N CHI PHN 11 (Su tp t cc trang www.rice.

.com) Mc lc 7 K Quan C i ca Th Gii V H Tin n c gic 10 Thnh ph hp dn nht Chu Auatralia Nng nn hng v bin Nhng K Quan Trung Hoa Malaysia Quyn R n M Thm Vn quc gia Yosemite Singapore: m di bt tn Trung Quc: Hp dn ph i b mua sm n Bc Kinh - Hai chiu Vn Ha n Vn n thm thng cng xa n C mau - Vin ngc t Mi

7 K Quan C i ca Th Gii
C nhiu ngi thc mc ti sao li ch c by k quan. Thc t khng c s gii thch c th no, nhng con s "7" c ngha c bit quan trng trong thn thoi hc v tn gio hc. Ngi ta lun ni v by cnh ca dn ti thin ng, by ngy trong mt tun v by bin ln. Dng nh n lun gn cht vi truyn thng, lch s ca vng a Trung Hi v Trung ng. Vy, by k quan ny c sc ht g du khch khng th khng chim ngng?

By k quan th gii l nhng cng trnh kin trc v iu khc hon ho i din cho nhng thnh tu tuyt vi nht ca nn vn minh c i nhn loi. Nh s hc Herodotus (305 - 240 TCN) l ngi lp nn danh sch by k quan ny, ng khng s dng t "k quan" m dng t "theamata" c ngha l "khng th khng chim ngng". Kim t thp Giza l k quan c nht, ln nht v duy nht cn tn ti n tn by gi. Tng Colossus tn ti trong khong thi gian ngn nht (56 nm). Vn treo Babylon l k quan b him v gy nhiu tranh ci nht v s tn ti ca mnh, cn ngn hi ng Alexander l k quan duy nht c gi tr thc tin. C nhiu ngi thc mc ti sao li ch c by k

quan. Thc t khng c l do c th no nhng con s "7" c ngha c bit quan trng trong thn thoi hc v tn gio hc. Ngi ta lun ni v by cnh ca dn ti thin ng, by ngy trong mt tun v by bin ln. Dng nh n lun gn cht vi truyn thng v lch s ca a Trung Hi v Trung ng. 1. Kim t thp Giza

Ngi Ai Cp c cu tc ng: "Con ngi s thi gian nhng thi gian li s cc kim t thp". Kim t thp Giza c xy dng vo th k th 26 TCN. N l cng trnh kin trc cao nht th gii (145,75 m) trong 4.400 nm cho n khi thp Eiffel xut hin nm 1889. Kim t thp Giza l mt tng th 3 kim t thp, trong kim t thp Khufu c coi l k quan ca th gii v n c xy dng u tin, c v tr quan trng

hn hai kim t thp cn li. Kim t thp Khufu do v Pharaoh th 4 c tn l Khufu xy dng lm m cho mnh. 100.000 ngi lao ng trong 20 nm cng hn 2 triu phin (mi phin nng hn 2 tn) mi hon thnh c kim t thp ny. 2. Vn treo Babylon

Vn treo Babylon do nh vua Nebuchaduezzar xy dng cho n hong ca mnh. V thi tit nng gt Mesopotamia lun khin b nh ti min qu Medes y cy xanh hoa l nn nh vua cho xy dng mt khu vn ti to quang cnh ca qu hng b. Vn treo c "treo" trn mi hin ch khng phi l ''treo trn dy thng nh khi nghe n tn ca

n. nh cao v p ca khu vn l h thng i phun nc gm hai bnh xe ln lin kt vi nhau bng dy xch c gn thng g. Khi bnh xe quay, dy xch v thng nc cng chuyn ng a nc mt ci b pha di ln trn cao ti nc cho cy. Do Babylon khng my khi c ma v vng ny t c ln nn ngi ta xy khu vn bng gch lm t t st trn vi rm bm nh v nung di nh nng mt tri. V thng xuyn b ngm nc nn gch d b phn hy v tui th ca khu vn rt ngn. 3. Tng thn Dt Olympia

Th vn hi vi s chng kin ca thn Dt l thi gian cc bn ngng giao chin to hnh lang an ton cho vn ng vin. Tm quan trng ca th vn hi ngy mt ln nn ngi ta xy dng n th thn Dt vo nm 470-460 trc CN cao 40 b v rng 22 b. Thn Dt ngi trn ngai vng nhng u gn nh chm vi trn nh. Chnh t l khng hp l ny th hin c quyn lc, tm c v sc mnh ca thn Dt. Ln da c lm bng ng voi: ru, tc v o chong c

lm bng vng. Nm 392 trc CN, bc tng b Hong Theodosius I ph hy nhng c mt ngi Hy Lp mang phn cn li v Constantinople v n nm 462 sau CN th b la thiu hy hon ton. 4. n Artemis

n Artemis th thn Epheus Artemis, n thn sinh sn. N l cng trnh kin trc u tin trong lch s c s dng cm thch. Chiu di ca ngi n l 425 b v rng 225 b vi khong 127 ct cm thch trn nh. Ngi n b ph hy bi ngi Gtch vo nm 262 nhng khng c xy dng li. 5. Ngi m Halicarnassus

Halicarnassus l th ca mt vng quc nh nm bn b a Trung Hi. Nm 353 trc CN, vua Mausolus qua i. N hong Artemisia cng l em gi ca ng (theo tc l Caira th ngi cai tr vng quc phi kt hn vi em gi mnh) quyt nh xy mt khu m tht ln cho ngi chng ca mnh. Ngi m tr thnh mt cng trnh kin trc ni ting th gii n ni ci tn Mausolus sau ny ng ngha vi t "ngi m". Ngi m cao bng mt ta nh 14 tng. Vua Mausolus khng ni ting nhng chnh ngi m khin cho c nhn loi bit n ng.

6. Tng Colossus Rhodes

Bc tng Colossus Tng Colossus c ngi dn Rhodes xy dng cm t cng n ca thn Helios, ngi gip h chin thng qun xm lc. Hnh dng v v tr ca bc tng vn cn l iu b n vi nhn lot. Nhiu sch vit rng bc tng t cu cng trn o Rhodes, hai chn dng ra ging nh cng vo v tu thuyn qua li di chn ng. Cng c ngi ni bc tng c phong cch Hy Lp truyn thng: kha thn, i vng min v o chong qua vai tri. Hnh nh ny to ngun cm hng cho nh iu

khc ngi Php Bartholdi khi thit k tng n thn T Do. Bc tng ch tn ti c 56 nm. 7. Ngn hi ng Pharos

Vo khong nhng nm 290 trc CN, cng Alexandria pht trin rt thnh vng cn phi c mt c ch dn ng cho tu thuyn qua li v cp cng. Ptolemy Soter, ngi cai tr Alexandria lc cho xy dng ngn hi ng u tin, cng trnh kin trc cao th hai trn th gii, sau kim t thp Khufu. Ngn hi ng mang tn l Pharos v c xy dng trn o Pharos. Sau ny "pharos" tr thnh ngha gc ca t "hi ng" trong nhiu th ting: Php, , Ty Ban Nha v Romania.

