Islami Dhe Varferia

N e r t A ll-llah t Gjith mh h m ut, s irs mit, M h s s irueit!
ISLAMI DHE VARFRIA

Dr. Jusuf Kardavi
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih
www.islamischen.ch
e-mail: info@islamischen.ch
DY FJAL PR AUTORIN ........................................................................................................................................................................................... 5 PARATHNIA E LIBRIT .............................................................................................................................................................................................. 6 QNDRIMI I NJERZVE NDAJ PROBLEMIT T VARFRIS........................................................................................................................................... 9 QNDRIMI I T SHENJTVE NDAJ FUKARRALLKUT: ................................................................................................................................................. 9 QNDRIMI I DETERMINISTVE (FATALISTVE):.........................................................................................................................................................10 QNDRIMI I THIRRSVE T BAMIRSIS INDIVIDUALE: ............................................................................................................................................ 11 QNDRIMI I KAPITALISTVE:....................................................................................................................................................................................12 QNDRIMI I BASHKIMIT MARKSIST:..........................................................................................................................................................................14 QNDRIMI I ISLAMIT NDAJ VARFRIS.....................................................................................................................................................................15 A. ISLAMI E MOHON QNDRIMIN E T SHENJTVE NDAJ VARFRIS: ....................................................................................................................15 B. ISLAMI E URREN QNDRIMIN E DETERMINISTVE APO FATALISTVE NDAJ VARFRIS ........................................................................................21 C. ISLAMI NUK E APROVON MJAFTIMIN ME MIRSIN INDIVIDUALE DHE LMOSHAT VULLNETARE ........................................................................ 27 D. ISLAMI E URREN DHE NUK E APROVON QNDRIMIN E KAPITALIZMIT...............................................................................................................28 E. ISLAMI NUK E APROVON QNDRIMIN MARKSIST.................................................................................................................................................30
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: info@islamischen.ch 3
MNYRAT (MJETET) E ISLAMIT PR TRAJTIMIN E VARFRIS.................................................................................................................................. 33 I - PUNA ................................................................................................................................................................................................................34 II - KUJDESI I T PASURVE PR T AFRMIT .......................................................................................................................................................44 III - ZEKATI APO LMOSHA ....................................................................................................................................................................................50 ARGUMENTET KURANORE:.....................................................................................................................................................................................64 ARGUMENTET NGA SUNNETI: ..................................................................................................................................................................................65 IV - ASISTENCA E DEPOZITS ISLAMIKE ME T ARDHURAT E SAJ T NDRYSHME ....................................................................................................70 V - DETYRIMI I T DREJTAVE TJERA POS ZEKATIT...................................................................................................................................................71 VI - LMOSHA VULLNETARE DHE BAMIRSIA INDIVIDUALE .................................................................................................................................... 75 VAKFI I BAMIRSIS:............................................................................................................................................................................................78 KONKLUZION .........................................................................................................................................................................................................79 MBYLLJE................................................................................................................................................................................................................86 TRIUMFI I ISLAMIT MBI VARFRIN........................................................................................................................................................................86
www.islamischen.ch
DY FJAL PR AUTORIN
- U lind n Egjipt m 1926/1344 - Kreu (hifzin) memorizimin e Kuranit n moshn 10 vjeare. - Studioi n El Ez-her nga niveli fillor deri n at universitar dhe m 1973/1393 mori titullin Doktor n filozofi. - Punoi si hatib, msues dhe autor n Departamentin e Vakfeve dhe n El Ez-her. - Aktualisht sht i caktuar pr dekan t Fakultetit t Sheriatit dhe Studimeve Islame si dhe drejtor i Qendrs s Studimeve mbi Sunnetin dhe Siren n Universitetin e Katarit. sht antar i shum shoqatave akademike islame etj. - Ka botuar mbi 42 libra q trajtojn aspekte t ndryshme t jets, letrsis dhe poezis islame. Midis tyre jan: Fikhu i zekatit; Hallalli dhe harami n Islam; Imani dhe jeta; Fetva bashkkohore; Rizgjimi islam ndrmjet kundrshtimit dhe ekstremizmit, etj. - Artikujt dhe punimet e tij jan botuar n shum gazeta dhe revista arabe islame. - Dr. Kardavi konsiderohet si nj nga mendimtart m t moderuar islam dhe njri prej atyre q kombinojn diturin tradicionale t Sheriatit me nj kuptim bashkkohor t problemeve (Fikh ul
www.islamischen.ch
Vki). Shkrimet e dr. Kardavit kan gjetur nj prkrahje t gjer n t gjitha shtresat e bots islame dhe shum prej tyre jan prkthyer n gjuh t ndryshme.
PARATHNIA E LIBRIT
Kto faqe nuk jan t reja pr rregullimin ekonomik n islam, sepse pr kt jan shkruar libra t tjer m gjrsisht q i prmbajn ligjet e islamit dhe kshillat e tij t veanta n lidhje me aktivitetin njerzor dhe n lidhje me pasurin, problemin dhe ndrrimin e saj, shprndarjen dhe konsumimin e saj, dhe dispozitat q jan vendosur pr t prmes t cilave erdhi n shprehje drejtsia dhe u realizua baraspesha ndrmjet liris s individit dhe interesit shoqror dhe mes fes s njerzve dhe bots s tyre. Vrtet studimi e rregullave ekonomike t Islamit sht i gjat e i vshtir, por mua mu b e mundur q t punoj disa vite rreth ksaj teme, kur paraqita dizertacionin tim mbi zekatin. Ndrsa tema ime q po e trajtoj ktu bn fjal pr nj pjes t veant dhe ka t bj me problemin e varfris (fukarallkut), burimin e saj, ruajtjen e t drejtave t t varfrve, sigurimin e nevojave t tyre dhe ruajtjen e nderimit t tyre n shoqrin islame nn hijen e sheriatit islam. Njerzimi e njeh varfrin (fukarallkun) q n koht e lashta, fet dhe filozofit u munduan q ta zgjidhin kt problem pr nj koh, me an t kshillave, nxitjeve dhe friksimeve, p.sh.
www.islamischen.ch
shembulli m i qart pr kt sht republika e Platonit disa shekuj para lindjes s Isas (a.s.) q dshironte t kuronte nj devijim real me nj devijim m t madh se ai e m t dmshm. Dhe pr kt sht e obligueshme pr do njeri q ka dituri pr fen islame q tua qartsoj muslimanve realitetin e asaj q e drgoi Muhammedi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) si udhzim dhe mshir. Ato q kemi paraqitur ktu nga trajtimi i islamit pr problemin e varfris jemi munduar ta kthejm at n rrnjn e tij n burimet e tij islame, t cilat jan: Libri i All-llahut dhe Sunneti i t Drguarit t Tij dhe thnjet e imamve t zellshm nga fukahat e islamit. N mnyr q t mos na akuzoj neve ndonj njeri partiak pr kt, sepse ne u paraqesim njerzve nj islam t cilin e njohn sahabt dhe e kuptuan at Ebu Hanife dhe Malik e t tjer imam. Do ti bhet e qart lexuesit n kto faqe q qndrimi i Islamit ndaj varfris dhe burimi i tij, mnyrat q i zgjodhi ai pr burimin e tij, kujdestaria e tij ndaj t drejtave t t varfrve, donatorizimi i tij pr nevojat e tyre materiale dhe edukative etj, e bn at medhheb (rrug-drejtim) q dallohet nga do medhheb tjetr. Vrtet islami ka qndrimin e tij ndaj jets, njeriut, puns, pasuris, individit dhe kolektivit, i kundrshton plotsisht t gjitha qndrimet e medhhebeve t tjera, qoft t djatht apo t majt: ai mban qndrimin e tij t veant dhe t pavarur as i lindjes e as i perndimit, por edukative dhe njerzore: All-llahu xh.sh. thot: All-llahu sht drit (ndiues, udhzues) i qiejve e i toks. Shembulli i drits s Tij i gjason kandilit t vendosur n nj zgavr t errt. Kandili gjendet brenda nj qelqi si t ishte yll flakrues
e q ndizet prej (vajit t) nj druri t bekuar, prej ullirit q nuk mund t quhet as i lindjes e as i perndimit, e vaji i tij ndrion pothuajse edhe pa e prekur zjarri. Drit mbi drit. All-llahu udhzon kah drita e Vet at q do Ai. All-llahu sjell shembuj pr njerzit. All-llahu do gj di shum mir. (Nur: 35) Le t lm pr islamin dhe origjinn, rrnjen e tij dhe prsosshmrin, thellsin, barazpeshn e tij dhe t thrrasim tek nj islam i vetm me plot bindje e guxim si shruesi i t gjitha problemeve tona dhe zgjidhsi i nyjeve tona dhe vetm ai sht ila sepse parimet tjera dhe organizatat tjera jan mashtruese dhe prhapin mashtrimin pr do smundje, ndriimi i do errsire, dhe se ka jan t tjer parime e organizata t cilat prhapin mashtrimin dhe edhe vet jan mashtrues. E ato nuk jan tjetr vese iluzione t humbura dhe imagjinata t kota dhe provime t ngelura dhe na mjafton neve se ato jan nga prodhimet e ifutve t ndyr dhe punime t jobesimtarve mashtrues. E veprat e atyre q nuk besuan jan si valt (nga rrezet e diellit) n nj rrafshin ku i etshmi mendon se sht uj derisa kur ti afrohet atij nuk gjen asgj, por aty e gjen All-llahun dhe Ai do tia jap llogarin e tij. All-llahu sht i shpejt n llogaritje. Ose (veprat e tyre) jan si errsirat n det t thell t cilin e mbulojn valt mbi val dhe mbi ato ret e dendura, pra, errsira njra mbi tjetrn sa q nuk mund ta shoh ai as dorn e vet. Atij t cilit All-llahu nuk i jep drit, ai nuk ka pr t pasur drit. (Nur: 39-40) Dr. Jusuf Kardavi
QNDRIMI I NJERZVE NDAJ PROBLEMIT T VARFRIS

Q n koht e lashta njerzit kan pasur qndrime t ndryshme ndaj problemit t varfris, t cilat do ti bjm t qarta n vijim.
QNDRIMI I T SHENJTVE NDAJ FUKARRALLKUT:

Prej tyre nj grup asketsh, murgjish dhe sufistsh pretendojn se varfria nuk sht sherr q t krkohet shmangia e tij ose largimi nga ai, dhe as smundje q krkon kurim, por se sht begati e All-llahut q Ai ia jep atij q do Ai, nga robrit e tij, n mnyr q zemra e tij t jet e lidhur me ahiretin, duke i refuzuar mashtrimet e dunjas, e t jet i lidhur me All-llahun, mshirues me njerzit, n t kundrtn e pasuris e cila t on n humbje dhe arroganc. Prej tyre ka q thon: Kjo bot sht prishje dhe dunjaja sht sherr dhe bela dhe se, m e mira e t mirave do t ishte shpejtimi i shkatrrimit t saj ose, m s paku shkurtimi i qndrimit t njeriut n t, prandaj duhet pr t menurin largimi nga knaqsit e dunjas dhe mosmarrja pjes n t prve sa ka i mundson atij jetesn n t. N fet hyjnore jan gjetur thnie dhe thirrje q e madhrojn varfrin dhe e shenjtrojn at, sepse ai sht mjet pr dnimin e trupit dhe dnimi i trupit sht mjet pr lartsimin e shpirtit, dhe u prhap edhe tek disa sufist musliman, t cilt u ndikuan nga kulturat e huaja, t cilat e
www.islamischen.ch
njollosn kulturn islame dhe e turbulluan kthjelltsin e saj, si sufistt indian dhe murgjit katolik e tjer. Ende vazhdoj ta kujtoj nj tekst, t cilin e kam lexuar n librat e tyre: Teksti thot: Nse e shikon varfrin duke ardhur, thuaj: Mir se erdhe simbol i njerzve t mir, e nse e shikon pasurin duke ardhur, thuaj: mkat q po shpejton dnimi i tij!!. sht marrzi q t krkojm nga ky grup njerzish, i cili e shikon varfrin n kt pikpamje, dhe paraqesin zgjidhjen pr kt problem, ndrkoh kur as q e konsiderojm varfrin si problem real.
QNDRIMI I DETERMINISTVE (FATALISTVE):

Ky grup e kundrshton grupin e msiprm n qndrimet e tyre ndaj varfris. Ata mendojn se n t ka sherr dhe bela, por thon se ai sht caktim nga qielli, ska t bj me t doktoratura, mjeksia dhe as ilai, pra, fukarallku i t varfrit dhe pasuria e t pasurit, jan n dshirn e Allllahut t Lartsuar dhe n caktimin e Tij, e sikur t donte All-llahu, do ti kishte br t gjith njerzit t pasur dhe do ti kishte dhn do njerit prej tyre thesarin e Kuranit, por Ai dshiroi q t ngrej disa prej tyre n grad m t lart se t tjert. Ai begaton shum at q do dhe nuk begaton gjithashtu at q do, n mnyr q ti sprovoj ata n at far iu ka dhn.
www.islamischen.ch
10
Ilai t cilin e paraqesin kto pr problemin e varfris monopolizohet n kshilln e tyre pr t varfrit q t knaqn me caktimin (e All-llahut), t bjn durim nga belat dhe t binden me at far u sht dhn, sepse bindja sht thesar i pafund dhe bindja tek ato sht knaqsi aktuale, n do gjendje q t jet. Ky grup El-xhebrije nuk kujdeset pr t pasurit dhe pr pasurin e tyre q e shpenzojn, q tu drejtoj atyre nj kshill, por ai ua drejton kshilln e tij t varfrve: Ky sht caktimi i All-llahut pr juve, t jeni t knaqur me t, e mos krkoni gj tjetr m lart se kjo, e mos u mundoni q ta ndryshoni at.
QNDRIMI I THIRRSVE T BAMIRSIS INDIVIDUALE:

Kemi nje grup t tret i cili i bashkangjitet grupit t dyt n t gjitha pikpamjet e tij lidhur me varfrin. Ata mendojn se n t ka sherr dhe bela, gjithashtu e konsiderojn at problem q krkon zgjidhje. Por se n zgjedhjen e ktij problemi nuk mjaftohen me kshilln e tyre ndaj fukarave me knaqsi dhe bindje si grupi i dyt, por bjn edhe nj hap para duke kshilluar t pasurit me dhnien e sadakas dhe bamirsis, dhe u premtojn atyre shprblimin tek All-llahu, nse i prgjigjen ksaj thirrjeje bamirsie dhe ua trheqin vrejtjen duke ua kujtuar atyre prfundimin e keq dhe dnimin me zjarrin e xhehennemit nse i keqtrajtojn t varfrit. Kjo sht ajo pikpamje me t cilen u dalluan fet e mparshme nga Islami; mbshtetja n bmirsin individuale dhe lmoshat vullnetare, urrejtja e pikpamjes s mendimeve shnjtrore
dhe xhebrije, t cilat kan qen mbizotruese n shum njerz t feve tjera. Gjithashtu, kto jan ato mendime t cilat mbizotruan Evropen gjat mesjets.
QNDRIMI I KAPITALISTVE:
Grupi i katrt n lidhje me varfrin, sht i mendimit se varfria sht sherr nga sherret e jets dhe problem nga problemet e saj, dhe se prgjegjsi pr t sht vet i varfri ose shansi, ose prcaktimi dhe jo populli, as shteti, e as t pasurit. do individ sht prgjegjs pr vetn e tij, sht i lir n sjelljet e tij dhe i lir n pasurin e tij. Udhheqsi i ktij grupi sht Karuni, q ka qen nga populli i Musait t cilit i dha All-llahu nga thesaret q nuk i kishte askush. kur e kshilloi at populli i tij: Dhe me at q t ka dhn All-llahu, krko (ta fitosh) botn tjetr, e mos le mangu at q t takon nga kjo bot, dhe bn mir ashtu si t ka br All-llahu ty, e mos bn t kqia n tok, se All-llahu nuk i do rregulluesit. (Kasas: 77) Prgjigjja e tij ishte: Ai (Karuni) tha: M sht dhn vetm n saje t dijes sime! Po a nuk e di ai se All-llahu shkatrroi para tij nga popujt e lasht asish q ishte edhe m i fuqishm e m i pasur se ai, po mkatart kriminel as q do t pyeten pr fajet e tyre (meq All-llahu e di).
(Kasas: 78) Pasuesit e teoris s Karunit gjithashtu, mendojn se, at q kan grumbulluar nga pasuria e kan grumbulluar dhe mbledhur me zgjuarsin e tyre dhe influencn e tyre dhe se zotruesi i pasuris sht m meritues pr t sesa dikush tjetr, dhe se ai ka t drejtn e sjelljs me at pasuri si t doj ai dhe ku t doj. E nse ai bn mir dhe i jep nj fukaraje dika, ai sht i zoti i mirsis dhe i mjafton shoqris n shikimin e ktyre q tiu jepet liria pr t gjith pr t fituar dhe pr tu br t pasur, dhe kush nuk fiton dhe nuk bhet i pasur, kjo nuk sht prgjegjsi e shoqris ose e popullit dhe se nuk sht e detyruar pr t pasurit q t kujdesen pr t varfrit dhe t paguajn pr ta, prvese n aspektin e mshirs dhe t prfitimit t falenderimeve t dunjas ose arritjes s sevapit n ahiret pr at q beson n t. Ky koncept sht koncepti i veant i kapitalistve i cili zotroi Evropn n fillimin e ksaj kohe. Nuk sht pr tu uditur se kapitalizmi n fillimin e dukjes ose shfaqjes s tij u njoh pr dhunn e madhe dhe egoizmin e teprt i cili nuk mshironte t vegjlit e as femrn, t dobtin, nuk shikonte me syrin e mshirs dhe keqardhjes pr t varfrin gj q i detyroi fmijt dhe grat q t shkojn e t punojn n fabrika me rrogn m t ult. Por ky kapitalizm arrogant dhe diktator u lkund nn presionin e revulucioneve dhe luftrave dhe prparim luftra diktatoriale n t gjith botn. Kjo bri q shtresat e dobta t shoqris, pleqt, t varfrit dhe invalitt, t marrin gradualisht t drejtat e tyre, duke arritur q shteti t vendos ligjin e sigurimeve sociale.
www.islamischen.ch
13
QNDRIMI I BASHKIMIT MARKSIST:

Grupi tjetr, thot: Vrtet eliminimi i varfris dhe drejtsia ndaj t varfrve nuk mund t plotsohet prvese me destruksionin e fukarave dhe konfiskimin e parave t tyre dhe ndalimin e tyre nga t ardhurat e tyre nga cila do an q t vin. Dhe nuk u mjaftuan thirrsit e ksaj rruge me shkatrrimin e t pasurve dhe konfiskimin e asaj q zotroni ku shkuan se duhet luftimi i mbretris. Thirrsat e komunizmit dhe socializmit revolucionar i bashkon urrejtja ndaj prons private, e cila konsiderohet burim i do t keqeje dhe si e till duhet ndryshuar. Disa prej tyre zgjodhn rrugn e ligjit demokratik, ndrsa disa t tjer zgjodhn ndrrimin e sistemit me revolucion. Xhorxh Borxhan dhe Bejar Rambir thon n librin e tyre Ky sht socializmi: Disa thon: Vrtet socializmi ka pr qllim lirin e individve dhe respektimin e tij. Disa t tjer prgjigjen. Porse ai sht zotrimi i mjeteve t prodhimit pr popullin dhe vendosja e diktaturs s proletarjatit. Ndrsa ne nuk do t ndalemi shum n kto dialogje violente, sepse kto nuk jan t reja, dhe kt e vrejti edhe Meksim Lorova, ku thot n librin e tij Zbulimi i Socializmit francez: Ska dyshim se socializmat jan t ndryshm, pra socializmi i Bobofit sht n kundrshtim t madh me socialimin e Brudonit. Dhe dy socializmat San Simonit dhe Brudon Tetnizanit jan ndryshe nga socializmi i Blankit, dhe t gjith kto gjithashtu nuk ecin me mendimet e Luis Blan, Kajih, Farih dhe Bejkurit. Mes gjith ktyre grupeve nuk gjen gj tjetr prvese armiqsi dhe urrejtje. Porse duke punuar s bashku t gjith kto socializma bashkohen me qllim t njjt q i
rregullon ato dhe i afron mes tyre, eliminimi prons private, i cili sht burim i do padrejtsie n shoqri. Ndrsa socializmi revolucionar ose marksist nuk ka mes tij dhe komunizmit prvese dallime t pakta, ku t gjith bazohen mbi shikimin material pr jetn dhe njeriun. T gjith kto grupe e urrejn fen, e shkpusin at nga shoqria dhe bjn thirrje pr nj shtet laik dhe jo pr nj shtet fetar.
QNDRIMI I ISLAMIT NDAJ VARFRIS A. ISLAMI E MOHON QNDRIMIN E T SHENJTVE NDAJ VARFRIS:
Islami e mohon dhe e urren qndrimin e grupit t par ndaj varfris n veanti dhe ndaj jets n prgjithsi. Ai i mohon mendimet e sufistve, t cilt i futn mes muslimanve kur i morn nga Francezt dhe Indiant, nga murgjrit katolik nga grupe t tjetra religjioze. N librin e All-llahut xh.sh gjinden shum ajeti t cilat flasin pr varfrin, gjithashtu edhe n fjalt e profetit ton Muhammedit a.s. prmendet shum varfria dhe largimi prej saj. Islami e konsideron pasurin begati, t ciln All-llahu ia dhuron robrve t Tij dhe krkon prej tyre q ta falenderojn pr t. Ndrsa varfrin e konsideron problem madje fatkeqsi q krkohet mbrojtje nga All-llahu prej saj. Prandaj vendos mnyra t ndryshme pr trajtimin e tij. Mjafton t prmendim ktu, se All-llahu i dha t Drguarit t Tij pasuri, ku thot:
Dhe t gjeti t varfr, e Ai t begatoi (Duha: 8) Dhe e bri dhnjen e pasuris nga shprblimet e Tija m t shpejtuara pr robrit e Tij besimtar. Un u thash: Krkoni falje Zotit tuaj, se Ai vrtet fal shum; Ai ju lshon nga qielli shi me bollk. Ju shumon pasurin dhe fmijt, ju bn t keni kopshte dhe ju jep lumenj. (Nuh: 10-12) Ndrsa drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) thot: Pasuria m e begatshme dhe m e mir sht pr njeriun e mir All-llahu i Lartsuar i thot t Drguarit t Tij pr shtjen e shkllevrve t Bedrit: O Pejgamber! Thuaju atyre robrve q i keni n duart tuaja se posa t vrej All-llahu ndonj t mir (besim t drejt e t sinqert) n zemrat tuaja, Ai u jep edhe m shum t mira nga ajo ka sht marr nga ju, ua fal gabimet, se All-llahu fal pa mas, se sht mshirues i madh. (Enfal: 70) Hadithet e Pejgamberit e konsiderojn varfrin gj t rrezikshme, q sht pr tu friksuar nga ndikimi i saj i keq. Qoft mbi individin, apo kolektivin n besim, moral, mendim dhe kultur si dhe mbi familjen dhe t gjith ummetin, si do ta cekim m poshte: Rreziku i varfris pr besim:
www.islamischen.ch
16
Ska dyshim se vafria sht nga gjrat m t rrezikshme pr besimin fetar dhe n veanti varfria ekstreme. Me kt rast varfria sht thirrs pr dyshim n urtsin e formimit kyjnor t gjithsis dhe pr dyshimin n drejtsin e shprndarjes hyjnore pr rriskun (furnizimin). Ky devijim besimi, i cili vjen nga vafriagjithnj e n rritje nga keqshprndarja, ai sht q i bri disa selef t thon; Nse shkon varfaria n nj vend, i thot atij kufri (mosbesimi) m merr edhe mua me ty!! Dhunnun Misri thot: Ndr njerzit jobesimtar sht nj fukara q ska durim dhe t pakt jan ndr njerz durimtar!. Nuk sht e uditshme q t transmetohet nga i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sellem): Gati sa sishte fukarallku kufr (mosbesim). Dhe nuk sht e uditshme q t krkoj mbrojtjen e All-llahut nga dmi i varfris t bashkangjitur me kufrin n nj drejtim; thot n hadith: O Zot, krkoj mbrojtjen Tnde nga kufri dhe fukarallku, dhe thot: O Zot, un krkoj mbrojtjen Tnde nga fukarallku dhe paksimi dhe nnshtrimi, dhe krkoj mbrojtjen Tnde nga padrejtsia ime ndaj t tjerve dhe nga padrejtsia e t tjerve ndaj meje. Rreziku i varfris pr moralin: Nse varfria sht rrezik pr besimin gjithashtu nuk sht rrezik m i pakt pr moralin. Vrtet i varfri, shpeshher, gjen n veten e tij ka e shtyn pr t ndjekur at q nuk e pranon morali, dhe pr kt kan thn: Zri i stomakut sht m i fort dhe m tingllues sesa zri i ndrgjegjes. Edhe Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) e ka br t qart stresin e varfris mbi fukaran dhe ndikimin e tij n moralin: Merreni at far ju dhurohet prderia ajo sht dhurat, e nse bhet ryshfet n fe, mos e merrni at. Por nuk do ta lni at prderisa ju ndalon juve nevoja dhe vafria!. N qartsimin e ndikimit t fes mbi borxhliun thot: Vrtet nj
person nse (nse e mbulojn borxhet) merr borxh, flet, gnjen dhe premton, pastaj e thyen premtimin. Duke br me shenj lidhje mes varfris dhe pasuris me t mira dhe t kqia, po prmendi hadithin e nj burri i cili dha lmosh natn nj tjetri dhe korrespondoi lmosha e tij n duart e nj hajduti dhe njerzit filluan t flasin pr kt shtje. Nj nj her tjetr i dha lmosh nj gruaje dhe lmosha e tij korrespondoi n duart e nj lavireje dhe u gdhin njerzit duke biseduar pr kt shtje, nrsa i erdhi dikush n gjum i thoshte: prsa i prket lmoshs tnde q ia dhe hajdutit, shpresojm se m kt t shmanget nga hajdutllku i tij, e prsa i prket lmoshs q ia dhe lavires, shpresojm q ajo t shmanget dhe t pastrohet nga prostitucioni i saj. Rreziku i varfris pr mendimin njerzor Varfria nuk paraqet rrezik vetm pr aspektin shpirtror dhe moral pr njeriun, por prfshin gjithashtu edhe aspektin mendor dhe logjik. Kur i varfri nuk arrin ti plotsoj nevojat e jets dhe familjes s tij, si do t arrij t mendoj dhe t logjikoj me saktsi, n veanti nse fqinji i tij e ka shtpin t mbushur plot e prplot me t mira dhe depozitn apo kasafortn e tij t mbushur me ar?! Transmetohet nga Imam Adham Ebu Hanife se ai ka thn: Mos krko sygjerim nga dikush q n shtpin e tij nuk sht preciz dhe i rregullt Ndrsa n nj hadith t sakt thuhet: Mos t gjykoj gjykatsi kur sht i zemruar. Fukahat (dijetart e jurispodencs islame) krahasuan me zemrimin urin e madhe, etjen e madhe e t tjera sikur kto gjra ndikuese. Rreziku varfris pr familje: Varfria sht rrezik pr aspekte t ndryshme t familjes, pr prbrjen, vazhdimsin, prmbajtjen e saj. Pra, n prbrje t familjes e gjejm varfrin nj nga pengesat m t mdha, e cila gjindet mes rinis dhe martess e ka vjen pas saj me vshtirsit e mehrit, shpenzimit dhe pavarsis
ekonomike, dhe pr kt Kurani i kshillon shokt e ktyre q t kapen pas ndershmris dhe durimit, derisa q tu ipet mundsia ekonomike: E ata q nuk kan mundsi martese, le t prmbahen derisa All-llahu ti begatoj me t mirat e veta. E ata q i keni n pronsin tuaj dhe krkojn prej jush ti lironi n baz t kompenzimit, ather ua bni kt t mundshme me marrveshje, nse e dini se jan t besueshm dhe jepnu nga pasuria q u ka dhn All-llahu juve. Mos i detyroni robreshat tuaja t bjn imoralitet, e pr shkak t ndonj fitimi t ksaj bote, derisa ato dshirojn t jen t pastra. E kush i detyron me dhun t bjn at, All-llahu i fal ato pas atij detyrimi. All-llahu fal dhe sht mshirues. (Nur: 33) Sot shohim disa vajza dhe prindrit e tyre q u paraqitet martesa, e refuzojn at pr shkak t gjendjes s dobt ekonomike t dhndrrit. Dhe martoni t pamartuarat (t pamartuarit) edhe robrit e robreshat tuaja q jan t ndershm e t ndershme. Nse jan t varfr, All-llahu i begaton nga mirsit e Tij, All-llahu sht bujar i madh, i Gjithdijshm. (Nur: 33) Dhe n vazhdimsin e familjes shikojm presionin e varfris. Ndoshta kjo bhet shkak pr ekzistencn e dhuns mes burrit dhe gruas s tij. Gjithashtu. Edhe gjykatsi e lejon divorcimin e gruas nga burri i saj nse ai ssht n gjendje t prballoj shpenzimet pr t. Edhe n lidhjet mes pjestarve t vet familjes, n shumicn e rasteve, e gjejm varfrin q e prish kthjelltsin e tyre, Kurani flet pr nj realitet historik, friksues kur disa prindr i mbytn fmijt e tyre nga frika e varfris dhe ky veprim konsiderohet krim n Islam. All-llahu i Lartsuar thot:
Thuaj: Ejani tju lexoj at q me t vrtet ju ndaloi Zoti juaj: t mos i shoqroni Atij asnj send, t silleni mir me prindrit, t mos i mbytni fmijt tuaj pr shkak t varfris, sepse Ne u ushqejm juve dhe ata, t mos u afroheni mkateve t hapta apo t fshehta, mos e mbytni njeriun sepse mbytjen e tij e ndaloi All-llahu, prpos kur sht me vend. Kto jan porosit e Tij, kshtu t mendoni thell. (En-am: 151) Ju mos i mbytni fmijt tuaj nga frika e varfris, se Ne ua sigurojm furnizimin atyre dhe juve, e mbytja e tyre sht mkat i madh. (Isra: 31) Pa marr parasysh q varfria sht realitet friksues, nuk lejohet t jet shkak q t kryhet ai krim i urryer dhe gabim i madh, t cilin Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) e prmendi pas shirkut t madh, kur u pyet: Cili mkat sht m i madh? Tha: Ti bsh shok All-llahut dhe Ai sht q t ka krijuar ty. I than: Pastaj cili? Tha: T mbytsh fmijn tnd nga frika q mos t ushqehet me ty. Rreziku i varfris pr shoqrin Dhe mbi gjitha kto, varfria sht i rrezikshm pr sigurin e shoqris. Transmetohet nga Ebu Dherri q thot: uditm me at q nuk gjen ushqim n shtpin e tij si nuk del ti luftoj njerzit me shpatn e tij?!. Njeriu mund t duroj nse shkaku i varfris sht t ardhurat e pakta dhe shumimi i njerzve. Por, nse shkaku i tij sht keqshprndarja e pasuris dhe padrejtsia e disa njerzve ndaj t tjerve, ky sht ai fukarallk i cili i nxit gjakrat, sjell prarje, lkundje dhe i shkatrron shtyllat e dashuris dhe vllazrimit mes njerzve.
B. ISLAMI E URREN QNDRIMIN E DETERMINISTVE APO FATALISTVE NDAJ VARFRIS

Ashtu si e shpalli urrejtjen e tij ndaj qndrimit t grupit t par ndaj varfris dhe ndalimit material dhe dnimit trupor n prgjithsi, Islami e urren gjithashtu edhe grupin e dyt determinist ndaj varfris dhe pretendimin se shtja e varfris dhe pasuris sht shtje definitive dhe mas e caktuar. Ajo smund t kundrshtohet dhe se pasuria e t pasurit sht me caktimin e All-llahut, varfria e t varfrit sht me caktimin e All-llahut dhe caktimi i Tij tregon plqimin dhe knaqsin e Tij. Le t jet i knaqur do njeri pr gjendjen e tij dhe mos t krkoj ndryshimin e saj. Dhe Islami duhej ta plotsonte mesazhin e tij n lirimin e njeriut prej adhurimit t varfris, dhe vendosjen e t drejtave individuale pr nj jet t lir e t begatshme, dhe stabilizimin i shtyllave donatore sociale. Duhej pr t q t luftonte at mendim t gabuar deterministsh, i cili u prhap dhe mori rrugn e tij n mendjet dhe zemrat e njerzve q n kohn e hershme. Erdhi Kurani, e gjeti kt mendim dhe i thirri t pasurit q t jepnin nga furnizimi i All-llahut mbi robrit e Tij, obligoi n pasurin e tyre q t ken t drejta lypsit dhe t ngratt (ata q kan nevoj por nuk lypin). Kur ato u argumentuan me caktimin e All-llahut, iu kundrprgjigj mendimeve dhe pretendimeve t tyre dhe i hodhi ato n nj humbje t hapt dhe t qart. Pr kt erdhi thnja e All-llahut t Lartsuar:
www.islamischen.ch
21
Dhe kur u thuhej: Jepni nga ajo q All-llahu u begatoi, ata q nuk besuan, besimtarve u than: A ta ushqejm at q sikur t donte All-llahu do ta ushqente? Ju nuk jeni tjetr vetm se t humbur qart!. (Ja Sin: 47) Nj nga parimet m t mdha q rrnjosi Islami sht se do enigm n gjithsi ka zgjidhje dhe pr do smundje ka ila, se vrtet Ai q krijoj, smundjen krijoj edhe ilain. Pra, smundja sht me caktimin e All-llahut dhe shrimi sht me caktimin e All-llahut. U pyet i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) pr ilaet q t kurohen me to. A kthehet nga caktimi i All-llahut gj? Ka thn: Ato jan prej caktimit t All-llahut Pra, nse varfria ka qen smundja vrtet. All-llahu zbriti pr t ilain e nse ka qen caktim prej All-llahut, edhe lirimi prej tij sht nga caktimi i All-llahut gjithashtu. Domethnia e bindjes dhe e knaqsis me at q ka caktuar All-llahu: Ndrsa far ka ardhur n hadithe pr nxitjen e bindje dhe knaqsis pr at far ka caktuar Allllahu, nuk do t thot q t varfrit t knaqn me nj nivel t ult jetese dhe t mos prpiqen pr fitimin e pasuris hallall; nuk do t thot q t pasurit t lihen ta shprdorojn pasurin me shpenzime ekstravagante pr t luajtur e jetuar. Vrtet bindja dhe knaqsia me at far ka caktuar All-llahu nuk do t thot asgj nga ajo ka prmenda, sepse vet i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) i ka krkuar All-llahut xh.sh. pasuri, dhe devotshmri. Bri lutje dhe pr shokun dhe shrbtorin e tij, Enesin, O Zot shtoje pasurin e tij.
far do t thot bindja ather? Vrtet ajo do t thot dy gjra: E para sepse njeriu me natyrn e tij sht shum lakmues pr dunja dhe nuk ngopet me t.Kt e bn t qart hadithi i Pejgamberit (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) ku thot: Sikur t kishte biri i Ademit dy lugina me ar, do t dshironte t tretn dhe nuk e mbush syrin e birit t Ademit prvese dheu. Pandaj duhej patjetr pr fen ta udhzoj at pr drejtsi n vrapimin pas pasuris dhe n prgjithsi n krkimin e furnizimit (rriskut). Me kt feja vendos ekuilibr n veten dhe n jetn e tij, i jep atij qetsi, e cila sht sekreti i lumturis dhe e largon at nga teprimi, shprdorimi e ekstravaganca, t cilat e lodhin shpirtin dhe trupin. Dhe nga kjo Pejgamberi (sallAll-llahu alejhi ve sel-lem) thot: Vrtet shpirti i shenjt frymzoi n zemrn time se as nj njeri nuk do t vdes derisa t plotsoj rriskun e tij, prandaj friksojuni All-llahut dhe zbukurojani krkimin. Dhe sikur t lihej njeriu q tu dorzohej disa shtytjeve t lakmis s tij do t bhej rrezik pr veten e tij dhe at q sht rreth tij. Prandaj duhej patjetr drejtimi i tij n nj grad m t lart dhe rrisk m t qndrueshm. Dhe sht detyra e fes me t: Dhe mos ia ngul syt bukuris s ksaj jete me t ciln i bm t knaqen disa prej tyre (mosbesimtar), e pr ti sprovuar me t, sepse shprbimi i Zotit tnd sht m i mir dhe sht i prjetshm. (Taha: 131) Njerzve u sht zbukuruar dashuria ndaj t kndshmeve, ndaj grave, djemve e ndaj pasuris s grumbulluar nga ari e argjendi, ndaj kuajve t stolisur, bagtis e bujqsis. Kto jan knaqsi t ksaj bote, po te All-llahu sht e ardhmja m e mir.
Thuaj: A tju kumtoj pr di shum m t mir se ato (knaqsit e dunjas)? Pr ata q jan ruajtur, ata kan te Zoti i tyre Xhennete npr t cilat rrjedhin lumenj dhe aty do t jen prgjithmon, kan bashkshorte t pastra, dhe knaqsin e All-llahut. All-llahu sht i kujdesshm pr robt. (Imran: 14-15) Detyra e besimit sht q ta drejtoj njeriun n nj grad t lart shpirtrore dhe t prhershme, n ahiretin e prhershm, tek All-llahu xh.sh.i cili sht i gjall dhe nuk vdes. Besimtari e di se pasuria nuk sht n mbledhjen e paras dhe shumimin e plakave, porse n brendsin e shpirtit. Pr kt transmetohet n hadith: Nuk sht pasuria n shumimin e plakave, porse pasuri sht pasuria e shpirtit. Ndrsa kuptimi i dyt i knaqsis me at q ta ka dhn All-llahu xh.sh. sht ta dish se ndryshimi i tyre n aftsi dhe talent. Ky ndryshim i dedikohet natyrs s ksaj jete dhe detyrs s njriut pr t prdorur vullnetin dhe dshirn e tij n sprovat q i zbriti All-llahu xh.sh. All-llahu favorizoi disa prej jush mbi disa tjer n furnizim. Atyre q u sht dhn prparsia (n furnizim), nuk jan furnizues t atyre q posedojn (robrve), ata (t gjith) n t jan t barabart (furnizues kryesor sht All-llahu), A mos duan t mohojn dhuntin e All-llahut? (Nahl: 71) Ska dyshim se Zoti yt sht Ai q furnizon me bollk at q do dhe ia kufizon atij q do. Ai hollsisht e di pr robt e vet dhe i vshtron. (Isra: 30)
www.islamischen.ch
24
Ai sht q ju bri sundues (zvendsues) n tok (pas shkatrrimit t atyre q ishin m par) dhe lartsoi n nj shkall m t lart disa nga ju mbi t tjert, pr tju sprovuar n at q ju dha. All-llahu sht ndshkues i shpejt, sht q fal e Mshirues. (Enam: 165) Pra, si gjejm ndr njerz t shkurtr dhe t gjat, t shmtuar dhe t bukur, t met dhe t zgjuar, t dobt dhe t fuqishm gjithashtu, ka edhe t knaqur dhe t varfr. Kjo sht natyra e jets dhe natyra e All-llahut, t ciln komunistt nuk arritn ta ndryshojn. Islami krkon nga muslimani q t jet realist, ta pohoj jetn ashtu si sht, dhe mos ta jetoj jetn e tij n pesimizm dhe n lodhje t prhershme, duke vrapuar pas iluzioneve dhe imagjinatave t rreme. Islami krkon prej muslimanit q mos t jet gjja m e rndsishme e tij shikimi tek ajo q u sht dhn t tjerve nga begatit me nj shikim armiqsor, i cili e glltit zemrn e tij me smir dhe e prvlon gjoksin e tij me urrejtje. Vrtet shikimi i njeriut tek ka u sht dhn t tjerve dhe ka nuk u sht dhn ajo nuk sjell pr t prvese mizerje dhe fatkeqsi. M parsore sht q t shikoj tek ajo q i sht dhn atij nga begatit e shumta, t shikoj tek ai q sht m posht, prej atyre q u jan ndaluar t tilla begati dhe t gzohet e t knaqet dhe t qetsohet zemra e tij. Pra, kuptimi i bindjes n kt rast sht q njeriu t knaqet me at ka i dhuroi All-llahu, dhe q smund ta ndryshoj dot. Kjo, sepse njeriut i jan dhn aftsi fizike, mendore dhe shpirtrore t caktuara q e drejtojn, brenda ktyre mundsive duhet t zhvillohen prpjekjet e tij. Ai nuk duhet t jetoj me shpresa e iluzione utopike, si plaku q krkon t rinohet, e nuk duhet t krkoj t paarritshmen, si krkuan grat n kohn e Pejgamberit (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) t ken ato t drejta q kan burrat. Prandaj All-llahu zbriti versetin kuranor:
Mos lakmoni n at, q All-llahu gradoi disa nga ju mbi disa t tjer. Burrave ju takon hise nga ajo q fituan ata dhe grave gjithashtu ju takon hise nga ajo q fituan ato. All-llahut krkoni nga t mirat e Tij. All-llahu sht i dijshm pr do send. (Nisa: 32) Kta kan nevoj q ta din se lumturia nuk sht n mundsimin e t mirave materiale t jets, por n brendsin e shpirtit. Atyre duhet tu thuhet: Knaqu me at ka t ka dhn All-llahu dhe do t jesh njeriu m i pasur. Ka fituar ai q sht udhzuar n Islam dhe ka qen rrisku (furnizimi) i tij minimal dhe sht bindur me t. E pakta dhe e mjaftueshme sht m e mir se e shumta q t merr mendjen. Ather bindja sht q mos t jesh i lakmueshm, smirkeq dhe as shikues tek ajo q nuk sht e jotja dhe q smund ta kesh dot. Me kt bhet m e lodhshme dhe m e rehatshme jeta, t ciln e bri All-llahu shprblim pr besimtart puntor dhe t devotshm n kt dunja (bot). Kush bn vepr t mir, qoft mashkull ose femr, e duke qen besimtar, Ne do ti japim atij nj jet t mir (n kt bot), e (n botn tjetr) do tu japim shprblimin m t mir pr veprat e tyre. (Nahl: 97)
www.islamischen.ch
26
C. ISLAMI NUK E APROVON MJAFTIMIN ME MIRSIN INDIVIDUALE DHE LMOSHAT VULLNETARE

