NH HNG CA CNG NGHIP HO V TH HO N LI SNG CA N TR THC

PGS.TS. L Ngc Hng1

TM TT

Cng nghip ho v th ho ang din ra mnh m Vit Nam trong thi gian va qua. T trng cng nghip v dch v trong GDP tng ln trong khi t trng nng nghip gim. Trong c cu GDP ca Vit Nam, t trng nng nghip gim t 38,1% nm 1990 xung cn 20,6% nm 2008, t trng cng nghip tng t 22,7% ln 41,6% v t trng dch v tng i n nh t 38,6% n 38,7% trong cng thi k ny. ng thi t l dn c thnh th tng lin tc t 20% nm 1990 ln gn 30% vo nm 2009 trong khi dn c nng thn gim t 80% xung cn hn 70% trong cng thi k ny. Tuy nhin, tc th ho din ra khng ng u: vng ng Nam B t mc th ha cao nht vi dn s thnh th chim 57,1%, xp v tr th hai l vng ng bng Sng Hng c mc th ha tng i cao vi 29,2%. Vit Nam c 5 thnh ph ln trc thuc Trung ng l: H Ni, Thnh ph H Ch Minh, Hi Phng, Nng v Cn Th. ng thi Vit Nam c hng chc thnh ph thuc tnh. Mc d cn c nhiu quan nim khc nhau, nhng nh ngha chnh thc cho bit: Tr thc l nhng ngi lao ng tr c, c trnh hc vn cao v lnh vc chuyn mn nht nh, c nng lc t duy c lp, sng to, truyn b v lm giu tri thc, to ra nhng sn phm tinh thn v vt cht c gi tr i vi x hi. Phn ng tr thc sng v lm vic thnh th v tham gia lao ng trong cc ngnh ngh cng nghip v dch v, ch mt b phn nh tr thc sinh sng vo lm vic nng thn. Phn ng tr thc lm vic trong khu vc kinh t nh nc v mt b phn tr thc lm vic trong khu vc kinh t ngoi nh nc. L mt b phn ca i ng tr thc Vit Nam, n tr thc Vit Nam cng tp trung ng thnh th v lm vic trong cc ngnh ngh thuc lnh vc dch v v cng nghip. Tuy nhin, khi xem xt k ta thy n tr thc tp trung ng trong mt s ngnh ngh v d nh gio dc ph thng, gio dc mm non nhng t tham gia trong mt s ngnh ngh khc v d nh ngnh ngh k thut. iu quan trng l cng nghip ho v th ho ang c nhng nh hng tch cc v tiu cc ti li sng ca n tr thc. Nhng nh hng tch cc c th thy r v cn pht huy bao gm cc iu kin, ngun lc v c hi ang ngy cng c ci thin i vi lao ng, vic lm, thu nhp v sinh hot, giao tip, ngh ngi ca n tr thc. Ngy cng c nhiu n tr thc tm c vic lm hp dn, an ton, n nh vi tin cng cao trong nhng c quan, t chc, doanh nghip hin i ho. Cc phng
1

