Professional Documents
Culture Documents
Bài giảng XSTK Bài 2
Bài giảng XSTK Bài 2
Ti n s : Nguy n H u Th
2011 -2 012
Bi s 2 M TS PHP TON XC SU T
chng ta s
1. Xc su t c th thay d i theo th i gian: V d , ng Obama c b u lm T ng th ng M vo thng 11/2008. T tr c lc b u c m y thng, c s c nh tranh c li t gi a ng ta v i th chnh c a ng ta l McCain, v m t ng i quan st bn ngoi c th nhn
1 ). Nhng khi k t qu b u c 2
u, ho c
i l y ci c a cha
g v c a no pha sau n s c qu, thng tin duy nh t l 1 trong 3 cnh c a c qu. nh c a no c nhi u kh nng hn c a no, b i vaayjvafof 1 . Nhng sau khi c a B c m ra, th ta c 3 i xc su t i, m t ng xc xu t c a
th i i m ny ta coi P ( A) = P ( B ) = P (C ) =
thm thng tin m i l c a B khng c qu. Nh v y thng tin m i lm thay c a B: by gi ta c P ( B ) = 0 . Khng ch xc su t c a B thay A v C by gi cng thay trong hai s i: P ( A) + P (C ) = 1 thay v b ng
2 nh tr c. Nh v y t ra 3 i v
P ( A) ho c P (C ) thay
i, ho c l c hai. Xc su t P ( A) c thay
Bi gi ng Mn Ton 5- Xc su t Th ng k
Ti n s : Nguy n H u Th
2011 -2 012
thng tin m i ny khng? Cu tr l i l khng (T i sao???). Ch c P (C ) thay khi ng i d n chng trnh m c a B th ta c P ( A) = chi nn i c a A l y c a C th d th ng hn.
i: sau
1 2 v P (C ) = . Nh v y ng i 3 3 u, thay v c 3 cnh
th y r hn vi c cnh c a cn l i c
c a, ta hy hnh dung c 100 cnh c a. Sau khi ch n 1 c a, ng i d n chng trnh m l i 1 c a thi. Khi , n u u c th coi l xc su t c
i l y cnh c a cn l i kia?
3. Xc su t ph thu c vo i u ki n.
i u ki n, v
r ng, m i xc su t
u ph thu c vo nh ng i u ki n no , c th
c ni ra ho c khng
u c kh nng xu t hi n nh nhau. Nhng n u S l m t ci xc s c mo m, nh bn ny n ng bn kia ( i u ki n khc i), th xc su t ch m s (h u nh) khc khi tung ln nh n c m t c 3 1 . Khi chng ta bi t thm m t i u ki n m i, t c l c thm m t 6
Bi gi ng Mn Ton 5- Xc su t Th ng k
Ti n s : Nguy n H u Th
2011 -2 012
P( A1 A2 ... An ) = P( A1 ) + P( A2 ) + ... + P( An ) ii. N u A1, A2,, An l m t phn ho ch c a khng gian m u S, th: P( A1 A2 .... An ) = P ( A1 ) + P( A2 ) +.+ P( An ) = P(S) = 1. iii. P( A) = 1 P( A) . V d 1. C m t l hnh g m 10 s n phNm, trong c 2 ph phNm. L y ng u nhin khng hon l i t l hng ra 6 s n phNm. Tm xc su t khng c qu 1 ph phNm trong 6 s n phNm c l y ra. Gi i: G i A l bi n c khng c ph phNm trong 6 s n phNm l y ra B l bi n c c ng 1 ph phNm trong 6 s n phNm l y ra C l bi n c khng c qu 1 ph phNm trong 6 s n phNm l y ra + Khi A v B l hai bi n c xung kh c C86 2 + Xc su t c a bi n c A l: P( A) = 6 = C10 15
1 C2 .C85 8 + Xc su t c a bi n c B l: P( B) = = 6 C10 15
+ Nh n th y: C = A B do : P (C ) = P ( A) + P ( B ) = 2. Tr ng h p t ng qut.
