TK Muhammad Appearance

Gzlerinle Gryormuasna
MUHAMMEDJ
Yaynda Mihenk Ta ______________
zgn Ad: Muhammed Keenneke Terh Telif : Dr. iz b. Abdillah el-Karn Yaync : Guraba eviri : Dr. Ahmet yibildiren Dzelti : Hseyin Cinisli Mizanpaj: mer Deniz Kapak : Ahmet Mayal Bask-cilt: Kilim ISBN : 978-975-8810-33-8 Birinci Bask
______________
Guraba Yaynlar: 68 2007/1428 Her Hakk Sakldr
Gzlerinle Gryormuasna
MUHAMMEDJ
Dr. iz b. Abdillah el-Karn
eviren Dr. Ahmet yibildiren
ataleme sok. Defne Han 27/9 Caalolu-stanbul Tel: 0212 526 06 05 Fax: 522 49 98 www.guraba.com.tr e-mail: guraba@hotmail.com
guraba Yaynda Mihenk Ta

NEDEN GURABA?
Raslullah sallallhu aleyhi ve sellem yle buyurmaktadr: slam garib olarak balad. Balad hale geri dnecektir. O halde mjdeler olsun Gurabaya/gariblere! [Mslim, Kitbul-mn] Tirmiz rivyetinde: Gurabaya/gariblere mjdeler olsun! Onlar, benden sonra snnetimden insanlarn bozduklar eyleri dzeltenlerdir. [Tirmiz, mn]
Kitabn Yazar Hakknda

iz b. Abdillah b. iz lu Mecdu el-Karn. Hicr 1379 ylnda Sudi Arabistann gneyindeki Karn beldesinde dnyaya geldi. Hicr 14031404 ders ylnda mam Muhammed b. Sud slam niversitesi Usluddin Fakltesinden mezun oldu. Hicr 1408 ylnda el-Bidatu ve Eseruha fid-Diryeti ver-Rivye isimli tez almasyla hadiste mastr diplomasn ald. Ayn niversitede hicr 1422 ylnda Dirase ve Tahkik: el-Mufhm ala Sahihi Mslim lil-Kurtub isimli doktora almasn tamamlad ve doktor unvann ald. Hutbeleri, dersleri, konferanslar ve iirleri ve edeb konumalarn ihtiva eden sekiz yzden fazla slam kaseti vardr. Kurn Kerimi ve Bulul-Merm isimli kitab ezbermitir. Yaklak be bin hadisi ve on binden fazla beyti hatrlayabilecek durumdadr. iirle ilgili drt tane divan vardr ve unlardr: 1. Lahnul-Huld. 2. Tacul-Medih. 3. Hedaya ve Medih. 4. Kssatut-Tamuh. Telif ettii eserlerine gelince, hadis, tefsir, fkh, edebiyat, siyer ve biyografi dalnda pek ok eser telif etmitir. Lbnandaki bn Hazm Yaynevi tarafndan ne-redilenler unlardr: 1- el-slam ve Kazaya el-Asr. 2-Tacul-Medih 3- Selasne Sebeben lis-Seade. 4-Dursul-Mescidi f Ramazan.
5- Falem ennehu lailahe illallah. 6- Muctemeul-Musul. 7- Virdul-Muslim vel-Muslime. 8- Fkhud-Dell. 9- Nniyyetul-Karni. 10- el-Mucizetul-Halide. 11- kra bismi Rabbik. 12- Tuhafun-Nebeviye. 13- Hatta Tekne Esadun-Nas. 14- Siyatul-Kulb. 15- Fityetun Amen bi Rabbihim. 16- Hakeza Kale Lena Muallim. 17- Velakin Kn Rabbaniyyin. 18- Min Muvahhidin ila Mulhd. 19- mparator e-uara. 20- Vahyuz-Zakira. 21- lellezine Esraf ala Enfusihim. 22- Tercumanus-Sunne. 23- Hadaiku Zatul-Behce. 24- el-Azametus. 25- La Tahzen. 26- Ve Cet Sekratul-Mevti bil-Hakk. 27- Makamatul-Karn. 28- hfezllahe Yahfezke. 29- Azebu-ir. Onlarca konferansa ve iir gecelerine katlmtr. Mslman Arap Genlii Konferansnda ve ABDde yaplan Kitap ve Snnet Konferansnda hazr bulundu. Edebiyat meclislerinde, niversitelerde ve Kltr merkezlerinde konferanslar verdi.
Giri
Allaha hamd, Allahn kulu ve elisi Muhammede, ailesine ve ashabna salt ve selam olsun. Gnlden bir sevgi ile bal olduum insan, Allahn Rasl, Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemi yazarken tarafsz olamam. nk ben, dnyann herhangi bir kesinde bir devlet kurmak iin halkna kendi tezini sunan ve taraftarlarna dncelerini arz eden siyas bir lideri yazmyorum. Bilakis ben, lemlerin Rabbi tarafndan btn insanla rahmet olarak gnderilen bir peygamberi yazyorum. Onun hakknda yazarken hibir zaman tarafsz olmayacam. nk ben ordular, yasalar, taraftarlar, tonlarca altn ve gm, atlar, davarlar ve ekinleri olan bir kral hakknda yazmyorum. Ben, lemlere hediye edilmi bir rahmet ve bahedilmi bir nimet hakknda, Allahn Rasl, Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem hakknda yazyorum. Ben asla tarafsz olmayacam. nk ben, klcyla ve kamsyla insanlar egemenlii altna alan, gcyle saltanatyla ve asasyla insanlar korkutan bir hkmdardan sz et-
Gzlerinle Gryormucasna
miyorum. Ben Allahn gnln genilettii, ykn kaldrd ve ann ycelttii, masum bir peygamberden sz ediyorum. Ben asla tarafsz olmayacam. nk ben cokulu bir airden veya geveze bir hatipten veya kvrtan demagogdan veya kafas kark bir filozoftan veya hayalperest bir romancdan veya yapmackl bir yazardan veya zengin bir tccardan sz etmiyorum. Bilakis ben, kendisine Allahtan vahiy gelen, Cebrail inen, Sidre-i Mntehya ulaan, efaat-i uzmnn, byk bir mertebenin, Kevser Havuzunun, Makm- Mahmdun ve Livul-Hamd sancann sahibi olan son Peygamberden sz ediyorum. Kalben en ok sevdiim ve benim iin en deerli insan ve yaratlmlarn en ereflisini yazarken duygularm hapsetmemi, sevgimi snrlandrmam ve kalbimin atlarn zapt etmemi mi istiyorsun? Bu ne acayip bir istek! Onun siretini yazarken gzyalarm tutmam, onunla ilgili bilgileri satrlara dkerken ruhumun ateini sndrmemi ve onun hatralarn yd ederken gnlmn duygularn dondurmam m istiyorsun? Bunu asla yapamam. Hayr, bin defa hayr! nk ben her eyde kendisini rnek aldm ve rehber edindiim bir modeli ve bir lideri yazyorum. Namaz klken, onu hatrlyorum. nk: Ben nasl namaz klyorsam, benden grdnz gibi namaz kln. Buyuruyor.1 Haccederken, onu hatrlyorum. nk Hacda yapacanz ibadetleri benden aln buyuruyor.2
1 2
Buhr (631), Mlik b. Huveyris radyallhu anhden. Mslim (1297), Cabir b. Abdillah radyallhu anhden.
Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem
Gzm her ap kapattmda onu hatrlyorum. nk O, yle buyuruyor: Benim snnetimden yz eviren benden deildir.3 Hayatmn her annda onu hatrlyorum, nk Allah tel yle buyuruyor:
Andolsun Allahn Raslnde sizin iin gzel bir rnek vardr. (Ahzab: 21).
nsanlarn en deerlisini, en ycesini, en faziletlisini ve lemlerin en temizini yazyorum. Bu konudaki kaynam kalbimde sakladm sevgi defteridir ve hatralarma kaznm hayranlk divandr. Sanki ben vcudumun sinirleriyle ve kalbimin damarlaryla yazyorum. Sanki mrekkep yerine kanm ve gzyalarmla yazyorum: Allahtan sonra onun gibisini sevmedim, Ne ehirde, ne lde, Araptan ve acemden Bakm hibir gzel manzaradan ifa bulmad, Daha gzel bir sz dklmedi dilimden.
***
Zamann bir bahedir, yeildir dnemin, Hatran, gagalayan kuudur kalbimin. Sen varken tarlalarda smbller vard, Sereler vard ve yeil amlar vard. Emellerimize dokundun, kanallar haline geldi. Sevgi olarak yadrdn bize ve yadryorsun hala. Her akam yeniden aklma geliyor senin hatran Fikrim yapraklanyor seni dndm zaman Yaralarm reddediyor dudaklarn kapatmay,
3
Buhr (5063); Mslim (1401), Enes b. Malik radyallhu anhden.
10
Gzlerinle Gryormucasna Sanki ak yarasdr bu, bilmiyor kapanmay. Seni seviyorum, anlatamam duygularm, Neyi anlataym ki, sevgi hi anlatlr m? Geciktin ey yce insan, gecelerimiz uzun. Uyumad kandiller, snmyor klar.
***
Gzlerinle Gryormuasna Raslullah Muhammed
smi:
Muhammeddir. Muhammed, ok vlen demektir. Msemmaya uygun bir isimdir. Sahibini en gzel ekilde anlatan bir zel isimdir. mama uygun bir vasftr. O vgleri kendinde toplam ve hi kimsenin sahip olmad stn meziyetlere sahip olmutur. Liderlikle temayz etmitir. Allah tarafndan vlmtr. nk o, Allahn masum elisidir. Son nebisidir. Salih kuludur. Yaratklarnn en sekinidir. Halkn iinde Allahn yakn dostudur. nsanlar tarafndan da vlmtr. nk o kalplere yakndr. Gnllerin sevgilisidir. nsanla hediye edilen bir rahmettir, bahedilen bir nimettir. Nerede olursa olsun mbarektir. Nerede bulunursa bulunsun bir ilgi oda olmutur. Nereye giderse gitsin takdirle karlanmtr. Ahlak vlmtr, nk vahiyle terbiye edilmitir. Saygn bir kiilie sahiptir. nk bu kiilii, nbvvet nuru aydnlatr. Allah, mahmddur/hamd edilendir, Rasl Muhammeddir/vlendir: Kendi isminden ismini tretti yceltmek iin onu, Arn sahibi Mahmuddur, onun ismi Muhammed.
12
Bir ismi de Ahmeddir. sa peygamber kavmine onu bu isimle mjdeledi. kb, Hir ve Mhi de onun isimleridir. O, resullerin sonuncusu ve nebilerin en hayrlsdr. Bir araya geldikleri zaman onlarn szcs ve lideridir. Maher yerinde insanlarn susuzluklarn gidermek iin geldikleri Kevser havuzunun, altnda toplandklar sancan ve Makam- Mahmdun sahibidir. Abdest azalar nurludur. Tevratta ve ncilde ondan sz edilir. Cebrail tarafndan desteklenmitir. Leyoullar iinde eref sancann taycsdr. Abdimenaf oullar iinde yce bir da gibidir. Kalpte anlann en ereflisidir. ehirliler ve kyllerin en hatrlsdr. En byk slahat ve rehberdir. Kadri ycedir. Gs geniletilendir. an yceltilendir. Emri isabetlidir. kredendir. Allahn yardmyla korunmutur. Gnahtan berdir. Her ada mbarektir. Her lkede bilinip tannandr. Zamann himmetindedir. Deniz kadar cmert, yamur gibi bereketlidir. Yldzlar doduu, kular tt, rzgr estii ve yolcular gidip geldii mddete Allahn salt ve selam onun zerine osun.
Nesebi:
Rasl sallallahu aleyhi ve sellem hep iyi ve seilmi kimselerin soyundan gelir. Zinadan deil nikhl bir evlilikten dnyaya gelmitir. Atalar insanlarn efendileridir. Dedeleri kabilelerin reisleridir. Atadan ataya hep gzel vasflar ve stn meziyetleri kendilerinde toplamlardr. Abdulmuttalibin zamannda onun vasfnda ondan daha ycesini bulamazsn. Haimin yaad ada ondan daha asaletli kimse yoktur. Abdimenafn akranlar iinde ondan daha cmert ve saygn kii yoktur. Kusayn iinde bulunduu toplumda ondan daha
13
an yce kimse yoktur. deme kadar btn atalar byledir. O seyyid soyundan gelen bir seyyiddir. Atadan babaya onlarn hep erdemlerinden sz edilmitir: yle bir nesep ki sanki bir nur var zerinde, Kuluk gneinden ve sabahn aydnlndan.
Vatan:
Allah tel beldelerin ve blgelerin iinde en sevdii beldeyi onun iin semitir. Bu belde Belde-i haramdr. Temiz ve mukaddes topraklardr. Cazibe merkezi bir vatandr. Allah tarafndan zenle korunmutur. Nebi sallallahu aleyhi ve sellem Mekkede dnyaya geldi. Bu beldede nebiler ve resuller namaz kld. Vahiy indi. Bir k dodu. Risalet ve nbvvetin nuruyla aydnland. Bisetin afa orada dodu. Beyt-i Atik (en eski mabet olan Kbe) oradadr. Salam sz, derin sevgi oradadr. Oras masum Peygamberin doum yeridir. Orada bebeklik dneminin beii, ocukluunun oyun alanlar ve genliinde gezip dolat yerler ve tand baheler vardr. O beldede takld zerime nazarlk Cildim ilk defa orada dedi topraa. Helal st orada emdi, asalet suyunu orada yudumlad, fazilet kaynandan orada iti. Orada ykseldi, oraya girdi ve oradan kt. Orada dodu ve oraya hkim oldu. Anam babam ona feda olsun ki onun ilk vatan Mekkedir. Mekke onun gnlnn en aziz beldesidir. Kalbinin sevgilisidir. Ruhunun tercihidir. Canm ona feda olsun. Herkesin vatan sevdirildi kendisine, Oralarda geirdiler genlik yllarn.
14
Gzlerinle Gryormucasna Onu annca ocukluk yllar gelir akllarna, Bundan dolay hep zlerler vatanlarn.
En byk mcadelesini orada, Mekkede yapt. En byk davetini orada yayd. Scak, samimi, aydnlatc ve parlak mesajn dnyaya oradan gnderdi. Nihyet oradan karld zaman, vefa dolu duygularla oraya veda etti ve ayrld. Bu ayrla zor tahamml etti.
Andolsun bu beldeye. Ki sen bu beldede ikamet etmektesin. (Beled: 1,2). ocuk Muhammed
Temizlik onunla dodu. Sevin ve mutluluk beraberinde geldi. Baar ona refakat etti. O bir ocuktu fakat dier ocuklar gibi deildi. Asaletlidir. Zekidir, drst ve temizdir. Hem aklldr, hem de dikkatli ve titizdir. Sanki dikkatli bir gz onu gzetler, koruyucu bir el ona yardm eder ve dostluun dallar onu glgelendirir. ocuklarn arasnda o, bir k halesidir. Allah onu herhangi bir mnasebetsizlikten, her trl kt huydan, iren vasftan ve irkin yoldan korumutur. nk o, lemi dzeltmek iin kklnden itibaren eitilmi, insanln saadeti ve onlar karanlklardan aydnla kartmak iin dikkatle hazrlanmtr. O bir adamdr, fakat ayn zamanda bir Nebidir. O bir insandr, fakat ayn zamanda bir Rasldr. O bir kuldur, fakat masumdur/gnahszdr. O bir beerdir, fakat kendisine vahyedilen bir beerdir. Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem sadece bir lider deildir. nk batak salar adedince liderler vardr. Onlarn her birinin ilimler, liderlik gayeleri ve dnyev arzular ynnden birtakm ihtiraslar vardr. Ama o, hem salihtir, hem
15
slah edicidir. Hem hidyet edendir, hem de kendisine hidyet edilmitir. Beraberinde Kitap ve Snnet vardr. Nur ve hidyet vardr. Faydal ilim ve salih amel vardr. O, dnya ve hiretin salah/iyilii, ruh ve bedenin saadeti iin gnderilmitir. Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem sadece bir lim deildir. Bilakis Allahn izniyle o limleri yetitirendir, fkhlara fkh retendir, hatipleri ynlendirendir, filozoflar hidyete sevk edendir ve insanlara doru yolu gsterendir. phesiz ki sen doru bir yolu gstermektesin. (ura:
52).
Hepsi Raslullahdan istemektedir, Denizden bir avu, ya da bir yudum Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem saltanatn genileten, ordularn ve yardmclarn yayan bir hkmdar deildir. Bilakis o, masum bir nder, Allah tarafndan gnderilmi bir peygamberdir. Btn ynetenlere ve ynetilenlere, hre ve kleye, zengine ve fakire, beyaza ve siyaha, Arapa ve Aceme mjdeleyendir, uyarandr.
Biz seni lemlere sadece rahmet olarak gnderdik.

(Enbiya: 107).
O sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurdu: Muhammedin cann elinde tutan Allaha yemin olsun ki, ister Yahudi olsun ister Hristiyan olsun bu mmetten kim beni duyar da bana iman etmeden lrse cehennemliklerdendir.4 Genliine gelince o iffet, mrvvet, akl, emanet ve
4
Mslim (153), Eb Hureyre radyallhu anhden.
16
fesahat ynnden genliin ziyneti ve gzelliidir. Bir defa bile yalan sylemedi. Hibir srmesi, kaymas ve kendisini kk drecek hatas grlmedi. i d temizdi. Gizlide de akta da saf ve temizdi. Duruu vakurdu. Etrafndan sayg grrd. Cmert ve licenapt. Ho karakterli, doru szl, iffetli ve gzel huylu idi. iddetli dmanlklarna, ar kin ve nefretlerine ramen dmanlar onun hibir hatasn yakalayamadlar. Hatta onun yce ahlakna ait dosyada ayplayabilecekleri hibir eye rastlamadlar. Allaha hamd olsun, bilakis onlar fkelendiren bir hsn niyet ve asalet, sicilde nezafet, hal ve hareketlerinde bir zarafet buldular. Gnein parlaklyla rekabet edecek bir sadakat ve samimiyet buldular. Bulutlarn suyunu bile temizleyebilecek bir temizlik ve safiyet buldular. Btn gzel huylarda ve her trl iffetli davranlarda ayn ideal snrda idi. Daha genliinin baharnda bile emanetlerin tevdi edildii, grne deer verilen, hkmne mracaat edilen, iyilik, ycelik, doruluk ve effaflkta rnek gsterilen bir kiilie sahipti. Muhakkak ki sen yce bir ahlk zeresin (Kalem: 4).
O byk bir haberdir, muazzam ve harika bir olaydr, muhteem bir durumdur.
Peygamber Olarak Muhammed
Birbirlerine neyi soruyorlar? zerinde anlamazla dtkleri byk haberi mi? (Nebe: 1-3).
Onun peygamber olarak gnderilii, btn peygamberlerin gnderilinden ok daha nemli bir olaydr. Bu btn haberleri ynlendiren en byk haberdir, akamlar sohbet
17
edenlerin ortak konusudur, herkesin duyup haberdar olduu, zaman artan, tarihin ynn deitiren ve gnleri/devirleri durduran en nemli olaydr. Onun gnderili kssasn ne karanlk kuatabilir, ne rzgr rtebilir, ne de bulut perdeleyebilir. Bu yle bir kssadr ki, denizleri am, lleri gemi ve dnyann zerine bereketli bir yamur gibi inmi, gne gibi aydnlatmtr. Ksaca o bir nurdur. Nur, hi gizli kalr m?
Onlar azlaryla Allahn nurunu sndrmek istiyorlar. Hlbuki kfirler istemeseler de Allah nurunu tamamlayacaktr. (Saf: 8).
Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemden sahih olarak rivyet edildiine gre yle buyurmutur: Allah telnn benimle gnderdii hidyet ve ilim bir yamura benzer.5 Ay ve gne bile olsa senin dmanlarn, Her dilde ktlenen sana dman olandr. Yceliinde Allahn bir srr vardr, nsanlarn szleri bir tr hezeyandr. O, sadece orta olmayan Allaha ibadet edilsin diye gnderildi. Allahn birlii kabul edilsin diye gnderildi. Allahtan baka hak ilah yoktur, Muhammed Onun elisidir denilsin diye gnderildi. Hakk ortaya karmak ve batl ortadan kaldrmak iin gnderildi. O, aydnlk bir yol ile, gzel ve msamahal bir din ile gnderildi. Adalet, iyilik ve akrabaya bakma emri ile geldi. Hayr ve selametle, iyilik ve muhabbetle, salah ve saadetle, iman ve emanetle gnderildi. Temizlik ve namazla, zekt ve orula, hac ve cihatla, iyilik emri ve ktlk
5
Buhr (79); Mslim (2282), Eb Ms el-Ear radyallhu anhden
18
yasa ile gnderildi. Ahlak deerlerle, karakter gzellikleriyle, faziletler listesiyle gnderildi. irki rtmek, putlar ezmek ve krmak, cehaleti kovmak, zulmle savamak, batl yok etmek ve ahlakszl ortadan kaldrmak iin gnderildi. Hibir hayr ve iyilik yoktur ki onu gstermi olmasn, hibir er ve ktlk yoktur ki ondan sakndrm olmasn. Ahlakna gelince, phesiz onu Allah terbiye etti Ne gzel terbiye etti. O insanlarn ahlaka en gzelidir. En doru szlsdr. En doru yolda olandr. En doru haber verenidir. En adaletlisidir. i d en temiz olandr. En erdemlisidir. En cmerdidir. En hogrlsdr. Gs en geni olandr. Rabbine kar gelmekten en ok korkandr. Mevlasna en saygl olandr. mmetini en iyi bilenidir. Akrabasna en bal olandr. Kayna en temiz olandr. Asl/nesebi en saygn olandr. Kalben en cesur olandr. Ruhen en salam olandr. Delili en geerli olandr. Kiilik, soy sop, ahlak ve din ynnden onlarn en hayrlsdr. Onun gzel vasflar vardr. Yz aydnlktr. Cana yakndr. Gnl dostudur. Geim ehlidir. Kolaylatrcdr. Hali tavr mbarektir. Heybetli ve hametlidir. Yznde risaletin nuru vardr. Gler yzl ve sevecendir. Kalbi diridir. Zeki ve aklldr. Grnde isabetlidir. yi duygularla doludur. Onunla beraber olan mutlu olur. Onunla arkadalk eden ve sohbetinde bulunan memnun kalr. Affeder, balar. Cmerttir, verir. Yamur getiren rzgrdan daha cmerttir. Saanak yamurdan daha cmerttir. Dolunaydan daha parlaktr. Ahlakyla ve keremiyle btn insanlar kuatr. arsyla insanl mutlu etmitir. Onu gren sever. Onu tanyan sayg duyar. Onu yakndan tanyan yceltir. Sz kalpleri yakalar. Karakter zellikleri ruhlar esir eder.
19
Allah onun kalbini salamlatrd, doru yoldan sapmaz. Szn isabetli kld, cahilce sz sylemez. Gzlerini korudu, hainlik etmez. Dilini korudu, srmez. Dinini gzetti, saptmaz. ini stlendi, kaybolmaz. O baarldr, korunandr, mbarektir.
Muhakkak ki sen yce bir ahlak zeresin (Kalem: 4). Allahn rahmeti sayesinde sen onlara kar yumuak davrandn. (l-i mrn: 159).
yle buyuruyordu: Sizin Allahtan en ok korkannz ve Onu en iyi bileniniz benim.6 Yine yle buyuruyordu: Sizin en hayrlnz ailesine kar hayrl olannzdr. Sizin iinizde ailesine en hayrl olannz benim.7 yle dedii de rivyet edildi: Ben ahlak deerleri tamamlamak iin gnderildim.8 Onu seen, himaye eden, koruyup gzeten ve her trl bela ve musibetle onu en gzel ekilde imtihan eden Allahtr, noksanlklardan mnezzehtir.
Dini:
Dini slmdr. O, ftrat dinidir. Denge dinidir. Kurtulu ve necat dinidir. Allahn en sevdii dindir.
Kim slmdan baka bir din ararsa bilsin ki o din kendisinden kabul edilmeyecek ve o hirette hsrana urayanlardan olacaktr. (l-i mrn: 85).
6 7 8
Buhr (20), ie radyallhu anhumdan. Tirmiz (3895); Beyhak Sunen (15477), ie radyallhu anhumdan. Tirmiz: Hadis, hasen-garb ve sahihtir dedi. Beyhak es-Sunenul-Kubr (20571); Kud Musnedu-ihb (1165), Bk: Keful-Hf, (638).
20
mmetin yklerini kaldrmak, kelepelerini zmek iin gelen bir dindir. Kolaydr, kolaylatrlmtr. Geneldir, kapsamldr. Mkemmeldir, tamdr.
Bugn sizin iin dininizi kemale erdirdim, size nimetimi tamamladm ve sizin iin din olarak slam setim. (Maide: 3).
Bu din, insanlar, kullara kulluktan, lemlerin Rabbine kullua, dnyann darlndan hiretin geniliine, irkin karanlklarndan tevhidin aydnlna ve kfrn bedbahtlndan imann saadetine karmak iin gelen dindir. Bu din, her zamana ve her mekna uygun bir dindir. Bu dini, hatalar balayan Allah gndermitir. O, gizliyi ve en gizliyi bilendir. Kulun an da bilendir, gizlisini de bilendir. Bu din, faydal ilmi ve salih ameli getiren dengeli bir dindir. Hlbuki Yahudilerin ve Hristiyanlarn zerinde bulunduklar din byle deildir. nk Yahudiler bildikleriyle amel etmedikleri iin ellerindeki bilgi faydal bilgi deildir. Bu sebeple Allahn gazabna uramlardr. Hristiyanlar ise bilgisizce amel ettikleri iin doru yoldan sapmlardr. slm dini, Allahn kendilerini nimetlendirdii kimselerin yoludur. Kendi-lerine gazap edilenlerin ve saptanlarn yolu deildir. Onlar daha nce saptanlardan da olsalar, Rasl sallallahu aleyhi ve sellem, Allahn yetlerini onlara okuyan, onlar artan, onlara Kitab ve hikmeti reten bir mmi olarak gnderildi. Bu din, yalan sylemeyi, yalanc ahitlii, hkmederken zumetmeyi, adaletsizlii, l ve tartda hile yapmay, insanlara zulmetmeyi, bakasna saldrmay, malna canna zarar vermeyi yasaklad. Kalbi imanla, vcudu saln sebepleriyle, mal telef olmaktan, rz saldrdan, kan akmaktan, akl yok olmaktan ve bozulmaktan korudu.
21
Kitab:
Kitab Kurndr. Kitaplarn en stndr. Misaklarn en ycesidir. Kssalarn ve szlerin en gzelidir. O heybetli bir hakikattir. nnden ve arkasndan ona batl eriemez. ok hikmetli ve ok vlen Allah tarafndan indirilmitir. yetleri aklanm, sonra salamlatrlm bir kitaptr. Okunmasnda ve dnlmesinde bereket vardr. Onunla ifa istenir, onun hakemliine bavurulur ve onunla amel edilir. Her bir harfi on hasene ile mkfatlandrlr. efaat edendir, efaati kabul edilendir. Doru bir ahittir. Yararl bir dosttur. Geceleri faydal bir sohbet arkadadr. Gvenilir bir arkadatr. Esizdir, etkileyicidir. Tatldr, gzeldir. Hkimdir, mahkm deildir. Sihir deildir, iir deildir, kehanet deildir. Beer sz de deildir. Bilakis Allah kelamdr. Ondan balamtr ve ona dner. Bu kitab Rhul-Emn: Cebrail, apak bir Arapa olarak lemlerin Rabbinin elisinin kalbine, onun gnderilen bir peygamber olmas iin indirdi. Bu kitap fesahat, belagat, hccet ve beyn ynnden dier kitaplardan stndr. Bir hidyettir, rahmettir ve kalplerdeki hastalklara ifadr. Bir nurdur, burhandr, rttr, isabettir, nasihattir ve talimdir. Deitirilmekten, ilave edilmek-ten ve eksiltilmekten korunmutur. Ebed bir mucizedir. Tbi olanlar iin bir korunaktr. Kendisiyle amel edenler iin bir kurtulutur. Kendisini rehber edinenler iin bir saadettir. Yolundan gidenler ve hayatnda onu hkim klanlar iin bir kurtulutur. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurdu: Kuran okuyun. Muhakkak ki o kymet gn kendisini okuyanlara efaati olacaktr.9 Sizin en hayrlnz Kurn renen ve retendir.10
9 10
Mslim ( 804), Eb Umme el-Bahil radyallhu anhden. Buhr (5027). Osmn radyallhu anhden.
22
phesiz ki Allah bu kitapla baz toplumlar yceltir, dierlerini alaltr.11 Bu kitap airleri akna eviren, hatipleri susturan, ede-biyatlara galip gelen, halis Araplara boyun ediren, Arapay en iyi kullananlar aciz, limleri hayran brakan, hikmet ehlini hayrete dren bir kitaptr.
Gerekten bu Kurn en doru yola gtrr. (sra: 9). Drst Muhammed
O konuanlarn en doru olandr. Sz haktr, doruluktur, adalettir. Hayatnda ciddi olsun, aka olsun yalan syledii hi grlmemitir. Bilakis yalan haram kld, yalan syleyeni ayplad ve ondan men etti. yle buyurdu: Muhakkak ki doruluk iyilie gtrr. yilik de cennete gtrr. Kii daima doru olur ve dorunun peinde olursa Allah tel da onu doru olarak tescil eder12 Bir mmin cimri olabilir, korkak olabilir, fakat asla yalanc olamaz, buyurdu. nsanlar gldrmek iin mizah ve espri maksadyla da olsa yalan sylemekten sakndrd. Hayat boyunca doruluu kendisine dost ve arkada edindi. Allahtan gayb ilmini haber vermesi ve Allahn risaleti ona emanet etmesi onun doruluunu ispata kfidir. O bu risaleti tam ve eksiksiz bir ekilde ulatrd. Ne bir harf eksiltti, ne de bir harf ilave etti. Rabbinden ald emaneti tam olarak tebli etti. Onun btn sz, amel ve hali dorulua dayanrd. Barnda, savanda, rzasnda gazabnda, ciddiyetinde akasnda, hkmnde beynnda doru idi. Akrabasna klesine,
11 12
Mslim ( 817). mer radyallhu anhden. Buhr (6094); Mslim (2607). Abdullah b. Mesd radyallhu anhden.
23
dostuna dmanna, kadna ve erkee, herkese kar doru idi. Kendisine de insanlara da, hazarda da seferde de, yerleik iken de ikamet halindeyken de, satnda da alnda da, anlamalarnda da, szlemelerinde de, hitaplarnda da mektuplarnda da, fetvalarnda da kssalarnda da, kendi sznde de naklinde de, rivyetinde de diryetinde de doru idi. stelik o, Allah tarafndan yalandan korunmutu. Bu kt huyu Allah ondan engellemi ve onu himaye etmiti. Dilini dzeltmi, lafzn isabetli klmt. Konumasn slah etmi, szn dorultmutu. O, doru idi ve dorulanand. Kendisinden doru olmayan tek bir harf, geree aykr tek bir kelime duyulmad. Hatta o, baklarnda, lafzlarnda ve iaretlerinde bile doru idi. yle buyururdu: Bir peygambere hain bakl olmak yakmaz.13 Ashab ona: Onun ldrlmesini bize gzlerinle iaret ediverseydin ya, dediklerinde byle demiti. Rabbinden de doruyu getirdi. Kelam dorudur, snneti dorudur. Rzas dorudur, gazab dorudur. Girii dorudur, k dorudur. Gl dorudur, alay dorudur. Uyankl dorudur, uykusu dorudur.
Allah bu sz dorular doruluklaryla sorumlu klmak iin ald. (Ahzab: 8). Ey iman edenler Allaha kar gelmekten saknn ve dorularla beraber olun. (Tevbe: 119). Eer Allaha sadakat gsterselerdi kendileri iin daha hayrl olurdu. (Muhammed: 21).
O, Rabbine kar da, nefsine kar da doru idi. O, in13
Eb Dvd, (4359); Nes, (4067).
24
sanlara kar da, ailesine kar da doru idi, dmanlarna kar da doru idi. Eer doruluk tecessm etseydi, Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem olurdu. Anam babam ona feda olsun, hi ondan bakasndan doruluk renilebilir mi? Ona canm feda olsun, hi ondan bakasndan doruluk nakledilebilir mi? O, slamdan ve peygamberlikten nceki cahiliye dneminde de doru ve gvenilirdi. Vallahi, vahiy ve hidyet geldikten, Cebrail kendisine indikten, peygamber olduktan ve Allah kendisini seip tercih etme ikramnda bulunduktan sonra hali nasl oldu?! Onu da sen takdir et.
Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemin bana gelen bela ve musibetler, zorluk ve meakkatler kadar bela ve musibetle karlaan baka bir kimse bilinmiyor. O btn bunlara kar sabrldr ve sabrnn karln sadece Allahtan bekler.
Sabrl Muhammed
Sabret, senin yardmn ancak Allahn yardm iledir. (Nahl: 127).

