Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 170

jflif{s k|ltj]bg

@)^^)^&

g]kfn ;/sf/

cy{ dGqfno

eG;f/ ljefu
lqk'/]Zj/, sf7df8f}+
@)^&

e"ldsf
;'zf;g -Joj:yfkg tyf ;+rfng_ P]g, @)^$ sf] bkmf $! / ;'zf;g
-Joj:yfkg tyf ;+rfng_ lgodfjnL, @)^% sf] lgod & sf] pklgod -%_
adf]lhd l;lh{t bfloTj lgjf{xsf] ;Gbe{df ljut jif{x?df h:t} o;jif{ klg
eG;f/ ljefun] cfly{s jif{ @)^^.^& df ;Dkflbt k|d'v sfo{x? ;d]6L jflif{s
k|ltj]bg tof/ u/L oxfFx?sf] xftdf k'ofPsf]5 . xfd|f] h:tf] ljsf;f]Gd'v
b]zdf hgtfsf] pn{bf] rfxgf / cfjZostf kl/k"lt{ ug{ cfGtl/s ;|f]tsf]
cltpQd kl/rfng ug{ kg]{ 68\sf/f] cfjZostf 5 . eG;f/ k|zf;gn] eG;f/
ljGb'df eG;f/ dx;'nsf] cnfjf cGtMz'Ns, d"No clej[l4 s/ nufot cGo
s/ Pj+ dx;'n ;d]t c;'n ug]{ lhDd]jf/L k|efjsf/L ?kdf jxg u/]sf] 5 .
s'n s/ /fh:j c;'nLsf] cfwfeGbf a9L lx:;f eG;f/ k|zf;gsf] dfWodaf6
p7\g] x'Fbf g]kfnsf] /fh:j k|zf;gdf eG;f/ k|zf;gsf] e"ldsf dxTjk"0f{
;fljt ePsf]5 .
cfhsf] @! cf}+ ztfAbLsf] eG;f/ k|zf;gn] /fh:j c;'nLsf] cnfjf
gful/sx?sf] ;fdflhs ;'/Iff, Jofkf/ ;xhLs/0f, cj}w Jofkf/ lgoGq0f ug]{
sfo{x?nfO{ ;d]t k|fyldstf;fy ;Dkfbg ug'{kg]{ ePsf]5 . g]kfnsf] eG;f/
k|zf;gdf ;'wf/ Pj+ cfw'lgsLs/0f ug]{ p2]Zon] cf=j=@)^).)^! af6 eG;f/
;'wf/ Pj+ cfw'lgsLs/0f of]hgf th'{df u/L sfof{Gjog k|ls|of cl3 a9fOPsf]
xf] . ;'wf/ Ps lg/Gt/ k|lqmof ePsf]n] klxnf] r/0fsf] tLg jifL{o eG;f/
;'wf/ tyf cfw'lgsLs/0f sfo{of]hgf @)^)^# sf] sfof{Gjogjf6 xfl;n
ePsf pknlAw Pj+ sdL sdhf]/Lx?sf] d"Nofg u/L yk ;'wf/sf] cfjZostf
dx;'; u/L bf];|f] r/0fsf] tLg jifL{o eG;f/ ;'wf/ tyf cfw'lgsLs/0f of]hgf,
@)^#^^ ;d]t sfof{Gjog eO;s]sf]5 eg] xfn t];|f] r/0fsf] rf/ jifL{o
eG;f/ ;'wf/ tyf cfw'lgsLs/0f sfo{of]hgf @)^^^( sfof{Gjogdf
NofOPsf]5 .
;'wf/ k|lqmofsf] ;Gbe{df ljZj Jofkf/ ;+u7g (WTO) ;dIf g]kfn
;/sf/n] u/]sf] k|ltj4tf, ;+Zff]lwt Sof]6f] cle;GwL / ljZj eG;f/ ;+u7g
(WCO) sf ;'emfjx?nfO{ ;d]t dgg\ u/L cf=j= @)^$.^% df
eG;f/
P]g,@)^$ / eG;f/ lgodfjnL,@)^$ sfof{Gjogdf NofOPsf]5 . eG;f/
sfo{nfO{ kf/blz{ / Jojl:yt ug{ ;6j]o/x?sf] ljsf; Pj+ lgdf{0f u/L nfu"
ul/Psf] 5 . cflzs'8f k|0ffnLsf] :t/f]Gglt ul/Psf]5 . cf7 j6f k|d'v eG;f/

sfof{nox?df Broker Module / kfFr j6f eG;f/ sfof{nox?df Selectivity


Module nfu" eO;s]sf]5 . sfo{ ;Dkfbgdf cfwfl/t k|f]T;fxg k|0ffnLJbf/f
eG;f/ k|zf;gdf ;bfrf/ k4lt sfod /fVg] sfdk|lt :j:k'mt{ ?kdf pTk|]l/t
u/fO{ sd{rf/Lx?sf] pRr dgf]jn /fVg ck]lIft ;kmntf xfl;n ePsf] 5 .
Jofkfl/s 5n lgoq0f ug{ / sf/f]jf/ d"Nosf] oyfy{tf klxrfg u/L sf/f]jf/
d"NonfO{ j:t'lgi7 Pj+ kf/bzL{ agfpg] x]t'n] eG;f/ hfFrkf; kZrftsf]
k/LIf0f sfo{df k|efjsfl/tf Nofpg sf7df8f}+df eG;f/ hfFrkf; k/LIf0f
sfof{no :yfkgf ul/Psf]5 .
cfly{s jif{ @)^^.^& /fh:j ;+sngsf] b[li6n] pT;fxhg eof] . o;
cf=j= df -eG;f/ k|zf;g_ nIosf] t'ngfdf !! k|ltztn] a9L / ut cf=j=
@)^%.^^ sf] t'ngfdf #& k|ltztn] a9L /fh:j c;'n u/L ;du| /fh:j
;+sngdf eG;f/ k|zf;gsf] of]ubfg cu|f0fL /x]sf] tYo :d/0fLo 5 . cGo
kl/;"rsx? j]?h' km5\of}{6, d'2f km5\of}{6, hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f cflbdf klg
;Gtf]ifhgs pknlJw xfl;n ePsf]5 . rfn' cf=j= df klg xfn;Ddsf]
kl/;"rsx?nfO{ x]bf{ nlIft pknlJw xfl;n ug]{tk{m pGd'v b]lvG5 . /fh:j
;+sng Pj+ cfw'lgsLs/0f / ;'wf/ k|lqmofnfO{ cl3 a9fpg lghL If]q, u}/
;/sf/L If]q, g]kfn pBf]u jfl0fHo dxf;+3, g]kfn pBf]u kl/;+3, g]kfn r]Dj/
ckm sd;{ nufot ljleGg If]qut Pj+ j:t'ut ;+3 ;+:yf / gful/s ;dfhn]
jxg u/]sf] e"ldsf k|lt eG;f/ k|zf;g cfef/L 5 .
cGTodf, o; k|ltj]bgnfO{ o; ?kdf k|:t't ug{ nflukg'{ ePsf
ljefusf pkdxflgb]{zs o cfgGb/fh 9sfn / lai0f'k|;fb kf08], lgb]{zs
Zofdk|;fb bfxfn, zfvf clws[t OGb|jxfb'/ clwsf/L, gf=;'= uf]kfn e/fO{ /
6f=gf=;'= /fds[i0f >]i7nfO{ ljz]if wGoafb lbg rfxG5' . ;fy} k|ltj]bg
tof/Lsf] l;nl;nfdf cfjZos ;fdu|L, tYof Pj+ ;"rgfx? pknAw u/fO{
;xof]u k'ofpg' x'g] zfvf clws[t gL/b /]UdL, tYof clws[t /fds[i0f /]UdL,
sDKo"6/ clws[t df]xg v'h'd rf]jf nufot of] b:tfj]h tof/ ug{df k|ToIf
ck|ToIf ;xof]u k'ofpg' x'g] o; ljefusf sd{rf/Lx?, sfof{no k|d'vx? tyf
;+3 ;+:yfx? ;a}nfO{ xflb{s wGoafb lb+b} cfufdL lbgdf klg k"0f{ ;xof]usf]
ck]Iff ub{5' .
gj/fh e08f/L
dxflgb]{zs

laifo ;"rL
l;=g+=

ljj/)f

kfgf

1.

g]kfnsf] eG;f/ k|zf;gsf] P]ltxfl;s k[i&e"ld

2.

eG;f/ ljefusf] kl/ro

eG;f/ k|zf;gsf] b"/b[li^ nIo, d"No Pj+ dfGotf

2=1

/ /)fgLlt
2=2

eG;f/ ljefusf] ;+u&gfTds :j?k

2=3

eG;f/ ljefun] ;Dkfbg ug'{kg]{ d"Vo sfo{x?

2=4

dxflgb{]zs / pkdxflgb{]zssf] sfo{ ljj/)f

2=5

eG;f/ ljefu / cGtu{tsf sfof{nox?sf] s'n :jLs[t


b/jGbL

11

eG;f/ ljefu cGtu{tsf eG;f/ sfof{nox?

12

eG;f/ ljefusf] k|ult

14

4=1

/fh:j ;+sng

14

4=2

eG;f/ ljefusf] kl/df)f v'nfpg ;lsg]


d'Vod'Vo sfdsf] k|ult ljj/)f

16

4=3

eG;f/ ljefusf] sfo{ut d'Vod'Vo sfdsf] k|ult ljj/)f

16

4=4

/fh:j gLlt tyf tyf sfo{qmdsf] sfof{Gjog


k|ult tfnLsf

19

cfly{s jif{ 2066.67 df eG;f/ sfof{nox?sf] k|ult


ljj/)f

37

5=1

lq=lj=:yn eG;f/ sfof{no

37

5=2

kz'kltgu/ eG;f/ sfof{no

42

5=3

d]rL eG;f/ sfof{no

47

5=4

lj/f^gu/ eG;f/ sfof{no

52

5=5

;'g;/L

57

5=6

/fhlj/fh eG;f/ sfof{no

62

5=7

l;/fxf eG;f/ sfof{no

67

5=8

hgsk'/ eG;f/ sfof{no

72

5=9

hn]Zj/ eG;f/ sfof{no

77

eG;f/ sfof{no

5=10

;nf{xL

eG;f/ sfof{no

5=11

uf}/ eG;f/ sfof{no

87

5=12

jL/u+h

92

5=13

;"SvfjGb/ufx eG;f/ sfof{no

97

5=14

e}/xjf eG;f/ sfof{no

102

5=15

s[i)fgu/ eG;f/ sfof{no

107

5=16

sf]Onfjf; eG;f/ sfof{no

112

5=17

g]kfnuGh eG;f/ sfof{no

117

5=18

/fhfk'/ eG;f/ sfof{no

122

5=19

s}nfnL eG;f/ sfof{no

127

5=20

sGrgk'/ eG;f/ sfof{no

132

5=21

dxfsfnL eG;f/ sfof{no

137

5=22

tftf]kfgL eG;f/ sfof{no

142

5=23

cf]nfr'~uf]nf eG;f/ sfof{no

147

5=24

lsdfyfGsf eG;f/ sfof{no

148

5=25

nfdfju/ eG;f/ sfof{no

149

5=26

/;'jf eG;f/ sfof{no

150

5=27

d':tf eG;f/ sfof{no

151

5=28

nfs]{ eG;f/ sfof{no

152

5=29

d'u' eG;f/ sfof{no

153

5=30

of/Lgfsf eG;f/ sfof{no

154

g]kfnsf] eG;f/ k|zf;gdf sfof{Gjogdf NofOPsf] sfo{


;Dkfbgdf cfwfl/t k|f]T;fxg k|)ffnL

155

eG;f/ P]g, 2064 sf ljz]iftfx?

161

eG;f/ lgodfjnL, 2064 sf ljz]iftfx?

163

hfFrkf; kl%sf] k/LIf)f sfo{ljlw, 2065 sf


ljz]iftfx?

164

cg';"rL 1 dxflgb{]zsx?sf] gfdfjnL

165

eG;f/ sfof{no

82

1=

g]kfnsf] eG;f/ k|zf;gsf] P]ltxfl;s k[i&e"ld

g]kfnsf] eG;f/ k|zf;g k|frLgtd k|zf;gx? dWo]s} Ps xf]nf .


o;sf] Oltxf; vf]tNb} hfFbf lnR5jLsfn ;Dd k'Ug ;lsG5 . lnR5jLsfndf
/fh:j ;+sng ug]{ cfnfO{ s'y]/ ahf/nfO{ b| / ahf/l:yt /fh:j
;+sng ug]{ cfnfO{ z'Nszfnf elgGYof] .
g]kfnsf] PsLs/0f kZrft lj=;+= !*$) df ltJjt;FFusf] Jofkf/sf
j:t'x?df nfUg] eG;f/ b/ tf]sL lqnfzf Ohf/f lbPsf] g'jfsf]6 eG;f/df
pknJw ePsf] k6+6f nfO{ ;a}eGbf k'/fgf] cflwsfl/s b:tfj]hsf] ?kdf
lng ;lsG5 . o;}u/L lj=;+= !((! ;fn j}zfv ! ut]af6 r}q d;fGt;Dd
h'Dnfb/fsf] d'u'l:yt l5g]{ ljxf/ 9']wf/f xf6 huftsf] eG;f/ c;'n ug{ 7]s
?=%%!. kf k'hL{ lbO{ eG;f/ b/ tf]s]sf] P]ltxfl;s kqnfO{ csf]{ dxTjk"0f{
sfuhftsf] ?kdf k|:t't ug{ ;lsG5 .
/f0ffsfnLg eG;f/ ;+u7g sf7df8f}+ pkTosfdf dfq s]lGb|t ePsf]
kfOG5 . /0fd'Qm]Zj/l:yt sf7df8f}+ uf]Zjf/f eG;f/n] pQ/L Pj+ blIf0fL
gfsfx?sf] lgoGq0f ub{Yof] . ljleGg gfsfl:yt ahf/ glhs :yflkt
ePsfn] o:tf lgsfox?nfO{ ahf/ cf eGg] ul/GYof] . lj=;++ !((!
;fndf sf7df8f}+ uf]Zjf/f eG;f/nfO{ /0fd'Qm]Zj/af6 6]s'df ;fl/of] .
xfn;Dd klg /0fd'Qm]Zj/nfO{ k'/fgf] eG;f/ / 6]s'nfO{ 6]s' eG;f/ eGg]
ul/Psf] kfOG5 .
@))& ;fn kZrft\ eG;f/ k|zf;g ;DaGwL sfo{ cy{ dGqfno
cGtu{tsf] cy{ cfo ljefuaf6 x'g yfNof] . lj=;+= @)!# ;fn sflt{sdf
t/fO{sf ;a} ahf/ cfx?nfO{ eG;f/ sfof{nodf kl/0ft ul/of] . lj=;+=
@)!$ ;fn j}zfv @@ ut]b]lv eG;f/ k|zf;g ;+rfng ug]{ u/L s]Gb|df
si6D; sldZg;{ clkm;sf] :yfkgf eof] . lj=;+= @)!( ;fn efb| !) ut]
pQm sfof{nonfO{ vf/]h u/L eG;f/ / cGtMz'Ns ;DaGwL ;+o'Qm k|zf;g x]g]{
u/L eG;f/ tyf cGtMz'Ns 8fO/]S6/sf] ljefusf] :yfkgf eof] . lj=;+=
@)@# ;fndf cGtMz'Ns / eG;f/ ljefu cnu cnu ?kdf :Yfflkt eP .

-1_

2=

eG;f/ ljefusf] kl/ro

eG;f/ k|zf;gsf] s]Gb|Lo lgsfosf] ?kdf lj=;+= @)@# ;fndf


:yflkt eG;f/ ljefu cy{ dGqfno cGtu{tsf $ j6f ljefux? -eG;f/
ljefu, cfGtl/s /fh:j ljefu, /fh:j cg';Gwfg ljefu / /fh:j k|zf;g
tflnd s]Gb| dWo] Ps xf] . eG;f/ k|zf;gnfO{ :jR5, bIf, cfw'lgs,
ldtJooL / k|efjsf/L agfO{ g]]kfn ;/sf/sf] /fh:j gLltsf] sfof{Gjog u/L
/fh:j c;'nL ug'{sf] ;fy} Jofkf/ ;xhLs/0fdf 6]jf k'ofpg' eG;f/
ljefusf] d'ne"t p2]Zo xf] .
g]kfnsf] /fh:j k|zf;gsf] Pp6f cleGg c+usf] ?kdf /x]sf] eG;f/
k|zf;gdf ;do;fk]If ;'wf/ / cfw'lgsLs/0fsf] cleofgnfO{ cl3 a9fpg'
kg]{ cfjZostf dx;'; u/L cfly{s jif{ @)^).)^! af6 r/0fa4 ?kdf
;'wf/ tyf cfw'lgsLs/0f sfo{ of]hgf th'{df, sfof{Gjog, cg'udg Pj+
d"Nofg eO/x]sf 5g\ . xfn t];|f] r/0fsf] sfo{of]hgf sfof{Gjogdf /x]sf]
5 . h;jf6 ;'wf/ Pj+ cfw'lgsLs/0fsf] cfefif ldNg yfn]sf] 5 .
2=1= eG;f/ k|zf;gsf] b"/b[li^ nIo, d"No Pj+ dfGotf / /)fgLlt

b'/b[li6

(Vision)

-;+u7gsf] nlIft eljio k|ltsf] xfd|f] wf/0ff_


cGt/f{li6o :t/sf] pRr k]zfut / u'0f:t/Lo eG;f/ ;]jf k|bfg
u/L /fi6sf] cfly{s Pj+ ;dflhs ljsf;df 6]jf k'/\ofpg] .

nIo

(Mission)

-;+u7gsf] cfwf/e"t p2]Zo_


j}wflgs Aofkf/nfO{ k|j4{g Pj+ ;xhLs/0f ub{} ;fdflhs
;'/Iffsf] k|Tofe"lt Pj+ /fh:j ;+sng ug]{ .
-2_

d"No Pj+ dfGotf(Values and Norms)


-sd{rf/Lx?af6 cfzf ul/Psf] Jojxf/ / g}ltstf
Jofkfl/s ;d'bfo, /fHosf cGo ;+u7gx? / hg;d'bfo;+u
xfd|f] ;DaGw lgDg s'/fx?df cfwfl/t x'g]5 .
cfk;L ;befj,
;dfgtf,
;bfrfl/tf tyf OdfGbfl/tf,

kf/bzL{tf, /
;Ddfg, ;dk{0f / pTs[i6tf .

xfd|f] k|ltj4tf
bIftf
;dtf
zL3|tf
lgikIftf
kf/bl{{z{tf
ldtJolotf
ultzLntf
k|efjsfl/tf /
Jofkf/ ;xhLs/0fdf 6]jf .

-3_

sfof{Gjog /0fgLlt (Implementation Strategies)


g]kfnsf] eG;f/ k|zf;gn] d"ntM lgDg b'O{j6f Joj:yfkg
s'~hLx?nfO{ pkof]u ug]{5M
eG;f/ k|zf;gsf] k|To]s If]qx?sf] lqmofsnfkdf nlIft p2]Zo
;lxtsf] bL3{sfnLg /0fgLlts of]hgf tof/ ul/g]5, o; cGtu{t
jflif{s of]hgf tof/ ul/g]5 h;df ;f] jif{ ;DkGg ul/g]
s[ofsnfkx?sf] ljlzi6 / ;doj4 JofVof tyf sfo{;Dkfbg dfkg
/ pQ/bfloTjsf] ls6fgL ;dfj]z x'g]5 .
;+efljt nIo k|fKt ug{ g;lsg] hf]lvdnfO{ k|f/lDes r/0fdf g}
klxrfg u/L lgbfg ug{sf] nflu of]hgfsf] lg/Gt/ cg'udg ul/g]5 .

/0fgLltx? (Strategies)
-o; ljefusf] Jofks Pj+ pRr:t/sf] cjwf/0ff, h;dfly ;+u7gn]
cfgf] b"/b[li6 k|fKt ug{sf] nflu Wofg s]lGb|t ug]{5_ .
!=
j}wflgs pBf]u / Jofkf/nfO{ ;xhLs/0f ug{],
@=
;dfhsf] ;'/Iff ug]{ Pj+ P]g, lgodsf] kl/kfngf u/fpg],
#=
/fHon] kfpg' kg]{ ;Dk"0f{ /fh:j k|fKt ug{],
$= ;"rgf e08f/sf] ljsf; ug'{sf ;fy} cfoft Pj+ lgof{t ;DaGwL
tYof ;+sng / k|zf]wg ug]{,
%=
eG;f/ k|zf;g, Joj:yfkg / ;+u7gsf] cfw'lgsLs/0f Pj+
;zQmLs/0f ug]{,
^=
eG;f/ k|zf;gdf ;Tolgi7fsf] ;+:s[lt ljsf; ug]{ / e|i6frf/
Go"gLs/0f ug]{ cfwf/x? klxrfg ug]{,
&=
eG;f/sf ;Dk"0f{ k|s[ofx?nfO{ clwstd ?kdf sDKo"6/s[t ug]{,
*=
k|efjsf/L ofq' hfFrkf; k|0ffnL :yfkgf ug]{,
(=
eG;f/sf ultljlwx? cfGtl/s Pj+ jfXo :t/df cfbfgk|bfg ug{]
/ eG;f/ k|zf;g;+u ;DalGwt ;/f]sf/jfnfx?aLr cGt/
;xof]ufTds efjgf clej[l4 ug{] .

-4_

2=2

eG;f/ ljefusf] ;+u&gfTds :j?k

eG;f/ ljefusf] ;+u7gfTds :j?k


dxflgb]{zs
dxflgb]{zssf] ;lrjfno

pkdxflgb]{zs

pkdxflgb]{zs
eG;f/ d"Nofg
lgb]{zs

zfvf clws[t
gf=;'=

sDKo'6/ ck/]6/

k|zf;g zfvf
lgb]{zs
!
zfvf clws[t !
n]vf clws[t !
sfg"g clws[t !
gf=;'=
#
gf=;'=-k'n b/jGbL_ !))
n]vfkfn
@
vl/bf/
#
;xn]vfkfn
!
sDKo'6/ ck/]6/ !

eG;f/ ;'wf/ tyf


cfw'lgsLs/0f zfvf

lgb]{zs

zfvf clws[t
gf=;'=

sDKo'6/ ck/]6/

dx;"n tyf juL{s/0f zfvf

lgb]{zs
!
zfvf clws[t #
gf=;'=
#
vl/bf/
^
sDKo'6/ ck/]6/ !

