Sang Kien Kinh Nghiem (Dien Hoa Hoc)

You might also like

Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 29

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn

T VN Mt trong nhng ni dung c bn , quan trng ca phn in ho hc l pin in, sc in ng ca pin v th in cc chun ca kim loi . Nhng kin thc gip ta gii thch nhiu vn trong thc tin nh s n mn kim loi, kh nng phn ng ca kim loi khc nhau vi dung dch axit, dung dch mui... Mt khc , n cn gip ta bit cch thit lp cc cp pin c kh nng hot ng tt, xc nh c sc in ng ca pin. Trong nhng nm qua, thi hc sinh gii Quc gia thng hay cp ti phn pin in di nhiu gc khc nhau. Tuy nhin, trong sch gio khoa ph thng , do iu kin gii hn v thi gian nn nhng kin thc trn ch c cp n mt cch s lc. Qua thc tin ging dy i tuyn hc sinh gii Quc gia nhiu nm ti nghin cu, chn la v h thng nhng kin thc l thuyt c bn, trng tm, nhng bi tp in hnh son ra mt chuyn ging dy v pin in gip cho hc sinh hiu su v vn dng c tt nhng kin thc trn vo vic gii cc bi tp. Ni dung gm: PHN A: K hiu cho h in ho theo cng c ca IUPAC (1968)
I. II. III.

T bo in ho in cc T bo Galvani

PHN B: Gii thiu mt s bi tp p dng

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn

NI DUNG
PHN A: K HIU CHO H IN HO THEO CNG C CA IUPAC (1968) I. T BO IN HO ( in ho) : L mt h gm 2 in cc l hai vt dn in loi mt (vt dn in electron: dy dn) nhng vo mt hay hai dung dch in li hoc cht in li nng chy( vt dn loi 2: dn in nh ion). Mt in cc cng vi cht in li ca n mt ngn in cc (cng c th hai in cc tham gia vo cng mt ngn) VD1: T bo Vonta in cc Zn , Cu nhng vo dung dch H2SO4 VD2: T bo aniel in cc Zn nhng vo dung dch ZnSO4 in cc Cu nhng vo dung dch CuSO4 Zn ZnSO4 CuSO4 Cu
Phn loi t bo in ho: 2 loi

- T bo Galvani (hay Galvani): Nhng t bo in ho sinh ra dng in nh phn ng oxi ho - kh t pht xy ra trong ( ho nng bin thnh in nng). Khi phn ng ho hc trong t bo c G < 0 v E > 0.
-

T bo in phn: L nhng t bo in ho trong xy ra qu trnh oxi ho- kh cng bc

di tc ng ca ngun in ngoi .(Khi t bo in ho tiu th cng in bin thnh ho nng trong sn phm in phn.). Khi phn n trong t bo in ho c G > 0 v E < 0. (T bo: H n gin nht) II. IN CC: 1. KN: Mi t bo in ho c hai in cc . Mi in cc nhng vo dung dch in li to thnh mt ngn in cc Ti mi in cc c c mt cp oxi
2

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn ho - kh . Khi t bo in ho hot ng c dng in chy t in cc ny sang in cc kia . trn b mt in cc xy ra s oxi ho hoc s kh ( na phn ng oxi ho hoc na phn ng kh) Catot: L in cc ti lun xy ra na phn ng Kh Ox + ne kh:
c c

(c: catot) (a: anot)

Anot: L in cc ti lun xy ra na phn ng oxi ho: Kh a - ne Ox a hoc Kh Ox + ne a a

Oxc + Kh a Ox a + Kh c Catot (+) cn Anot (-) Catot (-) cn Anot (+)

( C hai loi t bo Galvani v in phn u nh vy) -Trong t bo Galvani: -Trong t bo in phn: Ngc nhau

Phng trnh Nernst cho th in cc:

Trong trng hp chung in cc c xt khng phi l in cc c iu kin tiu chun . Chng hn vi s pin: Pt , H2 (1 atm) H+ (C = 1,0 M) Mn+ (C 0) M Ta c :
E pin = E pin - R T ln nF
0
+

CH . CM
2 CM . PH2 n+

(1)

H2

CH

= 1,0 ; P H
E

= 1 atm ; i vi cht rn nguyn cht, hot


= E0 +
Mn+/ M

aM CM 1,0
E pin =
Mn+/ M

RT nF

ln C
Mn+

(1a)

Khi xt 250C thay gi tr bit ca R, F vo (1a) v thc hin cc bin i thch hp ta c:


E
M /M
n+

= E0
Mn+/ M

0,059 n

lg C
M
n+

(1b)

2. Phn loi in cc
1- n cht tip xc vi ion ca n trong dung dch

+ in cc kim loi: Mt thanh kim loi nhng vo trong dung dch mui ca n. c vit: M(r)Mn+ (aq) .
3

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn Phn ng in cc Mn+ (aq) + ne


(2)

M (r)

Th in cc c xc nh bng biu thc Nernst:


E = E0 - 0,059 lg [Kh] n [Ox]

[Kh] ph thuc vo s nguyn t nm trn b mt khng i nn:


E = E0 + 0,059 lg [Mn+] n (3)

+ in cc kh: Gm mt thanh kim loi tr (hay graphit) ng vai tr vt dn in ng thi l vt mang cc phn t kh , c nhng trong dung dch cha ion tng ng v c bo ho bng kh tng ng (in cc tip xc ng thi vi kh v dung dch cha ion ca n) c vit: VD: in cc hiro c vit : (Pt) H2 H+ ; in cc kh clo: (Pt) Cl2 Cl- ... 1/2 H2 (k) + H2O Phn ng in cc hiro l: H3O+ + e Th ca in cc c xc nh theo phng trnh:
E = E0 - 0,059 lg
H2
+

Pt (r) X2 (k) Xn+ (aq) Pt (r) X2 (k) Xn- (aq)

(4)

[H3O ] H V E03O +/ H2

= 0 v thng thng P = 1 atm nn (3) c dng:


E = 0,059 lg [ H3O+] = - 0,059 pH (5)

2 - ( in cc oxi ho - kh): Kim loi tr in ho(hoc graphit) nhng

vo dung dch cha ng thi dng oxi ho v dng kh ca cp oxi ho kh Mm+/ Mn (in cc trong kim loi v kh khng tham gia trc tip vo phn ng in cc), c vit: PtMn+, Mm+ Phn ng xy ra in cc c dng tng qut: Ox + ne
4

Kh

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn Th ca in cc c xc nh theo phng trnh: Hay:


E = E0 - RT ln K nF E = E0 - 0,059 lg [Kh] n [Ox] (6) (7)

VD: Pt Fe2+ , Fe3+ l in cc oxi ho - kh v lc ny ch xy ra : Fe3+ + e Fe2+ Sn phm ca s kh (Fe2+) v sn phm ca s oxi ho (Fe 3+) khng thot ra trn in cc m vn trong dung dch
3 - Kim loi tip xc vi mt mui t tan ca n trong dung dch ca mt

mui khc c cng anion, c vit: Phn ng in cc: Th in cc: MX(r) + ne

M(r) MX(r) Xn- (aq) M(r) + Xn-(aq)


(8)

E = E0 + 0,059 lg [Mn+] n

VD: + in cc bc - bc clorua: Ag AgCl , KCl + in cc calomen : Hg Hg2Cl2 , KCl Phn ng in cc calomen: Hg2Cl2 + 2e 2Hg + 2ClV Mn+ tn ti trong dung dch cha anion c th to thnh vi n mui t tan nn Mn+ c xc nh bi tch s tan ca mui kh tan v nng ca anion tng ng:
[ Hg22+] = T Hg Cl
2 2

[ Cl- ]2

Nn :

E = E0 + 0,059 lg Hg2Cl2 n [ Cl- ]2

(9)

Khi [ Cl-] = 1 mol/lit :


E = E0 + 0,059 lg T Hg2Cl2 n = 0,792 + 0,03 lg 1,3. 10-18 5 (10)

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn


= 0,2556 (V)

Mt s dng in cc thng gp: in cc - KL/ ion KL - C kh K hiu M(r)Mn+ (aq) . Cp Ox / kh Mn+/M Na phn ng Mn+ (aq) + ne Xn+(aq) + ne 1/2 X2 (k) + ne MX(r) + ne (aq) Ox + ne M (r) 1/2 X2 (k) Xn-(aq) M(r) + X nKh

Pt (r) X2 (k) Xn+ Xn+ / X2 (aq) X2 / XnnPt (r) X2 (k) X (aq) - KL/ Mui t MXn/ M, Xntan M(r) MX(r) XnOx/ Kh (aq) - Ox / Kh Pt (r)Ox (aq) , Kh (aq)

3. in cc hiro tiu chun, in cc tiu chun, th in cc tiu chun a. in cc hiro tiu chun
Cu to: in cc gm mt bn platin ph mui (bt mn) platin trn b

mt , hp ph kh H2 P = 1atm 298K nhng vo dung dch c nng H + 1M. S ca in cc hiro tiu chun c vit: Pt H2 (1 atm) H+ ( C = 1.0M) Quy c: Ti 250C
+ E0 2 H / H 2

= 0,00 V

b. in cc tiu chun: Trong in cc tiu chun nng cht tan l 1 mol/ lit , cht kh (nu c mt) c p sut ring phn bng 1 atm ti 250C. c. Th in cc tiu chun( E0) : Th in cc o c iu kin tiu chun. Khi mt pin c to ra t hai in cc tiu chun th sut in ng ca pin ch cn: E pin = E0 pin E0 pin c xc nh bng thc nghim nh sau: Lp mt pin gm in cc hiro tiu chun bn tri vi in cc tiu chun ca in cc cn xt bn phi
6

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn Chng hn , ta cn kho st in cc M Mn+ pin c lp nh sau: Pt H2 (1 atm) H+ Mn+ (C = 1,0M) M
+ Theo quy c: E0 2 H / H 2 = 0,00V + n+ E pin = E phi - E tri = E0 M / M - E0 2 H / H 2

E0

E0 M n + / M l th in cc tiu chun tng i theo thang hiro ca in cc M Mn+ Mt khc E pin > 0 , do : - Nu in cc hiro l in cc m( ng vai tr anot: lun xy ra qu trnh oxi ho) th in cc cn o l in cc dng v phn ng trong pin qui c
+ n+ E0 M / M > E0 2 H / H 2

- Ngc li: Phn ng trong pin ngc vi chiu qui c


+ n+ hay E0 M / M < E0 2 H / H 2

( Trong thc t , lm in cc so snh ngi ta thng dng in cc calomen HgHg2Cl2 KCl bo ho c th bng 0,2415V so vi in cc tiu chun hiro do in cc calomen c th rt n nh, lp li cao, d s dng v bo qun). III. T BO GALVANI (pin Galvani hay Pin in ho )
1. Cu to ca mt pin Galvani: Zn - Cu ( pin anien -

Jacobi)
Hnh v:

e Zn Cu mui + Cu

dd ZnSO4 1M

Zn2+

Cu2+ dd CuSO4 1M

Cu to pin anien - Jacbi Kt qu: Kim in k lch trong mch c dng in

2. Gii thch hot ng ca pin:


7

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn


Xt in cc Zn Zn2+:

Zn (vi cc nguyn t Zn b mt)

Zn2+ + 2e

Kt qu: +Cc ion Zn2+ tch t tong dung dch dung dch tch in dng + Cc eletron tch t thanh Zn thanh Zn tch in m Tng t nh mt t in: - Mt bn l Zn - Mt bn l Zn2+ Hiu s in th gia hai bn ca lp in kp Th kh ca cp Ox - kh Zn / Zn Mi in cc c mt th xc nh (tu theo bn cht ca kim loi v Cion trong dung dch) khi ni c in th khc nhau bng dy dn qu trnh cn bng in th gia hai in cc lm xut hin dng in trong mch. in cc Cu c th cao hn electron chuyn t Zn Cu.
2+