2 . 3
Bi gi ng Mn Ton 5- Xc su t Th ng k
Ti n s : Nguy n H u Th
2011 -2 012
V i 3 bi n c A,B,C ta c: P( A B C ) = P(A)+P(B)+P(C) P( A B ) P(B C ) P(A C ) + P( A B C ). Tng t ta c th nh n c cng th c c ng xc su t trong tr ng h p s bi n c ty . V d 2. Xc su t H ng thi mn ton l 2/3 v xc su t c ta thi mn ti ng Anh l 4/9. Gi thi t r ng xc xu t thi c 2 mn l 1/4. Tm xc su t a) H ng thi t nh t m t mn. b) H ng khng mn no c) H ng thi tr t t nh t m t mn d) H ng thi ng m t mn Gi i: G i: M l bi n c thi mn Ton, E l bi n c thi mn Ti ng Anh , khi ME l bi n c thi c hai mn A l bi n c thi t nh t m t mn, khi A = M E B l bi n c khng mn no, khi B = M .E = A C l bi n c tr t t nh t m t mn, khi C = M E D l bi n c ng m t mn, khi D = M .E M .E 2 4 1 Theo gi thi t ta c: P ( M ) = , P ( E ) = , P ( ME ) = 3 9 4 Do : 2 4 1 31 . P ( A) = P ( M E ) = P(M) + P(E) P(M E ) = + = 3 9 4 36 5 P ( B ) = P ( M .E ) = P ( A) = 1 P ( A) = 36 3 P (C ) = P ( M E ) = 1 P ( ME ) = 4 11 r ng: A = D ME hn n a D ( ME ) = nn P ( D ) = P ( A) P ( ME ) = 18 II. XC SU T C I U KI N V CNG TH C NHN XC SU T. 1. Xc su t c i u ki n. a. nh ngha: Xc su t c a bi n c B c tnh khi bi t bi n c A no x y ra c g i l xc su t c i u ki n v c k hi u l P(B|A). K hi u P(B|A) th ng c c l xc su t B x y ra v i i u ki n A x y ra ho c n gi n l xc su t c a B v i i u ki n A. V d 3. M t con xc x c c ch t o sao cho kh nng xu t hi n m t ch m ch n g p hai l n kh nng xu t hi n m t ch m l . Xt bi n c B nh n c s chnh phng khi gieo m t con xc x c . T khng gian m u S = {1, 2, 3, 4, 5, 6}, v i xc su t xu t hi n m i s ch m ch n v l tng ng 1 1 2 l v , do xc su t B x y ra l . 9 9 3 By gi ta ch xt bi n c B trong php tung con xc s c v i s ch m xu t hi n l n hn 3. Lc ny ta xt khng gian m u thu g n A = {4, 5, 6} l t p con c a S. Ta c n tnh xc su t c a bi n c B lin quan n khng gian m u A.
Bi gi ng Mn Ton 5- Xc su t Th ng k
Ti n s : Nguy n H u Th
2011 -2 012
+ Tr c h t ta ph i tnh xc su t m i cho cc ph n t c a A. Khi gn xc su t w cho ch m l trong 1 A v xc su t 2w cho hai ch m ch n, ta c 5w = 1 hay w = . 5 + Trong khng gian A, ta th y B ch ch a ph n t 4. K hi u bi n c ny b i B|A, ta vi t B|A = {4} 2 do P(B|A) = . 5 Ch : Nh v y cc bi n c c th c xc su t khc nhau khi c xt trong cc khng gian m u khc nhau. b. Cng th c. Xc su t c i u ki n c a B v i i u ki n A, k hi u P(B|A), c xc P( A B ) P( B | A) = n u P(A) > 0. P ( A)
nh nh sau:
V d 4. (xt l i V d 3) M t con xc x c c ch t o sao cho kh nng xu t hi n m t ch m ch n g p hai l n kh nng xu t hi n m t ch m l . V i bi n c A = {4, 5, 6}, xt bi n c B nh n c s chnh phng khi gieo m t con xc s c. Ta c khng gian m u S = {1, 2, 3, 4, 5, 6}, v i xc su t xu t hi n m i s ch m ch n v l 2 1 tng ng l v . 9 9 2 1 2 5 2 D th y : P ( A) = + + = , hn n a A B = {4} suy ra P ( A B ) = . 9 9 9 9 9 Khi theo cng th c trn ta c: 2 P( A B) 9 2 = = . P ( B A) = 5 5 P ( A) 9 V d 5. Xc su t m t chuy n bay kh i hnh ng gi l P(D) = 0,83, xc su t n n ng gi l P(A) = 0,82, xc su t n kh i hnh v n u ng gi l P ( D A) = 0,78 . Tnh xc su t m t chi c my bay: a) n ng gi bi t r ng n kh i hnh ng gi ; b) Kh i hnh ng gi bi t r ng n s n ng gi . n ng gi bi t r ng n kh i hnh khng ng gi c)
Gi i: a) Xc su t m t my bay n ng gi bi t r ng n kh i hnh ng gi l: P ( D A) 0,78 P( A | D) = = = 0,94 P( D) 0,83
b) Xc su t
c) Xc su t
Bi gi ng Mn Ton 5- Xc su t Th ng k
Ti n s : Nguy n H u Th
2011 -2 012
P( A | D' ) = Nh n xt: Xc su t ng gi .
