,

&:." ^
^iLiitv.-.w'^'

;w-,'-,

r^ti-^vp-^''^

'>;

:.,1il'W;,i;*'^

i/w.*.i.'

-S^

*A ';:
.

..

- ru

t V

H...

iS;V.K."Tfr'^-A^ ',^;':-V -f.i:rtltJf;^.C.i?V'-:v^;;.--,

.,~.,. .i^.
>'

'.>-

*,'(

i.,T;.i.^y#.^t.;~N^

-, -

L,S;r.**if'.\a. :''-: .~\\-:

'

\.i" -'-*'

-..

ti^XtV^^J'

;-.-"'>,'*'',
'.:"!,

^ci^fc'!^^;!^^

-:

^^i>.;':};y_^:::.:

:^;

^iv^i^r;'

'^'-^^^::'

'JSj5tT<;-.^*4if'^'i..".'

^:;^;vv.'V;ri!;r::;r:
Jit.^-v"'"

"^^'

('

^,.^Ki'...--'r:;;;'-;jff.:;-/

n"^v':^;;tr
^^'^r:^.^'\lt..'
'"^."'-

y*'^'^V*-''*'^*^'

^^.X-iH.\;'
:'

:I*ttr'u'T:.'C''>>>'-.v

V',..,.-!i

,.,..

^,-..

-.,>. >-^'i

Digitized by the Internet Archive

in

2011 with funding from

University of Toronto

http://www.archive.org/details/vitaesanctorumin02cont

SGRIPTORES AETHIOPIGI
SERIES ALTERA

TOMUS XXI

YITAE SANGTORUM INDIGENARUM

CORPUS SCRIPTOHUM CHRI8TIAN0RUM ORIENTAUIUM

CURANTIBUS
I.-B.

CHABOT,

I.

GUIDI

H.

HYVERNAT, R CARRA DE YAUX

SCRIPTORES AETHIOPICT
VERSIO

SERIES

ALTERA-TOMUS

XXI

VITAE SANCTORUM INDIGENARUM

ROMAE
EXCUDEBAT KAROLUS DE
FARISIIS

LUIGl

CAHOLUS POUSSIELGUE BIBLIOPOLA

15,

RUE CASSETTE,

15

LIPSIAE:

OTTO HARRASSOWITZ

MDCCCCVI

JUN
1

1 2 1944

110^

GADLA EWOSTATEWOS
SIVE

ACTA SANCTI EUSTATHII

INTERrRETATUS EST

BORYSSUS TURAIEV

Eustathius, sanctus Aethiopum celeberrimus, saeculo xiv,

Amda-Seyon
nalibus

regnante, in regionibus Abyssiniae septentrio-

floruit.

Doctrinam

suam,

quae

usque

acl

regis

Zar'a-Ya*qob tempus ab ecclesia Aethiopica approbata non

est,

inter
s,
i.

complures asseclas, qui

liberi Eustathii

daqiqa-E wostate-

\v

e.

appellabantur et per totum

Tigre

et

G5zam

dispersi erant, propagavit.

codici])us,

A'itam et

miracula eius quinque

qui adhuc

innotuerunt, contineri constat.

liuentibus,

Tribus modis, ex uno fonte

sed haud parum inter se dis^repantibus, acta

illis

sancti

in

narrata

sunt.

Godices Musaei

Britannici

Orient.
et

704

et Orient.

705 non

nisi paucis lectionibus variis

numero miraculorum,

e quibus aliquot in God. Orient.

704

omissa sunt, unus ab altero dissentiunt. Alterius recensionis

textum exhibent cod. Orient. 702 Mus.

acephalo Musaei Britannici Orient.
ita sint, tres

Brit.

et cod.

Vaticanus Aeth. 46, ut videtur. Tertiae recensionis textus

in codice

703

invenitur.

Quae cum
tendas esse

recensiones separatim latine ver-

censeo.

Accipias proxime

versionem latinam

Actorum Eusthathii secundum codices

Orient.

704

et Orient.

705 Musaei
Godicum
p.

l^ritannici.

descriptio in Gatalogo, a v.

cl.

Wright

edito,

184-186 habetur. Saeculo

xvm

transcripti esse viden-

tur hi codices. AETH.

B.

XXI.

M
Textuiii aethiopicum, aniio
in

2 )x-

1905 exeunte,
miracula

Petropoli edidi

lihro rui titulus:

Vita
et

et

Eiistathii, ad fidem

codd. Orient.

704

Orient.
in

705 Musaei
lihro

Britunnici.

De

Eustathio tractavi

meo, moscovita

lingua

scripto:

De

fontibus

historiae

Aethiojncae

hagiologicis

(Petropoli,
Petropoli,
die Ss.

1902), pp.
a.

154-176.

d.

ix

KaL Novembris,
B. 4\

Negranorum Martyrum.

I.

ACTA SAXCTI EUSTATHII

AU KiDKM
coDi).

Mus. Brit. Orient. 704 ET Orient.

705.

In noinine Dei Patris, antiqui (lierum, aeterni substantia,

o

Mus.
suo,

Brii.

terribilis terribilium potestate sua,

summi summorum regno

^^^'*

^^^*

,f^^^^-

(]uius adspectus candidior est nive

et

vestimentum

sanctitatis illustrius est sole,

e Cuius throno

vox Cherubim
ipse ignis est,
et

exit ad

Eum

laudandum,

Cuius domus parietes exstructi sunt igne,

io

et

pavimentum

et

tectum cursus stellarum

adorant milia
et

fulgura sunt;

Quem

lo

myriades myriadum angelorum, sanctitatis sanctorum, qui Ei appropinquant et ab Eo die nocteque [non recedunt, neque abeunt. Et in nomine Dei Unigeniti Filii, Cuius viae in consummatione
[et turbine,
'

facies velut species fulguris, et quasi chrysolithus corpus Eius,

et oculi

Eius terribiles sunt, ut lampades ardentes;

~

brachia Eius et pedes, quasi species aeris candentis,

'2)

linteum prophetiae ornatus Eius

et

est,

aurum obrizum zona Eius est: Hic est Verbum Patris et Verbum suum et Verbum Paracleti hic Unicus,

nam
2.5

hoc Verbum Dei perfectum

est.

Et in
Hic

nomine Dei Paracleti,

Spiritus

Trinitatis perfectae, inconfusae:

Filii,

est

Patris

et

et

Spiritus

sui

ipsius,

non

[expers throni,

Lux
30

est in circuitu Eius, ut iris

tempore pluviali; species Eius,

[ut

fulgura
co-

et ut

vox multarum aquarum,

et ut

strepitus

multarum

Strepitus currus Eius in tremore;

[piarum.

animus prophetiae tenuis, qui volitabat post Ezechielem, non perspicuus oculo mortalis;
sol clarus, fulgens in cordibus fidelium,
a"

[rum.

*terribilis

torrens ignis, qui effunditur in ora

I,

senum

et

puero-

f.

3,

v.

Nahum,

3.

dan., X,

6.

(\

^.1

In generationem et generationem gloria eius, non caduca. In hoc

nomine Patris

et Filii et

Spiritus sancti, a puero ba[ptizatus sum.

meae, ter contexta in lordane; haec cum tribus cornibus. Ei servio

Haec

est vestis fidei

est
et

galea salutis meae

odoror suavem odorem Eius

[Trinitatis.

Fides

mea

in

Eum

constans est;

innitor arbori Crucis Eius.

Ei gloria
ore

et gratia in terra et in caelis, et

hominum

angelorum

et

ore omnis creaturae,

in saecula saeculorum.

Amen.
10

Incipimus, adiutore Deo

Domino nostro lesu

Christo, scribere

certamina beati
phetae magni,

et sancti Eustathii, casti, electi et puri,

pro-

spectatoris

arcanorum, sacerdotis
peccati

sacrificalis,

non tetigit, ut Moysen salsi divino sale, legislatorem et Eliam, aemulatorem legis Domini exercituum, assumptum in caelos in igneo curru praeceptoris legis, ut Petrus, cui datae sunt claves Regni caelorum institutoris instar qui se induit imagine angelorum, Pauli, linguae myrrhinae

quem squalor

i5

Antonii instar et Macarii. Oratio eius et benedictio eius sint

cum

dilecto eius lonatha

in saecula

cum saeculorum. Amen.

^

et

nobis omnibus, prole baptismi, 20

f.

4.

Huius sancti pater erat a genere principum (makuanen) procerumque (' a b a y t), qui a sole oriente, nomine Krestos-Mo'a; nomen matris eius Sena-Heywat. Ambo erant iusti et pii, et amabant peregrinos. Et Krestos-Mo'a, pater eius, colligebat *senes regionis suae auxilio destitutos, et viduas et anus quae maritos non habebant; Sena-Heywat autem, coniux eius, parabat cibum potionemque pauperibus. Et alebant famelicos, et

or>

manebant in lege puri matrimonii, et nesciebat Krestos-^Io'a aliam mulierem praeter eam, et Sena-Heywat, uxor eius, nesciebat alium marem, praeter maritum suum. Et multos annos vivebant liberis carentes. Et Sena-Heywat lacrimabat multum quia liberos non habebat. Et vota Deo faciebat et precabatur, Da et orabat corde afflicto cum multis lacrimis et dicebat
:

30

mihi, Domine, filium, qui fructum veri faciat

da mihi, Domine,
cor hilare
fa-

35

eum
^

qui

dolorem
viri

meum

consoletur

et

meum

Noraen

Abyssini, qui God. 705 Mus. Brit. suis expensis scri-

bendum

curavit.

ciat .

Et votum eius pervenit ad

est.
:

Deum

exercituum. Et dolor

cordis eius mutatus est gaudio, et planctus eius in

gaudium

ei

conversus
o

Et missus est ad eam

Deo et dixit ei muhis doctrina sua interpretabitur libros prophetarum et explicabit legem apostolorum, et suis doctrinis sapientes reddet eos
;

archangelus Michael a Paries filium purum sanctumque, et erit salus

qui imprudentes sunt, fluminibus sapientiae et cognitionis elicitis

e (hiabus

mammis

spiritus,

cognitionis sine vitio,

10

Movse mel et ex Evangelio lac quod non labefacit bibentem neque facit
e

temulentum eum qui id servat, neque prosternit sequentem semitas eius. Et servans vocem doctrinasque eius capiet aeter-

nam

vitam, et exsequentes doctrinas eius servabo a tentatione,

sed ei qui obsistent doctrinis eius erunt ut arena *areae,

quam
lo-

4 v.

ventus aufert, cuius locum non agnoscunt neque vestigium in15

veniunt

Et Sena-Heywat, cum vidisset angelum Domini

verita
est

quentem secum,
trepidabat.

et

magno
et

terrore

visionis

eius

Xam

alae eius erant ignis flagrans et ardens, et for-

matus
^o

erat in

flamma

potentiae,

vestimentum eius erant

de parvulo qui nasciturus
et cor

prunae. Et loquebatur placide

cum ea

erat ex ea. Et removit ab ea timorem,

est,

eius

gavisum

cum verbum Angeli Dei

audivisset, et

mens

eius de dolore

se consolata est.

Et ea narravit Krestos-Mo'a, marito suo, quomodo angelus purus archangelus Michael sibi laeta nunciavisset de par2o

ex ipsa nasciturus erat. Et dixit ei Krestos-Mo'a Antea cognovi de parvulo, qui e nobis nascetur: is erit domicilium Spiritus sancti. Et abundabit in eo sapientia et pruvulo qui
.

dentia, et in fide constans erit, et gratia perfectus, constantia

cinctus,
30

amore lucens, fide indutus . Et post paucos dies, SenaHeywat, uxor Krestos-Mo'a, concepit et peperit pulchrum parvuhim secundum annunciationem archangeli honorati Michaelis.
Et parvuhis,

cum

lac matris suae sugeret,

oculos tollebat, et

35

eum laudabat; et hoc mater eius admirabatur. Et dicebat Non fuit neque erit talis parvulus antequam cum hominibus loquetur, Deum laudat, et cantat et ei
praedicabat et
: :

Deum

gratias agit

. Et mater eius hac re gavisa erat. Et dicebat: Puer mi, lux oculorum meorum, quis te tales glorificationes docuit? Neque quid ei infans respondit *aut dixit. Et pater

5.

ei

nomen Ma'qaba-Egzi'e

dedit.

Et infans, cum in sinu matris

erat noctu liora precationis appetente deniio Deurn

laudabat.

hunc infantem et sanctificavit ex utero matris eius, ut leremiam prophetam ex Anathotli. Ut dixit ipse Dominus noster Priusquam te formarem in utero, novi te: et antequam exires de vulva, Vere sanctus sanctificavi te, et prophetam in gentibus dedi te . est Dominus, qui hunc parvuhim Spiritu sancto replevit. Et aperuit linguam eius, quae annunciaret gloriam suam, priusquam intellegeret bona et mala nam is aperit aures surdorum et linguam parvulorum incorruptam facit. Prophetia Davidis super hunc parvulum adimpleta est Mirabilia testimonia tua, ideo scrutata est ea anima mea declai-atio sermonum tuorum illuminat et intellectum dat parvulis.^ Et denuo dicit: Lex Domini immaculata convertens animas; testimonium Domini fiEtiam nunc dicit: Dodele, sapientiam praestans parvulis . mine, Dominus noster, quam admirabile est nomen tuum in

Vere

laudabilis est Deus in sanctis

suis,

qui elegit

10

'^

15

universa terra!
caelos.

Quoniam elevata

est magnificentia tua super

Ex

ore infantium et lactentium perfecisti laudem

tuam

Ut accepit Dominus noster lesus Ghristus hymnorum cantationem ex ore puerorum hebraeorum, cum intraret tempore Hosannae , sedens super pullum, in portam Hierosolymorum, sic autem accepit odorem suavem gloriae ex ore huius parvuli,
f.

20

tertio die post

eum natum. Et

misit

Deus duos archaii25

c.

parvulum *tuerentur, ne quid consilii contra eum Satanas caperet, tentandi eum causa, quomodo angelus faciei
gelos, qui

Abraham Et cum
Et Daniel

tutatus erat.
desiisset ali uberibus

matris, deductus est

ad

Da-

nielem abbatem, qui doceret

eum

sapientiam

et disciplinam.

abbas cum vidisset

et

Ma^qaba'Egzi'e,

filium sororis
;k>

suae, admiratus est gratiam Dei, quae requiescebat super eum,

cinctum

ornatum omnibus operibus boni, domicilium Dei et domum precationis Altissimi. Et deinde incepit discere abecedarium, et psalmorum librum Davidis, et carmina profide

phetarum. Et

didicit

totam Scripturam

et

interpretationem
garriebat neque

eius; et progrediebatur in sapientia et cognitione longius aliis 35

parvulis psalterii, qui discebant psalmos.

Non
^

iKREM.,
1-3.

I,

5.

ps.

cxvm

(cxix), 129.

Ps. xvni,

8.

Ps.

vni,

neque erat una cum aclolescentibus, a puero complevit eum gratia Dei. Rece(lebat ab hominibus et legebat psalmos et recitabat Scriptuludebat una

cum nam

liberis parvulisque,

ram,
n

et

prosternebat se et precabatur perpetuo die nocteque,

H'

neque accumbebat eo, quo ei substratum erat, sed accumbebat humi, in arena pulvereque, et e sonmo excitabatur tempore quo monachi dormiunt, vigilabat et lacrimabat et eiulabat. Et cum cubaret, venit Michael archangelus et texit eum alis suis lucidis. Monachi, cum vidissent eum in arena et pulvere cubantem, obiurgarunt eum: eis visus est amens *vecorsque. Et propter multam modestiam et sapientiam suam videbatur amens, animo
et

cor eius amore

Deum suum amplexum

est

semper,

f.

6.

suo reiecto et corpore suo neglecto, audiens

apostoli, qui dicit
15
:

mandatum Pauli

.
'

servitutem redigo

Neco animam meam et corpus meum in Et promanavit fama inter cunctos movigiliis pueri.

nachos qui in hoc monasterio erant, de labore et Et cum notum habuissent primum certamen eius,
aliud incepit.

id deseruit et

20

hunc puerum sapientia et collaudationibus huius modi? Nonne Spiritus sanctus? Et petebatne panem ut comederet, et pateram ut biberet? Omnia haec neglexit et desiit colloqui et ioculari cum liberis neque oblectabatur cum pueris, nam vigilantes angeli custodiebant eum in omnibus
Quis
instituit
;

viis eius;
25

ab utero matris erat sanctus

eius dicebat

et

purus a maculis pec-

cati.

Neque os

cium, neque oculi

mendacium, aut falsum, aut convieius vanitatem videbant, neque brachia eius
et ioci

tangebant quid impuri, necjue aures eius verbum fuci

audiebant. Pedes eius non ambulabant ut delicias
rerent,
30

mundi quae-

sed ibant

via veri et pacis.

Et erat modestus verbo

opereque, et diligenter serviebat senibus. Et verebatur seniores

et

parebat iuvenibus,

nam

ei

modestia praeter

modum

data

erat.

nem
eius,
3.'.

Et iuvabat eos qui erant in periculo, et pauperibus padabat et occulte ieiunabat, ne homines scirent labores

nam

sperabat praemium a Deo. Ma'qaba-'Egzi'e fugiebat

gloriam

et in

elationem odium concepit,

et divitias neglexit, et
f.

egestatem consectabatur, *ut se in regno caelorum locupletaret. Et praeposuit egens esse, ut gauderet cum iustis martyribusque
*

v.

Cfr.,

Cor., IX, 27.

in
et

cena nuptiarum Agni. Non se submisit libidinibus carnis in peccatum odium concepit, puritatem quaesivit, a voluptased se direxit in viam

tibus et placationibus carnis recessit;

angustam, non latam, amavit verbum Evangelii, fuit egentium amicus, sed non divitum amicus, ne praemium caperet in hoc brevi mundo. Et pauperes amicos fecit et valde adamavit
leprosos
et

advenas;

nam

ei

quinque

mnas
et

dedit

Deus.

Et
per
lo

prospiciebat ut eas augeret

et

et

duplicaret

cum usura Deo

et
eis.

Domino suo
dies

redderet.

Omnem
eas et

noctem curabat eas

et

longos

custodiebat

delectabatur

Et iuvabat
vel

eum

Spiritus sanctus,

dum

cogitabat

dum
est

optabat ut perhypocrisis

ficeret;

nam

agebat Dei causa, cui nihil

ibat.

personae respectus, iuste enim

Quam

ob rem, via eius pro-

sperum successum habuit,

et

opera eius
fuit

amorem

Dei sui et
i->

hominum consecuta
fectus in

sunt.

Et

egregius et acceptus et per-

f-

"7.

omnibus actis suis. Et adolevit in domo Dei, ut Samuel propheta. Nec ioculabatur neque blaterabat cum liberis et suis aequalibus, neque erat iurgiosus in litibus, sed erat diligens in ieiunio et precatione. Et quando eum liberi verberabant, non respondebat malo, ut PauUis dixit Noli vinci Et levabat *oculos suos a malo, sed vince in bono malum . intuebatur in eum qui verberaverat et deriserat eum, et erat et
: ^

20

erga eum comis

et

benignus;

et

cum

videbat peregrinos, ob25

viam

onera eorum ferebat, deinde pedes eorum lavabat et eis panem quem habebat unicum dabat, et ipse esuriebat et sitiebat iustitiam, plenus sapientia et circumseptus
eis
ibat,

et

scientia et perfectus in
et

amore

Dei.

Et magnus amor hominum

bona opera Dei grata, quae praestiterat, duplicata sunt in eo, et adauxit eleemosynam pauperibus dandam, et custodiebat
et

advenas,

praedicabat
illi

Deum
ei,

timentes, et festinabat servire

3o

senibus. Et

benedicebant

cum

viderent curam et benignitri-

tatem eius qui

in ministerio
est.

suo aequus et in beneficia

'

buendo largus

Et posuit signum sapientiae in ore suo

et

ostium circumstantiae labiis suis;

nam Dominus
et factus est

sanctificavit
3.>

eum ex

utero matris eius et removit ab eo libidinem carnis et co;

gitationem inanem
ecclesiae
Iiic

quam ob rem

administrator

Ma^qaba-'Egzi'e, lignum fidei spiritale, quod planta21.

'

Rom., xn,

Ps. cxl (cxli),

3.

tuni est secus decursus

aquarum,

et floruit baccis sapientiae et

corona benedictionis coronatus

est,

cuius varii generis aspectus

Et obtemperabat magistro suo, et ad bona facienda alacer fuit. Et omnes mirabantur benignitatem eius: erat parvus aetate et altus sapientia, et didulcis oculis et iucundus est visu.

cebant alius

alii

Quis, putas,

puer

iste erit,

praestans opere,

sapiens et prudens? Ipsum

eius in lege est,

gratia

Dei circumstat; andjulatio

^'-

tanquam

senis.

Et antevenit *monachos et prae-

'^

v.

venit eos,
10

cum
.

graditur in temphim ad precationem nocturnam

diurnamque

Et cum abbas Daniel vidisset filium sororis suae,

Moysen servare praecepta legis et, ut Petrum, conservare mandata canonum, et ea quaerere et diligenter scrutari, et, ut Antonium et Macarium, amavisse vitam monachalem, purum esse in pueMa'qaba-'Egzi'e, perfectum inomnibus bonis operibus, ut
15

conservatum in modestia, et perfectum in abstinentia, et coronatum esse lenitate, et continentem esse ore, quod propinquo non conviciabatur placuit cordi patris DanieUs et cordibus omnium filiorum eius, et elegerunt eum in diaconum et
ritia et
,

ei
20

nunciaverunt,

nam

vere hoc dignus erat.

et

Cum

nunciavissent

omnes filii, puer trepidabat et iis dicebat: Designate vobis e magnis aut parvis, mihi autem non sunt sapientia et ratio imprudens sum et indignus ordiei et

cogerent

magister

natione diaconatus,

nam

parvus sum,
ei

et

mihi sapientia

et ratio

non sunt

Et cum non possent

persuadere, omnes monachi

doluerunt et
a

eum

deseruerunt. Et postero die apparuit ei Doet

minus noster lesus Christus

'Egzi'e,

dixit:

Pax

tibi,

Ma'qaba-

me

electe et serve mi,

qui adolevisti in praeceptis

ut servires

meis,

nam

delectatus

sum ex

te,

Ecclesiae

meae

^o

ex omnibus filiis magistri tui. Non ita, ut homo spectat, ego intueor nam homo intuetur facies, sed Deus corda intuetur; video et externa et intima hominis et foveo iustum, exsequentem voluntatem meam, et scrutor cor humanum *et examino corda et viscera: removeo a me superbum, et admoveo ad me humilem, et colloco eum mecum in throno glopraecipue
;

i-

8.

--{"

riae

odi dolosum et blandum, et

et castigo
elegi,

amo lenem

et

pacificum cor-

deque purum,
ob rem
et te

gloriosum, et misereor humilis.

electe et amate, ut

Quam

me

elegeram David

'

Ps.

1,

3.

M
servum
storem

10 )^et

meum
et

ex omnibus fratribus eius

et ibat
te,

feceram eum pa-

ducem ovium mearum,

a

in lege

mea

et in

praeceptis meis. Et

me amate

Ma'qaba-"Egzi'e,

faciam
^

patrem multorum, et medeberis sauciatis vulneribus peccatorum medicamento Spiritus sancti, et eos qui in errores inciderunt, excitabis ad paenitentiam voce tua vivifica . FA haec

cum

locutus esset, adscendit

recedit a servis

nam non

Dominus noster in gloria in caelos, suis et semper inter eos versatur. Et

:

Danielem abbatem, magistrum suum, et ad fratres eius, et iis dixit Exsequar voluntatem vestram et voluntatem Dei Domini vestri mihi ignoscite et benedicite . Et admirati sunt fratres eius aetatem puerilem
post haec venit Ma'qaba-'Egzi'e ad
;

i<>

et

eloquentiam oris eius, et dulcedinem sermonis

ei cuncti

eius,

et beeis
ei:
lo^

nedixerunt

una voce, tanquam uno ore; nam

emissus est a Deo divinus atfiatus prophetiae, et dixerunt

Qui favit sacerdotio Moysis et Aaron, faveat et tibi, et qui elegit duodecim apostolos et illuminavit mundum luce iustitiae eorum, iUuminet lucem tuam et amplificet nomen tuum, ut
amplificavit
f.

nomina eorum

in saecula saeculorum.

Amen

Et
20

/;

post haec volebant mittere

eum ad

metropolitam, sed
ei

alii *di-

xerunt: Grescat! Et
raret

tum Deus misit

animum

ut

cu-

animas multorum peccatorum. Et iterum apparuit ei Dominus noster lesus Christus in igneo curru, et cum eo Michael et Gabriel archangeli. Seraphim et Cherubim se inclinabant sub curru eius et a dextra sinistraque erant decem milia et decies centena milia angelorum. Et dixit: Pax tibi, Ma'qaba-'Egzi'e, serve mi et vir desideriorum, et actor veri Et haec cum locutus esset Dominus noster, osculatus est eum suo ore honorato et inflavit eum af!

25^

flatu cognitionis et disciplinae, et dixit:

Puer, vohiisti trans-

-^o-

ire per

angustam portam, ut me exciperes; filius nobilium et divitum, te fecisti egentem mei causa; adolescens, avertisti animum tuum a vohiptatibus terrestribus et ab hominum commercio. Et quam ob rem veni ad te ut foedus tecum facerem, sicut id feci cum Moyse servo meo in monte Sinai, et cum Petro summo apostolo in monte Oliveti, et dixi Ezrae prophetae
:

3.>

'

Mare positum
si

est in

spatioso loco, est

remotum

et

latum. Erit autem ei introitus in angusto loco positus, et est

quantum flumen. Et

quis desiderat venire ad hoc mare, ut

M
vuleat
illiul,

11

)^-

et reperiat illud, iiisi transierit

per has angustias

'

introitus eius, in latitudinem

est via

venire quomodo poterit?

Haec

fidelium
dixit
:

quod autem
'

attinet

ad tuam viam

et

viam simif-

lium
."

tibi,

Est alia civitas, aedificata in loco campestri,

;

plena est

*omnium bonorum
inter

introitus

autem

eius angustus et

u.

in praecipiti positus; a dextra eius

sus,
et sola est via

ignis et
et

a sinistra abys-

abyssum
homini

ignem, neque capiat seSi

mita eius
sit
10

nisi

solummodo vestigium hominis.

esset
civitas
in

autem quis
nisi

cui

data

hereditatem,

per

viam scabram pertransierit, quomodo accipiet herediHac via i, necpe deflecte in dextram neque tatem suam? in sinistram, et tali modo venies ad portum sahitis. Ego sum
lianc
'

ostium ovibus vere,

si

quis

per

me

introierit,

salvabitur.

15

20

25

gratum habeo, et tibi potestatem dedi ut apostoHs. Et ab hoc tempore doce et nuncia legem meam et praecepta mea, et magnificabo nomen tuum aniplius quam omnium magistrorum . Et postquam haec Salvator dixit Ma'qaba-"Egzi'e, is adoravit ad pedes eius et dixit Inquire tibi, Domine, alium qui doceat popuhim tuum. Puer sum et nihil scio . Et Dominus noster dixit: Olim locutus sum cum Moyse quis dedit ora generi humano et quis facit mutum et surdum et caecum? Xonne ego Deus? Et tu i et doce, tanquam apostoli, Ma'qaba-"Egzi'e, mi serve . Et respondit: Domine, faciam omnia tua iussa, sed da mihi testamentum te veniam daturum esse mei causa eis quos edocuerim . Et ei Dominus dixit Dabo veniam tui causa, ut dixisti at si liberi tui legem meam et praecepta mea deserunt, tu iudica eos .
Et nunc audi
:

te elegi, et te

Et dixit Ma'qaba-'Egzi'e
30

Apostolis *locutus

es secundo ad-

f-

o,

ventu tuo eos sessuros esse tecum in duodecim sedibus iudicantes duodecim tribus Israel. Egone autem, servus tuus ero
ibi,

Domine?
dilecte,

Et dixit

ei:

ludicabis
te

una cum

apostolis, a

me
qui
35

quod

me

dilexisti et

conservavisti in
esses;

pueritia

et in puritate, et in sanctitate,

ut

mea domus

nam

ei

multum diligit me, multus amor, et ei qui multum odium concepit, multum odium . Et ita sedebat cum Domino suo colloquens tres hebdomadas, non sumens cibum necpie potum,
adolescens
aetate, et

continens in locjuendo,

et

perfectus

in

EsDR., IV

(ni),

vji,

Ci-9;

Aelhiop., v, 3-9.

Iohann., x,

9.

M
rebus
in
gestis.

12 )^esset,

Haec cum locutus

Dominus noster ascendit

eius
et

caelum

in gloria.
filii

Ma'qaba-'p]gzi'e quaerebant

magistri
et

eum
:

cu-

bantem invenerunt,
fuisti

et tulerunt

eum

interrogaverunt

Ubi
5

ad Danielem abbatem, magistrum suum. Qui cum puerum vidisset, non interrogavit eum, nam animo sciebat ei visionem fuisse, ut Paulus dixit: In
tot dies?

Et missus

est

eo S|)iritus sanctus doceat

.
'

est,

et

omnia

scit,

et

nemo

est qui

Et

filii

qui

cum

eo educabantur lacrimabant,

eum cum
esset,
lo

viderent quantum
et

corpus eius fame sitique maceratum

valde lugebant postquam

eum amiserunt primum,

deinde

cum

eum

invenissent, gavisi sunt. Et alii colebant eum, ut patrem

alii

suum,

amabant, ut animam suam. Et Daniel abbas prohifiliis

buit ne verberaretur aut offenderetur verbis a

suis,

nam
i")

gratiam quae in eo manebat a Deo, et eum futurum esse patrem et magistrum multorum hominum praevidebat
f.

magnam

10.

dicatione doctrinaque. Et ab hoc *die neque offendebant eum,

neque eum male tractabant, sed colebant eum; et ille avidus non erat honoris aut gloriae, nam verbo Veteris Testamenti adolevit et verbo Evangelii crevit.
Et post haec missus est ad metropolitam, qui

20

eum

faceret

diaconum
erat.

et placuit

omnibus

filiis

congregationis, ut scriptum

Et tum metropolita

eum

fecit

diaconum

et erat ecclesiae

tanquam oculus
ea, ut

et auris eius,

nam

lumbis cinctis serviebat in

2".

nauta qui vigilat gubernans navem suam. Et laetus currebat ad ministerium ecclesiasticum, ut gubernaret rectos in undis peccatorum doctrina verbi sui. Et erat plenus Spiritu
sancto et in fide firmatus, ut Stephanus archidiaconus consti-

manibus apostolorum. Ab hoc tempore erat cogitatio eius ad tertium caelum et ad thronum Numinis, et videbat oculis suis Spiritum sanctum, tanquam columnam igneam super hotutus

3o

stiam in interioribus velaminis.

Et post haec, quodam die Ma'qaba-^Egzi'e abbati dixit Concede ut monaclius fiam et vestigia sanctorum sequar . Et ei
:

dixit:

Fiat,

fili

mi. Recordatus

sum verbi leremiae:

'

'

Bonum

3")

est viro

cum

portaverit

eius spiritalis,

higum ab adolescentia sua ^ . Et pater plenus Spiritu sancto, peritus arcanorum ani2

'

Cfr.

loHANN., n, 20.

Ierem., ni, 27.

mae, precatus
pisset

est

super eum, et iuduit

ei
.

eum

vestimento mo10

nachatus, et iussit recto iussu

*bona facere. Et

eum non redire retro, cum incenomen dedit Eustatliium, quod vertitur

l.

v.

imlchritudo
5

Domini

Et
cj[uae

post liaec incepit

in

Evangelio Dominus

bonum certamen certare, memor eorum dixit: lugum enim meum suave est

et

onus

meum

leve.

Venite ad

me omnes
-

qui laboratis et one

rati estis, et

ego reficiam vos

et

iterum dixit:

Reati qui
'^

esuriunt et sitiunt iustitiam, quoniam saturabuntur.

10

Et haec

cum

carnem suam ieiunio, et precatione, et vigiliis multis, et abstinentia, in animo habens caelestia, non terrestria. Hic Eustathius, domicilium Spiritus sancti, non edebat carnem, neque bibebat vinum et siceram, ut lacobus iustus, frater Domini nostri, et semper ieiunavit neque praetermisit cantum in
cogitaret, vexabat

15

cjuoque officio horarum. Et sole occidente gustabat

dimidium dabat egentibus sed ac{uam solam cum sale

et

et
;

dimidium panis advenis, neque iusculum parabat,

precabatur occulte
cogitationem de terrestribus,

et ieiunabat et

nocte dieque sine otio

et deseruit

et similis factus est caelestibus.