V H Tin n c gic
c gic l loi c to con, c con hn 1kg, m phn tht c chim hn trng lng. Loi c ny thng sng theo cc vng rng chm khut di mt nc hoc cc vch , hang hc ngp nc quanh chn cc hn o. c gic c nhiu t vng nam Cn o ko di n vnh Thi Lan. Nhng tp trung nhiu nht bin Ty Nam, theo di rng

c gic v mn gi c sn Thm lc a ko di t mi Nai, H Tin, vng qua Ph Quc, men theo 105 hn o ln nh trn vng lnh hi Vit Nam thuc hai tnh Kin Giang v C Mau, m im xa nht l qun o Nam Du. Cho n gi vn cha c ng dn chuyn nghip trong vic khai thc c gic. Chng thng c ng dn bt c tnh c trong khi nh li bao, li rt khai thc tm c trong vng bin nng ca vnh Thi Lan. Hin nay, cc ch thu sn ca H Tin l ni thng thy tp trung bn mt hng ny. Sau khi b bt, con c gic c kh nng sng hng tun trong nc mn. Trc nay, khi bt c c gic theo nhng m li tm c, ng dn thng thng thc ngay mn c ny trn tu nh mt tng vt ngon lnh ca bin c. Cch thng thc n gin mn c gic l luc hay nng ln ri chm vi mui tiu chanh, hay nhm km vi mt ht mui, mt tri t. T ngi dn vng H Tin ch bin mn n

hp dn - c gic trn gi. Tht ca con c gic gm hai phn u n c, phn ci c trng trong, cng gin nh m g; phn rut c mu nu nht, mm, v bi v bo m ngi n c gic snh iu gi l gch hay gan. Con c gic sau khi ra sch phn v, em hp chn (hoc luc), ci c uc thi ra thnh tng lt mng, sau trn vi bp chui (hoa chui) thi mn, rau rm, t, du n v gia v. Phn rut c xp ln trn cng cho khi nt, ri rc u ln gi u phng rang gin. Ru m qu H Tin (ngm t tri ca mt th dy leo mc trn ni), hay ru sim Ph Quc (ngm t tri sim rng Ph Quc) m nhm vi gi c gic, theo r tai ca con chu Lu Linh vng ny l khng ch khoi khu m cn rt c ch trong vic tng cng nam tnh. Hin nay gn nh nh hng c sn no H Tin cng sn c

10 Thnh ph hp dn nht Chu

Theo kt qu bnh chn mi y ca tp ch Travel and Leisure (M), trong s nhng thnh ph p v ni ting Chu , c 10 thnh ph c bnh chn l p v hp dn nht. H Ni cng c bnh chn l mt trong nhng thnh ph ny. Thnh ph - Th Bangkok (Thi Lan) Bangkok hay c gi l Krung Thep, c ngha l Thnh ph thin thn. c xy dng vo khong nm 1782, Bangkok ni ting vi cc cng trnh, danh thng nh Hong cung, cha Vng, cha Bc, sng Chao Phraya v nhng con knh o

Thnh ph Chiang Mai (Thi Lan) Chiang Mai c ngha l Thnh ph mi, nm pha bc Thi Lan, cch th Bangkok khong 800 km, c xy dng vo khong th k XIII - nm 1296 bi vua Mengrai. Sau nhng bin c lch s, Chiang Mai c sp nhp tr li vng quc Siam vo nm 1774 v nhanh chng pht trin v mi mt nh kinh t, vn ha, ti chnh v tr thnh khu vc pht trin ng vo hng th hai trong c nc ch sau Bangkok. Thnh ph Th Kathmandu (Nepal)

Kathmandu nm cao khong 1300m, bao quanh thung lng Kathmandu v chy dc theo dng sng Bagmati. y khong nm 900 trc cng nguyn sm c ngi sinh sng, nn cn nhiu di tch ni ting nh Bn x l thung lng Kathmandu vo thi k Ashoka i (th k III trc cng nguyn), nhng ch vit trn thi k Licchavi (nm 464 sau cng nguyn) Thnh ph Kyoto (Nht Bn)

Kyoto l th ca Nht Bn v l ni ca Thin hong t nm 794 cho n nm 1868. Hin ti, Kyoto l mt trong by thnh ph ln nht Nht Bn vi s dn khong 1,5 triu ngi. Vi nhng ngi n v v s cc cng trnh kin trc c mang m du n lch s, c Kyoto cn lu gi du tch ca triu i Heian vi nhng n i, cung in, trong mt khng gian thanh bnh. Thnh ph Hng kng (Hongkong - Trung Quc) Hng Kng l c khu hnh chnh ca Trung Quc,

thuc tnh Qung ng c din tch khong 1.084 km2, dn s khong 7 triu ngi. Sau hn 156 nm l nhng a ca Anh sau cuc chin tranh Nha Phin, Hng Kng c sp nhp tr v Trung Quc vo nm 1997. v tr thnh vng t giu c vi nhng ta nh c kin trc hin i vo bc nht, nhng khu mua sm sm ut v nhiu cng trnh vn ha ni ting. Thnh ph Th H Ni (Vit Nam) H Ni l mt thnh ph c c xy dng nm 1010 di triu vua L Cng Un. Theo dng thi gian, H Ni nhiu ln c i tn t Thng Long, ng n H Ni. Hin nay, y vn cn lu gi nhiu cng trnh kin trc c bao gm cc khu ph c v hng trm ngi cha (Cha Trn Quc, cha Qun s, cha Mt ct) cng cc l hi c sc (Hi ng a, C Loa, Hai B Trng) thu ht s quan tm c bit ca bit bao du khch. Thnh ph Udaipur (n )

Udaipur ta lc chn i ca dy i Aravalli, nm pha nam ca vng Rajasthan (n ), c mnh danh l thnh ph ao h, v bao quanh n l hng lot cc h nc rng ln nh Pichola Lake, Fateh Sagar, Udai Sagar v Swaroop Sagar Ti y cn c nhiu cng trnh kin trc p nh Jag Niwas (c xy dng bng hoa cng trong vng 3 nm v hon tt vo nm 1746), Jag Mandir - cng vin quc gia ni ting vng t Udaipur, i thin vn Udaipur Thnh ph th Bc Kinh (Trung Quc)

Nm phn pha bc Trung Hoa, c din tch khong hn 16.000km2, dn s khong 14 triu ngi, Bc Kinh tng l kinh ca nhiu triu i nh Liu (9161201), Kim (1115-1234), Nguyn (1260-1368), Minh (1368-1622), Thanh (1636-1911), v l th trung tm hnh chnh - vn ha Trung Quc ngy nay. Vi nhng cng trnh kin trc nh nhng cng trnh kin trc ni ting nh Vn L trng thnh, Thp Tam Lng, T cm thnh Thnh ph Jaipur (n )

Jaipur cch th New Dehli khong 262 km, ra i vo khong nm 1727 sau cng nguyn bi nh vua, nh thin vn Sawai Jai Singh (b tc Kachhawaha). Jaipur ni ting vi i thin vn Jantar Mantar (xy dng vo thi ca vua Sawai Jai Singh), bo tng Albert Hall, ni trng by b su tp khng l ca nhng bc tranh, thm, vt dng bng ng, v c c nhng tc phm iu khc bng kim loi. Thnh ph Luang Prabang (Lo).

Luang Prabang hay cn gi Louangphrabang l mt trong nhng thnh ph ca nc Cng ha dn ch nhn dn Lo, c dn s khong 22.000 ngi v nm cch th Vientiane khong 425 km v pha bc dc theo dng sng M Kng huyn thoi. L mt quc gia Pht gio v vy, khi ving thm Lo v thnh ph Luang Prabang, du khch s bt gp hnh nh ca nhng cng trnh kin trc Pht gio, ni c nhng mi cha thm nghim nm khut sau nhng hng cy v nhng chic o c sa rc vng

Auatralia Nng nn hng v bin

L th ph ca bang Victoria, Melbourne ng ngha vi n ci v nim vui. Vng vnh v bn o Melbourne c t bng bi bin di, nhng mn n khin ngi ta khng th khng nh v nhng chn ru nhp mi th chng mun v. Thnh ph ny l s kt hp ngon mc v hi ha gia kin trc c vi hin i, gia nhng khu ph di vi nhng vn hoa cng vin rp bng cy xanh. L mt quc gia m chim c mt chu, v tuy chu c l nh nht trong nm chu, nhng Australia li l hi o ln nht th gii vi i dng mnh mng bao bc xung quanh. t rng bao la, nhng sa mc rng ln bt ngn v nhng b bin di nh bt tn em n cho Australia v g va rt

ring t va mnh m nh tnh cch chng thy th hin ngang trc cuc sng mo him v phn khch gia lng bin c.

