PHN BIN QUAN IM CA MT S HC GI TRUNG QUC V CH QUYN TRN HAI QUN O HONG SA-TRNG SA CA VIT NAM INH KIM

PHC S xung t trong tuyn b v ch quyn lnh hi Bin ng ca Trung Quc, ni c tr lng du m v kh t di do v l con ng hang hi huyt mch vi cc nc trong khu vc ang lm gia tng nguy c c th dn ti chin tranh ti vng bin ng Nam . Ngy 2/3/2011, tu tun tra Trung Quc hot ng trong nhm o Kalayaan ca Philippines tip cn mt tu kho st a chn ca Philippines trong vng bin ngoi khi bi C Rong v ra lnh cho con tu ny ri khi khu vc. Theo thng bo ca Tp on Du kh quc gia Vit Nam (PVN), ngy 26/5/2011 cc tu hi gim Trung Quc vi phm vng bin thuc quyn ch quyn ca Vit Nam, gy thit hi ln v kinh t v cn tr hot ng bnh thng ca PVN. Tu hi gim Trung Quc e da tu Bnh Minh 02, ct cp thm d a chn ti l 148 Thm lc a Vit Nam, cch mi i Lnh (Ph Yn) 120 km hi l. Hot ng thm d ca tu Bnh Minh c din ra mt cch bnh thng t nm 2010 khng c tranh chp.

(Ngun: http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/2011-05-30-vu-tau-binh-minh-02-va-phep-thu-cua-backinh)

Cp tu Bnh Minh 02 b tu hi gim Trung Quc ph hoi.

Ngy 28/5, hai ngy sau khi Vit Nam co buc tu hi gim Trung Quc gy hn vi tu thm d Vit Nam, B Ngoi giao Trung Quc ra thng co ni y l hot ng bnh thng trong vng bin ch quyn ca nc ny. Sau , ti cuc hp bo hm th Ba 31/5, ngi pht ngn Khng Du nhc li lp trng ca Trung Quc: Tu hi gim ca Trung Quc ch lm vic thc thi php lut trc s hot ng bt hp php ca tu Vit Nam. y l hnh ng hon ton chnh ng (ca Trung Quc). Chng ti yu cu pha Vit Nam dng ngay cc hot ng ca h v khng gy thm rc ri. Tip , ngy 9/6/2011, tu kho st a chn Viking 2 m Vit Nam thu ca Php b tu c ca Trung Quc ph dy cp vo bui sng. Thng tin t PVN cho bit, tu c ca Trung Quc mang s hiu 6226 chy vi tc cao ngang qua v ph hoi dy cp thm d ca Viking 2 bng thit b chuyn dng, gy ri cp khin tu ny phi ngng hot ng. y l mt vic lm hon ton c ch , c tnh ton v chun b k lng v c tip sc bi nh cm quyn Trung Quc. Ngay sau khi Ngi pht ngn Vit Nam t chc hp bo th Hng Li, ngi pht ngn ca B Ngoi giao Trung Quc co buc Vit Nam vi phm ch quyn ca Trung Quc trong v xy ra sng ngy 9/6/2011. Tn Hoa X dn li Ngi pht ngn Trung Quc ni: Tu c Trung Quc, trong khi hot ng ti vng bin trn, b tu c v trang ca Vit Nam xua ui. Trong khi ui bt ln xn, li ca mt trong cc tu c Trung Quc b vng vo dy cp ca mt tu thm d du kh Vit Nam, vn ang hot ng bt hp php trong vng bin ny. Nhng s tht l v tr xy ra s vic l l 136.03, hon ton nm trong vng kinh t c quyn ca Vit Nam. Nhng nhng din bin tip theo cc hc gi Trung Quc li t 16 ch vng bn l tnh hu ngh. Gio s L Kim Minh, Vin Nghin cu ng Nam ti i hc H Mn trong bi vit Ngun gc v s tranh ci ang din ra v vn Bin ng ng trn Beijing Review(1/8/2011) nhn xt: Php khng kim sot qun o Nam Sa sau chin tranh th gii th II. Hn na, khng c ti liu chng minh vic chuyn giao gia Php v Vit Nam. Ngoi ra, Vit Nam tha nhn qun o Nam Sa v qun o Ty Sa l lnh th Trung Quc trong qu kh. V vy, da trn nguyn tc estoppel ca lut php quc t, chnh ph Vit Nam hin nay nn tun theo ghi nhn trc .(1) Vu Hng ng, Gio s Vin trng Vin nghin cu Vit Nam, Hc vin Ch ngha Mc, i hc Trnh Chu, li cng h : Trong qu trnh pht trin quan h Trung Vit, tranh chp Nam Hi bt u t nhng nm 70 th k trc tr thnh nhn t tiu cc ln. Trong bi cnh bin ng gh gm v a chnh tr trn th gii v khu vc, phng thc ca Vit Nam thng qua d lun tuyn truyn v chim ng v mt qun s, khng ngng khuy ln tranh chp vi Trung Quc Nam Hi tr thnh mt trong nhng nhn t lm cho quan h Trung-Vit hin nay xu i, cng khin cho quan h hai nc trong th k 21 ng trc th thch nghim trng. Mi ngi u bit, nm 1958 trong mt bc th ngoi giao do Th tng Vit Nam Phm Vn ng gi cho Th tng Chu n Lai cng nhn ch quyn i vi Ty Sa v Nam Sa (Hong Sa v Trng Sa) l thuc v Trung Quc, nm 1974 li cng khai ng h cuc chin phn kch t v ca Trung Quc qun o Ty Sa. Nm 1975, sau khi thng nht t nc, Vit Nam hon ton thay i lp trng trong vn Nam Hi. Ma Xun nm hi qun Vit Nam cn c theo ch th ca Trung ng ng Cng sn Vit Nam b mt xut qun, chim lnh tri php cc 2

o thuc qun o Nam Sa nh o Nam T (Vit Nam gi l Song T Ty), o Ct (hay cn gi l bi ct n Khim), (Vit Nam gi l o Sn Ca), o Hng Hu (Vit Nam gi l o Nam Yt), o Cnh Hng (Vit Nam gi l o Sinh Tn). Na cui nhng nm 70 u nhng nm 80 Vit Nam ln lt cng b 4 sch trng v mt s bi nghin cu, tuyn b cc qun o Ty Sa v Nam Sa l cc qun o Hong Sa v Trng Sa ca Vit Nam, nh la cng ng quc t. Trc vic lm ni trn, Trung Quc kin quyt p tr v t r lp trng nghim chnh ca mnh. Sau Vit Nam li tip tc gm nhm thm mt bc cc o ca Trung Quc, tng cng xm chim tri php, khng ngng nng cao quy cch hoch nh khu vc qun l hnh chnh i vi ci gi l qun o Hong Sa v qun o Trng Sa, ng thi m rng mc hp tc vi cc cng ty nc ngoi, tin hnh thm d khai thc du kh, ngang nhin cp ot ti nguyn bin ca Trung Quc (2). Ngoi ra cn c Tn Hng Nin, Nghin cu vin thuc Trung tm nghin cu S a bin gii, Vin Khoa hc X hi Trung Quc, Vng Hn Lnh, Tin s, Ph Vin trng Vin Lut php quc t, Vin Khoa hc X hi Trung Quc, Gio s T Ho, i hc Ngoi giao Trung Qucquan im khng c g khc vi lp trng ca chnh ph Trung Quc hin nay. Lch s tranh chp 2 qun o Hong Sa-Trng Sa i vi Vit Nam ca Trung Quc c ng nh th khng? Bi vit ny nhm phn bc li quan im sai tri v hm h ca cc hc gi Trung Quc. Nh nghin cu Hng L Th nhn mnh: Nh cm quyn Trung Quc hin nay ang c gng dng li l ngt ngo trong m phn ngoi giao, vi nhng thng ip rt m tai nh ha bnh, hu ngh, lng ging thn thin hay gn y nht l sn thy tng lin, vn ha tng thng, l tng tng ng, vn mnh tng quan ca Ch tch H Cm o khi cp n quan h Trung-Vit nhng bn trong v hnh ng trn thc t hon ton tri ngc, p t mt chiu ln t v rn e th bo kiu Trung Quc. Nhn hm i ca Trung Quc trong t th v trang sn sng chin u, thao dt rm r trn bin ng v lin tc bt b tu nh c, nh p ng dn Vit Nam trong vng bin Hong Sa, xem bin ng v Nam Trung Hoa nh ao nh, ngi ta khng th khng cnh gic trc uy hip v qun s ca Trung Quc. T tng bin gii lnh th m rng v lun bin ng theo tm a l ca li ch quc gia trong mt s nh lnh o qun s Trung Quc cng kch ng nhng ngi qu khch chy theo ch ngha dn tc ch k v bnh trng, a nguy c xung t ngy cng c iu kin bng n bt c lc no. Khng th xy dng nim tin trn s gi di v cng khng th thng tho khi i tc lm lm gm gio, ng ng st kh, vi mi kht ca khi sng lng vng bn cnh. Li ni phi i i vi vic lm vi thi t trng v bit kim ch, tng knh ln nhau l iu kin tin quyt tm li thot hp l v cng bng v mt nn ha bnh v n nh di lu cng pht trin phi chng l mt i hi qu ng hay ngc li ang nm trong tm tay ca cc nh lnh o Trung Quc nu h chp nhn t b t tng i Hn?(3), Tc gi Hng L Th ku gi: Vi tnh hnh quc t hin nay, vic a phng ha hayquc t ha vn bin ng c c nhng tin v cng thun li, khng nht thit phi lo lng thi qu trc ng thi ph hoi hay ngn cn t mt pha no , m theo chng ti chng qua l h bt buc phi ln ting hung hng nh bao ln, vn cng c rng khng th tranh ci trong yu sch ngoan c v ch quyn ca Trung Quc bin ng ngang ngc v tri khoy vi chic li b lnh hi v cn c do lch s li. Trc khi chp nhn mt gii php a phng, nh ng cuc ca Trung Quc c th c hnh ng lm cn, ra tay trc th uy. V vy vic cnh gic trc mi ng thi hiu chin v kh nng s dng v lc ca Trung Quc nhm chim ot ton b qun o Trng Sa, Vit Nam cn phi c phng n i ph mt cch hu hiu v nng cao nhn thc bo v ch quyn hi o trong nhn dn hn bao gi ht.(4) 3

1. T duy bin c ca Trung Quc Gii hn cng vc vng Hoa Nam ca Trung Quc B Hi ngoi K s ca nh s Thch i Sn c nhiu ngi bit n khi nghin cu quan h quc t ca i Vit vo th k XV-XVII. Tc gi l mt nh s i Khang Hy n t Thun Ha di triu Nguyn Phc Chu ngy 13/3/1695 v ri cha Thin Lm vo Hi An v Qung ng ngy 7/8/1695. c cc on vn ti quyn III ca Hi ngoi K s, chng ta c th nhn thy rng trong th k XVII ch quyn VN trn hai qun o Hong Sa v Trng Sa c qun l di nhiu hnh thc khc nhau: Khch c ngi bo ma gi xui tr v Qung ng chng vo na thng trc v sau ngy lp Thu. Chng y gi Ty Nam thi mnh, chy mt lo gi xui chng 4,5 ngy m c th n H Mn. Nu ch n sau ma nng, gi bc dn dn thi ln, nc chy v hng ng, sc gi Nam yu, khng chng ni dng nc chy mnh v pha ng, lc s kh gi c s yn n. Bi v c nhng cn ct nm thng b bin, chy di t ng Bc qua Ty Nam; ng cao dng ng nh vch tng, bi thp cng ngang mt nc bin; mt ct kh rn nh st, ri thuyn chm phi t tan tnh; bi ct rng c trm dm, chiu di thm thm chng bit bao nhiu m k, gi l Vn l Trng Sa, m tt chng thy c cy nh ca; Nu thuyn b tri gi tri nc tp vo du khng tan nt cng khng go, khng nc, tr thnh ma i m thi. Khong cch n i Vit l by canh ng, by canh bng khong 700 dm. Cc quc vng thi trc, hng nm sai thuyn i nh c i dc theo bi ct, lm vng bc kh c ca cc tu thuyn h hng dt vo. Ma thu nc dng cn rt v hng ng b mt ngn sng a i, thuyn c th tri xa hng trm dm, gp khi gi mnh, cng s gp him ho Trng Sa.(5) Kho st tt c bn c ca Trung Quc t nm 1909 tr v trc, ngi ta thy tt c bn c nc Trung Quc do ngi Trung Quc v khng c bn no c ghi cc qun o Ty Sa, Nam Sa. Tt c bn c y u xc nh o Hi Nam l cc nam ca bin gii pha Nam ca Trung Quc. Nhng d liu k trn chng ti thy ph hp vi tt c cc bn m cc nh hng hi phng Ty v k c bn ca Trung Quc ng thi miu t cng vc vng Hoa Nam ca Trung Quc t th k XVI n na u th k XX.

Bn 1:

Bn Trung Quc nm 1625 ca Samuel Purchas

[n tng su m v bn Trung Quc ca ng Purchas, bn c nhiu ngi xem nh l bn u tin ca Trung Quc xut bn chu u, bt ngun trc tip t cc ngun Trung Quc. Bn him hoi bng ting Anh v quan trng xut hin rt sm ny l m hnh cho cc bn sau ny ca De Bry v Semedo. N c xut bn ln u tin trong Purchas his Pilgrimes, b su tp cc tc phm du lch, da trn cng vic ca nh a l ni ting, ng Richard Hakluyt (1552-1616). Purchas ghi li rng bn ca ng ban u da vo bn Trung Quc, ghi li bi Captain Saris, mt thng gia ngi Anh ti cng Bantam (Indonesia). C th bn Trung Quc ny l Cao Map nm 1593, bn m hin ti ch c mt bn duy nht lm v d. Cc hnh vung v hnh trn m t cc thnh ph v cc khu nh c. Cc tnh ca Trung Quc c nh du v ranh gii cho thy, c l ln u tin n c trn bn phng Ty. Lu rng Macau v Qung Chu u c t tn. Cc ha tit cc gc v Matteo Ricci v mt cp v chng Trung Quc].

(Ngun:http://www.raremaps.com/gallery/detail/23040/The_Map_of_China/Purchas.html) Bn 2:

China Veteribus Sinarumregio nunc Incolis Tame dieta nm 1636 ca Hondius, Jodocus & Jansson, Jan 5

[Mt bn khu vc thanh lch c chm khc vi phn pha ng ca Trung Quc (pha ty bc gip ranh vi Vn L Tng Thnh) trong c nhiu h ln. Chaimay Lacus h cu cho thy c nhiu con sng chy v pha Nam vo n v Xim. Hn Quc c m t l mt hn o c hnh dng k l ngn cch vi t lin bng mt eo bin hp. i Loan nm v tr kh chnh xc, c hai c t tn l Pakan al I. Formosa v Tayoan. Tuy nhin, Hn Quc vn cn l mt hn o, v Nht Bn gm ba hn o. Bn c trang tr vi nhiu con tu chu u chy bng bum v nhng chic thuyn tam bn ca Trung Quc, trang tr cc khong cch c nh, v tiu c v hnh xon c, hai bn l mt ngi n ng v mt ngi ph n Trung Quc. Da trn cc cuc iu tra ca cc thy tu dng Tn, bn i din cho phin bn chnh tip theo trong bn hc ca Trung Quc, theo sau bn Ortelius 1584].

(Ngun: http://www.old-church-galleries.com/stock_9711.asp) Bn 3:

Bn Trung Quc nm 1655 ca Blaeu/Martini

[Bn Trung Quc do nh xut bn Blaeu pht hnh, da trn dng Tn Martini.Amsterdam pht hnh ln u nm 1655. K thut: khc bng ng]

(Ngun: www.helmink.com/Antique_Map_Blae...hina.jpg)
Bn 4:

Bn Trung Quc nm 1781 ca Bellin, J.N

[Bn Trung Quc vi Hn Quc v i Loan. Tiu trang tr theo hnh xon c ba gc. Pht hnh khng ph bin ca . Cc th x, thnh ph chnh c thy vi mt im mu (Hn Quc pha bc

vi cc khu nh c chnh. Sng v ni cho thm chi tit a hnh). o Hi Nam c t mu xanh v l gii hn pha Nam ca Trung Quc].

Ngun: (http://www.swaen.com/antique-map-of.php?id=9652)
Bn 5:

Bn nm 1812 ca Trung Quc (mi tm tnh) ca Arrowsmith v Lewis, c in Boston bi Thomas & Andrews [Mc d c v t nm 1812, bn ny khng th hin chnh xc Trung Quc (mi tm tnh) vo nm 1812. - Giang Nam, H Qung, v Sn Ty b ph v hi th k 17 thnh Giang T v An Huy, H Bc v H Nam, Cam Tc v Sn Ty. iu ny khng th hin trn bn , mc d xy ra trc khong 150 nm.
- Hi Nam v i Loan c th hin nh l cc tnh (c l, v mu sc ca n khc nhau). Thc t, i Loan l mt tnh hi nm 1885, hn 70 nm sau khi bn ny c lp ra, trong khi Hi Nam tr thnh mt tnh hi nm 1988, hn 170 nm sau khi bn ny c lp].

(Ngun: http://maps.library.umass.edu/raster/other_historical/arrow.html)
Bn 6:

Bn Trung Quc nm 1855 ca J.H. Colton (Ngun: http://www.philaprintshop.com/china.html Bn 7:

Bn Trung quc nm 1910 (thi Nh Thanh).

[Bn r rng khng phi ca Trung Quc m do ngi phng Ty v v thi nh Thanh, Trung quc vo nm 1910 AD, mt nm sau ch quyn ca Trung Quc b e da v b bao vy hn 70 nm. Trong Bn nm 1910 ny, c v mt nm trc khi hong cui cng ca nh Thanh, Tuyn Thng (cn c tn Aisin-Gioro Pu Yi) thoi v v cui cng kt thc giai on lch s phong kin Trung Quc, Trung Quc c v vi ranh gii v s xc nh nh nht. ng ch l vng ng Bc (Mn Chu), v Ni Mng, c hai vng lnh th trn danh ngha do Trung Quc kim sot v thuc ch quyn ca Trung Quc c v nh cc khu vc ring bit].

(Ngun: http://www.drben.net/files/China/ChinaMaps-ALL/Historic_Maps/Qing_Dynasty-16441911/_Ancient_Maps__Asia_-_Chinese_Empire_1910-S_op_800611.jpg) Bn 8:

Bn ca Trung Hoa Dn Quc nm 1936 do "Sheng Bao" (nh xut bn ca mt t bo) xut bn cng thn hin cc Nam ca Trung Quc cng ch ti o Hi Nam.