20

Et

fecit

vitam suam, tanquam

apud angelos; et suae animae locutus est: Expers es concilii primogenitorum, qiiorum nomina in caelis scripta sunt, et concilii castorum, qui non maculaverunt corpus suuni in
peccatis et
cj[ui

a feminis, sicut nati sunt, puri sunt

Talibus

verbis efFerebat
2r,

animam suam ad caelum,

et neglexit

corpus

suum,

et

vexavit illud fame sitique. Et cepit gladium Spiritus

dixit

sancti, ut

Paulus sanctus, lux gentium, lingua suaviter

:

odorans

et

scaturigo sapientiae

Fratres, confortamini in

Dof.

mino
3)

*et in potentia virtutis eius. Induite vos

ut possitis

stare

adversus insidias diaboli.

armaturam Dei, Quoniam non est

11.

nobis colluctatio adversus carnem et sanguinem, sed adversus

principes et potestates,

adversus mundi rectores tenebrarum

harum, contra
accipite

spiritualia nequitiae, in caelestibus.

Dei, ut possitis resistere in die

Propterea

armaturam

malo

et in

omnibus perfecti
.3:,

stare.

State ergo succincti lumbos vestros in

veritate, et induti loricam iustitiae, et calceati pedes in prae-

paratione Evangelii pacis. In omnibus sumentes scutum

*

fidei,

Etymologia barbara. Aelhiops nomen Ewostatewos quasi ex sOaxa^ Matth., xi, 28. Hiix et SeoQ compositum interpretari videtur. ^ Matth., V, 6.

in

quo

possitis ornnia tela nequissimi

ignea extinguere. Et ^a-

salutis assumite, et gladium spiritus, quod est verbum Per omnem orationem et obsecrationem orantes omni temDei. Et haec cum cogitaret, Eustathius })ore in Spiritu sancto . sanctus profectus est per hanc angustam portam et angustias inducentes in vitam. Et hictabatur cum Satana, inimico bonorum, neque ibat per latam portam et spatiosam, in perniciem ducentem, qua multi intrabant. Et cum postea Daniel abbas magister eius, et omnes filii eius vidissent abbatem Eustathium electum, a Deo probatum esse et

leam

lo

ecclesiam luce collaudationis suae illustrare,

in

cum

in ordine suo

i-

ii

0.

medio eius magnitudinem Trinitatis nunciaret, ei dixit magister eius Fili, ex hoc tempore ordinare sacerdos, nam tibi et aliis proderis, *quoniam tibi a Deo datus est spiritus sacerdotii, ut Ecclesiae eius servires, nam es imago angelorum non dormientium et collaudatio angelorum non conticescentium elegit enim te Deus, quod conservavisti corpus tuum a muliebri impuritate purum, eorum instar; nam Deus vult collaudari a puris et cantari a depressis. Et nunc pare mihi, fili, et audi quae dixit Paulus Qui bene praesunt presbyteri, duplici honore digni habeantur, maxime qui laborant in verbo et doctrina ^ et iterum dixit Noli neglegere gratiam quae in te est,
:

lo

'

20

'

'

quae data
presbyterii.

est tibi

per prophetiam,

cum

impositione

manuum
maniillis.
'

Haec meditare,

in his esto, ut profectus tuus

;

festus sit omnibus. Attende tibi et doctrinae

insta in

Hoc
^

25

enim faciens, et te ipsum salvum facies, et eos, qui te audiunt . Et postquam has institutiones audivit Eustathius sanctus, dixit magistro suo: Sic, pater, fiat secundum verbum tuum . Et
missus est ad metropolitam, qui

eum

ordinavit sacerdotem.

Ad
30

eum sacerdotem
tissima et

constitutum
:

descendit

Michael archangelus
et

clarus et locutus est

Sere

verbum Dei

enuncia legem Al-

mandata Dei iustitiae, ut prius tibi iussum est . Et posthaec exiit ad praedicandum et docendum, ut sanarentur
contriti corde, qui

vulnerati sunt peccatis et sagittis inimici,

85

et ut lapsos restitueret.

Deinde in cellam
cerabat.

et corpus suum fame sitique maEt priusquam homines doceret, ipse sic faciebat ut
rev^ertit;

'

Ephes.,

VI,

10-17.

Tim., v,

17.

Tim.,

iv,

14-16.

-^{ 15 )^praeceptuiii
est

in scriptiira

legis.

Et ''ieiunabat

XL

noctes, et petebat saluteni totius

xl dies et niundi a Deo: ut sineinfideles,

et

(.

12.

ret reges

subiicere inimicos et vincere

ut

dies
et

eorum
T)

in iustitia et i^ace longiores faceret; et ut episcopi

sacerdotes

gregem suum
urbium
et
('

in puritate servarent,
;

alentes corda

doctrina divina, quae est Altissimi

et praefecti

ut iudices

(makiianent)

abay

a-h a g a r) recte facerent iudicium

pauperibus

egenis viduastpie et pupillos custodirent; ut vir-

gines et monachi acciperent coronam virginitatis et complerent

10

vota sua in puritate et sine vitio; et ut omnes recti homines

christiani, viri feminaeque, servarent
et ut

parvuli educarentur; et

vitam in connubio casto; et ut ut senes conservarentur

;

ovibus caprisque et omni pecudi herba plantaque terrestris pul-

hdaret;
15

et

ut pluviae

eo mitterentur

quo optabiles sunt,

et

ut fructus terrae multi fertilesque

essent et fruges terrestres

crescerent; et ut

naret;

et

ut

Dominus aegrotantes et infirmos brevi saDominus proficiscentes terra marique in riam

suis,

bonam
20

dirigeret; et ut peccatores qui peccaverunt, paeniteret

et redirent

de peccatis

scientes dicta

ab Ezechiele proet

pheta: Xolo

mortem

impii, sed ut convertatur

et

redeat

'

Et propter haec lacrimabat,

precabatur et petebat

eis re^-

2")

missionem peccatorum, *ut apostohis dixit: Multum valet deprecatio iusti assidua . ^ Deprecabatur et orabat, ut mortui qui in Ghristum crediderunt, acciperent locum quietis in regno caelorum cum omnibus sanctis; et ut toti mundo sapientiam, et patientiam fidemque orthodoxam Dominus daret. Et cum ita deprecaretur, stabat pedibus non se acclinans quietis causa ad parietem, neque ad pilam, neque baculo nitens, sed manibus

^2

w.

^o

bona in terra, neque duo vestimenta, neque calceos pedibus, neque bacuhim manibus, sed solum vestimentum; et ferebat crucem mortis suae, ut sequeretur vestigia Domini sui, et precatio eius accepta est, cum precabatur Deum suum, dicens: Ramum gloriae, quem plantavisti in corde meo, ne exstirpet inimicus
porrectis et in caelum spectans.

Neque parabat

fragilia

3''

meus. Mnas quas mihi dederas, reddidi mercatoribus, et feneratione

decem factae
et

rabam,

Et reliqui hunc mundum et te speiuva me. Spectavi in sahitem tuam, et complevi

sunt.

EzECH..

xxxm,

11.

Iacob., iv, 16.

praecepta a

te

mihi constituta. Et ministerium

ad

quod mi-

seras me, perfeci, ut servus constans et timens

Dominum suum.

Cinxi lumbos omnibus bonis et gressus meos dilatavi ad viam

<

l^-

aratrum meum, ara])am arvum meum, et non respexi retro ne sulcus meus declinaret. Terra tulit semen veri et fructus gratos. Tempus messis venit, ut acciperem mercedem meam. Meum laborem complevi, qui *in quietem meam me ducit. Gonservavi diem meum, et secundum, et tertium, ut faciem tuam viderem et gloriam tuam adorarem. Malum reliqui, ut bonis saturarer. Tuam voluntatem complevi neque rursus redii, sed praeveni ne ofFendiculum aliis essem, ut claram coronam et mercedem in caelis acciperem . Postquam haec finivit, ad eum se contulerunt omnes magistri et monachi, dignitatibus suis relictis, et eius discipuli facti sunt
Evangelii in pace. lunxi
et cepi
;

bovem meum

r>

lo

15

dilexerunt egestatem,
quisse in hac vita, ut

cum viderent eum animam suam relieam apud Deum inveniret nam sapiens
;

erat natura sua et verbo submissus, et pulchritudine sermonis

dulcior melle favoque,

et

nam

in

arvo suo triticum spiritus

sevit,
20

fructum vitae sine loliis messuit. Et praecepit Eustathius abbas filiis suis: Si quis vestrum proximum suum ofFenderit,
centies se prosternat, sin aliter, accipiat

lxx

verbera,

memor
'

verbi lacobi apostoli:

'

Qui detrahit
die,

fratri, detrahit

legi

Et post haec, quodam

erat,

cum

Eustathius abbas

sub olea
25

apparuit ei Dominus noster. Et

mens corporis

eius sublata

sursum de eo capta est, sed spiratio eius in eo erat, - et duos pueros vidit, qui una cum ipso in regno caelorum erunt. Et cum mens sancti rediisset et ille hos pueros pecudem pascentes e longinquo vidisset, nam per voluntatem Dei advenerunt
erat,
f.

13

u.

eo, ubi eos

et

Eustathius *abbas vidit,

discipulis suisdixit:

Ite

30

vocate hos pueros,

.

nam Deus

iussit

me
hi

nunciare
pueri
.

iis

verbum
iis

eius

Discipuli

profecti sunt

eo,

ubi

erant et

dixerunt: Vos Eustathius pater noster vocat

pecudem reliquerunt
strum profecti
sent,

et

Et pueri suam obedientes ad Eustathium patrem noet

sunt.

Et instituebat eos

nunciabat

eis

verbum
iis

^>

Dei dulcius melle favoque. Et pueri,

cum verbum

Dei audivis-

coram Eustathio patre nostro lacrimaverunt. Et cum

'

Iacoh., IV, 11.

Ascens.

les., vi,

19.

verbuin Dei ab incarnatione iisque ad ascensioneni Doniini nostri lesu Christi ordine narraret, hunc (Uem lacriniantes transegerunt.

Et per vohintateni Diligentis liomines, aUer

est,

lioc die

mor-

tuus
n

Hi pueri benecUcti et puri corpore animoque, sine peccato aut vitio, in reg'no caelorum Eustathii
et postero aUer.

patris nostri amici et coheredes sunt.

Sanctus autem Eustathius perhixit, tanquam lampas in terra obscura, nam his diebus fertiUs erat, tanquam uva virgae vitis.

Et erat refugium
10

saUitis a

voragine omnibus fideUbus homi[nibus christianis.

sahitis
et

Et eorum instar
et

sit

refugium
[repentina
eius,

Uberet a morte
al)

adamatum

eo U^natham

Habta-Maryam, fiUum

agnoscentes eum.

Eustathius sacerdos et suscitator mortuorum,

15

et

splendor pulchritucUnis, et margarita Uicis;

exsolvat
et et

eum

a sermone

Unguae malorum
f.

ab operibus Satanae *inimici,

a decem miUbus angelorum

11.

malorum

in saecula saeculorum.
20

Amen.

Et deinde,

cum

pater noster Eustathius ad docendum exiret,

obvium habuit virum bonum et benedictum noraine Absadi. Et imposuit ei paUium suum, ut EUas misit paUium suum super EUseum, fidum discipulum suum, et dixit is iUi Te, pater, di:

lexi et te sequar . Ita dilexit

^r,

eum

Absadi, fiUus Eustathii patris

et

nostri, et

eum

secutus

est.

Et sanctus, cum vidisset lenitatem

abstinentiam eius, et in Spiritu sancto ambulationem, induit

eum
do-

vestimento monachatus et
cuit scribere et legere

suum discipuhim
didicit,

fecit.

Et

eum

sanctas Scripturas, et legem et

et peritus

mona-

chorum
:{()

instituta.

Et brevi
e

erat in omnibus

operibus eius, sacram Scripturam diUgenter audiens et legens;

nam muUi homines

audirent,

longinquo veniebant ut verbum eius

ab oriente,
aurUentes
:}.")

et occidente, et septentrione,

et meri(Ue,

sermonem

eius

mirum

et

mirandum,
sapienti
est.
^

nam

simiUs erat Philemoni,

discipulo Andreae,

gnaroque, quocum cohimba coUocuta

'

\i(i.

Lipsius,
H.

Apocr. Apostelgcsch.,

i,

618.

AEI

li.

XXI.

M
quae ducit in terram
Et post
liaec,

18 )^-

Et Eustatliius, pater noster, per Spiritum sanctum novit Absadi, i)ost se, patrem multorum futurum esse
et eos (lirecturum esse in

viam rectam,

lucis.

Eustathius

pater

noster

filiis

suis

imperavit

f.

14

V.

ne eleemosynam ab indignis caperent, sed viverent labore manuum suarum, iuvantes pauperes, ut sancti apostoli patres nostri in Didascaliis suis dixerunt: * Ministerium fidei docete filios
vestros et laborem

manuum, ne

otiosi sint

nam nos

etiam non
;

fuimus
Et
eis

otiosi,

sed probati et periti

omnium laborum
pacem
et

erant e
.

10

nobis agricolae, et scenofactores erant, et piscatores erant

iterum dixit:

Filii, custodite
sunt,
^

quae

aedifi-

cationis in invicem

et nolite

propter escam destruere

quidem sunt munda mundis, sed malum est homini qui per offendiculum manducat. Induimini Dominum et nolite cogitare desideria animarum vestrarum. ~ Infirmum
opus Dei, omnia
in fide assumite,

i"j

non

in disceptationibus cogitationum.

autem nos firmiores imbecillitates nobis placere. Unusquisque vestrum proximo suo placeat in bonum ad aedificationem. ^ Et nolite communicare cum indigno, nam Si quis precatur cum excommunicato, tanapostoli dixerunt: quam cum constituto, removeatur, tanquam et qui cum eo preNon ergo regnet peccatum in vestro mortali corpore, catus est.
'
'^ '

Debemus infirmorum sustinere et non

^

20

^ neque exhibeatis membra vestra arma iniquitatis peccato, sed dirigite animas vestras ad Deum et animum vestrum reddite instrumentum iustitiae divinae. Et peccatum vos ne in servitutem redigat, nam non sub lege vetere estis, sed sub gratia

25

Et sabbata custodite, ut in lege Moysis praeceptum est, et in libris omnium prophetarum, et in canonibus sanctorum apostolorum patrum nostrorum. Et dies festos celebrate, ut ipsi
Dei.

3o

statuerunt in libro suo

f.

'

Synodos

15.

*similem doctrinae
;

eis collegit

Hunc suavem odorem et a fructibus omnium librorum

'

sanctorum nam Eustathius pater noster similis erat laboriosae api, quae colligit odoramenta de frugibus fiorum deserti, cuius labore reges et reginae vitam nutriunt. Et priusquam lioRom., xiv, Rom., xiv, 1.
'

:^">

19.

^*

'^

Periphrasis. Rom., xiv, 20, 2 el xni,

1-3.

14.

Rom., xv,

Gfr. Abtclisat,

10,

apud Lu-

DOLF, Com.,

p. 331.

"^

Ro>ii., vi,

12-14.

-n^ 19 )Kinines

doceret, Kustatliius

sanctus

ipse

agebat,

ut
liic

Doniinus

noster in Evangelio dixit: Qui fecerit et docuerit,

magnus

vocabitur in regno caeloruni

'

Et
o

cum

sanctus esset in regione Sarawe, docens et annunsancti,

et eius doctrina

cians

verbum Evangelii

accepta

non

esset, neqiie

desinebant animas christianas vendere et sangui-

nem

profundere, et violare, et plures uxores habere, quae lege

Dei vetita sunt, Eustathius sanctus non edebat sex annos de

fructibus terrae eorum, nisi aquam, sed certabat ieiunio oratione10

que orans et deprecans pro incolis Sarawe, et pro toto mundo.

Eustathius, lampas Ecclesiae,

caput certatorum,

lo

non edebat cenam a mensa ducum impurorum, neque bibebat vinum et siceram in domo divitum superborum, tanquam Daniel perseveravit, qui non edebat a mensa Nabucho[donosoris, regis Babylonis,

neque bibebat vinum

et

siceram in domo Darii, regis Me[dorum.

Et quodam
^o

die,

cum

sanctus in cella sua esset, unus e disciederet. Et post-

pulis eius attulit ei aliquid mellis et ei dedit ut

quam summo
et

digito degustavit, dulcedinem eius admiratus est

iecit,

hoc mel de ore suo humi

terrestres
et

ut retineret a se *voluntates
cibi

f.

15

v.

25

caducam. Et filiis suis dixit: Hoc mel dulce est; inde a teneris adhuc tale non gustavi . Beatam praedicate praestantiam huius patris spiritalis, qui noluit gustare vohiptatem cibi, sed fruebatur annuncarnis
ciatione Evangelii
dixit:
et
;

dulcedinem

nam

suo Creatori parebat, qui suis discipulis

Ego cibum habeo manducare, quem vos nescitis , iterum dixit: Meus cibus est, ut faciarn voluntatem Pa-

30

35

mei et perficiam opus eius . ^ Et secum meditabatur quoque verba Pauli: Nobis unus Deus Pater, ex quo omnia, et nos in illum, et unus Dominus lesus Cliristus, per quem omnia, et nos per ipsum. Sed non in omnibus est scientia; quidam autem cum conscientia usque nunc idoli, quasi idolothytum manducant, et conscientia ipsorum cum sit infirma, polluitur. Esca autem nos non commendat Deo. Neque enim si mantris
'

Mattii.,

v, 19.

loHAN.,

IV, 3^, 34.

M
'

20 )^si

non manducaverimus, deficiemus. Ei, qui manducabunt, quasi non manducantes, et qui bibent, quasi non bibentes, nam tota voluptas mundi huius Haec omnia animo percepit et servare paratus praeterit . erat. Et ferebat crucem mortis suae et secutus est Dominum suum, et animam suam abiecit in hoc mundo, ut acquireret eam in regno caelorum, ^ et necavit carnem suam in terra, ut vivus esset in excelsis per non praetereuntia et non senescentia
(lucaverimus, abundabimus, neque
-

r>

tempora.

Eo
^-

die exoret Eustathius archipresbyter

(1 i

q a-k a h n a

t)

gra-

lo

1^^-

tiam *Ionathae, dilecto suo, in saecula saeculorum.

Post haec,
inter se

monachorum erat, et colloquebantur magistri (mamlieran), alii aliis dicentes: Patefaconcilium

i>

ciamus peccata nostra, quae nobis supervenerunt, nam Salomon Qui celat peccata sua iniustus est, et qui semper dicit, dixit adamabitur ^ . Et post haec narrabant omnia sua peccata, quae
:

'

'

eis

superveniebant. Sed Eustathius pater noster tacebat, et ei

Non narras nostri instar? Nolebat autem aperire castitatem suam et manifestare vim iustitiae suae. Et eis dixit: Ignoscite mihi, patres mei fratresque, nam peccata mea plura sunt . Et cum eum cogerent, eis Eustathius pater noster dixit: Vidi templum quoddam (kdce visu et aedificio exornatum
dixerunt:
valde, et volui sacra administrare in eo. Aliud peccatum
feci,

2i>-

non
et ei
2.>

sed id quod gratum est Deo

meo

Et cum cognovissent
sapiens, ab hoc temte

castitatem virginitatis eius sine vitio,

omnes surrexerunt
Deus

dixerunt: Pastor egregie et interpres

pore eris nobis pater et magister;

nam

elegit, ut

Pe-

trum elegerat, et administratorem Ecclesiae et iudicem in regno caelorum fecerat . Et alii ex iis acceperunt a manibus eius
cucullum,
alii

scliema,

in

prece

eius

fiduciam liabentes.

Et

3.i

omnes magistri verebantur eum

et exivit

et sibi

pastorem statuerunt,
et

in

omnem terram
"'.

sonus eius

in fines

regionis

Aethiopiae verbum eius

10

Erant duo principes (makiianen) ad

r.

})ortas

regis,

alter
.Tx

r.

Sarawe

et alter e

Bur, et alter
qui
est

alteri in

dixit:

Eamus *ad
et

monachum anachoretam,
'

terra

Sewa,

arcana

Co7\, n, 6-9.

Cor., vn, 31 (aelliiop.)

'

Cf.

Matth..

x, 37-38.

Cfr. P)^ov.,

xvn,

9.

P.s.

xvni

(xix), 4.

M
scit .

21 }K-

Et ad

eum

iverunt, et

eum

salutaverunt, et
liic

multum cum

eo collocuti sunt.
in terra vestra

Et interrogavit eos

monaclius: Estne

-)

monachus, Eustathius nomine ? Et ei responExplorate (lerunt: Xescimus . Et eis hic monachus dixit: famam Eustathii quoad eum inveniatis . Kt principes dixerunt: Uhi sit, nescinuis . Et respondit iis hic monachus: Vidi
.

Eustatliium,

cum
:

ante

thronum gloriae

staret,

tan^piam co-

himna mento
10

lucis
hicis,

et splendore fulgehat et totus vestitus erat vesti-

quod oculo intolerabile erat, et cingulum renum eius erat ex auro obrizo, et in collo eius monile aureum, et
'

in capite

corona praestantiae,

et in

manu crux

hicens, et col'

loquehatur potestate praeditus coram Deo et dicebat:

et facio

Doceo
servo

omnia
:

ut

me

iussisti.

'

Et Salvator Eustathio

suo dixit
15

'

Accipe mercedem tuam totum

fecisti,

mundum

quod creavi,

nam mihi gratum

tanquam mei

sancti apostoli. Et ser-

vavisti castitatem carnis tuae et virginitatem

tanquam lohannes Baptista, et ideo stabis riae Patris mei cum omnibus sanctis martyribusque. Et praevalebis tanquam hix ignis, et os tuum complebitur benedi^o

tuam sine vitio, ante thronum glo-

ctione,

et

labia

tua laudabunt
principi

nomen Dei spirituum

Sarawe
et

'

Et

deinde
In

hic

monachus

principi

Bur

dixit:

terram vestram cum reversi eritis, salutate Eustathium *honoratum, qui lucet tanquam stella caelestis ante thronum
gk^iiae
^r)

f.

Dei

Et interrogaverunt

Qualia opera

Eustathii

sunt

Et eis hic

monachus

dixit

Hic Eustathius propugna-

cuhim firmum est vestrae terrae, tanquam Elias aemulator, et leremias columna ferrea . Et hi principes, cum audivissent nuncium de Eustathio electo, lapide pretioso, qui aporgewon
nominatur,
:w

et qui in terra

sua germinavit et de lapide

sophor,

qui ilhistrat terram suam,

magno gaudio

gavisi sunt, postquam

de Eustathio sancto audiverunt. Et monstravit et narravit eis

homo quidam,
eis
^o

qui eius sanctitatem noverat, et eis dixit:

Si

milis est angeUs, et die

docet et totam

noctem

vigilat . Et

monstravit locum in quo erat. Et hi principes iverunt ad

Eustathium egregium in mente cuius stella lucida fulget, et cuius odor suavis dulcis est tanquam odor suavis deserti. Et post([uam

eum

viderunt, sahitaverunt

eum

et

eum

adoraverunt,

et

'

Dan., X,

5.

M
nitionibus veri
;

22 yKErudiebat autem eos admoet confisi sunt in

ab eo benedictionem acceperunt.
et

acceperunt sermonem eius

pace, et ex eo tempore non vincebantur ab hostibus, nam non confidebant equis, neque micantibus armis, neque pedibus qui currebant tanquam lupi occidentis, ut David in psalmo dixit Non in fortitudine equi voluntatem habebit, nec in tibiis viri beneplacitum erit ei, beneplacitum est Domino super timentes eum et in eis
:

precibus eius. Et reverterunt in domos suas

cum

qui sperant super misericordia eius

^.

sed principes confidegratia

lo

17

'-.

bant in

precatione

Eustathii *casti, et confidebant in

Altissimi.

Deinde,

quodam

die,
(?)

cum

hic Eustathius, hicida lampas, do-

ceret in terra Zabyat

verbum Dei exercituum, promisit hoir>

minibus convivium nuptiale caeleste, et coronas, et thronos, et vestimenta gloriae, in septimo caelo promissa rectis et martyquerunt. Et his quae docebat

hunc iniquum mundum et omnia opera eius relihomines auditis, exiit e domo sua virgo iuvenis, et pedes eius amplexa est, et flebat fletu
ribus, qui
et

magno
meis,
-

loquebatur: Pater, audivi doctrinam tuam, et in-

travit, sicut
et

aqua in interiora mea,

madefecit.

et sicut

oleum

in ossibus

20

membra mea

Pono animam corpusque

manibus Dei Domini mei, et confido precationi tuae. Fac me monacham, ut vestigia sanctorum sequar . Et Eustain

meum

thius sanctus admiratus est pulchritudinem eius et constantiam

sermonis

eius,

et ei dixit

Potesne,

virgo iuvenis,

portare

25

onera sanctorum
stathio sancto
lus doceret,
:

me

et tentationes Satanae ? Respondit illa EuQui iuvit Theclam et Pelagiam, cum eas Pauquoque iuvabit . Et Eustathius pater noster,

his auditis,

valde

gavisus est
eduxisse
ei,

de eius

constantia

fideque

et
3o

eam cum sent eum

et
f-

filiis

suis collocavit.
et

Et incolae terrae,

cepisse

hanc puellam,

cum vidisarma ceperunt

Et Eustathius
terrae,

voluerunt obsistere

et

eam

vi adimere.

l^.

sanctus,

*cum

vidisset

contumaciam cordis incolarum

in

precatus est
e caelo

Dominum Deum suum

^

dicens: Qui bis eduxisti

ignem Eliae

et Philippo apostolo

oppido Afraqya,

35

ut sacerdotes idolicos

circumdaret, et Andreae in oppido an-

'

Ps. cxLvi (cxLvn), 10.

ps, Gvni (cix). 18.

I,

'

Vid.

Budge,

The contendings of

the Apostles,

130;

II,

250.

tliropopliagoruin,

'

iiunc,

Doinine, deduc

ignem

e caelo in lios

T)

homines durae cervicis. Et postquam orationem suam perfecit, ignis e caelo descendit et inclusit hos malos viros, qui Eustatliium sanctum persequebantur, et a lege Dei aberraverant. Kt incolae opi)idi, cum vidissent se igne e caek> inchisos, se commovebant huc et illuc et currebant, ut ex hoc igne evaderent, sed ignis sequebatur eos, necpie poterant evadere. Exclamaverunt hi homines ad Eustathium sanctum et dixerunt ei Miserere nostri, pater, et noli interimere nos pro multa
:

10

amentia nostra,

et i^ro peccatis et delictis

nostris

quibus te
et

offendimus. Et ora, pater,

Deum

tuum, ut ignis desinat nobis,

15

flamma eius restinguatur . Et precatus est Eustathius sanctus Deum, dicens Miserere, Domine, creaturae tuae et noli interimere eos pro amentia eorum . Et statim ignis exstinctus est et iiamma desiit. Hoc miracuh) viso, hi homines Eustathio sancto <lixerunt Putavimus te hominem sicut nos esse, et nesciebamus Deum tecum esse, et te efficere miracula et ostenta, tanquam apostoli eius . Et hanc virginem monacham fecit, ut *cor eius volebat, et multos qui himc caducum mundum et
: :

f.

18

v.

20

divitias et

gloriam terrae neglexerunt. Et oratione et suppli-

caticme Eustathii sancti tunc in tota hac terra fides apparuit.

Sanctitate et puritate et abstinentia Eustathii sancti,
qui calcavit

mare navi
tilius

vestis,

servetur lonathas,
25

eius,

auxilium eius quaerens;

tueatur carnem et

animum

eius

ad extremum usque spiritum.

In saecula saeculorum.

Amen.
sancti, luminis

Deinde narremus historiam huius Eustathii

kicis matutinae,
3)

hominis terreni
vir

et viri caelestis, et

angeU

ter-

restris.

Eustathius (Uscipulis suis dixit, docens eos abstinentiam

Si quis

et

lenitatem:

vestrum

meum dextrum

oculum

utinam ne possim ei inimicus esse et eum ulcisci, sed augeam amorem erga eum! Hic Eustathius ter Hierosolyma peregrinatus est, et cum rediret Hierosolymis, cum dievulserit,
o5

scipuUs eius erat monachus quidam opulentissimus possessionibus

Ibid.,

I,

240 sq

331 sq.;

II,

284

sq.

399.

Tamen

ibi

sermo

est

non

de igne caelesti, sed de eluvione.

huiiis iriundi.

Et

filii

Eustathii sancti huic

monacho dixerunt:
;

Age,
ftst:
'

pendamus

iis

qui nobis

viam monstrahant
'

nam

scriptum

Dignus

est operarius cibo suo'

et

Et hic monachus, postet

>>

(|uam haec audivit, succensuit

1'^

maledixit Eustatliio leni

patienti et pacifico patri nostro, (pii subrisit et leniter hx-utus est

f.

iram remitteret. Et *iuistathius sanctus suis filiis dixit: Date mercedem ex opibus vestris pro eo, ut impleamus praeceptum Evangelii, (piod Dominus noster dixit:
et

acbnonuit

ut

'

Diligite inimicos vestros et benefacite his qui

oderunt vos

'

.
lo

Et statim angelus Dei e caek) descendit et posuit igneum la(|ueum in colh) huius monaclii (j[ui Eustathio sancto maledixerat, et

os

eum sohmi ab suum aperuit (^t eum

eius discipulis seiunxit. Et

tum terra
et

devoravit,
fiUi

tanquam Dathan
his

Abiron,

qui Moysi obstiterunt. Et

(;to

istius
ei,

monaclii qui Eustathio sanau(Utis trepidaverunt

lo

maledixerat narraverunt
filii

et

omnes
stra
tibi
-^

eius,

et

proni in facies suas ceciderunt, et ei coret

pora sua inclinav^erunt,

dixerunt

Sit pretiosa

anima nopater
et

apud
.

te

liodie

patrem nostrum terra devoravit, quod

postliaec
eris

obstiterat et maledixerat;

nobis

magister

Et omnia bona Eustathio patri nostro dederunt

et

20

bona templis tradidit et eis captivos redemit. Et tum ex eo tempore fama permanavit de sancto patre nostro per totam terram Ge"ez (Aeeius discipuli facti sunt. Et sanctus liaec

thiopiam).

Audite, patres fratresque nostri, miracula et ostenta Eustathii

25

huius sancti patris, steUae clarae caelum inter et terram.

Eis diebus steriUtas frumenti erat in omnibus regionibus quas docebat. Et filii Eustathii patris nostri venerunt et ei dixef-

i^

'

runt: Penuria annonae

institit,

capiamus a
eis

fidelibus *vaccas
an

singulas nobis
in cibum,
et

ipsis,

ut faciamus e lacte
.

eorum caseos nobis

.

eis

vivamus

Et

Eustathius sanctus dixit:

Estote

abstinentes et
:

firmamini vi Spiritus sancti

Et

ei

dixerunt

Non

possumus (vivere) sine cibo, et pretium pent^

demus eis pro vaccis . Et Eustathium nostrum, cum egestatem et penuriam discipulorum suorum vidisset, misertus est eorum
et
iis

(Uxit:

Ite, et facite ut vultis . Et

cum penuria

an-

nonae
'

desiisset, et

cum
2

messis appropinquaret et institeret, Eu-

Matth.,

X, 10.

iMATTH., v, 44.

=*

CfV.

Rer/.

vSam.\

i,

-JC,

21.

-K
stathius
niino

25 ]Ksuis
dixit:

pater

noster

filiis

Reddite
gustatis,

A'accas do-

bonorum suorum
et

Sed, caseis

recusaverunt
Eustathii

reddere animalia tidelibus. Quare Eustathius pater noster oravit

r.

Deum,

haec animalia mortua sunt. Et

et dixerunt:

filii

sancti,

cum hoc miracuhun ostentumque

vidissent,

ad eum

venerunt cuncti, hipides baiulantes,

sce nobis et miserere nostri,
instar,
fecit
10

Pater, igno-

ne moriamur horum animalium

voce tua, fiunt
iis

nam omnia
et

quae

(Ucis

tibi;

ut

Moyses

Dathan

Abiron, et (]ore, et

ccl

viris qui offerebant

cum
(Uxit

eo incensum, et ut Elias (qui) duos principes quinquage-

narios

cum

copiis
et

eorum

interemit, et

ut

Petrus, postquam

Ananiae
eius:''

Saphirae, et ut
noli

Thomas

ei qui percussit fatibi

ciem
15

ita

facere nobis;

nam

data est a Deo

fiUi,

potestas, et

respondit

omnia potes . Haec dixerunt cuncti Cavete, iam ampUus *noUte peccare
et

et

eis
r.

Et haec

20.

k)cutus eis benedixit, et reversi sunt in pace.

annunciemus miracula et virtutes huius Eustathii abbatis. Gum esset tempus cenae, attulerunt ad eum fratres cibum suum cui benediceret. Et ceperunt e manibus eius pa*2o

Narremus

nem

benedictionis, et deinde ederunt panes suos. Et posthaec

tuUt unus de fiUis Eustathii patris nostri potum in

(Uxit:

Benedic,

patera

et

pater
tibi

Et

ei his,

Eustathius pater noster dixit

Xum

benedicam

solum

an

et eis

quae in domiciUis
et dixerunt:

vestris sunt? His

io

auditis,

omnes trepidaverunt

Ea quae facimus

occulte, cognoscit manifeste . Et rursus, tuUt

quidam escam, oleo conditam, et paravit olus desuper ita ut homines non cognoscerent intus esse escam oleo conditam. Et hic
(Uscipuhis Eustathio
patri nostro
dixit:

cibo .
3
'

ht

l^]ustathius

pater noster,

Benedic nobis huic plenus gratiae et dono

'

rum, gnarus arcanorum animae, ut Pauhis

Spiritus sanctus et scit omnia,

dixit

In eo est

neque indiget ut quis doceat

eum

huic discipulo respomUt: P^enedic, dixisti mihi, huic

:

i'

benedicam utrum eis quae intus, an eis quae desuper sunt? l^^t haec locutus cibo benedixit. Et tum exsihiit et exiit esca, quae intra *olus erat, tanquam oUa quae
cibo, sed (juibus

r.

