Professional Documents
Culture Documents
အရွင္သာရိပုတၱရာ ပညာခ်ိန္ခြင္တရားေတာ္
အရွင္သာရိပုတၱရာ ပညာခ်ိန္ခြင္တရားေတာ္
အရွင္သာရိပုတၱရာ ပညာခ်ိန္ခြင္တရားေတာ္
(ynmcsdefcGifBuD;)w&m;awmf
tckbek ;f Bu;D pwifNy;D a[maewJh w&m;oabmu jrwfpmG bk&m;&Siu
f ,
dk af wmfjrwf
Bu;D u]]y&dowfav;yg; cspo
f m; cspo
f rD;wk?Yd o'gw&m;ESijhf ynfph w
Hk &hJ [ef;wpfyg;onf rdrd
ud,
k af &;twGuf yefxmG awmifw
h csi,
f if ]igum; &Sio
f m&dyw
k & mrx&fuo
hJ Ykd ynmBu;D &ifh
aomyk*dKvf? t&Sifr[marm*vmefuJhodkY orm"dBuD;&ifhaomyk*dKvfjzpf&ygvdk\}/ odkYpk
awmif;yefxmG ywemrIjyKrS obm0us rSeu
f efaom ywemrIjzpfEidk w
f ,f/ bmaMumifh
vJq,
dk if igbk&m;&JUwynfo
h m0u &[ef;awmfwt
Ydk euf om&dyw
k & mrax&fEiS ahf rm*vm ef
rax&fEpS yf g;wk[
Yd m om&dyw
k & mrax&fu ynmbufu? arm*vm efrax&fu orm"dbuf
u csed cf iG Bf u;D ESpb
f ufjzpfw,f/ orm"dwif;awmif;Bu;D ESpv
f ;Hk jzpfMuw,f}}
tJ'v
D akd [mxm;wJh omoemawmf0,f &[ef;a,musmf ;csed cf iG Ef pS b
f ufrS orm"dcsed f
cGiBf u;D ? orm"dwif;awmif;Bu;D jzpfwhJ t&Sijf rwfBu;D &[Emjzpfwt
hJ aMumif; a[mNy;D cJyh gNy/D
omoemawmfrmS &[ef;a,musmf ;bufu csed cf iG Bf u;D ? &[ef;rde;f rbufu csed cf iG Bf u;D ? Oyg
wumbufu csdefcGifBuD;? Oygodumbufu csdefcGifBuD;? 'DcsdefcGifBuD; (4)vufw&m;udk
'DEpS f tpOftwkid ;f a[mzkYd pOf;pm;xm;ygw,f/ jrwfpmG bk&m;uvnf;yJ ud,
k af wmho
f m;awmf
orD;awmfjzpfMuwJh &[ef;a,musmf ;? &[ef;rde;f r? Oygouma,musmf ;? Oygodumrwku
Yd kd
rdrw
d q
Ydk idk &f m&[ef;a,musmf ;jzpf,ifvnf;yJ &[ef;awmfbufqidk &f mcsed cf iG u
f kd pHwifNy;D awmh
em,l? ]]&Sio
f m&dyw
k & mvdk ynmBu;D &ifah om&[ef;? &Sirf [marm*vm efvdk orm"dBu;D &ifh
aom&[ef; jzpf&ygvk\
d }}vkYd 'Dvq
kd ak wmif;rS ud,
k af &;ud,
k w
f m rSeu
f efaomqkawmif;jzpf
w,f/ bmjyKvw
Ydk ;Hk / bk&m;&JUom0uxJrmS &[ef;a,musmf ;bufu &Sio
f m&dyw
k & monf
ynmbufu csed cf iG Bf u;D ? t&Sirf [marm*vm efonf orm"dbufucsed cf iG Bf u;D jzpfw,f/
'g yxrcdsecf iG t
f aeeJY a[mxm;wm/
1
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
pdu
k pf u
dk f wl;oGm;w,fqydk gpd/Yk
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
olu
Y kd pmxJrmS awmh ygVdvdk 'DCecy&dAZdk ?f jrefrmvkq
d ,
dk ifjzifh vufonf;ajconf;awmfawmf
&Sn&f n
S x
f m;wJyh &dAZdk v
f aYdk c:wJh y&dAZdk &f w
dS ,f/ tJ'D 'DCecy&dAZdk u
f &Sio
f m&dyw
k & m&JUESru
arG;zGm;wJw
h el YJ wlygw,f/ bmhaMumifv
h q
J ,
dk if olu &Sio
f m&dyw
k & mtaMumif; pOf;pm;wJh
tcgrSm ]]rmwkv=trdarmif}}qkdNyD;awmh pOf;pm;w,f/ &Sifom&dykw&m&JUESruarG;wJhwl?
olvnf; y&dAZdk f 0wfaew,f/
'Dawmh olOY ;D &D;awmfukd &kv
d &J adk ow,f? MunfvJ MunfnKw
d ,f? OD;&D;awmfev
YJ nf;
t&mrfwjcm;pD aeykaH y:ygw,f/ 'Dwmh ol pOf;pm;w,f/
r,SH rmwkavm tnH ygo@H *Em e pd&H wd|wd/
r,SH=ig\/ rmwkavm=tarharmifjzpfwJh OD;&D;awmf Oywdy&dAkdZfonf/ tnH
ygo@H=wpfyg;aomt&yfo/Ykd *Em=oGm;onf&adS omf/ pd&=H Mumjrifph mG / e wd|wd=rwnfb;l /
igOD;av;Bu;D [m a&S;a&S;&ufawG vawG ESpaf wGwek ;f u t,l0g'wpfyg;&S&d mXmeodkY
oGm;,if&ufo;Hk &ufeYJ odOn
;f y&dAZdk &f UJ t&mrfukd jyefjyefvmw,f/
qkMd uygpd/Yk olwEYdk pS af ,muf &Siaf rm*vm efjzpfr,fh aumvdwy&dAZdk ?f &Sio
f m&dyw
k & m
jzpfr,fh Oywdy&dAZdk ?f oli,fcsi;f ESpaf ,muf[m tNrKd uw
f &m;raowJw
h &m;&Smaomt
aeeJY xdpk Ofu ZrL'dwu
f Re;f wjyifrmS igbk&m; olb&k m;qkw
d b
hJ &k m;trnfcyH *k Kd vaf wGxrH mS
olwo
Ykd mG ;oGm;Ny;D w&m;pkpH rf;Muw,f/ pkpH rf;wJt
h cg olwEYdk pS o
f ufavmufatmif tJ'0D g'&Sif
awGrajymEkid Mf ubl;? olw0Ydk g'&Siaf wGar;wJh jyemudo
k mvQif &Sio
f m&dyw
k & meJY &Siaf rm
-*vm efjzpfMur,fh OywdeJaY vmvdwwku
Yd jyefjyefajz&Si;f ay;cJ&h w,f/ at;...q&m
&SmoGm; wynfah wG awGUawGUaew,f/ tJ'aD wmhEpS &f uf oH;k &uf&,
dS if jyefjyefvmw,f/
tJ'gudk &Sio
f m&dyw
k & m&JUwl 'DCecy&dAZdk u
f ]]aMomf...OD;av;Bu;D tarharmifBu;D [m
tjcm;wpfyg;aom t,l0g'&Sv
d <Ydk uvk&Yd ,
dS if MumMumBu;D raebl; ESp&f uf oH;k &uftwGi;f
jyefjyefvmw,f/
'ged ye+ orP a*gwr oEdu
H *w tkrmaom Zmawm/
'ged ye=,cktcgum;/ orP a*gwr=&[ef;a*gwr\/ oEdu
=H txH
od/Yk *w=oGm;aom/ t=xkd ighO;D &D;awmfBu;D \tzk&Yd m/ tkrmaom=v0ufwpfq,fh
ig;&ufonf/ Zmawm=jzpfcahJ vNy/D
4
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
tJ'v
D Mkd uNH y;D awmh &mZN*Kd [jf ynf y&dAZdk t
f &mrfu xGuNf y;D awmh a0VK0efausmif;awmf
odo
Yk mG ;w,f/ jrwfpmG bk&m; b,f<uovJ? t&Sio
f m&dyw
k & m b,f<uovJar;awmh a0VK0ef
ausmif;wku
d rf mS &Sw
d hJ &[ef;awmfawGu]]a[...*dZuk#fawmifay:rSm olu&cwvkdPf=0ufwl;vkdPfodkY jrwfpGmbk&m;eJY
&Sifom&dykw&m<uoGm;owJh}}vkdYqkdawmhrS 'DCecy&dAkdZfonf 0ufwl;vkdPf&Sd&modkY vkduf?
vkP
d x
f 0J if? jrwfpmG bk&m;eJyY #doEm&pum;ajym? tJ't
D csed rf mS jrwfpmG bk&m;&JUaemufem;
u rwfwwf&yfNy;D &Sio
f m&dyw
k & mrax&fu ,yfavcwfay;aew,f/ tJ'v
D dk ,yfavcwf
ay;aewJt
h csed jf zpfawmh jrwfpmG bk&m;u xkid v
f sujf zpfw,f/ 'Dawmh olOY ;D av;Bu;D (&Sio
f m&d
-ykw& m)udk rwfwwf&yfvsuaf wGaY wmh olwyYdk &dAZdk rf sm;&JUJ t&kt
d aoay;enf;eJw
Y yl gw,f/
OD;&D;awmfukd &dak oaomtm;jzifh OD;&D;awmfrwfwwf&yfaewJt
h wkid ;f olvnf; rwfwwf&yf
Ny;D awmhaew,f/ tJ bk&m;omoemrSm t&kt
d aoay;wmuawmh rdrx
d ufjrwfwyhJ *k Kd vf
u&yfae,if i,fwyhJ *k Kd vu
f xkid Nf y;D awmh &Scd ;dk &w,f? vuftyk cf s&D w,f/ olwYdk y&dAZdk t
f ,l
rSmawmh 'Dv&kd ydS Hk r&bl;/ 'Dawmh t&kt
d aotjyKc&H r,fyh *k Kd vu
f &yfae,if t&kt
d aojyK
wJyh *k Kd vu
f vnf; &yfaeyJ? 'Dvdk xk;H pH&ydS &Hk w,f/ 'ghaMumifo
h o
l nf OD;av;ud&k adk oaomtm;
jzifh rwfwwf&yfvsuf jrwfpmG bk&m;udk olu pum;pw,f/
t[H abm a*gwr {0H0g'D {0H'|d d ]]oAH ar eurwD}}wd/
abm a*gwr=tkt
d &Siaf *gwr../ t[H [d=tuREyfk o
f nfum;/ ]]ar=igonf/ oA=H
tvk;H pku
H /kd eurwd=rESpo
f uft
l yf}}/ wd {0H0g'D=odaYk jymqkad vh0g'&Syd g\/ {0H'|d =d
odkYt,l&Sdyg\/
tvk;H pkq
H w
dk o
hJ Aonf ESprf sK;d &dyS gw,f/
(1) oA oA=&S&d o
dS rQt&mtm;vk;H udk ,l&wJo
h A/
(2) ya'ooA=ajymvkw
d yhJ *k Kd vf &nfeT ;f tyfwt
hJ &m wpfpw
d u
f o
kd m aumuf,l
5
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
0g'D0&=0g'&SMd uwJyh *k K v
d x
f rJ mS tjrwfq;Hk tomqk;H yk*Kd v?f 0g'wku
d yf rJG mS twkr&S?d pum;t&m
rSm vdrm awmfrw
l yhJ *k Kd vjf zpfawmh ol&UJ ESv;Hk om;jzpfwhJ ]]'Db0uao,if vlb
Y 0 y#doaE?