!
@
!
!

;"rgf k|ljlw tyf tYof+s zfvf

lgb]{zs

sDKo'6/ clws[t
sDKo'6/ OlGhlgo/
tYof+s clws[t
sDKo'6/ ck/]6/

k|of]uzfnf zfvf-l;=l8=s]=_

lgb]{zs

s]ldi6

cl;:6]06 s]ldi6
sDKo'6/ ck/]6/

zfvf
!
!)
!)
!

!
!
#
!

!
@
!
!

cg'udg tyf OG6]lnh]G; zfvf

lgb]{zs
zfvf clws[t
gf=;'=
-5_

!
#
#

2=3 eG;f/ ljefun] ;Dkfbg ug'{kg]{ d"Vo sfo{x?

eG;f/ ljefun] ug]{ sfo{x? o; k|sf/ 5g\M


eG;f/ /fh:j nIo cg';f/ c;'n u/fpg],
eG;f/ sfof{nox?df cfjZos ah]6, ;fdfg pks/0f pknJw u/fpg],
a9'jf, gofF egf{ afx]s hgzlQm Joj:yfkg ug]{,
:jb]zL tflnddf dgf]gog ug]{, ljb]zL tflnd dgf]gogsf] nflu
clws[t:t/;Dd lg0f{o u/L ;f] eGbf dflysf] nflu l;kmfl/; ug]{,
lhG;L lg/LIf0f Pj+ Joj:yfkg ug]{,
ljefu tyf sfof{nox?sf] ah]6 th'{df, lgsf;f / ljlgof]hg ug]{,
ah]6 vr{ tyf cg'udg ug]{,
s]Gb|Lo lx;fj /fVg] k|of]hgfy{ cfly{s ljj/0f tof/ ug]{ / d=n]=k=jf6
clGtd n]vfk/LIf0f u/fpg],
eG;f/ sfof{nox?sf] lgoldt lg/LIf0f ug]{,
eG;f/ Ph]G6sf] lgo'lQm tyf cg'udg ug]{,
ljZj eG;f/ ;+u7gl;t cfjZos ;"rgf cfbfgk|bfg ug]{,
a}+s Uof/]G6Lsf] cg'udg ug]{,
ef/tLo cGtMz'Ns lkmtf{sf] sf/jfxL cl3 a9fpg],
sf/f]jf/ d"Nosf] cg'udg ug]{ / sfof{nonfO{ d"Nofg ;DaGwL cfjZos
tYof+s pknJw u/fpg],
eG;f/ sfof{nox?af6 lgwf{/0f u/]sf sf/f]jf/ d"Nosf] ljZn]if0f ug]{,
5gf]6sf cfwf/df PCA ug]{ / u/fpg],
cfl;s'8f k|0ffnLsf] lj:tf/, sfof{Gjog / cg'udg ug]{,
eG;f/ k|zf;gnfO{ oflGqsLs/0f tyf cfw'lgsLs/0f ug{] of]hgf th'{df
Pj+ sfof{Gjog ug]{,
-6_

ljB'tLo ;+rf/ k|0ffnL k|efjsf/L ?kdf ljsf; u/fpg],


/fh:jsf] b}lgs, dfl;s tyf jflif{s c;'nL clen]v cBfjlws ug]{,
tYof+s k|zf]wg tyf ljZn]if0f ug]{,
jflif{s ?kdf a}b]lzs Jofkf/sf] j:t'ut tYof+s tof/ ug]{,
lljwf k/]sf j:t'x?sf] /fli6o tyf cGt/f{li6o k/fdz{jf6 juL{s/0fsf]
6'f] nufpg],
eG;f/ b/jGbL ;+zf]wgsf] k|f/lDes k|:tfj tof/ ug]{ / lg0f{o ePkl5
b/jGbL k'l:tsf k|sflzt ug]{,
6]S;6fOn tyf s]ldsnsf] ljZn]if0f u/L juL{s/0fsf] 6'f] nufpg], /
ljleGg lsl;dsf] s]ldsnsf] gd"gf k/LIf0f u/L juL{s/0fsf] lg0f{o ug]{
cflb .
2=4 dxflgb{]zs / pkdxflgb{]zssf] sfo{ ljj/)f

eG;f/ ljefusf dxflgb]{zs, pkdxflgb]{zsx? / zfvfx?n] ;Dkfbg ug]{


sfo{x?sf] sfo{ ljj/0f lgDg adf]lhd 5 M
dxflgb]{zssf] sfo{ ljj/0f
ljefusf sd{rf/LnfO{ sfh v6fpg] .
ljefu / cGtu{tsf sfof{nosf /f=k=t[tLo >]0fL ;Ddsf sd{rf/LnfO{ Ps
sfof{noaf6 csf]{ sfof{nodf ;?jf ug]{ .
ljefusf /fhkq cg+lst sd{rf/Lsf] lgo'lQm, ;?jf / a9'jf ug]{ .
k|rlnt sfg"g jdf]lhd ljefusf /fhkq cg+lst sd{rf/LnfO{ gf]s/Laf6
x6fpg] jf a/vf:t ug]{ ;Ddsf] ljefuLo ;Fhfo ug]{ .
ljefusf sd{rf/L / cGtu{t sfof{nosf sfof{no k|d'vn] Hofb} /fd|f] /
k|z+;gLo sfd u/]df To:tf] sd{rf/L jf sfof{no k|d'vnfO{ lghn] ;Dkfbg
u/]sf] sfdsf] lj:t[t ljj/0f pNn]v u/L k'/:sf/ :j?k tLg u|]8;Dd yk
lbg] jf Ps k6sdf ?= Ps xhf/;Ddsf] Psd'i6 gub k'/:sf/ lbg] .
-7_

sfo{k|lt pbfl;g /xg] lhDd]jf/L jxg gug]{, j/fj/ cg'zf;gxLg sfd ug]{
/ hjfkmb]xL kG5fO{ ;Gtf]ifhgs sfd gug]{ ljefu / cGtu{t sfof{nosf]
sfof{no k|d'vnfO{ lghn] u/]sf] sfdsf] lj:t[t ljj/0f pNn]v u/L gl;xt
lbg] jf # u|]8;Dd /f]Ssf ug]{ .
ljefusf sd{rf/L / cGtu{t sfof{nosf sfof{no k|d'vnfO{ ljefuLo
sf/jfxLsf] l;nl;nfdf lgnDjg ug]{ .
sfof{no k|d'vn] cfgf] cGtu{t ;+rflnt cfof]hgfx?sf] ;do ;dodf
ug'{kg]{ lg/LIf0f gu/L jf lbg'kg]{ lgb]{zg glbO{ cfof]hgf k"/f x'g g;s]df
jf k"/f ePsf] cfof]hgsf] u'0ffTds :t/ Go"g b]lvPdf To;sf] /fd|/L
5fgljg u/L sfof{no k|d'vsf] nfk/jfxL jf uNtLjf6 To:tf] ePsf] eP
lghpk/ gf]s/Laf6 x6fpg] jf cGo ljefuLo ;Fhfo ug]{ / To;/L u/]sf]
ljefuLo sf/jfxLsf] ljj/0f ;DalGwt ;lrjsf]df k7fpg] .
cfly{s sfo{ljlw lgodfjnL, @)^$ sf] clwgdf /xL ljefuLo k|d'vsf]
x}l;otn] ug'{kg]{ ;Dk"0f{ sfo{x? ug]{ .
eG;f/ P]g, @)^$ df ePsf] Joj:yf jdf]lhd eG;f/sf] d'Vo clwsf/Ln]
ug'{kg]{ ;Dk"0f{ sfo{x? ug]{ .
pkdxflgb]{zssf] sfo{ ljj/0f M
pkdxflgb]{zssf] sfo{ eG;f/ P]g tyf lgodfjnLdf 5'} gtf]lsPsf]n]
dxflgb]{zsaf6 k|Tofof]lht ul/P cg';f/ b]xfo jdf]lhdsf sfo{x? ug]{
ul/Psf] b]lvG5 M
eG;f/ P]g, lgod cg';f/ gLltut lg0f{o ug'{kg]{ nufotsf ljifout
;ldltdf /fVg'kg]{ / dxTjk"0f{ Pj+ gofF ljifo jfx]s / d"Nof+sg jfx]s c?
;DalGwt lgb]{zsaf6 k]z x'g] ;j} lg0f{ox? ug]{,
d"Nof+sg Joj:yfnfO{ a9L ;fdlos, a}1flgs Pj+ ;fdGh:ok"0f{ agfpg
cjnDag ug'{kg]{ pkfo Pj+ sfd sf/jfxL ;DaGwdf ;'emfj lbg],
d"Nofg zfvfsf] lgoldt sfd sf/jfxLsf] /]vb]v, lgb]{zg / lgoGq0f ug]{,
ljefusf] lgoldt k|zf;lgs sfd sf/jfxLsf] /]vb]v, lgb]{zg lgoGq0f
ug]{,
-8_

ljefusf lgb]{zsx? / lhNnfl:yt eG;f/ sfof{nosf k|d'v eG;f/


clws[tx?sf] c;fwf/0f / cWoog ljbf jfx]ssf cGo ljbf :jLs[t ug]{,
lgb]{zsx?nfO{ ljefuLo sfdsf] l;nl;nfdf :jb]z leq sfh v6fpg],
lgb]{zsx?nfO{ g]kfn /fHoleq ;+rfng x'g] tflnd, ;]ldgf/, uf]i7Ldf efu
lng k7fpg,] dgf]gog ug]{,
eG;f/ ljefu / cGtu{t sfof{nox?sf /fhkq cg+lst k|yd >]0fL;Ddsf
sd{rf/Lx?nfO{ ;?jf, kb:yfkgf ug]{ / sfh v6fpg],
eG;f/ ljefusf]tkm{af6 ljefu tyf sfof{nosf cBfjlws of]hgfx?
jflif{s ljsf; tyf ;fwf/0ftkm{sf] cfo Joo ljj/0f -jh]6_ th'{df ug]{
u/fpg],
cfly{s sfo{ljlw lgodfjnL, @)^$ sf] clwgdf /xL dxflgb]{zsaf6
k|Tof]lht ul/P cg';f/ ljefuLo k|d'vsf] x}l;otn] ug'{kg]{ ;Dk"0f{ sfo{x?
ug]{ u/fpg],
cy{ dGqfnoaf6 eG;f/ lkmtf{ zLif{sdf lgsf;f k|fKt ePsf] /sdsf]
lgodfg';f/ eG;f/ lkmtf{ :jLs[t ug]{,
eG;f/ sfof{noaf6 k|fKt b}lgs, ;fKtflxs, dfl;s k|ltj]bgsf cfwf/df
sfg"g jdf]lhd eG;f/ ;DaGwL sfd sf/jfxL eP gePsf] ;DaGwdf
lg/LIf0f Pj+ cg'udg ug]{ u/fpg],
eG;f/ sfof{nox?sf] sfd sf/jfxLsf] ;DaGwdf k/]sf ph'/L pk/
5fgljg ug{] u/fpg] / 5fgljg k|ltj]bg pk/ ug'{kg]{ sf/jfxL lsgf/f
nufpg] / ;f] ;DaGwL lg0f{o sfof{Gjog u/fpg],
ljefuLo lg0f{o sfof{Gjog ug{ eP u/]sf kl/kq, cfb]z Pj+ lgb]{zg
cg'?k sfd eP gePsf] cg'udg ug{],
l8=cf/=lk=zfvfaf6 ;Dkfbg x'g] ;Dk"0f{ sfd u/fpg], ef/tLo cGtMz'Ns
lkmtf{ k|fKt ug'{kg]{ /sdx?sf] ;DaGwdf ;dod} lkmtf{ k|fKt u/fpg] sfo{sf]
k|efjsf/L cg'udg ug]{,

-9_

ljleGg s"6g}lts lgof]u, ;+3 tyf ;'ljwf k|fKt JolQmx?n] g]kfndf /xFbf
k|of]u u/]sf k]6f]n l8h]n dLt]n cflbsf] ? !,)),))). -Psnfv_
;Ddsf] eG;f/ dx;'n lkmtf{ lbg] ;DaGwdf clGtd lg0f{o lbg],
eG;f/ b/jGbL jf j:t' juL{s/0f ;DaGwdf lljwf k/]sf ljifodf clGtd
lg0f{osf] nflu /fo lbg],
j:t' juL{s/0f zLif{s olsg ug]{ l;nl;nfdf lng'kg]{ lg0f{osf] nflu
cGt/f{li6o sGe]Gzg j'g ljZj eG;f/ ;+u7gsf] k/fdz{ lng kqfrf/
ug]{,
dx;'n b/jGbL ;DaGwdf gLltut ljifosf] nflu /fo ;'emfj k]z ug]{,
ljefu / lhNnfl:yt eG;f/ sfof{nox?jLr lg/Gt/ ;+rf/ Pj+ ;Djfb
sfod ug{ cfjZos Joj:yf ldnfpg],
cfjZostf cg';f/ eG;f/;Fu ;DalGwt P]g, lgod, ;"rgf, cfb]z cflbsf]
th'{df ug]{ / ;+zf]wg ug{ Joj:yf ldnfpg],
ljefun] sfod ug'{kg]{ cGt/f{li6o ;DaGw ;DaGwL ljifodf ljb]zL /fi6
;+3 ;+:yf cflb;+u ;Djfb Pj+ ;Dks{ sfod ug]{ Joj:yf ldnfpg], /
dxflgb]{zssf] cg'kl:yltdf ljefusf] ;a} sfd sf/jfxL ug]{ .

-10_

2=5= eG;f/ ljefu / cGtu{tsf sfof{nox?sf] s'n :jLs[t b/jGbL

eG;f/ ljefusf] b/jGbL tflnsf


l;=g+=

kbsf] gfd
1. dxflgb]{zs
2. pkdxflgb]{zs
3. lgb]{zs
4. lgb]{zs
5. 6]S;6fO{n ljz]if1
6. sDKo'6/ lgb]{zs
7. l;=l8=s]=
8. zfvf clws[t
9. zfvf clws[t
10. n]vf clws[t
11. s]ldi6
12. tYof+ clws[t
13. sDKo'6/ clws[t
14.

sDKo'6/ OlGhlgo/

15.
16.

sfg'g clws[t
gf=;'=

17.

gf=;'= -k'n b/aGbL_

gf=;'=
19. cl;i6]G6 s]ldi6
18.

;]jf
k|zf;g
k|zf;g
k|zf;g
k|zf;g
ljljw
ljljw
O{=
k|zf;g
k|zf;g
k|zf;g
O{
cf=of]=t=
ljljw
ljljw
Gofo
k|zf;g
k|zf;g
k|zf;g
O{=
-11_

;d"x

/fh:j
;f=k|=

s]ldi6
/fh:j
;f=k|=
n]vf
s]ldi6

/fh:j
/fh:j
;f=k|=
s]ldi6

>]0fL
/f=k=k|=
,,
/f=k=l=
,,
,,
/f=k=l
,,
/f=k=t[=
,,
,,
,,
,,
,,
,,
,,
/f=k=cg+=k|=
/f=k=cg+=k|=
,,
,,

b/jGbL
1
2
5
1
1
1
18
1
1
1
2
2
1
1
20
100
2
3

sDKo'6/ ck/]6/
21. n]vfkfn
22. 6fOlki6
23. vl/bf/
24 ;=n]=kf=
25. On]lS6l;og x]Nk/
26. Nofj cl;i6]06
27. x=;=rf=
28 sf=;=
29. :jLk/
20.

ljljw
k|zf;g
k|zf;g
k|zf;g
k|zf;g
O{=
k|zf;g

,,
n]vf
,,
k|zf;g

/fh:j /f=k=cg+=l=
n]vf
,,
,,
s]ldi6 /f=k=cg+=t[
>]0fL ljlxg
,,
,,

7
2
5
9
1
1
1
3
10
2

hDdf

204

gf]6M != 6fOlki6sf] kb l/Qm x'gf;fy :jtM vf/]h ug]{ Joj:yf ug]{ .


3= eG;f/ ljefu cGtu{tsf eG;f/ sfof{nox?
l;=
g+=

eG;f/ sfof{nosf] gfd

sfof{no /x]sf] :yfg

kmf]g gDj/

ofS; g+=

cGt/f{li6o ljdfg:yn eG;f/ sfof{no


1.

lq=lj= :yn e+=sf=

l;gfdf+un, sf7df8f}+

g]kfn ef/t ;Ldftk{msf eG;f/ sfof{nox?


kz'kltgu/, Onfd
2. kz'kltgu/
sfs/lef, Onfd
3. d]rL

01-4470110

027-550004

027-550004

023-562036,
562234

023-562004

4. lj/f6gu/

/fgL, df]/

021-435702,
435834

021-436297

5. ;'g;/L

sf]zL Jof/]h ;]t'jGw,


;'g;/L
j]NxL, ;Kt/L

025-460030

025-460030

031-523070

031-520196

6.

/fhlj/fh

-12_

df8/, l;/xf

033-520322

033-520322

8. hgsk'/

hgwk'/wfd, wg'iff

041-520166

041-520166

9. hn]Zj/

hn]Zj/, dxf]Q/L

044-520202

041-520141

10. ;nf{xL

dn+ujf, ;nf{xL

046-220141

046-520141

11. uf}/

uf}/, /f}tx6

055-520110

055-520220

12. jL/uGh

Ogjf{, k;f{

051-523154

051-522155

13. ;'VvfjGb/ufx

l;l;{of, k;f{

051-621123

051-533322

14. e}/xjf

j]NxLof, ?kGb]xL

071-520124

071-520834

15. s[i0fgu/

s[i0fgu/, slknj:t'

076-520030

076-520030

16. sfOnfjf;

sf]Onfjf;, bf

076-520030

076-520030

17. g]kfnuGh

g]kfnuGh, jfFs]

081-520279

081-520276

18. /fhfk'/

/fhfk'/, jlb{of

084-420234

084-460150

19. s}nfnL

wgu9L, s}nfnL

091-521142

091-521142

20. sGrgk'/

ufrf}sL, sGrgk'/

099-521336

099-522314

21. dxfsfnL

e"mnf3f6, j}t8L

095-529377

095-590863

019-633004

019-633004

7.

l;/xf

g]kfn rLg ;Ldftk{msf eG;f/ sfof{nox?


lnlk, sf]bf/L
22. tftf]kfgL
cf]nfr'uf]nf
23. cf]nfr'uf]nf
24. lsdfyfGsf

cf]vn9'f, lsdfyfGsf

25. nfdfju/

nfdfdu/, bf]nvf

26. /;'jf

/;'jf, w'Gr]

27. nfs]{

nfs]{, uf]vf{

28. d'u'

udu9L, d'u'

29. of/Lgfsf

of/Lgfsf

30. eG;f/ hfFrkf; k/LIf0f sf]6]Zj/, sf7df8f}+

sfof{no

-13_

4=

eG;f/ ljefusf] k|ult


4=1= /fh:j ;+sngM

cf=j= @)^^^& sf] /fh:j c;'nLsf] nIo M ?=&^ cj{ *^ s/f]8


cf=j= @)^^^& sf] s'n /fh:j c;'nL M ?= *# cj{ $^ s/f]8 !@
nfv @# xhf/
nIosf] !! k|ltztn] a9L / cl3Nnf] jif{ eGbf #& k|ltzt a9L
;+sng .
ut jif{eGbf @@ cj{n] j[l4, nIoeGbf * cj{ &( s/f]8 a9L c;'nL .
!# j6f eG;f/ sfof{nox?n] nIoeGbf a9L /fh:j c;'n u/]sf .
nIoeGbf a9L /fh:j c;'n ug]{ eG;f/ sfof{nox?df jL/uGh,
e}/xjf, lj/f6gu/, g]kfnuGh, hn]Zj/, ;'g;/L, s[i0fgu/, s}nfnL,
uf}/, sf]Onfaf;, /fhfk'/, sGrgk'/ / dxfsfnL .
!) j6f eG;f/ sfof{nox?n] nIo k"/f ug{ ;s]gg\ .
nIo k"/f ug{ g;s]sf sfof{nox?df d]rL, ;'SvfjGb/ufx,
lq=lj=:yn, tftf]kfgL, hgsk'/, /fhlj/fh, ;nf{xL, l;/xf,
kz'kltgu/ / /;'jf .
rfn' cfly{s jif{sf] /fh:j ;+sng -eG;f/, d"=c=s/ / cGtMz'Ns_
nIo k'ofpg] eG;f/ sfof{nox?
l;=g+=
1.
2.
3.
4.

eG;f/ sfof{no
jL/uGh
e}/xjf
lj/f6gu/
g]kfnuGh
-14_

cf=j= @)^^.^& ciff9 dlxgf;Ddsf]


nIodf c;'nL nIodf a9L /sd
k|ltzt
?=xhf/df
113.88

5338304

128.15

2209868

120.54

1454941

112.15

218058

5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.

hn]Zj/
;'g;/L
s}nfnL
s[i0fgu/
uf}/
sf]Onfjf;
/fhfk'/
sGrgk'/
dxfsfnL
hDdf

165.22

108296

248.03

71577

109.56

49637

103.28

28057

121.22

10217

272.24

3375

128.33

1833

102.12

885

169.70

866
9495914

rfn" cfly{s jif{sf] /fh:j ;+sng -eG;f/, d"=c=s/ / cGtMz'Ns_


nIo gk'ofpg] eG;f/ sfof{nox?
cf=j= @)^^.^& cfiff9 dlxgf;Ddsf]
l;=g+= eG;f/ sfof{no
nIodf c;'nL
nIoeGbf 36L
k|ltzt
/sd ? xhf/df
83.75
-287344
1. d]rL
97.08
-181350
2. ;'VvfjGb/ufx
96.81
-121151
3. lq=lj= :yn
94.99
-114311
4. tftf]kfgL
51.24
-53255
5. hgsk'/
52.41
-24107
6. /fhlj/fh
76.42
-22006
7. ;nf{xL
73.36
-15617
8. l;/xf
74.45
-1353
9. kz'kltgu/
21.93
-1054
10. /;'jf
-821549
hDdf

-15_

4=2= eG;f/ ljefusf] kl/df)f


sfdsf] k|ult ljj/)f

v'nfpg

;lsg]

;Dkflbt k|d'v sfdx?