20

o.

super

ahenum

fervet,

et

coram

adstantibus apparuit. Et qui

sunt, et

viderunt,

miraculum Eustathii sancti admirati

258.

coUauda-

Vid. LiPSius, op.

cit.,

i,

Sic!

GCr.

Iohann.,

ii,

27.

verimt Deiim facientem mirabilia super sanctos suos. Et Eustathius sanctus filiis suis dixit: In posterum nolite afferre
milii

cibum vestrum, ne omnibus offendiculum

dies,

sit .

Et post hos

Eustathius pater noster

morbo

affectus est,
5

sed infirmitas eius erat non ad mortem, sed ut manifestaretur Et ad eum cubantem in morbo suo venit maiestas Dei in illo.
'

Michael archangelus,
illuminavit totam
ctus erat,
alis suis,

et

obumbravit corpori eius

et

alis suis,

et

domum,

ignem

cellulae

eius,

qui exstin-

incendit
et

splendore lucis suae, et texit corpus eius

consolabatur

eum

et delectabat iucunditate

vocis

lo

quomodo canerent coram Deo cxliv milia parvulorum, qui bene Agnum secuti sunt, et quam vox cantus eorum iucunda et dulcis sit, quae oblivionem dolorum mundi
suae. Et ei narrabat
facit.

haec narraret ei, venit unus e discipulis eius ut eum inviseret liac nocte qua aegrotabat. Et cum cellulae Eustathii sancti appropinquaret, magnam lucem vidit et timuit, et tremuit, et in domicilium suum rediit. Et deinde Michael
Eustathio beato et sancto dixit
:

Gum

i5

Quoniam

purgavisti

animam
-^o

f.

21.

corpusque tuum, ut esses domicilium Spiritus sancti, Altissimus me *ad te misit, ut te consolarer et cor tuum delectarem .

Et

sic

locutus

ab eo evanuit. Et statim revixit

et

convaluit

Eustathius sanctus a
Sic

morbo

suo.

sanum

faciat

Deus Altissimus
25

misericordia et potentia sica

servum suum lonathan

qui eo confidit,
et

longos faciat dies eius,

:

donec dixerit

satis est

mihi

in saecula saeculorum.

Amen.
3o

Erat vir quidam, qui vidit visionem Spiritu sancto. Dixit: Vidi Eustathium Aethiopem et Aaron Syrum, qui disputabant

coram Deo
nibus.
'

'

Ego

praestantior te

certaminibus

'

et

'

Ego

praestantior te certaminibus

et laboribus et multis peregrinatio-

Et eis

sic disputantibus,

apparuit Maria

Domina nostra
:^5

auream pateram plenam aquae vivae candidae portans, et dedit Age, bibe hanc pateram, tu Eustathio patri nostro, loquens:
'
'

Cfr.

loHANN.,

XI, 4.

">

mei causa peregrinatus es Hierosolyma nam laudatus es coram Filio meo Nazareno, et coram Patre eius caelesti et coram Spiritu sancto vivifico. Kt gaudent operibus, et laboribus, et peregrinationibus tuis conventus angelorum et hominum . Et huic Fustathio datuni est donum caeleste a Maria Domina nostra et Virgine pura, quae est domicilium Divinitatis, sicut datus est ab Uriele archangelo Esdrae prophetae calix plenus aquae, cuius color igni fuit similis; et cum ex eo bibisset, impletus est sapientia,
qui amoris Filii
;

mei causa

et

'

1"

et

gravis fuit

in *pectore eius
'

intellegentia,

et spiritus eius

f.

2!

o.

conservabat xciv scripturas:

et

eodem modo, Eustathio

patri

nostro spiritus sapientiae et abstinentiae, et spiritus cognitionis

mansuetudinis, et benignitatis, et spiritus intellectus, et spi-

ritus prophetiae et doctrinae, et spiritus gratiae et sanationis,

1'^

et spiritus potentiae auxiliique dati sunt.

Et fama de Eustathio patre nostro, capite monachorum, ad 'Amda-Seyon regem, caput regum, et Deum diligentem, et or-

20

thodoxum, et aedificatorem templorum, pervenit. Hic 'Amda$eyon erat bellator cum infidelibus et idolicorum dekibrorum eversor, fortis in pugna, velut losue, dux Veteris Testamenti et velut David, rex Israel, plenus victoriarum, qui a cantatricibus glorificabatur, et

corona gloriae coronatus,

diligens

ita

et hic

rex ^Vmda-eyon

Deum

pervagabatur a mari usque

ad mare
2'

et a terminis usque ad terminos maris Rubri, bellans

cum

gentibus infidelibus et contumacibus, quae in astrologiani

vicit, et vi

credunt; et inimicos Christi

prostravit. Et

Dei adversarium suum

omnes gentes

in

extremis terris viventes coegit

ut crederent et redirent ad fidem rectam. Et hic

'Amda-Seyon,

rex victor,
3)

cum nuncium

de Eustathio patre nostro audivisset,

postquam is venit ad eum, ilkim osculatus est, et benigno sermone cum illo collocutus est, et dixit illi: Si vis, cape tibi aUquid auri argentique et pretiosarum vestium, et tibi aUquid terrae ad commorationem tuam (faciendam) dabo, ut sit tibi et *filiis tuis post te. Et
misit ad eum, ut adduceretur. Et

f.

22.

3"j

nunc, pater, mihi pater

eris,

et

Deum

pro

me

ora, ut regnuni

meum

dirigat *. Et respondit Eustathius sanctus regi et (Uxit:

Xolo bonum huius mundi;

EsDR., IV

nam amoris

Ghristi causa

haec

'

(ni),

14, 40.

-^( 28 Ya-

omnia
'

desi leria

carnis

reli({ui,

audiens verbum

Evangelii

Quid piodest liomini si mundum universum lucretur, animae vero suae detrimentum patiatur? aut quam dabit homo comQui mutationem pro anima sua ? ^ Et iterum dicit illud
'

'

constans non erit neque capiet crucem mortis suae, mihi ser-

non potest'- . Quamobrem hic Eustathius sanctus divitias nnmdi huius repudiavit et carnem neglexit, ut animam suam apud Dominum acquireret. Et Eustathius sanctus postquam a porta regis decessit, omnes urbes terrasque obibat, annuncians evangelium regni. Hic Eustathius pater noster, sanctorum prophetarum consecutor et annunciationis apostolorum missorum effector, cum annunciabat, non recedebat ab area templi, et hora orationis appropinquante, se cucullo tegebat, et lacrimas ex oculis provire

lo

fundebat, et fluebant e veste eius, quasi aqua; et corpus

neglexit,
et

alvum suam fame

sitique pressit, et

suum pellem cum

i">

ossibus suis sedulo exsiccavit.

polita, e terra

Et

cum lacobus abbas metro-

Aegjpti in terram Ge^ez missus, in terram Gha20

r.

22

V.

et

masen advenisset, tum ei Eustathius pater noster obviam ivit, coram eo se prostravit, ^et osculatus est eum osculo spiritali, et ab eo benedictionem accepit; nam mos est ut sacerdos
a

manu

metropolitae

benedictionem
et

accipiat.

Et metropolita
et doctrina

sciscitatus est

ab eo opera

fidem et doctrinam eius. Et Eusta:

thius pater noster ei respondit

Fides

mea

mea
25

est fides Patris et Filii et Spiritus sancti,

nitatis,

huius perfectae Tri-

quae a saeculo est Divinitate sua et usque ad saeculum manet in throno regni sui, huius Trinitatis quae onmia creavit

omnia condidit sola voce et solo spiritu, et quae scit ortum exitumque cuiuscunque, et nihil est quod nesciat, ut Paulus dixit, et per ea quae ab ipsa facta sunt cognoscimus eam, ut ij^se cognovit numen eius: sempiterna quoque eius virtus,
et
'

3o

et divinitas,

ita

ut sint inexcusabiles.

-^
'

Huius

Trinitatis,

quae omnia portat

et

et nihil est

quod eam lateat [nihil est huius Trinitatis, quae in domo Abraham hospes fuit et in lege Movsis magnitudinem sabbati manifestam fecit. Annunciata est a prophetis et revelata est ab apostolis sanctis
'

omnia perficit, et quod non perficiat,

3''

Matth.. XVI,

20.

GtV.

Luc,

xiv, 27.

Rom.,

i,

20.

M
ea est magistra iiistonim
et piilcliritudo et spes

21)

}K-

ea est columna stabilis Ecclesiae sanctae,

virginum castoruui,

ea est corona martyrum victorum,

'>

monachorum certatorum.
i^osuit

Haec Trinitas
et

coronas super capita Clierubim

l.

coronavit ^diadematis Seraphim,

-3.

per ipsam onniia facta sunt et sine ipsa factum est nihil ({uod

factum
1'^

est.

Et ipsa dedit per apostolos, et prophetas,

et

evan-

gelistas,

et

pastores et doctores, et per seniores, ad consumin oi^us ministerii, in aedificationem corfidei .

^

mationem sanctorum
poris Christi,

donec occurramus omnes in unitatem

et

Omnia haec
i^

coram abba lacobo metropolita. Et cum audivisset sermonem eius

similia

Eustathius pater noster dixit

et

constantiam

lidei eius,

miratus est

et obstupuit,

postquam
ei, et

vidit sinceritatem et eloquentiam oris eius. Et benedixit

in suo

mulo collocavit eum una secum proficiscens coniuncti erant verbo prophetarum et ai^ostolorum,

iter;
et

nam

concor-

des in fide recta.

'20

Cum

vidissent Eustathium patreni nostrum aestimari et diligi

a metropolita,

inviderunt ei monachi
nocte, ne

sacerdotesque

maligni.

Et consilium pessimum tractaverunt et dixerunt: Lapidemus

et

necemus Eustathium
onnies principes

homines nos animadvertant,

urbis et prae-

nam
i'

(makuanenta-hagar)
ad

fecti (s e

y u m a n),
:

viri mulieresque

tunt, et cor metropolitae

eum
ii

ad eius doctrinam se verinclinatum est . Et dimidium

eorum dixerunt
nos necabit;
30

Si

mak

anen

hoc consilium audiverit,

et spi-

nam

diligit

eum, tanquam animam suam,

et

ritus sanationis est in ore eius,

omnes

qui

vocem
alii

eius auet

diunt ad eius doctrinam se vertunt, et sabbata eius colunt,

ad praecepta eius conservanda contendunt

Et

dixerunt:
23

Melius est nobis necari eum,

nam

nobis est molestus et in'

tolerabilis .

Et consenserunt *maligni monachi sacerdotesque

v.

in eo consilio, ut lapidarent I^ustathium

:r.

patrem nostrum, cum

esset in celhda sua

Et tum descendit
auxilii
'

nam solus vivebat, quia preci operam dabat ad eum a Deo Michael archangelus, angehis
et dixit:

et

misericordiae,
IV,

Recede

e domicilio

tuo,

Ephes.,

12.

sancte Dei,

nam

veniunt

iit
:

te lapident .

Et Eustathius pater

noster Michaeli sancto dixit

Melius est niihi

mori manibus

eorum, cum non peccavi contra eos; nam sine peccato ludaei Dominum nostrum inter duos latrones cruci suffixerunt . Et
Michael
respondit:

Hecede, sancte Dei, e domicilio tuo,

et

noli obsistere praeceptis Dei;

nam

utilitati

Et tum decessit Eustathius sanctus et

micilio suo hac nocte.

multorum te parat >. consedit seorsum a do-

Et iniecerunt lapides in cellulam Eustathii patris nostri hi maligni monachi, et in psalterium Davidis irruerunt una et eis qui lapides iacebant visum est eum mortuum esse in domo in quam irruerunt. Et prima kice venerunt discipuli eius ut visitarent pro more suo abbatem suum.
;

10

l^]t

postquam viderunt eius celhdam collapsam

et dirutam, pu-

taverunt
24.

eum mortuum

esse in ea,

et

lacrimabant, et vakle
1.-

eiulabant, et dicebant:
f.

Pater!

pater! Et eis dixit: Xokte

et

*sum hic! Et iverunt ad eum, vivum invenerunt, et admirati sunt, et magno gaudio gavisi sunt. Et m a k ii S n e n nomine Warasina-'Egzi'e haec audivit, quomodo Eustathium patrem nostrum lapidavissent, et iratus est, et vahle succensuit. Et hos monachos qui sanctum lapidalacrimare, fiUi mei, ecce
verunt, capi
iussit.

eum

20

Et ad

eum

vincti adducti sunt, et

eo.

muUum
venit

vehementerque verberati sunt coram

noster,
et
ei

Et Eustathius pater

cum
dixit
:

audivisset eos captos esse, ad

Noli verberare

mak
;

ii

nen

hos sanctos

absolve eos quos

dixit:

vinxisti!

Et

makuSnen

Eustathio

sancto

Abba,

05

qua de causa adamavisti eos qui odium in te conceperunt, et te necare voluerunt? Et sanctus respondit: Quod ita nobis in
Evangelio praeceptum
rare, et
est
:

'

Diligite inimicos vestros, et bene"

dicite maledicentibus vobis

'

Tunc

desiit

omnes homines,
eis peteret qui

qui videbant et

monachos verbeaudiebant quomodo

30

veniam
et

voluerunt

eum

necare, obstupescebant

mirabantur misericordiam et lenitatem eius. Quid nominabimus et cui comparabimus hunc Eustathium sanctum? Utrum
Abeli, cuius oblata erant iucunda

Deo Altissimo,

ofFenso et ne35

f.

24

V.

an Henoch, qui in caelos in turbine venti assumptus est et vidit omnia mysteria angelorum ? Vidit magnificos montes omnium hipidum et *montem kapidis
cato
fratris sui?
;

manu Cain

'

Luc,

VI,

27-28.

salubris

(stibii),

et

montem
'

lapidis

margaritae,

carbunciili, et inter eos septinuim

montem, cuius

montem fundamentum
et

velut lapis sapphirus.

Septinuis

mons

explicatur, velut Maria,

7)

Virgo carne, Domina nostra, thronus sine vitio et suspicione castus, in quo sessit Deus, rex regum, clementia et misericordia sua. cum terram visitavit anno quo mysterium cognitum est. Nam
hic Eustathius magister fiduciam in vi auxilii eius ponebat et

ad eam confugiebat, cum proficisceretur in mare sine navi. Ut

hipis
10

adamas erat
qui exorabat

(hirus, et vicit tentationes

Satanae,

et

fluctus

i^eccati placavit.

Et rursum, comparabinuis

eum
sibi,

^h\vsi prophesicut et is
eis

tae.

veniam

maledicentibus

eum necare beneficium retribuit pro malo. Rursum comparabinms eum Davidi leni et corde humili, qui non
qui vohierunt
i")

gaudebat clade Saulis, inimici sui, et qui lacrimabat et eiuhibat de morte eius, et eis qui in domo eius remanserunt,
benefecit. Ita et

Eustathius pater noster non maledicebat sibi

maledicentibus, neque ulciscebatur eos qui

eum necare

vohierunt.

Comparabimus eum EHae,

nioi'um ab inferis excitavit
20
?

qui fiUum viduae

in Sarepta Sido-

aut Petro,

filio

lonae, qui Ecclesiam

canonum ornavit et qui sanabat aegrotos et dolentes umbra sua, cum via ibat? Ita et Eustathius pater noster plenus sapientiae et intellectus, indutus lenitate et moordinibus legis
et

destia,

precabatur misericordiam et salutem eis qui

eum necare
f.

voluerunt. His sanctis comparabimus

-20

strum,
est

*nam

eis

par

est.

Eustathium patrem noEt ferens multos fructus similis factus

et

25,

cedro paradisi, dulci fructibus et floribus suavi.

Revertamur ad initium narrationis de Eustathio beato

sancto patre nostro. Die quodam,
stria
^jii

cum

doceret,

autUvit silve-

delubra idolorum esse, in quibus homines idololatrae adorant. Et eo ivit, cum esset aemulator legis Dei, sicut Honorius
rex, qui cecidit et igne ussit silvam matris suae, in

rabat et sacra faciebat. Ita et

cecidit et eas igne ussit,

qua adohic Mar Eustathius has silvas

fierent;
l^]t

rem earum
^-)

dissipavit

ibi,

quoad cinis quo erant.

et

ventus cine-

silvestrium quae igne ussit erat xii, in

numerus delubrorum SaUna et in onuiibus

ei (Uxit

regionibus.

Et deinde

ei

bona mens venit a Deo Altissimo, quae

Henocm.,

xviii,

C).

-^( 32 )^ Proficiscere

Hierosolyma, ut
^

te

firmes in veritate et vita, ut

talentum augeas quod accepisti a Deo, et ei cum usura reddas, Euge, serve bone et fidelis, quia ut vocem eius audias
:

super pauca
sancti;

fuisti fidelis,

super multa te constituam, intra in

Et statim cor eius exarsit amore Spi5

gaudium Domini
ritiis

tui

'

'

nam

recordatus est adventum Domini nostri,

cum

f.

-25

i'.

Maria matre eiiis, e l^ethlehem ad Dabra-Uuesquam, in fame sitique, et in sudore fatigationeque. Et quoque recordatus est crucifixionem et *mortem eius in ligno crucis, et quoque recordatus est crucifixionem Petri, fundamenti Ecclesiae,

cum

cruci
lin-

la

affixus erat capite inverso; et capitis privationem Pauli,

guae suaviter odorantis, cum facies eius muliebri velamento involuta est, et quomodo lac cum sanguine mixtum ex eo miraculi causa fusum esset; homines Romani et qui occiderunt eum mirati iverunt, gladios tenentes. Et quoque recordatus est
fietum Timothei et Dionysii, egregiorum discipulorum, qui lacrimabant, cum (hio lumina coronarentur, quae non seiunge-

i.->

bantur in

vita.

tonitrus, et

Et quoque recordatus est caedem lacobi, filii lohannis, margaritae smaragdinae, quem in balneo
~
-^

Romana

verberavit.

Et quoque recordatus est passiones

omnium

2(>

apostolorum, qui
lapidatione, aut

mundum
gladio.

veritatis causa ut purgamentum ne-

glexerunt, qui vexabantur in aula

regum

igne, aut hasta, aut

Et haec omnia recordans Eustathius

pater noster, clamabat et lacrimabat, ut eis similis fieret; tum Warasina-'Egzi'e pretiosum donum dedit et dixit Cape pro
:

-J^

eis

mei ederunt, ego autem nullos fructus terrae tuae edi, nisi aquam solam . Et ita locutus, Eustathius sanctus filios suos congregavit et eis dixit: Volo Hierosolyma proficisci ut legem et praeceptum Domini mei quaererem; vos autem,
quae
filii

liberi mei,

pro

me

orate, ut regat et dirigat iter

meum. Et conEt Warasina-

30

stantes estote in ordinibus quos vobis constitui

r.

2(i.

'Egzi'e, cum audivisset *Eustathium sanctum Hierosoh^ma proficisci velle, succensuit et eum vinculis vinciri iussit. Et Eustathius sanctus vinctus precabatur Deum suum, vigilans totam noctem
et

nomen
'

Dei invocans. Et tum descendit angelus Dei, et vincula

De morie apostoloriim liagiobiographns noPseudo-Dionysii Areopagitae ad Ti^ Ursius, op. cil., Budge, op. ciL, I, 58; II, 60 sq.
21.
^

3r>

Matth., XXV,
narrat.

sLer

secundum

epislolain

molheum
I,

(Vid.

368.

eius

solvit,

et ei dixit

Surge,

sancte

Dei!

Quis retinebit

eum quem Deus non

retinet, et quis potest vincire

ita

eum quem
Dixit

Deus non vincit ? Et autem angelus ad eum

">

locutus, vincula

Petri solvit.

Praecingere

et calcea te caligas tuas;

tibi

et fecit sic: et

et dixit
.

sequere

me

vestimentum tuum, Kt exiens, sec^uebatur eum. Sic et huic Vaiilli:

'

Circumda

stathio i^atri nostro vincuki sokita sunt, et vis iustitiae eius apparuit.

Profectiis est custos vincuh)ruui et narravit

makiiSnen;

et
10

perterritus est et mirati sunt onnies qui Aiderunt et audive-

runt hoc.

Kt ea hora apparuit Deus noster et dixit: Eustathi, serve

mi,

quem

(Ulexi

Surge, et abi Hierosolyma et vade Rethleem,

ubi natus sum, Xazarethque, ubi educatus sum, et ad lordanem,

ubi baptizatus sum, et ad Galvariae *k)cum, ubi crucifixerunt
lo

me

f.

26

v,

Iu(kiei et aifixerunt

manus
mea,

et
et

pedes meos,

et

bibere dederunt

mihi acetum in
put

siti

meum dum
Et

coronaverunt corona spinea cailkidebant mihi, et aperuerunt latus meum

omnes discipuU mei discurrerunt et reUquerunt me unum. Et Maria mater mea, videns me, lacrimabat lacrilancea.
2.1

mis amaris

cum

fiagraret cor eius prae morte mea. Et aberat

qui consolaretur

me ex

hominibus, nisi loannes dilectus

esset,

Cum
in

haec Deus noster locutus

caelum.

assumptus

est

in

gloria

Et eo die properabat Eustathius pater noster

*2"3

et

contendebai

ire

Hierosolyma,

et

(Uxerunt

ei

filii

eius

Pater, cui

reUnquis

nos,

gregem tuum, quem muUipUcavisti precatione et doctrina tua? Et dixit iis Eustathius pater noster: Nonne omnes
postquam persuasenmt et baptizaverunt, proficiscebantur in aUam regionem, ut implerent martyrium suum, ut praeceperat iis Dominus noster? Et nunc audite, liUi mei, etsi non ero corpore, spiritu ero semper vobiscum; si servabitis omnia quae praecepi vobis, non moriemini peste aut dentibus serpontium terrenorum; nolite properare in urbes mundi, nisi in /ide comnmnicaveritis cum iis . Et iterum (Uxit: HierosoApostoU
sancti,

30

i"

lyma, quo procifiscor, terrena sunt,

si

autem

vivitis labore

ma-

nuum

vestrarum, iuvantes pauperes, porrigentes eleemosynam,

in

congrediemur
Act., XH, 8.

m(mte

Sion. Et noUte arare bobus; et (Uvidite

AKTH.

B.

XXI.

f.

27.

duabus *earum effirite labores manuum vestrarum, quibus vivatis una autem de eis sit ad paenitentiam et ieiunium et procationem remissionemque peccatorum, sit ad vitam animarum vestrarum salutemque veXII

menses anni

in partes tres:

in

stram, ne dicatis:

'

iNon

habemus sacerdotem.
festos
;

Kt

observate

sabbata ut praeceptum erat in lege et prophetis et ab apostolis.

Colite sabbata
et nolite et

dies

institutos in libro

Synodos
>.

misceri

cum

indignis

dilectionem habete ad invicem,

vobis

vos et fratres vestri multi,

voces suas et lacrimaverunt

qiii

nascentur
et

Et

cum
lo

audivissent haec verba ex ore viri

iusti, filii

eius elevaverunt

magna voce

dixerunt: Ubi

inveniemus talem pastorem et praeceptorem, qualis is est, ut animam suam pro ovibus suis ponat. Et cum narrabamus ei peccata nostra, eum paenitebat pro nobis et adaugebat labores nostri causa et pro nobis, ut sanaret animas nostras; neque
relinquebat ieiunium et precationem,
afflictiones et vigilias, do-

15

lorem

et

infirmitatem propter certamina, efiundens lacrimas in

genas suas, donec viderit visiones caelestes salutemque animae suae . Et sic locuti filii eius desiverunt fletum suum et dixerunt inter se: Pater noster paratus est ire lerusalem, precemur autem una, ut accipiamus sacra mysteria e manibus eius sanctis . Et tum venerunt ad eum omnes filii eius, maiores
cadentes adoraverunt eum, sicut dixerunt apostoli Adora celebraque eum qui est pater post in Didascaliis suis

20

minoresque,

et

f.21v.

Deum

*Et rogabant

eum

et dicebant ei:

Pater,
.

vohimus

25

accipere sacram Eucharistiam e manibus tuis

Et Eustathius

pater noster, bonus pastor et pater spiritalis, redigebat iis in memoriam e verbis Pauli apostoli, seminis Abraham, qui erat

de tribu Reniamin,

dicens: Itaque quicunque manducaverit

3o

Domini indigne, reus erit corporis et sanguinis Ghristi; probet autem se ipsum homo, et purget carnem suam, et sic de pane illo edat et de calice illo bibat: qui enim manducat et bibit indigne, iudicium, et paenam, sibi manducat et bibit, non diiudicans corpus Domini

panem hunc,

vel biberit calicem

nostri,
l^]t

et

animo impurus

.
filios

35

talibus

verbis docebat

suos et instituebat
eius.

eos.

Et
et

mirabantur omnes eloquentiam oris

Co)\, u, 27-29.

Et

ita

respondit

'

Glr.

dixit eis:

Parate vos

a<l

accipiendiim mvsterium; ego autem

.

faciam secundum verba vestra

licationis Dei et

Et deinde

ivit

domum

sancti-

manus
o

procubuit in ^'enua sua usque ad humuni, et suas expandit ad caelum et precabatur Dominum Deum

Domine, exaudi orationem servi tui, et ne despexeris deprecationem eius, et accipe precationes servorum tuorum, qui laborant libi intrantque in sacrarium tuum, in quo habitat vis gloriae tuae, ut petent a te exorcismum - visuuHi, <licens:
'

tamque. Ignosce
10

eorum; accipe paenitentiam *eorum,

te,

ut

})anes

contemne impia facta eorum ad odor suavis . Sic locutus, iussit diaconum ministrare Eucharistiae ad sacramentum altaris. Et cum diaconus
iis

peccata

eorum,

et

et intret precatio

f.

28.

perfecisset ministerium sacrificii, iussit reportari Eucharistiam.

Et Eustathius pater noster induit vestimenta sacerdotalia sine

i">

timbria,

'^

ad sacra facienda. Et
;

iussit

diaconum, nomine Mer-

curium, sacra facere secum

et

hic diaconus erat

egregius

et

ornatus

fide, ut

bona conscientia Steplianus protomartyr. Et una

sacra faciebant ritu apostolorum sanctorum, et Eustathius pater

noster sacra faciens effundebat lacrimas, ut hibernam pluviam,
120

et

cadebant in oram vestis eius

et

mutata

est tota

natura

eius,

et erat, sicut

lux ignis, et candor

membrorum
Mitte

eius,

sicut can-

dor divinus, sicut aurichalcum candefactum igne. Et consecratione

perfecta,

venit ad dicendum:
.
^

gratiam Spiritus
curru
et

sancti super nos

'^>

Et cum hoc

dixisset,

aperti sunt caeli et

retectum est tabernacukim

dit Spiritus

lucis, et desiluit e

descen-

sanctus specie columbae albae, cuius pedes erant

similes sublicis igneis, alae

autem

ut fimbria fulgurans, oculi

splendebant ut ortus stellarum Orionis. Et operuit sacrarium, et

impletum
30

est

nebuhi gloriae, ut sacerdotes non possent mini-

strare ministerium suum. Et

cum

egressi essent e sacrario, sacer-

magnus Eustathius et Mercurius diaconus, ut darent populo (lorpus ''sanctum et Sanguinem pretiosum Domini nostri lesu Christi, visi sunt populo ut columnae igneae, et facies eorum splendebant sicut sol, et vestimenta eorum erant alba sicut
dos

f.

28

v,

Ruqya ta. Vox signiricat incantationes, exorcismum et oraliones falsas. ^ Cfr. Synodos, 293 Tubing. (Dill* Vide i. a. MANN, Lex., 600). Documenta historiam ecclesiae Habcssinorum illustrantia, coll. Ioh. de Graca Baureto (Olisp., 1879). t. II. p. 2.5:> {Bullarium Patron Portugalliae, App.. t. III).
^

Cfr.

Ps. Liv (lv),

1.

('.

M
nix.

30 )K-

Et impleta est ecclesia Dei flamma ignis divini. Et

cum

vidissent

homines

lianc

magnam

et terribilem visionem, ceci-

(lerunt in facies

suas, et

non poterant accipere sancta dona

5

et nonnulli eorum se communicabant trementes; alii erant ut cadavera, et extulerunt eos foras, cum non accepissent communionem e manibus

propter

magnum timorem tremoremque,

Eustathii

sancti.

Et

qui

ceciderunt, erant

quinque

viri.

et

postea hi quinque viri reliquei*unt vestem

monachorum
:

et re-

verterunt

versus ad

ad sordes mundi, ut dixit Apostolus suum vomitum et sus lota in volutabro

Canis re'

luti .

Et 10

hoc sciens Spiritus sanctus, qui scit occulta et examinat a])yssos, retinuit hos quinque viros, ne acciperent communionem

manibus Eustathii sancti; ii autem qui erant digni, se communicaverunt et acceperunt gratiam benedictionis. Quomodo laudemus te, abba, quem laudavit Spiritus sanctus et cui bee

15-

nedixit

lesus Christus,

nam

tibi est

gratia et benevolentia in

saecula saeculorum.

Amen.
mare navi
vestis,

Benedictio Eustathii, qui calcavit

et colligatur in

descendat

Lmatham,

filium eius, in saecula saeculorum.

20-

Amen.
t'.

-i*.).

Virtus et certamen Eustathii sancti, quomodo certaverit et

contenderit, ut devinceret Satanam,

cum

iuvaret

eum

vis

manus
lam25

A'enawon
padis.

(Aiwvco??),

cum

texisset

eum

hix

gratiae

cum vellet ire Hierosolyma, precatus est Deum, Dominum omnis naturae, et dixit: Pater Domini nostri et Servatoris nostri lesu Christi, qui locutus es cum Abraham,
Et
creavisti Isaac, et suscitavisti testimonium in lacobo et gratiam

iegem tuam posuisti in Moyse, et qui servavisti populum tuum in deserto quadraginta annos, circumdedisti eos die nube et tota nocte illuminatione ignis, - qui locutus
in loseph, et
in Prophetis, et qui manifestavisti divitias gratiae tuae in
stolis

tuam

30

Apo-

congn^gatis in una domo,

sanctus
et

cum descenderet super

linguis

eos Spi-

ritus

tanquam
mihi
sis

ignis et loquerentur

onmium
.

regionum:

rector eo itinere

quo proficiscar

Et

3r>

cum

perfecisset precationem suam, audita est

Eustathi, serve mi,

vox

e caelo,

quae
ti-

dixit:

quem
(i

dilexi, sis constans, noli

II

Petr., n, 22.

Ps. i.xxvu

xxvm-,

14.

mere; nam ero tecum, ego pro

tua lerusalem
ctus banc
T)

i^atre

tiio,

\)vo

aiitem matre

caelestis,

et

paradisus

dulcedinis

pro

labori-

bus et certaminibus

tuis .

Cum

audivisset

Eustatbius san-

vocem

a Deo, surrexit mane, ut iret Hierosolyma;

filios

et

convocavit suos

et dixit iis:

Xe sacra

faciatis

hac
29
v.

patina et hoc aureo calice, donec cognoveritis

meam mortem
i'.

meamque vitam
ivit
filii

Et *dixerunt ei: 8ic esto . Et boc dicto et direxit iter suum Hierosolyma, et comitabantur eum Filii mei, servate praeeius, et benedixit iis et dixit iis
.
:

10

cepta mea quae praecepi vobis, ut conveniamus una caelorum . Et osculati sunt eum omnes filii eius

in
et

regno
redie-

runt

in

suum locum,
filius

dolentes et moesti

ob discessum eius;
Et dixit
es

Absadi autem,
Eustathio
15

eius,

sequebatur eum, gaudens.

patri

nostro:

Non recedam

a te;

nam

meus

120

dux; neque viA'us, neque mortuus relinquam te, mi pater! Et venerunt in terram BagviSs (Bogos), et exceperunt eos homines BagiiSs (Bogos) et exierunt duo duces (makiianent) Bogos, insidentes equis, ut exciperent Eustathium sanctum; et cum equi vidissent eum procul, extimuerunt et tremuerunt et neque protinus neqiie retro, neque ad dextram neque ad sinistram potuerunt
ire equi,

sed affixi sunt loco, sicut

statuae,

neque moveri poterant. Et cum vidisset populus vires et miracula quae faciebat Eustathius sanctus, miratus est et valde
obstupuit;
^o

duo autem duces Bogos, hoc cum vidissent, trepidaverunt et metuerunt, et non inveniebant quae dicerent. Et
vidisset Eustathius pater noster

cum
et

quantum metuerent, mi-

sertus est et obsignavit eos signo crucis. Et surrexerunt equi

30

postquam viderunt quae acciderant, duo duces Bogos. Et agnoverunt precatiouem eius, et descendei'unt ab equis, et adoraverunt Eustathium sanctum et salutaverunt eum. Et interrogavit nomina *eorum. Et dixit alter eorum Nomen meum est Merara , alter autem dixit Ganiverunt;

mirati sunt

1"

30.

saya

l^gzi'e est

nomen meum
nominavit
tale

Et dixit sanctus: Non es

Gansaya
35

Egzi'e, te
tibi

Dedit

mater tua

mater tua ; Merara dixit: nomen, non autem es Merara .

ita

Et hoc dixit Eustathius pater noster, sciens per Spiritum san-

ctum Merara futurum esse vas electum

Et Eustathius
sanctus

Dei.

cum

exsperrectus
in

esset

mane

ante

hicem surrexit mature,

et profectus est

oppidum Marya. Et

appellavit Deiis e caelo et dixit (u

Eustatlii
ei

Kustatiii

>

Et
tra-

respondit:

En me, mi Domine!

