OPTA HEMJA, PARCIJALA 2 1. 1. Sta je spektroskopija?

2.Sta je masena spektroskopija? 3.Sta je molekulska spektroskopija? 4. Sta je difrakcija elektromagnetne radijacije i na cemu se temelji?

5.Braggova jednacina.

6. Elektronska difrakcija.

7.Neutronska difrakcija.

8.Sta je agregatno stanje? Slozenija forma organiziranja cestica. 9. Cetvrto agregatno stanje ? Plazma, i taj oblik organizacije supstance se pojavljuje ako se supstanca podvrgne ekstremno visokim temperaturama, reda hiljada i miliona C.Plazma je forma ioniziranog gasa.To je kontinuirana smjesa elektrona, atoma,pozitivnih jona i atomskih nukleusa.U cjelosti je elektroneutralna, ali posjeduje jonsku i elektronsku vodljivost. 10.Gasovito agregatno stanje.Osobina supstance u gasovitom stanju. Osnovna osobina supstance u gasovitom agregatnom stanju je slobodno kretanje cestica supstance(atomi, molekule) u prostoru koji supstanca zauzima.Stiljivost-lako smanjenja volumena koji gasovi zauzimaju. Slobodno kretanje cestica gasa ukazuje na odsustvo privlacnih sila izmedju cestica gasa. 12. Pritisak gasa i porast pritiska gasa. Pritisak gasa-sudari cestica gasa sa zidovima prostora u kojem se gas nalazi. Porast pritiska gasa uvodjenjem toplote. 13.Predstavi stanje gasa u obliku funkcije. F(p, T, n, V)=0 14.Boyleov zakon. Pri stalnoj temperaturi i kolicini gasa pritisak je obrnuto proporcionalan volumenu i obratno. 15.Gay-Lussac i Charlesov zakon. Volumen gasa je proporcionalan temperaturi ako su pritisak i kolicina gasa konstantni.

16.Pri konstantnoj temperaturi i kolicini gasa, pritisak gasa je proporcionalan temperaturi(***)

17.Avogadrov zakon. Jedan mol bilo kojeg gasa na jednakoj temperaturi i pritisku ima jednak volumen.(molarni V) 18.Sta je pritisak para tecnosti?-pritisak koji cine pare tecnosti. 19.Tecnosti imaju vlastiti volumen, dok nemaju vlastiti oblik. 20.Normalna temperatura kljucanja tecnosti je temperatura na kojoj pritisak para tecnosti dostigne vrijednost normalnog atmosferskog pritiska(101325 Pa).(temperatura kljucanja tecnosti na normalnom pritisku) 21.Standardna temperatura kljucanja tecnosti je odredjena na pritisku od 1.0 bar. 22.Sta su kristali? Supstance koje imaju odredjen vlastiti volumen i vlastiti oblik. Sastoje se u pravilu od sitnih kristala, iako postoje metode za dobijanje krupnih kristala(kontrolirano uparavanje rastvora ili kontrolirano hladjenje taline).

23. Sta su amorfne supstance?primjer amorfnog stanja. Ukoliko je razmjestaj strukturnih jedinica promjenjjiv i razlicit u razlicitim dijelovima supstance.(staklo) 24.Zasto se amorfno stanje zove jos pothladjena tecnost? Jer je slicno tecnom ag.stanju i izgleda kao nagla zaledjenost strukturnih jedinica u tecnom stanju i sva neuredjenost karakteristicna za tecnosti, ostala je fiksirana. 25.Elementarna(jedinicna) celija je najmanji dio prostorne resetke,koji ponavljanjem u tri dimenzije daje kristalnu resetku. 26.Sta je koordinacijski broj?broj strukturnih jedinica koji okruzuju strukturnu jedinicu. 27. Imamo 7 kristalnih sistema:

28.Sta su homogene i heterogene supstance i smjese? I kako se jos nazivaju homogene i heterogene smjese? Heterogene supstance su smjese homogenih supstanci, a homogene supstance su ciste supstance ili homogene smjese.Heterogene smjese se sastoje od vise faza, dok je homogena smjesa u jednoj fazi. Monofazni i visefazni sistemi. 29.Disperzni sistem, kako se dobiva i dijelovi njegovi. Dobija se usitnjavanjem jedne faze i njenom raspodijelom u drugoj fazi. Razdijeljena faza je disperzna faza, a faza u kojoj je ona razdijeljena je disperzno sredstvo 30.Prema velicini disperzne faze, disperzni sistemi se mogu podijeliti u tri grupe: 1. grubodisperzni-velicina cestica disperzne faze je iznad 100 nm. 2.koloidi- velicina cestica disperzne faze je 1-100 nm. 3.molekulsko-disperzni sistemi-velicina cestica disperzne faze je ispod 1 nm. 31.Rastvori. To su disperzni sistemi kod kojih je velicina cestica disperzne faze ispod 1 nm. Rastvori su homogene smjese cistih supstci. Supstance koje cine rastvor su komponente rastvora.Supstanca koja je u visku je rastvarac ili otapalo, dok su ostale komponente otopljene ili rastvorene supstance. 32.Sta je udio, koncentracija i molalitet?

