Oleh: Cik Siti Salamah bt.

Mohd Yusof Jabatan Ilmu Pendidikan Institut Perguruan Bahasa Melayu Malaysia 2011

PENDIDIKAN PEMULIHAN KHAS DI SEKOLAH RENDAH:

LATAR BELAKANG, KONSEP, DASAR DAN STRATEGI PERLAKSANAAN

Latarbelakang
1967 - Kementerian Pendidikan telah melaksanakan program pemulihan dengan menggunakan strategi Withdrawal System. 1975 - Pusat Perkembangan Kurikulum menjalankan projek percubaan Pendidikan Imbuhan bagi tahap satu (Tahun 1 hingga 3) dengan menggunakan strategi di mana pemulihan dijalankan oleh guru kelas / mata pelajaran. 1994 - Program Khidmat Guru Pendamping bagi meningkatkan aktiviti pengayaan dan pemulihan dalam kelas KBSR. 1998 - Program Intervensi 3 M. 2000 - Multiple Intelligence

Laporan Jawatankuasa Kabinet Perlaksanaan Dasar Pelajaran Kebangsaan 1979 : (PERAKUAN 5)

Adalah diperlukan supaya perkara-perkara yang berkaitan dengan langkah-langkah mengadakan pengajaran pemulihan selepas daripada Ujian Rujukan Kriteria dijalankan, diteliti dan diperbaiki. Antara lain perkara-perkara tersebut termasuklah mendalami kaedah dan pengajaran, bahan-bahan yang lebih kecil, peruntukan guru bagi mengendalikan pengajaran pemulihan serta penggunaan bahan-bahan tertentu

Takrifan
kanak-kanak pemulihan adalah kanak-kanak yang mempunyai intelek dan kecerdasan yang rendah dan kuarang kebolehan menerima pendidikan biasa. (A.E. Tansley dan Gulliford) kanak-kanak pemulihan ialah kanak-kanak yang kurang daya taakul, kurang kemampuan membuat sesuatu keputusan atau kesimpulan dan kurang memahami tentang perkara-perkara yang abstrak. (M.F. Clough) Pendidikan Pemulihan di Malaysia ialah untuk muridmurid yang gagal menerima pelajaran dan mereka ini berkemungkinan mempunyai kecerdasan yang tinggi, sederhana dan yang di bawah sederhana. (Sharifah Rahmah Ali)

Takrifan
Pendidikan Pemulihan ialah tindakan-tindakan pendidikan khas yang digunakan untuk memenuhi keperluan-keperluan kanak-kanak yang menghadapi kesulitan pembelajaran, kanak-kanak pemulihan menghadiri kelas khas dalam sekolah biasa, atau pusat pemulihan khas secara sambilan, atau menyertai kumpulan yang diundurkan dari kelas biasa untuk diajar oleh seorang guru pemulihan. (National Association for Remedial Education NARE Great Britain - 1977)

Pemulihan dalam KBSR ialah proses pengajaran dan pembelajaran yang khusus untuk murid-murid yang menghadapi masalah atau kesukaran belajar dalam menguasai satu-satu kemahiran membaca, menulis dan mengira.

(Panduan Am KBSR - 1982)

Konsep
Dalam proses pendidikan, pendidikan pemulihan ialah: Suatu perkhidmatan yang diadakan khusus untuk murid-murid yang menghadapi kesulitan pembelajaraan khususnya dalam menguasai satusatu kemahiran membaca, menulis dan mengira sebagai kemahiran asas yang menjadi fokus KBSR.