Et dixit

Dominus:
tuo,
.

Trade

Spiritum
didit

sanctum qui est in te, Absadi filio Moyses spiritum suum losue, filio Nun

sicut

Et ea nocte

vocavit
sadi!

eum

Eustathius pater noster, et dixit:

discipulis eius

Absadi,

Abivit

Et unus de

cum
^

audivisset

hoc,

cum

dolo, ut acciperet

benedictionem Absadi. Et dixit: Ecce

ego, domine, adveni, vocasti

enim me.

Et Eustathius pater
voluisti benedictio^o

noster, sciens abscondita per Spiritum

sanctum, cognovit ab-

scondita huius discipuli, et dixit ei:

Cur

nem, quae tua non est? Nonne audivisti quae

in
ei

dixit

lohannes
.

Evangelio:

'

Non

potest

homo
ter,

accipere salutem, nisi fuerit

Absadi, Absadi,
et

datum

de caelo '?^

Quae

benedictio non est tua, sed Absadi

Et his
sadi!

dictis vocavit

Absadi

dicens

Abadoi^

Et adiit abbas Absadi Eustathium abbatem,

ravit et dixit ei:

1.30,0.

dixit

ei

Ecce ego, pater, *Eustathius sanctus: Ecce

nam
tibi

vocavisti

me

Et

datur benedictio de
qui in-

caelo,

quam non

possunt accipere nisi

iusti et electi,

angustam portam, qui non amaverunt aurum ex quo temet argentum, sed dederunt corpus suum laboribus nutrimentum ii qui habent se tanpore sunt, nolunt terrenum quam spiritum, qui praeterit. Et hoc servaverunt, et multum
gressi sunt per
;

20

tentabat eos Dominus, et acquisita est castitas

animarum

eo2">

rum, ut benedicerent nomini Eius . Et cum dixisset hoc verbum, Eustathius pater noster imposuit manum suam super caput Absadi filii sui, ut imposuit Moyses manum suam super caput losue, et imposuit lacob manum suam ludae et Levi ^ et beneet Ephraim et Manasse, dixit eos in regnum et sacerdotium ad Israel patrem suum, ut benedicum duxisset eos loseph ceret iis, mutatis manibus suis, benedixit eis, dicens: Fa;

^^

ciat

vos Dominus populum benedictum

et

sanctum

Et

tali

quidem modo benedixit Eustathius pater noster Absadi, filio suo, dicens: Benedictione antiquorum patrum et benedictione prophetarum et apostolorum, benedictione martyrum victorum et
benedictione iustorum certatorum et benedictione

omnium

filio-

'^

rum Adam
lis

electorum, benedicat te Dominus. Benedictio Michae-

ducis vigilantium, et benedictio (Jabrielis annunciatoris hicis,

'

Gfr.

Rcy. (Sam.),

ni, 5.

Iohan., ui,27.

'

Mss. Kli

Elias.

M
et

39 }K-

beiiedictio oniniuni sacerdotuni et benedictio totius concilii

et benedictio

primogenitoruni laetoruni,
riae

Doniinae nostrae Mate

quae

peperit

Servatorem, requiescat super

in eos ({ui
in saecula
tilii

et

super

omnes
^'

filios

tuos consentientes, et
et

facient

memo-

riam meani
Ft

*memoriam tuam,

saeculorum.

Amen

f-

31.

cnm

finivisset

benedictionem

sui Absadi, unxit

eum

et signavit

dixit:

fnmtem eius saliva sua, ut unguento balsami, et Examina libros praeceptorum et serva legem canonis

sanctae Trinitatis,
10

nam

intrabunt post

me

lupi rapaces,

apo-

statae fidei, episcopi qui

nmtabunt legem

et

praecepta patrum

!''

nostrorum apostolorum, qui definiverunt et statuerunt fidem ortliodoxam. Et hi sunt episcopi, haeretici et ministri idolorum et nestoriani, qui mutabunt fidem et quaternitatem facient sanctam Trinitatem, et denuo baptizabunt iteruni fideles . Locutus haec ustathius pater noster, imperavit filio suo et dixit ei
1

Esto firmus et noli timere,

nam

vinces Nicolaitas. Et serva

et

(piae dixi tibi, et

quaere haec,
Et iterum

et disce haec,

mane

in eis,

quae
20

te

docui

dixit ei:

Filii mei, qui

venient

post me, iungentur

amore meo;

et audientes facta et

mea, gau-

debunt
iis .

et in iis

firmabuntur constituta mea,

Deus benedicet

Et cum audivisset hanc prophetiam ex ore Eustathii paAbsadi adoravit eum et dixit: Veniat benedictio tua super me . Et respondit ille: Redi, fili mi, in
tris

nostri, filius eius

'^>

30

k)cum tuum . Et dixit ei Absadi: Relinquam te, pater, nuUo modo; *ibo tecum . Et cum dixisset haec, lacrimavit fletu amaro, nam vidit eum abeuntem manibus vacuis, sine viatico, sine calceis in pedibus eius, sine baculo in manibus eius, sine substrato coxis eius vestis eius erat solum caprinum pallium infra, supra autem non erat vestitus et nihil habebat quo se indueret, sed memor erat dictorum a Domino nostro in Evangelio: Nemo servus potest duobus dominis servire aut enim unum odiet et alterum diliget; aut uni adliaerebit et alterum contemnet. Non potestis Deo servire et amare opes . ~ Et ho;
:

f.

31 v.

rum memor, aspernatus

35

est

mundum
terrae
et

et

omnes concupiscentias

eius,

reli(iuit

cogitationes

praeposuit caelum a quo

senectus interitus(|ue absunt. Ne({ue cogitabat cibum et potum

terrenum

alimentum eius erant lacrimae, fluentes ex oculis

Ap, XX,
29.

'

Cfr. Act.

Luc,

xvi, 13.

M
eius,

40 ]H-

vf^siimentuin

nitatis et
tliius

autem verbum Dei; cingulum, funis virgiduo gladii Spiritus sancti. I^]t rum venisset Eustapater noster in oppidum Maria, dixit filio suo Absadi:
serva omnia, quae praecepi
et
tibi
>-

Esto constans et firmus, et

Cum
diu.
f.

liaec dixisset,

amplexi sunt colla invicem

filio

lacrimaverunt

32.

Revertere et redi in locum tuum, neque dubita, discessus mei *a te causa, nam Deus, Dominus noster, erit nobiscum neque relinquet nos, et si discesserimus corpore, non discedemus animo, nam Deo nostro potestas est servare nos, et recipiet nos ad se in regnum caelorum. Tu autem sta, aperte mmcians verbum Dei, et noli oblivisci eorum quae tibi praecepi, nam dixit Dominus noster: Quaerite primum regnum iustitiae Dei vestri,
suo
Absadi:
'

Et dixit Eustathius sanctus

lo

haec autem omnia adiicientur vobis''. Et Absadi, cum audihaec, revertit in locum suum, ferens duplo Spiritum sanctum a praeceptore suo Eustathio honorato. Preces et benedictio horum siderum lucentium sit cum dilecto eorum lonatha et cum omnibus nobis, populo Ghristiano, in
visset
lo

saecula saeculorum.

Amen.
20

Deinde Eustathius pater noster surrexit ut iret Hierosolyma, lumbis suis fune Evangelii succinctis, et sumptis scuto fidei et armatura victoriae iustitiae, cum in facie eius splenderet lux
Trinitatis,

ut

radii

splendentis solis;

nam memor
:

erat verbi

Domini

nostri,

ab eo

dicti discipulis suis

Si quis vult post

me
20

venire, abneget semetipsum, et audeat et tollat

suae, et sequatur

crucem mortis

me

. ^

Et haec intelligens, reliquit

hoc mundo, ut immunditiam, ut regno caelorum; nam memor erat peregrinationum prophetarum, qui erant purae pluviae auri, et itinerum apostolorum, fiuviorum lactis alborum, circumfluentium Ecclesiam. Et cum
suam,
in
iret,

animam recuperaret eam in

3o

explicabat in via
legis
et

filiis

suis et aliis

monachis qiiaedayn
et

e
f-

verbis

prophetarum, e verbis Evangidii

essent
perficiendi *certaminis.

apo-

32

V.

stolorum,

ut

studiosi

Et eos,

deserti ubi neque homines, neque bestiae, neque oppida erant. Et venit dies septimus, sanctum sabbatum. Et paravit se Eustathius pater noster, ut hoc sabbatum celebraret. Alii autem monachi dixerunt

quos ducebat,

adduxit in terram

:r)

'

Clr.

Mattu.,

VI,

33

''

C(r.

Matth.,

xvi, 24.

Isiiiaelitae

qui erat

eoruiii ductor:
liic siti .

Si iret

iste

Eustathius,
liic

iremus, ne moriremur
lita,

Et

cum

audivisset

Ismaead

qui erat
patri

eorum

ductor, verba monacliorum, dixit Eusta Ite hodie

thio
o

nostro:
et

longius,

nam

abest aqua

bibendum,
tui,

terra est desolata, et difficile iter >. Et dixit

EuEt

stathius pater noster huic Ismaelitae:

Memento

iurisiurandi
.

quod
iis

dixisti de
ei hic

servandis

sabbatis et diebus festis

rursus dixit
dit

Ismaelita:

Ite hodie longius .

Et respon-

10

neque pedem levabo die sabbati, neque ibo per viam; melius est mihi ut moriar hic . Et cum vidisset hic Ismaelita eum recusare sibi,
Eustathius
beatus: Xeque
reliquit

manum

eum

et,

camelis oneratis,
alii

conscendit et profectus est

et secuti sunt

itinere suo.

Surrexerunt

monachi

eum. Et
et

Eustathius,
15

pater noster, magister, et

abbas Gabra-Amlak

discipuli

eorum manserunt

soli in loco,
;

nam maluerunt mori

f">^'^

verbi Dei causa in terra deserta ^dicens

:

audierunt enim verbum Dei,

20

Memento ut diem sabbati sanctifices. Sex diebus operal)eris, et facies omnia opera tua. Septimo autem die sabbatum Domini Dei tui est: non facies omne opus in eo, tu aut filius tuus aut fiiia tua, aut iumentum tuum, aut advena, qui est apud te. Sex enim diebus fecit Dominus caelum et terram et mare, et omnia quae in eis sunt, et requievit die septimo
'

ab universo opere quod patraverat, et idcirco benedixit Dominus diei septimo et sanctificavit eum . ^ Etiam memor erat
27)

Mar

Eustatliius verbi leremiae

Haec

dicit

dictus

homo

qui confidit in

homine,

et

Dominus Maleponit carnem brac'

: '

cliium suum, et a

Domino

recedit cor eius. Et benedictus vir,

qui confidit in Domino, et erit

Dominus

fiducia eius

non con-

fundet eum, et audiet

30

eum ab

eo invocatus et iuvabit

Et post haec
dixit
:

precatus est

Eustathius pater noster

eum Deum

et

Domine mi

lesu Christe, qui creavisti caelum et terram

primo

die, et

qui perfecisti

omnia sexto

die, et qui requievisti

septimo, audi deprecationem

meam

liodie et ostende

potentiam

:j5

tuarn in hunc Ismaelitam, qui improperavit tibi . Et audivit Deus deprecationem eius et accepit rogationem eius. Et cum possessor camelorum progressus esset unum stadium (m e ' e r a f),

ExocL, XX, 8-11.

Gen., u,

2.

K.vocL, xx. 11.

Ierem,

XVII, T)-?.

(lescenditdecaelo Michael arcliangeliis, flamrneiim gladium manii

f.

33

V.

tenens et
in

stetit in

*via qua

ille

gradiebatur, sicut fecit

quondam

magum
:

Bileam,

cum

is

adscenderet ut malediceret populo

5

eum videns asina trepidavit coram angelo et abnuit ire. Pariter, cum vidissent eum cameli liuius Ismaelitae, metuerunt
Israel

abnuerunt ire. Verberabat eos hic Ismaelita, et A^ohiit occidere eos. Et cum perturbavisset eos angelus sua terribili specie, cameli se converterunt retro, salientes ut agnae sugentes lac. Et venerunt ad Eustathium patrem nostrum et demiet

angelum Dei

serunt suas aures et caudas et in genua lapsi, adoraverunt hunc

lo

sanctum. Et Ismaelita possessor camelorum, invitus reversus est

flens.

Et se demisit ante Eustathium patrem nostrum

Ignosce mihi, pater honorate,

et adoravit,
tibi, sit

et dixit ei:

nam

peccavi

anima mea apud te hodie . Et hic abbas mitis corde ignovit ei et non reddidit ei secundum opera eius. Et post haec, conscendit in equum hic Ismaelita, et vectus est ad aquam, ut bibere daret equo suo et obviam fuerunt ei ibi viri sanguinum. Et videns cognovit eos et revertit; et incitabat valde equum
pretiosa
;

i5

suum, ut fugeret ab
Ismaelita et
1.34.

eis.

Et persequebantur

eum

hi vii liostes
20

eius, insidentes equis, ut occiderent

eum. Et praecucurrit eos hic cum pervenisset ad Eustathium patrem nostrum, se

prostravit ad pedes *sancti et dixit: Pater, confugio in pre-

meorum, qui quaerunt occidere me nam vidi ante haec, pater, miraculum et ostentum quod fecisti in me et in camelis meis. Gognovi precationem tuam firmam esse et omnia posse assiduam . Et hostes eius appacatione tua a furore hostium
;

25

ruerunt repente, insidentes equis, et certo consilio capto

occidendi. Et

eum
obsi30

cum
se,

vidisset Eustathius pater noster eos appro-

pinquare ad

considentes

equis et sine

misericordia,

gnavit eos signo crucis Ghristi. Et obstupuerunt equi eorum,

non movebantur omnino, neque ad dexteram, neque ad sinistram. Et neque ire protinus, neque reverti rursus potuerunt,
et

nam

vincti

erant
equis,

precatione Eustathii

patris

nostri.

Gum

ii

insiderent

neque descenderent humi, clamabant

pater sancte,

et \a-

mentabantur, dicentes: Pater honorate, utrum es Rabbi, an

servus Rabbi?

Miserere nostri,

mitis corde, ut

Deus tuus; veniat nobis hodie auxilium j^recationis tuae, nam confuginuis ad te . Et cum sanctus vidisset eorum lacrimas.

misertus est eoriim, et denuo obsignavit eos signo pretiosae crucis suae.

Et ierunt equi suo more

et

consuetudine, currentes.
suis, et in

Et (lescenderunt hi homines de equis

genua procu-

r.

buerunt ante Eustathium patrem nostrum, dicentes: Miserere nostri, serve Dei . Et liic beatus, misericors et clemens ut eius

hunc Ismaelitam, et reconremovit eorum inimicitiam. Et completum est super eo verbum Evangelii: Beati pacifici, quoniam filii Dei
*Magister, fecit
ciliavit eos et

pacem

inter eos et

f.

34

v.

vocabuntur
10

'

Cum

deinde

praeteriissent

sabbata,
et hi

profecti
et

sunt

per iter

suum Eustathius pater noster

changehis (hicebat
eos. Et

monachi,

Michael ar(Nubiam).
coUegit
iret,

venerunt in terram
regni
sui,

Noba

Cum
et
is

rex Noba audivisset venire Eustathium patrem nostrum

esse
in
fines

ingressum

surrexit

et

suum exercitum
audivit

et ivit ut exciperet

eum. Et priusquam

nuncium, insecutas esse se copias infidorum et dolosorum ut leones rapaces, cogitantes perdere suam regionem.

Rex Nobarum
crucis Christi.
20

fuit

bonus

et

orthodoxus, et credebat in lignum

Nomen

eius

Sab'a-Nol

arabice, ge'ez

autem

Weluda-It yopia. 2 Et mater eius erat bona et nam accipiebat egentes et pauperes et monachos,
ciebant ad sepulcrum

vestita fide,

qui iter fa-

Domini nostri lesu Christi. Et lavabat eorum pedes et bibebat de hac aqua, in fide, nam precationibus eorum concepit et peperit hunc regem, et propter haec
~'T

nominavit eum Sab'a-Nol. Et post haec,

misit rex Sab'a-Nol

'

unum

de suis aulicis ad *Eustathium patrem nostrum, nuncium

te,

35.

dicentem: Gloria adventui tuo, pater probe. Veni ad

ut

3'

Convenerunt adversus me populi infidi et copiae malae, cogitantes exstinguere regionem meam. Et horum causa redeo, ut pugnem cum iis. Pater honorate, memento mei in precatione tua, et precare Dominum Deum, ut det mihi vim et victoriam in hos infideles et improbos, quorum leges et mores sunt
exciperem
te.

putidi.

Et

si

reversus ero prospere

cum

signo victoriae, tunsa

cornua
:i'

et ferreas tubas, intentas pelle

bovina, quibus laudantur

ad lavandas manus et pedes tuos . Et cum audivisset Eustathius pater noster regiam legationem ex ore satellitis (\va'ali), miratus est fidem eius et ashi infidi, pater honorate,

dabo

tibi

'

Matth.,

v, 9.

"^

Non

inlelligo.

sidue precatus est pro eo. Et profectus est rex contra copias in-

fidorum, ut necaret eos. Et erat

numerus eorum

circiter milia

quattuor. Et exiit rex in proelium

equitibus, et

cum

quattuor militibus suis

uno homine, qui portabat ante faciem regis crucem regem copiae firmae a dextra et a sinistra, ab agmine novissimo et primo. Et tum apparuit regi Eustathius })ater noster in fiamma, caelum inChristi, Salvatoris nostri. Et circumsteterunt
1'

35

V.

ter et terram, sedens in curru lucifero incorporali, et iuvavit *in

caede re^^em Sal)'a-Xol, qui confidebat precationi

dixisset Eustathius pater noster,

eius.

Et

cum
lo

clamans clara voce:

eius
,
^

Exurqui

gat Deus, et dissipentur inimici

fugerunt

infidi

ad orientem. Et denuo dixit: Expugna, Domine, impugnantes

me

et dissipati sunt
:

ii

qui stabant ad occidentem. Et

cum
,
*

dixisset tertium

Eripe

me

de inimicis meis, Deus meus

ceciderunt

ii

qui erant ad meridiem;

tibi ,
'

cum autem
sunt

dixisset quarii

lo

tum

Quis similis erit

dissipati

qui stabant

ad septentrionem. Et occidebat rex liostes suos ab aurora ad solem occidentem. Et cepit homines eorum et egit praedam
pecus eorum. Et vicit eos vi precationis
illius.

Et propterea
20

miratus est
bat

eum

factum patris nostri rex, nam videflagrantem in curru inter caelum et terram. virEustathii
patris nostri, vitio vacans!

ginitas

1'ustathii

sanctitas Eu-

stathii patris nostri,

amorhabitans in Eustathio patre nostro, sine vitio! Fecit eum volantem curru lucifero. Mirabilis est Deus in sanctis suis Fecit mira in Eustathio patre
malo vacans!
!

2.-)

nostro.

Et

perduxit

rex Sab'a-Nol hoc

:

gabagbata(?) ad

Eustathium patrem nostrum et dixit ei Pater, accipe haec, quae ab hostibus meis cepi et tibi attuli, ut lavares in iis manus tuas, nam videbam precationem tuam assiduam et fir-

mam

esse.

3j

Et eodem
filium

modo

iuvet et servet

suum lonatham, ab omnibus

fit

adversariis eius,

cum

scriba eius; dextra sua protegat

eum

cito,

nam

viro iusto

quod

dicit,
3")

et nihil est

quod non

possit.

In saecula saeculorum.
'

Amen.
\.

Ps.
*

Lxvn

(lxvhi),

i.

Ps. xxxiv (xxxv),

Ps. lviii (i,ix\

1.

Ps. LXXXII (I.XXXUI',

1.

*Et post
Et

Ijaec,

surrexit sanctiis et profectus est in iter suiim.

lerusaleni,
in

r.

3(>.

cum appropincpmret adventui

iis:

edocebat
mali

tilios

suos et dicebat

In

regione

(puini
({ui

imus,

sunt

reges
5

et

nefariae gentes; cbristiani autem

babitant banc ter-

ram. ut nudier gravida (puie propincpia est partui in doloribus, vivunt in vexatione . Et iterum dixit iis Eustatbius pater noster
liliissuis:
.

Fideni Trinitatis ante reges infideles declarate et

Filii et

dicite de
Illi
10

natura Patris, natura

natura sancti Spiritus.

sunt ante saecubnn sine initio, et uscpie ad saeculum sine

:

tine tria

unum Xumen
nomina
et
et

perfectum sine adiectione aut deminutione,

et

unus Douiinus, tres Personae

una

species, tres

1.-

20

una substantia. Filius est sol, Pater est sol et Spiiustitiae verus, perritus sanctus est sol Illi sunt unus sol petuo splendens super sanctos. Pater est lux, Filius est lux et Spiritus sanctus est lux Illi sunt una lux fidei, quae non obnubilatur et quae lucet perpetuo in cordibus fidelium. Erat ante initium diei et horae, ante tempora et annos. Non est existentia primi prior secundo, neque existentia secundi *prior tertio, ne spatio quidem temporis cursus fulniinis, aut complosionis alarum aquilae. luncti sunt sine mixtione et mixti sunt sine
naturae
: :

i-

36

o.

divisione

in specie Trinitatis repraesentantur, et iuncti sunt

unione

aequales sunt natura, coniuncti sunt gloria et splendore.

Pater non peperit Filiuin ante creationem mundi auxilii causa

creandi,
tiS

existentia

Spiritus

sancti

est

non ad expendenduni

pro arte et labore.

Filii, et

Xon maior

est potentia Patris,

quam
et

potentia

non minor

est virtus Filii,

milior est virtus sancti Spiritus

est

quam virtus Patris, quam virtus Patris et

,3)

una virtus. Hic est (^reator angelorum et et uno spiritu. Hic est Greator caeli et terrae, Greator marium et abyssorum. Hic est Greator solis et lunae et siderum, uno consilio et una voluntate. Greavit Adam ad imaginem suam et similitudinem, et praefecit eum omni creaturae et colNon locavit in solio regni, et gloria et bonore ornavit eum. est alius Deus praeter illum in caelo et in terra. His nomi^

non buHaec hominum, una voce

Filii.

3r)

nibus Patris et

Filii et sancti Spiritus publice in aulis

regum

infidorum praedicate, et tolerate exilia et pericula pro sancta

Trinitate. Nolite timere

ardentem ignem,

et nolite trepidare co-

'

Cfi-.

P.v.

vni, 6.

-^{ 46 )^-

ram
f.

acie gladioruin

aut hastarum, aut iactu lapidum aut graantiquos patres,

vitate vinculorum. Spectate

37.

quomodo

se ser-

vaverint e morte,
Sicut
illi

neque

tetigit

*corpora eorum flamma ignea.

et

firmemus corda nostra fide sanctae Trinitatis. Qui adiunxerit aliquid ad hanc Trinitatem, aut detraxerit de illa, sit excommunicatus ore Trinitatis. Nihil est nobis melius quam amor Trinitatis, moriamur amoris Trinitatis causa, ut vivamus virtute Trinitatis, nam sigiUum vitae
rnalinnis
est

omnes mortem

:>

haec Trinitas

.
lo

Cum

his verbis doceret et instrueret discipulos suos Eusta-

thius pater noster, pervenit in

urbem Alexandriam,

et ivit

ad

thronum Marci Evangelistae

ab eo benedictionem. Et posthaec profectus est ad patriarcham, abbatem Beniamin, et iverunt cum eo xii discipuli eius, qui intraverunt ad eum et coet accepit

ram eo

steterunt,
Is

et

adoraverunt eum
in

et

osculati sunt

eum n

osculo spiritali.

benedixit eis

runt eos monachi, qui

amore et pace. Et videadvenerant cum eo ex Aethiopia; invi-

debant autem

ei

et

calumniati sunt
:

eum

ante

patriarcham,
eius dissen2)

dicentes: Audi, pater noster

tiunt a nobis moribus:

hic Eustathius et

filii

cohmt ludaeorum sabbatum, netpie manducant carnem, neque bibunt vinum et siceram, et praeterea
iis

sunt multae

abstinentiae

Et patriarcha,

cum

audivisset

haec verba a monachis advenis, dixit Eustathio patri nostro Utrum vera sunt verba dicta ab his monachis, an falsa?
Et
f.

respondit

Eustathius

pater

noster

et

dixit

patriarchae:

2o

37

V.

q^ii^i

locuti sunt contra

et

me

hi monachi. Ego autem *credo in

Patrem
et

Filium

et

Spiritum sanctum, Trinitatem perfectam,

agnosco doctrinam verbi prophetarum et apostolorum sanctorum, et inclino collum meum sub iugum Evangelii Domini

mei lesu Ghristi; opes meae

et

et possessio
.

abest

falsum

fide

mea

mea est verbum Dei, Et cum audivisset verbum

oris

30

eius patriarcha,

miratus est eloquentiam

:

eius et dulce-

dinem sermonis eius, et dixit ei Esne particeps nobiscum in prece et in communione Eucharistiae ? Respondit Eustathius

pater noster patriarchae:

Consocia

me

tibi
;

in

verbo

35

scripti,

quod hauritur ex ore apostolorum sanctorum nam ipsi dixerunt Si quis recedit a canonibus sanctae i^x'clesiae, extru:

'

detur foras a diacono, ut

alii,

videntes, timeant

'

Dicebat

ite-

rum

de celebrandis (hu)bus

sal)l)atis, ut

scriptum est digitis Dei

-K{ 47 )H-

diem sabbati sanctifices >. Et insuper ei dicebat et tradidit quae dixerat Angelus faciei Moysi in libro lubilaeorum lubilaeus iubilaeorum, in quo sabbata celebramus in caelis, antequam numerus iubilaei iubilaeorum sit comnumicatus onmi carni, et omnis qui servabit
in saiicto decalogo:

Memento
:

ut

eos et sabbata celebrabit absque ullo in

iis

opere, erit

sanc-

tus et benedictus, ut et nos, onniibus diebus et

omnibus tem-

poribus

10

Deinde exposuit, quae dixerunt Petrus et Paulus, summi patrum apostolorum in suo Synodo ^laneant in quiete sabbato et dominica omnes tideles, viri et mulieres . Haec omnia
.
'

et

his similia narravit e scriptis

prophetarum

et

apostolorum
:

15

coram patriarcha et toto populo. *Et dixit P^eniamin abbas Sermo tuus est sua^is; capias partem nobiscum in prece et communione sacrorum mysteriorum . Et dixit luistathius pater noster patriarchae Veni in vestram regionem, sciens esse in
:

^-

^^-

ea ghidium et cultrum, et propterea audacter veni, ut moriar

verbi Dei gratia,

nam non
:

invenio quietem in

mundo

hoc. In

Aethiopia dictum est mihi

et
^o

'

Viola sabbata et dies festos, ut nos,

dicitis:
'

non

obedivi.
'

Hic mihi

Gapias partem nobiscum

.

in prece

cum

dies festos

non observetis
qui erat
et

triarcha

sermonemet

oris eius,

cum vidisset padulcior quam mel et

Et
est

saccharum,
et obstupuit

et pretiosior

quam aurum
Vere,

argentum, miratus

dixit:

vere hic sacerdos cinctus est

duobus gladiis sancti

'2o

Spiritus, et quis obsistat huic sacerdoti,

et quis

pedem ponat

in cuspide gladii?

Nam

totus inflammatus

est igne fidei . Et tunc advocavit patriarcha Eustathium patrem nostrum, cepit manum eius, benedixit ei et eum collocavit secum in throno. Episcopi autem et sacerdotes sedebant in

suis sedibus
:jo

circum eum, diaconi autem

eius verbo.

ritu stabant et

ampater

bulabant,

servientes

Et Eustathius beatus
:

noster

memor

erat verbi Evangelii quod dicit

;
-^

Qui se exaltat,

humiliabitur
thius
:s

et

recordatus est verbi Salomonis:

Omnia
^-

facta summissi placent

*Deo

Haec verba

intelligens Eustaet

^^

^-

sanctus, descendit e throno

patriarchae

consedit in

sede sacerdotum. Et

cum
et

miratus est
thii

maxime

modestiam eius patriarcha, obstupuit in mente ob modestiam Eustavidisset

et

sancti; et

denuo ter vocavit patriarcha

collocavit in

Cfr. Kiffr//('. p. 3.

Ad verbum:

aperlionem

'

Luc. xvni,

14.

M
suo throno
ter,

48 }^-

terque descendit de throno patriarchae Eustasanctis,

thius sanctus,

qui aspernati

nam memor erat A^erbi, dicti a patribus sunt hunc mundum caducum: Fugias
magnitudinem

id
.

gloriam

timeasque dignitatis

stathius pater noster patriarchae:

bum
id,

apostoh)rum quod accepi, ut

haec dixit EuNonne verum est hoc verfacerem et irem secundum

Et post
potuisti

pater mi lionorate,
.

nam

delector eo, et verbo tuo iubeas

me

Et dixit patriarcha: Quo

modo

unus ferre

et

servare praecepta et doctrinas apostolorum, quae relictae sunt

ab antiquis diebus

nam

multi patres, qui erant ante nos, ante

lo

non potuerunt servare ea et explere ea, difficilia enim sunt praecepta et instituta patrum apostolorum sanctoet te,

me

rum
^'39.

Et dixit

Mar

Eustathius, egregius opere, patriarchae:

Pater probe, benedic mihi;

et

nam

auxilium precis tuae firmum

i^

potentem

me

reddet; cupio enim facere *iussum Dei Domini

mei;

precare

pro
:

me
Sis

et

benedic mihi

Et dixit patriarcha

abbas Beniamin

benedictus

benedictione

angelorum Dei, tarum sanctorum, quorum leges quaesivisti, et benedictione apostolorum missorum ad annunciationem pacis in omnes fines
terrae, et benedictione

caelorum et benedictione prophe20

orbis

terrarum, quorum
es,

regulas amavisti et

quorum semitas

itinerum secutus

laborans et tu ipse ut

illi.

Donum

auxilii

eorum

et

multae gratiae eorum protegant

te.

Et exardescat in

facie tua splendor lucis

eorum,

et quiescat in liberos tuos

.

ex

lioc
'^^
:

tempore usque ad saeculum. Amen Et denuo dixit patriarchae Pater, benedic milii et liberis meis, qui sunt in terra Aethiopiae
.

Et dixit

ei

patriarcha: Benedictio iustorum perfectorum

quiescat in eos et firmet eos,

et benedictio

martyrum certatorum

neve esuriant ii, neve sitiant, neve indigeant ullo bono quod petiverint ex hoc tempore et in saecukim. Amen . Et hac benedictione a patriarcha accepta, oscuhitus est eum et valedixit ei et exiit ab eo in pace, et profectus est per viam suam. Et post haec nunciatum est Eustathio patri nostro patriarcham Armeniae pro nomine Christi expulsum esse et in urbem Alexandriam venisse. Et cum audivisset haec Eustathius pater noster, surrexit ut iret ad eum, ut cognosceret vitam eius
;

'^^

3'>

et
r.

cognosceret facta eius.

*Is Eustathius pater noster flos fidei,

39

r.

M
qiii

49 ctulif
iivaiii

orevit

iii

horto sponsae ^ qui

benedictionis
|

in

vinea prophetariini et apostoloruni.

(iixerat Ezechiel. qui cometlit

rigatus,
ir-

({uattuor fluminibus egredientibus e throno Dei

ut
5

exercituum

vohunen

ut

panem: nam de

[templo egreditur aqua,

et

bibentes de ea sunt pingues et potu satiati,

hihires et Laeti. fructuosi et Horentes sunt,

et (pii

purgantur ea sunt puri et purgati ^. Et ea hwatus, Eustathius pater noster strenuus,

tuba Ecclesiae,
tuUt

10

[postquam quaesivit eum.

sexagies et centies^ in iussis Creatoris
sui,

frugem

tricies,

T)

cum Eustathius pater noster via iret, explicabat suis tiliis muUas simiUtudines et interpretationes e verbis Veteris Testamenti sacri, et sapidam reddidit uvam sanctificationis, sanator ex Evangelio regni, quod est perfectio omnium scripturarum,
p]t

ut servarent

legem

et ({uaererent instituta

Dei AUissimi coram

omnibus popuUs. Et euntes Hierosolyma ad adorandum, Eustathius pater noster et fiUi eius venerunt in terram deserti asperi
2>

et angusti.

