Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 147

f,d;=re yqol,dj

okalkafoa Our;k ys

"ishu ysl weKs"

m%:u uqKh 2007 fjila


C

okalkafoa Our;k ys

l;_Df.a fjk;a fmd;a


1'
2'
3'
4'
5'
6'
7'
8'

wdkdmdk i;s Ndjkdj


lkdksYxi
fidajdka ug k
WfmalaIdfjka ksjkg
ksjk Tn <u h
ksjk Tng;a
Y+kH;djh yd ksjk
ksjkg taldhk ud.hla

fkdf,a
fkdf,a
fkdf,a
fkdf,a
fkdf,a
fkdf,a
fkdf,a
-

fnod
fnod
fnod
fnod
fnod
fnod
fnod
-

fok
fok
fok
fok
fok
fok
fok

,
,
,
,
,
,
,

< fmd; (
fu;a is;ska ksjka olsuq
fuu fmd;a uqKh lr fkdf,a fnod yeug leue;s flkl=g
fyda bfha m< lrkq ,nk oy fmd;a i|yd wkq.%yh
laug leue;s flkl=g uiS l< yels h'
rl:k (

^011& 2 843 062


060 2 140 837

^wkqrdO uhd&
^Our;k ys&

ldreKsl b,a,Suhs
m%dfhda.sl w;alS mdol lrf.k l< wmf.a Ou foaYkd
lei m" ixhqla; ;e yd uqs; fmd;a fyda uqs; fkd jQ
w;amsgm;a ta whqka u ;uka f.a foa f,iska lshk-,shkjdokh jk wjia:d we;' Ouh ms<sn| uiqre lula ud yg
fkd ue; ; tjeks foa .ek frdaOhla o ke;' tfy;a tfia
lrk wh .ek" lshk-wik wh "jrojd" f;are .kakd neka"
tjeks Wmqgd .ekSula lrk g ta nj i|yka lrkafka k"
wka wh uq,djg m;a fkd jk nj lreKdfjka i<lkak'
ii

fmrjok
iq;a; ksmd;fha fuka u wmodk md<sfha lafjk 'L.a. >dK
iQ;%h' ia;r lrka ,shejqKq 'f,d;=re yqol,dj' kka m<
flfrk fuu fmd; uq,ska u ,shk ,oafoa ud wdrKHhl is
ld,fha tys is 'khjxY' k jQ yduqre flfkl=kaf.a
b,a,Su m Tyqg YS,jka; NslaIq ;hla .; lsug wjYH
lreKq;a" fYaIfhka u ksjka wjfndaO lr .ekSug wjYH
lreKq;a fmkajd f woyisks' kg wjqre 16 lg muK Wv
tod ,sjQ tys NdId ffY,sh t;r iq.uH fkd f'
fuys w;a msgm; lshjQ .sys msxj;=ka Ndjkdfjka b;d id:l
m%;sM, ,nd .ekSug tys lreKq fnfyka m%fhdackj;a jQ nj
wmg lajQ wjia:d we;s nekq;"a fuh fmd;la jYfhka uqKh
lsug iuyr wh wmf.ka b,a,
S l< nekq;"a fuys oelafjk
Ou lreKq Ndjkdfjka Wiia m%;sM, ,nd .ekSu i|yd ;j;a
fndfyda fokl=g m%fhdackj;a jk nekq;a" ksjka ,eug
wjxlju W;aidy .kakd whg w;ys; f lreKdOHdYfhka"
uq,a msgm; ,shd ;snQ whqka u fuu fmd; m< lsug woyia
lf<'
uq,a msgmf;a i|yka jQ flfhka ,shd ;snQ Ou mdGhka o"
idudkH mdGlhd fkd okakjd we;ehs is;+ iuyr Ou lreKq
o flfhka ia;r lr lau i|yd fuu fmdf;a w.g Wm
.%ka:hla tla flf<' tfiau f;are .; fkdyels hehs is;+
jpkj, ir, woyi o ta ta msgqj, hka la' fuu fmd;
lshf " .d:d wkqms<sfj,g yd Ou lreKq ,shd we;s
wkqms<sfj,g ,shd we;s Wm.%ka:h ne,Su o m%fhdackj;a jkq
we;'
fuu fmdf;ka Tng m%fhdack .; yelafla th lshjd tys
Ou lreKq jgyd .ekSfuka fyda u;l ;nd .ekSfuka muKla
fkd f' tys we;s lreKq ;udg u m%;HCI f,i wjfndaO "
tajd ;u .eUqre is;g fmkS hka lshu w;HjYHh h'
iii

fuu fmd; uqKh lsug wdOdr l< wh f.a kdu f,aLkhla


fmdf;a fl<jr olajd we;'
fuu l=Y, Yla;sfhka ta ieu fokdg u ksla nj" ksfrda.S
nj" iqjm;a nj ,efjd ! ksjka iqju w;a fjd !!
fuu fmdf;ys ghsma fix lr ka Ydka;s ks,aKs ,shkf.a
uy;ahg;a" fuh uqKh l< vfhda.a uqKd,fha iixl
,shkf.a uy;d we;= ieug;a ksjka iqj u w;afjd !

okalkafoa Our;k ys
rl:kh ( 060 2 140 837
2007-04-20

iv

msiqu
wmodk md<shg wkqj" L.a. >dK iQ;%fha .d:djka foaYkd
lf<a wdkkao iajdka jykafia iska mfianqjreka f.a
wNskSydrhka ^mqrk ,o mdr wd ia;r& .ek uiQ g h'
tg nqrcdKka jykafia fufia jod< fial'
inys f,dalys uux Gfm;ajd
mfl nqoafys ifuda'j k;a
f;aix bux jKaK mfoaiu;a;x
jlaLduyx idOq uyd uqkSkx
il, f,dalfhys u" ud yer" mfia nqjreka yd iudk wka
flkl= ke;' ta mfianqjreka f.a .=KialkaOfhka iaj,am
ud;%hla muKla foaYkd lr'
mfl nqoaOdkx iud.;dkx
mrmrd jHdlrKdks hdks
wdkfjda hxp rd. j;a:q
h:dp fndax wkqmdmqKsxiq
mfia nqoaO;ajhg m;a ta W;=uka iska foaYs; lduhka ms<sn|j
wdkj o" fkd we,au rd.h okjk lreKq o we;=<;a h
m%ldYhka f k tajd o" Wkajykafia,d mfia nqoaO;ajhg
m;a jQ wdldrh o lsh' ^th wi;ajd&'
fha mqn nqoafiq l;dldrd
w,oaO fudlaLd k idifkaiq
f;afkaj ixf. uqfk rd
kdms nqoafOys iq;slaL m[a[d
wdrufKakdms m;a;flak
mfl fndax wkqmdmqKka;s

fmr nqjreka fj; lrk ,o uy;a mqKH iNdr we;s" b;d


ishq ;SCIK m%{dfjka iukakd.;" ta m%{djka;fhda b;d
iq wruqKla fyda oYkdjg k.d mfianqoaO;ajhg m;afj;a'
ird. j;a:Qiq rd. i[a[S
r;a;ys f,dalys r;a; ;a;d
ys;ajd mm[apx ; Mkaokdks
;f:j fndax wkqmdmqKsxiq
ird.S wruqKq flfrys rd. ix{d we;s" wef,k nef|k
f,dalfhys fkd wef,k" ;Kayd udk wd m%m[ap Ouhka
kid" O oDIa p,khka kd Tjqyq mfia nqoaO;ajhg m;a
jQy'
iqoaO iS,d iqiqoaO m[a[d
iudys;d cd.hdkqhq;a;d
miaild Ou fiaioiaiS
u.a.x. fndx. .f;a c[a[d
iq[a[;mamKsys;xpdks;a;x
wdfiajhs;ajd kidikys
fha idjl;a;x k jcka;s rd
Njka;s mfl kd ihN+
ta mfianq jre fjfiiska msis is,a we;s" w;s miqoO
a m%{djka
we;s" iudys; is;a we;s" cd.hdkqfhda.fhys ^ks jefuys& fhKq"
oYkd jevQ" kj f,daflda;;
a r Ouh uekka o;a" fndx.
wd Ouhka ud. wjia:djkays l%h
s d;aul jQ wdldrh okakd"
iq[[
a ; - wks;a; - wmamKsy;
s fudCIhka Nd;d l<" ;ud
iska u p;=rdh i;Hhka wjfndaO l< wh fj;s'
ika;skashd ika;ukd iud
mp;a; .NSr u;mampdrd
mx mr;a:x bO c,ka;d
mfl nqoaOd i;;;d'f
vi

ixiqka brka we;s" ixiqka is;a we;s" iud imkak" ;ud


iska u wjfndaO l< .eUqre m%{djlska hq;"= f,dalhdg oamhla
n jQ" fudf,dj nenf,kakd jQ ta mfianqjre ieuod mqokq
,oafoda fj;s'
mySK indjrKd ckskaod
f,dalmammd >k l[ap kdNd
ksiaixihx f,dal iqolafKhHd
mfl nqoaOd i;;;d'f
il, kSjrKhka m%yK
S lrk ,o" f,dalhdg m%mhla n jQ"
ckhka g ufyda;;
a u mqI jQ" .k r;a meyefhka fidaNdimkak"
ksielj u f,dalhd f.a oCIsKjka ms<.
s ekSug iqiq fY%I
a G
a
olaIK
s dy jQ ta mfianq jre ieuod mqokq ,oafoda fj;s'
uyka;Oud nyqOu ldhd
;a;Siaird in lafLda> ;sKaKd
Wo.a. ;a;d mru;a:oiaiS
iSfydamud L.a.idK lmafmda
mqrk ,o uy;a jQ fnda iNdr Ou we;s" fndfyda jQ Ou
ldhlska iukakd.;" ;af;aYj
a r ^is;g wm;s& jQ" il, ixidr
>hka ;rKh l<" ksrdi fidkiska msreKq is;a we;s"
mrud: Ouhka uekka okakd ta mfia nqjre isxyhka
jeks fj;a ; L.fK wla jeks fj;a'
ihfj nqoaOdkx uyd biSkx
idOQks jdlHdks uOqxj Lqoaox
wkq;a;rx fNaicx m;a:hka;d
iqKd: ifiq mikak ;a;d
mfrdamfoaY rys;j ;ud iska u p;=rdh i;H Ouhka
wjfndaO lr .;a" ta uyd iDIs mfia nqjreka f.a ys jQ Wodk
jdlHfhda johla fia u ys fj;a' wkq;a;r ksjdK
vii

iLHd; T!IOh m%d:kh lrk wh ukdfldg m%ikak is;k


s a
th wi;ajd'
fuu lreKq foaYkd lsfuka miqj foaYs; .d:d 41 la
L.a.idK iQ;%fha la f' tu .d:djkays iuyr jpkj,
w: jrKhka laf pQ, ksoafoaih o" tfiau .d:d yd
ine ksodk l:d fyda fjk;a Ou lreKq j,g wod< ia;r
l;kaor laf wGl:dj o Wmfhda.S lr .;s' tfy;a
m%dfhda.slj ia;r lrk Ou lreKq lsisjla lsisu Wmqgd
.ekSulska f;drj" is; ;=<ska .,d wd m%dfhda.sl Ouhka
mok lrf.k u ,shd we;'
fuu iQ;%fha lafjk .d:d ish,a, u mfia nqoaO;ajhg m;a
fuka miqj" ta ta mfia nqrcdKka jykafia,d iska m< l<
Wodk ^mS%;s& .d:djka h' tneka tu .d:dj, w:h yd tu
.d:d ;=<ska p;=rdh i;Hh u;= tk wdldrh ieneka u
fmkS hkafka ksjka wjfndaO l< flkl=g muKs' mfia
nqoaO;ajhg m;aug fmr lrk ,o oYkduh Ndjkd
ukisldr mdol lrf.k ta Wodk .d:d m%ldY fldg we;'
tjeks oYkduh Ndjkd ukisldr kdkdO wdldrfhka h
yels jk w;r" ta w;=frka wkqudk jYfhka fujka Ndjkd
ukisldr ;=<k
s a p;=rdh i;Hh wjfndaO lrkakg we;ehs wmg
fmkS .sh wdldr w;=frka tla wdldrhla muKla fuu .d:d
ia;r lsf Wmfhda.S lr .;s' tfy;a uq, ,shejqKq .d:d 15
l muK tjeks > ia;rhla ,sug k k jqj;a ue,s jqj;a"
miqj lafjk .d:d ia;r lsf" lshjk wh f.a m%fhdackh
i|yd tjeks m%dfhda.l
s ia;rhla laug lreKd fmr is;
s k
s a
woyia fldg" ta whqka ta .d:d ia;r fldg ,s'
fuu fmdf;a tjka ia;r j, iuyr g jdlHhla jYfhka
lafjkafka tla jpkhla fyda ke;ak jpk lsym
s hla muKla
h yels h' WodyrK jYfhka ldudkj lafjk ia;rhl
tla tla jpkh ne.ska lafjk jpk rdYshla olajd we;'1
1' msgq 44 '''''''
viii

fuh ysia jpk ud,djla fkd jk w;r" ta tla tla jpkh


;=<ska .uH jk .eUqre m%dfhda.sl w:hka we;s neka th
wjfndaO lr .kak W;aidy .kak' ^Wm .%ka:h o n,kak&'
fuu fmdf;ys tla tla .d:djl ia;r fjka fjka jYfhka
fkdj" fmdf;a u Ou lreKq iuia:hla jYfhka .;a l,"
fidajdka-ilDod.d-wkd.d-wry;a hk ishu ud. M,hka
wjfndaO lr .ekSug Wmldr jk b;d m%fhdackj;a Ou lreKq
fuys wka;.; jk nj Tng fmkS hkq fkd wkqudk h'
h h ud.M, fkd ,ndu" ,nd we;e hs is;d iskd wudkS
flkl=g jqj;a" ;ud f.a je/ wjfndaOhka re lr .ekSug
Wmldr jkq msKsi" 'm%ySK ixfhdack m%;HflaIdj' .ek
;rul ia;rhla uq,a w;a msgmf;a wjidkfha ,shd ;snqK;a"
th fuu fmdf;ys .d:d 28 wjidkfha olajd we;'
fuu fmdf;ys Ou lreKq Tng m%;HlaI f,i wjfndaO
jkafka Tnf.a m%{df ugug wkqj h' Tf m%{dj je
jkakg je jkakg" jefhka jefhka fuys Ou lreKq
.eUqka .eUqka Tng wjfndaO jkjd we;'
L.a.idK iQ;%fha lafjk iEu .d:djla u wjika jkafka
"taflda pf L.a. idK lmafmda" ^L.fK wla fia tl,dj
yeisf& hk mofhks' fuu fmdf;a "tl,dj yeisf" hkak
ia;r lr we;af;a pQ, ksoafoai md<sfha lafjk ia;rhkag
wkqj h' tu ia;rh iuyr g Tng t;r fyd|g wjfndaO
lr.; fkd yels h yels jqj;a" th fuu fmd; lshjd
m%fhdackhla .ekSug lsisfia;a u ndOdjla fkd jkq we;'
m%dfhda.sl jYfhka "tl,dj yeisf" hkafkys woyi" my;
i|yka ia;rh fydka lshjd wjfndaO lr .; yelsh' ^Wm
.%ka:h o n,kak&'
ry;a jQ flkl=g uq;a; is;la Wod f' th uq Yajh;a" ;ud
f.a mxpialkaO f,dalh;a" ksjk;a iys;j ta ishu iL;
ix

wiL; Ou w;ye .sh ksoyia kS ud;%hls' tu is; lsisu


ixialdrhl fkd t,a,S wLKav f,i mj;akd ishq kSula
muKls' tu is;g lsisu wruqKla ke;' th lsisu fohla yd
ne ke;' Yrhg fkk lsisu fokdjla ta is;g fkkafka
ke; ; ta lsisu fokdjla ta is; .Kka .kafka o ke;'
lsisu rEmhla" lsisu Yohla" lsisu .kaOhla" lsisu rihla"
lhg fkk lsisu fohla fyda u;= msg is;g fkk lsisjla
flfrys lsisu ix{djla tu isf;a we;sjkafka ke;'
wd;auh-wkd;auh" Y=Nh-wY=Nh" l=Y,ah-wl=Y,ah" fyd|hkrlh wd oajh;djhka lsisjla fkd ue;s tu is;" il,
Ouhkaf.ka u neyerj" fkd ne" ixhq;;
a j yqol,dj ;ksj
;ukaf.a mdvqf Tfya mj;akd kdu ud;%hla muKs'
ishu Ouhkaf.ka ksoyiaj lsisjla yd fkd ne mj;akd ta
is; ff;da uq;a;shls'
tys lsisu wruqKla ke;s ksid;a" lsisu wruqKl fkd t,a,S
mj;sk ksid;a th "wkdruK ;a;x" hkqfjka o ; lsisu
wdldrhlska lsisjlg iu lr lah fkd yels fmkah fkd
yels ksid "wksoiaik [a[dKh" hkqfjka o; lsiu
s wruqKl
fkd msyg
s d mj;sk ksid "wmam;s; [a[dKh" hkqfjka o;
fkd ie,S .gu mj;akd ff;da uql;
a h
s laa ksid 'wl=mm
a d ff;da
uq;;
a h
s ' hkqfjka o ; ish,a,kaf.a u ksoyiaj mj;akd neka
'uq;;
a ;a;x' ke;ak "fudaphx ;a;x" hkqfjka o; rd.fodaI-fuday wd lsiu
s laf,aYhla tys .Ej;a fkd ue;s ksid
"rd.laLh" fodailaLh" fudaylaLh" hkqfjka o yekah yels f
is;" 'wcd ksfrdOd" ixLdrd ksfrdafOda' - woHdj ksreoaO
hdfuka ixialdr rys; Ndjhg m;au ksid ,;a m%;M
s ,hls'
fuu is;k
s a lsij
s la is;kakg fyda lshkakg fyda lsiu
s l%h
s djla
lrkakg fkd yelsh' ish l=Y,dl=Y, ixialdr w; ye
f.dia mj;akd fuu is; tu ksidu ks-ixis .sh 'mmamiaioa
x

iS,ialkaOhla' njg m;a f'


.ska .g u wLKav f,i iud m%jdyhla f,iska mj;akd
fuu is ; " tu ks i du ks -ixis .s h "mma m ia i oa
iudialkaOhla" njg;a m;a f'
fuu isf;a lsisu fudayhla .E,dj;a fkd ue;s ksid th
ks-ixis .sh 'mmamiaioa m[a[dialkaOhla' njg o" tfiau
th il, Ouhkaf.kau ksoyia j mj;akd neka ks-ixis
.sh 'mmamiaioa uq;a;s'-ialkaOhla njg o m;a fjka"
mmamiaioa iS,-iud-m%{d-uq;a;s hk ialkaO 4 u njg
fuu tlu is; m;a f'
ry;a jQ flfkl= f.a m%;sika ckl lu Yla;sh yd ;
Yla;sh ;sfnk ;dla l,a mj;akd f is;" urKfhka mykla
ksjqkd fia ks f.dia cd;sh CIh hkafka h'
f is; fuf,iska u mj;s;aoa u u;=msg is;ska l:d lsug"
l%shd lsug" fjk;a wjYH fohla is;Sug l< yels jk w;r"
ta lsisjla l=Y,a fyda wl=Y,a fkd jk ksid;a" f is; ta
ish,a,kaf.ka u fjka j fkd ne" ixhq;;
a j mj;akd ksid;a"
u;=msg is;ska lrkq ,nk ta iEu l%shdjla u l%shd ud;% u
muKs; l%shd is;a u muKs' tfia l:d ls" l%shd ls" is;S
j,ska neyerj isk iEu gl u f is; Tfya mejf;ka
mj;S; fjk;a lsisu is;la ksrdhdifhka fkd Wm'
fuu is;ska ry;a jQ flfkl=g leue;s;dla l,a ish yelsh'
ksiqka oi oyia .Kkla" YojdysKS hka;% o iys;j tljr
Yo lrk wjia:djl jqj;a" ta lsisjla yd fkd ne f is;
Tfya yqol,dj mj;S' tu ksid u fujeks is;la we;s flfkl=g
'fla j ,s f kda ' ^yq o l,dj jdih lrk flkd& hkq f jka
nqrcdKka jykafia jodrd we;'
'fha iquq;af;da" f;a flaj,sfkda" fha flaj,sfkda jgx f;aix
k;a m[a[dmkdh' fufia uekka K ;eke;a;d flaj,S
xi

^yqol,d& wfhls' tjeks flaj,S wfhl=g iir jghla


meKug fkd ue; hkqfjka ixhq;a; ksldfha i;a;Gdk
iQ;%fha la f'
fukak fujeks uq;a; is;lska iskd flkl= f.a fuu
yqol,dj 'f,d;=re yqol,djls'' 'taflda pf L.a. idK
lmafmda' - L.fK wla fia tl,dj yeisf hkqfjka
L.a . idK iQ ; % f ha la f jka f ka tu mfia nq rcdKka
jykafia,d fuu f,d;=re yqol,dfjka jev is njhs' fuu
f,d;=re yqol,dj w;alsh yelafla nq-mfianq-fyda ry;a jQ
flfkl=g muKs'
>k le,Ejl-wdrKHhl-.,a .=ydjl- .ila uq, ke;ak
Y=kHd.drhl jeks ljr ;ekl yqol,dju iqj;a" Tyqf.a is;
;=< rd.d laf,aY Ou cks; jkafka k Tyq talpdj iskakl=
f,i .Kka .ekSu kqiqiq h'
';Kayd ;sfhda mqfida''''' hkqfjka nqrcdKka jykafia olajd
we;s m ;Kaydj-rd.h-oafYh wd laf,aY Ou fojekakl=
f,i Tyq < u isk neka tjekakl= yqo,ldj jikakl=
fkd f'
flkl fyda fujka uq;a; is;la Wodlr f.k cd;sh CIh
lrka f iir lska .e,ug Tng o jdikdj Wodfjd !

xii

.d:d wxl 1
ifiq N+f;aiq ksOdh oKavx
wfyaGhx w[a[;rms f;aix
k mq;a;fPhH l=f;da iydhx
taflda pf L.a. idK lmafmda
wdkkao f;reka mfianqjreka f.a wNskSydrhka+ 1 .ek
nqrkaf.ka uiQ g f iQ;h
% foiQy' fuys ksodk l:d 40 ls'
fuu .d:df ksodk l:dj fufia h' ldYHm nqrka l,
.;mpd.;2+ msrE NslI
a j
q la fof,dj bmeo" miqj bka pq;j
n%yu
a o;a; k rcqj bm" w.fufyish iu ryia in|l
meje;a jQ tla wud;Hhl= rka fkrmSh' Tyq iska f.k tk ,o
nrKeia rcq" f,a |l= fkd fid,ajd ch.;a whqre .ek is;d"
ffu;%h
s jvd th mdol fldg oYkd fldg mfianq jQ n%yu
a o;a;
rcq" .kaOud, mj;hg jkak hk g" iydh wud;Hdka
k;r ug l< b,a,u
S ksid" "mq;h
% ka mjd w;ayrkd ug ljr
k iydh flkl= oe"hs m< flfrka fuu Wodk .d:dj foiQy'
fuys woyi fufia h' ish i;ajhka flfrys nyd ;nk ,o
o~q we;s" lsif
s jl=g;a ysxidjla fkd lrk" lsiu
s mq;o% drd
flfkl= flfrys wfmalI
a djla fkd lrk ug iydhlhka .ek
ljr k wfmalI
a djla o @ l.fK wla fia tl,d jQjdyq"
fojekakl= ke;a;dyq" Kq ne we;a;dyq" yqfol,dj u yeisfr'
fuys ish i;ajhka hkakg NS;shg ika;%dihg m;ajk fkd
ry;ayq o" ia:djr;ajhg m;a" ika;%dihka m%ySK l< ry;ayq o
.efk;s'
nyd ;enQ o~q hkafkka" ;%sO jQ ldhp; fyda p;=O jQ
1
2

mqrK ,o mdr wd lreKq


i;sh fkdmsfy<d wLKav f,i mj;ajdf.k hkq ,nk Ndjkd
l%uhls'
1

jp; fyda ;%sO jQ ufkda p; fyda fkdue;sj


lsisfjl=g;a lhska fyda jpkfhka fyda ukiska fyda lsis
jrola fkd lrk nj woyia f'
tl,dj u yeisu hkafkys O w: we;' ta mfianq mshdfKda
ish >rdjdi1 m<sfndaO" mq;a;odr m<sfndaO - {d;s m<sfndaO
yd ikaks2+ m<sfndaO hk m<sfndaOlr Ouhka is| oud" me
ish rd. fodai fuday hk ls[apkhka is| wls[apk
Ndjhg m;a j" wdrKH jk fiakdik weiqre lr;s' tl,dj u
yeisfr;s' tl,dj u h;s" tl,dj u ys;s" tl,dj u ihkh
lr;s' tl,dj u msKavmd;fha yeisfr;s' tl,dj u kslafu;s'
tl,dj u msfi;s' tl,dj u ilauka flfr;s' tl,d
yrKfhka hq;= fj;s' f w:fhka ta nqmshfKda yqfol,d
Ndjhg m;ajQy'
;jo ta mfianq mshdfKda wm%udo yrKfhka hq;= jQfha" m[ap
uyd udrhka mrdch fldg" ;Kaydj is| oud jev is neka o
tl,d jQfha fjhs' ;Kaydj fojeks fldg .;a ry;a fkd jQfjda
ixidrfha ieir;s' Wkajykafiag fijke,a,la fuka miqmi
.uka lrk ta ;Kaydj keue;s fojekakd fkd ue;'
tfiau Wkajykafia taldka; ;rd.S" taldka; ;fodaiS"
taldka; ;fudayS" taldka; ksflf,ia Ndjhg m;a jQ neka
o tl,d jQfha fjhs'
fuf,isku
a Wkajykafia i;r i;smGdk" i;r iumamOdk"
i;r iDoamdo" m[akash" m[ap n," i;a; fndaCOx." wdh
wIagdx.sl ud. hk taldhk ud.fha .uka .;a neka o
tl,d jQfha fjhs' ^Wm .%ka:h n,kak&'
;jo my; i|yka Ouhka tl,dj u wjfndaO l< neka o
Wkajykafia tl,d jQfha fjhs'
1
2

.sysf.ys
/ialr ;nd .ekS
2

tk" ta mfianqmshdfKda p;= u.a. mfl fnda


[dKfhka is h ixia l drfhda wks ; Hfhda h" is h
ixialdrfhda laLfhda h" ish Oufhda wkd;aufhda hehs
wjfndaO l<y'

wcdj ksid ixialdr f' ixialdr ksid [a[dKh


f' ''''' fm ''''' ^Wm .%ka:h n,kak&'

wcd ksfrdaOfhka ixialdr ksfrdaOh f' ixialdr


ksfrdaOfhka {dk ksfrdaOh f' '''' fm '''' crdurK
ksfrdaOh f' fufia f laL msKavfha ksfrdaOh jkafka
hehs wkqf,dau mf,dau mp iuqmm
a do Ouhka wjfndaO
l<y'

f laLdh i;Hh $ f iuqoh i;Hh $ f ksfrdaO


i;Hh $ f ud. wdh i;Hh he'hs tl,dj u p;=rdh
i;H wjfndaO l<y'

f wdY%jhka h'1 f wdY%j iuqoh h" f wdY%j ksfrdaOh


h" f wdY%j ksfrdaO.dKS mmodj he'hs tl,dj u
wjfndaO l<y'

fuu Oufhda msis| o; hq;a;dy' f Oufhda m%ydKh


l< hq;;
a dy' f Ouhka idCId;a l< hq;= h' f Oufhda
jeh hq;= hehs tl,dj u wjfndaO l<y'

fufia u ijeoEre Mia i dh;khka " tys iuq o h wF:.uh - wdYajdoh - wdkjh yd ksiairKh hk
Ouhka tl,dj u wjfndaO l< fial'

f m[apm
Q dodkialkaOh h - f tys iuqoh h - f tys
wF:.uh ^ksfrdaOh h& f tys wdYajdoh - f tys wdkjh
h" f tys ksii
a rKhehs tl,dj u wjfndaO l<y'

ldudY%j ; NjdY%j" GdY%j" wcdY%j


3

f isjq jeoEre uyd N+;fhda h Tjqkf


a .a iuqoh - ksfrdaOh
- wdYajdoh - wdoSkjh yd ksiairKh f hehs tl,dj u
Wkajykafia wjfndaO l<y'

h iuqoh Ouhla f o" ta ish,a, ksfrdaO iajNdjfldg


we;a;d y hehs tl,dj u wjfndaO l<y'

h o;hq;= - kqjKska iamY l< hq;= - idCId;a l< hq;=


- fohla f k" ta ish,a, tu mfianqmshdfKda tl,dj
u wjfndaO l<y'
f w:fhka o Wkajykafia tl,d jQfha fjhs'

tl,dj u yeisf hkafkys "tl,d" hk w:h by;ska oelajQ


m jk w;r" "yeisu" hkafkka oelafjk O w: <g
uid ne,sh hq;= h'
z

Wka jykafiaf.a bhdm:hka Ydka; Ndjhg m;aj we;'


wlmamsh jQ" NsCIQkag wkqrEm fkdjQ lsisu bhdm:hla
Wka j yka f ia g ke;' fujka 'bhdm: phdjls k a '
Wkajykafia tl,dj u yeiqreKq fial'

wOHd;al yd ndysr ijeoEre wdh;khka ksid lsis


we,Sula fyda .eula fkd ue;sj" bkah
s .=;;
a oajdr Ndjfhka1
iukakd.; jQ Wkajykafia tjka 'wdh;k phdjlska'
hq;=j tl,dj u yeiqreK fial'

i;r i;smGdk Ouhkaf.a ukd m%Nd; Ndjhlska


iukakd.;j" wm%udo yrKfhka yd i;s
imc[a[fhka hqla;j jev is Wkajykafia tjeks 'i;s
phdjlska' tl,dj u yeiqreKq fial'

i;r rEmdjpr yd i;r wrEmdjpr OHdkhka uekka

1 bkash ixjrNdjfhka
4

jYS l D; l< iudys ; jQ w;a ; hls k a iuka k d.;


Wka j yka f ia 'iud phd'" yrKfhka tl,dj u
yeiqreKq fial'
z

kdurEm mfo wd ish oYkd {dkhka yd p;=rdh


i;Hhka ms<sn| yi, jQ '[dK phdjlska' hqla;j
Wkajykafia tl,dj u yeiqreKq fial'

fidajdka wd p;=O ud. {dkhg ms<smka Wkajykafia


'u.a. phdjlsk'a o hq;= jQ fial'

p;=O idu[a[ M, w.; l< Wkajykafia" 'm;a;s


phdjlska o'" iukakd.; jQ fial'

is h i;a j hka flfrys ta l mfoa i .; 'f,da l d:


phdjlska' o Wkajykafia iukakd.; jQ fial' ^iud
inqrcdKka jykafia,d ijm%ldrfhka u
f,dald:phdf fhfok w;r" mfia nqjrekag tfia
ijm%ldrfhka u f,dald:phdf fhh fkd yel&'

fufia u Wkajykafia wuqpk ioaOdfjka hq;=j yeisfr;s'


p;=iumamOdk fhka hq;j
= yeisfr;s' isyf
s hka wruqKq olska
i;sfhka hq;j
= yeisfr;s' wfCIam Ndjhg fkd meK iudfhka
hq;j
= yeisfr;s' h:d N+; [dK oYkfhka hq;= jQfha kqjKska
iukakd.;j yeisfr;s' bkash im%hqla;jQ cjka is;aj,g
mQjx.u jQ wdjck lD;Hhka islrk wdjck is;j
a ,sk"a
wruqKq yekS ud;%fhka u kejf;ka ^fG Gu;a;x
Niaid '''''& yeisfr;s' fufia ms<m
s eoao l,ays iu: miaikd
ixLHd; l=Y, Ouhka jOkh f hkqfjka olska "wdh;k
phdjlsk"a hq;j
= yeisfr;s' fufia yeisfuka ;ox. - laLNk
- iuqfo - mmamiaioa jYfhka fYaId.ukhka jkafka
hehs olska "fYaI phdjlsk"a hq;j
= yeisfr;s'
;jo Wkajykafia m%;HCI jYfhka wixL; ksjdK Od;=j
5

gq iud fhka iukakd.; jQfha "oiaik phdjlska"


hq;=j yeisfr;s' Pd ixlmamhka neyer fldg iud
ixlmamfhka iukakd.; jQfha "wNskf
s rdamk phdfjka" hq;j
=
yeisfr;s' Pd jdpdjkaf.ka fjkaj" p;=O j ixjrfhka
iukakd.; jQfha "m.a.y phdjlska" yeisfr;s' ;%sO ldh
ixjrfhka iukakd.;j "iuqGdk phdjlsk"a yeisfr;s'
miqoaO wdjhlska iukakd.; jQfha "fjdaodk phdjlsk"a
yeisfr;s' iud jdhdufhka iukakd.; jQfha "m.a.y
phdjlska" yeisfr;s' iud i;sfhka iukakd.; jQfha
"WmGdk phdjlska" yeisfr;s' iud iudfhka hq;= jQfha
"wlafm phdjlska" yeisfr;s'
fufia Wkajykafia "taldpd" jQfha fjhs' l.fK wla
fia tl,dj u yeisfr;s'
^fujka wx.hkaf.ka iukakd.; jQ l,ays u "talpd" jk
nj o; hq;= h'&

.d:d wxl 2
ixi.a. cd;iai Njka;s iafkayd
iafkaykajhx laLox mfyda;s
wdkjx iafkaycx fmlaLudfkda
taflda pf L.a. idK lmafmda
ldYHm nqoO
a Ydikfha .;mpd.; j;a msrE NsCIqjla nUf,dj
bmeo bksl
a ;sj" ukqf,dj bmeKq miq ia;k
S% a ms<f
s l l<
ksid 'wksF.JO' kka yekaKs' foudmshka jdy ug l<
fhdackd m%;l
s f
a Iam fldg" foudmshka f.a n,j;a b,a,u
S ksid
b;d ,iaik rka rejla idod fujeks <|la ,o fyd;a jdy
6

jk nj mjihs' rka rejo f.k tjeks rEu;shl fidhka hk


g tjekakl iN f' wksF.JO l=ureg fuh ie< l< miq
weh flfrys fkd oel rd.hla my< f' weh ;udg jdy lr
ug legqj tk g w;s iqlu
= d, neka wE u. h hhs' fuh
wid wksF.JO l=ure n,j;a fYdalhg m;a f' f fYdalh
l=ula ksid we;s jqfka oehs l,amkd l< wksF.JO l=ureg th
ia f ka y h ks i d Wmka nj oek" th oYkdjg kd
mfianoq O
a ;ajhg m;a f' Bg miqj .ehQ Wodk .d:djhs f'
fuys fl woyi fufia h' ixi.h ksid fifkyhla we;s
f' ta iafkayfhka la we;s f' iafkayfha f wdkj olska
lfK wla fia tl,dj u yeisf'
fuys ixi.h mia jeoEre h' tk oiaik ixi.a. - ijK
ixi.a. - ldh ixi.a. - iuq,a,dmk ixi.a. yd ifNd.
ixi.a.hs'
oiaik ixi.a.
h ia;%shl fyda mqreIfhl= fyda fohla hk lsisjla oel tys
w;a md ,iaikh" uqyqK ,iaikh wd jYfhka wkqnH[ack
f.k th flfrys ;=gq f' ;=gq joka fnfKhs' th m%d:kd
lrhs' th isyslrhs' tys iafkafy nkaOkfhka nef|a'
ld<>jdmS le<Ks ydr NslaIqjla ms~q msKsi yeisfr;a" tla
ldka;djla oel iafkayhla Wmojd f.k" weh flfrys la
ka isk g weh lh lrhs' wE md l< froaola
f NslaIqjg ,enqKq miq yoj; me,S ue jegqKs' f oiaik
ixi.a.h m; hs'
ijK ixi.a.
h ia;%shl fyda mqreIhl= fyda fohla .ek wid ta weiS
ud;%fhka u iafkafyhla we;s lr .kS'
.sujdiS l=uhka 500 fokl=f.a .S y~ wid" wyiska hka
7

is m[apxl=, f,KjdiS oyr NslaIqjla bka msyS .sfha ijK


ixi.a.h ksihs'
ldh ixi.a.
ldhsl ixi.hla we;suhs' uyd ydrfha oy foik ;reK
NslaIqjla" nK weiSug wd rdc l=uhla oel" fofokdg u
n,j;a rd.hla Wmka l, rcq jydu jg;sr weo fofokd u
tl,dj isug ie<eia jQ l,ays" Tjqfkdjqka je<| .;a" ta
fofokd u ue jegqKs' f ldh ixi.a. fodaih hs'
iuq,a,dmk ixi.a.
gq.euqKq rcq oka fok ;ekg ^ijeh <& meKs ;reK
NslaIqjla tys is idufkahl yd isky h' fofokdu
Wmimod wjqre 60 la isg msgrgl Tjqfkdjqka yuq jQ
miq Tjqkaf.a ta wd,mk iuq,a,dmk isys wjqre 60 l
Wmimodj mdrdldjla njg m;a lr .ekSu iuq,a,dmk
ixi.a.hg WodyrKhs' l:dny iskyiS wdh flfrys we;s
lr.kakd iafkayh iuq,a,dmk iafkyh hs'
ifNda. ixi.a.
Tjqfkdjqka mfNda. lrk WmlrK oel thg Wmk rd.h
ifNda. ixi.a.h hs'
f wd mia jeoEre ixi.h ksid iafkayhla Wm' th
"fuh uf.a h" f;, uf.a h" fuf;la uf.a h" fuf;lska
uf.a h" hkdka f,iska we;s lr .kakd ;Kayd iafkayhla
h yels h'
tfia u ia;h
s% l" mqreIfhl hkd jYfhka .kq ,nk ilaldh
Gs yd fjk;a kag inkaO iafkayhla o h yels h'
fuu wdldr oaO iafkayh ksid fndfyda ldhsl jdpisl
udkisl Yap; is flf' iuyr g i;=ka ueu" fidrl
lsu" mrodr fiajkh jeks wl=Y, is lrhs' f fidrl
8

ls wd wmrdO j,g fmd,Sis j,g hka ysrf.j,aj, la


ka ovqj ug is f' tjeks la we;s jQfha l=ula
ksido @ iafkayh ksid h'
fufia u f wmrdO ksid urKska u;= ;sika f,dalj," wmdhj,"
fm%;
a f,dalj, bmeo la ug isf' tjeks la ,nd fokafka
o f iafkayh ksid h' ;u | flfrys iafkayhla u< mqreIhl=
.erhl= bmeo" wehf.a we u; jeu ksid" .erhd uerjQ
miq" kej; n,a,l= wE miq miu hk neka n,a,d o uer jQ
nj l:djl i|yka f' ta n,a,dg kej; i;r wmdfhka f.dv
tkak ,efnkafka ljod o @ fujeks Nhdkl la ug
isjkafka iafkayh ksid h'
fufia u f iafkayh fyj;a wdYdj ksid kej; kej; bmeug
is f' wdYdj iuqoh i;Hh h' ixidrfha fufia h;dla la
ug we;ak ta la we;s jkafka fifkyi k jQ wdYdj
ksid h' bka we;s jk l msis| o; hq;= h-wdYdj ijm%ldrfhka
u m%ydKh l< hq;= h - wdYdj we;s lrjd,k" la ,nd fok
ish ixialdr ksfrdaOhg m;ajk ksjdKh idCId;a l< hq;=
h - th ,nd fok f Ndjkd ukisldrh jOkh l< hq;= h
- hkqfjka p;=rdh i;Hh wjfndaO l< ta mfianq mshdfKda
uqody< ish ne we;af;a tl,dj u yeisfr;s'