(Ngun:http://commons.wikimedia.org/wiki/File:China_old_map_1936.jpg) Nhng lun c v lun chng k trn cng c cng c hn khi tc chng ti pht hin ra hng lot bn c ca Trung Quc th cng vc pha Nam ca Trung Quc cng ch dng li o Hi Nam. Cc hc gi Trung Quc l gii ra sau v bng chng ny? Bn 9:

ng i Cng Vc (bn Triu ng) (Ngun: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Tang_map.jpg) [Bn ny l ca Trung Hoa Dn Quc n hnh dng ging dy trong nh trng (!)] Bn 10:

Bn i Tng v trn
(y l bn Trung Quc V Tch [Yu Ji Tu] (bn v du tch ca vua V/ i V).

Bn ny c khc vo vo nm 1137 thi nh Tng t ti khu Bi Lm (vn su tp Bia c) Ty An. i V l v vua trong thn thoi Trung Quc th k th V tr.CN , c nhc n trong thin V Cng (l phn vit v a l trong Kinh Th), 1 chng trong Lch s C i. Needham & Chavannes khng nh rng bn gc phi c hnh thnh vo th k XII. Mi vung trn bn tng trng cho100 li (n v o lng c ca Trung Hoa). Bn c din tch tng th l 3 feets vung.ng vin bin tng i chnh xc v chnh xc ca h thng sng ngi th cc k chnh xc. Khng r danh tnh nhng nh a l v ha vin khi pht lm nn tm bn ny. Vo nm 1142, mt bn sao ca bn c bo tn ti Trn Giang (Zhenjiang), tnh Giang T (Jiangsu) do mt ngi tn Du Tr [Yu Chi], lc y l Gio hc ph Trn Giang. Cng c nhc n mt bn sao trc vo khong nm 1100, da trn phin bn Changan. Needham xc nh rng bn c s dng ch yu dy hc sinh v cc khu vc c m t trong thin V Cng [Yu Gong ] ca Lch s C i Trung Quc. nh ny c Pericles ca Athens chp t Khoa hc & vn minh Trung Hoa ca tc gi Joseph Needham: Chng 13, Mathematics and the Sciences of the Heavens and the Earth (Ton hc & Khoa hc ca Thin ng & tri t), trang PLATE LXXXI, trang 547-549). (Ngun: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Song_Dynasty_Map.JPG)

Bn 11:

10

i Minh Hn nht , c v trn vi la vo nm 1389, nhng vi ch thch bng ting Mn Chu c vit trn giy gi dn chng ln bn ny nhiu th k sau . y l bn Trung Quc c nht cn st li. (Ngun: http://geog.hkbu.edu.hk/GEOG1150/Chinese/Catalog/am31_map1.htm)

Tam Bo Thi gim h Ty Dng Vi nhng lun chng nh k trn, tnh xc thc trong nhng chuyn hi trnh chinh phc bin c trong lch s Trung Quc nht l ca Trnh Ha Tam Bo Thi gim h Ty Dng cn phi c xem xt li mt cch khoa hc v nghim tc. u tin c th ni rng, nhng chuyn i ca Trnh Ha khng phi l chinh phc bin c cng nh khng phi cng c hay xc lp ch quyn trn cc ni m ng ta i qua nh Thi Lan, Singapore, Malaysia, n hung ch l nhng qun o ri rc trn bin ng m cc nh khoa hc ca Trung Quc thng nhn mnh! Bn 12:

Hnh trnh ca Trnh Ha

11

S liu ca nhng chuyn Ty Dng b b lm sai lch bi cc hc gi Trung Quc hin nay nhm gy n tng rng th k XV, Trung Quc tng thm him mt bin khng thua km g cc quc gia u Chu thi k tin t bn v coi cuc thm him ca Trnh Ha c tm vc ngang hng vi Columbus. 7 chuyn hi du ca Trnh Ha a ra mt minh chng y n tng v kh nng t chc v sc mnh cng ngh ca Trung Quc lc by gi, nhng khng m ra thi k chnh sch trng thng cho t nc ny v cho c th gii cng nh khng m ra thi i pht kin a l (nm 1424 Minh Thnh T cht. Ngi k nghip l hong Minh Nhn Tng (tr v t nm 1424 n nm 1425), quyt nh hn ch nh hng ca ni cung. Trnh Ha cng thc hin mt chuyn i na di thi tr v ca Minh Tuyn Tng (tr v t nm 1426 n nm 1435), m ng cho nhng cuc di dn t ca ngi Hoa (Triu Chu, Phc Kin, Qung ng.) nhng sau nhng chuyn tu giao thng ca ngi Trung Quc chnh thc chm dt. Nh Minh bt u chnh sch b quan ta cng bng ch d Hi cm). Nhng c mt iu chc chn, l cc s h tr ca chnh quyn cho hot ng hng hi suy gim nghim trng sau cc chuyn i ca Trnh Ha. T u th k XV Trung Quc phi chu p lc ngy cng tng t cc b lc Mng C mi tri dy pha Bc. Nm 1421 vua Minh Thnh T di t Nam Kinh v Bc Kinh nh l mt s tha nhn s hin hu ca mi e da ny cng nh l gn vi khu vc quyn lc ca dng h ny. T kinh mi ng c th kim sot tt hn cc c gng nhm bo v bin cng pha Bc. Vi ph tn ng k, Trung Quc hng nm u phi c cc cuc vin chinh nhm lm suy yu ngi Mng C. Cc ph tn cho cc chin dch trn b ny cnh tranh trc tip vi ngn sch cn thit dnh cho cc chuyn thm him hng hi.Trong hon cnh , ngn kh dnh cho cc chuyn thm him hng hi n gin l khng cn na. Ni mt cch khc, khng ging nh cc chuyn thm him sau ny ca cc quc gia chu u, cc tu thuyn ch ca ci ca ngi Trung Quc dng nh b hao ht dn n cn kit sau cc chuyn i di, do cc chuyn i ny thiu ng c kinh t. Chng ch yu lm tng uy th ca hong v cc chi ph cho chuyn i cng nh tng phm cho cc v vua cha v s gi nc ngoi cn ln hn c cc mn li thu c t cc cng phm. V th khi ti chnh ca chnh quyn nh nc b p lc, th cc ngn qu dnh cho cc chuyn thm him hng hi khng th c na. Tri li, vo th k XVI, phn ln cc chuyn thm him ca ngi chu u l c li t cc hot ng thng mi cng nh t thnh cng trong vic xc lp mt ch cai tr thuc a, s chim ot cc ngun ti nguyn v t ca bn x c th t trang tri, cho php h c th tip tc thm him m khng lin quan nhiu n ngn kh quc gia.(6) Tm li, t duy bin ca cc nh cm Trung Quc t thi Trung i cho n trc nm 1949 cng ch l t duy tp trung vo ni a, i ph vi Mng C v vng Trung , xem bin l ro chn thin nhin i vi bn ngoi, ch cn lnh Hi Cm l v vy thc ch quyn bin o ca cc ch Trung Hoa dng li o Hi Nam v khng vt qu hi o ven b cn duyn. T duy ny phn nh r nt khi chng ta kho st cc bn ca chnh ngi Trung quc v (nh bn 8-9-10-11-13) trn, ph hp vi nhng bn c ca ngi phng Ty trong sut thi gian tng ng (xem bn t 1-7) . Hn th na, lnh th ca nc Trung Hoa theo sch lc phng Nam ca Tn Trung Sn cng ch dng li o Hi Nam nh bn di y.

12

Bn 13:

Bn : TN TRUNG SN TIN SINH kin quc PHNG LC (Ngun:http://commons.wikimedia.org/wiki/File:%E5%AD%AB%E4%B8%AD%E5%B1%B1% E5%85%88%E7%94%9F%E5%BB%BA%E5%9C%8B%E6%96%B9%E7%95%A5%E5%9C%9 6.jpg

[Tn Dt Tin, cn gi l Tn Vn hay Tn Trung Sn (12/11/1866 12/3/1925) l nh cch

mng dn ch Trung Quc, ngi lnh o cuc cch mng Tn Hi nm 1911 lt triu i Mn Thanh v khai sinh nc Trung Hoa Dn Quc. ng nu ra ch thuyt Tam dn (dn tc c lp, dn quyn t do, dn sinh hnh phc). ng c ngi Trung Hoa gi yu mn l Quc ph Trung Hoa]. Bn cht ca chnh sch i Minh c phn tch r: Trong tnh hnh ti chnh ph ph, Vnh Lc (nh Minh) tch cc thc y chnh sch vn ra bn ngoi chng t uy th ca mnh, xem Trung Hoa l trung tm ca th gii. V mt mu dch trn bin, Vnh Lc k tha Hi cm chnh sch ca Hng V khng nhng ngn cm thng gia Trung Quc ra bn ngoi mua bn m cn cm ch vic ng tu vin dng, buc nhng tu i bin khi chuyn sang tu chuyn ch ng thy ni a c cu to bng y ngang, Vnh lc khng ch vic giao thng ca thng nhn Trung Quc nhng li m rng vic mu dch triu cng (7), ng ta lin tc gi cc on s thn sang Triu Tin,Vit Nam, Xim La, Chn Lp, JavaT nm 1405 Vnh Lc quyt tm cho mt on tu i v Nam Hi vi qui m ln cha tng thy v chn Trnh Ha, vn l ngi theo o Hi vt i dng tt c 7 ln, di 10 vn hi l vi s ty tng, phc dch trn 27.000 ngi/ln trong sut 28 nm. (8) Tt c iu ny cho thy ch thuyt Hn-di(t tng ly nc Trung Hoa l trung tm v cc ch hu chung quanh l man di mi r) hnh thnh sau khi Nh Minh chinh phc c Mng C phng bc v Vit Nam phng Nam. Ban lnh o nh nc Trung Quc ngy nay c tnh nhn mnh tn tui ca Trnh Ha cn c gi tr khc ph hp vi ch ca Trung Quc hin i: Trnh Ha tng khoanh vng ng Nam v Trung Quc tng vn ra cc chu lc(!).

13

2. Chnh ph Php ng Dng c lin tc thc thi ch quyn ca Vit Nam trn hai qun o Hong Sa-Trng Sa trong thi k 1909-1945 hay khng? Khi nhc n hai qun o Hong Sa-Trng Sa, ngi Php nhn xt: Qun o Hong Sa gm nhng o ni ting trong bin nin s hng hi qua chuyn mc cn ca tu lAmphirite, chic tu u tin ca Php di thi vua Louis XIV, i t Php qua Trung Quc (1698). Qun o nh ny c v tr khong v gia Hu v Nng, chia lm hai nhm: nhm Croissant (Trng Khuyt), gn bn o ng Dng nht, v nhm lAmphitrite (An Vnh), xa v pha ng. V tr a l ca qun o khng ra ngoi phm vi lnh th ca vua An Nam, Gia Long, t ch quyn t nm1806. Nhm Trng Sa, c bit di tn nhm o Tempte (Bo T) nm v tr m phn ln thuc ng Dng, cng v ca qun o Cn Ln. Mt nhm khong 14 o, Trng Sa tri rng pha ng nam ca Paradang, pha nam ca Hong Sa, 594 dm v pha Nam o Hi Nam. Cc o ny c nhiu o san h, l ni tr n ca v s chim bin; l mt v tr tuyt vi cho thy phi c trong vng ng nam , nm gia khong cch gia bn o ng Dng v Borno.(9) Cho n trc nm 1909, th gii chng kin mt s kin cha tng c tin l: qun i ca mt nc da vng nh thng qun i ca mt nc da trng. l cuc chin tranh Nga-Nht (1904-1905). y l mt thng li u tin ca mt nc chu trc mt cng quc chu u trong thi k hin i. Uy th ca Nht Bn tng ln nhanh chng v bt u c coi l mt cng quc u th k XX. Ch ngha i ng ang trn thng tin. Trc , trong cuc chin tranh Trung-Nht (1894-1895) v chin thng cng ng v pha Nht Bn nn lm cho gii lnh o Trung Quc lc by gi thc tnh, h bt u coi trng i dng v chin lc hng ra i dng cng bt u t . V phng Nam vn l hng bnh trng truyn thng ca cc nh nc phng Bc. Trong bi cnh y, tm quan trng ca hai qun o Hong Sa-Trng Sa c nhn thc li: Cc o nh, ngm m trc y cha bao lu, gy cn tr v lm ngi ta n trnh, th hm nay li l ch ngi ta nghin cu, t tham vng, v thay i quan im ngoi giao. Hu qu l, ngi ta pht hin ra nhng iu m trc y b qua: l ni c th lm cn c khng qun, im quan st v tun cnh trn bin.(10) u nm 1907, Nht Bn chim ng Sa (Pratas), Tng c Qung ng lc by gi l Trng Nhn Tun nhiu ln trnh ln cho triu nh Nh Thanh Bc Kinh thng tho vi chnh ph Nht tr li. B Ngoi Giao Trung Quc in cho Tng c Trng Nhn Tun giao thip vi lnh s Nht Qung Chu ginh li o ny. n ngy 7/10/1907, Nht Bn trao li o ny cho Trung Quc. Nh vy, s kin Nht Bn nhm ng o ng Sa vo nm 1907 lm cho cc nh cm quyn min Nam Trung Quc quan tm n cc o trn Bin ng. Nm 1909, v cho rng qun o Hong Sa l vng t v ch, v s Nht Bn nh chim, ln u tin chnh quyn Qung ng (Trung Quc) lp mt y ban qun l vng v lnh cho c L Chun tin hnh cho kho st Hong Sa. Qu trnh tranh chp bin ng ca Trung Quc c th ni rng bt u t y. Vo nm 1909, hai tu chin nh ca Trung Hoa n t Qung Chu, bt ng, buc 2 ngi c giao np ti liu kho st v qun o trong vng 24 gi, nhng h loan mt mu tin trong mt t bo ln Qung Chu, ngy 20 thng 6, mt tin quan trng khi hi: Teo-tai-Li, nh ni, l 14

v mt bn tng qut v cc o m ng khm ph v 15 bn ring ca cng nhng o ( trong vi gi !) (11)

Bo La Nature s 2916 ngy 1-11-1933 Xc nhn s kin trn, bo Advertiser s ra ngy th Ba, 29/6/1909 vit: Tin t cng Darwin hm 28/6 mt ngun tin t Trng Sa (H Nam, Trung Quc) cho bit Trung Quc va tin hnh mt s mng chnh thc vi s tham d ca c cc s quan ch huy cp cao, l ra thm qun o Hong Sa trn 3 pho hm Fupao, Chinhao v Kwong Kum thng c rng (Long k - c Thanh triu Trung Quc) ti qun o ny. o Hu Nht b i tn thnh o Fupao, o Cy thnh o Chinhao sau khi hai con tu trn ti cc o ny. iu ny cho thy ngi Trung Quc ang nhm ti vic bin Du Lm Cng (Zulinkan) thnh cn c pha Nam cho hi qun Trung Quc trong tng lai.(12) Cng trn bo Advertiser s ra ngy th Hai, 5-7-1909, tip tc a tin: c Le v Taotai Li, nhng ngi va gh thm qun o Hong Sa, trnh tu cho Ph Vng Qung ng l hai o Fuk-Po v Mo-Huk c th c dng lm thng cng, v mt cy cu s ni lin hai o. H cho bit cc c s lm nng nghip, sn xut mui, v ngh c c th c duy tr trn nhng o ny.(13)

Tin v qun o Hong Sa trn trang 8 bo The Advertiser, ngy th Hai, 5-7-1909 T nhng s kin k trn, cho n nay cc hc gi Trung Quc vn cn c vo coi nh h s php l ca mnh hp thc ha trong vic ln ting ch quyn ca h trn bin ng. Nhng 15

pha Trung Quc qun rng trong cc nm 1895, 1896 khi cc ng dn o Hi Nam ra cp ng trn cc tu b m ti Hong Sa nh tu Bellona ca c v tu Himeji Maru ca Nht, chnh ph Anh phn khng v Trung Quc tuyn b chnh thc l qun o ny khng thuc v mnh.(14) Trong khi y, sau khi Ho c Gip Thn (1884), l Ho c c Triu nh Hu k vi nc Php cng nhn cuc bo h ca Php v k t y thc dn Php t nn bo h trn ton ci Vit Nam.Thc dn Php s thay mt Vit Nam trong nhng quan h ngoi giao vi nc ngoi bn cnh l m bo ch quyn v ton vn lnh th ca Vit Nam. Cng theo tinh thn ca Ha c Gip Thn, thc dn Php tip tc thc thi ch quyn ca Vit Nam trn hai qun o Hong Sa-Trng Sa. Trong khong thi gian t 1894-1899, Php t c nhiu li ch t ng Dng, Trung Quc v t c v nguyn tc nhng li ch cn bn ti y, nhng cng k t thi gian ny, chnh sch ca chnh ph Php ch trng c bit vo chu Phi. Nhng chng ti thy rng khng v li ch kinh t Chu Phi v nhng kh khn ng Dng (lc u ngi Php khng my quan tm n Hong Sa) thc dn Php vn tip tc duy tr ch quyn ca Vit Nam trn hai qun o Hong Sa-Trng Sa: Cn nhc li rng trong khong nm 1899, M. Doumer, khi l Thng c Ton quyn ng Dng, ra lnh xy dng mt hi ng trn o Hong Sa. Mt d n c vit hon tt. D n ny b ngng tr mt cch lng l trong khi nhim v ca mt quan ton quyn.(15) D n ny tuy c Ton quyn Paul Doumer ng h nhng bt thnh v thiu ngn qu. Gii thch v vn , Bo La Nature c nhn xt: Chnh ph Php, thit lp s h ca h i vi An Nam m nhng hn o ny thuc lnh th ca An Nam, nn Php c quyn s hu v trch nhim coi sc i vi lnh th mi ny. Phi nhn thy rng h hon ton pht l trch nhim cho n hm nay. L do v li tc t oi hon ton khng bin bch c cho vic th ny.(16) Tuy nhin, hi qun Php vn tun tiu vng bin gi an ninh v cu gip cc thuyn b m: T thi k ny n 1920, qun o Hong Sa chm vo qun lng. Trong thi k ny, tu ca s thu ng Dng thnh thong gh ni ny ni kia gia cc o ca qun o, khi th can thip gia cc ngi nh c Trung Hoa v An Nam khi h hnh ngh , bc u h phi vt v nh bt sn vt bin sau em bn cng vi cc sn vt bin khc m ph n v tr em thu lm c, khi th ngn chn bn bun lu v kh v phin.(17) Bn cnh vic gi gn an ninh trn bin, nm 1917, 1918 trong cc bo co ca chnh quyn Php ti ng Dng, c cp n vic cn thit lp t i radio TSF, trm quan st thi tit, hi ng trn qun o Hong Sa. iu ny cho thy Php sm quan tm qun l, thc thi ch quyn Hong Sa trong ng Dng thuc Php. (18) Chng ta thy rng, t cui nm 1918, s kim sot ca Php trn bin ng rt gt gao, chnh v th Nht Bn phao tin l Php ginh quyn khai thc pht-pht. Nm 1920 khi tu Khuou Maru Kobe thuc tp on Mitsui Busan Kaisha ch pht pht khai thc t o Ph Lm b tu chin Php Espadon bt mi r l tu Nht ny c Hi qun Php ng Si Gn xem nh cho php v ch nh gi v mt qun s. Cng trong nm ny, Cng ty Mitsui Busan Kaisha xin php Php khai thc qun o Hong Sa nhng Php t chi. Trong bn tng trnh cho B Thuc a ti Paris vit ngy 20 thng ba nm 1930, chnh ph thc dn Php tng thut rng vo nm 1927 Lnh S Nht Bn ti H Ni, ng Kurosawa, thay mt chnh ph Nht Bn hi Php v tnh trng mt s o trong vng bin ng. Nhng Lnh S Nht Bn tuyn b rng, theo ch th ca chnh ph Nht Bn, qun o Hong Sa dt 16