Kt qu :

a. cc Zn: Cn bng Zn chuyn i b. cc Cu: Cn bng Cu2+ + 2e n b mt thanh Cu nhn e Phn ng trong pin: Zn + Cu2+ Zn2+ + Cu
Vic b tr tch bit 2 cp Ox/kh cho php li dng s truyn electron gia

Zn2+ + 2e (qt Ox Zn)

chuyn phi b li s e

Cu ( qt kh Cu2+) chuyn tri, cc ion Cu2+

cht kh v cht oxi ho sinh ra dng in . Vy : Mun bin ho nng in nng ta phi thc hin s oxi ho mt ni v s kh mt ni v cho electron chuyn t cht kh sang cht oxi ho qua mt dy dn. l nguyn tc hot ng ca mi pin. Pin : l dng c cho php s dng s trao i electron trong cc phn ng oxi ho - kh sn sinh ra dng in (ho nng bin thnh in nng) . Khi pin hot ng :

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn + Cc cation chuyn ri t tri phi, cng chiu vi chiu chuyn ng ca cc electron trong dy dn + Chiu dng in mch ngoi ngc chiu vi chiu chuyn ng ca cc electron.
Cu mui : Bng ng thu tinh bn trong cha thch c tm dung dch bo

ho ca cht in li thch hp ( KCl hoc KNO 3). Hai u ca cu mui u c lp xp SO4- c th i qua, thng l bng thu tinh. C tc dng ng kn mch cho pin hot ng.
Thanh kim loi : Va ng vai tr dng kh va ng vai tr vt dn

2. Phn loi pin: Ngi ta thng phn chia hai loi pin da vo c s to ra ngun in : * Mch ho hc hay pin ho hc: Khi pin lm vic c phn ng ho hc xy ra VD: in li hay.... VD: 3. S pin: a. C s vit s pin: Ta xt mch in ho anien - Jacbi: Zn + Cu2+ na hay bn phn ng: Zn Cu2+ + 2e (-) Hoc : (-) Zn2+ + 2e Cu Zn2+ + Cu thu c dng in t phn ng trn ta phi b tr thch hp v tr cc (-) Cu Cu2+ ( C = 0,1M ) Cu2+ ( C = 1M ) Cu (+) ... (-) Zn Zn2+ ( C ) Cu2+ ( C ) Cu (+) *Mch nng hay pin nng : Da vo s chnh lch ca nng cht

Trong tng hp mch anien - Jacbi , s nh sau: Zn ZnSO4 ( C )CuSO4 ( C )Cu (+) Zn Zn
2+

( C ) Cu

2+

(C)

S mch in Cu (+) ho hay S pin

Vy : C s vit s pin l g? Ta bit rng pin l dng c trong nng lng ca phn ng ho hc bin thnh nng lng dng in. Vy phn ng
9

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn ho hc dng lm c s ca pin phi l phn ng t xy ra iu kin c xt. Ngha l phn ng ny c G < 0 Theo biu thc lin h gia G v Epin :
G = - n F E pin Epin > 0

T ta c qui c sau y: Sc in ng ca pin s dng ( Epin hoc E0pin > 0) nu khi pin lm vic trong s pin cc cation chuyn ri t tri phi, trong dy dn cc electron cng chuyn ri theo chiu . Vy c E pin > 0 cn c : in cc bn tri : E0 pin = E0phi - E0tri =

cc m ( anot) E0(+) - E0(-) = E0catot - E0anot

in cc bn phi : Cc dng ( catot) Vy: khi xc nh pin:

in cc c th kh chun (tiu chun) ln hn c lm cc dng (catot)

lun bn phi
in cc c th kh chun (tiu chun) nh hn c lm cc m (anot)

lun bn tri b. K hiu ca t bo in ho: Anot ( tri ) - B mt phn chia gia hai pha , k hiu : - B mt tip gip gia 2 dd in li , k hiu : hoc + K hiu : khi gia hai dd ni vi nhau qua mt cu mui loi tr th khuych tn. + K hiu : khi gia hai dd khng c cu ni xut hin th khuych Vi ngn ami ng 2 dd tip xc nhau,tc khuych tn khng u gi Zn2+
Cu2+

Catot ( phi )

tn do s trao i khng tng ng cc ion.

10

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn Chnh lch in tch + chnh lch in th th khuych tn (ng gp mt phn vo sc in ng) trnh iu ta ni hai dung dch bng cu ni cha ddKCl . Qu trnh khuych tn ch yu l K+ , Cl- t dd KCl vo 2 dd hai bn. v khuych tn ca Cl- v khuych tn ca K+ Th khuych tn b loi tr. CuSO4 v ZnSO4 c tnh cht l ho khc nhau ngn cch nhau cu ni. - Nu in cc hoc dd gm nhiu cht th gia cc cht c du phy. Ch : * vit y t bo in ho cn phi: - Vit na phn ng catot, na phn ng anot ri cng li c phn ng tng cng - Xc nh catot (qu trnh kh) , xc nh anot (qu trnh oxi ho) - Vit k hiu ca t bo in ho * Trong trng hp cc cp oxi ho - kh m c dng oxi ho v dng kh u l cc ion trong dung dch ( VD: Fe3+/Fe2+ , Sn4+ / Sn2+ , MnO4-...) hay mt trong cc dng th kh hoc th lng (VD: H+/H2 , Cl2/ Cl-, Hg22+/Hg...) ngi ta phi dng mt kim loi tr lm vt dn in (Pt) , trong mt s trng hp ngi ta dng graphit). K hiu pin dng vt dn tr: (-) Pt Fe2+ , Fe3+ Sn4+ , Sn2+ Pt (+) (-) Pt H2 H+ Cl- Cl2 Pt (+) hoc (-) (Pt) H2 H+ Cl- Cl2 (Pt) (+) (-) Pt , H2 H+ Cl- Cl2 , Pt (+)

11

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn

PHN B: GII THIU MT S BI TP P DNG


Bi tp1: C cc in cc: Cu/Cu2+; Mg/Mg2+, (Pt)Cl2/Cla) Hy vit s pin dng xc nh th tiu chun ca mi in cc

theo qui c. Vit PTP xy ra trn mi in cc v trong pin.


b) Cho EoMg
2+

/Mg

= -2,363V, EoCl 2 /Cl = 1,36V; Eo Cu

2+

/ Cu

= 0,34V.

