NET 2 MUC LUC (TI LIEU THAM KHAO) ............................................................................................... 1 PHAN I NHNG VN DE CO BAN VE MANG MY TNH..................................... 5 1. Cc khi nim v mang my tnh .............................................................................. 5 1.1 Khi nim v mang (Network concepts). ................................................................... 5 1.2 Ung dung cua mang my tnh trong cc t chuc........................................................ 5 1.3 Mt s yu t dc trung cua mang ............................................................................ 5 1.4 Phn loai mang my tnh. .......................................................................................... 7 2. Chun mang ............................................................................................................... 7 2.1 Chun.......................................................................................................................... 7 2.2 M hnh tham chiu.................................................................................................... 9 2.2.1 M hnh tham chiu OSI (Open System Interconnection) ...................................... 9 (OSI Reference Model) .................................................................................................... 9 2.3 M hnh tham chiu TCP/IP..................................................................................... 16 * So snh voi m hnh tham chiu OSI: ......................................................................... 18 2.4 Mt s chun mang .................................................................................................. 19 3.hnh trang mang (Network Topology) ..................................................................... 21 4. Cc thit bi lin kt mang......................................................................................... 23 4.1. Dy cp mang.......................................................................................................... 23 4.2. Vi mach mang (Network Interface Card - NIC)...................................................... 25 4.3. B tp trung (Hub)................................................................................................... 27 4.4. Chuyn mach (Switch) ............................................................................................ 27 4.5. B pht lp (Repeater)............................................................................................. 26 4.6. Cu ni (Bridge) ...................................................................................................... 28 4.7. B dn duong (Router)............................................................................................ 29 4.8. Cng kt ni (Getway) ............................................................................................ 29 5. Cc giao thc truyn trn mang (Protocol) ............................................................ 30 5.1 Khi nim................................................................................................................. 30 5.2. Cc b giao thuc ph bin ....................................................................................... 32 6. Thit k mang cuc b................................................................................................ 32 6.1. Qui tc thit k mang:.............................................................................................. 33 6.2. Phuong php thit k : ............................................................................................. 33 6.3. Mt s thit k mang ............................................................................................... 34 PHAN II HE DIEU HNH MANG NOVEL NETWARE .......................................... 39 1. Gii thiu mang NOVELL NETWARE................................................................. 39 1.1. Su pht trin cua Novell Netware............................................................................ 39 1.2. Novell Directory Services ....................................................................................... 39 2. Quan tri FILE SERVER.......................................................................................... 41 3. Ci dt mang NOVELL NETWARE...................................................................... 42 3.1. Yu cu v phn cung - phn mm......................................................................... 43
NET 3 3.2. Cc buoc ci dt: ..................................................................................................... 43 3.3. Ci dt WORK STATIONS (DOS)......................................................................... 49 3.3. Ci dt WORK STATIONS (Windows 9.X) .......................................................... 49 4. Quan tri h thng thu muc v files.......................................................................... 52 4.1. Cu trc thu muc v files cua Novell NetWare....................................................... 52 4.2. Thit k h thng thu muc v FILES ...................................................................... 53 4.3. Quyn han................................................................................................................ 54 4.4. Thuc tnh................................................................................................................ 55 5. Quan tri USER V GROUP..................................................................................... 56 5.1. Quan tri USER......................................................................................................... 57 5.2. Quan tri GROUP ..................................................................................................... 61 5.3. Quan tri USER ACCOUNT .................................................................................... 62 5.4. Thao tc voi USER ACCOUNT ............................................................................ 63 6. LOGIN SCRIPTS .................................................................................................... 64 6.1. Khi nim: ............................................................................................................... 64 6.2. Khoi tao LOGIN SCRIPT....................................................................................... 65 6.3. Cc lnh h thng trong LOGIN SCRIPT.............................................................. 66 7. Quan tri dich vu in trn mang ................................................................................. 67 7.1.Tng quan v cng vic in trn mang (DOS client) ................................................. 67 7.2. Ci dt PRINT SERVER , ci dt my in, ci dt PRINT QUEUE,...................... 68 7.3. O work station : ni my in voi mang.................................................................... 69 7.4. T chuc my in PRINT SERVER.......................................................................... 69 8. Mt s lnh co ban cua Novell Netware.................................................................. 70 PHAN III HE DIEU HNH MANG WINDOWS 2000................................................ 76 1. Tng quan v Microsoft windows 2000 .................................................................. 76 1.1. Windows 2000 Server ............................................................................................. 76 1.2. Activate Directory (AD).......................................................................................... 77 1. 3. Dia chi trong giao thuc TCP/IP............................................................................. 79 2. Ci dt WINDOWS 2000 SERVER........................................................................ 80 2.1. Mt s vn d chung................................................................................................ 80 2.2. Ci dt windows 2000 server .................................................................................. 81 2.3. Ci dt Activate Directory....................................................................................... 85 2.4. Hiu chinh cc tham s............................................................................................ 89 2.5. Co so du liu Registry............................................................................................. 91 3. Quan tri USER v GROUP ..................................................................................... 94 3.1. Khi nim user v group.......................................................................................... 94 3.2. Khi nim quyn han............................................................................................... 98 3.3. Thit k h thng user v group ........................................................................... 100 3.4. Tao user v group .................................................................................................. 101 3.5. Login Script ........................................................................................................... 105 4. Quan tri h thng thu muc v files........................................................................ 106 4.1 Cu trc thu muc cua Windows 2000 .................................................................... 106
NET 4 4.2 Thit k h thng thu muc cho nguoi dng............................................................ 107 4.3 Quan l quyn truy cp........................................................................................... 107 4.4 Cp pht han ngach dia (quota) ............................................................................. 111 5. Ci dt client, Truy nhp vo mang...................................................................... 113 5.1. H diu hnh DOS................................................................................................. 113 5.2. H diu hnh WINDOWS 9X............................................................................... 116 5.3. Truy nhp vo Workstation khc trong mang (mang ngang hng) ....................... 118 6. Quan tri phuong tin luu tr................................................................................ 118 6.1. Mt s khi nim.................................................................................................. 118 6.2. Quan l dia cung.................................................................................................... 120 7. Quan tri dich vu in n trn mang.......................................................................... 121 7.1. Nguyn l in n trn windows 2000 :.................................................................... 121 7.2. Mt kiu cu hnh in trn mang:............................................................................ 122 8. Quan tri sao luu d liu.......................................................................................... 125 8.1. Khi nim.............................................................................................................. 125 8.2. Sao luu h thng.................................................................................................... 125 8.3. Sao luu du liu...................................................................................................... 126 9. Mt s dich vu mang cua Windows 2000.............................................................. 127 9.1. Giao thuc cu hnh my dng (Dynamic Host Configuration Protocol -DHCP). 127 9.2. Domain Name System (DNS) ............................................................................... 130 10. Tch hop Novell Netware vi Windows 2000 ..................................................... 133 X.1. Kha nng lin kt voi Novell Netware ................................................................. 134 10.2. Gn kt voi NWLink ........................................................................................... 134 10.3. Cu hnh dich vu cng ni cho Novell ................................................................ 134 11. Mt s tin ch....................................................................................................... 136 T DIEN THUAT NG................................................................................................ 139 TI LIEU THAM KHAO.............................................................................................. 144
NET 5
PHAN I NHNG VAN DE CO BAN VE MANG MY TNH 1. CC KHI NIEM VE MANG MY TNH 1.1 Khi nim v mang (Network concepts). Mang my tnh l tp hop cc my tnh v cc thit bi duoc lin kt voi nhau thng qua duong truyn vt l hoc lgc (mi truong truyn thng communication medium) v tun theo nhung qui tc truyn thng no d goi l mang my tnh. Mang my tnh duoc thit lp d c th chia se cc ti nguyn mang. Duong truyn (mi truong truyn thng) dng d truyn dn tn hiu din tu (electronic signal). Duong truyn c th l huu tuyn hoc v tuyn. - Cc qui tc truyn thng l co so d cc my tnh c th lin lac duoc voi nhau. - Ti nguyn mang bao gm: thit bi phn cung, du liu v ung dung. - Chu th lm vic trn h thng mang: con nguoi
1.2 Ung dung cua mang my tnh trong cc t chc. Mang duoc su dung chu yu d chia se, dng chung ti nguyn, v giao tip truc tuyn. Chia se thit bi ngoai vi (devices): dia mang, my in, modem, v mt s thit bi khc c th duoc ci dt trn mang d moi nguoi c th dng chung cc thit bi ny. Chia se du liu (Data): cc my trn mang du c th cp nht v khai thc thng tin tu my chu dng chung trn h thng mang. Chia se file (file sharing): cc my tnh trn mang c th chia se vic su dung cc file voi nhau. Chia se cc ung dung: c th ci dt cc ung chay trn mang d c th khai thc tu nhiu my trn mang hoc thit lp cc ung dung lm vic theo nhm trn mang. H ho giao tip (lin lac) trn mang: chng han nhu gui nhn thng dip (message), tn gu (chat - instant message), thu din tu (e-mail); reminder, schedule, Quan l tp trung v bao mt ti nguyn.
1.3 Mt s yu t dc trung cua mang Duong truyn: L phuong tin dng d truyn tn hiu din tu (electric signal) giua cc nt mang, cc tn hiu ny l thng tin duoc biu thi duoi dang cc xung nhip. Ty
NET 6 theo diu kin k thut nguoi ta c th su dung cc loai duong truyn khc nhau, c hai kiu duong truyn: - Duong truyn huu tuyn: Cc nt mang duoc ni voi nhau truc tip bng dy cp kim loai hoc cp quang (fibre optic). - Duong truyn v tuyn: Cc nt mang duoc ni voi nhau thng qua cc thit bi diu ch/giai diu ch (modulation and demodulation) v truyn tn hiu qua sng v tuyn. Kin trc mang (network architecture) Kin trc mang my tnh (network architecture) th hin cch thuc ni cc my tnh, thit bi mang voi nhau v tp hop cc quy tc, quy uoc m tt ca cc thuc th tham gia truyn thng trn mang phai tun theo d dam bao cho mang hoat dng tt. Kin trc mang bao gm ton b nhung thit k v nn tang cua mang. Khi ni dn kin trc cua mang nguoi ta mun ni toi hai vn d l hnh trang mang (Network topology) v giao thuc mang (Network protocol). - Network Topology: Cch thuc kt ni cc my tnh voi nhau v mt hnh hoc m ta goi l topo cua mang. Cc hnh trang mang co ban d l: hnh sao, hnh bus, hnh vng. - Network Protocol: Tp hop cc quy uoc truyn thng giua cc thuc th truyn thng m ta goi l giao thuc (hay nghi thuc) cua mang. Cc b giao thuc thuong gp nht l: TCP/IP, NETBIOS, IPX/SPX, . . .
H diu hnh mang H diu hnh mang l mt phn mm h thng mang (Network Operating System) lm nhim vu quan l cc lung thng tin vo ra, kim tra v pht hin sai st cua thit bi, quan l v phn chia ti nguyn, quan l h thng tp tin, thi hnh ch d bao mt. Cc chuc nng chnh cua h diu hnh mang: + Quan l nguoi dng v cc cng vic trn h thng: H diu hnh dam bao giao tip giua nguoi su dung voi cc chuong trnh ung dung, giua cc ung dung voi thit bi cua h thng. + Cung cp cc dich vu mang (network services) v cc tin ch (utilities) cho vic khai thc h thng. + Bao mt h thng mang. Cc h diu hnh mang thng dung hin nay l: Windows NT, Windows 2000, Unix (Sco Unix, Digial Unix, Sun Solaris), Linux (Redhat linux, Debian Linux,..), Novell netware.
My chu mang(Server) v my tram (Workstation) - Server: My chu mang thuong l mt my tnh c cu hnh du manh, duoc ci dat h diu hnh mang cng voi cc dich vu mang (network services) v
NET 7 cc tin ch d lm nhim vu cung cp ti nguyn, dich vu mang toi nguoi su dung v quan l mang (network supervising). - Workstation: my thnh vin trn mang thuong duoc nguoi su dung dng d khai thc cc ti nguyn v dich vu mang.
1.4 Phn loai mang my tnh. * Phn loai mang theo pham vi ni my: - Mang LAN (Local Area Network): L mt mang my tnh o quy m nho kt ni cc my tnh trong pham vi mt vn phng, co quan hoc truong hoc (c bn knh c vi trm mt dn vi km), mang ny thuong c tc d truyn thng lon. N cn duoc goi l mang cuc b. - Mang MAN (Metropolitan Area Network): L mt mang duoc ci dat trong pham vi mt d thi hay trumg tm kinh t x hi (bn knh khoang 100km). - Mang WAN (Wide Area Network): L mt mang my tnh din rng c pham vi bao trm mt quc gia hay luc dia. - Mang GAL (Global Area Network): Mt mang ton cu, kt ni cc h thng mang trn ton cu. * Phn loai mang theo cch thuc khai thc/chia se du liu + Mang ngang hng (Peer-to-Peer): Tt ca cc my tnh trong mang du c vai tr nhu nhau v tt ca du c th chia se ti nguyn voi nhau. Cc h diu hnh duoc su dung trong mang ngang hng nhu: - Windows for workgroup (Windows 3.11). - Lantastic Antisoft - Windows 98/ME/2K/XP + Mang phn quyn (Client/Server): Tt ca cc my tnh trong mang (my khch Client) du khai thc v chia se ti nguyn thng qua mt my chu phuc vu (Server). Cc h diu hnh mang phn quyn (client/server) ph bin nhu:
- Novell NetWare (2.x / 3.x / 4.x /5.x/6.x). - Win dows NT , Windows 2000
* Phn loai theo cch thuc ni my + Dim dim (point to point) + Quang b (broadcast) * Phn loai theo phuong thuc chuyn mach + Chuyn mach knh (Circuit Switching Network) + Chuyn mach thng dip (Message Switching Network) + Chuyn mach gi (Packet Switching Network)
2. CHUAN MANG 2.1 Chun
NET 8 2.1.1 Khi nim Trong cng nghip truyn thng, tu lu cc chun d duoc chp nhn nhu l yu cu cn thit d quan l cc dc tnh v thu tuc, din tu v vt l cua thit bi truyn thung. qua d cho php cc thit bi tuong tc voi nhau. - Cc uu dim cua vic xy dung v tun theo chun: o Dam bao cho mt thi truong rng lon cho cc thit bi v phn mm. o Cho php cc san phm cua cc nh cung cp khc nhau truyn thng duoc voi nhau - Cc nhuoc dim: o Khng thay di cng ngh (Freeze technology) o C th c nhiu chun cho cung mt loai thit bi.
Cc t chuc quc t chnh, quan trong trong vic xy dung v dua ra cc chun : - Internet Society - ISO - ITU-T (formally CCITT)
ISO (International Standards organization): l t chuc tiu chun quc t lm vic duoi su bao tro cua Lin hop quc voi cc thnh vin l cc co quan tiu chun quc gia, trong ISO duoc chia thnh cc uy ban k thut phu trch cc linh vuc khc nhau. Cc cng trnh chun ha sau khi duoc ISO biu quyt thng qua s duoc cng b nhu tiu chun quc t chnh thuc (International Standard - IS).
CCITT (Commite Consultatif International pour le Telegraphe et la Telephone): T chuc tu vn quc t v din tn v din thoai, lm vic duoi su bao tro cua Lin hop quc voi cc thnh vin l co quan buu chnh vin thng cua cc quc gia hoc cc hng xuyn quc gia. Cc tiu chun cua CCITT duoc coi l cc khuyn nghi. CCITT d ban hnh khuyn nghi loai V: lin quan dn vn d truyn du liu, loai X: lin quan dn cc mang truyn du liu cng cng ...
Su tn tai cua ca hai t chuc giai thch cho su giao thoa giua cc chuc nng xu l v truyn tin trong cc ung dung vin thng-tin hoc.
IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) Vin k thut din tu, mt t chuc dua ra cc chun cu th cua mang.
ANSI (American National Standards Institute): l t chuc cua cc nhm doanh nghip v cng nghip M, chuyn pht trin cc tiu chun thuong mai v truyn thng: m, bang chu ci, luoc d tn hiu.
NET 9
Common Open Software Environment (COSE): Mi truong chung cho phn mm mo
Open Software Foundation (OSF): co so phn mm mo
SQL Access Group (SAG): Nhm truy cp ngn ngu hoi c cu trc
Object Management Group (OMG): nhm quan l di tuong
Corporation for Open Systems (COS): tp don cc h mo
Electronics Industries Association (EIA): Hip hi cc ngnh cng nghip din tu
2.1.2 Qui luat v tin trnh lin lac Cc mang du dua vo nhiu qui lut d trao di thng tin. Mt s quy trnh duoc cc mang chun diu hnh nhu sau: - Qui trnh d ni v ct lin lac - Tn hiu d trnh by du liu trn phuong tin truyn thng. - Loai tn hiu duoc dng. - Phuong php truy cp d chuyn tip mt tn hiu lin lac. - Phuong php truyn truc tip mt thng dip gui toi noi dn. - Thu tuc dng d kim sot tc d truyn du liu. - Phuong php dng cho my din ton khc loai lin lac duoc voi nhau. - Cc cch bao dam cho thng dip duoc nhn dng cch
2.2 M hnh tham chiu Nm 1978 t chuc tiu chun quc t ISO d ban hnh tp hop dc dim k thut m ta kin trc mang dnh cho vic kt ni nhung thit bi khng cng chung loai. Ban du ti liu ny p dung cho nhung h thng mo voi nhau do chng c th dng chung giao thuc v tiu chun d trao di thng tin. Vo nm 1984, ISO d pht hnh ban sua di m hnh ny v goi l m hnh tham chiu mang h mo OSI (Open Systems Interconnection)
2.2.1 M hnh tham chiu OSI (Open System Interconnection) (OSI Reference Model) M hnh tham chiu OSI: M hnh ny l mt khung m cc tiu chun lp mang khc nhau c th khop vo. N dinh r cc mt no cua hoat dng cua mang c th nhm dn boi cc tiu chun mang khc nhau. M hnh OSI c 7 tng, hai tng dy l cc tng c tc dng thuc t nht trn cc mang nho. Cc tiu chun mang nhu Ethernet v Tonken Ring l cc tiu chun tng 1 v tng 2. Cc tng cao hon trong m hnh OSI khng tao ra cc tiu chun ph bin.
NET 10
Lin lac giua cc tng ngang hng
Tng thu i cua mt my tnh s hi thoai voi tng thu i cua mt my khc. Cc qui tc v qui uoc duoc dng trong vic hi thoai d duoc goi l giao thc (protocol) cua muc i. Giua mi cp tng k nhau tn tai mt giao din (interface) xc dinh cc thao tc v cc dich vu m tng duoi cung cp cho tng trn. Mi tng s truy cp voi tng trn v duoi n thng qua cc dim truy cp dich vu (Service Access Point -SAP). Trong thuc t du liu khng duoc truyn truc tip tu tng thu i cua cua my ny sang tng thu i cua my khc (ring tng 1 du liu truyn truc tip). Mi tng chuyn du liu v thng tin diu khin xung tng ngay duoi n v tip tuc cho dn tng 1. O tng 1 s c duong truyn thng vt l toi tng thp nht cua my tuong ung v tu d du liu v thng tin diu khin lai duoc truyn nguoc ln cc tng trn. Nhu vy o cc tng trn tng 1 s chi xc dinh cc duong Application (ung dung) Presentation (trnh by) Session (giao dich) Transport (giao vn) Data link (lin kt du liu) Physical (vt l) Network (mang) 7 6 5 4 3 1 2 Application (ung dung) Presentation (trnh by) Session (giao dich) Transport (giao vn) Data link (lin kt du liu) Physical (vt l) Network (mang) Tng H thng A H thng B Phuong tin truyn vt l M hnh OSI
Cc chuc nng mang
Cc chuc nng nguoi su dung
NET 11 truyn LOGIC toi tng tuong ung cua cc my khc. (duong dut nt biu thi duong truyn LOGIC, duong lin nt biu thi duong truyn vt l).
V du: Gia su c 2 my A v B cn truyn du liu cho nhau. (Gia thit du liu duoc tao ra tai tng ung dung - tng 7 - cua my A). Thng tin xut pht tu muc 7 cua my A chuyn toi muc 6 bao gm thng tin cua muc 7 cng voi phn Header cua muc su. Cu nhu vy cho dn muc 1 v duoc chuyn ra duong truyn. Thng tin nhn duoc o muc 1 cua my B duoc kim tra phn Header cua chnh muc 1 nu dng th phn Header s duoc ct bo v chuyn phn cn lai ln muc 2 cua my B. Nu kim tra phn Header khng dng th s bo lai cho my A truyn lai. Qu trnh cu tip tuc nhu vy cho toi muc 7 cua my B.
Duong truyn du liu trong OSI:
Tng 1 (physical - vt l): Sending Process Application Network Presentation Transport Data Link Session Physica Actual data transmission path Physical medium Receiving Process Transport Network Data Link Physica Session Presentation Application Application protocol Presentation protocol AH PDU Session protocol PH PDU Transport protocol SH PDU Network protoc ol TH PDU Data link protocol NH PDU Bits Bits DT Data PDU
NET 12 Tng ny khng xc dinh r phuong tin vt l nhung n vn nu r nhung yu cu v nhung phuong tin k thut cn thit trn phuong din vt l (chng han cc cable mang ph hop chun IEEE 802.2). Cung cp cc phuong tin din, co hm v thu tuc d khoi dng, duy tr v huy bo cc lin kt vt l cho php truyn cc dng du liu o dang bit. Tng physical dinh nghia cch kt ni dy cp voi card mang, v du n dinh r b ni c bao nhiu chn, k thut truyn no duoc dng d gui du liu ln cp mang. Tng ny chiu trch nhim truyn du liu theo m nhi phn, n dinh r m ha du liu v su dng b ha bit, bao dam rng khi my ngun gui bt 1, my dch s nhn duoc bt 1. Cc thnh phn hoat dng o tng vt l: B chuyn tip (repeater), l mt thit bi mang n lp lai tn hiu tu mt cng ri chuyn tip dn nhung cng khc. N khng loc hoc din giai diu g m chi lp lai d khuych dai tn hiu truyn trn mang (Amplifiy signal khuych dai tn hiu). Do vyh cc thit bi loai ny thuong khuch dai ca tn hiu nhiu (noise signal) .
Tng 2 (data link - lin kt du liu): Tng ny lm nhim vu nhn nhn du liu tu tng mang (network layer) ri chia thnh cc khung du liu (data frame) v gui dn tng vt l (physical layer). Tai du nhn, tng ny dng gi du liu th (chua xu l) tu tng physical thnh tung khung du liu. Tai tng ny c thuc hin vic diu khin lung, ct/hop du liu v pht hin sai st. Tm lai tng data link chiu trch nhim chuyn khung du liu khng li tu nt mang ny sang nt mang khc thng qua tng physical. Thng thuong khi gui mt khung du liu n cho tn hiu bo nhn tu nt nhn. Tng data link cua nt nhn s d tm bt cu vn d no c th xay ra trong qu trnh truyn. Khung du liu no khng duoc bo nhn hoc bi hu tn trong qu trnh truyn s bi gui tra lai. Tng data link duoc chia lm 2 lop phu l: - Diu khin truy nhp phuong tin (Media Access Control MAC): lop phu MAC diu khin vic truy nhp thit bi, phuong tin truyn thng d truyn du liu tu tng MAC cua thit bi ny sang tng MAC cua thit thi kia (chng han card mang). Cu th tng MAC s quan l cc thit bi mang truy cp vo mi truong truyn thng, cung cp dia chi (MAC Address) d lin lac giua cc thit bi trn mang. - Diu khin lin kt logic (Logical Link Control LLC): tng ny lm nhim vu giao tip voi tng trn, kim sot lung v li, thit lp v duy tr lin kt giua cc thuc th tham gia truyn thng. Thnh phn hoat dng:
NET 13 Cu ni (bridge - thit bi mang tai tng lin kt du liu): Bridge lm nhim vu chuyn cc khung du liu (data frame) tu mang ny sang mang khc (cu ni giu cc mang). Nho vic kim tra dia chi MAC tai tng lin kt du liu nn n c th pht hin ra dch dn cua khung du liu l nm trong mang hay ngoi mang dua vo mt bang dia chi MAC (MAC Address table) cua cc nt (Node) trong mang. Khi mt khung du liu dn, Bridge kim tra dia chi dch cua khung v dua khung dn mang chua thit bi dch hoc nt dch. Nu nt dch o cng mang voi nt ngun bridge s khng dua dn cc mang khc. Nu cu khng tm duoc dia chi dch, n dua khung dn tt ca cc mang tru mang ngun.