Vin X hi hc. Hc vin chnh tr - hnh chnh quc gia H Ch Minh

tin sinh hot nh nh cng cc tin nghi cng ngy cng c cng nghip ho, hin i ho em li s thun tin, d chu v nht l gii phng n tr thc khi nhng cng vic nng nhc trong i sng gia nh. Tuy nhin cng nghip ho v th ho cng gy ra nhng nh hng tiu cc ti li sng ca n tr thc. D nhn thy nht v cng l nghim trng nht l s nhim, mt v sinh th: mc d cc yu t ca mi trng nh ting n, bi cng h thng cht thi thnh th do cc khu cng nghip gy ra v thc phm khng an ton u nh hng ti c nam v n, nhng r rng l ph n l ngi chu nh hng trc tip v nng n hn mt phn do tnh d b tn thng ca ph n trc cc tc ng ca mi trng v mt phn do ph n thng xuyn tip xc vi cc cht c hi ca mi trng v nht l thng xuyn phi i ch v chun b ba n hng ngy. Cng nghip ho v th ho vi c trng l nhp thay i nhanh v cnh tranh ln lun gy ra cc loi p lc i vi ph n: trong cuc ua tranh vi nam gii, ph n c xu hng kh tm vic lm tt, d mt vic lm, chm c bt, thng tin. Cc yu cu, thch thc ngy cng cao v trnh hc vn v chuyn mn ngh nghip c trng cho lao ng tri thc cng vi t tng trng nam khinh n lun to ra nhng yu cu, chun mc kp i vi n tr thc: ph n phi va gii chuyn mn v va phi gii vic nh. Trong nhng thnh ph ln, nhng xu hng tch cc nh ly chng mun, sinh t con lun tim n tc ng tiu cc i vi ph n nh kh ly chng v trc tr v ng con ci. Nguyn nhn ch yu l trnh pht trin kinh t cn thp, c ch chnh sch cn nhiu bt cp v nhn thc v quyn, php lut i vi ph n cn nhiu hn ch. hn ch nhng nh hng tiu cc v pht huy nhng nh hng tch cc ca cng nghip ho v th ho i vi li sng n tr thc cn nghin cu khoa hc lm sng t nhng mt mnh cn pht huy, nhng yu km cn khc phc, nhng thch thc cn lng trc v nhng c hi cn nm bt. Cc gii php cn da vo c s khoa hc lin ngnh v phi ng b trin khai trn cc cp t c nhn n b my t chc v chnh sch quc gia trn nguyn tc pht trin bn vng v bnh ng gii.
NI DUNG MT S KHI NIM C BN

Khi nim tr thc v n tr thc Mc d cn c nhiu quan nim khc nhau, nhng cc nh ngha v tr thc u nhn mnh cc c trng v nng lc, lao ng v chc nng-vai tr ca tr thc. C th trch gii thiu mt nh ngha phn nh r cc c im chung ny nh sau: Tr thc l nhng ngi lao ng tr c, c trnh hc vn cao v lnh vc chuyn