Yetimlie, fakirlie, yoksullua, muhtala, skntya, ekememezlie, alay ve istihzaya ve zaman zaman dmannn kendisine galip gelmesine kar hep sabretti. Vatanndan srlmesine, evinden karlmasna, ailesinden uzaklatrlmasna sabretti. Akrabaln ldrlmesine, ashabna suikastlar tertip edilmesine, taraftarlarnn kovulmasna, dmanlarn saldrlarna, hasmlarnn tarafgirliklerine, savaanlarn kendisine kar birlemelerine, pein fikirli kimselerin kaslmalarna, zorbalarn byklenmelerine, Araplarn cehaletine, bedevlerin kabalklarna, Yahudilerin hile ve tuzaklarna, Hristiyanlarn inat ve kstahlklarna, mnafklarn irenliklerine ve savalarn agzllklerine kar sabretti. Ya-
25
knn surat asmasna, uzan saldrmasna, batln zorbalna, yalanlayclarn azgnlna sabretti. Dnyann ziynetine, ssne, altnna, gmne kar sabretti. Onlardan hibirini taknmad. Gl olmann kkrtclna, makam ve mevkiin parltsna, liderliin ehvetine kaplmad, sabretti. Btn bunlardan Rabbinin rzasn talep ederek uzak durdu. O, hayatnda karlat her eye kar sabrldr ve sabrnn karln Allahtan bekleyendir. Sabr onun zrhdr, kalkandr, arkada ve dostudur. Ne zaman dmanlarnn bir sznden dolay rahatsz olmusa Allahn u yetini hatrlamtr:
Onlarn sylediklerine sabret. (Taha: 130).

Ne zaman durum iddetlenmi ve skntya dmse Yakubun
Artk bana den gzelce sabretmektir. (Yusuf: 18) szn hatrlamtr. Ne zaman dmann gc onu rktmse, kfirlerin dzen ve planlar uykusunu karmsa u yeti hatrlamtr: Yksek azim sahibi peygamberlerin sabretmesi gibi, sende sabret. (Ahkaf: 35).
Onun sabr, Allahn yardmna gvenen, vadiyle huzura eren, Mevlasna dayanan ve sevabn Rabbinden bekleyen kimsenin sabrdr. Onun sabr, Allahn kendisine kesinlikle yardm edeceini, akbetin kendisinin olduunu, Allahn kendisiyle beraber olduunu ve Allahn kendisine yeteceini bilen kimsenin sabrdr. irkin kelimeye sabreder, sarslmazd. Yaralayc sze sabreder, rahatsz olmazd. Kastl eziyete sabreder, ondan etkilenmezdi. Amcas ld, sabretti. Ei ld, sabretti. Hamza ldrld, sabretti. Mekkeden uzaklatrld, sabretti. Olu vefat etti, sabretti. Tertemiz eine iftira atld, sabretti. Yalanland,
26
sabretti. Kendisi iin air, khin, sihirbaz, mecnun, yalanc, iftirac dediler, sabretti. Yerinden yurdundan kardlar, eza cefa ettiler, alay ettiler, svdler, savatlar, hapsettiler, hep sabretti. Sabr hi, ondan bakasndan renilebilir mi? O, gs geniliinde, sabrn byklnde, dayankllkta ve kalbin sebatnda rnek bir kiilie sahiptir. O, sabredenlerin nderi, kredenlerin modelidir.
Cmert Muhammed
O, Allahn yarattklarnn en cmerdidir. nsanlarn en gzeli ve eli en ak olandr. Avucu, yapaca hayrda bulut gibi, eli, cmertlikte yamur gibidir. Hatta yapt hayr ve iyilikte esen rzgrdan daha sratlidir. Tevhid kelimesi dnda azndan L (hayr/olmaz) dedii duyulmamtr. Teehhd dnda asla la demedi. Olmasayd teehht, las olurdu evet. O, fakirlikten korkmadan verirdi. nk o, ahlak meziyetlerle gnderildi. O, mutlak olarak btn cmertlerin efendisidir. ki dan arasn dolduran koyun srsn bir seferde vermitir. Her Arap kabilesinin liderine yz deve verdi. Birisi kendisinden giydii elbisesini istedi, hemen kard verdi. htiyac iin geleni reddetmezdi. Onun iyilii btn insanlar kuatrd. Yiyeceini datr, elindekini avucundakini verirdi. Gnl geniti. Geimliydi. Gleti. Yanna gidince sevinle karladn grrsn Sanki senden bir ey istemi de onu veriyorsun. Yoklukta da verirdi, fakirlikte de verirdi. Ganimetleri toplar, sonra iinden hibir eyi almadan bir anda hepsini da-
27
trd. Sofras her gelene akt. Evi btn heyetlerin kblesi idi. Misafir eder, infak eder, a yemeiyle doyurur, elindekini muhtaca verir, sahip olduu eyle akrabasna ular, elindekini muhtala paylar, garibi kendisine tercih ederdi. Cmertlikte bir modeldi. Hatem, Heram ve bn Cedan gibi Araplarn en cmertleriyle mukayese edilemeyecek kadar cmertti. nk o karln sadece Allahtan bekleyerek verirdi. Allah yolunda cann, maln ve sahip olduu her eyini kolayca verebilen bir cmert idi. O lemlerin en cmerdi idi. Onlarn en sahavetlisi idi. Soyca da onlarn en cmerdi idi. Arkadalarn, dostlarn, izleyenlerini, hatta dmanlarn, iyiliiyle, ihsanyla, cmertliiyle ve ltfuyla kuatmt. Yahudiler onun sofrasnda yemek yediler, bedevler onun yemeine oturdular, mnafklar sofrasn kuattlar. Onun misafirden usand veya isteyenden rahatsz olduu ya can skld grlmedi. Hatta bir bedev boynunda iz brakacak ekilde elbisesinden ekitirerek yle demiti: Babann ve annenin malndan deil, Allahn sana verdii maldan bana da ver! Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem ona dnm, glm ve ona da vermiti. Ona altndan ve gmten hazineler gelmiti de onlar, tek bir mecliste hemen datvermi, bunlardan kendisi iin ne bir dirhem, ne bir dinar ne de bir para ayrmamt. Verdii ey, onu isteyen kiiden daha fazla, kendisini mutlu ederdi. nfak, ikram ve datmay emrederdi. Cmertlie ve sahavete arrd. Cimrilii ve tutuculuu ktlerdi. u buyruklar Onundur: Kim Allaha ve hiret gnne inanyorsa misafirine ikram etsin.14 nsanlar arasnda hkm verilinceye kadar herkes
14
Buhr, (6018, 6136, 6138); Mslim (47). Eb Hureyre radyallhu anhden.
28
kendi sadakasnn glgesinde olacaktr.15 Sadaka mal eksiltmez.16
Onun cesaret ve kahramanl, haberlerin naklettii ve gn ortasndaki gnein parlakl gibi apak bir gerektir. O, insanlarn kalben en salam idi. Sarslmayan bir da gibi idi. Tehdit ve antajdan hi korkmazd. Durumlar ve bunalmlar onu rktmezdi. Olaylar ve felaketler onu sarsmazd. ini Rabbine brakr, Ona tevekkl eder ve Ona ynelirdi. Onun hkmne raz olur, Onun yardmn yeterli bulur ve Onun vadine gvenirdi. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem muhaberelerde kendisi bizzat atmaya girer ve gs gse arprd. Ruhunu lmlere arz eder, cann korkmadan ve ekinmeden tehlikeye atard. Sava meydanndan asla kamad. Harbin iddetlenip kzt, kllarn ekildii, mzraklarn savrulduu, kellelerin utuu, lm ksesinin canlar zerinde dolatrld esnada bile bir adm dahi geri atmad. Byle anlarda ashabnn iinde tehlikenin en yaknnda o olurdu. O dvrken ve cihat ederken onlar bazen kendilerini korumaya alrlard. Says ne kadar ok olursa olsun dman hi umursamazd. Dman ne kadar gl olursa olsun nemsemezdi. Bilakis saflar dzeltir, savalara cesaret verir ve birliklerin en nnde bulunurdu. Huneyn gn insanlar kamlard. Sadece o ve alt arkada sebat gstermiti. Bunun zerine u yet nazil oldu:
Cesur Muhammed
Artk Allah yolunda sava. Sen ancak kendinden so15 16
bn Huzeyme, Sahh, (2431); bn Hibban Sahh (3210); Eb Nuaym, Hilye (8/181). Ukbe b. Amir radyallhu anhden.. Mslim (2588). Eb Hureyre radyallhu anhden..
29
rumlusun. Mminleri de savaa tevik et. (Nisa: 84). Gs kllara ve kalkanlara akt. Karsna kan kahramanlar devirir, kendisini seyredenlerin nnde nice yiitleri glerek, tebessm ederek ve sknetle kltan geirirdi.
Duran iin lmde phe olmad halde durdun Sanki sen lmn gz kapaklarndasn o uyurken Yaral yiitler yanndan geer hezimetten Sen halinden memnun yzn glyorken.
Bir savata yz yaralanm, dileri krlm ve arkadalarndan yetmi tanesi ehit olmutu. Buna ramen cesaretini yitirmedi, zayflk gstermedi ve savama evki krlmad. Bilakis o haliyle dman kltan geirdi. Bedir gn ortaya kt ve savaa bizzat komuta etti. Mbarek canyla birlikte lm selinin iine dald. Sava arsn duyunca ilk ne atlan o olurdu. stelik o, cihad teri kld, onu tevik etti ve emretti. Hendek savanda dman birlikleri her taraftan zerine saldrd. Durum ktleti. Sknt bast. Yrekler azlara geldi. Allah hakknda insanlar eitli zanlara kapldlar ve mminler iddetli sarsntlar geirdiler. O kalkt, namaz kld, dua etti ve Mevlasna yalvard. Nihyet Rabbi ona yardm etti, dmannn tuzan boa kard, hasmlarn rezil etti. Onlarn zerine rzgr ve ordularn gnderdi. Dman birlikleri hsran ve alaklk iinde dnp gittiler. Bedir gecesi insanlar uyudular. O uyumad, geceyi namaz klarak, dua ederek, Rabbine yalvarp tevessl ederek, yardmn ve desteini isteyerek geirdi. Ne byk bir kahraman! Hi kimse onun fkesini lemez. Hibir yaratlm onun metanetine ve cesaretine ulaamaz. O, kahramanlk va-
30
sflarna ve yiitlik zelliklerine eksiksiz sahip olan en byk ve yegne kahramandr. O u sz syleyendir: Canm elinde olan Allaha yemin olsun istedim ki Allah yolunda ldrleyim, sonra dirileyim, sonra tekrar ldrleyim.17
Onun zahitlii, dnyann faniliini ve gelip geici olduunu, erzaknn azln, mrnn ksaln ve hiretin bakiliini, Allahn dostlar iin orada hazrlad tkenmez nimetleri, byk sevab ve ebed ikmeti bilen bir kimsenin zahitliidir. Bu sebeple, dnyann kendisine sunulduunu, ekici gsterildiini ve kendisine doru geldiini bildii halde ondan sadece geimini salayacak ve ihtiyacn karlayacak kadarn almay kabul ederdi. Eer dnyann dalarnn altn ve gm olmasn dileseydi olurdu. Fakat o zhd ve kendisine yetecek kadarna sahip olmay tercih etti. Bazen a yatt ve bir ay boyunca evinde hi ate yanmad. Kt bir hurma bile bulamadan gnlerce a kald. gece arka arkaya arpa ekmeiyle karnn doyuramad. Yanlarna izi kncaya kadar hasr zerinde uyurdu. Alktan karnna ta balad. Arkadalar a olduunu bazen yznden bilirlerdi. Evi topraktand. Duvarlar birbirine yakn, tavan baskt. Zrhn otuz lek arpa karlnda bir Yahudide rehin brakmt. Bazen sadece izar ve rida giyerdi. Hi masada yemek yemedi. htiyacn bildikleri iin ashab bazen ona yemek gnderirlerdi. Btn bunlar, Rabbinin katndaki ecri ve sevab eksilmeden kalsn ve Mevlasnn Rabbin sana verecek ve sen de honut olacaksn (Duha: 5) vadi gerek17
Zahid Muhammed
Buhr (36, 2797); Mslim (1876). Eb Hureyreden.
31
lesin diye nefsini dnyann pisliklerinden korumak, ruhunu terbiye etmek ve dinini muhafaza etmek iin yapt. Ganimet mallarn insanlara datr sonra kendisine tek bir dirhem brakmazd. Develeri, srlar ve koyunlar ashabna ve kalpleri slama kazandrlacak olanlara datr sonra beraberinde ne bir deve, ne bir sr, ne de bir koyun gtrrd. Hatta yle derdi: Tehamenin aalar saysnca malm olsayd hepsini datrdm sonra benim cimri, yalanc ve korkak olmadm grrdnz.18
Akln elmek istedi gururlu altn dalar, Onlara gsterdi kimin daha marur olduunu.
Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem hirete ynelmede ve dnyay terk edip ona meyletmemekte veya onunla sevinmemekte veya dnyalk toplamamakta veya onun gzelliklerinden zevk almamakta en byk rnektir. O ne bir kk yaptrm, ne de servet biriktirmitir. Onun ne bir hazinesi vard, ne de yedii bir bahesi. Geride ne bir bahe brakt, ne de bir tarla. yle buyurdu: Biz miras brakmayz. Bizim braktklarmz sadakadr.19 Szyle davranyla ve tavryla dnyaya deer vermemeye ve hiret iin hazrlanmaya ve almaya arrd. Mslmanlarn lideri, mminlerin nderi ve btn insanlarn en faziletlisi olduu halde dnyaya dnp bakmad. Toprak bir evde oturuyor, eski bir hasrn zerinde yatyor, belini dorultacak hurmalar aryor, bazen de stle iktifa ediyordu. Hatta o, hkmdar peygamber olmakla kul peygamber olmak arasnda muhayyer braklmt da, kul peygamber ol18 19
Mlik, Muvatta (977); Taberani Evsat (1864). Bak: bn Adiy, 3/97. Buhr (3093, 3712); Mslim (1758).
32
may tercih etmiti. Allaha kavuuncaya kadar bazen doydu, bazen a kald. Yukarda anlatld gibi onun sahaveti ve cmertlii de dnyaya deer vermediini gsterir. Hibir isteyeni bo evirmez, kendisine ynelen hi kimsenin midini boa karmazd. Allah katnda dnyann bir sinek kanad kadar bile deerinin olmadn haber verdi. u buyruklar Onundur: Dnyada bir garip veya bir yolcu gibi ol.20 Dnyaya rabet gsterme ki Allah seni sevsin, insanlarn ellerinde bulunanlara gz dikme ki onlar seni sevsinler.21 Benim dnya ile iim yok. Ben dnyada bir aacn glgesinde dinlenip sonra kalkan ve oradan ayrlp giden yolcu gibiyim.22 Dnya ve iindekiler lanetlenmitir. Yalnz Allah anmak ve Allahn rzasn kazanmaya gtren eyler ve lim olup ilim reten veya ilim renen kimse hari.23 Senin maln yiyip tkettiin veya giyip eskittiin veya sadaka vererek hirete gnderdiinden ibarettir.24
Bu konuda da hayran olunacak bir kii idi. Onun tevazuu, Rabbinin heybetini bilen, Odan hay eden, Ona saygl olan, Onu hakkyla takdir eden, Ona gvenen ve mal, mlk, makam ve mevkie nem vermeyen kimsenin tevazuudur. Onun ruhu Allaha sefer etmi, nefsi hiret yurduna hicret
20 21 22 23 24
Mtevaz Muhammed
Buhr (6416). Abdullah b. merden. bn Mce (4102); Taberani Kebir (10522); Hkim (7833). Sehl b. Sad es-Sididen. Bak: es-Silsiletus-Sahha (944). Ahmed (3701, 4196); Tirmizi (2377); bn Mace (4109). Abdullah b. Mesuddan. Tirmiz hadis iin hasen-sahih, demitir. Tirmizi (2322); bn Mce (4112). Eb Hureyreden. Mslim (2958).
33
etmiti. Dnyaya meyledenlerin houna giden hibir eyi beenip de dnp bakmad. Rabbine hakkyla kul oldu. Mminlere kar tevazu gsterir, ihtiyarla beraber durur, hastay ziyaret eder, yoksula efkat gsterir, felaketzedeyi teselli eder, zayflar destekler, ocuklarla oynar, ailesiyle akalar, mmetiyle konuur, insanlarla birlikte yemek yer, topraa oturur, yerde uyur, kumlar kendisine yatak, hasr yastk edinirdi. hrete veya bir makama veya dnyev bir maksada tamah etmezdi. Kadnlarla nazik bir ekilde konuur, garibe dosta hitap eder, insanlarla kaynar ve yle derdi: Ben sadece bir kulum: Bir klenin yedii gibi yer ve bir klenin oturduu gibi otururum.25 Heybetinden titreyen bir adam grnce ona yle dedi: Bo ver! Sakin ol! Ben, Mekkede kurutulmu et yiyen bir kadnn oluyum.26 Methedilmeyi sevmezdi. Kendisini vgde ar gidilmesini yasaklad ve yle buyurdu: Hristiyanlarn Meryem olu sa hakknda ar gittikleri gibi siz de beni verken ar gitmeyin. Ben Allahn sadece kulu ve elisiyim. Benim iin sadece Allahn kulu ve elisi deyin.27 Kendisi iin ayaa kalklmasn ve banda dikilinmesini yasaklad. Mecliste bulunanlar o meclisi nereye kadar doldurmularsa gelince oraya otururdu. Sanki onlarla biriymi gibi insanlarla kaynard. Davete icabet eder ve yle derdi: Ben bir paaya davet edilmi olsaydm icabet eder-
25
Bu hadisi bn Ebi Hatim, Zhdde (1/6); bn Sad, Tabakatta (1/371); tahri etti. Bak: Kefl-Hafa (1/17). 26 bn Mace (3312); Hkim, (4366). bn Mesuddan tahri edildi. Bak: bn Adiy el-Kmil (6/286). 27 Buhr (3445). bn Abbastan.
34
dim, bana bir paa hediye edilmi olsayd kabul ederdim.28 Yoksullar severdi. yle dedii rivyet edildi: Allahm! Beni yoksul olarak yaat, yoksul olarak canm al. Kyamet gnnde de yoksullarn iinde haret.29 Kibirlenmeyi haram kld, yasaklad ve kibirlilere kzd. yle derdi: Byklk taslayanlar kyamet gnnde kck bir karnca suretinde harolunacaklar. Her ynden zillet onlar kuatacak.30 Rabbinin yle dediini rivyet etti: Kibriya benim ridam, azamet benim izarmdr. Kim bunlardan birinde benimle yarrsa onu cehenneme atarm.31 Kalplere sevdirilmiti. Bir cariye elinden tutar, onunla giderdi. Azatls mm Eymeni ziyaret ederdi. Amir b. Sasaa nn heyeti kendisini methedip de: Sen bizim en hayrlmzsn, en faziletlimizsin, sen bizim efendimizsin ve efendimizin olusun, dedikleri zaman onlara yle dedi: Ey insanlar! Bana kendi aranzda birbirinize hitap ettiiniz szlerle hitap edin. Sakn eytan sizi kendisine vekil tutmu olmasn.32 Bir adam kendisine: Allahn diledii ve senin diledii ey olur anlamnda maallah ve ma ite deyince yle dedi: Yazklar olsun sana! Sen beni Allahla denk
28 29
Buhr (2568, 5178). Tirmizi (2352), Enesten. bn Mace (4126); Hkim (7911), Eb Said elHudrden. 30 Ahmed (6639); Tirmizi (2492). Bak: Kefl-Hafa (3236). 31 Mslim (2620); Eb Davud (4090). 32 Ahmed, (15876); Eb Davud (4806).
35
mi tuttun? Hayr, sadece Allahn diledii ey olur.33 Ailesinin ykn tar, ayakkabsn tamir eder, elbisesini diker, evini sprr, koyununu saar, ailesiyle birlikte et dorar, misafirinin nne yemei yaklatrr, ziyaretilerine iltifat eder ve onlardan haberler sorar, binitini arkadayla birlikte nbetlee kullanr, yn elbise giyer, arpa ekmei yerdi. Bazen plak ayakla yrr, mescitte uyur, merkebe biner, hayvann arkasna binerdi. Zayfa yardm eder, birlikleri denetler, onlarn en arkasndan gider, ihtiyac olana yardm eder, onlardan arkada tek bana kalan olursa ona elik ederdi. Diller onu andka, insanlar ve cinler onu konutuka Allahn salt ve selam onun zerine olsun.
Allahn elisi olduu iin elbette insanlarn en halimi, gnl en geni olan, en yumuak huylusu, en nezaketlisi ve en geimlisi idi. fkesine hkim olur, affeder, tolerans gsterir, hata edenleri balard. Allaha ait bir hak (kamu hakk) olmad srece kendi zel haklarndan feragat ederdi. Kendisine zulmeden, vatanndan karan, eza cefa eden, sven, alay eden kimseleri balam ve Mekkenin fethedildii gn onlara: Haydi gidin, serbestsiniz! demiti.34 Fetih gn amcasnn olu Ebu Sfyan b. el-Haris nnde durup ona: Vallahi Allah seni bize tercih etti. Biz mutlaka hata etmiizdir deyince ona yle dedi:
Halim Selim Muhammed
Bugn size knama yok. Allah sizi balasn. O mer33 34
Ahmed, (1842, 2557); Nesai, es-Sunenl-Kbra, (10825). bn Abbastan. afii, el-mm, (87/361); Taberi, Tarih, (2/161); Beyhaki, es-SunenlKbra, (18055). Bak: Sahihul-Cami, (4815).
36
hametlilerin en merhametlisidir. (Yusuf:92). Bir bedevi kendisine kar kabalk ve edepsizlik yapmt. Rabbinin: Sen imdi gzel bir ekilde hogrl davran. (Hicr:85) emrine imtisal ederek ona kzmad, hogrl davrand. Ktle ktlkle karlk vermezdi, bilakis affeder ve tole-rans gsterirdi. Kendisiyle ilgili bir konu olduunda fkelenmez ve ahs iin kimseyi cezalandrmazd. Hatta fkelendii zaman hilmi/yumuakl daha da artar, fkelendii kimsenin yzne tebessm ederdi. Ashabndan birine yle demiti: fkelen-me! fkelenme! fkelenme!35 Kendisi aleyhinde sylenen kt bir sz kendisine ulatnda, bunu kimin sylediini aratrmaz, onu knamaz ve cezalandrmazd. yle buyurduu nakledildi: Kimse sizden birinizden benim hakkmda sylenen bir sz bana ulatrmasn. nk ben senin karna gnlmde hibir olumsuz duygu olmadan kmak isterim.36 Hakknda sylenen bir sz ibn Mesud ona ulatrnca yle dedi: Allah Musaya rahmet etsin, ona bundan daha fazla eziyet edildi, sabretti.37 Dmanlar tarafndan peygamberlii, erefi, namusu ve itibar konusunda kendisine eziyetler edildi. Bunlar gcnn yetebilecei kimseler olduklarnda kendilerini balad ve onlara yumuak davrand. yle dedi: Kim fkesine mani olursa Allah da onun azabna mani olur.38 Kendisine
35 36
Buhr (6116). Ahmed, (3750); Eb Davud (4860); Tirmizi (3896). bn Mesuddan. 37 Buhr (3150), Mslim (1062). 38 Eb Yala, (4338); Beyhaki, e-uab, (8311); Bak: bn Ebi Hatim, el-lel, (1919); Mecmauz-Zevaid, (10/298).
37
dil olmasn syleyen bir adama: dil olmadm zaman ben kaybederim ve hsrana urarm. dedi39 ve adam cezalandrmad, aksine adama gyet yumuak davrand. Baz Yahudiler kendisine holanmad davranlarda bulunmulard, onlar affetti ve ho grd. Ahlak ve msamahas btn insanlar kuatmt. Rabbinin u emrine uyarak dmanlk ateini yumuak ve nazik tavr ile sndrd:
Ktl en gzel olan eyle sndr. Biz onlarn yaktrmakta olduklar eyleri daha iyi biliriz. (Mminun:92).
Ailesine kar ok halim selimdi. Onlarla akalar, iltifat eder, onlardan kan yanl hareketleri affederdi. Yanlarna tebessm ederek ve glerek girerdi. Gnlleri ve odalar sevin ve mutlulukla dolard. Hizmetisi Enes b. Malik yle dedi: Raslullah sallallahu aleyhi ve selleme on sene hizmet ettim. Yaptm bir ey hakknda bana: Bunu niin yaptn? Demedi. Yapmadm bir ey hakknda da: Bunu niin yapmadn? Demedi. Bu onun ne kadar halim selim, gzel ahlak sahibi ve ne kadar geim ehli olduunu gsterir. Onunla beraber olanlar, onun sohbetinde bulunanlar veya ona biat edenler anlatlamayacak lde byk bir nezaket, sevgi ve hogr ile karlard. Onun sevgisi kalplere yerleir, ruhlara taklr ve insanlarn gnlleri tamamen ona meylederdi. Merhamet ettiin zaman sen bir annesin veya baba, Bu ikisi en merhametli kimselerdir bize bu dnyada. Verdiin zaman cmertlikte snra ulatn, Rzgrlar ulaamazd senin yaptklarna. Beraber olduun zaman sende ahit oldular, Arkada ve dostlarn mcessem bir vefaya.
39
Buhr (3138); Mslim (1063). Lafz Cabir ibn Abdillahtan.
38
Gzlerinle Gryormucasna Cahile yle bir nezaket gsterirdin ki glerek Senin nezaketinle cahiller derdi skntlara.
Merhametli Muhammed
Rabbi onu u szlerle vasfetti:
Biz seni ancak lemlere rahmet olarak gnderdik.

