Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 188

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

rif;uGef;q&mawmf
Ak'bmoe0dod| wdyd#u"& r[mwdyd#uaum0d'
wdyd#u"& "rb@m*g&du
q|o*Fg,em 0doZu
tbd"Zr[m&|*k&k tbd"Zt*r[mo'raZmwdu

t&Sif0dpdwom&mbd0Ho
\

a[mpOfw&m;awmfrsm;
(t|rwG)J

E-book is created by shanyoma

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

E-book is created by shanyoma

t&Si0f pd w
d o
m&mbd0o
H \
a[mpOfw&m;awmfrsm; (t|rwG)J
omoemhcsed cf iG Bf u;D av;vuf
w&m;awmf
(*) Oygoum 'g,um csed cf iG Bf u;D
(1) pdwo
<l u,f (ynmcsed cf iG )f w&m;awmf

earm w b*0awm t&[awm ormorK'/


aumZmou&mZf 1332-ck? omoemawmf 2514-ckEpS ?f wefaqmifrek ;f vjynhaf usmf
6-&ufaeY? rEav;NrKd Upmwku
d w
f ef;&yf 'g,um 'g,dumrBu;D +i,fwpfpw
k \
Ykd ESppf OfEpS pf Of
d uapwDawmfrf sm;;tm; 19-Burd af jrmufyal Zmftyfaom
usi;f yNrjJ zpfaom ousrek d O'
bk&m;yGo
J bif a[mMum;tyfonfh pdwo
<l u,f0w K w&m;/
bke;f Bu;D 0gwGi;f ok;H v Oykoaf eYrsm;rSm omoemhcsed cf iG Bf u;D av;vufw&m;a[mcJh
wm &[ef;a,musmf ;bufu csed cf iG Bf u;D wpfvufjzifw
h hJ &Sio
f m&dyw
k & meJY &Sirf [marm*vmefwEYdk pS yf g;taMumif;vnf; a[mcJNh y;D ygNy/D &[ef;rwkb
Yd ufu csed cf iG Bf u;D wpfvufjzpfwhJ
acrmax&DeOYJ yv0Pfax&DrwkEYd pS yf g;taMumif;vnf; ,refaeYu a[mcJNh y;D ygNy/D wpf0uf
usK;d NyD qkMd uygpd/Yk
,aeYtrsK;d om;Oygoum 'umBu;D rsm;bufrcS sed cf iG Bf u;D rsm;ozG,jf zpfMuwJh pdwo
l
<u,f(eJY)[wumV0uoDwif;onfwdkY ESpfa,mufteufu ynmcsdefcGifBuD;jzpfwJh pdw
ol<u,f&UJ 0wKukd pwifa[mMum;Muygpd/Yk
jrwfpmG bk&m;u pwkue yd gwf t*Fw
k Kd &yf gVdawmfrmS oa'g bdua 0 Oygoaum {0H orm tm,mprmaem tm,map,s? wm'daom
a[mrd,m'daom pdawm p *[ywd [waum p tmV0aum/ (tH? 1? 87)
bdua0=&[ef;awmfrsm; tkd-cspfom;wkdY/ oa'g=o'gw&m;ESifhjynfhpkHaom/
Oygoum=&wemok;H &yfuq
kd nf;uyfol Oygoum'g,umwpfO;D onf/ tm,mp rmaem=
ud,
k af &;ud,
k w
f m yefxmG awmihw
f vwfonf&adS omf/ pdawm p *[ywd=pdwo
<l u,f (pdw

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

jrwfpGmbk&m;u ]]&[ef;wkdY? o'gw&m;&SdwJh Oygoum 'g,umwpfa,muf[m


obm0"reyYJ wfoufvYdk ud,
k af &;ud,
k w
f m awmihw
f yefxmG vk&Yd &dS if ]igonf jrwfpmG bk&m;
vufxufawmftcgwke;f u ynmBu;D &ifw
h hJ pdwo
<l u,fvkd ynmBu;D &ifw
h hJ Oygoum wpf
a,muf+orm"dBu;D &ifw
h hJ [wumV0uoDwif;onfvdk orm"dBu;D &ifw
h hJ Oygoum wpf
a,muf jzpf&ygvk\
d }}vkYd tJ'v
D ykd efxmG ? tJ'v
D adk wmihw
f rS aumif;jrwfaom obm0usaom
yefxmG awmifw
h jcif;jzpfEidk rf ,f/ bmaMumifv
h nf;qkad wmh{om bdua 0 wkvm {wH yrmPH rr om0umeH OygoumeH ,'d'H pdawm p
*[ywd [waum p tmV0aum/
bdua 0=&[ef;awmfrsm; tk-d cspo
f m;wk/Yd ,'d'=H a,m t,H pdawm *[ywd p=t
Muifpw
d r nfaomol<u,f=pdwr nfaom aoa|;onfvnf;aumif;/ ,'d'=H a,m t,H
[waum tmV0aum p=tMuif[wumV0uoDwif;onfonfvnf;aumif;/ twd= &Sd
\/ {om=pdwa oa|;=pdwo
<l u,fEiS hf [wumV0uoDwif;onf olEpS Of ;D om;onf/
rr om0umeH OygoumeH=igbk&m;\wynhfom;om0uOygoum 'g,umwkdYteuf/
wkvm=csed cf iG Bf u;D rsm;jzpfMuay\/ {wH=pdwa oa|; (pdwo
<l u,f) ESihf [wumV0uoD
wif;onf olEpS Of ;D om;tpkonf/ yrmPH=yrmP*&ktav;jyKavmufonfh orm"dwif;
awmif;BuD;tpkHjzpfwkHay\}}/
pdwo
<l u,fac:wJh pdwa oa|;u ynmbufqikd &f mcsed cf iG Bf u;D +orm"dwif;awmif;
BuD;? [wumV0uoDwif;onfu orm"dqkdif&mcsdefcGifBuD;+orm"dwif;awmif;BuD;jzpf
w,f/
tJ'Dvdk jrwfpGmbk&m;u udk,fawmhfomoemrSm&SdMuwJh y&dwfowfav;yg;teuf
'umbufu pdwo
<l u,f(eJ)Y [wumV0uoDwif;onf=olEpS Of ;D om;udk pdwo
<l u,fu
ynmcsed cf iG w
f pfzuf+[wumV0uoDwif;onfu orm"dcsed cf iG w
f pfzuf? tJ'v
D dk csed cf iG f
ESpzf uftpkt
H aeeJY a[mxm;vkYd jrwfpmG bk&m;&JUtvkad wmftm;jzifh Oygoum 'umawG[
G m

E-book is created by shanyoma

aoa|;) onfvnf;aumif;/ [waum p tmV0aum=[wumV0u oDwif;onfonf


vnf;aumif;/ ,m'daom=tMuifoYkd pdwo
<l u,fum; ynmBu;D jcif;oabm+[wumV0u
oDwif;onfonfum; orm"dBu;D jcif;oabm toD;oD;&Sad y\/ t[rd= tuREyfk o
f nfvnf;/
wm'daom=xkdodkYpdwol<u,fvkdynm&SdwJh Oygoumwpfa,muf+[wumV0uoDwif;
onfvdk orm"dBu;D &ifw
h hJ Oygoumwpfa,mufonf/ a[mrd=jzpf&ygvk\
d / {0H=odaYk wmifh
yefxmG rS/ orm=aumif;pGm/ tm,map,s=awmihw
f yefxmG onf rnf&m\/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

E-book is created by shanyoma

pdwol<u,ftaMumif; aumif;aumif;odNyD; olYvkdjzpfcsifMu+olYvkdawmifhwMu+olY


vku
d sio
hf ;Hk MurS bk&m;&Sif tvdak wmfus jzpfMurSmjzpfygw,f/ (Oygodum 'g,dumrBu;D awG
usawmhvJ ckZK w& meJeY Ermwmvkd csed cf iG Bf u;D ESpv
f uf olt
Y vSnu
hf sawmhay:vmygr,f?
a[mjyygr,f)/ Oygoum 'umwkb
Yd ufu ynmcsed cf iG Bf u;D jzpfwhJ pdwo
<l u,ftaMumif;
G if if wpfpifyggtaeeJY ol&UJ ausmif;xkid b
ajymr,fMuaH wmh wpfE,
f ek ;f Bu;D ok"rrax&f&UJ
taMumif;0wKuv
kd nf; a[m&ygr,f/
odaYk omf "ry't|uxmu ]]pdw* [ywd0wK}}}vdYk trnfwyfNy;D a'oempwmu
awmh pdwo
<l u,f (pdwa oa|;)&JUausmif;xkid u
f ,
kd af wmf OD;ok"rukd taMumif;jyKNy;D jrwf
pGmbk&m;utoEH bm0e+rdap,s? yka&um&O bduL ok/
tm0gaook p &d,?H ylZH y&ukavok p/
rar0 uw+rnEK? *d[D yAZw
d m Oabm/
rar0g+wd0om tk? udpm udapok udopd /d
wd Amv ouFayg? pm rmaemp 0kw/d

("ry'*gxm 73? 74)

uJo
h Ykd "ry'w&m;*gxmudk a[mMum;awmfryl gw,f/ tJ'w
D &m;*gxmudk t|u
xmq&mawmfu odw
Yk &m; pay;vku
d w
f ,f/
toEH bm0e+rdap,smwd rH "ra'oeH owm aZw0ae 0d[&aEm
ok"raw&H tm&A uaxod/
toEH bm0e+rdap,s-tp&Sw
d hJ w&m;a'oemudk vlewfwq
Ydk &mjrwfpmG bk&m;
onf om0wdjynf aZw0efausmif; udef;atmif;arGYavsmfaeawmfrlpOf ok"rrax&fudk
taMumif;jyKNy;D a[mygw,f/ tJ'v
D kd w&m;pay;vdu
k w
f ,f/
'gjzifh 'D0wKwpfcv
k ;Hk [m om0wdj ynfrmS jzpfovm;vkYd ar;p&m&Sv
d Ydk t|uxmu
odq
Yk ufNy;D azmfjyw,f/
a'oem rpumoa@ ork|m, om0wd,
H ed|w
d m/
a'oem=w&m;a[maMumif; t|Kyw
o
f nf/ rpu
d moa@=rpdu
mo@NrKd U/ ork-

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

pdwa oa|;[m a&S;qkawmif;t& olarG;zGm;wJt


h csed rf mS tqif;ig;rsK;d ewfyef;rk;d
NzKd ;NzKd ;;jzKe;f jzKe;f &GmoGe;f csw,f/ bke;f uHynm vGepf mG qef;Mu,fwyhJ *k Kd vyf v
J q
Ykd Ndk y;D rdbaqG
rsK;d rsm;u olu
Y kd ]]armifpw
d } }vdYk trnfrn
S afh c:Muw,f/ tJ'rD pu
d mo@NrKd Uom; pdwa oa|;
[m o'gw&m;vnf; tvGeaf umif;wJ?h ynmtajrmftjrifvnf; tvGeBf u;D wJh ypdr b0d
uom; aoa|;wpfa,mufjzpfw,f/
wpfaeYaomtcg yO0*Dr ax&fig;yg;wGif wpfyg;tygt0ifjzpfawmfrw
l hJ r[memr
rax&f omoemjyK<uawmfr&l if; rpdu
m,@NrKd UokaYd &mufvYdk NrKd UxJqrG ;f cH<uw,fqv
dk Qiyf J
yg&rD&w
dS yhJ *k Kd vyf yD D pdwa oa|;u r[memr&[Emrax&fukd jrifvu
dk &f vQiyf ifa, 0w avmau t&[aEm 0g t&[wr*H 0g ormyEm? t,H awoH tnwa&m/
aMomf..avmurSm &[Emqkw
d yhJ *k Kd vaf wG? t&[wr*foaYkd &mufwyhJ *k Kd vaf wGqw
dk hJ
tJ'pD m&if;xJrmS t&Sio
f jl rwf[m wpfyg;tygt0ifjzpfrmS trSeyf /J tifrwefNird o
f ufwhJ
a&SUodw
Yk ufjcif;+aemufoq
Ykd w
k jf cif;+wl&Ml unfjh cif;+apmif;Munfjh cif;ESihf jynfph yHk gayw,f/
tJ'v
D dk tvGew
f nfNird
f MunfnKd z,
G af umif;aom a`Ej zifh qGr;f cH<uawmfrw
l hJ &d,mykxf
xJrmS yifvQif MunfnKd Ny;D ]]'Dy*k Kd v[
f m &[Emoljrwfy}J }[k rrSw
d rf okef ,kMH unfcsujf zifh
rdr&d UJ tdrx
f o
J Ykd yifah qmifw,f/
tdrx
f aJ &mufwt
hJ cg ae&mxkid cf if; ay;? &dak opGm qGr;f uyfNy;D wJt
h cg r[memr
&[Emrax&fu tEkarm'emw&m; a[mMum;awmh pdwa oa|;[m xkad e&mrSmyif aom
wmyeft&d,mjzpfomG ;w,f/ o'gw&m; tifrwefxufoefwyhJ *k K v
d jf zpfawmh ]]t&Sib
f &k m;
wynhaf wmfukd cs;D ajrm ufojzifh rpdu
mo@NrKd UrSm oDwif;ok;H awmfryl gOD;bk&m;}}vkaYd vQmuf
xm;Ny;D olyikd w
f ahJ *G;csKyd ifawmO,smOfBu;D wpfcv
k ;Hk udk ]]oHCmtm&mrf=oHCmausmif;wkid f
Bu;D }} wnfaqmufNy;D bk&m;trSL;&Sw
d o
hJ C
H mtm; a&pufcsNy;D vSLvdu
k w
f ,f/ t&Sirf [memr
rax&f&UJ tqk;H tr &xm;awmh vSLwwfaeNyaD v/ jrwfpmG bk&m;udk xl;Ny;D ryifah wmhb;l /

E-book is created by shanyoma

|m,=pwifjzpfay:/ om0wd,
=H om0wdj ynf/ ed|w
d m=Ny;D qk;H ay\/ taMumif;0wKu
rpdu
mo@NrKd UrSm pjzpfNy;D w&m;a'oemtqk;H u om0wdj ynfrmS vmqk;H w,f/ rpdu
mo@
NrKd Uqkw
d m om0wdj ynfeYJ ,lZemok;H q,fa0;wJNh rKd U? wkid ;f uawmh aumovwkid ;f yJ/ tJ'D
aumovwkid ;f om0wdj ynfrS ,lZemok;H q,fa0;wJh rpu
d mo@NrKd UrSm pdwa oa|;vkad c:
wJh olawmfaumif;aoa|;wpfa,muf&w
dS ,f/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

E-book is created by shanyoma

tJ'v
D kd oHCmtm&mrfausmif;wdu
k Bf u;D ausmif;vTwyf al ZmfyBJG u;D ausmif;a&pufcsyJG
Bu;D usi;f yNy;D t&Sirf [memrrx&f&UJ vuf a&pufcsNy;D olwnfwhJ ]]a*G;csKad wmausmif;
wku
d Bf u;D }}wpfcv
k ;Hk udk Ak'y rkcoHCmawmftm; vSL'gef;vku
d w
f t
hJ cg r[myx0DajrBu;D u
]]ywd|w
d H Ak'o
moeH/ Ak'o
moeH=bk&m;jrwfpmG omoemonf/ ywd|w
d =H rpu
d mo@NrKd UrSm
aumif;pGmwnfcahJ vNy}D }vkYd om"kaumif;cs;D ay;onft
h vm; oGuo
f u
G cf gatmif wkev
f yI f
ay;w,f/
ausmif;wdu
k Bf u;D &,fvjYdk zpfvmawmh xkx
d
dk rS oHCmawmfawG<uvm oDwif;ok;H
awmfrMl uw,f/ pdwa oa|;uvJ o'gw&m;Bu;D rm;wJh aomwmyeft&d,myk*Kd vjf zpfawmh
olt
Y rd [
f m pwk'o
d moHCmawmft&Sijf rwfawG&UJ twGuq
f v
dk Qif tjrw
J rf;wHcg;zGix
hf m;wJh
aomufa&wGi;f Bu;D ozG,jf zpfw,f/ ]]pdwa oa|;=pdwo
<l u,f[m tifrwefo'gw&m;vJ
aumif;? PfynmvJaumif;? o'g(ESi)hf ynmpG,pf x
Hk ufwhJ 'umyJ}}vdYk tJ'v
D dk omoem
u todtrSwjf yK&w,f/ olaY usmif;wku
d o
f aYkd &mufwidk ;f a&mufwidk ;f aom t&Sijf rwfawG
[m pdwo
<l u,f=pdwa oa|;&JUynmBu;D yk+H o'gw&m;aumif;yku
H kd awGUMuKH Mu&awmh rdrw
d Ydk
a&mufwahJ e&mwkid ;f rSm pdwo
<l u,f&UJ *kPaf us;Zl;pum; ajymMum;Muw,f/
tJ'v
D adk ewJah e&mrSm tpOD;pGm ausmif;wku
d Bf u;D udk tvSLcHawmfr?l a&pufcsay;awmf
rlwt
hJ &Sief mrrax&fuawmh olu &[EmjzpfvYdk ausmif;yvdaAm"=tm0goyvdaAm"t
jzpfcNH y;D tm0goduausmif;wdu
k f ud,
k af wmftaeeJY tjrw
J rf;raebl;/ tJ'aD wmhrax&fjrwf
u oifah vsm&f m omoemjyK&rnft
h &yfukd qifjcifpOf;pm;Ny;D <uoGm;awmfrw
l ,f/
ausmif;xkdifbkef;BuD;OD;ok"r
ausmif;wku
d &f ,fvjYdk zpfvm,if ausmif;xkid u
f ,
kd af wmf&&dS r,f/ tJ'aD wmh ygVdvu
kd
trm#u0e=jrefrmvkad jym&if ]]a*G;csKyd ifawmausmif;wku
d Bf u;D }}? tJ'aD usmif;wku
d Bf u;D rSm
ausmif;xkid b
f ek ;f Bu;D u ykxZk Of&[ef;t&Sio
f "k rw/hJ t&Sio
f "k r[m pdwa oa|;ausmif;
'um&JUausmif;ESiyhf wfoufwhJ a0,sm0pe0urq&dk if olcsn;f yJ acgif;cHNy;D jyKvyk w
f ,f/
pdwo
<l u,ftrd u
f olt
Y m; tjrw
J rf; qGr;f uyfw,f/ pdwo
<l u,fuvJ oHCmudjk zpfap?
*kP
d ;f udjk zpfap? yk*Kd vu
f jkd zpf yifv
h w
dk ,fq&dk if t&Sio
f "k rew
YJ idk yf ifNy;D rS yifah vh&w
dS ,f/ (ol&Y UJ
ausmif;xkdifudk,fawmfudk;)/
tJ'v
D kd aevdYk &uf+v+ESpaf ygif; tcsed af wmfawmfMumanmif;vmwJt
h cg pdwo
<l u,f
&JUo'g+ynm*kPfaus;Zl; owif;pum;Mum;od&vkdY(1) t&Sifom&dykw&m
(2) t&Sifr[marm*vmef
(3) t&Sifr[mupnf;
(4) t&Sifr[maum|du

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

trSeu
f awmh t*om0urax&fjrwfBu;D ESpyf g;+r[mom0urax&fjrwfBu;D ud;k yg;?
tm;vk;H rax&fjrwfBu;D 11-yg; acgif;aqmifNy;D wynho
f C
H mwpfaxmifausmw
f Ykd rpu
d m
o@NrKd U trm#u0eac:wJh ]]a*G;csKyd ifawmausmif;wku
d Bf u;D }}okYd <ucsaD wmfrv
l mMuw,f/
'Dowif;pum;udk pdwa oa|;Mum;odawmh ausmif;wku
d Bf u;D odo
Yk mG ;Ny;D olaqmufvyk f
wJhausmif;wkdufBuD;rSm oHCmawmfawG 0g0g0if;0if;jynhfaewmjrif&awmh tifrwef
0rf;ajrmuf0rf;omjzpfNy;D t&Sio
f m&dyw
k & mrax&fjrwftxH oGm;a&muf&cdS ;kd Ny;D ]]baE axmuH "ruxH aomwkumarm+rS}d }/
baE=t&Sib
f &k m;/ axmuH=tenf;i,f/ "ruxH=w&m;pum;ud/k aomwkumarm=
emMum;jcif;iSmtvd&k o
dS nf/ trS=d jzpfygonfb&k m;}}/ uJo
h Ykd tvdu
k o
f w
d wfpmG avQmuf
xm;w,f/ w&m;udrk emcsi
f r[kwb
f ;l aemf/ rax&fjrwfBu;D awG t"Ge&Yf n
S w
f chJ &D;udk ajc
usiyf ifyef;Bu;D pGmvmcJ&h vkYd ]]wynfah wmfw&m;tenf;i,f emMum;vdu
k yf gw,fb&k m;}}vkYd
tvdkufodpGmavQmufxm;w,f/
t&Sifom&dykw&mrax&fjrwfuvnf;]]Oygou t'gaee tm*wm+rSm udvE&yl g? tyd p axmuH okPm[d}}/
("r? |? y? 327)

Oygou='g,um/ r,H=igwdo
Yk nf/ t'gaee=&Snpf mG aomc&D;tpGejYf zif/h tm*wm=
vm&ukeo
f nfjzpf/ udvE&yl g=yifyef;EGr;f e,fjcif;oabm&Su
d ek o
f nf/ trSm=jzpfuek \
f /
'g,umpdw. ..igwdo
Yk nf c&D;t"Ge&Yf n
S Bf u;D vmcJMh u&vkYd tm;vk;H oHCmawGyifyef;
EGr;f e,fvmMuw,f/ tyd p=odaYk omfv/J axmuH=tenf;i,fawmh/ okPm[d=w&m;emyg
avmh/ oifah vQmufxm;wJt
h wdik ;f w&m;enf;enf;emwmyvdq
Yk Ndk y;D t&Sio
f m&dyw
k & mu
pdwo
<l u,f&UJ pdwaf epdwx
f m;udMk unhNf y;D oyg,jzpfavmufwhJ w&m;udek nf;enf;yJa[m
vku
d w
f ,f/

E-book is created by shanyoma

(5) t&Sirf [muyed


(6) t&Sirf [mpkE
(7) t&Sit
f Ek&'k g
(8) t&Siaf &0w
(9) t&SiOf ygvd
(10) t&Sit
f meEm
(11) t&Si&f m[kvm tJ'rD ax&fjrwfBu;D rsm;vdkY ygVdawmfu qkx
d m;aomfvJ y"meenf;
tm;jzifh qkw
d mjzpfw,f/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

a[mvdkufwJhtcg pdwol<u,f[m w&m;em&if;yJ tem*grdr*fzkdvfa&mufatmif


r*fzv
kd Ef pS q
f ihw
f uf&oGm;w,f/ yO0*Dt
0iftyg t&Sirf [memrrax&fxH w&m;emwke;f u
aomwmyeft&d,m? ,ckt&Sio
f m&dyw
k & mxH w&m;em&awmh ou'g*grdr*f+zdv
k f tem*g
rdr*f+zkv
d v
f Ykd t&d,r*f+zkv
d o
f ;Hk qifah ygufNy;D tem*grft&d,myk*Kd vjf zpfomG ;w,f/ umr
&m*[lorQukd tukeyf ,fxm;Ny;D om; tem*grft&d,m 'g,umwpfa,mufjzpfomG ;Ny/D
jzpfNy;D w,fqv
dk Qiyf J pdwa oa|;u bmavQmufovJq&dk if-

E-book is created by shanyoma

]]t"d0gaoEK ar baE ax&m oGmwem, tm*EKubw/H


baE=t&Siw
f b
Ykd &k m;/ ax&m=rax&fjrwfBu;D q,fw
h pfyg;wko
Yd nf/ (0g) rax&fjrwf
Bu;D q,fw
h pfyg;trSL;xm; wpfaxmifaom&[ef;awmft&Sijf rwfwo
Ydk nf/ oGmwem,=
eufjzefaumif;rIuo
k v
kd t
f vdiYk mS / ar=wynhaf wmf\/ tm*EKubw=H {nho
f nftm*EKt&Sif
jrwfwt
Ykd m; vSL'gef;tyfonfq
h rG ;f ud/k t"d0gaoEK=onf;cHom,mrIjyKMuygbk&m;/
rax&fjrwfBu;D rsm;trSL;jyKwhJ oHCmawmfwpfaxmifeufzefaumif;rIuo
k v
kd t
f a&;
twGuf wynfah wmfvLS 'gef;rnft
h m*EKuqGr;f udk om,mvufct
H vSLcHawmfrMl uygbk&m;
vdYk avQmufxm;wJt
h cg t*om0urax&fjrwfBu;D ESpyf g;trSL;jyKwhJ oHCmawmfwpfaxmif
wdkY qdwfqdwfaejcif;jzifh pdwaoa|;yifhavQmufcsufudk vufcHauseyfawmfrlMuwmudk
aoa|;odw,f/
odNy;D awmhrS rax&fjrwfBu;D rsm;udk &dak ojrwfE;dk &Scd ;dk OD;GwNf y;D ausmif;xkid u
f ,
kd af wmf
OD;ok"rxHoGm;NyD;]]t"d0gaowk ar baE ta,sm ok"arm oGmwem, bwH o' axa&[d}}/
(0de,? plV0*? 38)

baE=t&Sib
f &k m;/ ta,sm ok"rm=t&Sio
f "k ronf/ oGmwem,=eufjzefaumif;rI
ukov
kd t
f vdiYk mS / axa&[d=t*om0uESpyf g;trSL;xm;wJh rax&fjrwfBu;D wkEYd iS /hf o'= t
wlwuG/ ar=wynhaf wmf\/ bw=H vSL'gef;rnfq
h rG ;f ud/k t"d0gaowk=onf;cHom,mawmf
rlapcsiyf gw,fb&k m;vkYd avQmufxm;yifzh w
d w
f ,f/
ausmif;aeausmif;xkid f ud,
k af wmfq&dk if tifrwefowdjyKoifv
h yS gw,faemf/ 'um+
'umreJyY wfoufvm,if rdru
d Mkd unfnKd whJ 'um+'umrrsm;tjcm;ud,
k af wmf wpfyg;yg;
udMk unfnKjd cif;udk rcHEidk 0f efwjkd cif;rsK;d udk ]]ukvrp&,
d }}vdaYk c:w,f/ 'Dw&m;rsK;d trSww
f rJh
jzpfoGm;wwfw,f/ 'Dw&m;rsKd;rjzpfatmif owdjyKoifhvSygw,f/ ,ckt&Sifok"rrSmvJ

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

'Duv
k rp&,
d w&m;0ifvmNyeD w
YJ w
l ,f/ ol uJo
h Ykd pOf;pm;qifjcifw,f/

ykaA=a&S;a&S;&ufawG+vawG+ESpaf wGwek ;f uqk,


d if/ acg=pifppf/ t,H pdawm *[ywd=pdwo
<l u,fonf/ ,'g=tMuiftcg/ oHCH 0g=oHCmudjk zpfap/ *PH 0g=*kP
d ;f udk
jzpfap/ yk*v
H 0g=yk*Kd vu
f jkd zpfap/ edrEdw
u
k marm=yifzh w
d v
f \
kd / w'g=xko
d yYkd ifzw
d v
f adk om
tcg/ rH=ighu/kd teyavmauwGm=ryefMum;ravQmufxm; rwkid yf ifbo
J mjzif/h oHCH
0g=oHCmudv
k nf;aumif;/ *PH 0g=*kP
d ;f qkw
d hJ ESpyf g;? ok;H yg;udv
k nf;aumif;/ yk*v
H 0g=
yk*Kd vw
f pfO;D wpfa,mufuv
kd nf;aumif;/ e edraEo=d ryifzh w
d cf zhJ ;l acs/
av;yg;+av;yg;&JUtxufukd oHCmvkaYd c:w,f/ ESpyf g;+ok;H yg;ud*k P
dk ;f vkafYd c:w,f/
wpfO;D wpfa,mufusawmh yk*Kd vv
f aYkd c:w,f/ pdwo
<l u,f[m a&S;wke;f uqk&d if oHCmudk
jzpfap? *kP
d ;f udjk zpfap? yk*Kd vu
f jkd zpfap olyifch si,
f if ighurkd yefMum;bJ b,fawmhrrS yifch Jh
zl;bl;/
aom 'gem+,H rH teyavmauwGm axa& bduL edraEo/d
aom t,H=xkpd w
d o
<l u,fonf/ 'ged='ged=,cktcg/ rH=ighu/kd teyavmauwGm
= rwkid yf if ryefMum;bJ/ axa& bduL =rax&f&[ef;wku
Yd /kd edraEo=d yifch ahJ vNy/D
'ka|m+,H pdawm *[ywd teayaum 0d&w&al yg r,d/
t,H pdawm *[ywd=pdwo
<l u,fonf/ 'ka|m=ysuo
f mG ;Ny/D teayaum=ight
ay:rSmiJu
h u
G jf cif;r&Sad wmhb;l / r,d=ightay:/ 0d&w&al yg=wyfjcif;uif;oGm;Ny/D
'Dpw
d o
<l u,f[m ightay:rSm pdwyf suo
f mG ;Ny?D iJu
h u
G jf cif;tvsO;f r&Sad wmhb;l ? ight
ay:rSm cspcf ifwyfrufjcif; uif;oGm;avNy?D tJ'v
D pdk Of;pm;Ny;D awmhtvH *[ywd em"d0gaord/
*[ywd='g,um=tvH=awmfNy/D em+"d0gaord=oifq
h rG ;f udk igonf;rcH vufrcH
rom,mawmhb;l wJ/h tjywfajymw,f/ 'g[m ukvrp&,
d pdwef YJ rdrt
d m;tOD;rxm;onf

E-book is created by shanyoma

]]ykaA cGm+,H pdawm *[ywd ,'g oHCH 0g *PH 0g yk*v


H 0g edrEdw
u
k marm? e
rH teyavmauwGm oHCH 0g *PH 0g yk*v
H 0g edraEo}d }/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

10

udk rauseyfvt
Ydk jywfajymwm/ pdwo
<l u,fu tem*grft&d,mtvGeo
f rd af rGEY ;l nhw
H phJ w
d f
eJY 'kw,
d rdw
pfzefa&S;enf;twl yifah vQmufjyefw,f/ OD;ok"ruvJ ykxZk Ofausmif;xkid b
f ek ;f
Bu;D yDyD xked nf;twlyJ y,fw,f/ wwd,rdo
;Hk Burd af jrmufvJ xked nf;wl 'um (ESi)hf q&m
yifMh u y,fMuw,f/
ok;H Burd af jrmufyifNh y;D +y,fNy;D wJt
h cg ausmif;'umpdwo
<l u,fu-

E-book is created by shanyoma

u ar u&dod ta,sm ok"arm t"d0gaoaEm 0g em"d0gaoaEm 0g/


ta,sm ok"rm=t&Sio
f "k ronf/ t"d0gaoaEm 0g=igyifw
h q
hJ rG ;f udk vufco
H m,m
onfjzpfap/ em"d0gaoaEm 0g=vufrcH rom,monfjzpfap/ ar=ightay:rSm/ u u&dod=bmjyKEidk rf mS vJ/ ok;H Burd w
f idk w
f idk f yifzh w
d v
f w
Ydk ;l wl;cg;cg;Bu;D yifah wmhvyJ J 'um(eJ)Y
q&mrSm q&mqkw
d hJ tk;d u&GUJ awmh 'umuvJpavmif;yJeh yYJ J ]]oligqGr;f udo
k m,mcsio
f m,m?
rom,mcsif rom,m? bmvkyEf idk rf mS vJ}}qkNd y;D pdwo
<l u,ftrd jf yefomG ;w,f/ (trsux
f u
G f
vdkYr[kwfbl;aemf)/
tdraf &mufawmh pdwo
<l u,focYl rsmrSm oHCmwpfaxmifpm tdru
f &Sw
d w
hJ ynfah wG
eJY pm;zG,af omufz,
G cf zJ ,
G af bmZOfwu
Ydk kd ryifEidk f ryef;Ekid b
f J 0rf;yef;wom pDrcH sujf yKwf
aeMuw,f/ OD;ok"ru,
kd af wmfuvJyJ rausrcsr;f jzpfNy;D nOft
h cgrSm pOf;pm;w,f/ ]]euf
jzefr;kd aomufa&mufraS &mufyap? t*om0uESpyf g;trSL;jyKwhJ &[ef;awmfwpfaxmift
h
wGuf 'Daoa|;bmawGrsm;csujf yKprD x
H m;rvJ? igoGm;Munfrh ,f}}wJ/h (oluJo
h pYkd Of;pm;w,f/
wuxJ qGr;f pm;yifw
h ek ;f uawmh vufrcHb;l / ausmif;'umBu;D jyefomG ;rS olrY mS a'gowku
d f
wGe;f awmh nOfv
h J tdyrf ,frxifygbl;/)
reuftapmBu;D xoGm;? t*om0uESpyf g;trSL;jyKw&hJ [ef;awmfrsm; r<uvmao;cif
eHeufav;em&DavmufrmS olo
Y ydwo
f uFe;f udk ol,Nl y;D awmhomG ;Ny/D ausmif;rSmawmh tm*EK
awGcsn;f xm;ypfcw
hJ ,f/ tm*EKawGuvJi,fi,f aigif;aigif;r[kwb
f ;l aemf/ t*om0u
Bu;D ESpyf g;acgif;aqmifwhJ &[ef;awmfaygif;wpfaxmif/ a'gorsm;aMumufp&maumif;w,f
aemf? tm*EKawGtwGuf rdrjd yK&r,f0h wfawGukd oltrSwrf &bl;? pdwq
f ;dk rmefq;dk eJY pdwo
l
<u,f&JUtdrfudkoGm;w,f/
a&mufw,fqv
dk Qiyf J pdwo
<l u,fu ae&may;Ny;D ]]edo'D x baE=t&Sib
f &k m;? xkid f
awmfrMl uyg}}vkYd &d&k akd oaoavQmufxm;w,f/ t&Sio
f "k ruvJ ]]em+[H edo'D grd? yd@m,
p&dmrd/ t[H=igonf/ e edo'D grd=rxkid b
f ;l / yd@m, p&dmrd=qGr;f cHr,fu}G }wJ/h

11

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

q&meJY'um b,favmufvkdufovJ/ 'umuvJodrfarGYvkdufwm ]]xkdifawmfrlyg


bk&m;}}wJh tJ-ausmif;bke;f Bu;D uvJ ]]igrxkid b
f ;l uG? ,aeYqrG ;f cHomG ;rSm}}wJ/h wu,frh wf
wyfy&J yfaew,f? xkid u
hf rkd xdidk b
f ;l / tJ'v
D rdk wfwyf&yf&if; pdwo
<l u,foC
H mwpfaxmifpm
jyifxm;wJq
h rG ;f cJz,
G f abmZOfawGuMkd unhNf y;D rcHEidk af tmifajymNy?D ajymyku
H -

*[ywd=ausmif;'g,um/ aw=oifonf/ y[lw=H rsm;pGmaom/ 'H cg'eD,=H


cJz,
G t
f rsK;d rsK;d udv
k nf;aumif;/ 'H abmZeD,=H pm;zG,t
f rsK;d rsK;d udv
k nf;aumif;/ y#d,wH= pD&iftyfygay\/ p acg=xko
d yYdk if pDrx
H m;aomfvyJ /J ,'d'H wdvoH*Vk u
d m=tMuif
ESr;f jypfqw
dk hJ rkew
Yf pfrsK;d uawmh/ "=cJz,
G af bmZOfyx
JG J / ewd= r&Syd gwum;? (0g) ryg
ygwum;/
'umwJ?h cJz,
G t
f rsK;d rsK;d ? abmZOftrsK;d rsK;d pDrx
H m;vku
d w
f maumif;ygay&JU? odaYk omf
'DtxJrmS ]]ESr;f jypfrygwm *GuswmyJ}}wJ/h tJ'g[m rcHcsiaf tmif qJa&;pum;ajymMum;
wmjzpfw,f/ bmaMumifv
h q
J akd wmh pdwo
<l u,f&UJ tEG,t
f qufrmS [dw
k pfcsed t
f zd;k +tzGm;
tbDtbifwYdk vufxufavmufqu
D ESr;f jypfjyKvyk Nf y;D a&mif;pm; toufarG;0rf;ausmif;
jyKvyk cf &hJ zl;w,f/ 'gaMumifEh rS ;f jypfa&mif;pm;&zl;wJh trsK;d tEG,ef u
YJ ikd Nf y;D rcHEidk af tmif&ikd ;f
&dik ;f ajymwm? qJwmjzpfw,f/ qJw,fqw
dk mu wuwJ tar+ESprf udik Nf y;D &dik ;f &dik ;f wkid ;f
xGmwmudo
k m qJw,fvaYkd c:wm r[kwb
f ;l /
1/ Zmwd=trsK;d eJu
Y ikd Nf y;D bmrsK;d [J?h nmrsK;d [Jv
h Ydk ajymwmrsK;d +
2/ emr=trnfeu
YJ ikd Nf y;D rcHEidk af tmifajymwmrsK;d +
3/ a*gw=tEG,ef u
YJ ikd Nf y;D rcHEidk af tmifajymwmrsK;d +
4/ ur=tvkyt
f udik f ta&mif;t0,feu
YJ ikd Nf y;D rcHEidk af tmifajymwmrsK;d odpYk onfjzifh qJa&;jcif;q,frsK;d &Sw
d ,f/ ,ck'aD e&mrSm OD;ok"rausmif;xdik u
f ,
kd f
awmfu pdwo
<l u,fw&Ykd UJ trsK;d tEG,t
f qufuvmwJh ]]ESr;f jypfa&mif;pm;cJw
h m}}udk apmif;
Ny;D rcHEidk af tmif ajymwmaemf/ ]]at; aumif;vku
d w
f m[ cJz,
G af wG+abmZOfawG? 'gayr,fh
uGm ESr;f jypfwpfcak wmhvo
dk y}}vkdY ur=tvkyt
f udik t
f a&mif;t0,feu
YJ ikd Nf y;D rcHEidk af tmif
ajymqkq
d aJ &;jcif;jzpfygw,f/ 'gayr,fh pdwo
<l u,fu a'goudavomudk y,fxm;Ny;D wJh
tem*grft&d,mjzpfawmh pdwrf qk;d trsurf xGuyf gbl;/ t&Sio
f "k r&UJ a'goyJxif&mS ;w,f/

E-book is created by shanyoma

y[lwH acg aw 'H *[ywd cg'eD,H abmZeD,H y#d,w?H {um p acg " ewd
,'d'H wdvoH*Vk u
d m/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

12

usD;(ESifh)Muuf pyfusaomiSuf\
atmufuvdtm+tmatmufuvd[l jrnfwGefjcif;
xkt
d cg pdwo
<l u,fu ynm&Syd yD D bmajymovJq&dk if-

E-book is created by shanyoma

]]A[krdS 0w baE &wae Ak'0 pae 0dZr mae ta,se ok"are ,a'0 udOd
bmodwH ,'d'H wdvoH*Vk u
d mwd}}/ (0de,? plV0*? 39)
baE=t&Sib
f &k m;/ &wae=ESpo
f ufjcif;udk jzpfapwwfwhJ tjrwfOpm&wemjzpf
aom/ A[krSd=ta&twGuftm;jzifh Ctaejzifhajym&if &Spfaomif;av;axmifrsm;
ajrmifvpS mG aom/ Ak'0 pae=jrwfpmG bk&m;a[mTeMf um;onhf w&m;pum;awmfonf/ 0dZ-
rmae=txift&Sm;trsm;Bu;D &Syd gvsu/f ta,se ok"are=wynhaf wmf&UJ ausmif;xkid u
f ,
kd f
awmf t&Sio
f "k ronf/ ,a'0udO=d ajymp&m&I;d &I;d &Sm;&Sm;/ ,'d'H wdvoH*Vk u
d mwd=ESr;f
jypfqw
dk hJ tMuifpum;ud/k bmodw=H ajymtyfygbd\/
t&Sib
f &k m; &wemvkaYd c:Ekid af om emvku
d &f if ESpo
f ufru
I kd jzpfapwwfwhJ "ruE m
aygif;&Spaf omif;av;axmifqw
dk YJ bk&m;pum;w&m;awG trsm;Bu;D &Syd gvsuf t&Sib
f &k m;
onf ajymp&m &I;d &I;d &Sm;&Sm; ]]ESr;f jypf}}qkw
d phJ um;udk ajymqkb
d w
d ,f/
a&S;ujzpfzl;taMumif;xl;
blwykAH baE=t&Sib
f &k m;? a&S;ujzpfz;l wJt
h aMumif;xl;av;wpfck wynhaf wmfajym
ygr,f/ (bmvJqadk wmh) 'udP
myxum 0gPdZm yk&wdr H Zey'H t*rHok 0gPdZm,=
E,
d awmifyikd ;f u ukeo
f nfrsm; E,
d ta&SUydik ;f wku
d ef ,fukd ukeaf &mif;zko
Yd mG ;Muw,fu,
kd f
awmf/ (tJ'gbmjzpfvq
J adk wmh)-aw wawm ukuK # tmaeok/H aw=xk
d E,
d awmifyikd ;f
om; ukeo
f nfwo
Ydk nf/ wawm=xkt
d a&SUwdik ;f Zeyk'w
f u
dk ef ,fr/S uku# = Muufrwpfaumif
ud/k tmaeok=H aqmifocl MhJ uowJb
h &k m;/ ('DawmhbmjzpfovJq&dk if)t x acg om baE ukuK #D umaue o' oH0goH uayo?d om aygwuH
Zaewd/
t&Sib
f &k m;? tJ'v
D adk qmif,v
l mvkYd E,
d awmifyikd ;f a&mufwt
hJ cgusawmh tJ'D
Muufruav;[m om;uav;wpfaumif aygufzGm;vmw,fwJh udk,fawmf/ (at;? 'g
bmjzpfovJ[)-

13

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

(t&Sib
f &k m;? tJ'o
D w0guav;uav trduMuuf? tzuus;D qkad wmh rdrsK;d +zrsK;d
wpfzufowfpifpifMu,fMu,fr[kwaf wmh) tJ'rD sK;d roefw
Y MhJ uufuav;u olt
Y azbuf
vku
d Nf y;D us;D jrnfovdjk rnfcsiNf yq
D &kd if-umuukuK #w
D d 0wd=umu ukuK #[
D
l jrnfw,f
ud,
k af wmf/ 'guolw&Ydk UJ Ed,
rSmajymwJyh gVdtoHrsK;d ? jrefrmbmomusawmh b,fvv
dk J
qk&d if ed,q&mawmfb&k m;rsm;u us;D jrnfwt
hJ oHukd ]]tm}}vko
Yd rd w
S w
f ,f/ Muufjrnf
oHuakd wmh ]]atmufuvd}}vko
Yd rd w
S w
f ,f/ tJpw
d o
<l u,fuav;uav olt
Y azus;D udk tOD;
rlNy;D jrnfcsiaf wmh ]]tm+atmufuvd}}vkYd jrnfw,fu,
kd af wmf}}/
,'g ukuK #0d H 0dwu
k marm a[mwd? ukuK #u
d mumwd 0wd/
trdMuufr&JUwGejf rnfjcif;udk vku
d Nf y;D wGejf rnfv&dk if ]]atmufuvdtm}}vkjYd rnfw,f
ud,
k af wmfw/hJ (atmufuvdu trdMuufrbufutoH? tmu tzus;D bufutoH)/
tJ'D rdrppf+zrppfwJhow0guav;jrnfvdkwJhtcg tazusD;toHjrnfcsifawmh ]]tm+
atmufuvd}}+trdMuufrtoHjrnfcsiaf wmh ]]atmufuvd+tm}}'Dvjdk rnfwmfu,
kd af wmfvYdk
ajymvdu
k w
f ,f/ (tJ'gbmjzpfovJu-G vdq
Yk adk wmh){0ar0 acg baE A[krdS &wae Ak'0 pae 0dZr mae ta,se ok"are ,a'0
udOd bmodwH ,'d'H wdvoH*Vk u
d mwd/
baE=t&Sib
f &k m;/ {0ar0 acg=twlyifvQi/f (ud,
k af wmhpf um;[m ]]atmuf
uvdtm+tm atmufuvdqw
dk hJ rdrppf+zrppfpum;jzpfaeNyu
D ,
kd af wmf? ud,
fk af wmf[m
zbk&m;&JUom;awmfppfppf pum;ajymoifyh gvsu)f A[kr=dS rsm;pGmaom/ &wae=&wemt0if
tygjzpfaom/ Ak'0 pae=jrwfpmG bk&m;pum;awmfonf/ 0dZr mae=&Spaf omif;av;axmif
rsm;ajrmifxif&mS ;&Syd gvsuo
f m;eJ/Y ta,se ok"are=t&Sio
f "k ru,
kd af wmfonf/ ,'d'H
wdvoH*kVdumwd=ESrf;jypfqkdwJh ,if;pum;udkjzifh/ ,a'0 udOd=ajymp&m&ISd;&Id;&Sm;&Sm;/
bmodwH=ajymtyfcJhavNyD/
ud,
k af wmf? ESr;f jypfvaYdk jymvku
d w
f phJ um;[m &[ef;pum;r[kw?f vlpY um;vJr[kw?f
rdrppf+zrppfwahJ tmufuvdtm+tm atmufuvdpum;yJvYkd avQmufvu
kd w
f ,f/
&Sifok"rpdwfqkd;NyD
okadY vQmufvu
dk af omtcg t&Sio
f "k ru,
kd af wmfu pdwq
f ;dk Ny;D -

E-book is created by shanyoma

,'g acg aom baE ukuK #aygwaum umu0H 0dwu


k marm a[mwd/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

14

taumood rH wGH *[ywd? y&dbmood rH wGH *[ywd? {aom aw *[ywd


tm0gaom? yur
d mrd/

E-book is created by shanyoma

*[ywd=ol<u,f/ wG=H oifonf/ rH=ighu/kd taumood=qJa&;\/ *[ywd=ol<u,f/


wH=G oifonf/ rH=ighu/kd y&dbmood=a&&Gw\
f / *[ywd=ol<u,f/ {aom=xkd ]]a*G;csKyd if}}
ausmif;wku
d Bf u;D onf/ aw=oif\/ tm0gaom=ausmif;wku
d Bf u;D ay/ t[H=igonf/ yurdmrd=t&yfwpfyg;oGm;awmhtHh/
a[h..'um? rif;ighuq
kd aJ &;a&&Gww
f ,f? rif;&JUa*G;csKyd ifausmif;wku
d Bf u;D [m rif;&JU
ausmif;wku
d Bf u;D yJjzpfayapawmh? ig,ckomG ;awmhr,f/ uJo
h Ykd &Sio
f "k ru,
kd af wmfu pdwf
qdk;pum;ajymMum;w,f/
'Dawmh pdwo
<l u,fu a'goudavomudyk ,fNy;D oltem*grft&d,myk*Kd vjf zpfawmh
pdwrf qk;d bJ b,fvjdk yefavQmufovJqadk wmhem+[H baE t,sH ok"rH taumomrd y&dbmomrd? 0owk baE ta,sm
ok"arm rpdu
moa@/
baE=t&Sib
f &k m;/ t[H=wynfah wmfonf/ t,sH ok"rH= t&Sio
f "k ru/kd e taumomrd=rqJa&;ygbk&m;/ e y&dbmomrd=a&&Gww
f mr[kwyf gbk&m;/ baE=t&Sio
f "k rb&k m;/
ta,sm ok"arm=t&Sio
f "k ronf/ rpdu
moa@=rpdu
mo@NrKd U/ 0owk=aeawmfrl
apcsiyf g\/ &rPD,H trm#u0eH/ trm#u0eH=a*G;csKyd ifawm&ausmif;wku
d Bf u;D onf/
&rPD,=H arGaY vsmzf ,
G &f v
dS yS gonfb&k m;/ t[H t,s OkuH u&dmrd pD0&yd@ygw
aoemoe *dvmeyp,aboZy&dum &meH=ouFe;f +qGr;f +ausmif;+aq;qkw
d hJ ypn;f av;
yg;wkt
Yd wGu/f Oku=H rjynhrf 0r&S&d jynfph aHk tmif vkv
YH BuKd ;ukwaf MumifMh updu
k x
f w
k jf cif;ud/k
u&dmrd=jyKyg&apbk&m;/
ausmif;'umu vdrm vdu
k w
f m? (t&d,molawmfaumif;Bu;D udk oGm;Ny;D ]]vdrm vdu
k -f
wm}}vdYk ajym&wmawmif tm;emp&maumif;vSygw,f)? ]]t&Sib
f &k m;? rpu
d mo@NrKd UrSm
aeNrJaeawmfrlyg? a*G;csKdyifawm&ausmif;wkdufBuD;[m tifrwefarGYavsmfzG,faumif;vS
ygw,f/ wynhaf wmf t&Sio
f "k rtwGuf ypn;f av;yg;rNiKd jiifatmifaMumifMh updu
k x
f w
k Nf y;D
ylaZmfyghr,fb&k m;? uJo
h Ykd avQmufxm;w,f? r&bl;aemf/
aemufwyfwpfcg ]]rif;ighuq
kd aJ &;w,f? a&&Gww
f ,f? rif;&JUa*G;csKyd ifausmif;wku
d f
Bu;D [m rif;&JUausmif;wku
d Bf u;D yJjzpfyap? igoGm;awmhr,f}}vdYk t&Sio
f "k ru ygVdvakd jymwJh

15

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

tcg ausmif;'umpdwa oa|;uvJyJ ]]wynhaf wmft&Sio


f "k rurkd qJa&;? ra&&Gwyf gbk&m;?
t&Sio
f "k r rpdu
mo@NrKd UrSm aejraJ eawmfryl g? a*G;csKyd ifausmif;wku
d Bf u;D [m tifrwef
aysmpf &maumif;ygw,f/ wynhaf wmft&Sio
f "k rtwGuf ypn;f av;yg;jynhpf aHk tmif apmihf
a&Smufygr,f/ uJo
h Ykd ok;H Burd o
f ;Hk zef tjyeftvSeaf jymMum;w,f/ b,fenf;ESirhf aS jymvkYd
r&bl;/ (tJ'g ausmif;xkib
f ek ;f Bu;D u a&mifw
h ufwmy? 'umu acsmrh eS ;f odawmh ausmif;
xkid b
f ek ;f Bu;D u a&mifw
h ufw,f/)

u[H baE ta,sm ok"arm *rdod/


baEm=t&Sib
f &k m;? ta,sm ok"arm=t&Sio
f "k ronf/ u[H=tb,ft&yfo/Ykd
*rdod=<uawmfrrl nfvb
J &k m;/ t&Sio
f "k r? t&Sib
f &k m;b,f<urSmvJvYdk ar;avQmuf
w,f/ t&Sio
f "k rrmS bm&Sw
d mrSwv
f Ykd tm;ud;k p&mr&Sb
d ;l / olomG ;vQif bk&m;&Six
f o
H mG ;&
rSmjzpfwJhtwGufom0w acg t[H *[ywd *rdmrd b*0EH 'em,/
('umu wif;vmawmh oluavsmv
h mw,f/) *[ywd=ausmif;'um/ t[H=igonf/
b*0EH 'em,=bk&m;zl;zk&Yd ef/ om0w= om0wdj ynfo/Ykd b*0EH 'em,=bk&m;zl;
zk&Yd ef/ *rdmrd=oGm;aytH/h
ud,
k af wmf b,fomG ;rSmvJvaYdk r;awmh ]]'umBu;D ? igbk&m;zl;csiv
f Ydk om0wdu
o
kd mG ;
r,f}}vkYd wpfyikd ;f aysmjh yefMum;vmawmh pdwa oa|;uvJ ravQmb
h ;l / ausmif;'umuwif;
jrw
J idk ;f wif;Ny;D a&mihw
f ufrmS pd;k vdYk bmajymovJqv
kd Qi-f
awe [d baE ,O twem bPdw?H ,O r,m bPdw?H wH oAH b*0awm
tma&map[d/
baE=t&Sib
f &k m;/ awe [d=odw
Yk Ny;D um;/ (0g) om0wdj ynfob
Ykd &k m;zl;<ur,fqdk
vQi/f ,O=tMuifpum;udv
k /J twem=rdrq
d w
kd t
hJ &Sib
f &k m;u/ bPdw=H ajymqkt
d yf\/
,O=tMuifpum;udv
k /J r,m=wynfah wmfu/ bPdw=H ajymqkt
d yf\/ wH oA=H xkt
d &Sif
bk&m;ajymwJph um;? wynhaf wmfajymwJph um;tm;vk;H ud/k b*0awm=jrwfpmG bk&m;tm;/
tma&map[d=avQmufxm;jzpfatmif avQmufxm;ygbk&m;/ t&Sifbk&m;ajymwJhpum;?

E-book is created by shanyoma

ok;H cg ajymr&awmh pdwa oa|;u ar;vdu


k w
f ,f/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

16

wynhaf wmfajymwJph um;tm;vk;H udk jrwfpmG bk&m;tm; avQmufxm;ygbk&m;/

E-book is created by shanyoma

tep&d,H acg yae+wH baE? ,H ta,sm ok"arm ykea'0 rpdumo@H


ypm*ap,s/
baE=t&Sifbk&m;/ ta,sm ok"arm=t&Sifok"ronf/ ykea'0=wzefomvQif/
rpdu
mo@H=() rpu
d mo@NrKd Uod/Yk ,H ypm*ap,s=tMuifjyefvm&m\/ {wH=odYk
t&Sio
f "k r wynfah wmfwaYkd ewJh rpdu
mo@NrKd UodYk aemufxyfwpfzefjyefvm&jcif;qkw
d hJ
udp[
mjzif/h tep&,
d H acg ye=rthMH oavmufygbl;bk&m;/
ud,
k af wmf bk&m;xHa&muf,if tukev
f ;Hk om avQmufxm;yg? avQmufv&Ydk ,
dS if ud,
k f
awmf[m wynhfawmfwkdY&JUrpdumo@NrdKUudk wpfacgufjyefvm&rSmaocsmw,f? tJ'Dvdk
jyefvm&jcif;udk wynfah wmfrtHMh oygbl; ud,
k af wmf/
pdwa oa|;u a'goeJaY jymwmr[kwb
f ;l aemf? a&mifw
h ufrmS pd;k vdYk wif;wif;wnf
wnf w&m;oabmajymwm/ t&Sio
f "k r ,lZemok;H q,fa0;wJh om0wdu
o
kd mG ;Ny;D ? ,lZem
ok;H q,fc&D;udk &ufaygif;ok;H q,fomG ;&w,f? wpf,Zl emvQif 12-rdik ?f q,f,Zl emvQif
rkid f 120? ,lZemok;H q,fqadk wmh rkid af ygif;ok;H &mhajcmufq,fa0;w,f? rEav;u yJc;l
avmufta&muf om0wdo
Ykd &ufaygif;ok;H q,f yifyef;Bu;D pGm ajcusio
f mG ;&w,f/
jrwfpGmbk&m;xHawmfarSmufa&mufwmh pdwaoa|;rSmvkdufwJhtwkdif; olu pdw
aoa|;tm;ajymykH? pdwaoa|;u olYtm;jyefMum;avQmufxm;ykHtaMumif;awG (vltqkad wmh) jrwfpmG bk&m;tm; tukezf iG afh vQmufwt
hJ cg jrwfpmG bk&m;uw,m Oygoaum oa'g yoaEm [Daee cko
H ad wm/
bduK =&[ef;/ w,m=oifonf/ oa'g=o'gw&m;ESijhf ynfph aHk om/ yoaEm=&wem
ok;H yg;udk &uf&ufa&ma&mMunfnKd aom/ Oygoaum='g,umuk/d [Daee=,kwn
f w
Hh q
hJ J
a&;jzif/h cko
H ad wm=qJa&;tyfcNhJ y/D
&[ef;? oif[m o'gw&m;ESijhf ynhpf w
Hk hJ &wemok;H yg;udv
k eG pf mG MunfnKd whJ 'umudk
,kwrf maom qJa&;jcif;rsK;d jzifh qJa&;cJw
h m/
teEkp0 ,
d H armCyk&o
d ? teEkavmrduH armCyk&o
d /

17

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

r*fzv
kd rf & udpr Ny;D tcsn;f ES;D aoma,musmf ;? oif&UJ tvky[
f m &[ef;ta&eJrY awmf
vku
d af v? &[ef;wkEYd iS rhf avsmv
f u
kd af v/ odpYk onfjrnfweG Nf y;D &[ef;rsm;udw
k pfcgwnf;
tpnf;ta0;ac:Ny;D ]]cspo
f m;wkMYd unfph rf;? 'Do"k r&[ef;[m bmrStjypfr&Sw
d hJ pdwa oa|;
udk 'Dvq
kd aJ &;pum; ajymowJ}h }

bdua 0=&[ef;awmfrsm; tk-d cspo


f m;wk/Yd awe [d=odw
Yk Ny;D wum;? (0g) xdo
k o
Ykd "k r
&[ef;u pdwo
<l u,fukd trsK;d tEG,u
f u
kd ikd
f ,kwn
f ahH omqJa&;jcif;jzifh qJa&;tyfc&hJ
um;/ ok"r bduK aem=ok"r&[ef;tm;/ oHaCm=oHCmawmfonf/ y#dom&PD,ur=H
y#dom&PD,uHu/kd ua&mwk=jyKap (oHCmu ok"r&[ef;tm; y#dom&PD,ujyK&rnf?
b,fvjdk yK&rnfvq
J &dk if)? aw=oifonf/ pdawm *[ywd=pdwo
<l u,f pdwa oa|;ud/k
crmaywaAm=onf;cHap&r,f? (0g) uefawmhawmif;yefap&r,f/ wd=odjYk yK&rnf/
oHCmtrdejYf zifh ]]oifonf pdwo
<l u,f pdwa oa|;udk onf;cHap&r,f? uefawmh&r,f}}
uJhodkYtrdefYay;&rnf/ xkdodkYtrdefYay;jcif;onfyif y#dom&PD,uHjyKonfrnfw,f/
xkaYd emufrS jrwfpmG bk&m;u y#dom&PD,uHjyKyt
Hk us,u
f kd (0denf; plV0*ygVd? ESm-37-rS
p) a[mawmfro
l nf/
y#dom&PD,wpd wkwo
C
H uHjyKNy;D rS jrwfpmG bk&m;u ok"r&[ef;ud?k
*p pdwH *[yw crmay[d/
*p=oGm;/ pwH *[yw=pdwo
<l u,f-pdwa oa|;ud/k crmay[d=uefawmhcahJ vmh/
]]oGm;-pdwa oa|;udk uefawmhc}hJ }vkdY cyfaigufaiguftrde&Yf adS wmh ok"r&[ef;wpf&ufrQr
em;&bJ a&mufwahJ eYrmS yJ ,lZemok;H q,f (rkid af ygif;ok;H &mhajcmufq,f) c&D;udk wpfcgxJ
jyefvm&w,f/
t&Sio
f "k r yifyef;Bu;D pGm ,lZemok;H q,f (rkid af ygif;ok;H &mhajcmufq,f) c&D;udv
k m
cJ
h rpdu
mo@NrKd Ua*G;csKyd ifawmausmif;wdu
k Bf u;D odaYk &mufNy;D pdwa oa|;ausmif;'um
BuD;xHoGm;a&muf*[ywd r,Sar0 aom a'gaom? crm[d ar?
*[ywd=ausmif;'umaoa|;/ aom=xdjk zpforQOkt
H vk;H pko
H nf/ r,Sar0=igh\

E-book is created by shanyoma

awe [d bdua 0 oHaCm ok"r bduK aem y#dom&PD,urH ua&mwk ]]pdawm


aw *[ywd crmaywaAm}}wd/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

18

omvQi/f a'gaom=tjypfyg/ ar=ightm;/ crm[d=onf;cHygavmh/ ausmif;'um? tm;vk;H


[m ightjypfcsn;f ygyJ? ightay:rSm onf;cHygvkYd awmif;yefw,f/ pdwa oa|;u-

E-book is created by shanyoma

em+[H baE crmrd/


baE=t&Sifbk&m;/ t[H=wynhfawmfonf/ e crmrd=onf;rcHEdkifbl;bk&m;(wJh)?
]]ud,
k af wmf? wynhaf wmf onf;rcHEikd b
f ;l bk&m;}}vkYd rsuEf mS wif;wif;xm;Ny;D ajymw,f/ ESpf
Burd f ok;H Burd f oluawmif;yef/ ausmif;'umu onf;rcHb;l qkad wmh aemufwpfzefoq
l uf
NyD; bmvkyf&rnfudkrodawmh jrwfpGmb&m;xH ,lZemokH;q,f (rkdifokH;&mhajcmufq,f)
c&D;udk jyefvm&jyefw,f/
ae&m t|uxmq&mawmfu azmfjyonfrmS jrwfpmG bk&m;urodb;l vm;(wJ)h ?
odygw,f(wJ)h ? em+ pdawm *[ywd crdwd/ t=xko
d "k r&[ef;tm;/ pdawm
*[ywd=pdwa oa|;onf/ e crdwd=onf;cHvrd rhf nfr[kwb
f ;l ? 'Dtcsuu
f kd jrwfpmG bk&m;
tapmBu;D u odNy;D om;yg/ [if-odvQib
f mjzpfvYdk bk&m;&Siu
f onf;cHEidk af Mumif;enf;aumif;
udk rTejf ybJ ]]oGm;? pdwa oa|;udk ,ckomG ;uefawmh awmif;yefvu
dk }f }vdYk bmaMumifh
trde&Yf &dS wmvJ? odaYk r;zG,&f \
dS / tajzum;rmexa'g {o?
{o=&[ef;onf/ rmexa'g=rmecufxefwhJ &[ef;wnf;/
woa,mZeH wm0 r*H *Em ypm*pw/k
woa,mZeH r*=H ,lZemok;H q,f (rkid af ygif;ok;H &mhajcmufq,f) &Sw
d chJ &D;ud/k *Em=
oGm;/ wm0 ypm*pw=k wpfzefjyefvmapOD;/
,lZemok;H q,ff (rkid o
f ;Hk &mhajcmufq,f) a0;wJch &D;udk oifomG ;Ny;D jyefvmapOD;? 'grS
rmefrmeusr,f/ odkYpOf;pm;awmfrlrdvkdY vTwfvkdufwm(wJh)? vTwfvdkufwJhtwkdif;yJ
vmwke;f u ,lZemok;H q,f? bk&m;ESiw
hf uG oHCmu y#dom&PD,uHjyKNy;D vTwv
f u
dk v
f Ykd
,lZemokH;q,f? ,ckjyefvm&jyefNyD ,lZemokH;q,f? b,frSmrS olrem;&bl;? olyef;NyD?
rmefrmeusomG ;Ny/D xko
d rYkd mefrmeusomG ;Ny;D rS jrwfpmG bk&m;u &[ef;awmfrsm;udk ac:a0:
pnf;a0;apawmfrlw,f/

19

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

ok"r&[ef;tm; tazmfwref&[ef;xnfhay;jcif;
xdkodkYpnf;a0;apawmfrlNyD;-

&[ef;wk?Yd ok"r&[ef;rmefrmeusomG ;NyjD zpf&um; oHCmu ok"r&[ef;tm; tEk


'lwac:wJt
h azmfwref&[ef;udx
k nfah y;&rnf/ xko
d t
Ykd azmfwref&[ef;xnhaf y;&mvnf;
,H 0g wH 0g [l;[l;jim;jim; ud,
k af wmfwpfyg;udk jzpfuwwfqef;xnhaf y;&efr[kw?f pum;
t&m acsacsiiH aH jymwwfw&hJ [ef;udk oHCmu a&G;Ny;D rS a&S;OD;pGm awmif;yefNy;D vQi-f
okPmwk ar baE oHaCm? ,'d oHC ywuv?H oHaCm wEm rH bduK H
ok"r bduK aem tEk'w
l H 'a',s pdwH *[yw crmaywk/H {om w/d
okPmwk ar baE oHaCm/ oHaCm wEm rH bduK H ok"r bduK aem tEk'w
l H
a'wd pdwH *[yw crmaywk/H ,m+,oawm crwd wEm r bduK aem ok"r
bduK aem tEk'w
l 'geH pdwH *[yw crmaywk?H aom wkP+S ? , eurwd?
aom bmao,s/
'daEm oHaCe wEm arm bduK ok"r bduK aem tEk'w
l pdwH *[yw
crmaywk?H crwd oHC? wom wkP?DS {0+arwH "m&,mrd/
uJo
h kYd w'd w
k ,
d ur0gpmzwf tEk'w
l ac:wJh tazmfwrefjzpfaom &[ef;udk
orkw&f rnf/ (xkaYd emufquf aqmif&u
G &f rnft
h csuu
f kd 0d? 4? 44? rsuEf mS tcsuf
5-csuaf qmif&u
G yf u
Hk kd jrwfpmG bk&m; tus,af [mjyawmfro
l nfrmS )
(1) &[ef;wdYk ok"r&[ef;onf tazmf&[ef;ESit
hf wl rpdu
mo@NrKd Uodo
Yk mG ; pdw
aoa|;udk ]]cr *[ywd? yoma'rd wH? ausmif;'um onf;cHyg? igMunfygapaMumif;
awmif;yefyg\}}[k qk
d awmif;yef&rnf/
(2) uJo
h aYkd wmif;yefpum; ajymMum;tyfonfjzpf pdwa oa|;auseyfonf;cHvQif
tjypfr&Sad umif;jrwfv\
S / tu,f rauseyfvQif tazmf&[ef;u ]]cr *[ywd r
bduK aem? yoma'wd wH=ausmif;'um? ok"r&[ef;tay:rSm onf;cHauseyfyg/ olonf
toifausmif;'umudk MunfygapaMumif;awmif;yefyg\}} uJo
h aYkd jymqkad y;&r,f/
(3) uJo
h Ykd awmif;yefpum;ajymMum;tyfonfjzpf pdwa oa|;auseyfonf;cH
vQif tjypfr&Sad umif;jrwfv\
S ? tu,frauseyfvQif tazmf&[ef;u ]]cr *[ywd

E-book is created by shanyoma

awe [d bdua 0 oHaCm ok"r bduK aem tEk'w


l H a'wk/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

20

E-book is created by shanyoma

r bduK aem? t[H wH yoma'rd=ausmif;'um? ok"r&[ef;tay:rSm onf;cHaus


eyfyg? igonf toifausmif;'umudk MunfygapaMumif; awmif;yefyg\}} uJo
h aYkd jymqkd
ay;&rnf/
(4) uJo
h kYd awmif;yefpum;ajymMum;tyfonfjzpf pdwa oa|;auseyfonf;cH
vQif tjypfr&Sad umif;jrwfv\
S ? tu,f rauseyfvQif tazmf&[ef;u ]]cr *[ywd
r bduK aem oHC 0paee=ausmif;'um? ok"r&[ef;tay:rSm oHCmawmf\
awmif;yefz&Ydk ef rdeMYf um;awmfrcl suf pum;t&jzifh onf;cHauseyfyg}} uJo
h aYkd jymqkad y;&
rnf/
(5) uJo
h aYkd jymMum;csut
f & pdwa oa|;jrifavmuf? Mum;avmufaomt&yfoYkd
ac:oGm;Ny;D ouFe;f udk vufuefawmhx;kd ap? aqmihaf Mumifx
h ikd af p? vuftyk cf saD pNy;D xdk
(Moro0g') ygpdwt
f mywfukd a'oemMum;ap&rnf}} uJo
h rYkd ed aYf wmfral vonf/
t&Sifok"rtm; Mo0g'w&m;ay;jcif;
jrwfpmG bk&m;&Sio
f nf t&Sio
f "k rrax&ftm; rmefrmeusvmonfukd odawmfrNl y;D
qkt
d yfNy;D aomtwkid ;f pdwa oa|; auseyfonf;cHaMumif; enf;vrf;aumif;ig;rsK;d ESiw
hf uG
tazmfwref&[ef;udyk g xnhaf y;Ny;D ]]*p rdem o' *Em OygouH crmay[d=cspo
f m;
oGm;av? tazmf&[ef;ESifhtwloGm;NyD; pdwaoa|;Oygoumudk aus&mausaMumif;
awmif;yefav}}vdYk rdeaYf wmfrNl y;D aemuf]]oraPe emr ]r,SH 0d[ma&m? r,SH ed0go|meH? r,SH Oygoaum? r,SH Oygodum}
wd rmeH 0g m 0g umwkH e 0wd/ {0H ua&mE [d pm+rmem'a,m udavom
0kE/d ("ry'? |? 328)
cspo
f m;ok"r-&[ef;qkw
d m ig\ausmif;wku
d ?f ig\ae&m? ig\'um? ig\'umr
[lpG,
J rl w
S ,
f jl cif;? remvd
k mjiLpljcif;rsK;d udk tvsO;f yifrjyKoifah y/ odrYk jyKoifb
h J
vsuf jyKrSm;aom&[ef;\tzdkY&m avmb+rmefrmepaomudavomwkdY wkd;yGm;Ekdifukef
onf}}/ tEkoaEqufpyf w&m;a[mawmfrv
l &dk if;um;...
(1)

toEH bm0e+rdap,s? yka&um&O bduK o/k


tm0gaook &d,?H
ylZm y&ukavok p/

(2)

rar0 uw rnEK? *d[D yAZw


d m Oabm/

21

*gxm-73? 74)

1/ (bduK =cspo
f m; ok"r&[ef;)/ a,m Amavm=tMuif rvdrm aom&[ef;onf/
toEH bm0eH=rdrd r&Sad om *kPaf us;Zl;jzifch s;D rGr;f jcif;ud/k ap,s=awmifw
h vifq
h t
kd vkd
&Sjd im;tH/h bduL ok=oDwif;ok;H azmf&[ef;wkt
Yd ay:/ yka&um&O=rdru
d t
kd rSL;xm;a&SUoGm;
jcif;jyKjcif;udv
k nf;/ ap,s=awmifw
h vifq
h t
dk vd&k jdS im;tH/h tm0gaook=oHCu
d ausmif;
wkYd / &d,=H rdru
d ydik pf ;kd ydifk ef if;jzpf&&dS jcif;ud/k ap,s=awmifw
h vifq
h dk tvk&d jdS im;tH/h
y&ukavok=rdzaqGrsK;d rSwpfyg; tjcm;aom'um+'umrwkYfd / ylZm p=rdrt
d m;omo'g
aumfa&mf ylaZmfjcif;udv
k nf;/ ap,s=awmifw
h vifq
h dk tvk&d jdS im;tH/h
2/ *d[=D vlwv
Ykd nf;aumif;/ yAZw
d m=&[ef;wkv
Yd nf;aumif;/
Oabm=&[ef;ESiv
hf l ESpOf ;D aomolwo
Ydk nf/ rar0=ighuo
kd mvQi/f ed,=trSjD yK/
uwH=jyKtyforQ Okt
H vk;H pkaH om e0urwNYdk y;D Ekid \
f [l/ rnEK=xifrw
S Mf uygapukeo
f
wnf;/ udodpd=wpkHwckaomumv/ udpmudapok=udpBuD;i,ftoG,foG,fwkdYonf/
Zmawok=jzpfay:ukev
f wfaomf/ rar0=ig\omvQi/f twd0om=tvko
d v
Ykd u
dk u
f ek o
f nf/
tk=jzpfapukeo
f wnf;/ wd=od/kY Amv=ynmrJah om&[ef;\ (pdwo
f Emef)/
ouFayg=tMuo
H nfvnf;aumif;/ pm p=tvdak vmbonfvnf;aumif;/ rmaem p=
txifBu;D jcif; rmeonfvnf;aumif;/ 0kw=d wpfaeYwjcm; wk;d yGm;wwfay\/
ESp*f gxmwdu
Yk kd a[mMum;awmfro
l nf/ a'oemed*;Hk qk;H aomtcg rsm;pGmaomol
wkYd aomwmyeft&d,mponfjzpfMuuke\
f /
t&Sifok"r &[Emjzpfjcif;
t&Sio
f "k rrax&fonfvnf; Mo0g'w&m; emMum;Ny;D ? jrwfpmG bk&m;udk &Scd ;dk Ny;D ?
ae&mrSx t&kt
d aojyKNy;D ? tazmfwref&[ef;ESit
hf wl rpdu
mo@NrKd Uodo
Yk mG ;a&muf
(a&S;azmfjyygig;enf;wkt
Yd euf) yOrenf;twkid ;f pdwo
<l u,faoa|;jrifavmuf&mt&yf
tmywfukd a'oemMum;ukpm; auseyfonf;cHapavonf/
pdwol<u,fola|;uvnf;crmr+[H baE? oap r,SH a'gaom twd/

E-book is created by shanyoma

rar0g+wd0om tk?
udpm udapok udopd /d
wd Amv ouFayg?
pm rmaemp 0kw/d ("ry'?

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

22

E-book is created by shanyoma

crx ar/ t&Sib


f &k m;? wynhaf wmf auseyfonf;cHyg\/ wynhaf wmf\tjypf&dS
vQiv
f J t&Siw
f Ydk onf;cHawmfrMl uyg[k jyef tawmif;yef uefawmhcNH y;D aomf t&Sio
f "k r
rax&fonf jrwfpmG bk&m;ay;tyfaom Mo0g' wnfum &[ef;w&m;yGm;rsm; BuKd ;ukwf
tm;xkwv
f wf&um; ESp&f ufo;Hk &uftwGi;f rSmyif y#dord' gyw&[Emjzpfawmfral vonf/
pdwa oa|; bk&m;xH qnf;uyfjcif;
uxdet
f vSL'gtwGuf a[mMum;tyfwhJ ]]pdw* [ywd0wKw&m;}} trsK;d om;OygoumwkdYbufu ynmt&mrSm csdefcGifBuD;vdkY jrwfpGmbk&m;csD;usL;tyfwJh pdwola|;&JU
taMumif;udk ,refaeY pmwdu
k w
f ef;upNy;D awmh a[mcJyh gw,f/
raeYu a[mcJw
h m[m pdwa oa|;&JUrpdu
mo@ausmif;wku
d Bf u;D rSm ausmif;xkid f
yk*Kd vjf zpfwhJ t&Sio
f "k rrax&fojl rwf &[EmtjzpfoakYd &mufonhw
f ikd af tmif Ny;D cJyh gw,f/
w&m;emy&dwo
f wftaeeJY tajy;tvTm; tusO;f csKyef m;vnfxm;zku
Yd awmh pdwa oa|;&JU
taMumif;udkajym&if olY&JUausmif;xkdifbkef;BuD; t&Sifok"rrax&f&JU0wKtaMumif;uvJ
yg&Srd aS usmif;'um&JU oabmxm;Bu;D jrwfyaHk wGay:vGirf mS jzpfvYdk t&Sio
f "k rrax&f&UJ t
aMumif;udv
k J a[m&ygw,f/ tJ..olwq
Ydk &m+'umESpOf ;D om;teuf ,refaeYu w&m;
a[mcJw
h m t&Sio
f "k rrax&f&[EmtjzpfoaYkd &mufonfwidk af tmif a[mNy;D cJyh gNy/D
pdwa oa|;onf jrwfpmG bk&m;&Siu
f kd rzl;jrif&zl;ao;bJ yO0*Dr ax&fig;yg;tygt
0if t&Sief mrrax&f&UJ txHrmS w&m;em&vkYd aomwmyefjzpfw,f? aomwmyeft&d,m
jzpfw,fqv
dk Qiyf J o'gw&m; vGepf mG Bu;D rm;wJt
h wGuf rdryd ikd w
f hJ ]]a*G;csKad wmBu;D wpfcv
k ;Hk }}
udk oHCmhtm&mrftrm#uausmif;wku
d Bf u;D }} vkrYd rd ad e&m rpdu
mo@NrKd UrSm Ak'y rkcoHCm
tm; vSLvdu
k w
f ,f/
ausmif;wku
d Bf u;D vSLNy;D wJt
h csefd u
f pNy;D pdwa oa|;&JUtdr[
f m oHCmawmfrsm;twGuf
tjrw
J rf;wHcg;zGiv
hf Ykd ]]rpdu
mo@NrKd Uu pdwa oa|; (pdwo
<l u,f)[m o'gvJaumif;w,f?
ynmvJxufw,f}}vdYk omoemrSmvGepf mG xif&mS ;wJt
h wGuf rax&fBu;D awGqv
dk Qif pdwa o
a|;? (pdwo
<l u,f) &S&d mrpdu
mo@NrKd UodkY rjywfrjywf<uvmawmfrMl uw,f/
wpfcsed rf mS t&Sio
f m&dyw
k & mrax&fEiS hf t&Sirf [marm*vm efrax&fjrwfBu;D awmf
awmfrsm;rsm;aemufygoHCmawmftm;vk;H wpfaxmifwYdk rpdu
mo@NrKd Uod<Yk ua&mufawmf
rlvmMuwJt
h cg t&Sio
f m&dyw
k & mrax&fjrwftxHrmS w&m;em&vkpYd w
d a oa|;? pdwo
l
<u,fonf tem*grft&d,mtjzpfoaYkd &mufcw
hJ ,f? xko
d t
Ykd em*grft&d,mjzpfNy;D wJah emuf
v-avmufawmifMumrSmr[kwyf gbl;? &ufavmufyMJ umr,f? pdwa oa|;? pdwo
<l u,f&UJ
pdwx
f rJ mS tMuaH y:pOf;pm;rdvmw,f? b,fvv
dk q
J adk wmh-

23

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

r,m=igonf/ owm&H=jrwfpmG bk&m;ud/k t'domG 0=rzl;ajrmf&ao;bJvQi/f aomwmywdz vH=aomwmywdz v


dk o
f /Ykd yw=H a&muftyfcahJ vNy/D (t&Sif emrrax&fxw
H &m;em
vk)Yd / t'domG {0=jrwfpmG bk&m;ukd rzl;ajrmf&ao;bJvQi/f t[H=igonf/ tem*grdzav=
tem*grdzv
dk f / ywd|ad wm=wnfcahJ vNy?D (t&Sio
f m&dyw
k & mrax&fxw
H &m;em&vk/Yd ) ar=
igonf/ owm&H=jrwfpmG bk&m;ud/k '|K=H zl;ajrmufjcif;iSm? (0g) zl;ajrmfr/S 0wd=oifah wmh
rnf/
t&d,bkH ok;H qihaf jrmufa&mufawmhawmifrS jrwfpmG bk&m;udk rzl;&ao;bl;qkad wmh
jrwfpmG bk&m;&JU&lyum,udk yom'rsupf jd zifh rzl;&ao;aomfvJ "rum,uku
d m; P
rsupf ed aYJ wmh aeYwikd ;f aeYwidk ;f jrifaeygw,f/ odaYk omf yom'rsupf jd zifh &lyum,udk zl;ajrmfNy;D
tvSL'ge ig Bu;D Bu;D us,u
f s,f vSL'gef;csiyf gbd-vkYd tMuaH ygufw,f/
pdwaoa|;bk&m;zl;oGm;zdkY pDrHykH
pdwt
f MuaH ygufwt
hJ wkid ;f tifrwefajyjypfcrf;em;atmif pDrw
H wfw,f? ol&UJ pDryH Hk
rSm-rpdu
mo@NrKd UrSm&SMd uwJh (1) &[ef;a,musmf ;+ (2) &[ef;rde;f r+ (3) Oygoum+(4)
Oygodumqkw
d b
hJ &k m;&JU y&dwo
f wfav;yg;tm;vk;H udk owm&H'|Kumrm tm*pEK / owm&H=
jrwfpmG bk&m;ud/k '|Kumrm=zl;ajrmfvadk omolw
k o
Ydk nf/ tm*pEK =vmMuyguke/f (bk&m;zl;
csiw
f yhJ *k Kd vaf wG uREyfk ef t
YJ wlwuGvu
kd yf gapcsiyf gw,f(wJ)h / yd@ygwm'D[=d qGr;f ypn;f p
onfwjYdk zif/h e udvrdE=d yifyef;Muvdrrhf nf r[kwu
f ek /f tm;vk;H twGuaf uR;rI arG;rI
{nhcf rH cI &D;oGm;rItm;vk;H udk uREyfk w
f m0ef,yl gw,fvYdk y&dowfav;yg;udk &k&d adk oaozdwf
ac:ajymqkdawmh &[ef;a,musfm;aygif;ig;&m? &[ef;rdef;raygif;ig;&m? Oygoumaygif;
ig;&m? Oygodumaygif;ig;&m tm;vk;H (2000)ESpaf xmifEiS hf rdrpd w
d a oa|;&JU tjct
H &Hy&d
owfu (1000) wpfaxmif? ESp&f yfvOl ;D a& (3000) ok;H axmifev
YJ n
S ;f tpD;ig;&may:rSm
ESr;f awG? qefawG? axmywfawG? qDawG? wifvaJ wG? oumawG? ysm;&nfawGut
kd jynhw
f if
Ny;D rpdu
mo@NrKd UrS bk&m;oDwif;ok;H awmfr&l m om0wdj ynfbufoYkd wpfaeY wpfaeYvQif
wpf,Zl em wpf,Zl em c&D;rSerf eS x
f u
G cf w
hJ ,f/ (om0wdj ynfEiS hf rdpu
mo@NrKd UrSm c&D;
,lZemok;H q,f a0;uGmw,f/)
ewfrsm;uulnDMujcif;
pdwo
<l u,f c&D;xGuw
f ,fq&dk ifyJ ewfrsm;u raeEkid af wmhb;l / &Sio
f 0D vdvykd ?J pdw
ol<u,fc&D;xGufw,fqkd&ifyJ ]]aMomf...pdwol<u,fy&dowfrsm;pGmeJYc&D;xGufvmw,f?