1.
cGt/{fli^o d"No ;"lr ljt/)f -k^s_
2.
d"Nof+sg k'g/fjnf]sg ;ldltsf] a}&s ;+Vof
3.
d"Nof+sg k'g/fjnf]sg ;ldltaf^ lg)f{o
ePsf] ;+Vof
4. ;jf/L ;fwgx?sf] dx;'n c;'n ug{
lqe'jg ljdfg:yn eG;f/ sfof{nonfO{ kq
k&fOPsf]
5.
;/sf/L lgsfox? af^ sf/jfO{sf] nflu
k|fKt ljj/)fsf] %fgjLg Pjd\ sf/jfO{
6.
a}+s Uof/]G^L/kf;a'sDofb yk ;DaGwL
7.
ljb]zL lgsfox?af^ k|fKt kq ;DaGwdf
kqfrf/
8. j)*]* j]o/ xfp;sf] Ohfhtkq gjLs/)f
9.
j)*]* j]o/ xfp;sf] Ohfhtkq hf/L
10. eG;f/ Ph]G^sf] k|df)fkq gljs/)f
11. eG;f/ Ph]G^sf] k|df)fkq vf/]hL
12. j:t' kl/If)f /j:t' juL{s/)f ;d]t
13. dx;"n juL{s/)f ;+Vof
14. dx;"n ;'ljwf k|bfg ul/Psf] ;+Vof
15. s'^g}lts ;'ljwf k|bfg ul/Psf] ;+Vof
16. cfof]hgf cGo %'^
17. cy{ dGqfnoaf^ cfly{s ljw]ossf] bkmf
18 adf]lhd ePsf %'^ ljj/)f
18. ef/tLo cGtMz'Ns lkmtf{ k|fKt ?=

d'Vo-d'Vo
pknlAw
22
18
92
114

18
125
83
104
8
181
6
2490
35
1619
1272
244
268
3,52,10, 31,593

4=3= eG;f/ ljefusf] sfo{ut d'Vo-d'Vo sfdsf] k|ult ljj/)f

y @)^^ ;fn ;fpg ! ut] b]lv rf/ jifL{o eG;f/ ;'wf/ tyf cfw'lgsLs/0f
sfo{of]hgfsf] sfof{Gjog ul/Psf] 5 . o; eG;f/ ;'wf/ tyf
cfw'lgsLs/0f sfo{ of]hgfdf eG;f/ ljefusf] b"/b[li6, nIo, /0fgLlt /
sfo{qmdx? ;dfj]z ul/Psf 5g\ .
-16_

y eG;f/ ljefusf] s'n a]?h' %$ s/f]8 (@ nfv )$ xhf/ dWo] @* s/f]8


*@ nfv !@ xhf/ km5\of{]6 eO{ %#=$% k|ltzt k|ult ePsf] 5 . o;df %
s/f]8 #$ nfv c;'n ePsf] 5 .
y eG;f/ hfFrkf; k/LIf0f sfof{no -lkl;P_ sf] :yfkgf / ;+rfng ul/Psf]
5 . @)^^.^& df eG;f/ sfof{nox? / kL=;L=P=sfof{nox?af6 %^(
kL=;L=P= ;DkGg u/L ! s/f]8 # nfv dx;'n lgwf{/0f ul/Psf] 5 .
y jL/u~h, ;'Svf aGb/ufx, d]rL, la/f6gu/, e}/xjf, s[i0fgu/, lq=lj=:yn
/ tftf]kfgL u/L * j6f eG;f/ sfof{nox?df cfl;s'8fsf] a|f]s/ df8'n
nfu" ul/Psf] 5 . o; qmddf k|1fkgkqsf] Dofg'cn btf{ ug{' kg{] Joj:yf
vf/]h u/L eG;f/ Ph]G6x?af6} k|1fkgkq k|ljli6 ug{] u/L sDKo'6/s[t
cu|]hL k|1fkgkqsf] k|of]u cf/De ul/Psf] 5 . o; sfo{sf nflu cfjZos
Standard Operating Procedure tof/ ul/Psf] 5 .
y jL/u~h, ;'Svf aGb/ufx, e}/xjf, la/f6gu/ / lq=lj=:yn eG;f/ sfof{no
u/L % j6f eG;f/ sfof{nox?df 5gf}6 k|0ffnL k|f/De ul/Psf] 5 . o;
sfo{sf] sfof{Gjogsf nflu Standard Operating Procedure tof/
ul/Psf] 5 .
y eG;f/ k|zf;gsf] ;+u7gfTds ;+/rgf clws[tpGd'v u/L kl/jt{g
ul/Psf] 5 .
y d]rLdf cfw'lgs ICD sf] lgdf{0f / ;+rfng ul/Psf] 5 .
y ef/tLo ;xof]udf $ :yfgdf gofF Integrated check post agfpg]
sfo{ cf/De ul/Psf] 5 .
y lrgLof ;/sf/sf] ;xof]udf nfrf{df hfFrkf; s]Gb| agfpg] ;xdlt eO{
hUuf vl/b / lgdf{0f ;DjGwL k|f/lDes sfo{sf] yfngL ul/Psf] 5 .
y ljefu / sfof{nodf Jofkf/ ;xhLs/0fsf] a}7ssf] lg/Gt/tf lbOPsf] 5 .
y j]edf cfwfl/t d"NofFsg 8f6fj]zsf] lgdf{0f / cGt/ eG;f/ cfbfg
k|bfgdf lg/Gt/tf lbOPsf] 5 .
y Rff/jifL{o sfo{of]hgf, jflif{s k|ult, cw{jflif{s k|ult, sfof{nosf]
sfo{of]hgf, PsLs[t b/jGbL k':ts, eG;f/ a'n]l6g, eG;f/ :dfl/sf,
eG;f/;+u ;DalGwt P]g lgod / gLltx?sf] ;Fufnf], ;GwL ;Demf}tf ;+u|x,
/fh:j k/fdz{ ;ldlt cGtu{t eG;f/ pk;ldltsf] ljut % jif{sf]
k|ltj]bg cflb k|sfzg ul/Psf] 5 .

-17_

y eG;f/ ljefusf clws[t sd{rf/Lx?f/f eG;f/ sfof{nosf] lgoldt


cg'udg u/L lgb{]zg hf/L ug{] sfo{nfO{ lg/Gt/tf lbOPsf] 5 .
y eG;f/ k|x/L kl/rfng ;DaGwL lgb{]lzsf, @)^$ :jLs[ltsf nflu cy{
dGqfnodf k]z ul/Psf] 5. ;fy} eG;f/ k|x/L ;~rfngsf nflu cfjZos
kg{] cg'dflgt jflif{s vr{sf] nfut tof/ u/L cy{ dGqfnodf ah]6 k"j{
5nkmnaf6 ;d]t kfl/t ePsf] 5.
y eG;f/ k|d'vx?sf] Joj:yfkg sfo{zfnf / hf]lvd Joj:yfkg sfo{zfnf
;DkGg u/L eG;f/ sfof{nosf] cg's/0fLo k2lt ;j} eG;f/
sfof{nox?nfO{ cjnDjg ug{ k7fOPsf] 5 .
y PsLs[t eG;f/ b/jGbLnfO{ j]edf cfwfl/t agfOPsf] 5 . o;af6 j:t'sf]
gfdaf6} juL{s/0f ug{ / b/jGbL olsg ug{ ;lsg] ePsf] 5 .
y cfly{s jif{sf] cjlwe/df ljleGg lgsfox?n] rf]/L k}7f/Lsf] cfz+sfdf
kqmfp u/]sf b]xfosf d"No cg';f/sf dfnj:t' eG;f/ sfof{nodf bflvnf
ePsf 5g\ .
lgsfo
k|ltj]bg d"No ?
k|ltzt
eG;f/ /fh:j u:tL -;z:q
4 s/f]* 09 nfv 49 xhf/
13.38
k|x/L_
7 s/f]* 26 nfv 77 xhf/
23.75
cGo ;z:q k|x/L an
13 s/f]* 82 nfv 97 xhf/
45.20
g]kfn k|x/L
4 s/f]* 03 nfv 32 xhf/
13.18
eG;f/ sd{rf/L u:tL
cGo -lhNnf k|zf;g, /fhg}lts
kf6L{sf eft[ lgsfox? / JolStut
1 s/f]* 37 nfv 08 xhf/
x}l;otaf6 bflvnf x'g cfPsf_

s'n hDdf 30

-18_

s/f]* 59 nfv 63 xhf/

4.48
100

4=4= /fh:j gLlt tyf tyf sfo{qmdsf] sfof{Gjog k|ult tflnsf

cfly{s jif{ @)^^.^& sf] jh]6 jQmJosf] gLlt tyf sfo{qmddf plNnlvt eG;f/ ljefu;Fu ;DalGwt j'bfx?sf]
sfof{Gjog tflnsf
jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

sfo{of]hgf

Jofkfl/s k|of]hgsf] nflu Ps


Joj:yf sfof{Gjog
k6sdf bz xhf/ ?k}ofFeGbf a9Lsf] ug{ eG;f/
s/of]Uo j:t' k}7f/L ug]{ JolQm d"No sfof{nox?nfO{
clej[l4 s/df clgjfo{ ?kdf btf{
lgb]{zg lbg] .
x'g'kg]{ Joj:yf ldnfOPsf] 5 .
@*$ -_ High Sea sale sf] ;+efJotf
O06/g]6jf6 o;
jf/] cWoog ug{ lghL If]qsf] ;d]t
;DjGwL hfgsf/L
;+nUgtfdf sfo{bn u7g ul/g]5 .
;+sng u/L
k|f/lDes k|ltj]bg
tof/ ug]{ .
@*$-3_

-19_

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

;DalGwt eG;f/
sfof{no

lg/Gt/

sfof{Gjogsf] nflu eG;f/ sfof{nox?nfO{


kl/kq ul/Psf] .

jfl0fHo dGqfno

of] ljifo g]kfn /fi6 j} / jfl0fHo tyf


cfk"lt{ dGqfno;+u a9L ;DjlGwt ePsf]
kl/k]|R5df g]kfn /fi6 j}jf6 cjwf/0ff kq
tof/ eO{ k|lts[ofsf] nflu eG;f/ ljefudf
k|fKt ePsf]df jfl0fHo tyf cfk"lt{ dGqfnosf]
;+of]hsTjdf eG;f/ ljefu, g]kfn /fi6 j} /
lghL If]qsf] ;xeflutfdf sfo{bn u7g u/L
Jojl:yt ug{ pko'Qm x'g] /fo k7fOPsf] .

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

@*$-5_

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

sfo{of]hgf

s/sf] bfo/df gcfPsf JolQmnfO{


bfo/fdf Nofpg ;xof]u k'ofpg] /
d"No clej[l4 s/sf] ljn ljhs
hf/L ug{ nufpg] nufotsf]
sfo{nfO{ k|efjsf/L t'Nofpg s/

pBf]u Jofkf/;Fu
;Dj4 ;+3
;+:yfx?;+u
k|f/lDes 5nkmn
ug]{ .
lghLIf]qjf6
sfo{bndf ;+nUg
x'g] kbflwsf/Lsf]
gfd dfu ug]{ .
sfo{bn u7g
l;kmfl/; ;lxt cy{
dGqfnodf k]z
ug]{ .
eG;f/ sfof{nodf
OG6g{lzk ug]{
ljBfyL{x?nfO{
;+nUg u/fpg]
If]qx?sf] klxrfg
-20_

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

jfl0fHo dGqfno

jfl0fHo dGqfno

jfl0fHo dGqfno

k|zf;g zfvf

;fpg
d;fGt

lgDg If]qx?sf] klxrfg ug]{ sfo{ ;DkGg


ePsf] .
!= eG;f/ sfof{nox?jf6 lgsf;L k}7f/L x'g]
dfnj:t'sf] d"Nofg k|0ffnL
ef/t / t];|f] d'n'sjf6 k}7f/L x'g] j:t' h:t}M ;jf/L ;fwg, ljnfl;tfsf j:t'x?, ;]g]6/L,

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

;DjGwL ljifodf :gfts tx pQL0f{


u/]sf jf ;f]xL ljifodf
ljZjljBfnojf6 OG6g{lzk ug]{
ljBfyL{x?nfO{ cfGtl/s /fh:j
sfof{no jf /fh:j ;DaGwL
sfof{nox?df :jod+ ;]jssf] ?kdf
;]jf lng ;lsg] Joj:yf
ldnfOg]5 .

sfo{of]hgf

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult
kmlg{r/x? cflb_ x?sf] ljZj jhf/sf] d"No
clen]v ;DjGwL .
@= rf]/L k}7f/L lgoGq0fM g]kfn ef/t ;Ldfjf6
v'Nnf l;dfgfsf sf/0f x'g] rf]/L lgsf;L
k}7f/L s;/L lgoGq0f ug{ ;lsG5 cWoog ug]{
u/fpg] .
clwstd dx;'n b/ ePsf j:t'x? clws
rf]/L k}7f/L eO cfpg] x'Fbf To:tf j:t'x?
Data tof/ u/L uGtJo :yn, e08f/0f
:ynsf] klxrfg ug{ ;'/fsL kl/rfng ug]{
Joj:yfsf] cWoog .
#= /fh:j b/ -eG;f/ b/jGbL_, dx;'n 5'6
tyf j:t' juL{s/0f ;DjGwdf cWoog
cg';Gwfg u/fpg] .
/fh:j gLlt lgdf{0f txdf cfjZos lg0f{o
lng s'g dfnj:t'sf] s] slt dx;'n b/ tf]Sg
jfG5gLo x'G5 ;f] ;DjGwdf cWoog cg';Gwfg
u/fpg] . cfly{s P]g cg';f/ 5'6 lbg], lbPsf
;'ljwfaf6 plrt k|ltkmn k|fKt eP gePsf]
;DjGwdf cg'udg cg';Gwfg u/L k|ltj]bg
k|fKt ug{ .

ug]{ .

-21_

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

sfo{of]hgf

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

OG6g{lzk ug{
pko'Qm
sfof{nox?sf]
klxrfg ug]{ .
OG6g{lzk ug]{
;DaGwL sfo{ljlw
tof/ ug]{ .

k|zf;g zfvf

efb|
d;fGt

sfof{no 5gf}6sf nflu :jLs[tsf] nflu k]z


ePsf]

k|zf;g zfvf

sflt{s
d;fGt

OG6g{lzk lng
pko'Qm lzIf0f
;+:yfx?sf] gfdfjnL
tof/ ug]{ .

k|zf;g zfvf

d+l;/
d;fGt

lzIf0f ;+:yfx?;+u
kqfrf/ ug]{ .
OG6g{lzksf] nflu
:jo+;]jssf] ;]jf
lng]

k|zf;g zfvf

d+l;/
d;fGt
d+l;/
d;fGt

;f] k|of]hgsf] nflu lhNnfl:yt eG;f/


sfof{nox?nfO{ s] slt ;+Vofdf :jo+;]js
rflxg] xf] v'nfO k7fpg kqfrf/ ul/Psf]df
s]xL sfof{noaf6 dfq hjfkm cfPsf]n] c?
jfFsL sfof{nox?sf] /fo cfPkl5 sf/jfxL cl3
a9fpg] .
eG;f/ k|zf;g ;DjGwL OG6{zLk ug{ rfxg]
OR5's ljBfyL{x?nfO{ ;Dks{ /fVg k7fO lbg'
x'g egL lqe'jg ljZjljBfno, k"jf{Grn
ljZjljBfno, kf]v/f ljZjljBfno / sf7df8f}+
ljZjljBfnonfO{ cg'/f]w k7fPsf]df xfn;Dd
s'g} ljj/0f k|fKt gePsf] .
,,
,,

-22_

k|zf;g zfvf

,,

,,

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

sfo{of]hgf

@*$-`_

kof{j/0f ;+/If0f ug{ / :jb]zL


qm;/ pBf]u lxtnfO{ Wofgdf /fvL
luL 9'+uf jfn'jf h:tf j:t'df
lgsf;L dx;'n j[l4 ul/Psf] .
;fdflhs ;'/Iff / ;bfrf/ clej[l4
ug]{
@*%-v_ ckfn] k|of]u ug]{ :s"6/ k}7f/L jf eG;f/
:yfgLo vl/b ubf{ lt/]sf] eG;f/
sfof{nox?af6
dx;'n tyf d"=c= s/ To:tf] :s"6/
sfof{Gjog u/fpg] .
oftfoft Joj:yf sfof{nodf
lghsf] gfddf btf{ ePsf] cj:yfdf
;DalGwt lgsfosf] l;kmfl/;df
lkmtf{ ug]{ Joj:yf ldnfPsf] 5' .

-23_

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

;DjlGwt eG;f/
sfof{no

tTsfn

sfof{Gjog eO;s]sf] .

;DjlGwt eG;f/
sfof{no

tTsfn

sfof{Gjog eO;s]sf] .

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

sfo{of]hgf

Joj;flos nfut sd ug]{


@*&-s_ d'n'snfO{ cf}Bf]lus/0fsf] lbzftk{m k|d'v eG;f/
pGd'v u/fpg tyf Joj;flos
sfof{nox?df
nut sd ug{ lgDg Joj:yf u/]sf]
5gf}6 k/LIf0f
5'M eG;f/ hfFrkf; k|0ffnLdf 5gf}6
k|0ffnL nfu" ug{
k/LIf0f (Selectivity Module)
sfo{of]hgf
sf] k|f/De cfufdL cfly{s jif{b]lv
jgfpg] .
ul/g]5 . o;af6 u|fxsnfO{ k|bfg
eG;f/ ljefu /
ul/g] ;]jfdf zL3|tf cfpg]5 .
sfof{nox?df hf]lvd

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

cfw'lgsLs/0f
zfvf

efb|
d;fGt

sfo{ of]hgf tof/ ul/Psf] .

cfw'lgsLs/0f
zfvf

c;f]h
d;fGt

eG;f/ ljefudf hf]lvd Joj:yfkg OsfO


u7g ul/Psf] / sfof{nox?df ;d]t pQm
OsfO{ qmdzM u7g ePsf].

cfw'lgsLs/0f
5gf}6 k/LIf0f
k|0ffnLdf hf]lvdsf zfvf
If]qx? k|lji6
u/fpg] .

c;f]h
d;fGt

lq=lj= :yn eG;f/, jL/uGh / ;'VvfjGb/ufx


eG;f/df pQm sfo{ ePsf] .

Joj:yfkg OsfO
(RMU) u7g u/L
hf]vLdsf If]qx?sf]
klxrfg ug]{ .

-24_

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

@*&-v_

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

eG;f/ d"NofgnfO{ oyfy{k/s


agfO{ d"Nofg 8f6fj]znfO{ j]edf
cfwfl/t u/L ;a} k|d'v eG;f/
sfof{nosf] kx'Frdf NofOg]5 .

sfo{of]hgf

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

hf]lvdsf If]qx?sf]
k/LIf0f ug]{ .
5gf}6 k/LIf0f
k|0ffnLsf]
sfof{Gjog ug]{ .
hf]lvdsf If]qx?sf]
lg/Gt/ cg'udg
ug]{ / ;f] cg'?k
k|0ffnLnfO
cBfjwls u/fpg] .

cfw'lgsLs/0f
zfvf
cfw'lgsLs/0f
zfvf

sflt{s
d;fGt
sflt{s
d;fGt

lq=lj= :yn eG;f/, jL/uGh / ;'VvfjGb/ufx


eG;f/df pQm sfo{ ePsf] .

cfw'lgsLs/0f
zfvf

lg/Gt/

cg'udg / cBfjlws u/fpg] sfo{ eO/x]sf]

j]edf cfwfl/t
d"Nofg 8f6fj]z
tof/ ug{
:k]lzlkms]zg
;lxtsf] cjwf/0ff
kq tof/ ug]{ .

d"Nofg zfvf
cfw'lgsLs/0f

efb|
d;fGt

cjwf/0ff kq tof/ ePsf] .

-25_

5gf}6 k|0ffnL@)^^ :jLs[t eO{, @)^&


h]i7;Dddf lq=lj= eG;f/, lj/uGh,
;'VvfjGb/ufx, e}/xjf / lj/f6gu/ eG;f/df
5gf}6 k|0ffnL sfof{Gjog z'? ul/Psf] .

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

sfo{of]hgf

lj1 JolQm jf
;+:yfnfO{
k/fdz{bftfsf
?kdf lng] .
j]edf cfwfl/t
d"Nofg k|0ffnL
tof/ u/L k/LIf0f
ug]{ .
j]edf cfwfl/t
d"Nofg k|0ffnL
nfu" ug{
sd{rf/Lx?nfO{
tflnd lbg]
sfof{Gjog ug]{ .

-26_

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

d"Nofg zfvf
cfw'lgsLs/0f

kf}if
d;fGt

k/fdz{bftf lnOPsf]

d"Nofg zfvf
cfw'lgsLs/0f

df3
d;fGt

k/LIf0f ul/Psf]

d"Nofg zfvf
cfw'lgsLs/0f

r}q
d;fGt

tflnd lbOPsf]

d"Nofg zfvf
cfw'lgsLs/0f

r}q
d;fGt

sfof{Gjog ul/Psf] .

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

lg/LIf0f
zfvf;DjlGwt
eG;f/ sfof{no

>fj0f
d;fGt

ljj/0f dfu u/L ;DjlGwt eG;f/


sfof{nox?df kq k7fOPsf] .

lg/LIf0f
zfvf;DjlGwt
eG;f/ sfof{no

cflZjg
d;fGt

sfof{Gjogsf] nflu eG;f/ sfof{nox?nfO{


lgb]{zg lbO;s]sf] . ;f] adf]lhd sfo{ eO/x]sf]
. ;Dk"0f{ ljj/0f k|fKt e} g;s]sf] x'Fbf nut
cBfjlws ug{ jfFsL .