Hy xc nh li s pin ng theo qui c Eo > 0. Bi lm: a .Theo ng qui c th s pin in c vit: (Pt) H2 (P H (1) Ant (-) : Catt (+) : qt oxi ho : qt kh :
+
2

= 1atm)| H+ (C H

= 1M) H2

Cu2+ (C Cu

2+

= 1)|Cu

2H+ + 2e Cu

Cu2+ + 2e H2 + Cu2+ 2H+ + Cu

Phn ng trong pin:

(Pt) H2 ( PH 2 = 1atm)H+ (CH =1M) Mg2+ (C=1M)Mg Ant (-) : Catt (+): qt oxi ho: qt kh: H2 Mg2+ + 2e
+

(2)

2H+ + 2e Mg 2H+ + Mg (3)

Phn ng trong pin: H2 + Mg2+

(Pt) H2 ( PH 2 = 1at)H+ (CH =1M) Cl- (C=1M)Cl2 (Pt) (-) Ant: (+) Catt: qt OXH: qt kh : H2 2H+ + 2e 2Cl2H+ + 2ClCl2 + 2e

Phn ng trong pin: Cl2 + H2 c) Da vo th ca EoOXH/Kh

o EoOXH/Kh > E2H+/H2 = 0 th s pin khng thay i v phn ng trong pin

trng vi chiu qui c. Da vo theo : th pin (1) v (3) l khng thay i.


0 EMg2+/Mg < 0 pin (2) c vit li:

MgMg2+ (C Mg =1M) H+ (CH =1M) H2 (Pt)


2+

Phn ng cc v trong pin (-) Ant: Mg Mg2+ + 2e


12

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn (+) Catt: 2H+ + 2e Phn ng trong pin: H2 Mg + 2H+ Mg2+ + H2
M

Bi tp 2: Cho dy hot ng ho hc v cc th tng ng. Mn+ + ne E0 n+/M M K -2,92 Sn -0,14 Na -2,71 Pb -0,13 Mg -2,37 H 0,00 Al -1,66 Cu 0,34 Zn -0,76 Ag 0,80 Fe -0,44 Pt 1,20 Ni -0,23 Au 1,50

E0 n+/M M Hy gii thch :

a) Fe, Mg, Al tan c trong HCl b) Cu, Ag khng tan trong HCl c) Fe kh c Cu2+ d) Ag khng kh c ion Cu2+

Bi lm: Eo n+/M < Eo +/H2 H+ l cht oxi ho mnh, M l cht kh mnh do M 2H phn ng: M + nH+ Mn+ + (n/2) H2
Mg E02+/Fe ; Eo 2+/Mg ; Eo 3+/Al < Eo +/H2 = 0 Fe Al 2H

Do Fe, Mg, Al tan c trong HCl. b, c, d gii thch tng t da vo th ca cc cp tng ng. Bi tp 3: Cho Feo /Fe2+ E3+ Eo +/Ag Ag trong pin. Bi tp 4: ChoAgo/Ag E+ = 0,799V; Ni2+/Ni Eo = -0,23V
1. Vit s pin dng xc nh Eo. Ch r cc dng, cc m. 2. Cho bit sc in ng ca pin, phn ng xy ra trong pin theo qui c v

= 0,771 V;

E Cu2+/Cu

= 0,337V;

Eo +/H2 2H

= 0,00V ;

= 0,80V

Hy thit lp pin c th c to thnh; vit s pin v cc phn ng xy ra

theo thc t.
3. Nu ghp 2 in cc tiu chun Ag v Ni th sc in ng ca pin Epin=?

Phn ng trong pin nh th no? Bi tp 5: ChoCu2+/Cu Eo = 0,34V; Ago+/Ag E


13

= 0,80V; Feo /Fe E3+

= - 0,44V.

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn


1. Vit s pin xc nh cc th kh chun v vit phng trnh phn ng

xy ra khi pin hot ng.


2. Hy vit cc s pin khi ghp in cc Fe vi in cc Cu, in cc Cu

vi in cc Ag. Vit phng trnh phn ng v tnh E0pin. Bi lm: 1. S pin xc nh cc th kh chun. Eo 2+/Cu = 0,34V > Eo +/H2 = 0,00V 2H Cu E Ag+/Ag S pin: H2 (Pt)H+ (C = 1M)Cu2+ (C = 1M)Cu cc m (ant): qt OXH cc dng (catt): qt kh Phn ng trong pin: H2 + Cu2+ (1/2)H2 + Ag+ E Fe2+/Fe
o o

= 0,80V+/H2 Eo 2H >

= 0,00V

H2

2H+ + 2e Cu

Cu2+ + 2e Cu + 2H+

H2 (Pt)H+ (C = 1M)Ag+ (C = 1M)Ag Ag + H+ = 0,00V = -0,44V < Eo 2H+/H2

S pin: FeFe2+ (C = 1M)H+ (C = 1M)H2 (Pt) Fe + 2H+ Fe2+ + H2 a. S pin khi ghp in cc Fe vi in cc Cu Eo Cu
2+

/ Cu

= 0,34 > E0 Fe

2+

/ Fe

= -0,44V

Cu/Cu2+ : cc dng (catt) Fe/Fe2+ : cc m (ant) S pin FeFe2+ (C = 1M)Cu2+ (C = 1M)Cu Phn ng trong pin: Eopin = Eof Eot = Eo Cu
2+

