêÜ
LOZA - 35
ôñáãïýäéá áð' ôï ìïõóéêü óõãêñüôçìá ôï "Ìáêåäïíéêü
ÌåñÜêé". ÁëëÜ ïé ìáêåäüíåò êÜôïéêïé ôïõ ÷ùñéïý
êáôÜëáâáí ðïõ ôï ðÜíå êáé ç ïñ÷Þóôñá Ýðáéæå
ÌáêåäïíéêÜ ôñáãïýäéá. ÁðïôÝëåóìá Þôáí íá öýãïõí áð'
ôï ãëÝíôé. Ôï ãëÝíôé óõíå÷ßóôçêå ìÝ÷ñé áñãÜ ôï âñÜäõ áð'
ôï ìåóçìÝñé ðïõ åß÷å áñ÷ßóåé. ÐáñÜ ôïí Üó÷çìï êáéñü ç
óõììåôï÷Þ ôïõ êüóìïõ Þôáí ìáæéêÞ. Äïýëåøáí ðÜíù áðü
50 Üôïìá ôïõ Óõëëüãïõ ôçò Ãñßâáò ãéá ôçí åðéôõ÷ßá ôïõ
Ìáêåäïíéêïý ãëåíôéïý.
• Óôïí ÐåíôÜëïöï ôïõ Êéëêßò ôï äéÞìåñï 28 êáé 29/6
2005, Ôñßôç êáé ÔåôÜñôç, ìå ôçí ïñ÷Þóôñá ôïõ Ìðßëç
ðñáãìáôïðïéÞèçêå Ìáêåäïíéêü ãëÝíôé.
• Óôéò 16-7-2005 ôï ÓÜââáôï åß÷å ãëÝíôé óôï Ñáíôüóé
ôïõ Îõíïý Íåñïý. Ìáêåäïíéêü ôñáãïýäé åß÷å êáé óôéò
áðïêñéÜôéêåò åêäçëþóåéò ôïí ÌÜñôéï ôïõ 2006 óôï Åîß-
Óïõ.
ÐÁÅÉ Ç «ÅËÐÉÄÁ»
Ôï äéÞìåñï ôïõ ÐñïöÞôç Çëßá óôç Ìåëßôç ìå ÷éëéÜäåò
êüóìï ãéüñôáóáí ìå Ìáêåäïíéêü îåöÜíôùìá óôçí áõëÞ
ôïõ ó÷ïëåßïõ ìå ôçí ïñ÷Þóôñá ôïõ Íßêïõ ÌðïôóöÜñç.
ÌÜèáìå êáé Ýíá êáëü, üôé áõôïìÜôùò äéáëýèçêå ï
åãêÜèåôïò Ðïëéôéóôéêüò Óýëëïãïò ç "ÅËÐÉÄÁ" ðïõ
÷ñçìáôïäïôïýíôáí áðü ôïí ê. Åìöéåôæüãëïõ ìüëéò
óôáìÜôçóå íá ôïõò ÷ñçìáôïäïôåß. ¸ôóé åßíáé áõôÜ,
åöüóïí äåí óôçñßæïíôáí óôçí áõèåíôéêÞ ðïëéôéóôéêÞ
êïõëôïýñá ôïõ ÷ùñéïý áëëÜ óôçí ôóÝðç ôïõ åèíéêéóôÞ
ðáôñéäïêÜðçëïõ êáðéôáëéóôÞ ìåãÜëùí ôå÷íéêþí Ýñãùí.
• Óôçí Õäñïýóá ôçí çìÝñá ôçò Áã. ÐáñáóêåõÞò õðÞñ÷å
2Þìåñï ãëÝíôé ìå ôïí ôïðéêü Þ÷ï.
ÂÑÁÄÉÁ ÌÁÊÅÄÏÍÙÍ
Óôéò 6 Ïêôùâñßïõ 2005, çìÝñá ÐÝìðôç, óôçí
ÏõíéâåñóÜëíá ÓÜëá UNIVERZALNA SALA) óôçí
ðüëç Óêüðéá (SKOPJE) ãÝìéóå áðü Ìáêåäüíåò ðïõ
êáôÜãïíôáé áðü ôçí ÅëëÜäá ìåãÜëïõò êáé ìéêñïýò ãéá íá
ðáñáêïëïõèÞóïõí ôç âñáäéÜ ðïõ äéïñãÜíùóå ï
Óýëëïãïò áðü ôá ÷ùñéÜ ôçò ÓÝôéíá êáé ôçò ÐïðÜíôéá (ôçò
Öëþñéíáò).
Ï Óýëëïãïò Ý÷åé Ýäñá ôá Óêüðéá êáé øõ÷Þ ôïõ åßíáé ï
ÔÜóêï ÃéïâÜíïâóêé (TA[KO JOVANOV).
¼ôáí ÷üñåøå ôï ÷ïñåõôéêü ðïõ Þñèå áðü ôï ÷ùñéü
Á÷ëÜäá ôçò Öëþñéíáò ìå ôçí ïñ÷Þóôñá "ÏÉ ÂÁËÊÁÍÉÏÉ" ôá
äÜêñõá ôùí ìåãáëýôåñùí ðïõ Ýæçóáí Ýóôù êáé ëßãá
÷ñüíéá óôá ÷ùñéÜ ôïõò, Ýôñå÷áí óõíÝ÷åéá.
ÐñáãìáôïðïéÞèçêáí ìáêåäïíéêÜ ãëÝíôéá ìå ôá
ÁÇÄÏÍÉÁ:
• óôïí Áã. ÐáíôåëåÞìïíá óôéò 26 êáé 27 Éïõëßïõ 2005
• óôï Ôïé÷éü óôéò 7 êáé 8 Óåðôåìâñßïõ
• óôïí Áåôü óôéò 2 Óåðôåìâñßïõ
• ÔÝëç ôïõ 2005 Ýãéíå ãëÝíôé ìå ôï "Ìáêåäïíéêü
ÌåñÜêé" óôç ÂáëìÜäá Èåóóáëïíßêçò.
36 - LOZA ΜΟΥΣΙΚΗ