E-book is created by shanyoma

r,m owm&H t'domG 0 aomwmywdz vH yw?H t'domG {0 tem*grdzav ywd|dawm? owm&H ar '|HK 0wd? ("ry'? |? y? 330)

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

24

E-book is created by shanyoma

igwkv
dY ufaqmifyPmylaZmfoum& trIjyKMurSoifah vsmrf nf}}qkNd y;D ewfawGu wpf,Zl em
wpf,Zl emuaeNy;D yuwd{nhcf w
H &hJ yf&mG u vlawGukd ykyH ef;zefqif;MuNy;D r@yfuem;xd;k ?
ewfjzpfwphJ m;zG,f aomufz,
G af wGukd zefqif;MuNy;D pdwo
<l u,fEiS w
hf uG twlygvmwJh
y&dowf (3000) ok;H axmifwYdk tpm;taomuf rNiKd rjiif ryifryef;atmif qD;BuKd Ny;D jyK
pkMuw,f/
wpf,Zl emrSm pcef;wpfaxmuf wpfaxmufcsNy;D oGm;cJw
h m b,fae&mrSmrSpw
d o
l
<u,f,v
l mwJ&h u
d m xJucsNy;D awmh auR;&w,fr&Sad o;bl;(wJ)h / enf;jzifh wpfaeY wpf,l
Zem wpfaeY wpf,Zl emrSerf eS v
f mvdu
k w
f m &ufaygif;ok;H q,f=wpfvMumvkYd 'DaeY om0wd
jynfoYkd pdwo
<l u,few
YJ uG y&dowfo;Hk axmifwaYdk &mufawmhrnfh rGe;f vGaJ emufyikd ;f tcsed f
rSm jrwfpmG bk&m;uk,
d af wmfjrwfu t&Sit
f meEmrax&fu-kd
tmeEm tZ 0krmeupm,m, pdawm *[ywd yO[d Oygouoaw[d
y&d0ak wm tm*Em rH 0E
d wd/ (vkYd trde&Yf w
dS ,f)/
tmeE=cspo
f m; tmeEm/ tZ=,aeY/ 0krmupm,m,=t&dyzf 0g;wk;d yGm;aomt
csed f / (0g) t&dyzf 0g;wk;d yGm;wJh rGe;f vG\
J aemufyikd ;f / (t&dyw
f ;dk yGm;w,fqw
dk m aerGe;f vGJ
Ny;D aemufusvQif aeu taemufa&mufav t&dyu
f wk;d wk;d vmw,f/ tusO;f ajymvQif
]]0krmeupm,m,=rGe;f vGyJ ikd ;f }}[kqv
dk o
dk nf)/ pdawm *[ywd=pdwo
<l u,fonf/ yO[d
Oygouoaw[d=Oygoumig;&mwkjYd zif/h y&d0ak wm=jc&H t
H yfvsu/f tm*Em=vmvwf/
rH=igbk&m;ud/k 0Ed
wd=wcrf;wem;&dcdS ;dk vdrrhf ,f/ uJo
h jYkd rwfpmG bk&m;u rdeaYf wmfral om
tcg t&Sit
f meEmuu ye baE w wkrmS uH 0Eeumav udOd yg#d[m&d,H b0dwd/
baE=&Siyf ifjrwfb&k m;/ u ye=todeYk nf;/ (b,fEh ,
S v
f )J / w=xkpd w
d a oa|;\/
wkrmS uH=t&Sib
f &k m;wku
Yd /kd 0Eeumav=&Scd ;dk wJt
h cg/ udO=d wpkw
H ckaom/ yg#d[m&d,=H
tHzh ,
G q
f w
dk jhJ ym#d[monf/ b0dwd=jzpfayvdrrhf nfvm;bk&m;/
tJ'pD w
d a oa|; &Siaf wmfb&k m;wku
Yd v
kd ma&mufz;l ajrmf &Scd ;dk wJt
h cgrSm wpkw
H &mtHh
MozG,=f jym#d[mrsm;jzpfrnfvm;bk&m;-vkYd ar;avQmufwt
hJ cgrSm jrwfpmG bk&m;u b0dwd
tmeE=jzpfvrd rhf ,fcspo
f m; tmeEm(wJ)h / 'Dawmh t&Sit
f meEmu-]]u baE=b,fvt
dk hH
MozG,=f jym#d[mjzpfrmS vJb&k m;}}vdYk ar;wJt
h cgrSm jrwfpmG bk&m;u-

25

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

w tm*Em rH 0Eeumav &mZrmaee t|u&Doraw ya'ao ZPKurawe Mo"dem yO0PmeH 'dAy yk g eH Ce0H 0dwd/

jrwfpmG bk&m;u t&Sit


f meEmudk rdeMYf um;w,f/ cspo
f m;tmeEm? tJ'pD w
d a oa|;
igbk&m;xHarSmuf vma&muf&cdS ;dk wJt
hJ cg tqif;ig;rsK;d &Sad om ewfyef;rsm; &Sprf if;y,fpm;
(&Spyf ,f) us,0f ef;wJt
h &yfrmS ykqpf';l jrKyrf Q &GmcsMuvdrrhf ,f/ odrYk ed MYf um;w,f/
rif;y,fwGufykH
vufr (24) ESpfq,hfav;? ac:a&;oHawmif? xkdaemifvufr? ESpfq,fuaomf?
&Spcf ak usmrf ?l ac:MurSeaf tmif? qifwidk ;f awmifwnf/h xkad emiftqk;H ? ok;H q,hEf pS v
f ufr?
&Sjd yefurl? XmevlaY bmif? v,fzaYJG wmifwnf;/ ckepfawmifr?S wpfwm&\/ rSev
f eS nf;oG,?f
wmESpq
f ,fu?kd wpfBuKd ;qkad vmh? xkBd uKd ;av;cef;? pwk&ef;rl? wm0ef;&Spq
f ,f? v,fwpfy,f
wnf;/ (y,fEiS phf yf rSw&f ef aqmify'k v
f uFm)/ t"dym ,ftusO;f &Si;f jyvkyd gw,f,aeYtac: q,h&f pS v
f ufrudk (*ku
d af wmif) udu
k af wmifwpfawmifac:\/ vuf
orm;awmif[
l vnf; ac:qk\
d / tdr+f ausmif;rsm;aqmufvyk &f m ac:qkt
d ok;H jyKonf/
vufrESpq
f ,haf v;? ac:a&;oHawmif=ESpq
f ,haf v;vufrukd oHawmifwpfawmif[k
ac:\/ bk&m;ykx;dk wnfaomtcg oHawmifrnfrQ jrifo
h nf[ak c:qkd tok;H jyKonf/
xdak emifvufr? ESpq
f ,fuaomf? &Spcf ak usmrf ?l ac:MurSeaf tmif? qifwidk ;f awmif
wnf=h ESpq
f ,h&f pS v
f ufrudk qifwikd ;f awmif wpfawmif[ak c:\/ qift&yfwidk ;f aomtcg
tok;H jyKac:qko
d nfh tawmifjzpfonf/
xdak emiftqk;H ? ok;H q,fEh pS v
f ufr? &Sjd yefurl? XmevlaY bmif? v,fzaYJG wmifwnf=h ok;H
q,hEf pS v
f ufrudk v,fzaYJG wmifwpfawmif[ak c:\/ v,f,mukd wkid ;f wmaomtcg toH;k
jyKac:qk\
d / ,ck y,ftwkid ;f twm v,fzaYJG wmifudk qkv
d o
dk nf/ ckepfawmifr?S wpf
wm&\/ xkv
d ,fzaYJG wmif ckepfawmifukd wpfwmac:\/ rSev
f eS nf;oG,?f wmESpq
f ,fu?kd
wpfBuKd ;qkad vmh=xkv
d ,fzw
YJG maygif;ESpq
f ,f (v,fzaYJG wmifaygif;tajy; 140) udw
k pfBuKd ;

E-book is created by shanyoma

tmeE=cspo
f m;tmeEm/ w=xkpd w
d a oa|; pdwo
<l u,f\/ tm*Em=vmvwf
/ rH=igbk&m;ud/k 0Eeumav=&Scd ;dk aomtcg/ &mZrmaee=rif;wk\
Yd twkid ;f twm y,f
yrmPtm;jzif/h t|u&Doraw ya'ao=(8)&Sprf if;y,fpm;rQaomt&yf/ ZPKurawe
Mo"dem=ykqpf';l jrKyrf Qtwkid ;f t&Sn&f adS om tydik ;f tjcm;jzifh yO0PmeH 'dAy yk g eH=tqif;
ig;yg;&Sad om ewfyef;wk\
Yd / Ce0H=wcJeufaomrd;k oD;awG/ 0dwd=&Gmayvdrrhf nf/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

26

E-book is created by shanyoma

[kac:qk\
d / xkBd uKd ;av;cef;? pwk&ef;rl? wm0ef;&Spq
f ,f? v,fwpfy,fwnf=h ta&SUtaemuf
wmESpq
f ,f+awmif? ajrmuf wmESpq
f ,f av;axmifph yfpyfwidk ;f Munhv
f u
dk v
f Qif wmaygif;
t0ef;&Spq
f ,f&w
dS ahJ jrudk v,fajr (1) wpfy,f[ak c:onf/ ]]t|u&Doraw ya'ao=
&Sprf if;y,fpm;rQaomt&yf}}[k qkjd cif;aMumifh ta&SU-taemuf ESpyf ,f=wmaygif;av;
q,f+awmif-ajrmuf wmaygif;av;q,f? av;axmifph yfpyfwidk ;f Munfv
h u
kd v
f Qif wmaygif;
t0ef;wpf&mhajcmufq,f&w
dS ahJ jrudk ]]&Sprf if;y,fpm;v,fajr}}[k qkv
d o
dk nfuo
kd wdjyK&m\/
at;-rif;wk\
Yd y,ftwkid ;f t&Snt
f m;jzifh &Spyf ,fus,0f ef;aomajrt&yf 'l;acgif;
jrKyaf vmufatmif txk&w
dS t
hJ qif;ig;rsK;d ewfyef;rk;d Bu;D &Gmcsvrd rhf nfvYdk jrwfpmG bk&m;u
t&Sit
f meEmtm; rdeMYf um;awmfrw
l ,fqv
dk Qiyf if xko
d wif; wpfr[
k w
k jf cif; om0wdj ynf
twGi;f rSm owif;ysUH ESo
YH mG ;cJw
h ,f/
xkt
d cg om0wdj ynfrmS &SMd uwJh Ak'b
mom0ifoal wmfpifawG wpfa,mufu wpf
a,mufukd tcsi;f csi;f {0H r[mykanm ud& pdawm emr *[ywd tm*Em tZ owm&H 0Ed
wd/
b0aEm=tarmifw?Ydk trdw/Ydk {0H r[mykanm=odpYk Ofuavmuf bke;f uHBu;D rm;vS
aom/ pdawm emr *[ywd=pdwtrnf&Sdaom aoa|;onf/ tm*Em=vma&muf/
tZ=,aeY/ owm&H=jrwfpmG bk&m;ud/k 0Ed
wd ud&=&Scd ;dk vdrrhf nfw/hJ
tarmifw?Ydk trdw?Ykd [drk pdu
mo@NrKd Uu
l odpYk Ofuavmuf bke;f uHBu;D rm;wJh pdwa o
a|;qkw
d mvma&mufNy;D ,aeYb&k m;&Siu
f &kd cdS ;dk vdrrfh nfw+hJ {0&lyH ud& yg#d[m &d,H b0dwd/ odo
Yk abm&Sw
d hJ tHMh ozG,&f m jym#d[mrsm;vJjzpfvrd rfh nfw/hJ r,rd wH r[myknH
'|KH vbdmr/ odpYk Ofbek ;f uHBu;D wJh pdwa oa|;udk wkw
Yd awG ,aeYjrifciG &hf Muawmhrnf/
uJhodkYtm;vkH;ajymqkd wkdifyifnDGwfMuNyD; om0wdjynfrSm&SdMuwJh Ak'bmom
olawmfpiftrsK;d om; trsK;d orD;awG[m rdrw
d w
Ykd wfEidk o
f rQ vufaqmifypn;f ud,
k pf D wpf
csKd Uu pm;aomufz,
G &f m? wpfcsKUd u0wfz,
G &f m? xkx
d
dk pGyJ u
dk cf sND y;D aZw0efausmif;oGm;
rnfv
h rf;rBu;D rSm vuf0+J vuf,muwef;pDNy;D pdwa oa|;tvmudk apmifBh uKd aeMuw,f/
pdwa oa|; a&mufNyD
naeok;H em&Davmuftcsed rf mS qkMd uygpd?Yk pdwa oa|;[m vSn;f tpD;aygif;u ig;&m?
&[ef;a,musmf ;ig;&m? bduK e&D [ef;r ig;&m? Oygoumig;&m? Oygodumig;&m? ol&UJ ta>c
t&Hy&dowfu wpfaxmif tm;vk;H aygif; y&dowfo;Hk axmifEiS t
hf wlw
l uG om0wdj ynf
twGi;f vrf;ru wcrf;wem; 0ifvmw,fqv
dk Qiyf J vrf;ab;0J,m=ESpzf ufuvufaqmif

27

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

ud,
k pf D udik x
f m;wJv
h al wGu pdwa oa|;tm; vufaqmifu,
kd pf D qD;Ny;D ay;Muw,f/

pdwaoa|;u rdrdESifhtwlyg&[ef;a,musfm; oHCmig;&mwkdYudk ]]t&SifjrwfwdkYu


tvsifvufOD;<uawmfrlMuyg}}[k awmif;yefavQmufxm;vkdY &[ef;ig;&ma&SUrSwef;NyD;<u
awmfrMl uw,f/ xkaYd emufrS ax&Dbu
d K erD ig;&mwku
Yd kd ]]t&Sirf wkq
Yd ufNy;D <uawmfrMl uyg}}
[k awmif;yefavQmufxm;vkYd bduK e=D &[ef;rig;&qufNy;D wef;<uMuw,f/ xkaYd emufrS
pdwa oa|; (rdr)d ESiw
hf uG Oygoumig;&mwkw
Yd ef;Ny;D vku
d yf gMuw,f/ Oygodum 'g,dum
rig;&mwku
Yd akd wmh trm=trdw/Ydk wkarS=oifwo
Ykd nf/ ypawm=aemufr/S tm*px=tpOf
vku
d v
f u
dk cf MhJ uyg/ odt
Yk pDtpOfeYJ olu oGm;wm/
(u) a&SUqk;H u&[ef;ig;&m+ (c) if;aemuf bduK erD ig;&m+ (*) if;aemuf pdw
aoa|;ESiw
hf uG Oygoumig;&m+ (C) if;aemuf Oygodumig;&mwdYk tpOftwkid ;f jrwfpmG
bk&m;txHawmfoYkd tzl;tajrmf0ifa&muf&cdS ;dk Muw,f/ jrwfpmG bk&m;oDwif;ok;H wJah e&mrSm
y&dowf[m vGepf mG pnf;urf;ao0yfMuygw,f/ jrwfpmG bk&m; w&m;a[mwJh "romvm
rSmqkv
d Qif bk&m;&JUa&SUwnfw
h nfh tv,facgifu Ak'0 x
D v
d cYkd :wJh bk&m;<uwJv
h rf;rBu;D
ok;H awmifavmuf tus,t
f m;vsu&f NdS y;D vuf0+J vuf,murS trsL;d om;+trsK;d orD;awG
],H 0g wH 0g} aygufvw
T rf aeMubJ vSr;f Munfv
h u
dk &f if MunfnKd z,
G &f m pnf;urf;ao0yfpmG
wef;vsuf xkid af eMuw,f/
pdwa oa|;u jrwfpmG bk&m;&S&d m "romvmudk 0ifr,fqadk wmh bk&m;xHarSmufa&muf
ESiMhf uaom y&dowfukd vSr;f Munfvu
kd w
f ,f/ tk.d ..Munhw
f idk ;f Munhw
f idk ;f ae&mawG[m
wvIyv
f yI af ewmyJw
J /hJ a&mufaeESiw
hf yhJ &dowfuvnf;yJ-{aom ud& pdawm *[ywd=
pdwa oa|;qkw
d m xko
d yl J (wJ)h vkq
Yd Ndk y;D wtHw
h Mo 0dik ;f Ny;D MunfMh uw,f/
ewfyef;rd;k NzKd ;NzKd; &GmoGe;f cs
pdwa oa|;uvnf; tv,facgifu Ak'0 x
D =d bk&m;<u&mvrf;ukOd ;D wnfNy;D Oygoum
ig;&mjc&H v
H suf &Siaf wmfxaH rSmuf &kad opGm 0ifa&muf jrwfpmG bk&m;&JUajczrd;k awmftpku
H kd
tm;&yg;& qkyu
f ikd f ezl;eJw
Y u
dk w
f u
dk Nf y;D &dak ojrwfE;dk &Scd ;dk avNy/D tem*grft&d,mBu;D tm;
yg;w&&Scd ;dk wJt
h cku
d rf mS apmapmu &Siaf wmfb&k m; rdeMYf um;awmfrcl w
hJ t
hJ wkid ;f tqif;ig;
rsK;d ewfyef;rd;k NzKd ;NzK;d &GmoGe;f csw,f/ aZw0efausmif;wku
d &f UJ ywfywfvnf &Sprf if;y,fpm;

E-book is created by shanyoma

vufaqmifay;NyD;vQif rdrdwdkYtdrfodkYjyefroGm;MubJ ]],aeYawmh pdwaoa|;udk


aoaocsmcsmMumMumMunhcf siw
f ,f}} qkw
d t
hJ aeeJY tJ'yD &dowfu aZw0efausmif;awmf
odYk tvsif (t,if) vufO;D oGm;ESiMhf uw,f/ olwo
Ykd mG ;Ny;D rS-

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

28

E-book is created by shanyoma

ajrt&yfrmS ewfyef;awG[m ykqpf';l jrKyrf Qtxk&w


dS ,f/
pdwa oa|;onf jrwfpmG bk&m;ukd &dadk ojrwfE;dk &Scd ;kd Ny;D rS olyY gvmwJv
h n
S ;f awG? olyY g
vmwJh y&dowfawGtm;vk;H udak e&mcsNy;D a&mufonfah eYupNy;D bk&m;trSL;&Sw
d o
hJ C
H mtm;
wpfvywfv;Hk r[m'geBu;D jyKavonf/ aeYwikd ;f aeYwikd ;f ewfval wGu olx
H v
H mvmNy;D vuf
aqmifyPmawG ay;MuqufMuvkYd rpdu
mo@NrKd UrS vSn;f tpD;ig;&mESi,
hf al qmifvmcJw
h hJ
&dum rsm;udk vufzsm;eJrY rS wk&Yd bl;? ewfvw
l aYkd y;qufwv
hJ ufaqmifyPmawGeyYJ J aeYwidk ;f
aeYwidk ;f Ncrd Nhf crd o
hf aJ tmif r[m'geBu;D vSLae&onfrmS wpfvjynfch NhJ y?D wpfvjynhaf wmh pdw
aoa|;u jrwfpmG bk&m;&Sit
f xHawmfaf rSmufoYkd 0ifa&mufNy;D awmh avQmufxm;w,f/
baE t[H wkrmS uH 'geH 'mrDwd tm*paEm rmoH tE&mra* ta[mo/
baE=bke;f awmfBu;D jrwfaom jrwfpmG bk&m;/ wkrmS uH=t&Sib
f &k m;wkt
Yd m;/ 'geH 'mrDw=d tvSLay;tH[
h
l tm*paEm=vmcJah om/ t[H=wynhaf wmfonf/ tE&mra*=
vrf;c&D;tMum;/ rmoH=wpfvywfv;Hk / ta[mo=jzpfchJ MumcJyh gonfb&k m;/
wynhaf wmf t&Sib
f &k m;wkt
Yd m; tvSL'geBu;D vSLr,fqNdk y;D vmcJah wmh vrf;c&D;tMum;
rSm wpfvMumcJyh gw,fb&k m;/
a"0 ar rmaom 0Dw0d awm/
a"0=aZw0efausmif;wku
d f omvQi/f ar=wynhaf wmf\tzk&Yd m/ rmaom=wpf
vonf/ 0Dw0d awm=vGecf yhJ gNyb
D &k m;/
'DaZw0efausmif;wdu
k af wmfBu;D xJrmS wynhaf wmf aeYpOfaeYpOf r[m'geBu;D vSLNy;D
vmcJw
h m[mjzifh wpfvjynhaf jrmufcyhJ gNyb
D &k m;/
r,m tmbwH yPmum&H udOd *a[wkH e vb/
r,m=wynhaf wmfonf/ tmbwH=rpu
d mo@NrKd UrSaqmif,t
l yfcahJ om/ udOd yPmum&H=wpk;d wpdaom&dum udrk Q/ *a[wH=k vufjzifw
h jYdk cif;,ljcif;iSm/ e vb=wynhaf wmf
r&cJhygbk&m;/
vrf;rSmvJ wpfv+,ck 'DrmS vJ wpfv? ESpv
f &SNd y?D tJ'ED pS v
f rSm wynhaf wmf rpdu
m-

29

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

o@NrKd Uu&dum zdv


Yk q
Ydk Ndk y;D ,lcw
hJ v
hJ n
S ;f tpD;ig;&mtjynfh &dum awG[m 'Dtwkid ;f yJb&k m;?
vufzsm;eJrY rS wd&Yk bl;/ 'gjzifv
h Qif bmawGerYJ sm; ok;H ae&ovJqadk wmh{wuH umvH a'0rEka[d tmbw yPmuma&ae0 'geH t'go/

ESpv
f Mumw,f? 'Dtcsed t
f wGi;f rSm ewfawG? vlawGu ykaYd y;MuwJv
h ufaqmifeyYJ J
tvSL'geBu;D ay;ae&ygw,fb&k m;/
aom t[H=xkw
d ynhaf wmfonf/ "=aZw0efausmif;wdu
k x
f J / oH0p&=H wpf
ESpyf wfv;Hk / oap 0odmrd=tu,faernfqv
dk Qi/f ae0 rr a',s"rH 'gwHk vbdmrd/
rr=wynfah wmf\/ a',s"r=H vSLzG,0f wKu/kd 'gwk=H ay;vSLjcif;iSm? (0g) ay;vSL&eftcGiu
hf /kd
ae0 vbdmrd=&vdrrhf nfr[kwf {uefygbk&m;/
wynfafh wmf,ck aZw0efausmif;odaYk &mufvmwm wpfv&So
d mG ;ygNy?D aemufwpfEpS f
qufNyD; aZw0efausmif;rSmaevQifvJyJ wynhfawmf,lcJhwJh a',s"rvSLzG,f0wKawGudk
wynhaf wmfvLS &rSmr[kwyf gbl;bk&m;? wpfEpS q
f ufaevQiv
f J aeYwidk ;f aeYwidk ;f ewfawG? vl
awGu vufaqmifyPmawGay;aeawmh tJ'v
D ufaqmifawGuykd J vSLae&rSmbk&m;.../
t[H=wynhaf wmfonf/ ou#med=vSn;f wku
Yd /kd Mowma&wGm=cs? (0g) oGe
f /
(vSn;f awGrmS ygwJh &dum vSLzG,&f mawGukd tukev
f ;Hk oGeNf y;D )? *EK=H jyefjcif;iSm/ pmrd=tvdk
&Sdygw,fbk&m;/ ar=wynhfawmftm;/ y#domre|meH=vSnf;tpD;ig;&myg ypnf;OpmvSL
zG,f&mrsm;oSdrDS;odrf;qnf;xm;&rnfhae&mudk/ tma&mpmayx=ajymMum;apawmfrlMuyg
bk&m;/
wynfah wmf&UJ vSLzG,&f m&dum rsm;xm;&rnhf ae&mudo
k m oHCmwpfyg;yg;u trdeYf
&Sdygapawmhbk&m;/
uJo
h Ykd jrwfpmG bk&m;tm; avQmufxm;aomtcg jrwfpmG bk&m;u t&Sit
f meEm
tm;rdefYMum;awmfrlonfrSmtmeE Oygoum {uH ya'oH wkpH uma&wGm a'[d/

E-book is created by shanyoma

{wuH umvH=rQEpS v
f Mum umvywfv;Hk / a'0rEka[d=ewfvw
l o
Ykd nf/ tmbwyPmuma&ae0=ay;ydaYk qmif,t
l yfonfh vufaqmifjzifo
h mvQi/f 'geH=tvSL'geud/k
t'go=ay;vSLcJh&ygw,fbk&m;/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

30

tmeE=cspo
f m;tmeE/ Oygoum=pdwo
<l u,fOygoumtm;/ {uH ya'oH=wpfae
&mud/k wkpH uma&wGm=tm;atmifjyKap/ a'[d=ay;vdu
k af vm/

E-book is created by shanyoma

aZw0efausmif;wkdufxJrSm ae&mwpfckckudk tm;atmifjyKvkyfapNyD;/ xkdae&mudk


uyd,
blrv
d aYdk c:w,f/ pdwo
<l u,fukd taMumif;jyKNy;D uyd,
udk cGijhf yKawmfrcl w
hJ ,f/ 'gu
0denf;pum;yg/
pdwaoa|;onf rdrd\vSnf;tpD;ig;&may:rSmyg&SdwJh qefawG? qDawG? ESrf;awG?
MuufoeG af wG? yJawG? t0wfawGtm;vk;H udk aZw0efausmif;wku
d x
f rJ mS t&Sit
f meEmtm;
vyfatmifjyKay;wJh uyd,
blrad usmif;wpfcrk mS wifNy;D bk&m;trSL;&Sw
d o
hJ C
H mtm; vSLNy;D
vSn;f ttm; tpD;ig;&mjzifh rpdu
mo@NrKd UodjYk yefcw
hJ ,f/
vlewfwdkYu vufaqmifay;Mu
aZw0efausmif;wku
d u
f vSn;f tpD;ig;&m xGuaf yghvYdk qku
d wnf;u vrf;c&D;rSq;D BuKd
Ny;D vlawG? ewfawGut,s w,m wkpo
ua#[d *reurH uwH/
t,s=t&Sipf w
d a oa|;rif;/ w,m=t&Siaf oa|;rif;onf/ wkpo
ua#[d=tcsn;f
tES;D aomvSn;f wkjYd zifh (ypn;f rygAvmvSn;f awGjzif)h / *reur=H oGm;&rnhu
f u
H /kd wuH=
jyKtyfcJhvkdYvm;/
t&Sipf w
d a oa|;rif;..toifaoa|;rif;[m ypn;f ryg Avmtcsn;f ES;D oGm;&rnfh
uHujkd yKcv
hJ v
Ydk m;? jyKco
hJ rl [kwyf gbl;qkNd y;D vrf;c&D;rSmvlawGu a&TawG? aiGawG? ausmifo
h H
ywjrm;awG? ewfawGuvnf;xkt
Yd wll &wemckepfyg;vufaqmifawGay;vdu
k Mf uwm vSn;f
tpD;ig;&m &wemtjynhw
f u
dk Nf y;D jyef&w,f/
tJ't
D aMumif;udk t&Sit
f meEmu ]wqifph um; wqifeh m;}qko
d vdk owif;pum;
Mum;od&awmh jrwfpmG bk&m;tm; ]bke;f awmfBu;D aom jrwfpmG bk&m;? pdwa oa|;onf vSn;f
tpD;ig;&myg &dum awGtukev
f ;Hk 'DaZw0efausmif;wdu
k rf mS bk&m;trSL;&Sad om oHCmtm;
vSLNy;D tcsn;f ES;D ypn;f ryg Avmoufoufjzpfaom vSn;f tpD;ig;&mwkjYd zifh rdr\
d ae&mrpd
umo@NrKUd odjYk yefwt
hJ cg vrf;c&D;tMum;rSm vlawG? ewfawGu ]t&Siaf oa|;rif;..t&Sif
[m AvmvSn;f awGejYJ yef&rJh uHurkd sm;jyKcv
hJ v
Ydk m;}[k rcHcsrd cHomajymMum;Ny;D &wemckepf
yg;vufaqmifay;MuvkYd vSn;f tpD;ig;&m&wemtjynfjh zifh rpumo@NrKd o
Y jYdk yefwt
hJ aMumif;

31

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

owif;Mum;&ygw,fbk&m;/

baE=&Siyf ifjrwfb&k m;/ uye=todeYk nf;/ {w=xkpd w


d o
<l u,f\tzk&Yd m/ wkrmS =
uH oEduH=&Sifawmfbk&m;wkdY\txHodkY/ tm*pEa0=,ckvkdvmwJhtcgrSmomvQif/
{0&layg=odo
Yk abm&Sad om/ t,H ouma&m=ylaZmfoum&onf/ OyZw
=d jzpfovm;/
O'g[k=odYkr[kwf/ tnw=wpfyg;aomt&yf/ *pEmyd=oGm;vQifvJyJ/ OyZwd=jzpf
ovm;bk&m;../
b,fEh ,
S v
f b
J &k m; pdwa oa|;tzd&Yk m &Siaf wmfb&k m;wkt
Yd xHoYkd ,ckvb
dk &k m;zl;vm
wJt
h cgrSmom ,ckvt
dk MhH oavmufwhJ vmbfyal Zmfoum&awGjzpfovm;? odrYk [kwt
f jcm;
t&yfwpfyg;oGm;awmhvJ jzpfovm;bk&m;vkYd jrwfpmG bk&m;udk t&Sit
f meEmu ar;avQmuf
w,f/ xkt
d cg jrwfpmG bk&m;utmeE rr oEdu
H tm*pE
myd tnw *pE
myd {w OyZa w0/
tmeE=cspo
f m;tmeEm/ {w=xkpd w
d o
<l u,f\tzk&Yd m/ rr oEu
d =H igbk&m;\
txHo/Ydk tm*pE
myd=,ckvv
kd mpOfvyJ /J vmbouma&m=vmbdyal Zmfoum&onf/
OyZw
=d jzpf\/ tnw *pE
myd=t&yfwpfyg;odo
Yk mG ;vQiv
f yJ /J OyZa w0='Dvydk v
J mbf
ylaZmfoum&awGjzpfw,f? (bmhaMumifv
h b
J &k m;vkaYd r;zG,&f
dS ) {aom [d tmeE Oygoaum oa'g yoaEm orEoDavm/ tmeE=cspfom;tmeEm/ [d=rSef\/ {aom
Oygoaum= pdwo
<l u,fqw
dk hJ Oygoumonf/ oa'g=uHEiS hf uH\tusK;d wdu
Yk ,
kd MHk unfwhJ
Mouye o'gw&m;vnf;&So
d jl zpf\/ yoaEm=w&m;ok;H yg;wk\
Yd *kPu
f ,
kd MHk unfwhJ yom'
o'gw&m;vJ&o
dS jl zpf\/ orEo
aD vm=jynhpf aHk omoDvvnf;&S\
d / ok;H csu/f
(u) uHEiS u
hf \
H tusK;dS wku
Yd ,
kd MHk unfw=hJ ouyeo'g
(c) &wemok;H yg;\*kPu
f kd ouf0if,MHk unfwyhJ om'o'g
(*) oDvESijfh ynhpf rHk =I oDvor'g=ok;H csuu
f kd qkv
d o
dk nf/
{0&layg yk*a vm ,H ,H ya'oH bZwd?
ww ww vmbouma&m edAw
w
/d

E-book is created by shanyoma

u ye baE {w wkrmS uH oEdu


H tm*pEa 0g+,H {0&layg ouma&m
OyZw
?d O'g[k tnw *pE
myd OyZw
/d

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

32

{0&layg yk*a vm=odo


Yk abm&Sad omyk*Kd vo
f nf/ ,H ,H ya'oH=tMuif tMuift
&yfodkY/ bZwd=qkdufuyfoGm;a&muf\/ ww ww=xkdxkda&mufav&m&mt&yfa'o/
vmbouma&m=vmbfylaZmfoum&onf/ edAwwd=jzpfjrJ"rwmay/

E-book is created by shanyoma

'Dtcsuu
f b
kd ek ;f Bu;D wk&Yd UJ w&m;emy&dwo
f wfoal wmfpifawGtaeeJY txl;ESv;Hk oGi;f
rSwo
f m;&ygr,f/ jrwfpmG bk&m;u ]]cspo
f m;tmeEm? ,ckpw
d o
<l u,fvdk o'gw&m;ESijhf ynhf
pko
H ?l ud,
k u
f sio
fh v
D ESijhf ynfph o
Hk [
l m tMuift&yfoo
Ykd mG ;a&muft?hH xko
d aYkd &mufav&m&m
vmbfyal Zmfoum&awG[m jzpfjr"J rwmayoa'g oDave oraEm?
,aom abm*oryda wm/
,H ,H ya'oH bZwd?
ww waw0 ylZad wm/ ("ry'*gxm? 303)
tmeE=cspo
f m;tmeEm/ oa'g=o'gw&m;ESijhf ynhpf aHk om/ oDave=ig;? &Sp?f q,fyg;
oDvrsm;ESi/hf oraEm=jynhpf aHk om/ ,aom=ausmaf Zmowif; aumif;jcif;ESijhf ynfph aHk om/
abm*orydawm=pD;yGm;OpmESifhjynhfpkHaom pdwol<u,fuJhodYkaomyk*dKvfonf/ ,H ,H
ya'oH=tMuif tMuif tMuifoaYkd omt&yfo/kYd bZwd=qku
d u
f yf\/ wwwaw0=xko
d Ykd
qku
d u
f yf&m&mt&yfomvQi/f aom=xko
d 'gukv
H Hk oDvESijhf ynhpf o
Hk u
l /kd ylZad wm=vlewf
wku
Yd av;jrwfaumfa&mf ylaZmftyfay\/
pdwol<uG,f\ twdwf0wK
{0H 0kaw tmeEawa&m pdw
ykaAurH ykp/d
odkYypKyeftaMumif;a[mtyfNyD;aomf t&SiftmeEmrax&fu pdwaoa|;\
a&S;twdwfuHudk ]jrwfpGmbk&m;? ,kckypKyef ol&wmu tusKd;jzpfygw,f? tJ'DtusKd;&
aMumif; a&S;aumif;rIuo
k v
dk u
f u
H tb,fygenf;bk&m;}vkYd ar;avQmufwt
hJ cg jrwfpmG
bk&m;u pdwa oa|;&UJa&S;aumif;rIuo
k v
kd u
f t
H aMumif;w&m;udk tus,w
f 0ifh a[mMum;
awmfrw
l ,f/ a[mykrH mS cspo
f m;tmeEm..pdwa oa|;tavmif; olawmfaumif;onf vGecf ahJ omurmwpf
ode;f xufu y'krw&jrwfpmG bk&m;&JUtxHawmfrmS r[m'geBu;D jyKNy;D ,ckb0rsK;d udk olqk
awmif;cJw
h ,f/ y'krw&jrwfpmG bk&m;uvJyJ Asm'dwpf um;rdeMYf um;awmfrcl v
hJ Ydk ol[m Asm

33

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

tJ'v
D Adk sm'dwcf NH y;D vl&Y yfewfXmef ok*wdoo
H &mvnfcNhJ y;D b'urmrSm uy
jrwfpmG omoemawmfa&mufwt
hJ cg ykxZk Ofw\
Ydk b0[lonfrmS 0deyd gwab; ruif;Muao;
ojzifh uHypfcs&mb0odaYk &mufMu&jrJ "rwmjzpfonftm;avsmpf mG 'Dvo
dk al wmfaumif;yk*Kd vf
yifjzpfapumrl uHypfcs&mtrsK;d rSmoGm;jzpfwwfwt
hJ wkid ;f pdwo
<l u,ftavmif;olawmf
aumif;onf rkq;kd trsK;d rSm oGm;jzpfw,f/
olt&G,af &mufvYdk rkq;kd trIjyKvyk &f mu wpfaeYo rk;d &Gmaewke;f av;? jrm;? "m;?
vSw
H u
Ydk pkd u
JG ikd ,
f al qmif om;aumif t&SmxGucf w
hJ ,f/ tJ't
D csed f rjyKrjyiftyfwchJ syMf um;
wpfcx
k rJ mS rax&fjrwfBu;D wpfyg; rd;k &GmBu;D xJrmS acgif;Nr;D jcKH Ny;D xkid af ew,f/ pdwa oa|;
tavmif;rkq;dk u tJ'rD ax&fjrwfujkd rifvQiyf if{aum ta,sm orP"rH ua&maEm edoad Em b0dwd? bw+r tm[&dmrd/
{aum ta,sm=t&Sijf rwfwpfyg;onf/ orP"r=H &[ef;w&m;ud/k ua&maEm=jyK
vkyt
f m;xkwv
f su/f edoad Em b0dmwd=xkid af ewmjzpfvrd rhf ,f/ t=xkt
d &Sijf rwft
wGu/f bw=H qGr;f ud/k t[H=igonf/ tm[&dmrd=tdrjf yefNy;D ,laqmifO;D rSy/J
Mo..t&Sijf rwfwpfyg; &[ef;w&m;tm;xkwv
f w
dk t
hJ wGuf ,ckvx
dk idk af ewmjzpfvrd hf
r,f? tawmfyJ 'Dt&Sijf rwftwGuf igtdrjf yefNy;D qGr;f ,lO;D rSyq
J Ndk y;D tdrjf yefvmw,f/
tdrjf yefa&mufwt
hJ cg tdru
f vlawGukd olprD yH u
Hk ]a[m[db
k ufcaHk vmuf (zkcd aemuf)
wpfcu
k qGr;f csuMf uprf;? [db
k ufzcdk aemufwpfcrk mS ,refaeYuigawmxJu,laqmifcw
hJ hJ
tom;[if;udjk refjrefcsuMf uprf;}? qGr;f Ny;D rS[if;csuaf evQif Mumrnfp;kd qGr;f tk;d udak &m?
[if;tk;d udyk gNyKd iNf y;D awmh tcsucf idk ;f w,f/
tJ'v
D t
dk csucf idk ;f aewke;f olt
Y rd af &SUrSm qGr;f cHu,
kd af wmfav;ig;yg;<uvmwmudjk rif
awmh ][m-qGr;f cHu,
kd af wmfawG <uvmygwum;}vkq
Yd Ndk y;D rdr&d UJ tdrx
f o
J yYkd if
h ae&may;Ny;D
qGrf;ESifhtom;[if;usufw,fqkdvQifyif awmxJu a,m*g0p&&[ef;awmfBuD;twGuf
qGr;f ESit
hf om;[if;wku
Yd dk tkwx
f x
J nh,
f Nl y;D tdru
f vlrsm;ukd ta,sy&d0o
d x/ ta,s=t&Sif
jrwfwu
Ydk /kd y&d0o
d x=jyKpv
k yk af uR;&pfMuyg/ uho
J rYkd mS wrf;Ny;D rdru
d ,
kd w
f idk u
f rl awmBu;D
jrufrJ rd;k &GmxJrmS ouFe;f acgif;Nr;D jcK
H &[ef;w&m;tm;xkwaf ewJh a,m*g0p&t&Sijf rwf
Bu;D xH rd;k &GmBu;D xJrmS olu,
kd w
f idk o
f mG ;w,f/

E-book is created by shanyoma

'dwf&wJhyk*dKvfwpfa,mufaemf/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

34

awmyef;rsm;cl;,lcJhjcif;
rd;k &GmBu;D xJrmS olomG ;&if;u vrf;c&D;tMum; awGo
Y rQawmyef;awGuykd gcl; qGr;f
a&myef;ygo,faqmifomG ;vkYd a,m*g0p&t&Sijf rwfBu;D xHa&mufvQif pdwo
<l u,ftavmif;
rkqkd;olawmfaumif;u-

E-book is created by shanyoma

r,SH baE o*F[H ua&mx/


baE=t&Sib
f &k m;/ r,S=H wynhaf wmftm;/ o*F[H ua&mx=cs;D ajrm ufrjI yKawmfrl
Muygbk&m;/
wynhaf wmfirku
d o
f m; uHypfcsvYdk rkq;dk b0a&muf&wJt
h cg t&Sib
f &k m;onf wynfh
awmfuckd s;D ajrm ufawmfryl gbk&m;vkaYd vQmufNy;D ol,v
l mwJq
h rG ;f &,f? om;[if;&,f (wpfenf;
tm;jzif-h 'HaygufqrG ;f )udk a,m*g0p&rax&fjrwfBu;D &JU oydwx
f x
J nfNh y;D qufuyfw,f/
Ny;D rS olawmxJu cl;vmchw
J yhJ ef;awGeYJ rax&fjrwfBu;D tm; ylaZmfw,f/ ylaZmfNy;D rS olbm
qkawmif;ovJqkdawmh,xm ar t,H &oyd@ygawm ykyy Zl m, o' pdwH awmaowd? {0H edAw
e Ad -
w|mae yPmum&o[med tm'g, tm*Em r,SH pdwH awmaoEK? yO0Puo
k rk 0O 0wk/
baE=t&Sib
f &k m;/ t,H &[yd@ygawm=t&om&Sad om'HaygufqrG ;f onf/ yky-
ylZm,=yef;ylaZmfrEI iS /hf o'= wuG/ ar=wynhaf wmf\/ pdw=H pdwu
f /kd awmaowd,xm=
ESpfodrfhapouJhodkY/ {0H=twl/ edAwedAw|mae=jzpfav&m&m oHo&mb0bkHXme/
yPmum&o[med=vufaqmifaygif;taxmifwu
Ydk /kd tm'g,=,laqmif/ tm*E=
vlewfwv
Ydk ma&mufMuNy;D vQi/f r,SH pdw=H wynhaf wmf\pdwu
f /dk awmaoEK=ESpo
f rd Mhf uyg
apbk&m; ('guqkawmif;wpfyg;)/ yO0Pukokr0O=tqif;yg;rsKd;ewfyef;rkd;vJyJ/
0wk=&Gmygapbk&m; ('gu qkawmif;wpfyg;)/
xdrk q
k ;kd vuftyk cf srD ;kd &Scd ;dk Ny;D ]t&Sib
f &k m;..,ckwynfw
h mfvLS 'gef;&wJo
h m;>yrf; ('H
aygif) qGr;f ESihf wynhaf wmfyal Zmf&wJh yef;tvSL'geukov
kd af umif;rI[m wynhaf wmf&UJpw
d f
udk ESpo
f rd ahf pouJo
h Ykd xdt
Yk wl jzpfav&m&moHo&mb0 bkXH me vlawG+ewfawGuvuf
aqmifaygif;taxmifaqmif,v
l mBu;D Ny;D wynhaf wmf&UJ pdwu
f dk ESpo
f rd ahf pMuygap/ tqif;

35

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

ig;rsKd;ewfyef;rkd; NzKd;NzKd;&GmoGef;ygapbk&m;}vkdYqkawmif;cJhw,f/

tJ'eD wfb0pkawNy;D vljY ynfrmS rpdu


mo@NrKd U aoa|;om;vmjzpfvYdk olu
Y zkd mG ;jrif
wJah e&mrSmvnf;yJ tqif;ig;rsK;d ewfyef;rd;k wdyYk q
k pf';l jrKyrf Q NzK;d NzK;d jzKe;f jzKe;f tk;H tk;H &GmoGe;f
csvYkd olu
Y kd ,ckvjYl ynfrmS vnf;yJ ]pdwo
<l u,f=pdwa oa|;}vkyYd J ac:Muw,f/
qdck NhJ y;D aom pdwa oa|;&JUb0aemufq;Hk taMumift&mtm;vk;H udk ed*;kH tkyaf omt
aejzifh t&Sit
f meEmtm; jrwfpmG bk&m;u uJo
h Ykd a[mawmfrw
l ,f'gedy
d Zmw'd0ao ap0 " p tm*w yky0 0eO yPmum&mbd[ma&m p ow[d &wae[d ou#yl&PO wa0 ur edaEm/
("ry'? |? y? 332)

tmeE=cspfom;tmeEm/ 'gedyd=,ckaemufqkH;ypdrb0vnf;/ t=xkdpdw


ol<u,f\/ Zmw'd0aoap0=zGm;jrifwahJ eYwek ;f uvnf;aumif;/ "=aZw0efausmif;
wku
d t
f m&mrfo/Ykd tm*w=vma&mufaom pdwo
<l u,f\tzk&Yd m/ yPmum&mbd[ma&m p=vufaqmifyPmtaxmifwu
Ydk kd vlewfwyYkd aYdk qmifjcif;onfvnf;aumif;/ ow[d
&wae[d=&wemckepfyg;wkdYjzifh/ ou#yl&PO=vSnf;tpD;ig;&mjynhf&jcif;onfvnf;
aumif;/ wa0 ur=xkduyjrwfpGmomoemacwfwkef;u a,m*g0p&&[ef;
awmft&Sifjrwftm; om;>yrf; ('Hayguf)qGrf; vSL'gef;cJh&aomaumif;rI+txl;xl;aom
awmyef;wkjYd zifyh al Zmfc&hJ wJah umif;rI\/ edaEm=tusK;d qufygaywnf; (tusK;d &if;um;
tem*grft&d,mjzpf&jcif;yifwnf;/)pdwo
<l u,f&UJ tzd&Yk m rD;&SL;oefpY ifzmG ;jrifwahJ eYwek ;f u tqif;ig;rsK;d ewfyef;rk;d ykqpf
'l;jrKyrf wwf&mG oGe;f wm&,f aZw0efausmif;wdu
k o
f v
Ykd maomtcg+ausmif;wku
d rf jS yef
aomtcgrsm; vufaqmifaygif;taxmif vlewfwdkYydkYaqmifwm&,f vSnf;tpD;ig;&m
&wemckepfyg;wdjYk zifh jynh&f jcif;&,f=aumif;usK;d awG[m uyjrwfpmG omoemacwf

E-book is created by shanyoma

pdwe wfom;b0 ESihf pdwo


<l u,fb0
uJo
h q
Ykd ak wmif;Ny;D xkrd q
k ;dk onf xdt
k csed u
f p rkq;dk tvky=f ygPmwdygwtrIukd
rjyKawmhbJ 'ge? oDvaumif;rIuo
k v
kd w
f u
Ydk o
dk m toufxufq;Hk jyK xkb
d 0pkawaomf
wm0womewfjynfodkYa&mufw,f/ ewfjynfjzpfw,fqkdvQifyJ olYqkawmif;twkdif;
tqif;ig;rsK;d ewfyef;rk;d [m ykqpf';l epfvrk wwf NzK;d NzK;d tk;H tk;H &GmoGe;f csw,f/ tvGeq
f ef;
Mu,fwhJ yef;rk;d awG &GmoGe;f csvo
Ykd u
Yl kd ewfjynfwek ;f uvnf; ]pdwe wfom;}vdaYk c:Muw,f/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

36

wke;f u a,m*g0p&&[ef;tm; 'HaygufqrG ;f ESihf awmyef;rsK;d pkH vSL'gef;ylaZmfcw


hJ ahJ umif;rI&UJ
tusK;d qufjzpfw,fvYkd jrwfpmG bk&m;u &Sit
f meEmtm; pdwa oa|; pdwo
<l u,f&UJ a&S;uk
odv
k u
f u
H kd pDumpOfumzGijfh ycJyh gw,f/ wGipf w
d o
<l u,f&UJ 0wK Ny;D qk;H ygNy/D olawmfaumif;
wkYd bke;f Bu;D t"dua[mvdw
k hJ ]]pdwo
,
H w
k }f }okwe o
f rYkd a&mufao;bl;? ta&mufomG ;vQiyf J
y&dowf yifyef;EGr;f e,fEidk w
f t
hJ wGuf 'Dw&m;yGrJ mS pdwo
<l u,f&UJ a&S;ukov
kd u
f t
H aMumif;
ESiphf yfaom0wKNy;D &Hyk J w&m;yGJ em;MuOD;pk/Yd
/

E-book is created by shanyoma

37

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

(1) &[ef;a,musmf ;bufu csed cf iG Bf u;D =t&Sio


f m&dyw
k & mESihf t&Sirf [marm*vm ef?
(2) &[ef;rbufu csed cf iG Bf u;D =acrmax&DEiS Ohf yv0Pfax&D?
(3) Oyg'um='g,umbufu csed cf iG Bf u;D =pdwa oa|;ESihf [wmV0uoDwif;onf?
(4) Oygodum='g,dumrbufu csed cf iG Bf u;D =ckZK w& mESihf eErmwmvd.Yk ../
jrwfpGmbk&m;&JUwynfhom0uy&dowfav;yg;xJrSm csdefcGifBuD;tpkHpkH wpfvufpDyg&SdcJhyg
w,f/ tJ't
D xJrmS Oygoum='g,umomoemhcsed cf iG Bf u;D wpfvuf&UJ csed w
f pfzuf (ynm
csed cf iG )f jzpfwhJ pdwa oa|;&UJtaMumif;ukd aumif;aumif;Bu;D 'umBu;D awGzufu tm;us&
atmifqNdk y;D ]]pdwo
,
H w
k o
f w
k e }f }awGukd tpOftwkid ;f a[mzkYd bke;f Bu;D pOf;pm;xm;ygw,f/
(1) yXrokwu
f oHa,mZeokww
f ?hJ t&Sirf [muy t&Sit
f meEmwku
Yd ed'gef;
w&m;OD;p ay;yku
H {uH or,H or[v
k m ax&m bduL rpdu
moa@ 0d[&Ed trm#u0ae/
(oH? 'k? 474)
wpfcsed u
f rsm;pGmaomrax&fjrwfawG pdwa oa|;wkaYd e&m rpdu
mo@NrKd U pdw
aoa|;aqmufvyk v
f LS 'gef;xm;wJh ]]a*G;csKyd ifawmausmif;wku
d Bf u;D }}rSm aexkid o
f w
D if;ok;H
awmfrMl uw,f/
awe acg ye ora,e or[v
k meH ax&meH bduL eH ypmbwH yd@ygwy#du-
EmeH r@vrmaV oEdo
Ed m eH oEdy wdwmeH t,+rE&muxm O'yg'd/
awe acg ye ora,e=xko
d rYkd sm;pGmaomrax&f&[ef;wkYd rpu
d mo@NrKd U a*G;csKd
yifawmausmif;wku
d Bf u;D twGi;f oDwif;ok;H aexkid &f mtcg/ ypmbw=H aevGt
J cg/ yd@ygwy#duEmeH=qGrf;cH&GmrSzJawmfrlcJhMuukefaom/ r@vrmaV=nDrl&mwefaqmif0ef;/
oEdo
Ed m eH=wnDwGwx
f idk rf Md uukeaf om/ oEdy wdwmeH=wnDwGwpf nf;a0;rdMuukef

E-book is created by shanyoma

(1) pdwoH,kwf oHa,mZeokwfw&m;awmf


pdwa oa|;&JUtaMumif;udak [mwJah e&mrSm pdwo
,
H w
k q
f w
dk m okwe af ygif; 10okw&f ydS gw,f/ bke;f Bu;D rsm;bufu 'um+'umrawGtm; todPfay;zk0Yd w&m;u ay;
csio
f avmufay;vQijf zpfw,faygh/ odaYk omf 'Dpw
d o
,
H w
k w
f v
Ydk dk ygVdawmfBu;D awG[m 'um+
'umrrsm; em&cJygw,f/ pdwa oa|;taMumif; a[majymwJah e&mrSm pdwa oa|;eJyY wf
oufwo
hJ w
k e w
f &m;awmf rsm;rsm;em&vQif 'umBu;D awG ydNk y;D awmh pdwa oa|;udt
k m;us
Ekdifygw,f/ jrwfpGmbk&m;&JUomoemawmfrSm-

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

38

aom/ or[v
k meH ax&meHbu
d L eH=rsm;pGmaomrax&fBu;D &[ef;awmfw\
Ykd tzk&Yd m/ t,H
tE&muxm=ur|mef;ESv;Hk usio
hf ;Hk &if;tMum; w&m;aqG;aEG;onfph um;onf/ O'yg'd=
xif&Sm;jzpfcJhNyD/

E-book is created by shanyoma

rsm;pGmaomrax&fjrwfawG nDr&l mwefaqmif0ef;rSm wnDwGwpf nf;a0;MuwJt


h
cg ur|mef;ESv;Hk usio
fh ;Hk wm&JUMum;umv pum;wpfcak qG;aEG;rI jzpfay:vmw,f/
'Dae&mrSm t|uxmazmfjyonfrmS a&S;rax&frsm;onf (wJ)h pka0;rd&if r*fzv
dk t
f m;
aus;Zl;rjyKwJh r*fzv
dk ef zYJ v
D muefv
Y efjY zpfwhJ rif;pum;+pk;d pum;+trwfpum;+NrKd Upum;+
&Gmpum; r*fzv
dk t
f m;aus;Zl;rjyKwhJ (bke;f Bu;D wkpYd maye,frmS wd&pmeuxm-vkaYd c:w,f)
tJ'pD um;awGukd rajymbl;? rajymbJ w&m;udyk J aqG;aEG;Muw,f/ tJ'v
D adk qG;aEG;MuwJt
h
wkdif; ur|mef;ESvkH; usihfokH;wJhMum;xJu w&m;aqG;aEG;wJhjyemwpfckjzpfvmw,f/
b,fvkdjzpfvmovJqkdawmhoHa,mZeEd 0g tm0kawm oHa,mZed,m "rmwd 0g ar "rm emewm ememAsOe m? O'g[k {uwm AsOe ar0 emeH/
tm0kaom=igh&Sifbk&m; &[ef;rsm;wdkY../ oHa,mZeEd 0g=oHa,mZOfqkdwJhw&m;
vnf;aumif;/ oHa,mZed,m "rmwd 0g=aESmifzt
YJG yfwhJ oHa,mZed,qdw
k w
hJ &m;wkYd vnf;
aumif;/ ar "rm=oHa,mZernfwhJ w&m; oHa,mZed,rnfww
hJ &m;wko
Yd nf/ emewm=xl;aomteufoabm&Su
d ek o
f avm/ ememAsOe m=xl;aomo'g&Su
d ek o
f avm/ O'g[k=
xko
d rYkd [kw/f {uwm=wlaomteuf&u
dS ek v
f su/f AsOe ar0 emeH=o'gavmufomxl;o
avm--rax&fjrwfBu;D awG oHa,mZeqkw
d 'hJ yD gVdpum;ESihf oHa,mZed,qkw
d hJ 'DygVdpum;=
'DEpS cf [
k mwJh o'gwlteufwv
l yYdk J rSw&f rnfvm;? odrYk [kwf o'gvJujJG ym; teufvu
J jJG ym;
w,fvrYdk w
S &f rnfvm;/ (tJ'v
D jdk yem ay:w,f)/
wMw {uap[d axa&[d bduL [d {0H AsmuwH ]]oHa,mZeEd 0g tm0kaom
oHa,mZed,m "rmwd 0g ar "rm emewmap0 ememAsmOem pm}}wd/ {uap[d
axa&[d bduL [d {0H AsmuwH ]]oHa,mZeEd 0g tm0kaom oHa,mZed,m "rmwd 0g
ar "rm {uwm AsOe ar0 emeE/d
wMw=xkjd yem/ {uap[d axa&[d bduL [d=tcsKd Uaomrax&f&[ef;wku
Yd /
{0H AsmuwH=qdt
k yfvwHaY omtwkid ;f ajzMum;tyfonf/ a[mwd=jzpf\/

39

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

tJ'jD yemrSm pnf;a0;rdMuaom rax&f&[ef;tcsKd Uu ,ckajymrnft


h wkid ;f ajzMu
w,f/

w&m;awmfqw
dk m wjznf;jznf; eufew
J o
hJ abm&Syd gw,f? ,ckrax&fjrwfBu;D awG
'DjyemtwGuf yxrtkyfpk wpfzufaomrax&fBuD;rsm;u b,fvkdajymovJqkdawmh
]]igh&iS w
f .Ydk ..oHa,mZeqkw
d phJ um;ESihf oHa,mZed,qkw
d phJ um; 'DEpS cf [
k m teuft"dym,foabmoGm;csi;f vJyJ uGjJ ym;w,f? o'gcsi;f vJyJ uGjJ ym;w,f}}a[m'gyxrtkypf k rax&f
jrwfBu;D tcsKUd &JUtajzjzpfw,f/ 'kw,
d tkypf rk ax&fjrwfBu;D tcsKd Uusawmh]]tm0kaom=igh&iS w
f .Ydk ../ ,Ha,mZeEd 0g=oHa,mZeqkw
d hJ w&m;t&vnf;aumif;/
oHa,mZed,m "rmwd 0g=oHa,mZed, "rqw
kd mvnf;aumif;/ {uwm=wlaomteuf
oabm&Su
d ek \
f / AsOe ar0 emeH=o'gomvQiu
f jJG ym;\/}} wd=od/Yk AsmuwH=ajzMum;
tyfonf/ a[mwd=jzpf\/
yxrtkyfpkrax&fBuD;awGu ]]oHa,mZeqkdwm&,f? oHa,mZed,"rqkdwm&,f
teufoabmvJuw
JG ,f? o'gvJuw
JG ,f}}vkq
Yd Mdk uw,f/ 'kw,
d tkypf k rax&fBu;D awGuawmh
]]oHa,mZeqkw
d mESihf oHa,mZed,"rqw
kd m teufoabmwpfcw
k nf;yJ? o'gtaeom
uGJw,f}}vkdYqkdMuw,f/
awe acg ye ora,e pdawm *[ywd rd*yxuH tEkya wm a[mwd auepda'0
u&PDa,e/
awe acg ye ora,e=xko
d rYkd ax&fBu;D rsm; t,l0g'uGjJ ym;aeMuaom xdt
k cg/
pdawm *[ywd=a*G;csKyd ifawmausmif;wdu
k Bf u;D \ 'g,umpdwo
<l u,fonf/ rd*yxuH=
rd*yxrnfaom&Gmi,fo/Ykd auepda'0 u&PDa,e=wpkw
H ckjyKz,
G u
f pd j zif/h tEkya wm=
a&mufaeonf/ a[mwd=jzpf\/
rax&fjrwfBu;D rsm; ausmif;wdu
k t
f wGi;f rSm 0d0g'uGjJ ym; pum;ajymaeMuwJt
h cdserf mS

E-book is created by shanyoma

]]tm0kaom=igh&iS b
f &k m; &[ef;rsm;wk.Yd ../ ,Ha,mZeEd 0g=oHa,mZeqkw
d hJ w&m;
t&vnf;aumif;/ oHa,mZed,m "rmwd 0g=oHa,mZed,"rqw
kd mvnf;aumif;/ ar
"rm=oHa,mZe"reYJ oHa,mZed,"r=ESpyf g;wko
Yd nf/ ememwmap0=teufoabmvJ
xl;Muuke\
f / ememAsOe m p=o'gtm;jzifv
h J xl;Muuke\
f / wd=od/Yk AsmuwH=ajzMum;
tyfonf/ a[mwd=jzpf\/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

40

ausmif;'g,umpdwa oa|; tJ'aD usmif;wku


fd &f UJ aemufaz;em;rSm&Sad ewJh ]]rd*yxu}}rnf
wJh ol&UJ pm;aus;&Gmuav;odYk udpw
pfcek YJ a&muf&adS eqJjzpfw,f/
tJ'D&Gmuav;uvnf; ausmif;wdkufeJYeD;uyfawmh wqifhpum;wqifhem;taeeJY
pdwa oa|; owif;pum;Mum;odyu
Hk -

E-book is created by shanyoma

or[kvmeH ud& ax&meH bduLeH ypmbwH yd@ygwy#duEmeH r@vrmaV


oEo
d Ed m eH oEdy wdwmeH r,+rE&muxm O'yg'd ]]oHa,mZeEd 0g tm0kaom oHa,mZed,m "rmwd 0g ar "rm emewm ememAsOe m? O'g[k {uwm AsOe ar0 eme}}E/d
Mo...igaqmufvyk v
f LS 'gef;xm;wJh a*G;csKyd ifawmausmif;wku
d Bf u;D rSm rsm;pGmaom
rax&fBu;D &[ef;wkt
Yd zd&Yk m qGr;f cHjyefvmvkYd nDr&l mwefaqmif;0ef;xJrmS pnf;a0;MuwJt
h
cg w&m;ESv;Hk usio
fh ;Hk rI&UJ Mum;umv w&m;aqG;aEG;wJt
h aeeJY ]]igh&iS w
f -Ydk oHa,mZeqkw
d hJ
pum;+oHa,mZed,qkw
d phJ um; tJ'ED pS yf g;onf o'gvJujJG ym; teufvu
J jJG ym;Muw,fvm;?
odrYk [kwf o'gomuGjJ ym;Ny;D teufawmhwMl uovm;}}odaYk qG;aEG;pum;jzpfymG ;cJw
h ,f/
wMw {uap[d axa&[d bduL [d {0H AsmuwH ]]oHa,mZeEd 0g tm0kaom
oHa,mZed,m "rmwd 0g ar "rm emewm ap0 ememAsmOem pm}}wd/ {uap[d
axa&[d bduL [d {0H AsmuwH ]]oHa,mZeEd 0g oHa,mZed,m "rmwd 0g ar "rm
{uwm? AsOe ar0 emeE/d
xdo
k jdYk yemjzpfMu&m tcsKUd wpfzufaomrax&fBu;D &[ef;wdu
Yk ]]igh&iS w
f .Ydk ..oH
a,mZeqkw
d phJ um;ESihf oHa,mZed,qkw
d phJ um; 'DEpS cf [
k m teuft"dym ,f oabmoGm;
csi;f vJyJ uGjJ ym;w,f? o'gcsi;f vJyu
J jJG ym;w,f}}vdYk yxrtkypf rk ax&fBu;D rsm;uqkMd uonf
wJ/h 'kw,
d tkypf rk ax&fBu;D awGuawmh ]]igh&iS w
f .Ydk .oHa,mZeqkw
d mESihf oHa,mZed,"r
qkw
d m teufoabmwpfcw
k nf;yJ? o'gtaeom uGw
J ,f}}vdYk qkMd uw,fw/hJ owif;
pum;udk pdwa oa|;Mum;&w,f/
xdo
k MdYk um;&aomtcg pdwa oa|;onf ]]'Dr*d yxu&Gmi,frmS igjyKvyk &f rnfu
h pd u

bmrSra&;rBu;D bl;? rax&fjrwfBu;D awG t,l0g' uGv


J aJG ewmu ydNk y;D ta&;Bu;D w,f}}qdw
k hJ
oabmeJY tJ'&D mG i,frmS jyKz,
G u
f pd u
kd &yfwefx
Y m;cJNh y;D rax&fjrwfBu;D rsm; oDwif;ok;H &m
a*G;csKdyifawmausmif;wkdufBuD;rsm; oDwif;okH;&ma*G;csKdyifawmausmif;wkdufBuD;odkY pdw
ausmif;'umBu;D ta&mufomG ;w,f? a&mufvQif rax&fjrwfBu;D wdu
Yk &kd adk ojrwfE;dk &Scd ;dk OD;
GwNf y;D tjypfajcmufyg;vGw&f mt&yf xdik af eNy;D pdwo
<l u,fonf rax&fjrwfBu;D wdu
Yk kd
avQmufxm;w,f? avQmufxm;yku
H -

41

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

okwH ar wH baE/
t&Sib
f &k m;wk.dY .wynhaf wmfonf 'Dowif;pum;udk Mum;&ygw,f? Mum;&yku
H -

pum;csyfrSwfzG,f]]q&mawmfE,
S ?f igwdrYk odwyhJ gVdawG ody&f w
G af ewmyJ}}vdrYk sm;awmh ratmufarhvu
kd f
MueJaY emf/
vif;EkdYom;ig;&m
ygVdawmftoHuMkd um;Mu&vQif uyjrwfpmG omoemacwfwek ;f u &[ef;awmfEpS f
yg; tbd"rmaqG;aEG;&Gwq
f w
kd t
hJ oHuMkd um;MuwJh vif;Ekw
Yd &Ydk UJ todxufawmh igwk&Yd UJ tod[m
omvGew
f ,f? tJ'v
D Edk v
S ;Hk oGi;f Mu&r,f/ uyjrwfpmG omoemacwfwek ;f u vif;Eko
Yd m;
ig;&mvkP
d *f x
l rJ mS rDw
S ,
G af eMuwJt
h cg xkv
d P
dk *f x
l rJ mS yJ &[ef;awmfEpS yf g;wkYd tbd"rmw
&m;awmfoyH gwum;}}vkYd rodMubJ ]]'DtoH[m rESyd pf ufrahJ umif;aomtoHy}J }vdYk 'Davmuf
uav;odwphJ w
d Ef iS hf em;axmifcv
hJ Ydk tJ'v
D if;Eko
Yd m;b0u pkawNy;D wJah emuf tyg,fwcH g;
ydwNf y;D 'Db&k m;omoemrSm t&Sio
f m&dyw
k & m\wynhf &[ef;ig;&mvmjzpfNy;D tbd"rm
w&m;awmfukd t&Sio
f m&dyw
k & mrax&ftxHu yxrqk;H vnf; Mum;em&w,f? yxrqk;H
vnf;yJ t&d,mjzpfMuw,f/ (t|omvde?D 17? &I) 'Dawmh ,ckigwk&Yd UJ todonf vif;Edw
Yk &Ydk UJ
todPfxuf tjyefjyefomvGew
f ,fvYdk atmufarh0rf;ajrmufMuyg/
zm;ewfom;taMumif;
at;...wpfenf;tm;jzifh zm;ewfom;0wKajymMuOD;pkdY&JU/ (0drme? |? 201-rS)
jrwfpmG bk&m;ud,
k af wmfjrwf wpfcsed u
f prmjynf **&ma&uefteD;ausmif;wku
d f oDwif;
ok;H aeawmfrpl Of wpfaeYo eHeufr;kd aomufxtcsed f jrwfpmG bk&m;wk\
Yd tavhtusut
f
wdkif; r[mu&kPmormywfudk0ifpm; xkdormywfrSxNyD; acscRwf&rnfhow0gwkdYudk
Munh&f q
I ifjcifawmfrv
l wfaomf ...}},aeYigbk&m; naecsr;f tcsed f w&m;a[mvQif zm;
av;wpfaumif igbk&m;\w&m;oH tm&Hek rd w
d ,
f pl Of olwpfzufom; (EGm;ausmif;om;)
\ESiw
hf jH zifh tzdEydS cf &H Ny;D aovGeNf y;D aemuf ewfjynfjzpf&u
dS m ewfy&dowftjct
H &Hrsm;
pGmjzifh vltrsm;Munfah epifyif vma&mufayvdrrfh nf/ xkt
d pnf;ta0;w&m;yGJ rsm;pGm
aomvlewfwYdk opmav;yg;w&m;udk odjrifMuvdrrhf nf}}[k vif;vif;xifxif odjrifawmf
rlav\/

E-book is created by shanyoma

or[kvmeH ud& ax&meH bduLeH ypmbwH yd@ygwy#duEmeH r@vrmaV


oEo
d Ed m eH oEdy wdwmeH r,+rE&muxm O'yg'd ]]oHa,mZeEd 0g tm0kaom oHa,mZed,m "rmwd 0g ar "rm emewm ememAsOe m? O'g[k {uwm AsOe ar0 eme}}E/d

E-book is created by shanyoma

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

42

xko
d o
Ykd jd rifawmfrNl y;D aemuf eHeuftcg &[ef;aygif;rsm;pGmjc&H v
H suf "rmjynftwGi;f
qGr;f cH<u &[ef;wdq
Yk rG ;f &atmif cs;D ajrm ufawmfrNl y;D vQif qGr;f udpj yKNy;D aomtcg ausmif;
wku
d af wmfojYkd yef<uvsuf &[ef;awmfrsm;0wfjyKNy;D rdrd rdrw
d \
Ykd aeYoef&Y mt&yfokYd <ua&muf
Muaomtcg *Eu#k w
D u
dk af wmf0if zvormywfcsr;f omjzifh aeYyikd ;f tcsed u
f kd ukev
f eG af p
Ny;D vQif naecsr;f tcgy&dowfav;yg; pkn
H pD nf;a0;rdMuaomf *Eu#k w
D u
dk af wmfrx
S u
G <f u
awmfru
l m a&uefteD; "romvm="rm&Hk ude;f pHawmfru
l m aq;'ef;jrif;oDvmausmuf
zsmtjyifjcaoFrh if;\ [de;f a[mufou
H kd raMumufr&GU[
H ed ;f a[mufaom auo&mZmjc
aoFrh if;uJo
h Ykd t*Fg&Spaf zmftoHawmfjzifh a[mawmfral eqJjzpfygw,f/
xkt
d csed rf mS zm;i,fwpfaumif a&uefrw
S ufvm ]]toHum; ESyd pf ufrnft
h oH
r[kw?f w&m;a[maomtoHjzpfayonf}} rQavmufom onmtodjzifh w&m;oHtm&Hk
pdu
k Nf y;D y&dowftpGe;f 0yfaew,f/ xkt
d csed rf mS EGm;ausmif;om;wpfa,muf xkad e&m
odaYk &mufvmNy;D w&m;a[maeaomjrwfpmG bk&m;ESihf tvGeNf ird o
f ufpmG w&m;emaeaom
y&dowfujkd rif&um; xkb
d &k m;&SiEf iS hf w&m;emy&dowfukd tm&Hjk yKwphJ w
d jf zifh 'kwv
f iS u
f ef
(EGm;uef)udak jraxmuf trSww
f rJh &yfwnfvmaomf zm;oli,fukd tm&Hrk jyKrMunh&f rI d
bJ zm;i,f\OD;acgif; vSiu
f efjzifh axmuf &yfwnfvmw,f/
zm;uav;onf vSiu
f efjzifh taxmufc&H &m "ronmr&PmoEaZm0Dxu
d s
xkcd Ppkawum wm0womewfjynf0,f 12-,lZemus,af om a&TArd mefjzpfNy;D tdyf
aoma,musmf ; Ek;d aomvm;odYk xkad &TArd mefewforD;rsm;pGm jc&H t
H yfonfrh rd u
d ,
kd u
f jkd rifvwf
aomf ]]tb,fbrHk S igbkrH mS vmjzpfygvdr}hf }vkYd qifjcif a&S;zm;b0udjk rifNy;D vQif ]]ig
odpYk ifzm;uav;aomfrS bkH vmjzpf&? rQBu;D us,af ompnf;pdru
f kd &&S&d onfrmS tb,f
odkYaomuHudk jyKvkdYygvdrfh}}[k qifjcifpOf;pm;Munhfaomtcg jrwfpGmbk&m;\w&m;oH
onmodrQjzifh tm&H,
k cl ahJ omuHaMumifjh zpfaMumif; odjrifvQif odjrifcsi;f a&TArd mefEiS w
hf uG
jrwfpmG bk&m;xHarSmufvma&muf Adrmefrq
S if;Ny;D vltrsm;Munh&f MI upOfyif rsm;pGmaom
tjct
H &HBu;D pGmaom ewfwefc;dk jzifch sO;f uyfum jrwfpmG bk&m;\ajcawmfwu
Ykd kd OD;jzifw
h u
dk u
f m
&Scd ;dk Ny;D vuftyk cf s&D cdS ;dk &yfwnfaew,f/
xkt
d cg xkzd m;ewfom;udk jrwfpmG bk&m;onf odawmfrv
l suyf if vlrsm;taygif;tm;
ukov
kd u
f t
H usK;d ESihf bk&m;&Sit
hf mEkabmfukd rsuaf rSmufjyKEidk Mf uap&ef&nfoefawmfr
l (1)

aum ar 0Ewd yg'ged? 'd,


m ,oom ZvH/
tbdua E e 0aPe? oAm Mobmo,H 'dom/

*gxmjzifh ar;awmfrw
l ,f/ tbdua E e=tvGeEf pS v
f zdk ,
G af om/ 0aPe=tqif;

43

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

jzif/h oAm 'dom=tvk;H pkaH omt&yfrsuEf mS wku


Yd /kd Mobmo,H=Mobmo,aEm=awmufy
vsu/f 'd,
m=wefc;kd jzifv
h nf;aumif;/ ,oom=rsm;pGmaomtjct
H &Hjzifv
h nf;aumif;/
ZvH=ZvaEm=aeESiEhf idI ;f qG,f v-ES,yf cHk if; xGe;f vif;awmufyvsu/f ar=igbk&m;\/ yg'ged=
ajcawmftpHMk umy'kw
H u
Ydk /kd 0Ew=d &Scd ;dk vmolonf/ aum=tb,foel nf;/

(2)

r@Kaum+[H yka& tmo? O'au 0g&da*gpa&m/


w0 "rH okPE? t0"d 0pygvaum/

baE=&Siyf ifjrwfb&k m;../ t[H=wynhw


f mfonf/ yka&=twDwmeE& a&S;b0wke;f
u/ O'au=a&/ 0g&da*gpa&m/ a&aygufzmG ; a&yifusupf m;aom/ r@Kaum=zm;oll
i,fonf tmo=jzpfcJygNyDbk&m;/ w0 "rH=**&muefem; &Sifyifa[mMum;wJhw&m;udk/
okPE=onmtodtm;jzifh w&m;[kodumMum;emaepOf/ 0pygvaum=EGm;ausmif;
om;onf/ t0"d='kwv
f iS u
f efjzifh axmufzn
d y
f trSww
f rJh owfcyhJ gavNy/D
(3)

rk[w
k H pdwy om'? ' y ,oO ar/
tmEkbm0O ar y? 0PH y ZkwOd ar/

baE=&Siyf ifjrwfb&k m;../ rk[w


k H pdwy om'=&Siaf wmfa[mMum; xkw
d &m;0,f
rvsm;umv wrk[w
k rf Qomjzpf&ygaom o'g&Te;f pkd pdwMf unfnKd rt
I aMumif;w&m;\/ '=
tusK;d jzpfaomewfpnf;pdru
f /kd y=ym[d=ok;H vlrY suaf zsmf tpdaEa,smo
f nf Munhaf wmf
rlygbk&m;/ ar=wynhaf wmf\/ ,oO=ocsmF rsm;uef ewfom;+ewforD;tjct
H &Huv
kd nf;/
y=ym[d=ok;H vlrY suaf zsmf tpdaEa,smo
f nf Munhaf wmfryl gbk&m;/ ar=wynfah wmf\/
tmEkbm0O=tvk&d o
dS rQzefqif;Ekid jf cif;wnf;[laom ewfjzpfaom tmEkabmfuv
kd nf;
aumif;/ ar=wynhaf wmf\/ 0PH p=xdex
f ed yf 0if; ud,
k af &tqif;udv
k nf;aumif;/ ZkwOd =
wpfq,fhESpf,lZemwkdifjzefYEkdifaomta&miftxl;udk vnf;aumif;/ y=ym[d=okH;
vlrY suaf zsmf tpdaEa,smo
f nf Munhaf wmfryl gbk&m;/
(4)

a, p aw 'DCr'geH? "rH tamokH a*gwr/


ywm aw tpv|meH? ,w *Em e aompa&/

a*gwr=a*gwrEG,zf mG ; &Siaf wmfjrwfb&k m;.../ a, p=trSwrf xif tMuifol


wko
Yd nfum;/ 'DCr'geH=wynhaf wmfvdk tcsed w
f w
dk rdk [kwMf u umv&Snv
f sm;pGm/ aw=&Sif

E-book is created by shanyoma

xdt
k cg ewfom;onf rdr\
d a&S;b0ponfwu
Ydk kd xifpmG avQmufxm;vko
d nfjzpf-

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

44

E-book is created by shanyoma

yifb&k m;\/ "rH= rdeaYf zmfa[mMum;w&m;pum;ud/k tamok=H Mum;emMu&ukeNf y/D aw=


bkef;uH0SefYqlxkdolwkdYonf/ ,w=tMuifedAmefodkY/ *Em=a&mufMuukefonf&Sdaomf/ e
aompa&=pdk;&drfjcif;uif;Muukef\/ wH tpv|meH=xkdrwkefvIyf&m edAmefwnf;[laom
t&yfomod/Yk ywm=tE&m,fraESmufa&muf&MdS uukeNf y/D
uJo
h Ykd zm;ewfom; jrwfpmG bk&m;tm; avQmufxm;avonf/ xkaYd emufrS jrwfpmG
bk&m;onf zm;ewfom;ESifhwuG a&mufvmaomy&dowf\Oyed&nf; tm;BuD;aom
a&S;uHtaMumif;udMk unhaf wmfru
l m tus,w
f 0ifh w&m;pum;a[mMum;awmfral vonf/
a'oemed*;kH qk;H aomtcg zm;ewfom;aomwmyeft&d,mjzpfNy;D ow0gaygif;&Spaf omif;
av;axmifwYkd opmav;yg;w&m;odjrifuRww
f rf;0ifMuavonf/ zm;ewfom;vnf; jrwf
pGmbk&m;udk ok;H Burd w
f idk Of ;D wku
d &f cdS ;dk vusmf &pfvn
S Nhf y;D &[ef;oHCmtm;vnf; vuftyk cf sD
rdryd &dowfEiS w
hf uG wm0womewfjynfojYdk yefomG ;avonf/
zm;ewfom;0wKrmS zm;ewfom;uav;u ]]ol[ma&S;b0u zm;uav;yg? t&Sihf
w&m;udk onmodeYJemMum;aepOf EGm;ausmif;om;uav;u trSwfwrJh olYrSmygvmwJh
'kwv
f iS u
f ef (EGm;uef)eJY axmufvYdk toufaysmufNy;D wm0womewfjynfoaYkd &muf&yg
w,f/ &Siaf wmfb&k m;&JUw&m;udk aumif;aumif;em;vnfwyhJ *k Kd vaf wG tcsed Mf umpGmem,l
rSwo
f m;& tmo0u,Pfayguf edAm efoaYkd &mufMurnfreS yf gonfb&k m;}}vdYk avQmuf
xm;onft
h wkid ;f rdrw
d ,
Ydk ckw&m;emMuwJh y&dowftzkYd ]]igwk&Yd UJ tod[m zm;&JUtodxuf
tjyefjyefom t&[wzv
dk af yguf aus;Zl;jyKvrd rhf nf}}vdYk 0rf;ajrmuftm;&SMd uygolawmf
aumif;wkdY.../

]]t&Siw
f b
Ydk &k m;wJh rax&fjrwfrsm;[mqGr;f cH&mutjyef 'Dwefaqmif;0ef;xJrmS pnf;
a0;nDral wmfrMl uwJt
h cg oHa,mZeqkw
d m&,f? oHa,mZed,"rqw
dk m&,f 'Dw&m;ESpyf g;
[m teufvnf;uG?J o'gvnf;uGo
J vm;? odrYk [kwf o'gomuGv
J Ykd teufoabmuawmh
twlwyl v
J m;vkYd uJo
h kYd jyemjzpfwt
hJ aMumif;? ,if;jyemtwGuf yxrtkypf w
k pfzuf
aomrax&fjrwfrsm;u ]]teufvu
J w
JG ,f? o'gvJuw
JG ,f}}? 'kw,
d tkypf k wpfzufaomr
ax&fjrwfrsm;u ]]o'gomuGw
J ,f? teufoabmtwlwyl }J } tJ'v
D adk jzMum;wJt
h aMumif;
wynhaf wmfMum;od&ygw,f bk&m;...}}vkYd avQmufxm;w,f/
xkt
d cg rax&frsm;Bu;D rsm;u {0H *[ywd=tdr;f [kww
f ,f 'umoa|;...oifMum;
wJt
h wkid ;f yJ? igwk,
Yd ckpnf;a0;rdaewJh ud,
k af wmfawGxrJ S wpfzufaomyxrtkypf rk ax&f
rsm;u oHa,mZeqkw
d m&,f? oHa,mZed,"rqw
kd m&,f 'DEpS cf [
k moabmoGm;teuft

45

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

&vnf;uGw
J ,f? o'gvnf;uGw
J ,f? 'kw,
d tkypf rk ax&frsm;uawmh oHa,mZeqkw
d m&,f?
oHa,mZed,"rqw
dk m&,f 'DEpS cf [
k m o'gomuGw
J ,f? teufruGb
J ;l vkYd ajymMu,lMuwm
trSeyf }J }vkYd rax&fBu;D rsm;u rdeaYf wmfrMl uw,f/
pdwol<u,f\avQmufxm;csuftajz

oHa,mZeEd 0g baE oHa,mZed,m "rmwd 0g ar "rm emewm ap0


ememAsOe m p/
baE=t&SifwdkYbk&m;/ oHa,mZeEd 0g=oHa,mZOfzGJUwwfwJh w&m;qkdwmvnf;
aumif;/ oHa,mZeEd "rmwd 0g=zGaYJ ESmiftyfww
hJ &m;qkw
d mvnf;aumif;/ ar "rm=
zGaYJ ESmifwwfww
hJ &m;? zGaYJ ESmiftyfww
hJ &m;ESpyf g;wdo
Yk nf/ ememwm ap0=teufobmvJ
yJx;l jcm;Muyguke\
f / ememAsOe m p=o'gtm;jzifv
h J xl;jcm;Muyguke\
f bk&m;/
avSeH ESpzf ufeif; r[kwb
f ;l aemf? wuwnf; wdy#d u"&=yd#uok;H ykaH qmiftem*grf
'g,umyDyD ]]t&Siw
f b
Ydk &k m;...oHa,mZe"r=zGaYJ ESmifwwfww
hJ &m;qkw
d meJY oHa,mZed,"r=zGaYJ ESmiftyfww
hJ &m;qkw
d m obm0csi;f tifrwefumG jcm;ygw,f/ teufcsi;f vJujJG ym;?
o'gcsi;f vJ xl;jym;ygw,f}}vdYk &J&jJ ywfjywf qk;H jzwfavQmufxm;w,f/
awe [d baE OyrH a0g u&dmrd/
baE=t&Siw
f b
Ydk &k m;/ awe [d=odw
Yk Ny;D um;/ a0g=t&Sib
f &k m;wkt
Yd m;/ OyrH=Oyrm
ud/k u&dmrd=avQmufxm;yg&ap/ (wynfah wmf OyrmeJY avQmufxm;ygr,f)/
Oyrm,+rda"+uap 0dnL yk&o
d m bmodw twH tmZmeE/d
"=avmu/ {uap=tcsKd UtcsKd Uukeaf om/ 0dnL yk&o
d m=ynm&Sw
d t
hJ rsK;d aumif;
om; rif;a,musfm;wkdYonf/ Oyrm,=Oyrmjzifh/ bmodw=ajymqkdtyfwJhpum;\/
twH=H teufu/kd tmZmeE=d cGcJ jJG crf;jcrf;odjrifMuyguke\
f /
OyrmeJYajymrS ynm&Sdyk*dKvfrsm;[m ajymtyfwJhpum;wpfck&JU teuft"dym,fudk
ausauseyfeyfccJG jJG crf;jcrf;odMuygw,f/ 'gaMumihf wynfah wmf OyrmeJaY vQmufxm;yg&ap/

E-book is created by shanyoma

xkt
d cg pdwo
<l u,f=pdwa oa|;u-

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

46

uJ-qufNy;D b,fvadk vQmufovJqadk wmh.....