Fe + Cu2+
/ Cu

Fe2+ + Cu
/ Fe

- E0 Fe

2+

Eopin = 0,34 (- 0,44) = 0,78 (V) b. Ghp cc Cu vi cc Ag


14

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn E0 Ag


+

/ Ag

> Eo Cu

2+

/ Cu

Ag/Ag+ : cc dng (catt) Cu2+/Cu: cc m (ant) S pin: (-) CuCu2+ (C = 1,0)Ag+ (C = 1,0)Ag (+) Phn ng trong pin: Eopin = E0 Ag Fe3+/Fe2+ [Fe(CN)6]3-/[Fe(CN)6]4NO3-, H+/ NO, H2O NO3-, H2O/ NO2Al3+/Al Da vo s liu trn hy:
1. Lp cc pin; Epin (ghi kt qu theo th t gim dn) 2. Vit phng trnh phn ng xy ra trn mi in cc v phn ng xy ra
+

Cu + 2Ag+
2+

2Ag + Cu2+

/ Ag

- Eo Cu

/ Cu

= 0,8 0,34 = 0,46 (V) 0,77V (1) 0,36V (2) 0,96V (3) 0,1V (4) -1,66V (5)

Bi tp 6: Tr s Eo ca mt s in cc 25oC

trong pin (vit s pin) khi ghp:


a) T in cc 2 5 b) T in cc 3 5 c) T in cc 3 4

Bi lm: 1. Theo bi ra ta c bng s liu. S th t 1 2 3 4 5 6 7 8 9 in cc + 3 1 2 4 3 1 3 1 2


15

in cc 5 5 5 5 4 4 2 2 4

Eopin (V) 2,62 2,43 2,02 1,76 0,86 0,67 0,60 0,41 0,26

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn 10 2. a. in cc 2 5. E0 Fe(CN )


6 3

3 = -1,66V

0,19

/ Fe ( CN ) 6 4

= 0,36 > E0 Al

3+

/ Al

Pt[Fe(CN)6]3-;[Fe(CN)6]4- : cc dng (catt) Al/Al3+ S pin: AlAl3+ (C = 1M)[Fe(CN)6]3-/ [Fe(CN)6]4-Pt cc m (ant): qt OXH cc dng (catt): qt kh phn ng trong pin: Al + 3[Fe(CN)6]3b. in cc 3 5 E3 > E5 S pin: AlAl3+ (C = 1M)NO3-, H+NO (Pt) cc m (ant): qt OXH cc dng (catt): qt kh Phn ng trong pin: Al + NO3- + 4H+ c. in cc 3 4. S pin: (-) PtNO3-, NO2-NO3-, H+NO (Pt) (+) cc m (ant): qt OXH cc dng (catt): qt kh Phn ng trong pin: 3NO2- + 2OHsau: a. Fe2+ + Ag+ Fe3+ + Ag Ag2CrO4 + 2Fe2+
16

: cc m (ant)

Al

Al3+ + 3e [Fe(CN)6]4-

[Fe(CN)6]3- + e

Al3+ + 3[Fe(CN)6]4-

Al

Al3+ + 3e NO + 2H2O

NO3- + 4H+ + 3e

Al3+ NO + 2H2O

E3 > E4

NO2- + 2OH-

NO3- + H2O + 2e NO + H2O

NO3- + 4H+ + 3e

NO3- + NO + H2O

Bi tp 7: Thit lp s pin sao cho khi pin hot ng xy ra cc phn ng

b. 2Fe3+ + 2Ag + CrO42-

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn c. HSO4- + CH3COOBi lm: a. b. PtFe2+, Fe3+ Ag+Ag AgAg2Cr2O4; CrO42- Fe3+, Fe2+Pt (1/2)H2 e H+ CH3COOH H+ + SO42(1/2)H2 CH3COO- + H+ Cc dng (catt): Qu trnh kh: HSO4H+ + e pin c thnh lp: (Pt) H2CH3COO-; CH3COOH HSO4-, SO42-H2 (Pt) Bi tp 8: Thit lp cc s pin da vo cc phng trnh phn ng sau. 1. Zn + Cu2+ 2. Ag+ + Cl3. Zn + Cl2 4. Ce4+ + Fe2+ 6. Ag + Fe3+ 7. Cd + CuSO4 8. 2Ag+ + H2 9. Ag+ + I10. H2 + Cl2 12. Pb + 2HCl Bi lm: Thit lp s pin da vo phng trnh phn ng 1. Zn + Cu2+ Cu + Zn2+ Zn Zn2+ + 2e Cu Cu2+ + 2e cc m (ant): qt OXH cc dng (catt): qt kh S pin: ZnZn2+ (C1)Cu2+ (C2)Cu
17

CH3COOH + SO42-

c. Cc m (anot): Qu trnh OXH:

Cu + Zn2+ AgCl ZnCl2 Ce3+ + Fe3+ Mn2+ + Cl2 + H2O CdSO4 + Cu 2Ag + 2H+ AgI 2HCl ZnSO4 + 2Hg PbCl2 + H2 Ag+ + Fe2+

5. MnO4- + H+ + Cl-

11. Zn + Hg2SO4 (r)

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn 2. Ag + ClAgCl Ag + ClAg+ + e AgCl + e Ag

cc m (ant): qt OXH cc dng (catt): qt kh S pin

Ag,AgClCl-(C1)Ag+ (C2)Ag 3. Zn + Cl2 ZnCl2 Zn Zn2+ + 2e 2ClCl2 + 2e cc m (ant): qt OXH cc dng (catt): qt kh S pin: ZnZn2+ (C1)Cl- (C2)Cl2 (Pt) 4. Ce4+ + Fe2+ Ce3+ + Fe3+ Fe2+ Fe3+ + e Ce3+ Ce4+ + e cc m (ant): qt OXH cc dng (catt): qt kh S pin PtFe2+, Fe3+Ce4+, Ce3+Pt 5. MnO4- + H+ + Clcc m (ant): qt OXH cc dng (catt): qt kh S pin: (-) Cl2 (Pt)Cl-MnO4-, H+, Mn2+Pt (+) 6. Ag + Fe2+ Ag+ + Fe2+ Ag Ag+ + e Fe2+ Fe3+ + e cc m (ant): qt OXH cc dng (catt): qt kh S pin: (-) AgAg+ (C1)Fe3+, Fe2+Pt (+) 7. Cd + CuSO4 CdSO4 + Cu (-) CdCdSO4CuSO4Cu (+) 8. 2Ag+ + H2 2Ag + 2H+
18