Áðü ôï ðåñéïäéêü «ÌÅÔÑÏ», Íï 104, Éïýëéïò 2004

Óëáâïìáêåäïíßôéêá ôñáãïýäéá áðü ôç
äõôéêÞ êáé êåíôñéêÞ Ìáêåäïíßá:
•ÐñïóöïñÜ áðü ôç Èåóóáëïíßêç
•ÐñÜóéíï ÄÜóïò
•Ëåõêüò ÊÜìðïò ÐëÜé óå ÈÜëáóóá ËåõêÞ
(Avlos Editions)

Êé üìùò, ôá ôñßá áõôÜ CD åßíáé ôá ðñþôá ðïõ

êõêëïöïñïýí óôçí ÅëëÜäá êáé ðåñéëáìâÜíïõí
ðáñáäïóéáêÜ óëáâïìáêåäïíßôéêá ôñáãïýäéá ðïõ
ôñáãïõäéïýíôáé óôç ÷þñá ìáò! Ç «åèíéêÞ ìõùðßá» ðïõ
ìáò âáóáíßæåé åðß ÷ñüíéá ìåôÝôñåøå ôá ôñáãïýäéá áõôÜ
óå ôáìðïý. Äõóêïëßåò êáé ðéÝóåéò áîåðÝñáóôåò
áíôéìåôþðéóáí áêüìç êáé åðßóçìïé öïñåßò (Ðïëéôéóôéêüò
Óýëëïãïò ÄÞìïõ ¸äåóóáò, Ðåëïðïííçóéáêü Ëáïãñáöéêü
ºäñõìá) üôáí âñÝèçêáí ìðñïóôÜ óôçí Ýêäïóç
ôñáãïõäéþí óëáâüãëùóóùí. Ùò íá üöåéëáí äçëáäÞ ïé
Ýëëçíåò ðïëßôåò, ðïõ ìåãÜëùóáí ìáèáßíïíôáò ôá
ôñáãïýäéá áõôÜ óôç ãëþóóá ðïõ ôá ôñáãïõäïýóáí ïé
ðáððïýäåò ôïõò, íá ôá ìåôáãëùôôßóïõí óôçí åëëçíéêÞ...
ãéá íá ìçí êáôçãïñçèïýí üôé åßíáé «áíèÝëëçíåò»! ¢ëëùóôå
êáé ç Ýêäïóç ôùí óõãêåêñéìÝíùí CD óõíïäåýôçêå áðü ôá
áðáñáßôçôá «ðáôñéùôéêÜ äçìïóéåýìáôá». Êáé åíôåëþò
çò
ôõ÷áßá, áíÞìåñá ôçò åðåôåßïõ ôçò 21 Áðñéëßïõ ôïõ 2004,
ôï áõôïêßíçôï ôïõ óõëëÝêôç êáé åðéìåëçôÞ ôùí åêäüóåùí óõëëÝêôç êáé åðáããåëìáôßá ïäïíôßáôñï Êþóôá ÍïâÜêç,
áõôþí... ðÞñå öùôéÜ! áðü ôï 1995 ìÝ÷ñé ôéò çìÝñåò ìáò, óå ÷ùñéÜ ôçò äõôéêÞò
Ïé ç÷ïãñáöÞóåéò Ýãéíáí êÜôù áðü Ýíá êáèåóôþò êáé êåíôñéêÞò Ìáêåäïíßáò. Óôá ôñáãïýäéá, ðïõ åßíáé