.d:d wxl 3
;af;a iqyf wkqlmudfkda
ydfma;s w;a:x mnoaO;af;da
ta;x Nhx ika:f fmlaLudfkda
taflda pf L.a. idK lmafmda
fmr nrKeia kka rc flfkla m<uq OHdkh Wmojd f.k
9

fjfihs' ksYaph Yd,df we;sjk uy;a Yo wid ta OHdkh


msfyhs' fuhska l<lsug m;aj" ta .ek is;d oYkd jvd
mfianqoaO;ajhg m;af' bkamiq msgjqKq Wodk mdGhhs f'
iqyo ;=rka wdka flfrys wkqlmd lsfuka yd Tjqka
inkaOj mnoaO is;a my< lr .ekSfuka w: isoah
kdY fhhs' ;% inkaOl meje;af f wdkjh
oel L.fK wla fia tl,dj u yeisf hkak fuys idudkH
woyi h'
;udg taldka; ys;ld mqoa.,hd ;%hl= f,i ie<fla' yuq
oelS iskdiS wdh ksid iqyo njla m%;
S h
s la okjk ;eke;a;d
'iqyc' kka oelah yels h' f folu we;s g 'iqyc;a;d'
fyj;a iqyo ;=rka f,iska .efka'
f ;%hka w.dl yd wk.dl jYfhka fofofkls'
w.dl ;%hka Wmldrl - iudkiqLlaL yd wkqlml
jYfhka ;%
s Odldrh h' ^fudjqka .ek ia;r isdf,dajdo jeks
iQ;%hlska o; yels h&'
wk.dl ;%hd ksjdKd:fhka Wmldr lrhs' m%sh jQ" ukdm
jQ" .re NdjkSh jQ" bjik iq jQ" .NSr oy lreKq lshd
fokakd jQ" whymf;ys fkd fhdojkakd jQ" Tyq ish ;=rd w
YS,fhys msyg
s j
q d,Sug Wmldr lrhs' w ;a;fhys msyg
s j
q d,Sug
Wmldr lrhs' w m%{dfjys msysgqjd,Sug Wmldr lrhs' i;r
i;smGdkfhys fhdojd,hs' iumamOdkhkays" boamdohkays"
bkash Ouhkays" n, Ouhkays" fndCOx. Ouhkays" wdh
wIa G dx.s l ud.fhys fhdojd,kq ,nhs ' iu: oYkd
Ndjkdjkays ksr; lrjd,hs'
fujka ;%hka flfrys fyda ;Kayd udk jYfhka
Wmdodk lrka inkaOl meje;afuka ;udf.a wF:_ iso
a h
kefia' wj" ij lsisjlaa Wmdodk fkd l< hq;= h' Wmdodkh
10

ksid lu Njhka o bka cd;sh o we;s f' fuhska iajlSh


ksjka ud.h kefia" msfya" ref' w;=reoyka f'
fufiau lsisjl= flfrys fyda lsisjla flfrys ;Kayd
udk jYfhka inkaOl meje;afuka mrd:h o kefia'
iajd:h yd mrd:h hk folu o kefia' GOl w:h
o1 imrdhsl w:h o2 ksjdK mru w:h o kdY f'
tneka ish,a, flfrys mj;akd mnoaO ;a;h m%ydKh
l< hq;= h' th m%ydKh fkd lsfuka w;s Nhxldr ixidr
laLfhys u kej; kej; .ef,ka uyd la wkqNj lsug
is f' fufia laL i;Hh;a" laL iuqoh i;Hh;a wjfndaO
l< ta mfianqmshdfKda iajlSh oYkd ka;duh ika;;sh
kej; kej; jefuka ks f rda O i;Hdjfnda O fldg
mfianqoaO;ajhg m;aj" fojekakl= fkd ue;sj yqfol,dj u
L.fK wla fia yeisfr;s'

.d:d wxl 4
jxfida idf,daj h:d i;af;da
mq;af;aiq odfiqp hd wfmlaLd
jxil<Sfrdaj wicudfkda
tafld pf L.a. idK lmafmda
ldYHm nqrka l, .;mpd.; j; msrE ;sfofkl= miqj
rcjreka bms" fofofkl= mfianq fj;a' ta mfianq jre merKs
hyjd yuqug j;s' 'wicudfkd' hk jpkh muKla
1' f f,dald:h
2' mrf,dald:h
11

foaYkd fldg Wkajykafia,d wyiska wdmiq jeh miq" fuh


ks;sfldg Ndjkd jevQ ta rcq o mfianoq O
a ;ajhg m;a f' f
oelafjkafka Wkajykafia tfia mfianq m<l< Wodkh hs'
fuys idudkH woyi fufia h' yqK mrla me;s me;s Yd,j
jefvkakd fia mq;a;odrd ifp;ksl wf;ksl jia;+ka yd
mqoa.,hka flfrys jQ ;Kaydj ,sh, ,sh,d jefvkafka h'
l=vd yqK ls<s,la yqK mfrka fjkaj ta yd fkd .e mj;S'
tfiau lfK wla nj tl,dj u yeisf'
i;a;sld hkq ;Kaydjg lshkq ,nk kuls' me;s me;s
Yd,jk w:fhka i;a;sld k f' ^;j;a fkdfhla
w:fhkao i;a;sld jYfhka yekaf&'
fuu ;Kaydj" rEm-Yo-.kaO-ri-fmdGn-Ou-l=,-.Kwdjdi-,dN-hi-m% Y xid-iq L -jr-ms K a v md;-fia k dik.s,dkmph fNaic mlaLdr-lduOd;=-rEmOd;=-wrEm Od;=ldu Nj-rEm Nj- wrEm Nj- i[a [ S N j" wi[a [ S N jfkaji[a[dkdi[a[S Nj - talfjdaldr Nj - p;=fjdaldr
Nj - m[apfjdaldr Nj- w;S; - wkd.; - j;udk - G
iq; uq; [a[d; Ou1 wd fkdfhla wruqKq f.k me;s
me;s jef'
f wd ;Kaydfjka fyda fhka fyda fkd ne isu
'wicudk' hkafkka woyia flf'
fufia ;Kaydj gq ta mfianqmshdfKda laL iuqoh i;Hh
olakd ,oy' h i;Hhla olakd ,oafoa o tg fiiq ;%sOdldr
i;Hhka o gqjd f'
"fhda NslaLf laLx miai;s" laL iuqohms fida miai;s"
laL ksfrdaOms miai;s" laL ksfrdaO.dKS mmoms miai;s'
fhd laL iuqohx miai;s" laLms fid miai;s" laL ksfrdaOms
1' olsk ,o" wik ,o" ukiska k .kakd ,o foa
12

miai;s" laL ksfrdaO.dKs mmoms miai;s '''''''" ^ix$ks'


ip ixhq' .jm;s iQ;%h&'
hfula l olS o fya laL iuqoh o olS' laL ksfrdaOh o olS'
laL ksfrdaO .dKS mmodj o olS' hfula laL iuqoh olSo
fya laLh o olS' laL ksfrdaOh o olS' laL ksfrdaO .dKs
mmodj o olS ' fufia p;= r dh i;Hdjfnda O l< ta
mfianqmshdfKda if;ksl wf;ksl lsisjla flfrys fkd
wef,a - fkd .kS' ^wdodkh fkd lrhs& fkd nef|a' m<snqoaO
fkd f' ixfhda. fkd f'
ish ixialdrhka flfrka ksla" neyer" " ixfhda. "
;Ka y d nka O khka f.ka ixhq l a ; " tneka u
ijm%ldrfhka u talpd Ndjhg m;aj lfjK wla fia
yqfol,dj u ta mfianqmshdfKda yeisfr;s'

.d:d wxl 5
f.da wr[a[ys h:d wnoafOda
fha ksPlx .P;s f.daprdh
[a[Q kfrda fia;x fmlaLudfkda
taflda pf L.a. idK lmafmda
ldYHm nqrka l, tla Wmdilhl= hf.dia isgj
q rfhlaj
bme mrodrl fldg .eyeKshl bmefoa' weh ish fokdgu
wm%h
s h' ish iajd mqreIhd o wehg fkd i<ld fjikqka
f.k Whka fl<s i|yd hhs' iajdmqreIhdg ug ms<f
s h< lr
f.k /f.k .sh le,s wdh w;ru. yuq jQ mfianq kulg
mQcd lrhs' mu u,a o mQcd lrhs' ia;k
S% a Ndjfhka ug o
ksjka wjfndaO lr .ekSug o m%d:kd lrhs'
13

Bg miqj fof,dj mu foajmq;;


a kka bmefoa' bka pq;j
nrKeia rcqf.a fmdl=fKa fk .enl bmefoa' fudyq jevqKq
miq mfianq flkl=g ks.re lrhs' fjk;a wh tys we;s ne?re
Ndjh olajd iudj ,nd .kakd f,i b,a,;s' fufia iudj .ekSug
h;a ksoe,af,a yeisfrk uqjl= olS' ;udg;a fufia ksoe,af,a
yeisug ljod ,efoe'hs is;d iu: miaikdjg is; keUqre
fldg mfianoq O
a ;ajhg m;a f' bka miq .ehqKq Wodkhhs f'
jkfha iskd" nkaOkhlg fkd ne" uqjl= leue;s leue;s
;eklg is;= fia hkakdla fuka" {dkjka; mqI f;f
ffijNdjh wfmalaId lrka L.fjK wla fia tl,dj u
yeisf hkak ka oelafjk fl woyi h'
jkfhys iskd uqjd" uqj jeoaoka jeks wdndOlr foa fkd ue;s
g is;a fia yeisfrhs' Yajdifhkau hq;=j hhs - ys - ks|hs'
fuu woyi whmfhik iQ;%fha ^uCu ksldh& fufia
ia;r f'
"fihH:dms NslaLfj" wr[a[flda f.da wr[af[a mjfka
prudfkda iai;af:da .P;s" iai;af:da ;sG;s" iaifF:d
ks i S o ;s " ia i fF:d fihHx lma f ma ; s ' ;x ls i a i fya ; = (
wkdmd:.f;da NslaLfj oaoiai'
tajfj fLd NslL
a f NslL
a q fj ldfys p wl=if,Ns
Ofuuys i;lalx ipdrx flcx mS;i
s L
q x mGuCOdkx
Wmimc yr;s" whx jqp;s NslL
a f NslL
a q wkaOuldis udrx"
wmox jFjd udrplLqx woiaikx .f;da mdmsuf;da'''''''''' ^wgjk
OHdkh olajd& '''''''''''''''' fida iai;af:da .P;s iai;af:da
;sG;s iai;af:da ksioS ;s" iai;af:da fihHx lmafma;s ;x
lsii
a fya;= ( wdkdmd:.f;da NslL
a f mdmsuf;da" ;s'
uqj jeoaod fkd meKSu ksid uqjd is;afia Yajdifhka hq;=ju
yeisfrkakdla fuka" m%:u oa;Sh wd OHdkhka f.ka
iukakd.; jQ NslaIqj Yajdifhka hq;=ju is;a fia yeisfrhs'
14

thg fya;=j l=ula o @ mdmld udrhd fkd meKs neks'


"whx jqp;s NslaLfj NslaLq wkaOuldis udrx' wmox j;ajd"
udrplaLqx woiaikx .f;da mdmsuf;da"" udrhd wkaO lrjd,Su"
udrhdf.a udr weig fkd fmkS hdu lshkafka fuhg h'
ta fndai;dfKda mfrdamfoaY rys;j fuu iud iudh kqjKska
oel" tu ish iudka jvd ffij f,i flfia k
yeisfroehs uiQy'
ffijNdjh oaOdldr h' Ou fia yd mqoa., fia hkq ta
fohdldrh h' Oufi hkq i;r i;smGdk" iumamOdk"
boamdo - bkash - n, - fndCOx. yd wdh wIaGdx.sl
u.h hk Ouhka h' fuu Ouhka f.ka iukakd.; jQ
;eke;a;d 'mqoa., fia' k f'
ry;a Ndjhg m;a fkd jQ lsisfjla ffij Ndjhg m;aj
ke;' i;r uyd mhg u wm;sl lrk ila;s rc flkl=
jqj;a" ldud" laf,aYhkaf.a odihl= njg m;a f' Yl%
im;a;sh ,enqj;a Tyq o fofof,djgu wm;sl l<dg
laf,aYhkaf.a odi Ndjhg m;a f' uyd n%yau;ajh ,enqj o
Tyq o udkd laf,aYhkaf.a odihl= njg m;a jkafka h' udr
jH mq;%j Wmkak;a woHd laf,aYOuhkaf.a odi Ndjhg
Tyq o m;a jkafka h' fujka ;;a;ajhla ;=< ljr k ffij
Ndjhla o @ ;udf.a ish wdm;H Ndjhka" ffij Ndjhka"
laf,aYhka iska uev,kq ,nkafka h' tneka ish laf,aYhka
kej; kQmk f,iska u uev,Sfuka ffijNdjh ,eh hq;=
h' tu ;;ajh k ksfrdaO i;HdjfndaOh hs'
ta fndai;dfKdaa fuu ksfrdaO i;Hh ms<sn| wjfndaOh;a"
i;a;sia fndamdCIsl Ou ixLHd; ud. i;Hh;a wjfndaO
fldg" ta wkqidrfhka fiiq i;Hhka o olska oiqka jvd
mfianqoaO;ajhg m;aj" imQK ffijNdjhlska
iukakd.;j" lfjK wla fia tl,dj u yeisfr;s'

15

.d:d wxl 6
wduka;kd fyda;s iydhufCO"
jdfiap Gdfka .ufka pdldh
wkNsC;x fia;x fmlaLudfkda
taflda pf L.a. idK lmafmda
'talj;' k n%yu
a o;a; rcq" fkdfhla fokd ;=gq lsug is;d
fjfia' flkl= wjq;"a ug wij,a ckmoh fokake'hs b,a g
Tyq i;=gq lsug ta ckmoh fohs' Bg l,ska ta ckmoh N+l;
a s
ka is mqo.
a ,hd fudyq iu l,y fldg f.k rcq fj;
mefKa' f,daNh ksid l,yu we;sjk nj oek th oiqkg
kd mfia nqoO
a ;ajhg m;a f' bkamiq m< l< Wodkh fuhhs'
jdih lrk ia:dkfha o" .ufka o" pdldf fhfok g
o {d;s;% wd iydhlhka iska "fuh ug fokak" ug uola
weyqlka fokak" wd jYfhka wu;kq ,nhs's tneka m%jDcd
ixLHd; ffijNdjh wfmalaId lrka L.fK wla fia
tl,dju yeisf hkak ka oelafjk fl woyi h'
fujka weu;S yd ;% ika:jhka ksid we;sjkafka lla h'
{d;s;%d i{dkl yd tfiau w{dkl ixialdr flfrys
we;s ne ksid u fujeks ;;ajhla Wod f' tneka
wOHd;al lh iys; ish ixialdr flfrys h Pkao rd.hla
my<f o th l Wmojk fya;=j h' f,daNh ksid l,y
Wmkafka o fuu ;;ajh ksidu h' tneka Pkao rd. iLHd;
;Kaydj re l< hq;= h' th yd ne woHdj kid,sh hq;=h'
ldufhys uq; nd,hka iska lsios d wkfmalI
a ;
s " ffkIalu
% H
iLHd; m%jDcdj ^wkNsC;x& ,nka ;a; ffij Ndjh
,nd .; hq;= h' ^l,ska .d:df fuka ffijNdjh .ek
ia;r o; hq;= h&'
fujka oYkd ukisldr ika;;s ;=<ska my< jQ mfl
fnda [dKfhka mfianqoaO;ajhg m;a ta W;=udfKda L.fjK
16

wla fia talpdj yeisfr;s'

.d:d wxl 7
vd r;S fyda;s iydhufCO
mq;af;aiq fmaux mq,[ap fyda;s
mshmamfhda.x .=Pudfkda
taflda pf L.a. idK lmafmda
'tlmq;;
a ' n%yu
a o;a; rcq ish tlu mq;d h .sh neka n,j;a
fYdalhg m;a f' fuu fYdalh u oYkd keKska n,ka
mfia nqoO
a ;ajhg m;aj l< Wodkhhs f'
[d;s ;% iqycdka uOHfha ldhsl yd jdpisl l%v
S d ;=<k
s a
m[pldu .=Kl
s r;shla my< f' mq;o% drdka flfrys jQ fm%u
a h
o uy;a Ndjhg m;a f' fuu m% s h hka ks i d we;s j k
m%shm%fhda.h ms<sl=,a flfrka bka ,cdjg m;a fjka"
L.fK wla fia yqfol,dj u yeisf hkak fuu .d:df
oelafjk idudkH w:h h'
kEoE ys;;=rka iu lrkq ,nk fl<s ljgl wd l%Svd
ksid m%;
S h
s la we;sjk kuq th tu fudfydf;a u kdY Ndjhg
m;ajk neka wks;Hh h' tu iq m%S;sh yd ta yd ne wdYdj
ksid w;s Nhdkl ixidrfha u kej; kej; bmefoka fuu
ixidr laLh kej; kej; my< jkafka h'
m%sh jQ i;ajhka yd m%sh jQ rEm Yo .kaO ri fmdGn yd
Ou hk lreKq ksid uy;a jQ fm%auhla yg .kafka h' th
f ixidr neu ne| ;nk nkaOkh h' fuu nkaOkhka
f.ka .e<ug u" ug u iqiq h'
17

m%shhka yd m%sh jia;+ka ksidu m%shm%fhda.h my< jkafka h'


m%sh fohla ke;sk" m%sh m%fhda.hla fldhska o @ f m%sh
m%fhda.h laLdh i;Hh h' ta m%sh iy.;" id; iy.;1
iajNdjh laL iuqoh i;Hh h'
f wdldr m%sh m%fhda.h my< jkafka ixialdrhkaf.a we;s
wks;H iajNdjh ksid h' tneka ish ixialdrfhda wks;Hfhda
h' wks;H neka u laLfhda h' wks;H yd laL neka u
wkd;aufhda h'
fujeks jQ oYkd ukisldr ;=<k
s a p;=rdh i;Hh olska"
wks;H laL wkd;au hk ;%,
s CIKdjfndaOfhka mfianoq O
a ;ajhg
m;a Wkajykafia L.fjK wla fia tl,d yrKfhka hq;j
=
u jev jik fial'

.d:d wxl 8
pd;=oafida wmamf>dap fyda;s
ika;=iaiudfkda b;;fk
miaihdkx iys;d wPNss
taflda pf L.a. idK lmafmda
ldYHm nqrka l, .;mpd.; j;a msrE mia fokl= nrKei
bmeo" bka i;r fofkla mfianqoaO;ajhg m;a fj;s' wfkla
wh ;ud gq isyskhla ksid h " th re lr,Sug is;d uyd
hd.hla lsug iQodk f' f wjia:df ta mfianqjre tys
j;s' tu mfianqjrekaf.a k uiQ g 'pd;=oafida' hehs
jodrd wyiska wdmiq j;s' pd;=oafida hkak i;r n%yau
syrKhkag wjpkhla nj f;are .;a Tyq" n%yau yrK
1' f,daNh ksid we;sjk i;=ka is; ikijk mskjk .;sh'
18

OHdk Wmojd ta mdol fldg oYkd jvd mfia nqoaO;ajhg


m;a f' Bg miqj m< l< Wodk .d:djhs f'
^mfianqjreka i;r kula fkdj" tla mfianqflkl= wka
y;r fokdg 'p;=oafida' hehs jod< nj o oelaf&'
ish idjkays fkd .e fu;a;d lreKd uq;d WfmalaLd
hk i;r n%yau yrKhkaf.ka hqla; j" ,o fohska ;=gq jk
b;;r ika;=Iafhka iukakd.; j" ish ldhsl udkisl
Wmj uev" fkd ie,S" L.fK wla fia talpdj fjfia
hkqfjka fuys woyi flfhka oelah yels h'
^fuys i;r uyd n%yau yrK ia;r l< hq;= h' b;;r
ika;=Iah wdhjxY iQ;%h wkqj .%y l< hq;= h' tu lreKq
fuys olajd ke;&'
fuu .d:df 'miaih' hkqfjka oelafjkafka ldhsl yd
udkisl Wmj j,g h' fuh mdlg miaih" mPkak
miaih hkqfjka fohdldr h'
m%lgj fmfkk ^mdlg& Wjre k" isxy" jHd>%" " we;a
wd kmqre i;=ka; fidreka" ueis urejka" w jeis" iq<x"
Ys;," WIaK; plaLq frda." fida; frda. wd O frda.; id
msmdid yd u, uq;% my ls wdh h'
m%lg fkdjQ mPkak Wjre k" ldh p;" j p;"
ufkda p;" lduPkao" jHdmdo" :skoaO" WoaOp l=ll
a p
= "
lsPd" wr;s" rd. fodai fuday" fl%daO Wmkdy ulaL m<di
biaid uPh udhd idfGhH :N idrN udk w;sudk uo
mudo" ish laf,aY" ish p;" ish or:" ish m<dy"
ish ika;dm yd ish wl=Y,dNsiLdrhka h'
fuu Wjre iska mqoa.,hd uev,kq ,nhs" w,a,d .kq ,nhs'
ld,kq ,nhs' yd;amiska hgm;a lrjd,kq ,nhs'
19

f Wjre ish l=Y, Ouhkag wka;rdhh msKi


s " mydksh
msKi
s mj;S' iud mmodjg - wkqf,dau mmodjg - wmpksl
mmodjg - wkaj;a: mmodjg" OudkqOu mmodjg" iS,
mmQ K;a j hg bka s h .= ; a ; oa j dr Ndjhg" fNdcfka
u;a;[a;djhg"1 cd.hdkqfhda.hg"2 i;sim[a[hg"
i;r i;smGdk Ouhka jeug" iumamOdk - bkah
s - n,
- fndCOx. yd wdh wIaGdx.sl ud.h jeug" ish
mq[a[dNsixLdrhka jeug" yd ish wdfk[a[NsixLdr
jOkhg fuu Wjre fnfyka u wka;rdhlr h'
fuu Wjre j,ska ueis ure YS;, WIaK wdoS iuyrla
bjiSfuka uev,sh hq;= h' ^w;a:s wdijd wjdikd myd;nd
.d:d 18 o n,kak&' fkd tfia k" tu Wjre ksid ldudY%j
NjdY%j GdY%j yd wcacdY%j .,d taug mgka .kq we;'
kmqre i;=ka imhka jeks Wjre mjckfhka3 ue~,sh
hq;= h' ^w;a wdijd mjckd myd;nd&'
iuyr Wjre WodyrK jYfhka lduPkao jHdmdo wdh
fkd ms<s .ekSfuka" Wmka .i u uev,Sfuka hgm;a l<
hq;= h' ^w;a wdijd fkdaokd myd;nd&'
iuyr Wjre tk laf,aY p; m<dy wdh Ndjkdfjka
uev,sh hq;=h' ^w;a:s wdij" Ndjkd myd;nd&'
^f whqka indij iQ;%h wkqj ia;r o; hq;= h&'
ta mfianqmshdfKda f ish Wjre uevy' fkd ief,k
fkd hjk iajNdjhg m;a jQy' ka .efkkafka ksfrdaO
i;HdjfndaOh h'

1. fNdackfha muK kSu


2. ksjeu
3. bj;aj hdfuka

20

i;r n%yau yrK" b;;r ika;=Iah wdfhka oelafjkafka


ud. i;Hh h'
ta wkq i drfhka fiiq i;Hhka o ols ka " p;= r dh
i;HdjfndaOh ;=<k
s a mfia nqoO
a ;ajhg m;a Wkajykafia flair
isxy rdchl= fia fkd hj" fkd ;e;s.;sj" W;%di fkd "
my jQ f,duq oeye.ekq we;sj" m<d fkd f.dia" m%ySK l<
h yd h wruqKq we;sj" bka,hla fia fkd ie,S" L.fjK
wla fia yqol,dj u jev fjfi;s'

.d:d wxl 9
iai.yd mn;dms tafla
wf:da .yGd >rudjika;d
wmafmdiaiqlaflda mrmq;af;aiq yq;ajd
taflda pf L.a. idK lmafmda
tla nrKeia rc flfkla ish foah h.sh miq" fjk;a
.e.;a ldka;djla fufyish lr .kS' wef.a mq;d ;udf.au
mq;l= f,iska fikyiska yodjvd .kS' ta l=urd ;udf.a mshd
rcacqrejka fkd jk nj oek.;a miq" l,ska fuka rc;=udg
fikyila fkd olajhs' fuh .ek rc l<lsf' me f'
mfianqO;ajhg m;a f' Wkajykafiaf.a uqka kslauqKq m%S;s
jdlHhhs f'
fuys fl woyi fufia h' iuyr meoaokag ix.%y l< g
Bg wkqrEm jQ m%;spdrhla Tjqyq fkd olaj;s' iuyr .sysf.hs
jikafkda o fufiau fj;s' ^Tjqyq ;Dma;su;a l< fkd yel&'
wkqkaf.a mq;%hka .ek W;aiql fkd L.fK wla f,iska
tlpdj u fjfia'
21

iuyr meoaokag jr wd isjqmihlska ix.%y lrk g" ksi


fok g" h lreKla uik g" h wjjdod;aul fohla
lshd fok g" .NSr iQ[A[; mixhq;a;1 Ouhl w:
jrKhla lrk g hk f wd wjia:dj, wi;=ka ue"
iuyr g thg lka fhduq fkd lrhs' fkd i;=g olajhs'
oek .ekSu msKsi fkd msysghs' wjjdo fkd wihs" ta wkqj
fkd ms<smhs' bj; n,hs" reoaO mej;= we;sj is'
iuyr .sys who fun u m%;spdrhka olaj;s'
;udf.a iafkayh ;snqK kuq;a wka whf.a mq;%fhda tu
fifkyig m%;-s fifkyila fkd olaj;s' fuh fufia jkafka
Tjqka wka wh ksid h' ;udf.a fkd jk ksid h'
;udf.a u mq;h
% ka jqj o h h wjia:djkays fujeks u
wdl,amhka olajk nj yd tfia oelaug bv we;s nj fkd
ryils' lsij
s l= ;udg wjYH m yeisfrkafka fkdf' lsij
s la
;udg wjYH m fkd mj;S' 'uu' 'uf.a' hehs .kq ,nk f lh
o ;udg wjYH m fkd mj;sk l,ay"s ndysr fohla flfia ;u
jYfhys mj;shs o @ ish,a, wkd;auh h' ufula ke;' 'uf.a'
hehs .; yels fohla ke;' ldrlfhla ke;' kafkla ke;'
wm;s njla ke;' biqre njla ke;' jYfhys meje;aula ke;'
idrhla ke;' wkd;au jQ f ixialdrfhda fya;k
+ f
a .a ixfhda.fhka
we;s fj;a' fya;k
+ f
a .a ksfrdaOfhka ksreoaO fj;a'
fujka wkd;a u ,CIKhka o" ta yd u inka O la L
,CIKhka o wks;Hh ,CIKhka o wjfndaO lr .kska
mfia nqoaO;ajhg m;a Wkajykafia L.fK wla fia u
tlpd yrKfhka u fjfi;s'

Y+kH;djh oyd olajk" Y++kH;djh yd uqiq jQ


22

.d:d wxl 10
fjdafrdamhsFjd" .sysnH[ackdks
ixiSk m;af;da h:d flda<dfrda
fPFjdk frda .sys nkaOkdks
taflda pf L.a. idK lmafmda
pd;=udisl n%yauo;a; rc fldfnda<S, .ila hg ie;mS" tys
u,a msmS nr ;su .ek ;=gq f' miq oskl ta .fia u,a yd
fld< ye,S we;s nj oel l<lsrS" mfianqoaO;ajhg m;aj f
Wodkh foiQy'
fldfnda<S, .fia m;% .s,syS m;s; jQjd fia" ish .sys iajrEm
w;yer" ish .sys nkaOk is| oud" L.fjK wla fia tl,dj
u yeisf hkak fuys idudkH woyi hs'
fldfnda<,
S .fiys fld< yd u,a ish,a, u m;s; ke;sj
.shd fia ish ixialdrhka wks;Hh iajNdj fldg mj;S' iEu
CIKhla CIKhla mdid ixialdrfhda ksreoaO jkakdy' tfia
CIKsl ksfrdaOhg m;ajk ixialdrhka f.a ika;;sfhao
wka;hla we;af;a h' iEu ixialdrhla u CIKsl ksfrdaOhg
m;afjka f.dia wjik ika;;s ksfrdaOhg m;ajkafka h' tfia
CIKsl fyda ika;;s ksfrdaOhg m;aj
a k ixialdrfhda kej;
kQmk f,isku
a ksreoaO fj;s' fmr fkd ;su" fya;k
+ f
a .a
im%fhda.h u; my< fj;s' fya;= ksfrdaOfhka ksfrdaOhg
m;a fj;s' ixialdr wks;Hh h" ixL; h" mp iuqmm
a kak h"
kefik iajNdjfhka hq;= h' kdYjk iajNdjfhka hql;
a h'
mkduhg m;ajk iajNdjfhka hq;= h" ksfrdaOhg m;ajk
iq h' fya;k
+ f
a .ka yg.;a hlsis Ou flfkla fj;ao" ta
ish,a, ksfrdaOhg m;ajkafka u h' fujka wks;H jQ ixialdr
wks;H neka u laLhy' wks;H yd laL neka u wkd;auhy'
fujka ;%s,laIKdjfndaOhlska mfianqoaO;ajhg m;a Wka
jykafia" fklaLu iqj ka" mfl1 rfiys .ef,ka"
1' fl iqj
23

jQmiu1 iqLfhka msrS b;s hka" f,daflda;;


a r iqLfhka isi,
s a
fjka L.fjK wla fia" fojeks jQ mqo.
a ,hl= fyda fojeks jQ
laf,aYhka fkd ue;sj tl,dj u yeisfr;s'

.d:d wxl 11 iy 12
ifp ,fNa: ksmlx iydhx
ioax prx id yd rx
wNsN=hH indks miaihdks
pfrhH f;ak;a;ufkda i;Sud
fkd fp ,fNa: ksmlx iydhx
ioax prx id yd rx
rdcdj rGx ;x mydh
tafldA pf L.a. idK lmafmda
ldYHm nqrka l, .;mpd.; j; msrE fookl=" miqj tla
wfhl= rcl= jYfhkao" wfkld mqfrday;
s mq;a jYfhka o bmeo"
tla mfianq flkl=g ksik
q a Wmia:dk lrkq oel" mfianq rka
Ys,m
a oks;e'hs is;d f.dia ;ukag;a Ys,m
a W.kajk f,i b,a,;s'
tfia k me jkakehs jod< neka me fj;s' miqj
mfianoq O
a ;ajhg m;aj .ehQ Wodk .d:d folhs f'
idOq yrKhka f.ka iukakd.;" r jQ" keKj;a jQ iydhl=
,ef k" ish Wjre uev" Tyq iu. i;=ka yeisfrkak'
tjekakl= fkd ,efnk l," rdcHhla w;yer oud hk rcl==
fia" L.fjK wla fuka tl,dj u yeisfrkak' fuu
1' flf,ia ikaisfuka ,efnk iqjh
24

.d:dj,ska oelafjk idudkH woyi fuh hs'


fuys 'idOqyd' hkqfjka yekafjkafka m<uq OHdk-fojkf;jk-isjj
q k OHdk-wdldidk[apdh;k-[a[dK[apdh;kwdls[p
a [a[dh;k-fkji[a[dkdi[a[dh;k-M, iudm;a;-s
ksfrdaO iudm;a;s -ldh fl-;a; fl-Wm fl-wh
yrK-n%yu
a yrK-foaj yrK-wks;a; iud-wmamKsy;
s
iud yd iq[[
a ; iud hkdh hs' fujka idOq yrKhkaf.ka
iukakd.; jQ ta mfianq mshdKka jykafia weiqre l< tu
fndai;dKka o fuu idOq yrKhka imdokh lr .;ay'
fuhska ud. yd ksfrdaO i;Hhka fol oela f'
i;=re rc flkl= ish rdcHh w,a,d .ekSug tk g" ;uka
mrk nj okakd rc flkl= ish rdcHh w;yer oud hd hq;=
h' fkd tfia k urKh mjd is f' f,daNkSh mqoa.,hka
yd jia;+ka w;a fkd yk ;eke;a;d" tu ksid u ixidrfha
ksu.ak fjka wkka; wm%udK urK la j,g m;a jkafka
h' tfia u cd;s crd wd wfkla laLhka o Tyq lrd mefKa'
tu ksid ishu wdYdjka y< hq;= h' fuhska oelafjkafka
laL yd iuqoh i;Hhka h'
^wNsN=hH indks miaihdks hkak .d:d 8 wkqj wjfndaO
lr .kak&'
fufia Nd;d l< hq;= Ouhka jOkh lrka" y< hq;=
Ouhka myd;nka" msis| o;hq;= jQ Ouhka msis| okska"
idCId;a l< hq;= Ouhka m%;sfO lrka mfia nqoaO;ajhg
m;a Wkajykafia talpd yrKhkaf.ka u jev is;s'

25

.d:d wxl 13
woaOd mixidu iydh imox
fiGd iud fia;nd iydhd
taf;a w,oaOd wkjcfNda
taflda pf L.a. idK lmafmda
ldYHm nqrka l, uyKo msrE fofokl= nrKei bmeo
tla whl= mfianqoaO;ajhg m;a f' wfkld ;ud gq isyskhl
wm, f.jd oeug hd.hla lsug iQodk fjhs' fuh gq
mfianqmshdfKda ish merKs iydhlhdg Wmldr lsug is;d
tys j;s ' Wka j yka f ia f .a ku ljfoehs uiQ g
'wkjcfNd' hehs foaYkd fldg wyiska j;s' fuh oiqka
weiska n,ka mfianqoaO;ajhg m;aj l< m%S;s jdlHh fuu
.d:dfjka oelaf'
fuys idudkH f;areu fufia h' l,HdK ;% im;a;sh
taldka;fhka u miiuq' ;ud yd iS,d .=Khka f.ka iu jQ
fyda fY%aIaG jQ fyda wh fiajkh l< hq;= h' tjekakl= fkd
,efnk l," ksjer wkaoka ,;a isjqmih u mfNdackh
lrka L.fjK wla fia tl,dj u yeish hq;= f'
;ud yd iS,-iud-m[a[d-uq;;
a -s uq;;
a s [dK oiaikhka f.ka
iu jQ wh fyda ;udg jvd tu .=K Ouhka je wh iu
wdY%h lsfuka ;udf.a kQmka YS,d .=K Ou jef' WmkakdjQ
.=K Ou mq,;ajhg m;a f' ;ud msySulg m;a fkd f'
'wkjcfNda' ug 1 l=ykd" ,mkd" fka;a;l
s d" ksmf
a mail
s ;d"
,dfNak,dN ksc.sxik;djka f.ka fjkaj" mqIaM odk fodre-m;a;-M,-iskdk-pqKaKl-u;a;sl-oka;lG-uqfLdaol
wd odkhka f.ka ksuqla;j" j;a:q-;srPdk-wx.-klaLka;
wd cdjka y s fkd fh" pdgq l uH;d" uq . a . iq m a m ;dh"
1' f ish,a, meoaol= iska ;h mj;ajd f.k hdu i|yd fkd l<
hq;= foa h' Wm .%ka:h n,kak'
26

mdNG;dh" msGsuxisl;dh hkdfhka imqrd fjka "


;.uk" ffjoH lu wdh o fkd lr Odlj u lemirema
wkaoka isjqmih fih hq;= h" mfNda. l< hq;= h' fuhska
woyia jkafka wdj mdiqoaO YS,h h'
fujka miqoaOdjhlsk1a iukakd.; j L.fjK wla fia
u Wkajykafia tl,dj u yeisfr;s'

.d:d wxl 14
iajd iajKaKiai mNiairdks
ludrmq;af;ak iqks;dks
ix>gudkdks f N=ciax
tflda pf L.a. >dK lmafmda
nrKeia rc flfkla tla w;l j< folla we;s g Yo
we;s jk nj;a" tla j,,la muKla we;s wf;a Yo we;s fkd
jk nj;a oel" ta mdol fldg oiqka jvd mfianqoaO;ajhg
m;a f' bka miq m< l< m%S;s jdlHhhs f'
fuys fl f;areu fufia oelah yels h' rkalrejd iska
uekka ksu lrk ,o ,sfik iajKuh j< folla tla
w;l we;s g" th .efgk nj oel" L.fK wla fia fkd
.e tl,dj u yeisf'
j< fol tlg .efgkakd fia" ;Kayd yd folska hq;=
mqoa.,hd jfrl ksrfha .ef' ;j jfrl fm%a; f,dalfha
.ef' fufiau ;sika f,dalfha .ef' ukqiai f,dalfha
.ef' fof,dj nUf,da hk f,dalhkays o .ef' fufia
1' msis jQ wdjhlska
27

.efgka kej; kej; bmfoka " .;s f hka .;s h g"


Wmam;a;f
s hka Wmam;a;h
s g" Njfhka Njhg" jgfhka jghg"
m%;sikafhka m%;sikahg" ixidrfhka ixidrhg fhkaa f
laL ixidrfhys u ixirKh f' f ixirKh ;sfnk
;dla l,a iifrys fl<jrla ke;; flys ksudjla ke;'
tneka f Nhdkl la we;slrkq ,nk wdYdj keue;s iuqoh
m%ydKh l< hq;= h' ta ;Kaydj Wmojd,k woHdj uq,skqmqgd
oeh hq;= h' woHdj keiSug m%{df,dalh my< lr .; hq;=
h' m%{dj we;sug we;a; we;s iefhka oelsh hq;= h' we;a;
we;s iefhka olakd h:dN+; [dK oYkh my< jkafka
wks;H foh wks;H jYfhka u" laL foh la jYfhka u"
wkd;au foh wkd;au jYfhka u olska" m; i[a[djka
re lr,S f uks ' is h ixia l drfhda wks ; Hfhda h"
ixialdrhkaf.a meje;au u laL h" ixialdrhkaf.a ksfrdaOh
u mru iqjh jkafka h' fujka iqjh o we;= il, Oufhda
u wkd;auhy'
fujka Ndjkd ukisldr ;=<k
s a mfl fnda[dKh ,;a
Wkajykafia laf,aY iu fkd .e" ixialdr iu fkd .e"
tla j<,a,la fia" L.fK wla fia jpkfha miudma;d:fhka
u yqfol,d jQ fial'