Mn2+ + Cl2 + H2O 2ClCl2 + 2e Mn2+ + 4H2O MnO4- + 8H+ + 5e

tng t s pin:

S pin:

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn (-) H2H+ (C1)Ag+Ag (+) 9. Ag+ + IAgI (-) Ag, AgII-Ag+Ag (+) 10. H2 + Cl2 2HCl (-) 11. Zn + Hg2SO4 Zn cc m (ant): cc dng (catt): S pin: (-) ZnZn2+SO42-Hg2SO4, Hg (+) 12. Pb + 2HCl PbCl2(r) + H2 Pb + 2Cl2H+ + 2e PbCl2(r) + 2e H2 cc m (ant): cc dng (catt): S pin: (-) Pb, PbCl2Cl- H+H2 (Pt) (+) Bi tp 9: a) Hy to ra pin trong c xy ra phn ng sau: Pb(r) + CuBr2 (dd 0,01M) PbBr2 (r) + Cu (r) b) Vit s pin v phn ng xy ra mi in cc cho E0 Pb
2+

S pin (tng t cu 2)

S pin: (Pt) H2H+Cl-Cl2 (Pt) (+) ZnSO4 + 2Hg Zn2+ + 2e 2Hg + SO42Hg2SO4 + 2e

/ Pb

= -0,126V; E0 Cu

2+

/ Cu

= 0,34V

c) 25oC Epin = 0,442V th T PbBr = ?


2

Bi 10 : AgCl l hp cht halogen khng tan v mu trng. kho st tan da vo bt in ho, ngi ta thit lp 1 pin in ho gm 2 phn c ni bi cu mui. + bn tri l mt thanh Zn c nhng vo dd Zn(NO3)2 0,2M + bn phi l mt thanh Ag c nhng vo dd AgNO3 0,1M Vmi dd = 1 lt a) Vit phng trnh phn ng xy ra khi pin phng in v tnh Epin
19

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn b) Gi s pin phng in hon ton v lng Zn d. Tnh in lng phng trong TN. c) Trong 1 TN khc ngi ta cho KCl rn vo bn phi pin ban u cho n khi [K+] = 0,3M. Xy ra s kt ta Ag v thay i s. Sau khi thm E = 1,04V. + Tnh [Ag+] = ? + [Cl-] = ? v TAgCl = ? bit E0 Zn
2+

/ Zn

= -0,76V

E0 Ag

/ Ag

= 0,8V

20

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn

KT LUN
Trn y ch l mt s vn nh ca ni dung kin thc phn in ho hc, nhm mc ch gip hc sinh tho g nhng kh khn, lng tng khi gii cc bi tp v pin in Trong vic bi dng hc sinh gii nhng nm qua vic p dng chuyn ny thc s gip cc em hc sinh gii quyt tt nhng bi tp v pin in ; n gip cc em h thng ho kin thc mt cch nhanh v y nht t vn dng vo cc dng bi tp c th mt cch d dng. Ni dung kin thc n luyn cho i tuyn hc sinh gii quc gia phn in ho hc cn rt nhiu vn , ti xin c tip tc cp nhng chuyn tip theo. Hng Yn - 2008

Ti liu tham kho:


1. Mt s vn chn lc tp 2 2. Ho hc phn tch - Nguyn Tinh Dung 3. C s l thuyt ho hc - Nguyn Hnh 4. C s l thuyt cc qu trnh ho hc - V ng 5. Nguyn nh Chi 6. Ti liu dng bi dng hc sinh gii - 2002. B GD v o to - Tr 20 7. C s LT ho hc (phn BT) - L Mu Quyn 8. Ti liu nng cao v m rng kin thc ho hc - Tr 49 21

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn

22

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn II. S ph thuc ca th vo nng PT Nernst Cc yu t nh hng n cn bng OXH kh 1. S ph thuc th theo nng Xt: aOx + ne E=E
o OXH/kh

bkh

RT [Ox] a ln + nF [ Kh]b

ti 25oC; R = 8,314 E=E


o OXH/kh

0,059 [Ox] a lg + n [ Kh]b

VD 1: Tnh th ca in cc Pt nhng trong dd Fe3+ 0,01M, Fe2+ 0,1M bit E0


Fe 3 + / Fe 2 +

= 0,77V Fe3+ + e Fe2+


0,059 [Ox] a + n lg [ Kh]b

Bi lm: PT Nernst E =E
o 0 Fe 3 + / Fe 2 +

= 0,77 +

0,059 0,01 lg = 0,712 (V) 1 0,1

VD 2: Thit lp th in cc theo PT Nernst i vi cc phn ng sau v tnh. 1.


4

MnO4- + 8H+ +5e

Mn2+ + 4H2O
2+

C MnO = 0,2M; pH = 1; C Mn = 0,1M E = E0 2. E0 Fe(CN ) 3. 4.