m t chuy n bay
Trong php th gieo con xc s c V d 3 v V d 4 chng ta th y r ng P(B|A)=2/5 trong khi P(B) =1/3, t c l P(B|A) P(B), i u ny ch ra r ng B ph thu c vo A. By gi xt php th l y ng u nhin lin ti p 2 con bi t m t c bi g m 52 con bi theo phng th c hon l i. G i A l bi n c con bi th nh t l t G i B l bi n c con bi th 2 l Bch Do con bi th nh t c t l i ch c nn khng gian m u cho c l n l y th nh t v l n l y th hai u g m 52 qun bi trong c 4 con t v 13 con Bch. Do : 1 13 1 P ( B | A) = v P ( B ) = = 4 52 4 T c l, P(B | A) = P(B). Khi i u ny ng, cc bi n c A v B c g i l c l p. c. S c l pv ph thu c c a cc bi n c . Hai bi n c A v B c g i l c l p v i nhau n u s xu t hi n c a B khng c tc ng g n kh nng xu t hi n c a A. y s xu t hi n c a A l c l p v i s xu t hi n c a B. nh ngha: Hai bi n c A v B trong m t php th c g i l c l p v i nhau khi v ch khi P(B | A) = P(B) ho c P(A | B) = P(A) Trong tr ng h p ng c l i ta ni A v B ph thu c nhau. i u ki n P(B | A) = P(B) ko theo P(A | B) = P(A) v ng c l i. i v i php th l rt con bi trn , chng ta ch ra r ng P(B | A) = P(B) = 1/4. Chng ta cng c th th y r ng P(A | B) = P(A) = 1/13. 2.Cng th c nhn xc su t. T cng th c xc su t c i u ki n ta nh n c quy t c nhn quan tr ng sau, n cho php ta tnh xc su t hai bi n c cng x y ra. N u trong m t php th , cc bi n c A v B c th cng x y ra th P( A B) = P( A) P( B A) = P( B) P( A B) Hai bi n c A v B l c l p v i nhau khi v ch khi P(A B) = P(A).P(B). T ng qut: N u trong m t php th , cc bi n c A 1 , A 2 ,,A k c th x y ra th: P(A 1 A 2 A k ) = P(A 1 ).P(A 2 |A 1 )P(A k |A 1 A 2 A k1 ) N u cc bi n c A 1 , A 2 ,,A k c l p th: P(A 1 A 2 A k ) = P(A 1 ).P(A 2 )P(A k ).
6
Bi gi ng Mn Ton 5- Xc su t Th ng k
Ti n s : Nguy n H u Th
2011 -2 012
V d 6. Gi s ta c m t h p ch a 20 chi c c u ch, trong c 5 chi c b h ng. N u l y ng u nhin l n l t 2 chi c theo phng th c khng hon l i, th xc su t c hai chi c u b h ng b ng bao nhiu? Gi i: G i A l bi n c chi c c u ch th nh t b h ng B l bi n c chi c c u ch th hai b h ng Khi AB l bi n c A x y ra v sau B cng x y ra, B | A l bi n c chi c c u ch th hai l y ra l h ng khi l y c chi c th nh t l h ng. 1 Xc su t l n l y th nh t c chi c c u ch h ng l P ( A) = . 4 Ti p theo, xc su t l y c m t c u ch h ng th hai t b n chi c cn l i l: 4 P ( B | A) = . 19 Do xc su t l y c (theo th t ) c hai chi c c u ch h ng l: 1 4 1 P(A B) = P(A) P(B|A) = = . 4 19 19 V d 7. M t th tr n nh c m t chi c xe c u h a v m t chi c xe c p c u s n sng dng cho nh ng tr ng h p khNn c p. Xc su t chi c xe c u h a s n c dng cho nh ng tr ng h p khNn c p l 0,98 v xc su t chi c xe c p c u khi c g i l 0,92. C m t ng i b thng do m t ta nh ang chy, tm xc su t c chi c xe c p c u v c u h a u s n sng c th dng.