.d:d wxl 15
tajx ;sfhak iyd uu'iai
jdpdNs,dfmd wNsickdp
ta;x Nhx wdh;sx fmlaLudfkd
taflda pf L.a. idK lmafmda
nrKeia rc flfkla rdcHh mdjd me ug hdug woyia
28

l< l,ays" rdcHhg ysl lSug mq;l= ,nd hkake'hs l<


b,a,Sug bv k;r f' miqj mq;%hd jeh mefKk f;la
k;r ug is fjhs' fufia ld,hla f.dia me " hdug
iQodk jk g uyckhd miqmi t;s' rc;=ud fmdf<df
brla we| fuhska tydg fkd tk f,i wK lrhs' uyckhd
mq;d miqmi hj;s' rcq mq;d o iu le,hg fh;s' ueis ure
iS;, wdydr wdh ksid mq;df.a lE.eiS we;' rcq mq;d wdmiq
f.kjq;a Ndr miqj yqol,dj u le,hg f.dia Ndjkd fldg
mfianqoaO;ajhg m;a f' bka miq kslauqKq Wodkhhs f'
ug fojekakl= is neka ksire jpk o we,S o we;s h'
fojekakl= isf f h oel" L.fK wla fia tl,dj
u yeisfr hkak fuu .d:df idudkH woyi h'
fojeka k l= is u hka f kka woyia jka f ka mq o a . ,hl=
fojekakl= jYfhka isu yd ;Kaydj fojekakl= jYfhka
isu h' mqo.
a ,hl= fojeks fldg isk l,ays ksire l:d we;s
f' rdc l:d - fpdr l:d - uyd u;a; - fikd - Nh - hqoO
a wkak - mdk - j;a: - hdk - ihk - ud,d - .kaO - [d;s - .du
- ks.u - k.r - ckmo - b;a - mqi - iQr - isLd - l=NGdk
- mqnfma; - kdk;a; l:x - f,dallaLdhslx - iuqooa laLdhslx b;sNjdNj l:x hkd tu fo;sia l:dfjka je<lsh hq;= h'
wmam
s P l:d - ika;
= l:d - mfl l:d - wixi.a. l:d hdrN l:d - iS, l:d - iud l:d - m[a[d l:d - uq;;
a s
l:d - uq;;
a [
s dKoiaik l:d - i;smGdk iumamOdk bkah
s - n, - fndCOx. - wdh wIaGdx.sl u.a. - u.a. M, ksndk inkaO l:djka yer fuu fo;sia l:df fhfuka
iajlSh w:h o" wka whf.a w:h o" WNhd:h o" f f,dald:h
o" mrf,dald:h o" ksndkmrud:h o kdY jkafka h'
mydkshg m;a jkafka h' wNsjDoahg ydkslr jkafka h'
;Kaydj fojekakl= fldg isk g W;am;s;f
s hka Wmam;a;h
s
.eg .efika kej; kej; ixidr laLfhys u .ef,kafka h'
29

";Kayd ;sfhda mqfida >uoaOdk ixirx


b;a:Ndj[a[:dNdjx - ixidrx kd;sj;a;;s"
hkqfjka nqmshdKka jodf<a fuu woyi h'
'wNsickdp' hkqfjka fuu .d:dfjka oelafjkafka ;Kayd
ickd yd ickd hk fol h' if;ksl jQ i;aj
mqo.
a ,hka inkaOfhka fyda wf;ksl jQ fjk;a ixialdr
inkaOfhka" i;ajhd ;Kaydfjka fyda fhka Pkaord.
mnoaO we,S we;s lr .kS' ^.d:d 14 ia;rh o n,kak&' h;dla
;Kayd Pkaord.hka we;ao" ta;dla iifrka ula ke;'
tneka th my l< hq;= h' ^ka oelafjkafka iuqoh i;Hh h&'
f wd wkka; wdkjhka olska mfl fnda [dK
m,dNfhka mfianoq O
a ;ajhg m;aj Wkajykafia L.fK wla
fia talpdj u jev fjfi;s'

.d:d wxl 16
ldudys ;%d uOqrd ufkdarud
rEm rEfmk uf:kaks ;a;x
wdkjx ldu.=fKaiq iajd
taflda pf L.a. idK lmafmda
isgq mq;l= foudmsh frdaOh ueo l=vd l,u mfianq rqka flkl=
fj; me f' wdik yd wdydr .ek l<ls kej; .sys f'
fufia u f;jrla u .sys" uyK " miqj mfia nqoaO;ajhg
m;aj l< m%S;s jdlHhhs f'
ldufhda ;%hy" uOqrhy" ufkdruHhy' Odldr ldu
jia;+ka f.ka is;a le<f' ;=gqf' is;a w,jkq ,ef' ^tfy;a
lduhkaf.a wdkj fndfyda h&' fuu ldu.=Khkaf.a wdkj
30

oel L.fK wla fia tl,dj yeisf' fuu .d:df fl


f;areu fuhhs'
j;a:q ldu" laf,aY ldu hehs ldufhda fojeoEre h' ukdm
rEm Yo .kaO ri fmdGn wdyq j;a:q ldufhda h' Pkao
wd rd.fha m%fNaofhda lsf,i ldufhda h' nd, mq:qckhkaf.a
uki ;=gq lrjk neka" rukh lrjk neka ldufhda uOqrh"
ufkdaruH hehs lshkq ,ef'
ldufhys wdkjhka fndfyda h' "wmamiaidod ldud" nyq laLd"
nyqmdhdfida" wdkfjda t;a: NsfhHd"" lduhka f.ka ,efnk
wdYajdoh b;d iq h' ta wdYajdoh o bfu wdlialj fkd
,ef' tajd ,nd .ekSu i|yd fjfyish hq;= h' ,o ldu iqLh
o" wl=Y, ixialdr.; lu rdYshla b;slr ;nd jyd
hkafka h' ta iq ldudYajdoh ksid u i;ajfhda wmdhg h;s"
;sika f,dalhg h;s' fm%;
a hka w;rg h;s" iifrys u /f|;s'
w;s >_ ld,hla la wkqNj lr;s' kkao keue;s udkjlhd
Wmam,jKaKd uy ry;a fufyKska jykafia IKh lf<a h'
thska Tyqg ,enqKq wdYajdoh kd .Kkl iq tlls' tfy;a
ta wdYajdohg jka f.jka Tyq wo olajd u wmdfha mefihs'
;j fndfyda l,a bfha o ksrd la hs' Tyqg ,enqKq wYajdoh
je,s leghla ;r k" ta wdYajdoh ksid ,o l uy fmdf<dj
;r Yd, h' lduhkaf.a wdYajdoh b;d iqh' tfy;a bka
,efnk wdkjh" Wmdhdih" laLh" b;d fndfyda h'
"hx fLd NslL
a f bf m[apldu .=fKa mp Wmamc;s iqLx
fidaukiaix" box jqp;s ldu iqLx" <ay iqLx" mq:
q ck iqLx"
wkh iqLx" k fia;nx" k Ndf;nx" k nyq,l
S d;nx"
Ndhs;nx ta;iai iqLiaid;s jod'" m[apldu .=K;
s iqLhka
f k th wiQ iqLhls' mq:
q ck iqLhls' wkh iqLhls' th
fiajkh fkd l< hq;= h' thg h h hq;= h'
"Nhka;s NslL
a fj ldudkx wjpkx( frdaf.da;s '''' $ .fKafvda;s
'''$ i,af,d;s '''' $ NslaLf ldudkx wjpkx" lduh ksid
31

Gl Nfhka o fkd .e<f' imrdhsl Nfhka o fkd


foa' tneka h hkq lduhg u kuls' ldufhda frda.fhda
h' ldufhda wiQ je.sfrk ksid .vqjla jeks h' i;ajhdg
W,lska wkskakdla jeks ksid ldufhda W,a fj;s'
lduhkaf.ka ,nk iemh w,am h" my;a h" uo h" ,dul h" ySk
h" iaj,am h" "wmamlx ta;x iqLx" ulx ta;x iqLx" f:dalx ta;x
iqLx" ,dulx ta;x iqLx" P;a;lx ta;x iqLx" m;a;x ta;x iqLx'"
ldufhda ySk h" .%duH h' fmda:
q cksl h' wkdh h' wk:
ixys; h' ""'''' ySfkda .fuda fmda:qcks flda wkfhd
wk;a:ixysf;da"
"wlLmud ldud jq;a;d N.j;d' uxifmaiQmud'''' $
;sKqlal+mud $ wx.drldiQmud $ iqmskl+mud $ hd;l+mud $
relaLMmud $ wisiQkqmud $ i;a;siqmud $ imam isrEmud"
ldud" $ ldufhda uia f,a ke;s weghla n h ^.d:d 17 n,kak&'
im ysila n h'
lduhka ksidu iS;, WIaK id msmdid bjika" w;sYhska la
ka fkdfhla ludka; lrkakg isjkafka h' tjeks
uykaishlska" fjfyilska jqj ;udg isfia ldufhda kQm;s'
thska fidal lsug" ;eug" iqi
q ,Eug "wfyda udf.a W;aidyh
id:l jQfha keye" lshd lSug is jkafka h'
tfia W;aidyfhka ,;a lduhka o fidr i;=re i;aj wdka
f.ka la ka wdrlaId lsug is jkafka h' flf;la
wdrlaId l<;a" fidreka f.ka" i;=rka f.ka" .skafkka"
c,fhka yd fkdfhla fya;+ka f.ka tajd kdY jkafka h' ta
l ,efnkafka o lduhka ksid h'
lduhka ksidu jdo jdo wvonr ; ydks mjd is f'
mq;=ka foudmshka fidhqre fidhqhka iu mjd lduhka ksid
jdo jdo we;s f'
32

lduhka ksidu w;s ysiqKq hqoaO j,g hdug" hqo yuqod j,g
neug" tfia ne hqo lsug" bka w;amd wdh ke;s ug"
;h ke;s ug" ;j;a fndfyda la ug o is f'
lduhka ksidu ldhsl p;" jdpisl p;" udkisl
p; is flf' fidrl ls" kS ue wd fujka
p; ksid fmd,Si"s Wid" ysr f.j,a" t,a .ia yd urKska
u;= i;r wmdhka fj; hdug is f'
;udf.a mxpia l ka O h inka O fhka o wka whf.a
mxpialkaOhka inkaOfhka o ldufhda my< fj;s' wm;%
jQ" .| yuk" h t<jk" l=Kmhla jQ" ksr;=re wiQ je.sfrk
jeisls,s j,la fia ms<sl=,a jQ" wiQfhka msreKq i miqhla
n jQ f l=Kqlh wNsksfI lrkafka l=ula ksid o @ fuys
we;s mG" wdfmda" f;afcda" jdfhda Od;+ka flfrys Pkaord.hla
we;s lr .kafka ulaksido @ lla ksid" yq,la ksid" wiQ
je.sfrk ksid" Wmamdo crd urK we;s ksid" uy;a jQ .vla
jKhla ksid" wiQfhka nrjQ ksid fuys ,d ljr we,aula o @
urKh lrd ksr;=re <djk" thska u uryq < is f l=Kq
lh fuys u yermshd hd hq;= fkd f o @
Wu;= nj we;s lrjk" woHdfjka jid,k" fhka ne
hk" iifrys r|jd,k" ksjka u. jid,k fuu lh tl u
laL msKavhla fkd f o@ ksrka;rfhka hk" juk
wdfhka ksmojk" jYfhys fkd mj;ajkd fuu lh flfrys
'uu' 'uf.a' hehs .kq ,nk ljr k uudhkhla o @ Ioajdl
jQ" oajdoi wdh;ksl jQ if;ksl wf;ksl wOHd;al ndysr
ish ixialdrhka udrhd siska wgjk ,o mdhdi fkd f o
@ w,am jQ lduiqLh ksid" uy;a jQ f,djq;=re iemh l=ulg
re lr o @ iajlSh mxpialkaO ixLHd; ish ldu f,dalh
ksid wku;.a. ixidrfha flf;la k la kafo o @
wm; la fodkia ,nd ka NjuQ,sl 'ldu' ixLHd;
;DIaKdj w;ayrej'

33

f wd wfkal i; iyi% wdldrfhka laL i;Hh o" laL


iuqoh i;Hh o olska" ta wkqidrfhka fiiq wdh i;H oajh
o mfO lrka iajhN+[dKfhka u ;%,
s CIKdjfndaOh
fldg" mflfnda [dKh m%;,
s dN l< ta mfianq mshdfKda
ixfhda.j" ixhq;;
a j" wkQm,s;;
a j1" iS;N
s ;
+ j2 L.fK wla
fia tlpd yrKfhka u jev isfial'

.d:d wxl 17
B;Sp .Kafvdap Wmoaofjdp
frdaf.dap i,a,xp Nhxp f;x
ta;x Nhx ldu.=fKaiq iajd
taflda pf L.a. idK lmafmda
nrKeia rc flkl= Yrfha yg.;a f.hla m,d iqjhla
,nd .kS' tfy;a f;jrla u fuu f.h u;= f' f;jrla u
m,d iqj lsug is f' fuhska l< lsug m;a rcq me f'
miqj mfia nqoaO;ajhg m;aj f Wodkh .ehQy'
lduh jHikhls' .Kavhls' Wmjhls' frda.hls' W,ls' Nhls'
ldufha f Nshckl iajrEmh oel ^bka fjka& L.fK
wla fia tlpdj fjfia' fuu .d:dfjka oelafjkafka fuu
fl woyi h'
ldu jia;k
+ a ms<n
s |j fyda bka cks; jk wdYajdoh wNskkaokh
lsfuka we;sjk lsf,aY wdYajdoh ksid lduh my< f'
rd.h wd,h wdorh fm%auh wdYdj kElu ;Kaydj Pkaord.h
1 fkdwe,S
2 flf,ia ,s fkd ue;s neka isis,a Ndjhg m;aj'
34

f,daNh fikyi we,au hkd fkdfhla whqka oelafjkafka


o lduh u h'
wUq orejka-foudmshka-fidhqre fidhqhka-ys;;=rka-.=re
f.da,hka-ue;s weu;s jreka jeks m%N+jrhka" fkdfhla wdldr
;sika .; i;=ka wd i;ajfhda o ldujia;+yq h' ^.d:d 26 o
n,kak&'
iskyj-l:d lsu-ye`u-.dhkh lsu-l%Svd lsu-ne,Su.ukuk-wd l%h
s djka o" mj; wdr[a[ fiakdik-we<fod<
.x.d-jkfm;a-l=Ur
q e-br-i|-;drld-je-fmdl=K-q rka - uq;=
ueKsla-h-.sks-iq<x-YS;,-WIaK-wdf,dal-wkaOldr hkd
iajdNdl jia;+ka o ldu jia;+yq h'
wdydr mdk - jr fiakdikd isjqmih - we me< f.j,a" r:jdyk" we| mqgq fi wd ish jia;+ka o ldu
jia;+yq h'
;k;=re - lS;s m%Yxid - .re nqyquka - fkdfhla NdId oekq
- Ys,am Ydia;% - Ouh oekSu - oy foiSf yelshdj ;%j .d:d iCOdhkh lsf yelshdj hkdh o" ydr
od.e nqoaO rEm - fnda u - Ou mqia;l md;% isjqre wd
wd.l jia;+ka o ldu jia;+ka u h'
odhl ldrl Wmia:dhl wdyq o ldu jia;=yq h'
kEoE ys;;=rka foudmsh fidhqre fidhqhka oelSf wdYdj"
l%Svd" fmryer" W;aij" msxl wdh oelSf wdYdj" fkdfhla
wdldr is;=re i;=ka .,a mj; l wdr[a[ jeks foa oelSf
wdYdj" ldu jia;+ka ,nd .ekSf wdYdj" ;sfnk ldu jia;+ka
/l .ekSf wdYdj" orejka wUqjka ism .ekSf je<| .ekSf
tlaj iSf wdYdj" iqr;,a ys joka weiSf wdYdj" fkdfhla
iq.kaO j.hka wd>%dKh lsf wdYdj" jia;d% NrK isjr
q e
mslr fiakdik ,a fndau wdh is;r
= e lsf wdYdj"
35

myiqfjka .uka lsf wdYdj" W;aij msxl meje;af wdYdj"


tajdg iyNd.S f wdYdj" ia;;
= s m%Yxid .re nqyu
q ka ,ef
wdYdj" fkdfhla oE bf.k .ekSf wdYdj" Yrh iqjm;a lsf
wdYdj" ,nd.;a OHdk ms<n
s | kslka;s k jQ wdYdj" iDoa
m%d;sydhhka ms<n
s | wdYdj" wka whg jvd fYaI;ajhla we;sj
lemS fmfkk OQ;dx. rlska tlpdj w,afmaPj isf wdYdj"
Ndjkdj oy lreKq wdh lshd f wdYdj hkd oi oyia
,CI flda wdldrhlska ldudYdjka my< f'
f fkdfhla wdldr ldufhda iS , iud m[a [ d
i;simc[a[ h wd l=Y,hka jkik neka uy;a
jHikfhda h' ldu jia;+ka we;s ksidu iS, jHik" {d;s
jHik" fNda. jHik wd wfkalm%ldr jHikfhda we;s fj;a'
{d;Ska wdka fkd ue;s k {d;s jHikhla fldhska o @
fNda.hla ke;s k fNda. jHikhla fldhskao @ f wd
jHik ksid i;ajfhda fjfyig lg mSvdjg m;a fj;s' f
ksidu Tjqyq y~;s - je<fm;s - mfoaj lr;s' iuyr g
fYdalh bis,Sug fkd yelsj isys uQPd jefg;s' f lduhka
wdrlaId lsug fkdfhla wdldr l=Y,dl=Y, ixialdr /ia
flfr;s' bka Nhdkl ixidrfhau .ef,;s' lska lg u"
fYdalfhka fYdalhg u" mfoajfhka mfoajhg u" cd;sfhka
cd;shg u mN%uKh fj;s' iika fkd fo;s' ksjfkka
wE;a fj;s' ksjka u. wyqrd .ks;s'
ldufhda .Kavfhda h' f. j,ska .| yuk l=Kq f,a ierj
.,kafka h' Yd, lla ,efnkafka h' fufiau plaIq oajdrfhka
o fY%d;% oajdrfhka o" >%dK oajdrfhka o" yd oajdrfhka o"
ldh oajdrfhka o" ufkda oajdrfhka o" laf,aY keue;s wiQ
je.sfrkafka h' rEm" Yo" .kaO" ri" fmdGn Ou hk
ldu jia;k
+ a ksid" laf,aY wiQ fufia W;=rd msgdr .,kafka
h' ta laf,aYhka ksid u i;ajfhda lsf,fi;s' bka cd;s m%md;hg
jefg;s" crd m%md;hg jefg;s" jHd urK fYdal mfoaj laL
fodaukiai Wmdhdi m%md;hkag jefg;s' tu m%md;fhka f.dv
fkd t;s' f.h ^.Kavh& ;sfnk ;dlau la we;s jkakd fia
36

wdYdj ;sfnk ;dla l,au kej; kej; o" kej; kej; o l


u my< f' i;ajhd lduhka wNskkaokh lrka ta l u
wNskkaokh lr;s' lduhka m%d:kh lrka l u m%d:kh
lr;s' lduhka /ia lrka l u /ia lr;s' la fok lduh
iemla f,iska .kska fudayfhka uq,djg m;a fj;s' uq,dj
ksid 'ienE iemh'1 fkd oks;s'
fufiau ldufhda Wmjfhda h' lduhka ksidu i;ajhka lrd
Wmjhka <d jkafka h' fidr i;=rka meKS" f.j,a "
kE ys;;=rka urKhg m;a ls" ux meyer .ekS" h
.eka" fkdfhla jO nkaOk j,g wiq jeks Wmj fuka
u" c,fhka" .skf
a kka" wfjka" jeiafika" iq<ska yd fkdfhla
wdldr i;=ka f.ka Odldr Wmj ldu jia;k
+ a ksid we;s
f' fuu Wjre ksid i;ajfhda wmuK lg mSvdjg fjfyig
hg ixldjg m;a fj;s' fujka la bmefka l=ula ksid o @
lduhka ksid h' Odldr Wmj ,nd fok neka o" thska
uy;a la Wmojd,kq ,nk neka o ldufhda Wmjfhda h'
fufiau ldufhda frda.fhda h' frda.shl= uekka wdrlaId
l< hq;= fia" ldufhda o wdrlaId l< hq;a;dy' frda.hka ksid
uy;a la ,nd fokakd fia" lduhka ksid uy;a jQ lla u
,nd fokafka h' frda.hka ksid urKh mjd isjkafka h'
tfukau lduhka ksid i;ajhdg urKhg m;a jkakg is
jkafka h' wka wh iska lrkq ,nk urKhg m;a ls
j,g nka jkakg isjkafka h' ue ue hk ixidrfha
kej; kej; o ueug isjkafka h' urKfhka fkd
fokafka h' "wu; iqjh"2 fkd ,nkafka h'
fufiau ldufhda W,ahy' Yrhg ld je .sh W,la fia" lduhka
ksid i;ajhd uy;a llg m;a jkafka h' wjYHlu ;snK
q ;a
ldu yq, .,jd oeu o Ialr h' ldu yq, ksid bka we;sjk
l mSvdj bjish fkd yelsj iuyre ish kid .ekSu mjd
1' ksjka iqjh
2' ksjka iqj
37

lr;s' ldu W, ksid i;r wmdhg urKska u;= jefg;s' wmdfha


ldu yq,g jvd oreKqq jQ W,a j,ska mSvd ;s' ";;a:x wfhd,x
yfF: .fuka;'s ;F:x wfhd,x ;sh yfF: .fuka;'s ;F:x
wfhd,x mdfoa .fuka;"s ;F:x wfhd,x ;sh mdfoa .fuka;"s
;F:x wfhd,x ufCO Wriax .fuka;"s " .skf
s .k oefjk
w;s uy;a wfhdauh W,a j,ska w;a md j,g o mmqjg o ksrfha
wekq lkak isjk nj bka oela f' ldu W, weKqk g"
fj lE W!rl= f,iska i;ajhd o,kafka h' wm%udK la
.eyeg ka oyil=;a oE lrkafka h' tfia wm%udK la .eyeg
;ud k nj Tyqg fkd jegfykafka h' wUq orejkaf.a hq;l
=
jYfhka" foudmshkaf.a hq;=l jYfhka" .=re f.da,hkaf.a
hq;l
= jYfhka" rf oefha NdIdf cd;sfha wd.f hq;l
=
jYfhka wkka; la .eyeg ka ksrka;rfhka W;aiql
jkafka h' ^WhHq;f
a ;da f,dal ikakj
s dfida&' foam, ,uqo,a
bvlv" Wiia" ;dkakudkak" .re nqyu
q ka" ie<ls<s wd
oyil=;a tlla wdYd fmd lrmsg ;nd f.k ta nka flkafka
h' f nr u;g" uydfre mj;h fia woHd nr megfjkafka
h' ta ksidu wfhdauh w;s uy;a ixfhdack nkaOk j,ska oi
w;ska nef|kafka h' f,dalhgu ne we;s f uy;a nkaOk
ksid f,dalfha u lerflkafka h' f,dalfhka "mrf;rg"1 hd
yels fkd jkafka h'
fufia u ldufhda Nhla o jkakdy' h we;s jQ l,ays is;g
uy;a lla oefka' .skafklska oefjkakdla fuka Yrh yd
is; oef' W.=r lg h,S oyh oud .efyhs' iuyr g
u,uq;% mjd msg fjka isys ke;sj jef' iuyr g urKh
mjd is f' fujeks hla lduhka ksid we;sf' ;udf.a
ldu jia;+ka fidreka i;=rka meyer .kS hehs isf;k g"
;udf.a wUqjka iehka iu fjk;a wh in|l mj;ajhs
hehs isf;k g" ;udf.a fidhqre fidhqhka foudmshka wUq
orejka wdkag lror mSvd frda.dndO urK jeks wk;=re
isf he'hs" is he'hs isf;k g" fl;aj;= bvlv wdh
c,fhka ksh.fhka iq<f.ka i;=ka f.ka wd Odldr whqka
1' ksjkg
38

kdY f he'hs isf;k g" rf l,flda,dy, le<,s


wdrdjq,a hqoaO" yis kS;s" hqO kS;s" wes kS;s" kSue" ux
meye wdh isf he'hs isf;k g" f wd ish oyia
.Kka lreKq ksid i;ajhdg uy;a hla we;s f' ta h iel
yd l we;s jQfha l=ula ksid o @ lduhka ksidu h'
"lduf;da cdh;S fidaflda - lduf;da cdh;S Nhx"
lduhka ksid u fYdalh we;s f' lduh ksid u h we;s f'
lduhka ke;s g ljr fYdalhla o @ ljr fhla o @ fujeks
GOul Nh j,g wu;rj" lduhka ksid imrdhsl h o
we;sjkafka h' ksrd h - fm%;
a h - ksrPdkfhdks h - wiqr
h - cd;s h - crd jHd" urK" fYdal" mfoaj' laL fodaukiai"
Wmdhdi h cks; lrjd,kafka lduhka ksid u h' "fkd h
nj"1 ,nd fok-ud.h jid,k ldufhda 'h' jkakdy'
fujka hckl ldufhda; tu hlre Ndjh woHdf
wkq.%yh ,en jid oud" iqLhla" ysrla" wdYajdohla" ;nd .;
hq;a;la" /ialr .; hq;a;la" we l< hq;a;la" fkd h h
hq;a;la" h hq;a;la f,iska fmkajka i;ajhka uq,djg
m;a lr,kakdy' yd;amiska lE,s lmk >k wkaOldrhlska
jeiS isk i;ajhdg" m%{df,dalhla my< jk ;dla f uq,dj
wjfndaO jkafka ke;' ta ;dla Tyq wf h' ta ;dla Tyq fla
h' ta ;dla Tyq fu;r h' ta ;dla Tyq iif h'
fujka ldufhda uia f,a ke;s weg lene,a,la jekakdy' uia
f,a ke;s weg lene,a,la ,en .;a n,a,d th imka"
f,jlka" ,djk whg mjd nqrka fndfyda f,djla
fjfyi kafka h' tfy;a Tyqg we;s jQ fjfyi yd l yer
wka;sf b;s jQ fohla ke;' lufhda o fufia u jkakdy'
fldmuK fjfyi .;a;o" fldmuK l,a .sh o ldufhka
;Dma;h
s la ,eug hkakdg wka;f
s b;s
s jkafka ta fjfyi;a"
ta l;a" wkd.; i;r wmd wd wkka; wm%udK la ,ndfok
1' ksjk
39

bka cks; jQ wl=Y, ixialdr rdYsh;a muKs' ^wGsllmud


ldud&' fuu w;s;a;h b;s lr .ekSug yd bka uy;a la
ug W;aiql jkafka k ta woHdj yer wka ljrla o @
w;Dma;slr jQ ldufhda" ldudYajdo kaokh ;=<ska lsis kl
;Dma;su;a l< fkd yelaldy' msmdihg Kq h fndkakd fia
ldudYajdo kaokh lsfuka th ;j ;j;a ,sh, ,sh,d
jOkh jkafka h' ldufha ;Dma;slr Ndjhla ,enqfha k
th ta fudfyd;g muKs' kej; kej; o w;Dma;slr Ndjh
u;= jkafka h' lduhka ksid lsis kl we;s ula we;s jkafka
ke;' iEySula we;s jkafka ke;' ksudjla we;s jkafka ke;'
tys ksudjla oelsh yelaflaa w;Dma;slr lduhka ;Dma;su;a
lr,Sug hdfuka fkdj" w;Dma;slr Ndjh imQKfhka
kid,Sfuka muKs'
fufiau ldufhda uia jeoe,a,la jekaky' ^uxifmaim
Q ud ldud&'
uia jeoe,a,la .;a lmqgl= jeks if;l=g th w;ayer ouk
;dla l,a" wka lmqgka f.ka fug bvla ,fnkafka ke;'
lduhka w,a,d.;a ;eke;a;dg o tajd w;yer ouk ;dla l,a
fug bvla fkd ,ef' wUqjl yslrf.k iskakdg ish
wUqj foi fkdfhl=;a fokd fk;a whdf.k isk nj fmfka'
m%udo jkafka wjia:djla ,efnk f;la muKs' iuyr g
iehd urd oud fyda h ,nd.kakd wjia:d tug we;'
iuyrg foudmshka urd jreka /f.k h;s' whs;slrejka
urd jia;=j meyer f.k h;s' bvlv foam, jeks foa kvqyn
lshka ;j;a wh w,a,d .ekSug lghq;= lr;s' f wd lska
ug k ldufhda y< hq;a;dyq u h' lduhka ;sfnk ;dla
l,a l h' w;ay< g iqj h'
fufiau ldufhda ;K yq,la jekakdy' ^;sKqlal+mud ldud&'
;K yq,la" fmd,a fld< yq,la jekakla /f.k rd;%sfha hkakd
th ksrka;rfhka oe oe ksud fjk ksid th y< hq;= h'
fkd yf<a k Tyq ta .skafkka oef' fufiau lduhka fkd
yk ;eke;a;d cd;s" crd wd tfldf<dia .skafkka oef'
oe oe kej; kej;;a wmd .sks wd .sks ueog u m;s; f'
40

lduhka fkd y< g .skafka h' y< g isisf,a h'


fufiau ldufhda .sks w=re j,la jekakdy' yd;amiska
.sksf.k f,k .eUqre jQ uy;a .sks j,la imhg <xug
mjd fkd yels h' bka Yd, oe,a,la we;sf' tu j,g
jegqfkd;a f.dv taug fkd yelsj tysu lr lr oefjhs'
lduhkao ,xlr f.k isskakd ojkq ,nkafka h' lduhka
wh;a lrf.k isk ;eke;a;d .sksj,g jegqkdla fia
oefjkafka h' jia;=j we;s ;eke;a;dg ;udf.a jia;=j meyer
.ekSug fidr i;=rka ths o-bka ;udf.a jia;=j ke;s fjhs o
lshd ksrka;rfhka we,.;a .skakla we;s f' jreka we;s
foudmshkag o ;udf.a jg w;jrhla f oehs lshd .skakla
we;s f' rEu;a wUqjl ys iajd mqreIhdg o weh iu
fjk;a whl= inkaOl mj;ajd hehs .skakla we;s f'
fujeks .sks ksid Tjqkag yhdldrj kskao hkafka o ke;'
fufia ojk ;jk wdldrhla <dlr fok ldufhda .sks w=re
j,la jekakdy' ^w.drldiQmud ldud&'
fufiau ldufhda" isyskfhda h' kskafoa olsk is;=re isysk
wj jQ g ke;' ufkdauh rEm oYkhla kd bka ,efnk
lsisjla ke;' fufiau fuf;la ixidrfha wm i;=j ;snQ
ldufhda isysk jekakdy' ta lsisjla wo ke;' oeka jirlg
follg by; ldudYajdohla we;ak wo th isyskhla
fuka h' fufiau Bfha ldu iqLh o wo ke;' Bfha ;nd
f fudfydf;a k ldu iemhla we;ak th ta fudfydf;a
u ke;s hkafka h' B< fudfyd; jk g th isyskhla
jeks h' fldf;la ldu jia;+ka w;am;a lrf.k ish;a ish,a,
w;ayer oud hd hq;= khla tkafka h' todg uy;a wdorfhka
is;df.k iskd wUqjlj;a" iehl=j;a" ujl=j;a" mshl=j;a"
fidhqre fidhqhlj;a" ys;;=rl=j;a fudku jia;j
= laj;a ke;'
ta lsif
s jla fyda lsij
s la ;udf.a msyg
s g fkd tkafka h' todg
{d;s ;% wn,u jia;j
= iuu ke;s hkafka h' Bg miqj
f.dvkef.k w;a {d;s wn,ug isjkafka o fuhu h'
fuu ksid ienka u ldufhda isyk
s fhda h' ^iqmk
s l+mud ldud&'
41

fufiau ldufhda wkqka f.ka wdmiq f fmdfrdkaj msg


b,a,d .;a fohla jekshy' ^hd;l+mud ldud&' tfia b,a,d
.;a foa wdmiq h hq;= h' tneka ta ;djld,sl yslula
muKs' lduhka o ,nd fokafka ;djld,sl yslula muKs' ta
yslu jyd ke;s hkafka h' crdKhg m;a fuka fyda"
kdY fuka fyda" wka whl= wh;a lr .ekSfuka fyda" fjk;a
ljr wdldrhlska fyda ldufhda ke;s jkakdy' b;d fl
ld,hl yslula we;s lduhka ksid" nqoaOdka;r .Kka" l,am
.Kka w;s > ld,hla fndfyda la ug hdu wkqjKluls'
ke;su iajNdj fldg we;s lduhka ke;su .ek ljr
mfoajhla o @ lduhka ke;su u iekiSuls" iqjhls" uy;a
wiajeis,a,ls' lsj fkdyels ksoyils'
fufiau ldufhda .fil f. jekshy' .fil ieuodu f.
we;af;a ke;' ;sfnk f. o ieuod mj;skafka ke;'
lduhkaf.a o fuu iajNdjh we;' f. we;s .ig kes ksil=
tajd lka isk g" .i uq,ska lmkafka k Tyq bka jyd
ug ng hq;= h' fkd tfia k urKh fyda urKh ;r
lla we;s jkafka h' fufia u lduhka wh;a lrf.k iskakd
fj; fidr i;=re meKsh fyd;a jyd th w;ay< hq;= h' fkd
tfia k uy;a la ,efnkafka h' iuyr g urKh mjd
is jka f ka h' tneka ldufhda .il f. jeka k dy'
^relaLMmud ldud&'
fufiau ldufhda uia lmk fldghla iy lvqjla jeksfhda
h' uia lmk fldgfha ;enQ uia jeoe,a, lvqfjka lemS lemS
hkafka h' tfukau lduhka ksid ish .=KOu lems lemS
kdY uqLhg m;a fjhs' lduh biau;= jQ g YS,h lemS hkafka
h' lduh ke.S is g iudh kdY jkafka h' lduh rcl
lrk g m%{dj odi;ajhg m;ajkafka h' ish wdpdr Ou
lduh ksid msfyhs' wyiska mjd hd yels iDoaka lduh
keS is g lvd yef,kafka h' lduh ksidu meoafoda .sys
njg m;a fj;s' iu: miaikd Ndjkd lrkafkda th w;a
y;s' ;%sO iqp;fhka hqla; jQfjda ldh p; jd.a p;
42

ufkda p; lrkakka njg m;a fj;s' ,cd h imkak


wh ys T;ma ke;s lr .ks;'s n,j;al" is,j
a ;al" .=Kj;al"
wm;sl" keKj;al" mKa;l wd ish,a, u lduh iska
md.d uev,kq ,nkafka h' lduh ke.S is g fuu ish,a,
yudr h' tg i;ajhd ldufha odihl= Ndjhg m;a f' lduh
wm;sl lrk g i;ajhdg fkd l< yels fohla ke;' kEu
kska ; jevla" kEu my;a jevla" kEu ;sika jevla" kEu
wl=Y,hla tg i;ajhdg l< yels h' fuu ksid ldufhda uia
lmk fldghla yd lvqjlla jekafkda h' ^wisik
Q m
Q ud ldud&'
fufiau ldufhda lvqjla jeks wdhqOhl we;s w;s ;shK
q q W,la
jekshy' ldu Wf,ka yoj; ys,
a .sh g i;ajhdg ug
isjk l fjfyi mSvdj h iel wm%udK h' tfy;a mquh
fujka lla fmkajkq ,nkafka ys iqLhla yehg h' th
ldufha we;s id; iajNdjh iska u;= lrjkq ,nk woHdj
h' bka cks; jkafka iqL i[a[d m,a,dih hs' tu udhdld
iajNdjh ksid lh yd is; oefjk ika;dmfhka oefjka" bka
fmf<ka" kskoa mjd fkd ,en frda.d;=re fjka" iuyr g
ish mjd kid .kska" r;a jQ hlvhl we,s we,S msfpk
wuq uia lE,a,la fia" ldufhka ms ms tys u wef,kafka
h' we,s we,S msfpkafka h' ldu Wf,a iajNdjh thhs' tu
ksid ldufhda wdhqO W,la jekshy' ^i;a;i
s
Q mud ldud&'
fufiau ldufhda im ysila n jkakdy' oekq we;s whl=
im ysfiys .efgkafka ke;' lsisjla fkd f;afrk <orejl=
k im ysila we,a,Sug hkq we;' im ysfiys .efuka
we;s jkafka urKh fyda urKh yd iudk lla muKs'
ldufhys .efuka we;s jkafka wku;.a. ixidr laLh u
h' nd,hdu tys .ef' keKj;d thg h f' h hq;= neka"
fkd .eh hq;= neka" <x fkd h hq;= neka" wfmalaId fkd
l< hq;= neka" fkd we,sh hq;= neka ldufhda im ysila
jekshy' ^imamiSrEmud ldud&'
fufiau ldufhda uy;a jQ .sks l|la jekafkda h' .sks l|g wiq
43

jQ ish,a, y f' ldu .skk


a g wiq jQfjda o oefj;s' y
fj;s' ldh m<dyfhka o ;a; m<dyfhka o oefjka" .=K
Ou y lr .ks;'s bka wmd .sks ueo o wkka; wm%udK ld,hla
oefjka la ;s' .skf
s .k oefjk ixialdr f,dalh ;=<u
bmefo;s - la ;s - uefr;s - kej; tysu bmefo;s' tneka
ldufhda .sks l|la yd iudkhy' ^w.a.l
s L
a kaOm
Q ud ldud&'
lduh jkdys ysi u; meg we;s uyd nrls' .sks cd,djls'
wiykhls' mSvkhls' uyd W.=,ls' i;=re fiakdjls' uv
f.dfydrls' uxuq,djls' msiaiqjls' ;sika Ndjhls' .=K oy
meyer .ka k d fidfrls ' m<s f nda O hls ' ixfhda . ;a j hls '
wdhQykhls'1 uqGiai;shls' f.dka luls' wjq,a cd,djls' wl=Y,a
oe,ls' ievmyrls' ika;dmhls' m<dyhls' hlaI fiakdjls'
ySk;ajhls' .%duH;ajhls' wk:hls' mdmldr f;dKavj
q ls' my;a
njls' ,dul Ndjhls' wirK Ndjhls' indOlhls' m%md;hls'
msmdihls' nkaOkhls' wodka; Ndjhls' wmyiqjls' m;
cd,djls' lD;shls' hls' ksr:l Ndjhls' f,vls' wk;=rls'
wu;l uls' w;miq uls' kdYhls' wl=i, ixialdr cgdjls'
udr nkaOkhls' mdrd; Ndjhls' fkd ikaiqka Ndjhls'
odi;ajhls' oe,s,,
a ls' ydkshls' ixidl woka u.ls' i[a[d
m,a,dihls' Pd ixl,amhls' f.drls' bkash wixjr
Ndjhls' udrdfYhls' udr msils' wkaOldrhls' I Y%
lejquls' w;Dma;slr Ndjhls' ixfhdackhls' fl<iSuls' kdu
rEm ud;%hls' we;s ke;s fjkakls' Od;=ud;%sl Pkaohls'
wkd;al is;=,a,ls' udrhd oeuQ weuls' iifrys r|jkakls'
flys .s,ajkafkls' Y+kH;ajhls'
f wd wkka; wm%udK whqka ldudkj gq ta fndai;dfKda
laL i;Hh o" laL iuqoh i;Hh o wjfndaO lrka" ;okqrEmsl2
p;=i;HdjfndaOfhka mfl nqoO
a ;ajh ,nd" ish nkaOk le
.sfha" ksjy,a ksoyia ffij" ksNh talpd yrKhkaf.ka
iukakd.;j jev isfial' ^.d:d 26 isg n,kak&'
1' lu /iauls' Wm .%ka:h o n,kak'
2' thg u wkql=," wkqrEm jQ
44