6
MnO4

/ Mn

2+

0,059 [ MnO4 ][ H + ]8 + 5 lg [ Mn 2+ ]
4 Fe(CN) 6

Fe(CN) 3 + e 6
4

/ Fe ( CN ) 6 4

= -0,2;

C Fe(CN ) = 0,25M; C Fe(CN ) = 0,1M


4 6 3 6

Fe(OH)3 + e cho pH = 10 O2 + 2H+ + 4e

Fe(OH)2 + OH2H2O

E0 Fe (OH ) Eo = 1,23V

/ Fe ( OH ) 2

= -0,52

bit PO 2 = 0,5at; pH = 1
23

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn 2. Hng s cn bng ca phn ng OXH kh OX1 + ne Kh2 Kh1 OX2 + ne Eo OXH Eo OXH
1

/ kh1

= Eo1

Go1

/ Kh2

= Eo2 G02

Go = Go1 + G02 = -nF Eo1 + nF Eo2 = -nFEo Eo = Eo1 - Eo2 Ta li c: Go = -RTlnK -RTlnK = -nFEo lgk = 2,303 RT E lgk = n n
1 nF
o

Ti 25oC

E o k = 10 0,059

VD 1: Xt kcb = ? ca cc phn ng sau: a. Mg + 2H+ Cho E0 Mg


2+

Mg2+ + H2 = -2,363V Cu2+ + 2Ag = 0,8V; Eo Cu


2+

/ mg

b. 2Ag+ + Cu bit E0 Ag
+

/ Ag

/ Cu

= 0,34V

c. Phn ng OXH Cl- bng MnO4bit E0 MnO


4

/ Mn 2 +

= 1,51V; E0 Cl

/ 2 Cl

= 1,36V
3+

d. Phn ng kh H2S bi Fe3+. E0 Fe H2S cho pk1 = 7,02; pk2 = 12,9

/ Fe 2 +

= 0,77V; E0 S / S = -0,48
2

3. nh gi chiu hng v mc phn ng OXH kh VD 2: Fe3+ + Ag


3+

Fe2+ + Ag+
+

k=? = 0,799V

bit E0 Fe

/ Fe 2 +

= 0,771V; E0 Ag

/ Ag

VD 3: Tnh hng s K ca phn ng kh H2S bng Fe3+ bit E0 Fe H2S Bi tp Bi1: Cho cc in cc.
24
3+

/ Fe 2 +

= 0,771V; E0 S / S = -0,48
2

pk1 = 7,02; pka 2 = 12,9

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn a. CdCd2+ (C Cd = 0,1M)


2+

Eo = -0,403V

b. (Pt) Cl2(p = 1atm)Cl- (C Cl = 0,01M) c. Ag, AgBrBr- (C = 0,005M) d. PtSn2+ (C1 = 0,02M), Sn4+ (C2 = 0,04M) e. Hg, Hg2SO4SO42- (C = 0,015) 1. Vit phn ng in cc v tnh cc th in cc

Eo = 1,36V Eo = 0,071V Eo = 0,15V Eo = 0,62V

2. Nu ghp tng i in cc a c; a d; b c to thnh pin th hy vit s pin v tnh Epin Bi 2: Cho bit th O K tiu chun E0 Cu E0 Cu
2+

/ Cu

= 0,16V = 0,52V

E0 Fe

3+

/ Fe 2 +

= 0,77V = -0,44V

/ Cu

E0 Fe

2+

/ Fe

Hy cho bit hin tng g xy ra trong TH sau.


1. Cho bt Fe vo dd Fe2(SO4)3 0,05M 2. Cho bt Cu vo dd CuSO4 1M

Bi 3: Xt s sau: ZnZn2+ (0,18M)Ag+ (0,3M)Ag a. Xc nh th in cc ca mi in cc trn. Vit phn ng xy ra trn mi in cc v tnh Epin = ? b. kcb = ? bit E0 Zn Bi 4: 1. Cho E0 O
2
2+

/ Zn

= -0,76V; E0 Ag

/ Ag

= 0,8V

/ H 2O

= 1,23V; pkW = 14 = ? 25oC


+

E0 O

/ OH

2. Xt kh nng ho tan ca Ag trong H2O c O2 khng kh bit E0 Ag Bi 5: Thit lp s pin gia Cr2O72- vi Fe2+ vi pH = 0 Cho E0 Cr O
2 7 2

/ Ag

= 0,8V

/ Cr 3 +

= 1,33V

C Fe = 0,1M
3+

C Cr O
2 3+

= 0,1M

E0 Fe

3+

/ Fe 2 +

= 0,77V

C Fe = 0,01M
2+

C Cr = 0,2M

thnh phn mi dd khi pin phng in hon ton


, 77 Bi 6 Cho O2 0,68V H2O2 1V H2O

1. a) Vit phng trnh phn ng


25

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn b) So snh bn tng i ca 3 dng c) E0 O


2

/ H 2O

. H2O2/H2O; O2/H2O; O2/H2O2

2. Thit lp s ph thuc ca th in cc vo pH ca cc cp

3. Cho E0 MnO

/ Mn 2 +

= 1,51V. Vit phng trnh phn ng v thit lp s pin

gia MnO4- v H2O2. 1 lt dd cha 0,15 mol KMnO 4; 0,085 mol H2O2 v 0,8 mol H2SO4. Tnh CM cc cht sau phn ng. Bi 7: a) Hy to ra pin trong c xy ra phn ng sau: Pb(r) + CuBr2 (dd 0,01M) PbBr2 (r) + Cu (r) b) Vit s pin v phn ng xy ra mi in cc cho E0 Pb
2+

/ Pb

= -0,126V; E0 Cu

2+

/ Cu

= 0,34V

c) 25oC Epin = 0,442V th T PbBr = ?