mn nht nh, c nng lc t duy c lp, sng to, truyn b v lm giu tri thc, to ra nhng sn phm tinh thn v vt cht c gi tr i vi x hi. nh ngha ny bao qut ba nhm yu t c bn ca tr thc: Mt l c im v tnh cht ca lao ng tnh cht lao ng c th ca ngi tr thc lao ng tr c. Hai l cc c im v nng lc v k nng lao ng t duy c lp, sng to, truyn b v lm giu tri thc. Ba l chc nng, nhim vu hay s mnh ca tr trc - sn xut ra nhng sn phm tinh thn v vt cht p ng nhu cu ca x hi. Cc quan nim v tr thc hin nay ni chung khng phn bit i x nam-n. Do vy, nh ngha nu trn hon ton c th ng dng nhn din c nam tr thc v n tr thc. Phn ng tr thc sng v lm vic thnh th v tham gia lao ng trong cc ngnh ngh cng nghip v dch v, ch mt b phn nh tr thc sinh sng vo lm vic nng thn. Phn ng tr thc lm vic trong khu vc kinh t nh nc v mt b phn tr thc lm vic trong khu vc kinh t ngoi nh nc. L mt b phn ca i ng tr thc Vit Nam, n tr thc Vit Nam cng tp trung ng thnh th v lm vic trong cc ngnh ngh thuc lnh vc dch v v cng nghip. Tuy nhin, khi xem xt k ta thy n tr thc tp trung ng trong mt s ngnh ngh v d nh gio dc ph thng, gio dc mm non nhng t tham gia trong mt s ngnh ngh khc v d nh ngnh cng nghip khai thc. Ni cch khc, v mt l thuyt khng c s khc nhau v tnh cht lao ng v nng lc gia n tr thc v nam tr thc. Nhng trn thc t, n tr thc c th c nhng c th nht nh v mt x hi ny sinh do nhiu yu t trong ni bt nht l yu t cng nghip ho v th ho ang din ra rt mnh m Vit Nam. Tt nhin, hai yu t ny u nh hng ti c nam tr thc, nhng cc phn tch di y do yu cu ca ch nghin cu s ch yu tp trung vo li sng ca n tr thc di tc ng ca cng nghip ho v hin i ho Vit Nam hin nay. Khi nim cng nghip ho v th ho C th hiu cng nghip ho l qu trnh bin i x hi c trng bi kinh t nng nghip sang kinh t cng nghip. Ni n gin, cng nghip ho l qu trnh chuyn i c cu kinh t nng nghip-cng nghip-dch v sang c cu kinh t cng nghip nng nghip - dch v. Qu trnh cng nghip ho cp vi m th hin vic bin i lao ng t lao ng th cng bng sc ngi v sc sc vt sang lao ng c kh, lao ng da vo my mc. Ngy nay l lao ng da vo cc cng ngh - tin hc. Ch bo d nhn thy nht ca cng nghip ho l c cu lao ng theo ngnh kinh t nng nghip, cng nghip v dch thay i theo hng tng dn t l lao ng cng nghip v gim dn t l lao ng nng nghip. Mt ch bo quan trng khc l cc ngnh ngh cng nghip lin tc xut hin. Mt ch bo na l s gia tng t trng sn lng cng nghip trong c cu tng sn phm quc ni. Cng nghip ho gn lin vi th ho do ngi lao ng ri b nng nghip v nng thn vo thnh th kim vic lm, ng thi tng b phn nng nghip v nng thn b cng nghip ho, th ho do qu trnh chuyn giao cng ngh, my mc. Du hiu r nht ca th ho l thnh ph xut hin nhiu hn v quy m

thnh ph cng tng ln trong khi t nng nghip v t ca nng thn thu hp li. Mt du hiu khc l dn s thnh th tng ln trong khi dn s nng thn gim i. Khi nim li sng. Nhiu nh ngha khc nhau v li sng nhng u thng nht ch nhn mnh mt ni dung c bn l phng thc sn xut v sinh hot c nh hnh ca cc c nhn, nhm, cng ng x hi. Li sng ca tr thc b quy nh bi loi lao ng tr c ca h, n lt n loi lao ng ny b quy nh bi cc iu kin kinh t-x hi c th trong ni bt nht l yu t cng nghip ho v th ho. i vi li sng ca n tr thc, tc ng ca cng nghip ho v hin i ho c th cn b khuych i ln hay b gim i do s tng tc vi yu t gii. Nhng yu t gii ny c th c o lng, nh gi thng qua nhng khi nim nh vai gii, nh kin gii, nhu cu gii. MT S C IM CA CNG NGHIP HA V TH HA VIT NAM HIN NAY Cng nghip ho v th ho ang din ra mnh m Vit Nam trong thi gian va qua. T trng cng nghip v dch v trong GDP tng ln trong khi t trng nng nghip gim. Trong c cu GDP ca Vit Nam, t trng nng nghip gim t 38,1% nm 1990 xung cn 20,6% nm 2008, t trng cng nghip tng t 22,7% ln 41,6% v t trng dch v tng i n nh t 38,6% n 38,7% trong cng thi k ny. ng thi t l dn c thnh th tng lin tc t 20% nm 1990 ln gn 30% vo nm 2009 trong khi dn c nng thn gim t 80% xung cn hn 70% trong cng thi k ny. Tuy nhin, tc th ho din ra khng ng u: vng ng Nam B t mc th ha cao nht vi dn s thnh th chim 57,1%, xp v tr th hai l vng ng bng Sng Hng c mc th ha tng i cao vi 29,2%. Vit Nam c 5 thnh ph ln trc thuc Trung ng l: H Ni, Thnh ph H Ch Minh, Hi Phng, Nng v Cn Th. ng thi Vit Nam c hng chc thnh ph thuc tnh. Cng nghip ho th hin r s bin i c cu lao ng ang lm vic trong cc thnh phn v ngnh kinh t t nm 2000 n nm 2008 (bng). Bng : C cu lao ng ang lm vic ti thi im 1/7 hng nm phn theo thnh phn kinh t v phn theo ngnh kinh t, 2000-2008. n v: % S b 2008