Joj:yf sfof{Gjog ;DalGwt eG;f/


u/fpg lq=lj= :yn sfof{no
eG;f/ sfof{nonfO{
lgb]{zg lbg] .

cljnDj

sfof{Gjog e|};s]sf]

sfo{of]hgf

@*& -3_ jg:klt t]n o" pBf]un] ;fljssf] !) ;fpg d;fGtleq


k|ltzt eG;f/ dx;'n lt/L cfoft
o;/L ;'ljwf rfxg]
u/]sf] sRrf kbfy{jf6 lgld{t j:t'
pBf]ux?n] nut
lgsf;L x'g g;s]sf] ;Gbe{df !
;+sng ug]{ .
k|ltzt eG;f/ dx;'n j'emfO{ @)^^
Joj:yf sfof{Gjog
c;f]h d;fGtleq :yfgLo jhf/df
u/fpg eG;f/
ljqmL ug{ ;Sg] ;'ljwf k|bfg u/]sf] 5'
sfof{nox?nfO
. ;fy} j} Uof/]06L ;'ljwf jf
kf;j'sdf hgfO sRrf kbfy{ cfoft
lgb]{zg lbg]
ug]{ pBf]un] ;fljssf] @) k|ltzt
d"No clej[l4 ug'{kg]{ Joj:yfnfO{
xfnsf] !) k|ltztsf] d"No clej[l4
ug'{kg]{ Joj:yf k"/f u/]df klg
;x'lnot k|bfg ug]{ Joj:yf ldnfPsf]
5' .
@*& -_ lqe'jg cGt/f{li6o ljdfg:ynl:yt
s/d'Qm k;nx?n] cfgf] dfn;fdfg
ef/tLo d'b|fdf ;d]t ljqmL ljt/0f
ug{ kfpg] Joj:yf ldnfPsf] 5' .

-27_

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

sfo{of]hgf

;jf/L ;fwgsf] cfoftdf b'O{ txdf Joj:yf sfof{Gjog


nflu cfPsf] cGtMz'Nssf] Joj:yf
u/fpg eG;f/
emGeml6nf] ePsf] eGg] Joj;foLsf]
sfof{nox?nfO{
;'emfjnfO{ dgg\ ub}{ eG;f/ ljGb'df
lgb]{zg lbg] .
dfq} cGtMz'Ns nfUg] u/L ;/n
Joj:yf nfu" u/]sf] 5' .
s/ ;x'lnot / ;'ljwfdf j[l4
@**-s_ cfd hgtfsf] b}lgs hLjgnfO{
eG;f/
;/n t'Nofpg / d"No j[l4nfO{
sfof{nox?af6
36fpg lgDgfg';f/sf s/ ;'ljwfx?
sfof{Gjog u/fpg] .
k|bfg ul/g]5M :yfgLo ljsf;
z'NsnfO{ cfh}sf ldltb]lv vf/]h
ul/Psf] 5 .
@**-v_ s[lif ;'wf/ z'NsnfO{ cf7
eG;f/
k|ltztjf6 36fO{ kfFr k|ltzt
sfof{nox?af6
sfod u/]sf] 5' .
sfof{Gjog u/fpg] .
@*&-r_

-28_

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

;DjlGwt eG;f/
sfof{no

tTsfn

sfof{Gjog e|};s]sf]

;DjlGwt eG;f/
sfof{no

tTsfn

sfof{Gjog e|};s]sf]

;DjlGwt eG;f/
sfof{no

tTsfn

sfof{Gjog e|};s]sf]

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

sfo{of]hgf

xfn eG;f/tk{m sfod /x]sf]


eG;f/ b/jGbLdf
pRrtd txsf] rfnL; k|ltztsf]
kl/tj{g u/L
eG;f/ b/jGbLnfO{ tL; k|ltztdf
sfof{Gjog ePsf] .
emfl/Psf] 5 .
@**-3_ lrgLsf] eG;f/ dx;'n 36fPsf] 5' . eG;f/ b/jGbLdf
kl/jt{g u/L
sfof{Gjog ePsf] .
@**-r_ b'w 9'jfgL sfo{df k|of]u x'g]
eG;f/
6\of/sf] eG;f/ dx;'ndf c;L
sfof{nox?jf6
k|ltzt 5'6 lbOPsf] 5 .
sfof{Gjog u/fpg] .
h}
l
js
OGwg
pTkfbgdf
k|
o
f]
u
x'
g
]
@**-5_
eG;f/
d]lzg/L pks/0f, kf6{k'hf{ / d[uf}nf
sfof{nox?jf6
/f]uLx?sf] pkrf/df k|of]u
sfof{Gjog u/fpg] .
@**-u_

8fonfOl;; jfy sG;]G6]6df Ps


k|ltzt eG;f/ dx;'n sfod ul/Psf]
5 . ;fy} ;lhjgsf] bfgf / ljpdf
eG;f/ dx;'n k"0f{ 5'6 ul/Psf] 5 .

-29_

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

;DjlGwt eG;f/
sfof{no

tTsfn

sfof{Gjog e|};s]sf]

;DjlGwt eG;f/
sfof{no

tTsfn

sfof{Gjog e|};s]sf]

;DjlGwt eG;f/
sfof{no

tTsfn

sfof{Gjog e|};s]sf]

;DjlGwt eG;f/
sfof{no

tTsfn

sfof{Gjog e|};s]sf]

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

/fh:j k|zf;gdf ul/g] ;'wf/


@*(-u_ d]rL eG;f/ sfof{nodf
;'SvfjGb/ufx cfufdL cfly{s
jif{leq ;+rfngdf NofOg]5 /
tftf]kfgLsf] nfrf{df
;'SvfjGb/ufxsf] lgdf{0f sfo{
yflng]5 .

sfo{of]hgf

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

d]rL eG;f/
sfof{nodf
;'SvfjGb/ufx
;+Rffngdf Nofpg
lg/Gt/ k|ult
;dLIff ug]{ .

e+=lj, k|zf;g
zfvf;DjlGwt
eG;f/ sfof{no
jfl0fHo dGqfno

@)^^
c;f]h

d]rL eG;f/;Ddsf] :ynut e|d0f u/L k|ult


;dLIff ul/Psf] .

eG;f/ sfof{nosf]
hfFrkf; cg's"n
n]cfp6 ldnfpg] .
d]rL jGb/ufxdf
eG;f/ / hfFrkf;
k|f/De ug]{ .
tftf]kfgLsf] nfrf{df
hdLg vl/b ug{
cfjZos k|jGw ug]{ .

;DalGwt
sfof{no

@)^^
c;f]h

a|f]s/ df]8n sfof{Gjog ug{ n]cfp6 ldnfpg]


sfo{ k|s[of z'? ePsf] .

;DalGwt
sfof{no

c;f]hd
;fGt

oyfzSo l56f] x:tfGt/0f ug]{ k|lqmofdf /x]sf]


eGg] j'lemg cfPsf] .

jfl0fHo
dGqfnoe+=lj=,
k|zf;g zfvf

sflt{s
d;fGt

hUuf k|fKtL P]g cg';f/ k|=lh=c= nfO{ cy{


dGqfnojf6 lgb]{zg ePsf] .

-30_

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

tftf]kfgLsf] nfrf{df
hdLg vl/b ug]{ .

jfl0fHo
dGqfnoe+=lj=

kf}if
d;fGt

lgdf{0f sfo{sf nflu


;DalGwt
lgsfo;d]t
;lDdlnt Ps ;ldlt
agfO{ hUuf vl/b /
lgdf{0f sfo{df tLj|tf
Nofpg] .
lgdf{0f sfo{ cf/De
ug{ ;dGjo ug]{ .

jfl0fHo
dGqfnoe+=lj=

r}q
d;fGt

jfl0fHo
dGqfnoe+=lj=

cfiff9
d;fGt

sfo{of]hgf

-31_

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult
@@! /f]kgL JolQmut hUuf clwu|x0f u/L
d'cfJhf jfkt nueu % s/f]8 *) nfv
lhNnf k|zf;g sfof{nojf6 ljt/0f e};s]sf]
hfgsf/L k|fKt ePsf] .
hUuf vl/b kZrft\ yk sfo{ k|f/De ug]{ .

lrlgof k/fdz{ bftfsf] ;d"xn] lj:t[t


l8hfOg tof/ u/L ;f]xL ;Gbe{df Soil
test sf] nflu drilling ug]{ sfo{ ;DkGg
u/]sf] . ;fy} ef]6]sf]zLdf k"n lgdf{0f :yn
to ul/;s]sf] . o;sf ;fy} ef]6]sf]zL k"j{
nfrf{df ofq' zfvf lgdf{0fsf] nflu $
/f]kgL hUuf clwu|x0f ug]{ k|lqmofdf /x]sf]
hfgsf/L k|fKt ePsf] .

jh]6
sfof{Gjog ug]{
jQmJosf]
jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd
sfo{of]hgf
lgsfozfvf
j'bf g+=
k|zf;g zfvf
@*(-3_ ;a} eG;f/ sfof{nox?sf] ef}lts
;a} eG;f/
;'ljwfdf lj:tf/ ul/g]5 . eG;f/
sfof{nox?sf] ef}lts
sfof{nox?nfO{ clws[td"ns
;'wf/ ;DjGwL u'?
jgfOg'sf ;fy} s]xL eG;f/
of]hgf tof/ ug{ Ps
sfof{nox?sf] :t/ j[l4 u/L ;+u7g
sfo{bn u7g ug]{ .
k'g{;+/rgf ul/g] sfo{ o; jif{ k"/f
k|zf;g zfvf
sfo{bnn] k|ltjb]g
ul/g]5 . ;fy} ;Ldf If]qjf6 x'g] cj}w
k]z ug]{ .
dfn;fdfg cf];f/ k;f/ lgoGq0f ug{
eG;f/ ljefu cGtu{t eG;f/ k|x/Lsf] eG;f/ sfof{nox?sf] n]vf zfvf
ef}lts ;'ljwf
Joj:yf ul/g]5 .
lj:tf/ ug{ rfn'
cfly{s jif{sf] jh]6
plNnlvt sfo{qmd
;DkGg ug{ ;DjlGwt
eG;f/ sfof{nonfO{
lgb]{zg lbg] .
eG;f/ sfof{nox?sf]
ef}lts ;'ljwf
lj:tf/ ug{ cfufdL
-32_

n]vf zfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

@)^^
efb| !%

sfo{bn u7g k|lqmofdf /x]sf] .

d+l;/
!%
tTsfn}

cjwf/0ff kqsf] d:of}bf 5nkmnsf]


qmddf /x]sf]
rfn' cf=j= sf] rfn' vr{ tk{msf]
jh]6 clVtof/L k7fp+bf
dGqfnojf6 k|fKt jh]6 vr{ ug]{
u/fpg] ;DjGwdf ePsf] lgb]{zg
;DjGwL sfof{nox?df k7fO
;lsPsf] .

eG;f/ sfof{nox?sf] ef}lts ;'ljwf


lj:tf/ ug{] sfo{sf nflu k|fKt
k"+hLut vr{sf] jf+8kmf+8 u/L

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

sfo{of]hgf

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

;fpg
d;fGt

clVtof/L ;d]t k7fO;lsPsf] /


jflif{s sfo{qmd th'{df u/L
:jLs[ltsf nflu cy{ dGqfnodf
k7fOPsf]df ldlt@)^^.^.@ df
:jLs[t e} ;DjlGwt eG;f/
sfof{nodf k7fO ;s]sf] .
;+u7gsf] k'g;{+/rgf :jLs[t eO{
nfu" ;d]t eO;s]sf] .

cfly{s jif{sf] nflu


jh]6 tyf sfo{qmd
th'{df ug]{ .

k|zf;g zfvf
eG;f/ k|zf;gsf]
;+u7g k'g;{+/rgf
tof/ u/L k]z
ug]{ .
;DalGwt lgsfoaf6 k|zf;g zfvf
:jLs[t ePsf] ;+u7g
k'g;+{/rgf
sfof{Gjog ug]{ .
lg/LIf0f zfvf
eG;f/ ljefu
cGtu{t /xg] eG;f/
k||x/L ;DaGwL
cjwf/0ffkq tof/
ug]{ .
-33_

d+l;/
d;fGt

e};s]sf] .

;fpg
leq

eG;f/ k|x/L kl/rfng ;DjGwL


lgb]{lzsf @)^^ tof/ u/L
:jLs[tLsf nflu cy{ dGqfnodf
k]z ul/Psf] .

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

lg/LIf0f zfvf
eG;f/ k|x/Lsf]
;+Rffng ;DaGwL
sfo{ljlw th'{df ug]{ .

c;f]h
d;fGt

cjwf/0ff kq /
sfo{ljlw cy{
dGqfnodf k]z
ug]{ .

lg/LIf0f zfvf

sflt{s
d;fGt

:jLs[t cjwf/0ff kq lg/LIf0f zfvf


cg'?k eG;f/
k|x/Lsf] Joj:yf u/L
kl/rfngdf Nofpg] .

df3
d;fGt

eG;f/ k|x/L kl/rfng ;DjGwL


lgb]{lzsf @)^^ tof/ u/L
:jLs[tLsf nflu cy{ dGqfnodf
k]z ul/Psf] .
eG;f/ k|x/L kl/rfng ;DjGwL
lgb]{lzsf @)^^ tof/ u/L
:jLs[tLsf nflu cy{ dGqfnodf
k]z ul/g'sf ;fy} ;f]sf] nflu
cfjZos cg'dflgt vr{sf]
;DjGwdf jh]6 k"j{ vr{ cy{
dqfnodf ePsf] 5nkmnjf6 ;d]t
kfl/t ePsf] .
sfo{ljlwsf] :jLs[lt kZrft\
sfof{Gjogdf NofOg] .

sfo{of]hgf

-34_

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

jh]6
jQmJosf]
jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd
j'bf g+=
@*(-_ eG;f/ hfFrkf; k/LIF0f sfof{no
(Post clearance Audit
Office) sf] :yfkgf u/L cfufdL
tLg dlxgfleq sfo{ ;+rfng ul/g]5 .

@*(-7_

;'/fsL k|f]T;fxg k|0ffnLnfO{ k|efjsf/L


jgfO{ cGtMz'Ns, d"No clej[l4 s/,
cfos/ / eG;f/ r'xfj6 ug]{ k|j[lQdf
lgoGq0f ul/g]5 .

sfo{of]hgf
eG;f/ hfFrkf;
k/LIf0f sfof{nosf]
;+/rgf, sfo{ljj/0f
/ ef}lts ;'ljwf
;lxtsf] k|ltj]bg
:jLs[ltsf nflu cy{
dGqfnodf k]z ug]{ .
eG;f/ hfFrkf;
k/LIf0f sfof{no
;+Rffngfy{ cfjZos
Joj:yf ldnfpg]
eG;f/ hfFrkf;
k/LIf0f sfof{no
;+rfng ug]{ .

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

k|zf;g
zfvfd"Nofg

@)^^
>fj0f
d;fGt

sfof{no :yfkgf eO{ sfo{ z'?


eO;s]sf] .

k|zf;g
zfvfd"Nofg

efb|
d;fGt
leq

sfof{no :yfkgf eO{ sfo{ z'?


eO;s]sf] .
sfof{no :yfkgf eO{ sfo{ z'? eO;s]sf] .
xfn pQm sfof{no tLgs'g] -sf]6]Zj/ #%
sf7df8f}+_ df :yfgfGtf/0f ePsf] .

ljBdfg ;'/fsL k|f]T;fxg


k|0ffnLsf] k'g/fjnf]sg
u/L cfjZos ;'wf/
;lxtsf] cjwf/0ff kq
tof/ ug]{ .

lg/LIf0f zfvf

efb|
d;fGt

cjwf/0ff kq tof/ e};s]sf] .

cfGtl/s /fh:j

lg/LIf0f zfvf

efb|

cjwf/0ff kqsf] cfwf/df

-35_

jh]6
jQmJosf]
j'bf g+=

@*(-8_

jh]6 jQmJodf plNnlvt sfo{qmd

ljb]zjf6 g]kfn cfpg] ofq'n] ;fydf


Nofpg] b'O xhf/ cd]l/sL 8n/;Dd
ljb]zL d'b|f 3f]if0ff ug'{ gkg]{ ;LdfnfO{
a9fO{ kfFr xhf/ cd]l/sL 8n/ sfod
ul/Psf] 5 .

sfo{of]hgf
sfof{no / /fh:j
cg';Gwfg ljefu
;d]tsf] ;dGjodf
;'/fsL k|f]T;fxg
k|0ffnL th'{df u/L
sfg"gL k|jGw
ldnfpg cy{
dGqfnodf k]z ug]{ .
:jLs[t ;'/fsL
k|f]T;fxg k|0ffnL
sfof{Gjog ug]{ .
Joj:yf sfof{Gjog
u/fpg eG;f/
sfof{nox?nfO
lgb]{zg lbg] .

-36_

sfof{Gjog ug]{
lgsfozfvf

ug'{kg]{
;do

@)^^ cfiff9 #) ut] ;Ddsf]


k|ult

d;fGt

;'/fsLk|f]T;fxg k|0ffnL th'[{df ug]{


;Gbe{df sfo{ bn u7g u/L b'j}
ljefu;+u a}7s Pj+ 5nkmn
e}/x]sf] .

;DalGwt eG;f/
sfof{no

sflt{s
d;fGt

:jLs[lt kZrft\ sfof{Gjog ul/g] .

;DjlGwt eG;f/
sfof{no

tTsfn}

tTsfn sfof{Gjogsf] nflu eG;f/


sfof{nox?nfO{ lgb]{zg k7fO{
;lsPsf] .

5=

cfly{s jif{ 2066.67


k|ult ljj/)f

df

eG;f/

sfof{nox?sf]

5=1= lq=lj=:yn eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M
M

If]qkmn
M
Od]nsf] 7]ufgf M

lj=;=@)!#
sf7df8f}+
dxfgu/kflnsf
j8f g++=#%, uf}r/
%$#) j=ld=
e-mail.tiacustoms@mos.com.np,
tia@customs.gov.np,

ofS; g++
M
kmf]g g=+
M
uf]bfd ;+Vof M

$$&)!!)$$&)#*@$$&)))($$&@@^^
$$&$$@^
;/sf/L
;+VofM @
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_ sf/, hLk
M^
-v_ sG6]g/
M@
sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt k|yd >]0fL
!
/fhkqflt lJbtLo >]0fL
$
/fhkq+f+lt t[tLo >]0fL
!&
/fhkq cglt
*&
#*
x=;=rf=/sf=;=
hDdf
!$&
/fh:j c;'nLdf :yfg M
kfrf}+ -%_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M !
gfd
M j}b]lzs x'nfs eG;f/ sfof{no
-37_

b/jGbL ;+Vof M !!
/f=k=t[tLo M !
/f=k= cg+=
M*
>]0fL ljxLg M @
lq=lj= :yn eG;f/ sfof{no
!=
/fh:j c;'nLtk{mM
jflif{s nIo ?=-xhf/df_

3798827
3677675

c;'nL ePsf] /sd ?=


a9L36L c;'nL /sd ?=

(-) 121151

a9L36L c;'nL k|ltzt

3.82

@=

j]?h' km5\of}{6tkm{M
s'n j]?h' /sd ?=
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
k|ult k|ltzt

#=

d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

-38_

257432
137329
53.35

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

119

12

10.08

335

201

60

454

213

46.92

81

81

100

$=

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf]
/fh:j ?=

%=

^=

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


s'n eG;f/ dx;'n
d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

*=

c;'nL /sd s}lkmot

1249647

12496

8591

eG;f/ P]g, @)^$ sf] b08, hl/jfgfsf] bkmf sfofGjogsf] l:ylt


s'n eG;f/ dx;'n
eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_
b]lv bkmf %& -!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=

;f]sf] !

;f]sf] !

c;'nL /sd s}lkmot

1249647

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?=

12499

4793

58
661

(==

k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr


cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=-xhf/df_

!)=

;Dkflbt ljlzi6 sfo{M Risk Management Software lgdf{0f u/L


sfof{Gjogdf NofOPsf] .
-39_

10129
2472

!!=

j}7s ;DjGwL ljj/0f


l;=g+=

!@=
!#=

j}7ssf] lsl;d

;DkGg
ePsf]
;+Vof

/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt

Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt

sd{rf/L

;LdfjtL{ eG;f/;+usf]

5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M k6s


u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?=

6030008

eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] 4914608


hDdf k|ltj]bg d"No ?=
!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=
!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f
ASYCUDA
!

sfof{no l:ylt

Wide Area Network (WAN)

Broker module

Selectivity Module

-40_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=

sfof{no
l:ylt

dlxgf

>fj0f
2.
efb|
3.
cflZjg
4.
sflt{s
5.
dfu{
6.
kf}if
7.
df3
8.
kmfu'0f
9.
r}q
10. j}zfv
11. h]i7
12. cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M
1.

-41_

A
A
A
A
B
A
A+
A+
A+
C
C
A
"A"

rf}wf}+ -!$_

g]kfnef/t ;Ldftk{msf eG;f/ sfof{nox?


5=2= kz'kltgu/ eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M
M

If]qkmn
kmf]g g=+

M
M

lj=;=@)!#
kz'kltgu/ uf=lj=;=
j8f g+= ! Onfd
!) /f]kgL !@ cfgf
)@&%%)))$

ofS; g++
M
)@& %%%))$
a}l ;]jf M
kz'kltgu/ If]qdf 5 .
pashupatinagar@customs.gov.np
Od]n
M
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L
M@%) ld6/
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/
M ;'lsof jhf/,klZrd a+ufn
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L
M %@ ls=ld
sfof{nosf] b/jGbL
1
/fhkqflt t[tLo >]0fL
2
/fhkqcg+lst k|yd >]0fL
10
/fhkqcg+lst ltLo >]0fL
8
sf=;=
21
hDdf
/fh:j c;'nLdf :yfg M
PSsfO;f}+ -@!_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M *
gfd M lxn], t'NdnL, d]d], Rofyfk', l5?jf, aGb's], dfOdh'jf, dfg]]eHof

-42_

!=

@=

#=

kz'kltgu/ eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{


;Dkfbg l:ylt
/fh:j c;'nLtk{mM
5296
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
3943
c;'nL ePsf] /sd ?=
(-) 1353
a9L36L c;'nL /sd ?=
24.55
a9L36L c;'nL k|ltzt
21cf}+
/fh:j c;'nLsf] :yfg
j]?h' km5\of}{6tk{mM
s'n j]?h' /sd ?=

km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?

k|ult k|ltzt

d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

-43_

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

50

33

28

85

35

29

83

20

16

80

$=

%=

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=
d"No j[l4af6 k|fKt /fh:j
s'n eG;f/ dx;'n
d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

^=

*=

(=

c;'nL /sd s}lkmot


-

eG;f/ P]g, @)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjogsf] l:ylt


s'n eG;f/ dx;'n
eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_
b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=

;f]sf] !

;f]sf] !