E-book is created by shanyoma

ao,sxmyd baE umaVm AvdAa'g Mo'gawm p AvdAa'g {aue 'gare 0g


a,mawe 0g oH,w
k m , tk/
baE=t&SifwkdYbk&m;.../ ao,sxmyd=avmuOyrmajymp&mum;/ umaVm p
AvdAa'g=0efaqmifEmG ;eufBu;D wpfaumif/ Mo'gawm p AvdAa'g=0efaqmifEmG ;jzLBu;D wpf
aumif/ (EGm;ESpaf umifxm;yg/) (ar=EGm;ESpaf umifwu
Ykd /kd ) {aue=wpfacsmif;aom/
'gare 0g=awmufjzifv
h nf;aumif;/ a,mawe 0g=BuKd ;jzifv
h nf;aumif;/ oH,w
k m =zG,
YJ OS f
tyf csnt
f yfuek o
f nf/ tk=jzpfMuw,f (qkyd gpd)Yk /
t&Siw
f b
Ydk &k m;...wJh wynhaf wmf OyrmavQmufygr,f? wpfzufu EGm;eufBu;D wpf
aumif? wpfzufu EGm;jzLBu;D wpfaumif (EGm;ESpaf umifvaYdk wmif omrn rajymMum;vdu
k f
bl;? uGjJ ym;atmifajymwm? EGm;euf&,f? EGm;jzL&,f) tJ'ED mG ;ESpaf umifukd awmufwpfck
wnf;eJY (awmuf-qkdwm opfom;jzifhjyKvkyfxm;wm)? odkYr[kwf BudK;wpfacsmif;wnf;eJY
wGx
J m;w,fqydk gpd?Yk tJ'v
D w
dk x
JG m;wJah e&mrSma,m Ek acg {0H 0a',s ]]umaVm AvdAa'g Mo'gw AvdA' oHa,mZeH?
Mo'gawm AvdAa'g umV AvdA' oHa,mZe}}Ed/
a,m Ek acg=trSwfrxiftMuifolwpfOD;wpfa,mufonf/ ]]abm=tkdtcsif;wkdY/
umaVm AvdAa'g=EGm;eufBu;D onf/ Mo'gw AvdA'=EGm;jzLBu;D \ (0g) EGm;jzLBu;D
tm;/ oHa,mZeH=zJGYcsnfwwfwJh0wKyg/ Mo'gawm AvdAa'g=0efaqmifEGm;jzLBuD;onf/
umV AvdA'=0efaqmifEmG ;eufBu;D \ (0g) 0efaqmifEmG ;eufBu;D tm;/ zGcYJ snw
f wfwhJ
0wKyg/}} wd=od/Yk 0a',s=ajymqkjd im;tH/h
t&Sib
f &k m;wk.Yd ..trSwrf xifvw
l pfa,mufu vmNy;D awmh ]]tcsi;f wd.Yk .EGm;euf
BuD;u EGm;jzLBuD;udkzGJYcsnfwwfw,f? EGm;jzLBuD;uvnf;yJ EGm;eufBuD;udkzGJYcsnfwwfw,f
(oHa,mZe)}} tJ'v
D akd jymcJrh ,fq&dk iform Ek acg aom 0'rmaem 0a',s/
aom=xko
d o
l nf/ orm=aumif;pGm/ (0g) razmufrjyef/ 0'rmaem=ajymqdo
k nf&dS
aomf/ wpfenf; 0'rmaem=ajymqkad om/ aom=xko
d o
l nf/ orm=razmufrjyeftrSet
f

47

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

wkid ;f / 0a',s=ajymqko
d nfrnfygovm;bk&m;/

aem a[+wH *[ywd/


ausmif;'um..uJo
h aYkd jzvQif oifah vsmo
f nft
h ajzr[kwEf ifkd /f (odjYk zpfvQif b,fvdk
tajzrS oifah vsmo
f nft
h ajzjzpfygoenf;vkYd ar;avQmufawmh rax&fjrwfBu;D wku
Yd )a,e acg aw {aue 'gare 0g a,mawe 0g oH,w
k m ? wH ww oHa,mZeH/
acg=pifppf/ a,e {aue 'gare 0g=tMuifwpfcw
k nf;aom awmufjzifjh zpfap/
a,e {awe a,mawe 0g=tMuifwpfacsmif;wnf;aom BuKd ;jzifjh zpfap/ oH,w
k m =wGzJ YJG
tyfuek \
f / ([kb
d ufwpfp+'Dbufwpfp? 'Dbufwpf puEGm;eufBu;D udck snx
f m;? [db
k uf
wpfpu EGm;jzLBu;D udck snx
f m;? tJ'v
D cdk snx
f m;wJBh uKd ;&Sw
d ,faemf)/ wH=xkEd mG ;ESpaf umifukd
zGcYJ snaf Mumif;jzpfwBhJ uKd ;onf/ ww=xkEd mG ;ESpaf umifuzkd cYJG sn&f m/ oHa,mZeH=oHa,mZe
ygay/
BuKd ;u zGcYJ snaf Mumif; (wpfenf;) zGcYJ snw
f wfwo
hJ aH ,mZe? EGm;ESpaf umifuzGcYJ snf
tyfwhJ oHa,mZed,? 'gurax&fBu;D rsm;u jyefajzwJph um;/ 'Dtwkid ;f tajzxGuaf tmif
pdwa oa|;uvJ 'DOyrmavQmufNy;D 'Dtar;udak r;jcif;jzpfw,f/ tJoBl uKd uw
f t
hJ ajzcGe;f
xGuv
f mawmhrS pdwa oa|;u{0 ar0 acg baE e puK &lygeH oHa,mZeH? e &lyg puK oHa,mZe? ,O
ww w'kb,H y#dp OyZw
d qE&ma*g? wH ww oHa,mZeH/
baE=t&Sirf ax&fjrwfBu;D wkb
Yd &k m;..? wpfzufu EGm;eufBu;D ESiw
hf w
l rhJ supf t
d Munf
puK'gG &+wpfzufu EGm;jzLBu;D ESiw
hf w
l hJ tqif;rsK;d pk&H yl g&H)k / {0 ar0 acg=twlyifvQi/f
puK=rsupf w
d iG rf nf &kyt
f Munfonf/ &lygeH=tqif;rsK;d pkH &lyg&Hwu
Ydk /kd e oHa,mZeH=zGcYJ snf
taMumif;zGcYJ snw
f wfonfr[kw/f &lyg=tqif;rsK;d pk&H yl g&Hw
k u
Ydk vJy/J puK=rsupf \
d (0g)

E-book is created by shanyoma

vlwpfa,mufuvmNy;D ]]EGm;eufBu;D onf EGm;jzLBu;D udk zGaYJ ESmifwwfwhJ oHa,mZe?


EGm;jzLBuD;onf EGm;eufBuD;udkzGJYaESmifwwfwJh oHa,mZe}}? uJhodkYajymvQif xkdolonf
trSeu
f kd ajymwmrnf&UJ vm;bk&m;/
odaYk vQmufxm;aomtcg rax&fjrwfBu;D wku
Yd qkv
d wHU aomtwkid ;f ajzMum;
awmfrMl uw,f/ ajzMuykrH mS -

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

48

E-book is created by shanyoma

rsupf w
d iG rf nf&yk t
f Munfu/kd e oHa,mZeH=zGUJ csnaf Mumif; zGUJ csnw
f wfonfr[kw/f (oHa,m
Zer[kwb
f ;l ? b,fou
l oHa,mZe=zGUJ csnw
f wfww
hJ &m;vJqadk wmh)/ p=pifppf{ueftrSef
tm;jzif/h ww=xkpd uK'gG &ESihf &lyg&Hrk supf t
d MunfEiS t
hf qif;rsK;d pkH xkEd pS yf g;wdaYk ygif;qk&H m/
,H-a,m qE&ma*g=tMuifwyfrufwwfwhJ qE&m*wPSmavmbonf/ twd= &S\
d / wH=xdk
wyfrufwwfwq
hJ E&m* wPSmavmbonf/ ww=xdpk uK'gG &ESi&hf yl g&Hrk supf t
d MunfEiS hf
tqif;rsKd;pkHESpfyg;wkdYaygif;qkH&m/ oHa,mZeH=zGJUcsnfwwfwJh oHa,mZOfw&m;-zGJUcsnf
aMumif; oHa,mZOfw&m;yg bk&m;/
uJ...'Dvq
kd Mdk uygpk?Yd ]]wPSmavmbonf zGcYJ snw
f wfwo
hJ aH ,mZOf/ bmudo
k u
l
zGcYJ snw
f wfovJqadk wmh puKuv
kd zJ cYJG snw
f wf? wyfrufwwfw,f? &lyg&Hu
k v
kd zJ cYJG snw
f wf?
wyfrufwwwfw,f/ twGi;f tm,we tjyiftm,we 'Dvw
kd pfww
JG pfwpJG D ajcmufwJG
vmygw,f/ (1)
e aomwH o'geH oHa,mZeH? e o'g aomw oHa,mZeH/
,O ww w'kb,H y#dp OyZw
d qEa&ma*g? wH ww oHa,mZeH/
baE=t&Sifrx&fjrwfBuD;wdkY bk&m;/ aomwH=em;[kwGifrnf &kyftMunfonf/
o'geH=toHrsK;d pkH o'g&Hw
k u
Ydk /kd e oHa,mZeH=zGUJ csnaf Mumif; zGUJ csnw
f wfonfr[kw/f o'g=
toHrsK;d pkH o'g&Hw
k u
Ydk vJy/J aomw=em;[kwiG rf nf &kyt
f Munf\ (0g) em;[kwiG rf nf
&kyt
f Munfu/kd e oHa,mZeH=zGcYJ snaf Mumif; zGcYJ snw
f wfonfr[kw/f p=pifppf{uef trSef
tm;jzifh/ ww=aomw'Gg&ESifho'g&HkH=em;tMunfESifhtoHrsKd;pkH xkdESpfyg;wkdYaygif;qkH&m/
,H-a,mqE&ma*g=tMuifwyfrufwwfwhJ qE&m* wPSmavmbonf/ twd= &S\
d / wH=
xkw
d yfrufwwfwhJ qE&m* wPSmavmbonf/ ww=aomw'Gg&ESio
hf 'g&Hek m;tMunf
ESit
hf oHrsK;d pkH xkEd pS yf g;wkaYd ygif;qk&H m/ oHa,mZeH=zGUJ csnw
f wfwhJ oHa,mZOfw&m;? zGcYJ snf
aMumif;oHa,mZOfw&m;yg bk&m;/
rax&fjrwfwb
Ykd &m;..ESmacgif;wGirf nf &kyt
f Munfu teHrY sK;d pk*H Em&Hu
k kd zGaYJ ESmif
wwfwo
hJ aH ,mZOfr[kwyf gbl;? teYrH sK;d pk*H Em&Hu
k vJ ESmacgif;wGirf nf &kyt
f Munfukd zGaYJ ESmif
wwfwo
hJ aH ,mZOfr[kwyf gbl;bk&m;/ trSeu
f awmh Cmeyom'=ESmacgif;tMunfeYJ teHY
rsKd;pkH*Em&HkwkdYudk ckHrifwyfrufwwfwJh qE&m*? wPSmavmbonfom xdk'Gg&ESifhtm&Hk
ESpyf g;pkw
H u
Ydk kd zGaYJ ESmifwwfwhJ oHa,mZeygbk&m;/ (3)/ xkt
Yd wle Zd0gS &omeH oHa,mZeH? e &om Zd0gS , oHa,mZeH? ,O ww w'kb,H y#dp
OyZw
d qE&ma*g? wH ww oHa,mZeH/

49

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

(teufoad vmufygNy?D csK;H Muygpd)Yk vQmtMunfe&YJ om&Ht


k csi;f csi;f rzGaYJ ESmifwwf
Muygbl;? oHa,mZOfr[kwMf uygbl;? trSeu
f awmh ,if;w&m;ESpyf g;udk tm&Hjk yK jzpfay:
vmwJh qE&m*=wPSmavmbuomvQif ,if;'Gg&+tm&HEk pS yf g;wku
Yd zkd aYJG ESmifay;wwfwhJ
oHa,mZew&m;ygbk&m;wJ?h (4)/ xkt
Yd wl-

(teufoad vmufygNy?D t"dym ,ftcsKyu


f awmh) um,'Gg&=ud,
k t
f Munfet
YJ awGrY sK;d
pkw
H &Ydk MdS u&mrSm um,'Gg&=ud,
k t
f Munfu tawGrY sK;d pk=H azm|Am&Hu
k rkd zGrYJ aESmifyg=(um,
yom'u azm|Am&Hu
k kd rwyfrufyg)? azm|Am&Hu
k vJ um,'Gg&udrk zGaYJ ESmifyg (rwyfruf
yg)? 'DEpS yf g;udt
k aMumif;jyKNy;D um,yom'udk wyfrufvu
dk ?f azm|Am&Hu
k kd wyfrufvu
dk ef YJ
aewJh wPSmavmbuom oHa,mZetppfygbk&m;wJ?h (5) qufNy;D awmhe raem "rmeH oHa,mZeH? e "rm re oHa,mZeH? ,O ww w'kb,H y#dp
OyZw
d qE&ma*g? wH ww oHa,mZeH/
baE=t&Sirf ax&fjrwfBu;D wkb
dY &k m;/ raem=raemwGirf nfpw
d t
f Munfonf/ "rmeH=
&kyef mrfrsK;d pk"H rm&Hw
k u
Ydk /kd e oHa,mZeH=zGcYJ snaf Mumif;? zGcYJ snw
f wfonfr[kwyf g/ "rm=&kyf
emrfrsK;d pk"H rm&Hw
k u
Ydk vJy/J re=raemwGirf nfpw
d t
f Munfu/kd e oHa,mZeH=zGcYJ snaf Mumif;?
zGJYcsnfwwfonfr[kwfyg/ p=pifppf{ueftrSeftm;jzifh/ ww=raem'Gg&ESifh"rm&Hk=pdwf
tMunfEiS hf &kyef mrfrsK;d pkH xkEd pS yf g;wkaYd ygif;qk&H m/ w'kb,H=xk'd gG &ESihf tm&HEk pS yf g;pku
H /kd
y#dp= pG
J / ,H-a,m qE&ma*g=tMuifwyfrufwwfwhJ qE&m*wPSmavmbonf/ OyZw=d jzpf\/ ww=raem'Gg&ESi"fh rm&H=k pdwt
f MunfEiS hf &kyef mrfrsK;d pkx
H Ekd pS yf g;wkaYd ygif;qk&H m/
oHa,mZeH=zGcYJ snw
f wfwhJ oHa,mZOfw&m;zGcYJ snaf Mumif; oHa,mZOfw&m;ygbk&m;/
rax&fjrwfBu;D wkb
dY &k m;? raemwGirf nf pdwt
f Munfu &kyef mrfrsK;d pk"H rm&Hu
k kd zGUJ aESmif
wwfwhJ oHa,mZOfr[kwyf gbl;/ &kyef mrfrsK;d pk"H rm&Hu
k vJ raemwGirf nfpw
d t
f Munfukd zGYJ
aESmifwwfwo
hJ aH ,mZOfr[kwyf gbl;bk&m;/ trSeu
f awmh raemwGirf nfpw
d t
f MunfeYJ &kyf
emrfrsKd;pkH "rm&HkwdkYudk cHkrifwyfrufwwfwJh qE&m*=wPSmavmbonfom xkd'Gg&ESihf
tm&HEk pS yf g;pkw
H u
Ydk kd zGaYJ ESmifwwfw=hJ oHa,mZeygbk&m;/ (6)
uJo
h Ykd pdwo
<l u,f pdwa oa|;u &Si;f vif;jywfom;pGm avQmufxm;avonf/
tcsKyrf mS 'Gg&+tm&Hk tpkt
H pk&H MdS u&m 'Gg&ESit
fh m&Hw
k u
kYd oHa,mZed,=zGaYJ ESmiftyfaom
w&m;/ xk'd gG &+tm&Hw
k u
Ydk kd wyfrufwwfonfh wPSmavmb 12-rsK;d u oHa,mZe=zGaYJ ESmif

E-book is created by shanyoma

e uma,m azm|AmeH oHa,mZeH? e azm|Am um, oHa,mZeH? ,O ww


w'kb,H y#dp OyZw
d qE&ma*g? wH ww oHa,mZeH/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

50

wwfaomw&m;[l qkv
d &dk if;tcsuu
f kd owdcsy
f rSw,
f &l m\/
tar;tajzNyD;\/

E-book is created by shanyoma

rax&fBuD;wkYd csD;rGrf;awmfrlMujcif;
xko
d pYkd w
d o
<l u,f tus,0f w
d m & ajzjyavQmufxm;vku
d af omtcg r[max&fBu;D
wk\
Yd PfxJ oHa,mZe"rEiS hf oHa,mZed,"rwYkd jywfjywfom;om; uGu
J jJG ym;jym;xif
&Sm;oGm;w,f/ xkt
d cg rax&fjrwfBu;D wdu
Yk pdwo
<l u,ftm; qdv
k waYH omtwkid ;f cs;D
rGrf;rdefYMum;awmfrlMuw,fvmbm aw *[ywd? okv'H aw *[ywd?
, aw *rDa & Ak'0 pae ynmpuK urwd/
*[ywd=ausmif;'umaoa|;/ aw=oifonf/ vmbm=t&awmfavpGm/h *[ywd=
ausmif;'umaoa|;/ aw=oifonf/ okv'=H vlt
Y jzpfuakd umif;pGm&tyfygaypGm?h (bmh
aMumifv
h q
J &dk if) , aw=tMuifoif\tzk&Yd m/ *rDa &=eufepJ mG aom/ Ak'0 pae=bk&m;
pum;awmf/ ynmpuK=Pfynmrsupf o
d nf/ urwd=igwkx
Yd uf oufouf0if0if&ydS gay
pGmh/
ausmif;'umaoa|;? ausmif;'um&JUtzd&Yk m t&awmfvu
dk yf gbd/ ausmif;'umonf
vlt
Y jzpfukd aumif;pGm&tyfygbd/ (bmaMumihv
f q
J &dk if) ausmif;'um&JUtzd&Yk m tvGeef ufeJ
aom bk&m;pum;awmf Pfynmrsupf [
d m oufouf0if0if&ydS gbd\/ 'Dawmh ausmif;
'um&JUtzkdY&m 'Dbk&m;omoemawmfudk t&awmfygbd\? vlYtjzpfudkt&awmfygbd\/
uJhodkYaumif;csD;ay;Muw,f/
(1) pdwoH,kwf oHa,mZeokwfNyD;ygNyD/

51

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

(2) pdwo
,
H w
k f (2) od'wow
k w
f &m;
'Dow
k rf mS od'wrax&fu tppwm0ef,o
l uJo
h jYkd zpfaomaMumifh okwt
f rnfukd
od'wow
k [
f
l trnfwyfjcif;jzpfw,f/ okwe ef 'd gef;uawmh-

wpfcsed u
f rsm;pGmaom rax&fBu;D &[ef;awmfwYdk rpdu
mo@NrKd Y ]]a*G;csKyd ifawm
ausmif;wku
d f }} oDwif;ok;H aexkid af wmfrMl uqJjzpfygw,f/
xkt
d cg ausmif;'umpdwa oa|;rax&fBu;D &[ef;awmfw&Ykd &dS mt&yfoYkd vma&muf
0yfvsK;d ? &Scd ;dk OD;Gwf tjypfvw
G af omae&mu xkid af eNy;D awmht"d0gaoEK ar baE ax&m oGmwem, bw/H
baE=t&Siw
f b
Ydk &k m;/ oGmwem,=eufjzefaumif;rIuo
k v
kd t
f vdiYk mS / ar=wynhaf wmf
\/ bwH=qGrf;udk/ t"d0gaoEK=onf;cHom,mawmfrlMuygbk&m;vkdY yifhavQmufw,f/
rax&fjrwfBu;D awGuvnf; qdwq
f w
d af eojzifh pdwa oa|;yifah vQmufcsuu
f kd vufcaH wmf
rlMuw,f/ xkt
d cgausmif;'um pdwa oa|;rax&fjrwfBu;D wkYd vufcaH Mumif;aumif;pGmod
&SNd y;D rax&fjrwfBu;D wku
Yd kd &dak ojrwfE;dk &Scd ;dk rdrt
d rd o
f jYdk yefomG ;w,f/ eufjzefzq
Ydk rG ;f cJz,
G f
abmZOfrsm; pDrcH sujf yKwaf ew,f/
xdn
k Ofv
h eG af jrmuf aemufwpfaeYa&mufwt
hJ cg yifah vQmufcsut
f wkid ;f rsm;pGmaom
rax&fwkdY pdwaoa|;&JUaetdrfodkY<u cif;xm;wJhae&m ax&fpOf0gvdkufoDwif;okH;ae
xdkifawmfrlMuw,f/ (xdkrax&fjrwfBuD;wkdYtxJrSm]]t&Sifax&}}
x&}}rnfaom rax&fonf
oHCmhax&fBuD;jzpfawmfrlw,f)/
tx acg pdawm *[ywd a,e ax&m bduL ? awEk+youFr?d OyouFrw
d mG
axa& bduL tbd0ga'wGm {urEH edo'D /d
xdt
k cgpdwa oa|;onf rdrq
d rG ;f +[if;ponf pDr&H if;u yifx
h m;wJh rax&fjrwfBu;D
rsm;a&mufvmawmh rax&fjrwfw&Ykd &dS modYk vma&muf&adk ojrwfE;dk &Scd ;dk Ny;D tjypfvw
G w
f ahJ e&m
uxkid Nf y;D tar;ykpm jyempum; avQmufxm;w,f/ avQmufxm;yku
H -

E-book is created by shanyoma

{uH or,H or[v


k m ax&m bduL rpdu
moa@ 0d[&Ed trm#u0ae/
(oH? 'k? 475)

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

52

"mwkemewH "mwkemewEd baE ax& 0kpw


?d udwm 0wm Ek acg baE "mwkemewH
0kwH b*0wm/

E-book is created by shanyoma

baE ax&=]]ax&}}trnf&SdawmfrlwJh oHCmhrax&fBuD;bk&m;/ "mwkemewH


"mwkemewE=d "mwftxl; "mwftxl;[l/ 0kpw
=d bk&m;omoem0,f "ra0g[m&pum;
ajymMum;tyfyg\/ baE ax&=]]ax&}}trnf&adS wmfrw
l hJ oHCmhrax&fBu;D bk&m;/ udwm 0wm=tb,frQaomtwkid ;f t&Snjf zif/h "mwkemew=H "mwftxl;ud/k b*0awm=jrwfpmG
bk&m;onf/ 0kw=H a[mawmfrt
l yfygoenf;/
t&Siaf x& oHCmhrax&fBu;D bk&m;wJh jrwfpmG bk&m;u "mwftxl;xl;udk tb,frQ
aomtydik ;f tjcm;jzifh a[mMum;tyfygovJw/hJ tJ'v
D dk ar;jref;avQmufxm;w,f/
{0H 0kaw tm,om axa&m wkPDS ta[mod/
{0H 0kaw=odYk pdwa oa|;uar;avQmuftyfonf&adS omf/ tm,om axa&m=
t&Sifax&trnf&wJh oHCmhrax&fBuD;onf/ wkPSD=r>rufoHa>c qdwfqdwfaeonf/
ta[mod=jzpfavNy/D
t&Siaf x&oHCmhrax&fBu;D u bmrStajzray;bl;wJ/h oHCmhrax&fBu;D u rodvYkd
tajzray;wmvm;qdak wmh rodvrYdk [kwb
f ;l ? odawmhow
d ,f/ wcsKd Uyk*Kd vrf sm;odNy;D jyef
ajymzk&Yd ef r&Jb;l / 'Dae&mrSm t|uxmu]]ZmeaEmyd t0dom&'wm}}/
t&Siaf x&oHCmhax&fBu;D onf 'gavmufrrS odb;l vm;/ odyg&JU/ odvsub
f mjyKvYkd
rajzovJqkdawmh) ZmeaEmyd=odyifodaomfvnf;/ t0dom&'wm=r&J&ifhonf\tjzpf
aMumif/h e Asmumod=rajz0H/h (r&JvYkd rajz0Hw
h mwJ)h /
pdwa oa|;ausmif;'umuvJ ESpBf urd af jrmufa&S;enf;wlyaJ r;w,f/ ESpBf urd af jrmuf
ar;avQmufawmhvJ t&Siaf x&oHCmhrax&fBu;D u rvIyb
f ;l (qdwq
f w
d yf )J / wwd,tBurd f
avQmufawmhvyJ J bmrSrvIyb
f ;l / udik ;f ...'Dawmh a&SUqufNy;D bmjzpfovJqadk wmhawe acg ye ora,e tm,om od'awm wo bduK oaH C oAe0aum
a[mwd/

53

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

awe acg ye ora,e=xkt


d cg/ tm,om od'awm=t&Si
f od'wonf/
wo bduK oaH C=xk&d [ef;taygif;/ oAe0aum=tvk;H pkw
H aYdk tmuf ti,fq;Hk ud,
k af wmf
onf/ a[mwd=jzpf\/ (ti,fq;Hk ud,
k af wmfuav;wJ)h /

ausmif;'umESihf oHCax&fBu;D wdYk ok;H Burd w


f idk w
f idk f ar;tyfygvsuf ikww
f w
k Bf u;D
t&H;I cH&rnfvjdk zpfaewJt
h cg rcHomawmh 'DtxJrmS oHCe0u=oHCaem ti,fq;Hk t&Sif
od'w&[ef;awmfav;u t&Siaf x&oHCmhr[max&fBu;D udk uJo
h cYkd iG yhf efavQmufxm;
w,f/
Asmua&mr+[H baE ax& pdw
*[ywdaem {wH yOH/
baE ax&=t&Sifax& oHCmhr[max&fBuD;bk&m;/ t[H=wynhfawmfonf/
pdw
*[ywdaem=ausmif;'g,um pdwa oa|;\/ {wH yO=H ,ckar;avQmufwjhJ y
emud/k Asmua&mrd=ajzMum;yg&apbk&m;/
olaY e&mu x oHCrax&fBu;D t&Siaf x&&S&d m &Sad ojrwfE;kd &Scd ;dk Ny;D rS ]]t&Siaf x&
oHCmhrax&fBu;D bk&m;? ,ckausmif;'um pdwa oa|; ar;avQmufwjhJ yemudk wynfh
awmf ajzyg&apbk&m;vdYk tcGiahf wmif;w,f/ xdt
k cg t&Siaf x&oHCmhrax&fBu;D uvJAsmua&m[d wGH tm0kaom od'w pdw
*[ywdaem {wH yO/H
igh&iS
f od'w? igh&iS o
f nf pdwa oa|;ausmif;'umBu;D ,ckar;wJjh yemudk igh&iS f
vGwv
f w
G yf aJ jzygav/ uJo
h Ykd tcGiahf y;awmhrS t&Si
f od'wu pdwa oa|;ausmif;'
umBu;D udk ckid rf matmifjyefar;w,f){0H [d wGH *[ywd ykpo
d ]]"mwkemewH "mwkemewEd baE ax& 0kpw
?d udwm 0wm Ek acg baE "mwkemewH 0kwH b*0wm}}wd/
ausmif;'umaoa|;? ausmif;'um t&Siaf x&oHCmhax&fBu;D udk ]]t&Siaf x&oH
Cmhax&fBu;D bk&m;? "mwftxl;xl; "mwftxl;xl;[l bk&m;omoem0,f "ra0g[m&
pum;ajymMum;tyfyg\/ t&Siaf x&oHCmrax&fBu;D bk&m;? jrwfpmG bk&m;u "mwftxl;
xl;udt
k b,frQaom tydik ;f tjcm;jzifah [mMum;tyfygovJb&k m;}}vkYd tJ'v
D akd usmif;'um

E-book is created by shanyoma

tx acg tm,om od'awm tm,oEH ax&H {w+'a0gp/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

54

Bu;D u ar;w,fr[kwv
f m;/ (ckid rf matmif xyfcsnw
f ,f/) xdt
k cg ausmif;'umpdwa oa|;
u{0H baE/

E-book is created by shanyoma

baE=t&Sib
f &k m;/ {0H=[kwyf gw,fb&k m;vkYd jyefMum;avQmufxm;awmh t&Si
f od'wu qkv
d wHaY omtwkid ;f ajzMum;awmfrw
l ,f/ ajzMum;ykrH mS 'H acg *[ywd "mwkemewH 0kwH b*0wm? puK"mwk+&ly"mwk+puK0dnmP"mwk? aomw"mwk+o'"mwk+aomw0dnmP"mwk? Cme"mwk+*E"mwk+ Cme
0dnmP"mwk? Zd0gS "mwk+&o"mwk+Zd0gS 0dnmP"mwk? um,"mwk+azm|A"mwk+um,
0dnmP"mwk? raem"mwk+"r"mwk+raem0dnmP"mwk? {wm0wm acg *[ywd "mwk
emewH 0kwH b*0wm/ (wJ)h / teufay;Munf&h atmif*[ywd=ausmif;'umpdwa oa|;/ 'H acg=qkv
d wHo
Y nfu/kd "mwkemew=H "mwf
txl;xl;[l/ b*0wm=jrwfpmG bk&m;onf/ 0kw=H a[mawmfrt
l yfNy/D puK"mwk=rsupf d
wGirf nf &kyt
f Munf"mwfvnf;aumif;/ &ly"mwk=tqif;rsK;d pkH &lyg&Hq
k w
dk &hJ yl "mwfvnf;
aumif;/ puK0n
d mP"mwk=puKe&YJ yl g&Hk ESpyf g;wdu
k q
f o
Hk jzifh ay:aygufvmwJjh rifr=I puK
0dnmP"mwfvnf;aumif;/ aomw"mwk=em;[kwGifrnf&kyftMunf"mwfvnf;aumif;/
aomw"mwk=em;[kwiG rf nf &kyt
f Munf"mwfvnf;aumif;/ o'"mwk=toHrsK;d pko
H 'g&Hq
k dk
wJh o'"mwfvnf;aumif;/ aomw0dnmP"mwk=aomweJo
Y 'g&HEk pS yf g;wku
d q
f o
Hk jzifh ay:
aygufvmwJhMum;rI=aomw0dnmP"mwfvnf;aumif;/ Cme"mwk=ESmacgif;wGifrnf
&kyftMunf"mwfvnf;aumif;/ *E"mwk=teYHrsKd;pkH *Em&HkqkdwJh *E"mwfvnf;aumif;/
Cme0dnmP"mwk=CmeeJY *Em&HEk pS yf g;wku
d q
f o
Hk jzifh ay:aygufvmwJeh rf;&Ir=I Cme0dnm
P"mwfvnfaumif;/ Zd0gS "mwk=vQm[kwiG rf nf &kyt
f Munf"mwfvnf;aumif;/ &o"mwk=
t&omrsKd;pkH &om&HkqdkwJh&o"mwfvnf;aumif;/ Zd0Sg0dnmP"mwk=Zd0SgeJY&om&Hk ESpfyg;
wku
d q
f o
Hk jzifh ay:aygufvmwJph m;rI vQurf =I Zd0gS 0dnmP"mwfvnf;aumif;/ um,"mwk=
ud,
k [
f w
k iG rf nf &kyt
f Munf"mwfvnf;aumif;/ azm|A"mwk=tawGrY sK;d pkH azm|Am&Hq
k w
dk hJ
az|A"mwfvnf;aumif;/ um,0dnmP"mwk=ud,
k ef YJ azm|Am&HEk pS yf g;wdu
k q
f o
Hk jzifh ay:
aygufvmwJah wGrY I xdr=I um,0dnmP"mwfvnf;aumif;/ raem"mwk=pdwt
f Munfac:wJh
raem"mwfvnf;aumif;/ "r"mwk=&kyef mrfrsK;d pk"H rm&Hq
k w
dk hJ "r"mwfvnf;aumif;/ raem
0dnmP"mwk=pdw[
f w
k iG rf w
S f txl;odwwfwhJ raem0dnmP"mwfvnf;aumif;/ *[ywd=
ausmif;'umaoa|;/ {wm0wm=rQjzifh (b,favmuf&o
dS vJ? wpfq,f&h pS yf g;&Sw
d ,f)/
"mwkemew=H "mwftxl;xl;ud/k b*0wm=jrwfpmG bk&m;onf/ 0kw=H a[mawmfrt
l yfay\/

55

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

pdwa oa|;[m wtHw


h MojzpfomG ;w,f/ tJ't
D csed rf mS qGr;f ruyf&ao;bl;/ tvGef
ESpfoufNyD;awmhrS-

tx acg pdawm *[ywd=xkt


d cgpdwa oa|;[m/ tm,oawm od'w=
t&Si
f od'w&UJ / bmodwH tbdeEw
d mG tEkarm'dwmG =jywfjywfom;om;a[mtyfwhJ "mwf
wpfq,f&h pS yf g; w&m;pum;udt
k vGeEf pS o
f uf om"kEak rmfac:qkNd y;D / axa& bduL =qGr;f pm;
yifx
h m;wJrh ax&fBu;D wku
dY /dk yPDawe cg'eDa,e abmZeDa,e=rGejf rwfwchJ zJ ,
G pf m;zG,f
toG,o
f ,
G jf zif/h o[wm=rdrv
d ufjzif/h oEayo=d a&mif&h aJ pNyD (om[wdu
d ajrmufquf
uyfw,f)/ or0ga&od=wefNyv
D q
Ykd &dk avmufatmifjyKpak vNy/D
rax&fBu;D rsm; ausmif;wku
d o
f Ykd jyefMuNyD
tx acg ax&m bduL bkwm 0daem MoeDwyw ygPdaem O|m,m+oem yuro
/k
tx acg=xkdaemuf/ ax&m bduL=rax&fBuD;jzpfawmfrlMuwJh &[ef;wkdYonf/
bkwm 0daem=qGr;f pm;Ny;D uke&f um;/ MoeDwywygPdaem=aq;aMumtyfNy;D ojzifh oydwrf S
z,f&mS ;tyfNy;D aom vuf&u
dS ek &f um;/ O|m,m+oemyuro
=k ae&mrSxzJomG ;Muukef
Ny/D
qGr;f udpN y;D vwf&um; ]]a*G;csKyd ifawmfausmif;wdu
k }f }odYk jyefomG ;Mu ausmif;wku
d f
odkYa&mufvQifyiftx acg tm,om axa&m tm,oEH od'wH {w+'a0gp ]]om"k acg wH
tm0kaom od'w {aom yaOm y#dbmod? ae+aom yaOm rH y#dbmod/ awe [m+
0kaom od'w ,'g tn'gyd {0&layg yaOm tm*ap,s? wana0+w y#dbmao,sm}}
wd/
tx acg=xko
d Ykd a*G;csKad wmausmif;wku
d af &mufqu
dk af omtcg/ tm,om axa&m=
t&Siaf x&oHCmhrax&fBu;D u/ tm,oEH od'w=t&Si
f od'wu
d /kd {wH 0peH=odYk
aom cs;D rGr;f pum;ud/k ta0gp=ajymqkv
d wfNy/D (ajymyku
H m;) ]]tm0kaom od'w=igh&iS f

E-book is created by shanyoma

tx acg pdawm *[ywd tm,oawm od'w bmodwH tbdeEw


d mG
tEkarm'dwmG axa& bduL yPDawe cg'eDa,e abmZeDa,e o[wm oEayod
or0ga&od/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

56

E-book is created by shanyoma

od'w/ {aom yaOm=jyemESiq


hf idk &f mtajzpum;onf/ wH y#d=oif\Pf/
om"k acg=aumif;pGm/ bmod=xifygay\/ (om"kyg igh&iS
f od'w? pdwa oa|;avQmuf
xm;wJhjyem&JUtajz[m igh&Sif&JUPfxJrSm vif;vif;BuD;xifygbd? ay:ygbd? om"k
om"k/ {aom yaOm=jyemtwGuf ajz&rnft
h csuo
f nf/ rH y#d=ighPf/ e bmod=
rxifbl;/
(ud,
k af wmf ,ckajymwJh "mwfwpfq,f&h pS yf g; wynhaf wmfow
d maygh/ ,ckw&m;emae
wJh &[ef;awGvJ odwmaygh? odayr,fv
h Ykd 'Dvafkd jz&vdrrfh ,fvYkd ajzyku
H rkd odMubl;/ t&Siaf x&
oHCmhax&fBu;D u ajzyHu
k kd rodvYkd 0efcw
H m)/
tm0kaom od'w=igh&iS
f od'w/ awe [d=odw
Yk Ny;D um;/ ,'g tn'gyd=trSwf
rxiftMuifwpfyg;aomtcgvnf;/ {0&layg yaOm=odkYoabm&SdwJhjyemonf/
tm*ap,s=oHCmhxaH rSmufa&mufvmjim;th/H w'gyd=xkt
d cgvnf;/ {w=tar;ykpm
jyem/ wan0 y#d=oif\PfyifvQi/f bmao,s=xkw
d &m;&JUtajzpum;xifyg
ap/
]]aemufaemufar;vQiv
f J igh&iS yf J ajzyg}}vkYd t&Siaf x&oHCmhax&fBu;D u t&Si
f od
'wtm; wpfcgxJ tNy;D tydik f cGiahf y;xm;w,f/
(yXrod'wokwf NyD;NyD)

57

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

pdwo
,
H w
k t
f wGuf (3) eHygwfa[m&r,ho
f w
k u
f 'kw,
d od'wow
k w
f /hJ 'Dow
k &f UJ
ed'gef;uvJyJ ,cifenf;twkid ;f yif (csK;H Ny;D ajymMupd)Yk wpfcsed u
f rsm;pGmaom rax&f&[ef;wkYd rpdu
mo@NrKd UrSm trm#0ueac:wJh pdw
aoa|;aqmufvSLwJh ]]a*G;csKdyifawmausmif;wkdufBuD;}}rSm oDwif;okH;aeMuqJ/ xkdtcg
ausmif;'umpdwaoa|;ausmif;wkdufodkYvmNyD; rax&fjrwfBuD;rsm;udk qGrf;pm;yifhw,f
(at;..a&SUokwt
f wkid ;f yJ) rax&fjrwfBu;D rsm; qdwq
f w
d af eojzifh yifah vQmufcsuu
f v
kd uf
cH/
pdwa oa|; xkt
d aMumif;odNy;D rax&fjrwfBu;D rsm;udk &kad ojrwfE;dk &Scd ;dk Ny;D tdrjf yef?
qGr;f rsm;pDr?H aemufwpfaeYeeH ufr;dk aomufa&mufawmh rax&fjrwfBu;D rsm; ax&fpOf0gvku
d f
pdwa oa|;aetdro
f Ykd <ua&muf cif;tyfaomae&m ax&fpOf0gvku
d f xkid af erdMuNy/D
a&SUaeYuvkyd J 'DaeYvyJ J pdwa oa|; vma&muf rax&fjrwfwu
Ydk &kd cdS ;dk Ny;D tjypfvw
G f
wJah e&mu xkid Nf y;D (rajz0Hyh gbl;qkrd yS J ar;&rnf0h w&m;t&) t&Siaf x&oHCmhax&fBu;D udk
ar;w,f/ ar;ykrH mS ,m rm baE ax& taeu0d[w
d m 'd|ad ,m avmau OyZE /d (oH? 'k? 477)
t&Siaf x& oHCmhrax&fBu;D bk&m;? wpfyg;ru rsm;vSpmG aom rdpm t,lwYdk avmu
jzpf&MdS uygw,f/ bmawGvq
J akd wmhoawm avmaumwd 0g=avmuonf b,fah wmhrS rysupf ;D bl;? jrw
J ,f/ tJ'v
D kd
,lwJhrdpm'd|d/
toawm avmaumwd 0g=avmuonf tqk;H &S\
d [l ,lwrhJ pd m 'd|/d
tE 0g avmaumwd 0g=avmuonf tqk;H &S\
d [l ,lwrhJ pd m 'd|/d
teE 0g avmaumwd 0g=avmuonf tqk;H r&Sb
d ;l [l ,lwrhJ pd m 'd|/d
wH ZD0H wH o&D&Ed 0g=ZD0vdyjf ymeJY 'Du,
dk [
f m wpfcx
k yJ v
J Ydk ,lwrhJ pd m 'd|/d
tnH ZD0H tnH o&D&Ed 0g=ZD0vdyjf ymu wjcm;? uk,
d Bf u;D u wjcm;vkYd vdyjf ymeJu
Y ,
kd f
wjcm;pDyv
J Ykd ,lwrhJ pd m 'd|/d
a[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd 0g=ow0gac:wJh vdyjf ymonf aoNy;D onfh
aemufrmS jzpfw,fvYdk ,lwo
hJ 'd|/d
e a[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd 0g=ow0gac:wJh vdyjf ymonf aoNy;D onfh
aemufrmS rjzpfb;l jywfw,fv,
Ykd w
l OhJ ap''d|/d (vuf00J g' &Sv
d Qif 'DOap''d|u
d kd vGepf mG

E-book is created by shanyoma

pdwoH,kwf (3) 'kwd,od'wokwfw&m;

E-book is created by shanyoma

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

58

ESpo
f ufouf,w
l wfw,f/ vuf,m0g'&Sv
d Qif a&SUqkcd w
hJ hJ o'd|u
d kd ESpEf pS o
f ufouf,l
wwfw,f)/
a[mwd p e p a[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd 0g=tw ZD0 vdyjf ymac:wJh
ow0g[m aoNy;D onfah emufrmS jzpfwmvJ&?dS rjzpfwmvJ&v
dS ,
Ykd w
l {hJ upowrdpm 'd|/d
ae0 a[mwd e e a[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd 0g=tw ZD0 vdyjf ymac:wJh
ow0g[m aoNy;D onfah emufrmS jzpfonfvnf;r[kw?f rjzpfonfvnf;r[kwv
f Ydk ,lwhJ
tr&m0dauyac:wJh rdpm 'd|d (tr&m0dauyrdpm t,l&w
dS hJ yk*Kd v[
f m olu
Y kd ]]ow0g
vdyjf ym[m aoNy;D onfah emuf jzpfovm;}}vkaYd r;vQif [if...jzpfw,fvv
Ydk J uREyfk rf ajym
bl;vkaYd jzw,f/ ]]ow0gvdyjf ym[m aoNy;D onfah emufrjzpfb;l vm;}}vkaYd r;vQiv
f J [if..
rjzpfb;l vkv
Yd J uREyfk rf ajymbl;vkaYd jzw,f/ xkaYd Mumifh xko
d &l UJ rdpm t,lonf [dv
k v
dk t
J zrf;
rcH? 'Dvv
dk t
J zrf;rcHwhJ tr&m0dauy ig;ESiw
hf al omaMumifh tr&m0dauy 'o0wKu
rdpm'd|dq,fyg;[kac:onf/
,med pd+rmed 'Ggo|d'|d *d wmed jA[Zmav bPdwmed/
jA[Zmav=jA[Zmvokwe f / bPdwmed=jrwfpmG bk&m; a[mMum;tyfuek af om/
,med p rmed 'Ggo|d'|d *d wmed=tMuifajcmufq,fEpS yf g;aom rdpm t,lwo
Ykd nf/ oEd=
&Sdukef\/
rm Ek acg baE 'd|ad ,m udo owd a[mEd? udo towd e a[mEd/
baE ax&=t&Siaf x& oHCmhax&fBu;D bk&m;/ rm'd|ad ,m=avQmufxm;&myg
'o0wKurdpm 'd|q
d ,fyg;+jA[Zmvokwe v
f m rdpm 'd|ad jcmufq,hEf pS yf g;wko
Yd nf/ udo
towd=tb,fw&m;r&Sv
d Qi/f e a[mE=d rjzpfMuukeo
f enf;bk&m;/
uJo
h Ykd ausmif;'umpdwa oa|;u (oHCmhax&fBu;D &Sv
d suf oHCe0u-udak usmf
ar;vQif ravsmrf avsmufywfaomaMumif)h t&Siaf x&oHCmhr[max&fBu;D udk ar;avQmuf
aomtcg a&S;enf;twlyif t&Siaf x&oHCmhrax&fBu;D u odvsuf rajz0Ho
h jzifh qdwq
f w
d f
aeawmfr
l ok;H Burd w
f idk af &muf pdwa oa|;u ar;avQmufNy;D aomtcg t&Si
f od'w
oHCmi,fu t&Siaf x&oHCmhrax&fxcH iG yhf ef pdwa oa|;tm; a&S;enf;twlyifcidk rf m
atmif]]ausmif;'um? 'o0wKu rdpm 'd|q
d ,fyg;? jA[Zmvokwe v
f m rdpm 'd|ad jcmufq,fh
ESpfyg;wkdYonf tb,fw&m;&SdvQifjzpfMu tb,fw&m;r&SdvQif rjzpfMuoenf;[kar;

59

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

,m rm *[ywd taeu0d[dwm 'd|da,m avmau OyZEd ]]oawm


avmaum}}wd 0g? ]]toawm avmaum}} wd 0g? ]]tE 0g avmaum}}wd 0g? ]]teE
0g avmaum}}wd? ]]wH ZD0H wH o&D&}}Ed 0g? ]]tnH ZD0H tnH o&D&}}Ed 0g? ]]a[mwd
wxm*awm y&H r&Pm}}wd 0g? ]]ae0 a[mwd e e a[mwd wxm *awm y&H r&Pm}}
wd 0g? ,medp+d rmed 'Ggo|d 'd|*d wmed jA[Zmav bPdwmed? rm acg *[ywd 'd|ad ,m
oum,'d|,
d m owd a[mEd? oum,'d|,
d m towd e a[mEd/
*[ywd=ausmif;'umaoa|;/ taeu0d[w
d m=wpfyg;ru rsm;vSpmG ukeaf om/ ,m
rm 'd|da,m=tMuifrdpmt,lwkdYonf/ avmau=avmu/ OyZEd=jzpf&SdMuukef\/
]]oawm avmaumwd 0g=avmuonfjrw
J ,f[,
k w
l hJ rdpm t,lvnf;aumif;/ ]]toawm avmaumwd 0g=avmuonfrjrJbl; jywfw,f}}[k,lwJh rdpm'd|dt,lvnf;
aumif;/ ]]tE 0g avmaumwd 0g=avmuonftqk;H &S\
d }}[k ,lwrhJ pd m t,lvnf;aumif;/
]]teE 0g avmaumwd 0g=avmuonftqk;H r&S}d }[k ,lwrhJ pd m t,lvnf;aumif;/ ]]wH
Zd0H wH o&D&Ed 0g=ZD0 vdyjf ymeJY 'Du,
kd [
f mwpfcx
k yJ }J }vdYk ,lwrhJ pd m t,lvnf;aumif;/
]]tnH ZD0H tnH o&D&Ed 0g=ZD0vdyjf ymu wjcm;? ud,
k Bf u;D u wjcm;}}vd,
Yk w
l hJ rdpm t,lvnf;
aumif;/ ]]a[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd 0g=ow0gac:wJh vdyjf ymonf aoNy;D onfh
aemufrmS jzpfw,f}}vd,
Yk w
l hJ o'd|v
d nf;aumif;/ ]]e a[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd
0g=ow0gac:wJh vdyjf ymonf aoNy;D onfah emufrmS rjzpfb;l jywfw,f}}vk,
Yd w
l hJ Oap''d|d
vnf;aumif;/ ]]a[mwd p e p a[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd 0g=ow0gac:wJh
vdyjf ymonfaoNy;D onfah emufrmS jzpfwmvJ&?dS rjzpfwmvJ&}dS }vkYd ,lwhJ {upow'd|d
vnf;aumif;/ ]]ae0 a[mwd e e a[mwd wxm*awm y&H r&Pmwd 0g=ow0gac:wJh
vdyjf ymonf aoNy;D onfah emufrmS jzpfonfvnf;r[kw?f rjzpfonfvnf;r[kwv
f ,
Ydk w
l hJ
tr&m0dauy'd|v
d nf;aumif;/ OyZE =d jzpfuek \
f (t&if;jyefowf? 'o0wKurdp' |d q
d ,f
yg;)/ jA[Zmav=jA[Zmvokwef/ bPdwmed=jrwfpGmbk&m;a[mMum;tyfukefaom/
a,med p rmed 'Ggo|d 'd|d*wmed=tMuifajcmufq,hfESpfyg;aom rdpmt,lwdkYonf/
oEd= &Su
d ek \
f / *[ywd=ausmif;'um/ rm acg 'd|ad ,m='o0wKu rdpm 'd|+d jA[Zm
vokwv
f m ajcmufq,fEh pS yf g;aom rdpm 'd|w
d o
Ydk nf/ oum,'d|,
d mowd=oum,'d|d
jzpf&adS omf/ a[mEd= jzpfuek \
f / oum,'d|,
d m towd=oum,'d|rd jzpf&adS omf/ e a[mEd=
rjzpfMuuke/f
tcsKyt
f m;jzifh od'woC
H aem &[ef;awmfu ]]ausmif;'umaoa|;..'o0wK

E-book is created by shanyoma

avQmufovm;}} odaYk r; pdwa oa|;u ]]{0H baE=[kwyf gw,fb&k m;}}vdYk 0efcpH um;
jyefvnfavQmufxm;wJt
h cg t&Si
f od'wrax&fu-

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

60

urdpm 'd|d q,fyg;ESihf jA[Zmvokwe v


f m rdpm 'd|ad jcmufq,fEh pS yf g;wk[
Yd m oum,'d|d
jzpf&v
dS Qif jzpfMu+oum,'d|d rjzpf&v
dS Qirf jzpfMubl;}} uJo
h aYkd jzvku
d w
f t
hJ cgrSm ar;p&m
pum; tpGe;f ESprf sK;d xGuv
f mw,f/ (1) oum,'d|jd zpfyt
Hk jcif;t&m+ (2) oum,'d|d
rjzpfykHtjcif;t&m=ESpfyg;wkYdwGif
(1) tjcif;t&mudak r;vd
k -

E-book is created by shanyoma

uxH ye baE oum,'d|d a[mwd/


baE=t&Si
f od'wb&k m;/ uwH=b,fyb
Hk ,fyef; b,fenf;vrf;jzif/h oum,'d|d
onf/ a[mwd ye=jzpfygoenf;bk&m;/ t&Si
f od'wb&k m;? oum,'d|d b,fvt
dk jcif;
t&meJjY zpfovJb&k m;vkYd ar;avQmufaf wmh t&Si
f od'w oHCaem&[ef;awmfu" *[ywd tkw0g ykxZk a em t&d,meH t'm0D t&d,"r taum0da'g
t&d,"ar t0deaD wm? oyK&o
d meH t'm0D oyK&o
d "r taum0da'g oyK&o
d "ar
t0deaD wm &lyH twawm orEkywd? &ly0EH 0g twmeH? twed 0g &ly?H &lyo 0g
twmeH? a0'eH twawm orEkywd? (y)? onH/ ocFga&/ 0dnmPH twawm orEk
ywd? 0dnmP0EH 0g twmeH? twed 0g 0dnmPH? 0dnmPo 0g twmeH? {0H acg
*[ywd oum,'d|d a[mwd/
ausmif;'umaoa|;? avmurSm A[kow
k vk;H 0r&Sw
d hJ tEyx
k Zk efy*k Kd v=f t&d,m
wku
Yd kd Pfrsupf ed rYJ jrifz;l ? t&d,mwk&Yd UJ w&m; ruRr;f usi?f t&d,mwk&Yd UJ 0denf; r,Of
aus;wJt
h EAmvykxZk efy*k Kd v=f olawmfaumif;wdu
Yk kd Pfrsupf ed rYJ jrifz;l ? olawmfaumif;
wk&Yd UJ w&m; ruRr;f usi?f olawmfaumif;wk&Yd UJ 0denf; r,Ofaus;wJt
h EAmvykxZk efy*k Kd v-f
(qkdMuygpdkY-w&m;eJYtvGefa0;? t&d,molawmfaumif;wkdYudk PfrsufpdeJYrjrifzl;?
t&d,molawmfaumif;wk&Yd UJ w&m; ruRr;f usi?f t&d,molawmfaumif;wk&Yd UJ 0denf; r,Of
aus;wJyh *k K v
d v
f q
Ykd u
dk wnf;u 'Dv[
l m ]]evAde;f wk;H }}yJ? &ky&f ,f+emrf&,f+cEm&,f+tm
,we&,f+"mwf&,fvYdk bmrSrodwyhJ *k Kd vyf /J tJ'D tEAmvykxZk efy*k Kd v[
f m tEAmv
jzpfaomaMumifh (0g) t&d,molawmfaumif;wkeYd rYJ aygif;oif;wJt
h wGuf t&d,0denf;rSm
rvdrm ? rvdrm awmh t,lawG tvGv
J t
JG acsmaf csmrf mS ;ukew
f ,f/ b,fvrdk mS ;ovJqv
dk Qi-f
&lyH twaawm orEkywd? &ly0EH 0g twmeH? twed 0g &ly?H &lyo 0g twmeH?
tJ'v
D &kd yk ef yYJ wfoufNy;D oum,'d|ad v;yg;wku
Yd kd ajymukeMf uw,f/

61

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

'g[mbke;f Bu;D &JUtajymr[kwb


f ;l aemf? bke;f Bu;D wdYk &[ef;ok;H 0g? av;0gavmufwek ;f u
rEav;a&TNrKd Uawmf tb,m&mrausmif;wku
d u
f aus;Zl;&Sit
f b,m&mrq&mawmfb&k m;
Bu;D xHarSmufoYkd rMumrMum arm*vm efo'gusr;f udpe yYJ wfoufNy;D OyZm,fq&mawmfu
apvTwfvdkYa&muf&wJhtcg tb,m&mrq&mawmfbk&m;BuD;u pum;ajymwJhtxJrSm
wpfcgu ]]OD;yOi;f &m? wkjYd refrmjynfu vlawGrmS tw'|d d oum,'d|d bmrSatmifatmif
jrifjrif jrjJ rcJ idk cf idk rf &Syd gbl;/ bmaMumifv
h q
J &dk if oum,'d|d twvyd jf ymeJY ywfoufwhJ
pmay[m jrefrmjynfrmS b,forl mS rSr&Sb
d }J } odrYk ed aYf wmfryl gw,f/
tif;...vdyfjymtaMumif;ar;&ifawmhjzifh &D;wD;,m;wm;csnf;yJ/ jrefrmjynfrSm
rckid rf rm vdyjf ymcGw
J ,fqw
dk hJ trSww
f pfc&k w
dS ,f/ om;uav;toufi,fi,frmS rdcifu,
G f
vGeo
f mG ;vQif rdcif&UJ vdyjf ymu om;i,f&UJ vdyjf ymESihf yl;aewJaG evdYk ]]om;&JUvdyjf ymeJt
Y rd&UJ
vdyjf ymcGw
J ,f}}qkw
d hJ tvkyw
f pfc&k w
dS ,f/ om;uav;i,fi,frmS rdcifaooGm;vdYk ]]vdyjf ym
cGw
J ,f}}qkw
d mvkyaf wmh vdyjf ymcJw
G t
hJ bGm;Bu;D rsm;u rdcifjzpfo&l UJ &kyt
f avmif;xnhx
f m;
aomacgif;ay:rSm csed cf iG u
f w
kd ifNy;D csed cf iG v
f ufwpfzufukd zciftwGuq
f Ndk y;D xk;H rSw
f
usew
f pfzufuakd wmh tarhnrD jzpfol Bu;D awmf=ta':&JUbufvYdk tm;vk;H ukd today;Ny;D
tarhvyd jf ymeJY om;&JUvdyjf ymcGw
J t
hJ crf;tem; pNyq
D ykd gpd/Yk
pvQiyf if vdyjf ymcGw
J t
hJ bGm;Bu;D u y&dowftv,frmS ]]rdcifjzpfo.l ..Bu;D awmf
(tarhnrD ? tpfr)xHrmS uav;udk xm;wmudk BuKd uo
f vm;? zcifjzpfox
l rH mS uav;xm;
wmudk BuKd uo
f vm;? BuKd uw
f b
hJ ufu csed cf iG u
f pkd ;D jyyg}}vdYk ajymw,f/ 'gudk vdyjf ymcGw
J ,fvYkd
ac:wm/
tJ'D pD;jyygvkcYd idk ;f wJt
h bGm;Bu;D udyk J ]]vdyjf ymqdw
k m b,fv[
dk mygvJ}}vdYk ar;Munhyf g/
olaumif;aumif;rajymwwfygbl;/ tJ'DtbGm;BuD;u ]]vkyf&kd;xkH;pkH&SdwJhvkyf&wmyg}}'Dvdk
yJajymr,f/ romavmif;xnfx
h m;wJah cgif;udk vufeyYJ w
k Nf y;D tpD;ckid ;f aomfvyJ J yifu,
kd u
f
vdyjf ymqkw
d m &Srd rS &Sw
d m csefd cf iG v
f ufEpS cf [
k m Nird jf rNJ ird af ew,f/
vlawGuvJ ab;u0kid ;f aeawmh ]]MumvQijf zifh igt&Suu
f aJG wmhrmS yJ}}vkYd atmufarh
Ny;D vdyjf ymcGw
J t
hJ bGm;Bu;D u vlrodatmif tJ'cD sed cf iG t
f ay: avjzihf rIwv
f u
kd w
f ,f/ tJ'D

E-book is created by shanyoma

pum;csyf
(vlawGu 0dnmPf+ZD0+tw+vdyjf ymvkYd tm;Bu;D ajymw,f/ &ky&f iS af wGrmS qk&d if
vdyjf ymudrk sm; ajym&&if ydNk y;D ajymMuw,f/ tJ'&D yk &f iS u
f 'g&du
k w
f mawGukd ]]ud&k ifwaYdk jymwJh
vdyjf ym[m b,fvydk yHk ef;vJ}}vdaYk r;vQif olwv
Ydk J [kww
f +d ywfwd ajymwwfr,frxifb;l /
jrefrmjynfu vlawG&UJ vdyjf ymqkw
d t
hJ w0g'[m rckid jf rb
J ;l aemf/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

62

E-book is created by shanyoma

csed cf iG v
f ufxufrmS avu oGm;Ny;D &du
k cf wfrw
d b
hJ ufu csed cf iG v
f ufu edro
hf mG ;w,f/ tJ..
uHq;dk wJo
h al wmhcaH ya&mh? tazhbufu csed cf iG v
f uferd u
hf svQif uav;&JUwm0efukd tazu
cH? Bu;D awmfbufu csed cf iG v
f uf edru
hf svQiu
f av;&JUwm0efukd Bu;D awmfu cHayawmh/
tJ'rD mS ab;uvlawGu ]][m..vdyjf ymu tazhbufudk pD;jyo[? Bu;D awmfbufukd
pD;jyo[/ tJ'v
D akd jymwwfMuw,f/ pD;jyw,fom qkMd uw,f olwv
Ykd b
J mrSrjrifMu&bl;/
olwkdYom rjrifMu&wmr[kwf? vdyfjymcJGJjywJh tbGm;BuD;vJ bmrSrjrif&bl;/ 'gaMumifh
tb,m&mrq&mawmfb&k m;Bu;D u ]]OD;yOi;f &...igwd&Yk UJ jrefrmjynfrmS tw=vdyjf ym0g'
bmrS ckid cf idk rf mrmr&Sb
d ;l uG,/hf jrwfpmG bk&m; tew0g'udk a[mawmfr&l wm tdE,
d Ekid if H
twGuu
f ,
G }hf }vkYd rdeaYf wmfrcl w
hJ m/
rSeyf gw,f? olwt
Ykd Ed ,
d Ekid if rH mS usawmh vufav;vk;H ? ig;vk;H avmuftxl&w
dS v
hJ yd f
jym=twtaMumif;a&;zGx
YJ m;wJh tvGv
J t
JG aMumif;t&m pmtkyBf u;D awG&MdS uw,f/
tJ...olwt
Ydk aeESiu
hf 'g&kyyf ?J 'ga0'emyJ? 'gocFg&yJ? 'g0dnmPfyv
J Ykd y&rwtod
PferYJ odyJ 'g[mtwy+J 0dnmPfy+J vdyjf ymyJvaYkd &;om;+ajymqkcd surf sm;udk y&rwo
pmtodPfrsupf ed YJ qifjcifMunfv
h Qif ]](1) tcsKd Uaomtw0g'orm;u &kyu
f kd twvYdk
ajymw,f/ (2) tcsKd Uu a0'emud/k (3) tcsKd Uu onmud/k (4) tcsKd Uu ocFg&ud/k (5)
tcsKd Uu pdw0f n
d mPfukd twvyd jf ymvkaYd jymw,f}}vkYd od&ygw,f/ tenf;i,frQ zGijfh y&
ygvQi-f
tw0g'orm;udk ]]twvyd jf ymqkw
d m b,fvo
dk abmvJ}}vdaYk r;vQi-f
(1) tcsKd Utw0g'orm;u ]]vdyjf ymtwqw
dk m vGepf mG odraf rGw
Y t
hJ qif;uav;yJ}}
ponfajymqkcd v
hJ Qif ]]olum; &lyg&Hk &kyw
f &m;ukd twvyd jf ym}}[k xifaeaMumif; qifjcif
od&Sd&ygw,f/
(2) tcsKd Utw0g'orm;usawmh ]][dv
k rl odvaYkd jymwm? twvyd jf ymqkw
d m aumif;
aumif;qkd;qkd; tm&HktrsKd;rsKd;udk cHpm;wwfw,f? cHpm;wJhoabmAs}}vdkY ajymwwfw,f/
xko
d aYkd jymvQif ]]olum; a0'emudk twvyd jf ym[kxifaeaMumif;}} qifjcifo&d &dS ygw,f/
(3) tcsUd tw0g'orm;rsm;usawmh ]]twvyd jf ymqkw
d m xkx
d adk &;&mvdrm yg;eyfwhJ
oabmrsK;d As}}vkYd ajymwwfw,f/ xko
d adYk jymvQif ]]olum; onmemrfw&m;udk twvyd f
jym}}[k xifaeaMumif; qifjcifo&d &dS ygw,f/
(4) tcsKd Utw0g'orm;rsm;usawmh ]]twvyd jf ymqkw
d m aumif;aumif;qk;d qd;k trI

63

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

trsK;d rsK;d udjk yKw,f? ajymw,f? Muw


H wfwo
hJ abm}}vkYd ajymwwfw,f/ xko
d aYkd jymvQif olum;
apwemqkw
d hJ ocFg&uEm emrfw&m;ukd twxifaeygwum;}}[k pOf;pm;odjrif&ygw,f/

qdck NhJ y;D twkid ;f tw0g'orm;\ twpyJG u


Hk o
kd Nd y;D Ak'& iS af wmfu y&rwPfjzifh
odNy;D a[mawmfrcl w
hJ t
hJ wkid ;f ? om0ujzpfaom od'woC
H aem t&Sijf rwfav;uvJyJ
oum,'d|d=vdyfjymqkdwJh t,lrSm;jzpfykHudk &lyH twawm orEkywd? &ly0EH 0g
twmeH?twed 0g &ly?H &lyo 0g twmeH-ponfjzifh a[mawmfrcl w
hJ ,f/ teufum;(1) &lyH=&kyfw&m;udk/ twawm=twvdyfjym[l/ orEkywd=&SLwwfw,f/
(&ky2f 8-yg;xJrS wpfyg;udt
k wvyd jf ym[k ,ljcif;? Oyrm ]]cufrmrIoabmonf twvyd f
jymyJ}} ponfjzifh t,lrmS ;jcif;[kqv
dk o
kd nf/ jrwfpmG bk&m;tvdak wmfu ]]cufrmrI-paom
&kyyf &rwoabmonf &kyyf &rwomjzpfw,f? twvyd jf ymr[kw}f }[lqkv
d o
dk nf)/
(2) 0g=odrkY [kw/f twmeH=twvyd jf ymud/k &ly0E=H &ky&f \
dS [l/ orEkywd=&I
wwf\/ ('kw,
d tworm;ajymvkw
d mu ]][kv
d rl odvaYdk jymaewm? twvyd jf ym[m&kyf
&Sw
d ,f/ yef;yGirhf mS &eY&H o
dS vdk twvyd jf ymonf &ky&f w
dS ,f}} uJo
h aYkd jymw,f/ 'kw,
d
vlum; emrfw&m;udk yef;yGifhyrmxm; &kyfw&m;udk teHY&eHYyrmxm;NyD; t,lrSm;oljzpf
w,f)/
(3) 0g=odrYk [kw/f twe=d twvyd jf ym/ &ly=H &kyu
f /kd orEkywd=&Iwwf\/ (
wwd,tworm;ajymvkw
d mu ]][kv
d al wGrajymwwfvyYkd g? MuKwx
f rJ mS ausmufuav;
wnfovdk tw &kyu
f wnfw,f}} uJo
h Ykd emrfw&m;udMk uKwyf rm+&kyw
f &m;udk ausmuf
rsuyf rmxm;Ny;D t,lrmS ;oljzpfw,f/
(4) 0g=odrYk [kw/f &lyo= &kyw
f &m;/ twmeH=twvyd jf ymud/k orEkywd=&Iwwf
\/ ( pwkwt
worm; ajymvkw
d mu ]]&kyf twu wnfwm? vdyjf ymu &kyf wnfwm?
&kyu
f twvyd jf ym&JUwnfae&m}} odaYk jymMum; t,lrmS ;jcif;jzpfygw,f)/
odv
Yk Qi&f yk u
f Okd ;D wnfNy;D ajymMum;t,lrmS ;wJh twvyd jf ym0g'onf av;yg;&So
d uJh
odkY xkdYtwla0'emudk OD;wnfajymMum;t,lrSm;wJh twvdyfjym0g'onfvnf;av;yg;?