2000 TNG S

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Phn theo thnh phn kinh t Kinh t Nh nc Kinh t ngoi Nh nc Khu vc c vn u t nc ngoi Phn theo ngnh kinh t 1 2 3 4 5 6 Nng nghip v lm nghip Thu sn Cng nghip khai thc m Cng nghip ch bin Sn xut v phn phi in, kh t Xy dng TN; sa cha xe c ng c, m t, xe my v dng c nhn v gia nh Khch sn v nh hng Vn ti, kho bi v thng tin lin lc 62,46 60,65 58,66 56,98 55,37 53,61 51,78 50,20 48,87 2,63 0,68 2,81 0,70 3,25 0,72 3,27 0,73 3,38 0,78 3,49 0,80 3,59 0,85 3,70 0,90 3,75 0,96 9,31 9,34 9,49 9,95 9,88 9,50 9,11 9,02 9,07

89,70 89,49 89,01 88,14 87,83 87,84 87,81 87,44 87,20 0,99 1,16 1,49 1,91 2,29 2,66 3,08 3,54 3,73

9,44 10,08 10,53 11,24 11,62 12,34 13,05 13,50 14,04 0,22 2,77 0,27 3,35 0,29 3,86 0,31 4,16 0,33 4,62 0,36 4,70 0,40 4,93 0,44 5,13 0,50 5,33

7 8 9

10,36 10,54 10,84 11,17 11,46 11,60 11,80 11,98 11,96 1,82 3,12 0,20 0,05 1,82 3,06 0,22 0,05 1,81 2,99 0,25 0,05 1,82 2,94 0,27 0,05 1,82 2,89 0,30 0,06 1,80 2,84 0,37 0,06 1,81 2,80 0,42 0,06 1,84 2,76 0,48 0,06 1,85 2,72 0,49 0,06

10 Ti chnh, tn dng Hot ng khoa hc 11 v cng ngh

Cc hot ng lin quan n kinh doanh ti sn v dch v t 12 vn QLNN; bo m XH 13 bt buc 14 Gio dc v o to Y t v hot ng cu 15 tr XH Hot ng vn ho 16 v th thao Cc hot ng ng, 17 on th v hip hi Hot ng phc v c nhn, cng cng 18 v dch v lm thu

0,17 1,00 2,65 0,60 0,35 0,17

0,19 1,03 2,69 0,66 0,32 0,21

0,23 1,11 2,76 0,71 0,32 0,24

0,27 1,19 2,82 0,76 0,32 0,27

0,31 1,29 2,85 0,83 0,31 0,30

0,36 1,52 2,90 0,85 0,31 0,35

0,41 1,65 3,00 0,86 0,31 0,40

0,49 1,80 3,07 0,87 0,31 0,44

0,56 1,93 3,12 0,89 0,30 0,49

1,31

1,36

1,39

1,42

1,48

1,74

1,88

2,03

2,18

Ngun: Tng cc Thng k. Thng k dn s, lao ng hng nm. th ho din ra nhanh chng ko theo s tch t dn c thnh th v gim din tch t bnh qun u ngi thnh th (xem hp). R rng l n tr thc vi vai tr ca ngi ni tng lun phi i mt hng ngy vi s cht chi, ngt ngt ca khng gian sng trong mt thnh ph ang ngy cng ng c, n o v ch tc. Vi mt din tch t cht hp nh vy tht qu kh khn c th pht trin c nhng tng khoa hc cng ngh to ln, s! Thnh th tuy cht chi, ng c nhng lun l trung tm thu ht tr thc n sinh sng v lm vic. Mt nghin cu cho bit1: thnh ph ln nh H Ni t l nhng ngi c trnh hc vn cao tc l tr thc chim ti 19.5%, thnh ph H Ch Minh t l ny l 8.8%.