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?=
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cf=j= )^^.^& sf] s"n k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
b'O 306fleq hfFrkf; ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
-44_

c;'nL /sd s}lkmot

8
-

2784
236
648
2784

!)=
!!=

;Dkflbt ljlzi6 sfo{M


j}7s ;DjGwL ljj/0f
l;=g+=

!@=
!#=

j}7ssf] lsl;d

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M ( k6s
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?=
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?=

;DkGg
ePsf]
;+Vof
0
6
8
0

1647230
22800

!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=


!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
!
@
#
$

ljj/0f

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA

Wide Area Network(WAN)

Broker module

Selectivity Module

-45_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=

sfof{no
l:ylt

dlxgf

1.

>fj0f
2.
efb|
3.
cflZjg
4.
sflt{s
5.
dfu{
6.
kf}if
7.
df3
8.
kmfu'0f
9.
r}q
10.
j}zfv
11.
h]i7
12.
cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M

-46_

B
D
D
D
D
D
D
D
B
C
D
C

"C"

aL;f}+ -@)_

5=3= d]rL eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M
M

If]qkmn
M
Od]nsf] 7]ufgf M
ofS; g++
M
kmf]g g=+
M

lj=;=@)!#
d]rL gu/kflnsf
jf=g+=!),sfs8lef,
fkf
!) ljufx
mechi@customs.gov.np, mechicus@ntc.net.np

)@#%^@)#^, %^@))$
)@#%^@))$, %^@@#$
%^@)@^
uf]bfd ;+Vof M
^
;/sf/L
u}x| ;/sf/L
uf]bfd tyf kf/jxg
;+Vof M @ j6f
;+Vof M @
;+Vof M @
Ifdtf M!)!) j=kmL Ifdtf M %#@! j=kmL Ifdtf M $@(# j=kmL
ejg ;+Vof M
$
kfls{ :yn Ifdtf -ju{ kmL6_ M M $)))) j=kmL
a}l ;]jf M
sfof{no jflx/ sl/j @)) ld6/ 6f9f .
ef/tLo ;Ldfjf6 b'/L M
!=% ls=ld=
;LdfjtL{ ef/tLo jhf/sf] gfd M kfgL 6\ofL , klZrd a+ufn
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L M !( ls=ld=
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M @ j6f lksck

-47_

sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt l4tLo >]0fL
/fhkqflt t[tLo >]0fL
/fhkq cglt
sf=;=
8fOe/
hDdf

!
#
#$
@)
!
%(

/fh:j c;'nLdf :yfg M


cf7f}+ -*_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M !@
gfd
M
uf8fuNnL, jfx'g8fuL, ;lt3f, eb|k'/, kGykf8f, s]rgf,
3]/fjf/L, dxfef/f, fkf, cf7df}hf, gsnjGbf,
8fuLjf/L .
ejg
M
-eb|k'/, cf7df}hf / gsnjGbfdf klSs, cGodf sRrL_
d]rL eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbgsf] l:ylt
/fh:j c;'nLtk{mM
!=
1763340
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
1480996
c;'nL ePsf] /sd ?=
(-) 287344
a9L36L c;'nL /sd ?=
(-) 16.25
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
* -cf7f}+_

-48_

@=

j]?h' km5\of}{6tkm{M
s'n j]?h' /sd ?=

37684
20364

km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?

53.66

k|ult k|ltzt
#=

d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

$=

%=

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

85.71

280

226

80.71

287

232

80.83

566

566

100

c;'n
ePsf]
/sd
1396

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=
d"No j[l4af6 k|fKt /fh:j /sd -?= xhf/df_
ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

731734

7317

-49_

^=

&=
*=

(==

!)=
!!=

eG;f/ P]g, @)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjogsf] l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

71734

7317

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
;Dkflbt ljlzi6 sfo{M
j}7s ;DjGwL ljj/0f
l;=g+=
!
@
#
$

!@=

j}7ssf] lsl;d
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
sd{rf/L
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]

5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M ( k6s


-50_

c;'n
ePsf]
/sd

38
21

87396
16686

;DkGg
ePsf]
;+Vof
11
12
12
4

!#=

u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM


;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

98096

eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf 23827


k|ltj]bg d"No ?=
!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=
!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f
sfof{no
l:ylt
ASYCUDA

!
Wide Area Network(WAN)

@
Broker module

#
Selectivity Module
x
$
!^= ;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8
sfof{no
l;=g+=
dlxgf
l:ylt
A+
13.
>fj0f
A
14.
efb|
C
15.
cflZjg
A+
16.
sflt{s
C
17.
dfu{
A
18.
kf}if
B
19.
df3
B
20.
kmfu'0f
B
21.
r}q
C
22.
j}zfv
C
23.
h]i7
C
24.
cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
"B"
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M
;qf}+ -!&_
-51_

5=4= lj/f^gu/ eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg
If]qkmn
Od]n
kmf]g g=+
ofS; g++
uf]bfd ;+Vof

M
M

lj=;=@)!#
lj/f6gu/ pk d=g=kf=
@!, /fgL, df]/
$!!&@-#=@# x]=_

M
biratnagar@customs.gov.np , customs_brt@wlink.com.np
M
M
)@!%@)*$#, $#%&)@, %#%*#$, $#^@(&
M
)@!%#)@(&
M
#
;/sf/L
u}x| ;/sf/L
;+Vof M !
;+Vof M @ j6f
ejg ;+Vof
M !)
kfls{ :yn Ifdtf -ju{ lkm6_ M!@((@ a=kmL=
a}l ;]jf
MeG;f/ kl/;/leq
ef/tLo ;Ldfjf6 b'/L
M;Ldf;+u hf]l8Psf] .
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/ M hf]ujgL , laxf/ .
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L Mz"Go ls= ld=
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_ sf/, hLk, Eofg
# j6f
-v_ df]6/;fOsn
@ j6f

-52_

sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt lJbtLo >]0fL

/fhkqflt t[tLo >]0fL

&

/fhkq cglt

#(

x=;=rf=/sf=;=

@#
hDdf

&)

/fh:j c;'nLdf :yfg M


# -t];|f_] :yfg
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M (
gfd
M
d3'dNnf, /+u]nL, 8fOgLof, 8f]l/of, r'GgLjf/L, sbdfxf,
dfofuGh, rf}sL3f6 / tl/ufdf .
ejg
M
kSsL 3/ ePsf] d3'dNnf, /+u]nL, 8fOgLof / 8f]l/of .
lj/f6gu/ eG;f/ sfof{no
/fh:j c;'nLtk{mM
!=
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
7081897
c;'nL ePsf] /sd ?=
8536838

@=

a9L36L c;'nL /sd ?=

1454941

a9L36L c;'nL k|ltzt

20.54
# -t];|f]+_

/fh:j c;'nLsf] :yfg


j]?h' km5\of}{6tkm{M
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_

26333

km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?

19945

k|ult k|ltzt

75.74
-53_

#=

d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

$=

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

100

801

797

99.50

805

801

99.50

467

467

100

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j ?=

%=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

^=

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

d"No clej[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


29030
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] ! 2902974
k|ltzt nIodf_
eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjogsf] l:yltM
ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

2902974

29030

-54_

c;'n
ePsf]
/sd
32718

c;'n
ePsf]
/sd
-

&=
*=

(==

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof

51
1929

cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=


!)=
!!=

;Dkflbt ljlzi6 sfo{M


j}7s ;DjGwL ljj/0f
l;=g+=

!@=
!#=

!$=

j}7ssf] lsl;d

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M !@ k6s
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=
-55_

;DkGg
ePsf]
;+Vof
9
12
12
4

15104
1985

!%==

Automation

l;=g+=

!^=

sf] Status:
ljj/0f

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA
!
Wide Area Network(WAN)
@
Broker module
#
Selectivity Module
$
;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8
l;=g+=
dlxgf

sfof{no
l:ylt

25.

>fj0f
26.
efb|
27.
cflZjg
28.
sflt{s
29.
dfu{
30.
kf}if
31.
df3
32.
kmfu'0f
33.
r}q
34.
j}zfv
35.
h]i7
36.
cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M
-56_

A
A+
A+
A+
A+
A+
A+
A+
A+
A+
A+
A+
" A+"

klxnf] -!_

5=5= ;'g;/L

:yfkgf
:yfg

eG;f/ sfof{no

M
M

lj=; @)%)
xl/k'/ uf=la=;=
jf=g+=(, ;'g;/L
! ljufx
)@%$^)))#)
)@% $^)))#

If]qkmn
M
kmf]g g=+
M
ofS; g++
M
sunsari@customs.gov.np
Od]n 7]ufgf M
a}l ;]jf M
@% ls=ld= 6f9f
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L
M ! ls=ld= 6f9f
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/ M ledgu/, laxf/
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L M @% ls=ld= 6f9f
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_ # j6f hLk
-v_ df]6/ ;fOsn !
ejg M $ j6f
sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt t[tLo >]0fL
/fhkq cglt
sf=;=
hDdf

!
!*
!@
#!

/fh:j c;'nLdf :yfg M


afx|f} -!@_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M &
gfd
M ;fx]juGh, sf}jfvf]h, w':sL, l;;'jf, nf}sxL, nfxL, e06faf/L .
ejg
M ^ j6f

-57_

!=

@=

#=

;'g;/L eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbg


l:ylt
/fh:j c;'nLtk{mM
48353
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
119930
c;'nL ePsf] /sd ?=
71577
a9L36L c;'nL /sd ?=
148.03
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
!@ -jfx|f}+_
j]?h' km5\of}{6tkm{M
31
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
19
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
51.61
k|ult k|ltzt
d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

$=

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

100

39

29

74.35

48

38

79.17

25

25

100

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=
-58_

%=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

^=

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjogsf] l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=
*=

(==

!)=

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
;Dkflbt ljlzi6 sfo{M

-59_

12

1243

!!=

!@=
!#=

j}7s ;DjGwL ljj/0f


l;=g+=

j}7ssf] lsl;d

;DkGg
ePsf]
;+Vof

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M !@ k6s
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=


!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f
ASYCUDA
!
Wide Area Network(WAN)
@
Broker module
#
Selectivity Module
$

-60_

4
12
12
4

1184529
-

sfof{no l:ylt
x
x
x
x

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=
dlxgf

sfof{no
l:ylt

1)

>fj0f

2)

efb|

3)

cflZjg

4)

sflt{s

A+

5)

dfu{

A+

6)

kf}if

A+

7)

df3

A+

8)

kmfu'0f

A+

9)

r}q

A+

10)

j}zfv

A+

11)

h]i7

A+

12)

cfiff9

A+

jflif{s cf}ift u|]l8


;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M

-61_

" A+"

kfrf}+ -%_

5=6= /fhlj/fh eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M lj=;=@)!#
M ltnf7L uf=la=;=jf=g+=*,
a]nxL ,;Kt/L
If]qkmn
M @ ljufx !) sf
kmf]g g=+
M
uf]bfd ;+Vof M ! -;/sf/L_
Ifdtf
M
$%) a=km"=
ejg ;+Vof M *
a}l ;]jf M !@ ls=ld=6f9f
kmf]g g+=
M )#!%@!&*&
ofS; g+=
M )#! %@)!(^,
e-mail

: rajbiraj@customs.gov.np

ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L


eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L

M z"Go ls=ld=
M s'gf}nL, laxf/
M !@ ls=ld=

sfof{nosf] b/jGbL
/fhkq ltLo
/fhkqflt t[tLo >]0fL
/fhkqcglt k|yd >]0fL
/fhkq cglt ltLo
sf=;=
hDdf

!
!
#
*
!$
@&

/fh:j c;'nLdf :yfg M!^ cf}+ :yfg


o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M ^
gfd
M alglgof, sf]bf/sl, Zj0f{kl,uf]laGbk'/, xg'dfggu/, cf}/xL,

-62_

!=

@=

#=

/fhlj/fh eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbg


l:ylt
/fh:j c;'nLtk{mM
50653
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
26546
c;'nL ePsf] /sd ?=
(-) 24107
a9L36L c;'nL /sd ?=
(-)47.59
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
!* -c7f/f}+_
j]?h' km5\of}{6tkm{M
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
882
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
k|ult k|ltzt
d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

$=

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

33

33

100

71

31

43.66

104

63

60.57

60

58

97

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=
-63_

%=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

^=

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjogsf] l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=
*=

Go"g ljhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6

(==

c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_

k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr


cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=

-64_

1952
99

!)=
!!=

;Dkflbt ljlzi6 sfo{M


j}7s ;DjGwL ljj/0f
l;=g+=

!@=
!#=

j}7ssf] lsl;d

;DkGg
ePsf]
;+Vof

/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt

Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt

sd{rf/L

;LdfjtL{ eG;f/;+usf]

12

5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M


k6s
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

822391
-

eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf


k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=
!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
!
@
#
$

ljj/0f

sfof{no
l:ylt
x

ASYCUDA
Wide Area Network(WAN)

x
x

Broker module
Selectivity Module

-65_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=

sfof{no
l:ylt

dlxgf

1)

>fj0f

2)

efb|

3)

cflZjg

4)

sflt{s

5)

dfu{

6)

kf}if

7)

df3

8)

kmfu'0f

9)

r}q

10)

j}zfv

11)

h]i7

12)

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M

-66_

" C"

PsfO;f}+ -@!_

5=7= l;/fxf eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M
M

lj=;=@)!#
df8/ uf=la=;=
jf=g+=^,v}/f6f]nf,
l;/fxf
!^ sf !@ w'/
)##%@)#@@
)##%@)!%^

If]qkmn
M
kmf]g g=+
M
ofS; g++
M
siraha@customs.gov.np
Od]n 7]ufgf M
ejg ;+Vof M
$
M
a}l ;]jf
M ^ ls=ld= 6f9f 5
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L
M ! ls=ld=
eG;f/;Fu hf]l8Psf] jhf/ M hogu/ ,laxf/
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L
M ^ ls=ld=
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+VofM
-s_ df]6/;fOsn !
sfof{nosf] b/jGbL
/f=k=l= >]0fL
/fhkqflt t[tLo >]0fL
/fhkq cglt
sf=;=. x=;=rf=
hDdf

!
!
!&
!@
#!

/fh:j c;'nLdf :yfg M


;f]xf}+ -!^_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M ^
gfd
M l;vfHof]lt, cf}/xL, al/of/kl,emfemkl, gf}/8=L ,7f8L
-67_

l;/xf eG;f/ sfof{no


!=
/fh:j c;'nLtk{mM
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
c;'nL ePsf] /sd ?=
a9L36L c;'nL /sd ?=
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_

58614
42997
(-) 15617
(-)25.64

!^ -;f]x|f}+_

827

km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?


k|ult k|ltzt
#=

d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

$=

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

74

74

100

168

90

53.57

242

164

67.76

154

154

100

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=
-68_

%=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

^=

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjogsf] l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=
*=

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6

(==

c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_

k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr


cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=

!)=

;Dkflbt ljlzi6 sfo{M

-69_

0
0
21161
1850

!!=

!@=
!#=

j}7s ;DjGwL ljj/0f


l;=g+=

j}7ssf] lsl;d

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M
!! k6s
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

;DkGg
ePsf]
;+Vof
2
12
12
-

12516
23

eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf


k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=
!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f
!
@
#
$

sfof{no
l:ylt
x

ASYCUDA
Wide Area Network(WAN)

x
x

Broker module
Selectivity Module

-70_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=

sfof{no
l:ylt

dlxgf

1.

>fj0f

2.

efb|

3.

cflZjg

4.

sflt{s

5.

dfu{

6.

kf}if

7.

df3

8.

kmfu'0f

9.

r}q

10.

j}zfv

11.

h]i7

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M
12.

-71_

" B"

pGgfO;f}+ -!(_

5=8= hgsk'/ eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg
If]qkmn
kmf]g g=+
ofS; g++

M
M

lj=;=@)%)
hgsk'/ g=kf= j8f
g=+!, :6]zg/f]8, wg'iff
# sf
)$!%@)!^^
)$!%@)*%)

M
M
M
e-mail
M
janakpur@customs.gov.np
uf]bfd ;+Vof M
!
Ifdtf
M
$%) a=kmL=
a}l ;]jf
M ) ls=ld=
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L
M@( ls=ld=6f9f
eG;f/;Fu hf]l8Psf] ef/tLo jhf/ M hogu/, laxf/
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L
M ) ls=ld=
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_ hLk !
-v_ df]6/;fOsn @
ejg M # j6f
sfof{nosf] b/jGbL
!

/fhkqflt ltLo >]0fL


/fhkqflt t[tLo >]0fL
/fhkq cglt
sf=;=

!
!&
!$

hDdf
/fh:j c;'nLdf :yfg M

kGw|f}+ -!%_
-72_

##

o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M *


gfd
M Ogjf{, df}jf, j}bxL, nUdf, vh'/L :6]zg, dlxgfyk'/,
s7fn, e+8l/of
ejg
M*
hgsk'/ eG;f/ sfof{no
!=
/fh:j c;'nLtk{mM
109228
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
5973
c;'nL ePsf] /sd ?=
(-) 53255
a9L36L c;'nL /sd ?=
(-)48.76
a9L36L c;'nL k|ltzt
!% -kGw|f}+_
/fh:j c;'nLsf] :yfg
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
487
131

km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?

26.90

k|ult k|ltzt
#=

d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof
-73_

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

22

20

90.90

127

103

81.10

149

123

82.55

76

59

78

$=

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=

%=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

^=

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjogsf] l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=
*=

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA

jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_

-74_

0
0

(==

k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr


cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=

!)=
!!=

305

;Dkflbt ljlzi6 sfo{M


j}7s ;DjGwL ljj/0f
l;=g+=
!
@
#
$

!@=
!#=

8612

j}7ssf] lsl;d

;DkGg
ePsf]
;+Vof

2
12
12
-

/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt


Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
sd{rf/L
;LdfjtL{ eG;f/;Fusf]

5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M


!! k6s
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

18645
58

eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf


k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=
!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
!
@
#
$

ljj/0f

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA

Wide Area Network(WAN)

Broker module

Selectivity Module

-75_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=
dlxgf

sfof{no
l:ylt

1.

>fj0f

2.

efb|

3.

cflZjg

4.

sflt{s

5.

dfu{

6.

kf}if

7.

df3

8.

kmfu'0f

9.

r}q

10.

j}zfv

11.

h]i7

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M
12.

-76_

D
" D"

@@ -afO;f}+_

5=9= hn]Zj/ eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg
If]qkmn

M lj=;=@)!#
M hn]Zj/ g=kf=
jf=g+= !@ dxf]Q/L
M @ ljufx !!sf !^ w'/

kmf]g g=+

M )$$%@)@)@

ofS; g++
M )$$%@)@)@
Od]n 7]ufgf M jaleswor@customs.gov.np
uf]bfd ;+Vof M @
;/sf/L
u}x| ;/sf/L
;]83/
;+Vof M!
;+Vof M!
Ifdtf M!%)) a=kmL= Ifdtf M$%) a=kmL=
ejg ;+Vof
M*
M
a}l ;]jf
M # ls= ld= 6f9f
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L M ! ls= ld= 6f9f
eG;f/;Fu hf]l8Psf] jhf/
M lefdf]8 , laxf/
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L M # ls= ld= 6f9f
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_ lksck!
sfof{nosf] b/jGbL
1
/fhkqflt ltLo >]0fL
1
/fhkqflt t[tLo >]0fL
18
/fhkq cglt
13
sf=;=x=;=rf=
33
hDdf
-77_

/fh:j c;'nLdf :yfg M


P3f/f}+ -!!_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M^
gfd
M dl6xfgL, zDzL, /3'gfyk'/, aygfxf, sl6s6}of, kf]v/leG8f
ejg
M # /3'gfyk'/, zDzL / dl6xfgLdf klSs / cGodf sRrL
hn]Zj/ eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbg l:ylt
!=
/fh:j c;'nLtk{mM
166056
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
274352
c;'nL ePsf] /sd ?=
108296
a9L36L c;'nL /sd ?=
65.22
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
!! -P3f/f}+}_
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
4761
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
540
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
11.34
k|ult k|ltzt
#=
d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof
-78_

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

27

27

100

106

62

58.49

133

89

66.92

54

54

100

$=

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=

%=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

^=

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjog l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=
*=

(==

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
-79_

13
137

30106
4081

!)=
!!=

!@=
!#=

;Dkflbt ljlzi6 sfo{M


j}7s ;DjGwL ljj/0f
l;=g+=

j}7ssf] lsl;d

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;Fusf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M
!! k6s
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

;DkGg
ePsf]
;+Vof
6
12
12
4

5812
40

!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=


!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
!
@
#
$

ljj/0f

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA

Wide Area Network(WAN)

Broker module

Selectivity Module

-80_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=
dlxgf

sfof{no
l:ylt

1.

>fj0f

2.

efb|

3.

cflZjg

4.

sflt{s

A+

5.

dfu{

A+

6.

kf}if

A+

7.

df3

A+

8.

kmfu'0f

A+

9.

r}q

10.

j}zfv

11.

h]i7

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M
12.

-81_

" A"

* -cf7f}+_

5=10= ;nf{xL

:yfkgf
:yfg

M
M

eG;f/ sfof{no

lj=;=@)!#
dn+ujf g=kf=
jf=g=+ %, ;nf{xL
& sf
)$^%@)!$!
)$^%@)!$!

If]qkmn
M
kmf]g g=+
M
ofS; g=+ M
sarlahi@customs.gov.np
Od]n 7]ufgf M
uf]bfd ;+Vof M
! -;/sf/L_
Ifdtf
M
#^% j=kmL=
ejg ;+Vof M
%
M
a}l ;]jf
M ) ls=ld=
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L
M @ ls=ld=
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/ M ;f]gjiff{, ;Ltfd8L ,laxf/
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L M ) ls=ld=
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_ hLk ! -k'/fgf]_
ejg M % j6f
sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt ltlO >]0fL
!
/fhkqflt t[tLo >]0fL
!
/fhkq cglt
@)
sf=;=x=;=rf=
!*
hDdf
$)
/fh:j c;'nLdf :yfg M
t]x|f} -!#_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M &
gfd M lqe'jggu/, k;f{, jf/f, an/f, km]gx/f, ;+u|fdk'/, efF8;f/ -wd{k'/_
ejg
M & j6f
-82_

;nf{xL eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbg l:ylt


!=
/fh:j c;'nLtk{mM
73309
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
71303
c;'nL ePsf] /sd ?=
(-) 22006
a9L36L c;'nL /sd ?=
23.58
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
!# -t]x|f}+_
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
0
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
385
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
0
k|ult k|ltzt
#=
d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

$=

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

104

101

97.11

203

23

11.33

307

124

40.39

113

113

100

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=

%=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


-83_

ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

^=

eG;f/ P]g, @)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjogsf] l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=
*=

(==

!)=

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
;Dkflbt ljlzi6 sfo{M

-84_

15950
7372

!!=

!@=
!#=

j}7s ;DjGwL ljj/0f


l;=g+=

j}7ssf] lsl;d

;DkGg
ePsf]
;+Vof

/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt

Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt

12

sd{rf/L

12

;LdfjtL{ eG;f/;Fusf]

5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M


!) k6s
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

14439

eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf


k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=
!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f
!
@
#
$

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA

Wide Area Network(WAN)

Broker module

Selectivity Module

-85_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=
dlxgf

sfof{no
l:ylt

1.