(Enbiya:107).
O beeriyet iin bir rahmettir. yle dedii rivyet edildi: Ben hediye edilmi bir rahmetim.40 Kzlarndan birinin ocuunun ruhunu teslim ederken grd ve alad. Kendisine bunun sebebi sorulduu zaman yle dedi: Bu, Allahn kullarndan dilediinin kalbine koyduu bir merhamet duygusudur. Allah ancak merhametli kullarna merhamet eder.41 O yakn iin de bir rahmet idi, uzak iin de. nsanlarn skntya girmeleri ona ar gelirdi. Onlarn durumlarn gzeterek yklerini hafifletirdi. Bazen namaz uzatmak ister, bir ocuun aladn iitir ve annesine sknt vermesin diye namaz hafifletirdi. nsanlar namaz kldrrken torunu mame bint Zeynep alaynca onu kucana ald. Secdeye varnca yere brakt, kalknca tekrar ald.42 Bir defasnda da secdede iken torunu Hasan srtna kt, bu yzden secdeyi uzatt. Selam verince insanlardan zr diledi ve yle dedi: u torunum srtma binmiti. O ininceye kadar ba-
40
Darimi bunu mrsel olarak rivyet etti, (15); Hkim ise Eb Hureyreden mevsul olarak rivyet etti ve sahih olduunu syledi. 41 Buhr (1284, 6655); Mslim (923).same b. Zeydden. 42 Buhr (516); Mslim (543). Katadeden.
39
m kaldrmak istemedim.43 yle buyurdu: Kim insanlara imam olursa namaz hafif kldrsn. nk onlarn iinde yals, ocuu, hastas ve ihtiya sahibi olan vardr.44 Muaz insanlara uzun namaz kldrnca: Sen fitneci misin ey Muaz! dedi.45 yle dedi:nsanlara meakkat vermeyeceimi bilseydim her namazda misvak emrederdim.46 Bazen insanlara da farz olur korkusuyla bir ameli terk ederdi. Ashabn t ve nasihatle ynlendirmeye alrd Btn bunlar ondan birer rahmettir. O yle derdi: tidalden ayrlmay, itidalden ayrlmayn ki masadnza ulaasnz.47 yle derdi:Ben kolaylk ve hogr dini olan Haniflik (slam) ile gnderildim.48 Dininizin en hayrls, en kolay olandr.49 tidalli bir yol tutun.50 Gcnzn yettii ameli yapnz. nk siz usanmadka Allah usanmaz.51 ki ey arasnda serbest brakld zaman gnah olma43 44
Ahmed, (27100); Nesai, (1141). eddad b. el-Hadden. Buhr (703); Mslim (467). Eb Hureyreden. 45 Buhr (705, 6106); Mslim (465). Cabir b. Abdillahtan. 46 Buhr (887); Mslim (252). Eb Hureyreden. 47 Buhr (6463). Eb Hureyreden. 48 Ahmed, (21788). Eb mameden. 49 Ahmed, (15506). Bak: Mecmeuz-Zevaid, (3/307). 50 Ahmed, (22454, 22544); Beyhaki, es-Sunenl-Kbra, (4519). Yezid elEslemiden. Bak: el-Beyan vet-Tarif, (2/109). 51 Buhr (5862); Mslim (782). Aieden.
40
d mddete en kolay olan tercih ederdi. badette kendilerini zorlayan kiiyi knam ve onlara yle demiti: Vallahi ben hepinizden daha ok Allahtan korkarm ve ondan hepinizden daha ok ekinirim. Lakin ben nafile namaz hem klarm, hem uyuduum da olur. Ben nafile orucu hem tutarm, hem tutmam. Kim benim snnetimden yz evirirse benden deildir.52 Ramazanda yolculua kt zaman orucunu iftar etti, drt rektl namazlar ksaltarak kld, le ile ikindi, akam ile yats namazlarn birletirdi. Yamurlu bir havada mezzini binitlerinizde namaz kln diye nida etti. yle dedi: Ar gidenler helak oldular.53 yle dedi: Bir eyde yumuaklk varsa omu ssler/gzelletirir, bir eyden yumuaklk karlmsa onu lekeler/irkinletirir.54 Abdullah b. Amr b. Asn ibadette kendisini zorlamasn ayplad ve yle dedi: Arlktan saknn.55 u sz rivyet edildi: Benim mmetim merhamet edilen bir mmettir.56 yle buyurdu: Ben size bir ey emrettiim zaman gcnz yettiince onu yerine getirin.57 Onun hayatndaki bu kolaylk, din ve eraitteki kolayla da uygundur. Bu, onun Rabbinin u yetlerindeki emirle52 53
Buhr (5063); Mslim (1401). Enes b. Malikten. Mslim (2670). Abdullah b. Mesuddan. 54 Mslim (2594). Aieden. 55 Ahmed, (1754), Nesai, (3057); bn Mace (3019); bn Ebi sm, es-Snne, (1/46). bn Abbastan. 56 Ahmed, (19179, 19253); Eb Davud (4278); Hkim, (8372). Eb Musadan. 57 Buhr (7288); Mslim (13379). Eb Hureyreden.
41
rini yerine getirmesinin bir sonucudur:
Kolay sana daha da kolaylatracaz. (Ala:8). Allah bir kimseyi ancak gcnn yettii ile mkellef klar. (Bakara:286). Gcnz yettii kadar Allaha kar gelmekten saknn. (Teabn: 16).
Allah sizin iin kolaylk diler, zorluk dilemez.

ra:185).
(Baka-
Allah dinde size hibir glk yklemedi. (Hac:78).

Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem, risaletinde, davetinde, ibadetinde, namaznda, orucunda, yemesinde, imesinde, ikametinde, yolculuunda ve ahlaknda kolaydr, kolaylatrlmtr, merhametlidir. Hatta onun hayat kolaylk zerine kurulmutur. nk o mmetinden ykleri ve zincirleri kaldrmak iin gelmitir. Aslnda kolaylk sadece onunla beraber vardr. Kolaylk sadece onun eriatnda bulunur. O her eyiyle bir kolaylktr. Onun bizzat kendisi bir rahmettir ve nezakettir.
nsanlar iinde Rabbini en ok zikreden kii o idi. Onun hayat tamamen Mevlasn zikirden ibaretti. Daveti zikirdi, hitaplar zikirdi, cihad zikirdi, fetvalar zikirdi. Gecesi, gndz, yolculuu, ikameti, hatta btn nefesleri Mevlasn zikirdi. Kalbi Rabbine takl idi. Gzleri uyur, kalbi uyumazd. Hatta ona bakmak, insanlara Rablerini hatrlatrd. Hayatnn btn merasimleri ve mnasebetleri yce yaratcsn zikirdi. nsanlar Rablerini zikretmeye tevik ederdi ve yle
Zikreden Muhammed
42
derdi: Mferrid olanlar geip gitmilerdir. Mferrdler, Allah oka zikreden erkekler ve kadnlardr.58 Rabbini zikredenle zikretmeyenin durumu l ile dirinin durumu gibidir.59 Dilin Allahn zikriyle daima slak kalsn.60 nsanlarn en hayrlsnn Rabbini en ok zikreden kii olduunu haber verdi. Bize Rabbinin u szn rivyet etti: Ben, dudaklar hareket ettii halde beni zikreden kulumla beraberim.61 Kim beni kendi nefsinde anarsa ben de onu kendi nefsimde anarm. Kim beni bir topluluun iinde anarsa, ben de onu daha hayrl bir topluluun iinde anarm.62 Onun tesbih, tehlil, tahmid, tekbir, havkale (la havle vela kuvvete illa billh demek), istifar ve salt ve selam konusunda zikri tevik eden onlarca sahih hadisi vardr. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem zikrin ecrini, buna terettp eden sevab insanlara hatrlatrd. Hangi mnasebetle hangi zikrin ne kadar syleneceini gecen ve gndz yaplacak amelleri bildirdi. O zikredendi, kredendi, sabredendi. O, mmetine Rablerini hatrlatt, onlara Ona tazimi ve tesbihi retti. Zikrin faydalarn beyan etti. O, Rabbini zikriyle insanlarn en mutlusu idi. Bu nimet sayesinde insanlarn en rahat ve huzurlusu idi Bu faziletle insanlarn durumu en
58 59
Mslim (2686). Eb Hureyreden. Buhr (6407); Mslim (779). Eb Musadan. 60 Ahmed, (17227, 17245); Tirmizi (3375); bn Mace (3793). Bak: el-Mikt, (2279). 61 Buhr Kitabt-Tevhidde muallk olarak, la tharrik bihi lisanek babnda; Ahmed, (10585, 10592); bn Mace (3792). Eb Hureyreden. 62 Buhr (7405); Mslim (2675). Eb Hureyreden.
43
iyi olan idi. Onun huzuru kalple, huu ve hudu ile sevgi ve sayg ile ve Rabbinin fazlna olan midi ile gnlk devaml yapt zikirleri vard.
Allah tel yle buyurur:
Dua Eden Muhammed Bana dua edin kabul edeyim. (afir:60).
Kullarm beni sana sorduklarnda syle onlara: Ben ok yaknm. Bana dua ettii vakit dua edenin dileine karlk veririm. (Bakara:186).
Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurur: Dua ibadettir.63 Allahtan istemeyene Allah gazap eder.64 Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem hibir zaman duay dilinden drmezdi. ini Mevlasna havale etmiti. Allahtan srarla en ok istedii ey ise Onun rahmeti ve aff idi. Onun iyiliini ve keremini talep ederdi. Kapsaml dualar tercih ederdi. Mesela: Allahm! Bize dnyada da iyilik ver, hirette de iyilik ver ve bizi cehennem azabndan koru.65 Allahm! Senden af ve afiyet istiyorum.66 Diye dua ederdi. Duay defa tekrar ederdi. Rabbine vg ile balard. Bazen duadan nce abdest alrd. mmetine dua adabn retirdi. Bunlar duaya hamdele ve salvele balamak, Al63
Ahmed, (17888, 17919); Eb Davud (1479); Tirmizi (2929, 3247). Numan bn Beirden. 64 Buhr Edebl-Mfred, (658); Tirmizi (3373). Eb Hureyreden. 65 Buhr (4522, 6389); Mslim (2688). Enes b. Malikten. 66 Ahmed, (4770); Eb Davud (5074); bn Mace (3871); Hkim, (1902). bn merden.
44
laha gzel isimleriyle dua etmek, duada srarc olmak ve duada icabet vakitlerini gzetmek gibi eylerdir. Duann kabulne en elverili vakitler, namazlarn arkas, ezan ve kamet aras, Cuma gnnn son saati, Arafe gn, secde hali, orulu iken ve yolculukta yaplan dualar ve babann evlad iin yapt dualardr. Bunalml durumlarda Rabbinden srarla ister ve yalvarrd. Bedir savanda, Hendek savanda ve Arafatta yapt gibi tam bir teslimiyet, korku mit sevgi ve hsn zan ile talebini tekrarlard. Allah tel onun duasn kabul eder ve talebini yerine getirirdi. Nitekim yamur duas yapt gn daha minberde iken yamur hemen inmiti. Ayn paralandnda da Allah onun duasn hemen kabul etmiti. Yiyecei ve mal bereketlenmi, harplerde Allah kendisine yardm etmi, onun dinini yceltmi, onun askeri birliini desteklemi, dmanlarn rezil etmi, hasmlarn sindirmitir. Bylece Allah onun gayelerini gerekletirmi, evini ereflendirmi ve sonunda baarya onu ulatrmtr.
Doduu gn himmeti ve gayreti de onunla beraber dodu. ocukluundan itibaren nefsi hep iyi eylere ve ahlaki erdemlere ynelmiti, baya ve adi eylere raz olmazd ve heves etmezdi. Bilakis o galip gelen, atlgan, en iyisini yapmaya alan ve yaptndan haz alan bir kimsenin azim ve gayretine sahipti. Siyercilerin anlattna gre henz ocuk iken dedesi Abdlmuttalibin Kbenin glgesinde bir sergisi vard ve geldiinde de baka yere deil sadece oraya otururdu. Bir seferinde torun Muhammed geldi ve oraya oturuncaya kadar hizmetilerle tartt, baka bir yere oturmay reddetti.
Hrsl Muhammed
45
Peygamber olmadan nce de kendisinde liderlik ve nderlik zellikleri vard. Kurey kendisini doru ve gvenilir anlamnda sadk ve emin diye isimlendirmiti. Onun verdii hkme raz oluyorlar ve ilerinde dnp onun fikrini alyorlard. Allah tel onu peygamberlikle grevlendirince gnl cennetin en yksek mertebesi olan vesileye ulamay arzu etti. Allahtan onu istedi ve bizim de kendisi iin Rabbinden onu istememizi retti. Sidre-i Mntehaya ulat. Beeri kemale ve insani fazilete tam olarak sahip oldu. Dnyay terk etmesi, makam ve mevkiler, ev ve kkler gibi basit dnyevi arzular peinde komamas onun gnlnn zenginliindendir, licenap oluundandr.
Kurndaki Rasl zi hgf{

Ey Neb Allah Sana Yeter (Enfal: 64)
Seni ilgilendiren her eyde Allah sana yeter. Her trl belada seni koruyacaktr. Felaketlerde seni gzetecek ve karanlklarda seni himaye edecektir. ekinme, korkma, zlme ve endielenme. Allah sana yeter. O senin btn dmanlarna kar yardmcndr. Hasmlarn karsnda seni muvaffak klandr. Her eyde seni destekleyendir. stediin zaman sana verir, balanma dilediinde seni affeder. krettiinde sana nimetini artrr. Onu andnda O da seni anar. Savatnda sana yardm eder. Hkmettiin zaman seni baarl klar. Allah sana yeter. Arkanda bir airet olmad halde Allah sana izzet ve eref verdi. Mal olmakszn zenginlik verdi. Koruman olmakszn seni korudu. Sen muzaffersin, nk Allah sana yeter! Sen galipsin, nk Allah sana yeter! Sen muvaffaksn, nk Allah sana yeter. Hasetinin nazarndan, hilecinin tuzandan, dzenbazn komplosundan, kfirin pisliinden, facirin hilesinden korkma. nk Allah sana yeter. Batln saldrsn, irkin propagandasn, hasmlarn yaygarasn, Yahudilerin tehdidini, mnafklarn gzetleme-
47
sini, hasetilerin alay ve istihzasn iittiin zaman metin ol, nk Allah sana yeter. Zaman geip gittiinde, kardeler eza ve cefa ettiinde, yaknlar yz evirdiinde, dman alay ettiinde, nefis zayfladnda, huzur geciktiinde metin ol, nk Allah sana yeter. Bela ve musibetler gelip attnda, terslik ve talihsizlikler seni bulduunda, felaket ve skntlar seni kuattnda metin ol, nk Allah sana yeter. Hi kimseye iltifat etme. Hi kimseyi arma. Allahtan baka hibir varla ynelme. nk Allah sana yeter. Yardm yavalad, fetih geciktii, skntlar iddetlendii, yk arlat ve artlar ktletii zaman zlme, nk Allah sana yeter. Sen korunansn, nk bizim gzmzn nndesin. Sen gvenlik iindesin, nk sen bizim dostumuzsun. Sen bizim gzetimimizdesin, nk sen bizim elimizsin. Sen bizim himayemizdesin, nk sen bizim sekin kulumuz ve nebimizsin.
z{
zlme, Allah Bizimle Beraberdir.
(Tevbe:40) Bu gzel ve cesur sz, sadk dostu Ebu Bekir ile birlikte maarada kfirler tarafndan kuatlmken syledi. Tam bir kararllkla ve samimi bir inanla zlme, Allah bizimle beraberdir. (Tevbe:40) dedi. Mademki Allah bizimle beraberdir, o halde zlmek ve korkmak niye, endielenmek niye. Sakin ol, metin ol, rahat ol, huzurlu ol. nk Allah bizimle beraberdir. Bizi kimse malup edemez, hezimete uratamaz. Biz saptmayz, biz kaybolmayz. Biz mitsizlie dmeyiz, biz midimizi yitirmeyiz. nk Allah bizimle beraberdir. Zafer bizim dostumuzdur, huzur bizim yoldamzdr, fetih bizim arkadamzdr. Baar bizim gayemizdir. Kurtulu bizim akbetimizdir. nk Allah bizimle beraberdir. Kim kalben bizden daha kuvvetlidir? Kim bizden daha doru bir yoldadr? Kim bizden daha yce bir inanca sahiptir? Kim bizden daha gzel bir davrana sahiptir? Kim bizden daha kymetlidir? nk Allah bizimle beraberdir? Bizim dmanmz ne kadar da zayftr. Bizim hasmmz ne kadar da zelildir. Bizimle savaan ne kadar da hakirdir. Bizimle mcadele eden ne kadar da korkaktr. nk Allah bizimle beraberdir.
49
Biz asla bir beere ynelmeyeceiz, asla bir kula snmayacaz, asla bir insana yalvarmayacaz, asla bir yaratktan korkmayacaz. nk Allah bizimle beraberdir. Bizim tehizatmz daha kuvvetlidir. Bizim silahmz daha keskindir. Biz kalben daha metiniz. Bizim yolumuz daha dorudur. nk Allah bizimle beraberdir. Biz ouz, deerliyiz, yceyiz, erefliyiz, muzafferiz. nk Allah bizimle beraberdir. Ey Ebu Bekir! Artk endieyi brak, gam ve kederini dat, znty terk et, mitsizliini izale et. nk Allah bizimle beraberdir. Ey Ebu Bekir! Ban kaldr. Bo ver, tasalanma. Gnln rahat olsun. nk Allah bizimle beraberdir. Yarn bizim risaletimiz ykselecek, bizim davetimiz aa kacak ve bizim szmz dinlenecek. nk Allah bizimle beraberdir. Yarn yeryznde yaayanlara ezann gzelliini Rahmann kelamn ve Kurn nimetini duyuracaz. nk Allah bizimle beraberdir. Yarn biz insanl putlara kulluktan kurtaracaz. nk Allah bizimle beraberdir.
znm lk{
Ve Sen Elbette Yce Bir Ahlak zeresin
(Kalem:4) Vallahi sen yce bir ahlak zeresin. Gzel vasflarn, dzgn bir karakterin ve temiz bir ftratn var. Vallahi sen ok hayl, efkati canl, hal ve hareketleri gzel ve temiz vicdanlsn. Vallahi sen erdemlerin zirvesi, cmertliin kayna, hayrn balangc ve ihsann en sonusun. Muhakkak ki sen yce bir ahlak zeresin.. Sana zulmederler, sabredersin; eziyet ederler, affedersin; seni ktlerler, sabredersin; sana sverler, balarsn; kabalk yaparlar, grmezden gelirsin.
Ve sen elbette yce bir ahlak zeresin. (Kalem:4) Yneten de seni sever, ynetilen de. Byk de sever, kk de. Erkek de sever, kadn da. Zengin de sever, fakir de. Yakn da sever, uzak da. nk sen efkatinler kalplere sahip oldun. Erdeminle ruhlar esir ettin. Kereminle herkesi kucakladn. Ve sen elbette yce bir ahlak zesin. nk seni vahiy terbiye etti. Cebrail sana retti. Rabbin sana doru yolu gsterdi. Rabbinin inyeti senin arkadan, riyeti yoldan, baar dostun oldu. Ve sen elbette byk bir ahlak zeresin. Tebessm,
51
nee ve sevin yzndedir. Nur alnndadr. Sevgi kalbindedir. Cmertlik elindedir. Bereket azndadr. Baar seninle beraberdir. Senin kapn ziyaret eden kiinin organlar Hala senin iyiliklerini anlatp duruyorlar. Gz sevinci, el tuttuunu, Gnl tabibi, kulak gzeli.
Ve sen elbette byk bir ahlak zeresin. Banda kl sallansa da sen yalan sylemezsin. Dnyaya da sahip olsan, sana mlk ve saltanat da verilse sen hyanet etmezsin. nk sen masum peygambersin. Uyulacak bir lidersin. Gzel bir rneksin. Ve sen elbette yce bir ahlak zeresin. lmlerle de kar karya gelsen sen dorusun. Aslanlarla da savasan sen yine cesursun. Senden sahip olduun her ey istense sen yine cmertsin. Sen stn bir rneksin ve byk bir sembolsn. Ve sen elbette yce bir ahlak zeresin. Diyanet, emanet, syanet ve ciddiyet ynnden btn insanln nndesin. lim, nezaket, kerem, asalet, cesaret ve feragat ynnden herkesten stnsn.
z cb a`_{
Sen Rabbinin Nimeti Sayesinde Mecnun Deilsin (Kalem:2)
Dmanlarnn dedii gibi sen bir mecnun deilsin. Lakin sende mecnunlarn devas var. akn mecnun ve deersiz ahmak, sana muhalefet edendir, sana kar kandr, seninle savaandr ve sana eza cefa edendir.
Sen Rabbinin nimeti sayesinde mecnun deilsin. (Kalem:2).