khot khng c bn n, v Nht Bn khng h tranh lun ch quyn ca Hong Sa vi Php v t t Hong Sa di s cai qun ca chnh ph thuc a ca Nht i Loan.(19) Mt khc, ngy 30/1/1921, Chnh quyn min Nam Trung Quc ra quyt nh sp nhp hnh chnh qun o Hong Sa (m h gi l Ty Sa) vo huyn Chu Nhai, o Hi Nam, tnh Qung ng lm cho chnh quyn Php ng Dng ngy cng quan tm hn n vn ch quyn ca An Nam i vi qun o Hong Sa.T y s tranh chp gia Trung Quc v Php v ch quyn trn qun o Hong Sa tr thnh im nng. Tuy hnh ng xm phm ch quyn ca Trung Quc ch din ra trn giy t, nhng Php cho rng y l hnh vi nghim trng. Khm s Trung K LeFol vit trong th ngy 22-1-1926 gi Ton quyn ng Dng: Sau khi Trung Quc c yu sch vo nm 1909, v nc Php thay mt nc An Nam v quan h i ngoi theo Hip c bo h, ng l phi khng nh quyn ca nc c bo h i vi cc o hu quan, th tri li hnh nh hon ton khng quan tm n vn , nh vy lm li cho ngi Trung Quc v dng nh h chun b cho vic nm quyn s hu chnh thc i vi cc o . Cng trong bc th trn, ng LeFol cho bit, Thng th B Binh Thn Trng Hu ca Nam Triu c vn th ngy 3-3-1925 khng nh: Cc o nh [qun o Hong Sa] bao gi cng l s hu ca nc An Nam, khng c s tranh ci trong vn ny.(20) Ngy 8/3/1921, Ton quyn ng Dng tuyn b hai qun o Hong Sa v Trng Sa l lnh th ca Php. Trc tnh hnh , trong bi bo La perte du Haiphong ca tp ch L'Eveil conomique de l'Indochine s 394 xut bn ti H Ni ngy 28/12/1924 ku gi v s cn thit phi chim gi v xy dng cc cng trnh trn qun o Hong Sa, li ch ca vic xy hi ng trn o Tri Tn.(21) S kim sot bin ng c hiu qu ca chnh quyn thc dn Php dn n iu kin cho php cc cuc thm him khoa hc trn qun o Hong Sa. Mt cuc kho st v su vo nm 1926 c tu De Lanessan ca S nghin cu hi dng v ngh c ng Dng thc hin, vi s iu hnh ca DA. Kempf, gim c S. Chuyn kho st ghi nhn thnh phn cu trc duy nht ca t trn cc o v o nh l vi san h, trn b mt l mt lp san h sng, ct v si vi. Ngi ta cng thy c mt tng vi phos-phat dy chng 1m vi hm lng axit phos-pho-ric t 23-25% trong tng mt, 42% tng su (Phn tch ca gim c phng th nghim ha hc S gn, M.Michel-ch thch ca tc gi bi bo). S khm ph ra m khong ny, tht c li nh ta thy, nhng cho n nay, ch c mt cng ty Nht, vo nm 1920, c giy php ca T lnh hi qun Si Gn n khai thc m trn o Ph Lm v Hu Nht. Mt s lng phosphat no c a v qua mt on ng st nh dn n mt cu tu di 300m, ni cp bn.(22) Hn na, dng nh kh c th tin hnh khai thc ngh c di dng cng nghip trn vng san h ca qun o Hong Sa. Qu vy, nhng bo co ca phi on nghin cu ca tu De Lanessan ni rng, d tm thy c rt nhiu loi c , nhng cu to ca y bin ven b gy kh khn cho vic dng li, cng vic m ngi ta khng th thc hin c trong vi pht vng y bin g gh ni c y san h ang sinh trng. Cuc kho st y bin ny, on nghin cu thc hin bng phng cch chiu sng, cho php S Nghin cu hi dng v ngh c ng Dng ghi nhn cc loi sinh vt bin cha c bit n cng nh c th trao 17

i qua li gia cc thnh vin trong on v s liu ca nhng khi san h v su cc vng trng phn cch chng. Nhng phi ni l rt n tng vi khi nc 20m ny, n trong sut nh thy tinh vi nhng loi c nhiu mu sc rc r ln qua li gia cc loi san h a dng.(23) Mc d C v nh vic khai thc ny khng em li hiu qu nn cc cng trnh xy dng t lu b b ph: cu tu, xe gong, x lan xi mng, my chng ct, v.vVic khai thc, thc t c v khng hu dng: gi mnh, tip t lng thc tn km v s an ton khi chuyn ch hng ha rt bp bnh. Hn na, dng nh kh c th tin hnh khai thc ngh c di dng cng nghip trn vng san h ca qun o Hong Sa. Qu vy, nhng bo co ca phi on nghin cu ca tu De Lanessan ni rng, d tm thy c rt nhiu loi c , nhng cu to ca y bin ven b gy kh khn cho vic dng li, cng vic m ngi ta khng th thc hin c trong vi pht vng y bin g gh ni c y san h ang sinh trng.(24) Nhng Tt hn l cc quy nh ny c lp ra khi chnh ph t trn khi ngm ny mt hi ng hiu qu cho php tu i bin khng gp nguy him khi i gn n . S rt tuyt vi nu t thm vo ni mt trung tm thng tin kh tng, ni c nhiu cn bo chnh i qua trong vng bin Trung Hoa, t chc v hot ng ca trung tm ny a ra nhng cnh bo thi tit.(25) Chnh v vy, DA. Kempf xut thit lp mt i quan st v mt ngn hi ng v nu c th l mt bn cng ti Hong Sa c ch cho ng dn trnh bo v bo v ng dn An Nam.(26) Quyn hn php l ca Php vng chc, v yn n cho php cc cuc thm him khoa hc trn qun o Hong Sa. Mt danh sch ng k gm cc cng trnh nghin cu khoa hc trong mi lnh vc c cng b bi cc vin thuc a v hc gi. T 1925, sau s mng khoa hc ln u tin trn thuyn De Lanessan do cc khoa hc gia thuc Hi hc vin Nha Trang ni ting thc hin, nhng kin thc v qun o Hong Sa c thu thp nhiu.(27) Nhng quan trng hn ht, Vin Hi dng hc sau hai nm nghin cu v o c chng minh mt cch chnh xc rng: Qun o Hong Sa nm trn mt cao nguyn chm di bin v dnh lin vi lc a Vit Nam. y l mt bng chng khoa hc cng sng t hn gi tr lch s v ch quyn hp php ca Vit Nam i vi qun o Hong Sa. ng nh li kt lun ca tin s Krempt, Gim c Vin Hi hc ng Dng, rng: V phng din a cht, nhng o Hong Sa l mt phn ca Vit Nam. Cc nh nghin cu hi hc, nh ng Oliver A. Saix v ng Marcel Beauvoix u c kt lun nh vy.(28) Nm 1927, Php cho t mt trm kh tng hng nht ti o Hong Sa v mt trm phong v biu ti o Ba Bnh. y l 2 i kh tng nm trong h thng c quc t tha nhn.(29) Trong mt bo co nm 1933 v tnh hnh kinh t, ti chnh ca chnh quyn thuc a Php ti ng Dng c ni nhng hot ng chnh ca tu De Lanessan trong chuyn kho st qun o Trng Sa. Cc o c kho st gm c o An Bang (Amboyna Cay), Ty (Rcif London Ouest), Ch Thp (Fiery Cross), o Ba Bnh (Itu Aba) v cm Tizard, o Loi Ta, Subi, o Th T, o Song T ng (Cay de l'Alerte) v cm Song T (North Danger) (30) chng chng t chnh ph Php c trch nhim trong vic chim hu, khai thc lin tc v c hiu qu trn vng bin ng thuc ch quyn ca Vit Nam. Bng nhng hnh ng k trn, ngi Php nhn ly php quyn v trch nhim giao nhng cho h t ngi Vit Nam b bo h, tip tc bo m quyn hn php l thay mt cho ngi Vit Nam. Tuy nhin, khi i din vi yu sch khng cn c v hnh ng bt hp php ca Trung Hoa v qun o Hong Sa nm 1932, ngi Php cm thy cn phi c bin php phng th. T nm 1909, Trung Quc thnh thong i ch quyn trn o. Mt ln trong nm 1909, chnh quyn 18

tnh Kuang Tung [Qung ng] cho tu chin ra thm him o. Ngy 20 thng ba, 1921 tnh trng Kuang Tung k mt sc lnh k l st nhp qun o Hong Sa vo lnh th o Hi Nam. Tuy nhin, hnh ng ca ng khng ai bit n, v n ch c ghi chp trong vn bn ca a phng, do th gii khng bit n bnh phm hoc chng li. Tuy Trung Quc khng a ngi ra chim o, nhng Php thy rng nhng hnh ng khin Php phi ra tay trc. Th d, nm 1930 thy th on trn tu La Malicieuse b ln nhiu o trong qun o Hong Sa cm c v mc ch quyn.(31) Ngy 8-3-1925, Ton quyn ng Dng ra tuyn b khng nh qun o Hong Sa v Trng Sa l lnh th Php. Thng 11-1928, Thng c Nam K cp giy php nghin cu m qun o Trng Sa cho Cng ty Phosphat Bc K Mi. Trong th ngy 20-3-1930, Ton quyn ng Dng gi cho B trng B Thuc a Php xc nhn: Cn tha nhn li ch nc Php c th c trong vic nhn danh An Nam, i ch quyn i vi qun o Hong Sa. Nm 1929, s b Perrier-De Rouville ngh xy dng bn n pha bn gc qun o Hong Sa (trn cc o Tri Tn, Linh Cn, bi Bc, Bom Bay). Nm 1927, vi ta Chronique des mines tc gi bi bo cp n vic qun o Hong Sa l mt phn ca An Nam nhng chnh ph Php khng c nhng hnh ng thit thc chng minh ch quyn ca An Nam khi l nc c Php bo h v cho Trung Quc nghim nhin coi Hong Sa l ca Trung Quc (32). ng trc tnh hnh , Ngy 4-12-1931 v ngy 24-4-1932, Php phn khng Chnh ph Trung Quc v vic chnh quyn Qung ng lc c nh cho u thu khai thc phn chim trn qun o Hong Sa.(33) Ngy 15-6-1932, chnh quyn thuc a Php ra Ngh nh s 156-SC n nh vic thit lp mt n v hnh chnh gi l qun Hong Sa ti qun o Hong Sa. Nm 1933, chnh quyn Php quyt nh thit lp ch quyn trn qun o Trng Sa. Bo Le journal officiel trong s bo ngy 1 thng 7 nm 1933, ng ti mt thng tin lin quan n vic cc n v hi qun Php chim hu mt s o v o nh nm trong vng bin ng, gia cc o ca Philippines, Borno v ng Dng. Php bit n nhm o ny, vo ngy 13 thng 4 nm 1930, bi tu chin nh La Malicieuse. Ngy 7 v 10 thng 4 nm 1933, o c t ct mc xc nh ch quyn bi cc thng bo hm Astrolabe v Alerte; cui cng vo ngy 25 thng 4 nm 1938, mt ct c c dng ln bi tun dng hm Duguay-Trouin.(34) S chim hu tin hnh theo nghi thc c xa l mt vn bn c tho ra v cc thuyn trng k thnh 11 bn Mi o nhn mt vn bn, c ng kn vo trong mt ci chai ri c gn trong mt tr xi mng xy trn mi o ti mt im n nh v c nh trn mt t, ngi ta ko ln l c tam ti v thi kn trn tng hn o.(35) Co th st nhp ng trn bo Journal Officiel ngy 26 thng 7 nm 1933. Cng b quyn th c do chim c cc o do cc n v Hi Qun Php thc hin. Chnh ph Php quc nay long trng cng b s kin chim c cc o nu trn do Hi Qun Php thc hin. 1. Trng Sa, ta lc ti v tuyn 8 39 Bc v 111 kinh Tuyn ng cng mt s o nh khc trong vng.(Chim c ngy 13 thng 4 nm 1930). 19

2. 3. 4. 5. 6.

Cn Am Bang (Amboine) ta lc ti v tuyn 7 52 Bc v kinh tuyn 115 55 ng cng mt s o nh trong vng.(Chim c ngy 7 thng 4 nm 1933). o Ba Bnh (Ita Aba) ta lc ti v tuyn 10 2 Bc v kinh tuyn 114 21 ng cng mt s o khc trong vng.(Chim c ngy 10 thng 4 nm 1933). Nhm hai o ta lc ti v tuyn 111 29 Bc, kinh tuyn 114 21 ng cng mt s o nh khc trong vng (36).(Chim c ngy 10 thng 4 nm 1933). Loi T (Loaita) ta lc ti v tuyn 10 42 Bc kinh tuyn 114 25 ng cng mt s o nh khc.(Chim c ngy 12 thng 4 nm 1933). o Th T (Thitu) ta lc ti v tuyn 11 7 Bc v kinh tuyn 114 16 ng cng mt s o khc.(Chim c ngy 12 thng 4 nm 1933).

Tt c cc o nu trn s thuc ch quyn ca nc Php k t ngy hm nay (cng b ny c hiu lc hy b tt c cc cng b c lit vo s b trc y). Ngy 25 thng 7 nm 1933. Ngy 24-7-1933, Php thng bo cho Nht Bn vic Php a qun ra ng cc o chnh trong qun o Hong Sa, Nht Bn ln ting phn i nhng b Php bc b. Ngy 21-12-1933, thng c Nam K M. J. Krautheimer k Ngh nh sp nhp cc o Trng Sa, An Bang, Itu Aba, nhm Song T(36), Loi Ta v Th T vo a phn tnh B Ra. Ngi Php cng tip tc thc hin nhng cuc thm d khoa hc cc o thuc qun o Trng Sa sau nm 1933. V d nh ti liu nghin cu a l v a cht o Trng Sa rt gi tr c tham kho trong bn tng trnh s 22 ca Hi Hc Vin ng Dng. Thng 10 nm 1937, chnh quyn ng Dng dng ln trn o Hong Sa mt hi ng khuyt quang m phm vi qut ca n chiu khp nhm o Trng Khuyt; k n, nm 1938, t trn o Ph Lm, xa v pha ng, mt trm kh tng d bo bo v mt ngn hi ng an ton i li trn bin.(37) Ngy 29-3-1938, vua Bo i k D tch qun o Hong Sa khi a ht tnh Nam Ngha: Chiu ch cc C lao Hong Sa (Archipel des iles Paracels) thuc v ch quyn nc Nam lu i v di cc tin triu, cc C lao y thuc v a ht tnh Nam Ngha: n i c Th T Cao Hong vn y nh c l v nguyn trc s giao thng vi cc C lao y u do cc ca b tnh Nam Ngha. Chiu ch nh s tin b trong vic hng hi nn vic giao thng ngy nay c thay i, v li vin i din Chnh ph Nam triu u phi ra kinh l cc c lao y cng quan i din Chnh ph bo h c tu rng nn thp cc c lao Hong Sa vo a ht tnh Tha Thin thi c thun tin hn. D: c khon: Trc chun thp nhp cc c lao Hong Sa (Archipel des iles Paracels) vo a ht tnh Tha Thin: v phng din hnh chnh, cc c lao y thuc di quyn quan Tnh hin tnh y. (38)

20

D s 10 ca hong Bo i k ngy 29-3-1938 Ngy 15-6-1938 ton quyn ng Dng Jules Brvi k Ngh nh thnh lp mt n v hnh chnh ti qun o Hong Sa thuc tnh Tha Thin. Nhng ngy 5-5-1939 ton quyn ng Dng Jules Brvi k Ngh nh sa i ngh nh ngy 15-6-1938 ni trn v thnh lp ti qun o Hong Sa hai c quan hnh chnh:Croissant et indpendences v dAmphitrite et indpendences. Cng trong nm 1938, Php dng bia ch quyn trn qun o Hong Sa, ring trn o Hong Sa, bia ch quyn mang dng ch: Rpubique Francaise (Cng ha Php Quc) Empire dAnnam ( ch An Nam) Archipel des Paracels (Qun o Hong Sa) 1816-Ile de Pattle-1938 (o Hong Sa 1816-1938)

Ba ch quyn Hong Sa ca Vit Nam nh: chp ti phng lu tr t liu Hong Sa, Nng 21

Song song vi s kin dng bia ch quyn trn o Hong Sa, bo Ting Dn ngy 31 thng 3 nm 1938 a tin: Mt phi on gm M.gauthier, k s trng ca S Hng hi Hi Phng, M.Sirne, Gim c S Hi dng Nha Trang, Thuyn trng ca cc tu Aviso, La Marne, Hydragrapha, Astrolabe, P.Bert n qun o Hong Sa, c v tr pha ng Nng, khnh thnh mt hi ng trn o Pattle, nm gia hi trnh Saigon-Hongkong. Cng trnh xy dng hon tt.