Gi i: G i A v B l n l t l bi n c chi c my c u h a v chi c xe c p c u s n c khi A B la bi n c c hai xe u s n sng lm nhi m v . Nh n th y: A v B l hai bi n c c l p do ta c: P(A B) = P(A). P(B) = 0,98. 0,92 = 0,9016.
dng,
V d 9. H p th nh t c 2 bi tr ng v 10 bi en. H p th hai c 8 bi tr ng v 4 bi en. T m i h p l y ra m t vin bi. Tm xc su t : a) C 2 vin bi l y ra u tr ng b) M t vin l y ra l tr ng, cn m t vin l en.
Gi i: G i T l bi n c c 2 vin bi l y ra l tr ng
7
Bi gi ng Mn Ton 5- Xc su t Th ng k
Ti n s : Nguy n H u Th
2011 -2 012
Ti l bi n c l y c bi tr ng t h p th i, i = 1, 2 Di l bi n c l y c bi en t h p th i, i = 1, 2. A l bi n c m t vin bi l y ra l tr ng cn m t vin l en Khi : T1 , T2 , D1 , D2 l cc bi n c i m t c l p; T1 D2 , T2 D1 cng l hai bi n c Ta c T = T1 T2 , A = T1 D2 T2 D1 1 2 P (T1 ) = , P (T2 ) = , 6 3 5 1 P ( D1 ) = 1 P (T1 ) = , P ( D2 ) = 1 P (T2 ) = 6 3 a)Xc su t c 2 bi l y ra u tr ng l: 1 P (T ) = P (T1T2 ) = P (T1 ) P (T2 ) = . 9 b)Xc su t m t vin l y ra l tr ng cn m t vin l en 11 P ( A) = P (T1 D2 ) + P (T2 D1 = P (T1 ) P ( D2 ) + P (T2 ) P ( D1 ) = . 18 III.CNG TH C XC SU T 1. Cng th c xc su t y . Y V CNG TH C BAYES.
c l p.
N u cc bi n c B 1 ,B 2 , , B k l m t phn ho ch c a khng gian m u S (t c l B1 , B2 ,..., Bk l nhm cc bi n c y c A b t k c a S ta c: i m t xung kh c), trong P(B i ) 0 v i m i i = 1, 2, , k th v i bi n P(A) =
P( Bi A) =
i =1
P( B )P( A | B ).
i i i =1
B2 B1 B3 B4
A Bn Bk
Bi gi ng Mn Ton 5- Xc su t Th ng k
Ti n s : Nguy n H u Th
2011 -2 012
V d 10. Trong m t dy chuy n s n xu t, ba my B1, B2, v B3 t o ra 30%, 45%, v 25% s n phNm tng ng. Theo php th tr c y bi t t l ph phNm c t o b i m i my tng ng l 2%, 3% v 2%. Ch n ng u nhin 1 s n phNm. Tnh xc su t n l ph phNm. Gi i: Xt cc bi n c A: s n phNm B1: s n phNm B2: s n phNm B3 s n phNm sau: c ch n l ph phNm c lm b i my B1: P( B1 ) = 0,3 c lm b i my B2: P( B2 ) = 0, 45 c lm b i my B3: P( B3 ) = 0, 25
+ Khi : B1 , B2 , B3 l h cc bi n c y i m t xung kh c + p d ng cng th c xc su t y ta c: P(A) = P(B1)P(A|B1)+ P(B2)P(A|B2) + P(B3)P(A|B3) + Ta l i c: P(B1)P(A|B1) = 0,3. 0,02 = 0,006 P(B2)P(A|B2) = 0,45.0,03 = 0,0135 P(B3)P(A|B3) = 0,25. 0,02 = 0,005. P(A) = 0,006 + 0,0135 + 0,005 = 0,0245.
+ Do
2. Cng th c Bayes. Cng th c Bayes, mang tn c a linh m c v nh Ton h c ng i Anh Thomas Bayes (1702 1761), l cng th c ng c, cho php tnh xc su t c i u ki n P ( B | A) khi bi t xc su t c i u ki n P ( A | B ) v m t s thng tin khc. a) D ng n gi n nh t c a cng th c ny l: V i A v B l hai bi n c b t k v i xc su t khc khng, khi ta lun c: P( A | B) P( B) P( B | A) = . P( A) Cng th c trn l h qu tr c ti p t cng th c nhan xc su t: P ( A B ) = P ( B | A).P ( A) = P ( A | B ).P ( B ).
Bi gi ng Mn Ton 5- Xc su t Th ng k
Ti n s : Nguy n H u Th
2011 -2 012
Cng th c Bayes r t n gi n nhng n c ngha r t su xa. M t trong nh ng l i m r t nhi u ng i m c ph i l l n l n gi a P ( A | B ) v P ( B | A) , coi hai con s nh l b ng nhau. Nhng Cng th c Bayes cho th y hai con s c th chnh l ch nhau r t nhi u n u nh P ( A) v P ( B ) chnh nhau r t nhi u. K t h p cng th c trn v i cng th c xc su t y cho P ( A) ta nh n c:
nh l (Cng th c Bayes t ng qut). N u cc bi n c B 1 ,B 2 , , B k l m t phn ho ch c a khng gian m u S (t c l B1 , B2 ,..., Bk l nhm cc bi n c y i m t xung kh c), trong P(B i ) 0 v i m i i = 1, 2, , k, th v i bi n c A b t k c a S m P(A) 0 ta c: P(B r |A) =
P ( Br A) = P ( Br ) P ( A | Br ) , v i r = 1, 2, , k.
P( B A)
i i =1
P( B ) P( A | B )
i i i =1
P(B3|A) =
1 . Gi i s c m t lo i xt nghi m m ai 1000 m c b nh khi xt nghi m cng cho ph n ng dng tnh, nhng t l ph n ng dng tnh nh m l 5% ( t c l trong s nh ng ng i khng m c b nh c 5% s ng i th cho ph n ng dng tnh). H i khi m t ng i xt nghi m b ph n ng dng tnh, th kh nng m c b nh c a ng i l bao nhiu? Gi i: + a s ng i c h i s tr l i l 95% . Tuy nhin nh v y l khng chnh xc. +G i 1 999 K l bi n c khng b b nh, ta c P ( K ) = 1 = 1000 1000 D l bi n c ph n ng dng tnh 5 + Khi theo bi P ( D | K ) = (xc su t khng b b nh m c ph n ng dng tnh) 100 + V P ( K | D ) s cho xc su t c a nh ng ng i ph n ng dng tnh nhng khng b b nh. + Theo Cng th c Bayes: P ( K ).P ( D | K ) P( K | D) = . P ( K ).P ( D | K ) + P ( K ).P ( D | K )
V d 12. C m t lo i b nh m t l ng i m c b nh l
10
Bi gi ng Mn Ton 5- Xc su t Th ng k
Ti n s : Nguy n H u Th
2011 -2 012
999 5 . 98 1000 100 P( K | D) = . 999 5 1 100 . .1 + 1000 100 1000 2 . + V y khi xt nghi m dng tnh, xc su t th c s m c b nh l: 100
11
Bai so 2 C:\Users\Math\Documents
C:\Users\Math\AppData\Roaming\Microsoft\Templates\Normal.do tm Title: Bi gi ng Mn Ton 2-Gi i tch nhi u bi n Ti n s : Nguy n H u Th Subject: Author: User Keywords: Comments: Creation Date: 1/11/2011 11:08:00 PM Change Number: 134 Last Saved On: 8/2/2011 5:31:00 PM Last Saved By: Math Total Editing Time: 951 Minutes Last Printed On: 8/2/2011 5:32:00 PM As of Last Complete Printing Number of Pages: 11 Number of Words: 3,111 (approx.) Number of Characters: 17,733 (approx.)