.d:d wxl 18
iS;xp WKayxp Lqox msmdix
jd;d;fmavxi isxifmap
indks fma;dks wNsiN;ajd
tafld pfr L.a. idK lmafmda
iS;dl n%yauo;a; rc me " iS;, WIaKdh bis,sh fkd
yelsj .sys ug is;hs' kej; is;g wjjdo lrf.k uyKo
mqrhs' fufia f;jrla u .sys ug is;d ;udg ;ud u wjjdo
lrf.k miqj mfianqoaO;ajhg m;a f' bkamiq m< l< m%S;s
jdlHhhs f'
iS;, - WIaKh - id.skk
a - msmdidj - jd;h - bre /ia - ueis
urejka - imhka hkd f;, ish,a, u uev" L.fjK wla
fia tl,dj u fjfia hkak fuu .d:df idudkH woyi h'
jk.;j Ndjkdkqqfhda.Sj jikakkag fujeks Wjre meKSu
iajNdl h' tu Wjre kqjKska is;d uOkh fkd fldg"
tajd .ek kqkqjKska fufkys lsu ksid kQmka wdY%jfhda o
Wm;a" Wmka wdY%jfhda o jOkh fj;a'
fufkys l< hq;= lreKq yd fufkys fkd l< hq;= lreKq fkd
okakd fhda.djprhd fufkys fkd l< hq;= wukislrKSh Ou
fufkys lrhs' ukislrKSh Ou fufkys fkd lrhs' h
Ouhla fufkys lsfuka kQmka ldu jHdmdo wd wl=Y,hka
my< fj;a o" Wmka wl=Y, Oufhda jefv;a o tjeks lreKq
fufkys fkd l< hq;= h' fuh fkd okakd fhda.djprhd
ueis ure YS;, WIaKh wd hf:dala; Wjre meKs l,ays"
ta yd is; CIsma; Ndjhg m;a lrjd .kshs' is; ta yd .eug
i<iajhs' thska wr;sh" fodaukiai jeks kSjrKfhda my<
fj;a' fujeks Wjre fkd ue;s ia:dk wfmalaId lrhs' tu
Wjre mS v d ke;s jd;djrKhla leue;s fjhs ' fuhs k a
lduPkao kSjrKh u;= fjhs' "ug fujeks Wjre mSvd
kakg is ;sf" wfka ud fuhska k lla" wdoS jYfhka
45

is;k g wl=Y,h mek k.S' f iEu wjia:djl u


woHdj uQ,sl fjhs' fufia wfhdaksfida ukisldr wkaoug
is; meje;afuka kSjrK wdY%j wd wfkalO laf,aYfhda
my< fj;a' thska iajlSh w: isoah msfy<hs' Wmkakd jQ
h hqKqjla k tho msySug m;a fjhs'
fufkys l< hq;= Ou okakd" fhdaksfidaukisldrfhka hq;=j
ta Ou fufkys lrkakdg fujka ;;a;ajhla Wod fkd fjhs'
Tyq ta wd Wjre o NdjkdruKhla lr .kS' f laL
i;Hh h" f laL iuqoh i;Hh h" f laL ksfrdaO i;Hh
h" f laL ksfrdaO.dKs mmod wdh i;Hh hehs hk
lreKq fufkys l< hq;= nj Tyq wjfndaO lr .kS'
fufiau Tyq fufia oek .kS" Wjre we;s ke;sfjk neka
taldka;fhka u wks;Hh h' ta Wjre j,ska Wmk laL
fokdj o wks;Hh h' ta laL fokdj fya;+kaf.a ixfhda.h
ksid bf we;s f' tajd Wmojkakl= ke;' ta laL fokdj;a"
tys yd im%hqla; jQ [a[dKh;a" ;okqrEmsl1 i[a[d yd
ixialdr;a" ta kdu Ouhka bmeoug m%;sIaGdj2 jQ ;a;c
rEm;a" iD;=c rEm;a" wdydrc rEm;a" luc rEm;a hk kdu
rEm Oufhda fya;+ka ksid u my< fj;a" fya;= ksfrdaOfhka
ksreoaO fj;a" mpiuqmm
a kakl
s 3 kdu rEm Ouhkaf.a we;su
ke;su fol yer th kafkla ke;' tys ,d wm;sfhla
ke;' th ;ud jYfhys fkd mj;ajkd neka yd ;udf.a
wleue;a; ;snqK o tajd my<jk neka tys,d biqre njla
ke;' f kdu rEm Oufhda wks;Hhy" laLhy" wkd;auhy"
ta Wjrej,ska cks; jQ fokdj ksid ;Kaydj Wm' bka
Wmdodkh o tu ksid lu Nj o" thska kej; Wmk cd;sh
o my< f' ta fokdj Miaih ksid we;s h' Miaih i<dh;k
ksid we;s h' i<dh;k we;s jQfha kdu rEm ksid h' kdu
rEm mika [a[dKh ksid we;s f' ta [a[dKh
1' Bg wkqrEm jQ
2' wdOdrl ia:dkh jQ
3' fya;=fjka yg.;a
46

ixialdr ksid my< f' ixialdr woHdj ksid we;s f'


woHdj wdY%j ksid we;s f' wdY%j wcdj ksid my< f'
fufia p;=rdh i;Hhh olska ;%s,laIKdjfndaOfhka i;r
ud." i;r M,hka w.ukh l< ta fnda i ;dfKda
mfianqoaO;ajhg m;aj L.fjK wla fia talpdj jev
fjfi;s' ^.d:d 8 o n,kak&'

.d:d wxl 19
kdf.daj hQ:dks jchs;ajd
i[acd; LfJOd m W<dfrda
h:dNsrka;x yrx wr[af[a
taflda pf L.a. idK lmafmda
fmr nrKeia rc flfkla wjqre 20 la rcl fldg ksrfha
bmeo" bkamiqj we;l= f' f we;dg ;udf.a fmr cd;Ska
oek .ekSug yels f' f ksid l<ls we;a /f<ka fjkaj
tl,dj yeisf' n%yauo;a; rc f we;d oel f;dr;=re oek
.kS' bka rdcHh .ek l<lsf' me mfianqoaO;ajhg m;a
f' bkamiq .ehqKq Wodk .d:djhs f'
fuu .d:df fl woyi fufia h'
mu l=,fha Wmka" uekka jevqKq l|la we;s" W<dr jQ" we;arc"
;reK we;a /< w;yer" leue;s fia jkfha yeisf' tfuka
L.fK wla fia tl,dj yeisfr'
fuu .d:df 'kdf.da' hkafkka oelafjkafka we;a rc hkak
h' mfianqmshdKka o 'kd.' k f'

47

1' wd.=x k lfrda;S;s kdf.da


2' k .P;S;s kdf.da
3' wd.P;S;s kdf.d hk wF:_ j,ska mfianqmshdKka
jykafia kd. k jk fial'
wd.=x k lfrd;S;s kdf.da hkafkka oelafjkafka ixlsf,ais;1
jQ" or: iys; jQ2" laL mdl cks; lrjd ,kakdjQ" cd;s crd
urK mqkNjh kej; we;s lr ,kakdjQ wl=Y, fkd lrk
nj h' 'wd.=' hkq wl=Y, Ouhkag lshk kuls'
k .P;S;s kdf.da hkafkka oelafjkafka Pkao fodai - fuday
- Nh w.;s j,ska w.;s.d fkd jk nj" rd. jYfhka fkd
hk nj" fodai - fuday - udk - - lsPd - WoaOp
jYfhka fkd hk nj hk lreKq h'
k wd.P;S;s kdf.da hkqfjka oelafjkafka i;r ud. [dKhka
f.ka keiQ flf,iqka kej; kQmojka .uka .;a nj h'
ta we;a rc uekka jevqKq isrerlska hq;= jQjdla fukau"
mfia n q ms h dfKda o uekka jevq K q iS , la L ka O fhka iudlaLkaOfhka - m[a[dlaLkaOfhka - uq;;
a l
s L
a kaOfhka
yd uq;a;s [dK oiaiklaLkaOfhka iukakd.; jQy'
ta we;a rc moau l=, cd; jQjd fia" mfianq mshdfKda o fndCOx.
mqIm
a fhys cks; jQy' i;s - Ouph - h - mS;s - miaioa iud - WfmalL
a d hk fndCOx. mqIM
a hkays cks; jQy'
ta we;a rc fiiq we;a /< yer oud jkfha jikakd fia"
mfianqmshdfKda o .Khd flfrka fjkaj tl,dj u jev
fjfi;s'
ta we;a rc is;a fia yeisfrkakd fia" mfianq mshdfKda o m<uq
1' ls<s iys;" flf,ia j,ska N;'
2' mSvdld" r" ;o njla f.k fok
48

OHdkfhka hq;j
= is;a fia fjfi;s' fojk - f;jk - isjj
q kOHdk j,ska hq;j
= " wdldidk[apdh;k - [a[dK[apdh;kwdls[ap[a[dh;k - fkaji[a[dkdi[a[dh;k hk wrEm
OHdkhkaf.ka hq;=j" ksfrdaO iudm;a;sfhka hq;=j" fu;a;d
fpf;da uq;a;sfhka hq;=j" lreKd uq;d WfmalaLd ff;da
uq;a;Ska f.ka hq;=j" wry;a; M, iudm;a;sfhka hq;=j is;a
fia fjfi;s'
fufia ta mfianqmshdfKda" tl,d jQ we;a rc fiau" L.fK
wla fia tl,dj u jev fjfi;s'

.d:d wxl 20
wGdk ;x i.Ksldr;iai
hx Miaifha iduhslx uq;a;sx
wdpnkaOqiai jfpda ksiu
taflda pf L.a. idK lmafmda
nrKeia rcqf.a mq;a l=urd foudmsh reoaO ueo me f'
Whfka u jihs' klg lsysm j;djla foudmsfhda tys fh;s'
wdpnkaOq k jQ mfianq royq fudyqg wkq.y
% h msKi
s Whkg
jev me jQ flkl= ;=< ixi. fkd ue;s nj foaYkd fldg
wyiska j;s' fuh wid tl,d jQ fya mfianqoa;ajhg m;aj
.ehQ Wodkh fuhhs'
fuys idudkH woyi fufia h' .Khd iu ixi. we;sj
fjfikakdg" f,!lsl iudhla ,ef hehs hkak fkd ish
yelsh hkqfjka" wdpnkaOq k mfia nqmshdKka l< foaYkh
wid ^bka fjkaje& L.fK wla fia tl,dj u yeisf'
f,!ls l OHdkhka Wmojd .ekS u g yq f ol,d Ndjh
49

mfl Ndjh1 w;HjYHh h' .Khd iu iSfuka fkd ,enQ


OHdkhka Wmojd,sh fkd yel" bmeo jQ OHdkhka f.ka mjd
msySug bv we;' f,!lsl OHdkhka muKla fkdj" f,daflda;;
a r
ud.M,djfndaOhkag o i.Ksldrduh w;sYhska ydkslr h'
tneka tl,dj mfl;ajh ,enQ ta fndai;dfKda f,!lsl
OHdkhka" YS,hl msyg
s d iska w.; l<y' iudu;a ukila
;=<k
s a u h:dN+; [dK oiaikh my< f' laLd p;=rdh
i;Hhka mfO l< yelafla o iudu;a ukila ;=<k
s 's fufia
YS, iud mmQK;ajfhka" m[a[d mmQK;ajh ,enQ
Wkajykafia mfianoq O
a ;ajhg m;aj" ldh - ;a; - Wm - fl
iLHd; mfl iqLfhka o" lsf,aim
Q iu2 iLHd; Wmiu
iqLfhka o" M, iudm;a;s iLHd; ifnda iqLfhka o
iukakd.;j L.fK wla fia u tl,dj jev fjfi;s'

.d:d wxl 21
iQldks Wmd;sj;af;da
m;af;da kshdux m,oaO u.af.da
Wmamkak [dfKdays wk[a[fkfhHda
taflda pf L.a. idK lmafmda
nrKei rc flkl= YS;,hg reoaO WIaKh we;sjdla fuka"
jghg3 reoaO jghla ;sh hq;= hehs is;d ta .ek
wud;Hhka f.ka uiQ l," Tjqyq Ydiaj; wd Tjqfkdjqkaf.a
oDIa m< l<y' rcq fudjqka .;s; we;ehs is;d mej
miqj mfianq f' Bg miq .ehQ Wodk .d:djhs f'
mfrdamfoaY rys;j Wmka [dKhka f.ka fida;dm;a;s wd
1' flS nj

2' lsf,ai ixisu


50

3' iir bmeo bmeo hdug

ud. m%;sfO fldg ish oDIaka blaujd L.fK wla


fia tl,dj yeisf hkak f .d:df idudkH woyi h'
^mfrdamfoaY rys;j Wmka [dKhka ms<sn|j ia;rhla .d:d
wxl 1 ys olajd we;&'
fuu .d:df .yKhka jYfhka oelafjkafka is wdldr
ilaldh h' oidldr Pd - oidldr wka;.a.dysl
yd foieg Pdka h'
wY%e;j;a mD:ckhd rEmh wd;auh jYfhka .kS' fokdj
wd;auh jYfhka .kS' i[a[dj wd;auh jYfhka .kS' ixLdr
wd;auh jYfhka .kS' [a[dKh wd;auh jYfhka .kS' f
tlsfklla fjka fjka jYfhka fyda f miu tlafldg fyda
'uu h' 'uf.a h' 'udf.a wd;auh h' hkd jYfhka jrojd
Wmdodk lrhs'
tfy;a f m[apialkaOh mG-wdfmda-f;afcda-jdfhda-wdldi[a[dK hk Od;= ud;%hla muKs' fya;+kaf.a ixfhda.fhka
u fmr fkd ;s my< fjhs' fya;= ksfrdaOfhka imQK
ksfrdaOhg m;a f' iEu CIKhla mdidu f Od;+yq we;sfjka
ke;sfj;a' f CIKfha ;snQ ish kdu rEmfhda B< CIKh
jk g ish,a, u ksreoaO fj;s' B< CIKfha we;af;a w;ska
my< jQ kdu rEmfhda h' fufia CIKhla CIKhla mdid f
kdu rEmfhda lsisjla b;s fkd ksfrdaOhg m;a jk neka
mxpialkaOh wd;auh jYfhka .kakdg CIKhla CIKhla
mdid ;udf.a wd;auh o ksreoaO jk nj fmfka' 'wd;auh'
tfia iEu fudfyd;l u fjkia jkakla fkdj iar tlla
h hq;= h' 'wd;auh' hkafkys f;areu o th h' tjeks iar
Ndjhla fuu mxpialkaOfha fkd ue;s neka fuys wd;auhla
we;ehs .ekSu uq,djls' fufia iEu fudfyd;l u fjkiajk
'wd;auh' fkdfyd;a 'uuhd'" iEu CIKhl u ksfrdaOhg m;a
jkafka k uu lshd ljr k fohla wNsksfY1 l< yels o
1' is;ska ;ka w,a,d f.k tys u wef,ka ;=gqu
51

@ f CIKfha we;s rEmfhda B< CIKh jkg imQK


ksfrdaOhg m;a fj;s' f CIKfha we;s kdufhda o B< CIKfha
ksfrdaOhg m;a fj;s' tneka f CIKfha is "uuhd"" B<
CIKfha ke;' tys we;af;a w;a kdu rEm f.dvla fyj;a
'w;a ufuls'' B< CIKfha o" b iEu CIKhl o
isjkafka fuhu h' miq.h
s CIKj, isjQfha o fuhu h'
fufia fya;= ixfhda.hg wkql,
+ jk m ksrka;rfhka fjkia
jk kdu rEm mrmrdjla i" f mxpialkaOh ;=< 'wd;auhla'
fyj;a 'uu' lshd flfkla ke;' tfia uu uf.a wd;auh jYfhka
hfula .kq ,nhs k woHdj yer th wka ljrla o @
fufia mxpialkaOh Y+kH jYfhka olska" p;=ipdjfndaOfhka
o" mfrdamfoaY rys;j mfl fnda [dK m%;,
s dNfhka o
mfianoq O
a ;ajhg m;a Wkajykafia ish .yKhka blaujd"
L.fK wla fia tlpdj jev fjfi;s'

.d:d wxl 22
ks,af,dafmda kslal=fyda ksmamsmdfida
ksulafLda ksoaOka; lidj fudafyda
ksrdifhda in f,dafla N;ajd
taflda pf L.a. idK lmafmda
nrKeia rc flfkla" wrlalehd b;d rig wdydr ms<fh<
l< kuq;a" f rcq wdydrhg y f,d,a hehs lshkq we;ehs hk
fhka ta wdydr jKkd fkd lrhs' f ksid wrlalehd
ri .=K wvq lrhs' rcq tg o lsisjla fkd lshhs' wrlalehd
l%ufhka ;j ;j;a ri .=K wvq fldg wdydr ms<sfh, lsrSu
.ek rcq l<lsf' me f' mfia nqoaO;ajhg m;a f' f
Wodkh Bg miqj m< lr;s'
52

;Kaydj-l=yllu-ldu msmdih-ul=lu ke;sj" m%ySK l<


rd.d lig we;s j" ^tneka& wdYd ke;af;a" ish f,dalhka
wNsNjkh fldg LfK wla fia tlpdj fjfia hkak
f .d:df idudkH f;areu h'
fuys ks,af,dafmda" ksmamsmdfida" ksrdifhda hk jpk ;=fkka
u oelafjkafka wdYdj m%ySK l< nj h'
kslal=fyd hkafkka oelafjkafka ;%sOdldr l=yk jia;+ka
m%ySK l< nj h'
- mph mfiaOk iLd;x l=yk j;a:q
- bhdm: iLd;x l=yk j;a:q
- iduka; cmamk iLd;x l=yk j;a:q
hkqfjka ta ;%
s Odldr l=yk j;a:q oelaf' iuyr meoafoda
fndfyda m%;Hh ,nd .ekSf f;kdfjka L" r isjm
q ihka
mfNda. lr;s' .syh
s ka isjm
q ih mQcd lsug h;a" wmg jdhska
"ljr jevla o" meoaokag wk.s isjqmifhka jevla ke;"
meoaokag iqiq mdxY=l,
+ jr h" relaL uQ, jeks fikiqka h"
mQ;u
s ;
q ;
a fNich h" msKv
a md;hg ,efnk fohla" h lshd
mQcd lsug hk isjm
q ih fkd ms<.
s ks;'s r isjm
q ih mfNda.
lr;s' odhlfhda f Y%uKhka jykafia w,afmaP h" h:d ,dN
ika;
= .=Kfhka hql;
a h" OQ;dx.jd h hkdfhka is;d je
jefhka isjm
q ih ms<.
s ekaug W;ail
q fj;s' "Tn,dg fok
fohla ;sfnkjd" Y%oO
a dj;a ;sfnkjd" m%;.
s d% ylhl=;a iskjd"
ug k fjdhska jevla keye" tfy;a Tn,dg mska ,ndu
i|yd u fjd ms<.
s ks"hs ta isjm
q ih ms<.
s ks;'s fufia fndfyda
jQ isjm
q ih ,n;s' fuh m%;Hhka m%;l
s f
a Iam lsu iLHd; jQ
l=yllu h' ^mph mfiaOk iLd;x l=ykj;a:&q '
iuyr meoafoda odhlhka f.ka isjm
q ih ,nd .ekSf woyiska
uekka i;sfhka hq;=j fuka bhjq mj;aj;s' .uka lsu"
isu" ysu" Yhkh lsu" l:dny lsu" iskdiSu wd l%shd
iudys; is;a we;sj lrkakdla fia lr;s' fufia fldg ,nkd
isjqmih 'bhdm: iLd;x l=yk j;a:q' hkafkka woyia f'
53

iuyr meoafoda isjm


q ih ,nd .ekSf woyiska "fufia isjr
q e
mslr orkafkda uyd .=Kj;ayq h" f wdph WmdOHhka isk
wh wdhfhda h" fufia l:d lrkafkda w.u ,dNSyq h hkd
jYfhka lsh;s' .NSr jQ" f,dal;
= ;
a r jQ" Y+kH;d mixhq;;
a jQ
Ou l:d fnfK;s' fufia ,nd .kakd isjqmi m%;s,dNh
'iduka; cmamk iLd;x l=yk j;a:'q hkafkka woyia f'
f wd l=yk j;a:Qka ta mfianqrkag fkdue;' ta ish,a, u
Wkajykafia m%ySK l< fial' ^fuhska oelafjkafka wdj
mdY=oa YS, iLHd; wffYCI iS,ialkaOh hs'&
ksulafLda hk mofhka oelafjkafka .=Kul=lu BIHdj"
Wkajykafia keiQ nj h'
'lidfjd' hkq is;a ls,s lrk rd.d lighka h' rd. fodaI
fuday fldaO Wmkdy ulaL m<di biaid uPh udhd idfGhH
:N idrN udk w;sudk uo mudo ish laf,aY" ish
p;" ish m<dy" ish ika;dm" ish wl=Y,dNsiLdr
hkdh Wkajykafia keiQ fial'
'in f,dafla N;ajd' hkqfjka oelafjkafka Wkajykafia" ish
wmdh f,dal-ukqii
a f,dal-foaj f,dal - ialkaO f,dal - Od;=
f,dal-wdh;k f,dal wd ish f,dalhka uev nj h'
fufia ish laf,aYhka [dKdf,dalfhka m%{d .skaofrka
y fldg m%yK
S fldg" iuqkak1 fldg" jHqmiukh2 fldg"
mmamiaioaO;ajhg3 m;afldg" laf,aYhka fojeks fldg .uka
fkd .;af;a" fojekakl= iu fkd yeiqrefKa tl,dj u
L.fK wla fia u Wkajykafia jev fjfi;s'
^fuys ta ta ud.fhka laf,aYhka m%ySK jk wdldrh ia;r
1' imQKfhka uq,skqmqgdoud
2' ksjd" ixisjd
3' ixisfuka Ydka; njg m;a fldg
54

h hq;= h' th w;s > ia;rhla jk neka fuys ,shd


ke;' .d:d 28 wjidkfha oela f jk m% y S K ixfhda c k
m%;HdflaIdj lshk fldgi o n,kak&'

.d:d wxl 23
mdmx iydhx mjcfha:
wk;a:oiaisx if ksGx
ihx k fiaf miq;x mu;a;x
taflda pf L.a. idK lmafmda
n%yauo;a; k rc flfkla rg meol=Kq lrk g" fldgq
f.j,a msreKq ksiqka" merKs OdkH bj;,kq oel" oka ug
is;hs' ta .ek wud;Hhka f.ka uiQ l, 'k;a kakx' wdh
lshka wud;Hfhda oka u j<l;s' fufia f;jrla u oka
ug hEu je<l+ miq rc l<ls me f' mfianqoaO;ajhg
m;aj f Wodkh m< lr;s'
p;fhys ksheKq" wk:h fmkajkakd jQ" mdmld
iydhlhka f.ka fjkajkak' f;f o ldudfhys fkd
fhfokak' m%udohg fkd jefgkak' L.fK wla fia
tl,dju yeisfrkak hkak f .d:df idudkH woyi h'
fuu .d:df if ksGx hkqfjka oelafjkafka iu jQ
ldh lufhys ^ldh p;fhys& fhfok" iu jQ j lufhys
fhfok" iu jQ ufkda lufhys fhfok" iu jQ
mdKd;smd;fhys $ wkakdodkfhys $ ldu:Hdpdrfhys $
uq i djdofhys $ ms i q k djdpfhys $ Mreidjdpfhys $
iuMmam,dmfhys $ wNsdfjys $ jHdmdofhys $ Pd fhys
fhfok" iu jQ m[ap ldu .=Kfhys fhfok" iu jQ m[ap
55

kSjrKfhys fhfok" iu jQ iXLdrhkays fhfok" tajdfhys


wef,k" tajdfhys nei.;a" tajdfhys .e,S isk hk w:hka h'
fujekafkda "k;a kakx" k;a hsGx" wd jYfhka" "ka
fofhys mdl ke;" fyd| fyda krl jQ luhkag ,efnk
mdlhka ke;" fuf,dka mrf,djg hk wh ke;" mrf,dka
fuf,djg tk wh ke;" ujg lrk fyd| krflys mdl
ke;" mshdg lrk fyd| krflys mdl ke;" mmd;sl jQ
i;ajhka ke;" f f,dalh o mr f,dalh o ish kqjKska oek
.;a" uekka ms<smkaa Y%jK n%dyauKhka ke;" hkd woyia o
olaj;s' ish oDIaka wka whg leug W;aidy lr;s'
fujeks mdmld wk:h u olajkakka wdY%h lsfuka" ;udf.a
f f,dald:h o msfykafka h' mrf,dald:h o msfykafka
h' ksjdK mrud:h o msfykafka h' ;ud ;=< we;s fyd|
.=KOu ke;s hkafka h' ;ud ;=< fkd ;snQ whym;a Ou
jefvkafka h' ;ud ;=< ;snQ whym;a wk:ld Ou ;j
;j;a jefvkafka h' wmdh u. wefrkafka h' ksjka u.
jefikafka h' woHdfjka hg jkafka h' m%{dj biau;= fkd
jkafka h' ;ud m%md;hlg lvd yef,kafka h' wl=Y,fhka
N; jkafka h' l=Y,fhka ysia jkafka h' kdY uqLhg
.uka lrkafka h' wk:hla u" wjevla u" whym;la u
isjkafka h' tneka fun mdmld ;%hka f.ka yd
iydhlhka f.ka fjka h hq;= h' Tjqka hy u.g yerug
;ud fmdfydi;a k" ta woyiska weiqre l<dg jrola fkd
ue;s jqj;a" th b;d m%fYfuka l< hq;= h' ;ud fkd oekqj;aj
u ;ukq;a ta ;;a;ajhg m;a ug fyd|gu bvlv we;s neks'
;ud o rEm Yo .kaO ri fmdGn wd ldufhys we,s we,S
.scq thg u keuqKq is;a we;sj fkd ish hq;= h' ^fuys
.d:d 16" 17 olajk ,o ldudkj fufkys h hq;= h&'
fufiau m%udo yrKfhka fkd ish hq;= h' ldhd p;fhys
is; nei .ekSula" uekka mqk mqkd nei .ekSula" l=i,a oy
56

jefuys ilid fkd lsula" i;;fhka ^ksrka;rfhka& fkd


lsula" ,SkNdjhla1" nyd ;enQ Pkao h we;s njla" wdfiajkh
fkd lsula" fkd jeula" mqk mqkd fkd jeula" fkd fhula"
mud njla f o th m%udoh k f' fujka m%udofhka fjkaj"
Wmka wl=i, oy re lsug o" kQmka wl=i,a oy kQmoug
o" Wmka l=i,a oy je hqKq lr .ekSug o" kQmka Wmpdr"
wmKd iud" oYkd [dK ud. M, wdh Wmojd .ekSug
o wm%udo h hq;= h'
fufia wm%udo jQ ta fndai;dfKda" mfia nqoaO;ajhg m;aj"
m%udo wd wfkalO mdmld wl=Y, laf,aY Ouhka yd uqiq
fkd " L.fK wla fia tlpdj jev ishy'

.d:d wxl 24
nyqiaiq;x OuOrx Nf:
;a;x W<drx mNdKjka;x
w[a[dh w;a:dks fkhH lLx
taflda pf L.a. idK lmafmda
ldYHm nqrka l, .;mpd.; j;a msrE fofokl=" miqj
nrKei bmeo tla whl= mfianoq O
a ;ajhg m;a f' ;udf.a merKs
hyjdg Wmldr lsug is;d mfianq royq Tyq ^rc;=ud& yuqug
j;s' ku weiQ g 'nyqii
a ;
q ' hehs jod<y' rc;=ud" oy foiSug
werhq lrhs' mfia nqroyq ";KaylaLfhda-f,daNlaLfhda fodailaLfhda" fudaylaLfhda" hkd jpk muKla foi;s' ku
nyqYe% ; jQ kuq;a ;% l:d ke;ehs rc is;hs' mfianq royq
wyiska j;s' miqj fuu jpkj, wre;a kqjKska l,amkd l<
rc;=ud mfianoq O
a ;ajhg m;a f' f Wodkh Bg miq .ehQy'
1' yelsk iajNdjhla
57

W<dr jQ" mNdkjka; jQ" nyqY%e; jQ" OuOr jQ" ;%hka weiqre
lrj' il, w:hka kqjKska oek" iel refldg" L.fK
wla fia tl,dj yeisf hk w:h fuhska oelafjkafka h'
fuys nyqiaiq; ^fndfyda foa o;a& hkafkka woyia jkafka
mh;a;s nyqY%e; Ndjh yd mfO nyqY%e; Ndjh hs' wd1
l,HdK jQ" uf l,HdK jQ" mfhdaidk l,HdK jQ" w:j;a
jQ" jH[ack imkak jQ" flaj, mmQK jQ" mdY=oaO jQ"
W;= n%yauph m%ldYjkakd jQ" Ouhka wid ord jpkfhka
m%.=K fldg" ukiska pdrd" isk nj mh;a;s nyqY%e; Ndjh
h' wIag iudm;a;s" c<Ns[a[d2" i;r ud.-M, wdh w.u
l< nj mfO nyqY%e; Ndjh h'
OuOr hk jpkfhka oela f jka f ka iq ; a ; x-f.hHxfjhHdlrKx" .d:x" Wodkx b;sjq;a;lx" cd;lx" wN+;Oux"
fo,a,x' hk kjdx. Ydikh OdrKh lr we;s nj h'
'W<dr' hkq" fY%aIaG jQ ldh j ufkda iudpdrhka f.ka
iukakd.; nj yd iS, iud m[a[d uq;;
a s uq;;
a [
s dKoiaik
hkdfhka iukakd.; jQ nj h'
'mNdkjka;x' hkq w: Ou ksre;a;s mNdk hk miNsodjka
f.ka iukakd.; jk nj h' fuu mNdkj;a Ndjh mh;a;s
mNdk - mmqPd mNdk - w.u mNdk hkqfjka ;%
s Odldr
f' kjdx. nqoO
a Ydikh uekka yodrd m%.K
= fldg ;su
mh;a;s mNdkj;a nj h' w:h f[hHh ^kHdhh& ,laLK
ldrKd" GdkdGdk wdosh .ek uekka uid ord isu mmqPd
mNdkj;a nj h' f,daflda;;
a r Ouhka w.u lsfuka ,efnk
mNdkj;a Ndjh 'w.u mNdk' hkafkka oelaf'
"

w[a[dh w;a:dks " hkq iajd:h3" mrd:h" WNhd:h"

1' wd - ufc - mfhdidk 5 uq,-ueo-w.


2' mxp wxNs[a[d iy wdY%jlaIh {dkh' Wm .%ka:h o n,kak'
3' iajlSh w:h ^wd;aud:h&
58

GOld:h" imrdhsld:h yd ksndk mrud:h hk


w:hka kqjKska oek isk njh'
fujeks Ouhka f.ka iukakd.; jQ ta mfianqmshdKkaf.a
weiqr ,enQ neka tu rc;=ud o ta Ouhka iajlSh ika;dkh
;=< jOkh lr .ekSug ,e mfia nqoaO;ajhg m;a ug
yels h' tneka l,HdK ;% im;a;sfha jkdlu ,
l< fkd yel'
tfia mfianqoaO;ajh ,enQ Wkajykafia L.fK wla fia
talpd yrKfhka u hq;=j jev is fial'

.d:d wxl 25
vx r;sx lduiqLxp f,dafla
wk,xl;aajd wkfmlaLudfkda
N+ikGdkd rf;da ipjd
taflda pf L.a. idK lmafmda
N+ i s ; n% y a u o;a ; rcq Yrh ieriS u g fndfyda f,d
fjfyiSfuka msf fokdjla yg .ekSu ksid l<ls me
mfia nqoaO;ajhg m;aj f Wodkh m< l<y'
f,dalfhys l%Svd o" r;sh o" ldu iqLh o idrN+; jYfhka
fkd f.k" ta .ek wfmalaId rys;j" ldhdh ieriS j,ska
fjkaj" i;Hjdj" L.fK wla fia tl,dj yeisf hkak
fuu .d:df idudkH w:h h'
l%Svdjka r;Ska yd ldu iqLhka .ek idr Ou jYfhka fkd
59

f.k wkfmalaIs; jk wdldrh ms<sn|j .d:d 7 yd .d:d 16"


17 hk ia;rhkag wkql+,j is;kak'
"N+ikGdkd" fyj;a ieriS .sys me fomlaIh iska u
lrkq ,ef' .syshka ;u isrer" mq;=ka" we me<" f.j,a
fodrj,a wdh" u,a iqj| ,jqka wd fkdfhla whqka ieriS
lrkq ,nk w;r" meoafoda o ish l=Kqlh ieriS jYfhka
fyda jr - md;% - fiakdik ieriS jYfhka ieriS lr;s'
is;=re lsf woyiska jr uekka m~q fm-fldg
hg kjd uekka ;e" md;% b;d uekka f;,a .e,a"
is;=re wkaoug md;% :l ueiS" is;=re .uka u jeks
fjk;a mIaldr oe" fiakdikhkays is;=re mdg wdf,am
ls" f.u ue" u,a je" ,a is;=re wkaoka weu
hkdh o meoafoda lr;s' ysi flia b;d uekka nEu" Yrh
uy;a lsu i|yd fnfy;a j. gka j. hkdh .ekSu"
iqj| inka wdf,am lsu" hkdh o lh ieriSf wNs,dIfhka
iuyre jxpksl Ou l%shd;aul u .ek fkd oek lr;s'
f ish,a,ka f.ka fjka h hq;= h'
"ipjd" hk jpkfhka oelafjkafka i;Hh l:d lrk"
i;Hfhka i;Hh .<mk" iar l:d we;s" weoysh hq;= l:d
we;s nj yd f,dalh yd ixjdo rys;j isk nj h'
p;=rdh i;Hh wjfndaO l< ta mfianqmshdfKda ipjdj
ish laf,aYhka f.ka fjkaj" " ixfhda. L.fK
wla fia talpdj jev ishy'

60

.d:d wxl 26
mq;a;xp odrx ms;rxp ud;rx
Okdks O[a[dksp nkaOjdks
ys;ajd ldudks ifldaldks
taflda pf L.a. idK lmafmda
n%yu
a o;a; rc flfkla l=vd l,u rclug m;a f' rc
rdcHh lsfuka fndfyda la ,efnk nj miqj is;d" ish,a,
w;yer me f' miqj mfia nqoO
a ;ajhg m;aj f Wodkh .ehQy'
;udg ndOlj meje;s mq;k
= "a Ndhdjka" umshka" Ok OdkH"
nkaOQka yd lduhka w;ayer oud L.fK wla fia tl,dj
u yeisf hkak fuys idudkH woyi h'
^fuys ia;rhla miq.sh .d:djkays olajd we;' fuh ia;r
l< yels .d:d fndfyda h' 2-3-6-7-9-10 wd ;j;a .d:d rdYshl
fuys ia;r olajd we;&'
mq;=ka fidhqre fidhqhka" foudmshka" nkaOQka" Ok OdkH
wdh kqkqjKska n,k g fmfkkafka" ;udg iemla ,nd
ug" i;=gla ,nd ug" wdrlaIdjla ,nd ug we;s foaj,a
yehg h' ;udg we lrk" ;ud we lrk" ;udg
fikyila olajk foa yehg h'
tfy;a kqjKska uik g foudmsh ifydaor ifydaohka nkaOk
Q a
mq;k
= a wdka yd Ok OdkH wdh fmfkkafka" ;udf.a iir
.uk .a.eiaiu
S g" ;ud iir lg weo oeug" ;udg iika
.e,ug fkd tys u w,a,d ne| ;eug mj;akd ;=re fjiska
fmkS iskd jOlhka f,i h' udrhd tjQ udr f;dKavq f,ig h'
fudjqkag we l<;a ljod fyda f ish,a, u w;ayer oeug
is jkafka h' fudjqkag we fkd l<;a flkl fyda f
ish,a, wys hkafka h'
61

fmr Njhkays is lsis kEoE ys;;% foudmsh fidhqre


fidhqhka fyda lsis ldu jia;j
= la fyda wo ke;' tfy;a Tjqka
ksid tod /ia l< lu miqmiska we;' ta lu j,g mdl
ug is jkafka Tjqkg
a fkdj ;udg u h' oeka iskd fudjqkg
a
is jkafka;a th u h" fudjqka ksid is jkafka;a th u h'
fudjqka ksid is lrk lu j,g wmd .sks ueo msug is
jk g" fm%a; f,dalj," ;sika f,dalj, fndfyda lgql
fokd ug is jk g" ka ;ud we lrkd fudjqka
lsisfjla todg msysgg tkafka ke;' i;r wmdhg fudjqka
ksid jegqfkd;a ljod k f.dv tkak o @ ljqre k ta .sks
j,ska uqojd,hs o @ flfia k iir lska .e,fjkak o @
flkl k ksjka ,nkak o @
Nhdkl iir .sks ksjd ksjkg hdug woyia lrk ;ud"
thg ndOd lrk ish foa bj;,sh hq;= h' udrhd f.a f;dKavq
j, fuf;la iir meg,S ishd fyd|gu m%udKj;a h' oeka ta
f;dKavq lvd oud bhg u hd hq;= h' udr ,a," udr ,a,la
f,iska u ykd .; hq;= h'
tneka" i;r wmdhg weo oeug" iir flys .s,
a ug iQodkj
iskd fudjqka yd ldujia;k
+ a .ek lsk neula o @ ljr
we,aula o @ l=uk fikyila o @ fudk wfmalI
a djla o @ ljr
ixi.hla o @ l=ula ksid f ish,a, w;a fkd y o @ l=ula
k Wmdodk l< hq;f
a ;a o @ l=uk fya;j
= la ksid laL iuqoh
nyd ;eh fkd hq;f
a ;a o @ wks;H jQ f ish,a," la jQ f
ish,a," wkd;au jQ f ish,a, yd iu jk" wOHd;al ndysr
ixialdr f,dalh l=ulg wNskf
s Y1 lr o @ ;=P jQ" ksyk
S
jQ" ,dul jQ" widr jQ" wkd;au jQ" laL jQ" iir flys .s,j
a kakd
jQ" udrdmdhdi jQ" Od;=ud;%hla muKla jQ" mpiuqmm
a kakl
s 2
jQ" h h hq;= jQ" y< hq;= jQ" fudayhg m;a lr,kakd jQ"
uq,dfjka ne| ;nkakd jQ" ksjka iqjfhka wE;a lr,kakd jQ
1' ;Kaydfjka ne" i;=ka we,Su
2' fya;= ksid yg.;a
62

f ish ixialdrhka w;a y; wdodkh1 fkd lr; Y=kH jQ


ixialdr Y=kH f,iska u n,'
fujka oYkduh iuYkhka ;=<ska p;=rdh
i;HdjfndaOh;a" ;%s,laIKdjfndaOh;a" wkqf,dal Lka;sh;a"2
iu;a;s kshdu;a"3 idu[a[ M,hkq;a"4 P<Ns[a[djkq;a"
w.u l< Wkajykafia wkqmdosfYaI mksndkdfmaCIdfjka
hq l a ; j" L.fK wla fia ta l pd yrKfhka u
iukakd.;j jev fjfi;s'