Islami, edhe nse duket sikur prputhet me mendimin e grupit t tret n thirrjen q i bn t pasurve pr t dhn lmosh, pr t br vepra t mira, pr t ndihmuar t dobtit, porse ai e urren dhe nuk e aprovon mjaftimin e tyre me kt aspekt vullnetar dhe shikon se lnia e t varfrve dhe t dobtve n shoqri nn mshirn e t pasurve nuk sht gj tjetr, vese humbje pr to n veanti nse ngurtsohen zemrat, dobsohet besimi dhe fiton kopracia dhe egoizmi, si sht ajo shoqri injorante, t cils All-llahu iu drejtua n Kuran n thnien e tij. Jo, nuk sht ashtu! Por (punoni edhe m zi) ju nuk prfillnit bonjakun. Nuk cytni njri-tjetrin pr ta ushqyer t varfrin. Dhe ju e hani me t madhe trashgimin (padrejt). Dhe pasurin e doni s teprmi. (Fexhr: 17-20) Kjo mangsi n trajtimin e varfris vjen nga vet natyra e bamirsis individuale dhe e lmoshs vullnetare. Kt natyr e analizon prof. Dr. Ibrahim Lebban n nj krkim shkencor t tij pr t drejtat e t varfrve, ku thot: Bamirsia sht parim i dobt n qnien e saj dhe nuk arrin q ta kuroj problemin e varfris plotsisht, sepse ajo, nga njra an nuk prcaktohet sipas shums q i prshtatt nevojave t t varfrve n shoqri dhe nga ana tjetr, ka at grad rregullimi q i siguron rregullsin dhe vazhdimsin n mbledhjen e saj. Prandaj frytet e saj jan t paprfillshme dhe t parregullta. far e ndrlikon m shum problemin sht, se ajo sht detyr individuale, e
www.islamischen.ch
27
ln n dshirn e individit, dhe shteti nuk ndrhyn dot dhe t vendos taksa popullit pr thnien e saj tek t varfrit e t dobtit.
D. ISLAMI E URREN DHE NUK E APROVON QNDRIMIN E KAPITALIZMIT

Ashtu si nuk e pranon iden e mjaftimit me bamirsin individuale, Islami nuk e pranon as iden kapitaliste, se njeriu sht zotrues i vrtet i pasuris s tij, i vetmi q ka t drejta mbi t, q mund t jap ose t mbaj sipas qejfit, q mund ta shprdoroj at si t doj. Ky sht qndrimi i Karunit i cili pasurin e quajti si merit t vetn dhe e mohoi begatin q i fali All-llahu; prandaj All-llahu e shkatrroi at n shtpin e tij toksore: Thuaj: Sikur All-llahu ta bnte natn t prhershme (tua zgjaste) deri n ditn e kijametit, mendoni, cili zot pos All-llahut do tju sillte juve drit? A nuk merrni vesh (Kasas: 71) Vrtet Islami e mohon kt qndrim nga themelet e tij dhe pohon se pasuria sht pasuria e Allllahut, Ai sht Krijues dhe drguesi i saj dhe se i pasuri sht zvendsues i mbizotruesit origjinal n kujdesin pr rritjen dhe dhnien e saj. Besoni All-llahut dhe t drguarit t Tij dhe jepni nga ajo q Ai u bri trashgues n t, se ata q besuan prej jush dhan pr hir t Zotit, ata kan shprblim t madh. (Hadid: 7)
E ata q nuk kan mundsi martese, le t prmbahen derisa All-llahu ti begatoj me t mirat e veta. E ata q i keni n pronsin tuaj dhe krkojn prej jush ti lironi n baz t kompenzimit, ather ua bni kt t mundshme me marrveshje, nse e dini se jan t besueshm dhe jepnu nga pasuria q u ka dhn All-llahu juve. Mos i detyroni robreshat tuaja t bjn imoralitet, pr shkak t ndonj fitimi t ksaj bote, derisa ato dshirojn t jen t pastra. E kush i detyron me dhun t bjn at, All-llahu i fal ato pas atij detyrimi. All-llahu fal dhe sht mshirues. (Nur: 33) Kta (pr t cilt t rrfyem) jan t drguarit, disa prej tyre i dalluam nga t tjert, prej tyre pati q All-llahu u foli, disa i ngriti n shkall m t lart, Isait, birit t Merjems i dham argumente dhe e prfocuam me shpirtin e shenjt (Xhibrilin). E sikur t donte All-llahu, nuk do t mbyteshin ndrmjet vete ata (populli) q ishin pas tyre, pasi q atyre u patn zbritur argumentet, por ata megjithat u pran. E pati prej tyre q besuan dhe pati t till q nuk besuan, e sikur t dshironte All-llahu ata nuk do t mbyteshin, por All-llahu punon ka dshiron. (Bekare: 253) Pasuria n dorn e t pasurit, n realitet, sht pasuria e All-llahut q i dha atij dhe furnizimi i Allllahut pr t. Prej ktu All-llahu i Lartsuar, i cili sht Krijuesi i njeriut, krijuesi i pasuris dhe Krijuesi i Gjithsis cakton nj t drejt n pasurin e t pasurve. Dhe nuk mjaftohet Islami ktu thjesht me kshill, nxitje dhe thirrje pr t dhn lmosh, sepse vetm kjo nuk mjafton nse ngurtsohen zemrat, smuren ndrgjegjet dhe dobsohet besimi, porse ai parashikon edhe ndrhyrjen e shtetit n emr t sheriatit, q t marr nga t pasurit dhe tu jap t varfrve. Dhe kush refuzon ti bindet ligjit t All-llahut vrahet luftohet derisa t drejtohet n t drejt me apo pa
www.islamischen.ch
29
dshir. Ajo q i siguron Islamit rezultate t larta sht posedimi i disa karakteristikave apo virtyteve q nuk gjenden tek t tjert: 1. Virtyti apo karakteristika e prparsis kohore (kohes s hershme): - Vendosi t drejtat e t varfrve dhe i ka luftuar ata q si respektojn q 14 shekuj m par. 2. Virtyti apo karakteristika e origjinalitetit: - Kto t drejta t obliguara dhe ligje t detyrueshme nuk jan arnime q jan futur n t, nn presionin e rrethanave, falsifikimeve, revolucioneve e luftrave, porse ato jan parime themelore q konsiderohen nga shtyllat e tij t mdha. 3. Virtyti apo karakteristika e vazhdimsis dhe e qndrushmeris: - Vrtet, far futet n nj regjim apo rregull n rrethana kalimtare mund t ndryshohet apo eliminohet n rrethana t tjera, ndrsa Islami sht ligji i All-llahut i prhershm dhe fjala e fundit e cila nuk pranon fshirje dhe as ndryshim, derisa t prmbys All-llahu tokn dhe ka ka n t. 4. Virtyti i prsosmris dhe gjithprfshirjes: - T cilat nuk realizohen prvese n rregullat e sheriatit t Tij.
E. ISLAMI NUK E APROVON QNDRIMIN MARKSIST

Ndrsa grupi i fundit jan ata q nuk shikojn kurim pr problemin e varfris prvese n shkatrrimin e t pasurve, marrjen e asaj far zotrojn, ndalimin e prons private dhe ushqyerjen e njerzve me zjarrin e urrejtjes dhe t armiqsis derisa t shkatrrohen t gjith kta dhe t
ngrihet diktatura e proletariatit. Islami e urren qndrimin e tyre nga themelet, sepse ai kundrshton parimet e tij plotsisht. 1. Nse gjenden ndr t pasurit njerz q i shprdorojn ato pasuri, u bjn padrejtsi t tjerve dhe hajn t drejtat e t dobtve dhe t varfrve, gjen edhe t pasur t tjer, t cilt e falenderuan pr begatin e pasuris dhe japin t drejtn e All-llahut dhe t drejtn e njerzve n t. Nuk lejohet n Islam q t dnohen t gjith pr mkatin ose pr shkakun e disa individve, sepse do njeri sht prgjegjs pr veten dhe pr at q ka nn kujdes. E ata q vet besuan, e edhe pasardhsit e tyre ishin me besim, Ne atyre do tua shoqrojm pasardhsit e tyre dhe asgj nuk u paksojm nga veprat e tyre (prindrve). Secili njeri sht peng i asaj q ka punuar. (Tur: 21) Ky parim ishte edhe n fet e tjera m t prparshme. Apo nuk sht informuar me at q sht n fletushkat e Musait. Dhe t Ibrahimit, q gjithnj i plotsoi obligimet. (Q n to shkruan) Se askush nuk e bart barrn (mkatin) e tjetrit.Dhe se njeriut nuk i takon tjetr vetm se ajo q ka punuar (Nexhm: 36-39) Dhe ky sht parim q e aprovon dhe e vendos do mendje e shndosh dhe do sheriat i drejt. 2. Pastaj, Islami e pranon dhe e aprovon parimin e prons private, sepse n t gjendet plotsimi pr nevojn natyrore, njerzore dhe nxitje pr prparimin e shoqris dhe lulzimin e ekonomis, sepse ajo sht siguria materiale pr qndrimin e liris qytetare dhe liris politike. Po, vrtet
islami kufizon mbizotrimin individual dhe i v atij kufij, por nuk sht tani momenti q ta shpjegojm at, porse ai n prgjithsi e respekton parimin e pasuris personale, e mbron at me ligjet e tij dhe e vendos at si themel kryesor pr regjimin e tij ekonomik. Shfrytzimi i keq i disa njerzve i asaj q zotrojn dhe padrejtsia e tyre n t, nuk do t thot prishje e parimit t prons private n qenien e tij, sepse prishja ndodhet n shpirtrat e njerzve ku nse do t rregullohen do t bhet pasuria n duart e tyre vegl apo mjet bmirsie, dhe pr kt transmetohet nj hadith: Pasuria m e begatshme dhe m e mir sht pr njeriun e mir. 3. Kjo tregon se Islami i ngre lidhjet mes individve dhe kolektivit mbi themelin e vllazrimit dhe bashkpunimit dhe nuk e aprovon armiqsin mes individve dhe kolektivit. Islami e shikon se urrejtja, smira dhe lakmia jan smundje q i han veprat e mira ashtu si i ha zjarri drunjt. Pejgamberi e ka quajtur (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) smundja e popujve. Si argument pr rrezikshmrin e saj dhe ndikimin e saj t keq. 4. Pastaj Islami, nuk e pranon kurimin e nj problemi duke krijuar nj problem tjetr, rreziku i t cilit mund t jet m i madh sesa i pari. Komunistt dhe socialistt mendojn q ta zgjidhin problemin e varfris dhe problemin ekonomik n prgjithsi, me mbytjen e liris s popullit dhe obligimin e nj diktature t ashpr e t prhershme, q kontrollon furnizimin e tij dhe fuqin e tij dhe nuk iu lejon asnj shans apo nuk iu krijon mundsi pr lirin e puns ose t prons personale. Dhe nuk sht pr tu uditur nse e gjejm Kuranin q thot: All-llahu sjell shembuj: nj rob q sht pron e tjetrit e q nuk ka n dor asgj, dhe at, t cilin ne e kemi furnizuar me nj furnizim t mir, ai jep nga ai (furnizim) fshehtas e haptas. A jan pra ata t dy t barabart? Falnderues qoft All-llahu, por shumica e tyre nuk din.
(Nahl: 75) 5. Megjith kt, si komunistt ashtu edhe socialistt marksist nuk arritn q me planet dhe programet e tyre t reja t zgjidhin problemin e varfris. E nse sht prgjithsimi i varfris dhe ulja e nivelit t jetess dika e mir, at e realizoj komunizmi dhe bija e saj socializmi marksist. Ulja e nivelit t jets, dhe ndalimi nga t mirat e jets, sht do ndjenja e atij q viziton Rusin, Kinn e t tjera vende si kto nga vendet marksiste. Sekreti n kt prapambetje prodhime dhe ulje t nivelit t jetess n vendet socialiste, nuk kthehet tek mos zbatimi i rregullt i socializmit, porse kthehet tek natyra e regjimit socialist, i cili e ndalon pronn shkatrron shpresat dhe motivet individuale dhe nuk i jep vler individit n lirin e prodhimit ose konsumit. Kjo gj n veanti t on n nj shkatrrim t prodhimit dhe e bn at prher nn gradn e prodhimit t kapitalistve, t cilin e ndihmon liria me karburant q nuk shuhet dhe ushqim q nuk ndrpritet. 6. Dhe e fundit: Ne i vrejm marksistt q n burimin nuk iu dretojn t dobtve dhe t varfrve asnj lloj kujdesi, porse vetm proletariatit, n mnyr q ti ken si mjete pr rrzimin e regjimit t nj shoqrie. Ata ecin n baz t filozofis kush nuk punon nuk ha!
MNYRAT (MJETET) E ISLAMIT PR TRAJTIMIN E VARFRIS