Tng 3 (network - mang): Tng mang duoc hnh thnh nhm dam bao trao di thng tin giua cc mang con trong mt h thng mang lon. Tng ny quyt dinh duong di cho cc gi s liu, kha nng dinh tuyn dua trn co ch dnh dia chi thng nht m lop mang qui dinh cho cc nt mang. Ngoi ra n cn kim sot dng du liu trn cc tuyn d trnh tc nghn hoc mt mt thng tin. Tm lai tng ny phu trch nhung vic sau: - Chon duong di, cung cp dia chi. - Kim sot li v thng luong. - Chuyn mach v don duong. - Chia thng tin lai thnh tung b v lua chon duong di dn dch cho tung b khc nhau sao cho thoi gian truyn tin l ngn nht v tin cy nht. - Hop nht cc b thng tin tai nt nhn. Tng ny phu trch vic thit lp cc tuyn duong giua cc nt mang khc nhau. Chnh nho tng ny m cc mang lp theo cc chun khc nhau c th lin kt voi nhau. * Dinh dia chi trn tng mang: Tng mang lm nhim vu dnh dia chi cc my tham gia truyn thng trn mang. Dia chi ny chi l dia chi Logic d thay th cho cc dia chi vt l, v trong cc mang lon vic su dung dia chi chi vt l l khng thuc t, khng dp ung duoc yu cu truyn tin. Tng mang su dung dia chi logic d dinh tuyn (Router) v loc bo gi tin (packet filter). * Phn phi gi tin: Mt gi tin duoc gui tu mt phn trn mang cua my ngun v di theo nhiu con duong khc nhau cua mang d dn my dch. Tng mang s gim st qu trnh chon duong truyn v phn phi gi tin qua mang. * Cc k thut chuyn mach co ban: chuyn mach knh (Circuit switching), chuyn mach thng dip (Message switching), chuyn mach gi (Packet switching). + Chuyn mach knh (Circuit switching): Khi c hai nt cn truyn thng voi nhau th giua chng s thit lp mt knh c dinh v duy tr kt ni d cho toi khi hai bn ngt lin lac. Cc du liu chi truyn di theo con duong c dinh d. K thut ny cung cp cho cc thit bi mt bng tn xc dinh. Phuong php ny
NET 14 c uu dim l duong truyn thng sut, tc d n dinh. Nhung cung c cc nhuoc dim nhu qu trnh thit lp su kt ni thit bi chm, duong truyn bi chim giu ngay ca khi khng c du liu truyn qua dn dn lng ph duong truyn.
+ K thut chuyn thng dip (Message switching): thng dip l mt don vi du liu cua nguoi su dung c khun dang duoc quy dinh truoc. Mi thng dip tin c chua cc thng tin diu khin trong d chi r dch cn truyn toi cua thng dip. Cn cu vo thng tin diu khin ny m mi nt trung gian c th chuyn ban tin toi nt k tip trn con duong dn toi dch cua ban tin. K thut ny c th dng chung knh du liu d nng cao hiu sut su dung giai tn, c kha nng luu tru ban tin dn khi c knh truyn v vy giam mt d n tc trn mang. Tuy nhin nhuoc dim chnh cua n l khng ph hop voi cc ung dung thuc t nhu truyn du liu,truyn thanh. + K thut chuyn mach gi (Packet switching): o dy ban tin hoc thng dip duoc chia ra thnh nhiu gi nho hon duoc goi l cc gi tin (packet/diagram) c khun dang qui dinh truoc. Mi gi tin cung chua cc thng tin diu khin, trong d c dia chi ngun (nguoi gui) v dia chi dch (nguoi nhn) cua gi tin. Cc gi tin cua cng mt tin bo c th duoc goi di qua mang toi dch theo nhiu con duong khc nhau. Chuyn mach gi khng luu tru gi tin lu (v kch thuoc packet < mesage) nn tuyn duong cua gi tin qua mang s nhanh v hiu qua hon so voi k thut chuyn mach tin.
* Loai giao thuc: Tng mang trong m hnh OSI xc dinh dinh tuyn d cc gi tin tu my ngun dn my dch qua nhiu mang khc nhau. Trong tng ny su dung hai loai giao thuc co ban d truyn tin l: Giao thuc huong kt ni (Connection Oriented ) v Giao thuc khng huong kt ni (Connectionless). + Giao thuc huong kt ni (Connection Oriented): Trong giao thuc bao gio cung thit lp kt ni (Connection) truoc khi truyn s liu, tuc l giua nt dch v nt ngun s thit lp mt lin kt logic d truyn s liu (phn phi cc mt cch c thuc tu cc gi tin qua knh logic ny v c bo nhn d dam bao du liu dn dch mt cch tin cy). + Giao thuc khng huong kt ni (Connectionless): Trong giao thuc ny vic phn phi cc gi tin dua vo dia chi dch m khng thit lp kt ni (connectionless) v bo nhn. (tuc l nt phn phi gi tin khng bit duoc gi tin pht di c dn dch hay khng).
* Thnh phn hoat dng: B dinh tuyn (router) thit bi mang hoat dng tai tng mang. B dinh tuyn tai tng mang dua vo bang dinh tuyn (routing table) d lua chon duong di ph hop cho gi tin nhn duoc. Cc bang dinh tuyn c th tinh (static) hoc dng (dynamic).
Tng 4 (transport - giao vn, vn chuyn):
NET 15 Trong m hnh tham chiu thuong chia ra 3 tng cao (Application, Presentation,Session) v 4 tng thp (Transport, Network, Data link, Physical). Cc tng thp quan tm dn vic dp ung vic truyn s liu giua cc h thng cui (end systems) qua ohuong tin truyn thng, cn tng cao tp trung dp ung cc yu cu cua ung dung v nguoi su dung. Tng giao vn l tng cao nht cua nhm cc tn thp, n phu trch vic luu chuyn thng tin trn mang mt cch trong sut di voi cc tng cao. Do d cc tnh nng muc ny phai dam bao l: + Kim sot vic truyn s liu tu nt toi nt (end to end): . Dng nht mt nt bng mt dia chi duy nht. . Nhn bit mang v hoat dng duoc voi ca mang huong kt ni (Connection oriented) v ca khng huong kt ni (Connectionless). . Phai nhn bit duoc cht luong dich vu (Quality of Service QoS) cua nguoi su dung v kha nng cung cp dich vu cua tng bn duoi. + Khc phuc sai st: Trong qu trnh truyn c liu c th xay ra sai st th tng giao vn phai c kha nng khc phuc cc sai st d bng cc co ch bo nhn v truyn lai cc gi tin (packet/diagram). + Ghp knh, ct/hop du liu nu cn: Khi luong du liu truyn c th lon hoc nho, duong truyn c th nhiu hoc t, V vy tng giao vn phai c kha nng ct/ hop du liu tai du gui/nhn v phn knh/hop knh khi cn thit (TDM Time Division Multiplexing, FDM Frequency Division Multiplexing).
Tng 5 (Session Tng phin): Tng phin l tng thp nht trong cc tng cao, n dp ung cc yu cu cua nguoi dng phuc vu cho cc ung dung trn mang thng qua cc phuong tin truyn thng cung cp boi nhm cc tng thp. Tng phin cho php nguoi su dung tip xc voi nhau qua mang. Do d nhim vu chu yu l quan l cc cuc tip xc (giao dich) giua nguoi su dung trn mang tao, duy tr hay huy bo cc cuc tip xc d. (tng ny chu yu l thit lp giao dich giua cc ung dung trong mang). Tng phin thit lp cc giao dich giua cc nt mang. Mt giao dich phai duoc thit lp truoc khi truyn du liu trn mang. Tng phin phai dam bao cho cc giao dich duoc thit lp v duy tr dng qui dinh. Khoi tao cho cc giao dich du cui. Dng b v dng b lai vic truyn thng tin. Diu khin hi thoai.
Mt s dich vu cua tng phin: - Thit lp mt lin kt voi mt nguoi su dung o tng phin khc, trao di du liu voi nguoi su dung d mt cch dng b, v huy bo lin kt mt cch c trt tu khi khng dng dn nua. - Thuong luong v vic dng cc the bi (token) d trao di du liu, dng b ho v huy bo lin kt, sp xp phuong thuc trao di du liu + Half-duplex + Full-duplex
NET 16 - Thit lp cc dim dng b ho trong cc hi thoai v khi xy ra su c c th khi phuc lai vic hi thoai bt du tu mt dim dng b ho d thoa thun. - Ngt mt hi thoai v khi phuc lai hi thoai sau d tu mt dim xc dinh truoc. Tng 6 (presentation - trnh by): Tng trnh by chiu trch nhim biu din thng tin, chuyn di du liu gui di trn mang tu mt loai biu din ny sang mt loai biu din khc. Chng han nhu cc k thut nn du liu truoc khi truyn di, sau d nhn duoc v khi phuc tro lai. Tng trnh by cung l tng c th dng k thut m ho d xo trn du liu truoc khi truyn di v giai m sau khi nhn lai nhm dam bao vic bao mt v an ton s liu trn duong truyn. Tng ny cung dam bao cho cc h thng cui thuyn thng duoc voi nhau ngay ca khi chng su dung cc biu din du liu khc nhau. D lm duoc diu d n cung cp mt biu din chung d dng trong truyn thng v cho php chuyn di tu biu din cuc b sang biu din chung d. Tn tai 3 dang c php thng tin duoc trao di giua cc thuc th ung dung, d l: + C php dng boi thuc th ung dung Ngun + C php dng boi thuc th ung dung Dch + C php duoc dng giua cc thuc th tng trnh din.
* Dich vu cua tng Phin: Tng phin c hai loai dich vu co ban - Dich vu loai thu nht: dng d biu din du liu cua nguoi dng (du liu cuc b) thnh dang du liu chung. Cc nhim vu cua loai 1: + Thuong luong v c php truyn: voi mi kiu du liu nguoi dng cho truoc, mt c php truyn duoc thuong luong. + Chuyn di: du liu cung cp boi nguoi su dung duoc chuyn di thnh biu din theo c php truyn d truyn di; nguoc lai, du liu nhn duoc s duoc chuyn di tu biu din theo c php truyn sang biu din cua nguoi su dung. - Dich vu loai thu hai: cho php cc thuc th ung dung c th su dung cc dich vu tng phin d quan l hi thoai.
Tng 7 (application - ung dung): L tng cao nht cua m hnh OSI, tng ung dung trn giai quyt cc k thut m cc chuong trnh ung dung c th trao di voi mang. Tng ny phuc vu truc tip cho nguoi su dung trn mang voi cc dich vu mang v phuong tin cn thit d truy cp mi truong OSI.
2.3 M hnh tham chiu TCP/IP
NET 17 B giao thuc TCP/IP phot trin boi tru so nghion cuu coc du on cao cp b quc phung m (DARPA) cho h thng mang chuyn mach gi. N duoc su dung boi mang Internet ton cu (global Internet). B giao thuc TCP/IP c th duoc xem gm cc tng sau: o Tng ung dung (Application layer) H tro cho cc ung dung nguoi su dung chng han nhu : http, SMTP, o Tng Host to Network hoc Transport (giao vn) Dam bao vic truyn du liu tin cy Nhn du liu theo dng thu tu truyn. o Tng Internet (Internet layer) Cc h thng c th kt ni duoc voi cc mang khc nhau Cc chuc nng truyn thng xuyn sut cc mang da knh Duoc ci dt o cc end system v router o Tng truy cp mang (Network Access Layer) Trao di du liu giua cc h thng du cui (end system) v mang. Kim sot dia chi dch. You cu dich vu. o Tng vt l (Physical layer) Giao tip vt l giua cc thit bi truyn du liu v mi truong truyn thng hoc mang. Dc tnh cua mi truong truyn thng Coc muc ton hiu Tc d truyn du liu ...
Sau dy l m hnh kin tryc giao thuc TCP/IP.
NET 18
* So snh vi m hnh tham chiu OSI:
NET 19 2.4 Mt s chun mang 2.4.1 SLIP v PPP SLIP l mt giao thuc du tin (RFC 1055) dng d chuyn tip cc gi tin (IP Packets) qua duong truyn quay s (Dial-up lines). Dn nay th SLIP hong ton bi thay th boi PPP (Point-to-Point Protocol). PPP l mt giao thuc phn tng (a layered protocol) duoc thit k d h tro vic thit lp lin kt d truy cp mang bng quay s cho nhiu b giao thuc truyn tai khc nhau. SLIP l giao thuc don gian hoat dng nhu o tng vt l, PPP l mt giao thuc tng cuong hoat dng ging nhu tng vt l v tng lin kt du liu. Cc h diu hnh cua Microsoft h tro ca SLIP v PPP o my tram nhung server chi h tro PPP.
- SLIP duoc su dung trn cc h thng cu, chi h tro giao thuc TCP/IP v chi hoat dng trn h thng su dung dia chi IP tinh. - PPP h tro giao thuc TCP/IP, NetBeui, IPX, AppleTalk v ca DECNet, h tro cc giao thuc hn hop. PPP hoat dng ca trn h thng dng dia chi tinh (static) v dng (DHCP).
2.4.2 Bo tiu chuan IEEE 802 Ho tiu chun IEEE do Vin k thut din tu dua ra, nhung tiu chun ny huong v vic kt ni giua card giao din mang (NIC) v cc phuong tin truyn. Nhung tiu chun ny d duoc thng qua h thng ISO, ho tiu chun ny bao gm:
Aplication Presentation
Session Transport Network Data Link Physical SLIP
PPP Mi quan h giua SLIP, PPP v m hnh OSI Aplication Presentation
Session Transport Network Data Link Physical 802.3 Mi quan h giua cc tiu chun IEEE 802 v m hnh OSI 802.4 802.5 802.6 802.9 802.11 802.12 802.1 802.10
NET 20
IEEE 802.1 (High Level Interface): Tiu chun ny di voi tng Data Link cua m hnh OSI, dy l mt chun tng qut cho quan tri mang v cung cp cc chun quan tri mang cho cc tiu chun 802 khc. IEEE 802.2 (Logical Link Control): Tiu chun ny dinh nghia mt lop phu LLC duoc su dung boi cc giao thuc tng thp hon. Cc giao thuc tng mang c th duoc thit k dc lp trong ca tng vt l v su thuc hin o lop phu MAC, tiu chun ny t duoc su dung.. IEEE 802.3 (CSMA/CD): Tiu chun ny duoc pht trin boi Digital, Intel, Xerox, tiu chun ny dinh nghia cc tnh cht c lin quan toi tng con MAC. Lop con MAC su dung kiu truy cp tranh chp Carrier Sense Multiple Access with Collision Dection (CSMA/CD). K thut ny lm giam su tc dng cua xung dt bng cch gip cho mi thit bi trong mang xc dinh duoc n c dang o trang thi tinh hay khng, mt thit bi s thu truyn di khi no mang dang thu dng. Khi cc thit bi truyn di, chng tip tuc xem xt rng n c d xay ra xung dt hay khng. Khi c xung dt xay ra, tt ca cc thit bi du ngung truyn v gui mt tn hiu jamming gip thng bo tt ca cc tram khc v su xung dt ny. Sau d mi thit bi cho mt khoang thoi gian ngu nhin truoc khi truyn thu lai. IEEE 802.4 (Token Bus): Tiu chun ny dinh ra mt mang voi cc giao thuc BUS vt l m diu khin su truy cp cc phuong tin voi mt co cu du hiu. Tiu chun ny duoc thit k d dp ung nhu cu cua h thng tu dng cng nghip, tiu chun ny t duoc su dung. IEEE 802.5 (Token ring): Tiu chun ny bt ngun tu IBM, mang ny dng cu trc ring topology v diu khin phuong tin dua theo vng IEEE 802.6 (Metropolitan Area Network - MAN): Tiu chun ny dinh nghia mt tiu chun MAN goi l Distributed Queue Dual-Bus (DQDB), DQDB thch hop voi vic truyn du liu, giong ni v video. Mang ny dua vo dy cp quang trong bus topology hai hng, kha nng tai trn mi bus du duoc diu khin nhiu chiu, tiu chun ny t duoc su dung. IEEE 802.7 (Broadband Technical Advisory Group): Tiu chun ny gip giai quyt nhung giai php v bng tn rng tch hop trong mi truong mang, tiu chun ny hin vn dang duoc pht trin. IEEE 802.8 (Fiber Optic Technical Advisory Group): Tiu chun ny giai quyt cc phuong php b xung k thut cp quang vo trong mi truong mang. IEEE 802.9 (Integrated Data and Voice Networks): Tiu chun ny h tro knh truyn bt dng b 10 Mbps cng voi knh 9664 Kbps dnh cho dng du liu ring bit. Tiu chun ny duoc goi l Isochromous Ethernet (IsoEnet).
NET 21 IEEE 802.10 (Standards for Interoperable LAN Security): Tiu chun ny giai quyt nhung vn d v tnh bao mt v m ha, hin dang duoc pht trin. IEEE 802.11 (Wireless LAN): L tiu chun cho mang cuc b LAN khng dy, Phuong thuc CSMA/CD d duoc ph chun, hin dang duoc pht trin. IEEE 802.14: Tiu chun ny dng cho vic truyn du liu qua duong dy cp TV, tiu chun ny vn dang duoc pht trin nhm tip cn Internet qua duong truyn TV. IEEE 802.3 v IEEE 802.5 media: Tiu chun ny m ta tnh nng v muc dch cua cc phuong tin su dung trong IEEE 802.3 v IEEE 802.5. IEEE 802.2 dc lp v topology, IEEE 802.3 dua trn ethernet, IEEE 802.5 dua trn ring topology l nhung tiu chun thng dung nht cua IEEE 802. Tiu chun IEEE 802.3 m ta cc phuong php tn hiu (ca trn bng tn co so v bng tn rng), tc d du liu, cc phuong tin v cu trc lin kt. Tiu chun ny quy dinh cu th cc phuong tin truyn dn vt l nhu cp xon, cp dng truc, cp quang.
2.4.3 NDIS v ODI Tiu chun NDIS (network driver interface specification), duoc pht trin boi Microsoft v 3COM, tiu chun ny m ta giao din giua giao thuc vn chuyn mang v trnh diu khin mang cua tng datalink. NDIS c chuc nng cung cp mt ranh gioi trung gian giua ngui cung cp giao thc vn chuyn v b diu khin card mang, d cc nhm giao thuc tuong thch NDIS c th hoat dng voi card mang. NDIS dinh nghia mt phuong php kt hop cc giao thuc hn hop thnh mt trnh diu khin don d b diu khin c th h tro dng thoi cc giao tip. ODI (open datalink interface), pht trin boi Novell v Apple, hoat dng cng chuc nng nhu NDIS. ODI cung cp nhung qui tc gip thit lp mt giao din trung gian vi ngui cung cp, gia nhm giao thc v trnh diu khin card mang. Giao din ny cung gip cho mt hay nhiu trnh diu khin mang c th h tro mt hay nhiu giao thuc. NDIS v ODI l nhung tiu chun gip cho card mang hoat dng tt trong mi truong cua h diu hnh.
3.HNH TRANG MANG (NETWORK TOPOLOGY) My tnh v thit bi xu l thng tin khc c th ni voi nhau tao thnh mt mang goi chung l mang my tnh. Cch ni cc my tnh v tp hop cc qui tc m tt ca cc thuc th tham gia truyn thng trn mang phai tun theo d mang c th hoat dng duoc duoc goi l kin trc mang. Cch ni cc my tnh duoc goi l hnh trang (topology) cua mang. Topology cua mang duoc p dung cho mang cuc b (LAN) hoc l mang din rng, trong thuc t chi c nhung mang my tnh voi qui m nho l p dung mt topology no d, nhung mang my tnh lon thuong duoc t chuc theo nhung topology hn hop. Cc kiu topology duoi dy l cc kiu co ban.
NET 22
3.1. Star topology
o dang hnh sao, tt ca cc my tram du ni truc tip vo b diu khin trung tm c nhim vu nhn tn hiu tu cc tram v chuyn tn hiu dn tram dch. Ty theo yu cu truyn thng trong mang, thit bi truyn thng c th l mt b chuyn mach (SWITCH), mt b chon duong (Router) hoc chi don gian l mt b phn knh (HUB). Vai tr cua b trung tm ny l lin kt dim-dim (point-to-point) giua cc my trong mang. - Uu dim : + Lp dt don gian. + D dng cu hnh lai (thm, bot my tram). + D dng kim sot v khc phuc su c. + Tn dung duoc ti d tc d cua duong truyn vt l. - Nhuoc dim: + D di cua duong truyn ni tu mt my tram toi trung tm bi han ch. + Khi b diu khin trung tm c su c s anh huong dn ton mang. + Cn nhiu cp hon dang bus
3.2. Bus topology o dang BUS tt ca cc my tram phn chia chung mt duong truyn chnh (bus). Duong truyn chnh duoc gioi han hai du boi mt loai du ni dc bit goi l Terminator. Mi tram duoc ni vo vo bus qua mt du ni chu T (T- connector) hoc mt b thu pht (Transceiver). Khi mt tram truyn du liu, tn hiu duoc quang b (broadcast) trn hai chiu cua bus, c nghia l moi tram cn lai du c th nhn tn hiu truc tip. Di voi cc bus mt chiu th tn hiu chi dI v mt pha, lc d terminator phai thit k sao cho cc tn hiu phai duoc di lai trn bus d c th dn duoc cc tram cn lai o pha bn kia. Nhu vy, trong bus topology th du liu duoc truyn dua trn cc lin kt dim- nhiu dim(point-to-multipoint) hay quang b (broadcast). - Uu dim: Lp dt don gian, su dung t cp.
HUB/SWITCH WS WS WS WS
NET 23 - Nhuoc dim: Khi c su c trn duong truyn th ton mang ngung hoat dng.
3.3. Ring topology (vng)
o dang vng mi my tram duoc ni voi vng qua mt b chuyn tip (repeater) c nhim vu nhn tn hiu ri chuyn dn tram k tip trn vng. Nhu vy o dang ny tn hiu duoc luu chuyn trn vng theo mt chiu duy nht, mt chui lin tip cc lin kt dim-dim giua cc repeater. Giao thuc su dung cho dang mang ny l chuyn the bi (token passing) d cp php truy cp duong truyn. - Nhuoc dim: + Doan ni giua hai tram hong s anh huong dn ton mang. + Kin trc lai mang kh (thm, bot cc my tram). + Giao thuc truy cp duong truyn phuc tap.
4. CC THIET BI LIN KET MANG 4.1. Dy cp mang Dy cp dng vai tr l phuong tin truyn tn hiu giua cc nt mang, c nhiu loai cp nhm dp ung qui m cua nhiu loai mang khc nhau. C mt s loai cp thuong duoc nhu sau. - Cp dng truc (coxial cable): C d anh huong nhiu thp, c th truyn tn hiu voi tc d cao trn khoang cch lon. Cp dng truc c th dng cho giai tn co so (Baseband) v giai tn rng (Broadband). + Cp gy (thin coxial cable - 10B2 / IEEE 802.3a): tro khng 50 , c th dua tn hiu di xa dn 185 mt.
WS WS WS WS
NET 24
10B2 Cable or "Thin Ethernet"
+ Cp bo (thick coxial cable - 10B5): c th dua tn hiu di xa dn 500 mt. Cp dng truc su dung cc b ni cp BNC d tao kt ni giua cp v my tnh, giua cp v doan cp khc. B ni gm c: b ni hnh chu T (T- connector) d ni cp v card mang; b ni ng d ni giua hai doan cp (BNC- connector) ; b ni cui (Terminator).
10B5 Cable or "Thick Ethernet"
- Cp khng vo boc chng nhiu (UTP): Di dy cp din thoai c th su dung d truyn du liu khi tn hiu duoc loc nhiu v khoang cch khng lon lm. Voi loai cp ny muc d chng nhiu, khoang cch truyn, giai tn cung nhu s thit bi gn vo duoc xp o muc trung bnh. Khi truyn o muc d cao ( 1Mbps) n tao ra sng RF, do d phai su dung thm cc b loc cn thit. Cp xon di trn 10BASET c th dua tn hiu dn 100 mt. Cp xon di dng gic cm RJ45.