Objektif
Membantu murid mengatasi masalah pembelajaran dalam menguasai kemahiran asas - membaca, menulis dan mengira. Membantu murid mengubah sikap negatif dan tingkahlaku yang menjejaskan proses pembelajaaran. Memupuk serta mengembangkan sikap keyakinan diri dan sikap positif terhadap pembelajaran. (Panduan Program Pemulihan KBSR Tahap Satu - 1984)

Dasar Perlaksanaan
Surat Pekeliling Kementerian Pendidikan. (yang masih digunapakai): Surat Pekeliling Bahagian Sekolah-Sekolah KPM. Bil.KP(BS)8691/Jld.II/(32) bth. 22 Januari 1985. Guru Khas Pendidikan Pemulihan Surat Pekeliling Bahagian Sekolah-Sekolah KPM. Bil.KP(BS)8502/5/PK/Jld.V (26) bth. 18 Januari 1986. Kelas Khas Pemulihan Di Sekolah Rendah Surat Pekeliling Bahagian Sekolah-Sekolah KPM. Bil.KP(BS)8502/PK/Jld.V (34) bth. 30 Jun 1989. Guru Khas Pemulihan Dan Penubuhan Kelas Khas Pemulihan Di Sekolah Rendah

Perjawatan Guru Khas Pemulihan Di Sekolah Rendah Semua sekolah rendah kecuali sekolah kecil (under enrolmen) diperuntukkan satu (1) perjawatan Guru Khas Pemulihan. Peruntukan Guru Khas Pemulihan tidak termasuk dalam perkiraan peruntukan guru asas (n x 1.5). Guru Khas Pemulihan tidak terlibat sebagai guru penganti kepada guru asas atau sebagai guru kelas sesuatu darjah. Guru Khas Pemulihan berkhidmat sepenuh masa melaksanakan program pendidikan pemulihan.

Penutupan Kelas Khas Pemulihan atau pemberhentian program pendidikan pemulihan perlu mendapat kelulusan bertulis daripada Pengarah Pendidikan Negeri.

Perjawatan Guru Khas Pemulihan

600 500 400 300 200 100 0 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 Peruntukan
352 358 370 529 550 550 556 560 564

Carta Alir Pelaksanaan Program Pendidikan Pemulihan Tidak diterima Pengambilan Awal

Pencalonan

Pengumpulan Maklumat

Ramalan Penentuan

Tidak diterima

Diagnosis (Ujian Diagnostik)

Diterima

Analisa Keputusan dan Penentuan Calon

Ujian Saringan
Meneruskan P&P

Perancangan Pengajaran

P&P

Penilaian Pencapaian

Analisa Keputusan

Balik ke Kelas Biasa

Susulan

Pencalonan Siapa mencalonkan murid ? Guru Kelas

- berdasarkan prestasi mata pelajaran asas dan keputusan ujian.

Guru Besar
Ibu bapa / Penjaga

- berdasarkan kad laporan kemajuan murid dan pemerhatian.

- berdasarkan pencapaian dalam mata pelajaran asas.

Bila mencalonkan murid ?

Tahun 1 - selepas penilaian yang pertama / enam - lapan minggu persekolahan atau pemulaan penggal ke 2.

Tahun 2 - selepas meninjau prestasi mata pelajaran &Tahun 3 asas tahun sebelumnya. Awal tahun akademik.

Pengumpulan Maklumat Apakah maklumatnya ? Latar belakang taraf pendidikan ibu bapa / penjaga. Sumber-sumber untuk mendapatkan maklumat:
Rekod-rekod sekolah - Peribadi, Prestasi dan Kesihatan.

Perbincangan dengan Guru Besar.

Perbincangan dengan Guru Kelas. Perbincangan dengan ibu bapa / penjaga.

Borang Rujukan.
Pemerhatian oleh Guru Pemulihan.

Mengapa maklumat penting ? Untuk memahami murid yang dicalonkan tentang:

Kesihatan dan sosio-ekonomi keluarga. Kehadiran dan ketetapan masa ke sekolah. Perkembangan sosial. Tingkahlaku umum dan kegemaran. Kelemahan dalam mata pelajaran asas.

Maklumat adalah elemen penting bagi ramalan penentuan proses selanjutnya menjalani Ujian Saringan.

Ujian Saringan (US)

US ialah satu alat untuk meninjau secara am kelemahan dan kekuatan murid dalam kemahiran mata pelajaran asas. Instrumen US didasarkan kepada apa yang sudah dipelajari oleh murid dalam kelas biasa. Menguji murid yang dijangka memerlukan perkhidmatan pendidikan pemulihan. Faktor yang menentukan bilangan murid : Skor yang rendah dalam Ujian Saringan. Jumlah yang dapat diselenggarakan oleh guru pemulihan.

Masalah murid.
Kemudahan ruang untuk kelas pemulihan.

Ujian Diagnostik (UD)

UD bertujuan untuk menunjukkan kelemahan dan kekuatan murid dalam mata pelajaran asas dan pengamatan secara khusus. UD terdiri daripada Ujian: - Pengamatan - Mata pelajaran asas. Analisa keputusan UD dikumpul, direkod dan diberi interprestasi dengan cermat untuk menentukan masalah khusus dialami oleh murid. Rancangan pengajaran dan pembelajaran dirancang berdasarkan interpretasi analisa keputusan UD.

Pengajaran & Pembelajaran

Perkara penting dalam proses pengajaran:
Sebelum mengajar Guru Khas Pemulihan perlu mengetahui 2 perkara penting: - Apa yang diketahui oleh murid sebelum mengajar. - Apa yang dipelajari oleh murid selepas mengajar. Maklumat penting ketika merancang: - Maklumat individu murid. - Sebab-sebab memasuki program pemulihan. - Diagnosis - ujian dan penilaian. - Analisa kesalahan. - Faktor-faktor sampingan. Pengelolaan : - Pengelolaan bahan pengajaran. - Kaedah yang hendak digunakan. - Kaedah berdasarkan kemampuan murid (berpusatkan kepada murid).

Pengajaran & Pembelajaran

Format Pengajaran
Butiran mengenai murid: - Sebab-sebab memasuki program pemulihan. - Diagnosis - ujian dan penilaian. - Analisa kesalahan. - Faktor-faktor sampingan.
Rancangan Pengajaran: - Obejktif pengajaran - Kaedah - Alat. Penilaian: - Ujian - Keputusan - Pencapaian Objektif - Komen / Cadangan.

Penilaian

Perkara utama dalam penilaian

Rekod Kemajuan menunjukkan pencapaian murid selepas pengajaran. Bahagian penilaian mata pelajaraan bahasa: - mengenal abjad - membunyi/menyebut huruf-huruf - mengenal/menyebut perkataan - membaca dengan fahaman - mengeja

Bahagian penilaian mata pelajaran matematik: - membilang - mengenal angka - mengetahui proses-proses asas - yang berkaitan denan wang - timbangan, ukuran dan masa.

Perbandingan antara pencapaian ujian pra dan pos. Penyimpanan rekod prestasi / kemajuan individu murid.

Kemudahan Fizikal
Keperluan ruang bagi Kelas Pemulihan Khas
Bilik / Ruang keluasan 3 bay (saiz satu bilik darjah biasa) bagi sekolah yang diperuntukkan kemudahan satu bilik untuk Kelas Pemulihan Khas sebagaimana dalam pelan asal dan surat penyerahan bangunan sekolah. Bilik / Ruang keluasan 2 bay bagi sekolah yang tiada / tidak diperuntukan kemudahan bilik untuk Kelas Pemulihan Khas.

Tiga alternatif mengadakan Kelas Pemulihan Khas

Dua (2) atau lebih kelas bagi setiap darjah 3 atau 4 orang murid sahaja dari setiap kelas. Satu (1) kelas bagi setiap darjah murid dari darjah lain boleh diambil bagi sesuatu sessi pengajaran & pembelajaran tetapi tidak melebih 15 orang. Dari satu darjah sahaja bilangannya antara 6 hingga 10 orang murid sahaja.

Persoalan yang perlu dibincangkan dalam perbengkelan. 1. Bagaimana aktiviti Pengajaran dan Pembelajaran boleh laksanakan jika sekolah tidak dapat mengadakan ruang untuk Kelas Pemulihan Khas. 2. Bagaimana aktiviti Pengajaran dan Pembelajaran boleh laksanakan bagi sekolah kecil (under enrolmen murid < 150 orang) dan tiada peruntukan jawatan Guru Pemulihan Khas.

Kedudukan / Lokasi Kelas Pemulihan Khas

Berhampiran dengan kelas murid yang terlibat. Bebas daripada gangguan yang menjejaskan tumpuan murid.

Cukup cahaya dan pengaliran udara tidak tersekat.

Perabot yang sesuai aktiviti pemulihan khas. (mudahalih).

Susun atur Kelas Pemulihan Khas

Kajian tentang interaksi dalam kelas oleh Ned Flanders (1963) dan Wragg (1973) :
2/3 daripada semua pelajaran adalah percakapan guru. 2/3 daripada masa percakapan itu adalah percakapan guru. 2/3 daripada percakapan guru adalah dalam bentuk syarahan.

Susun atur perlu dapat menjanakan interaksi dalam proses pengajaran dan pembelajaran:
Guru dengan semua Murid Guru dengan seorang Murid Murid dengan Murid Murid dengan Murid-murid lain

Tiga (3) pendekatan susun atur Kelas Pemulihan Khas

G

Susunan Tradisional

Susunan Horse-Shoe

G M M M M M M M M M M M M

Susunan Modular

Suasana sosial dalam Kelas Pemulihan Khas

Ujian Sosiometri MORENO. Tujuan: Menentukan sama ada seseorang murid itu ialah seorang ahli bagi sesuatu kumpulan atau seseorang murid itu boleh di terima sebagai ahli dalam kumpulan. Kaedah melaksanakan: Setiap murid dalam Kelas Pemulihan Khas memilih Seorang rakan untuk bekerjasama. Seorang rakan untuk bermain. Seorang rakan yang akan duduk disebelahnya

Seorang rakan yang seseorang murid itu tidak mahu berkerjasama, bermain, melakukan kerja dalam kumpulan dan duduk di sebelahnya.

Ujian Sosiometri menunjukkan keadaan perasaan murid.

Tele- positif perasaan suka akan seseorang. Tele- negatif perasaan tidak suka akan seseorang.

Simbol atau nama keadaan perhubungan murid:

BINTANG PASANGAN BERSAMA KLIK RANTAIAN : 2 orang murid memilih sesama sebdiri dalam 2 atau 3 situasi pilihan. : 2 orang murid memilih sesama sebdiri dalam 2 atau 3 situasi pilihan. dalam Kelas : 3, 4 atau 5 murid yang memilih sesama sendiri. : Murid A memilih murid B, murid B memilih murid C dan seterusnya.

ASINGAN
SINGKIRAN

: Murid yang tidak dipilih oleh sesiapa.

: Murid yang dinyatakan oleh murid lain yang tidak dikehendaki dalam sesuatu kumpulan.

SOSIOGRAM hasil daripada Ujian Sosiometri

D C

ASPEK-ASPEK PENTING DALAM PEMULIHAN

CIRI CIRI PELAJAR TERAPI KENAL PASTI MASALAH KHUSUS PELAKSANAAN KAEDAH P&P

CIRI CIRI PELAJAR

PERSEKITARAN FIZIKAL KOGNITIF EMOSI GAYA PEMBELAJARAN

GAYA PEMBELAJARAN VAKT

V A K T = = = = VISUAL AUDITORI KINESTETIK TAKTIL ( SENTUHAN ) * UNTUK PEMULIHAN

KEPENTINGAN TERAPI
Melancarkan perjalanan darah Melancarkan oksigen ke dalam tubuh badan Merangsang urat saraf Melembutkan otot Menyediakan anggota badan untuk melaksanakan fungsi-fungsi dengan baik & sempurna Mengurangkan kesakitan pada anggota tubuh badan

TERAPI YANG PENTING DALAM P & P

TERAPI FISIO TERAPI CARA KERJA TERAPI PERTUTURAN TERAPI MUZIK

TEKNIK PENGAJARAN PEMULIHAN BACAAN BAHASA MELAYU

PENGENALAN
Dalam program pemulihan, pendekatan yang difikirkan sesuai adalah kaedah yang menitikberatkan cerakinan dan binaan.

Apa itu cerakinan dan binaan?

Cerakinan (besar ke kecil)

Mengenalkan Gambar
perkataan suku kata

Gambar kuku
kuku ku ku

abjad

k u k u

Binaan (kecil ke besar)

abjad suku kata perkataan

u ku

k
ku

kuku

CIRI-CIRI PENDEKATAN
Bahan-bahan yang dibaca haruslah difahami. Bahan-bahan bacaan diperingkatkan. Pemilihan perkataan berdasarkan kepada bendabenda di sekeliling murid. Aktiviti pengukuhan perlu disediakan
Bahan

Bahan bacaan perlu mengikut prinsip dari yang senang kepada yang susah.
Contoh: Dua suku kata terbuka bermula dengan vokal.

Teknik Pendekatan Suku Kata

Langkah Mengajar: 1) Guru menunjukkan kad-kad suku kata. Contoh: ku ku ja ri ka ki a ki ke na pa ku 2) Murid mengikut guru mengeja suku kata. 3) Guru menyuruh murid menyebut suku kata yang ditunjukkan. 4) Secara bermain kad imbasan, murid menyebut dengan pantas.

Teknik Pendekatan Suku Kata 5) Guru padankan kad suku kata supaya menjadi perkataan yang
bermakna dan menyuruh murid menyebutnya. 6) Berikan kad kepada murid-murid, kemudian minta murid-murid mencari pasangan untuk mencantumkan supaya menjadi perkataan yang disebut oleh guru. 7) Guru memberikan kad suku kata kepada murid, kemudian menyuruh murid meletakkan kad suku kata pada kad gambar yang disediakan. 8) Kerja bertulis: a) Murid memadankan suku kata menjadi perkataan. atau b) Murid melengkapkan perkataan dengan suku kata yang diberi

Teknik Perkataan & Suku Langkah Mengajar: Kata

1) 2)
3) 4)

Tunjukkan gambar & bersoal jawab. Tunjukkan kad perkataan dan kuk minta murid menyebut perkataan itu. u Gandingkan perkataan & gambar. Murid menyebut perkataan itu lagi. Langkah di atas diulang untuk memperkenalkan perkataan berikut:

jari paku kaki 5) Kad gambar diketepikan. Murid menyebut kad perkataan 6) Guru menunjukkan kad secara imbasan.

Teknik Perkataan & Suku 7) Guru membahagikan kad Kata perkataan. Murid gambar dan

mencari pasangan. 8) Guru memberikan kad perkataan kepada murid dan minta murid meletakkan pada gambar. 9) Murid mengikut guru mengeja perkataan. 10) Murid mengeja dan menyebut perkataan.

PEMULIHAN PERKATAAN

Pendekatan D
Langkah Mengajar 1. Mengenal abjad a, b, c..z 2. Mengenal vokal a,i,o,u,e dan e 3. Membaca suku kata:

ba ca

bi ci

bu cu

be ce

bo co

be ce

4. Setelah murid mahir, murid dilatih menggabungkan suku kata menjadi perkataan.

ba bu

ju ku

baju buku

5. Membaca perkataan-perkataan yang dibina. 6. Membina dan membaca ayat-ayat yang menggunakan perkataan-perkataan yang telah dipelajari. 7.Kerja bertulis: - Memadankan suku kata supaya menjadi perkataan. - Melengkapkan ayat-ayat dengan perkataan yang telah dipelajari.

Pendekatan Gabungan
1. 2. 3. Langkah Mengajar Menamakan dan membunyikan vokal a i dan u Mengenalkan konsonan k Memadankan konsonan dengan vokal supaya menjadi suku kata. : ka ki ku 4. Memadankan suku kata menjadi perkataan: kaki kuku kaku

5. Mencantumkan perkataan supaya menjadi ayat. kuku kaki kuku kaki ku kuku kaki ku kaku 6. Membaca ayat yang telah dibina. 7. Kerja bertulis: - Mencantumkan dan menulis suku kata supaya menjadi perkataan. - Menyalin ayat-ayat yang telah dibaca. *Buatlah langkah seperti ini apabila mengenalkan konsonan dan vokal yang lain.

Pendekatan suku kata

Langkah Mengajar 1. Guru memperkenalkan beberapa suku kata tertentu (suku kata yang dipilih mestilah boleh membina seberapa banyak perkataan) Contohnya: ba bi tu ru sa 2. Padankan suku kata supaya menjadi perkataan. ba bi ba tu ba ru bi ru bi sa ru sa sa tu tu ba 3. Membaca perkataan-perkataan yang telah dibina: babi batu baru biru bisa rusa satu tuba

4. Bermain kad imbasan perkataan. 5. Kerja bertulis: - Memadankan suku kata supaya menjadi perkataan. - Melengkapkan ayat-ayat dengan perkataan yang telah dipelajari.

Pendekatan pengecaman perkataan word attack skill

A. Perlaksanaan Cara Huruf 1. Mengenal Huruf di Awal Perkataan j a m b a t u b u k u g s d d r k p d s s m a r a h d l p t b

2. Mengenal Huruf di Tengah Perkataan b a j u r a j a k e t a m t b j b t l h s m y g m

3. Mengenal Huruf di Akhir Perkataan

w a u s k p n d h a y a m k h t n m a l a m s p h r i u

B. Perlaksanaan Cara Suku Kata ta sa sa ca da ta la wan ta lam la ka ma da hai ba ba tang da bu ta ma ci ri ra wan nai tur

yang

ca

ba

yang tang wang rang dang hang

C. Perlaksanaan Cara Struktur

baju main anak bakat payung baca main tulis an lukis kasih nyanyi main kata cakap an tanya jalan pijak sepak ter jatuh tulis minum

ber

per

yakin manis ke sayang an cantik percaya bodoh

MEMBACA PERKATAAN & AYAT

TEKNIK PENGULANGAN PERKATAAN

1) Murid disuruh mengikut guru mengeja dan membunyikan perkataan yang dipamerkan. Contoh: laci, meja, guru, saya, baru 2)Baca perkataan itu beberapa kali. 3) Untuk mengukuhkan ingatan murid, tunjukkan kad-kad perkataan itu secara bermain kad imbasan. 4) Surug murid menyusun kad imbasan tadi menjadi frasa dan ayat.

TEKNIK PERKEMBANGAN AYAT

1) 2) 3) Murid diajar mengeja dan membunyikan perkataan. Rangkaikan kad perkataan menjadi frasa Guru memperkenalkan perkataan demi perkataan sehingga menjadi ayat.

TEKNIK PENYUSUNAN PERKATAAN

a) b) Cara cerakinan Cara Binaan

PEMULIHAN PEMAHAMAN

Terbahagi kepada 4 peringkat

1) Literal 2) Inferans 3) Kritikal 4) Kreatif *Murid pemulihan hanya perlu menguasai tahap literal & inferans. *Murid yang telah menguasainya 2 tahap ini perlu mengikuti pendidikan biasa.

Pemahaman Literal
Paling mudah/rendah Sekadar mendapatkan jawapan berdasarkan teks yang dibaca tanpa melakukan pengolahan. Contoh: Teks Soalan Ini buku. Ini apa? Ini buku Azmi. Ini buku siapa? Buku ini biru. Siapa beli buku ini? Bapa beli buku ini

Pemahaman Inferans
Memahami teks bacaan sehingga berjaya menjawab soalansoalan walaupun jawapan tidak tertera dengan jelas. Contoh:
Teks: Ini Abu. Ini Ali. Ini Ani. Ali adik Abu. Ani adik Ali. Soalan: Berapa orangkah adik Abu? Siapa abang Ani? Berapa orangkah adik beradik Ali? ATAU Abu ada .orang adik. Budak yang tua sekali . Adik beradik Ali seramai

Sekian Dan Terima Kasih