Islami i shpalli luft varfris dhe ia mbylli asaj do rrug, duke e mbrojtur akiden (besimin), moralin dhe sjelljet nga rreziku, duke ruajtur familjen dhe shoqrin.
Prandaj, Islami e bri obligim, q do njeriu q jeton n shoqri ti krijohen kushtet e nj jetese t rregullt, ti plotsohen s paku kushtet minimale t banimit, ngrnies, pirjes, veshjes dhe ushtrimit t prefesionit t tij. Por sht ajo q ia mundson kt jetes indivitit n shoqrin Islame? Cilat jan mjetet q zgjodhi Islami pr sigurimin e saj? Mjetet jan si m posht:
I - PUNA
Vrtet do njeri n shoqrin islame krkohet prej tij q t punoj, sht i urdhruar q t ec n do skaj t toks dhe t haj prej furnizimit (rriskut) t All-llahut si thot All-llahu xh.sh.: Ai sht q juve tokn ua bri t prshtatshme, andaj, ecni npr pjes t saj dhe shfrytzoni begatit e Tij, meq vetm te Ai sht e ardhmja. (Mulk: 15) Vrtet puna sht arma e par pr t luftuar varfrin, ajo sht shkaku i par pr t fituar pasuri, ajo sht elementi i par pr t ndrtuar tokn, t ciln All-llahu ia dorzoj njeriut si zvends i Tij dhe e urdhroi at ta ndrtoj, kur thot: Edhe te (populli) Themud e patm njrin prej tyre, Salihun, e ai u tha: O populli im, adhurojeni All-llahun, ju nuk keni zot tjetr pos Tij, Ai s pari ju krijoi nga dheu dhe ju bri banues t tij,
www.islamischen.ch
34
andaj krkoni falje prej Tij, dhe shprehni pendim te Ai. Ska dyshim, Zoti im sht afr (me mshir), Ai prgjigjet (lutjeve)! (Hud: 61) Islami i kuroi t gjitha smundjet vetjake dhe pengesat t cilat i demoralizuan shum njerzit nga puna dhe shpjegimi i ksaj sht si vijon: 1. Ka njerz q refuzojn punn me preteksin e mbshtetjes tek All-llahu dhe pritjen e furnizimit nga qielli. Kjo sht gabim sepse mbshtetja n All-llahun nuk e mohon punn dhe marrjen e shkaqeve. Simboli i muslimanit sht ajo far i tha Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) nj beduini, i cili e la deven e tij t lir duke iu mbshtetur All-llahut, i tha atij: Lidhe at, pastaj mbshtetiu All-llahut. Parulla e muslimanit sht Mbille farn dhe priti frytet nga Zoti. i sht thn imam Ahmed Ibn Hanbelit far thua pr at q rrin n shtpin e tij ose n xhami e thot: nuk do t punoj deri sa t m vij rrisku im? Imam Ahmedi tha: Ky njeri nuk di asgj pr diturin, a nuk e ka lexuar thnien e Pejgamberit (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem): sht vendosur rrisku im nn hijen e shtizs sime. Vrtet All-llahu xh.sh. kur e krijoi tokn, zbriti bereqetin n t, dhe vendosi n brendin dhe n siprfaqen e saj, bereqetin, begatit dhe mirsit e hapura n mnyr q tiu mundsoj robrve t tij jetesn n t, si thot All-llahu i Lartsuar: Ne ju vendosm n tok dhe ju mundsuam jetesn (mjetet pr t jetuar), e pak prej jush po falnderoni.
www.islamischen.ch
35
(Araf: 10) Ne, vrtet nderuam pasardhsit e Ademit (njerzit), u mundsuam t udhtojn hipur n tok e n det, i begatuam me ushqime t mira, i vlersuam ata (i lartsuam) ndaj shumics s krijesave q Ne i krijuam. (Isra: 70) All-llahu sht Ai q ua bri tokn vendbanim e qiellin kulm, dhe ju formsoi, e formn tuaj e bri m t mir dhe ju pajisi me t mira. Ky sht All-llahu, Zoti juaj, i lart, pra sht All-llahu, Zot i botve! (Gafir: 64) All-llahu i Lartsuar ju siguroi t gjith robrve t tij rriskun madje t gjitha krijesave t gjalla q ecin mbi tok, thot All-llahu i Lartsuar: Nuk ka anj gjalles n tok q All-llahu t mos ia ket garantuar furnizimin e saj, Ai e di vendbanimin dhe vendstrehimin e saj (pas vdekjes). T gjitha (kto) jan n librin e njohur (Levhi Mahfudh). (Hud: 6) All-llahu sht furnizues i madh. Ai fuqiforti. (Dharijat: 58) Porse urtsia e All-llahut, e dikton q kto rrisqe apo furnizime t cilat i siguroi, nuk arrihen prvese me sakrific.
www.islamischen.ch
36
Prandaj, All-llahu i madhruar e bri rriskun rezultat t puns dhe t prpjekjes n skajet e toks s Tij. Ai sht q juve tokn ua bri t prshtatshme, andaj, ecni npr pjes t saj dhe shfrytzoni begatit e Tij, meq vetm te Ai sht e ardhmja. (Mulk: 15) E, kur t kryhet namazi, ather shprndahuni n tok dhe krkoni begatit e All-llahut, por edhe prmendeni shpeshher All-llahun, ashtu q t gjeni shptim. (Xhuma: 10) Ai q prpiqet duke krkuar mirsit e All-llahut dhe rriskun e Tij do t jet prej atyre q e arrijn at. Dhe kush i ka mundsit dhe nuk prpiqet nga prtacia apo dembelizmi sht e ditur se do t privohet ajo mirsi dhe ai rrisk. Transmetohet se Umer ibn Hattabi nj dit pas namazit pa disa njerz t ulur n xhami me pretekst mbshtetjen n All-llah, e rrinin papunuar dhe tha thnien e tij t njohur: Mos t rrij asnjri nga ju dhe mos t prtoj n krkimin e rriskut e t thot O Zot, m jep rrisk dhe ai e di se qielli nuk hedh as ar dhe as argjend dhe se All-llahu i Lartsuar thot: E, kur t kryhet namazi, ather shprndahuni n tok dhe krkoni begatit e All-llahut, por edhe prmendeni shpeshher All-llahun, ashtu q t gjeni shptim. (Xhuma: 10)
www.islamischen.ch
37
2. Ka njerz q e ln punn me argument prkushtimin n bindjen ndaj All-llahut, ndrprerjen e plot nga do gj tjetr prvese nga adhurimi i Tij, pr t cilin sht krijuar njeriu. Un nuk i krijova xhint dhe njerzit pr tjetr pos q t m adhurojn. Kta mendojn se nuk duhet t angazhohet njeriu me asgj tjetr kundrejt adhurimit t Zotit t tij, dhe se duhet patjetr q pr kryerjen e t drejtave t All-llahut t veohen pr adhurim ndaj Tij si murgjt. Kta njerz i msoj Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) se nuk ka murgjri n Isam dhe se puna e dunjas, nse saktsohet njeti n t, dhe respektohen ligjet e Islamit, sht adhurim n vetvete, dhe se prpjekja e njeriut q t mbaj familjen e tij, tiu bj mir t afrmve dhe fqinjve t tij ose q t bashkpunojn n pun t mira sht pjes e xhihadit n rrugn e Allllahut; dhe pr kt All-llahu i bashkangjiti kto dy cilsi n thnien e Tij. Zoti yt e di se ti dhe nj grup i atyre q jan me ty, kaloni n adhurim m pak se dy t tretat e nats ose gjysmn e saj a nj t tretn e saj. All-llahu e di gjatsin e nats dhe t dits dhe Ai e diti q ju nuk do mund ti prmbaheni asaj, andaj u lehtsoi juve, pra falnu duke lexuar Kuran sa tju vij m leht prej namazit. Ai e diti se nga ju do t ket t smur dhe t tjert q gjallrojn npr tok duke krkuar nga begatit e All-llahut, e edhe t tjer q luftojn n rrugn e All-llahut, pra falnu dhe lexoni sa t jet m leht prej tij dhe kryene me rregull faljen, jepni zekatin, huazoni (jepni sadaka) pr hir t All-llahut hua t mir, se ka t prgatitni pr veten tuaj prej t mirave, at do ta gjeni te All-llahu edhe m t mir, dhe shprblim m t madh, e krkoni falje prej Allllahut, se All-llahu sht mkatfals, mshirues! (Muzemmil: 20)
www.islamischen.ch
38
Ndrsa Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) thot n nxitjen pr tregti: Tregtari i drejt dhe besnik do t jet (n xhennet) me Pejgamberin, t drejtt dhe dshmort. Dhe thot n nxitje pr bujqsi dhe mbjellje: do musliman q mbjell dika dhe prej tij ha nj zog, nj njeri ose nj kafsh, do t jet pr t sadaka (lmosh e dhn). Dhe thot n nxitje pr prodhim: Asnj nga ju nuk ka ngrn ndonjher ushqim m t mir sesa ai q sht fituar nga dora e tij. 3. Disa njerz e ln punn ngaq e nnvlersojn at, si ka qen gjendja e shum prej arabve n kohn e injorancs, t cilt e urrenin bujqsin dhe punn e krahut, dhe kur erdhi Islami i ndrroi kto mendime t gabuara, e ngriti vlern e puns, fardo lloj pune q t jet dhe e urrejti shtjen e mbshtetjes tek t tjert dhe ua bri t qart atyre se do fitim hallall sht pun e ndershme dhe e madhrishme, edhe nse disa njerz e shohin si ulje. Transmeton Buhariu nga Zubejr ibnul-Avvam se Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) ka thn: Q ndonjri nga ju t marr litarin e tij dhe t mbledh nj krah dru, ta mbart at mbi kurrizin e vet, ta shes e me to, ia bn All-llahu atij jetesn t mundur, sht m mir se t krkoj tek njerzit pa marr parasysh a do ti japin ata apo do tia ndalojn. Dhe nuk u mjaftua me kt qartsim teorik, porse u solli atyre si shembull vetn e tij dhe t Drguarit e tjer q ishin para tij, kur thot: Nuk ka drguar All-llahu asnj Pejgamber prvese t ket qen bari. Than edhe ti o i Drguari i All-llahut? Tha: Po i ruaja dhent n malet e Mekks. Dhe ka thn: Asnjri nga ju nuk ka ngrne ndonjher ushqim m t mir sesa ai q sht fituar nga dora e tij, dhe Pejgamberi i All-llahut Davudi hante nga fitimet e dors s tij.
www.islamischen.ch
39
4. Njerz t tjer e ln punn, sepse ajo nuk iu mundsohet n vendin e tyre, n atdheun e tyre dhe afr familjs, shoqris dhe t dashurve t tyre. Ata e urrejn gurbetin dhe i shmangen atij. Kta njerz i nxiti Islami pr shprngulje, iu jep guxim q t emigrojn dhe ua bri t qart se toka e All-llahut sht e gjr dhe se rrisku i All-llahut nuk sht i kufizuar n nj vend dhe n nj an. Thot i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem): Shprnguluni apo udhtoni, bhuni t pasur. Ndrsa All-llahu xh.sh. thot: Kush shprngulet pr hir t (t fes) All-llahut, ai gjen mundsi t madhe dhe begati n tok. E kush del prej shtpis si migrues te All-llahu dhe i drguari i Tij, dhe e z vdekja (n rrug), te Allllahu sht mshirues, mbulon t metat. (Nisa: 100) Zoti yt e di se ti dhe nj grup i atyre q jan me ty, kaloni n adhurim m pak se dy t tretat e nats ose gjysmn e saj a nj t tretn e saj. All-llahu e di gjatsin e nats dhe t dits dhe Ai e diti q ju nuk do mund ti prmbaheni asaj, andaj u lehtsoi juve, pra falnu duke lexuar Kuran sa tju vij m leht prej namazit. Ai e diti se nga ju do t ket t smur dhe t tjert q gjallrojn npr tok duke krkuar nga begatit e All-llahut, e dhe t tjer q luftojn n rrugn e All-llahut, pra falnu dhe lexoni sa t jet m leht pr tij dhe kryene me rregull faljen, jepni zekatin, huazoni (jepni sadaka) pr hir t All-llahut hua t mir, se ka t prgatitni pr veten tuaj prej t mirave, at do ta gjeni te All-llahu edhe m t mir, dhe shprblim m t madh, e krkoni falje prej Allllahut, se All-llahu sht mkatfals, mshirues! (Muzemmil: 20)
www.islamischen.ch
40
Transmetohet nga Abdullah ibn Amr se kishte vdekur nj person n Medine dhe q kishte lindur n Medine dhe Pejgamberi, fali namazin e xhenazs dhe tha: Ah, sikur t kishte vdekur n nj vend tjetr e jo n vendin e lindjes s tij!. i than: E pse o i Drguari i All-llahut? Tha: Vrtet njeriu nse vdes n nj vend t huaj i matet atij nga vendlindja e tij deri tek vendvarrosja e tij n xhennet. Dhe duke u bazuar n kto hadithe e t tjera si kto, u prhapen muslimant e par n t gjitha skajet e bots, duke e prhapur fen, duke krkuar rriskun dhe diturin, duke luftuar n rrug t All-llahut. U pyet nj her Ummu Seleme pr shprndarjen e fmijve t saj n lindje e n perndim, derisa vdiq njri n nj an e tjetri n ann tjetr. Tha nna e besimtarve: I ndau ata mes njeri tjetrit vullneti. 5. Njerz t tjer e ln punn dhe prpjekjen n pjes t toks duke u mbshtetur n marrjen e tij prej zekatit ose lmoshave t tjera vullnetare, q ua sjellin t tjert pa lodhje dhe pa vshtirsi. Pr hir t ksaj e lejojn shtjen e shtrirjes s dors, tjetrit pa marr parasysh pruljen q i bn shpirtit t tij dhe humbjes s edukats, ku edhe pse sht i fort, i shndosh dhe i fuqishm pr fitim, lyp, si shum t tjer q i vrejm sot n vendet islame. Ktyre ua bri t qart Islami se nuk e prfitojn zekatin dhe as lmosha t tjera vullnetare prderisa jan t fuqishm pr ta fituar at, dhe ktu u thot Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) atyre dy personave q i krkuan tu jepte atyre nga zekati: Nuk ka pjes n t pr t pasurin dhe as pr nj t fuqishm q ka mundsi t fitoj. i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem): thot: Nuk sht lejuar lmosha pr t pasurin dhe as pr at q sht i fuqishm dhe i shndosh n trup. Pr kt, Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) nuk u dha t drejta t fuqishmve, prtacve, n lmoshat e muslimanve dhe e bri kt q ti shtyj ata t punojn e t fitojn nga hallalli. Islami
e ka prmendur shpeshher dhe e ka vrtetuar ndalimin e lypjes s njerzve dhe ua ka trhequr vrejtjen q t largohen nga ajo. E transmetojn Shejhant (Buhariu dhe Muslim) nga Ibn Umeri, se i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) ka thn: Vazhdon njeriu t lyp, derisa t vij dita e gjykimit dhe nuk gjendet n fytyrn e tij asnj cop mish. Dhe transmeton Muslimi nga Ebu Hureja (r.a.) se i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) ka thn: Kush lyp nga njerzit pasurin e tyre pr t shumuar pasurin e tij, ai ka lypur thengjij, pastaj l t paksohet ose le t shumohet. Transmeton Ahmedi nga hadithi i Abdurrahman ibn Auf (r.a.) se i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) ka thn: Nuk ka asnj rob q e hap portn e lypjes, prvese ia hap atij All-llahu portn e varfris. Transmeton Nisai nga Aidh ibn Amr (r.a.) se nj person erdhi tek i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) i lypi atij dhe ai i dha. Pasi q ai e vuri kmbn n pragun e ders, tha i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem), sikur ta dini at q sht n lypje nuk do t kishte shkuar asnj q t lypte tek tjetri asgj. Lypja lejohet n dy raste: - Q t lyp nga kryetari i shtetit t cilit i sht ngarkuar detyra e kujdesjes pr nnshtetasit. - Q t lyp pr nj gj, kur sht i detyruar dhe ka nevoj. 6. Disa njerz e ln punn duke u ankuar dhe duke mos arritur q ta mundsoj nj pun pr veten e tij, edhe pse ai sht i fuqishm pr kt pun. Kjo ndodh pr shkak t ngushtimit t njohuris s tij pr mnyrat e jetess dhe pr shkak t ngushtimit t njohuris s tij pr mnyrn e fitimit. Transmeton Ashabu Sunen nga Enes ibn Malik (r.a.) se nj burr nga ensart erdhi tek i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) dhe i tha Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) atij: A nuk ke n shtpin tnde gj? tha: Po. Kam shtroj q nj pjes t saj e veshim
dhe nj pjes e shtrojm, kam edhe got q pim uj me t. Tha: Mi sill mua ato dyja pastaj i solli ato t dyja dhe i mori i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) dhe tha: Kush i blen kto dy gjra? Tha nj burr: Un i blej ato me nj derhem. Tha Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) : Kush tha m shum se nj derhem? E prsriti at dy apo tri her. Tha nj tjetr: Un i blej ato me dy derhem. Pastaj ia dha atij, mori dy derhemt dhe ia dha ensarit e i tha: Menjrin nga kto dy derhem blej ushqim dhe oja familjes sate dhe me tjetrin blej nj gomar apo nj mjet barts. Pastaj lidhi i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) nj litar pr dorn e tij dhe i tha: Shko dhe bj dru e shiti ato dhe mos u kthe tek un prvese pas 15 ditsh. Pastaj shkoi ky burr dhe bri at ka i tha Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) u kthye dhe kishte fituar 10 derhem !! Pastaj me to bleu me disa veshmbathje dhe disa prej tyre ushqim, pastaj i tha i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem): Kjo sht m mir pr ty sesa t vij lypja jote njoll n fytyrn tnde n ditn e gjykimit, sepse lypja nuk u lejohet prvese tri kategorive t njerzve: nj person q sht shum i varfr ose nj person q ka shum borxh, ose nj person q duhet t paguaj gjakun.. N kt hadith t qart shohim se Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) nuk dshironte q ensari t lypte e t merrte nga parat e zekatit, ndrkoh q ai ishte i fuqishm t fitonte vet. Vrtet Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) nuk e kuroi problemin e lypsit t nevojshm me ndihmn materiale kohore, si mendojn shum njerz, dhe nuk e kuroi at gjithashtu vetm me kshill dhe krkim nga ai q t shkputet nga lypja, si veprojn disa t tjer. Porse ai e kapi at pr dore n zgjidhjen e problemit dhe kurimin e tij me nj mnyr efektive, e msoi at q t prdor do gj q ka ai dhe fuqit nse jan t pakta, e msoi at se do pun q t sjell nj furnizim hallall, sht pun e ndershme dhe bujare. Pas ksaj zgjidhjeje t problemit, i dha atij
edhe nj msim teorik t shkurtr dhe t mjaftueshm n ndalimin pr lypje dhe friksimin nga ajo.
II - KUJDESI I T PASURVE PR T AFRMIT

