1

1. TANEL KATILARIN ZELLKLER (Ref. e_makaleleri)

Katlarn toplanmas, svlar, buharlar veya gazlardan daha zordur. lenme srasnda katlar ok eitli ekiller alabilir; byk ekilsiz tanecikler, geni uzun levhalar, ok ince tozlar, gibi. Ayrca, scak, krlgan, andrc, toz yapsnda, yanc, plastik halde, yapkan olabilir; istenmeyen baz zelliklerine ramen eitli tip katlarn kullanlmalar gerekli olmaktadr. Bu blmde, katlarn kltlmesi, kartrlmas, mekanik olarak ayrma (eleme, szme) ve arlklarnn llmesi konular zerinde durulacaktr. Her ekil ve boyutta bulunabilen kat maddelerin kimya mhendislerini ilgilendiren biimi kk tanecikler halinde olanlardr. Taneli katlarn zelliklerini bilmek, proseslerin ve cihazlarn dizayn iin zorunludur.

Kat Tanelerin Tanmlanmas

Kat taneler byklkleri, ekilleri ve younluklaryla tanmlanr. Homojen katlarn herbir tanecii ayn younluktadr. Dzgn tanelerin (kresel, kp gibi) byklkleri ve ekilleri kolaylkla tanmlanr; fakat dzgn olmayan taneler (kum, mika gibi) iin kesin byklk ve ekil verilemez.

Tanecik ekli (Biimi)

Tek bir tanenin ekli, ile gsterilen bir "ekil faktr"yle tarif edilir;, tane byklne bal deildir. Tanenin seilen boyutunun uzunluu Dp ile verilsin (Dp, tanecik kp ise bir kenar, kre ise ap gsterir). Kpn hacmi Dp3, alan 6 Dp2 dir; kre iin bu deerler ( / 6) Dp3 ve Dp2 olur. Her iki ekil iin de yzey / hacim = 6 / Dp bulunur. Bir tanenin hacmi ve yzeyi, tanecik hangi biimde olursa olsun, vp = a Dp3, ve sp = 6 b Dp2 (1)

eitlikleriyle verilir; a ve b, taneciin sadece biimine bal geometrik faktrlerdir. Hacmin yzeye oran, = b / a alnarak, aadaki denklem yazlr. vp Dp Dp = = sp 6( b/a) 6 kp, kre ve silindirler = 1, dzensiz ekillerdeki taneciklerde > 1 dir.

Tane Bykl
Tane bykl iin Dp den baka, "edeer ap, Dp,e" denilen dier bir kavram daha kullanlr. Dp,e, 6 vp Dp Dp,e = = sp (2)

Tane bykl, bykln aralna gre deiik birimlerle tarif edilir. Kaba taneler in veya santimetre ile, ince taneler elek byklyle, ok ince olanlar mikron veya milimikronla verilir. Ultra-ince tanecikler bazan, (yzey alan)/ktle, ou kez ise, m2/g cinsinden ifade edilir. 3 in (76 000 mikron) - 0.0015 in (38 mikron) aralndaki byklkler iin standart elekler kullanlr. Test elekleri, delik ve boyutlar ok dikkatle standardize edilmi tel kafeslerdir. Delikler kare biimindedir. Herbir elek mesh/in birimiyle tanmlanr. Gerek delik akl, verilen mesh saysndan daha kktr; nk tellerin kalnl da vardr. ok kullanlan bir seri, Tyler Standart elek serisi, Ek-18 de verilmitir.

Katlarn Depolanmas
Yn Depolama
Kkrt, kmr gibi pulverize katlar, ounlukla darda, byk ynlar halinde depolanr; hava koullarndan koruma yoktur. Yzlerce veya binlerce ton malzeme sz konusu olduunda en ekonomik yntem budur. Yndan istenilen miktarda malzeme traktr veya uygun hatlarla ekilerek prosese veya taycya verilir. nce tanecikler halindeki malzeme, rzgar ve yamurun erozyonu altnda bulunur.

Ambar Depolama
Darda depolanmaya elverili olmayan maddeler ambarda, hoperde (byk kova), silolarda veya sandklarda depolanr. Bunlar silindirik veya dikdrtgen biiminde kaplardr, beton veya metalden yaplrlar. Silo, kk apl, uzun bir kaptr. Ambarn boyu uzun deildir, fakat olduka genitir.