NET 25
Wire pair #1: White/Blue Blue Wire pair #2: White/Orange Orange Wire pair #3: White/Green Green Wire pair #4: White/Brown Brown
- Cp c vo boc chng nhiu (STP)
L loai cp c 1 hoc hai di dy nm trong vo boc kim loai, vo boc giam nhiu v giam pht sinh sng RF do d n cho php truyn du liu o tc d cao hon trn khoang cch lon hon loai UTP. - Cp quang 10BASEFL, 10BASEFB (cng ngh cao hon, cho php truyn tn hiu dng b) Trong cp soi quang, soi quang truyn tn hiu du liu duoi dang s o hnh thi xung nh sng. Cp ny khng bi anh huong nhiu din, l tuong cho cp chay ngoi troi hoc gn nhung ngun din cao th . C kha nng truyn du liu voi tc d rt lon (hng trm dn hng nghn Mbps), l giai php tt cho duong truyn tc d cao, lm duong truc (backbone) cho mang. Cp quang thuong duoc su dung cho giai tn co so.
4.2. Vi mach mang (Network Interface Card - NIC) L thit bi duoc lp dt vo khe mo rng (expansion slot) cua my tnh (c th duoc tch hop trn MainBoard), n dam nhim truyn du liu tu bus du liu
NET 26 cua mt nt (node) (pc, server, printer,...) toi mt nt khc trong mang. Vai tr cua NIC l chun bi du liu, gui du liu dn nt mang khc, kim sot lung du liu giua my tnh v h thng cp.
Chun bi d liu: NIC phai chuyn di du liu tu dang thuc m my tnh c th hiu duoc sang dang thuc c th truyn qua dy cp mang. Du liu di chuyn qua mt my tnh theo cc tuyn goi l BUS, c th c nhiu tuyn (8 bits, 16 bits, 32 bits) cng duoc truyn du liu doc theo cc tuyn ny, goi l truyn song song. C mt s kin trc bus thuong dng nhu : ISA ( 16 bt du liu, 32 bit dia chi); EISA ( 32 bt du liu, 16 hoc 32 bt dia chi); PCI ( 32 hoc 64 bt du liu, dia chi).
Trn cp mang, du liu phai di theo mt lung bt don le, du liu duoc truyn theo mt huong bt ny ni dui bt kia, goi l truyn ni tip. NIC tip nhn tn hiu chay song song, sp xp lai d c th truyn ni tip theo tuyn rng mt bt cua cp mang. Vic thuc hin chuyn dich tn hiu s cua my tnh sang tn hiu din v tn hiu quang do mt thit bi chiu trch nhim thi hnh goi l my thu pht (Transceiver, transmitter/receiver). Gui v kim sot d liu: Truoc khi NIC o du gui gui du liu, n tin hnh kim tra voi NIC o du nhn d ca hai cng thng nht cc tham s: + Kch thuoc ti da cua cum du liu duoc gui + Luong du liu duoc gui di truoc khi duoc xc nhn + Thoi gian cch qung giua nhung ln gui du liu + Thoi gian cho truoc khi tn hiu bo nhn duoc gui di + Mi NIC chua duoc bao nhiu du liu + Vn tc truyn du liu Cc ty chon v xc lp cu hnh + Ngt (IRQ) + Dia chi cng xut/ nhp (I/O) co so + Dia chi b nho + My thu pht (qua gic cm RJ45, BUS, AUI )
4.3. B pht lp (Repeater)
NET 27 Thit bi trung gian thuc hin chuc nng chuyn tip o muc vt l, n c tc dung khuych dai tn hiu trn duong truyn do d duoc su dung d ko di cp mang. N khng th su dung d ni cc mang c cng ngh khc nhau. B pht lp hoat dng tai tng vt l, n tip nhn tn hiu tu mt doan mang ti tao v truyn dn doan mang k tip. Mun chuyn gi du liu qua b pht lp tu doan mang ny sang doan mang k tip, gi du liu v giao thuc Logical Link Control (LLC) phai ging nhau trn mi doan mang. B pht lp khng dich hoc loc bt ky tn hiu no, d thit bi ny c th hoat dng, ca hai doan mang ni b chuyn tip phai c cng phuong php truy cp.
4.4. B tp trung (Hub) L trung tm cua mang hnh sao (dim tp trung cc du dy trong mang). Hub nhn tn hiu tai mt cng (port) v lp lai tn hiu d (relay and/or amplify/generate signal) trn tt ca cc cng (port) cn lai. Tai mi thoi dim chi c mt tram duoc chuyn du liu. V vy mt hub 10Mbps th c tc d tng cng l 10Mbps. 8-port 3Com Office Connect Hub
- Hub thu dng (passive hub): chng dng vai tr nhu dim kt ni v khng khuych dai (amplify) hay ti tao (generate) tn hiu. - Hub chu dng (Active hub): ti tao v truyn lai tn hiu theo cch tuong tu cch thuc vn hnh cua b chuyn tip (Repeater). - Hub lai (hybrid hub): cng ngh cai tin chp nhn nhiu loai cp khc nhau, c th mo rng mang bng cch lin kt nhiu hub. Hub l thit bi da nng c nhiu tnh nng c th dng trong Topology: Star, Star-Bus, Star-Ring. Khi thay di hoc mo rng h thng, duong dy s t anh huong dn hoat dng cua mang. Thit bi Hub c th d tp trung, tin cho qu trnh bao dung quan l mang.
4.5. Chuyn mach (Switch) Chuyn mach duoc pht trin d thit k cho mang nhiu doan, hoc cc mang my tnh. Chuyn mach cho php ni mang voi nhau o tc d cao. Switch nhn tn hiu tu mt cng v chuyn tip tn hiu dn cng kt ni voi thit bi dch. Tai mi thoi dim c th c nhiu hon mt tram truyn du liu. V vy mt switch 10Mbps th c tc d tng cng c th l 10Mbps, 20Mbps, qua d ta thy tc d truyn du liu cua mt switch trn mang hiu qua hon hub (tham khao hnh v m ta vic truyn du liu sau).
NET 28 Chuyn mach Ethernet: duoc thit k d phn chia mang thnh cc segment d tng giai thng cho tung segment. Cc chuyn mach hin nay c th su dung o mang tc d cao nhu Fast Ethernet, FDDI/CDDI hoc ATM. Chuyn mach cho mang din rng (WAN): duoc thit k d ni cc mang cuc b thnh mang din rng.
4.6. Cu ni (Bridge) Ni cc doan mang phn bit lai voi nhau v truyn du liu qua lai giua chng. N cho php mo rng kch thuoc ti da cua mang khi gp gioi han nhu chiu di cp, gioi han v s luong tram. Cu ni hoat dng tai tng Data Link (thuc tng con Media Access Control) nn n khng hiu duoc cc thng tin o tng cao hon. Do vy n khng phn bit giao thuc ny voi giao thuc khc, cu ni c nhim vu chuyn tt ca cc
NET 29 giao thuc doc theo mang. Khi chuyn du liu qua mang, ty thuc vo tung my tnh quyt dinh chng c th nhn giao thuc no. Cu ni c nhim vu: + Lng nghe cc luu thng trn mang + Kim tra dia chi ngun v dia chi dch cua mi gi du liu + Xy dung bang dinh tuyn + Gi du liu duoc chuyn theo cch thuc sau: Nu dch dn khng duoc lit k trong bang dinh tuyn cu ni s chuyn du liu dn moi doan mang. Nu dch dn duoc lit k, cu ni s chuyn gi du liu dn doan mang d. Cu ni hoat dng trn nguyn tc mi nt mang c dia chi ring. Mt cu ni chuyn di cc gi du liu dua trn dia chi nt dn.
4.7. B dinh tuyn (Router) B dinh tuyn lm vic tai tng 3 trong m hnh OSI hay tng Internet trong m hnh TCP/IP, n thuong duoc dng d ni hai hay nhiu doan mang voi giao thuc v kin trc mang khc nhau. Thit bi ny c chuc nng quyt dinh tuyn duong tt nht d truyn du liu v sng loc gi tin (Packet filter). B dinh tuyn su dung bang dinh tuyn (routing table) d chua dia chi cua cc nt mang, n su dung bang ny d xc dinh dia chi cho du liu dn, bang ny lit k cc thng tin sau:
+ Ton b s dia chi mang + Cch kt ni vo cc mang khc + Cc l trnh c th c giua cc b dinh tuyn + Ph tn truyn du liu qua cc l trnh d Cc giao thuc dinh tuyn: DECnet, IP, IPX, OSI, XNS, DDP (AppleTalk) Cc giao thuc khng h tro dinh tuyn: LAT (giao thuc cua hng Digital Equipment), NetBEUI. B dn duong chia lm hai loai + Tinh (static): di hoi nguoi quan tri mang phai ci dt v lp cu hnh bang dinh tuyn dng thoi tu mnh dinh r mi l trnh. + Dng (dynamic): Tu dng pht hin l trnh v do d duoc lp cu hnh t hon.
4.8. Cng kt ni (Getway) Cng kt ni cho php truyn thng giua cc kin trc mang v mi truong khc nhau. Chng dng gi lai v bin di gi du liu duoc truyn tu mi truong ny dn mi truong khc, sao cho cc mi truong c th hiu du liu cua nhau. Mt kt ni lin kt hai h thng khng su dung cng giao thuc truyn thng, cu trc dinh dang du liu, ngn ngu, kin trc mang.
NET 30 Cng kt ni chuyn dng cho tc vu cu th, chng duoc dnh ring cho mt truyn tai cu th no d. V du cng kt ni giua Windows NT, Windows 2000 v SNA. Cng kt ni tip nhn du liu tu mi truong, tuoc bo chng giao thuc cu v dng gi chng giao thuc cua mang dch. Mt s cng kt ni su dung ton b 7 tng cua m hnh OSI, nhung cng kt ni thuong thuc hin vic chuyn di giao thuc tai tng Application. Trong thuc t muc d tnh nng thay di dng k giua cc loai cng giao tip.
5. CC GIAO THUC TRUYEN TRN MANG (PROTOCOL) 5.1 Khi nim Giao thuc l nhung nguyn tc v thu tuc diu khin su giao tip v tuong tc khi cc my tnh mun lin h voi nhau trong mi truong mang. C nhiu giao thuc, mi giao thuc cho php thuc hin cc cuc giao tip co ban v thi hnh nhung tc vu khc nhau. Mt s giao thuc hoat dng o nhiu tng OSI. Tng noi giao thuc hoat dng s m ta chuc nng cua giao thuc d. Nhiu giao thuc c th hoat dng phi hop goi l chng giao thuc. Cp d trong chng giao thuc tuong ung voi tng cua m hnh OSI. Chng giao thuc chun: Giao thuc tn tai o mi tng cua chng giao thuc, lm cng vic do tng d qui dinh. Nhung tc vu truyn thng cn thi hnh qua mang duoc gn cho nhung giao thuc dang hoat dng nhu mt trong ba loai giao thuc. Ba loai giao thuc ny nh xa dn m hnh OSI
Sending Process Application Network Presentation Transport Data Link Session Physical Dich vu mang Dich vu vn tai Dich vu mang o muc ung dung Cc tc vu truyn thng trong m hnh OSI
NET 31
Giao thuc ung dung: - FTAM (File Transfer Access and Management): giao thuc truy nhp tp tin cua m hnh OSI - X.400: giao thuc CCITT cho vic truyn e-mail quc t - X.5000 giao thuc CCITT cho dich vu tp tin v thu muc ngang qua nhiu h thng - SMTP (Simple Mail Transfer Protocol): Giao thuc Internet cho vic chuyn mail - FTP (File Transfer Protocol): Giao thuc chuyn tp tin trn Internet - SNMP (Simple Network Management Protocol): Giao thuc Internet cho vic theo di mang v cc thnh phn mang - Telnet : giao thuc Internet cho vic dng nhp my chu o xa v xu l du liu trn my cuc b - Microsoft SMP (Server Messaga Block) v shell hoc b di huong (redirector) trn my khch - NCP (Novell Netware Core Protocol): v shell hoc b di huong (redirector) trn my khch cua Novell Netware - Appletalk and Appleshare: Dy giao thuc cua Apple - AFP (Appletalk Filing Protocol): giao thuc cho vic truy cp tp tin tu xa cua Apple - DAP (Data Access Protocol): Giao thuc truy cp tp tin Decnet. Giao thuc vn tai: - TCP (Transmission Control Protocol): giao thuc TCP/IP bao dam du liu tun tu - SPX : mt phn cua dy giao thuc IPX/SPX (Internetwork Packet Exchange) cua Novell Netware - Nwlink mt ci dt trn IPX/SPX cua Microsoft - NetBEUI (NetBIOS - Network Basic Input/output System) Extended User Interface: thit lp vic truyn thng giua cc my tnh (Netbios) v cung cp dich vu vn tai du liu (NetBEUI) - ATP (Appletalk Transaction Protocol), NBP (Name Binding Protocol): Giao thuc phin truyn thng v giao tuc vn tai du liu cua Apple. Giao thuc mang - IP (Internet Protocol) - IPX: Giao thuc cua Novell Netware
NET 32 - Nwlink: mt ci dt trn IPX/SPX cua Microsoft - NetBEUI: Giao thuc vn tai cung cp dich vu vn tai du liu cho phin lm vic v chuong trnh ung dung NetBIOS - DDP (Datagram Delivery Protocol): Giao thuc vn tai du liu cua Appletalk
5.2. Cc b giao thc ph bin Trong thuc t cc giao thuc duoc dng ph bin v duoc tp hop thnh cc giao thuc nhu sau:
1. TCP/IP (transmission Control Protocol / Internet protocol) - L giao thuc chun cho cc h trn co so UNIX, dc bit su dung cho mang Internet. TCP/IP h tro vic dinh tuyn (routing), l giao thuc chun cho kha nng lin kt hoat dng cua nhiu loai my tnh. - Mi card mang duoc gn dia chi Internet hay dia chi IP - Dia chi IP duoc phn thnh 4 lop ( A B C D)
- TCP/IP l mt tp hop nhiu giao thuc n l tiu chun thuc t cho lin mang:
+ FTP (File Transfer Protocol) mt ung dung d truyn file giua cc my + SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) h thng thu din tu + SNMP: quan l mang
2. IPX/SPX Giao thuc trao di thng tin trn mang cua hng Novell. IPX su dung phuong thuc truyn gi du liu v nguyn tc tm duong theo chun IEEE 802.3 , h tro dinh tuyn
3. NetBIOS (Network basic input/output system) Giao thuc ny duoc su dung trn mang voi cc ung dung cua IBM, Microsoft, v Lotus. - Chun cua IBM v giao din chuong trnh cho mang my tnh - Co so l ngang hng - N l giao thuc dinh huong cho vic ni mang, khng c muc mang - Khng c giao thuc tm duong - Kim tra duoc lung thng tin Quy tc cua NetBIOS khng quy dinh cht ch v phn cung, phn mm, giao thuc hay duong truyn vt l m mang su dung. NetBEUI (NetBIOS Extended User Interface): Giao thuc km theo san phm mang cua Microsoft. 6. THIET KE MANG CUC BO
NET 33 6.1. Qui tc thit k mang: Khoang cch ti da cho tung doan mang ty theo kiu duong truyn: - 10Base5: 500 mt cho doan cp khng c b pht lp - 10Base2: 185 mt cho doan cp khng c b pht lp - 10BaseT: 100 mt - 10BaseFL, 10BaseFB: 2000 mt Trong thuc t, khoang cch ti da cn phu thuc vo mi truong lp dt, v du nhu diu kin thoi tit... c th lm giam khoang cch thuc t. Hoc vic su dung cc thit bi khc nhu HUB thng minh c th lm tng khoang cch thuc t. Xc dinh s cc b pht lp ti da giua hai tram trn mang: - Theo Ethernet: mt cp b pht lp duoc dm l mt b lp, chi c 2 b lp trn duong truyn giua hai tram bt ky. - Theo IEEE: khng lon hon 5 doan pht lp, khng qu 4 b pht lp giua hai tram bt ky, trong d 3 doan c th ni my tram (5 segments, 4 repeaters, 3 populated segments) S tram ti da: Ty theo kiu du ni m c duoc s workstations ti da - 10Base5: 100 workstations - 10Base2: 30 workstations - 10BaseT: 2 workstations - 10BaseFL, 10BaseFB: 2 workstations Mang nhiu doan (Multisegment): - Doan mang l phn dy cp duoc chn boi cc thit bi nhu cu, b don duong, b pht lp, terminator. Tc dung cua 1 doan v nhiu doan - 1 doan mang: + Cu trc don gian + Tc d bao dam v khng bi tr (do cc thit bi ni doan mang) + Gi thnh cho mt tram thp + Luu luong thng tin trn mang lon, s dn dn tnh trang qu tai, anh huong dn ton b mang. + Kh khn khi mo rng mang. - Nhiu doan mang: + Tng kch thuoc mang v s cc thit bi gn vo mang. + Tnh sn sng cua mang cao: cc mang con duoc tch bit ca v logic v vt l, do vy li tu doan ny khng lm anh huong dn doan khc. + Cung cp cc kha nng kt ni giua cc tram nm trn cc doan mang khc nhau. + D dng mo rng mang
C th su dung cu (Bridges) hoc chuyn mach (Swiches) d ni cc doan mang.
6.2. Phuong php thit k :
NET 34 Thit k mang l chon ra mt cu hnh dng cho mt phuong n cu th, phai thoa mn duoc muc dch v nhu cu cua nguoi su dung, dng thoi thoa mn cc rng buc cua h thng. Thu thp cc nhu cu, cc thng tin v mang: S luong nguoi dng cua tung ung dung, kiu ung dung. Cc thng tin ny s duoc xem xt khi lua chon thit k phn doan mang, cu hnh cua cc thit bi. Xc dinh nhu cu v truyn tin cua tung tram, mi quan h giua cc tram. Khi d xc dinh nhung nhm nguoi su dung. Xem xt khoang cch vt l giua cc tram trong mang, 1 ta nh hay nhiu. Ty thuc vo khoang cch thuc t m quyt dinh phn doan mang bng cu, chuyn mach. Cc thng tin phuc vu cho ban v chi tit: + S luong cc tram, vi tr cm. + Vi tr, kch thuoc cua tu du dy + D di cc doan cp giua cc thit bi + Trang thi nh cua, vn phng Su pht trin cua mang trong tuong lai. Thit k chi tit: - Ban v chi tit v cch mc dy cua mang: kin trc mang, cu hnh cc thit bi trn mang. + Thit k tng th. + Thit k cu th tung doan mang, khu vuc thit bi d tp trung. - Cc phn mm su dung trn mang: h diu hnh, co so du liu, cc ung dung... Mt s yu cu khc - Qui dinh v quan l mang: + Nguoi quan l mang: s luong, vi tr. + Cc thu tuc phai thuc hin hng ngy + Thu tuc pht hin v khc phuc su c trn mang + Thu tuc luu tru du phng v khi phuc + Theo di su dung mang + Huong dn nguoi su dung tai ch + Phn phi phn mm
6.3. Mt s thit k mang Star Topology : SERVER duoc ni truc tip vo HUB bng cp UTP:
Dng trong mang nho, b tr my tp trung, s luong tram phu thuc vo s cng cua HUB, c loai Hub 4, 8 ,12, 24 port, ... ty s luong my m lp dt hub ph hop.
NET 35 Server Hub Workstation Workstation
Topology Bus: SERVER ni truc tip voi cc my bng cp BNC
Dng cho mang nho, s luong my khng lon, thuong duoc dng cho mt vn phng hoc mt mang my tnh nho nhung cc my tnh cch nhau kh xa, trong pham vi cho php cua cp dng truc.
Server Workstation Workstation
Topology Bus Star: SERVER ni voi HUB - HUB bng cp BNC
Dng cho mang voi qui m kh lon, c th c nhiu phng my, cc phng my lai cch nhau xa (trong pham vi cho php cua cp dng truc), cc HUB c th d o cc phng khc nhau, mi hub c th cung cp duong truyn cho 1 hoc 2 phng ty theo s luong my.
NET 36 Ethernet Server Hub Hub Workstation Workstation
Lin kt hai doan mang bng Repeater: Doan mang c th l 1 tng nh hoc ta nh, s luong my cua mi doan mang khng lon lm, my tram d tp trung.
Lin kt hai doan mang bng Bridge: Doan mang c cu trc mang khc nhau, mi doan mang c th lp dt o 1 tng nh hoc ta nh, mi doan mang c th c s luong my kh lon.
NET 37 Workstation Workstation Workstation Workstation Bridge
server ni vo cc HUB xp chng S luong my tram kh lon, thuong l cc my tram duoc d tp trung, khoang cch my trong cu ly cho php, cc HUB quan l tp trung. Tuy nhin mang ny dng trong cc t chuc m luu luong thng tin trn mang khng lon lm, nu qu trnh truyn tin trn mang din ra lin tuc th nguoi ta thuong thit k mang theo m hnh Lan-Switch
Hub Hub Hub IBM Compatible
Cc HUB lin kt qua Switch: - Switch c nhim vu kt ni cc HUB, khi d Switch c nhim vu quan l tt ca cc duong tn hiu trn mang, voi cch lp dt ny c th cai thin tc d
NET 38 mang. Dy l m hnh c th dng cho cc t chuc c qui m my lon, cc my tram du nm trong pham vi nho hon 150 m so voi tu HUB trung tm. Theo m hnh ny khi cn mo rng mang chi cn lp dt thm HUB, tuy nhin s luong HUB cuc dai phu thuc vo s cng ra cua Switch. V cc thit bi ny dt tp trung nn c th thit k b ngun din nui HUB tp trung, han ch su c v din. Tt ca cc dy mang du tp trung v tu diu khin nn cung d dng xu l su c.
Hub Hub IBM Compatible Switch
NET 39 PHAN II HE DIEU HNH MANG NOVEL NETWARE 1. GII THIEU MANG NOVELL NETWARE 1.1. Su pht trin cua Novell Netware NOVELL NETWARE duoc thit lp nm 1983 voi cu hnh ti thiu v mt s dich vu don gian. Novell phin ban 1.X , 2.X, 3.XX duoc pht hnh cho dn nm 1993 Novell phin ban 4.X duoc ci dt quan tri mang trn h thng nhiu FILE SERVER thng qua h dich vu NDS (Netware Directory Servise) mang ny c th quan l trn h thng rng lon. Novell 5.X ra doi vo nm 1999, phin ban ny duoc thit k voi nhiu tnh nng moi, gip nguoi dng d dng su dung hon, d tch hop voi mang din rng v Internet. Ti liu ny d cp dn nhung ni dung co ban cua Novell Netware v cc chuc nng cua phin ban Novell 4.X. NOVELL NETWARE duoc dng rng ri trong: - Cc vn phng: lin kt cc b phn roi rac - Cc cng ty: lin kt cc x nghip thnh vin Novell Netware c th chay trn nhung my c cu hnh khng cao (ca SERVER v WORKSTATION), ci dt khng phuc tap, quan tri mang don gian v c hiu qua. Quan tri Novell Netware bao gm nhung cng vic nhu sau: - Quan tri FILE SYSTEM - Quan tri USER v GROUP - Quan tri FILESERVER - Quan tri PRINT SERVICE - Quan tri cc dich vu khc
1.2. Novell Directory Services a. Khi nim Novell Directory Services (NDS) l dich vu dc trung cua Novell Netware, NDS duy tr co so du liu cua tt ca ti nguyn mang. NDS tao cc mang thnh mt mang thng nht bng cch cung cp mt dim truy nhp v quan l hu ht ti nguyn mang. NDS quan l ti nguyn theo cu trc hnh cy, mi cy (tree) duoc dt tn, n c th quan l nhiu di tuong (object), c cc loai di tuong sau: - Di tuong Root biu thi cp cao nht trong cy thu muc, Root khng chua thng tin, khng th xa hay di tn. - Di tuong Container duoc dng d tuong trung cho quc gia, cng ty, phng ban, nhm lm vic v ti nguyn dng chung (Country,
NET 40 Organization, Organization Unit). Trong di tuong ny c th chua cc container khc theo 3 muc. - Di tuong Leaf dai din cho ti nguyn mang nhu nguoi dng, my in, ...