Melbourne "th vn ho" n Melbourne l n vi nim am m m thc. ng ci khi nghe ai ni thnh ph ny c tm hn n ung ln qu, m ci tm hn y n c phi by ra, y p, mi gi v gic gi trong hng nghn nh hng dc cc con ph. C ngi tng v Melbourne l thnh ph ca nhng l hi khng c im dng. y d ngy hay m cng khng bao gi thiu nhng cuc vui bt tn. Trong nhng qun nhc Jazz, ngi ta say n qun ci lnh nh ng cng nh n ngoi ng. Trong cc khu

ch c khch du lch ln th dn nh u coi mua sm l ngha duy nht ca cuc sng. Sydney li cho thn thin Hi th ca bin c l mt phn khng th thiu c trong cuc sng hng ngy ca Sydney, thnh ph vi 24 bi bin v quanh nm tri xanh trong vi nng rc r.

Bn cnh nhng rng ni hng v, nhng bi bin tri di v tn l nhng th trn gi hn c nng v nhng khu rng quc gia - ni tr nu ca hng nghn loi ng vt qu him trn th gii. Thnh ph cng

Sydney l sn chi l tng cho nhng ai yu thch thuyn bum, bi li, cm tri hay cu c. Cng vi Nh ht Con S, cu cng Sydney l biu tng ni ting ca thnh ph ny. T nh cao nht ca n bn c th thu gn c thnh ph cng trong tm mt vi gc nhn 360 . Hy lm mt tour i b quanh Historical Rocks tm hiu thm v lch s v nhng bi dn ca c. Nhng con ng ri si s dn bn n cc qun c ph nh v c nhng vin bo tng ln, ni bn s nhn ra s v i ca vn ho c bn nhng iu rt khim nhng. Mun bit Sydney v m, nh gh cng Darling, khu m thc, gii tr v mua sm trung tm ca thnh ph. Golo Coast b bin vng Khng phi ngu nhin m c th gii phi cng nhn khu ngh mt u tin ca c ny l mt di vn ha. B bin Vng di 70km, c bao bc bi rng nhit i v cn nhit i ti tt. Kh hu m p to cho mnh t ny mt sc hp dn v tn. Ngi n y sang c, hn c, gi c, tr c v h u tm c mt mnh tri ring gia sng v gi, gia s u i v

thn thin ca thin nhin v con ngi. Khm ph Canberra

Canberra, th Australia, l thnh ph ca hi ngh, gio dc, du lch v l hi. y l ni m ch vi pht t trung tm thnh ph, khch c th i du thuyn trn h, th b trong rng hay do mt vng trn lng nga trong mt thung lng nn th. Du khch c th khm ph Canberra bng nhiu cch: i xe but dng theo tuyn tham quan, i thuyn hay khinh kh cu. Cng c th dng phng tin quen

thuc hn l t. Ra khi trung tm thnh ph, ch sau 10 pht trn t l khch c th thng ngon cc thng cnh thin nhin xinh p nh vn quc gia, thc Ginnindera, s th hay thy cung quc gia. Canberra cn ni ting bi mt s lng ln bo tng v nh trng by ngh thut tm c. Austrlian National Gallery phn nh i sng, vn ha ca t nc ny theo dng lch s; National Museum of Australia biu trng cho s a vn ha; v National Portrait Gallery thu ht khch thp phng vi cc b su tp tranh c in v ng i ni ting. Aboriginal Dreamings Gallery l ni l tng cho nhng ai quan tm n cc b su tp vn ha bn a. Vi cc di tch mang tnh hoi nim lch s ca vng t ny, th ny cng ni ting v du lch di sn, mt loi hnh ang tr nn ph bin vi ngi dn ni y. Th v nht l ta nh quc hi, mt cng trnh kin trc ln nht nc vi 4.500 phng, ging nh mt thnh ph thu nh. n y, bn c th d khn mt chng trnh lm vic ca quc hi m lc ng nht c th c 3.000 thnh vin.

Nhng K Quan Trung Hoa

Trung Hoa p v trng l khng ch bi mt nn kinh t pht trin s, vng vng. Quc gia ny cn thu ht du khch nh vo nhng cng trnh kin trc vn ha s, v i v bt h. c xy dng t bn tay k diu ca con ngi, t nc Trung Hoa vinh d s hu nhng k quan vo loi tm vc bc nht th gii, tr thnh biu tng ca sc mnh, ca s uy nghim hng v v ca ci ngun nn vn minh. Nhng k quan ny gp phn a t nc Trung Hoa ln tm cao trong lch s pht trin, tr thnh mt quc gia c th gii ngng m v tn vinh. VN L TRNG THNH

c UNESCO cng nhn nm 1987, di 6700 km tnh t u Bc Sanhaihuang n u Nam Sjajuihuang ca tng thnh. Vn L trng thnh c xy dng sut hn hai ngn nm, t thi nh Chu vo th k VII trc Cng nguyn cho n mi thi nh Minh (1368-1644), ko di sut hai mi quc gia phong kin. Ngi ta tnh rng nu ni lin tt c nhng bc tng xy dng qua nhiu triu i th chiu di ca n ln hn 50 nghn km. Cn nu sp s gch dng

xy nn bc tng thnh th c chiu di hn c ng xch o. Trng Thnh c ti gn 100 cng v hn 10.000 thp canh. y l kin trc duy nht ca nhn loi c th nhn thy t v tr. LNG M TN THY HONG Lng m Tn Thy Hong v i binh m Ty An c UNESCO cng nhn vo nm 1987. Khu tng binh nm cch Ty An 35 km l kinh c nht ca Trung Hoa c xy dng nm 221 - 259 trc Cng nguyn dnh ring cho v Hong u tin thng nht c t nc Trung Hoa. xy dng Ty An ngi xa phi iu ng ti 700 ngn nhn cng. Ring trong cung in ngm di t vi din tch 56,25km2 ny c ti 400 lng m. Kho bu thc s ca khu lng m ny l i binh m bng tng t st vi qun s ln ti 7400 ngi v 90 c chin xa c kch thc nh tht. Cng trnh ny c nhng ngi nng dn a phng pht hin nm 1974 khi o ging. y l mt di sn c mt khng hai trn th gii.