Nguyn Th Thing v cc ng s . th Vit Nam trong thi k qu . Nxb Th gii. H Ni. 2006. Tr. 83.

Hp. Bnh qun t th v nng thn hin nay Vit Nam Kt qu tng kim k t ai t 2001-2005 (thc hin trong nm 2006) cho thy, c nc c 598.428 ha t (gm t ti nng thn v t ti th), chim 18,51% tng din tch t phi nng nghip, chim 1,81% tng din tch t t nhin c nc, tng 155.250 ha so vi nm 2000. Theo V ng k Thng k t ai (B TN&MT), din tch t bnh qun u ngi ca c nc hin nay l 71,99 m2/ngi. Trong vng Ty Bc l 127 m2/ngi; vng duyn hi Nam Trung B l 91 m2/ngi; vng Bc Trung b l 91m2/ngi; vng ng Bc l 85 m2/ngi; vng Ty Nguyn l 87 m2/ngi; vng ng Bng Bc b l 64 m2/ngi; vng ng bng sng Cu Long l 62m2/ngi; vng ng Nam b l 45m2/ngi. t c phn b ch yu cc vng tp trung dn c gm: vng ng bng Bc b, vng ng bng sng Cu Long, vng Bc Trung b, vng ng Bc, vng duyn hi Nam Trung b, vng ng Nam b. Trong t ti nng thn c nc c 495.549 ha, chim 82,81% tng din tch t . Din tch ny tng 124.529 ha so vi nm 2000, t bnh qun u ngi l 59,1 m2. Cn t ti th, c nc c 102.879 ha, chim 17,19% tng din tch t , cng tng 30.721 ha so vi nm 2000. Bnh qun u ngi t 12 m2/ngi. Tnh theo khng gian s dng t, khu dn c nng thn vo thi im nm 2005 chim 3.045.310 ha, khu th chim 1.153.549 ha. Ngun: Vietnamnet. th Vit Nam: 12m2 t /dn. 19:53' 10/01/2007 (GMT+7)

Tc ng tch cc ca cng nghip ho v th ho Cha c nhiu nghin cu chuyn su nh gi y tc ng nhiu chiu ca cng nghip ho v th ho i vi li sng ca tr thc ni chung v n tr thc ni ring. Tuy nhin, thng qua mt s ti liu c sn v nhng quan st thc t c th pht hin thy nhng tc ng nh vy. Nhng nh hng tch cc c th thy r v cn pht huy bao gm cc iu kin, ngun lc v c hi ang ngy cng c ci thin i vi lao ng, vic lm, thu nhp v sinh hot, giao tip, ngh ngi ca n tr thc. Ngy cng c nhiu n tr thc tm c vic lm hp dn, an ton, n nh vi tin cng cao trong nhng c quan, t chc, doanh nghip hin i ho. Cc phng tin sinh hot nh nh cng cc tin nghi cng ngy cng c cng nghip ho, hin i ho em li s thun tin, d chu v nht l gii phng n tr thc khi nhng cng vic nng nhc trong i sng gia nh.