Bo Ting Dn ngy 31/3/1938 (Ngun: http://www.jacar.go.jp) Ngy 3 thng 7 nm 1938, B Ngoi Giao Php cng b v vic Php chim hu qun o Hong Sa: Do s ng ch ca vic chim lnh qun o Hong Sa, m vo thng 7 nm 1938, i s ca ta [Php] Tokyo nhc li s st nhp qun o Trng Sa trc y vo nc Php(39) Nc Nht phn ng li s kin ny, h cho rng t nm 1917 ngi Nht khai thc m pht-pht trn hn o chnh, ngi ta cha bao gi ch rng ch c mt ngi Php duy nht n sng (40). Chnh v vy ngy 31-3-1938 Tokyo co th vi i s Php rng qun o Hong Sa l t ca Nht Bn, c t di lut php ca Nht Bn, st nhp cai tr vi lnh th i Loan; s chim ng c bo m bng mt i cnh st bit phi(41). Thng 7-1938, Hng thng tn Domei, c quan bo ch chnh thc ca Tokyo, cng b mt cng hm ni rng theo tin tc t Hongkong, c su tu chin Php ang hot ng bo v qun o Hong Sa v rng, ch nht va qua, hai tu vn ti Php mang n v kh, n dc v lng thc d tr. Ngy 14-7-1938, Nht bo La Croix khng nh: Cn nhc li rng qun o Hong Sa l mt nhm cc o nh v ngm nh trn mt nc c v tr nm pha Nam o Hi Nam, i din vi ng Dng v va mi y c mt t lnh ng Dng c gi ti y bo v trm pht sng T.S.F v ngn hi ng m chnh quyn Php xy dng trn min t ny, v hn na, o ny thuc v thuc a ca chng ti.(42) Ngay sau Nht Bn thay i thi , bo Le Journal ngy 21/8/1938 a tin: Paris , 20 thng 8 (1938). Theo mt cng b ca B Ngoi Giao Php chiu hm qua, chnh ph Nht Bn chp nhn quan im ca Php v vic chim ng qun o Hong Sa ca qun i Php. Cng b cng nhc li rng Nht Bn tng tranh ci v quyn chim hu qun o ny, mt v tr c tm quan trng trn tuyn ng bin gia Trung Hoa v ng Dng. Quyt nh ca chnh ph Nht c n nhn tt p Paris v cng b cng ni rng vi thin ch song phng , tt c nhng khc bit v chnh tr c th s c gii quyt Transocean 22

Bn tin trn bo Le Journal ngy 21/8/1938 Nhng vi chim gi Hong Sa v Trng Sa, ngy 31/3/1939, B Ngoi giao Nht Bn ra tuyn b gi ti i s Php Nht Bn khng nh Nht Bn l ngi u khm ph Trng Sa vo nm 1917 v tuyn b Nht kim sot Trng Sa. Ngy 4-4-1939, chnh ph Php gi mt cng hm phn i chng li cc quyt nh tuyn b ch quyn ca Nht Bn v ngh cng chn gii php trng ti. Cng hm b pha Nht t chi. Cn nhc li rng, Php c Anh ng h trong cuc tranh lun ngy 5 thng 4 nm1939 ti H Ngh Vin, i din B Ngoi Giao Anh khng nh ch quyn qun o Trng Sa trn vn thuc nc Php. Nc Php tip tc qun l 2 qun o Hong Sa-Trng Sa cho n nm 1956 khi h rt ht qun i khi ng Dng theo tinh thn Hip nh Genve 1954. Mi n thng 5 nm 1956, sau khi Tomas Cloma thit lp ci gi l t T do (Freedomland) ca ng ta th c S Php ti Manila nhc nh chnh ph Philippines v quyn hn ca nc Php n t vic chim ng vo nm 1933.(43) Do nhu cu thit lp u cu xm chim ng Nam , nm 1938, Nht Bn nhanh chng chim o Ph Lm v 1939 nh chim o Ba Bnh ca Trng Sa. Cho n ngy 9 thng 3 nm 1945, ngy Nht Bn o chnh Php ti ng Dng, Nht mi bt lm t binh cc n v lnh Php ng cc o Hong Sa. K t y lch s tranh chp hai qun o Hong Sa-Trng Sa bc sang mt giai on mi: chin tranh th gii ln th hai. Nhn xt: Mi n u th k 20, nm 1909, trc s e do ca ch ngha bnh trng Nht Bn, v bin thnh Ch thuyt i ng trong th chin th hai,Trung Quc mi bt u ch ti qun o v sau ny, trong nhng nm 1928, 1932, biu hin tranh ginh ch quyn khi Chnh ph Nht Bn t vn ch quyn ca qun o Hong Sa vi chnh quyn bo h ng Dng nhng khng c hnh ng chim c hay xc minh c th. Theo GS Urano Tatsuo, sau khi i Loan v mt s o trong bn o Liu ng, Bnh H v nhiu bi hoang tr thnh thuc a ca Nht Bn theo ha c Shimonoseki gia hai nc Nht-Thanh (1895), nh bun khai thc ti nguyn ca Nht x i tm v pht hin ngun phn ln phong ph ca o ng Sa (Pratas) khi tu bun ca h lc vo o ny vo nm 1902 v nhy vo khai thc lm cho chnh quyn Qung ng (Trung Hoa Dn Quc) nng lng bt 23

u quan tm n vn ch quyn, trong khi ng Sa t trc n nay vn l o hoang nh nhiu o khc ri rc trong qun o Hong Sa.... Vic Nh Thanh li khng ng khi Nht Bn khai thc phn chim trn o ng Sa (m o ny Nht Bn mua ca Nh Thanh), hay vic cho hi qun vi v ra chim o Ba Bnh (Itu Aba) thuc qun o Trng Sa - do Php chim gi trc di danh ngha gii gii qun i Nht ang chim ng trn o ny - ngay sau khi th chin th hai kt thc l nhng v d chng minh. Nhn y, xin nhc li mt im quan trng cn c nhn mnh l trong khi nghin cu ti ny, chng ti cha thy c cng trnh no cp n ngoi tr ti liu nghin cu ca NNC Hng L Th (cha cng b), c nhng im ng lu nh sau: - Mt l, sau khi thua trn trong chin tranh Trung-Nht, Nh Thanh k Hip c Shimonoseki ngy 17/4/1895 (Trung Quc gi l Hip c M Quan), theo Nh Thanh nhng cho Nht Bn vnh vin ch quyn y ca qun o Bnh H, i Loan v phn pha ng vng bin ca bn o Liu ng cng vi tt c cc ti sn c trn nh: cng s, kho v kh, ...v khu vc ny(44) khng bao gm 2 qun o Hong Sa-Trng Sa, iu c ngha l 2 qun o ny khng c xem l thuc ch quyn ca Trung Hoa (nh Thanh)! iu ny hon ton ph hp vi vic cc bn Trung Quc v trong thi k ny xem Hi Nam l vng cc Nam ca Trung Quc. Mt khc, qua s kin tu bun La Bellona ca c b chm v ngm vo nm 1885 v tu Himeji ca Nht b m vo nm 1896 b nh ng cuc Trung Hoa o Hi Nam t chi trch nhim cu vt vi l do nhng vng ny khng thuc lnh hi v quyn qun ht ca Trung Hoa cho thy rng ch t n cui th k 19, nh ng cuc Trung Hoa xem nhng qun o ny l o hoang, khng thuc v Trung quc ln Vng Quc An Nam.(xem ch thch di, rng Vng Quc An Nam khng c ch quyn l sai) (45) Nh vy Hip c Shimonoseki ngy 17/4/1895 gia Trung-Nht cho thy rng nhng phn t m Nh Thanh nhng cho Nht Bn trn bn nm t 119o-120o kinh ng, v t 23o-24o v Bc ph vi miu t trong Trung Quc a l hc gio khoa th, bin son nm 1905, xut bn nm 1906: Pha Nam t v Bc 18o13, tn cng l b bin Nhai Chu, o Hi Nam, pha Bc n v 53o50, tn cng l ch gp nhau gia sng Hc Long Giang v sng U-xu-ri; pha Ty kinh tuyn 42o11 tn cng l ni Tng Lnh, Nam Bc gm hn 36 v , rng hn 7.100 dm. ng Ty gm hn 61 , di hn 8.800 dm. Din tch 32.605.156 dm vung, chim Chu , 1/10 lc a th gii, ln hn c Chu u.

Trung Quc a l hc gio khoa th 24

- Hai l, trong nhng nm u ca th k 20, khi Trung Hoa Dn Quc ln nm quyn thay nh Thanh, Nht Bn tip tc khai thc phosphate cc o Hong Sa th xy ra tranh chp ch quyn gia Php vi Nht Bn, kt qu l Nht Bn phi tn trng ch quyn Vit Nam m Php ang cai tr ng Dng, iu ny c ngha Trung Quc thi k Trung Hoa Dn Quc cng khng xc nh lnh th ca h bin ng cho n nm 1947. Khi thng ngh vi cc nc thuc phe ng minh v vic gii gii v x l i vi Nht Bn sau chin tranh, trong Tuyn b Postdam a ra ngy 24/7/1945 gia Harry S. Truman (Tng thng Hoa K), Winston Churchill (Th tng Anh) v Tng Gii Thch (Tng thng Trung Hoa Dn Quc) - theo ni dung Hi Ngh Postdam (17/7/1945) - cng khng yu cu thu hi Hong Sa v Trng Sa l ni qun i Nht Bn chim c trong th chin th hai v cho Trung Quc v mt l n gin l hai qun o ny khng thuc Trung Hoa. iu ny l l do gii thch v sao ti Hi ngh San Francisco 1951 sau , cc nc ng minh khng yu cu Nht Bn trao tr cho Trung Quc qun o Tn Nam (-Shinnan Shoto- Trng Sa) v mt phn qun o Hong Sa m qun i Nht chim ng, xy dng cn c qun s trong th chin th hai. Sau ny, theo nhn xt v nhng tuyn b ch quyn ca Trung Quc i vi qun o Trng Sa lc by gi, hc gi Samuels nhn xt: Nhng tuyn b ca Trung Quc trn cc qun o Trng Sa b suy yu bi mt bo co 1928 ca y ban chnh ph Trung Hoa Dn Quc cho bit cc qun o Hong Sa l lnh th cc Nam ca Trung Quc(thay v o Hi Nam nh trc y?!) v iu ny t ra cng cho thy rng qun o Trng Sa khng c xem nh l lnh th Trung Quc ti thi im .(46) Nhn xt ca Samuels hon ton ph hp vi bn ca Chnh ph Trung Quc xut bn nm 1925.

25

Bn 1925 r bng ting Hoa: " (c l n o vi ng quc cc nam

chi a c ngha l o Tri Tn l o cc nam ca Trung Quc. [o Tri Tn hin ti c Trung Quc t li tn l , Zhongjian Dao-Trung Kin o] Nghin cu ca GS Urano Tatsuo (Nht Bn) cho bit trong sut thi gian Vit Nam di ch thuc Php, vi t cch l quc gia bo h, Php khng h khc t ch quyn trn hai qun o, khng nh quan h ch quyn v phn i nhng yu sch ca Nht Bn ln Trung Quc. Mc d vo ngy 8 thng 3 nm 1921 Ton quyn ng Dng tuyn b hai qun o: Hong Sa v Trng Sa l lnh th ca Php nhng mi tranh chp ch quyn v qun o Hong Sa gia Php-Trung Hoa bng ln khi Chnh quyn min Nam Trung Hoa ra quyt nh sp nhp qun o Hong Sa (m h gi l Ty Sa) vo o Hi Nam vo ngy 30/3/1921. Cng nn nhc li rng thng 3 nm 1925, Binh B Thng Th Thn Trng Hu ca triu nh Hu xc nhn thm ln na l Hong Sa thuc lnh th Vit Nam. Tip , ngy 6/11/1925 Php k hip c vi triu nh Hu tng cng vic bo h ca Php, chnh thc ra tuyn b ph nhn ch quyn ca Trung Quc i vi qun o ny (1927)....bt u trin khai cc hot ng nh phi tu tun dng ra canh phng, iu tra, thm d v chun b t trm quan trc kh tng, hi ng trn o Hong Sa.V vy, ngy 8-3-1925, Ton quyn ng Dng ln na ra tuyn b khng nh qun o Hong Sa v Trng Sa thuc ch quyn ca Vit Nam v y cng l c s cho chnh quyn bo h tip ni vic cai qun cc qun o mt cch hp php. Ngy 29/4/1932 chnh ph bo h ng Dng thng bo ch quyn i vi Hong Sa cho pha Trung Hoa Dn Quc v tip n l ngy 16/6/1932 thng bo iu ny cho pha Nht bn.(47) Khi l gii v vic Chnh ph Php trong 20 nm u th k 20 cha quan tm n vic thc thi ch quyn ca Vit Nam trn bin ng, mt hc gi nhn xt: V pha chnh quyn thc dn Php, nguyn nhn ch quan chnh l do quyn li ring ca Chnh quyn thc dn Php khin Php khng phn ng kp thi Trung Hoa cho l t v ch v i su vo hnh ng xm phm ch quyn ca Vit Nam ong Sa v s thiu hiu bit do hn ch ca ngi i h, khng hiu quan im ca Nh nc v nhn dn Vit Nam (48) hoc pha Php khng pht huy quyn bo h ca mnh i vi An Nam trc m mu chim ng Hong Sa v Trng Sa ca qun i Nht Bn, Trung Hoa Dn Quc(!) nh kin ca mt vi chuyn gia nc ngoi. 26

C tht s nh th khng? Th nhn li tnh hnh vic xy dng mt ch tam k Vit Nam theo Ha c Patentre nm 1884 thng tr ca thc dn Php cha hon tt (Nam K l x thuc a Php; Bc K v Trung K l x Php bo h nhng triu nh nh Nguyn trn danh ngha vn c quyn kim sot) v tnh hnh xo trn ni tr ca mu quc, th chin th nht bng n v Php l nc chu tn tht nng n hn c v hon ton b khnh kit, dn ti i bi ca Php trong cc cuc chin tranh v sau khng cho php chnh quyn cai tr thc dn thuc a c iu kin xc lp ch quyn chnh thc bin o cho n khi nh nc bo h thc hin vic chim gi 6 hn o thuc qun o Trng Sa vo nm 1933 nh cp trn. Hn th na cuc tranh ginh ch quyn song phng cc qun o trn bin ng din ra gia ba nc Php-Trung Hoa-Nht Bn v cng phc tp ko di t nm 1927, n nm 1933 th Php chnh thc ra thng bo ch quyn ca mnh cho pha Nht Bn (24/7/1933) sau khi chim mt s hn o ch yu thuc qun o Trng Sa v chnh thc st nhp vo qun ht ca tnh B Ra. Tm li, 100 nm trc, trc khi thc dn Php n sng xm lc Vit Nam (1858), H mong c chim c trong cc bin gn Trung Hoa, ni m Hi qun Php khng c mt ch tr n no k t th k 17, mc d tu thuyn h thng xuyn qua li vng ny, mt khu vc c v tr tng ng vi v tr Hi qun Anh v h lin coi Vit Nam l ni thun tin t cn c hnh qun sang Trung Hoa. Do , i vi mi quan tm chnh yu ca h l hng sang Trung Hoa, v ng trc th thng phong ca Hi qun Anh, th tham vng ca cc s quan i vi Vit Nam vn cn khim tn: c l h c th bng lng chim mt hn o nh Cn Ln hoc mt o nh v danh no gn Nng.(49) Mt khc, nhn vo danh sch 24 Thng c Nam k thuc Php t nm 1858-1883, chng ti thy c 17/24 ngi l s quan cao cp ca Hi qun Php, trong : Ph c l 2 ngi; c l 13 ngi, i t Hi qun l 1 ngi, Trung t Hi qun l 1 ngi(50).Tm quan trng v mi quan tm bin o ca thuc a chc chn phi t l thun vi binh chng v cp bc ca cc nh cai tr Php ng Dng. Yoshiharu Tsuboi nhn xt: Thuc a mi rt xa chnh quc v l loi i vi cc thuc a khc ca Php. Chim hu bi thy binh v ch c th lin lc bng ng thy, nn thuc a ny c t di quyn ca B Hi qun, v c thnh lp v nhng l do chnh tr v qun scn l do kinh t s ti sau v thiu nhng k khai thc thuc a-khi khi u, thuc a xut hin nh mt phm vi lnh a dnh ring cho Hi qun, do s quan hi qun qun tr v cho cc s quan mt mi trng thng tin nhanh chng.(51). Trn thc t, B trng Hi qun quyt nh chnh sch thuc a tng qut, ty thuc vo nhng tin tc thu lm c t khp cc thuc a m ng kim sot vic cai tr.(52) Ngy 29/4/1932 chnh ph Php gi cng hm cho B Ngoi giao Trung Hoa Dn Quc phn i vic khai thc phn ln trn o Hong Sa, xc nhn ch quyn qun o ny vn d thuc v An Nam t xa. Ngy 15/6/1932 Ton quyn ng Dng ra quyt nh s SC-152 chnh thc sp nhp qun o Hong Sa vo tnh Tha Thin (Hu)(53). Tip theo , Tuyn b ngy 4/7/1933 ca Chnh ph Php xc nhn qun o Hong Sa c Vua nh Nguyn chim ng t u th k 19, xa nay vn thuc lnh th ca Vng Quc An Nam, cho bit chnh quyn ng Dng cho xy hi ng kin c trn o Hong Sa bo m an ninh hng hi trong vng bin thuc khu vc qun o ny, xy dng trm quan trc kh tng v b tr lnh ngi An Nam canh phng bo v tc trc thng xuyn.Trong cng hm gi Chnh ph Nht bn ngy 12/7/1938, i s Php Tokyo khng nh vai tr gn gi an ninh trn bin ng vi hm s chi phi v ch quyn ca chnh quyn bo h Php trn bin ng nh sau: 27