Rrnja e ligjin Islam sht q do njeri t luftoj varfrin me armn e tij dhe arma e tij sht puna. Por cili sht mkati i t pafuqishmve, t cilt nuk mund t punojn? Cili sht mkati i grave t veja, t cilave iu kan vdekur burrat dhe nuk kan para? Cili sht mkati i fmijve t vegjl dhe t moshuarve? Cili sht mkati i t smurve dhe pensionistve? Cili sht mkati i atyre q i goditn fatkeqsi dhe i penguan nga fitimi? A do t lihen ato nn presionet e jets q ti shtrydh ato, ti trheq zvarr dhe pastaj ti lr pas saj si nj leck q e tret era? Jo Vrtet Islami ka punuar pr shptimin e tyre nga mashtrimet e varfris dhe t nevojave, dhe e para far ka vn n ligjin e tij ka qen sigurimi i elementeve t nj familjeje. Theksi q v islami pr t drejtat e afrimitetit dhe lidhjet farefisnore Islami theksoi t drejtat e t afrmve dhe nxiti n versetet e librit t tij dhe hadithet e t Drguarit t tij mirsin ndaj tyre, lidhjen me ta dhe bmirsin ndaj tyre; dhe i ka premtuar atij q i ndrpret lidhjet farefisnore t tij ose i keqtrajton t afrmit e tij, e sillet keq me ta, nj dnim t fort dhe nga versetet sht thnia e All-llahut t Lartsuar:
www.islamischen.ch
44
All-llahu urdhron drejtsi, bamirsi, ndihm t afrmve, e ndalon nga imoraliteti, nga e neveritura dhe dhuna. Ju kshillon ashtu q t merrni msim. (Nahl: 90) O ju njerz! Keni frik Zotin tuaj q ju ka krijuar prej nj veteje (njeriu) dhe nga ajo krijoi paln (shoqn) e saj, e prej atyre dyve u shtuan burrra shum e gra. Dhe keni frik All-llahun q me emrin e Tij prbetoheni, ruajeni farefisin (akraballkun), se All-llahu sht mbikqyrs mbi ju. (Nisa: 1) Adhuronie All-llahun e mos i shoqroni Atij asnj send, sillnu mir ndaj prindrve, ndaj t afrmve, ndaj jetimve, ndaj t varfrve, ndaj fqiut t afrt, ndaj fqiut t largt, ndaj shokut pran vetes, ndaj udhtarit t largt dhe ndaj robrve. All-llahu nuk e do at q sht kryelart dhe at q lavdrohet. (Nisa: 36) Dhe jepi do t afrmi t drejtn q i takon, edhe t varfrit, edhe atij n kurbet, po mos shpenzo tepr e pa rrug. (Isra: 26) Andaj, jepja t afrmit at q i takon, e edhe t varfrit edhe udhtarit, e kjo sht shum m e dobishme pr ata q veprojn pr hir t All-llahut dhe t tillt jan ata t shptuarit. (Rum: 38) Ndrsa Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) thot: Kush beson n All-llahun dhe ditn e gjykimit, t mbaj lidhjet e tij farefisnore t tij. Afrsia e gjakut varet n Arsh dhe thot: Kush i
www.islamischen.ch
45
mban lidhjet me mua, All-llahu do ti mbaj me t, ndrsa kush i ndrpret lidhjet me mua, Allllahu do ti ndrpres lidhjet me t. Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) e bri obligim mirsjelljen ndaj prindrve dhe t afrmve kur thot: Sillu mir me nnn tnde dhe me babain tnd, motrn tnde dhe vllaun tnd jan t drejta t detyruara dhe mbajini lidhjet farefisnore. Gjith kto tekste jan argumente se, t afrmit ndaj njri-tjetrit kan t drejta m shum se pr t tjert, pr shkak t atyre lidhjeve farefisnore q kan mes tyre. E nse do t thonin disa se qllimi n kto tekste sht mirsjellja dhe lidhja pa detyrim do t thuhet duke iu kundrprgjigjur se All-llahu i Lartsuar i ka urdhruar, dhe i ka quajtur ato t drejta. Dhe Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) na lajmron se ajo sht e drejt dhe obligim. - Nuk ka kuptim pr lidhje farefisnore pa shpenzim pr t nevojshmit: Nese thuhet se qllimi i t drejts s tij sht mosndrprerja e lidhjeve me t, prgjigjja sht si ka thn Ibnul Kajjim: Pika e par: far ndrprerje sht m e madhe se ta shikoj duke vdekur nga uria dhe etja dhe nuk e ushqen at qoft edhe nj kafshat, nuk i jep t pij atij qoft edhe nj gllnjk dhe nuk e vesh at me ka e mbulon avretin e tij q ta mbroj at nga i nxehti dhe t ftohtit? E gjith kjo ndodh ndrkoh q ai sht vllai i tij ose djali i xhaxhait t tij ose djali i tezs s tij! E nse nuk sht kjo ndrprerje ather ne nuk e dim se cila sht ndrprerja e ndaluar e lidhjes q urdhroi All-llahu?! Pika e dyt: Cila sht ajo lidhje e detyruar t ciln nxitn tekstet? far mase sht e teprt n t pr t drejtat e nj t huaji dhe si t kuptojn me zemrat e tyre?
www.islamischen.ch
46
Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) i bashkangjiti t drejtat e vllait dhe t motrs me ato t babait dhe t nns, kur thot: Sillu mir me nnn tnde dhe me babain tnd, motrn tnde dhe vllain tnd, e pastaj me t afrmin e m t afrmen. Udhzimi i t Drguarit t All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) sht korrespondues i Kuranit, dhe e gjith kjo sht komentim i fjals s All-llahut: Adhuroni All-llahun e mos i shoqroni Atij asnj send, silluni mir ndaj prindrve, ndaj t afrmve, ndaj jetimve, ndaj t varfrve, ndaj fqiut t afrt, ndaj fqiut t largt, ndaj shokut pran vetes, ndaj udhtarit t largt dhe ndaj robrve. All-llahu nuk e do at q sht kryelart dhe at q lavdrohet. (Nisa: 36) Dhe jepi do t afrmi t drejtn q i takon, edhe t varfrit, edhe atij n kurbet, po mos shpenzo tepr e pa rrug. (Isra: 26) Andaj, jepja t afrmit at q i takon, e edhe t varfrit edhe udhtarit, e kjo sht shum m e dobishme pr ata q veprojn pr hir t All-llahut dhe t tillt jan ata t shptuarit. (Rum: 38) All-llahu i Lartsuar i bri t drejtat e t afrmve menjher pas t drejtave t prindrve, ashtu si i bri edhe Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem). E nse nuk sht ajo e drejt pr shpenzim, ather nuk e dim se far e drejte sht. All-llahu i Lartsuar urdhroi pr bmirsi ndaj t afrmve dhe nga keqbrjet m t mdha sht q ta shoh at duke vdekur nga uria dhe
www.islamischen.ch
47
etja ndrkoh q ai ka mundsi q ta ndihmoj at. Ky ligj i Pejgambrit (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) sht korrespondues i librit t All-llahut t Lartsuar ku thot: Vazhdoni rregullisht namazet (faljet), e edhe at namazin e mesm, dhe ndaj All-llahut t jeni respektues (n namaze). (Bekare: 238) Kushtet e detyrimit t dhnies apo t shpenzimit pr t afrmit: Fukahat kan kushtzuar dy kushte pr detyrimin e shpenzimit pr t afrmit: a)Varfria e atij q shpenzohet pr t. b) Ai q shpenzon pos asaj q shpenzon pr t varfrin ti mbes shpenzim edhe pr familjen e tij. far prfshin shpenzimi? Islami nuk e ka prcaktuar kt shpenzim t cilin e ka obliguar pr t varfrin me nj kufi apo cak t caktuar, sepse nevojat e tyre ndryshojn me ndryshimin e vendit, gjendjes, kohs dhe tradits, gjithashtu edhe ato q shpenzojn ndryshojn fuqit e tyre t pasuris. All-llahu i Lartsuar thot: Ai q sht i pasur, le t shpenzoj sipas mundsis s vet, e ai q sht ngusht nga pasuria, le t jap nga ajo q i ka dhn All-llahu, e All-llahu nuk ngarkon ask, vetm aq sa i ka dhn; mirpo pas vshtirsis All-llahu sjell lirim (begati). (Talak: 7)
www.islamischen.ch
48
Nnat, ato q duan ta plotsojn gjidhnien, jan t obliguara tu japin gji fmijve t vet dy vjet t plota. i ati i fmijs sht i obliguar pr furnizim dhe veshmbathjen e tyre (gruas) ashtu si sht rregulli. Askush nuk ngarkohet m tepr, vetm aq sa ka mundsin e tij. Asnj nn nuk bn t dmtohet me fmijn e saj, e as babai me fmijn e tij. Po ashtu sht i obliguar edhe trashgimtari (i fmijs). E nse pas nj konsultimi dhe plqimi (prindrit) shfaqin dshirn pr ndrprerjen (m hert) e gjinit, nuk sht ndonj mkat pr ta. Nse ju baballart pr fmijn tuaj dshironi gjidhnse tjetr me kusht q pagesn tia bni n mnyr t duhur, nuk sht ndonj mkat. Kini frik nga All-llahu dhe dine se All-llahu sheh ka punoni. (Bekare: 233) Nuk sht mkat pr ju nse i lshoni grat pa pasur kontakt (martes) me to dhe para se tu caktoni atyre ndonj caktim (kuror-nikah), po pajisni ato (me ndonj pajisje), pasaniku sipas mundsis s tij dhe i varfri sipas mundsis s tij. Nj pajisje e zakonshme sht obligim pr bmirsit. (Bekare: 236) Dhe kan thn fukahat se shpenzimi prmban kto gjra: Ushqimin dhe pijen, Veshmbathjen pr dimr dhe ver me at q i prshtat secils nga to, Vendbanimi dhe mobiljet,
www.islamischen.ch
49
Shrbtori pr at q sarrin ti shrbej vetes s tij, Martesa e atij q dshiron t martohet, Shpenzimi pr bashkshorten dhe familjen e tij. Shpenzimi pr t afrmit nga veorit e Islamit: Islami ka vendosur tulln e par n ndrtimin e asistencs sociale dhe nuk ishte ajo shtje e plqyer, por e drejt q All-llahu urdhroi pr dhnien e saj ashtu si u prmend m sipr.
III - ZEKATI APO LMOSHA

