1/22/2009

ประเภทของนํา้ หนักตัวน้ อย
การพยาบาลทารกที่มภี าวะเสี่ ยง
ทารกแรกเกิด หมายถึง ทารกอายุต้ังแต่ แรกเกิดจนถึง 28
วัน แบ่ งเป็ นทารกแรกเกิดระยะต้ น-7 วัน
ทารกแรกเกิดระยะท้ าย 7-28 วัน
ทารกนํา้ หนักตัวน้ อย หมายถึงทารกที่มีนํา้ หนักตัว
น้ อยกว่ า 2500 กรัม
SGA(Small for gestation age) ทารกที่มีนํา้ หนักน้ อยกว่ า 10
percentile ของนํา้ หนักปกติที่อายุครรภ์ น้ันๆ
LGA(Small for gestation age) ทารกที่มีนํา้ หนักมากกว่ า 10
percentile ของนาหนกปกตทอายุ
ของนํา้ หนักปกติที่อายครรภ์
ครรภนนๆ
น้ันๆ
AGA(Appropriate for gestation age) ทารกที่มีนํา้ หนัก
ตัวสมกับอายุครรภ์ น้ันๆ
IUGR(Intrauerine Growth Retarddation) ทารกที่มีนํา้ หนัก
น้ อยกว่ าอายุครรภ์ น้ันๆ

ทารกคลอดกอนกําหนด (Prematurity)
หมายถึง ทารกที่คลอดกอนอายุครรภ 37 สัปดาห (นอย การดูแลทารกคลอดกอนกําหนด
กวา 259 วัน ) ทารกคลอดกอนกําหนด (Prematurity) 1.การควบคุมอุณหภูมิของรางกาย
2.การปองกันการติดเชื้อ
การวินิจฉัย 3. ปองกันภาวะเลือดออก
โดยใชวิธี Dubowitz Nicolopoulos และ Ballard โดยดู 4.การสังเกตอาการอยางใกลชิด
จากลักษณะภายนอก 6 อยาง และการตรวจระบบประสาท 6 5.การให
ใ อ าหาร
อยาง เมื่อรวมคะแนนแลวจึงนําไปเทียบกับตารางอายุครรภ 6.การใหวิตามินและเหล็ก
ควรทําหลังจากคลอด 24 ชั่วโมงไปแลว

ภาวะแทรกซอนที่พบไดในทารกคลอดกอนกําหนด
Birth Asphysia 2.การเปลี่ยนแปลงของระบบหมุนเวียนเลือด
หมายถึง ภาวะขาดออกซิเจนหลังคลอด Apgar score ต่ํา
กวา 6 หรือ 7 ที่ 1 นาที และ5 นาที มักตองชวยหายใจนาน 3.การเปลี่ยนแปลงของระบบประสาท
เกิน 2-3 นาที
อาการและอาการแสดง 4. การเปลี่ยนแปลงของระบบทางเดินอาหาร
5 การเปลี่ยนแปลงที่ไต เกด
5.การเปลยนแปลงทไต เกิด acute renal failure ได
ได้
1.การขาดออกซิเจนกระทันหัน ทําใหเกิดการ
เปลี่ยนแปลงในปอด ความดันในปอดสูงมากขึ้น ถา 5.การเปลี่ยนแปลงที่ไต เกิด acute renal failure ได
ความดันเลือดในรางกายต่ําดวย ก็จะมีผลทําใหเลือด
ไปเลี้ยงปอดลดลง 6.การเปลี่ยนแปลงทาง metabolic

1
 1/22/2009

ทารกที่มีภาวะหายใจลําบาก ( Idiopathic อาการ

Distress Syndrome) -หายใจเร็ว หนาอกบุม อัตราการหายใจ
IRDS หรือ HMD ( Hyaline Membrane มากกวา 60 ครั้ง/นาที ในทารกแรกเกิด
Disease ) เปนกลุมอาการหายใจลําบากในทารก
-Expiratory grunting
คลอดกอนกําหนด
-Cyanosis
y
อาการและอาการแสดง ทารกจะปรากฎอาการ
-Systemic hypotention
หายใจลําบากภายใน 8 ชม.หลังคลอด ในระยะที่เป็ น -Abnormal Breath sound เชนอาจพบ
ใหม่ๆ ใน 48-72 ชม.แรก crepitation