äéÜ÷õôçò áíáóöÜëåéáò áðü ôïí åñáóéôÝ÷íç ìïõóéêü êáé ÷Üñìá áêïÞò, ðñùôïóôáôïýí ìðÜíôåò ÷Üëêéíùí
ðíåõóôþí ðïõ ôï âáóéêü êïñìü ôïõò áðïôåëïýí ìÝëç ôçò
ïéêïãÝíåéáò Æüñá. Ï ßäéïò ï ê. ÍïâÜêçò ôñáãïõäÜåé ôá
ðåñéóóüôåñá áðü áõôÜ. Ðñüêåéôáé ãéá ôñáãïýäéá ðïõ
óõíäÝïíôáé ìå Ýèéìá ôïõò ôüðïõ (ôñáãïýäéá ôïõ
ËáæÜñïõ, ðáó÷áëéÜôéêá ê.Ü.), ôñáãïýäéá éóôïñéêÜ
(êëÝöôéêá, ãéá ôçí Ôïõñêïêñáôßá, ôïí Á´ Ðáãêüóìéï ê.Ü.),
êáèþò êáé ãéá ôñáãïýäéá ôçò äïõëåéÜò, ôïõ Ýñùôá êáé ôïõ
ãÜìïõ.
Áðü ôéò óðïõäáßåò áõôÝò åêäüóåéò áðïõóéÜæïõí
äõóôõ÷þò åèíïìïõóéêïëïãéêÝò áíáöïñÝò ãéá ôá üñãáíá,
êáèþò êáé óçìåéþìáôá éóôïñéêÞò ôáîéíüìçóçò ôïõ
õëéêïý. Ãé' áõôü êáé Ýíá âéâëßï ðñïãñáììáôßæåôáé íá
áêïëïõèÞóåé ôçí Ýêäïóç ôïõ CD. Ç åðéóôçìïíéêÞ
Üëëùóôå êáôáãñáöÞ êáé ôáîéíüìçóç áõôïý ôïõ ôìÞìáôïò
ôïõ ëáúêïý ìáò ðïëéôéóìïý, ðïõ ìÝ÷ñé ðñüôéíïò ðáñÝìåíå
êñõöü, öáßíåôáé íá îåêéíÜåé áðü áõôÝò ôéò åêäüóåéò.

www.folkmusic.gr
Ôï Ìáêåíôüíôóåôï τïõ Âüôóç óôá ÔóÝ÷éêá êáé óôá Ìáêåäüíéêá

Ïé ÂáñêÜñçäåò ôçò Óáëïíßêçò

 Åäþ êáé ôþñá åðáíáðáôñéóìüò ôùí ðïëéôéêþí ðñïóöýãùí

ÔÅÕ×ÏÓ 11, ÉÏÕÍÉÏÓ 2006

Ï Óåññáßïò ÅðáíáóôÜôçò
ÍÔÉÌÏ ×ÁÍÔÆÉÍÔÉÌÏÂ
Ìßñêá Ãêßíïâá

ÔÜóïò Ôßëéïò, “Âéïãñáößá”

ÌÁÊÅÄÏÍÉÊÏ ÅÍÇÌÅÑÙÔÉÊÏ ÄÅËÔÉÏ

ÐÝôñïò Âüôóçò, “ç ÄéáöïñåôéêüôçôÜ ìáò”

 ÐåñéÝ÷åé ðáñáäïóéáêÜ Ìáñßá Âüíôåíóêá
ÊáóôïñéáíÜ ôñáãïýäéá “ôñåéò âñýóåò”

ÁíáìíÞóåéò áðü ôï ÷ùñéü ÔóÝãêáí

ÌåôÜöñáóç óôá Ìáêåäüíéêá