33.Solvatacija je pojava vezivanja molekula rastvaraca za ione. 34. Rastvorljivost supstance______________________________________________________ 35.Dva procesa rastvaranja cvrstih supstanci:_________________________________________ 36.Prilikom otapanja jedne tecnosti u drugoj tecnosti, mogu nastati ovi slucajevi: a)_________________________________________________________________________ b)_______________________________________________________________________ c)____________________________________________________________________________ 37. Temperatura kljucanja rastvora ovisi o sastavu rastvora i mogu postojati 3 slucaja: 1.Vreliste rastvora se nalazi___________________________________________________. 2. Vreliste rastvora__________________________________________________________. 3.Vreliste rastvora____________________________________________________________. 38. Azeotropna smjesa je_____________________________________________________. 39. Henrijev zakon i formula. Kolicina otopljenog gasa ( B) u nekoj tecnosti (A) proporcionalna je pritisku gasa iznad tecnosti.

40.Sta su koligativne osobine rastvora?-osobine rastvora koje ovise o kolicini otopljene supstance a ne o njenoj hemijskoj prirodi. 41.Raoultov zakon. Pritisak pare rastvaraca iznaad rastvora je manji nego iznad cistog rastvaraca na istoj temperaturi.

42.Krioskopija i ebulioskopija. Snizenje tacke ledista rastvora u odnosu na lediste cistog rastvaraca.( Krioskopija ) Povecanje temperature kljucanja rastvora u odnosu na cisti rastvarac.( Ebulioskopija ). 43.Difuzija-pojava spontanog izjednacavanja koncentracije rastvora u cijeloj zapremini rastvora.Postize se termickim kretanjem molekula rastvaraca i jedinki otopljene supstance. 44.Hidroliza. Pojava kojoj podlijezu soli nastale od jake kiseline i slabe baze, formira se kiseli rastvor ili soli nastale od jake baze i slabe kiseline. 45. Idealni gas. 45. Osmotski pritisak. 46. Faradejev zakon. Neka se supstanca rastvaranjem u vodi razlaze na naelektrisane cestice(ione) Negativni joni koji se krecu prema pozitivnoj elektrodi anodi, on je nazvao anioni, dok su pozitivne cestice koje putuju prema negativnoj elektrodi katodi dobile ime kationi. 47.Elektroliticka disocijacija.( po Arheniusu)- Elektroliti su supstance koje rastvorene u vodi spontano disociraju na pozitivne i negativne jone. 48.Stepen disocijacije.---velicina koja kvantificira jacinu elektrolita. Amfoterni elektroliti su elektroliti koji u vodenim rastvorima mogu dati i kisele i bazicne jone. 50.Kiseline,baze i soli po Arheniusu. Kiseline su spojevi koji disocijacijom daju H+ jone, baze su spojevi koji disocijacijom daju OH-jone..a soli su elektroliti koji disocijacijom daju pozitivno naelektrisane jone, koji nisu H+ a negativno naelektrisane jone koji nisu OH-.

51. Koloidi su disperzni sistemi kod kojih je velicina cestica disperzne faze od 1-100 nm.S obzirom na interakciju izmedju disperznog sistema i disperzne faze koloidi se dijele na liofilne(jaka interakcija) i liofobne(slaba interakcija).Zavisno od cega je gradjena koloidna cestica, koloidi se dijele: 1. 2. 3.

-Difuzija spontano izjednacavanje koncentracije koloidnih cestica u cijeloj zapremini disperznog sistema. -Dijaliza-preciscavanje koloida od elektrolita.Vrsi se kroz polupropusnu membranu kroz koju mogu da prodju ioni elektrolita, dok koloidne cestice zbog svojih dimenzija ne mogu. Ultrafiltracija- odvajanje koloidnih cestica od disperznog sredstva filtriranjem kroz filtere, cije pore imaju manje dimenzije od koloidnih cestica. -Sedimentacija-proces spontanog talozenja koloidnih cestica pod djelovanjem gravitacione sile.Proces suprotan difuziji i usporen je Brownovim kretanjem. Kemijski procesi praceni aprorpcijom(vezanjem) ili emisijom (otpustanjem) energije kroz razlicite oblike: svjetlost, toplota, elektricna energija. Reakcijska toplota- toplota koja se veze ili oslobadja tokom hemijske reakcije. Prvi zakon termodinamike-zakon o odrzanju energije, jer pokazuje da je zbir promjene unurasnje energije i nad sistemom izvrsenog rada jednak vezanoj ili oslobodjenoj toploti tokom procesa.

-Hessov zakon: PRILIKOM PRELASKA NEKOG KEMIJSKOG SISTEMA IZ JEDNOG U DRUGO STANJE, OSLOBODJENA ILI APSORBIRANA TOPLOTA NE OVISI O PUTU REAKCIJE, NEGO SAMO O ENTALPIJI PRODUKATA I REAKTANATA.,..npr.gorenjem grafita nastaje gas CO2, uz oslobadjanje toplote.