Sen insanlarn en aklls, en olgunu, gr en isabetlisi, en hikmetlisi ve en basiretlisi iken nasl mecnun olursun! Sen sapkln ne olduunu aklayan, dalaleti izale eden, batl kknden skp atan, cehaleti imha eden, akla yol gsteren ve yolu aydnlatan vahyi getirmiken nasl mecnun olursun! Sen mecnun deilsin, nk sen Allahtan bir hidyet zeresin, Rabbinden bir nur zeresin, yoluna gveniyorsun, dininden apak bir delil zeresin, davet ettiin rt zeresin. Allah seni mecnunluktan korudu. Bilakis sende akln hepsi, rtn en mkemmeli, fikrin tamam ve basiretin en gzeli vardr. Aklllar seninle hidyeti bulur. Hikmet sahipleri senin hikmetinle aydnlanr. Hidyete ermi rt sahipleri seni rnek alr. Seni mecnun olarak nitelendiren yalan syledi ve iftira
53
etti. Yeryzn hikmetle, dnyay rtle, lemi adaletle doldurdun. Sende yoksa rt nerede bulunur? Sende yoksa hikmet nerede olur? Seninle beraber deilse bereket nerede yer alr? Aklllarn en aklls sensin. Asaletlilerin en faziletlisi sensin. Hikmet sahiplerinin en ycesi sensin. Yeryznde beeriyete en gzel miras brakan, insanlarn tand en byk terekeyi leme hediye eden ve aklllarn bildii en bereketli risaleti veren Muhammed nasl mecnun olur? Kardein sa ly ard, kalkt onun iin. Sen ise dirilttin nesilleri rmken iin iin.
z ]\ [ZY{
Sen Doru Bir Yola Hidyet Edersin
(ura:52) Senin iin ey Muhammed hidyettir, grevin rehberliktir ve amelin slah etmektir.. phesiz ki sen doru bir yola hidyet edersin. nk sen pheleri izale eder, su ve gnah kovar, sapkl giderir, batl imha eder ve hakk, adaleti ve hayr ina edersin. Sen doru bir yola iletirsin. Kim saadeti istiyorsa sana tabi olsun. Kim kurtulu istiyorsa seni rnek alsn. Kim baar istiyorsa senin rehberliinde hidyet bulsun. En gzel namaz senin namazndr. En tam oru senin orucundur. En mkemmel hac senin haccndr. En temiz sadaka senin sadakandr. En byk zikir, senin Rabbini zikrindir. Sen doru bir yola hidyet edersin. Kim senin hidyet gemine binerse kurtulur. Kim senin davet yurduna girerse gvendedir. Kim senin risalet ipine sarlrsa salkl olur. Kim sana tabi olursa zelil olmaz, saptmaz, aya kaymaz ve zayf dmez. Zafer seninle beraberken nasl zelil olur? Hidyet senin yannda iken nasl saptr? Rtn tamam sende iken nasl aya kayar? Allah seni desteklemi, yardm etmi ve korumuken nasl zayf der? phesiz ki sen doru bir yola hidyet edersin. nk
55
sen ftrata muvafakat ettin. Msamahal slam, kymetli bir eriat, tam ve kmil bir dini getirdin. Akl sapkla dmekten koruyup ona hidyet ettin, kalbi pheden temizledin, vicdan hyanetten arttn, mmeti karanlktan kardn ve beeriyeti tauta kulluktan kurtardn. phesiz ki sen doru bir yola hidyet edersin. Senin szn hidyettir, halin hidyettir, fiilin hidyettir, mezhebin hidyettir. Sen Allaha hidyet edersin, iyiliin yolunu gsterirsin. Her trl iyiliin mridi sensin. Sen cennete davet edensin.
zq p o n m l k j {
Ey Peygamber Rabbinden Sana ndirileni Tebli Et (Maide:67)
Risaleti kmil olarak duyduun gibi kmil olarak eda et. Onu tam olarak yklendiin gibi tam olarak da tebli et. Ondan hibir harfi eksiltme, hibir kelimeyi hazf etme. Hibir cmleden gafil olma. Sana indirileni tebli et. nk bu senin boynunda bir emanettir, ondan sorulacaksn. Onun metnini, ruhunu ve manasn tebli et. Sana indirilen byk vahyi, dosdoru hidyeti ve tertemiz eriat tebli et. Sen sadece teblicisin. Risalete tek bir harf bile ilave etme. Kendi yanndan metne hibir ey ekleme. eriine bir ey katma. nk sen sadece bir elisin. Sadece teblile mkellefsin ve grevinden sorumlusun. Duyduun gibi tebli et. Yklediin gibi eda et. Sana indirileni tebli et. Tanyan tanr, tanmayan tanmaz. Kabul eden eder, etmeyen etmez. Ynelen ynelir, arkasn dnen dner. Sana indirileni tebli et. Hepsini tebli et ve tamamna davet et. Nfuzlu kiilere zayflara, efendilere klelere, insanlara cinlere, erkeklere kadnlara, zenginlere fakirlere, byklere kklere, herkese nasihat et. Sana indirileni tebli et.. Dmanlardan ve hasmlar-
57
dan korkma. Kfirlerden ekinme. Knndan ekilen kl veya uzatlan mzrak veya ask suratl lm veya silahl bir ordu veya scak bir hareket seni rktmesin. Sana indirileni tebli et. Mal senin akln elmesin, makam ve mevki seni artmasn, dnya ve dnya meta seni aldatmasn. Zorluklar seni yolundan dndrmesin. Hidyetin sevimli ocuu delikanl oldu. Hayr kuanarak ve giyerek ve atei. Elinde hidyet mealesi, kannda akidesi Meydan okuyor btn zorbalara. ehresinde vaat, elinde kararllk Yaratc kudretin dkt bir kalpta.
Eer bunu yapmazsan onun verdii peygamberlik grevini yerine getirmemi olursun. (Maide:67)
Sen peygamberlik grevini tam olarak yerine getirmediin zaman sanki bir ey yapmam ve hakkn tam vermemi gibi olursun. Ondan herhangi bir sz gizlersen veya bir nass veya ibareyi ihmal edersen Allahn mesajn tebli etmemi, Allahn emanetini eda etmemi olursun. Senden biz mesajmz, sana verildii gibi, Cebrailin sana indirdii gibi, hafzanda tuttuun gibi tebli etmeni istiyoruz.
Allah seni insanlardan korur. (Maide:67).

Mesaj tam olarak tebli et. Hi kimseden korkma. Biz seninle beraberken, seni koruyup himaye ediyorken sen nasl korkarsn?! Hi kimse seni ldremez. nk seni insanlardan Allah korur. Senin nurunu kimse sndremez, nk seni insanlardan Allah korur. Senin yolunu kimse kesemez, nk seni insanlardan Allah korur. Gerei, sana emredileni
58
aka syle. Szn aka cesurca ve kuvvetlice syle. nk seni insanlardan Allah korur. Davetini akla, mesajn yay, sesini ykselt, yolunu ilan et. Korkmana gerek yok. nk seni insanlardan Allah korur. Hibir kuvvetin sana asla gc yetmeyecek. Dnyada hibir zorba seni yenemeyecek. Dnyadaki hibir azgn sana galip gelemeyecek. nk seni insanlardan Allah korur. Eer daha nce gelmi olsayd yaratklarn en hayrls Gvercin konmazd, ipek bcei an rmezdi zannettiler Allahn yardm korudu onu byk tehlikeden Ve insan topluluklarnn basknlarndan
zxwv u{
Senin Gsn Ap Geniletmedik mi?
(nirah:1) Biz senin gsn amadk m? Atk ve bylece gsn geniledi ve onda darlk kalmad. Sknt, znt ve keder kalmad. Hatta senin iin biz onu nurla, sevin ve neeyle doldurduk. Biz senin gsn ap hikmetle, rahmetle, imanla ve ihsanla doldurmadk m? Biz senin gsn atk. Bylece insanlarn ahlakn genilettin. Kusurlarn affettin. Hatalarn baladn. Ayplarn rttn. Sefih ve ahmaklarna kar yumuak davrandn. Cahillerinden yz evirdin. Zayflarna merhamet ettin. Biz senin gsn/gnln atk. Bylece bereketli bir yamur gibi, engin bir deniz gibi ve tatl bir rzgr gibi oldun. steyene verirsin. Gelene ikram edersin. B eklentisi olann beklentisini boa kartmazsn. Senin gsn/gnln atk. Bylece o, kaba ve yakc szleri sndren ve yaralayc ibareleri soutan serinlik ve esenlik oldu. Artk orada af vardr, ba vardr, msamaha vardr. Biz senin gsn/gnln atk. Bylece bedevilerin kabalna, sefihlerin saldrsna, zorbalarn kibrine, basit insanlarn marklna, burnu byklerin yz evirmesine,
60
hasetilerin honutsuzluuna alayclarn alayc baklarna ve yaknlarn surat asmasna sabrettin. Biz senin gsn atk. Bylece sen bunalmlarda tebessm ettin, felaketlere glp getin. Sen frtnann gznde iken de neeli oldun. lmn eiinde iken de huzurlu oldun. Beklenmedik musibetleri sknetle, olaylar metanetle karladn. nk senin gsn ak, gnln mamur ve kalbin diridir. Biz senin gnln atk. Bundan dolay sen kat, sert ve kat olmadn. Bilakis rahmet, esenlik, iyilik, efkat ve nezaket oldun. Yumuaklk senden istenir. Cmertlik senin hal ve hareketinden renilir. Af senin divanndan alnr.
Ykn zerinden kaldrmadk m? (nirah:2)

Hatalarn senden aldk, gnahlarn izlerinden seni temizledik. Senin gemi ve gelecek gnahlarn balanmtr. Sen imdi her trl gnahtan temizsin. Gnahn affedilmitir. Gayretinin karl verilmitir. Amelin kabul edilmitir. Senin btn ilerinin sevab vardr. Bu batan dolay tebrikler sana. Bu baardan dolay ne mutlu sana. Bu kurtulutan dolay gzn aydn olsun.
O senin srtn ezen yk.. (nirah:3).

Bu yk senin srtna ar gelmiti. Neredeyse srtn ezecekti, zayf drecekti. imdi biz bu arl aldk, bu sorumluluu kaldrdk, bu sorunla seni karlatrmadk, bu ykten seni kurtardk. Bu mjde ile mutlu ol. Bu hediyeyi kabul et. Bu ltufla sevin.
Senin ann yceltmedik mi? (nirah:4).
61
Hep benimle birlikte anlyorsun. Ezanda, namazda, hutbelerde ve vaazlarda senin adn benim admla birlikte zikrediliyor. Bundan daha stn bir eref mi istiyorsun? Her namaz klan, her tesbih eden, her hacceden, her hutbe okuyan seni anyor. Bundan daha yce bir vg m istiyorsun? Sen Tevratta ve ncilde anlyorsun. lk sahifelerde ve gemi divanlarda senin ismine iaret ediliyor. Cemiyetlerde ve toplantlarda senin ismin vlyor. ehirlerde ve kylerde senin adn okunuyor. Toplantlarda senin adn tekrar ediliyor. Biz senin ann ycelttik. Bylece senin adn yeryznde gnein ulat her yere ulat, rzgr gibi ktalar kat etti. Dnyada n yapt yolculuu yapt. Her ehir seni tanr. Her belde seni duyar. Her kasaba seni sorar. Biz senin ann ycelttik. Bylece sen kafilenin konutuu eylerin konusu, gece sohbetlerinin kssas, meclislerin haberi, davalarn davas ve hayatta byk bir haber oldun. Biz senin ann ycelttik. Bylece senin adn gnler ve seneler gemesine ramen unutulmad. Ebedilik listesinden silinmedi. Tarihin divanndan senin adn kartlmad. Varlk defterinden ihmal edilmedi. nsanlar unutuldu, sadece sen unutulmadn. simler dt, sadece senin ismin dmedi. Bykler ihmal edildi, sadece senin zatn ihmal edilmedi. Kullardan kimin an bizim gzmzde ycelmise bunun sebebi sana olan balldr. Kimin ismi muhafaza edilmise seni rnek almas sebebiyledir. Devletlerin eserleri gitti, senin eserlerin kald. Sultanlarn yaptklar silindi, senin yaptklarn kald. Meliklerin hreti zail oldu sadece senin hretin kald. nsanlarn iinde gs senden daha geni, an senden daha yce, kadri kymeti senden daha byk, brakt eseri, hal ve hareketleri senden daha gzel olan kimse yoktur.
62
Kelimeyi ahadeti syleyen kimse senin adn zikreder. Teheccde kalkan kimse bizimle beraber senin ismini de anar. Hatip hutbe okuduu zaman bizimle beraber sana da iaret eder. Rabbine hamd et. nk biz senin ann ycelttik.
Muhakkak ki zorlukla beraber bir kolaylk vardr. Evet, glkle beraber bir kolaylk vardr. (nirah:5,6).
Yollar sana darald, ipler koptuu, durum ve artlar ktletii zaman bil ki ferahlk yakndr, kolaylk grnmtr. zlme. nk fakirlikten sonra zenginlik, hastalktan sonra ifa, afetten sonra afiyet, darlktan sonra genilik, iddetten sonra ferahlk vardr. Sana ve tabilerine de kolaylk ulaacaktr. nk sen rzklandrlyorsun, yardm ediliyorsun, ikram ediliyorsun ve baar sana ihsan ediliyor. Fakat kolaylk bir tane deildir, iki tane kolaylk vardr. Deimez bir kanundur ki, her zorlukla beraber bir kolaylk, geceden sonra fecri sadk, sarp dan arkasnda dz arazi, skntl ln arkasnda bolluklu yeil bahe vardr. p iddetle ekildii zaman kopar, artlar tamam olduu zaman problem ortadan kalkar. Kayp gelecek, hasta iyileecek, afetzede afiyet bulacak, mahpus salnacak, a doyacak, susuz suya kanacak, kederli sevinecek ve Allah zorluktan sonra kolaylk verecek. Bu sure Raslullah sallallahu aleyhi ve selleme indii zaman, o skntl ve zor bir durumda bulunuyordu. Dmanlar saldryor, hasmlar birlemiler, insanlar yz eviriyor, yardm eden az, hile ve tuzaklar byk ve oktu. Bu sebeple onun teselli edilmesi, tatmin edilmesi ve rahatlatlmas gere-
63
kiyordu. Ona ve tabilerine kyamete kadar gerek bir vaat, gzel bir mjde ve makbul bir hediye olarak bu kelimeler indi. Bunalm ister artsn isterse ortadan kalksn, Gecen haber vermektedir geleceini afan.
O halde bo kaldn m yine kalk yorul. (nirah:7).

Dnyevi amellerini ve ahsi meguliyetlerini bitirdiin zaman hemen bizim iin ibadete kalk, itaate ynel ve bizi oka zikret ve dua et. nsanlardan ve insanlarn sorunlarndan bota kaldn zaman hemen bizim azametimizin mihrabnda namaza kalk, kendini bizim kapmza at, bize yakla, baar, kurtulu, gvenlik ve necata kavumak iin bizim iin alnn secdeye koy. Ailenden, ocuklarndan, akrabadan ve arkadatan bo kaldn zaman vaktini bizimle beraber olmak iin ayr. O vakitte bizden iste, ihtiyacn arz et, oka dua et, bizi tesbih et, bizden talepte bulun, bize istifar et, bize kret ve bizi zikret. Hkmlerden ve davalardan, vaaz ve nasihatten, fetvalardan, eitim ve retimden, irat ve cihattan bo kaldn zaman kuvvetimizden kuvvet alman, medetimizden yardm alman, rzkmzdan azklanman, fethimizden basirete ve nimete kavuman iin bize gel. Biz sana senden daha yaknz. Bo vakitlerini bizim iin ayrman baka eylere ayrmandan daha hayrldr. Memnuniyet, huzur ve ferahlk, gzel akbet, maddi ve manevi iyilik, dnya ve hiret mamurluu gibi maksatlara nail olmak iin bo zamanlar ibadetle deerlendirmede Ras-
64
lullah sallallahu aleyhi ve selleme ve onun yolundan gidenlere ne gzel bir ynlendirme.
Ancak Rabbine ynel. (nirah:8).

Sadece Rabbine rabet et. Bakasndan hibir ey isteme. Sadece Ona ynel ve Ona tevekkl et. Ona mit besle. Sadece Ondan istenir ve sadece Odan korkulur. nk kendisine itaat edeni dllendirecek, kar geleni cezalandrabilecek olan sadece Odur. Byk arzular ancak Allah gerekletirebilir. nk hazinelerin anahtarlar ve yetkileri ancak Allahtadr. O halde dua edilmeye ve istenmeye, beklentilere ve ynelilere sadece O layktr. Sadece sana gitmek iin balanr develerin zengisi. Ancak sana mit beslenir, hsrana drr baka birisi. Bakasndaki deil, sendeki alacak tahsil edilir sadece. Senin sznden baka sz syleyen yalancdr belki de. Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve selleme bu kelimeler zor dnemlerde, aclar ve kederleri yudumlad skntl anlarda nazil olmutur.
zEDCB A{
phesiz Biz Sana Apak Bir Fetih Verdik
(Fetih:1) Ey Muhammed! Biz sana ak, zahir ve mbarek bir fetih verdi. Sana kalpleri atk, sen oralara iman fidann diktin. Sana vicdanlar atk, sen oralara fazileti bina ettin. Sana gsleri atk, sen oralara hakikati ykselttin. Sana lkeleri atk, sen oralarda hidyeti yaydn. Sana marifetin hazinesini, ilmin divann ve baarnn meknn atk. Kapal kalpleri, kr gzleri ve sar kulaklar senin davetine atk, senin mesajn insanlara ve cinlere duyurduk. Sana fetih verdik; bylece senin lisanndan faydal ilim dkld, kalbinden bereketli hidyet fkrd, elinden cmertlik dkld. Sana fetih verdik; bylece sen ganimetlere sahip oldun ve onlar taksim ettin, erzaka sahip oldun, onlar dattn, mallar elde ettin onlar sarf ettin. Sen okuma yazma bilmeyen bir mmi iken sana ilmin kapsnn atk ve bylece limler senin ilim denizlerine geldiler. Sana hayr kapsn atk; bylece bizim ltfumuzla, rzkmzla ve keremimizle yakna ulatn, uzaa verdin, a doyurdun, pla giydirdin, yoksula yardm ettin, fakiri zengin ettin.
66
Sana kaleleri, ehirleri ve kasabalar atk; bylece oralarda senin dinin hkim oldu, senin bayran dalgaland ve senin devletin muzaffer oldu. Her trl hayr, iyilik, ihsan, yardm ve baarnn kaplar hep sana ald.
z {
Bil ki Allahtan baka Hak lh Yoktur.
(Muhammed:19).
Bil ki Allahtan baka hak ilah yoktur. O halde Ona kullukta hi kimseyi Ona ortak koma. Onun dnda baka hibir ilaha yalvarma. Bilakis sadece Ona ibadet et, sadece Ona itaat et. Sadece Onu bir ve tek olarak kabul et. Sadece Ona ynel, Ondan iste ve Ona dua et. stediin zaman Allahtan iste. Yardm talep ettiin zaman Allahtan talep et. nk Ondan baka ibadete mstahak kimse yoktur. Ondan baka hi kimse zarar ortadan kaldramaz. Zorda kalann duasna Ondan bakas icabet edemez. Bil ki Allahtan baka hak ilah yoktur. O, kendisine teekkr edilenlerin teekkre en layk olandr, zikredilenlerin en bydr, malik olanlarn en merhametlisidir, verenlerin cmerdidir, gllerin en yumuadr, alanlarn en glsdr, gayelerin en ycesidir, arzularn en kymetlisidir. Ondan baka dua edilecek ilah yoktur. Ondan baka itaat edilecek Rab yoktur. O halde Onu bir olarak kabul etmek, Ona kulluk etmek, Ondan korkmak, Ona itaat etmek, Ondan ekinmek ve Ona sayg duymak ve Onu sevmek gerekir. Bil ki Ondan baka hak ilah yoktur. Cemalde, kemalde ve celalde tektir. (Yani en gzel, en mkemmel ve en yce Odur). Yaratklar kendisine ibadet etsinler diye yarat-
68
t. nsanlar ve cinleri birliine inansnlar diye var etti. nsanlar kendisine itaat etsinler diye ina etti. Kim Ona itaat ederse Onun rzasn kazanarak kurtulur. Kim Onu severse yaknlna nail olur. Kim Ondan korkarsa azabndan emin olur. Kim Ona tazim ederse ona ikramda bulunur. Kim Ona kar gelirse onu cezalandrr. Kim Onunla savarsa rezil olur. Kendisini zikredeni zikreder, kredene nimetini artrr, nankrlk edeni alaltr. Hkm Onundur, dn ancak Onadr.
Bil ki Ondan baka hak ilah yoktur. O halde sadece Ona ibadet et, nk O ortak kabul etmez. ini sadece Ona havale et, nk O kfidir, gldr. Ondan iste, O zengindir. Onun azabndan kork, nk Onun azab ok etindir. Onun yakalamasndan kork, nk actr. Onun snrlarn ama, nk O kskantr. Onun dostlaryla savama, nk O intikamn alr. Ondan af dile, aff genitir. Ltfunu bekle, nk O kerem sahibidir. Onun yanna sn, gvenlik oradadr. Zikrine devam et ki sevgisini kazanasn. krnn tiryakisi ol ki daha fazla nimete nail olasn. Sembollerine sayg gster ki Onun yardm ve himayesiyle baarya ulaasn. Dmanlaryla sava ki sadece sana yardm etsin.
zk{
Oku. (kra:1).
Nbvvetin hikyesi Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve selleme maarada indii gn oku kelimesi ile balad. Oku kelimesi inmeye baladndan itibaren biz baladk, bizim tarihimiz, asaletimiz ve hayatmz balad. Oku kelimesinin tarihinden itibaren bizim kutsal yolculuumuz balad. Bu kelime ile birlikte dnyann ehresi ve tarihin ak deiti. Bu an, biz Mslmanlarn hayatnda en mutlu andr. Bu an, karanlkla aydnln, kfrle imann, cehaletle ilmin birbirinden ayrld andr. Szlklerin ve kamuslarn iinden oku kelimesinin seilmesinde mthi bir sr ve ilgin bir haber vardr. Ne yaz kelimesi, ne ar kelimesi, ne konu kelimesi ne syle kelimesi, baka hibir kelime oku kelimesinin yerine alamaz. Ancak oku kelimesi Bu gzel, kymetli ve asil kelime ne mthi bir kelime!.. Ey Muhammed! Davete balamadan nce oku. Amel etmeden nce ilim ren. Bil ki Allahtan baka ilah yoktur. Gnahn iin balanma dile. (Muhammed:19). phesiz ki oku kelimesi bir hayat programdr. Her canldan faydal ilmi ve marifeti tahsil etmesini, kendisinden ve mmetinden cehaleti kovmasn talep eden canl bir mesajdr. Anam babam ona feda olsun, hibir hocadan ders almad, hi kitap okumad ve hi kalem tamad halde nereden okuyacak?
70
nce Rabbinin kelamn Rabbinin ismiyle okuyacak. lk kayna sca scana okuyaca vahiydir. Kudret kalemlerinin yazd hikmet satrlarn grmek iin nne alan kinat kitabn okuyacak. Parlayan gnei, ldayan yldzlar, rma, gl, da tepeyi, baheyi, l, yeri g okuyacak. Feza kitabmda okurum, Kitabmda okumadn resimleri. Her trl mutluluk ve kurtuluun sebebi ilimdir. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemin risaleti ilmi ve amelidir. nk o faydal ilimle ve salih amelle gnderilmitir. Allahn benimle gnderdii hidyet ve ilmin durumu yamurun durumuna benzer.67 Yahudilerde amelsiz ilim vard, onlara gazap edildi. Hristiyanlarda ilimsiz amel vard, sapttlar. Her iki taifenin yolundan da Allaha snmamz emredildi:
Gazaba urayanlarn ve saptanlarn yoluna deil.