>fj0f

2.

efb|

3.

cflZjg

4.

sflt{s

5.

dfu{

A+

6.

kf}if

7.

df3

8.

kmfu'0f

9.

r}q

10.

j}zfv

11.

h]i7

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8

" B"

;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M

!* -c7f/f}+_

12.

-86_

5=11= uf}/ eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M lj=;= @)!#
M uf}/ g=kf=
j8f g++ # ,/f}tx6
If]qkmn
M @ sf !) w'/
kmf]g g=+
M )%%%@)!!)
ofS; g++
M )%%%@)@@)
Od]n g+=
M gaur@customs.gov.np
uf]bfd ;+Vof M @ -;/sf/L_
Ifdtf
M%)) a=kmL=
ejg ;+Vof
M$
a}l ;]jf
M ) ls=ld= 6f9f
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L
M !)) ld6/ 6f9f
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/ M j}/ulgof, laxf/
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L M ) ls=ld= 6f9f
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_ ! lksck
sfof{nosf] b/jGbL

/fhkqflt ltLo >]0fL


/fhkqflt t[tLo >]0fL
/fhkq cglt
sf=;=x=;=rf=
hDdf
/fh:j c;'nLdf :yfg M
rf}wf}+ -!$_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M %
-87_

!
!
!#
(
@$

gfd
M jXdk'/L, cf}/xLof, vfk, elbof -hogu/_, js'n .
ejg
M $
uf}/ eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbg l:ylt
!=
/fh:j c;'nLtk{mM
48156
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
58373
c;'nL ePsf] /sd ?=
10217
a9L36L c;'nL /sd ?=
21.22
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
!$ -rf}wf}}+_
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
13
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
272
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
2.08
k|ult k|ltzt
#=
d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

-88_

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

52

52

100

108

56

51.85

160

108

67.5

68

65

100

$=

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=

%=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

^=

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjogsf] l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=
*=

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_

-89_

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

(\=

!)=
!!=

k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr


cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
;Dkflbt ljlzi6 sfo{M
j}7s ;DjGwL ljj/0f
l;=g+=

j}7ssf] lsl;d

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
!@= 5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M
!) k6s
!#= u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=
!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
!
@
#
$

ljj/0f
ASYCUDA

10753
569

;DkGg
ePsf]
;+Vof
6
12
12
4

2391
32

sfof{no
l:ylt

Wide Area Network(WAN)

x
x

Broker module

Selectivity Module

-90_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=
dlxgf

sfof{no
l:ylt

1.

>fj0f

2.

efb|

3.

cflZjg

4.

sflt{s

5.

dfu{

A+

6.

kf}if

A+

7.

df3

A+

8.

kmfu'0f

A+

9.

r}q

10.

j}zfv

11.

h]i7

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M

12.

-91_

" A"

!@ -afx|f}+_

5=12= jL/u+h eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M
M

lj=;=@)!#
jL/u~h
p=k=d=g=kf=
!( Ogjf{
!)$@) ljufxf

If]qkmn
M
birgunj@customs.gov.np, brjcus@atcnet.com.np
Od]n
M
kmf]g g=+
M
)%!%@@(@) , %@@@@)
ofS; g++
M
)%!%@*&))
uf]bfd ;+Vof M
u}x| ;/sf/L
;/sf/L
;+Vof M $
;+Vof M ! kf/jxgsf] uf]bfd ;]83/ ;d]t #
Ifdtf M !^)$^ j=kmL=
Ifdtf M ^))) j=kmL= @!)$) j=kmL=
a}l ;]jf
M ) ls=ld=
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L
M %)) ld6/ 6f9f
eG;f/;+u hf]l8Psf] ef/tLo jhf/ M /S;f}n, ljxf/
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L M ) ls=ld=
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_ sf/ hLk #
-v_ df]6/;fOsn @
ejg M &
sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt ltLo >]0fL
/fhkqflt t[tLo >]0fL
/fhkq cglt
sf=;=x=;=rf=
hDdf
-92_

!
!@
%!
@$
**

/fh:j c;'nLdf :yfg M


klxnf] -!_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M (
gfd
M cnf}, sjxL, e6]jf{, leZjf, l;d|f]gu9, uf8k;f}{gL, srjf{,
ct[twf/f, lkk/kft] .
ejg
M !) j6f
jL/uGh eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbg l:ylt
!=
/fh:j c;'nLtk{mM
38469242
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
43807547
c;'nL ePsf] /sd ?=
5338304
a9L36L c;'nL /sd ?=
13.88
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
! -k|yd+_
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
100383
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
41286
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
41.13
k|ult k|ltzt
#=
d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof
-93_

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

100

438

425

97.03

447

434

97.09

202

195

97

$=

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=

%=

^=

&=
*=

(==

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

19467358

164674

173815

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjog l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

16467358

164674

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?= &*!!)))


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
-94_

c;'n
ePsf]
/sd

411

57
2101

154456
10730

!)=
!!=

!@=
!#=

;Dkflbt ljlzi6 sfo{M


j}7s ;DjGwL ljj/0f
l;=g+=

j}7ssf] lsl;d

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M
!# k6s
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=


!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f
!
@
#
$

;DkGg
ePsf]
;+Vof
8
14
17
4

24420
2847

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA

Wide Area Network(WAN)

Broker module

Selectivity Module

-95_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=

sfof{no
l:ylt

dlxgf

1.

>fj0f

2.

efb|

3.

cflZjg

A+

4.

sflt{s

A+

5.

dfu{

A+

6.

kf}if

A+

7.

df3

A+

8.

kmfu'0f

A+

9.

r}q

A+

10.

j}zfv

A+

11.

h]i7

A+

12.

cfiff9

A+

jflif{s cf}ift u|]l8


;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M

-96_

" A"

@ -bf];|f]_

5=13= ;'SvfjGb/ufx eG;f/ sfof{no

:yfkgf
M
lj=;= @)^!
:yfg
M
l;l;{of uf=lj=;=k;f{
If]qkmn
M
#* x]S6/
kmf]g g=+
M
)%! ^@!!^@, ^@!!@#
dryport@customs.gov.np, dpc.customs@hotmail.com
O{d]n
M
ofS; g+=
M
)%!%###@@
a}l ;]jf
M ) ls=ld=
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L
M )=%ls=ld= ld6/
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/ M /S;f}n
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L M % ls=ld=
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_ sf/ hLk @
-v_ df]6/ ;fOsn @
sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt l4tLo >]0fL
/fhkqflt t[tLo >]0fL
/fhkq cglt
sf=;=x=;=rf=
hDdf
o; sfof{no cGtu{t 5f]6L gePsf] .
/fh:j c;'nLsf] :yfgM $ -rf}yf}_

-97_

!
#
@#
&
#$

;'SvfjGb/ufx eG;f/ sfof{nosf] cf=j=@)^^^&sf] ;du| sfo{;Dkfbg l:ylt


!=
/fh:j c;'nLtk{mM
6212994
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
6031644
c;'nL ePsf] /sd ?=
(-) 181350
a9L36L c;'nL /sd ?=
(-)2.92
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
$ -rf}yf]_
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
0
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
1424
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
0
k|ult k|ltzt
#=
d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

$=

hDdf d'2f
;+Vof

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=
-98_

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

%=

^=

&=
*=

(==

!)=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

2472647

24727

c;'n
ePsf]
/sd
49650

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjog l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

eG;f/ P]g, @)^$ sf] bkmf


%&-%_ b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

2472647

24727

c;'n
ePsf]
/sd

6115

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?= &*!!)))


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
50
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
1900
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
8192
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
7248
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
;Dkflbt ljlzi6 sfo{M Container Management software lgdf{0f .

-99_

!!=

j}7s ;DjGwL ljj/0f


l;=g+=

!@=
!#=

j}7ssf] lsl;d

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M 5f]6L gePsf] .
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

;DkGg
ePsf]
;+Vof
4
10
10
3

eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf


k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=
!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f
!
@
#
$

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA

Wide Area Network(WAN)

Broker module

Selectivity Module

-100_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=
dlxgf

sfof{no
l:ylt

1.

>fj0f

A+

2.

efb|

A+

3.

cflZjg

4.

sflt{s

5.

dfu{

6.

kf}if

7.

df3

8.

kmfu'0f

A+

9.

r}q

A+

10.

j}zfv

11.

h]i7

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M
12.

-101_

A
" A"

!# -t]x|f}_

5=14= e}/xjf eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M
M

lj=;=@)!#
l;4fy{gu/ g=kf=!,
j]nlxof, ?kGb]xL
$!)%

If]qkmn
M
Od]nsf] 7]ufgf M

bhwcus@ntc.net.np

kmf]g g=+

)&!%@)!@$, %@@#*$

ofS; g++
M
)&!%@)*#$
uf]bfd ;+Vof M
;]8 3/
;/sf/L
;+Vof M!
;+Vof M@
Ifdtf M!$&(% a=kmL=
Ifdtf M&&$&
ejg ;+Vof M!$ kfls{ :yn Ifdtf -ju{ kmL6_ M!@))) a=kmL=
a}l ;]jf M
$ ls= ld=
ef/tLo ;Ldfjf6 b'/L M@)) ld6/
;LdfjtL{ ef/tLo jhf/sf] gfd M ;'gf}nL ,pQ/ k|b]z
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L M $ ls=ld=
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M ! j6f lksck
sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt ltLo >]0fL
/fhkqflt t[tLo >]0fL
/fhkq cglt
sf=;=
8fOe/
hDdf
-102_

!
&
$&
#)
!
*^

/fh:j c;'nLdf :yfg M


bf];|f] -@_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M !@
gfd
M j]0fL, dx]zk'/, kSnLxjf, n'DjLgL, kzf}gL, d'hfxf,
j'RrLj/]jf, cd'jf, y'd'jf, lji0f'k'/f, dD/Lof, j]y/L .
e}/xjf eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbg l:ylt
!=
/fh:j c;'nLtk{mM
7851031
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
10052847
c;'nL ePsf] /sd ?=
2201816
a9L36L c;'nL /sd ?=
28.04
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
@ -bf];|f]_
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
37
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
17043
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
45.81
k|ult k|ltzt
#=
d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

-103_

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

88

72

81.82

463

335

72.35

551

407

73.86

312

173

55

$=

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=

%=

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j

^=

&=
*=

(==

?= xhf/df

ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

4389217

43892

c;'n
ePsf]
/sd
3161

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjog l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

4389217

73892

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?= &*!!)))


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
-104_

c;'n
ePsf]
/sd
-

30
601
172764
8716

!)=
!!=

!@=
!#=

;Dkflbt ljlzi6 sfo{M


j}7s ;DjGwL ljj/0f
l;=g+=

Vision tower lgdf{0f

j}7ssf] lsl;d

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M !@ k6s .
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=


!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f
!
@
#
$

;DkGg
ePsf]
;+Vof
11
12
13
4

43697
3430

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA

Wide Area Network(WAN)

Broker module

Selectivity Module

-105_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=

sfof{no
l:ylt

dlxgf

1.

>fj0f

2.

efb|

3.

cflZjg

4.

sflt{s

5.

dfu{

A+

6.

kf}if

A+

7.

df3

A+

8.

kmfu'0f

A+

9.

r}q

A+

10.

j}zfv

A+

11.

h]i7

A+

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M
12.

-106_

A+
" A"

^ -5}7f}+_

5=15 s[i)fgu/

:yfkgf
:yfg

M
M

eG;f/ sfof{no

lj=;=@)!#
s'i0fgu/ uf=lj=;=%=,
slknj:t'
!^ sf

If]qkmn
M
krishnanagar@customs.gov.np, kcustoffice@ntc.net.np
Od]nsf] 7]ufgf M
kmf]g g=+
M
)&^%@))#)
ofS; g++
M
)&^%@))&#
uf]bfd ;+Vof M
! -;/sf/L_
Ifdtf
M
#)) :Sjf=lkm=
ejg ;+Vof M
%
a}l ;]jf M
) ls=ld
ef/tLo ;Ldfjf6 b'/L
M @)) ld=
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/
M a9\gL, pQ/ k|b]z
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L
M #) ls=ld=
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_ ! lksck
-v_ ejg M % -cfjf; ! uf]bfd_ sfof{no !, ;]8!, Uof/]h@, ofq' /
lnu]6#
sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt ltLo >]0fL
!
/fhkqflt t[tLo >]0fL
@
/fhkq cglt
#!
sf=;=x=;=rf=
!%
hDdf
$(
/fh:j c;'nLdf :yfg M
( -gjf}+_
-107_

o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M *


gfd
M ;'7f}nL, /+uk'/, uf}/f, leNdL, s'zfxf, af8u+uf, rfs/rf}8f,bf]xgL .
ejg
M & j6f kSsL, ! sRrL
s[i0fgu/ eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbg l:ylt
!=
/fh:j c;'nLtk{mM
854398
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
882454
c;'nL ePsf] /sd ?=
a9L36L c;'nL /sd ?=
28057
3.28

a9L36L c;'nL k|ltzt


@=

/fh:j c;'nLsf] :yfg


j]?h' km5\of}{6tkm{M
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_

( -gjf}+]_
396
137

km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?

34.60

k|ult k|ltzt
#=

d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof
-108_

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

14

12

85.71

207

180

86.95

221

192

86.87

145

135

93

$=

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=

%=

^=

&=
*=

(==

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

592018

5920

c;'n
ePsf]
/sd
-

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 / hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjog l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

592018

5920

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
-109_

c;'n
ePsf]
/sd
-

24
200

98627
22701

!)=
!!=

!@=
!#=

!$=
!%=

;Dkflbt ljlzi6 sfo{M


j}7s ;DjGwL ljj/0f
l;=g+=

j}7ssf] lsl;d

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M !@ k6s .
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=
Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f
!
@
#
$

ASYCUDA

;DkGg
ePsf]
;+Vof
12
12
12
4

11592
739

sfof{no
l:ylt

Wide Area Network(WAN)

Broker module

Selectivity Module

-110_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=
dlxgf

sfof{no
l:ylt

1.

>fj0f

A+

2.

efb|

A+

3.

cflZjg

A+

4.

sflt{s

A+

5.

dfu{

A+

6.

kf}if

A+

7.

df3

A+

8.

kmfu'0f

A+

9.

r}q

10.

j}zfv

A+

11.

h]i7

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M
12.

-111_

" A"

# -t];|f]_

5=16= sf]Onfjf; eG;f/ sfof{no

:yfkgf
M
lj=;=@)!#
:yfg
M
sf]Onfjf;,bf8=
If]qkmn
M
!! sf
kmf]g g=+
M
)&^%@))#)
ofS; g+=
M
)&^ %@))#)
koilabash@customs.gov.np
Od]n 7]ufgf M
uf]bfd ;+Vof M
! -;/sf/L_
a}l ;]jf
M 3f]/fxL, bf8=
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L
M ! ls=ld=
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/ M h/jf, pQ/ k|b]z
sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqcglst k|yd >]0fL
/fhkq cglt
sf=;=
hDdf
/fh:j c;'nLdf :yfg M
@) -jL;f}+_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M !
gfd
M b]rujf
sf]Onfjf; eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du|
!=
/fh:j c;'nLtk{mM
jflif{s nIo ?=-xhf/df_

!
$
#
!)

sfo{;Dkfbg l:ylt
1959
5334

c;'nL ePsf] /sd ?=


-112_

@=

a9L36L c;'nL /sd ?=

3375

a9L36L c;'nL k|ltzt

172.24

/fh:j c;'nLsf] :yfg


j]?h' km5\of}{6tkm{M
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_

@) -lj;f}+]_
0
250

km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?

k|ult k|ltzt
#=

d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

$=

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=

-113_

%=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

^=

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjog l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=
*=

(==

!)=

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
;Dkflbt ljlzi6 sfo{M

-114_

2795
142

!!=

!@=
!#=

j}7s ;DjGwL ljj/0f


l;=g+=

j}7ssf] lsl;d

;DkGg
ePsf]
;+Vof

/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt

Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt

sd{rf/L

;LdfjtL{ eG;f/;+usf]

12
-

5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M !@ k6s .


u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=


!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f
!
@
#
$

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA

Wide Area Network(WAN)

Broker module

Selectivity Module

-115_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=
dlxgf

sfof{no
l:ylt

1.

>fj0f

2.

efb|

3.

cflZjg

4.

sflt{s

5.

dfu{

6.

kf}if

7.

df3

8.

kmfu'0f

9.

r}q

10.

j}zfv

11.

h]i7

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M
12.

-116_

" B"

!^ -;f]x|f}+_

5=17= g]kfnuGh eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M lj=;=@)!#
M h};k'/ uf=lj=;=
jf=g++ & ,jf+s]
If]qkmn
M @^! -ljufxf_
kmf]g g=+
M )*!%@)@*(
)*! %@)#&(
ofS; g++
M )*!%@)@&^
Od]n 7]ufgf M nepalganj@customs.gov.np, npj_cus@ntc.net.np
uf]bfd ;+Vof M
u}x| ;/sf/L ;]83/
;/sf/L
;+Vof M !
;+Vof M@
Ifdtf M!))) a=kmL= Ifdtf M!*%) a=kmL=
a}l ;]jf
M sfof{nojf6 % ls=ld= 6f9f
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L
M ! ls=ld=
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/ M ?k}l8of, pQ/ k|b]z
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L M $ ls=ld=
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_ lksck @
-v_ df]6/;fOsn !
ejg ;+Vof M !@

-117_

sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt ltLo >]0fL
/fhkqflt t[tLo >]0fL
/fhkq cglt
sf=;=
hDdf

!
!
@#
!$
#(

/fh:j c;'nLdf :yfg M


& -;ftf}+_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M &
gfd
M zfxL ufp+, eGuf]6gf, v8O{rf, p8/fk'/, eujfgk'/, g/}gfk'/,
;'Oofjuf}8f .
ejg
M # kSsL, ! sRrL
g]kfnuGh eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbg l:ylt
!=
/fh:j c;'nLtk{mM
1795014
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
2013072
c;'nL ePsf] /sd ?=
218058
a9L36L c;'nL /sd ?=
12.12
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
& -;ftf}+]_
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
1337
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
1128
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
84.37
k|ult k|ltzt

-118_

#=

d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

$=

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

100

200

155

77.5

209

164

78.46

424

419

99

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=

%=

^=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

834187

8342

c;'n
ePsf]
/sd
621

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjogsf] l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

837187

8342

-119_

c;'n
ePsf]
/sd
-

&=
*=

(==

!)=
!!=

!@=
!#=

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
;Dkflbt ljlzi6 sfo{M
j}7s ;DjGwL ljj/0f
l;=g+=
j}7ssf] lsl;d
!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M ( k6s .
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

!$=

ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=

-120_

20
500

61617
3317

;DkGg
ePsf]
;+Vof
15
12
12
4

22984
224

!%==

Automation

sf]

Status:

l;=g+=
!

!^=

ljj/0f

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA

Wide Area Network(WAN)


@
Broker module
#
Selectivity Module
$
;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8
l;=g+=
dlxgf

>fj0f
efb|
2.
cflZjg
3.
sflt{s
4.
dfu{
5.
kf}if
6.
df3
7.
kmfu'0f
8.
r}q
9.
j}zfv
10.
h]i7
11.
cfiff9
12.
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M

x
x
x

sfof{no
l:ylt

1.

-121_

A
A
A
A
A+
A+
A+
A+
A
A+
A+
A+

" A+"

$ -rf}yf}_

5=18= /fhfk'/ eG;f/ sfof{no

:yfkgf
M
lj=;=@)!#
:yfg
M
/fhfk'/, jlb{of
If]qkmn
M
@ ljufx
kmf]+ g
M
)*$%^)!#), $@)(#@
ofS; g+=
M
)*$$^)!%)
rajapur@customs.gov.np
Od]n g+=
M
a}l ;]jf M
$* ls=ld=
ef/tLo ;Ldfjfb"/L
M @ ls=ld=
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/ M stgL{ofF3f6,pQ/ k|b]z
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L
M $* ls=ld=
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_
df]6/;fOsn !
sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt t[tLo >]0fL
!
/fhkq cg+lt k|yd >]0fL
/fhkq cglt
!%
sf=;=x=;=rf=
!)
hDdf
@^
/fh:j c;'nLdf :yfg M
!( -pGgfO;f}_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M *
gfd
M u'nl/of, tk/f, wgf}/f, 5]bfk'/, k8l/of, sf]l7of3f6, tf/ftfn,
u0f]zk'/f
ejg
M$

-122_

/fhfk'/ eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbg l:ylt


!=
/fh:j c;'nLtk{mM
6469
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
8302
c;'nL ePsf] /sd ?=
1833
a9L36L c;'nL /sd ?=
28.33
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
!( -pGgfO;f}+]_
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
2164
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
172
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
7.95
k|ult k|ltzt
#=
d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

$=

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

37

37

100

186

147

79.03

223

184

85.51

133

133

100

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=
-123_

%=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

^=

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjogsf] l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=
*=

(==

!)=

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vo
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
;Dkflbt ljlzi6 sfo{M

-124_

1780
189

!!=

j}7s ;DjGwL ljj/0f


l;=g+=

j}7ssf] lsl;d

;DkGg
ePsf]
;+Vof

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
12
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
12
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
!@= 5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M ( k6s .
!#= u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
2770
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
568
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=
!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f
sfof{no
l:ylt
ASYCUDA
x
!
Wide Area Network(WAN)
x
@
Broker module
x
#
Selectivity Module
x
$

-125_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=
dlxgf

sfof{no
l:ylt

1.

>fj0f

2.

efb|

3.

cflZjg

4.

sflt{s

A+

5.

dfu{

A+

6.

kf}if

A+

7.

df3

A+

8.

kmfu'0f

A+

9.

r}q

10.

j}zfv

A+

11.

h]i7

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M

12.