Audite, congregatio sanctae Ecclesiae, electi,

rati et benedicti,
thii,
(|ui

fiUi

Sion hono-

amavistis auditionem laudationum Eustalucis, et

sacerdotis,

margaritae

certamina, (iuae
25

narrabo vobis cetera eius certavit in deserto Sceti (Asqetes), monte

Aavebant in deserto Scetensi (Asqetes),
versabantur, reverterunt
in
40.

Eliae.

*Cum
dolebant

rustici,

({ui

f.

et

in

periculis

terram
et is

Aegypti, et mansit solus Zacharias

30

(Zekerya). Volebat
cras,

abire in terram Aegypti. et apparuit ei angeUis

ei
:

Dei et dixit
Uice, adveniet

XoU

redire in

Aegyptum, nam
;

prima

monachus nomine Eustathius

Aethiopiae, et
a Deo
it

ille

est

magnus sacerdos

terrae

ut iustitiam quaerat .
est

Cum

audivisset
et

haec

Zacharias, gavisus

gaudio magno,

postero die

advenit Eustathius pater noster ad eum, et

puli eius. Et iUe

cum

eo xii (Usci-

more monachorum ianuam

pulsavit.

Cum

audi-

visset

Zacharias voces

tans venire rusticos, et

monacliorum, timuit et tremuit, cogilatuit introrsus. Et iterum pulsaverunt

xlvu.

'

Scilicet Ecclesiae.

-Cfr. Ezech.,

Cfr.

Marc,

iv,

8, 20.

AETH.

XXI.

M
ii
:

50

\^
et cogitavit se occi-

ille

autem maiorem concepit timorem

a maleficis. Et pulsaverunt

sum
dit

iri

tertium, et

tum adscenEt recordaet

sursum in superiorem contignationem, ut Eustathium patrem nostrum cum discipulis

tus est verbi angeli et gavisus est, et aperuit

inspiceret. Et virlit
eius.

ianuam
t

induxit
t

eos introrsus, et osculatus est eos

et protulit iis
iis
:

abo

Kliae,

quod erat
protulit

hic, in

spelunca saxi, et dixit

Ibo in

terram Aeet

gypti, ut afferam vobis

iis

alimentum
'

Et propere profectus est

panes paxamas

siccos.

Et dedit eos Eustathio patri

lo

nostro, et hic benedixit hos siccos panes et facti sunt calidi et

f.

40,v.

molles. *Et mirati sunt Zacharias et discipuli Eustathii patris nostri et

laudaverunt Deum. Et post haec exsurrexerunt mali homines adversus Eustathium patrem nostrum propter legem et praeceptum. Et dixit Zachariae: Affer mihi vincula ferrea,
colli et

vincula

vincula

pedum

Et

attulit

Zacharias haec vin;

i5

cula et portavit ad Eustathium patrem nostrum

tus
:

et dixit ei

beaeius.

Pone ea sub

sole, ut calefaciat

ea

, et ille fecit
:

iussum
et

Et

cum
.

sol calefecisset vincula, dixit

Affer
et

mihi haec vin-

cula

Et tum catenis vinxit suas manus

pedes

coUum.
^)

Et decessit cutis e collo eius, et dirupta est cutis eius manuum et pedum, et totum corpus eius simile factum est piscis tosti. Et haec omnia tolerabat amoris Dei causa; nam memor erat
passionum Domini
sui, et

suppliciorum martyrum

quomodo

to-

leravissent dolores et vexationes amoris Christi causa. Et stabat

Eustathius pater noster quadraginta dies et quadraginta noctes

in precatione, et

25

non iacebat

in

palpebris suis
:

non edebat panem, et non bibebat aquam, et latus suum. Et non dabat somnum oculis suis nec dormitationem, et perfectum est in eo verbum
^^o

f.

Ai.

David Si dedero somnum oculis meis et palpebris meis dormitationem et requiem temporibus meis, donec inveniam locum Domino, tabernacuhim Dei lacob - . Cum filii Eustathii patris nostri profecti essent in agrum pahnarum, iis obviam venerunt rustici qui ceperunt et abduxerunt eos in desertum interius. *Et narravit Zacharias Eustathio patri nostro cepisse Arabes discipulos eius. His auditis, dolebat et moerebat; et dixit Zachariae:
Affer

'^

mihi iterum vincula calefacta sole

Et catenis vinxit

Pakiiesima

~cf.^7.\i6t.c.,

6 Strupoc: apToc; (Suidas a

Ditj.manno

cilalns

in Lexico, p. 1252).

Ps. cxxxi

(cxxxii), 4-5.

siias

manus

et

pedes. Et accepit Deus precalioneiii eius et misit

ei:

ad Eustathium angelum qui dixit

tuam, sancte Dei,

Noli atHigere

animam
tui .

nam

tertio die revertentur

ad

te

filii

Et ad hos Arabes misit Deus mahim daemonem, plenum irae,

5

qui dissociavit eos et fecit inter eos dissensiones

alii

et occiderunt

alios,

et

mortui sunt ex
filiis

eis
suis,

sex firmi

viri.

Et apparuit

Eustathius pater noster

(Usset

cum

essent captivi.

Cum

vi-

eum Theodorus
:

10

animo et Arabes
siones et

onmes fratres eius, perturbati sunt cogitaverunt captum esse patrem suum et dixerunt hi
et
;

Horuni sanctorum causa inciderunt inter nos dissencaedes . Et remiserunt eos, qui reverterunt ad pavidit eos

trem suum. Et
et
1,")

Zacharias procul venientes,

et dixit

Eustathio patri nostro reverti discipulos eius. Et hic gavisus est

gratias egit Deo.
Illi

autem venerunt ad eum

;

et

invenerunt

eum stantem
eius,
eius.

in precatione

et

vincula ferrea erant in corpore

lacrimae eius fluebant ut aqua, et madefaciebant vestem

Et cum vidissent patrem suum moerentem animo eorum

causa,
fletu, et
20

exclamaverunt

et

lacrimaverunt, et fleverunt

*magno

f.

41, v.

dixerunt: Solve vincula tua, ut requiescas aliquantu-

lum Deo
quae

Et respondit iissanctus: Liberi mei, gratias agamus

qui collegit nos post dispersionem, et propter

fecit nobis.

omnia bona
fi-

Non autem solvam

.

vincula mea, donec ad

nem perduxero votum meum

25

Et stabat vinctis manibus et pedibus, et collo vincto collari ferreo. Et per xl dies et xl noctes mansit in oratione, stans, neque edens panem neque bibens

aquam. Et tolerabat famem

et sitim,

et ferebat clausa vincula,

memor
porto
30
'

verbi Pauli Apostoli:

Ego

vinctus Christi lesu

eius
in

^,

et

praedicator
.

nominis

eius,

et

stigmata

corpore

meo

Et volebat Eustathius pater noster consedere in deserto Scetensi, sed apparuit ei

Domina nostra Maria

et collocuta est

cum

eo dicens: Hoc Scetense desertum dedi Macario et lohanni

a5

mi et dilecte Filii mei, i in terram Armeniam ad ecclesiam in nonune meo aedificatam Et liis dictis ab eo evanuit. Et divulgata est fama bonitatis et certaminum
;

Cama

tu autem, dilecte

Eustathii patris nostri per totam terram Aegypti, Alexandriae

et in Scete.

'

Ephes

M.

1.

GaL,

vi.

17.

Et surrexit et abiit inde, et in itinere explicabat filiis suis verba prophetarum et apostolorum. Et venit in urbem lerusalem, et ivit ad episcopum qui erat ibi, et osculatns est eum, narravit ei de actis suis et accepit ab eo benedictionem. Et profectus est ad sepulcrum Domini et adoravit et osculatus est
f.

42.

id

*profectus est et Bethlehem, ubi

ille

natus erat, et in terram

Nazareth,

ubi

erat

educatus.

Et

ivit

ad fluvium lordanem,

ubi baptizatus erat Dominus noster, et mersus est in eo

filiis

cum
cum
10

suis.

Tum

viderunt

filii

Eustathii patris nostri, eo tem-

pore quo mergebatur in aqua nudus, carnem eius siccam

ossibus eius et corrugatam cutem ventris, vultum

autem splenopimo et bidentem ut solem, et velut si beret vetus vinum, nam abundans erat in eo gratia Dei. Et cum vidissent filii eius maciem corporis eius et coxas eius quasi sculptas, et totum eum corrugatum et maceratum esurie et siti et nocturna pervigilatione, omnes lacrimaverunt et divesceretur vitulo

15

xerunt

ei:

Pater,

edas parvum

frustulum panis et bibas

et

aquam, ut madefacias linguam tuam siccatum propter magnam esuriem

caro tua evanescit et corrugata
est,

conspergas guttur tuum

et sitim;

nam

ecce

tota
20

quasi (caro) mortui, tibi

et spiratio

enim tantum venae

te
'.

et ossa, intenta cute,

tua est in

cum spectamus vultum tuum laetum, cogitamus te vivum esse. Et cum hodie vidissemus te nudum, et consumi totam
Et

carnem tuam, mersi sunt animi nostri in dolore. Pater! fruaris paullo panis ad firmandum corpus tuum, ne moriaris subito,

25

cum quo

vokiisti

nondum

perveneris. Pater, pater,

vide

lacrimas nostras, respice precationes nostras et specta nostrum

fletum, et requiesce in tuo strato, relaxare ab his tuis certa-

minibus, ut possis docere et instituere tuum gregem. Si morf.

42,v.

tuus hic eris, *pater noster, erimus orbi, vagantes per terram

30

alienam, ut grex

quem

reliquit pastor.

tem et occidentem, septentrionem et magistrum similem tibi, ({ui doceat bonum

facit

ambierimus orienmeridiem, non inveniemus

Si

discipulos suos, et

quod docet. Docebas

.

iter Dei sine

iis

hypocrisi, neque periis:

3-^

sonas respiciens

Respondit

Eustathius sanctus et dixit

Nolite dolere et

moerere, liberi mei,

nam non

moriar ante-

quam quo
'

in

animo habeo, pervenerim, quia non

Tcs

mea

voluntate

Cfr. Asrc/is.

vi.

12

M
proficiscor,

53 }Hbenevolentia Dei,
vobis
'

sed

voluntate

et
sit

qui

misit me.

Et aegritudo
audivistis,

corporis ne
dicit

dura,

liberi

mei;

nonne
et leve

quae

Paulus:

Si sustinebimus, et

conregna-

binius
5

id

enim quod
nostrae,

in praesenti est

momentaneum

tribulationis

supra moduni in sublimitate

'

gloriae pondus operatur in nobis

stolus
:

~.

aeternum Et praeterea dixit Apo"

'

Modicum
'

passos ipse perficiet, confirmabit

'\

ut dixit

Henoch a Deo
^

10

Deprimentes carnem suam, praemio accipient bonum et propterea non peperci deprimendae carni meae . Et surrexit inde et ivit in terram Armeniam, ad illum patriarcham expulsum propter legem Apostolorum. Et vidit visionem
:

Eustathius
et dixit iis:

pater noster in itinere et narravit discipulis suis,

Ista

aurea patera, quae erat in Aethiopia

et

de
43.

qua
15

iussi

ne

in sacris ministeriis usurparetur, fracta est, quia

verbum meum transgressi sunt . tiam, quam dedit Deus Eustathio

agerentur in Aethiopia,

Spectate, dilecti mei, *grapatri nostro, ut sciret, quae

f-

20

Armeniae. Et deinde, progrediens itinere, Eustathius sanctus dixit filiis suis Unus e vobis peribit in mari; timete Deum . Et cum audivissent hoc ab Eustathio patre nostro, invasit eos timor et trepidatio et dixerunt ei: . Dic nobis palam, quis nostrum periturus
esset in terra
:

cum

sit

Et respondit
cognoscetis

iis

Eustathius sanctus

Cum

tempus adest

venerit,
tus
25

Et post tres
ut tonitrus.

dies,

auditus

strepi-

maris 'lyarico

*,

Et timuerunt

filii

sancti et

reverterunt duo ex eis propter

beatus autem
Paiili:

magnum

terrorem maris 'lyarico

Eustathius

constans fuit animo,

memor

verbi

Quis

ergo nos separabit a charitate Christi? tribu-

latio?

an angustia? an fames? an nuditas? an periculum? an persecutio? an gladius? sicut scriptum est: Quia propter te
*

30

mortificamur tota

die,

aestimati

sumus

'

sicut oves occisionis.

dilexit

Sed

in

his

omnibus superamus propter eum qui

nos a
re,

nos.

Nemo
mors,
est

potest separare

Cliristo,

Domino nostro: neque

'^

neque

vita,

neque

neque verbo

.
:

Et deinde precatus
lesu Christe, Fili

Eustathius pater noster

'

Deum

et

dixit

II

TiM., n. 12.

''

II

Corinth.,

iv, 17.

cap. cvni. IC (ed. Fi-emming).

M Petr., v,

10.

Henoch,

Sic in libris aelhiopicis (ut

Mirocula

Mare Mediierraneum appellatur. Nomen ex Illyrico corrupluiii, e versione aeiliiop ca aclorum aposlolorum Andieae el Barlholoniaei hauslum esse videlur. ^ Rom., viii, :^5-39.
Mariae,
eic.)

-( 54 >Xunigenite, aeterne, iuva

vivifico,

et noli
*
'

me cum separare a me
et

Patre tuo et Spiritu tuo sancto hos duos filios raeos >. Et per-

j
5

venit precatio eius et supplicatio eius ad

f.

Deum
et

et ivit sanctus

43,v.

in

mare

Ij^arico,

cum

eo erat tum Zacharias

cum
hi

disci-

pulis eius qui ibant, ut comitarentur

eum,

ii

duo

discipuli,

qui fugerunt

timoris maris causa.

Et

reverterunt

ad pa-

trem suum, priusquam in mare ingrederetur. Et gratias egit Deo et humiliter adoravit potentiam virtutis eius, nam trihuit ei quae optabat sicut rogaverat. Et invenit ibi Eustathius sanctus navem, dum ornant eam nautae ad navigandum. Et rogavit nauclerum, ut acciperet se in navem suam. Et dixit ei
;

10

nauclerus

Da mihi ea quae debetur mihi, sin aliter, non permittam te ascendere in navem meam . liespondit Eustathius sanctus: N(m habeo res aut bona aut aurum aut argentum, nam sum discipulus lesu Ghristi, et eo ut quaeram et faciam voluntatem Dei mei . Et exorabat nauclerum, et hic noQ admittebat eum et non permittebat conscendere navem. Et cepit tum Eustathius pater noster suam vestem et ter convolvit eam. Et obsignavit faciem suam signo crucis, et prostravit vestem suam
:

15

in

mare,

et

conscendit in

runt duo angeli, qui

alter a sinistra
;

eam cum discipulis suis. Et apparuegubernarent eum pro nautis alter a dextra,
:

-20

Dominus autem noster, ut nauclerus, agebat eos per mare, nam ille non abit a servis suis et semper est cum iis. Et cum vidissent nautae et nauclerus Eustathium abbatem conscendisse in suam vestem et ad sinistram a nave currere per
mare, dixerunt
bonitas tua,
et
ei:

25

f.

44.

Quis es, *et quanta fides tua, et quanta

tibi

quanta potestas
et
iis

data est!

ut curras per

mare

sine

nave

non demergaris?
:

Et respondit Eustathius
et bonitas

pater noster et dixit

Fides

mea

cum Patre
haec

eius et Spiritu sancto; haec est spes

mea mea .

Ghristus,

Et omnia

-aq

Zacharias aethiops, (him comitaretur eum e deserto Scetensi. In Eustathio patre nostro perfectum est verbum Salvatoris nostri Ghristi, cuius memoriae debetur adoratio.
vidit et audivit

Dixit in sacro Evangelio suo

Qui credit

in

me, opera quae

'

ego facio, ei ipse faciet et maiora horum faciet . Eodem modo hic Mar Bustathius ibat per mare sine nave, et gubernabant eum Angeli, ut Andream apostohim, cum in terram anthro-

35

'

lOHAN., XIV, 12.

popliagorum proficisceretur. Dominus est adiutor et fautor et (lux, ut gubernator navis eius qui facit voluntatem eius. Posthac fuit in mari ix dies et noctes, nam apud Deum
dirigebatur iter eius.
5

Et erant duo montes, circumdati mari.

Cum

vidissent Eustathium patrem nostrum, sustulerunt

:

sursum

10

cacumina sua et dicebant alter alteri Praeveniam te, excipiens eum , et Ante te exibo ad hunc servum Dei . Et cum vidisset duos montes dicere alter alteri eo modo, obsignavit eos manu sua et vetuit verbo oris sui *ne ad se venirent, et dixit iis State in loco y>. Et steterunt ubi erant, modo demiserunt sua capita. Et paruerunt verbo Eustathii patris nostri et non ierunt retro, (pio erat eorum pristinus locus, ubi creati erant, neque pro:

f.

44,v.

tinus

quo petebant, sed

iis

constiterunt

in

loco

ubi

erant,

ut

imperavit
15

Eustathius pater noster, immobiles, neque se mo-

verunt inde uscpie ad hunc diem. Et perfecta sunt in eo dicta a Domino nostro in Evangelio Amen, dico vobis si habue:

ritis

fidem, dicetis monti huic: transi hinc ilhic, et transibit

et

'

Et vidit Zacharias hoc portentum

stathius pater noster:
20

miracuhim quod

fecit

Eu-

quomodo

iret

per mare suo pallio, et quo-

modo

surrexissent duo mdntes ei obviam. Et

cum

reversus esset

Zacharias, narravit praestantiam eius terrae Aegyptiae et Ale-

xandrinis et in deserto Scetensi. Narravit quoque Bartholomaeo

et

Stephano, duobus sacerdotibus

et

et

audientes haec verba, mi-

rabantur
25

laudabant Deum.

Et cum essent in medio mari, dicebat Eustathius sanctus discipulis suis: Hoc mare erit ignis, ultimis diebus . Et audierunt

:)

clamorem, et eiulationem. Et interrogaverunt discipuli sanctum Quid est multus fletus quem audimus in hoc mari? Et dixit iis: Hae sunt animae hominum. Et nunc reconciliemini proximis vestris, amoveatis
in
et

hoc mari fletum,

gemitum,

et

uUionem
stris .

e mentibus vestris, et tollatis malitiam e cordibus ve-

*Deinde,

cum

esset sanctus

cum

discipulis suis, veste sua

45.

in

mare pro nave expansa,

discipulis

autem
iis
:

eius gradientibus

pedibus per mare, sicut per aridam, dixit

35

Gonfortamini in

Et ferat quisque librum gremio suo, et erit vobis potentia verbi Dei . Et cum erant in medio mari, cecidit unus in id et periit, ut praedixerat Eustathius

Deo

et in potentia virtutis eius

^.

'

Matth.,

xvif,

20

F^jhes.^ vi,

10.

-^( 56 )^sanctus
;

et flebant

eum monachi,
iis

gister noster >. Respondit

beatus:

rum

falsi,

latibulum serpentis

Elieu nos, maCur fletis hoc thesauSatanae ? Plenum est cor eius et dixerunt
.
:

iracundiae, invidiae, ultionis et doli. Et reliquit fldem, vestem

sapientium virginum, lenitatem, castitatem cordis

et

mali oblipi-e-

vionem
catione

>.

Et dixerunt

ei discipuli eius:

Huius monachi os
stabat in
et dixit iis:

putruit ieiunio, et pedes tumuerunt quia

.

multum

Respondit Eustathius pater noster

Totus

labor eius
sui.

ignoscebat peccatis proximi Et propterea non condonata sunt peccata eius . Et posthaec audita est fama praestantiae Eustathii sancti in
est,

vanus

nam non

10

f.

45,v.

Cypro; et erat in hac insula femina ({uaedam fidelis, nomine Aziza. Audito nuncio eius, dixit Monachi venerunt *quaerentes verbum Dei, nolentes aurum et non soUiciti
tota insula
:

de argento

>.

Et postea venit Aziza in templum, ubi erat

et dixit:

si-

15

mulacrum Dominae noslrae Mariae,

Domina mea,

accurro ad precationem tuam, ut monstres mihi facies horum

monachorum, quorum famam audivi, ut benedicant mihi et domiii meae >. Et Eustathius pater noster venit ad episcopum
Cypri
et accepit

ab eo benedictionem
esset ibi, venit

et

narravit ei facta et

20

ad eum Aziza fidelis et excepit eum cum discipulis eius et dedit ei commorationem, ubi erat eius opulentum granarium, et accepit eos acceptione
instituta sua.

Cum

benigna. Et erant
tiosas texere.

cum

ea virgines, quas docebat vestes pre-

Et adierunt eae

sanctum

et

acceperunt ab eo
Cypri;

25

benedictionem. Et laetabantur incolae Cypri Eustathio; senes

et iuvenes,

cum
eos

fideli

Aziza et omnibus filiabus

nam

splenduit

in

hix

doctrinarum eius sicut

sol.

Et sanavit
est dulcius
30

aegrotos

eorum balsamo verborum suorum, quod

ab
iis et

mele. Et deinde valedixit Eustathius sanctus hominibus Cypri,

discessit

profectus est mari,

cum suum

pallium, quasi

navem, conscendisset. Et cum vehei'etur, surrectione undarum non agitabatur, et fluctu maris non concutiebatur, nam lumbi
eius cincli erant fune Evangelii, et
f.

ornamentum
eius
fuit

eius totum fuit

crucis.
d^

46.

*apparatus

fidei,

in

manu autem

signum

cum medio mari essent, flevit Eustathius pater noster et percussit manu ad manum. Et dixerunt ei filii eius: Pater, quid est til)i? Et dixit iis: (^ohmuia magna cecidit in terra Aethiopiae . Et interrogaverunt eum Qmxe colunma? ReEt
:

-^( 57 )^spondit
iis:

Amda-Seyon, rex
tilii

Aetliiopiae, niortuus est liodie

se:

Mirati sunt

eius et locuti sunt inter

Quale donum

datum
5

est ei,

ut cognoscat secreta et sciat occulla! Alii diet

xerunt: Quod servavit virginitatem suam

impuritate muliebri
;

purgavit se ab
ino-

alii

dixerunt

Quod ad extremam

piam redactus
Aethiopiae
>

Domini exerciluum causa >. Et dixit iis iterum Eustathius beatus: Aurea patera fracta est in terra
est
!

Et dixerunt ei
iis
:

Pater,

quid hoc signiticat

Et respondit
10

Diaconus lapsus
est
et

est in

fornicationem

om-

nium peccatorum pessima

et polluit

fornicatio,

nam

est perniciosa

animam

corpus. Reatus est qui ab ea se servavit

non delapsus est in libidinem . Mos erat huic Eustathio beato omni vespere cotidie offerendi sacrificium. Et cum intrabat in temphim profundebat sine intermissione lacrimas ex oculis,
et
15

donec exiret e templo. Et precabatur contrito corde et fervida anima, stans cum timore et trepidatione, sicut stat satelles in
conspectu regis.

Iterum
20

fecil

Eustathius pater noster porlentum et miraculum

*auribus stupendum.

Gum

venissent ad littus maris prope ter-

f.

46,v.

ram Armeniae et vellent descendere in illud, egressi sunt ex oppido Armeniae multi liomines, pueri cadaver ferentes; et
flebant
fletu
filius

amaro,
erat

et

ante et post

cadaver,

mortuus

hominum

nobilium.

nam Qui eum ad

hic puer
sepelien-

dum

portabant, viderunt Eustathium patrem nostrum, euntem

per mare,

non cum
factum

solida nave, sed suo pallio,

est precatione
alios,

quod navis
veheretur.

incorporalis,

Mar

Eustathii,

Viderunt quoque ante se

suerunt cadaver in
30

qui veniebant, navigantes nave

viso,

more consueto. Hoc miraculo

littus

desiverunt

fletum et poet

maris:

cepit eos

magnus stupor

dicebant
sine

alii

nave.

Qui sunt hi euntes per dorsuni maris Non enim videmus apud homines ratem, neque
aliis:

utrum homines sunt hi, an Angeli; an imaginem inanem videmus? Avesne hae caelestes sunt, salientes super mare, quarum alas non madefacit humor abyssi!
nautam,
qui vehat eos;
35

Et

dum haec

dicunt, advenit Eustathius pater noster

est.

cum

filiis

suis et in

ut testis

terram egressus sit in perpetuum.

Pallium suum reliquit in mari,

vidissent Eustathium

Cum

patrem
47.

nostrum hi homines lacrimantes, cucurrerunt ad eum certatim et adoraverunt eum et dixerunt ei: * Quis es, pater? Non

f.

videmus navem vel ratem esse

(litum:

tibi.

Vidimus
et et
.

in te opus inau-

mare eundo, sicut terram, pedes tui. Utrum Rabbi es, creator maris Rabbi ? Dic nobis opera tua et artem tuam
calcas
et

non madidi sunt terrae, an servus

Et

dum mirantur
qui

obstupescunt isto modo,

ei

advenit dominus navis,

olim

non permiserat
de factis et

conscendere navem suam, et narravit iis praestantia Eustathii abbatis et de omnibus quae

facta erant per

eum; quomodo
esset

dixisset sibi de nave, et quosuo.

modo

profectus

mari

pallio

Deinde profecti sunt

10

ad cadaver,

et Eustathius

pater noster

deret et cognosceret quae fiebant.

ivit cum iis, ut vimagnus conventus et Erat

volebant sursum cadaver

cum
iis

feretro toUere, ut ad sepelien-

dum

portarent.

Et dixit

hic Eustathius sanctus: Relin-

quite iUud; paulhim iaceat

vertit faciem
et

Et constitit ad caput pueri,

et

et

con15

ad orientem,
dicens:

expandit manus suas ad caehim

audi preca-

precabatur,

Domine, lesu Christe,

tionem meam et supplicationem meam. Tu enim es qui audivisti precationem Eliae, cum ad vitam revocavit filium viduae, nam tu et hodie (idem) es . quae nominabatur Sarephta Et talia dicens, posuit carnem suam super carnem huius pueri, et expandit manus suas super manus eius et pedes suos super
^ ;

20

f.

47,v.

pedes eius, et applicuit oculos suos oculis eius et nasum naso eius, *et os ori eius, et immisit salivam suam in linguam
eius,

et suspiravit et inspiravit in

eum

ter, et

obsignavit

eum
25

signo crucis, dicens: Domine, lesu Christe, vestis sanctorum et rex iustorum, himen quod non exstinguitur, lux cui non

appropinquant tenebrae
fmisset

potestate tua surgat puer hic mortuus,

et intellegant populi te esse

Deum unum

tota terra

>.

Et

cum
3o

suam precationem,

aperuit oculos suos hic puer et vidit

Eusrathium sanctum, et surrexit propere et flexis genibus adoravit eum, dicens: Sit pretiosa anima mea in oculis tuis! lussit apponi ei quod ederet. Cum popuhis collectus vidisset hoc miraculum, omnes elevaverunt voces suas unanimiter et excla-

maverunt et dixerunt: Magnus propheta surrexit nobis et novus Apostohis, qui facit mirabilia, venit ad nos! Kt talia dicentes, dehapsi sunt humi et adoraverunt vim sanctitatis eius et pulverem pe(Uim eius lingebant -.
*

35

Sio!

'^

Is.,

XMX,

23.

Et manavit fama eius per totam Armeniam. Et exiit episcopus

Armeniae obviam

ei

cum omnibus

sacerdotibus et diaconis et
qui

fi-

delibus, viris et mulieribus et pueris,

saltabant

canendo,

sacerdotes et diaconi
5

cum

turibulis et aspergillis et lucernis,

qiii

canentes et laudantes Eustathium sanctum,

nolebat gloriam

10

mundi huius nec vanam hiudationem, memor verbi Tobit: Fili, . *Et cum vinoli superbire, quoniam in superbia perditio est disset se honorari ab incolis oppidi, demisit caput suum et dixit iis: Xonne audivistis quae dixit David propheta: Ego sum vermis et non homo, opprobrium hominum et abiectio plebis ^; et iterum dixit: Unis est homo, qui vivet et non videbit
^
'
"

f.

48.

"

in

mortem, et quis eruet animam eius de manu inferi ? ^ Hic reditus mortui in vitam et haec potestas sunt non mei, sed lesu Christi, Domini mei, qui quem vult mortificat et quem vult vivificat, et quem vult honorat aut ignominia aificit, quem vult
'

castigat aut

veniam dat
ei,

(ei),

et

quem

ditat; potestas caeli et terrae est in

pauperem facit aut manibus eius, et omnia

vult

20

Et cum incolae oppidi vidissent, mirati sunt eius modestiam, magis etiam honoraverunt eum et adoraverunt eius sanctitatem et volebant collocare eum in currum, aut ferre humeris suis, sed restitit et noluit, nam
aperta sunt
nihil
latet .

eum

contempsit

mundum

iniquum,

cuius muri erant alti circiter

oppidum Armeniae, lxxx cubita, latitudo autem funet ivit in et a sinistra et

damenti eorum xl cubita; a dextra

25

erant sacer-

dotes et diaconi

cum

turibulis et kicernis,

vitam a mortuis revocavit anteibat ei Deum videntes dicebant Hic est puer ad vitam revocatus a mortuis ecce autem is qui eum revocavit eunt una *Miraculum vidimus hodie Et talia dicentes, mirabantur et ob;
:

puer quem ad laudans et celebrans

f.

48,v.

30

stupescebant valde. Puer autem ad vitam a mortuis revocatus

precatione
Eustathii sancti,
didicit

ab eo

et instituebatur,

donec crevit

et adolevit.

omnem sapientiam, Tum profectus est in

:i5

terram Ge'ez cum ceteris discipulis sancti Mar Eustathii; peragravit omnia monasteria et coenobia, et narravit praestantiam et miracula eius in tota terra Aethiopiae, quae fecerat sibi
et

quomodo ad vitam revocaverat a mortuis. Et cum

honore
et in pace,

requie-

visset in

sepelierunt

eum

in terra Bali.

'

ToB., IV.

i:j.

l\s.

XXI (xxn),

7.

'

Ps. i-xxxviii (i.xxxix). 49,

autem sanctus peregrinabatur et ambulabat per totam terram Armeniam. Postquam e mari egressus est, adveEustatliius

nerunt

eo,

ubi erant latrones insidiati in itinere;

omnes ho5

mines cucurrerunt et fugerunt propter timorem latronum et reliquerunt sanctum solum cum discipulo eius I>akimos. Dixit
Eustathius sanctus
trones?
Ille

discipulo suo:

Timesne,
.

mi

fili,

hos
qui

la-

respondit: Timeo, pater

Et dixit Eustathius
nobiscum,
eos

sanclus: Noli timere,

dereliquit

nam

Christus
suos,
in

est

sanctos

discipulos

cum

misisset

non annun10

ciare in

nomine suo Evangelium

omnibus

finibus orbis ter-

rarum

Et huic Eustathio sancto data sunt varia

f.

et

innumerabilia

dona, et fide erat similis Abel, cuius sacrificium erat melius

49.

(sacrificio) Gain.
est,

Fide erat similis Henoch, qui a *Deo translatus

15

ne videret mortem. Fide erat similis Noe, qiiem Deus servavit ab aqua diluvii in alvo arcae, et qui erat heres iustiFide erat similis Abraham, qui credidit
esse
filios

tiae fidei.

Deum mulet

tiplicaturum

suos,

sicut

sidera

caelestia

sicut

arenam

in littore maris, ut benedicerentur in

semine suo om20

nes gentes terrae. Fide erat similis Isaac, qui erat sacrificium

purum Deo caelesti. Fide similis erat lacobo, qui vidit scalam auream, cuius altitudo erat a terra ad caelum, per quam
angeli

Dei adscendebant et

descendebant
(pii

et

cui innitebatur

Deus

Fide similis erat

loseph,

de profectione filiorum
suis

Israel

memoratus

est

et

de

ossibus

mandavit

~.

Fide

25

similis erat Moysi, qui divisit

Mare Rubrum (Eretra) in (hias partes et traduxit Israel per medium eius, quod experti Aegvptii devorati sunt -K Fide erat similis losue, qui stravit muros
lericho circuitu dierum septem
',

et intravit in est

eam. Et simiUs

quoque erat losue, cui divisum

pallium
49,v.

fiumen lordanis.
conscendisset

Et hic

3o

Euslathius transiit mare ^lyarico,

cum

navem
Fide
Saet

caprinum,

suam vestem, non madidis

Gedeon,
et

pedibus.

similis erat Barac,

f.

Samson, lephte, David

*hictabantur
et et j^atri eius et

muel
ges
"'.

et ceteris prophetis, qui fide

vicerunt re-

Fide similis erat lohanni Baptistae

Fide simiUs erat duodecim apostoUs

Zacha-

^5

riae.

Lxxii (UscipuUs,

Gm., xxvni, 12-13

Hchr., xi. 22.

Hehr., xi, 29.

Hehr.,

V,

:^0.