(Fatiha:7)
67
Buhr (79); Mslim (2282). Eb Musadan.
Alayan Peygamber
sallallhu aleyhi ve sellem
Kusuru grnce veya hiret korkusuyla alamak bir fazilettir. Kul Rabbini hatrlad ve gnahlarndan korktuu zaman bu vlmtr. Kalbin kuvvetine, nefsin yceliine, vicdann temizliine ve duygu inceliine delildir. Allah tel peygamberlerinin alamalarn vm ve yle buyurmutur:
Kendilerine Allahn yetleri okunduu zaman alayarak secdeye kapanrlard. (Meryem:58).

Allah tel salih dostlarn yle anlatt: Onlar alayarak yzst yere kapanrlar. Bu da onlarn derin saygsn artrr. (sra:109). Dmanlarnn da katlk ve kabalklarn ktledi:
imdi siz gaflet iinde elenerek bu sze mi (Kurna m) aryorsunuz? Glyorsunuz, alamyorsunuz. (Necm:
59-61)
Allah Tel bir topluluu vd ve yle dedi: Peygambere indirileni (Kurn) dinledikleri zaman hakk tanmalarndan dolay gzlerinin yala dolup tatn grrsn. (Maide:83) lemlerin Rabbine derin bir sayg duyanlarn efendisi ve din gnn sahibinden korkanlarn nderi, peygamberlerin sonuncusu Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemdir. Onun gz kapaklar slakt, ok abuk alard. Gzyalar cmertti. nce kalpli idi, ok duygulu idi. Gzyalar samimi ve saf duygular iinde boanrd. Kunutlarnda gizli gizli alard.
72
Onun alamas, ashabnn kalbinde edebi hutbelerin ve etkili vaazlarn brakmad etkili, eitici kalc ve faydal izler brakrd. O Kurn okurken alard. Gecelerden bir gece kalkm u yeti tekrar tekrar okuyordu:
Eer onlara azap edersen, phe yok ki onlar senin kullarndr. Eer onlar balarsan, phe yok ki sen mutlak g sahibisin, hkm ve hikmet sahibisin. (Maide:118).
O gecenin ounu alayarak geirdi. O Kurn dinlerken de alard. bn Mesdtan sahih olarak yle rivyet edildi: Peygamber ona: Bana Kurn oku buyurdu. bn Mesut dedi ki: Kurn sana indii halde ben sana nasl Kurn okurum? Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurdu: Oku, nk ben bakasndan dinlemeyi severim. bn Mesd Nis sresinin bandan itibaren u yete kadar okudu: Her mmete bir ahit getirdiimiz, seni de onlarn zerine ahit yaptmz zaman bakalm onlarn hali nice olacak!... (Nisa:41). Yeter buyurdu. Baktm, gzlerinden yalar boanyordu.68 Kurn dinlerken huu iinde dinlerdi. Sahih yolla gelen bir rivyete gre bir gece kalkm, Ebu Musa el Eariyi Kurn okurken dinlemiti. Sonra sabahleyin ona yle dedi: Ah dn senin kraatini dinlerken beni bir grseydin! Sana Davud ailesinin gzel seslerinden bir ses verilmi.69 Ebu Musa ona yle demiti: Eer beni dinlediini bilseydim btn hnerimi ortaya koyardm, yani daha gzel okumaya alrdm.70
68 69
Buhr (4582, 5055); Mslim (800). Abdullah b. Mesuttan. Buhr (5048); Mslim (793). Eb Musadan. 70 Bu ilaveyi Beyhaki es-Sunenl-Kbra (4484, 20841)de ve e-ab (2604)ta rivyet etti.
73
Abdullah b. e-ehir sahih bir hadiste yle dedi: Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemin yanna girmitim. Namaz klyordu ve alamaktan dolay gsnden kaynar tencerenin kard bir ses gibi inilti geliyordu. Kz Zeynepin cenazesinde hazr bulunmutu. Kabrin bana oturmu ve manzarann dehetinden gzlerinden ya dklyordu. Akbeti dnyor, hireti tefekkr ediyordu. Ashab onun bu etkili ve ibretli halini mahede ediyordu. Allah korkusuyla alamann faziletli olduunu sylemiti. Allahn glgesinden baka bir glgenin bulunmad gnde Allahn glgelendirecei kimselerden sz etmi ve yle demiti: Yalnzken Allah zikredip gzya dken kimse.71 Sahih yolla rivyet edildiine gre o yle dedi: ki gz vardr ki bunlara ebediyen cehennem atei demeyecek: Allahn azabndan korkarak alayan gz, Allah yolunda geceleri nbet tutan gz.72 Meru ve snnete uygun alama, Allah korkusundan, Onun huzuruna kmay ve Onun eri ve kevni yetlerini dnmekten dolay alamaktr. Alamak vefadandr, zellikle bir gnaha pimanlktan, bir ibadeti ihmalden, azap korkusundan, musibeti Allahn rahmetiyle savmaktan, vaazda duygulanmaktan ve tefekkrdeki huudan dolay olduu zaman Allah dostlarnn amellerinin en faziletlilerindendir. Dnya iin alamak ho karlanmamtr. nk dnya alamaya demeyecek kadar deersizdir. Raslullah
71 72
sallallahu aleyhi ve sellemin
alamas en yce
Buhr (660, 1423, 6806); Mslim (1031). Eb Hureyreden. Tirmizi (1639); Beyhaki, e-ab, (796). bn Abbastan.
74
ve en faziletli alama idi. Onun alamas, yakininin (kesin inancnn), Allahtan ne kadar ok korktuunun ve Ona olan saygsndaki bykln, samimiyetinin ve hireti ok iyi bilmesinin bir delildir. Onun btn amelleri amellerin en yksek makamndadr ve en yce gayeler iindir. O dnyevi frsatlar elinden kardndan, basit kazanlar kaybettiinden dolay zlenlerden, endieye kaplanlardan deildi. Durum ve artlardan etkilenmeyen, bunalmlarda harekete gemeyen neeli, mark ve kat kalpli birisi de deildi. Bilakis alamas da, pimanl da, zlmesi de Rabbinin rzasn kazanmak iindi. Tebessm de, glmesi de, neesi de yaratcsna itaat etmek iindi. Soylu hasletlerinin her birinde, faziletli vasflarnn her birinde en yce model ve en gzel rnekti.
Andolsun ki Allahn Raslnde sizin iin gzel bir rnek vardr. (Ahzab:21).
Minberin zerinde iken ashab ona bakyordu. Gzlerinden yalar dklyor, iniltileri ykseliyor, gs hkryor, sesi titriyordu. Mescit alay ve gzyalarna boulmutu. Herkes ban nne emi, gnlerce silinmeyen ve geceler boyu unutulmayan bu manzara karsnda sz gzlere braklmt. Ya Allah! Allahn Rasl Muhammed insanlarn nnde ite byle alyordu. Gzyalar byle akyor ve yanaklarna byle dklyordu. O, insanlarn iinde Allah en iyi tanyan, vahyi en iyi kavrayan ve hireti en iyi bilen kii idi. Allah korkusuyla dolu bir kalple, Allah sevgisiyle mamur bir gnlle alyordu. Gzyalar insanlara adeta konuuyordu. Onun alamas neredeyse btn vaazlardan ve szlerden daha etkileyici idi.
Glen Peygamber
Mutedil bir gl ruha ifa, nefse devadr. Ciddiyet ve almadan sonra yorgun zihnin rahatdr. ll bir gl cmertliin delilidir. Ilml bir mizacn, saf bir vicdann alametidir. Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem ailesinin yanna girdii zaman gler ve tebessm ederdi. Eleriyle akalar, onlara espriler yapar, iltifatlarda bulunur, onlarla senli benli olur, sevgi, efkat ve duygu ykl kelimelerle konuurdu. nk lemlere rahmet olarak gnderilmiti. Ailesi, yaknlar, dostlar ve arkadalar bu sevgiye en layk olan kimselerdi. Onun temiz, gle, aydnlk ve mahcup ehresi varln hemen hissettirirdi. nsanlar bu ehre ile karlatklar zaman yle bylenirlerdi ki, ruhlar tamamen ona meyleder ve zerinde odaklanrd. Gneten parlak yznde ter damlalar dolu taneleri gibi parlard. Aln dolunaydan daha parlak, az papatyadan daha temiz, huyu ahlak bahelerden daha cmert, dostluu meltemden daha incedir. aka yaparken bile gerei syler. Onun yapt akalar ashabnn ruhlar zerinde susuzluktan yanm cierin zerine den su damlalarndan daha yararldr, efkatli bir babann olunun yumuak bana dokunan elinden daha ho ve zariftir. Onlarla akalar, ruhlar harekete geer, gnlleri alr, yzlerindeki izgiler ortaya kard. Allaha yemin olsun ki onun meclislerinden herhangi bir mecliste hazr bulunmaktaki gayeleri, btn dnyaya sahip olmak deildi. Allaha yemin olsun ki onun
76
kelimelerinden efkatli, yumuak ve aydnlatc bir kelimesi sayesinde tonlarca altn ve gm beklemiyorlard. Cerir b. Abdillah el Beceli yle diyor: Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemi her grdmde yzme tebessm ederdi. Cerir bu hediye ile iftihar ediyor ve bu cmertlii ilan ediyor. Bu cmert, scak ve samimi tebessm Ceririn nazarnda btn hatralardan ve arzu ettii eylerden daha ycedir ve daha deerlidir. Yznde tebessmn belirmesi yeterli idi. Ruhu iyilik, efkat ve ltufla dolar, kalbi msamaha, rahmet ve sevgiye doyard. Meseleyi basit zannetme. nk sen olay yaamadn, meseleyi yakndan grmedin. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem glnde, esprisinde ve akasnda, yaratl ve tabiat kuru, ask suratl ve yz eki kiilerle, ok glen, kahkahalar atan, akada ileri giden kiiler arasnda orta ve lml bir kiilie sahipti. eitli vesilelerle dileri grnnceye kadar glerdi fakat hibir zaman vcudu titreyinceye veya kk dili grnnceye kadar kahkahaya boulmazd. Sahih olarak rivyet edildiine gre o yle buyurdu: Glmekten saknn, nk ok glmek kalbi ldrr.73 Baz sahabeleriyle akalat rivyet edilmektedir: Bir sahabe kendisine: Ey Allahn Rasl, beni bir deveye bindirmeni istiyorum, deyice ona: Deve yavrusundan baka senin iin bir deve bulamadm buyurdu. Bunun zerine adam dnp giderken arkasndan ard ve dedi ki:Btn develer deveden doma deil mi?74
73 74
Ahmed, (8034); Tirmizi (2305); bn Mace (4217). Eb Hureyreden. Bak: el-Beyan vet-Tarif, (1/22); Kefl-Hafa, (85). Ahmed, (13405); Eb Davud (4998); Tirmizi (1991). Enes b. Malikten.
77
Rivyet edildiine gre ihtiyar bir kadn kendisine gelerek cennete girmesi iin dua etmesini istedi. Ona:Yal kadnlar cennete girmez deyince kadn alayarak dnd gitti. Arkasndan onu ard ve dedi ki:
Sen Allahn yle dediini duymadn m: Biz onlar yepyeni bir yaratlta yarattk. Onlar elerine dkn ve yat bakireler kldk. (Vaka:3537)75
Onun glmesi bile Rabbine itaat iindi. Onun glnde anlatlanlarn da stnde bir rnek ve model olma gayeleri vard. Oyun ve elence iin veya vakit ldrmek ve zaman harcamak iin glmezdi. Yola kmak zere binitine biner ve yolculuk duasn okuduktan sonra yle der: Allahm! Gnahm bala. phesiz gnahlar ancak sen balarsn. Sonra gler. Ashab sorarlar: Niin gldnz ey Allahn Rasl? yle der: Kul (Allahm! Gnahm bala. phesiz gnahlar ancak sen balarsn) dedii zaman senin Rabbin gler ve yle der: Kulum gnahlar benden baka kimsenin affedemeyeceini bildi.76 Cennete en son giren ve cehennemden en son kan adamn hikyesini yle anlatr: Adam Rabbinden isteyeceklerini tek tek ister. Allah ona istediklerini on misliyle verir. Adam der ki: Sen lemlerin Rabbi olduun halde benimle alay m ediyorsun? Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem bu esnada gler. Her makamn hakkn vermesi, Allahn ona hidyet etmesinin ve rehberlik etmesinin bir sonucudur. yle ki o ma75 76
Taberani tahri etti. Bak: Mecmeuz-Zevaid, (10/419). Ahmed, (932); Eb Davud (2602); Tirmizi (3446). Aliden.
78
kamda onun yaptndan bakas hibir zaman onun yapt kadar gzel ve uygun olamaz. Yakn ilikiler iinde olduu, sevinli ve neeli zamanlarda ll esprileri, vakur ve mutedil akalar olurdu. Vaaz, korku ve tefekkr zamanlarnda alard; sakin bir halde iken bir eyi hatrladnda, duygulandnda sayg ve rperti iinde alard. Mizah gnlleri kaynatrmak iindi. akas ruhlar yaknlatrmak iindi. Gl canlara ifa idi. Btn akalar bir snnet olmak zere hadis kitaplarnda yazldr. Btn esprileri birer eser ve onun mbarek ahlakndan birer rnek olmak zere raviler tarafndan nakledilmitir. Adeta ibret ve t kssalarnn en gzel kssas gibi onun gln bile kitaplarda koruyacak derecede ann ycelten Allah her trl noksanlklardan mnezzehtir. Sanki yerine getirilmesi gerekli bir farz gibi, gvenilir raviler tarafndan mizahn bile rivyet ettirecek kadar onu saygn bir mertebeye ykselten Allah ok mbarektir. Sabah, aydnland, gece karad mddete Allahn salt ve selam onun, ashabnn ve ailesinin zerine olsun.
Cesur Peygamber
Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem kalben insanlarn en cesuru idi. Hibir sava meydanndan kamamas, hibir savata geride kalmamas, sava esnasnda geri ekilmemesi onun kahramanl iin yeterli bir rnektir. Hatta harp iddetlenip kzt, gzlerin fkeden kzard, kllarn ucunda kellelerin uutuu ve kafalar zerinde mzraklarn krld esnada yaratlmlarn efendisini gyet sakin ve soukkanl bulursun. Onda mmetine yetecek ve orduya yanstabilecei bir rahatlk ve Rabbine gven vard. Sadk dostu Ebu Bekirle birlikte maarada iken, Kurey kfirleri maaray kuatmlard. Kllarn ekmiler, kalpleri kin ve fke ile dolu ve ne pahasna olursa olsun Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemi ldrmek istiyorlard. O ise silahszd. Eb Bekirin korktuunu grnce ona yle dedi: Ey Eb Bekir! ncleri Allah olan bu iki kiiyi sen ne sanyorsun?77 Bu metanet ve cesaretin zirvesidir. Huneyn gn Mslmanlar katlar. Sadece alt sahabe kald. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem katrnn zerinde, tamamen silahl ve ok gl kalabalk kfir ordusuna doru ilerledi ve onlarn zerine bir avu toprak atarak yle dedi: Yzleri kara olascalar.78
77 78
Buhr (3653, 4663); Mslim (2381). Eb Bekirden. Mslim (1777). Seleme b. Amr b. el-Ekvadan.
vlen peygamber
Arn sahibi olan Allah mahmuddur/kendisine hamd edilendir, o da Muhammeddir, ok vlendir:
Umulur ki Rabbin seni Makm- Mahmda ulatrr. (sra:79). Gne ona haset eder, zafer dostudur Hamd ise onun isimlerinden bir isim. Nerede onun vasf nerede Gzellii, reddi ve sebat alar geti, getiremedi benzerini O geldi, alar aciz kald benzerinden. Abdullahn olu Muhammed.. Bu, en iyi bilinen ismi. Bu isim anldnda onunla beraber en gzel ekliyle fazilet akla gelir. Mahede edilebilecek en ideal temizlik onunla beraber hatrlanr. En yce manasyla adalet onunla beraber anlr. Abdullahn olu Muhammed.. Muvahhitlerin kalplerine nurdan harflerle yazlan isim. Her bir kalbi yarsan onu aortlara kaznm, kalbin derinliklerine yazlm, damarlara resmedilmi grrsn. Vallahi kalbim paralara ayrlsa sevgiden Bir resim grlr kalbimin derinliklerinde Sendin yazan levhasna hatrasn Veya sevgiyle resmeden simasn
81
Muhammed, nurlu ve onurludur. Tevrat ve ncilde zikredilendir. Cebrail ile desteklenendir. Ley oullar iinde eref sancann taycsdr. Abdmenaf oullar iinde yce bir da gibi idi. Peygamberler onu mjdeledi, kitaplar onu haber verdi. Tarihler onun ismiyle sslendi. Meclisler onunla ereflendi. Toplantlarda onun ad anld. Minareler onun hatrasn terennm etti. Minberlerde onun szleri tekrarland. O, sapklktan ve gnahtan korundu. Arkadanz (Muhammed) sapmad ve azmad. (Necm:2). Nefsan arzulara uymaktan korundu. O nefsan arzusu ile konumaz. (Necm:3). Onun kelam eriat, lafz din, snneti vahiydir. O (bildirdikleri) vahiyden bakas deildir. (Necm:4). Seciyesi temizdir. Tabiat/karakteri erdemlidir. Vasflar gzeldir. Asaletlidir. Duruu heybetlidir.
phesiz sen apak hakikat zeresin. (Neml:79).

Tevazuu byktr. Cmertlii kapsamldr. Nuru tamdr. O, yaptklar beenilendir. Syledikleri dorudur. Hasletleri onurludur. Muhakkak ki sen yce bir ahlak zeresin.
(Kalem:4).
Naziktir. Geimlidir. Sade ve gsterisizdir. Allahn rahmeti sayesinde sen onlara yumuak davrandn. Eer kaba, kat yrekli olsaydn, onlar senin etrafndan dalp giderlerdi. (Ali mran:159). Dikkatlidir. Dikkatle gzlemlenendir. Galiptir. Baarldr. ansldr. Muzafferdir. Fethe mazhar olandr.
phesiz biz sana apak bir fetih verdik. (Fetih:1).
82
Allah onun kalbini slah etti. Yolunu aydnlatt. Gnahn balad. Bylece Allah senin gemi ve gelecek gnahlarn balar. (Fetih:2). O bir slahatdr. Allah kalpleri onunla tamir etti. Halklar onunla mutlu etti. Tauta kulluun boyunduruundan onunla kurtard. Putperestliin kleliinden onunla zgrle kavuturdu. phesiz ki sen doru bir yola iletiyorsun. (ura:52). O, beeriyeti ar ykmllklerden muaf tutandr. Zorluklardan kurtard. Tehlikeli yerlerden uzaklatrd. Allahn izniyle onlara dnya iini kolaylatrd. Onlara ftratn kanunlarn gsterdi. zerlerindeki ar ykleri ve zincirleri kaldrr. (Araf:157). O, insan iin bir rahmettir. nk ona Rahman retti. Kalbine imann nurunu dkt. Kalbin yolunu gsterdi. O, yal ihtiyar iin rahmettir. nk ona ibadeti kolaylatrd. Son nefesini imanla gzel bir ekilde vermenin yolunu gsterdi. mrnn boa geen gnlerini telafi etmesi, kalan gnlerini deerlendirmesi iin onu ikaz etti. O, genler iin de bir rahmettir. nk onlar genliin en gzel amellerine ve ocukluun en mkemmel hasletlerine hidyet etti. Genliin enerjisini en asil seciyelere ve en yce ahlaka ynlendirdi. O, kk ocuklar iin de bir rahmettir. nk ona annesinin style birlikte ftrat dinini iirdi. Doduu saatte tevhit ezann iittirdi. Daha bebeklik anda ona iman elbisesini giydirdi. O, kadn iin de bir rahmettir. nk ona zulm dnyasnda adaleti getirdi, haklarn korudu. Hayat festivalinde
83
onu korudu. Onun iffetini, erefini ve geleceini korudu. Kadn iin baba, e, karde ve retmen olarak yaad. O, yneticiler ve hkimler iin de bir rahmettir. nk onlar iin adalet terazisini koydu. Onlar zulmn ve adaletten ayrlmann sebep olaca ktlklere kar uyard. Saygnn, ihtiramn, Allaha ve Raslne itaatte yneticilere itaatin snrlarn izdi. O, ynetilenler iin de bir rahmettir. nk zulm ve adaletsizlii haram klarak, gasp, soygunculuu, kan dkmeyi, basky, istibdad, keyfilii yasaklayarak onlarn haklarn korudu. O halde o herkes iin bir rahmettir ve hepsi iin bir nimettir. Biz seni ancak lemlere rahmet olarak gnderdik.
(Enbiya:107).
Tebessm ettii zaman yznn nuru, yz hatlarnn gzellii ve neeli ve sevecen haliyle gnlleri fetheder, ruhlar esir ederdi. Konutuu zaman kelam nefsin hudutlarn geer, ruhun drt bir yann sarard. Sz gnllere nfuz eder, lafz anlarn sayfalarn ssler ve kalplerin derinliklerine kadar ulard. Gld zaman bulunduu yeri nsiyetle doldurur, hazr bulunanlar neelendirir, beraber oturduu kimseleri mutlu ederdi. Alad zaman insanlar onun alamas sebebiyle huu iinde kalrlar, btn gzler biriktirdikleri gzyalarn boaltrlar, btn ruhlar gizlendikleri yerden kartlrlar. Sanki kyamet uyarclar kaplardadr. Sanki lm elileri balarn zerinde durmaktadr. Artk gzya, huu ve boynu bkklkten baka bir ey gremezsin.
84
imdi siz bu sze mi ayorsunuz? Glyorsunuz, alamyorsunuz. (Necm:5960).

zlemin aikr sabretsen de etmesen de. Alyorsun, aksa da gzyan akmasa da. Hitap ettii zaman minberleri titretir, vicdanlar uyandrr, gnlleri harekete geirir, dinleyenleri ateler, muhataplar hayrette brakrd. Kayann gz olsayd alard. Duvarn can olsayd, huu duyard. Gnlerin kula olsayd susup dinlerdi. Keke zamann gz olsayd belki alatrd Beni alatt gibi onu da nasihatler. yle bir szle dal yapard ki kalplere inde manalarn ihtiam olduu halde. Savat zaman dalar gibi sabit olurdu. Seller gibi ne atlrd. Gerek bir direni gsterirdi.
Artk Allah yolunda sava. Sen ancak kendinden sorumlusun. (Nisa:84).