E-book is created by shanyoma

(5) tcsKd Utw0g'orm;rsm;usawmh ]]twvyd jf ymqkw


d m jrifr?I Mum;rI? erf;&SLrI?
pm;rI? vsurf ?I xdr?I odrI oabm&Sw
d ,f}}vdYk ajymwwfMuw,f/ xko
d aYkd jymvQif ]]olum;
pdwq
f w
dk 0hJ n
d mPuEm erfw&m;udk twxifaeolygwum;}}[k pOf;pm;qifjcif&ygw,f/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

64

onmudk (ay,smv) ocFg&ud+k pdw0f n


d mPfukd OD;wnfajymMum;t,lrmS ;wJh twvyd jf ym
onfvnf; av;yg;pDyif&adS omaMumifh tvk;H aygif;vQif twvyd jf ym0g' oum,'d|Ed pS f
q,fyifjzpfaMumif; tus,af [mjyNy;D -

E-book is created by shanyoma

{0H acg *[ywd oum,'d|d a[mwd/


*[ywd=ausmif;'umaoa|;/ {0H acg=odkYyifvQif/ oum,'d|d=oum,'d|d
onf/ a[mwd=jzpfay\/ (,ckajymcJw
h t
hJ wkid ;f oum,'d|d a[mwd=tw'|d Ed pS q
f ,f
jzpfw,f)vdYk a[maomtcg ausmif;'umpdwa oa|; auseyftm;&0rf;ajrmufNy;D qkd
vwaYH omtwdik ;f oum, 'd|=d tw'|d d rjzpfyu
Hk dk ar;jref;w,f/
tw'd|drjzpfykH tar;+tajz
uxH ye baE oum,'d|d e a[mwd/
t&Sib
f &k m;? oum,'d|b
d ,fvjdk zpfrvJ rjzpfwmu b,fvrdk jzpfwmwk;H odYk
ar;avQmufaomtcg t&Si
f od'wu qkv
d wHaY omtwkid ;f ajzMum;awmfrw
l ,f/
" *[ywd okw0g t&d,om0aum t&d,meH 'm0D t&d,"r aum0da'g
t&d,"ar ok0ed aD wm oyK&o
d meH 'm0D oyK&o
d "r aum0da'g oyK&o
d "ar
ok0ed aD wm e &lyH twawm orEkywd? e &ly0EH 0g twmeH? e twed 0g &ly?H e
&lyo 0g twmeH? e a0'eH (y)? e onH (y)? e ocFga& (y)? e 0dnmPH twawm orEkywd? e 0dnmP0EH 0g twmeH? e twed 0g 0dnmPH? e 0dnmPo 0g twmeH/ {0H
acg *[ywd oum,'d|d e a[mwd/ (oH,w
k ? 'k? 479)
teufum;- *[ywd=ausmif;'um/ "=avmu/ okw0g=tm*r t"d*r
okwESpyf g;&Sad om/ t&d,om0aum=jrwfpmG bk&m;\wynho
f m0ujzpfaom/ t&d,meH
'm0D=t&d,mwku
Yd kd Pfrsupf jd zifjh rifavh&adS om/ t&d,"r aum0da'g=t&d,mwk\
Yd
w&m;t&m uRr;f usiv
f rd m aom/ t&d,"ar ok0ed aD wm=t&d,mwk\
Yd w&m; aumif;pGm
,Ofaus;Ny;D aom/ oyK&o
d meH 'm0D=bk&m;tp&Sad omolawmfaumif;wdu
Yk dk Pfrsupf d
jzifh jrifavh&adS om/ oyK&o
d "r aum0da'g=olawmfaumif;wd\
Yk w&m;t&m uRr;f usif
vdrm aom/ oyK&o
d "ar ok0ed aD wm=olawmfaumif;wk\
Yd w&m; aumif;pGm,Ofaus;Ny;D
aom uvsmPykxZk ef t&d,molawmfpifonf/ &ly=H &kyu
f /kd twawm=twvyd jf ym[l/

65

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

(2) a0'eH=a0'emud/k e orEkywd=twvyd jf ym[l tvGv


J rJG &Ijrif (y)/ (3)
onH=onmuk/d e orEkywd=twvyd jf ym[l tvGv
J rJG &Ijrif (y)/ (4) ocFga&=ig;q,f
ocsmF ocFg&uEm wdu
Yk /kd e orEkywd=twvyd jf ym[l tvGv
J rJG &Ijrif (y)/ (5) 0dnmPH=
jrifrI Mum;rI erf;&SLrIpm;+vsurf I wdrI odr=I ajcmufcak ompdwt
f pku/kd twawm=tw
vdyjf ym[l/ e orEkywd=tvGv
J rJG &Ijrif/ 0dnmP0EH= pdw&f adS om/ twmeH 0g=tw
vdyjf ym[lvnf;/ e orEkywd=tvGv
J rJG &Ijrif/ twe=d twvyd jf ym/ 0dnmP0EH
0g=pdw&f \
dS [lvnf;/ e orEkywd=tvGv
J rJG &Ijrif/ 0dnmPo= pdwf / twmeH 0g=tw
vdyjf ym&S\
d =wnfae\[lvnf;/ e orEkywd=tvGv
J rJG &Ijrif/ *[ywd=ausmif;'um/
{0H acg=odq
Yk v
dk Qif (0g) qdt
k yfNy;D aomtjcif;t&mjzif/h ou,'d|=d oum,'d|o
d nf/
e a[mwd=jzpf\/
tcsKyfrSwfzG,f t"dym,f
t&d,molawmfaumif;wdkYudk Pfrsufpdjzifh jrifzl;+t&d,molawmfaumif;wkdY\
w&m;uRrf;usifvdrm+t&d,molawmfaumif;wkdY\w&m; uRrf;usifvdrm+t&d,mol
awmfaumif;wd\
Yk w&m; aumif;pGm,Ofaus;Ny;D wJh uvsmPykxZk ef t&d,molawmfpif
wko
Yd nf cEmig;yg;wkw
Yd iG f wpfyg;yg;rSmrS av;yg;pDav;yg;pDaom tw'|d d oum,'d|d
wkjYd zifh tvGv
J t
JG rSm;rSm; r&Ib;l / y&rwopm Pftjrifjzifo
h mvQif um; &kyw
f &m;+
um;a0'em+um;onm+um;ocFg&+um;pdw[
f
l omvQif &IjrifawmfrMl u\/
enf;tm;jzifh oum,'d|d rjzpfay[l ajzMum;jcif;jzpf\/

t&Si
f od'wt&Sijf rwfum; y#dord' gyw&[Emjzpfawmh jrwfpmG bk&m;a[mwmeJY
t&Sijf rwfa[mwmonf wxyfwnf;usw,f? od&Yk um; tem*grft&d,mjzpfol ausmif;
'umpdwa oa|;onf t&Sio
f jl rwfa[mqkcd suo
f nf jrwfpmG bk&m;a[mqkcd suEf iS w
hf pfxyf
wnf; wlrQae&um vGepf mG vGepf mG 0rf;omtm;& om"ktEkarm'emjyKavonf/
rjrifbl;aomrdwfaqGjzpfaejcif;
w&m;yGu
J m; Ny;D oGm;avNy/D pdwa oa|;tzk&Yd m ar;zG,&f mudpw
pfcjk zpfvmonfrmS
aoa|;\tzk&Yd m t0Edw
ikd ;f rSm rjrifb;l bJ txl;cspcf ifaewJh od'wrnfaom oli,fcsi;f

E-book is created by shanyoma

e orEkywd=tvGv
J rJG &Ijrif/ &ly0E=H &ky&f adS om/ twmeH 0g=twvyd jf ym[lvnf;/
e orEkywd=tvGv
J rJG &Ijrif/ twe=d twvyd jf ym/ &ly0EH 0g=&ky&f \
dS [lvnf;/ e
orEkywd=tvGt
J vGrJ &Ijrif/ &lyo= &kyw
f &m;/ twmeH 0g=twvyd jf ym&S\
d +wnfae\
[lvnf;/ e orEkywd=tvGv
J rJG &Ijrif/ (&kyf 4-csu)f /

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

66

trsK;d aumif;om; &[ef;jyKomG ;w,fvv


Ykd J owif;Mum;&? ,ckt&Sijf rwf&UJ bJUG uvnf; t&Sif
od'ww?hJ ]]t&Sio
f nf ig&JUrjrifb;l aomrdwaf qG od'wtrsK;d aumif;om;rsm;jzpf
aernfavm}}[k pOf;pm;rdojzifh (pdwa oa|;u)-

E-book is created by shanyoma

ukawm baE ta,sm od'awm tm*pw/d


baE=t&Sib
f &k m;/ ta,sm od'awm=t&Si
f od'wonf/ ukawm=tb,ft
&yfu/ tm*pw=d <uvmcJyh goenf;bk&m;/ t&Si
f od'w t&Sib
f &k m; tb,ft&yfu
vmcJw
h mvJb&k m;vkYd ar;w,f/ xkt
d cg t&Si
f od'w&[Emut0E,
d m acg *[ywd tm*pmrd/
*[ywd=ausmif;'um./ t[H=igonf/ t0E,
d m=t0Ew
d ikd ;f rS/ tm*pmrd=vmcJh
yg\/ ausmif;'umigonf t0Edwkdif;u vmcJhw,fvkdY ajzw,f/ qufNyD;awmh pdw
aoa|;utwd baE t0E,
d m od'awm emr ukvykawm trSmuH t'd|o[ma,m
yAZad wm? 'da|m aom tm,owm/ (oH? 'k? 479)
baE=t&Sib
f &k m;./ t0E,
d m=tJ't
D 0Ew
d idk ;f / trSmuH=wynfah wmfw\
Ydk / t'd|o[ma,m=rjrifb;l onfrh w
d af qGjzpfaom/ yAZad wm=,cktcsed rf mS awmh &[ef;jyKomG ;NyD
vdYk owif;Mum;od&awom/ od'awm emr ukvykawm=od'wrnfaomtrsK;d aumif;
om;onf/ twd=&Sdyg\/ tm,owm=t&Sifbk&m;onf/ aom=xkdtrsKd;aumif;om;
od'wu/kd 'da|m=jriftyfz;l ygovm;bk&m;/
t&Sib
f &k m;? tJ't
D 0Ew
d idk ;f rSm wynfah wmfw&Ydk UJ rjrifz;l bJeYJ tvGecf ifrifwrhJ w
d af qG
od'wac:trsK;d aumif;om;wpfO;D &Sw
d ,f/ ol[m &[ef;jyKomG ;w,fvYdk Mum;od&ygw,f/
olu
Y kd t&Sib
f &k m;awGjY rifz;l ygovm;vkYd ar;awmh t&Si
f od'wu={0H *[ywd=awGjY rif
zl;w,f ausmif;'umvkYd (ajzw,f)/ xkt
d cg pdwa oa|;uu[H Ek acg aom baE tm,om {w&[d 0d[&wd/
baE=t&Sifbk&m;/ aom tm,om=xkdt&Sifonf/ {w&[d=,cktcg/ u[H=
tb,ft&yf/ 0d[&wd e acg=aeygoenf;bk&m;/

67

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

tJ'w
D ynfah wmf&UJ rjrifz;l wJo
h il ,fcsi;f t&Si
f od'w[m ,cktcgb,frmS aeyg
ovJb&k m;vkYd ar;avQmufw,f/

odaYk r;avQmuftyfonf&adS omf t&Si


f od'w&[Emjrwfonf pum;rajymwkPDS
abmjzifh qdwq
f w
d af eawmfral vonf/ ('Dae&mrSm t&Si
f od'wu ajzvQif rdru
d ,
kd u
f kd
vufnKd ;xd;k jyzdyYk ifjzpfaomfvnf; &[Emyk*Kd vjf zpfonft
h wGuf vufnKd ;xk;d rjybJ(a`E
tysufrcH)wkPSDabm=qdwfqdwfaeawmfrlvdkufw,f/)
xkt
d cg omoemrSm tem*grft&d,mjzpfol pdwa oa|;u vdrm yg;eyfojl zpf&um;ta,sm aem baE od'awm/
t&Sib
f &k m;? t&Sib
f &k m;yJ od'w&[ef;awmf r[kwv
f m;? (uJo
h aYkd r;avQmuf
aomtcg t&Si
f od'wonf) {0H *[ywd=[kwyf gw,f ausmif;'um[l 0efcaH jzqdk
awmfral vonf/ &[ef;awmfrsm;taeeJY twk,zl ,
G yf gay)/
ausmif;xkdif&ef awmif;yefavQmufxm;jcif;
xkt
d cg ausmif;'umpdwa oa|;u vGepf mG 0rf;ajrmufNy;D tbd&rwk baE ta,sm od'awm? rpdumoa@ &rPD,H trm#u0eH/
t[H t,s od'w OkuH u&dmrd pD0&+yd@ygw+aoemoe+*dvmeyp,
aboZy&dum &meH/ (oH? 'k? 479)
baE=t&Sib
f &k m;/ ta,sm od'awm=t&Sib
f &k m;od'wonf/ rpu
d moa@=
rpdu
mo@NrKd U/ tbd&rwk=arGaY vsmEf pS Nf cKd uf aysmyf u
kd af wmfryl gbk&m;/ trm#u0eH=]]a*G;
csKyd ifawmausmif;wku
d }f }onf/ &rPD,=H arGaY vsmzf ,
G &f v
dS yS gonfb&k m;/ t[H=wynfah wmf
onf/ t,s od'w=t&Si
f od'wtwGu/f pD0&+yd@ygw+aoemoe+*dvme
yp, aboZ y&dum &meH=ouFe;f +qGr;f +ausmif;+aq;=ypn;f av;yg;wkt
Yd zk&Yd m/ ok
-u=H vkv
YH BuKd ;ukwaf MumihMf updu
k x
f w
k jf cif;ud/k u&dmrd=jyKygrnfb&k m;/ (odaYk vQmufxm;
aomtcg t&Si
f od'wu ]]aumif;Ny?D aeygr,fausmif;'umvkYd trderYf &Sb
d )J -

E-book is created by shanyoma

{0H 0kaw tm,om od'awm wkPDS ta[mod/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

68

uvsmPH 0kpw
d *[ywd/

E-book is created by shanyoma

*[ywd=ausmif;'um/ uvsmP=aumif;aompum;ud/k 0kpw


=d qkt
d yfyg\/ ausmif;
'umaoa|;avQmufxm;csupf um;onf aumif;jrwfaompum;jzpfygayw,f/ uJo
h Ykd
om rdeMYf um;awmfrw
l ,f/
xkad emufpw
d a oa|;onf t&Si
f od'w\ jyemajzMum;csuu
f kd 0rf;ajrmufEk
armfom"kac:Ny;D rax&fjrwfwu
Ydk kd ud,
k w
f idk Mf uyfrwfqrG ;f uyfavonf/ rax&fjrwfrsm;vJ
qGrf;udpNyD; ausmif;odkYjyef<ua&mufMuwJhtcg t&Sifax&oHCmhrax&fBuD;u t&Sif
od'woC
H aem t&Sijf rwfukd a&S;enf;twkid ;f yif rdeMYf um;awmfrw
l ,f/ rdeMYf um;ykrH mS om"k acg wH tm0kaom od'w {aom yaOm y#dbmod? ae+aom yaOm rH
y#dbmod/ awe [m+0kaom od'w ,'gtn'gyd {0&layg yaOm tm*ap,s/
wana0+w y#dbmao,s/
(teufay;yku
H akd &S; (2) eHygwf yXrod'wow
k t
f wkid ;f odrw
S &f m\/ qdv
k &dk if;rSm
igh&iS
f od'w? igh&iS af jzMum;tyfwhJ oum,'d|Ed pS q
f ,fjzpfyHk tjcif;t&m[m ig&Si&hf UJ Pf
xJrSm vif;vif;BuD;xifygbd? ay:ygbd? igh&SifajzMum;tyfwJh oum,'d|dESpfq,fjzpfykH
tjcif;t&mudk igodyif odaomfvJ odaYk jz&vdrrhf nfvYdk ajzyku
H kd rodb;l / od&Yk um; igh&iS f
od'w? aemufaemiftcg jyemrsK;d ay:aygufvmvQif igh&iS yf aJ jzygavvkYd t&Sif
ax&oHCmrax&fBu;D u t&Si
f od'wtm; cGiahf y;awmfrw
l ,f/
&[EmjrwfwkdYoHa,mZOfjywfykH
t&Sifod'w oHCaem&[Emt&Sifjrwfonf ,ckqkdtyfNyD;aomtwkdif; pdw
aoa|;u ausmif;xkid b
f ek ;f Bu;D jyKvyk &f ef awmif;yefavQmufxm;onfuv
kd nf; vufrcH
jcif;? t&Siaf x&oHCmhax&fBu;D u wm0efay;tyfonfuv
kd nf; (om"kbaE=aumif;ygNyD
t&Sib
f &k m;vk)Yd 0efrcHjcif;wku
Yd kd ]]&uf&ufpufpuf jzwfawmufomG ;w,f}}vkaYd jymcsiv
f Qif
ajymMu? odrYk [kwf ]]&[Emt&Sijf rwfw&Ydk UJ oHa,mZOfjywfwhJ tusiyhf }J }vkYd cs;D rGr;f csiv
f Qiyf J
cs;D rGr;f Muawmh? pmxJrmS awmh a[m'Dvdk rSwcf suyf gw,ftx acg tm,om od'awm aoemoeH oHomarwGm yw pD0&+rm'g,
rpdu
mo@rSm yumrd? ,H rpdu
mo@rSm yumrd? wxm yuaEm0 ta[mod? e yke
ypm*pd/ (oH? 'k? 479)

69

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

aemufq;Hk rSwcf sut


f aeeJY- ,H rpdu
mo@rSm yumrd? wxm yuaEm0 ta[mod?
e yke ypm*pdv
Ydk rSwcf suaf y;w,f/ rpdu
mo@rSm=rpdu
mo@NrKd UrS/ ,H yumrd=tMuifzJ
oGm;cJNh y/D wxm yuaEm0 ta[mod=xko
d Ykd tNy;D zJomG ;Nyo
D m jzpfavNy/D (at;..tNy;D t
jywfzo
J mG ;w,fvYdk qkv
d w
kd ,f)/ e yke ypm*pd= aemufwpfzefjyefrvmawmhb;l / (&[Em
t&Sijf rwfwo
Ydk nf bmwpfcu
k rkd S ckrH ifrI r&SMd ubl;)/ oifah vsmufywfwahJ e&mrSm omoem
jyKz,
G u
f pd w
u
Ydk kd jyKNy;D Nyq
D v
dk Qif rdr&d UJ oydwo
f uFe;f ud,
k Nl y;D iSuu
f av;rsm; rdrt
d awmifyH
jzifh yso
H mG ;Muovdk oHa,mZOfavmbeJY ]]'Dausmif;udk igjyefvmr,f}}qkw
d hJ ckrH ifrrI sK;d r&Sw
d hJ
taMumif;udak zmfjyvk
d ]],H rpdu
mo@rSm yumrd? wxm yuaEm0 ta[mod? e yke
ypm*pd= rpdu
mo@NrKd UrS zJomG ;uwnf;udu
k aemufwpfzefjyef rvmawmhb;l }} (uJo
h Ykd
rSwcf sucf s okwe ef *d ;kH tqk;H owfjcif;jzpfygw,f/)
pdwoHokwf (3) 'kwd,od'wokwfNyD;NyD

E-book is created by shanyoma

tx acg=xkrd aS emuf/ tm,om od'awm=t&Si


f od'w oHCaem&[Emi,f
onf/ aoemoeH oHomarwGm=ausmif;tdy&f mae&mudk odrk ;DS odr;f qnf;Ny;D / (rdrad emuf
,lomG ;wmr[kwb
f ;l aemf? rdrad ewJah usmif;udk jcrwuf rd;k rpGwaf tmif tok;H taqmifav;
rsm;udk rd;k vk+H jcrwufwahJ e&mrSm w&kw
d ao odr;f xm;cJyh gw,f/ 'gjzifh t&Sio
f jl rwf bmudk
,lomG ;ovJqadk wmh)J ywp0D &+rm'g,=oydww
f pfv;Hk ouFe;f ok;H xnfuo
kd m ,laqmif/
rpdu
mo@rSm=rpdu
mo@NrKd UrS/ yumrd=t&yfwpfyg; zJomG ;cJah vNy/D

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

70

pdwoH,kwf (4) r[uyg#d[m&duokwfw&m;


(oH? 'k? 480-1)

,aeYa[mrnfo
h w
k u
f kd okwt
f rnf ]]r[uyg#d[m&duokw}f }vdaYk c:w,f? jrefrmvkd
ajym&ifawmh ]]t&Sirf [u&[Em&JU wefc;dk jym#d[mESiphf yfaomokw}f }jzpfygw,f/ tJ'o
D w
k f
udk t&Sit
f meEm? t&Sirf [muywku
Yd uJo
h Ykd okwe ef 'd gef; ysK;d ay;vku
d yf gw,f/

E-book is created by shanyoma

{uH or,H or[v


k m ax&m bduL rpdu
moa@ 0d[&Ed trm#u0ae/
wpfcsed u
f rsm;pGmaomrax&f &[ef;awmfawG[m pdwa oa|;wkaYd exkid &f m rpdu
m
o@NrdKUrS ]]a*G;csKdyifawm}}vkdY e*dk&ftrnft&if;&SdwJhausmif;wkdufBuD;rSm oDwif;okH;ae
awmfrMl uygw,f/ pdwa oa|;&JU oabFma*G;csKyd ifO,smOfBu;D rSm ausmif;wku
d w
f nfNy;D vSL
xm;ykH? tJ'Dausmif;wkdufBuD;rSm oHCmhrax&fBuD;awG awmfawmfrsm;rsm; oDwif;okH;ae
awmfrMl uwJyh u
Hk dk tm&H,
k x
l m;Muyg/ xkt
d csed rf mS rdrw
d
Ykd PfxJ ausmif;'umBu;D pdwa oa|;
ausmif;wku
d o
f v
Ykd mNy;D qnf;uyfyu
Hk kd tm&Hjk yKEidk &f ef oH*w
D u
d m&urax&fjrwfwu
Ykd pum;
qufpyfay;w,f/ ay;ykrH mS tx acg pdawm *[ywd a,e ax&m bduL awEk+youFr?d OyouFrw
d mG
axa& bduL tbd0ga'wGm {urEH edo'D ?d {urEH edoad Em acg pdawm *[ywd axa&
bduL {w+'a0gp/ (oH? 'k? 480) (ygVdteufay;cJNh y?D qkv
d o
dk nfrmS --)
xko
d rYkd ax&fjrwfrsm; rpdu
mo@NrKd U a*G;csKyd ifawmausmif;wku
d f oDwif;ok;H aeawmf
rlMuwJt
h csed rf mS ausmif;'umpdwa oa|; rax&fjrwfrsm; oDwif;ok;H &m a*G;csKyd ifawm
ausmif;wku
d o
f v
Ykd ma&mufNy;D rax&fwu
Ydk kd &dak ojrwfE;dk &Scd ;dk OD;Gwf tjypfvw
G w
f ahJ e&mu
xkid Nf y;D pdwa oa|;qkw
d ahJ usmif;'umBu;D u rax&fjrwfBu;D wku
Yd dk uJo
h Ydk yifah vQmufpum;
ajymMum;w,f/ (ajymMum;yku
H )t"d0gaoEK ar baE ax&m oGmwem, a*gukav bwH/
baE=t&Siw
f b
Ydk &k m;/ ax&m=rax&fjrwfwo
Ydk nf/ oGmwem,=eufjzefaumif;rIuk
odv
k t
f vdiYk mS / ar=wynhaf wmf\/ a*gukav=EGm;jcH / bw=H qGr;f ud/k t"d0gaoEK=onf;cH
om,mawmfrlMuygbk&m;/
t&Sirf ax&fjrwfBu;D wkb
Yd &k m;...eufjzefaumif;rIuo
k v
kd af &;twGuf wynhaf wmf
EGm;jcrH mS qGr;f tvSLcH<uawmfrMl uygbk&m;vkYd yifah vQmufw,f/ rax&fjrwfwu
Ydk vJ-

71

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

t"d0gaookH acg ax&m bduL wkPb


DS ma0e/
rax&fjrwfBu;D wku
Yd vnf; qdwq
f w
d af eMu pdwa oa|; yifah vQmufcsuu
f kd vufcH
awmfrMl uw,f/

xkt
d cg ausmif;'umpdwa oa|; rax&fjrwfBu;D wkv
Yd ufcaH Mumif; aumif;pGmod&NdS y;D
rax&fjrwfBuD;wkdYukd &kdaojrwfEkd;&Sdckd;NyD; (rdrd\EGm;jcHodkY) jyef qGrf;cJzG,fabmZOfrsm;pDrH
(axmywfESifha&maomEkdYCemqGrf;pDrH)w,f/ aemufwpfaeYeHeufrkd;aomufa&mufawmh
rax&fjrwfBu;D rsm; pdwa oa|;&JUEGm;jco
H <Ykd ua&muf cif;tyfaomae&m ax&fpOf0gvku
d f
xkid af erdMuNy/D
tx acg pdawm *[ywd axa& bduL yPDawe oydy g,maoe o[wm
oEayod or0ga&od/
tx acg=xko
d rYkd ax&fjrwfBu;D rsm; pkpH n
Hk n
D x
D idk af erdaomtcg/ pdawm *[ywd=
pdwa oa|;onf/ axa& bduL =rax&fBu;D &[ef;awmfwu
Ydk /kd yPDawe=rGejf rwfaom/
oydy g,m aoe=(y,om edAa wm yg,maom/ ygwaAm tod waAmwd 0g yg,maom)
aomufvv
Ydk &J ? pm;vkv
Yd &J wJh axmywfEiS afh &maomEkC
Yd emqGr;f (rysprf us)J jzif/h o[wm=
rdrv
d ufjzif/h oEayo=d a&mif&h aJ pNy/D or0ga&od=vufumwm;jrpfonfw
h idk af tmif jyKpk
cJah vNy/D pdwa oa|;ud,
k w
f idk f om[wdu
oupa jrmuf rax&fjrwfBu;D rsm;udk tvGerf eG f
jrwfwhJ aomufvv
Ydk &J ? pm;vkv
Yd &J wJh axmywfEC
Ydk emqGr;f rysprf usjJ zifh jyKpak uR;arG;cJah v
Ny/D
tx cg axa&m bduL bkwm 0daem MoeDwyw ygPdaem O|m,m+oem yuro
/k
xkaYd emuf rax&fjrwfBu;D rsm; qGr;f bkO;f ay;Ny;D ae&mrSxausmif;odjYk yef<uw,f/
txl;rSw&f efum;...pdwa oa|;&JUwynhrf sm;uvJ oHCmawmfawGukd EdC
Yk emqGr;f wJt
h
csed rf mS yJ wpfNyKd ief uf rdrw
d &Ykd UJ q&m pdwa oa|;udk a&Tcu
G Bf u;D rsm;eJY EkC
Yd emqGr;f xnfNh y;D auR;
Muw,f/ oHCmawmfawG EkC
Yd emqGr;f bkO;f ay;Ny;D vdYk ausmif;wku
d o
f jYkd yef<uzkYd pDrMH uwJt
h cg
rSm-

E-book is created by shanyoma

tx acg pdawm *[ywd ax&meH bduL eH t"d0goeH 0d'w


d mG O|m,m+oem
axa& bduL tbd0ga'wGm y'udP
H uwGm yumrd/ (teuf a&S;u ay;cJNh y)D /

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

72

pdawmyd acg *[ywd ]]aoouH 0daZxm}} wd 0wGm axa& bduL yd|ad wm


yd|ad wm tEkAEd/

E-book is created by shanyoma

pdawmyd acg *[ywd=pdwa oa|;vJy/J ]]aoouH 0daZxm}}wd=wynhw


kf ?Ydk ]]usef
wJph m;zG,?f aomufz,
G rf sm;udpk eG MYf uaJ y;urf;vSL'gef;+ok;H aqmifvu
dk Mf uawmh}}vk/Yd 0wGm=
ajymqkrd mS Mum;Ny;D vQi/f axa& bduL =rax&fBu;D &[ef;awmfwu
Ydk /kd yd|ad wm yd|ad wm=aemuf
rS aemufr/S tEkAEd= tpOfwpdu
k v
f u
dk cf ahJ vNy/D
pdwa oa|;tzk&Yd m qGr;f auR;yGu
J tdrrf mS qkv
d Qif aoa|;uawmfBu;D u usew
f phJ m;
aomufz,
G rf sm;udk oifah vsmo
f vdk pDr&H pfEidk w
f ,f/ ,ckawmh 'DEC
Ydk emqGr;f auR;yGu
J ol&UJ
EGm;jcx
H rJ mS usi;f ywmqkad wmh ola|;uawmfBu;D vJ yg&Syd rHk ay:bl;/ 'Dawmh ola|;pdwx
f rJ mS
]]Mo..ighwynfah wG[m igbmrSrajymvQif usew
f EhJ C
Ydk emqGr;f awGukd pDr0H MhH urSm r[kwb
f ;l /
tcsn;f ES;D tv[ysupf ;D ukev
f rd rhf ,f/ 'Dawmh olwYdk &J&0J 0hH hH pDr0H ahH tmif igajymrSyq
J w
dk hJ
oabmeJY ]]tcsi;f wk?Yd EdC
Yk emqGr;f userf sm;udk pGeMYf uaJ y;urf; vSL'ef;pm;ok;H ypfvu
kd Mf u}}tJ
'Dvadk jymqkNd y;D olu,
kd w
f idk u
f awmh rax&fBu;D rsm;&JUaemufu z0g;ajcxyf xufMuyfruGm
vku
d Nf y;D awmhvmw,f/ (EGm;jceH aYJ usmif;wku
d u
f vJ awmfawmfa0;yk&H ygw,f/ ausmif;wku
d o
f Ykd
jyeftvmvrf;rSmjzpfykHu)awe acg ye ora,e OPHS a[mwd ukxw
d /H
awe acg ye ora,e=xkt
d csed f / OPS=H yljyif;onf/ ukxw
d =H usKu
d u
f sKu
d q
f o
l nf/
a[mwd=jzpf\/
tay:uvJ aeu usuu
f suyf w
l ,f/ atmufuvnf; oJajrqkad wmh tay:uyl
atmufuyloeJY tylEpS cf &k u
kd Nf y;D usKu
d u
f sKu
d q
f al ewmwJ/h
aw p ax&m bduL ya0vd,rmaee ran uma,e *pE?d ,xm wH abmZeH
bkwm0daem/
abmZe bkwm0daem=xrif;pm;NyD;polwdkYonf/ *pEd ,xm=',D;',kdifwkefwkef
cku
d cf u
dk f oGm;Muukeo
f uJo
h /Ykd aw p ax&m bduL =xkrd ax&fBu;D &[ef;wkv
Yd yJ /J ya0vd,
rmaee uma,e ran=wGeq
Yf w
k ,
f rd ;f ,dik af omud,
k jf zifu
h o
hJ /Ykd *pE=d oGm;aeawmfrMl uukef
\/ xrif;t0pm;Ny;D pvl wkew
f ek ,
f if,ifomG ;aeovdk rax&fBu;D &[ef;wkv
Yd J txufy+l
atmufyx
l J &[ef;wk
Yd a`Ee YJ wnfNird pf mG roGm;Ekid b
f J a&SUwk;d aemufqw
k f wkew
f ek ,
f if,if

73

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

yifyef;Bu;D pGmoGm;aeMu&w,f/ (txl;rSmawmh)awe acg ye ora,e tm,om r[aum wo bduK oaH C oAe0aum
a[mwd/

tJ'DoHCmawGxJrSm t&Sifr[u&[Emonf tm;vkH;atmuf toufti,fqkH;


&[Emjzpfw,f/
t&Sifax&oHCmhrax&fBuD;xH
t&Sifr[u&[Em cGifhyefavQmufxm;jcif;
tx acg tm,om r[aum tm,oEH ax&H {w+'a0gp ]]om"k cG+
baE ax& oDwaum p 0gawm 0ga,,s? tAordv
mayg p t? a'a0g p {u+aruH
zkoma,,sm}}wd/
tx acg=xkdtcg/ tm,om r[aum=t&Sifr[u&[Emrax&fi,fonf/
tm,oEH ax&H =t&Siaf x&oHCmrax&fBu;D ud/k {wH 0peH=odcYk iG yhf efpum;ud/k ta0g
p=avQmufxm;avNy/D (avQmufxm;ykrH mS )baE ax&=t&Siaf x&rnfaom oHCmhrax&fBu;D bk&m;/ oDwaum p 0ga,m
0ga,,s=av;at;uvnf;wku
d cf wfygrlum;/ tAordv
mayg p t=wdrw
f u
dk u
f vJ
rd;k tk&YH t
kH aYkH eygrlum;/ a'a0g p {u+aruH zkoma, ,s=rd;k uvJtoJBu;D r[kwf wpfayguf
wpfayguf oGm;aumif;&H&k mG oGe;f ygrlum;/ om"k acg t=aumif;onfjzpfrnf r[kwf
ygvm;bk&m;}}/ wd=odcYk iG yhf efpum;avQmufxm;avNy/D (t&Sirf [u\cGiyhf efavQmuf
xm;csuf)/
om"k cG+ tm0kaom r[u ,H oDwaum p 0gawm 0ga,,s? tAordv
mayg
p t/ a'a0g p {u+aruH zkoma,,s/
tm0kaom r[u=igh&iS rf [u/ ,H oDwaum p 0gawm 0ga,,s=,if;avat;

E-book is created by shanyoma

awe acg ye ora,e=xdo


k rYkd ax&frsm; yifyef;pGm oGm;ae&aomtcg/ wo
bduK oaH C=xk&d [ef;oHCm/ tm,om ra[aum=t&Sirf [u&[Emonf/ oAe0aum=tvk;H pkw
H aYdk tmuf ti,fq;Hk &[Emonf/ a[mwd=jzpf\/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

74

E-book is created by shanyoma

uav;vJ wku
d cf wfygrlvnf;aumif;/ ,H tAordv
mayg p t=,if;wdrw
f u
dk u
f vnf;
rd;k tH&Yk t
kH aYkH y;aeygrlvnf;aumif;/ ,H a'a0g p {u+aruH zkoma,,s=,if;uJo
h Ykd rk;d uvJ
toJBu;D r[kwf wpfaygufwpfayguf wpfajzmufajzmufom &GmoGe;f rlvnf;aumif;/ om"k
acg t=aumif;onf{uef rSeyf gay\/ (trSef aumif;wmaygh igh&iS ?f t&Siaf x&rax&f
Bu;D \cGijfh yKcsu)f /
r&Sirf [u oDwif;i,fu ]]t&Siaf x&bk&m;? ,cktaerSm avat;uav;uvJ
wku
d ?f wdrw
f u
dk u
f vJ rd;k tk&YH t
kH ?YHk rk;d uvJ wpfaygufcsi;f wpfaygufcsi;f oGm;aumif;&H&k mG vQif
aumif;rnfr[kwv
f m;bk&m;}}vdYk cGiyhf efwo
hJ abm avQmufxm;aomtcg t&Siaf x&oHCmh
rax&fBu;D u ]]wu,faumif;wmaygh igh&iS }f } uJo
h cYkd iG jhf yKwo
hJ abm rdef aYf wmfrw
l ,f)/
t&Sifr[u wefckd;pDrHjcif;
tx acg tm,om r[aum wxm&lyH 'gbd ocFg&H tbdocF&d ,xm
oDwawm p 0gawm 0g,d? tAordv
mayg p tmod? a'a0g p {u+aruH zko/d
tx acg=xkdaemuftcg/ tm,om r[aum=t&Sifr[u&[Emrax&fonf/
,xm=tMuiftjcif;jzifh zefqif;tyfonf&adS omf/ oDwaum p 0gawm 0g,d=avat;
uav;vJ wjznf;jznf;wku
d cf wf\/ tAordv
mayg p tmod=wdru
f vJ rd;k tk&YH t
kH aHYk e\/
a'a0g p {u aruH zko=d rd;k uvJ wpfayguf wpfaygufcsi;f &Gmatmif/ wxm &lyH 'gbdocFg&H=xko
d o
Ykd abm&Sad om wefc;kd tpDt&ifu/kd tbdocFg&d=pD&ifzefqif;avNy/D
xkaYd emuf t&Si[
f u&[Emrax&fonf avat;uav; ajz;ajz;wdu
k cf wfatmif?
wdru
f vJ rd;k tk&YH t
kH aYHk tmif? rd;k uvJ wpfaygufwpfaygufom &Gmatmif wefc;dk zefqif;vku
d f
Ny/D
cufqpfrSwfzG,f
t&m0,f wefc;dk &kyzf efqif;jcif;ESiphf yf rSwzf ,
G jf yqkad yOD;tH/h aqmifyk'f/ /yg'upsmef? t"d|mefEiS ?hf wzef yg'u? pwkw? uswHk tbdnm/
wefc;dk &kyzf efqif;vkad om 'd& iS o
f jl rwfonf(1) a&S;OD;pGm t"d|mef\tajccHjzpfaom &lyg0p&pwkwp smefukd 'd& yk Ef iS t
hf qif
ajyaomuodP
k ;f tm&Hu
k kd tm&Hjk yK0ifpm;&onf/ xkyd g'upsme0Dxu
d kd t"d|mef\ tajccH
yg'upsme0Dxd[kac:onf/

75

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

(3) wzefyg'u-t"d|mefNy;D onfah emufrS wzeftbdnmPf\ tajccHyg'upwkw


psmefu0kd ifpm;&jyefonf/ yg'upwkwp smefum; tbdnmPf\tajccH=yg'upsmefjzpf
onf/)
(4)pwkw? uswkHtbdnm-pwkwajrmufusrS &lyg0p&Bud,m^&lyg0p&ukodkvf
pwkw psmefaZmwpfBurd o
f musaom tbdnmPf0x
D jd zpfay:vmonf/ tbdnmPfaZm
wpfBurd jf zpfonfEiS w
hf NyKd ief uf 'd& yk rf sm;jzpfymG ;vmavonf/ (um; tbdnmPf0x
D d
jzpfay:ykHtusOf;wnf;)/
t&Sirf [urax&fjrwfzefqif;aom 'd& yk Ef iS pfh yf rSw&f efrmS (1) rax&fjrwfonf a&S;OD;pGmt"d|mef\tajccHyg'ujzpfaom &lyg0p&Bud,m
pwkwp smefu0kd ifpm;wJt
h cg ( ? ) avat;wku
d &f eftwGuf 0ga,muodP
k ;f udt
k m&Hjk yKNy;D
0ifpm;&w,f/ rax&fjrwfu wduy nyk*Kd vjf zpf ]]bGif bGif b0*Fpve b0*Fyk ap'
raem'Gg&m0Ze;f Oypm tEkvHk a*gMwbl &lyg0p&Bu,
d m pwkwp smefaZmtBurd rf sm;pGm
bGif bGiv
f Ydk pdwt
f pOf0x
D jd zpfw,f/ ( ? )xkad emuf b0ifus psmefrx
S Ny;D ]]oDwaum
0gawm 0g,wk=avat;uav;wku
d cf wfygap}}[k pdwu
f aqmufwnfaomtcg rax&f\
[', ESvkH;tdrf raem'Gg&m0Zef; aZm aZm aZm aZm aZm aZm aZm-uJhodkY
t"d|mef0x
D rd sm; tBurd Bf urd jf zpfMuygonf/
( ?? ) rk;d wdrn
f Kd U&eftwGuf eDvuodP
k ;f udk tm&Hjk yKNy;D &lyg0p&Bu,
d mpwkwp smefukd
tajccH0ifpm;&w,f/ xkt
d cga&S;enf;twl t"d|mef\tajccH psmefaZmtBurd rf sm;pGmapmNy;D
b0ifusNy;D aemuf (/)]]tAordv
mayg a[mwk=wdrw
f u
dk n
f Kd U&Hn
k Kd Uygap}}[kpw
d x
f u
J aqmuf
wnfw,f/ xkt
d cg rax&f&UJ [',ESv;Hk tdrrf mS a&S;enf;twl umraZm0g& raem'Gg&
0Dxrd sm; tBurd Bf urd jf zpfMuygw,f/
(???) oGm;aumif;&Hk rd;k wpfaygufwpfayguf&mG &eftwGuf tmayguodP
k ;f udt
k m&Hjk yK
Ny;D &lyg0p&Bu,
d mpwkwp smefukd tajccH0ifpm;w,f/ xkt
d cg a&S;enf;twl t"d|mef\
tajccHpsmefaZm tBurd rf sm;pGmapmNy;D usNy;D b0ifusNy;D aemuf (???) ]]a'a0g {u+aruH
zkowk=oGm;aumif;&Hk rk;d wpfaygufwpfayguf&mG ygap}}[k pdwx
f u
J aqmufwnfwt
hJ cg

E-book is created by shanyoma

(2) xko
d t
Ykd "d|mef\tajccH yg'upsmefu0kd ifpm;Ny;D xkpd smefrx
S Ny;D aemuf rdrt
d vd&k dS
&m ]]owH a[mrd? o[H a[mrd}}ponfjzihf t"d|mef&onf/ ('d& yk af ygif; wpf&m
wpfaxmifjzpfygap ponfjzifh rdrt
d vd&k &dS mudk umrm0p&aZm0Dxw
d jYdk zifh t"d|mef&onf/
1-trSwyf g yg'upsmefukd r0ifpm;bJ t"d|mefjyK&jkH yKaomfvnf; ratmifjrifEidk /f xkaYd Mumifh
1-trSwjf y yg'upsmefukd 0ifpm;&jcif; jzpfavonf/)

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

76

E-book is created by shanyoma

rx&f&UJ ESv;Hk tdrf [',0wKay:rSm t"d|mefumraZm0g& raem'Gg&0Dxw


d dYk tBurd Bf urd jf zpf
Muw,f/
(2) wpfzef yg'uESit
hf bdnmPf0x
D -d rax&fjrwfonf xku
d o
hJ yYkd g'upsmef0ifpm;jcif;
ESifht"d|mefjcif; 3-wGJ jynhfpkHNyD;onfhaemufrSmrl (?) tbdnmPf&JUtajccHyg'upsmefudk
0ifpm;&mrSmvJ a&S;enf;twlyif avat;wku
d &f ef 0ga,muodP
k ;f udk tm&Hjk yKwpfBurd +f
(??) rd;k wdrn
f Kd U&ef eDvuodP
k ;f udk tm&Hjk yKwpfBurd +f (???) rd;k wpfaygufwpfayguf&mG ap&ef
tmayguodP
k ;f udt
k m&Hjk yKwpfBurd =f odt
Yk bdnmPf\tajccH yg'upsmef 3-rsK;d 0ifpm;
Ny;D aemufrS xkt
Yd wlyif tbdnmPf0x
D rd mS vnf; 3-rsK;d udt
k oD;oD;tm&Hjk yK 3-rsK;d yifjzpf&dS
Ny;D (y) tbdnmPf0x
D d tbdnmPfaZm wpfBurd af pmNy;D wpfNyKd ief ufyifavajyavnif;
wdu
k cf wf ('k) tbdnmPf0x
D d tbdnmPfaZmwpfBurd af pmNy;D wpfNyKd ief ufyif rd;k wdrf
ndKrsm;wufNyD; (w) tbdnmPf0Dxd tbdnmPfaZmwpfBudrfapmNyD; wpfNydKifeufyif
rd;k a&wpfayguf wpfayguf&mG csavonf/ (eufeo
J nf? qifjcifaqG;aEG;Muygav)/
cufqpfrSwfcsufNyD;\/
pdwaoa|; MunfndK0rf;ajrmufjcif;
a&S;qkt
d yfNy;D aomtwkid ;f t&Sirf [u&[Emrax&fti,f wefc;kd jym#d[m zefqif;
csut
f & avnif;uav;wku
d f wdrw
f u
dk u
f rd;k rd;k u wpfaygufwpfayguf wpfajzmuf
ajzmufusvYdk oHCmawmfrsm; csr;f ompGm <ua&mufMu&onfukd rsujf rifu,
kd af wGMY uKH &aom
tcg ausmif;'umpdwa oa|;\pdwx
f rJ mS tx acg pdw
*[ywdaem {w+'a,mod}}a,m acg ro bduK oHaC
oAe0aum bduK wm+,H {0&layg 'gEkbma0g}}wd/
tx acg=t&Sirf [u\wefc;kd udjk rifMu&m xkt
d cg/ pdw
*[ywdaem=pdw
aoa|;\/ {wH={aomy&d0w
d aum=odaYk omtMuo
H nf/ ta[mod=jzpfNy/D (jzpfyrHk mS )
ro bduK oHaC=&[ef;taygif;/ a,m acg bduK =tMuifr[uqkw
d &hJ [ef;onf/
oAe0aum=tvk;H pkw
H aYdk tmuf oDwif;ti,fq;Hk jzpfawmfro
l nf/ t,H 'Eb
k ma0g=
,ck igwkjYd rif&wJh wefc;dk tmEkabmfo
f nf/ w=xko
d w
D if;ti,fq;Hk t&Sirf [u\/ 'gEkbma0g=wefc;dk tmEkabmfygwum;}}/ wd=odaYk omtMuo
H nf/ ta[mod=jzpfNy/D
Mo..,ckwefc;dk tmEkabmf[m &[ef;oHCmxJrmS oDwif;ti,fq;Hk t&Sirf [u
ud,
k af wmfi,fuav;&JU wefc;dk tmEkabmfygwum;vkYd atmufarhMunfnKd Ny;D pdwa oa|;
oHCmaemufu wpfyg;wnf; vku
d v
f mw,f/

77

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

odv
Yk mcJMh uvkYd ausmif;wku
d t
f 0a&mufawmh t&Sirf [uu t&Siaf x&oHCmhr
ax&fBu;D ud-k
tv+arwm0wm baE ax&/

uJo
h Ykd t&Sirf [uu ar;avQmufwt
hJ cg t&Siaf x&oHCmhrax&fBu;D u tv+
arwm0wm tm0kaom r[u? uw+arwm0wm tm0kaom r[u? ylZw
d +arwm
0wm tm0kaom r[uigh&iS rf [u rQavmufqv
dk Qif awmfavmufygNy/D igh&iS rf [u..rQavmufqdk
vQif rdrjd yK&rnfu
h pd u
kd jyKtyfNy;D ygNy/D igh&iS rf [u..rQavmufqv
dk Qif oHCmawmftm;
ylaZmftyfygNy/D (uJo
h Ykd rax&fBu;D uvJ auseyfwphJ um;ok;H cGe;f rdeMYf um;awmfrw
l ,f/)
tx acg ax&m bduL ,xm0d[m&H t*rHok? tm,omyd r[aum ouH
0d[m&H t*rmod/ (xkaYd emuf rax&fBu;D &[ef;awmfrsm;onf tMuiftMuif rdrw
d 0Ydk gpOf
tvdu
k o
f w
D if;ok;H &mausmif;odYk <uoGm;awmfrMl uw,f/ t&Sirf [uvJ rdr0d gpOftavsmuf
a&mufwahJ usmif;odYk <ua&mufawmfral vNy/D
tx acg pdawm *[ywd a,em+,om r[aum? awEk+youFr?d OyouFrw
d mG
tm,oEH r[uH tbd0ga'wGm {urEH edo'D ?d {urEH edoad Em acg pdawm *[ywd
tm,oEH r[uH {w+'a0gp/
t&Sirf [u oDwif;ok;H &mausmif;odYk <ua&mufNy;D vQif awmufavQmufyJ ausmif;
'umpdwa oa|;vJ t&Sirf [uxH oGm;a&muf0yfvsK;d &Scd ;dk OD;Gwt
f jypfvw
G &f mu xkid Nf y;D
t&Sirf [u&[Emudk odw
Yk efc;kd jyzd&Yk ef awmif;yefpum; avQmufxm;w,f/ avQmuf
ykHrSmom"k ar baE ta,sm r[aum Ow&d rEk"rH 'dy g#d[m&d,H 'awk/
baE=t&Sib
f &k m;../ ta,sm r[aum=t&Sirf [uonf/ ar=wynhaf wmftm;/
Ow&rd Ek"r=H vlw\
Ydk ukov
kd u
f ryxw&m;q,fyg;xuf vGejf rwfaom/ 'dy g#d[m&d,H

E-book is created by shanyoma

baE ax&=t&Siaf x&oHCmhrax&fBu;D bk&m;../ {wm0wm=rQjzifh (0g) rQ


avmufqv
dk Qi/f tvH=awmfavmufNyb
D &k m;/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

78

=wefc;dk jym#d[mud/k 'awk=jyawmfral pcsiyf gonf bk&m;/

E-book is created by shanyoma

t&Sib
f &k m;... t&Sirf [u&[Emt&Sijf rwfonf wynfah wmfausmif;'umtm;
Ow&rd Ek"rrsK;d jzpfwhJ wefc;kd jym#d[mudk jyawmfral pcsiyf gonfb&k m;/ uJo
h aYkd wmif;yef
avQmufxm;w,f/
(txl;rSwzf ,
G u
f jkd yqkt
d ?hH w&m;emy&dowftaeeJY jrwfpmG bk&m; tbd"rmw&m;
a[mcgeD; t&Siyf ad @mvbm&'GgZax&f pEu;l oydwu
f kd ,ljypOfu &[ef;rsm; wefc;dk jym#d
[m rjy&[k odum yk'yf nwfxm;w,fr[kwv
f m;/ 'Dawmh ,ckvrf;wpfvQmufv;Hk t&Sif
r[u wefc;kd jycJw
h m&,f? ,ck pdwa oa|;u wefc;kd jyzkaYd vQmufxm;aejcif;wk[
Yd m tmywf
oifEh idk w
f t
hJ rIujkd yKvyk jf cif;+jyKvyk &f efawmif;yefjcif; jzpfraebl;vm;[k ar;zG,&f \
dS /
tajzum;..wefc;dk jyjcif;onf (1) t"d|med'=d wefc;dk &Si\
f rlv&kyrf azsmufbJ wef
ck;d jyjcif;rsK;d ? (2) 0duAk e 'd =d wefc;dk &Si\
f rlv&kyu
f akd zsmuf pMumrif;&ky+f jcaoFrh if;&kypf
onf zefqif; wefckd;jyjcif;[lESpfrsKd;&Sd&m (1-trSwf) t"d|mefed'dwefckd;jyjcif;rsKd;udk
jyaumif;onf/ ,ckt&Sirf [u jycJw
h w
hJ efc;dk ? jytHq
h aJ omwefc;dk rSm (1-trSwjf y) wefc;dk
jym#d[mrsK;d jzpf jyaumif;onf/ tjypfr&S[
d
l rSw,
f &l ygrnf/ um; txl;rSwzf ,
G f
wnf;)/
xko
d aYkd usmif;'umpdwa oa|; awmif;yefavQmufxm;aomtcg t&Sirf [u&[Em
oljl rwfonfawe [d wGH *[ywd tmvdaE Ow&mo* ynaywGm wdPuvmyH Moumao[d/
*[ywd=ausmif;'um/ awe [d=odw
Yk Ny;D um; (0g) xko
d w
Ykd efc;dk jym#d[mjyapcsio
f
yqkv
d Qi/f wG=H oifonf/ tmvdaE=ausmif;\wHcg;ayguf ausmif;t0if0 (acG;tdy)f / Ow&mo*=tay:&Hpk v
k sm (wbuf)ud/k ynaywGm=atmufrcS if;/ wdPuvmyH=xkt
Yd xuf
u jrufajcmufx;Hk =jrufpnf;ud/k Moumao[d=jzefcY if;vku
d yf g/
ausmif;'um...wefc;dk jym#d[mjyapvkv
d Qif a[m'Dtayguf0 t0ifem;(acG;tdy)f
rSm rdr&d UJ tay:&Hpk v
k sm; (wbuf) udk jzefcY if;vku
d w
f ,f/ pdwa oa|;&JUvkyaf qmifz,
G u
f pd
NyD;vQifyiftx acg tm,om r[aum 0d[m&H y0dow
d mG olpC
d #duH 'wGm wxm&lyH

79

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

tx acg=xkdtcg/ tm,om r[aum=t&Sifr[u&[Emonf/ 0d[m&H


y0dow
d mG =ausmif;rxJu0kd if/ olpC
d #duH 'wGm=wHtcg;ydw+f rif;wkyrf sm;csNy;D oumv/
,xm=tMuifow
Ykd efc;dk jym#d[m zefqif;vwfaomf/ wmvpd* a ve p=aomhaygufuvnf;
aumif;/ t*VE&u
d m, p=wHcg;&GuMf um;rSvnf;aumif;/ tpd= rD;vQo
H nf/ edur w
d mG =xGuf
/ wdPmed=jrufwu
Ydk /kd psmayod=tuRr;f avmif\/ Ow&mo*=tay:&Hpk v
k sm; (wbuf)
ud/k e psmayod=ravmif/ wxm&ly=H xko
d o
Ydk abm&Sad om/ 'gbdocFg&H=wefc;dk tpDt&if
ud/k tbdocF&=d pD&ifawmfral vNy/D
t&Sirf [u&[Emjrwf ausmif;xJ0ifNy;D tajccHyg'u awaZmuodPBu,
d mpwk
wpsmefukd 0ifpm;awmfrw
l ,f/ if;aemufrS ausmif;xJuaeNy;D (b&k;d vif;ac: rD;NrKd uw
f hJ
vQypf pfpufEiS x
hf ;dk vku
d o
f uJo
h )Ykd aomhaygufEiS w
hf cH g;Mum;u rD;awG w[l;[l;xGuNf y;D tay:
,Hujrufuo
kd m avmifygap? pkvsm;wbufukd ravmifygapeJv
Y Ykd tJ'v
D u
kd mrm0p&Bu,
d m
aZmuswhJ t"d|mef0x
D jd zpfw,f/ t"d|mefNy;D rS wzeftbdnmPf&UJ tajccHyg'u &lyg0p&
Bu,
d m pwkwp smefu0dk ifpm;awmfrw
l ,f/ xkpd smefrx
S Ny;D aemuf pwkwp smefajrmufrmS tbd
nmPf0x
D u
d svYkd tbdnmPfwpfBurd f apmvku
d o
f nfEiS w
hf NyKd ief uf t&Sijf rwft"d|mefawmf
rlcw
hJ t
hJ wkid ;f aomhaygufEiS w
hf cH g;Mum;u rD;vQaH wG w[l;[l;xGuNf y;D tay:,Hujrufpnf;
udkom rD;avmifjymusom;w,f/ atmufcHcif;xm;wJh pdwaoa|;&JUtay:&Hkpkvsm;
(wbuf)udk rD;ravmifbNJ ird ;f oGm;w,f/ xkaYd emufr-S
tx acg pdawm *[ywd Ow&mo* yayga#wGm oH0ad *g avmr[|Zmawm
{urEH t|mod/
txacg=xk d o d k Y ' d u d p NyD ; aomtcg/ pd a w m *[ywd = ausmif ; 'um
pdwaoa|;onf/ Ow&mo*=tay:&kHpkvsm;(wbuf)ukd/ yayga#wGm=cg/ oH0da*g=
xdwv
f efv
Y su/f avmr[|Zmawm=arG;nif;&Tiyf s Muufo;D wzse;f zse;f xvsu/f {urE=H
oifah vsmufywf&mt&yf/ t|mod=&yfwnfavNy/D
pdwa oa|;[m olMunhaf ewke;f tay:,Hu jrufpnf;om rD;uRr;f Ny;D atmufu
pkvsm;wbuf rD;ravmifwmudjk rif? wbufuakd umuf,Nl y;D xdwv
f efw
Y ek v
f yI f Muufo;D awG
wzse;f zse;f xNy;D tjypfvw
G &f mt&yfrmS vuftyk cf sND y;D rm;rm;rwfrwf&yfwnfaew,f/

E-book is created by shanyoma

'gbdocFg&H tbdocF&?d ,xm wmvpd* a ve p t*VE&u


d m, p tpd edur w
d mG
wdPmed psmayod? Ow&mo* epsmayod/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

80

'DtcgrSm t&Sirf [u[Emoljrwfu ausmif;xJuxGuNf y;D ausmif;'umpdwa oa|;


udk tv+arwm0wm*[ywd=ausmif;'um..rQavmufqv
dk Qif awmfavmufNyv
D m;vkYd
ar;wJt
h cg ausmif;'umpdwa oa|;uvJ-

E-book is created by shanyoma

tvarwm0wm baE r[u? uwarwm0wm


baE r[u? ylZw
d arwm0wm baE r[u?
t&Sirf [ubk&m;...rQqv
dk Qif awmfavmufygNyb
D &k m;? rQqv
dk Qif t&Siu
hf pd
jyKNyD;ygNyDbk&m;/
tbd&rwk baE ta,sm r[aum rpdu
moa@? &rPD,H orm#u0eH? t[H
t,s r[u OkuH u&dmrd pD0&+yd@ygw+aoemoe+*dvmeyp, aboZ
y&dum&meH/
t&Sib
f &k m;? t&Sirf [uonf rpdu
mo@NrKd UrSm arGaY vsmEf pS Nf cKd uaf ysmyf u
kd af wmfrl
apcsiyf gw,f/ a*G;csKyd ifawmausmif;wku
d o
f nf qdwNf ird w
f ihw
f ,f arGaY vsmzf ,
G &f ydS gonf
bk&m;/ wynhaf wmfonf t&Sirf [utwGuf ouFe;f +qGr;f +ausmif;+aq;=ypn;f av;yg;
wdYk rNiKd jiif&atmif aMumifMh updu
k yf grnfb&k m;...uJo
h aYkd vQmufxm;w,f/
xkt
d cg t&Sirf [u&[EmoljrwfuvJy-J
uvsmPH 0kpw
d *[ywd/
*[ywd=ausmif;'umaoa|;/ uvsmPH=aumif;aompum;ud/k 0kpw
=d qdt
k yfygay
\/
ausmif;'umaoa|; avQmufxm;csupf um;onf aumif;jrwfaompum;jzpfygay
w,f/ uJo
h o
Ykd m rdef MfY um;awmfrw
l ,f/
t&Sifr[u&[Emoljrwf pdwaoa|;\ ausmif;xkdifzkdY&efyifhavQmufcsufudk
]]ausmif;'um&JUavQmufxm;wJhpum;[m aumif;wJhpum;tjzpfom;yJvkdYom rdfefYMum;NyD;
orm#uausmif; igaernf}}[k 0efcpH um;rajymMum;jcif;onf ]]&[Emt&Sijf rwfw&Ykd UJ
oHa,mZOfuif;jywfwhJ tusijhf rwfy}J }vkYd cs;D rGr;f MunfnKd Mu&efjzpfygonf/

81

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

xkdYaemuf t&Sifr[u&[Emoljrwfonf ausmif;tdyf&mae&mrsm;udk odkrDS;odrf;


qnf;Ny;D oydww
f pfv;Hk ouFe;f ok;H xnfrQom ,lawmfr
l rpdu
mo@NrKd UrS t&yfwpfyg;
zJ<uawmfrw
l ,f/ xko
d zYkd o
J mG ;awmfrNl y;D aemufwzefjyef rvmawmhygay/
pdwoH,kwf (4) r[uyg#d[m&dokwf
NyD;ygNyD

E-book is created by shanyoma

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

82

pdwo
,
H w
k f (5) yXrumrblow
k f
(oH? 'k? 481)

E-book is created by shanyoma

,ckajymrJh yXrumrblow
k v
f yJ J ausmif;'umpdwa oa|;udk taMumif;jyK a[m
tyfwo
hJ w
k e yf jJ zpfygw,f/ pdwa oa|;[m omoemawmfEiS hf rnfrQ&if;ES;D w,f? omoem
awmfrmS rnfrQuRr;f usiw
f ,fqw
kd m 'Dow
k e af wGuMkd um;em&rS ydNk y;D odw,f/ ,cka[mrnfh
yXrumrblow
k e u
f kd t&Sit
f mEm+t&Sirf [muy rax&fjrwfBu;D wku
Yd qkv
d wYH
twkid ;f okwe ef 'd gef;ysK;d ay;Muygw,f/
{uH or,H tm,om umrbl rpdu
moa@ 0d[&wd trm#u0ae (wJ)h /
wpfcsed u
f t&Siu
f mrblqw
dk hJ &[Emrax&fjrwfwpfyg; rpdu
mo@NrKd U a*G;csKyd if
awmausmif;wdu
k Bf u;D oDwif;ok;H aeawmfrw
l t
hJ cdu
k jf zpfw,f/
tx acg pdawm *[ywd a,em+,om umrbl? awEkyouFr?d OyouFrw
d mG
tm,oEH umrbkH tbd0ga'wGm {urEH edo'D d (o&kyaf y:atmifqufay;wJph um;)/
,if;odYk t&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwf rpdu
mo@NrKd U a*G;csKyd ifawmausmif;wku
d f
oDwif;ok;H aeawmfrw
l t
hJ cku
d f wpfaeYoausmif;'um pdwa oa|; t&Siu
f mrbl&&dS m
ausmif;wku
d o
f v
Ykd mNy;D t&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwfukd &kad ojrwfE;dk &Scd ;dk tjypfajcmuf
yg;vGwfwJhae&muxkdifw,f/
tjypfvGwfwJhae&muxkdifaeNyD;w,fqkdvQifyJ t&Sifumrbl&[Emrax&fjrwfu
ausmif;'umpdwa oa|;udk uJo
h Ykd ar;awmfrw
l ,f/
0kw+ rd'H *[ywd b*0wmaeva*Fg aowypma'g? {uma&m 0wwD &axm/
teDCH y tm,E?H qdEa omwH tAEe/H /
*[ywd=ausmif;'umaoa|;/ b*0wm=jrwfpmG bk&m;onf/ 'H=w&m;pum;
ud/k 0kw=H a[mawmfrt
l yfNy/D
ausmif;'umaoa|;..,ckajymrnfw
h &m;pum;udk a[mMum;awmfrcl w
hJ ,f? a[m
Mum;awmfryl u
Hk ]]aeva*Fg aowypma'g? y? tAEew
H /hJ (*gxmteuf aemufxif&mS ;

83

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

ygvdrhfrnf/)
r Ek acg *[ywd oHcad we bmodw
uxH 0dwm a&e tawm '|aAm/

ausmif;'um jrwfpGmbk&m;tusOf;a[mtyfwJh tJ'D*gxm&JUteuft"dyg,fudk


b,fvdk od&rSw&f rnfvv
J Ykd ar;awmfrw
l ,f/ (pdwa oa|; PfynmBu;D wJt
h aMumif; 'D
okwe jf zifh xif&mS ;Ekid yf gw,f)/ xkt
d cg pdwa oa|;u jyefNy;D ar;avQmufw,f/
u Ek acg {wH baE b*0wm bmodw/H
baE=t&Sib
f &k m;/ {wH=,ckt&Sib
f &k m;&Gwq
f t
dk yfwhJ w&m;*gxmud/k b*0wm=
jrwfpmG bk&m;onf/ bmodwH uEk acg=a[mtyfygovm;bk&m;/
t&Sifbk&m; ,ckt&Sifbk&m;&GwfqkdjywJhw&m;udk jrwfpGmbk&m;a[mMum;tyfyg
ovm;bk&m;..vkYd ar;avQmufwt
hJ cg t&Siu
f mrbl&[Emrax&fu ]]{0H *[ywd=at;
ausmif;'um tJ'w
D &m;udk jrwfpmG bk&m;a[mMum;tyfw,f}} uJo
h jYkd yefvnfred MYf um;w,f/
rSwfzG,f trSmpum;
txl;rSw&f efrmS ...w&m;*gxmudk a&S;u pdwa oa|; rMum;em&bl;zl;/
'Dawmh 'Dw&m;*gxm&JUtajctjrpfukd vdu
k &f mS wJt
h cg ck'u
edum,f yXrtkyf O'gef;ygVd
awmf (ESm? 17) ty& vuk@ub'd,
okwrf mS awG&Y &dS ygw,f/ 'Dawmh ,ckyXrumrbl
okwu
f kd acw&yfNy;D xk*d gxm&JU0wK&if; ty&vuk@ub'd,
okwu
f dk tusO;f csKyef m,l
rSwfom;MuygOD;pdkY...
{uH or,H b*0g om0wd,
H 0d[&wd aZw0ae temxyd@u
d tm&mar/
wpfcsed u
f jrwfpmG bk&m; om0wdj ynfreG f aZw0efausmif; ude;f atmif;arGaY vsmf
aeawmfrlqJjzpfw,f/

E-book is created by shanyoma

*[ywd=ausmif;'umaoa|;/ (b*0wm=jrwfpmG bk&m;onf/) oHcad we=tusO;f


tm;jzif/h bmodw=a[mMum;tyfaom/ r=w&m;pum;\/ 0dwm a&e=tus,f
tm;jzif/h tawm=teuft"dym ,fu/kd uxH Ek acg=tb,fov
Ykd Qi/f '|aAm=rSw&f rnfenf;/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

84

E-book is created by shanyoma

awe acg ye ora,e tm,om vuk@ub'da,m or[kvmeH bduLeH


yd|ad wm yd|ad wm a,e b*0g? awEk+youFr/d
xkt
d cgrSm toDwo
d m0uBu;D rsm;xJrmS wpfyg;tygt0ifjzpfwhJ t&Siv
f uk@ub'd,
&[Emrax&fjrwfonf rsm;pGmaom&[ef;awmfw&Ydk UJ aemuf awmfawmfa0;wJah e&m
u wpfyg;wnf; jrwfpmG bk&m; oDwif;ok;H &m aZw0efausmif;odYk vma&mufw,f/
txl;rSwzf ,
G u
f m;... t&Siv
f uk@ub'd,
onf awmfawmfyyJ u
k w
G ,f/ trnf
&if;u OD;b'd,
? t&yfu awmfawmfu
h ykd u
k v
G Ydk vuk@ub'd,
vkt
Yd rnfwyfMuw,f/
t&Sifvuk@ub'd,onf ajrmufjrm;pGmaom&[ef;wkdY&JUaemuf awmfawmfa0;
a0;u wpfyg;wnf;vku
d v
f mw,f/ rax&fjrwfum; t&Sio
f m&dyw
k & m&JUw&m;udek m& ESv;Hk
oGi;f &vdYk &[EmjzpfNy;D om;yg/ xk&d [Em t&Siv
f uk@ub'd,
onf rsm;pGmaom&[ef;
wkEYd iS t
hf wlwuG om0wdj ynf&UJ tjyifbufrmS &Sw
d hJ &Gmi,fwpfcrk mS qGr;f cHomG ;w,f/ qGr;f cH
jyefawmh rsm;pGmaom&[ef;wku
Yd a&SUuoGm;Ny;D rax&fjrwfu aemufcyfvrS ;f vSr;f uvku
d f
ygvmw,f/ bmhaMumihv
f q
J v
dk Qif t&Sijf rwfu t&yfyu
k v
G jYdk zpfw,f/ t&yftarmif;ykuG
wmeJY bmqko
d vJvaYdk r;&efqw
dk ,f/ tajzum;...
xk&d [ef;rsm;txJrS tcsKUd tcsKUd aom tvZDq
A*&D [ef;wkv
Yd dk cyfaemufaemufyx
k k
Zef&[ef;wku
Yd t&Sit
f &Siv
f uk@ub'd,
eJeY ;D uyfvQif t&Sijf rwfu ykyu
k u
G u
G av;qkd
awmh qHyifqv
JG u
dk ?f OD;acgif;udu
k ikd w
f eG ;f vdu
k ?f em;&Guu
f kd udik q
f ,
JG rf;vku
d ?f ESmacgif;udk
udik v
f yI v
f u
dk f odpYk onfjzifh Ekid v
f rdk if;xuf upm;Muvdrrhf ,f/ tJ'v
D rkd axrJjh rifjyKvyk Mf u
vQif xkt
d vZDy x
k Zk ef&[ef;wkt
Yd zkv
Yd nf;yJ &[Emtm; raxrJjh rifjyKvyk w
f t
hJ wGuf Bu;D av;
aomtukov
kd t
f jypf oihEf idk o
f nft
h jyif ud,
k af wmfjrwftzk&Yd mvJyJ &[Emyk*Kd vjf zpfonfh
twkid ;f w&m;ESv;Hk oGi;f cGi&hf Edik rf nfr[kwo
f jzifh tvZD& [ef;wkv
Yd t
J jypfuif; rdrv
d nf;
w&m;ESvkH;oGif;Ekdif&ef &[ef;wkdY&JUaemuf cyfvSrf;vSrf;u <ua&mufvkdufygawmfrlw,f/
pum; txl;rSwzf ,
G w
f nf;/ /
xko
d Ykd t&Siv
f uk@ub'd,
ESihf &[ef;awmfrsm;qGr;f cHNy;D jyef<uvmyku
H kd jrwfpmG bk&m;
&Sif aZw0efausmif;wdu
k f &[ef;wkt
Yd m; w&m;a[m&ef "rm&Ht
k wGi;f Ak'g oe"ryviaf y:
uaeNy;D vif;vif;xifxifjrifawmfrw
l ,f/ 'DtaMumif;udk ygVdawmfrmS t'om acg b*0g tm,oEH vuk@ub'd,
H 'l&awm0 or[v
k meH bduL eH
yd|ad wm yd|ad wm tm*pEH 'kAP
H 'k'o
u
d H Moaum#druH a,bka,se bduL eH y&dbw
l &ly/H
(uhJodkY oH*Dwdum&urax&fwkdYtm; tEkoaEpum;qufay;awmfrlMuw,f/ teuf
um;)-

85

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

cyfvrS ;f vSr;f uwnf;u jrwfpmG bk&m;u &kyu


f qk;d &Sm+Munfv
h u
Ydk tqifrajy+t&yf
uvnf;yk+tvZDy x
k Zk ef&[ef;rsm;tzd&Yk m em;&Guq
f ?JG ESmacgif;qG?J OD;acgif;udik v
f yI pf onf
trsK;d rsK;d uspD ,fupm; vTr;f rd;k cH&rnfh t&Siv
f uk@ub'd,
&[ef;rsm;pGmwk&Yd UJ aemuf cyf
vSr;f vSr;f u vku
d yf gvmwmudk ta0;rSyifjrifawmfrNl y;D aemuf ud,
k ahf wmfrsuaf rSmuf&Sad e
aom&[ef;wku
Yd kd rdeaYf wmfro
l nfrmS ymx aem wkarS bdua 0 {uH bduK H 'l&awm0 or[v
k meH bduL eH yd|ad wm
yd|ad wm tm*pEH 'kAP
H 'k'o
u
d H Moaum#druH a,bka,se bduL eH y&dbw
l &ly/H
bdua 0=&[ef;awmfrsm; tk-d cspo
f m;wk/Yd ('l&awm0=ydt
k x
hH ifonf/) 'kAP
=H tqif;
rvSaom/ 'k'o
u
d =H tMunh&f cufaom/ Moaum#druH=ykuaG om/ a,bka,se=t&d,mESihf
uvsmPykxZk efwu
Ydk x
kd m; rsm;aomtm;jzif/h bduL eH=tvZDy x
k Zk Of&[ef;wku
Yd / y&dbw
l &ly=H vTr;f rd;k uspD ,fupm;tyfaom oabm&Sad om/ or[v
k meH bduL eH=rsm;pGmaom&[ef;
wk\
Yd / yd|ad wm yd|ad wm=aemufraS emufrS (0g) aemufcyfvrS ;f vSr;f u/ tm*pE=H wnf
Nird af omorm"djzifv
h maeaom/ {wH bduK =H xk&d [ef;ud/k ymx aem yx Ek=jrifMu
&JUvm;/ (uJo
h Ykd ar;awmfrw
l ,f/ &[ef;wku
Yd vJ jrwfpmG bk&m;rdeaYf wmfral wmh vSr;f Munhf
Mu+jrifMuvk)Yd {0H baE=jrifygw,fjrwfpmG bk&m;...vkYd avQmufxm;Muw,f/
bk&m;csD;rGrf; O'gef;usL;&ifhjcif;
xkt
d cg jrwfpmG bk&m;u{aom bdua 0 bduK r[d'ad um r[mEkbma0g? e p om ormywd okvb&lyg?
,m awe bduK em tormyEyAk m ? , p+wm, ukvykwm ora'0 t*g&om
te*g&d,H yAZE?d w+'Ekw& H jA[p&d, y&da,momeH 'da|0"ar o,H tbdnm opd-
uwGm OyorZ 0d[&wd/ (odYk cs;D rGr;f awmfrw
l ,f/ teufum;)-

E-book is created by shanyoma

b*0g=jrwfpmG bk&m;onf/ 'kAP


=H &kyt
f qif;rvS&mS aom/ 'k'o
u
d =H tMunh&f cuf
aom (Munfv
h u
dk u
f vJ b,fvrdk S tqifrajyaom/) Moaum#druH=ykuaG om/ a,bka,se=
t&d,mwkEYd iS u
hf vsmPykxZk Ofwu
Ydk x
kd m; rsm;aomtm;jzif/h bduL eH=qA*w
D v
Ydk dk tvZD
&[ef;wku
Yd / y&dbw
l &ly=H em;&Guq
f ?JG ESmacgif;qGpJ onfjzifh upm;vTr;f rd;k tyfaom oabm
&Sad om/ tm,oEH vuk@ub'd,
=H t&Siv
f uk@ub'd,
ud/k or[v
k meH bduL eH=rsm;
pGmaom&[ef;wkdY\/ yd|dawm yd|dawm=aemufrS aemufrS (0g) aemufcyfvSrf;vSrf;u/
tm*pE=H vmaeonfu/kd 'l&awm0=ta0;rSyif/ t'o=jrifawmfrNl y/D

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

86

E-book is created by shanyoma

bdua 0=&[ef;awmfrsm; tk-d cspo


f m;wk/Yd {aom bduK =xk&d [ef;onf/ r[d'ad um=
Bu;D aomwefc;dk &S\
d / r[mEkbma0g=Bu;D jrwfaomtmEkabmf&\
dS / ,m=tMuifpsmeormywf?
zvormywf? eda&m"ormywfu/kd awe bduK em=xk&d [ef;onf/ tormyEyAk m =r0if
pm;pzl;/ omormywd p=xkpd smeormywf zvormywf eda&m"ormywfonfvnf;/ e
okvb&lyg=&vG,af omoabmr&Sd (0g) &vG,o
f nfr[kw/f jrwfpGmbk&m; pum;udkrdefYMum;awmfrljcif;rSm Oyrmtm;jzifh tqdyfjyif;xefwJh
a>re*g;udk tqdyfjyif;xefrSef;rodwJhuav;rsm; oGm;udkifNyD;vIyfMu? cgMu? &rf;Muovdk
t&Sijf rwf&UJ wefc;dk ? t&Sijf rwf&UJ tmEkabmfukd rodMuwJu
h av;ESiw
hf Ml uwJh qA*&D [ef;wkYd
vkd tvZDy x
k Zk Of&[ef;tcsKUd wku
Yd em;&Guu
f ikd q
f &JG rf;vdu
k ?f OD;acgif;uav;udik v
f yI v
f u
dk ?f
ESmacgif;uav;udik Nf y;D [d&k rf;vku
d +f 'D&rf;vku
d ?f wGe;f vdu
k ?f qkwv
f u
kd jf yKvyk Mf uwJt
h wGuf
tukov
kd af wGrsm;ukeMf uawmhr,f/ 'Dawmh 'D&[ef;&JUwefc;dk tmEkabmf&P
k &f nfukd igbk&m;
a[mrS aemufaemiftcgraxrJjh rifr+I r&kad orIrjyKMurSmjzpfw,f/ rjyKMurS tukov
kd rf jzpf
Mur,f/ 'gaMumifh &[ef;awGukd ('DtxJrmS qA*u
D ,
kd af wmfawGvJ ygw,faemf) ]]jrifMu&JU
vm;cspo
f m;wk.Yd ..a[m[drk mS vuk@ub'd,
&[ef; &[ef;rsm;pGm aemufcyfvrS ;f vSr;f u
wnfNird pf mG vku
d yf gvmwmudk jrifMu&JUvm;}}vkYd ar;awmfr&l m ]]jrifygw,fjrwfpmG bk&m;}}vkYd
avQmufxm;MuwJt
h cg aemuf't
D &Sijf rwftay:rSm raxrJjh rifrI rjyK0MhH uatmifcspo
f m;wkYd
vuk@ub'd,
&[ef;udk ES,Ef ,
S rf rSwMf ueJ?Y wefc;dk ='dy g'ftvGeBf u;D w,f/ tmEkbm0
ac: olo;Hk aqmiftyfwhJ "r&o[m tvGeBf u;D w,f/ olr0ifpm;bl;wJh psmeormywf?
zvormywf? olr0ifpm;bl;wJh eda&m"ormywfu,fvrYdk &Sd ol0ifpm;zl;wmcsn;f yJ(wJ)h /
pum;&yfjzifh r[d'u
d t& wefc;dk Bu;D yku
H jkd yawmfrw
l ,f/
(, p+wm, ukvykwm =paompum;ESp0f gusjzifh r[mEkbm0jzpfyu
Hk akd zmfjy
onf/ teufum;) bdua 0=&[ef;awmfrsm; tk-d cspo
f m;wk.Yd ../ p=onfomruao;/
, twm,=tMuift&[wzv
dk t
f usK;d iSm/ ukvykwm =Zmwd+tmpm& ukvykwa c:
jim; trsK;d aumif;om;wko
Yd nf/ ora'0=aumif;pGmomvQi/f t*g&om=tdr&f mwnfaxmif
vlwaYdk bmifr/S te*g&d,=H tdr&f mraxmif &[ef;abmifo/Ykd yAZEd= uyfa&mufMuuke\
f /
tEkw& =H twkr&Sv
d eG jf rwfaom/ jA[p&d,y&Da,momeH=omoe+r*=jA[p&d,ESpyf g;\
tqk;H jzpfaom/ wH=xkt
d &[wzv
dk u
f /dk 'da|0"ar=rsuaf rSmufb0yifvQi/f o,H tbdnm
opdu
wGm=ud,
k w
f idk u
f ,
kd Mf uyf xl;aomPfjzifh rsuaf rSmufjyK&/ OyorZ= t&[w
zvormywf0ifpm;wJt
h cg xkt
d &[wzv
kd Ef iS jhf ynhpf
Hk / 0d[&wd=aeEkid \
f /at;...omoemawmfrSm Zmwdukvykw+tmpm&ukvykwqkdwJh trsKd;aumif;
om;ESprf sK;d wk[
dY m t&[wzv
dk u
f kd ajrmfu;kd Ny;D &[ef;jyKw,f/ (rdrsK;d zrsK;d udu
k trsK;d aumif;

87

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

O'gef;usL;&ifhawmfrljcif;
uJo
h Ykd a[mMum;awmfrv
l u
dk af omtcg t&Siv
f uk@ub'd,
&[Em&JUtaMumif;
udk qA*Dtp&Sdaom&[ef;rsm; odNyD;aemufrSm jrwfpGmbk&m;u 0rf;ajrmufawmfrlvSvkdY
t&Sifvuk@ub'd,udktaMumif;jyKNyD; udk,fawmfhbmomudk,fawmf O'gef;usL;awmfrl
w,f/ O'gef;usL;w,fqw
dk m w&m;emyk*Kd vu
f rkd iJb
h J rdr0d rf;xJrmS tvGeEf pS o
f ufveG ;f vdYk
yDwad wG[m wjznf;jznf; *,uf&u
dk v
f mNy;D &ifx0J rf;xJrmS rqHv
h Ykd yDwt
d [keaf Mumifh vQH
xGuv
f mwJph um;/ (5-ydm&Sw
d hJ yk;H xJuqDukd 4-ydmqHw
h yhJ ;Hk xJrmS avmif;wnfv
h Qif
4-ydmrSyv
kd Qw
H t
hJ qDawG tefxu
G v
f Qx
H u
G o
f vd)k jrwfpmG bk&m;&JU &ifxEJ v
S ;Hk xJrmS [d-k
t&Siv
f uk@ub'd,
&JU r[d'u
d r[mEkbm0jzpfyu
Hk kd tm&Hjk yKNy;D 0rf;ajrmufawmfrv
l eG ;f
vdYk yDwt
d [keu
f 0rf;xJrmS jynhNf y;D qkv
d wHaY omtwkid ;f O'gef;w&m;*gxmvQNH y;D xGuv
f m
w,f/
aeva*Fg aowypma'g? {uma&m 0wdw
D &axm/
teDCH y tm,EH? qdEa omwH tAEe/H
('D*gxm[m b,fy*k Kd vt
f m;rS jrwfpmG bk&m; w&m;a[mwmr[kwv
f Ykd b,fou
Yl rkd S
tmvkyaf c:p&mrvkb
d ;l / ud,
k af wmfb
h mom 0rf;ajrmufveG ;f vdYk &Gww
f *hJ gxmwJ/h aeva*Fg=tjypfuif;pifnfh t*Fgtpdwftydkif;&Sdayxaom/ aowypma'g=jzLazG;
oef&Y iS ;f wJt
h cif;vnf; &Syd gayxaom/ {uma&m=taxmuftuefaY wGur&Iyf taxmuf
tuefw
Y pfcw
k nf;om &Syd gayxaom/ &axm=thzH ,
G af om&xm;Bu;D onf/ 0ww=d wNird hf
Nidrfh wtdrhftdrfhvdrfhvdrfhvmay\/ teDCH=wkefvIyfacsmufcsm;jcif;tvsOf;r&Sdaom/
tm,EH=wnfNidrfvSpGm igwkdYodkYa&SU&Ivmaeaom/ qdEaomwH=0if&kd;qD+xrf;ydk;qD+bD;
(bde;f ) qD-tp&So
d nfh npfaywwfonfh xkx
d q
dk t
D ap;rSuif;a0;ayxaom/ tAEe=H b,f
vdt
k aESmiftzGYJ tcsnt
f wkyrf v
S ;Hk 0r&Sad om/ wH &xH=xkx
d ;l qef;aom&xm;Bu;D ud/k y
ym[d=aphaphiik Mk unh&f pI rf;ygavm/ (ud,
k af wmfu
h kd ud,
k af wmfjyefwu
dk w
f eG ;f wm/ t"dym ,f
awmh)-