CUNG IN MA H Nm ngoi Bc Kinh, cung Ma H c xy dng nm 1153, c xem l cung in kinh in ca Trung Quc. Nm 1888 n c T Hy Thi hu xy dng mi li hon ton. y c mt hnh lang di ti 728 m, c xem l di nht th gii v c ghi vo sch k lc Giuness. y cn c mt chic thuyn bng , l ni T Hy Thi hu thch dng ba tra. THIN N

Vi qun th kin trc l mt nt tinh hoa vn ha, Thin n l di tch kin trc c c gi tr ngh thut vo loi bc nht Bc Kinh Trung Quc. y l ni cc Thin t tin hnh l t tri nn rt thing ling. N cn l thnh a t tri ca triu i Minh Thanh c xy dng vo nm Vnh Lc th 18 di triu Minh (1420) nm ca Vnh nh ca kinh thnh Bc Kinh. Thin n c 2 kin trc ch th l in K Nin v Vin Khu. THIN AN MN Thin An Mn tn ti hn 6 th k qua, mang dng ng uy nghi trng l, l mt di sn vn ha bt h cho nhn loi chim ngng v tn vinh. Qun th cng trnh v i ny do mt v Mc cng thi Triu i nh Minh tn Khoi Tng thit k v t chc. Thin An Mn trc y c tn l Tha Thin Mn, tri qua nhiu ln trung tu, n i nh Thanh mi i tn thnh Thin An Mn. Thin An Mn di ch Cng ha Nhn dn Trung Hoa c thm qung trng trung tm vi din tch 50 ha rng ln, c th cha trn 50 vn

ngi. Thin An Mn ngy nay l mt qun th chnh tr, vn ha, l tri tim v hi th ca t nc Trung Hoa mi.

Malaysia Quyn R

Nn m thc ca Malaysia cng a dng v phong ph n tuyt vi. Chim u th l cc mn Hoa, An v Malay, nhng cng khng kh khn g tm n nhng nh hng chu Au v cc mn Bc Phi. Vi nc da l nguyn liu ch yu ch bin, mn n ca Malay lun thm ngy, ngt ngo v m gia v, c mn dng nhiu nguyn liu t n cay x li nhng cm gic cng tht kh qun. Malaysia Quyn R L mt t nc kh khim nhng, bnh yn so vi s pht trin chung ca cc quc gia khc trong khu vc, nhng Malaysia li hp dn bt k ai t chn n mnh t ny v s lng ly, phn thnh v c sc ca n. Th Kualar Lumpur vi nhng kin trc khng

l v honh trng nh Ta thp i Twin Tower cao nht th gii, ct c cao nht th gii ti Qung trng c lp, thp truyn hnh Menara Luala Lumpur cao nht chu d dng lm du khch chong ngp bi s lng ly v tm vc ca n. Tuy vy, nhng ta nh chc tri cng khng lm mt i v thanh bnh duyn dng ca thnh ph bi nhng hng c cao vt, thng tp tri di trn nhng con ng thuc khu vc trung tm v nhng mi vm un ln bay bng ri vt ln tri cao ca nh ga, ca ta n hay ca nhng n th Hi gio. Ri Kuala Lumur lng ly, bn s nh lc vo mt min cm xc khc khi n thm Malacca, thnh ph c xa nht vi nhng du n v thi qu kh vng son v y mu sc ca Malaysia 600 nm v trc. Nhng con ng nh un ln quanh quanh, con sng Malacca vt ngang thnh ph nh mt di la xanh v

nhng ngi nh g ni trn mt nc, nhng ta nh mang m kin trc ca B o Nha v H Lan mang n cho khng gian ca Venice chu nhng cm xc hoi nim m m. Cch khng xa, cao nguyn Genting s lm bn thm ngc nhin v t nc xinh p v hin ha ny. L khu ngh dng cao cp v hin i cch 1.800m so vi mc nc bin, thnh ph trong my ny va gip bn th gin trong khng kh se lnh, va c th th vn may ca mnh ti sng bi De Genting.

Tr li Kualar Lumpur, bn c th th sc mnh trong nim vui mua sm bt tn khi tm n khu China Town vi nhng ca hiu giy dp, la t tm v trang sc y mu sc. Khu ch Jalan Petaling cng hp dn hn vi cnh mua bn no nhit sut ngy m v v s hng ha c cho mi vi gi sale off 50 80% c th lm bn dc cn ti. V cm gic cng tht tuyt vi khi bn lng sc trong v s hng ha tm ra c mn yu thch vi gi r n kh tng tng ni.

Nn m thc ca Malaysia cng a dng v phong ph n tuyt vi. Chim u th l cc mn Hoa, An v Malay, nhng cng khng kh khn g tm n nhng nh

hng chu Au v cc mn Bc Phi. Vi nc da l nguyn liu ch yu ch bin, mn n ca Malay lun thm ngy, ngt ngo v m gia v, c mn dng nhiu nguyn liu t n cay x li nhng cm gic cng tht kh qun. t nc Malaysia vi sc pht trin mnh lit, nn vn ha phong ph, kin trc lng ly, m thc a dng v nim vui mua sm v tn s thc s l im n y hp dn cho khch du lch Vit Nam v th gii.

n M Thm Vn quc gia Yosemite

Nm trong a phn bang California ti dy ni Sierra Nevada, vn quc gia Y osemite cch Los Angeles 500km v pha bc v San Francisco 300km v pha ng. Ni y c xem nh mt hn ngc thin nhin ca vng min ty nc M.

Tri rng trn mt din tch 3.000km 2 cao t 600 - 4.000m, mt cnh quan thin nhin dim l c v nn t nhng dng cy c tng (sequoia) vng chi, nhng vch him tr, nhng thc nc cun cun ma tuyt tan v c dng sng Merced th mng lc thu v. Dng nh c mt s lin kt h tng cht ch gia khong cht t lng t v thm thc vt bn trn trong qu trnh pht trin v sinh tn ca h ng thc vt ny. R rng cy ci mc ln ti tt ngay bn trn nn granit trn nhn v c phn kh cn ny.

Thung lng Yosemite v khi granit Half Dome a s du khch khi n y u chn thung lng Yosemite - di 13km v rng khong 1,6km - cm tri, nu l vo dp cui tun. Nhng i khi h phi t ch trc c nm! Ngoi ra, khch cn c th ti nhiu khu nh ngh c xy bn ngoi khu vc thung lng. Nhng ngi tng n Yosemite khuyn rng, d bn i bng phng tin c nhn hay bng xe bus, bn phi chu kh vt v "cuc b" y th mi c th chim ngng c ht s k v ca vng t ny. V tr c l thu ht nht ca Vn quc gia Yosemite l khu vc thc nc c cng tn - thc Yosemite. Vi cao 730m, y l thc nc ln th

5 trn th gii. Vo ma xun khi tuyt tan l lc thc Yosemite nc d di nht, trong khi vo cui h, chng ta ch thy cn li mt dng nc nh ro rt bn trin . Ni

Nu i vo t hng ty, du khch s thy ngay khi ni El Capitan sng sng. Vch ti y l mt mng granit lin lc cao n gn 1.000m, v l nim m c ca nhng tay leo ni nghip d, bi y l vch ni cao nht th gii. V nu mun, h c th men theo

khong 70 "tuyn ng" trn vch leo n nh. Ngoi ra, biu tng chnh ca vn quc gia v thng xuyn tr thnh mt "logo thin nhin" ca Yosemite trn cc trang qung co chnh l "Half Dome" - khi granit hnh "na mi vm" vn ln gia tri xanh. Theo cc nh a cht, s d phin mi vm ny b ch lm i l do tc ng si mn t cc dng sng bng t cch y vi ngn nm. Vo ma h, cc nh leo ni rt thch c chinh phc phn mi cong ca Half Dome vi chiu cao 670m v nghing khng qu 7 . S mo him ca h hn s c n b mt cch xng ng nht khi t nh cao ca mi vm, ngi chin thng s c dp phng tm mt chim ngng ton b khu vc thung lng bn di m khng h b mt vt cn no che khut. Mung th

Vn quc gia Yosemite c thin nhin ban tng cho mt gia sn v cng qu bu, mt h ng thc vt rt phong ph. Ti y, ngi ta m c khng di 1.000 loi thc vt v 400 loi th. Cc sinh vt sng bn trong Yosemite c bo v nghim ngt d chng t ra rt thn thin vi con ngi. Ban qun l lun nhc nh du khch cn trng, nht l khng c t tin cho chng n. Ngoi ra, bo v cnh quan mi trng, cc phng tin lu thng c nhn lun b hn ch trong khun vin vn quc gia. Thay vo , cc tuyn xe bus s phc v khch tham quan. V thc bo v mi trng

"Khng c mt cng trnh no do bn tay con ngi to ra c th so snh c vi Yosemite", l li khng nh ca nh t nhin hc John Muir, ngi xut tng thnh lp khu bo tn t nhin Yosemite. Chnh nhng bi vit ca ng gi cho cc nhm bo v thin nhin v cc nh lp php thc gic chnh quyn lin bang ra quyt nh bo v vng t c "v p thin nhin thanh khit" ny.

