Professional Documents
Culture Documents
Chapter 06
Chapter 06
Chng 6
Tri th c khai bo v th t c.
Bi u di n d ng khai bo:
L m t d ng bi u di n m tri th c c c t nhng s s d ng n khng c ni ra. s d ng n: b sung n v i m t chng trnh c t ci g s c lm v i tri th c v b ng cch no. V d :
D ng c t : m t t p cc logical assertion B phn gi i c th c hi u nh l cch lm vi c v i t p assertions trn.
M t cch nhn khc: t p assertions trn nh l m t PROGRAM. : Lu t gip cho s suy di n x y ra. Cc con ng suy di n khc nhau t START GOAL (hay ng c l i) c quan ni m nh con ng th c thi trong chng trnh.
Chng 06. Side 2
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
L m t d ng bi u di n m thng tin i u khi n c n thi t cho vi c s d ng tri th c c nhng vo chnh tri th c . s d ng c n: b sung n v i m t b thng d ch c th th c thi cc ch th ch a trong tri th c. S khc nhau c b n gi a tri th c th t c v khai bo n m ch : Thng tin i u khi n n m u ?
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
L p trnh logic
L m u l p trnh quan ni m r ng: logical assertions nh l cc chng trnh. H th ng i n hnh: PROLOG. Prolog Program = {Horn Clauses}
Horn clauses: h u nh ch c 1 positive literal. Nh: P, P v Q, P Q. Prolog progam: decidable. C u trc i u khi n cho prolog program: Prolog interpreter. Prolog interpreter: k t h p backward reasoning + dept-first with backtracking.
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
Logic: X: pet(X) ^ small(X) apartmentpet(X) X: cat(X) v dog(X) pet(X) X: poodle(X) dog(X) ^ small(X) poodle(fluffy) Prolog: apartmentpet(X) :- pet(X) , small(X). pet(X):- cat(X). pet(X):- dog(X). dog(X) :- poodle(X). small(X) :- poodle(X). poodle(fluffy).
Chng 06. Side 5
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
2.
3.
Trong logic: bi n c l ng t t ng minh. Trong prolog, l ng t b qua v c hi u ng m qua cch thng d ch. Prolog cch cch c tn bi n v h ng b ng k t u l HOA v TH NG tng ng. Logic, cho php cc ton t t ng minh: ^ v v. Prolog th ^ c thay b i d u ph y (,) . Cn v c vi t nh m t clause khc (m t s version l d u ;) Logic, p q ngha l p suy ra q. Cn prolog, i u c vi t l: q:- p. Prolog: Logic: p(X) :- q(X, Y) X: Y: q(X, Y)
p(X)
Chng 06. Side 6
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
Khng c m t clause t ng minh no !!! Gi i quy t: ng m nh l s thi u v ng cc assertion. c bi t d i chi n l c: NEGATION AS FAILURE. Prolog: fail cho goal sau: ?- cat(fluffy).
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
Prolog tr v fail cho c tr ng h p goal sau: ?- cat(mittens). M c d chng trnh hon ton cha bi t (cha c ngha) mittens l g.
nh
Chi n l c negation as failure yu c u gi thi t: CLOSED WORLD ASSUMPTION. Ngha l, t t c cc assertions l true u c ch a trong c s tri th c ho c c d n ra t cc assertions l true c ch a trong c s tri th c.
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
Unsound: Occur-check b
test p(x,x) p(x,f(x))
i trong khi h p nh t
u t tr ng thi
u (start state).
B c u tin: xy d ng cy c g c l node b t u. B c k ti p: Tm ki m lu t (php ton) m v tri tho c v i node g c c a cy. p d ng ton t m r ng cy. B c k ti p: Tm ki m lu t m v tri tho c v i cc nodes pht sinh tr c . R i p d ng lu t m r ng cy n khi no g p goal.
Backward : b t
B c u tin: xy d ng cy c g c l node ch. B c k ti p: Tm ki m lu t (php ton) m v ph i tho c v i node g c c a cy. p d ng ton t m r ng cy. B c k ti p: Tm ki m lu t m v ph i tho c v i cc nodes pht sinh tr c . R i p d ng lu t m r ng cy n khi no g p tr ng thi u.
Chng 06. Side 10
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
T p TT u nhi u hay ch nhi u? i t t p t sang t p nhi u. H ng no (to start | to goal) h s nhnh c a KGTT l n hn. Ch n i theo h ng c h s nhnh nh hn. Chng trnh c c n s gi i thch c a qu trnh tm ? N u v y theo h ng g n v i cch suy ngh c a con ng i. Ki u s ki n no x y ra trong qu trnh gi i ton? N u l s ki n m i pht sinh forward. N u l m t query backward.
gi a
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
Prolog l 1 v d . T t: cho vi c gi i quy t cc bi ton h ng goal (goaldirected) ng d ng: c th xy d ng h th ng H i- p theo backward chaining. Cc rules cng c th c b sung thm h s tin cy (chng sau). So trng: V TRI c a lu t c so trng v i ph n m t cc tr ng thi. Qu trnh so trng: ph c t p hn backward. C ch so trng ph i ngn c tr ng h p lu t v a m i c p d ng.