E-book is created by shanyoma

olukd Zmwduv
k ykwv
aYkd c:w,f/ rdzu trsK;d aumif;onfjzpfap? raumif;onfjzpfap
rdrdudk,fEIdufu tusifhaumif;oludk tmpm&ukvykwvdkYac:w,f)/ at;...omoem
wnf;[laomjA[p&d,eJY r*jA[p&d,&JUtqkH; omoemhyef;wkdifqkdwJh t&[wzdkvfudk
t&Siv
f uk@ub'd,
&[ef;awmf rsuaf rSmufb0rSmyif xl;aomPfjzifh rsuaf rSmufjyKNy;D
aeYpOf aeYpOf t&[wzv
dk o
f rmywfukd 0ifpm;Ekid w
f o
hJ jl zpfayw,f/ ,ck pmESp0f gusjzifh
rax&f\ r[mEkbm0jzpfyu
Hk kd a[mawmfrw
l ,f/

E-book is created by shanyoma

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

88

wkev
f yI af csmufcsm;jcif;tvsO;f r&Sb
d J igbk&m;xHoYkd a&S;&Ivma&mufaewJh 0if&;kd qD
+bD;qD+xrf;yd;k qD npfaywJq
h rD sK;d rS ryg&Sw
d hJ [d-k yuwd&xm;rSmawmh &xm;oHe0YJ if&;dk zGYJ
ay;&wJh taESmiftzGu
YJ wpfrsK;d ? &xm;oHex
YJ rf;yd;k zGaYJ y;&wJh taESmiftzGu
YJ wpfrsK;d ? &xm;oHeYJ
&xm;tdrzf aYJG y;&wJh zGaYJ y;&wJh taESmiftzGu
YJ wpfrsK;d taESmiftzGt
YJ rsK;d rsK;d yg&Sw
d ,f? ,ck
igbk&m;xHarSmuf OD;wnfNyD;vma&mufaewJh (t&Sifvuk@ub'd,-qkdwJh) &xm;BuD;
uawmh vk;H 0taESmiftzGrYJ &Sw
d hJ &xm;Bu;D jzpfw,f? aphaphiik Mk unh&f pI rf;ygav/ (tJ'g&[ef;
awGukd tMunhcf idk ;f wm r[kwb
f ;l ? ud,
k af wmfu
h kd ud,
k af wmfwu
dk w
f eG ;f wJ*h gxm)/ (wGif
O'gef;ygVdawmf ty&vuk@ub'd,
okwf rSwzf ,
G t
f rSmpum;nyNf y;D ygNy)D /

(umrblokwftquf)
tJ'*D gxmudk ,ckpw
d o
,
H w
k f umrblow
k u
f sawmh ]]t&Siu
f mrbl}}&[Emrax&fu
ausmif;'um]]pdwa oa|;}}udak r;wm/ ausmif;'um wJ-h
aeva*Fg aowypma'g? {uma&m 0wwD &axm/
teDCH y tm,EH? qdEa omwH tAEe/H
tJ'w
D &m;*gxmudk jrwfpmG bk&m; tusO;f a[mxm;w,f? xko
d nf*h gxm&JU teuft
"dym ,ftus,u
f kd b,fvrdk w
S &f rSmvJ ausmif;'um..wJ/h tJ'aD wmh pdwa oa|;ujyefNy;D u Ek acg {uH baE b*0wm bmodw/H
baE=t&Sifbk&m;../ {wH=w&m;*gxmukd/ b*0wm=jrwfpGmbk&m;onf/
bmodwH u Ek acg=a[mawmfrltyfygovm;bk&m;/ t&Sifbk&m;...'Dw&m;*gxmudk
jrwfpGmbk&m;a[mMum;tyfygovm;bk&m;vkdY ar;awmh t&Sifumrblrax&fu ]]{0H
*[ywd=*[ywd=ausmif;'um/ {0H=tdrf;...jrwfpGmbk&m; a[mMum;tyfayw,f}}vkdY
jyefvnfred MYf um;w,f/ xdt
k cg pdwa oa|;uawe [d baE rk[w
k H tm*ar[d ,m0+ twH ayumrd/
baE=t&Sib
f &k m;/ awe[d=odw
Yk Ny;D um;/ (0g) bk&m;a[mygVd w&m;*gxmjzpfchJ
ygvQi/f t[H=wynhaf wmfonf/ ,m0=tMuifrQavmuf/ t=xkb
d &k m;pum;\/ tw=H
teuft"dym ,fu/dk ayumrd=pl;prf;qifjcifygOD;tH/h wm0=xdrk Qavmuf/ rk[w
k =H wpfcP
avmuf/ tm*ar[d=qkid ;f wG iHv
h ifah wmfryl gbk&m;/-

89

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

t&Sifbk&m;...bk&m;a[mygVd w&m;*gxmjzpfcJhygvQif wynhfawmfcP'Dw&m;


*gxm&JU teuft"dym ,fukd qifjcifMunh&f yI g&apOD;? cP wpfr[
k w
k af vmufqikd ;f awmfryl g
vkq
Yd Ndk y;D pdwa oa|;[m tJ'w
D &m;*gxm&JU teuft"dym ,fudk wpfy'k pf D wpfy'k pf pD Of;pm;
w,f/ y#dord' gywtem*grft&d,mqkad wmh y&d,wfuv
dk J atmifatmifjrifjrif avhvm
xm;oljzpfvYdk ol
Y PfxrJ mS 'D*gxm&JUwpfy'k pf D wpfy'k pf \
D qkv
d &dk if;teuft"dym ,fawGod
Ny;D jyefavQmufxm;ajzMum;onfukd t&Sit
f meEmrax&fu pum;pyfay;yku
H -

(wJ)h /
tx acg=xdaYk emufr/S pdawm *[ywd=pdwa oa|;onf/ rk[w
k H wkPDS [kwmG =wpf
rk[w
k af vmuf qdwq
f w
d af epOf;om;Ny;D / tm,oEH umrbk=H t&Siu
f mrbl&[Emrax&f
ud/k {wH 0peH=tajzpum;ud/k ta0gp=avQmufxm;Ny/D (avQmufxm;yku
H m;)aev*FEd acg baE oDvme+arwH t"d0peH/
baE=t&Sib
f &k m;..? aev*FEd {wH=tjypfuif;pifwhJ t*Fgtpdwt
f ydik ;f [laom
trnfonf/ oDvmeH=ygwdarmuo0H &oDv+`E,
d oH0&oDv+tmZd0yg&do'k o
d v
D +
yp,oEd
w
d oDv=oDvav;yg;wk\
Yd / t"d0peH=trnfjzpfygonfb&k m;/
t&Sib
f &k m;? 'D&xm;Bu;D rSm tjypfuif;wJh t*Fgtpdwt
f ydik ;f qkw
d m ygwdarmuo0H &+
`E,
d oH0&+tmZD0yg&do'k +d yp,oEd
w
d qkw
d hJ 'Dov
D av;yg;udk qkw
d mygbk&m;)/
aowypma'gwd acg {wH=jzLazG;oefpY ifwhJ &xm;cif;ES;D [laom trnfonf/
0drw
k ,
d m=t&[wzv
dk w
f nf;[laom 0drw
k \
d / t"d0peH=trnfygbk&m;/ (&k;d &k;d &xm;tcif;
r[kwb
f ;l ? t&[wzv
dk w
f nf;[laom &xm;tcif;Bu;D vkYd qkv
d ydk gw,fb&k m;)/
{uma&m=tueft
Y axmufawGr&Iyf tueft
Y axmufwpfcw
k nf;omygwJ&h xm; qkd
awmh yuwd&;dk &k;d &xm;r[kwb
f ;l /
{uma&mwd acg baE owd,m {wH t"d0peH/
baE=t&Sifbk&m;.../ {uma&mwd acg=wpfckwnf;aom taxmuftuefYqkd
aom/ {wH=trnfonf/ owd,m=owd\/ t"d0peH=trnfygbk&m;/ (&[Emyk*Kd v&f UJ

E-book is created by shanyoma

tx acg pdawm *[ywd rk[w


k H wkPDS [kwmG tm,oEH umrbkH {w+ 'a0gp/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

90

oEmefrmS jzpfwo
hJ wdukd tueft
Y axmufvYdk a[mwmygbk&m;)/
0www
D d acg baE tbdur y#dur a+wH t"d0peH/

E-book is created by shanyoma

baE=t&Sib
f &k m;/ 0www
D d acg=wpfNird Nhf ird hf wpftrd t
hf rd hf vdr
hf vdr
hf vmae\[l
aom/ {wH=pum;onf/ tbdur y#dur =a&SUodw
Yk ufjcif; aemufoq
Ykd w
k jf cif;\/
t"d0peH=trnfygbk&m;/ (xif&mS ;ygNy)D /
&axmwd acg baE rawH pmwkr[m blwdu um, t"d0peH
rmwmaywdu
or0 Mo'eukrm ol+yp, tedpK +pm'e y&dr'e ab'e 0d'o
H e"r/
baE=t&Sib
f &k m;../ &axmwd acg {wH=tHzh ,
G x
f ;l qef;wJ&h xm;Bu;D qkw
d m
trnfonf/ pmwkr[mblwu
d =yx0D+tmayg+awaZm+0ga,m qkw
d hJ r[mbkwBf u;D
av;yg;wdjYk zifNh y;D aom/ (0g) r[mbkwBf u;D av;yg;wkYd tkypf ;D aeaom/ Mo'e ukrm ol+
yp,=xrif;rka,mrkew
Yf u
Ydk pkd m; wpfaeYwjcm; wk;d yGm;jcif;oabm&Sad om/ tedpK +pm'e y&dr'eab'e 0d'o
H e"r=rjrw
J ehJ pd o
abm tqpftcsK;d ajyjypfatmif aq;wdjYk zifh
vdr;f usaH y;&jcif;=Opm'eoabm tqpftcsK;d ajyjypfatmif ESyd ef ,fay;&jcif;=y&dr'eo
abm rnfoyYkd ifjyKpak pumrl uGyJ sujf cif;=ab'eoabm z&kzd &JNyKd ujJG cif;=0d'o
H eoabm&Sd
aom/ r um,=pwkZud,
k cf Em\/ t"d0peH=trnfygbk&m;/ t&Sib
f &k m;..
&xm;Bu;D qkw
d m yx0D+tmayg+awaZm+0ga,mqkw
d hJ r[mbkwBf u;D av;yg;wkYd tkypf ;D
aewJh 'Du,
kd Bf u;D &JUtrnfygbk&m;...vkYd pdwa oa|;ajzqkcd su*f gxm xuf0ufNy;D oGm;Ny?D
*gxmaemufxyfxuf0uf qufNy;D ajzw,f? ajzyku
H m;...
&ma*g acg baE eDaCm? a'gaom eDaCm? arma[m eDaCm? aw cDPmo0
bduK aem y[Dem OpdE r v
l m wmvm0wKuwm tebm0Huwm tm,w tEkyg '"rm?
wom cDPmoa0g bduK ]]teDaCm}}wd 0kpw
/d
baE=t&Sib
f &k m;.../ &ma*g=&m*onf/ eDaCm=wkev
f yI af csmufcsm;wJw
h &m;yg
bk&m;/ a'gaom=a'goonf/ eDaCm=wkev
f yI af csmufcsm;wJw
h &m;ygbk&m;/ arma[m=arm
[onf/ eDaCm=wkev
f yI af csmufcsm;wJw
h &m;yg bk&m;/ cDPmo0 bduK aem=tmoa0g
ukefcef;wJh &[Emjzpfaom&[ef;onf/ (0g) &[ef;\tzkdY&m/ y[Dem=tjrpfrusefy,f
tyfuek Nf y/D OpdE r v
l m=tjrpfjywfjzwftyfuek Nf y/D wmvm0wKuwm=xef;yifuo
hJ jYkd yKtyf
ukeNf y/D tebm0Huwm=aemufwpfzefrjzpfatmif jyKtyfuek Nf y/D tm,w tEkyg ' "rm=

91

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

aemuftcg jzpfjcif;oabmr&SdMuukef/ wom=xkdYaMumifh/ cDPmoa0g bduK=&[Em


jzpfaom&[ef;ud/k ]]tAEaem}}wd=taESmiftzGrYJ &Sad om &xm;Bu;D [l/ 0kpw
=d qkt
d yfyg
w,fb&k m;/ (t"dym ,f ay:vGiyf gw,f)/
/

]]aeva*Fg aowypma'g? {uma&m 0wwD &axm/


teDCH y tm,EH? qdEa omwH tAEe}}Ed/
r acg baE b*0wm oHcdawe bmodw {0H 0dwma&e twH
tmZmemrd? vk-Yd jyefMum;avQmufxm;w,f? teuforeaf omfum;)-baE=t&Sib
f &k m;.../
wd acg=qkt
d yfNy;D aomtwkid ;f / b*0wm=jrwfpmG bk&m;onf/
aeva*Fg aowypma'g? (y) qdEa omwH tAEeEd=
aeva*Fg aowypma'g? (y) qdEa omwH tAEeEd-
[laom/ ,H wH=tMuifw&m;pum;ud/k 0kw=H tusO;f tm;jzifah [mMum;tyfavNy/D baE=
t&Sib
f &k m;.../ b*0wm=jrwfpmG bk&m;onf/ oHcad we=tusO;f tm;jzif/h bmodw=
a[mMum;awmfrt
l yfaom/ r=w&m;pum;\/ 0dwm a&e=tus,t
f m;jzif/h tw=H
teufu/kd {0H=od/Yk tmZmemrd=wynfah wmfpOf;pm;ydik ;f jcm;odygonfb&k m;/
Oygoum 'g,umwkb
Yd ufu ynmcsed cf iG Bf u;D yDyD bk&m;&Si&f UJ tvkad wmfus teuf
t"dym ,fuakd jzMum;cJNh yD teufore&f atmifaeva*Fg=tjypfuif;pifwJht*Fgtpwftydkif;qkdwJh ygwdarmuoH0&oDv+`Ed,
oH0&oDv+tmZD0yg&dok'doDv+yp,oEddwoDv-wnf;[laom oDvav;tifpif
Mu,faomt*Fg&Syd gayxaom/ aowypma'g=t&[wzv
dk w
f nf;[laom udavomtnpf
taMu;uif;pifa0;om; jzLazG;aom&xm;cif;ES;D vnf;&Sad yxaom/ {um+a&m=taxmuf
tuefaY wG &Iy&f yI &f u
S &f u
S rf &Sd owdwnf;[laom taxmuftuefw
Y pfco
k m&Sad yxaom/
&axm=MunfnKd z,
G rf sm;jym; &[Emyk*K v
d w
f nf;[laom &xm;Bu;D onf/ 0ww=d wNird Nhf ird hf
wtdrfhtdrfhvdrfhvdrfhvmae\/ teDCH=avmb+a'go+arm[cyif; wkefvIyfjcif;r&Sd
aom/ tm,EH=a`E&pGmvma&mufaeaom/ qdEaomwH=0if&kd;qD+bD;qDESifhwlonfh
wPSmajcmufyg;wnf;[laom tnpftaMu;awGukd tNy;D tjywfjzwfawmuftyfNy;D xaom/

E-book is created by shanyoma

ausmif;'umpdwa oa|;onf rdr\


d pum;udq
k uf ed*;kH tkyaf omtm;jzifh wdacg
baE ,H wH b*0wm 0kw-H

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

92

E-book is created by shanyoma

tAEe=H avmb+a'go+arm[tp&So
d nhf oHa,mZOfq,frsK;d tzGBYJ uKd ;wkYd wpk;d wpd&adS wmf
rrlxaom/ &xH=tHzh ,
G b
f eef; tvGex
f ;l qef;wJh &[Emyk*v
d w
f nf;[laom &xm;Bu;D ud/k
y-ym[d=aphaphikikMunhf&Iprf;ygavm/
pdwa oa|;u ]]t&Siv
f uk@bb'd,
}}vdYk rajym&Hw
k r,fy?J usew
f mawGuawmh
bk&m;tvkad wmfus ajzMum;avQmufxm;wJt
h cg t&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwfveG pf mG
ESpo
f ufveG ;f vdYk vmbm aw *[ywd? okv'H aw *[ywd? , aw *rDa & Ak'0 pae
ynmpuK urwd? (uJo
h cYkd s;D rGr;f pum; rdeMYf um;awmfrw
l ,f? teufum;)=*[ywd=ausmif;
'umaoa|;.../ , aw=tMuifoif\tzd&Yk m/ *rDa &=eufepJ mG aom/ Ak'0 pae=
bk&m;pum;awmfwnf;[laom yd#uwfawmf/ ynmpuK=ynmrsupf o
d nf/ urwd=ouf
ouf0if0if odjrifygay\/ wom=od&Yk um;/ *[ywd=ausmif;umaoa|;../ aw=oif
onf/ vmbm=t&awmfavpGm/h *[ywd=ausmif;'umaoa|;../ aw=oifonf/ okv'=H
vlt
Y jzpfukd aumif;pGm&tyfygaypGm/h (uho
J cYkd s;D rGr;f awmfrw
l ,f)/
pdwoH,kwf (5) yXrumrblokwefw&m;
NyD;ygNyD/

93

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

pdwo
,
H w
k f (6) 'kw,
d umrblow
k f
w&m;awmf

pdwo
,
H w
k u
f kd MunfnKd Munh&f wm[mjzifh ausmif;'umpdwa oa|;ESihf ausmif;ae
&[Emrax&fjrwfwdkY 'umuar;vdkuf+q&muajzvkduf [if-wpfcgq&muar;vdkuf+
'umuajzvku
d f 'DyrHk sK;d yJow
k e af wGuMkd unh&f wm ay:aeygw,f/ Ny;D cJw
h ihJ g;ckajrmuf=yXr
umrblow
k e w
f ek ;f u ausmif;'umu ar;Ny;D ausmif;aet&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwfu
ajzqkcd
hJ ,ckajcmufcak jrmuf 'kw,
d umrblow
k e u
f sawmh ausmif;'umpdwa oa|;u
ar; ausmif;aet&Siu
f mrbl&[Emrax&fu ajzqko
d nfukd awGjY rifMum;odMunfnKd &
rnfjzpfygw,f/ 'kw,
d umrblow
k e u
f sawmh ausmif;'umBu;D u ]]udik ;f ...t&if
wpfBurd u
f wynfah wmfukd t&Sijf rwfuar;cJNh y?D 'DwpfBurd rf mS awmh wynfah wmfuar;yg&
ap}}vkYd qko
d vdpk w
d a oa|;uar;Ny;D t&Siu
f mrbl&[Emrax&fu ajzqkw
d mudak wGjY rifem
Mum;MunfnKd &rnfjzpfygw,f/ xkt
d aMumif;udk oH*g,emwifrax&fjrwfwu
Ykd w&m;OD;udk
uho
J Ykd pay;vku
d yf gw,f/
{uH or,H tm,om umrbl rpdu
moa@ 0d[&wd trm#u0ae/
wpfcsed u
f t&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwf rpdu
mo@NrKd U (pdwa oa|;vSL'gef;xm;
wJ)h ]]a*G;csKyd ifwm&ausmif;wku
d Bf u;D }} oDwif;ok;H aeqJjzpfygw,f/
tx acg pdawm a,em+,om umrbl? awEk+youFr?d OyouFrw
d mG tm,oEH
umrbkH tbd0ga'wGm {urEH edo'D /d
xkt
d cgausmif;'umpdwa oa|; t&Siu
f mrblrax&f&&dS m a*G;csKyd ifawm&ausmif;
wku
d o
f Ykd oGm;a&muf0yfvQK;d OD;Gwf tjypfvw
G w
f ahJ e&muxkid af ew,f/
{urEH edoad Em acg pdawm *[ywd tm,oEH umrbkH {w+'a0gp/
tJ'Dvdk tjypfvGwfwJhae&muxkdifNyD; ausmif;'umpdwaoa|;[m t&Sifumrbl
&[Emrax&fjrwfudk qkdvwHYaomjyem(11)q,fhwpf&ufudk tpOftwkdif;ar;yg
awmhw,f/

E-book is created by shanyoma

pdwo
,
H w
k rf mS okwe af ygif;q,fow
k &f w
dS t
hJ euf ig;okwaf [mvdNYk y;D cJyh gNy?D ,aeY
ajcmufcak jrmufjzpfwhJ 'kw,
d umrblow
k u
f kd a[mzdYk tvSnt
hf Burd af &mufcyhJ gNy/D

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

94

E-book is created by shanyoma

(txl;rSwzf ,
G f t"dym ,f)
odt
Yk b,fah Mumihf pdwa oa|;u 'Djyem (11) q,fw
h pf&yfuakd r;avQmuf&o
enf;[k ar;bG,&f \
dS / tajzrSm pdwa oa|;onf olu
Y ,
kd w
f idk u
f ]]edad &m"ormywf}}vkYd
ac:wJh ormywfu0kd ifpm;oljzpfygw,f? t&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwfuv
kd nf; eda&m"
ormywf0ifpm;wJyh *k Kd vt
f jzpf,MHk unfw,f? ,kMH unfaomaMumihf oleY ,frmS olar;jcif;yJvYdk
rSwf,l&ygrnf/
'Dawmh ykxZk efo+l igwk&Yd UJ taeeJY rMum;zl;ovkjd zpfwhJ eda&m"ormywftaMumif;udk
rSwo
f m;Mu&atmif/ ykxZefoil gwk&Yd UJ tvdek YJ t&d,myk*Kd vjf rwfw&Ykd UJ tvd[
k m wpfcgwpf
av ta&SUESifhtaemuf? tjzLESifhtrnf;uGmjcm;ovkd uGmjcm;wwfw,f/ ,ck eda&m"
ormywfeJYpyfNyD;ajym&vdkY&Sd&if(u) ykxZk Oftvdu
k rdrrd mS &Sad ewJch Emud,
k u
f kd wd;k wk;d omvQijf zpfymG ;apcsiw
f ,f/
Oyrm rdru
d ,
kd u
f akd ygifcsed w
f u
hJ &d ,
d m ]]uwm;}}rSm csed v
f u
kd v
f Ydk aygif (110) wpf&mhwpfq,f
&Sw
d ,fqydk gpd/Yk aemufq,fih g;&ufavmufrmS 'kw,
d tBurd cf sed Mf unfv
h Ydk aygif (105) wpf
&mhig;aygif&adS ew,fqv
dk Qif pdwrf csr;f omwwfb;l / bmaMumifv
h J &kycf Emavsmo
h mG ;w,f
vdyYk aJ jz&vdrrhf ,f/ 'gu ykxZk eftvd/k
(c) t&d,myk*Kd vw
f &Ydk UJ tzkYd (txl;ojzif)h pdwa oa|;wkv
Yd kd tem*grft&d,m? t&Sif
umrblwdkYvdk &[Em- tJ'Dt&d,moljrwfawGtzkdYusawmh cEmig;yg;w&m;udkxrf;xm;
aqmifxm;&jcif;udk ydmig;q,fav;vHwhJ 0efxyk Bf u;D udx
k rf;aqmifxm;&ovdk atmuf
arhawmfrMl uw,f/ tJ'aD wmh 0efxyk Bf u;D udx
k rf;aqmifxm;&wJyh *k Kd v[
f m rdrx
d rf;xm;&wJh
0efxyk Bf u;D udt
k Ny;D tqk;H rcs&ao;rD vrf;tMum;rSmtcGi&hf oavmuf wwfEidk o
f avmuf
0efxyk t
f pdwt
f 0ufukd ypfcs&vQif ypfcsoavmuf oufomovkd tem*grf+&[Em=t&d
,moljrwfrsm;tzkYd cEmig;yg;&Sad ejcif;onf tvGeaf v;wJ0h efxyk Bf u;D ig;xkyf xrf;aqmif
xm;&ouJo
h Ykd tvGe0f efav;vS&m y&deAd m epkwq
d w
dk hJ (y&deAd m e"mwftm; aus;Zl;jyKrnf)h
pkwo
d rYkd a&mufao;rD Mum;umv0,f (0g-raoao;rD Mum;umv0,f) 'DcEm0efBu;D udk
tcsed yf ikd ;f eJcY sawmfrMl ujcif;jzpfygw,f/ cEm0efxyk u
f kd tajctaeay;oavmuf raocif
csMunhw
f o
hJ rmywfvYdk qkEd idk yf gw,f/
tJ'D eda&m"ormywfukd umrbkEH iS &hf yl bkw
H rYkd S ormywf&pS yf g;vk;H (&lypsmefav;yg;
ESihf t&lypsmefav;yg;) ud&k &Sw
d hJ umrbkH &lybko
H m; ykxZk ef+aomwmyef+ou'g*grfy*k Kd vf
rsm;ESihf t&lybko
H m;yk*Kd vt
f m;vk;H yif eda&m"ormywfukd r0ifpm;Ekid Mf ubl;/ (tem*grf
ESifh&[Emyifjzpfvifhupm; ormywf&Spfyg;wkdYukdr&vQif r0ifpm;Edkifbl;/)

95

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

'Dawmh vljY ynfvo


l m; psmef&wJt
h em*grf+&[Emyk*Kd vw
f pfyg; 'Dead &m"ormywfukd
0ifpm;awmhr,fqadk wmh a&S;OD;pGm&lyg0p& yXrpsmefu0kd ifpm;&w,f/ (0ifpm;w,fqw
dk m
rdr\
d [',0wK&yk af y:rSm psmefpw
d af wGtpOfrjywf qufqufjzpfaeonfukd ]]psmef
0ifpm;w,f}}vkaYd c:w,f)/ tJ..&lyg0p&yXrpsmefpw
d af wG rdr\
d [',0wKurkd
SD tpOf
rjywfqufqufjzpfatmifjyKvyk
f tem*grft&d,mrSm &lyg0p&ukov
kd yf XrpsmefaZm
awG? &[Emyk*Kd vrf mS &lyg0p&Bu,
d m yXrpsmefaZmawG tqufrjywfjzpfjzpfaeav
onf/ if;udyk if &lyg0p&yXrpsmefudk 0ifpm;onf[ak c:onf/
yXrpsmefu0dk ifpm;Ny;D xkpd smefrx
S (psmefrx
S w,fqw
dk m xdik &f mu xwmrsK;d r[kwb
f ;l ?
psmefpw
d af wG tpOfrjywfjzpfae&mu xkpd smefpw
d t
f jzpf&yfNy;D b0ifpw
d af wGtjzpfajymif;
vJNy;D jzpfomG ;wmudk ]]psmefrx
S w,f}}vdYk ac:w,f)? tJ'v
D kd psmefrx
S Ny;D yXrpsmefu0kd ifpm;
ae&wke;f u jzpfysucf w
hJ &hJ yk ef mrfw&m;wdu
Yk kd tedp+ 'ku+ tew[k 0dyem&I&w,f? psmef
0ifpm;wmu orx tedp+ 'ku+ tewv&Ykd w
I mu 0dyem/
tJ'v
D kd &lyg0p&yXrpsmeftwGuf orxESi0fh yd emtpkzH NYJG y;D &INy;D awmhrS 'kw,
d
psmefu0kd ifpm;? xkpd smefrx
S ? xkpd smef0ifpm;pOftwGi;f rSmjzpfwhJ &kyef mrfw&m;wku
Yd kd 0dyem
&I&onf/
enf;twkdif; 'kwd,psmefrSm ormx+0dyemtpkHtm;xkwfNyD; wwd,psmef
twGuf ormx+0dyemtpkH tm;xkw&f onf/
&lyg0p&psmeftwGuf ormx 0dyemtpkt
H m;xkwNf y;D tmumomeOm,wepsmef?
0dnmPO,wepsmef? tmudOn
m,wepsmefwt
Ydk wGuv
f nf; ormxESi0hf yd em enf;
twl tpOftwkid ;f tm;xkwNf y;D awmh (ae0onmemonm,wepsmefukd r0ifpm;rD) ]]ykA-
udpa v;yg;}}udk jyKvyk &f w,f/ ykAu
pd a v;yg;rSm(u) ememb@t0daumye=rdrdudk,frSuif;uGmaeaom rdrdydkifouFef;paom
y&du& mwdu
Yk kd &eforl sK;d ig;yg;wdYk rzsuq
f ;D Edik Mf uygapESiv
hf Ykd t"d|mef&w,f/

E-book is created by shanyoma

uJhodkY eda&m"ormywf0ifpm;Ekdifaomyk*dKvfESifh r0ifpm;Ekdifaomyk*dKvfwkdYudk


tusO;f csKyt
f m;jziho
f Nd y;D rS eda&m"ormywf0ifpm;Ekid o
f nfh umrbko
H m;+&lybko
H m;=orm
ywf&pS yf g;&MuwJh tem*grfEiS &hf [Emyk*Kd vrf sm;wGiv
f yJ J umrbko
H m; (twl;ojzih)f vlb
Y Hk
om; tem*grf+&[Emyk*Kd vw
f v
Ydk J rdrw
d w
Ykd pf&ufpm;xm;wJh uAVDum&tm[m&u (7)
ckepf&ufom cEmud,
k u
f rkd QwapEkid af omaMumifh ckepf&ufomvQi0f ifpm;Ekid Mf uw,f/ xkYd
xufy
dk r0ifpm;Ekid Mf ubl;/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

96

(c) owKyaumoet"d|mef=tu,frsm; igormywf0ifpm;aecku


d f jrwfpmG bk&m;
u tvdak wmf&
dS wref&[ef;apvTwNf y;D ac:ckid ;f vQif xkw
d ref&[ef; ightxHrv
S mNy;D awmh
]igh&iS u
f kd jrwfpmG bk&m;uac:w,f}}vdYk rajymcifrmS yif ormywfrS xESi&hf ygvd\
k }}[l
t"d|mef&w,f/

E-book is created by shanyoma

(*) oHCy#drmeet"d|mef=]]ig ormywf0ifpm;aeaomtcsdef oHCmawmfu


oHCmhudpwpfckckjyK&ef&Sd ighudk wref&[ef;vTwfNyD;ac:vQif xkdwref&[ef;ightxHodkY
ra&mufcifBuKd wif ormywfrx
S ESi&hf ygvk\
d }}[l t"d|mef&w,f/
(C) t'gey&dap'vdaYk c:wJh aqmufwnfcsu?f t"dym ,fuawmh vljY ynfvo
l m;
ormywf0ifpm;rnfh tem*grf+&[Em psmef&yk*Kd vo
f jl rwfonf ]]aMomf..igwkv
Yd o
l m;t
aejzifh ckepf&ufom eda&m"ormywfu0kd ifpm;Ekid w
f ,f? xkx
Yd ufy
dk r0ifpm;Edifk b
f ;l ? 'Dawmh
ckepf&ufxufausmv
f eG af tmif ig&JUtm,kocFg&ac:aom ZD0w
d oEwd tpOftqufEidk f
rnfavm^rqufEidk rf nfavm}}[k qifjcif&onf/ ckepf&ufxufyv
dk eG
f ZD0w
d oEwd tm,k
ocFg&qufEidk rf S ]]igonf ckepf&ufywfv;Hk pdwrf jzpfonfyh *k Kd vjf zpfaytH}h } uJo
h pYkd w
d x
f m;
&w,f/
xko
d pYkd w
d u
f akd qmufwnfxm;Ny;D rS pwkwt
&lyg0p&psmefjzpfaom ae0onm emonm,wepsmefudk 0ifpm;&w,f? xkdtcg tem*grf+&[Empsmef&t&Sifjrwf&JUoEmefrSm
b0*Fpve+b0*Fkyap'+raem'Gg&m0Zef;+y&duH+Oypm+tEkvkH+a*gMwblrS tjcm;rJh
tem*grfyk*dKvfrSm ae0onmemonm,weukodkvfpsmefaZm 2-Budrf? &[Emyk*dKvfrSm
if;Bu,
d mpsmefaZm 2-Burd jf zpfw,f? xko
d pYkd w
d t
f pOftjzpf&yfomG ;w,f? xko
d pYkd w
d t
f pOfr
jzpfaom csKyNf ird ;f jcif;udk ]]eda&m"ormywf0ifpm;aew,f}}}vdYk ac:qkw
d ,f/
pdwrf jzpfawmh apwoduv
f J rjzpfawmhb;l ? &kyaf v;rsK;d wkt
Yd euf pdwZ &kyv
f rJ jzpf
awmhbl;? xdkeda&m"ormywf0ifpm;aewJh tem*grf+&[Emt&Sifoljrwf&JUcEmtpOfrSm
urZ&ky+f OwkZ&ky+f tm[m&Z&kyq
f w
dk hJ &kyo
f Ewd 3-rsK;d om jzpf&adS eavawmhonf/ &ky+f
a0'em+onm+ocFg&+0dnmPfwnf;[laom cEmig;yg;wkdYudk wpfyg;wpfyg;vQif wpf
ydmpD tcsed pf ;D aom0efxyk Bf u;D 5-xkyt
f aeeJY tm&H,
k x
l m;Muyg? eda&m"ormywf 0ifpm;
aeckdufrSm a0'emuEm0ef wpfydm+onmuEm0efwpfydm+ocFg&uEm0ef wpf
ydm+0dnmPuEm 0efwpfy
d mESihf pdwZ &lyuEm 0ef (25d)tpdwo
f m;=aygif;aomf 5ydmcEm0efBu;D rS 4-ydmtpdwo
f m; cEm0efBu;D ayghomG ;w,f? (75d) ckepfq,fih g;usyf
om; cEm0efomuseaf wmh tvGecf sr;f omoaygh? rodwv
hJ u
l Munhv
f Qif aoaewJyh *k Kd vv
f yYdk J
xifrw
S &f w,f? r[kwb
f ;l aemf? aemufyidk ;f usawmh aowJyh *k Kd vef YJ eda&m"ormywf0ifpm;wJh

97

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

xdt
k &Sijf rwf ormywf0ifpm;wJh ckepf&uftcsed v
f aJ pha&mufa&m pdw+f apwodu+f
pdwZ &kyw
f t
Ydk jzpf&yf&mu tem*grfy*k Kd vrf mS tem*grfzv
kd af ZmwpfBurd ?f &[Emyk*Kd vrf mS
t&[waZmwpfBurd u
f sNy;D wJah emuf b0ifpw
d af wG qufqufjzpfavawmh\/ pdw+f
apwodu+f pdwZ &kyw
f v
Ydk J qufjzpfavawmh\/ ,if;udyk if eda&m"ormywfrS xw,f
vkaYd c:w,f/
um; omoemawmfrmS eda&m"ormywfqw
dk m odo
Yk abm&Syd gwum;vkYd BuKd
wifoEd iS &hf efazmfjytyfaom ]]txl;rSwzf ,
G t
f "dym ,f}} jzpfw,f/

,ck pdwa oa|;ausmif;'umu ausmif;aet&Siu


f mrbl&[Emrax&fukd ar;awmh
r,f/
uwd Ek acg baE ocFg&m/

(oH? 'k? 483)

baE=t&Sib
f &k m;/ ocFg&m=ocFg&wko
Yd nf/ uwd Ek acg=tb,frQwyYdk goenf;bk&m;/
t&Sifbk&m;...ocFg&b,fESpfrsKd;&SdygovJbk&m;vkdY ar;vkdufw,f/
]]ocFg&b,fEpS rf sK;d &So
d vJ}}qkw
d hJ tar;&JUtajzrSm ar;wJyh *k Kd v&f UJ tvdu
k rdk odvQif
vGrJ mS ;oGm;Ekid w
f ,f/ b,fvv
kd q
J v
kd Qif ajzoihw
f mu Oyrmyk-H yknmbdocFg&=umrukov
kd f
apwemESi&hf yl ukov
kd af pwem? tyknmbdocFg&=tukov
kd af pwem/ tmaeOmbdocFg&=
t&lyukov
dk af pwem/ 'DtaeESiahf jzvQif ]]ausmif;'um..ocFg&ok;H yg;&Sw
d ,f/ ok;H yg;rSm
yknmbdocFg&+tyknmbdocFg&+tmaeObdocFg&wkdYjzpfw,f}}vkdY ajz&vdrhfrnf/
aemufwpfenf;u ]]ausmif;'um...? ocFg&ok;H yg;&Sw
d ,f/ ok;H yg;rSmum,ocFg&+

E-book is created by shanyoma

yk*dKvfwkdY&JUxl;jcm;ykHukd pdwaoa|;udk,fwkdifu ar;jref;avQmufxm;vkdY em;vnf&yg


vdrfhr,f/
xdo
k eYkd ad &m"ormywfukd ckepf&ufwidk w
f idk af vsmif;vsuo
f m;0ifpm;vQif avsmif;vsuf
om;uG,v
f eG af ewJyh *k Kd vef w
YJ al ew,f? xkid v
f suo
f m;? &yfvsuo
f m;0ifpm;vQif xkid v
f su+f
&yfvsuu
f ,
G v
f eG af ewJh yk*Kd vef w
YJ al ew,f/ xked ad &m"ormywf0ifpm;aewJyh *k Kd vu
f akd &m?
xkt
d &Si\
f ausmif;tdy&f m ae&mponfwu
Ydk akd &m? xkt
d &Siyf ikd w
f t
hJ yfcsnrf Qiu
f av;upNy;D
rnfonh0f wKurkd Q a&+rD;+rif;+cd;k ol+tarGcq
H ;dk b,f&eforl sK;d rS wpk;d wpdtE&m,frjyK
EdkifMubl;/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

98

0pDocFg&+pdwo
cFg&wdjYk zpfw,f}}vdv
Yk aJ jzEkid w
f ,f/ tajzESp&f yfv;Hk yif rSm;w,fvrYdk qk&d ?
trSefcsnf;yif/
odkYaomfpdwaoa|;&JU&nf&G,fcsufu eda&m"ormywfeJYywfoufwJhjyemudk
OD;wnfNy;D csw
D ufrvkaYd r;wm tpysK;d wmjzpfavawmh tJ'aD oa|;&JUtvdu
k kd rodwyhJ *k Kd vf
qkv
d Qif tajzvGo
J mG ;Ekid w
f ,f/ ,ckawmh t&Siu
f mrbl&[Emrax&fu ]]aoa|;um; ighukd
eda&m"ormywfar;rvdYk pum;tpysK;d wmyJ}}vkYd odawmfrw
l ,f/ xkaYd Mumih-f

E-book is created by shanyoma

wa,m acg *[ywd ocFg&m um,ocFga&m+0pDocFga&m+pdwo


cFga&m/
*[ywd=ausmif;'umaoa|;.../ ocFg&m=ocFg&wko
Yd nf/ um,ocFg&m=um,o
cFg&vnf;aumif;/ 0pDocFga&m=0pDoucFg&vnf;aumif;/ pdwo
cFga&m=pdwo
cFg&vnf;
aumif;/ wd=od/Yk wa,m acg=ok;H yg;wk&Yd u
dS ek \
f / (ausmif;'um..ocFg&um; (1)
um,ocFg& (2) 0pDocFg& (3) pdwo
cFg&vkYd 3-rsK;d &Sw
d ,f/ (1-tajzNy;D \)/ (pdwa oa|;u
0rf;ajrmufveG ;f vd)Yk ]]om"k baE=t&Sib
f &k m;...om"kyg om"kyg}}vkYd aumif;cs;D ay;Ny;D
2-eHygwfypk m udk qufavQmufxm;ar;jref;w,f/ xkt
d aMumif;udk oH*g,emwifrax&f
jrwfwkdYu om"k baEwd acg pdawm *[ywd tm,oawm umrbk bmodwH
tbdeEw
d mG tEkarm'dwmG tm,oEH umrbkH Ow& yOH tykp?d odYk tEkoaE pum;
qufay;w,f/ teufum;baE=t&Sifbk&m;.../ om"k=aumif;ygNyD (olwkdYajymwmuawmh om"k baE=
wGifyJ)? wd acg=odkYvQif/ pdawm *[ywd=pdwaoa|;onf/ tm,oawm
umrbk=t&Sifumrblrax&f\? bmodwH=tajzpum;udk/ tbdeEdwGm=ESpfouf/
tEkarm'dwmG =0rf;ajrmufNy;D awmh/ tm,oEH umrbk=H t&Siu
f mrbl &[Emrax&fu/kd
Ow&= txufjzpfaom/ yO=H jyemud/k tykp=d ar;jref;avNy/D ar;yku
H m;uwarm ye baE um,ocFga&m? uwarm 0pD ocFga&m? uwarm pdwo
cFga&m/
a[m'g 'kw,
d tar;/
baE=t&Sib
f &k m;../ um,ocFga&m=um,ocFg&[lonf/ uwarm ye=tb,f
w&m;ygoenf;bk&m;/ 0pDocFga&m=0pDoocFg&[lonf/ uwarm=tb,fw&m;ygenf;/
pdwocFga&m=pdwocFg&[lonf/ uwarm=tb,fw&m;ygoenf;bk&m;/
t&Sifumrblrax&fu ]]ausmif;'um..um,ocFg&+0pDocFg&+pdwocFg&vdkY
ocFg&ok;H yg;&Sw
d ,f}} tJ'v
D ykd Xrykpm udak jzvku
d af wmh ausmif;'umaoa|;u ]]t&Sib
f &k m;?

99

wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

tb,fw&m;udk um,ocFg&+tb,fw&m;udk 0pDocFg&+tb,fw&m;udk pdwo


cFg&vkYd
ac:ygovJb&k m;}} tJ'v
D kd 'kw,
d tar;udk ar;w,f/ xdt
k cgt&Siu
f mrbl&[Emrax&f
jrwfu-

*[ywd=ausmif;'umaoa|;... tmo ymom=xGuaf v0ifav ESpf


axGwo
Ydk nf/ acg=pifppf/ um,ocFga&m=um,ocFg&rnf\/ 0dwu0pd m&m=0dwuf 0dpm&
wkdYonf/ 0pDocFga&m=0pDocFg&rnf\/ onm p=onmapwodwfonfvnf;aumif;/
a0'em p=a0'emapwoduo
f nfvnf;aumif;/ pdwo
cFga&m=pdwo
cFg&rnf\/
ausmif;'um...xGufav+0ifav=tmo+ymo tmemyge='DESpfyg;udk
um,ocFg&ac:w,f/ 0dwufapwodufESifh0dpm&apwoduf='DESpfyg;udk 0pDocFg&ac:
w,f/ onmapwoduEf iS hf a0'emapwodu=f 'DEpS yf g;udak wmh pdwo
cFg&ac:w,f/ (2tajzNy;D \)/
('kwd,tar;+tajzNyD;jyefawmh ausmif;'um=pdwaoa|;u a&S;enf;twlyif
om"k baE=om"kyg t&Sib
f &k m;/ uJo
h aYkd umif;cs;D ay;Ny;D wwd,ajrmufjyemudk a&S;
enf;twlyif ar;jref;jyefw,f/ ar;jyefyrHk mS uom ye baE tmoymom um,ocFga&m? uom 0dwu0pd m&m 0pDocFga&m? uom onm p a0'em p pdwo
cFga&m/
baE=t&Sib
f &k m;../ uom ye=tb,fah Mumih/f tmoymom=xGuaf v+
0ifav ESpaf xGwo
Ydk nf/ um,ocFga&m=um,ocFg&rnfygoenf;bk&m;/ uom=t
b,fah Mumif/h 0dwu 0dpm&=0dwufapwodu+f 0dpm&apwoduf ESpyf g;wko
Yd nf/ 0pDocFga&m=0pDocFg&rnfygoenf; bk&m;/ uom=tb,fah Mumif/h onm p=onmapwoduf
vnf;aumif;/ a0'em p=a0'emapwoduo
f nf vnf;aumif;/ pdwo
cFg a&m=pdwo
cFg&
rnfygoenf; bk&m;/ (uJo
h aYkd r;w,f)tmoymom acg *[ywd um,dum {aw "rm um,y#Ad 'g? wom
tmoymom um,ocFga&m/

E-book is created by shanyoma

tmo ymom acg *[ywd um,ocFga&m? 0dwu0pd m&m 0pDocFga&m?


onm p a0'em p pdwo
cFga&m/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

100

E-book is created by shanyoma

*[ywd=ausmif;'umaoa|;../ acg=pifppf/ tmo+ymom=xGuaf v+


0ifav ESpaf xGwo
Ydk nf/ um,dum=u&Zac:qkd ud,
k u
f rkd
DS jzpfuek \
f / {aw "rm=
xGuaf v+0ifavw&m;ESpyf g;wko
Yd nf/ um,y#dA'g=u&Zac:qdk ud,
k Ef iS q
hf ufpyf
ukef\/ wom=xkdYaMumifh/ tmo+ymom=xGufav+0ifav ESpfaxGwkdYonf/
um,ocFga&m=um,ocFg&rnf\/
r[morkj'monf tpOfojzifeh uf&idI ;f oGm;ovdk w&m;oabmrsm;vJ wpfcx
k ufwpf
ck eufeJ eufe
J oGm;aew,f/ ausmif;'um xGuo
f uf+0ifoufqw
dk hJ 'Dw&m;ESpyf g;[m
u&Zac: ud,
k u
f m,udrk NSD y;D jzpf&w,f/ u&Zac:qkd 'Du,
kd &f rdS S xGuo
f uf+0ifouf
qkw
d mjzpfEidk Mf uw,f/ xGuo
f uf+0ifoufEiS hf u&Zud,
k w
f o
Ydk nf tusK;d taMumif;awmf
pyfMuonf/ u&Zud,
k &f rdS S xGuaf v+0ifavwkjYd zpfEidk Mf uaomaMumifh u&Zud,
k u
f t
aMumif;w&m;-jyKjyifwwfww
hJ &m;? xGuaf v+0ifavu tusK;d w&m;=jyKjyiftyfww
hJ &m;
jzpfvYdk ygVdvdk 0dN*Kd [q
f v
dk Qif uma,e ocF&,
d wDwd um,ocFga&m=um,ocFg&rnf\/
u&Zac:aomud,
k jf zifh jyKjyiftyfaomw&m;jzpfvYdk xGuaf v+0ifavESpyf g;wku
Yd kd um,
ocFg&ac:\}}[k qkv
d w
dk ,f/ (u) ydik ;f Ny;D \/
(c) ydik ;f ...(c) ydik ;f tar;u]]uom 0dwu0pd m&m 0pDocFga&m/
tb,fah Mumifh 0dwufEiS 0hf pd m&wku
Yd kd 0pD ocFg&[kac:qko
d enf;}}[laom tar;udk
ajzqkyd u
Hk ]]ykaA0 acg *[ywd 0dwauwmG 0dpma&wGm ypm 0gpH bdEw
?d uom 0dwu0pd m&m
0pDocFga&m/
*[ywd=ausmif;'umaoa|;/ acg=pifppf/ ykaA0=EIwo
f rH xGuf r>rufqcdk ifa&S;OD;
uyifvQi/f 0dwauwmG =MupH nfNy;D rS/ 0dpma&wGm=pDppfNy;D rS/ ypm=aemufumv/ 0gpH=EIwf
oHudk/ bdEwd=>rufqkd\/ wom=xdkYaMumifh/ 0dwu0dpm&=0dwuf+0dpm&ESpfyg;wdkYonf/
0pDocFga&m=0pDocFg&rnf\/
ausmif;'um..EIwu
f >rufqw
dk t
hJ oHukd 0pDvYkd ygVdvakd c:a0:w,f/ tJ'0D pDvaYkd c:wJh
EIw>f rufo[
H m 0dwuf+0dpm&eJY b,fvq
dk ufpyfovJqv
kd Qif a&S;OD;pGm 0dwuf+0dpm&wkeYd YJ
MupH nf+pOf;pm;Ny;D rS EIw>f rufqw
dk t
hJ oH jzpfay:vmw,f/ 'kp&du
k rf u
I Mkd upH nf+pOf;pm;Ny;D

101 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

xGuv
f mwJt
h oHonf raumif;wJh 'kp&du
k o
f b
H x
J u
G v
f mw,f/ 0dwuf+0dpm&wkeYd YJ aumif;rI=
okp&kdufudkMuHpnf+pOf;pm;NyD;xGufvmonfhtoHonf aumif;wJhokp&kdufoHbJxGufvm
w,f/ 0dwuf+0dpm&utaMumif; EIwo
f u
H tusK;d jzpfaomaMumifh ocFa&mwDwd ocFga&m?
0pD,m ocFga&m 0pDocFga&m=jyKjyifay;wwfaomaMumifh 0dwufEiS 0hf pd m&wku
Yd kd 0pDocFg&
vkaYd c:w,f[k ajzqkw
d ,f/ (c) ydik ;f Ny;D \/

]]uom onm p a0'em p pdwo


cFga&m/
tb,fah Mumifh onmESiahf 0'emwdu
Yk kd pdwo
cFg&[kac:qk&d oenf;}} [laomtar;
udk ajzqkyd u
Hk ]]onm p a0'em p apwodum {aw "rm pdwy # Ad 'g? wom onm p a0'em
p pdwo
cFga&m/
ausmif;'um onm&,f+apwem&,f='Dw&m;wkdYonf pdwfudkrSDjzpfMu&w,f/
pdwEf iS phf yfjzpfMu&w,f/ pdwrf jzpfvQif onm+a0'emwdrYk jzpfEidk Mf ubl;/ 'ghaMumifh pdwu
f
jyKjyifwwfwt
hJ aMumif;? onm+a0'emwku
Yd jyKjyiftyfwt
hJ usK;d jzpfvYkd ocF&u
d ,wDwd
ocFga&m? pdaweocFga&m? pdwo
cFga&mvkYd 0dN*Kd [jf yKNy;D jyKjyiftyfaomaMumifh ocFg&rnf?
onmESifha0'emwkdYonf pdwfujyKjyifay;tyfaomwm;jzpf pdwocFg&rnfMuw,fvdkY
ajzawmfrw
l ,f/ (*)ydik ;f Ny;D \/
3-eHygwf tar;+tajzNyD;\/

(4) pwkw tar;tajz


(wwd,tar;tajzNy;D jyefawmh ausmif;'umpdwa oa|;u a&S;enf;twlyif) om"k
baE=om"kygbk&m;/ uJo
h aYkd umif;cs;D ay;Ny;D pwkwa jrmufjyemudk a&S;tenf;twlyif
qufar;jref;jyefw,f/ ar;ykrH mS uxH ye baE onma0',dweda&m"ormywd a[mwd/
baE=t&Sib
f &k m;.../ onma0',dweda&m"ormywd= onm+a0'emwkcYd sKy&f m
qdw
k hJ eda&m"odaYk &mufjcif;onf/ uxH ye a[mwd=tb,fo
f v
Ykd Qijf zpfygoenf; bk&m;wJ/h

E-book is created by shanyoma

(*) ydik ;f ...(*) ydik ;f tar;u-

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

102

([d.k ..]]eda&m"ormywf}}qkw
d mu tzsm;udq
k w
G Nf y;D ajymwJph um;jzpfw,f/ t&d
,myk*dKvfwdkY&JUe,fy,frSmawmh ]]onm a0',dweda&m"ormywf}}vkdY ac:w,f)/ tJ
onm+a0'emwkcYd sKy&f mqkw
d hJ eda&m"udk b,fv0dk ifpm;ovJ bk&m;vkaYd r;wJt
h cg t&Sif
umrbl&[Emrax&fjrwf ajzykrH mS -

E-book is created by shanyoma

e acg *[ywd onma0',dweda&m"H ormyZE


bduK aem {0H a[mwd
]t[H onm a0',dweda&m"H ormyZd
}Ed 0g? ]t[H onm a0',dweda&m"H ormyZmrD}wd 0g? ]t[H onma0',dweda&m"H ormyaEm}wd 0g/
*[ywd=ausmif;'umaoa|;../ onm a0',dw eda&m"H ormyZE
bduK aem=onm+a0'emwk\
Yd csKyrf ?I rjzpfro
I q
Ykd u
dk af &mufaom tem*grf+&[Emyk*Kd vf
&[ef;\oEmef/ t,H onma0',dwa&m" ormyZd
Ed 0g=igonf onma0'em
wkcYd sKy&f m=eda&m"odaYk &mufayvwftHh [lvnf;aumif;/ t[H onm a0',dweda&m"H
ormyZmrDwD 0g=igonf onma0'emwkcYd sKy&f m? eda&m"odaYk &mufaeqJ[
l vnf;aumif;/
t[H onma0',dweda&m"H ormyaEmwd 0g=igonf onma0'emwkcYd sKy&f m eda&m"odYk
a&mufaeNy[
D
l vnf;aumif;/ {0H acg=odaYk omtMuo
H nf/ e a[mwd=rjzpfay/
(eda&m"=csKyjf cif;[lonf (1) cPeda&m"+ (2) tEkyg 'eda&m"[l ESprf sK;d &So
d nf/
xkw
d iG f (1) cEmig;yg;w&m;wk\
Yd qkid &f m Oyg'fcP? XDcP? bifcP[lok;H rsK;d &S&d m xdck Em
ig;yg;&kyef mrfw&m;wkYd (ypdr pdwaf c:aom) y&deAd m epkwpd w
d \
f tjcm;rJh b0ok;H yg;wkw
Yd iG f
b,fb0EIdufrSmrS &kyfemrfESpfjzm cEmig;yg;'kuopmw&m;wkdY topfwpfzefrjzpfjcif;udk
tEkyg 'eda&m"[lvnf;aumif; tEkyg'gy&deAd m efpo
H nf[
l vnf;aumif; ac:onf)/
k,ck eda&m"ormywft&m eda&m"[lonfrmS pdw+f apwodu+f pdwZ &kyw
f \
Ydk
rjzpfjcif;=tEkyg 'udak c:onf/ od&Yk um; eda&m"odaYk &mufaeqJ tem*grf+&[Emt&d,m
oljrwfw\
Ydk oEmefrmS ]]igonf eda&m"odaYk &mufvwft[
Hh al ompdw?f eda&m"odaYk &mufaeqJ
[laompdw?f eda&m"odaYk &mufaeNy[
D al ompdww
f Ydk vk;H 0rjzpf[q
k v
dk o
dk nf/
(xko
d Ykd pdw+f apwodu+f pdwZ &kyw
f v
Ydk ;Hk 0rjzpfjcif;rSm tb,fah Mumif;enf;[kar;zG,f
&S
d xkt
d ar;udak jz&ef)
tx cG+ ykaA0 wxm pdwH bm0dwH a[mwd? ,H wH wxmwm, Oyaewd/
tx acg=pifppfaomfum;/ t=xkt
d em*grf+&[Emyk*Kd vo
f nf/ ykaA0=ormywf

103 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

(ormywfr0ifpm;rD ykAu
pd a v;yg;jyKvyk &f m t'gey&dap' ykAu
pd u
jkd yKpOfu ]]ig
onf ckepf&ufywfv;Hk pdwrf &So
d jl zpfaytH}h } uJo
h Ykd pdwu
f ykd mG ;rsm;aqmufwnfcw
hJ t
hJ wGuf
ckepf&ufv;Hk vk;H pdw+f apwodu+f pdwZ &kyaf wGv;Hk 0rjzpfawmhbJ rodwv
hJ u
l Munfv
h Qijf zifh
aoaewJyh *k Kd vv
f Ydk xif,&l atmifjzpfaeonf[k qkv
d o
dk nf)/
4-eHygwf tar;tajzNyD;\/

(5) yOrtar;tajz
(pwkwt
ar;tajzNy;D aomtcg ausmif;'umpdwa oa|;u a&S;enf;twlyif om"k
baE=om"kygt&Sib
f &k m;.../ uJo
h Ykd aumif;cs;D ay;Ny;D yOrajrmufjyemudk a&S;enf;
twlyif qufar;jref;jyefw,f/ ar;ykrH mS )onma0',dweda&m"H ormyZE
ye baE bduK aem uwar "rm yXrH
ed&Zk E?d ,'d 0g um,ocFga&m ,'d 0g 0pDocFga&m ,'d 0g pdwo
cFga&m/
baE=t&Sifbk&m;../ ye=xkdrSwpfyg;/ onma0',dweda&m"H=onma0'em
w&m;wkrYd jzpfjcif; tEkyg 'eda&m"ormywfo/Ykd ormyZE
bduK aem=a&mufaomyk*Kd vf
\^&[ef;\oEmef/ uwar "rm=tb,fw&m;wko
Yd nf/ yXrH=a&S;OD;pGm/ ed&Zk E=d csKyMf u
oenf;bk&m;/ ,'d 0g um,ocFga&m=um,ocFg&ac:&wJh 0dwuf+0dpm&wku
Yd yXrcsKyf
ovm;bk&m;/ ,'d 0g pdwo
cFga&m=pdwo
cFg&ac:wJh onm+a0'emwku
Yd yJ yXrcsKyo
f
vm;bk&m; (uJo
h Ykd ar;w,f)/ (xkt
d cg t&Siu
f mrbl &[Emrax&fu)onm a0',dweda&m"H ormyZE
acg *[ywd bduK aem 0pDocFga&m yXrH
ed&Zk w?d waum um,ocFga&m? wawm pdwo
cFga&m/
*[ywd=ausmif;'um../ acg=pifppf/ onm a0',dweda&m"H=onm+a0'emwkYd
csKyrf w
I cYdk sKyrf q
I w
dk hJ eda&m"od/Yk ormyZE
=a&mufwyhJ *k Kd vt
f m; (0g) eda&m"ormywfukd

E-book is created by shanyoma

r0ifpm;rD a&S;tzku
Yd yifvQi?f (0g) to'gey&dap'qdw
k hJ ykAu
pd j yKcphJ OfuyifvQi/f wxm=
xko
d aYkd omtjcif;t&mjzif/h pdw=H pdwu
f /kd bm0dw=H yGm;rsm;tyfNy;D onf/ a[mwd=jzpf\/ ,H=
tMuifaqmufwnfymG ;rsm;tyfcw
hJ phJ w
d o
f nf/ (0g) pdwu
f / wH=xkyd *k Kd vu
f /kd wxmwm,=
xkad qmufwnfwt
hJ wkid ;f ckepf&ufywfv;Hk pdw+f apwodu+f pdwZ &kyw
f Ydk rjzpf&eftvkiYd mS /
Oyaewd=uyfaqmif\/ (odakY [monf)/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

104

E-book is created by shanyoma

0ifpm;wJyh *k Kd vt
f m;/ 0pDocFga&m=0pDocFg&onf/ yXr=a&S;OD;pGm/ ed&Zk w=d csKy\
f / wawm=
xkaYd emufr/S um,ocFg&a&m=um,ocFg&onf/ ed&Zk w=d csKy\
f / wawm=xkaYd emufr/S
pdwo
cFga&m=pdwo
cFg&onf/ ed&Zk w=d csKy\
f /
(a[m...olwq
Ydk &mESi'hf umtzkYd tar;eJt
Y ajzudak v auseyfomG ;Muw,f/ bm
aMumifv
h q
J v
dk Qif pdwa oa|;uvJyJ 'Dead &m"ormywfu0kd ifpm;Ny;D 0ifpm;avh&w
dS yhJ *k Kd vf
t&Sifumrblrax&fuvJ eda&m"ormywfukd0ifpm;NyD; 0ifpm;avh&SdwJhyk*dKvfqkdawmh
ar;ol+ajzolEpS Of ;D vk;H yif ESpEf pS Nf cKd uNf cKd uo
f abmusNy;D ar;+ajzMuwmjzpfw,f/ ]]ausmif;
'um...eda&m"ormywf0ifpm;wJyh *k Kd vrf mS yXr0pDocFg&csKyw
f ,f/ if;aemuf um,
ocFg&csKyw
f ,f/ if;aemuf pdwo
cFg&csKyw
f ,f}}wJ/h
b,fvv
dk q
J v
dk Qif apmapmu ajymcJw
h ,f? eda&m"ormywf0ifpm;vdv
k Qif yXr&lyg
0p&yXrpsmefudk 0ifpm;&w,f? xkdpsmefuxNyD;awmhrS xkdpsmef0ifpm;ckdufjzpfMuonfh
&kyef mrfw&m;wdu
Yk kd 0dyem&I&w,f? tJ't
D csed w
f ek ;f u 0dwuf+0dpm&ac: 0pDocFg&rcsKyf
ao;bl;/ yXrpsmeftwGuf orx+0dyem tpkHjyKvkyfNyD; 'kwd,psefudkvJ0ifpm;a&m
pwkue nf; 'kw,
d psmefu0kd ifpm;wmjzpfvYdk xkt
d csed u
f pNy;D 0dwuf+0dpm&ac: 0pDocFg&
csKyo
f mG ;w,f/ 'gaMumifh ]]eda&m"ormywf0ifpm;wJh yk*Kd vrf mS yXr0pDocFg&csKyw
f ,f}}vdYk
rax&fu ajzawmfrw
l m/
pwkwp smefusrS xGuaf v+0ifavac:wJh um,ocFg&u csKyw
f ,f/ 'ghaMumifh t&Sif
umrblrax&fjrwfu ]]a&S;OD;pGm 0pDocFg&csKyw
f ,f? if;aemufum,ocFg&csKyw
f ,f? pdw
ocFg&ac:wJh a0'em+onmuawmh apmapmuajymwJt
h wkid ;f ae0onmemonm,we
psmefapmESpBf urd af pmonfw
h ikd af tmif onm+a0'emygvsu&f NdS y;D tJ'pD smefaZmESpBf urd af pm
Ny;D rS onm+a0'emqkw
d hJ pdwo
cFg&u aemufq;Hk rS csKyw
f ,f}}vkYd ajzMum;awmfrw
l ,f/
5-eHygwf tar;tajzNyD;\/

(6) q|r tar;tajz


yOrtar;tajzNy;D aomtcg ausmif;'umpdwa oa|;u a&S;enf;twlyif om"k
baE=om"kygt&Sib
f &k m;...uJo
h Ykd aumif;cs;D ay;Ny;D q|rajcmufcak jrmufjyemudk
wzefquf ar;jref;jyefw,f/ ar;ykrH mS ,Gm+,H baE rawm umvuFawm? a,m pm+,H bduK onma0',dweda&m"H
ormyaEm? aroH u ememu&PH/

105 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

(eda&m"ormywf0ifpm;aewJh &[ef;udjk rif&vQif rodwyhJ *k Kd vt


f zkYd aoaewJo
h m
ref&[ef;vdx
Yk ifrw
S &f w,f/ 'gaMumihf ausmif;'umpdwa oa|;u ]]pkwjd ywfa<u pif;pif;
aoaewJh omrefvt
Yl avmif;aumifeYJ eda&m"ormywf0ifpm;aewJ&h [ef;}}vdYk ar;avQmuf
awmh t&Siu
f mrbl&[Emrax&f&UJ ajzqkyd u
Hk kd omrefvt
Yl avmif; ormywf0ifpm;aeol
&[ef; ed*Hk;okH;ykdif;cGJazmfjyygrnf)(u) ,Gm+,H *[ywd rawm umvuFawm? w um,ocFga&m ed&ak 'g y#dy
a'g?
0pDocFga&m ed&ak 'g y#dy
a'g? tm,k y&duaD Pm? Oom 0lyoEm? `E,
d med
0dy&dbdEmed/
*[ywd=ausmif;'umBuD;.../ ,Gm+,H-a,m t,H=tMuifomrefyk*dKvfonf/
rawm umvuFawm=pkwjd ywfa<uaoae\/ w=xkad oaomomrefy*k Kd v\
f oEmef
/ um,ocFga&m=xGufav+0ifavqkdwJh um,ocFg&onf/ ed&ka'g=csKyfae\/
y#dy
a'g=csKy
f Nird ;f aeay\/ pdwo
cFga&m=pdwo
cFg&ac:wJh onm+a0'emESpyf g;
onf/ ed&ak 'g y#dy
a'g=csKy\
f Nird ;f aeay\/ tm,=ZD0w
d ad `Eo
nf/ y&duaD Pm=ukef
ae\/ Oom=udk,faiGYonf/ 0lyoEm=Nidrf;ae\/ `Ed,med=rsufp+em;+ESm+vQm+
ud,
k q
f w
kd hJ a`Ew
o
Ydk nf/ 0dy&dbEd m ed=azmufjyefysupf ;D aeuke\
f /
(aowJyh *k Kd v&f ,fvYdk tuJcwfEikd af tmifazmfjyyku
H ) ausmif;'um...omrefval o
qdw
k yhJ *k Kd v&f UJ oEmefrmS um,ocfg&ac:wJh xGuaf v+0ifavESpyf g;vJrjzpfb;l (touf
r&SLbl;) csKyNf ird ;f aew,f/ 0pDocFg&ac:wJh axGaxG&m&mMupH nfr=I 0dwuf^tm&Hk wpf&pf
0J0jJ zpfrI 0dpm&wdv
Yk yJ cJ sKyNf ird ;f aew,f/ tm&H\
k t&omudk cHpm;rI=a0'emtm&Hu
k rkd w
S o
f m;
rI=onmac:wJh pdwo
cFg&vJ csKyNf ird ;f aew,f/ tJ'aD owJv
h rl mS toufqw
dk &hJ yk Zf 0D w
d +
emrfZ0D w
d ESpyf g;wkv
Yd J ukeaf ew,frjzpfb;l / 'Dy*k Kd vaf owm[kww
f ,f? r[kwb
f ;l prf;oyf
Munfch siv
f Qif Oomac:wJu
h ,
kd af iGu
Y kd prf;oyfMunfv
h u
dk yf g/ raoao;vQif ud,
k af iG[
Y maEG;
aew,f/ aoNyq
D v
dk Qiaf wmh wpfu,
kd v
f ;Hk a&cJw;Hk Bu;D vkd wpfcgxJat;pufaeawmhw,f/

E-book is created by shanyoma

baE=t&Sib
f &k m;../ ,Gm+,H-a,m t,H=tMuifoo
l nf/ rawm=toufupkd eG Yf
acRaooGm;\/ umvuFawm=ypKyefb0\tqkH;umvudkjyKcJhay\/ a,m pm+,H
bduK =tMuif&[ef;onfum;/ onma0',dw eda&m"H=onmESiahf 0'emESpyf g;wkrYd jzpfr=I
csKyrf w
I nf;[laom eda&m"ormywfu/kd ormyaEm=0ifpm;\/ aroH=eda&m"ormywf
0ifpm;ol? pkwjd ywfa<uaovGeo
f =l ESpOf ;D wk\
Yd / ememu&PH=uGjJ ym;jcm;em;yku
H m;/ u=
b,fvkdygenf;bk&m;/

E-book is created by shanyoma

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

106

um,ocFg&+0pDocFg&+pdwocFg&wkdYESifhpyf rSwf&wmu omrefvlwdkYtaeeJY


em;vnfzrYkd vG,b
f ;l / vlrsm;rsm;em;vnfv,
G w
f hJ ,ckajcmufcak jrmuftcsuu
f -`E,
d med
0dy&dbdEed=rsufpd+em;+ESm+vQm+udk,fwkdY azmufjyefysufpD;aeukef\wJh/ aowJhvlrSm
rsuv
f ;Hk u eda&m"ormywf0ifpm;aewJh t&d,myk*Kd v&f UJ rsuv
f ;Hk ESirhf wlb;l / eda&m"orm
ywf0ifpm;aewJh t&d,myk*dKvf&JUrsufvkH;usawmh yuwdtdyfaysmfaeol&JUrsufvkH;vkd zGifh
Munfv
h Qif Munfvifaew,f/ aoaomol&UJ rsuv
f ;Hk usawmh rMunfawmhb;l ? ndKyw
k yf w
k f
jzpfomG ;w,f/ ESmacgif;uvJtwGi;f u yom'ysupf ;D awmh tjyifbufutoHcsUJ pif[eG ;f
Bu;D eJw
Y w
l hJ em;&Guu
f ygndKyw
k yf w
k jf zpfomG ;w,f/ ESmacgif;uvJtwGi;f u yom'tMunf
&kyyf suaf wmh orm&ESmacgif;jzpfwq
hJ yd cf mG oPmef tjyift&yfyg nSK;d oGm;w,f/ aocsm
pGmMunhyf g/ orm&ZD0mS +orm&um,wdu
Yk vJyJ yom'ZD0mS +yom'um,wkcYd sKyMf uwJt
h
wGuf MunfMunfvifvifr&SMd uawmhyJ wpfaeYwjcm; azmufjyefuek Mf uw,f/ ok;H &ufavmuf
qkv
d Qijf rifraumif; &Iraumif; zl;zl;a,mifatmif um,uvJazmufjyefysupf ;D oGm;w,f/
(c) eda&m"ormywf0ifpm;wJh tem*grf+&[Emt&d,musawmha,m p cGm+,H *[ywd bduK onma0',dweda&m"H ormyaE? wyd um,ocFga&m ed&ka'g y#dya'g? 0pDocFga&m ed&ka'g y#dya'g? pdwocFga&m ed&ka'g
y#dy
a'g/ tm,k ty&duaD Pm? Oom t0lyoEm? `E,
d med 0dyo
Emed/
*[ywd=ausmif;'umBu;D ../ a,m p cGm+,H bduK =tMuif psmef&tem*grf+&[Em
onf/ onma0',dweda&m"H=onm+a0'emwkcYd sKy&f m eda&m"ormywfu/kd ormyaEm=
0ifpm;ae\/ wyd=xkdpsmef&tem*grf+&[Emvnf;/ um,ocFga&m=xGufouf
0ifouf=um,ocFg&onf ed&ak 'g y#dy
a'g=csKy
f Nird ;f ae\/ 0pDocFga&m ed&ak 'g
y#dy
a'g=0dwuf+0dpm&wnf;[laom 0pDonf csKy
f Nird ;f ae\/ pdwo
cFg&onf csKyf
Nird ;f ae\/ tm,m=ZD0w
d ad `Eo
nf/ ty&duaD Pm=rukeb
f ;l / Oom=ud,
k af iGaY waZm
onf/ t0lyoEm=rNird ;f rpJ&jdS r&J
dS ae\/ `E,
d med=rsupf d em; ESm vQm ud,
k f a`Ew
Ydk
onf/ 0dyo
Emed=Munfvifuek \
f /
&k;d &k;d aowJv
h el YJ eda&m"ormywf0ifpm;wJh psmef&tem*grf+&[Em&[ef;awmfjrwfwYkd
rSm um,ocFg&+0pDocFg&+pdwo
cFg&=ok;H rsK;d wdrYk jzpfwm=csKyw
f mcsi;f twlwyl if rjzpfbJ
csKyNf ird ;f aeMuw,f/ 'Da&SUok;H csuw
f Ml uw,f/ aemufo;Hk csuMf uawmh rwlb;l ? eda&m"orm
ywf0ifpm;aewJh yk*Kd vu
f sawmh ZD0w
d ad `Ea c:wJh toufrukeb
f ;l / toufqw
dk m rsupf ed YJ
Munhv
f jYdk rif&wmrSr[kwb
f /J xif&mS ;wJt
h ajzwpfrsK;d qufygOD;qkad wmh Oom t0lyoEm=
ud,
k af iGu
Y rNird ;f bJ &Sjd r&J adS ew,f/ rvIyv
f o
Ydk m aoaeolvx
Ydk if&w,f? ud,
k af iGu
Y pkd rf;oyf

107 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

e*k&d yf uwd eda&m"ormywf r0ifpm;wJt


h csed rf mS awmh rsupf u
d vJ tvkyv
f yk v
f u
dk f
&wm wpfaeYv;kH armvkyYd ef;vk/Yd em;uvJ wpfaeYv;Hk tvkyv
f yk &f w,f/ rMum;csiv
f MJ um;
&? em;&w,fr&Sb
d ;l / ESmacgif;uvJ wpfaeYv;Hk ? vQmuvJ wpfaeYv;Hk ? ud,
k u
f vJ wpfaeYv;Hk ?
tcsed &f o
dS rQ &I&+pm;&+awGx
Y &d em;&w,furkd &SMd ubl;/ tifrwefyifyef;EGr;f e,fnK ;d csK;H Mu
&w,f/ eda&m"ormywf0ifpm;aewJyh *k Kd vu
f sawmh tJ'D rsupf +d em;+ESm+vQm+ud,
k q
f w
kd hJ
a`Ea wGukd tvkyrf ay;bJ tNird ;f pm;ay;xm;vkYd ydNk y;D Munfvifw,f/
(*)

,Gm+,H *[ywd rawm umvuFawm? a,m pm+,H bduK onma0',dweda&m"H


ormyaEm? 'H aeoH ememu&PH/

*[ywd=ausmif;'umBu;D .../ ,Gm+,H-a,m t,H=tMuifyuwdomrefvo


l nf/
rawm umvuFawm=pkwdjywfa<u aovGef\/ a,m p t,H bduK=tMuifpsmef&
tem*grf+&[Em&[ef;onfum;/ onma0',dweda&m"H=onm+a0'emwkcYd sKy&f m eda&m"
ormywfu/kd ormyaEm=0ifpm;\/ 'H=onfum;/ aeoH=xkad oaomol+eda&m"orm
ywf0ifpm;aomolESpfOD;wdkY\/ ememu&PH=xl;jcm;csufygwnf;/
6-eHygwf tar;tajzNyD;\/

(7) owrtar;tajz
q|rtar;tajzNy;D aomtcg ausmif;'umpdwa oa|;u a&S;enf;twlyif om"k
baE=om"kygt&Sib
f &k m;/ uJo
h aYkd umif;cs;D ay;Ny;D owr=ckepfcak jrmufjyemudk w
zefqufar;avQmufjyefw,f/ ar;ykrH mS uxH ye baE onma0',dweda&m" ormywd,
m=onm+a0'emwk\
Yd csKy&f m
eda&m"ormywfr/S 0k|meH=xjcif;onf/ a[mwd=jzpfygoenf;/
t&Sib
f &k m;..b,fyHk b,fyef;b,fenf;vrf;jzifh (wpfenf;) tb,fah Mumifh onm+
a0'emwd&Yk UJ csKy&f m eda&m"ormywfrS xrIjzpfygovJ/ uJo
h Ykd ar;avQmufw,f/

E-book is created by shanyoma

Munhv
f Qif ud,
k af iGu
Y aEG;vsuf ,aeYprf;vQiv
f J aEG;vsu?f eufjzefprf;vQiv
f J aEG;vsu?f
ckepf&ufqufprf;vQiv
f J aEG;aew,f/ enf;jzifv
h yJ J ]]yk*Kd vo
f nf eda&m"ormywf
0ifpm;aewJyh *k Kd vyf }J }vko
Yd &d w,f/ xkjYd yif eda&m"ormywf0ifpm;aewJh yk*Kd vu
f sawmh rsupf d
uvJ yuwdxufyNkd y;D Munfvifw,f/ em; ESm vQm ud,
k q
f w
kd hJ 'Da`Ea wGuvJ e*d&k yf uwd
xufyNkd y;D Munfvifw,f/ bmaMumifv
h q
J &dk if-

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

108

xdt
k cg t&Siu
f mrbl&[Emrax&fjrwfu-

E-book is created by shanyoma

e acg *[ywd onma0',dweda&m"ormywd,


m 0k|[E bduK aem {0H
a[mwd/ ]]t[H onm a0',dweda&m"ormywd,
m 0k|[dEd 0g? t[H onma0',dweda&m"ormywd,m 0k|[mrDwd 0g? t[H onm a0',dweda&m"ormywd,m
0k|ad wmwd 0g}}/ tx cG+ ykaA0 wxm pdwH bm0dwH a[mwd? ,H wH wxmwm,
Oyaewd/
*[ywd=ausmif;'umaoa|;/ acg=pifppf/ onm a0',dweda&m"ormywd,
m
0k|[E bduKaem=onma0'emwdkYrjzpfjcif;=csKyfjcif;qkdwJh eda&m"ormywfrSxom
&[ef;\oEmef/ (ckepf&uf pdw+f apwodu+f pdwZ &kyw
f Ydk rjzpfaomcsKyjf cif;jzifh csKyaf e&m
u t"d|mefcsut
f wdik ;f tem*grfy*k Kd vt
f m; tem*grfzv
kd af ZmwpfBurd ?f &[Emyk*Kd vt
f m;
t&[wzv
kd af ZmwpfBurd jf zpfvmonfukd ]]eda&m"ormywfrx
S w,f}}vdaYk c:qk&d w,f/ tJ'D
xaom&[ef;&JUoEmefrSmwJh)/ ]]t[H onma0',dweda&m"ormywd,m 0k|[dEd
0g=ig onm a0'emwkdY\csKyf&m eda&m"ormywfrSxaeqJ[lvnf;aumif;/ t[H
onma0',dweda&m"ormywd,
m 0k|[mrDwd 0g=ig onma0',dweda&m"ormywfrS
xaeqJ[
l vnf;aumif;/ t[H onma0',dweda&m"ormywd,
m 0k|ad wmwd 0g=ig
onm+a0'emwk\
Yd csKy&f m eda&m"ormywfrx
S Ny;D NyD [lvnf;aumif;/ {0H=odaYk om
pdwt
f Muo
H nf/ e a[mwd=rjzpf/
tx acg=pifppfaomfum;/ t=xkd eda&m"ormywfrx
S aom tem*grf+&[Em
yk*Kd v\
f oEmef/ ykaA0=a&S;OD;uyifvQif (b,fwek ;f uvJqv
dk Qif ykAu
pd 4-yg;wkt
Yd euf
pwkwt'gey&dap' ykAudpwkef;u)/ wxm=xkdodkYaomtjcif;t&mjzifh/ pdwH=pdwfudk/
bm0dw=H yGm;rsm;tyfNy;D onf/ a[mwd=jzpf\/ ,H-,om=tMuifoyYkd mG ;rsm;tyfNy;D jzpfaom
aMumif/h wH=xkyd *k Kd vu
f /kd wxmwm,=xked ad &m"ormywfrx
S &eftvdiYk mS / Oyaewd=uyf
aqmif\/
t"dym ,fum; pdw+f apwodu+f pdwZ &kyw
f cYdk ek pf&ufMum rjzpfbaJ ewmudk ]]eda&m"
ormywf0ifpm;aew,f}}vkaYd c:w,f/ ckepf&ufaph tem*grdzv
kd af Zm? t&[wzv
dk af Zm
wpfBurd pf t
D em*grf? &[Emyk*Kd vw
f o
Ydk EmefrmS jzpfonfukd ]]eda&m"ormywfrS xw,f}}vkYd
ac:w,f/ (tem*grdzv
dk ?f t&[wzv
dk w
f u
Ykd edAm efuo
kd mtm&Hjk yKonfukd owdxm;&
ygrnf/) ausmif;'umaoa|;...eda&m"ormywfrx
S wJh tem*grf &[Em&[ef;&JUtzd&Yk m
ormywfrx
S umeD;tcsed rf mS ]]igonf eda&m"ormywfrx
S awmhrnf/ xayvwftv
hH v
Ydk yJ J
(tem*wf) pdwt
f MurH jzpfb;l /