Cy c tng tiu biu Vn quc gia Yosemite V n ngy 30.6.1864, Tng thng Abraham Lincoln k quyt nh khng cho php t nhn khai thc thung lng Yosemite. y l ln u tin chnh quyn lin bang M thng qua cc bin php bo v cc khu vc thin nhin rng ln, v li ch ca ton dn v ca cc th h tng lai. T , trong tt c cc khu cng vin quc gia v cc vng t thin nhin hoang d khc ca Bc M, lc lng chuyn trch cc khu bo tn lun c gng thc hin c gic m t nm 1901 ca nh t nhin hc John Muir, l "phi gi gn cho c nt trng l, s hng v v li ch to ln ca cc

khu rng rm hoang s ca chng ta, ca cc dy ni v cc cnh ng c bao la, th mi hy vng khuyn khch c mi ngi n y tham quan v tn hng chng, v nh th hnh nh ca tt c cc di sn ny mi n c tri tim ca ton th cng chng". Gu en, biu tng ca Yosemite

Mc d c gi l "en", nhng b lng ca loi gu Bc M ny thng c mu nu. Chng hu nh khng kn chn thc n: vo ma xun, gu en n cc

loi c, r cy v c cn trng nh mi, kin, su b. Sang ma h, chng c th tm thy nhiu th qu chn mng, n ma thu chng nhm nhp cc qu si v sau bc sang giai on ng ng. Bn tnh gu en kh hin lnh v ti Yosemite, chng quen vi s hin din ca con ngi, thm ch cn rt t m chui vo cc lu tri v xe c trong cng vin. T , a s du khch t ra kh thn thin vi loi vt ny, song h lun c khuyn co trong bt c tnh hung no cng khng c cho gu n, nhm phng bt trc. Ban qun l lun gia c v kho kn cc thng ng rc ng thi cung cp cho du khch n cm tri ti Yosemite cc hp ng thc n chc chn. Nhng mt khi tm thy nhng ch gu en no c nh gi l "hung hn", lc lng bo v c quyn bn h m bo an ton cho du khch. "ng hm Wawona" vi hn 200 nm tui

Ngoi thc nc Yosemite, mt gc cy c tng to ln nm cng vo pha nam vn quc gia cng thu ht khch khng km. Vi chiu cao khong 70m v chu vi xp x 27m, cy c tng ny c bit n vi ci tn "Wawona Tunnel Tree". Vo nm 1881, c hai anh em nh n c thu vi gi 75 la lm cng vic ci rng ra mt khe nt gc cy sau mt m chy. Th l, h khoan su vo gc c th v to ra mt ng hm di 8m, rng xe nga thi , v sau ny l xe hi, chy qua. T , "tuyn ng hm bng g" ny dn dn ni ting. Du khch n y rt thch th khi c "chui" qua ri... dng li chp hnh lu nim. Nhng tht khng may, n nm 1969, mt t tuyt ri ln v ko di khin ton b tn l cy

b ph y vi khong 2 tn tuyt. Kt cc, "chng khng l" ng qu! Tuy nhin, di tch gc cy Wawona ng vn c lu gi v bo qun cn thn, c xem nh biu tng ca mt s phn nghit ng trc thin nhin. Nhng khung hnh v "Wawona Tunnel Tree" ngy nay vn y n tng, th nh Wawona ang yn ngh trong gic ng ngn thu. Chng nhn ca s trng tn ny hn s cn mi! El Capitan hng v!

Chnh ngay khi bn ang eo bm lng chng trn

vch ni cheo leo ca El Capitan, bn mi cm nhn c s uy nghi v b th ca khi ni ny. Th v hn, mt khi c my nh ghi li, bn s nghim ra rng, con ngi chng ta s tr nn "b xu" bit chng no trc mt thin nhin bao la! Khi nhn bc nh c chp t xa, chng ta khng ti no bit c trong hai ch nht c g (hnh 1). Nhng sau khi c phng to ln (hnh 2 v 3), th mi vic s r: vch ni ny khng h nh nh chng ta tng! ng vy, trn thc t cc nh leo ni mo him phi mt t nht 3 ngy mi c th ln c ti nh El Capitan! Gp li vng trng xa trn nh Glacier Point

nh trng trn ca bui chiu t ngy th nm 15.9.2005 khng nh bao nh trng khc. Bi, ch Hng m ang xut hin v tr cao nht trn bu tri Bc bn cu. Cao ny ch c lp li sau ng mi 19 nm, mt chu k c bit n vi ci tn "chu k Mton", do nh thin vn hc Hy Lp Mton pht hin ra vo nm 433 trc Cng nguyn. Trong qu kh, 57 nm v trc, cng vo ngy 15.9 nm 1948, nhip nh gia Ansel Adams "bt t ho" nh trng trn ca chu k Mton khi bm my t nh Glacier Point him tr ca Vn quc gia Yosemite: mt bc nh en trng c chp lc 19 gi 3 pht, theo li tc gi, v c t tn Autumn moon (nh en trng).

V nh mt huyn thoi, nh vt l Donald Olson vn l ngi gii m nhiu b n ca thin nhin qua vic kho st cc tc phm ngh thut ni ting, nghin cu k Autumn moon nhm tm ra n s. Cng vi ng nghip Russel Doescher v cc sinh vin ca mnh ti i hc Texas, ng dng cc phn mm chuyn bit tnh ton t bn gc bc nh v xc nh li c v tr v thi im chnh xc khi mt trng "ca ngy xa" xut hin. V cui cng, Donald Olson quyt nh chng minh chu k Mton l ng. Vi gn 300 phng vin v nhip nh gia thp tng, c on sn nh t tp ngay trn nh Glacier Point vo thi im thch hp v... ch i.

ng 18 gi 52 pht ngy 15.9.2005, "vng trng xa" ti hin, c chp li vi cng mt gc my (nh mu), cng mt sng v cng mt b cc khng gian, y ht nh nguyn bn Autumn moon ca 57 nm v trc. Th l, nh vt l Donald Olson c dp chia s vi nhip nh gia Ansel Adams nhng cm xc v mt khonh khc vnh hng ca thi gian.

Vi nt v Vn quc gia Yosemite

Ngy 1.10.1890, thnh lp Vn quc gia Yosemite Nm 1984, Yosemite c UNESCO cng nhn l Di sn th gii Din tch: 3.000km 2 cao ti thiu: 600m

 cao ti a: 4.000m Hai thi im thch hp nht trong nm n thm Vn quc gia Yosemite l ma xun v ma thu. Thc nc Yosemite p nht vo ma xun, lc lu lng t cc i khi ma tuyt tan. V rng cy s thay l vo ma thu, to nn mt khung cnh nn th tr tnh.

Singapore: m di bt tn

B qua nhng khu shopping di dng dc trn ng Orchard, b qua nhng khu n ung lun rn r, hy th sng mt m Singapore vi cuc sng ca nhng ngi tr

Chi m Sing bt u t m th t, cn c bit n l Lady night vi ung min ph (thng l champaigne) cho ch em.