Firar tanmazd, hezimeti duymamt. Baarszla teslim olmad. Ortalk toz duman iindeyken ehresi glerdi. Balar bedenlerden ayrlrken kalbi rahatt. Canlar mzraklarn ucunda drt bir yana dalrken can sakindi. Kllar kanla lmn resmini izerken onun yz glerdi.
Muhammed ancak bir peygamberdir. Ondan nce de peygamberler gelip gemitir. imdi o lr veya ldrlrse gerisi geriye (eski dininize) mi dneceksiniz? (Ali mran:144).
Duran iin lmde phe olmad halde durdun Sanki sen lmn gz kapaklarndasn o uyurken
85
Yaral yiitler yanndan geer hezimetten Sen halinden memnun yzn glyorken. Verdii zaman cmertlikte snra ulard. Bereketli yamurlar getiren rzgrlarn yapamadn yapard. Fakirlikten korkmayan kimsenin verii gibi verirdi. Dnyaya ve dnyalklara deer vermeyen, dnyada devaml yaamay arzu etmeyen ve verdiinin yerine Allahn onu kendisine tekrar vereceini uman kimsenin verii gibi verirdi. Nereye yaarsa yasn elleri bulut gibi idi. Nereye fayda verirse versin avular yamur gibi idi. Cann verirdi ve Allah yolunda onu lmlere arz ederdi. Kelime-i tevhidi yceltmek iin cann kllarn keskin yanna takdim ederdi. Onun kahramanl cmertliinin alametinden baka bir ey deildi. Onun ileri atlmas sahavetinin delilinden baka bir ey deildi. Sen bir kahramansn dmanla karlatn zaman lm korkusuyla terbiye ettin kahramanlar Sz verdiin zaman yerine getirdin verdiin sz Deilsin syleyen, yaptna aykr yalanlar Sahip olduu eyleri bir saat iinde verirdi. Elindekini bir anda hediye ederdi. Dnyaya nem vermezdi. Yzlerce deveyi kaba saba bedevilere verdi. Elindeki mallar ucuzlad, koyun srlerini fetih Mslmanlarna verdi. yle dedi: Tehamenin aalar saysnca malm olsayd hepsini datrdm sonra benim cimri, yalanc ve korkak olmadm grrdnz.79 Teehhdnn dnda la demedi asla Terk etmedi eveti yasaklarn dnda.
79
Bunun tahrici daha nce geti.
86
Gmlei istendi, hemen kard ve verdi. Kendi yiyeceini verdi, al ve skntsnn iddetlenmesi zerine karnn sard. Hatemin cmertliinin sebebi an, hret ve gsteriti. Son Peygamberin cmertliinin sebebi ise yerin ve gn Rabbinin rzas idi. Muhta da olsa infak etti, fakir de olsa verdi. Kendi ihtiyac varken bakasna vermeyi tercih etti. htiyala birlikte vermeye devam etti. Suluyu balad zaman iyilik ve ihsanyla onu sevindirir, onu knamaz, ondan bir ey istemezdi.. Ktl unutturur, zilleti topraa gmer, yumuaklyla gnah yok eder, grmezlikten gelerek suu rterdi. Sen imdi onlara hogr ile muamele et. (Hicr:85). Kavmi onunla savat, mcadele etti, ona eza cefa etti, svd, onunla alay etti, onu yurdundan kard ve yaralad. Fakat o galip geldii zaman onlar affetti, balad, yumuak davrand, msamaha gsterdi ve zaman iinde unutulmayan u mehur sz haykrd: Haydi gidin, serbestsiniz!80 Onun ahlaknn mar u szlerdir: Allah bana benimle ilikiyi kesenle bam devam ettirmemi, bana zulmedeni affetmemi, beni mahrum brakana vermemi emretti.81 Kurndaki anlatlan her asaletli kii onun siretinden tercme edilendir. Bu sebepledir ki Aie ondan sz ederken: Onun ahlak Kurn idi, demitir. Vaat ettii zaman vadini yerine getirirdi. Dmanlar onun bir yanln ve srmesini yakalamak iin ok arzulu ol80 81
Daha nce geti. Bu hadisi Rezin tahri etti. Bak: el-Mikt, (5368); Tefsirul-Kurtubi: (7/346).
87
malarna ramen hibir hyanetini ve hibir szne sadakatsizliini bulamadlar. Fakat bunu bulmalar ok uzaktr. Btn mrn bar ve savala, rza ve gazapla, yolculukla ve ikametle geirdi fakat tek bir hal zere yaad. Hep doru ve gvenilir bir insan olarak kald. Onun doruluu kadar baka bir doruluk var m? Onun gvenilirlii kadar baka bir gvenilirlilik var m? Bir adama bir yerde buluma sz verdi. Szn yerine getirmek iin orada gn bekledi. Kendisine dmanlkta insanlarn en iddetlisi olan Yahudiler ve mriklerle anlama yapt, asla hyanet etmedi ve anlamay bozmad ve verdii sz inemedi. nsanlarn en vefals ve sznn en sad vasfna en layk olan kii odur. O doruluk ve vefa dinini getiren peygamberdir. Hyanetten ve verilen sz inemekten sakndran peygamberdir. u sz syleyen o deil mi: Mnafn alameti tr: Konutuu zaman yalan syler, sz verdii zaman szn yerine getirmez, emanet verildii zaman hyanet eder.82 u yetler kendisine indirilen peygamberdir:
Verdiiniz sz yerine getirin. nk sz veren sznden sorumludur. (sra:34). Onlar Allaha verdikleri sz yerine getiren ve szlemeyi bozmayanlardr. (Rad:20).
Sz aldn veya sz verdiin zaman, Szn bor bilir, dersin her zaman.
f
82
Buhr (33, 2682); Mslim (59). Eb Hureyreden.
Hatip Muhammed
Onlara t ver ve onlara kendileri hakknda etkili ve gzel sz syle. (Nisa:63).

Sarraf lisandr, keskindir, Dediini keser klcn ucu gibi Bir konuma ki afak gibi, yamur gibi Kusursuzdur, parldayan bir nur gibi. Onun beyan defterini mtalaa et, fesahat divann incele. mrme yemin olsun ki onun konumas kalpleri yakalar. Vallahi onun szleri ruhlar esir eder. Harfleri mahrelerinden karr. baresi aktr. Mukaddimesi gzeldir. Lafzlar seilmitir. Cmleleri salamdr. Hatta sanki gzel kokular yayan bir bahe veya erkenden yamuru gren saba rzgryla arkadalk eden meltemle oynaan bol aalkl bir bahe gibidir. Ona veciz ifadeler iinde bir esizlik, ihtisar iinde belagat vermitir. Konu-masndaki bu zellii u szleriyle anlatr: Bana cevamiul-kelim olma zellii verilmitir.83 Yani az kelimeyle ok manalar ifade etme zellii demektir. Baka bir rivyette ise: Benim iin kelam tam olarak ihtisar edilmitir.84 Yani muhtasar konuma zellii verilmitir. Fakat onun sahih yolla gelen kavli hadislerini inceler83 84
Buhr (2977); Mslim (523); Lafz Mslimin olup Eb Hureyreden. Beyhaki, e-uab, (1436). merden. Bak: Kefl-Hafa, 1/14,15.
89
sen -ki on bine yakndr- onlarn hayatn btn blmlerini, hiret konularn, gemiin haberlerini ve gelecee dair mucize bilgiler ihtiva ettiini grrsn. Onun kelamnn yceliini, lafznn zenginliini, ibaresinin kuvvetini ve fesahatindeki akl tanmak istersen onun kelamn, fesahati ne kadar byk olursa olsun baka bir kiinin kelamyla karlatr. Dnya hatiplerinin, airlerinin ve zamann nde gelen ahsiyetlerinin lmsz kelimelerinin ve etkili ibarelerinin yer ald kitabelere tarafl bir ekilde girmi olsan sonra da onun kelamna baksan, onun kelamn dierlerinin kelamnn gzelliklerini sildiini grrsn. Hatta onun kelamndan nce hibir kelam beenmezsin, onun sznden nce hibir sz seni etkilemez. Kelam eitleriyle ilgilenmeyen ve muhtelif szleri birbirinden ayramayan sradan bir kimse bile Peygamberin sznde zel bir etkinin ve baka bir zevkin bulunduunu grr. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem Muaz b. Cebele kapsaml, faydal ve yeterli bir tavsiyede bulunmak ister. Faydalarla dolu, kapsaml, esiz bir slubu ve parlak bir mukaddimesi olan ksa ve z bir ibare ile yle der: Nerede olursan ol Allahtan kork. lediin bir gnahn arkasndan hemen bir iyilik yap ki o gnah imha edip silsin. nsanlara da gzel ahlakla muamele et.85 Belagat sahibi bir sz ustas bunun benzerini sylemek istese tavsiyede ayrntlara girer ve nasihati uzatrd. Ya lafz hesaba katarak manay daraltr, sz uzatrd veya manay hesaba katarak sz ksaltr manaya iaret ederdi. Ukbe b. Amir Raslullah sallallahu aleyhi ve selleme kurtu85
Ahmed, (20847,20897); Tirmizi (1987); Darimi, (2791). Bak: el-Mikt, (5083).
90
lu nedir diye sordu. Hi duraksamad, kekelemedi ve dnmedi. Mbarek azndan u irat edici, bilinli ve ilham edici cmle dkld: Diline sahip ol, evin sana dar gelmesin, gnahlarndan dolay ala.86 u gzel ve esiz l taksime bak. ncesinde hibir hazrlk ve mukaddime yapmakszn hem manay eksiksiz ifade ediyor, hem de lafz ksa tutuyor. nk soran kii cevap bekliyor, nasihat isteyerek acele ediyor. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem bir keresinde beraberinde ibn Abbas olduu halde binitine biner ve ona o anda aklna geliveren tavsiyelerde bulunur. Bunu gnlleri esir eden bir aklkla yapar ve gz kamatrc bir fesahat tabann iinde sunar. yle buyurur: Ey delikanl! Sana birka kelime reteceim: Allah(n emir ve yasaklarn) gzet ki, Allah da seni gzetsin. Allah hi hatrndan kartma ki, Onu her an karnda bulasn. Rahat iken Allah tan ki Allah da seni zorlukta tansn. steyeceinde Allahtan iste, yardm isteyeceinde Allahtan yardm iste. Bilmi ol ki, btn insanlar sana bir konuda fayda vermek iin bir araya gelseler ancak Allahn yazd kadaryla sana faydal olabilirler. Eer tm insanlar sana zarar vermek iin bir araya gelip birleseler ancak Allahn sana yazd kadaryla zarar verebilirler. Kalemler kalkm, sahifeler kurumutur. Bil ki baar sabrla birliktedir, rahatlk, sknt ile birliktedir, zorlukla birlikte kolaylk da vardr.87 imdi ben bu ok deerli aklamann nne seni koyuyorum ve senin akln hakem tayin ederek soruyorum: Beerin kelam iinde bu kelam gibisini grdn m? Blmleri gzel, lafz ho, mana86 87
Ahmed, (21732); Tirmizi (2406); bn Ebi sm, Zhd, (1/15). Ukbe b. Amirden. Ahmed, (2664,2757,2800); Tirmizi (2516); Hkim, (63049). bn Abbastan Bak: el-Mikt,(5302).
91
lar gl, hitab byleyici! Allah gzet ki Allah da seni gzetsin. sz beyann hafzasna nakedilmi ve fesahatin mihrabnda aklselimim secde edecei cmlelerdendir. nk bu cmle tavsiye iinde tavsiyeleri toplam, nasihat iinde nasihatleri zetlemitir. Konuan Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem deil de baka birisi olsayd yle derdi: Allah emirlerini eda ederek gzet ki, Allah da seni nimetleriyle gzetsin. Allah yasaklarn terk ederek gzet ki, Allah da seni azabndan korusun. Allah genliinde gzet ki, Allah da seni ihtiyarlnda gzetsin Ve bu karlatrmalar, giriler ve sonular, balanglar ve bitilerden oluan uzun bir liste halinde devam eder giderdi. Fakat o sadece: Allah gzet ki Allah da seni gzetsin. dedi. Bu gzel ve parlak szden daha edebi, daha gzel, daha veciz ve daha esiz baka bir sz olabilir mi? Sanki bir bahedir, seherde diriltmi onu saba rzgr Bereketli yamurlar ziyaret etmi, sslenmi aalar Sonra bu konumay cmle cmle oku ve yet beyann zevkine varabiliyorsan, hitabn bysne aina isen dur: Gzelliinin snrna ulanca kiinin dncesi ini doldurur orman gibi aalarnn meyvesi Onun temiz kokulu szlerinden herhangi birini al. Hi onda bir erilik ve rekket veya zayflk, yapmacklk grebilir misin? Aksine ihtiamda incelik, aydnlatmada kolaylk, derinlikte asalet grrsn. Onun lisanyla akc, cokulu ve byleyici szler syleten Allah her trl noksanlktan mnezzehtir. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem: Ameller niyetlere gredir. buyurur.88 Bu sz maksad ifadeye kfidir. Pek ok
88
Buhr (1,54); Mslim (1907). mer b. el-Hattabdan.
92
manalar, hkmleri akideleri, edepleri ve ahlak ok gzel ve kapsaml iki cmle iinde ifade edivermitir. Bylece bu cmle limler iin bir kaide, hikmet ehli iin bir zdeyi ve edebiyatlar iin gzden kardklar bir sz olmutur. Mesela anszn doalama olarak syledii u sz al: Ensardan bir ocuun yanna girer. ocuun oynad bir kuu vardr ve bu ku lmtr. ocua yle der: Ey Ebu Umeyr! Nuayr ne yaptn?89 baredeki tekabl sanatna, secinin gzelliine ve iki cmle arasndaki dengeye bak. Ne eksii var, ne de fazlas. Huneyn savanda aceleyle azndan u szler dklr: Ben bir peygamberim, yalan yok. Ben Abdlmuttalibin oluyum. Eer sz bilginleri ve beyann ustalar ilerinden dolay aceleyle byle bir sz sylemek itselerdi, kolay kolay syleyemezlerdi. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemin insanlarn en fasihi olmasnda alacak bir durum yok. nk onun en byk mucizesi, Arapay en iyi kullanan kimseleri hayrete dren ve airlerin azn ak brakan Kurndr. Elbette kendisine vahyedilen bu peygamberin gnlleri fetheden byleyici ve cezp edici bir beyan derecesinde olmas gerekir.
f
89
Buhr (6129; 6203); Mslim (2150). Enes b. Malikten.
Fetva Veren Muhammed

Senden fetva isterler. De ki size fetvay Allah verir.

(Nisa:127).
Hkmettii zaman asi lafz ona itaat eder. Doru fikirler yardm eder bir yol tutunca Zannn syleyince aydnlk sabahtr dersin Sanki imein sarahati onun zannndan kar Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem fetva ilminde Rabbi tarafndan desteklenendir. Allah tel ona marifetin kaplarn ve anlayn hazinelerini amtr. Onda her soru soran iin onun durumuna, dnya ve hiretteki yararna uygun bir cevap vardr. Verdii cevap, soran kiinin beden llerine gre biilmi bir elbisedir sanki. O elbiseyi eksiksiz ve en gzel bir ekilde hazrlar, en gzel ekilde giydirir, arz eder ve yararlandrr. Kendisine gelmeden nce soruyu soran kiinin hayatn sanki okumu gibidir, fetva istemeden nce sanki onun i dnyasna, gr ve dncelerine ainadr. Bunun sebebi nbvvetin nurundan, vahyin bereketinden ve Rabbani baar ve fethin etkisinden baka bir ey deildir. Ona elden ayaktan dm, yallktan dolay bir ameli devaml yapamaz hale gelmi ihtiyar birisi gelip fetva sorduu zaman, ona ok ksa ve zl lafzlarla durumuna uygun en faziletli ameli, en kolay ibadeti ve en az g sarf edecei itaat eklini tavsiye eder. Eer soruyu soran kii baka birisi ol-
94
sayd muhtemeldir ki ona, zayfln gz ard ederek ve ihtiyarln hesaba katmadan itaat etmek iin ok almasn ve mrnn kalan ksmn ciddi bir ibadetle deerlendirmesini tavsiye ederdi. Bak, ne gzel syledi: Dilin devaml olarak Allahn zikriyle slak kalmal.90 Bu cmledeki tasvir gzellii, takdim mkemmellii ve ifadenin zarafeti, dinleyen kiiyi bu deerli ibadeti yapmaya tevik ediyor. aylan es-Sekafi yanna geldi. Bnyesi kuvvetli, iriyar, salam yapl bir adamd. Kendisini Allaha yaklatracak ameli sordu. Ona yle buyurdu: Allah yolunda cihad terk etme91 Amel seimindeki gzellie bak: Adamn kabiliyetini, yararn ve durumuna uygun olan dikkate alyor. Aman ne parltl bir zek ve ne hikmetli bir sz! fkeli ve sert tabiatl bir adam olan Ebu Zer kendisine bir tavsiyede bulunmasn istedi. Ona defa: fkelenme dedi.92 Bu ancak mbarek nbvvet eczanesinden alabilecei onun haline uygun bir ila ve tedavidir. Ve bu sz, dinin kaidelerinden bir kaide ve eriatn esaslarndan bir esas haline geldi. Ebu Musa el-Earinin daa trmandn grr ve ona yle der: La havle ve la kuvvete illa billh (g ve kuvvet ancak Allahtandr) szn sylemeyi hi brakma. nk bu sz cennetin hazinelerinden bir hazinedir.93 Bu tavsiye daa trmanmaya ve arlklar tamaya uygun bir tavsiyedir. nk bunda kulun kendi g ve kuvvetiyle gururlan90 91 92 93
Ahmed, (17227, 17245); Tirmizi (3375); bn Mace (3713). Bak: el-Mikt, (2279). Bu hadisin tahricini bulamadm. Buhr (6116). Eb Hureyreden. Buhr (4205,6610); Mslim (2704). Eb Hureyreden.
95
madan Allahtan yardm ve medet istemesi vardr. Hal ve artlarn gereini gzeterek bu iratta ne gzel bir seim yaplm. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem Ebu Zerin zayfln ve tahammlszln grr ve onun idarecilik grevinden saknmasn emreder. nk Ebu Zer zayftr, idarecilik ise bir emanettir ve kyamet gnnde bir azap ve pimanlk sebebi olabilir. nk Ebu Zer gibi kimseler iin idarecilikten baka gzel yapabilecekleri baka hayr kaplar vardr. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemin zeksna ve insanlarn yeteneklerini tanmasna bak.
Onun konutuu, kendisine indirilen vahiyden baka bir ey deildir. (Necm:4).

Muaz Yemene gnderdii zaman ona yle der: Sen ehlikitap topluluklara gidiyorsun.94 Bu, muhataplarna uygun bir ekilde hitap etsin diye onlarn mertebelerini ve durumlarn tanmas iin Muaza bir uyardr. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem Muaza merkebinin zerinde terkisinde iken- Allahn kulu zerindeki hakkn ve kulun Allah zerindeki hakkn tanmasn tavsiye etti. nk Muaz lim ve davetidir. Bu byk tavsiyeye uygundur. Bunu mmete ulatracaktr. nk o, ynlendirme, irat ve nasihat edebilecek bir konumdadr. Bu, Muazn hayatta iken yapt bir itir. O bir bedevi olsayd bu szn kendisine sylenmesi uygun olmazd. mran b. Husayn onun yanna gelmiti. Ona sordu: Ka tanrya ibadet ediyorsun? mran yle dedi: Alts yerde biri gkte, yedi tanrya. Raslullah sallallahu aleyhi ve
94
Buhr (1458,1496); Mslim (19). bn Abbastan.
96
sellem:
stek ve arzularn bunlardan hangisine arz edersin? buyurdu. mran: Gktekine, dedi. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem ona yle dedi: Yerdekileri brak, gktekine ibadet et. Sonra ona yle dedi: De ki: Allahm! Bana doru yolumu ilham et ve beni nefsimin errinden koru.95 Bu dua, mran b. Husaynn durumuna, iinde bulunduu kararsz, pheci, tereddtl, rtten ve dorudan uzak hale uygun bir duadr. Onun Rabbinden kendisini doru yola iletmesini istemesi ve nefsinin errinden snmas mnasiptir. nk btn ktlkler nefistendir. Ali b. Ebi Talibe yle demesini tledi: Allahm! Bana hidyeti ve doru yolu gster.96 Bu da Alinin durumuna uygun bir duadr. nk o, ilerin karaca, fitnelerin kaca, durumun bu karanlk ortamda Allahtan hidyet istemeyi, bu yeni artlar, grler, heva ve hevesler karsnda Hay ve Kayyum olan Allahtan doru yolu gstermesini talep etmeyi gerektirecek kadar iinden klmaz hale geldii gnlere yetiecek kadar yaad. Peygamberine ilham eden ve ona fkh ve anlayn hazinelerini aan Allah her trl eksiklikten mnezzehtir, onu hakkyla tantmak ve vmek mmkn deildir. Adamlar sz kopardlar olgunlamadan Sen iek anca kopardn sz dalndan O sz gzleri anlatandr Tekrarlannca gzellii katlanandr Onun szleri, tanmadklar eyleri abartarak anlatan ve
95 96
Tirmizi (3483); Laleki, erh-i tikad Ehlis-Snne, (1184). mran bn Husayndan tahri edildi. Bak: el-Mikt, (2476). Mslim (2725). Aliden.
97
her vadide dolaan airlerden bir airin sz deildir. Onlarn ssl psl szleri bozuk hayallerinden reva bulmayan tasavvurlarnda ibarettir. Ona gelince Allah onu bu tr eylerden korumutur. stelik onun sz kendisine vahyedilen bir vahiydir ve okunan bir eraittir. Onun sz ileri gelen ekbir takmnn raz olduu, halkn ise mnafklk yapt bir siyasinin basit menfaatler vaat ederek piyasaya srd bir sz deildir. Bilakis o Rabbani bir nebidir, masum bir Rasldr. Yol gsterici bir hikmeti, hidyet rehberi olan kymetli bir dini Rabbinden Cebrail vastasyla nakletmitir. O, kltrnn birikiminden ve anlarnn feyzinden ilham alan bir edebiyat deildir. Bu edebiyat, ilham kayna olan kltr birikimini ve anlarn, insanln rnlerinden ve amurun ocuklar, topran torunlar olan beeriyetin kltrlerinin znden toplayp bir araya getirmitir. Hlbuki Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem, sapmaktan, sapklktan, rasgele geliigzel konumaktan korunmu masum bir muallimdir, reticidir, peygamberdir.
Temiz ve Temizlenmi Muhammed

Ey Peygamber! Biz seni bir ahit, bir mjdeleyici, bir uyarc; Allahn izniyle kendi yoluna aran bir daveti ve aydnlatc bir kandil olarak gnderdik. (Ahzab:45,46).
Sanki Sreyya yldz alnna aslm Boynuna ira, yzne ay taklm Onda asaletin ihtiam var. Geceyi aydnlatsayd yz, Tehlil getirirdi ehirli ve kyl. Allah tel btn gzellikleri Rasl sallallahu aleyhi ve sellem iin kemale erdirdi, fazilet nimetini onun zerinde tamamlad ve her trl fazilette gzel bir rnek olmas iin sadece ona zel bir ihtimam gsterdi. Ahlaki meziyetler ondan renilir. Btn menkbelerin kayna odur. nk ideal bir rnek olmann gereklerinden birisi de btn iyi insanlarda ayr ayr bulanan stn niteliklerin ve meziyetlerin hepsini kendisinde toplayan bir kii olmasdr. te Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem Rabbi tarafndan seilmi byle bir insandr. nsanlar en gzel ahlaka, en hayrl amellere ve en doru yola sevk etmek iin yaratcs tarafndan seilmitir. Gerekten de Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem temizdir, mbarektir. Kalbi hayat suyu ile ykanm ve tertemiz olmutur. Allah tel onun gsnden her trl fkeyi, kini,
99
hasedi, nefreti ve hileyi gidermi, bylece btn insanlarn en merhametlisi, onlarn en iyisi ve hepsinin en cmerdi olmutur. Onun nezaketi, ycelii, iyilii ve cmertlii ehirliyi, kyly, uza, yakn herkesi kuatmtr. O insanlarn en zekisidir, en akllsdr, vicdan en temiz olandr. Byle olmas da gerekir, hakkdr, nk leme lider olmak, dnyay slah etmek ve beeriyeti dzeltmek iin seilmitir.
Biz seni ancak lemlere rahmet olarak gnderdik.

(Enbiya:108).
Ahmeti gnderdii gn mahlkata Bakt lah, deitirdi onun halini
stelik insan onurlandrd, setii gn nsanln hayrlsndan, yldzn hilalini

fkeyi yasaklar ve fkelenme!97 buyurur. hlbuki o, insann itibarn zedeleyen fkenin sebeplerinden ve saiklerinden insanlarn en uzak olandr. Hatta insanlarn en yumuak bals, en kerem sahibi olan, aff ve msamahas en geni olandr. Haset etmeyin 98 buyurur, sonra bu ldrc hastalktan kendisini uzak tutar. Kendisinde hasedin zerresi veya kinin damlas yoktur. Allah tel onu bundan korumutur. Bununla beraber o, leme iyilii yaym, insanlara Allahn fazln taksim etmitir. Birbirinize srt evirmeyin, birbirinizle ilgiyi kesmeyin. Buyurur, sonra bu asil davran slay rahim, iyilik ve ihsan olarak tercme eder. Kendisiyle ilikiye kesenle ilikiyi
99
97 98 99
Buhr (6116). Eb Hureyreden. Buhr (6065, 6076); Mslim (2559). Enes b. Malikten. Bir nceki hadis.
100
koparmaz, kendisine zulmedeni affeder, kendisini mahrum brakana verir. u yette anlatlan zellie uyan en byk kuldur:
Onlar fkelerini yenenler ve insanlar affedenlerdir.

(Ali mran:134).
O Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemdir. Allah bana mtevaz olmam vahyetti100 buyurur ve her eyiyle bir tevazu olur. Onun tevazuu sanki karmzda duran bir suret, canl bir nesne ve grnen bir hakikattir. Merkebe biner, ayakkabsn tamir eder, toprak zerinde oturur, koyununu saar, ihtiyarla birlikte durur, cariye ile beraber gider, yoksullarla kaynar, bedevileri misafir eder ve fakirlerle arkadalk eder. Sizin en hayrlnz ailesine en hayrl olannzdr. Ben ise sizin iinizde aileme en hayrl olannzm.101 Buyurur ve bu hadisi kendisinde en byk ekilde temsil eder. Ailesine kar merhametlidir, sevecendir. Onlarn yanna glerek ve tebessm ederek girer. En nazik ifadelerle onlarla akalar. En gzel ekilde onlara iltifatlarda bulunur. Hizmette onlara ortak olur. Onlar en tatl konumalarn iine eker. Kabalk, sertlik ve azarlama olmakszn onlarla karlkl en gzel akam sohbetlerini yapar.
Muhakkak ki sen yce bir ahlak zeresin. (Kalem:4).