109 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

ausmif;'um...tb,faMumifh eda&m"ormywfrS xrIqw


dk hJ tem*grdzv
dk f t&
-[wzv
dk w
f Ykd tem*grf &[Em&[ef;wk&Yd UJ oEmefrmS jzpfay:&ovJqadk wmh eda&m"ormywf
odrYk a&mufcif ykAu
pd a v;yg;wku
Yd jkd yKvyk pf Of t'gey&dap'qkw
d hJ pwkwy Ak u
pd j yKvyk cf phJ Ofu
]]igonf ckepf&ufywfv;Hk pdwrf &So
d =l eda&m"odaYk &mufojl zpfaytH}h } uJo
h aYkd qmufwnfchJ
t"d|mefcahJ omaMumifh ckepf&ufa&mufaomtcg zdv
k af ZmwpfBurd jf zpfjcif;qkw
d hJ eda&m"
ormywfrx
S jcif;jzpfw,f/ uJo
h Ykd ar;ajzvk&d if;jzpfw,f/
7-eHygwftar;tajzNyD;\/

(8) t|r tar;tajz


owrtar;tajzNy;D aomtcg ausmif;'umpdwa oa|;u a&S;enf;twlyif om"k
baE=om"kygt&Sib
f &k m;/ uJo
h akYd umif;cs;D ay;Ny;D t|r=&Spcf ak jrmufjyemudk wzef
qufar;avQmufjyefw,f/ ar;ykrH mS onm a0',dweda&m"ormywd,
m 0k|[E ye baE bduK aem uwar
"rm yXrH OyZE ?d ,'d 0g um,ocFga&m? ,'d 0g 0pDocFga&m? ,'d 0g pdwo
cFga&m/
(teuf odomNy)D
t"dyg ,frmS t&Sib
f &k m;... eda&m"ormywfrS xqJjzpfaom tem*grf+&[Em
t&d,m&[ef;&JU oEmefrmS ocFg&ok;H rsK;d wkt
Yd euf tb,focFg&awGu tpqk;H jzpfMuovJ?
um,ocFg&uyJ tpqk;H jzpfygovm;? 0pDocFg&uyJ tpqk;H jzpfygovm;? pdwo
cFg&uyJ
tpqk;H jzpfygovm;bk&m;/ ('gu pmayoH)/ eda&m"ormywfrx
S w,fvakYd c:wJh tem*grf
rdzkdvfpdwf t&[wzkdvfpdwfjzpfaeqJ tem*grf+&[Emt&d,m&[ef;&JUoEmefrSm
xGuaf v+0ifavuyJ tpqk;H jzpfovm;? 0dwuf+0dpm&uyJ tpqk;H jzpfovm;? uJo
h Ykd
ar;jref;jcif;jzpfw,f/ xkt
d cg t&Siu
f mrbl&[Emrax&fu odaYk jzw,fonm a0',dweda&m"ormywd,
m 0k|[E *[ywd bduK aem pdwo
cFga&m
ocFga&m y|rH OyZw
?d wawm um,ocFga&m? wawm 0pDocFga&m/
*[ywd=ausmif;'um../ onm a0',dweda&m" ormywd,
m=onm+a0'em
wkdY csKyfjcif;csKyf&meda&m"ormywfrS/ 0k|[E=xqJjzpfaom/ bduKaem=tem*grf+
&[Emt&d,m&[ef;\tzkdY&m/ (0g) tem*grf+&[Emt&d,m&[ef;\oEmef/ yXrH=
a&S;OD;pGm/ pdwo
cFga&m=pdwo
cFg&ac:wJh onm+a0'emonf/ OyZw
=d jzpf\/ wawm=
xkaYd emufr/S 0pDocFga&m=0pDocFg&ac:wJh 0dwuf+0dpm&onf/ OyZw
=d jzpf\/ wawm=

E-book is created by shanyoma

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

110

xkaYd emufr/S 0pDocFga&m=0pDocFg&ac:wJh 0dwuf+0dpm&onf/ OyZw


=d jzpf\/

E-book is created by shanyoma

ausmif;'um..eda&m"ormywfrS xwJt
h 'J t
D em*grf+&[Empsmef& t&d,myk*Kd vf
wk&Yd UJ oEmefrmS pdwo
cFg&ac:wJh onmESiahf 0'em'DEpS yf g;wkYd yXrjzpfw,f/ if;aemufrS
xGuaf v+0ifavac:wJh um,ocFg&jzpfw,f/ if;aemufrS 0dwuf+0dpm&ac:wJh 0pDocFg&
jzpfw,f/
tem*grft&d,mtm; tem*grfrzd v
kd w
f pfBurd +f &[Emyk*Kd vt
f m; t&[wzv
dk af Zm
wpfBurd jf zpfonfukd ]]eda&m"ormywfrx
S w,f? xqJvaYkd c:qkw
d ,f/ xkt
d em*grdzv
dk +f
t&[wzv
kd af ZmwkrYd mS yg&Sw
d hJ onm+a0'emwku
Yd Mkd unhNf y;D pdwo
cFg&tpqk;H jzpfw,f}}vdYk
ajzqkjd cif;jzpfw,f/
eda&m"ormywfrS xqJvaYkd c:qk&d wJh tem*grdzv
dk pf w
d +f t&[wzv
dk pf w
d rf mS 0dwuf
+0dpm&wdYk ryg&Sb
d ;l vm;? yg&Scd ahJ omftb,fah Mumifh 0pDocFg&udak emufq;kH rSjzpfw,f[k qkd
&ygoenf;/ uJo
h aYkd r;zG,&f \
dS / tajzum;(u) ed&m"ormywfukd 0ifpm;aom psmef&tem*grf+&[Emyk*Kd vw
f Ykd oEmefjzpfonfh
ormywfrx
S jcif;ac:wJh tem*grdzv
kd pf w
d +f t&[wzv
dk pf w
d w
f rYdk mS pwkwp sepf w
d f
wko
Yd mjzpfaomaMumifh xkpd wkwp smefpw
d w
f Ydk 0dwuf+0dpm&wkYd r,SOaf omaMumifh
eda&m"ormywfrx
S qJ zkv
d cf PrSm 0pDocFg&jzpfonf[k rqk&d yg/
(c)

wpfenf; eda&m"ormywfrx
S jcif;qdw
k hJ tem*grdzv
dk pf w
d w
f rYdk mS tu,fyXrpsmef
zdv
k pf w
d jf zpfcahJ omf xkpd w
d f 0dwuf+0dpm&,SOaf pumrl tvGeEf ;I nHo
h rd af rGaY omt
cku
d jf zpf xkcd Pjzpfaom0dwuf+0dpm&wko
Yd nf 0pDab'o'ukd rjzpfapEkid af om
aMumifh if;wku
Yd 0kd pDocFg&[lyif rac:qkEd idk af omaMumifh ]]eda&m"ormywfrx
S
qJ=zkv
d cf PrSm 0pDocFg&jzpfonf}}[k rqk&d yg/ ormywfrx
S Ny;D aemuf b0ifpw
d f
rsm;pGmjcif;Ny;D jyKr+I ajymqkw
d hJ 0Dxpd w
d w
f jYdk zpfwt
hJ cg aZmpdww
f Ykd ,SOo
f nfh 0dwuf+
0dpm&wdjYk zpfro
S m ]]0pDocFg&jzpfonf}}[k qk&d onf/

eda&m"ormywfrS xopfp tem*grdzv


kd pf w
d +f t&[wzv
dk pf w
d cf P xGuaf v+
0ifavwkjYd zpfjim;aomfvnf; tvGeo
f rd af rGo
Y nfo
h rmywfrS xopfpjzpf xGuaf v+0if
av[kyifrac:Ekid af tmif odraf rGv
Y aS omaMumifh b0ifpw
d cf P xGuaf v+0ifav=um,
ocFg&jzpfonf[k rSw,
f &l ygrnf/
8-eHygwftar;tajzNyD;\/

111 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

(9) e0rtar;tajz
t|rtar;tajzNy;D aomtcg ausmif;'umpdwa oa|;u a&S;enf;twlyif om"k
baE=om"kygt&Sib
f &k m;? uJo
h aYkd umif;cs;D ay;Ny;D e0r=ud;k ckajrmufjyemudk wzefquf
ar;avQmufjyefw,f/ ar;ykrH mS -

ye=qufar;yg&ap/ baE=t&Sifbk&m;.../ onma0',dweda&m"ormywd,


m=onm+a0'emwkcYd sKy&f m eda&m"ormywfr/S 0k|w
d =H xNy;D aom/ bduK =H &[ef;ud/k
uwd zm=tb,frQaom zwko
Yd nf/ zkoEd= awGx
Y Md uukeo
f enf; bk&m;/
t&Sifbk&m;...onm+a0'emwkdYcsKyf&m tJ'Deda&m"ormywfrSxwJh tem*grf+
&[Empsmef& &[ef;udk zb,fEpS rf sK;d wkaYd wGx
Y Md uovJb&k m;/ ed&m"ormywfrS xwJh
yk*Kd vf tem*grf+&[EmwkrYd mS zb,frQjzpfMuovJb&k m;vkdY ar;jyefw,f/
xkt
d cg t&Siu
f mrbl &[Emrax&fuonm a0',dweda&m"ormywd,
m 0k|w
d H acg *[ywd bduK H wa,m zam
zkoEd oknawm zam tedrad wm zam tyP[
d ad wm zam/
*[ywd=ausmif;'um.../ acg=pifppf/ onm a0',dweda&m"ormywd,m=
onm+a0'emwkcYd sKy&f m eda&m"ormywfr/S 0k|w
d =H xaom/ bduK =H &[ef;ud/k oknmawm
zam=oknwtawGYztawGYvnf;aumif;/ tyPd[dawm zam=tyPd[dw
tawYzG vnf;aumif; (wd=od)Yk wa,m zm=zok;H rsK;d wko
Yd nf/ zkoEd= awGx
Y d
Muuke\
f /
w&m;emy&dwfowftaeeYJ tm&Hkpdkufxm;zkdYu eda&m"ormywfuxw,fqkdwJh
tem*grfy*k Kd vt
f m; tem*grdzv
dk w
f pfBurd +f &[Emyk*Kd vt
f m; t&[wzv
kd w
f pfBurd f tJ'D
jzpfwt
Jh csed u
f av;udk tm&Hpk u
kd x
f m;&r,f/ ]]tJ'D tcsed u
f av;rSm bk&m;(wJ)h zb,fEpS f
rsK;d awGx
Y o
d vJ}}vkYd ar;wmudk "r"|d mefususpOf;pm;Munhv
f Qif ]]eda&m"ormywfrx
S w,fqdk
wJh tem*grfy*k Kd v\
f tem*grdzv
dk pf w
d u
f v; Oyg'f+XD+bif cPi,fo;Hk csuEf iS jhf ynhpf aHk e
wJt
h cdu
k rf mS zb,fEpS rf sK;d jzpfovJ=zb,fEpS rf sK;d awGx
Y o
d vJ}}vdYk ar;vku
d w
f ,f/
tajzbufusawmh ]]oknwz+tedrw
d z+tyP[
d w
d zvdYk zok;H rsK;d

E-book is created by shanyoma

onm a0',dweda&m"ormywd,
m 0k|w
d H ye baE bduK H uwd zm zkoEd/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

112

awGx
Y Md uw,f}} uJo
h aYkd jzqkw
d ,f/ 'gjzifh zok;H rsK;d qkad wmh zapwoduw
f &m;vk;H
udu
k ok;H ckvm;qkad wmhr[kwb
f ;l / trSeu
f tJ't
D em*grdzv
dk +f t&[wzv
kd o
f nf oknw?
tedrw
d ? tyP[
d w
d ok;H &rnfwhJ edAm efw&m;udk tm&Hjk yKw,f/ ok;H rnf&wJeh Ad m efukd tm&Hk
jyKaomaMumihf tJ't
D m&rPu
d =tm&Hjk yKwwfwzhJ w&m;vJ ok;H rnf&jcif;jzpfw,f/
tif;...w&m;em y&dowftaeeJY ]]igwk'Yd gawG bmrSem;rvnfygbl;}}vkaYd tmufarh
Ny;D pdwrf ysuMf uESi?hf ]]'DoabmawGukd igwkv
Yd eJ m;vnf&rnfw
h &m;awGukd w&m;a[mud,
k f
awmfu a[maewmygvm;}}vkYd atmufarhMuyg/
/
E-book is created by shanyoma

9-eHygwftar;tajzNyD;\/

(10) 'ortar;tajz
e0rtar;tajzNy;D aomtcg ausmif;'umpdwa oa|;u a&S;enf;twlyif-om"k
baE=om"kygt&Sib
f &k m;..uJo
h aYkd umif;cs;D ay;Ny;D 'or=q,fcak jrmufjyemudk wpf
zefqufar;avQmufjyefw,f/ ar;avQmufyrHk mS onma0',dweda&m"ormywd,
m ye baE uwd "rm A[lyum&m/
ye=qufar;avQmufyg&ap/ baE=t&Sib
f &k m;/ onm a0',dweda&m"ormywd,
m=onma0'emwdcYk sKy&f m eda&m"ormywftm;/ uwd "rm=tb,frQaomw&m;
wdo
Yk nf/ A[lyum&m=Oyum&aus;Zl;txl;rsm;ukeyf goenf; bk&m;/
t&Sifbk&m;...eda&m"ormywftm;a&mufatmif txl;aus;Zl;jyKMuwJhw&m;
b,fEpS yf g;&SMd uovJb&k m;vkaYd r;w,f/ 'Dae&mrSm bke;f Bu;D wdeYk w
YJ &m;emy&dowfwt
Ydk ae
eJu
Y awmh ]]eda&m"ormywftm; tb,frQaomw&m;wku
Yd aus;Zl;rsm;pGmjyKMuovJ}}qkw
d hJ
tar;[m ar;oifhwJhtar;yJvkdY atmufarhMurSmyJ/ t&Sifumrbl&[Emrax&ftaeeJY
uawmh ]]ar;ykH tpOfrusb;l ? tyur a'gooifw
h ,f/ a&S;OD;pGmar;&rnht
f ar;udk ,ck
aemufq;Hk usrS vmar;w,f}} uJo
h o
Ykd Nd y;D t'g acg wGH *[ywd ,H yXrH ykpw
d AH wH ykpo
/d tyd p wsm+[H Asmu&dmrd
]]onm a0',dweda&m"ormywd,
m acg y[ywd a'G "rm A[lyum&m oraxm p
0dyem p}}
*[ywd=ausmif;'um../ wG=H oifonf/ t'g acg=rcRw{f ueftrSeyf if/ ,H=tMuif
teuft"dym ,fu/kd yXrH ykpw
d A=H a&S;OD;pGmar;oif\
h / wH=xkv
d ufO;D yXrar;&rnht
f euf

t"dym ,fu/kd ykpo


=d ,ckraS r;bd\/ tyd p=xko
d yYkd if ar;ykt
H pOfrus tyurjzpfaeaomf
vJ/ t[H=igonf/ aw=oifausmif;'umtm;/ Asmu&dmrd=ajzMum;vwfygtH=h ajzMum;
ygrnf/ ]]*[ywd=ausmif;'um/ acg=pifppf/ onma0',dweda&m"ormywd,
m=onm+
a0'emwkcYd sKy&f m eda&m"ormywftm;/ oraxm p=yXrpsmefu0kd ifpm;rI+'kw,
d psmef+
wwd,psmef+pwkwpsmef+tmumomeO,wepsmefudk 0ifpm;rIqkdwJhorxonfvnf;
aumif;/ 0dyem p=xkx
d ykd XrpsmefponfwrYdk S xwJt
h cg xdx
k pdk smefukd 0ifpm;csed t
f wGi;f
u jzpfw&hJ yk ef mrfw&m;wku
Yd kd tedp+ 'ku+ tew=vuPm,mOfo;Hk csuw
f if qifjcifrq
I dk
wJh 0dyemw&m;vnf;aumif;/ ar a'G "rm=orx+0dyemESpjf zmaomw&m;
wdo
Yk nf/ A[lyum&m=Oyum&aus;Zl;txl;rsm;yguke\
f }}/ uJo
h Ykd rdeq
Yf adk jzMum;awmfrl
w,f/ t"dym ,fay:vGiyf g\/
a'G "rm A[lyum&m oraxm p 0dyem p vJq;Hk a&m okwe v
f NJ y;D oGm;w,f/
pdwoH,kwf (6) 'kwd,umrblokwefw&m;
NyD;ygNyD/

E-book is created by shanyoma

113 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

114

pdwo
,
H w
k f (7) a*g'wow
k f
w&m;awmf
a*g'wow
k e &f UJ ed'gef;udk o*wu
d m&urax&fwu
Ykd -

E-book is created by shanyoma

{uH or,H tm,om a*g'awm rpdu


moa@ 0d[&wd trm#u0ae/ (oH? 'k?
Yd sK;d ay;Muw,f/ wpfcsed u
f t&Siaf *g'wrax&f rpu
d mo@NrKd U pdwa oa|; aqmuf
485)vky
vkyfvSL'gef;wJh ]]a*G;csKdyifawm&ausmif;wdkuf}}oDwif;okH;aeawmfrlw,f/
wpfzef'um;tEkoaEqufay;ykHutx acg pdawm *[ywd a,em+,om a*g'awm? awEk+yuFr?d OyouFrw
d mG
t,oEH a*g'wH tbd0ga'wGm {urEH edo'D ?d {urEH edoEH acg pdwH *[yw tm,om
a*g'awm {w+'a0gp/
xkt
d csed rf mS ausmif;'umpdwa oa|; t&Siaf *g'wxH vma&muf&adk ojrwfE;dk &Scd ;dk OD;
Twf tjypfvGwfwJhae&mrSmxkdifaew,f/ ae&mwus xdkifvJNyD;a&m ausmif;'umukd
ausmif; aet&Siaf *g'wu ar;jref;pum;ajymMum;w,f/
Ny;D cJw
h hJ (6) 'kw,
d umrblwek ;f uawmh ausmif;'umu ar;Ny;D ausmif;aet&Sif
umrbl&[Emrax&fuajzcJw
h ,f/ ,ck (7) a*g'wow
k e u
f sawmh ausmif;'umudk
ausmif;aet&Siaf *g'wu ar;w,f/ wpfvn
S pfh D wpfvn
S phf aD emf/ b,fvadk r;ovJqadk wmh,m pm+,H *[ywd tyrmPm apawm0drw
k ?d ,m p tmudOn
m apawmrkw?d
,m p oknwm apawm0drw
k /d ar "rm emewm ememAsOe m? O'g[k {uwm AsOe ar0
emeH/
*[ywd=ausmif;'umaoa|;../ tyrmPm=tyrmPtrnf&aom/ ,m t,H
apawm0drkwd p=tMuifapawm0drkwdw&m;onfvnf;aumif;/ tmudOnm=tmudOn
trnf&aom/ ,m apawm0drkwd p=tMuifapawm0drkwdw&m;onfvnf;aumif;/
oknwm=oknwtrnf&aom/ ,m apawm0drkwd p=tMuifapawm0drkwdw&m;onf
vnf;aumif;/ twd= &Sad y\/ ar "rm=apawm0drw
k t
d rnf&w
dS w
hJ &m;wko
Yd nf/ emewm=teuft"dym ,fcsi;f vJujJG ym;ukev
f su/f ememAsOe m=o'gcsi;f vJ uGjJ ym;ygukeo
f avm/
O'g[k=xko
d rYkd [kw/f {uwm=teuft"dym ,fwMl uukev
f su/f AsOe ar0=o'gcsi;f omvQi/f

emeH=rwlxl;jcm;uGJjym;ygoavm/
t"dym ,fum; ausmif;'um...
tyrmPac:wJh apawm0drw
k +d
tmudOn
ac:wJh apawm0drw
k +d
oknwac:wJh apawm0drw
k +d
tedrw
d a c:wJh apawm0drw
k =d tJ'w
D &m;av;yg;wko
Yd nf teuft"dym ,foabmt&
aumufvJ uGjJ ym;? o'gyk'Af sn;f taeuvJ uGjJ ym; uJo
h yYkd ifrw
S o
f m;&rnfvm;? (odrYk [kw)f
o'g toH yk'f Asn;f taeuom uGjJ ym;Ny;D teuft"dym ,f oabmt&aumufuawmh
wpfcx
k yJ ?J twlwyl v
J rYdk w
S &f rnfvm;/ (uJo
h Ykd t&Siaf *g'wrax&fu ar;w,f)/
xkt
d cg ausmif;'umpdwa oa|;utwd baE y&d,ma,m? ,H y&d,m,H tm*r ar "rm emewm ap0 ememAsOe m
p/ twd ye baE y&d,ma,m? ,H y&d,m,H tm*r ar "rm {uwm AsOe ar0
emeEd/
uJo
h Ykd a&S;OD;pGm ajzMum;w,f/
baE=t&Sib
f &k m;../ ,H y&d,m,H=tMuiftaMumif;ud/k tm*r=tpGjJ yK/ ar
"rm=tyrmPapawm0drw
k ad c:wJw
h &m;+tmudOn
apawm0drw
k ad c:wJw
h &m;+oknwapawm0drw
k ad c:wJw
h &m;+tedrw
d a pawm0drw
k ad c:wJw
h &m;wko
Yd nf/ emewm ap0=
teuft"dym ,ft&aumufcsi;f vJujJG ym;uke\
f / ememAsOe m p=o'gcsi;f vJujJG ym;uke\
f /
aom y&d,ma,m=xko
d Ykd uGjJ ym;w,f[k ajymqkEd idk af omtaMumif;onf/ twd= &Syd gonf
bk&m;/ ye=xkrd w
S pfyg;/ baE=t&Sib
f &k m;/ ,H y&d,m,H=tMuiftaMumif;ud/k tm*r=
tpGjJ yK/ ar "rm=apawm0drw
k w
d &m;av;yg;wko
Yd nf/ {uwm=teuft"dym ,ft&
aumufwMl uukev
f su/f AsOe ar0=o'gcsi;f uomvQi/f emeH=rwlx;l jcm;uGjJ ym;ay\/ wd
{aom y&d,ma,m=odYk o'gomuG
J teufww
l ,f[
l ajymqkEd idk af omtaMumif;
onf/ twd= &Syd gw,fb&k m;/
t&Sifbk&m;...tyrmPapawm0drkwd+tmudOnapawm0drkwd+oknwap
awm0drw
k ad c:wJh w&m;av;yg;[m]]w&m;oabm teuft&aumufcsi;f vJrwlb;l ? wpf
jcm;pD+o'gcsi;f vJrwlb;l wpfjcm;pD}} tJ'v
D adk jymEkid w
f t
hJ aMumif;vJ&w
dS ,f bk&m;/ tJ'D
apawm0drkwdw&m;av;yg;[m ]]toHo'guomuGJNyD; teuft"dym,ft&aumuf
obm0"rrmS wpfcw
k nf;om}}/ tJ'v
D akd jymEkid w
f t
Jh aMumif;vJ&w
dS ,f bk&m;/ (uJo
h Ydk t

E-book is created by shanyoma

115 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

116

usO;f rmwdumcif;Ny;D tu,fy'bmZeDtajzudk tpOftwdik ;f ajzqkv


d
dk ) uJo
h q
Ykd uf
avQmufavonf/

E-book is created by shanyoma

uwarm p baE y&d,ma,m? ,H y&d,m,H tm*r ar "rm emewm ap0


ememAsmOem p/ (u) " baE bduK arwmo[*awe apwom {uH'o
d H z&dwmG
0d[&wd/ wxm 'kw,
d /H wxm wwd,/H wxm pwkw/H wd O'+ra"m wd&,
d H oA"d
oAww
m, oAm0EHa vmuH arwm o[*awe apwom 0dyak ve r[*awe tyrmaPe ta0a&e tAsmyaZe z&dwmG 0d[&wd? (rqk;H ao;)/
baE=t&Sib
f &k m;/ ,H y&d,m,H=tMuiftaMumif;ud/k tm*r=tpGjJ yK/ ar=
apawm0drw
k w
d &m;av;yg;wko
Yd nf/ emewm ap0=teufoabmvnf;xl;uke\
f / ememAsOe m p=xl;aomo'gvnf; &Su
d ek \
f / aom y&d,ma,m=xkt
d aMumif;onf/ wuarm
p=tb,fygenf;/ t&Sib
f &k m;...apawm0drw
k w
d &m;av;yg; teufoabmt"dym ,fvJ
uGw
J ,f/ o'gtaeuvJ uGw
J ,fvq
Ydk &dk rnft
h aMumif; y&d,m,fu tb,fygenf;bk&m;/
(ajzcsi
f ar;tyfwhJ uaxwkurswmykpm ? tajzu)(u) baE=t&Sib
f &k m;/ "=omoem/ bduK =oHo&mab; cEma&;udak xmuf
awG;ajrmfjrifynm&Sijf zpfaom&[ef;onf/ (ta&SUt&yfu pMu&atmif) {uH 'do=H wpfck
aom ta&SUt&yfu/kd wxm 'kw,
d =H xkt
Yd wltaemuft&yfu/kd wxm wwd,=H xkt
Yd wl
ok;H Burd af jrmufrmS ajrmuft&yfu/kd wxm pwkw=H xkt
Yd wl av;Burd af jrmufrmS awmift&yf
ud/k wd=enf;twkid ;f / O'H= txuft&yfu/kd (wpf&yf wpf&yfp)D oA"=d cyford ;f aom
ow0g/ oAwwm,=ow0gcyfodrf;tay: udk,fcsif;pmw&m; xm;aomtm;jzifh/
oAm0EH avmuH=ow0gtm;vk;H ud/k 0dyak ve=jyefaY jymaom/ r[*awe=jrwfonf\t
jzpfoaYkd &mufaom/ tyrmaPe=rEIid ;f ,SOEf idk af om/ ta0a&e=&efr&Sad om/ tAsmyaZe=
a'gor&Sad om/ arwmo[*awe apwom=arwmESi,
hf OS af ompdwjf zif/h 0d[&wd=ae\/
u&kPmo[*awe apwom (y)? (ygVdxrkd Qyif)rk'w
d mo[*awe apwom (y)? (ygVdxrkd Qyif)Oayumo[*awe apwom (y)? (ygVdxrkd Qyif)u&kPmo[*awe apwom=u&kPmESi,
hf OS af ompdwjf zifh (y)?
rk'w
d mo[*awe apwom=rk'w
d mESi,
hf OS af ompdwjf zif/h (y)/
Oayumo[*awe apwom=OayumESihf ,SOaf ompdwjf zif/h 'do=H wpfcak omta&SU
t&yfu/kd wxm 'kw,
d =H xkt
Yd wl taemuft&yfu/kd wxm wwd,=H xkt
Yd wl ok;H Burd af jrmuf
rSm ajrmuft&yfu/kd wxm pwkw=H xkt
Yd wlav;Burd af jrmufrmS awmift&yfu/kd ta"m=

atmuft&yfu/kd wd&,
d =H zDvmac:wJh axmifah v;axmift
h &yfu/kd (wpf&yfpD wpf&yfp)D
oA"=d cyford ;f aomow0g/ oAww
m,=ow0gcyford ;f tay: ud,
k cf si;f pm;w&m;xm;
tyfaomtm;jzif/h oAm0EH avmuH=ow0gtm;vk;H ud/k 0dyak ve=jyefaY jymaom/ r[*awe
=jrwfonf\tjzpfoaYkd &mufaom (r[*Kwpf smefpw
d u
f q
kd v
dk o
dk nf)/ tyrmaPe=rEdiI ;f ,SOf
Ekid af om/ ta0a&e=&efr&Sad om/ (a0&apwemuif;aom)/ tAsmyaZe=a'gor&Sad om/
Oayumo[*awe apwom=OayumESi,
hf OS af ompdwjf zif/h 0d[&wd=ae\/
t,H 0kpw
d baE=tyrmPmapawm0drw
k /d baE=t&Sib
f &k m;../ t,H=odYk
arwmjzifjh zef
Y aejcif;? u&kPmjzifjh zef
Y aejcif;? rk'w
d mjzifjh zef
Y aejcif;ud/k tyrmPm
apawm0drw
k =d tyrmPapawm0drw
k [
d
l / 0kpw
=d qkt
d yfay\/
t&Sib
f &k m;? ,ckwynhaf wmfavQmufxm;aewmu ]]apawm0drw
k w
d &m;av;rsK;d [m
w&m;omvJ uGjJ ym;w,f? o'gaevJ uGjJ ym;w,f}}qkw
d t
hJ csurf mS yXrapawm0drw
k jd zpfwhJ
tyrmPapawm0drw
k u
d kd avQmufxm;aejcif;jzpfygw,f/ arwmpsmef u&kPmpsmef rk'-d
wmpsmef Oayumpsmefqw
dk hJ 'Dpsmefav;yg;udk ]]pdw\
f udavomwkrYd S vGeaf jrmufjcif;? twkid ;f
rodaom ow0gynwfut
kd m&Hjk yKjcif;aMumifh tyrmPapawm0drw
k v
d Ydk ac:ygw,fb&k m;}}
uJo
h Ykd qkv
d ykd gw,f/
/
tyrmPapawm0drkwd NyD;\/

(c) uwrm p baE tmudOn


mapawm0drw
k /d " baE oAaom 0dnmPOm,weH
orwdur ]]ewd udO}D }wd tmudOn
m,weH OyorZ 0d[&wd/ t,H 0kpw
d baE tmudOnmapawm0drkwd/
baE=t&Sib
f &k m;../ tmudOn
m=tmudOn
rnfaom/ apawm0drw
k =d apawm0drkww
d &m;[lonf/ uwrm p=tb,fenf;[lru
l m;/ baE=t&Sib
f &k m;/ "=omoem
/ bduK=oHo&mab; cEma&;udkaxmufawG;ajrmfjrif ynm&Sifjzpfaom&[ef;onf/
oAaom=cyford ;f aomtjcif;t&mtm;jzif/h 0dnmPOm,weH=0dnmPOm,wepsmefu/kd
orwdur = vGeaf jrmuf/ ]]ewd udO=d wpd;k wpdbmrQr&Syd gwum;}}/ wd=odyYk mG ;rsm;/
tmudOn
m,weH=tmudOn
m,weac:wJh wwd,t&lypsmefu/kd OyorZ= jynhpf aHk p/
0d[&wd=ae\/ baE=t&Sib
f &k m;../ t,H=tmudOn
m,we (wwd,t&ly)psmefu/kd
tmudOn
m=tmudOn
rnfaom/ apawm0drw
k =d apawm0drw
k w
d &m;[l/ 0kpw
=d qkt
d yf
ygonf bk&m;/

E-book is created by shanyoma

117 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

E-book is created by shanyoma

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

118

t&Sib
f &k m;...'kw,
d ajrmuf tmudOn
apawm0drw
k q
d w
dk m tb,fw&m;vJqkd
vQif tmudOn
m,wetrnf&wJh wwd,t&lyg0p&psmefukd qkv
d ydk gw,f/ taMumif;rSm
xkw
d wd,t&lypsmefukd 0ifpm;vko
d al ,m*D&[ef;onf 0dnmPOm,weac:wJh 'kw,
d t&ly
psmefukd (0ifpm;jcif;+qifjcifjcif;qkw
d )hJ udpt
m;vk;H Ny;D ajyvGeaf jrmufwt
hJ csefd rf mS rdro
d Emef
rSm yXrt&ly0dnmPf (tmumomeOm,we0dnmPf) wpd;k wpdrQr&Sad wmhjcif;qkw
d hJ ewd
abmynwfudk tm&HkjyKNyD; ]]ewd udO+ewd udOd=yXrm&ky0dnmPf wpkd;wpdr&Sdawmhyg
wum;}}[kymG ;&onf yGm;zefrsm;aomf tmudOn
m,wepsmeormywd0 x
D jd zpfvmonf/
xkd tmudOnm,wepsmefpdwfonf ]]ewdabmynwfudktm&HkjyKaomaMumifh=tmudOn
trnf&onf/ qkid &f m 0dnmPOm,wepsmef (wpfenf;tm;jzif)h eD0&Ptp&Sad om ab;
&efwrYdk S vGwaf jrmufaomaMumifh apawm0drw
k ad c:onf/ trnfEpS &f yfaygif;pyfNy;D tmudO-
nmapawm0drkwdac:onf/
tmudOnmapawm0drkwdNyD;\/

(*) uwrm p baE oknwm apawm0drw


k /d " baE bduK t&n*awm 0g
&kur v
l *awm 0g oknm*g&*awm 0g wd y#doOu
d w
d ]]okn+rd'H tawe 0g twe-d
a,e 0g}}wd/ t,H 0kpw
d baE oknwm apawm0drw
k /d
baE=t&Sib
f &k m;.../ oknwm=oknwrnfaom/ apawm0drw
k =d pdw\
f udav
omrSvw
G jf cif;=apawm0drw
k w
d &m;onf/ uwrm p=tb,fenf;[lru
l m;/ baE=t&Sif
bk&m;../ "H=tHzh ,
G &f pS jf zm bk&m;omoemawmf/ bduK =oHo&mab; cEma&;udk
axmufawG;ajrmfjrif ynm&Sijf zpfawmfral oma,m*g0p&&[ef;onf/ t&n*awm 0g=
awmoku
Yd yfa&mufjzpfap/ &kur al v*awm 0g=opfyif&if;oku
Yd yfa&mufjzpfap/ oknm*g&*awm 0g=qdyNf ird &f mt&yfoYkd uyfa&mufjzpfap/ wd y#doOdu
w
=d odq
Yk ifjcif\/
(qifjcifyu
Hk m;) ]]'H=cEmyOu "rtpkonf/ tawe 0g=tw\tjzpfrv
S nf;aumif;/
twead ,e 0g=tw\Opmtjzpfrv
S nf;aumif;/ okn=H qdwo
f Ok ;f pGmw
h um;}}/ wd=od/Yk
y#doOu
d w
=d odq
Ydk ifjcif\/ baE=t&Sib
f &k m;../ t,H=odyYk *k K v
d o
f w0g ig olwpfyg;
a,musmf ; rde;f r tw twe,
d rS cEmyOuonf qdwo
f Ok ;f aeygwum;[k &IMunhf
aom0dyemud/k oknwm apawm0drw
k =d oknwrnfaom apawm0drw
k w
d &m;[l/
0kpwd=qkdtyfygonfbk&m;/
t&Sib
f &k m; oknwac:wJh apawm0drw
k w
d &m;qkw
d m b,fw&m;qkv
d Qif tHzh ,
G &f pS f
jzm omoem a,m*g0p&&[ef;awmfonf awmodu
Yk yfa&mufjzpfap? opfyif&if;odYk
uyfa&mufjzpfap? NrKd UxJ &GmxJaomfvJ qdwNf ird &f mae&muav;rsm;&Sw
d wfygw,f/ tJ'D

119 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

qifjcifyu
Hk m; &ky&f ,f? a0'em&,f? onm&,f? ocFg&&,f? 0dnmPf&,f cEmig;yg;
tpkom wpfvrH Qavmufaomud,
k f y&rww&m;om;xif&mS ;&Sad y\/ xkd ]]&ky+f a0'em
+onm+ocFg&+0dnmPfw&m;tpkonf twtESprf v
S nf;aumif;? twvyd jf ym\Opmt
jzpfrSvnf;aumif; qdwfokOf;pGmhwum;}} uJhodkY&I&ygrnf/ xkdodkY&IwJhtewbm0emudk
avmb+a'go+arm[wkdYrS &IaepOfcP qdwfokOf;aeaomaMumifhvnf;aumif;? xkdodkY
0dyem&Iaeaompdwo
f nf xkcd PudavomrS vGwaf eaomaMumifv
h nf;aumif; oknw
apawm0drkwdvdkYac:w,f/
um; oknwapawm0drkwdwnf;/

(C) uwrm p baE tedrd w


d m apawm0drw
k ?d " baE bduK oAerd w
d m eH
treodum&m tedrw
d H apawmorm" OyorZ 0d[&wd/ t,H 0kpw
d baE tedrw
d m
apawm0drkwd/
baE=t&Sib
f &k m;.../ tedrw
d m =tedrw
d r nfaom/ apawm0drw
k =d pdw\
f udav
omrSvw
G jf cif;=apawm0drw
k w
d &m;onf/ uwrm p=tb,fenf;[lru
l m;/ baE=t&Sif
bk&m;.../ "=tHzh ,
G &f pS jf zm bk&m;omoem/ bduK =oHo&mab;cEma&;udk axmuf
awG;wwfpmG &[Emjzpfaom&[ef;onf/ oAerd w
d m eH=tvk;H pkaH om edpe rd w
d ?f okcedrw
d ?f
okbedrw
d ?f twerd w
d w
f u
Ykd /kd treodum&m=ESv;Hk roGi;f jcif;aMumif/h (0g) oAerd w
d m eH=
edpe rd w
d ?f okcedrw
d ?f okbedrw
d ?f twerd w
d w
f u
dk kd ESv;Hk roGi;f bJ tedp+ 'ku+ tokb+tew
[lomESv;Hk oGi;f jcif;aMumih/f tedrw
d H apawmorm"=tedrw
d t
rnf&onhf t&[wzv
kd f
orm"du/kd OyorZ= jynhpf aHk p/ 0d[&wd=aeawmfr\
l / baE=t&Sib
f &k m;../ t,H=
t&[wzvormywd orm"du/kd tedrw
d m apawm0drw
k =d tedrw
d t
rnf&aom pdw\
f
udavomrSvw
G jf cif;[l/ 0kpw
=d ac:qdt
k yfygonfb&k m;/
t&d,mtcsi;f csi;f ar;Mu+ajzMuwmudk ykxZk efw&m;a[m&[ef;u ykxZk efw&m;em
'um+'umrawGtm; ajymMum;&wm ud,
k efh ,fr[kww
f t
hJ wGuf rrDw
S yhJ ef;udv
k rS ;f Ny;D cl;ae
wmESiw
hf al eygw,f/ pdwa oa|;u tem*grft&d,m+w&m;emcHjzpfwhJ a*g'wrax&fu
vJ t&d,mjzpfzu
Ydk yJrsm;ygw,f/ 'gaMumihf olwrYkd mS awmh t&d,mcsi;f t&d,mpum;udak jym
aewmudk wkw
Yd awGu rrDrS urf;ajym&ovdjk zpfaeygw,f/ pdwa oa|;u ]]t&Sib
f &k m;
omoemrSm &[Em&[ef;onf edp okc okb twerd w
d w
f u
Ykd kd ESv;Hk roGi;f yJ tedpe rd w
d f
'kue rd w
d f tokbedrw
d f tewerd w
d w
f u
Ydk kd ESv;Hk oGi;f Ny;D (zvormywf\a&SUajy;0dyemudk

E-book is created by shanyoma

qdwNf ird &f mt&yfoYkd uyfa&mufjzpfap uJo


h q
Ykd ifjcifw,f/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

120

qkv
d o
kd nf) tedrw
d t
rnf&wJh t&[wzv
dk o
f rm"du0kd ifpm;ae\ (yk*v
m"d|me "r
uxmpum;wnf;)? t&[wzvormywform"dudk tedrdwapawm0drkwd[kac:yg
w,f t&Sib
f &k m;}} uJo
h aYkd vQmufxm;jcif;jzpfw,f/
um; tedrdwapawm0drkwdwnf;/

E-book is created by shanyoma

(ed*;kH )- t,H acg baE y&d,ma,m? ,H y&d,m,H tm*r ar "rm emewm


ap0 ememAsOe m p/
baE=t&Sifbk&m;/ ,H y&d,m,H=tMuiftaMumif;ukd/ tm*r=tpGJjyK/ ar
"rm=apawm0drw
k w
d &m;av;yg;wko
Yd nf/ emewm ap0=xl;aomteufvnf;&Su
d ek \
f /
ememAsOe m p=xl;aomo'gvnf;&Su
d ek \
f / t,H acg=qkt
d yfNy;D onfum;/ y&d,ma,m=
taMumif;jzpfygonfbk&m;/
t&Sib
f &k m;.. tyrmPapawm0drw
k d tmudOn
apawm0drw
k d oknwapawm0drw
k d tedrw
d a pawm0drw
k =d apawm0drw
k w
d &m;av;yg;wko
Yd nf qkcd NhJ y;D aomtwkid ;f
teufw&m;om;t&aumufcsi;f vJ xl;jcm;ygw,f/ o'gcsi;f vJx;l jcm;ygw,f/ tm&Hck si;f vJ
xl;jcm;Muw,f/ tyrmPapawm0drkwdt&aumufu tyrnmpsmefav;yg;? tm&Hku
ow0gynwftm&Hjk zpfw,f/ tmudOn
apawm0drw
k w
d &m;t&aumufu tmudOn
m,we=t&lypsmefw&m;? tm&Hu
k ewda bmynwftm&Hjk zpfw,f/ oknwapawm0drw
k d
w&m;t&aumufu umrm0p&0dyemPf? tm&Hu
k awblruocFg&tm&Hjk zpfw,f/
tedrw
d a pawm0drw
k w
d &m;t&aumufu t&[wzv
kd f (avmukw& m) orm"d? tm&Hu
k
edAmefy&rww&m;jzpfw,f/ uJhokdYw&m;om;csif;+tm&Hkcsif;+bkHcsif;uGJjym;Muw,f/
(o'gcsi;f uGjJ ym;yku
H m;xif&mS ;yg\)/ (um; teufw&m;om; t&aumufvnf;uGjJ ym;
o'gcsi;f vnf; uGjJ ym;ykw
H nf;)/ /
o'gomuGJ teufw&m;om;wlykH
uwarm p baE y&d,ma,m? ,H y&d,m,H
tm*r ar "rm {uwm AsOe ar0 emeH/
baE=t&Sifbk&m;/ ,H y&d,m,H=tMuiftaMumif;udk/ tm*r=tpGJjyK/ ar
"rm=apawm0drw
k w
d &m;av;yg;wko
Yd nf/ {uwm=teufoabmt&aumufwMl uukef
\/ AsOe ar0=o'guomvQi/f emeH=xl;jcm;\/ aom y&d,ma,m=xkt
d aMumif;onf/

121 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

uwarm p=tb,fygenf;/

(1) tyrmPapawm0drw
k d
&ma*g baE yrmPu&aPm? a'gaom yrmP u&aPm? arma[m yrmPu&aPm? aw cDPmo0 bduK aem y[Dem OpdE r v
l m wmvm0wKuwm tebm0Huwm
tm,w tEkyg'"rm/ ,m0wm acg baE tyrmPm apawm0drkwda,m tukym
wmoH apawm0drw
k d t*+rum,wd/ om acg ye tukyg apawm0drw
k d oknm &ma*e
oknm a'gaoe oknm arma[e/
baE=t&Sib
f &k m;../ &ma*g=&m* (avmb) onf/ yrmPu&aPm=EIid ;f ,SOrf u
I kd
jyKaMumif;w&m;wnf;/ a'g aom=a'goonf/ yrmPu&aPm=EIid ;f ,SOrf u
I jkd yKaMumif;
w&m;wnf;/ arma[m=arm[onf/ yrmPu&aPm=EIid ;f ,SOrf u
I jkd yKaMumif;w&m;wnf;/
aw=xkEd idI ;f ,SOrf jI yKaMumif;jzpfwhJ &m*+a'go+arm[wku
Yd /kd (0g) xkEd idI ;f ,SOrf u
I jkd yKaMumif;
jzpfwhJ &m*+a'go+arm[wko
Yd nf/ cDPmo0 bduK aem=&[Ejzpfaom &[ef;\tzkYd
&m (0g) &[Em&[ef;onf/ y[Dem=y,ftyfuek Nf y/D OpdE r v
l m=tjrpfjywfjzwftyfuek Nf y/D
wmv0wKuwm=xef;yifayguf&mae&muJoYkd jyKtyfuek Nf y/D tebm0Huwm=aemufxyf
wzefrjzpfatmif jyKtyfuek Nf y/D tm,w tEkyg '"rm=tem*wftcg0,f wzefrjzpfjcif;
oabm&SdukefNyD/
baE=t&Sib
f &k m;.../ ,m0wm acg=tMuifrQavmufjzif/h (0g) tMuifrQavmuf
(12) wpfq,fEh pS yf g; twkid ;f t&Sn&f u
dS ek af om/ tyrmPm=tyrmPtrnf&ukeaf om/
apawm0drw
k ad ,m=apawm0drw
k w
d &m;wko
Yd nf/ oEd= &Su
d ek \
f / wmoH=xkt
d yrmPtrnf
&onfh apawm0drw
k w
d &m; (12) wpfq,fEh pS yf g;wdw
Yk iG /f tukym apawm0drw
k =d t&[w
zdv
k q
f w
dk hJ apawm0drw
k w
d &m;ud/k t*H- t*g=tjrwfq;Hk [l/ tum,wd=qkt
d yf\/ acg
ye=pifppf/ om tukym apawm0drw
k =d xdt
k jrwfq;Hk tyrmPapawm0drw
k t
d rnf&wJh
t&[wzv
kd o
f rm"donf/ &ma*e=&m*rS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/ a'goe=a'gorS/ oknm=
qdwo
f Ok ;f \/ arma[e=arm[rS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/ (t"dym ,feufev
J \
S / owdjzifh
rSw,
f Ml uyg/ t"dym ,frmS -)
a&S;OD;pGm tyrmPapawm0drw
k w
d &m;t&m EIid ;f ,SOjf cif;udjk yKwwfwhJ yrmPw&m;

E-book is created by shanyoma

t&Sib
f &k m; apawm0drw
k ad c:wJw
h &m;av;yg;[m toH=o'gomuGo
J nf teuf
t&aumufw&m;om;um; wpfwnf;ygvkaYd jymqd&k eftaMumif;=y&d,m,fum; tb,fenf;
qkv
d Qif tar;rsK;d udk usr;f *efwYdk ]]uaxwkurswmykpm }}[k ac:onf/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

122

E-book is created by shanyoma

[lonfrmS avmb+a'go+arm[=w&m;ok;H yg;wkjYd zpfw,f/ xdyk rmPjyKwwfww


hJ &m;ok;H
yg;[m &[Emt&Sijf rwf&UJ oEmefrmS y,fNy;D om;w&m;ok;H yg;[m &[Emt&Sijf rwf&UJ oEmef
rSmy,fNy;D om;jzpfaeMuNy/D tjrpfjywfjzwfNy;D om; jzpfaeMuNy/D xef;yifayguf&mae&muJo
h Ykd
jyKtyfNy;D om;jzpfaeMuNy/D (tJ'v
D jdk yKtyfNy;D wJt
h wkid ;f ) tem*wfaemufumv &[Emyk*Kd vf
&JUoEmefrmS xk&d m*+a'go+arm[wnf;[laom yrmPu&Pw&m;awG b,fawmhrrS
jzpfwo
hJ abmudak &mufomG ;MuNy/D (yk*v
m"d|me "ra'oemenf;jzifh &[Emyk*Kd vu
f kd
wnf&mjyKNy;D t&[wzv
kd f orm"dwnf;[laom "ruakd jymvd&k if;jzpfw,f/)
]]&m*onf EIid ;f ,SOrf u
I kd jyKEidk af Mumif;w&m;+a'gonf+arm[onfEidI ;f ,SOrf u
I jkd yKEidk f
aMumif;w&m;}}[laom pum;t&m0,f t|uxm Oyrmjyxm;ykHrSm-opfawmxJ
ESpaf ygif;rsm;pGm pka0;rdwhJ opf&u
G af jcmuftykwt
f aqG;wdu
Yk kd rD;avmifuRr;f xm;aomajr
uGuaf y:0,f rk;d a&vufav;opfrQ vTr;f tkyaf evQiyf if jrif&olw\
Ydk pdwf tvH(100)
wpf&mavmuf euf0rS ;f ouJo
h x
Ykd ifMu&w,f? xkad jruGuf (a&tkyx
f m;aomajruGu)f udk
'kwjf zifjh zpfap? BuKd ;jzifjh zpfapwkid ;f Munhv
f Qif ajczrk;d jrKy&f rkH Qyif euf0rS ;f jcif;r&So
d uJo
h -Ykd
xkt
Yd wlyif ykxZk efy*k Kd v\
f oEmef &m*+a'go+arm[wkrYd jzpfMuao;vQif ykxk
Zefy*k Kd vrf eS ;f od&efrvG,u
f al cs/ tcsKUd ykxZk efwYdk [efaqmifrt
I jyKaumif;MuykrH mS wu,fh
aomwmyef ou'g*grf tem*grf &[Em[kxif,al vmufw,f/ tJ'v
D dk avmb+a'go+
arm[rjzpfcif t&d,m[kxif&atmif [efaqmifwyhJ x
k Zk efukd rcHcsiaf tmifajymvdu
k v
f Qif
axmif;ueJ avmb+a'go+arm[jzpfvmaomtcg ]]olum;ykxZk efygwum;? t&d,m
r[kwfygwum;}}vdkY aumif;pGmod&w,f/ xkdYaMumifh (xkdoloEmefjzpfaom) avmb+
a'go+arm[w&m;wko
Yd nf t&d,mESiyhf x
k Zk ef uGjJ ym;odomatmif wkid ;f wmaMumif;=yrm
Pu&Pw&m;wkdYjzpfMu\/
xkdyrmPu&Pjzpfonfh avmb+a'go+arm[awG[m &[Emt&Sifoljrwf
tjrpfjywfy,fNy;D jzpfaomaMumifh t&[wzv
kd o
f rm"dukd tyrmPapawm0drw
k d w&m;wkYd
aemuftjrwfqkH;[l qkdtyfygonfbk&m;..uJhodkYavQmufxm;vkd&if;jzpfonf/
tyrmPapawm0drkwdtrnf&onfh w&m; 12-yg;wkdY[lonfrSm arwm+
u&kPm+rk'w
d m+Oayum=jA[0[
d m&psmefav;yg; r*fav;yg; zdv
k af v;yg;= 12-yg;
wku
Yd kd jA[0[
d m&psmef (tyrnmpsmef) av;yg;wko
Yd nf twdik ;f rodaomow0gynwfukd
tm&Hjk yKymG ;&aomaMumifh tyrmPapawm0drw
k rd nfMuonf/ (edAm efonf tyrmPw&m;
yifjzpfaomfvnf; apawm0drw
k rd rnfay/) tyrmPapawm0drw
k w
d &m; 12-yg;wkt
Yd euf
t&[wzkdvform"donf tomqkH;tjrwfqkH;aom tyrmapawm0drkwdvnf;rnf+
oknwapawm0drw
k v
d nf; rnfavonf/
/

123 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

baE=t&Sib
f &k m;.../ acg=pifppf/ &ma*g=&m*avmbonf/ udOe =H vTr;f rd;k ESyd f
eif;wwf\/ a'gaom=a'goonf/ udOe =H vTr;f rd;k ESyd ef if;wwf\/ arma[m=arm[onf/
udOe =H vTr;f rd;k ESyd ef if;wwf\/ aw=xkv
d rT ;f rk;d ESyd ef if;rIjyKwwfonfh &m*+a'go+arm[wkYd
onf/ cDPmo0 bduak em=&[Emjzpfaom &[ef;\tzd&Yk m (0g) &[Em&[ef;onf/
y[Dem=y,ftyfuek Nf y/D OpdE r v
l m=tjrpfjywfjzwftyfuek Nf y/D wmvm0wKuwm=xef;yif
ayguf&mae&muJo
h jYkd yKtyfuek Nf y/D tebm0Huwm=aemufxyfwzefrjzpfatmifjyKtyfuek Nf y/D
tm,wtEkym'"rm=tem*wftcg0,f wzefrjzpfjcif;oabm&SdukefNyD/
baE=t&Sib
f &k m;../ acg=pifppf/ ,m0wm=tMuifrQavmufjzif?h (0g) tMuifrQ
avmuf 9-yg;twkid ;f t&Sn&f u
dS ek af om/ tmudOn
m apawm0drw
k ad ,m=tmudOn
trnf
&wJh apawm0drw
k w
d &m;wko
Yd nf/ oEd= &Su
d ek \
f / wmoH=xkt
d mudOn
trnf&onfh apawm
0drw
k w
d &m; 9-yg;wkw
Yd iG /f tukym apawm0drw
k =d t&[wzv
kd w
f nf;[laom apawm0drw
k d
w&m;uk/d t*H= t*g=tjrwfq;Hk [l/ tum,wd=qdt
k yf\/ acg ye=pifppf/ om tukyg
apawm0drw
k =d xkt
d jrwfq;Hk tmudOn
apawm0drw
k t
d rnf&wJh t&[wzv
kd o
f rm"donf/
&ma*e=&m*rS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/ a'gaoe=a'gorS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/ arma[e=
arm[rS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/
ESpcf ak jrmuf tmudOn
apawm0drw
k t
d &m &m*+a'go+arm[=w&m;ok;H yg;
wko
Yd nf rdrjd zpf&mcEmtpOf (ow0g)udk vTr;f rd;k Buw
d af csEydS ef if;wwfvYkd udOe w&m;wkrYd nf
Muw,f/ (udOe o'gtwGuf ESyd ef if;vTr;f rk;d jcif;teufukd pyg;e,f&m ]]udaO[d uydv=
EGm;aMumifBu;D eif;vku
d pf rf;? udaO[d umVu=EGm;eufBu;D =oHa&mifBu;D ..eif;vku
d pf rf;}}
uJo
h aYkd jymqko
d nfuakd xmuf udO" mwf\vTr;f rk;d Buw
d af cs eif;e,fjcif;teufa[monfukd

E-book is created by shanyoma

(2) tmudOn
apawm0drw
k d
&ma*g acg baE udOe ?H a'gaom udOe ?H arma[m udOe ?H aw cDPmo0
bduK aem y[Dem OpdE r v
l m wmvm0wKuwm tebm0Huwm tm,w tEkyg '"rm/
,m0wm acg baE tmudOn
m apawm0drw
k ad ,m tukym wmoH apawm0drw
k d t*+
rum,wd/ om acg ye tukym apawm0drw
k d oknm &ma*e? oknm a'gaoe? oknm
arma[e/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

124

E-book is created by shanyoma

od&ygonf)/ udOe rnfaom xk&d m*+a'go+arm[wku


Yd kd tjrpfjywfy,fNy;D jzpfaomaMumihf
t&[wzv
kd o
f rm"dukd tmudOn
apawm0drw
k w
d &m;wkt
Yd euf tjrwfq;Hk [l qkt
d yfyg
onfb&k m;.../ uJo
h Ykd avQmufxm;vk&d if;jzpfonf/
tmudOn
apawm0drw
k t
d rnf&onhf w&m; 9-yg;wk[
Yd o
l nfrmS tmudOn
m
,we (t&ly) psmefEiS hf r*fav;yg;+zkv
d af v;yg;wdjYk zpfMuw,f/ xkw
d iG f tmudOn
m,we
(t&ly) psmefonf ewdabmynwfudktm&HkjyKaomaMumihf tmudOnapawm0drkwdrnf
onf/ r*fav;yg;+zkv
d af v;yg;wko
Yd nf udOe rnfaomavmb+a'go+arm[wkrYd &Sad om
aMumihf tmudOn
apawm0drw
k rd nfMuonf/ (edAm efonf avmb+a'go+arm[wnf;
[laom udOe w&m;wkrYd u
S if;aomaMumifh tmudOn
umm;rnf\/ apawm0drw
k rd rnfay)/
tmudOn
apawm0drw
k w
d &m; 9-yg;wkt
Yd euft&[wzv
dk o
f rm"donf tomqk;H tjrwf
qk;H aom tmudOn
apawm0drw
k jd zpfonf/
xkdt&[wzkdvform"donf &m*+a'go+arm[wnf;[laom udOew&m;wdkYrS
qdwo
f Ok ;f aomaMumihf oknwapawm0drw
k v
d nf;rnfonf/
(3) tedrw
d a pawm0drw
k d
&ma*g acg baE edrw
d u
&aPm? a'gaom edrw
d u
&aPm? arma[m edrw
d u
&aPm? aw cDPmo0 bduK aem y[Dem OpdE r v
l m wmvm0wKuwm tEkbm0Huwm
tm,w tEkyg '"rm/ ,m0wm acg baE tedrw
d m apawm0drw
k ad ,m? tukym wmoH
apawm0drkwd t*+rum,wd/ om acg ye tukym wmoH apawm0drkwd oknm
&ma*e? oknm a'gaoe? oknm arma[e/
baE=t&Sib
f &k m;../ acg=pifppf/ &ma*g=&m*avmbonf/ edrw
d u
&aPm=ykxk
ZOf[
l trSwef rd w
d jf yKaMumif;w&m;wnf;/ a'gaom=a'goonf/ edrw
d u
&aPm=trSwf
edrw
d jf yKaMumif;w&m;wnf;/ arma[m=arm[onf/ edrw
d u
&aPm=trSwef rd w
d jf yKaMumif;
w&m;wnf;/ aw=xkt
d rSwef rd w
d jf yKaMumif;jzpfonhf &m*+a'go+arm[wku
Yd /kd (0g) &m*+
a'go+arm[wkdYonf/ cDPmo0 bduKaem=&[Emjzpfaom &[ef;\tzdkY&m? (0g)
&[Em&[ef;onf/ y[Dem=y,ftyfuek Nf y/D OpdE r v
l m=tjrpfjywfjzwftyfuek Nf y/D wmvm-

125 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

baE=t&Sib
f &k m;../ acg=pifppf/ ,m0wm=tMuifrQavmufjzifh (0g) tMuifrQ
avmuf (13) wpfq,fo
h ;Hk yg; twkid ;f t&Sn&f u
dS ek af om/ tedrw
d m apawm0drw
k d a,m=
tedrw
d t
rnf&wJh apawm0drw
k w
d &m;wdo
Yk nf/ oEd= &Su
d ek \
f / wmoH=xkd tedrw
d t
rnf
&onhf apawm0drw
k d (13) wpfq,fo
h ;Hk yg;wkw
Yd iG /f tukym apawm0drw
k =d t&[wzv
kd f
wnf;[laom apawm0drw
k w
d &m;ud/k t*H- t*g=tjrwfq;Hk [l/ tum,wd=qkt
d yf\/
acg ye=pifppf/ om tukym apawm0drw
k =d xkd tjrwfq;Hk tedrw
d a pawm0drw
k t
d rnf&wJh
t&[wzv
kd o
f rm"donf/ &ma*e=&m*rS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/ a'gaoe=a'gorS/ oknm=
qdwo
f Ok ;f \/ arma[e=arm[rS/ oknm=qdwo
f Ok ;f \/
ok;H ckajrmuf tedrw
d a pawm0drw
k t
d &m &m*+a'go+arm[w&m;ok;H yg;wko
Yd nf
ow0gwku
Yd kd ]]olum; ykxZk ef? olum; t&d,m}}[lcGjJ cm;od&&dS ef trSwef rd w
d jf yKay;
wwfonfw
h &m;rsm;jzpfMuavonf/ avmuOyrmtm;jzifh ta&SUbuftrd u
f EGm;jzLav;ESihf
taemufbuftrd u
f EGm;jzLav; taoG;ta&mift&G,t
f m;jzifh wlnaD evQit
f rSwt
f om;
edrw
d f wHqyd cf wfEydS rf ay;orQ ]]EGm;jzLav;um; ta&SUbuftrd u
f EGm;jzLuav;wnf;/
EGm;jzLuav;um; taemufbuftrd u
f EGm;jzLuav;wnf;}}[l cGcJ jJG cm;jcm;rodEidk u
f ek f
av&m/ cGcJ jJG cm;jcm;odEikd &f eftwGuf taemufbuftrd u
f EGm;jzLuav;udk wHusio
f ;Hk acsmif;
&m wHqyd t
f rSwf cwfay;vdu
k rf S ]]EGm;jzLuav;um; ta&SUbuftrd u
f EGm;jzLuav;
wnf;/ EGm;jzLuav;um; taemufbuftrd u
f EGm;jzLuav;wnf;}}[k cGcJ jJG cm;jcm;od
Edik &f mouJo
h Ykd xkt
Yd wlyifyx
k Zk efy*k Kd vEf iS hf t&d,myk*Kd vw
f rYdk mS vnf; taoG;ta&mifyyHk ef;
oPmefu wlaeaomaMumifh avmb+a'go+arm[w&m;wkdYrjzpfao;orQ ]]olum;
ykxZk ef? olum; t&d,m}}[l cGcJ jJG cm;jcm;rodEidk ?f avmb+a'go+arm[w&m;wkjYd zpfrS
omvQif ]]olum;ykxZk ef? olum; t&d,m}}[lcGjJ cm;odEidk &f monf? od&Yk um; avmb+
a'go+arm[wko
Yd nf ykxZk ef[
l odatmif trSwef rd w
d jf yKay;wwfaomaMumifh edrw
d
u&Pw&m;wkrYd nfuek \
f / edrw
d u
&Prnfaom xk&d m*+a'go+arm[wku
Yd kd tjrpfjywf

E-book is created by shanyoma

0wKuwm=xef;yifayguf&mae&muJhodkYjyKtyfukefNyD/ tebm0Huwm=aemufxyfwzefr
jzpfatmifjyKtyfuek Nf y/D tm,w tEkyg '"rm=tem*wftcg0,f wzefrjzpfjcif;oabm
&SdukefNyD/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

126

E-book is created by shanyoma

y,fNy;D jzpfaomaMumihf t&[wzv


dk o
f rm"dukd tedrw
d a pawm0drw
k w
d &m;wkt
Yd euf tjrwf
qk;H [l qdt
k yfygonfb&k m;..uJo
h Ykd avQmufxm;vk&d if;jzpfonf/
tedrdwapawm0drkwdw&m; wpfq,fhokH;yg;wkdY[lonfrSm 0dyemPf
t&lypsmefav;yg; r*fav;yg; zdv
k af v;yg; (13) wpfq,fo
h ;Hk yg;wdw
Yk nf;/ xkw
d iG 0f yd
emyonmonf edpe rd w
d +f okcedrw
d +f twerd w
d w
f u
Ykd kd cGmqdwaf pwwfaomaMumifh tedrd
wrnf\/ t&lypsmefav;yg;wko
Yd nf &lyedrw
d rf &Sad omaMumifh tedrw
d r nfuek \
f / r*fav;
yg;+zdkvfav;yg;wkdYonf edrdwu&PudavomwkdYr&SdaomaMumifh tedrdwrnfukef\/
(edAmefonf avmb+a'go+arm[wnf;[laom edrdwu&Pw&m;odkYr&SdaomaMumifh
tedrw
d a omfum;rnf\? apawm0drw
k u
d m; rrnfay)/ tedrw
d a pawm0drw
k w
d &m; wpf
q,fhokH;yg;wdkYteuf t&[wzdkvform"donf tomqkH;tjrwfqkH;aom tedrdw
apawm0drkwdjzpfonf/ xkdt&[wzkdvform"donf &m*+a'go+arm[wnf;[laom
tedrw
d u
&Pw&m;wkrYd q
S w
d o
f Ok ;f aomaMumifh oknwapawm0drw
k v
d nf; rnf\/
ed*;kH ---,ckjyqkt
d yfNy;D enf;twkid ;f tyrmPapawm0drw
k d tmudOn
apawm0drw
k d
tedrw
d a pawm0drw
k d oknwapawm0drw
k =d apmapmut&Sib
f &k m;ar;cJw
h )hJ apawm0drw
k d
w&m;av;yg;wko
Yd nf toHo'guG
J w&m;ud,
k t
f m;jzifrh l t&[wzv
kd w
f &m;wpfcw
k nf;yJ?
(uJo
h Ykd qk&d ygonfb&k m;...vd)Yk t,H acg baE y&d,ma,m? ,H y&d,m,H tm*r ar "rm {uwm? AsmOear0
emeH/
baE=t&Sib
f &k m;../ ,H y&d,m,H=tMuiftaMumif;ud/k tm*r=tpGjJ yK/ ar
"rm=apawm0drkwdw&m;wkdYonf/ {uwm=teufoabm t&aumufwlMuukef\/
AsOe ar0=o'guomvQi/f emeH=xl;jcm;\/ t,H acg=qdt
k yfcNhJ y;D onfum;/ y&d,ma,m
=tMumif;ygwnf;bk&m;../
qkdtyfNyD;onfum; ]]apawm0drkwdav;yg;[lonfrSm toH=o'gomuGJNyD;
t&aumuf teufw&m;om;rSm wpfcw
k nf;om}}[k ajymqdEk idk af Mumif;jzpfygonf bk&m;/

t&[wzv
dk o
f rm"duykd if yrmPjyKwwfonfah vmb+a'go+arm[wkrYd S qdwo
f Ok ;f
aomaMumifh tyrmPapawm0drw
k [
d
l vnf;ac:w,f/ qdwo
f Ok ;f aomaMumifyh if oknw
apawm0drw
k [
d
l vnf;ac:w,f/ xku
d o
hJ Ykd &m*+a'go+arm[wdrYk S qdwo
f Ok ;f uwnf;udk
u &m*wnf;[laom udOe w&m;? a'gownf;[laom edrw
d u
&Pw&m;? arm[wnf;
[laom edrw
d u
&Pw&m;wkrYd &Sad omaMumihf tedrw
d a pawm0drw
k [
d
l vnf;ac:w,fqdk
awmh teuft&aumuf w&m;vk;H wpfcw
k nf;udk taMumif;trsK;d rsK;d jyNy;D trnfo'gt
rsK;d rsK;d jyNy;D trnfo'gtrsK;d rsK;d ajymqdjk cif;jzpfygw,f bk&m;vkYd pdwa oa|;ujyefvnfajz
Mum;avQmufxm;avonf/ xkt
d cg t&Siaf *g'wrax&fuvmbm aw *[ywd? okv'H aw *[ywd/
*[ywd=ausmif;'umaoa|;.../ aw=oifonf/ vmbm=ukodkvfw&m;wkdYudk
&tyfygukepf mG /h ('umBu;D 'umBu;D [m tjypfr&Sw
d u
hJ o
k v
kd w
f &m;wku
Yd kd rsm;pGm&tyfayukef
pGm)h / *[ywd=ausmif;'umaoa|;../ aw=oifonf/ okv'=H vlt
Y jzpfuakd umif;pGm&tyf
ygaypGm/h ('umBu;D vlt
Y jzpfu&kd wm odyt
f &awmfwmyJ? bmaMumifv
h q
J v
dk Qi)f , aw *rDa & Ak'0 pae ynmpuK urwd/
, aw=tMuifoifausmif;'um\ (tzk&Yd m)/ *rDa &=eufepJ mG aom/ Ak'0 pae=
bk&m;\pum;wnf;[laom w&m;awmf/ ynmpuK=xk;d xk;d xGi;f xGi;f odjrifwwfwhJ Pf
ynmrsupf o
d nf/ urwd=ouf0ifwnfygay\/
'umBu;D ...'umBu;D \tzk&Yd m vGepf mG eufev
J w
S b
hJ &k m;pum; w&m;awmfay:rSm
Pfynmrsupf o
d uf0if wnfygbd\/ 'umBu;D onf vlb
Y 0udk t&awmfvu
dk yf gbdonf/
uJhokdYcsD;rGrf;awmfrlavonf/
pdwoH,kwf (7) a*g'wokwefw&m;

NyD;ygNyD/

E-book is created by shanyoma

127 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

128

E-book is created by shanyoma

pdwo
,
H w
k f (8) ed*Pem#ykwo
w
k f w&m;awmf
pdwo
,
H w
k rf mS okwaf ygif; 10-okw&f w
dS t
hJ eufu (7) ckepfow
k Nf y;D cJyh gNy/D ,aeY
8-ckajrmufjzpfwhJ ed*Pem#ykwo
w
k v
f aYdk c:wJh em#ykww
uweG ;f q&mBu;D eJY pdwa oa|;
wdaYk jymqdMk uwJw
h &m;udk emMum;&ygrnf/ 'De*d Pem#ykwo
w
k u
f kd rwnfaomfvJ 'Dow
k f
u wpfE,
G if ifNy;D [d'k ouedygwft*Fw
k Kd &yf gVdawmfrmS vmwJh ]]r[myO}}ac:wJo
h w
k e u
f v
kd J
a[mzkYd emzdt
Yk ajctaeu zefw;D vmygw,f/ ,ck ed*Pem#ykwo
w
k u
f yJ pNy;D w&m;a[m
Mu+emMu&atmif'Dow
k u
f sawmh tjcm;tjcm;aom okwe rf sm;vkd ]]{uH or,H}}ponf rygawmhy-J
awe acg ye ora,e ed*aPm em#ykawm rpdu
mo@H tEkya wm a[mwd
r[wd,m ed*Py&dom, o'/
'Dow
k e jf zpfxeG ;f ay:aygufrnfh xkt
d csed rf mS em#ykwv
aYkd c:wJh t0wfrvTr;f wu
wGe;f q&mBu;D onf t0wfrvTr;f wJrh sm;pGmaomwuweG ;f y&dowftjct
H &HEiS w
hf uG rpdu
m
o@NrdKUodkYa&muf&Sdvmw,f/
em#ykww
uweG ;f q&mBu;D wnf;ckw
d ahJ e&mum; tm&mrftaqmuftOD;rsK;d [kwyf Hk
r&? olw
Y ynhw
f uweG ;f 'umwpfO;D OD;&JU jcw
H pfcck x
k rJ mS a&muf&v
dS mwJo
h abmyJ jzpfygw,f/
vGepf mG pufqyk zf ,
G ?f vGepf mG &G&H mS zG,af umif;wJh usuo
f a&r&Sad om 'D*P
dk ;f q&mBu;D awGrsK;d
jrefrmjynfrmS rawG&Y ygbl;? jrefrmjynfu Ak'b
mom0ifoal wmfpifawG[m tifrwefuH
aumif;ygw,f/ rSe;f Munfv
h u
dk af ygh? ,ck rpdu
mo@NrKd UodaYk &mufvmwJyh *k Kd v[
f m wdwq
d &m
Bu;D ajcmufO;D rSm tygt0ifjzpfwhJ em#ykwq
&mBu;D ? olyY yHk ef;udk rSe;f Munh&f if t0wfrvTr;f
rdarG;wkdif;aewJhwuwGef;BuD;wJh/ olYy&dowfuvJ olYvkdyJ t0wfrvTrf;wJhwuwGef;y&d
owfy/J olwq
Ydk &mwynhaf wG pdwa oa|;wkaYd ewJh rpu
d mo@NrKd UodaYk &mufvmMuw,f/
xkdtcg-

129 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

tam+od acg pdawm *[ywd ]]ed*aPm ud& em#ykawm rpdu


mo@H tEky-
awm r[wd,m ed*Py&d,m, o'd} }Ed/

pdwaoa|; em#ykwwuwGef;xHoGm; aqG;aEG;jcif;


tx acg pdawm *[ywd or[ak v[d Oygoau[d o' a,e ed*aPm em#ykawm? awEk+youFr/d OyouFrw
d mG ed*aPe em#ykawe o' oarm'd? oarm'eD,H
uxH om&PD,H 0Dwo
d ma&wGm {urEH edo'D ?d {urEH edoEd H acg pdwH *[yw ed*aPm
em#ykawm {w+'a0gp]]o'[od wGH *[ywd orP a*gwr twd t0dwaum
t0dpma&m orm"d? twd 0dwu0pd m&meH eda&ma"m}}wd/
tx acg=xdkodkYowif;pum; Mum;NyD;onfrS aemufumv/ pdawm *[ywd=
ausmif;'umpdwa oa|;onf/ or[ak v[d=rsm;pGmukeaf om/ Oygoau[d=&wemok;H &yf
qnf;uyfMuol 'g,um OygoumwkEYd iS /hf o'= twlwuG/ a,e=tMuift&yf/ ed*aPm
em#ykawm=em#ykwt
rnf&w
dS hJ t0wfrvTr;f wuweG ;f Bu;D &S\
d / awe=xked m#ykwq
&mBu;D
wnf;ck&d mt&yfo/Ykd OyouFr=d oGm;a&mufavNy/D
pdwaoa|;onf Ak'bmom0iftem*grft&d,mwpfa,mufjzpfygvsuf tb,fh
aMumifh em#ykww
uweG ;f xHoYkd oGm;&ovJ[ak r;zG,&f \
dS / tajzum; (1) omoemjyify
t,l&MdS uwJyh *k Kd vaf wGu Ak'b
mom0ifawGay:rSm pGypf cJG suw
f pfc&k w
dS ,f/ if;rSmorP a*gwr om0um x'c'd& cgPku@uo'dom/
orP a*gwr om0um=&[ef;a*gwr\wynho
f m0uwko
dY nf/ x'c'd&

E-book is created by shanyoma

ausmif;'umpdwa oa|;onf ]]em#ykwt


rnf&wJh t0wfrvTr;f wuweG ;f q&mBu;D
igwk&Yd UJ rpu
d mo@NrKd UodrYk sm;pGmaom wuweG ;f y&dowftjct
H &HEiS w
fh uG rpdu
mo@NrKd UodYk
a&mufvmNyw
D }hJ } [laomowif;pum;udk Mum;od&avNy/D

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

130

cgPku@uo'dom=tvGeMf urf;wrf;wJh &Sm;ikww


f Bdk u;D ESiw
hf Ml uuke\
f / &[ef;a*gwr&JU
wynhaf wG[m tvGeMf urf;wrf;wJ&h mS ;ikww
f Bkd u;D eJU wlMuw,f/

E-book is created by shanyoma

auepd o' y#doEm&rd e ua&mEd/


aue pd=b,foEl iS rhf /S o'= twlwuG/ y#doEm&rd= pum;taphtpyfajymqkrd u
I kd
vnf;/ e ua&mEd= rjyKMuukef olw[
Ydk m b,foEl iS rhf S vlaY vmupum;taphtpyfrajymMum;
Mubl;/ uJo
h Ykd omoemjyify t,l&w
dS o
hJ al wGu Ak'b
mom0ifoal wmfpifwt
Ydk ay:rSm
tjypfwifpyG pf pJG um;ajymMum;Muw,f/ xkpd yG pf w
JG hJ Oy0g'ab;rSvw
G af jrmufatmifvnf;
aumif;/
(2) tu,f em#ykww
uweG ;f q&mBu;D u omoemawmfay:rSm wpkw
H &mtpGe;f
tNipd um;xdyg;ajymqkv
d Qif olt
Y ay:rSm 0g'wif&efvnf;aumif;/ &nf&,
G cf suEf pS yf g;jzifh
ausmif;'umpdwa oa|;onf rdrw
d nfaqmufwhJ a*G;csKyd ifawmausmif;wku
d o
f o
Ykd mG ;aom
tcg wpfO;D wnf;vnf; oGm;apumrl ,ck em#ykww
uweG ;f q&mBu;D xHomG ;aomtcg
olawmfaumif;OygoumawGjcH&HNyD;awmhoGm;w,f/
OyouFrw
d mG =oGm;a&mufNy;D awmh= ed*aPe em#ykawe o'= em#ykww
uweG ;f
q&mBu;D ESihf twlwuG/ oarm'd=0rf;ajrmufpum;ajymMum;Ny/D oarm'eD,=H 0rf;ajrmuf
zG,af om/ o&PD,=H toufxufq;Hk atmufarhxu
dk af om/ uxH=pum;udak jymMum;jcif;
ud/k 0Dwo
d ma&wGm=Ny;D qk;H ukev
f eG af p/ {urEH edo'D =d tjypfvw
G &f mt&yf xkid af eavNy/D
oGm;a&mufNy;D awmh em#ykww
uweG ;f q&mBu;D eJY ]]q&mBu;D ..,ck rpdu
mo@NrKd U
odaYk &mufvmwJt
h cg Owk'PfcEH ikd yf g&JUvm;? &d,myx rQwyg&JUvm;/ odkY ponfjzifh
0rf;ajrmufpum;ajymMum;NyD; ausmif;'umpdwaoa|; tjypfajcmufyg;vGwf&mt&yf
xkid af eavonf/ ]]&Scd ;dk vkYd rygbl;aemf}} owdjyKMuyg/
{urEH edoEd H acg pdwH *[yw=tjypfvw
G &f mt&yfxkid af eNy;D aom pdwa oa|;ud/k
ed*aPm em#ykawm=em#\om; t0wfrvTr;f wJw
h uweG ;f onf/ *[ywd=pdwa oa|;/