Cc m t th nm n th by, bn s phi chen vai thch cnh trong nhng khu n chi ni ting nh Chijmes, Zouk, Mohamed Sultan, Clarke quay, Boat quay. 8g ti nhng con ng v Clarke quay bt u tp np, lc ny va ht gi cao im (nn xe hi s khng b tnh ph ng EPS la 1 la Sing), nhng tuyn MRT - tu in ngm) v xe but cng cht nch. tm c ch u xe hi l c mt vn , bi vy bn nn i taxi d gi khng h r. Hy gh Hooters bar ni ting vi nhng c gi phc v bn trong b ng phc o thun trng in hnh c mo mt m to khiu khch v chic qun soc mu cam ngn cn cn. ng nhn cc c lu, m hy gi cho mnh mt r cnh g chin vi nc xt t chn i km cng vi bia Tiger ti sng snh (bn c bit bia Tiger xut x t Singapore v chim n trn 60% th phn bia ca quc gia ny khng nh?).

Mt quc gia tr v nng ng nh Singapore, chi m tr thnh mt phn khng th thiu ca cuc sng Nu may mn (v hm l sinh nht ca 1 thc khch) th bn s c chim ngng nhng c gi phc v bn thot tr thnh nhng ngh nhn lc vng cc sao. Ri Hooters bar vo qung hn 10g, hy gh Indochina. Bc qua hai tng ca chin binh nh Tn dng sng sng ngay ca vo khung cnh k o bn trong ngm nhn chic h c khng l t ngay gia quy bar.

Ngay k bn Indochina bar l Attica huyn b vi hai tng bit lp v hai phong cch khc nhau hon ton. Chc chn bn s phi xp hng kh di theo dng ngi v chng ai c kin g. Nu bn mun gh thm c hai bar ca Attica th hy ht tht to vi c b bn v qua ca nh t xu: Attica Two v chun b sn sng 28 Sing nh! Vi s tin bn s i c 2 ung min ph. u bn cng c th nhy. Nu c b gim vo chn hay c v tnh gim vo chn ai , hy n n ci tht ti v ni Im sorry nh. Nhng bn ng trng i li p, ngi Singapore ni ting l tinh vi.

C c trm chn vui chi Clark quay cng nh hng ngn chn chi m ca Singapore no nhit ch n bn Cn na, y cng nh rt nhiu bar, pub, disco ti Singapore, bn s thy ngi ta cm nhng ci bnh to tng vi c chc ci ng ht cm vo . Khng cn phi hi ngi phc v u, v ch c th l vodka pha vi mt trong nhng loi sau: coke, lime juice, orange juice, green tea. Loi ung ny dnh cho nhm t 3-4 ngi tr ln. Nu mun, vi coupon lc mua v bn cng c th gi mt ly ny. Qu na m, bn cn cha mt th khng nn b qua Ministry of Sound (MOS), sn nhy ni ting ca

Anh Quc c mt ti Sing hn na nm nay. Bn s ng ngay 3 chic Ferrari, Mustang v Lamborghini u mu vng u ngo ngh ngay trc ca. Bc vo trong, r phi, bn s bc vo phng disco rng nht y dnh cho th loi nhc Trance. Tip n hy vo thm Purity room. Ging nh ti, chc chn bn s ng ngng v mt khng gian trng tot. Mc ch ca cn phng trng ny l DJ s i mu cho cn phng c 2 pht 1 ln. V bn s ngt ngy vi khng gian mu sc v nhc Dance . Qua cn phng k bn, nhng hnh trn, hnh thoi en trng ca thp nin 60 s ht bn vo khng gian ca nhng bn nhc nhy thi nhng nm 80 c DJ mix li mt cch ti tnh. Kt thc vng khm ph MOS s l mt cn phng vi li st, vng st, xch st kh gh rn nhng th loi nhc Hiphop li khng h gh rn cht no. Ch l 4 ni tiu biu cho c trm chn vui chi Clark quay cng nh hng ngn chn chi m ca Singapore no nhit ch n bn. Vn l bn c th

gom cht sc tn sau nhng gi shopping ti bi hay hp hnh cng thng xm nhp vo cuc sng Singapore v m hay khng. Singapore ma gim gi

Vo lc ny, Singapore ang tng bng cho n Ma siu khuyn mi (n 22.7.2007). Bn c th shopping qun qut vi cc chng trnh gim gi ln ti 70% cho hu ht cc mt hng khp mi ni. Nm nay im shopping Singapore c b sung thm 3 trung tm l Central, Square 2 v VivoCity. Chng trnh Mua sm khuya rt thun tin vi s

gp mt ca 3 trung tm trn v i l Orchard, vnh Marina v khu Bugis. bit thm v gi v khuyn mi cng nh cc tour du lch, bn c th gi ti phng v ca cc hng hng khng, cc cng ty du lch hoc lin h vi Trung tm Thng tin Singapore, lu 4, 45 L Thnh Tn, Q.1, TP.HCM T: (08) 8277646. Khng th b qua 1. n cua rang tiu v cua rang t (black pepper crab v chilli crab) Newton Circus trm MRT Newton. 2. Nu l ln u bn ra nc ngoi, hy i th tu in ngm. Nhng trc trc nho nh trong ln u i th, s l nhng tri nghim th v v c ch cho nhng ln i tu in ngm cc nc khc. 3. Ln tng 70 ca khch sn cao nht Sing - Swiss Hotel vo bui chiu, ung c ph v ngm ton cnh t nc xinh p ny. 4. Mua in t ti Sim Lim Square, cng ln tng cao gi cng r. Nh tr gi khong 60% nh. 5. Xem phim sut na m ti cc rp trn ng Orchard vo cc ti th Nm n th By.

Trung Quc: Hp dn ph i b mua sm

Nhc n tuyn im Trung Quc, du khch lin tng n nhng gi tr di tch vn ho lch s, danh lam thng cnh... Mt trong nhng yu t khc to nn sc ht thng hiu du lch y phi k n nhng khu ph i b, mua sm c hu ht ti cc thnh ph ln Nhng khu ph i b, mua sm ni ting nht hin nay phi k n Vng Ph Tnh (Bc Kinh), Nam Kinh L, Thn Hong Miu (Thng Hi), Bc Kinh L (Qung Chu), Quan Tin (T Chu), Qung trng V Lm (Hng Chu), Kim M Bch K (Cn Minh), Lu Chung Lu Trng (Ty An), ph Cao Tng (Tha c) i b gii stress

Quy hoch kh tt, thun tin cho vic mua sm ca du khch Mc ch ca chnh quyn cc thnh ph lp ra cc ph i b, mua sm nhm phc v nhu cu vui chi gii tr cho cng ng nhn dn a phng v phc v du khch. Mt iu d nhn thy l cng tc quy hoch nhng khu ph ny kh tt, va thun tin trong vic bun bn ca cc doanh nghip, ch ca hng, va thun li cho ngi dn a phng, du khch c dp tham quan, khm ph, ch yu l mua sm, n ung. Ngoi ra, y cn l ni ngi ta n i b gim stress! Tu theo c trng, v th ca tng thnh ph l

nhng khu ph i b, mua sm vi nhng cp khc nhau. C nhng khu nh Nam Kinh L chiu di 5,5km bng qua nhiu con ph ln, c nhng khu kh nh ch khong hai trm mt nh ph Cao Tng. Ph bin nht ca nhng khu ph cn li chiu di t 2 3km. Dc hai bn nhng khu ph a phn l nhng trung tm thng mi, siu th, ca hng bun bn cc loi hng ho, t trang sc, m phm, qun o, kim kh in my, bnh ko, cho n cc mt hng lu nim a chng tc t cao cp n bnh dn, cc nh hng u - Hoa, cho n cc loi thuc cha bnh ca ngi dn a phng. Ring v m thc, c nhng khu dnh ring t chc loi hnh ny. Ti Nam Kinh L, Vng Ph Tnh cn c nhng nhng rp chiu phim, nh sch quy m ln. C nhng mt hng, vt dng tm mt khng thy cc ni khc nhng do vng quanh cc khu ph ny bn s may mn tm c. Nhiu loi hnh vui chi gii tr