Cu trc NDS cua tree NEU c Root v container THKT (O), trong d chua container CNTT v TH (OU), trong container CNTT chua server THB user t1 (Leaf), trong container chua server THB, ... (CN).
b. Vai tr cua NDS
D truy cp ti nguyn cua mang, nguoi su dung phai yu cu di tuong theo tn cua NDS. Khi NDS trn my phuc vu nhn bit yu cu, n s kim tra trn cy NDS v nguoi su dung, quyn su dung di tuong, dua trn yu cu v thm quyn nguoi dng my dich vu s dinh vi v ni nguoi su dung voi ti nguyn.
Root Container Leaf Root | Organization | Leaf Root | Country | Organization | Organization Unit | Leaf Root | Organization | Organization Unit | Leaf
NET 41
c. Tn cua doi tuong
Cc di tuong c th trng tn, nm trn cc container khc nhau, NDS khng tm kim di tuong trn ton cy thu muc, do vy NDS di hoi thng tin chnh xc d tm dng di tuong. Khi truy cp phai cung cp cho NDS dng tn di tuong, c th cung cp thng tin bng: tn phn bit hay tn phn bit tuong di.
- Tn chung (common name) cua di tuong leaf l tn nm bn canh di tuong leaf trong cy thu muc. V du theo cy NEU c CN=T1, THA, ...
- Ngu canh (contex) l vi tr cua di tuong trong cy thu muc. D l danh sch di tuong container bt du tu di tuong dn root. V du theo cy NEU c THKT, CNTT,... - Tn phn bit: su kt hop tn chung v ngu canh. V du theo cy NEU ta c .CN=T1.OU=CNTT.O=THKT - Tn phn bit tuong di (relative distinguished name) lit k duong dn di tuong tu du di tuong duoc dt tn dn ngu canh hin hnh. Tn phn bit tuong di + ngu canh hin hnh = tn phn bit. - Tn c kiu (Type name): dng chu vit tt d phn bit cc kiu container v cc di tuong leaf - Cch goi tn khng c kiu(Typeless name): khng bao gm cc kiu thuc tnh di tuong. V du: .T1.CNTT.THKT. Nu khng cung cp tn di tuong c kiu, NDS s tnh ton kiu thuc tnh cho tung di tuong. 2. QUAN TRI FILE SERVER - Thuc hin cc tin ch co ban cua FILESERVER bng cch nap cc MODUL chnh nhu INSTALL, MONITOR , VREPAIR , REMOTE - Ci dt v b sung cu hnh mang (INSTALL) - Gui thng dip h thng hoc cho tung USER (MONITOR) - Kim tra lin kt hoc ngt bo lin h cua cc WORK STATION - Sua li cua VOLUME trong mt s truong hop (VREPAIR) - Ci dt hay huy bo cc dich vu, phn mm h thng khc. - Dng FILESERVER
My khch yu cu ti nguyn My phuc vu Novell dp ung NDS dinh vi di tuong Vi tr ti nguyn duoc nhn din Kim tra thm quyn cua my khch My khch duoc ni voi ti nguyn
NET 42 Cch nap cc MODULE trn my SERVER:
Tai du nhc Novell Netware bm LOAD <Tn mudul> Cc module sau dy thuong duoc thuc hin:
1. INSTALL Ci dt cu hnh h thng mang,tao cc NETWARE PARTITIONS dng lm cc VOLUMES trong mang. Khoi tao cc VOLUMES, sao chp cc FILE h thng, ci dt cc phn mm mang.
2. MONITOR Kim tra hoat dng cua h thng, cc lin kt trong h thng. V du sau khi load module monitor trn mn hnh s hin thi cc thng tin
3. PSERVER Ci dt v kim sot cc hoat dng cua PRINT SERVER duoc ci dt truc tip vo FILESERVER . Diu khin cc my in trong mang.
4. VREPAIR Sua li khi khoi dng mang. Cc li ny thuong xay ra khi h thng bi tc dng dt ngt tu bn ngoi, v du mt din dt ngt.
Chon cc chuc nng d thuc hin chuong trnh 3. CI DAT MANG NOVELL NETWARE
NET 43 3.1. Yu cu v phn cng - phn mm - 1 FILE SERVER (my chu) : voi cu hnh ti thiu CPU 486 4MB RAM - Cc Work station (my lm vic) - Card mang (ne2000, 3c503 ....) - Cc phu kin khc + Dy cp: cp quang, cp dng truc,cp din thoai + Cc thit bi ni chng: ni duong thng, ni chu T ... + Hub (thit bi trung gian ni cc work station vo FILE SERVER) - Phn mm + 1 b dia NOVELL NETWARE (hoc CD ROM) + 1 b dia DOS + Cc chuong trnh s chay trn mang
3.2. Cc buc ci dt:
1. Khoi tao FILESERVER - Lp dt Card mang vo slot cua main-board, lp dy mang. Kim tra cc thit bi bao dam cho my c th hoat dng duoc. - Khoi dng my chu, dng FDISK tao trn dia cung cua my chu mt DOS PARTITION FORMAT v nap phn h thng
2. Khoi dng lai my chu - Chay tp install.bat (Trn b dia ci dt) - Hoc tao 1 thu muc, chuyn vo thu muc ; sao chp cc tp sau dy: + SERVER.EXE + Trnh diu khin dia cung (IDE.DSK, ISADISK.DSK, SCSI???.DSK ...) + Trnh diu khin CARD mang ( *.LAN) + Cc tp khc (*.NLM) - Bm SERVER trn mn hnh hin thi du nhc cua NOVELL - My thng bo : FILESERVER NAME - G tn cua FILE SERVER (tn do mnh dt, nn dt tn ngn gon) - My thng bo : IPX INTERNAL NETWORK NUMBER - G dy s dc trung cua card mang
Thuc hin din cc tham s cua Modul Install - Tai du nhc cua Server Novell Netware g LOAD INSTALL, trn mn hnh hin thi thuc don cua module install:
Installation Options Driver options (Load/Unload disk and networkdrive) Disk options (configure/mirror/test disk partitions) Volume options (configure/mount/dismount volumes) Licence option (install the server licence) Copy files option (install Netware system files) Directory options (install Netware Directory services) NCF files options (create/edit server startup files) Product options (other optional installation items) Server options (install/upgrade this server) Exit
NET 44
a- Chon thuc don DRIVER OPTIONS Ci dt trnh diu khin dia cung v card mang
- Dia cung: chon Configure disk and storage device drivers , chon load a driver
Trn mn hnh hin thi danh muc cc driver, chon loai ph hop
Din cc tham s cho dia cung (I/O: 1f0,170,1e8,168; interrupt: A,B,C,E,F )
Driver options Configure disk and storage device Configure network drivers Return to previous menu Select a driver: IDE.DSK IDE (ATA Compatible) . . . .
IDE Parameters Interrupt number: E Port value: 1F0 Scatter Gather: No Driver Version: version 5.00 (940930) Additional Driver Actions Load a driver Unload a selected driver Return to previous menu
IPX l giao thuc ngm dinh, Novell Netware lun su dung giao thuc ny, c th chon thm cc giao thuc TCP/IP v Appletalk.
b. Chon thuc don DISK OPTIONS
- Chon Modifi disk partitions and hot fix
Trn mn hnh hin thi bang phn chia dia: partition thu nht do DOS quan l, cn phai khoi tao Volumes cho partition thu hai. Driver IDE parameter Actions Select/Modifi driver parameter Save parameters and load driver Select a driver to install 3C503.LAN 3Com 3c503 EtherLink NE2000.LAN Novell Ethernet NE2000 ...... NE2000_1 Protocols
----- IPX (always seleted) [ ] TCP/IP [ ] AppleTalk Board NE2000_1 (Driver NE2000) Actions Select/Modifi driver parameters and Save parameters and load driver Modifi disk partitions and hot fix Mirror/Unmirror disk partitions Perform surface test (optional) Scan for additional devices (optional) Return to the previous menu Available Disk Options
NET 46
c. Chon thuc don VOLUME OPTIONS Khi chua c volume no duoc khoi tao
Chon cc phm tuong ung d tao Volume moi
Cc thng tin v partition cua dia duoc hin thi
Unknown Partition Type 6 0 627 250.2 MB Netware Partition 628 1008 800.0 MB Disk Partition Type Start End Size
Volume Name Size (MB) Device No. Segment No. Size(MB) Volume Assigment Status 0 0 800 (free space) Volume Disk Segment List
NET 47
Volume du tin duoc Novell dt tn l SYS, dung luong ti thiu l 75MB.
Nu chon dung luong cua volume SYS cuc dai th s khng c volume tip theo
Tip tuc khoi tao cc volume
d. Chon thuc don LICENCE OPTIONS Ci dt ban quyn cho Novell Netware thuong duoc ci dt tu dia mm (dia ban quyn), ban quyn quy dinh s user ti da duoc ni vo mang
e. Chon COPY FILES OPTIONS Lua chon ci dt files h thng, nhm trnh no duoc dnh du [x] s duoc ci dt Disk segment volume name: SYS
Disk segment size: 500 MB Disk segment parameters
Make this segment a new volume Make this segment part of another volume What would you like to do with this free segment
NET 48
f. Chon thuc don DIRECTORY OPTIONS Ci dt NDS v cc cp nht: khi ci phai lua chon Directory name: Company organization: + Level 1: + Level 2: + Level 3: - Mt khu cua ADMIN
g. Chon thuc don NCF FILES OPTIONS
[x] NetWare 4.1 Server executable and boot files (4MB) [x] Update NetWare 4.1 boot directory driver files (1MB) [x] Pre-Install Files (7MB) [x] NetWare System Files (9) [x] NetWare DOS Utilities (12MB) [x] NetWare MS OS/2 Utilities (2MB) [x] NetWare MS Windows Utilities (4MB) [x] NetWare UNIX Utilities (1MB) [x] ETC Files (1MB) [x] Set up a Network Directory for Client Install (7MB) [x] Set up a Network Directory for Server Migration (2MB) [x] NetWare 4.1 English Language-Specific Files (5MB) Indicate which file groups you want installed Install Directory Services onto this server Remove Directory Services from this server Upgrade NetWare 3.x bindery information to the Directory Upgrade mounted volumes into the Directory Return to the previous menu Directory Services Options Create AUTOEXEC.NCF file Create STARTUP.NCF file Edit AUTOEXEC.NCF file Edit STARTUP.NCF file Upgrade a v3.1x AUTOEXEC.NCF Files Return to the previous menu
Available NCF Files Options
NET 49
3.3. Ci dt WORK STATIONS (DOS) - Yu cu v phn cung: My phai duoc lp card mang, ni dy vo mang - Yu cu v phn mm: my d duoc ci dt h diu hnh DOS, b dia ci dt card mang.
a. Ci dt toi thiu: truy cap mangmuc bindery Khoi tao tp tin IPX.COM - Tao 1 thu muc tn l WSGEN v sao chp ton b dia WSGEN cua Novell Netware vo thu muc ny. - Chay trnh ci dt WSGEN, chon danh sch card mang ung voi card mang d ci vo WORK STATIONS, din cc tham s (IRQ, I/O, DMA or RAM ...) Nu ci dt thnh cng tp tin IPX.COM s duoc tao ra
Ni WORK STATIONS vo mang: khoi dng my o DOS, bm cc lnh sau IPX NETX Chuyn vo dia mang LOGIN <Tn SERVER >/<Tn USER >
b. Ci dt day du: truy cap mangmuc NDS Su dung phn mm di km card mang, chay trnh ci dt INSTALL.EXE, din cc tham s lin quan, nu qu trnh ci dt thnh cng, cc files sau s duoc tao: LSL.COM 3C508.COM IPXODI.COM VLM.EXE *.VLM NET.CFG - Khoi dng my tu DOS, chay ln luot cc tp trn, c th chay cc tp tin trn bng cch tao tp BAT. Chuyn vo dia mang LOGIN <Tn SERVER >/<Tn USER >
3.3. Ci dt WORK STATIONS (Windows 9.X) Cc my tnh su dung h diu hnh Windows 95, Windows 98, mun su dung ti nguyn cua Novell cn phai ci dt phn mm client cho my, c th dng h diu hnh Windows 9.x d ci dt, cc buoc co ban d ci dt:
Chon trong Control Panel Network: khi d trn cua s s hin thi nhung ni dung duoc ci dt
NET 50
Ci dt card mang v cc tham s - Chon ADD Adapter
- Chon card mang trn danh sch card
Ci dt Protocol Chon ADD - Protocol
NET 51
Chon Microsoft, lua chon cc Protocol cn thit, d truy cp mang Novell NetWare cn ci IPX/SPX Ci dt client (my khch)
- Chon Microsoft - client for Netware Networks Din tham s khi truy cp vo mang:
NET 52
- Preferres server: Bm tn Novell Netware Server m user mun truy cp - First network drive: dia mang (logic) du tin duoc gn khi user truy cp - Enable logon script processing: cho php thuc hin login script cua Novell Ci dt dich vu NDS - Chon ADD Service, chon Service for NetWare Directory Services
4. QUAN TRI HE THONG THU MUC V FILES 4.1. Cu trc thu muc v files cua Novell NetWare
Khi nim VOLUMES VOLUMES duoc khoi tao trong qu trnh ci dt mang, n l mt phn cua Netware partition. Mi VOLUMES du c tn, VOLUMES du tin duoc khoi
NET 53 tao c tn l SYS trn VOLUMES ny cc FILE h thng cua NOVELL NETWARE duoc ci dt. Cc VOLUMES khc c th dt tn ty . D mt VOLUMES duoc su dung nhu mt ti nguyn trn mang VOLUMES ny cn duoc MOUNT.
Cu trc cua VOLUMES SYS /LOGIN : Chua cc chuong trnh dng d vo ra trn mang /PUBLIC: Chua cc tin ch o trn mang, mi USER du c quyn truy nhp dn thu muc ny. /SYSTEM: Chua cc chuong trnh h thng cua NOVELL NETWARE. Chi c ADMIN moi c quyn di voi thu muc ny. /MAIL : Chua cc thng tin cua USER trn mang /ETC : Chua mt s FILES v du c th ci dt. /DELETE.SAV: Chua cc FILE duoc cuu nm trong thu muc d bi xa.
4.2. Thit k h thng thu muc v FILES
Nguyn l chung
- H thng thu muc cua NOVELL NETWARE d ring trn volume SYS - H thng thu muc cua cc USER nn tp trung d d dng theo di v kim sot. - H thng cc chuong trnh ung dung nn phn loai v d theo nhm. V du: nu chi c 1 VOLUMES
LOGIN PUBLIC SYSTE USER USER 1 USER 1 USER ... APPS MSDOS WINDOWS OFFICE DBF FOXPR
NET 54
Nu c nhiu VOLUMES nn d mi VOLUMES luu tru mt nhm chuong trnh. V du: mt volume dnh cho cc user, mt volume dnh cho group, mt volume dnh cho cc ung dung khc. Nu c nhiu dia cung th nn tao trn mi dia cung thnh 1 volume.
4.3. Quyn han Quyn han 1 USER qui dinh kha nng truy nhp dn cc ti nguyn cua USER ny. Nhu vy quyn han l mt trong nhung chuc nng co ban d bao v an ton cho du liu v h thng. Nhim vu cua ADMIN l gn cc quyn ny cho hop l. Mt h thng lm vic tt l mt h thng trong d cc USER duoc trao quyn han vua du, c kha nng khai thc ti uu nht cc ti nguyn trn mang. Quyn han cua cc user di voi cc ti nguyn duoc qui dinh boi mt trong hai cch sau:
TRUSTEE ASSIGNMENT Quyn duoc gn truc tip boi ADMIN hoc cc WORK GROUP cho cc USER sau khi duoc gn USER ny s duoc goi l STRUSTEE cua ti nguyn tuong ung. Quyn STRUSTEE duoc chia lm 2 loai: - Gn cho thu muc: STRUSTEE DIRECTORY RIGHT - Gn cho FILES: STRUSTEE FILE RIGHT INHERITED RIGHT MASK (Quyn thua k) Quyn thua k duoc tu dng gn cho FILE v thu muc khi USER tao ra cc thu muc hay FILES. Quyn thua k duoc chia lm 2 loai: quyn thua k cua thu muc v quyn thua k cua FILES . Quyn cua USER
- user ADMIN Quyn c th gn di voi FILES v thu muc + C quyn tuyt di + Thay di cc quyn Cc quyn han - SUPERVISOR tt ca cc quyn di voi Thu muc hoc files. User c quyn ny c th gn quyn cho cc user khc v thu muc v files
NET 55 - READ (D,F) mo FILE hay doc thu muc; khi mun chay mt chuong trnh, xem ni dung cua 1 tp du liu phai c quyn ny. - WRITE (D,F) Cho mo FILE v ghi cc thay di di voi FILE ny. - CREATE (D) Tao moi tp tin v cc thu muc con (F) Phuc hi cc tp tin sau khi tp tin bi xa - ERASE (D) Xa 1 thu muc FILE v cc thu muc con (F) Xa 1 tp tin - MODIFY (D,F) Thay di thuc tnh cua thu muc v cc tp tin, di tn FILES v tn thu muc. - FILESCAN (D,F) Cho php lit k cc tp tin trn danh sch cc thu muc - ACCESS CONTROL Quyn thay di TRUSTEE, INHERITED tru quyn SUPERVISOR
4.4. Thuc tnh Thuc tnh l tnh cht ni tai bn trong cc ti nguyn v khng phu thuc vo cc di tuong bn ngoi. Thuc tnh l mt tc nhn b sung cho quyn han v cng voi quyn han tao nn quyn thuc su cua USER - ARCHIVE NEEDED (A,F,D) Duoc tu dng gn boi NOVELL NETWARE cho cc FILES v thu muc Thuc tnh ny l bt ARCHIVE cua DOS ( DOS c 4 thuc tnh RASH ) (Status) - CANT COMPRESS (Cc,F) Khng nn files (Status) - COMPRESSED (C,F) c th nn files (Status) - COPY INHIBIT (CI, F) cm COPY tu Macintosh (Status) - DELETE INHIBIT (D,F,D) cm xa, thuc tnh ny manh hon quyn xa (ERASE) cua USER di voi FILES hoc thu muc (Status) - DONT COMPRESS (DC, F,D) Khng cho php nn tp tin - DONT MIGRATE (DM, F,D) Khng cho php di chuyn tp tin sang thit bi luu tru thu hai (nhu dia quang) - EXCUTE ONLY (X,F) Cm sao chp (*.com, *.exe) , thuc tnh ny chi c SUPERVISOR c quyn gn v nu d mt ln gn th khng th xa bo duoc nua - HIDDEN (H,F,D) n khoi lnh DIR cua DOS - IMMEDIATE (IM,F,D) cc files duoc gn thuc tnh ny s som bi nn - PURGE (P,F) Thng thuong files bi xa c th duoc phuc hi bng lnh SALVAGE, - thuc tnh ny s lm mt tc dung cua lnh SALVAGE. Do d cc files voi thuc tnh PURGE sau khi bi xa s khng th cuu lai duoc. - READ ONLY (Ro,F) thuc tnh ny lun di km DELETE INHIBIT v RENAME INHIBIT . Chi cho php doc, khng th xa hay di tn, cung khng th thay di ni dung files . Thuc tnh ny c th bi loai bo boi user c quyn modify di voi files ny - READ WRITE (Rw,F) nu thuc tnh Ro bi loai bo th thuc tnh Rw s tu dng gn.
NET 56 - RENAME INHIBIT (RI,F,D) Khng cho php di tn files hay thu muc. Thuc tnh ny manh hon quyn MODIFY. - SHAREABLE (S,F) Cho php duoc su dung nhu ti nguyn chung trong mang. Thuc tnh ny dc bit huu ch trong truong hop nhiu user su dung chung.
- SYTEM (Sy,F,D) n di voi lnh DIR, dng thoi khng cho php xa hay sao chp. - TRANSACTIONAL (T,F) files duoc gn thuc tnh ny s duoc bao v trong mang boi TTS (TRANSACTIONAL TRACKING SYSTEM )
5. QUAN TRI USER V GROUP
H thng quan tri user trong NOVELL NETWARE duoc t chuc:
User l mt dinh danh bao gm tn v mt khu, mun truy nhp vo mang phai nhp tn user v mt khu. Nhung thng tin lin quan dn user duoc tp hop v goi l user account bao gm: tn dy du, m ta khoan muc, thng tin v mi truong, thoi gian duoc php lm vic, nhung han ch di voi ti nguyn v nhung quyn cua nguoi su dung di voi h thng.
- Quan tri user v group bao gm nhung cng vic co ban sau: 1- Khoi tao USER v GROUP 2- Gn quyn cho USER v GROUP 3- Ci dt han ch cua USER 4- Theo di v quan tri USER ACCOUNT USER -ADMIN
USER USER USER USER -MANAGER USER - OPERATOR USER USER USER USER -MANAGER GROUP
NET 57 5- Khoi tao cc OPERATOR
Cc user dc bit:
User ADMIN - Tao, xa cc USER v GROUP - Tao cc quyn han cua tung USER v GROUP - Chi dinh WORKGROUP MANAGER - Tao cc OPERATOR - Kim sot USER ACCOUNT - Tao cc thuc tnh cho ton b ti nguyn duoc su dung trong h thng mang. - Khoi tao v diu khin my in trong mang - Xu l v diu khin ton b hoat dng cua h thng thng qua cc lnh v tin ch cua mang.
OPERATOR : l 1 user c quyn han ngm dinh d thuc hin mt s nhim vu, c 3 loai OPERATOR - FILESERVER CONSOLE OPERATOR nguoi c quyn su dung FCONSOLE d kim sot cc lin kt mang, gui cc thng dip h thng. - PRINT SERVER OPERATOR quyn duoc diu khin cng vic in trn PRINT SERVER - PRINT QUEUE OPERATOR quyn diu khin cc hng doi cua PRINT SERVICE - Tt ca cc OPERATOR du do ADMIN khoi tao v giao quyn.
Thit k h thng users groups
5.1. Quan tri USER Quan tri user thng qua chuong trnh NETADMIN Tao USER
- Trong thuc don cua NETADMIN :
- Chon Manage object
NET 58
Trn mn hnh hin thi danh sch cc object (user, group, printer ...)
Bm INSERT d tao user moi, trn mn hnh hin thi:
- Chon USER, bm tn user moi
- Ci dt cc thng s cho user: cc thng s cn xc dinh cho user chnh l cc han ch cua user bao dam cho su an ton v bao mt cua h thng - Trong thuc don cua NETADMIN (Object, Class) Chon tn cua USER trong danh sch Trn mn hnh hin thi thuc don d c th ci dt, hiu chinh cc tham s cua user
NET 59
Chon View or edit properties or this object
Cc tham s sau dy cn hiu chinh:
ACCOUNT RESTRICTION
- ACCOUNT DISABLE: YES user khng duoc php vo mang No user duoc php vo mang
- ACCOUNT HAS EXPRIRATION DATE NO user vo mang voi tn mnh trong cng mt thoi gian YES user chi c th vo mang voi tn mnh tai workstation nhiu nht l s ln duoc chi ra trong MAXIMUM CONECTION - ALLOW USER TO CHANGE PASSWORD YES user c quyn thay di mt khu NO user khng c quyn thay di mt khu
- MINIMUM PASSWORD LENGTH: d di ti thiu mt khu - FORCE PERIODIC PASSWORD CHANGES YES user bt buc thay di mt khu dinh ky CHANGE PASSWORD thay di mt khu LOGIN SCRIPT khoi tao hay sua ni dung cua USER LOGIN SCRIPT Time RESCTRICTIONS Khai bo han ch v thoi gian lm vic cua user trong h thng VOLUMES/DISK RESCTRICTIONS khai bo han ch v dung luong khng gian trong cc VOLUMES m cc user ny c th su dung.
NET 60
TRUSTEE DIRECTORY ASSIGNMENT
TRUSTEE FILE ASSIGNMENT
Hai lua tron trn dng d gn quyn tuong duong cho user su dung directory v files ADMIN hoc MANAGER c th gn quyn tuong duong cho mt user ngang voi mt user hoc mt nhm khc.