Tri rng ra qun o Hong Sa, phng cch m bo an ton (an ninh) ng bin ang c thc thi vng duyn hi v cc o thuc v Lin bang ng Dng, mc ch ca Chnh ph Php l thi hnh y trch nhim ca mnh nhm m bo vic i li trn bin quc t cho qun o Hong Sa v cc khu vc chung quanh.(54) Nhng ti liu dn chng trn thit tng chng minh mt s tht l chnh quyn bo h ca thc dn Php ng Dng ti xc lp ch quyn ca Vit Nam ( bo v quyn li chnh tr ln kinh t ca chnh sch thc dn nh trn c cp) trong thi k chng h, u tranh bc b lp lun ca pha Trung Quc (trc y l Trung Hoa Dn Quc ca Quc Dn ng trong m mu bnh trng lu di ca ch ngha dn tc i Hn m lnh hi hnh li b xut hin vo nm 1947 l mt minh chng hng hn nht) v qun phit Nht Bn trong thi k chim ng qun o Trng Sa trong th chin th hai di tn gi Tn Nam qun o. 3. Vn cng hm ngy 14/9/1958 ca Th tng Phm Vn ng Vu Hng ng, Gio s Vin trng Vin nghin cu Vit Nam, Hc vin Ch ngha Mc, i hc Trnh Chu: Mi ngi u bit, nm 1958 trong mt bc th ngoi giao do Th tng Vit Nam Phm Vn ng gi cho Th tng Chu n Lai cng nhn ch quyn i vi Ty Sa v Nam Sa (Hong Sa v Trng Sa) l thuc v Trung Quc, nm 1974 li cng khai ng h cuc chin phn kch t v ca Trung Quc qun o Ty Sa (55) Lch s tranh chp hai qun o Hong Sa-Trng Sa i vi Vit Nam ca Trung Quc c ng nh th khng? 3.1 Hon cnh ra i Tuyn b ca Chnh ph Nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa v Lnh hi ngy 4/9/1958 Mt l, ngy 4 thng 9 nm 1958, trong bi cnh ca thi k chin tranh lnh, lc by gi ang xy ra cuc khng hong eo bin i Loan. i Loan lc cn gi hai o nm gip lnh th Trung Quc l Kim Mn v M T. Ngy 26/5/1950, chin tranh Triu Tin bng n, Tng thng Hoa K Harry S. Truman ra lnh cho Hm i 7 tin vo eo bin i Loan, ngn chn cuc tn cng ca Trung Quc nhm vo cc o trn eo bin i Loan. Vi hnh ng ny, Hoa K thc s bo h i Loan, mc cho Trung Quc kch lit ln n. t r quyt tm gii phng i Loan, ngy 3/9/1954, Trung Quc tn cng trng pht i vi cc hn o ven bin nh Kim Mn, M T. Ngy 11/8/1954, Th tng Trung Quc Chu n Lai tuyn b s gii phng i Loan, v tng cng pho kch vo hai o Kim Mn v M T. Ngy 12/9/1954, Ch tch Hi ng Lin qun Hoa K a ra d tnh tn cng Trung Quc bng v kh nguyn t nhng Tng thng Eisenhower do d s dng v kh nguyn t cng nh s lin can ca qun i Hoa K vo cuc chin ny. Nm 1958, tip tc xy ra cuc khng hong eo bin i Loan ln th hai. Ngy 23/8/1958 Trung Quc t ngt tng cng n pho vo o Kim Mn. Theo Hip nh Phng th tng h gia i Loan-Hoa K, Tng thng Eisenhower ra lnh cho tu chin Hoa K n bo v ng tip t hu cn t o i Loan n 2 o tin tiu Kim Mn v M T. Hai l, Tuyn b ca Chnh ph Nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa v Lnh hi ngy 4-9-1958 ra i trong bi cnh Hi ngh ca LHQ v Bin khai mc ngy 29-4-1958 v Cng c v thm lc a cng c ra i nhn dp ny (Sau khi Hi ngh ca LHQ v Bin ngy 29-4-1958 thng qua bn Cng c gm : Cng c v lnh hi v vng tip gip lnh hi, Cng c v i dng, Cng c v nh bt v bo ton cc ngun sinh vt trong i dng v Cng c v thm lc a). 28

Hn cht cc quc gia thuc LHQ c th k nhn cng c ny l ngy 31-10-1958. V khng phi l mt thnh vin ca LHQ, tuyn b ngy 4-9-1958 ca Trung Quc l cn thit khng nh nhng i hi ca nc ny v lnh hi v vng tip cn. Sau y l ton vn tuyn b: Tuyn b ca Chnh ph Nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa v Lnh hi (c thng qua trong k hp th 100 ca Ban Thng v i hi i biu Nhn dn ton quc ngy 4 thng 9 nm 1958) Cng Ha Nhn Dn Trung Hoa nay tuyn b: (1) Chiu rng lnh hi ca nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa l 12 hi l. iu l ny p dng cho ton lnh th nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa, bao gm phn t Trung Quc trn t lin v cc hi o ngoi khi, i Loan v cc o ph cn, qun o Bnh H, qun o ng Sa, qun o Ty Sa, qun o Trung Sa, qun o Nam Sa, v cc o khc thuc Trung Quc (tch bit khi t lin v cc hi o khc bi bin c). (2) Cc ng thng ni lin mi im cn bn ca b bin trn t lin v cc o ngoi bin ngoi khi c xem l cc ng cn bn ca lnh hi dc theo t lin Trung Quc v cc o ngoi khi. Phn bin 12 hi l tnh ra t cc ng cn bn l hi phn ca Trung Quc. Phn bin bn trong cc ng cn bn, k c vnh Bohai v eo bin Giongzhou, l vng ni hi ca Trung Quc. Cc o bn trong cc ng cn bn, k c o Dongyin, o Gaodeng, o Mazu, o Baiquan, o Niaoqin, o i v Tiu Jinmen, o Dadam, o Erdan, v o Dongdinh, l cc o thuc ni hi Trung Quc. (3) Nu khng c s cho php ca Chnh Ph Cng ha Nhn dn Trung Hoa, tt c my bay nc ngoi v tu b qun s khng c xm nhp hi phn Trung Quc v vng tri bao trn hi phn ny. Bt c tu b nc ngoi no di chuyn trong hi phn Trung Quc u phi tuyn th cc lut l lin h ca Chnh Ph Cng ha Nhn dn Trung Hoa. (4) iu (2) v (3) bn trn cng p dng cho i Loan v cc o ph cn, qun o Bnh H, qun o ng Sa, qun o Ty Sa, qun o Trung Sa, qun o Nam Sa, v cc o khc thuc Trung Quc. i Loan v Bnh H hin cn b cng chim bi Hoa K. y l hnh ng bt hp php vi phm s ton vn lnh th v ch quyn ca Cng ha Nhn dn Trung Hoa. i Loan v Bnh H ang ch c chim li. Cng ha Nhn dn Trung Hoa c quyn dng mi bin php thch ng ly li cc phn t ny trong tng lai. Cc nc ngoi khng nn xen vo cc vn ni b ca Trung Quc.

29

Ph chun ca hi ngh ln th 100 ca Ban Thng v i hi i biu nhn dn ton quc ngy 4-9-1958 (Ngun: http://law.hku.hk) Nhng ch l nhng nguyn nhn trc tip, cn nguyn nhn su xa l tham vng v lnh th ca Trung Quc khng t c trong Tuyn b Cairo 1943, Tuyn ngn Potsdam 1945 v Ha c San Francisco 1951. Tuyn co Cairo 1943 Vo cui nm 1943, trong lc chin tranh ang mc c lit nht th cc nh lnh o cp cao ca Hoa K, Anh v Trung Hoa Dn Quc b mt gp nhau ti Cairo, th Ai Cp, t 23 n 27 thng 11 nm 1943 (56) tho lun cc chin lc tiu dit phe Trc (c--Nht). Ngy 26/11/1943, Tng thng Hoa K Franklin D. Roosevelt, Th tng Anh Winston Churchill v Tng thng Trung Hoa Dn Quc Tng Gii Thch k mt bn tuyn co chung (thng c gi l Tuyn co Cairo) trong c on vit: i tng ca cc nc ny [tc l ca ba nc ng minh] l phi tc b quyn ca Nht Bn trn tt c cc o Thi Bnh Dng m nc ny cng chim t khi c Chin tranh th gii th nht nm 1914 v tt c cc lnh th Nht Bn cp ca ngi Trung Hoa, nh l Mn Chu, i Loan v Bnh H, phi c hon tr Trung Hoa Dn Quc. Nht Bn cng s phi b trc xut khi cc lnh th khc chim c bng v lc v lng tham. (57) c on trch dn trn chng ta thy Tuyn co Cairo c hai quy nh quan trng: - Mt l, ch c cc t Mn Chu, i Loan v Bnh H c hon tr cho Trung Quc m thi. - Hai l, cc lnh th khc m Nht Bn chim c th bn tuyn co ny ch quy nh vic trc xut Nht Bn, ch khng h ni ti vic hon tr chng cho Trung Quc Nh vy, chng ta thy rng, cho n cui nm 1943, mc d Tng thng Tng Gii Thch i din duy nht cho Trung Quc tuyn b ch quyn i vi Hong Sa v Trng Sa ti hi ngh Cairo, nhng ng ta cng khng cp n nhng qun o ny trong bn tuyn b chung cuc.

30

Nu hai qun o Hong Sa v Trng Sa thc s thuc ch quyn ca Trung Quc th khng c l g h Tng ch i hon tr c Mn Chu, i Loan v Bnh H m li khng i lun Hong Sa v Trng Sa. Tuyn ngn Potsdam 1945 Quyt nh ca 3 cng quc Hoa K, Anh, Trung Hoa Dn Quc ti Hi ngh Cairo c ti xc nhn trong mt hi ngh thng nh khc nhm hp ti Potsdam t 17/7 n 2/8/1945 n nh cc iu kin cho Nht Bn u hng. Tng thng Hoa K, Th tng Anh (58) v Tng thng Trung Hoa Dn Quc ra mt tuyn ngn (thng gi l Tuyn ngn Potsdam) ngy 26/7/1945 trong c ghi l cc iu khon ca bn Tuyn co Cairo s c thi hnh. (59) Ti hi ngh Potsdam ny, cc nh lnh o Tam cng quyt nh chia ng Dng lm hai khu vc cho tin vic gii gii qun i Nht Bn ng ti y. V tuyn th 16 c chn lm ranh gii: vic gii gii khu vc Bc v tuyn y thc cho qun i Trung Hoa (qun Tng Gii Thch) v khu vc pha Nam do lin qun Anh - n m nhn.(60) V qun o Hong Sa nm gia hai v tuyn th 15 v 17 nn vic gii gii qun i Nht tr ng y thuc thm quyn ca qun Tng. Tri li, vic gii gii qun o Trng Sa phi do lin qun Anh - n m nhn do l qun o ny nm gia hai v tuyn th 8 v 12. Ngy 26/10/1946, li dng thi c, hm i c bit ca Trung Hoa Dn Quc xut pht t cng Ng Tng gm 4 chin hm, mi chic ch mt s i din ca cc c quan v 59 binh s thuc trung i c lp v cnh v ca hi qun gii gip qun i Nht Bn. Ngy 29 thng 11 nm 1946, cc tu Vnh Hng v Trung Kin ti o Hong Sa v b ln y. Tu Thi Bnh v Trung Nghip n Trng Sa. Tuyn co Cairo ln Tuyn ngn Potsdam ch cho php Trung Hoa Dn Quc gii gii qun i Nht Bn qun o Hong Sa m thi, ch khng c ngha l cho php Trung Hoa Dn Quc thu hi qun o ny song song vi vic gii gii qun i Nht Bn qun o Trng Sa v thu hi qun o . V th vic chim ng v thu hi hai qun o ny ca Trung Hoa Dn Quc l bt hp php v vi phm nghim trng lut quc t v lm tri vi quyt nh ca Tuyn co Cairo v Tuyn ngn Potsdam. Ha c San Francisco 1951 u thng 9 nm 1951, theo li mi ca Chnh ph Hoa K, 51 quc gia trc kia tng tham gia hay c lin h ti cuc chin chng xm lc Nht Bn t nm 1939 n nm 1945 tham d Hi ngh Ha bnh nhm hp thnh ph San Francisco (Hoa K) tho lun vn chm dt tnh trng chin tranh v ti lp bang giao vi Nht Bn. im ng ch l c Trung Quc v i Loan u khng c mi tham d hi ngh. Trong hi ngh, vn chnh l tho lun bn d tho ha c do hai nc Anh v Hoa K ngh ngy 12/7/1951. Ngy 8/9/1951, ngoi tr Lin X, Ba Lan v Tip Khc, cc nc tham d hi ngh k ha c vi Nht Bn. (61) Ti hi ngh ny cho thy hai qun o Hong Sa-Trng Sa c bao gm trong vn gin xp v lnh th trong ton vn iu 2 ca Hip c: 31

Chng 2: Lnh Th iu 2: a) Nht Bn, cng nhn nn c lp ca Hn Quc, t b ch quyn v yu sch i vi Hn Quc, bao gm o Quelpart, Port Hamilton v Dagelet. b) Nht Bn t b ch quyn v yu sch i vi i Loan v Pescadores. c) Nht Bn t b tt c quyn, ch quyn, v yu sch v o Kurile, mt phn ca o Sakhalin v nhng o ln cn m Nht Bn lm ch do kt qu ca Ha c Portsmouth ngy 5 thng 9 nm 1905. d) Nht Bn t b quyn, ch quyn, v yu sch lin quan n vic u nhim ca Hi Quc Lin, v chp nhn quyt nh ca Hi ng Bo An Lin Hip Quc ngy 2 thng 4 nm 1947, m rng h thng qun tr i vi cc o Thi Bnh Dng nguyn thuc quyn qun tr ca Nht Bn. e) Nht Bn t b tt c mi yu sch v quyn hay ch quyn hay quyn li lin quan n bt c ni no Nam cc, cho d xut pht t nhng hot ng ca Nht hay bt c quc gia no khc. f) Nht Bn t b tt c quyn, ch quyn hay yu sch v qun o Trng Sa v Hong Sa Chng ta thy rng Hip c khng nu tn nc no s lm ch nhng lnh th do Nht Bn b li. Tuy nhin, t nhng iu trn, rt r rng l mi mc u lin quan n quyn ca mt quc gia, th d: - mc (b): quyn lin quan n Trung Quc - mc (c): quyn lin quan n Lin X - mc (d): quyn lin quan n Hoa K - mc (f): quyn lin quan n Vit Nam Ngy 5/9/1951, trong phin hp ton th th 2 ca hi ngh San Francisco, i biu Lin X Andrei A. Gromyko sau khi ch trch tnh cch bt hp php v s v ngha ca bn d tho ha c ca Anh - M k vi Nht Bn a ra mt ngh 7 im gi l hng dn vic k kt ha c thc s vi Nht Bn. im 6 ngh trao tr hai qun o Hong Sa-Trng Sa cho Trung Quc. 1. Thay i v iu 2. (a) Thay v mc (b) v (f) l on vn sau y: Nht Bn cng nhn ch quyn ton vn ca nc Cng ha Nhn Dn Trung Hoa Mn Chu, i Loan (Formosa) vi nhng o ln cn ca n, o Penlinletao (The Pescadores), oTunshatsuntao (The Pratas Islands), cng nh qun o Sishatsunta v Chunshatsuntao (qun o Hong Sa, nhm o Amphitrites, Maxfield) v qun o Nanshatsuntao bao gm qun o Trng Sa, ng thi Nht Bn t b tt c quyn, ch quyn v yu sch i vi nhng lnh th ni trn.

32

Trong phin hp ln th 8 ca Hi Ngh. Ch tch hi ngh loi b yu cu ny ca Lin X ra khi ngh trnh qua cuc bu phiu vi t l 46 phiu chng, 3 phiu thun v mt phiu trng. Hai ngy sau, ngy 7/9/1951 Th tng kim Ngoi trng Trn Vn Hu, trng phi on Quc gia Vit Nam (62), ln ting ti xc nh ch quyn ca Vit Nam trn hai qun o Hong Sa v Trng Sa trc 51 phi on ngoi giao nh sau: Et comme il faut franchement profiter de toutes occasions pour touffer les germes de discorde, nous affirmons nos droits sur les les Spratley et Paracels qui, de tout temps, ont fait partie du Viet Nam. Tm dch l: V tn dng khng ngn ngi mi c hi dp tt nhng mm mng bt ha, chng ti khng nh ch quyn ca chng ti trn hai qun o Hong Sa v Trng Sa t xa n nay vn thuc cng vc Vit Nam. (63)

Li tuyn b ca on i biu Quc gia Vit Nam ti Hi ngh San Francisco (1951). (ng trong tp ch France-Ae s 66-67 Novembre-Dcembre, 1951) Li tuyn b ca Trn Vn Hu c Hi ngh San Francisco ghi vo bin bn v trong tt c 51 phi on, khng c mt phi on no phn i. iu ny c coi nh l s chp nhn ton vn ch quyn ca Vit Nam trn hai qun o Hong Sa-Trng Sa. Bn tuyn b ca Th tng Trn Vn Hu xc nhn ch quyn hin hu, v vy n c tc dng i vi tt c, ngay c i vi nhng quc gia khng c mt ti hi ngh (theo iu 25 ca Hip c Ha bnh San Francisco nm 1951 th khng giao cho cc nc [ch quyn cc vng lnh th m Nht t b] nu cc nc ny khng k kt v thng qua Hip c. C hai pha Cng Ho Nhn Dn Trung Hoa, Trung Hoa Dn Quc u khng tham gia k kt Ha c). (64)

33

Th tng Trn Vn Hu, Trng phi on Quc gia Vit Nam k ha c San Francisco ngy 8/9/1951 Bn cnh , trong bn tuyn b ngy 5/5/1952(65) v ha c m Trung Hoa Dn Quc k vi Nht Bn ngy 28.4.1952, Chu n Lai khng ni g n hai qun o Hong Sa v Trng Sa, mc d hai qun o ny c cp ti trong iu 2 ca ha c nh sau: iu 2. Hai bn nhn nhn l theo iu 2 Ha c vi Nht Bn k ngy 8 thng chn nm 1951 ti San Francisco Hoa K, Nht Bn khc t mi quyn, danh ngha hay i hi lin quan n i Loan (Formosa) v Bnh H (the Pescadores), cng nh qun o Trng Sa v Hong Sa. (66) Theo iu khon ny, Nht Bn ch nhc li vic khc t ch khng ni r l Nht Bn hon tr hai qun o ny cho Trung Hoa Dn Quc. Ngy 8.2.1955, 12 nm sau khi tham d hi ngh v k bn Tuyn co Cairo, Tng Gii Thch vn cn nhc li l: Trong thng co cng b vo lc b mc hi ngh, chng ti tuyn b l tt c cc lnh th do Nht Bn cp ca Trung Hoa, k c ng Tam Tnh, i Loan v Bnh H phi c hon tr li cho Trung Hoa Dn Quc. Li tuyn b ny c bn Tuyn ngn Potsdam cng nhn v Nht Bn chp nhn khi nc ny u hng. (67) Tm li, v pha Vit Nam nc tham gia Hi ngh San Francisco vi t cch l thnh vin ca khi Lin hip Php(68) tuyn b ca phi on Quc gia Vit Nam v ch quyn ca Vit Nam i vi qun o Hong Sa v Trng Sa trong Hi ngh m khng c s phn i no ca cc nc tham gia cng chnh l s tha nhn ca cc nc ng minh v ch quyn ca Vit Nam i vi hai qun o ny. Hn na, iu 2 ca Hip c Ha bnh vi Nht Bn c hiu lc ti lp s ton vn lnh th cho nhng quc gia b qun Nht chim ng trong Th chin hai. Do , vic Nht Bn tuyn b t b tt c cc quyn, danh ngha v i hi i vi qun o Hong Sa v qun o Trng Sa cng c ngha l Nht Bn tr li ch quyn ca hai qun o m nc ny chim ng trong giai on 1939-1945 cho Vit Nam. Ch quyn i vi hai qun o Hong Sa-Trng Sa tt yu thuc v Vit Nam. 3.2 Cng hm ngy 14/9/1958 ca Th tng Phm Vn ng 34

Sau Tuyn b ca Chnh ph Nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa v Lnh hi ngy 4/9/1958, ngy 14/9/1958, Th tng nc VNDCCH Phm Vn ng gi bc cng hm cho Th tng Chu n Lai vi nguyn vn nh sau: Tha ng ch Tng l Chng ti xin trn trng bo tin ng ch Tng l r: Chnh ph nc Vit Nam Dn ch Cng ha ghi nhn v tn thnh bn tuyn b, ngy 4-9-1958, ca Chnh ph nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa, quyt nh v hi phn ca Trung Quc. Chnh ph nc Vit Nam Dn ch Cng ha tn trng quyt nh y v s ch th cho cc c quan Nh nc c trch nhim trit tn trng hi phn 12 hi l ca Trung Quc, trong mi quan h vi nc Cng ha nhn dn Trung Hoa trn mt b. Chng ti xin gi ng ch Tng l li cho rt trn trng. H Ni, ngy 14 thng 9 nm 1958 PHM VN NG Th tng Chnh ph Nc Vit-nam dn ch cng ho (69) Chng ta thy rng cng hm ngy 14/9/1958 ca Th tng Phm Vn ng ph hp vi hon cnh v mi quan h c th gia Vit Nam Dn ch Cng ha (VNDCCH) v Cng ha nhn dn Trung Hoa by gi, ni dung Cng hm cng c th hin rt thn trng, c bit l khng h c vic tuyn b t b ch quyn ca Vit Nam i vi hai qun o Hong Sa v Trng Sa. Nhng cng hm ngy 14/9/1958 c hai ni dung rt r rng: - Chnh ph VNDCCH ghi nhn v tn thnh vic quyt nh v hi phn ca Trung Quc. - Chnh ph VNDCCH ch th cho cc c quan nh nc tn trng gii hn lnh hi 12 hi l m Trung Quc tuyn b. Chnh v vy chnh ph Trung Quc coi cng hm ngy 14/9/1958 ca Th tng Phm Vn ng nh mt bng chng php l v ch quyn ca h i vi hai qun o Hong Sa-Trng Sa.