2

Bi 8: AgCl l hp cht halogen khng tan v mu trng. kho st tan da vo bt in ho, ngi ta thit lp 1 pin in ho gm 2 phn c ni bi cu mui. + bn tri l mt thanh Zn c nhng vo dd Zn(NO3)2 0,2M + bn phi l mt thanh Ag c nhng vo dd AgNO3 0,1M Vmi dd = 1 lt a) Vit phng trnh phn ng xy ra khi pin phng in v tnh Epin b) Gi s pin phng in hon ton v lng Zn d. Tnh in lng phng trong TN. c) Trong 1 TN khc ngi ta cho KCl rn vo bn phi pin ban u cho n khi [K+] = 0,3M. Xy ra s kt ta Ag v thay i s. Sau khi thm E = 1,04V. + Tnh [Ag+] = ? + [Cl-] = ? v TAgCl = ? bit E0 Zn
2+

/ Zn

= -0,76V

E0 Ag

/ Ag

= 0,8V

Bi 9: nh gi kh nng phn ng gia Cu2+ vi dd KI d bit E0 Cu


2+

/ Cu

= 0,34V; E0 Cu

/ Cu

= 0,52V
26

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn E0 I


3

/ 3I

= 0,55V; CuI

Cu+ + I-

Ks = 10-12

Bi 10: Phn ng gia AgNO3 vi KCl trong dd to AgCl v gii phng nng lng. Ta c th to ra 1 t bo in ho sinh cng nh phn ng .
1. Vit CT t bo quang in v vit phn ng trn ant, catt. 2. Go298k ca phn ng kt ta AgCl v Eo298 ca t bo in ho

cho TAgCl = 1,6.10-10 25oC Bi 11: a. Kcb ca phn ng: Fe3+ + Sn2+ cho E0 Fe E0 Fe
3+

Fe2+ + Sn4+
2+

/ Fe 2 +

= 0,77V =?

E0 Fe

/ Fe

= -0,44V

E0 Sn

4+

/ Sn 2 +

= 0,15V

3+

/ Fe

b. cho E0 Fe bit

3+

/ Fe 2 +

= 0,77V tnh E0 Fe(OH ) Fe3+ + 3OHFe2+ + 2OH-

/ Fe ( OH ) 2

=?

Fe(OH)3 Fe(OH)2
2

Ks1 = 10-37,5 Ks2 = 10-15,6

c. E0 S / S = -0,48V bit H2S Eo S / H S = ?


2

pk1 = 7; pk2 = 12,9

d. E0 Ag e. E0 Fe

/ Ag

= 0,8V = 0,77V

E0 Ag CrO
2

/ Ag

=?
2+

pk sAg CrO = 12
2 4

3+

/ Fe 2 +

E0 FeF / Fe = ?
3

Fe3+ + 3F-

FeF3

= 1012

27

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn Ngy 21 Thng 7 nm 2007 KIM TRA CHUYN IN HO HC (Thi gian : 150 pht)
Cu I: Da vo th in cc chun ca cp oxi ho - kh . Hy d on chiu phn ng xy ra trong cc h sau y 1. KMnO4 + FeSO4 + H2SO4 2. KMnO4 + FeCl3 + H2SO4 3. K2Cr2O7 + FeBr3 + H2SO4 4. K2Cr2O7 + KI + H2SO4 Cc th tiu chun cn xt: E0 4-, H+/Mn2+ = 1,51V E0 2O72-, H+/Cr3+ = 1,33V Cr MnO
0 EFe3+/Fe2+

= 0,77V = 1,36V

E0Br2/ 2Br E0 I2/ 2I -

= 1,07V = 0,54V

E0 2/ 2ClCl

Cu II : 1. Khi ghp thnh pin th cp AgBr/Ag ng vai tr anot, cp Fe3+/ Fe2+ ng vai tr catot. Hy vit s pin, phng trnh phn ng ca pin khi pin hot ng. M t chiu dch chuyn ca cc in tch trong pin 2. Cho E0 pin = 0,698V E0 = 0,771V E0Ag+/ Ag = 0,799V
AgBr = ? Tnh T

3. Tnh E pin nu C - = 0,1M ; Br

CFe 3+

= 0,001M ;

C Fe 2+

= 0,1M

4. Tnh nng ca mi ion trong dung dch khi pin phng in hon ton. Tnh th ca mi in cc ti thi im . Cu III: 1. Cho pH = 14 v s sau: ClO30,35V

ClO2-

0,58V

ClO-

0,93V

Cl -

a. Vit phng trnh ion ca cc na phn ng. b. So snh bn ca cc dng oxi ho - kh.
0 c. Tnh EClO3-, / Cl-

pH = 0

2. Thit lp s pin khi xy ra phn ng di y: Cu2+ + 4NH3 Cu(NH3)4 2+ Cu IV: Thit lp khu vc pH c th oxi ho c trn 80% Br- v di 5% Cl- t hn hp KBr 0,1M v KCl 1 M bi dung dch K2Cr2O7. E0 2O72-, H+/Cr3+ = 1,33V E0 Br2/ 2Br = 1,07V Cr
0 ECl2/ 2Cl-

= 1,36V

Cu V : 1.Tnh cn bng trong dung dch cha hn hp K2Cr2O7 0,1M , KBr 1M v Cr3+ 0,05M ti pH=0 Cho E0 2O72-, H+/Cr3+ = 1,33 V ; E0Br2/ 2Br - = 1,07V. Cr 2. Cho phn ng sau: 28

Nguyn Hu THPT Chuyn Hng Yn


NaBH4 + C0 KMnO4 = 0,16 M NaH2BO3 + MnO2 = 0,03M = 0,59V ;
NaBH4

; MnO40 C-

Xc nh s pin v thnh phn cn bng bit :


0 EMnO4-/ MnO2

E0H2BO3-/ BH4-

= 0,05V.

Cu VI: in phn dung dch cha Cu2+ 0,01M , Ni2+ 1M , Ag+ 0,001M , H+ 0,1M v ClO4- ; dng in cc Pt. 1. C 4- = ? trong dung dch. ClO
Ag 2. Cho E0 +/ Ag dy R dn

= 0,8V ;

E0 2+/ Cu = 0,34V ; Cu

E0Ni2+/ Ni = - 0,23V

= 0,5 ; Cng dng in I = 2 ;O2/ 0H2O E

= 1,23V. Qu th ca O2O2 /Pt

=0,5V Tnh th t vo qu trnh in phn bt u xy ra? Nu in phn ht Ag+ th Cu2+ b in phn cha ?. 3. Trong iu kin in phn c th in phn c Ni2+ khng?.

29

You might also like