Professional Documents
Culture Documents
မင္းကြန္းဆရာေတာ္ အရွင္၀ိစိတၱသာရဘိ၀ံသ၏ေဟာစဥ္တရားေတာ္
မင္းကြန္းဆရာေတာ္ အရွင္၀ိစိတၱသာရဘိ၀ံသ၏ေဟာစဥ္တရားေတာ္
rif;uGef;q&mawmf
Ak'bmoe0dod| wdyd#u"& r[mwdyd#uaum0d'
wdyd#u"& "rb@m*g&du
q|o*Fg,em 0doZu
tbd"Zr[m&|*k&k tbd"Zt*r[mo'raZmwdu
t&Sif0dpdwom&mbd0Ho
\
a[mpOfw&m;awmfrsm;
(t|rwG)J
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
t&Si0f pd w
d o
m&mbd0o
H \
a[mpOfw&m;awmfrsm; (t|rwG)J
omoemhcsed cf iG Bf u;D av;vuf
w&m;awmf
(*) Oygoum 'g,um csed cf iG Bf u;D
(1) pdwo
<l u,f (ynmcsed cf iG )f w&m;awmf
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
uJo
h Ykd "ry'w&m;*gxmudk a[mMum;awmfryl gw,f/ tJ'w
D &m;*gxmudk t|u
xmq&mawmfu odw
Yk &m; pay;vku
d w
f ,f/
toEH bm0e+rdap,smwd rH "ra'oeH owm aZw0ae 0d[&aEm
ok"raw&H tm&A uaxod/
toEH bm0e+rdap,s-tp&Sw
d hJ w&m;a'oemudk vlewfwq
Ydk &mjrwfpmG bk&m;
onf om0wdjynf aZw0efausmif; udef;atmif;arGYavsmfaeawmfrlpOf ok"rrax&fudk
taMumif;jyKNy;D a[mygw,f/ tJ'v
D kd w&m;pay;vdu
k w
f ,f/
'gjzifh 'D0wKwpfcv
k ;Hk [m om0wdj ynfrmS jzpfovm;vkYd ar;p&m&Sv
d Ydk t|uxmu
odq
Yk ufNy;D azmfjyw,f/
a'oem rpumoa@ ork|m, om0wd,
H ed|w
d m/
a'oem=w&m;a[maMumif; t|Kyw
o
f nf/ rpu
d moa@=rpdu
mo@NrKd U/ ork-
|m,=pwifjzpfay:/ om0wd,
=H om0wdj ynf/ ed|w
d m=Ny;D qk;H ay\/ taMumif;0wKu
rpdu
mo@NrKd UrSm pjzpfNy;D w&m;a'oemtqk;H u om0wdj ynfrmS vmqk;H w,f/ rpdu
mo@
NrKd Uqkw
d m om0wdj ynfeYJ ,lZemok;H q,fa0;wJNh rKd U? wkid ;f uawmh aumovwkid ;f yJ/ tJ'D
aumovwkid ;f om0wdj ynfrS ,lZemok;H q,fa0;wJh rpu
d mo@NrKd UrSm pdwa oa|;vkad c:
wJh olawmfaumif;aoa|;wpfa,muf&w
dS ,f/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
tJ'v
D kd oHCmtm&mrfausmif;wdu
k Bf u;D ausmif;vTwyf al ZmfyBJG u;D ausmif;a&pufcsyJG
Bu;D usi;f yNy;D t&Sirf [memrrx&f&UJ vuf a&pufcsNy;D olwnfwhJ ]]a*G;csKad wmausmif;
wku
d Bf u;D }}wpfcv
k ;Hk udk Ak'y rkcoHCmawmftm; vSL'gef;vku
d w
f t
hJ cg r[myx0DajrBu;D u
]]ywd|w
d H Ak'o
moeH/ Ak'o
moeH=bk&m;jrwfpmG omoemonf/ ywd|w
d =H rpu
d mo@NrKd UrSm
aumif;pGmwnfcahJ vNy}D }vkYd om"kaumif;cs;D ay;onft
h vm; oGuo
f u
G cf gatmif wkev
f yI f
ay;w,f/
ausmif;wdu
k Bf u;D &,fvjYdk zpfvmawmh xkx
d
dk rS oHCmawmfawG<uvm oDwif;ok;H
awmfrMl uw,f/ pdwa oa|;uvJ o'gw&m;Bu;D rm;wJh aomwmyeft&d,myk*Kd vjf zpfawmh
olt
Y rd [
f m pwk'o
d moHCmawmft&Sijf rwfawG&UJ twGuq
f v
dk Qif tjrw
J rf;wHcg;zGix
hf m;wJh
aomufa&wGi;f Bu;D ozG,jf zpfw,f/ ]]pdwa oa|;=pdwo
<l u,f[m tifrwefo'gw&m;vJ
aumif;? PfynmvJaumif;? o'g(ESi)hf ynmpG,pf x
Hk ufwhJ 'umyJ}}vdYk tJ'v
D dk omoem
u todtrSwjf yK&w,f/ olaY usmif;wku
d o
f aYkd &mufwidk ;f a&mufwidk ;f aom t&Sijf rwfawG
[m pdwo
<l u,f=pdwa oa|;&JUynmBu;D yk+H o'gw&m;aumif;yku
H kd awGUMuKH Mu&awmh rdrw
d Ydk
a&mufwahJ e&mwkid ;f rSm pdwo
<l u,f&UJ *kPaf us;Zl;pum; ajymMum;Muw,f/
tJ'v
D adk ewJah e&mrSm tpOD;pGm ausmif;wku
d Bf u;D udk tvSLcHawmfr?l a&pufcsay;awmf
rlwt
hJ &Sief mrrax&fuawmh olu &[EmjzpfvYdk ausmif;yvdaAm"=tm0goyvdaAm"t
jzpfcNH y;D tm0goduausmif;wdu
k f ud,
k af wmftaeeJY tjrw
J rf;raebl;/ tJ'aD wmhrax&fjrwf
u oifah vsm&f m omoemjyK&rnft
h &yfukd qifjcifpOf;pm;Ny;D <uoGm;awmfrw
l ,f/
ausmif;xkdifbkef;BuD;OD;ok"r
ausmif;wku
d &f ,fvjYdk zpfvm,if ausmif;xkid u
f ,
kd af wmf&&dS r,f/ tJ'aD wmh ygVdvu
kd
trm#u0e=jrefrmvkad jym&if ]]a*G;csKyd ifawmausmif;wku
d Bf u;D }}? tJ'aD usmif;wku
d Bf u;D rSm
ausmif;xkid b
f ek ;f Bu;D u ykxZk Of&[ef;t&Sio
f "k rw/hJ t&Sio
f "k r[m pdwa oa|;ausmif;
'um&JUausmif;ESiyhf wfoufwhJ a0,sm0pe0urq&dk if olcsn;f yJ acgif;cHNy;D jyKvyk w
f ,f/
pdwo
<l u,ftrd u
f olt
Y m; tjrw
J rf; qGr;f uyfw,f/ pdwo
<l u,fuvJ oHCmudjk zpfap?
*kP
d ;f udjk zpfap? yk*Kd vu
f jkd zpf yifv
h w
dk ,fq&dk if t&Sio
f "k rew
YJ idk yf ifNy;D rS yifah vh&w
dS ,f/ (ol&Y UJ
ausmif;xkdifudk,fawmfudk;)/
tJ'v
D kd aevdYk &uf+v+ESpaf ygif; tcsed af wmfawmfMumanmif;vmwJt
h cg pdwo
<l u,f
&JUo'g+ynm*kPfaus;Zl; owif;pum;Mum;od&vkdY(1) t&Sifom&dykw&m
(2) t&Sifr[marm*vmef
(3) t&Sifr[mupnf;
(4) t&Sifr[maum|du
trSeu
f awmh t*om0urax&fjrwfBu;D ESpyf g;+r[mom0urax&fjrwfBu;D ud;k yg;?
tm;vk;H rax&fjrwfBu;D 11-yg; acgif;aqmifNy;D wynho
f C
H mwpfaxmifausmw
f Ykd rpu
d m
o@NrKd U trm#u0eac:wJh ]]a*G;csKyd ifawmausmif;wku
d Bf u;D }}okYd <ucsaD wmfrv
l mMuw,f/
'Dowif;pum;udk pdwa oa|;Mum;odawmh ausmif;wku
d Bf u;D odo
Yk mG ;Ny;D olaqmufvyk f
wJhausmif;wkdufBuD;rSm oHCmawmfawG 0g0g0if;0if;jynhfaewmjrif&awmh tifrwef
0rf;ajrmuf0rf;omjzpfNy;D t&Sio
f m&dyw
k & mrax&fjrwftxH oGm;a&muf&cdS ;kd Ny;D ]]baE axmuH "ruxH aomwkumarm+rS}d }/
baE=t&Sib
f &k m;/ axmuH=tenf;i,f/ "ruxH=w&m;pum;ud/k aomwkumarm=
emMum;jcif;iSmtvd&k o
dS nf/ trS=d jzpfygonfb&k m;}}/ uJo
h Ykd tvdu
k o
f w
d wfpmG avQmuf
xm;w,f/ w&m;udrk emcsi
f r[kwb
f ;l aemf/ rax&fjrwfBu;D awG t"Ge&Yf n
S w
f chJ &D;udk ajc
usiyf ifyef;Bu;D pGmvmcJ&h vkYd ]]wynfah wmfw&m;tenf;i,f emMum;vdu
k yf gw,fb&k m;}}vkYd
tvdkufodpGmavQmufxm;w,f/
t&Sifom&dykw&mrax&fjrwfuvnf;]]Oygou t'gaee tm*wm+rSm udvE&yl g? tyd p axmuH okPm[d}}/
("r? |? y? 327)
Oygou='g,um/ r,H=igwdo
Yk nf/ t'gaee=&Snpf mG aomc&D;tpGejYf zif/h tm*wm=
vm&ukeo
f nfjzpf/ udvE&yl g=yifyef;EGr;f e,fjcif;oabm&Su
d ek o
f nf/ trSm=jzpfuek \
f /
'g,umpdw. ..igwdo
Yk nf c&D;t"Ge&Yf n
S Bf u;D vmcJMh u&vkYd tm;vk;H oHCmawGyifyef;
EGr;f e,fvmMuw,f/ tyd p=odaYk omfv/J axmuH=tenf;i,fawmh/ okPm[d=w&m;emyg
avmh/ oifah vQmufxm;wJt
h wdik ;f w&m;enf;enf;emwmyvdq
Yk Ndk y;D t&Sio
f m&dyw
k & mu
pdwo
<l u,f&UJ pdwaf epdwx
f m;udMk unhNf y;D oyg,jzpfavmufwhJ w&m;udek nf;enf;yJa[m
vku
d w
f ,f/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
baE=t&Sib
f &k m;/ ta,sm ok"rm=t&Sio
f "k ronf/ oGmwem,=eufjzefaumif;rI
ukov
kd t
f vdiYk mS / axa&[d=t*om0uESpyf g;trSL;xm;wJh rax&fjrwfBu;D wkEYd iS /hf o'= t
wlwuG/ ar=wynhaf wmf\/ bw=H vSL'gef;rnfq
h rG ;f ud/k t"d0gaowk=onf;cHom,mawmf
rlapcsiyf gw,fb&k m;vkYd avQmufxm;yifzh w
d w
f ,f/
ausmif;aeausmif;xkid f ud,
k af wmfq&dk if tifrwefowdjyKoifv
h yS gw,faemf/ 'um+
'umreJyY wfoufvm,if rdru
d Mkd unfnKd whJ 'um+'umrrsm;tjcm;ud,
k af wmf wpfyg;yg;
udMk unfnKjd cif;udk rcHEidk 0f efwjkd cif;rsK;d udk ]]ukvrp&,
d }}vdaYk c:w,f/ 'Dw&m;rsK;d trSww
f rJh
jzpfoGm;wwfw,f/ 'Dw&m;rsKd;rjzpfatmif owdjyKoifhvSygw,f/ ,ckt&Sifok"rrSmvJ
'Duv
k rp&,
d w&m;0ifvmNyeD w
YJ w
l ,f/ ol uJo
h Ykd pOf;pm;qifjcifw,f/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
10
udk rauseyfvt
Ydk jywfajymwm/ pdwo
<l u,fu tem*grft&d,mtvGeo
f rd af rGEY ;l nhw
H phJ w
d f
eJY 'kw,
d rdw
pfzefa&S;enf;twl yifah vQmufjyefw,f/ OD;ok"ruvJ ykxZk Ofausmif;xkid b
f ek ;f
Bu;D yDyD xked nf;twlyJ y,fw,f/ wwd,rdo
;Hk Burd af jrmufvJ xked nf;wl 'um (ESi)hf q&m
yifMh u y,fMuw,f/
ok;H Burd af jrmufyifNh y;D +y,fNy;D wJt
h cg ausmif;'umpdwo
<l u,fu-
11
y[lwH acg aw 'H *[ywd cg'eD,H abmZeD,H y#d,w?H {um p acg " ewd
,'d'H wdvoH*Vk u
d m/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
12
usD;(ESifh)Muuf pyfusaomiSuf\
atmufuvdtm+tmatmufuvd[l jrnfwGefjcif;
xkt
d cg pdwo
<l u,fu ynm&Syd yD D bmajymovJq&dk if-
]]A[krdS 0w baE &wae Ak'0 pae 0dZr mae ta,se ok"are ,a'0 udOd
bmodwH ,'d'H wdvoH*Vk u
d mwd}}/ (0de,? plV0*? 39)
baE=t&Sib
f &k m;/ &wae=ESpo
f ufjcif;udk jzpfapwwfwhJ tjrwfOpm&wemjzpf
aom/ A[krSd=ta&twGuftm;jzifh Ctaejzifhajym&if &Spfaomif;av;axmifrsm;
ajrmifvpS mG aom/ Ak'0 pae=jrwfpmG bk&m;a[mTeMf um;onhf w&m;pum;awmfonf/ 0dZ-
rmae=txift&Sm;trsm;Bu;D &Syd gvsu/f ta,se ok"are=wynhaf wmf&UJ ausmif;xkid u
f ,
kd f
awmf t&Sio
f "k ronf/ ,a'0udO=d ajymp&m&I;d &I;d &Sm;&Sm;/ ,'d'H wdvoH*Vk u
d mwd=ESr;f
jypfqw
dk hJ tMuifpum;ud/k bmodw=H ajymtyfygbd\/
t&Sib
f &k m; &wemvkaYd c:Ekid af om emvku
d &f if ESpo
f ufru
I kd jzpfapwwfwhJ "ruE m
aygif;&Spaf omif;av;axmifqw
dk YJ bk&m;pum;w&m;awG trsm;Bu;D &Syd gvsuf t&Sib
f &k m;
onf ajymp&m &I;d &I;d &Sm;&Sm; ]]ESr;f jypf}}qkw
d phJ um;udk ajymqkb
d w
d ,f/
a&S;ujzpfzl;taMumif;xl;
blwykAH baE=t&Sib
f &k m;? a&S;ujzpfz;l wJt
h aMumif;xl;av;wpfck wynhaf wmfajym
ygr,f/ (bmvJqadk wmh) 'udP
myxum 0gPdZm yk&wdr H Zey'H t*rHok 0gPdZm,=
E,
d awmifyikd ;f u ukeo
f nfrsm; E,
d ta&SUydik ;f wku
d ef ,fukd ukeaf &mif;zko
Yd mG ;Muw,fu,
kd f
awmf/ (tJ'gbmjzpfvq
J adk wmh)-aw wawm ukuK # tmaeok/H aw=xk
d E,
d awmifyikd ;f
om; ukeo
f nfwo
Ydk nf/ wawm=xkt
d a&SUwdik ;f Zeyk'w
f u
dk ef ,fr/S uku# = Muufrwpfaumif
ud/k tmaeok=H aqmifocl MhJ uowJb
h &k m;/ ('DawmhbmjzpfovJq&dk if)t x acg om baE ukuK #D umaue o' oH0goH uayo?d om aygwuH
Zaewd/
t&Sib
f &k m;? tJ'v
D adk qmif,v
l mvkYd E,
d awmifyikd ;f a&mufwt
hJ cgusawmh tJ'D
Muufruav;[m om;uav;wpfaumif aygufzGm;vmw,fwJh udk,fawmf/ (at;? 'g
bmjzpfovJ[)-
13
(t&Sib
f &k m;? tJ'o
D w0guav;uav trduMuuf? tzuus;D qkad wmh rdrsK;d +zrsK;d
wpfzufowfpifpifMu,fMu,fr[kwaf wmh) tJ'rD sK;d roefw
Y MhJ uufuav;u olt
Y azbuf
vku
d Nf y;D us;D jrnfovdjk rnfcsiNf yq
D &kd if-umuukuK #w
D d 0wd=umu ukuK #[
D
l jrnfw,f
ud,
k af wmf/ 'guolw&Ydk UJ Ed,
rSmajymwJyh gVdtoHrsK;d ? jrefrmbmomusawmh b,fvv
dk J
qk&d if ed,q&mawmfb&k m;rsm;u us;D jrnfwt
hJ oHukd ]]tm}}vko
Yd rd w
S w
f ,f/ Muufjrnf
oHuakd wmh ]]atmufuvd}}vko
Yd rd w
S w
f ,f/ tJpw
d o
<l u,fuav;uav olt
Y azus;D udk tOD;
rlNy;D jrnfcsiaf wmh ]]tm+atmufuvd}}vkYd jrnfw,fu,
kd af wmf}}/
,'g ukuK #0d H 0dwu
k marm a[mwd? ukuK #u
d mumwd 0wd/
trdMuufr&JUwGejf rnfjcif;udk vku
d Nf y;D wGejf rnfv&dk if ]]atmufuvdtm}}vkjYd rnfw,f
ud,
k af wmfw/hJ (atmufuvdu trdMuufrbufutoH? tmu tzus;D bufutoH)/
tJ'D rdrppf+zrppfwJhow0guav;jrnfvdkwJhtcg tazusD;toHjrnfcsifawmh ]]tm+
atmufuvd}}+trdMuufrtoHjrnfcsiaf wmh ]]atmufuvd+tm}}'Dvjdk rnfwmfu,
kd af wmfvYdk
ajymvdu
k w
f ,f/ (tJ'gbmjzpfovJu-G vdq
Yk adk wmh){0ar0 acg baE A[krdS &wae Ak'0 pae 0dZr mae ta,se ok"are ,a'0
udOd bmodwH ,'d'H wdvoH*Vk u
d mwd/
baE=t&Sib
f &k m;/ {0ar0 acg=twlyifvQi/f (ud,
k af wmhpf um;[m ]]atmuf
uvdtm+tm atmufuvdqw
dk hJ rdrppf+zrppfpum;jzpfaeNyu
D ,
kd af wmf? ud,
fk af wmf[m
zbk&m;&JUom;awmfppfppf pum;ajymoifyh gvsu)f A[kr=dS rsm;pGmaom/ &wae=&wemt0if
tygjzpfaom/ Ak'0 pae=jrwfpmG bk&m;pum;awmfonf/ 0dZr mae=&Spaf omif;av;axmif
rsm;ajrmifxif&mS ;&Syd gvsuo
f m;eJ/Y ta,se ok"are=t&Sio
f "k ru,
kd af wmfonf/ ,'d'H
wdvoH*kVdumwd=ESrf;jypfqkdwJh ,if;pum;udkjzifh/ ,a'0 udOd=ajymp&m&ISd;&Id;&Sm;&Sm;/
bmodwH=ajymtyfcJhavNyD/
ud,
k af wmf? ESr;f jypfvaYdk jymvku
d w
f phJ um;[m &[ef;pum;r[kw?f vlpY um;vJr[kw?f
rdrppf+zrppfwahJ tmufuvdtm+tm atmufuvdpum;yJvYkd avQmufvu
kd w
f ,f/
&Sifok"rpdwfqkd;NyD
okadY vQmufvu
dk af omtcg t&Sio
f "k ru,
kd af wmfu pdwq
f ;dk Ny;D -
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
14
15
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
16
17
r*fzv
kd rf & udpr Ny;D tcsn;f ES;D aoma,musmf ;? oif&UJ tvky[
f m &[ef;ta&eJrY awmf
vku
d af v? &[ef;wkEYd iS rhf avsmv
f u
kd af v/ odpYk onfjrnfweG Nf y;D &[ef;rsm;udw
k pfcgwnf;
tpnf;ta0;ac:Ny;D ]]cspo
f m;wkMYd unfph rf;? 'Do"k r&[ef;[m bmrStjypfr&Sw
d hJ pdwa oa|;
udk 'Dvq
kd aJ &;pum; ajymowJ}h }
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
18
19
ok"r&[ef;tm; tazmfwref&[ef;xnfhay;jcif;
xdkodkYpnf;a0;apawmfrlNyD;-
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
20
(2)
21
*gxm-73? 74)
1/ (bduK =cspo
f m; ok"r&[ef;)/ a,m Amavm=tMuif rvdrm aom&[ef;onf/
toEH bm0eH=rdrd r&Sad om *kPaf us;Zl;jzifch s;D rGr;f jcif;ud/k ap,s=awmifw
h vifq
h t
kd vkd
&Sjd im;tH/h bduL ok=oDwif;ok;H azmf&[ef;wkt
Yd ay:/ yka&um&O=rdru
d t
kd rSL;xm;a&SUoGm;
jcif;jyKjcif;udv
k nf;/ ap,s=awmifw
h vifq
h t
dk vd&k jdS im;tH/h tm0gaook=oHCu
d ausmif;
wkYd / &d,=H rdru
d ydik pf ;kd ydifk ef if;jzpf&&dS jcif;ud/k ap,s=awmifw
h vifq
h dk tvk&d jdS im;tH/h
y&ukavok=rdzaqGrsK;d rSwpfyg; tjcm;aom'um+'umrwkYfd / ylZm p=rdrt
d m;omo'g
aumfa&mf ylaZmfjcif;udv
k nf;/ ap,s=awmifw
h vifq
h dk tvk&d jdS im;tH/h
2/ *d[=D vlwv
Ykd nf;aumif;/ yAZw
d m=&[ef;wkv
Yd nf;aumif;/
Oabm=&[ef;ESiv
hf l ESpOf ;D aomolwo
Ydk nf/ rar0=ighuo
kd mvQi/f ed,=trSjD yK/
uwH=jyKtyforQ Okt
H vk;H pkaH om e0urwNYdk y;D Ekid \
f [l/ rnEK=xifrw
S Mf uygapukeo
f
wnf;/ udodpd=wpkHwckaomumv/ udpmudapok=udpBuD;i,ftoG,foG,fwkdYonf/
Zmawok=jzpfay:ukev
f wfaomf/ rar0=ig\omvQi/f twd0om=tvko
d v
Ykd u
dk u
f ek o
f nf/
tk=jzpfapukeo
f wnf;/ wd=od/kY Amv=ynmrJah om&[ef;\ (pdwo
f Emef)/
ouFayg=tMuo
H nfvnf;aumif;/ pm p=tvdak vmbonfvnf;aumif;/ rmaem p=
txifBu;D jcif; rmeonfvnf;aumif;/ 0kw=d wpfaeYwjcm; wk;d yGm;wwfay\/
ESp*f gxmwdu
Yk kd a[mMum;awmfro
l nf/ a'oemed*;Hk qk;H aomtcg rsm;pGmaomol
wkYd aomwmyeft&d,mponfjzpfMuuke\
f /
t&Sifok"r &[Emjzpfjcif;
t&Sio
f "k rrax&fonfvnf; Mo0g'w&m; emMum;Ny;D ? jrwfpmG bk&m;udk &Scd ;dk Ny;D ?
ae&mrSx t&kt
d aojyKNy;D ? tazmfwref&[ef;ESit
hf wl rpdu
mo@NrKd Uodo
Yk mG ;a&muf
(a&S;azmfjyygig;enf;wkt
Yd euf) yOrenf;twkid ;f pdwo
<l u,faoa|;jrifavmuf&mt&yf
tmywfukd a'oemMum;ukpm; auseyfonf;cHapavonf/
pdwol<u,fola|;uvnf;crmr+[H baE? oap r,SH a'gaom twd/
rar0g+wd0om tk?
udpm udapok udopd /d
wd Amv ouFayg?
pm rmaemp 0kw/d ("ry'?
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
22
23
r,m owm&H t'domG 0 aomwmywdz vH yw?H t'domG {0 tem*grdzav ywd|dawm? owm&H ar '|HK 0wd? ("ry'? |? y? 330)
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
24
igwkv
dY ufaqmifyPmylaZmfoum& trIjyKMurSoifah vsmrf nf}}qkNd y;D ewfawGu wpf,Zl em
wpf,Zl emuaeNy;D yuwd{nhcf w
H &hJ yf&mG u vlawGukd ykyH ef;zefqif;MuNy;D r@yfuem;xd;k ?
ewfjzpfwphJ m;zG,f aomufz,
G af wGukd zefqif;MuNy;D pdwo
<l u,fEiS w
hf uG twlygvmwJh
y&dowf (3000) ok;H axmifwYdk tpm;taomuf rNiKd rjiif ryifryef;atmif qD;BuKd Ny;D jyK
pkMuw,f/
wpf,Zl emrSm pcef;wpfaxmuf wpfaxmufcsNy;D oGm;cJw
h m b,fae&mrSmrSpw
d o
l
<u,f,v
l mwJ&h u
d m xJucsNy;D awmh auR;&w,fr&Sad o;bl;(wJ)h / enf;jzifh wpfaeY wpf,l
Zem wpfaeY wpf,Zl emrSerf eS v
f mvdu
k w
f m &ufaygif;ok;H q,f=wpfvMumvkYd 'DaeY om0wd
jynfoYkd pdwo
<l u,few
YJ uG y&dowfo;Hk axmifwaYdk &mufawmhrnfh rGe;f vGaJ emufyikd ;f tcsed f
rSm jrwfpmG bk&m;uk,
d af wmfjrwfu t&Sit
f meEmrax&fu-kd
tmeEm tZ 0krmeupm,m, pdawm *[ywd yO[d Oygouoaw[d
y&d0ak wm tm*Em rH 0E
d wd/ (vkYd trde&Yf w
dS ,f)/
tmeE=cspo
f m; tmeEm/ tZ=,aeY/ 0krmupm,m,=t&dyzf 0g;wk;d yGm;aomt
csed f / (0g) t&dyzf 0g;wk;d yGm;wJh rGe;f vG\
J aemufyikd ;f / (t&dyw
f ;dk yGm;w,fqw
dk m aerGe;f vGJ
Ny;D aemufusvQif aeu taemufa&mufav t&dyu
f wk;d wk;d vmw,f/ tusO;f ajymvQif
]]0krmeupm,m,=rGe;f vGyJ ikd ;f }}[kqv
dk o
dk nf)/ pdawm *[ywd=pdwo
<l u,fonf/ yO[d
Oygouoaw[d=Oygoumig;&mwkjYd zif/h y&d0ak wm=jc&H t
H yfvsu/f tm*Em=vmvwf/
rH=igbk&m;ud/k 0Ed
wd=wcrf;wem;&dcdS ;dk vdrrhf ,f/ uJo
h jYkd rwfpmG bk&m;u rdeaYf wmfral om
tcg t&Sit
f meEmuu ye baE w wkrmS uH 0Eeumav udOd yg#d[m&d,H b0dwd/
baE=&Siyf ifjrwfb&k m;/ u ye=todeYk nf;/ (b,fEh ,
S v
f )J / w=xkpd w
d a oa|;\/
wkrmS uH=t&Sib
f &k m;wku
Yd /kd 0Eeumav=&Scd ;dk wJt
h cg/ udO=d wpkw
H ckaom/ yg#d[m&d,=H
tHzh ,
G q
f w
dk jhJ ym#d[monf/ b0dwd=jzpfayvdrrhf nfvm;bk&m;/
tJ'pD w
d a oa|; &Siaf wmfb&k m;wku
Yd v
kd ma&mufz;l ajrmf &Scd ;dk wJt
h cgrSm wpkw
H &mtHh
MozG,=f jym#d[mrsm;jzpfrnfvm;bk&m;-vkYd ar;avQmufwt
hJ cgrSm jrwfpmG bk&m;u b0dwd
tmeE=jzpfvrd rhf ,fcspo
f m; tmeEm(wJ)h / 'Dawmh t&Sit
f meEmu-]]u baE=b,fvt
dk hH
MozG,=f jym#d[mjzpfrmS vJb&k m;}}vdYk ar;wJt
h cgrSm jrwfpmG bk&m;u-
25
w tm*Em rH 0Eeumav &mZrmaee t|u&Doraw ya'ao ZPKurawe Mo"dem yO0PmeH 'dAy yk g eH Ce0H 0dwd/
tmeE=cspo
f m;tmeEm/ w=xkpd w
d a oa|; pdwo
<l u,f\/ tm*Em=vmvwf
/ rH=igbk&m;ud/k 0Eeumav=&Scd ;dk aomtcg/ &mZrmaee=rif;wk\
Yd twkid ;f twm y,f
yrmPtm;jzif/h t|u&Doraw ya'ao=(8)&Sprf if;y,fpm;rQaomt&yf/ ZPKurawe
Mo"dem=ykqpf';l jrKyrf Qtwkid ;f t&Sn&f adS om tydik ;f tjcm;jzifh yO0PmeH 'dAy yk g eH=tqif;
ig;yg;&Sad om ewfyef;wk\
Yd / Ce0H=wcJeufaomrd;k oD;awG/ 0dwd=&Gmayvdrrhf nf/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
26
[kac:qk\
d / xkBd uKd ;av;cef;? pwk&ef;rl? wm0ef;&Spq
f ,f? v,fwpfy,fwnf=h ta&SUtaemuf
wmESpq
f ,f+awmif? ajrmuf wmESpq
f ,f av;axmifph yfpyfwidk ;f Munhv
f u
dk v
f Qif wmaygif;
t0ef;&Spq
f ,f&w
dS ahJ jrudk v,fajr (1) wpfy,f[ak c:onf/ ]]t|u&Doraw ya'ao=
&Sprf if;y,fpm;rQaomt&yf}}[k qkjd cif;aMumifh ta&SU-taemuf ESpyf ,f=wmaygif;av;
q,f+awmif-ajrmuf wmaygif;av;q,f? av;axmifph yfpyfwidk ;f Munfv
h u
kd v
f Qif wmaygif;
t0ef;wpf&mhajcmufq,f&w
dS ahJ jrudk ]]&Sprf if;y,fpm;v,fajr}}[k qkv
d o
dk nfuo
kd wdjyK&m\/
at;-rif;wk\
Yd y,ftwkid ;f t&Snt
f m;jzifh &Spyf ,fus,0f ef;aomajrt&yf 'l;acgif;
jrKyaf vmufatmif txk&w
dS t
hJ qif;ig;rsK;d ewfyef;rk;d Bu;D &Gmcsvrd rhf nfvYdk jrwfpmG bk&m;u
t&Sit
f meEmtm; rdeMYf um;awmfrw
l ,fqv
dk Qiyf if xko
d wif; wpfr[
k w
k jf cif; om0wdj ynf
twGi;f rSm owif;ysUH ESo
YH mG ;cJw
h ,f/
xkt
d cg om0wdj ynfrmS &SMd uwJh Ak'b
mom0ifoal wmfpifawG wpfa,mufu wpf
a,mufukd tcsi;f csi;f {0H r[mykanm ud& pdawm emr *[ywd tm*Em tZ owm&H 0Ed
wd/
b0aEm=tarmifw?Ydk trdw/Ydk {0H r[mykanm=odpYk Ofuavmuf bke;f uHBu;D rm;vS
aom/ pdawm emr *[ywd=pdwtrnf&Sdaom aoa|;onf/ tm*Em=vma&muf/
tZ=,aeY/ owm&H=jrwfpmG bk&m;ud/k 0Ed
wd ud&=&Scd ;dk vdrrhf nfw/hJ
tarmifw?Ydk trdw?Ykd [drk pdu
mo@NrKd Uu
l odpYk Ofuavmuf bke;f uHBu;D rm;wJh pdwa o
a|;qkw
d mvma&mufNy;D ,aeYb&k m;&Siu
f &kd cdS ;dk vdrrfh nfw+hJ {0&lyH ud& yg#d[m &d,H b0dwd/ odo
Yk abm&Sw
d hJ tHMh ozG,&f m jym#d[mrsm;vJjzpfvrd rfh nfw/hJ r,rd wH r[myknH
'|KH vbdmr/ odpYk Ofbek ;f uHBu;D wJh pdwa oa|;udk wkw
Yd awG ,aeYjrifciG &hf Muawmhrnf/
uJhodkYtm;vkH;ajymqkd wkdifyifnDGwfMuNyD; om0wdjynfrSm&SdMuwJh Ak'bmom
olawmfpiftrsK;d om; trsK;d orD;awG[m rdrw
d w
Ykd wfEidk o
f rQ vufaqmifypn;f ud,
k pf D wpf
csKd Uu pm;aomufz,
G &f m? wpfcsKUd u0wfz,
G &f m? xkx
d
dk pGyJ u
dk cf sND y;D aZw0efausmif;oGm;
rnfv
h rf;rBu;D rSm vuf0+J vuf,muwef;pDNy;D pdwa oa|;tvmudk apmifBh uKd aeMuw,f/
pdwa oa|; a&mufNyD
naeok;H em&Davmuftcsed rf mS qkMd uygpd?Yk pdwa oa|;[m vSn;f tpD;aygif;u ig;&m?