C th ni cng nghip ho v hin i ho ang c tc ng thu ht nhiu hn ph n tham gia lc lng lao ng tr thc ng thi gii phng n tr thc ra khi nhng gnh nng ca mt s nh kin gii v gim bt bt bnh ng gii. T l i hc ca n tng ln trong thi gian qua tt c cc cp hc, bc hc. T l n tr thc cng tng ln trong cc khu vc v ngnh ngh. V th v vai tr ca n tr thc c nng ln v c khng nh, tha nhn tt c cc lnh vc ca i sng x hi t kinh t n chnh tr, vn ho, gio dc. N tr thc ch ng, tch cc v t tin quyt nh tt c nhng vn trong i sng trong lao ng, vic lm v gia nh. iu ny th hin c bit r mc sng v cht lng cuc sng vt tri ca a s n tr thc so vi cc nhm lao ng khc trong x hi. iu c bit quan trng l cng nghip ho v th ho to ra c hi, ng lc v phng tin n tr thc bc l v pht trin nng lc ca mnh trong tt c cc lnh vc t sn xut x hi v ti sn xut x hi. Tc ng tiu cc ca cng nghip ho v th ho Tuy nhin cng nghip ho v th ho nht l trong thi k qu cng gy ra nhng nh hng tiu cc ti li sng ca n tr thc. D nhn thy nht v cng l nghim trng nht l s nhim, mt v sinh th: mc d cc yu t ca mi trng nh ting n, bi cng h thng cht thi thnh th do cc khu cng nghip gy ra v thc phm khng an ton u nh hng ti c nam v n, nhng r rng l ph n l ngi chu nh hng trc tip v nng n hn mt phn do tnh d b tn thng ca ph n trc cc tc ng ca mi trng v mt phn do ph n thng xuyn tip xc vi cc cht c hi ca mi trng v nht l thng xuyn phi i ch v chun b ba n hng ngy. Cng nghip ho v th ho vi c trng l nhp thay i nhanh v cnh tranh ln lun gy ra cc loi p lc i vi ph n: trong cuc ua tranh vi nam gii, ph n c xu hng kh tm vic lm tt, d mt vic lm, chm c bt, thng tin. Hin tng trn knh cng ph bin i vi n tr thc trong cc c quan v t chc. Mt biu hin d nhn thy ca tc ng tiu cc t cng nghip ho v th ho i vi li sng ca n tr thc thnh th, v d nh H Ni v thnh ph H Ch Minh l thi gian di chuyn gia nh v ni lm vic. Khong cch i li c xu hng tng ln do thnh ph ang m rng ng thi ch tc giao thng khng gim ang lm tng thi gian i li ca ph n. Mt nghin cu nm 2006 cho bit trung bnh thi gian t nh n ni lm vic thnh ph khong 20 pht1. Sau 5 nm thi lng ny chc chn tng ln do ng ph ng c v thng xuyn tc nghn nht l vo nhng thi im i lm v v nh. iu c ngha l n tr thc phi dnh nhiu thi gian hn cho i li v t thi gian hn cho ngh ngi do thi lng ca vic nh v vic c quan hu nh khng thay i. Cc yu cu, thch thc ngy cng cao v trnh hc vn v chuyn mn ngh nghip c trng cho lao ng tri thc tng tc vi t tng trng nam khinh n v nh kin gii lun to ra nhng yu cu, chun mc kp i vi n tr thc: ph n phi va gii chuyn mn v va phi gii vic nh. N tr thc thng khng c
1

Nguyn Th Thing v cc ng s . th Vit Nam trong thi k qu . Nxb Th gii. H Ni. 2006. Tr. 94

nhiu thi gian nh nam tr thc trong vic t hc, t nghin cu nht l khi nh. Ti ni lm vic n tr thc cng t c c hi v iu kin lm vic thun li nh nam tr thc. Mt s nghin cu trng i hc cho bit phn ln cc ti nghin cu cc cp u do cn b lnh o qun l lm ch nhim v phn ng cn b l nam gii. T l n tr thc lm lnh o, qun l trong cc trng i hc v cc c quan nhn chung l t hn hn so vi nam tr thc. N tr thc cng chm t c cc hc v khoa hc v cc chc danh khoa hc so vi nam gii. Tt c nhng hn ch ny u l nhng tr ngi i vi vic thc hin cng bng, bnh ng gii i vi n tr thc. Trong nhng thnh ph ln, nhng xu hng tch cc nh ly chng mun, sinh t con lun tim n tc ng tiu cc i vi ph n nh kh ly chng v trc tr v ng con ci. C th p dng quan im tip cn Gii v pht trin v lng ghp gii, thuyt cu trc - chc nng v thuyt mu thun gii thch nhng tc ng tch cc v nht l tc ng tiu cc nh va nu trn. Hai l thuyt u ch yu ni n cc phng hng v bin php thc hin cng bng gii v bnh ng gii trong lnh vc hot ng tri thc. Hai l thuyt sau c th p dng gii thch nguyn nhn ca cc hin tng bnh ng gii. V d, cch phn cng lao ng theo gii trong lnh vc khoa hc gio dc vn b chi phi bi cu trc x hi ph n b coi l ph hp hay c thin chc, chc nng lm nhng vic nh, nhng cng vic ph, t m, n gin. Trong khi nam gii c coi l c chc nng, nhim v lm nhng vic ln, nhng cng vic chnh, phc tp, tru tng, quan trng. iu ny th hin r nht cu trc phn cng lao ng ca mt ti khoa hc: ch nhim ti thng, th k khoa hc thng l nam gii, k ton v th qu, th k hnh chnh thng l ph n. Gn lin vi thuyt ny nhng theo mt hng khc l thuyt mu thun. Thuyt ny gii thch rng s phn cng lao ng thc cht l s phn chia quyn lc gia nam v n, l phn chia li ch: trong lnh vc hot ng ca tr thc cng c s phn chia v u tranh v li ch v quyn lc m kt qu thng l ph n b thit thi so vi nam gii. Cc quan im v gii trn c s nhn thc r nhng vn gii c a ra ch yu gii quyt vn bt bnh ng gii. Cc tc ng tch cc ca cng nghip ho v hin i ho ch c th bc l r v c pht huy khi quan tm gii quyt vn gii trong pht trin, khi coi gii gm c nam v n tr thc u c v th, vai tr nh nhau trong qu trnh pht trin. Lng ghp gii l cch tip cn c coi l c hiu qu nht nng cao v th, vai tr ca ph n ng thi thu ht c c nam gii tham gia thc hin bnh ng gii. Nguyn nhn ch yu l trnh pht trin kinh t cn thp, c ch chnh sch cn nhiu bt cp v nhn thc v quyn, php lut i vi ph n cn nhiu hn ch. Tc ng tiu cc ca cng nghip ho v hin i ho i vi n tr thc c th b khuych i ln do nhng yu km trong t duy qun l v chnh sch i vi hai qu trnh ny. L kt qu ca nhng yu km trong qun l qu trnh x hi cc mt tri ca cng nghip ho, hin i ho nh ch tc giao thng, tai nn giao thng, nhim

mi trng, cht chi, ng c, thiu in, thiu nc sch, thiu thc phm sch lun lm tng gnh nng vai tr gii, vai tr kp ca n tr thc Vit Nam hin nay. hn ch nhng nh hng tiu cc v pht huy nhng nh hng tch cc ca cng nghip ho v th ho i vi li sng n tr thc cn nghin cu khoa hc lm sng t nhng mt mnh cn pht huy, nhng yu km cn khc phc, nhng thch thc cn lng trc v nhng c hi cn nm bt. Cc gii php cn da vo c s khoa hc lin ngnh v phi ng b trin khai trn cc cp t c nhn n b my t chc v chnh sch quc gia trn nguyn tc pht trin bn vng v bnh ng gii. Tm li, mc d cha c cc kt qu iu tra chuyn su v lnh vc ny, nhng vn c th thy r tc ng nhiu mt tch cc v tiu cc ca cng nghip ho v th ho ti li sng ca n tr thc Vit Nam. Cc tc ng ny ang b khuych i bi nhng tng tc vi cc c im v tnh cht ca thi k qu sang c ch th trng v cc yu t khng thun li nh nh kin gii cng nh l yu t thun li nh php lut bnh ng gii.

10