การพยาบาล
การรักษา -รักษาอุณหภูมิของรางกาย
-ใหการพยาบาลที่นุมนวลและรวดเร็ว
แบบประคับประคอง โดยใช -บันทึกสัญญาณชีพ
เครื่องชวยหายใจชนิด CPAP (Continuous -งดน้ําและอาหารทางปากในระยะทีห่ ายใจลําบาก
Positive airway Pressure)หรือ PEEP -ใหอาหารทาง NG tube
(Positive End Expiratory Pressure)ความดััน -ดูแลการทางานของเครองชวยหายใจ
ํ ื่ ช ใ
ไมเกิน 10 cmH2O ควบคุมระดับออกซิเจน -clear air way ใหโลง สังเกตภาวะ cyaosis และอาการ
ในเลือดใหไดเทากับ50-70 mmHg และ หายใจลําบาก
-ปองกันการติดเชื้อเพิ่ม ดูแลสิ่งแวดลอม และความ
ระดับคารบอนไดออกไซดในเลือดอยู
สะอาดของอุปกรณ
ระหวาง 35-45 mmHg จึงคอยๆลดออกซิเจน -ดูแลความสะอาดรางกาย
ลง

สาเหตุ
-ทารกคลอดกอนกําหนด
การหยุดหายใจทารกแรกเกิด ( Apnea ) -มีปญหาที่ระบบประสาทสวน กลาง
-ชัก
การหยุดหายใจนานเกิน 20 วินาที มี -ซีด
หัวใจเตนชา เขยวหรอซดรวมดวย
หวใจเตนชา เขียวหรือซีดรวมดวย -REM sleep
-sepsis
-Hypothermia
-PDA
-Electrolyte Imbalance
-drug effect

2
 1/22/2009

การรักษา
มีหลายวิธี -รักษาตามอาการและสาเหต
-ดูแลใหออกซิเจน Aspiration Syndrome
-หลีกเลี่ยงการกระตุน Reflex
-รักษาทางยา ลดการกดหนาที่ศูนยหายใจ เปนกลุมอาการสําลักน้ําคร่ําหรือ
การพยาบาล -หลีกเลี่ยงสิง่ ที่จะกระตุนใหเกิดภาวะ Apn
สิ่งที่เจือปนเขาไปขณะคลอด เช
สงทเจอปนเขาไปขณะคลอด เชนกลุ
นกลม
-สังเกตอาการอยางใกลชิดในทารกที่อยูในภาวะเสี่ยง
-ดูแลทางเดินหายใจใหโลง
อาการสําลักขี้เทา
-สังเกตสัญญาณชีพ (Meconium aspiration syndrome)
-เตรียมอุปกรณใหพรอม เชน ออกซิเจน เครื่องชวยหายใจ
-ดูแลใหไดรับออกซิเจนอยางเพียงพอ

อาการแสดง การรักษา
-suction ให clear ในทารกที่มีภาวะเสี่ยง
-ทารกหายใจเร็วมากกวาปกติ(60/นาที) -ติดตามอาการแสดง
-ปลายมือปลายเทาเขียว Cyanosis -ใหออกซิเจน
-Apnea ได -ใหยา antibiotic
-หนาอกโปงผิดปกติ การพยาบาล
-Abnormal Breath sound อาจเจอ crepitation -สังเกตอาการอยางใกลชิด
-อาจพบ pneumothorax -clear airway
-ภาพถายรังสีจะพบ pleural effusion -สังเกตสัญญาณชีพ
-มีไข เกิด pneumonia ได -ดูแลใหไดรับออกซิเจนอยางเพียงพอ
-Hygine Care