H1=H2+H3(ovo potvrdjuje HESSOV zakon jer je toplota dobijena sagorijevanjem grafita do CO2 jednaka toploti ako bi grafit prvo formirao gas CO i onda taj gas spalio do CO2). USMJERENOST HEMIJSKE REAKCIJE Procesi koji se desau u sistemu bez ikakve intervencije spolja se zovu spontani procesi i u pravilu se odvija uz oslobodjavanje toplote.Npr.reakcija neutralizacije je spontan egzoterman proces, hrdjanje celika takodjer. Svi egzotermni procesi su spontani ali ima i endotermnih procesa koji su spontani...npr.rastvaranje amonijum-nitrata, isparavanje vode, alkohola. -ENTROPIJA-mjerilo neuredjenosti hemijskog sistema.Entropija raste npr. Pri prelasku u gasovito stanje supstance. Promjena entropije S>0---pozitivna ako nered raste i negativna S<0 ako uredjenost sistema raste. Porast entropije u sistemuentropijski faktor. Snizenje energije sistema entalpijski faktor. GIBSOVA ENERGIJA G=H-TS H=G+TS (DRUGI ZAKON TERMODINAMIKE) Gibsova energija se prije nazivala slobodna energija.Ona je funkcija stanja sistema. Karakter promjene G-ENERGIJE kao kompromisa izmedju entalpijskog ili entropijskog faktora dozvoljava da se zakljucuje o nekom procesu da li je spontan ili ne. Hemijski sistem spontano pokusava postici stanje najnize vrijednosti Gibbsove energije. G<0 smanjenje g.energije je dokaz da se proces odvija spontano,dok G>0 je dokaz da se proces nece odvijati spontano i ako je G=0 onda je sistem u stanju ravnoteze. (PROMJENA GIBSOVE E. JE KRITERIJ ZA SPONTANOST PROCESA) -HEMIJSKA RAVNOTEZA-hemijske reakcije su povratne,. -Zakon o djelovanju aktivnih masa i formulirali su ga Guldberg i Waage: PROIZVOD RAVNOTEZNIH KONCENTRACIJA PRODUKATA HEMIJSKE RXN, STEPENOVAN BROJEM MOLEKULA IZ HEMIJSKE JEDNACINE, PODIJELJEN PROIZVODOM RAVNOTEZNIH KONCENTRACIJA REAKTANATA I STEPENOVAN BROJEM MOLEKULA IZ REAKCIJSKE JEDNACINE, JESTE KONSTANTNA VRIJEDNOST ZA KONKRETNE REAKCIJSKE USLOVE I NAZIVA SE KONSTANTA RAVNOTEZE HEMIJSKE REAKCIJE ILI KRATKO-KONSTANTA HEMIJSKE RAVNOTEZE. -LA CHATELIEROV PRINCIP: UKOLIKO SE NEKI SISTEM U STANJU RAVNOTEZE PODVRGNE DJELOVANJU SPOLJASNJIH FAKTORA(TEMPERATURA, PRITISAK,KONCENTRACIJA), RAVNOTEZA SE POMJERA U SMJERU GDJE CE SE TO DJELOVANJE MANJE OSJETITI. CESTO SE I NAZIVA PRINCIP IZBJEGAVANJA NASILJA. BRONSTED-LOWRIJEVA TEORIJA KISELINA I BAZA: kiseline su donori protona, a baze akceptori protona.primjeri:

Pisanje generalne Bronsted-Lowrijeve ravoteze: kiselina1+baza2---------baza1+kiselina2 AMFIPROTONSKI ELEKTROLITI- ako molekulske ili ionske specije mogu biti i donori i akceptori protona(npr.voda). Autoprotoliza vode: H20 + H20 ----------- OH- + H30+ Kis1 baza2 baza1 kis2 Voda istovremeno i donor i akceptor protona. Zbog protolize vode voda ima nivelirajuci efekat. -HIDROKSO KISELINE- kiseline koje H+ doniraju iz OH- grupe.imamo tri grupe:akvakiseline,hidrokso kiseline i okso kiseline. -KISELI OKSIDI-oksidi koji se otapanjem u vodi hidratizirju i onda predaju proton okolnom otapalu(voda) npr.CO2. -LEWISOVE KISELINE I BAZE: Kiseline su supstance cije jedinke mogu da prime elektronski par(elektron akceptori), a baze su spojevi cije jedinske doniraju elektronski par(elekt 1: Sta su rastvori i kako se kvantitativno izrazava sastav rastvora ? 2. Ebulioskopija i krioskopija. 3.Kiseline i baze prema bronester loweyou objasniti na primjeru amonijaka i ch3cooh 4.Unutrasnja energija(kada je pritisak konstantan i kad je volmen konstatan) 5.Nacrtati egzotermni grafik i oznaciti energiju aktivaciju. 6.Definisati brzinu hemijske reakcije a+b-c+d i napisati odgovarajuce izraze. 7 Nernstova jednacina za fe3+/fe2+ i napisati polureakciju 8.Idealni plin prema Gej lisaku, Avogardu i Bojl Mariout, izvesti formulu 9.Metode spektroskopije i sta dobiamo iz tih podataka ? 10.Dijagram kompnenti Ai B koje se mijesaju.