- Chay trnh NETADMIN - Chon USER , Chon View or edit right to files and directories
Chon Volume object name d nhp tn volume cn gn quyn (c th bm ENTER sau d INSERT d chon trn danh sch) Bm F10 hin thi quyn truy nhp cc thu muc v cc files cua user
- Chon SECURITY EQUIVALENCES
Trong cua s bm INSERT d gn quyn, hoc DETETE d huy bo quyn trong danh sch.
Quyn truy nhp
NET 61
5.2. Quan tri GROUP
Khoi tao GROUP - Chay NETADMIN Trn mn hnh hin thi danh sch cc object (user, group, printer ...)
Bm INSERT, chon GROUP d tao tn cho GROUP
B sung, bot cc thnh vin cua nhm - Chay NETADMIN ... , chon group, chon view or edit properties of this object - Chon group members
Bm INSERT d thm user vo group. Trn Novell Netware 4.x Group administration l mt group dc bit, thnh vin cua group ny c quyn tuong duong voi ADMIN
Khoi tao OPERATOR Tao FILESERVER CONSOLE OPERATORS - Chay NETADMIN - Chon object Netware Server
NET 62
Chon Identification
- Chon OPERATOR , chon user gn thnh operator
Cc OPERATOR khc duoc khoi tao bng PCONSOLE
5.3. Quan tri USER ACCOUNT Quan tri USER ACCOUNT l chuc nng cho php quan tri v theo di tin trnh lm vic cua tung USER trong h thng. H thng ti khoan cng no ACCOUNTING SYSTEM cua NOVELL NETWARE cho php kim tra v tin hnh tnh ton cu th trn cc tham s. - Doc du liu: Khi luong du liu USER d tin hnh doc trn cc VOLUMES cua SERVER = h s * s don vi doc S don vi doc: BLOCK/30 (1BLOCK=4KB NOVELL NETWARE ) H s c th thay di theo tung don vi thoi gian l 30 pht trong ngy (48 h s/ngy) - Ghi du liu: Khi luong du liu duoc ghi trn cc VOLUMES cua SERVER Cch tnh tuong tu nhu di voi doc du liu - Thoi gian lm vic: Tng thoi gian user lm vic trn mang, don vi tnh l 30 pht =h s * s don vi lm vic -Thoi gian kt ni trong mang: tng s thoi gian user kt ni trong h thng, don vi tnh l 30 pht =h s * s don vi lm vic - Dung luong dia d duoc su dung: Tng dung luong dia d duoc su dung
NET 63 - Cc dich vu m user d tin hnh trn SERVER. Cc dich vu ny duoc th hin thnh nhung request (yu cu) gui ln SERVER nhu E-mail, in n trn mang ...
5.4. Thao tc vi USER ACCOUNT Ci dt Accounting system - Chay NETADMIN, chon server cn ci dt, chon View or edit properties of this object
- Chon ACCOUNTING
- Chon YES d ci dt
Dt cc yu cu: - BLOCK READ CHARGE RATES: ci dt h s tnh ton khi luong doc dia - BLOCK WRITTEN CHARGE RATES: ci dt h s tnh ton khi luong ghi dia - CONNECT TIME CHARGE RATES: ci dt h s tnh ton thoi gian truy cp - SERVICE REQUEST CHARGE RATES : ci dt h s dich vu mang d yu cu
Xa SERVER ACOUNT - Chay NETADMIN - Chon cc buoc ging trn, chon Acounting server , bm DELETE
NET 64
- Danh sch cc SERVER ACCOUNT xut hin, bm DELETE d xa
Tnh cng no D tnh cng no (BALANCE) cua mt user : - Chay NETADMIN - Chon user trong danh sch, chon View or edit properties of this object
- Thuc hin ACCOUNT BALANCE
Trn mn hnh hin thi thuc don, cn din cc tham s: Account balance: Din s Allow unlimited credit: (Yes: khng gioi han ti khoan, No: gioi han) 6. LOGIN SCRIPTS 6.1. Khi nim: Nhung lnh cn thuc hin mt cch tu dng khi USER ni vo mang duoc tp hop v ghi trong mt tp duoc goi l LOGIN SCRIPT. LOGIN SCRIPT dng vai tr nhu AUTOEXEC cua DOS . NOVELL NETWARE phn bit 3 LOGIN SCRIPT - SYSTEM LOGIN SCRIPT
NET 65 Chua cc lnh m moi user thuc organization ny khi vo mang s duoc thuc hin. LOGIN SCRIPT duoc khoi tao bng ADMIN - PROFILE LOGIN SCRIPT chua cc lnh trong mt object, c th gn d mt s user c th thuc hin LOGIN SCRIPT ny. - PERSONAL LOGIN SCRIPT Chua cc lnh ring bit cn thuc hin cua user khi vo mang . Mi user c th khoi tao ring cho mnh mt USER LOGIN SCRIPT. - DEFAULT LOGIN SCRIPT ngm dinh cua moi user khi USER LOGIN SCRIPT cua user ny chua duoc khoi tao
6.2. Khoi tao LOGIN SCRIPT Khoi tao SYSTEM LOGIN SCRIPT
- Chay NETADMIN
- Chon tn Oganizational Unit - Bm F10, chon View or edit properties of this object - Chon SYSTEM LOGIN SCRIPT Khoi tao hoc hiu chinh SYSTEM LOGIN SCRIPT vit ging nhu trn h soan thao vn ban Khoi tao PERSONAL LOGIN SCRIPT - Chay NETADMIN - Chon tn user, bm F10, chon View or edit properties of this object - Chon LOGIN SCRIPT Khoi tao hoc hiu chinh LOGIN SCRIPT vit ging nhu trn h soan thao vn ban Khoi tao PROFILE LOGIN SCRIPT - Tao mt PROFILE (l mt object, ging nhu tao mt user) - Gn quyn, vit LOGIN SCRIPT ... - Gn quyn su dung PROFILE ny cho user + Trong NETADMIN chon user , chon View or edit properties of this object , chon Group/Security/Equals/Profile USER Kim tra v thuc hin LOGIN SCRIPT Kim tra USER LOGIN SCRIPT Thuc hin cc LOGIN SCRIPT Thuc hin DEFAULT LOGIN SCRIPT LOGIN C Khng
NET 66
+ Chon PROFILE v gn tn PROFILE
6.3. Cc lnh h thng trong LOGIN SCRIPT 1. COMSPEC Chuc nng: Khi kt thc 1 ung dung bao gio DOS cung nap lai COMMAND.COM, lnh ny chi duong dn h thng chua tp COMMAND.COM d h diu hnh nap lai tp tin ny. C php: COMSPEC <D:> <PATH> COMMAND.COM 2. DRIVE Chuc nng: Chuyn dia lm vic, dt dia mang ( duoc nh xa-MAP) nhu l dia DOS mc nhin. C php: DRIVE <D:> DRIVE *n: n thu tu dia mang 3. # (exec) - Chuc nng: Thi hnh mt lnh ngoai tr ngay trong LOGIN SCRIPT sau d quay tro v - C php: # <Tn lnh> Ch : Chi thuc hin cc lnh ngoai tr - Khng nap cc TSR (thuong tr) - # nm trn 1 dng 4. EXIT - Chuc nng: Ngung thi hnh cc lnh cn lai cua LOGIN SCRIPT v chuyn v DOS thuc hin tip - C php: EXIT EXIT Lnh - Ch : SERVER, STATION phai tuong thch voi IBM - Lnh sau EXIT phai nm trong dia d duoc nh xa 5. IF ... THEN - Chuc nng: cho php LOGIN SCRIPT thuc hin quyt dinh dua trn 1 s diu kin C php: IF diu kin THEN lnh IF diu kin AND diu kin THEN lnh IF diu kin THEN BEGIN Lnh (ELSE)
NET 67 Lnh END 6. WRITE - Chuc nng: hin thi mt doan vn ban ln mn hnh - C php : WRITE Text;more text ; identifier (bin h thng) WRITE Text %Bin (Tn bin phai vit chu in hoa) * Danh sch cc bin : DAY S ngy trong thng (1-31) DAY_OF_WEEK Tn ngy trong tun (MONDAY, TUESDAY..) HOUR gio hin hnh (1-12) GREETING_TIME morning, afternoon , evening theo dng h MONTH Thng (1-12)
FULL_NAME Tn dy du cua USER LOGIN_NAME Tn user khi ni vo mang
STATION Chi s cua tram lm vic P_STATION Vi tr vt l cua tram lm vic OS Tn cua h diu hnh Cc bin cua DOS
7. Lnh MAP
7. QUAN TRI DICH VU IN TRN MANG 7.1.Tng quan v cng vic in trn mang (DOS client)
- PRINT SERVICE d duoc ci dt - o FILESERVER d duoc nap PSERVER FILESERVER WS WS WS WS Terminator Terminator PRINTER
NET 68 - o WORKSTATION : d duoc chun bi khoi tao cng my in vo mang v chuyn du liu ra PRINT SERVER - o WORKSTATION c ni my in: my in d duoc ni vo mang - o cc chuong trnh ung dung: Khoi tao my in, khoi tao cng in (LPT logic)
7.2. Ci dt PRINT SERVER , ci dt my in, ci dt PRINT QUEUE, Nguoi thuc hin (user): ADMIN
Chay PCONSOLE
- Ci dt PRINT SERVER
+ Chon PRINT SERVERS : Khai bo tn PRINT SERVER
- Ci dt my in + Chon PRINTER, khai bo tn my in
Tip theo nhp vo cc thng s k thut cua my - Ci dt print queue Trong thuc don PCONSOLE
NET 69 + Chon PRINT QUEUES : g tn queue + Chon QUEUE SERVERS d gn queue cho print server d duoc ci dt o phn trn Thuc don QUEUE USER dng d gn cc user duoc quyn su dung cc queue ny Thuc don QUEUE OPERATOR dng d gn USER diu khin hng doi in; cc user ny c quyn xem v diu khin print jobs huy hay thay di thu tu in - Gn cc printer duoc ci dt cho print queue + Chon PRINT SERVERS + Chon PRINTER Mt danh sch cc printer d ci dt xut hin, voi mi my in lm nhu sau: + Printer queues assigned d gn QUEUE + G thu tu uu tin PRIORITY Khoi dng PRINT SERVER tai FILE SERVER Trong tp AUTOEXEC.CNF vit dng lnh LOAD PSERVER <Tn PRINT SERVER> Khai bo, chun bi duong truyn du liu cho WORK STASTION - Dng lnh CAPTURE C th dng lnh ny o autoexec hoc trong login script C php : CAPTURE q=<tn print queue> L=<tu 1 dn 3 dy l tn cng LPT> .... C th c thm mt s tham s: NB Bo qua trang tiu d cua cng vic in NT Khng thay di k tu TAB NF My in khng ko trang truoc khi in ... 7.3. O work station : ni my in vi mang - Chay NPRINTER - Chon PRINT SERVER chon my in cn ni vo mang O work station : chun bi cho vic in, nhu khai bo cng my in, my in ... Thng thuong cc chuong trnh ung dung thuong duoc chun bi cng in d c th gui tn hiu ra my in. Cng ny c th l LPT1, LPT2 cng in vt l LPT1, LPT2, LPT3 cng in LOGIC. Truoc khi gui in phai khai bo cng in s in ra, cng in duoc chon phai tuong ung voi cng in duoc khai bo trong CAPTURE
7.4. T chc my in PRINT SERVER
FILESERVER WS WS WS WS Terminator Terminator PRINTER Printer port
NET 70
- My in duoc ni truc tip voi mang qua b diu khin cm o cng my in (Printer connection) - Tao PRINT SERVER : thao tc ging nhu truong hop my in ni vo my tnh - Chay chuong trnh SETUP cua Printer connection): chon v din cc tham s + Type: manual load (remote) + Port: other 8. MOT SO LENH CO BAN CUA NOVELL NETWARE 8.1. Lnh NDIR
Chc nng: Xem cc thng tin v tp, thu muc v volume.
C php: NDIR / Tham s V du: NDIR Hin thi danh sch tp tin, cc thng tin v tp o thu muc hin thoi.
8.2. Lnh NCOPY
NET 71 Chc nng: sao chp tp v thu muc C php: NCOPY Tham s ngun Tham s dch [Options] V du: NCOPY *.* C:\ /S Copy tt c cc tp, cc thu muc con thu muc hin thi sang dia C:\ 8.3. Lnh Login. Chc nng: cho php user truy nhp vo mang Novell Netware C php: V du: Login [/Ver] [[Server|Tree]/user name] [/optional] Cc option: /Ver: Cho bit version mang ta login /NS: Khi vo mang khng chay cc lnh trong login script. /CLS Khi vo mang, xo mn hnh sau khi chay cc lnh trong login script. /S filename Chay cc lnh login script trong file c tn l filename. /NB Khng hin thi bang (banner) trn mn hnh khi login.
8.4. Lnh Logout. Chc nng: ra khoi mang, tram lm vic chi nhn thy thu muc LOGIN cua my chu, truoc khi tt my nguoi su dung cn thuc hin lnh ny. C php: LOGOUT [server name | T | /Ver] Cc option: Server name Ra khoi my chu c tn l server name. /T Ra khoi mang d lai dich vu thu muc bindery connection /Ver Ra khoi mang v cho bit version cua mang dang su dung. V du: My dang lm vic (login) voi 3 my chu c tn l FS1, FS2 v FS3. Mun ra khoi my chu FS1, ta g lnh: Logout FS1 Mun ra khoi tt ca cc my chu, ta g: Logout
8.5. Lnh NLIST. a. Chc nng: cho bit cc thng tin v cc user, group v cc di tuong khc. C php: NLIST Class type [property search option] [display option] [basic option] Classtype: c cc loai nhu sau:
Server Computer Profile Alias
NET 72 Directory map Organization Unit User Group Volume Print queue Printer Print server Organization AFP server
V du: Nlist Server Nlist "directory map"
Nlist "organization" Xem cc server trong context hin tai. Xem nh xa dia cua tram lm vic hin tai. Xem cc muc t chuc cua mang.
b. Chi dinh cc option trong khi xem cc di tuong. C php: NLIST Classtype [=object name] [basic option] Cc option: /A Xem cc user v server. /Ver Cho bit version mang ta dang lm vic. /Tree Xem cc cy thu muc. /B Xem cc Server trong ch d bindery /S Xem cc Server trong context hin tai. V du
Nlist server /S Nlist server /B Nlist User /A Nlist Volume /CO "O = FPT"
Lit k cc Server trong context hin tai Lit k cc Server trong ch d Bindery Xem cc user dang login Xem cc volume trong context O = FPT c. Chon d liu no s xem.
NET 73 C php: NLIST Classtype [=object name] [display option] Cc option: /D Xem chi tit ton b (detail). /N Chi xem tn di tuong thi. Show property chi dinh thuc tnh cn xem l property V du: Nlist Group = Manager /D Nlist User = ThangC /D Nlist User Show "telephone", "street address" Xem thng tin chi tit trong nhm Manager Xem thng tin chi tit cua user ThangC Xem dia chi, s din thoai cua ton b cc user.
8. 6. Lnh MAP. Chc nng: n dinh tn dia logic toi mt duong dn (hay mt thu muc). C php: MAP [option | /ver] [search:=[driver:=]] [driver:=] [path] [/w] Cc option: INS Thm mt duong dn (insert). DEL Xo mt duong dn (delete). N Thm mt duong dn voi tn dia hop l tip theo. R Thm dia nhu l thu muc gc. /VER Cho bit version mang ta dang su dung. /W Khng thay di (ghi lai) mi truong chnh. V du Map N TH/SYS:Login
Map S10:=W:=TH/Data:setup
MAP R H:= TH/data:User/KT Thm mt duong dn voi tn dia hop l tip theo, chi toi thu muc Login trong Volume SYS cua my chu tn l TH. Thm duong dn thu 10 voi tn dia logic l W chi toi duong dn l thu muc setup trong volume c tn Data cua my chu TH. An dinh dia logic gc H l thu muc KT trong volume c tn
NET 74 Data cua my chu TH.
8.7. Lnh WHOAMI Chc nng: cho bit nguoi dang vo mang tai tram lm vic hin tai l ai. C php: Whoami [Server] [/S] [/G] [/W] [/R] [/O] [/ALL] [/C] [/VER] Cc option: Server: Chi dinh tn my chu, d trng nu mun xem ton b cc my chu c lin quan. /S Cho bit quyn tuong duong (voi ai) cua nguoi dang login. /G Cho bit nguoi dang login thuc nhm no. /W Cho bit thng tin v nhm cua nguoi dang login. /R Cho bit cc quyn su dung mang cua nguoi dang login. /C Cho php xem tung trang mn hnh. /Ver Cho bit version mang dang su dung.
8.8. Lnh SETPASS. Chc nng: Thay di mt khu cua user dang trong mang. C php: Setpass [Ver] [[Server name/] [username] Cc option: /Ver cho bit version mang dang su dung. Servername thay di mt khu trong my chu c tn l Servername Username thay di mt khu cua user khc c tn Username (nu ta c quyn)
8.9. Lnh SEND. Chc nng: gui mt thng bo toi mt di tuong. C php: Send "message" [TO] <object> Cc option: message dng thng bo m ta mun gui. object di tuong m ta cn gui thng bo toi (user, group, server). V du: Send "Hi" to Guest Send "Good Morning" to FIS Gui thng bo "Hi" toi user tn l Guest Gui thng bo " Good Morning " toi group tn l FIS
NET 75
8.10. Lnh Rconsole. Chc nng: Dng d thao tc voi my chu v cc lnh trn n o tram lm vic (remote console). C php: Rconsole Tn my chu Nu khng vo tn my chu, my s dua ra danh sch cc my chu dang hoat dng v hoi ta mun lm vic voi my chu no, v dang connection cua tram lm vic dang dng.
8.11. Lnh Filer Chc nng: tin ch v thu muc v tp tin
C php: Dy l mt trnh lm theo giao din thuc don, cc chuc nng co ban duoc th hin nhu sau: - Manage files and directories: Sao chp, xem, thay di, quyn han v thuc tnh cua tp tin, thu muc. Sau khi lua chon thu muc v tp tin, thuc don cui cng cho php thuc hin cc chuc nng nhu sau:
- Manage according to search pattern: tm kim tp tin - View volume information: Xem cc thng tin v volume - Salvage deleted files: Khhoi phuc tp tin bi xa, nu chua dng lnh Purge Purge deleted files: xa vinh vin tp tin
NET 76 PHAN III HE DIEU HNH MANG WINDOWS 2000
1. TONG QUAN VE MICROSOFT WINDOWS 2000 1.1. Windows 2000 Server Windows 2000 Server l h diu hnh trn cc File Server d quan l mang cuc b, mang din rng cung nhu phuc vu cc ung dung, dy l phin ban k tip cua Windows NT Server. Windows 2000 Server cho php quan l, chia se thng tin, truy nhp my in v cc thit bi ngoai vi trn mang. N cung cp co so ha tng ung dung, h tro nhiu giai php nghip vu cho cc h quan tri co so du liu, cc ung dung khc cua Oracle, Sybase, Btrieve, v.v. ... Windows 2000 Server c nhiu tnh nng moi so voi phin ban Windows NT Server. C bn phin ban cua h diu hnh Windows 2000, mt phin ban dnh cho cc my tram (workstation) v cc phin ban khc l cc cp d phuc tap dnh cho server khc nhau. Windows 2000 Professional Phin ban "Professional" duoc dnh cho cc my tram k tip ban Windows NT4 Workstation. Phin ban ny c th su dung trong vn phng cc doanh nghip v cc chuyn gia voi cc tnh nng v cu hnh v bao mt mo rng. Giao din Windows 2000 Professional tuong tu nhu Windows 95/98 trn mn hnh nhung hon ton khc v mt k thut. N hon ton khng phai l mt san phm k thua truc tip voi Windows 95 hay 98 v khng dnh d su dung tai nh. Phin ban Professional s c th dng dng thoi hai chip xu l (nu duoc ci dt). Windows 2000 Server Dy l ty chon dnh cho server co so trong cc doanh nghip trung bnh v nho v km thm mt Web server, thit bi du cui, v cc dich vu truy cp tu xa. N s c th h tro toi bn b xu l duoc ci dt dng thoi trn mt my tnh. Windows 2000 Advanced Server Advanced Server giu vai tr cua "Phin ban NT Enterprise" voi vic c th h tro dn tm b vi xu l ci dt dng thoi. N dnh d thuc hin cc co so du liu chuyn su. Windows 2000 Datacenter Server
NET 77 Xut hin vo cui nm 2000 l phin ban v Windows 2000 rt manh di voi cc mang lon nhu l cng ty, trong cc truong dai hoc, hoc vin. C th su dung dng thoi dn 16 b xu l v 64 GB b nho.
1.2. Activate Directory (AD) a. Khi nim AD l mt dich vu cua Windows 2000 Server, l co so du liu cua h thng c chuc nng nhm quan l ton b h thng ti nguyn cua mang. Thit lp, quan l v cung cp cc dich vu mang cho nguoi dng. - Vn d bao mt: AD cung cp cc cng cu nhm xc minh (authentication) v cp php (authorization) cho nguoi dng mang d c th truy cp mang, dng thoi ngn chn nhung truy cp bt hop php. + Duy tr mt danh ba v nguoi dng v cc di tuong khc trn mang. + Tp trung cc danh ba d hnh thnh mt Server truy nhp. - Vn d tm kim thng tin trn mang: + Tm kim tn cc server thng qua tn + Tm kim, giai dp tn qua IP - Phn cp quan tri mang - Lin lac v sao chp thng tin trn mang lon - C th quan l mt h thng mang rt lon
b. Cc noi dung, dc dim cua AD Min (domain) Don vi bao mt cua Windows 2000 dng luu tru co so du liu nguoi dng mang, Server luu tru CSDL ny duoc goi l domain controller, Active Directory server hay c th duoc goi l Logon server. Nhm cc my phai thng qua my domain controller d bit thng tin xc minh v nguoi dng duoc goi l mt domain (min), Microsoft cho php luu tru 1,5 triu ti khoan nguoi dng trn mt domain. Mi mt my server W2k c chua mt ban sao ti khoan nguoi dng muc mang th duoc coi l mt domain controller. Nhm (group)
NET 78 Tp hop mt nhm di tuong no d trn mang cng mt s quyn, hoc cng chiu chung mt chnh sch quan l duoc coi l mt nhm (group), quyn cua di tuong ny s duoc gn gin tip thng qua group, di tuong no l thnh vin cua nhm s c tt ca cc quyn cua nhm ny. D p dung cc chnh sch ln nhm, Windows 2000 cho php c th tao nhm chua nguoi dng, nhm chua cc my trn mang. Cc nhm c th duoc lng vo nhau su hon mt cp, song khng duoc php d qui. Windows 2000 cung cp bn loai nhm: - Machine local group (nhm my cuc b): nhm ny c chuc nng cho my cuc b, n c th chua cc nhm min cuc b, nhm ton min, nhm chung. - Domain local group (nhm min cuc b): nhm c chuc nng cho mt min, n c th chua cc nhm khc min l chng cng mt min voi domain local group ny. - Nhm ton min (global group): nhm c chuc nng cho nhiu min - Nhm chung (universal group): c th chua bt ky mt global hoc mt universal group no D tuong thch voi tn min o phin ban truoc Windows NT, khi ci dt Windows 2000 d ngm dinh ch d quan l tn min hn hop (mixed mode), n khng tao ra cc nhm universal. Nu tt ca cc my domain controller trong mang du ci windows 2000 th c th chuyn sang ch d native mode v c th thuc hin duoc cc nhm universal. Kch thuoc cc nhm duoc windows 2000 gioi han o muc 5000 thnh vin, nu mun tao nhm c s thnh vin lon hon th cn phai tao ra mt s nhm nho sau d dt s nhm ny vo mt nhm khc.
on vi to chuc (Organizational unit OU) Windows 2000 chia min thnh don vi nho hon d l OU, OU duoc tao ra v c th duoc trao quyn kim sot goi l su uy quyn kim sot (delagating control). Mt hoc mt tp hop nguoi dng c th duoc trao quyn kim sot ny. ia bn (site) Si te duoc AD dng d quan l theo gic d dia l cua mang, mi khu vuc duoc kt ni bng LAN th duoc goi l mt site. D quan l windows 2000 cn duoc cng cp thng tin chi tit v cch b tr vt l cua mang, n c th tnh ra noi no c nhung duong lin kt LAN, WAN. Khi cn sao chp du liu qua lai giua cc domain controller, n s nn du liu, dng nhung thng tin v route d tnh ra duong truyn du liu tt nht. Cy cua cc min (tree of domains)
root.com sub.root.com other.sub.root.com
NET 79
H thng tn min trong cc doanh nghip c mang da min duoc xy dung theo cu trc hnh cy. Min du tin duoc goi l gc (root), cc min duoi n duoc goi l min con (child domain), duoi n c th c mt s cp nua. Windows 2000 c th tu dng tao cc quan h uy quyn giua mi min v min con.