.d:d wxl 27
if.da tafida m;a;fu;a: fidLHx
wmamiaidfoda laLffj;a: NsfhHda
.f<da tafida b;s [;ajd u;Sud
taflda pf L.a. idK lmafmda
mdof<da, n%yauo;a; rc ud<s.d ;=kl k<kka f.a kegq
olska ;=gq f' fldmuK ld,hla ta gqj;a wdYdf ksudjla
ke;' fuu ksid ;DIaKdj ;Dma;su;a l< fkd yels hehs is;d
me f' mfianqoaO;ajhg m;aj f Wodkh m< lr;s'
mial .=Kh ksid ,efnk iemh iq h' w,am wdYajdo iys;
h' bka w;ajk l fndfyda h' mial .=Kh weuls' kqjKe;a;d
fuh oek ^bka fjka& L.fK wla fia tl,dj fjfia'
fuu .d:df idudkH w:h fuh hs'
1'
2'
3'
4'

Wmdodk lsu
wkqf,dau oYkd {dkh
fidajdka wd ud. {dk
fidajdka wd M, {dk
63

^fuys w: jrKhla miq.sh .d:d fndfyduhl olajd we;&'


i." n,si" wdi" ,.a.k wd f ish,a, u mial .=Khg
wjpk1 f' m%sh jQ" bIag jQ" ldka; jQ" ukdm jQ" lduQmixys;2
jQ" rckSh3 jQ rEm-Yo-.kaO-ri-fmdGn hk Oufhda
we;a;dy' fuu Ouhka ksid h iqjhla" iqLhla" id;
iajNdjhla" wdYajdohla" ysrla" is; mskjk iajNdjhla" is;
w,jk iajNdjhla f k ta mxplduh hs'
uyd we;l= uv f.dfydrl imQKfhka t f.dv taug
fkd yelsj iskakd fia wkaO nd, mD:ckhd mial iqf
t we;' i;ajhl= .e,ug fkd yels fia uy;a jQ ho
mylska ne| ;nd we;a;dla fia Tyq mial iqfjka ne we;'
isys l,a jQjl= fia m; i[a[dfjka uq,d we;' wiQ
iu fi,a, lrka wiQ wkka lka" l%Svd lrk
<orefjl= fia fudayfhka wkaO we;' myka oe,a,lg mksk
m<.ehl= fia ldu .skafkka oefjka we;' urK ;=kla
we;s ksil= meKs lkakd fia mial iqfjys kshe,S we;' ux
uq<d" uyd hCI rdCI mqrhlg hkakl= fia i;r wmd ud.fha
.uka lrka we;' wYajhl=g t,a ler w,hla fia" mial
iqj miqmi jka we;' weula lgg .;a udjl= fia mial
iqj lka f.k we;' hCIdfY kgkakl= fia" mial iqj
ksid o,ka we;' fj lE W!rl= fia mial iqjh ksid
W;aiql we;' odihl= fia mial iqjhg jy,a we;'
W.=,lg yiq jQ i;ajhl= fia udrhdf.a f.drg nka we;'
>k wkaOldrhl iskakl= fia mial wf ls|d nei we;'
msmdihg Kq h fndkakl= fia mial iqfjka w;Dma;shg
m;aj we;' ,sh fldgk g we;s t<sfhka kegqula n,d
i;=gq jkakl= fia ;djld,sl iqjfhka ;=gq fjka iir flysu
.e,S we;' wjodku fkd oek I Y% lejqula lkakl= fia
mial I wkqNj lrka we;' ;% fjiska iskd jOlhl=
fia mial ;% jOlhd <x lr f.k we;' r;a jQ hlvhl
1' mhdh fjk;a jpk
2' lduh we;s lr,Sug yels jQ" lduh yd neKq
3' we,S we;slrjk
64

msfpka tys u wef,k wuq uia lE,a,la fia ldufhka


ms ms tys u wef,ka we;' weg lene,a,la f,dkd
n,a,l= fia mial iqj f,jka we;' ;sika i;l= fia
;sikqka yd iu we;' l=Kq f,a ierj .,kd .vqjla
likakl= fia ldu modyh lika we;' wiQ j,lg
fldagqjlska wkskakl= fia ldu wiQ j,g wkska we;'
iqkLhl= fia .| jQ foa" iqj|j;a f,i iska we;' ijig
,efnkd mqkaklal= l n,dfmdfrd;a;=fjka oji mqrd nr
wkd f.dkl= fia ldu nr wka we;' we;skakl ksid
ksiqkaf.a jO ysxidjg nka jk j,a we;l= fia" lduh ksid
uy;a jQ lror mSvd jO ysxid la fodkia j,g ue we;'
=j n,d fjkd uqjl= fia ldu iqLh fidh fidhd jka
we;' wiQ msrek u,a,la m%h
s lrk n,a,l= fia lduh m%h
s
lrka we;' if>dar khl= iqr;,a lrkakl= fia lduhka
iqr;,a lrka we;' yhla y;rla fkd okakd fudavhl= fia
Od;= ud;%hla wNskf
s Y lrka we;' fya;j
= fkd okakl= fia
ldu laL iuqoh u jvka we;' iir l fkd okakl= fia
iir l u m%d:kh lrka we;' uyd frda.hla iqj lrk
;s;;
a lIdhla wm%h
s lrkakl= fia ksjdK ud.h m%h
s fkd
lrka we;' jK l=Ig
a hla iqj lr f.k ,eh yels iqjh
.ek fkd oek thu li lid ;j ;jd" ;j ;j;a jK
lr.kakl= fia laL ksfrdaOh fkd oek we;'
fujka ;;a;ajhl we,S .e,S ysr isk i;ajhdg flkl
k m%{df,dalhla oe,af o @ woHd wkaOldrfha w;m;
.dka iskd Tyqg flkl k ud.h fmfka o @ meKs
ye,sfha jegqk weU,hd tys u h hkq kd ljod bka fjka
ug is;hs o @ h h hq;= jQ" m%d:kd fkd l< hq;= jQ" y<
hq;= jQ" fjka h hq;= jQ" kau re l< hq;= jQ ldu ixialdrhka"
wku;.a. ixidrfha wk;a; wm%udK la ,nd kakd jQ
lduixia l drhka " wkd.; iir flys .s , a j k ldu
ixialdrhka" ;=P jQ ksySk jQ ,dul jQ crd ldu ixialdrhka"
wkd;au jQ 'uu' fkd jk 'uf.a' fkd jk ldu ixialdrhka"
wks;H jQ ldu ixialdrhka" Y=kH jQ ldu ixialdrhka" udr
65

,a,la jQ ldu ixialdrhka l=ula ksid k ;j;a k<jkafk


o @ lduhka iys; ish ixialdrhka wfmalaId rys;j u
w;ayrej' mrilaj,g is jk fia mhska .ij'
rEm ne,Sf wdYdj w;ayrej' Yo weiSf wdYdj neyer lr,j'
iqj| oekSf wdYdj h,jd,j' ri oekSf wdYdj mqpd y
lr ouj' fmdGnhka1 oekSf wdYdj kdY lrj'
pd;=uydN+;l
s 2 Wmdodh rEmhla jQ wefiys Pkaord.h kid,j'
Od;= ud;%hla jQ lfkys Pkaord.h ke;slr ouj' wkd;au jQ
fjys Pkao rd.h lmd yrej' ksr:l jQ kdifhys Pkao
rd.h w;ayrej' wiQ mj;hla jQ" Od;= mj;hla jQ" la
wdldrhla jQ" 'uu' 'uf.a' fkd jk wkd;au jQ" wks;H jQ" Y=kH
jQ l=Kq lfha Pkaord.h ke;a;g u ke;s jk fia kdY ug
mrudKq fndanhla ouj'
iifrys ;dla la k ,o isf;a" wkd.; la kq ,nk
isf;a" mpiuqmamkaksl wkd;au jQ isf;a" uq<d jQ" uq<djg
m;a l<" uq<djg m;alrjd,k isf;a" uyd .sks cd,djla fia
h h hq;= isf;a Pkao rd.h .skafkys ,d y lrj' w l
o hlr md lr yrej'
wks;H jQ plaLq [a[dKfha" la ,nd kakd jQ plaLq
[a[dKfha" wkd;au jQ plaLq [a[dKfha" kdu ud;%hla jQ
plaLq [a[dKfha" fya;+ka ksid Tfya yg f.k Tfya ke;s
jk plaLq [a[dKfha" iir .sks cd,df ne| ;nk
/yekla jQ plaLq [a[dKfha" fudayfhka je<| .;a plaLq
[a[dKfha" fuf;la l,a i;Hh fkd oek iifrys /| jQ
plaLq [a[dKfha Pkao rd.h imQKfhka u neyer lr,j'
h ,nd kakd jQ" iel ,nd kakd jQ" BIHdj my< lrjd,jQ"
udkh cks; l<d jQ" fudayfhka uq<d l<d jQ" rd.fhka mqpk
,oaod jQ" fodaIfhka kid kdY l<d jQ" ksrhg weo oeud jQ"
1' Yr iamYhg f.daprjk wruqKq
2' mG-wdfmda-f;afcda-jdfhda ksid yg.;a
66

fm%a; f,dalhg ;,a l<d jQ" ;sika f,df nyd,k ,oaod


jQ" iir flys ksu.ak l<d jQ" wl=Y,a cks; lrjd,jQ"
ixfhdack ne j,ska nk ,oaod jQ" laf,aYhka my< lr
kakd jQ" ksjka u. jid,k ,oaod jQ" ksjkska wE;a lrk
,oaod jQ plaLq [a[dKfha Pkaord.h iqKq iqKq lr ouj'
fida; [a[dKfha" >dk [a[dKfha" yd [a[dKfha"
ldh [a[dKfha" ufkda [a[dKfha Pkao rd.h md.d
fmdmg lr ouj'
wkqmdfYaI mksjdKh u n,dfmdfrd;a;= jk ug plaLq
iMiaihla"1 fida; iMiaihla" >dk iMiaihla" yd
iMiaihla" ldh iMiaihla" ufkda iMiaihla l=ug o @
ksjk ,nd fkd fok tajd .ek jQ wdYdj Pkaord.h w;a
yrej' ksjkg mgyeks ish Ou neyer lr,j'
plaLd fjd ksid we;sjk fokdjg ;j;a l=ulg uq,d
fj o @ .sks f.k oefjk hlv W,la wefkkakd fia la
fodkia ,nd fok laL fokdj " jyd ke;sjk WfmalaId
fokdj yd mj;sk fudfyd;g muKla iemla " bka Yd,
uy;a .sks cd,djla ,nd fok iqL fokdj ykd .; hq;=
fkdf o @ ldu jia;+kag wefKa tajdhska iqL fokdjla
,nd ka ksid fkd f o @ iqL fokdjla ,nd fkd kakd
k tajdg wef,a o @ tfia k fuf;la l,a wefKa ldu
jia;+kag fkdj iqL fokdjg fkd f o @
wei ug kE hg meje;ah fkd yels h' rEmh o tfia h'
ta foflys .efuka we;sjk plaLq [a[dKh o we;s fkd
lr f.k isug fkd yels h; Tjqkaf.a tla fuka we;sjk
;;ajh jQ" plaLq iMiaih o we;su je<elah fkd yels h'
tfy;a fjd ksid bIaG wrquqfKys we;sjk iqL fokdj;a"
wksIg
a wruqfKys we;sjk laL fokdj;a" uOHia: wruqfKys
1

weig rEmhla .eu ksid we;s jk is; plaLq[a[dKh hs' wei-rEm


plaLq [a[dK hk ;sfokdf.a tl;=j plaLq iMiaih hs' lKkdih-j-Yrh-uki hk bkashkag;a f whqka W; m is;kak'
67

we;sjk WfmalaId fokdj;a we;sjkafka rEm Yo .kaO ri


fmdGn hk wruqK uqK .eiSug fmr u" ta wruqKq foi
ne,Sug yqre mqre we;s wdldrhg wkql+,j h' rEmh o Od;=
ud;%hls' Yoh o Od;= ud;%hls' .kaOh o Od;= ud;%hls' rih
o Od;= ud;%hls' fmdGnh o Od;= ud;%hls' ta ish,a, wks;H
h' ta ish,a, iska iir la Wmojk ,' ta ish,a, ksid
iifrys / isfh' tneka ta ish,a, la h' ta ish,a, uu
fkd f' uf.a fkd f' ug kE hg fkd mj;S' tneka
wkd;au h' mru .kaO jQ wiQj,;a" iqj| yuk iqmsIams;
u,l;a we;af;a mG wdfmda f;afcda jdfhda jK .kaO ri
cd muKs' tys we,Sug fyda .eug fohla fkd ue;' tys
wek;a" plaLq [a[dKdh we;s f' tys .egqk;a plaLq
[a [ dKdh we;s f' we,S .e fkd is h;a pla L q
[a[dKdh we;s f'
wei;a CIKhla CIKhla mdid we;s fjka ke;s fjka mj;S'
rEmh o fudfyd;la fudfyd;la mdid we;s fjka ke;s fjka
ksfrdaOhg m;a f' fjdfha ke;su we;su w;r ixialdr
ksfrdaOhla we;' plaLq [a[dKh o iEu CIKhla mdidu
we;s fjka ke;s fjka ksfrdaOhg m;a f' plaLq iMiaih
o tfia u h' fjdfha ke;su yd we;su w;r o ixialdr
ksfrdaOhla we;' fufia iEu fudfyd;la mdid u ksfrdaOhg
m;ajk f ixialdr ksid cks; jk fokdj o ta ixialdr
ksfrdaOh iu u ksfrdaO h hq;= h' tneka fokdj o
CIKhla CIKhla mdid we;s f" ke;s f' f fokdf
ke;su we;su w;ro ixialdr ksfrdaOhla we;' fuu h:dN+;
[dK oYkh we;ak" weig bIag fyda wksIag fyda uOHia:
fyda ljr wdldrhl rEmhla .egqko" bka cks; jk fokdj
WfmalaId fokdj u jkq we;' wfkla bkashhkag o tfiau
h' tg P<.=fmlaLdj ia:dms; jkq we;'
wei rEmh fukau kdurEm iLHd; fiiq ish ixialdr
f,dalh u iEu fudfyd;la mdidu we;sfjka ke;sfjka
ksfrdaOhg m;a f' f fudfydf;a ;snQ ish ixialdr f,dalh
68

B< fudfydf;a imQKfhka u ksreoaO jkq we;' B<


fudfydf;a we;af;a w;a ixialdrhka h' fujka l%shd
ika;;shla ;=< ljr k f,dalhla o @ ljr k if;la o @
ljr k ufula o @ ljr k iar Ndjhla o @ ish,a,
imQKfhka u Y+kH h' ^.d:d 28 o n,kak&'
fujka oYkd ka;djka ;=<ska ixialdr ksfrdaOh m%;HCI
jYfhka wjfndaO jka ksfrdaO i;HdjfndaO l< Wkajykafia
mfia nqoaO;ajhg m;aj" ish,a, w;a yefuka ,nkd f,djq;=re
iqjfha .ef,ka" ;ud o we;= fjka fjkaj ika;;s mrmrd
jYfhka ksfrdaOhg m;ajk kdurEm iLHd; i;a;aj yd
ixialdr oelSu ksid "talpd Ndjh" mfO lsfuka
iajhxl%Sh jQ talpd Ndjh ,nka" L.fK wla fia
yqfol,dj u jev fjfi;s'

.d:d wxl 28
ikaod,hs;ajdk ixfhdackdks
cd,xj fN;ajd i,s,nqpd
w.a.Sj oVx wksj;a;udfkda
taflda pf L.a. idK lmafmda
wksjka; k n%yauo;a; rcq .skaor fkd kej;S oefjka hk
whqre oel th wruqKq fldg mfianqoaO;ajhg m;aj m< l<
Wodk .d:djhs f'
fkd kej;S ojd,k .skakla fia" oe, m,d hk udjl= fia"
ixfhdackhka is| oud" L.fK wla fia talpdj yeisf
hkak f .d:df fl w:h hs'
69

ixidr jgfha fhdojk ne| ;nd,k" neka ixfhdack k


f' ixfhdack oyhla we;' ldurd.-m>-udk--lsPdiS,n;mrdudi-Njrd.-biaid-uPh-wcd hkqfjka tla
wdldrhlska fuu ixfhdackhka oelaf' fjdhska ls Pd-iS , n;mrdudi hk ixfhda c khka fida j dka
ud.fhka ke;sf' biaid-uPh-ldurd.-m>
ixfhdackhka wkd.d ud.fhka ke;s f' udk-Njrd.wcd hk ixfhdack wry;a; ud.fhka ke;s f'
ilaldh Gs-lsPd-iS,n;mrdudi-ldurd.-m>-rEmrd.wrEmrd.-udk-WoaOp-wcd hkqfjka ;j;a wdldrhlg fuu
ixfhdackhka olajd we;' tajdhska ilaldh-lsPd
iS,n;mrdudi-hk ixfhdackhka fidajdka ud.fhka o"
ldurd. yd m> ixfhdackhka wkd.d ud.fhka o" rEmrd.wrEmrd.-udk-WoaOp-wcd hk ixfhdackhka wry;a;
ud.fhkao ke;s f'
ilDod.d ud.fhka ldurd. m> biaid uPh
ixfhdackhka ;=kS f'

hk

oe f.k bhg hk .skakla oejqKq jHhka lrd wdmiq


fkd tkakdla fuka" fidajdka wd ud. j,ska keiQ ixfhdack
Ouhka kej; we;sjkafka ke;'
'uu' 'uf.a' hk ye=fuka hq;=j" mxpialkaOfha wd;auhla
we;ehs .kq ,nk ilaldh h ksid" i;ajhd w.la uq,la
ke;s ixidrfha kej; kej; bmefoka fndfyda la hs'
'uu' 'uf.a' hkak ta ta i;ajhdf.a is; ;=< mj;sk yeSulaa
i i;H jYfhka we;s fohla fkd f' th ;a; m,a,dihls'
mxpialkaOfha mj;afka mG-wdfmda-f;afcda-jdfhda-wdldi[a[dK hk Od;= yh muKs' Yrfha we;s wdldi Od;=j"
kdia isre-lka isre-W.=r-nv-lg-u, ud. wd ;eka j,
m%lgj we;' f yer weg uia" kyr wd >kj msysgd we;s foa
70

w;r o wdldY Od;=j mj;S' ika w;r o wdldY Od;=j we;'


wdldY Od;=j ika w;r fkd ue;s k" ke . ye
jeks foaj,a lsug fkd yels h' fufia u if b;d <ska
<ska wdldY Od;=j we;' tu wdldY Od;=j ;=<ska oyh
jqreKq f;,a wdh msg f' iEu rEm l,dm folla w;r u
wdldY Od;= j we;' tla tla rEm l,dmhla wfkla
rEm l,dmfhka wdldY Od;=fjka fjka fjka j mj;S' tfy;a
th b;d ishq neka wkalaIhlg kd msh weig fkd
fmfka' Yrfhka msg; we;s wdldY Od;=j;a" Yrfha wdldY
Od;=j;a w;r fjkila ke;' Yrfha we;s wdldY Od;=jg
i;ajhl= mqoa.,hl= uul= f,i wdfrdamkh lsu lsisfia;a
kqiqiq h' wdldY Od;=fjka fjka fjkaj mj;akd tla tla
rEm l,dmhla rEm l,dmhla mdidu fudfyd;ska fudfyd;
rEm hdu isfjhs' wyfia fjka fjkaj mj;akd ,s
wKq fia" Yrh o wdldY Od;=fjka fjka jQ neka" fjka
fjkaj u CIKhla mid we;s f" ke;s f' kej; we;s f"
kej; ke;s f' fuu ika;;s l%shdj,sh ksrka;rfhka u
f.fhka isjk neka th taldldrj mj;akd f,iska fmfka'
f.fhka lrlefjk frdaohl fkahka fkd fmkS taldldrj
fmfkkakdla fuks' Yrh we;= ij wj ish jia;+ka
wyfia isr mj;akd ,s jeks h'
fuu Yrfha jdfhda Od;= fldgia 6 la we;' blald jefgk g
wd wjia:d j, Wv foi n,d .uka lrk jdfhda Od;=jla
we;' u, myls jeks wjia:dj, hg foi n,d .uka lrk
jdfhda Od;=jla ;sf' Wor l=yrh we;=f<a jdfhda Od;=j we;'
nvje,a w;f o jdfhda Od;=j we;' wdYajdi" m%Yj
a di jdfhda
Od;=j o ;sf' iq<.la yuk yuk foig .ia fld<ka
kefukakdla fia" is;g wkql,
+ j w mi fid,jk ;a;lsh
jdfhda Od;=jla o mj;S' ndysr jdfhda Od;=j yd wNHka;r fuu
jdfhda Od;+ka w;r fjkila ke;' fol u jdfhda Od;+ka u h'
ndysr jdfhda Od;=j 'uu' 'uf.a' fkd jkakdla fuka wNHka;r
jdfhda Od;=j o 'uu' 'uf.a' fkd f' jdfhda Od;=jg i;ajhl=
hehs wdfrdamkh lsu lsif
s ia;a u kqiq iq h'
71

fuu Yrfha f;afcda Od;= fldgia 4 la we;' h m;=,a oe,s"


mmqj oe,s jeks foa we;s lrk f;afcda Od;=jla we;' wdydr
rjk f;afcda Od;=jla we;' rEm l,dm fudarjk" crdjg m;a
lrk" uy nj we;s lrk f;afcda Od;=jla we;' Yrfha
mj;akd idudkH WIaK;ajh hehs lshk f;afcda Od;=jla we;'
fuu f;afcda Od;=j WK .efkk g by< k.S' Yrfha h
lsis isis,a njla we;a k th o f;afcda Od;=j u h' fuu
f;afcda Od;=j yd ndysr f;afcda Od;=j w;r fjkila fkd
ue;' ndysr f;afcda Od;=j 'uu' 'uf.a' fkd jkafka k"
wNHka;r f;afcda Od;=j uu uf.a jkafka flfia o @
fuu Yrfha wfmda Od;= fldgia 12 la we;' ms;a;x" fiyx"
mqfnda" f,days;x" fiafoda" ffoda" wiaiq" jid" ff,da"
isX>dksld" ,isld" uq;a;x hkqfjka oelafjk ms;" fiu" ierj"
f,a" oyh" foh" l" jid f;,a" fl<" fidgq" i| "
uq;% wdfhys we;s wdfmda Od;=j yd ndysr wdfmda Od;=j w;r
lsis fjkila ke;' fi lla wiafia" fidgq lla wifia"
uq;% lla wiafia uul= ie,dj;a ke;' ndysr wdfmda Od;=j
i;ajhl= mqoa.,hl= uul= fkd f' wNHka;r wdfmda Od;=j o
uul= fkd f' Od;= ud;%hla muKs'
fuu Yrfha mG Od;= fldgia 20 la we;' flaid-f,daudkLd-oka;d-;fpda-uxix-kyre-w-w [acd-jlalx-yohxhlkx-lsf,daulx-msylx-mmaMdix-wka;x-wka;.=Kx-Wohxlix-u;a:x.ux ^flia-f,d-ksh-o;a-iu-uia-kyr-wegweg -jl= . vq - yDoh jia ; = j -wla u dj-o,nq j -we, jfmkye,s-uy nvje,a-l=vd nvje,a-jukh-wiQ-fud<h&
hkqfjka oelafjkafka tu fldgia 20 h' kshfmd;a;la" o;la"
weg lgqjla jeks fohla f,a ;,hlska jeks fohlska
iSrefjd;a" l=vd ms jeks fohla ,ef' kshfmd;a;la jeks
fohla th ksu jk f;lau fufia iSh yels h' tg
'kshfmd;a;' hk ix{dj ke;s hhs' tys we;af;a ms jeks
fohla muKs' ms jeks fohla meKs jeks wdfmda Od;=jla
fhdod .=,s lr we;sjdla fuka fuu mG Od;=j wdfmda Od;=j
72

ksid tlg we,S mj;S' ij wj ish jia;+ka f.a ;;a;ajh


fuh hs' tlg tl;= th tla tla wdldrhl yevhlg iE
we;s ksid fjdg flia" f,d" ksh" o;a" iu" weg ''''''''''''''
w;a" mh" uqyqK" nv wd fkdfhla kduhka iu; lrf.k
ta wkqj jHjydr lrkq ,ef' fmK msvla f.k w;af,a ;nd
we;s,a g lsisjla fkd fmkS b;s fkd jkakdla fuka"
tal>Kj ne we;s ;;a;ajh kqjKska w;=,a,d ne g lsisjla
b;s fkd f' uq Yajfha u ;;ajh fuh h'
fuu mG wdfmda f;afcda jdfhda hk Od;= fldgia" lu
;a; iD;= wdydr hk fya;+ka ksid u we;sfjka ke;sfjka
mj;S' fya;+ka fjkia jk fjkia jk wdldrhg fjd o
fjkia f' isky jQ g we;s m%ikak rEm" ;ryd .sh g
imQKfhka fjkia f' YS;, we;s g Wod ld<fha mej;s
fi!uH rEm" oyj,a jQ g WIaK jQ g fjkia iajrEmhlg
m;a f' iS;, m%foaYhlg .sh g iq mdg jk rEm" WIaK
m<d;l l kla is g l mdg f' wdydr fkd ue;s g
u,dksl jQ rEm" wdydr ,o g m%fndaOu;a f' f wd whqfrka
f rEmfhda fya;+ka wkqj Wm;a" fya;+ka fjkia jk g
mkduhg m;a fj;a' fya;+ka ksfrdaOhg m;a jk g ksfrdaO
fj;a' iEu CIKhla mdidu o ksreoaO fj;a' l=vd l, isg
l%ufhka uy Ndjhg m;a jk w;r;=r ld,h ;=<oS rEmhkaf.a
fjkia jk iajNdjh uekka m%lg h' fya;+kaf.a ixfhda.hla
fkd ue;s k" wm flf;la ta rEm Wmojd .ekSug is;=j;a
fuu rEm Wmojd .; fkd yel' fuu rEm mkduhg m;a
jkafka wmg kE hg fkd f' fuu rEm fjkia u
wks;Hhg hdu wmg fjkia l< fkd yel' fuu rEm flfrys
wmf.a biqre njla" wm;s njla ke;' fya;k
+ g
a wkql,
+ j u
rEmfhda my< fj;a' fya;k
+ g
a wkql,
+ j u ksreoaO fj;a' tneka
ta rEm uu fkd f' uf.a fkd f' ug kE hg fkd mj;S'
tneka ta wkd;au h' fufia u f CIKfha mj;sk rEmfhda
B< CIKh jk g lsij
s la b;=re fkd imQKfhka u
ksfrdaOhg m;a fj;a' B< CIKfha we;af;a w;a rEmhka h'
tu rEmhkag o is jkafka fuhu h' fuu l%h
s dj,sh ksid
73

iar jYfhka" Oqj jYfhka mj;sk lsij


s la ke;' uq Yajh
mqrd we;s wdldY Od;=f we;s ij wj ish foa u kqjKska
uik g fmkS hkafka Y+kH fohla f,isk's
[a[dK Od;=j o ta yd ne fokd i[a[d yd ixLdrhka o
^ixLdr 5 fokd" i[a[d yer b;s ffp;isl 50 ke;ak
rEm-Yo-.kaO-ri-fmdGn-Ou ms<sn| is;=,s& fya;+ka
wkqj u my< fya;= ksfrdaOfhka ksfrdaOhg m;a f'
weig rEmhla .egqk g ukisldrh mj;S k" plaLq [a[dKh
my< f' th my< jQfha lsij
s l= f.a n,mEulska fkd f'
lsij
s l=g wjYH m o fkd f' rEmhla fkd ue;sj lsij
s l=g
plaLq [a[dKh Wmojd .ekSug o fkd yels h' fnrhlg
.eiQQ g Yohla we;s jkakdla fuka" plaLq [a[dKh o fya;k
+ a
ksid my< f' fya;k
+ a wkqj bf we;s jk tu is;" "uu uf.a"
hhs .ekSu jer h' th Od;= ud;%hla muKs'
fufiau lKg Yohla yemqK g ta oek .kakd fida;
[a[dKh my< f' Yohla fkd ue;s k fldmuK
wjYH;djh ;snqK;a flkl=g fuu fida; [a[dKh we;s
lr .; fkd yel' th we;s jQ jydu ksreoaO f' tu ksreoaOu
j<lajd,Sug ;nd tfia ksreoaOu m%udo lr,Sugj;a lsisjl=g
fkd yels h' fya;+ka wkqj my< jk" ta wkqj ksreoaO jk"
;udg wjYH m my< fkd jk ;udf.a biqre njla ke;s
fuu is;a 'uu' 'uf.a' hehs .ekSu uq<djls' >dk ^kdih&-yd
ldh-ufkda [a[dKhka o fufia u fya;k
+ f
a .a ixfhda.fhka
u my< jkq kd tajd we;s lrjk" ke;s lrjk" ykd .kq
,nk" kq ,nk lsisfjla ke;'
fuu is;j
a , fhfok fokd i[a[d wd ish ffp;islfhda
u is; iu u tlg bme" is; ksreoaO jk g ta iu u
ksreoaO fj;a' is; wkd;au k tys fhfok ffp;islhka wd;au
h fkd yel' fuu kdufhda fya;k
+ a wkqj Tfya we;s
s we;s
ke;s ke;s h;a " tu kduhka my<ug fya;= N+; jQ rEmfhda
74

o tfiau mpiuqmm
a kak1 jYfhka we;s fj;a" ke;s fj;a' kdu
rEmhkaf.a fuu ;;ajh kd f mxpialkaOh ;=< i;ajhl=
mqo.
a ,hl= uul= ke;' wkd;au h' ^.d:d 1- 10-21-27 o n,kak&'
fujeks oYkduh [dK ;=<k
s a ta fndai;dfKda fidajdka
ud.fhka ilaldh h keiQ y' fidajdka ud. m%;,
s dNhg
fmrd;= j u mpiuq m a m dol Ouhka iuYkh l<
Wkaj
a ykafia lLd ;rK iqo
a fhka iqoO
a ;ajhg m;aj is
neka" ud. CIKfha u lsPdj keiQy' fidajdka ud.fhka
ksjdK Od;=j m%;HCI jYfhka gq neka" th ,nk ud.h
jevQ neka" mpfjlaLK [dKhka my< jQ neka fidajdka
ud.CIKfha u iS,n;mrdudih o keiQy' ^iS,n;mrdudih
keiSu i|yd l< hq;= Ndjkdjla ke;' lsPd m%ydKhg Wmldr
jkq msKi
s mpiuqmm
a do Ouhka ud.hg fmrd;=j u Ndjkd
ukisldrhg kexh hq;= h' fujeks iuYkhla ;=<k
s a ,;a
ka;duh [dKh" oYkd Ndjkdfjka m%;HCI wjfndaOhla
jkq we;' mpiuqmm
a doh Odldrfhka O whg wjfndaO
f' ta ms<n
s | ia;rhla fuys ,shd ke;&'
fufia Od;= jYfhka o" ;jo wdh;k jYfhka o" ialkaO
jYfhka o" bkash jYfhka o" mpiuqmamdo jYfhka o"
w;S;dkd.;mpqmamkak2 ld, jYfhka o" wCO;a; ndysr
jYfhka o hkd fkdfhla whqka ixialdr iuYkh3
fldg Gs iqoafhka iqoaO;ajhg m;a j" fiiq iqoaka o
fYdaOkh lrka" p;=ip mfOfhka yd
;%,
s laIKdjfndaOfhka fidajdka ud. M, mpflaLK [dK
m%;,
s dN lsfuka miqj" ldurd. m>hkaf.a fkdfhla wdkj
olska" fmrg;a jvd .eUqka Wohnhd oYkd [dK
my<fuka miq" fojk jrg;a ixialdr ksfrdaOh olska
ilDod.d ud.h w.ukh l< Wkajykafia ldurd. m>
hk ixfhdack Ouhka tu ud.fhka ;=kS l< fial'
1' fya;+ka f.a my<u ksid yg.;a
2' w;S;dkd.;j;udk
3' kqjKska we;s ie uid
75

uyd .sks l follg uej iskakd fia i;ajhd ldurd.


m> folg ue is' f me;a;g .egqk;a .skafka h'
wfkla mfiys .egqk;a .skafka h' m>h cks; jkafka "ug
kd" ug myr jekd" hkd yeSu yd Pkao rd.h wCO;a;
ndysr i;a;aj ixialdr flfrys me;sr meje;au ksid h' ;ud
f.a ujf.a fhda.fhka lla m>hla my< jk kuq;"a fjk;a
fmfoil iskd Pkaord.hla ;u is; ;=< fkd ue;s fjk;a"
.eyeKshlf.a fhda.h ksid tjeks m>hla my< jkafka
ke;' ish i;a;ajhka fjka fjkaj iajlSh ludkqrEmj yd
fya;+kag wkql+,j we;s fjka ke;s fjka hk kdu rEm
mrmrdjka kd" lsisjl=f.a kEoE ;% inkaO;djhla u;
mj;skafka fkd f' iajlSh Yrh o tfiau h' fuu h:d:h
wjfndaO lr .;a ;eke;a;dg Pkaord.hla cks; jkafka
woHdj ksid u muKla nj jegfya'
ldurd.h iqLdYajdofhka mek k.S' iqLdYajdoh wY=fNa Y=N i[a[d
m; i[a[dfjka my< jkakls' ls mKqjka" jg mKqjka
wd mKqjka f.ka .yK jQ" mru .kaO wiQfhka msreKq"
.| yuk b;d ms<l
s ,
= a jukfhka msreKq" uq;% j,ska nr jQ"
nvje,a ms we;s" l=Kq f,a ierj fi fidgq wdfhka ms .sh"
wegiels,f
a ,ka isgjqK"q wiQ msgjk uqLj,a we;s" fo ;gqfjka
jeiS .sh" fuu Yrfh;a" u< isrerl;a we;af;a tl u crd
f.dvls' l=Kq yfuka l< wdf,amh ksid th Y=N jYfhka ia
f' tfy;a l=Kq yu muKla fjka lr .; fyd;a" th we,Sug
;nd ne,Sug o wm%h
s lr h' ta l=Kq yu o Od;= ud;%hla muKs' th
o mkduhg wks;Hhg m;a f'
u,la" is;=re f.hla" ldrhla fyda fjk;a is;=re fohla
jeks jia;=jla .;a;o th o wks;Hhg m;a f' u,la h,S
fyda l=Kq mKqjka .id fyda rEm;ajhg m;a jkafka h'
fujeks ;;ajhla Wod fkd jk iar ;;ajhla we;s hula
we;ak th jqj o ^tjeks ixialdrhla ke;& hfula wdYajdo
lrkafka k" tu iq wdYajdoh ksid Tyq i;r wmd wd
uy;a .sks cd,djla yslr .;a;l= njg m;a f' rEm Yo
76

.kaO ri fmdGn wd Ouhka i;ajhd iifrys ne| ;nk"


iifrys .s,ajk" la .sks cd,djlg weo ouk" ixialdrhka
h' fojkla gqj o tu fojk lSfuka" wdYajdo lsfuka
,efnkafka i;r wmd wd ixidr .sks cd,dj k" th we
l< hq;a;la fkd f' m%d:kh l< hq;a;la fkd f' wdYajdo
l< hq;a;la fkd f" <x h hq;a;la fkd f" yslr .;
hq;a;la fkd f" i;=gq h hq;a;la fkd f' th Y=N fohla"
bIag fohla" ukdm fohla" hym;a fohla jYfhka ie<lsh
hq;= fkd f' thg h h hq;= h' thska jyd mek hd hq;= h'
;udf.a ldurhg if>dar kd.hl= jeks i;l= wdfjd;a ta
i;d oel oel ;=gq fj bu fkdj" jyd W! bj;a lr,Sug
lghq;= l< hq;= h' wei lk kdih wd iEu bkashlg u
f.dapr jk rEmd ish wdruKhka foi ne,sh hq;af;a
fufia h' wm Nhdkl iirg weo ouk" iir .sks cd,df
.s,ajk" ksjkska wE;a lrjk ljr k ixialdrhla Y=N
jYfhka i<l o @ uq,dj ksid tjeks Y=N njla ia f k"
th ;udf.a u wk:h msKsi u" wys; msKsi u" l msKsi u"
iir msKsi u f' ksjk msKsi" rd.h msKsi" ksfrdaOh
msKsi fkd f'
wei .sks.;a .sks cd,djls' rEmh o .sks cd,djls' plaLq
[a[dKh o .sks cd,djls' plaLq iMiaih o .sks cd,djls'
plaLq iMiaicd fokdj o .skscd,djls' m; ukisldr1
jQ rEm i[a[dj o .sks cd,djls' rEm ixf;kdj o .sks
cd,djls' rEm ;Kaydj o .ssks cd,djls' rEm ;lalh o .sks
cd,djls' rEm pdrh o .sks cd,djls'
lk" kdih" j" Yrh" uki hk bkah
s ka o ta yd im%hl
q ;
a
jk kduhka o" ta im%hl
q ;
a Ouhka ksid my< jk rEmhka o
fufia u .sks cd,djka h' fujeks .sks cd,djka Y=N jYfhka
olafka k th woHdj yer wka ljrla o @ lshd ksu l< fkd
yels ksjdK Ydka;h
s ,nd .ekSug k" iifrys ne| ;nk ldurd.
m> wd my l< hq;= Ouhka my l< hq;= fkd f o @
1' jer f,i is;k ,o i;H fkd jk is;=,s
77

tu ixialdrhkag uq,d " tu ixialdrhka k,j k,jd ishd


fyd|g u ka m%udKj;a h' lsij
s la fyda lsij
s l= Wmdodk l<
hq;= fkd f' ish,a, w;ay< hq;= h' Ouh mjd y< hq;= h'
rEmhla oel ;=gq jkjd lshkafka" fya;= im%fhda.fhka my<
jQ plaLq [a[dK is; ksid we;s jQ fokd ffp;islh
wdYajdodNsksfYh1 lsu muKs' th yer wka fohla tys ke;'
fida ; >dK wd fiiq bka s h mnoa ; ^inka O jQ &
wdruKdYajdoh o fufia u h' tu wdYajdodNsksfYh mjd
kdu Od;= ud;%hla muKs' tu kdu Ouhka tf,iska cks;
lrjd,Sug mqnNd. wfhdaksfidaukisldr uQ,sl m;
i[a[dj ^}uq,ska kqjKska fufkys fkd l<& fya;= m%;Hh
h' fuu m; i[a[d im%hl
q ;
a Pkaord. ksnoaO ;Kaydj
laL-iuqoh i;Hh h' fuh ijm%ldrfhka u my l< hq;= h'
f wd fkdfhla whqka oYkd ukisldr meje;a jQ
Wkajykafia ixialdrhka ;%s,CIKhg kka wkd.d
ud.hg m;aj" ldurd. m> hk ixfhdack keiQ fial'
fuu ixidrfha tla fudfyd;la fyda ? ish hq;= fkdf'
Y=oaOdjdihl2 bmek o tys we;af;a o kdu rEm ika;;shla
muKs' tu ika;;sh o ljod fyda imQKfhka u ksreoaO
jkafka h' tneka Y=oaOdjdihl fyda l=ula ksid bmeh hq;=
o @ fkaji[a[dkdi[a[dh;k jeks wrEm f,dalhl bmek
o th o ljod fyda wks;Hhg m;a jkafka h' rEmdrEm iEu
Njhla u ksr:l h' lsisu Njhla / ish hq;= ;eka fkd
f' f fudfydf;a u ry;a f fudfydf;a u msksjka
mEug we;ak th u w.fka h' yd;amiska .sksf.k oefjk
Njhla .ek ljr k wfmalI
a djla o @ l=ula fyda ixialdrhla
we;s ;ekl ljr k iqLhla o @ ish laL wkqNjkh
lrkq ,nk [a[dKfha ksfrdaOh u Ydka; jkafka h' ish
jg laLhka ksjd,k [a[dK ksfrdaOfhys w.h flfia
1' iqn wdYajdohg wef,ka" thgu ;=gqfjka" thu w,a,df.k .,Su
2' wkd.d wh muKla Wmk n%yau f,dal 5'
78

k is;d ksu lr o @ ixialdrhka f.a meje;au u l h'


ixialdrhka f.a imQK keje;au u iqLh h'
fuu mxpialkaO ixLHd; ixialdr msKavh flfrys ljr
k uudhkhla o @ tys ,d l=ulg k udkhla we;s lr
.ks o @ wiQ rd;a;,a 5-10 la muK we;ehs udkS j o @ uq;%
fnda;,hla folla we;" juk rd;a;,a 5-10 la we;" nvje,a
hdr 10 la we;" fi md;%hla muK we;" weglgq f.dvla
we;" tu ksid udkh we;slr .ks o @ ksre;ail jQ mG
wdfmda f;afcda jdfhda hk Od;+ka .ek" mpiuqmamkaksl
kdu Ouhka .ek ljr k udkhla o @
f fudfydf;a mj;akd kdufhda f fudfydf;a u ksreoaO
fj;a' f CIKfha mj;akd rEmfhda o f fudfydf;a u
ksreoaO fj;a' tg f fudfydf;a is 'uuhd' B< CIKh
jk g ke;' 'uuhd' f fudfydf;a u imQKfhka u
ksreoaO h' tfia k ljr k ufula o @ uuhl= ke;ak
l=uk k udkhla o @
'uuhl=' we;ehs hk wiaudkh wcdj h' tu woHdj ksidu
l=Y,dl=Y, ixialdr wNsiLrKh isoaO h1' fuu wcdj;a
l=Y,dl=Y, ixialdr;a we;s g" kdu rEm Oua mj;ajd f.k
hEf wfmalI
a dj we;' uuhd we;ehs hk yeSu ksidu Wmdodk
lsu o isoO
a f' f Ouhkaf.a meje;au m%;i
s ka [a[dKh
my< lrjd,Sf m%;Hhka h'
woHdj ksid rEmialkaOh o ;Kayd G udk jYfhka
Wmdodk flf; fokd i[a[d iLdr [a[dK hk
ialkaOhka o Wmdodk flf'
f fudfydf;a u ke;sjk rEmialkaOh Wmdodk lrkq ,nkafka
kduialkaOhlsk's tu kduialkaOh o ta fudfydf;a u ksreoaO
jkafka h' f.fhka yukd iq<la oE; .=fldg neug hk
1' Njfha r|d isgqug wjYH lu Nj /iau is f'
79

m%h;akhl oE; tla lsug fmru iq< ksreoaO f.dia


we;' tg flfia k nod .kak o @ l=ula k nod .kak o
@ rEmialkaOh Wmdodk lsug hdu o fufia u h' l=ula k
Wmdodk lrkako @ flfia k Wmdodk lrkak o @ h:d:h
fkd okakd-woHdfjka cks; lrjd,k-udkisl ixl,amkd
ud;%hla jQ Wmdodkh" woHdj ksid ukfia igyka we;s
l,amkd ud;%hla kd" i;H jYfhka .ekSug we;s fohla
fkd f' fuu ;;ajh Ndjkdfjka m%;HCIdjfndaO jk g
th tla;rd Y+kH ^ysia& oYkhla muKla f,iska ia f'
fokd wd fiiq ialkaO Wmdodkhka o fuf,i u h'
fuf,i 'uuhd' we;ehs hk wiaudkh ksreoaO jQ l," wcdj
ksfrdaO jkafka h' tjekakl= ;=<" fya;k
+ g
a wkql,
+ j my<
jk kdu rEm Tfya my<ug yer ;sfnkjd kd" ;dfmaCIdj
k jQ kdu rEm mj;ajd f.k hdf wNs,dYhla ke;' Tyqf.a
l%h
s djka ldhsl jdpisl udkisl l%h
s d ud;%hka u muKs' tneka
ixialdr cks; ula o fkd f' urKhg m;ajk fudfydf;a
mjd" kdu rEmhkau ksreoaO jk nj okakd Tyq ;=< ta .ek
;elSula o ke;' tneka ta ksfrdaOfhka ixidl fuf;la
oe,ajK
q q .sks cd,dj ioyg u ks hkq we;' fuf,i wcd
ksfrdaOfhka m%;sika ksfrdaOh isoaO f' f wd whqka
wiaudkh re lr,ka" kej; bmeula ke;s nj olska"
wry;a; Ndjh w.u l< ta fndai;dfKda rEmrd. wrEmrd.
udk WoaOp wcd hk ixfhdack Ouhka keiQ fial'
ixfhdack Ouhka woHudk fuka kslaf,aYS talpd Ndjh
w.u fldg" fojekakl= rys;j u ta mfianqmshdfKda
L.fK wlaa fia u tl,dj jev iQy'

m%ySK ixfhdack - m%;HfCIdj


ixfhdackhka m%ySK .sh wdldrh m%;HfjCId {dk ;=<ska
b;d meye,sj u w;a oelsh yels h' O whg O whqka
fuh w;aoelsh yels jk w;r" fuys oelafjkafka tjka tla
80

wdldrhla muKs'
ilaldh (- uq isrer mqrd me;s we;s rEm fldgia ,s
fia jegyS" tajd b;d f.fhka we;sfjka ke;sfjka hk
ye m<uqj ;udg u m%;HCI f' f rEm fldgia f|k
f.h fldmuKoe'hs is;d .ekSug mjd fkd yels ;r h'
t;r f.fhka hk rEm fldgia iEu tlla u olskafka
isf;ks' tu is;=,s tla CIKhl lsj fkd yels ;rula we;s
f' tla CIKhl is;g fmkS hkafka fldmuK k flda
flda .Kka rEmo" tu rEm fldgia olakd tmuK u flda
flda .Kka is;a o my< f' rEm f|k g u" tu rEmj,
t,a,S meje;s is;a o | jef' f kdu rEm fofla u fuf,iska
isjk f.j;a wks;H;djh ^CIKsl ksfrdaOh& n,kaa isk
g" tl flia .ila muK bhg .;a uq we u" B<
flai .i <g f.k hk g imQKfhka u ksreoaO jk
w;r" ta gq is;a o ksreoaO hk ye m%;HCI f' fug
"uuhd" lshd .ekSug lsisjl= b;s fkd jk nj m%;HCI f'
"flda ffl ufula @" hehs jegfyk g u" fuys ks;H
jYfhka" Oqj jYfhka" iodld,sl jYfhka mj;akd wd;auhla
fkd ue;s nj kej; lsis kl fjkia fkd jk m u
yojf;a le hhs'
lsPd (- by; lS oYkh ,nkjd;a iuu" kdu rEm fofla
ksreoaO hdu o fmfka' lsi;
s a ke;s Y+kH;djhla fug ys;g
jegfya' f Y+kH;djh;a wks;H" wkd;au yd ksfrdaO jk nj
olsk g is; ks hhs' fuh ksjdK ksfrdaO i;Hhhs' fujeks
m%;HCI oekSula ,nd .;a g ksjka .ek ljr k ielhla o
@ ta ksjka u. fmkajd ka nqrka .ek ljr ielhla b;s
f o @ ta ksjka gq ix> r;akh flfrys flfia k ielhla
u;= we;s f o @
fmr is jQfka;a" f f,iska is jQ kdu-rEm we;sfjka
ke;sfjka hdu h' oeka is jkafka;a fuh h' u;=jg is jkafka;a
fuh u h' fuf,i jegyS .shg w;S; wkd.; mpqmm
a kak
81

ld,;%h ms<n
s |j yd wCO;a;l
s ndysr i;aj Yr iLHd; fya;-=
M, mrmrdjka .ek ielhla b;s
s fkd u f. fha'
f olajd .uka .;a ud.fhka wNsu;d: m%;sM,h isoaO jQ
neka ;%s YsCIdj flfrys o ielhla b;s fkd f'
iS,n; mrdudY ( by; lS lsPdj;a" fuu
iS,n;mrdudYdj;a hk ixfhdack foflys u m%ySK u is
jkafka" ksfrdaO i;HdjfndaOh m%;HCI u ksid bka cks;
lr m%;sM,hla f,isks' fidajdka M, m%;s,dNfhka miqj lsis
gl wka whqrlska iqoahla ,nd .ekSug woyila my<
fkd f' th ;udg u m%;HCI h' th M, m%dma;sfhka is jQ
m%;sM,hla kd" ud. is; my<jk g" ilaldh h ke;s
hdu fuka m%;HCI f,i oYkh jk Ouhka fkd f'
ldurd. - m> ixfhdack fol ( f ixfhdack fol u tlu
fokdf me;s folla muKs' ldurd.hg reoaOj mlal,
+ h;a"
m>hg reoaOj ffu;%h
s ;a mqnNd. mmodjla f,i jevqj;a"
ldurd.-m> hk fol ke;s jkafka" mlal,
+ yd Y=N hk
iajNdjhka fol u imQKfhka u ke;s hdfuks'
,iaik rEmhla gq g" rEmfha mdvqf rEmh Tfya mj;S' is;
;=<ska u th ,iaik h" ,iaik h" fyd| h" mshlre h"
.eyeKshla h" ;reKshla h" hkd jYfhka fkdfhla wdldrfha
i[a[djka my< f' fuh ix{dialkaOh hs' tu ix{djg
wkqj" iqL fokdjlao is; ;=< u we;s f' fuh fokdialkaOh
hs' f iqL fokdj u is;k
s a Wmdodk lrf.k" fkdfhla
wdldrfha l=Y,dl=Y, is;
= ,s cks; lrjd,hs' fuh ixialdr
ialkaOh hs' f ish,a, u is jkafka is; ;=< mj;akd woHdj
ksid h' rEmfha mdvqf rEmh Tfya mj;s;a " is; isku
a is;u
w,a,d f.k o,hs; ndysr rEmhla w,a,d f.k ke;' woHdfjka
nr we;s is;lg fuh fkd jegfya' tg jegfykafka ndysr
jia;k
+ a ksid u th is jk f,isk's
i;=rl= jeks wm%sh rEmhla weig .egqk g" is; tys .ef'
82

is;g fodkila m>hla we;s f' ,iaik rEmh fuka u


wksIag rEmh o" rEmfha mdvqf Tfya mj;S' .eu we;s jqfka
l,ska lS fia u is; ;=<ska u h' isf;a ;sfnk fudavlug"
thg wksIag ix{djla we;s lr f.k" tu ix{dfjka laL
fokdjla Wmojd f.k" tu laL fokdj u Wmdodk lr
f.k fkdfhla wl=Y, ixialdr /ia lr .kS' ieneka u
.efgkafka ndysr rEmhla w,a,d f.k fkd j" is; is; u
w,a,d f.k h' .egqfka ;ud f.a u is;g h' wefka ;ud f.a
u is;g h' woHdjg fuh fkd fmfka'
,iaik le;" m%sh wm%sh iajNdjh mj;skafka isf;a kd ndysr
jia;=jl fkd f' tlu rEmh flkl=g ys fohls' ;j
flkl=g wys fohls' fuu ,iaik le;" m%sh wm%sh .;sh
is;ska u" isf;a ;sfnk wcdj ksid we;s lr.;a fohls'
rEm fuka u" Yo-.kaO-ri-fmdGn hk Ouhkag o fuh
tlfia u fmd Ou;djhls'
is;ska u fkdfhla ix{d we;s lr f.k" is;ska u tu ix{djg
wkql+,j fokd we;s lr f.k" is;ska u th Wmdodk lr
.ks ka fkdhl= ; a ldhs l -jdpis l -udkis l l= Y ,dl= Y ,
ixialdrhka we;s lr f.k fuf;la l,a oe ye" ta ksid
u fuf;la l,a iir .skafka oe oe la ye fldmuK
k fudav l%shdjla o @
fuh ijm%ldrfhkau ;udg u m%;HCI f'
fuh m%;HCI jQ .i u" "fudk wkaof rEm Yo .kaO ri
fmdGn Ouhka ;snqK;a jevla keye" fojkla ysh;a
jevla keye" f ndysr jia;+kaj, rd.hla m>hla keye"
;udf.a u is;ska" ;udf.a u is; w,a,d f.k ;udf.a u is;g
hs lsmqfka" ;udf.a u is;ghs wefka" we,Su we;sjkafka iqL
fokdjg" .eu we;sjkafka laL fokdjg" wek;a" .egqk;a"
fldhs fokdj we;s jqk;a th ke;s wks;Hhg hkjd" fuu
83

fokdj we;s ke;s hdu yer th kakl= keye" tu fokdj


k "uul=" lshd flkl= iskjd hk je/ wjfndaOh"
fudavlu ksid u" ta fokdj Wmdodk lr f.k" thska ixialdr
/ia lr .kska" iir flys u .ef,ka fuf;la l,a wkka;
wm%udK la kaod" fl fldpr fudavlula o" wdoS f,iska
h:dN+; {dkhla my< f' fug ndysr jia;k
+ f
a .ka is;
le bj;a jQjd fia fjka hhs'
fuu m%;HdCIdjfndaOh ;=<k
s a ;j rg;a Ndjkdf fhok g"
;udf.a u rEmh;a" bka neyer ij-wj ish foaj;a" l,ska
,;a w;aoelS ;j rg;a ;Sj% lrjka" mG wd Od;+ka f,iska
jegyS" uq f,dju bms bms |- hk Od;= f.dvla f,i
jegfya' fuh l,ska ud. j, gqf ;udf.a u rEmh flfrys
muKs' oeka th uq f,dj mqrd u me;s mj;akd oYkhla f'
fuh uekka ms<sUq jk g u" .eyqKqka-ksiqka-fohkan%yauhka-N+;hka-;sikqka-.iafld<ka-f.j,a fodrj,a wd
fuf;la l,a is;ska u is;d is" ienE fkd jk" ta ish
ix{djka u ksreoaO f' f ix{d ksfrdaOh;a iuu" isf;a
ksreoaOhdu;a m%;HCI f' fug kdu-rEm ksfrdaOfhka is;
ksjkg m;aj ixldr.; f'
f ;;a;ajh Odldrfhka miqj oelsh yels h'
WodyrKhlg ,ia i k .eyeKs h l f.a Yrhla tla
mfiflkq;a" ;udf.a Yrh ueo;a" ksil= f.a rEmhla wfkla
me;af;;a ;sfnk f,iska is;ska is;d f.k" .eyeKsh f.a yu
bj;alr tys we;=f<a we;s crd f.dv mfilg is;ska oukak'
ksid f.a iu;a bj;alr tys ;=< we;s crd f.dv;a l,ska
.eyeKshf.a crdf.dvg u oukak' tg tys .eyeKshl"
ksfyl lshd fohla fkd ue;s nj m%;HCI f' oeka ;ud
f.a iu;a is;ska bj;a lr" ;u isrer ;=< we;s crd f.dv
l,ska crd f.dvg u oukak' oeka ta crd f.df .eyeKshl"
ksfyl" uuh lshd fohla ke;s nj jegfya' u;=msg if
84

uu-.eyeKsh-ksyd hk yeSu ;snQ nj wjfndaO f' oeka ta


i ;=k;a" ta crd f.dvg u oukak' tys ksfyla h" .eyeKshla
h" ufula h" lshd fohla ke;s nj m%;HCI imQKfhka
u is; ksreoaO ks hk Y=kH oYkfhka miq" tys ksfrdaOh;a
lSfuka is;g ksjdKh wruqKq f' fuh is jkafka
.eyeKqka ksiqka ,iaik le; wd ys;d .;a ix{d ksreoaO
hdu l,ska gq whl=g muKs'
,iaik" le;" we,Su" .eu ish,a, u is;skau is;d .;a foa
kd" ndysr fohl tjekakla ke;s nj m%;HCI hdu oelsh
yels l%uhla fufia h'
b;d ,iaik l,ska gq .eyeKshl f.a rEmhla .ek is;d
f.k ",iaikhs ,iaikhs " lshd thu ys;kak' wkd.
ud.fhka iudh imQKj isk ksid" fug tu rEmh"
c,fha fyda levm;l iajk ms<
s Uqjla fia fud<fha meye,sj
u fmkS hhs' fuu Pdhdj wjYH k yoj;g jqj;a f.k hd
yels h' we;af;ka u "kdu-rEm" hehs f olajd ,shd we;s iEu
;eklu "rEm" jYfhka jeo.;a njla Wiq,kafka fuf,i is;g
fmkS hk rEm muKs' is;g fmkS fkd hk" fudku rEmhlskj
a ;a
jevla ke;' is; rEmhla w,a,d fkd .;a g" ta rEm flf;la
,iaik jqj;a" le; jqj;a" i;=rka jqj;a" ;=rka jqj;a" .eyeKqka
jqj;a" ksik
q a jqj;a" ljrl= jqj;a" jevla ke;'
WodyrKhlg oeka ;udf.a 'msgqmi me;a;' .ek is;kak' f
is; my< ug fmr" msg ;snqK nj j;a is; okafka ke;'
oeka Yrfha l,jd jeks fjk;a ljr fldgila .ek fyda
is;kak' ta is;k fldgia ;sfnk njj;a" is;g jegfykafka
ta ms<sn|j is;la we;s jqjfyd;a muKs'
tjeks is ; la we;s fkd jQ is h u rEm-Yo-.ka O -rifmdGn-Ou j, lsisu jeo.;a njla fkd ue;; lsisu
jevla o ke;'

85

oeka l,ska is;ka ish .eyeKshf.a" yu is;ska .,jd" tys


;=< we;s nvje,a" wiQ" f,a uq;% wdh ms we;s ye .ek
is;kak' th o fmr fiau fug" ms<snqjla fia fud,fha ia
f' oeka "le;h-le;h" lshd is;k g thg wkqrEmj le;
ms<sUqjla ia jQ ye;a" ",iaikh" ,iaikh" lshd is;k g
thg wkql+, m ,iaik ms<sUqjla ia jQ nj;a m%;HCI f'
f fol u is;ska is;d f.k isk fohla kd" i;H foaj,a
fkd f' Y=N Ndjh i;Hhla fkd f' ms<sl=,a iajNdjh o
i;Hh fohla fkd f' tajd isf;a ujd .ekS h' Od;= f.dvj,a
mG-wdfmda wd Od;= f.dvj,a u h' is;ska u ta Od;= f.dvj,a
.eyeKqka ksiqka" ,iaik le; wd iajNdjhkag m;a lrjk
ye m%;HCIj u jegfyk g" l,ska fia u ix{d ksfrdOfhka
is jk ixldr .; u is f'
oeka g miqj" ,iaik le;" wd yeS ish,a, u isf;a u
udhdjla nj jegyS hdu ksid" kEu le; fohla foi is;g
lsiu
s le;la fkd ue;sj n,d f.k ish yels h' fuf,i u
kEu ,iaik fohla foi lsiu
s wdYajdohlska f;drj n,d
ish yels h' fuh nqrka fuf,i jodrd we;' "if
wdlfLhH mla l + f ,a wma m la l + , i[a [ S yfrhH"
wmamlal,
+ i[a[S ;;a: yr;s" - bka ms<l
s ,
= a fofhys" ms<l
s ,
= a
fkd ue;s f,iska isug wNsu; k" ms<l
s ,
= a fofhys ms<l
s ,
= la
fkd ue;sj fjfia'

wy;a u.ska m%ySK jk ixfhdack'


rEmrd. ( mxpialkaOfha fYaIfhka u rEm ialkaOfha wdkj"
ijm%ldrfhka u lsis wvqjla fkd ue;sj isoaO jQ g muKla
rEmrd.h ke;a;g u ke;s hkq we;'
",nk wd;aufha iud inqoaO;ajhg m;a jqk;a jevla keye'
f la .sks cd,dj jQ kdu-rEm folla mj;sk nqoaO;ajhlska
ug fudk jevla o @ ,nk wd;aufha ;nd ;j wjqre 5 lska
86

10 lska ,efnk iud inqoaO;ajhg;a jvd" oeka isjk f


.sks cd,df ks hdu u fyd|hs' ka ry;a f fudfydf;a
u msksjka mdkakg ;sfnkjd k fyd|hs' tlu CIKhlaj;a
Njfha isug wjYH keye'" f wd f,iska ;udf.a yoj;
;=<k
s a u b;d ;shK
q q f,iska fuh u;= tkq we;' laL i;Hfha
fuhska tydg wjfndaO ug fohla ke;'
fuu wjfndaOfhka miqj .gu Ndjkdf fhfok g"
Ndjkdjg k.ka iskd ;u Yrfha rEm fldgia l%ufhka
he he hk ye m%;HCI f' Bg miq f oshe hdu uq
Yajhg u me;s uq Yajh u he hhs' B<g f he
hdu gq is;;a h h hk whqre m%;HCI f' fug ij
imQK Yaj-Y=kH;d oYkhla is;g fmkS hkq we;'
fuu he hdu" l,ska wkd.d ud.fhka gq oYkhg
jvd b;d .eUqre Y+kH;d oYkhls' l,ska gqf" ks ks
oe,a oe,a hk n,a je,la fia" bmso bms - hk kdurEmhka h' fuys olskafka b;d os. n,a je,l" uq,a uq,a
n,a tl ms<sfj<ska oe,a" kej; fkd oe,afjk fia ks
hdf ta ks .sh n,a ;snQ fldgfia mj;akd lsis;a ke;s
"wyi" oelSu jeks Y+kH;d oYkhls'
fuhska miq "rEm-ks;a;" ij imQKfhka u ksreoaO f'
weia fol mshd f.k w; foi ys;ska n,k g ta wf;a igyk
is;g fmfka' f wd f,ig is;g fmfkk rEm igykg
"rEm-ks;a;" hehs fuys ,shd we;' fug is;g fmkS hk
ish rEm ks;s ksreoaO f.dia ij imQK Yaj
Y+kH;djhla is;g m%;HCI f'
fuh wdls[ap[a[dh;k ;=kajk wrEmdjpr OHdk is;g
fndfyda rg iudk h' fkd ue;s k wdldidk[apdh;k
m<uq wrEmdjpr OHdk is;g iudk h'
f ms<sn|j ielhla we;s flfkla we;ak" uCu ksldfha
87

wdfk[ac imamdh iQ;%h n,;ajd' ^fuu ia;rfha wjidkh


n,kak&'
wgqjd wd fmd;a j, olajd we;s m "rEmrd.h hkq rEmdjpr
n%yau f,dalj, isug mj;akd rd.h he"hs lshk lshukg
jvd fuh bka tyd we;s b;d .eUqre oYkhls' fuhska miqj
kEu wjia:djl "rEmrd.h ke;s .sh ye fmfkajd"hs is;+
.iu "Yr ks;a;" is;g fkd fmkS f.dia Yrh ysia wyiafijke,a,la fuka ia f' wjYH k" Yrfha tla fldgila
muKla jqj o fu,i fijke,,la fia oelSug o yels h'
wrEmrd.h (- fuh m%;HfCId lrk g" l,ska n,ka is
"wrEm is;" o ksreoaO hdu is;g fmkS" is;g ksjk wruqKq
f' fuho" "wrEmrd.h hkq wrEmdjpr n%yau f,dalj, isf
leue;a; h" hk lshukg jvd bka tyd we;s b;d .eUqre
i;H oYkhls' lsi
s OHdkhla fkd ,nd fyda lsi
s OHdkhla
mdol lr fkd f.k fyda Y=Ial oYlhl= jYfhka Ndjkd
lrk flkl= jqj o" ry;a jkfka wrEmdjpr OHdkhlg is;
m;a jQ miqj h' wkd.d ud. M, m%;s,dNfhka isf;a iudh
ia:dms; we;s ksid" fuh mqu h hq;a;la fkd f' fuh
iuyr g Tn fkd ms<s.kakjd we;s' tfy;a i;Hh th hss'
tfia fkd ue;s k" rEmrd.-wrEmrd. hk fol u is hkafka
ke;' rEmh blau fuka rEmrd.h;a" wrEmh blau fuka
wrEmrd.h;a wmfYaI m u ksreoaO f'
udk (- l,ska lS ij imQK Yaj Y+kH;d oYkfhka u
"uuhd" imQKfhka u lsisjla b;s fkd he hdu gq
g" wiaudkh imQKfhka u ksreoaO f' fuh l,ska gq
iar-Oqj-iodld,sl wd;auhla fkd ue;s nj okakd ilaldh
m%ydKhg jvd" "uuhd" ij imQKfhka u lsisjla
u fYaI fkd he f.dia" wyi n fijke,a,la njg
mj;kh lrkq ,nk m%;HCIdjfndaO oYkhls'
WoaOph (- wy;a u.ska ke;sjk WoaOph fmd;aj, olajd
88

we;s "isf;a fkd iqreKq" w f.dvlg .,la .eiqjd jf.a


mj;akd ;;ajh" fkd j" lsis is;la we;s fkd " lsisu
wruqKl fkd t,a,S" bmeula ula fkd ue;sj ksi, .sh
oekS ud;%hla muKla b;s hduls' WoaOph ke;s hdu
m%;HfCId lrk g u fuu ;;ajh Wod f' "ff;da uq;;
a xs
m[a[d uq;a;sx fGj Of ihx wNs[a[d il;ajd
Wmimc yr;s" hk foaYkdf 'fpf;da uq;;
a h
s ' hkqfjka
olajd we;af;a f iajNdjh h'
tys we;s m[a[d uq;a;sh ne,Sug wjYH k" "m[a[d
uq;a;sh fmfkajd"hs wIaGdk fldg is; foi n,d iskak'
m<uqj fpf;da uq;a;sh fmkS" th;a wks;H ixialdr Ouhla"
wkd;au Ouhla hkak jegyS tu fpf;da uq;a;sh;a ksreoaO
hdfuka olakd m[a[d uq;a;sh fug is;g m%;HCI f'
wcd (- f,!lsl iqLfha bysu rih ,nd fok iajNdjh
olakd fuu m%;HfCIdj b;d id; iy.; wjia:djls' fuh
m%;HfCId lrk g u" is; Njdx. .; f' tk m%;sika
{dkhg is; m;a f' ukqIH m%;sika wjia:df weia
lka kdid wd lsis bkashla fkd ue;s ksid" ta bkashka
inkaO lsis is;la we;s fkd mj;akd ksi, Ydka;
ufkdaoajdl is;la muKla we;s f' fuu ;;ajh oeka fuys
Wod f' isysk fkd fmfkk b;d .eUqre kskaolg m;a
isk flkl=g tu ;;ajh oefkk iajNdjhla we;a k"
wkak tjeks ;;ajhls' uq Yajh u fkd fmkS hk" lsisjla
ke;s .eUqre oekS ud;%hls'
f ;;ajfhka miq woHdj ksreoaO hk wdldrh fkdfhla
wdldrfhka ne,sh yels h' wy;a ud.fhka tla whqrlska
muKla fmkS hk fuh" m% ; HfCId {dk ;= < s k a
Odldrfhka w;aoelsh yels h'
WodyrKhlg (- "f Njdx. is; t,afka ndysr .eyeKshlf.a
yd ksyl= f.a Y=l% Od;= ll hs' ta ndysr Od;= mjd tod 'uu'
89

'uf.a' lshd .;a;d fka o @ ndysr Od;= 'uu' 'uf.a' hehs .ekSu
fld;r fudavlula o @ ta Njdx. is;g wk;=rej u we;s
jk is;a j,ska" fuh 'uu h' 'uf.a h' lshd wdYd we;s jqkd fka
o @ f ;r .sks cd,djla mj;ajd f.k hkq ,nk uQ, ch
n f .sks cd,dj o,ajkakdg we,Su" we lsu fl;r
fudav o @ f .sks cd,df" fuu ;a; mrmrdf meje;au
u l hs" tys keje;au u iqL hs' tfy;a f .sks cd,dj
mj;ajd f.k hkak wdYd lsu ^NjdYdj& fldmuK fudav
lula o @ f is; bms ke;sjqkd' ta ke;sj .sh fohlg wdYd
l<dg fudkjdo b;s .sfha' ke;s .sh fohlg wdYd lsu
fldpr fudavlula o @ fjd fkd f;au ksid fkao thg
wdYd lf<a' f ish,a,u kqgq woHdj fukak" lshd m%;HCIj
fmkS hk g u mykla ks hkakd fia woHdj ks hdu
m%;HCI f' ksjkg is; m;a f'
w;s .eUqre iudu;a ia:djr Ndjhka Wiq,k f wjia:df
Njdx. isf;a meje;au o olska f hg lS is;s,so [dK
jYfhka my< hdu oelsh yels h'
;j;a WodyrKhlg (- "f Njdx. is; my< jqfka" w;S; Njfha
urK fudfydf;a isys jQ luh ksihs' ta luh ta ;h ke;s
hdug;a fmru ksreoaO .shd' w;S; Njfha pq;h
s g m;a jQfha
ta Njfha Njdx. is;hs' ta Njh;a ksreoaOhs" ta luh;a ksreoaOhs"
ta Njdx. is;;a ksreoaOhs' fudkjo b;s jqfka' imQK ysi'a
tod f .ssks cd,dj mj;ajd f.k hdf Nj wdYdj ;snqKd'
f .sks cd,dj 'uu' lshd .;a;d' tfia tod .ekSu ksid" wo
f .sks cd,dj oe,afjkjd' .skak" .skak f,iska u fkd .;a
tl fldpr fudavlula o @ tod ta fudavlu fkd ;snqKd
k" wo ljqo bkafka @" fuh m%;HCIj u fmkS hk g"
ish,a, u ks f.dia is; ksjkg m;a f'
;j;a WodyrKhlg (- f uyd .sks cd,dj mej;S f.k hkafka
f Njdx. is; ksid fkao @ tg f la f.dv M,h hs'
90

Njdx.h fya;=j hs'


f Njdx. is; mj;skafka w;S; Njfha is jQ m%;sikackl
lu mdl Yla;sh ksid fkao @ tg Njdx. is; M,h hs'
luh fya;=j hs'
ta luh is lf<a wehs @ woHdj ksid fkdf o @ tg
luh M,h hs' woHdj fya;=j hs'
woHdj we;sjQfha wehs @ uu uf.a f,iska .;a wiaudkh
ksihs' tg wcdj M,h hs' wiaudkh fya;=j hs'
ta wiaudkh we;s jQfha wehs @ wcdj ksid fkao @ tg
wiaudkh M,h hs" wcdj fya;=j hs'
fufia fya;j
= M,h fjka" M,h kej; fya;j
= fjka wcd
uQ,hg u fuh mrdj;kh f' f m%;HCIj u fmkS hk
g u" is; kdu-rEm ksfrdaOhg m;a f'
mp iuqmamdoh fkdfhla wdldrfhka jegfya' fuh bka
tla wdldrhls' fldhs wdldrfhka th jegyqk;a" wcdf
uQ,hg u kej; kej;;a mrdj;kh u oelsh yels h'
wcd ksfrdaOfhka miqj 'wl=mamd fpf;da uq;a;sh' hehs
oelafjk uq;a; is; Wod f' ta uq;a; is; we;s jQ .i u
f mxpialkaOh fldgia folla njg m;af' tk"
^i& fkd bm" ksreoaO fkd " wLKav f,i u j hk oekS
ud;%hla we;s f' ta oekS ud;%h tlls'
^ii& ta oekS ud;%h tf,i u mj;soa" thg u;= mska weia
lka wd bkashkag f.dre jk wruqKq wkqj" is;a we;s fjka
ke;s f' fuh fjk;a tlls'
f fkd fjkiaj wLKav f,i mj;akd uq;;
a is; yoj;ska
msg;g fkd hhs' tys lsiu
s wruqKla ke;' wruqKla fkd ue;sj
is;la fkd mj;S hk wNsOufha oelafjk im%odhsl isoO
a dka;h
blaujd .sh ;;ajhls f' f .ek ielhla we;a k w,.oamu
91

iQ;f
% ha ^uCu ksldh& oelafjk f mdGh .ek is;kak'
"tjx uq;a; ;a;x fjd NslaLfj NslaLqx ibkaod foajd
in%yauld imcdm;sld wkafix kd.Pka;s box ksiais;x
;:d.;iai [a[dKka";s'
fuys isxy, wkqjdoh olajd we;af;a fufiah (- "uyfKks"
fufia K is;a we;s uyKyq" Yl%hd iys;" udrhd iys;"
n%yauhd iys;" fofhda fidhkakdyq kuq;a" ;:d.;hd f.a
fkdfyd;a ry;ka jykafia f.a {dkh f wruqKq weiqre
fldg mj;S' hehs oek fkd .ks;a'"
f uq;a; is; lsisu wruqKl fkd t,a,S ;ksj u" yqol,dj
u" tl,dj u" flaj,Sj mj;S' weg fudk wkaof oreKq
fokdjla oekqk;a" fuh tf,i u fkd fjkiaj mj;S'
fokdj we,a,Sug f is; hkafka ke;' ndysr f,dalfha
lsisjl= fyda lsisjla .ek lsisu neula fkd ue;sj fjkaj u
mj;S' wNHka;r ;udf.a mxpialkaOh flfrys o fkd ne
fjkaj u mj;S' wjYH k lsij
s la fkd is;d .g u f is;k
s a
u ish yels h' wjYH k fuhg u;=m
s ka mj;akd is;k
s a
l:dny wdh l< yels h' lsiu
s lla fuhg fkd oefka' tys
lsiu
s ix{djla o fkd ue;' ;=ka f,dj u w;yer oud" yq
oekS ud;%hla f,iska wLKav f,i mj;akd f is; yqol,dj
u yeisfrk neka 'talpd h'' fldmuK wE; le,hl ;ksj
u ish;a" f is; fkd ue;s k th ienE talpd njla fkd
f' ksik
q a ,CI flda .Kkla uOHfha ish;a" ixhq;;
a j
u mj;akd f is; jpkfha miudma;d:fhka u talpd
Ndjh Wiq,hs' th f,d;=re yqol,djls'
wcd ksreoaO fuka ;a; iLdr ksfrdaO f ^wcd
ksfrdaOd" iLdr ksfrdafOda& lshkafka f ;;ajhg hs'
f is; fuf,i wLKavj mj;afka w;S; Njfha is l<
lufha mdl Yla;sh ;ju;a we;s neks' tu w;S; Njfha
92

is l< lu mdl Yla;h


s o fudfyd;la mdid oeka f.fjka
mj;S' urK fudfydf;a ta lu mdl Yla;h
s imQKfhka
u lsisjla fYaI fkd u ksreoaO f'
wcd ksfrdaOfhka ;a; iLdr ksfrdaOhg m;aj we;s neka
wkd.; m%;sika {dkhka o my< fkd f' tg f oeka
mj;akd lu mdl Yla;sh;a ksreoaO h' wkd.; lu
we;sula o ke;' ish u lu Yla;Ska CIh hkq we;' f
luCIh ;;ajh m%;HCIj u wjfndaO jk g" lsisjla u
b;s fkd imQKfhka u ksreoaO hk mru fldal
Y=kH;d oYkhla w;a oelsh yels h' th wkqmdfiai ksjdK
Od;=j fuf,dj u ;rulg fyda w;a olsk wdldrh hs'
f oYkh;a iu u yoj; ;=<ska bfu fuh kslafukq
we;' "Kd cd;s" jqis;x n%yauphx" l;x lrKShx" kdmrx
b;a:;a;hd;s" cd;sh CIh h' n%yaupd h nei ksu fldg
we;' fuhska tydg lsug fohla fkd ue;' "uq;a;iax
uq;a;;s mcdkd;s" imQK jYfhkaa u uq;a; jQ g" tfia
uq;a; we;s nj oek .kS'
i;Hh jYfhka u l lshkafka" ry;a pq;s is;k
s a fuyd mj;akd
ish,a, u h' ienE laL ksfrdaO jkafka ry;a pq;s is;k
s a miq
;;ajh hs'
uq;;
a is;;a ixialdr kdu ud;%hls' ksjk fkdf' th o
kskoa g .sh g fkd f;af' tk th o wks;Hh h' pq;f
s hka
imQKfhka u ksreoaO hk neka o ^[a[dKx w;a:ud.ud&
wks;Hh h' flf;la M, iuj;lg iu jka ksjka ri
kao;a" ta M, iuj;ska miqj th ke;' th o tneka wks;Hhh'
ksfrdaO iudm;a;h
s ka jqj o mj;af;a ta ld,hg muKs'
hula wks;H k" th ienE iemla" iodld,sl iemla f,i
.ekSu kqiqiq h'

93

'hokspx ;x laLx' hula wks;H k th lh hkak fuys


woyi hs'
f ksid iodld,sl ksjdK iqjh hkq ry;ka jykafia f.a
mksjdKfhka miqj we;s ;;ajhls' bka fuyd ish,a, u
laL i;Hh f' ienE laL ksfrdaOh lshkafka ry;a pq;s
is;ska miq ;;ajh hs'
f ;;ajhg m;a fkd jQ lsisjl= fuh fkd ms<s.kq we;'
tfy;a i;Hh th hs'
lla u mj;S' lla u ksfrdaO f' fjk fohla fkd ue;'
wkqmdfYaI ksjdK Od;=j fuf,dj oS u" ;rula rg fyda"
w;aoelsh yels jkafka fuh m%;HCI jQ flkl=g muKs'
fufia ixfhdackhka kid" ta keiQ ixfhdackhka imQKfhka
u keiQ nj m%;HfjCId {dk ;=<k
s a taldka; f,iu oek f.k"
uq ; a ; -ixhq ; a ; -ta l pd-wl= m a m d fpf;da uq ; a ; s f hka
iukakd.;j" ta mfianq mshdfKda jev yqky
a '

uCu ksldh - wdfk[ac imamdh iQ;%fha oelafjk mdGhla'


^1& "mq k pmrx Ns l a L f whidjflda wr[a [ .f;da j d
relaLuQ,.f;dajd" iq[a[d.dr.f;dajd" b;s mi[alaL;s
"iq [ a [ ox w;a f ;a k jd w;a ; ks f ha k jd";s ' ;ia i tjx
mmkakiai ;nyq, ydfkda wdh;fka ;a;x miSo;s"
imidfoa i;s ta;rys jd wdls[ap[dh;kx iudmc;s"
m[a[dh jd" wuqp;s ''''
isxy, wkqjdoh ( h<s uyfKks" wdh Y%djl wrKHhg .sfha
fjhs" jDlaI uQ,hg .sfha fjhs" Y=kHd.drhg .sfha fjhs
fufia m%;HfjCId lrhs' f mxpialkaOh ^uu h" uf.a h& hk
wd;aufhka o wd;aukSh Ndjfhka o Y=kH f' fufia ms<m
s ka f
Y=kH m%;m
s odj nyq,fldg fjfik Tyqf.a is; wdh;kfha my'
94

im%idoh we;s l,ays byd;aufhysu ^fuu wd;aufhys u& ry;a


nj fyda m%;HCI lrhs' wdls[p
a [a[dh;k iuj;g fyda iuj'"
^2& "iqkLmrx -fm- b;s mis[
a laL;s kp uu lajks' lsi
a
ls[apk;a:d;s' ;iai tjx -fm- wuqp;s' ;jo uyfKks"
whY%djl fufia m%;HfCId lrhs' uu lsis ;ekla ys wd;auh
we;sfh fkd fj' lsis wfkla whg m<sfndaO we;sfh
fkd fj' lsis ;ekla ys furudf. ^wka whf.a& wd;auh o
fkdo ola' lsis ;ekla ys uf.a m<ssfndaOdjka ke;e'hs' fufia
ms<smka f m%;smodj nyq, fldg fjfik Tyqf.a is;
wdh;kfha my' im%idoh we;s l,ays" byd;aufhys u ry;a
nj fyda m%;HCI lrhs" wdls[ap[a[dh;k iuj;g fyda
iuj'''" ^nqoaO chka;s m%ldYk - uu ksldh&'

ie<lsh hq;=hs (^fu;eka isg olajd we;s .d:djkays oelafjkafka ta ta .d:dj,


wka;.; uqLHd:h yd tu w: ykajd ud;%hla muKs'
ia;rhla olajd ke;&'

.d:d wxl 29
Tla;a; plaLq k p mdof,daf,d
.=;a;sJsfhda rla; udkidfkda
wkjiaiqf;da wmvhayudfkda
taflda pf L.a. idK lmafmda
plaLf
q ,da, k n%yu
a o;a; rc kdgHx.kdjka f.a /= olska
95

;=gq jk g" mrUqjka flfrys f,d,a njla we;s jQ l,ays" thg


ks.dlr" ;Kaydf fodaI oel" me j mfianqoaO;ajhg m;aj
.ehQ m%S;s jdlHh fuu .d:dfjka oela f'
my;g fy weia we;s" oiaikld" .ufkys f,d,a fkd jQ
wdrCIs; plaLd bkashka we;s" ixjq; ^ixjr jQ& ukilska
fy" rd.d laf,aYhka f.ka f;;a fkd " m<dyfhka fkd
oefjka" L.fK wla fia talpdj yeisf hkak fuys
fl woyi hs'
meoaoka iska" .du k.rhkag msfik l, ixjq;j hd hq;=
h' weia-we;a-r:-mdn,-mqi-b;a:s-:s-idmamq-Wv-hg-fndfyda
wE; - yd kd kd foi fkd n,ka my;g fy weia we;sj
hd hq;= h' weiska rEm oel ks;s wkqk
s ;s Y=N iqL wd jYfhka
m%udK ls fkd l< hq;= h' kegq-.ehq-jehq wdh ne,Sug
fkd hd hq;= h' fya;=jla fkd ue;sj oiaik ldufhka hq;=j
wdrdufhka wdrduhg" ydrfhka ydrhg" .%dufhka .%duhg"
k.rfhka k.rhg" ckmofhka ckmohg" rka rgg fkd
hd hq;= h' oYk ldufhka hq;j
= " jxpksl Ouhkaf.a l%h
s dld
iajNdjh wjfndaO fldg fkd f.k" ydr-m%dido-.=yd-f,kal=-WmGdk Yd,d-relaL uQ, wdh fyda ne,Sug fkd hd hq;=
h' fjdhska wl=Y, ixialdr /iau;a" iir l je u;a"
ksjka u.ska wE;a u;a" bkash ixjr YS,h wmsis u;a"
ld,h wmf;a hdu;a" uqGiai;sh1 jOkh u;a" .=KOu
msyS hdu;a wd wk:hla u is f'
"plaLqkd rEmx iajd k ks;a;.a.dyS fyd;s''''" wd jYfhka
jod< m wei lk wd bkashka wdrlaId lr .; hq;= h' tu
bkashka ksid f,daN fodaI wd wl=Y, Ouhka u;= taug
bv fkd h hq;= h' ufkda p; u;= ug wjldY fkd h
hq;= h' rEmd wdruKhkays we,S .e j,ska f;drj isu
ksid laf,aY j,ska is; f;;a fkd isug W;aiql h hq;=
h' rd. fodaI fuday wd ms<dy ika;dm j,ska fkd oe isu
1' uq<djg m;a lrjk" i;sh fkd ue;s nj'
96

msKsi fudayhg ke.S isug bv fkd h hq;= h'


ta mfianqmshdfKda f ish,af,ka fjkaj" flfhka hq;=
jQfha" wOHd;al fpf;da iu: iud imkakj" L.fK
wla fia tl,dj jev iQy'

.d:d wxl 30
ydrhs;ajd .sys nH[ackdks
ixkak m;af;da h:d mdP;af;da
ldidhj;af:da wNskslaL;ajd
taflda pf L.a. idK lmafmda
pd;=udisl n%yu
a o;a; rcq Whka fl<shg h;a u,a msmS ms ;snQ
.ilska u,la lvd .kS' fiiafida o tf,iu u,a f.k h;s'
miqj wd wh fld< o f.k h;s' rcq wdmiq tk g u,a .i"
fld< o rys;j we;s whqre oel l<ls ud<s.fjka ksl
a me
f' miqj mfia nqoO
a ;ajhg m;aj f Wodkh .ehQy'
fld< ye,S .sh fldfnda,
a ,
S .ila fia" .sys i,l=Kq yer oud
lidj;a ye|" .syf
s .ka kslu
a L.fK wla fia yqol,dj u
yeisf' fuu .d:df fl woyi th hs' ^fuys ia;r" .d:d
10 g iudk h&'

97

.d:d wxl 31
rfiaiq f.aOx wlrx wf,daf,da
wk[a[fmdaiS imodkpd
l=f,a l=f,a wmamnoaO ;af;da
taflda pf L.a. idK lmafmda
n%yu
a o;a; rc flkl= fndcqka flfrys ri ;DIaKdj we;s jQ nj
oel l<ls mej mfianq fuka miq .ehQ Wodkh fuh h'
rifhys f.a O fkd fldg ^fkd we,S & " f,d,a fkd"
imodkpdlx.fha1 fhfoka" fjk;a lsisjl= fmdaIKh fkd
lrka" lsisu l=,hla flfrys neula fkd ue;s j" L.fK
wla fia tl,dj yeisf hkak fuys idudkHd:hhs'
;=jd,hlg fnfy;a .,ajkakd fia" mq;% udxYh wkqNj lrkakd
fia" nr f.k hdug r: fkahlg f;,a .,ajkakd fia
wdydrfhys .s c q fkd uq i m;a fkd " fkd we,S "
ksiairKdOHdYfhka2 hqla; j" wdydrfhys mlal+, i[a[dj
Wmojka wdydr .; hq;= h'
lsiu
s l=,hla flfrys fyda .Khd flfrys fyda wdjdi jr
msKv
a md; fiakdik .s,dkmamph flfrys mnoaO is;la
we;s fkd lr .; hq;= hs' ^.d:d 3 n,kak&' pkamu mmodj
wkq.ukh lrka l=,hka lrd msish hq;= hs' pkahd kefk
g lsij
s l= flfrys fikyila neula" leue;a;la ke;sj u
kefa' tfy;a ksii
a q y|g leue;s fj;s' y| wr re lrka
t<sh m;=rjka kefa' tfia u NsCIqj o lsiu
s l=,hlg fkd
ne fkd we,S flf,ia wr re lrka [dKdf,dalh
m;=rjka l=,hka lrd t<h hq;= h' ^ix' ks( 2 pkamu iQ;h
% &'
ta mfianqmshdfKda ioaydl wd fmdaIKh l< hq;=
1' wkq ms<sfj,ska f.hska f.g msKavmd; hdu
2' iir lska .e<f woyiska
98

fojekakl= fkd ue;af;a" f .=K Ouhka f.ka iukakd.;j


L.fK wla fia tl,dj yeiqreK fial'

.d:d wxl 32
mydh m[apdjrKdks f;fida
Wmlalsf,afia LHmkqc if
wksiaisf;da fP;ajd isfkay fodaix
taflda pf L.a. idK lmafmda
nrKeia rc flkl= m<uq OHdk is; wdrlaId lr .ekSug rdcHh
yer me mfia nqoO
a ;ajhg m;aj l< Wodkh fuh hs'
mxp kSjrKhka w;ayer" ;a; Wmlalsf,ai ish,a, re fldg
;Kayd iafkayhka yd oafYh is| oud" wksY%s;j L.fK
wla fia tl,dj yeisf hkak fuys idudkH woyi hs'
Wmlalf
s ,ai hkq rd.-fodai-fuday-fldaO-Wmkdy-ulaL-m,dibiaid-uPh-udhd-idfGhH-:N-idrN-udk-w;sudk-uomudo hkdh hs' ^iafkayhka is| oud - .d:d 2 n,kak&'
rEm-Yo-.kaO-ri-fmdGn-Ou-l=,-.K-wdjdi-,dN-him%Yxid-iqL-jr-fiakdik-msKavmd;-.s,dkmph-fNaic
mlaLdr-kj Nj-w;S;dkd.;mpqmamkak" G" iq;" uq;"
[a[d; Ou wd fkdfhla Ouhka yd ;Kaydfjka fyda
fhka fkd ne isu wksiais; Ndjh h'
ta mfianq mshdfKda ;Kayd iafkayh o" iafkayh o" fodaIh
o is| oud" wefiys wksY;
s% j" lfkys wksY;
s% j-kdifhys-fjys1
Yrfhys-rEmfhys-Yofhys''''fm'''' [a[d; Ouhka flfrys
1' fmr fofha olajd we;s ish lreKq'
99

wksY;
s% j" mxp kSjrKhkaf.ka yd ish ;af;damm
a laf,aYhka
f.ka fjka L.fK wla fia tl,dj yeiqreKq fial'

.d:d wxl 33
msl;ajdk iqLxp laLx
mqfjp fidaukfodaukiaix
,oaOdkqfmlaLx iu:x iqoaOx
taflda pf L.a. idK lmafmda
nrKeia rc flkl= p;=: OHdkh wdrlaId lr .ekSug
mej mfia nq f Wodk .d:dj m< l<y'
"iqLiaip mydkd laLiaip mydkd" mqfj fidaukiai
fodaukiaidkx w;a:x.ud wlaLx wiqLx WfmlaLd i;s mdiqo
a x
p;=;a:COdkx Wmimc yr;s" hkd f,iska jodrd we;s
m p;=: OHdkfha .=Kdx. fuu .d:dfjka oela f'
lfhys yg .kakd iqL laL myfldg" udkisl fidaukiai
fodaukiaihka Wmpdr wjia:djkays u re fldg" la fkd
jQ" iqL fkd jQ" WfmlaLd i;s mdY=oafhka hq;=j" L.fK
wla fia tl,dj yeisf hkak fuys idudkH woyi h'
fuys 'iqoaOx hkqfjka oelafjkafka lduPkaod mxp
kSjrKhka yd ;lal pdr mS;s iqL ixLHd; kj O mpkSl
Ouhka1 f.ka uq;a; jQ nj h'
mGuCOdkfhka laLh o" ;shdkfhka fodaukiaih
o" ;;shCOdkfhka iqLh o p;=:dkfhka fidaukiaih
o my f'
1' m%;sreoaO Ouhka
100

'iu:x' hkqfjka oelafjkafka isf;a h wruqKl ksi,j


isk njla" neif.k isk njla" fudkjg isk njla"
;a;hdf.a fkd isula" fkd me;sula" fkd iqreKq is;
we;s njla hkd OHdk ,CIKhka h'
ta mfia nqmshdfKda p;=:COdkh mdol fldg oiqka jvd
mfianqoaO;ajhg m;aj Y=oaOj" iqoaOj" kslaf,aYSj" myjQ
Wmlalsf,ai we;sj" uD jQ" lukSh jQ" ia; jQ" ksYap,;ajhg
m;aj L.fK wla fia talpdj jev iQy'

.d:d wxl 34
wdroaO fhda mru;a: m;a;shd
w,Sk ;af;da wl=iS; jq;a;s
o<ay kslalfud :du nmmkafkda
taflda pf L.a. idK lmafmda
m%;Hka; rdcHhl rc flkl= [dK n,h ksid uq oUj
ch .kS' f {dK n,fhka uq oUj ch .;a;;a th ksodj
i|yd fya;= fkd f hehs is;d me f' miqj mfianq f
m%S;s jdlHh m< l<y'
ksjdK:h i|yd ,Sk fkdjQ" l=iS; fkdjQ is;a we;sj" oe
jQ kslaluOd;= iLHd; werUQ h iudodkh we;sj" ldh
n, yd [dK n, bme L.fK wla fia tl,dj yeisf
hkq f .d:df fl woyi h'
Wmka wl=i,a re,Sug" kQmka wl=i,a kQmoug" Wmka l=i,a
je hqKq lr .ekSug" kQmka l=i,a Wmojd .ekSug lrkq ,nk
i;r iumamO
% dk h fuu .d:dfjka oela f' "ldux ;fpda
101

p kydrEp wp wjisii
a ;=' Wmiqii
a ;= if uxi f,day;
s x'
hx ;x mqi :dfk mqi fhak mqi mrlalfk m;a;nx
k ;x wm;ajd hiai >KaGdkx Niai;s" - iu;a kyr;a
weg;a muKla b;s fjf;d;a b;s fjd" f,a uia h,S hf;d;a
h<S fhajd" tfy;a .;a W;aidyh w;a fkd y hkdoS jYfhka
oelafjk p;=rx. iukakd.; hu fuys ,d m%Odk h'
':du' hkqfjka oelafjkafka ldhsl h" ldh n,h h'
nma m ka f kda hkq f jka oela f jk Wmka [dK n,hka g
oYkd [dKhka " u.a . M, [dKhka " mpfjla L K
[dKhka" miNsod wd [dKhka" iDoaO wd I wNs[[
a d
[dKhka wdh wka;.; h' ;jo iu:n," miaikd n,"
oi Kdij n, wdh o fuhg we;=<;a f'
fujka ldh n," [dK n,hka f.ka iukakd.;j" wdrN
Od;= kslalu Od;= mrlaluOd;= wd wdrO hhka hqla;j
Wkajykafia L.fK wla fia tl,dj u iQy'

.d:d wxl 35
mi,a,dkx COdk u[apudfkda
Ofiq kspx wkqOupd
wdkjx iuis;d Nfiq
taflda pf L.a. idK lmafmda
m<uq OHdk is; wdrlaId lsug rdcHh yer me jQ n%yauo;a;
k rcl= mfianqoaO;ajhg m;aj .ehQ Wodkhhs f'
fuys idudkH woyi fufia h (ldh fl wd flfhka hq;=j" OHdk msfy<Sug bv
fkd" i;a;sia fnda mdCIsl Ouhkays kshef,ka" ish
102

Njhkays wdkj iuYKh fldg" L.fK wla fia


tl,dj fjfia'
Wmojd .;a OHdkhka jYSS Ndjhg m;a lr .ekSu;a" fkd
Wmka OHdkhka Wmojd .ekS u g W;a i q l u;a 'COdk
u[apudfkda' hkafkka woyia f'
'Ofiq' hkafkys wka;.; jkafka i;a;sia fnda mdCIsl
Ouhka h'
wkqOupd hkq ksjkg wkqf,dauj jQ m%;sm;a;s ud.fhys
.uka lsu h' YS, mmQKld Ndjh" f.dams; bkashka
we;s n j" fNda c fka u;a ; [a ;dj" cd.hdkq f hda . "
i;simc[a[ wd prKhka f.ka fy iud mmodj"
wmpksl mmodj" wksj;a; mmodj" wkqf,dau mmodj wdh
fuys ,d .efka' fuu modj wkakj" wLKavj" ksr;=rej"
fkd is| mj;ajd f.k hdu 'kspx' hk jpkfhka woyia
f' ldu rEm wrEm wd kj O Njhka wks;H nj olska"
laL nj olska" wkd;au nj olska" Y=kH nj olska" Nhla
jYfhka olska" wdkj-ksod-uq[;=luH;d wdoS oYkd
[dK my< lr .kska" ksodkqmiaikd" rd.dkqmiaikd"
ksfrdaOdkqmiaikd" mksiai.a.dkqmiaikd wd wkqmiaikdjka
hqKq lr .ekSu "wdkjx iuis;d Nfjiq" hk mofhka
cks; jk woyi h'
fujka Ouhka f.ka iukakd.; Wkajykafia L.fK wla
fia talpd jQ fial'

103

.d:d wxl 36
;KaylaLhx m;a:hx wmamu;af;da
wfka< uQf.d iq;jd i;Sud
iLd; Ofuda kshf;da mOdkjd
taflda pf L.a. idK lmafmda
nrKeia rc flkl= ixpdrh lrk g ia;%shl l rd.h
bmeu .ek l<ls mej mfianq l< Wodkh fuh hs'
;KaylaLh iLHd; ksjdKh wfmalaId lrka" wm%udoj"
jHla ; j" Y% e ;j;a j " i;s i mc[a [ fhka iuka k d.;j"
iumamOdk h iys;j" msis| okakd ,o oy we;sj" wdh
ud. kshduhg m;aj" L.fK wla fia tl,dj yeisf
hkak f .d:df fl woyi hs'
rEm Yo .kaO ri fmdGn Ou hk ;Kayd CIh lsu
k jQ ;KaylaLh" ksjkg lshkq ,nk wjpkhls' rd.laLh"
fodailaLh" fudaylaLh" .;slL
a h" Wmam;a;l
s L
a h" mikalaLh"
NjlaLh" ixidrlaLh" jglaLh hkd mhdh jpkhka o
ksjk i|yd jHjydr flf'
wfka<uQf.da hkafkka fl<f;d fkd jQ" jHla;j;a" mKa;"
m[a[dimkak" nqo
a imkak" ksml hkd woyia oela f'
iq;jd hkafkka nyqY%e;" fndfyda oE okakd hk w:h
yekaf'
i;Sud hkafkka i;simc[a[fhka iukakd.;j i;r
i;smGdk Ouhkays ksheKq hk woyi oela f'
iLd;Ofuda hkqfjka oelafjkafka ^i& ish ff;N+l
iLdr Ouhka wks;Hd jYfhka WmmlaLkh l< nj1"
m[a[d; l< nj ^msis| o;a nj&" kqjKska uik ,o nj
1' kqjKska ui uid kso olakd ,o nj'
104

^ii& [d; m[a[dfjka1 o;a foa ;SrK m[a[dfjka ;=,s;


lrk ,o nj ^iii& yd [d; ;=,s; Ouhka Ndjkdfjka
m%;CIdjfndaO l< nj h'
^.d:d wxl 1 ia;rh n,kak&'
kshf;da hkqfjka oelafjkafka p;= whu.a. [dK mfO
l< nj h'
kshdux jqpka;s p;a;dfrd whu.a.d' p;+ys whu.af.ays
iukakd.f;da;s kshf;da' kshdux m;af;da im;af;da w.f;da"
Miaisf;da" ilf;da;s kshf;da ^ksoafoai&
mOdkjd hkqfjka oelafjkafka" nyd fkd ;enQ
p;=iumamOdk fhka hqla; nj" fkd ,sys,a hOqr we;s
nj" wLKav ia:sr hPkaoh we;s nj yd hsJsh" h
n,h" h ifndCOx.h" iud jdhdu hkd fnda mdlaIl
s
Ouhka mmQrKh lrk ,o nj h'
^wmamu;af;da .d:d 23 n,kak&'
fuu .=Khkaf.ka iukakd.; jQ ta mfianqroyq L.fK
wla fia talpd yrKfhka u iukakd.;j jev iQy'

.d:d wxl 37
iSfydaj ioafoaiq wika;ikaf;da
jdf;daj cd,ys wicudfkda
muxj f;dafhak w,smamudfkda
taflda pf L.a. idK lmafmda
1' msis| o;a kqjKska'
105

rc flfkla isxyhl= f.a fkd h nj o" f,ys iq< fkd


nef|k nj o" fk u,a c,fha fkd ;ej we;s nj o oel"
fuh mdol fldg oiqka jvd mfianqoaO;ajhg m;a f' Bg
miqj m< l< m%S;s jdlHh f .d:dfjka la f'
fuys idudkH woyi fufia h'
isxyhl= Yo weiS ;e;s fkd f.k iskd fia" f<ys iq<x
fkd nef|k fia" fk u,a c,fhys fkd ;ej we;s fia
L.fK wla fuka tl,dj fjfia'
fuu Wmudjka f.ka lafjkafka lsis ixialdrhla flfrys
;Kaydfjka yd fhka fkd ne isk nj h' ^.d:d 3-4-14
wdfhys f ia;r olajd we;&'
fufia ixfhda. jQ ta mfianqryq lsisjla fyda lsisjl= iu
ixfhda. fkd L.fK wla fia u taldpd jQy'

.d:d wxl 38
iSfyda h:d odGdn,S mihay
rdcd .dkx wNsN=hH pd
fiaf: mka;dks fiakdikdks
taflda pf L.a. idK lmafmda
rcl= isjr
q fik f.k mi,a okjl igklg h;a" isxyhl=
l fnr wdh Yo lrhs' isxyhd fkd hj is' f;jrla u
fufia Yo lrjQ g isxyhd iSykdo lrhs' rcq ke is we;d
mjd h jhs' rcq w;a;l t,a,S .<jd f.k mfianq jrhl=
yuq f' ;udg hla fkdjQ nj mfianq royq jodr;s' fuh wid
tjeks fkd h njla ,nd .ekSf woyiska rcq me f' mfia
106

nqoO
a ;ajhg m;aj f Wodkh m< lr;s'
uD.rdc isxyhd ish i;=ka uev ^jkfha& yeisfrkakd fia
jk fikiqka fiajkh lrka" L.fK wla fia talpdj
fjfia hkak f .d:df idudkH w:h hs'
isxyhd ish i;=ka wNsNjkh fldg jkfha yeisfrkakd fia"
ta mfianqroyq i;a;aj iLdr ish Ouhka m%{dfjka uev
wNsNjkh fldg jk fikiqkays tl,dj yeisfr;s' ^.d:d 518-19 ka ys fuys ia;r laf&'

.d:d wxl 39
fu;a;x WfmlaLx lreKx uq;a;sx
wdfiajudfkda uq;xp ldf,a
ifk f,daflak wreudfkda
taflda pf L.a. idK lmafmda
ffu;%S OHdk is;a wdrCId lr .ekSug rdcHh yer me jQ
rc flkl= mfianqoaO;ajhg m;aj f Wodkh m< l<y'
fu;a;d" lreKd" uq;d" WfmlaLd hk i;r n%yau yrKhka
iqiq l,ays wdfiajkh lrka" uq f,dalhd flfrys fkd
.e L.fK wla fia tl,dj fjfia hkak f .d:df
fl woyi hs'
i;r n%yau yrKhka jvk g ish i;ajhka flfrys
wmaml+,j"1 ukisldr meje;afjk neka uq f,dalhd
flfrys u .eula fkdf' fYaIfhka WfmalId Ndjkdj
1' ms<sl=,la fkd ue;sj
107

jvk g luiail;dj1 fufkys fjka ish i;ajhka


flfrys ueoy;a njla u we;s f'
i;r n%yu
a yrKhkag 'uq;;
a 's hk jpkh fhfokafka" ta ta
OHdkhkag wkql,
+ j" lduPkaod kSjrKhka o" ;lal pdrd
OHdkdx. o hk mpkSl Ouhka f.ka ula is jk neks'
'ldf,a' hkqfjka f .d:df olajd we;af;a i;r n%yu
a yrKhka
jeug iqiq l,ays hk w:h laug h' m<uqj fu;a;dj o"
bka keS isg lreKdj o" Bg miqj uq;dj o" bksl
a ;sj WfmalI
a dj
o jeu 'ldf,a' hk jpkd:h lau i|yd wgqjdj olajd we;s
tla u;hls' tjeks wkqm<
s f
s j,lska f;drj jqj o" fuu OHdkhkag
iujef wmyiq;djhla mek kef.kafka ke;'
fuu i;r n%yau yrK OHdk mdol fldg oiqka jvd mfia
nqoaO;ajhg m;aj Wkajykafia L.fK wla fia tl,dj u
jev iQ fial'

.d:d wxl 40
rd.xp fodaixp mydh fudayx
ikaod,hs;ajdk ixfhdackdks"
wika;ix ; iLhys
taflda pf L.a. idK lmafmda
rc.y kqjr weiqre fldg jev is ud;x. k wjidk
mfianqmshfKda wm fndai;ajhka cks; jQ nj k" tk u
Wkajykafia f.a o wdhq ixialdr ksu we;s nj l" mfia
nqjreka idudkHfhka msksfjk ysuj; uydmamd; keue;s
1' luh wkqj mj;akd nj
108

mj;hg jev f .d:dj foaYkd fldg msks jod< fial'


rd.ho fodaIho fudayho is| oud" ish ixfhdackhka kdY
fldg" ; wjidkfha ;e;s .ekaula fkd ue;sj" L.fK
wla fia tl,dj yeisf hkak fuys fl w:h hs'
^.d:d 28 ys fuh ia;r lr we;&'
tu mfianqmshdfKda rd. fodaI fuday m%ydKh fldg" oi
ixfhdackhka m,dmshd" ; mfhdaidkfha1 fkd hj" W;%di
fkd2" m<d fkd f.dia" m%ySK l< h yd h wruqKq we;sj"
f,duq y .ekq fkd ue;sj" fkd ie,S ; ksldka;sh3
neyer fldg" wkqmdfiai ksjdK Od;=fjka mykla ks
.shd fia ks .sh fial'

.d:d wxl 41
Ncka;s fijka;sp ldrK;a:d
kslaldrKd ,a,Nd wc ;a;d
w;a;;a:m[a[d wiq ukqiaid
taflda pf L.a. idK lmafmda
tla rcl= wikSm n, jQ g" rcq f.a ia;%Syq fjk;a ia:dk
j,g h;s' rcq iqj jQ miqj mefK;a' fuh w;ayod ne,Sug rcq
f;jrla u wikSm nj yjhs' ta yeu jdrhl u ia;%Ska ;ud
w;yer oud hk ye l l<ls me f' mfianqoaO;ajhg
m;aj f Wodkh m< lr;s'

1' ; wjidkfha
2' ;e;s fkdf.k
3' ; we,au
109

ksiaiq ldrKhla Wfoid u" wd;aud:h i<ld u ^wka wh&


Nckh fiajkh mhsremdikh lr;s' wd;aud:h fkd i<lk
wdh ;%hka ,N h' ukqIHfhda wmsis ldh lu wdfhka
hqla;hy' ^tneka& L.fK wla fia tl,dj u yeisf
hkak f .d:df idudkH woyi h'
;udg ,dN m%fhdack wd lsij
s la wfmalI
a dfjka u ^ldrK;a:d&
fndfyda wh ;jll= wdY%h lr;s' tjeks iajlSh w:h u fkd
i<ld ^ksll
a drK& ;j;a whl=g fudf,dj mrf,dj ksjdKd:
fmkajd foka weiqre lrk W;= ;%hka ,N h'
w;a;;a:m[a[d hkqfjka fuys lafjkafka wd;aud:ld
mqoa.,hka h' "w;a;dkx fhj f,daflka;s - k w[a[ka;s"
hkqfjka th wgqjdf olajd we;' ksiaiq wmsis ldh lu
jlu yd wmsis ufkda luhkays ksr; fj;s' mdKd;smd;
wd oi wl=i,a lr;s' wmsis jQ oi P;a;hkays1 kshef,;s'
Tjqyq 'wiq ukqiaid' hkqfjka fuys olajd we;' fujekakka
f.ka fjka isu g iqiq h' ^.d:d 23 n,kak&'
fujekakka f.ka fjka jQ ta fndai;dfKda oiqka jvd
mfianoq O
a ;ajhg m;aj L.fK wla fia w;shlj jdih l<y'

1' wdh wIaGdx.sl ud.hg m%;sreoaO wx. 8 ^Pd " Pd ixlmam"


Pd jdpd" Pd luka;" Pd wdj" Pd jdhdu" Pd i;s" Pd
iud& yd Pd uq;a;s" Pd uq;a;s {dk oiaik'
110

Wm .%ka:h
.d:d 1
1' fndamdCIsl Ou
1' i;r i;smGdk

1 - ldhdkqmiaikdj
2 - fokdkqmiaikdj
3 - ;a;dkqmiaikdj
4 - Oudkqmiaikdj

2' i;r iumamOdk

1 - Wmka wl=i,a re lsug


2 - kQmka wl=i,a kQmoug
3 - kQmka l=i,a Wmojd .ekSug
4 - Wmka l=i,a hqKq lr.ekSug
'''''''''''' lrkq ,nk W;aidyhka

3' i;r iDoamdo

1 - Pkao iDoamdo ^leue;a;&


2 - ;a; iDoamdo ^is;&
3 - h iDoamdo ^hh&
4 - uxid iDoamdo ^m%{dj&

4' m[ap bkash


5' m[ap n,

ioaOd-h-i;s-iud-m%{d

6' i;a; fndx.

i;s-Ouph-h-mS;s-miaioaiud-WfmlaLd

7' wdh wIaGdx.sl


ud.h

iud
iud
iud
iud

" iud ixlmam"


jdpd" iud luka;"
wdj" iud jdhdu"
i;s" iud iud

2' mp iuqmamdo Ouhka


woHdj fya;=fjka ixialdr yg.kS
111

ixialdr fya;=fjka {dkh yg.kS


{dkh fya;=fjka kdurEm yg.kS
kdurEm fya;=fjka i<dh;k yg.kS
i<dh;k fya;=fjka Miai yg.kS
Miai fya;=fjka fokd yg.kS
fokd fya;=fjka ;Kayd yg.kS
;Kayd fya;=fjka Wmdodk yg.kS
Wmdodk fya;=fjka Nj yg.kS
Nj fya;=fjka cd;sh yg.kS
cd;sh fya;f
= jka crd" urK" fYdal" mfoaj wd la yg.kS
woHd ksfrdaOfhka ixialdr ksfrdaO f
ixialdr ksfrdaOfhkaa {dkh ksfrdaO f
{dk ksfrdaOfhkaa kdurEm ksfrdaO f
kdurEm ksfrdaOfhka i<dh;k ksfrdaO f
i<dh;k ksfrdaOfhka Miai ksfrdaO f
Miai ksfrdaOfhka fokd ksfrdaO f
fokd ksfrdaOfhka ;Kayd ksfrdaO f
;Kayd ksfrdaOfhka Wmdodk ksfrdaO f
Wmdodk ksfrdaOfhkaa Nj ksfrdaO f
Nj ksfrdaOfhkaa cd;s ksfrdaO f
cd;s ksfrdaOfhkaa crd" urK wd la ksreoaO f'
3' wdY%j Ou 4

1
2
3
4

ldudY%j
NjdY%j
GdY%j
wcdY%dj

4' p;=rdh i;Hh


laLdh i;Hh msis| o; hq;=h
laL iuqoh m%ydKh l< hq;=h'
^wcd-Nj ;Kayd wdh&
laL ksfrdaO i;Hh idCId;aa l< hq;=h' ^cd-uq;a;s&
ud. i;Hh jeh hq;=h ^iu: - miaikd&
112

5' Miaidh;kh 6'


1
weig rEmhla fmKqk miq my< jk ishu kdu
Ouhkq;a wei;a plaLq iMiaidh;khhs'
2 isg 6 lKg - Yo
kdihg - .| iqj|
jg - ri
lhg - iamY ^fmdGn& yd
ukig - Ou ^ukig wruqKq jk foa&
yuq jQ miq my< jk kdu Ouhkq;a" lK kdih
wd bkashhkq;a ta ta Miaidh;khka f' tk
fida;Miaidh;kh->dk iMiaidh;kh-yd
iMiaidh;kh-ldh iMiaidh;kh yd ufkda
iMiaidh;kh hs'
6' m[apQmodkialkaO - rEm" fokd" ix{d' ixialdr"
{dk
fjdfha iuqoh
( rEm iuqoh wdydr hs'
fokd" ix{d - ixialdr iuqoh
Miaihhs' {dk iuqoh kdu rEmhs'
fjdfha ksfrdaOh ( wdydr" Miai" kdu-rEm hk fya;=
ksfrdaOfhka ta ta ialkaO ksfrdaOh
f'
fjdfha wdYajdoh ( fjd ;=<ska h iqLhla" iqjhla
wdYajdohla ,ef k th
tlsfkl ialkaOfha wdYajdoh hs'
fjdfha wdkj
( fjd wks ; H nj" la nj yd
mkduhg fjkia iajrEmhlg
m;ajk nj'
fjdfha ksiairKh ( fjd flfrys mj;akd Pkaord.h
^leue;a; yd we,Su& ke;s lr
.ekSu hs ; ke;s hdu hs'
7' uydN+; 4
fjdfha iuqoh

mG Od;=j" wdfmda Od;=j" f;afcda


Od;=j" jdfhda Od;=j
( wdydr hs'
113

fjdfha ksfrdaOh ( wdydr ksfrdaOfhka fjd ksreoaO


hduhs'
fjdfha wdYajdoh ( f ;=<ska ,efnk iqLh" wdYajdoh
hs'
fjdfha wdkjh ( fjdfha wks;H-laL" mkdu
Ndjhhs'
fjdfha ksiairKh ( fjd flfrys mj;akd Pkao rd.h
ke;s hduhs'
8' wOHd;al wdh;k 6
ndysr wdh;k 6

wei-lK-kdih-j-Yrh-uki
rEm-Yo-.ka O -ri-fmdGnOu

9' rEmdjpr OHdk 4

m<uq jk OHdkh
fojk OHdkh
;=kajk OHdkh
i;rjk OHdkh

wrEmdjpr OHdk 4

wdldidk[apdh;kh
[a[dK[apdh;kh
wdls[ap[a[dh;kh
fkaji[a[dkdi[a[dh;kh

10' oYkd {dk


1' kdu-rEm mfo {dkh'
^kdu-rEm fjka fjkaj lSf kqjK&'
2' mph m.a.y {dkh'
mxpialkaO wd ixialdr we;sf fya;= fyj;a
iuqoh l wjfndaO u'
3' iuYk {dkh ishu ixialdr wks;H-laL-wkd;au wd f,iska
kqjKska l wjfndaO lr .ekSu'
4' Wohnh {dkh mxpia l ka O fha u we;s u yd ke;s u l
wjfndaO u'
114

5' Nx. {dkh mxpialkaO Ouhka f.a u hdu u b;d


m%lgj fmkSu'
6' Nh;=mGdk {dkh mxpialkaOhka f.a meje;af we;s Nhdkl nj
wjfndaO u'
7' wdkj {dkh (
mxpialkaOhka meje;af we;s uyd wdkjhka
fmkS hdu'
8' ksodkq {dkh ixialdr flfrys ;ka u l<lsu
9' uq[a;=luH;d {dkh ixialdrhka ish,a,u w; yeug u we;sjk
leue;a;'
10' miLdkq {dkh (
ixialdrhka f.ka ug tajd wks;H" laL'
wkd;au wd f,iska wjfndaO hd hq;= nj lSu'
11' ixialdrEfmlaLd {dkh ishu ixialdr flfrys imQKfhka u ueoy;a
is;ska tajdfha wks;H-laL-wkd;au iajNdjhka
b;d m%lgj fmkS u'
12' wkqf,dau {dkh (
ishu ixialdr wks;H-laL-wkd;au f,i b;d
m%lgj wjfndaO fuka miqj" ksjkg wkqf,dauj
ish ixialdr is;k
s a .s,y
s S hka w; yehdu lSu'
13' f.da;%N+ {dkh (
ishu ixialdr is;k
s a w;ye ksjk foig fhduq "
ksjk wruqKq ug b;d wdikak wjia:df we;sjk
kqjK' fuu {dkhg wruqKq jkafka ksjk hs'
14' u.a. {dk fidajdka-ilDod.d-wkd.d-wry;a hk
ud.hkag m;au ms<sn| kqjK'
15' M, {dkh fidajdka M,h-ilDod.d M,h-wkd.d M,h115

wry;a M,hg m;a u ms<sn| kqjK


16' m%;HflaId {dk (
ta ta ud. M, wjia:djkays my< jQ iud-m%{d
wd O Ouhka meye<s j ^ud. M,
wjfndaOhkag miqj& lSu" ta ta ud. j,ska m%yK
S
jQ ixfhdack Ou wdh lsu" ud. is;a yd M,
is;a fjka fjkaj b;d meye,sj l wjfndaO u'
11' u.a. phd
M, phd

by; lS ud.-M, yd m%;HflaId


{dk lSfuka miq we;sjk jk
phdj hs'

12' wuqpk ioaOd

lsis kl wvq fkd jk m ne


mj;akd jQ fkd ief<k
wfjpmamido Y%oaOdj hs'

13' fG Gu;a;x
Niaid '''''''

wei-lk-kdih-j-Yrh-uki
hk bkah
s kag rEmd wruqKq yuq jQ
miq" ta wruqKq .ek lsiu
s is;
s ,a,la
fkd bm" lS ud;%fhka u" weiS
ud;%fhka u" kS ud;%fhka u
keje;S meje;Su hs'

14' laf,aY m%ydK (


^1& ;ox. m%ydK
;djld,slj hgm;a hdu'
^2& laLNk m%ydK
iu: OHdk wjia:d jeks wjia:djkays iEfyk
ld,hla flf,ia hgm;a meje;Su'
^3& iuqfo m%ydK
kej; kQmk f,i ud. M, wjfndaOhkag
miqj we;sjk m%ySK hdu
^4& mmamiaioa m%ydK
ry;a fuka miqj we;sjk is; ;=<
116

ks r dhdifhka my< jk ixis ks hk


iajNdjh'
15' oiaik phd wNsksfrdam; phd -

m.a.y phd -

iuqGdk phd -

fjdaodk phd -

m.a.y phd -

WmGdk phd -

wlafm phd -

wdh i;Hhka lS f uka miq j


we;sjk yeis iajNdjh'
hym;a ixl,amkdjkays ia:djr
f,i u msysgd isfuka miq Woa.;
jk yeis iajNdjh'
jpkh imQK f,iska u ixjr
hdfuka miqj" iud jdpdj muKla
u msjr lr.;a" iud jdpdj u
wh;a lr.;a yeis iajrEmh'
ldhsl mdmhka f.ka imQKfhka
u hdfuka yd ldh Yap;hka
f.ka imQKfhka u keS isfuka
miq we;sjk yeis rgdj hs'
;h mj;ajd f.k hdu i|yd
lsis kqiqiq l%shjla fkd lr b;d
msis f,i jkh mj;ajd f.k
hdu hs'
l=Y,a wl=Y,a ish,a, u neyer
.s h miq " ls i s o d koa O hg"
ue,snjg hg fkd jk hhj;a
jk rgdj hs'
i;sfhka hq;=j is' hs is;k
.iu" ksrdhdifhka ij
imQ Kj i;s h ms y s g d is k"
i;sfhka hq;=j u lghq;= lrk
phd iajNdjh hs'
ry;a uq;a; is; Wod jQ miq" fkd
ief,k fia ms y s g k wl= m a m d
ff;da uq;a;sfhka hq;=j isk
iajNdjh hs'

117

.d:d 3
;%hka ;% fYfhka fmkS isk ;% fkd jk wh 4 ls'
1'
1 - ;=rd f.ka l=ula fyda yerf.k hdugu
is;kakd
2 - iq fohla fndfyda foa n,dfmdfrd;a;= jkakd
3 - ;udg lrorhla jQ g muKla wdY%h lsug
tkakd
4 - ;ukaf.au m%fhdackh i|yd muKla u weiqre
lrkakd'
fuu i;r fokd "w[a o;a:q yr"
^taldka;fhka u lsisjla yer f.k u hk&
;% m%;srEml w;%hka f'
2'
h Wojla b,a,k g "biair b,ajd k fokakg
;snqKd" lshd w;S;fhka ix.%y lfrk" ke;ak ";j
l l,lska k lrkakg ;snqKd" ka y wmyiqh"s
lshd wkd.;fhka ix.%y lrk" ysia ksr:l jpk
j,ska muKla ix.%y lrk" j;udk l%shdjkays h
h je/ jHik muKla olajk wh 'j mru' ;%
m%;srEml w;%hka f'
3
mjla l<;a" mskla l<;a folg u fyd| lshk" th
wkqu; lrk" we;s ;ek .=K lshk" ke;s ;ek fodia
mjrk w.=K lshk wh 'wkqmamshNdKS' ;% fjiska
tk w;%hka h'
4
ryfur mdkh i|yd ;% jk" kegq .ehq ne,Sug
hdu i|yd ;% jk" fl<sfhys fhf hy jk"
fkd l,ays ixpdrfhys fhu msKi
s hy jk
wh 'wmdhiydhl' ;=re fjiska tk w;%hka h'
iqyo ;%hka
1
u;a u jeks wjia:djl jefgk ;=rd /l .kakd"
Tyq f.a Okh /l fok" hg meKs ;=rdg msysg
fjk wjYH lghq;a;l wjYH m%udKhg;a jvd
Wo lrk 'Wmldrl' ;%hd iqyo ;=frls'
118

;u ;=rdg ryia fkd ijk" ;=rdf.a ryia wka


whg fkd lshk" m;l w;a fkd yk" ;=rd
fjkqfjka ;h mrfjka jqjo lghq;= lrk wh
'iudkiqLlaL' iqyo ;=frls'
msfkys fhdojk" mka j<lajk" fmr wid ke;s
Ou weiSug i<iajk" iq.;s.d u. lshd fok wh
'w;a:laLdhs' iqyo ;=frls'
;=rd f.a msySf fkd i;=gq jk" Tyqf.a hqKf
i;=gq jk" ;=rdf.a w.=K lSu j,lajd,kq ,nk"
;=rd f.a .=K lshk whg miik wh 'wdkqlmsl'
iqyo ;%fhls' ^isd, iQ;%h - > ksldh&'

.d:d 4
1 Od;=
ldu Od;= - ldu f,dal 11' tk
jH f,dal 6 - ukqIH f,dalh yd wmdh 4
rEm Od;= - rEmdjpr n%yau f,dal 16
wrEm Od;= - wrEmdjpr n%yau f,dal 4
2 Nj
ldu Nj - rEm Nj - wrEm Nj
by; lS ldud Od;= wdoS f,dalhka u ldu Nj wd
f,iska yekaf'
talfjdaldr Nj
rEmialkaOh muKla mj;akd wi[a[i;a;h'
p;=fjdaldr Nj
kduialkaO 4 muKla mj;akd wrEmdjpr f,dal 4'
m[apfjdaldr Nj
m[apialkaOhu mj;akd fiiq f,dal'
wi[a[S Nj
is; ke;s lh muKla mj;akd wi[[i;a; f,dalh'
fkji[a[Skdi[a[S Nj'
ix{djla we;af;;a ke;s ke;af;;a ke;s 4 jk
wrEmdjpr f,dalh'
119

i[a[S Nj
by; lS f,dal 2 yer fiiq f,dal'
3' G iq; uq; [a[d; Ou - olsk ,o" wik ,o"
kdifhka yd j Yrh yd uki hk fiiq bkashka
f.ka k .kakd ,o fkdfhla wruqKq'
.d:d 8
1 b;;r ika ; = I a h ( jr" ms K a v md;" fia k dik"
.s,kdmph" fNaic mlaLdr hk isjm
q ih ms<n
s |j
,o fohska i;=gqu" ,o fohska i;=gqu .ek .=K
lSu" je/ wdldrfhka isjm
q ih fkd fiu" isjm
q ih
fkd ,enqKdg wi;=gg m;a fkd u" ,o isjqmih
jqj;a .scq fkd uq,d fkd " iir lska f
woyiska u mfNda. lsu'
2 mmod
iud mmod (
wdh wIaGdx.sl ud.hg wkqj ms<sfj;a msu'
wkqf,dau mmod (
ks j kg ta l dka ; jYfhka u fya ; = j k i;r
i;smGdk wd fnda mdCIsl Ou jefvk ms<f
s j;la
wkq.ukh lsu'
wmpksl mmod (
ksjkg mgyeks jQ" ksjkska wE;a lrjk m%;sm;a;s
j,ska wE;aj ksjkg wreoaO jQ ms<fj;a mQrKh'
OudkqOu mmod (
ksjdKh wjfndaO lsug fya;= jQ nq-mfianq-uy
ry;ka jykafia,d .uka .;a Ou ud.fhys .uka
lsu'
wkaj;a: mmod (
ud. M, wjfndaOfhka kik ,o laf,aY Ou kej;
kQmojkakd jQ ud.hla wkq.ukh lsu'
3' bkah
s .=;;
a oajdr;d ( wei-lK-kdih-j-Yrh-uki hk
120

bkah
s kag rEmd wruqKq yuq jQ miq" ta wruqKq flfrys
wef,kafka;a ke;sj" .efgkafka;a ke;sj" ;Kayd
m> we;s fkd lrf.k ueoy;aj isu' ta yuq jQ
wruqKq" ks;s-wkqks;s jYfhka fkd f.k" wl=Y,
Ou is; ;=<ska u;= taug bv fkd bkashka
ixjr lr .ekSu'
4' cd.hdkqfhda.h ( fndfyda fldg fkd ks|d" muKg ks|d
.kska ks jeu'
5' fNdacfka u;a;[a;djh (
fuu wdydr .kafka l%Svd wdh msKsi fkdj" f
lh w,xldrj;a lsu wdh msKsi fkdj" f lh
meje;au i|yd u h" hemSu i|yd u h" nv.sks fokd
ke;s lr .ekSu i|yd u h" n%yaupd fuu ;hg
wkq.%yh i|yd u h" tfia u ;udg ys;lr fkd jQ
wdydr fkd .ekSfuka yd muKg wdydr .ekSu ksid
kj ^w;a& Ydl fokd we;sjkafka ke; h" fuu
wdydr mG wd Od;= ud;% muKs; fuu wdydr" .;a
miq jukh wiQ wd mru .kaO ms<sl=,a ;;a;ajhg
m;a jkafka h" wd f,iska m%;HfCId fldg kqjKska
hq;=j wdydr .ekSu ka woyia flf'
6 mq[a[dNsiLdr - ishu l=Y, ixialdr
wmq[a[dNs iLdr - ishu wl=Y, ixialdr
wdfk[a[dNsiLdr - OHdk is;a
7 w;a wdijd wjdikd myd;nd bjiSfuka uev,sh hq;= wdY%j Ou we;' fuh uu
ksldfha indij iQ;f
% ha lafjk mdGhls' tu iQ;f
% ha
lafjk b;s fldgia j, ud;Dld mdG fufia h'
w;a wdijd mjckd myd;nd (
fjka wE;a m%ydKh lr.; hq;= wdY%j Ou we;'
mdm ;%hka" kmqre i;=ka" wf.dapr ia:dk wdh
WodyrK hs'
121

w;a wdijd fkdaokd myd;nd (


ldu-jHdmdo-ysxid ;l yd Wmkqmka wl=Y, Ou"
fodaI i<ld hfhka my l< hq;= wdY%j f'
w;a wdijd mfiajkd myd;nd (
isjqmih mfNda. lsf m%;HflaId fldg ^Wod (
by; fNdacfkau;a;[a;djh n,kak&
fhdaksfidaukisldrfhka" kqjKska lrka" my l<
hq;= wdY%j Ou we;'
w;a wdijd ixjrd myd;nd (
fhdaksfidaukisldrfhka hq;=j" wei lK" kdih wd
bkashka ixjr lr .ekSfuka uev,sh hq;= wdY%j
Ou ;sf' ^by; bkash .=;a;oajdr;d fldgi
n,kak&'
w;a wdijd Ndjkd myd;nd (
Ndjkdj ;=<ska m%ydKh l< hq;= wdY%j Ou ;sf'
w;a wdijd oiaikd myd;nd (
flf,ia Ou jefvk h fufkys lsula we;a o
tajd fufkys fkd fldg" wfhdakf
s idaukisldrfhka
fjkaj" fufkys l< hq;= wks;H-laL-wkd;aup;=rdh i;H wd Ou kqjKska fufkys lrka
ksjer oYkhka ;=<k
s a uev,sh hq;= wdY%j Ou we;'
.d:d 9
iq[a[;mixhq;a; Ou (
Y+kH;djh oyd olajk" u;= lrjd ,k foaYkd'
^wmf.a 'Y=kH;djh yd ksjk' hk fmd; n,kak&'
.d:d 11-12
fl (
ldh fl flhg ndOd meKsh yels ia:dk fyda wh f.ka
wE;aj" wdrKHhl fyda .ila uq, fyda Y+kHd.drhl
fyda ksoyiaj ldh flfhka hq;=j iSu'
;a; fl is; ;=<ska O is;=,s fyda kSjrK wd lsisu ;a;
122

ixia l drhla .,d fkd hka is ; iudu;a j


mj;ajdf.k hdu' mshka u f ;;a;j
a h Wod jkafka
ry;a uq;a; is; Woa.; jQ miqj h'
Wm fl flf,ia j,ska f;drj is; mj;ajdf.k hdu hs' fuys
Wmu wjia:dj ry;a uq;a; is; hs'
yrK
jH yrK ( OHdk j,g iu jka isu
n%yau yrK ( fu;a ; d-lreKd-uq ;d-Wfma l a L d hk
i;r n%yau yrK ;=<ska we;slr .kakd
fpf;da uq;a;sj,g ^OHdk j,g& iu
je isu'
wh yrK ( M, iuj;a iqj ka isu'
iud
wks;a; iud (
is;g fmkS hk ishu ixialdr ks;s fkd fmkS"
ks;s rys; iudfhka hq;j
= iskd ;;a;j
a h hs'
wmamKSys; iud (
il, ixialdrhka flfrysu lsisu we,Sula"
wdYajdohla fyda m%d:khla fkd ue;s j" ixialdr
w; ye .sh g we;sjk iud ;;a;ajh hs'
iq[a[; iud (
iu: jYfhka wrEmdjpr OHdk j,g iujozska
fyda oYkd jYfhka Ndjkd fldg uq Yajh u
Y=kH fia olska" Y+kH;djh w;aolska iskd
iudh hs'
.d:d 13
l=ykd" ,mkd ''''''''''' fuu ish,a, u NslaIqjla iska
wdj mdiqoa YS,h wdrlaId lr .ekSu i|yd fkd
l< hq;= foa h'
l=ykd (- isjqmih ,nd .ekSu i|yd lrkq ,nk
l=yll fyda lml l=ykd k f' m%;Hh
123

,nd .ekSf wfhka u


^i& ,efnk mIaldrdh m%;HCI lsu;a"
^ii& olsk wh meyefok hg" i;sfhka bhjq
mj;ajd f.k hdu ke;ak" .ila uq, isu jeks
foa lsu;a"
^iii& OHdk-ud.-M, wdh ;ud ;=< we;e'hs fmfkk
whqka l:d lsu;a fuhg we;=<;a h'
,mkd ( .re nqyquka ,dN i;aldr ,nd .ekSf woyiska
wka wh f.a is;a .kakd whqka l:dny lsu'
fka;a;ld ( h h foa ,nd .ekSf woyiska ta foa
ms<sn|j ks;s my< jk fia l:d lsu" yeisu
wdh f hgf;a .Kka .efka'
ksmafmaisl;d ( ,dNdfmalaIdfjka u wka whg wekqmo
lS u fuhs k a woyia f' "fuhd uy odk
m;sfhlafka - yhg fuys wdksYxi okakjfka"
wd lS WodyrK f,i lah yels h'
,dfNak ,dNx ks.sxik;d ( jvd fyd| foaj,a ,nd
.ekSf ;Kaydfjka ;udg ,efnk mIaldr
yqjudre lr .ekSu fuhg we;=<;a f'
mqmaModk wdh ( .syshka i;=gq lsu msKsi" m%;Hhka
,nd .ekSu msKsi wd laf,aY ksY%s; is;ska u,a
u-yqK.ia $ o~q u" or" fld< cd;s" f. j."
we .,ajk foa" ye" uqj fidaok h u wd
foaj,a u ka woyia flf'
;srPdk oHd ( j;au i|yd" uka;% Ydia;% jev lsu"
kel;a ne,Su wdh lsu" w;a md ,l=Kq n,d
m,dm, lSu" fjol ls wd foaj,a fuhg
we;=<;a f'
pdgq luH;d - ,dNdfmalaIdfjka pdgq l:d lshka wka
wh i;=gqjk wkaof l:d lSu'
uq..
a iqmm
a ;d ( odhlhka i;=gq lsug i;Hh;a wi;Hh;a
folu Y% fldg l:d lsu'
mdNG;d ( .syshka ;=gq lrf woyiska Tjqka f.a
orejka iqr;,a lsu'
124

msuxisl;d ( bfha ke;s .=K mjd we;s fia olajka


odhlhka jKkd lsu;a" ke;s ;ek w.=K lSu;a
ka woyia f'
f wd ;j;a fndfyda lreKq" pQ, iS," uOHu
iS," uyd iS, wd f,iska m%fNao.; lr lah
yels h' je ia;r idu[a[ M, iQ;h
% - n%yu
a cd,"
fidaKoKav" l+go;a;" iqN" flajg" f;ac wd
kEu iQ;%hla n,d o; yels h' ^> ksldh&'
.d:d 15
fo;sia l:d (
meoaoka iska fkd l< hq;= l:d ka la f'
1'
rdc l:d (rcqka ms<n
s |" rch ms<n
s |" foaYmd,kh
ms<sn| l:d
2'
fpdar l:d (- fidreka ms<sn| l:d
3'
uyd u;a; l:d (- uy weu;ska ms<sn| l:d
4'
fiakd l:d (- fiakd ms<sn| l:d
5'
Nh l:d (h ms<sn| l:d
6'
hqoaO l:d (- hqoaO ms<sn| l:d
7'
wkak l:d (- wdydr ms<sn| l:d
8'
mdk l:d (- mdk ms<sn| l:d
9'
j;a: l:d (- jia;% ms<sn| l:d
10' ihk l:d (- hyka ms<sn| l:d
11' ud,d l:d (- u,a ms<sn| l:d
12' .kaO l:d (- iqj| ms<sn| l:d
13' [d;s l:d (- kEhka ms<sn| l:d
14' hdk l:d (- hdkjdyk ms<sn| l:d
15-18 .du-ks.u-k.r-ckmo l:d - ." ksh ." k.r"
ckmo ms<sn| l:d
19-22 b;a:s-mqi-l=udr-l=ud l:d - ia;%Ska" mqreIhka"
l=udrhka" l=udhka ms<sn| l:d
23' iQr l:d ^l%Svd jeks& Y+rhka ms<sn| l:d
24' isLd l:d - ms<sn| l:d ^furg fyda msgrg&
25' l=NGdk l:d - c,ia:dk fyda je-fmdl=Kq wd
125

;eka .ek l:d


26' mqnfma; l:d ( h .sh [d;Ska ms<sn| l:d
27' kdk;a; l:d ( ksr:l immam%,dmuh l:d
28' f,dallaLdhslx ( f,dalh ms<sn| l:d
29' iuqoaolaLdhslx ( iuq ms<sn| l:d
30-31 b;s NjdNj l:d ( f,!lsl hqKqj ms<sn| l:d"
f,!lsl mssySu ms<sn| l:d
32' ;srPdk l:d ( m,dm, lS - ia;%S mqreI wd ,CIK
oHdjka jeks ;s r Pd; oHdjka
ms<sn| l:d" mial iem ms<sn| l:dwd;auh fm<Su ms<sn| l:d'
l< hq;=
1'
2'
3'
4'
5'
6'
7'
8'
9'
10'
11'
12'

l:d
wmamsP l:d - w,afmaP Ndjh .ek l:d
ika;= l:d - ,o fohska i;=gq u ms<sn| l:d
mfl l:d - ldh" ;a;" Wm wd fl ms<sn|
l:d
wixi.a. l:d - fkd ne" fkd we,S is .ek l:d
hdrN l:d - ud.-M,-ksjdK-OHdk wdh
,eug hh lsu .ek l:d
iS, l:d YS, .ek l:d
iud l:d - iudka ms<sn| l:d
m[a[d l:d - m%{dj ms<sn| l:d
uq;a;s l:d - uq;a;sh ms<sn| l:d
uq;a;s [dK oiaik l:d - uq;a;sh ,nd we;s
wdldrh laf m%{dj .ek l:d
fndamdCIsl Ou l:d - i;r i;smGdk wd i;a
;sia fndamdCIsl Ou .ek l:d
u.a." M," ksndK l:d - fidajdka wd ud." tu
M, ksjdKh .ek l:d'

.d:d 17
wjidk fldgfia we;s ldudkj lafjk fldgfia fkd
126

f;af hehs is;+ jpk iuyrla'


m<sfndaOhls - Ndjkd lsug" ksjka u. hdug ndOd
muqKqjkakls'
ixfhda.;ajhls - ldurd. ixfhdackfhka ne hduls'
wdhQykhls - wl=Y, lu ixialdr /iauls' laL iuqoh
i;Hh /iauls'
uqGiai;shls - iud i;sh ke;s" isys uq,djg m;auls
ika;dmhls - m<dyhls' ldu .skafkka ;euls' uls'
m%md;hls' .=K Ouj,ska msyS m%md;hg weo jeuls' cd;s
crd wd m%md;j,g weo jeuls'
wodka;Ndjhls - fkd uqKq" wixjrYS,s njls''
m; cd,djls - wY=N foa iqN jYfhkq;a" la lduh iem
jYfhkq;a" la ,nd fok laL iuqohla jQ lduh
iemla f,iskq;a wd O f,i m; Ndjhlska
fj,S meg,S hduls" ix{dfjka uq,djg m;auls'
^i[a[d m,a,dihls&'
Od;= ud;%sl Pkaohls ( Pkaoh wd kdu Od;= ud;%hla we;s
ke;s hdu muKs'
.d:d 18
wfhdaksfida ukisldr
wks;H jQ ixialdr ks;H f,iska fyda
laL jQ ixialdr iqL jYfhka fyda
wY+N jQ ixialdr Y=N jYfhka fyda
wkd;au jq ixialdr wd;au f,iska fyda
fufkys ls u kq k q j Ks k a fufkys ls uls ;
wfhdaksfida ukisldrhls'
fhdakf
s idaukisldr - wks;H jYfhka" la jYfhka" wkd;au
jYfhka" wY+N jYfhka" Y=kH jYfhka" fya;= M,
Ou;d jYfhka" wdh i;H jYfhka" kdurEmialkaO-Od;=-wdh;k-wd jYfhka fufkys lsu
kqjKska fufkys lsuls; fhdaksfidaukislrhls'

127

.d:d 21
ilaldh - mxpialkaO f,dalh ;=< wd;auhla we;ehs
isf;a mj;akd yeSu' fuh 20 wdldrhlska we;sh
yel'
rEmh wd;auh h-wd;auh rEmj;a h-wd;auh ;=< rEmh
we;-rEmh ;=< wd;auh we;ehs rEmh ms<sn|j
ilaldh h y;r wdldrhlska we;sh yels h'
fokdj wd;auh h- wd;auh fokdj;a h-fokdj ;=<
wd;auh we;-wd;auh ;=< fokdj we;'
ix{dj wd;auh h-wd;auh ix{dj;a h-ix{dj ;=<
wd;auh we;-wd;auh ;=< ix{dj we;'
ixialdr wd;auh h-wd;auh ixialdrj;a h-ixialdr ;=<
wd;auh we;-wd;auh ;=< ixialdr we;'
{dkh wd;auh h-wd;auh {dkj;a h-{dkh ;=<
wd;auh we;-wd;auh ;=< {dkh we; h lshd fiiq
ialkaO .ek o ilaldh h we;sh yelss h'
oidldr Pd ( ^.d:d wxl 23 o n,kak&'
1' oka fuka ,efnk mdlhla ke;'
2' uyd odk j,ska ,efnk mdlhla ke;'
3' hd.-fydau jeks foaj, mdlhla ke;'
4' mska mj, mdlhla ke;'
5' mrf,dj iskakka fuf,djg tkafka ke;'
6' fuf,dj iskakka mrf,dj hkafka ke;'
7' ujg lrk fyd| fyda krl j, mdl ke;'
8' mshdg lrk fyd| fyda krl j, mdl ke;'
9' mmd;sl i;ajhka ke;'
10' ;uka f.a u kqjKska fuf,djla mrf,djla k m%ldY
lrk Y%uK n%dyauKhka ke; hk Pd 10
oi j;a:qld Pd ka f'
oidldr wka;.a.dysld
1'
iodld,sl Ydiaj; jQ wd;auhla we;'
2'
urKska miq wd;auh-keiS hkafka h'
128

3'
4'
5'
6'
7'
8'
9'

10'

wd;auh wka;hla we;s iS; tlla h'


wd;auh wka;hla ke;s wiS; tlla h'
jh;a Yrh;a tlu wd;auh h'
jh fyda wd;auh fjk tlls" Yr fjk;a tlls'
flkl= u<;a wd;auh fkd uef' urKska u;= wd;auh
we;'
urKska miq wd;auhla ke;'
urKska u;= wd;auhla we; lshd fyda ke; lshd lshk
lreKq 2 u h yel' urKs k a u;= wd;a u hla
;sfnkakg;a mqjk' fkd ;sfnkakg o mqjk'
urKska u;= wd;auhla we;af;a o fkd f" ke;af;a o
fkd f hk Pd 10 oij;a:qld wka;.a.dysld
kka yeka f'

foieg Pd
1'
wd;auh iodld,sl f,i .kakd Ydiaj; oDIa 4 ls'
2'
f,dalh fohka uef h" {dkh iodld,sl h
wd f,iska .kakd talp Ydiaj; oDIa 4 ls'
3'
wd;auhg wka;hla we;; ke; wd f,iska Wmokd
wka;dkka;sl oDIa 4 ls'
4'
lsis oDIahla we; lshd fyda ke; lshd fyda uf.a
ms<.
s ekSula ke;ehs wd f,iska we;sjk wurdlafLm
oDIa 4 ls'
5'
fya;=jlska f;dr j bf u wd;auh my< hehs .kq
,nk wpiuqmamkak oDIa 2 ls'
6'
urKska u;= mj;sk rEmj;a wd;auhla we;" wrEmS
wd;auhla we; wd f,iska Wmokd i[a[Sjdo odIa
16 ls'
7'
urKska miq ix{djla we;s wd;auhla we;" ix{djla
ke;s wd;auhla we; wd Odldrfhka my< jk
wi[a[Sjdo oDIa 8 ls'
8'
urKska miq ix{djla we;af;a;a ke;s" ke;af;a;a ke;s
wd;auh we; wd m%fNao .; jQ fkaji[a[Skdi[a[S
oDIa 8 ls'
129

9'
10'

urKska u;= wd;auhla ke; wd f,iska we;sjk


Wfo jdo oDIa 7 ls'
mxp ldu ;=<ska bkashka msKjka isu" OHdk j,g
iu je isu jeks foa mru G Ou ksjdKhehs
wd f,iska my< jk G Ou ksjdK jdo oDIa
5 ls'
fjd fha ia;r > ksldfha n%yaucd, iQ;%h n,d
o; yels h'

.d:d 24
wIag iudm;a;s ( rEmdjpr OHdk 4 yd wrEmdjpr OHdk
4 g iuje isu'
P<Ns[a[d ( iDoaO {dk 6 ls'
1' ufkdauh iDoa ^;ud yd iudk rEm ueu&'
2' iDoa O
^Odldr iDoa m%d;sydh mEu&'
3' nplaLq
^idudkH weig fkd fmfkk
fojreka n%yauhka" wukqIHhka"
fndfyda wE; foa j ,a " .,a mj;
wdfhka jeis we;s foaj,a jeks foa lSu'
4' n fida; ( b;d ishq Yo" fndfyda wE; ;sfnk
Yo" fohka n%yauhka lshk foa mjd
weiSu jeks foa weish yels nj'
5' mr;a; cdkk ^wkqka f.a is;a lSu&'
6' mqfksjdidkqiai;s ^fmr wd;au Ndjhka lSu&'
^wjidk {dk 5 yd wdY%jCIh {dkh"
c<Ns[a[d jYfhka olajk wjia:do
we;&'
kjdx. Ydikh (
1' iq;a;x - ux., iQ;%h" r;k iQ;%h wd iQ;% kka
lafjk foaYkd
2' f.hHx - .d:d iys; iQ;% foaYkd' ^Wod ixhqla;
ksldfha i.d:l j.fha foaYkd&
3' fjhHdlrKx - .d:d rys; Ouplalmamj;a;k iQ;h
%
130

4'
5'
6'

7'
8'
9'

jeks foaYkd' uq wNsOu msglh u


fjhHdlrKh f'
.d:x - Oumo .d:d" f:r f: .d:d jeks .d:djka'
Wodkx - nqrcdKka jykafia fyda ry;a jQ wh iska
m< l< m%S;s jdlH ^Wod' Wodk md<s&'
b;sjq;a;lx - 'jq;a;ox N.j;d' Nd.Hj;=ka jykafia
iska fuh foaY;
s h hkqfjka lafjk oiq;;
a r
iQ;%h" b;sjq;a;l md<sfha foaYkd wdh'
cd;lx - wmKaKl cd;lh jeks cd;l md<sfha
foaYkd'
wN+; Oux - wdYaph" wN+; Ou f,iska foaYs;
foaYkd'
fo,a,x - wjfndaOhla i;=gla ,nk" wik ,o m%Yak
j,g fok ,o ms<s;=re foaYkd' WodyrK
jYfhka - ilal m[ay" uyd mqKaKu" uyd
fo,a," pq,a, fo,a, jeks iQ;%'

miNsod 4
1' w: miNsod ( nqoaO foaYs; Ouhkays O w:
wjfndaO lr .ekSf yelshdj' u;=msg w:h"
.eUqre w:h" iejqKq jeiqk w:h" muqKqjd
.; hq ; = w:h" mrud:uh w:h jeks
w:hka uekka wjfndaO hdf Yla;sh'
f w: wjfndaOh ;=<k
s a u ;udf.a w: iso
a h
^iajd:h&" wka whf.a w: isoah ^mrd:h&
ta folu ^WNhd:h&" f f,da l d:h
^GOld:h&
mrf,dald:h
^imrdhsld:h&" ksjdKd:h jeks w:
isoaka ta Ouh ;=<ska ,nd fok wdldrh o
meye<sj wjfndaO f'
2' Ou miNsod ( nqoO
a foaY;
s Ouhka ;=<k
s a fmkajkq
,nk m%dfhda.sl Ouh fuh hehs lshd iy
Bg inka; fjk;a nqoaO foaYkd f f
hehs is;g jyd fmkS hk Yla;sh'
131

3' ksre;a;s miNsod ( nqoaO foaYs; jpk iefokafka


f f whqrekqhs lshd lsh yels nj'
4' mNdk miNsod ( nqoaO foaYs; Ouhka" kd kd
O wdldrfhka tljr jyd fmkS hk Yla;sh'
fYaIfhka u ta Ouhka m%dfhda.slj O
O wdldrhka f.ka" .eUqre jQ ls|d nisk
kq j Kls k a fuka u" w;s f.j;a cjk
m% { djls k a jyd jegyS hka f ka mNdk
miNsodj ;=<sks'
.d:d 26
wNsksfY lsu ( i;=g;a iys; ;Kayd N; is;lska
Wmdodk lrf.k w,a,df.k wdYajdo lsu'
.d:d 27
P<.=fmaLdj ( wx. 6 lska hq;= WfmalaIdj' weilK-kdih-j-Yrh yd uki hk bkashkag
rEm Yo wd wruqKq yuq jQ miq" lsisu we,Sula
neula .eula ke;sj" lsisu is;=,a,la we;s
fkd " ueoy;a j" lS-weiS-kS ud;%fhka
u k;r jk ry;a flkl= f.a idudkH isf;a
iajNdjh fuh h'
.d:d 28
ixfhdack ( iir ne| ;eug fya;= jk Ou
wNsOu l%uhg (
ldurd.-m>-udk--ls Pd-iS , n;
mrdudi Njrd.-biaid-uPh-wcd'
^biaid } BIHdj" uPh } uiqrelu&
iQ;% l%uhg (
ilaldh - iodld,sl w;auhla we; hk yeSu
fyda f mxpialkaOh f,dalfha wd;auhla we;
lshk yeSu' by; wNsOu l%uhg wkqj ''
132

lshd lafjkafka o fuh u h'


lsPd - nqoaO" Ou" ix>" fmr Nj" u;= Nj"
fmr-u;= Nj fol u" ;%s YsCIdj yd fya;M
= , mp
iuqmamdo Ou .ek we;sjk ielh'
iS,n;mrdudi - lska ksoyia ug is;d wdh
wIaGdx.sl ud.fhka msg fjk;a l%u wkq.ukh
lsu'
ldurd. - ldudYajdoh ug we;s leue;a;'
m> - .eu" wukdmh" ;ryj wd .eu yd
inka; foa'
rEm rd. - rEm Ou is;ska Wmdodk lrf.k
isu'
wrEm rd. - wrEm jQ kdu Ou is;ska Wmdodk
lrf.k isu
^rEm rd." wrEm rd. hk folu Nj rd. f,iska
wNsOu l%uhg wkqj la f&'
udk - uu lshd flkl= is hehs is;k wiaudkh'
WoaOp - is; ;=<ska ksrdhdifhka is;s,s .,d
tk iajNdjh'
wcdj - p;=rdh i;Hhka m%;HCI f,i u
wjfndaO fkd u wd fkd o;alu'
Y=oaOdjdi ( wkd.d wh muKla bmfok n%yau f,dal 5'
1' wy
2' w;mam
3' iqoiai
4' iqoiais
5' wlksG
.d:d 32
Wmlalsf,i
rd.-fodai-fuday
fldaO ^fl%daOh& - Wmkdy ^ffjrh&
ulaL ^l<.=K wj,x.= lsu& - m,di ^;udg jvd
Wiia wh yd ;ud iufldg is;Su&
133

biaid ^BIHdj& - uPh ^uiqrelu&


udhd ^;u m" je/ wdh ijd wka wh /jfgk
f,i lghq;= lsu& idfGhH ^;ud ;=< ke;s .=K we;s fia yefk fia
lghq;= lsu&
:N ^lKqjla fia fkd kefuk ;o .;sh&
idrN ^wkqkag jvd by<ska isf leue;a;&
udk ^udkh& - w;sudk ^wka wh my;a fldg i<ld
;ud Wiia fldg i<lk .;sh&
uo ^wdvnr .;sh&
mudo ^is ;fhys fhfoka " iq p ;fhys fkd
fhfoka m%udohg jeu&
.d:d 35
wkqmiaikd - kqjKska kso olska lrkq ,nkd oYkd
Ndjkdjka' fjd 18 la miNsodu.a. md<sfha olajd
we;'
1' wkspdkqmiaikd - ixialdr wks;H f,i olska"
ks ; H ix{dj re lr .ekS f oYkd
Ndjkdj'
2' laLdkqmiaikdj - ixialdr la f,i olska iqL
ix{dj re lr .ekSu
3' wk;a;dkqmiaikd - mxpialkaOh wkd;au f,i l
wd;au ix{dj re lsu
4' ksodkqmiaikd - ixialdr flfrys l<ls" ixialdr
flfrys mj;akd kkah ^im%;
S l
s ;dIaKdj& re
lsu
5' rd.dkqmiaikd - ixialdr flfrys fkd we,au"
rd.h we;s lr .kska rd.h re lsu'
6' ksfrdaOdkqmiaikd - ixialdrhka f.a ksfrdaOh olska
iuqoh ^we;sf fya;=& re lsu'
7' mksii
a .a.dkqmiaikd - ixialdr w; yka wdodkh
^is;ska w,a,d f.k isu& w;yeu
f 7 i;a wkqmiaikd kka yeka f'
134

8' Lhdkqmiaikd - ixialdr CIh u olska ika;;s


jYfhka mj;akd >k ix{dj re lsu'
9' jhdkqmiaikd - ixialdrhka f.a jeh u olska
wdhQykh ^/ia lsu& re lsu"
10' mkdudkqmiaikd - ixialdr fjkia iajrEmhkag
mj;kh jk wdldrh olska Oqj
^iodld,sl& ix{dj re lsu'
11' wks;a;dkqmiaikd - ixialdr is;g fmkS hk g
we;sjk 'ks;s' ke;s jk fia" ixialdr wks;a;
jYfhka oYkh u'
12' wmamKsys;dkqmiaikd - ixialdr la ksidu m%d:kh
fkd l< hq;a;la nj olska" iqL iy.;
m%d:kd ^mKsh& w;yeu'
13' iq[a[;dkqmiaikd - ixialdr Y+kH jYfhka olska
wNsksfYh ^wdYajdo lrka we,Su& re lsu'
14' wm[a[d Oudkqmiaikd - ixialdr wks;H-laLY+kH nj kso olska" idrdodNsksfYh
^ixialdr idrj;a fohla f,i f.k wNsksfY
lrka Wmdodk lsu& w; yeu'
15' h:dN+;[dKoiaikdkqmiaikd - ixialdrhkaf.a
we;a; we;s iefhka u h:d ;;a;ajh olska
ifudaydNskf
s Yh ^uq,d ixialdr wNskf
s Y
lr wdodkh lsu& w; yeu'
16 wdkjdkqmiaikd - ixialdrhka f.a wdkjhka
uekka l" wd,hdNskf
s Yh ^ixialdr flfrys
wd,fhka ne wNskf
s Y lsu& w; yeu'
17 miLdkq m ia i kd - ixia l drhka f.ka ug
wks;H-wkd;au f,iska l w; yeu yer wka
Wmdhla ke;ehs olska wmamiLh ^jer
Wmdhka& w; yeu'
18' jgdkqmiaikd - uq Yajfha u il, ixialdrhka
u wks;H-laL-wkd;au f,i olska
ixfhda . dNs k s f Yh ^iifrys ne| ;nk
ixfhdack Ouhka wNsksfY lsf woHdj&
w; yeu'
135

You might also like