Meltemden yumuak bir ahlak estiinde Gzel kokulu mendil gibi bir email Ganimetleri datrken bir adam ona: Adil ol ey Mu100 101
Mslim (2865). yad b. Hammardan Tirmizi (3895); Beyhaki, Sunen, (15477). Aieden. Tirmizi hadis iin hasen, garib, sahih dedi.
101
hammed! dedi. Ona yle cevap verdi: Ben dil olmasam helk olur, hsrana urarm. Ben de adil olamazsam kim adil olur? Doru syledi ve szn yerine getirdi. Dnyada ondan daha adil kimse yoktur. O adil olmad zaman dnyada adaletin sonu gelir, insanlar adaleti gremezler ve yeryznden adalet kalkar. Onun hkmnden daha adil bir hkm olabilir mi? Eer adalet konuan bir ahs olsayd da ona: nsanlarn en adili kimdir? diye sorsaydn, Muhammeddir derlerdi. Hkmlerindeki adaletine, nefsiyle ilgili bir konuda bile nasl adaletli olduuna bak. Hatta baz sahabeleri ona ksas yapmak bile istedi. Kz Fatma bile hrszlk yapsa elini keseceine yemin etti. Hi kimseye hakszlk etmez hi kimseyi kayrmazd. Cezalarn uygulanmasnda hi kimsenin efaatini kabul etmezdi. En sevdii kiilerden birisi olan same b. Zeyd hrszlk yapan Mahzumiyeli bir kadnn cezalandrlmamas iin efaati olduu zaman yzne kar yle bard: Allahn koyduu cezalardan birisinde mi efaat ediyorsun?102 Zbeyir ile Ensarl bir adam arasnda hkm vermiti. Adam dedi ki: Ey Allahn Rasl! Halayn olu olduu iin mi? Yani halan Safiyenin olu olduu iin mi Zbeyirin lehine hkmettin? Bunun zerine Allah tel u yeti indirdi:
Hayr! Rabbine andolsun ki onlar, aralarnda kan ekimeli ilerde seni hakem yapp sonra da verdiin hkme ilerinde hibir sknt duymakszn, tam bir teslimiyetle boyun emedike iman etmi olmazlar. (Nisa: 65).103
Raslnn adaletine, hkmlerinin doruluuna ve yargsnn shhatine ahit olarak Allah yeter.
102 103
Buhr (3475); Mslim (1688). Aieden. Buhr (2360, 2708); Mslim (2357). Abdullah b. ez-Zbeyrden.
102
Gzlerinle Gryormucasna Hkmettiin zaman hibir phe yoktur Sanki gkten bir hkm gelir davallara
O, dnyada adaletin kurucusu, zulm saraynn ykcsdr. Dost, dman, seven sevmeyen bu gerei itiraf etmektedir. Bunu onun davet ettii mbarek ahlakyla lebilirsin. Davet ettii eyi ilk uygulayan kendisidir. Onun syledii ile yapt, ii ile d, kalbi ile azalar birbirini tasdik eder. Onun d gzellii, onun ideal deerlerinin adresidir, gzelliklerinin bulunduu sarayn cmle kapsdr. nsanlarn en gzel yzls, simas en parlak ve aln en nurlu olandr. nce derili ve ho kokuludur. Benzersiz bir safiyete sahiptir. Teri inci gibidir. Nefesi misk gibidir. Enes radyallah anh yle der: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin ellerinden daha yumuak olan ne bir ipee ne de bir dibaceye dokundum. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin kokusundan daha gzel kokan ne bir misk ne de amber kokladm.104 Bir kimse onunla musafaha ettii zaman avucunda gnlerce onun kokusunun izlerini hissederdi. Orman vadisinin topra miskten kfura dnd Dallar ise ieklerle bezeli kokulu Mersin aac Bu ancak develerin akamki nazl yrydr Yanlarnda akamn serinliini de ekip gtrd Duygulu, neeli ve sevecendi. ok az glerdi. akac idi. Durumdan etkilenir, merhametinden alard. efkatinden dolay yumuaklk gsterirdi. Hayetle dolu idi. Bar yapt zaman vefa gsterenlerin en vefals sadakat gsterenlerin en
104
Buhr (3561); Mslim (2330). Enesten.
103
sadakatlisi idi. Savatnda da rzgrdan daha hzl idi ve karanlk yokular en abuk geendi. Verdii zaman gn altndakilerden ve su ienlerden daha cmertti ve daha sahavetli idi. Raz olduu zaman kalpleri saadetle doldurur, meclisleri sevinle mamur ederdi. Hakszlk karsnda fkelendii zaman kltan daha keskindi, gnlerden daha kararl idi. Dolu taneleri gibi dileriyle gler, yamur gibi gzyalaryla alard. Bereketli yamur gibi verirdi. Birisiyle karlat zaman yz afan aydnl gibi olurdu. Beraberindekiler onun konumasndan usanmaz, arkadalar onun sohbetinden bkmazd. Onu tanyanlar ayrlna dayanamazd. Krmz, parlak ve gzel bir elbise ile mutlu ve gler bir yzle bayrama kard. Yz bu bayramdan ve bu sevinten daha gzeldi. Onu grmek, onu dinlemek ve sohbetinden yararlanmak sahabe iin en byk bayramd. Yamur dualarnda boynunu bkerek, yalvararak, yakararak ve alayarak hazr bulunurdu. Onun huu iindeki yzn grmek, bu samimi gzyalarna ve etkili manzaraya bakmak Mslmanlar iin en byk vaazd. Savan ortasna dalar, atlgan bir kalple, metanetle ve samimi bir kararllkla sava meydann tututururdu. Onun nndeki dman saflar hezimete urar, onun gc karsnda dman bahadrlar geri ekilmek zorunda kalrd. Savan doruk noktasnda sahabenin en cesurlar onunla korunurlard, en hzl yiitler lm annda onun himayesine snrlard.
Sevilen Muhammed
sallallahu aleyhi ve sellem:
Ona iman edenler, ona sayg gsterenler, ona yardm edenler ve ona indirilen nura (Kurna) uyanlar var ya, ite onlar kurtulua erenlerdir. (Araf: 157).
Biriniz beni kendi babasndan, ocuundan ve btn insanlardan daha ok sevmedike iman etmi olmaz.105 Seni yle seviyorum ki onda hi kusur yok Baz sevgiler vardr ki onlar birer seraptr Sana samimi bir sevgi hediye ettim Bu sevgimin delili aktr ve u kitaptr. Sahabelerin biyografilerini incelen bir kimse, yce Peygamberin ahs iin gsterilen bu samimi ve cokun sevgiyi grr. Bu yle bir sevgidir ki, ruha hkimdir ve duygulara maliktir. Bu yle bir sevgidir ki, ocuk, baba ve e sevgisi bu sevgiye denk deildir. Bu yle bir sevgidir ki, kalbin zarna kadar ular, ruhun derinliklerine karr. Fakat onlar onu niin byle bir sevgi ile sevdiler? nk tarihte Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemin ashabnn Muhammedi sevdii kadar kendi liderlerini, nderlerini veya bakanlarn veya eyhlerini veya komutanlarn seven baka bir topluluk yoktur. Sahabeleri onu o kadar ok sevdiler ki, onun iin canlarn feda ettiler, kllar karsnda v105
Buhr (15); Mslim (44). Enesten.
105
cutlarn onun vcudu nnde siper ettiler, onu korumak iin kanlarn feda ettiler, onun erefini korumak iin kendi ereflerinden feragat ettiler. Bazlar Raslullah sallallahu aleyhi ve selleme olan sayglarndan dolay ona doya doya bakamazlard. Bazlar onun urunda severek, sonu olduunu bilerek sanki dne gider gibi lme giderdi. Bazlar Allah yolunda ahadet erbetini souk su ier gibi ierdi. nk o Muhammedi ve davetini severdi. Hatta onlar kendilerinin memnuniyetlerinin aleyhine de olsa onun memnun olmasn, kendileri yorulsalar bile onun rahat etmesini, kendileri a kalsalar bile onun doymasn isterlerdi. Onun sesinin stne kacak ekilde seslerini ykseltmezlerdi. Kendi ilerini onun iinin nne geirmezlerdi. O olmadan kesin bir ey yapmazlard. O itaat edilendi sevilendi. Gzel bir rnek, bereketli bir modeldi. Bu sevginin sebeplerine gelince bunlarn en by, bu insann Rahmann elisi ve insanlarn ve cinlerin en hayrls olmasyd. Onlar karanlklardan aydnla karmak, genilii yerle gk aras gibi olan cennete onlar sevk etmek iin onu Allah gndermiti. Sonra onda faziletlerin ve gzelliklerin tamamland bir nderi buldular. Onlar bu byk ahlak ve yce yol byledi. Kfrn ve cahiliyetin tututurduu cehennemden sonra ona yaknlkta ve izinden gitmede imandan filizlenen cenneti buldular. Allahn izniyle o, onlarn ruhlarn putperestliin pisliklerinden, nefislerini irkin ktlklerinden, vicdanlarn putlarn kir ve lekelerinden temizleyen ve onlara kerim bir hayat retendir. Endieli, huzursuz, skntl ve kederli bir mrden sonra gslerini saadetle doldurdu. ek, phe ve sapkln harap etmesinden sonra kalplerine kesin imann saraylarn ina etti.
106
Onun davetinden nce meralarda yaylan hayvanlar gibiydiler. Ne iman, ne edep, ne namaz, ne zekt, ne nur ne de salah vard. Putlara kulluktan, ktlklere bulamaktan, alkol bamllndan, kan dkmekten, gasp ve soygundan ibaret karanlk bir hayat yayorlard. Hayatlarnda bir risalet yoktu, Allahtan gelen bir haber yoktu, hiretten haberleri yoktu. Bu yzden azgnlklar iinde bocalayp duruyorlard. Tatan kat kalpler, geceden karanlk ruhlar, lmden beter dertler skntlar. Bu sebeple akl gvenlii yok, can gvenlii yok, helal mal yok, rz ve namus gvenlii yok, nefisler raz deil, ahlaklar bozuk, fazilete saygl bir toplum yok, ilkeleri koruyan bir halk yok. Allah tel bu insanl kurtarmak, mutlu etmek, slah etmek ve felaha erdirmek iin Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemi gnderdi. nsanlar sanki yeniden dodular. Sanki dnyann ehresi deiti. Sanki yeryz yeni bir elbise giydi. nk vahiy bu peygambere her eyi bilen ve her eyden haberdar olan Allah katndan iniyordu. Cebrail sabah akam ona nceki eraitlerin hkmn kaldran bir eriat getiriyordu. O eraitte kullarn mutluluu, beerin kurtuluu, yeryznn imar vard.. Mescit ina edilir, boyunduruk zlr, gs imar edilir, vcut temizlenir, namaz eda edilir, Mushaf okunur, yet tefsir edilir, hadis erh edilir, bayrak dikilir, medeniyet ina edilir ve mmet kurtulur.
O, mmilere, ilerinden kendilerine yetlerini okuyan, onlar temizleyen, onlara kitab ve hikmeti reten bir peygamber gnderendir. Hlbuki onlar bundan nce apak bir sapklk iinde idiler. (Cuma: 2).
Sahabe Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemi sevdi, nk o onlar Allaha ulatrd, Onun rzasn kazanmada onlara
107
rehberlik etti ve onlar srat mstakime hidyet etti. Onlar bu sevgide mazurdurlar. nk bu sevgi, onlarn bu masum peygambere ve son nebiye kar asgari grevleri idi. Onlar putlara ibadet edip dururlarken o geldi ve kendilerine: La ilahe illallah deyin, kurtulursunuz. dedi.106 Onlara namaz kldrd ve: Benden grdnz gibi namaz kln dedi.107 Haccetti ve: Haccnzn menasikini benden aln buyurdu.108 Onlara snneti retti ve: Kim benim snnetimden yz evirirse benden deildir. dedi.109 Onlar takval olmaya ard ve: Sizin en takval olan-nz ve Allah en iyi bileniniz benim. dedi.110 Demek ki Allah tel onlar cehennemden onunla kurtard, onlar kr iken onunla gzlerini at, onunla cehaletten kurtard, bozulduktan sonra slah etti, sapklktan sonra hidyet etti, azgnlktan sonra irat etti. Ashab hatta btn Mslmanlar onu nasl sevmesinler ki onlar Allaha itaatle megul olurlarken Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem hep gzlerinin nndedir. Taharetinde, namaznda, orucunda, zektnda, haccnda, zikrinde, akidesinde, ahlaknda, hal ve hareketlerinde onu gryorlar. Nasl sevmesinler ki, hangi iyilii yapsalar, nderleri Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemdir. Hangi ibadete kalksalar, Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemi rnek alrlar. Hayatlarnda hangi
106 107 108 109 110
Ahmed, (18525); Hkim, (39). Rabia b. Ubadden. Buhr (631). Malik b. Huveyristen. Mslim (1297); Cabir b. Abdillahtan. Buhr (5063); Mslim (1401). Enesten. Buhr (20). Aieden.
108
gzel eyi yapsalar Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemi model alrlar. Islahatlar bir el olarak toplanan parmaklardr O el sensin, stelik sen bir yed-i beyzasn. nsan onu nasl sevmesin ki onun szleri hala kulaklarda yanklanyor, her trl faziletle, her trl gzel ahlakla ve iyi hasletlerle kalplere giriyor. Dorulua, adalete, bara, merhamete, kardelie ve iyilik yapmaya aryor. Ktlkten, ahlakszlktan, isyandan, zulmden, saldrganlktan, azgnlktan ve su ilemekten sakndryor. nsann ikinci milad, bu Peygambere tabi olduu ve bu mmi nebiye uyduu gndr. Kardein sadr, arnca ly kalkt huzurunda Sen ise nesilleri dirilttin ryp bozulduunda Kulun saadeti ancak bu masum imamn hidyetiyle hidyeti bulmaktadr. nk hakikat nerede olursa olsun sadece onunla beraber deveran eder. Btn szlerin doruluu yanll onun szlerine arz edilerek test edilir. Btn fiiller, onun fiiliyle llr. Btn haller onun haline kyas edilir.
phesiz ki sen doru bir yola iletirsin. (ura:52).

Senden nce biz ummanda bir katre idik Veya ayaa den dilsiz bir damla gzya
Bereketli Muhammed
sallallahu aleyhi ve sellem
Nerede olursam olaym o beni mbarek kld; yaadm srece bana namaz ve zekt emretti. (Meryem:31).
Sen bizim nderimizken gece yola ktmzda Yol gsteren rehber olarak gzel hatran yeter rtnmek istiyorum, rtm olmad halde Belki hayalin gelir benim hayalimi rter Onun kendisinde, beraberinde, yannda bereket vard. Konumas bereketli idi. Ksa bir sz syler, syledii sz gzellii ve belagatiyle akllar hayrete drecek ibretleri ve tleri ihtiva ederdi. Bir hutbe irat eder, Allah onda nesiller boyu yanks devam edecek fayda ve tesirler halk ederdi. Onun mr bereketli idi. Mesajn teblii etmek iin sadece yirmi sene yaad. Bu ksa dnemin iine, bir bakasnn yzlerce ylda yapamayaca fetihleri, zaferleri, yararlar, ilmi, iman ve reformlar sdrd. Sadece yirmi senede yapt. Risaleti tebli etti, emaneti eda etti, Kurn retti, snnetti yayd, kfr ldrd, adalet devletini kurdu ve insanln tand hakikat medeniyetini kurdu. Onun gnlerinden bir gne bak. Mesela bu gn onun haccettii onuncu gn, yani Kurban kesilen gn olsun. Bu bir gnde sabah namazn Mzdelifede kld, telbiye getirerek, Allah zikrederek, dua ederek insanlara hac menasikini reterek ve haclara fetva vererek Minaya doru yola koyuldu.
110
Sonra Akabe cemresine ta att, sonra tra oldu, sonra kurban kesti, sonra Mescid-i Harama giderek tavaf etti, sonra len namazn kld. O bununla beraber insanlar irat ediyor ve ynlendiriyordu. Btn bunlar biniti deve, mesafe uzun, insanlar kalabalk, hava scak olmasna ve kendisine soru soran insanlar iin durmasna ramen sadece len namazna kadarki sre iinde yapt. Onun mrnn dakikalarn bereketli klan Allah her trl noksanlktan mnezzehtir. Yllar geti mutlulukla, sevin ve neeyle Sanki bu yllar gnler gibiydi gzelliinde Eserlerinde de bereketli idi. Azap grmekte olan iki kabrin yanndan gemiti. Bunlardan birisi idrarn pisliinden saknmazd, dieri insanlar arasnda laf tard. Beraberindeki ya bir aa daln paralad ve iki kabrin zerine dikti. Sonra yle buyurdu: Umarm bunlar kuruyuncaya kadar azaplar hafifler.111 Bu sadece ona mahsus bir eydi. nk Allah tel ona bereketi ihsan etmiti. Hayber gn Alinin gz iltihapland. Hatta hibir eyi gremez oldu. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem onu okudu ve Allahn izniyle o anda duasnn bereketiyle Alinin gz ald. Sevgili hasta oldu, onu ziyaret ettim Halinden korktum ben de hasta oldum Ziyarete geldi sevgili bana Onu grnce ifay buldum Hendek savanda orduda bin kii vard. Byk bir alkla kar karya kalmlard. Cabir b. Abdillah bir olak
111
Buhr (216,218); Mslim (292). bn Abbastan.
111
kesmiti. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemi ve beraberindeki kiiyi yemee davet etti. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem btn orduyu ard, nlerine geti, yemein zerinde dua etti ve fledi. Sonra askerleri onar kiiler halinde yemee oturttu. Hepsi yediler, hepsi doydular ve yemek de olduu gibi kald. Onu da Medine halkna datt. La ilahe illallah. Aman ne byk mucize ve onun doruluuna, bereketine ve peygamberliine delalet eden ne kadar ak bir yet. lmde ve hayatta ycelik gerekten Sendedir btn mucizelerle Rahmann selam senin zerine olsun Bereketle gelen kokulu sabah yamurlaryla Beraberinde bin drt yz kiilik bir orduyla sefere kt. Sular tkendi. Susuzluktan helk olmakla kar karya kaldlar. lde durdular. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem iinde az bir su bulunan kk bir kap istedi. Suyu mbarek temiz ellerinin zerine dkt. Parmaklarnn arasndan su nehirleri akmaya balad. nsanlar kaplarn doldurdular, hayvanlarn suladlar, itiler, abdest aldlar ve hepsi ykandlar.
Bu bir by m, yoksa siz mi gremiyorsunuz?

(Tur:15).
Beyazdr, yamur istenir onun yzyle Yetimlerin snadr, dullarn hamisi Bu temiz ve mbarek elden Allah raz olsun. O el hi ihanet etmedi, kandrmad, aldatmad, gasp etmedi, almad, kan dkmedi. Bembeyaz bir eldir o, uzatlsayd, Karanlk gecede aydnlk olurdu geceler
112
Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem Sad b. Ebi Vakkas ziyaret etti. Sad hasta idi ve vcudu ateli idi. Mbarek elini Sadn gsne koydu. Sad onun kar gibi soukluunu hissetti ve Allahn izniyle ifa buldu. Aradan uzun seneler getikten sonra Sad yle diyordu: Vallahi u anda sanki onun serinliini hisseder gibiyim. Cabir b. Abdillah hasta iken Raslullah sallallahu aleyhi ve abdest suyunun artn onun zerine serpti ve Allahn izniyle ifa buldu. Kurban bayram gn Minada tra oldu. Sa yarsnn salarn Ebu Talha el-Ensariye hediye etti. nk onun ordu iindeki sesi yz svari gibiydi. Dier yarsn da insanlara dattrd. nsanlar ondan almak iin neredeyse birbirlerini ezeceklerdi. Kimisi bir tek kl alabildi. Kimisi de ald bir kl arkadayla paylat. Kimisi de su imek istedii zaman bu kl suyun iine koyuyordu.
sellem
Yemameli khine ve Necidli khine Hkmn verdim bana ifa verseler de Vallahi hibir efsun yok bana retecekleri Ve hibir ila yok ifa diye bana iirecekleri Masuma geldim beni hasta edinceye kadar Hidyet ve beyann hakikat arabyla Kkken Ebu Mahzurenin ban okad. Ebu Mahzure Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemin avucunun dedii bu sa tra etmemeye yemin etti ve hayat boyunca lp de onunla birlikte defnedilinceye kadar ylece kald. ocuklar onun yanna ellerinde kaplaryla gelirler, Ras-lullah sallallahu aleyhi ve sellem mbarek elini onlarn su ve st kaplarnn iine koyar, Allahn izniyle onda bereket ve ifa bulurlard.
113
Onun bereketinin hikyeleri anlatlmakla bitmez. Onun mucizelerini anlatan hadislerin sonu gelmez. Nereye gitse ve nerede kalsa o mbarektir ve baarldr. Ey Rabbim, dilediin kadar salt ve selam olsun Arnn misafirine ve btn resullerin hayrlsna
Eitimci Muhammed
Onlara Allahn yetlerini okur, onlar tertemiz yapar, kitab ve hikmeti retir. (Al-i mrn:164).
Bize hak yolu gsterdin o yoldan gideriz Bizi bal tuttun hidyetin eskimez ipinde Sen bizim imamzsn efaatini umduumuz Sen bizim nderimizin karanlklar iinde Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem bir eitimcinin zelliklerini kendisinde eksiksiz olarak bulunduran bir eitimcidir. Eitirken son derece yumuaktr. O yle buyurur: phesiz ki Allah refiktir (yani kullarna kolaylkla muamele eder, zor ileri yklemez) kullarnn da yumuaklkla muamele etmelerini sever. Sertlikle vermediini yumuaklkla verir.112 Hangi eyde yumuaklk olursa onu mutlaka gzelletirir, hangi eyden yumuaklk ekilip alrsa mutlaka irkinleir.113 O, insanlarn kalplerine en yumuak yolla ulard. Hatta Rabbi onun hakknda yle dedi:
Allahtan bir rahmetle onlara yumuak davrandn. yet sert ve kat kalpli olsaydn etrafndan dalp giderlerdi. (Ali mran 159).
Kurn ahlaknn en byk temsilcisi idi. Ruhlara yakn ve gnllerin sevgilisi idi.
112 113
Buhr (6927); Mslim (2593). Aieden. Mslim (2594).
115
Ona bir bedevi gelmiti. Teehhtte yle dua etti: Allahm! Bana ve Muhammede merhamet et, baka hi kimseye merhamet etme. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem ona yle dedi: Sen geni olan engelledin.114 Yani her eyi kuatan Allahn rahmetini sen daralttn. Sonra bir bedevi kalkt, mescidin bir kesine iini yapt. Sahabeler bedeviyi dvmek istediler. Fakat Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem onlara mani oldu, bir kova su istedi, bedevinin iinin zerine dkt, sonra bedeviyi nazike ve gzel bir ekilde ard ve ona yle dedi: Buralar Allahn mescit-leridir, herhangi bir eyle pisletilmeleri uygun deildir. Bura-lar sadece namaz, zikir ve Kurn okunacak yerlerdir.115 Be-devi bu nezaketi ve yumuakl grd zaman kavmine gitti, onlar slama davet etti. Onlar da Mslman oldular. Bir olan ocuu onunla birlikte yemek sofrasna oturdu. Eli taban her tarafna gidiyordu. Onu azarlamad, engellemedi, sadece yumuak bir ekilde ona yle dedi: Besmele ek, sa elinle ye ve kendi nnden ye.116 Yahudiler Peygamberin yanna girdiler ve ona lm senin zerine olsun anlamna gelecek ekilde es-Sm aleyk diye selam verdiler. Aie de onlara lm ve lanet sizin zerinize olsun anlamnda Aleykms-Sm vel-Lanet szleriyle karlk verdi. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem bunun zerine Aieye yle dedi: Ey Aie bu ne? phesiz Allah irkin bir eyin aktan sylenmesinden holanmaz. Ben de onlarn dedikleri ekilde karlk verdim ve yle
114 115
Buhr (6010). Eb Hureyreden. Mslim (285). Enes b. Malikten. 116 Buhr (53765378); Mslim (2022). mer b. Ebi Selemeden.
116
dedim: Ve aleykm!117 Yani sizin zerinize olsun. Onun hayatnn kamusunda ve onun edebinin lgatinde irkin ve mstehcen bir kelime yoktur. Hepsi temizdir, nezihtir, saftr, yumuaktr ve yerli yerincedir. nk o insanla hediye edilmi bir rahmettir, kymetli bir nimettir, kapsayc bir berekettir ve kesintisiz bir hayrdr. Ashabna bkknlk vermemek iin onlara vaaz edecei zamanlar gzetirdi. Yani onlarn nefislerini daha hazr hale getirmek ve gnllerine huzur vermek iin onlara hi vaaz etmedii zamanlar brakrd. Vaaz ettii zaman ksa ve etkileyici konuurdu. ster namazda ister hutbede olsun insanlara sknt verecek ekilde uzatlmasn yasaklard. yle derdi: Kiinin hutbesinin ksal, namaznn uzunluu anlayl olduunun alametlerindendir.118 O halde hutbeyi ksa tutun, namaz uzatn. mer Habelilerin mescitte kl kalkan oyunu oynamalarna kar knca Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurdu: Ey mer, brak onlar da Yahudiler bizim dinimizin ne kadar geni olduunu rensinler.119 Ebu Bekir, Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem Aienin evinde iken huzuruna girdi. Aienin yannda iki cariye bayram gn arklar sylyorlard. Ebu dedi ki: Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemin evinde eytan algs ha? Bunun zerine Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurdu: Brak ya Ebu Bekir. Her kavmin bir bayram vardr. Bizim bayrammz da budur.120
117 118 119 120
Buhr (2935,6030); Mslim (2165). Aieden. Mslim (892). Ammardan. Ahmed, (24334, 25431). Aieden. Bak: Kefl-Hafa (656). Buhr (952,3931); Mslim (892). Aieden.
117
Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem Aieye hazr bulunduu bir Ensar dn hakknda u soruyu sordu: Beraberinizde elenecek bir eyiniz de var myd? nk Ensar elenceden holanr da.121 Bunlarn hepsi ruhu dinlendiren ve bkknl ve can skntsn gideren mubah snrlarnda olan eylerdir. Harama gelince o, haramlardan en uzak duran kiiydi. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem kendisini canl bir rnek eklinde ortaya koyarak ashabn eitirdi. Onlar Allahtan korkmaya davet ederdi ve kendisi onlarn iinde Allahtan en ok korkan kii olurdu. Onlar bir eyden sakndrrd ve kendisi onlarn en saknan olurdu. Mbarek yanandan szlen gzyalaryla onlara vaaz ederdi. Onlara gzel ahlak tavsiye ederdi ve onlarn en gzel ahlakls oluverirdi. Onlar Allah zikretmeye arrd ve kendisi en ok zikreden oluverirdi. Onlar vermeye davet eder, sonra onlarn en cmerdi ve en sahavetlisi olurdu. Onlara ailelerine iyi davranmalarn tlerdi, sonra insanlarn ailesine en merhametli, en efkatli ve en nazik olan idi. Ey yce ahlakn sahibi Peygamber! Sen risaletlerin ruhunu deil Sadece seilmi bir ruh getirdin Hidyeti ve en yksek hasletleri Sahibine giydiren stn meziyetleri Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemin bu fazileti ashabnn ruhuna hayatlar boyunca canl kalacak ve mrleri devam ettike devam edecek bir fidan olarak dikmesi, tabiilerin bunu onlardan alp nakletmesi ve kyamete kadar nesilden
121
Buhr (5163). Aieden.
118
nesile nakledilmesi byk bir mucizedir. Herhangi bir kii herhangi bir gn veya saatte onunla karlap da ona iman ettii zaman Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem onda yle bir iz brakrd ki bu iz lnceye kadar ondan silinmezdi. Sanki bu adamn hayatnda baka bir gn veya saat olmazd da sadece Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem ile karlat bu gn veya saat kalrd. mr bazen skr bir ann iine Yeryz skr bir meknn iine Bunun sebebi onun nbvvetinin gerek bir nbvvet oluundan, davetinin bereketinden, ihlsnn byklnden, ahlaknn yceliinden ve faziletlerinin asaletinden baka bir ey deildir. Kumrular ttke onun zerine olsun bizim selammz Bize onunla hidyet verdi lemlerin Rabbi ilahmz
Ona Salt Ve Selam Vaciptir