-126_

" A"

( -gjf}+}_

5=19= s}nfnL eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg
If]qkmn
kmf]g g=+
ofS; g++
Od]n
uf]bfd ;+Vof

M
M

lj=;= @)!#
wgu9L g=kf=
jf=g+= @ ,s}nfnL
@ ljufx # sf
)(!%@!!$@
)(!%@!!$@

M
M
M
kailali@customs.gov.np
M
M
u}x| ;/sf/L
;/sf/L
;+Vof M !
;+Vof M !
Ifdtf M #&% a=kmL=
ejg ;+Vof
M%
a}l ;]jf
M $ ls=ld=
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L
M ! ls=ld=
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/ M uf}/Lkmf06f jhf/ , pQ/ k|b]z .
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L
M ) ls=ld=
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_ @ hLk
-v_ df]6/;fOsn !

-127_

sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt l4tLo >]0fL

/fhkqflt t[tLo >]0fL

/fhkq cglt

@^

sf=;=x=;=rf=

!#

hDdf

$!

/fh:j c;'nLdf :yfg M


!) -bzf}+_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M &
gfd
M k[YjLk'/, ;tL, e8/L, sg/L, w'OofFkmfF6f, ab{jf, ;f]gfkmf6f .
s}nfnL eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbg l:ylt
!=
/fh:j c;'nLtk{mM
519081
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
568719
c;'nL ePsf] /sd ?=
49637
a9L36L c;'nL /sd ?=
9.56
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
!) -bzf}+]_
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
4363
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
4625
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
105.93
k|ult k|ltzt

-128_

#=

d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

d'2fsf] ljj/0f

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

56

54

96.43

212

126

59.43

268

180

67.16

84

54

64.29

cf=j= @)^%.^^ jf6


lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

$=

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=

%=

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j

?= xhf/df

ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

^=

eG;f/ P]g, @)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjog l:ylt M


ljj/0f

s'n e+=d=

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
-129_

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

*=

(=

!)=
!!=

!@=
!#=

hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)


PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
;Dkflbt ljlzi6 sfo{M
j}7s ;DjGwL ljj/0f
l;=g+=
j}7ssf] lsl;d
!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M ( k6s .
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

!$=

ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=

-130_

5
-

17721
2625

;DkGg
ePsf]
;+Vof
5
12
12
4

8662
-

!%==

Automation

l;=g+=

!^=

sf]

Status:

ljj/0f

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA
!
Wide Area Network(WAN)
@
Broker module
#
Selectivity Module
$
;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8
l;=g+=
dlxgf

>fj0f
efb|
2.
cflZjg
3.
sflt{s
4.
dfu{
5.
kf}if
6.
df3
7.
kmfu'0f
8.
r}q
9.
10. j}zfv
11. h]i7
12. cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M

x
x
x
x

sfof{no
l:ylt
A

1.

-131_

A
A
C
A
A
A
A+
A+
A+
A+
A+

" A"

!) -gjf}+}_

5=20= s~rgk'/ eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M
M

lj=;=@)!#
dx]Gb|gu/ g=kf,
sGrgk'/
$ ljufx
)((%@!@#^
)((%@@#!$

If]qkmn
M
kmf]g g=+
M
ofS; g++
M
kanchanpur@customs.gov.np
Od]n
M
uf]bfd ;+Vof M
! -;/sf/L_
Ifdtf
M
**) a=kmL=
ejg ;+Vof
M%
a}l ;]jf
M ^ ls= ld=
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L
M )=% ls= ld=
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/
M agaf;f,pQ/ k|b]z
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L
M ^ ls= ld=
sfof{nodf /x]sf] ;jf/L ;fwg ;+Vof M
-s_ dx]Gb| hLk!
-v_ df]6/;fO{sn!
sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt ltLo >]0fL
/fhkqflt t[tLo >]0fL
/fhkq cglt
sf=;=x=;=rf=
hDdf
/fh:j c;'nLdf :yfg M
!& -;qf}+_
-132_

!
!
!^
!)
@*

o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M$


gfd
M a}nf}/L, kr'O{, k/fug, rfbgL .
s~rgk'/ eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbg l:ylt
!=
/fh:j c;'nLtk{mM
41733
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
42618
c;'nL ePsf] /sd ?=
885
a9L36L c;'nL /sd ?=
2.12
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
!& -;qf}+]_
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
893
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
193
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
21.61
k|ult k|ltzt
#=
d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

-133_

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

12

12

100

108

94

87.03

120

106

88.33

71

71

100

$=

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=

%=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

^=

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjog l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=
*=

(==

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_
k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
-134_

12
24

31128
461

!)=
!!=

!@=
!#=

;Dkflbt ljlzi6 sfo{M


j}7s ;DjGwL ljj/0f
l;=g+=

j}7ssf] lsl;d

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M ( k6s .
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=


!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f
!
@
#
$

;DkGg
ePsf]
;+Vof
6
12
12
-

3488
878

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA

Wide Area Network(WAN)

Broker module

Selectivity Module

-135_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=

sfof{no
l:ylt

dlxgf

1.

>fj0f

2.

efb|

3.

cflZjg

4.

sflt{s

5.

dfu{

6.

kf}if

7.

df3

8.

kmfu'0f

9.

r}q

10.

j}zfv

11.

h]i7

A+

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M
12.

-136_

A+

" B"

!% -kGw|f}+_

5=21= dxfsfnL eG;f/ sfof{no

:yfkgf
M
lj=;=@)!#
:yfg
M
em'nf3f6, a}t8L
If]qkmn
M
$ /f]kgL @ cfgf
kmf]g g=+
M
)(%^()*^#
ofS; g+=
M
)*%^()*^#
mahakali@customs.gov.np
Od]n
M
uf]bfd;+Vof M
sfof{nosf] ! sf]7f
ejg ;+Vof
M!
a}l ;]jf
M & ls=ld=
ef/tLo ;Ldfjf6 b"/L
M @%) ld6/
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/ M e'mnf3f6, lkyf}/fu9, pQ/ k|b]z
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L M & ls=ld=
sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqflt t[tLo >]0fL
/fhkqcg+lst k|yd >]0fL
!
/fhkq cglt ltLo >]0fL
!@
sf=;=
!)
hDdf
@#
/fh:j c;'nLdf :yfg M
@@ -afO;f}+_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6Lsf] ;+Vof M ^ j6f
gfd
M l6s/, bfr'{nf, emf]n']ju/, wdf{3f6, Jof;wfu', bQ' .

-137_

dxfsfnL eG;f/ sfof{no


!=
/fh:j c;'nLtk{mM
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
c;'nL ePsf] /sd ?=
a9L36L c;'nL /sd ?=
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
k|ult k|ltzt
#=
d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

$=

hDdf d'2f
;+Vof

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=
-138_

1242
2107
866
69.70

@@ -afO;f}+_
782
595
76.09

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

%=

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

^=

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjog l:ylt


ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

c;'n
ePsf]
/sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

&=
*=

(==

!)=

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof

PCA jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_

k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr


cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=
;Dkflbt ljlzi6 sfo{M

-139_

629
503

!!=

!@=
!#=

j}7s ;DjGwL ljj/0f


l;=g+=

j}7ssf] lsl;d

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M ( k6s .
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=


!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f
!
@
#
$

;DkGg
ePsf]
;+Vof
11
11
-

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA

Wide Area Network(WAN)

Broker module

Selectivity Module

-140_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=
dlxgf

sfof{no
l:ylt

1.

>fj0f

2.

efb|

3.

cflZjg

4.

sflt{s

5.

dfu{

6.

kf}if

A+

7.

df3

A+

8.

kmfu'0f

A+

9.

r}q

A+

10.

j}zfv

A+

11.

h]i7

A+

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M
12.

-141_

A+
" A"

& -;ftf}+_

g]kfn rLg l;dftk{msf eG;f/ sfof{nox?


5=22= tftf]kfgL eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M
M

lj=;=@)!#
tftf]kfgL uf=lj=;=#
lnlk,l;Gw'kfNrf]sIf
#) /f]kgL !! cfgf
)!(^##))$
)!(^##))$

tftfk] fgL eG;f/ sfofn{ o


sf]bf/L, l;Gw'kfNrf]s

If]qkmn
M
kmf]g g=+
M
ofS; g+=
M
tatopani@customs.gov.np
O{d]n
M
uf]bfd ;+Vof M
! -;/sf/L_
Ifdtf
M
@**) j=kmL=
ejg ;+Vof
M#
a}l ;]jf
M !)) ld6/
rLgsf] ;Ldfjf6 b"/L
M ) ls=ld=
eG;f/;+u hf]l8Psf] jhf/ M lnlk, ltJjt
sfof{nojf6 ;b/d'sfdsf] b"/L M *# ls=ld=
sfof{nosf] b/jGbL
/fhkqcg+lst ltLo >]0fL
/fhkqcg+lst t[tLo >]0fL
/fhkq cglt
sf=;=x=;=rf=
hDdf

!
^
$%
!%
$&

/fh:j c;'nLdf :yfg M


^ -5}7f}+_
o; eG;f/ sfof{no cGtu{t 5f]6L sfof{no M c:yfoL eG;f/ r]skf]i6, cFw]/L

-142_

tftf]kfgL eG;f/ sfof{nosf] cf=j= @)^^^& sf] ;du| sfo{;Dkfbg l:ylt


!=
/fh:j c;'nLtk{mM
2282500
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
2168189
c;'nL ePsf] /sd ?=
(-) 114311
a9L36L c;'nL /sd ?=
(-)5.01
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg
^ -5}7f}}+_
@=
j]?h' km5\of}{6tkm{M
39
s'n j]?h' /sd ?= -xhf/df_
37
km5\of}{6 eO{ nut sf ePsf] /sd ?
95.00
k|ult k|ltzt
#=
d'2f km5\of}{6tkm{
l;=g+=
!
@
#
$

$=

d'2fsf] ljj/0f
cf=j= @)^%.^^ jf6
lhDd]jf/L ;/L cfPsf]
cf=j=)^^.^& df btf{
ePsf]
s'n d'2f ;+Vof
cf=j= )^^.^& df lnnfd
ePsf] d'2f ;+Vof

hDdf d'2f
;+Vof

km5\of}{6
ePsf] d'2f
;+Vof

km5\of}{6

17

12

70.59

151

119

78.81

168

131

77.98

81

81

100

lnnfdLtkm{M
lnnfd ePsf] hDdf d'2f ;+Vof
lnnfdL k|lqmofjf6 c;'n ePsf] /fh:j
?=
-143_

%=

^=

&=
*=

ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j ?=


-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

1158293

11583

ljj/0f

s'n e+=d=

;f]sf] !
sd

eG;f/ P]g,@)^$ sf] bkmf %&-%_


b]lv bkmf %&-!)_ ;Ddsf]
sf/jfxLjf6 ePsf] c;'nL /sd
-eG;f/ dx;'n c;'nLsf] !
k|ltzt nIodf_

1158293

11583

Go"g jLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b ?=


-Go"gtd nIo tf]lsPsf]_
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f (PCA)
PCA ePsf] consignment sf] ;+Vof
jf6 c;'n ePsf] /sd ?= -xhf/df_

k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr


cfGtl/s hfFr ePsf] k|1fkgkq ;+Vof
cfGtl/s hfFrjf6 c;'n ePsf] /sd ?=

!)=

c;'n
ePsf]
/sd
70510

eG;f/ P]g,@)^$ sf] b08 hl/jfgfsf] bkmf sfof{Gjog l:ylt

PCA

(==

?= xhf/df

d"No j[l4jf6 k|fKt /fh:j

;Dkflbt ljlzi6 sfo{M

-144_

c;'n
ePsf]
/sd

23914

51
229
36439
7938

!!=

!@=
!#=

j}7s ;DjGwL ljj/0f


l;=g+=

j}7ssf] lsl;d

!
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt
@
Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt
#
sd{rf/L
$
;LdfjtL{ eG;f/;+usf]
5f]6L eG;f/ lg/LIf0f M ( k6s .
u:tLaf6 cj}w ;fdfg bflvnfM
;fdfgsf] hDdf k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_
eG;f/sf] sd{rf/Lsf] ;+nUgtf ePsf] ;fdfgsf] hDdf
k|ltj]bg d"No ?= -xhf/df_

!$= ofq' hfFrkf;af6 c;'nL ePsf] hDdf /sd ?=


!%== Automation sf] Status:
l;=g+=
ljj/0f

;DkGg
ePsf]
;+Vof
15
11
23
1

14465
816

sfof{no
l:ylt

ASYCUDA

Wide Area Network(WAN)

Broker module

Selectivity Module

-145_

!^=

;du| sfo{ ;Dkfbgaf6 xfl;n ePsf] u|]l8


l;=g+=
dlxgf

sfof{no
l:ylt

1.

>fj0f

2.

efb|

A+

3.

cflZjg

4.

sflt{s

A+

5.

dfu{

6.

kf}if

A+

7.

df3

A+

8.

kmfu'0f

9.

r}q

10.

j}zfv

11.

h]i7

cfiff9
jflif{s cf}ift u|]l8
;du| sfo{;Dkfbgjf6 xfl;n ePsf] :yfg M

12.

-146_

" A"

!! -P3f/f}}+_

5=23= cf]nfr'~uf]nf eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M
M

lj=;=@)!#
cf]nfr'uf]nf, ;+v'jf;ef

sfof{nosf] b/jGbL
/fhkq cglt

sf=;=

%
hDdf

/fh:j nIo gtf]lsPsf] .

-147_

!)

5=24= lsdfyfGsf eG;f/ sfof{no

:yfkgf
M
:yfg
M
If]qkmn
M
sfof{nosf] b/jGbL

lj=;=@)!@
lsdfyfGsf, ;+v'jf;ef

/fhkq cglt

sf=;=

@
hDdf

/fh:j nIo gtf]lsPsf] .

-148_

5=25= nfdfju/ eG;f/ sfof{no

:yfkgf
M
:yfg
M
sfof{nosf] b/jGbL

lj=;=@)!^
nfdfju/, bf]nvf

/fhkq cglt

sf=;=

@
hDdf

/fh:j nIo gtf]lsPsf] .

-149_

5=26= /;'jf eG;f/ sfof{no

:yfkgf
M
:yfg
M
sfof{nosf] b/jGbL

lj=;=@)!#
w'Gr], /;'jf

/fhkqflt t[tLo >]0fL


/fhkqcglt llto >]0fL
/fhkq cglt t[tLo
sf=;=
hDdf
!=

/fh:j c;'nLtk{mM
jflif{s nIo ?=-xhf/df_
c;'nL ePsf] /sd ?=
a9L36L c;'nL /sd ?=
a9L36L c;'nL k|ltzt
/fh:j c;'nLsf] :yfg

!
!
@
@
^
1350
382
(-) 968
(-)71.70

@# -t]O;f}+}_

-150_

5=27= d':tf~ eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M
M

lj=;=@)!#
d':tf

sfof{nosf] b/jGbL
/fhkq cglt

sf=;=

@
hDdf

/fh:j nIo gtf]lsPsf] .

-151_

5=28= nfs]{ eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M
M

lj=;=@)!#
nfs]{, uf]/vf

sfof{nosf] b/jGbL
/fhkq cglt

sf=;=

@
hDdf

/fh:j nIo gtf]lsPsf] .

-152_

5=29= d'u' eG;f/ sfof{no

:yfkgf
M
:yfg
M
sfof{nosf] b/jGbL

lj=;=@)!#
d'u' uf=lj=;=

/fhkq cglt

sf=;=

@
hDdf

/fh:j nIo gtf]lsPsf] .

-153_

5=30= of/Lgfsf eG;f/ sfof{no

:yfkgf
:yfg

M
M

lj=;=@)!#
x'Dnf

sfof{nosf] b/jGbL
/fhkq cglt

sf=;=

@
hDdf

/fh:j nIo gtf]lsPsf] .

-154_

6=

g]kfnsf] eG;f/ k|zf;gdf sfof{Gjogdf


sfo{ ;Dkfbgdf cfwfl/t k|f]T;fxg k|)ffnL

NofOPsf]

g]kfnsf] /fh:j k|zf;gdf sfo{;Dkfbgdf cfwfl/t k|f]T;fxg k|0ffnLsf]


yfngL cf=j= @)^#.^$ af6 ePsf] xf] . pQm cf=j= sf] sflt{s dlxgfb]lv
eG;f/ k|zf;gtk{m ;'SvfjGb/ufx eG;f/ sfof{no, l;l;{of, k;f{df gd"gf
:j?k k|f]T;fxg k|0ffnL nfu" ul/of] . cf=j= @)^$.^% df e}/xjf / lj/f6gu/
eG;f/ sfof{nox?df o; k|0ffnL lj:tf/ ul/of] .
cf=j= @)^%.^^ df sfo{;Dkfbgdf cfwfl/t k|f]T;fx eQf k|0ffnLnfO{
lj:tf/ u/L lqe'jg ljdfg:yn eG;f/ sfof{no, pQ/L l;dfgftk{msf]
tftf]kfgL eG;f/ sfof{no / blIf0fL l;dfgfsf jfFsL !& j6f eG;f/
sfof{nox? u/L hDdf @@ j6f eG;f/ sfof{nox?df sfo{;Dkfbgdf
cfwfl/t k|f]T;fxg eQf k|0ffnLsf] lj:tf/ u/L o; k|0ffnLnfO{ k"0f{tf
lbg]tk{m 7f]; kfOnf rflnof] .
cf=j= @)^^.^& df ;fljsdf sfo{;Dkfbgdf cfwfl/t k|f]T;fxg eQf
k|0ffnL nfu" ePsf ;a} eG;f/ sfof{nox?df ljBdfg kl/;"rsx?df s]xL
kl/dfh{g ;lxt lg/Gt/tf lbg] sfd dfq eof] .
k|f]T;fxg k|0ffnL nfu" ePkl5 /fh:j ;+sng nufot cGo kl/;"rsx?df
b]lvPsf] pT;fxhgs k|ult, pQm k|0ffnLsf] k|efj d"Nof+sg ;ldltn] lbPsf]
;'emfj Pj+ ;g\ @))( df IMF n] lbPsf] Ps k|ltj]bg ;d]tsf cfwf/df
;fljsdf of] k|0ffnL nfu" ePsf sfof{nox?df kl/dfh{g ;lxt lg/Gt/tf
lbg / cf=j=@)^^.^& b]lv /fh:j k|zf;gsf s]Gb|Lo Joj:yfkg OsfO{x?
eG;f/ ljefu / cfGtl/s /fh:j ljefu tyf /fh:j cg';Gwfg ljefu Pj+
/fh:j k|zf;g tfnLd s]Gb|df ;d]t of] k|0ffnL lj:tf/ ug]{ u/L cy{
dGqfnoaf6 k|:tfj tof/ u/L dlGqkl/ifb\df k]z ul/Psf]df dlGqkl/ifb\sf]
ldlt @)^^.%.#) sf] lg0f{ofg';f/ ;fljsdf of] k|0ffnL nfu" ePsf
sfof{nox?df dfq cf=j=@)^^^& sf nflu lg/Gt/tf lbg] u/L lg0f{o eP
adf]lhd of] k|0ffnL sfof{Gjogdf /x]sf] 5 .
k|f]T;fxg k|0ffnL sfof{Gog ug]{ ;DaGwdf cy{ dGqfno -df=dGqL:t/_ sf]
ldlt @)^^.&.* sf] lg0f{ofg';f/ cf=j=@)^^.^& sf] sflQs dlxgfb]lv nfu"
-155_

x'g] u/L o; k|0ffnLsf kl/;"rsx?df lgDgfg';f/ kl/dfh{g u/L


sfof{Gjogdf NofOof] .
/fh:j ;+sngtkm{ ;fljsdf !!) c eQf 5'fOPsf]df o; cf=j=sf
nflu hDdf !)) c 5'fOPsf] ;fy} /fh:j ;+sngtkm{sf kl/;"rs
sfof{nout ?kdfg} nfu" ug]{ Joj:yf ul/of] .
/fh:j ;+sng afx]ssf cGo kl/;"rsx?sf nflu hDdf !)) c
5'fOPsf]df pQm kl/;"rsx?nfO{ eG;f/ ;~rfng / eG;f/ lgoGq0f
u/L b'O{ j6f zfvf cGt/ut /flvPsf] 5 . b'j} zfvf k|To]ssf nflu
kl/;"rsx? gbf]xf]l/g] u/L !))!)) k|ltzt c+sef/ sfod ul/Psf]
5 . /fh:j ;+sng kl/;"rs cGt/utsf] eQf pQm kl/;"rssf]
k|ultsf cfwf/df ;a} sd{rf/Ln] ;dfg ?kdf kfpg] Joj:yf 5 eg]
sfof{no k|d'v afx]s k|To]s sd{rf/Ln] k|To]s dlxgf cfkm" vl6Psf]
zfvfsf nflu lgwf{l/t kl/;"rssf] k|ult xfl;n ul/Psf] cfwf/df x'g]
eQf kfpg] Joj:yf 5 . b'j} zfvf cGt/ut lgwf{l/t d'Vo
kl/;"rsx?sf] gd"gf lgDgfg';f/ /x]sf] 5 .
eG;f/ ;+rfng zfvf
eG;f/ lgoGq0f zfvf cGt/utsf
cGt/utsf kl/;"rsx?
kl/;"rsx?
a]?h" km5f}{6
dfnj:t' b'O{ 306fleq hfFrkf;
/fh:j, d'2f / tYof+ssf] k|1fkgkqsf] cfGtl/s hfFr
df:s]jf/L k|flKt
/fh:j 5'6sf] ljj/0f k|flKt eG;f/ hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f
(P.C.A)

d'2fdf zL3| lg0f{o

dfn;fdfg lnnfdL
ljlzi6 sfo{ cflb

Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt / sd{rf/L]


j}7s, /fh:j r'xfj6 lgoGq0f
;ldltsf] j}7s, ;LdfjtL{ eG;f/;Fusf]
j}7s
d"Noa[l4af6 k|fKt /fh:j, eG;f/
P]gsf] sf/jfxLaf6 k|fKt /fh:j,
Go"gaLhsLs/0fsf] ;fdfg vl/b
u:tL kl/rfng / u:tLaf6 cj}w
;fdfg bflvnf cflb
-156_

k'gZrMlq=lj=:yn eG;f/sf] xsdf pk/f]Qm eG;f/ ;+rfng / eG;f/


lgoGq0f zfvf cGt/utsf kl/;"rsx?nfO{ dfn;fdfg hfFrkf;
zfvf -sfuf]{ clkm;_ cGt/ut !)) k|ltzt c+sef/ lgwf{/0f
u/L Psd'i7 /flvPsf] 5 eg] sfp06/ k|zf;gsf nflu 5'} !))
k|ltzt c+sef/sf kl/;"rsx? lgwf{/0f ul/Psf] 5 .