ภาวะเลือดออกในปอด(Pulmonary Heamorrhage) อาการแสดง

มีภาวะหายใจลําบาก คลายๆกับ
พบไดบอยในทารกแรกเกิดน้ําหนักตัวนอย
พวก IRDS ฟงเสียงปอดพบ crepitation
(ต่ํากวา 2500 กรัม) หรือพวก SGA
อาจพบเลือดออกทางจมูก ปาก
สาเหตุ
-อาจพบรวมกับภาวะพรองออกซิเจนกอน การรักษา
คลอด หรือระยะแรกคลอด ภาวะกรดเกิน sepsis แบบประคับประคอง ขึ้นอยูกับ
โรคหัวใจแตกําเนิด หัวใจวายเลือดคั่ง ภาวะ สาเหตุ ใหออกซิเจน ใหเลือด
เลือดออกผิดปกติ DIC (Disseminated
intravascular clotting)

3
 1/22/2009

ภาวะลมในชองเยื่อหุมปอด ( Pneumothorax)
สาเหตุ
-การสูดสําลักขี้เทา
การพยาบาล -เกิดขึ้นเอง Spontaneous
-ดูแล airway -ปอดเจริญนอยกวาปกติ ซึ่งอาจพบเปนที่
-สังั เกตอาการอยา งใกล
ใ ชิด ป  ใ 
ปอดขางใดขางหนง ึ่
-ใหการพยาบาลดวยความนุมนวล -fetal distress
-ภาวะแทรกซอนจากการใหเครื่องชวย
-ถามีภาวะผิดปกติของระบบไหลเวียน หายใจ
-ไสเลื่อนกระบังลม
-ปอดอักเสบ

อาการ
การพยาบาล
มีภาวะหายใจลําบาก grunting -สังเกตอาการอยางใกลชิด
retraction หนาอกโปงผิดปกติขางใดขางหนึ่ง
-ดูแลใหไดรับออกซิเจนอยางเพียงพอ
และการเคลื่อนไหวของหนาอกไมเทากัน
การรักษา
การรกษา -สังเกตการทํางานของ ICD
-รักษาตามอาการขึ้นอยูกับความรุนแรงของโรค -เตรียมความพรอมของอุปกรณกูชีวิต
-ดูแลใหเครื่องชวยหายใจ -ใหการพยาบาลตามอาการ
-เจาะเอาลมออก
-ใสสาย ICD

ภาวะแรงดันเลือดของปอดสูง (Pulmonary persistant อาการแสดง พบใน24 ชั่วโมงแรก

Hypertention) -เขียว Cyanosis ถารองจะเขียวมากขึ้น
หมายถึงแรงตานของหลอดเลือด pulmonary -อาการ หายใจลําบากซึ่งไมรุนแรงมาก
vascular resistance สูงภายหลังทารกเกิด -เสียงหัวใจผิดปกติ อาจพบ murmur
สาเหตุุ
-มีความผิดปกติของปอด การรักษา
-ไมมีความผิดปกติของปอด เชนBirth -วินิจฉัยแยกโรคระหวางโรคปอดกับหัวใจ
asphysia ซึ่งพบไดบอยที่สุด และภาวะสูดสําลักขี้เท โดยวิธี Hyperoxia Test
-มีความผิดปกติของเลือด
-มีความผิดปกติของหัวใจ

4
 1/22/2009

การพยาบาล
การรักษา
-ดูแลทารก หลีกเลี่ยงการทําใหทารกเจ็บปวด
-รักษาตามสาเหตุ
-สังเกตการหายใจ และภาวะขาดออกซิเจน
-ใหออกซิเจน 100% เพื่อรักษาระดับออกซิเจนใ -ตรวจสอบสัญญาณชีพอยางใกลชิด
เลือดใหมากกวา 60 mmHgg Hygine care
-Hygine
-รักษาแรงดันของเลือดใหอยูในระดับ systolic 60 -หลีกเลี่ยงการตรวจรางกายโดยไมจําเปน
80 mmHg -ดูแลควบคุมอุณหภูมิของรางกาย
-ใหยา control ความดัน