Hehr., v, 32-3;^.

omnibus
(|ui

})atriarchis,

archiepiscopis,

sacerdotibus et

diaconis

adepti sunt

repromissiones, o[)erati

sunl iustitiam,

obtu-

raverunt ora leonum, convahierunt de infirmitate, fortes facti sunt in beHo, castra verterunt exterorum l Fide similis erat
5

concilio

})rimogenitorum

gaudio

triumphantium, quorum no-

mina

inscripta sunt in caelis. Fide similis erat iustis et

mar-

tyribus,

virginibus et monachis

et

onuiibus

tidelibus

ortho-

doxis, qui

pro Christo

verbera

et hidibria

experti sunt, qui

contumeliis atiiciebantur, qui vincula perpessi sunt, securi per10

cussi sunt, qui lapidati sunt,

in occisione

gladii mortui sunt,

qui circuierunt in melotis, in pellibus caprinis, egentes, angustiati,

atiiicti,

quibus dignus non erat mundus, in solitudinibus

errantes,
hi
15

in

montibus

et speluncis,

et in
'.

cavernis

terrae. Et

omnes testimonio

fidei

est hic Eustathius sanctus,

Omnibus his similis navis multarum animarum, ut abeant

probati sunt
hic est fuUo corporis et animae,
sicut

mari igneo, qui peccatorem album sicut lanam.

per
e
20

eum

nam
facit

nivem,

et

purgat impium
50.

In itinere Eustathius beatus patriarchae

factus est. Alter alterum

*Armeniae obviam

f.

niae ei dixit

da

filiis

tuis,

complexus est, et patriarcha Arme Abeo alio. Cape a me lxx uncias argenti, et ut cibum sibi emant, donec ad eos revertar .
argenti,

Nec accepit Eustathius sanctus lxx uncias

patriarcha
2-J

quas

ei

nec cepit eas ab eo, nam divitias mundi huius neglexit, tanquam pannos sanguinis profluvium habentis Xolumus aurum et argentum, vero tuam et patriarchae dixit
dabat,
:

benedictionem volumus

chae valedixit, ut
30

iter

rogamus . Et suum pergeret.

et et

sic

locutus patriar-

Et tum nubes lucida apparuit

e terra

Eustathium sanctum eripuit

eo erant induti veste lucis
Ge^ez, eo ubi erat
e

Armenia,

et

duo

viri

cum

splendentis, et tulit

beata anachoreta,
multis
35

eum in terram quam olim eduxit

et

Salome

domo connubii
debilitatione,

vi et

ma-

gno miraculo. Et vivebat serviens Altissimo ieiunio

laboribus,

et prece, et

tanquam Anna prophetissa filia Phanuel de tribu Aser. Et dixit: Unde venisti. pater? Eustathius sanctus respondit: Veni e terra Armenia, vi lesu Christi Domini mei . Et interrogavit Pater,
certaminibus,
et
:
'

Hebr.,

v,

33-:-54.

Hebr., v, 36-39.

f.

50,v.

P'ilia mea, vado in monti pro filiis meis fidelibus, nam ibi servient *De() omnes filii mei ieiunio, et oratione, et multa pervigilatione . Et sic locutus evanuit ab ea. Et ad Salome anachoretam venenmt duo viri: praefectus oppidi (mak u a n e n a li a g a r) et sacerdos ecclesiae, et cum ea de magni

quo vadis?

FA respondit
iit

et

ei dixit:

Kesal.ie collem,

benedicam

liuic

r>

ficentia Dei loquebantur.

Eis locuta

est:

Mihi apparuit Eu-

postquam venit e terra Armenia in lucida nube sedens et narravit mihi omnia arcana, quae ultimo die erunt; et duo viri cum eo erant, Michael et Gabriel, archanslathius pater noster,
geli

lo

ante

Deum

stantes

Et

sic

loquens testabatur Salome

anachoreta

et dicebat, ut ei

monstravit Spiritus sanctus super

eam commorans:
tur,

Vere
is

dico,

nec mentior,

nam

ei qui

mortui

sunt in hoc monasterio et in eo sepulti sunt, non

damnabun15

nec id videbit
hos
dies,

cui Eustathius pater noster benedixit .

desiit.

Et sic locuta, tacuit Salome beata et dicere

Et post
filii

Eustatliii sancti

convenerunt in hoc

f.

51.

monasterium ab oriente, et occidente, et septentrione, et meridie, et templum construxerunt in Kesache colle, et id DabraM a r y a m nominaverunt, nam in eo profusa sunt lac et mel, id est Vetus et Novum Testamentum, et in ea laudant angeli et una cum iis homines, una voce, Seraphim et Cherubim, et aves et omnis spiritus lucis qui potest benedicere et laudare, et *efferre et sanctificare nomen sanctum et benedictum. Et aliae virtutes quae in terra et supra aquas, et omnis caro magis quam virtutes laudabunt et benedicent in hoc monte Domino spirituum. Hic mons similis est monti Sinai, in quo apparuit splendor Dei, tanquam firmamentum caeleste, et tanquam lapis sapphiri, et tanquam pedes (?) solis, cum visitat locum, quo pedes Dei steterunt. Hic

20

25

mons

similis est Antilibano terrae Eliae, terrae olea-

30

rum,

tritici

et vitis,

terrae lactis puri et melis, cuius lapides

sunt ferrum, et cuius ad montes

similis est

rubrum aes

colligitur.

Hic mons

monti Garizin

in quo vi tribus Israel stabant bene-

dictionis et pacis causa. Hic

mons

similis est
est,

Nazareth Galiarchi35

laeae, ubi

Verbum

Dei vivi incarnatum

cum Gabriel

strategus missus Mariae laeta nunciaret. Hic nions similis est

Bethlehem, super quam stabant omnes copiae caelestes, in metu et tremore, cum Maria Unigenitum pareret. Hic mons
similis est

monti Quesquam,

in

quo mansit in fuga Unigenitus

MCCXG

dies

cum Matre

sua,

quam

fecit

arcam sacram. Hic mons

et

similis est moiiti

Olivarum, in quo pedes Dei stabant,

iu ([uo

enarravit discipulis suis mysterium secundae inquisitionis. Hic

mons
5

similis est

loco Galvariae, in quo Filius Dei cruci atHxus

est

cum animus eius emitteretur, velum templi scissum summo* usque deorsum. Hic mons similis est cenaculo
est,

et

a
f.

Sion,

51, v.

10

quo descendit supra apostolos Paracletus Spiritus pacis, quem mundus accipere non potest \ Hic mons similis est Gol^otliae, ubi tres dies et tres noctes corpus lesu manebat. Hic mons similis est monti Thabor et monti Sion, super queni stabat ilb^

Agnus

cruci atiixus et
et

occisus,

ut acciperet

regnum

et

sasi-

cerdotium,
milis est

gloriam, et vim, et sapientiam et opes. His

Eustatliii sancti.
fuit patriarcliae

Dabra Maryam, ecclesia

Et hic Eustathius pater noster obviam

15

Ar-

neque cepit ab eo Lxx uncias argenti, et ei dixit: Pater, nohmius aurum aut argentum, sed rogamus tuam benedictionem, et volumus dieius,

meniae redeunti post peregrinationem

scere

te

scripturas institutorum apostolorum

et

His auditis

patriarcha mirabatur
20

obstupescebat propter eius despectum

abiit,

bonorum huius mundi. Et

mirans facta
eius.

et

decessit

ab eo patriarcha

Oratio et benedictio Eustathii sacerdotis,

margaritae
sit 25

lucis,

cuni

filio

eius lonatha,

qui fiduciam in prece eius ponit,

et

et

cum scriba eius Amha-Giyorgis, cum omnibus audientibus,

Amen.

peccatore

et

egenti,

in saecula saeculorum.

Et posthaec
3C)

apparuit ei lesus Christus Dominus noster se;

dens in curru lucenti

stra,

Michael erat in dextra, *Gabriel in

electe Eustathi sancte, a Patre

sini-

f.

52.

Serapliim et Cherubim se inclinabant sub curru eius. Et

:

dixit

Pax

tibi,

me

meo dilecte,
et quies

domicilium Spiritus sancti. Tibi paradisus apertus

patet, et
35

est,

arbor vitae plantata

est,

et

aevum futurum paratum

morbus

est,

et

gaudium

requies({ue instituta et instaurata sunt, instant

benedictio et pulchritudo, collecta est radix sapientiae:

'

loHANN., XIV,

17.

Cfr.

Apon., xiv,

1.

aiitem absconditiis est et

(lolor oblivioni

mors evanuit,
et

et pernicies

latuit

et

datus

est,

apparuit thesaurus vitae.

Omnia

haec decent

te et electos tui instar,

tibi

nam
te

petisti a

me

et libi dedi;

pulsavisti, et

aperui

et

nunc

traduco ex hoc fragili

5

mimdo
verunt

et e tenebris in

lucem, ex humilitate in gloriam aeternam,

ubi sunt recti et electi, puri casti, qui

et

carnem suam
'-.

mm

maculaeos

lavaverunt stolas suas sanguine Agni

Adducam

ad fontem aquae vivae nitentis vehit nix, et e longinquo ad oppidum sanclum fluentis. Eris una cum iis in caelesti lerusalem
in domicilio gk)riae Patris mei, cui

duodecim portae sunt;

et

10

singulae portae erant ex singulis margaritis, et plateae civitatis

f.

52,v.

aurum mundum tamquam vitrum* perhicidum '\ Haec est sors tua et sors victorum martyrum et purorum castorum . Postcpiam Dominus noster haec dixit, Eustathius sanctus surrexit et ante

Dominum genibus

flexis se prostravit, et dixit

Si inveni gra-

15

tiam in conspectu tuo,

sine,
.

Domine,
.

me

tibi

dicere hoc ver-

bum

de quo

te

rogabo

Et Dominus locutus est: Dic;

petiveris

nam

perficiam quidquid a

me

Et Eustathius sanctus re-

spondit, capite suo in conspectu Dei inclinato et oculis cordis

ad caelum elevatis:
erit eis qui facient

Domine, Dominus meus, quale praemium

20

commemorationem meam et nomen meum invocabunt confidentes, etiam ei qui templum memoriae meae
consecratum
eucharistiae
aedificabit,
et

in

id

feret

oblationem turis

et

memoriae meae, et qui alet pane suo esurientem et calice dabit bibere sitienti? Da iis bonam mercedem, eo tempore quo iusti mercede bona a te remunerabuntur .
die

25

Et iterum Dominus noster respondit, ore benedictionis pleno: Omnia haec perficiam, tui causa, secundum verba tua. Quis-

que faciens memoriam tuam,

centuplici aflicietur in hoc

et

invocans

nomen tuum, praemio

aevo potietur
30

regno caelorum. Et

nnmdo nomina eorum

et in fuluro

qui scribent librum certa-

minum tuorum

et explicabunt eum, scribam in libro vitae in lerusalem caelesti, non manufacta ab homine. Et ei qui satiaverit esurientem die memoriae tuae, dabo stelhim phosphori
et

mannam

occultam; qui autem dederit bibere

sitienti die

me-

35

f.

53.

moriae luae, eum adducam ad fontem aquae vivae* et hicidae fluentis e throno gh)riae Patris mei. Et qui in(hierit nudum,
Cfr.

'

.Matth

VII,

'

Cfr.

Apor

vii,

14

xiv, 4

'

Apoc, xxi,

12. 21

preci tuae contidens. euni induain vestimento lucis, quod electis

(latur; qui autein tuleri

die menioriae tuae

oblationem simi-

aut passarum templo tuo vel alii templo, memor laborum uvarum et certaminum tuorum die memoriae tuae, ei dabo b(mam
la^inis, aut turis, aut olei lampadihus, aul cinnal)aris minii,

mercedem cum onniibus sanctis meis. Et (jui hvmnos (^antaverit die memoriae tuae, eum patiar audire cantum cxmn' milium parvulornm K i\yn \n''nm redemj^ti sunt D;^o et Agno eius.
10

Et qui confidens precationi tuae tulerit j^anes, quos pauperibus det, eum patiar recumbere in cena millenii cum oiimibus sanctis meis ~. Kt qui receperit pauperem, aut peregrinum, aut
senem, aut orbum in sua domo in nomine tuo, eum collocabo
in

1^^

thronum gloriae cum magnatibus populi mei . Eo testamenio Eustathio sancto dato, Dominus noster locutus est: Posthaec elevabo te usque ad tertium caelum, thronum gloriae Patris mei, quo manent similes tibi; lu autem dispone domum tuam et consolare tristes eorum et instrue sapientes eorum et excute porro vilam mortalem: remove a te onus hominum
et induere veslimenlo immortali, et relinque

cogitationem do-

20

loris,

et festina

igitur ut transmigres ab hoc

haec locuius, Dominus noster in caelos ascendit

Preces
stri

mundo in magna
'

*Et

f.

53, v.

gloria.

et benedictio et

donum
filio

pacti a

Deo

accepii, patris noet

luistathii

sint
ei

cum

eius

lonatha
et

audientibus.
'^

Sit

ad firmitatem

cum omnibus defendat eum quocunque

Amen.
ad se filios suos, qui eius morlui sunt in itisui. El eis dixil
:

exeat

el

revertatur, in saecula saeculorum.

Et posthaec

Euslathius

pater noster

cum eo erant, collegit; multi enim filii nere, dum sequebantur vestigia magistri
mei,
30

Filii

35

memores estote portentorum et miraculorum, quae nobis Dominus noster fecit et cognoscite cognitionem eius, liberi mei Quanta miracula nobis Dominus fecit, ut monstraret vim suam suf^er nos et coram patriarcha Alexandriae, et coram episcopo Hierosolymorum, et coram episcopo Gypri Multa sunt portenta et miracula, quae nobis Dominus fecit Et nunciate terrae Aethiopiae magnificentiam Dei, quam vidistis et audivistis per
!
!

me, patrem vestrum. Et ecce, morior, ut mihi lesus Christus

Dominus meus,
'

cui

sit

gloria, nunciavit.

Vos autem

redite

et

Apoc.<, XIV, 8, 4.

ClV.

Apoc, xx.

5.

MV

EzR., xiv, iO-14.

AE1H.

P,

XXI.

nunciate
'

filiis

nieis qui suni

in terra Aethiopiae, el eis dicite:

Kstote constantes in bonis faciendis et in fide recta', ut vos

docui; ul dixerunl apostoli sancli patres nostri in

eorum Sy5

f.

54.

nodo, et ne quid faciat sacerdos aut diaconus sine volunlate episcopi in rebus Ecclesiae. *I^t proficiscor lerusalem terre-

strem;
dico

vos aulem,

si

vixeritis

operibus
et

manuum

vestrarum,

iuvantes

pauperes
filii

et

egenles,

eleemosynam dantes, vere

vobis,

mei,

lerusalem, ubi est

una mecum congrediemini in caelestem congregatio primogenitorum gaudentium et

.

angelorum vigilantium dolere ad mortem.

Et
filii

Et haec locutus, aegrotavit

et coepit

10

eius,

cum

audivissent patrem

suum aegrotare,

se col-

legerunt cuncti in pleno et dixerunt: Mansisti solus nobis,

tanquam unica uva e tota vindemia, et tanquam lampas in loco obscuro, et tanquam porlus navis a voraginibus, ei nonne satis malorum, quae nobis acciderunl ? Et si nos relinquis, praestat nobis mori quam vivere, nam meliores non sumus patribus et
fratribus nostris, qui mortui sunt in itinere te sequentes
sic locuti, fleverunt
.

15

Et

magnum

fletum, et eiulabant; et dixerunt:

multiplicasti sansi20

Pater, cur relinquis nos

gregem tuum quem

et

cta prece tua?

Ubi inveniemus patrem

milem? Nos relinquis in terra aliena, gentium, quarum linguas non intellegimus
discipuli

in
!

magistrum tibi regione multarum

Et haec dicentes,

f.

54,v.

ad cervical el ad pedes eius; nonnulli autem sedebant in dextra et sinistra et osculabantur caput eius et amplectebantur manus pedesque eius. Eustathius autem sanctus, columna Ecclesiae et *lux mundi,
eius

lacrimabant, sedentes

25

cubabat inter eos, laborans morbo.

Pater,

Et

ei

iterum dix.erunt:
loquentes,

ortus nobili genere, factus es peregrinus et advena,

in
et

tanquam viator
spiritualis

terra

Armeniae

Et

sic

tan-

30

gebant sua colla

magna

voce flebant, praevidentes patri sui

et

mortem

et

migrationem ex hoc cacUico

fragili

nmndo.
Et recordati sunt eo die, quot et quanta miracula porten-

taque

manu

Eustathii sancti

Dominus
et

fecisset.

Et onmes qui
in

35

tum convenerunt, exclamabant

aegrotantibus precabatur
:

lamentabanlur dicentes: Pro

:

et

sanabantur
et

eos qui

morbum

peccati deciderant, susurro

monebat:

servabantur. Qui per-

cutiebantur et verl)erabaniur a malis spiritibus, revertebantur.

ab eo sanatione

et

salute accepta.

Leprosos carnalibus cupi-

angore (?) asj)ergebat aqua cognitionis legis, quae eos purgabat et nuindabat. Omnes qui in densis tenebris "fraterni odii et inimicitiarum et calumditatibus fornicatione et pigritia et

f.

55.

niae periclitantes et exi^lorantes manebant, dirigebat

cum

pace

ad concordiam et lucem amoris. Pro claudicantibus pede mentis precabatur: et recte ibant currentes per viam Evangelii. Perditos et eos qui mala et terrae adhaerente cogitatione permovebantur sancta doctrina sua elevabat. Balbos reddebat recte
10

loquentes;

eos

vero qui dicebant

temeraria, et hidibria,

et

foeda, coegit fugere

hanc consuetudinem malam et verbo sacrae Scripturae edocuit. Graves auribus et surdos ad praecepta audienda mitigabat verbo Dei et aperiebat intimas aures eorum, et fiebant attenti et obtemperantes. Pro exsiccatis manibus
'

15

precabatur

et

rogabat ut fides eorum recta

fieret

et

manus
qui

eorum veloces essent ad eleemosynam dandam. Pigros,

oi^era

manuum

oderunt, excitabat verbo suo et faciebat doc-

trinam suam inter eos amabiliorem auro,

argento

et topazio.

20

25

Eos qui oblectabantur ebrietate et delectabantur escis, et risu, et ludis, docebat ministrare Deo in labore et vita solitaria ~. Eos qui erant in contaminatione, adducebat ad sanctitatem paenitentia et lacrimis. Vehementes et oppressores adducebat ad ius et veritatem. Eos qui *cogebant pauperes gemere et amabant repetundas, cogebat rapinas relinquere et admonebat ex opibus suis pauperibus eleemosynam dare, cum hilari vultu et laeto corde. Eis quorum fides mysterii maiestatis exigua erat, persuadebat ut Deo servirent, et corda eorum faciebat parata ad praecepta Evangelii perficienda Eos qui delectaban.

f.

55,v.

tur voluptatibus et saUationibus, diruentibus corpus et

30

membra
in tranet

delentibus, cogebat continuo precari, et

quiliitate et diligentia multa.

hymnos cantare

Superbos docebat humilitatem

rixosos faciebat

lenes.

Et omnibus praecepit ne mentirentur,

35

neque ullo modo iurarent per nomen Dei magnum et terribile aut ullum aliud iuran(him, sed semper fideles essent. Eos quibus semper calamitates et plagae acciderunt, consolabatur in doloribus eorum, et remittebat eos retro in domicilia

cum
Vel

pace,

gau(Uo voce
*

sua

dulci affectos.
iis

Lapsorum

tentationc^

inimici
exerci-

Meiaphorice pro

qui Inrgitiones non

le^as.

fnciunt.

talioni >, si

semuna

et (lolore

dirutorum firmabat conla,

et excitabat eos, et

vocabat

ad certaraina cum magna constantia. Pauperes et egentes iuvabat et finnabat eos ad inopiam suam ferendam. Deum laudantes. Et in his omnibus Eustathius sanctus perficiebat opera

f.

56.

sanctorum apostolorum, et se similem Domino suo faciebat, diEustathius nos cens eis quos sanavit Videte, ne cui dicatis sanavit *sed confitemini coram omnibus hominibus recte lesum
: :

'

';

(^hristum vobis dedisse sanationem et salutem,

cui gloria
in

in

saecula saeculorum.

Amen.

Nisi

autem

sic feceritis,

morbum
lo

vestrum
l^^t

et

malum

decidetis >.

haec omnia facta recordabantur filii Eustathii sancti, lacrimantes et eiuhmtes, cum ad mortem aegrotaret. Respondit
filiis

suis

Eustathius
dolore

sanctus

et

dixit

< (Jur lacrimatis

et

cor

meum

vestro frangitis?

Oportet

vos

gaudere,
15

nam anima mea a morbo et debilitatione in gaudium aeternum abit, et a servitute doh)ris in libertatem . Et haec locutus, benedixit discipulis suis cum pace et voce (kdci, et cum eis benediceret, subito e caelo magna lux descendit, et Eustathium sanctum circumstetit
pore
eius
exiit et in
et

hoc tempore anima eius e cor20

hanc lucem, quae de caelo descendit, abiit. Et extulerunt angeli hanc animam viri iusti Deo dicentes: Laborabit in aeternum et vivet adhuc in finem, non videbit interitum K Alleluia. Pretiosa in conspectu Domini mors sanctorum eius Allehua. Reati immaculati in via, qui ambulant in lege Domini . Et postquam haec locuti sunt, exceperunt eum angeli et archangeli Michael et Gabriel, Seraphim et Cherubim, secundum gradus et tribus eorum, nam mortuus
''.
-^

25

f.

56,v.

simiiis fuit eis puritate et

et glorificatione eius.

coUaudatione Dei *et sanctificatione

obviam exierunt Abraham, et Isaac, et lacobus, et omnes prophetae, quorum historias legebat. Et exierunt apostoli, quorum instituta dilexit et quorum crucem mortis ferebat. Exierunt martyres, quorum labores martyrii subierat. Exierunt iusti, quorum instar certavit. Exierunt casti, quorum instar castitatem acquisivit. Exierunt monachi, quorum
Et
ei

30

instar schemate vestitus erat.

Et extulerunt

animam

eius

in

35

caelos et induxerunt

eam
8-10.

in caelestem lerusalem.

'

PS. XLVIII
1.

(XLIX),

Ps.

cxv

(cxvi), 15.

Ps

CXVIII

(CXIX',

Ei

fiiit

obitus

Eustathii

sancti

die

duodevicesimo mensis

m a s c a r a m.
Patriarcha Armeniae recitavit super corpus Eustathii sancti nomina Dei, et unxit corpus eius unguento, unctionc? divina.
5

Sacerdotes

cum

patriarcha

legebant

cl

psahiios

Davidis et
et

omnes
tus

libros legis et i^rophetarum et Evangelii,

Novum

Ve-

10

testamentum a mane usque ad nonam horam. Et sepeliverunt eum apud sepulcrum Marmechnami martyris, in ecclesia Armeniae. Anima autem eius lucebat, tanquam sol inter iustos. Revertanuir ad fletum et planctum filiorum abbatis Eustathii. Qui erant in terra Armeniae, lacrimabant, et eiulabant, et
lamentabantur, dicentes: Heu nos! sal terrae
hodie se occultat terra.
stellae, et

Uix mundi

Heu nos

oculi eius lucentes

tanquam
57.

hodie obdormiverunt in sepulchro! labia eius hilaria,

f.

15

*qiiae de Scripturis sacris loquebantur et eas interpretabantur,

obruta sunt pulvere sanctitas

!

manuum

eius,

quae mysteria

di-

vina tetigerunt, nonne constricta est vinculis mortis? Velocitas

20

ad fidem docendam currebant, nonne vincta est compedibus, et nonne conchisa est ab angelo mortis ? Secundum verbum Salomon Hydria contrita est et obsurdescent omnes

pedum

eius, qui

filiae

carminis, et florebit amygdahis, et impinguabitur locusta,

ibit

quoniam
xit
:

homo

in

domum

aeternitatis suae

'

>.

Et David

di-

Sepulchra eorum domus illorum in aeternum,

et
-

et taber-

nacula eorum in progeniem

25

In
bit
'^

memoria aeterna
, et

erit

progeniem . Kt iterum dixit: iustus, ab auditione mala non timeiustitia eius

.

iterum dixit: Dispersit, dedit pauperibus,

manet
scipuli

in

saecuhim saeculi

'

Et deinde locuti sunt inter se di-

30

magni prophetae et apostoli et praedicatoris V.cce nunc fidelis tanquam Abraham obdormivit somnum aeternum. Quo ibimus, et quo inveniemus pastorem
Kustathii patris nostri,
:

sapientem, similem

tibi,

qui sciebas occulta nostra et liberabas

-'^

nos ab occultis noslris

et sollicite

priusquam nos
'

ipsi tibi

dixissemus,

curabas ut nos sanares. Dicebat nobis ante migraFihi mei, vobis in terram Ae-

tionem suam ex hoc mundo:

35

Armenia redeuntibus tentationes multae in itinere supervenient, sed manus Christi vos liberabit \ Sic loquebatur
thiopiae
'

Gfr.
"

EccL,

XII, 5-6.
y.

^p^.
^

Ps. cxi (cxn),

Gfr

xLvm (xlix), 12. Ps. xvm (xix). 12.

-^

Ps. cxi (cxii), 7.

nobis vivus
57,v.

<le

eis

quae futura erant post mortera eius. Corda

explicabat nobis *in

nostra ardent,
itinere

dum recordamur quomodo

verba prophetarum ordine eorum et leges apost()lorum secundum consecutionem earum. Lingua eius praedicator verbi Dei, labia eius hilaria, quae una cum angelis glorificabant,

nonne nunc obmutuerunt?

Et sic loquentes plangebant

sua pectora et dicebant: Surgite et eamus hinc, ut nuncium

feramus eis qui illic sunt, ut faciant memoriam eius et fiduciam ponant in prece eius >. Gloria Deo Patri, qui elegit Euslathium patrem nostrum, ut praecepta virginitatis et legem canonum impleret. Laudatio
de
illo

lo

Filio,

qui impertivit ei

regnum caelorum

et elevavit

sanctis.

Adoratio Spiritui sancto, qui

ei tribuit

eum cum bonam merce'

dem, quam oculus non vidit, nec auris audivit nec in cor homiin nis ascendit, et quam Deus praeparavit iis, qui diligunt illum
saecula saeculorum.

is

Amen.
in fide
et

Eum
et

qui hunc librum scripsit et mandavit scribere

qui legit
et

eum

interpretatur ad vitam
eius,

et

utilitatem,

eos qui audiunt

verba

fideles viros

et

feminas dirigat
20

(Deus) in

regnum caelorum, orationibus Dominae nostrae Ma-

riae Deiparae, et orationibus omniura sanctorura angelorura et

archangelorura, et orationibus prophetarura et apostolorura, et

orationibus iustorura et raartyrura, et orationibus castorura et rao-

nachorura, et oratione Eustathii patris nostri, arcanorura videntis,

cincti fune virginitatis, in saecula saeculorura.

Anien, araen.

25

Mandavit ut hic
f.

liber

scriberetur suo sumptu lonathas. araori

58.

*Eustathii patris nostri confidens, ut noraen suura in libro vitae

in caelis inscriberetur, in hoc raundo liberaretur a raorte re-

pentina et a raorte peccati, et a diebus raali et ab horis tentationis.

Araen. Benedictio prophetarura et apostolorura, benebenedictio oraniura vigilantiura

benedictio Dorainae

30

dictio iuslorura et raartyrura,

angelorura,

nostrae Mariae

niisericordis,

et gratia Patris et Inlii et Spiritus sancti custodiat eura orani

terapore et orani liora,

una cura oranibus

liberis eius, viris et

35

feminis, in saecula saeculorum. Araen.

'

Cor.,

II,

9.

TAAMRIHU

LA-QE1)US
SEU

EWOSTATKWOS

f.

59.

MIRACULA SANCTI EUSTATHII.

nomine Patris et Filii, MiRAGULUM PRiMUM Eustathii

In

et

Spiritus

sancti,

unius

Dei.

patris nostri,

qiiod legitur die

quindecimo mensis talisas.

Oratio et benedictio
eius,

Eustathii

sancti

sit

cum lonatha

filio

qui in eo fi(hiciam

suam

ponit,

addens cor suum.

Servet et defendat
10

eum

dextra sua,

tribuat ei desideria cordis eius,

semper coHoquatur cum eo, et appropinciuet ei ad foedus cum eo iungenduin

in saecula saeculorum.

Amen.
noster in terram Aeut

Rediit ex
15

Armenia

Eustatliius pater

thiopiae

sedens

in curru

incorporali,

raptus

est

Henoch

propheta in turbine motuque terrae, et (Rlias) in curru igneo

20

2o

30

terram vivorum, quo potestas mortis non adEustathium patrem nostrum reversus est duvenit. Et super plex eorum spiritus. Et sedens in curru incorporali, advenit ad Salomem matrem nostram anachoretam, quae vivebat multum ieiunans, et erat Eustathii patris nostri filia; in coetum monacharum eam ipse recepit ex oppido Zabyat, cum esset iuvenis sponsa ^ Et postquam oculos suos elevavit, subito vidit eum stantem ante se in magnificentia gloriae magnae. Aspectus eius erat mirabilis. Et dixit: Pater, unde venisti^ Et respondit: E terra Armeniae . Et eum interrogavit dicens: Quo vadis, pater? Ei dixit: Vado in collem Kesache, ut consecrem filiis meis hoc monasterium , *nam pristinum nomen Dabra-Maryam erat collis Kesache sicut antea lerusalem nominabatur Argob ^, nominabatur Dabra-Maryam collis Kesache. l^]t postquam visus est a Salome matre nostra anachoreta, profectus est et venit inde (^um duobus angelis in
et equis igneis in
;
'

f.

59, v.

Cfr. p. 22.
iii,

'^

Sic!

Argob iiomen regionis regni Og

in

Basan.

Cfh Deuter.,

i:^; III

Reg., iv, 13.

M
visitarent
in nube,
;

12 yr-

curru incorporali. Deinde venerunt ad eam Ganzay, praefectus (sgyum) prormciae Sarawe, et Thomas, sacerdos, ut eam
et eis dixit
:

Abba Eustathius ad me
e terra

venit, sedens

cum duobus
fuisse

viris,

Armeniae. Mihi videntur

.

Euquae eum in curru collocavit, ut Eliam! Salome anachoreta testata est et dixit: Mihi abba Eustathius locutus est Qui sepulti erunt in hoc monasterio, postquam benedixero ei vi verbi Dei, non iudicabuntur neque
vis

duo

viri

Michael

et

Gabriel

virginitatis

stathii patris nostri,

'

damnationem videbunt
phethiae
sunt,

Vere non mentior de verbo pronostri sacerdotis:

lo

Eustathii patris

multi

conservati

quorum sepulchra obumbravit umbra monasterii Dabra-

Et post multos dies, filii eius convenerunt in hunc montem sub pedes Absadi, in quo erat duplex benedictio Eusta-

Mar^^am.

f.

60.

tanquam duplex benedictio Eliae super Eliseum discipulum eius. Et struxerunt magnum templum in nomine Dominae nostrae Mariae, et fecerunt simulacrum Eustathii patris nostri, et nominaverunt hunc montem Dabra-Maryam, nam similis est Dabra-Marjam caelesti *Ierusalem, in qua laudant Dominum angeli et archangeli nunquam silentes die nothii patris nostri,

15

20

cteque.

Sic laudant
in monasterio

filii

Eustathium patrem nostrum egregii

Dabra-Marvam,

senes et certatores, et monachi perfecti,

verbo patris sui obedientes a carne edenda et vino bibendo se abstinentes. Benedictio horum patrum deprecatorum conservet filium eorum lonatham [ciam ponit; et scribam eius Amba-Gijorgis, qui in prece Eustathii fidua rixa linguae et factis Satanae inimici, et dies eius faciat longos. Amen.

25

defendat

eum

30

MiRACULUM (secundum) Eustathii patris nostri. Oratio ot benedictio eius sit cum filio eius lonatha in saecula saeculorum. Amen.
quaedam, quae faciebat memoriam Eustathii sancti. Profecta est in agrum una cum suis liberis parasceve, ut spicas in agro colligeret. Egit diem spicas colligendo et vesperascebat et sol inclinabatur ad occidiMitem. Recordata est
Erat femina
^^

sibi

panem

deesse,

iit

sabbatum celebraret una cum

liberis:

haec femina habebat morem antiquitus, a vespera parasceves us(pie ad diem lunae non hauriendi aquam neque panem coquendi.
5

Cum

vidisset

solem

occidentem, dixit

Obtestor te,
f.

sol,

prece Eustathii patris nostri, *noli occidere, donec coxero

>.

60,y.

panem meum
trivit

Et constitit

sol,

qua erat;
et videbat

et tulit

mulier

et

farinam triticeam
ali

et depsuit, et

paravit phicentas panis,

quibus poterat
parte caeli
10

(kio

sabbata,

solem stantem in

ad portam

occidentis sHa, sicut obtestata est

eum

per orationem Eustathii patris nostri. Et liaec femina paravit

sibi

cibum curans studiosa valde, et mirans et obstupescens ob miraculum, quod eius gratia fecit Kustathius pater noster. Et permultum gavisa erat et hietabatur miraculi causa, quod fecit, et obtestationis causa, quae effecta
res necessarias et

15

sunt dicta eius invocatione nominis Eustathii patris nostri. Et

profecta est ad iiuvium
et

hausit

aquam,

et

domum

rediit,

laudans (Deum) in corde suo, et cantans, et benedicens Eustathio patri nostro.