k|f]T;fxg k|0ffnL sfof{Gjogsf ;sf/fTds kIfx?M


eG;f/tkm{ k|f]T;fxg k|0ffnL sfof{Gjogdf cfPkl5 xfl;n ePsf
;sf/fTds kIfx?nfO{ ;f/df lgDgfg';f/ pNn]v ug{ ;lsG5 .
s_ /fh:j c;'nLdf j[l4 M cf=j= @)^%.^^ df cl3Nnf] jif{sf] t'ngfdf
sl/j #$ k|ltzt /fh:j c;'nL j[l4 ePsf] 5 . o;} u/L cf=j=
@)^#.^$ df s'n ufx{:y pTkfbg, /fh:j cg'kft !@ k|ltzt /x]sf]df
cf=j= @)^%.^^ df of] cg'kft !% k|ltzt k'u]sf] 5 . To;}u/L o;
k|0ffnLsf] sfof{Gjogaf6 kg{ uPsf] Jooef/tkm{ ljrf/ ubf{ eG;f/af6
c;'n ePsf] /fh:j c;'nLsf] sl/a )=@^ k|ltzt dfq k|f]T;fxg eQf
jfkt vr{ ePsf] b]lvG5, h'g /fh:j c;'nLsf] t'ngfdf cToGt Go"g
Jooef/ xf] .
v_ sd{rf/Lx?df sfo{ pTk|]/0ffdf clej[l4 eO{ dgf]jn pRr x'Fb} uPsf]
cfefif ldn]sf] 5 .
u_
/fh:j r'xfj6 lgoGq0f ;ldlt, Jofkf/ ;xhLs/0f ;ldlt, ;LdfjtL{
eG;f/ h:tf lgsfo;+u x'g] lgoldt a}7s, 5nkmn Pj+ cGt/lqmofaf6
;/f]sf/jfnfx?aLrsf] ;DaGw ;'b[9 agfPsf], h;n] ubf{ sfo{;Dkfbgsf]
l;nl;nfdf cfOkg]{ ;d:of tTsfn ;dfwfg ug{ d2t k'u]sf] 5 .
3_ sd{rf/LnfO{ /fh:j k|zf;gk|lt cfslif{t ug]{ dfq geO{ o; If]qsf
cg'ej, 1fg, ;Lk xfl;n u/]sf] sd{rf/LnfO{ o;} If]qdf sfod /fVg
(retain) df d2t k'u]sf] 5 .
_
Pp6f sd{rf/Lsf] lglZqmotf jf x]nr]qmfO{n] p;sf] lhDdfsf] sfo{
;Dkfbg geO{ k|f]T;fxg eQf gkfPdf To;sf] c;/ pQm sd{rf/L Pj+
lgh vl6Psf] zfvfsf cGo ;a} sd{rf/L / sfof{no k|d'v;DdnfO{ kg]{
ePsf]n] s'g} klg sd{rf/LnfO{ cfkm\gf] lhDdfsf] sfd ;dod} ;Dkfbg
ug{ g}lts bjfa k/]sf], h;n] ubf{ sfo{ ;Dkfbg:t/ ;bf pRr x'g] Pj+
pQ/bfloTj jxg ug]{ kl/kf6L clej[l4 ePsf]5 .
-157_

r_

lgoldt Pj+ Jojl:yt u:tL kl/rfngaf6 rf]/L k}7f/Llgsf;L


lgoGq0fdf ;sf/fTds k|efj b]lvPsf]5 .
5_ d'2fdf lg0f{o / lnnfd sfo{df lz3|tf cfPsf] 5 .
h_ sfddf lgoldttf, zL3|tf, kf/bzL{tf a9\b} uPsf] Pj+ ;bfrf/ k4ltsf]
ljsf; x'Fb} uPsf] 5 .
em_ /fh:j k|zf;gnfO{ cGo lgsfo Pj+ JolQmn] x]g]{ b[li6sf]0fdf ;sf/fTds
kl/jt{g a9\b} uPsf] 5 .
k|f]T;fxg k|0ffnLsf sdL sdhf]/Lx?M
eG;f/tk{m sfof{Gjog ul/Psf] k|f]T;fxg k|0ffnLdf b]lvPsf sdL
sdhf]/Lx?nfO{ d"ntM lgDgfg';f/ pNn]v ug{ ;lsG5M
eG;f/ sfof{nox?sf] sfo{nfO{ k"0f{ ?kdf sfof{Tds (Full functional)
jgfpg g;lsPsf] .
ljleGg eG;f/ sfof{nox?sf] sfo{ k|s[ltdf ;d]t ljleGgtf ePsf]n] ;a}
sfof{nox?df ;dfg kl/;"rsx? sfof{Gjog ug{ g;lsPsf] . To;}n] @@
j6f eG;f/ sfof{nox?df & j6f sfo{;Dkfbg kl/;"rs sfof{Gjogdf
cfPsf] .
sfo{;Dkfbg kl/;"rsx?nfO{ oyfy{k/s / j:t'lgi7 (Objective) agfpg
g;lsPsf] .
ljefu:t/df sfo{ ;Dkfbgdf cfwfl/t k|f]T;fxg k|0ffnL nfu" gePsf] .
cGo ;]jf ;d"xsf sd{rf/Lx?n] /fh:j ;d"xsf sd{rf/Lx?n] dfq o:tf]
yk ;'ljwf pkef]u u/]sfn] Gofof]lrt ljt/0f ePg egL j]nfjvt cfjfh
p7fpg] u/]sf] .
k|f]T;fxg eQf k|0ffnL nfu" ePkZrft klg ;bfrf/ k|0ffnL k"0f{ ?kdf
sfod ug{ g;s]sf] hgu'gf;fx? cfpg] u/]sf] .
k|f]T;fxg eQf k|0ffnLsf] efjgf, dd{ / d"No dfGotfnfO{ k"0f{?kdf
cfTdf;ft\ ug{ g;lsPsf] .

-158_

k|f]T;fxg eQf k|flKtsf] cj:yf M


cf=j=@)^#^$
;'SvfaGb/ufx eG;f/ sfof{non] cf=j=@)^#^$ df k|fKt u/]sf]
k|f]T;fxg eQfsf] ljj/0f lgDgfg';f/ /x]sf] 5 M
dlxgf

sflQs

d+l;/

kf}if

df3

kmfu'g

r}q

a}zfv

h]7

c;f/

s'n

cf};t eQf

k|fKt u/]sf]
k|f]T;fxg
eQf
k|ltzt

@))

!#@

(^

*$

&&

!*)

!@$

!@^

!)^

!!@%

!@%

cf=j= @)^$^%
;'SvfaGb/ufx, e}/xjf / lj/f6gu/ eG;f/ sfof{nox?n] cf=j=
@)^$^% df k|fKt u/]sf] k|f]T;fxg eQf k|ltzt lgDgfg';f/ /x]sf] 5M
dlxgf

;fpg

ebf}

;'VvfaGb/ufx

195

195

c;f]h sflQs
195

e}/xjf
lj/f6gu/

d+l;/

kf}if

df3

kmfu'g r}q a}zfv

125

195

195

115

98.9

44.63

146.45

160.96

40

65.96

100.3

185

185

76.84 109.77 101.16 53.27


68

65

61

s'n
cf};t eQf
eQf

h]7

c;f/

152.34

173.60

2009

167

69.50

68.40

830

92

60

60

580

64

60

cf=j= @)^%.^^
cf=j= @)^%.^^ df df eG;f/ sfof{nox?n] k|fKt u/]sf] cf};t
k|f]T;fxg eQfsf] ljj/0f lgDgfg';f/ /x]sf] 5 .
l;=g+=

sfof{nosf] gfd

cf};t
k|f]T;fxg
eQf k|ltzt

l;=g+=

sfof{nosf] gfd

cf};t
k|f]T;fxg eQf
k|ltzt

lq=lj=:yn

157.00

!@

sf]Onfjf;

116.00

;'SvfaGb/ufx

140.60

!#

jL/u~h

112.26

s~rgk'/

139.38

!$

d]rL

109.31

hn]Zj/

139.00

!%

kz'kltgu/

106.21

g]kfnu~h

138.01

!^

tftf]kfgL

105.15

s[i0fgu/

129.23

!&

s}nfnL

100.45

&

/fhlj/fh

129.00

!*

dxfsfnL

-159_

98.25

l;/xf

126.63

!(

lj/f6gu/

88.95

;nf{xL

123.50

@)

e}/xjf

74.31

!)

uf}/

119.65

@!

/fhfk'/

66.56

!!

hgsk'/

118.19

@@

;'g;/L

44.43

;a} sfof{nox?n] kfPsf] cf};t eQf k|ltzt M !!@.*@


ljefusf] ldlt @)^&.@.^ sf] lg0f{ofg';f/ k|f]T;fxg k|f0ffnLsf]
k|ultsf cfwf/df sfof{nox?nfO{ lgDgfg';f/ u|]l8 ug]{ ul/Psf] 5 .
ljj/0f
u|]l8
A
!^) k|ltzt jf ;f]eGbf a9L eQf kfpg] sfof{no
!#) k|ltzt jf ;f]eGbf a9L !^) k|ltzteGbf sd eQf
A
kfpg] sfof{no
!)) k|ltzt jf ;f]eGbf a9L !#) k|ltzteGbf sd eQf
B
kfpg] sfof{no
&) k|ltzt jf ;f]eGbfa9L !)) k|ltzteGbf sd eQf
C
kfpg] sfof{no
D
&) k|ltzteGbf sd eQf kfpg] sfof{no
o; k|0ffnLsf] sfof{Gjogsf l;nl;nfdf cfOk/]sf lljwfx?pk/ ljefusf]
ldlt @)^&.#.#@ ut]sf] lg0f{ofg';f/ kl/;"rssf] yk JofVof u/L sfhsf]
;DjGwdf :ki6 kfl/Psf] 5 . JofVofaf6 k|f]T;fxg k|0ffnL nfu" ePsf]
lgsfodf sfhdf vl6O{ sfdsfh ubf{ a9Ldf tLg dlxgf;Dd dfq
k|f]T;fxg eQf kfpg] Joj:yf, k|f]T;fxg k|0ffnL nfu" ePsf] sfof{nodf
/x]sf] sd{rf/L pQm k|0ffnL nfu" gePsf] lgsfodf sfh a;]sf] cj:yfdf
To;/L sfh vl6g'k"j{ dxflgb]{zsaf6 TOR lnlvt :jLs[lt ePsf] eP
dfq lghn] kbflwsf/ /x]sf] sfof{noaf6 k|f]T;fxg eQf kfpg] Joj:yf
:ki6 kfl/g'sf ;fy} lgnDjgdf /x]sf] cjlw, lsl/of ljbf, ;'Ts]/L ljbf,
;'Ts]/L :ofxf/ ljbfdf /x]sf] cjlwsf] k|f]T;fxg eQf gkfpg] Joj:yf
;d]t :ki6 kfl/Psf] 5 .
-160_

cf=j= @)^^.^&
cf=j= @)^^.^& df eG;f/ sfof{nox?n] k|fKt u/]sf] aflif{s cf};t
k|f]T;fxg eQfsf] ljj/0f / sfof{nosf] u|]l8 lgDgfg';f/ /x]sf] 5 .
sfof{no
sf] u|]l8

cf};t
k|f]T;fxg
eQf
k|ltzt

sfof{n
osf]
u|]l8

uf}/

141.88

!#

;'Svf aGb/ufx

138.77

!$

lq=lj=

130.88

162.42

!%

s~rgk'/

126.58

;'g;/L

160.86

!^

sf]Onfjf;

118.54

e}/xjf

159.25

!&

d]rL

116.14

&

dxfsfnL

158.38

!*

;nf{xL

103.54

hn]Zj/

157.96

!(

l;/xf

101.08

/fhfk'/

153.88

@)

kz'kltgu/

73.33

!)

s}nfnL

146.30

@!

/fhlj/fh

71.33

!!

tftf]kfgL

144.89

@@

hgsk'/

59.58

cf};t
k|f]T;fxg
eQf k|ltzt

l;=
g+=

sfof{nosf]
gfd

lj/f6gu/

178.75

!@

jL/u~h

169.08

s[i0fgu/

164.41

g]kfnu~h

l;=g+=

sfof{nosf] gfd

;a} sfof{nox?n] kfPsf] cf};t eQf k|ltzt M !##=%$, u|]l8 M A


7= eG;f/ P]g, 2064 sf ljz]iftfx?

eG;f/ k|zf;gnfO{ Jojl:yt, kf/bzL{ Pj+ pQ/bfoL agfO{ cGt/f{li6o


Jofkf/nfO{ ;'/lIft Pj+ ;xh agfpg] p2]Zon] th'{df u/L sfof{Gjogdf
NofO{Psf] eG;f/ P]g, @)^$ sf] k|d'v ljz]iftfx? d"ntM lgDgfg';f/ 5g\M
eG;f/ P]g, @)!( nfO{ vf/]h u/L gofF P]gsf] th'{df ePsf] .
;fljssf] $^ j6f bkmf ePsf] P]gnfO{ k|lt:yfkg u/L !$ kl/R5]b /
($ bkmfdf o; P]gsf] ;+/rgf tof/ kfl/Psf] .
eG;f/ ;DaGwL ljleGg zJbx? -lgsf;L, k}7f/L, s/d'Qm k;n, s/f]jf/
d"No, s"6gLlts ;'ljwf, hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f, jG8]8 j]o/xfp;,
-161_

a}+s hdfgt, hfFrkf;, rf]/L k}7f/L, eG;f/ sfof{no, eG;f/ If]q,


dx;'n ;'ljwf, dfnj:t', ljnDa z'Ns cflb_ kl/eflift .
eG;f/ If]qaflx/ dfnj:t' hfFr ug{ ;Sg] Joj:yf .
eG;f/ sfof{nodf dfnj:t' cfOk'Ug' cufj} sfuhftsf cfwf/df
dx;'n lgwf{/0f ug{ ;Sg] Joj:yf .
eG;f/ Ph]G6 ;DaGwL Joj:yfnfO{ :ki6 ul/Psf] .
sfg"g adf]lhd nfUg]eGbf a9L eG;f/ c;'n ePsf] cj:yfdf
;DalGwt eG;f/ sfof{non] g} To:tf] a9L eG;f/ dx;'n lkmtf{ lbg' kg]{
Joj:yf .
k]6]08, l8hfOg, 6]8{dfs{ / k|ltlnlk clwsf/sf] ;+/If0f ;DaGwL
Joj:yf .
eG;f/ d"Nof+sgsf] cfwf/sf ?kdf GATT (1994) sf] wf/f & nfO{
canDag ug]{ Joj:yf .
vf; cj:yfdf c:yfoL d"No sfod u/L dfnj:t' hfFrkf; ug{;Sg]
Joj:yf .
:jtGq k|zf;sLo k'g/fj]bgsf] Joj:yf .
dfnj:t' hfFrkf; ePkl5 k'gM hfFr -Post Clearance Verification_ ug{
;Sg] k|fjwfg .
Asycuda sf] Selectivity Module cg's"n x'g]u/L 5gf}6 k|0ffnL ckgfO{
dfnj:t' hfFrkf; ug{ ;Sg] u/L ljefun] tf]Sg ;Sg] k|fjwfg .
k|fljlws k/LIf0faf6 pko'Qm u'0f:t/ gePsf k}7f/L ePsf dfnj:t'x?
lkmtf{ n}hfg ;Sg] k|fjwfg .
b08 ;hfosf] Joj:yfnfO{ :ki6 kf/L hl/jfgfsf] ;LdfnfO{ ;d;fdlos
kl/jt{g ul/Psf] .
hfFrkf; kZrft\sf] k/LIf0f -Post Clearance Audit_ ug{ ;Sg] sfg"gL
Joj:yf .
lgsf;L k}7f/L x'g] dfnj:t'sf] ljb]zL d'b|fdf ePsf] d"NonfO{ g]kfnL
?k}+ofdf kl/jt{g ug]{ Joj:yfnfO{ :ki6 ul/Psf] .
-162_

9'jfgL ug]{ ;fwgdf l;njGbL ug{ ;lsg] Joj:yf .


hfFrkf; ePsf] dfnj:t'sf] k|1fkgkq hfFrkf; ePsf] ldltn] rf/
jif{leq k'g/fjnf]sg ug{ ;lsg] Joj:yf .
vf; k|s[ltsf dfnj:t'nfO{ vf; eG;f/ sfof{noaf6 dfq lgsf;L jf
k}7f/L ug{ kfpg] u/L dxflgb]{zsn] tf]Sg ;Sg] k|fjwfg .

8=

eG;f/ lgodfjnL, 2064 sf ljz]iftfx?

eG;f/ P]g, @)^$ sf] bkmf (@ n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L


g]kfn ;/sf/n] hf/L u/L sfof{Gjogdf NofOPsf] eG;f/ lgodfjnL,
@)^$ sf k|d'v ljz]iftfx? lgDgfg';f/ 5g\M
!# kl/R5]b, ^* lgod / !@ cg';"rLdf ;d]l6Psf] .
@)^%.(.!% / @)^^.#.@( df u/L @ k6s ;+zf]wg ePsf] .
eG;f/ P]g, @)^$ n] tf]Sg] eg]sf ljljw ljifox? Jojl:yt
ul/Psf] .
eG;f/ Ph]G6 ;DaGwL lj:t[t Joj:yf .
lnnfd laqmL ug]{ ;DaGwL lj:t[t k|lqmof lgwf{/0f .
k|1fkgkq;fy ;+nUg ug'{kg]{ sfuhft ;DaGwL Joj:yf .
hfFrkf;kl5sf] k/LIf0f ;DaGwL k|lqmof lgwf{/0f .
j08]8 j]o/xfp;, j}+s hdfgt / ljz]if cfly{s If]q ;DaGwL
Joj:yf .
ljb]zL e"ld tyf g]kfnL e"ld k|of]u u/]/ dfnj:t' Nofpg] n}hfg]
k|lqmof lgwf{/0f .
k|1fkgkqsf] 9fFrf -g]kfnL tyf c+u|]hL_ tf]lsPsf] .
dd{tsf nflu dfnj:t' Nofpg] n}hfg] k|lqmofnfO{ Jojl:yt
ul/Psf] .
k'gM lgsf;L / k'gM k}7f/L ug]{ k|lqmof ;DaGwL Joj:yf .
;DalGwt :yfgdf uO{ dfnj:t' hfFr ug]{ ;DaGwL k|lqmofTds
Joj:yf .
-163_

Go"g aLhsLs/0f eO{ k}7f/L ePsf] dfnj:t' vl/b ;DaGwL


k|lqmofTds Joj:yf .
d"Nof+sg k'g/fjnf]sg ;DaGwL Joj:yf .
;'/fsL / k'/:sf/ ;DaGwL Joj:yf .
5f]6L eG;f/ sfof{noaf6 x'g ;Sg] lgsf;L jf k}7f/L ;DaGwL
k|fjwfg .

9=

hfFrkf; kl%sf]
ljz]iftfx?

k/LIf)f

sfo{ljlw,

2065

sf

eG;f/ lgodfjnL,@)^$ sf] kl/R5]b % sf] lgod @*-$_ n]


lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L eG;f/ ljefun] hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f
sfo{ljlw, @)^% th'{df u/L sfof{Gjgodf NofPsf] 5 . o; sfo{ljlwsf
k|d'v k|fjwfgx? d"ntM lgDgfg';f/ 5g\M
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f ug'{ kgf{sf sf/0fx?, k/LIf0fsf] qmddf x]g{
;lsg] clenv]x?, k/LIf0f ug]{ ;do, cjlw / k/LIf0f ug]{
kbflwsf/ ;DaGwL Joj:yf .
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f sfo{ ug]{ k/LIfssf] clwsf/ tyf st{Jo
;DaGwL Joj:yf .
k/LIf0f ug]{ dfnj:t'sf] 5gf}6 ug]{ cfwf/x? tf]lsPsf] .
k/LIf0f sfo{;Dkfbg ug]{ k|lqmof lgwf{/0f .
eG;f/ k|zf;g / cfGtl/s /fh:j k|zf;gn] ;+o'Qm ?kdf k/LIf0f
ug{ ;lsg] Joj:yf .
hfFrkf; kl5sf] k/LIf0fsf] k|ltj]bgsf] 9fFrf tf]lsPsf] .
hfFrkf;kl5sf] k/LIf0f ;dGjo ;ldltsf] Joj:yf .

-164_

cg';"rL 1
dxflgb{]zsx?sf] gfdfjnL

eG;f/ ljefudf :yfkgf sfnb]lv xfn;Dd sfo{/t


dxflgb]{zssf=d'= dxflgb]{zssf] gfdfjnL
!=
@=
#=
$=
%=
^=
&
*
(
!)
!!
!@
!#
!$
!%
!^
!&
!*
!(
@)
@!
@@
@#=
@$
@%=
@^=
@&=
@*=
@(=

>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L
>L

b]j]Gb|k|;fb pkfWofo
gog/fh kf08]
lzjzD;]/ /f0ff
kL= jL lji6
lzjzD;]/ /f0ff
;'/]zrGb| nfv]
b'uf{k|sfz kf08]
dw';'bg 9sfn
sljs]z/L j:g]t
eQmjxfb'/ sf]O/fnf
x]d/fh 1jfnL
bfgjxfb'/ zfxL
df]xgb]j kGt
zDe'k|;fb vgfn
kbdk|;fb kf]v/]n
nf]sdfg l;+x sfsL{
g"tg/fh >]i7
nf]sdfg l;+x sfsL{
g"tg/fh >]i7
l6sfbQ lg/f}nf
j+zLw/ l3ld/]
dfwjk|;fb l3ld/]
/fdrGb| dfg l;+x
s[i0fxl/ af:sf]6f
r08Lk|;fb bfxfn
afnuf]ljGb lji6
nId0fs'df/ kf]v/]n
jf]w/fh lg/f}nf
gj/fh e08f/L
-165_

You might also like