phesiz Allah ve melekleri Peygambere salt ediyorlar.122 Ey iman edenler! Siz de ona salt edin. (Ahzab:56).
Ey hidyet rehberi, zerine olsun Allahn salt Sana kavumann hasretini ektike mtakn Dnya dolusu salvatmz senin zerine olsun Kalplerimizi eritti senin unutulmaz hatratn Muhammed sallallahu aleyhi ve selleme salvat getirmek gzleri gzelletirir, grleri nurlandrr. Kalplere mutluluk ve ruhlara sknet verir. Gzlerin aydnldr, meclislerin miskidir, hayatn taddr, mrn zektdr. Gnleri gzelletirir, kederleri giderir, zntleri uzaklatrr. Kalplerin nee ve sevincine, sevincin tekmlne, nurun bymesine sebeptir. Gece sohbetleri salvatla gzelleir, sz onunla tatlanr, onunla nsiyet ve bereket hsl olur, sknet iner. O, sevginin alameti, ona tabi olmann ahidi, dostluun burhan, salih olmann delili, kurtuluun yoludur. O yle buyurur: Kim bana bir defa salt ederse Allah tel ona on defa salt eder, onu on derece ykseltir, onun iin on sevap yazar, on tane gnahn siler.123 Cuma gecesi ve Cuma gn ba122
123
Peygambere Allahn salt etmesi, rahmed etmesi; meleklerin salt etmesi, annn yceltilmesini dilemeleri; mminlerin salt etmesi ise, dua etmeleri anlamn ifade etmektedir. Nesai, el-Kbra, (9890); Amell-Yevm vel-Leyle, (63). Enes b. Malikten.
120
na oka salvat getirin.124 Yannda benim ismim zikredildii halde bana salvat getirmeyen kimsenin burnu srtlsn.125 Ondan merfu olarak yle rivyet edildi: Cimri, yannda benim ismim anldnda bana salvat getirmeyen kimsedir.126 Allahn yeryznde dolaan melekleri vardr. Bunlar mmetimin selamn bana ulatrrlar.127 bey b. Kab bir gn Raslullah sallallahu aleyhi ve selleme dedi ki: Saltmn, yani dualarmn tamamn sana ayracam. Bunun zerine Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem dedi ki: O zaman gnahlarn balanr, skntlarn giderilir.128 Raslullah sallallahu aleyhi ve selleme birinci ve ikinci teehhtte, ad anldnda, Cuma ve bayram hutbelerinde, yamur duasnda, nikh hutbesinde, ilim ve vaaz meclislerinde, kitap ve risalelerde, anlamalarda ve belgelerde, dostlarla buluma ve ayrlmalarda, dualarda, sabah ve akam zikirlerinde, gam ve keder indiinde, hedeflere ulalmadnda, skntlar arttnda, musibetler ortaya ktnda, mjdelerle karlaldnda, kitap telifinde, hadislerinin erhinde, siyeri yazldnda ve onun haberleri ve kssalar anlatldnda ve daha pek ok mnasebetle salvat sylenir/yazlr. iekler ap kokular sat, blbller tt, srlar aa kt ve gvercinler gugurdad srece Allahn salt onun zerine olsun. Rzgrlar estii, gzler yala dolduu, yzler gld srece Allahn salt ve selam onun zerine olsun. Gece ve gndz arka arkaya geldii, yamurlar boand,
124 125 126 127 128
bn Adiy, el-Kmil, (3/102); Beyhaki, el-Kbra, (5790); e-ab, (3030). Enes b. Malikten. Bak: Kefl-Hafa, (1/190). Ahmed, (7402); Tirmizi (3545); Hkim, (2016). Eb Hureyreden. Ahmed, (1738); Tirmizi (3546). Aliden. Bak: Kefl-Hafa, (1/332). Ahmed, (3657,4198); Nesei, (1282); Darimi, (2774); Hkim, (3576). Abdullah b. Mesuttan. Tirmizi (2457). Hadis hasen, sahihtir dedi.
121
meyveler olgunlat ve aalar salland srece Allahn salt ve selam onun zerine olsun. Yldzlar ortaya kt, bulutlar gkyzn kaplad, gamlar kederler dald, haberler ve ilimler yayld srece Allahn salt ve selam onun zerine olsun, onun temiz ailesinin zerine olsun Muhacir ve Ensardan hayrl sahabelerinin ve en gzel ekilde onlarn izinden gidenlerin zerine olsun. Ona salt etti dostu ve ilah Var olduka tozlar, yeillikler Beeriyetin en deerlisi odur elbet Geleceini mjdeledi bize nebiler
Raslullaha Kar Edepli Olmak Vaciptir

Ey iman edenler! Seslerinizi Peygamberin sesinin stne ykseltmeyin. Birbirinize bardnz gibi Peygambere yksek sesle barmayn. Yoksa siz farkna varmadan iledikleriniz boa gider. (Hucurat:2).
Adnann Kahtan sayende ann yceltti Tarih onlarla deil, seninle ereflendi Nerdeyse yangnmdan iniltiler kacakt Veya nedametimden korkacaktm Seni hatrladm zaman Ona kar edepli terbiyeli olmak eriattr, dinin emridir. Failine mkfat, terk edene ceza vardr. Onun ahsna kar edepli olmak, onu yceltmekle, onu vmekle, ona sayg gstermekle, onu takdir etmekle ve onun hakknda arla ve kabala sapmadan Allahn onu yerletirdii mertebede grmekle ve kabul etmekle olur. Ona kar edepli olmak demek, ona itiraz etmemek veya insanlardan baka birinin szleriyle onun szlerine muhalefet etmemek veya ne olursa olsun bir beerin szn onun szne tercih etmemek demektir. Onun szn, isabet de edebilen hata da edebilen bir insann sz olarak deil, hatadan korunmu bir peygamberin sz olarak almak demektir. Onun vasflarndan herhangi bir vasfa dil uzatmamak veya ona nispetinin shhatinde kesinlik bulunan bir szn reddetmemek veya baz fetvalarnda ve
123
hkmlerinde pheye dmemek veya onu liderlerle, meliklerle ve komutanlarla mukayese etmemek demektir. nk Allah tel onun mertebesini ve derecesini herkesin ve her eyin stne yceltmitir. Bilakis ona kar kabalk, onda kusur aramak ve ona itiraz etmek anlamna gelebilecek eyler haramdr. Onun peygamberliini kabul eden, ona tabi olan, ona iman eden herkesin samimi olarak onu kendi canndan, ocuundan, anasndan babasndan ve btn insanlardan daha ok sevmesi, onun haber verdii eyleri tasdik etmesi, emrini yerine getirmesi, nehyinden saknmas gerekir. Onun hidyetiyle hidyet bulmas, onun snnetine uymas, hkmne raz olmas ve onun izinden gitmeye almas gerekir. O bir ey syledii zaman onu szne sayg gstermesi, onun ad anldnda ve sz sylendiinde sesini ykseltmemesi, onun haberleri, konumalar, eserleri okunurken glmemesi gerekir. Onun snnetinden bir ey zikredildiinde itaat etmesi, onun sz delil olarak sylendiinde nezaket gstermesi, emrine ve nehyine teslim olmas, mucizelerine iman etmesi ve onun mbarek kiiliini, ehli beytini ve ashabn savunmas gerekir.
O Peygambere inanp ona sayg gsteren, ona yardm eden ve onunla birlikte gnderilen nura (Kurna) uyanlar var ya ite kurtulua erenler onlardr. (Araf:157).
Ey menzilinden ovaya gzel koku yaylan insan Ovalar ve tepeler ne de gzel oldu bu kokudan Canm feda olsun senin tadn ycelie ffet ondadr, ondadr cmertlik ve ihsan Ona olan edebinde bir Mslmann, ashabnn ona yaptn yapmas gerekir. Onlardan kimisi onun yannda sadece alak sesle konuurdu. O konutuu zaman sanki bala-
124
rnn zerinde bir ku varm gibi onu dinlerlerdi. Onlarn iinde yle kimseler vard ki Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin mescidin iinden: Ey insanlar, oturun! dediini mescidin dnda duyduklar zaman yolda bulunduklar yere oturuverirlerdi.129 Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin szne itiraz ettii iin lnceye kadar oluyla konumamaya yemin edenler vard. Ve ona olan edeplerinde bu gzel hasletleri tayan daha pek ok rnek vardr.
129
Eb Davud (1091); Hkim, (1057). Cabirden.
Mjdeleyici Peygamber
Mminlere kendileri iin Allahtan byk bir ltuf olduunu mjdele. (Ahzab:47).
Mjdeleyin nefret ettirmeyin; kolaylatrn, zorlatrmayn.130 Mjdeler olsun biz Mslmanlara Yklmaz desteimiz var ilahi inyetten nk Allah ard bizi kendisine itaate Rasllerin en ereflisi ile biz erefli mmeti Onun en nemli vasflarndan birisi de mjdeleyici olmasdr.
Ey Peygamber! Biz seni bir ahit, bir mjdeleyici ve bir uyarc olarak gnderdik. (Ahzab:45).
O, byk bir mjdeyi getirendir. O byk mjde Allaha imandr. Allahn affnn bann, rzasnn ve rahmetinin mjdesini getirendir. Genilii gkler ve yerin aras kadar olan cennetin mjdesini getirendir. Tvbe eden kimsenin tvbesini Allahn kabul edeceini, Ona ynelen kimseyi affedeceini mjdelemitir. Dinin byk bir ksm mjdedir. Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem abdestin hatalar sileceini, namazn, ramazann, haccn ve umrenin byk gnahlar hari kendilerinden nceki gnahlara kefaret olacan mjde130
Buhr (69,6125); Mslim (1734). Enes b. Malikten.
126
ledi. Gzlerini kaybeden kimseyi cennetle mjdeledi. ocuunu kaybeden kimseye cennette kk mjdesi verdi. Hastala yakalanan kimselere hatalarnn silinecei, Allahn iyilik murat ettii kimseleri skntlarla imtihan ettii mjdesini verdi. Namaz bekleyen kimseye abdesti bozulmad srece meleklerin dua edeceini mjdesini verdi. Bir defa Sbhanallah diyen kimseyi cennette kendisi iin dikilecek bir hurma fidanyla, gnde yz defa sbhanallahi ve bihamdihi diyen kimseyi denizkpkleri gibi de olsa gnahlarnn silinmesiyle, gnah iledikten sonra abdest alp iki rekt namaz klan ve istifar eden kimseyi Allahn affedeceiyle mjdeledi. Kendisine hastalk, bela ve musibet, yorgunluk, gam, keder, hzn isabet eden, hatta ayana diken batan kimseye btn bunlar Allahn kendisi iin gnahlarnn kefareti kldyla mjdeledi. Salih amel ileyen mminleri gzel bir mkfatla mjdeleyen ve onlar mitsizlie dmekten meneden byk bir kitap getirdi.
Kfirler topluluundan bakas Allahn rahmetinden midini kesmez. (Yusuf:87). Rabbinin rahmetinden sapklardan baka kim mit keser. (Hicr:56).
Bu kitap onlar hznlenmekten de menetti:
Geveklik gstermeyin, zntye kaplmayn. (Al-i mran:139).
Ar gidenlerden tvbe edenlere af kapsn at:
De ki: Ey kendileri aleyhine ar giden kullarm! Allahn rahmetinden midinizi kesmeyin. phesiz Allah, btn gnahlar affeder. nk O, ok balayandr, ok merhamet edendir. (Zmer:53)
127
Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem lkelere davetiler gnderdii zaman onlara u tavsiyede bulundu: Mjdeleyin nefret ettirmeyin; kolaylatrn, zorlatrmayn.131 Onlar iddetten ve nefret uyandrmaktan sakndrd. yle buyurdu: Ey insanlar! Sizin iinizde nefret ettiriciler var. Kim insanlara imam olursa namaz hafif kldrsn. nk onlarn iinde yals, ocuu, hastas ve ihtiya sahibi olan vardr.132 O, dinde zorluk karanlar ktledi. Aieye, Allahn kendisini temize kardn mjdeledi. Kab b. Malike, Allahn tvbesini kabul ettii mjdesini verdi. Cabire, babasyla Allahn konutuu mjdesini verdi. Mslmanlara Zeydin, Caferin ve Abdullah b. Ravahann cennete girdiini mjdeledi. bey b. Kaba, Allahn kendisini mele-i alada andn mjdeledi. On kiiyi cennetle mjdeledi. Bedir savana katlan Mslmanlara Allahn: Dilediinizi yapn; Allah sizi balamtr dediini133 mjdeledi. Aacn altnda kendisine biat edenlere Allahn kendilerinden raz olduu mjdesini verdi. hls suresini devaml okuyan kiiye Allahn kendisini sevdiini mjdeledi. Kendisine eri bir ceza uygulandktan sora birlikte namaz kld kiiye Allahn kendisini balad mjdesini verdi. zet olarak, onun en byk ve vlen zelliklerinden birisi de insanlara mjdeler vermesi ve onlar mutlu etmesidir. Gaipten gelen bir mjde maarann aznda Vahyi brakt, dnyaya duyurdu gizli gerekleri
131 132 133
Tahrici yukarda geti. Buhr (90,702); Mslim (466). bn Mesuttan. Buhr (3007, 3983); Mslim (2494). Aliden.
Muallim Peygamber
Allah sana bilmediini retmitir. Allahn ltfu sana gerekten geni olmutur. (Nisa:113).
Kim ilim aramak iin bir yola girerse Allah da ona cennetin yolunu kolaylatrr.134 mmideki ilim ve yetimlikteki terbiye Sana kfi mucizedir mahlkatn iinde Odur fazilet ve cmertlikte eksiksiz olan Rasl olarak onu seti insanlar yaratan O, insanlara ahlaki stnlkleri, faziletleri, en erefli hasletleri ve en soylu davranlar retmek iin gnderilen bir muallimdir. O, kalpleri sarsan vaazyla retirdi. Sanki bir orduyu dmannz sabah akam gelecek diye uyaran bir uyarc gibiydi. Vaaz etmeye balad zaman sesini ykseltir, fkesi iddetlenir ve gzleri krmzlard. Sadece, alama, hkrk, hasret, nedamet, inilti, znt, tvbe, dn ve yneli duyurulurdu. badetler vesilesiyle irat ettii kymetli ve faydal hutbeleriyle retirdi. Bu hutbeler iman artran ve yakini ykselten bir hidyet kayna ve nur rma idi. Soru soran kimselere verdii fetvalarla retirdi. O in134
Mslim (2699). Eb Hureyreden.
129
sanlarn en fakihi, en byk cevap vereni ve en ok isabet edeni ve soru soran kiinin yararna olan eyi en iyi bileni idi. Kalplere ulaan ve ruhlar takva ve iyilikle dolduran tavsiye ve nasihatleri ile retirdi. nsanlarn bildii rnekler vererek, hissedilebilen eylerle manalar aklayarak, manay zihne yaklatrarak, anlalmazl ve vehmi ortadan kaldrarak retirdi. Ruhlarda hayranlk uyandran, dinlettiren, kabul ettiren, ekici ve etkileyici kssalarla retirdi. Gzelliinde btn akl sahiplerinin birletii, takva sahiplerinin sevdii ve Allah dostlarnn rnek ald, kendi mbarek siretinde, yce ahlaknda ve yksek hasletlerinde temsil ettii canl bir rneklikle retirdi. Kendisine indirilen ilk kelime oku kelimesidir. Bu, ilmin faziletinin ve marifetin kymetinin en byk delillerinden birisidir. Allah tel ona: Rabbim, ilmimi artr demesini emretti. Ona ilmin dnda baka bir artrma talebinde bulunmasn emretmedi. nk Allahn rzasn kazanmann yolu, baarnn ve kurtuluun kaps ilimdir. Rabbi ona imanla ilgili bilmedii eyleri retmekle, Rabbanini yardmlarla ve ilahi armaanlarla iyilikte bulundu. Rabbi ona yle dedi:
Bil ki Allahtan baka ilah yoktur. (Muhammed:19).

Sz ve eylemden nce ilimle balad. Faydal ilmi ve salih ameli artrmada limlerin rneidir, ilim talebelerinin rneidir, nderidir. yle demektedir: Allah Telnn benimle gnderdii hidyet ve ilim bir yamura benzer.135 Onun en byk grevi kitab ve hikmeti retmektir:
135
Buhr (79); Mslim (2282). Eb Musa el Eariden.
130
Onlara kitab ve hikmeti retir. (Bakara:129).

Hatta onu ashab iinden limler, fakihler, mfessirler, muhaddisler, fetva verenler, hatipler ve eitimciler kt. Bunlar dnyay ilim, hikmet, istikamet ve medeniyetle doldurdular. Hepsi Raslullahdan istemektedir, Denizden bir avu, ya da bir yudum Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem ilmi, ilmin yaylmasn ve retilmesini tevik etti. Veda haccnda olduu gibi yle dedi: Burada bulunanlar bulunmayanlara tebli etsin. Nice tebli edilen vardr ki, iitenden daha dikkatlidir.136 yle dedi: Benden bir sz iitip de onu belleyip bakalarna aktarann Allah yzn ak etsin. Nice bilgili kimseler vardr ki, o bilgisini kendisinden daha bilgili/anlayl birisine nakleder.137 yle dedi: Bir yet de olsa benden duyduunuzu tebli edin.138 Hayatnn tamam mmetini eitmek ve retmekten ibaretti. Namaz, orucu, sadakas, hacc, Rabbini zikretmesi, konumas, kalkmas, oturmas, yemesi, imesi bunlarn hepsi, kendisine iman eden ve onun izinden gidenler iin birer eitim ve retimdir. Eitim ve retimde kademeli bir metot izlerdi. lmi ashabna toptan vermezdi, para para retirdi.
Biz Kurn, insanlara dura dura okuyasn diye yet

136 137 138
Buhr (1741, 7078); Mslim (1679). Eb Bekreden. Tirmizi (2658). bn Mesuttan. Bak: Kefl-Hafa, (2/423). Buhr (3461). Abdullah b. Amrdan.
131
yet ayrdk ve onu peyderpey indirdik. (sra:106).
nkr edenler, Kurn ona bir defada toptan indirilseydi ya! dediler. Biz Kurnla senin kalbini pekitirmek iin onu byle ksm ksm indirdik ve ar ar okuduk. (Furkan:23).
O da ashabna retirken bu metoda uyard. En byk meselelerden ve en nemlilerinden balard. Bir meseleyi anlalncaya kadar tekrar ederdi. rettiini pratik olarak da gsterirdi. Kendisinden rensinler diye insanlarn nnde abdest alrd. Onun kld gibi namaz klmalar iin onlarn nnde namaz klard. yle buyurdu: Ben nasl namaz klyorsam, benden grdnz gibi namaz kln.139 Onlara hacc retti ve yle buyurdu: Hacda yapacanz ibadetleri benden aln140 SON
139 140
Buhr (631). Malik b. Huveyristen. Mslim (1297). Cabir b. Abdillahtan.
indekiler
Giri ....................................................................................... 7 Gzlerinle Gryormuasna Raslullah Muhammed 11 ................................................... smi.................................................................................. 11 Nesebi.............................................................................. 12 Vatan .............................................................................. 13 ocuk Muhammed .......................................................... 14 Peygamber Olarak Muhammed....................................... 16 Dini.................................................................................. 19 Kitab ............................................................................... 21 Drst Muhammed.......................................................... 22 Sabrl Muhammed .......................................................... 24 Cmert Muhammed......................................................... 26 Cesur Muhammed ........................................................... 28 Zahid Muhammed ........................................................... 30 Mtevaz Muhammed...................................................... 32 Halim Selim Muhammed ................................................ 35 Merhametli Muhammed .................................................. 38 Zikreden Muhammed ...................................................... 41 Dua Eden Muhammed..................................................... 43 Hrsl Muhammed............................................................ 44 Kurndaki Rasl................................................................ 46 Sen Rabbinin Nimeti Sayesinde Mecnun Deilsin............................................................ 52 Ey Peygamber Rabbinden Sana ndirileni Tebli Et ....................................................... 56
134
indekiler
phesiz Biz Sana Apak Bir Fetih Verdik................ 65 Alayan Peygamber............................................................. 71 Glen Peygamber................................................................. 75 Cesur Peygamber ................................................................. 79 vlen peygamber............................................................... 80 Hatip Muhammed ................................................................ 88 Fetva Veren Muhammed ..................................................... 93 Temiz Ve Temizlenmi Muhammed ................................... 98 Sevilen Muhammed ........................................................... 104 Bereketli Muhammed ........................................................ 109 Eitimci Muhammed ......................................................... 114 Ona Salt Ve Selam Vaciptir............................................. 119 Raslullaha Kar Edepli Olmak Vaciptir ........................ 122 Mjdeleyici Peygamber ..................................................... 125 Muallim Peygamber........................................................... 128
indekiler .......................................................................... 133
135
136

TK Muhammad Appearance

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

TK Muhammad Appearance

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TK Muhammad Appearance

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Gzlerinle Gryormuasna

Yaynda Mihenk Ta ______________

Dr. iz b. Abdillah el-Karn

eviren Dr. Ahmet yibildiren

guraba Yaynda Mihenk Ta

Kitabn Yazar Hakknda

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Buhr (5063); Mslim (1401), Enes b. Malik radyallhu anhden.

Gzlerinle Gryormuasna Raslullah Muhammed

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Biz seni lemlere sadece rahmet olarak gnderdik.

Mslim (153), Eb Hureyre radyallhu anhden.

Peygamber Olarak Muhammed

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Buhr (79); Mslim (2282), Eb Ms el-Ear radyallhu anhden

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Gerekten bu Kurn en doru yola gtrr. (sra: 9). Drst Muhammed

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Eb Dvd, (4359); Nes, (4067).

Sabret, senin yardmn ancak Allahn yardm iledir. (Nahl: 127).

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Onlarn sylediklerine sabret. (Taha: 130).

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Buhr, (6018, 6136, 6138); Mslim (47). Eb Hureyre radyallhu anhden.

kendi sadakasnn glgesinde olacaktr.15 Sadaka mal eksiltmez.16

Artk Allah yolunda sava. Sen ancak kendinden so15 16

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Buhr (36, 2797); Mslim (1876). Eb Hureyreden.

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Halim Selim Muhammed

Bugn size knama yok. Allah sizi balasn. O mer33 34

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Buhr (3138); Mslim (1063). Lafz Cabir ibn Abdillahtan.

Biz seni ancak lemlere rahmet olarak gnderdik.

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

rini yerine getirmesinin bir sonucudur:

Allah sizin iin kolaylk diler, zorluk dilemez.

Allah dinde size hibir glk yklemedi. (Hac:78).

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Allah tel yle buyurur:

Dua Eden Muhammed Bana dua edin kabul edeyim. (afir:60).

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Kurndaki Rasl zi hgf{

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Sen Rabbinin nimeti sayesinde mecnun deilsin. (Kalem:2).

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Muhammed sallallhu aleyhi ve sellem

Allah seni insanlardan korur. (Maide:67).

Ykn zerinden kaldrmadk m? (nirah:2)

O senin srtn ezen yk.. (nirah:3).