Quy m v thu ht nhiu khch n nht phi k n Nam Kinh L, Vng Ph Tnh, hai ni tp trung nhiu hng ho, dch v nht. Ring Nam Kinh L sc hp dn cn c nhng chng trnh din vn ngh theo hnh thc door show, windoor show ca cc ngh s thi kn ng trn cc ca s to nh dc hai bn ph, hoc cc ngh s trong cc trang phc ri cao khu i qua li trn ng khch chp hnh lu nim Ph Cao Tng nm trong khun vin cha Ph Ninh - mt ngi cha ni ting ti Tha c tuy nh nhng kh c o v khu vc ny trc y l ni ng ca cc v cao tng trong cha, nay a vo phc v du khch; cc nhn vin bn hng trong cc trang phc Trung Quc xa, cng cc chng trnh biu din xic, v vt

i Mn Thanh lun thu ht s quan tm ca khch. Trong khi ti c Ty An hai khu ph song song l Lu Chung Lu Trng l khu ca ngi Hi gio, du khch nh lc vo khng gian vn ho ca nhng ngi theo o Hi t trang phc cho n m thc. Ph Quan Tin, Qung trng V Lm th hp dn bi mt hng t la ni ting vng t Giang Nam ni ngy xa ni ting con ng t la. Nu du khch chung cc sn phm hng hiu ni ting trn th gii, thng tm n Nam Kinh L, Vng Ph Tnh v Bc Kinh L, trong gi c ti Nam Kinh L, Vng Ph Tnh thng cao hn ti Bc Kinh L. Nhng cng c nhiu du khch b trng chng khi mua nhm hng hiu ti nhng khu ph ny, v th trng Trung Quc ni ting nn hng gi, hng nhi! a phn cc mt hng ti cc khu ph u bng gi. Tr cc trung tm thng mi, siu th ln khch khng th mc c. Cn li khch c quyn tr gi, nu khng rt d b h. Thng cc mt hng lu nim ti cc khu ph u c chng trnh khuyn mi, ph bin

nht l ng gi 10 t/1 ci hoc 10 t/3 ci, du khch tha h la chn. C dp i vng cc ph i b, mua sm Trung Quc lin tng con ng ng Khi, TP.HCM, mt d n khu ph mua sm, i b i b trn giy gn mi nm nay!

n Bc Kinh - Hai chiu Vn Ha

n Bc Kinh ngi ta c th gp nhng shop thi trang di nhng mi ngi Vng Ph Tnh rt li t thi c, trung i. Trong cng vin, ni ny ngi gi tp thi cc quyn, ni kia m thanh nin li t tp khiu v, nhy hiphop hay vn trt (skateboard)... Xo trn vt cht

Trung Quc m ca, khong cch th - nng thn ngy cng xa S chnh lch giu - ngho, th - nng thn ngy cng cao. Ngn hng Th gii xp Trung Quc hng th 6 th gii v tng trng GDP (t 1500 t USD). Trong khi , cn c trn ch s pht trin con ngi m nh gi s giu c tng th ca ngi dn mt quc gia th Lin hip quc li xp Trung Quc ng th 99 trong bng xp hng cc nc. Trong nhng nm 2001-2003, khi nhng hc gi t tro ca Bc Kinh phn tnh: Pht trin ? Rng u ch thy, ch thy nhng cy trc ngy cng vng trn u nhng di tch c nh th nhng cnh chim lc!. ng mt ci, th trng a c v chng khon ln cn st, mi mt vung t di chn ngi dn th tng n 15.000 nhn dn t/m2 (30 triu ng Vit Nam/m2). ng Pht, mt c dn Bc Kinh cho bit: Trc y kim ming t th l chuyn d nh chi.

ng nhc (b v) ti li xe cho vn phng chnh ph cng c cp t Vng Ph Tnh. Ngy nay, nm m cng khng thy. Cc c gi Bc Kinh by gi ly chng, tiu ch u tin c th l nhn vo... h s bt ng sn! Th l ni th hng nhng gi tr v cc vng nng thn hng ngy ang tr gi hy sinh cho s pht trin. Trc khu mua sm Yashow hin i, c th thy nhng on ph n t Ty Tng rng rn gi trang sc bc, sng sn dng, th cm l l bn trn nhng va h lm bi. Bng h chm khut di nhng building hin i City Hotel, China View... Hai chiu vn ha

Xe p vn xut hin bn cnh nhng nhn hiu xe hi hin i, biu trng ca hai chiu thi gian Bc Kinh Nm 2002, cha y mt nm sau khi TQ gia nhp WTO, Starbucks, mt nhn c ph biu trng ca th vn ha M hin i xut hin trong T Cm Thnh, gy chong cho nhng nh theo ch ngha dn tc Trung Quc. Ba nm sau, trn khp nhng ng ph Bc Kinh, ngi ta thy trn ngp cc hiu fast- food lng danh: McDonalds, Kentucky... nhng shop hng thi trang cao cp: Armani, Louis Vuitton, Gucci, Tiffany... Tuy nhin, ngi ta vn an tm th c hn 3.000 nm tui ny hon ton c kh nng khng li nguy c b cn phng vn ha, nguy c lai tp ma u gi M. Ngi ta vn thy ngi ln tui Trung Quc gi c thi quen t tp nhng ni cng cng biu din kinh kch, ht h, khiu v, tp dng sinh... Trong khi , mt thanh nin th h 8X hin nay tt nghip i hc c th kim c trn 1.500 USD/thng s c khng gian chn nhng bar pha ng T Cm Thnh

 xi tin trong nhng tr gii tr hin i v M hn...

Ngi ph n Ty Tng ang bon chen gia mt Bc Kinh hin i bun bn nhng mn hng lu nim m iu lm yn lng nhng nh truyn thng, dn tc ch ngha l ting Hoa vn l ngn ng. Ting Anh ngn ng ton cu tr nn v hiu th Bc Kinh. Trn truyn hnh, mt gio s i hc Thanh Hoa cho rng, chnh ngn ng mi l phn mm vn ha gip cho quc gia ng dn ny gi th din trc mt th gii ang xu th cn phng.

Trong gn 15 knh truyn hnh ca CCTV (i truyn hnh trung ng Trung Quc), th ch c knh CCTV9 pht bng ting Anh v cng ngh sn xut truyn hnh theo kiu mu ca Reuters. Trn nhng t bo, tp ch nh: Trung Quc ngy nay, Vn ha Doanh nhn, Ngi nh Digital... n cc tp ch thi trang tiu dng pht hnh ti th Bc Kinh, ting Anh ang c du hiu xen vo (khng ng k) gia nhng dng ch gc gc tng hnh. Trong lc ngi dn tr Bc Kinh, ngi trong chic xe hi Chery Made in China, Toyota ca Nht phng nhanh trn i l, cuc sng truyn thng chm chp trong hnh nh chic xe p khung nhm ghi-ng gn chung ri rt t qu kh vn din ra y sng ng.

n Vn n thm thng cng xa

T sm, c mt ti cng Ci Rng n tu ch i o Quan Ln (huyn o Vn n, Qung Ninh). Gi l tu ch tht ng ngha bi n chuyn ch tt tn tt t hnh khch, hng gia dng, in my, bia, nc , m gi, rau c cho n hng chc lng heo, g cht san st. Nhng c ci l khi hnh ng gi, sp xp u vo y v khch khng b hnh, nhi nht, cht p nh xe t lin. V li, nghe u l chuyn duy nht khi hnh trong ngy nn cng chng ngn ngi bc ln thuyn, bt u mt cuc "i bi" y l th.