131 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

pdwa oa|;.../ oif[m &[ef;a*gwrajymwJh ]]0dwuf 0dpm&rygwJo


h rm"d ighrmS
&Sw
d ,f}} qkw
d phJ um;? ]]0dwuf+0dpm&wk\
Yd csKyNf ird ;f &m&Sw
d ,f}}qkw
d phJ um;rsm;udk ,ko
H vm;/
uJo
h aYkd r;w,f/ xkt
d cg pdwa oa|;ausmif;'umue cGm+[H {w baE b*0awm o'g, *pmrd ]]twd t0dwaum t0dpma&m
orm"d? twd 0dwu0pd m&meH eda&ma"m}}wd/
baE=t&Sib
f &k m;../ t[H=wynhaf wmfonf/ {w=,ckajymwJjh yempum;
&yf/ b*0awm o'g,=ud,
k u
f rodbJ jrwfpmG bk&m;tm; wpfzufowf,MHk unfcsujf zif/h
t0dwaum t0dpma&m orm"d=t0dwut0dpm& orm"donf/ twd= &S\
d [l/ 0dwu
0dpm&meH=0dwuf0pd m&wk\
Yd (0g) 0dwuf0pd m&wku
Yd /kd eda&ma"m=csKyNf ird ;f apjcif;onf/ twd=
&S\
d [l/ e *pmrd=odonf r[kwyf g/
t&Sib
f &k m;..wynhaf wmf[m t0dwut0dpm& orm"d=0dwuf 0dpm&rygwJph w
d \
f
wnfMunfjcif;&Sw
d ,fqw
dk phJ um;? 0dwuf0pd m&wk&Yd UJ csKyjf cif;&Sw
d ,fqw
dk phJ um; tJ'pD um;udk
jrwfpmG bk&m;tm;,kMH unfcsu?f o'gw&m;oufoufjzifh odwmr[kwyf gbl;..wJ?h pdwo
l
<u,f&UJ pum;rqk;H ao;cifbJ ed*Pem#ykww
w
d q
&mBu;D u Pfrw
hJ o
hJ yl yD D ]]ightBuKd uf
awGNY y}D } qdw
k t
hJ aeeJY ol&UJ aeykaH jymqkyd w
Hk u
Ydk kd oH*g,emwifrax&fwu
Ydk qkv
d wHaY omt
wkid ;f o&kyaf zmfjyxm;ygw,f{0H 0kaw ed*aPm em#ykawm OavmauwGm {w+'a0gp/
{0H 0kaw=odkYpdwaoa|;u av;eufaompum; ajymMum;tyfonf&Sdaomf/
ed*aPm em#ykawm=em#ykwt
rnf&wJh t0wfrvTr;f wuweG ;f q&mBu;D onf/ Oavm-

E-book is created by shanyoma

wG=H oifonf/ orP a*gwr=&[ef;Bu;D a*gwr\tay:/ t0dwaum=0dwufr&Sd


aom/ t0dpma&m=0dpm&r&Sad om/ orm"d=orm"donf/ twd= &Sad y\/ eda&ma"m=csKyjf cif;
onf/ twd= igbk&m;&S\
d / wd=odaYk jymMum;csuu
f /kd o'[od=,kMH unfygoavm/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

132

auwGm=acgif;axmif^cg;aumh olYy&dowfudk olMunhfNyD;oumv/ {wH=pum;udk/


ta0gp=ajymqdck ahJ vNyw
D /hJ em#ykww
uweG ;f q&mBu;D u igEkid Nf yq
D w
dk o
hJ abm/ pdwa oa|;
[m bk&m;udk r,HMk unfb;l qkw
d t
hJ rSwef t
YJ vGeo
f abmusNy;D acgif;axmif^cg;aumh olyY &d
owfukd olMunfNh y;D uJo
h Ykd ajymw,f/

E-book is created by shanyoma

rH b0aEm yEK/
b0aEm=t&Siw
f .Ydk ../ rH=pdwa oa|;ud/k yEK=&IMuprf;yg/
t&Siw
f Ydk 'Dpw
d a oa|;udk MunfMh uprf;yg/
,m0 OZkaum pm+,H pdawm *[ywd/
t,H pdawm *[ywd=pdwa oa|;onf/ ,m0twd0,
d =tvGev
f Qi/f OZkaum
p=&k;d om;ajzmifrh wfvJ ajzmifrh wfvyS gay\/ ('Dpd w
d a oa|;[m ody&f ;dk om;ajzmifrh wfwhJ
vly)J /
,m0 toaXm pm+,H pdawm *[ywd/
pdwa oa|;onf tvGeu
Yf rkd aumufuspf rpOf;vJwyhJ *k Kd vv
f J rSeyf gayw,f/
,m0 trma,m0D pm+,H pdawm *[ywd/
pdwa oa|;onf tvGeu
Yf kd vdrv
f nfvn
S yhf wfjcif;uif;wJh yk*Kd vyf gay/
t&Siw
f Ydk pdwa oa|;udMk unhMf uprf;yg/ ol[m ody&f ;kd om;ajzmifrh wfwyhJ *k K v
d yf /J
trSet
f wdik ;f ajym&Smw,f/ tifrwefaumufusppf Of;vJjcif;uif;wJyh *k Kd v?f tifrwefvrd f
vnfvn
S jfh zm;jcif;uif;wJh yk*Kd vyf gay/

133 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

a,m=&[ef;a*gwromr[kwf trSwrf xiftMuifoo


l nf/ 0dwu0pd ma&=0dwuf+
0dpm&w&m;wkdYudk/ eda&ma" wAH=csKyfNidrf;aptyf\[l/ ran,s=atmufarhrSwfxif
jim;tH/h aom=xk0d w
d uf+0dpm&w&m;wku
Yd dk csKyNf ird ;f aptyfw,fvYkd atmufarhrw
S x
f ifwhJ
yk*Kd vo
f nf/ 0gwH 0g=wku
d af ewJah vudv
k nf;/ Zmave=ZmuGe&f ufjzif/h Ama"wAH= azmuf
xGu
f roGm;atmif [efw
Y m;xdu
k w
f ,f[/k ran,s=atmufarhrw
S x
f ifav&m\/ a,m=
tMuifoo
l nf/ 0dwu0pd ma&=0dwuf+0dpm&wku
Yd /kd eda&ma"wA=H csKyNf ird ;f aptyf\[l/
rnwd=atmufarhrw
S x
f if\/ aom=xko
d o
l nf/ ourk|ed m 0g=rdrv
d ufqw
k jf zifv
h nf;/
**Fg,aomwH=**Fgjrpfxu
J a&ud/k tm0ga&wAH= wm;jrpftyf\[l (0g) wm;jrpfvQi&f p
aumif;\[l/ ran,s=atmufarhrw
S x
f ifav&m\/ (igydik yf ikd Nf y[
D +hJ igEkid Nf y[
D q
hJ w
dk t
hJ ae
eJY ckid cf idk Bf u;D ajymvku
d w
f phJ um;jzpfygw,f/
]]0dwuf+0dpm&wku
Yd kd csKyNf ird ;f aptyfww
hJ &m;yJ}}vdYk tJ'v
D adk tmufarhwo
hJ [
l m &didk ;f
&kid ;f ajym&if olut&l;yJvq
Ydk v
dk w
kd ,f/ b,fvv
dk J ]]0dwuf+0dpm&wku
Yd kd csKyNf ird ;f aptyfwhJ
w&m;yJvaYdk tmufarhvQif tJ'yD *k Kd vo
f nf wku
d cf wfvmwJah vudk [kb
d ufxu
G rf oGm;atmif
ZmuGef&ufjzifhcHNyD;wm;jrpfvkdY &paumif;w,fvkdYatmufarh&vdrfhr,f/ (ygVdvkdajymaevdkY
aemf? jrefrmvdk yDyo
D oajymvQi)f ]]0dwuf+0dpm&wku
Yd kd csKyNf ird ;f apvd&Yk w,f}}vdYk ,lqvQif ]]avudk ZmuGe&f ufex
YJ u
d m
vk&Yd w,f}}vdYk ,l&vdrrhf ,f? tJ'yD *k Kd v[
f m ]]0dwuf+0dpm&wku
Yd kd csKyNf ird ;f apvk&Yd w,f}}vkYd
,lqvQif ]]rdrv
d ufqw
k jf zifh **Fgjrpfxu
J a&t,Ofukd pD;roGm;atmifwm;vk&Yd w,f}}vkYd
,l&vdrrhf ,f/ ,lEidk &f UJ vm;wJ/h ed*Pq&mBu;D ajymvk&d if;u ]]**Fgjrpfa&udk vufo;D qkyef YJ
wm;vkrYd &ovdk 0dwuf+0dpm&wku
Yd v
kd J csKyaf tmifjyKvyk
f r&bl;/ wdu
k af ewJah vudk ZmuGef
&ufjzifh [db
k ufxu
G rf oGm;atmif umvkrYd &ovdk 0dwuf+0dpm&wku
Yd v
kd J csKyaf tmifjyK
r&bl;}}vkYd olu tcdik t
f rm ,lxm;wm/

E-book is created by shanyoma

0gwH 0g aom Zmave Ama"wAH ran,s? a,m 0dwu0dpm& eda&ma"wAH


ran,s/ ourk|ed m 0g aom **Fg, aomwH tm0ga&wAH ran,s? a,m 0dwu0pd ma&
eda&ma"wAH ran,s/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

134

E-book is created by shanyoma

,ckpw
d a oa|;u ]]wynhaf wmfu,
kd w
f idk rf odyeJ YJ bk&m;ud,
k MHk unfwo
hJ 'gw&m;ouf
oufjzifh ]]0dwuf+0dpm&r,SOw
f hJ orm"d&w
dS ,fqw
dk phJ um;? 0dwuf+0dpm&wk\
Yd csKyNf ird ;f
jcif;onf&\
dS qdw
k phJ um; vufcw
H modwmr[kwyf gbl;}} qdw
k phJ um;wjcrf;udk olMum;&Hek YJ
ol[
Y molatmifNyq
D Ndk y;D awmh wuwnf; acgif;axmif cg;aumhNy;D olyY &dowfukd ,ckajymcJh
wJhtwkdif;ajymw,f/
ol'v
D adk jymatmifvnf; pdwa oa|;u a`Er ysub
f b
J majymovJqv
dk Qi-f
wH u rnod baE/
baE=t&Sib
f &k m;../ wH=xdw
k ynfah wmfar;rnfph um;ud/k urnod=t&Sib
f &k m;
b,fvrdk sm; oabmusovJ/
t&Sifbk&m;..,ck wynfhawmfar;rnfhpum;udk t&Sifbk&m; b,fvkdoabmus
ovJ? oabmuswt
hJ wkid ;f ajzqkEd idk cf iG &hf ydS gw,f/ ajzawmfryl g/
uwrH Ek acg yPDww&H PH 0g o'g 0g/
PH 0g=Pfuaomfvnf;aumif;/ o'g 0g=o'gw&m;uaomfvnf;aumif;/
uwrH=tb,fw&m;u/ yPDww&H=txl;ojzifhrGefjrwfonf/ a[mwd Ek acg=jzpfyg
oenf;bk&m;/ (PfEiS o
hf 'g 'DEpS cf rk mS tb,fw&m;u txl;ojzifjh rwfygoenf;bk&m;vkYd
ar;w,f/) xdt
k cg em#ykw wuweG ;f q&mBu;D uo'g, acg *[ywd PHa,0 yPDww&H/
o'g,=,kHMunfjcif; o'gw&m;xuf/ PHa,0=PfynmuomvQif/ acg=
pifppf/ yPDww&H=txl;ojzifjh rwfvaS y\/ aoa|;...o'gxuf ynmujrwfayw,f
uJo
h aYkd jzwJt
h cg-

135 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

ausmif;'umpdwaoa|;u-

baE=t&Sifbk&m;.../ t[H=wynhfawmfonf/ ,ma0a'0=tvdk&Sdoavmuf/


0d0ad p0 umar[d=0wKumrwkrYd q
S w
d
f omvQi/f tukoav[d "ar[=d tukov
kd w
f &m;
wkrYd q
S w
d
f / o0dwu=H 0dwufvnf;yg&Sad om/ o0dpm&H=0dpm&vnf;yg&Sad om/ 0da0uZH=
0da0uaMumifhjzpfaom/ yDwd okcH=yDwdokc,SOfbufygaom/ yXrH psmeH=yXrpsmefudk/
OyorZ= jynhpf aHk p/ 0d[&mrd=aeEkid yf gonfb&k m;/
wkw
d adk jym&vQif t&Sib
f &k m;...wynfah wmf[m 0dwuf+0dpm&ESiw
hf uGjzpfwhJ &lyg
0p&yXrpsmefukd tvd&k o
dS avmuf0ifpm;aeEkid w
f hJ t&d,mwpfa,mufjzpfw,f/
t[H acg baE ,ma0a'0 tmucFgrd=t&Sib
f &k m;... wynfah wmfonftvd&k dS
oavmuf/ 0dwu0pd m&meH 0lyorm=rdro
d EmefrmS 0dwuf+0dpm&rsm;Nird ;f Ny;D awmh/ tZwH orom'eH=rdro
d Emef tvGeMf unfvifjcif;oabm&Sad om/ apwaom {aum'dbm0H=
pdw\
f wpfcw
k nf;jzpf wufxeG ;f jcif;=orm"d&adS om/ t0dwuH t0dpm&H=0dwuf+0dpm&
ryg&Sad om/ orm"dZ=H orm"daMumifjh zpfaom/ yDwo
d ck =H yDwo
d ck ESi,
hf OS af om/ 'kw,
d H psmeH=
'kw,
d psmefu/kd OyorZ= jynhpf aHk p/ 0d[&mrd=aeEkid yf gonfb&k m;/
t&Sib
f &k m;..wynhaf wmfav tvd&k o
dS a&GU 0dwuf 0dpm&rygwJh 'kw,
d psmefukd
wynhaf wmfu,
kd w
f idk 0f ifpm;Ekid w
f ,f/ (bmqdv
k o
dk vJqv
kd Qif t0dwut0dpm&=0dwuf0pd m&
rygwJh psmeformywf&w
dS ,fqw
dk m olwpfyg;udyk ,
Hk v
Hk aYdk jymwmr[kwb
f ;l / wynfah wmfu,
kd f
wkid f t0dwu t0dpm&psmefukd 0ifpm;xm;vkaYd jymwm uJo
h aYkd jymvk&d if;jzpfw,f/) pdw
aoa|;u qufNy;D awmht[H acg baE ,ma0a'0 tmucFgrd=t&Sib
f &k m;? wynhaf wmftvd&k o
dS avmuf/
yDw,
d m p 0d&m*g Oayuaum p 0d&m*g Oayuaum p 0d[&mrd oawm orZmaem=

E-book is created by shanyoma

t[H acg baE ,m0a'0 tmucFgrd (ponf)

E-book is created by shanyoma

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

136

wynhfawmf\oEmefrSm ESpfoufjcif;=yDwduif;NyD; xdkxkdw&m;wkdY owd+orZOfvufr


vGwyf J vspv
f sL&IvJ aeEdik w
f ,f/ ,H wH t&d,m tmpduE d Oayuaum owdrm okc0d[m&Dw=d ,if;odv
Yk pfvsL&IaeEkid af omaMumifh wwd,psmef0ifpm;aewJyh *k Kd vu
f kd t&d,mol
jrwfwu
Ydk OayumESijhf ynhpf w
Hk yhJ *k Kd v+f owd&w
dS yhJ *k Kd vf csr;f ompGmaeavh&w
dS yhJ *k Kd vv
f Ydk cs;D rGr;f
pum;ajymMum;Muw,f/ wwd,H psmeH OyorZ 0d[&mrd=wwd,psmefrSm jynhfpkHap
aeEkid yf gw,fb&k m;/ (pwkwe nf;-wwd,psmefrmS okcESi{hf u*wm psmeft*FgESpyf g;&Sad om
aMumifh 0dwuf+0dpm&a&m+yDwad &mjyKwo
f nfukd owdjyK&ygrnf/)
rQomr[kwaf o;/ t[H acg baE ,ma0a'0 tmcFgrd=t&Sib
f &k m;..wynhf
awmftvk&d o
dS avmuf/ okc p y[mem 'ku
p y[mem=okcudv
k yJ ,fNy;D +'kuu
kd
vJy,fNy;D jzpfaomaMumifh vnf;aumif;/ ykaA0=a&S;uyifvQi/f aomre a'gremeH=
aomrea0'em+a'grea0'emwk\
Yd / tw*rF m=csKyNf ird ;f jcif;aMumif/h t'kur okc=H
roufromcHpm;rIvnf;r[kw+f oufoufomomcHpm;rIvnf;r[kwf tv,ftvwfrZ
wcHpm;rIqkdwJh Oayuma0'emESifhwuGjzpfaom/ Oayumowdyg&dok'=OayumESifh,SOf
aomowd\ (0g) owdaMumifh pifMu,fjcif;&Sad om/ pwkwH psmeH=pwkwp smefu/kd OyorZ=
jynhpf aHk p/ 0d[&mrd=aeEkid \
f /
wynfah wmf...wJh tvd&k o
dS avmuf 0dwufvnf; rygbl;+0dpm&vJ rygbl;+okc
'ku aomre a'grewkq
Yd w
dk m tapmBu;D u y,fNy;D om;+tvGeu
Yf o
kd rd af rGw
Y OhJ ayum
ESi{hf u*wm=psmeft*FgESpyf g;om&Sw
d hJ pwkwp smefu0kd ifpm;Edik w
f ,fu,
kd af wmf..? 0ifpm;cJw
h hJ
tBurd af ygif;vJ rsm;vSygNy-D
aom cGm+[H baE {0H ZmeaEm {0H yaEm u tn orP 0g
jAm[P 0g o'g, *rdmrd ]]twd t0dwaum t0dpma&m orm"d? twd 0dwu0dpm&meH eda&ma"m}}wd/
baE=t&Sib
f &k m;.../ {0H ZmeaEm=uJo
h u
Ykd ,
kd w
f idk o
f ad om/ {0H yaEm=odYk
ud,
k w
f idk jf rifaom/ aomacg t[H=xkw
d ynhaf wmfonf/ (0g) xdw
k ynfah wmfu/ ]]t0dw-

137 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

]]t0dwut0dpm& orm"dqw
dk m&Sw
d ,f/ 0dwuf+0dpm&wk\
Yd csKyNf ird ;f jcif;qkw
d m&Sd
w,f}}qkw
d hJ pum;udk tb,forP+jAm[Puk,
d MHk unfod&rSmvJ/ b,fou
Yl rkd yS ,
Hk v
Hk Ydk
odwmr[kwb
f ;l aemf ud,
k af wmf...? ud,
k af wmf apmapmucs;D rGr;f cJw
h hJ o'geJyY nmESpyf g;
wGif uk,
d w
f idk o
f w
d yhJ nmESiu
hf kd t0dwut0dpm&wd&Yk UJ csKyNf ird ;f jcif; &Sw
d ,fqw
dk mudv
k yJ J ud,
k f
wkid &f yl g0p&'kw,
d psmef+wwd,psmef+pwkwp smefwu
Ydk kd tvd&k o
dS avmuf0ifpm;cJv
h Ydk odwm
ud,
k af wmfvYdk ajymvku
d af wmhem#ykwq
&mBu;D pdwa oa|;eJaY r;vGNJ y;D ? ar;vGaJ wmh em#ykwq
&mBu;D rdr&d UJ y&d
owfbufvn
S Nfh y;D bmajymovJqadk wmhrH abmaEm yEK=t&Siw
f .Ykd ..'Dpw
d a oa|;udMk unhpf rf;yg/ ,m0 tEkZak um
0wm+,H pdawm *[ywd/ t,H pdawm *[ywd=pdwa oa|;onf/ ,m0 tEkZak um
0w=tvGet
Yf vGerf ajzmifrh rwf r&d;k om;wJv
h v
l nf; jzpfygay\/ (apmapmwke;f uawmh
ody&f ;dk om;ajzmifrh wfwv
hJ )l / ,m0 oaXm pm+,H pdawm *[ywd/ t,H pdawm *[ywd=
pdwa oa|;onf/ ,m0=tvGev
f Qi/f oaXm p=aumufusppf Of;vJwyhJ *k Kd vv
f nf;rSeyf g
ay\/ ,m0 rm,m0D pm+,H pdawm *[ywd/ ,m0=twd 0d,=tvGefvQif/ t,H
pdawm *[ywd=pdwa oa|;onf/ rm,m0D p=vSnyfh wfjcif; aygrsm;olvnf; jzpfay\/
(wd=od/Yk ta0g p=ajymqkNd y)D /
olt
Y vdrk usawmh ]]pdwa oa|;[m vlnmBu;D vlaumufBu;D [? pdwa oa|;[m
tifrwefpOf;vJwhJ vlpOf;vJBu;D [? wuwnf; odyv
f rd w
f v
hJ [
l }}vkYd ol&UJ y&dowfzuf vSnfh
Ny;D awmh pdwa oa|;tay: uJ&h UJ pum;tjypfwifpum; ajymMum;w,f/ (pdwa oa|;tzkYd

E-book is created by shanyoma

aum t0dpma&m orm"d=0dwuf+0dpm&+ryg&Sw


d hJ &lyg0p&'kw,
d psmef+wwd,psmef+pwkw
psmeform"donf/ twd= &S\
d / 0dwu0pd m&meH=0dwuf+0dpm&wk\
Yd / eda&ma"m=csKy&f monf/
twd= &S\
d }}/ wd=taMumif;ud/k tn=wpfyg;aom/ orP=0g=&[ef;tm;vnf;
aumif;/ jAm[P 0g=ykPm ;tm;vnf;aumif;/ o'g,=ynmryg ynmrzufo'gouf
oufjzif/h *rdmrd=odu
Yk vk,
d MHk unfojd rifygtHeh nf;/ e*rdmrd {0=odu
Yk vkyd
Hk r,HEk idk f
onfom/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

138

a`Er ysuyf gbl;)/ 'Dawmh pdwa oa|;u bmajymovJqv


dk Qi-f
'gae0 acg aw r,H baE bmodwH {0H tmZmemr/

E-book is created by shanyoma

t&Sib
f &k m;..,ckyifrMumao;cifu t&Sib
f &k m;ajymwJph um;udk wynfah wmfwYdk
rSwo
f m;Mu&ygw,f/ (b,fvw
dk ek ;f qkad wmh)rH b0aEm yEK=t&SifwdkY...'Dpdwaoa|;udkMunhfprf;yg/ ,m0 OZkaum
pm+,H pdawm *[ywd=pdwa oa|;[m ody&f ;dk om;ajzmifrh wfw,f/ ,m0 toa|m
pm+,H pdawm *[ywd=pdwa oa|;[m odyNf y;D awmhrpOf;vJwv
hJ l vlaumif;Bu;D [J/h
,m0 trm,m0D pm+,H pdawm *[ywd=pdwa oa|;tvGeu
Yf kd rm,muif;wJv
h yl }J }vdYk
t&Sib
f &k m;ajymwJph um; wynhaf wmf&UJ em;xJu rxGuaf o;bl;/
'gae0 p ye r,H baE bmodwH {0H tmZmemr/
g'ae0 p ye=,cktcgrSmawmh/ baE=t&Sib
f &k m;../ r,H=wynfah wmfwo
Ydk nf/
(aw=t&Sib
f &k m;\) {0H=od/Yk bmodw=H ajymqdt
k yfwphJ um;ud/k tmZmemr=od&ygukef
\/ (b,fvadk jymovJqadk wmh)- ]]'H b0aEm yEK=t&Siw
f .Ydk . 'Dpw
d a oa|;udMk unhf
Muprf;yg/ ,m0 tEkZak um pm+,H pdawm *[ywd='D pdwa oa|;[m odyrf &k;d wJh odyf
rajzmifw
h v
hJ ?l vlaumufBu;D yJ/ ,m0 oaXm pm+,H pdawm *[ywd='Dpw
d a oa|;[m
odyNf y;D aumufusppf Of;vJwv
hJ yl /J ,m0 rm,m0D pm+,H pdawm *[ywd='Dpw
d a oa|;[m
odyNf y;D rm,mrsm;wJv
h yl }J } vkYd ud,
k af wmf,ckajymwmudv
k J ,ckMum;&? ]]ck qDxrif;? ckpmav;
aMumf+ckjzL? ckr}J } ud,
k af wmfajymw,f/
oap aw baE yk&rd H opH? ypdr H aw rdpm /
baE=t&Sifbk&m;../ aw=t&Sifbk&m;\/ yk&drH=a&SUpum;onf/ oap opH=
tu,frSet
f /hH aw=t&Sib
f &k m;\/ ypdr =H aemufpum;onf/ rdpm =rSm;&vdrrhf nf/

139 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

oap yeaw baE yk&rd H rdpm ? ypdr H aw op/H

pdwa oa|; jyemq,fcsuf wifjyjcif;


xku
d o
hJ kYd 0g'wifNy;D aemuf pdwa oa|;u ed*Pem#ykwq
&mBu;D tm; qkv
d wHY
aomtwdik ;f jyemq,fcsuu
f kd wifjyavonf/
ar acg ye aw baE 'o o["rdu
m yOm tm*pE/d
baE=t&Sib
f &k m;.../ aw=t&Sib
f &k m;\tay:? (0g) t&Sib
f &k m;'Dvq
kd v
dk Qi/f
o["ru
d m=taMumif;ESiw
hf uGuek af om/ 'o=q,fyg;ukeaf om/ " acg ye yOm=
jyemwko
Yd nf/ tm*pE=d vma&mufuek \
f /
obm0ed&w
k d t&d,yOmajymwJph um;? t&yfpum;r[kwb
f ;l / bmajymovJqv
dk Qif
]]em#ykwq
&mBu;D wJ/h ,ck uREykf jf yemar;r,f/ 'Djyem[m taMumif;tusK;d vkv
H Hk
avmufavmufjyem? w&m;jyifbufu jyemr[kwb
f ;l / tJ'jD yemq,fcsuf t&Sif
bk&m;xHuOkd ;D wnfNy;D vma&mufaew,f/ ckar;awmhr,f/
,'g aeoH twH tmZmae,smod? tx rH y#d[a&,smod o' ed*Py&dom,/
,'g=tMuiftcg/ aeoH=yOmeH=xkjd yemq,fcsuw
f \
Ydk / twH= teuft"dym ,f
tus,u
f /kd tmZmae,smod=t&Sib
f &k m;odjim;tH/h tx=xkt
d cg/ ed*Py&dom,=t0wf
rvTr;f wJw
h uweG ;f y&dowfEiS /hf o'= twlwuG/ rH=wynhaf wmfxo
H /Ykd y#d[a&,smod=w
zeftajzpum; aqmif,lvmcJhygbk&m;.../

E-book is created by shanyoma

t&Sifbk&m;..tu,ft&Sifbk&m;&JU a&SUpum;urSm;vQif t&Sifbk&m;&JUaemuf


pum;u rSe&f ayayvdrrhf ,f/ 'Dawmh t&Sib
f &k m;&JUpum;udu
k a&SUaemufrnDwm/ ]]tu,f
a&SUpum;rSefvQif aemufpum;trSm; rkom0g'yJ/ tu,faemufpum;rSefvQif
a&SUpum;[m trSm;rkom0g'yJ}}vdYk ajymvdu
k jf cif;=0g'wifvu
dk jf cif;jzpfw,f/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

140

E-book is created by shanyoma

t&Sib
f &k m;...,ckar;rnfjh yem&JU teuft"dym ,f tajzrSeu
f o
kd w
d t
hJ cg t&Sif
bk&m;wpfyg;wnf;rvmcJyh geJ?Y wpfyg;wnf;vmawmh ]]igwpfyg;wnf;jzpfvYkd t&H;I ay;&w,f/
oufaor&Sb
d ;l ajymEkid w
f ,f/ ud,
k q
hf &m&H;I w,fqw
dk m ud,
k w
hf ynhf oufaovJ&zdS v
Ykd w
dk ,f/
'Dawmh ud,
k af wmf 'DjyemawG&UJ teuft"dym ,fuo
kd w
d t
hJ cg ud,
k af wmhw
f ynhf y&dowf
ESiw
hf uG wynhaf wmfxjH yefNy;D ajymjyyg? ar;NyD ud,
k af wmf? b,fvv
dk /J
{aum yaOm {aum Oa'aom {uH a0,smu&PH/
{aum yaOm=odvkdaomtaMumif;t&m wpfckaomjyemonf/ twd=&Sd\/
{aum Oa'aom=odvadk omjyemESiyhf wfouf tusO;f ar;jref;tyfonfw
h pfcak om
tar;jyemonf/ twd= &S\
d / {uH a0,smu&PH=wpfypk m &JUtajzonf/ twd= &S\
d /
(ajzEkdif&JUvm;udk,fawmf...)/
a'G yOm a'G Oa'om a'G a0,smu&Pmed/
odvw
dk t
hJ aMumif;t&m jyemvrf;aMumif;ESpcf &k w
dS ,f/ ajzEkid &f UJ vm;/ tJ'jD yem
vrf;aMumif;ESpcf u
k kd tusO;f csKyt
f m;jzifh ar;wJph um;&Sw
d ,f/ ud,
k af wmfajzEkid &f UJ vm;/ tJ'D
w&m;ESprf sK;d qkw
d m a[mwmyJvYkd ajz&rnft
h ajz w&m;ESpyf g;wd&Yk w
dS ,f/ tJ'g ud,
k af wmfod
&JUvm;/ (av;av;eufeuf ar;wmaemf/)
wa,m yOm wa,m Oa'om a'G a0,smu&Pmed/
yOmok;H yg;+Oa'ook;H yg;+ajzMum;wJah 0,smu&kP;f ok;H yg;qkw
d mudk ud,
k af wmfo&d UJ
vm;? (wpfurkd rS odb?J b,fEh ,
S v
f yk Nf y;D ok;H udo
k o
l rd nfv/J pdwa oa|;uawmh ravsmah wmh
bl;? qufNy;D ar;Ny)D /
pwma&m yOm pwa&m Oa'om pwm&d a0,smu&Pmed/

141 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

yOmav;yg;+jyemav;yg;+Oa'oav;yg;+a0,smu&kP;f ac:wJh tajzav;yg;&Sd


Muw,f? ud,
k af wmf ajzEkid &f UJ vm;/

jyemig;csu+f Oa'oig;csu+f a0,smu&kP;f ig;csuw


f &Ydk MdS uw,f/ ud,
k af wmfajz
Ekid &f UJ vm;? ajzprf;yg/
q yOm q Oa'om ow a0,smu&Pmed/
yOmckepfyg; Oa'ockepfyg; a0,smu&kP;f ckepfyg;qkw
d m bmvJu,
kd af wmfo&d UJvm;
ajzprf;yg/
ow yOm Oa'om ow a0,smu&Pmed/
yOmckepfyg; Oa'ockepfyg; a0,smu&kP;f ckepfyg;qkw
d m&Sw
d ,f/ bmvJu,
kd af wmf
od&UJ vm;? ajzprf;ygh/
t| yOm t| Oa'om t| a0,smu&Pmed/
yOm&Spyf g; Oa'o&Spyf g; a0,smu&kP;f &Spyf g;qkw
d m&Sw
d ,f/ bmvJu,
kd af wmfo&d UJ
vm;? ajzprf;ygh/
e0 yOm e0 Oa'om e0 a0,smu&Pmed/
yOmud;k yg; Oa'oud;k yg; a0,smu&kP;f tajzud;k yg;qkw
d m&Sw
d ,f/ tJ'g b,f[mvJ
ud,
k af wmfo&d UJ vm;? ajzprf;ygh/

E-book is created by shanyoma

yO yOm yO Oa'om yO a0,smu&Pmed/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

142

'o yOm 'o a0,smu&Pmed/

E-book is created by shanyoma

(odvw
dk t
hJ aMumif;t&mudk yOm=jyemvkaYd c:w,f/ jyemq,fyg; w&m;tpk
&Sw
d ,f/) 'o Oa'om=tJ'jD yemq,fcsuu
f kd tusO;f csKyEf w
I >f rufNy;D awmh ar;yk&H w
dS ,f/
tJ'gud,
k af wmfar;wwf&UJ vm;/ 'o a0,smu&Pmed=tJ'aD r;vdu
k w
f t
hJ ar;ykpm jyem
&JUtajz=a0,smu&kP;f w&m;q,fyg;&Sw
d ,f/ tJ'g ud,
k af wmfo&d UJ vm;? ajzEkid &f UJ vm;/
odaYk r;aomtcg ed*Pem#ykwq
&mBu;D bmrSjyefrajymEkid f rajzEdik af wmhbEJ w
I f
ydw
f aeawmh pdwa oa|;u ]]jymemq,fcsu&f UJ teuft"dym ,fukd tus,o
f w
d t
hJ cg
ud,
k ahf wmfyh &do
d wfEiS w
hf uG wynhaf wmfxv
H mcJyh g}}vdaYk jymNy;D &Sad omfrS rck;d awmhbJ ae&mu
xjyefomG ;w,f/ wGif okwe Nf y;D qk;H Ny/D
ed*Hk;qkawmif;odkYvQif ed*Pem#ykwokwef w&m;'oemawmfjrwfudk emMum;jcif;"r0e
aumif;rIuo
k v
kd u
f aH pwem o&P*Ho
k v
D aqmufwnf&jcif; oDvr,aumif;rIuo
k v
kd f
uHapwem? ESpfpOfESpfpOf bk&m;? w&m;? oHCm&wemjrwfokH;yg;wkdYtm; ylaZmfyGJusif;y
ylaZmf&aomaumif;rIuo
k v
kd u
f aH pwem odaYk ygif;tyfrsm;jrwfaom aumif;rIuo
k v
kd u
f H
t&yf&yfwaYdk Mumihf pdwa oa|;wkYd rsuaf rSmufjyKtyfaom oEdv
uPm+tpKw&d o+
tedrw
d y pKy|mef&adS om tocFw"mwfeAd m efy&rwfukd ryifryef; csr;f omvG,u
f al om
tusifhy#dywf? vsufjrefaom0dyemtodPf? &nfoeftyfaomr*fPfav;&yfwkdY
jzifh t&[wzv
kd af yguf ud,
k pf u
D ,
kd if S 'kw
Yd awGrsuaf rSmufjyKMu&onfu
h ,
kd f jzpfygapukef
ownf;/ /
om"k

om"k

om"k

(*) ed*Pem#ykwokwf

NyD;ygNyD

143 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

yXr r[myOmokwf

(tH? 3? 295)

{uH or,H b*0g om0wd,


H 0d[&wd aZw0ae temxyd@u
d tm&mar/
wpfcsed u
f jrwfpmG bk&m; om0wdj ynf&UJ aZw0efausmif;wdu
k rf mS ude;f atmif;arGY
avsmaf eawmfrw
l t
hJ cdu
k f jzpfygw,f/
tx acg or[v
k m bduL ykAP
o
S r,H ed0gaowGm ywp0D &+rm'g, om0w
yd@m, y0doo
/k
,if;odjYk rwfpmG bk&m; om0wdj ynfaZw0efausmif;ude;f atmif;arGaY vsmf aeawmfrw
l hJ
tcdu
k f ajrmufjrm;pGmaom&[ef;awmfwYdk eHeuftcg ouFe;f rsm;jzif0h wfqifNy;D oydwo
f uFe;f
(tyko
d uFe;f )ud,
k Nl y;D om0wdj ynftwGi;f qGr;f cH<u0ifawmfrMl uw,f/
tx acg awoH bduL eH {w+'a[mod ]]twdya *g acg wm0 om0wd,
H yd@m,
p&dw?Hk ,H Ele r,H a,e tnwdw,
d meH y&dAm ZumeH tm&marm? awEkyouFar,smrm}}
wd/
tcsed u
f Mkd unfv
h u
dk af wmh enf;enf;apmao;w,f/ apmawmh &[ef;awmfawG&UJ pdwf
xJrmS b,fvt
dk MujH zpfovJqadk wmh ]]Mo...om0wdj ynfxrJ mS qGr;f cHvn
S zhf Ydk tcsed ef nf;
enf;apmao;w,f/ wkw
Yd pfawG omoemjyify Am[d&t,l&MdS uwJh y&dAZdk af wG&UJ tm&mrf
ausmif;wku
d o
f o
Ydk mG ;&vQif aumif;rSmyJ}} uJo
h t
Ykd MujH zpfMuw,f/

E-book is created by shanyoma

t&m ed*Pem#ykwq
&mBu;D rS pdwa oa|;ar;wJjh yemq,fyg; w&m;tcsuf
wkrYd mS t*Fw
k & edum,f 'ouedygwf (3)r[m0* (7)yXrr[myOmokwf vmaom w&m;
tcsurf sm;jzpf Ak'b
mom0ifoal wmfpifwYdk txl;avhvmem,lrw
S o
f m;&rnhf okwe jf zpf
xko
d w
k e u
f kd ed'gef;rSpazmfjyygOD;tH-h

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

144

E-book is created by shanyoma

tx acg aw bduL a,e tnwdw,


d meH y&dAm ZumeH tm&marm? awEk+yuFro?k OyouFrw
d mG aw[d tnwdwad ,[d y&dAm Zau[d o' oarm'o?k oarm'eD,H
uxH om&PD,H 0Dwo
d ma&wGm {urEH edo'D o
/k
tJ'v
D t
dk MujH zpfNy;D wJt
h cg xdt
k &Sijf rwfwo
Ydk nf omoemjyify t,l&MdS uwJh y&dAZdk f
wk&Yd UJ tm&mrfausmif;wku
d o
f Ykd oGm;a&mufMuNy;D y&dAZdk w
f eYdk aYJ wGUw,fq,
dk ifyJ 0rf;ajrmufz,
G f
&mEIwcf eG ;f pum;ajymMum;Ny;D tjypfvw
G &f m xkid af eMuw,f/
{urEH edoaE acg aw bduL aw tnwdw,
d m y&dAm Zum aw+'a0gpk/H
tjypfvGwf&mxkdifaeMuwJh xkd&[ef;wdkYudk omoemjyifyt,l&SdMuwJh xkdy&dAkdZf
wku
Yd uJo
h Ykd (omoemeJ)Y yck;H csi;f ,SONf yKd iw
f phJ um;ajymMum;Muw,f/ ajymMum;yku
H oraPm tm0kaom a*gwarm om0umeH {0H "rH a'aowd ]]{x wkarS bdua 0
oAH "rH tbdZmemx? oAH "rH tbdnm, 0d[&xm}}wd/
igh&iS w
f .Ydk ..igh&iS w
f &Ydk UJ q&m &[ef;Bu;D a*gwru rdr&d UJ wynho
f m0u&[ef;wkt
Yd m;
,ckajymrnft
h wkid ;f w&m;a[mw,f/ a[myku
H ]]y&dowfav;yg; cspo
f m;+cspo
f rD;wk.Yd .vmMu? tm;vk;H aomw&m;udo
k ad tmifBuKd ;
ukwftm;xkwfMu? tm;vkH;aomw&m;udk ydkif;ydkif;jcm;jcm;odatmifBudK;ukwftm;xkwfNyD;
aeMu}}vkYd 'Dvydk aJ [mw,f/
jrwfpGmbk&m;&JU &nf&G,fcsuftav;teuf&Sdw,f/ if;rSm ]]ow0gawG[m
yk*K v
d yf ?J ow0gyJ? igyJ? olwpfyg;yJ? a,musmf ;yJ? rde;f ryJ tJ'v
D t
kd xifvNJG y;D 'Dtxiftwdik ;f
pGv
J ef;aeMuw,f/ y&rwPftjrifeMYJ unhv
f Qif yk*Kd v+f ow0g+ig+olwyg;+a,mufsm;+
rde;f rvdrYk &Sb
d ;l / &kyEf iS ehf mrfEpS yf g;om&Sw
d ,f/ y&rww&m;udjk rifrS t&d,r*fzv
dk o
f aYkd &muf
Ekid w
f ,f/ tJ't
D av;teuf&nf&,
G cf suef YJ ]]cspo
f m;+csppf rD;wd.Yk .vmMu? tm;vk;H aom
w&m;udo
k ad tmiftm;xkwNf y;D aeMu}} uJo
h b
Ykd &k m;a[mawmfrw
l mtrSeyf /J y&dAZdk w
f &Ydk UJ p

145 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

um; rqk;H ao;yg/

igh&SifwkdY...igwkdYvJyJ wynhfom0uwkdYtm; ,ckajymrnfhtwkdif; w&m;a[mMu


w,f/ a[myku
H ]]igh&iS w
f .Ydk .vmMu? tm;vk;H aomw&m;udo
k ad tmif tm;xkwMf u? tm;vk;H w&m;awG
udk ydik ;f ydik ;f jcm;jcm; odatmif tm;xkwNf y;D aeMu}}vkYd 'Dvydk J a[mMuw,f/
" aem tm0kaom aum 0daoaom aum t"dy,
maom u ememu&PH
orP 0g a*gwr trSmuH 0g ,'d'H "ra'oem, 0g "ra'oeH tEkomoed,m
0g tEkomoedE/d
igh&iS w
f .Ydk ..igh&iS w
f &Ydk UJ q&m &[ef;a*gwruvJ 'Dtwdik ;f a[mw,f/ igwku
Yd vJ
'Dtwdik ;f a[mw,f/ tJ'v
D akd [mMum;wJah e&mrSm &[ef;Bu;D wJah *gwr&JU w&m;a'oemeJY
igwk&Yd UJ w&m;a'oem &[ef;Bu;D a*gwr&JU tqk;H treJY igwk&Yd UJ tqk;H tr bmrsm;xl;Muvkv
Yd ?J
b,fou
l ydv
k v
Ydk ?J xl;wmuGw
J m ajymMuprf;ygvkaYd jymMuw,f/
xkt
d cg em;axmifaewJ&h [ef;wku
Yd y&dAZdk w
f aYdk jymwJph um;udk ]]'Dvq
dk v
dk Qi[
f w
k o
f m;
yJ}}vkYd vufvrJ cHMubl;/ ]]at;..wkb
Yd &k m;u 'Dvrdk a[mbl;}}vkYd qefu
Y sizf ufpum;udv
k J
rajymMum;MuyJb*0awm oEda u {w bmodw twH tmZmedmr/
jrwfpmG bk&m;txHawmfusrS 'Dpum;&JUteuft"dym ,fukd odMu&awmhrnf/ uJo
h Ykd
ESvkH;oGif;NyD;jyefvmMuw,f/
jyefvmMuNy;D om0wdj ynfwiG ;f qGr;f cHomG ;Mu qGr;f udpN y;D wJt
h cg qGr;f cH&mrSzNJ y;D
awmh bk&m;&S&d modYk awmufavQmufomG ;MuNy;D eHeufwek ;f u rdrw
d &Ykd UJ jzpf&yfawGu-kd

E-book is created by shanyoma

r,rd acg tm0kaom om0umeH {0H "rH a'aor ]]{x wkarS tm0kaom oAH
"rH tbdZmemx? oAH "rH tbdnm, 0d[&xm}}wd/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

146

E-book is created by shanyoma

" r,H baE ykAP


o
S r,H ed0gaowGm ywp0D &+rm'g, om0w yd@m,
y0dodrSm/
(tp&Sdonfjzifh) ]]jrwfpGmbk&m;...wynhfawmfwkdY,aeYeHeuf om0wdjynfwGif;
qGr;f cH0ifMuygw,f/ tJ'v
D 0dk ifMuwJt
h cg vrf;c&D;tMum; wynhaf wmfwrYkd mS uJo
h pYkd w
d f
tMujH zpfygw,fb&k m;/ jzpfyu
Hk -Mo...om0wdj ynfwiG ;f qGr;f cHzYdk tvGeaf pmao;w,f/
'Dawmh wkw
Yd awGy&dAZdk w
f &Ydk UJ tm&mrfoo
Ykd mG ;Mu&vQif aumif;rSmyJqNdk y;D wynfah wmfwYdk y&dAZdk f
awG&UJ tm&mrfuo
kd mG ;Muawmh olwu
Ydk od
Yk odkY ajymMuygw,fb&k m;/ &Siaf wmfb&k m;&JU
w&m;a'oemeJo
Y w
l &Ykd UJ w&m;a'oem? &Siaf wmfb&k m;&JUtqk;H treJY olw&Ydk UJ tqk;H tr bm
xl;vkv
Yd }J }vkYd ajymMuygw,f/ (uJoYkd jyefMum; avQmufxm;Muw,f)/
jyemq,fcsuf a[mawmfrljcif;
{0H 0g'daem bdua 0 tnwdw,
d m y&dAm Zum {0+rk 0peD,m/
xkdtcg jrwfpGmbk&m;u-&[ef;wdkY...tJ'DvdkajymwJhomoemjyify t,l&SdMuwJh
y&dAZdk w
f u
Ydk kd cspo
f m;wku
Yd odjYk yefNy;D ar;Mu&rnf/ ar;ykrH mS 1/ {aum tm0kaom yaOm? {aum Oa'om? {uH a0,smu&PH/
igh&iS w
f .Ydk ..odvw
dk hJ wpfcak omtaMumif;t&mjyem&Sw
d ,f/ ,if;odvw
dk hJ jy
emwpfcu
k kd tusO;f csKyaf r;yk&H w
dS ,f/ tJ'w
D &m;&JUtusO;f csKyt
f ajz&Sw
d ,f/ (odMu&JUvm;?
tJ'Dvkdar;vJar;Mu)/
2/ a'G yOm? a'G Oa'om? a'G a0,smu&Pmed/
odvw
dk t
hJ aMumif;t&m w&m;ESpyf g;&Sw
d ,f/ tJ'o
D v
d w
dk t
hJ aMumif;t&mw&m;ESpyf g;
udk tusO;f csKyaf r;yk&H w
dS ,f/ tJ'w
D &m;pum;&JUJ tusO;f csKyt
f ajz&dw
S ,f/ odMu&JUvm;? tJ'v
D dk

147 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

ar;Mu/

odvw
dk t
hJ aMumif;t&mok;H yg;wk&Yd MdS uw,f/ tJ'o
D v
d w
dk t
hJ aMumif;t&m w&m;ok;H yg;
wku
Yd kd tusO;f csKyaf r;yk&H w
dS ,f/ tJ'w
D &m;pum;&JU tusO;f csKyt
f ajz&Sw
d ,f/ odMu&JUvm;?
tJ'v
D adk r;Mu/
(ay,smv)-4+5+6+7+8+9+10? 'o yOm? 'o Oa'om? 'o a0,smu&Pmed/
odvdkwJhtaMumif;t&mw&m;q,fyg;wdkY &SdMuw,f/ tJ'DodvkdwJhtaMumif;t&m
w&m;q,fyg;wku
Yd kd tusO;f csKyaf r;yk&H w
dS ,f/ tJ'w
D &m;pum;&JU tusO;f csKyt
f ajz&Sw
d ,f/
odMu&JUvm;? tJ'v
D v
dk aJ r;Mu/
{0H yk|m bdua0 tnwdwd,m y&dAmZum e ap0 orm,dEd? Ow&d p
0dCmwH tmyZ
d Ed/ wH ud a[wk? ,xm wH bdua 0 t0do,o/
&[ef;wk.Yd ..tJ'v
D akd r;wJh omoemjyifyt,l&MdS uwJh y&AkZd af wG[m tjynft
h pkv
H J
ajzEkdifMuvdrfhrnfr[kwfonfhjyif udk,fpdwfyifyef;jcif;odkYa&mufMuayvdrfhrnf/ tb,f
aMumif[
h rl l &[ef;wk.Yd ..'Djyemq,fcsuw
f [
Ydk m y&dAZdk w
f u
Ydk supf m;&m w&m;rsK;d r[kwf
aomaMumihf (jzpfayonf)/
em+[H wH bdua 0 ymrd oa'0au avmau orm&au ojA[au orPjA[P,
d m yZm, oa'0rEkm,? a,m aroH yOmeH a0,smu&aPe pdwH
tm&ma",s tnMw wxm*awe 0g wxm*wom0aue 0g? awm 0g ye okwmG /
&[ef;wkdY..tJ'DjyemwkdY&JUtajzudk ausauseyfeyf ajymMum;EkdifwJhyk*dKvf[m
igbk&m;? igbk&m;&JUwynho
f m0u? 'DomoemrS wpkw
H &m 'DtajzudMk um;emoGm;wJyh *k Kd vf

E-book is created by shanyoma

3/ wa,m yOm? wa,m Oa'om? wdPD a0,smu&Pmed/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

148

tJ'yD *k Kd vo
f ;Hk rsK;d udzk ,fxm; vlrmS ? ewfrmS ? jA[mrSm 'Djyemq,frsK;d udk tajzudt
k jynhf
tpkH b,fv?l b,fewf? jA[mrSrajzqkEd idk b
f ;l / ('Dtar;+tajztus,u
f kd ,cktcgigbk&m;
a[mMum;azmfjyr,f)-

E-book is created by shanyoma

1/ {aum yaOm {aum Oa'aom {uH a0,smu&PEd wd acg yaewH 0kw?H


udaO+wH y#dp 0kw/H
odvw
dk t
hJ aMumif;t&m jyemwpfc&k w
dS ,fqw
dk phJ um;? ,if;odvw
dk t
hJ aMuif;t&m
jyemwpfcu
k kd tusO;f csKy
f eT jf yrIqw
dk phJ um;? tJ'gudo
k &d UJ vm;vkaYd r;vQif 'Dtar;&JUt
ajztus,u
f a[m'Dvw
dk ?hJ b,fvv
dk -J
{u"ar bdua 0 bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk r maem
orm y&d,E'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m a[mwd/
&[ef;wd.Yk .a,m*D(a,m*g0p&) &[ef;onf wpfcak omw&m;tcsuf Ni;D aiGw
Y =hJ
edA'd gPf&ifo
h efatmif wyfjcif;uif;wJ=h 0d&m*Pf&ifo
h efatmif vGwaf jrmufvw
dk =hJ rkp-d
wkurswmPf&ifo
h efatmif 'Dw&m;awG&UJ tydik ;f tjcm;udo
k ad tmif BuKd ;ukwt
f m;xkwf
vQif razmufrjyefreS u
f efwhJ opmav;yg;udrk *fPfav;yg;jzifh qifu
h mqifu
h mydik ;f ydik ;f
jcm;jcm;odNy;D vQif rsuaf rSmufb0=ypu oHo&m0#f'u
k t
qk;H udjk yKwhJ yk*Kd vjf zpfavawmh
onf/ (pum;tajccHom &Sad o;onf/ Mum;nyt
f rSmpum; azmfjyvko
d nfrmS ),ckazmfjycJo
h nfrmS y&d,wdp um;=&[ef;pum;jzpf t&yfxu
J 'umBu;D +'umr
Bu;D awGem;vnfatmifajym&vQif ]]tMuifw&m;wpfyg;udk (1) wy&dnm? (2) wD&Py&dnm? (3) y[mey&dnm y&dnmok;H yg;jzifh ydik Ef idk pf mG odvQif oHo&m0#f'u
k r S vGw\
f /
tJ'o
D &d rnfw
h &m;wpfyg;u tb,fw&m;vJ}} uJo
h aYkd r;vk&d if;wJ/h
uwro {u"ar=tb,frnfaom w&m;wpfyg;vJqadk wmh tajzu oaA owm
tm[m&|dwdum=tm;vkH;aomow0gawG[m taMumif;rJhjzpfMuwmr[kwf/ qkdif&mt
aMumif;w&m;vQif tajccH&w
dS ,f/ (tJ't
D csuu
f kd ESpEf pS u
f mum od&rSmwJ/h )

tb,faMumifh 'Dpum;udk ajym&oenf;qkv


d Qi-f
(u) t"dpo
rkyg '-qkw
d rhJ pd m t,l0g'&Sw
d ,f/ tJ't
D "dpo
rkyg ' rdpm t,l&w
dS v
hJ u
l
]]vlawG? ewfawG? jA[mawG[m bmhaMumifjh zpfovJ}}vkaYd r;vQif b,ftaMumif;udrk pS NJG y;D
jzpfwmr[kwb
f ;l / oljzpfcsio
f vkjd zpfMuwm}} uJo
h Ykd tvJv
G t
JG acsmaf csmaf jymw,f/
(c) &edrm eqdw
k hJ rdpm t,l0g'vJ&w
dS ,f/ tJ'
D &edrm e rdpm t,l0g'&Sw
d hJ
vlusawmh ]]vlawG? ewfawG? jA[mawG (ow0gawG)[m bmhaMumifjh zpfovJ}}vkaYd r;vQif
]]ow0gawGukd ra[o&ewfrif;u zefqif;ay;w,f/ ra[o&ewfrif;aMumifh ow0g
awGjzpfw,f}}vdYk tvGv
J t
JG acsmaf csmf ajymw,f/
tJ't
D aMumif;awG tvGv
J t
JG ,lrmS ;awG&adS evdYk jrwfpmG bk&m;u ]]tm;vk;H aomow0g
wd&Yk UJ taMumif;rSeu
f m; tm[m&av;yg; yp,orkyg 'utaMumif;w&m;rsm;yJ(u) uAVDum&tm[m&qkw
d hJ qGr;f cJz,
G af bmZOf+
(c) zm[m&qkw
d hJ zajcmufyg; (tawGaY jcmufyg;)+
(*) raemoaOwem[m&qkw
d hJ ukov
kd +f tukov
kd af pwem+
(C) 0dnmPm[m&qkw
d hJ pdw0f n
d mPf+ (tJ'D 4-yg;ESi)hf
(i) tusKd;udkjzpfapwwfwJh&ly+t&lypsmefawG+
'Dw&m;awGomvQif tajccHtaMumif;&if;&Sw
d ,f}}vdYk ydik yf ikd Ef idk Ef idk o
f zd v
Ydk w
dk ,f/
wenf;tm;jzifh ]]tm[m&av;yg;udk 0dyemPfq,fyg;jzifh ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;od
vQif rsuaf rSmufb0rSmyif oHo&m0#f'u
k t
qk;H odaYk &mufw,f}} (odq
Yk v
dk \
dk )/

2/

a'G yOm a'G Oa'om a'G a0,smu&PmeDwd wd acg yaewH 0kw?H


udaO+wH y#dp 0kw/H

odvw
kd t
hJ aMumif;t&m jyemESpcf w
k &Ykd MdS uw,fqw
dk phJ um;+,if;odvw
dk t
hJ aMumif;
t&mjyemESpcf w
k u
Ydk kd tusO;f csKy
f eT jf yrI=Oa'oESpyf g;wk&Yd MdS uw,fqw
dk phJ um;+tajz=
a0,smu&kPf;ESpfyg;wdkY&SdMuw,fqdkwJhpum;&Sdw,f/ tb,fudk&nf&G,fNyD; pum;udk
igbk&m; a[mMum;tyfovJvaYdk r;vQif tJ't
D ar;&JUtajztus,u
f a[m'Dvw
dk ?hJ b,fvdk

E-book is created by shanyoma

149 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

150

vJqv
dk Qi-f

E-book is created by shanyoma

'Do
G k bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk r maem
orm y&d,E 'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m a[mwd/
&[ef;wk.Yd .a,m*g0p&&[ef;onf ESpyf g;aomw&m;wkYd Ni;D aiGw
Y =hJ edA'd gPf&ifh
oefatmif wyfjcif;uif;wJ=h 0d&m*Pf&ifo
h efatmif vGwaf jrmufvw
dk =hJ rkpw
d u
k rswmPf
&ifo
h efatmif 'Dw&m;awG&UJ tydik ;f tjcm;udk odatmifBuKd ;ukwt
f m;xkwv
f Qif razmufrjyef
rSeu
f efwo
hJ pmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifh qifu
h mqifu
h m ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odNy;D
vQif rsuaf rSmufb0=ypu oHo&m0#f'u
k t
qk;H udk jyKwyhJ *k Kd vf jzpfavawmhonf/
uwarok 'Do
G =k tb,frnfaomw&m;ESpyf g;wkYd vJqakd wmh (tajzu)- emar p
&layp=xdx
k t
dk m&Hk Gww
f wfwphJ w
d +f apwoduaf c:wJeh mrfw&m;+tcsr;f tyltp&Sw
d hJ qefY
usib
f uftaMumif;wkaYd Mumifh azmufazmufjyefjyefcw
k pfrsK;d ckwpfrsK;d jzpfwwfwhJ &kyw
f &m;=
'Dw&m;ESpfyg;udk epfepfumumod&rSmjzpfw,f/ (wenf;qkdvQif) ]]emrfw&m;ESpfyg;wkdYudk
0dyemPfq,fqifjh zifh ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;od&r,f/ ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odvQif rsuaf rSmuf
b0rSmyif oHo&m0#f'u
k t
qk;H odaYk &mufw,f}} odq
Yk v
dk \
kd /

3/

wa,m yOm wa,m Oa'om wDPd a0,smu&PmeDwd wd acg yaewH


0kw?H udaO+wH y#dp 0kw/H

odvw
kd t
hJ aMumif;t&m jyemok;H ckw&Ydk MdS uw,fqw
dk u
hJ m;+,if;odvw
kd t
hJ aMumif;
t&mjyemok;H ckwu
Ydk kd tusO;f csKy
f w
T jf yrI=Oa'ook;H yg;wk&Yd MdS uw,fqw
kd phJ um;&Sw
d ,f/
tb,fu&kd nf&,
G Nf y;D pum;udk igbk&m;a[mMum;tyfovJvaYdk r;vQif tJ't
D ar;&JUtajz
tus,u
f a[m'Dvw
kd ?hJ b,fvv
dk q
J v
kd Qi-f
wDo bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk r maem

151 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

&[ef;wkdY..a,m*g0p&&[ef;onf okH;yg;aomw&m;wdkYNiD;aiGYwJh=edA'gPf&ihf
oefatmif wyfjcif;uif;wJ=h 0d&m*Pf&ifo
h efatmif vGwaf jrmufvw
dk =hJ rkpw
d u
k rswmPf
&ifo
h efatmif 'Dw&m;awG&UJ tydik ;f tjcm;udk odatmifBuKd ;ukwt
f m;xkwv
f Qif razmufrjyef
rSeu
f efwo
hJ pmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifq
h ifu
h mqifu
h m ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odNy;D
vQif rsuaf rSmufb0=ypu oHo&m0#f'u
k t
qk;H udjk yKwyhJ *k Kd vf jzpfavawmhonf/
uwarok wDok=tb,frnfaomw&m;okH;yg;wkdYvJqkdawmh (tajzu) wDok
a0'emok=oufoufomomcHpm;rIqw
dk hJ okca0'em? roufromcHpm;rIqw
dk 'hJ u
k a 0'em?
(oufomonfvnf;r[kw?f roufomvnf;r[kw)f tv,ftvwfcpH m;rIqw
dk hJ Oayuma0'em='Dw&m;ok;H yg;wku
Yd kd epfepfumumod&rSmjzpfygw,f/ (wenf;qk&d vQi)f ]]okca0'em
'kua 0'em Oayuma0'em 'Dw&m;ok;H yg;wku
Yd kd 0dyemPfq,fqifjh zifh ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;
od&r,f/ ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odvQif rsuaf rSmuft0rSmyif oHo&m0#f'u
k t
qk;H vkaYd &mufw,f}}
odq
Yk v
dk \
kd /

4/

pwma&m yOm pwma&m Oa'om pwm&d a0,smu&PmeDwd wd acg


yaewH 0kw?H udaO+wH y#dp 0kw/H

odvkdwJhtaMumif;t&m jyemav;ckwkdY&SdMuw,fqkdwJhpum;+,if;odvkdwJh
taMumif;t&mjyemav;ckwkdYudk tusOf;csKyfTefjyrI=Oa'oav;yg;wkdY&SdMuw,fqkdwJh
pum;+tajz=a0,smu&kP;f av;yg;wk&Yd MdS uw,fqw
dk phJ um;&Sw
d ,f/ tb,fu&kd nf&,
G Nf y;D
pum;udik gbk&m;a[mMum;tyfovJvYkd ar;vQif tJ't
D ar;&JU tajztus,u
f a[m'Dvkd
wJ?h b,fvv
kd q
J v
dk Qi-f
pwlok bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk r maem
orm y&d,E'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m a[mwd/

E-book is created by shanyoma

orm y&d,E'm0D or'wHH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku


Eua&m a[mwd/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

152

E-book is created by shanyoma

&[ef;wk.Yd .a,m*g0p&&[ef;onf av;yg;aomw&m;wdYk Ni;D aiGw


Y =hJ edA' gPf&ihf
oefatmif wyfjcif;uif;wJ=h 0d&m*Pf&ifo
h efatmif vGwaf jrmufvw
dk =hJ rkpw
d u
k rswmPf
&ifo
h efatmif 'Dw&m;rsK;d wk&Yd UJ tydik ;f tjcm;udk odatmifBuKd ;ukwt
f m;xkwv
f Qif razmufrjyef
rSeu
f efwo
hJ pmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifh qifu
h mqifu
h m ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odNy;D
vQif rsuaf rSmufb0=ypu oHo&m0#f'u
k t
qk;H udjk yKwyhJ *k Kd vf jzpfavawmhonf/
uwarok pwlo=k tb,frnfaomw&m;av;yg;wkYd vJqakd wmh (tajzu) pwlok
tm[ma&ok=qGr;f cJz,
G af bmZOfqw
kd hJ uAVDum&tm[m& tawGt
Y xdajcmufyg;qkw
d hJ
zm[m&? ukov
kd af pwem+tukov
kd af pwemqkw
d hJ raemoaOwem[m& pdw0f n
d mPf
qkw
d hJ 0dnmPm[m& 'Dtm[m&av;yg;wkt
Yd euf epfepfumumod&rSmjzpfw,f/ wenf;
qk&d vQi-f ]]uAVDum&tm[m& zm[m& raemoaOwem[m& 0dnmPm[m& 'Dw&m;
av;yg;;wku
Yd kd 0dyemPfq
f ,fqifjh zifh ydik ;f ydik ;f jcm;jcm; od&r,f/ ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odvQif
rsuaf rSmuft0rSmyif oHo&m0#f'u
k t
qk;H vkaYd &mufw,f}} odq
Yk v
dk \
kd /

5/

yO yOm yO Oa'om yO a0,smu&PmeDwd wd acg yaewH 0kw?H


udaO+wH y#dp 0kw/H

odvw
dk t
hJ aMumif;t&m jyemig;ckw&Ydk MdS uw,fqw
dk phJ um;+,if;odvw
dk t
hJ aMumif;
t&mjyemig;ckwkdYudk tusOf;csKyfTefjyrI=Oa'oig;yg;wkdY&SdMuw,fqkdwJh pum;+
tajz=a0,smu&kP;f ig;yg;wk&Yd MdS uw,fqw
dk phJ um;&Sw
d ,f/ tb,fu&kd nf&,
G Nf y;D pum;udk
igbk&m;a[mMum;tyfovJvaYkd r;vQif tJ't
D ar;&JUtajztus,u
f a[m'Dvw
kd ?hJ b,fvv
kd J
qkv
d Qi-f
yOok bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk r maem
orm y&d,E'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m a[mwd/
&[ef;wkdY..a,m*g0p&&[ef;onf ig;yg;aomw&m;wdkYNiD;aiGYwJh=edA'gPf&ihf

153 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

uwarok yOok=tb,frnfaomw&m;ig;yg;wkdYvJqdkawmh (tajzu) yOok


Oyg'geuaEo=k &kyf a0'em onm 0dnmPfqw
dk hJ avmuDcEmig;yg;wku
Yd kd epfepfumum
od&rSmjzpfw,f/ wenf; qk&d vQi-f ]]avmuDOyg'geuEm ig;yg;wku
Yd kd 0dyemPff q,f
qifjh zifh ydik ;f ydik ;f jcm;jcm; od&r,f/ ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odvQif rsuaf rSmuft0rSmyif oHo&m
0#f'u
k t
qk;H vkaYd &mufw,f}} odq
Yk v
dk \
kd /

6/

q yOm q Oa'om q a0,smu&PmeDwd wd acg yaewH 0kw?H


udaO+wH y#dp 0kw/H

odvkdwJhtaMumif;t&m jyemajcmufckwkdY&SdMuw,fqkdwJhpum;+,if;odvkdwJht
aMumif;t&m jyemajcmufcw
k u
Ydk kd tusO;f csKy
f eT jf yrI=Oa'oajcmufyg;wk&Yd MdS uw,f (qkw
d hJ
pum;)+tajz=a0,smu&kP;f ajcmufyg;wk&Yd MdS uw,f (qkw
d phJ um;&Sw
d ,f)/ tb,fu&kd nf
&G,fNyD;pum;udk igbk&m;a[mMum;tyfovJvkdYar;vQif tJ'Dtar;&JUtajztus,fu
a[m'Dvw
dk ?hJ b,fvv
dk q
J v
dk Qi-f
qok bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk r maem
orm y&d,E'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m a[mwd/
&[ef;wk.Yd .a,m*g0p&&[ef;onf ajcmufyg;aomw&m;wdYk Ni;D aiGw
Y =hJ edA' gPf&ihf
oefatmif wyfjcif;uif;wJ=h 0d&m*Pf&ifo
h efatmif vGwaf jrmufvw
dk =hJ rkpw
d u
k rswmPf
&ifhoefatmif 'Dw&m;ajcmufrsKd;wkdY&JUtydkif;tjcm;udk odatmifBudK;ukwftm;xkwfvQif

E-book is created by shanyoma

oefatmif wyfjcif;uif;wJ=h 0d&m*Pf&ifo


h efatmif vGwaf jrmufvw
dk =hJ rkpw
d u
k rswmPf
&ifhoefatmif 'Dw&m;ig;rsKd;wkdY&JUtydkif;tjcm;udk odatmifBudK;ukwftm;xkwfvQif
razmufrjyef rSeu
f efwo
hJ pmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifh qifu
h mqifu
h m ydik ;f ydik ;f
jcm;jcm;odNyD;vQif rsufarSmufb0=ypuoHo&m0#f'kutqkH;udkjyKwJhyk*dKvf jzpfav
awmhonf/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

154

E-book is created by shanyoma

razmufrjyef rSeu
f efwo
hJ pmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifq
h ifu
h mqifu
h m ydik ;f ydik ;f
jcm;jcm;odNyD;vQif rsufarSmufb0=ypuoHo&m0#f'kutqkH;udkjyKwJhyk*dKvf jzpfav
awmhonf/
uwarok qok=tb,frnfaomw&m;ajcmufyg;wkdYvJqkdawmh tajzu-qok
tZwad uok tm,waeok=twGi;f tm,weajcmufyg;vdaYk c:wJh rsupf &d ,f em;&,f
ESm&,f vQm&,f pdw&f ,fqw
dk t
hJ wGi;f tm,weajcmufyg;wdu
Yk kd epfepfumumod&rSmjzpf
w,f/ (wenf;qkdvQif) twGif;tm,weajcmufyg;wdkYudk 0dyemPff q,fqifhjzifh
ydkif;ydkif;jcm;jcm; od&r,f/ ydkif;ydkif;jcm;jcm;odvQif rsufarSmufb0rSmyif oHo&m0#f'ku
tqk;H vkaYd &mufw,f}} odq
Yk v
dk \
kd /
7/

ow yOm ow Oa'om ow a0,smu&PmeDwd wd acg yaewH 0kw?H


udaO+wH y#dp 0kw/H

odvkdwJhtaMumif;t&m jyemckepfckwkdY&SdMuw,fqkdwJhpum;+,if;odvkdwJht
aMumif;t&m jyemajcmufcw
k u
Ydk kd tusO;f csKy
f eT jf yrI=Oa'ockepfyg;wk&Yd MdS uw,f (qkw
d hJ
pum;)+tajz=a0,smu&kPf;ckepfyg;wkdY&SdMuw,f (qkdwJhpum;&Sdw,f)/ tb,fudk&nf
&G,Nf y;D pum;udk igbk&m; a[mMum;tyfovJvaYdk r;vQif tJ't
D ar;&JUtajztus,u
f
a[m'Dvw
dk ?hJ b,fvv
dk q
J v
dk Qi-f
owok bdua0 "arok bduK orm edAdErmaem orm 0d&Zrmaem orm
0drpk r maem orm y&d,E'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m
a[mwd/
&[ef;wk.Yd .a,m*g0p&&[ef;onf ckepfyg;aomw&m;wdYk Ni;D aiGw
Y =hJ edA' gPf&ihf
oefatmif wyfjcif;uif;wJ=h 0d&m*Pf&ifo
h efatmif vGwaf jrmufvw
dk =hJ rkpw
d u
k rswmPf
&ifhoefatmif 'Dw&m;ckepfrsKd;wkdY&JUtydkif;tjcm;udk odatmifBudK;ukwftm;xkwfvQif
razmufrjyef rSeu
f efwo
hJ pmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifq
h ifu
h mqifu
h m ydik ;f ydik ;f

155 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

uwarok owo=k tb,frnfaomw&m;ckepfyg;wkYd vJqadk wmh tajzu-owok


0dnmP|dwDok=0dnmP|dwdckepfyg;vkdYac:wJh(1) emewum, emewonDow0g+
(2) emewum, {uwonDow0g+
(3) {uwum, emewonDow0g+
(4) {uwum, {uwonDow0g+
(5+6+7) {uwonDow0g 3-rsK;d 0dnmP|dwcd ek pfyg;wkYd epfepfumum od&
rSmjzpfw,f/ (0dnmP|dwcd ek pfyg;t"dym ,fuq
kd ufazmfjyygrnf/ wenf;qkv
d Qif 0dnm
P|dwcd ek pfyg;wku
Yd kd 0dyemPfq,fqifjh zifh ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;od&r,f/ ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;
odvQif rsuaf rSmufb0rSmyif oHo&m0#f'u
k tqk;H okaYd &mufw,f}} (odq
Yk v
dk \
kd /)
0dnmP|dwdckepfyg;taMumif;
(1) emewum, emewonDow0g=vl+tcsKd Uaomewf+tcsKd Uaom 0deyd gwdu
tol&um,f ow0grsm;udak c:onf/ (1) vlrsm;pMu0VmteE &So
d rQaomvlwo
Ykd nf
tqif;+ykHyef;oPmefponftm;jzifh xyfrQwlaomvl[l r&SdMu? t>rmyl;arG;Muaom
vlwkdYyifaomfvnf; MunhfykH&IykHajymqkdykH oGm;ykH&yfykHponfcsif; rwlMuygacs/ xkdYaMumifh
vlrsm;udk emewum,=&kyu
f ,
kd u
f m,csi;f uGjJ ym;Muaom ow0grsm;[kac:qk&d onf/ xkv
d l
om;wk\
Yd y#doaEpw
d 0f n
d mPfrmS vnf; wcsKUd wd[w
d ?f wcsKUd 'Gpd w
d f wcsKUd ukov0dyguft[dwf
pdwjf zifh y#doaEpw
d cf si;f uGjJ ym;Muaomow0grsm;[k ac:qd&k onf/
(c) tcsKd Uaom ewf=pMu0VmteE&So
d rQaom umrm0p&ewfbaHk jcmufxyf ewf
wdo
Yk nfvnf; tcsKd UrSmtndKa&mif? tcsKd UrSmt0ga&mifponf ud,
k af &miftqif;&SMd u y#d
oaEpw
d 0f n
d mPfrmS wcsKd U'd[
G w
d ?f wcsKUd wd[w
d pf w
d jf zifh y#doaEwnfaeMuaomaMumifh
emewum,+emewonD=&kyu
f ,
kd cf si;f +y#doaEpw
d 0f n
d mPfcsi;f uGjJ ym;Muaom ow0g
rsm;[kac:qkd&onf/

E-book is created by shanyoma

jcm;jcm;odNyD;vQif rsufarSmufb0=ypuoHo&m0#f'kutqkH;udkjyKwJhyk*dKvf jzpfav


awmhonf/

E-book is created by shanyoma

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

156

(*) tcsKUd aom0deyd gwdu tol&um,fow0grsm;[lonfrmS (i&J+wd&pmef+Nyw


d m
+tol&um,f) tyg,fbrHk t
S vGwjf zpfMuaom Ow&rmwmbDv;l r? yd,uF&rmwm? zk
rdwm ? "r*w
k m tp&So
d nfh tjcm;aoma0rmedu (aepH+nOfch )H Nyw
d m rsm;jzpfMuonf/
a0rmeduNyw
d w
rYdk mS t0g+tjzL+trnf;paom tqif;tm;jzifv
h nf;aumif;? tql+tBuK+H
t&yfwkd+&Snftm;jzifhvnf;aumif;? udk,fcEmtrsKd;rsKd;&SdMuonf/ y#doaEpdwf0dnmPf
rSmvnf; vlom;wku
Yd o
hJ Ykd wcsKd U'dpG w
d ?f wcsKUd wd[w
d ?f wcsKUd t[dwpf w
d jf zifh y#doaEwnfae
MuaomaMumifh emewum,+emewonD=&kyu
f ,
dk cf si;f +y#doaEpw
d 0f n
d mPfcsi;f uGjJ ym;
Muaomow0grsm;[kac:qkd&onf/ (txl;rSm)-0dedygwdu tol&mwkdYum;ewfrsm;uJhodkY
wefc;kd rBu;D Mu? qif;&Jom;vlrsm;uJo
h Ykd wefc;kd enf;yg; t0wf+tpm;&Sm;Ny;D qif;&JErG ;f yg;Mu
onf/ wcsKUd vqkwyf u qif;&J+vqef;yu csr;f omMuonf/ od&Yk um; csr;f omokcrS
z&dzk &JMuaJ omaMumifh 0deyd gwdu tol&mrnfMuavonf/ xk0d ed yd gwdu tol&mwkw
Yd iG f
yd,uF&rmwktol&mponfwu
Ydk o
hJ Ydk wd[w
d yf #doaEwnfow
l o
Ydk nf opmav;yg;odjrif
uRww
f rf;0ifEikd Mf uonf/ (um; txl;rSw&f efwnf;/)
(2) emewum, {uwonD ow0g=jA[yg&doZm? jA[myka&m[dwm? r[mjA[m
wnf;[laom &lyg0p&yXrbkH ok;H bko
H m;jA[mrsm;udv
k nf;aumif;? i&J+wd&pmef+Nyw
d m +
tol&um,ftyg,fbo
Hk m;wku
Yd v
kd nf;aumif;? &kyu
f ,
kd u
f m,csi;f rwlMubJ y#doaEpw
d f
0dnmPfcsi;f wlMuaomaMumifh emewum,{uwonD ow0grsm;[kac:qk&d onf/
&Sif;vif;csuf
yXrpsmefbo
Hk m;jA[mrsm;wGif jA[yg&doZm jA[mrsm;rSm tm;enf;aom yXrpsmef
ukov
kd ?f jA[yak &m[dw jA[mtv,ftvwfjzpfaom yXrpsmefuo
k v
kd ?f r[mjA[mwkrYd mS
tjrwfq;Hk aom yXrpsmefuo
k v
kd af Mumifh toD;oD;jzpfMuNy;D vQif toufwrf;rSmvnf; jA[
yg&doZm jA[mwkrYd mS tE&uyfEpS q
f ,fw
h pfuyf? jA[yak &m[dw jA[mwdrYk mS tE&uyf
ok;H q,fEh pS u
f yf? r[mjA[mwdrYdk mS tE&uyfajcmufq,fah v;uyfwnf;[laom toacsF
,suyfwpfuyf touf&n
S Mf uuke\
f /
txl;tm;jzifh-

emewum, {uwonD ow0gpm&if;0,f ygVdawmf tyg,fav;bkrH yg&Sad omf


vnf; (u) i&Jbo
Hk m;wkrYd mS wcsKUd *g0kwrf Q? wcsKUd *g0kw0f ufrQ? wcsKUd wpf,Zl emrQ&MdS uonf/
(a'0'wf\Nyw
d m b0ud,
k cf EmrSm ,lZem 100-&S\
d /)
(c) wd&pmefwrYdk mS wcsKUd i,f wcsKUd Bu;D tqif;trsK;d rsK;d &SMd uonf/
(*) Nyw
d m bko
H m;wkrYd mS vnf; wcsKUd tawmifajcmufq,frQ? wcsKUd tawmif&pS q
f ,f
rQ&
dS wcsKUd tqif;vS+wcsKUd tqif;rvSjzpfMuonf/
(C) tol&um,fbo
Hk m;wkrYd mS vnf; Nyw
d m wkeYd nf;wl cEmud,
k &f MdS uNy;D txl;tm;
jzifh 'DCyd|u
d ac:aom Nyw
d m wkrYd mS cEmud,
k yf rmP,lZemajcmufq,fcefw
Y v
Ydk nf;&SMd u
onf/ y#doaEpdwfonmrlum; tyg,fbkHom;tm;vkH;wkdYyif t[dwftukov0dyguf
OayumoED& Ppdwjf zifch sn;f y#doaEwnfaeMuonf/ ok&Yd um; tyg,fav;bko
H m;wkv
Yd J
(&kyu
f ,
kd u
f m,csi;f rwlbJ y#doaEpw
d 0f n
d mPfcsi;f wlMuaomaMumif)h emewum, {uwonD 0dnmP|dwd xnfo
h iG ;f &rnf[k t|uxm txl;azmfjytyfonf/
(3) {uwum, emewonD ow0g[lonfrmS y&dwm [m? tyrmPmbm? tmb&mwnf;[laom &lyg0p&'kw,
d psmefo;Hk bko
H m; jA[mrsm;udk (&kyu
f ,
dk u
f m,csi;f wl
y#doaEpdwf0dnmPfcsif; rwlMuaomaMumifh) {uwum, emewonDow0grsm;[k
ac:qk&d onf/
&Sif;vif;csuf'kw,
d psmefbo
Hk m;jA[mrsm;wGif y&dwm bmbko
H m;jA[mrsm;rSm tm;enf;aom&lyg
0p&'kw,
d psmefuo
k v
kd u
f ?H tm;enf;aom&lyg0p& wwd,psmefuo
k v
kd w
f w
Ydk iG f wpfyg;yg;
aMumifjh zpfNy;D vQif toufwrf;rSm r[muyfEpS u
f yf touf&n
S Mf uuke\
f / tyrmPmbm
bko
H m;jA[mrsm;rSm tv,ftvwfjzpfaom &lyg0p&'kw,
d psmefuo
k v
dk u
f ?H tv,ftvwf
jzpfaom &lyg0p&wwd,psmefuo
k v
kd u
f w
H w
Ydk iG f wpfyg;yg;aMumihjf zpfNy;D vQif toufwrf;rSm
r[muyfav;uyftouf&SnfMuukef\/ tmb&mbkHom;jA[mrsm;rSm tjrwfqkH;jzpf
aom &lyg0p&wwd,psmefuo
k v
kd u
f w
H w
Ydk iG f wpfyg;yg;aMumihjf zpfNy;D vQif toufwrf;rSm
r[muyf&pS u
f yftouf&n
S Mf uuke\
f / (ygVdawmf Ou|enf;tm;jzifh tmb&jA[mb
h Hk
udak [mawmfro
l nf/ 'kw,
d psmefo;Hk bkv
H ;Hk ud,
k &l rnf)/ xk'd w
k ,
d psmefo;Hk bkv
H ;Hk &Sd jA[mwkrYd mS