35

Cng hm ngy 14/9/1958 ca Th tng Phm Vn ng (http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/2011-07-20-cong-ham-1958-voi-chu-quyen-hoang-sa-vatruong-sa-cua-viet-nam)

Gii thch vn ny, ng Nguyn Mnh Cm nhn mnh: Cc nh lnh o ca chng ti c tuyn b lc trc v Hong Sa v Trng Sa da trn tinh thn sau: Lc , theo Hip nh Geneve 1954 v ng Dng, cc lnh th t v tuyn 17 v pha nam, bao gm c hai qun o Hong Sa v Trng Sa l t di s kim sot ca chnh quyn min Nam. Hn na, Vit Nam phi tp trung tt c cc lc lng qun s cho mc tiu cao nht chng li cuc chin tranh hung hn ca M, nhm bo v nn c lp quc gia. Vit Nam phi ku gi s ng h ca b bn trn ton th gii. ng thi, tnh hu ngh Hoa-Vit rt thn cn v hai nc tin tng ln nhau. Trung Quc cho Vit Nam mt s ng h rt v i v gip v gi. Trong tinh thn v bt ngun t nhng i hi khn cp nu trn, tuyn b ca cc nh lnh o ca chng ti [ng h Trung Quc trong vic tuyn b ch quyn ca h trn Qun o Hong Sa v Trng Sa] l cn thit v n trc tip phc v cho cuc u tranh bo v c lp v t do cho t quc. c bit thm na l ci tuyn b nhm vo vic t yu cu cho nhng nhu cu cp thit vo lc by gi ngn nga bn t bn M dng nhng hi o ny tn cng chng ti. N khng c dnh dng g n nn tng lch s v php l trong ch quyn ca Vit Nam v hai qun o Hong Sa V Trng Sa.(70) ng Lu Vn Li, cu Chnh vn phng-Tr l B trng Ngoi giao, Trng ban Bin gii thuc Hi ng B trng (1978-1989) nhn xt: Cng hm ca ng Phm Vn ng ch l mt c ch tt p v tnh hu ngh, ng h Trung Quc trong lc M a hm i 7 ti eo bin i Loan m thi. (71) 36

T nm 1979 n nay Trung Quc nhiu ln nhc li vn ny. Ngy 17-11-2000, B Ngoi giao Trung Quc pht i bn tin vi ci gi l S tha nhn ca quc t v ch quyn ca Trung Quc trn qun o Trng Sa: 5. Vit Nam a) Th trng ngoi giao Dung vn Khim [Ung Vn Khim] ca Vit Nam Dn Ch Cng Ha khi tip ng Li Zhimin, x l thng v To i s Trung Quc ti Vit Nam ni rng theo nhng d kin ca Vit Nam, hai qun o Hong Sa v Trng Sa l mt b phn lch s ca lnh th Trung Quc. ng Le Doc [L Lc], quyn V trng chu S v thuc B Ngoi giao Vit Nam, cng c mt lc , ni thm rng xt v mt lch s th cc qun o ny hon ton thuc v Trung Quc t thi nh ng. b) Bo Nhn Dn ca Vit Nam tng thut rt chi tit trong s xut bn ngy 6/9/1958 v Bn Tuyn b ngy 4/9/1958 ca Nh nc Trung Quc, rng kch thc lnh hi ca nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa l 12 hi l v iu ny c p dng cho tt c cc lnh th ca pha Trung Quc, bao gm tt c cc qun o trn bin Nam Trung Hoa. Ngy 14/9 cng nm , Th tng Phm Vn ng ca pha nh nc Vit Nam, trong bn cng hm gi cho Th tng Chu n Lai, thnh khn tuyn b rng Vit Nam nhn nhn v ng h Bn Tuyn b ca Nh nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa trong vn lnh hi. c) Bi hc v nc CHND Trung Hoa trong gio trnh c bn ca mn a l ca Vit Nam xut bn nm 1974, ghi nhn rng cc qun o t Trng Sa v Hong Sa n o Hi Nam v i Loan hnh thnh mt bc tng phng th v i cho lc a Trung Hoa.(72) Ngy 29/6/2011, mt ln na Tn Hoa X pht i bn tin nhn chuyn thm ving Trung Quc ca Th trng Ngoi giao Vit Nam H Xun Sn: Chinese historical records show that in 1958, the Chinese government claimed the islands in the South China Sea as part of China's sovereign territory, and then Vietnamese Premier Pham Van Dong expressed agreement in his diplomatic note to then Premier Zhou Enlai. (73) Tm dch: H s lch s Trung Quc cho thy nm 1958, chnh ph Trung Quc tuyn b cc o trong Bin Nam Trung Hoa (Bin ng) nh l mt phn lnh th ch quyn ca Trung Quc, v sau Th tng Vit Nam Phm Vn ng by t s ng thun trong cng hm ngoi giao ca mnh gi Th tng Chu n Lai. Cn nhc li rng, ngy 7/8/1979, B Ngoi giao nc CHXHCN Vit Nam ra Tuyn b ngy 7/8/1979 bc b s xuyn tc trng trn ca Trung Quc i vi vn bn ngy 14/9/1958 ca Th tng nc Vit Nam Dn ch Cng ha: Tuyn b ca B Ngoi giao nc Cng Ho X Hi Ch Ngha Vit Nam v Qun o Hong Sa v Qun o Trng Sa (1979) Vo ngy 30/7/1979, Trung Quc cng khai cng b ti Bc Kinh mt s ti liu vi nh minh chng cho vic tuyn b ch quyn ca h trn qun o Hong Sa v qun o Trng Sa.

37

V vn ny, B Ngoi giao nc Cng ho X hi Ch Ngha Vit Nam tuyn b: 1. Qun o Hong Sa v Qun o Trng Sa l mt phn ca lnh th Vit Nam. Cc S qun Vit Nam l nhng ngi u tin trong lch s n chim ng, t chc, kim sot v khai ph cc qun o ny trong chc nng ca h nh l cc lnh cha. Quyn s hu ny c hiu qu v ph hp vi lut php quc t. Chng ti c y cc ti liu lch s v lut php chng minh ch quyn tuyt i trn hai qun o ny. 2. S din gii ca Trung quc v vn bn ngy 14 thng 9 nm 1958 ca Th tng nc Vit Nam Dn Ch Cng Ho nh mt s cng nhn ch quyn ca phi Trung quc trn cc qun o l mt s xuyn tc trng trn khi tinh thn v ngha ca bn vn ch c nh cng nhn gii hn 12 hi l ca lnh hi Trung Quc. 3. Nm 1965, Hoa K gia tng cuc chin tranh xm lc ti min Nam Vit Nam v pht ng mt cuc chin hu dit bng khng qun v hi qun chng li min Bc Vit Nam. H tuyn b rng khu vc chin trng ca qun i Hoa K bao gm Vit Nam v vng ln cn ca khu vc khong 100 hi l tnh t b bin Vit Nam. Vo lc , trong cuc u tranh chng M cu nc, nhn dn Vit Nam phi chin u trong mi tnh hung bo v ch quyn t nc. Thm na, Vit Nam v Trung Quc lc vn duy tr quan h hu ngh. Bn tuyn b ngy 9/5/1965 ca Chnh ph Vit Nam Dn ch Cng ha a ra l do tn ti ch vi qu trnh lch s ny. 4. T nm 1972, theo sau Bn Thng co chung Thng Hi, nhng k cai tr Trung Quc m mu vi bn hiu chin M phn bi nhn dn Vit Nam, gy ra bit bao nhiu tr ngi cho cuc chin tranh t v ca Vit Nam. u Thng Ging 1974, ch trc khi nhn dn Vit Nam ton thng vo ma Xun 1975, Trung Quc chim ng qun o Hong Sa bng bin php qun s, lc vn di s qun l ca chnh quyn Si Gn. Vit Nam Cng Ha lc tuyn b r rng cng v ca h nh sau y: - Ch quyn v ton vn lnh th l nhng cu hi thing ling cho tt c mi quc gia. - Nhng kh khn v bin gii lnh th, thng tn ti trong cc cuc tranh chp gia cc nc lng ging do lch s li, c th v cng rc ri v nn c nghin cu k cng. - Cc quc gia quan tm nn cu xt vn ny trong tinh thn cng bng, tn trng ln nhau, ha nh, lng ging tt v gii quyt vn bng s thng lng. 5. Ti cc cuc tho lun t chc vo ngy 24/9/1975 vi phi on ng v Nh nc Vit Nam trong chuyn thm ving Trung Quc, Ph Th tng ng Tiu Bnh th nhn rng c s tranh chp gia hai bn v vn qun o Hong Sa v Trng Sa v hai bn sau nn bn tho vi nhau gii quyt vn 6. Chim ng qun o Hong Sa mt cch bt hp php bng qun s, Trung Quc xm phm vo s ton vn lnh th ca Vit Nam v dm chn ln lm cn tr tinh thn ca Hin chng Lin Hip Quc ku gi gii quyt tt c cc tranh chp bng thng lng ho bnh. Sau khi pht ng mt cuc chin xm lc Vit Nam vi tm vc to ln, pha Trung Quc li nu ra vn qun o Hong Sa v Trng Sa, trong khi to ra mt tnh trng cng ngy cng cng thng dc theo bin gii Vit Nam v t chi vic tho lun nhng gii php cp thit bo m ho bnh v n nh trong khu vc bin gii gia hai nc. iu r rng l nhng k cai tr Trung Quc vn khng t b nh tn cng Vit Nam mt ln na. Hnh ng ca h l mt s e do 38

nghim trng cho ho bnh v n nh trong vng ng Nam v lm l r hn tham vng bnh trng, vi bn cht b quyn hiu chin ca mt nc ln, b mt xo tr lt lng v phn bi ca h. H Ni, ngy 7 thng 8 nm 1979.(74) Trong qu trnh nghin cu ti ny, chng ti t ra hai kh nng gii quyt vn : Trc nht, cng hm ca chnh ph Trung Quc gi cho chnh ph VNDCCH v vic tuyn b lnh hi ca mnh c g khut tt khng? Bi v trong mt ti liu nghin cu thuc Vn phng a l, V nghin cu tnh bo trc thuc B Ngoi giao Hoa K v Tuyn b ca Chnh ph Nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa v Lnh hi ngy 4/9/1958, chng ti pht hin iu 1 khng c lit k qun o ng Sa, qun o Ty Sa, qun o Trung Sa, qun o Nam Sa nh trong bn ting Trung: (1) The breadth of the territorial sea of the Peoples Republic of China shall be twelve nautical miles. This provision applies to all terrltories of the Peoples Republic of China, including the Chinese mainland and its coastal islands, as well as Taiwan and its surrounding islands, the Penghu Islands [Qun o Bnh H] and all other islands belonging to China which are separated from the mainland and its coastal islands by the high seas.(75) Tm dch: (1) Chiu rng lnh hi ca nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa l 12 hi l. iu l ny p dng cho ton lnh th nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa, bao gm phn t Trung Quc trn t lin v cc hi o ngoi khi, i Loan v cc o ph cn, qun o Bnh H v cc o khc thuc Trung Quc (tch bit khi t lin v cc hi o khc bi bin c).

INTERNATIONAL BOUNDARY STUDY, Series A, LIMITS I N THE SEAS, No. 43, STRAIGHT BASELINES: PEOPLE'S REPUBLIC OF CHINA The Geographer Office o f the Geographer Bureau of Intelligence and Research 39

Th tng Phm Vn ng da vo vn bn no tr li cho Chu n Lai? c li bn tin trn bo Nhn Dn ngy 6/9/1958, chng ti thy t ngun Thng Tn X Vit Nam, bo Nhn Dn ng ton vn Tuyn b ca Chnh ph Nc Cng ha Nhn dn Trung Hoa v Lnh hi ngy 4/9/1958 nh trnh by. Nh vy vic nh gi v cng hm ca Th tng Phm Vn ng s nh th no? Tu trung li c mt s quan im sau y: Nhn xt v quan im ca Trung Quc, Gio s i Hc Paris III Monique Chemillier-Gendreau vit nh sau: Dans ce contexte, les declarations ou prise de position ventuelles des autorits du Nord Vietnam sont sans consequences sur le titre de souverainet. Il ne sagit pas du gouvernement territorialement competent lgard des archipels. On ne peut renoncer ce sur quoi on na pas dautorit(76) Tm dch: Trong nhng iu kin ny, nhng li tuyn b hoc lp trng no ca chnh quyn min Bc Vit Nam khng c hiu lc g i vi ch quyn. y khng phi l chnh quyn c thm quyn trn qun o ny. Ngi ta khng th t b ci m ngi ta khng c ch quyn. Chng ta thy rng, v phng din php l, nc VNDCCH lc by gi khng trc tip qun l i vi hai qun o Hong Sa v Trng Sa. Theo Hip nh Genve 1954, hai qun o Hong Sa v Trng Sa nm pha Nam v tuyn 17 tm thi thuc quyn qun l ca Chnh ph Vit Nam Cng Ha. Trong thi im , di gc ti phn quc t, th Chnh ph VNDCCH khng c ngha v v quyn hn hnh x ch quyn ti hai qun o ny theo lut php quc t.(77) Ha mt mt iu vi chnh ph Trung Quc, Gio s L Kim Minh, Vin Nghin cu ng Nam ti i hc H Mn trong bi vit Ngun gc v s tranh ci ang din ra v vn Bin ng ng trn Beijing Review(1/8/2011) nhn xt: Vit Nam tha nhn qun o Nam Sa v qun o Ty Sa l lnh th Trung Quc trong qu kh. V vy, da trn nguyn tc estoppel ca lut php quc t, chnh ph Vit Nam hin nay nn tun theo ghi nhn trc . Nguyn tt estoppel m L Kim Minh vn dng s c hiu nh th no? Tin s Lut hc i hc Sorbonne, Php, T ng Minh Thu cho bit: Theo lut quc t, khng c mt vn bn php l no c th gn cho nhng li tuyn b n phng mt tnh cht b buc, ngoi tr thuyt estoppel. iu 38 Quy ch To n Quc t khng lit k nhng li tuyn b n phng trong danh sch nhng ngun gc ca lut php quc t. Estoppel l mt nguyn tc theo mt quc gia khng c quyn ni hoc hot ng ngc li vi nhng g mnh ni hoc hot ng trc kia. Cu tc ng thng dng nh ngha n l one cannot at the same time blow hot and cold. Thuyt estoppel khng c ngha l c tuyn b mt iu g th quc gia tuyn b phi b rng buc bi li tuyn b . Thuyt estoppel bt ngun t h thng lut quc ni ca Anh, c thu nhp vo lut quc t. Mc ch chnh ca n ngn chn trng hp mt quc gia c th hng li v nhng thi bt nht ca mnh, v do , gy thit hi cho quc gia khc. V vy, estoppel phi hi cc iu kin chnh:

40

1.Li tuyn b hoc hnh ng phi do mt ngi hoc c quan i din cho quc gia pht biu, v phi c pht biu mt cch minh bch. 2.Quc gia ni estoppel phi chng minh rng mnh da trn nhng li tuyn b hoc hot ng ca quc gia kia, m c nhng hot ng no , hoc khng hot ng. Yu t ny trong lut quc ni Anh-M gi l reliance [s ph thuc]. 3.Quc gia ni estoppel cng phi chng minh rng, v da vo li tuyn b ca quc gia kia, mnh b thit hi, hoc quc gia kia hng li khi pht biu li tuyn b . 4.Nhiu bn n cn i hi li tuyn b hoc hot ng phi c pht biu mt cch lin tc v trng k. 5.Ngoi ra, nu li tuyn b n phng c tnh cht mt li ha, ngha l quc gia tuyn b mnh s lm hoc khng lm mt vic g, th quc gia phi thc s c nh mun b rng buc bi li ha , thc s mun thi hnh li ha . (78) Nh chng ta u bit, hin nay cng hm ngy 14/9/1958 ca Th tng Phm Vn ng l mt trong nhng lp lun chnh ca pha Trung Quc v mt s quan im khc li cho rng y l mt cng hm bn nc [?] v bc b hay ph nhn cng hm ngy 14/9/1958 ca chnh ph VNDCH th quc hi nc CHXCN Vit Nam phi phi ra quyt nh ph quyt n. Lun im co buc ng Phm Vn ng nh nu trn da vo mt vn th ngoi giao, mang ch k ca ng Phm Vn ng, trong cng v Th tng nc Vit Nam Dn Ch Cng Ha, tr li mt bn tuyn b ca Trung Hoa v vic ni rng hi phn 12 hi l. C hai im chnh cn c ni n ngay, l cng hm ngoi giao ny ch l mt trao i quan im gia hai nc khng c gi tr nh mt hip c, hoc ch l mt tha thun gii hn trong thi gian.(Ni khc i pht ny ng pht sau i , ty nhu cu v mi tng quan gia hai nc). Nu c k bn vn trn, ngi ta cn thy s khn kho trong cch hnh vn ngoi giao, trong pha Vit Nam ch ni: Chng ti ghi nhn v tn thnh bn tuyn b ngy 4-9-56 ca chnh ph Cng Ha nhn dn Trung Hoa, quyt nh v hi phn ca Trung Quc. C l cn lu c bit nhng t ng quan trng nht trong cu ny l: ghi nhn, tn thnh v... bn tuyn b. Cu vn ny c ngha l pha Vit Nam ghi nhn mun ca Trung quc mun ni rng hi phn qua mt tuyn b n phng ca mnh, v tn ng mun ny. V on vn k c th hiu ngm l trong tnh trng giao ho lc gia hai nc, pha Vit Nam s tn trng mun 12 hi l hi phn ca Trung quc. (79) Gi thit c t ra: cng hm ngy 14/9/1958 ca Th tng Phm Vn ng l c gi tr php l th quc hi nc CHXHCNVN c ph quyt cng hm c khng? Nh nghin cu Trng Nhn Tun l gii: Theo Convention sur le Droit des Trait de Vienne Cng c v Lut ca cc Hip c k ti Vienne, o (Convention sur le Droit des Trait de Vienne) ngy 29/5/1969 : 41

Vienna Convention on Succession of States in respect of Treaties (2): mt nc c th ngng thi hnh mt hip c k cng nh c th hy b ton b ni dung cc hip c ny v tnh bt bnh ng ca n (trng hp cc hip c c k di thi k mt nc b bo h). Tuy-nhin, iu 11 ca Cng c Vienne c ni dung: Boundary regimes: A succession of States does not as such affect: (a) a boundary established by a treaty; or (b) obligations and rights established by a treaty and relating to the regime of a boundary. Tm dch: Th l v bin gii: Mt s k tc ca quc gia khng t li vn v: a) bin gii xc nh do mt hip c v b) ngha v v quyn li xc nh do mt hip c c lin h vi mt th l v bin gii. Trn th gii c rt nhiu hip c phn nh bin gii (rt bt bnh ng) k t nhiu th k trc n nay vn cn hiu lc nh gia Nga v Trung Quc (Trung Quc mt hng triu km). Nh th, gi s quc hi nc CHXHCN Vit Nam c ra ngh quyt ph nhn cng hm ngy 14/9/1958 th i vi quc t lut ny khng c gi tr v cng hm ngy 14/9/1958 lin quan n vn bin gii. Nhng cng c Vienne 1969 c ni n s k tc ca quc gia. Tip theo, Trng Nhn Tun cho rng phn bc li quan im ca Trung Quc hin nay ty thuc vo s la chn ca chnh ph Vit Nam hin nay v vic k tc quc gia. Ta thy ngi k tha Vit Nam Cng Ha (VNCH) l Chnh ph Cch mng lm thi Cng ha min Nam Vit Nam (CPCMLTCHMNVN). Trc v sau 30/4/1975, VNCH v CPCMLTCHMNVN cha h tuyn b ch quyn ca Trung Quc ti Trng Sa v Hong Sa. Ngc li, trc nm 1975, VNCH lun khng nh ch quyn, ca mnh cc qun o ny. Vic khng nh ch quyn ny th hin qua nhiu cch thc khc nhau. Ngy 9/9/1975, nhn hi nghi quc t v kh tng t chc Colombo, i din ca CPCMLTCHMNVN ngh hi ngh ghi nhn cc trm thi tit t ti cc o Hong Sa thuc v Vit Nam. iu ny cho thy CPCMLTMNVN khng nh ch quyn ca Vit Nam Hong Sa v Trng Sa, tc tha k VNCH. Lp trng hai bn min Nam l mt trong vn ch quyn Hong Sa v Trng Sa Sau khi hip thung thng nht t nc nm 1976(80), chnh ph CHXHCNVN c quyn la chn vic k tha, y khng ai cm chnh ph ny k tha CPCMLMNVN.(81) Nh vy, t sau nm 1975, nc Cng ha X hi Ch ngha Vit Nam, ngi k tha hai nh nc VNCH v VNDCCH, k tha ch quyn i vi hai qun o Hong Sa v Trng Sa t VNCH cng cc tuyn b n phng khng mang tnh cht rng buc v hiu qu php l t VNDCCH hon ton c y c s khng nh ch quyn hp php ca mnh trn hai qun o Hong Sa v Trng Sa. Nhng quan trng hn ht, cn phi ni rng t nm 1945 n nay, Quc hi nc Vit Nam Dn ch Cng ha, Quc hi nc Vit Nam Cng ha, Mt trn DTGPMN Vit Nam v sau l Chnh ph Cch mng lm thi Cng ha min Nam Vit v hin nay l Quc hi nc CHXHCN Vit Nam cha bao gi ln ting hoc ra ngh quyt t b 42

ch quyn ca Vit Nam trn hai qun o Hong Sa Trng Sa. Bn cnh chng ta cng phi tha nhn rng cng hm ngy 14/9/1958 ca Th tng Phm Vn ng l mt sn phm lch s ca thi k chin tranh lnh v cng l ca s u tr v tnh hnh th gii ca gii lnh o VNDCCH lc by gi. T nhng phn tch trn, chng ti cho l xc ng nhng cn phi nhn mnh rng tt c nhng hnh ng ngoi giao ca Th tng Phm vn ng khng phi l ng khng nhn thy mi ca Trung Quc i vi cch mng Vit Nam v ng c kinh nghim v tr gi trong bn m phn Geneve nm 1954, khi bn v vic chm dt chin tranh v lp li ha bnh ng Dng. Nhng kinh nghim y cng khng ngn ng c khi gii quyt cc vn bin gii, lnh th vi Trung Quc v Vit Nam to nn n tng rng Vit Nam t nguyn chp nhn nhng hy sinh v li ch ca ng li chung v cng tn ti ha bnh ang thnh hnh trong th gii x hi ch ngha lc by gi Kt lun: K t sau s kin ngy 26/5/2011 Tu hi gim Trung Quc e da tu Bnh Minh 02, ct cp thm d a chn ti l 148 Thm lc a Vit Nam v ngy 9/6/2011, tu kho st a chn Viking 2 m Vit Nam thu ca Php b tu c ca Trung Quc ph dy cp cho n nay Trung Quc khng dng li m tip tc c nhiu hnh ng e da mt cch c h thng ch quyn ca nc Vit Nam: Thng co t B Ngoi giao n gi n BBC cho hay tu hi qun INS Airavat c chuyn thm hu ngh Vit Nam t 19-28/7/2011: Hm 22/7, INS Airavat ang trn ng t Nha Trang ra Hi Phng thm cng ny. Khi Bin ng, cch b bin Vit Nam chng 45 hi l, INS Airavat nhn c in m t mt ngi gi t xng l 'Hi qun Trung Quc' cnh bo rng tu ny ang tin vo hi phn Trung Quc.(82) Tip theo , B Nng nghip Trung Quc thng bo trn trang web ca c quan ng chnh tnh Qung ng, cho bit mt tu mang s hiu 306, c trng ti 400 tn, ri Qung Chu i v hng Hong Sa. Mt quan chc ca c quan ng chnh Qung ng ni vic iu ng nhm tng cng n lc thc thi php lut ti cc vng nh bt c Hong Sa, bo v hot ng nh bt c, an ton cho ng dn, v bo v ch quyn trn bin ca Trung Quc. (83) Ngy 10/9/2011, Tn Hoa x a tin gii chc Trung Quc va iu tu c a nng Qunh Ph Hoa Ng - 01 ti vng bin Trng Sa ca Vit Nam. Gii chc Trung Quc khng ni r nhim v ca tu m ch tuyn b n s h tr a ngh nui trng ng nghip nhit i trong khu vc vo giai on mi. Trc , i din Hi qun Trung Quc cng Tp on China Mobile li ngang nhin t chc l nghim thu cng trnh xy dng trm in thoi di ng ti nhng o do nc ny chim gi Trng Sa. (84) Bo ch Trung Quc gn y ng ti nhiu thng tin v mt s hot ng ca cc c quan Trung Quc khu vc qun o Hong Sa v Trng Sa. B trng Giao thng Trung Quc ra qun o Hong Sa th st tu Hi Tun. Cc trng Cc th thao Trung Quc ra o Ph Lm thuc qun o Hong Sa kho st tnh hnh trin khai hot ng th dc th thao. Vin nghin cu Mi trng v Kho st cng trnh hi dng Nam Hi thc hin d n o c, gim st, phn tch v nh gi s thay i ca mt s o in hnh qun o Hong Sa. Cc trng Cc ng chnh khu Nam Hi ca Trung Quc th cho bit Trung Quc c k hoch 43

v vic xy dng cn c ngh c o Ph Lm thuc qun o Hong Sa, cng nh xy dng cu tu v cn c dch v ngh c Trng Sa. Ngy 23/2/2012, ngi pht ngn B Ngoi giao Vit Nam Lng Thanh Ngh tuyn Nhng hot ng nh vy tri vi tha thun v cc nguyn tc c bn gii quyt cc vn trn bin k gia hai nc, cng nh khng ph hp vi Tuyn b v Cch ng x ca cc bn ti Bin ng (DOC) v cc cam kt duy tr ha bnh n nh trn bin, Vit Nam yu cu Trung Quc dng ngay cc hnh ng ny v hy b cc d n xm phm ch quyn ca Vit Nam, cng cc bn lin quan hp tc gi gn ha bnh n nh Bin ng, thc hin nghim tc DOC. Ngi Pht ngn B Ngoi giao Trung Quc Hng Li ni, Trung Quc hi thc Vit Nam thc s tn trng ch quyn, quyn li v quyn cai qun ca Trung Quc. Ngay sau , ngy 27/2/2012, Khi tr li cu hi ca phng vin trong bui hp bo thng k: Trc vic Trung Quc tin hnh nghin cu hi dng trn vng bin hu quan, quan chc Vit Nam trong bi pht biu mi yu cu Trung Quc chm dt hot ng e da ti ch quyn lnh th ca qun o Ty Sa v Nam Sa Vit Nam, Trung Quc c s phn ng g?. Ngi Pht ngn B Ngoi giao Trung Quc Hng Li ni: Trung Quc c ch quyn khng th tranh ci i vi cc hn o Nam Hi v vng bin xung quanh. Trung Quc tin hnh hot ng xy dng bnh thng v trin khai bt c hot ng g trn qun o Ty Sa hon ton l cng vic trong phm vi ch quyn ca Trung Quc. Trung Quc hon ton khng th chp nhn cch ni ca Vit Nam. Trung Quc hi thc Vit Nam thc s tn trng ch quyn, quyn li v quyn cai qun ca Trung Quc. (85) V mi y, theo trang web B Dn chnh Trung Quc ngy 21-6-2012 ng thng bo Quc v vin Trung Quc mi ph chun nng Thnh ph Tam Sa (tnh Hi Nam) t thnh ph cp huyn ln thnh ph cp vng v chnh quyn Thnh ph Tam Sa t ti o Ph Lm trn qun o Hong Sa ca Vit Nam. Theo TTXVN, sau mt lot cc hot ng phi php nhm xy dng v pht trin ci gi l thnh ph Tam Sa, ngy 1/10/2012, Trung Quc t chc l ko c k nim Quc khnh Trung Quc ti o Ph Lm, thuc qun o Hong Sa; ngy 3/10/2012, Hm i Nam Hi Trung Quc t chc din tp trc chin khn cp ti khu vc vng bin qun o Hong Sa; ngy 8/10/2012, Trung Quc thnh lp Phng kh tng thnh ph Tam Sa. Trc , ngy 23/9/2012, bo ch Trung Quc a tin Trung Quc s s dng my bay khng ngi li tng cng gim st cc vng bin, trong c hai qun o Hong Sa v Trng Sa Tt c nhng vic lm trn y l mt phn trong chin lc thn tnh bin ng ca Trung Quc. Nhn chung, chin lc xm ln lnh th v lnh hi ca Trung Quc c th tm lc bng phng chm: bin khng thnh c. Chin lc ny thng c thc hin qua 3 bc nh sau: Bc 1, bin mt vn hon ton khng tranh chp thnh mt vn tranh chp; Bc 2, gy p lc nu cn dng bo lc trn nc lng ging nh b hn; Bc 3, m phn, v trong m phn th phi c nhn nhng, Trung Quc d nhin s chim c mt phn di danh ngha l nhng cho nc nh! Tt c nhng ng thi cho chng ta thy rng, cui cng, i vi Trung Quc, ni i ni li d cho li hay p cng l Ch quyn thuc ng khi mun m trn bin ng phng Nam 44

hay nhng hn o, bin ng Trung Hoa nh Senkaku, Okinotori (Nht Bn) mang tnh chin lc nm trong tham vng bnh trng m cc th h lnh o Trung Quc vn p t lu. Ti xin mn li nhn xt ca mt hc gi Phng Ty khi nhn xt v tm Trung Hoa tn a c xut bn nm 1938 kt thc ti ny: Bc a ca s h thn dn tc.

Hng Mu Hy, Trung Hoa tn a , a dng cho h tiu hc, do B Ni chnh cho php xut bn, Trng Khnh, ng Phng D a hc x xut bn nm 1938

Ch thch: (1) http://www.bjreview.com.cn/world/txt/2011-08/01/content_380478.htm (2) TTX Vit Nam, Ti liu tham kho c bit, Ch Nht, ngy 21/08/2011 (3) Hng L Th, Ch quyn thuc ng T Gc li n Cng ot: Sch lc thc dng v thm c trong tranh chp ch quyn bin o ca Trung Quc (Ngun: http://bauvinal.info.free.fr/) (4) Hng L Th, Cng ng quc t quan tm n bin ng tin ca quc t ha (Ngun: http://bauvinal.info.free.fr/) (5) Xem Thch i Sn, Hi ngoi K s, (7 quyn), Vin i hc Hu. y ban phin dch s liu Vit Nam. Hu 1963. (6) Ngun: http://news.xinhuanet.com/mil/2010-05/25/content_13559186.htm) (7) Ngun: http://war.news.163.com/10/0609/09/68NPULMA00011MTO.html) 45

(8) Hng L Th, Ch quyn thuc ng T Gc li n Cng ot: Sch lc thc dng v thm c trong tranh chp ch quyn bin o ca Trung Quc (Ngun: http://bauvinal.info.free.fr/) (9)(10) Madrolle Claudius Vn Hi Nam v qun o Hong Sa trong : Chnh sch nc ngoi s 3 - 1939 nm th t, trang 302-312 (http://www.persee.fr) Vua Gia Long xc lp ch quyn trn qun o Hong Sa vo nm 1816. Tc gi bi bo nhm l nm 1806. (11) Bo La Nature s 2916 ngy 1 thng 11 nm 1933, pht hnh vo ngy 1 v 15 hng thng. Ti liu lu tr ca Trung tm d liu Hong Sa. Trong mt ti liu khc cho bit c L Chun trong chuyn i kho st Hong Sa ln ny ng cho v 15 bn v 10 bc nh ch din ra trong vng 36 ting ng h! Xem: P.A Lapicque, A propos des Iles Paracels, 1929, Les Editions DExtreme-Asie, Saigon, trang 8-11. (12) Bo Advertiser s ra ngy th 3, 29/6/1909, trang 7. Ti liu lu tr ca Trung tm d liu Hong Sa. (13) The Advertiser, Monday 5 July 1909, page 8. Ti liu lu tr ca Trung tm d liu Hong Sa. (14) Bi bo "L'histoire moderne des iles Paracels" ng trn t bo "L' Eveil de l'Indochine" s 738 nm th 16, pht hnh ngy 22/5/1932 ti H Ni. Ti liu lu tr ca Trung tm d liu Hong Sa. (15) Bo La Nature s 2916 ngy 1 thng 11 nm 1933, ti liu dn. (16) Bo La Nature s 2916 ngy 1 thng 11 nm 1933, ti liu dn. (17) Bo La Nature s 2916 ngy 1 thng 11 nm 1933, ti liu dn. (18) - Indochine. Rapports au Conseil de gouvernement 1917. - Gouvernment gnral de l'Indochine - Conseil de Gouvernment: Session ordinaire de 1918. Ti liu lu tr ca Trung tm d liu Hong Sa. (19) Bch Th v cc qun o Hong Sa v Trng Sa, Vit Nam Cng Ha, B Ngoi Giao, Si-gn, 1975 (20) Xem: - Gustave SAL, Les Iles Paracels et la Scurit en Extrme-Orient, Avenir du Tonkin, (no 10495), 17/04/1931, pp 2. - E. SAURIN, A propos des Galets Exotiques des Iles Paracels, Archives Gologiques du Vietnam, I.N.D.E.O, Saigon, (no 4), 1957, pp 9. (21) L'Eveil conomique de l'Indochine N394: La perte du Haiphong 28/12/1924. Ti liu lu tr ca Trung tm d liu Hong Sa. (22) Bo La Nature s 2916 ngy 1 thng 11 nm 1933, ti liu dn. (23) Bo La Nature s 2916 ngy 1 thng 11 nm 1933, ti liu dn. (24) Bo La Nature s 2916 ngy 1 thng 11 nm 1933, ti liu dn. (25) Bo La Nature s 2916 ngy 1 thng 11 nm 1933, ti liu dn. (26) L' Eveil de l'Indochine N419. Du Charbon pour le de Lanessan.1925/06/21. Ti liu lu tr ca Trung tm d liu Hong Sa. (27) Bch Th v cc qun o Hong Sa v Trng Sa, Vit Nam Cng Ha, B Ngoi Giao, Si-gn, 1975 (28) Tham kho bi ca Oliver trong La Gographie, Tome LX, Nov - Dec. 1933, v bi ca Marcel Les Archipels Paracels et Spratly trong bo VIetnam Press, Sagon, Nov. 1971, No 7574 (29) (Bruzon, Canton, Romer, Le climat de LIndochine et les typhoons de la Mer de Chine, Hanoi, 1930) (30) Ocanographie physicque et biologique 1932, 1933. Ti liu lu tr ca Trung tm d liu Hong Sa. (31) Bch Th v cc qun o Hong Sa v Trng Sa, Vit Nam Cng Ha, B Ngoi Giao, Si-gn, 1975 46

(32) L' Eveil de l'Indochine N502 . Chronique des mines . 1927/01/23. Ti liu lu tr ca Trung tm d liu Hong Sa. (33) Qun o Hong Sa v Trng Sa-Lnh Th Vit Nam. http://truongnhantuan.ifrance.com/hoangsa-truongsa-chxhcnvn.htm (34) Madrolle Claudius Vn Hi Nam v qun o Hong Sa Ti liu dn. (35) Ch quyn trn hai qun o Hong Sa v Trng Sa, NXB Chnh tr quc gia, H Ni, 1998, Ngi dch: Nguyn Hng Thao, Hiu nh: Lu Vn Li, L Minh Ngha. Nguyn bn: La Souverainet sur les Archipels Paracels et Spratleys, tc gi Monique Chemillier-Gendreau. (36) Tc o Song T Ty v o Song T ng. (37) Madrolle Claudius Vn Hi Nam v qun o Hong Sa Ti liu dn. Vo nm 1938, S Kh tng ng Dng (Indochina Meteorological Service) thit lp mt trm thi tit ti Ba Bnh, l ni c coi l tt nht ti Bin ng cung cp d kin v thi tit cho nhng quc gia trong vng. Trm c ngi Php qun tr trong vng 3 nm u, sau th ngi ta tin l Trm vn hnh di s kim sot ca qun i Nht Bn. Trc khi ri vo tay qun i Nht, trm Ba Bnh quan trng ti mc c cp m s quc t l 48919. Nhng d kin do trm cung cp c lu tr khp ni trn th gii di tn French Indochina Cochinchina. (Xem: Bch Th v cc qun o Hong Sa v Trng Sa, Vit Nam Cng Ha, B Ngoi Giao, Si-gn, 1975) (38)Ngun:http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/2011-02-23-viet-nam-co-chu-quyen-khong-the-tranhcai-doi-voi-hoang-sa (39) (40) (41) Madrolle Claudius Vn Hi Nam v qun o Hong Sa Ti liu dn. (42) Nht bo La Croix s 17004 nm th 59, ngy th nm 14.07.1938, trang 1.Ti liu lu tr ca Trung tm d liu Hong Sa. (43) Reported by Prof. Charles Rousseau in Revue General de Droit International Public JulySeptember 1972, p.830. (44) Theo Ha c Shimonoseki, iu 2 & 3 qui nh http://www.ioc.u-tokyo.ac.jp/~worldjpn/documents/texts/pw/18950417.T1J.html bn ting Anh: (b) The island of Formosa, together with all islands appertaining or belonging to the said island of Formosa. The Pescadores Group, that is to say, all islands lying between the 119th and 120th degrees of longitude east of Greenwich and the 23rd and 24th degrees of north latitude. http://www.international.ucla.edu/eas/documents/1895shimonoseki-treaty.htm [tt c cc o nm trong khu vc t 119 n 120 kinh ng v t 23 n 24 bc v tuyn] cho thy khu vc nh Thanh nhng cho Nht Bn khng bao gm qun o Hong SaTrng Sa, ch n o Hi Nam m thi. (45) Thc thi ch quyn Hong Sa v Trng Sa ca cc triu i Vit Nam (25/06/2011) http://daidoanket.vn/index.aspx?Menu=1434&Chitiet=33070&Style=1 (46) http://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:BusX4FFtUbcJ:hoangsa.org/tailieu/The%2520Spratl y%2520Islands%2520Dispute.pdf+xisha+southernmost+of+china+1928&hl=vi&gl=vn&pid=bl&s rcid=ADGEESjIMWCZo-POzcxLQF402URmu2KzTIRZNWcyNTSNevG_twiEJ1flR57kzYkkyrqOEkndkAFsJ7jgHPrQOr2Om9yXiNNge0PHG4FiF4Ydj8_FevmYZPOFf9SYfAjyHNpUg9N6du&sig=AHIEtbS1asYpeSBVPQu6IlTg5oJznkRLA&pli=1 47

(47) Theo Urano Tatsuno International Conflit over the South China Sea(Nankai shotoo Kokusai Fusooshi(Tosui Shobo Publishers, 1997) (48) http://www.rfi.fr/actuvi/articles/110/article_2399.asp Khi nim nh nc v nhn dn Vit Nam ca TS Nguyn Nh nu y phi chng l triu nh Hu? (49) Yoshiharu Tsuboi, Nc i Nam i din vi Php v Trung Hoa 1847-1885, NXB Tri Thc, 2011, trang 111. (50) V c Hnh, La place du catholicisme, trang 402-403, dn theo Yoshiharu Tsuboi, Nc i Nam i din vi Php v Trung Hoa, Sd, trang 125. Sau khi thc dn Php xm chim t Nam k, ngi Php t chc h thng cai tr qua hai giai on. Trong giai on u, t 1861 n1879, ngi Php thnh lp Soi ph Nam k (Gouvernement des Amiraux) do cc c ca Hi qun Php ng u, trng coi vic cai tr hnh chnh v binh b. Bt u nm 1879, ngi Php t chc v Thng c Nam k (Gouverneur-gnral de la Cochinchine) cai tr mnh t thuc a ny. Chc v thng c ny trc thuc b Thuc a v b Hi qun Php. Sau khi p t ch bo h, ngi Php t thm chc v Khm s Trung k (Rsident suprieur d'Annam) v Thng s Bc k (Rsident gnral du Tonkin). Hai ngi ny trc thuc b Ngoi giao Php. (Xem: http://vi.wikipedia.org/wiki/To%C3%A0n_quy%E1%BB%81n_%C4%90%C3%B4ng_D%C6%B 0%C6%A1ng) (51) Yoshiharu Tsuboi, Nc i Nam i din vi Php v Trung Hoa, Sd, trang 121. (52) Yoshiharu Tsuboi, Nc i Nam i din vi Php v Trung Hoa, Sd, trang 129. (53) Theo Dng Tc Chu trong Tranh Chp qun o Trng Sa(Funsoo Nasha Guntoo(NXB ShinbyoronTokyo) (54) Cng Hm ca i S Qun Php ti Nht Bn gi CP NB ngy 12/7/1938 En tendant aux iles Paracelse le dispositif de scurit maritime qui fonction sur la cte et le iles relevant de lUnion Indochinoise le Gouvernement Francais na dautre intention que de remplir la charge qui lui incombe dassurer dans ces parages la protection de la navigation internationale. (theo Urano Tatsuo, Sd, trang 288-289) (55) http://www.bjreview.com.cn/world/txt/2011-08/01/content_380478.htm (56) Chi tit v hi ngh ny v hi ngh Tehran c in trong tp The Foreign Relations of The United States Diplomatic Papers: The Conferences at Cairo and Tehran, 1943 (vit tt: FRUS Cairo Tehran), Government Printing Office, Washington, D.C., 1961 (57) FRUS Cairo Tehran, tr. 448, 449. (58) Mi u l Winston Churchill, sau l Clement Attlee khi ng Bo th Anh tht c. (59) Documents on American Foreign Relations, do Raymond Dennett v Robert K. Turner bin tp v Prince University Press xut bn nm 1948, tp VIII: 1.7.1945 31.12.1946. (60) Jean R. Sainteny, Histoire DUne Paix Manque: Indochine 1945-1947, Amiot Dumont, Paris, 1953, tr. 50. (61) Ton vn bn Ha c San Francisco ng trong: (a) United Nations Treaty Series, tp 136, tr. 46 v tip theo, v (b) American Foreign Policy, 1950 1955: Basic Documents do B Ngoi giao Hoa K xut bn nm 1957, n bn s 5446, tr. 425 439. 48

(62) Quc gia Vit Nam l mt thc th chnh tr tn ti trong giai on 1949-1956, ra i sau Hip c ngy 8/3/1949 gia Php v cu hong Bo i (Hip c Elysee). Cui nm 1955, Ng nh Dim lc ny l Th tng Quc gia Vit Nam ln lm tng thng sau cuc Trng cu dn ngy 23-10-1955. n nm 1956, Quc gia Vit Nam ci i thnh Vit Nam Cng ha, cng b Hin php mi (26-10-1956). Nh vy c th ni Quc gia Vit Nam l tin thn ca Vit Nam Cng ha. (63) Tuyn b ca Th tng Chnh ph Quc gia Vit Nam Trn Vn Hu ti Hi ngh San Francisci 1951 Tht l nghim trng v cm kch cho Vit Nam c n San Francisco tham d cng vic ca hi ngh Ha bnh vi Nht Bn. S d chng ti c hin din ti y l nh cc t s ca chng ti v lng hy sinh v b bn ca dn tc chng ti, dn tc chu ng bit bao au kh c sng cn v ginh s trng tn cho mt ni ging c hn 4 ngn nm lch s. Nu mi dn tc thng kh do s chim ng ca Nht Bn, c quyn tham d hi ngh ny, nh tt c din gi lin tip hai ngy nay ng thanh nhn nhn, mc d thuc thc h no i na cng vy, th ci quyn Vit Nam ln ting v Ha c Ha bnh vi Nht Bn li cng d nhin hn lc no ht, v khng ai khng bit rng, trong tt c cc quc gia chu, V.N l mt nc chu nhiu au kh nht v ti sn cng nh v tnh mng ngi dn. V ti thiu st phn s ti thiu i vi ng bo qu vng nu gi pht ny, ti khng hng mt ngh thnh knh n s mt triu dn Vit m hon cnh bi thm ca s chim ng a n ci cht au thng. Nhng h hi vt cht m t nc chng ti gnh chu khng phi l t v tt c nn kinh t ca chng ti b nh hng mt cch trm trng. Cu cng v ng s b ct t, lng x b trit h hon ton, nh thng v trng hc b thit hi, bn tu v ng s b di bom, tt c u phi lm li, u cn thit phi lm li, nhng than i cn c ngun ti nguyn qu cao so vi kh nng hin hu ca chng ti. Cho nn, trong lc khen ngi s rng lng ca nhng tc gi d n tha hip ny, chng ti cng trnh by ngay y nhng quan im m chng ti yu cu hi ngh ghi nhn. L nhng ngi chu, chng ti thnh tht hn hoan trc nhng vin tng mi m m rng ra cho mt quc gia ng sau khi kt thc tha hip ha bnh ny. Chng ti s ht sc c gng gp phn vo s phc hng ca mt dn tc ng bnh d v cn mn nh nc Nht Bn y, chng ti tin chc rng nhng ngi dn chu phi l nhng ngi pht khi thnh vng chung ca mnh, h cng trng cy ni chnh mnh xa lnh mi ch quc v trong vic thit lp mt trng thi quc t mi, mt s lin i chu cng cn thit nh mt s lin i u chu vy. "iu ny khng c mun ni l s c mt ngy no hai s on kt ny s chng i ln nhau. iu ny ch mun ni mt cch gin d l cc dn tc chu mt khi c cc quc gia Ty phng hon thnh vic gip h xy dng ha bnh, ti ni rng mt khi m ha bnh vn hi, cc dn tc chu khng th s l gnh nng cho k khc, m tri li h phi nh nm lng l h phi t bo v mng sng ca h bng nhng phng tin ring ca h. iu , t nht cng l tham vng ca Vit Nam v d cho c phi chu nhiu thng trm cc nhc h vn t ho l khng lc no nht ch. Nhng mt dn tc c lp phi l mt dn tc t ho v cng bi s t ho, theo chng ti, c ci gi, gi tuy khng th no bng s t ho ca Nht Bn nhng chng ti ti y yu cu c ch k ca 51 quc gia hi vin ca Hi ngh ny m ti lp li mt i sng quc gia xng ng v t ho. Tuy nhin nu d tho hip c ny i hi thng thn ci quyn dn bi li tt c nhng thit hi m chnh Nht Bn hoc l tc gi, hoc ngu nhin gy ra, nhng n b c d liu bng 49

cc cung cp dch v, trong trng hp ca Vit Nam m khng c n bi bng nhng nguyn liu, th chc chn s chng c kt qu g c. Tt c mi th Vit Nam, cng cn nh Nht Bn, mt s tr gip quan trng ti to nn kinh t ca mnh. T , nu nhn nhng n b chnh yu bng nhng cung cp dch v th chng khc no nh l i tn nhim mi th tin khng th lu hnh x mnh. Chng ti v vy s phi i hi nghin cu li cc phng thc bi hon hu hiu hn v nht l chng ti phi tnh, ngoi tr nhng phng tin tm thi, ti mt s bi thng chnh thc vo ci ngy m chng ti c mong l s rt gn, ci ngy m nn kinh t ca Nht Bn s c phc hng h c th ng u vi tt c mi bt buc. V tn dng khng ngn ngi mi c hi dp tt nhng mm mng bt ha, chng ti khng nh ch quyn ca chng ti trn hai qun o Hong Sa v Trng Sa t xa n nay vn thuc cng vc Vit Nam. (Trch trong France-Asia, s 66-67, thng 11-12 1951) (64) Cc nc tham d bao gm: Argentina, Australia, Belgium, Bolivia, Brazil, Cambodia, Canada, Chile, Colombia, Costa Rita, Cuba, Czechoslovakia, Dominican Republic, Ecuado, Egypt, El Salvador, Ethiopia, France, Greece, Guatemala, Haiti, Honduras, Indonesia, Iran, Iraq, Japan, Laos , Lebanon, Liberia,Luxembourg, Mexico, The Netherlands, New Zealand, Nicaragua, Norway, Pakistan, Panama, Paraguay, Peru, The Philippines, Poland,Saudi Arabia, the Soviet Union, Sri Lanka, South Africa,Syria, Turkey, the United Kingdom, the United States, Uruguay, Venezuela,Vietnam. (65) Ton bn vn ng trong Peoples China, tp V, s 10, ng. 16.5.1952, tr.4. (66) Peoples China, tp V, s 10, ng. 16.5.1952, tr.4. (67) Xem bi Review of International Situation ng trong President Chiang Kai Sheks selected speeches and messages in 1955, do China Publishing Co. xut bn ti i Bc nm 1956, tr. 22. ng Tam Tnh ni y l danh xng ngi Trung Hoa vn dng gi Mn Chu. (68) Ngy 29-6-1950, Php chnh thc cng nhn Quc gia Vit Nam l thnh vin ca khi Lin hip Php. (69) Lu Vn Li, Cuc tranh chp Vit-Trung v 2 qun o Hong Sa v Trng Sa, NXB Cng an, H Ni, 1995, trang 105. (70) Tuyn b trong mt bui hp bo ti H Ni ngy 2/12/1992, c loan ti bi Thng Tn X Vit Nam ngy 3/12/1992. (71) BBC Vietnamese.com ngy 18/09/2008. Bi Trung Quc xuyn tc c ch hu ngh. (72) www.fmprc.gov.cn, ngy 17/11/2000 (73) http://www.china.org.cn/world/2011-06/29/content_22883682.htm 50

(74) Trch v lc dch t ngun: Paracels Forum - The Discussion Proceeds For Peace (75) http://www.law.fsu.edu/library/collection/limitsinseas/ls043.pdf (76) Monique Chemillier-Gendreau: La souverainet sur les Paracels et Spratleys. LHarmatan, Paris, 1996, Sd, tr. 123 (77) iu 4 ca Hip nh Geneve ngy 21-7-1954: Gii tuyn qun s tm thi gia hai vng tp hp ko di ra ngoi hi phn theo mt ng thng gc vi ng ven bin. Lc lng Lin hip Php s rt khi cc hi o ven b bin thuc pha Bc gii tuyn y, Qun i Nhn dn Vit Nam s rt khi tt c cc hi o thuc pha Nam. iu 24 ca Hip nh Geneve ngy 21-7-1954: Hip nh ny p dng cho tt c mi lc lng v trang ca i bn. Lc lng v trang ca mi bn s phi tn trng khu phi qun s v lnh th t di quyn kim sot qun s ca bn kia v s khng c hnh ng hoc hot ng g chng bn kia, hoc mt hot ng phong ta bt c bng cch no Vit Nam. Danh t lnh th ni y bao gm c hi phn v khng phn. iu 12 trong Tuyn b cui cng ca Hi ngh Geneve ngy 21-7-1954: Trong quan h vi Cao Min, Lo v Vit Nam, mi nc tham gia Hi ngh Genve cam kt tn trng ch quyn, c lp, thng nht v ton vn lnh th ca nhng nc trn v tuyt i khng can thip vo ni tr ca nhng nc . Thnh phn tham d Hi ngh Geneve: Phi on Anh, do Anthony Eden lm trng on. Phi on Hoa K, do Bedell Smith lm trng on. Phi on Lin bang X Vit, do Viacheslav Molotov lm trng on. Phi on Cng ha Nhn dn Trung Hoa, do Chu n Lai lm trng on. Phi on Php, do Georges Bidault lm trng on. Phi on Vit Nam Dn ch Cng ha, do Phm Vn ng lm trng on. Phi on Quc gia Vit Nam, do Nguyn Quc nh lm trng on sau Trn Vn thay th. Phi on Lo, do Phumi Sananikone lm trng on. Phi on Campuchia, do Tep Than, lm trng on. 51

(78) T ng Minh Thu, Ch quyn trn hai qun o. Hong Sa v Trng Sa. Th phn tch lp lun ca Vit Nam v Trung Quc (Tham lun ca tin s T ng Minh Thu c ti hi tho "Vn tranh chp bin ng" t chc New York (M) ngy 15 v 16-8-1998. Tham lun ng trn tp ch Thi i Mi 7-2007). (79) Bi vit c ng trn t Vit Weekly n bn ngy 27/12/2007 (80) T ngy 6 n 8 thng 6 nm 1969, Mt trn Dn tc Gii phng min Nam l nng ct, cng vi Lin minh cc Lc lng Dn tc, Dn ch v Ha bnh Vit Nam do Trnh nh Tho lm ch tch, lp ra Chnh ph Cch mng Lm thi Cng ha min Nam Vit Nam i chi vi chnh ph Vit Nam Cng Ha. Chnh ph cch mng lm thi do kin trc s Hunh Tn Pht lm ch tch, v Hi ng c vn Chnh ph do lut s Nguyn Hu Th lm ch tch. Chnh ph cch mng lm thi c cc nc theo phe XHCN v mt s nc thuc Th gii th ba cng nhn. Ngay trong thng 6 nm 1969, cho n ngy 5 thng 11 nm 1975 c 23 nc cng nhn Chnh ph Cch mng Lm thi Cng ha min Nam Vit Nam, trong c 21 nc quan h ngoi giao. Ngy 27 thng 1 nm 1973, Hip nh Paris c k kt. Mt trn Dn tc Gii phng min Nam cng vi Chnh ph Cch mng Lm thi c chnh thc cng nhn l mt chnh quyn ti Nam Vit Nam v l mt trong 4 bn tham gia hip nh. Di s ch o ca ng Lao ng Vit Nam, t ngy 15 n 21 thng 11 nm 1975, hi ngh hip thng chnh tr c t chc tin ti thng nht v mt nh nc. on Chnh ph Vit Nam Dn ch Cng ha do ng Trng Chinh ng u, on Chnh ph Cch mng lm thi Cng ha min Nam Vit Nam do ng Phm Hng ng u. Hi ngh tn thnh t chc bu c Quc hi thng nht. Ngy 25 thng 4 nm 1976 tng tuyn c trong c nc c t chc. T ngy 24 thng 6 n ngy 2 thng 7 nm 1976, Quc hi hp phin u tin, t tn nc l Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, thng qua quc k, quc huy, quc ca, xc nh Th , bu chnh ph. T y, chnh quyn Cng ha Min Nam Vit Nam chnh thc hp nht vi chnh quyn Vit Nam Dn ch Cng ha ra i chnh quyn Cng ha X hi Ch ngha Vit Nam ca mt quc gia Vit Nam thng nht. (81) http://www.x-cafevn.org/forum/showthread.php?t=13070 (82) http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2011/09/110901_indian_ship_update.shtml (83) http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2011/09/110903_paracels_fishing_ship.shtml (84) http://www.thanhnien.com.vn/Pages/20110911/Thuong-dinh-Dong-A-chu-trong-van-de-bienDong.aspx (85) (http://vietnamese.cri.cn/421/2012/02/28/1s168863.htm)

52