Rung cua cc min (forest of domains) Tp hop cc cy (tree) duoc khop lai goi l rung (forest), cc cy trong rung c cu trc ging nhu mt cy, nu xt theo cc mi quan h uy quyn. C th quyt dinh min du tin duoc tao ra s l gc (root).
1. 3. Dia chi trong giao thc TCP/IP a. Khi nim Dia chi cua nt l dia chi thuc th hay dia chi cua thit bi trn mang, d xc dinh vi tr cua nt mang TCP/IP su dung nguyn tc dnh s duy nht goi l dia chi IP. Tt ca cc thit bi trn mang no su dung b giao thuc TCP/IP du cn mt dia chi IP dc nht. Dia chi IP duoc dng ph bin hin tai goi l (IPv4 - Internet Protocol Address Version 4), v cu tao IPv4 c 32 bit, trn l thuyt IPv4 c th cung cp 2 32 = 4 294 967 296 dia chi. Tuy nhin voi s luong dia chi trn th chi c th cung cp cho h thng mang doanh nghip. Ngy nay khi Internet d tro nn ph bin, tc d tng truong cua mang rt cao, IPv4 khng dp ung duoc. Nhm chuyn trch v k thut cua t chuc Hip hi Internet IETF (Internet Engineering Task Force) d d xut v thuc hin dia chi th h moi IPv6 (IP Address Version 6). V cu tao IPv6 c 128 bit, trn l thuyt IPv6 cung cp 2 128 = 340 282 366 920 938 463 463 374 607 431 768 211 456 dia chi. b. Xc dinh dia chi IP(v4) - Cch cu tao: (4 bytes) X.X.X.X X=0 255
NET 80 Cch nhau du chm (.) IP chia lm 5 lop: theo gi tri cua X
X Lop (class) Subnet mask 1 - 126 A 255.0.0.0 128 191 B 255.255.0.0 192 223 C 255.255.255.5 224 - 239 D Dia chi dc bit 240 - 247 E Chua dng toi
- Dia chi mt luoi: IP duoc chia lm 2 phn: dia chi mt luoi (Network portion or netid), dia chi my tnh (host portion or hostid).
Lop Dia chi mt luoi Dia chi my tnh trong luoi A 9.67.5.12 X.0.0.0 9.0.0.0 X.X.X 67.5.12 B 150.5.7.9 X.X.0.0 150.5.0.0 X.X 7.9 C 212.15.17.19 X.X.X.0 212.15.17.0 X 19
Voi nguyn tc ny cc Routers cn cu vo dia chi mt luoi v s chuyn tip b tin tu mt luoi ny qua mt luoi khc cho toi khi dng dia chi cua mt luoi d. Khi b tin d toi dng mt luoi Routers chuyn b tin cho my nhn cn cu vo phn dia chi cua my nhn.
2. CI DAT WINDOWS 2000 SERVER 2.1. Mt s vn d chung H thong files trn cua MicroSoft - FAT cua DOS, dng trn DOS, NT, Windows 2000; c th dinh dang khi setup. FAT cho php truy nhp tu cc h diu hnh khc nhu Windows NT, Windows 9.X, DOS. Windows NT, W2000 khng h tro ch d bao mt trn FAT - FAT32 dng trn Windows 98 v cc phin ban tip theo, Windows 2000 khng h tro ch d bao mt trn FAT32 - NTFS 4 cua NT, NTFS 5 cua Windows 2000; c th dinh dang khi setup. Cc h diu hnh khc khng th truy nhp. Windows NT, Windows 2000 h tro ch d bao mt trn NTFS, ch d bao mt d duoc nng cp trn NTFS 5. - HPFS h thng files c ch d thuc hin cao dng trn NT v OS/2 ; khng dinh dang khi setup
NET 81
Tn SERVER - L mt dy k tu dai din cho my tnh - Qui uoc dt tn: Theo qui dinh cua h diu hnh, ngn gon, c qui lut Chon lua cch kt noi mang - Giao thuc: TCP/IP, NetBEUI - Quan h thnh vin cua server + Xc dinh: thnh vin cua nhm cng tc, thnh vin cua min, hay mt Domain Controller + C th khng cn quyt dinh vai tr khi ci dt, chi cn lua chon cho my tham gia mt nhm cng tc hay mt min, sau khi ci dt xong c th thng cp my thnh DC. - Cc thnh phn b xung Dich vu khc nhu Internet Information Server, dich vu DHCP, c th khng cn phai lua chon khi ci dt, nhung dich vu ny s duoc b xung khi mang c nhu cu
Van d cap php: lua chon mt trong nhung cch cp php sau - Cp php theo ch ngi (per-seat licensing): Di hoi mi my khch trn mang khi truy cp vo server du phai c giy php ring cua n. Cn phai tnh trn mang c bao nhiu my khch v khai bo s ch ngi. Theo cch ny s khng cn tnh dn c bao nhiu mi lin kt (connection) dng thoi tu cc my khch vo cng mt server, hoc mi my khch giu bao nhiu mi ni kt voi cc server. - Cp php theo server (per-server licensing): di hoi mi ni kt ni giua my khch voi server phai c mt giy php, nu mt my khch ni voi 5 server khc nhau th s cn 5 giy php.
2.2. Ci dt windows 2000 server a. Yu cau co ban Yu cau v phan cung:Toi thiu - Pentium 166 - 64 MB RAM - HD 850 MB thm 100 MB ung voi 64 MB RAM b nho bi thiu - Cc phn cung khc phai tuong thch voi Windows 2000, danh sch phn cung duoc ghi trn dia CD ci dt v trn trang Web www.microsoft.com/hwtest/hcl - Card mang, dy mang d duoc lp dt, luu v kiu card mang (ISA, PCI), cu hnh card mang nhu IRQ, dia chi I/O, nhung thng s khc v card mang. - Cc thit bi ngoai vi khc nhu my in: kiu, cng my in; MODEM ...
NET 82 - Loai vi xu l (Intel, Alpha, ...) thu muc I386 chua phn SETUP cho Intel v tuong thch. Khi ci dt chay SETUP o thu muc thch hop, hoc b dia ci dt duoc dng cho b vi xu l ph hop. Phan mm: - Dia ci dt tu CD ROM - Cc Driver cho thit bi
Chuan bi - Thit lp cu hnh trong BIOS cua my tnh: nu d ch d PnP, th cn dnh IRQ cho cc tht bi cu theo chun ISA nhu card mang, card m thanh. - Chun bi dia cung: + Nu dng ton b dia cung cho Windows 2000: khng cn phn chia Partition, dinh dang (format) truoc. + Nu chi dng 1 phn cua dia cung: cn phn chia Partition, c th dinh dang (format) truoc.
b. Mot so phuong php ci dt:
Ci dt tu dia cung - Giai doan 1: chun bi v bt du ci dt Chun bi dia cung: Tao trn dia cung 2 Primary Partition (FAT16 hoc FAT32) trong d c 1 Partition c th khoi dng duoc tu DOS ( dia C: ), Partition thu hai c th su dung d ghi chp cc tp tin ci dt ( dia D: ). Sao chp ton b thu muc I386 o dia ci dt vo dia D: Sau khi my tnh d khoi dng tu DOS, chay tp Winnt.exe trong thu muc I386, trn mn hnh hin thi hp hi thoai d xc dinh duong dn cua tp cc tin ci dt (Enter the path where Windows 2000 files are to be found), nu trn mn hnh d hin thi dng duong dn , bn Enter d tip tuc. Chuong trnh setup cua Windows bt du thuc hin vic ci dt: sao chp cc tp tin cn thit ln dia cung, trn mn hnh hin thi qu trnh sao chp tp tin (Setup is copying files ), sau khi sao chp xong my tnh yu cu khoi dng lai.
- Giai doan 2 Sau khi khoi dng lai chuong trnh setup tm kim cc thit bi trn my , qua giai doan ny my dung lai d yu cu xc dinh: ci dt Windows 2000 tu du hoc ci dt kiu sua li (repair) nu trn dia cung d ci Windows 2000. Bn Enter d tip tuc ci dt, trn mn hnh hin thi cc thng tin v ban quyn (Windows 2000 Licensing Agreement), bm F8 d tip tuc. Tip theo trn mn hnh hin thi tt ca cc Partition cua dia cung m c th ci dt Windows 2000,
NET 83 cn xc dinh cc Partition s ci dt. Sau khi chon Partition tip tuc lua chon cu trc h thng files:
+ Convert the partition to NTFS: Chuyn cu trc tp tin sang dang NTFS + Leave the current file system intact (no changes): Giu nguyn cu trc tp tin cu Thuc hin mt trong hai lua chon trn, my s khoi dng lai v chuyn sang giai doan 3, giai doan mn hnh Graphic. - Giai doan 3 Sau khi khoi dng lai, trnh setup thuc hin vic xc dinh v ci dt thit bi trn my (Installing devices), cng vic ny din ra kh lu nu gp cc thit bi m Windows 2000 khng th ci dt duoc c th dn dn treo my, kt thc qu trnh ci dt m khng thnh cng. Tip theo thuc hin cc lua chon v ngn ngu, bn phm su dung (Regional settings), bm Next d tip tuc. Cc lua chon tip theo:
+ Xc dinh tn nguoi v t chuc (co quan) su dung h diu hnh.
+ Xc dinh Product key: bm chnh xc cc k tu vo cc theo mu sau, sau d chon Next
NET 84
+ Xc dinh kiu cp php (licensing) c hai kiu d c th lua chon per- server v per-seat
+ Xc dinh tn my tnh (Computer name) v mt khu cua user quan tri mang (Administrator)
+ Xc dinh cc thnh phn cua Windows (Add or remove components of windows 2000), nu d cc tham s ngm dinh, bm Next. + Xc dinh ngy, go , mi gio quc t cua h thng + Ci dt cc thng s mang (Networking settings): c hai lua chon Typical setting hoc Custom settings, bm Next. Tip theo xc dinh cc tham s trn Workgroup or computer domain. Chon NO, v bm trn workgroup mt dy k tu d c th lm tn cho mt workgroup, lua chon ny d c th cu
NET 85 hnh my thnh my Server. Nu chon YES, cn phai din tn domain d c o trn mang, v lm cc buoc tip theo theo huong dn trn mn hnh. Trnh Setup tip tuc thuc hin qu trnh ci dt, nu thit bi phn cung khng c li v nu cc thit bi d duoc Windows 2000 chp nhn, th qu trnh ci dt thnh cng, my s khoi dng lai.
Ci dt tu bo dia CD ROM Windows 2000 - Yu cu: + My tnh c dia CD ROM, c th khoi dng duoc tu CD + Dia CD ROOM ci dt Windows 2000. - Ci dt + Thit lp ch d khoi dng my tnh tu dia CD + Dua dia CD ROOM ci dt Windows 2000, khoi dng my + Nhp cc tham s cn thit
2.3. Ci dt Activate Directory Su dung thuc don configure your server hoc trnh dcpromo.exe
Lua chon tao min moi
NET 86
Mi min phai thuc v mt cy no d, dy l min du tin trong mt cy moi chon create a new domain tree
Xc dinh cy moi ny trong rung moi, chon create a new forest of domain tree
NET 87
Xc dinh tn dy du cua min moi
Tn kiu cu s duoc xc lp
NET 88
Chon ch dt tp tin co so du liu AD v tp tin ghi chp giao dich, chon theo ch d ngm dinh cua Windows 2000
Chon ch dt folder SYSVOL
NET 89
2.4. Hiu chinh cc tham s Su dung CONTROL PANEL , dy l mt nhm phn mm cung cp cc cng cu cho nguoi quan tri mang, c th hiu chinh cc tham s lin quan v phn cung phn mm. Mi mt biu tuong trn cua s CONTROL PANEL s dam nhim mt chuc nng nht dinh.
a. Hiu chinh cc tham so v mang Bao gm cc cng vic Chon biu tuong NETWORK and Dial-up, tip theo bm phai chut vo dng Local Area Connection v chon Properties, trn mn hnh hin thi cua s sau:
NET 90
Chon Install d thm hoc loai bo cc dich vu (Service), cc b giao thuc (Protocol), cc client cho Server. Chon Uninstall d g bo cc dich vu, giao thuc v client. Chon Properties d din cc tham s chi tit.
Cc dich vu mang Windows 2000 Server cho php cc my tnh trong mang truy cp v su dung ngun ti nguyn cua mang.
NET 91
Ty tung loai giao thuc, nguoi quan tri mang cn chon Properties d din, hiu chinh cc thng tin chi tit.
b. Hiu chinh cc tham so khc
2.5. Co so d liu Registry a. Khi nim Registry cua Windows 200 l mt c so du liu c cp bc cua nhung thit dinh dng d m ta ti khoan nguoi dng, phn cung cua my, v cc ung dung. Mi khi thay di mt lua chon v phn cung hay phn mm, th nhung thay di ny thuong duoc ghi lai trong registry. Registry cn luu nhiu thit dinh cua h thng v du nhu khi khoi dng my Windows 2000 s tu kim tra nhung thit bi phn cung duoc gn vo my. C th xem v sua registry bng trnh REGEDT32.EXE (nm trong thu muc \winnt\system32).
b. Ni dung Registry
NET 92
Cy con (subtree) Registry luu tru tt ca nhung thng tin bng cch chia chng ra lm nm cy con: - HKEY_LOCAL_MACHINE: Chua thng tin v phn cung, nhung thit dinh dnh cho cc h thng dang chay trn my. - HKEY_CURENT_USER: Chua thng tin v nguoi dng (user profile) duoc truy cp server, chua cc cu hnh, cc thit dinh dnh cho cc desktop dang chay trn server. - HKEY_USER: Chua con tro (poiter) chi dn cy con HKEY_CURENT_USER v dn mt default profile. Default profile chua cc thit dinh ngm dinh. - HKEY_CLASSES_ROOT: Giu cc thng tin v file association , gip h diu hnh bit cch mo tin bng chuong trnh no. Kha (key), d muc gi tri,tn, gi tri, kiu d liu Kha l mt d muc c tc dung chia tch thng tin ra thnh cc doan, c th c cc kha bn trong cc kha, goi l cc kha con (subkey), kha con c th c nhiu cp. Kha c tn, tn kha duoc vit lin v thuong duoc dt ngn gon d c th vit vua mt hng chu.
NET 93
Du liu trong registry duoc qui dinh nhu sau: - REG_BINARY: du liu nhi phn th - REG_DWORD: Kiu nhi phn khc di 4 bytes - REG_EXPAND_SZ: chui k tu c kch thuoc thay di - REG_MULTI_SZ: mt kiu du liu chui khc, cho php nhp thm tham s - REG_SZ: chui don gian Cc to cua registry (hive) Registry chu yu duoc chua trong cc tp tin goi l t (hive), cc t l cc tp nhi phn do vy mun doc n cn c trnh soan thao ph hop. Vic chia cc t nhm nap, sao luu du phng mt cch thun tin. Cc tp tin t duoc t chuc nhu sau:
Cy/kha Tp tin HKEY_LOCAL_MACHINE\SAM SAM (chnh) v SAM.LOG (du phng) HKEY_LOCAL_MACHINE\SECURITY SECURITY (chnh) SECURITY.LOG (du phng) HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE SOFTWARE (chnh) SOFTWARE.LOG (du phng) HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM SYSTEM (chnh) SYSTEM. ALT (du phng) HKEY_USER\DEFAULT DEFAULT (chnh) DEFAULT. LOG (du phng) HKEY_USER\SECURITY ID NTUSER.DAT HKEY_CURENT_USER NTUSER.DAT HKEY_CLASSES_ROOT Duoc tao lc boot my
Luu du phng v khi phuc Mi khi tp tin t bi thay di, truoc tin n s ghi vo cc tp tin du phng (LOG) cua n, khi su m ta v nhung thay di di voi tp tin t d hon tt, n moi thuc su ghi chnh tp tin t. Nu h thng gp su c trong
Kha (key) D muc gi tri (value entry) Kiu du liu (data type) Gi tri (value)
NET 94 thao tc ghi vo tp tin t, th h thng c th ly thng tin tu tp du phng d khi phuc tp tin t tro lai tnh trang truoc d. Trong mt s truong hop registry bi li th c kha nng gy li cho Windows 2000, do vy cn phai sao luu registry. D sao luu ton b registry c th dng trnh tin ch ntbackup.exe (trong thu muc system32). d sao luu mt phn cua registry c th dng lun trnh REGEDT32.EXE 3. QUAN TRI USER V GROUP 3.1. Khi nim user v group User l mt dinh danh, thng qua dinh danh ny nguoi dng c th truy cp v su dung cc dich vu mang, user c th goi l ti khoan nguoi dng. Windows 2000 Server c kha nng cung cp mt h thng user rt lon v duoc quan l boi AD. Cc ti khoan nguoi dng khi duoc tao ra du tu dng duoc cp cho mt m nhn din bao mt (security indentifier SID) Mi SID l mt con s duy nht d nhn din mt ti khoan, cc SID khng bao gio duoc ti su dung, khi mt ti khoan bi xa, n cung bi xa theo. Khi c ti khoan moi s duoc cp mt SID moi khng trng lp, nho d ti khoan moi s khng c quyn han v quyn truy cp trng voi ti khoan cu v h thng vn giu duoc tnh bao mt. H thng ti khoan duoc t chuc theo m hnh:
Sau khi ci dt Windows 2000 tao ra mt user dc bit c tn Administrator, ti khoan ny c ton b quyn han trn mt my hay mt min, khng th xa ti khoan ny nhung c th di tn.
Mt s user c cng quyn han trn mang c th duoc xp vo mt nhm goi l group, group duoc dt tn (group name) . Mt user c th l thnh vin cua Users for domain
USER USER USER USER -Administrator
USER USER USER USER GROUP Administrators GROUP Domain users
NET 95 nhiu group, khi l thnh vin cua group no th user s c quyn han cua nhm d. Windows 2000 server cung cp hai loai nhm, nhm bao mt (security group) v nhm phn phi (distribution group). Nhm bao mt l nhm duoc dng d cp cc quyn han v quyn truy cp, mi nhm bao mt du duoc cp mt m nhn din bao mt (SID). C ba kiu nhm bao mt l nhm bao mt tai ch (local group), nhm ton min (global group), nhm chung (universal group). Nhm phn phi duoc tao ra khng v muc dch bao mt, n khng c (SID) , n c th duoc dng d cp pht thu tn, dng d thng bo cho mt nhm nguoi. Windows 2000 server cung cp cc nhm tao sn nhu sau: Cc domain local group trong container builtin
Quyn han cc ngui dng cua nhm ngm dinh Ho cng c th Administrators: Truy nhp tai ch Truy cp my ny tu mang Chim quyn so huu cc tp tin Quan l ban ghi chp kim ton v bao mt Thay di gio gic cua my Tt my Buc tt my ny tu mt my o xa Luu du phng cc tp tin v thu muc Khi phuc lai cc tp tin v thu muc Thm v bot cc device driver Tng d uu tin cua mt qu trnh xu Tao ra v quan l cc ti khoan nguoi dng Tao ra v quan l cc global group Trao quyn han cho nguoi dng Quan l chnh sch kim ton v bao mt Kho cht server console Mo kho server console Dinh dang dia cung cua server Tao ra cc nhm chuong trnh chung Giu ring mt profile tai ch Chia se v chm dut chia se cc thu muc Chia se v chm dut chia se cc ti
NET 96 l nguyn khc Server Operators Truy nhp tai ch Thay di gio gic cua my server ny Tt my server ny Buc tt my server ny tu mt my o xa Luu du phng cc tp tin v thu muc Khi phuc lai cc tp tin v thu muc
Kho cht server Phu quyt kho cua server Dinh dang dia cung cua server Tao cc nhm chung Giu ring mt Profile tai ch Chia se v chm dut chia se cc thu muc Chia se v chm dut chia se cc my in Account Operators Truy nhp tai ch Tt my server ny Tao ra v quan l cc nguoi dng, cc global, cc local group, khng c quyn sua di ti khoan cua Administrator, global group Domain Admins hoc cc local group Administrator, Server Operators v Backup Operators Giu ring mt Profile tai ch Print Operators Truy nhp tai ch Tt my Giu ring mt Profile tai ch Chia se v chm dut chia se cc my in Backup Operators Truy nhp tai ch Tt my Luu du phng cc tp tin v thu muc Khi phuc lai cc tp tin v thu muc Giu ring mt Profile tai ch Everyone Truy cp my ny tu mang Kho cht server nu c quyn truy nhp tai ch Users ( Khng c quyn g ) Tao ra v quan l cc local group- nu c quyn truy nhp tai ch Guets ( Khng c quyn g ) ( Khng c quyn g ) Replicator ( Khng c quyn g ) ( Khng c quyn g )
Cc domain global group trong container users
NET 97
Nhm Cng dung cua n Domain Admins Bng cch dt mt ti khoan nguoi dng vo trong global group ny, ban cung cp duoc cc nng luc o muc d quan tri cho nguoi dng d. Cc thnh vin cua Domain Admins cua mt min c th quan tri min nh, cc my tram cua min y v moi min duoc uy quyn khc nu d lng global group Domain Admins cua min y vo cc Local Administrators cua chng. Theo mc dinh global group Domain Admins duoc tao sn cua mt min s l mt thnh vin cua ca Local Administrators cua min y ln cc Local group Administrators cua moi my tram NT hoc Win2K Pro trong min y. Global group Domain Admins cua mt min s tu dng c mt thnh vin l ti khoan Administrators duoc tao sn cua min y. Domain Users Cc thnh vin cua global group Domain Users cua mt min c quyn truy cp v quyn hnh cua nguoi dng bnh thuong di voi ca min y ln moi my tram NT/ Win2K trong min y. Nhm ny chua tt ca cc ti khoan cua nguoi dng cua min y, v theo mc dinh, l mt thnh vin cua moi Local group Users trn moi my tram NT/ Win2K trong min y. Domain Guests Min ny cho php cc ti khoan khch vng lai ( Guests) truy cp duoc cc ti nguyn ngang qua ranh gioi min nu ho d duoc cc quan tri vin min ny cho php lm nhu th
NET 98 3.2. Khi nim quyn han Windows 2000 cung cp cho nguoi dng kha nng truy cp mang d quan l hoc su dung ti nguyn. D kim sot truy cp windows 2000 chia ra hai nhm quyn, thu nht d l quyn han (right) di tuong no c quyn han th c kha nng gn hoc han ch kha nng truy cp vo mt vi di tuong h thng. Thu hai l quyn truy cp (permission) hay giy php truy cp, di tuong no c quyn ny th duoc php su dung di voi ti nguyn cua mang. Theo nguyn tc, cc quyn han duoc uu tin hon quyn truy cp, cc quyn han thuong duoc gn cho nhung cng vic lin quan dn vic quan l h thng. Windows 2000 d gn ngm dinh cc quyn han cho cc nhm tao sn, ngoi ra quan tri mang c th tao nhm moi ri gn quyn han ph hop cho nhm ny. Cc quyn han duoc tao sn bao gm:
Quyn han ngui dng Giai thch nghia Access this computer from the network Ni kt vo my ny ngang qua mang Act as part of the Operation system Dng vai tr nhu mt phn duoc uy quyn cua h diu hnh; mt s tiu h thng duoc cp quyn han ny. Add wortation to domain Lm cho cc my tram tro thnh vin cua min Back up files and directoies Luu du phng cc tp tin v thu muc. Nhu d ni o trn quyn ny d phu quyt cc quyn truy cp tp tin v thu muc. Bypass traverse checking Duyt luoi qua mt cy thu muc, cho d nguoi dng d khng c
NET 99 quyn truy cp no d voi thu muc d. Change the system time n dinh gio gic dng h bn trong my tai ch. Create a pagefile Tao mt tp tin phn trang ( b nho ao) Create a token object Tao cc the hiu truy cp (access token) chi b phn Local security Authority moi c quyn ny. Create permanent shared objects Tao nhung di tuong vinh vin dc bit Debug programs G ri cc ung dung Deny access to this computer from the network Nguoc lai voi quyn Access this computer from the network; thu hi ring quyn ny di voi nhung nguoi hay nhm m bnh thuong vn c n. Deny logon as batch job Thu hi quyn Log on as a batch job Deny logon as a service Thu hi quyn Log on as a service Deny logon locally Thu hi quyn Log on locally Enable computer and user accounts to be trussted for delegation Chi dinh cc ti khoan c th duoc uy quyn Force shutdown from a remote system Quyn shutdown my tu xa Generate security audits Tao ra cc d muc ghi chp kim ton Increase quotas Tng cc han ngach v dung luong dia cung Increase scheduling priority Tng cuong d uu tin lich biu cua mt qu trnh xu l. Load and unload device drivers Nap ( hoc bot) driver vo (hoc ra khoi) h thng. Lock pages in memory Kho cht cc trang vo trong b nho d ngn khng cho chng bi dua vo trong b luu tru du phng( nhu Pagefile. Sys chng han) Log on as a batch job Dng nhp vo h thng nhu mt phuong tin hng doi theo l ( Batch queue facility) Log on as a service Thuc hin cc dich vu bao mt ( vd; nguoi dng m thuc hin vic sao chp s dng nhp voi tnh cch
NET 100 nhu mt dich vu) Log on locally Dng nhp tai ch, tai chnh my server ny. Manager auditingand security log Chi r nhung su kin v kiu truy cp ti nguyn g s duoc kim ton. Ngoi ra cn cho php xem v xo sach ban ghi chp bao mt (security log) Modify firmware envionment valuas Sua di cc bin mi truong cua h thng ( khng phai bin mi truong cua nguoi dng ) Profile single process Su dung nhung kha nng ghi chp hoat dng( profiling) cua Win2K d quan st, nhn xt hoat dng cua mt qu trnh xu l. Profile system perfromance Su dung cc kha nng ghi chp hoat dng cua Win2K d quan st nhn xt hoat dng cua h thng. Remove computer from docking station Tho g mt my laptop ra khoi hp ni ghp vo mang (docking station) cua n. Replace a process level token Sua di the hiu truy cp cua mt qu trnh. Restore files and directories Khi phuc lai cc tp tin v thu muc, quyn ny phu quyt cc quyn truy cp tp tin v thu muc. Shut down the system Tt my Win2K Synchronize directory service data Cp nht thng tin cua Active directory Take ownership of files or other objects Chim quyn so huu cua cc tp tin, thu muc, v cc di tuong khc, vn truoc d duoc cc nguoi dng khc so huu.
Quyn truy cap (permission) Quyn tuy cp hay giy php truy cp (permission) chi dinh user no, group no duoc php su dung ti nguyn v voi diu kin g.
3.3. Thit k h thng user v group Truoc khi tao h thng user v group cho mt mang my tnh cn thit k h thng user cho t chuc d. Thit k ny l co so d thuc hin cc tc vu cu th lin quan dn user, n cung l co so d quan l h thng user trong qu trnh hoat dng mang. Khi thit k cn tun thu mt s nguyn tc sau:
NET 101 - Tn phai l tn duy nht, tn user khng duoc trng tn nhm. - D di cua tn di nht dn 20 k tu, c th chua chu hoa, chu thuong hoc ca hai. - Tn khng duoc chua cc k tu: / \ : | + * ? < > ; cc k tu mo rng. - Phn loai user quan tri mang v user su dung ti nguyn mang - Sp dt cc user vo cc group ph hop - Lp bang thit k users
3.4. Tao user v group
a. USER Tao user - Chay trnh Activate Directory Users and Computer, bm phai chut vo OU users, chon new user. Trn mn hnh s hin thi cua s NEW OBJECT USER
- Trn cua s ny cn din cc tham s
NET 102
Bm next d tip tuc, trn mn hnh hin thi cua s d din tip cc tham s
Cc dc tnh cua user, xem thng tin v hiu chinh - Chon user Properties
NET 103
Cc thit dinh v ti khoan - Chon user Properties, chon muc Account - Chon han ch v thoi gian cho vic truy nhp
- Chi dinh cc my tram duoc php truy nhp
NET 104
b. Group Tao group - Chay trnh Activate Directory Users and Computer, bm phai chut vo OU users, chon new group. Trn mn hnh s hin thi cua s NEW OBJECT GROUP
- Dua user vo nhm ph hop
NET 105
3.5. Login Script Login script l mt chuong trnh my tnh duoc su dung d dinh hnh cho mi truong lm vic, Login script duoc thuc hin khi user truy nhp mang. Login script c th vit bng nhiu nhn ngu nhu cc lnh shell cua DOS/NT/Windows 2000, Windows Scripting Host (WSH), KiXtart, XLNT, Perl, VBScript, Jsscript, . Login script duoc vit phu thuc vo yu t: nguoi xy dung kich ban (quan tri mang), my khch. D su dung cc ngn ngu khc th my khch cn phai hiu duoc ngn ngu ny, tuc l phai ci dt cc trnh thng dich. D don gian c th chon cc lnh shell cua Windows 2000 / NT/ Windows 9x. C th tao login script bng cc trnh soan thao nhu NC, Notepad, , dng trnh soan thao ny tao tp c cu trc TEXT c phn mo rng l BAT (DOS, Windows 9X) , hoc c phn mo rng l CMD (Windows 2000 / NT) v ghi tp tin ny ln thu muc
C:\WINNT\SYSVOL\sysvol\domainname\scripts V du: domain c tn thkt.edu.vn th login script phai duoc ghi ln thu muc C:\WINNT\SYSVOL\sysvol\THKT.EDU.VN\scripts
Mot so bin su dung:
NET 106 Bin h thng Kt qua
%HOMEDRIVE% Cho tn dia cuc b o my tram ni voi user's home directory %HOMEPATH% Cho tn duong dn thu muc ngm dinh cua user (user's home directory) %OS% Cho tn h diu hnh o workstation %PROCESSOR_LEVEL % Cho kiu processor o workstation %USERDOMAIN% Cho tn domain chua ti khoan cua user %USERNAME% Cho tn user
Su dung trnh NET.EXE : Dng NET USE theo ch do dng lnh NET.EXE c trong cc my d ci Dos client, Windows 9X, Windows 2000/NT Khai bo login script cho user Chay trnh Activate Directory Users and Computer, chon user cn khai bo login script, chon Properties cua user ny, sau d din tham s.
4. QUAN TRI HE THONG THU MUC V FILES 4.1 Cu trc thu muc cua Windows 2000
NET 107
4.2 Thit k h thng thu muc cho ngui dng Nguyn l chung Ty qui m v nhu cu cung cp dich vu cua mang m tung h thng h thng thu muc c th d ring trn dia logic hoc d ring trn mt my. - Dnh ring dia logic (c:) cho h thng thu muc cua Windows 2000. - H thng thu muc cua cc chuong trnh ung dung nn phn loai v d theo nhm, c th d trn dia cua windows 2000 nu dung luong cho php, nu dung luong lon cn d ring trn dia logic. - H thng thu muc cua cc USER nn tp trung d d dng theo di v kim sot. - H thng thu muc cua cc group nn tp trung d d dng theo di v kim sot. - H thng cc trnh ci dt cua mang nn d ring trn dia logic - Tn cua cc thu muc nn dt ngn gon v c qui lut
4.3 Quan l quyn truy cp a. Quyn truy cap o cap share Share l hnh thuc cung cp dich vu ghi chp tp tin ln dia cung cua mang. D cung cp dich vu ny, quan tri mang cn tao share v gn quyn truy cp ph hop cho user.
- Tao share: dt tn share
NET 108
- Chon permission d gn quyn truy cp cho user
Full Control: Quyn thuc hin tt ca cc cng vic trn thu muc v tp tin
NET 109 Change: Quyn doc, thi hnh, thay di, xa thu muc v tp tin Read: Quyn doc v thi hnh thu muc v tp tin khng c kha nng sua di
b. Quyn truy cap o cap thu muc v tp tin Quy dinh permission o muc thu muc v tp tin, cc quyn duoc chia nho mo muc chi tit. - Chon Properties cua thu muc, chon security Cc permission muc phn tu (molecular level):
Allow inheritable permissions parent to propagale to this object: Cho php cc thu muc con thua huong cc quyn cua thu muc muc cao hon n.
Cc permission muc nguyn tu (automic level) - Chon Properties cua thu muc, chon Advanced
NET 110
- Chon View/Edit
Write Traverse Folder/Execute File List Folder/Read Data Read Attributes Read Extended Attributes Create Files/Write Data Create Folders/Append Data
NET 111 Write Attributes Write Extended Attributes Delete Subfolders and Files Delete Read Permissions Change Permissions Take Ownership Synchronize Quyn so hu (ownership) Chu nhn cua mt di tuong (tp tin, thu muc, ...) c mt thuc tnh goi l ownership, owner tch bit voi permission. Nu c owner di voi mt di tuong th c th phn b lai permesion cho di tuong ny. Nguoi tao ra di tuong s l owner ngm dinh cua di tuong.
c. Cc share h thong Cc share duoc tao sn duoc dng chung cho h thng, cui tn share chua k tu $, cc share ny du l cc share n. Tt ca cc dia du c mt share n ung voi thu muc gc cua mi dia d. Cc share ny goi l share phuc vu vic quan tri (administrative share). Khng th thay di cc permission hoc dc tnh cua cc share ny, nhung c th chm dut hon ton vic chia se chng, v du cc share C$, D$, ... Cc share khc duoc dng vo muc dch cu th: - Admin$: ung voi thu muc gc cua h thng (thu muc chua tp tin cua windows 2000 v du c:\winnt) - Print$: Khi tao mt my in chung, h thng s dt cc driver cho my in d vo trong share ny. - IPC$ Dng d truyn thng giua cc my tnh - Repl$: Sao chp du liu giua cc server khi cc my dng dich vu sao chp (replication service) - Cc share c th n nu khi dt k tu $ vo cui tn share
4.4 Cp pht han ngach dia (quota) D kim sot dung luong dia cung trn server, windows 2000 cung cp mt cng cu nhm chi dinh dung luong dia m nguoi su dung c th ghi ln server. D thuc hin chuc nng ny chon properties cua dia trong cua s explore.
NET 112
Chon quota, trn mn hnh hin thi cua s properties, chon enable quaota management, chon quota entries
Trn mn hnh hin thi danh sch cc user duoc cp quota, click chut vo tn user d hiu chinh tham s. Thm user vo danh sch cp han ngach, chon trn thuc don quota new quota entry. Chon user cua domain trn danh sch hin thi trn mn hnh, tip theo xc dinh dung luong dia cn han ch.
NET 113
5. CI DAT CLIENT, TRUY NHAP VO MANG Sau khi Windows 2000 duoc ci dt trn SERVER cn phai duoc SHARE dia cung, gn quyn truy cp v quyn su dung cho cc USER v GROUP. Windows 2000 cho php cc Workstation (DOS, WINDOWS For Workgroup, WINDOWS 9X, Windows NT Workstation, Macintosh) truy nhp cc ti nguyn h thng. Tuy nhin ty theo tung h diu hnh m trn SERVER v Workstation cn phai cu hnh ph hop.
5.1. H diu hnh DOS Cc my su dung diu hnh DOS c th truy cp vo Windows 2000 bng cc phn mm Microsoft Network Client hoc Microsoft LAN Manager. Ci dt Microsoft Network Client Su dung dia ci dt (trn dia CD Windows NT Server, c th copy ra dia mm) - Khoi dng DOS v chay trnh SETUP
NET 114
+ Chon thu muc ci dt (ngm dinh c:\net)
- Bm enter d tip tuc
+ Chon change name: d hiu chinh cc tham s v + User name + Computer name + Workgroup name + Domain name + Chon change setup options: d hiu chinh cc tham s v + Redir options: nu chon Full Redirector th c kha nng + Truy cp vng v Login scrript + Remote Access Service + Gui thng bo + Cc co ch truyn thng lin kt xu l nhu Remote procedure calls, Windows Sockets (Winsock- giao din giua chuong trnh v giao thuc vn chuyn). + Logon validation: chon logon to domain + Chon network configuration: d hiu chinh cc tham s v
NET 115
+ Add adapter: Chon card mang, chon trn danh sch, nu MS client khng h tro th cn khai bo thu muc chua driver card mang.
+ Add protocol: Cc giao thuc h tro + NetBEUI + IPX Compatible Transport + TCP/IP: c h tro DHCP, khng h tro phn giai tn DNS Sau khi chon, hiu chinh cc tham s, h thng s duoc ci dt v yu cu khoi dng lai my tnh. Truy nhap vo mang: Nu qu trnh ci dt thnh cng, cc tp tin cua h thng d duoc tao ra, ni dung cua cc tp tin nhu sau: + Tp tin CONFIG.SYS FILES=45 device=a:\himem.sys device=a:\MSCLIENT\ifshlp.sys dos=high LASTDRIVE=Z + Tp tin AUTOEXEC.BAT SET PATH=a:\MSCLIENT a:\MSCLIENT\net start
Sau khi cc tp tin d duoc nap thnh cng (D login vo mang), c th su dung dich vu don gian cua mang . C th dng tp lnh NET.EXE d thuc hin mt s cng vic v mang nhu nh xa dia (map), khai bo my in mang. Mot so huong dan v NET.EXE - Chuc nng: h tro user su dung ti nguyn cua mang nhu dia cung, my in, hin thi thng tin kt ni. NET: thuc hin theo giao din thuc don
NET 116 NET HELP: tro gip NET USE NET USE [drive: | *] [\\computer\directory [password | ?]] [/PERSISTENT:YES | NO] [/SAVEPW:NO] [/YES] [/NO] NET USE [port:] [\\computer\printer [password | ?]] [/PERSISTENT:YES | NO] [/SAVEPW:NO] [/YES] [/NO]
NET USE drive: | \\computer\directory /DELETE [/YES] NET USE port: | \\computer\printer /DELETE [/YES] NET USE * /DELETE [/YES]
drive K tu chu ci tn dia * Tu gn chu ci tn dia tip theo. Nu dng /DELETE, ngt cc kt ni port Cng LPT cho my in computer Tn SERVER directory Tn thu muc duoc shared printer Tn my in
5.2. H diu hnh WINDOWS 9X Ci dt - My phai duoc ci dt phn cung nhu dy cp mang, card mang - My phai duoc ci dt v cu hnh phn mm
NET 117
+ Card mang + Dich vu: Client for Microsoft Network + Protocol: TCP/IP - Khai bao tn domain trong Properties cua dich vu Client for Microsoft Network
Su dung - Khi khoi dng my: nhp tn v mt khu hop l - C th su dung dich vu ghi chp thu muc, tp tin ln dia mang bng cch nh xa dia mang thnh dia logic cua my. Chon Map Network Driver (trong EXPLORE)
+ Driver: dt tn dia logic + Path: \\server_name\Share_name
NET 118 - Su dung dich vu in n - C th su dung cc dich vu khc nhu: mail, internet, .... nu trn my server c cung cp nhung dich vu ny.
5.3. Truy nhp vo Workstation khc trong mang (mang ngang hng) Ty tung h diu hnh duoc ci dt o my tram m cch ci dt cu th c khc nhau, di voi mang ngang hng chi c th cung cp mt s dich vu mang don gian nhu chia xe tp tin, thu muc, chia xe my in. Nu cc my tram d ci dt windows 9x, windows NT, hoc windows 2000 th v nguyn tc c th cu hnh nhu sau: - O my cn truy nhp (dch, chua ti nguyn) d duoc ci dt phn cung, cu hnh dy du phn mm cho mang. My ny cn chia xe ti nguyn d dng chung trn mang bng cch chon Share v din cc tham s: + Din Share Name: Dt tn cho dia, hoc thu muc d my khc c th truy nhp + Gn quyn truy cp hoc nhung han ch nu c, di voi windows 9x th chi c th dt password, di voi windows NT th c th gn quyn truy nhp chi tit hon. - O my truy nhp (su dung ti nguyn) d duoc ci dt phn cung, cu hnh dy du phn mm cho mang. Login vo mang voi du thm quyn. + C th su dung dich vu ghi chp thu muc, tp tin ln dia mang bng cch nh xa dia mang thnh dia logic cua my. Chon Map Network Driver (trong EXPLORE), din cc tham s + Driver: dt tn dia logic + Path: \\server_name\Share_name
6. QUAN TRI PHUONG TIEN LUU TR 6.1. Mt s khi nim a. Raid Phuong php bao v du liu cua h thng bng cch kt hop cc dia cung d tng tnh an ton du liu. C su kiu thuc hin raid (raid level), windows 2000 h tro cc muc raid 0, 1, 5 . Raid 0: chia dai khng chn le (striping withou parity) K thut chia dai khng chn le l k thut lin kt cc ch trng trn cc dia vt l thnh mt b dia chia dai (stripe set). Mi thnh vin trong stripe set duoc chia thnh cc dai (stripe) c kch thuoc bng nhau, khi h thng ghi du liu vo stripe set, du liu s duoc phn b trn cc dai ny. D thuc hin k
NET 119 thut ny cn t nht hai dia, ti da 32 dia, c th m ta k thut stripe set nhu sau:
Khi h thng doc hoc ghi du liu th tt ca cc thnh vin cua b dia du doc v ghi do vy thoi gian doc ghi s duoc cai thin.
Raid 1: phan chiu dia (disk mirroring) K thut phan chiu dia l k thut ghi du liu ln hai dia vt l ring bit nhung c chung mt b diu khin dia (disk controller). Trong truong hop mt dia bi li th vn cn du liu o dia cn lai. Disk mirroring khc voi truong hop nhn di dia (disk duplexing), k thut disk duplexing su dung hai dia cung voi hai b diu khin dia.
Raid 5: chia dai c chn le (striping with parity) K thut chia dai chn le l k thut lin kt cc ch trng trn cc dia vt l thnh mt b dia chia dai (stripe set). Theo k thut ny khi h thng ghi du liu ln dia, du liu duoc ghi rai ra khp cc dia trong dai. Thng tin chn le ung voi du liu cung duoc ghi vo dia, bng cch ny nu c su c say ra voi mt trong cc dia, phn du liu trn dia ny c th duoc ti tao tu nhung thng tin chn l trn cc dia cn lai.
Data a Data b
Data a Data b
Data a Data b Stripe set Member1(HD1) Member 3(HD3) Member 2(HD2) Disk controller Dia gc Disk Mirrored Disk Disk controller Disk controller Dia gc Disk Dia gc Disk
NET 120
b. Basic disk v dynamic disk Dia co ban (Basic disk) l loai k thut luu tru thng thuong theo chun dos , cc dia co ban khng h tro cc phn vng chiu li. Dia dng (dynamic disk) l k thut luu tru dia cho php tao ra, mo rng v xa bo cc phn vng trn nhiu dia vt l. Dia dng khng c tnh tuong thch, moi h diu hnh khng phai Window 2000 du khng doc duoc chng.
c. Phn khu dia (partition) Mt phn khu dia (partition) theo kiu dia co ban, l mt phn cua dia vt l duoc chia lm hai loai phn khu chnh (primary partition) v phn khu mo rng (extended partition).
- Phn khu chnh: l phn khu m h diu hnh c th khoi dng duoc, khng th chia phn khu chnh ra lm phn khu con. mt dia cung c th chia ti da 4 phn khu chnh. - Phn khu mo rng: d luu tru duoc du liu, th trn phn khu ny cn tao thnh mt hoc nhiu dia logic, cc h diu hnh khng th khoi dng duoc tu phn khu ny.
d. (Volume set) Volume set l hnh thuc lin kt cc phn vng cua mt hoc nhiu dia cung vt l thnh dia logic, Windows 2000 h tro hai loai volume set. Volume set don gian (simple volume set) duoc tao tu mt dia cung, volume set trai dn (spanned volume set) duoc tao tu nhiu dia cung. Cc volume set khng tro gip tnh nng chiu li, chng chi cho php su dung dia cung thnh dia logic voi dung luong lon. Mt trong cc dia cung dng volume set bi li th volume set cung li.
6.2. Quan l dia cng D quan l dia windows 2000 cung cp cng cu disk management trong thuc don computer management, cng cu ny h tro vic khoi tao mt dia cung moi Data a Data b
Parity cua a Data b
Parity cua a Parity cua b Stripe set Member1(HD1) Member 3(HD3) Member 2(HD2)
NET 121 thnh dia lm vic, kim tra vic hoat dng cua dia, xem v c th hiu chinh cc thng tin v dia.
Chon thuc don computer magagement
Khoi tao mt dia cung moi - Tao dia su dung theo kiu dia co ban (basic disk) - Tao dia su dung theo kiu dia dng (dynamic disk)
Giai phn manh dia 7. QUAN TRI DICH VU IN AN TRN MANG 7.1. Nguyn l in n trn windows 2000 : 1- Client (workstation) gui yu cu in 2- Client tao tc vu in, ngm dinh GDI (Graphics Device Interface) 3- Spooler trn my client gui dn Spooler cua my Server 4- Print processor: xu l 5- My in
My tnh cm my in (W2k): (1) - Phai l thnh vin cua domain Windows 2000 server - Login vo mang (domain) voi du thm quyn - Ci dt my in: ni my in vo my tnh, ci dt driver - Share my in
W2k Client Computer W2k Print Server Computer
NET 123
Printer Server (domain) (2) - Add my in ( chon my in trn mang):
- C th dng chuc nng brow d tm kim my in trn mang
NET 124
Sau d hiu chinh cc tham s v my in (nu cn), gn quyn in diu khin v su dung my in:
Vic su dung my in c th chon cc Permission sau: + Print: chi duoc quyn in + Manage Printer: Quyn quan l my in + Manage Document: Quyn quan l ti liu in n nhu tam dung in, xa cc tc vu in.
NET 125 My can in Windows 9x (3) - Login vo mang (domain) voi du thm quyn in Add my in ( chon my in trn mang)
Trong cua s PRINT TO THE FOLLWING PORT: \\ Server name \Printer Share name (\\IT\EpsonSty) + Server name: Tn my tnh cm my in d duoc share + Printer Share name: tn share cua my in 8. QUAN TRI SAO LUU D LIEU 8.1. Khi nim Trong qu trnh hoat dng my tnh c th gp cc su c nhu mt din dt ngt, hoc cc thit bi nhu dia cung c th gp li, v nhiu nguyn nhn khc, khi d c th xay ra vic mt mt phn hoc ton b du liu trn Server. Sao luu du liu l mt cng vic quan trong cua quan tri mang, c th phn chia cc cng vic sao luu du liu nhu sau: Sao luu h thng: sao luu Windows 2000 Server, co so du liu cua h thng nhu registry v cc phn mm chay trn nn Windows 2000 Server nhu SQL, Lotus notes ... Su thay di cua nhung files bao gio cung gn lin voi h thng, vic sao luu nhung files ny di hoi can thip nhu: ngung hoat dng chuong trnh, tt cc dich vu ... . Sao luu du liu cua nguoi dng: Nhung du liu do nguoi dng ghi ln mang, nhung files ny khng lm anh huong dn h thng.
8.2. Sao luu h thng
NET 126 Su dung trnh backup cua windows 2000 trong thuc don h thong - Sau luu:
- Khi phuc:
Su dung cc giai php khc - H thng server song hnh - Giai php dng b v sao luu du liu cua HP - Giai php sao luu du liu cua cc hng khc nhu Seagate Technology - Cc phn mm sao luu du liu 8.3. Sao luu d liu C th dng bng tu, dt lich sao luu du liu tu dng.
NET 127 Nu trn Server c dia cung du phng c th su dung cc chuong trnh lp lich d tu dng Copy du liu. Nu trn Workstation dung luong dia cung cn du c th su dung cc chuong trnh lp lich d tu dng Copy du liu. 9. MOT SO DICH VU MANG CUA WINDOWS 2000
9.1. Giao thc cu hnh my dng (Dynamic Host Configuration Protocol - DHCP) a. Khi nim
Giao thuc cu hnh my dng (DHCP) duoc thit k d tp trung ha cu hnh v quan l thng tin cu hnh TCP/IP bng cch gn tu dng cc dia chi IP cho cc my duoc cu hnh theo DHCP. Phn mm DHCP duoc ci dt trn ca my chu v my khch. Trn mang cn t nht mt my server duoc ci dt DHCP server. Microsoft cung cp b giao thuc TCP/IP voi cc DHCP client c sn trn windows 9x, windows 2000.
b. Cu hnh DHCP Server - Ci dt: + Add dich vu DHCP trong Control Panel Add/Remove program + Chon Add/Remove Windows Components + Chon Networking Services, chon Details + Chon DHCP
My khch HDCP
My chu HDCP
Yu cu IP Chon IP Cung cp IP Xc nhn cp
NET 128
- Cu hnh DHCP duoc thuc hin thng qua trnh DHCP Manager cua Administrative Tools
+ Trao quyn cho DHCP
+ Tao khu vuc (Scope DHCP) + Dt tn cho khu vuc:
NET 129
+ Chi dinh pham vi
+ Start IP Address: Bt du dia chi IP c th cp cho my khch DHCP + End IP Address: Kt thc dia chi IP c th cp cho my khch DHCP + Subnet Mask: D gn cho moi my khch DHCP
Theo v du trn dai dia chi tu 10.200.200.1 dn 10.200.200.200 s duoc cp ln luoy cho cc my tram khi truy cp mang. + C th chon tip tham s d loai ra mt vi dia chi IP d duoc dng cho mang Exclusion Range Start Address: bt du dia chi IP cn loai bo Exclusion Range End Address: kt thc dia chi IP cn loai bo + Chi dinh khoang thoi gian thu bao (lease duration): thoi gian m DHCP cp cho my tram
NET 130
Lease Duration Unlimited: khng gioi han thoi gian cp IP Lease Duration Limited:Thoi gian IP c hiu luc
+ Chi dinh cc tham s khc + Xem v hiu chinh cc tham s
9.2. Domain Name System (DNS) a. Chuc nng DNS l mt dich vu mang cua Windows 2000, DNS chua co so du liu phn tn nhm cung cp h thng tn c thu bc d nhn dang vi tr my trn mang, trn Internet, DNS duoc dng d quan l quan tri vng v tn cua cc my tnh. DNS xu dung m hnh my khch chu.
NET 131 DNS l h thng phn giai tn min duoc pht minh vo nm 1984, ngy nay n duoc coi l mt dich vu chun cua mang dng b giao thuc TCP/IP v Internet. Nhim vu co ban cua DNS l di tn min thnh dia chi IP v nguoc lai, h tro hoat dng cua cc mail server.
Cau trc tn min: Bao gm cc k tu vit cch nhau boi du chm (.), phn cui cng cua tn min th hin quc gia quan l tn min ny. Hin nay tn tai hai dang tn min, dang thu nht, phn cui cng cua tn min c th l:
Tn M ta Com T chuc thuong mai Gov T chuc chnh phu Mil T chuc qun su Net Cc nh cung cp mang v dich vu internet org T chuc phi thuong mai v phi loi nhun int T chuc quc t edu T chuc gio duc
V du: www.cnn.com website cua hng tin CNN
Tt ca nhung tn min ny do Hoa ky quan l, dang thu hai c phn truoc dui cua tn min ging nhu trn, phn cui cng l tn vit tt cua cc quc gia. V du VN l tn vit tt cua Vit nam , JP tn vit tt cua Nht, .... v du tn min c dang bsneu.edu.vn.
b. Mot so dc dim Kim sot tai cho, truy cap ton th gioi Internet khng quan l tp trung tn min, mi t chuc c mang vn hnh v duy tr DNS server cua ring mnh. Co quan quan l internet vng (InterNIC) quan l tt ca cc tn min d duoc dng k, tn v dia chi cua cc DNS server cua tn min d duoc dng k. InterNIC khng cho bit dia chi tn min cu th nhung n cho bit nhung DNS server c th tra loi cu hoi ny. Kha nng chiu loi Mi min chi c mt DNS server chnh (primary) chiu trch nhim giai dp tn di voi min d. Khi thit lp mt server moi cn khai bo l primary DNS server, hoc n chi c th l server phu (secondary), thng thuong DNS server phu s ni v sao chp co so du liu tu server chnh. Trong truong hop server chnh bi li hoc c qu nhiu yu cu th server phu c th dp ung yu cu tra vn tin. Cc zone, cc domain, v su uy quyn
NET 132 Zone (khu vuc) n c nhim vu luu tru pham vi cc dia chi IP m DNS phai quan tm. Trong truong hop domain phai quan l nhiu server cua nhiu khu vuc, d don gian trong vic tm kim v xc dinh tn my d thuc khu vuc no, c th chia tch min ra thnh min con. Khi chia tch thnh min con th DNS server cp trn cng phai uy quyn (delegate) cho server cp duoi n. Cc zone tra cuu xui v nguoc Qu trnh chuyn di mt tn host thnh mt dia chi IP duoc goi l forward name resolution (phn giai tn xui). Qu trnh chuyn di mt dia chi IP ra tn host tuong ung duoc goi l reverse name resolution (phn giai tn nguoc). Nhng loai ban ghi DNS pho bin Cc ban ghi A (loai host): loai ban ghi chi don gian lin h mt tn no d voi mt dia chi IP. Dy l tp hop cc tp tin ASCII c tn l zone files, su dung mt chu A d biu thi ban ghi ny l mt ban ghi host. Cc ban ghi SOA (start of authority): N l ban ghi dnh cho tn cua DNS server chnh cua min, cung cp dia chi IP cho nguoi quan tri cua min, chi ra khoang thoi gian dm tru du liu. Cc ban ghi NS: dnh cho DNS server, qui dinh cc tn server trong min. Cc ban ghi CNAME: ban ghi alias hay tn kinh din hay tn chun tc (canonical name) Cc ban ghi MX: ban ghi mail exchange Cc ban ghi PTR: ban ghi reverse host, ban ghi thng dung trong mt khu vuc tra cuu xui.
b. Ci dt, cau hnh Khi ci dt AD trn server DNS duoc tu dng ci dt theo, DNS cn duoc hiu chinh cc tham s.
- Tao ra Reverse lookup zone: chon add a new zone
NET 133
+ Activate Directory Integrated: tch hop voi AD + Standard Primary: Tao ra mt zone chnh + Standard secondary: tao ra mt zone phu - Nu chon Activate Directory Integrated, buoc tip theo cn din tham s dia chi mang cua l dia chi IP m mang dang su dung, nhp vo muc Network ID
- Khi mang chua c DNS hoc mun tao mt dich vu ci dt nhu sau: + Add dich vu DNS trong Control Panel Add/Remove program + Chon Add/Remove Windows Components + Chon Networking Services, chon Details + Chon DNS - Din cc tham s m trnh ci dt yu cu
10. TCH HOP NOVELL NETWARE VI WINDOWS 2000
NET 134 X.1. Kha nng lin kt vi Novell Netware Mt phn ti nguyn cua mang c th nm trn my chu Novell Netware, mang Windows 2000 cn phai giao tip v chia se ti nguyn voi Novell Netware. Giao thuc NWLink cua Windows 2000 v dich vu Gateway Service for Netware (GSNW) h tro cc my khch cua mang Microsoft giao tip v su dung ti nguyn trn mang Netware. Cc dc tnh cua NWLink SPX II- NWLink h tro Windows Sockets trn giao thuc Novell SPX II. SPX II duoc tng cuong d h tro ch d cua s v c kha nng dt kch thuoc khung lon nht. Da gn kt (multiple Bindings) NWLink c th duoc gn vo nhiu vi mang voi nhiu kiu khung khc nhau (Frame) Tu dng pht hin kiu khung (Frame Type Auto Detect), c th cu hnh d trong qu trnh ci dt tu dng pht hin kiu khung no l tt nht trn mang v su dung n. Kiu khung v gn kt Kiu khung: Cch m vi mang dinh dang du liu d gui ln mang. Cc my Novell c th duoc cu hnh voi nhiu kiu khung khc nhau. D c th giao tip duoc chng cn phai duoc cu hnh voi cng mt kiu khung, v du kiu khung 802.2, 802.3. Ngoi ra mi Topology (Ethernet, Token Ring, ...) di hoi mt dinh dang kiu khung khc nhau.
10.2. Gn kt vi NWLink Dich vu gn kt, lin kt dich vu voi giao thuc v vi mang n s su dung, Dich vu ny duoc gn ca voi NWLink NetBIOS v NWLink IPX/SPX, do vy h tro cho lin lac thng trn thnh phn my chu. Dich vu my tram chi duoc gn voi NWLink NetBIOS khng h tro cho lin lac thng voi thnh phn my chu.
D quan l v diu phi hiu sut NWLink c th dng cng cu cua Microsoft (Performance Monitor). Cng cu ny cho php hin thi thng tin v hiu sut cua mang, theo di cc di tuong no dang su dung.
10.3. Cu hnh dich vu cng ni cho Novell Trn my chu Netware Dng tin ch cua Novell tao nhm nguoi dng NTGATEWAY, tao user v cc tham s cn thit, b sung ti khon cng giao tip vo nhm NTGATEWAY. Gn cc quyn cn thit d cc user thuc nhm ny c th su dung ti nguyn cua Novell. Trn my Windows 2000 Ci dt dich vu GSNW: add dich vu trong Control Panel Network
NET 135
Ci dt, hiu chinh cc tham s Trong Control Panel chon biu tuong GSNW, hiu chinh cc tham s sau
Lua chon Ni dung Prerred Server My chu Novell s duoc tu dng ni dn Default Tree Nhp cc thng s cua cy thu muc NDS Default Context Nhp ngu canh ngm dinh Run Login Script Chay Login script Gateway Cu hnh cng ni cho cc ti nguyn
Cu hnh cho Gateway
NET 136
Dnh du vo muc Enable Gateway v din cc tham s v user
Chon ADD d cu hnh duong dn dn ti nguyn trn Novell
Din duong dn dy du trong hp Network Path cua my chu Novell
11. MOT SO TIEN CH a. Ipconfig - C trn Windows 9x, Windows 2000 Lnh ny hin thi cc gi tri cu hnh mang TCP/IP dang hoat dng. Lnh ny dc bit c nghia di voi mang c su dung DHCP, n cho php nguoi su dung xc dinh cu hnh TCP/IP m duoc cung cp boi DHCP ipconfig [/all | /renew [adapter] | /release [adapter]] Tham s All : Hin thi dy du. Bo tham s ny, ipconfig s chi hin thi dia chi IP, subnet mask, v default gateway. /renew [adapter] : Thay moi cu hnh cung cp boi DHCP. Lua chon ny chi tn tai trn h thng chay dich vu DHCP client. D chi dinh card, dnh tn card khi su dung ipconfig m khng cn dnh tham s. /release [adapter] Bo cu hnh DHCP hin thoi. Muc chon ny ngung hoat dng cua TCP/IP trn h thng v chi tn tai trn cc h thng chay DHCP client. D chi dinh card, dnh tn card khi su dung ipconfig m khng cn dnh tham s. Khng din tham s, ipconfig s hin thi ton b cu hnh TCP/IP hin tai bao gm dia chi IP v subnet mask. b. Ping
NET 137 Kim tra kt ni toi mt h thng khc. Lnh ny chi tn tai nu TCP/IP duoc ci dt. ping [-t] [-a] [-n count] [-l length] [-f] [-i ttl] [-v tos] [-r count] [-s count] [[-j computer-list] | [-k computer-list]] [-w timeout] destination-list Tham s -t : Chi ngung khi bi ngt boi nguoi su dung. -a : Tm tn my khi bit dia chi IP. -n count Gui mt s ln nht dinh b du liu ECHO, s ln duoc xc dinh boi count, ngm dinh l 4 ln. -l length : Gui du liu ECHO voi d di duoc xc dinh boi length, ngm dinh l 32 byte, ti da l 65527. -f : Gui lnh voi co hiu Do not Fragment trong b du liu. B du liu s khng bi chia tch trong khi chuyn toi dch. -i ttl : Dt truong Time To Live gi tri chi dinh o tham s ttl. -v tos : Dt truong Type Of Service gi tri chi dinh boi tos. -r count :Ghi lai duong di cua b du liu v b du liu tra v duoc dt o truong Record Route . Nho nht l 1 v lon nht l 9 di voi tham s count -s count : Chi r thoi gian di voi mi hop boi count. -j computer-list : Chi r duong di qua danh sch cc my chi dinh boi computer- list. Cc dia chi my tip duoc ngn cch boi cc gateway. S luong ti da danh sch l 9 IP. -k computer-list :Chi r duong di qua danh sch cc my chi dinh boi computer- list. Cc dia chi my tip khng duoc ngn cch boi cc gateway. S luong ti da danh sch l 9 IP. -w timeout : Chi r khoang thoi gian ngt duoi dang milliseconds. destination-list : Chi r cc my s duoc ping. c. Tracert Chuong trnh ny xc dinh duong di toi mt dia chi bng cch gui b du liu kiu Internet Control Message Protocol (ICMP) voi cc gi tri Time-To-Live (TTL) khc nhau. Mi mt router trn duong di qua cua b du liu s giam bin TTL cua b du liu t nht l 1 don vi truoc khi chuyn tip b du liu, do d, bin TTL rt huu ch khi dng d dm cc hop. Khi gi tri cua TTL cua b du liu giam cn 0, router s gui tra h thng mt message ICMP Time Exceeded. Tracert xc dinh duong di bng cch gui b du liu du tin voi gi tri cua TTL l 1 v sau d s tng TTL ln 1 sau mi ln gui tip theo cho dn khi h thng dch tra loi hoc TTL tin toi gi tri ti da. Duong di duoc xc dinh boi kim tra message ICMP Time Exceeded m duoc gui tra lai boi cc router
NET 138 trung gian. Tuy nhin, mt s router huy cc b du liu m khng gui lai message khi TTL v khng s lm cho tracert khng xc dinh duoc. tracert [-d] [-h maximum_hops] [-j computer-list] [-w timeout] target_name Tham s -d : Chi r khng tm tn my. -h maximum_hops : Chi r s hop ti da truoc khi toi h thng dch. -w timeout : Chi r thoi gian doi cua mi ln tra v thng tin tra loi theo milliseconds . target_name : Tn cua h thng dch. d. Ftp Tai file v my hoc tai sang mt h thng chay dich vu FTP server. Ftp can be used interactively. Lnh ny chi tn tai nu giao thuc TCP/IP d duoc ci dt. FTP l 1 dich vu khi chay tao ra mt mi truong m ban c th su dung cc lnh con cua FTP, sau d c th thot ra bng ln quit. Khi dang trong mi truong cua FTP th du nhc ftp s xut hin. ftp [-v] [-n] [-i] [-d] [-g] [-s:filename] [-a] [-w:windowsize] [computer] Tham s -v : Bo qua cc dng tra loi tu server ftp -n : Khng tu dng yu cu login sau khi chay ftp. -i : Bo cc dng thng bo trong khi chuyn nhiu file. -d : Cho php d li, hin thi tt ca cc lnh duoc thuc hin giua ung dung khch ftp v server ftp. -s:filename : Chi r 1 file dang text chua cc lnh ftp; cc lnh ny s chay sau khi ftp khoi dng. Computer : Chi r tn my hoc IP cua h thng tu xa cn truy cp. Nu c tham s ny th n phai l tham s dung cui cng trong dng lnh. e. Finger Hin tt ca cc thng tin v nguoi dng trn mt h thng chay dich vu Finger. Cc thng tin hin thi s thay di tuy theo h thng tu xa. Lnh ny chi tn tai khi c ci TCP/IP. finger [-l] [user]@computer [...] Tham s -l : Hin thi lit k di. User : Tn nguoi su dung cn bit. Nu khng chi r th thng tin cua tt ca nguoi su dung s hin thi
NET 139 TU DIEN THUAT NG
Access permission Quyn truy cp Account lockout Kho ti khoan Account policy Chnh sch ti khoan Address Dia chi Address class Lop dia chi Administrative account Ti khoan quan tri Administrative alert Bo dng quan tri Administrator Nh quan tri Administrator privilege Dc quyn (o cp d) nh quan tri; dc quyn Administrator Archive bit Bt luu tru Associate Phi hop Attribute Thuc tnh Auditing Kim ton Audit policy Chnh sch Audit Backup domain controller (BDC); My diu khin vng du phng Bits per second (BPS ) S bt/giy. Boot partition Phn dia khoi dng Bridge Cu ni Broadcast message Thng dip pht rng Brouter Kt hop cc phn tu cua cu ni v b dinh tuyn. Browse Duyt xem Built-in group Nhm ci sn Capture Chup anh Client My khch Client application Ung dung my khch. Client service for Netware Client Service for Netware Common group Nhm chung Communications setting Xc lp truyn thng Compact Tin ch dang dng lnh, dng d nn tp tin trn volume NTFS. Computer account Ti khoan my tnh. Computer browser server Dich vu Computer Browser. Computer name Tn my tnh Configure Lp cu hnh Connect Ni kt Connected user Nguoi dng duoc ni kt Connection oriented protocol Giao thuc huong ni kt Default gateway Cng giao tip mc dinh
NET 140 Default network Mang mc dinh Default user Nguoi dng mc dinh Dial-up line Duong truyn quay s Dial-up networking Ni mang qua duong quay s Disabled user account Ti khoan nguoi dng bi cm su dung DNS name server My phuc vu tn DNS DNS service Dich vu DNS Domain Vng Domain controller My diu khin vng Domain name Tn vng Domain name system (DNS) H thng tn vng Dynamic host configuration protocol (DHCP) Giao thuc cung cp cu hnh dng cua dia chi IP v cc thng tin lin quan Extended partition Phn chia mo rng Fault tolerance Co ch dung li File allocation table (FAT) Bang phn phi tp tin File sharing Chia se tp tin File system H thng tp tin File transfer protocol (FTP) Dich vu h tro vic chuyn tai tp tin giua nhung h thng cuc b v o xa no chp nhn giao thuc ny. Gateway Cng giao tip Geteway service for Netware Duoc km theo Windows NT Server, W2K cho php my tnh chay Windows NT, W2K kt ni voi my phuc vu Netware. Global account Ti khoan ton cuc Global group Nhm ton cuc Gopher H thng thu bc d tm v phuc hi thng tin tu Internet hoc mt Intranet no d. Group Nhm Group account Ti khoan nhm Guest Nguoi dng vng lai, khch vng lai Home Directory Thu muc c nhn Host My chu Home page Trang chu Host ID S nhn din my chu Internet Protocol (IP) Giao thuc truyn thng dip cua dy giao thuc TCP/IP
NET 141 Internet Router B dinh tuyn Internet IP address Dia chi IP IP Router B dinh tuyn IP ISO Vit tt tu International Standards Organization (T chuc tiu chun ho quc t) Kermit Giao thuc chuyn tai cc tp tin nhi phn Kernel Thnh phn cua Windows NT Excutive W2K, chiu trch nhim quan l b vi xu l. Local account Ti khoan cuc b Local group Nhm cuc b Local printer My in cuc b Localtalk Ten do Apple Computer dng d goi phn cung ni mang Apple Log off Tch khoi mang Log on Truy nhp Logon script Script dng nhp, kich ban dng nhp Mac address Dia chi MAC Macintosh accessible volume Volume c th truy cp boi macintosh Mapping Su nh xa Mapping file Tp tin nh xa Master Boot Record Vng quan trong trn dia cung, chua cu trc du liu bt du quy trnh khoi dng my tnh Master domain Vng chnh Member server My phuc vu thnh vin Migration Tool for Netware Duoc cung cp km theo Windows NT, cho php chuyn tai cc ti khoan v cc thng tin lin quan dn my tnh chay Windows NT Server, W2K Mirror set Mt ban sao hon chinh cua du liu Modem Modulator/Demodulator, thit bi truyn, nhn du liu qua duong din thoai chun Name mapping nh xa tn Name Resolution Service Dich vu phn giai tn Net Logon Service Dich vu Net logon Netware Directory Services (NDS) Mt dich vu Netware chay trn cc
NET 142 my phuc vu Netware, dich vu ny cho php dinh r dia dim cua ti nguyn trn mang (tu Netware 4.x) Network adapter card Thit bi dng ni mang my tnh (card mang) Network ID S nhn din mang Network protocol Giao thuc mang Network sniffer Cng cu giai don mang Node Nt, dim ni NT file system, NTFS H thng tp tin NT, W2K Object Di tuong Open Systems Interconnection (OSI) model M hnh OSI Orphan Thnh vin m ci Owner Chu so huu Packet Gi du liu Page fault Li trang nho Paging file Tp tin phn trang Parity (thng tin) chn le Partition Phn chia (dia) Partition Table Bang quan l dia Permission Quyn truy cp Personal group Nhm c nhn Ping Lnh Ping, c th dng d kim tra cc kt ni voi mt hay nhiu my chu o xa Point-to-Point protocol (PPP) Tp hop giao thuc v tao khung theo chun cng nghip, l thnh phn cua Windows 2000 Port ID S nhn din cng Primary domain controller (PDC) My diu khin vng chnh Primary Partition Phn chia chnh Printer permission Quyn truy cp my in Print sharing Chia se my in Print spooler B dm in Privilege level Cp d dc quyn Property Thuc tnh Proxy My duoc uy nhim Queue Hng cho Raid (Redundant Array off Inexpensive Disks) Mt phuong php dng d chun ha v phn loai cc h dung li dia.
NET 143 Remote Access Service (RAS) Dich vu truy cp tu xa Remote Procedure Call (RPC) Cuc goi thu tuc tu xa Repeater B di huong Resource Ti nguyn Roaming user profile H luu tru nguoi dng luu dng Router B dinh tuyn Security Accounts Manager (SAM) Mt co so du liu chua thng tin bao mt cua Windows NT, W2K Secure Sockets Layer (SSL) Giao thuc cung cp truyn thng du liu an ton thng qua co ch m ho v giai m du liu Server message block (SMB) Khi thng dip my phuc vu Server zone Khu vuc my phuc vu Session Phin, ky lm vic Share Chia se Share resource Ti nguyn dng chung Simple Mail Transfer protocol (SMTP) Giao thuc chuyn thu gian don Simple Network Management Protocol (SNMP) Giao thuc quan l mang gian don Acronym for structured query language (SQL) Ngn ngu hoi c cu trc System partition Phn chia h thng System police Chnh sch h thng Transforms Nguyn tc bin di Trap By True Type Font Mt kiu phng chu Trust relationship Quan h uy quyn Uninterruptible power supply (UPS) B cung cp din nng lin tuc User account database Co so du liu ti khoan nguoi dng User Datagram Protocol (UDF) Giao thuc b du liu nguoi dng User right policy Chnh sch v quyn nguoi dng Variables Bin Virtual server My phuc vu ao
NET 144 TI LIEU THAM KHAO
1. Mang my tnh v cc h thng mo, GS. TS. Nguyn Thc Hai, NXB Gio duc 1999 2. Mang my tnh, Luoc dich v bin soan H Anh Phong Nh xut ban Thng k, 2002 3. Ct tuy v mang (Networking Essentials) , bin dich Pham Cao Hon, Pham Dnh Phuoc, Nguyn Vn Khi, NXB Dng Nai 2000 4. Upgrading and Repairing Networks, Craig Zacker, Publisher: Que ,1/1995 5. High-Performance Networking Unleashed, Macmillan Computer Publishing CNE Training Guide Netware 4.1 Administration, KARANJIT SIYAN, PH.D. Publisher: New Riders, Sep-1995 6. Novell Netware 4.1, Novell, Inc. December 1994 7. Lm chu Windows 2000 Server, Pham Hong Dung, Hong Duc Hai, NXB Gio duc 2000 8. Microsoft Windows 2000 Server Unleashed, Sams Publishing 2000 9. Windows 2000 Server Study Guide, SYBEC 2000 10. Administrating W2K Network Infrastructure, SYBEC 2000 11. Windows 2000 Server, Syngress 2001 12. Cc trang web: www.micorosoft.com , www.novell.com, www.cisco.com,