E-book is created by shanyoma

157 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

158

E-book is created by shanyoma

ud,
k u
f m,ykyH ef;csi;f wlMu y#doaEpw
d 0f n
d mPfuom wcsKUd rSm 'kw,
d psmef0yd gufpw
d ?f
wcsKd UrSm wwd,psmef0yd gufpw
d f odu
Yk jJG ym;MuaomaMumifh {uwum, emewonD 0d
nmP|dwdrnfMuukef\/
&Sif;vif;csufwwd,psmefbo
Hk m;jA[mrsm;um; ud,
k af &mifjywf jywf rusbJ wpfceJ ufu,
kd f
a&mifwnf&adS eMuonf/ taMumif;jzpfaom wpfceJ ufu,
kd af &mifwnf&adS eMuonf/ t
aMumif;jzpfaom pwkwp smefuo
k v
kd u
f u
H kd y&dw+ rZdr+tyrmPtm; ok;H rsK;d jym;jzpfMu
&onf/ toufwrf;rSmvJyJ bm0emok;H yg;yGm;pOftwkid ;f r[muyfwpfq,fah jcmufuyf+
oH;k q,fEh pS u
f yf+ajcmufq,fah v;uyf toD;oD; touf&n
S Mf uonf/ (txl;rSw&f efrmS )
a0[yKd vb
f o
Hk m; jA[mrsm;onf pwkw ({uwum,{wonD) 0dnmP|dwd yg0if
tonowfjA[mwkrYd mS rl pdw0f n
d mPfr&Sad omaMumifh 0dnmP|dwt
d &m ryg0ifMu
onfudkrSwf&m\/
(5+6+7) {uwonD owo;kH rsK;d teuf (5) t&um; ]]teaEm tmumaom+
teaEtmumaom}}[k xyfwvJvyJ mG ;a&muftyfaom tmumomeOm,webko
H m;
jA[mBuD;rsm;wnf;/
(6) t&um; ]]teEH 0dnmPH+teEH 0dnmeH}}[k xyfwvJvyJ mG ;a&muftyfaom
0dnmPOm,webko
H m; jA[mBu;D rsm;wnf;/
(7) t&um; ]]ewd udO+d ewd udO}d }[k xyfwvJvyJ mG ; a&muftyfaomtmudO
nm,webko
H m; jA[mBu;D rsm;wnf;/
(0dnmP|dwdckepfyg; rSwfzG,fNyD;\)

(*) t| yOm t| Oa'aom t| a0,smu&PmeDwd wd acg yae+wH 0kw?H


udaO+wH y#dp 0kw/H
odvw
kd t
hJ aMumif;t&m jyem&Spcf w
k &Ydk MdS uw,fqw
dk phJ um;+,if;odvw
dk t
hJ aMumif;
t&m jyem&Spcf w
k u
Ydk kd tusO;f csKy
f eT jf yrI=Oa'o&Spyf g;wk&Yd MdS uw,fqw
dk phJ um;+tajz=

159 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

uwarok t|ok=tb,fw&m;&Spyf g;wkYd vJqakd wmh tajzu t|ok avmu"arok=avmu"Hw&m;&Spyf g;qdw


k hJ avmb tavmb ,o t,o edEm yoHom okc
'ku &Spyf g;wdu
Ydk dk epfepfumum od&rSmjzpfw,f/ wenf;qkv
d Qif avmu"H&pS yf g;wku
Yd kd
0dyemPfq,fqihjf zifh ydik ;f ydik ;f jcm;jcm; od&r,f? ydik ;f ydik ;f jcm;odvQif rsuaf rSmufb0rSm
yif oHo&m0#f'u
k t
qk;H okaYd &mufw,f}} odq
Yk v
dk \
dk /
(tenf;i,fxif&mS ;apOD;tH-h avmb[lonf rdr&d tyfaomouf&+dS oufrchJ Emig;yg;
wkjYd zpfonf/ xkcd Emig;yg;wku
Yd kd Pfjzifjh rifatmif pOf;pm;Ny;D ]]vmabm tedapm 'kaum tewm? ae+wH rr? ae+aom+[+rod? e ar aom
twm}}
uJo
h &Ykd &I rnfjzpfygonf/ useaf omavmu"Hw&m;wku
Yd v
kd nf; xkt
Yd wlyify&rw
t&aumufw&m;om;udk Pfjzifjh rifatmifpOf;pm;Ny;D 0dyem&I&rnfjzpfygonf/

9/ e0 yOm e0 Oa'om e0 a0,smu&PmeDwd wd acg yae+wH 0kw?H udaO+


wH y#dp 0kw/H
odvw
kd t
hJ aMumif;t&m jyemud;k ckw&Ydk MdS uw,fqw
dk phJ um;+,if;odvw
dk jhJ yem
taMumif;t&mud;k ckwu
Ydk kd tusO;f csKy
f eT jf yrI=Oa'oud;k ckw&Ydk MdS uw,fqw
dk phJ um;+tajz
a0,smu&kP;f ud;k ckw&Ydk MdS uw,fqw
dk phJ um;&Sw
d ,f/ tb,fu&kd nf&,
G Nf y;D pum;udik gbk&m;
a[mMum;tyfovJvaYkd r;vQif tJ't
D ar;&JUtajztus,u
f a[m'Dvw
dk hJ b,fvv
dk q
J v
dk Qi-f

E-book is created by shanyoma

a0,smu&kPf;&Spfyg;wkdY&SdMuw,fqkdwJhpum;&Sdw,f/ tb,fudk&nf&G,fNyD; pum;udk


igbk&m;a[mMum;tyfovJvYkd ar;vQif t'Dtar;&JUtajztus,u
f a[m'Dvw
kd ?hJ b,fvdk
vJqv
dk Qi)f -

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

160

E-book is created by shanyoma

e0ok bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk r maem
orm y&d,E'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m a[mwd/
&[ef;wkdY..a,m*g0p&&[ef;onf udk;yg;aomw&m;wdkYNiD;aiGYwJh=edAd'gPf&ifh
oefatmif wyfjcif;uif;wJh=0d&m*Pf&ifhoefatmif vGwfajrmufvkdwJh=rkpdwkurswm
Pf&iho
f efatmif 'Dw&m;ud;k rsK;d wk&Yd UJ tydik ;f tjcm;udo
k ad tmif BuKd ;ukwt
f m;xkwv
f Qif
razmufrjyefreS u
f efwhJ opmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifh qifu
h mqifu
h m ydik ;f ydik ;f
jcm;jcm;odNy;D vQif rsuaf rSmufb0=ypu oHo&m0#f'u
k t
qk;H udk jyKwyhJ *k Kd vf jzpfavawmh
onf/
uwarok e0ok=tb,fw&m;ud;k yg;wkYd vJqadk wmh tajzu e0ok owm0gaook
=]]owm0go bku
H ;kd 0}}vdaYk c:qk&d wJh (1) emewum, emewonDowm0gojzpfwhJ vlb
Y +Hk
ewfjynfEiS hf 0deyd gwdumtol&mbk?H
(2) emewum, {uwonDowm0gojzpfwhJ &lyyXrpsmefo;Hk bkEH iS hf tyg,fav;
bk?H
(3) {uwum,emewonDowm0gojzpfwhJ &lyg0p&'kw,
d psmefo;Hk bk?H
(4) {uwum, {uwonDowm0gojzpfwhJ &lyg0p&wwd,psmefo;Hk bkEH iS hf a0[yKdvfjA[mhbkH?
(5) {uwum,owm0gojzpfwhJ tonowfb?Hk (6+7+8+9) {uwonDow0g
oav;rsK;d jzpfwhJ t&lyg0p&jA[mb
h Hk av;bk=H ud;k yg;wku
Yd kd epfepfumumod&rSmjzpfw,f/
wenf;qkdvQif-owm0gobkHudk;0rSm&SdwJh&kyfemrfw&m;wkdYudk 0dyemPfq,fqifhjzifh
ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;od&r,f/ ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odvQif rsuaf rSmufb0rSmyif oHo&m0#f'u
k t
qk;H
okaYd &mufw,f}} odq
Yk v
dk \
kd /

10/ 'o yOm 'o Oa'om 'o a0,smu&PmeDwd wd acg yae+wH 0kw?H
udaO+wH y#dp 0kw/H

161 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

'ook bdua 0 "arok bduK orm edAEd r maem orm 0d&Zrmaem orm 0drpk -
rmaem orm y&d,E'm0D or'wH tbdoarp 'da|0 "ar 'ku
Eua&m a[mwd/
&[ef;wk.Yd .a,m*g0p&&[ef;onf q,fyg;aomw&m;wdYk Ni;D aiGw
Y =hJ edA'd gPf&ifh
oefatmif wyfjcif;uif;wJh=0d&m*Pf&ifhoefatmif vGwfajrmufvkdwJh=rkpdwkurswm
Pf&iho
f efatmif 'Dw&m;q,frsK;d wk&Yd UJ tydik ;f tjcm;udk odatmif BuKd ;ukwt
f m;xkwv
f Qif
razmufrjyefreS u
f efwhJ opmav;yg;w&m;udk r*fPfav;yg;jzifh qifu
h mqifu
h mydik ;f ydik ;f
jcm;jcm;odNy;D vQif rsuaf rSmufb0=ypu oHo&m0#f'u
k t
qk;H udk jyKwyhJ *k Kd vf jzpfavawmh
onf/
uwarok 'ook=tb,fw&m;q,fyg;wkYd vJqadk wmh tajzu 'ook tukoav
ok uryaxok=tukov
kd f uryxw&m;q,fyg;qkw
d hJ ygPmwdygw t'dEm 'ge umarok
-rdpm pm& (um,ok;H yg;)? rkom0g' ydoP
k 0gpm z&ko0gpm oryv
my (0pDuo
H ;Hk yg;)?
tbdZm Asmyg' rdpm 'd|d (raemuHo;Hk yg;)=tukov
kd u
f ryxw&m;q,fyg;wku
Yd kd epfepf
umumod&rSmjzpfw,f/ wenf;qkv
d Qi-f tukov
kd u
f ryxw&m;q,fyg;wdu
Yk dk 0dyemPfq,fqifjh zifh ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;od&r,f/ ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odvQif rsuaf rSmufb0rSm
yif oHo&m0#f'u
k t
qk;H okaYd &mufw,f}} odq
Yk v
dk \
kd / (wGif yXr'oyOmokwNf y;D \)/
okwefvmjyemq,fcsufudk pdwaoa|;u ed*Pemykwwu'Gef;udkar;&m
vk;H 0rajzEdik o
f jzifh pdwa oa|;u ]]tJ'jD yem 10-csu\
f teuft"dym ,fukd ajzMum;Ekid f
vQi<f ucJyh g/ vSvBS u;D ud;k uG,yf grnf}}[kqNdk y;D &Srd ck;d bJ ae&mrSx jyefomG ;avonf/
em#ykwv
J jyefrvmyg/
ed*Pem#ykwokwfESifhpyf rSwfzG,fNyD;\/

E-book is created by shanyoma

odvw
kd t
hJ aMumif;t&m jyemq,fcw
k &Ydk MdS uw,fqw
dk phJ um;+,if;odvw
dk jhJ yem
taMumif;t&mq,fckwkdYudk tusOf;csKyfTefjyrI=Oa'oq,fckwkdY&SdMuw,fqkdwJhpum;+
tajz a0,smu&kP;f q,fcw
k &Ydk MdS uw,fqw
dk phJ um;&Sw
d ,f/ tb,fu&kd nf&,
G Nf y;D pum;
udk igbk&m; a[mMum;tyfovJvaYkd r;vQif tJ't
D ar;&JUtajztus,u
f a[m'Dvw
dk hJ b,f
vkv
d q
J v
dk Qi-f

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

162

pdwo
o
H w
k f (9) tapvuyokwf w&m;awmf

E-book is created by shanyoma

pdwo
,
H w
k o
f w
k e af ygif; 10-okw&f w
dS t
hJ euf (8) &Spo
f w
k af [mNy;D cJNh y/D ,aeY (9)
ud;k ckajrmufjzpfwhJ tapvuyokwu
f dk a[mzdt
Yk vSnt
hf Burd af &muf&cdS yhJ gNy?D okwe u
f kd
pMuygpdkYawe acg ye ora,e tapavm uayg rpdu
mo@H tEkya wm a[mwd
pdw
*[ywdaem yk&mP*d[o
d [ma,m/
okwe jf zpfay:vmrnft
h csed rf mS rpdu
mo@ed*;kH ae pdwa oa|;\ a&S;vljzpfpOf
tcg tvGe&f if;ES;D ol oli,fcsi;f jzpfwhJ t0wfrvTr;f ]]uy}}ac:wJh wu'eG ;f [m olY
oli,fcsi;f pdwa oa|;&S&d m rpdu
mo@ed*;kH udk a&muf&v
dS mw,f/
Ed,rSm t,lazmufjyefwJhvlawGuawmh t0wfr0wfwmonfyif tifrwef
aumif;wJt
h usiv
fh Ydk xifrw
S Mf uw,f/ acgif;&dwjf yefvQiv
f nf; qHyifukd xef;aphrw
I ef aYJ rG;
nyef n
YJ y Nf y;D qGEJ w
I Mf uw,f/ tJ'v
D dk qif;&JatmifjyKusijhf cif;udyk if olwt
Ykd zk&Yd m ]]yAZ= &[ef;
tusi}hf }vkYd t,lazmufjym;rSm;&SmMuw,f/
tapvuywuweG ;f rpdu
mo@ed*;kH odaYk &mufw,fvkYd owif;Mum;awmh pdw
aoa|; tapvuyxHomG ;Ny;D 0rf;ajrmuf0rf;omEIwcf eG ;f qufpum;ajymMum; tjypf
vGw&f mu xkid af eNy;D uD0pd&H yAZdw baE uy/
t&Siu
f y...t&Sib
f &k m; &[ef;jzpfwm rnfrQMuNyv
D v
J aYkd r;w,f/
tapvuyuworwmed acg ar *[ywd 0med yAZw
d /

163 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

'g,umpdwa oa|;...ightzk&Yd m &[ef;jyKco


hJ nfrmS ESpaf ygif;ok;H q,frQ&cdS NhJ yD
uJo
h aYkd jzw,f/ wzefpw
d a oa|;u-

t&Sifbk&m;...ESpfaygif;okH;q,frQMumatmif &[ef;jyKcJhaomt&Sifbk&m;tzkdY
&m csr;f ompGmaeEkid af Mumif; vlw\
Ydk ukov
kd w
f &m;xufomvGew
f hJ t&d,mr*fPftxl;udk
&tyfwmrsm;&Syd govm;[k ar;avQmufavonf/ xkt
d cg tapvuyuar[d acg ar *[ywd woraw[d 0a[d yAZw
d ewd aumpd Ow&rd Ek"arm tvr&d, P'e0daoaom t"d*awm zmok0[
d ma&m tnMw ea*,sm
p rka@,sm p yg0Vedaym#em, p/
'g,umpdwa oa|;...ESpaf ygif;ok;H q,frQMumatmif &[ef;jyKc&hJ aom ightzkYd
&m t0wfr0wf&jcif;? qHcswt
hJ cgrSm arT;ny+f xef;aphrw
I w
f jYdk zifn
h y
f qif;&JpmG qHcs&jcif;?
t0wfryg ajrrSmxkid &f ud,
k f vdr;f uyfaeonfh jrLrIzkH u
Hk ckd g&jcif;uvG
J csr;f ompGmaeEkid f
aMumif; vlw\
Ydk ukov
kd w
f &m;xufomvGew
f hJ t&d,r*fPftxl;ud&k tyfwmrsm; wpd;k
wpdrQr&Syd gacs/ uJo
h aYkd jzqko
d nf/
rSwfzG,fudkjyOD;tHhAk'jrwfpGmomoemu ]]omoem[laompum; yAZdw=&[ef;jyKonfqkdaom
pum;}} odpYk aom a0g[m&pum;awGukd omoemjyifyt,l&w
dS yhJ *k Kd vaf wGu vGepf mG
ESpo
f ufMuw,f/ Ak'b
momt,l0g'udk rESpo
f ufvufrcH r,lMuaomfvJ omoemqkw
d hJ
a0g[m&+yAZw
d =&[ef;jyKjcif;qkw
d ahJ 0g[m&wku
Yd kd tjcm;t,l0g'orm;wku
Yd ESpo
f ufpmG
ac:qko
d ;Hk pGMJ uonf/
Ak'j rwfpmG omoemu tbd"rmvkq
Yd v
dk u
kd af wmh vljY ynfavmu vlawGuvJyJ tbd-

E-book is created by shanyoma

ar[d ye aw baE woraw[d 0a[d yAZw


d twd aumpd Ow&rd Ek"arm tvr&d, P'e0daoaom t"d*awm zmok0[
d ma&m/

E-book is created by shanyoma

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

164

"rmwJ+h &kyt
f bd"rmwJ+h emrftbd"rmwJ+h Ekid if aH &;tbd"rmwJ?h wrd;k vk;H azsmufqyd u
f sae
wmyJ? bke;f Bu;D uJ&h UJ &Iycf swm r[kwyf gbl;/ Ak'u
,
kd af wmf&UJ w&m;awG[m w&m;ud,
k =f w&m;
om;udrk qkx
d m;eJY trnfemrudak wmifrS t,l0g'rwlaom yk*Kd vrf sm;ESpo
f ufMuonfukd
ajymvkyd gw,f/ ,ckvJ tapvuy ]]ESpaf ygif;ok;H q,fMumatmif &[ef;jyKc&hJ aom
ightzk&Yd m}}vdYk olu
Y ,
kd o
f l ]]yAZw
d =&[ef;jyKco
hJ nf}}[k ajymqkjd cif;jzpfonf/
omoemu &[ef;rsm;tzkYd opfyif&if;ponfajrxkid af omtcg ae&mxkid +f ae&m
xkid rf &Su
d opf&u
G rf sm;udck if;xkid &f onf/ tapvuytzk&Yd m ajrom xkid &f aom
aMumifh ]]wifyg;uyfonhzf Hk jrLrIw
H u
Ydk kd cgxkw&f jcif;'ku} }yko
d nf/ um;rSwzf ,
G /f

oli,fcsif;ESpfOD; w&m;aqG;aEG;cef;
uJhodkY tapvuwu'Gef;u rdrd\tjzpfoepfudk jyefvnfajzMum;ajymqkd
vwfaomtcg- pdwa oa|;utp&,
d H 0w abm? tAKwH 0w abm "r oGmumwwm? ,Mw [d emr woraw[d 0a[d yAZw
d e aumpd Ow&rd Ek"rm tvr&d,P'e0daoaom t"d*awm tbd0
d zmok0[
d ma&m tnMw ea*,sm p rka@,sm p yg0Vedayg#em, p/
ESpaf ygif;ok;H q,frQMumatmif &[ef;jyKc&hJ ygvsuf t0wfr0wf&jcif;? qHcswt
hJ cgrSm
arT;ny+f xef;aphrw
I w
f jYkd zifn
h y
f qif;&JpmG qHcs&jcif;? t0wfrygajrrSmxkid &f ud,
k f vdr;f
uyfaeonhf jrLrIzH u
Hk ckd g&jcif;uvG
J csr;f ompGmaeEdik af Mumif; vlw\
Ykd ukov
kd w
f &m;xuf
omvGefwJh t&d,r*fPftxl;udk &tyfwmrsm;wpkd;wpdrQr&SdwmaMumifh r&SdwkH&um;
tkd...t&SifuywkdY&JUw&m;aumif;pGma[mMum;tyfykHu vufzspfwD;thHcsD;xdkufygay
pGm?h td-k rjzpfrzl; txl;jzpfygaypGm-h (uJo
h cYkd s;D rGr;f onft
h a,mifjh zifh uJ&h UJ pum;ajymMum;
aomtcg)- uywuweG ;f uwk,HS ye *[ywd uD0pd&H OygouwH Oy*w/

165 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

'g,umpdwa oa|;..toift
h zk&Yd m o&P*Hck
H Ak'b
mom0ifOygoumtjzpfoYkd
uyfa&mufco
hJ nfrmS rnfrQumvMumNyv
D /J odaYk r;ojzifh pdwa oa|;u-

t&Siu
f y..wynhaf wmftzk&Yd m o&P*Hck
H Ak'b
mom0ifOygoumtjzpfoYkd
uyfa&mufcJhonfrSmvJ ESpfaygif;okH;q,fwkdYrQ &SdcJhygNyDbk&m;..odkYajzMum;avonf/
xkt
d cg uywuweG ;f uar[d ye aw *[ywd woraw[d 0a[d yAZw
d ewd aumpd Ow&rd Ek"rm tvr&d,P'e0daoaom t"d*awm zmok0[
d ma&m/
'g,mumpdwa oa|;...oift
h zk&Yd m o&P*Hck
H Ak'b
mom0if OygoumtjzpfoYkd
uyfa&mufco
hJ nfrmS vJ ESpaf ygif;ok;H q,fwrYdk QMumumvtwGi;f rSm csr;f ompGmaeEdik af Mumif;
vlw\
Ydk ukov
kd w
f &m;xufomvGew
f hJ t&d,r*fPftxl;udk &tyfonfrsm;wpd;k wpd&ydS g
ovm;[k ar;jref;avonf/ xkt
d cg pdwa oa|;u*d[ad emyd od,m baEt&Siu
f y...w&m;ojzifq
h ;Hk r&m "r0ed ,omoemawmfrmS vl0wfaMumif
tzk&Yd mvJyJ t&d,r*fPftxl;udk &tyfonfrsm;vJjzpfEikd yf gw,f/ ([kpum;yvicf NH y;D
vQi)f t[H [d baE ,m0a'0 tmucFgrd? 0d0dap0 umar[d 0dd0dp tukoav[d
"ar[d o0dwuH o0dpm&H 0da0uZH yDwo
d ck H yXrH psmeH OyorZ 0d[&mrd/ (tp&So
d nfjzif)h
t&Siu
f ybk&m;...wynhaf wmftvd&k o
dS avmuf &lyg0p&yXrpsmefuv
kd J 0ifpm;
Edik yf gw,f/ (y) 'kw,
d psmef wwd,psmef pwkwp smefuv
kd t
J vk&d o
dS avmuf 0ifpm;Ny;D ae

E-book is created by shanyoma

r,Srd acg baE worwmed 0med OygouwH Oy*w/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

166

Edkifygw,f/
oap acg yem+[H baE b*0awm yXrw&H umvH ua&,s/H

E-book is created by shanyoma

t&Sifuybk&m;...tu,frsm; wynhfawmfonf jrwfpGmbk&m;&JUtvQif


(t&if) vufO;D pkwjd ywfa<uaovGecf yhJ gvQi-f
tep&,
d H acg yae+wH ,H rH b*0g {0H Asmua&,s ]]ewd wH oHa,mZe? a,e
oHa,mZaee oH,ak wm pdawm *[ywd yke rH avmuH tm*ap,sm}}wd/
wynhaf wmfukd jrwfpmG bk&m;u ]]atmufumrbku
H kd qGaJ qmifwwfwhJ Mo&rm*d,
oHa,mZOfig;yg;&JUqGaJ qmifcsuaf Mumifh pdwa oa|; aemufxyfwzef umrbko
H jYkd yefvm
zk&Yd efqaJG qmifrnhf xkMd o&rm*d,oHa,mZOfv;Hk 0r&Sad cs}}[k rdeMYf um;awmfrv
l Qif xkpd um;onf
tHhzG,fr[kwfygbk&m;/
tapvuy w&m;usNyD
xko
d pYkd w
d a oa|;u rdrt
d em*grft&d,mjzpfaMumif; "rm"d|mefpum; yGiyhf iG v
hf if;vif;
ajymMum;vku
d af omtcg tapvuyutp&,
d H 0w abm? tAKwH 0w abm? ,Mw [d emr *d[D Mo'gw0oaem {0&lyH
Ow&rd Ek"rm tvr&d,P'e0daooH t"d*rdwd zmok0g[m&H/
ighoil ,fcsi;f pdwa oa|;wd&Yk UJ "r0ed ,omoemrSm vl0wfaMumifrsm;yif yuwd
vlwu
Ydk siw
hf w
hJ &m;xuf omvGejf rifjh rwfwchJ sr;f ompGmaeEkid af Mumif; t&d,r*fPftxl;udk
&&SMd uonfjzpfygay\/ tk;d ...oli,fcsi;f wk&Yd UJ omoemrSm "r0ed ,w&m;a[mMum;xm;
yku
H m; vufzsyw
f ;D thcH s;D xku
d yf gaypGm?h tk;d ...rjzpfpzl;txl;jzpfygaypGm/h uJo
h cYkd s;D rGr;f
Ny;D vQi-f

167 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

vab,sm+[H *[ywd ro "r0ed a, yAZ?H vab,sH Oyor'/H

txl;rSwf&ef
pdwa oa|;u ]]rdrrd mS vljY ynfojYkd yefvm&rnhf oHa,mZOfv;Hk 0r&S}d }[k ajym
jcif;rSm rdrdu tem*grft&d,mjzpfaomaMumifh Mo&rm*d,oHa,mZOfig;yg;r&Sdonfudk
ajymjcif;jzpfonf/ oHa,mZOfq,fyg;wkw
Yd iG -f
(1) oum,'d|o
d aH ,mZOf
(2) 0dpu
d pd m oHa,mZOf
(3) oDvAwy&mrmooHa,mZOf
(4) umrpEo
aH ,mZOf
(5) Asmyg'oHa,mZOf
oHa,mZOfig;yg;wkrYd mS atmufumrbko
H q
Ykd aJG qmifwwfaomaMumifh Mo&rm*d,
oHa,mZOfrnfaMumif;ESifh(u) &ly&m*
(c) t&ly&m*
(*) rme
(C) O'p
(i) t0dZm
oHa,mZOfig;yg;wkrYd mS txufjA[mb
h o
Hk q
Ykd aJG qmifwwfaomaMumifh O'rm *d,
oHa,mZOfrnfaMumif; e0uedygwf t*Fw
k Kd &yf gVdawmf (tH? 3? 252) jrwfpmG bk&m;a[m
awmfro
l nf/

E-book is created by shanyoma

ausmif;'umaoa|;...igonf w&m;ojzifq
h ;Hk r&m bk&m;omoem &Sio
f m
raPtjzpfu&kd ygap? &[ef;tjzpfu&kd ygap (&atmifaqmif&u
G af y;yg)? uJo
h aYkd wmif;yef
&Smavonf/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

168

t&Siu
f y &[ef;jyK &[Emjzpfjcif;

E-book is created by shanyoma

xkaYd emuf pdwa oa|;onf i,foil ,fcsi;f tapvuudk rdrw


d nfaqmufvLS 'gef;
xm;aom ]]a*G;csKyd ifawm&ausmif;wku
d }f }odkY yifah qmifomG ;Ny;D rax&fBu;D rsm;&S&d modo
Yk mG ;
rax&fBuD;wkYdukdt,H baE tapavm uayg trSmuH yk&mP*d[o
d [ma,m? rH ax&m
yAmaZEK Oyorma'EK/
t&Sib
f &k m;...tapvuywu'eG ;f onf wynhaf wmfw&Ydk UJ a&S;vlb0wke;f
u &if;ES;D aomoli,fcsi;f jzpfygw,f bk&m;? rax&fjrwfw
f o
Ydk nf tapvuyudk &Si+f
&[ef;jyKay;awmfrlMuyg/
t[+r OkuH u&dmrd pD0& yd@ygw aoemaoe *dvmeyp,aboZy&dum&meH/
wynhaf wmf ol&UJ ouFe;f ? qGr;f ? ausmif;? aq;=ypn;f av;yg;wkt
Yd wGuf aMumifMh u
pdu
k f (wm0ef,)l ygr,f}} uJo
h aYkd wmif;yefavQmufxm;avonf/
tvw acg tapavm uayg ro "r0ed a, yAZ?H tvw Oyor'/H
wu'eG ;f onf "r0ed ,omoemawmf &Sit
f jzpf? &[ef;tjzpfu&kd avNy/D
omoemjyifyt,l&MdS uolwYdk bk&m;omoem &[ef;jyKvv
dk Qif (4) av;v
Mumatmif wdw,
d y&d0gofaeNy;D rS &[ef;jyKay;&onf/ o'gw&m;Bu;D rm;olww
d u
d o
kd m
wdw,
d y&d0gof (4) av;vraeapbJ &[ef;jyKay;&onf0h ed nf;Oya'&Sad omfvnf; ygVdawmf
toGm;udkMunhf&I&onfrSm o'gw&m;BuD;oljzpfaomaMumifh wdwd,y&d0gofraeapbJ
rax&fMu;D wku
Yd &Si+f &[ef;jyKay;awmfrv
l u
dk Mf uonfo
h abm&So
d nf[k tuJcyf&ygonf/
qifjcifMunfnKd awmfrMl uyg/

169 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

quftxl;jyvko
d nfrmS -t&Siu
f yonf &[ef;jzpfNy;D rMumrDrmS yif (1) wpf
ud,
k af &={upm&D+ (2) qdwNf ird &f modu
Yk yfNy;D + (3) tyrm'owdw&m;vufuikd x
f m;vsu+f
(4) ory" mefvv
YHk 0D&,
d xufoefpmG jzpf&v
dS su+f (5) ur|mef;tm&Ho
k pYkd w
d u
f t
kd jryJ v
Ykd w
T f
(t*Fg 5-&yfwjYdk zif)h w&m;tvkyu
f kd tm;xkwaf exkid af vaomf rMumrDrmS yif t&[w
zdv
k af yguf edAm efurkd suaf rSmufjyKNy;D (t&[wzv
kd o
f rmywfu0kd ifpm;) aeawmfral vNy/D
cDPm Zmwd? 0kow
d H jA[p&d,?H uwH u&PD,?H emy&H wwm ,mwd tAnmod/
t&[wr*0x
D jd zpfNy;D onft
h jcm;rJh r*rpa0uPm0Dxd zvypa0uPm0Dxd
edAm eypa0uPm0Dxd y[Deudavoypa0uPm0Dxw
d nf;[laom ]]rlvypa0uPm
0Dxd 4-rsK;d }}wkYd jzpfMuNy;D aemuf t&[wzv
kd o
f rmywfukd 0ifpm;awmfrjl rjJ zpfonf/
tJ'Dvdk t&[wzdkvformywf0ifpm;NyD;wJhaemuf ]]y&r&ypa0uPm}}ac:wJh
ypa0uPm0Dxrd sm;jzpfNy;D cDPm Zmwd=Mo...ighz&Ydk m y#doaEwnfae&jcif;=Zmwd'u
k
ukeyf gayghwum;/ 0kow
d H jA[p&d,=t&d,r*fwnf;[laom jrwfaomtusiu
hf kd tNy;D tqk;H
usio
fh ;Hk tyfNy;D ygayghwum;/ uwH u&PD,=H igjyK&rnfrh *fupd 16-yg;udk igum;jyKtyfNy;D
ygayghwum;/ em+y&Hwwm ,=r*fupd t
wGuf tjcm;wpfyg;jyKz,
G u
f pd r &Sad wmhygw
um;/ uJo
h Ykd ]]y&r&ypa0uPPf}}jzifh odawmfral vNy/D tnwa&m p yem+,om
uayg t&[wH ta[mod=t&Siu
f onf &[Emt&Sijf rwfww
Ydk iG f wpfyg;tygt0if
jzpfawmfral vNy/D
rSwfzG,f
(1) oDvuEa us;Zl;=oDv*kP+f (2) orm"duE a us;Zl;=orm"d*P
k +f (3)ynm-

E-book is created by shanyoma

tpd&yl oraEm p yem+,om uayg {aum 0lyua|m tyrawm tmwmyD


y[dwawm 0d[&aEm epd&a0 ,wm, ukvykwm ora'0 t*g&om te*g&d,H
yAZE?d w'Ekw& H jA[p&d,y&da,momeH 'da|0 "ar o,H tbdnm opd uwGm OyorZ
0d[mod/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

170

E-book is created by shanyoma

uEa us;Zl;=ynm*kP+f (4) 0drw


k u
d E a us;Zl;=w'*F+0dur e +orkap'+y#dy'd0 rd w
k +d
ed&P0drw
k w
d nf;[laom 0drw
k u
d E a us;Zl;*kP+f (5) 0drw
k
d P'eaus;Zl;=ypa0uPmPfwpfq,fu
h ;kd yg;wku
Yd kd rSw&f m\/ xkad us;Zl;*kPif g;yg;wkt
Yd xuf ,ck ]]cDPm
Zmwd? 0kow
d H jA[p&d,?H emy&Hwwm ,}} [l odaomypa0uPmPfum; 0drw
k -d
P'eaus;Zl; t0iftyg ]]odcgyw y&r&ypa0uPm}} PfynmjzpfaMumif;txl;
rSwf,l&m\/
wGi
f (9) tapvuyokwf

NyD;ygNyD/

171 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

bke;f Bu;D omoemhcsed cf iG Bf u;D rsm;jzpfMuwJh &[ef;a,musmf ;csed cf iG Bf u;D ? &[ef;rde;f rcsed f
cGiBf u;D ? Oygoumcsed cf iG Bf u;D jzpfwhJ ]]pdwa oa|;&JUtaMumif;}} (Oygoum'umBu;D rsm; ynm
zufu twk,pl w
H if&rnf0h wK)udak [mvkYd ,aeYNy;Dd ygawmhr,f/ bke;f Bu;D oGm;&rnhf ]]w&m;
a[m"rc&D;}}u Oygoum'umBu;D awGbuf csed cf iG Bf u;D ESpv
f ufNy;D vQit
f rsK;d orD;=Oygodum
'g,dumrBu;D awGbufu csed cf iG Bf u;D ESpv
f ufjzpfwhJ ]]ckZK w& meJY eErmwm}}wk&Yd UJ taMumif;
udv
k aJ [m&OD;r,f/ Ny;D jyefawmhvw
J &m;emy&dowfw&Ydk UJ awmif;yefawmihw
f csut
f & ]]0d"-k
&Zmwf}}udk a[m&OD;r,f/ 'Dawmh rdro
d mG ;&rnh"f rc&D;u &Snv
f sm;awmh cyfvrS ;f vSr;f a&muf
oavmufomG ;&ygr,f/ ,aeY pdwo
,
H w
k &f UJ aemufq;Hk q,fcak jrmufow
k jf zpfwhJ ]]*dvme'meokw}f }udk oH*g,emwifrax&fjrwfwu
Ydk w&m;OD;p ay;vku
d yf u
Hk awe acg ye ora,e pdawm *[ywd tmAm"daum a[mwd 'kua wm AmV*-d
vmaem/
,ckow
k e jf zpfay:rnft
h csed rf mS pdwa oa|;[mwJh tema&m*gpGu
J yfvq
Ydk if;&J'u
k
a&mufNy;D tjyif;txef rrmruse;f jzpfaew,f/
tx acg or[v
k m tm&mra'0wm 0ea'0wm &kua '0wm Moo"d wdP
0eywo
D k t"d0wm o*Fr orm*r pdwH *[yw {w+'a0gpkH ]]yPda"[d *[ywd
]tem*wr'geH &mZm tH pu0wD} wd}}/
xdt
k cgrSm tm&mrfapmifeh wfrsm;+awmapmifeh wfrsm;+opfyifapmifeh wfrsm;+ aq;
yif jrufyif awmpk;d opfyifwYdk pd;k tkyaf exkid Mf uaomewfrsm; wpkwa0;a&muf&v
dS mMuNy;D
ausmif;'umpdwa oa|;udk odaYk jymMuw,f/ (ajymMuykrH mS )--]]ausmif;'umpdwa oa|;..]igonf aemufb0rSm 'kw,
d b0rSm pMu0aw;rif;
jzpf&ygvd\
k }vdq
Yk ak wmif;yg}} uJo
h Ykd ajymMuw,f/

E-book is created by shanyoma

(10) *dvme'okwf

E-book is created by shanyoma

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

172

(rSwfzG,f)
txl;rSwzf ,
G u
f m;-pdwa oa|;onf tem*grft&d,mjzpfonft
h wGuf a&S;u
aoa|;ajymcJw
h t
hJ wkid ;f vlb
Y 0odaYk emufxyfy#doaEuyfa&mufaernfr[kw?f ,ck
]]*dvme'eokwf}} pdwaoa|;b,fbkHodkY 'kwd,a&mufoGm;onf[k wkduf&dkufrvm
aomfvnf; olEiS w
hf b
JG uf [wumV0uoDwif;onf t0d[mbko
H aYkd &muf&adS Mumif; tmV
0uoH,w
k f wku
d &f u
kd v
f monfuakd xmuf pdwa oa|;vJ 'kw,
d b0rSm - tem*grdaem
ye ok'g 0gaook OyZE d - o*F[usr;f tqdt
k wkid ;f tenf;qk;H ok'g 0go t0d[mbko
H Ykd
a&mufEidk o
f nf ukd owdjyKrw
S ,
f &l ygrnf/
{0H 0kaw pdaw *[ywd wm tm&mra'0wm 0ea'0wm &kua '0wm Moo"d
wdP 0eywo
D k t"d0wm a'0wm {w+'a0gp ]]wrd tedp?H wrd t'K0?H wrd y[m,
*reD,}}Ed/
odkYpdwaoa|;tm; ewfrsm;u aemuf('kwd,)b0rSm pMu0aw;rif;jzpfzdkY&ef
awmifw
h cdik ;f aomtcg pdwa oa|;u ]]tJ'pD Mu0aw;rif;&JUpnf;pdr[
f mvJyJ rjrw
J o
hJ abm
ygbJ? rckid rf mwJo
h abmygyJ? pGeNYf y;D oGm;&rnfo
h abmygyJ}} tJ'v
D kd jyefvnfajzMum;ajymvdu
k f
w,f/
aqGrsK;d rsm; txifrmS ;Muojzihf pdwa oa|; w&m;a[mjyjcif;
pdwa oa|; ao&rnfah nmifapmif;rSm avsmif;puf&if; uJo
h eYkd wfwu
Ydk kd ]]tJ'pD Mu
0aw;rif;&JUpnf;pdr[
f mvJyJ rjrw
J o
hJ abm? rckid rf mwJo
h abm? pGeNYf y;D oGm;&rnfo
h abmygyJ}}
vkYd w&m;oabmudk ajymvku
d af omtcg olaY b;em;rSm&Sad eMuwJh aqGrsK;d awG olemjyKawGu
]]ua,mifuwrf;}}ajymw,fvYkd txifvNJG y;D ow t,syw
k Oy|ay[d? rm 0dyv
yd/
t&Sio
hf m;..owdxm;yg/ ua,mifuwrf; rajymygeJ/Y uJo
h aYkd jymMuwJt
h cgrSm-

173 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

pdwaoa|;u-

ighut
kd oifaqGrsK;d wku
Yd ]]t&Sio
hf m;...owdxm;yg? ua,mifuwrf;rajymygeJ}Y }vdYk
owday;pum;ajymMum;&ef igb,fvadk jymvdv
Yk ?J uJo
h jYkd yefar;avonf/
xkt
d cg aqGrsK;d rsm;u{0H acg wGH t,syw
k 0a'od ]wrd tedp?H wrd t'K0?H wrd y[m, *reD,}}Ed/
t&Sifhom;..t&Sifhom;u ]]tJ'D pMu0aw;rif;&JUpnf;pdrf[mvJyJ rjrJwJhobm
rckid w
f o
hJ abm pGeNYf y;D oGm;&rnho
f abmygyJ}vkYd uJo
h u
Ykd a,mifuwrf;ajymoud;k [k ajym
Muygw,f/ xdt
k cg pdwa oa|;uwxm [d ye rH tm&mra'0wm 0ea'0wm &kua '0wm Moo"d wdP 0eywDok t"d0wm a'0wm {0+rm[Hok ]]yPda"[d *[ywd ]tem*wr'geH &mZm tH
pu0wD}wd}}/
aqGrsK;d rsm;wk.Yd ..ighut
dk m&mrfapmifeh wfawG awmapmifeh wfawG opfyifapmifeh wf
awG aq;yif+jrufyif+awmpdk;opfyifwkdYapmifhMuwhJewfawGu ]]ausmif;'umaoa|;
aemuf('kw,
d )b0rSm pMu0aw;rif;jzpf&ygvd\
k }}[l qkawmif;yg=pdwu
f akd qmufwnf
yg}}vdYk wdu
k w
f eG ;f pum;ajymMum;Muw,f/
wm+[H {0H 0'grd ]]wrd tedp?H wrd t'K0?H wrd y[m, *reD,}}Ed/
xkdewfwkdYudk ]]tJ'DpMu0aw;rif;&JUpnf;pdrf[mvJyJ rjrJwJhoabmygyJ? rckdifrmwJh
oabmygyJ? pGeNYf y;D oGm;&rnho
f abmygyJ}}vkYd igjyefNy;D ajymMum;wmyg/ xdt
k cgaqGrsK;d rsm;u-

E-book is created by shanyoma

udEm +[H 0'grd? ,H rH wkarS {0H 0a'x ]]ow t,syw


k Oy|ay[d? rm 0dyv
yD}}wd/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

174

E-book is created by shanyoma

u ye wm t,syw
k tm&mra'0wm 0ea'0wm &kua '0wm Moo"d wdP
0eywo
D k t"d0wm a'0wm tw0oH orrmem {0+rm[Hok ]]yPda"[d *[ywd
]tem*wr'geH &mZm tH pu0wD} wd}}/
t&Sio
hf m;? b,fvt
dk aMumif;udjk rifMuvkYd tJ't
D m&mrfapmifeh wfawG awmapmifeh wf
awG opfyifapmifeh wfawG aq;yif+jrufyif+awmpd;k opfyifwYdk apmifMh uwJeh wfawGu
]]ausmif;'um..aemufb0rSm igpMu0aw;rif;jzpf&ygvdk\}}[l qkawmif;yg=pdwfudk
aqmufwnfygvkYd wku
d w
f eG ;f pum;ajymMum;MuwmvJvYkd ar;MuwJt
h cgrSm pdwa oa|;uwmoH acg tm&mra'0wmeH 0ea'0wmeH &kua '0wmeH Moo"d wdP 0eywo
D k
t"d0wmeH a'0wmeH {0H a[mwd/
aqGrsK;d rsm;wk.Yd ..tm&mrfapmifeh wf awmapmifeh wf opfyifapmifeh wf aq;yif+
jrufyif+awmpkd;opfyifwkdYudk pdk;tkyfaeMuwJhewfwdkYtzkdY&m uJhodkY tMuHjzpfMuw,f/
b,fvkdjzpfovJqkdawmh]]t,H acg pdawm *[ywd oDv0g uvsmP"arm? oap yPd'[dwd ]tem*wr'geH &mZm tH pu0wD} wd/
Mo...pdwa oa|;[m ud,
k u
f sio
hf v
D aumif;wJyh *k Kd v+f aumif;aomw&m;&Sw
d hJ
yk*Kd vw
f pfa,mufjzpfw,f/ tu,f pdwa oa|;u ]aemuf('kw,
d )b0rSm pMu0aw;
rif;jzpf&ygvk\
d }[l qkawmif;vQi-f
]]w acg t,H Zdwd oDv0awm apawmyPd"d 0dok'wm? "rdaum
"ru
d H zvH tEkywD}}wd/
]]oDv&Sdaom xkdaoa|;\pdwfawmifhwcsufonf oDvpifMu,faomaMumifhyif
jynhpf MHk uayvdrrhf nf? w&m;&Sad omolonf w&m;aomtusK;d udk rjywfjrifae&ay\}}uJh

175 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

odYk ewfwt
Ykd zkt
Yd MujH zpfw,f-

(xko
d t
kYd MujH zpfNy;D ) xkt
d m&mrfapmifeh wfrsm;? awmapmifeh wfrsm;? opfyifapmifeh wf
rsm;? aq;yif+jrufyif+awmpkd;opfyifwkdY pdk;tkyfaexkdifMuwJhewfrsm;[m qkdcJhwJht
aMumif;udjk rifMuNy;D ]]ausmif;'umaoa|;...]igonf aemuf'w
k ,
d b0rSm pMu0aw;rif;
jzpf&ygvk\
d }[k qkawmif;yg}}? odw
Yk u
dk w
f eG ;f pum;ajymMum;jcif; jzpfygw,f/ xdaYk Mumifh
ig xked wfrsm;udk ]]tJ'pD Mu0aw;rif;&JUpnf;pdrv
f yJ J rjrw
J o
hJ abmygyJ? rckid rf mwJo
h abm
ygyJ? pGeNYf y;D oGm;&r,fo
hf abmygyJ}}vkYd jyefNy;D ajymMum;wmyg/ ua,mifuwrf;ajymjcif;r[kwf
ygbl;/
aqGrsK;d rsm; owdw&m;& awmif;yefMu pdwa oa|; Mo0g'ay;jcif;
uJo
h Ykd pdwa oa|;ajz&Si;f wJph um; tus,w
f 0ifah jymMum;aomtcg aoa|;&JU
aqGrsKd;rsm;tjrifrSef&MuNyD;awe [d t,syw
k tarSyd Mo0'g[d/
t&Sio
hf m;...odw
Yk Ny;D um; tuREyfk w
f u
Ydk v
kd J Mo0g'w&m;pum;ajymMum;ay;yg/
odaYk wmif;yefMuojzifh pdwa oa|;uwom [d a0g {0H oduw
d A/H
okjYd zpfvQif oifwo
Ydk nf odu
Yk si&hf rnf[k qkNd y;D -

E-book is created by shanyoma

rH acg wm tm&mra'0wm 0ea'0wm &kua '0wm Moo"d wdP 0eywo


D k
t"d0wm a'0wm tw0oH orrmem {0+rm[Hok ]]yPda"[d *[ywd ]tem*wr'geH &mZm tH pu0wD} wd}}/ wm+[H {0H 0'grd ]]wrd tedp?H wrdt
'K0?H wrd y[m,
*reD,}}Ed/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

176

]]Aka' ta0pyo
ma'e orE*wm b0dmr/
tp&So
d nfjzifh Mo0g' 4-csut
f av;teufay;a[mMum;ygonf/

E-book is created by shanyoma

10-*dvme'eokwf
pdwa oa|; aqGrsK;d rsm;tm; Mo0g'ay;aomtcef; (w&m;av;csu)f rSm Munf
ndKzG,ftvGefaumif;onfhjyif vufawGYusifhokH;&rnhfw&m;wkdYjzpfojzifh (?) MunfndK&ef
twGuyf gVdEiS jhf refrmjyefw
JG vnf;aumif;? (??) vufawGu
Y sio
hf ;Hk ESv;Hk oGi;f &efjrefrmpum;
ajyudv
k nf;aumif;? (u-?) (u-??) ponftrSwjf y a&;om;ygrnf/ MunfnKd rw
S o
f m;
yGm;rsm;Muygav/
yXrMo0g'
bk&m;*kPaf wmf 9-yg;
(u-?) (1) wdyd aom b*0g t&[H/=
aom b*0g=xkda&Tbkef;ocif bk&m;&Sifukd,fawmfjrwfonf/ wdyd=odkY
vlewfjA[m ow0gwdkY\ylaZmftxl;udkcHxkdufaMumif;jzpfaom oDv*kPf? orm"d*kPf?
ynm*kPf? 0drkwd*kPf? 0drkwdP'e*kPfwdkYESifh jynhfpkHawmfrlaomaMumifhvnf;/
t&[H=t&[H[al om *kPaf wmfBu;D jzifh tued|jA[mjh ynfwidk f jyefv
Y idI x
f if&mS ; ausmMf um;
awmfrlygay\/ (MunfndK&ef)(u-??) vlewfjA[m ow0gwd\
Yk ylZm0daoocHxu
dk v
f o
S nfh oDv+orm"d+0drw
k +d
0drw
k
d P'e*kPw
f EYkd iS hf jynhpf aHk wmfral omaMumifh t&[H+t&[H-[laom*kPaf wmf
Bu;D jzifh tued|jA[mjh ynfwidk f jyefv
Y idI af usmaf pmfawmfral om jrwfpmG bk&m;...jrwfpmG bk&m;
=aom b*0g wdyd t&[H../ (ESv;Hk oGi;f &ef)
(2)? (u-?) wdyd aom b*0g ormorKa'g/=
aom b*0g=xkad &Tbek ;f ocif bk&m;&Siu
f ,
dk af wmfjrwfonf/ wdy=d okYd razmuf
rjyef yifxu
G
f Pfjzifh a,s"iH g;yg; xkw
d &m;udyk ikd ;f jcm;jcm;xifxif t<uiG ;f rJo
h jd rifawmf
rlaom taMumif;aMumifhvnf;/ ormorKa'g=ormorK'=[laom*kPfawmfBuD;jzifh

177 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

tued| jA[mjh ynfwikd f jyefv


Y idI x
f if&mS ; ausmMf um;awmfryl gay\../ (MunfnKd &ef)

(3)? (u-?) wdyd aom b*0g 0dZm p&PoraEm/=


aom b*0g=xkda&Tbkef;ocif bk&m;&Sifukd,fawmfjrwfonf/ wdyd=odkYvQif
oHk;yg;&SpfjzmPf0dZmwnhfp&Ptjym; wpfq,fhig;wkdYESifhxl;jcm;avmufvkH jynhfpkH
awmfrlaomtaMumif;aMumifhvnf;/ 0dZmp&PoraEm=0dZmp&PorE-[laom *kPf
awmfBuD;jzifh tued|jA[mhjynfwdkif jyefYvIdifxif&Sm; ausmfMum;awmfrlygay\../
(MunfndK&ef)(u-??) p&Ptjym;wpfq,hif g;wnfh ok;H yg;+&Spjf zmPf0Zd m ESihf aumif;pGmavmuf
vkHjynhfpkHawmfrlaomaMumihf 0dZmp&PorE*kPfawmfBuD;jzifh tued|jA[mhjynfwkdifjyefY
vIdifausmfapmawmfrlaom jrwfpGmbk&m;...jrwfpGmbk&m;...=aom b*0g 0dZmp&PoraEm/ (ESvkH;oGif;&ef)(4)? (u-?) wdyd aom b*0g ok*awm/=
aom b*0g=xkad &Tbek ;f awmfocif bk&m;&Siu
f ,
kd af wmfjrwfonf/ wdy=d odv
Yk Qif
rSefvJrSef+olvJemvkd+tusKd;vJ&SdwJhpum; olyifremvkdaomfvJyJ rSeftusKd;&SdwJhpum;=
pum;ESpfrsKd;udkom rdefYMum;awmfrlaomtaMumif;aMumifhvnf;/ ok*awm=ok*w
[laom *kPaf wmfBu;D jzifh tued|jA[mjh ynfwidk f jynfv
h idI x
f if&mS ;ausmMf um;awmfryl gay\/
(MunfndK&ef)
(u-??) trSeEf pS yf g;w&m;pum;udk rdeMYf um;awmfral omaMumifh ok*w*kPaf wmfBu;D
jzifh tued|jA[mjh ynfwidk f jyefv
Y idI af usmaf pmawmfral omjrwfpmG bk&m;...jrwfpmG bk&m; aom
b*0g wdyd ok*awm../ (ESv;Hk oGi;f &ef)

E-book is created by shanyoma

(u-??) razmufrjyef yifxu


G
f Pfjzifh a,s"iH g;yg; xkw
d &m;udk ydik ;f jcm;ukepf if
odjrifawmfrlaomaMumifh ormorK'*kPfawmfBuD;jzifh tued|jA[mhjynfwkdif jyefYvIdif
ausmaf pmawmfral om jrwfpmG bk&m;...jrwfpmG bk&m;..=aom b*0g wdyd ormorKa'g../
(ESvkH;oGif;&ef)

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

178

E-book is created by shanyoma

(5)? (u-?) wdyd aom b*0g avmu0d'/l =


aom b*0g=xkda&Tbkef;awmfocif bk&m;&Sifudk,fawmfjrwfonf/ wdyd=odkY
vQif owavmu+ocFg&avmu+Moumoavmuwnf;[laom avmuokH;yg;ukd
ydik ;f jcm;xifxif tMuiG ;f rJo
h jd rifah wmfral omtaMumif;aMumifv
h nf;/ avmu0d'=l avmu
0d'l[laom*kPfawmfBuD;jzifh tued|jA[mhjynfwkdif jyefYvIdifxif&Sm; ausmfMum;awmfrlyg
ay\/ (MunfnKd &ef)
(u-??) avmuok;H yg; oabmw&m;udk ydik ;f jcm;odjrifawmfral omaMumihf avmu0d'l
*kPaf wmfBu;D jzifh tued|jA[mjh ynfwidk f jyefv
Y idI af usmaf pmawmfral om jrwfpmG bk&m;..jrwf
pGmbk&m;...aom b*0g wdyd avmu0d'/l (ESv;Hk oGi;f &ef)
(6)? (u-?) wdyd aom b*0g tEkwa &m yk&o
d 'rom&xd/=
aom b*0g=xkda&Tbkef;awmfocif bk&m;&Sifudk,fawmfjrwfonf/ wdyd=odkY
vQif r,Ofaus;aom vlewfjA[mow0gwdu
Yk kd ,Ofaus;atmifjyK qk;H rrI0,f twkr&Sv
d eG f
jrwfbad omtaMumif;aMumihv
f nf;/ tEkwa &myk&o
d 'rom&xd=tEkwa &myk&o
d 'rom
&xd[laom*kPfawmfBuD;jzifh tued| jy[mhjynfwkdif jyefYvIdifxif&Sm; ausmfMum;awmfrl
ygay\/ (MunfnKd &ef)
(u-??) r,Ofaus;aomow0gwku
Yd kd ,Ofaus;atmifjyK qk;H rrI0,f twkr&Sd vGejf rwf
awmfral omaMumifh tEkwa &myk&o
d 'rom&xd *kPaf wmfBu;D jzifh tued|jA[mjh ynfwidk f
jyefv
Y idI af usmaf pmfawmfral om jrwfpmG bk&m;..jrwfpmG bk&m; aom b*0g wdyd tEkw-
a&myk&do'rom&xd/ (ESvkH;oGif;&ef)
(7)? (u-?) wdyg aom b*0g owma'0rEkmeH/=
aom b*0g =xkad &Tbek ;f awmfocif bk&m;&Siu
f ,
kd af wmfjrwfonf/ wdy=d odYk
vQif vlewfjA[mow0grsm; aomif;wku
d o
f m;wku
Yd kd w&m;Tejf yqkq
d ;Hk rawmfrw
l wfaom
aMumifv
h nf;/ owma'0rEkmeH=owma'0rEkmeH[al om *kPaf wmfBu;D jzifh tued|
jA[mhjynfwkdif jynhfvIdifxif&Sm;ausmfMum;awmfrlygay\/ (MunfndK7ef)

179 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

(8)? (u-?) wdyd aom b*0g Aka'g/=


aom b*0g =xkad &Tbek ;f awmfocif bk&m;&Siu
f ,
kd af wmfjrwfonf/ wdy=d odYk
vQif opmav;yg;udk ydidk ;f ydik ;f jcm;jcm;xifxif ud,
k af wmfwidk o
f jd rif a0ae,swt
Ydk m;vnf;
odapawmfrw
l wfaom taMumif;aMumifv
h nf;/ Aka'g=Ak'[
al om*kPaf wmfBu;D jzifh tu
ed|jA[mjh ynfwidk f jynhv
f idI x
f if&mS ; ausmMf um;awmfryl gay\/ (MunfnKd &ef)
(u-??) opmav;yg;trSew
f &m;ukd ydik ;f jcm;xifxif ud,
k af wmfwidk o
f jd rif a0ae,s
wkt
Yd m;vnf; a[mMum;odapawmfral omaMumihf Ak'* P
k af wmfBu;D jzifh tued|jA[mjh ynf
wkdif jyefYvIdifausmfapmawmfrlaom jrwfpGmbk&m;...jrwfpGmbk&m;..aom b*0g wdyd
Aka'g/ (ESvkH;oGif;&ef)
(9)? (u-?) wdyd aom b*0g b*0g/=
aom b*0g =xkad &Tbek ;f awmfocif bk&m;&Siu
f ,
kd af wmfjrwfonf/ wdy=d odYk
vQif &d,? "r? ,o? od&?D umr? y,wwnf;[laom bke;f awmfajcmufpaHk us;Zl;
*kPEf iS jhf ynfph aHk wmfral omtaMumif;aMumifv
h nf;/ b*0g=b*0g[laom*kPaf wmfBuD;jzifh
tued|jA[mhjynfwkdif jynfhvIdifxif&Sm;ausmfMum;awmfrlygay\/ (MunfndK&ef)
(u-??) bke;f awmfajcmufpHk aus;Zl;*kPw
f EYdk iS jhf ynfph aHk wmfral omaMumifh b*0g*kPf
awmfBuD;jzifh tued|jA[mhjynfwkdif jyefYvIdifausmfapmawmfrlaom jrwfpGmbk&m;..
jrwfpmG bk&m;...aom b*0g wdyd b*0g/ (ESv;Hk oGi;f &ef)
ed*Hk;
jrwfpmG bk&m;&JU toacFs,s tyar,s*P
k af wmfawGxu
J 'D*P
k af wmf 9-yg;wdu
Yk kd
pdwa oa|; olaY qG+olrY sK;d rsm; ESv;Hk oGi;f yGm;rsm;Mu&ef/

E-book is created by shanyoma

(u-??) vlewfjA[mow0grsm;tm; w&m;Tejf yqkq


d ;Hk rawmfral omaMumifh owma'0rEkmeH*P
k af wmfBu;D jzifh tued|jA[mjh ynfwidk f jyefv
Y idI af usmaf pmawmfral om jrwf
pGmbk&m;... jrwfpmG bk&m;...aom b*0g wdyd owma'0rEkmeH/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

180

E-book is created by shanyoma

wd=od/Yk Aka'=oAnLAk't
rnf&wJh avmuxGwx
f m;jrwfpmG bk&m;/ ta0pyoma'e=ouf0ifMunfnKd wo
hJ 'gw&m;ESihf (odMum;rif;u em;uif;eJv
Y mNy;D zsuaf omf
vJ igonf 'D,MHk unfcsu+f 'DtodPf+'DtjrifreS w
f jYdk zifh b,fenf;eJrY rS zsub
f ;l vdYk bk&m;ESihf
ywfouf ,kMH unfcsuo
f 'gw&m;ESi)hf / orEm*wm=jynhpf u
Hk ek o
f nf/ b0dmr=igwkYd
wawG jzpfMuayukev
f wft[
hH
l / yXrMo0g'udk pdwa oa|;aqGrsK;d rsm;tm; ay;tyf
cJah vonf/

yXrMo0g'NyD;\/

181 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

(c) 'kw,
d Mo0g'tcef;

w&m;*kPaf wmf 6-yg;


(1)? (c-?) oGmumawm b*0awm "arm/=
b*0wm=bkef;awmfajcmufyg;ocif bk&m;&Sifonf/ "arm=edAmefa&mufaMumif;
w&m;aumif;udk/ oGmumawm=tp oDvaumif;jcif;? tv,f orm"daumif;jcif;?
tqk;H ynmaumif;jcif;wnf;[laom aumif;jcif;ok;H ykH aus;Zl;*kPEf iS jhf ynhpf x
Hk if&mS ; a[m
Mum;awmfrt
l yfygay\/ (MunfnKd &ef)
(c-??) b*s0E jrwfAk'onf p+v,f+tqkH;=okH;yg;tpkHaumif;jcif;*kPfESifhjynfhpkH
xif&mS ; a[mMum;awmfrt
l yfygaypGmw
h um;..=oGmumawm b*0wm "arm/
(ESvkH;oGif;&ef)
(2)? (c-?) oEd| ad um b*0awm "arm/=
b*0awm=bke;f awmfajcmufyg;ocif bk&m;&Si\
f / "arm=aumif;pGma[mMum; jrwf
w&m;onf/ oEd| ad um=rsuaf rSmufb0 aumif;usK;d &xku
d yf gaypGm/h (MunfnKd &ef)
(c-??) jrwfpmG bk&m;a[mMum; avmukw& mw&m;ud;k yg;onf rsuaf rSmufumv
b0yif 0#f'u
k a b; uif;Nird ;f at;atmif &Gwaf qmifEidk v
f yS gpGmw
h um;..=oEd| ad um
b*0awm "arm../ (ESv;Hk oGi;f &ef)
(3)? (c-?) tumvdaum b*0awm "arm/=
(3)? (c-??) jrwfpmG a[mMum; r*fav;yg;onf tjcm;rJu
h mv pdwu
P
0,f zv
av;yg;tusK;d w&m;udk jzpfymG ;apwwfygpGmw
h um;/ tumvdaum b*0awm "arm/
(ESvkH;oGif;&ef)
(4)? (c-?) {[dydaum b*0awm "arm/=

E-book is created by shanyoma

"ar ta0pyoma'e orEm*wm b0dmr ]oGmumawm b*0wm "arm


oEd| ad um tumvdaum {[dydaum Moyae,sad um ypwH a0'dwaAm 0dnL[D}}wd/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

182

E-book is created by shanyoma

b*0awm=bke;f awmfajcmufyg;ocif bk&m;&Si\


f / "arm=rde>Yf rufa[mMum; avm
ukw& mw&m;udyk g;onf/ {[dydaum=trSev
f nf;&Sd pifMu,fb
d {[d+y=vmMunhf
y[k EIwu
f >rufazmf zdwaf c:jcif;iSm xku
d w
f efygaypGm/h (MunfnKd &ef)
(c-??) jrwfpmG a[mMum; avmukw& mw&m;ud;k yg;onf xif&mS ;vnf;&Sd pifMu,fb
d
{[d+y=vmMunhMf u[k EIw>f rufazmfac:qkzd &Ydk ef xdu
k w
f efygaypGmw
h um;/ {[d ydaum b*0awm "arm/ (ESv;Hk oGi;f &ef)
(5)? (c-?) Moyae,sad um b*0awm "arm/=
b*0awm=bke;f awmfajcmufyg;ocif bk&m;&Si\
f / "arm=r*fzv
dk ef Ad m efu;kd wefa[m
azmf avmukw& mw&m;awmfonf/ Moyae,sad um=r&&atmif? ra&mufa&mufatmif
rdrpd w
d f uyfaqmifxu
dk ?f rdrpd w
d jf zifh uyfaqmifxu
dk yf gaypGm/h (MunfnKd &ef)
(c-??) jrwfpmG a[mMum; avmukww
&m;ud;k yg;onf OD;zsm;+t0wfr;D oifv
h wfvnf;
Nird ;f owfrjyK vspv
f sL&I rdrpd w
d f r&-&atmif? rdrpd w
d jf zifh ra&mufa&mufatmif uyf
aqmifxu
dk yf gaypGmw
h um;/ Moyae,sad um b*0awm "arm/ (ESv;Hk oGi;f &ef)
(6)? (c-?) ypwH a0'dwaAm 0dnL[d b*0awm "arm/=
b*0awm=bke;f awmfajcmufyg;ocif bk&m;&Si\
f / "arm=r*fzv
dk ef Ad m efu;kd wefxif
azmfw&m;awmfu/kd 0dnL[d=O*#w
d nL 0dyOw
d nL ae,s-[lbd ynm&Sw
d o
Ydk nf/ ypw=H toD;
oD; ud,
k pf u
D ,
kd if S tZw / a0'dwaAm=ok;H aqmifygtyfcpH m;tyfygay\/ (MunfnKd &ef)
(c-??) jrwfpmG a[mMum; avmukw& mw&m;ud;k yg;onf Pftm;EIid ;f nd O*#w
d nL
0dyOwnL ae,s-[lbd ynm&Sw
d Ydk rdro
d Emef0,f a0zefo;Hk oyf cHpm;tyfygaypGmw
h um;/
ypwH a0'dwaAm 0dnL[d b*0awm "arm/ (ESv;Hk oGi;f &ef)
uJo
h Ykd w&m;awmf&UJ *kPaf wmfajcmufyg;udv
k yJ J rwkerf vIyo
f uf0if,MHk unfwhJ o'g
w&m;ESijhf ynhpf aHk tmif aeMurnfvYdk ESv;Hk oGi;f Mu/ um; pdwa oa|;aqGrsK;d wkt
Yd m; ay;tyf
onfh 'kw,
d Mo0g'wnf;/
'kwd,Mo0g'NyD;\/

183 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

(1)? (*-?) oky# yd aEm b*0awm om0uoHaCm/=


b*0awm=jrwfpGmbk&m;\/ om0uoHaCm=uvsmPykxkZef oDv0ef yn0ef
t&Sirf eG f t&Sijf rwfwEYdk iS w
hf uG t&d,m&Spyf g; wynho
f m;oHCmawmfjrwftaygif;onf/
okyk # yd aEm=t"dov
D +t"dpw
d + t"dynm=odum ok;H &yf vGeaf umif;jrwfaom y#dywfEiS hf
jynhpf aHk wmfryl gaypGm/h okyk # yd aEm 0w b*0awm om0uoHaCm/
trSmpum;
rSp (?) MunfnKd &ef? (??) ESv;Hk oGi;f &ef[k rcGjJ cm;awmhbJ wpfacgufwnf;jzifyh if
MunfnKd jcif;+ESv;Hk oGi;f jcif;wku
Yd kd jyKMuygukepf /Ykd
(2)? (*) OZkyk # yd aEm b*0awm om0uoHaCm/=
b*0awm=jrwfpGmbk&m;\/ om0uoHaCm=uvsmPykxkZef oDv0ef yn0ef
t&Sirf eG f t&Sijf rwfwEYdk iS w
hf uG t&d,m&Spyf g; wynho
f m;oHCmawmfjrwftaygif;onf/
OZkyk # yd aEm=t"dov
D +t"dpw
d + t"dynm=odum ok;H &yfveG af jzmifrh wfaom y#dywf*P
k f
ESiv
fh nf; jynfph aHk wmfryl gaypGm/h OZkyk # yd aEm 0w b*0awm om0uoHaCm/
(3)? (*) ,ky# yd aEm b*0awm om0uoHaCm/=
b*0awm=jrwfpGmbk&m;\/ om0uoHaCm=uvsmPykxkZef oDv0ef yn0ef
t&Sirf eG f t&Sijf rwfwEYdk iS w
hf uG t&d,m&Spyf g; wynfo
h m;oHCmawmfjrwftaygif;onf/
,ky# yd aEm=edAm eftvdiYk mS usiMfh ujH cif;wnf;[laom y#dywf*P
k Ef iS v
hf nf;jynhpf aHk wmfrl
ygaypGm/h ,y#yd aEm 0w b*0awm om0uoHaCm/
(4)? (*) omrDpyd # yd aEm b*0awm om0uoHaCm/=
b*0awm=jrwfpGmbk&m;\/ om0uoHaCm=uvsmPykxkZef oDv0ef yn0ef
t&Sirf eG f t&Sijf rwfwEYdk iS w
hf uG t&d,m&Spyf g;wynho
f m; oHCmawmfjrwftaygif;onf/
omrDpyd # yd aEm=vlwidk ;f ewfwikd ;f ? jA[mwkid ;f wdYk Gwu
f idk ;f ysy0f yf &kad otyfaom y#dywf

E-book is created by shanyoma

(*) wwd,Mo0g'cef;
oHCm*kPaf wmf 9-yg;

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

184

*kPEf iS v
hf nf; jynhpf aHk wmfryl gaypGm/h omrDpyd # yd aEm 0w b*0awm om0uoHaCm/

E-book is created by shanyoma

*kPaf v;yg;wku
Yd m; taMumif;*kPaf v;yg;wkw
Yd nf;/ xkt
d aMumif;*kPaf v;yg;wdYk
aMumifh (tnm rd;k &GmvQif jrpfxJ a&wk;d jcif;tusK;d jzpfouJo
h )Ykd xko
d C
H mawmfrmS qkv
d wYH
aom tm[kae,s-paom tusK;d *kPif g;yg;wkYd tvdv
k Nkd y;D jynhpf aHk vonf/ (rSw&f ef)
,'d'=H ,med rmed pwm&d yk&o
d ,k*ged=tMuifa,musmf ;jrwftpkw
H o
Ydk nf/ ,'d'=H
a, ar t| yk&o
d yk*v
m=tMuifwpfa,mufpD wpfa,mufpD a&wGuu
f &Spaf ,muf
aomt&d,myk*K v
d jf rwfwo
Ydk nf/ oEd= &Syd guke\
f / (t"dyg ,f xif&mS ;yg\)
(5)? (*) {o b*0awm om0uoHaCm tm[kaea,sm/=
b*0awm=jrwfpGmbk&m;\/ {o={aom om0uoHaCm=av;pkH&Spfyg;wynhf
om; oHCmawmfonf/ tm[kaea,sm=ta0;rS,al qmif vSL'gef;tyfaomtvSL0wfukd
cH,jl cif;iSm xku
d w
f efpmG aom *kPx
f ;l 0daooESihf jynhpf aHk wmfryl gaypGm/h tm[kaea,sm
(0w) b*0awm om0uoHaCm/
(6) (*) {o b*0awm om0uoHaCm yg[k aea,sm/=
b*0awm=jrwfpmG bk&m;\/ {o={aomom0uoHaCm=av;pk&H pS yf g;wynho
f m;
oHCmawmfonf/ yg[kaea,sm={nho
f nftvdiYk mS pDrt
H yfonfv
h LS zG,0f wKwu
Ydk ckd ,
H jl cif;iSm
xkdufwefpGmaom *kPfxl;0daooESifhvnf; jynfhpkHawmfrlygaypGmh/ yg[kaea,sm (0w)
b*0awm om0uoHaCm/
(7) (*)? {o b*0awm om0uoHaCm 'uda Pa,sm/=
b*0awm=jrwfpGmbk&m;\/ {o={aomom0uoHaCm=av;pkH&Spfyg;wynfh
om; oHCmawmfonf/ 'uda ea,sm=uH+uH\tusK;d wdu
Yk kd epfepfumum,kMH unf vSL'gef;
tyfonfh jrwfaomtvSLudv
k nf;cH,jl cif;iSm xku
d w
f efpmG aom *kPx
f ;l 0daooESiv
hf nf;
jynhpf aHk wmfryl gaypGm/h 'uda Pa,sm (0w) b*0awm om0uoHaCm/

185 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

(9)? (*) {o b*0awm om0uoHaCm tEkw& H yknauwH avmu/=


b*0awm=jrwfpmG bk&m;\/ {o={aomom0uoHaCm=av;pk&H pS yf g;wynfo
h m;
oHCmawmfonf/ avmu=vlewfjA[m ow0gtaygif;\/ tEkw& =H twkr&Sd vGejf rwf
bdaom/ yknauw=H aumif;rIrsK;d pku
H kd pdu
k yf sK;d MucJ s&m v,f,majrESpf yknacwfvQif pifppf
jzpfawmfryl gaypGm/h tEkw& H yknauwH (0w) avmu b*0awm om0uoHaCm/
wd=ok/Yd oHaC=t&d,m&Spaf zmf oHCmawmf/ ta0pyo
ma'e=rvIyrf wkef
ouf0if,MHk unfwo
hJ 'gw&m;ESi/hf orEm*wm=jynhpf u
Hk ek o
f nf/ b0dmr=igwkw
Yd pfawG
jzpfuek af ytH?h uJo
h Ykd oHCmh*P
k u
f ;kd yg;ukv
d nf;yJ rvIyrf wkeo
f uf0if,MHk unfwhJ o'gw&m;
ESijhf ynhpf aHk tmifaeMurnfvYdk ESv;Hk oGi;f Muyguke/f um; pdwa oa|; aqGrsK;d wkt
Yd m;ay;
tyfonfh wwd,Mo0g'wnf;/

wwd,Mo0g'NyD;\

E-book is created by shanyoma

(8)? (*)? {o b*0awm om0uoHaCm tOvu


d &PDa,m/=
b*0awm=jrwfpmG bk&m;\/ {o={aomom0uoHaCm=av;pk&H pS yf g;wynfo
h m;
oHCmawmfonf/ tOvu
d &PDa,m=vlewfjA[mow0gwkYd vuftyk cf srD ;kd &Scd ;dk jcif;trIukd
jyKxu
dk af om*kPx
f ;l 0daooESiv
hf nf; jynhpf aHk wmfryl gaypGm/h tOvu
d &PDa,m (0w) b*
0awm om0uoHaCm/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

186

(C) pwkwM o0g'cef;


ty#d0dbwabm*D

E-book is created by shanyoma

]],H acg ye udOd ukav a',s"rH? oAH wH ty#d0b


d wH b0dwd oDv0aE [d
uvsmP"ar[}D }wd {0H [d a0g oduw
d A/H
ukav=rdrw
d \
Ykd tdrf / ,H udOd a',s"rH= trSwrf xif tMuifwpkw
H ckaom vSLoifh
vSLxku
d af om0wKonf/ twd= &S\
d / wH oA=H xkt
d rd rf mS &Sw
d hJ vSLoifv
h LS xku
d o
f nh0f wKreS o
f
rQu/kd oDv0aE[=d oDv&Su
d ek af om/ uvsmP"ar[=d aumif;aomtusiEhf iS jhf ynhpf u
Hk ek f
aom/ (orPjAm[aP[d=udavomcyford ;f udk Nird ;f apwwfwhJ yk*Kd vo
f jl rwf (raumif;rI
udt
k yjyKwwfwhJ olawmfojl rwfwEYkd iS x
hf nfyh g)/ ty#0d b
d w=H ]]a&GUudv
k LS a&GUudx
k m;}}
rcGjJ cm;tyfonf/ b0dwd=jzpfayvdrrfh nf/ (0g) jzpfprd rhf nfw/hJ wd {0H [d=odv
Yk Qi/f
a0g=toifaqGrsKd;wkdYonf/ odudwAH=usihfMuHBudK;ukwftm;xkwfMu&rnf/ um;
pwkwMo0g'wnf;/
pwkwM o0g' qdv
k w
dk mu rdrrd mS &Sw
d phJ ;D yGm;Opmudk a&GUomigvSLr,f? a&GUudk
igodr;f xm;r,f? uJo
h rYkd cGjJ cm;ygESi?hf taMumif;nDw
G o
f vkd vSLrnf[v
hJ Ykd vSLbku
Yd o
kd m
OD;wnfpw
d x
f m;yg/ vSL&rSmuvJ 'kv
D yk*Kd vaf wGtm; vSLbdrYk qkv
d ydk gbl;? ]]ighrmS &vmvQif
t&d,moljrwfwt
Ydk m;vSLbkyYd }J } uJo
h pkYd w
d x
f rJ mS pGjJ rx
J m;yg? uJo
h q
Ykd ;Hk rvk&d if;jzpfygw,f/
pwkwMo0g'NyD;\/

187 wdy#d u"&rif;uGe;f q&mawmfb&k m;BuD;

w&m;ed*Hk;

xkad emuf pdwa oa|;onf rdwaf qG+twlaeyk*Kd vrf sm;? aqGrsK;d om;csi;f rsm;udk bk&m;
&wem (wpfenf; Ak'o
&P*H)k ? w&m;&wem (wenf; "ro&P*H)k ? oHCm&wem (wpf
enf; oHCo&P*H)k ? pGeMfY uaJ y;urf;vSL'gef;jcif; pm**kPw
f Ydk pdwu
f akd qmufwnfapNy;D
pkwjd ywfa<u aovGecf ahJ vNy/D (aovGeNf y;D aemuf ok'g 0gobko
H aYdk &mufonf[o
k m rSw,
f l
&ygrnf)/
pdwaoa|;&JU MunfndKzG,f&mtaMumif;t&mudk ]]pdwoH,kwf}} q,fokwfwdkYudk
tcsKyfpOf;pm;MunhfvQif av;eufaomw&m;bufqdkif&m jyemwkdYudk olu ar;vdkuf
rax&fBu;D wku
Yd ajzvku
d ?f rax&fBu;D wku
Yd ar;vdu
k f olu ajzvdu
k f tJ'o
D abmawGyJ
jzpfygw,f/ tJ'v
D kd omoemrSm 0ifNy;D awmh w&m;a[maumif;wJah e&mrSm 'umbufrS
tjcm;vlr&Syd gbl;? pdwa oa|;[m w&m;a[m tvGeaf umif;wJt
h wGuf jrwfpmG bk&m;u
ud,
k w
hf ynhf bduK +bduK e+D Oygoum+Oygodum=qkw
d hJ y&dowfav;yg;tm; {w'*fbUJG xl;
tyfEiS ;f wJ(h bGEYJ iS ;f obifBu;D qkMd uygpd)Yk EIwaf wmf>ruf {w'*fbx
YJG ;l cs;D usL;awmfrw
l t
hJ cg
rSm{w'*H bdua 0 rr om0umeH OygoumeH "r uxdumeH ,'d'H pdawm *[ywd/
bdua 0=&[ef;awmfrsm; tdck spo
f m;wk/Yd ,'d'H pdawm *[ywd=tMuifpw
d a oa|;
onf/ twd= &S\
d / "r uxdumeH=w&m;a[maumif;Muukeaf om/ rr om0umeH=igbk&m;
\ wynho
f m0ujzpfMuukeaf om/ OygoumeH='g,umwkt
Yd euf/ {wH-{aom=pdw
aoa|;onf/ t*Ht
a*g=tomqk;H tjrwfq;Hk ygay/
uJo
h jYkd rwfpmG bk&m;u pdwa oa|;udk w&m;a[maumif;wJt
h &mrSm {w'*fbx
GYJ ;l
csD;usL;awmfrlygw,f/

E-book is created by shanyoma

tx acg pdawm *[ywd rdwm rap wdomavm[d aw Aka' p "ar p oHaC


p pma* p orm'aywGm umv+rumod/

pdwo
<l u,f(ynmcsdecf iG w
f &m;awmf)

188

wGif Oygoum='umbufu pH,pl &m ]]ynmcsed cf iG Bf u;D }}jzpfaom pdwa oa|;\


taMumif; Ny;D pD;jynfph yHk gNy/D
om"k om"k om"k/

E-book is created by shanyoma

You might also like