ewfb0 y#doaE? i&Jb0 y#doaE? wd&pmefb0 y#doaE? Nyw
d m b0 y#doaE? tol
&um,fb0 y#doaE? b,fy#doaEurkd S wynfah wmf vufrcHb;l ? tm;vk;H jywfwmyJ}}qkw
d hJ
olEY v
S ;Hk oGi;f udk Ak'u
jyefrajymawmhyJ ]]tvk;H pku
H kd igrESpo
f uftyf=oAH ar eurwd}}qkd
wJh olEY w
I x
f u
G pf um;eJu
Y ikd Nf y;D olu
Y 0kd g' tjypfwifryS ?J tJ'v
D jdk rwfpmG bk&m;pOf;pm;awmfrl
Ny;D -
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
'Dawmh o'gqkw
d EhJ w
I u
f >rwfNy;D ajymwJph um;[m ajymwJyh *k Kd v&f UJ tvkt
d wkid ;f jzpf&
r,f? ajymwJyh *k Kd v&f UJ tvdt
k wkid ;f t"dym ,fxu
G &f r,f/ b,fEh ,
S f a&SUuvlawG ajymoGm;
w,f? aemufwpfa,mufu xNy;D awmh ]]at;...ajymorQpum;awG[m ]tukev
f ;Hk trSm;
csn;f yJ}vkYd tJ'v
D adk jymvku
d w
f hJ xko
d &l UJ tvku
d m; armifjzL ajymw,f? armifnKd ajymw,f?
armifeD ajymw,f? armifa&T ajymw,f/ tukev
f ;Hk rif;wkaYd jymwJph um;awG[m trSm;csn;f
xJy?J ig ajymwJph um;wpfco
k m rSew
f ,f}}vkYd t"dym ,f'v
D &dk w
dS ,f/ tJ...pum;qkw
d m
ajymwJyh *k Kd v&f UJ tvkt
d wkid ;f vku
d Nf y;D awmh t"dym ,f,&l w,f/ ,ck'aD e&mrSmvnf;yJ 'DCec
y&dAkdZfu 'DtoGm;rsKd;eJYajym,if b,fhES,fajymrvJ/ ]]t&Sifa*gwr? 'Dtm;vkH; ajymwJh
pum;awG[m trSm;awGcsn;f yJ}}vdYk ajymqkw
d yhJ *k Kd v&f UJ pum;[m rdrad jymwJph um;udck sef
xm;? usew
f mawG tukev
f ;Hk trSm;vkYd qdv
k w
dk myg/ tJ'gvkyd J ,ckvnf; ]]uREyfk &f UJ t,lukd
csef? usefwmawG tukefvkH;udk rESpfoufbl;}}vkdY uREkfyf qkdvkdygw,fvkdY 'Dvkdajym,if
ajymp&mtaMumif; &Sw
d ,f/
tJ'v
D v
dk nf; olu rajym/ bmhaMumif;vnf;qdak wmh-]]ig 'Dvakd jym,ifvnf;yJ jrwfpmG
bk&m;u wpfenf;enf;eJY ighpum;udk rjypfwifawmfral wmhrmS trSeyf ?J 'Dwmh rdr&d UJ (oAH
ar eurwd-qkdwJh) 'Dt,l0g'udk ESpfoufoa,mifa,mif? rESpfoufoa,mifa,mif?
ESpfoufrSef;vnf; rod&atmif? rESpfoufrSef;vnf;rod&atmif a,mifawmifawmifeJY
ig vkyNf y;D awmh pum;xGurf yS }J }qkNd y;D ol bmajymvku
d o
f vJqv
dk Qi-f
{om ap ar abm a*gwr 'd|d car,s? wH y+ wm'doar0? wH y+ wm'doar0/
abm a*gwr=tkd t&Siaf *gwr/ (oAH ar eurwd-igonf tvk;H pku
H v
kd ufrcHEidk =f
rESpo
f uftyfqadk om) ar=tuREyfk \
f / {om 'd|=d t,lu/kd a0 car,s=tu,fESpf
oufjim;tH/h wHy=d xdk (oAH ar eurwdvYkd >rwfqv
dk u
dk w
f )hJ uREyfk \
f pum;uvkv
d nf;yJ/
wm'doar0=xko
d EYkd pS o
f uftyfonfomvQi/f t=jzpfav&m\/ wH yd=xkrd w
S pfyg; uREyfk f
ajymajymorQt&mtm;vk;H udv
k nf;yJ/ wm'doar0=xko
d o
Ykd abm&So
d nfomvQi/f t=
jzpfav&m\...vkYd jyefNy;D ol ajymvku
d w
f ,f/
t&Siaf *gwr...? tuREyfk \
f ]]oAH ar eurwd}}qkad om'Dt,lukd uREyfk Ef pS o
f uf
vQif uREyfk Ef pS o
f ufw,fvYdk t"dym ,f a&mufomG ;rSmaygh/ tJ'D ]]oAH ar eurwd}}tjyif
tuREyfk af jymoGm;orQaom pum;awGtukev
f ;Hk udk uREyfk Ef pS o
f ufw,fvYdk t"dym ,fa&muf
oGm;rSmayghvYdk rwifruso&Yl UJ 0g'udk jzef;Ny;D awmh ajymw,f/ tJ'v
D o
dk u
l rwifrus0g'udk
zk;H Ny;D ajymayr,fvYdk t"dym ,fu b,fvakd &mufaeovJq,
dk if ]]uREyfk o
f nf uREyfk \
f oAH
8
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
ar eurwdqw
kd 0hJ g'udk ESpo
f uf,if uREyfk af jymwJph um;ukv
d nf; ESpo
f uf&musrsmaygh}}
qkdwJhpum;udk jyefvdkufvQif ]]uREkfyfonf uREfkyfajymwJhpum;udkvnf; rESpfoufbl;}}vdkY
t"dym ,f oufa&mufw,f/ ol bmqkv
d o
dk wk;H / ]]uREyfk af jymwJ0h g'udv
k nf;yJ [db
k 0 ryg
bl;? 'Db0rSmyJ jywfw,f/ uREyfk af jymwJph um;awGvnf;yJ 'Db0rSmyJ tjywf=Oap'vk'Yd v
D dk
,lwm/ 'Dawmh jrwfpmG bk&m;u bmajymvku
d o
f vJqadk wmh-
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
tmo,"mwf taMumif;
w&m;awmfe,fy,fxJrSm jrwfpGmbk&m; tmo,mEko,=ow0gwkdY&JUtmo,
"mwfESifhtEko,"mwfudkodwJh om0uwkdYESifhrqufqHaom PfawmfwpfrsKd; &Sdw,f/
tJ't
D mo,mEko,Pfqw
dk ahJ e&mrSm tmo,udk odzYdk ta&;Bu;D w,f/ tm,oudk
10
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
oHo&m0#frmS usiv
f nfaeMuwJh ow0gawGtrsm;Bu;D &SMd uw,f/ Oyrmtm;jzifh [kd
awmxJu om;orifuav;onf wpfaeYv;Hk ta&SU? taemuf? awmif? ajrmuf tpm
tm[m& &rnfxifwahJ e&mrSm vSnv
hf nfusupf m;w,f/ ae0ifvw
Ydk pfaeYwm tpm&SmrI
0g &yfem;awmhr,fq,
dk if ta&SUoGm;,if ta&SUuaeNy;D olcY sKyH w
k u
f av; ta&mufjyef
vmw,f/ taemufomG ;vJ taemufu? awmifomG ;vJ awmifu? ajrmufomG ;vJ ajrmufu
olYcsKHykwfuav;udkawmh jyefa&mufatmif tNrJvmw,f/ tJ'DolYcsKHykwfuav;udk rd*
tmo,=om;orif&UJ ude;f aysm&f m tmo,vkaYd c:w,f/
xkt
Yd wl oHo&m0#fxrJ mS usiv
f nfaeMuwJo
h w0gwk&Yd UJ pdww
f nf;[laom om;o
rifuav;vnf;yJ wpfaeYwpfaeYtzd&Yk mrSm ta&SU? taemuf? awmif? ajrmuft&yfav;rsuf
ESmESifhtvm;wlonfh y&da,oepD;yGm;jzpfrnfhtvkyftudkifqkdwJhae&mawGrSm pdwfwnf;
[laom om;orifuav; wpfaeYv;Hk usiv
f nfvn
S yhf wfvyI &f mS ;Ny;D awmh wpfaeYtzdYk ]]ig
tvkyef m;Ny}D }qkad wmh oHo&m0#frmS usiv
f nfaeMuwJh ow0gwk&Yd UJ pdww
f nf;[laom om;
orifaumifuav;[m tmo,qkw
d hJ olued ;f aysm&f mcsKyH w
k Ef iS w
hf al om "mwfoabmodYk
vmNy;D awmh aysmw
f ,f/
tJ'D tmo,qkw
d u
hJ ed ;f aysm&f m "mwfoabmu (1) ynmtmo,? (2) 'd|t
d mo,
vkdYESpfrsKd;&Sdw,f/
(1) pdww
f nf;[laom om;orif\ude;f aysm&f m ynmwnf;[laom tmo,/
(2) pdww
f nf;[laom om;orif\ude;f aysm&f m 'd|w
d nf;[laom csKyH w
k t
f mo,vdYk
qkv
d w
kd ,f/
vlwpf&mrSmqk,
d if wpfusyd f (10-a,muf)avmufu ynmtmo,&Sw
d ,f/ 'g[m
tm;emyg;em taumif;bufukd *Pef;ud;k Ny;D ajym&wm/ vlwpf&mrSmqk,
d if ud;k usyd (f 90)
avmufu 'd|t
d mo, &SMd uw,f/ wpfenf;tm;jzifh ajym&,if vlwpf&mvQif wpfusyd f
avmufaom ynmtmo,&SdMuwJhyk*dKvfrsm;onf wpfaeYvkH; rdrdwkdYy&da,oetwGuf
rdrw
d \
Ydk pdwu
f kd rdrw
d \
dYk tvkyx
f rJ mS ckid ;f apNy;D 'DuaeY tvkyef m;ayghvq
dYk adk wmh tJ't
D csed f
rSm ynmtmo,=ynmwnf;[laom ude;f aysm&f mcsKyH w
k t
f mo,&Sw
d v
hJ w
l pfusyd w
f t
Ydk euf
ig;a,mufavmufu oabmwl&myk*Kd vcf si;f pkaygif;Ny;D awmh ]]rdrw
d &Ydk UJ vuf&cdS Emig;yg;[m
bmaMumifjh zpfovJ}}vkYd y#dpo
rkyg 'foabmudk aqG;aEG;Muw,f? ar;jref;Mu? a[majymMu?