&[ef;a,musmf ;ig;&m? bduK e&D [ef;r ig;&m? Oygoumig;&m? Oygodumig;&m? ol&UJ ta>c
t&Hy&dowfu wpfaxmif tm;vk;H aygif; y&dowfo;Hk axmifEiS t
hf wlw
l uG om0wdj ynf
twGi;f vrf;ru wcrf;wem; 0ifvmw,fqv
dk Qiyf J vrf;ab;0J,m=ESpzf ufuvufaqmif
27
ud,
k pf D udik x
f m;wJv
h al wGu pdwa oa|;tm; vufaqmifu,
kd pf D qD;Ny;D ay;Muw,f/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
28
29
ESpv
f Mumw,f? 'Dtcsed t
f wGi;f rSm ewfawG? vlawGu ykaYd y;MuwJv
h ufaqmifeyYJ J
tvSL'geBu;D ay;ae&ygw,fb&k m;/
aom t[H=xkw
d ynhaf wmfonf/ "=aZw0efausmif;wdu
k x
f J / oH0p&=H wpf
ESpyf wfv;Hk / oap 0odmrd=tu,faernfqv
dk Qi/f ae0 rr a',s"rH 'gwHk vbdmrd/
rr=wynfah wmf\/ a',s"r=H vSLzG,0f wKu/kd 'gwk=H ay;vSLjcif;iSm? (0g) ay;vSL&eftcGiu
hf /kd
ae0 vbdmrd=&vdrrhf nfr[kwf {uefygbk&m;/
wynfafh wmf,ck aZw0efausmif;odaYk &mufvmwm wpfv&So
d mG ;ygNy?D aemufwpfEpS f
qufNyD; aZw0efausmif;rSmaevQifvJyJ wynhfawmf,lcJhwJh a',s"rvSLzG,f0wKawGudk
wynhaf wmfvLS &rSmr[kwyf gbl;bk&m;? wpfEpS q
f ufaevQiv
f J aeYwidk ;f aeYwidk ;f ewfawG? vl
awGu vufaqmifyPmawGay;aeawmh tJ'v
D ufaqmifawGuykd J vSLae&rSmbk&m;.../
t[H=wynhaf wmfonf/ ou#med=vSn;f wku
Yd /kd Mowma&wGm=cs? (0g) oGe
f /
(vSn;f awGrmS ygwJh &dum vSLzG,&f mawGukd tukev
f ;Hk oGeNf y;D )? *EK=H jyefjcif;iSm/ pmrd=tvdk
&Sdygw,fbk&m;/ ar=wynhfawmftm;/ y#domre|meH=vSnf;tpD;ig;&myg ypnf;OpmvSL
zG,f&mrsm;oSdrDS;odrf;qnf;xm;&rnfhae&mudk/ tma&mpmayx=ajymMum;apawmfrlMuyg
bk&m;/
wynfah wmf&UJ vSLzG,&f m&dum rsm;xm;&rnhf ae&mudo
k m oHCmwpfyg;yg;u trdeYf
&Sdygapawmhbk&m;/
uJo
h Ykd jrwfpmG bk&m;tm; avQmufxm;aomtcg jrwfpmG bk&m;u t&Sit
f meEm
tm;rdefYMum;awmfrlonfrSmtmeE Oygoum {uH ya'oH wkpH uma&wGm a'[d/
{wuH umvH=rQEpS v
f Mum umvywfv;Hk / a'0rEka[d=ewfvw
l o
Ykd nf/ tmbwyPmuma&ae0=ay;ydaYk qmif,t
l yfonfh vufaqmifjzifo
h mvQi/f 'geH=tvSL'geud/k
t'go=ay;vSLcJh&ygw,fbk&m;/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
30
tmeE=cspo
f m;tmeE/ Oygoum=pdwo
<l u,fOygoumtm;/ {uH ya'oH=wpfae
&mud/k wkpH uma&wGm=tm;atmifjyKap/ a'[d=ay;vdu
k af vm/
31
owif;Mum;&ygw,fbk&m;/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
32
'Dtcsuu
f b
kd ek ;f Bu;D wk&Yd UJ w&m;emy&dwo
f wfoal wmfpifawGtaeeJY txl;ESv;Hk oGi;f
rSwo
f m;&ygr,f/ jrwfpmG bk&m;u ]]cspo
f m;tmeEm? ,ckpw
d o
<l u,fvdk o'gw&m;ESijhf ynhf
pko
H ?l ud,
k u
f sio
fh v
D ESijhf ynfph o
Hk [
l m tMuift&yfoo
Ykd mG ;a&muft?hH xko
d aYkd &mufav&m&m
vmbfyal Zmfoum&awG[m jzpfjr"J rwmayoa'g oDave oraEm?
,aom abm*oryda wm/
,H ,H ya'oH bZwd?
ww waw0 ylZad wm/ ("ry'*gxm? 303)
tmeE=cspo
f m;tmeEm/ oa'g=o'gw&m;ESijhf ynhpf aHk om/ oDave=ig;? &Sp?f q,fyg;
oDvrsm;ESi/hf oraEm=jynhpf aHk om/ ,aom=ausmaf Zmowif; aumif;jcif;ESijhf ynfph aHk om/
abm*orydawm=pD;yGm;OpmESifhjynhfpkHaom pdwol<u,fuJhodYkaomyk*dKvfonf/ ,H ,H
ya'oH=tMuif tMuif tMuifoaYkd omt&yfo/kYd bZwd=qku
d u
f yf\/ wwwaw0=xko
d Ykd
qku
d u
f yf&m&mt&yfomvQi/f aom=xko
d 'gukv
H Hk oDvESijhf ynhpf o
Hk u
l /kd ylZad wm=vlewf
wku
Yd av;jrwfaumfa&mf ylaZmftyfay\/
pdwol<uG,f\ twdwf0wK
{0H 0kaw tmeEawa&m pdw
ykaAurH ykp/d
odkYypKyeftaMumif;a[mtyfNyD;aomf t&SiftmeEmrax&fu pdwaoa|;\
a&S;twdwfuHudk ]jrwfpGmbk&m;? ,kckypKyef ol&wmu tusKd;jzpfygw,f? tJ'DtusKd;&
aMumif; a&S;aumif;rIuo
k v
dk u
f u
H tb,fygenf;bk&m;}vkYd ar;avQmufwt
hJ cg jrwfpmG
bk&m;u pdwa oa|;&UJa&S;aumif;rIuo
k v
kd u
f t
H aMumif;w&m;udk tus,w
f 0ifh a[mMum;
awmfrw
l ,f/ a[mykrH mS cspo
f m;tmeEm..pdwa oa|;tavmif; olawmfaumif;onf vGecf ahJ omurmwpf
ode;f xufu y'krw&jrwfpmG bk&m;&JUtxHawmfrmS r[m'geBu;D jyKNy;D ,ckb0rsK;d udk olqk
awmif;cJw
h ,f/ y'krw&jrwfpmG bk&m;uvJyJ Asm'dwpf um;rdeMYf um;awmfrcl v
hJ Ydk ol[m Asm
33
tJ'v
D Adk sm'dwcf NH y;D vl&Y yfewfXmef ok*wdoo
H &mvnfcNhJ y;D b'urmrSm uy
jrwfpmG omoemawmfa&mufwt
hJ cg ykxZk Ofw\
Ydk b0[lonfrmS 0deyd gwab; ruif;Muao;
ojzifh uHypfcs&mb0odaYk &mufMu&jrJ "rwmjzpfonftm;avsmpf mG 'Dvo
dk al wmfaumif;yk*Kd vf
yifjzpfapumrl uHypfcs&mtrsK;d rSmoGm;jzpfwwfwt
hJ wkid ;f pdwo
<l u,ftavmif;olawmf
aumif;onf rkq;kd trsK;d rSm oGm;jzpfw,f/
olt&G,af &mufvYdk rkq;kd trIjyKvyk &f mu wpfaeYo rk;d &Gmaewke;f av;? jrm;? "m;?
vSw
H u
Ydk pkd u
JG ikd ,
f al qmif om;aumif t&SmxGucf w
hJ ,f/ tJ't
D csed f rjyKrjyiftyfwchJ syMf um;
wpfcx
k rJ mS rax&fjrwfBu;D wpfyg; rd;k &GmBu;D xJrmS acgif;Nr;D jcKH Ny;D xkid af ew,f/ pdwa oa|;
tavmif;rkq;dk u tJ'rD ax&fjrwfujkd rifvQiyf if{aum ta,sm orP"rH ua&maEm edoad Em b0dwd? bw+r tm[&dmrd/
{aum ta,sm=t&Sijf rwfwpfyg;onf/ orP"r=H &[ef;w&m;ud/k ua&maEm=jyK
vkyt
f m;xkwv
f su/f edoad Em b0dmwd=xkid af ewmjzpfvrd rhf ,f/ t=xkt
d &Sijf rwft
wGu/f bw=H qGr;f ud/k t[H=igonf/ tm[&dmrd=tdrjf yefNy;D ,laqmifO;D rSy/J
Mo..t&Sijf rwfwpfyg; &[ef;w&m;tm;xkwv
f w
dk t
hJ wGuf ,ckvx
dk idk af ewmjzpfvrd hf
r,f? tawmfyJ 'Dt&Sijf rwftwGuf igtdrjf yefNy;D qGr;f ,lO;D rSyq
J Ndk y;D tdrjf yefvmw,f/
tdrjf yefa&mufwt
hJ cg tdru
f vlawGukd olprD yH u
Hk ]a[m[db
k ufcaHk vmuf (zkcd aemuf)
wpfcu
k qGr;f csuMf uprf;? [db
k ufzcdk aemufwpfcrk mS ,refaeYuigawmxJu,laqmifcw
hJ hJ
tom;[if;udjk refjrefcsuMf uprf;}? qGr;f Ny;D rS[if;csuaf evQif Mumrnfp;kd qGr;f tk;d udak &m?
[if;tk;d udyk gNyKd iNf y;D awmh tcsucf idk ;f w,f/
tJ'v
D t
dk csucf idk ;f aewke;f olt
Y rd af &SUrSm qGr;f cHu,
kd af wmfav;ig;yg;<uvmwmudjk rif
awmh ][m-qGr;f cHu,
kd af wmfawG <uvmygwum;}vkq
Yd Ndk y;D rdr&d UJ tdrx
f o
J yYkd if
h ae&may;Ny;D
qGrf;ESifhtom;[if;usufw,fqkdvQifyif awmxJu a,m*g0p&&[ef;awmfBuD;twGuf
qGr;f ESit
hf om;[if;wku
Yd dk tkwx
f x
J nh,
f Nl y;D tdru
f vlrsm;ukd ta,sy&d0o
d x/ ta,s=t&Sif
jrwfwu
Ydk /kd y&d0o
d x=jyKpv
k yk af uR;&pfMuyg/ uho
J rYkd mS wrf;Ny;D rdru
d ,
kd w
f idk u
f rl awmBu;D
jrufrJ rd;k &GmxJrmS ouFe;f acgif;Nr;D jcK
H &[ef;w&m;tm;xkwaf ewJh a,m*g0p&t&Sijf rwf
Bu;D xH rd;k &GmBu;D xJrmS olu,
kd w
f idk o
f mG ;w,f/
'dwf&wJhyk*dKvfwpfa,mufaemf/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
34
awmyef;rsm;cl;,lcJhjcif;
rd;k &GmBu;D xJrmS olomG ;&if;u vrf;c&D;tMum; awGo
Y rQawmyef;awGuykd gcl; qGr;f
a&myef;ygo,faqmifomG ;vkYd a,m*g0p&t&Sijf rwfBu;D xHa&mufvQif pdwo
<l u,ftavmif;
rkqkd;olawmfaumif;u-
35
ig;rsKd;ewfyef;rkd; NzKd;NzKd;&GmoGef;ygapbk&m;}vkdYqkawmif;cJhw,f/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
36
37
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
38
aom/ or[v
k meH ax&meHbu
d L eH=rsm;pGmaomrax&fBu;D &[ef;awmfw\
Ykd tzk&Yd m/ t,H
tE&muxm=ur|mef;ESv;Hk usio
hf ;Hk &if;tMum; w&m;aqG;aEG;onfph um;onf/ O'yg'd=
xif&Sm;jzpfcJhNyD/
39
w&m;awmfqw
dk m wjznf;jznf; eufew
J o
hJ abm&Syd gw,f? ,ckrax&fjrwfBu;D awG
'DjyemtwGuf yxrtkyfpk wpfzufaomrax&fBuD;rsm;u b,fvkdajymovJqkdawmh
]]igh&iS w
f .Ydk ..oHa,mZeqkw
d phJ um;ESihf oHa,mZed,qkw
d phJ um; 'DEpS cf [
k m teuft"dym,foabmoGm;csi;f vJyJ uGjJ ym;w,f? o'gcsi;f vJyJ uGjJ ym;w,f}}a[m'gyxrtkypf k rax&f
jrwfBu;D tcsKUd &JUtajzjzpfw,f/ 'kw,
d tkypf rk ax&fjrwfBu;D tcsKd Uusawmh]]tm0kaom=igh&iS w
f .Ydk ../ ,Ha,mZeEd 0g=oHa,mZeqkw
d hJ w&m;t&vnf;aumif;/
oHa,mZed,m "rmwd 0g=oHa,mZed, "rqw
kd mvnf;aumif;/ {uwm=wlaomteuf
oabm&Su
d ek \
f / AsOe ar0 emeH=o'gomvQiu
f jJG ym;\/}} wd=od/Yk AsmuwH=ajzMum;
tyfonf/ a[mwd=jzpf\/
yxrtkyfpkrax&fBuD;awGu ]]oHa,mZeqkdwm&,f? oHa,mZed,"rqkdwm&,f
teufoabmvJuw
JG ,f? o'gvJuw
JG ,f}}vkq
Yd Mdk uw,f/ 'kw,
d tkypf k rax&fBu;D awGuawmh
]]oHa,mZeqkw
d mESihf oHa,mZed,"rqw
kd m teufoabmwpfcw
k nf;yJ? o'gtaeom
uGJw,f}}vkdYqkdMuw,f/
awe acg ye ora,e pdawm *[ywd rd*yxuH tEkya wm a[mwd auepda'0
u&PDa,e/
awe acg ye ora,e=xko
d rYkd ax&fBu;D rsm; t,l0g'uGjJ ym;aeMuaom xdt
k cg/
pdawm *[ywd=a*G;csKyd ifawmausmif;wdu
k Bf u;D \ 'g,umpdwo
<l u,fonf/ rd*yxuH=
rd*yxrnfaom&Gmi,fo/Ykd auepda'0 u&PDa,e=wpkw
H ckjyKz,
G u
f pd j zif/h tEkya wm=
a&mufaeonf/ a[mwd=jzpf\/
rax&fjrwfBu;D rsm; ausmif;wdu
k t
f wGi;f rSm 0d0g'uGjJ ym; pum;ajymaeMuwJt
h cdserf mS
]]tm0kaom=igh&iS b
f &k m; &[ef;rsm;wk.Yd ../ ,Ha,mZeEd 0g=oHa,mZeqkw
d hJ w&m;
t&vnf;aumif;/ oHa,mZed,m "rmwd 0g=oHa,mZed,"rqw
kd mvnf;aumif;/ ar
"rm=oHa,mZe"reYJ oHa,mZed,"r=ESpyf g;wko
Yd nf/ ememwmap0=teufoabmvJ
xl;Muuke\
f / ememAsOe m p=o'gtm;jzifv
h J xl;Muuke\
f / wd=od/Yk AsmuwH=ajzMum;
tyfonf/ a[mwd=jzpf\/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
40
41
okwH ar wH baE/
t&Sib
f &k m;wk.dY .wynhaf wmfonf 'Dowif;pum;udk Mum;&ygw,f? Mum;&yku
H -
pum;csyfrSwfzG,f]]q&mawmfE,
S ?f igwdrYk odwyhJ gVdawG ody&f w
G af ewmyJ}}vdrYk sm;awmh ratmufarhvu
kd f
MueJaY emf/
vif;EkdYom;ig;&m
ygVdawmftoHuMkd um;Mu&vQif uyjrwfpmG omoemacwfwek ;f u &[ef;awmfEpS f
yg; tbd"rmaqG;aEG;&Gwq
f w
kd t
hJ oHuMkd um;MuwJh vif;Ekw
Yd &Ydk UJ todxufawmh igwk&Yd UJ tod[m
omvGew
f ,f? tJ'v
D Edk v
S ;Hk oGi;f Mu&r,f/ uyjrwfpmG omoemacwfwek ;f u vif;Eko
Yd m;
ig;&mvkP
d *f x
l rJ mS rDw
S ,
G af eMuwJt
h cg xkv
d P
dk *f x
l rJ mS yJ &[ef;awmfEpS yf g;wkYd tbd"rmw
&m;awmfoyH gwum;}}vkYd rodMubJ ]]'DtoH[m rESyd pf ufrahJ umif;aomtoHy}J }vdYk 'Davmuf
uav;odwphJ w
d Ef iS hf em;axmifcv
hJ Ydk tJ'v
D if;Eko
Yd m;b0u pkawNy;D wJah emuf tyg,fwcH g;
ydwNf y;D 'Db&k m;omoemrSm t&Sio
f m&dyw
k & m\wynhf &[ef;ig;&mvmjzpfNy;D tbd"rm
w&m;awmfukd t&Sio
f m&dyw
k & mrax&ftxHu yxrqk;H vnf; Mum;em&w,f? yxrqk;H
vnf;yJ t&d,mjzpfMuw,f/ (t|omvde?D 17? &I) 'Dawmh ,ckigwk&Yd UJ todonf vif;Edw
Yk &Ydk UJ
todPfxuf tjyefjyefomvGew
f ,fvYdk atmufarh0rf;ajrmufMuyg/
zm;ewfom;taMumif;
at;...wpfenf;tm;jzifh zm;ewfom;0wKajymMuOD;pkdY&JU/ (0drme? |? 201-rS)
jrwfpmG bk&m;ud,
k af wmfjrwf wpfcsed u
f prmjynf **&ma&uefteD;ausmif;wku
d f oDwif;
ok;H aeawmfrpl Of wpfaeYo eHeufr;kd aomufxtcsed f jrwfpmG bk&m;wk\
Yd tavhtusut
f
wdkif; r[mu&kPmormywfudk0ifpm; xkdormywfrSxNyD; acscRwf&rnfhow0gwkdYudk
Munh&f q
I ifjcifawmfrv
l wfaomf ...}},aeYigbk&m; naecsr;f tcsed f w&m;a[mvQif zm;
av;wpfaumif igbk&m;\w&m;oH tm&Hek rd w
d ,
f pl Of olwpfzufom; (EGm;ausmif;om;)
\ESiw
hf jH zifh tzdEydS cf &H Ny;D aovGeNf y;D aemuf ewfjynfjzpf&u
dS m ewfy&dowftjct
H &Hrsm;
pGmjzifh vltrsm;Munfah epifyif vma&mufayvdrrfh nf/ xkt
d pnf;ta0;w&m;yGJ rsm;pGm
aomvlewfwYdk opmav;yg;w&m;udk odjrifMuvdrrhf nf}}[k vif;vif;xifxif odjrifawmf
rlav\/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
42
xko
d o
Ykd jd rifawmfrNl y;D aemuf eHeuftcg &[ef;aygif;rsm;pGmjc&H v
H suf "rmjynftwGi;f
qGr;f cH<u &[ef;wdq
Yk rG ;f &atmif cs;D ajrm ufawmfrNl y;D vQif qGr;f udpj yKNy;D aomtcg ausmif;
wku
d af wmfojYkd yef<uvsuf &[ef;awmfrsm;0wfjyKNy;D rdrd rdrw
d \
Ykd aeYoef&Y mt&yfokYd <ua&muf
Muaomtcg *Eu#k w
D u
dk af wmf0if zvormywfcsr;f omjzifh aeYyikd ;f tcsed u
f kd ukev
f eG af p
Ny;D vQif naecsr;f tcgy&dowfav;yg; pkn
H pD nf;a0;rdMuaomf *Eu#k w
D u
dk af wmfrx
S u
G <f u
awmfru
l m a&uefteD; "romvm="rm&Hk ude;f pHawmfru
l m aq;'ef;jrif;oDvmausmuf
zsmtjyifjcaoFrh if;\ [de;f a[mufou
H kd raMumufr&GU[
H ed ;f a[mufaom auo&mZmjc
aoFrh if;uJo
h Ykd t*Fg&Spaf zmftoHawmfjzifh a[mawmfral eqJjzpfygw,f/
xkt
d csed rf mS zm;i,fwpfaumif a&uefrw
S ufvm ]]toHum; ESyd pf ufrnft
h oH
r[kw?f w&m;a[maomtoHjzpfayonf}} rQavmufom onmtodjzifh w&m;oHtm&Hk
pdu
k Nf y;D y&dowftpGe;f 0yfaew,f/ xkt
d csed rf mS EGm;ausmif;om;wpfa,muf xkad e&m
odaYk &mufvmNy;D w&m;a[maeaomjrwfpmG bk&m;ESihf tvGeNf ird o
f ufpmG w&m;emaeaom
y&dowfujkd rif&um; xkb
d &k m;&SiEf iS hf w&m;emy&dowfukd tm&Hjk yKwphJ w
d jf zifh 'kwv
f iS u
f ef
(EGm;uef)udak jraxmuf trSww
f rJh &yfwnfvmaomf zm;oli,fukd tm&Hrk jyKrMunh&f rI d
bJ zm;i,f\OD;acgif; vSiu
f efjzifh axmuf &yfwnfvmw,f/
zm;uav;onf vSiu
f efjzifh taxmufc&H &m "ronmr&PmoEaZm0Dxu
d s
xkcd Ppkawum wm0womewfjynf0,f 12-,lZemus,af om a&TArd mefjzpfNy;D tdyf
aoma,musmf ; Ek;d aomvm;odYk xkad &TArd mefewforD;rsm;pGm jc&H t
H yfonfrh rd u
d ,
kd u
f jkd rifvwf
aomf ]]tb,fbrHk S igbkrH mS vmjzpfygvdr}hf }vkYd qifjcif a&S;zm;b0udjk rifNy;D vQif ]]ig
odpYk ifzm;uav;aomfrS bkH vmjzpf&? rQBu;D us,af ompnf;pdru
f kd &&S&d onfrmS tb,f
odkYaomuHudk jyKvkdYygvdrfh}}[k qifjcifpOf;pm;Munhfaomtcg jrwfpGmbk&m;\w&m;oH
onmodrQjzifh tm&H,
k cl ahJ omuHaMumifjh zpfaMumif; odjrifvQif odjrifcsi;f a&TArd mefEiS w
hf uG
jrwfpmG bk&m;xHarSmufvma&muf Adrmefrq
S if;Ny;D vltrsm;Munh&f MI upOfyif rsm;pGmaom
tjct
H &HBu;D pGmaom ewfwefc;dk jzifch sO;f uyfum jrwfpmG bk&m;\ajcawmfwu
Ykd kd OD;jzifw
h u
dk u
f m
&Scd ;dk Ny;D vuftyk cf s&D cdS ;dk &yfwnfaew,f/
xkt
d cg xkzd m;ewfom;udk jrwfpmG bk&m;onf odawmfrv
l suyf if vlrsm;taygif;tm;
ukov
kd u
f t
H usK;d ESihf bk&m;&Sit
hf mEkabmfukd rsuaf rSmufjyKEidk Mf uap&ef&nfoefawmfr
l (1)
*gxmjzifh ar;awmfrw
l ,f/ tbdua E e=tvGeEf pS v
f zdk ,
G af om/ 0aPe=tqif;
43
(2)
rk[w
k H pdwy om'? ' y ,oO ar/
tmEkbm0O ar y? 0PH y ZkwOd ar/
xdt
k cg ewfom;onf rdr\
d a&S;b0ponfwu
Ydk kd xifpmG avQmufxm;vko
d nfjzpf-
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
44
]]t&Siw
f b
Ydk &k m;wJh rax&fjrwfrsm;[mqGr;f cH&mutjyef 'Dwefaqmif;0ef;xJrmS pnf;
a0;nDral wmfrMl uwJt
h cg oHa,mZeqkw
d m&,f? oHa,mZed,"rqw
dk m&,f 'Dw&m;ESpyf g;
[m teufvnf;uG?J o'gvnf;uGo
J vm;? odrYk [kwf o'gomuGv
J Ykd teufoabmuawmh
twlwyl v
J m;vkYd uJo
h kYd jyemjzpfwt
hJ aMumif;? ,if;jyemtwGuf yxrtkypf w
k pfzuf
aomrax&fjrwfrsm;u ]]teufvu
J w
JG ,f? o'gvJuw
JG ,f}}? 'kw,
d tkypf k wpfzufaomr
ax&fjrwfrsm;u ]]o'gomuGw
J ,f? teufoabmtwlwyl }J } tJ'v
D adk jzMum;wJt
h aMumif;
wynhaf wmfMum;od&ygw,f bk&m;...}}vkYd avQmufxm;w,f/
xkt
d cg rax&frsm;Bu;D rsm;u {0H *[ywd=tdr;f [kww
f ,f 'umoa|;...oifMum;
wJt
h wkid ;f yJ? igwk,
Yd ckpnf;a0;rdaewJh ud,
k af wmfawGxrJ S wpfzufaomyxrtkypf rk ax&f
rsm;u oHa,mZeqkw
d m&,f? oHa,mZed,"rqw
kd m&,f 'DEpS cf [
k moabmoGm;teuft
45
&vnf;uGw
J ,f? o'gvnf;uGw
J ,f? 'kw,
d tkypf rk ax&frsm;uawmh oHa,mZeqkw
d m&,f?
oHa,mZed,"rqw
dk m&,f 'DEpS cf [
k m o'gomuGw
J ,f? teufruGb
J ;l vkYd ajymMu,lMuwm
trSeyf }J }vkYd rax&fBu;D rsm;u rdeaYf wmfrMl uw,f/
pdwol<u,f\avQmufxm;csuftajz
xkt
d cg pdwo
<l u,f=pdwa oa|;u-
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
46
47
wkid ;f / 0a',s=ajymqko
d nfrnfygovm;bk&m;/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
48
rsupf w
d iG rf nf&yk t
f Munfu/kd e oHa,mZeH=zGUJ csnaf Mumif; zGUJ csnw
f wfonfr[kw/f (oHa,m
Zer[kwb
f ;l ? b,fou
l oHa,mZe=zGUJ csnw
f wfww
hJ &m;vJqadk wmh)/ p=pifppf{ueftrSef
tm;jzif/h ww=xkpd uK'gG &ESihf &lyg&Hrk supf t
d MunfEiS t
hf qif;rsK;d pkH xkEd pS yf g;wdaYk ygif;qk&H m/
,H-a,m qE&ma*g=tMuifwyfrufwwfwhJ qE&m*wPSmavmbonf/ twd= &S\
d / wH=xdk
wyfrufwwfwq
hJ E&m* wPSmavmbonf/ ww=xdpk uK'gG &ESi&hf yl g&Hrk supf t
d MunfEiS hf
tqif;rsKd;pkHESpfyg;wkdYaygif;qkH&m/ oHa,mZeH=zGJUcsnfwwfwJh oHa,mZOfw&m;-zGJUcsnf
aMumif; oHa,mZOfw&m;yg bk&m;/
uJ...'Dvq
kd Mdk uygpk?Yd ]]wPSmavmbonf zGcYJ snw
f wfwo
hJ aH ,mZOf/ bmudo
k u
l
zGcYJ snw
f wfovJqadk wmh puKuv
kd zJ cYJG snw
f wf? wyfrufwwfw,f? &lyg&Hu
k v
kd zJ cYJG snw
f wf?
wyfrufwwwfw,f/ twGi;f tm,we tjyiftm,we 'Dvw
kd pfww
JG pfwpJG D ajcmufwJG
vmygw,f/ (1)
e aomwH o'geH oHa,mZeH? e o'g aomw oHa,mZeH/
,O ww w'kb,H y#dp OyZw
d qEa&ma*g? wH ww oHa,mZeH/
baE=t&Sifrx&fjrwfBuD;wdkY bk&m;/ aomwH=em;[kwGifrnf &kyftMunfonf/
o'geH=toHrsK;d pkH o'g&Hw
k u
Ydk /kd e oHa,mZeH=zGUJ csnaf Mumif; zGUJ csnw
f wfonfr[kw/f o'g=
toHrsK;d pkH o'g&Hw
k u
Ydk vJy/J aomw=em;[kwiG rf nf &kyt
f Munf\ (0g) em;[kwiG rf nf
&kyt
f Munfu/kd e oHa,mZeH=zGcYJ snaf Mumif; zGcYJ snw
f wfonfr[kw/f p=pifppf{uef trSef
tm;jzifh/ ww=aomw'Gg&ESifho'g&HkH=em;tMunfESifhtoHrsKd;pkH xkdESpfyg;wkdYaygif;qkH&m/
,H-a,mqE&ma*g=tMuifwyfrufwwfwhJ qE&m* wPSmavmbonf/ twd= &S\
d / wH=
xkw
d yfrufwwfwhJ qE&m* wPSmavmbonf/ ww=aomw'Gg&ESio
hf 'g&Hek m;tMunf
ESit
hf oHrsK;d pkH xkEd pS yf g;wkaYd ygif;qk&H m/ oHa,mZeH=zGUJ csnw
f wfwhJ oHa,mZOfw&m;? zGcYJ snf
aMumif;oHa,mZOfw&m;yg bk&m;/
rax&fjrwfwb
Ykd &m;..ESmacgif;wGirf nf &kyt
f Munfu teHrY sK;d pk*H Em&Hu
k kd zGaYJ ESmif
wwfwo
hJ aH ,mZOfr[kwyf gbl;? teYrH sK;d pk*H Em&Hu
k vJ ESmacgif;wGirf nf &kyt
f Munfukd zGaYJ ESmif
wwfwo
hJ aH ,mZOfr[kwyf gbl;bk&m;/ trSeu
f awmh Cmeyom'=ESmacgif;tMunfeYJ teHY
rsKd;pkH*Em&HkwkdYudk ckHrifwyfrufwwfwJh qE&m*? wPSmavmbonfom xdk'Gg&ESifhtm&Hk
ESpyf g;pkw
H u
Ydk kd zGaYJ ESmifwwfwhJ oHa,mZeygbk&m;/ (3)/ xkt
Yd wle Zd0gS &omeH oHa,mZeH? e &om Zd0gS , oHa,mZeH? ,O ww w'kb,H y#dp
OyZw
d qE&ma*g? wH ww oHa,mZeH/
49
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
50
wwfaomw&m;[l qkv
d &dk if;tcsuu
f kd owdcsy
f rSw,
f &l m\/
tar;tajzNyD;\/
rax&fBuD;wkYd csD;rGrf;awmfrlMujcif;
xko
d pYkd w
d o
<l u,f tus,0f w
d m & ajzjyavQmufxm;vku
d af omtcg r[max&fBu;D
wk\
Yd PfxJ oHa,mZe"rEiS hf oHa,mZed,"rwYkd jywfjywfom;om; uGu
J jJG ym;jym;xif
&Sm;oGm;w,f/ xkt
d cg rax&fjrwfBu;D wdu
Yk pdwo
<l u,ftm; qdv
k waYH omtwkid ;f cs;D
rGrf;rdefYMum;awmfrlMuw,fvmbm aw *[ywd? okv'H aw *[ywd?