Prse u obligua zekati (lmosha). Islami ka urdhruar do t fuqishm q t punoj e t vrapoj n krkimin e rriskut n mnyr q t mjaftoj vetn e tij e t pasuroj familjen e tij ose t jap n rrugn e All-llahut, dhe kush nuk mundet dhe sht i pafuqishm pr pun, nuk ka pasuri, qoft edhe nga pasuria e trashgimis ose nga ajo e ruajtur q ti mbuloj nevojat e tij, hyn n kujdesin e t afrmve t tij t pasur q e ngrejn at dhe i bjn ball shtjeve t tij. Porse, jo do i varfr ka t afrm t pasur q shpenzojn pr t. far t bj ai i cili nuk ka t afrm t pasur q ta mbartin at e ta marrin shtjen e tij? far t bjn t nevojshmit si shembulli i nj fmije jetim, i nj gruaje t vej, i nj nne plak dhe i nj t moshuari? far t bj i verbri, i smuri dhe invalidi? far t bj i fuqishmi, i cili nuk ka gjetur pun q t furnizohet nga ajo? Ose far
www.islamischen.ch
50
t bj puntori, i cili e ka gjetur punn, porse ai fitim q merr nga puna nuk i mjafton pr vetn dhe familjen e tij? A do t lehen t gjith kta n dorn e varfris dhe t nevojs, dhe shoqria ti shikoj ndrkoh q n t gjenden t pasur dhe askush nuk jep pr ta, qoft edhe m t vogln ndihm?! Vrtet Islami nuk i ka harruar kta njerz. All-llahu u ka obliguar atyre t drejta n pasuri e t pasurve dhe obligim t vendosur, i cili sht zekati dhe qllimi i par i zekatit sht pasurimi i t varfrve me t. T varfrit e t dobtit jan t part q e meritojn dhnien e zekatit, derisa edhe Pejgamberi (sallAll-llahu alejhi ve sel-lem) n disa qndrime t tij nuk ka prmendur vetm kto cilsi, sepse ai sht qllimi i par si urdhr i tij kur e drgoi Muadhin n Jemen q ta marr zekatin nga t pasurit e tyre e ta kthej at tek t varfrit e tyre. Derisa edhe Ebu Hanife dhe shokt e tij jan t mendimit se zekati nuk i jepet askujt prvese t varfrve. Zekati i pasuris sht burim i madh pr kurimin e varfris: Zekati nuk sht nj burim i vogl, sepse ai sht dhjetshja ose gjysma e t dhjetshes nga arritjet bujqsore, qoft fruta, pem apo perime duke u bazuar n prgjithsimin e thnies s All-llahut xh.sh.: O ju q besuat, jepni nga m e mira e asaj q e fituat dhe nga ajo q u dham prej toks, e mos nxitoni ta jepni at m t pavlefshmen nga ajo, e q ju nuk do ta pranonit pr vete vetm symbyllas. E, dine se All-llahu ska nevoj pr ju, sht i Madhruar. (Bekare: 267)
Dhe n prgjithsimin e thnies s Pejgamberit (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem): N at q e lag shiu nxirret dhjetshja, e n at q ujitet me ndonj mjet ose me krah, gjysma e dhjetshes. Dhe krahasohen me t sot, n kohn ton, edhe ndrtesat e fabrikat etj t cilat prbjn nj shum t madhe parash. Zekati, gjithashtu, sht nj e katrta e dhjetshs s parave dhe e pasuris tregtare, pra 2.5 % nga paraja ose tregtija e do muslimani q e zotron masn ligjore, nse nuk ka borxh dhe sht m tepr sesa nevojat e tij personale. Zekati ka t njjtn mas afrsisht edhe n pasurin e bagtive, t cilat prdoren pr shumim apo pr mjelje si deveja, lopa dhe delja, me kusht q ta mbushin masen e caktuar dhe t kulloten n nj vend t lejuar. Zekati i fitrit: E gjith ajo q prmendm m sipr ishte pr zekatin e pasuris, por ne kemi edhe zeqat tjetr q sht i obliguar pr njerzit dhe jo pr pasurin. Ai sht zekati i fitrit, t cilin Islami e bri ligj, pr plotsimin e agjrimit t Ramazanit dhe ardhjen e Bajramit, dhe nga urtsia e ligjerimit t tij jan dy gjra: E para: Zvendsimi i asaj q mund t ket ndodhur gjat agjrimit t agjruesit nga fjalt dhe punt e kota. E dyta: Nderimi i t varfrve dhe brja e tyre t ndjejn se shoqria muslimane kujdeset pr ta dhe vllezrit e tyre kujdesn pr ta edhe n ditn e Bajramit dhe bashkangjitjet e tyre n gzim me ta.
www.islamischen.ch
52
Thot Ibn Abbasi: Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) e obligoj zekatin e fitrit si pastrim pr agjruesin nga fjalt dhe punt e kota e boshe dhe ushqyerje pr t varfrit e t dobtit. Ky obligim vjetor ka veori karakteristike: Ai sht taks pr njerzit dhe personat si e bm t qart m sipr dhe jo pr pasurin. Ai nuk sht obligim vetm pr t pasurit q zotrojn masn e caktuar t zekatit, por e obligoi at i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) pr do musliman, i lir apo rob, mashkull apo femr, i pasur apo i varfr, prderisa ky i varfr e zotron para m tepr se nevoja e tij dhe e familjes s tij pr natn e Bajramit. Qllimi i Islamit nga kjo sht ushtrimi i muslimanit pr dhnie dhe shpenzim, hapurazi ose fshehurazi, dhe brja e dhnies gj t zakonshme tek ai, q t jet dora e tij e lart q jep edhe nse sht i nevojshm nga ata q meritojn zekatin e vitrit sepse ai jep nga njra an dhe merr nga ana tjetr. Ai nuk sht vetm pr at musliman q e ka mbushur moshn, porse pr vetn e tij, pr familjen e tij dhe pr t gjith ata q jan nn mbikqyrjen apo nn kontrollin e tij. Islami e bri masn e tij t pakt, n mnyr q t arrij e t mund q t jap shumica, dhe kt mas e kufizoi Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) me nj pangj hurma ose rrush t that ose grur dhe n krahasim me kt sht edhe ushqimi, t cilin e prdorin banort e atij vendi, ndrsa pangja sht e barabart sot me.176 kg me peshn e grurit. Transmetohet se Umer ibn Abdul-Aziz, Hasan e t tjer e jepnin sadakan e fitrit, para, sipas vlers s ushqimit dhe ky sht edhe medhhebi i Ebu Hanifs. Dhe shpresojm q kjo t jet m e dobishme pr t varfrit sot,
www.islamischen.ch
53
n kohn ton, dhe ajo q krkohet me sheriat sht pasurimi i t varfrit dhe ai realizohet me para m shum se me asgj tjetr. Vendi i zekatit n Islam: Nga mrekullit e ksaj feje, nga argumentet se ajo sht prej All-llahut dhe se ajo sht mesazhi i fundit dhe i prhershm sht se ajo q hert u kujdes pr kurimin e problemit t varfris dhe kudesin ndaj t varfrve, pa ndonj revolucion prej tyre dhe pa krkesa t ndonj individi apo kolektivi pr t drejtat e tyre. Dhe nuk ishte kujdesja e tij siprfaqore, por ka qen nga veorit e themeleve t tij nga rrnja e origjins s tij dhe nuk sht udi q t jet zekati shtylla e tret e Islamit, nj nga shtyllat dhe simbolet e tij m t mdha dhe nj ndr katr adhurimet e tij. N hadithin e Ibn Umerit, i cili sht i njohur e sht mutefekun alejhi, Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) ka thn: Islami sht ndrtuar me pes shtylla: Dshmia se nuk ka Zot tjetr prve All-llahut dhe se Muhammedi sht i Drguar i Tij, falja e namazit, dhnia e zekatit, agjrimi i Ramazanit, kryerja e haxhit pr at q ka mundsi. Ndrsa Kurani e konsideroi zekatin, pas pendimit nga shirku dhe faljes s namazit, si rrug t hyrjes n fen Islame, t realizimit t vllazris islame dhe futjen e tij n radht e shoqris. Ka thn All-llahu i Lartsuar pr mushrikt: E kur t kalojn muajt e shenjt, luftoni idhujtart kudo q ti gjeni, robroni dhe ngujoni ata, e vinju prit n do shteg. N qoft se pendohen, e falin namazin dhe e japin zekatin, ather ua lshoni rrugn, se vrtet All-llahu fal sht mshirues. (Tevbe: 5)
www.islamischen.ch
54
Po, nse ata pendohen, e falin namazin dhe e japin zekatin, ather i keni vllezr n fe. Ne sqarojm agumentet pr ata njerz q kuptojn. (Tevbe: 11) Nuk realizohet pr nj qafir t pafe hyrja n radhet e muslimanve dhe vendosja e vllazrimit t tyre fetar me t, prvese me pendim nga shirku dhe ka e pason at si falja e namazit, e cila sht nj lidhje fetare sociale mes muslimanve, dhe dhnja e zekatit, e cila sht nj lidhje pasurie sociale mes tyre. Mnyra e Kuranit Famlart dhe sunnetit t pastr sht q ti bashkangjisin namazit zekatin prher, q sht argument pr fuqin e lidhjes mes tyre dhe se Islami i njeriut nuk plotsohet prve se me to. Namazi sht shtylla e fes, kush e kryen at e ka ngritur fen, kush e l at e ka shkatrruar fen. Zekati sht baza e Islamit. Kush i prmbahet atij sht i shptuar dhe kush e neglizhon at sht i shkatrruar. Thot Abdulla ibn Mesud (r.a.): Jemi urdhruar me faljen e namazit dhe dhnien e zekatit dhe kush nuk e jep zekatin nuk ka namaz pr t. Dhe Xhabiri n nj transmetim nga Zejdi thot: Jan obliguar namazi dhe zekati s bashku nuk sht br dallim mes tyre dhe lexoi. Po, nse ata pendohen, e falin namazin dhe e japin zekatin, ather i keni vllez n fe. Ne sqarojm agumentet pr ata njerz q kuptojn. (Tevbe: 11) Refuzoi q ta pranonte namazin, prvese me zeqat dhe thoshte: All-llahu e mshiroft Ebu Bekrin pr ato q ka ditur dhe ka kuptuar; dhe kishte pr qllim me kt thnien e Ebu Bekrit: Pasha All-llahun! Do ti luftoj ata q bjn dallim n mes namazit dhe zekatit. Kurani e bri dhnien e zekatit nga cilsit e besimtarve bmirs e t devotshm dhe e bri ndalimin e saj nga
veorit e hipokritve dhe mushrikve. Ai sht sprova e besimit dhe dshmia e sinqeritetit, si transmetohet n hadith t sakt: Sadakaja (lmosha) sht dshmi. Ai sht elementi ndars apo dallues n mes Islamit dhe kufrit, mes devotshmris dhe imoralitetit. Pa dhnien e zekatit nuk futet n radht e besimtarve, t cilve All-llahu iu siguroi shptimin dhe trashgimin e Firdejsit dhe u dha udhzim dhe prgzim. All-llahu xh.sh. thot: sht e sigurt se kan shptuar besimtart: Ata t cilt jan t prulur dhe t kujdesshm gjat faljes s namazit, dhe ata t cilt i shmangn t kots (fjal a pun), dhe ata t cilt rregullisht e japin zekatin, (Muminun: 1-4) Jan udhrrefyes dhe myzhde pr besimtart. Q falin namazin dhe e japin zekatin dhe mu ata jan t bindur ndaj bots tjetr. (Neml: 2-3) Pa dhnien e zekatit nuk hyn n grupin e besimtarve t udhzuar n librin e All-llahut dhe pr t cilt ka thn: E q jan udhzim e mshir pr ata q jan punmir. T cilt rregullisht e falin namazin dhe japin zekatin dhe ata, e mu ata jan t plotbindur pr botn tjetr (Ahiretin). (Llukman: 3-4) E pa dhnien e zekatit nuk do t jet nga bmirsit e sinqert e t devotshm, thot All-llahu xh.sh.:
www.islamischen.ch
56
Nuk sht tr e mira (e kufizuar) t ktheni fytyrat tuaja kah lindja ose perndimi, por mirsi e vrtet sht ajo e atij q i beson All-llahut, dits s gjykimit, engjjve, librit, pejgamberve dhe pasurin q e do, ua jep t afrmve, bonjakve, t vrfrve, udhtarve, lypsve dhe pr lirimin e robrve, dhe ai q e fal namazin, e jep zekatin, dhe ata q kur premtojn e zbatojn, dhe t durueshmit n skamje, n smundje dhe n flakn e lufts. T tillt jan ata t sinqertit dhe t tillt jan ata t devotshmit. (Bekare: 177) Pa dhnien e zekatit nuk arrijn t dallohen mushrikt t cilt i prshkroi All-llahu me thnien e Tij. Thuaj: Un jam vetm njeri sikurse edhe ju, mua m shpallet se Zoti juaj sht vetm Zoti nj, pra drejtonju Atij dhe krkoni falje prej Tij. Pr idhujtart sht mjerim i madh, t cilt nuk e japin zekatin dhe mu ata e mohojn botn tjetr. (Fussilet: 6-7) Pa dhnien e zekatit nuk arrin t dallohet nga hipokritt, t cilt i prshkroi All-llahu n librin e Tij: Mospranimin e dhnieve t tyre nuk e pengoi tjetr gj vetm pse ata mohuan All-llahun dhe t drguarin e Tij, dhe namazin e falin vetm me prtaci, e lmoshn nuk e japin ndryshe pos duke urrejtur. (Tevbe: 54)
www.islamischen.ch
57
Hipokritt dhe hipokritet jan si njri tjetri; urdhrojn pr t keqen e ndalojn nga e mira dhe shtrngojn duart e tyre. Harruan All-llahun (nuk i binden), prandaj Ai i harroi (nga mshira). Nuk ka dyshim, hipokritt jan ata t prishurit. (Tevbe: 67) Pa dhnien e zekatit nuk meriton mshirn e All-llahut, t ciln refuzoi Ai, q tia jap prvese besimtarve t devotshm dhe q e japin zekatin, thot All-llahu i Lartsuar: Dhe cakto pr ne (jet) t mir n dunja dhe t mir n botn tjetr, pse vrtet jemi kthyer kah Ti. Ai (Zoti) tha: Dnimi im sht ai me t cilin e godas cilin dua, e mshira Ime ka prfshir secilin send. At (mshirn) do ta caktoj pr ata t cilt i ruhen (mkateve), e japin zekatin dhe pr ata q argumentet tona i besojn. (Araf: 156) Pa dhnien e zekatit nuk e meriton miqsin e All-llahut e as t Drguarit t Tij e as t besimtarve, thot All-llahu xh.sh.: Mik (i afrt) juaji sht vetm All-llahu, sht i drguari i Tij dhe ata q besuan e q falin namazin dhe japin zekatin duke br ruku (duke qen respektues). (Maide: 55) Dhe pa dhnien e zekatit nuk e meriton ndihmn e All-llahut, t ciln ua premtoi atyre q e ndihmuan rrugn e Tij. (U lejuan t luftojn) Ata, t cilt vetm pse than: All-llahu sht Zoti yn! u dbuan prej shtpive t tyre pa kurrfar t drejte. E sikur All-llahu t mos i zbrapste disa me disa t tjer, do t
rrnoheshin manastirt, kisha, havrat e edhe xhamit q n to prmendet shum emri i All-llahut. E All-llahu patjetr do ta ndihmoj at q ndihmon rrugn e Tij, se All-llahu sht shum i fuqishm dhe gjithnj triumfues. (Ai ndihmon) Ata t cilt kur Ne u mundsojm vendosjen n tok, e falin namazin, japin zekatin, urdhrojn pr t mir dhe largojn prej t keqes. All-llahut i takon prfundimi i shtjeve. (Haxhxh: 40-41) Islami i premtoi nj dnim t ashpr n dynja dhe n ahiret do njeriu q nuk e jep zekatin. E sa i prket dnimit n ahiret, thot All-llahu i Lartsuar duke i krcnuar ata q mbledhin pasurin dhe nuk e japin nga ajo t drejtn e All-llahut. O ju q besuat, vrtet nj shumic e paris fetare e jehudive dhe e t krishterve, n mnyr t paligjshme e han pasurin e njerzve dhe pengojn t tjert nga rruga e All-llahut. Ata t cilt e ruajn arin e argjendin e nuk e japin pr rrugn e All-llahut, lajmroji pr nj dnim t dhmbshm. At dit kur ajo (pasuri e deponuar) frgohet n prushin e xhehennemit, e me t (ashtu zharav) lyhen ballt, ant dhe shpinat e tyre (do tu thuhet): Kjo sht ajo q e depozituat pr veten tuaj, pra shijoni at q e depozitonit! (Tevbe: 34-35) Transmeton Buhariu nga Ebu Hureje nga i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) se ka thn: Kujt i jep All-llahu pasuri dhe nuk e jep zekatin e saj, do ti vij atij n ditn e gjykimit nj gjarpr i madh me dy koka, q e lidh at dhe e godet. Pastaj e kap pr dy nofullave t tij dhe i thot: Un jam pasuria jote, un jam thesari yt. Pastaj Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) lexoi versetin.
Ata, t cilt bjn koprraci me at q nga t mirat e veta u dha All-llahu, t mos mendojn kurrsesi se ajo sht n dobi t tyre. Jo, ajo sht n dm t tyre. Ajo e mir me ka bn koprraci, n ditn e kijametit do tu mbshtillet n qafn e tyre. All-llahut i mbesin trashgim qiejt dhe toka, All-llahu sht i njohur mir m at q veproni. (Ali Imran: 180) Ndrsa pr sa i prket dnimit t ksaj dunjaje, thot Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem): Nuk ka nj popull q ta ken ndaluar zekatin prvese i ka goditur ata All-llahu me thatsi dhe uri. N nj hadith t tjetr thuhet: Nuk ka nj popull q ta ken ndaluar zekatin nga pasuria e tyre, prvese u jan ndaluar atyre pikat e shiut nga qielli dhe mos t ishin kafsht nuk do t binte shi. E gjith kjo sht n dnimin hyjnor t caktuar, por kemi edhe nj denim tjetr t ksaj dunjaje, i cili sht denimi i ligjit Islam dhe t cilin e marrin prsipr kompetentt e shoqris Islame. Pr kt denim flet hadithi i Pejgamberit (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) pr zeqat ku thot: Kush e jep at duke krkuar shprblim (nga All-llahu) ai do t marr shprblimin e tij dhe kush e ndalon at un do ta marr at dhe gjysmn e pasuris s tij. Ky sht vendim nga vendimet e Zotit ton, dhe nuk i lejohet asnjrit nga familja e Muhammedit (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) te marr dika nga ai. N kt hadith lejohet pr kompetentin q t marr gjysmn e pasuris tek ai q e ndalon dhnien e zekatit. Ky sht nj nga llojet e dnimeve t pasuris, t ciln e vendos gjykatsi n rast nevoje, n mnyr q ta edukoj mosdhnsin e zekatit, e kjo nuk sht dnim i domosdoshm dhe i prhershm. Nuk mjaftohet dnimi i mosdhnsit t zekatit me gjobn e pasuris, porse e lejon pr kompetentin q t prdor dnimin trupor, sipas interesit dhe nevojs. M shum se kjo sht Islami q me ligjet e tij, bri ngritjen e shpats ndaj atyre q nuk japin zekatin, e pr kt i luftoi halifja i par, Ebu Bekri dhe shum sahab t tjer, me t ata q nuk
dhan zekatin, dhe ai e ka thn fjaln e tij t njohur: Pasha All-llahun do ti luftoj ata q bjn dallim mes namazit dhe zekatit, sepse zekati sht e drejt e pasuris. T gjith kto tekste na vrtetojn gradn e besimit t lart. Nuk sht vetm nj detyr e thjesht, porse ajo sht nj nga pes shtyllat apo bazat mbi t cilat sht ngritur ndrtesa islame. Dhe nse sht kjo grada apo vendi i obligueshmris s zekatit me sheriatin Islam, Kt e kan prsritur edhe dijetart se kush e mohon obligueshmrin e tij sht br qafir (jobesimtar) dhe ka dal nga Islami, ashtu si del shigjeta nga harku. Ibn Kudame thot: Kush e mohon obligueshmrin e tij nga padituria, dhe kan qen shkaqet e padituris ose islami i ri tek ai, ose sepse ai sht rritur n nj fshat t largt nga qyteti dhe nuk i sht br e ditur atij obligueshmria e zekatit, nuk gjykohet si qafir, sepse ai ka shkak. E nse ka qen musliman dhe sht lindur n mes muslimanve t ditur, ather ai sht renegat dhe gjykohet me ligjet e renegatve dhe krkohet nga ai q t pendohet tri dit e nse nuk pendohet vritet sepse argumentet e obligueshmris s zekatit jan t qarta n Kuran dhe sunnet dhe n bashkimin e ummetit, e nse e mohon at nuk sht gj tjetr prvese prgnjeshtrimi i tij ndaj librit dhe sunnetit. Zekati sht e drejt e caktuar: Zekati n kndvshtrimin e Islamit sht e drejt ose borxh q rndon mbi supet e t pasurve pr grupet e dobta dhe q e meritojn. Ai sht gjithashtu e drejt e caktuar d.m.th. e llogaritur se kujt duhet q ti jipet ajo, dhe ai i cili e vendosi kt t drejt dhe e prcaktoi at, sht All-llahu i Lartsuar, i cili i prshkruajti t devotshmit dhe bmirsit nga robrit e Tij me thnien e Tij: Dhe n pasurin e tyre kishin prcaktuar t drejt pr lypsin dhe pr t ngratin (q ka nevoj por nuk lyp).
(Dharijat: 19) N nj sure tjetr i prshkruajti t zgjedhurit nga robrit e tij, t cilt e meritojn kt nderim n xhennetin e Tij ku thot: Dhe ata q n pasurin e vet kan ndar n nj pjes t caktuar. Pr lypsin dhe pr nevojtarin q nuk lyp. (Mearixh: 24-25) Zekati nuk bie si obligim me vdekjen e zotruesit t pasuris, por nxirret zekati nga ajo pasuri q ka ln, edhe nse nuk e ka ln porosi i vdekuri, ky sht mendimi i Ata Hasan, Zuhri, Katade, Malik, Shafiut, Ahmed, Ishak, Ebi Theurit, dhe Ibni Mundhir. Dhe ky mendim sht i sakt duke u bazuar n thnien e All-llahut. All-llahu ju urdhron pr (shtjen e trashgimis) fmijt tuaj: pr mashkullin hise sa pr dy femra; nse jan (trashgimtare) vetm femra, dy e m shum, atyre ju takojn dy t tretat e pasuris q trashgohet; nse sht nj femr, asaj i takon gjysma; pr prindrit, pr secilin nga ata, ju takon e gjashta nga ajo q ka ln (i vdekuri) nse ka fmij, e n qoft se (i vdekuri) nuk ka fmij e at e trashgojn (vetm) prindrit, ather nns s tij i takon nj e treta, n qoft se ai (i vdekuri) ka vllezr, nns s tij i takon vetm nj e gjashta, (kjo e drejt n trashgim bhet) pasi t kryhet (vasijeti) q ka ln dhe pasi t lahet borxhi, ju nuk dini se kush sht m afr dobis suaj, prindrit tuaj ose fmijt tuaj. (Ky prcaktim sht) Urdhr nga All-llahu. Vrtet All-llahu sht m i Dijshmi, m i Urti. (Nisa: 11)
www.islamischen.ch
62
All-llahu xh.sh. i prfshiu t gjitha borxhet, dhe zekati (si ka thn Ibn Hazmi) sht borxh ndaj All-llahut, t dobtve, t varfrve dhe ndaj t gjith atyre q i ka prmendur All-llahu n Kuran. Madje Ibn Hazmi sht i mendimit se borxhi i zekatit sht m parsor se ai i njerzve dhe argumentohet n hadithin q e transmeton Muslimi nga Ibn Abbasi, q thot: Erdhi nj person tek i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) dhe tha: Vrtet nna ime ka vdekur dhe ajo kishte nj muaj t Ramazanit pa agjruar, a ta agjroj un n vendin e saj? Pejgamberi (sal-lAllllahu alejhi ve sel-lem) i tha: Sikur t kishte pasur nna jote nj borxh, a do ta kishte dhn pr t? Tha: Po. Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) i tha: Pra borxhi i All-llahut sht m parsor q t jepet apo t shlyhet. Nga kjo bhet e qart se, vdekja e nj t obliguari pr t dhn zekatin nuk e hedh posht at, dhe se zekati duhet t jipet pr t edhe nse ka qen vdekja e tij n luft apo si dshmor n rrugn e All-llahut. Dhe si argument sht hadithi q e transmeton Muslimi nga Ibn Umeri se i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) ka thn: I falet dshmorit do mkat prve borxhit. Prgjegjsia e shtetit mbi shtjet e zekatit: Zekati, si na u b e qart, sht e drejt e vendosur dhe e caktuar. All-llahu caktoi obligim q lmosha (zekati etj.) tju takojn vetm: t varfrve (nevojtarve), t ngratve (q skan fare), punonjsve (q e tubojn), atyre q duhet prfituar zemrat (t dobtve n besim), e duhet dhn edhe pr lirim nga robria, t mbyturve n borxhe, (lufttarve), n rrugn e All-llahut dhe atij q ka mbetur n rrug. All-llahu e di gjendjen e robrve, punon sipas urtsis s vet.
(Tevbe: 60) Porse ai nuk sht e drejt q i lihet n dor e individve ta kryejn apo jo! Jo, kurrsesi ajo nuk sht bmirsi individuale, por organizim social, pr t cilin kujdeset shteti dhe merr prsipr nj trup zyrtar i organizuar.
ARGUMENTET KURANORE:
Argumenti m i qart pr t sht thnia e All-llahut t Lartsuar: All-llahu caktoi obligim q lmosha (zekati etj.) tju takojn vetm: t varfre (nevojtarve), t ngratve (q skan fare), punonjsve (q e tubojn), atyre q duhet prfituar zemrat (t dobtve n besim), e duhet dhn edhe pr lirim nga robria, t mbyturve n borxhe, (lufttarve), n rrugn e All-llahut dhe atij q ka mbetur n rrug. All-llahu e di gjendjen e robrve, punon sipas urtsis s vet. (Tevbe: 60) Merr prej pasuris s tyre (t atyre q pranuan gabimin) lmosh q ti pastrosh me t dhe tu shtosh (t mirat) dhe njkohsisht lutu pr ta, se lutja jote sht qetsim pr ta. All-llahu dgjon dhe sheh. (Tevbe: 130)
www.islamischen.ch
64
ARGUMENTET NGA SUNNETI:

