RUS ORDUSU: GELENEKTEN SIYRILMA ABASI Ali ASKER Dnyann en byk ordularndan olan Rus ordusu tarih boyunca

ok sayda savalar yapm bir ordudur. Bu savalarn ounda zafer kazanm ve bu sayede imparatorluk snrlar genileyen Rusya dnyann en fazla yzlmne sahip, ak denizlere k olan bir devlete dnmtr. kinci Dnya Savandan zaferle km Rusya Souk Sava dnemini ABD ile silahlanma yar iinde geirmise de 1990lara geldiinde iki kutuplu dnyann dalmasyla nemli lde g kaybetmitir. Yirmi yldan fazla sredir reform ve yeniden yaplanma abas iine girmi Rus ordusunun iinde bulunduu reform srecini baarl bir ekilde tamamlayacana ilikin kukular umutlardan daha fazladr. Saysal stnle dayal geleneksel yapdan syrlarak says az, fakat hareketli ve etkin vuru kabiliyetine sahip bir ordu olarak yaplanmas birok yapsal sorunlarn zmnden gemektedir. Rus Ordusu, askeri reformlar, savunma giderleri, kara kuvvetleri

Tarihe Rus ordusuyla ilgili tarihi kaynaklarda Rus knezlerinin savalarna ilikin bilgiler yer almaktadr. Bu kaynaklarda zellikle 830 ve 860da Ruslarn deniz yoluyla Bizansa saldrdklar dikkat ekilmektedir.1 Rus ordusunda en nemli reform sve-Rus sava ncesinde I.Petro tarafndan yaplmtr. Bu reform ilk kez Rusyada dzenli bir ordu kurma asndan ok nemlidir. Reformun ana unsuru, orduya almda yeni bir sistem uygulanmasdr. Rekrurt sistemi ( )2 ad tayan bu sistem 1699da yrrle girmi ve 1874 ylna dek devam etmitir. Fakat Rekrut Sisteminin kendine zg eksileri vardr. 1 Ocak 1874de karlan Askeri Mkellefiyet Tznn 1. maddesine gre taht ve vatan savunmak her bir tebaann kutsal vazifesi idi. Yeni dzenlemeye gre erkekler varlk durumuna baklmakszn askerlik mkellefiyetine tabi idiler.3 1877-1878 RusyaOsmanl savanda Rus ordusunun saysal gc 1.474.500 askerdir. Bunlardan 722 bini askerlik hizmeti yaparken, 752 bini yedekte idi. Sava srasnda Rus ordusuna 1.548.432 asker seferber edilmitir. Genel askeri mkellefiyetin stnlkleri Rus ordusunun iki cephede baar salamasna neden olmutur.4 20. yzyln balarnda saysal gc daha fazla olan, teknik adan da iyi donatlm ve yeni silahlarla silahlanm ordu yaplanmas ngrlmtr. 1912de karlan yeni Askeri Mkellefiyet Tzne gre askere alnma ya 21den 20ye indirilmitir. Yedekte olanlar iin iki dereceli sistem ngrlmtr. Buna gre; genler muharebe alannda, yallar ise rezerv ve lojistik destek birliklerinde grev yapacaklardr.5 Genel askeri mkellefiyet sistemi Sovyet dneminde devam ettirilmitir.6 Sovyetler Birlii dneminde de ordunun saysal stnlne byk nem verilmitir. 1927de 586 kiilik ordu, 1 Ocak 1939da 1 milyon 943 bin mensuba sahiptir.7 kinci Dnya Sava sonras dnemde SSCB Silahl Kuvvetleri drtl bir yapya sahiptir. Bunlar; Sovyet Ordusu, Askeri Deniz Donanmas, snr muhafza birlikleri ve iileri birlikleridir.8 1989 ylnda yaplan dzenlemeyle9 snr muhafza birlikleri, iileri birlikleri ve demiryolu birlikleri ordudan ayrlmtr. Silahl
1

Fakat bu dnemlerde merkezlemi bir Rus devleti olmad gibi bir Rus ordusu kavramn da kullanmak tam anlamyla doru olmayacaktr. Rus knezlerini sahip olduklar drujinalar yaplar ve gleri itibariyle farkl idiler. Moskova Rus Devletinin ykselii ile Rus ordu yapsnda da nemli iyilemeler yaanmtr. III. van dneminden itibaren Rusyada askeri hizmet (sreli olarak orduya alnmak) sistemine geilmitir. 2 (Franszca - rcruter - ordu toplamak) 3 .. . : ,., 2008, http://www.allpravo.ru/library/doc6934p0/instrum6935/item6943.html#_ftnref33 4 . , ., 2000. . 88. 5 . . XX XIX .- . 8, 2006, c. 20-24. 6 10 Temmuz 1918 tarihli yeni Anayasada her bir vatandan sosyalist Vatan koruma grevi, ayrca her bir emekinin elde silah devrimi savunma hakkna sahip olduklar belirtilmitir . .. a.g.e. http://www.allpravo.ru/library/doc6934p0/instrum6935/item6943.html#_ftnref33 7 kinci Dnya Sava dneminde Sovyetler Birlii toplam 31 milyon asker seferber etmitir. . . www.whiteworld.ru. 8 Genel Askeri Mkellefiyet Kanununun (12 Ekim 1967) 4. maddesi 9 SSCB Yksek Sovyeti Bakanlk Divannn (Prezidyum) 21 Mart 1989 No: 10224-XI tarihli kararnamesiyle Sovyet Ordusunda yapsal deiiklikler gerekletirilmitir.

Kuvvetler l bir yapdan beli bir yapya dntrlmtr. Daha nceden var olan Kara Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri ve Askeri Deniz Donanmas Kuvvetlerine iki yeni kuvvet birimi de ilave edilmitir. Bu iki yeni birim ise; Hava Savunma Kuvvetleri ve Stratejik Roket Kuvvetleridir.10 Sovyetler Birliinin dalmasnn ardndan Sovyet Ordusunun, Bamsz Devletler Topluluu erevesinde ortak ordu olarak devam ettirilmesi ynndeki inisiyatifler 11 baarszlkla sonulanmtr. Bundan sonra ordu birlik cumhuriyetleri arasnda taksim edilmitir. Fakat silahl kuvvetlerin taksimat sreci adil olmam,12 adeta yamalanm bir ekilde devredilmitir. Bu srete birlik lkeleri, eski ordunun mirasndan mmkn olduu kadar ok pay koparmaya alrken Rusya da sahip olduu silah ve mhimmat mmkn olduu kadar i snrlara tamaya almtr. 7 Mays 1992 ylnda Rusya Federasyonu Devlet Bakan B.N.Yeltsinin kararnamesiyle13 Sovyet Ordusu ve Askeri Deniz Donanmasnn mirass olarak Rusya Federasyonu Silahl Kuvvetleri tesis edilmitir. 15 Aralk 1993 ylnda ise Rusya Federasyonu Silahl Kuvvetleri Tz kabul edilmitir.14 Yeni Dnem: Reformlar ve Askeri Doktrin Sovyetler Birliinin dalmas srecinde Rus ordusunda ortaya km sorunlar uzun mddet kamuoyunda tartma konusu olmutur. Bir taraftan ordudaki disiplin ve dzen sorunlar, lkenin iinde bulunduu ar sosyo-ekonomik koullar gereken reformlarn balatlmasna olanak salamamtr. Yeni kabul edilen askeri doktrinler ise sadece konseptsel birer belge olmaktan teye gidememi, yapsal sorunlara zm getirememitir. 2 Kasm 1993de ilk askeri doktrin, 21 Nisan 2000de ikinci askeri doktrin kabul edilerek yrrle girmitir. 5 ubat 2010 ylnda ise sayca nc yeni askeri doktrin yrrle girmitir. 15 Ordu reformlar ise 2008de balatlmtr. Eski doktrin Sovyetler Birlii zamanndan kalma birlik barndrma anlayna sahiptir. Aslnda Rus askeri kltrnde bulunan kalabalk birliklerle harekt yapmak, yeni doktrinde yerini daha batl bir anlaya brakmtr. Artk daha verimli, daha az masrafl, buna ramen evik ve vuru gc yksek bir ordu oluturarak, modern silahlarla donatlmas ngrlmtr.16 Zaten 2008de balatlm reformlarn temelinde de bu dnce yatmaktadr. Rusyann askeri modernizasyona ve yeni bir askeri doktrine ynelimindeki nedenlere baktmzda; nkleer, biyolojik ve kimyasal teknolojilerin dnya apnda gelitirilmesi, uluslararas terr, askeri ve siyasi istikrar tehdit eden etkenlerin art, Kuzey Kutbu blgesindeki yakt, enerji ve dier ham madde kaynaklarnn kullanmyla ilgili rekabet de yeni atmalara zemin hazrlamas, Irak ve Afganistandaki durum, Yakn ve Orta Douda, Gney Asya ve Afrikann birok lkesinde meydana gelen atmalar saylabilir. Tm bu hususlar yeni doktrinin hazrlanmasnda nemli gerekeler saylabilir. Doktrin metnine bakld zaman ise son dnemde ABDnin ve NATOnun artan etkisine kar Rusyann tepkisini sergileme isteinin ar bastn grlebilir. 17 Rusyann askeri doktrinleri ise sadece konseptsel birer belge olmaktan teye gidememi, yapsal sorunlara zm getirememitir.

Rusya Federasyonu Silahl Kuvvetlerin Yaps Rusya Federasyonu Silahl Kuvvetleri l bir yapya sahiptir. Yani Silahl Kuvvetler bnyesinde kuvvet komutanl vardr. 1) Kara Kuvvetleri Kara Kuvvetleri RF Silahl Kuvvetlerinin en kalabalk kuvvetleridir. Sovyetler Birlii daldktan sonra Kara Kuvvetlerinin saysal gcnde ciddi azalma yaanmtr. Uzmanlara gre Kara Kuvvetlerinin RF Silahl
10 11

.. a.g.e. (, 20.03.1992 .), . 1993. 4, c. 33. 12 rnek olarak. Sovyetler Birlii daldktan sonra Birlik cumhuriyetlerine verilecek silah kotasna gre 15 Mays 1992de Takentte imzalanm anlama artlarna gre Ermenistan ve Azerbaycan silahl kuvvetlerinde 250 tank, 220, zrhl ara, 285 topu sistemi, 100 sava ua ve 50 saldr helikopterin verilmesi kararlatrlmtr. Oysa yzlm ve nfus dikkate alnd takdirde Azerbaycann kotas 565 tank, 860 zrhl ara, 566 top olacaktr. Ali Asker. Kafkaslarda Silahlanmayi Durduracak Mekanizma Yok mu?, http://www.21yyte.org/tr/yazi5411_KAFKASLARDA_SILAHLANMAYI_DURDURACAK_MEKANIZMA_YOK_MU.html06.09.2010 13 7 1992 . 466 // . 1992. 19. . 1077. 14 . , . 1993. Ayrca: http://militera.lib.ru/regulations/russr/1993_su/index.html 15 5 2010 . N 146 " , http://www.rg.ru/2010/02/10/doktrina-dok.html. 16 Burak nar , Yeni Rus Askeri Doktrininin Yansmalar http://www.21yyte.org/tr/yazi.aspx?ID=3686&kat1=1, 04.03.2010 17 Ali Asker. Rusya Federasyonunun Yeni Askeri Doktrini Bir Tepki Belgesi mi? MSI, Say: 054, Nisan 2010, s. 48-54.

Kuvvetleri iindeki oran %30un altnda olup, dnyann dier ordularyla karlatrldnda ok aa dzeylerdedir.18 Kara Kuvvetleri bnyesindeki birlikler, stratejik istikametlerde oluturulmu 4 askeri blge (okrug)19 iinde yer almaktadr.20 Yeni reformlar sonucunda Moskova, Leningrad, Kuzey Kafkasya, Volga-Ural, Sibirya, Uzak Dou blgeleri kaldrlarak yeni drt blge tesis edilmitir. 1 Aralk 2010dan itibaren yeni olumu blgeler 1) Merkez 2) Gney 3)Bat 4) Dou blgeleridir.21 2009 ylndan balayarak Kara Kuvvetlerinin birimsel yaplarnda nemli deiiklikler yaplmtr. nceler zor ynetilen tmen eklindeki birimler reform edilerek tugay (brigade) yaplanmasna gidilmitir. Bugn Rus ordusundaki yapsal birimler tabur tugay operatif komutanlk eklinde bir hiyerarik yapya sahiptir. Geleneksel alay, blk, kolordu ve ordu gibi birimler tamamen tasfiye edilmitir. Reform sonras Kara Kuvvetlerinde 85 tugay (brigade) oluturulmutur. Bunlar: - 39 kombine ordu tugay - 21 roket ve topu tugay - 7 hava savunma tugay - 12 muhabere tugay, - 2 radyoelektronik sava tugay - 4 indirme ve taarruz tugay Bu birimleri ynetmek iin her bir blgede (okrugda) birden e kadar operatif komutanlk tesis edilmitir.22 Uzmanlara gre Kara Kuvvetlerinin RF Silahl Kuvvetleri iindeki oran %30un altnda olup, dnyann dier ordularyla karlatrldnda ok aa dzeylerdedir. 2) Hava Kuvvetleri RF Devlet Bakannn 16 Temmuz 1997 (tarihi kontrol edin) kararnamesiyle Hava Savunma birlikleri ve Hava Kuvvetleri bnyesinde yeni oluuma gidilmesi kararlatrlmtr. 1 Mart 1998den Hava Savunma birlikleri ve Hava Kuvvetleri bnyesinde Hava Kuvvetleri Bakomutanl ve Hava Kuvvetleri Ba Karargah tesis edilerek RF Silahl Kuvvetleri bnyesinde Hava Kuvvetleri oluturulmutur.23 3) Deniz Kuvvetleri Deniz Kuvvetleri, deniz ve okyanuslarda muharebe yapmak, dmann yerdeki askeri tesislerine nkleer vuruu yapmak, denizde ve deniz slerinde dman birliklerini yok etmek, deniz ve okyanus ulamlarn kesmek, Kara Kuvvetlerini desteklemek, deniz karmas yapmak vs. kabiliyetine sahip silahl kuvvet trdr.24 Silahl Kuvvetler bnyesinde ayrca stratejik amal birlikler de yer almaktadr. Bunlar: a) Stratejik amal roket birlikleri b) Hava-Uzay Savunma birlikleri c) Hava indirme birlikleri Sovyet Ordusunun taksimat srasnda birlik devletleri silahl kuvvetleri bnyesine hava indirme birliklerinin olmasna alyorlard. Fakat bu birliklerin byk ounluu Rus ordusu bnyesinde kalmtr. ok az miktarda g ise, Ukrayna, Belarus, zbekistan, Kazakistan, Tacikistana devredilmitir. Baltk blgesindeki ve yurt dndaki indirme birlikleri Rusyaya getirilmitir.25 Bunlarn dnda Silahl Kuvvetler trne ait edilmeyen, Silahl Kuvvetler Lojistik birliklerin yerleimi ve inaat almalar yapan kurumlar ve askeri birlikler de vardr. YNETM YAPISI RF Silahl Kuvvetlerinin Yksek Bakomutan Devlet Bakandr. 26 Silahl Kuvvetler zerinde siyasi ynetimi gerekletiren Devlet Bakan Rusyann askeri doktrini, Silahl Kuvvetlerin yaplanmasna ilikin konsept ve programlar, seferberlik planlarn, sivil savunma planlar gibi dzenlemeleri onaylar. Devlet Bakan ayrca, Silahl Kuvvetlerinin Yksek Bakomutan olarak ordu tzklerini, Savunma Bakanl ve Genelkurmaya ilikin ynetmelikleri onaylar. Savunma Bakan ve Genelkurmay Bakan dorudan Devlet Bakanna baldr. Devlet Bakan her yl orduya alm, terhis ve yedee almaa ilikin kararnameler karr, savunma ve askeri ibirlii alanndaki uluslararas anlamalar imzalar.
18