Et mirabatur magnitudinem operis eius qui fecit sibi omnia

20

[stupenda,
qui accepit

vim a Patre qui mundum electorum suorum causa

[creavit,

et
et
25

robur a Filio qui adimplevit prophetias prophetarum,

potentiam a Spiritu sancto qui profusus est super apostolos
[in

cenacuk) Sion.
festi-

Et haec femina,

cum

absoivisset
:

omnia necessaria, non

occidit.

nans, sed tranquilla, soli dixit

nostri. Et statim sol suo

Demittere ore Eustathii patris

more

Preces

et benedictio

patris nostri Eustathii, sancti Dei, qui invocatione nominis sui

30

fecit ut

sol staret

neque moveretur,

sint

cum lonatha ad

*cor-

f.

61.

pus animumque eius conservandum et tuendum in saecula sae-

culorum. Amen.

MiRAGULUM (tertium) Eustathii patris nostri, effectoris torum miraculorumque magnorum. Oratio eius, etc.
'.

osten-

Eadem formula

recitalur ante sintrula miracula; cfr. supra p. 72.

Erat femina

qiia(3flarn

nornine I^urket-Mar^^am, quae vivebat

patris nostri et celebrabat

secundum doctrinam Eustathii

me-

moriam

eius erga pauperes misericordia et eduliis multis.

Gum
o

aegrotaret et morti appropinquaret, angelus rnortis

eius cepit et in

animam
quattuor

caelum ad

Deum

extulit.

Et

ibi vidit

animalia, quibus facies hominis, et leonis, et bovis, et aquilae,

quae thronum Dei portant. Eustathius pater noster, cum Burket-

Maryam
dixit:

vidisset,

oam

vi eripuit e

manibus angeli mortis

et ei

hanc quae memoriam meam faciebat! Et manibus angeli mortis servata esset, ei dixit: Vide cum a
Relinque

lo

faci(mtes

memoriam meam lxxx

milia et

lxx
.

viros

femi-

nasque, quibus Deus mei causa veniam dedit

stiti

omnes vepostquam
is

sunt albis vestimentis, et super capjia .'iorum aureae coronae

erant. Et post haec rediit

aninm

in co/pus eius et,

orationis Eustathii patris nostri causa resurrexit, narravit et

nunciavit totum hoc miracuhim. Oratio patris nostri Eustathii

monaclii
f.

magni,

apostoli

et prophetae,

sit

cum

dilecto

eius

61, V.

I(3natha, cuius labia florent, et

et

cum

scriba eius *Amha-Giyorgis

cum omnibus

audientibus, parvis magnis(pie, in saecula sae20

culorum. Amen.

MiRACULUM (quartum),

ctc.

Erat

homo

iniustus et ra-

pax, et homicida, et mendax, qui confidebat

stathii patris nostri et faciebat

tamen precibus Eueius, escas multipliet

memoriam

cans et iuvencos mactans. Postquam aegrotavit

mortuus

est,
25

animam
runt:

eius angeli

tenebrarum susceperunt
iniicere
et

et inter se dixe-

Properemus

eum

in

toi^menta

damnationis,
.

donec Eustathius veniat

eis sic loquentibus,

cogat nos

eum

relincpere

Et

Eustathius

pater noster venit,

et angelis

sedens in
30

tenebrarum dixit Relin(juite hunc, qui memoriam meam fecit, manibus vestris comprehensum, cuius pedes vincti sunt compedibus damnationis . l^^i ei angeli tenebrarum dixerunt: Hic est homicida et foi^nicator, propter ea raptus et vinctus est . Quibus respondit: Conspicitis facta peccatorum eius neque animadcurru hicifero
et

flammans igne,

memoria mea facienda (juamobrem missus sum ad eum salvandum, quoniam habeo veniam et donum a Deo Domino meo, ut quicun^jue fecei'it
vertitis

virtutem
;

eius,

qui

sollicitus

erat de

35

memoriam nieam, conservetur

netjue damnetui*, foederis causa.

quod mihi *Deus Dominus meus ob

(ledit .

magnam
a

eius misericordiam
te-

f.

62.

Et sic locutus, liberavit

eum

manibus angelorum

nebrarum et restituit animam eius in corpus huius hominis, quem a damnatione absolvit. Et narravit ille incolis terrae omnia qiiae fecerat ei Eustathius pater noster, et quomodo liberaverat eum e manibus angelorum tenebrarum.
[facere,

Et studebant incolae

terrae eius praeclare

memoriam

eius

mirantes magnitudinem miraculi eius;

10

nam
et
et et

vulneravit eos sagitta amoris

sui,

corpora eorum

condita sunt sale verbi eius,

didicerunt praecepta (hdcedine sermonis eius,

pulchritudo factorum eius eis iucunda erat.

et

[gistro,

Xonne magnum
15

mirabile

est,

Eustathio patri nostro et ma[eius fecerunt et facient,

qui accepit foedus a Deo,

datam
et

esse potestatem servandi

animas omnium qui memoriam

cum amore nomen

eius invocant?

MiRACULUM (quintum),
20

etc.

Erat homo quidam de

Fraticis,

mater autem eius de Armeniis. Narrabat virtutes Eustathii patris

nostri et dicebat
esset

cpiomodo Eustathius pater noster pro-

fectus

mari sine nave, et quomodo vidissent eum viri Armenii euntem mari, veste prostrata navis loco. Omnes inoppidi,

colae

25

cum eum

vidissent,

admirati sunt et dixerunt:

virtutes faciens Greaf.

Utrum
sui

hic Deus est, an

homo *magnas

62,v.

toris

instar?

Et convenerunt homines Armenii magni

erat mari.

parvique,

nam proximum hoc oppidum

Cum

vidis-

sent portentum miraculum(jue, quod antea

suis nec[ue audiverunt a patribus suis,

non viderunt

oculis

mirati sunt et metue-

runt et obstupuerunt omnes. Et stabant in littore maris,

30

cum

35

mari exiisset, viderunt splendorem faciei eius lucentem tanquam solem, et vestimentum corporis eius (quasi) lucem divinam. Et erant in timore tremoreque ob magnam magnificentiam formidabilem, cpiae eum circumstabat. Cum timerent ei appropinquare propter timorem tremoremque qui incidit illis, abba Eustathius vidit inter eos Gabra-Krestos et ei appropinquavit, et manum eius prehendit, nam per Spiritum sanctum sciebat eum accepturum esse doctrinam suam. Et duxit Gabra-Krestos (^t collocavit Eustatium
exiret Eustathius pater noster.
e

Cum

in domicilio suo. Et Eustathius pater noster docobat

eum bona

opera animamque eius dirigebat.

Cum
ciebat
et

Eustathius pater noster requievisset, Gabra-Krestos fa-

memoriam

eius sollicite et studiose

et

satiabat esurientes

dabat bibere sitientibus,

sacerdotes gaudio afficiebat.

et

Cum

autem Gabra-Krestos moreretur,

exiret

eius, venit ei Eustathius pater noster

anima e corpore obviam cum angelis et

eius
fecerat,
ut
inilo

cum
f.

dulci

cantu,

quia
:

confidens
.

memoriam

Dominus noster
63.

dixit

Facite vobis amicos de

mammona

quitatis, *ut,

cum

defeceritis,

recipiant vos in aeterna taber-

nacula
eius,

Et Gabra-Krestos, antequam exiret anima e corpore

filio

imperavit Ta'amani-Ra'egzi'e,
divitias .

suo, et ei dixit:

<

Fac

memoriam
multas
tavit

abbatis Eustathii sollicite et

cum

fide in eo:

habet

eum Dominus

Et cum venisset dies memoriae eius, tenet adduxit super eum magnam pauper-

i5

tatem, et nihil habebat quo

faceret, et tradidit filium

moriam

Eustathii patris

memoriam Eustathii patris nostri suum et dedit eum in pignus, et menostri fecit. Tum Deus eum extulit et
20

duplum cuiusvis possessionis, propter precem Eustathii patris nostri, quia bona opera faciebat et erat misericors erga pauperes et egentes et praecepit RerhanaMasqal, filio suo eodem modo facere memoriam Eustathii patris nostri. Et ille, postquam praeceptum patris sui accepit,
locupletavit eum, et ei dedit
;

faciebat

memoriam huius

sancti

quotannis

cum

intellectu et
25

cura. Et vivebat in divitiis et honore multos dies. Deinde in-

eum Deus magnam paupertatem, ut Salomon dixit: Sicut igne probatur argentum et aurum camino, ita corda probat Dominus - . Et cum dies memoriae Eustathii patris nostri, magni sacerdotis, venisset, nihil habebat quo eam faceret, in pignus dedit uxorem suam et memoriam Eustathii patris nostri fecit. Et post tentationem dedit ei Deus gloriam magnam
duxit
in

30

63, V.

et divitias multas,

propter i^recem Eustathii patris nostri, *quoeius, et

niam iuvat facientes memoriam apud Dominum. Cum deinde iret

verunt
ei

deprecatur pro eis

peregrinans, super35

itinere

latrones improbi et vi

eum

aggressi sunt, et supedixit:

ravit et vicit eos, vi

Domini Dei

sui, et eis

Vici vos vi
>.

Domini Dei mei

*

et

precatione Eustathii patris nostri

Luc, XVI,

9.

proo., xvn,

3.

Qucxl miraculiim

magnum

erat,

nam

a multis servatus est

qui lidem liabebat in eo.

[ab eo Rerhana-Masqal,

Sic

autem proporet servare lonatham dilectum suum, qui tiduciam ab omnibus dolosis inimicis nus, quoniam iusto tiunt omnia quaecunque
et ei nihil est impossibile.

in eo ponit,

dicit,

In aeterna. Et tegat

eum

scuto precis suae in saecula sae-

[culorum.

Amen.

10

MiRACULUM (sextum)

Eustathii patris nostri thaumaturgi.

Et posthaec (piadam die ibat via Rerhana-Masqal, iussu regis

cum charta (kertas),

necaturi.

et

eum comprehenderunt

latrones

eum

Cognovit eos

et cucurrit

et se liberavit e

eorum. Persequebantur
15

eum

equites et egerunt et

manibus adduxerunt

persequendo in mediam regionem Armeniae.

Videns eos se persecpientes se proiecit in mare lariko, ma[gnum mare, dicens: Praestat ut me proiciam in mare,

quam
20

moriar hasta inimici, *et non sim famae (?)

ut

f.

64.

Et s proiecit in mare et dixit: Accipe me,

pater!

Ne devoret me

fluctus,

neve opprimat
Pater! pater!
25

me aestus maris. manum tuam sanctam mihi

bonum portum;
pater, persequentes me,

protende

et

me

eleva,

ut
et

veniam
probro

in

atfice,

[que
])ater

mea

nam

propter i^recem tuam

me

pepererunt

meus mater-

30

commisenmt me et mihi praeceperunt ut tuam memoriam Nunc autem iuva me . Et nondum oratione eius absoluta,
et tibi in

tutelam

faciam.

vidit in
<(

Eustathium patrein nostrum sedentem nave incorporali et ei dicentem

!

Noli timere

veni ut te iuvarem

Et statim accepit eum,

35

pallio suo strato, sicut pater consolans et sicut

mater amplectens.

Et gavisus est Berhana-Masqal,

eis

postquam servatus

est

ah

quos timehat,

et

erat

una cum Eustathio patre

nostro

super pallium quod is prostravit; enunciabat exclamans, collaudahat, et multas gratias agebat, et Eustathio patri nostro
dicehat:
Pater,

quid
ei

est

hoc

pallium

prostratum

in

mari

sicut navis?

Et
in

Eustathius pater noster dixit: Hoc est

pallium

meum,
te,

quo

Accepi

memor

praestantiae

patris tui.

Secutus es
facere.

moriam meam
tui

mare lariko terrihile. et honorum operum vestigia patris tui et sollicitus fuisti meEt ecce patres tui et omnes consanguinei
transii, vi Dei,

avi

tui

lo

mecum
viri

sunt in regno

caelorum, qui fecerunt

memoriam
ut

meam,
f.

mulieresque, et
^

nemo eorum

periit,

Dominus

64,v.

noster dixit:
sicut

masculus neque femina \ *nam erunt angeli Dei in caelo-'. Dixit Berhana-Masqal Eustathio

Non

est

patri nostro

Cur hoc pallium cubat

in

hoc mari ? Et

ei

15

Eustathius pater noster dixit:

cubat, sed cubabit

Non solum ad hoc tempus

usque ad secundum adventum Christi. Et

et erit ignis ardens.

Et aperiet tunc os suum pallium meum et testimonium dahit coram Creatore suo . Et haec audiens, A'ehementer mirabatur et obstupescebat, et ab hac hora, qua venit ad mare et consedit in pallio, sedebat totam noctem cum Eustathio patre nostro loquens de magnificentia Domini multaque misericordia Dei nostri. Et ea hora qua e mari exibat, videhant eum omnes homines, et admirati sunt, quod eum mare non devoravit. Et nesciebant quis eum conservavisset, donec ipse iis dixerit. Et cum narravisset, intellexerunt Eustathium patrem nostrum amore suo eum conservavdsse, et soliciti fuerunt

mutabitur haec aqua maris

20

25

memoriam

eius

facere.
;

rrloria

Deo

Patri, qui dedit potestatem Eustathio patri nostro

gratia3o

rum

actio Filio, cui placuit doctrina eius; laus Spiritui sancto,

qui extulit

nomen

Eustathii servi sui in toto mundo.

memoriae
a
f.

eius convenerunt viri

Armenii cum

fide, et

Et die emerunt

faciente

memoriam

eius

(?)

^,

et erat eis saluti

aegrotis et

65.

languidis. *Id

noster in

miraculum et ostentum fecit Eustathius pater terra Armenia, post obitum suum. Oratio, etc.
etc.

35

MiRACULUM (septimum),
nachus qui serviebat
^

Erat

in ecclesia

quadam ecclesia moMariae Dominae nostrae, de

in

Galat., lu, 28.

Matth.,

xxii. 30.

Texiiis corrupius.

filiis

doctrinae Eustathii patris nostri. Et aegrotavit ad mor-

tein.

Venit ad euni Eustathius pater noster,

al)

monachi
et
5

abba Antonio usque ad euni. terrebat eum, et dixit ei: Cur deseruisti statutum

cum eo omnes Et vituperabat eum

et et

legem

constitutam a Deo per ora apostolorum, a

me

auteni

commen-

10

datam et praeceptam tiliis meis^ Et si relinquent eam in errore cordium suorum, tradidit mihi Deus animas et corpora eorum, ut ea iudicarem . Et apparuit Maria Domina nostra et ei dixit: Miserere eius mei causa, quoniam est servus meus. Et ei dixit Miserebor eius tui causa, Domina mea, sed impera mei gratia ut curet observare legem meam et praecepta quae praecepi . Et statim sanatus est hic homo de morbo suo et dixit (xloria Deo,
:

qui dedit potestatem abbati Eustathio sublevandi et gravandi,

prosternendi
15

et

veniam dandi. Et
'
^

ut dixit

Dominus noster

in
f.

Evangelio
faciet, et

*Uui credit in me, opera quae ego facio et ipse . Et admirati sunt omnes cirmaiora horum faciet
:

65,v.

cumstantes eum,
eis dixit
:

et

dixerunt: Ubi

fuisti

et

quid vidisti? Et

2u

abbatem Eustathium cum omnibus monachis ab abbate Antonio usque ad hoc tempus et Mariam Dominam nostram cum eis; et abbas luistathius aderat cum omnibus monachis. Et mihi irascebatur, et terruit me, et mihi dixit: Cur deseruisti institutum et legem quam statuerunt et praeceperunt patres tui ? Et me verberare coepit, sed placavit pro me Maria Domina nostra dicens: Miserere, mei causa, a me dilecte, nam
Vidi
'
'

25

hic est famulus

30

Qui sunt hi monachi, pater ? Mihi dixit Ab abbate Antonio et usque Et dixi ad hoc tempus Pater, cur tuus sermo elatus est prae sermone abl)atis Antonii? l'"t mihi dixit: Quoniam conservavi relictam legem et praecepta; omnium horum causa elatus et potens est sermo meus \ Et haec locutus addidit lam amplius noli peccare -\ et a me evanuit . Tanta est gloria data Eusta\

Domina mea

meus Et Quae cum

'.
'

ei dixit:

'

Misertus

sum
:

tui causa,
'

locutus est mihi, dixi ei

'
:

'.

'

'

"

'

thio patri nostro a

Deo Domino
ii

eius per

donum

misericordiae

eius mirabilis.
:

Et deinde reversi sunt

qui comitabantur Eustathium pa-

trem nostrum sacerdotem Hierosolyma, et cum rediissent ex Armenia et advenissent Dabra-Maryam, interrogaverunt eos abbas
lOHANN.
XIV, 12

'

lOHANN.

VIII,

11.

f.

66.

*Absadi
fletu,

et

omnes

IVatres eius de patre eorum,

cum

lacrimis, et

et

gemitu eiulationeque multa:

Ubi reliquistis patrem

nostrum, lumen totius mundi ? Ecce, cum vos videmus, trepidat cor nostrum et tremunt genua nostra, et robur nostrum lapsum
est.

Ubi reliquistis columbam albam, retribuentem

malo? Ubi reliquistis agnum lenem et tetigit ? Ubi reliquistis patrem nostrum, plenum liumilitatis, et abyssum lenitatis misericordiaeque, qui dabat potum sitientibus, et
sollicitus

bonum pro purum, quem ira non

erat

de esurientibus, et dolebat de infelilo

cibus? Ubi reliquistis patrem nostrum, splendorem Ecclesiae?

aurum, et liquatum sicut argentum, purgatum septies virginitate pura et monacbatu perfecto? Ubi reliquistis pastorem honorabilem, quinobis numerum librorum aperuit, antea perditum, et nunc apertum et
sicut

Ubi reliquistis patrem nostrum purum

perspectum doctrina eius ?

fratres, dicentes
:

Et tum responderunt

ei

omnes
.

i5

<

Nomine

patris nostri a vobis prolato, exar-

serunt

corda nostra

et viscera nostra

perturbata sunt

Et

haec

locuti,

lacrimas ex

oculis

profuderunt et fratribus suis

20

dixerunt:

Pater noster, qui fugit magnificentiam terrestrera,

;

f.

66,v.

fame sitique carnem suam cruciabat et eundo nos docebat ex ordine Vetus Testamentum et explicabat Novum secundum consecutionem eius. Instituebat nos et dictis patrum ex ordine, *et nemo dicebat coram eo verbum inane vel vanum, quoniam gloriam Domini nunciabat os eius et magna magnificentia formidabilis circumstabat totam eius naturam >. Et iterum fratres dixerunt Ubi reliquistis patrem nostrum, cuius lux in omnibus finibus mundi luxit? Et dixerunt: Pater noster, decalogo veritatis in iota praecepto, sperans in nomine Trinitatis, stabat ante thronum in concilio regum. Non timebat
potitus est caelesti
:

-25

mucronem cultrorum
et fulgentes liastas

vel gladiorum,

aream

iudicii

tremendam

30

non formidabat.
dicebat

Gum

interrogatus erat de

lege praeceptoque,

cum

sapientia et humilitate,

nam

omne verbum

pulchrum et omne factum exoptatum est, et quicunque videbat, amabat cokimen lucis Eustathium sacerdotem. Et non sohmi ii qui eum viderunt, amabant eum, sed etiam ii qui audierunt de eo, amabant et colebant eum, velut
eius

35

'

Tautolo^ia

est. Cfr.

pro decalo^o , DiLLAr\NN. Lc.r., p. 1076.

nam

iota signuiu

numeri denarii

patrem matrem(iue, propter pulcliritudinem factorum et moris eius. Velut loricam pectori suo, et velut monile collo suo, et velut cingulum lumbis, et velut mel et lac et dulcedinem sacchari amabant eum omnes homines et optabant. Et qui audiverat
5

eius

verbum, nolebat separari exemplis suis et moderato labiis

pientia et notitia cor eius

et

decedere ab eo,

magistro
est sa*

suis;

quoniam mirabilis
Et dicebant:
' ;

canum

est.

Triginta

10

id erat in annos natus est et iuvenis est inde a teneris prima peregrinatione eius, nam in mente sua non vincebatur bonis mundi. et nec curae ei erat lex carnis humanae ;* quoniam ter Hierosolyma ivit pauper bonis huius mundi, ut esset

f.

67.

dives in

aedibus caelestibus. Et ea quae quaerebat, praecepta

et

apostolorum patrum nostrorum, invenit

his misericordiam

ir,

apud Deum suum assecutus est. Et posthaec suam naturam fame sitique torruit continuo, debilitans carnem suam. Pru<lentes
fecit

oves suas

et

sapientes reddidit

suas

columbas.

Et suo munere perfunctus,

mortuus

est

in terra

Armeniae.

20

cum Deo est, qui redemit eum corpore sanguineque suo, et cum apostolis sanctis sortitus est oppida non in mundo, sed in Eden et Hierosolymis. Et vos, patres fratresque nostri, nolite eum lugere, quoniam spem suam adeptus est. Non timuit terrorem lariko, cuius latitudo est tanquam
nolite higere
:

Eum

ille

caehmi aestusque tanquam tonitrus aestivus. Transiit id per constantiam et abstinentiam et fidei iirmitatem, quaerens legem
5

prophetai-um praeceptaque sanctorum apostolorum.

et ei

Quamobrem

datus est thronus altus in caelis

in ira,

Quis, postcjuam venit

non decesserit ab eo placidus? Et quis iuvenis, postquam venit ad eum, agitatus cupiditatibus, non decesserit pnrus a peccato? Quis non fleret, haec audiens et videns filios
ad
'0

eum

Eustathii patris

nostri

grunnientes vehit

sues

in

terra

Ar-

meniae propter separationem ab eo ? Quis lacrimas non funderet *eo tempore, nisi ei sit cor tanquam lapis sine misericordia, et ipse esset partis cum Eustathio patre nostro expers? Et (piis non doleret ob egestatem et paupertatem et peregrinatio
5

i.

67,v.

nem

Eustathii patris nostri? Oratio eius, etc.

MiRACULUM (octavum),
ille

etc.

Narrant quemdam monaclmm

Roma
in
:

habitasse ad flumen, quod nominabatur

honoratus

fuit

apud Deum. Monachatus eius erat

AFTH.

monasterio

abbatis
<")

H.

XXI.

Takla Hayiuanot, quod nominabatur Dabra-Libanos monachus autem in eo factus est temporibus abbatis Andreae. Deinde abiit in deserta, et consedit inter duos torrentes, nomen unius Pliison, alterius autem Abawi, i. e. rreon. Nunciatum est de eo
;

na

<(

as

i,

praefecto (m a k u a n e n) provinciae Oiiadzam.

illius,

Cum

hic

audivisset de virtute

properavit

visere

eum

et volel)at

audire verbum eius, et

ivit

ad

eum

occulte.

(Jum vidisset praepraecipitare,

ille

fectum venientem ad

se,

volebat se in

aquam

autem obsecravit eum ad dextram neque ad sinistram,

cessa sibi
f.

iiomine Dei Domini

nisi osculo

sui,

ne declinaret
dato et conlo

sibi

benedictione.

Tum

incepit obiurgare

eum ob

mili-

68.

t(^s

eius,

qui diripiunt '^bona

ab eo peccatorum eius

pauperum et valde avertebatur causa, nam non erudiebat suum poad pedes eius lacrimans,
ut mitigetur cor et
eius,

pulum
eius.

in iustitia. Praefectus cecidit

et incepit loqui

summissam orationem,
eius vita et dignitate

mens

is

Et cum vidisset factum esse bonum cor

interro-

gavit

eum

de

quaerebat autem quoque

in deserta,
:

de sanctis qui

abierunt ex hoc
dixit ei
liic

mundo

quis

esset

maior eorum ? Et

monachus

Non

tui

causa nar-^0

rabo, sed ut appareat gloria Dei, et magnitudo certaminum et

firmitas abstinentiae et

multitudo laborum servorum Dei sanc-

torum. Ecce rapuerunt

me

angeli et induxerunt in septimum

caelum. Et

ibi vidi

varios honores prophetarum et missorum

et

apostolorum,

thronos ornatos

coronas firmorum victorum

alius alio erat per gra25

martyrum

et

monacliorum certatorum;

dus excelsior, maior, praestantior et nobilior pro factis eius; et ibi thronum abbatis Eustathii altissimum in magna gratia

f.

68,v.

apud Deum. Vidi eum incedentem et exeuntem ad interiora velaminis cum septem archangelis. Et ibant ante Patrem et Filium et sanctum Spiritum in gaudio et laetitia. In manibus eius erat crux lucis, vestitus erat pallio fulgente quod omne contextum erat signis crucis. '^^Vd dextram eius stabat monachus quidam in

3o

magna
'

gloria,

indutus sicut

ille

lucente et

fioribus ornata veste. Interrogavi

meReQui sunt lii, induti vestibus lucis? cum, et dixi ei: Is monachus, spondit mihi hic angelus qui ducebat me
angelum
pacis, qui ibat
'

35

quem

vides in

stat ante

magna gloria et qui, cum septem archangelis, Dominum spirituum, est abbas Eustathius, magister
:

legis et })raeceptorum

is

autem qui a dextra

eius, est

abbas Phi-

Et interrogavi: Quam ob causam Dabra-Bizan nacti sunt ii hanc magnam gratiam, quae non est data aliis Dixit mihi: monachis Aethi()[)iae ^ (Juia servaverunt canones institutos a patribus sanctis apostolis, et colebant quoque sal)bata diligenter, et diem festum Paracleti colebant aeque
lippiis

'.

'

'

ac diem festum Resurrectiouis (^hristi. Et propterea praestantiores

'

sunt,

et superiores

et

honoratiores sunt

aliis
^

'.

Dixi

Ubi sunt

alii

magistri, qui certabant iustitiae causa

'

'

Et re-

spondit mihi:
10

Manent

in

suis herediis et mansionibus,

nam

Dominus noster: In domo Patris mei mansiones multae sunt hic sanctus prope admotus est ad Deum propter condixit
^
:

servationem legis
Et
15

et

praeceptorum

'

nam

fuit legis

servator
.

studiosus et sustinuit multos labores pater noster Eustathius

cum

audivisset haec praefectus, admiratus est et obstupuit

et

osculatus est hunc

monachum

et rediit in

terram suam,

et

ab hoc tempore erat devinctus amore patri nostro Eustathio *et studiose faciebat memoriam eius, et amavit legem institutorum eius. Et ego, qui transcripsi librum hunc, audiebam ex
ore huius praefecti hanc narrationem, et hic dicebat
'20
:

r.

69.

Si

mihi

narravissent haec

filii

patris nostri Eustathii

omnes

in corpore

non credidissem eorum testimonio et narrationi. Sed hic monachus qui tradidit et narravit nobis magnitudinem et gloriam abbatis Eustathii certatoris, est e filiis patris nostri Takla Havmanot .
cruci attixi inverso capite, instar Petri,

homo quidam in regione Aethiopiae, quae nominatur Axum. Amabat Eustathium et faciebat memoriam eius cum magno studio et diligentia et maMiRACULUM (nonum),
etc.

Fuit

gna eleemosyna. Aliquando profectus

causa. In itinere,
30

longum iter negotii cum nondum pervenisset ad oppidum suum,

est in

tenebrae obortae

sunt die et

tectum

est

caelum obscuritate,
et

nam

fuit horribilis

temporis pluvii dies. (rrandinavit, tonuit

*

sonuit vahle, fulgur se iactabat ante faciem tonitrus. Viso hoc

magno terrore, me et serva me

vir exclamavit dicens

.

Abba

Eustathi, iuva

f-

^^^*

Statim divisus est imber a fronte et a tergo,

a dextra et a sinistra, et plane

non

tetigit

mines eius qui stabant,

lOHANN., XIV,

et

fuerunt sicut in

hunc virum nec hodomo. Et quocunque

'

2.

imber fugiebat eum. Testes horum fuerunt multi viri qui cum eo erant. Ex hac die magis quain antea fecit memoriam Eustathii patris nostri, et incipit advocare multos homines ad memoriam eius celebrandam, pauperes et miseros, et consolabatur eos omnibus donis suis. Preces et precationes et benedictio verbi abbatis Eustathii ex excelsis
iret

iter

suiim,

delapsae,
et

sint

cum

filio

eius lonatha,

cuius multiplicent opes

longos faciant dies, ne marcidam reddat mors

eius,

uvam

et fron-

dem

cum omnibus

liberis eius, qui in illo fiduciam ponunt.

In saecula saeculorum.

Amen.
ctc.

lo-

MiKACTTLUM (decimum),

Narraut quoque

in

urbe regis

Axum feminam quandam

thii

fuisse,

quae faciebat memoriam Eusta-

patris nostri quotannis duodevicesimo die mensis

maskais-

ram, alendo
f.

potum praebendo sitientibus et porrigendo eleemosynam pauperibus egenisque, quantam poterat. Cum
esurientes,

70.

viveret,

agens haec, machinatus

et

est

perniciem

ei

*Satanas, ini-

micus bonorum,
facti

dies

eam rete malum, ita ut caeci sint ambo oculi eius. Et isto modo vixit in dolore multos et supplicabat Deo, dicens: Memento Domine, Eustathii
induxit in
tui,

servi

qui ambulavit

tecum in
et

castitate

et

sanctitate, in

^o-

iustitia et

munditia cordis,

propter

eum miserere mei

.

servae

tuae debilis, ut curem

cum

diligentia et

animo prompto facere

Et post multos
dies.

memoriam

servi tui Eustathii, ut

semper

reversa est lux oculorum eius, et vidit lucem

precatio iusti

propter preca;

tiones Eustathii patris nostri, et sanata est, et fuit sana

nam

25

multum

potest assidua K

MiRAGULUM (undecimum),

etc.

Est

quoddam notum

oppi-

dum

inter oppida Aethiopiae, in quo erant probi viri,

amantes
3o

hunc beatum abbatem Eustathium, memores peregrinationis

eius iustitiae causa. Faciebant

memoriam

eius ieiunio et pre-

catione et multa pervigilatione,

laudatione,

porrectione elee-

mosynae

et obhitione sacrificii.
iis

Et die commemorationis eius

Deus benedictum imbrem, cum tota terra esset sicca. Hoc imbre vescebantur eorum homines et animalia, etsi erat annonae penuria in tota terra inopiae imbris causa, nam
porrigebat
lACOB. V, 16.

-^-

'

M
(lictiini

85

>>j>.
f-

est

Diebus

iniproborum *minuetur imber bibernus

70,v.

autem cadebat imber benedictionis die memoriae Eustathii sancti, et j^lane non videbant annonae penuriam aut inoi^iam aquae. Et hoc miracuhim constanter concessum est his viris ad hunc diem, amoris Eustathii sancti causa.
lis

MiRAGULUM (duodecimum),
et

etc.

Audite quoque ostentum

et sepeliverunt

rairacuhim factum
tulerunt

Armenia. Post obitum Eustathii patris

nostri,

corpus eius viri fideles

more

christiano; et posuerunt
10

eum

in sepulcro aedificato e lapidibus

pretiosis

'afras, qui splendebant

sicut

margarita

et

aurum
regiam.

pretiosum, sicut puri berylli. Et post multos dies voluit prin-

ceps quidam

(makuSnen)

in

hac terra aedificare

sibi

Et dictum
15

est ei

de his pulchris lapidibus, qui in sepulcro Eu-

stathii patris nostri; et misit suos milites qui

quaererent hos

lapides et afFerrent sibi, ut eos poneret in capite aedificii.

Cum
f.

venissent

eo

et

vellent destruere hos *lapides, statim

manus

71.

20

eorum siccae factae et in lapides versae sunt. Exclamaverunt et non poterant se movere aut agere. Cum re infecta ibi essent, certior factus est dominus eorum de omnibus actis. Hic induravit cor suum, sicut olim Pharao; non trepidavit cor
eius,

sed procaciter perseverabat, et

caperet.
;

ivit

cum
tum

suis militibus, ut

aliquid vi de his lapidibus

Et circumdedit cum suis

sed
exiit vis

militibus sepulcrum Eustathii sancti

ex hoc
servos

sepulcro hominis Dei,

25

Mar

Eustathii, et statim, vi precationis

et milites eius et

eius,

in laj^idem vertit

hunc principem

eius et equos, et erant immobiles sicut columnae, et ad

hunc

diem stant, sicut muri in septo templi Marmehnam sancti, ubi sepuUus est abbas Eustathius. Et ab hoc tempore fuit magnus timor
et terror, et
^o

nemo

iurabat falsum in loco

monumenti Eustathii

sancti,

nam

statim apparebat et non relinquebat vivos

unam

horam quemcunque

qui falsum iuraverat. Et postquam clausa

sunt templa Christi, veniebant Christiani et gentiles adorandi

causa ad sepulcrum Eustathii sancti, parvi et magni, et afferebant

35

incensum et suffimentum nam videbant miracula et magnam vim a sepulcro sancti. Nesciebant hoc factum esse a Deo, sed cogitabant vim hanc esse deorum. Et ad hunc *diem hoc more conveniunt e longinquis et propinquis locis ad sepukTum Eustathii sancti cum nmUis donis. Ilaec tradidit peregrinator
ei
;

f.

71, v.

M
Aethiopiae.