Matching so trng
Gi i bi ton b ng cch tm ki m, v cc h th ng d a vo lu t (rule-based system):
B ng cch no ch n ra m t lu t (php ton) th i i m no ? dng t i m t
Matching. Matching:
So trng tr ng thi bi ton t i th i i m no v i v tri (backward/forward rules) c a lu t lu t c th dng c t i th i i m = lu t c v tri tho mn qu trnh so trng.
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
H n ch :
Khng hi u qu .
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
Rule n
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
1 Bn c Hi n t i Tnh ra c: k
C u hnh X1
C u hnh X1
C u hnh Xn C u hnh Xn
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
Ch dng c trong tr ng h p so trng chnh xc. Th c t th cc lu t th ng c vi t d i d ng t ng qut, nh Clips ch ng h n, v do v y Indexing khng th lm c. Tr ng h p backward rules nh PROLOG th c th dng Indexing.
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
Th c t cc lu t th ng vi t d ng t ng qut. Ngha l, i u ki n u c a lu t ch nu ra nh ng tnh ch t m tr ng thi bi ton ph i tho th lu t ny m i c th dng c. Khi hi n th c th ng th ng i vi t lu t dng bi n trong tr ng h p ny. Gi i thu t ng nh t (chng tr c): c th dng so trng 1 ph n t trong i u ki n u v 1 ph n t trong m t bi ton; ngha l so trng 1-1. Backward-chaining system: s d ng DFS l a ch n t ng lu t ring r v c th p d ng gi i thu t so trng 1-1. Forward-chaining system: c th s d ng gi i thu t RETE nh l gi i thu t so trng many-many.
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
Th c t cc lu t th ng vi t d ng t ng qut. Ngha l, i u ki n u c a lu t ch nu ra nh ng tnh ch t m tr ng thi bi ton ph i tho th lu t ny m i c th dng c. Khi hi n th c th ng th ng i vi t lu t dng bi n trong tr ng h p ny. Gi i thu t ng nh t (chng tr c): c th dng so trng 1 ph n t trong i u ki n u v 1 ph n t trong m t bi ton; ngha l so trng 1-1. Backward-chaining system: s d ng DFS l a ch n t ng lu t ring r v c th p d ng gi i thu t so trng 1-1. Forward-chaining system: c th s d ng gi i thu t RETE nh l gi i thu t so trng many-many.
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
10
Khi p d ng 1 lu t th th ng lu t ch thay i 1 ph n tr ng thi bi ton. RETE duy tr m t m ng c a cc i u ki n u cc lu t, s d ng s thay i xc nh lu t c dng. S tng t v m t c u trc cc rules. Cc rules khc nhau c th c chung 1 ph n i u ki n u no . V do ch nn so trng cho ph n chung ny 1 l n cho cc lu t.
V d : baodom(X):- thu(X), ho_meo(X), an_thit(X), co_dom(X). ho(X):- thu(X), ho_meo(X), an_thit(X), co_dom(X), so_van(X).
Ph n chung
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
Khi t ng ph n i u ki n u tho c v i m t , nhng khng tho mn s rng bu c c a bi n. RETE khng c n thi t so trng l it u m i l n g p m t i u ki n m i no ctho . V d :
M t : son(Bill, Bob) son(Mary, Joe). Lu t: son(X,Y) ^ son(Y,Z)
11
u c a n ch
Tm hi u thm ELIZA.
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
ng
ng x y ra khi m t t p cc rules c th dng c t i m t th i i m qua cc cch so trng ni trn. Ch n 1 lu t l gi i quy t ng . 3 cch ti p c n chnh: Gn Gn Gn hi n. u tin d a trn rule c tho . u tin d a trn i t ng c tho . u tin d a trn hnh ng m rule c tho s th c
1. 2. 3.
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
12
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
u tin d a trn
i t ng c tho .
M i i t ng c th c gn 1 u tin khc nhau. Nh ELIZA: gn 1 t kho v i m t m c quan tr ng khc nhau. Ch n lu t d a vo t kho quan tr ng no c th tho c.
Gn
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
13
Tri th c i u khi n
Tri th c i u khi n:
Khoa Cng Ngh Thng Tin i H c Bch Khoa Tp. HCM Bi Gi ng Mn: Tr tu nhn t o
14