, http://army.lv/ru/Istoriya-Rossii/Rossiyskaya-Federatsiya-(1991-...)/Vooruzhennie-SiliRF/Suhoputnie-voyska/Struktura-Suhoputnih-voysk/2120 19 Bat, Gney, Merkez ve Dou blgeleri 20 , http://www.structure.mil.ru/structure/forces/ground/history.htm 21 " - ", http://ria.ru/politics/20100921/277669145.html, 21/09/2010. 22 http://army-news.ru/2010/07/tryoxstupenchataya-struktura-vooruzhyonnyx-sil-rossii/, 18.07.2010 23 - , http://www.structure.mil.ru/structure/forces/air.htm 24 - , http://www.structure.mil.ru/structure/forces/navy.htm 25 http://desantura.ru/ru/ 26 ( 8 2011 ), http://docs.kodeks.ru/document/9020348

RF Silahlar Kuvvetlerinin dorudan ynetimi Savunma Bakan tarafndan gerekletirilir. RF Savunma Bakanlnn yaps ve ileyii ilgili ynetmelikle dzenlenmektedir.27 Savunma Bakanl savunmayla ilgili devlet politikasn yrten ve ynetimini gerekletiren, ayrca federal bakanlklar ve dier federal yrtme organlar ve savunmayla ilgili RF federe birimlerinin yrtme organlar arasnda koordine edici ilev yapan federal yrtme organdr. RF Silahl Kuvvetlerinin Genelkurmaynn yaps ve ileyii RF Silahl Kuvvetleri Genelkurmay Ynetmelii28 ile belirlenmitir. Genelkurmay merkezi askeri organ ve RF Silahl Kuvvetlerinin temel operatif ynetim organdr. Genelkurmay ayrca snr muhafz birlikleri, RF ileri Bakanl askeri kuvvetleri, RF demiryolu askeri kuvvetleri, zel iletiim ve enformasyon federal organlar, askeri mhendis-teknik ve inaat birlikleri, RF d istihbarat birimi, devlet muhafazas organlar, RF seferberlik hazrl federal organ arasnda savunma, inaat ve dier birliklerin, askeri oluumlarn gelitirilmesi, ayrca Silahl Kuvvetlerin, savunma alanndaki dier birliklerin, askeri oluumlarn ve organlarn faaliyetlerini koordine eder.

GELENEKSEL SAYISAL G VE MODERNZASYON PARADOKSU Rus Ordusu geleneksel olarak saysal gcyle n plana km bir ordudur. Saysal g ayn zamanda sava kabiliyetinin nemli bir unsuru olarak grlmtr. 1979da Sovyet Ordusunun Afganistan mdahalesi srasnda operasyonlar nedeniyle saysal olarak askeri takviyeye ihtiya duyulmutur. 1980lerin banda kinci Dnya Savann demografik sarsntlarnn da etkisiyle asker almnda yetersizlik hissedilmeye balamtr. 1 Ocak 1984de konu Politbroda mzakere edilerek niversite rencilerinin askerlik hizmetlerini, niversite eitimi sonrasna erteleme hakk kaldrlmtr. Sadece lkenin nde gelen 12 yksek eitim kurumu, ayrca Lomonosov niversitesinin drt fakltesi bu uygulama dnda tutulmutur. Sovyet Ordusunun Afganistandan geri ekilmesiyle yeniden eski uygulamaya geilmitir.29 1982 ylna geldiinde SSCB Silahl Kuvvetlerinin asker says 3 milyon 705 Rus Ordusu geleneksel olarak bin idi. Ayrca 560 bin asker iileri, demiryolu ve inaat birliklerinde hizmet saysal gcyle n plana km ediyordu. O dnemde ABD ordusunun saysal gc 2 milyon asker ve bir ordudur. Saysal g ayn zamanda sava kabiliyetinin subaydan bir kadar fazlayd.30 Sovyetler Birlii Silahl Kuvvetleri taksim nemli bir unsuru olarak edildii zaman Rusyaya devredilmi 2.7 milyonluk bir askeri g sz grlmtr. konusuydu.31 Ayrca snr dndaki slerde bulunan askeri potansiyel 600 bin idi.32 Taksimat srasnda Sovyetler Birliinin snr dndaki askeri birlikleri ve sleri dorudan Rusyaya devredilmi bulunuyordu. Bu kadar kalabalk bir ordunun muasr silahlarla donatlmas, muvazzaf ve emekliye ayrlm subaylarn (astsubaylarn) zlk haklar, konut sorunlarnn zm, savunma sanayinin yeniden yaplandrlmas vs. gibi sorunlarn verimli bir ekilde zlmesi nndeki en byk engellerden birisi olarak grlmtr. 2008de balatlm reformlar sayesinde ordunun asker ve subay saysnda zaten nemli azalma yaanmtr. Reform planlarna uygun olarak 2012 ylna gelindiinde RF Silahl Kuvvetlerinin saysal gc 1.2 milyondan bir milyona kadar indirilmitir. D.Medvedev Mart 2012de yapt aklamada Rusya Federasyonu Silahl Kuvvetlerinin Rusyaya ynelik her trl "potansiyel tehditlere karlk vermek iktidarnda olduunu ifade etmitir. Stratejik nkleer glerinin takviye edilmesi, hava savunmas, roket savunmas, roket saldrs erken uyar sistemleri ve uzay kontrol sistemlerinin bir araya getirilerek hava-uzay savunmas ortak sisteminin kurulmas yeni reform srecinde atlm nemli admlardan biri olarak grlmektedir. 2008-2011 yllarnda gelimi askeri aralarn kullanm oran %5den %16ya ykselmitir. 33 20 yl iinde yaplan yeni dzenlemeler sayesinde ordunun yapsnda sistemli bir deiiklik yaplmadan asker saysnn azaltlmasyla yrmtr. 2008den sonraki reformlarn ise Rus ordusunun bugnk sorunlarn zmek iktidarnda olmad uzmanlar tarafndan dile getirilmektedir. Rusyann bugn ok kalabalk orduyu gelimi teknolojiye sahip modern silahlarla tehiz etmek gc ok snrldr. Ayrca askeri hizmetlilerin sosyal
27

16 2004 . N 1082, ( , 27 2007 . 817) 28 28 ( 10.02.2011) http://www.stat.doc.mil.ru/documents/quick_search/more.htm?id=10336347@egNPA

29

rgn eitim veren tm yksek retim kurumlarnn rencilerinin askerlik hizmetini erteleme hakk yeniden yrrle girmitir. . . (. , . . . . . ), ,., 2006, c. 70-71. 30 . . 2 . http://www.1-sovetnik.com/articles/article786.html 31 .. a.g.e. 32 , . http://www.kreml.org/opinions/102633092, 16 2005. 33 "" , , , http://www.newsru.com/russia/20mar2012/medvedevdefence.html, 20 2012.

sorunlar, effaf ynetimin olmad bir ortamda bir tl nlenemeyen rvet ve yolsuzluk gibi sorunlar da dikkate alndnda, saysal gc azaltarak zm yoluna gidilmesi belki de bugn Rusyann sahip olduu tek seenektir. 2011 ylnda Rusyann savunma harcamalar artarak 71.9 milyar dolara ulamtr. Dier devletlerle kyaslandnda Rusya bugn askeri harcamalarn boyutuna gre dnya sralamasnda nc sradadr. Bugn Rusyada askeri reformlarla ilgili ok deiik deerlendirmeler yaplmaktadr. Baz uzmanlar bu reformlarn bir kurtulu reetesi olduunu vurgularken, birok uzman da yeni reformlarn Rus ordusunun sava ve savunma kabiliyetini nemli lde azaltaca kanaatindedir. 2011 Ylnda Savunma Giderleri (ABD Dolar) 34 : 1. ABD 711 milyar 2. in 143 3. Rusya 71,9 4. Byk Britanya 62.7 5. Fransa 62,5 6. . 20. Ukrayna 1.708 milyar 21. 50. Grcistan 0.427 milyar.

Bugn Rusyada askeri reformlarla ilgili ok deiik deerlendirmeler yaplmaktadr. Baz uzmanlar bu reformlarn bir kurtulu reetesi olduunu vurgularken, birok uzman da yeni reformlarn Rus ordusunun sava ve savunma kabiliyetini nemli lde azaltaca kanaatindedir. Ayrca reformlarn gereklemesi iin gereken finansmann da ayrca bir sorun oluturduu vurgulanmaktadr.

SONU Rus ordusu gelenek ve reform arasnda ikilem arasnda skm durumdadr. Bugne kadar hakim olan saysal stnle dayal bir yapdan sayca az ve etkin vuru gcne sahip yeni bir yapya kavumak, dnyann en byk yzlmne sahip, Avrupa, in, ABD gibi devletlerle snr olan bir Rusyann savunma kabiliyetini zaafa

uratabilir mi? Saysal bir azalma sayesinde ortaya km kuvvet kayb sadece ok yksek teknolojiye sahip modern silahlarla donatlarak telafi edilebilecektir. Rusyann iinde bulunduu ekonomik koullar ve sahip olduu teknoloji henz bu boluu doldurmak gcnde deildir. Rusya ABD Silahl Kuvvetleriyle yarmak iktidarnda deildir. Nitekim Rusya ABDnin askeri harcamalarnn sadece onda birine eit bir mebla savunma harcamalarna ayrabilmektedir. Rusyann tek umudu Batda retilen uak ve tanklarndan neredeyse 3-5 defa ucuz olan yerli silahlarla donatabilen savunma sanayinin gelitirilmesidir.35 Fakat burada da yksek teknolojilerin uygulanmas iin Rusyann savunma sanayisine milyarlarca dolar ayrmak zorunluluu gzden karlmamaldr. Bu teknolojilerin gelitirilmesi altndan kalknmas zor olan bir ekonomik ykmllk gerektirmektedir. Bu durumda Rusyann savunma sanayisinin yeni teknolojilere olan ihtiyacn Batdan karlamak zorunda kaldn grmekteyiz. Bu ikilem arasnda Rus ordusunun modernizasyon ve reform srecinin bundan sonra olumlu bir seyir izleyeceini sylemek bir o kadar da kolay olmayacaktr. KAYNAK: Ali ASKER Rus Ordusu: Gelenekten Syrlma abas. 21. Yzyl Dergisi. Say 44.
Austos 2012

34

$72 , http://komsomolka.com/daily/25869/2834845/ 35 . . 2. http://www.1-sovetnik.com/articles/article-786.html