Bin m nh ru Thu triu xung, thuyn len li gia qun o Vn Hi. Nhng o dng nh t t vn cao l dng v s hang chn sng, hnh th k d. Khng gian chung quanh tnh lng, mt bin khng cht gn sng. Cnh sc thin nhin hng v gi nh n thng cng Vn n vang bng mt thi. Chn ni ny lm thng cng, hn cc bc tin nhn tin liu k lng, va gn Bin ng li nm gia vng kn gi vi nhiu o , o t an xen.

Hn na, thng cng kh xa t lin nhm ngn chn ngi ngoi quc d xt tnh hnh, cha k cng Vn n xa kia khng c bn cng ging nh thng cng Hi An ng trong v Ph Hin ng ngoi sau ny. M dn tri nhiu bn thuyn trn bin, sut chiu di hng chc cy s t o Quan Ln n tn o Ngc Vng. Sn vt ca o

Nhiu nm qua, Quan Ln khng ch thu ht khch du lch bng nhng bi tm p tuyt m cn ni ting bi c nhiu c sn nh s sng, hi sm, bo ng. Tuy nhin, hi sm, bo ng hu nh ngy cng kh khai thc v him, ring s sng (sa trng) hay cn gi l su ct - phi kh, ch bin thnh mn n b dng hin vn cn. Song, gi c c lc ln ti hn 1 triu

ng mt k dng kh. Ngoi ra, ru Ngn cng l c sn tng lc. Thot nhn Ngn ging con nghu nhng hai v mu en hay n mnh di m S Vt hoc c. Thng thng sau khi bt v, phi tch v ly gan v tit ho cng ru np, ri a cay vi mn s sng chin vng rm kh l bt... Ngc Vng tc ngc pht sng, ci tn y n tng ca hn o nh nm cch o Quan Ln khong 6 hi l, c xem l o xa nht ca huyn Vn n. Theo bc Phm Vn Nghi 90 tui, sng lu nm ti Ngc Vng: Qun o Ngc Vng gm 42 o ln nh, v Ngc Vng c din tch ln nht. Xa kia ni ny vn ni ting nhiu ngc trai thm ch vo ban m, nh sng lp lnh pht ra t ngc trai lm rc c mt vng. o Ngc Vng, t ngi bit c l do xa xi cch tr, nh th m bi bin vi b ct thoai thoi, rng phi lao c th xanh mt, nhng dy ni chp chng m p... vn cn hoang d l thng. Bi t c bn tay ca nhng ngi i v lm du lch.

n C mau - Vin ngc t Mi

ng t t Mi hng v pha ng nam, d nhn ra mt cm o xanh r ni ln gia bin tri bao la. Cm o Hn Khoai cn gi nt hoang s, yn tnh c xem nh vin ngc ca t mi Cm o Hn Khoai thuc x Tn An, huyn Ngc Hin, cch t lin 18 cy s, gm Hn Khoai, Hn Tng, Hn Sao, Hn i Mi, Hn L... to thnh mt kit tc ca thin nhin. Trong , Hn Khoai ni ln uy nghi v hng v vi din tch 561ha, cao 318 mt. Thi Php thuc, trn a b ghi tn hn

o ny l Poulo Obi. i ngn gia bin khi

Bi bin Hn Khoai Nhn t trn cao, o c hnh dng nh c khoai nhng theo truyn tng dn gian, s d gi Hn Khoai l v t xa xa n nay, trn o c nhiu ging khoai rng, c th do c dn mang ti trng t lc mi khai hoang, c n ma ma l chng ua nhau mc, ch yu l khoai t gai. Hng nm dn trn o v t lin thng ko ra thu hoch, coi nh mn qu ho phng thin nhin ban tng.

T ca sng Rch Gc, ngi tu mt khong hai ting ri s t chn ln Hn Khoai, va ti bi Nh, tht khoan khoi, nh nhng ht th khng kh trong lnh. C th ni y l mt khu du lch sinh thi l tng nm gia trng khi, bin rng hin ho. Cng thch th khi chng ta men theo cc bi bi hoc vng qua bi Ln ngm nhn nhng vch ni cheo leo, nhng hn cui trm tnh v ngn, xen k nhng khm hoa rng. Hn Khoai l loi o , i v rng thin nhin hoang d, cy ci mc um tm to nn mt "i ngn" gia bin khi. Mi th cn nguyn, cha b ai tn ph. im du lch sinh thi tuyt sc Ln theo nhng trin i thoai thoi un theo hnh trn c, bng rng, li sui, va i va ngm nhn nhng mng xanh th mng c b tr thnh nhiu tng. c bit l nhng gc c th - du n ca mt vng t c b dy lch s vi trm nm. n vi Hn Khoai, du khch s c dp gh thm trm ra a v ngn hi ng, mt trong nhng ngn nm trong h thng n bin Cn Gi, Cn o, Ph Quc. Hn Khoai c mt

sm nht ti hi phn Vit Nam c ngi Php xy dng t u th k 20 nay vn cn nguyn vn. B Vn ho - Thng tin cng nhn l di tch - thng cnh cp quc gia k t nm 1994. Hn Khoai chng nhng l mt danh thng ca C Mau m cn l ni ghi du chin cng vang di ca thy gio Phan Ngc Hin cng dn chng chin u chim Hn Khoai t tay gic Php vo nm 1940. Hn o cha ng bao huyn thoi v mt thi khai hoang m ci, ni hi t nhiu cnh quan ti p. c bit l sui nc trong veo - nhng dng sa ti mt ca o cng vi mt qun th ng thc vt phong ph lun mi gi du khch n chim ngng v khm ph. Di cc tn rng gi v trong cc khe cn c trn hoa, k , sc bng trng v hn 20 loi chim qu. Anh Phan Chu Tun, Ht trng Kim lm Hn Khoai phn khi ni: Ngoi vic trng nom, bo v rng, b phn kim lm cn trng mi 35ha rng, th nai v 3.000 con trn gm en b sung cho ti nguyn rng. Tic gia i ngn

Ngn hi ng Hn Khoai Khch du lch n Hn Khoai, iu th v nht l by tic gia rng, ni c nhng tn d c th hoc quy qun bn b sui nghe nc rc rch, nghe ting chim ku ru rt. Trong khng gian , va thng thc nhng mn m hng bin nh s, vp, tm tch, s va ht cho nhau nghe nhng bi tn c hoc nhng ln iu dn ca mt m ca x bin. Ti hn o ngc ny, ngoi nhng thm thc vt nguyn sinh vi nhiu cy rng qu him nh lim, trc, sn, sao, du... cn c cc loi cy n tri nh i, xoi,

mt, chui... nhng dy leo chng cht un ln trn nhng tn cy rm l. B bin cn c nhiu rong bin bm trn cng l nhng v thuc mt v b Hn Khoai cn l mt kho tng dc tho qu gi nh: huyt rng, k hng, phc linh, thin nin kin, rn bay, thn thng, ct li, nm linh chi. Nu c nhng ngy ngh dng, nh n Hn khoai d tic gia i ngn, thng nhng mn t rau rng tho dc. HT PHN 11