, aw *rDa & Ak'0 pae ynmpuK urwd/
*[ywd=ausmif;'umaoa|;/ aw=oifonf/ vmbm=t&awmfavpGm/h *[ywd=
ausmif;'umaoa|;/ aw=oifonf/ okv'=H vlt
Y jzpfuakd umif;pGm&tyfygaypGm?h (bmh
aMumifv
h q
J &dk if) , aw=tMuifoif\tzk&Yd m/ *rDa &=eufepJ mG aom/ Ak'0 pae=bk&m;
pum;awmf/ ynmpuK=Pfynmrsupf o
d nf/ urwd=igwkx
Yd uf oufouf0if0if&ydS gay
pGmh/
ausmif;'umaoa|;? ausmif;'um&JUtzd&Yk m t&awmfvu
dk yf gbd/ ausmif;'umonf
vlt
Y jzpfukd aumif;pGm&tyfygbd/ (bmaMumihv
f q
J &dk if) ausmif;'um&JUtzd&Yk m tvGeef ufeJ
aom bk&m;pum;awmf Pfynmrsupf [
d m oufouf0if0if&ydS gbd\/ 'Dawmh ausmif;
'um&JUtzkdY&m 'Dbk&m;omoemawmfudk t&awmfygbd\? vlYtjzpfudkt&awmfygbd\/
uJhodkYaumif;csD;ay;Muw,f/
(1) pdwoH,kwf oHa,mZeokwfNyD;ygNyD/
51
(2) pdwo
,
H w
k f (2) od'wow
k w
f &m;
'Dow
k rf mS od'wrax&fu tppwm0ef,o
l uJo
h jYkd zpfaomaMumifh okwt
f rnfukd
od'wow
k [
f
l trnfwyfjcif;jzpfw,f/ okwe ef 'd gef;uawmh-
wpfcsed u
f rsm;pGmaom rax&fBu;D &[ef;awmfwYdk rpdu
mo@NrKd Y ]]a*G;csKyd ifawm
ausmif;wku
d f }} oDwif;ok;H aexkid af wmfrMl uqJjzpfygw,f/
xkt
d cg ausmif;'umpdwa oa|;rax&fBu;D &[ef;awmfw&Ykd &dS mt&yfoYkd vma&muf
0yfvsK;d ? &Scd ;dk OD;Gwf tjypfvw
G af omae&mu xkid af eNy;D awmht"d0gaoEK ar baE ax&m oGmwem, bw/H
baE=t&Siw
f b
Ydk &k m;/ oGmwem,=eufjzefaumif;rIuo
k v
kd t
f vdiYk mS / ar=wynhaf wmf
\/ bwH=qGrf;udk/ t"d0gaoEK=onf;cHom,mawmfrlMuygbk&m;vkdY yifhavQmufw,f/
rax&fjrwfBu;D awGuvnf; qdwq
f w
d af eojzifh pdwa oa|;yifah vQmufcsuu
f kd vufcaH wmf
rlMuw,f/ xkt
d cgausmif;'um pdwa oa|;rax&fjrwfBu;D wkYd vufcaH Mumif;aumif;pGmod
&SNd y;D rax&fjrwfBu;D wku
Yd kd &dak ojrwfE;dk &Scd ;dk rdrt
d rd o
f jYdk yefomG ;w,f/ eufjzefzq
Ydk rG ;f cJz,
G f
abmZOfrsm; pDrcH sujf yKwaf ew,f/
xdn
k Ofv
h eG af jrmuf aemufwpfaeYa&mufwt
hJ cg yifah vQmufcsut
f wkid ;f rsm;pGmaom
rax&fwkdY pdwaoa|;&JUaetdrfodkY<u cif;xm;wJhae&m ax&fpOf0gvdkufoDwif;okH;ae
xdkifawmfrlMuw,f/ (xdkrax&fjrwfBuD;wkdYtxJrSm]]t&Sifax&}}
x&}}rnfaom rax&fonf
oHCmhax&fBuD;jzpfawmfrlw,f)/
tx acg pdawm *[ywd a,e ax&m bduL ? awEk+youFr?d OyouFrw
d mG
axa& bduL tbd0ga'wGm {urEH edo'D /d
xdt
k cgpdwa oa|;onf rdrq
d rG ;f +[if;ponf pDr&H if;u yifx
h m;wJh rax&fjrwfBu;D
rsm;a&mufvmawmh rax&fjrwfw&Ykd &dS modYk vma&muf&adk ojrwfE;dk &Scd ;dk Ny;D tjypfvw
G w
f ahJ e&m
uxkid Nf y;D tar;ykpm jyempum; avQmufxm;w,f/ avQmufxm;yku
H -
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
52
53
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
54
Bu;D u ar;w,fr[kwv
f m;/ (ckid rf matmif xyfcsnw
f ,f/) xdt
k cg ausmif;'umpdwa oa|;
u{0H baE/
baE=t&Sib
f &k m;/ {0H=[kwyf gw,fb&k m;vkYd jyefMum;avQmufxm;awmh t&Si
f od'wu qkv
d wHaY omtwkid ;f ajzMum;awmfrw
l ,f/ ajzMum;ykrH mS 'H acg *[ywd "mwkemewH 0kwH b*0wm? puK"mwk+&ly"mwk+puK0dnmP"mwk? aomw"mwk+o'"mwk+aomw0dnmP"mwk? Cme"mwk+*E"mwk+ Cme
0dnmP"mwk? Zd0gS "mwk+&o"mwk+Zd0gS 0dnmP"mwk? um,"mwk+azm|A"mwk+um,
0dnmP"mwk? raem"mwk+"r"mwk+raem0dnmP"mwk? {wm0wm acg *[ywd "mwk
emewH 0kwH b*0wm/ (wJ)h / teufay;Munf&h atmif*[ywd=ausmif;'umpdwa oa|;/ 'H acg=qkv
d wHo
Y nfu/kd "mwkemew=H "mwf
txl;xl;[l/ b*0wm=jrwfpmG bk&m;onf/ 0kw=H a[mawmfrt
l yfNy/D puK"mwk=rsupf d
wGirf nf &kyt
f Munf"mwfvnf;aumif;/ &ly"mwk=tqif;rsK;d pkH &lyg&Hq
k w
dk &hJ yl "mwfvnf;
aumif;/ puK0n
d mP"mwk=puKe&YJ yl g&Hk ESpyf g;wdu
k q
f o
Hk jzifh ay:aygufvmwJjh rifr=I puK
0dnmP"mwfvnf;aumif;/ aomw"mwk=em;[kwGifrnf&kyftMunf"mwfvnf;aumif;/
aomw"mwk=em;[kwiG rf nf &kyt
f Munf"mwfvnf;aumif;/ o'"mwk=toHrsK;d pko
H 'g&Hq
k dk
wJh o'"mwfvnf;aumif;/ aomw0dnmP"mwk=aomweJo
Y 'g&HEk pS yf g;wku
d q
f o
Hk jzifh ay:
aygufvmwJhMum;rI=aomw0dnmP"mwfvnf;aumif;/ Cme"mwk=ESmacgif;wGifrnf
&kyftMunf"mwfvnf;aumif;/ *E"mwk=teYHrsKd;pkH *Em&HkqkdwJh *E"mwfvnf;aumif;/
Cme0dnmP"mwk=CmeeJY *Em&HEk pS yf g;wku
d q
f o
Hk jzifh ay:aygufvmwJeh rf;&Ir=I Cme0dnm
P"mwfvnfaumif;/ Zd0gS "mwk=vQm[kwiG rf nf &kyt
f Munf"mwfvnf;aumif;/ &o"mwk=
t&omrsKd;pkH &om&HkqdkwJh&o"mwfvnf;aumif;/ Zd0Sg0dnmP"mwk=Zd0SgeJY&om&Hk ESpfyg;
wku
d q
f o
Hk jzifh ay:aygufvmwJph m;rI vQurf =I Zd0gS 0dnmP"mwfvnf;aumif;/ um,"mwk=
ud,
k [
f w
k iG rf nf &kyt
f Munf"mwfvnf;aumif;/ azm|A"mwk=tawGrY sK;d pkH azm|Am&Hq
k w
dk hJ
az|A"mwfvnf;aumif;/ um,0dnmP"mwk=ud,
k ef YJ azm|Am&HEk pS yf g;wdu
k q
f o
Hk jzifh ay:
aygufvmwJah wGrY I xdr=I um,0dnmP"mwfvnf;aumif;/ raem"mwk=pdwt
f Munfac:wJh
raem"mwfvnf;aumif;/ "r"mwk=&kyef mrfrsK;d pk"H rm&Hq
k w
dk hJ "r"mwfvnf;aumif;/ raem
0dnmP"mwk=pdw[
f w
k iG rf w
S f txl;odwwfwhJ raem0dnmP"mwfvnf;aumif;/ *[ywd=
ausmif;'umaoa|;/ {wm0wm=rQjzifh (b,favmuf&o
dS vJ? wpfq,f&h pS yf g;&Sw
d ,f)/
"mwkemew=H "mwftxl;xl;ud/k b*0wm=jrwfpmG bk&m;onf/ 0kw=H a[mawmfrt
l yfay\/
55
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
56
57
pdwo
,
H w
k t
f wGuf (3) eHygwfa[m&r,ho
f w
k u
f 'kw,
d od'wow
k w
f /hJ 'Dow
k &f UJ
ed'gef;uvJyJ ,cifenf;twkid ;f yif (csK;H Ny;D ajymMupd)Yk wpfcsed u
f rsm;pGmaom rax&f&[ef;wkYd rpdu
mo@NrKd UrSm trm#0ueac:wJh pdw
aoa|;aqmufvSLwJh ]]a*G;csKdyifawmausmif;wkdufBuD;}}rSm oDwif;okH;aeMuqJ/ xkdtcg
ausmif;'umpdwaoa|;ausmif;wkdufodkYvmNyD; rax&fjrwfBuD;rsm;udk qGrf;pm;yifhw,f
(at;..a&SUokwt
f wkid ;f yJ) rax&fjrwfBu;D rsm; qdwq
f w
d af eojzifh yifah vQmufcsuu
f v
kd uf
cH/
pdwa oa|; xkt
d aMumif;odNy;D rax&fjrwfBu;D rsm;udk &kad ojrwfE;dk &Scd ;dk Ny;D tdrjf yef?
qGr;f rsm;pDr?H aemufwpfaeYeeH ufr;dk aomufa&mufawmh rax&fjrwfBu;D rsm; ax&fpOf0gvku
d f
pdwa oa|;aetdro
f Ykd <ua&muf cif;tyfaomae&m ax&fpOf0gvku
d f xkid af erdMuNy/D
a&SUaeYuvkyd J 'DaeYvyJ J pdwa oa|; vma&muf rax&fjrwfwu
Ydk &kd cdS ;dk Ny;D tjypfvw
G f
wJah e&mu xkid Nf y;D (rajz0Hyh gbl;qkrd yS J ar;&rnf0h w&m;t&) t&Siaf x&oHCmhax&fBu;D udk
ar;w,f/ ar;ykrH mS ,m rm baE ax& taeu0d[w
d m 'd|ad ,m avmau OyZE /d (oH? 'k? 477)
t&Siaf x& oHCmhrax&fBu;D bk&m;? wpfyg;ru rsm;vSpmG aom rdpm t,lwYdk avmu
jzpf&MdS uygw,f/ bmawGvq
J akd wmhoawm avmaumwd 0g=avmuonf b,fah wmhrS rysupf ;D bl;? jrw
J ,f/ tJ'v
D kd
,lwJhrdpm'd|d/
toawm avmaumwd 0g=avmuonf tqk;H &S\
d [l ,lwrhJ pd m 'd|/d
tE 0g avmaumwd 0g=avmuonf tqk;H &S\
d [l ,lwrhJ pd m 'd|/d
teE 0g avmaumwd 0g=avmuonf tqk;H r&Sb
d ;l [l ,lwrhJ pd m 'd|/d
wH ZD0H wH o&D&Ed 0g=ZD0vdyjf ymeJY 'Du,
dk [
f m wpfcx
k yJ v
J Ydk ,lwrhJ pd m 'd|/d
tnH ZD0H tnH o&D&Ed 0g=ZD0vdyjf ymu wjcm;? uk,
d Bf u;D u wjcm;vkYd vdyjf ymeJu
Y ,
kd f
wjcm;pDyv
J Ykd ,lwrhJ pd m 'd|/d
a[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd 0g=ow0gac:wJh vdyjf ymonf aoNy;D onfh
aemufrmS jzpfw,fvYdk ,lwo
hJ 'd|/d
e a[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd 0g=ow0gac:wJh vdyjf ymonf aoNy;D onfh
aemufrmS rjzpfb;l jywfw,fv,
Ykd w
l OhJ ap''d|/d (vuf00J g' &Sv
d Qif 'DOap''d|u
d kd vGepf mG
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
58
ESpo
f ufouf,w
l wfw,f/ vuf,m0g'&Sv
d Qif a&SUqkcd w
hJ hJ o'd|u
d kd ESpEf pS o
f ufouf,l
wwfw,f)/
a[mwd p e p a[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd 0g=tw ZD0 vdyjf ymac:wJh
ow0g[m aoNy;D onfah emufrmS jzpfwmvJ&?dS rjzpfwmvJ&v
dS ,
Ykd w
l {hJ upowrdpm 'd|/d
ae0 a[mwd e e a[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd 0g=tw ZD0 vdyjf ymac:wJh
ow0g[m aoNy;D onfah emufrmS jzpfonfvnf;r[kw?f rjzpfonfvnf;r[kwv
f Ydk ,lwhJ
tr&m0dauyac:wJh rdpm 'd|d (tr&m0dauyrdpm t,l&w
dS hJ yk*Kd v[
f m olu
Y kd ]]ow0g
vdyjf ym[m aoNy;D onfah emuf jzpfovm;}}vkaYd r;vQif [if...jzpfw,fvv
Ydk J uREyfk rf ajym
bl;vkaYd jzw,f/ ]]ow0gvdyjf ym[m aoNy;D onfah emufrjzpfb;l vm;}}vkaYd r;vQiv
f J [if..
rjzpfb;l vkv
Yd J uREyfk rf ajymbl;vkaYd jzw,f/ xkaYd Mumifh xko
d &l UJ rdpm t,lonf [dv
k v
dk t
J zrf;
rcH? 'Dvv
dk t
J zrf;rcHwhJ tr&m0dauy ig;ESiw
hf al omaMumifh tr&m0dauy 'o0wKu
rdpm'd|dq,fyg;[kac:onf/
,med pd+rmed 'Ggo|d'|d *d wmed jA[Zmav bPdwmed/
jA[Zmav=jA[Zmvokwe f / bPdwmed=jrwfpmG bk&m; a[mMum;tyfuek af om/
,med p rmed 'Ggo|d'|d *d wmed=tMuifajcmufq,fEpS yf g;aom rdpm t,lwo
Ykd nf/ oEd=
&Sdukef\/
rm Ek acg baE 'd|ad ,m udo owd a[mEd? udo towd e a[mEd/
baE ax&=t&Siaf x& oHCmhax&fBu;D bk&m;/ rm'd|ad ,m=avQmufxm;&myg
'o0wKurdpm 'd|q
d ,fyg;+jA[Zmvokwe v
f m rdpm 'd|ad jcmufq,hEf pS yf g;wko
Yd nf/ udo
towd=tb,fw&m;r&Sv
d Qi/f e a[mE=d rjzpfMuukeo
f enf;bk&m;/
uJo
h Ykd ausmif;'umpdwa oa|;u (oHCmhax&fBu;D &Sv
d suf oHCe0u-udak usmf
ar;vQif ravsmrf avsmufywfaomaMumif)h t&Siaf x&oHCmhr[max&fBu;D udk ar;avQmuf
aomtcg a&S;enf;twlyif t&Siaf x&oHCmhrax&fBu;D u odvsuf rajz0Ho
h jzifh qdwq
f w
d f
aeawmfr
l ok;H Burd w
f idk af &muf pdwa oa|;u ar;avQmufNy;D aomtcg t&Si
f od'w
oHCmi,fu t&Siaf x&oHCmhrax&fxcH iG yhf ef pdwa oa|;tm; a&S;enf;twlyifcidk rf m
atmif]]ausmif;'um? 'o0wKu rdpm 'd|q
d ,fyg;? jA[Zmvokwe v
f m rdpm 'd|ad jcmufq,fh
ESpfyg;wkdYonf tb,fw&m;&SdvQifjzpfMu tb,fw&m;r&SdvQif rjzpfMuoenf;[kar;
59
avQmufovm;}} odaYk r; pdwa oa|;u ]]{0H baE=[kwyf gw,fb&k m;}}vdYk 0efcpH um;
jyefvnfavQmufxm;wJt
h cg t&Si
f od'wrax&fu-
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
60
61
pum;csyf
(vlawGu 0dnmPf+ZD0+tw+vdyjf ymvkYd tm;Bu;D ajymw,f/ &ky&f iS af wGrmS qk&d if
vdyjf ymudrk sm; ajym&&if ydNk y;D ajymMuw,f/ tJ'&D yk &f iS u
f 'g&du
k w
f mawGukd ]]ud&k ifwaYdk jymwJh
vdyjf ym[m b,fvydk yHk ef;vJ}}vdaYk r;vQif olwv
Ydk J [kww
f +d ywfwd ajymwwfr,frxifb;l /
jrefrmjynfu vlawG&UJ vdyjf ymqkw
d t
hJ w0g'[m rckid jf rb
J ;l aemf/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
62
csed cf iG v
f ufxufrmS avu oGm;Ny;D &du
k cf wfrw
d b
hJ ufu csed cf iG v
f ufu edro
hf mG ;w,f/ tJ..
uHq;dk wJo
h al wmhcaH ya&mh? tazhbufu csed cf iG v
f uferd u
hf svQif uav;&JUwm0efukd tazu
cH? Bu;D awmfbufu csed cf iG v
f uf edru
hf svQiu
f av;&JUwm0efukd Bu;D awmfu cHayawmh/
tJ'rD mS ab;uvlawGu ]][m..vdyjf ymu tazhbufudk pD;jyo[? Bu;D awmfbufukd
pD;jyo[/ tJ'v
D akd jymwwfMuw,f/ pD;jyw,fom qkMd uw,f olwv
Ykd b
J mrSrjrifMu&bl;/
olwkdYom rjrifMu&wmr[kwf? vdyfjymcJGJjywJh tbGm;BuD;vJ bmrSrjrif&bl;/ 'gaMumifh
tb,m&mrq&mawmfb&k m;Bu;D u ]]OD;yOi;f &...igwd&Yk UJ jrefrmjynfrmS tw=vdyjf ym0g'
bmrS ckid cf idk rf mrmr&Sb
d ;l uG,/hf jrwfpmG bk&m; tew0g'udk a[mawmfr&l wm tdE,
d Ekid if H
twGuu
f ,
G }hf }vkYd rdeaYf wmfrcl w
hJ m/
rSeyf gw,f? olwt
Ykd Ed ,
d Ekid if rH mS usawmh vufav;vk;H ? ig;vk;H avmuftxl&w
dS v
hJ yd f
jym=twtaMumif;a&;zGx
YJ m;wJh tvGv
J t
JG aMumif;t&m pmtkyBf u;D awG&MdS uw,f/
tJ...olwt
Ydk aeESiu
hf 'g&kyyf ?J 'ga0'emyJ? 'gocFg&yJ? 'g0dnmPfyv
J Ykd y&rwtod
PferYJ odyJ 'g[mtwy+J 0dnmPfy+J vdyjf ymyJvaYkd &;om;+ajymqkcd surf sm;udk y&rwo
pmtodPfrsupf ed YJ qifjcifMunfv
h Qif ]](1) tcsKd Uaomtw0g'orm;u &kyu
f kd twvYdk
ajymw,f/ (2) tcsKd Uu a0'emud/k (3) tcsKd Uu onmud/k (4) tcsKd Uu ocFg&ud/k (5)
tcsKd Uu pdw0f n
d mPfukd twvyd jf ymvkaYd jymw,f}}vkYd od&ygw,f/ tenf;i,frQ zGijfh y&
ygvQi-f
tw0g'orm;udk ]]twvyd jf ymqkw
d m b,fvo
dk abmvJ}}vdaYk r;vQi-f
(1) tcsKd Utw0g'orm;u ]]vdyjf ymtwqw
dk m vGepf mG odraf rGw
Y t
hJ qif;uav;yJ}}
ponfajymqkcd v
hJ Qif ]]olum; &lyg&Hk &kyw
f &m;ukd twvyd jf ym}}[k xifaeaMumif; qifjcif
od&Sd&ygw,f/
(2) tcsKd Utw0g'orm;usawmh ]][dv
k rl odvaYkd jymwm? twvyd jf ymqkw
d m aumif;
aumif;qkd;qkd; tm&HktrsKd;rsKd;udk cHpm;wwfw,f? cHpm;wJhoabmAs}}vdkY ajymwwfw,f/
xko
d aYkd jymvQif ]]olum; a0'emudk twvyd jf ym[kxifaeaMumif;}} qifjcifo&d &dS ygw,f/
(3) tcsUd tw0g'orm;rsm;usawmh ]]twvyd jf ymqkw
d m xkx
d adk &;&mvdrm yg;eyfwhJ
oabmrsK;d As}}vkYd ajymwwfw,f/ xko
d adYk jymvQif ]]olum; onmemrfw&m;udk twvyd f
jym}}[k xifaeaMumif; qifjcifo&d &dS ygw,f/
(4) tcsKd Utw0g'orm;rsm;usawmh ]]twvyd jf ymqkw
d m aumif;aumif;qk;d qd;k trI
63
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
64
65
t&Si
f od'wt&Sijf rwfum; y#dord' gyw&[Emjzpfawmh jrwfpmG bk&m;a[mwmeJY
t&Sijf rwfa[mwmonf wxyfwnf;usw,f? od&Yk um; tem*grft&d,mjzpfol ausmif;
'umpdwa oa|;onf t&Sio
f jl rwfa[mqkcd suo
f nf jrwfpmG bk&m;a[mqkcd suEf iS w
hf pfxyf
wnf; wlrQae&um vGepf mG vGepf mG 0rf;omtm;& om"ktEkarm'emjyKavonf/
rjrifbl;aomrdwfaqGjzpfaejcif;
w&m;yGu
J m; Ny;D oGm;avNy/D pdwa oa|;tzk&Yd m ar;zG,&f mudpw
pfcjk zpfvmonfrmS
aoa|;\tzk&Yd m t0Edw
ikd ;f rSm rjrifb;l bJ txl;cspcf ifaewJh od'wrnfaom oli,fcsi;f
e orEkywd=tvGv
J rJG &Ijrif/ &ly0E=H &ky&f adS om/ twmeH 0g=twvyd jf ym[lvnf;/
e orEkywd=tvGv
J rJG &Ijrif/ twe=d twvyd jf ym/ &ly0EH 0g=&ky&f \
dS [lvnf;/ e
orEkywd=tvGt
J vGrJ &Ijrif/ &lyo= &kyw
f &m;/ twmeH 0g=twvyd jf ym&S\
d +wnfae\
[lvnf;/ e orEkywd=tvGv
J rJG &Ijrif/ (&kyf 4-csu)f /
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
66
67
tJ'w
D ynfah wmf&UJ rjrifz;l wJo
h il ,fcsi;f t&Si
f od'w[m ,cktcgb,frmS aeyg
ovJb&k m;vkYd ar;avQmufw,f/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
68
uvsmPH 0kpw
d *[ywd/
69
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
70
,aeYa[mrnfo
h w
k u
f kd okwt
f rnf ]]r[uyg#d[m&duokw}f }vdaYk c:w,f? jrefrmvkd
ajym&ifawmh ]]t&Sirf [u&[Em&JU wefc;dk jym#d[mESiphf yfaomokw}f }jzpfygw,f/ tJ'o
D w
k f
udk t&Sit
f meEm? t&Sirf [muywku
Yd uJo
h Ykd okwe ef 'd gef; ysK;d ay;vku
d yf gw,f/
71
xkt
d cg ausmif;'umpdwa oa|; rax&fjrwfBu;D wkv
Yd ufcaH Mumif; aumif;pGmod&NdS y;D
rax&fjrwfBuD;wkdYukd &kdaojrwfEkd;&Sdckd;NyD; (rdrd\EGm;jcHodkY) jyef qGrf;cJzG,fabmZOfrsm;pDrH
(axmywfESifha&maomEkdYCemqGrf;pDrH)w,f/ aemufwpfaeYeHeufrkd;aomufa&mufawmh
rax&fjrwfBu;D rsm; pdwa oa|;&JUEGm;jco
H <Ykd ua&muf cif;tyfaomae&m ax&fpOf0gvku
d f
xkid af erdMuNy/D
tx acg pdawm *[ywd axa& bduL yPDawe oydy g,maoe o[wm
oEayod or0ga&od/
tx acg=xko
d rYkd ax&fjrwfBu;D rsm; pkpH n
Hk n
D x
D idk af erdaomtcg/ pdawm *[ywd=
pdwa oa|;onf/ axa& bduL =rax&fBu;D &[ef;awmfwu
Ydk /kd yPDawe=rGejf rwfaom/
oydy g,m aoe=(y,om edAa wm yg,maom/ ygwaAm tod waAmwd 0g yg,maom)
aomufvv
Ydk &J ? pm;vkv
Yd &J wJh axmywfEiS afh &maomEkC
Yd emqGr;f (rysprf us)J jzif/h o[wm=
rdrv
d ufjzif/h oEayo=d a&mif&h aJ pNy/D or0ga&od=vufumwm;jrpfonfw
h idk af tmif jyKpk
cJah vNy/D pdwa oa|;ud,
k w
f idk f om[wdu
oupa jrmuf rax&fjrwfBu;D rsm;udk tvGerf eG f
jrwfwhJ aomufvv
Ydk &J ? pm;vkv
Yd &J wJh axmywfEC
Ydk emqGr;f rysprf usjJ zifh jyKpak uR;arG;cJah v
Ny/D
tx cg axa&m bduL bkwm 0daem MoeDwyw ygPdaem O|m,m+oem yuro
/k
xkaYd emuf rax&fjrwfBu;D rsm; qGr;f bkO;f ay;Ny;D ae&mrSxausmif;odjYk yef<uw,f/
txl;rSw&f efum;...pdwa oa|;&JUwynhrf sm;uvJ oHCmawmfawGukd EdC
Yk emqGr;f wJt
h
csed rf mS yJ wpfNyKd ief uf rdrw
d &Ykd UJ q&m pdwa oa|;udk a&Tcu
G Bf u;D rsm;eJY EkC
Yd emqGr;f xnfNh y;D auR;
Muw,f/ oHCmawmfawG EkC
Yd emqGr;f bkO;f ay;Ny;D vdYk ausmif;wku
d o
f jYkd yef<uzkYd pDrMH uwJt
h cg
rSm-
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
72
73
yifyef;Bu;D pGmoGm;aeMu&w,f/ (txl;rSmawmh)awe acg ye ora,e tm,om r[aum wo bduK oaH C oAe0aum
a[mwd/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
74
uav;vJ wku
d cf wfygrlvnf;aumif;/ ,H tAordv
mayg p t=,if;wdrw
f u
dk u
f vnf;
rd;k tH&Yk t
kH aYkH y;aeygrlvnf;aumif;/ ,H a'a0g p {u+aruH zkoma,,s=,if;uJo
h Ykd rk;d uvJ
toJBu;D r[kwf wpfaygufwpfayguf wpfajzmufajzmufom &GmoGe;f rlvnf;aumif;/ om"k
acg t=aumif;onf{uef rSeyf gay\/ (trSef aumif;wmaygh igh&iS ?f t&Siaf x&rax&f
Bu;D \cGijfh yKcsu)f /
r&Sirf [u oDwif;i,fu ]]t&Siaf x&bk&m;? ,cktaerSm avat;uav;uvJ
wku
d ?f wdrw
f u
dk u
f vJ rd;k tk&YH t
kH ?YHk rk;d uvJ wpfaygufcsi;f wpfaygufcsi;f oGm;aumif;&H&k mG vQif
aumif;rnfr[kwv
f m;bk&m;}}vdYk cGiyhf efwo
hJ abm avQmufxm;aomtcg t&Siaf x&oHCmh
rax&fBu;D u ]]wu,faumif;wmaygh igh&iS }f } uJo
h cYkd iG jhf yKwo
hJ abm rdef aYf wmfrw
l ,f)/
t&Sifr[u wefckd;pDrHjcif;
tx acg tm,om r[aum wxm&lyH 'gbd ocFg&H tbdocF&d ,xm
oDwawm p 0gawm 0g,d? tAordv
mayg p tmod? a'a0g p {u+aruH zko/d
tx acg=xkdaemuftcg/ tm,om r[aum=t&Sifr[u&[Emrax&fonf/
,xm=tMuiftjcif;jzifh zefqif;tyfonf&adS omf/ oDwaum p 0gawm 0g,d=avat;
uav;vJ wjznf;jznf;wku
d cf wf\/ tAordv
mayg p tmod=wdru
f vJ rd;k tk&YH t
kH aHYk e\/
a'a0g p {u aruH zko=d rd;k uvJ wpfayguf wpfaygufcsi;f &Gmatmif/ wxm &lyH 'gbdocFg&H=xko
d o
Ykd abm&Sad om wefc;kd tpDt&ifu/kd tbdocFg&d=pD&ifzefqif;avNy/D
xkaYd emuf t&Si[
f u&[Emrax&fonf avat;uav; ajz;ajz;wdu
k cf wfatmif?
wdru
f vJ rd;k tk&YH t
kH aYHk tmif? rd;k uvJ wpfaygufwpfaygufom &Gmatmif wefc;dk zefqif;vku
d f
Ny/D
cufqpfrSwfzG,f
t&m0,f wefc;dk &kyzf efqif;jcif;ESiphf yf rSwzf ,
G jf yqkad yOD;tH/h aqmifyk'f/ /yg'upsmef? t"d|mefEiS ?hf wzef yg'u? pwkw? uswHk tbdnm/
wefc;dk &kyzf efqif;vkad om 'd& iS o
f jl rwfonf(1) a&S;OD;pGm t"d|mef\tajccHjzpfaom &lyg0p&pwkwp smefukd 'd& yk Ef iS t
hf qif
ajyaomuodP
k ;f tm&Hu
k kd tm&Hjk yK0ifpm;&onf/ xkyd g'upsme0Dxu
d kd t"d|mef\ tajccH
yg'upsme0Dxd[kac:onf/
75
(2) xko
d t
Ykd "d|mef\tajccH yg'upsmefu0kd ifpm;Ny;D xkpd smefrx
S Ny;D aemuf rdrt
d vd&k dS
&m ]]owH a[mrd? o[H a[mrd}}ponfjzihf t"d|mef&onf/ ('d& yk af ygif; wpf&m
wpfaxmifjzpfygap ponfjzifh rdrt
d vd&k &dS mudk umrm0p&aZm0Dxw
d jYdk zifh t"d|mef&onf/
1-trSwyf g yg'upsmefukd r0ifpm;bJ t"d|mefjyK&jkH yKaomfvnf; ratmifjrifEidk /f xkaYd Mumifh
1-trSwjf y yg'upsmefukd 0ifpm;&jcif; jzpfavonf/)
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
76
77
odv
Yk mcJMh uvkYd ausmif;wku
d t
f 0a&mufawmh t&Sirf [uu t&Siaf x&oHCmhr
ax&fBu;D ud-k
tv+arwm0wm baE ax&/
uJo
h Ykd t&Sirf [uu ar;avQmufwt
hJ cg t&Siaf x&oHCmhrax&fBu;D u tv+
arwm0wm tm0kaom r[u? uw+arwm0wm tm0kaom r[u? ylZw
d +arwm
0wm tm0kaom r[uigh&iS rf [u rQavmufqv
dk Qif awmfavmufygNy/D igh&iS rf [u..rQavmufqdk
vQif rdrjd yK&rnfu
h pd u
kd jyKtyfNy;D ygNy/D igh&iS rf [u..rQavmufqv
dk Qif oHCmawmftm;
ylaZmftyfygNy/D (uJo
h Ykd rax&fBu;D uvJ auseyfwphJ um;ok;H cGe;f rdeMYf um;awmfrw
l ,f/)
tx acg ax&m bduL ,xm0d[m&H t*rHok? tm,omyd r[aum ouH
0d[m&H t*rmod/ (xkaYd emuf rax&fBu;D &[ef;awmfrsm;onf tMuiftMuif rdrw
d 0Ydk gpOf
tvdu
k o
f w
D if;ok;H &mausmif;odYk <uoGm;awmfrMl uw,f/ t&Sirf [uvJ rdr0d gpOftavsmuf
a&mufwahJ usmif;odYk <ua&mufawmfral vNy/D
tx acg pdawm *[ywd a,em+,om r[aum? awEk+youFr?d OyouFrw
d mG
tm,oEH r[uH tbd0ga'wGm {urEH edo'D ?d {urEH edoad Em acg pdawm *[ywd
tm,oEH r[uH {w+'a0gp/
t&Sirf [u oDwif;ok;H &mausmif;odYk <ua&mufNy;D vQif awmufavQmufyJ ausmif;
'umpdwa oa|;vJ t&Sirf [uxH oGm;a&muf0yfvsK;d &Scd ;dk OD;Gwt
f jypfvw
G &f mu xkid Nf y;D
t&Sirf [u&[Emudk odw
Yk efc;kd jyzd&Yk ef awmif;yefpum; avQmufxm;w,f/ avQmuf
ykHrSmom"k ar baE ta,sm r[aum Ow&d rEk"rH 'dy g#d[m&d,H 'awk/
baE=t&Sib
f &k m;../ ta,sm r[aum=t&Sirf [uonf/ ar=wynhaf wmftm;/
Ow&rd Ek"r=H vlw\
Ydk ukov
kd u
f ryxw&m;q,fyg;xuf vGejf rwfaom/ 'dy g#d[m&d,H
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
78
t&Sib
f &k m;... t&Sirf [u&[Emt&Sijf rwfonf wynfah wmfausmif;'umtm;
Ow&rd Ek"rrsK;d jzpfwhJ wefc;kd jym#d[mudk jyawmfral pcsiyf gonfb&k m;/ uJo
h aYkd wmif;yef
avQmufxm;w,f/
(txl;rSwzf ,
G u
f jkd yqkt
d ?hH w&m;emy&dowftaeeJY jrwfpmG bk&m; tbd"rmw&m;
a[mcgeD; t&Siyf ad @mvbm&'GgZax&f pEu;l oydwu
f kd ,ljypOfu &[ef;rsm; wefc;dk jym#d
[m rjy&[k odum yk'yf nwfxm;w,fr[kwv
f m;/ 'Dawmh ,ckvrf;wpfvQmufv;Hk t&Sif
r[u wefc;kd jycJw
h m&,f? ,ck pdwa oa|;u wefc;kd jyzkaYd vQmufxm;aejcif;wk[
Yd m tmywf
oifEh idk w
f t
hJ rIujkd yKvyk jf cif;+jyKvyk &f efawmif;yefjcif; jzpfraebl;vm;[k ar;zG,&f \
dS /
tajzum;..wefc;dk jyjcif;onf (1) t"d|med'=d wefc;dk &Si\
f rlv&kyrf azsmufbJ wef
ck;d jyjcif;rsK;d ? (2) 0duAk e 'd =d wefc;dk &Si\
f rlv&kyu
f akd zsmuf pMumrif;&ky+f jcaoFrh if;&kypf
onf zefqif; wefckd;jyjcif;[lESpfrsKd;&Sd&m (1-trSwf) t"d|mefed'dwefckd;jyjcif;rsKd;udk
jyaumif;onf/ ,ckt&Sirf [u jycJw
h w
hJ efc;dk ? jytHq
h aJ omwefc;dk rSm (1-trSwjf y) wefc;dk
jym#d[mrsK;d jzpf jyaumif;onf/ tjypfr&S[
d
l rSw,
f &l ygrnf/ um; txl;rSwzf ,
G f
wnf;)/
xko
d aYkd usmif;'umpdwa oa|; awmif;yefavQmufxm;aomtcg t&Sirf [u&[Em
oljl rwfonfawe [d wGH *[ywd tmvdaE Ow&mo* ynaywGm wdPuvmyH Moumao[d/
*[ywd=ausmif;'um/ awe [d=odw
Yk Ny;D um; (0g) xko
d w
Ykd efc;dk jym#d[mjyapcsio
f
yqkv
d Qi/f wG=H oifonf/ tmvdaE=ausmif;\wHcg;ayguf ausmif;t0if0 (acG;tdy)f / Ow&mo*=tay:&Hpk v
k sm (wbuf)ud/k ynaywGm=atmufrcS if;/ wdPuvmyH=xkt
Yd xuf
u jrufajcmufx;Hk =jrufpnf;ud/k Moumao[d=jzefcY if;vku
d yf g/
ausmif;'um...wefc;dk jym#d[mjyapvkv
d Qif a[m'Dtayguf0 t0ifem;(acG;tdy)f
rSm rdr&d UJ tay:&Hpk v
k sm; (wbuf) udk jzefcY if;vku
d w
f ,f/ pdwa oa|;&JUvkyaf qmifz,
G u
f pd
NyD;vQifyiftx acg tm,om r[aum 0d[m&H y0dow
d mG olpC
d #duH 'wGm wxm&lyH
79
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
80
81
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
82
pdwo
,
H w
k f (5) yXrumrblow
k f
(oH? 'k? 481)
,ckajymrJh yXrumrblow
k v
f yJ J ausmif;'umpdwa oa|;udk taMumif;jyK a[m
tyfwo
hJ w
k e yf jJ zpfygw,f/ pdwa oa|;[m omoemawmfEiS hf rnfrQ&if;ES;D w,f? omoem
awmfrmS rnfrQuRr;f usiw
f ,fqw
kd m 'Dow
k e af wGuMkd um;em&rS ydNk y;D odw,f/ ,cka[mrnfh
yXrumrblow
k e u
f kd t&Sit
f mEm+t&Sirf [muy rax&fjrwfBu;D wku
Yd qkv
d wYH
twkid ;f okwe ef 'd gef;ysK;d ay;Muygw,f/
{uH or,H tm,om umrbl rpdu
moa@ 0d[&wd trm#u0ae (wJ)h /
wpfcsed u
f t&Siu
f mrblqw
dk hJ &[Emrax&fjrwfwpfyg; rpdu
mo@NrKd U a*G;csKyd if
awmausmif;wdu
k Bf u;D oDwif;ok;H aeawmfrw
l t
hJ cdu
k jf zpfw,f/
tx acg pdawm *[ywd a,em+,om umrbl? awEkyouFr?d OyouFrw
d mG
tm,oEH umrbkH tbd0ga'wGm {urEH edo'D d (o&kyaf y:atmifqufay;wJph um;)/
,if;odYk t&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwf rpdu
mo@NrKd U a*G;csKyd ifawmausmif;wku
d f
oDwif;ok;H aeawmfrw
l t
hJ cku
d f wpfaeYoausmif;'um pdwa oa|; t&Siu
f mrbl&&dS m
ausmif;wku
d o
f v
Ykd mNy;D t&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwfukd &kad ojrwfE;dk &Scd ;dk tjypfajcmuf
yg;vGwfwJhae&muxkdifw,f/
tjypfvGwfwJhae&muxkdifaeNyD;w,fqkdvQifyJ t&Sifumrbl&[Emrax&fjrwfu
ausmif;'umpdwa oa|;udk uJo
h Ykd ar;awmfrw
l ,f/
0kw+ rd'H *[ywd b*0wmaeva*Fg aowypma'g? {uma&m 0wwD &axm/
teDCH y tm,E?H qdEa omwH tAEe/H /
*[ywd=ausmif;'umaoa|;/ b*0wm=jrwfpmG bk&m;onf/ 'H=w&m;pum;
ud/k 0kw=H a[mawmfrt
l yfNy/D
ausmif;'umaoa|;..,ckajymrnfw
h &m;pum;udk a[mMum;awmfrcl w
hJ ,f? a[m
Mum;awmfryl u
Hk ]]aeva*Fg aowypma'g? y? tAEew
H /hJ (*gxmteuf aemufxif&mS ;
83
ygvdrhfrnf/)
r Ek acg *[ywd oHcad we bmodw
uxH 0dwm a&e tawm '|aAm/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
84
85
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
86
87
O'gef;usL;&ifhawmfrljcif;
uJo
h Ykd a[mMum;awmfrv
l u
dk af omtcg t&Siv
f uk@ub'd,
&[Em&JUtaMumif;
udk qA*Dtp&Sdaom&[ef;rsm; odNyD;aemufrSm jrwfpGmbk&m;u 0rf;ajrmufawmfrlvSvkdY
t&Sifvuk@ub'd,udktaMumif;jyKNyD; udk,fawmfhbmomudk,fawmf O'gef;usL;awmfrl
w,f/ O'gef;usL;w,fqw
dk m w&m;emyk*Kd vu
f rkd iJb
h J rdr0d rf;xJrmS tvGeEf pS o
f ufveG ;f vdYk
yDwad wG[m wjznf;jznf; *,uf&u
dk v
f mNy;D &ifx0J rf;xJrmS rqHv
h Ykd yDwt
d [keaf Mumifh vQH
xGuv
f mwJph um;/ (5-ydm&Sw
d hJ yk;H xJuqDukd 4-ydmqHw
h yhJ ;Hk xJrmS avmif;wnfv
h Qif
4-ydmrSyv
kd Qw
H t
hJ qDawG tefxu
G v
f Qx
H u
G o
f vd)k jrwfpmG bk&m;&JU &ifxEJ v
S ;Hk xJrmS [d-k
t&Siv
f uk@ub'd,
&JU r[d'u
d r[mEkbm0jzpfyu
Hk kd tm&Hjk yKNy;D 0rf;ajrmufawmfrv
l eG ;f
vdYk yDwt
d [keu
f 0rf;xJrmS jynhNf y;D qkv
d wHaY omtwkid ;f O'gef;w&m;*gxmvQNH y;D xGuv
f m
w,f/
aeva*Fg aowypma'g? {uma&m 0wdw
D &axm/
teDCH y tm,EH? qdEa omwH tAEe/H
('D*gxm[m b,fy*k Kd vt
f m;rS jrwfpmG bk&m; w&m;a[mwmr[kwv
f Ykd b,fou
Yl rkd S
tmvkyaf c:p&mrvkb
d ;l / ud,
k af wmfb
h mom 0rf;ajrmufveG ;f vdYk &Gww
f *hJ gxmwJ/h aeva*Fg=tjypfuif;pifnfh t*Fgtpdwftydkif;&Sdayxaom/ aowypma'g=jzLazG;
oef&Y iS ;f wJt
h cif;vnf; &Syd gayxaom/ {uma&m=taxmuftuefaY wGur&Iyf taxmuf
tuefw
Y pfcw
k nf;om &Syd gayxaom/ &axm=thzH ,
G af om&xm;Bu;D onf/ 0ww=d wNird hf
Nidrfh wtdrhftdrfhvdrfhvdrfhvmay\/ teDCH=wkefvIyfacsmufcsm;jcif;tvsOf;r&Sdaom/
tm,EH=wnfNidrfvSpGm igwkdYodkYa&SU&Ivmaeaom/ qdEaomwH=0if&kd;qD+xrf;ydk;qD+bD;
(bde;f ) qD-tp&So
d nfh npfaywwfonfh xkx
d q
dk t
D ap;rSuif;a0;ayxaom/ tAEe=H b,f
vdt
k aESmiftzGYJ tcsnt
f wkyrf v
S ;Hk 0r&Sad om/ wH &xH=xkx
d ;l qef;aom&xm;Bu;D ud/k y
ym[d=aphaphiik Mk unh&f pI rf;ygavm/ (ud,
k af wmfu
h kd ud,
k af wmfjyefwu
dk w
f eG ;f wm/ t"dym ,f
awmh)-
olukd Zmwduv
k ykwv
aYkd c:w,f/ rdzu trsK;d aumif;onfjzpfap? raumif;onfjzpfap
rdrdudk,fEIdufu tusifhaumif;oludk tmpm&ukvykwvdkYac:w,f)/ at;...omoem
wnf;[laomjA[p&d,eJY r*jA[p&d,&JUtqkH; omoemhyef;wkdifqkdwJh t&[wzdkvfudk
t&Siv
f uk@ub'd,
&[ef;awmf rsuaf rSmufb0rSmyif xl;aomPfjzifh rsuaf rSmufjyKNy;D
aeYpOf aeYpOf t&[wzv
dk o
f rmywfukd 0ifpm;Ekid w
f o
hJ jl zpfayw,f/ ,ck pmESp0f gusjzifh
rax&f\ r[mEkbm0jzpfyu
Hk kd a[mawmfrw
l ,f/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
88
wkev
f yI af csmufcsm;jcif;tvsO;f r&Sb
d J igbk&m;xHoYkd a&S;&Ivma&mufaewJh 0if&;kd qD
+bD;qD+xrf;yd;k qD npfaywJq
h rD sK;d rS ryg&Sw
d hJ [d-k yuwd&xm;rSmawmh &xm;oHe0YJ if&;dk zGYJ
ay;&wJh taESmiftzGu
YJ wpfrsK;d ? &xm;oHex
YJ rf;yd;k zGaYJ y;&wJh taESmiftzGu
YJ wpfrsK;d ? &xm;oHeYJ
&xm;tdrzf aYJG y;&wJh zGaYJ y;&wJh taESmiftzGu
YJ wpfrsK;d taESmiftzGt
YJ rsK;d rsK;d yg&Sw
d ,f? ,ck
igbk&m;xHarSmuf OD;wnfNyD;vma&mufaewJh (t&Sifvuk@ub'd,-qkdwJh) &xm;BuD;
uawmh vk;H 0taESmiftzGrYJ &Sw
d hJ &xm;Bu;D jzpfw,f? aphaphiik Mk unh&f pI rf;ygav/ (tJ'g&[ef;
awGukd tMunhcf idk ;f wm r[kwb
f ;l ? ud,
k af wmfu
h kd ud,
k af wmfwu
dk w
f eG ;f wJ*h gxm)/ (wGif
O'gef;ygVdawmf ty&vuk@ub'd,
okwf rSwzf ,
G t
f rSmpum;nyNf y;D ygNy)D /
(umrblokwftquf)
tJ'*D gxmudk ,ckpw
d o
,
H w
k f umrblow
k u
f sawmh ]]t&Siu
f mrbl}}&[Emrax&fu
ausmif;'um]]pdwa oa|;}}udak r;wm/ ausmif;'um wJ-h
aeva*Fg aowypma'g? {uma&m 0wwD &axm/
teDCH y tm,EH? qdEa omwH tAEe/H
tJ'w
D &m;*gxmudk jrwfpmG bk&m; tusO;f a[mxm;w,f? xko
d nf*h gxm&JU teuft
"dym ,ftus,u
f kd b,fvrdk w
S &f rSmvJ ausmif;'um..wJ/h tJ'aD wmh pdwa oa|;ujyefNy;D u Ek acg {uH baE b*0wm bmodw/H
baE=t&Sifbk&m;../ {wH=w&m;*gxmukd/ b*0wm=jrwfpGmbk&m;onf/
bmodwH u Ek acg=a[mawmfrltyfygovm;bk&m;/ t&Sifbk&m;...'Dw&m;*gxmudk
jrwfpGmbk&m;a[mMum;tyfygovm;bk&m;vkdY ar;awmh t&Sifumrblrax&fu ]]{0H
*[ywd=*[ywd=ausmif;'um/ {0H=tdrf;...jrwfpGmbk&m; a[mMum;tyfayw,f}}vkdY
jyefvnfred MYf um;w,f/ xdt
k cg pdwa oa|;uawe [d baE rk[w
k H tm*ar[d ,m0+ twH ayumrd/
baE=t&Sib
f &k m;/ awe[d=odw
Yk Ny;D um;/ (0g) bk&m;a[mygVd w&m;*gxmjzpfchJ
ygvQi/f t[H=wynhaf wmfonf/ ,m0=tMuifrQavmuf/ t=xkb
d &k m;pum;\/ tw=H
teuft"dym ,fu/dk ayumrd=pl;prf;qifjcifygOD;tH/h wm0=xdrk Qavmuf/ rk[w
k =H wpfcP
avmuf/ tm*ar[d=qkid ;f wG iHv
h ifah wmfryl gbk&m;/-
89
(wJ)h /
tx acg=xdaYk emufr/S pdawm *[ywd=pdwa oa|;onf/ rk[w
k H wkPDS [kwmG =wpf
rk[w
k af vmuf qdwq
f w
d af epOf;om;Ny;D / tm,oEH umrbk=H t&Siu
f mrbl&[Emrax&f
ud/k {wH 0peH=tajzpum;ud/k ta0gp=avQmufxm;Ny/D (avQmufxm;yku
H m;)aev*FEd acg baE oDvme+arwH t"d0peH/
baE=t&Sib
f &k m;..? aev*FEd {wH=tjypfuif;pifwhJ t*Fgtpdwt
f ydik ;f [laom
trnfonf/ oDvmeH=ygwdarmuo0H &oDv+`E,
d oH0&oDv+tmZd0yg&do'k o
d v
D +
yp,oEd
w
d oDv=oDvav;yg;wk\
Yd / t"d0peH=trnfjzpfygonfb&k m;/
t&Sib
f &k m;? 'D&xm;Bu;D rSm tjypfuif;wJh t*Fgtpdwt
f ydik ;f qkw
d m ygwdarmuo0H &+
`E,
d oH0&+tmZD0yg&do'k +d yp,oEd
w
d qkw
d hJ 'Dov
D av;yg;udk qkw
d mygbk&m;)/
aowypma'gwd acg {wH=jzLazG;oefpY ifwhJ &xm;cif;ES;D [laom trnfonf/
0drw
k ,
d m=t&[wzv
dk w
f nf;[laom 0drw
k \
d / t"d0peH=trnfygbk&m;/ (&k;d &k;d &xm;tcif;
r[kwb
f ;l ? t&[wzv
dk w
f nf;[laom &xm;tcif;Bu;D vkYd qkv
d ydk gw,fb&k m;)/
{uma&m=tueft
Y axmufawGr&Iyf tueft
Y axmufwpfcw
k nf;omygwJ&h xm; qkd
awmh yuwd&;dk &k;d &xm;r[kwb
f ;l /
{uma&mwd acg baE owd,m {wH t"d0peH/
baE=t&Sifbk&m;.../ {uma&mwd acg=wpfckwnf;aom taxmuftuefYqkd
aom/ {wH=trnfonf/ owd,m=owd\/ t"d0peH=trnfygbk&m;/ (&[Emyk*Kd v&f UJ
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
90
oEmefrmS jzpfwo
hJ wdukd tueft
Y axmufvYdk a[mwmygbk&m;)/
0www
D d acg baE tbdur y#dur a+wH t"d0peH/
baE=t&Sib
f &k m;/ 0www
D d acg=wpfNird Nhf ird hf wpftrd t
hf rd hf vdr
hf vdr
hf vmae\[l
aom/ {wH=pum;onf/ tbdur y#dur =a&SUodw
Yk ufjcif; aemufoq
Ykd w
k jf cif;\/
t"d0peH=trnfygbk&m;/ (xif&mS ;ygNy)D /
&axmwd acg baE rawH pmwkr[m blwdu um, t"d0peH
rmwmaywdu
or0 Mo'eukrm ol+yp, tedpK +pm'e y&dr'e ab'e 0d'o
H e"r/
baE=t&Sib
f &k m;../ &axmwd acg {wH=tHzh ,
G x
f ;l qef;wJ&h xm;Bu;D qkw
d m
trnfonf/ pmwkr[mblwu
d =yx0D+tmayg+awaZm+0ga,m qkw
d hJ r[mbkwBf u;D
av;yg;wdjYk zifNh y;D aom/ (0g) r[mbkwBf u;D av;yg;wkYd tkypf ;D aeaom/ Mo'e ukrm ol+
yp,=xrif;rka,mrkew
Yf u
Ydk pkd m; wpfaeYwjcm; wk;d yGm;jcif;oabm&Sad om/ tedpK +pm'e y&dr'eab'e 0d'o
H e"r=rjrw
J ehJ pd o
abm tqpftcsK;d ajyjypfatmif aq;wdjYk zifh
vdr;f usaH y;&jcif;=Opm'eoabm tqpftcsK;d ajyjypfatmif ESyd ef ,fay;&jcif;=y&dr'eo
abm rnfoyYkd ifjyKpak pumrl uGyJ sujf cif;=ab'eoabm z&kzd &JNyKd ujJG cif;=0d'o
H eoabm&Sd
aom/ r um,=pwkZud,
k cf Em\/ t"d0peH=trnfygbk&m;/ t&Sib
f &k m;..
&xm;Bu;D qkw
d m yx0D+tmayg+awaZm+0ga,mqkw
d hJ r[mbkwBf u;D av;yg;wkYd tkypf ;D
aewJh 'Du,
kd Bf u;D &JUtrnfygbk&m;...vkYd pdwa oa|;ajzqkcd su*f gxm xuf0ufNy;D oGm;Ny?D
*gxmaemufxyfxuf0uf qufNy;D ajzw,f? ajzyku
H m;...
&ma*g acg baE eDaCm? a'gaom eDaCm? arma[m eDaCm? aw cDPmo0
bduK aem y[Dem OpdE r v
l m wmvm0wKuwm tebm0Huwm tm,w tEkyg '"rm?
wom cDPmoa0g bduK ]]teDaCm}}wd 0kpw
/d
baE=t&Sib
f &k m;.../ &ma*g=&m*onf/ eDaCm=wkev
f yI af csmufcsm;wJw
h &m;yg
bk&m;/ a'gaom=a'goonf/ eDaCm=wkev
f yI af csmufcsm;wJw
h &m;ygbk&m;/ arma[m=arm
[onf/ eDaCm=wkev
f yI af csmufcsm;wJw
h &m;yg bk&m;/ cDPmo0 bduK aem=tmoa0g
ukefcef;wJh &[Emjzpfaom&[ef;onf/ (0g) &[ef;\tzkdY&m/ y[Dem=tjrpfrusefy,f
tyfuek Nf y/D OpdE r v
l m=tjrpfjywfjzwftyfuek Nf y/D wmvm0wKuwm=xef;yifuo
hJ jYkd yKtyf
ukeNf y/D tebm0Huwm=aemufwpfzefrjzpfatmif jyKtyfuek Nf y/D tm,w tEkyg ' "rm=
91
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
92
tAEe=H avmb+a'go+arm[tp&So
d nhf oHa,mZOfq,frsK;d tzGBYJ uKd ;wkYd wpk;d wpd&adS wmf
rrlxaom/ &xH=tHzh ,
G b
f eef; tvGex
f ;l qef;wJh &[Emyk*v
d w
f nf;[laom &xm;Bu;D ud/k
y-ym[d=aphaphikikMunhf&Iprf;ygavm/
pdwa oa|;u ]]t&Siv
f uk@bb'd,
}}vdYk rajym&Hw
k r,fy?J usew
f mawGuawmh
bk&m;tvkad wmfus ajzMum;avQmufxm;wJt
h cg t&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwfveG pf mG
ESpo
f ufveG ;f vdYk vmbm aw *[ywd? okv'H aw *[ywd? , aw *rDa & Ak'0 pae
ynmpuK urwd? (uJo
h cYkd s;D rGr;f pum; rdeMYf um;awmfrw
l ,f? teufum;)=*[ywd=ausmif;
'umaoa|;.../ , aw=tMuifoif\tzd&Yk m/ *rDa &=eufepJ mG aom/ Ak'0 pae=
bk&m;pum;awmfwnf;[laom yd#uwfawmf/ ynmpuK=ynmrsupf o
d nf/ urwd=ouf
ouf0if0if odjrifygay\/ wom=od&Yk um;/ *[ywd=ausmif;umaoa|;../ aw=oif
onf/ vmbm=t&awmfavpGm/h *[ywd=ausmif;'umaoa|;../ aw=oifonf/ okv'=H
vlt
Y jzpfukd aumif;pGm&tyfygaypGm/h (uho
J cYkd s;D rGr;f awmfrw
l ,f)/
pdwoH,kwf (5) yXrumrblokwefw&m;
NyD;ygNyD/
93
pdwo
,
H w
k f (6) 'kw,
d umrblow
k f
w&m;awmf
pdwo
,
H w
k u
f kd MunfnKd Munh&f wm[mjzifh ausmif;'umpdwa oa|;ESihf ausmif;ae
&[Emrax&fjrwfwdkY 'umuar;vdkuf+q&muajzvkduf [if-wpfcgq&muar;vdkuf+
'umuajzvku
d f 'DyrHk sK;d yJow
k e af wGuMkd unh&f wm ay:aeygw,f/ Ny;D cJw
h ihJ g;ckajrmuf=yXr
umrblow
k e w
f ek ;f u ausmif;'umu ar;Ny;D ausmif;aet&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwfu
ajzqkcd
hJ ,ckajcmufcak jrmuf 'kw,
d umrblow
k e u
f sawmh ausmif;'umpdwa oa|;u
ar; ausmif;aet&Siu
f mrbl&[Emrax&fu ajzqko
d nfukd awGjY rifMum;odMunfnKd &
rnfjzpfygw,f/ 'kw,
d umrblow
k e u
f sawmh ausmif;'umBu;D u ]]udik ;f ...t&if
wpfBurd u
f wynfah wmfukd t&Sijf rwfuar;cJNh y?D 'DwpfBurd rf mS awmh wynfah wmfuar;yg&
ap}}vkYd qko
d vdpk w
d a oa|;uar;Ny;D t&Siu
f mrbl&[Emrax&fu ajzqkw
d mudak wGjY rifem
Mum;MunfnKd &rnfjzpfygw,f/ xkt
d aMumif;udk oH*g,emwifrax&fjrwfwu
Ykd w&m;OD;udk
uho
J Ykd pay;vku
d yf gw,f/
{uH or,H tm,om umrbl rpdu
moa@ 0d[&wd trm#u0ae/
wpfcsed u
f t&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwf rpdu
mo@NrKd U (pdwa oa|;vSL'gef;xm;
wJ)h ]]a*G;csKyd ifwm&ausmif;wku
d Bf u;D }} oDwif;ok;H aeqJjzpfygw,f/
tx acg pdawm a,em+,om umrbl? awEk+youFr?d OyouFrw
d mG tm,oEH
umrbkH tbd0ga'wGm {urEH edo'D /d
xkt
d cgausmif;'umpdwa oa|; t&Siu
f mrblrax&f&&dS m a*G;csKyd ifawm&ausmif;
wku
d o
f Ykd oGm;a&muf0yfvQK;d OD;Gwf tjypfvw
G w
f ahJ e&muxkid af ew,f/
{urEH edoad Em acg pdawm *[ywd tm,oEH umrbkH {w+'a0gp/
tJ'Dvdk tjypfvGwfwJhae&muxkdifNyD; ausmif;'umpdwaoa|;[m t&Sifumrbl
&[Emrax&fjrwfudk qkdvwHYaomjyem(11)q,fhwpf&ufudk tpOftwkdif;ar;yg
awmhw,f/
pdwo
,
H w
k rf mS okwe af ygif;q,fow
k &f w
dS t
hJ euf ig;okwaf [mvdNYk y;D cJyh gNy?D ,aeY
ajcmufcak jrmufjzpfwhJ 'kw,
d umrblow
k u
f kd a[mzdYk tvSnt
hf Burd af &mufcyhJ gNy/D
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
94
(txl;rSwzf ,
G f t"dym ,f)
odt
Yk b,fah Mumihf pdwa oa|;u 'Djyem (11) q,fw
h pf&yfuakd r;avQmuf&o
enf;[k ar;bG,&f \
dS / tajzrSm pdwa oa|;onf olu
Y ,
kd w
f idk u
f ]]edad &m"ormywf}}vkYd
ac:wJh ormywfu0kd ifpm;oljzpfygw,f? t&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwfuv
kd nf; eda&m"
ormywf0ifpm;wJyh *k Kd vt
f jzpf,MHk unfw,f? ,kMH unfaomaMumihf oleY ,frmS olar;jcif;yJvYdk
rSwf,l&ygrnf/
'Dawmh ykxZk efo+l igwk&Yd UJ taeeJY rMum;zl;ovkjd zpfwhJ eda&m"ormywftaMumif;udk
rSwo
f m;Mu&atmif/ ykxZefoil gwk&Yd UJ tvdek YJ t&d,myk*Kd vjf rwfw&Ykd UJ tvd[
k m wpfcgwpf
av ta&SUESifhtaemuf? tjzLESifhtrnf;uGmjcm;ovkd uGmjcm;wwfw,f/ ,ck eda&m"
ormywfeJYpyfNyD;ajym&vdkY&Sd&if(u) ykxZk Oftvdu
k rdrrd mS &Sad ewJch Emud,
k u
f kd wd;k wk;d omvQijf zpfymG ;apcsiw
f ,f/
Oyrm rdru
d ,
kd u
f akd ygifcsed w
f u
hJ &d ,
d m ]]uwm;}}rSm csed v
f u
kd v
f Ydk aygif (110) wpf&mhwpfq,f
&Sw
d ,fqydk gpd/Yk aemufq,fih g;&ufavmufrmS 'kw,
d tBurd cf sed Mf unfv
h Ydk aygif (105) wpf
&mhig;aygif&adS ew,fqv
dk Qif pdwrf csr;f omwwfb;l / bmaMumifv
h J &kycf Emavsmo
h mG ;w,f
vdyYk aJ jz&vdrrhf ,f/ 'gu ykxZk eftvd/k
(c) t&d,myk*Kd vw
f &Ydk UJ tzkYd (txl;ojzif)h pdwa oa|;wkv
Yd kd tem*grft&d,m? t&Sif
umrblwdkYvdk &[Em- tJ'Dt&d,moljrwfawGtzkdYusawmh cEmig;yg;w&m;udkxrf;xm;
aqmifxm;&jcif;udk ydmig;q,fav;vHwhJ 0efxyk Bf u;D udx
k rf;aqmifxm;&ovdk atmuf
arhawmfrMl uw,f/ tJ'aD wmh 0efxyk Bf u;D udx
k rf;aqmifxm;&wJyh *k Kd v[
f m rdrx
d rf;xm;&wJh
0efxyk Bf u;D udt
k Ny;D tqk;H rcs&ao;rD vrf;tMum;rSmtcGi&hf oavmuf wwfEidk o
f avmuf
0efxyk t
f pdwt
f 0ufukd ypfcs&vQif ypfcsoavmuf oufomovkd tem*grf+&[Em=t&d
,moljrwfrsm;tzkYd cEmig;yg;&Sad ejcif;onf tvGeaf v;wJ0h efxyk Bf u;D ig;xkyf xrf;aqmif
xm;&ouJo
h Ykd tvGe0f efav;vS&m y&deAd m epkwq
d w
dk hJ (y&deAd m e"mwftm; aus;Zl;jyKrnf)h
pkwo
d rYkd a&mufao;rD Mum;umv0,f (0g-raoao;rD Mum;umv0,f) 'DcEm0efBu;D udk
tcsed yf ikd ;f eJcY sawmfrMl ujcif;jzpfygw,f/ cEm0efxyk u
f kd tajctaeay;oavmuf raocif
csMunhw
f o
hJ rmywfvYdk qkEd idk yf gw,f/
tJ'D eda&m"ormywfukd umrbkEH iS &hf yl bkw
H rYkd S ormywf&pS yf g;vk;H (&lypsmefav;yg;
ESihf t&lypsmefav;yg;) ud&k &Sw
d hJ umrbkH &lybko
H m; ykxZk ef+aomwmyef+ou'g*grfy*k Kd vf
rsm;ESihf t&lybko
H m;yk*Kd vt
f m;vk;H yif eda&m"ormywfukd r0ifpm;Ekid Mf ubl;/ (tem*grf
ESifh&[Emyifjzpfvifhupm; ormywf&Spfyg;wkdYukdr&vQif r0ifpm;Edkifbl;/)
95
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
96
97
xdt
k &Sijf rwf ormywf0ifpm;wJh ckepf&uftcsed v
f aJ pha&mufa&m pdw+f apwodu+f
pdwZ &kyw
f t
Ydk jzpf&yf&mu tem*grfy*k Kd vrf mS tem*grfzv
kd af ZmwpfBurd ?f &[Emyk*Kd vrf mS
t&[waZmwpfBurd u
f sNy;D wJah emuf b0ifpw
d af wG qufqufjzpfavawmh\/ pdw+f
apwodu+f pdwZ &kyw
f v
Ydk J qufjzpfavawmh\/ ,if;udyk if eda&m"ormywfrS xw,f
vkaYd c:w,f/
um; omoemawmfrmS eda&m"ormywfqw
dk m odo
Yk abm&Syd gwum;vkYd BuKd
wifoEd iS &hf efazmfjytyfaom ]]txl;rSwzf ,
G t
f "dym ,f}} jzpfw,f/
baE=t&Sib
f &k m;/ ocFg&m=ocFg&wko
Yd nf/ uwd Ek acg=tb,frQwyYdk goenf;bk&m;/
t&Sifbk&m;...ocFg&b,fESpfrsKd;&SdygovJbk&m;vkdY ar;vkdufw,f/
]]ocFg&b,fEpS rf sK;d &So
d vJ}}qkw
d hJ tar;&JUtajzrSm ar;wJyh *k Kd v&f UJ tvdu
k rdk odvQif
vGrJ mS ;oGm;Ekid w
f ,f/ b,fvv
kd q
J v
kd Qif ajzoihw
f mu Oyrmyk-H yknmbdocFg&=umrukov
kd f
apwemESi&hf yl ukov
kd af pwem? tyknmbdocFg&=tukov
kd af pwem/ tmaeOmbdocFg&=
t&lyukov
dk af pwem/ 'DtaeESiahf jzvQif ]]ausmif;'um..ocFg&ok;H yg;&Sw
d ,f/ ok;H yg;rSm
yknmbdocFg&+tyknmbdocFg&+tmaeObdocFg&wkdYjzpfw,f}}vkdY ajz&vdrhfrnf/
aemufwpfenf;u ]]ausmif;'um...? ocFg&ok;H yg;&Sw
d ,f/ ok;H yg;rSmum,ocFg&+
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
98
0pDocFg&+pdwo
cFg&wdjYk zpfw,f}}vdv
Yk aJ jzEkid w
f ,f/ tajzESp&f yfv;Hk yif rSm;w,fvrYdk qk&d ?
trSefcsnf;yif/
odkYaomfpdwaoa|;&JU&nf&G,fcsufu eda&m"ormywfeJYywfoufwJhjyemudk
OD;wnfNy;D csw
D ufrvkaYd r;wm tpysK;d wmjzpfavawmh tJ'aD oa|;&JUtvdu
k kd rodwyhJ *k Kd vf
qkv
d Qif tajzvGo
J mG ;Ekid w
f ,f/ ,ckawmh t&Siu
f mrbl&[Emrax&fu ]]aoa|;um; ighukd
eda&m"ormywfar;rvdYk pum;tpysK;d wmyJ}}vkYd odawmfrw
l ,f/ xkaYd Mumih-f
99
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
100
xGuv
f mwJt
h oHonf raumif;wJh 'kp&du
k o
f b
H x
J u
G v
f mw,f/ 0dwuf+0dpm&wkeYd YJ aumif;rI=
okp&kdufudkMuHpnf+pOf;pm;NyD;xGufvmonfhtoHonf aumif;wJhokp&kdufoHbJxGufvm
w,f/ 0dwuf+0dpm&utaMumif; EIwo
f u
H tusK;d jzpfaomaMumifh ocFa&mwDwd ocFga&m?
0pD,m ocFga&m 0pDocFga&m=jyKjyifay;wwfaomaMumifh 0dwufEiS 0hf pd m&wku
Yd kd 0pDocFg&
vkaYd c:w,f[k ajzqkw
d ,f/ (c) ydik ;f Ny;D \/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
102
([d.k ..]]eda&m"ormywf}}qkw
d mu tzsm;udq
k w
G Nf y;D ajymwJph um;jzpfw,f/ t&d
,myk*dKvfwdkY&JUe,fy,frSmawmh ]]onm a0',dweda&m"ormywf}}vkdY ac:w,f)/ tJ
onm+a0'emwkcYd sKy&f mqkw
d hJ eda&m"udk b,fv0dk ifpm;ovJ bk&m;vkaYd r;wJt
h cg t&Sif
umrbl&[Emrax&fjrwf ajzykrH mS -
(ormywfr0ifpm;rD ykAu
pd a v;yg;jyKvyk &f m t'gey&dap' ykAu
pd u
jkd yKpOfu ]]ig
onf ckepf&ufywfv;Hk pdwrf &So
d jl zpfaytH}h } uJo
h Ykd pdwu
f ykd mG ;rsm;aqmufwnfcw
hJ t
hJ wGuf
ckepf&ufv;Hk vk;H pdw+f apwodu+f pdwZ &kyaf wGv;Hk 0rjzpfawmhbJ rodwv
hJ u
l Munfv
h Qijf zifh
aoaewJyh *k Kd vv
f Ydk xif,&l atmifjzpfaeonf[k qkv
d o
dk nf)/
4-eHygwf tar;tajzNyD;\/
(5) yOrtar;tajz
(pwkwt
ar;tajzNy;D aomtcg ausmif;'umpdwa oa|;u a&S;enf;twlyif om"k
baE=om"kygt&Sib
f &k m;.../ uJo
h Ykd aumif;cs;D ay;Ny;D yOrajrmufjyemudk a&S;enf;
twlyif qufar;jref;jyefw,f/ ar;ykrH mS )onma0',dweda&m"H ormyZE
ye baE bduK aem uwar "rm yXrH
ed&Zk E?d ,'d 0g um,ocFga&m ,'d 0g 0pDocFga&m ,'d 0g pdwo
cFga&m/
baE=t&Sifbk&m;../ ye=xkdrSwpfyg;/ onma0',dweda&m"H=onma0'em
w&m;wkrYd jzpfjcif; tEkyg 'eda&m"ormywfo/Ykd ormyZE
bduK aem=a&mufaomyk*Kd vf
\^&[ef;\oEmef/ uwar "rm=tb,fw&m;wko
Yd nf/ yXrH=a&S;OD;pGm/ ed&Zk E=d csKyMf u
oenf;bk&m;/ ,'d 0g um,ocFga&m=um,ocFg&ac:&wJh 0dwuf+0dpm&wku
Yd yXrcsKyf
ovm;bk&m;/ ,'d 0g pdwo
cFga&m=pdwo
cFg&ac:wJh onm+a0'emwku
Yd yJ yXrcsKyo
f
vm;bk&m; (uJo
h Ykd ar;w,f)/ (xkt
d cg t&Siu
f mrbl &[Emrax&fu)onm a0',dweda&m"H ormyZE
acg *[ywd bduK aem 0pDocFga&m yXrH
ed&Zk w?d waum um,ocFga&m? wawm pdwo
cFga&m/
*[ywd=ausmif;'um../ acg=pifppf/ onm a0',dweda&m"H=onm+a0'emwkYd
csKyrf w
I cYdk sKyrf q
I w
dk hJ eda&m"od/Yk ormyZE
=a&mufwyhJ *k Kd vt
f m; (0g) eda&m"ormywfukd
r0ifpm;rD a&S;tzku
Yd yifvQi?f (0g) to'gey&dap'qdw
k hJ ykAu
pd j yKcphJ OfuyifvQi/f wxm=
xko
d aYkd omtjcif;t&mjzif/h pdw=H pdwu
f /kd bm0dw=H yGm;rsm;tyfNy;D onf/ a[mwd=jzpf\/ ,H=
tMuifaqmufwnfymG ;rsm;tyfcw
hJ phJ w
d o
f nf/ (0g) pdwu
f / wH=xkyd *k Kd vu
f /kd wxmwm,=
xkad qmufwnfwt
hJ wkid ;f ckepf&ufywfv;Hk pdw+f apwodu+f pdwZ &kyw
f Ydk rjzpf&eftvkiYd mS /
Oyaewd=uyfaqmif\/ (odakY [monf)/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
104
0ifpm;wJyh *k Kd vt
f m;/ 0pDocFga&m=0pDocFg&onf/ yXr=a&S;OD;pGm/ ed&Zk w=d csKy\
f / wawm=
xkaYd emufr/S um,ocFg&a&m=um,ocFg&onf/ ed&Zk w=d csKy\
f / wawm=xkaYd emufr/S
pdwo
cFga&m=pdwo
cFg&onf/ ed&Zk w=d csKy\
f /
(a[m...olwq
Ydk &mESi'hf umtzkYd tar;eJt
Y ajzudak v auseyfomG ;Muw,f/ bm
aMumifv
h q
J v
dk Qif pdwa oa|;uvJyJ 'Dead &m"ormywfu0kd ifpm;Ny;D 0ifpm;avh&w
dS yhJ *k Kd vf
t&Sifumrblrax&fuvJ eda&m"ormywfukd0ifpm;NyD; 0ifpm;avh&SdwJhyk*dKvfqkdawmh
ar;ol+ajzolEpS Of ;D vk;H yif ESpEf pS Nf cKd uNf cKd uo
f abmusNy;D ar;+ajzMuwmjzpfw,f/ ]]ausmif;
'um...eda&m"ormywf0ifpm;wJyh *k Kd vrf mS yXr0pDocFg&csKyw
f ,f/ if;aemuf um,
ocFg&csKyw
f ,f/ if;aemuf pdwo
cFg&csKyw
f ,f}}wJ/h
b,fvv
dk q
J v
dk Qif apmapmu ajymcJw
h ,f? eda&m"ormywf0ifpm;vdv
k Qif yXr&lyg
0p&yXrpsmefudk 0ifpm;&w,f? xkdpsmefuxNyD;awmhrS xkdpsmef0ifpm;ckdufjzpfMuonfh
&kyef mrfw&m;wdu
Yk kd 0dyem&I&w,f? tJ't
D csed w
f ek ;f u 0dwuf+0dpm&ac: 0pDocFg&rcsKyf
ao;bl;/ yXrpsmeftwGuf orx+0dyem tpkHjyKvkyfNyD; 'kwd,psefudkvJ0ifpm;a&m
pwkue nf; 'kw,
d psmefu0kd ifpm;wmjzpfvYdk xkt
d csed u
f pNy;D 0dwuf+0dpm&ac: 0pDocFg&
csKyo
f mG ;w,f/ 'gaMumifh ]]eda&m"ormywf0ifpm;wJh yk*Kd vrf mS yXr0pDocFg&csKyw
f ,f}}vdYk
rax&fu ajzawmfrw
l m/
pwkwp smefusrS xGuaf v+0ifavac:wJh um,ocFg&u csKyw
f ,f/ 'ghaMumifh t&Sif
umrblrax&fjrwfu ]]a&S;OD;pGm 0pDocFg&csKyw
f ,f? if;aemufum,ocFg&csKyw
f ,f? pdw
ocFg&ac:wJh a0'em+onmuawmh apmapmuajymwJt
h wkid ;f ae0onmemonm,we
psmefapmESpBf urd af pmonfw
h ikd af tmif onm+a0'emygvsu&f NdS y;D tJ'pD smefaZmESpBf urd af pm
Ny;D rS onm+a0'emqkw
d hJ pdwo
cFg&u aemufq;Hk rS csKyw
f ,f}}vkYd ajzMum;awmfrw
l ,f/
5-eHygwf tar;tajzNyD;\/
baE=t&Sib
f &k m;../ ,Gm+,H-a,m t,H=tMuifoo
l nf/ rawm=toufupkd eG Yf
acRaooGm;\/ umvuFawm=ypKyefb0\tqkH;umvudkjyKcJhay\/ a,m pm+,H
bduK =tMuif&[ef;onfum;/ onma0',dw eda&m"H=onmESiahf 0'emESpyf g;wkrYd jzpfr=I
csKyrf w
I nf;[laom eda&m"ormywfu/kd ormyaEm=0ifpm;\/ aroH=eda&m"ormywf
0ifpm;ol? pkwjd ywfa<uaovGeo
f =l ESpOf ;D wk\
Yd / ememu&PH=uGjJ ym;jcm;em;yku
H m;/ u=
b,fvkdygenf;bk&m;/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
106
(7) owrtar;tajz
q|rtar;tajzNy;D aomtcg ausmif;'umpdwa oa|;u a&S;enf;twlyif om"k
baE=om"kygt&Sib
f &k m;/ uJo
h aYkd umif;cs;D ay;Ny;D owr=ckepfcak jrmufjyemudk w
zefqufar;avQmufjyefw,f/ ar;ykrH mS uxH ye baE onma0',dweda&m" ormywd,
m=onm+a0'emwk\
Yd csKy&f m
eda&m"ormywfr/S 0k|meH=xjcif;onf/ a[mwd=jzpfygoenf;/
t&Sib
f &k m;..b,fyHk b,fyef;b,fenf;vrf;jzifh (wpfenf;) tb,fah Mumifh onm+
a0'emwd&Yk UJ csKy&f m eda&m"ormywfrS xrIjzpfygovJ/ uJo
h Ykd ar;avQmufw,f/
Munhv
f Qif ud,
k af iGu
Y aEG;vsuf ,aeYprf;vQiv
f J aEG;vsu?f eufjzefprf;vQiv
f J aEG;vsu?f
ckepf&ufqufprf;vQiv
f J aEG;aew,f/ enf;jzifv
h yJ J ]]yk*Kd vo
f nf eda&m"ormywf
0ifpm;aewJyh *k Kd vyf }J }vko
Yd &d w,f/ xkjYd yif eda&m"ormywf0ifpm;aewJh yk*Kd vu
f sawmh rsupf d
uvJ yuwdxufyNkd y;D Munfvifw,f/ em; ESm vQm ud,
k q
f w
kd hJ 'Da`Ea wGuvJ e*d&k yf uwd
xufyNkd y;D Munfvifw,f/ bmaMumifv
h q
J &dk if-
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
108
xdt
k cg t&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwfu-
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
110
ausmif;'um..eda&m"ormywfrS xwJt
h 'J t
D em*grf+&[Empsmef& t&d,myk*Kd vf
wk&Yd UJ oEmefrmS pdwo
cFg&ac:wJh onmESiahf 0'em'DEpS yf g;wkYd yXrjzpfw,f/ if;aemufrS
xGuaf v+0ifavac:wJh um,ocFg&jzpfw,f/ if;aemufrS 0dwuf+0dpm&ac:wJh 0pDocFg&
jzpfw,f/
tem*grft&d,mtm; tem*grfrzd v
kd w
f pfBurd +f &[Emyk*Kd vt
f m; t&[wzv
dk af Zm
wpfBurd jf zpfonfukd ]]eda&m"ormywfrx
S w,f? xqJvaYkd c:qkw
d ,f/ xkt
d em*grdzv
dk +f
t&[wzv
kd af ZmwkrYd mS yg&Sw
d hJ onm+a0'emwku
Yd Mkd unhNf y;D pdwo
cFg&tpqk;H jzpfw,f}}vdYk
ajzqkjd cif;jzpfw,f/
eda&m"ormywfrS xqJvaYkd c:qk&d wJh tem*grdzv
dk pf w
d +f t&[wzv
dk pf w
d rf mS 0dwuf
+0dpm&wdYk ryg&Sb
d ;l vm;? yg&Scd ahJ omftb,fah Mumifh 0pDocFg&udak emufq;kH rSjzpfw,f[k qkd
&ygoenf;/ uJo
h aYkd r;zG,&f \
dS / tajzum;(u) ed&m"ormywfukd 0ifpm;aom psmef&tem*grf+&[Emyk*Kd vw
f Ykd oEmefjzpfonfh
ormywfrx
S jcif;ac:wJh tem*grdzv
kd pf w
d +f t&[wzv
dk pf w
d w
f rYdk mS pwkwp sepf w
d f
wko
Yd mjzpfaomaMumifh xkpd wkwp smefpw
d w
f Ydk 0dwuf+0dpm&wkYd r,SOaf omaMumifh
eda&m"ormywfrx
S qJ zkv
d cf PrSm 0pDocFg&jzpfonf[k rqk&d yg/
(c)
wpfenf; eda&m"ormywfrx
S jcif;qdw
k hJ tem*grdzv
dk pf w
d w
f rYdk mS tu,fyXrpsmef
zdv
k pf w
d jf zpfcahJ omf xkpd w
d f 0dwuf+0dpm&,SOaf pumrl tvGeEf ;I nHo
h rd af rGaY omt
cku
d jf zpf xkcd Pjzpfaom0dwuf+0dpm&wko
Yd nf 0pDab'o'ukd rjzpfapEkid af om
aMumifh if;wku
Yd 0kd pDocFg&[lyif rac:qkEd idk af omaMumifh ]]eda&m"ormywfrx
S
qJ=zkv
d cf PrSm 0pDocFg&jzpfonf}}[k rqk&d yg/ ormywfrx
S Ny;D aemuf b0ifpw
d f
rsm;pGmjcif;Ny;D jyKr+I ajymqkw
d hJ 0Dxpd w
d w
f jYdk zpfwt
hJ cg aZmpdww
f Ykd ,SOo
f nfh 0dwuf+
0dpm&wdjYk zpfro
S m ]]0pDocFg&jzpfonf}}[k qk&d onf/
(9) e0rtar;tajz
t|rtar;tajzNy;D aomtcg ausmif;'umpdwa oa|;u a&S;enf;twlyif om"k
baE=om"kygt&Sib
f &k m;? uJo
h aYkd umif;cs;D ay;Ny;D e0r=ud;k ckajrmufjyemudk wzefquf
ar;avQmufjyefw,f/ ar;ykrH mS -
onm a0',dweda&m"ormywd,
m 0k|w
d H ye baE bduK H uwd zm zkoEd/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
112
awGx
Y Md uw,f}} uJo
h aYkd jzqkw
d ,f/ 'gjzifh zok;H rsK;d qkad wmh zapwoduw
f &m;vk;H
udu
k ok;H ckvm;qkad wmhr[kwb
f ;l / trSeu
f tJ't
D em*grdzv
dk +f t&[wzv
kd o
f nf oknw?
tedrw
d ? tyP[
d w
d ok;H &rnfwhJ edAm efw&m;udk tm&Hjk yKw,f/ ok;H rnf&wJeh Ad m efukd tm&Hk
jyKaomaMumihf tJ't
D m&rPu
d =tm&Hjk yKwwfwzhJ w&m;vJ ok;H rnf&jcif;jzpfw,f/
tif;...w&m;em y&dowftaeeJY ]]igwk'Yd gawG bmrSem;rvnfygbl;}}vkaYd tmufarh
Ny;D pdwrf ysuMf uESi?hf ]]'DoabmawGukd igwkv
Yd eJ m;vnf&rnfw
h &m;awGukd w&m;a[mud,
k f
awmfu a[maewmygvm;}}vkYd atmufarhMuyg/
/
E-book is created by shanyoma
9-eHygwftar;tajzNyD;\/
(10) 'ortar;tajz
e0rtar;tajzNy;D aomtcg ausmif;'umpdwa oa|;u a&S;enf;twlyif-om"k
baE=om"kygt&Sib
f &k m;..uJo
h aYkd umif;cs;D ay;Ny;D 'or=q,fcak jrmufjyemudk wpf
zefqufar;avQmufjyefw,f/ ar;avQmufyrHk mS onma0',dweda&m"ormywd,
m ye baE uwd "rm A[lyum&m/
ye=qufar;avQmufyg&ap/ baE=t&Sib
f &k m;/ onm a0',dweda&m"ormywd,
m=onma0'emwdcYk sKy&f m eda&m"ormywftm;/ uwd "rm=tb,frQaomw&m;
wdo
Yk nf/ A[lyum&m=Oyum&aus;Zl;txl;rsm;ukeyf goenf; bk&m;/
t&Sifbk&m;...eda&m"ormywftm;a&mufatmif txl;aus;Zl;jyKMuwJhw&m;
b,fEpS yf g;&SMd uovJb&k m;vkaYd r;w,f/ 'Dae&mrSm bke;f Bu;D wdeYk w
YJ &m;emy&dowfwt
Ydk ae
eJu
Y awmh ]]eda&m"ormywftm; tb,frQaomw&m;wku
Yd aus;Zl;rsm;pGmjyKMuovJ}}qkw
d hJ
tar;[m ar;oifhwJhtar;yJvkdY atmufarhMurSmyJ/ t&Sifumrbl&[Emrax&ftaeeJY
uawmh ]]ar;ykH tpOfrusb;l ? tyur a'gooifw
h ,f/ a&S;OD;pGmar;&rnht
f ar;udk ,ck
aemufq;Hk usrS vmar;w,f}} uJo
h o
Ykd Nd y;D t'g acg wGH *[ywd ,H yXrH ykpw
d AH wH ykpo
/d tyd p wsm+[H Asmu&dmrd
]]onm a0',dweda&m"ormywd,
m acg y[ywd a'G "rm A[lyum&m oraxm p
0dyem p}}
*[ywd=ausmif;'um../ wG=H oifonf/ t'g acg=rcRw{f ueftrSeyf if/ ,H=tMuif
teuft"dym ,fu/kd yXrH ykpw
d A=H a&S;OD;pGmar;oif\
h / wH=xkv
d ufO;D yXrar;&rnht
f euf
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
114
pdwo
,
H w
k f (7) a*g'wow
k f
w&m;awmf
a*g'wow
k e &f UJ ed'gef;udk o*wu
d m&urax&fwu
Ykd -
emeH=rwlxl;jcm;uGJjym;ygoavm/
t"dym ,fum; ausmif;'um...
tyrmPac:wJh apawm0drw
k +d
tmudOn
ac:wJh apawm0drw
k +d
oknwac:wJh apawm0drw
k +d
tedrw
d a c:wJh apawm0drw
k =d tJ'w
D &m;av;yg;wko
Yd nf teuft"dym ,foabmt&
aumufvJ uGjJ ym;? o'gyk'Af sn;f taeuvJ uGjJ ym; uJo
h yYkd ifrw
S o
f m;&rnfvm;? (odrYk [kw)f
o'g toH yk'f Asn;f taeuom uGjJ ym;Ny;D teuft"dym ,f oabmt&aumufuawmh
wpfcx
k yJ ?J twlwyl v
J rYdk w
S &f rnfvm;/ (uJo
h Ykd t&Siaf *g'wrax&fu ar;w,f)/
xkt
d cg ausmif;'umpdwa oa|;utwd baE y&d,ma,m? ,H y&d,m,H tm*r ar "rm emewm ap0 ememAsOe m
p/ twd ye baE y&d,ma,m? ,H y&d,m,H tm*r ar "rm {uwm AsOe ar0
emeEd/
uJo
h Ykd a&S;OD;pGm ajzMum;w,f/
baE=t&Sib
f &k m;../ ,H y&d,m,H=tMuiftaMumif;ud/k tm*r=tpGjJ yK/ ar
"rm=tyrmPapawm0drw
k ad c:wJw
h &m;+tmudOn
apawm0drw
k ad c:wJw
h &m;+oknwapawm0drw
k ad c:wJw
h &m;+tedrw
d a pawm0drw
k ad c:wJw
h &m;wko
Yd nf/ emewm ap0=
teuft"dym ,ft&aumufcsi;f vJujJG ym;uke\
f / ememAsOe m p=o'gcsi;f vJujJG ym;uke\
f /
aom y&d,ma,m=xko
d Ykd uGjJ ym;w,f[k ajymqkEd idk af omtaMumif;onf/ twd= &Syd gonf
bk&m;/ ye=xkrd w
S pfyg;/ baE=t&Sib
f &k m;/ ,H y&d,m,H=tMuiftaMumif;ud/k tm*r=
tpGjJ yK/ ar "rm=apawm0drw
k w
d &m;av;yg;wko
Yd nf/ {uwm=teuft"dym ,ft&
aumufwMl uukev
f su/f AsOe ar0=o'gcsi;f uomvQi/f emeH=rwlx;l jcm;uGjJ ym;ay\/ wd
{aom y&d,ma,m=odYk o'gomuG
J teufww
l ,f[
l ajymqkEd idk af omtaMumif;
onf/ twd= &Syd gw,fb&k m;/
t&Sifbk&m;...tyrmPapawm0drkwd+tmudOnapawm0drkwd+oknwap
awm0drw
k ad c:wJh w&m;av;yg;[m]]w&m;oabm teuft&aumufcsi;f vJrwlb;l ? wpf
jcm;pD+o'gcsi;f vJrwlb;l wpfjcm;pD}} tJ'v
D adk jymEkid w
f t
hJ aMumif;vJ&w
dS ,f bk&m;/ tJ'D
apawm0drkwdw&m;av;yg;[m ]]toHo'guomuGJNyD; teuft"dym,ft&aumuf
obm0"rrmS wpfcw
k nf;om}}/ tJ'v
D akd jymEkid w
f t
Jh aMumif;vJ&w
dS ,f bk&m;/ (uJo
h Ydk t
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
116
atmuft&yfu/kd wd&,
d =H zDvmac:wJh axmifah v;axmift
h &yfu/kd (wpf&yfpD wpf&yfp)D
oA"=d cyford ;f aomow0g/ oAww
m,=ow0gcyford ;f tay: ud,
k cf si;f pm;w&m;xm;
tyfaomtm;jzif/h oAm0EH avmuH=ow0gtm;vk;H ud/k 0dyak ve=jyefaY jymaom/ r[*awe
=jrwfonf\tjzpfoaYkd &mufaom (r[*Kwpf smefpw
d u
f q
kd v
dk o
dk nf)/ tyrmaPe=rEdiI ;f ,SOf
Ekid af om/ ta0a&e=&efr&Sad om/ (a0&apwemuif;aom)/ tAsmyaZe=a'gor&Sad om/
Oayumo[*awe apwom=OayumESi,
hf OS af ompdwjf zif/h 0d[&wd=ae\/
t,H 0kpw
d baE=tyrmPmapawm0drw
k /d baE=t&Sib
f &k m;../ t,H=odYk
arwmjzifjh zef
Y aejcif;? u&kPmjzifjh zef
Y aejcif;? rk'w
d mjzifjh zef
Y aejcif;ud/k tyrmPm
apawm0drw
k =d tyrmPapawm0drw
k [
d
l / 0kpw
=d qkt
d yfay\/
t&Sib
f &k m;? ,ckwynhaf wmfavQmufxm;aewmu ]]apawm0drw
k w
d &m;av;rsK;d [m
w&m;omvJ uGjJ ym;w,f? o'gaevJ uGjJ ym;w,f}}qkw
d t
hJ csurf mS yXrapawm0drw
k jd zpfwhJ
tyrmPapawm0drw
k u
d kd avQmufxm;aejcif;jzpfygw,f/ arwmpsmef u&kPmpsmef rk'-d
wmpsmef Oayumpsmefqw
dk hJ 'Dpsmefav;yg;udk ]]pdw\
f udavomwkrYd S vGeaf jrmufjcif;? twkid ;f
rodaom ow0gynwfut
kd m&Hjk yKjcif;aMumifh tyrmPapawm0drw
k v
d Ydk ac:ygw,fb&k m;}}
uJo
h Ykd qkv
d ykd gw,f/
/
tyrmPapawm0drkwd NyD;\/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
118
t&Sib
f &k m;...'kw,
d ajrmuf tmudOn
apawm0drw
k q
d w
dk m tb,fw&m;vJqkd
vQif tmudOn
m,wetrnf&wJh wwd,t&lyg0p&psmefukd qkv
d ydk gw,f/ taMumif;rSm
xkw
d wd,t&lypsmefukd 0ifpm;vko
d al ,m*D&[ef;onf 0dnmPOm,weac:wJh 'kw,
d t&ly
psmefukd (0ifpm;jcif;+qifjcifjcif;qkw
d )hJ udpt
m;vk;H Ny;D ajyvGeaf jrmufwt
hJ csefd rf mS rdro
d Emef
rSm yXrt&ly0dnmPf (tmumomeOm,we0dnmPf) wpd;k wpdrQr&Sad wmhjcif;qkw
d hJ ewd
abmynwfudk tm&HkjyKNyD; ]]ewd udO+ewd udOd=yXrm&ky0dnmPf wpkd;wpdr&Sdawmhyg
wum;}}[kymG ;&onf yGm;zefrsm;aomf tmudOn
m,wepsmeormywd0 x
D jd zpfvmonf/
xkd tmudOnm,wepsmefpdwfonf ]]ewdabmynwfudktm&HkjyKaomaMumifh=tmudOn
trnf&onf/ qkid &f m 0dnmPOm,wepsmef (wpfenf;tm;jzif)h eD0&Ptp&Sad om ab;
&efwrYdk S vGwaf jrmufaomaMumifh apawm0drw
k ad c:onf/ trnfEpS &f yfaygif;pyfNy;D tmudO-
nmapawm0drkwdac:onf/
tmudOnmapawm0drkwdNyD;\/
qifjcifyu
Hk m; &ky&f ,f? a0'em&,f? onm&,f? ocFg&&,f? 0dnmPf&,f cEmig;yg;
tpkom wpfvrH Qavmufaomud,
k f y&rww&m;om;xif&mS ;&Sad y\/ xkd ]]&ky+f a0'em
+onm+ocFg&+0dnmPfw&m;tpkonf twtESprf v
S nf;aumif;? twvyd jf ym\Opmt
jzpfrSvnf;aumif; qdwfokOf;pGmhwum;}} uJhodkY&I&ygrnf/ xkdodkY&IwJhtewbm0emudk
avmb+a'go+arm[wkdYrS &IaepOfcP qdwfokOf;aeaomaMumifhvnf;aumif;? xkdodkY
0dyem&Iaeaompdwo
f nf xkcd PudavomrS vGwaf eaomaMumifv
h nf;aumif; oknw
apawm0drkwdvdkYac:w,f/
um; oknwapawm0drkwdwnf;/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
120
qkv
d o
kd nf) tedrw
d t
rnf&wJh t&[wzv
dk o
f rm"du0kd ifpm;ae\ (yk*v
m"d|me "r
uxmpum;wnf;)? t&[wzvormywform"dudk tedrdwapawm0drkwd[kac:yg
w,f t&Sib
f &k m;}} uJo
h aYkd vQmufxm;jcif;jzpfw,f/
um; tedrdwapawm0drkwdwnf;/
uwarm p=tb,fygenf;/
(1) tyrmPapawm0drw
k d
&ma*g baE yrmPu&aPm? a'gaom yrmP u&aPm? arma[m yrmPu&aPm? aw cDPmo0 bduK aem y[Dem OpdE r v
l m wmvm0wKuwm tebm0Huwm
tm,w tEkyg'"rm/ ,m0wm acg baE tyrmPm apawm0drkwda,m tukym
wmoH apawm0drw
k d t*+rum,wd/ om acg ye tukyg apawm0drw
k d oknm &ma*e
oknm a'gaoe oknm arma[e/
baE=t&Sib
f &k m;../ &ma*g=&m* (avmb) onf/ yrmPu&aPm=EIid ;f ,SOrf u
I kd
jyKaMumif;w&m;wnf;/ a'g aom=a'goonf/ yrmPu&aPm=EIid ;f ,SOrf u
I jkd yKaMumif;
w&m;wnf;/ arma[m=arm[onf/ yrmPu&aPm=EIid ;f ,SOrf u
I jkd yKaMumif;w&m;wnf;/
aw=xkEd idI ;f ,SOrf jI yKaMumif;jzpfwhJ &m*+a'go+arm[wku
Yd /kd (0g) xkEd idI ;f ,SOrf u
I jkd yKaMumif;
jzpfwhJ &m*+a'go+arm[wko
Yd nf/ cDPmo0 bduK aem=&[Ejzpfaom &[ef;\tzkYd
&m (0g) &[Em&[ef;onf/ y[Dem=y,ftyfuek Nf y/D OpdE r v
l m=tjrpfjywfjzwftyfuek Nf y/D
wmv0wKuwm=xef;yifayguf&mae&muJoYkd jyKtyfuek Nf y/D tebm0Huwm=aemufxyf
wzefrjzpfatmif jyKtyfuek Nf y/D tm,w tEkyg '"rm=tem*wftcg0,f wzefrjzpfjcif;
oabm&SdukefNyD/
baE=t&Sib
f &k m;.../ ,m0wm acg=tMuifrQavmufjzif/h (0g) tMuifrQavmuf
(12) wpfq,fEh pS yf g; twkid ;f t&Sn&f u
dS ek af om/ tyrmPm=tyrmPtrnf&ukeaf om/
apawm0drw
k ad ,m=apawm0drw
k w
d &m;wko
Yd nf/ oEd= &Su
d ek \
f / wmoH=xkt
d yrmPtrnf
&onfh apawm0drw
k w
d &m; (12) wpfq,fEh pS yf g;wdw
Yk iG /f tukym apawm0drw
k =d t&[w
zdv
k q
f w
dk hJ apawm0drw
k w
d &m;ud/k t*H- t*g=tjrwfq;Hk [l/ tum,wd=qkt
d yf\/ acg
ye=pifppf/ om tukym apawm0drw
k =d xdt
k jrwfq;Hk tyrmPapawm0drw
k t
d rnf&wJh
t&[wzv
kd o
f rm"donf/ &ma*e=&m*rS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/ a'goe=a'gorS/ oknm=
qdwo
f Ok ;f \/ arma[e=arm[rS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/ (t"dym ,feufev
J \
S / owdjzifh
rSw,
f Ml uyg/ t"dym ,frmS -)
a&S;OD;pGm tyrmPapawm0drw
k w
d &m;t&m EIid ;f ,SOjf cif;udjk yKwwfwhJ yrmPw&m;
t&Sib
f &k m; apawm0drw
k ad c:wJw
h &m;av;yg;[m toH=o'gomuGo
J nf teuf
t&aumufw&m;om;um; wpfwnf;ygvkaYd jymqd&k eftaMumif;=y&d,m,fum; tb,fenf;
qkv
d Qif tar;rsK;d udk usr;f *efwYdk ]]uaxwkurswmykpm }}[k ac:onf/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
122
baE=t&Sib
f &k m;.../ acg=pifppf/ &ma*g=&m*avmbonf/ udOe =H vTr;f rd;k ESyd f
eif;wwf\/ a'gaom=a'goonf/ udOe =H vTr;f rd;k ESyd ef if;wwf\/ arma[m=arm[onf/
udOe =H vTr;f rd;k ESyd ef if;wwf\/ aw=xkv
d rT ;f rk;d ESyd ef if;rIjyKwwfonfh &m*+a'go+arm[wkYd
onf/ cDPmo0 bduak em=&[Emjzpfaom &[ef;\tzd&Yk m (0g) &[Em&[ef;onf/
y[Dem=y,ftyfuek Nf y/D OpdE r v
l m=tjrpfjywfjzwftyfuek Nf y/D wmvm0wKuwm=xef;yif
ayguf&mae&muJo
h jYkd yKtyfuek Nf y/D tebm0Huwm=aemufxyfwzefrjzpfatmifjyKtyfuek Nf y/D
tm,wtEkym'"rm=tem*wftcg0,f wzefrjzpfjcif;oabm&SdukefNyD/
baE=t&Sib
f &k m;../ acg=pifppf/ ,m0wm=tMuifrQavmufjzif?h (0g) tMuifrQ
avmuf 9-yg;twkid ;f t&Sn&f u
dS ek af om/ tmudOn
m apawm0drw
k ad ,m=tmudOn
trnf
&wJh apawm0drw
k w
d &m;wko
Yd nf/ oEd= &Su
d ek \
f / wmoH=xkt
d mudOn
trnf&onfh apawm
0drw
k w
d &m; 9-yg;wkw
Yd iG /f tukym apawm0drw
k =d t&[wzv
kd w
f nf;[laom apawm0drw
k d
w&m;uk/d t*H= t*g=tjrwfq;Hk [l/ tum,wd=qdt
k yf\/ acg ye=pifppf/ om tukyg
apawm0drw
k =d xkt
d jrwfq;Hk tmudOn
apawm0drw
k t
d rnf&wJh t&[wzv
kd o
f rm"donf/
&ma*e=&m*rS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/ a'gaoe=a'gorS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/ arma[e=
arm[rS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/
ESpcf ak jrmuf tmudOn
apawm0drw
k t
d &m &m*+a'go+arm[=w&m;ok;H yg;
wko
Yd nf rdrjd zpf&mcEmtpOf (ow0g)udk vTr;f rd;k Buw
d af csEydS ef if;wwfvYkd udOe w&m;wkrYd nf
Muw,f/ (udOe o'gtwGuf ESyd ef if;vTr;f rk;d jcif;teufukd pyg;e,f&m ]]udaO[d uydv=
EGm;aMumifBu;D eif;vku
d pf rf;? udaO[d umVu=EGm;eufBu;D =oHa&mifBu;D ..eif;vku
d pf rf;}}
uJo
h aYkd jymqko
d nfuakd xmuf udO" mwf\vTr;f rk;d Buw
d af cs eif;e,fjcif;teufa[monfukd
(2) tmudOn
apawm0drw
k d
&ma*g acg baE udOe ?H a'gaom udOe ?H arma[m udOe ?H aw cDPmo0
bduK aem y[Dem OpdE r v
l m wmvm0wKuwm tebm0Huwm tm,w tEkyg '"rm/
,m0wm acg baE tmudOn
m apawm0drw
k ad ,m tukym wmoH apawm0drw
k d t*+
rum,wd/ om acg ye tukym apawm0drw
k d oknm &ma*e? oknm a'gaoe? oknm
arma[e/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
124
baE=t&Sib
f &k m;../ acg=pifppf/ ,m0wm=tMuifrQavmufjzifh (0g) tMuifrQ
avmuf (13) wpfq,fo
h ;Hk yg; twkid ;f t&Sn&f u
dS ek af om/ tedrw
d m apawm0drw
k d a,m=
tedrw
d t
rnf&wJh apawm0drw
k w
d &m;wdo
Yk nf/ oEd= &Su
d ek \
f / wmoH=xkd tedrw
d t
rnf
&onhf apawm0drw
k d (13) wpfq,fo
h ;Hk yg;wkw
Yd iG /f tukym apawm0drw
k =d t&[wzv
kd f
wnf;[laom apawm0drw
k w
d &m;ud/k t*H- t*g=tjrwfq;Hk [l/ tum,wd=qkt
d yf\/
acg ye=pifppf/ om tukym apawm0drw
k =d xkd tjrwfq;Hk tedrw
d a pawm0drw
k t
d rnf&wJh
t&[wzv
kd o
f rm"donf/ &ma*e=&m*rS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/ a'gaoe=a'gorS/ oknm=
qdwo
f Ok ;f \/ arma[e=arm[rS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/
ok;H ckajrmuf tedrw
d a pawm0drw
k t
d &m &m*+a'go+arm[w&m;ok;H yg;wko
Yd nf
ow0gwku
Yd kd ]]olum; ykxZk ef? olum; t&d,m}}[lcGjJ cm;od&&dS ef trSwef rd w
d jf yKay;
wwfonfw
h &m;rsm;jzpfMuavonf/ avmuOyrmtm;jzifh ta&SUbuftrd u
f EGm;jzLav;ESihf
taemufbuftrd u
f EGm;jzLav; taoG;ta&mift&G,t
f m;jzifh wlnaD evQit
f rSwt
f om;
edrw
d f wHqyd cf wfEydS rf ay;orQ ]]EGm;jzLav;um; ta&SUbuftrd u
f EGm;jzLuav;wnf;/
EGm;jzLuav;um; taemufbuftrd u
f EGm;jzLuav;wnf;}}[l cGcJ jJG cm;jcm;rodEidk u
f ek f
av&m/ cGcJ jJG cm;jcm;odEikd &f eftwGuf taemufbuftrd u
f EGm;jzLuav;udk wHusio
f ;Hk acsmif;
&m wHqyd t
f rSwf cwfay;vdu
k rf S ]]EGm;jzLuav;um; ta&SUbuftrd u
f EGm;jzLuav;
wnf;/ EGm;jzLuav;um; taemufbuftrd u
f EGm;jzLuav;wnf;}}[k cGcJ jJG cm;jcm;od
Edik &f mouJo
h Ykd xkt
Yd wlyifyx
k Zk efy*k Kd vEf iS hf t&d,myk*Kd vw
f rYdk mS vnf; taoG;ta&mifyyHk ef;
oPmefu wlaeaomaMumifh avmb+a'go+arm[w&m;wkdYrjzpfao;orQ ]]olum;
ykxZk ef? olum; t&d,m}}[l cGcJ jJG cm;jcm;rodEidk ?f avmb+a'go+arm[w&m;wkjYd zpfrS
omvQif ]]olum;ykxZk ef? olum; t&d,m}}[lcGjJ cm;odEidk &f monf? od&Yk um; avmb+
a'go+arm[wko
Yd nf ykxZk ef[
l odatmif trSwef rd w
d jf yKay;wwfaomaMumifh edrw
d
u&Pw&m;wkrYd nfuek \
f / edrw
d u
&Prnfaom xk&d m*+a'go+arm[wku
Yd kd tjrpfjywf
0wKuwm=xef;yifayguf&mae&muJhodkYjyKtyfukefNyD/ tebm0Huwm=aemufxyfwzefr
jzpfatmifjyKtyfuek Nf y/D tm,w tEkyg '"rm=tem*wftcg0,f wzefrjzpfjcif;oabm
&SdukefNyD/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
126
t&[wzv
dk o
f rm"duykd if yrmPjyKwwfonfah vmb+a'go+arm[wkrYd S qdwo
f Ok ;f
aomaMumifh tyrmPapawm0drw
k [
d
l vnf;ac:w,f/ qdwo
f Ok ;f aomaMumifyh if oknw
apawm0drw
k [
d
l vnf;ac:w,f/ xku
d o
hJ Ykd &m*+a'go+arm[wdrYk S qdwo
f Ok ;f uwnf;udk
u &m*wnf;[laom udOe w&m;? a'gownf;[laom edrw
d u
&Pw&m;? arm[wnf;
[laom edrw
d u
&Pw&m;wkrYd &Sad omaMumihf tedrw
d a pawm0drw
k [
d
l vnf;ac:w,fqdk
awmh teuft&aumuf w&m;vk;H wpfcw
k nf;udk taMumif;trsK;d rsK;d jyNy;D trnfo'gt
rsK;d rsK;d jyNy;D trnfo'gtrsK;d rsK;d ajymqdjk cif;jzpfygw,f bk&m;vkYd pdwa oa|;ujyefvnfajz
Mum;avQmufxm;avonf/ xkt
d cg t&Siaf *g'wrax&fuvmbm aw *[ywd? okv'H aw *[ywd/
*[ywd=ausmif;'umaoa|;.../ aw=oifonf/ vmbm=ukodkvfw&m;wkdYudk
&tyfygukepf mG /h ('umBu;D 'umBu;D [m tjypfr&Sw
d u
hJ o
k v
kd w
f &m;wku
Yd kd rsm;pGm&tyfayukef
pGm)h / *[ywd=ausmif;'umaoa|;../ aw=oifonf/ okv'=H vlt
Y jzpfuakd umif;pGm&tyf
ygaypGm/h ('umBu;D vlt
Y jzpfu&kd wm odyt
f &awmfwmyJ? bmaMumifv
h q
J v
dk Qi)f , aw *rDa & Ak'0 pae ynmpuK urwd/
, aw=tMuifoifausmif;'um\ (tzk&Yd m)/ *rDa &=eufepJ mG aom/ Ak'0 pae=
bk&m;\pum;wnf;[laom w&m;awmf/ ynmpuK=xk;d xk;d xGi;f xGi;f odjrifwwfwhJ Pf
ynmrsupf o
d nf/ urwd=ouf0ifwnfygay\/
'umBu;D ...'umBu;D \tzk&Yd m vGepf mG eufev
J w
S b
hJ &k m;pum; w&m;awmfay:rSm
Pfynmrsupf o
d uf0if wnfygbd\/ 'umBu;D onf vlb
Y 0udk t&awmfvu
dk yf gbdonf/
uJhokdYcsD;rGrf;awmfrlavonf/
pdwoH,kwf (7) a*g'wokwefw&m;
NyD;ygNyD/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
128
pdwo
,
H w
k f (8) ed*Pem#ykwo
w
k f w&m;awmf
pdwo
,
H w
k rf mS okwaf ygif; 10-okw&f w
dS t
hJ eufu (7) ckepfow
k Nf y;D cJyh gNy/D ,aeY
8-ckajrmufjzpfwhJ ed*Pem#ykwo
w
k v
f aYdk c:wJh em#ykww
uweG ;f q&mBu;D eJY pdwa oa|;
wdaYk jymqdMk uwJw
h &m;udk emMum;&ygrnf/ 'De*d Pem#ykwo
w
k u
f kd rwnfaomfvJ 'Dow
k f
u wpfE,
G if ifNy;D [d'k ouedygwft*Fw
k Kd &yf gVdawmfrmS vmwJh ]]r[myO}}ac:wJo
h w
k e u
f v
kd J
a[mzkYd emzdt
Yk ajctaeu zefw;D vmygw,f/ ,ck ed*Pem#ykwo
w
k u
f yJ pNy;D w&m;a[m
Mu+emMu&atmif'Dow
k u
f sawmh tjcm;tjcm;aom okwe rf sm;vkd ]]{uH or,H}}ponf rygawmhy-J
awe acg ye ora,e ed*aPm em#ykawm rpdu
mo@H tEkya wm a[mwd
r[wd,m ed*Py&dom, o'/
'Dow
k e jf zpfxeG ;f ay:aygufrnfh xkt
d csed rf mS em#ykwv
aYkd c:wJh t0wfrvTr;f wu
wGe;f q&mBu;D onf t0wfrvTr;f wJrh sm;pGmaomwuweG ;f y&dowftjct
H &HEiS w
hf uG rpdu
m
o@NrdKUodkYa&muf&Sdvmw,f/
em#ykww
uweG ;f q&mBu;D wnf;ckw
d ahJ e&mum; tm&mrftaqmuftOD;rsK;d [kwyf Hk
r&? olw
Y ynhw
f uweG ;f 'umwpfO;D OD;&JU jcw
H pfcck x
k rJ mS a&muf&v
dS mwJo
h abmyJ jzpfygw,f/
vGepf mG pufqyk zf ,
G ?f vGepf mG &G&H mS zG,af umif;wJh usuo
f a&r&Sad om 'D*P
dk ;f q&mBu;D awGrsK;d
jrefrmjynfrmS rawG&Y ygbl;? jrefrmjynfu Ak'b
mom0ifoal wmfpifawG[m tifrwefuH
aumif;ygw,f/ rSe;f Munfv
h u
dk af ygh? ,ck rpdu
mo@NrKd UodaYk &mufvmwJyh *k Kd v[
f m wdwq
d &m
Bu;D ajcmufO;D rSm tygt0ifjzpfwhJ em#ykwq
&mBu;D ? olyY yHk ef;udk rSe;f Munh&f if t0wfrvTr;f
rdarG;wkdif;aewJhwuwGef;BuD;wJh/ olYy&dowfuvJ olYvkdyJ t0wfrvTrf;wJhwuwGef;y&d
owfy/J olwq
Ydk &mwynhaf wG pdwa oa|;wkaYd ewJh rpu
d mo@NrKd UodaYk &mufvmMuw,f/
xkdtcg-
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
130
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
132
rH b0aEm yEK/
b0aEm=t&Siw
f .Ydk ../ rH=pdwa oa|;ud/k yEK=&IMuprf;yg/
t&Siw
f Ydk 'Dpw
d a oa|;udk MunfMh uprf;yg/
,m0 OZkaum pm+,H pdawm *[ywd/
t,H pdawm *[ywd=pdwa oa|;onf/ ,m0twd0,
d =tvGev
f Qi/f OZkaum
p=&k;d om;ajzmifrh wfvJ ajzmifrh wfvyS gay\/ ('Dpd w
d a oa|;[m ody&f ;dk om;ajzmifrh wfwhJ
vly)J /
,m0 toaXm pm+,H pdawm *[ywd/
pdwa oa|;onf tvGeu
Yf rkd aumufuspf rpOf;vJwyhJ *k Kd vv
f J rSeyf gayw,f/
,m0 trma,m0D pm+,H pdawm *[ywd/
pdwa oa|;onf tvGeu
Yf kd vdrv
f nfvn
S yhf wfjcif;uif;wJh yk*Kd vyf gay/
t&Siw
f Ydk pdwa oa|;udMk unhMf uprf;yg/ ol[m ody&f ;kd om;ajzmifrh wfwyhJ *k K v
d yf /J
trSet
f wdik ;f ajym&Smw,f/ tifrwefaumufusppf Of;vJjcif;uif;wJyh *k Kd v?f tifrwefvrd f
vnfvn
S jfh zm;jcif;uif;wJh yk*Kd vyf gay/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
134
,ckpw
d a oa|;u ]]wynhaf wmfu,
kd w
f idk rf odyeJ YJ bk&m;ud,
k MHk unfwo
hJ 'gw&m;ouf
oufjzifh ]]0dwuf+0dpm&r,SOw
f hJ orm"d&w
dS ,fqw
dk phJ um;? 0dwuf+0dpm&wk\
Yd csKyNf ird ;f
jcif;onf&\
dS qdw
k phJ um; vufcw
H modwmr[kwyf gbl;}} qdw
k phJ um;wjcrf;udk olMum;&Hek YJ
ol[
Y molatmifNyq
D Ndk y;D awmh wuwnf; acgif;axmif cg;aumhNy;D olyY &dowfukd ,ckajymcJh
wJhtwkdif;ajymw,f/
ol'v
D adk jymatmifvnf; pdwa oa|;u a`Er ysub
f b
J majymovJqv
dk Qi-f
wH u rnod baE/
baE=t&Sib
f &k m;../ wH=xdw
k ynfah wmfar;rnfph um;ud/k urnod=t&Sib
f &k m;
b,fvrdk sm; oabmusovJ/
t&Sifbk&m;..,ck wynfhawmfar;rnfhpum;udk t&Sifbk&m; b,fvkdoabmus
ovJ? oabmuswt
hJ wkid ;f ajzqkEd idk cf iG &hf ydS gw,f/ ajzawmfryl g/
uwrH Ek acg yPDww&H PH 0g o'g 0g/
PH 0g=Pfuaomfvnf;aumif;/ o'g 0g=o'gw&m;uaomfvnf;aumif;/
uwrH=tb,fw&m;u/ yPDww&H=txl;ojzifhrGefjrwfonf/ a[mwd Ek acg=jzpfyg
oenf;bk&m;/ (PfEiS o
hf 'g 'DEpS cf rk mS tb,fw&m;u txl;ojzifjh rwfygoenf;bk&m;vkYd
ar;w,f/) xdt
k cg em#ykw wuweG ;f q&mBu;D uo'g, acg *[ywd PHa,0 yPDww&H/
o'g,=,kHMunfjcif; o'gw&m;xuf/ PHa,0=PfynmuomvQif/ acg=
pifppf/ yPDww&H=txl;ojzifjh rwfvaS y\/ aoa|;...o'gxuf ynmujrwfayw,f
uJo
h aYkd jzwJt
h cg-
ausmif;'umpdwaoa|;u-
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
136
]]t0dwut0dpm& orm"dqw
dk m&Sw
d ,f/ 0dwuf+0dpm&wk\
Yd csKyNf ird ;f jcif;qkw
d m&Sd
w,f}}qkw
d hJ pum;udk tb,forP+jAm[Puk,
d MHk unfod&rSmvJ/ b,fou
Yl rkd yS ,
Hk v
Hk Ydk
odwmr[kwb
f ;l aemf ud,
k af wmf...? ud,
k af wmf apmapmucs;D rGr;f cJw
h hJ o'geJyY nmESpyf g;
wGif uk,
d w
f idk o
f w
d yhJ nmESiu
hf kd t0dwut0dpm&wd&Yk UJ csKyNf ird ;f jcif; &Sw
d ,fqw
dk mudv
k yJ J ud,
k f
wkid &f yl g0p&'kw,
d psmef+wwd,psmef+pwkwp smefwu
Ydk kd tvd&k o
dS avmuf0ifpm;cJv
h Ydk odwm
ud,
k af wmfvYdk ajymvku
d af wmhem#ykwq
&mBu;D pdwa oa|;eJaY r;vGNJ y;D ? ar;vGaJ wmh em#ykwq
&mBu;D rdr&d UJ y&d
owfbufvn
S Nfh y;D bmajymovJqadk wmhrH abmaEm yEK=t&Siw
f .Ykd ..'Dpw
d a oa|;udMk unhpf rf;yg/ ,m0 tEkZak um
0wm+,H pdawm *[ywd/ t,H pdawm *[ywd=pdwa oa|;onf/ ,m0 tEkZak um
0w=tvGet
Yf vGerf ajzmifrh rwf r&d;k om;wJv
h v
l nf; jzpfygay\/ (apmapmwke;f uawmh
ody&f ;dk om;ajzmifrh wfwv
hJ )l / ,m0 oaXm pm+,H pdawm *[ywd/ t,H pdawm *[ywd=
pdwa oa|;onf/ ,m0=tvGev
f Qi/f oaXm p=aumufusppf Of;vJwyhJ *k Kd vv
f nf;rSeyf g
ay\/ ,m0 rm,m0D pm+,H pdawm *[ywd/ ,m0=twd 0d,=tvGefvQif/ t,H
pdawm *[ywd=pdwa oa|;onf/ rm,m0D p=vSnyfh wfjcif; aygrsm;olvnf; jzpfay\/
(wd=od/Yk ta0g p=ajymqkNd y)D /
olt
Y vdrk usawmh ]]pdwa oa|;[m vlnmBu;D vlaumufBu;D [? pdwa oa|;[m
tifrwefpOf;vJwhJ vlpOf;vJBu;D [? wuwnf; odyv
f rd w
f v
hJ [
l }}vkYd ol&UJ y&dowfzuf vSnfh
Ny;D awmh pdwa oa|;tay: uJ&h UJ pum;tjypfwifpum; ajymMum;w,f/ (pdwa oa|;tzkYd
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
138
t&Sib
f &k m;..,ckyifrMumao;cifu t&Sib
f &k m;ajymwJph um;udk wynfah wmfwYdk
rSwo
f m;Mu&ygw,f/ (b,fvw
dk ek ;f qkad wmh)rH b0aEm yEK=t&SifwdkY...'Dpdwaoa|;udkMunhfprf;yg/ ,m0 OZkaum
pm+,H pdawm *[ywd=pdwa oa|;[m ody&f ;dk om;ajzmifrh wfw,f/ ,m0 toa|m
pm+,H pdawm *[ywd=pdwa oa|;[m odyNf y;D awmhrpOf;vJwv
hJ l vlaumif;Bu;D [J/h
,m0 trm,m0D pm+,H pdawm *[ywd=pdwa oa|;tvGeu
Yf kd rm,muif;wJv
h yl }J }vdYk
t&Sib
f &k m;ajymwJph um; wynhaf wmf&UJ em;xJu rxGuaf o;bl;/
'gae0 p ye r,H baE bmodwH {0H tmZmemr/
g'ae0 p ye=,cktcgrSmawmh/ baE=t&Sib
f &k m;../ r,H=wynfah wmfwo
Ydk nf/
(aw=t&Sib
f &k m;\) {0H=od/Yk bmodw=H ajymqdt
k yfwphJ um;ud/k tmZmemr=od&ygukef
\/ (b,fvadk jymovJqadk wmh)- ]]'H b0aEm yEK=t&Siw
f .Ydk . 'Dpw
d a oa|;udMk unhf
Muprf;yg/ ,m0 tEkZak um pm+,H pdawm *[ywd='D pdwa oa|;[m odyrf &k;d wJh odyf
rajzmifw
h v
hJ ?l vlaumufBu;D yJ/ ,m0 oaXm pm+,H pdawm *[ywd='Dpw
d a oa|;[m
odyNf y;D aumufusppf Of;vJwv
hJ yl /J ,m0 rm,m0D pm+,H pdawm *[ywd='Dpw
d a oa|;[m
odyNf y;D rm,mrsm;wJv
h yl }J } vkYd ud,
k af wmf,ckajymwmudv
k J ,ckMum;&? ]]ck qDxrif;? ckpmav;
aMumf+ckjzL? ckr}J } ud,
k af wmfajymw,f/
oap aw baE yk&rd H opH? ypdr H aw rdpm /
baE=t&Sifbk&m;../ aw=t&Sifbk&m;\/ yk&drH=a&SUpum;onf/ oap opH=
tu,frSet
f /hH aw=t&Sib
f &k m;\/ ypdr =H aemufpum;onf/ rdpm =rSm;&vdrrhf nf/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
140
t&Sib
f &k m;...,ckar;rnfjh yem&JU teuft"dym ,f tajzrSeu
f o
kd w
d t
hJ cg t&Sif
bk&m;wpfyg;wnf;rvmcJyh geJ?Y wpfyg;wnf;vmawmh ]]igwpfyg;wnf;jzpfvYkd t&H;I ay;&w,f/
oufaor&Sb
d ;l ajymEkid w
f ,f/ ud,
k q
hf &m&H;I w,fqw
dk m ud,
k w
hf ynhf oufaovJ&zdS v
Ykd w
dk ,f/
'Dawmh ud,
k af wmf 'DjyemawG&UJ teuft"dym ,fuo
kd w
d t
hJ cg ud,
k af wmhw
f ynhf y&dowf
ESiw
hf uG wynhaf wmfxjH yefNy;D ajymjyyg? ar;NyD ud,
k af wmf? b,fvv
dk /J
{aum yaOm {aum Oa'aom {uH a0,smu&PH/
{aum yaOm=odvkdaomtaMumif;t&m wpfckaomjyemonf/ twd=&Sd\/
{aum Oa'aom=odvadk omjyemESiyhf wfouf tusO;f ar;jref;tyfonfw
h pfcak om
tar;jyemonf/ twd= &S\
d / {uH a0,smu&PH=wpfypk m &JUtajzonf/ twd= &S\
d /
(ajzEkdif&JUvm;udk,fawmf...)/
a'G yOm a'G Oa'om a'G a0,smu&Pmed/
odvw
dk t
hJ aMumif;t&m jyemvrf;aMumif;ESpcf &k w
dS ,f/ ajzEkid &f UJ vm;/ tJ'jD yem
vrf;aMumif;ESpcf u
k kd tusO;f csKyt
f m;jzifh ar;wJph um;&Sw
d ,f/ ud,
k af wmfajzEkid &f UJ vm;/ tJ'D
w&m;ESprf sK;d qkw
d m a[mwmyJvYkd ajz&rnft
h ajz w&m;ESpyf g;wd&Yk w
dS ,f/ tJ'g ud,
k af wmfod
&JUvm;/ (av;av;eufeuf ar;wmaemf/)
wa,m yOm wa,m Oa'om a'G a0,smu&Pmed/
yOmok;H yg;+Oa'ook;H yg;+ajzMum;wJah 0,smu&kP;f ok;H yg;qkw
d mudk ud,
k af wmfo&d UJ
vm;? (wpfurkd rS odb?J b,fEh ,
S v
f yk Nf y;D ok;H udo
k o
l rd nfv/J pdwa oa|;uawmh ravsmah wmh
bl;? qufNy;D ar;Ny)D /
pwma&m yOm pwa&m Oa'om pwm&d a0,smu&Pmed/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
142
(odvw
dk t
hJ aMumif;t&mudk yOm=jyemvkaYd c:w,f/ jyemq,fyg; w&m;tpk
&Sw
d ,f/) 'o Oa'om=tJ'jD yemq,fcsuu
f kd tusO;f csKyEf w
I >f rufNy;D awmh ar;yk&H w
dS ,f/
tJ'gud,
k af wmfar;wwf&UJ vm;/ 'o a0,smu&Pmed=tJ'aD r;vdu
k w
f t
hJ ar;ykpm jyem
&JUtajz=a0,smu&kP;f w&m;q,fyg;&Sw
d ,f/ tJ'g ud,
k af wmfo&d UJ vm;? ajzEkid &f UJ vm;/
odaYk r;aomtcg ed*Pem#ykwq
&mBu;D bmrSjyefrajymEkid f rajzEdik af wmhbEJ w
I f
ydw
f aeawmh pdwa oa|;u ]]jymemq,fcsu&f UJ teuft"dym ,fukd tus,o
f w
d t
hJ cg
ud,
k ahf wmfyh &do
d wfEiS w
hf uG wynhaf wmfxv
H mcJyh g}}vdaYk jymNy;D &Sad omfrS rck;d awmhbJ ae&mu
xjyefomG ;w,f/ wGif okwe Nf y;D qk;H Ny/D
ed*Hk;qkawmif;odkYvQif ed*Pem#ykwokwef w&m;'oemawmfjrwfudk emMum;jcif;"r0e
aumif;rIuo
k v
kd u
f aH pwem o&P*Ho
k v
D aqmufwnf&jcif; oDvr,aumif;rIuo
k v
kd f
uHapwem? ESpfpOfESpfpOf bk&m;? w&m;? oHCm&wemjrwfokH;yg;wkdYtm; ylaZmfyGJusif;y
ylaZmf&aomaumif;rIuo
k v
kd u
f aH pwem odaYk ygif;tyfrsm;jrwfaom aumif;rIuo
k v
kd u
f H
t&yf&yfwaYdk Mumihf pdwa oa|;wkYd rsuaf rSmufjyKtyfaom oEdv
uPm+tpKw&d o+
tedrw
d y pKy|mef&adS om tocFw"mwfeAd m efy&rwfukd ryifryef; csr;f omvG,u
f al om
tusifhy#dywf? vsufjrefaom0dyemtodPf? &nfoeftyfaomr*fPfav;&yfwkdY
jzifh t&[wzv
kd af yguf ud,
k pf u
D ,
kd if S 'kw
Yd awGrsuaf rSmufjyKMu&onfu
h ,
kd f jzpfygapukef
ownf;/ /
om"k
om"k
om"k
(*) ed*Pem#ykwokwf
NyD;ygNyD
yXr r[myOmokwf
(tH? 3? 295)
t&m ed*Pem#ykwq
&mBu;D rS pdwa oa|;ar;wJjh yemq,fyg; w&m;tcsuf
wkrYd mS t*Fw
k & edum,f 'ouedygwf (3)r[m0* (7)yXrr[myOmokwf vmaom w&m;
tcsurf sm;jzpf Ak'b
mom0ifoal wmfpifwYdk txl;avhvmem,lrw
S o
f m;&rnhf okwe jf zpf
xko
d w
k e u
f kd ed'gef;rSpazmfjyygOD;tH-h
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
144
r,rd acg tm0kaom om0umeH {0H "rH a'aor ]]{x wkarS tm0kaom oAH
"rH tbdZmemx? oAH "rH tbdnm, 0d[&xm}}wd/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
146
ar;Mu/
odvw
dk t
hJ aMumif;t&mok;H yg;wk&Yd MdS uw,f/ tJ'o
D v
d w
dk t
hJ aMumif;t&m w&m;ok;H yg;
wku
Yd kd tusO;f csKyaf r;yk&H w
dS ,f/ tJ'w
D &m;pum;&JU tusO;f csKyt
f ajz&Sw
d ,f/ odMu&JUvm;?
tJ'v
D adk r;Mu/
(ay,smv)-4+5+6+7+8+9+10? 'o yOm? 'o Oa'om? 'o a0,smu&Pmed/
odvdkwJhtaMumif;t&mw&m;q,fyg;wdkY &SdMuw,f/ tJ'DodvkdwJhtaMumif;t&m
w&m;q,fyg;wku
Yd kd tusO;f csKyaf r;yk&H w
dS ,f/ tJ'w
D &m;pum;&JU tusO;f csKyt
f ajz&Sw
d ,f/
odMu&JUvm;? tJ'v
D v
dk aJ r;Mu/
{0H yk|m bdua0 tnwdwd,m y&dAmZum e ap0 orm,dEd? Ow&d p
0dCmwH tmyZ
d Ed/ wH ud a[wk? ,xm wH bdua 0 t0do,o/
&[ef;wk.Yd ..tJ'v
D akd r;wJh omoemjyifyt,l&MdS uwJh y&AkZd af wG[m tjynft
h pkv
H J
ajzEkdifMuvdrfhrnfr[kwfonfhjyif udk,fpdwfyifyef;jcif;odkYa&mufMuayvdrfhrnf/ tb,f
aMumif[
h rl l &[ef;wk.Yd ..'Djyemq,fcsuw
f [
Ydk m y&dAZdk w
f u
Ydk supf m;&m w&m;rsK;d r[kwf
aomaMumihf (jzpfayonf)/
em+[H wH bdua 0 ymrd oa'0au avmau orm&au ojA[au orPjA[P,
d m yZm, oa'0rEkm,? a,m aroH yOmeH a0,smu&aPe pdwH
tm&ma",s tnMw wxm*awe 0g wxm*wom0aue 0g? awm 0g ye okwmG /
&[ef;wkdY..tJ'DjyemwkdY&JUtajzudk ausauseyfeyf ajymMum;EkdifwJhyk*dKvf[m
igbk&m;? igbk&m;&JUwynho
f m0u? 'DomoemrS wpkw
H &m 'DtajzudMk um;emoGm;wJyh *k Kd vf
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
148
tJ'yD *k Kd vo
f ;Hk rsK;d udzk ,fxm; vlrmS ? ewfrmS ? jA[mrSm 'Djyemq,frsK;d udk tajzudt
k jynhf
tpkH b,fv?l b,fewf? jA[mrSrajzqkEd idk b
f ;l / ('Dtar;+tajztus,u
f kd ,cktcgigbk&m;
a[mMum;azmfjyr,f)-
2/
odvw
kd t
hJ aMumif;t&m jyemESpcf w
k &Ykd MdS uw,fqw
dk phJ um;+,if;odvw
dk t
hJ aMumif;
t&mjyemESpcf w
k u
Ydk kd tusO;f csKy
f eT jf yrI=Oa'oESpyf g;wk&Yd MdS uw,fqw
dk phJ um;+tajz=
a0,smu&kPf;ESpfyg;wdkY&SdMuw,fqdkwJhpum;&Sdw,f/ tb,fudk&nf&G,fNyD; pum;udk
igbk&m; a[mMum;tyfovJvaYdk r;vQif tJ't
D ar;&JUtajztus,u
f a[m'Dvw
dk ?hJ b,fvdk
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
150
vJqv
dk Qi-f
'Do
G k bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk r maem
orm y&d,E 'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m a[mwd/
&[ef;wk.Yd .a,m*g0p&&[ef;onf ESpyf g;aomw&m;wkYd Ni;D aiGw
Y =hJ edA'd gPf&ifh
oefatmif wyfjcif;uif;wJ=h 0d&m*Pf&ifo
h efatmif vGwaf jrmufvw
dk =hJ rkpw
d u
k rswmPf
&ifo
h efatmif 'Dw&m;awG&UJ tydik ;f tjcm;udk odatmifBuKd ;ukwt
f m;xkwv
f Qif razmufrjyef
rSeu
f efwo
hJ pmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifh qifu
h mqifu
h m ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odNy;D
vQif rsuaf rSmufb0=ypu oHo&m0#f'u
k t
qk;H udk jyKwyhJ *k Kd vf jzpfavawmhonf/
uwarok 'Do
G =k tb,frnfaomw&m;ESpyf g;wkYd vJqakd wmh (tajzu)- emar p
&layp=xdx
k t
dk m&Hk Gww
f wfwphJ w
d +f apwoduaf c:wJeh mrfw&m;+tcsr;f tyltp&Sw
d hJ qefY
usib
f uftaMumif;wkaYd Mumifh azmufazmufjyefjyefcw
k pfrsK;d ckwpfrsK;d jzpfwwfwhJ &kyw
f &m;=
'Dw&m;ESpfyg;udk epfepfumumod&rSmjzpfw,f/ (wenf;qkdvQif) ]]emrfw&m;ESpfyg;wkdYudk
0dyemPfq,fqifjh zifh ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;od&r,f/ ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odvQif rsuaf rSmuf
b0rSmyif oHo&m0#f'u
k t
qk;H odaYk &mufw,f}} odq
Yk v
dk \
kd /
3/
odvw
kd t
hJ aMumif;t&m jyemok;H ckw&Ydk MdS uw,fqw
dk u
hJ m;+,if;odvw
kd t
hJ aMumif;
t&mjyemok;H ckwu
Ydk kd tusO;f csKy
f w
T jf yrI=Oa'ook;H yg;wk&Yd MdS uw,fqw
kd phJ um;&Sw
d ,f/
tb,fu&kd nf&,
G Nf y;D pum;udk igbk&m;a[mMum;tyfovJvaYdk r;vQif tJ't
D ar;&JUtajz
tus,u
f a[m'Dvw
kd ?hJ b,fvv
dk q
J v
kd Qi-f
wDo bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk r maem
&[ef;wkdY..a,m*g0p&&[ef;onf okH;yg;aomw&m;wdkYNiD;aiGYwJh=edA'gPf&ihf
oefatmif wyfjcif;uif;wJ=h 0d&m*Pf&ifo
h efatmif vGwaf jrmufvw
dk =hJ rkpw
d u
k rswmPf
&ifo
h efatmif 'Dw&m;awG&UJ tydik ;f tjcm;udk odatmifBuKd ;ukwt
f m;xkwv
f Qif razmufrjyef
rSeu
f efwo
hJ pmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifq
h ifu
h mqifu
h m ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odNy;D
vQif rsuaf rSmufb0=ypu oHo&m0#f'u
k t
qk;H udjk yKwyhJ *k Kd vf jzpfavawmhonf/
uwarok wDok=tb,frnfaomw&m;okH;yg;wkdYvJqkdawmh (tajzu) wDok
a0'emok=oufoufomomcHpm;rIqw
dk hJ okca0'em? roufromcHpm;rIqw
dk 'hJ u
k a 0'em?
(oufomonfvnf;r[kw?f roufomvnf;r[kw)f tv,ftvwfcpH m;rIqw
dk hJ Oayuma0'em='Dw&m;ok;H yg;wku
Yd kd epfepfumumod&rSmjzpfygw,f/ (wenf;qk&d vQi)f ]]okca0'em
'kua 0'em Oayuma0'em 'Dw&m;ok;H yg;wku
Yd kd 0dyemPfq,fqifjh zifh ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;
od&r,f/ ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odvQif rsuaf rSmuft0rSmyif oHo&m0#f'u
k t
qk;H vkaYd &mufw,f}}
odq
Yk v
dk \
kd /
4/
odvkdwJhtaMumif;t&m jyemav;ckwkdY&SdMuw,fqkdwJhpum;+,if;odvkdwJh
taMumif;t&mjyemav;ckwkdYudk tusOf;csKyfTefjyrI=Oa'oav;yg;wkdY&SdMuw,fqkdwJh
pum;+tajz=a0,smu&kP;f av;yg;wk&Yd MdS uw,fqw
dk phJ um;&Sw
d ,f/ tb,fu&kd nf&,
G Nf y;D
pum;udik gbk&m;a[mMum;tyfovJvYkd ar;vQif tJ't
D ar;&JU tajztus,u
f a[m'Dvkd
wJ?h b,fvv
kd q
J v
dk Qi-f
pwlok bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk r maem
orm y&d,E'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m a[mwd/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
152
5/
odvw
dk t
hJ aMumif;t&m jyemig;ckw&Ydk MdS uw,fqw
dk phJ um;+,if;odvw
dk t
hJ aMumif;
t&mjyemig;ckwkdYudk tusOf;csKyfTefjyrI=Oa'oig;yg;wkdY&SdMuw,fqkdwJh pum;+
tajz=a0,smu&kP;f ig;yg;wk&Yd MdS uw,fqw
dk phJ um;&Sw
d ,f/ tb,fu&kd nf&,
G Nf y;D pum;udk
igbk&m;a[mMum;tyfovJvaYkd r;vQif tJ't
D ar;&JUtajztus,u
f a[m'Dvw
kd ?hJ b,fvv
kd J
qkv
d Qi-f
yOok bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk r maem
orm y&d,E'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m a[mwd/
&[ef;wkdY..a,m*g0p&&[ef;onf ig;yg;aomw&m;wdkYNiD;aiGYwJh=edA'gPf&ihf
6/
odvkdwJhtaMumif;t&m jyemajcmufckwkdY&SdMuw,fqkdwJhpum;+,if;odvkdwJht
aMumif;t&m jyemajcmufcw
k u
Ydk kd tusO;f csKy
f eT jf yrI=Oa'oajcmufyg;wk&Yd MdS uw,f (qkw
d hJ
pum;)+tajz=a0,smu&kP;f ajcmufyg;wk&Yd MdS uw,f (qkw
d phJ um;&Sw
d ,f)/ tb,fu&kd nf
&G,fNyD;pum;udk igbk&m;a[mMum;tyfovJvkdYar;vQif tJ'Dtar;&JUtajztus,fu
a[m'Dvw
dk ?hJ b,fvv
dk q
J v
dk Qi-f
qok bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk r maem
orm y&d,E'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m a[mwd/
&[ef;wk.Yd .a,m*g0p&&[ef;onf ajcmufyg;aomw&m;wdYk Ni;D aiGw
Y =hJ edA' gPf&ihf
oefatmif wyfjcif;uif;wJ=h 0d&m*Pf&ifo
h efatmif vGwaf jrmufvw
dk =hJ rkpw
d u
k rswmPf
&ifhoefatmif 'Dw&m;ajcmufrsKd;wkdY&JUtydkif;tjcm;udk odatmifBudK;ukwftm;xkwfvQif
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
154
razmufrjyef rSeu
f efwo
hJ pmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifq
h ifu
h mqifu
h m ydik ;f ydik ;f
jcm;jcm;odNyD;vQif rsufarSmufb0=ypuoHo&m0#f'kutqkH;udkjyKwJhyk*dKvf jzpfav
awmhonf/
uwarok qok=tb,frnfaomw&m;ajcmufyg;wkdYvJqkdawmh tajzu-qok
tZwad uok tm,waeok=twGi;f tm,weajcmufyg;vdaYk c:wJh rsupf &d ,f em;&,f
ESm&,f vQm&,f pdw&f ,fqw
dk t
hJ wGi;f tm,weajcmufyg;wdu
Yk kd epfepfumumod&rSmjzpf
w,f/ (wenf;qkdvQif) twGif;tm,weajcmufyg;wdkYudk 0dyemPff q,fqifhjzifh
ydkif;ydkif;jcm;jcm; od&r,f/ ydkif;ydkif;jcm;jcm;odvQif rsufarSmufb0rSmyif oHo&m0#f'ku
tqk;H vkaYd &mufw,f}} odq
Yk v
dk \
kd /
7/
odvkdwJhtaMumif;t&m jyemckepfckwkdY&SdMuw,fqkdwJhpum;+,if;odvkdwJht
aMumif;t&m jyemajcmufcw
k u
Ydk kd tusO;f csKy
f eT jf yrI=Oa'ockepfyg;wk&Yd MdS uw,f (qkw
d hJ
pum;)+tajz=a0,smu&kPf;ckepfyg;wkdY&SdMuw,f (qkdwJhpum;&Sdw,f)/ tb,fudk&nf
&G,Nf y;D pum;udk igbk&m; a[mMum;tyfovJvaYdk r;vQif tJ't
D ar;&JUtajztus,u
f
a[m'Dvw
dk ?hJ b,fvv
dk q
J v
dk Qi-f
owok bdua0 "arok bduK orm edAdErmaem orm 0d&Zrmaem orm
0drpk r maem orm y&d,E'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m
a[mwd/
&[ef;wk.Yd .a,m*g0p&&[ef;onf ckepfyg;aomw&m;wdYk Ni;D aiGw
Y =hJ edA' gPf&ihf
oefatmif wyfjcif;uif;wJ=h 0d&m*Pf&ifo
h efatmif vGwaf jrmufvw
dk =hJ rkpw
d u
k rswmPf
&ifhoefatmif 'Dw&m;ckepfrsKd;wkdY&JUtydkif;tjcm;udk odatmifBudK;ukwftm;xkwfvQif
razmufrjyef rSeu
f efwo
hJ pmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifq
h ifu
h mqifu
h m ydik ;f ydik ;f
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
156
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
158
ud,
k u
f m,ykyH ef;csi;f wlMu y#doaEpw
d 0f n
d mPfuom wcsKUd rSm 'kw,
d psmef0yd gufpw
d ?f
wcsKd UrSm wwd,psmef0yd gufpw
d f odu
Yk jJG ym;MuaomaMumifh {uwum, emewonD 0d
nmP|dwdrnfMuukef\/
&Sif;vif;csufwwd,psmefbo
Hk m;jA[mrsm;um; ud,
k af &mifjywf jywf rusbJ wpfceJ ufu,
kd f
a&mifwnf&adS eMuonf/ taMumif;jzpfaom wpfceJ ufu,
kd af &mifwnf&adS eMuonf/ t
aMumif;jzpfaom pwkwp smefuo
k v
kd u
f u
H kd y&dw+ rZdr+tyrmPtm; ok;H rsK;d jym;jzpfMu
&onf/ toufwrf;rSmvJyJ bm0emok;H yg;yGm;pOftwkid ;f r[muyfwpfq,fah jcmufuyf+
oH;k q,fEh pS u
f yf+ajcmufq,fah v;uyf toD;oD; touf&n
S Mf uonf/ (txl;rSw&f efrmS )
a0[yKd vb
f o
Hk m; jA[mrsm;onf pwkw ({uwum,{wonD) 0dnmP|dwd yg0if
tonowfjA[mwkrYd mS rl pdw0f n
d mPfr&Sad omaMumifh 0dnmP|dwt
d &m ryg0ifMu
onfudkrSwf&m\/
(5+6+7) {uwonD owo;kH rsK;d teuf (5) t&um; ]]teaEm tmumaom+
teaEtmumaom}}[k xyfwvJvyJ mG ;a&muftyfaom tmumomeOm,webko
H m;
jA[mBuD;rsm;wnf;/
(6) t&um; ]]teEH 0dnmPH+teEH 0dnmeH}}[k xyfwvJvyJ mG ;a&muftyfaom
0dnmPOm,webko
H m; jA[mBu;D rsm;wnf;/
(7) t&um; ]]ewd udO+d ewd udO}d }[k xyfwvJvyJ mG ; a&muftyfaomtmudO
nm,webko
H m; jA[mBu;D rsm;wnf;/
(0dnmP|dwdckepfyg; rSwfzG,fNyD;\)
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
160
e0ok bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk r maem
orm y&d,E'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m a[mwd/
&[ef;wkdY..a,m*g0p&&[ef;onf udk;yg;aomw&m;wdkYNiD;aiGYwJh=edAd'gPf&ifh
oefatmif wyfjcif;uif;wJh=0d&m*Pf&ifhoefatmif vGwfajrmufvkdwJh=rkpdwkurswm
Pf&iho
f efatmif 'Dw&m;ud;k rsK;d wk&Yd UJ tydik ;f tjcm;udo
k ad tmif BuKd ;ukwt
f m;xkwv
f Qif
razmufrjyefreS u
f efwhJ opmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifh qifu
h mqifu
h m ydik ;f ydik ;f
jcm;jcm;odNy;D vQif rsuaf rSmufb0=ypu oHo&m0#f'u
k t
qk;H udk jyKwyhJ *k Kd vf jzpfavawmh
onf/
uwarok e0ok=tb,fw&m;ud;k yg;wkYd vJqadk wmh tajzu e0ok owm0gaook
=]]owm0go bku
H ;kd 0}}vdaYk c:qk&d wJh (1) emewum, emewonDowm0gojzpfwhJ vlb
Y +Hk
ewfjynfEiS hf 0deyd gwdumtol&mbk?H
(2) emewum, {uwonDowm0gojzpfwhJ &lyyXrpsmefo;Hk bkEH iS hf tyg,fav;
bk?H
(3) {uwum,emewonDowm0gojzpfwhJ &lyg0p&'kw,
d psmefo;Hk bk?H
(4) {uwum, {uwonDowm0gojzpfwhJ &lyg0p&wwd,psmefo;Hk bkEH iS hf a0[yKdvfjA[mhbkH?
(5) {uwum,owm0gojzpfwhJ tonowfb?Hk (6+7+8+9) {uwonDow0g
oav;rsK;d jzpfwhJ t&lyg0p&jA[mb
h Hk av;bk=H ud;k yg;wku
Yd kd epfepfumumod&rSmjzpfw,f/
wenf;qkdvQif-owm0gobkHudk;0rSm&SdwJh&kyfemrfw&m;wkdYudk 0dyemPfq,fqifhjzifh
ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;od&r,f/ ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odvQif rsuaf rSmufb0rSmyif oHo&m0#f'u
k t
qk;H
okaYd &mufw,f}} odq
Yk v
dk \
kd /
10/ 'o yOm 'o Oa'om 'o a0,smu&PmeDwd wd acg yae+wH 0kw?H
udaO+wH y#dp 0kw/H
'ook bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk -
rmaem orm y&d,E'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m a[mwd/
&[ef;wk.Yd .a,m*g0p&&[ef;onf q,fyg;aomw&m;wdYk Ni;D aiGw
Y =hJ edA'd gPf&ifh
oefatmif wyfjcif;uif;wJh=0d&m*Pf&ifhoefatmif vGwfajrmufvkdwJh=rkpdwkurswm
Pf&iho
f efatmif 'Dw&m;q,frsK;d wk&Yd UJ tydik ;f tjcm;udk odatmif BuKd ;ukwt
f m;xkwv
f Qif
razmufrjyefreS u
f efwhJ opmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifh qifu
h mqifu
h mydik ;f ydik ;f
jcm;jcm;odNy;D vQif rsuaf rSmufb0=ypu oHo&m0#f'u
k t
qk;H udk jyKwyhJ *k Kd vf jzpfavawmh
onf/
uwarok 'ook=tb,fw&m;q,fyg;wkYd vJqadk wmh tajzu 'ook tukoav
ok uryaxok=tukov
kd f uryxw&m;q,fyg;qkw
d hJ ygPmwdygw t'dEm 'ge umarok
-rdpm pm& (um,ok;H yg;)? rkom0g' ydoP
k 0gpm z&ko0gpm oryv
my (0pDuo
H ;Hk yg;)?
tbdZm Asmyg' rdpm 'd|d (raemuHo;Hk yg;)=tukov
kd u
f ryxw&m;q,fyg;wku
Yd kd epfepf
umumod&rSmjzpfw,f/ wenf;qkv
d Qi-f tukov
kd u
f ryxw&m;q,fyg;wdu
Yk dk 0dyemPfq,fqifjh zifh ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;od&r,f/ ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odvQif rsuaf rSmufb0rSm
yif oHo&m0#f'u
k t
qk;H okaYd &mufw,f}} odq
Yk v
dk \
kd / (wGif yXr'oyOmokwNf y;D \)/
okwefvmjyemq,fcsufudk pdwaoa|;u ed*Pemykwwu'Gef;udkar;&m
vk;H 0rajzEdik o
f jzifh pdwa oa|;u ]]tJ'jD yem 10-csu\
f teuft"dym ,fukd ajzMum;Ekid f
vQi<f ucJyh g/ vSvBS u;D ud;k uG,yf grnf}}[kqNdk y;D &Srd ck;d bJ ae&mrSx jyefomG ;avonf/
em#ykwv
J jyefrvmyg/
ed*Pem#ykwokwfESifhpyf rSwfzG,fNyD;\/
odvw
kd t
hJ aMumif;t&m jyemq,fcw
k &Ydk MdS uw,fqw
dk phJ um;+,if;odvw
dk jhJ yem
taMumif;t&mq,fckwkdYudk tusOf;csKyfTefjyrI=Oa'oq,fckwkdY&SdMuw,fqkdwJhpum;+
tajz a0,smu&kP;f q,fcw
k &Ydk MdS uw,fqw
dk phJ um;&Sw
d ,f/ tb,fu&kd nf&,
G Nf y;D pum;
udk igbk&m; a[mMum;tyfovJvaYkd r;vQif tJ't
D ar;&JUtajztus,u
f a[m'Dvw
dk hJ b,f
vkv
d q
J v
dk Qi-f
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
162
pdwo
o
H w
k f (9) tapvuyokwf w&m;awmf
pdwo
,
H w
k o
f w
k e af ygif; 10-okw&f w
dS t
hJ euf (8) &Spo
f w
k af [mNy;D cJNh y/D ,aeY (9)
ud;k ckajrmufjzpfwhJ tapvuyokwu
f dk a[mzdt
Yk vSnt
hf Burd af &muf&cdS yhJ gNy?D okwe u
f kd
pMuygpdkYawe acg ye ora,e tapavm uayg rpdu
mo@H tEkya wm a[mwd
pdw
*[ywdaem yk&mP*d[o
d [ma,m/
okwe jf zpfay:vmrnft
h csed rf mS rpdu
mo@ed*;kH ae pdwa oa|;\ a&S;vljzpfpOf
tcg tvGe&f if;ES;D ol oli,fcsi;f jzpfwhJ t0wfrvTr;f ]]uy}}ac:wJh wu'eG ;f [m olY
oli,fcsi;f pdwa oa|;&S&d m rpdu
mo@ed*;kH udk a&muf&v
dS mw,f/
Ed,rSm t,lazmufjyefwJhvlawGuawmh t0wfr0wfwmonfyif tifrwef
aumif;wJt
h usiv
fh Ydk xifrw
S Mf uw,f/ acgif;&dwjf yefvQiv
f nf; qHyifukd xef;aphrw
I ef aYJ rG;
nyef n
YJ y Nf y;D qGEJ w
I Mf uw,f/ tJ'v
D dk qif;&JatmifjyKusijhf cif;udyk if olwt
Ykd zk&Yd m ]]yAZ= &[ef;
tusi}hf }vkYd t,lazmufjym;rSm;&SmMuw,f/
tapvuywuweG ;f rpdu
mo@ed*;kH odaYk &mufw,fvkYd owif;Mum;awmh pdw
aoa|; tapvuyxHomG ;Ny;D 0rf;ajrmuf0rf;omEIwcf eG ;f qufpum;ajymMum; tjypf
vGw&f mu xkid af eNy;D uD0pd&H yAZdw baE uy/
t&Siu
f y...t&Sib
f &k m; &[ef;jzpfwm rnfrQMuNyv
D v
J aYkd r;w,f/
tapvuyuworwmed acg ar *[ywd 0med yAZw
d /
t&Sifbk&m;...ESpfaygif;okH;q,frQMumatmif &[ef;jyKcJhaomt&Sifbk&m;tzkdY
&m csr;f ompGmaeEkid af Mumif; vlw\
Ydk ukov
kd w
f &m;xufomvGew
f hJ t&d,mr*fPftxl;udk
&tyfwmrsm;&Syd govm;[k ar;avQmufavonf/ xkt
d cg tapvuyuar[d acg ar *[ywd woraw[d 0a[d yAZw
d ewd aumpd Ow&rd Ek"arm tvr&d, P'e0daoaom t"d*awm zmok0[
d ma&m tnMw ea*,sm
p rka@,sm p yg0Vedaym#em, p/
'g,umpdwa oa|;...ESpaf ygif;ok;H q,frQMumatmif &[ef;jyKc&hJ aom ightzkYd
&m t0wfr0wf&jcif;? qHcswt
hJ cgrSm arT;ny+f xef;aphrw
I w
f jYdk zifn
h y
f qif;&JpmG qHcs&jcif;?
t0wfryg ajrrSmxkid &f ud,
k f vdr;f uyfaeonfh jrLrIzkH u
Hk ckd g&jcif;uvG
J csr;f ompGmaeEkid f
aMumif; vlw\
Ydk ukov
kd w
f &m;xufomvGew
f hJ t&d,r*fPftxl;ud&k tyfwmrsm; wpd;k
wpdrQr&Syd gacs/ uJo
h aYkd jzqko
d nf/
rSwfzG,fudkjyOD;tHhAk'jrwfpGmomoemu ]]omoem[laompum; yAZdw=&[ef;jyKonfqkdaom
pum;}} odpYk aom a0g[m&pum;awGukd omoemjyifyt,l&w
dS yhJ *k Kd vaf wGu vGepf mG
ESpo
f ufMuw,f/ Ak'b
momt,l0g'udk rESpo
f ufvufrcH r,lMuaomfvJ omoemqkw
d hJ
a0g[m&+yAZw
d =&[ef;jyKjcif;qkw
d ahJ 0g[m&wku
Yd kd tjcm;t,l0g'orm;wku
Yd ESpo
f ufpmG
ac:qko
d ;Hk pGMJ uonf/
Ak'j rwfpmG omoemu tbd"rmvkq
Yd v
dk u
kd af wmh vljY ynfavmu vlawGuvJyJ tbd-
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
164
"rmwJ+h &kyt
f bd"rmwJ+h emrftbd"rmwJ+h Ekid if aH &;tbd"rmwJ?h wrd;k vk;H azsmufqyd u
f sae
wmyJ? bke;f Bu;D uJ&h UJ &Iycf swm r[kwyf gbl;/ Ak'u
,
kd af wmf&UJ w&m;awG[m w&m;ud,
k =f w&m;
om;udrk qkx
d m;eJY trnfemrudak wmifrS t,l0g'rwlaom yk*Kd vrf sm;ESpo
f ufMuonfukd
ajymvkyd gw,f/ ,ckvJ tapvuy ]]ESpaf ygif;ok;H q,fMumatmif &[ef;jyKc&hJ aom
ightzk&Yd m}}vdYk olu
Y ,
kd o
f l ]]yAZw
d =&[ef;jyKco
hJ nf}}[k ajymqkjd cif;jzpfonf/
omoemu &[ef;rsm;tzkYd opfyif&if;ponfajrxkid af omtcg ae&mxkid +f ae&m
xkid rf &Su
d opf&u
G rf sm;udck if;xkid &f onf/ tapvuytzk&Yd m ajrom xkid &f aom
aMumifh ]]wifyg;uyfonhzf Hk jrLrIw
H u
Ydk kd cgxkw&f jcif;'ku} }yko
d nf/ um;rSwzf ,
G /f
oli,fcsif;ESpfOD; w&m;aqG;aEG;cef;
uJhodkY tapvuwu'Gef;u rdrd\tjzpfoepfudk jyefvnfajzMum;ajymqkd
vwfaomtcg- pdwa oa|;utp&,
d H 0w abm? tAKwH 0w abm "r oGmumwwm? ,Mw [d emr woraw[d 0a[d yAZw
d e aumpd Ow&rd Ek"rm tvr&d,P'e0daoaom t"d*awm tbd0
d zmok0[
d ma&m tnMw ea*,sm p rka@,sm p yg0Vedayg#em, p/
ESpaf ygif;ok;H q,frQMumatmif &[ef;jyKc&hJ ygvsuf t0wfr0wf&jcif;? qHcswt
hJ cgrSm
arT;ny+f xef;aphrw
I w
f jYkd zifn
h y
f qif;&JpmG qHcs&jcif;? t0wfrygajrrSmxkid &f ud,
k f vdr;f
uyfaeonhf jrLrIzH u
Hk ckd g&jcif;uvG
J csr;f ompGmaeEdik af Mumif; vlw\
Ykd ukov
kd w
f &m;xuf
omvGefwJh t&d,r*fPftxl;udk &tyfwmrsm;wpkd;wpdrQr&SdwmaMumifh r&SdwkH&um;
tkd...t&SifuywkdY&JUw&m;aumif;pGma[mMum;tyfykHu vufzspfwD;thHcsD;xdkufygay
pGm?h td-k rjzpfrzl; txl;jzpfygaypGm-h (uJo
h cYkd s;D rGr;f onft
h a,mifjh zifh uJ&h UJ pum;ajymMum;
aomtcg)- uywuweG ;f uwk,HS ye *[ywd uD0pd&H OygouwH Oy*w/
'g,umpdwa oa|;..toift
h zk&Yd m o&P*Hck
H Ak'b
mom0ifOygoumtjzpfoYkd
uyfa&mufco
hJ nfrmS rnfrQumvMumNyv
D /J odaYk r;ojzifh pdwa oa|;u-
t&Siu
f y..wynhaf wmftzk&Yd m o&P*Hck
H Ak'b
mom0ifOygoumtjzpfoYkd
uyfa&mufcJhonfrSmvJ ESpfaygif;okH;q,fwkdYrQ &SdcJhygNyDbk&m;..odkYajzMum;avonf/
xkt
d cg uywuweG ;f uar[d ye aw *[ywd woraw[d 0a[d yAZw
d ewd aumpd Ow&rd Ek"rm tvr&d,P'e0daoaom t"d*awm zmok0[
d ma&m/
'g,mumpdwa oa|;...oift
h zk&Yd m o&P*Hck
H Ak'b
mom0if OygoumtjzpfoYkd
uyfa&mufco
hJ nfrmS vJ ESpaf ygif;ok;H q,fwrYdk QMumumvtwGi;f rSm csr;f ompGmaeEdik af Mumif;
vlw\
Ydk ukov
kd w
f &m;xufomvGew
f hJ t&d,r*fPftxl;udk &tyfonfrsm;wpd;k wpd&ydS g
ovm;[k ar;jref;avonf/ xkt
d cg pdwa oa|;u*d[ad emyd od,m baEt&Siu
f y...w&m;ojzifq
h ;Hk r&m "r0ed ,omoemawmfrmS vl0wfaMumif
tzk&Yd mvJyJ t&d,r*fPftxl;udk &tyfonfrsm;vJjzpfEikd yf gw,f/ ([kpum;yvicf NH y;D
vQi)f t[H [d baE ,m0a'0 tmucFgrd? 0d0dap0 umar[d 0dd0dp tukoav[d
"ar[d o0dwuH o0dpm&H 0da0uZH yDwo
d ck H yXrH psmeH OyorZ 0d[&mrd/ (tp&So
d nfjzif)h
t&Siu
f ybk&m;...wynhaf wmftvd&k o
dS avmuf &lyg0p&yXrpsmefuv
kd J 0ifpm;
Edik yf gw,f/ (y) 'kw,
d psmef wwd,psmef pwkwp smefuv
kd t
J vk&d o
dS avmuf 0ifpm;Ny;D ae
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
166
Edkifygw,f/
oap acg yem+[H baE b*0awm yXrw&H umvH ua&,s/H
txl;rSwf&ef
pdwa oa|;u ]]rdrrd mS vljY ynfojYkd yefvm&rnhf oHa,mZOfv;Hk 0r&S}d }[k ajym
jcif;rSm rdrdu tem*grft&d,mjzpfaomaMumifh Mo&rm*d,oHa,mZOfig;yg;r&Sdonfudk
ajymjcif;jzpfonf/ oHa,mZOfq,fyg;wkw
Yd iG -f
(1) oum,'d|o
d aH ,mZOf
(2) 0dpu
d pd m oHa,mZOf
(3) oDvAwy&mrmooHa,mZOf
(4) umrpEo
aH ,mZOf
(5) Asmyg'oHa,mZOf
oHa,mZOfig;yg;wkrYd mS atmufumrbko
H q
Ykd aJG qmifwwfaomaMumifh Mo&rm*d,
oHa,mZOfrnfaMumif;ESifh(u) &ly&m*
(c) t&ly&m*
(*) rme
(C) O'p
(i) t0dZm
oHa,mZOfig;yg;wkrYd mS txufjA[mb
h o
Hk q
Ykd aJG qmifwwfaomaMumifh O'rm *d,
oHa,mZOfrnfaMumif; e0uedygwf t*Fw
k Kd &yf gVdawmf (tH? 3? 252) jrwfpmG bk&m;a[m
awmfro
l nf/
ausmif;'umaoa|;...igonf w&m;ojzifq
h ;Hk r&m bk&m;omoem &Sio
f m
raPtjzpfu&kd ygap? &[ef;tjzpfu&kd ygap (&atmifaqmif&u
G af y;yg)? uJo
h aYkd wmif;yef
&Smavonf/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
168
t&Siu
f y &[ef;jyK &[Emjzpfjcif;
quftxl;jyvko
d nfrmS -t&Siu
f yonf &[ef;jzpfNy;D rMumrDrmS yif (1) wpf
ud,
k af &={upm&D+ (2) qdwNf ird &f modu
Yk yfNy;D + (3) tyrm'owdw&m;vufuikd x
f m;vsu+f
(4) ory" mefvv
YHk 0D&,
d xufoefpmG jzpf&v
dS su+f (5) ur|mef;tm&Ho
k pYkd w
d u
f t
kd jryJ v
Ykd w
T f
(t*Fg 5-&yfwjYdk zif)h w&m;tvkyu
f kd tm;xkwaf exkid af vaomf rMumrDrmS yif t&[w
zdv
k af yguf edAm efurkd suaf rSmufjyKNy;D (t&[wzv
kd o
f rmywfu0kd ifpm;) aeawmfral vNy/D
cDPm Zmwd? 0kow
d H jA[p&d,?H uwH u&PD,?H emy&H wwm ,mwd tAnmod/
t&[wr*0x
D jd zpfNy;D onft
h jcm;rJh r*rpa0uPm0Dxd zvypa0uPm0Dxd
edAm eypa0uPm0Dxd y[Deudavoypa0uPm0Dxw
d nf;[laom ]]rlvypa0uPm
0Dxd 4-rsK;d }}wkYd jzpfMuNy;D aemuf t&[wzv
kd o
f rmywfukd 0ifpm;awmfrjl rjJ zpfonf/
tJ'Dvdk t&[wzdkvformywf0ifpm;NyD;wJhaemuf ]]y&r&ypa0uPm}}ac:wJh
ypa0uPm0Dxrd sm;jzpfNy;D cDPm Zmwd=Mo...ighz&Ydk m y#doaEwnfae&jcif;=Zmwd'u
k
ukeyf gayghwum;/ 0kow
d H jA[p&d,=t&d,r*fwnf;[laom jrwfaomtusiu
hf kd tNy;D tqk;H
usio
fh ;Hk tyfNy;D ygayghwum;/ uwH u&PD,=H igjyK&rnfrh *fupd 16-yg;udk igum;jyKtyfNy;D
ygayghwum;/ em+y&Hwwm ,=r*fupd t
wGuf tjcm;wpfyg;jyKz,
G u
f pd r &Sad wmhygw
um;/ uJo
h Ykd ]]y&r&ypa0uPPf}}jzifh odawmfral vNy/D tnwa&m p yem+,om
uayg t&[wH ta[mod=t&Siu
f onf &[Emt&Sijf rwfww
Ydk iG f wpfyg;tygt0if
jzpfawmfral vNy/D
rSwfzG,f
(1) oDvuEa us;Zl;=oDv*kP+f (2) orm"duE a us;Zl;=orm"d*P
k +f (3)ynm-
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
170
NyD;ygNyD/
bke;f Bu;D omoemhcsed cf iG Bf u;D rsm;jzpfMuwJh &[ef;a,musmf ;csed cf iG Bf u;D ? &[ef;rde;f rcsed f
cGiBf u;D ? Oygoumcsed cf iG Bf u;D jzpfwhJ ]]pdwa oa|;&JUtaMumif;}} (Oygoum'umBu;D rsm; ynm
zufu twk,pl w
H if&rnf0h wK)udak [mvkYd ,aeYNy;Dd ygawmhr,f/ bke;f Bu;D oGm;&rnhf ]]w&m;
a[m"rc&D;}}u Oygoum'umBu;D awGbuf csed cf iG Bf u;D ESpv
f ufNy;D vQit
f rsK;d orD;=Oygodum
'g,dumrBu;D awGbufu csed cf iG Bf u;D ESpv
f ufjzpfwhJ ]]ckZK w& meJY eErmwm}}wk&Yd UJ taMumif;
udv
k aJ [m&OD;r,f/ Ny;D jyefawmhvw
J &m;emy&dowfw&Ydk UJ awmif;yefawmihw
f csut
f & ]]0d"-k
&Zmwf}}udk a[m&OD;r,f/ 'Dawmh rdro
d mG ;&rnh"f rc&D;u &Snv
f sm;awmh cyfvrS ;f vSr;f a&muf
oavmufomG ;&ygr,f/ ,aeY pdwo
,
H w
k &f UJ aemufq;Hk q,fcak jrmufow
k jf zpfwhJ ]]*dvme'meokw}f }udk oH*g,emwifrax&fjrwfwu
Ydk w&m;OD;p ay;vku
d yf u
Hk awe acg ye ora,e pdawm *[ywd tmAm"daum a[mwd 'kua wm AmV*-d
vmaem/
,ckow
k e jf zpfay:rnft
h csed rf mS pdwa oa|;[mwJh tema&m*gpGu
J yfvq
Ydk if;&J'u
k
a&mufNy;D tjyif;txef rrmruse;f jzpfaew,f/
tx acg or[v
k m tm&mra'0wm 0ea'0wm &kua '0wm Moo"d wdP
0eywo
D k t"d0wm o*Fr orm*r pdwH *[yw {w+'a0gpkH ]]yPda"[d *[ywd
]tem*wr'geH &mZm tH pu0wD} wd}}/
xdt
k cgrSm tm&mrfapmifeh wfrsm;+awmapmifeh wfrsm;+opfyifapmifeh wfrsm;+ aq;
yif jrufyif awmpk;d opfyifwYdk pd;k tkyaf exkid Mf uaomewfrsm; wpkwa0;a&muf&v
dS mMuNy;D
ausmif;'umpdwa oa|;udk odaYk jymMuw,f/ (ajymMuykrH mS )--]]ausmif;'umpdwa oa|;..]igonf aemufb0rSm 'kw,
d b0rSm pMu0aw;rif;
jzpf&ygvd\
k }vdq
Yk ak wmif;yg}} uJo
h Ykd ajymMuw,f/
(10) *dvme'okwf
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
172
(rSwfzG,f)
txl;rSwzf ,
G u
f m;-pdwa oa|;onf tem*grft&d,mjzpfonft
h wGuf a&S;u
aoa|;ajymcJw
h t
hJ wkid ;f vlb
Y 0odaYk emufxyfy#doaEuyfa&mufaernfr[kw?f ,ck
]]*dvme'eokwf}} pdwaoa|;b,fbkHodkY 'kwd,a&mufoGm;onf[k wkduf&dkufrvm
aomfvnf; olEiS w
hf b
JG uf [wumV0uoDwif;onf t0d[mbko
H aYkd &muf&adS Mumif; tmV
0uoH,w
k f wku
d &f u
kd v
f monfuakd xmuf pdwa oa|;vJ 'kw,
d b0rSm - tem*grdaem
ye ok'g 0gaook OyZE d - o*F[usr;f tqdt
k wkid ;f tenf;qk;H ok'g 0go t0d[mbko
H Ykd
a&mufEidk o
f nf ukd owdjyKrw
S ,
f &l ygrnf/
{0H 0kaw pdaw *[ywd wm tm&mra'0wm 0ea'0wm &kua '0wm Moo"d
wdP 0eywo
D k t"d0wm a'0wm {w+'a0gp ]]wrd tedp?H wrd t'K0?H wrd y[m,
*reD,}}Ed/
odkYpdwaoa|;tm; ewfrsm;u aemuf('kwd,)b0rSm pMu0aw;rif;jzpfzdkY&ef
awmifw
h cdik ;f aomtcg pdwa oa|;u ]]tJ'pD Mu0aw;rif;&JUpnf;pdr[
f mvJyJ rjrw
J o
hJ abm
ygbJ? rckid rf mwJo
h abmygyJ? pGeNYf y;D oGm;&rnfo
h abmygyJ}} tJ'v
D kd jyefvnfajzMum;ajymvdu
k f
w,f/
aqGrsK;d rsm; txifrmS ;Muojzihf pdwa oa|; w&m;a[mjyjcif;
pdwa oa|; ao&rnfah nmifapmif;rSm avsmif;puf&if; uJo
h eYkd wfwu
Ydk kd ]]tJ'pD Mu
0aw;rif;&JUpnf;pdr[
f mvJyJ rjrw
J o
hJ abm? rckid rf mwJo
h abm? pGeNYf y;D oGm;&rnfo
h abmygyJ}}
vkYd w&m;oabmudk ajymvku
d af omtcg olaY b;em;rSm&Sad eMuwJh aqGrsK;d awG olemjyKawGu
]]ua,mifuwrf;}}ajymw,fvYkd txifvNJG y;D ow t,syw
k Oy|ay[d? rm 0dyv
yd/
t&Sio
hf m;..owdxm;yg/ ua,mifuwrf; rajymygeJ/Y uJo
h aYkd jymMuwJt
h cgrSm-
pdwaoa|;u-
ighut
kd oifaqGrsK;d wku
Yd ]]t&Sio
hf m;...owdxm;yg? ua,mifuwrf;rajymygeJ}Y }vdYk
owday;pum;ajymMum;&ef igb,fvadk jymvdv
Yk ?J uJo
h jYkd yefar;avonf/
xkt
d cg aqGrsK;d rsm;u{0H acg wGH t,syw
k 0a'od ]wrd tedp?H wrd t'K0?H wrd y[m, *reD,}}Ed/
t&Sifhom;..t&Sifhom;u ]]tJ'D pMu0aw;rif;&JUpnf;pdrf[mvJyJ rjrJwJhobm
rckid w
f o
hJ abm pGeNYf y;D oGm;&rnho
f abmygyJ}vkYd uJo
h u
Ykd a,mifuwrf;ajymoud;k [k ajym
Muygw,f/ xdt
k cg pdwa oa|;uwxm [d ye rH tm&mra'0wm 0ea'0wm &kua '0wm Moo"d wdP 0eywDok t"d0wm a'0wm {0+rm[Hok ]]yPda"[d *[ywd ]tem*wr'geH &mZm tH
pu0wD}wd}}/
aqGrsK;d rsm;wk.Yd ..ighut
dk m&mrfapmifeh wfawG awmapmifeh wfawG opfyifapmifeh wf
awG aq;yif+jrufyif+awmpdk;opfyifwkdYapmifhMuwhJewfawGu ]]ausmif;'umaoa|;
aemuf('kw,
d )b0rSm pMu0aw;rif;jzpf&ygvd\
k }}[l qkawmif;yg=pdwu
f akd qmufwnf
yg}}vdYk wdu
k w
f eG ;f pum;ajymMum;Muw,f/
wm+[H {0H 0'grd ]]wrd tedp?H wrd t'K0?H wrd y[m, *reD,}}Ed/
xkdewfwkdYudk ]]tJ'DpMu0aw;rif;&JUpnf;pdrf[mvJyJ rjrJwJhoabmygyJ? rckdifrmwJh
oabmygyJ? pGeNYf y;D oGm;&rnho
f abmygyJ}}vkYd igjyefNy;D ajymMum;wmyg/ xdt
k cgaqGrsK;d rsm;u-
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
174
u ye wm t,syw
k tm&mra'0wm 0ea'0wm &kua '0wm Moo"d wdP
0eywo
D k t"d0wm a'0wm tw0oH orrmem {0+rm[Hok ]]yPda"[d *[ywd
]tem*wr'geH &mZm tH pu0wD} wd}}/
t&Sio
hf m;? b,fvt
dk aMumif;udjk rifMuvkYd tJ't
D m&mrfapmifeh wfawG awmapmifeh wf
awG opfyifapmifeh wfawG aq;yif+jrufyif+awmpd;k opfyifwYdk apmifMh uwJeh wfawGu
]]ausmif;'um..aemufb0rSm igpMu0aw;rif;jzpf&ygvdk\}}[l qkawmif;yg=pdwfudk
aqmufwnfygvkYd wku
d w
f eG ;f pum;ajymMum;MuwmvJvYkd ar;MuwJt
h cgrSm pdwa oa|;uwmoH acg tm&mra'0wmeH 0ea'0wmeH &kua '0wmeH Moo"d wdP 0eywo
D k
t"d0wmeH a'0wmeH {0H a[mwd/
aqGrsK;d rsm;wk.Yd ..tm&mrfapmifeh wf awmapmifeh wf opfyifapmifeh wf aq;yif+
jrufyif+awmpkd;opfyifwkdYudk pdk;tkyfaeMuwJhewfwdkYtzkdY&m uJhodkY tMuHjzpfMuw,f/
b,fvkdjzpfovJqkdawmh]]t,H acg pdawm *[ywd oDv0g uvsmP"arm? oap yPd'[dwd ]tem*wr'geH &mZm tH pu0wD} wd/
Mo...pdwa oa|;[m ud,
k u
f sio
hf v
D aumif;wJyh *k Kd v+f aumif;aomw&m;&Sw
d hJ
yk*Kd vw
f pfa,mufjzpfw,f/ tu,f pdwa oa|;u ]aemuf('kw,
d )b0rSm pMu0aw;
rif;jzpf&ygvk\
d }[l qkawmif;vQi-f
]]w acg t,H Zdwd oDv0awm apawmyPd"d 0dok'wm? "rdaum
"ru
d H zvH tEkywD}}wd/
]]oDv&Sdaom xkdaoa|;\pdwfawmifhwcsufonf oDvpifMu,faomaMumifhyif
jynhpf MHk uayvdrrhf nf? w&m;&Sad omolonf w&m;aomtusK;d udk rjywfjrifae&ay\}}uJh
odYk ewfwt
Ykd zkt
Yd MujH zpfw,f-
(xko
d t
kYd MujH zpfNy;D ) xkt
d m&mrfapmifeh wfrsm;? awmapmifeh wfrsm;? opfyifapmifeh wf
rsm;? aq;yif+jrufyif+awmpkd;opfyifwkdY pdk;tkyfaexkdifMuwJhewfrsm;[m qkdcJhwJht
aMumif;udjk rifMuNy;D ]]ausmif;'umaoa|;...]igonf aemuf'w
k ,
d b0rSm pMu0aw;rif;
jzpf&ygvk\
d }[k qkawmif;yg}}? odw
Yk u
dk w
f eG ;f pum;ajymMum;jcif; jzpfygw,f/ xdaYk Mumifh
ig xked wfrsm;udk ]]tJ'pD Mu0aw;rif;&JUpnf;pdrv
f yJ J rjrw
J o
hJ abmygyJ? rckid rf mwJo
h abm
ygyJ? pGeNYf y;D oGm;&r,fo
hf abmygyJ}}vkYd jyefNy;D ajymMum;wmyg/ ua,mifuwrf;ajymjcif;r[kwf
ygbl;/
aqGrsK;d rsm; owdw&m;& awmif;yefMu pdwa oa|; Mo0g'ay;jcif;
uJo
h Ykd pdwa oa|;ajz&Si;f wJph um; tus,w
f 0ifah jymMum;aomtcg aoa|;&JU
aqGrsKd;rsm;tjrifrSef&MuNyD;awe [d t,syw
k tarSyd Mo0'g[d/
t&Sio
hf m;...odw
Yk Ny;D um; tuREyfk w
f u
Ydk v
kd J Mo0g'w&m;pum;ajymMum;ay;yg/
odaYk wmif;yefMuojzifh pdwa oa|;uwom [d a0g {0H oduw
d A/H
okjYd zpfvQif oifwo
Ydk nf odu
Yk si&hf rnf[k qkNd y;D -
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
176
]]Aka' ta0pyo
ma'e orE*wm b0dmr/
tp&So
d nfjzifh Mo0g' 4-csut
f av;teufay;a[mMum;ygonf/
10-*dvme'eokwf
pdwa oa|; aqGrsK;d rsm;tm; Mo0g'ay;aomtcef; (w&m;av;csu)f rSm Munf
ndKzG,ftvGefaumif;onfhjyif vufawGYusifhokH;&rnhfw&m;wkdYjzpfojzifh (?) MunfndK&ef
twGuyf gVdEiS jhf refrmjyefw
JG vnf;aumif;? (??) vufawGu
Y sio
hf ;Hk ESv;Hk oGi;f &efjrefrmpum;
ajyudv
k nf;aumif;? (u-?) (u-??) ponftrSwjf y a&;om;ygrnf/ MunfnKd rw
S o
f m;
yGm;rsm;Muygav/
yXrMo0g'
bk&m;*kPaf wmf 9-yg;
(u-?) (1) wdyd aom b*0g t&[H/=
aom b*0g=xkda&Tbkef;ocif bk&m;&Sifukd,fawmfjrwfonf/ wdyd=odkY
vlewfjA[m ow0gwdkY\ylaZmftxl;udkcHxkdufaMumif;jzpfaom oDv*kPf? orm"d*kPf?
ynm*kPf? 0drkwd*kPf? 0drkwdP'e*kPfwdkYESifh jynhfpkHawmfrlaomaMumifhvnf;/
t&[H=t&[H[al om *kPaf wmfBu;D jzifh tued|jA[mjh ynfwidk f jyefv
Y idI x
f if&mS ; ausmMf um;
awmfrlygay\/ (MunfndK&ef)(u-??) vlewfjA[m ow0gwd\
Yk ylZm0daoocHxu
dk v
f o
S nfh oDv+orm"d+0drw
k +d
0drw
k
d P'e*kPw
f EYkd iS hf jynhpf aHk wmfral omaMumifh t&[H+t&[H-[laom*kPaf wmf
Bu;D jzifh tued|jA[mjh ynfwidk f jyefv
Y idI af usmaf pmfawmfral om jrwfpmG bk&m;...jrwfpmG bk&m;
=aom b*0g wdyd t&[H../ (ESv;Hk oGi;f &ef)
(2)? (u-?) wdyd aom b*0g ormorKa'g/=
aom b*0g=xkad &Tbek ;f ocif bk&m;&Siu
f ,
dk af wmfjrwfonf/ wdy=d okYd razmuf
rjyef yifxu
G
f Pfjzifh a,s"iH g;yg; xkw
d &m;udyk ikd ;f jcm;jcm;xifxif t<uiG ;f rJo
h jd rifawmf
rlaom taMumif;aMumifhvnf;/ ormorKa'g=ormorK'=[laom*kPfawmfBuD;jzifh
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
178
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
180
wd=od/Yk Aka'=oAnLAk't
rnf&wJh avmuxGwx
f m;jrwfpmG bk&m;/ ta0pyoma'e=ouf0ifMunfnKd wo
hJ 'gw&m;ESihf (odMum;rif;u em;uif;eJv
Y mNy;D zsuaf omf
vJ igonf 'D,MHk unfcsu+f 'DtodPf+'DtjrifreS w
f jYdk zifh b,fenf;eJrY rS zsub
f ;l vdYk bk&m;ESihf
ywfouf ,kMH unfcsuo
f 'gw&m;ESi)hf / orEm*wm=jynhpf u
Hk ek o
f nf/ b0dmr=igwkYd
wawG jzpfMuayukev
f wft[
hH
l / yXrMo0g'udk pdwa oa|;aqGrsK;d rsm;tm; ay;tyf
cJah vonf/
yXrMo0g'NyD;\/
(c) 'kw,
d Mo0g'tcef;
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
182
(*) wwd,Mo0g'cef;
oHCm*kPaf wmf 9-yg;
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
184
*kPEf iS v
hf nf; jynhpf aHk wmfryl gaypGm/h omrDpyd # yd aEm 0w b*0awm om0uoHaCm/
*kPaf v;yg;wku
Yd m; taMumif;*kPaf v;yg;wkw
Yd nf;/ xkt
d aMumif;*kPaf v;yg;wdYk
aMumifh (tnm rd;k &GmvQif jrpfxJ a&wk;d jcif;tusK;d jzpfouJo
h )Ykd xko
d C
H mawmfrmS qkv
d wYH
aom tm[kae,s-paom tusK;d *kPif g;yg;wkYd tvdv
k Nkd y;D jynhpf aHk vonf/ (rSw&f ef)
,'d'=H ,med rmed pwm&d yk&o
d ,k*ged=tMuifa,musmf ;jrwftpkw
H o
Ydk nf/ ,'d'=H
a, ar t| yk&o
d yk*v
m=tMuifwpfa,mufpD wpfa,mufpD a&wGuu
f &Spaf ,muf
aomt&d,myk*K v
d jf rwfwo
Ydk nf/ oEd= &Syd guke\
f / (t"dyg ,f xif&mS ;yg\)
(5)? (*) {o b*0awm om0uoHaCm tm[kaea,sm/=
b*0awm=jrwfpGmbk&m;\/ {o={aom om0uoHaCm=av;pkH&Spfyg;wynhf
om; oHCmawmfonf/ tm[kaea,sm=ta0;rS,al qmif vSL'gef;tyfaomtvSL0wfukd
cH,jl cif;iSm xku
d w
f efpmG aom *kPx
f ;l 0daooESihf jynhpf aHk wmfryl gaypGm/h tm[kaea,sm
(0w) b*0awm om0uoHaCm/
(6) (*) {o b*0awm om0uoHaCm yg[k aea,sm/=
b*0awm=jrwfpmG bk&m;\/ {o={aomom0uoHaCm=av;pk&H pS yf g;wynho
f m;
oHCmawmfonf/ yg[kaea,sm={nho
f nftvdiYk mS pDrt
H yfonfv
h LS zG,0f wKwu
Ydk ckd ,
H jl cif;iSm
xkdufwefpGmaom *kPfxl;0daooESifhvnf; jynfhpkHawmfrlygaypGmh/ yg[kaea,sm (0w)
b*0awm om0uoHaCm/
(7) (*)? {o b*0awm om0uoHaCm 'uda Pa,sm/=
b*0awm=jrwfpGmbk&m;\/ {o={aomom0uoHaCm=av;pkH&Spfyg;wynfh
om; oHCmawmfonf/ 'uda ea,sm=uH+uH\tusK;d wdu
Yk kd epfepfumum,kMH unf vSL'gef;
tyfonfh jrwfaomtvSLudv
k nf;cH,jl cif;iSm xku
d w
f efpmG aom *kPx
f ;l 0daooESiv
hf nf;
jynhpf aHk wmfryl gaypGm/h 'uda Pa,sm (0w) b*0awm om0uoHaCm/
wwd,Mo0g'NyD;\
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
186
w&m;ed*Hk;
xkad emuf pdwa oa|;onf rdwaf qG+twlaeyk*Kd vrf sm;? aqGrsK;d om;csi;f rsm;udk bk&m;
&wem (wpfenf; Ak'o
&P*H)k ? w&m;&wem (wenf; "ro&P*H)k ? oHCm&wem (wpf
enf; oHCo&P*H)k ? pGeMfY uaJ y;urf;vSL'gef;jcif; pm**kPw
f Ydk pdwu
f akd qmufwnfapNy;D
pkwjd ywfa<u aovGecf ahJ vNy/D (aovGeNf y;D aemuf ok'g 0gobko
H aYdk &mufonf[o
k m rSw,
f l
&ygrnf)/
pdwaoa|;&JU MunfndKzG,f&mtaMumif;t&mudk ]]pdwoH,kwf}} q,fokwfwdkYudk
tcsKyfpOf;pm;MunhfvQif av;eufaomw&m;bufqdkif&m jyemwkdYudk olu ar;vdkuf
rax&fBu;D wku
Yd ajzvku
d ?f rax&fBu;D wku
Yd ar;vdu
k f olu ajzvdu
k f tJ'o
D abmawGyJ
jzpfygw,f/ tJ'v
D kd omoemrSm 0ifNy;D awmh w&m;a[maumif;wJah e&mrSm 'umbufrS
tjcm;vlr&Syd gbl;? pdwa oa|;[m w&m;a[m tvGeaf umif;wJt
h wGuf jrwfpmG bk&m;u
ud,
k w
hf ynhf bduK +bduK e+D Oygoum+Oygodum=qkw
d hJ y&dowfav;yg;tm; {w'*fbUJG xl;
tyfEiS ;f wJ(h bGEYJ iS ;f obifBu;D qkMd uygpd)Yk EIwaf wmf>ruf {w'*fbx
YJG ;l cs;D usL;awmfrw
l t
hJ cg
rSm{w'*H bdua 0 rr om0umeH OygoumeH "r uxdumeH ,'d'H pdawm *[ywd/
bdua 0=&[ef;awmfrsm; tdck spo
f m;wk/Yd ,'d'H pdawm *[ywd=tMuifpw
d a oa|;
onf/ twd= &S\
d / "r uxdumeH=w&m;a[maumif;Muukeaf om/ rr om0umeH=igbk&m;
\ wynho
f m0ujzpfMuukeaf om/ OygoumeH='g,umwkt
Yd euf/ {wH-{aom=pdw
aoa|;onf/ t*Ht
a*g=tomqk;H tjrwfq;Hk ygay/
uJo
h jYkd rwfpmG bk&m;u pdwa oa|;udk w&m;a[maumif;wJt
h &mrSm {w'*fbx
GYJ ;l
csD;usL;awmfrlygw,f/
pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)
188