86 )^-

quidam, qui ibat in terram Armeniam

Cum

reversus esset et

monachis advenisset redux in terram

et fuit ipse e

Aegypti, convenit
hic

cum peregrinatore

filiis

abbatis Eustathii;

autem peregrinator qui convenit, filius fuit abbatis TaklaHaymanot, et collocuti sunt de magnitudine Dei. Et cum colloquerentur, professus est alius ali, dicens: Sum iilius Eustathii .

&

Hespondit

ille

peregrinator

Si filius Eustathii es,

magnitudinem Dei et miracula et ostenta abbatis Eustathii ? Narra mihi ea ex ordine . Et exposuit de castitate et sanctitate eius, quomodo ter Hierosolyma peregrinasset, de equis cum camelis, quomodo properavissent duo montes obviam ei, quomodo transisset mare nave vestis suae. Ecce, quae scio , dixit. Et respondit ei is peregrinator, filius abbatis Takla-Haymanot Dimidium dimidii nescis et non intellegis. Ego autem vidi meis oculis homines in lapides et arbores precatione abbatis
scisne

lo

i->

Eustathii versos,

cum
.

transgressi essent et demoliri coepissent

ei

f.

72.

omnia quae fuerunt, sicut vidit et audivit, a primo ad extremum. Nunc non dicemus phira, ne sit audienti causa aberrationis mentis. Et si narraremus multa miracuhi facta ab eo *ad hunc diem, non esset finita narratio
sepulcrum sancti Et narravit
!

20

[tum corpus

Et hoc miracuhim
sancti

fecit ille in terra

Armeniae, iuxta occul-

Mar

Eustathii, prophetae et apostoli,

qui a pueritia deiegit sapientiam,

et

animam suam

inclinavit sub

iugum
etc.

eius

'.

25

MiRACULUM (tertiumdegimUxM),
tura:

Sicut

dixit

Scrip-

Quanta audivimus

et

quanta cognovimus,
gloriam Domini
-

et tjuanta
filiis

narraverunt nobis patres nostri, non sunt occultata a

in generatione altera, narrantia
et

eoriim
3o

potestatem

eius

et

miracula

eius,
et

quae

fecit

Et iterum dixit loel:

Audite hoc, senes,

si

auribus percipite, omnes habitatores ter-

rae;
^

factum

est istud in diebus vestris, aut in diebus

patrum

xn

Hic apparel tinilam esse anliqiiam recensionem vitae cum cyclo miraciilonim. Reliqua vero in uno codiee Orient. 705 continentup,

praeter xni et conciusionem, post miraculum xvn positam, quae et in Orient. 704 occurrunt. Notandum est miraculum xni a novo exordio Ps. lxxvii (lxxvui), 3-4. incipere

vestrorum?
suis, et
:

Su})ei'

lioc

filiis

vestris narrate, et

filii

vestri

filiis

filii

eoruni generationi alterae K Dixit monachus quiferens imagieius,

et

dam Eram quidem in terra EnlVaz et precabar. nem Dominae nostrae Mariae cum dilecto Filio
T)

ima-

gines Michaelis,

labrielis et Georgii archimartvris, et

imagines

patris nostri Eustathii, et patris nostri Absadi, et patris nostri

Mercurii, et patris nostri Zachariae, et patris nostri Komani,

et patris nostri

Tawalda Madhen,

et patris nostri Victoris, et

v(niit

patris nostri Matthiae.

10

Et cum vidisset eas,

'

ad

me

labo-

rans ({uidam,

quem

fecerunt aegrotum

"enbarbo,
accidit

et dixit mihi:

nominantur Pater, *confugio ad te et ad pre-

magi

qui

f.

72,v.

cationem patrum nostrorum,

ut

spectes

morbum meum,

qui

mihi invidia fratrum meorum, propter dignitates et divitias quas videbant in domo mea. Induxerunt mihi mercede falsa multos magos et mutaverunt naturam meam,
diffi-

15

ciliore facto exitu

excrementoruin et adverso, dicentes: Ne appropinquet feminis, neve accipiat ab iis progeniem aut ma-

sculinam aut femininam, ne sint qui hereditate accipiant do-

mum
20

et

bona

eius, sed sint nobis eius dignitas est

(siraat) et bona

Subigamus eum incantamento vehementi et corrumpamus, et foeteat mahj odore excrementorum, et non amabunt eum videntes eum, sed aA^ertentur ab eo \ Fecerunt eum aegrotum et dolentem, et multi medici non poterant sanare eum variis suis artibus et medicamentis
(rest),
vir
potens.
et operibus.

nam

25

Et multo dolore exclamavit hic vir ad

et

me

et di-

xit

'

Gonfugio ad Patrem

Filium et sanctum Spiritum, et

et apostolos, et

ad Dominam nostram Mariam, ad prophetas

martyres victores, ad precationes iustorum et certatorum, et precationem patris nostri Eustathii, sacerdotis Armeniae, su3<)

ad ad

scitatoris

mortuorum nam sum

;

filius

doctrinae patris nostri Ga-

bra-Iyasus, magistri
calcavit

(mamher)

sanctorum terrae Dabsan, qui

35

mare Saph in lapidibus stans{^)^, (pii est luce vestitus, nomine Trinitatis aegrotos sanat. Supplica, pater, Deo dicens: Xoli perdere naturam servi tui, Habta-Egzi'e, ijuem creavisti ad imaginem et similitudinem tuam et fecisti ad mo(him tuum \ Et cum audivissem haec, lacrimavi *et eiulavi calidis
qui in
'

f.

"73.

lacrimis.

Et

dixit

mihi hic aegrotans

hqq
obscuruni

'

Pater,

eo

quoque

loRL.,

I,

2-:^.

jy]\]\\

i^nl.

{^ravior et

maior
filia,

est

inihi dolor,

de quo narravi
qui
suis;

tibi,

quod

est

mihi unica

cuius coh)r faciei sirailis est splendori

solis.

(makuanent), matrimonio iung(3re eam filiis

Multi principes
multi estis praefecti

viderunt
et

eam, volebant
eis:

dicebam

Nonne
5

(m a k u a n S n t)
et

et praepositi

(seyuman)?

vestrum filio erit uxor? Nolite contendere propter eam, nam non dabo meam filiam. Et cum haec dixissem, dixerunt: Da tuam filiam ei, cui eveniet sorte, ut sit ei uxor. Dabimus tibi dotem aurum et argentum et prefilia

Mea

una

est,

cuius

tiosas

vestes

et

multas
sorte

res,

quae erunt

tibi

et

liberis

tuis.

10

Cum

evenisset

filio

praefecti

cepit et duxit

monii. Et
vidia

cum
;

eam iuvenem in esset in domo matrimonii, non

filia

(makuanen) cuiusdam, domum matrimonii lege matriconcipiebat in:

eorum

propinqui patris eius in consilio statuerunt

et

Uui
15

nascetur ex hac
superabit

hoc

filio

jiraefecti,

puer aut puella,

fratris
nostri.

nos

et

hereditate

accipiet

domum
et

Propterea conducamus rursus magos,

cerunt
patri eius, ut deleatur e terra

sic

facient ei ut fe-

memoria eorum, nunc

20

f.

73,v.

autem demus remunerationem eorum quae fecerunt antea. Et hi magi peius fecerunt cum ea quam cum patre eius: adduxerunt serpentem nigrum, cuius oculi fuerunt rubri, sicut color sanguinis, *et artibus magicis induxerunt eum in naturam
huius feminae, ne appropinquaret ad
monii.

eam maritus

lege matri-

uterum eius hic serpens et mansit ibi VII annos, crucians eam. Cum audiebat sonum mariti, tendebat caput et lambebat vestem et corpus uxoris, et ambo implicati sunt insolito et gravi morbo. Cum audivissent de certaminibus Eustathii patris nostri, cum ea legerentur, dixerunt ambo:
Et
intravit in

25

Date
nostro

nobis

bibere

aquam

precationis

eius,

et

si

morbo
patris
30

recreati erimus,

faciemus

memoriam

Eustathii
'.

nostri et colemus eius sabbata in

Synodo

instituta

Et cum

bibissent

hanc aquam precationis

et abluti essent ea, e

morbo

recreatus est pater huius puellae, et incepit vitam agere sicut

ceteri homines.

Deinde coivit cum uxore sua, haec concepit et peperit puerum quem nominavit Habta-Ewostatewos \ et huic

35

devovit,

nam

precatione eius peperit eum.

Hanc autem puelkim,

serpens,

in (^uius utero instituerat

suam habitationem
.

cum

con-

M.

e: (lomim IvisJlaihii

spersissent hac acpia prerationis, intravit et latuit in eius utero:

cuin auteni bibisset puella hanc aciuam precationis, mortuus est

in utero eius hic serpens et in xiv partes a capite usqiie ad

caudam divisus est. Dissecatus est in tenues partes et exiit una cum urina. (^mnes homines qui viderunt et audiverunt hoc miracuhun, mirati sunt et ^rato animo celebraverunt vim. precationis Eustathii patris nostri.

Posthaec sana

fuit

pueHa,
~
;

et pe-

10

nominavit eum Takla-Ewostatewos et vovit memoriam eius facturum esse. Magna est vis eum nominis *Domini. Kt eum sequentes, iusti et electi elati sunt .
perit

puerum

et

({uotannis

f.

74.

[stoli,

Elatum

est

nomen

Eustathii patris nostri prophetae ot apo-

docentis lxxxi scripta

praeceptorum

et legis

per totum spa-

[tium Aethiopiae.
15

Et ecce
et facit

fuit

exemphim

populis et populo in rebus bonis;

miracula et res mirabiles in nomine Architectonis,

cum nam

ossa eius sint in

iustitiae

Armenia:
[suum
et

causa subiugavit et ad egestatem redegit corpus

animam suam.
id

20

Et hoc

est

mirandum,

et

non de mendacio convictum, nani

et audivit

narrabat nobis qui vidit oculis suis

auribus

suis.

MiRACULUM (quartumdecimum),

etc.

Fuit

femina quae-

dam
suae
25

in regione
:

Sewa, quae cogitavit in corde suo et dixit matri Pauca sunt mihi bona quo faciam memoriam abbatis
:

Eustathii? Est mihi

30

sum pauper . moriam abbatis Eustathii faciendam. Et attulit ei praefectus (makuSnen) quidam tres saccos tritici et tres saccos fabarum et tres saccos henkero (?), cum ab eo non petivisset. Et intellexit sibi oblata esse a praefecto quod cogitaverit facere memoriam abbatis Eustathii. Et dixit: Attulit mihi abbas Eustathius, ut faciam memoriam eius . Et denuo eodem modopraebuit insuper praefectus quidam tres saccos tritici et tres saccos fabarum et tres saccos henkero; iHa autem dixit: Et haec misit
abbas Eustathius, ut faciam memoriam eius
'I. e:

omnino nihil bonorum mundi huius, nam Et vidit Deus eam promptam esse corde ad me-

a5

Rursus

tertiuni

planla Kustalhii

f.

74,v.

praebuit <n *lerlius prae/ectus

iiistar

eodem modo,
.

ut jiriores et dedit

eorum. Et dixit

illa:

Et

haec misit mihi abbas Eu-

stathius, ut

faciam memoriam eius

Cum

institisset dies

me5

moriae abbatis Eustathii, nxtulit hunc cibum in solem et in corio eum posuit. Primo inane ivit in alium agrum adversum mansioni suae, progrediens post mansionem. Effusus est imber

magnus. Non timuit

Eustathio
ut
:

non metuebat pro Quod vellem hunc cibum non

et

cibo, dicens

abbati

ut ipsa ederem, sed

molerem pauperibus et egentibus et facerem memoriam tuam, hic imber non cadat in eum . Et effusus est imber et magna grando, sed non in hunc cibum, super cpiem fuit sol
in spatio corii, et

lo

grando

fuit

super terram a duobus cubitis

ad dextram
liuebat

et ad sinistram, a tergo et a fronte, aqua

autem
15

f.

75.

Reversa est haec femina et vidit stare grandinem, non appropinquantem ad cibum. Adoravit et gratiam egit, dicens: Benedictus Dominus, Deus Eustathii! C^lamabat et vociferabat, ut advenirent omnes homines ii existimaverunt eam a viro violari, et advenerunt ad eam, currentes propere. Haec adoravit et, laete exclamans, dixit iis Spectate miracuhim et rem mirabilem quam fecit abbas Eustathius precatione sua. Nam hunc cibum quem videtis, misit ille mihi, ut facerem memoriam eius. Posui eum in domo mea, die autem memoriae eius ineunte extuli ut ^molerem . Viderunt et adoraverunt mirabantur et celebrabant Deum omnes videntes
ab utraque parte.
;
:

20

et audientes.

25

MiRAGULiTM (quin.tumdecimum), ctc. Accidit, ut in Engabton, in monasterium abbatis losephi, veniret quidam de filiis abbatisTakla-Haymanot, e^commoraretur apud eos, serviensmagistro (mamher) eorum. Gum mortuus esset hic magister, statuerunt loco eius hunc filium abbatis Takla-Haymanot monasterium autem erat (ordinis) abbatis Eustathii, et monachi eius, filii abbatis Eustathii. Dixerunt huic filio abbatis Takla-Haymanot Guius memoriam celebrabimus, utrum tui magistri, an nostri
;

3o

abbatis Eustathii? Respondit

iis:

Facite cuius vultis .

.

Di35

xerunt: Gelebrabimus tui magistri

et

Et praeparaverunt dapes

potum
et

die

memoriae

eius, qui

non erat eorum magister. Et

lapidem
et

hoc die

tulit

abbas Eustathius

magnum

et perfregit
et

domos

oeconomos praeparantes dapes

potum,

mortni

simt. Et recepit se hic

magister in templiim. Et dixit

iis

abbas

Ego feci hoc, et immisi in vos pestem, quod desiistis facere memoriam meam et praeposuistis alium mihi . Cum haec audivissent, fugerunt in temphim et precabantur, exclamantes et dicentes: Peccavimus et destitimus a memoria tua facienda, nunc iguosce nobis hoc non faciemus in posterum, sed faciemus memoriam tuam . *Et postea vitam agebant et, die memoriae patris nostri Eustathii appropinquante, meliores fecerunt cibum et potum et duplicaverunt eos prae
Eustathius:
;

f.

75,v.

10

pristino tempore.
et

Et fecerunt convivium

magnum
;

pauperibus

egentibus; precabantur et serviebant in templo. Kt die me-

moriae suae descendit ad eos abbas Eustathius viderunt eum manifesto, cum duobus angelis, stantem in templo usque ad fi-

nem
1.-)

precationis eorum.

Hoc miraculum
etc.

fecit in terra

Sewa.

MiRAGULUM (sextumdegimum),
temphim
stathii .
filii

Coeperunt exstruere
finita

abbatis

losephi

^,

et exstructione

inscri-

pserunt intus: Incepimus et finivimus vi precum abbatis Eu-

20

Takla Haymanot, nomine Thomas, qui erat archimandrita (m a m h e r), intravit in templum et, visa inscriptione Incepimus et finivimus vi precum
Advenit monachus,
filius

abbatis

abbatis Eustathii
inscripsistis sic
?

indignatus est et dixit

iis:

Qua de causa

et

cur hic est Eustathius in hoc monasterio extra

est

Armeniam, nam haec regio

Dixit
25
iis

abbatis

Takla-Haym5not ?

et catenis vinxit

archipresbyterum (liqa-kahnat)
dixerunt
Ignoscas et parcas, et
eos.

praepositum congregationis (liqa-mahbar). Et convenerunt

ad eum omnes monachi

beres eos
. Ille

et

li-

repugnabat neque audiebat

Iverunt in
f.

temphim
30

Deus Eustathii . Audivit precationem eorum, et eodem die et hora A^enerunt ministri regis, cpii vinxerunt abduxeruntque eum, hos autem
*et precati sunt dicentes: luva nos,

76.

sanctos

monachos liberaverunt precatione abbatis Eustathii

thaumaturgi, qui catenas et flagellationem in

vinxerat
filios

eum

vertit,

qui

abbatis Eustathii. Precatio eius, etc.

etc.

MiRAGULUM (septimumdegimum),
35

Iterum

fuit osten-

tum
'

et

miraculum,

collectis et certantibus

filiis

abbatis Taklain su-

Sermo

e>l de eodeiu monaslerio, (iiiod

cominemoratnni est

periore miracuio.

Haymanot
stathii
A'estra
:

(3t

filiis

abbatis Eustathii de agro, dicentibus:

.

Hic

est noster >,

Hic noster est

!

Et dixerunt

filii

abbatis Eu-

Litigemus

Si est noster, ut sciatis, confringat bacula

abbas Eustathius,
est

nobis in area

iudicii

stantibus.

Si
5

autem
iudicii

vester, ut nobis

persuadeamus, confringat bacula

nostra magister vester, abbas Takla-Haymanot, nobis in area

adversantibus
(1
'

Die constituta, iverunt coram

hadana,

ministris regis
locuti
sint,

n a). Gum innisi essent baculis, antequam fractum est baculum magistri filiorum Takla-Haya eka
ei

manot. Dederunt

aliud

baculum, nescientes quae collocuti

Et
,

lo

essent et quod fecisset

abbas Eustathius.
ei

id

fractum

est.

Et dixerunt: Demus
tium.

firmum baculum
Eustathii,
et

et

dederunt ter-

Fractum

est et id.

Et tum intellexerunt, fracta esse tria

dixerunt: Peccavi15

bacula precatione
f.

abbatis

76, v.

nuis et per

hadana

errorem lapsi sumus . *Et adoraverunt, narrantes et regi hoc miraculum abbatis Eustathii. Et miraet benedictio eius sit

bantur omnes. Oratio

cum

filio

eius lonatha

in saecula saeculorum.

Amen.

Audiatis

gentes et populi,
20

habitantes in oriente et occidente,

in septentrionibus et meridie,

ad boream

et

meridiem,

quae fecerit hic magister

cedrus Libani virens,

(mamher),

os plectri,

nidus multarum columbarum,

plenus sapientiae.
25

quod praecepit Eustathius pater noster filiis suis, cum irent mari pedibus, postquam non permisit iis dominus navis ut ascenderent navem suam, quod non habebant aurum nec argentum nec vestes, nam odium conceperant in bona; sicut pannos menstruatae, sacerdotibus abominandos,
Mirabile est
ita

3o

aestimabat possessionem terrenam,

in

nam

dixit

ster
est

Evangelio: Beati pauperes

~.

spiritu,

Dominus noquoniam ipsorum

Mementote, filii mei, sitis firmi et fortes, et nolite timere undas maris. Cum videbitis et audietis balaenas et liippopotamos magnos et crocodik)s et a n g ii S g u a t

'

regnum caelorum

35

'

Eliam haec

posila esl.

libri

conchisio in codicibiis sub litulo Miracuhnn...

v. 3.

Matth.,

-^f
(lui

O:^

^^-

ediint pisces. nolite tiinere,

filii

possunt offendere vos, ut dicit

eius fuit, *et

eorum minas, nam non Dominus solus dux Scrii^tura:

mei,
'
;

non erat cum eo Deus alienus

"

constituit

eum

super

f.

77.

Mementote, filii mei, oves Ghristi rationales, linguae sancti Sjuritus, ({uomodo iverint liomines Israel mari, cum effugissent opus latericium. abeuntes cum pecudibus et bonis Et cum eorum. Hoc mare quasi nuirus fuit iis a dextra et laeva
excelsam terram
'.

'.

percussisset

Moyses baculo, quod

in

manu

eius, recessit et divi-

sum
L

huc et ilhic ante eos, et trivit iUud dc milia peditum, non numeratis feminis et liberis et bonis; nam dilexit Deus Israel et eihixit eum e mari Dominus Deus eorum. Et demersit hostes ({ui persequebantur eos. Insolita et mirabilia audivimus; eqiuim
est

<4

15

ascensorem demersit, et operuit eos mare proj^ter superbiam eorum. nam sperabant in multitudine divitiarum suarum et firmitate vis suae. li autem qui sperabant in Deo et credebant in eum, servati sunt, et exierunt e mari cum liberis et
uxoribus, et saliebant gaudio, exsultantes et praedicantes et di-

20

Cantemus Domino, gloriose enim magnificatus est, e({uum et ascensorem deiecit in mare ^ nos autem servavit et eduxit in terram. Cantemus Domino, gloriose enim magnificatus Et peragravit fama facti eius in omnes partes orbis terraest!
centes
:

'

'

rum. Hic Deus, qui servavit Israel diebus Moysis, servabit et vos, filii mei, membra *Christi. Reminiscamini quoque, ({uomodo
transierit Israel fluvium lordanem,
25

f.

77,v.

plenum aquae ad ripas

iis cpii

cal^,

cavit

eum

Israel pedibus. Et ceperunt de eo xii teretes lapides

numero

filiorum Israel, in

memoriam pro

vivent in futura

generatione, ut traderent et scirent

quomodo

siccata esset
filii

media

pars fluvii eius, animantibus euntibus diebus losue

sciatis quo({ue,
30
filii

Nun. Et

mei,

quomodo

iverint ix tribus et
et terentes

dimidium

tribus mari

Azaph,

ferentes

Arcam

pedibus

aquam
ita

nomine Nolos. Mare obsecutum

fecit antiquis vestris,
filii

est iis et transmisit eos;

filii

mei. Et nunc,

mei, nolite timere,

sed currite et exsultate, ferentes crucem Christi, ut faciebant ante vos Moyses et losue,
3-^

qu(^s (hicebant

angelus Faciei et angelus Sanctitatis,

qui liberaverunt eos ab exitio

Deutc)'.,
IV,
:3.

xxxn. 12

'^

Cfp. K.xocL, xiv. 22.

K.rod.,

xv,

1.

los.,

et (lederunt eis

hereditatom ad oram maris

et insulas

milibus

[Ephraim

et

Manassis.

Memores
et exierit et

({uoque

sitis,

quomodo servatus

est lonas,

cum

esset

[in alvo

balaenae tres dies

et tres noctes,
5

ex eo

et prophetaverit,

[Zebedaei, suavis odor cassiae, vim Dei sui celebraverit. sitis, quomodo se servaverit lohannes fllius Memores (pioque vox VII tonitruum, obsignator sine scriptura. [studio, Fuit XL dies et xl noctes in mari P h e t m
^

et

Prochorus,

discipulus

eius,

eum

(juaerebat

magno cum

10

Theologus autem stabat in loco Marmareon et audiebat sonitum tubae, suavem cordi, quem non potest
f.

78.

[perficere *et explicare lingua

humana.
sit.

Narrabo

vobis,

filii

mei

et dilecti

mei,

hoc

erit

suave cordi
lo

[vestro, ({uomodo servatus

Ipse Filius Dei osculatus est

et,

eum
et

sale

amoris sui suavis, odoribus implevit

condivit eum.

Et usque ad hoc tempus manet corpore et animo, ne(jue gustavit pateram mortis. Et nimc, filii mei, cur terrent vos minae maris huius? Rem.iniscamini eorum qui se servaverunt et liberati sunt a formidinibus maris huius, cum servavisset eos

20

Deus
et

'

Quoniam
eius

ipsius est

mare,
Venite

et ipse fecit illud,

et

siccam

manus

formaverunt.

adoremus,
nos
-

et

procidamus*

ploremus ante Dominum, qui

fecit
;

Si dispersi
ei

sumus
25

in ventos,

manus

eius colliget nos

nam

opus

quaerit nos negotii sui causa, (juoniam utiles ei

sumus nos et sumus ad con[suam

struendam

domum

eius observatione legis et statutorum eius .

Et talibus
et dedit ei in
et

dictis,

Eustathius pater noster imposuit

manum
30

super caput maioris filiorum suorum,

dextram sanctam crucem Ghristi [tergum maris evangeliorum regni in gremium eius,
:

>.

et dixit

Vade, duc fratres

iussit

tuos, ut

sequantur vestigia tua per

:

Deinde
stigia

secundum

filium

mea, sequens

me

suum Et tu sequaris Et tum iverunt mari se mutuo

veco35

Paimos. Narralio assiimpla est e pseudo-Prochoro. Vid. Budge, The ^ t's. xciv Contendings, eic, I, 193; 11, 228. Upsius, op. cit., I, 308.
'

(xcv), 6.

liortantes.

Erant i^ronipto aninio, non dubitabant, terentes niare super profunditateni cnus. Et fuerunt in itinere, non exeuntes e mari xix dies et xix noctes. Et nulla laesio accidit iis om nino e inarinarum tentationum. Undac^ non demerserunt eos:

undae non surgebant contra eos. l^estiae babitantes *in mari, non feriebant nec terrebant eos, quamquam magnitudo earum terril)ilis et dentes earum acuti et multi, et tremere faciunt
cor bominis. ()culi
erant
soli et lunae,
aliis

f.

78,v.

erant

magni

sicut clipei, aliis similes

nonnullis autein sicut stella matutina.

Haec

10

15

cum iis consociati, et pacatae sicut leones P^abvlonici in lacu cum Daniele propbeta, et cum lobanne, filio Zacliariae, casto, cum audirent eum annunciantem verbum Evangelii in desertis Aennon et in desertis Sinai: tum inclinaverunt aures suas ad eum leones, ut nunciaret verbum oris sui, nam Cbristum annunciabat, ferens Evanbestiae fuerunt sicut

eorum propinqui

et

gelium
tibi,

Dei capite

suo et vadens sine corpore et anima,

alis
licet

Gabrielis angeli, inter caelum et terram, et dicens:

Non

20

babere uxorem Philippi, fratris tui . Sic et bic Mar Eustatbius, novus apostolus, qui annunciabat Aethiopiae, exiit e mari lariko, et advenit in Armeniam. Et ibi fecit
Herodes,
^

mirabilia facta,
exiisset e mari,
liabuit

difficilia

auditu auribus et visu oculis. Et cuin

nondum

ingressus oppidum quod petebat, obviam

25

cadaver iuvenis, quod ferebatur ad sepeliendum. Et cum vidissent portantes Eustathium abbatem, posuerunt hoc corpus et accesserunt ad euni, ut cognoscerent fidem eius et factum
eius mirabile, et

quomodo
ivit

ivisset *sine

nave per mare,

sicut terram.

ipse

f.

79.

et discipuli pedibus euntes, terentes

mare

Et bic

Eustathius pater noster

pallium
30

fuit

sine

humore

et

nave non

pallii

sui per aequor.

Et hoc

fuit

contra id tempestas. Et

mari testimonium et memoriale futuris generationibus. Et tum advenit ad catervam ferentium corpus. Et cum vidisset dolorem eorum et fletum et ploratum, dixit iis Tacete, sat est vobis nunc videbitis vim Dei, nam potestas mortis et vitae in manu eius, et nihil est ei impossibile ex omnibus rebus . Et, his dictis, stetit inter eos et advocavit nomen Domini ante turbain eorum, et resuscitavit hunc iuvenem et reversi sunt omnes gaudentes
reliquit

hoc pallium in quo stabat,

ut esset in

'

Mabc,

VI,

18.

et cel(3brantes

Eustathium al)batem qui, cum iis et a mortuis revocavit, in oppidum Armeniae cum lioc profectus est. Cum vidissent Eustathium abbatem, parvi et magni adoraverunt eum et celebraverunt eum, ut creatorem suum, quod
et

Deum iuvone quem

iis

revocaverat a morte hoc corpus iuvenis,

oppidi. Et

filii

nobilium

et divi-

tum huius

commoratus est Kustathius pater noster apud eos XIV annos, annuncians verbum tidei, sicut patres nostri apostoli sancti. Et pererrabat montes et insulas \ ex oppido in oppidum proficiscens, ut cognosceret fidem et opera hominum
Armeniae. *Et cum cognovisset bene fidem metropolitarum
et epilo

f.

79,v.

scoporum eorum, praecepit sacerdotibus et diaconis, ut colerent sabbata et dies festos, in Synodo patrum apostolorum sanctorum institutos; et omnes paruerunt ei, parvi et magni, viri et feminae se converterunt ad eius doctrinam, et fuit Eustathius pater noster cum iis in communicatione sacrorum. Cum vidisset firmitatem fidei eorum, amavit eos omnes, ut seipsum, nam fuerunt aemulatores legis Dei sicut Angeli sancti, qui vigilant et
supplicant eius clementiae erga

15

omnem naturam humanam.

omnia quae
fecit

Et
20

cum

deinde cognovisset fidem et facta virorum terrae Armeniae,

Filii, spectetis

praecepit discipulis suis:

nobis

Deus et quomodo servaverit nos ab undis maris, in medio eius commorantes, et ab hippopotamis et crocodilis et balaenis non ferientibus nos numerus autem mensurae temporis quod fuimus in mari, xxxviii dies -. Et nunc revertamini et nuncietis Aethiopiae regibus, praefectis (m a k ii a n e n t) et iudicibus (m a s a f;

25

nent), metropolitis, sacerdotibus

Domini, cum

et diaconis,

monachis, viris

et feminis orthodoxis, ut laetentur et praedicent simul

nomen
.

f.

80.

Et exierunt discipuli eius e terra Armeniae et advenerunt Alexandriam, et nunciaverunt ibi patriarchis et episcopis Aegypti; inde autem egressi, redierunt *in terram Aethiopiae et narraverunt omnibus filiis et abbati Absadi, pastori suo, beneficia quae fecit eis Deus, et consentiens esse pignus (? a h a z) ^ libri Synodos Alexandriae Armeniaeque pignori (?) Synodos terrae Aethiopiae; hoc est

audiverint omnia miracula nobis a Deo facta

30

bus sabbatis,

verbum quo praeceptum est de colendis duosecundum praeceptum legis et prophetarum, evan-

35

'

e.,

inonasieria in monlibus et insuhs posila.

Siipra d" lura

esl XIX

<lies et

xix nocLes.

'

Vi.lelnr"

sensus

-sse

te.vtuin libri.

-^( 07 )^-

autem quocjue sabbata Domini IKu

gelii

et

apostoli, ei

((uo

(Uctum est: Custodite

V(sti'i,

vos et onmes vestri,

Custodite sabbat:i mea, et pavete ad

nam Deus (lixit: sanrtuarium meum . Me^

mores
5

sitis

eorum

(|uae dixerunt Apostoli patres nostri:

'

Et

fiat nibil

sine consilio episcopi, nibil

rerum Ecclesiae.

'

Et nunc

onmia, ({uae praecepi vobis, iussa Dei praecepi vobis,

tiae et

et

baec ne

sint vobis iudicio vel altorcationi, sed gaudio, laetitiae,

clemen-

paci,

onmibus diebus vitae vestrae. Et

dicite fratribus

vestris: sitis lii'mi et constantes in lege fidei et consensione

10

quae
iter

est a Spiritu sancto, et precemini pro me, ut regat

Deus

meum

et

profectum

meum

in

pace

et

favore suo

Et
.

cum

reversi

essent discipuli eius, facti sunt eius discipuli (Uio leones: aUer fe-

rebat vestem eius, aUer

EvangeUum

et

Synodum
:

Vitam age-

bant
lo

cum

eo, servientes ei et

parentes ut bomines. Si fatigabatur

8u,v

verbo Scripturae Super aspidem *et basiUscum ambulabis, et conculcabis leonem et draconem; quoniam in me speravit, Uberabo eum, protegam eum, quoniam cognovit nomen meum clamai)it ad me, et ego exaudiam eum, cum ipso sum in tribulatione eius, eripiam eum et glorificabo eum, lonin itinere, considebat in iis
:

f.

20

gitu(Une dierum replebo eum, et ostendam iUi saUitare

Profecto, profecto ostendit saUUare

meum^

suum Deus Eustatbio patri nostro magistro (mamber), et servavit eum ex undis maris et a leonibus rapacibus Dominus Deus eius, in quem speravit.
Et post obitum Eustatbii patris nostri vivebant bi leones, ser2.1

vantes sepulcrum
bi leones,

eius xiv annos.

Cum autem

mortui essent
fuisse
in

sepeUverunt eos, sicut bomines, sinistrorsum a sepatris nostri,

pulcro

Eustatliii

nam

sciebant eos
ei,

cum

eo XIV annos, servientes et parentes

nibus
:^o

quae volebat.

omVidentes morem eorum omnes bomines

sicut

homines,

inteUexerunt eos esse

praedicatoris
ibat

discipulos P]ustathii patris nostri, casti

EvangeUi.

lUe fuit

portator

crucis

Verbi,

qui

mari

et

undis, qui confidebat potentiae

sit

EmmanueUs.
nobis, viris chriSit,
sit.

Precatio et benedictio eius

stianio, in

cum omnibus
Amen, amen.
i'S-\6.

saecula saecuh)rum.

Lev

XXVI,

2.

i".s.

xc (xci\

01

o
*:
73

d H

o o o
'

PONTI FICAL INSTITUTE OF MEDIAEVAL STUDIES

59 QUEEN'S

PARK CRESCENT TORONTO-5. CANADA 12703

'

i;i'-,4^ 'ji.js ,-5,--

wk:

-t:".'*!

",

^ ';.'

'

',

*,

r'if-?j/..("'>.>*..:

'''

>
'

''^
.

.-.ri^^':r-if^i //;;
'ri-^

>1

-'

V*^-

r-''j:'/>/r^o"'<'^>-^^''^^-

''^dS'rR'v--W:<'rK'^