sht hadithi i Ibn Abbasit, i cili sht i njohur n Sahihejn (Buhari dhe Muslimi) se, Pejgamberi (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem), kur e dergoi Muadhin n Jemen, i tha: Msoju atyre se All-llahu xh.sh. ka obliguar lmoshn q merret nga t pasurit e tyre dhe kthehet tek t varfrit e tyre Argumenti n kt hadith qndron tek ajo se pr t marr zekatin caktohet nj person i veant, dhe kjo pr ta ndar at po ashtu, nuk lidhet n zgjedhjen apo dshirn e atij q i sht obliguar lmosha. Kto argumente t Kuranit dhe t hadithit na bjn ne q t kuptojm dhe t bindemi q n sheriatin islam, shteti islam merr prsipr shtjen e zekatit. Cilve t varfr dhe t dobt (t ngratt), u ipet zekati: Kurani u kujdes dhe i kushtoi rndsi shtjes s dhnies s zekatit, m shum sesa nxjerrjes apo marrjes s tij, sepse marrja e pasuris mund t jet m e leht nga organet kompetente me mnyra t ndryshme, por ajo q sht e vshtir n realitet sht dhnia e tij atyre q e meritojn dhe vnia e tij n vendin e duhur. Pr kt, Kurani nuk e la caktimin e dhnies s zekatit n dshirn e udhheqsit, porse i qartsoi ata persona q e meritojn at. All-llahu xh.sh. thot: Ka prej tyre q do t bjn vrejtjen n ndarjen e lmoshs, nse u jepet nga ajo, ata mbesin t knaqur, e nse nuk u jepet, ata hidhrohen. (Tevbe: 58) All-llahu caktoi obligim q lmosha (zekati etj.) tju takojn vetm: t varfre (nevojtarve), t ngratve (q skan fare), punonjsve (q e tubojn), atyre q duhet prfituar zemrat (t dobtve
n besim), e duhet dhn edhe pr lirim nga robria, t mbyturve n borxhe, (lufttarve), n rrugn e All-llahut dhe atij q ka mbetur n rrug. All-llahu e di gjendjen e robrve, punon sipas urtsis s vet. (Tevbe: 60) Dhe transmeton Ebu Davudi se, nj person erdhi tek i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) dhe i tha: M jep mua nga lmoshat. i tha atij i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem): Vrtet All-llahu nuk sht i knaqur me gjykimin e nj Pejgamberi dhe as t nj tjetri me lmosh derisa Ai gjykoj vet me t dhe e pjestoi at n 8 pjes, e nse ti je nga ato pjes do ta jap ty t drejtn tnde. Nuk ka pjes n zeqat nj i fuqishm q mund t punoj e t fitoj sht detyr dhe e obligueshme pr do t fuqishm q ka mundsi t punoj, q t punoj e ta bj sa m t leht rrugn pr pun. Me kt e mjafton veten e tij dhe e ruan nderin e fytyrs s tij. N nj hadith t sakt transmetohet: Asnj njeri nuk ka ngrn ndonjher ushqim m t mir sesa ai q e fiton me dorn e tij. Pr kt e shikojm t Drguarin e islamit q thot duke u shprehur qart: Nuk i lejohet sadakaja (lmosha) nj t pasuri dhe as nj t fuqishmi e t shndosh. Pra, nxjerrim konkluzion se, do i fuqishm pr t fituar nga ai me sheriat q t punoj n mnyr q t mbaj veten e tij. Ndrsa kush nuk sht i zoti q t punoj pr shkak t dobsis s trupit t tij si, fmija, femra, pleqt, ose nga antikapia dhe smundja, ose sht i fuqishm q t fitoj, porse nuk gjen dot nj mnyr pr t fituar hallallin ose e ka gjetur, por nuk sht i mjaftueshm fitimi i tij pr veten dhe pr familjen e tij, ktu i sht lejuar atij marrja nga zekati dhe nuk sht
turp pr t n fen e All-llahut. Kto jan parimet e fes Islame, t cilat grumbulluan mes drejtsis dhe bmirsis apo humanizmit, mes drejtsis dhe mshirs, ndrsa parimi i materialistve q thon: Kush nuk punon nuk ha, ai sht nj parim jo natyror dhe jomoral dhe jonjerzor, madje edhe tek shpendt dhe kafsht ka lloje t ndryshme q i fuqishmi nga ato e mbart t dobtin dhe kujdeset pr t. Ai q sht i ndar dhe i vetmuar vetm pr adhurim nuk merr nga zekati. Nj nga idet m t mira n kt shtje sht ajo q, kan prmendur fukahat (dijetart e jurispodencs islame), kur than se, nse njeriu sht i fuqishm pr t fituar dhe vetmohet pr adhurimin e All-llahut me namaz, agjrim e t tjera si kto, nuk i jepet nga zekati, sepse ai sht i urdhruar q t punoj e ta krkoj at n pjest e toks dhe nuk ka murgjri n Islam dhe n kt gjendje, puna sht nga adhurimet m t mira, nse sht i sinqert n nijet (qllim) dhe i respekton kufijt apo dispozitat e All-llahut. Ai q vetmohet apo q i prkushtohet krkimit t dijes merr nga zekati: Ndrsa, nse njeriu vetmohet ose i kushton do gj krkimit t dijes s dobishme, atij i jepet nga zekati aq sa i mjafton q t kryej detyrn dhe plotson nevojat e tij. Si kjo jan edhe librat e dijes, t cilt duhen patjetr pr interes t fes, dhe dunjas s tij. Nxnsit t dijes i jepet zekat sepse kryen nj farz (obligim) kifaje dhe se dobia e dijes s tij nuk i kthehet vetm tek ai, por tek gjith ummeti, prandaj i takon t ndihmohet nga pasuria e zekatit. Sa i jepet t varfrit dhe t ngratit nga zekati:
www.islamischen.ch
67
N masn e dhnies s zekatit pr t varfrin dhe t ngratin kemi dy mendime apo dy medhhebe: Mendimi (medhhebi) i par: Dhnia t varfrit at q i mjafton pr tr jetn: Mendimi (medhhebi) i dyt: i jepet sa i mjafton pr nj vit. Martesa nevoj q duhet plotsuar nga zekati. sht fantastike dhe e mrekullueshme me t vrtet q dijetart Islam, t trheqin vmendjen se, ngrnja, pirja dhe veshmbathja, nuk jan vetm kto nevoja t njeriut, por n brendsin e njeriut ka instikte t tjera q duhen plotsuar. Nga kto sht instikti i seksit, t cilin e bri All-llahu kamxhik q e drejton njeriun n realizimin e dshirs hyjnore n ndrtimin e toks dhe qndrimin e llojit njerzor deri kur t dshiroj All-llahu. Islami nuk e prjashton kt instinkt, por e rregullon at q t ec sipas urdhrit t All-llahut, dhe i v kufijt. Islami ka ndaluar imoralitetin dhe ka urdhruar pr martes at q ka mundesi: Kush ka mundsi q t martohet nga ju le t martohet, sepse ajo sht m mir q t mbyllen syt dhe m ruajtse pr organet gjenitale. Nuk sht pr tu uditur nse thon dijetart, se nga plotsimi i nevojave sht ajo q i merr i varfri pr martes. Librat e dijes nga nevojat Islami sht fe q e respekton mendjen, thrret pr dituri dhe ngre lart gradn e dijetarve. Dija konsiderohet elsi i besimit dhe argumenti i veprs apo puns: (A jobesimtari e ka gjendjen m t mir) Apo ai q kohn e nats e kalon n adhurim, duke br sexhde, duke qndruar n kmb, i ruhet (dnimit t) bots tjetr dhe shpreson n mshirn e
Zotit t vet? Thuaj: A jan t barabart ata q din dhe ata q nuk din? Po, vetm t zott e mendjes marrin msim. (Zumer: 9) Nuk jan t barabart i verbri dhe ai q sheh. Dhe as errsirat e drita. (Fatir: 19-20) I Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) thot: Krkimi i dituris sht obligim pr do musliman. Dituria e krkuar nuk sht vetm n diturin e fes, por n do lloj diturie t dobishme q kan nevoj muslimant n dunjan e tyre, sepse krkimi apo msimi i saj sht farz kifaje, si ka thn Gazali, Shatibi e dijetar t tjer si kta t dy. Niveli normal pr jetes: Dhe nga kjo bhet e qart se qllimi i dhnies s zekatit nuk sht dhnia e t varfrit disa derhem t numruara, por sht q t realizoj apo t arrij i varfri nj nivel normal jetese. Dhe grada m e ult e ktij niveli njerzor sht q ti mundsoj atij dhe familjes t ushqyer normal, veshmbathjen e dimrit dhe vers dhe nj vendbanim e meriton gjendja e tij. Kjo sht ajo q ka prmendur Ibn Hazmi dhe shum dijetar t tjer, dhe krkon t shikohet me vmendje, se niveli i jetess s nj personi nuk prcaktohet me kufi t prer, sepse ai ndryshon sipas kohrave dhe mjediseve. Zekati sht i pari sigurim social n bot:
www.islamischen.ch
69
Vrtet zekati konsiderohet i pari ligj i rregullt n rrug t sigurimit social dhe nuk mbshtetet n lmoshat individuale vullnetare, por ngrihet mbi ndihmat shtetrore t rregullta, ndihma, qllimi i t cilave sht realizimi i nevojave pr do nevojtar.
IV - ASISTENCA E DEPOZITS ISLAMIKE ME T ARDHURAT E SAJ T NDRYSHME

Ndonse m par sqaruam se, zekati sht i pari burim shtetror i t ardhurave q prdoret pr kurimin e varfris, depozita e shtetit islam prdor edhe t ardhura t tjera pr kt pun. Shteti ka n zotrim pasuri t prbashkta q i shfrytzon vet, apo i jep me qera, si jan (sipas mendimit m t sakt) vakfet publike, pasurit minerale, ujore etj, t ardhurat e tyre futen n buxhetin e shtetit q t prfitojn t gjith nnshtetasit, midis tyre edhe t varfrit. Po ashtu edhe nga plaka e lufts, harai dhe taksa t tjera kan pjes t varfrit. Mos u bni si ata q doln prej shtpive t tyre sa pr krenari e pr ti par bota, e q pengonin nga rruga e All-llahut. All-llahut nuk mund ti shptojn me at veprim t tyre. (Enfal: 47) At q All-llahu nga banort e vendeve (jobesimtare) ia dha pa luft t drguarit, t vet, ajo i takon All-llahut, t drguarit, t afrmve, jetimve, t varfrve, kurbetinjve. (Kshtu veprohet) Q ajo t mos ndahet ndrmjet pasanikve tuaj. ka tju jep Pejgamberi, at merreni e ka tju ndaloj, prmbanju dhe keni frik All-llahun, se All-llahu sht ndshkues i ashpr.
(Hashr: 7) Pra individt e nj shoqrie nuk jan vetm elemente ekonomike jo! Kurrsesi sepse shoqria n kndvshtrimin e Islamit sht nj familje e lidhur mes individve dhe grupeve t saj, lidhje kjo m e thell dhe m e fuqishme se lidhjet e prodhimit ekonomik, lidhje themeli s cils sht Islami. Ai i bashkon t gjith n njshmrin e akides (besimit) dhe mendimit, n njshmrin e ndjenjave e mshirs. N njshmrin e rregullit dhe ligjit, dhe n njshmrin e ksaj bote dhe t bots tjetr. Pr kt, Islami e prshkruajti shoqrin si nj trup t vetm dhe do gjymtyr ose qeliz n kt trup, sht e lidhur me pjest e tjera, jep dhe merr prej tyre. Vrtet, nga detyrat e para t nj shteti Islam sht q t realizoj drejtsin, t urdhroj pr t mir dhe t ndaloj nga e keqja. Nuk sht nga drejtsia dhe as nga mirsia q t uriten t dobtit ose t privohen t varfrit nga nevojat themelore t jets, si ushqim, veshmbathje dhe vendbanim. Por, duhet q shteti Islam t prdor t gjitha mnyrat q t kuroj problemin e varfris dhe t siguroj jet normale pr t varfrit dhe t realizoj asistenc sociale n shoqri, dhe kto mnyra ndryshojn sipas ndryshimit t kohrave, mjediseve dhe gjendjeve.
V - DETYRIMI I T DREJTAVE TJERA POS ZEKATIT

Muslimani ka gjithashtu, disa detyrime t tjera financiare, t cilat mund t shfrytzohen pr ti ardhur n ndihm t varfrve. Nga kto t drejta jan:
www.islamischen.ch
71
Kemi t drejta t tjera pasurie q duhen pr muslimanin pr shkaqe t ndryshme, t gjitha si rrjedhoj pr ndihmimin e t varfrve dhe largimin e varfris. Dhe nga kto t drejta: 1. E drejta e fqinjit, All-llahu urdhroi pr kujdesjen ndaj tij. Kt e nxiti edhe i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) n sunnetin e tij, ku e bri nderimin e fqinjit pjes t imanit (besimit) dhe dnimin e tij ose neglizhencn ndaj tij nga argumentet e largimit nga Islami. All-llahu xh.sh. thot: Adhuroni All-llahun e mos i shoqroni Atij asnj send, sillnu mir ndaj prindrve, ndaj t afrmve, ndaj jetimve, ndaj t varfrve, ndaj fqiut t afrt, ndaj fqiut t largt, ndaj shokut pran vetes, ndaj udhtarit t largt dhe ndaj robrve. All-llahu nuk e do at q sht kryelart dhe at q lavdrohet. (Nisa: 36) Ndrsa i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) thot: Kush beson n All-llahun dhe Ditn e Gjykimit le t respektoj apo t nderoj fqinjt e tij. Sillu mir me fqiun tnd q t jesh musliman. Xhibrili m kshilloi aq shum pr fqiun, derisa mendova se ai do ta bnte trashgimtar. Nuk sht besimtar ai q fle i ngopur, ndrkoh fqiu i tij n ann tjetr i uritur dhe ai ka dijeni pr kt. 2. Kurbant n festn e Kurban Bajramit:
www.islamischen.ch
72
Prerja e kurbanit sht detyr n medhhebin e Ebu Hanifes, pr at q ka mundsi duke u bazuar n hadithin: Kush ka mundsi dhe nuk pret kurban mos ti afrohet vendfaljes son. 3. Gnjeshtra n betim: All-llahu xh.sh. thot: Sikur t ishin ata q vrtet e besojn All-llahun, Pejgamberin dhe at q i zbriti atij, nuk do ti zinin pr miq ata (idhujtart), por shumica prej tyre jan fasika (mkatar). (Maide: 81) 4. Dmshprblimi i dhiharit: Kush i thot bashkshorts s tij: Ti pr mua je si shpina e nns sime ose e motrs sime, ose nj shprehje t till si kjo, gruaja e tij sht e ndaluar pr t derisa t jap dmshprblimin dhe dmshprblimi i tij sht lirimi i nj robi. Kush nuk gjen, ather t agjroj dy muaj rresht, dhe kush nuk mundet, duhet t ushqej 60 t varfr. 5. Dmshprblimi i marrdhnies seksuale Dmshprblimi i marrdhnieve seksuale n ditn e Ramazanit sht i njjt me dmshprblimin e dhiharit. 6. Dmshprblimi i nj t moshuari dhe t moshuare, i nj t smuri, i cili nuk shpresohet shrimi i tij dhe i t gjith atyre q nuk kan mundsi t agjrojn. Ata si dmshprblim kan q t ushqejn do dit Ramazani nj t varfr.
(jeni t obliguar pr) Dit t caktuara, e kush sht i smur prej jush ose sht n udhtim (e nuk agjroi), ather ai (le t agjroj) m von aq dit. E ata q i rndon ai (nuk mund t agjrojn), jan t obliguar pr kompenzim, ushqim (ditor), i nj t varfri ai q nga vullneti jep m tepr, ajo sht aq m mir pr te. Mirpo, po q se dini, agjrimi sht m i mir pr ju. (Bekare: 184) T njjtin dmshprblim kan gruaja shtatzn dhe nna q i jep gji fmijs, nse friksohen pr vete ose pr fmijt e tyre, si sht medhhebi i disa fukahave. 7. Hedju (dhurata - kurbani): Ajo sht ka i dhuron haxhiu ose ai q bn umre Qabes prej deveve, lopve apo deleve, si dmshprblim pr nj thyerje t nj obligimi nga obligimet e ihramit. All-llahu xh.sh. thot: O ju q besuat, mos e mbytni gjahun, duke qen ju n ihram. E kush e mbyt at me qllim, ather dnimi sht prerja e nj kafshe shtpiake t ngjashme me at (t egrn) q e ka mbytur. Pr kt shtje vendosin dy njerz t drejt nga mesi juaj, duke br at kurban pr Qabe, ose (dnimi sht) duke ushqyer t varfr, ose sa ai (ushqimi), agjrim, kt pr ta shijuar t keqen e puns s tij. All-llahu ka falur t kaluarn. E kush bn prsri, (gabimin) All-llahu dnon ashpr. All-llahu mbizotron (shtjet), hakmerret (me dnim). (Maide: 95) E kryeni haxhin dhe umren pr hir t All-llahut, po n qoft se pengoheni, ather (therrni pr kurban) ka tju vij m leht prej kurbanve, e mos i rruani kokat tuaja derisa t arrij kurbani vendin e caktuar. Po kush sht prej jush i smur ose ka mundim koke (e rruhet para kohe) kompensimi sht: agjrim, sadaka ose kurban. E kur jeni t sigurt, ai q bn umrn para haxhit
(duhet therr) nj kurban q i vjen m leht, mirpo nse nuk ka, le t agjroj tri dit gjat haxhit e shtat dit kur t ktheheni, kto jeni dhjet dit t plota. Ky sht rregull pr ata q nuk kan familjen pran xhamis s shenjt. Pra keni dro All-llahun dhe dine se All-llahu sht ndshkues i rrept. (Bekare: 196) 8. T drejtat e t korrurave: All-llahu xh.sh. thot: Ai (All-llahu) sht q krijoi kopshte (bimt e t cilave) t ngritura lart (n shtylla) dhe t rrafshta (t shtrira n tok), edhe hurmet dhe drithrat me frute (shije) t ndryshme, (krijoi) ullinjt dhe shegt e ngjashme (nga shija). Hani frutat e tyre kur t piqen dhe ditn e korrjes (t vjeljes) s frutave jepni at pjes q sht obligim (t varfrve e nevojlive) dhe (hani-jepni) mos teproni, pse Ai nuk i do shkaprderdhsit. (Enam: 141)
VI - LMOSHA VULLNETARE DHE BAMIRSIA INDIVIDUALE