11
bk&m;rSow
d ,f/ tmo,qkw
d yhJ gVdpum;udk em;vnfatmif ajymMupk/Yd
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
w&m;emMuw,f/
tJ't
D cgrSm odwyhJ *k Kd vrf sm;u ]]t0dZm ? ocFg&wnf;[laom twdwaf Mumif;aMumifh
ypKye 'f b
D 0rSm 0dnmPf? emrf&yk ?f oVm,we? z? a0'emqkw
d t
hJ usK;d w&m;ig;yg;wkYd
ay:Muw,f/ at;...cifAsm;wk?Yd usKyw
f w
Ydk pfaeYv;Hk tvkyv
f yk w
f t
hJ xJrmS wPSm? Oyg'gef?
urb0qkw
d hJ ypKye t
f aMumif;awGuvnf; aeYpOf uREyfk w
f v
Ydk yk af ewmjzpfawmh tem*wf
rSmvnf;yJ Zmwd? Z&m? r&PvdaYk c:wJh (w&m;ud,
k cf sMunh,
f if) aemufaemufb0rSmjzpfwhJ
0dnmPf? emrf&yk ?f oVm,we? z? a0'emqkw
d t
hJ em*wftusK;d ig;yg;ay:vdrrhf ,f}}tJ
'Dvdk y#dpo
rkyg 'fw&m;oabmudk awG;awm MupH nf aqG;aEG; ar;jref; a[majymemMum;
jcif;wkdYjzifh tcsdefukefapMuw,f/ tJ'Dyk*dKvfqkdwJh Pfynmtm,o"mwfudef;aysmf&m
csKyH w
k &f w
dS o
hJ w0gvkaYd c:qk&d w,f/
tjcm;Pfynm tmo,"mwfccH sKyH w
k &f MdS uwJh vlig;a,mufcefu
Y bmajymovJ
qk,
d if ]]at;...cifAsm;wk?Yd uREyfk w
f Ydk i,fi,fujzpfcw
hJ hJ tqif;awG? toHawG? teHaY wG?
t&omawG? tawGt
Y xdawG ,ck r&SMd uawmhb;l ? uREyfk w
f rYdk mS tqif;awG? toHawG? tm;
awGavsmyh g;ukeNf y?D ukeu
f ek af jym&,if raeYujzpfcw
hJ u
hJ REyfk w
f &Ydk UJ tqif;? toH? teH?Y t&om?
tawGUtxdoabmawG[m 'DuaeY ygrvmawmhb;l ? oljzpfwahJ e&mrSmyJ csKyaf ysmufMu
w,f/ trSeaf wmh 'gawG[m rNrw
J =hJ tedpa wG? qif;&Jw=hJ 'kua wG? tpk;d rydik w
f =hJ tewawG}}
vdYk ,xmblwPfynmqkw
d hJ pdw\
f ude;f aysm&f m tmo,csKyH w
k "f mwfc&H MdS uwJh vlig;
a,mufcefu
Y ,xmblwPfeyYJ wfoufwhJ tedp? 'ku? tewaMumif;udyk J tcsed t
f m;,if
aqG;aEG;? ar;jref;? a[mMum;? em,l? pOf;pm;Muw,f/ tm;oavmuftcsed rf mS ,xmblw
Pfynmtmo,csKyH w
k x
f rJ mS olw&Ydk UJ pdww
f nf;[laom om;orifuav;[m ude;f aysmf
w,f/ a&SUig;a,muf&JUpdwfwnf;[laom om;orifuav;u tEkavmrducEd=ac:wJh
y#dpo
rkyg 'ftodPfcsKyH w
k rf mS arGaY vsmu
f ed ;f aysmw
f ,f/
'gaMumifh tEkavmrducE
d PfEiS hf ,xmblwPfwu
Ydk kd ow0gwpf&mvQiw
f pf
usyd af vmufaomow0gwk&Yd UJ pdw"f mwfwnf;[laom om;orifuav;wkYd ude;f aysm&f mcsKH
ykwt
f mo,"mwfvYdk Ak'u
ow0gawGukd jrifawmfrw
l ,f/ ]]'Dval wGu tEkavmrducE
d Pf tmo,"mwfc&H w
dS ,f/ 'Dval wGu ,xmblwPftmo,"mwfc&H w
dS ,f}}qkd
wmudk tmo,mEko,Pf&iS f bk&m;ocifrS odjrifawmfrEl idk w
f ,f/
usew
f v
hJ u
l ;kd q,fxrJ mS 45 (av;q,fih g;) a,mufavmufu o'd|q
d w
dk phJ w
d \
f
ude;f aysm&f m tmo,"mwfc&H w
dS ,f/ tjcm; av;q,fih g;a,mufavmufu Oap''d|q
d w
dk hJ
pdw\
f ude;f aysm&f m tmo,"mwfcH &Sw
d ,f/ "rpMumPfrsupf ed aYJ jym,if12
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
(u) ow'd|t
d mo,&SMd uwJh (45)a,mufrQaom ow0gwku
Yd umrokcvu
d mEka,m* tpGe;f buf eD;uyfomG ;w,f/
(c) Oap''d|t
d mo,&SMd uwJh (45)a,mufrQaomow0gwku
Yd twuv
d rxmEka,m* tpGe;f buf eD;uyfomG ;w,f/
(u) ow'd|t
d mo,&SMd uwJh (45)a,mufrQaomow0gwko
Yd nf umrokcvd-
umEka,m* tpGe;f bufoYkd eD;uyfomG ;Ny;D vuf,mEkid if aH &;udk t<uif;rJ,
h MHk unf? ajym
qk?d aqG;aEG;? pOf;pm;? ESpo
f ufw,f/
(c) Oap''d|t
d mo,&SMd uwJh (45) a,mufrQaomow0gwko
Yd nf twuv
d rxmEka,m*tpGe;f buf eD;uyfomG ;Ny;D vuf0EJ idk if aH &;udk t<uif;rJh ,kMH unf? ajymqk?d aqG;aEG;?
pOf;pm; ESpo
f ufw,f/
tdr;f ...'Dae&mrSm yk*v
m"d|meferYJ Munfeh ?YJ ,aeYvaYl vmurSm ]]vuf,mEkid if aH &;
t,lonf;ol? vuf0EJ idk if aH &;t,lonf;ol}}vkYd yk*v
m"d|mefeMYJ unh,
f if ]]olaY wmh rke;f vku
d f
wm? b,folawmh bmjyKvkdufwm}}ponfjzifh tukodkvfjzpfwwfonf/ ]]tJ'Dvuf,m
vuf0q
J w
dk m trSeaf wmh olw&Ydk UJ tmo,"mwfu pDraH y;wJt
h wkid ;f ? ckid ;f wJt
h wkid ;f pdwu
f
oabmusNyD;awmh vuf0J vuf,mbufudk vkdufaeMuwmyJ}}vdkY tmo,"mwfukd
"rm"d|mefusus jrifatmifMunfyh g/ xko
d Ykd tmo,"mwfukd jrifatmifMunfv
h Qif "roaH 0*
&w,f/ tukov
kd f tjzpfenf;w,f/
'd|dESpfyg;\txl;
udkif;...aumif;NyD? ow'd|dt,l&SdwJhyk*dKvf? Oap''d|dt,l&SdwJhyk*dKvf? tJ'D
owt,l? Oap't,lwYdk b,fvx
dk ;l jcm;ovJqakd wmh t|uxmrSm{w p ow'eH tyom0ZH 'E0&d m*H Oap''eH r[mom0ZH cdy0 &d m*H/
{w=ow0g' Oap'0g'ESpfyg;wkdYwGif/ ow'eH=owt,l0g'
onf/ tyom0Z=H enf;aomtjypf&\
dS / tjypfenf;w,f/ 'E0&d m*H=w&m;a[mNy;D a>ccRwf
,ifjznf;jznf;rS tJ't
D ,l0g'rS uif;Ekid rf nf? uRwEf idk rf nf/
13
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
(ow'd|d tmo,"mwfc&H w
dS yhJ *k Kd vaf wG tukov
dk t
f jypfawmh olu enf;w,f?
odaYk omf ol&UJ rdpm t,lukd pGeyYf pfzu
Ydk sawmh aES;auG;w,f/ vuf0b
J uform;usawmh-)
Oap''eH=Oap't,l0g'onf/ r[mom0ZH=BuD;aomtjypf&Sd\/ (tjypfBuD;
w,f)
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
tNyKd iMf uJ tNyKd ipf cef; oGm;aeMuw,f/ tJ'aD wmh t|uxmq&mawmfu ajymjyw,f/
Oap'orm;[m oHo&m0#frmS rom,mawmh ukov
kd rf u
I kd rjyKjzpfbJ tukov
dk rf u
I kd vG,f
vG,ef YJ oljyKw,f/ 'gaMumifh ol&UJ t,lonf tjypfBu;D w,f/ odakY omf oHo&m0#frmS wG,f
wmwJah vmbenf;yg;awmh olu
Y kd yZrd y#dy'gw&m;a[m,if jrefjrefBu;D ol&UJ Oap't,l
rSm;udk pGev
Yf ,
G w
f ,f/ 'Dtcsuu
f Oap'0g'orm;awGtay:rSm tifrwefcsppf &maumif;
wJhtcsufjzpfygw,f/
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
vdrkY w
S Nf y;D awmh olwu
kYd kd atmufarhvu
dk ,
f if a'gorjzpfwmtrSeyf /J tmo,ESiphf yf
owkap''d|d p? cEd ap0g Ekavmrdum/
,xmblwO ,H PH? {wH tmo,ondw/H
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
awoH=xkyd xr0g'&Siw
f \
Ydk / t,H 'd|=d ow'd|o
d nf/ om&m*g,=oHo&m0#f
wyfrufjcif;iSm/ oEad u=eD;pyfv\
S / oanm*g,=oHo&m0#fzGaYJ ESmifrjd cif;iSm/ oEad u=
eD;pyfv\
S / tbdeEem,=wPSm'd|w
d jYdk zifh oHo&m0#fuEkd pS o
f ufjcif;iSm/ oEad u=eD;pyfvS
\/ taZmomem,=wPSmjzifo
h o
H &m0#furkd sKo
d yd
f wnfjcif;iSm/ oEad u=eD;pyfv\
S /
Oyg'gem,=wPSm'd|jd zifh oHo&m0#fuq
kd ,
JG jl cif;iSm/ oEad u=eD;pyfv\
S /
t*da0e...ckwifuajymcJhwJh t,l0g'&SifokH;OD;wkYdteuf (1) eHygwf ]]oAH
ar crwD}}vkaYd jymwJh ow'd|t
d ,l&adS omyk*Kd vw
f &Ydk UJ tJ'o
D w'd|[
d m 'Dtwkid ;f Munfh
ae,if oHo&m0#f om,mwwfw,f/ om,mrIeJYeD;pyfw,f/ oHo&mzGJYrdaESmifrd
oHa,mZOfNiw
d wfw,f/ oHa,mZOfNizd eYdk ;D pyfw,f/ oHo&m0#fu
d w
k PSm'd|w
d jYdk zifh zGUJ zkeYd ;D pyf
w,f/ oHo&m0#fuw
kd PSmjzifh rsKo
d yd v
f rk wwfcspcf ifz&Ydk ef eD;pyfw,f/ at;...oHo&m
0#fukd wPSm'd|w
d jYdk zifh Oyg'geftpGJ pG,
J zl &Ydk efe;D pyfw,f/
'DCec-u pl;pl;pdu
k pf u
kd ef m;axmifaew,f/ olu Oap'orm;ud;k / 'gaMumifh bk&m;
&Sifu ,ckow'd|dtjypfudk a[mvkdufawmh ow'd|donf om&m*? oanm*?
tbdeEe? taZmome? Oyg'geqkdwJhoHo&m0#fwyfruf&ef oHo&m0#fzGJYaESmifrd&ef?
oHo&m0#fuakd vmbjzifrh sKo
d yd
f wnfz&Ydk ef? oHo&m0#fukd wPSm+'d|w
d jYdk zifph pJG v
JG rf;vrf;
jzpfz&Ykd ef tvGeef ;D pyfw,f/ tvGeef ;D pyfwo
hJ w'd|/d ow'd|o
d rm;[m b0udk Oap'
-'d|o
d rm;xuf wyfrufw,f? ESpo
f ufw,f/ Oap''d|o
d rm;usawmh 'Dvrdk [kwb
f ;l /
wMw t*ad 0e a, aw orPjAm[Pm {0H 0g'daem {0H 'd|ad em ]]oAH ar
crwD}}wd/
t*da0etEG,fjzpfaom 'g,umy&dAkdZf? b,fol&,fr[kwfbl;? tMuifodkY
orP jAm[PtrnfcH 0g'&Siyf *k Kd vw
f o
Ydk nf ]]oAH ar eurwD}}wd armifwv
Ydk ydk J ]]tukef
vk;H uREyfk v
f ufrcHEidk b
f ;l }}
at;...wrvGeb
f 0rSm vlb
Y 0y#doaE&w
dS ,f? 'gudv
k nf;vufrcHb;l / ewfb0
y#doaE&w
dS ,f? 'gudv
k nf;vufrcHb;l / jA[mb0y#doaE&w
dS ,f? 'gudv
k nf;vufrcHb;l /
tJ 'k*w
u
d t&Jy#doaE? wd&pmefy#doaE? Nyw
d m tol&um,fy#doaE&adS ew,f/ 'gudk
vnf;vufrcHb;l / tukev
f ufrcH,ifygjzpfovJ tkd 'Db0 jzpf 'Db0 ysuf a&yGuu
f av;
vkyd AJ smwJ?h ow0gqkw
d ma&yGuv
f ydk ?J olt
Y aMumif;tm;avsmpf mG jzpfNy;D ysu?f ysuNf y;D aemuf
18
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
'Da&yGu[
f m ta&SUoGm;? taemufomG ;? awmifomG ;? ajrmufomG ;? bmrSr&Sb
d ;l / a&yGuf
OyrmeJY Oap''d|dorm;u 'Dvkd,lw,f/ ]]cifAsm;wkdYajymwJh vlYb0? ewfb0? i&Jb0?
wd&pmefb0? Nyw
d m b0? tol&um,fb0 y#doaE bmy#doaEurkd S uREyfk rf BuKd ub
f ;l ?
vufrcHb;l ? r&Sb
d ;l As}}Ek'Yd gjzif,
h if b,fvv
dk q
J ,
dk if ]]aovQif a&yGuu
f av;ysuo
f vkNd y;D
awmhwmyJ}} tJ'v
D dk armifwv
Ydk adk jymqkMd uwJyh *k Kd vaf wG avmurSmtrsm;Bu;D &SMd uw,f/
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
ww=xko
d wt,l&MdS uwJyh *k Kd vrf sm;pGmwkt
Yd euf/ 0dnL yk&ad om=odMum;vdrm wJh
yk*Kd vu
f awmh/ wd y#doOdu
w
=d odq
Yk ifjcif\/
t*ad 0e...? avmurSm owt,l&MdS uwJh orPjA[Pajrmufjrm;pGmxJu
Pfynm&SMd uwJh tcsKUd tcsKUd aom yk*Kd vrf sm;uawmha[m'Dvpdk Of;pm;Muw,f/ b,fvv
dk /J
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
b,fvv
dk /J ow,l,if Oap'? {upowwkeYd YJ qefu
Y sib
f uf? Oap',l,if
ow? {upowwkeYd YJ qefu
Y sib
f uf? {upow,lwv
hJ u
l vnf; ow,lo?l
Oap',lo'l v
D El pS af ,mufweYdk YJ qefu
Y sib
f ufjzpf&r,f/ tJ't
D csuu
f kd jrwfpmG bk&m;u pdwf
&Snfvuf&Snf-
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
at;...cEmig;yg;&Sw
d t
hJ eufu wrvGeb
f 0 &lyuEm jzpfw,fqw
dk mudk vufcH
w,f? a0'emuEm jzpfw,fqw
dk mudk vufrcHb;l ? wrvGeb
f 0 onmuEm jzpfw,fqdk
wmudk vufcw
H ,f? ocFg&uEm jzpfw,fqw
dk mudk vufrcHb;l ponfjzifh owwpf0uf?
Oap'wpf0uf? tJ'v
D ,
dk w
l yhJ *k Kd vaf wG/
'DoEl pS Of ;D wkeYd q
YJ efu
Y siaf omt,lukd ,ljcif;jzpfayvdrrhf nf/
wd 0d*a [ owd 0d0ga'g? 0d0ga' owd 0dCmawm? 0dCmaw owd 0da[om/
odv
Yk Qiq
f efu
Y sib
f ufukd ,lvQijf iif;ck&H acsrnf? jiif;ck&H ,ifpw
d q
f if;&J&awmhrnf?
pdwq
f if;&J&,ifaemufyikd ;f rSm ud,
k af &mpdwaf &m EGr;f e,f&awmhrmS yJ/
wd aom 0d*a [O 0d0g'O 0dCmwO 0da[oO twed orrmaem waO0
'd| yZ[wd? tnO 'd| e Oyg'd,wd/
odv
Yk Qif Oap't,lorm;onf rdrt
d ay:usa&mufrnfh qefu
Y sib
f uft,lukd
,ljcif;? jiif;ckcH u
dk &f efpum;ajymjcif;? qeYu
f si&f pdwyf ef;jcif;? ud,
k af &mpdwyf g rvkycf sif
rudik cf sif EGr;f e,fjcif;? tjypfrsm;udk rdrad y: usa&mufrnfukd jrifvmNy;D vQif xk,
d &l if;
pGOJ ap't,luv
kd nf; pGeyYf ,f\/ tjcm;rdpm t,lrsm;udv
k nf;yJ rpG,
J al wmhacs/
'DC
d ecy&dAZdk [
f m yg&rD&w
dS ,faemf? jrwfpmG bk&m;u olu
Y kd t*ad 0evdo
Yk m tEG,f
jzifah c:a0:a[mMum;awmfrw
l ,f/ 'DCec=&Snaf omvufonf;&Sw
d yhJ &dAZdk v
f Ydk qkv
d &Ydk ,
dS if
'g[mqJwmESihf twlwyl /J ]]Zmwd emr a*gw ur?H odyH tmAm" vd* u
}H }t& toGit
f jyif
= vlyMHk unfNh y;D awmh qH&n
S af umifBu;D vdq
Yk o
dk vkd vufonf;&Snaf umifBu;D qkw
d m vd*=F toGif
tjyiftm;jzifh qJa&;jcif;jzpfw,f/ 'gaMumifjh rwfpmG bk&m;u ud,
k af wmfjrwftaeeJY cs;D
ajrm ufaomtm;jzifh ]]t*ad 0e}}vdyYk J ac:awmfrw
l ,f/
]]t*ad 0e...? oif pOf;pm;Munf?h oifwv
dYk dk Oap''d|t
d ,l&MdS uwJh ajrmufjrm;
vSpmG aom orPjAm[Pwkt
Yd xJrmS apmapmu igbk&m;ajymMum;wJt
h wkid ;f rdr&d UJ rdpm
t,lupkd eG w
Yf yhJ *k Kd vu
f odyef nf;w,f? tJ'o
D yd ef nf;w,fqw
dk yhJ *k Kd v[
f m ynm&Syd *k Kd vaf wG?
tJ'yD *k Kd vyf nm&Sirf sm;uawmh a[m'Dvdk pOf;pm;w,f/ b,fvv
dk /J
25
ar[d t 'D[
G d 0d*a [m/
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
(3) &[Emudv
k nf; uReaf wmf owf0w
Hh ,f? owfw,fqw
dk =hJ t&[ECmwub0odYk
vnf; a&mufr,f/
(4) bk&m;udkvnf; aoG;pdrf;wnfatmif a'0'wfvkd ausmufarmif;wifNyD;awmh
cs0w
hH ,f? csw,fqw
dk =hJ avm[dwyk g 'ub0odv
Yk nf; a&mufr,f/
(5) oHCmawmfawGuv
kd nf; pdw0f rf;uGaJ tmif aoG;cG0J w
hH ,f=oHCab'ub0odYk
vnf;a&mufr,f/
(6) at;...? qkMd uygpd?Yk bk&m;rSwyg;aom rdpm 0g'DawGukd q&mtjzpfeT jf yjcif;
qkw
d =hJ tnowm&k'|d tbdXmem (6) yg; wrvGeb
f 0rSm b,fenf;eJrY aS &Smifvv
JT rYkd &atmif
raumif;usK;d cHpm;&r,hf tbdXmetukov
dk Bf u;D awGukd jyKrad wmhrmS trSeyf /J
ypKyef&v'fuvnf; 0d*[? 0d0g'? 0dCmw? 0da[om? wrvGef&v'fuvnf;yJ
tyg,fab;? bmrsm;aumif;ao;ovJ/ 'Dawmh 'D[mawGightzkYd tok;H rusb;l qkNd y;D w&m;
em,if;yJ 'DCecy&dAZdk [
F m rdr&d UJ Oap't,lukd wpfcgwnf;pGeyYf pfvu
dk w
f ,f/
olawmfaumif;wk.Yd ..? w&m;emtEkoaErNy;D ao;bl;aemf/ trSeu
f 'd|0d ed ad 0Xe
uxmwpfck useaf o;w,f/ b,fvv
dk q
J adk wmh-{upowt,l&w
dS hJ yk*Kd vaf wGxu
J
wcsKUd Pfynm&SMd uwJh yk*Kd vrf sm;uvnf;yJ a[m'Dvq
dk ifjcifMuw,f/
]]aMomf...ig[m {upowt,l&w
dS ,f? ig[m ig&JU{upowt,luo
kd m
trSe?f olrsm;&JU owt,ltrSm;? Oap't,l tvum;? tJ'v
D dk olwpfyg;&JU t,lukd
awmh tvum;? tvum;eJY tm;&Sd tm;rJt
h vGv
J JG tacsmaf csmv
f yd cf w
J nf;vnf; ight,l
udo
k mpGaJ er,fq,
dk if tJ'0D g'&Sw
d v
hJ El pS af ,mufeYJ igqefu
Y siv
f rd rhf ,f? qefu
Y siw
f 0hJ *d [
jzpf
,if jiif;cHrk q
I w
dk hJ 0d0g'a&mufvmr,f? jiif;ckw
H 0hJ 0d g'jzpf,if pdwyf ifyef;&vdrrhf ,f/ jiif;
&mu[db
k uf wpfqifw
h ;dk vku
d af wmh wpfa,mufew
YJ pfa,muf vufo;D eJx
Y xk;d Mu? &efjzpf
Muvdrrhf ,f? wkwef &YJ u
fkd rf ,f? tJ'gckacwfus,ifawmh wpfzufeYJ wpfzuftajrmufeyYJ pfMu
27
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
awmhr,f? tJ'v
D dk [db
k ufrmS ud,
k yf ifyef;rI? pdwyf ifyef;rI? ud,
fk Ef rG ;f e,fr?I pdwEf rG ;f e,fr?I
'gyJtusK;d &r,f? 'Dupd 'Dval wG&UJ &v'f[m 'gyJvYkd tJ'v
D adk umif;aumif;Bu;D tjrifreS &f
wJt
h wGuf xkrd rd ,
d &l if;pGjJ zpfaom {upowt,luv
kd nf; pGev
Yf u
dk w
f ,f? tjcm;aom
owt,l? Oap't,lrmS ;wku
Yd v
kd nf;yJ r,lawmhb;l }}
qkw
d hJ wwd, tEkoaEpum; rNy;D ao;ygbl;/ odaYk omf tJ''D w
k ,
d tEkoaEpum;tqk;H rSm
yJ 'DCecy&dAZdk [
f m rdr&d UJ rdpm t,lukd pGeNYf y;D y,fNy;D om; jzpfomG ;w,f/ jrwfpmG bk&m;u
awmh a[mpOftwkid ;f {upowt,l&MdS uolxu
J tcsKUd aomynm&Sirf sm;twGuv
f nf;
yJ a&S;enf;twkid ;f a[mvdq
kY ;Hk oGm;Ny;D ? Ny;D awmhrS 'Dtcsed u
f bmeJw
Y o
l vJ/ 'DCec&JUcEmt
pOfoEmefrmS Oap''d|w
d nf;[laom csOw
f ;l aewJyh ek ;f &nfyyk jf zLoGm;Ny;D ? pifomG ;Ny?D ajymif
oGm;Ny/D 'DCec&JUcEmtpOfwnf;[laombl;[m tifrwefoef&Y iS ;f oGm;Ny/D tJ'D oef&Y iS ;f
wJhcEmtpOfwnf;[laombl;xJrSm orx0dyemqkdwJh PfynmtNrdKufaq;awG
avmif;xnfah y;csiv
f Ykd jrwfpmG bk&m;u yxr &kyu
f r|mef;taeeJY bma[movJ/
t,H acg ye t*ad 0e uma,m &lyd pwkr[mblwad um rmwmaywdu
ora0g
Mo'e+ukrmolypa,m tedpKpm'e+y&dr'e+ab'e+0d'Hoe"arm-(wJh)/
('D&yl um,ud,
k af umifBu;D &JUtaMumif;udk jrwfpmG bk&m;u a[maew,f/)
t*ad 0e=cspo
f m; t*ad 0e.../ acg 0e=pifppftrSew
f u,fqadk wmh/ t,H
uma,m=oifw?Ydk igwk&Yd aewJh ud,
k u
f m,Bu;D onf/ (&kyu
f ,
kd Bf u;D udq
k v
dk w
kd ,f? b,f
oabm&So
d vJ)/ &ly=d tcsr;f eJaY wGU,ifwpfrsK;d ? tyleaYJ wGU,ifwpfrsK;d trsK;d rsK;d azmufvaJT zmuf
jyefjzpfwwfwJhoabm&Sd\/
rSew
f ,f/ csr;f ,ifwpfrsK;d ? yl,ifwpfrsK;d trsK;d rsK;d azmufazmufjyefjyef axGaxGjym;
jym;jzpfymG ;wwfvYkd olu
Y &kd yk af c:w,f/ azmufjyefaxGjym;jzpfymG ;wwfwo
hJ abm[m &ky&f UJ
yifukd ud,
k yf ikd v
f uPmoabm jzpfw,f/
pmwkr[mblwad um=wpfu,
dk v
f ;Hk jcKMH unhv
f u
fkd v
f &Ykd ,
dS if yx0Daum|mouESpq
f ,f?
auom+avmrmupNy;D awmh rwv*k x
ad tmif tmaygaum|mou 12-yg;/ (ydw+H aorSH
tp&Sw
d hJ ar'qu(eJ)Y rkwq
u='DEpS yf g;)/ awaZmaumXmou 4-yg;/ (oEmy+'g[+
ygpu+Zd&Pqkw
d hJ awaZmaum|mo 4-yg;)/ 0ga,maum|mo 6-yg;/ wpfu,
kd v
f ;Hk NcKH
Munhv
f u
dk ,
f if yx0D"mwfEpS q
f ,f? tmayg"mwfq,fEh pS yf g;? awaZm"mwf av;yg;? 0ga,m
"mwfajcmufyg;? 'gyJ&w
dS ,f/ pmwkr[mblwad um=r[mbkwBf u;D av;yg;wkjYd zifNh y;D aepG../
28
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
(cspo
f m;jrifatmifMunhpf rf;/ 'gwifyv
J m;qkad wmh r[kwaf o;bl;/) rmwmaywdu
=
ora0g=rdbESpyf g;wk\
Yd oku+ aomPdwaMumifph wifjzpfymG ;&wJh ud,
k Bf u;D ygwum;../
([k.d ..y'krm Mumwku
d x
f u
J eHo
Y mwku
d x
f u
J jzpfvmwJu
h ,
kd rf [kwb
f ;l aemf? tifrwefqif;
awmifq
h if;&J? tifrwefpufqyk &f &HG mS zG,af umif;wJh ae&mxJupwifjzpfymG ;vmwJh ud,
k f
Bu;D r[kwv
f m;? t*ad 0e...jrifatmifMunh/f )
('gwifyv
J m;? r[kwaf o;bl;/)
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
tedp" r=rNrw
J w
hJ &m;/ aw'e"r=okwo
f if&if; okwo
f if&if; ysupf ;D oGm;wJo
h abm
r[kwb
f ;l vm;/ 0d'o
H e"r=z&Jz&Jpaemifph eif; tprS&mS rawGU&atmif ysupf ;D wJo
h abmyJ
r[kwfbl;vm;/
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
tm;pdwu
f dk OD;wnfa[mrS? olt
Y m; zudk OD;wnfa[mrS olt
Y mo,eJu
Y u
kd n
f rD ,f}}qkw
d m
bk&m;rSow
d ,f? bk&m;uvG,
J if &Sio
f m&dyw
k & mawmif rodb;l /
a&Tyef;xdrfonf &[ef;taMumif;
ok0Pum&=a&Tyef;xdro
f nf &[ef;0wKukd Munhyf gvm;/ &Sio
f m&dyw
k & mawmif
tmo,mEko,Pf=tmo,+tEko,udkodwJh Pfr&Sdawmh ]]aMomf...ol b,f
ur|ef;eYo
J ifah wmfw,f}}vdYk rpOf;pm;rdb;l / a[m jrwfpmG bk&m;usawmh 'Da&Tyef;xdro
f nf
&[ef;uav;&JUtmo,"mwfcu
H o
kd ad wmh y'krm Mumyef;Bu;D vSn;f bD;Bu;D avmuf&w
dS hJ okb
ur|mef;Bu;D udk zefqif;ay;awmfrw
l ,f/
tJ'u
D ,
kd af wmfuav;u b0ig;&mqufNy;D a&Tyef;xdro
f nfjzpfcahJ wmh avmurSm
tjrwfOpm&wemeJY b0ig;&mtqufrjywfawGUNy;D vmcJ&h vkYd olt
Y m;wifw
h ,fwhJ avm[dwuur|mef;ay;wmawmifrS wu,fh y'krm Mumyef;Bu;D udk zefqif;ay;awmfrw
l ,f/
y'krm Mumyef;Bu;D udk zefqif;ay;awmfrw
l ,f/ y'krm Mumyef;qkad wmh avmurSm r*Fvm[k
orkwMf uw,f/ tJ'yD 'krm Mumyef;Bu;D udk zefqif;ay;vku
d af wmh vufxaJ &mufNyq
D u
dk wnf;
u 'Du,
fkd af wmfav;tzk&Yd m vGepf mG ESpo
f ufw,f/
&Sio
f m&dyw
k & mu 0gqkOd ;D upNy;D ]]tokbur|mef;udk igh&iS pf ;D jzef;}}qkNd y;D ay;w,f/
q&mudak Mumufvo
Ydk m em;axmifae&w,f? ajymuwnf;u pdwx
f rJ mS rcsr;f ombl;/ wpf
0gwGi;f vk;H 0guRww
f t
hJ csed u
f kd a&mufaomfvnf; Oypm&orm"dra&muf? y&durorm"d
awmif aumif;aumif;raygufb;l / BuKd ;pm;tm;xkwyf g...qkad wmh oDwif;uRwv
f uke?f
wefaqmifrek ;f vqef; (1) &ufaeYa&mufjyef? ur|mef;xif&UJ vm;vkYd ar;? rxifb;l bk&m;
vkaYd vQmuf? a[...rxifoaumvkv
Yd nf; ravQmEh idk b
f ;l / taMumif;tusK;d eJt
Y us,cf sUJ
tokbur|mef;udk a[may;jyefw,f/ tJ'v
D dk tus,af [may;vku
d af wmh ud,
k af wmfu
av; ausmif;jyefNy;D ESv;Hk oGi;f ? 15-&uf wefaqmifrek ;f vjynfah &mufvmvdo
Yk m a&mufw,f?
ud,
k af wmfuav;rSm bmrSur|mef;jzpfv/Ykd olvmcJw
h mu a&Tyef;xdro
f nfb0eJY wpfquf
wnf; b0ig;&mjzpfcv
hJ /Ydk
jrwfpmG bk&m;u ud,
k af wmfav;&JUokbur|mef;rSm ESv;Hk arGUavsmaf ysmrf nft
h mo,
udo
k ad wmh bmajymovJqadk wmh ]]cspo
f m; om&dyw
k & m...? jyefawmh? oifcspo
f m; 0gwGi;f
ok;H v? 0guRwNf y;D aemuf wefaqmifrek ;f vjynhf ,aeYxad tmifwpfv=aygif;av;vywfv;Hk
tokbur|mef;ay;Ny;D nO;f yef;xm;wJu
h ,
kd af wmfav; a[m'D,aeYreG ;f vGJ wpfreG ;f vGw
J nf;
eJY t&[wzv
dk af &mufwm cspo
f m; awGUvdrrhf ,f? cspo
f m;jyefawmh}}vkq
Yd Ndk y;D vTwv
f u
dk w
f ,f/
32
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
wdam acg rm t*ad 0e a0'em? okcg a0'em? 'kum a0'em? t'kur okcg
a0'em/
t*ad 0etEG,f jzpfaom 'g,umy&dAZdk .f ..? avmurSmcHpm;rIwo
Ydk nf (at;.
armifwt
Ydk Burd rf sm;pGmcHpm;vmcJw
h )hJ oufoufomomcHpm;rIqw
dk hJ okca0'em? roufrom
cHpm;rIqw
dk hJ 'kua 0'em? oufomonfvnf;r[kw?f roufomonfvnf;r[kw?f tv,f
tvwfcpH m;rIqw
dk hJ Oayuma0'em&,fvYdk avmurSma0'emok;H yg;&Sw
d ,f/ (at;..o
abmayguf&UJ vm;? aygufw,faemf?)
at;...a0'emuPfxrJ mS xifv,
G jf rifv,
G v
f o
Ydk m ajymwmaemf? tJ'aD 0'em
jzpfvmNyDqkd,if a0'emESifhajymwmaemf? tJ'D a0'emjzpfvmNyDqkd,if a0'em,SOfwGJNyD;
awmh tm&Hu
k akd wGUrIoabm=zvnf;jzpfw,f? tm&Hu
k rkd w
S o
f m;rIoabm=onmvnf;
jzpfw,f/ tJ't
D m&Hek o
YJ r,w
k w
f &m;wdu
Yk w
kd aJG tmif aphaqmfwu
dk w
f eG ;f ay;wJh apwemvnf;
jzpfw,f/ tm&Hu
k akd cgif;aqmifNy;D awmh rSerf eS rf mS ;rSm;Akv
d v
f yk Nf y;D odwt
hJ odupkd w
d t
f odvYdk
ac:w,f/ tJ'v
D kd pdwv
f nf;jzpfw,f/
cspo
f m;...a0'emwifr[kwb
f ;l ? a0'em&,f? z&,f? onm&,f? apwem&,f?
pdw&f ,f? tm;vk;H zyOru ig;rsK;d xdatmifawmh ajym&r,f/ odaYk omfw&m;udt
k &if;wnf
wmu a0'emudk wnfxm;w,f? tJ'Dwnfxm;wJha0'emudk wpfydk'fa[mNyD;wJhaemuf
tMum;=tE&uxm yudPu
a'oemtaeeJY ]]a0'emudak [mvkYd a0'emwifomjzpfw,f
vkrYd rSwef YJ cspo
f m;.../ z&,f? a0'em&,f? onm&,f? a0wem&,f? pdw&f ,f? zyOurw&m;awGjzpfw,f}}'g[m tenf;qk;H rSwv
f ,
G w
f w
hJ &m;udk ajymwm/
'Dxufus,u
f s,rf w
S cf si,
f ifawmh &Sio
f m&dyw
k & mwkv
Yd dk ]]'Dpw
d jf zpf,if 'Dapwoduf
awGygw,f? 'Dpw
d jf zpf,if 'Dapwoduaf wGygw,f}}ponfjzifrh w
S af ygh [kwv
f m;/ ,aeY
olawmfaumif;awG[m aemufqkv
d wUH aom ]]tEky'"r0yd em}}udk ok;H oyfzt
Ydk ifrwef
aumif;wJh Ak'b
mom0ifawGyg/
33
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
uJ-aumif;Ny?D ,ckajymcJw
h mu a0'emur|mef;udk cif;jyw,f? cif;Ny;D wJah emuf 'D
a0'emokH;yg;wkdYudk tord00wem=oltm&HkeJYolYtajctae ra&mr,SufoD;oefYxm;
Ny;D jycsiv
f /Ydk
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
r[kww
f t
hJ v,ftvwfcpH m;rIqw
dk hJ Oayuma0'emudk (rcHpm;bl;vm;)cHpm;w,f/ tJ'D
tcsdefrSm okca0'emudk rcHpm;bl;? 'kua0'emudk rcHpm;bl;? Oayuma0'emudkyJ tJ
'Dy*k Kd vf cHpm;aewm/ tJ'g yk*v
m"d|mef;enf;eJMY unhw
f m/
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
c,a|e=cPcPukeq
f ;Hk jcif;[laom teufoabmaMumif/h tedpm =tedpr sK;d ygw
um;/ b,a|e=aMumufz,
G rf a[; ab;[laomteufoabmaMumif/h 'kum ='kur sK;d yg
wum;/ tom&ua|e=tckid t
f rmtESpo
f m& &Smr&aomteufoabmaMumif/h tewm=
tewrsK;d ygwum;/ (tJ'x
D ad tmifjyw,f/)
v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;wkdYusawmh (tifrwefudk odkif;upm;enf;vnfaewJh
yk*dKvfrsm;trsKd;rsKd; odkif;upm;jyovkd) 'DxufygVde,fy,frSm tifrwefuRrf;usifaewJh
v,fwq
D &mawmfBu;D u ]]a[m'Dxu
J a[m'gudk ajymvku
d ,
f iff odyaf umif;w,f}}qkw
d hJ
todPfjzpfaew,f/ [d.k ..bkeBf u;D ckajymaewm[m 'DygVdynm&Siaf wG tae[m[kwf
Ny[
D vkaYd tmufarhNy;D Oyrmokcgyd acg t*ad 0e a0'em tedpm ocFwm y#dpo
rkyE m c,"rm? 0,"rm?
0d&m*"rm? eda&m""rm/
jrwfpmG bk&m;u 'gudak [mw,f/ tJ'rD mS w&m;emy&dowfw?Ydk bke;f Bu;D wku
Yd t*ad 0eyk'u
f kd jzKwNf y;D okcgyd acg a0'em tedpm ocFwm y#dpo
rkyE m c,"rm? 0,"rm? 0d&m*"rm?
eda&m""rm/
'Dvkd ckepfcsuaf y:w,f/ 'DrQjzifh wif;rwdraf o;ygbl;/ tedp? 'ku? tewukd xifxif
&Sm;&Sm;Bu;D ESv;Hk oGi;f vku
d &f rS wynfah wmf wynhaf wmfrwku
Yd auseyfw,fq,
dk if v,fwD
q&mawmfb&k m;Bu;D u &J&o
J m]]c,a|e tedpm ? b,a|e 'kum ? tom&ua|e tewm}} tJ'v
D &kd &I r,f/
jrwfpmG bk&m;u xkt
Yd wl'kum yd acg t*ad 0e a0'em (wpfcrk S ay,smvruefb;l ) t'kur okcgyd acg
t*ad 0e a0'em (ponfjzif.h ..)
37
(tJ'v
D dk ed*;kH tky&f ygr,f/)
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
t*ad 0e=cspo
f m; t*ad 0e/ 'kum yd acg a0'em='kua 0'emvnf;yJ/ t'ku-
rokcgyd acg a0'em=Oayuma0'emvnf;yJ/ tedpd m =rNrw
J t
hJ edpy gwum;/ ocFwm=jzpf
csif jzpfay:vmwJo
h cFww&m;ygwum;/ y#dpo
rkyE m \taMumif;udpk &JG rS tEkid Ef idk jf zpf
ay:vm&wJh y#dporkyEmw&m;ygwum;/ c,"rm=cPtwGif;ukefcef;wwfwJhoabm
&Syd gwum;/ 0,"rm=cPtwGi;f ysupf ;D wwfwhJ oabmygwum;/ 0d&m*"rm=cPtwGi;f
rdr\
d oabmrSuif;wwfwhJ oabmw&m;ygwum;/ eda&m""rm=cPtwGi;f csKyaf ysmuf
wwfwhJ oabmygwum;.../
at;...wynfw
h u
Ydk tedp? 'ku? tewa&mufrS auseyfMuw,fq,
dk ifc,a|e=cPcPukeq
f ;Hk jcif;[laom teufoabmaMumif/h tedpm =tedpr sK;d ygw
um;/ b,a|e=aMumufvefzY ,
G rf I ab;tpk[al omteufoabmaMumif/h 'kum ='kur sK;d
ygwum;/ tom&ua|e=tESpftpdkif tckdiftrm obm0&Smr&aom teufoabm
aMumif/h tewm=tewrsK;d ygwum;/ (tJ'v
D kd &I-wJ/h )
jrwfpmG bk&m;u 'D[m 0dyemyJ&adS o;w,f/ 0dyemudk 'Dv&dk v
I Qif tqifq
h ifh
a&mufMur,fh tEkyg'gy&deAd m efwidk af tmifaom tusK;d rsm;ud-k
]]{0H yH t*ad 0e okw0g t&d,om0aum}}ponfjzif.h ..
t*ad 0e=cspo
f m; t*ad 0e/
tapmBu;D uwnf;u ]]cspo
f m;}}vdaYk c:csiyf gw,f/ 'gayr,fh jrwfpmG bk&m;u cspf
om;vkt
Yd rnfay;ayr,fh t*ad 0etac:cH 'DCecy&dAZdk u
f ol&UJ 0g'udk vQKUd vQKUd 0Su0f u
S f
eJY olu pdwaf umufaumufeYJ jzpfaevkYd rac:cJ&h bl;/ ,ckawmh Oap''d|u
d v
kd nf; pGeyYf pf
vkdufNyD? jrwfpGmbk&m;xHrS &kyfur|mef;udk w&m;emvkdYvnf;yJ pdwfat;csrf;NyD? emrf
ur|mef;udv
k nf;yJ a0'emok;H yg;udk tOD;rlNy;D awmh tedp? 'ku? tewwidk af tmif...
tedpm ocFwm y#dporkyEm c,"rm? 0,"rm? 0d&m*"rm? eda&m""rm? c,a|e
tedpm ? b,a|e 'kum ? tom&ua|e tewm tJ'x
D ad tmif 0dyemudk yGm;rdw,f/
qufNy;D awmh jrwfpmG bk&m;u tEkyg'gy&deAd m efwidk af tmifaom tusK;d qufu-kd
t*ad 0e=cspo
f m; t*ad 0e/ {0H=od/Yk yH=yaEm=0dyemPfynm
jzifh tcgcg&IMunhaf om/
38
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
(tJ'v
D dk 0dyemPfynmeJY a0'emy&d*[
ur|mef;udk pD;jzef;wJyh *k Kd vrf S okw0g
...wJ?h wu,fu
h kd A[kow
k &Sw
d yhJ *k Kd v/f )
okw0g=tMum;tjrif A[kow
k ESijhf ynhpf aHk om/ t&d,om0aum=igbk&m;&JUwynfh
om0uonf/
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
vmovJqkdawmh-
(2) 0kow
d H jA[p&d,=H (t&d,r*fav;yg;udk r*jA[p&d,vdaYk c:w,f/ r*fwnf;[l
aom jrwfaomtusiv
hf aYdk c:w,f/) igonf t&d,r*fav;yg;wnf;[laom r*jA[p&d,
udv
k nf;yJ tNy;D tqk;H ig usio
hf ;Hk &Ny/D (tJ'gu ypa0uPmPfwpfrsK;d /)
(3) uwH u&PD,=H r*fupd w
pfq,fah jcmufcsuf jyKoifo
h rQtukeif gjyKNy;D Ny/D (aom
wmywdr *fcPrSm 'kuo
pmudk ykid ;f jcm;odjcif;? ork',opmudk y,fjcif;? r*opmudk
yGm;rsm;jcif;? jzpfapjcif;qkw
d hJ r*fupd a v;yg;/ xkt
Yd wl ou'g*grdr*frmS udpa v;yg;? tem*g
rdr*frmS udpa v;yg;qkw
d )hJ u&PD,=H igjyKvyk &f rnfu
h pd wpfq,fah jcmufyg;ud/k uwH=tNy;D
tqk;H igjyKtyfNy;D Ny/D (tJ'v
D o
dk Nd y;D wJah emuf)(4) emy&H wwm ,=r*fupd t
vkiYd mS tjcm;0dyemtvkyf ighrmS vkyzf ,
G rf &Sd
awmhb;l / wd=od/Yk yZmemwd=tqufqufaom y&r& ypa0uPmPfav;rsK;d jzifh
ydik ;f jcm;xifxif odjrifavawmh\..vkq
Yd adk wmh0drkwdP'eac:wJh ypa0uPmPf wpfq,fhudk;wefaemufrSmvmaom
&[EmoEmefrmS jzpfwhJ r&r&ypa0uPmPfav;rsK;d ed*;kH tkyzf ;Hk Ny;D awmh a[mvku
d w
f ,f/
(tJ'v
D q
kd ,
dk if 'Dy*k Kd v&f UJ pdwo
f nf udavomrSvw
G o
f mG ;Ny/D )
{0H 0drw
k p ad wm acg t*ad 0e bduK e auepd oH0'wd? e auepd 0d0'wd/
t*ad 0e=cspo
f m; t*ad 0e.../ {0H=od/Yk 0drw
k p ad wm=udavomwkrYd S
tNyD;tjywfvGwfajrmufNyD;aom t&[wzkdvfpdwf&Sdaom/ bduK=&[Emjzpfaom&[ef;
onf/ (bmjzpfw;Hk ) avmau=avmu/ auepd=wpfpw
Hk pfa,mufaomolEiS rhf /S e oH0'wd=wPSm? 'd|t
d pGNJ iNd y;D awmh oHuad votajymrsK;d ESiv
hf nf; wpfa,mufEiS rhf rS ajymawmh
bl;/ e auepd 0d0'wd=a'goa&SUxm;Ny;D olwpfa,mufom;ESihf qefu
Y sib
f ufpum;udk
vnf;rajymawmhbl;/
41
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
bmjzpfvw
Ydk ;Hk ...qkad wmh npfnrf;wJo
h u
H ad vopum; ajymqkad Mumif;jzpfwhJ wPSm
'd|u
d ad vom? qefu
Y sib
f ufpum; ajymMum;aMumif;jzpfwhJ a'goudavomwdv
Yk ;Hk 0r&Sad wmh
b,foel rYJ n
S pfnrf;aompum;? qefu
Y sib
f ufpum;wdu
dYk dk rajymawmhb;l / [...'gjzifh
&[Emyk*Kd v[
f m vk;H 0pum;rajym wkP
H adS bmBu;D vm;qkad wmh r[kwyf gbl;/
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
tJ't
D csed rf mS t&Sio
f m&dyw
k & monf jrwfpmG bk&m;\ ausmbufawmfbufu bk&m;
&Siu
f dk ,yfavcwfay;Ny;D &yfaew,f/ (avat;uav; cwfNy;D awmh &yfaew,f/)
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
tJ-PfBu;D Nyq
D ,
dk if ynmBu;D oavmufyJ ayghaygherYJ Ny;D bl;/ qkMd uygpk?Yd t&Sirf [m
arm*vm efu awmifa0S;pGe;f eJaY jrBu;D udk a'guf-a'guf-a'gufeaYJ xmufomG ;w,f? ajrBu;D
tukev
f ;Hk wpfjyifv;Hk udrk axmufbJ wpfcsuaf xmuf wpfcsuaf xmufNy;D oGm;wJv
h u
l kd t&Sif
r[marm*vm efuvnf; &kyf 28-yg;udk tedp? 'ku? tewvYdk vuPm,mOfo;Hk csuw
f if
aomtcg ]]&lyH tedpH 'kuH tewm aewH rr? aeaom[rod? e ar aom twm..vkYd
28-yg;&kyw
f &m;wku
Yd kd wpfceG ;f wnf;eJpY Nk yKNH y;D wpfcgwnf; tedp? 'ku? tew &Iw,f/
t&Sifom&dykw&mu 'Dvdkr[kwfbl;/ yx0D"mwf? tmayg"mwf? awaZm"mwf?
0ga,m"mwftp&Sw
d hJ oroe&kyf (18)yg;&So
d nfukd wpfyg;pD wpfyg;pDpw
d &f n
S v
f uf&n
S f
cufrmrIoabmuav;udk Pfpu
kd Mf unhNf y;D ]]yx0D"mwk tedpm? 'kum? tewm? aewH rr? aeaom[rod? e ar aom
twm}}.../
zGUJ pnf;rIoabmuav;udk Pfpu
kd Mf unfNh y;D ]]tmayg"mwk tedpm ? 'kum ? tewm aewH rr? aeaom[rod? e ar aom
twm}}.../
ylrI at;rIoabmuav;udk Pfpu
kd Mf unhNf y;D ]]awaZm"mwk tedpm ? 'kum ? tewm aewH rr? aeaom'rod? e ar aom
twm}}.../
axmufuefro
I abmuav;udk Pfpu
kd Mf unhNf y;D ]]0ga,m"mwk tedpm ? 'kum ? tewm aewH rr aeaom[rod? e ar aom
twm}}.../
45
t&Sib
f &k m;...? t&Sio
f m&dyw
k & mud,
k af wmfjrwfBu;D udMk unh,
f if ynm{w'*f&
bk&m;uvGJ,if vuf,m&Ht*om0u PfynmtBuD;qkH;yg...qkdvsufESifhbmjzpfvkdY
t&Sifr[marm*vmef&JUaemuf &[Emtjzpfa&mufwm (7)&ufaemufus&ovJ/ Pf
Bu;D vkyYd aJ emufus&w,f/ ('Dvydk aJ jym&ygr,f/) bmjzpfvYdk PfBu;D ygvsuf aemufus&o
vJvkdYar;vQif-
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
tJ'v
D dk r[mbkwBf u;D av;yg;udk wpfyg;wpfcgpD ?xked nf;tw, yom'&kyif g;yg;udk
vnf; wpfyg;wpfcgpD? Ny;D awmhtm&H&k yk if g;yg;ukv
d nf; wpfyg;wpfcgpDy/J at;...wb
d m0
&ky?f ykrm 0&ky?f ZD0w
d &ky?f tm[m&&ky?f b,f&yk u
f rkd aS ygif;Ny;D &Iw,fr&Sb
d ;l / wpf&yk pf ?D wpf&yk pf ?D
wpfcgwnf;w&m;om;udk jrifatmifqifjcifNy;D rS 0dyem&Iwmjzpfawmh ol&UJ 0dyemudk
]]tEky'0dyem}}vkaYd c:w,f/ 'Dawmh &Siaf rm*vm efu wpfacgufwnf;eJY &kyu
f kd 0dyem
&Iawmfrw
l m? &Sio
f m&dyw
k & musawmh (18)acguf&&I w,f/ b,favmufrsm;owk;H /
&Siaf rm*vm efu a0'emud0k yd em&Iawmh cHpm;rIoabmok;H yg;udk wpfaygif;wnf;
atmufarhum]]a0'em tedpm ? 'kum ? tewm aewH rr aeaom[rod? e ar aom twm}}...vdYk
wpfacguf&v
I u
dk ,
f if Ny;D Ny/D
&Sio
f m&dyw
k & musawmh Pfuus,0f ef;vk?Yd at;...a0'emudk 0dyem&Ir,f
qk,
d if rsupf t
d awGUaMumifjh zpfwahJ 0'em? em;tawGUaMumifjh zpfwhJ a0'em? ESmacgif;tawGU
aMumifjh zpfwhJ a0'em? vQmtawGUaMumifjh zpfwahJ 0'em? ud,
k t
f awGUaMumifjh zpfwhJ a0'em?
pdwt
f awGUaMumifjh zpfwhJ a0'em...tJ'v
D dk 6-yg;xm;Ny;D ]]puKorZm a0'em tedpm ocFwm y#dpo
rkyE m ? c,"rm 0,"rm 0d&m*"rm eda&m""rm? c,a|e tedpm ? b,a|e 'kum ? tom&ua|e tewm/ aomworZm a0'em (y)? CmeorZm a0'em (y)? Zd0gS orZma0'em (y)? um,orZm a0'em (y)? raemorZm a0'em tedpm ocFwm y#dpo
rkyE m c,"rm
0,"rm 0d&m*"rm eda&m""rm? c,a|e tedpm? b,a|e 'kum? tom&ua|e
tewm ...}}
tJ'v
D dk pdw&f n
S v
f uf&n
S f at;at;aq;aq;&Iwmjzpfawmh (7)&ufaemufuswm[m
enf;ao;wmaygh/ qkv
d &dk if;uawmh ]]tEky'0dyemenf;eJY 0dyem&IaevdYk &Sio
f m&dy-k
w&mu (7) &ufaemufuswmyg}}vkYd qkv
d &dk if;jzpfw,f/
aemufuswaumvkdYvnf;yJ tnHhudk&w,frxifygeJY/ b,fvkdvJ/ oli,fcsif;ESpf
a,mufawmxJomG ;Ny;D 0g;awmif;a0S;ckwMf uawmh pdwjf refu,
kd jf refoil ,fcsi;f wpfa,mufu
0g;&HBk u;D udo
k mG ;awGUwJt
h cg ]]awmifa0S;axmufjzpf Ny;D wmyJumG }}qkNd y;D tjyifbufu axmuf
jzpfavmuf&0kH g;udk 'k;H 'if; 'k;H 'if;eJY ckw,
f Nl y;D jyefw,f/ 'g yxrvl/ oluvnf;yJ awmifa0S;
awmh&ygw,f? awmifa0S;jzpf&akH xmufvaYdk wmh &ygw,f/
46
'kw,
d vlusawmh ]][m...igyifyef;Bu;D pGm awmifay:udk qif;qif;&J&v
J m&rSmawmh
awmifa0S;aumif;&rS awmfr,f? taumif;qk;H &rS igjzpfr,f}} (tJ-olu &Sio
f m&dyw
k & meJY
wlw,f/) &Sio
f m&dyw
k v
nf; ]]tif;...igwkrYd mS wpftoacFseu
YJ rmwpfoed ;f yg&rDjznfh
cJ&h w,f? igwkv
Yd ckd siw
f mu t*om0urS wu,ft
h xGwt
f xdy?f igu wpfeyH gwft*om0uyJ/ awmifa0S;aumif; &csi,
f if yifyifyef;yef; awmifxyd w
f uf&ovkd wpfoacFsEiS hf
urmwpfoed ;f Mum yg&rDawG jznf&h w,f/ jzpfuwwfqef; awmifa0S;ud,
k v
l Ykd b,fjzpf
rvJ..qkNd y;D 0g;&Hu
k kd aocsmcsmqifjcifMunhw
f ,f/ a[mvdk tv,facgifu 0g;Bu;D [mjzifh
uspv
f nf;uspw
f ,f? ajzmifv
h nf;ajzmifw
h ,f? yd;k vnf;rpm;bl;? tJ'0D g;Bu;D ud&k ,if awmif
a0S;taumif;qk;H yJ/ at;...&atmif igtm;xkwyf gaomfaum}}qkNd y;D ab;u 0g;'vufawG
udk tukev
f ;Hk cg;awmif;usKu
d &f iS ;f Ny;D tv,fu 0g;tajzmift
h rm tuspBf u;D udk ckw,
f w
l ,f/
tJ'v
D o
l nf ,cif yxrvl&UJ aemufraS wmh awmifa0S;udk &w,f? ol&wJah wmifa0S;Bu;D u
ajzmifv
h nf; ajzmifw
h ,f? aumif;vnf; aumif;w,f? &ifv
h nf; &ifw
h ,f? tjypftemtqm
vnf; uif;vGww
f ,f/
&Sio
f m&dyw
k & mu tJ'D 0g;&Ht
k v,facgifu tjypfuif;wJt
h vGeaf jzmifw
h hJ 0g;awmif
a0S;Bu;D udk pdw&f n
S v
f uf&n
S f csKu
H kd xGiNf y;D ,lwt
hJ rsK;d aumif;om;vdyk J 'gaMumifh Mumwm?
&awmh 0g;awmifa0S;tajzmifu
h kd &ovk?d ud,
k af wmf&wJt
h cgusawmh om0uyg&rDPfrmS
txGwt
f xdyu
f kd &w,f/ ud,
k af wmfxufomwm r&Sb
d ;l /
udik ;f ...'gudt
k |uxmq&mawmfu bmajyovJqadk wmh{wm0wm awo y& 0dw
k H bwH bkOw
d mG ck'H y#d0ad ema'aEm 0d, y&
tm&'g, "ra'oem, PH ayaowGm 0dyeH 0akwGm t&[waO0 yawm?
om0uyg&rDP p rwu/H aomVo p ynm y#d0Zd w
d mG Xdawm/(r?|?3/ 145-6)/
p=rSwzf ,
G t
f xl;jyqkOd ;D tH/h {wm0wm=rQaomw&m;tpOfjzif/h {o-{aom=
t&Sio
f m&dyw
k & mrax&fjrwfonf/ (bmvkyw
f ;Hk ) y& 0dw
k H bw=H olwpfyg;twGucf ;l
xm;wJh xrif;yGBJ u;D ud/k bkOw
d mG =y&dbw
k af vG;avG;bkO;f ay;/ ck'=H qmavmifjcif;ud/k y#d0-d
aema'aEm 0d,=y,fazsmufaomoluo
hJ /Ykd
olrsm;zkcdY ;l xm;wJh xrif;yGBJ u;D ud0k ifpm;Ny;D awmh qmavmifrw
G o
f yd jf cif;udk y,fazsmuf
wJyh *k Kd vv
f ydk ?J ,ckw&m;xrif;yGBJ u;D udk jrwfpmG bk&m;u wuwnf; 'DCecy&dAZdk u
f kd rsuf
ESmrlNy;D a[maew,f? 'DCectwGucf ;l xm;wJh w&m;xrif;yGBJ u;D /
47
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
y&=olwpfyg;qkw
d hJ 'DCecy&dAZdk t
f wGu/f tm&'g,=pwiftm;opftyfaom/
"ra'oem,=w&m;a'oemwnf;[laom xrif;yGBJ u;D (0ifNy;D awmh? xkid Nf y;D awmh)PH
ayaowGm=0dyemPfynmudv
k w
T
f / (0dyemPfynmvufjzifh tBurd Bf urd yf mG ;?
tBurd Bf urd pf m;wm/) 0dyeH 0akwmG =0dyemw&m; yGm;rsm;BuKd ;ukwt
f m;xkwaf wmf
rlNy;D / t&[waO0=t&[wzv
dk o
f v
Ykd nf;aumif;/ om0uyg&rDP=om0uyg&rD
Pf\/ rwuO=txGwt
f xdyo
f v
Ykd nf;aumif;/ yawm=a&mufawmfrNl y/D aomVoynm
p=wpfq,fah jcmufyg;aom ynmwku
Yd v
kd nf;/ y#d0Zd w
d mG =xk;d xk;d xGi;f xGi;f od/ Xdawm=
wnfawmfral vNy/D
(&Sio
f m&dyw
k & mtwGuf t|uxmrSm tJ'v
D x
dk ;l Ny;D awmh zGijhf yw,f/)
'gjzif,
h if w&m;emcHjzpfwhJ 'DCecy&dAZdk af wmh bmtusK;d &ovJ? ygVdawmfrmS wku
d f
&kdufvmygw,f/
'DCec ye y&dAm Zu wo a,0 tmoae 0d&ZH 0DwrvH "rpuKOH 'yg'd
]],H udOd ork',"r?H oAH wH eda&m""r}}E/d
'DCec ye y&dAm Zu='DCecy&dAZdk \
f oEmefraS wmh/ wo a,0 tmoae=
xkw
d &m;emwJah e&mrSmyif/ ]],H udOd ork',"r=H jzpforQOkt
H vk;H pkaH om w&m;tpkonf/
twd= &S\
d / wH oA=H xkt
d vk;H pko
H nf/ eda&m""r=H csKyaf ysmufjcif;oabm&Spd w
G um;}}/ (rjzpfe?YJ
jzpfwidk ;f jzpfwidk ;f jzpfwidk ;f jzpfwidk ;f aomw&m;omqk,
d if ajrvufcwfrvGcJ sKy&f rSm trSef
yJ/) wd=od/Yk 0d&ZH=udavomjrLuif;pifaom/ 0DwrvH=udavomtnpftaMu;uif;
a0;aom/ "rpuK=H t&d,opmav;yg;w&m;wku
Yd kd ydik ;f jcm;xifxifojd rifwwfonfh (b,f
ewf? b,fjA[m? b,fv?l b,fow0gawGurS zsuv
f rYkd &wJ)h aomwmywdr *fPfonf/
O'yg'd=xif&Sm;jzpfNyD...qkdawmh'DCec[mtJ'w
D &m;yGrJ mS aomwmyefjzpfw,f/ aomwmyefjzpfNy;D olb,favmuf
xdatmiftus,favQmufovJqkdawmhtxacg=xdt
k cg/ 'DCecacgy&dAm Zaum='DCecy&dAZdk o
f nf/ 'd|"arm=opmav;yg;w&m;udk jrifonfjzpf/ yw"arm=(rsupf ed jYJ rifwmr[kw?f PfeaYJ vQmufMunhf
Ny;D jrifwm/ a&muftyfNy;D aom opmav;yg;w&m;&So
d nfjf zpf/ 0d'w
d "arm=opmav;yg;
w&m;udk vif;vif;xifxifBu;D jrifonfjzpf/ y&da,m*gV"arm=Pfouf0iftyfaom
opmav;yg;w&m;&Sdonfjzpf/ wdP0dpdudapm=0dpdudpmajimifhwHoif;udk ul;ajrmufNyD;
48
wdyd#u"&rif;uGef;q&mawmfbk&m;BuD;
t&Sifom&dykw&m(ynmcsdefcGifBuD;w&m;awmf)
50