Mbi t gjitha kto t drejta t obliguara dhe ato t ligje t detyruara, Islami punoi pr krijimin e nj njeriu t zgjedhur e bamirs, q jep dhe sakrifikon, nj njeri q jep pa krkuar apo lypur, q jep n rehati dhe vshtirsi ,natn dhe ditn, fshehurazi dhe haptazi, q dshiron pr njerzit at q dshiron pr veten e tij; q e konsideron pasurin mjet e jo qllim. Ktu kan ardhur versetet e Kuranit famlart dhe hadithet e t Drguarit t All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem)
prgzuese, nxitse dhe friksuese, q bjn thirrje pr dhnie, dhe ndalojn nga koprracia, q me prshkrimet m t mrekullueshme dhe stilet m t larta artistike shkrin ngricn e zemrave t ngrira prej mkatve dhe lviz duart q vetm marrin duke i br t japin. Do t mjaftohemi me shembuj t pakt t Kuranit dhe haditheve, edhe pse ato jan t shumta All-llahu xh.sh. thot: Kush sht ai q i huazon All-llahut nj hua t mir, e Ai tia shtoj atij shumfish at? All-llahu shtrngon (varfron) dhe liron (begaton) dhe kthimi juaj sht vetm tek Ai. (Bekare: 245) Shembulli i pasuris s atyre q e japin n rrugn e All-llahut sht si nj kokrr prej t cils mbijn shtat kallinj, ndrsa n secilin kalli ka nga njqind kokrra. All-llahu ia shumfishon (shprblimin) atij q dshiron, All-llahu sht Bujar i Madh, i di qllimet. (Bekare: 261) Ata q pr hir t All-llahut e japin pasurin e tyre, e pastaj at q e dhan nuk e prcjellin me t prmendur e me mburrje, ata e kan shprblimin e vet t Zoti i tyre, pr ata nuk ka frik, ata as q do t brengosen. (Bekare: 262) Ata, t cilt pasurin e vet e shprndajn (n rrug t Zotit) natn e ditn, fshehurazi ose haptazi, ata shprblimin e vet e kan t Zoti i tyre dhe pr ta nuk ka as frik, as pikllim. (Bekare: 274) Dhe ngutuni (me pun q meritoni) n falje mkatesh nga Zoti juaj dhe pr n Xhennet, gjersia e t cilit sht si gjersia e qiejve dhe e toks, i prgatitur pr t devotshmit. T cilt japin kur jan
www.islamischen.ch
76
shlir edhe kur jan n vshtirsi dhe q e frenojn mllefin, q u falin (t keqen) njerzve, e Allllahu i do bamirsit. (Ali Imran: 133-134) Thuaj: Ska dyshim se Zoti im sht Ai q i jep furnizim t begatshm atij q do nga robrit e vet dhe Ai ia pakson atij, e kado q t jepni, Ai e kompenson at dhe Ai sht dhuruesi m i madh. (Sebe: 39) Besoni All-llahut dhe t drguarit t Tij dhe jepni nga ajo q Ai u bri trashgues n t, se ata q besuan prej jush dhan pr hir t Zotit, ata kan shprblim t madh. (Hadid: 7) Edhe ata q prgatitn vendin (Medinn) dhe besimin para tyre, i duan ata q shprnguleshin te ata dhe nuk ndiejn n gjoksat e tyre ndonj nevoj (pr zili a tjetr) nga ajo q u jepej atyre (muhaxhirve), madje edhe sikur t kishin vet nevoj pr t, ata u jepnin prparsi atyre para vetvetes. Kush sht i ruajtur prej lakmis s vet, t tillt jan t shptuar. (Hashr: 9) Ata jan q pr hir t Tij u japin ushqim t varvfrve, jetimve dhe t znve robr. Ne po ju ushqejm vetm pr hir t All-llahut dhe prej jush nuk krkojm ndonj shprblim e as falnderim. Ne i friksohemi (dnimit) Zotit ton n nj dit q fytyrat i bn t zymta dhe sht shum vshtir. (Munafikun: 8-10)
www.islamischen.ch
77
Ndrsa i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem): thot: Robi thot: Pasuria ime, pasuria ime. i mbetet prej saj vese tri pjes: pjesa q e shpenzoi pr t ngrn, pjesa q e shpenzoi pr tu veshur dhe pjesa q e dha pr bamirsi. Ndrsa pjesa e mbetur do ti takoj njerzve, kur ai ta l ket bot. I Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) thot: Sadakaja e fshin gjynahin, ashtu si e shuan uji zjarrin. Ai thot: do njeri sht nn hijen e sadakas s tij (n ditn e gjykimit) derisa t gjykohet mes njerzve.
VAKFI I BAMIRSIS:
Nga gjrat m t rndsishme q ka nxitur Islami ishin lmoshat q u njohn me emrin: sadaka e prhershme, islami i dha asaj nj shprblim t dalluar nga t tjerat pr vazhdimsin e ndikimit t saj dhe prhershmrin e dobis s saj. Shprblimi i saj sht i prhershm dhe i qndrueshm pr t zotin e saj edhe pas vdekjes s tij, prderisa t jet dobija e saj. Dhe pr kt transmeton Ebu Hurejre se, i Drguari i All-llahut (sallAll-llahu alejhi ve sel-lem) ka thn: Nse vdes njeriu ndrpritet puna e tij, prvese n tri gjra: sadakaja e prhershme, dituria q sjell dobi me t dhe fmija i mir q lutet pr t.
www.islamischen.ch
78
KONKLUZION
Kto jan gjasht mnyrat, me t cilat Islami kuroi problemin e varfris. Mund ti prmbledhim ato n tri pika apo n tri mnyra kryesore: Pika e par: Lidhet me vet personin e varfr, dhe ajo sht obligueshmria e puns kur ti krijohet mundsia dhe kur t jet i zoti. Shoqria dhe shteti kan obligim kujdestarin dhe ndihmesn e tij me para dhe trainime derisa t gjej punn e prshtatshme. Pika e dyt: Ka t bj me shoqrin muslimane, e cila mer prsipr asistencn e t varfrve duke iu nnshtruar ligjit t detyrimit ose duke iu prgjigjur dshirs s shprblimit tek All-llahu. Kjo asistenc merr trajtat e mposhtme: a) b) c) Shpenzimi pr t afrmit Ruajtja e t drejtave t fqinjve Dhnia e zekatit t obliguar, nse nuk e merr at shteti musliman.
d) Kryerja e obligimeve t prkohshme n pasuri, si dmshprblimi i betimeve, ndihma e t detyruarit, plotsimi i nevojs s nevojtarit etj. e) Sadakat vullnetare t prkohshme ose t prhershme.
www.islamischen.ch
79
Pika e tret: sht e veant pr shtetin musliman, i cili duhet q me ligj t marr prsipr plotsimin e nevojave te do nevojtari q nuk ka t ardhura, pa marr parasysh a sht musliman apo dhimmij. Nj kusht i domosdoshm Kto mnyra, t cilat i sqaruam msipr dhe me t cilat Islami e kuroi problemin e varfris e realizojn qllimin e tyre dhe i japin frytet e tyre n mnyr t knaqshme nn hijen e shoqris Islame q e drejton besimi Islam dhe gjykon me rregullat e Islamit, q rri nn hijen e sheriatit t tij t pastr n jetn e tij ekonomike dhe sociale, politike dhe kulturore. Vrtet rregulli islam pr jetn dhe shoqrin sht rregull i plot, q nuk e lejon copzimin e tij dhe as marrjen e nj pjese prej tij dhe lnien e pjess tjetr sepse mund t jet ajo q ka ln kusht i asaj q ka marr pr kt. All-llahu i lartsuar urdhroi hyrjen n Islam plotsisht dhe pranimin e t gjitha kushteve t tij kur thot: O ju q besuat, hyni n islamizmin e trsishm (Prqafoni fen islame n trsi), e mos ndiqni rrugn e djallit, sepse ai sht armik i juaji i hapt. (Bekare: 208) Dhe jo si dshiruan disa ifut q t hyjn n Islam duke ruajtur disa tradita t hershme. Allllahu i trhoqi vmendjen t Drguarit t Tij nga idhtart e librit q dshiruan ta shmangin at nga disa ligje t ksaj feje. All-llahu xh.sh. thot:
www.islamischen.ch
80
(Ta zbritm) Q edhe ti t gjykosh me at q t zbriti All-llahu, e mos ndiq dshirat e tyre dhe ruaju rrezikut t tyre q mos t shmangin nga nj pjes e asaj q ta zbriti All-llahu. Nse ata refuzojn (gjykimin tnd), ti dije se All-llahu ka pr qllim ti ndshkoj pr disa mkate t tyre. N t vrtet, nj shumic e njerzve jan jasht rrugs. (Maide: 49) Prandaj marrja vetm e nj pjese t rregullit Islam sht dalje nga logjika Islame e cila e refuzon copzimin. Rregulli islam shton prodhimin dhe i pakson t varfrit: Vrtet natyra e rregullit islam obligon shtimin e prodhimit pr popullin dhe ruajtjen e pasuris s tij nga shprdorimi i saj n at ka nuk sjell dobi. Islami i ruan fuqit e tija pasurit e tij dhe sakrificat e bijve t tij q t mos konsumohen n pirjen e alkoolit dhe n punt e ndyra, e t fshehta. Islami i mbron energjit dhe pasurit e nj shoqrie nga shprdorimi i tyre n pun t kota e t ndyra duke imponuar ligje, duke e udhzuar dhe edukuar at, duke formuar individin e shndosh q i prkushtohet puns, prodhimit dhe zhvillimit. Vrtet ai popull i cili e fillon ditn e tij nga sabahu i hershm me abdes duke u falur, me shpirt t mir dhe aktiv, me moral t drejt dhe t mir do t jet m i mir dhe m i lart prodhimi i tij, sesa prodhimi i nj populli q e kalon gjysmn e nats apo t shumtn e saj n imoralitet, n alkool apo n flliqsira t ndryshme, dhe nse e z at sabahu nuk ngrihet nga gjumi i tij prvese me urrejtje, dhe nse drejtohet n punn e tij drejtohet me shpirt t lig, me dembelizm
www.islamischen.ch
81
dhe i pafuqishm. Natyra e rregullit islam shton n pasurin e shoqris dhe e pakson masn e t varfrve n t, dhe sa m shum q t paksohet numri i t varfrve n nj popull dhe t shtohet pasuria e tij, aq m shum i prmbahen t pasurit rrugs s drejt n dhnie dhe konsum. Ather edhe problemi i varfris dhe i t varfrve, do t jet m i leht, dhe m i leht kurimi i tij, madje as q nuk shfaqet nj problem i till. Rregulli Islam sht i plot q nuk copzohet: N realitet, rregulli Islam, n aspekte t ndryshme, sht nj dhe nuk ndahet. Rregulli Islam e konsideron pasurin n t vrtet pasuri t All-llahut dhe e konsideron zotruesin e saj si nj besnik apo mbikqyrs mbi kt pasuri. Ky rregull e ndalon shprdorimin e pasuris dhe i bri shprdoruesit vllezr t shejtanve. Nderi i t varfrve sht i ruajtur: Sidoqoft varfria nuk prek nderin e t varfrit n shoqrin islame dhe nuk humb nga t drejtat e tij qoft edhe nj grimc. Islami i msoi bijt e ksaj shoqrie se nderimi dhe grada e lart nuk sht n pasuri, por me dituri dhe besim. All-llahu xh.sh. thot: (A jobesimtari e ka gjendjen m t mir) Apo ai q kohn e nats e kalon n adhurim, duke br sexhde, duke qndruar n kmb, i ruhet (dnimit t) bots tjetr dhe shpreson n mshirn e Zotit t vet? Thuaj: A jan t barabart ata q din dhe ata q nuk din? Po, vetm t zott e mendjes marrin msim. (Zumer: 9)
www.islamischen.ch
82
O ju njerz, vrtet Ne ju krijuam juve prej nj mashkulli dhe nj femre, ju bm popuj e fise q t njiheni ndrmjet vete, e ska dyshim se te All-llahu m i ndershmi ndr ju sht ai q m tepr sht ruajtur (kqijat) e All-llahu sht i dijshm dhe hollsisht i njohur pr do gj. (Huxhurat: 13) O ju q besuat, kur tju thuhet: zgjerohuni (bni vend) n vend ndeje, zgjrohuni, se All-llahu bn zgjrim pr ju, e kur tju thuhet: ngrihuni! Ather ju ngrihuni, All-llahu lartson ata q besuan prej jush, i lartson n shkall t lart ata t cilve u sht dhn dituri. All-llahu sht i njohur mir me at q punoni. (Muxhadel: 11) Nuk sht i barabart i verbri dhe ai q sheh, e as ata q besuan dhe bn vepra t mira, nuk jan t barabart me t kqijt, por pak jeni duke marr msim. (Gafir: 58) Njerzit n shoqrin arabe n kohn e injorancs, i peshonin apo i barazonin t tjert sipas pasuris q kishin, deri sa e refuzuan edhe pejgamberllkun e Muhammedit (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) n fillimin e tij, sepse ai ishte i varfr dhe dshiruan q shpallja t zbriste mbi njrin nga dy burra t pasur e t njohur n Mekke ose n Taif: Elvelijd Ibnul-Mugireti kureshi dhe Urvetu ibn Mesud Eth-thekafi: Pastaj than: Prse t mos i ket zbritur ky Kuran nj njeriu t madh nga dy qytete? (Zuhruf: 31)
www.islamischen.ch
83
Kur erdhi Islami, i shkatrroi kto kritere t padrejta dhe bri t qart se, vlera i njeriut sht n besimin dhe n veprn e tij dhe jo n dhjamin dhe mishin e tij, e as n arin dhe argjendin e tij dhe as n veshmbathjen e tij dhe bukurin e tij. Thot i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem): Burri i madh dhe i shndosh n ditn e gjykimit nuk peshon tek All-llahu sa njri krah i mushkonjs. Dhe lexoni nse dshironi. T tillt jan ata q nuk besuan argumentet e Zoit t tyre as takimin (ringjalljen) e Tij, andaj veprat e tyre shkuan huq dhe n ditn e gjykimit atyre nuk do tu jepet kurrfar vlere. (Kehf: 105)
www.islamischen.ch
84
www.islamischen.ch
85
MBYLLJE TRIUMFI I ISLAMIT MBI VARFRIN

Nse njerzit besojn m shum tek praktika se sa tek dituria ather ne do t prmendim ktu disa shembuj t gjall q i ka regjistruar historia pr triumfin e rregullit islam ndaj varfris e friks, dhe realizimin e bollkut dhe siguris nn hijen e liris. Dhe ajo q sht e uditshme se, pr kt bollk dhe siguri ka lajmruar i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem), kur u njoftua me shpallje nga Zoti i tij. Le t sjellim disa tekste argumentuese pr fshirjen ose eliminimin e varfris nga shoqria islame. Transmeton Buhari dhe t tjert nga Harithe ibn Vehb el- Huzai,thot: Kam dgjuar t Drguarin e All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) duke thn: Jepni sadaka, sepse do tju vij nj koh q ka pr t ecur burri me sadakan e tij dhe nuk ka kush e merr at dhe thot, sikur t vij dje do ta kisha marr at, ndrsa sot nuk kam nevoj pr t. Transmeton Buhariu gjithashtu nga Ebu Hurejre q thot: Ka thn i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem): Nuk do t vij kijameti, derisa t shumohet pasuria mes jush dhe i zoti i pasuris t vendos t jap sadaka, por atij q iu afron e refuzon duke thn. Nuk kam nevoj pr t. Transmeton gjithashtu Buhariu nga Ebu Musa el-Eshari nga i Drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) se ka thn: Do t vij pr njerzit nj koh q do t sillet burri dhe n dorn e tij sadakaja prej ari, dhe nuk do t gjej njeri q ta marr at. Nuk zgjati shum kjo koh derisa
arritn muslimant pasuri dhe nuk gjendej n shoqrin e tyre kush e meriton sadakan dhe kjo ndodhi kur u zbatua ligji i drejt dhe halifeti i drejt, pra ndodhi n kohn e Umer Ibn AbdulAziz (r.a.). Kshtu arriti bollku dhe pasuria nn hijen e drejtsis s Islamit n nj kufi t till do njeri kishte t drejt t merrte nga depozita e shtetit pa dredhi. Arriti do borxhli t gjej nga pasuria e shtetit far i duhet q ta shlyej borxhin e tij dhe arriti do beqar t marr nga shtpia e pasuris s muslimanve, aq sa t martohet dhe t ndrtoj me t familje. Ebu Ebejde na transmeton nj lajm ku thot: Muadh Ibn Xhebel, kur ishte ushtar e drgoi i Drguari i Allllahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) n Jemen, derisa vdiq i drguari i All-llahut (sal-lAll-llahu alejhi ve sel-lem) dhe Ebu Bekri. Pastaj erdhi Umeri dhe e ktheu prap at n Jemen. Muadhi 1/3 e sadakas s njerzve dhe Umeri nuk e plqeu kt dhe tha: Nuk t kam drguar ty marrs s taksave, por t kam drguar q t marrsh nga njerzit e pasur dhe ta kthesh at tek t varfrit e tyre!! Muadhi tha: At q ta kam drguar ty nuk kam gjetur knd q ta marr. Vitin e dyt Muadhi drgoi tek Umeri gjysmn e sadakas dhe Umeri bri t njjtin dialog si n vitin e par, n vitin e tret Muadhi drgoi tek Umeri t gjith sadakan, Umeri bri t njjtin dialog me t dhe i tha Muadhi, nuk kam gjetur asknd q t marr gj nga un. Pr Zotin, ku ka m t madhrishm dhe m t mrekullueshm se ky lajm!! Muslimant n t gjitha kontinentet jan nj popull i vetm. Kto jan disa fryte, t cilat i dha praktikimi i rregullit islam, kur iu dha atij mundsia n disa vende dhe disa kohra. Nga kta shembuj real, na bhet e ditur gabimi i atyre q mendojn se fukarallku sht smundje q nuk ka ila pr t dhe na bhet e ditur gabimi i atyre q mendojn se legjitimi i zekatit n Islam
sht pohim zyrtar pr domosdoshmrin e ekzistencs s varfris dhe t varfrve n shoqrin islame. Jo, kurrsesi varfria nuk sht dika e pashmangshme n shoqrin muslimane, por sht shtje emergjente, i paraqitet shqris muslimane ashtu si i paraqitet do shoqrie. Mund t vij nj dit q shkatrrohen t gjitha bagazhet e varfris, shprthejn n shoqri burimet e pasuris dhe gzojn njerzit nj jet t sigurt e t qet. Furnizimi iu vjen atyre nga do an dhe do vend dhe ndrpriten shkaqet e ankimit nga varfria, uria dhe frika. Ather drejtohet zekati tek merituesit e tjer, atyre q u duhet prfituar zemra (t dobtve n besim), pr lirim nga robria, t mbyturve me borxh (lufttarve) n rrugn e All-llahut dhe atij q ka mbetur n rrug.
www.islamischen.ch
88

Islami Dhe Varferia

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Islami Dhe Varferia

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

N e r t A ll-llah t Gjith mh h m ut, s irs mit, M h s s irueit!

ISLAMI DHE VARFRIA

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

QNDRIMI I NJERZVE NDAJ PROBLEMIT T VARFRIS

QNDRIMI I T SHENJTVE NDAJ FUKARRALLKUT:

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

QNDRIMI I DETERMINISTVE (FATALISTVE):

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

QNDRIMI I THIRRSVE T BAMIRSIS INDIVIDUALE:

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

QNDRIMI I BASHKIMIT MARKSIST:

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

B. ISLAMI E URREN QNDRIMIN E DETERMINISTVE APO FATALISTVE NDAJ VARFRIS

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

C. ISLAMI NUK E APROVON MJAFTIMIN ME MIRSIN INDIVIDUALE DHE LMOSHAT VULLNETARE

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

D. ISLAMI E URREN DHE NUK E APROVON QNDRIMIN E KAPITALIZMIT

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

E. ISLAMI NUK E APROVON QNDRIMIN MARKSIST

MNYRAT (MJETET) E ISLAMIT PR TRAJTIMIN E VARFRIS

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

II - KUJDESI I T PASURVE PR T AFRMIT

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

III - ZEKATI APO LMOSHA

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

ARGUMENTET NGA SUNNETI:

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

IV - ASISTENCA E DEPOZITS ISLAMIKE ME T ARDHURAT E SAJ T NDRYSHME

V - DETYRIMI I T DREJTAVE TJERA POS ZEKATIT

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

VI - LMOSHA VULLNETARE DHE BAMIRSIA INDIVIDUALE

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih