Philippa Gregory BAKRENN AII

Kralie soruyor: Ak m, taht m?

Okuma Sras Cilt 1 Boleyn Kz Cilt 2 Kralienin Soytars Cilt 3 Bakirenin A Cilt 4 Mahkum Prenses

ngilizce'den eviren: zlem Malkara - Bige Turan

ARTEMS YAYINLARI Orijinal Ad : The Virgin 's Lover Yayn Ynetmeni : Ilgn Snmez Toydemir ngilizce Aslndan eviren : zlem Malkara - Bige Turan Son Okuma : dramaRepublic Grsel Tasarm : photoRepublic Grafik Uygulama : Ebru Kaya Mizanpaj : Hlya Frat 1. Basm : Kasm 2008 ISBN : 978-605-0058-44-4 Philippa Gregory, 2004 HarperCollins Bu kitabn Trke yayn haklar Alfa Basm Yaym Datm Ltd. ti. 'ne aittir. Yaynevinden izin alnmadan kmen ya da tamamen alnt yaplamaz, hibir ekilde kopya edilemez, oalulamaz ve yaymlanamaz. Bask ve Cilt: Melisa Matbaaclk Tel: (212) 674 97 23 Faks: (212) 674 97 29 ARTEMS YAYINLARI Ticarethane Sokak No: 53 Caalolu / stanbul Tel: (212) 513 34 20-21 Faks: (212) 512 33 76 e-posta: editor@artemisyayinlari.com www.artemisyayinlari.com Genel Datm: Alfa Basm Yaym Datm Ltd. ti. Tel: (212) 511 53 03 Faks: (212) 519 33 00 Artemis Yaynlar, Alfa Yayn Grubu'nun tescilli markasdr.

Giri Sonbahar 1559 Norfbik'ta tm anlar Elizabeth iin alyordu, pe pee alan anlar adeta Amy'nin beynine iliyor, ldrm bir kadnn histerik lklar gibi kulaklarnda nlyordu, tam hafifledi, sustu derken ahenksiz, tiz nlamalar ikence gibi en batan balyordu. Amy dardan gelen grltye daha fazla tahamml edemeyince ban yastn altna sokup stne de yorgam ekti ama ne yapsa kulaklarndaki uultu kesilmek bilmiyordu. Kargalar yuvalarn terkedip sr halinde ge ykseldi, rzgrda meum bir eylerin habercisi gt bi zikzaklar izerek umaya baladlar; yarasalar siyah bir duman bulutu gibi, sanki dnyann tersine dndn gs-terircesine, gn hi domayacak, artk sonsuza dek gece yaanacak dercesine an kulesinden havaland. Amy tm bu tantanann neden koptuunu biliyordu, sormasna hi gerek yoktu. Sonunda zavall hasta Kralie Mary lm, taht tartmasz varisi Prenses Elizabeth'e kalmt. Ne mutlu. ngiltere'deki herkes bu kutlamaya katjrralyd. Protestan Prenses tahta oturmu, ngiltere Kraliesi olmutu. lkedeki tm anlar yeni Kralie'nin erefine alyor, 2 Philippa Gregory halk ellerinde bira kupalar, evlerinde duramam, sokakta sevinten dans ediyordu ve artk boalan tm hapishanelerin kaplarn ardna dek alyordu. ngilizler Elizabeth'leri-ne kavumu, Mary Tudor'un yreklere korku salan devri kapanmt. Herkes bu kutlamann gnll birer parasyd. Amy hari herkes. anlar Amy'yi uyandrd ama dier ngilizler'in aksine, yreine mutluluk ve umut tohumlar ekmiyordu. Amy, koca ngiltere'de yalnzca Amy, Elizabeth'in tahta ykseliini kutlamyordu. Hatta anlar bile onun ruh haline uygun gelmiyordu/Sesleri Amy iin kskanln ritmiydi, fkenin haykryd, terkedilmi bir kadnn hkrkla dolu lklaryd. "Tanr onu bir yldrmla ldrse," diye beddua etti, Elizabeth'in tahta getiini mutulayan an seslerini duymamak iin kafasn yasta gmerken. "Genliine, tazeliine ve gzelliine ramen Tanr onu bir yldrmla ldrsn. Havasn batrsn, incecik salarn dksn, dilerini rtsn ve bir bana, yapayalnz ldrsn. Bir bana ve yapayalnz, benim gibi." Amy, kayp kocasndan uzun zamandr haber alamamt: Artk midi de kesmiti zaten. Gnler birbirini takip ediyor, haftalar hzla geip gidiyordu. Robert, Kralie Mary'nin lm haberini alr almaz son srat Londra'dan Hatfield Sa-ray'na gemi olmalyd. Tam da planlad gibi, prensesin nnde herkesten nce diz kp onu tebrik edecek ve ona kralie olduunu syleyecek ilk kii olacakt. Amy, Elizabeth'in tahta knca yapaca konumay, taknaca duruu oktan hazrladn ve Robert' nasl dl-

BAKRENN II 3 lendireceini bile kararlatrdn dnyordu. Belki kocas da, Prenses'in ykseliini kutlarken oktan kendi ykseliini kutlamaya balamt bile. Amy, uaklar hasta olduu iin ve Stanfield Hall'da, ailesinin iftliinde iler yetimiyor diye inekleri, samak zere nehir kenarndan almaya kendi gidiyordu. Fakat yal bir mee aacndan dklen ve kar frtnas gibi dne dne uuarak den kahverengi yapraklara bakmak iin durdu; kurumu yapraklar bile kocas gibi rzgrla gneybatya, Hatfield'a, yani Elizabeth'e doru uuuyordu. ' Aslnda Amy'nin, kocasna kymet ve paye verecek bir kralie tahta getii iin mutlu olmas gerekirdi. Kocas yeniden g ve paraya kavuunca kendi ailesinin koullar da iyileecei iin sevinmeliydi. Bir kez daha Leydi Dudley olduuna sevinmeliydi: Arazilerine ve kaybettii her eye yeniden kavuacakt, sarayda bir yeri olacakt, hatta belki de konteslie ykselirdi. Ne var ki, Amy hi mi hi mutlu deildi. Koullar her ne olursa olsun sevgili kocasn Kralie'nin gzbebei olarak grmektense yan banda bir vatan haini olarak grmeyi tercih ederdi. Kskan bir kadn gibi davrandnn, hatta davranmakla kalmayp dpedz kskanlk yaptnn farkndayd, stelik kskanln Tanr katnda byk bir gnah olduunu bile bile. Ban ne edi ve ineklerin seyrek otlarda otland, beceriksiz toynaklar arasna toprak kararak saa sola hareket ettii imlere doru yalpalaya yalpalaya yrd. Biz nasl bu hale dtk? diye fsldad baklarn^' Nor-folk'un stne reklenen frtna bulutlarna doru kaldrarak. Ben onu delicesine severken ve o da beni severken? kimizin de gz dnyada bakasn grmezken? Beni nasl 4 Philippa Gregory burada bir bama brakp Kralie'nin eteinin altna snr? Bu ak masal nasl olur da mreffeh ve muzaffer bir ortamda balayp byle can yakan bir huzursuzluk ve yalnzlkla son bulur? (bir cjjl nce: ^az 1551 Ryasnda yine bo odann tahta yer demeleriyle stne isimleri^ kazl olan minenin kefeki talarn grmt. Yksek pencerenin nne ektikleri yemek masasna kan be delikanl enelerini pencere pervazna dayam, babalarnn iskelede ar admlarla yryp basamaklar trmann seyrediyordu. Daha yeni restore edilen Roma Katolik Kilisesi'nin rahiplerinden biri de babalarna elik ediyordu. Babas yaptklarndan piman olduu ve prensiplerini ezip getii iin af dilemi, kleler gibi yalvarmt. Affedilme ihtimali karsnda sadakat yeminlerini bir yana brakp sonra da kendisini izleyen kk kalabala dnerek zrnn kabul edildiini grmek iin yapmack bir edayla tek tek hepsinin gzlerinin iine bakt, son da olsa, bylesi teatral bir anda balandnn sylenmesini bekledi. Umut etmek iin birden ok nedeni vard. Yeni hkmdar bir Tudor'du ve Tudorlar d grnn gcn iyi bilirdi. Dindar bir kadnd ve tvbeye gelmi bir adam geri evirecee benzemiyordu. stelik her ey bir yana o bir ka6 Philippa Gregory dindi: Yumuak kalpli ama kalnkafah bir kadnd.-Byle yce bir adamn infaz hkmn verecek cesareti yoktu, olsa bile yrrle girmesine gnl el vermezdi. -Ayaa kalk, baba.- Robert usulca babasna seslendi. -nnde sonunda affedileceksin, bunun iin kendini bu kadar kk drdne demez. Robert'n arkasndaki kap ald, ieri gardiyanlardan biri girdi ve be genci de cam kenarnda parlak gneli gnde dar bakarken grnce ister istemez bir kahkaha att. "Sakn aa atlamaya kalkmayn, " dedi. "Sakn cellad soymaya yeltenmeyin. Onu kurtarabileceinizi sanyorsanz yanlyorsunuz, nasl olsa sra size ve sevimli dul annenize de gelecek!" "Affmz kabul edilip serbest brakldktan sonra sana bu szlerini bir bir hatrlatacam!" Robert dikkatini yeniden aa evirdi. Gardiyan pencerenin menteelerini kontrol edip be delikanlnn aamayacana kanaat getirince k-krdaya kkrdaya kapy stlerine kilitleyip aa indi. skelede, rahip elindeki Latince ncil'den, hkm giyen adam iin dualar okuyordu. Robert, rahibin cppesinin rzgrda nasl da bir donanma yelkeni gibi dalgalandn farkedip ard. Derken o esnada rahip duasn hzl hzl bitirdi, babasna pmesi iin bir ha uzatt ve geri ekildi. Robert birdenbire dn fark etti, pencerenin cam buz gibiydi. Pencereye dayad aln ve avuileri dondu, adeta vcut scakl dyor, aadaki manzara karsn-,da kan

ekiliyordu. Kurulan idam tahtasna kan babas ta bloun nnde itaatkrca diz kt. Cellat ne kp yal adamn gzlerini balad, onunla konutu. Mahkm da ona cevap vermek iin eik ban evirdi. Sonra dehet BAKRENN II 7 verici bir biimde bu hareket dikkatini datr gibi oldu. Mahkm ellerini ta bloktan kaldrd ve blou yeniden bulamad. Gzleri bal olduu iin elleriyle havay yoklad, kollarn ne uzatt. Cellat baltasn almak iin arkasn dnmt ve tekrar nne dnnce mahkmun dmek zere olduunu grp telaland. Kaponlu infazc panikle, ynn bulmaya alan mahkma seslendi ve mahkm da gzndeki band ekitirdi, hazr olmadn, ta blou bulamadn haykrd ve baltann beklemesini istedi. "Kprdama!" Robert pencerenin kaln camn yumruklayarak barp aryordu. "Kprdama, baba! Tanr akna, kprdama!" "Henz deil!" diye seslendi, yeilliklerde duran glge arkasndaki cellada. "Blou bulamyorum! Hazr deilim! Hazr deilim! Daha deil! Daha deil!" Samanlarn arasnda emekliyordu, bir eli nne uzanm, blou bulmaya alyordu, dier eli de kafasndaki sk bandaj zmeye urayordu. "Bana dokunma! Kralie beni affedecektir! Daha hazr deilim!" diye bard; cellat baltasn kaldrp plak boynuna indirirken bile avaz avazd. Yukar doru oluk gibi kanfkrd ve darbenin etkisiyle mahkm bir tarafa devrildi. "Baba!" diye bard Robert da. "Babam benim!" Her nabz atyla yaradan kan fkryordu ama mahkm hl samanlarn arasnda can ekien bir domuz gibi rpnyordu, hl tutmayan ayaklaryla dorulmaya abalyor, kr bir kuvvetle uyuan elleriyle blou aranyordu. Cellat kendi beceriksizliine lanet okuyarak baltay bir daha kaldrd havaya. "Baba!" diye bard acyla, balta inerken. "Baba!" 8 Philippa Gregory "Robert? Lordum?" Bir el nazike omzunu silkiyordu. Gzlerini anca karsnda kahverengi salarn uyumadan nce rm, yatak odasnn mum nda capcanl bakyla Amy'yi buldu. "Oh, krler olsun! Korkun bir kbustu! Ne biim bir ryayd yle! Tanrm beni korusun bu ryalardan. Tannm, beni bu kbusu grmekten sakn!" "Ayn ryay m grdn?" diye sordu Amy. "Babann lmnn ryas m gene?" Amy'nin azndan babasnn ld gereini duymaya bile tahamml yoktu. "Sadece ryayd!" Aklndan geenlerin anlalmasndan korkarcasna kestirip att. "Sadece kt bir ryayd." "Ama ayn ryayd, deil mi?" Amy srar ediyordu. Robert omuz silkti. "Ayn ryay grmemde bu kadar aracak ne var, anlam deilim. Bira var m?" Amy yorgan stnden atp yataktan kalkarak sabahln omzuna geirdi ama vazgemeye hi niyeti yoktu. "Bence bu bir alamet!" dedi dmdz bir sesle. Kupaya doldurduu biray Robert'a uzatrken, "Istmam ister misin?" diye sordu. "Hayr, souk ieceim." Robert yatakta dorulup kupay kafasna dikerken srtnn ter iinde kaldn fark etti ve kendi dehetinden utanarak bir kez daha tyleri rperdi. "Bu bir uyar, Robert!" Robert Dudley yzne umursamaz bir glmseme oturtmaya alsa da, babasnn hunharca ldrl, o kara gne dair omuzlarnda tad ar yk artk ona ok fazla geliyordu. "Hayr, yapma," dedi. "Yarn gitmemelisin." BAKRENN II 9 Robert, yzndeki sulayc ifadeyi gizlemek istercesine bir yudum daha almak iin ban kupaya gmd. "Byle korkun bir rya ancak sana gnderilen bir iaret olarak yorumlanabilir. Kral Philip'le yola kmamalsn." "Ah, yapma Amy, onunla ilk yolculua gidiim deil ki. Birlikte yzlerce sefere.ktk ve onunla gitmek zorunda olduumu sen de gayet iyi biliyorsun." "Bu sefer olmaz! Babann ryana girdii bir gecenin sabahnda olmaz, Robert... Neden bunun bir iaret olduunu kabullenmeyerek kendini kandrmaya alyorsun? Baban olunu ngiltere

tahtna geirmeye alrken bir vatan haini diye ldrld. Onurunu bir kez daha ayaklar alna m alacaksn?" r Robert-glmsemek iin kendini zorlad. "stnde durulacak bir onurum olduunu hi sanmyorum. Atm ve erkek kardeimden baka hibir-eyim yok. Kendi taburumu harekete geirecek gten bile yoksunum." "Baban seni bizzat mezarndan uyaryor." Robert yorgunca kafasn sallad. "Amy, tm bunlar bana yeterince ac veriyor zaten. Ne olur sen de ikide bir babamn adn anarak yaram deme! Neler olup bittiini bilmiyorsun bile. Babam aile erefimizi kurtarmam isterdi. Babam bana asla karmazd, ne yapmak istediysem hibir zaman kar kmad. Sevgilim, sen de kocan iin bir iyilik yapmak istiyorsan, hevesimi krmak yerine bana destek olmaya al. nan bana, babam yaasayd o da yle yapard." "Sen de karn iin bir iyilik yapmak istiyorsan, oniyal-nz brakp gitme," diye kar kt Amy. "Senj Hollanda'ya gidince ne yapacam dndn m hi? Bana ne olacan?" 10 Philippa Gregory "Anlatmz gibi sen de Chichester'e, Philipses'e gide eksin," dedi Robert kararl bir sesle. "Eer sefer umduumuzdan uzun srer ve ben eve abuk dnemezsem, kendi evine, Stanfield Hall'daki veyannenin yanna gitmeni istiyorum." "Oras benim evim deil! Benim evim Syderstone'da," dedi Amy. "Ben ikimizin bir yuvas olmasn istemitim. mrmn sonuna dek senin karn olarak yan banda yaamay istedim." Robert utan iinde geirdii iki yln ardndan bile, Amy'yi=reddetmek iin dilerini skmak zorunda kalyordu. "Kraliyetin Syderstone'a el koyduunu sen de biliyorsun. Paramz olmadn ve bunu yapamayacamz da." "veyannemden, Syderstone'u bizim iin kraliyetten kiralamasn isteyebiliriz." Amy inat ediyordu. "Topra ileriz. Benim de elimden geleni yapacam biliyorsun. almak beni korkutmuyor, birlikte her eyi yoluna koyabiliriz. Yabanc bir kral iin kumar oynamaktansa diimizi trnamza takp abalayabiliriz." "almaktan kamayacan biliyorum," diye onu onaylad Robert. "Gn aarmadan uyanp soluu tarlada alacana da phem yok. Ama ben karmn bir rgat gibi ter dkmesini hazmedemem. Ben byk oynamak ve en iyisi iin mcadele etmek iin yaratlmm. Hem babana da sana mreffeh bir hayat yaatacam vaat ettim. Bir avu toprak ve besili bir inek deil istediim, ben ngiltere'nin yarsn istiyorum!" "Benden bktn iin ekip gittiini dnecekler," diye konutu Amy ikna etmek istercesine. "Herkesin aklndan ayn eyler geecek. Eve, yanma daha yeni uradn ve hemen tekrar gidiyorsun ite." BAKRENN II 11 "ki yl boyunca bu evde seninle ba baa yaadk, Amy!" diye heyecanland Robert. "ki uzun yl!" Robert sesindeki fke tnlarnn Amy'yi incitebileceini dnerek kendini toparlamaya alt. "Amy, beni affet ama ben byle yaayamam. O aylar, bir mr gibi geldi bana. smim vatan hainlii etiketiyle lekelendi, hibir eye sahip olma hakkm yok! Ne ticaret yapabiliyorum, ne bir ey alabiliyor, ne de satabiliyorum. Ailemin nesi varsa kraliyet tarafndan el kondu -Biliyorum!- benim yzmden senin ailenin elindekiler de yok oldu: Babandan kalan miras, annenin serveti. Sahip olduun her ey benim yzmden yitip gitti. Hakkmz olan geri almak zorundaym. Senin iin, bizim iin." "Bedeli bu olacaksa hakkmz olan bile umurumda deil," dedi Amy dmdz bir sesle. "Bandan beri her eyi bizim iin yaptn syleyip duruyorsun ama ben bunlarn hibirini istemiyorum. Ben sadece senin yanmda olman istiyorum, bana sen lazmsn, Robert; mal mlk, para deil. veyannemin yannda yaamak zorunda kalmak, onun merhametine snmak bile umurumda deil. Tek dndm senin yanmda ve gvende olman." "Amy, yapma ltfen! Ben yal bir kadnn sadakasna, muhta olacak bir erkek deilim! Ayam vuran bir ayakkaby her gn giymek zorunda kalmaktan bir fark yok bu sylediinin! Biz evlendiimizde babam ngiltere'nin en gl adamyd. kimizin ortak bir plan vard: Kardeim kral, Jane Grey de kralie olacakt. Planmz hayata geirmeye ramak kalmt. ngiliz asillerinden olacaktm. Hep bunu umdum, bunun iin savatm. Kanmn son damlasna kadar mcadele etmek de dahil, her eyi gze almtm. Ben bu yola ba koydum. Hem neden olmasn ki? Bizim de kraliyet tahtnda en az Tudorlar kadar hakkmz vard, ki 12 Philippa Gregory

onlar da nesil nce ayn eyi yapmt. Dudleyler, ngiliz kraliyet tahtnn yeni varisi olabilirdi. Baaramasak da, yenilsek de." "Ve hakir grlseleniz de," diye destekledi Amy. "Hem de un ufak olsak da," diye onaylad Robert. "Olsun, ben hl bir Dudley'yim. ktidar iin domuum ve iktidara gemek iin hl ansm var. Aileme ve lkeme hizmet etmek iin dnyaya getirildim. Sen de bir kar toprak ileyip ailesini geindirmeye alan ifti bir koca istemezsin. Sen de btn gn evde oturup cruflarla oynayan bir koca istemezsin." "Hayr, aksine istediim tam da bu," diye srar etti Amy. "ngiltere'nin, iktidar kavgasna bulam abalayan adamlardan ok, toprak ileyen iftilere ihtiyac olduunu -hem de lkeyi kalkndrmak iin ihtiyac olduunu- gremiyorsun, deil mi Robert?" Robert kendini tutamayarak iten bir kahkaha koyuverdi. "Belki sadece sana yle geliyordur. Ama ben asla senin istediin gibi biri olmayacam, olamam da! Ben lkenin en byk adam olmak iin dodum, bydm. Ne yenilgi, ne de lm korkusu; hibir ey beni kendi yayla kavrulan, zavall bir ifti yapamayacak. En gl olmasa bile, ad lkenin en glleri arasnda saylan bir adamn oluyum ben. Ben byrken etrafmda sadece kral ocuklan vard. imdi Norfolk'ta solucanlarla arkadalk etmemi nasl beklersin? smimi temizlemek ve Kral Philip'in dikkatini ekmek zorundaym. Kralie Mary'nin gzne girersem ykselmem iten bile deil." "Ya savata lrsen, o zaman ne olacak?" Robert hnzr bir edayla gz krpt. "Tatlm, neden son gecemizde tatsz eylerden sz ederek bana ikence ediyorBAKRENN II "13 sun? Ne dersen de, ben yarn yola kacam. Kt dileklerde bulunma bouna." "Ama sen bir rya grdn!" Amy yataa bada kurup Robert'n elindeki bo kupay ald ve kocasnn ellerine skca sarlarak bir retmen edasyla konumaya koyuldu. "Lordum, bu bir ikaz. Bana kulak ver ve yarn gitmekten vazge!" "Gitmek zorundaym," dedi Robert drndz bir sesle. "Byle yaamaktansa lmeyi bile tercih ederim, en azndan lmm ismimdeki lekeyi temizler. Kralie Mary'nin ngiltere'sinde onuru ayaklar altna alnm bir ailenin vatan haini olu..." "Ama neden? Elizabeth'in ngiltere'sinde yaamay m tercih ederdin?" "Hem de tm kalbimle..." Amy aniden Robert'n ellerini brakt, mumu sndrp yorgan stne ekerek srtn kocasna dnd. Karkoca gzlerini tavana dikti ve t karmadan uzandlar. "yle bir ey asla olmayacak," diye aka belirtti Amy. "Elizabeth tahta asla kamayacak. Kralie yaknda bir ocuk daha dourur. spanyal Philip'in olu, hem spanya. mparatoru, hem de ngiltere Kral olur, ocuk kz olursa da kimsenin istemedii bir prenses olarak yabanc bir prensle evlenir ve ksa zamanda unutulur gider." "Ya da gitmez," diye cevaplad Robert. "Kralie'nin bir ocuk daha douracak vakti olup olmadn bilemeyiz. Mary lrse, benim Prensesim de ngiltere Kraliesi olur ve tahta ktktan sonra beni unutmayacana eminim.'V 14 Philippa Gregory Ertesi sabah Amy, Robert'la konumamaya karar verdi. Alt katta sessiz sedasz kahvaltlarn ettikten sonra Amy tekrar odalarna kp Robert'n birka para eyasn toplayarak antasn hazrlad. Robert yukar seslenip karsn daha sonra rhtmda bekleyeceini syleyerek evden ayrld ve kalabalk sokaklara kart. Hollanda'ya sefere kmaya hazrlanan spanya Kral Phi-lip'i uurlama tela Dover kyn bir batan bir baa sarmt. Her trl zerzevat satan sokak satclar kalabalktan istifade edip satlarn katlamak iin rtkanlk yapyordu. Kocakarlar sepetlerindeki tlsm ve muskalar sefere kan askerlere uur getirecei bahanesiyle satmaya alyordu. Seyyar satclar tepsilerindekileri gsteriyor, sokan bir tarafna tezgah aan berberlerse bitlenmekten korkan askerleri sefere kmadan nce tra etmek iin birbiriyle yaryordu. Birka rahip de bir araya gelmi, vicdanlarn gnahlarndan arndrmadan lmekten korkanlar etrafna toplamt; fahieler de asker kalabalna karm, en kahkahalar atyor ve her trl ksa zevki vaat ederek aralarnda geziniyordu. Kadnlar ise kocalar ve sevgilileriyle vedalamak iin rhtmda sralanmt, yk arabalar ve toplar tehlikeli bir ekilde kenardan ekilip srkleniyor ve kk gemilere ykleniyordu, tahta iskelelerden gemiye geirilmek istenen atlar arkalarndan kfrler ederek eken adamlarn ellerinde kmldanyor ve kiniyordu. Robert'n da handan kmasyla kk erkek kardeinin koluna yapmas bir oldu.

"Henry! Seni grdme sevindim!" diye seslenen Robert, on dokuz yandaki kardeinin boynuna atld. "Ben de kara kara birbirimizi nasl bulacamz dnyordum. Dn btn gece gelmeni bekledim." BAKRENN II 15 "Haklsn, dn gece geciktim. Ambrose atm tmar edene kadar dar kmama izin vermeyecekti. Nasl olduunu bilirsin. Anszn otoriter aabey rolne soyundu. Gvende olacama ve seni de tehlikeden uzak tutacama dair yemin etmek zorunda kaldm." Robert iten bir kahkaha att. "Umarm onunla ba ede-biliyorsundur." "Buraya bu sabah geldim ve her yerde seni aryordum." Henry bir adm geri ekilip aabeyini dikkatlice szd. Robert, henz yirmi yandayd ve her kadnn soluunu kesebilecek kadar yakklyd. Oysa delikanllk anda ektii aclar gzlerine derin anlamlar katmt bile. Son zamanlarda ok kilo verdii iin avurtlar km, yzne yllarn yorgunluunu tayan orta yal bir adamn ifadesi yerlemiti. Henry'ye bakp srtnca yzndeki sert ifade yerini sevgi dolu bir aabeyin sevecenliine brakt. "krler olsun, Tanrm! Seni grdme sevindim, ufaklk! Byk bir servene hazr msn?" "Kraln maiyeti geldi," diye anlatt Henry ona. "Kral Philip gverteye kt bile, Kralie ve Prenses de burada." "Ya Elizabeth? Burada m? Onunla konutun mu?" "Onlar yeni gemide; Philip ve Mary," dedi Henry. "Kralie olduka huysuz grnyor." Dudley, Henry'ye glerek karlk verdi. "Bu durum Elizabethan houna gitmi olmal." "Ot gibi yaayan bir ablann yannda ne kadar mutlu olu-nabilirse!" Henry, benzetmesine kendi de gld. "Peki Elizabethan, Kral Philip'in sevgilisi olduu doru mu?" , "Aslnda tam olarak yle deil," dedi Dudley bir ocuk kadar kendinden emin. "Sadece kendini garantiye almak iin kraln nabzna gre erbet veriyor. Aksi takdirde kralil6 Fnilippa Gregory yet danma meclisi yarndan tezi yok, infaz kararn verirdi. Elizabeth ak sarhou bir aptal deil, olamaz da. Tek derdi kral kullanmak, ona ait olmak aklndan bile gemi-yordur. Elizabeth kvrak zekl bir kadndr, dorusu onu grmeyi ok isterdim." "Sana kar en bandan beri efkatli yaklayor, yle deil mi?" Henry hnzr bir edayla srtt. "Kim bilir, belki kral bile glgede brakabilirsin!" "Ona vaat edebileceim hibir eyim yokken bu imknsz," dedi Robert. "Elizabeth hayatn hesap kitap stne kurar. Tajar onu korusun. Her neyse, yolculua hazr msn?" "Atm oktan gverteye kardm. Ama sana da yardm edebilirim." "Pekl, gidelim yleyse," dedi Robert. ki gen adam ta revaktan geerek hann arka avlusunda bal duran atn yanna gittiler. "Onu en son ne zaman grdn? Prenses'i yani?" diye sordu Henry aabeyine. "Son grdmde hl ihtiam iinde yayorduk, tabii o da yle." Robert'n yznde pimanln izleri vard. "Sarayda geirdiimiz son Noel'di galiba. Kral Edward taht kaybetmek zereydi ve Elizabeth de en gzde Protestan prensesti. kimiz de kendini beenmi bir edayla ortalkta gezinirken Mary hibir yerde yoktu. Hatrlyor musun, Henry?" Henry kalarn att. "Hayal meyal. Detaylarla pek ilgilenmediimi bilirsin." "lgilensen iyi olur," dedi Robert gevrek gevrek. "Bizim gibi bir ailenin tm fertleri detaylarla ilgilenmek zorundadr." "Biz hl oradayken, vatan hainliiyle itham edilip Ku-le'deki hcreye kapatldn hatrlyorum," diye anmsad Henry. BAKRENN II 17 "Serbest brakldn renince ok sevinmitim. Eliza-beth'te oldum olas bir eytan ty olduuna inanrm." Byk siyah at Robert' grnce kinemeye balad ve Robert da usulca ata yaklap burnunu okamaya koyuldu. "Gel tatlm, haydi gel, UkAdmV "Ona ne dedin?" diye sordu Henry. "lk Adm." Robert derin bir nefes alp devam etti. "Kuledeki zindandan ilk ktmda Amy'nin yanna koup ve-yannesinin evine sndmda ulsuz kalmtm, kadn da bana binmek iin at satn almamam ya da dn almam sylemiti." Henry ksk sesle uzun ve tiz bir jslk ald. "Hl Stanfi-eld'da gzel bir evleri olduunu sanyordum?"

"Kimsenin vatan haini damgasn yemi bir damada verilecek evi yoktur," dedi Robert kederle. "Nitekim benim de binici kyafetlerimi giyip bir at yarna katlmaktan baka arem yoktu. Ben de yle yaptm ve bu at kazandm. Hak ettiim mertebeye yeniden kavumam iin attm ilk adm olduu iin de ona bu ismi verdim." "Ve bu da ikinci admmz olacak, yle mi?" Robert bayla onaylad. "Eer Kral Philip'in gzne gi-rebilirsek, yeniden saraya dnebiliriz,"- dedi. "Hollanda topraklarn spanya topraklarna katan bir adamn affedilmemesi iin hibir neden yok, suu her ne olursa olsun." "Dudley! Bir Dudley!" Henry eski gnlerde olduu gibi aile fertlerinden biri arpmaya giderken attklar sava naralarndan birini att. ki karde hrn atn yularndan tutup kalabalk sqkak-lardan geerek rhtma kt ve atlarn gverteye karah dier adamlarn arkasnda beklediler. Sakin dalgalar sahili dvyordu. lk Adm burun deliklerini kocaman ap huzur18 Philippa Gregory suzlanarak kprdand. Tahta plakann stnde yryp gemiye geme sras ona geldiinde n ayan tahtaya koydu ama sonra korkudan dondu. Liman iilerinden biri kamsn kaldrarak yanlarna geldi. "ndir o elini!" diye brd Robert, kalabaln grlts arasnda. "Sylyorum yalnz, vurmadan ilerlemeyecek bu hayvan," diye kfretti adam. Robert ata srtn dnd, dizginleri brakt ve karanlkta nnden yrd. At sendeledi, ayak deitirdi, kulaklarn havaya dikti, Robert' arayan ba saa sola evrildi. Gemi gvertesinin tam ortasndan Robert'n sl ykselince at da kulaklarn dikip byk bir gvenle gverteye yrd. Robert atn okayp sevdikten sonra gemiden inip limana geldi tekrar ve rhtmda, elinde torbalarla Amy'yi grd. "Her ey yklendi, gemi hazr," dedi Robert ona neeyle. Amy'nin souk, kck elini tutup dudaklarna gtrd. "Dn gece ryam aklm bamdan ald ve sinirlerimi bozdu. Bundan sonra baka srtme yaamayalm, dosta ayrlalm." Amy'nin kahverengi gzleri yalara bouldu. "Ah, Robert! Ne olur gitme!" Zavall gen kadn nefes nefeeydi. "imdi Amy." Robert ikna edici bir ses tonuyla konumaya zen gsteriyordu. "Gitmem gerektiini sen de biliyorsun. Btn kazancm sana gndereceim, gnderdiim paray akllca ileteceine phem yok. Kim bilir, belki biriktirip kk bir iftlik bile alabilirsin. Karcm, yeniden toparlanp o eski aaal gnlerimize kavuabiliriz. Senden tek istediim bana gvenmen ve destek olman." Amy glmsemeye alt. "Seni asla yar yolda brakmayacam, bunu sen de biliyorsun. Ben sadece..." BAKRENN II 19 "Kraliyet mavnas!" Henry, iskeledeki tm askerlerin apkalarn karp balarn ediini grnce heyecanla bard. "Bizi mazur gr." Robert telal bir biimde Amy'den izin istedi ve Henry 'le birlikte spanyol Kral Philip'in gemisinin gvertesine yneldiler. Kraliyet mavnasnn geliini gverteden seyretmek istiyordu. Kralie, mavnann tenteli pupasnda otururken yirmi iki yandaki Prenses Elizabeth, Tudor hanedannn renkleri beyaz ve yeillere brnm pruvada dimdik ve marur ayakta durarak herkesin kendisini grmesini istercesine etrafa glckler sayordu, insanlara el sallyordu. Krekiler mavnay kmldatmamaya zen gsteriyordu ve gemiler yan yana durdu. ki kardese sava gemisinin yksek gvertesinden, daha alakta kalan mavnay tabak gibi gryordu. Elizabeth bam kaldrnca Dudleyler'le gz gze geldi. "Bir Dudley!" diye sevin iinde barrken ltl gzleri Ro-bert'a kilitlendi. Robert, ban eip prensesi selamlayarak karlk verdi. "Prenses!" Ardndan kendisini tanmayan Kralie'ye evirdi baklarn. "Majesteleri." Kralie mesafeli bir tavrla elini Robert'a uzatt. Elbisesinin stnde sra sra inciler, kulaklarnda ise prlanta kpeler vard. Ne kadar vakur grnmeye alsa da gzlerinde derin bir acnn izleri vard. Dudak evresindeki izgilere baklrsa, glmsemeyi bile unutmutu. Elizabeth kraliyet mavnasnn ucuna yaklat. "Sen de mi savaa katlyorsun?" diye seslendi dier gemiye. "Kahraman olmaya m karar verdin, Robert?" .,'

"Umarm," diye cevap vererek seslendi Robert da. "Kralie'ye einin smrgelerinde hizmet etmek ve kendisine hak ettii mertebeyi geri kazandrmaktan eref duyacam." 20 Philippa Gregory Elizabeth'in gzlerinde hain prltlar dolayordu. "Eminim, senden daha sadk tek bir askeri bile yoktur." Prenses en bir kahkaha koyuvermemek iin kendini zor tutuyordu. "Ve sarayda da sizden daha tatl birinin olmadna bahse girerim," diye karlk verdi Robert da. Elizabeth glmemek iin dilerini skyordu. Robert, Elizabeth'in hislerine hkim olmak iin kendisiyle nasl mcadele ettiine bizzat ahit oldu. "Peki siz iyi misiniz, Prenses?" diye daha yumuak bir sesle konutu Robert. Elizabeth, Robert'n ne kastettiini an-larnti: Salnz yerinde mi? nk Prenses'in hastalanp eklemleri itii iin yataa dmekten korktuunu biliyordu. Ve gvende misiniz? nk kraliyet mavnasnda, hemen Kralie'nin yan banda olmann, tahta yakn olmakla, idam sehpasna yakn olmakla ayn manaya geldiini ve aslnda ne denli byk bir tehlike olduunu Robert gayet iyi biliyordu. zellikle danma meclisinde kendine en yakn isim olan Kral Philip sefere karken. Ve her ey bir yana: Siz de benim gibi yarnlardan umutlu musunuz, gzel gnlerin bir an nce gelmesi iin dua ediyor musunuz? "Ben iyiyim!" diye bard Elizabeth. "Her zamanki gibi. Ayn. Ya sen?" Robert ona srtt. "Ben de aynym." Daha fazla konumalarna gerek yoktu. "Tanr seni korusun ve esirgesin, Robert Dudley," dedi Elizabeth. "Sizi de, Prenses." Ve Tanr size g versin, ben de o gnleri greyim, Robert'n dile getirmedii cevapt. Elizabeth'in gzlerindeki arsz prltdan aklndan geenleri anladn anlad Robert. Her zaman birbirlerinin ne dndn ok iyi bilirlerdi zaten. % 155 Amy tam alt ay sonra, yannda arkada Lizzie Oddingsell ile Grayesend iskelesinde durmu, gvertesi sere serpe uzanan l ve yarallarla dolu, yelkenlerini indirmi, savatan dnen gemilerin demirleyiini seyrediyordu. Hayatta kalanlar yenilginin utancyla kafalarn dahi kaldramyordu. Robert'n gemisi limana sn yanaanlar arasndayd. Amy tam saattir iskelede bekliyor ve her geen dakika Ro-bert'a sa salim kavuma umudu biraz daha azalyordu. Fakat ufak gemi yava yava yanat, halat att ve adeta ngiltere'ye malubiyetle dnmenin utancyla gnlszce rhtma demir att. Amy elini gzlerine siper ederek merakl baklarn gemi gvertesine dikti. Sesi soluu kmadan ve tek damla gzya dkmeden kalabaln arasnda sevgili kocas Ro-bert' semeye alyordu. Korkuyordu... Eer Robert gvertede bulunanlarn arasnda deilse bu ancak iki anlama gelebilirdi: Sr Robert ya esir alnm ya da ldrlmt. Derken Robert' grd. Gemi direinin tam yannda duruyordu. Hi acelesi yokmu, ne kendi toprana yeniden 22 Philippa Gregory ayak basmak, ne de Amy'yi grmek umurundayd sanki. Yannda iki sivil adamla, kucanda kara kafal bir bebek tayan bir kadn da vard. Ama Henry ortada yoktu. Gemi halatnn iskeleye atldn grnce Amy atlp Ro-bert' kucaklamak, iskeleyi koarak geip kollarn kocasnn boynuna dolamak iin ne kmak istediyse de Lizzie Oddingsell arkadana mani oldu. "Bekle," diye tavsiye verdi gen kadna. "nce nasl olduunu grelim." Amy, Lizzie'nin elinden kurtuldu ama yerinden de kprdamad. Robert'n gemiden ar aksak indiini grnce yaralanm olmasndan endie etti. "Robert?" "Amy." "Tanr'ya krler olsun iyisin," diye patlad Amy. "Korkun bir ekilde ablukaya alndnz duyduk. Calais dm. Tm bunlarn doru olmadn biliyorduk ama..." "Hepsi doru, Amy." "Calais de dt m?" nanlmaz bir eydi dorusu. Calais, ngiltere'nin gzbebei smrgelerinden biriydi. Sokaklarnda ngilizce konuulur, ngilizler'e vergi denir, deerli yn ve kuma ticareti yaplrd. ngiliz krallarna 'ngiltere ve Fransa'nn Kral' payesini kazandran da Calais'ti. Calais, ngiltere'nin, bir dnya gc olduunun yegne gstergesiydi. Fransa topraklarndaki bu liman kenti en az Bristol kadar ngiltere'ye de aitti. Calais'in Franszlar'n eline getiini dnmek bile korkuntu.

"Dt! Calais'i kaybettik." "Peki kardein nerede?" Amy alaca cevaptan korksa da nihayet cesaretini toplayp sordu. "Robert, sylesene Henry nerede?" BAKRENN II 23 "ld." Robert laf fazla uzatmadan yantlad. "St.Quen-tin'de bacana bir kurun isabet etti, sonra da kollarmda can verdi." Robert, acsn bastrmak ister gibi ksa ama keskin bir kahkaha koyuverdi. "St. Quentin'de spanya Kral Phi-lip'in dikkatini ektim. Baarmdan vgyle sz edilen bir rapor Kralie'ye gnderilmek zereydi. Tam planladm gibi ilk adm atmtm ama planm kardeime mal oldu. Hayatta yokluuna dayanabileceim en son insan. Ve imdi de bozguna uram bir ordunun banda lkeme dndm. Maalesef St.Quentin'de iyi bir i karan Robert Dudley'nin, Calais'te hezimete urad Kralie'nin gznden kamayacaktr." "Ah, Robert, ne nemi var ki?" diye sesini ykseltti Amy. "Sen sa ve biz birlikte olduktan sonra. Haydi Robert birlikte evimize gidelim. Calais, ya da Kralie'nin ne dnd kimin umurunda? Calais'e ihtiyacn yok, Syderstone'u geri alabiliriz. Benimle gel ve ne kadar mutlu olacamz kendi gzlerinle gr!" Robert ban iki yana sallad. "Kralie'ye rapor vermem gerekiyor," dedi inat eder gibi. "Sen bir aptalsn!" Amy sinirine hkim olamyordu. "Brak da kt haberi ona bakas versin. O kii neden sen ola-' sn ki?" Herkesin gz nnde karsnn kendisine kafa tutmas Robert'n arna gitti, gzleri fkeyle parlad. "Aptal olduumu dnyorsan kusura bakma. Ama Kral Philip benim ismimi vererek beni huzuruna ard, ben de grevimi yerine getirmeliyim. Ben gelene kadar sen Chichester'de Phi-lipses'le birlikte kalabilirsin. Eer bu kadn ve ocuunu da beraberinde gtrrseri memnun olurum. Calais'te evini kaybetti, ngiltere'de bir sreliine snabilecei bir yere ihtiyac var." 24 Pfailippa Gregory "Hayr. Gtremem!" Robert, Amy'yi belki de ilk kez bu kadar aksi ve fkeli gryordu. "Hem ondan bana ne, sana ne?" "O da Kralie'nin soytanlarndan biriydi," diye aklad Robert. "Ad Hannah Green. stelik sefer boyunca bana hep sadk kald ve tek tk yol arkadalarmdan biri oldu. Ltfen sen de ona kar biraz daha nazik olmay dene, Amy. Onu Chichester'e gtr. Ben de o esnada kraliyet atlarndan birini dn alp saraya gideceim." "Ne o, planlarn gibi atndan da m oldun?" Amy, Robert'n cann actmak iin hibir frsat kalmyordu. "Aylar sonra eve kardeini ve atn kaybederek geldin. Ne daha zengin ne de kudretli dndn, aksine giderken durumumuz daha iyiydi. Ne yazk ki, veyannem Leydi Robsart hakl kt." "Evet, veyannen hakl kt." Robert sakin olmaya alyordu. "Gzel ve asil atm, stnde beni tarken bir topu ateinin kurban oldu. nce beni yere savurdu, sonra da kendisi stme kapanarak hayatm kurtard. Beni kurtarmak pahasna can verdi. Ona iyi bir sahip olacama dair sz vermitim, oysa onun lmne neden oldum. Ona 'lk Adm' ismini vermitim, oysa daha ilk admda tkezleyip uvalladm. Hem atm, hem de sefer iin harcadm paray kaybettim. Hepsi bu mu? Hayr, kardeim ve tm umutlarmdan da oldum. Sanrm Dudley ailesinin sonunun geldiini duymak seni memnun edecek. Memnun ol o zaman, nk bu kez ben bile yolun sonunu gremiyorum!" Robert ve Amy ayn ayr kendi yollarna koyuldu: Robert saraya doru gitti ve kt haber getirdii iin hi ho karBAKRENN II 25 lanmad, Amy ise uzun sre kalmak zere Chichester'deki arkadalarnn evine gitti ama sonra ikisi de istemeye istemeye Stanfield'daki veyannesinin evine dnd. Gidebilecekleri baka hibir yer yoktu. ''iftlikte alacak yeterli sayda iimiz yok." lk gecelerinde Leydi Robsart aka syledi. Robert dalgn baklarn nnde duran bo orba ksesinden kaldrd. "Ne?" "Tarlalar sryoruz ve elimize geen mahsul hibir iimize yaramyor. alacak ii yok, dndm de belki sen yarn tarlay srmemize yardm edebilirsin." Robert, Leydi Robsart'a Yunanca konuuyormu gibi bo gzlerle bakakald. "Tarlada almam m istiyorsunuz?"

"Aslnda veyannem iilerin banda durmann iyi olacandan sz ediyor, yle deil mi?" Amy, ipler anszn gerilmeden araya girme ihtiyac hissetti. "Saban sren iilerin banda durmasnn sence ne gibi bir faydas olabilir? phesiz bu iin nasl yapldn o da biliyordur. Robert'n iyi at bindiini biliyorum, en azndan saban srebilir." Amy kocasna dnd. "Kulaa o kadar da korkun gelmiyor, deil mi Robert?" Robert afallamt, azn bak amyordu. "imdi siz benden rgatlar gibi tarlada almam m istiyorsunuz?" "Bu evin geimine katk salamak iin baka ne yapabileceini dnyorsun? Tarladaki beyaz bir zambak gibisin, ne tohum ekebilirsin, ne orak kullanabilirsin." Robert'n beti benzi att ve Bayan Robsart'n ona dedii ekilde bir zambak gibi bembeyaz oldu. "Ben herhangi biri gibi tarlada alamam!" "Neden sana lord muamelesi yapaym ki? Tm asalet unvanlarn, varln ve umutlarn yok olup gitti." 26 Philippa Gregory Robert, fkesine hkim olmaya alrken kekelemeye balad. "Bir daha asla ykselemeyecek olsam bile, kendimi bir gbre ynnn iine hapsedecek kadar klemem!" "Zaten bir adamn alalabilecei kadar alaldn. Kral Philip bir daha evine dnemeyecek. Ve Kralie de -Tanr onu korusun- oktan sana srtn dnd. smin lekelendi, itibarn kalmad. Amy'nin ak ve benim sana gsterdiim merhametten baka hibir eyin yok." "Senin merhametin!" Robert avaz kt kadar baryordu. "Seni evime kabul ettim, hem de hibir karlk beklemeden. Senin de dierleri gibi alabileceini sanmam su mu? Amy kmes hayvanlaryla ilgilenip diki dikiyor, ayrca ev ilerine de yardm ediyor. Ben evin dzenini salyorum, oullarm ekinler ve bykba hayvanlarla ilgileniyor." "Onlar obanlara ve saban srenlere emirler yadryor!" diye patlad Robert. "nk onlar ne yaplmas gerektiini biliyor. Sen hibir ey bilmediine gre emir vermek yerine almak durumun-dasn!" Robert ar ar masadan kalkt. "Leydi Robsart." Sakin bir ses tonuyla konumaya zen gsteriyordu. "Beni daha fazla ileri gitmek zorunda brakmayn. Yenilmi olabilirim ama bu size beni aalama hakkn vermez." "Ah, neden ama?" Leydi Robsart iin durum elenceli bir hal alm gibiydi. "Rvannn sertliinden korktuumu syleyemem." "nk sizin iin bir nemi olmamal," dedi Robert arballkla. "Benim kendimi yeterince alalttm kendi aznzla sylediniz. Ben malup bir adamm, kaybettiim kardeimin ve tabii son iki yl iinde benim yzmden hayatBAKRENN II 27 n kaybeden dier kardeimin yasn tutuyorum. Bunun benim iin ne anlama geldiini dndnz m hi? Nezaketinizden olmasa bile merhametinizden biraz daha msamaha gsterebilirdiniz. Nedense ben Lord Robert'ken ne siz, ne de Amy'nin babas hesap soruyordu." Leydi Robsart yant vermeyince Robert, Amy'ye dnd. "Benimle gel, Amy!" Amy, Roberta kulak asmad. "Birazdan geleceim." Leydi Robsart dudaklarna yaylan glmsemeyi saklamak iin ban evirdi. "Gel," diyip elini Amy'ye doru uzatt Robert. "Tabaklan ykayp yerleri sprmem gerekiyor." Amy kendince bahaneler retiyordu. Robert, bir kez daha geri evrilmeyi gze alamad iin srar etmeyip arkasn dnerek kapya yneldi. "Yarn gn aarmadan ahrda ol, almak iin!" diye seslendi Leydi Robsart, Robert'n arkasndan. Gen adam kapy hzla arparak salondan kt. Amy ayak sesleri iyice uzaklap kesilinceye kadar bekleyip sonra da veyannesinin boynuna atld. "Bunu nasl yaparsn?" "Neden yapmayaym ki?" "Onu buradan gitmeye zorluyorsun." "Evet, nk onu burada istemiyorum." "Pekl, ama ben istiyorum. Eer o giderse ben de giderim."

"Ah, Amy!" Leydi Robsart vey kzna t vermeye hazrlanyordu. "Biraz makul ol, ltfen. O yenilgiye uram bir adam, bu saatten sonra ondan hibir ey olmaz. Brak nereye istiyorsa oraya gitsin. ster Kral Philip'e kosun, ister baka bir maceraperestin yanna. Bir gn bir yerde bir a28 Philippa Gregory tmada lp gidecek ve sen de zgrlne kavuacaksn. Bandan beri yanl bir evlilik yaptn syleyip duruyorum, artk bu samala bir son verme zaman geldi." "Asla!" dedi Amy tkrr gibi. "Byle bir eyi aklndan geirmen bile delilik. Eer tarlada almak istemiyorsa ben onun yerine alrm. Eer onu kendine dman bellersen beni de bellersin. Onu seviyorum. Ben ona, o da bana ait. kimizin arasna hibir ey giremez." Leydi Robsart ard. "Amy, bu sen olamazsn!" "Hayr, aksine bu benim. Sen kocamn stne giderken bir keye ekilip sakin kalmam nasl beklersin? Bizi ayrmaya altn nk buradan ayrlmay asla gze alamayacam sanyordun. imdi beni iyi dinle: Buray hemen ter-kedeceim! Benim iin Lord Robert'tan daha nemli bir ey yok. Evime ya da sana duyduum ballk, kocama ballmla boy lemez. Ve sen de Robert'a sayg duymuyorsan, en azndan ona benim kocam ve sevdiim adam olduu iin sayg duymalsn!" "Vay canna," dedi Leydi Robsart gnlsz bir hayranlkla. "Bir hi uruna ortal birbirine katyorsun." "Ben bir hiten bahsetmiyorum." Amy inat ediyordu. "Bir hi de olabilirdi." veyanne ge de olsa atekes ilan etmeye alyordu. "Tamam, onu tarlada almaktan kurtardn ama yine de ona bir megale bulmak zorundasn. Sence de bir eyler yapmas gerekmiyor mu, Amy?" "Ona bir at alabiliriz," diye karar verdi Amy. "Ucuz, toy bir at. At ehliletirip yetitirir, sonra da at satp kazand parann bir ksmyla bir yenisini alabiliriz. Atlardan ok iyi anlar, onlarla arasnda neredeyse zel bir diyalog var." "Peki at neyle almay planlyorsun?" Leydi Robsart renmek istiyordu. "Sakn benden bir ey bekleme." BAKRENN II 29 "Babamn madalyonunu satarm," dedi Amy sadakatle. "O madalyonu satmana asla izin vermem!" "Robert iin satacam." Yal kadn bir an duraksad. "yi, sana ben bor vereceim, yeter ki madalyonu satma." Amy, veyannesi karsnda kazand zaferden honuttu. "Teekkr ederim." Robert' sakinlemesi iin bir saat kadar yalnz braktktan sonra Amy de st kattaki krk dkk yatak odalarna kt, Robert' kk yataklarnda bulmay bekliyordu, ikisi adna mcadeleyi kazandn, yarn ahra gitmesine gerek kalmadn ve ona tmar etmesi iin bir at alacaklarn syleme hevesiyle girdi ieri. Ancak dz beyaz araflara el dememiti, yatak bombotu, odada kimse yoktu. Robert gitmiti. <TJaz 1556 Robert Dudley tm gcn toplayarak kararl admlarla saraya doru yryordu. Karsnn ailesinin aalamalarna da maruz kaldktan sonra onu daha fazla ne kltebilirdi ki? Ama imdi Richmond'da, bir zamanlar kendi evi gibi benimsedii yeni ina edilen ihtiaml sarayda her gn biraz daha burnunun srtleceim idrak ediyordu. Bir zamanlar yanlarndan geip gittii, dilenseler daha iyi diye dnd arzuhal sahiplerinin arasndaki yerini almt. Kendilerinden daha st durumda olanlarn ilgisini ekmek iin, onlar biraz ykseltecek birileriyle tantrlma umudu iinde gnlerce birilerinin kapsnda yatan adamlarn arasna katlmt. Tudor Saray'nda her ey para, g ve konum pnar gibiydi. Sarayn yksek mevkilerinden vergi deyenlere, oradan da daha aa kademedekilere doru blnyordu her ey. Servetine sahip kamayanlar paralar etrafa savuruyordu ancak deirmenin suyundan biraz da kendinize alabilmek iin nce kaynaktan elde eden birisini bulmanz gerekiyordu. Robert, bir zamanlar babasndan sonra krala en yakn ikinci adam olarak sarayn tepesinde ilerin nasl yrdBAKRENN II 31 n gayet iyi biliyordu. imdi sra sarayn alt kademelerinde neler dndn renmeye gelmiti.

Robert, kaynbiraderinin arkadalarndan Henry Sid-ney'in evinde misafir kald sre boyunca her gn muntazam olarak sarayn kapsn andrmaya balad. Tek istedii bir lordun yannda ufak tefek bir i ve ban sokacak bir oda bulabilmekti. Ama bu o kadar kolay olmayacakt. Kimse Robert' ie almaya yanamyor, hatta insanlar ona selam vermekten bile ekiniyordu. Sradan ilerde altrlmak iin fazla eitimliydi; insan dil birden bilen birine nasl olur da yan komudan dn alnacak malzeme listesini yazdrabilirdi? stelik Robert, Kral Edward zamannda babasyla- birlikte Protestan reformuna n ayak olduu iin Katolik Lordlar tarafndan da hor grlyordu. Ayak iinde altrlmak ya da sarayda herhangi bir ile grevlendirilmek zere fazlasyla ekici, bir o kadar da asil bir duruu vard. Hibir lord, arkasnda Robert gibi bir adam dururken avantaj kendi lehine eviremezdi. Kimse kendi hizmetkrnn glgesinde kalma riskini almak da istemezdi. Ayrca bu kadar yakkl ve cazibeli bir adam da kars ve kzlaryla ayn at altnda barndrmak hibir lordun iine gelmiyordu. Nitekim keskin yz hatlar, delici baklaryla her kadnn akln bandan alabilecek ekicilikteki Robert Dudley'yi kimse ie almak istemiyordu. Robert, sarayda czaml bir yakkl gibi taklyordu, artk itilip kaklmaya, srekli ret cevab almaya almt. Lord unvann tarken peinden ayrlmayan, onunla arkadal bir ayrcalk payesi gibi onurla tadn ifade eden eski dostlar imdi Robert' tanmazdan geliyordu. nsan Hafzasnn ne kadar nankr olduunu ac bir tecrbeyle anlyordu Robert. Kendi lkesinde dlanm, bir kenara itilmiti. 32 Philippa Gregory spanya Kral Philip'in referans da artk bir ie yaramyor, hibir kapy amyordu. Grne baklrsa kral hem karsn, hem de ngiltere'yi belki de sonsuza dek terk etmiti. Kendisine gzeller gzeli bir metres tutup Hollan-da'daki sarayna kapand iddia ediliyordu. Herkes az birlii etmiesine Philip'in ngiltere'ye bir daha ayak basmayacandan sz ediyordu. Terk ettii kars Kralie Mary de ikinciye yanldn kabullenmiti -bir daha asla hamile kalamayaca ve ngiltere tahtna bir erkek varis brakamayacandan dert yanyordu. Giysilerinin iinde ufack kalmt, kendini odasna kapatm, ngiltere'yi yneten bir kralieden ok, kocasnn yasn tutan sradan bir dul gibi davranyordu. Robert itibann yitirmi bir adam olarak kendi bana ticaret yapamad gibi bir tccar grubuyla birlikte de ala-myordu ve ismindeki bu leke kalkmad mddete hibir ilerleme kaydedemeyeceinin bilincindeydi, bu lekeyi kaldrmak da bir kiinin elindeydi: Kralie Mary. Karanlk, puslu bir sabah Henry, kaynbiraderi Henry Sidney'den dn ald apkas ve yakasyla soluu Kralie'nin saraydaki odasnn nnde ald. Kralie kiliseye gitmek zere elbet odasndan kacakt. Kralie'nin oda kaps alnca Robert gibi srada bekleyen dier arzuhal sahipleri telala kenara ekildi. Kralie, stnde siyah matem elbiseleri, ba nde, kendisine elik eden birka kadnla birlikte kapda grnd. Robert, Kralie'nin onu fark etmeden nnden geip gitmesinden korkuyordu. Ama korktuu olmad, Kralie'nin bir an iin kaldrd baklar Robert'a takld ve onu tanynca da durdu. "Robert Dudley?" Robert eilerek Kralie'yi selamlad. "kranlarmla, Kraliem!" BAKRENN II 33 "Benden bir ey mi istiyorsun?" diye sordu Kralie yorgunca. Robert da Kralie gibi dorudan konumas gerektiini dnd. "smimdeki vatan haini lekesinin kaldrlmasn istirham ediyorum," dedi akszllkle. "Kocanza St.Quen-tin ve Calais'te hizmet ettim. Bu sefer, servetimin kalanna ve kardeimin hayatna mal oldu. Merhametinize snyorum, Majesteleri. smimde bu leke varken ne bam dik yryebiliyorum, ne de kendime bir i bulabiliyorum. Karm babasndan kalan- miras, Norfolk'taki kk iftliini kaybetti, bense babamdan kalan her eyi. Karmn srf benimle evli olduu iin aalanmasna ve yokluk ekmesine dayanamyorum." "Kadnlar her zaman kocalarnn kaderini paylar," dedi Kralie dmdz bir sesle. "yi ya da kt. Ve unutma ki kt bir koca bir kadn sadece mutsuz eder." "Haklsnz, Kraliem," dedi Robert da. "Ama o benimle servetim iin evlenmedi. Onun tek istedii kk bir kyde sakin bir hayat geirebilmekti. Ve ben eer onu dinlemi olsaydm bugn herkesten daha mutlu olacakt. imdiyse ayn at altnda be yaayamyoruz, ailesinin beni hakir grmesine katlanamyorum ama ona bamz sokacak bir ev de salayamyorum. Onu hayalkrklna urattm, Kraliem ve hepsi batan sona benim hatam." "Calais derken sen de oradaydn, deil mi?" diye hatrlad Kralie Mary.

Robert'n gzlerindeki karanlk bak Kralie'ninkilerden farkszd. "Bu hezimeti asla unutamayacam," dedi(Robert. "Gereken nlemleri alamadk ve gafil avlandk. Kanallar bir hisar hendei grevi grmesi iin tarlmalyd ama denize alan kaplar amadlar. Surlar ve kaleler korunamad, i34 Philippa Gregory lerine yeterli adam yerletirilemedi. Birliimle birlikte elimden geleni yaptm ama Franszlar sayca bizden stnd ve daha yetenekliydiler. Yine de denemeden pes ederek baarszla uratmadm sizi, Majesteleri. Kocanz zaten St. Qu-entin'de bizzat kumandanlm yapt." "Seni bildim bileli azn iyi laf yapar." Kralie Mary'nin dudak kvrmlarna hayaleti andran belli belirsiz bir glmseme oturdu. "Dudleyler'in hepsi ayndr, cennetin kaplarn aacak bir cazibeleri vardr." "Umarm, Kraliem," dedi Robert Dudley. "ou oktan cennete gitti bile. Geri kalanlarmz da, stelik hi hak etmedikleri halde, toplumdan dlandlar. Doduum zaman yanmda, ocuk odasnda yedi erkek, be de kzkardeim vard ama artk drdmz kaldk maalesef." "Ben de yle dlanm vaziyetteyim." Kralie'den beklenmeyen bir itiraft bu. "Baban ve seni ezip geerek tahta knca her eyin stesinden geleceimi sanyordum. Tm belalar sona erecekti ama ne yazk ki, her ey asl ben tahta knca balad." "Hibir ey istediiniz gibi olmad iin ok zgnm," dedi Robert kibarca. "Kraliyet tac grnd gibi hafif bir yk deildir, zellikle de bir kadn iin." Kralie'nin feri kaan gzlerinden yalar boaldn grmek Robert' artt. "Hele hele yalnz bir kadn iin," dedi Mary yumuaka. "Elizabeth bekr, gen bir kadn olarak belki bunu daha iyi anlar. Tek bana koskoca bir kraliyeti ynetmek hi kolay deil, taht paylaabilecein gvenilir birini bulmak da! Hangi erkek kendine hem bir e, hem de bir taht alp stne stlk kansnn kendisini ynetmesine seyirci kalabilir ki? Bunu kim kabullenebilir?" BAKRENN II 35 Robert dizst melerek Kralie'nin elini avucuna alp pt. "Kralie Mary, Tanr ahidimdir ki, sizin kederiniz benim de kederimdir. lerin bu noktaya gelebilecei aklmn ucundan dahi gemezdi." Kralie bir an iin duraksayp adeta rahat bir nefes ald. "Teekkr ederim, Robert!" Robert'n ban kaldrp Kralie'ye bakmasyla birlikte, onu da ekim alanna almas bir oldu. spanyollar'nki gibi esmer ve przsz bir teni, yznde son zamanlarda yaadklarnn izlerini yanstan derin izgiler vard. J'nnde hl uzun bir yol var!" Kralie alayc bir tavr taknd. "Hl ok gen ve yakklsn, saln da yerinde. Benden sonra tahta Elizabeth'in oturacana ve tm kaybettiklerini sana geri vereceine inanyorsun. Ama unutma ki karn sevmek zorundasn, Robert Dudley. Bir kadn iin en zoru kocas tarafndan grmezden gelinerek ihmal edilmektir." Robert ayaa kalkt. "Onu her zaman seveceim, Kraliem," diye kolaylkla sz verdi. Kralie Mary onaylayan bir edayla ban salladktan sonra devam etti. "Ve tabi benim kuyumu kazmaya da almayacaksn." Robert bu sz verirken daha dikkatli ve ikna edici olmak zorundayd. Kralie ile gz gze geldi ve gzn bile krpmadan konutu. "O gnler geride kald," dedi. "Siz benim gerek Majestem'siniz! nnzde diz ktm, Kralie Mary. Ben ngiltere Kraliesi'nin karsnda onurumu ayaklar altna almaya hazrm." "Pekl," dedi Kralie Mary yorgun argn. "smindeki vatan haini damgasnn kaldrlmasn salayacam. Karnn topraklarn geri alabilirsiniz, tabii kendi asalet unvanlarn 36 Philippa Gregory da. Sarayda eskisi gibi odan da olacak, dilerim her ey senin iin iyi olur." Robert zevkten drt ke olmasna ramen gerek duygularn gizlemek zorunda olduunun farkndayd. Tekrar eilerek Kralie'ye teekkr etti. "Her zaman duacnzm." "O halde neden benimle birlikte kiliseye germiyorsun?" dedi Mary. Babas Protestan Reformu'nun fitilini ateleyen Robert Dudley, bir an bile dnmeden Kralie'nin pei sra Katolik Kilise'nin yolunu tuttu. Mihrabn gerisinde duran ikonalarn nnde diz kerken zerine dorulan baklar grmezden gelmeye alt. Bir anlk bir tereddt, en ufak bir yan bak grld m, olay biter, kafirlikle sulanrd. Ama Robert ne tereddt etti, ne de gz ucuyla yana bakt. Ha karp mihraba doru eilirken bir kukladan farksz hissediyordu kendini. Sadece kendi inancna deil, babasnn, savunmak iin cann feda ettii

inancna da ihanet ettiinin herkes gibi o da farkndayd. Ama maalesef kt ans sonunda Robert Dudley'yi de diz kmek zorunda brakmt ve bunu en iyi o biliyordu. onbahar 1556 Hertfordshire'daki tm anlar, ngiltere'deki tm anlar Elizabeth iin alyordu, pe pee alan anlar adeta Amy'nin beynine iliyor, ldrm bir kadnn histerik lklar gibi kulaklarnda nlyordu, tam hafifledi, sustu derken ahenksiz crtlak nlamalar ikence gibi en batan balyordu. Elizabeth, Hertfordshire Saray'nn tm panjurlarn ve pencerelerini ardna dek at ve grltden, kendi zaferinden sar olmak istedi, darda tahta kn tezahratlarla kutlayan kalabaln grlts iinde kaybolmak istiyordu; ve ite anlar susmak bilmiyordu, kargalar yuvalarn terkedip sr halinde ge ykseldi, meum eylerin habercisi gibi zikzaklar izerek umaya balad; yarasalar siyah bir duman bulutu gibi, dnyann tersine dndn gsterircesine, gn hi domayacak, artk sonsuza dek gece yaanacak dercesine an kulesinden havaland. Elizabeth, kt haberi gri gkyzne yayan eki seslerinin ritmini duyduka kahkahalarla glyordu: Zavall hasta Kralie Mary nihayet lmt ve gen Prenses Elizabeth tahtn tartmasz yeni sahibiydi. 38 Philippa Gregory Yeni Kralie gkyznde hzla hareket eden bulutlara gzlerini dikip Tanr'ya kranlarn sundu. "te sonunda tam da annemin en bandan beri istedii gibi bir kralie oldum, Mary'nin asla olamad, benimse olmak iin doduum bir kralie." "Peki sen ne dnyorsun?". Elizabeth dorudan sordu. Amy'nin kocas, batan karc duruuyla gzlerini gzlerine? diken, boyu omuzlarndaki gen Kralie'ye apkn bir glmsemeyle bakt. Hatfield Saray'nn souk bahesinde yan yana yryorlard. "Asla evlenmemeniz gerektiini dnyordum." Prenses bu beklemedii cevap karsnda ard. "Gerekten mi? Sanrm sen hari herkes mutlaka evlenmem gerektiini dnyor." "Mutlaka biriyle evlenmeniz gerekecekse bu sizden ok ama ok yal bir erkek olmal." Elizabeth adeta zevkten drt ke oldu ve gevrek bir kahkaha att. "Ama neden?" "Bylece ksa zamanda lr gider. Siyah kadifeler iinde muhteem grndnz dnrsek sizce de hakl deil miyim? Bence siyah kadife haricinde hibir ey giymemelisiniz." Tm bunlar nazik bir jestten ya da sradan basit bir komplimandan fazlasyd. Robert Dudley, hayat boyunca at binmekten politikaya kadar pek ok eyde en iyisi olarak ne ksa da onu asl farkl klan tatl diliydi. Elizabeth pembe burnundan deri botlarna kadar batan ayaa siyahlara brnm, sabah ayaznda siyah deri eldiBAKRENN II 39 venleri iinde parmaklarn birbirine srterek stmaya alyordu ve bandaki siyah kadife apkas gr kzl salarnn stnde hafif bir eimle duruyordu. Souktan buz kesen yzlerce arzuhal sahibi, nafile bir inatla peleri sra yeni Kralie ve Lord Robert' takip ediyordu. Sadece, Elizabethan uzun zamandr danmanln yapan William Cecil, iki eski ocukluk arkadann zel sohbetinin arasna girebilecek teklifsizlie sahipti. "Sen misin, Cecil?" Elizabeth hemen enselerinde kendilerini takip eden yal adama nazik bir slupla seslendi. Cecil de siyahlara brnmt. "Haberler iyi, Kraliem!" William Cecil, Robert Dudley'yi de bayla selamlamay ihmal etmedi. "Sr Francis Kftollys'ten duydum, her eyi bir rpda renmekten holandnz bildiim iin sz fazla uzatmayacam. Kars ve ailesiyle birlikte Almanya'y terk etmeye hazrianyorlarm, sanrm yeni yl birlikte karlayacaz." "Ta giyme trenimde yanmda olmayacaklar m?" Kuzeni Catherine'i ne kadar zledii sesine yansyan hsranndan belli oluyordu. "zgnm, Kraliem," dedi Cecil. "Maalesef onlar vaktinde burada olamayaca gibi bizim de onlar beklememiz mmkn deil." "Ama benim yardmc leydim olmay kabul etmitir herhalde? Kz da -neydi onun ad?Laetitia, banedimem olmayacak myd?"

"Bundan byk haz duyacana eminim," dedi Cecil. "Sr Francis teklifinizi memnuniyetle kabul etti]fe}erini bildiren bir not yazm. Yaknda Leydi Knollys'in. mektubu da elinize geecekmi. Sr Francis'in yazdklarna tiaklrsa, kuzeninizin size anlatacak o kadar ok eyi vaflrni ki, ulam 40 Philippa Gregory yanlarndan ayrlmadan nce mektubu maalesef yetitire-memi." Elizabeth'in etrafna k saan glmsemesi bir anda havay aydnlatm gibiydi. "Onu grnce konuacak ne kadar ok ey birikti!" "Bir an nce saray hazrlatalm ki kuzeniniz geldiinde rahat rahat sohbet edebilin," dedi Dudley. "Catherine'i 's-cak-souk' oyunlarmzdan hatrlyorum. Sen de hatrlyorsun, deil mi? Catherine her seferinde yenilirdi." "Ne zaman gzlerimizi stne diksek kzanp bozard-n nasl Unuturum." "Ambrose'un faresini diki kutusuna saklad oyun hari. lklaryla evi nasl da birbirine katmt!" "Onu gerekten ok zledim," dedi Elizabeth, dmdz bir sesle. "O neredeyse benim tm ailem." Adamlardan ikisi de Elizabeth'e, gzden dt gnlerde ona sahip kmayan ta kalpli Howard'lan hatrlatmad, oysa ayn akrabalar imdi sarayn etrafnda pervane oluyor, onu sanki ezelden beri benimsemiler gibi sahipleniyorlard. "Ben varm, Elizabeth," dedi Robert nazike. "Hem kz-kardeim, seni z ablas olsan ancak bu kadar sevebilirdi." "Ama Catherine boynumda tadm ha ve kraliyet kilisesindeki mumlar iin beni bir gzel azarlayacaktr," dedi Elizabeth suratn asarak, ayrntlara girmeden birden ii en dik yokua sren bir tavr taknd. "Eer bu onun tercihi deilse, nasl kraliyet kilisesinde ibadet edebilirsin?" Cecil, Elizabeth'e hatrlatma ihtiyac hissetti. "Bu senin tercihin," "Hayr, Papa'nn hkm altnda yaamaktansa ngiltere'yi terk etmeyi kendi seti. imdi Catherine ve ailesi gibi BAKRENN II 41 dier Protestanlar da vatanlarna dnyor, stelik de bir eylerin deitiini grme umuduyla." "Hepimiz gibi, Kraliem, buna hi phem yok." Robert, soran gzlerini Ceil'e dorulttu. lkede yaayanlarn kendisi kadar net bir dnya gr olmadnn altn izmek ister gibiydi. Ama yal adam, yumuakbal bir edayla Robert'n kn grmezden geldi. Cecil en bandan beri camiada erdemli bir Protestan olarak bilinirdi. Hatta srf Protestan Prenses'e gsterdii ballk yznden Katolik saray tarafndan yllarca dlanmt. Katolikler tahta gemeden nce, Dudleyler de dahil olmak zere uzun sre Protestan Lordlar'a bilfiil hizmet vermiti. Hatta reform arifesinde Cecil, Robert'n babasna pek ok konuda danmanlk yapmt. Robert ve Cecil arkada olamasalar da aralarnda mazisi eskiye dayanan, gl bir ba vard. "Alt taraf kilise mihrabnda bir ha duruyor olmasnn Papa'yla ne ilgisi var?" diye kesin konutu Elizabeth. "Buna kar kacaklarn sanmam." Cecil anlayla glmsedi. Elizabeth, kilisede deerli mcevherler ve altnlar grmekten, rahiplerin parlak cppelerinden, kilise duvarlarnn canl renklerinden ve Katolik inancnn aaasndan holanrd. Ama en azndan Cecil, Eli-zabeth'i, dini eitimini ald reform geiren kilisede tutabileceinden emindi. "Kilisede kutsal ekmek ksesinin havaya kaldrlmasna ve Tanr'y kutsarm gibi kutsanmasna msamaha gsteremem," dedi kesin bir tavrla. "Papa'nn samalklarna bir son vermeye kararlym. Halkmn inancnn ktye kullanlp kafasnn kartrlmasna daha fazla gz yummayacam, Cecil! Bunun byk bir gnah olduunu bile bile alet olamam, olmayacam da!" 42 Philippa Gregory Cecil ban sallamakla yetindi. lkenin en az yars onunla ayn fikirde olduu gibi, maalesef dier yars da tam aksini savunuyor olmalyd. Halkn gznde komnyondaki ekmek teknesi Tanr'nn vcut bulmu haliydi ve gerekten Tanr yanlarndaym gibi ona ibadet edilmeliydi; hatta bu ibadetten geri kalmak kafirlikten baka bir ey deildi ve daha geen haftaya kadar, cezas yaklarak ldrlmekti. "Pekl, kimi Kralie Mary'nin cenazesinde vaaz verme greviyle onurlandracaksnz?" diye sordu Elizabeth damdan dercesine.

"Winchester Piskoposu John White," dedi Cecil. "Bu greve kendisi talip oldu, Kralie'yi yrekten severdi. Hem saygn bir isim de." Cecil duraksayp kald yerden devam etti. "Geri ilerinden herhangi biri de yapabilirdi, kilisenin tamam kendini Kralie Mary'e adamt." "Zaten yapmak zorundalar da." Robert, bu sohbetin dnda kalmak istemedi. "Katolik sempatileri sayesinde Kra-lie'nin gzne girdiler, stelik Kralie onlara tam yetki de verdi. Protestan bir prensesi kabullenmeleri kolay olmayacaktr ama buna da alrlar." Cecil ban emekle yetindi ve diplomatik olarak hibir ey sylemedi. Ancak iten ie Protestan prenses her ne reform yaparsa yapsn, Katolik kilisenin ve yandalarnn kendi inanlarna bal kalacan tahmin ediyordu. Her eye ramen, en azndan yce kilisenin gen Kralie'ye cephe almasna engel olabilmeyi umut ediyordu. "Tamam, brakalm da cenaze ilerini Winchester yrtsn," dedi Elizabeth. "Yalnz lml olmas gerektiini kendisine hatrlatmay unutmayn. Halk galeyana getirecek tek bir kelime dahi edilmesini istemiyorum. Reform gerekleene kadar huzur ortamn korumak birinci grevimiz olmal, Cecil." BAKRENN II 43 "Winchester tutucu bir Katolik'tir," diye hatrlatt Robert, Elizabeth'e. "O dile dkse de dkmese de bak asn herkes gayet iyi bilir." Elizabeth'in delici baklar gen adama evrildi. "Madem bu kadar ok biliyorsun, bu ii yapacak baka birini bul, Robert!" Bunun stne Dudley omuz silkerek susmay tercih etti. "ok iyi dediniz," diye ekledi Cecil. "Bu ii ondan bakasnn yapmas uygun dmeyebilir. Katolikler'in hepsi en az peder kadar tutucu ve piskoposlarna adeta Tanr gibi tapyor. Son be yldr Protestanlar' sapkn olduklar gerekesiyle yaktklarn herkes biliyor. Byk bir ksm sizin inanlarnza da ayn damgay vuracaktr. Bir gecede her eyi deitirenleyiz, zamana ihtiyacmz olacak." Dudley, gen kadnn kendini tutmakta zorlandnn farkndayd. Yeni Kralie'nin iinden arkasna bakmadan oradan uzaklamak getiine emindi. "Kimse her eyin bir gecede deimesini beklemiyor da zaten, hayalciliin lzumu yok," diye kestirip att Elizabeth. "Benim tek istediim Tanr'nn kendilerine verdii grevi laykyla yerine getirmeleri, tm zayflklarna ramen Krali-e'nin stne denleri yerine getirdii ve benim de yapacam gibi." "htiyatl davranmas iin piskoposu uyaracam," diyen Cecil'in birtakm pheleri olduu her halinden belliydi. "Ama kendi krssnde neler syleyip ne syleyemeyeceini ona ben emredemem." "Emretmeyi rensen iyi olur, Cecil," dedi Elizabeth, saygdan yoksun bir tavrla. "Kendi kilisemin bama bela amas tahamml edebileceim en son ey." 44 Philippa Gregory h "lm yaamdan daha vgye deerdir." Winchester bapiskoposu konumaya balad an sesindeki meydan okuma da kendini gstermiti. "Bu hazin gnde, elim bir uurlama treni iin bir araya toplandk; Yce Kraliemiz Mary'i son yolculuuna uurlayacamz gnde kullanacam cmle budur-. lm, yaamdan daha vgye deerdir. imdi, Tanr'ya ait bu szlerden ne anlam karmalyz? Yaayan bir kpek, l bir aslandan daha m iyidir? Ya da l bile olsa bir aslan, en enerjik, en canl ve sevimli bir kpek yavrusundan daha deerli ve asil deil midir sizce?" Oturduu uzun bankta ne eilen ve akn cemaatin gzlerinden rak kalan William Cecil, yavaa bir inilti kard, ban elleri arasna ald ve gzlerini yumup Winchester piskoposunun, ev hapsi cezasna arptrlmasna neden olacak vaazn dinledi. %? 1550-59 Noel her zaman Whitehall Saray'nda kutlanrd. Elizabeth ve Cecil, Tudor hanedannn Noel kutlama geleneklerinin devam edeceinin dnlmesinden endie ediyordu. Halk Mary, Edward ve babalar muzaffer Sekizinci Henry'i hkmdar olarak barna bast gibi Elizabeth'in hkmdarln da kabullenmeliydi. ' _ "Her eyin mkemmel olmas gerektiini biliyorum," dedi Cecil. "Kraliyet korosu, maskeli balo ve bir seri ziyafet de olmal." Cecil bir an iin konudan kopmu gibiydi. Dudley ailesine uzun yllar hizmet vermesine, onlar araclyla Tudor hanedanyla yakn temasta bulunmasna ramen, hibir zaman kraliyet odann bir paras olamamt. Ticari grme ve anlamalarda

hazr bulunup Dudleyler'e bilgi vermi ama asla elence ve kutlamalarda yer almamt. stelik kraliyet dzenine dair de en ufak bir bilgi ya da tecrbesi yoktu. "Edward'in huzuruna en son hastalandnda kmtm." Elizabeth, kraln hastaln hatrlaynca zld. "Ne ziyafet, ne de maskeli balo vard. Mary'nin zamannda ise zaten No46 Philippa Gregory el dnemi bile olsa gnde bir ziyafet verilir ama hepsi de ok kasvetli geerdi. Sanrm tek bir Noel gzel gemiti, o da Philip'in geldii Noel. Mary hamile olduunu sanyordu ama ben odama kilitli olduum iin kendi gzlerimle grme frsatm olmamt." "Neden Noel kutlamalarna taze bir soluk getirmeyi denemiyoruz?" Cecil, Elizabeth! neelendirmeye alyordu. "Ben yenilik lan istemiyorum," diye cevaplad Elizabeth. "Halk yeterince yenilie ahit oldu. nsanlarn bir eylerin dzeldiine, benim de en az babam kadar iyi bir hkmdar -olduumu grmeye ihtiyac var." Yarm dzine hizmetkr, bir vagon dolusu yer yaygsn tayarak nlerinden geti. Yars saa, yars sola dnm, sonra da arabadan indirdikleri yayglar en ortaya dizmiti. Odalarn tam olarak kime ait olduu belli olmad iin neyi nereye koyacaklarndan emin deillerdi. lerinde, yeni kraliyetin protokol kurallarn bilen olmad gibi, st dzey Lordlar'a hangi odalarn verilecei de henz belirlenmemiti. Kralie Mary zamanndan beri grevde olan emektar Katolik Lordlar yeniyetme prensesten mmkn mertebe uzak durmaya alyordu. Protestan frsatlar ise henz srgnden dnmemi, saray grevlileri ve hizmetkrlarna ise yol gsterecek deneyimli bir terifat henz grevlendirilmemiti. ngiltere saraynda kelimenin tam manasyla kargaa ve deiim rzgrlar esiyordu. Robert Dudley, yayg ynnn etrafnda dolap yle bir gz attktan sonra, her zamanki cakal hareketleriyle krmz apkasn kararak iten bir glmsemeyle prensesi selamlad. "Majesteleri." "Sr Robert. Siz at erbabsnzdr. Bana kalrsa tm seremoni ve kutlamalarla da bizzat siz ilgilenebilirsiniz." BAKRENN II 47 "Elbette, nasl isterseniz, Kraliem," dedi Robert rahata. "Hemen hounuza gideceini dndm bir yaplacaklar listesi karp size getireceim." Elizabeth bir an iin duraksad. "Kutlamalar iin yeni nerilerin mi var?" Dudley omuz silkerek zaman kazand ve sanki sorunun ne anlama geldiini dnyormu gibi Cecil'e de soran gzlerle bakt. "Baz yeni fikirlerim var, Majesteleri. Siz tahta yeni geen bir prensessiniz, Noel kutlamalarnda kk yenilikler yapmak ho olabilir. Ama maskeli balo ounlukla geleneklere uygun olarak dzenlenir. Noel yemeinin de olmazsa olmazlar arasnda olduunu bilirsiniz ve hava yeterince souksa kk bir buz panayr dzenlenir. Ben Rus usul bir balo dzenlemenin ilginizi ekebileceini dndm. Yerel danslar kutlamalara renk katabilir. Civar lkelerden gelecek elileri de unutmamak lazm. Av partileri, piknikler ve zel akam yemekleri de dzenlenmeli." Elizabeth adeta afallad. "Peki tm bunlar nasl organize etmen gerektiini biliyor musun?" Robert hl anlamazdan gelerek glmsyordu. "Evet, kimlere ne emretmem gerektiini biliyorum." Cecil bir an iin huzursuzlua kapld; hayat boyunca nadiren byle hissettiini dnd. Konunun dnda kalmak, fikir sahibi olmad meselelerle yzlemek yal adam fena halde rahatsz etti. Kendini darkafal ve zavall hissediyordu. Babasnn olu gibiydi, Kraliyet ailesinin herhangi hizmetkrndan biriydi sanki. Ya da bir manastr vurguncusu, hatta soylu bir kadnla srf paras iin evlenmi bir dzenbaz! Robert Dudley ile arasnda bir uurum olduunu en bandan beri biliyordu ama ilk kez o an, bu gerek yzne bir tokat gibi arpmt. Robert Dudley'nin bykba48 Philippa Gregory bas, Yedinci Henry tahttayken sarayda st dzey bir mev-kiye sahipti. Olu ise Sekizinci Henry zamannda sarayda adeta bir yldz gibi parlam, hatta dokuz gnlne bile olsa ngiltere Kraliesi'nin kaynpederi olma erefine nail olmutu. Elizabeth gzden dp kendi lkesinde yapayalnz kaldnda gen Robert kraliyet saraynn koridorlarnda sanki evindeymi gibi rahatlkla bir o yana bir bu yana koturuyordu.

arasnda g ve mevki kullanmaya en aina olan kukusuz Robert't. Cecil, gen Kralie'nin yzne baknca kendi kifayetsizlik ve tedirginliinin birebir aksini grmt sanki. "Robert, bunu nasl yapacam bilmiyorum." Elizabeth ksk sesle konumaya zen gsteriyordu. "Hatta kraliyet odasndan kp byk salona nasl girmem gerektiini bile hatrlamyorum. nan bana nmde biri yryp bana yol gstermezse, kaybolmam iten bile deil. Resim galerisinden baheye nasl kacam, ya da odama nasl geri dneceimi bile bilmiyorum. Ben... Ben, bu koca sarayda adeta kayboluyorum." Cecil yanlm olamazd, o an gen adamn gzlerinde adeta bir imek akmt. Umut? Hrs? Dudley, gen ve toy prenses ile badanmannn Londra Saray'na girmeye adeta cesaret edemediinden sonunda emin oldu. Sr Robert, gen prensese nazik bir tavrla, girmesi iin kolunu uzatt. "Majesteleri, izin verirseniz benim eski evim sizin yeni saraynzda size mihmandarlk edeyim. Bu ksa gezintiler sayesinde bu koridorlar size en az Hatfield Saray kadar aina gelecektir. nann bana, burada hayatnzda hi olmadnz kadar mutlu olacaksnz. Whitehall Sara-y'nda herkes kaybolabilir, buras bir evden ok koskoca bir BAKRENN II 49 kye benziyor. Ama bana gvenin, size yardmc olacam." Gen adamn bu nazik nerisi geri evrilecek cinsten deildi, stelik Elizabeth'in gvenebilecei birinin yardmna ihtiyac vard. Tereddt etmeden Sr Robert'n koluna girerken Cecil'e de kaamak bir bak atmay ihmal etmedi. "Sizi takip edeceim, Majesteleri," dedi Cecil abucak, bir yandan da, bu gen adamn kendisine odasnn yerini gstermesine tahamml edemeyeceini geiriyordu kafasndan. Ya, evet, diye dnd. Hadi devam et bakalm, durumdan ortuna kadar faydalan. kimizi gafil avladn. Biz buradayz, sarayn yeni sahipleriyiz, daha kendi yatakoda-mzn yerini bile bilmiyoruz ama sen her oday, her koridoru avucunun ii gibi biliyorsun. Sanki sen prensesten daha asil kanlsn, sanki burann hakl prensi sensin ve imdi de gayet nazike gen Kralie'ye evini tant bakalm. Maalesef her ey Elizabeth'in sarayn koridorlarn ve arka sokaklarn tanmasyla, sarayda dolarken kaybolma-masyla bitmiyordu. Gen Kralie dar ktnda apkasn karp kendisini saygyla selamlayan Protestanlar olduu kadar, tahta kan son kadnn balarna at ilerden sonra tahtta tekrar bir kadn grmek istemeyenler de vard. Pek oklar, Elizabeth'in saygn bir Protestan prensle nianlandn aklayp lke ynetimini kendisine devrettiini duymak iin can atyordu. Kral Henry'nin yeeni, daha nce Robert Dudley'nin kzkardeiyle evli olan Lord Henry Has-tings ise halk arasnda, gen Kralie'nin ei olmak iin en gl aday olarak gsteriliyordu. Saygn bir gen adam olduu kadar, lkeyi ynetmek iin de elzem vasflara haiz50 Philippa Gregory di. Alenen konumayan ama kuytularda fsldaan daha bir sr insan vard; hepsi de sko Kraliesi, Fransa Prensesi Mary'nin tahta kaca gnn hayalini kuruyordu. lkeye barn gelmesi, Fransa'yla uzun soluklu bir itilafa imza atlmas ve dini deiim rzgrlarnn son bulmas en byk dilekleriydi. Elizabeth'ten daha gen olduu herkese biliniyordu; henz on alt yanda olmasna ramen kadns bir gzellii vard. Fransz kraliyetinin varisi ile evlenerek de arkasna byk bir g almt. Elizabeth tahta henz yeni getii iin ta giyme treni yaplmani, hl saraya almak ve e dost evresini yksek mevkilere getirmekle meguld. Kendinden emin bir Tudor gibi davranyordu, bir an nce kiliseye dair meseleyi de zmesi gerektiinin farkndayd. Eer derhl kontrol altna alnmazsa, kilise Elizabeth'in bana i aabilir, hatta daha keyfini bile sremedii tacn elinden alabilirdi. Muhakkak biraz dn verecekti ve Kraliyet danma meclisinde ounluk hl Kralie Mary'nin adamlarndayd. Elizabeth'in greve getirdikleri ise snma turlar atmaya balamt. Kilise ise Sekizinci Henry'nin vefatyla tahtn boald gnlerdeki haline dndrlmeliydi. Hkmdarn ynetiminde, banda bizzat ngilizler'in bulunduu, ngiliz kraliyetinin kanunlarna uyan, ngiliz hazinesine vergisini deyen, dualarn ngilizce okunduu, vaazlarn ngilizce verildii bir ngiliz kilisesi olmalyd; ksacas her eyi yerine getirmeli ancak eklen ve ierik olarak Katolik inanna mmkn olduunca uzak grnmeliydi.

Elizabeth'in herhangi bir i sava kmadan tahta gemesini iple ekenlerin aklna yatyordu bunlar. ktidarn bar iinde bir elden dier ele gemesi zlemini duyanlarn da aklna yatyordu. Hatta ve hatta, kilise dnda herkesin akBAKRENN II 51 lna yatyordu ite, kilisenin piskoposlarysa Protestanlk'n lmcl kafirliine bir adm yaklamakta diretiyorlard ve en kts de, birden bu talihsiz dnemde ii inada bindiren Kralie'nin aklna hi yatmyordu bu tavr. "Noel ayininde kilisede kutsal ekmek ksesinin kaldrlmasn istemiyorum." Elizabeth yirminci kez altn iziyordu. "Noel ayininde halkmn tapnmas iin kutsal ekmek ksesinin peder tarafndan gsterilmesini asla istemiyorum." "Kesinlikle olmayacak." Cecil halinden bezmi grnyordu. Noel arif esindeydiler ve evine gitme hayali kuruyordu. Noel komnyonunu kendi kilisesinde Protestan inancnn gerektirdii biimde, oyun oynamasna gerek kalmadan alabilmeyi, Noel'in geri kalan ksmn da ailesiyle birlikte geirebilmeyi istiyordu. Tercih ans olsa, kesinlikle saraya Noel'in on ikinci gecesi verilecek byk ziyafette dnmeyi arzulard. Kraliyet kilisesinde, Protestan Kralie'nin huzurunda Noel kutlamalarna nderlik edecek bir piskopos bulmak grnd kadar kolay deildi. stelik tam da Elizabeth deiim rzgrlar estirmeye hazrlanrken. "Cemaatin komnyonu almasna izin verecek mi?" Elizabeth emin olmak istiyordu. "Neydi ad? Piskopos Ogles-ham m?" "Owen Oglethorpe." Cecil, gen Kralie'yi dzeltti. "Carlisle Piskoposu. Evet, neyse ki o sizi gayet iyi anlyor. Her ey istediiniz gibi olacak. Kilisede Noel ayinini dilediiniz gibi yrtlecek ve piskopos kutsal ekmek ksesini de asla kaldrmayacak." 52 Philippa Gregory Ertesi gn, piskopos cemaatin, iindeki ekmek ve arabn sa'nn eti ve kanna dnt an kutsamalar iin ayin esnasnda kutsal ekmek ksesini bann stne kaldrnca Cecil bir kez daha kafasn elleri arasna alp iki yana salland. Asillerin oturduu banktan net bir ses ykseldi. "Piskopos! Kutsal ekmek ksesini aa indirin!" Piskopos, adeta Kralie'yi duymam gibiydi. Belki de gzlerini kapatm duaya dald iin gerekten duymamt. Piskopos, Tann'nn o anda yeryzne indiine ve Tann'nn varlna dair en somut kantlardan birini elinde tuttuuna inanyor, ekmek ksesini kutsamalar iin sadk inananlara uzatyordu nk ona gre, iyi Hristiyanlar, bunu komnyonun bu blmnde yapmalyd. "Piskopos, size sylyorum! Kseyi aa indirin!" Asillerin oturduu kapal bankn kapa alp byk bir grltyle arpld. Piskopos Oglethorpe, usul usul ban evirerek omzunun stnden Kralie'ye bakt ve hiddetli bakyla karlat, Elizabeth pazardaki bir balk satcs kadn gibi yanaklar fkeden al al olmu, kara gzleri hrn bir kedininki gibi bakyordu. Kralie tamamen ayaa kalkt, sa elinin iaret parman piskoposa dorulttu. Sesinde emir tnlar vard. "Buras benim kilisem ve sen de benim adma alan bir din grevlisisin. Kralie benim, ben ne dersem onu yapacaksn. imdi derhal kutsal ekmek ksesini aa indir!" Piskopos, Kralie'nin ne kendi, ne de syledikleri umu-rundaym gibi mihraba dnerek yeniden gzlerini kapatp kald yerden duasn etmeye devam etti. BAKRENN II 53 Rahip, Elizabeth'in oyunca elinden alnm br ocuk gibi fkeyle kilisenin kapsn arparak dar ktn duyunca omuzlarnn ktn, kollarnn yanmaya baladn hissetti, yine de cemaate srt dnk durdu, ayini onlar ile kutlamad ama onlara hrmeten gene de durdu: Neticede bu sre insann Tanr ile kendisi arasndayd, Cecil de sadk bir ekilde onlar gzlemledi ama dualarna katlmad. Piskopos kutsal ekmek ksesini mihraba koydu, sonra da dua etmek iin ellerini aarken gayri ihtiyari kolunu hzla arpan kalbine dayad ve Kralie kendi kilisesinden frtna gibi eserek kp gitti, bu kutsal gnde, Noel Arifesi gnnde, Tann'nn huzurunda bu ruh haliyle ve kendi kafir dnceleriyle oray terk etti. ki gn sonra, Cecil hl Noel iin evine gidememi, aksine, bir tarafta Kralie'nin sinir krizi br tarafta aksi ve inat bir bapiskoposla urayordu. Ayn zamanda bundan byle lkenin her yerinde dualarn, ayinlerin ve on emrin ngilizce olarak okunacana ve hibir kilisede

bundan byle kutsal ekmek ksesinin kaldnlamayacana dair bir bildiri karmas istenmiti. Kralie Elizabeth, resmi trenle tacna kavumay bekleyemeden kiliseye kar sava amt bile. "Peki Elizabeth'e tacn kim takacak?" diye sordu Robert. On ikinci geceden nceki akamd. Ne Dudley, ne de Cecil, Noel haftas boyunca bir gece olsun evlerine, elerinin yanna dnmeyi baaramamt. 54 Philippa Gregory leni dzenleyerek stne deni zaten yapt, peki din ve devlet ilerine burnunu sokmaya da nasl vakit buluyor ki? diye kendi kendine anlamaya alyordu Cecil sinir olarak. Ahrn avlusunda atndan indi ve dizginleri orada bekleyen bir hizmetliyle verdi. Dudley'nin gzleriyle hayvan szdn grd ve gen adamn, atn srtnn ok ksa olduunu hemen farkedeceini anlaynca ii szlad. "lginiz iin teekkr ederim, Sr Robert Dudley ama bu konu sizi neden bu kadar ilgilendiriyor, anlam deilim dorusu." Cecil mmkn mertebe nazik bir slup kullanmaya zen gsterdi. Dudley teskin edici bir ses taknmaya alyordu. "nk bu mesele, Majesteleri'nin kafasn epeyce kurcalyor. Dertlenince abuk hastalandn siz de biliyorsunuz. Benden fikir almak isteyecektir, dolaysyla ben de kendisini tatmin edecek bir yant vermek isterim. Eminim bir plannz vardr, Sr, her zaman olduu gibi... Ben de sadece plannzn ne olduunu renmeye alyorum. Atlarmla ilgilenip stme vazife olmayan ilere burnumu sokmamam gerektiini de syleyebilirsiniz. Ama Majesteleri'nin biraz olsun sakinlemesini istiyorsanz ona ne sylemem gerektiini aklamalsnz. Benim fikirlerime deer verdiini siz de biliyorsunuz." Cecil derin bir nefes ald. "Hi kimse Kralie'ye tacn takmaya talip olmad," dedi ar bir ses tonuyla. "Aramzda kalmas kouluyla bilmeniz gereken bir ey var ki, o da kimsenin Kralie'ye tacn takmayaca. Herkes kendi arasnda fikir birliine varm gibi, hepsi de Kralie'ye en bandan beri kar. u aamada bir komplo teorisinden sz etmek mmkn olmasa da, Majesteleri'ne ta taklmad mddete onun gerek bir Kralie olmayacann farkndaBAKKENN AII 55 lar. Kiliseye el srmemesi iin bu yolla Kralie'yi etki altna alabileceklerini dnyor olmallar. Mevcut durum maalesef pek de umut vaat etmiyor. Tahta oturan ngiltere Krali-esi'ni tek bir piskopos bile tanmyor! Winchester piskoposu, mteveffa Kralie'nin cenaze treninde verdii vaaz yznden ev hapsi cezasna arptrld, Oglethorpe'un akbeti de Noel gn sergiledii davranlardan tr farksz. Kralie'ye icazet vermektense daraacnda aslmay tercih ettiini syleyip duruyormu. Piskopos Bonner'n da eline bile demesine izin vermeyeceinden, aln size bir dman daha! York Bapiskoposu'nun da Elizabeth'e zerre kadar tahamml yok. Chichester Piskoposu da lm deinde olmasna ramen Kralie tarafndan ev hapsi cezasna arptrld, Hepsi de az birlii yapm, Kralie'ye kar geliyor. Aralarndan su szmad iin biz de szamyoruz!" "Para yedirsek?" Cecil umutsuzca ban iki yana sallad. "Hepsi ok prensipli," dedi. "ngiltere'de Trotestanlk'n yeniden ykselie gemesine tahammlleri yok. Protestan bir kralieyi tahtta grmeye de tabii ki." Dudley'nin yz kasvetlendi. "Sr, acilen bir nlem almazsak kilise iten ie Kralie'ye kar byk bir ayaklanmann fitilini ateleyecektir. stedikleri an Kralie'yi dinsizlikle itham edebilecekleri gibi, vatan haini olarak da ilan edebilirler. Onlar Piskopos Prensler, hepsi de Elizabethan, gcn ktye kullandn ne srebilir. Hepsi de tahtn Katolik adaylar, Kralie'yi yerinden bile edebilirler. Eer Kralie'ye sava ilan ederlerse Elizaheth'in bittiinin resmidir." "Evet, biliyorum." Cecil rahatszln kontrol altnda tutmaya alyordu. "Kralie'nin iinde bulunduu tehli56 Philippa Gregory kenin farkndaym. Sanrm bundan daha kts olamaz. Daha nce hibir hkmdar byle bak srtnda dolama-mt. Kral Henry'nin bile karsnda ancak tek bir muhalif piskopos vard. Son kralienin karsnda ise, en kt dneminde bile, iki piskopostan fazlas yoktu. Ama maalesef Prenses Elizabeth'e kar tm piskoposlar az birlii etmi, birlikte sava am durumda. Durumun vahametinin farkndaym ama akas Roma Katolik kilisesinin bana bir Protestan prensesin gemesine nasl rza gstereceklerini bilmiyorum."

"Kralienin," diye dzeltti onu Robert. "Nasl?" "Kralie Elizabeth. Siz 'prenses' dediniz." "Tahta km olabilir ama hl kutsanmad," dedi Cecil, byk bir arballkla. "Dilerim, Elizabeth'ten gsm gere gere 'kralie' diye bahsedebileceim gnler yakndr. Ama hi kimse Elizabeth'i kutsamaya yanamazken bunu nasl baaracam bilmiyorum." "Hepsinin kafasn uurtamaz ya," dedi Dudley neesizce. "Elbette yapamaz." "Peki ya Kralie'nin deiebileceine ikna olurlarsa?" "nanacaklarn hi sanmam, hele hele Noel gn kendi kilisesini terkedip gittikten sonra." "Kral Philip'le evleneceine kanaat getirirlerse ta giyme trenini gerekletirirler," diye nerdi Dudley kurnazca. "Philip'in onunla uzlatna inanr, gvenirler. Ayn adamn Kralie Mary ile birlikte oluunu grdler. Elizabeth'in kraln kontrol altnda olacandan teskin olurlar." Cecil duraksad. "Aslnda evet, katlyorum." "Elizabeth'in Philip'le evlenmeyi dndn drt kiiye anlatsanz haber hzla tm lkeye yaylr," diye t BAKRENN II 57 verdi Dudley. "Herkesin duymasn byle salayabiliriz kesin. Mesela dn iin saraya gelip kilise iin yeni bir dzenlemeye gideceinden sz edebilirsiniz. Tanr biliyor ya, Kral Philip'in Elizabeth'e bildim bileli ilgisi var, Kralie'nin kendisine srt evirmedii aikr. Hatta Kralie Mary lr lmez, evlenecekleri dedikodular bir ara tm ngiltere'yi sarmt. rnein Elizabeth ile ikisinin bir yeminlerinin eksik olduu sylenebilir. Elizabeth zaten son be senedir kilisedeki btn ayinlere katld, bunu hepsi ok iyi biliyor zaten. Bence bu 'hikyeyi yeniden alevlendirmek iimize yarayabilir." "stn rtmeye altmz skandallar, politik bir ara olarak kullanmam m neriyorsunuz?" Cecil kinayeli konuuyordu. "Kzkardei lm deindeyken Elizabeth'in enitesiyle dp kalktn m ilan edelim? Aklnzdan geen bu mu?" "Elizabeth ve utan?" Dudley, Cecil'in karsnda yapmack bir kahkaha koyuvermekten ekinmedi. "Kk bir kzken bile Elizabeth'in utantan bir kez olsun yznn kzardna ahit olmadm. Sinirlerine hkim olmasn becerebilir ve istikrarl bir ekilde inkr ettiiniz takdirde utantan kanlacan iyi bilir o. Sizin 'skandal' dediklerinizin hibiri -Thomas Seymour'la mnasebeti hari nk biraz rndan kmt- tesadf deildi. Nitekim Thomas Seymour'la oynad ak oyunu Seymour'un hayatna mal olunca Elizabeth dersini zaten ald. Majesteleri artk tutku ve duygularnn kendisini ynetmesine izin vermiyor, aksine kontrol bizzat onun elinde. Siz de biliyorsunuz, Elizabeth aptal deil. Aslnda ondan renecek ok eyimiz var, bugne dek sa salim gelebildiyse bunu elindeki kozlar iyi kullanmasna borlu. imdi de Kralie'nin muhtemel evlilii en 58 Philippa Gregory byk silahmz. Sizce Kral Philip'le flrt ediyormu gibi davranrken ne yapmaya alyordu? Tanr ahit ki, tutkularnn esiri deildi. Sadece elindeki kart doru kullanmaya alyordu." Cecil aksini iddia etmeye niyetlendiyse de sonra vazgeti. Dudley'nin gzlerindeki bir ey, ona Elizabeth'i hatrlatyordu, Cecil onu da zamannda Philip'e k olmamas iin uyardnda ayn tavr grmt. Elizabeth ona ayn parlak, alayc bak frlatmt. Dudley de, Elizabeth de gen insanlard, daha yirmilerindeydiler ancak hayat okulu onlara pek de adil davranmad iin abuk olgunlamlard. kisinin de duygulara ayracak yeri yoktu. "Belki Carlisle bu ii halledebilir," dedi Cecil dnceli dnceli. "Eer Elizabeth'in Kral Philip'le evlenmeyi ciddi ciddi dndne kanaat getirirse ve ben de onu ikna edebilirsem tehlikeyi ortadan kaldrmak adna byk bir adm atabiliriz." Dudley elini Cecil'in omzuna koydu. "Biri bunu yapmak zorunda, aksi takdirde Elizabeth, kralie payesini sonsuza dek alamayacak," diye vurgulad. "Westminster'daki piskoposlardan biri acilen Elizabeth'i kralie ilan etmeli, yoksa Jane Grey'in bana gelenler onun da bana gelecek. Hatr-lasanza, Jane Grey'in saltanat sadece dokuz gn srmt, sonra da kz hayata gzlerini yummutu." Cecil gnlszce omuz silkip Dudley'nin omzunda duran elinden kurtuldu. "Pekl." Dudley, Cecil'in tereddtlerini anlyor, hatta hak da veriyordu. "Biliyorum! Jane Grey'in lmne babamn hrslar neden oldu. Sz hakknz olsayd belki bunlarn hibiri

olmazd. Ama bilin ki, ben komplocunun teki deilim, Sr William. Ben kendi iimi yapmakla sorumluyum. BAKRENN II 59 Ayrca sizin de kendi iinizi yapabilmeniz iin benim nerilerime ihtiyacnz olmadn biliyorum." "Elizabeth'in gerekten dostu olduunuzu ve onun iyiliinden baka bir ey dnmediinizi biliyorum. Ayrca ngiltere saray sizden daha iyi bir at terbiyecisi bulamazd," diye onaylad Cecil, clz bir glle. "Teekkr ederim," dedi Dudley, ona reverans yaparak. "O halde sylemek zorundaym ki u atnzn srt fazla ksa. Bir dahaki sefere kendinize at seerken bana gelmenizin daha iyi olacan sylememde bir saknca yok, yle deil mi?" Cecil, Dudley'nin teklifsizlii karsnda kendini glmekten alkoyamad. "Siz de en az Elizabeth kadar utanmazsnz, Sr Robert!" "Bu da bizim byklmzn bir sonucu," dedi Dudley rahata. "Alakgnlll abuk terk ettik." Amy Dudley, Norfolk'ta, Stanfield Hall'un yatak odas penceresinin nnde oturuyordu. Ayaklarnn dibinde, kurdeleyle bal paket duruyordu. Paketlerin stne, "Biricik kocama, sevgili karsndan," yazan bir not iliikti. Kargack burgack el yazs, alfabeyi yeni sken bir ocuunkine benziyordu. Leydi Robsart'n kendisi iin bir kt parasna yaz nottan bakarak baka sayfaya kopyalamas epey zamann almt. Ama gen kadn yine de mutluydu, nihayet okuma yazma rendiini grnce Robert'n; de ok mutlu olacan dnyordu. Amy, Robert iin spanyol ii, altn zmbal deri bir eyer alm, eyerin bir kesine de isminin ba harflerini altn yal60 Philippa Gregory dzla iletmiti. kinci hediye paketindeyse Amy'nin kendi elleriyle diktii keten fanila vard, yakas ve dmelerin evresi aa kadar beyaz stne beyaz ilemeliydi. Amy'nin kocasna nc hediyesiyse bir ift ahin eldiveniydi, en yumuak, en iyi deriden yaplmayd. pek kadar yumuak ve esnek eldivenlere kocasnn baylacan dnm, eldivenin konlarna da kocasnn ba harflerini ilemeyi ihmal etmemiti. Amy daha nce hi deri dikmedii iin olduka zorlanmt ve bir ayakkab tamircisinin eldivenini takarak alrken bile elini koruyamam, btn avu ileri kan revan iinde kalana kadar da vazgememiti. "Kocann eldivenlerini neden kendi kannla ilemiyorsun?" veyanne Leydi Robsart, dalga gemekten kendini alkoyamad. Amy ise hibir ey sylemedi, sabrla Robert'n yolunu gzlemeye koyuldu. Kocas iin gzel hediyeleri hazrladndan emindi; Robert karsnn kendisini mutlu etmek iin ne kadar aba harcadn grnce onunla gurur duyacakt. Amy bekledi, bekledi. Noel kutlamalarnn devam ettii on iki gn boyunca bu nafile bekleyi byle srp gitti. Sonunda Noel'in on ikinci gecesi pencerenin nne oturup Londra tarafna bakan gney yola gzlerini dikince Robert'n gelmeyeceini idrak etti. Kendi gelmedii gibi, ne gelemeyeceine dair bir not, ne de bir Noel hediyesi gndermiti. Robert'n bu umursamazl kanna dokunuyordu. Ama Amy'ye asl dokunan, birazdan bir bana aada salonda toplanan ailesinin yanna inecek olmasyd. Leydi Robsart, drt ocuu, gelinleri, damatlar ve torunlaryla salonda oturmu, glerek sohbet ediyor, mzik eliinde neeyle dans ediyordu. Amy, ailesinin iten ie kendisiyle dalga BAKRENN II 6l getiinin, en kts de ona acdklarnn farkndayd. ngiltere'nin en sekin ailelerinden birine gelin gitmi, herkesin parmakla gsterdii mutlu bir evlilik yapmt. Oysa imdi eski bir sulunun grmezden geldii, zavall karsndan bakas deildi. Robert, Noel'de geleceine sz verip de sznde durmad ve onu ailesine kar kk drd iin Amy hem ac ekiyor, hem de fkeden kuduruyordu. Gen kadn iin en ac olan ise, Robert'n gelmeyiine aslnda arm olmasyd. Robert Dudley hakknda dedikodular alm yrmt. Herkes zavall Amy'nin kocasnn, sarayn en yakkl ve ekici erkei olduundan, bir anda Kralie'nin hem en gzde saray mensubu, hem de en yakn arkada haline geldiinden sz ediyordu. htiaml kraliyet sarayn -hem de en cafcafl ve elenceli

zamanda- brakp neden k ortasnda Norfolk'a gelsindi ki? Hele, Robert'n asla kabul grmedii, hep itilip kakld Amy'nin veyannesinin evine niye gelsindi? Kafasn kurcalayan cevapsz sorularla, souktan buz kesen ayaklarnn dibinde duran hediyelerle, Amy tam on iki geceyi pencere nnde kocasnn siluetini grme umuduyla geirmiti. Ne nafile bir umut! Bu geceki, Elizabeth'in olduu kadar, Robert Dudley'nin de Noel leni'ydi. Elizabeth'in saraya dn kadar, Sr Robert'n dnnn de kutland grnde herkes hemfikirdi. Robert, babas zamanndan beri sarayda, elence, kutlama, amata, dans deyince akla gelen ilk isimdi. "Babam da benzer eyler yapard..." Robert nemsiz bir konudan bahseder gibi grnmeye alyordu, farkl stiller62 Philippa Gregory de konuuyordu ve amac aslnda ngiltere'nin o gne dek grd en muhteem Noel kutlamalarnn babas Lord Dudley tarafndan organize edildii ve Elizabeth'in kardei gen Kral Edward'in hibir zaman emir veremeyen, pasif bir izleyici olduunu hatrlatmakt. Elizabeth, Noel kutlamalarnn organizasyonunu Sr Ro-bert'a brakmakla doru bir karar verdiini grmenin mutluluunu yayordu. Herkes gibi gen Kralie de, Robert'n zgveni ve kendini ksa srede toparlamas karsnda aknd. Dudley her an her yerde ilgi oda olmay beceriyordu. zellikle de maskeli baloda, koronun ald arklar eliinde sergiledii danslardan etkilenmemek mmkn deildi. Robert dans ederken balo salonunun kemerleri altn varakl gibi l l parlyordu, koro gzel arklar sylyor, bylesi ho bir adam en canl halinde, gururlu ve muzaffer havasnda grmekten kvan duyuyordu. Gen adam sayesinde Avrupa'nn elenmeyi en seven insanlar ngiltere sarayna akn etmi, grdklerine vgler yadrm ya da kk hediyelerle ortam enlendirmilerdi. Dudley sayesinde saray bir elenceden dierine geiyordu, yle ki Elizabeth'in saray demek, klk, zarafet, stil, nee ve flrt demekti. Robert Dudley, uzun, grkemli bir gece boyunca srp giden bir parti vermeyi lkedeki btn erkeklerden daha iyi biliyordu ve Elizabeth de ani bir zgrlk ve haz denizine balklama atlamay lkedeki btn kadnlardan daha iyi biliyordu. Robert, dansta Elizabeth'in partneriydi, av partilerinde yol gstericisi, Elizabeth'in bir trl vazgeemedii aptalca akalarda onun su ortayd ve Elizabeth siyaset, din ya da iir gibi konulardan sz etmek istediinde onunla eit seviyedeydi. Robert, Elizabeth'in gvenilir yol arkada, akl hocas, en iyi dostu ve hatta sanki ruh ikiziydi. O BAKRENN II 63 en iyisi ve insan her zaman artabilecek hasletlere sahip biriydi. Noel kuaarak .";r.-.n in ikinci ve son gecesi de atlatldktan sonra Robert tm dikkat ve mesaisini, Kralie nin ta giyme trenine verdi. O gn, Kralie iin saltanat boyunca gzleri dolarak anaca bir gn olmalyd. Robert, byk bir cmertlikle kendine ayrd Whitehall Saray'ndaki hangar kadar odasnda yalnz alyor, bir tomar msveddeyle bouuyordu. On iki kiinin saca byklkteki masadan sarkan rulo grlmeye deerdi. Rulo kt batan aa yzlerce isimle doluydu: Erkek isimleri, yannda unvanlar ve atlarnn isimleri, kendilerine elik edecek hizmetkrlarn isimleri, giyecekleri kostm detaylar, niformalarnn ve tayacaklar flamalarn renkleri. Kdn arkasnda ise ta giyme trenine katlm gsterecek dierlerinin listesi vard: Loncalar, zel iletme sahipleri, salk grevlileri, vilayet yneticileri ve eyaletlerin meclis yeleri ile derneklerin kendilerine ayrlm zel yerleri olacakt. Sefaret grevlileri, eliler ve yabanc lkelerden gelen konuklar ise geit trenini en iyi yerden seyretmeli, bylece lkelerine dndklerinde ngiltere'nin yeni Kralie-si'nden vgyle sz eden raporlar yazmalydlar. Dudley'nin katibi ve yardmcs masann bir ucundan bir ucuna koturuyor ve kdn stne Robert'n elindeki listeden hzla okuduu emirleri not etmeye, yazmaya alyordu. Yardmcs iki saniyede bir kafasn kaldrp tekrarlyordu, "Mor, Sr," ya da "Safran renktekiler bu tarafta," diyordu ve Robert da bir kfr savuruyordu. "O zaman moru dier tarafa al, renkler i ie girmesin." En az ilki kadar uzun ikinci bir masadaysa Kule'den Westminster'a kadar ylankavi uzanan Londra sokaklar ha64 Philippa Gregory ritas vard. Kortej gzergh tek tek iaretlenmi, en son da saraya bir arp konmutu. Kortejin her bir dura -zellikle de be ana duran yakn plan grnm- ayrca bir baka kda da karlmt. Bir baka katip byk bir titizlikle kortejin duraklayaca duraklar renkli

renkli boyamt ve her bir ana durakta sunulacak tabloyu da bir gzel izmiti. Kortejin sorunsuz ilerlemesi Londra sakinlerine dse de, asl sorumluluk Robert Dudley'deydi ve onun da ta giyme treninde en ufak bir aksilie dahi tahamml yoktu. "te bu, Sr." Robert Dudley, eilerek gzlerini katibin iaret ettii noktaya dikti. "Gracechurch Caddesi," diye okudu Robert. "Lancaster ve York saraylarnn tren alayn birletiren nokta. Peki ne zellii var?" "Ressam dikkatimizi ekti, Boleyn ailesinin de tablosunu izmesi gerekiyor muymu diye sordu, Sr." "Kralie'nin annesi mi?" Katip tepki vermemeye zen gsterdi. Dudley, vatan hainlii, byclk ve zinayla sulanp kafas kesilen ve uzun zaman nce isminin bile anlmasnn yasakland kadn kastediyordu. "Leydi Anne Boleyn, Sr." Robert, st deerli talarla ssl kadife apkasn geri iterek dnceli dnceli gr ve siyah salarn kartrmaya balad. Yzndeki dnceli ifade izgilerini belirgin-letirdiinden asla yirmi be yanda gstermiyordu. "Evet," dedi sonunda. "Kralie'nin annesi. Onu karambole getirip gzard edemeyiz. Leydi Anne Boleyn, hem ngiltere'nin Kraliesi, hem de Kralie'nin annesidir." Katip tek kan havaya kaldrarak karar sizin dercesine Robert'n yzne bakt. Ona bu karar verirken tm sorumluluu stne aldn hatrlatmaya alr gibiydi. Ama kaBAKRENN II 65 tibe kalsa kesinlikle daha sakin bir hayat tercih ederdi. Robert, katibin haline baknca kendini tutamayarak bir kahkaha patlatt, dosta omzuna vurdu. "Prenses Elizabeth gerek ve soylu bir ngiliz'dir. Tanr onu korusun! Hem Tanr biliyor ki, bu evlilik kraln dier evlilikleriyle mukayese edilince en iyisiydi. Sevimli ve drst bir Howard gen kz!" Katip hl tedirgin grnyordu. "Bir baka drst Howard kz da zina suuyla yargland." "Asil bir ngiliz soyu." Robert, umursamaz bir tavrla szlerinin arkasnda durmaya devam ediyordu. "Ve tanr Krali-e'yi korusun." "Amin." Katip nazik bir edayla ha kard. ; Robert katibin alkanlk gerei yapt hareketi fark etti ve. aynsn taklit ederken dikkatli oldu. "imdi," dedi. "Dier alaylar netleti mi?" "Cheapside'daki-Kk Kanal hari, hepsi netleti." "Neden peki?" "Orada bir ncil grnyor. Sorun u ki, ncil ngilizce mi, Latince mi olacak?" Bu soru, kilisede fitili atelenen mnakaann tam da odak noktasndayd. Elizabeth'in babas ncil'in nce ngilizce olacan bildirmi, sonra fikrini deitirip tekrar Latince'ye evrilmesini emretmiti. Ardndan kk olu Edward tm kiliselere birer ngilizce ncil konmasn salam fakat bu ndiler de sonradan Kralie Mary tarafndan toplatlmt. ncil'i okuyup anlamas gereken sadece rahiplerdi ve n-gilizler'in kendi kendilerine ncil'i okumasna gerek yoktu, rahibin aklamalarn dinlemeleri kfiydi. Elizabeth'in ne yapmak istediini ise Robert dahil kimse bilmiyordu. Hele hele tm kilise kendisine cephe almken elinden ne gelebilecei merak konusuydu. 66 Philippa Gregory Robert, apkasn karp odann bir kesine att. "Tanr akna!" diye bard. "Devlet politikasyla ilgili bir mesele bu! Ben burada alt taraf bir kortej dzenlemeye alyorum, sense bana kalkm, devlet politikasyla ilgili sorular soruyorsun. Kralie'nin ne karar vereceini nerden bilebilirim? Kraliyet danma meclisi de, bapiskoposlar da Krali-e'yi gerektii gibi ynlendirecektir. stelik parlamentonun da aylar boyunca bu konuda istiare edeceinden adm gibi eminim. Nasl bir kanun kacan bekleyip greceiz. Dua edelim de, kan kanun her ne olursa olsun, halk kazan kaldrmak yerine kurallara riayet etsin. Ama buna karar verecek olan ben deilim, olsam bile inan bana, imdi hi sras deil!" Salona huzursuz edici bir sessizlik kt. "Peki ya bu arada?" diye temkinlice sordu katip. Robert'n sert kndan sonra katip tedirgin oldu. "Tren ncil'inin kapa nasl olacak? ngilizce mi, Latince mi? Belki Kralie isterse ngilizce kapan iine, Latince bir kopya koyabiliriz. Ya da tam tersi." "Kapaa ngilizce NCL yazn," diye karar verdi Robert. "Bylece herkes ne olduunu anlar. Byk harflerle yazn ki, herkes bunun trenin bir paras olduunu anlayabilsin. Yani sembolik olduunu."

Katip elindeki deftere Robert'n talimatlarn not alrken kapda hazr bekleyen bir baka grevli apkay dt yerden alp seri admlarla Dudley'ye getirdi. Robert, sorgulamadan apkay ald. Ne de olsa iki yandan beri mtemadiyen birilerinin kendisine hizmet etmesine alkt. "Bunu tamamladktan sonra, kortejin dier gzergahlarn da gzden geirmek istiyorum. Whitehall'dan Westminster Manastr'na kadar. Bir de atlarn bir listesini istiyorum, BAKRENN AII 67 atlarn gl kuvvetli olmasna dikkat edin." Parmaklarn klatarak yanna baka bir katip ard. "Ayrca insana da ihtiyacmz olacak," dedi Robert birden. kinci katip, kk mrekkep hokkas, kalemi ve defte-riyle not almaya oktan hazrlanmt. "nsan m dediniz, Sr?" "Elinde iek demetleriyle kk bir kz ocuu, yal bir kadn, Midland ya da benzeri bir yerden kyl bir adam. Bunlar not alp Gerard'a yollayn, istediim zelliklerde yarm dzine insana ihtiyacm olacak. unlar da not al: Yal kadn bitkin grnecek ama ayakta durabilecek kadar da takati olmal. Sesinin de Kralie'nin duyabilecei kadar yksek: kmas nemli bir ayrnt. Elindeki iek demetlerini Kralie'ye verecek kz ocuu neeli olmal, alt yedi ya civarnda... Eli aya dzgn gen bir delikanl da bulunacak, o da Kralie'nin atmn ayaklarnn altna iekler serecek. Kyden getirilecek orta yal ii de 'Tanr sizi korusun, Kraliem!' diye baracak? Ayrca kocas ticaretle uraan birka sevimli kadn ve isiz -hayr, sakat- bir de asker istiyorum. Sakat askerler iki tane olsun. Plymouth ya da Pors-mouth tarafndan da bir iki tane kayk getirtilsin. Ky.ehirlerinden bir yerden ama asla Londra'dan deil. Onlar da Kralie'nin denizar hazinelere el koymaya muktedir olduunu, ngiltere'nin dnyann bir numaral glerinden biri olabileceini ve Kralie'nin tm bunlar iin elzem zek ve potansiyele sahip olduunu syleyecekler." harl harl not alyordu. Katip, Sr Robert'n hzna yetiebilmek-iin .: "Unutmadan, be tane de yal adam bulunsun. Onlar da halkn arasna yerletireceim." Robert konutuka plan kafasnda iyice netleiyor, bu da keyfini yerine getiriyor68 Philippa Gregory du. "Bir tanesi cokuyla tezahrat yapmal, herkesin grebilmesi iin n saflarda yer almasn salayacaz. Biri daha geride duracak ve o da Kralie'nin tam da babasnn kz olduunu syleyecek. Yal adamlarn hepsini u mntkaya konulandrmanz istiyorum..." Robert, parmayla haritada bir yerleri iaret ediyordu. "urada ve urada. Sralamalarnn bir nemi yok. Hepsine farkl eyler syleteceiz. Para aldklarn kimseye sylemeyecekler. Kim olduklarn soran olursa, Kralie'yi ok sevdiklerini ve onu yakndan grmek iin geldiklerini syleyecekler. zellikle asker, Kralie'nin ngiltere'ye bar ve bolluk getireceine inandnn altn izmeli. Ortalkta dolanan tellallar istemiyorum! ocuklar anneleriyle gelse daha iyi, annelerine nasl davranmalar gerektiini tembihlemeyi ihmal etmeyin. Kralie'nin her kesim insan tarafndan sevildiine kanaat getirilmesini istiyorum. Her biri bulunduu yerden bizzat Kralie'nin kendisine seslenecek, vgler, dualar... Bu tip eyler sylemeliler." "Ya kalabaln grltsnden, Kralie onlar duymazsa?" "Nerde durmas gerektiini Kralie'ye syleyeceim," dedi Robert kararl bir ekilde. "Merak etmeyin, birini bile atlamadan hepsini duyacak. Duymasn salayacam." Robert'n arkasndaki kap ald, katip kendisini selamlayarak dar kt ve ieri William Cecil girdi. Cecil ieri girer girmez, gz masalarn stne yaylm harita ve kt rulolarna takld. "Hummal hazrlnza baklrsa muhteem bir ta giyme treni olacak, Sr Robert!" diye alakgnll bir yorum yapt. "Umarm yle olur. Kralie iin unutulmaz bir tren organize etmeye alyorum.. Dilerim kimse istese de tek bir kusur bile bulamaz." BAKRENN AII 69 Yal adam bir an duraksad. "Ben sadece fazla detaya indiinizi sylemeye alyordum. Hatrladm kadaryla Kralie Mary'nin ta giyme treni iin ne uzun uzadya listeler hazrlanm, ne de planlar yaplmt. Sanrm, o arkasna kraliyet grevlilerini alarak manastra doru yrmekle yetinmiti." "Mary'nin kortejinde de vagonlar ve atlar vard," diye hatrlatt Robert. "stelik Leydi Mary'nin at eitmeni de bir liste yapm, bir kortej dzeni hazrlamt. Elimde ondan kalma baz notlar

da var. Ama asl nemli olan, ne kadar plan yapm olursanz olun, her ey doalama geliiyrmu gibi gsterebilmektir." : "Kortej ve genel grnm m?" William Cecil, haritadaki yazlar yukardan aa okuyordu. "Kendiliinden gelien sevgi ve sadakat gsterileri." Sr Dudley, her zaman olduu gibi Cecil'e nazik davranmaya alyordu. "Belediye meclis yelerinin srar zerine." Cecil'in ktlara gz atmasna engel olmak iin masann nne geti. "Sr William, Elizabeth tahttaki hakk dodur u gnden bu yana tartlan gen bir kadn. Tahta oturmas tartma konusu olan bir nceki gen prensesin bana -neler geldiini hatrlayn. Tacn gizlice takm sonra da ayn gizlilikle srra kadem basmt. Dolaysyla, bana kalrsa Elizabeth'in tahta oturacak doru isim olduuna inanlmas, tacn halkn nnde gsn gere gere ve mmkn mertebe muzaffer bir edayla takmas her eyden nemli." "Leydi Jane gerek bir varis deildi." Cecil, Sr Dud-ley'nin kardeinin karsnn durumuyla Elizabeth'in durumunun mukayese edilemeyeceinin altn izmek istiyordu. "stelik tacn da vatana ihanetten yarglanan biri takmt. Yani, babanz." 70 Philippa Gregory Dudley byk bir ustalkla bozuntuya vermeden konumaya balad. "Babam, bu bahsettiklerinizin bedelini dedi," dedi ayn ses tonuyla. "Kald ki, ben de kendi payma deni dedim. Hem de fazlasyla. Bu sarayda Dudleyler'in bana gelenler karsnda, yakasn gevetip bir an dnmeksizin arkasn dnp gitmeyen tek bir adam bile yok! Sr William, siz bile ayn eyi yaptnz. Bizim utancmzdan kendinizi laykyla syrmay bildiniz." Cecil, elleri saraydaki herkesten daha temiz kalm olmasna ramen itiraz etmedi. "Belki de. Ama bilmeniz gereken bir ey var." Dudley, yal adamn ne syleyeceini merak ediyordu. Cecil, Dudley'ye yaklap kimsenin duyamayacandan emin olunca konumaya balad. "Tm bunlar iin para yok! Hazine tam takr. Kralie Mary ve spanyol kocas el ele verip ngiltere'nin kann kurutmular. Bu debdebe iin harcayacak kuru paramz yok, kortej geerken halka datlabilecek altn da. Hazinede hi altn kalmad, en iyi ihtimalle mtevaz bir ziyafet sofras kurabiliriz." "Durum o kadar vahim mi?" Cecil ban sallayarak onaylad. "Hatta daha da kt." "O zaman biz de bor alrz." Para pul, Dudley'nin umurunda deil gibi grnyordu. "Gsteri budalas olduumu sanmayn ama bunu yapmaya mecburuz. Kendi halinde mazbut bir prenses gibi tahta kmasna gz yumarsak sonrasnda ok zorluk ekeriz. nann bana bu paray imdi harcamazsak yarn br gn ordu iin harcamak zorunda kalacaz. Hem bahse girerim, ordunun douraca etki, bu debdebenin yannda hi kalr. Greceksiniz, Elizabeth herkesin gzne girecek. Ama nce prensesin bembeyaz bir atn stnde kuleden kp salarn rzgrda savurarak her BAKRENN II 71 bir ngiliz'in gznn iine gerek bir kralie gibi bakmas gerekiyor." Cecil itiraz etmeye yeltendi ama Robert mahal vermedi. "nsanlarn kendisi iin tempo tuttuunu, tahtn gerek ve tek varisi olarak ilan edildiini duymaya ihtiyac var. Etrafn saran asil kraliyet yeleri ve yolunu tkayan neeli ve cokulu kalabalk Elizabeth'in keyfini yerine getirecektir. Onu gerek bir kralie klmak istiyorsak, attmz her adma da dikkat etmeliyiz. Elizabeth'in evresinde ok gzel bir saray eraf ve neeli, en bir kalabalk olmal. Onu byle kralie ilan etmeliyiz: imdi ve mrnn sonuna dek." Cecil, gen Dudley'nin kendinden emin tavr ve kurnazca planlan karsnda afallad. "Tm bunlarn, Krali-e'nin kendini gvende hissetmesini salayacana inanyor musun?" "Gen Kralie, kendi gvenliini bizzat kendisi salayacak." Robert gayet ciddi grnyordu. "Ona kendini gsterebilecei bir sahne temin edebilirsek, inann bana kimse gzn ondan ayramaz. Bu tren de ona ihtiyac olan frsat verecek, dnsenize, ba ve omuzlar ngiltere'de yaayan herkesten daha dik ve yukarda olacak. Kuzenleri, kraliyet koltuuna gz diken tm rakipleri ya da aklnza gelen herhangi birinden daha dik... te bu duruu, onun iin alan adamlara da ruh ve yrek kazandracaktr. imdi bana gereken paray getirin ki, bu frsat yaratabileyim. Gerisini de Elizabeth kendisi halletsin; gerek ve usta bir kralieyi canlandrsn!" Cecil, yzn pencereye dnerek Whitehall Saray'nn k bahesini seyre dald. Robert ise Cecil'i gz hapsine alarak yanat. Cecil krkna merdiven dayam, tam bir aile babasyd. Katolik Mary Tudor'un hanedan boyunca,

72

Philippa Gregory

karsna bal ve ailesi iin alp didinen bir adam olarak arbal, sessiz sedasz bir Protestan gibi yaamt. Zamannda gen Protestan krala hizmet vermi, Jane Grey'in komplolarnn bir paras olmay reddetmi, Prenses Eliza-beth'e besledii iten sadakat ve ballk ise daima devam etmiti. Hatta o dnemde prensesi sk sk grebilmesi iin bir bahanesi olsun ve onun haklarn gzetebilsin diye prensese ait topraklarn sorumluluunu bile stne almt. Elizabeth'i kraliyet saraynda kol gezen entrikalardan uzak tutan da Cecil'in soukkanl ve akl selim tavr olmutu. Elizabeth'i ngiltere'nin yeni Kraliesi olarak tahtta tutacak, yerini salamlatracak olan da yine Cecil'den bakas deildi. Robert Dudley ahsen Cecil'den holanmyor olabilirdi, onu rakip olarak grd de sylenemezdi ancak gen Kralie adna asl kararlar da bu yal adamn alacann farkndayd. "O halde?" dedi nihayet. Cecil kafa sallad. "O halde, bir yerden bor alacaz," dedi. "Borlanmaktan baka ansmz yok. Ama ltfen Tanr akna, Kralie'nin selameti iin her ne yapacaksanz ucuza kapatmaya bakn!" Robert Dudley iten gelen bir reddedile ban iki yana sallad. "mkansz, bu tren ucuza mal edilemez!" "Sadece ucuz grnemez," diye dzeltti onu Cecil. "Ama pekl makul bir bteyle de sorun zlebilir. Elizabeth'in servetine dair bir fikriniz var m?" Cecil, Sr Dudley'nin fikri olmadn biliyordu. Nitekim hi kimse bilmiyordu, ta ki hazineden gelen kraliyet danma meclisi katibi Armagil Waad odann kapsnda grnene dek. Waad'in avucunda hazinede kalan son altnlar vard, sadece bir avu altn. Avucundaki altnlar krdatrken BAKRENN II 73 Cecil'in kulana eildi: "Ortada servet filan yok! Kralie Mary, Kral Henry'den kalan tm altnlar silip sprm." Robert skntyla ban iki yana sallad. "Hazinede tam altm bin pound ak var." Cecil dnceli grnyordu. "Altm bin pound ak var ve ne satabileceimiz, ne de borca karlk teminat gsterebileceimiz bir ey var. stelik yeni vergilendirmeler getirmenin bir yolu da yok. Tren iin gereken paray bulacaz ama ne kadar ucuza mal edebilirsek hanedann bekas iin o kadar iyi." Elizabeth'in ihtiaml tren korteji Londra Kulesi'nden balayp Westminster Saray'nda son buldu, tam da Robert Dudley'nin planlad gibi... Elizabeth annesi Leydi Anne'i temsil eden bstn nnde durdu, sevimli bir kz ocuunun uzatt ncil'i alp kzn yanan okadktan sonra gsne bastrd. Ayrca, Dudley'nin tembihledii yerlerde atn dizginlemeyi de ihmal etmedi. Kucanda iek demetleriyle kalabaln arasndan syrlp yanna gelen kz ocuunu grnce atndan inmeden eilerek ald iek demetlerini pp tempo tutan halk glmseyerek selamlad. Sonra da -nasl olduysa- onca grltnn arasnda kendisine seslenen iki sakat askerin sesini duydu, atn tekrar durdurup teekkrleri eliinde kahraman ngiliz askerlerini itenlikle selamlad. Tm bunlar olurken meydan dolduran ngilizler ise adeta gzlerini krpmadan olup biteni seyrediyor, askerlerin Kralie'ye yadrd vgleri dinliyordu. Ksa bir sre sonra sahne sras yal kadna geti. Kalabaln gerisinde kalmasna ramen, mucizevi bir biimde Elizabeth yal kadnn derinden kan 74 Philippa Gregory sesini de duydu, dualar ve vg dolu szleri iin kendisine teekkr etti. Gen Kralie aylak denizcilere, raklk yapan delikanllara ve ngiltere krsalndan gelen iftilere cevap verdii iin halk Elizabeth'i ok sevdi. Kralie karn burnunda bir tccar karsnn nnde durup ocuk olan olursa babasnn ismi olan Henry'nin verilmesini istediindeyse halk adeta zvanadan kt, herkes bir azdan tempo tutmaya balad. Elizabeth yaral askerlere pmesi iin elini uzatt, yal bir adamn gzyalarn saklamak iin ban ediini grnce' ustaca bir manevrayla yal adamn sevinten aladn tm halka ilan etti. Elizabeth, Robert'a asla soru sormad, ne trenden nce, ne de sonra. Tm bu insanlarn parayla m tutulduu, yoksa kendisine besledikleri sevgiden mi cokuyla tempo tuttuklar pek de umurunda saylmazd. Srf bir gn bu hazz yaayabilmek iin tm genliini yaamn kysnda geirmeyi gze almt ve ite imdi hem kraliyetin, hem de yaamn merkezindeydi.

evresindekilerin basit birer akak ya da parayla tutulmu birer kukla olmasnn ne nemi vard ki? Elizabeth'in tek istedii yle ya da byle, halkn onu kabullenmesiydi. stelik tm Tudorlar gibi Elizabeth de ov yapmak iin yaratlmt sanki. Kalabala yle bir glmsyordu ki, her bir insana tek tek dikkat ediyor gibi grnyordu ve de kendisine seslenen insanlar -yle bir yerletirilmiti ki, kalabaln her bir kesi Elizabeth'i yakndan grebiliyordu-dardan bakldnda doal noktalardan kp seslenmeyi iyi kvrdlar, bylece de herkes Elizabeth'i grd, herkes bu en mutlu gnnde prensesin k saan gln hafzalarna kazd. BAKRENN II 75 Ertesi gn, pazar gn, sra Elizabeth'in ta takma trenine geldi. Dudley, kusursuz plannn ikinci etabn devreye sokmaya hazrd. Gen Kralie'yi, saraydan manastra kadar drt katrn ektii bir tahtrevan tayacakt. Bylece kalabalk, Elizabeth'i kendi omuz hizalarnda daha yakndan grme frsatn bulacakt. Tahtrevann iki yanna vine rengi ipek kyafetleriyle mtekaitler dizilecek, en nde kan krmz kadife ceketleriyle trompetiler yerini alacak, hemen tahtrevann arkasndan ise Dudley bizzat yayan takip edecekti. Kortejin nc ismi olarak gz doldurmal, prensesin beyaz atn eyerinden ekerken muzaffer bir edayla y-rmeliydi. Dudley, Kralie'yi grmek zere toplanan kalabaln, Dudley'nin deerli talarla ssl apkasn, kusursuz esmer teni ve yakkl yzn grnce nasl da soluunun kesileceini hayal ettike zevkten drt ke oluyordu. Sr Robert, kortejin bir numaral adam olarak tahtrevan takip ederken ban bir saa bir sola evirerek hem halk selamlyor, hem de nabz yokluyordu. Daha nce kendisini yuhalayarak dlayan insan srsnn, imdi kendisine gpta etmesi kukusuz ruhunu okuyordu. Geri gptann yan sra insanlarn baklarnda yakalad kin ve kmseme bir yandan da iini buruyordu. ngiltere'nin nefret ettii adamlar sralamasnda ikinci srada yer aldnn farkndayd. Birincilik ise bir yabancda deil, maalesef Dudley'nin z babasndayd. Bu gruhun istedikten sonra bir gn cana yakn ve batan karc bir gen kz ruhuna brnp, ertesi gn kocas tarafndan terkedilmi bir kadn kadar acmasz ve fkeli olabileceini gayet iyi biliyordu. 76 Philippa Gregory Bugn, Robert Dudley'ye gpta ediyor, hatta iten ie onu kskanyor, yerinde olmann hayalini kuruyorlard. Sor Robert, gen Kralie'nin gzdesi olmann yan sra, ngiltere'nin de en yakklsyd. Zamannda tm ngiliz kzlarnn k olduu, sonrasnda bir vatan haini olarak hcreye kapatlan, en sonunda yeniden bir kahraman olarak ortaya kan mucizevi Sr Robert Dudley! O kurtulanlar arasndayd, dierleri gibi... Muhteem bir tren oldu, her ey yolunda gitti. Elizabeth tac bana takt, ya alnna srd, kraliyet asasn da eline ald. Carlisle Bapiskoposu, treni ynetirken Kralie'nin birka aya kalmadan Katolik camiann en dindar krallarndan biriyle hayatn birletirecei treni de kendisinin ynetmek istediine dair temennisini dile getirmekten kanmad. Resmi tren sona erdikten sonra, Elizabeth'in kendisi iin alan din grevlisi kutsal ekmek ksesini kaldrmadan ayini tamamlad. Elizabeth karanlk manastrdan dar ktnda kendisini sadece aydnlk deil, ayn zamanda cokulu da bir kalabalk bekliyordu. Elizabeth, herkesin yakndan grebilmesi iin aralarnda yrmeyi tercih etti. Ulalmaz olmak deil, aksine ilerine karmak istiyordu. Yllarca kraliyet iinde dlanp mecburen halktan soyutlandktan sonra bu sevgi gsterileri ona merhem gibi geliyordu. Ta giyme kutlamas yemeinde boaz kuruduu iin sesi kmasa, heyecandan yanaklar al al olsa da bu hazz terkedip gitmeye gnl el vermedi ve gecenin sonuna dek direndi. Kralie'nin avukat yemek salonuna girince nce BAKRENN II 77 tm davetlileri gz da veren bir edayla szd ve ardndan masadaki yerini ald. Elizabeth nce avukatna, ardndan Robert Dudley'ye, yeni meclis yelerine -ki neredeyse yars yasal deildi- ve en son da bir anda aile balan aklna gelen akrabalarna glmsedi. Akrabalar artk yeenlerinin bir zanl olmaktan ziyade, bizzat kanun koyucu olduunun ayrmndaydlar elbette. Kralie, ocukluundan beri eline teslim olduu mreb-biyesi Kat Ashley gelip de kulana artk yatmazsa ertesi gn ayakta uyuyacan syleyene kadar salonda konuklarna elik etmek hususunda srar etti. Elizabeth yatana yat-* tnda saatler sabaha kar gsteriyordu.

Tanr cann ayakta alsa keke! Gece boyu gzne uyku girmeyen Amy Dudley, uzun ve souk bir k gecesini geride brakm, Londra'dan ok uzakta Norfolk'taki evinde penceresi nnde gnn masn bekliyordu. Robert Dudley, uzun ve yorucu geen bir gnn ardndan, saray kadnlarndan birinin yatanda gen bir Adonis gibi uyand. Kadnn boynuna dolanan ellerini zerken yanana kaytsz bir pck kondurdu. Erken kalktn dnmesine ramen, Kralie'nin Whitehall'daki odasnda huzuruna kmak iin ge bile kalm saylrd. Odaya girdiinde Elizabeth oktan Cecil'le kafa kafaya vermi, st ktlarla dolu bir masann banda hararetli bir eyler konuuyordu. Robert'n geldiini grp de oral olmaynca gen 78 Philippa Gregory adam ahap panelli duvarn nnde Kralie'yle grmek iin dizilenlerin arasnda yerini almak zorunda kald. Dudley kalarn atp konumaya kulak kabartt. Cecil gardrobundan setii koyu renk takm elbise iinde Krali-e'nin sa kolundan ok, sradan bir katibi andryordu. Dudley burun bkse de, Cecil'in takm elbisesinin kumandan ve kesiminden ne kadar kaliteli olduu belliydi. Boyun ba yakasnda mh gibi duruyor, uzun ve parlak salarnn tek bir teli dahi kprdamyordu. efkat dolu baklarn, Eli-zabeth'in yapmack yznden bir an olsun ayrmyordu. Gen; "Kralie vilayetleri nasl yneteceine dair sorularn arka arkaya sralarken sabr ve sknetinden asla dn vermiyordu. Elizabeth'in bir kenara itildii uzun yllar boyunca onu bir delilik yapmaktan alkoyan Cecil, imdi de sadakat ve ballnn meyvelerini Kralie'nin sa kolu olarak topluyordu. Elizabeth, Cecil'e hi kimseye gvenmedii kadar gveniyordu. yle ki Cecil, Elizabeth'in nne geemedii tutkularna ters den bir neride bile bulunsa, Kralie kendisini uysal bir ocuk gibi harfiyen dinliyor ve asla itiraz etmeye yeltenmiyordu. Kald ki, Cecil'i badanman unvanyla ereflendirdiinde kendisinin ne istediini dnmeden doru bildiinde diretmesi ve yol gstermesi iin yemin ettirmiti. Elizabeth de, Cecil her ne nerirse nersin -houna gitsin ya da gitmesin- sayg gsterip szn dinleyeceine ant imiti. Kraliyet danma meclisinde baka hi kimse Kralie'yle karlkl ant imemiti, zaten dierlerinin, Kralie'nin umurunda olduu da sylenemezdi. Elizabeth, babasnn saltanat boyunca fikirlerine ters den danmanlar annda iinden ettiine ve meclis yeleri tarafndan tenkit edildiinde her birini vatan hainlii ile itBAKRENN II 79 ham ettiine bizzat ahit olmutu. Babasnn bir zorba olarak anlmas ya da en yaknndaki danmanlar tarafndan bile sevilmemi olmas Elizabeth'i alakadar etmiyor, hatta o tm bunlarn kraliyet tahtnda oturmann doal bir sonucu olduuna inanyordu. Ancak yine de babasnn yaptklarndan kendine ders karmay da bilmiti. Babas etrafndaki-lerin fikirlerine kulak kabartmak yerine, kafasnn dikine gittii iin elindeki her eyi yitirmiti. stelik Elizabeth koskoca bir kraliyeti bir bana ynete-meyecek kadar tecrbesiz ve gen olduunun da farkndayd. Kraliyet tac artk banda olsa da hibir eyin garantisi yoktu, hele adm ba kendisine dmanlk besleyenlerin olduu bir lkenin tahtndaysanz... Sadece yirmi be yanda gencecik bir kadnd; kendisine yol gsterebilecek ne ana babas, ne de yakn bir akrabas vard. Kendisini ok yalnz hissediyor ve etrafn sevdii dostlaryla donatarak adeta etten bir duvar rmek istiyordu. Cecil, retmeni Roger Ascham, emektar mrebbiyesi Kat Ashley ve tknaz dedikoducu muhasebecisi Thomas Parry ile dadln da yapm olan kars Blanche... Elizabeth, grmezden gelinen bir prensesken desteini esirgemeyenleri tahta knca unutmayarak vefal davranmt. Yllarca sabr gsteren arkadalar, can yoldalar arasnda sabrnn ve sadakatinin karln almayan tek bir kii bile yoktu. Neden daha ok alt kademedekileri etrafna topluyor? Dudley, masada oturan Cecil'den pencere nnde bekleyen Kat Ashley'ye baklarn evirirken kendi kendine sor-guluyordu. Hizmetkrlar ve orta halli insanlar tarafndan bytlmesinin ve onlarn deerlerine sayg gstermesinin bunda pay bykt. Ticaretten anlyor ve orta halli bir evin en iyi nasl ekip evrilebileceini ve iyi ynetilen bir eya80 Phippa Gregory letten aslnda ne beklediklerini iyi biliyordu. Dudley kraliyet saraynda dolanp babasnn alma odasnda zaman ldrrken o domuz pastrmasnn fiyatnn ani artndan ve ev geindirmenin zorluklarndan yaknanlarn arasnda yayordu.

Elizabeth bir kralie iin olduka dar grlyd. Mesela kutsal ekmek ksesinin kaldrlp kaldrlmamasna kafay takmas bouna deildi; gznn grd, hatta burnunun dibinde gerekleen olaylara kaytsz kalamyordu. Ama te yandan kilisenin hzla srklendii bor batanza farknda bile deildi. ocukluundan buyana sadece yaamn idame ettirmeye odakland iin kendisi iin bir vizyon gelitirmeye de frsat olmamt. Masada, Cecil oturduu yerden kalkmadan, katiplerinden birine iaret etti, gen adam da elinde tuttuu kd masaya yaklatrarak Kralie'ye gsterdi. Eer bir erkek bu kralienin stnde tahakkm kurmak istiyorsa, ie nce Cecil'i saf d ederek balamal. kisi kafa kafaya vermi ktta yazanlar okurken Robert'n kafasnda saysz tilki dolayordu. Eer bir erkek bu kralie araclyla ngiltere'yi ynetmek istiyorsa nce Cecil'i aradan karmal! Ve bu da ancak Elizabeth'in Cecil 'e gvenini yi-tirmesiyle mmkn! Elizabeth ktta bir ey iaret ederek Cecil'e ksk sesle bir soru sordu, ald cevap karsnda da teslimiyetini ban sallayarak ifade etti. Elizabeth ban kaldrnca Dud-ley'nin gz hapsinde olduunu farkederek onu yanna ard. Dudley, kendisinden nce sraya girenlerin nne gemenin hazzyla kafasn dikip tahta yaklat ve abartl bir reveransla Kralie'yi selamlad. BAKRENN II 81 "yi gnler, Majesteleri!" dedi Robert. "Tahttaki ilk gnnzde Tanr sizi korusun." Elizabeth'in gzlerinin ii glyordu. "Biz de tahta ktm Avrupa lkelerine haber vermeye gidecek elilerin listesinin stnden geiyorduk. Cecil, spanya Kral Philip'e bu haberi iletmek zere Brksel'e gitmek zere seni grevlendirmemi nerdi. Eski patronuna tahta artk resmen benim ktm sen haber vermek ister misin?" "Siz nasl uygun grrseniz," diye annda onaylayan Dudley honutsuzluunu rt bas etmeye gayret ediyordu. "Peki ama siz tahttaki ilk gnnz kapal kaplar ardnda m geireceksiniz? Darda muhteem bir hava var ve avcnz da vazifeye hazr." Elizabeth'in bu teklif karsnda itahnn kabard ve bir an duraksad Robert'n gznden kamad. "Fransz elisi..." Cecil dorudan Kralie'nin kulana eildi. Elizabeth omuz silkti. "Sanrm, eli biraz bekleyebilir." "Denemenizi istediim yeni bir at var elimde." Dudley, Kralie'nin vazgemesine mahal vermemek iin kanna girmeye alyordu. "rlanda'dan yeni getirildi. Cins, bakml ve bir o kadar gl bir at." "Umarm o kadar da gl deildir." Cecil korumac tavrndan dn vermiyordu. "Kralie adeta av tanras Diana gibi at biniyor." Dudley, Cecil'i duymazdan gelmi dorudan Elizabeth'in gzlerinin iine bakarak onu pohpohluyordu. "Kralie'nin bir ei daha yok. Ahrlardaki herhangi bir ata binmesi gerekse bile, at kendisine itaat etmesi gerektiini bilir. Tpk babasna benziyor, sakin ve korkusuz bir binici." ., Dudley'nin iltifatlar Kralie'yi daha da evklendirdi. "Bir Saat iinde gelirim," dedi. "nce srada bekleyenlerin ne is82 Philippa Gregory tediini renmeliyim." Elizabeth odada etrafna bakt ve erkeklerle kadnlar rzgrn eserken yalad msr psklleri gibi ona doru dnd, yalnzca bak bile hepsinde, hasretle dikkatini ekme istei uyandryordu. Sr Robert, ksk ama keskin bir kahkaha patlatt. "Ah,, ben size ne istediklerini syleyebilirim." Alayc bir tavr vard. "Bence deerli vaktinizin bir saatini bouna harcamamaksnz." Elizabeth, ban Robert'tan yana eince o da tahta iyice yaklap Kralie'nin kulana eildi. Robert'n kulana fsldadklar karsnda Kralie'nin gzleri parlad, gld duyulmasn diye de areyi elini azna kapamakta buldu. "Sessiz ol, seni kuru iftirac!" dedi ve eldiveniyle Robert Dudley'nin elinin tersine vurdu. Dudley annda avucunu ap Kralie'ye uzatt, adeta bir tane daha patlatmasn istiyordu. Elizabeth ise ban ters yne evirdi ve uzun kirpiklerini flrtz bir edayla krptrd. Dudley, Kralie'nin bu nazl edas karsnda kulana eilip bir eyler daha fsldaynca Elizabeth kkrdamasna engel olamad. "Badanmanm," dedi Elizabeth, "neden Sr Robert' uzaklatrmay denemiyorsunuz? Sizce de etrafa rahatszlk vermiyor mu?"

Cecil gen adama glmseyerek bakt. "Kralie'nin ho vakit geirmesi beni memnun eder," dedi scak bir ses tonuyla. "Ama bir artla, ok almas gerekiyor. Kraliyet dzenini bir gecede deitiremeyiz ancak bu, rehavete ka-plabileceimizi gstermez. Ve..." Cecil bir an iin duraksa-d. "Pek ok eyi iyice gzden geirmemiz gerekiyor, bizim de almamz gerekenler var." BAKRENN II 83 Ve sen bu srete ou zaman yetersiz kalyorsun, diye yorum yapt Robert kendi kendine. Ben ne yaplmas gerektiini biliyorum. Ama sen onun badanmansn, bense sarayn at terbiyecisiyim. Brak da bugnlk byle olsun. Ve ben de onu bugn her eye ramen at binmeye gtreceim. Robert dndan glmseyerek devam etti: "Neden hl buradayz, Majesteleri! Benimle gelin ve at binelim. Avlanmamz art deil, yanmza iki seyis alp u bahsettiim cins at deneyebiliriz." "Bir saat iinde geleceim," diye sz verdi Elizabeth, Ce-cil'e. ' "Belki Fransz elisi de sizle gelebilir,"diye teklif etti Cecil. Robert, Cecil'in Kralie'yle yalnz kalmalarna mani olmaya altnn farkndayd. "Elinin binebilecei bir at yok mu?" diye sordu Cecil, Robert'n yetkilerine meydan okurcasna ama kendisine meydan okuyormu gibi grnmemeye zen gstererek. "Olmaz m!" dedi Robert terbiyeli bir ekilde. "Bir dzine at arasndan istediini seebilir." Kralie odann iine gz gezdirirken bak duvar dibinde bekleyenlerden birine takld. "Ah, lordum," dedi hoa, "Sizi burada grmek ne bi'yk mutluluk." Adam, nihayet Kralie'nin ilgisini ekebilmi olmann sevinciyle bir adm ne kt. "Tahta knz kutlamak iin size kk bir armaan getirdim," dedi. Elizabeth, her ne olursa olsun kendisine hediye verilmesinden ok holanrd. Robert, adamn bir maruzat olduundan ad gibi emindi. Ya kamu arazilerinden birini iletme izni isteyecek, ya stndeki arazilerin vergilerinin kaldrlmasn talep edecek, kim bilir belki de geinemedii bir 84 Philippa Gregory komusunun icabna baklmas iin ricac olacakt. Dudley daha fazla vakit kaybetmek istemedii iin izin isteyerek Kralie'nin huzurundan ayrlp koar adm merdivenleri inerek ahra yneldi. Cecil, Kralie'nin gezintisine katlmalar iin Fransz elisi haricinde birka Lord, be toprak sahibi soylu, bir iki leydi ve yarm dzine de muhafz ayarlamasna ramen, yol boyunca Elizabeth ve Robert en nde yan yana at bindiler. Dudley kendilerini takip eden adamlardan ikisinin, bu mertebeyi hak etmediine dair fsldatklarn duydu fakat oral olmad, Kralie ise duymad bile. Ynlerini batya evirip nce ehrin dar sokaklarndan getiler, sonra da St. James Park'nn sararan otlarnn arasnda dolatlar. Parkn hemen arkasnda kalan evler, tm ehri doyuran ba ve bahelere, onlar da ak arazi ve krsal alana alyordu. Kralie yeni atna almaya alt iin biraz tedirgindi. Atn kendisini stnden atmasndan korktuu iin dizginlere sk skya yapmt. "Bu atn terbiye edilmeye ihtiyac var." Robert' tenkit eden bir hali vard. "Bence ona nce bu haliyle almalsnz, ne yapacamza sonra birlikte karar veririz. Avlanrken kullanmak isteyebileceiniz gibi kortejlerde de size elik edebilir. Her iki i iin de uygun vasflara haiz. Eer resmi geitlerde kullanmaya karar verirseniz, zel bir eitimden geireceim. zellikle de izdihamdan korkmamas, kalabalk ortamlarda yzlerce insanla burun buruna olmaya almas art. Nitekim maalesef gri atnz kalabal grnce biraz tedirgin oluyor." BAKRENN II 85 "Bunun iin onu sulayamazsn!" Kralie sert kt. "Ayaklarnn dibine iek demetleri salyor, ellerde salnan bayraklar yzne arpyordu." Robert, Kralie'ye iten bir glmsemeyle karlk verdi. "Biliyorum. Ama bundan sonra hep ayn ey olacak. ngiltere Kraliesi'ni seviyor! Kalabalktan korkmayacak, bir treni ayakta izleyebilecek ve sizin de eilip bir ocuun elinden bir iek demeti almanza izin verecek kontroll bir ata ihtiyacnz olacak. stelik her daim ban dimdik tutarak vakar da grnmeli." Robert'n nerisi Elizabeth'in akln eldi. "Aslnda haklsn. Zaten bir yandan at dizginleyip bir yandan da halka ilgi gstermek hi de kolay olmuyor."

"Ayrca kortejlerde atnza bir seyis parasnn gz kulak olmasn da istemiyorum." Robert son derece kararl grnyordu. "Ya da -halkn arasndan bir tahtrevan stnde gemenizi. ngilizlerin sizi soylu ve cins bir ata hkmederken grmelerinde fayda var. Sizi asla eletirmelerine meydan vermemeliyiz. Herkes size hayranlkla bakmal ve her trende biraz daha glenip gzlerinde ykselmelisiniz." Elizabeth onaylayarak ban sallad. "Olabildiince gl grnmeliyim, ablam mtemadiyen ne kadar gsz olduundan dem vururdu. Hep hasta ve halsizdi, istinasz her zaman." "Ve bu tam da sizin renginiz. Siz de l l bir kestane gibisiniz." Robert mnasebetsiz bir slup kullanmasna ramen Kralie stnde durmad, glerek geitirdi: "Ah, yoksa onun da bir Tudor olduunu mu dnyqrsun?" "Kesinlikle, Tudorlar'n mizacna ok benziyor," dedi Robert. O ve kardeleri daha kk birer ocukken Hatfi-eld'daki ocuk yuvasnda bymt ve prens ve prenses86 Philippa Gregory lerle oyun arkadal yaptklar iin Tudor mizacn yakndan tanyordu. "Gem vurulmasndan holanmaz, dizginlenmeye gelemez ama son derece de uysaldrlar." Elizabeth'in gzleri parlad. "Dilsiz bir hayvan iin bile bu kadar bilgece konuuyorsan, benim eitmenim olmadn iin Tanr'ya kretmeliyim." "Bir kralieyi eitmeye kim cret edebilir? Ben sizden ancak bana merhamet etmenizi istirham edebilirim." "Sana merhamet gstermediimi mi dnyorsun?" dedi Kralie, bir taraftan da Robert'a sunduu en iyi konumu, yllk: maann ykl olduunu ve Robert'n saray erafnn ziyaret edecei btn saraylarda istedii odalarda kalmas ve istedii masaya sofrasn kurmasnn yeterli olup olmadn kafasndan geiriyordu. Robert umursamaz bir tavrla omuz silkti. "Ah, Elizabeth, benden merhametini esirgememeni dilerken kastettiim bu deildi." "Bundan sonra bana ismimle hitap etmezsen sevinirim." Alak sesle Robert' uyarmasna ramen, Robert aslnda Kralie'nin bundan rahatsz olmadna inanyordu. "Bir an bo bulundum," dedi Robert ksk bir sesle. "Bu kr gezintisinde bana elik etmenizden yle byk haz duydum ki, eskisi gibi iki iyi arkada olduumuz gnlerde sandm kendimi. zgnm, anszn ngiltere tahtna oturduunuzu unutmuum." "Ben doutan prensesim," dedi Elizabeth savunmaya geercesine. "Anszn ykselmedim, doutan hakkm olan aldm." "Ve ben de sizi, tandm ilk gnden itibaren sadece siz olduunuz iin sevdim." Robert, bir kez daha doru zamanda kvrak zeksn konuturdu. BAKRENN AII 87 Nitekim Kralie, gayri ihtiyari sk sk tuttuu dizginleri gevetti, bu iltifat karsnda kendisi de gevemiti. Robert, Elizabeth'in hassas noktalarn iyi biliyor, onu nereden vurmas gerektiini her an kestirebiliyordu. "Edward senden hep vgyle bahsederdi." Elizabeth, erkek kardeini hatrlaynca gzleri buuland. Robert arballkla kafa sallad. "Tanr onu kutsasn. Onu en az kendi kardelerimi zlediim kadar zlyorum." "Ama babana kar, sana olduu kadar scak deildi," dedi Elizabeth 'olduka manal bir tonlamayla. Robert, Elizabeth'e bakarak glmsedi. Gemiin izlerini bugne tamann kimseye bir faydas yok, demeye alr gibiydi. Konuyu demeden toparlamak iin, "Kt gnlerdi ve neyse ki geride kald," dedi gayet sradan bir eyden bahsedercesine. "kimizin de yanl anlaldmz Tanr biliyor, stelik yok yere cezamz da ektik. Vatan haini damgasn yiyerek genliimizin azmsanamayacak bir ksmn Kule'de kapal kaplar ardnda harcadk. Serbest brakldktan sonra bir an olsun seni dnmekten vazgemedim, kapatldn kulenin kapsna ka defa geldim, saysn bile hatrlamyorum. Orada, kapnn dier tarafnda olduunu bilip de sana ulaamamak. Seni bir kerecik grebilmek iin ne isterlerse vermeye razydm. Her ey bir yana, en azndan senin de orada olduunu bilmek beni nasl rahatlatyordu, anlatamam. kimiz iin de kara, kapkara gnlerdi. Ama bugn en azndan bu kt kadere birlikte gs gerdiimiz iin onur duyuyorum. Sen kapnn bir tarafnda, bense dier tarafnda." .,;

"Beni, senden daha iyi kimse anlayamaz," derken Elizabeth iinde bastrd bir enerjiyle konuuyordu. "Orada, kapnn ardnda olmayan bunun ne demek olduunu, ie88 Philippa Gregory risinin nasl bir yer olduunu asla anlayamaz! Gzn gr-mese de aadaki yeilliklerde senin iin bir daraac kurulacan bilmek, ne zaman kurulup biteceini, infaznn bugn m yarn m gerekleeceini bilmeden ylece kaderine boyun eip sonunu beklemek, sorduun zamansa aldn cevaplara gvenemeden beklemenin ne demek olduunu bilemezler." "Hl ryana giriyor mu?" diye sordu Robert ok ksk bir sesle. "Ben baz geceler kan ter iinde uyanyorum." Kralie'nin gzlerini yalayp geen kasvet, onun da bu korkun cendereden hl kurtulamadna iaret ediyordu. "Ryamda hep ayn eki sesini duyuyorum. Dnyada duymaya tahamml edemediim tek ses: eki sesi!" dedi sessizce. "eki ve testere seslerini dinlemek ve insann kendi daraacnn kurulduunu bilmesi, hem de tam da penceresinin altnda." "Tanr'ya krler olsun, kt gnler geride kald. Ve imdi Elizabeth, ngiltere'ye adalet getirme vakti!" dedi Robert scak bir tavrla. Bu kez, ismiyle hitap ettii iin gen adam uyarmad Kralie. "Artk eve dnmeliyiz, Sr!" Seyislerden biri yanlarna geliyordu. "stediin bu mu?" diye sordu Robert da Kralie'ye. Elizabeth ise ona davetkr bir gl akt. "Aslna bakarsan tm gn at binmek istiyorum. Whitehall'dan ve mtemadiyen kapm andrp srekli isteklerini sralayan insanlardan ok sklyorum. Ama birilerinin de bunlar yapmas gerekiyor." "Neden yarn sabah erkenden tekrar kmyoruz yleyse?" diye teklif etti Robert. "Nehrin gney kysnda gezinir, BAKRENN II 89 Lambeth bataklndan geer, sonra da akam yemeine kadar saraya dnmeyiz." "Hakkmda ne dnrler sence?" Elizabeth oktan fikrin cazibesine kaplmt oysaki. "Kralie iinden ne geliyorsa onu yapyor derler," dedi Dudley. "Tam da olmas gerektii gibi. Ve ben de size elik ettiimi sylerim. Ayrca yarn akam da erefinize nce byk bir ziyafet sonra da kk bir maskeli balo dzenleyeceim." Kralie'nin yz aydnland. "Ama neden?" "nk siz gen ve gzel bir kraliesiniz, lke meselelerine kafanz gmmek yerine biraz da hayatn tadn kartmanz gerekiyor. Artk kraliyet tahtnda oturuyorsunuz, Elizabeth, istediinizi yapmakta zgrsnz! Kimse size hesap soramaz..." Elizabeth iten bir-kahkaha savurdu. "Zorba m olmalym?" "Eer istediiniz buysa," neden olmasn?" Robert, Eliza-beth'i yreklendirmek uruna kendisini dizginlemekle yetkili kraliyet glerini gz ard etti: Hristiyan aleminin en vicdansz ailelerinin arasnda gen bir kadn. "Neden olmasn? Kim size 'hayr' diyebilir ki? Fransa prensesi kuzeniniz Mary tahtn keyfini sryor, neden siz de srmeyesiniz?" "Ah, Mary!" Adn duyunca yz ekidi Elizabeth'in. Mary henz sadece on alt yanda olmasna ramen Fransz saraynda yaayan, sko Kraliesi'ydi. "Onun hayatta tek gayesi vardr: Keyif srmek!" Elizabeth'in sevimli ve kendisinden daha ansh olduu mutlak kuzenine besledii gizli kskanl farknda olmadan aa vurmas Robert'n houna gitti. "Yaknda sizin de yle bir saraynz olacak ki, Mary kskanlndan sko90 Philippa Gregory ya'ya samayacak. Elencenin eksik olmad koskoca bir sarayda gen, gzel ve bekr bir kralie? Yannda Dauphin gibi bir kocas, banda ise Guise Ailesi olup da tm hayatn onlarn isteklerine gre dzenleyen bir Kralie'yle sizin sefahatiniz mukayese dahi kabul etmez." Dn yoluna getiler. "Kendimi sizi mutlu edip saltanatnzn keyfini srmenize adayacam. Gn sizin gnnz, Elizabeth, altn anz bugn itibariyle balad!" "Ben mreffeh bir ocukluk geirmedim, Robert." "Ama bundan sonra geirebilirsiniz," dedi Robert. "Ksa zamanda ngiltere saraynn gzbebei, nadide inci tanesi olacaksnz. Fransz

prensesi her gn ne kadar mutlu ve hayatnzdan memnun olduunuzu duyarak kendini yiyip bitirecek Saray erkan etrafnzda pervane olacak ve bu yaz muhteerr geecek! Hristiyan aleminin altn prensesi olarak anlacaksnz. En varlkl, en gzel ve en ok sevilen prensesi..." Kralie'nin yanaklarna renk geldi, derin bir nefes ald. "Ah, evet, umarm!" diyerek nefes verdi Elizabeth. "Bu durumda ben Brksel'deyken beni ne kadar zleyeceksiniz!" siye kurnazca tahmin yrtt Robert. "Sanrm ben dnene kadar tm planlarmz ertelememiz gerekiyor." Elizabeth'in durumu kafasnda tarttn yznden anlad Robert. "ini bir an nce bitirip eve dnmeye bak!" "Neden benim yerime bir bakasn gndermeyi dnmyorsunuz? Benim gitmem art deil, herhangi biri de tahta ktnz Kral Philip'e iletebilir. Hem ben burada olmazsam, ziyafetleri ve maskeli balolar kim organize edecek?" "Cecil senin gitmen gerektiini dnyor," dedi Elizabeth. "Kendi ordusunda grev alan bir askerden bu haberi almasnn kral iin ince bir jest olacana inanyor." BAKRENN II 91 Robert omuz silkti. "Kral Philip'in ne dnd kimin umurunda? Ya da Cecil'in ne dnd? Kraliem, siz ne dnyorsunuz? Bir aylna Brksel'e gitmemi mi istersiniz, yoksa yannzda kalp sizinle birlikte uzun gezintilere kmam, dansta kavalyeliinizi yapmam ve sizi elimden geldiince mutlu etmemi mi?" Elizabeth, bu teklif karsnda honutluunu gizlemek iin inci gibi beyaz dilerini dudana geirdi. "Burada kalabilirsiniz, Sr Robert, Cecil'e Brksel'e gitmek zere bir bakasn grevlendirmesini syleyeceim." ngiltere krsalnda kn en etin ve kasvetli gnleri yaanyordu ve Norfolk da lkenin en kasvetli kasabasyd. Ocak aynda yaan ksa sreli karlar oktan erimiti ama hl Norwich'e uzanan dar patikalar atlara geit vermiyordu. Kald ki Norwich'te katedral dnda gidilebilecek pek bir yer yoktu. Katedral de son gelimelerden sonra gergin bir sessizlie teslim olmu, huzurdan eser kalmamt. Ha hl mihrapta durmasna ramen, Meryem Ana heykelinin altndaki mumlar sndrlm, tablolar ve goblenler kaldrlmt. Meryem Ana'nn pelerinine ilitirilen notlar ve dualar da yok edilmiti. Kimse eskiden olduu gibi Meryem Ana'ya dua edip edemeyeceinden emin deildi. Amy, kutsal varsayd eylerin bir anda srra kadem bast kiliseyi grmek bile istemiyordu. ehirdeki dier kiliseler de yeniden dzenlenip bir ksm ahr bir ksm ise mesken olarak kullanlmaya balanmt. Daha nce mihrabn durduu bir yere insanlarn yataklarn nasl koyabildikleri-ne Amy bir trl anlam veremiyordu. Ama Elizabeth tahta 92 Philippa Gregory getiinden bu yana ngilizler bir anda karlar uruna cesur davranmaya balamt. Walsingham'daki tapnaa henz el srlmemi olmasna ramen sra pek yaknda ona da gelecek olmalyd. Peki ite o zaman ocuk sahibi olmak isteyen bir kadn nerede Tanr'ya yakaracakt? Ya da hrslarnn kurban olan kocasnn kendisine geri dnmesini isteyen zavall kadnlar? Amy Dudley, el yazsn gelitirmek iin srekli pratik yapyordu ama pek de bir anlam olmadn dnyordu artk. Kocasna bir mektup yazmaya niyetlense bile ne anlatacakt ki? Robert'n zaten bildii eyleri tekrar tekrar yazmak istemiyordu: Onu ne kadar zlediini, havann ne kadar souk ve kasvetli, gecelerin ne kadar karanlk ve yatanda yalnz uyand sabahlarn ne kadar hznl olduunu. Amy, umutsuzluunun perinlendii ve her birinin ncekinin ayns getii bu uzun k gnlerinde, Robert'la hi evlenmemi olmasnn daha iyi mi olacan sorguluyordu. Amy'yi adeta taparcasna seven babas bu evlilie bandan beri kar kmt. Dne bir hafta kala, Syderstone'daki iftlik evinin holnde,kznn nnde diz kp dolan gzlerine hkim olarnayarak bir kez daha dnmesi iin kzna defalarca yalvarmt. "Gzel kuum, onun ne kadar yakkl bir adam olduunu biliyorum. leride ok ykseleceinin de farkndaym. Babas da kraliyet saraynn nde gelen isimlerinden biri, dn treninize ok sayda kraliyet mensubu gelecek. Bir gn byle bir erefe nail olacam aklmn ucundan bile gemezdi, hem de biricik kk kzm sayesinde. Ama sen devlet erkanndan bir adamla evlenmek istediine emin misin? Pekl Norfolk'lu bir delikanlyla evlenip senin iin kendi ellerimle seve seve ina BAKRENN II 93

edeceim kk bir iftlik evinde, yan bamda mutlu bir yuva kurabilirsin. Torunlarmn gzmn nnde bymesini isterken ok ey mi istiyorum?" Amy narin ellerini babasnn yal omuzlarna koyup ayaa kalkmasna yardm etmi, ban babasnn ypranm ceketine yaslayp hngr hngr aladktan sonra yznde kocaman bir glmsemeyle gzlerini babasnn gzlerine dikmiti. "Ama ben onu seviyorum, babacm. Tanr ahidim olsun ki onunla evlenmek istediime kesinlikle eminim." Babas, Amy'nin stne daha fazla gitmemiti. Amy, ilk karsnn ona brakt tek emanet, biricik kz, en sevdii ocuuydu; evliliine kar kt iin kznn kendisine cephelenmesinden ekinmiti. Nitekim Amy kklnden beri kafasnn dikine gitmeyi alkanlk haline getirmi inat bir kzd, kendi fikirlerinin yanl olabilecei aklnn ucundan bile gemezdi. Amy, onu grd ilk gnden beri Robert Dudley'yi sevdiine emindi ama kocasn ne kadar sevdiini, asl kendisinden uzaklatnda idrak etmiti. Uzun geceler boyu onu sevmedii iin deil, aksine ok sevdii iin hi susma*-yacakm gibi hkrklara boularak alyordu. Sor Robert'a deli gibi kt ve onsuz geen her gn Amy'ye biraz daha ac veriyordu. Dudley, vatan hainlii suuyla mahkm edildiinde de onu uzun zaman beklemek zorunda kalmt ama bu sefer durum bakayd. Mahkmken kocasnn kendisine komas mmkn deildi ama imdi yannda olmas gerekirken o gelmemeyi tercih ediyordu. veyannesi Amy'ye, yollar alnca kocasnn^ yanna gidip gitmeyeceini sorup duruyordu. Maalesef b basit grnen sorunun yantn Amy de bilmiyordu. Nereye gideceini bilmeyen bir aptal gibi hissediyordu kendini. 94 Philippa Gregory "Benim iin ona bir mektup yazar msn?" dedi Leydi Robsart'a. "Robert, ne yapmam gerektiini bana yazacaktr." "Sen kendin yazmak istemez misin?" diye onu tevik etti Leydi Robsart. "Arzu edersen sen bana dikte edersin ben yazya dkerim, sonra da sen kendi el yaznla stnden geersin." Amy ban camdan dar evirdi. "Ne nemi var ki?" dedi. "Ben yazsam bile nasl olsa mektubu katiplerinden biri okuyacak." Leydi Robsart, Amy'nin gerildiini grnce usulca bir kt kalem alp masann bana geerek beklemeye koyuldu. "Lordum," diye balad Amy ve sesinin titremesine engel olamyordu. "Lordum diye hitap edemeyiz." Leydi Robsart, Amy'yi uyarma ihtiyac hissetti. "Mahkm edilince unvann kaybetti ve hl da geri alm deil." r "Ben Robert'a mrmn sonuna dek Lordum diye hitap edeceim!" diye fkelendi Amy. "O bana. geldiinde Lord Robert't ve benim iin de hep yle kalacak. Bakalarnn ona nasl hitap ettii umurumda bile deil!" Leydi Robsart'n tek ka havaya kalkt, Robert'n ona geldiinde be parasz olduunu ve hl da be paraszn teki olduunu sylemek istiyordu ama yine de szckleri yazd ve sonra durdu, mrekkep ktta kurudu. "Benim nerede kalmam istediini bilmiyorum. Londra'ya gelmemi ister misin?" Amy'nin sesi kendisine eker alnmasn isteyen bir ocuunki gibi rkek kyordu. "Londra'ya gelip yannzda yerimi alabilir miyim, Lordum?" BAKRENN II 95 Elizabeth gn boyu o pencereden bu pencereye koturuyor, kuzeninin gelip gelmediini kontrol etmeleri iin hizmetkrlarn byk salona, gen uaklarysa dondurucu soua ramen saray kapsna gnderip duruyordu. Catherine Knollys, Elizabeth'in teyzesi Mary Boleyn'in kzyd ve ikisi birlikte bytlmt. ki kk kz, Elizabeth'in akbetinin ne olacann belli olmad yllar boyunca aralarnda gl bir ba kurmutu. Catherine, Elizabeth'ten dokuz ya byk olduu iin Hatfield sarayndaki gen kraliyet mensuplarnn arasnda* yerini daha nce alm ama yalnz ve iine kapank kuzenini de asla bir bana brakmamt ve ona iyi bir*oyun arkada olmutu. Nitekim Elizabeth byyp yetikin bir gen kz olduunda iki kuzen arasndaki paylamlar da artmt. Catherine iyi eitim alm, inanc tam bir Protestan'd. Oysa Elizabeth'in kafas Catherine'e nazaran kark ve kararszd,, her zaman kuzeninin netliine dair pheleri olmutu.

Catherine, Elizabeth'in annesi Anne Boleyn'in Kule'deki son gnlerinde bir an olsun yanndan ayrlmam ve lmnden sonra da teyzesinin masum olduundan bir an olsun phe etmemiti. Kuzeninin, annesinin iddia edildii.gi-bi bir fahie ya da ucuz bir byc olduuna inanmamas, sadece sarayda dnen entrikalarn kurban olduuna kanaat getirmesi Elizabeth'i iten ie rahatlatyordu. Dolaysyla Catherine ve ailesi Kralie Mary'nin kard kafirlik kanunlar yznden lkeyi terk ettiinde Elizabeth herkesten daha ok zldn ifade etmiti. "Sakin olun, birazdan burada olurlar." Dudley, Elizabeth'in Whitehall Saray'nda bir pencereden dier pencereye kouup diken stnde durduunu grnce onu rahatlatmak istedi. 96 Philippa Gregory "Biliyorum ama ben daha dn burada olacaklarn sanyordum. imdi ise saraya varlarnn yarna sarkmasndan endie ediyorum." "Yollarn durumu malm ama bana kalrsa bugn muhakkak varm olurlar." Elizabeth perdenin psklleriyle oynarken eskimi kadifeyi paraladnn farknda deildi. Dudley, ar admlarla Kralie'ye yaklaarak usulca elini ellerinin arasna ald. Odadaki dier kraliyet yeleri, gen adamn creti karsnda adeta nefeslerini tuttu. Kralie'nin elini teklifsizce tutmak, parmaklaryla oynamak, iki elini birden avucunun iinde stmak ve kendine gelmesi iin onu omuzlarndan sarsmak kimsenin gze alamayaca hareketlerdi! "imdi, sakin olun!" dedi Dudley. "Bugn ya da yarn kuzeniniz saraya varm olacak. Burada cam nnde beklemek yerine at binmeye ne dersiniz? Bylece yolda onunla karlama ihtimali de doar." Elizabeth, gzlerini erken inen k gecesi yznden koyu griye dnen gkyzne dikti. "Bunun iyi bir fikir olduundan emin deilim," diye itiraf etti istemeye istemeye. "Eer yolda karlaamazsak sadece onu daha uzun sre beklemi olurum. Sarayda bekleyerek karlamay tercih ederim." "O halde oturun," diye buyurdu Robert. "Neden o gelene kadar kt oynayarak vakit geirmiyoruz? Eer bugn gelmezse, ben elli pound kaybedene kadar oynarz." "Elli mi?" Elizabeth'in bir an iin dikkati dald. "Ve karlnda tek riske atacanz ey, akam yemeinden sonra bir dans olacak," diyerek onaylad Robert. "nsanlarn baban elendirmek iin servet harcadklar rivayet edilirdi," diye uyaran William Cecil, iskambil ktlar masaya getirilirken yanlarna yanat. BAKRENN II 97 "Aslnda kumarbazn tekiydi!" Robert, ortam yumuatmaya alyordu. "Drdnc kim olacak?" "Sr Nicholas." Elizabeth, glmseyerek meclis yesini masaya davet etti. "Bizimle kt oynamaya ne dersiniz?" William Cecil'in iman kaynbiraderi Sr Nicholas Bacon, Kralie'nin davetiyle mest oldu ve yaylana yaylana masaya yneldi. Gen uaklardan biri bir deste yeni kt getirdi, Elizabeth ktlar karp kesmesi iin Robert Dudley'ye uzatt ve oyun balad. Dardaki odada bir hareketlenme yaand ve Catherine ve Francis Knollys kapda belirdi. Knollys'ler birbirine ok yakan bir iftti: Catherine otuzlu yalarnn ortasnda, k giyimli bir kadn, kocas ise krkl yalarnn ortasnda asil bir adamd. Elizabeth, holden gelen sesleri duyunca telala masadan kalkarak elindeki oyun kartlarn frlatp kuzeninin geldii odaya kotu. Catherine, kuzeni Kralie Elizabeth'i selamlamaya yeltendi ama Elizabeth kuzeninin kollarna atld ve iki kadn * birbirine uzun uzun hasretle sarld. Sr Francis, arkalarnda durmu, karsnn iten bir sevgi gsterisiyle karlanmasndan honut grnyordu. Tamam, imdi glmseme zaman! Robert, Francis Knollys'in parlak grnml asil adam duruundan rahatsz olmasna ramen silkinmesi gerektiini kendi kendine telkin etti. Aile balarnzn seni hanedann gzbebei klacan sanyorsun, yle deil mi? Ama ok yaknda yanldn ac tecrbelerle anlayacaksn. Kralie aptal deil, aksine karlarna hizmet etmedii mddete czdannu kalbinin durduu yere koymayacak kadar akll. Seni sevecek ve benimseyecek ama iine yaramayacan hissederse ykselmene meydan vermeyecek! 98 Philippa Gregory Sr Francis, Robert'n kendisini szdn hissetmi gibi baklarn kars ve kuzeninden Robert'a evirerek selam verdi.

"ngiltere'ye hogeldiniz," dedi Dudley kibar bir tavrla. Sr Francis, eski mttefikler, komplocular, bir zamanlar dman olan dnekler ve birka yeni yzden oluan maiyeti tek tek szdkten sonra dikkatini yeniden Robert'a dorulttu. "Nihayet yeniden buradayz," dedi. "Taht Protestan bir kralieye emanet, ben sonunda Almanya'dan dndm, siz Kule'den ktnz. Tm bunlar kimin aklna gelirdi ki?" "Bizim gibi srgn yiyenler ve dlananlar iin olduka uzun ve tehlikeli bir macera oldu." Robert, yapmack da olsa yznden glmsemesini eksik etmemeye alyordu. "Bazlarmz iin tehlike kokusu alyorum." Sr Francis iten bir kahkaha patlatt. "ngiltere snrna girmeden yaklak be dakika nce birisi yanma gelip sizin Kralie stnde gerekenden fazla etkiniz olup olmadn sordu." "Gerekten mi?" diye sordu Robert. "Peki ya siz ne cevap verdiniz?" "Bir fikir sahibi olabilmem iin nce ngiliz topraklarnda olmam gerektiini syleyerek geitirdim. Ama sizi uyarmak zorundaym, Sr Robert, etrafta sizi ekemeyen dmanlarnz var." Robert Dudley glmsedi. "Kendi baarlaryla geliyorlar," dedi rahata. "Dmanlarmla gurur duyuyorum." Elizabeth, kuzeninin beline dolad kolunu zmeden, botaki elini Sr Francis'e uzatt. Sr Francis bir adm ne kp Kralie'nin nnde diz kerek kendisine uzanan elini pt. "Majesteleri!" Robert da, Sr Francis'in reverans veriindeki ustalna hayran kald. Asaleti kr etmeyecek! dedi kendi kendine. Bu BAKRENN II 99 saray hnca hn Kazanova kuklalarla dolu. Ustaca bir reverans sana hibir ey kazandrmaz! "Sr Francis, geliinizi o kadar uzun zamandr bekliyorum ki!" Elizabeth'in mutluluu gzlerinden okunuyordu. "Kraliyet danma meclisinde bir koltua ne dersiniz? Tavsiyelerinize ok ihtiyacm olacak." Kraliyet meclisi! Aman Tanrm\ Robert kulaklarna inanamyor, kskanlk duygularnn kabarmasna engel olamyordu. "Gurur duyarm, Kraliem," dedi Sr Francis, Kralie'yi eilip selamlayarak. "Ba haznedar ve muhafz ba olarak hizmet verirseniz k memnun olurum." Elizabeth, Sr Francis'in ona yakn olmak iin rpnanlardan rvet toplamasn da mmkn klacak ve bu sayede hatn saylr bir servet edinmesini salayacak bir iki paye daha sralad. Robert Dudley, dostane glmsemesinin yznden silinmemesine zen gsteriyor, iinde kabaran kskanlk duygularn ustalkla bastrmaya gayret sarf ediyordu. Sr Francis, saygyla Majesteleri'ni selamlayp huzurundan ayrlmaya ha- _ zrlanrken Dudley ve Cecil de nazik bir tavrla ona yol verdi. "Evinize hogeldiniz! Ve tabi Kralie'nin hizmetine de..." Cecil kibar tavrndan zerre kadar dn vermedi. "Doru!" Robert Dudley araya girdi. "Sizin iin ne scak bir karlama, korkarm ki, yaknda siz de kendi dmanlarnz edineceksiniz." Kuzeniyle ayakst hararetli bir sohbete dalan Catherine, Kralie'nin banedimesi olacak kzn tantrma vaktinin geldiine kanaat getirdi. "Kzm Laetitia'y takdim edebilir miyim?" Kapnn aznda arlmay bekleyen gen kz annesinden bekledii iareti alnca ne kt. 100Tarayan: Yaar Mutlu William Cecil, bir kadnn ekim gcne kaplacak bir adam olmamasna ramen henz on yedi yandaki kzn gzellii karsnda nefesini tuttu ve gayri ihtiyari, baklar Sr Francis'e kayd. Sr, dudak kvrmlarna yerleen mstehzi glmsemesiyle adeta Cecil'in aklndan geenleri okumu gibiydi. "Aman tanrm, adeta Kralie'nin kopyas," diye fsldad Cecil, Sr Francis'in kulana. "Sadece biraz daha..." Cecil 'ho' ya da 'sempatik' diye tamamlamadan sustu. "Aslnda karnzn Sekizinci Henry'nin gayri meru ocuu olduunu pekl aklayabilirsiniz..." "O da ben de bunu asla kabul etmedik, bugn de etmeyeceiz." Sr Francis, sanki tm saray eraf birbirini drtp kendi arasnda fsldamyormu, gen kzn delici baklar bir an olsun Elizabeth'in gzlerinden ayrlmazken przsz tenine al basmam gibi, gayet sradan bir eyden bahseder gibi konutu. "Aslnda bana kalrsa benim genlerimi de tayor." "Sizin genleriniz mi?" Cecil neredeyse kahkaha krizine girmek zereydi. "Howard kadnlarna zg cazibesini bir kenara koyarsak, o kelimenin tam anlamyla gerek bir Tudor!"

"Bunu kabullenemem. Kald ki bu sarayda tam da bu dnemde bu konunun zerine gidilmemesinde fayda var bence." Gen kzn Kralie'ye benzerlii gznden kamayan Dudley, aktrmadan Elizabeth'in tepkisini lyordu. Elizabeth nce her zamanki nazik tavryla pmesi iin elini kza uzatt, sonra da ban eince ahenkle omuzlarna dklen parlak bakr rengi salarna dalp gitti. Ama kz ban kaldrp Kralie'ye yakndan baknca Elizabeth onu yle bir BAKRENN II 101 szd ve yzndeki etkileyici glmsemeden eser kalmad. Laetitia, Kralie'nin daha gen ve alml bir kopyas gibiydi, adeta bir in porseleninden yaplm olanyd. Gen kzn yannda, Elizabeth'in yz ablak, Boleyn burnu kemerli, gzleri patlak ve dudaklar ince kalyordu. Kralieden yedi ya kk Laetitia, bebeksi yz, hokka gibi burnu ve bakr rengi salaryla gzellik abidesi gibi duruyordu. Robert Dudley, Laetitia'ya bakarken kendinden daha gen ve sersem bir adamn, gsndeki garip duyguya bir anlam vereme'yip kalbinin yerinden ktn sanabilecein! dnyordu. "Sarayma ho geldin, kuzen Laetitia!" dedi Kralie soukkanllkla. Elizabeth, byle gzel bir kz ocuu dourduu iin adeta sulayan baklarla Catherine'i szyordu. "Kzm sizin hizmetinizde olmaktan onur duyar," diye yumuaka lafa girdi Catherine. "Onun ne kadar iyi yetimi, terbiyeli bir kz olduunu siz de greceksiniz. Yann verdii toyluu stnden atmas iin sizin yannzda yetimesi onun iin ne byk bir nimet! Ona baknca gzmn, nne hep babam William Carey geliyor. nsan dehete dren bir benzerlik, yle deil mi?" William Cecil, Sekizinci Henry gibi William Carey'nin de Laetitia'nn aksine daha esmer tenli olduunu bildii iin, ister istemez boazn temizleyerek tepkisini dile getirdi. "imdi ltfen birer kadeh arap alp oturun ve bana banzdan geenleri bir bir anlatn." Elizabeth gznn nndeki gen gzellikten ayrd dikkatini. Catherine, kuzeninin tahtnn hemen yannda bir sandalyede yerini ald ve kzna -geri ekilmesi iin bir iaret yapt. Uzun yllarn ardndan gerekleen karlamann en zor ksm atlatlm, Elizabeth kendisinden daha gen ve ok daha gzel olmasna ramen 102 Philippa Gregory Laetitia ile yz yze gelmi ama mmkn mertebe lml tavrndan dn vermemiti. Catherine hemen yol hikyelerini anlatmaya koyuldu ve tm koullar gz nne alndnda, ailesinin ngiltere'ye iyi bir dn yapmay baardn dnd. Amy drt gzle Robert'tan gelecek cevab, kocasnn ona ne yapmas gerektiini yazmasn bekliyordu. Her gn len saatlerinde yarm mil yol katederek Norwich'e inip ulan yolunu gzlyor, her seferinde ayn yolu bo ellerle geri yryordu. O gn de buz gibi manzaraya bakarak birka dakika bekledi, sert ve insann kemiklerini artan ubat ayazna ramen pelerinine sarnd. "Bu ok kt." Leydi Robsart akam yemeinde artk enesini tutamad. "Yanmzda kalman iin bana bir miktar para yolladna dair katibinin yazd ksa bir not gndermi ama zahmet edip kendisi tek bir satr bile yazmam. veyanneni, insan yerine koymadn gstermek iin seilmi ne ustaca bir yol!" "Onu sevmediini o da biliyor," diye karlk verdi Amy. "Zamannda gzden dt iin adn duymaya bile tahamml edemezken, neden imdi sana bizzat not yazmamas kanna dokunuyor? Mesele yeniden gze girip herkesin arkada olabilmek iin sraya giriyor olmas m?" "Bu kadar yeter," dedi yal kadn. "Seni yok saymasna ramen sen hayatndan memnunsan mesele yok bence!" "O beni yok saymyor." Amy sadakatinden taviz vermedi. "imdiye kadar ne yaptysa benim, bizim iin yapt. imdi de sadece ikimizin iyilii ve mutluluu iin alyor." BAKRENN II 103 "Kralie'ye kavalyelik ederek mi alyor? stelik Kralie en az annesi kadar ehvet dkn bir kadn. Al ite, tam bir Boleyn vicdanna sahip! Amy, sana inanamyorum, kzm. Kocas yle bir kadnn dibinde beklerken,kendisi evde terkedilip gidilen ka kadn senin kadar mutlu olabilir ki?" "ngiltere'deki her kadn," diye srar etti Amy kr krne. "nk bir ngiliz erkeinin para ve mevki kazanabilecei tek yerin saray olduunu herkes gayet iyi bilir. Robert istediimiz evi alabilecek kadar para biriktirince geri dnecek ve hep hayalini kurduumuz o evi alacaz."

"Syderstone size dar gelecek o halde." Leydi Robsart, Amy'nin stne gitmekten vazgemiyordu. "Ben Syderstone'u hep evim olarak grdm, babamn diini trnana takarak almasn hep hayranlkla izledim. Babamn bu evi kendi isteiyle bana brakm olmas benim iin ne byk vn kayna!" Amy, bir an duraksadktan sonra kald yerden devam etti. "Ama hayr, ngiltere saraynn nde gelen grevlilerinden biri iin Syderstone yaamaya uygun bir yer saylmaz, hem benim iin de yle." "Bu seni incitmiyor mu?" diye sordu veyannesi kurnazca. "Kocann telala Kralie'ye koup gitmesi ve seni o gnden bu yana hi grmemesi iini actmyor mu? stelik de herkes Robert'n Kralie'nin gzdesi olup ktndan, Kra-e'hin kocan yanndayken gznn hibir ey grmediinden sz ediyor." "O bir saray grevlisi!" diye cevaplad Amy gene. "Babas Kral Henry'nin yanndan bir an olsun ayrlmad, o da her zaman kraln safn tuttu. imdi de Elizabeth'in yannda olmasndan daha doal ne var? Bir saray grevlisinin yapmas gerekeni yapyor." 104 Philippa Gregory "Kralie'ye k olmasndan korkmuyor musun?" Leydi Robsart, vey kznn cann actmak iin onu en hassas noktasndan vuruyordu. "O benim kocam!" dedi Amy hi istifini bozmadan. "Elizabeth ise artk ngiltere Kraliesi. kisi de neyin ne olduunun farknda. Elizabeth dnmde konuklar arasndayd. Herkes ne olup ne olamayacan biliyor. Kocam beni grmeye gelene kadar onu sabrla bekleyeceim." "O halde sen bir azizesin!" veyanne kaygsz grnmeye alyordu. "Ben olsam imdiye kadar oktan Londra'ya gidip kendime bir ev atrrdm." Amy tek kan kaldrp veyannesine kmser bir tavrla bakt. "Anlalan bir saray grevlisinin nasl davranmas gerektiinden bihabersin. Benim durumumda olan onlarca kadn var, hepsi de eer kocalarnn sarayda ykselmesini istiyorsa nasl davranmalar gerektiini bilir." Leydi Robsart tartmay daha fazla uzatmad ama gecenin ilerleyen saatlerinde, Amy yatanda gzleri tavana dikili yatarken masann bana geip vey kznn kocasna bir mektup yazmaya koyuldu. r '-Robert, &er duyduum gibi mevki oe makam .sahibi bir adam olduysanz, karnzn burada yokluk iinde yasamas uygun dmez, stelik onun da ilgi oe seogiye, kendisine arkadalk edebilecek soylu dostlara ihtiyac var. Stfmyyi u an yannza aldramayacaksanz bile, sekin arkadalarnzdan birine kendisini bir sre yanlarnda misafir etmeleri iin rica etmeniz gerekir. Cn azndan siz J2ondra da Stfmyyi yerletirecek uygun bir ev bulana kadar... kendisine gz kulak olacak birisi oe yol boyunca elik edecek bir kadna da ihtiya olacaktr. BAKRENN II 105 iftlikte iler her ne kadar kt gitse de benim banda durmam gerektiinden, Sfimyye refakat edemeyeceimi tahmin ediyor olmalsnz anmm ''Bayan Oddingsell byle bir teklif karsnda memnuniyet duyar. cBen karnz kadar sabrl olmadmdan, cevabnz ivedilikle bekliyor olacam ayrca bana olan 22 pound borcunuzun tamamn da kapatrsanz sevinirim arah Robsart. Cecil, ubatn ilk haftas Whitehall Saray'ndaki odasnda, "kocaman masasnn bana kurulmu, Roma'daki casusundan gelen ifreli mektubu okuyordu. Elizabeth tahta geer gemez, ilk ii gvendii dost ve akrabalarn Avrupa'nn nde gelen saraylarna yerletirmek olmu, her birine de iinde ngiltere geen her ne duyarlarsa kendisine bilgi vermeleri iin kesin emir vermiti. Cecil, Roma sarayna Thomas Dempsey'i gnderebildii iin kendini ansl addediyordu. Dempsey, Roma'da daha ziyade Karde Thomas olarak anlan Katolik bir rahipti. Elizabethan tahta geiini takip eden ilk haftalarda Master Thomas, Cecil'in ajanlar tarafndan antasna gizledii han-eriyle Kralie'yi ldrmek zere ngiltere'ye gelirken yakalanmt. Cecil'in adamlar nce Thomas'a Kule'de uzun sre ikence ettikten sonra onu Kralie namna almaya raz etmiti ve Thomas kendi cemaatine ihanet ederek Protestanlara hizmet etmeye balamt. Cecil adamtj hayatta kalmak iin gnl deitirdiinin farkndayd ve papazn ok gemeden gene eski inancna dneceini biliyordu. Ama 106 Philippa Gregory

bu arada Cecil iin, Thomas'n kkeninin ya da inancnn bir nemi yoktu, nemli olan okuryazar bir ajan olarak iini grebilmesiydi. Roma'da tuttuu raporlar nce Latince'ye, sonra da ifre diline eviriyordu. cXra!iyet badanman, ''Papa. maiyetinin inanlarna ters dsen hkmdarlara tebaalarnn bakaldrmas halinde bunun dinen bir su ya da gnah olmayacan aklad. Cecil, sandalyesinin arkasna dayanp mektubun ifresini zmlerken hata yapmadndan emin olmak iin tekrar okudu. Mektupta hata olmamasna ramen, yazlanlara inanmak ok zordu. Bu sradan bir rapor deil, adeta Kralie'nin lm fermanyd. Papa'nn szleri herhangi bir Katolik'in Kralie'ye kar suikast giriimini merulatryor, hatta yle ki, gen Kralie'ye kar beklenmedik bir hal seferinin fitilini ateliyordu. Papa'nn aklamas kutsanm bir hkmdara, tebaasnn mutlak itaat gerekliliini ortadan kaldrmakla kalmyor, Papa kartlarnn eline bile bulunmaz bir koz veriyordu. Bu aklamayla evrenin Tanr'y meleklerin, melekleri hkmdarlarn, hkmdarlar ise insanolunun stnde tutan dengesi kkten sarslyordu. Sradan bir insann bir hkmdara kar gelmesi, meleklere ve dolaysyla Tanr'ya da kar gelmesinden farkszd. Papa'nn bu szleri evrenin sessizce edilmi yeminini bozmu, en nihayetinde fani bir hkmdarn tebaasn bir baka hkmdara kar isyan bayra amasn meru khvermiti. Genel kan, halkn galeyana gelmesindense krallarn her zaman g birlii yapmalarnn ye olduu ynndeydi. BAKRENN II "107 Ama u an Papa, Elizabeth'e kar ayaklanmalar iin halka icazet vermeye hazrlanyordu. Papa'nn onayn da almken kim bilir ka kii bu frsat kullanacakt. Cecil, masada duran tomardan nne bir kt ekmeye alrken ellerinin zangr zangr titrediini fark etti. Trl endienin iini kemirdii geride kalan zaman boyunca ilk kez kendisini bu kadar topun aznda hissediyordu. Kafasna, ne hak yere, bouna m rpnp durdum sorusu takld. Elizabeth'in ngiltere kapsna dayanmak zere olan bu tehlikeye gs gerebileceine inanmyordu. Bandan beri Kralie'ye di bileyenler Papa'nn da onayn aldna gre, gz dnm Katolikler'e kim nasl mukayyet olabilirdi? Elizabeth elinden geldii kadar kiliseye, kendi danma meclisine, parlamentoya kar dimdik ayakta durmaya almt. Kendi evresi bile sonuna kadar arkasnda olmad gibi ilerinde ak ak-muhalefetini dile getirenler varken, gen kadn tm bu olanlara nasl dayanacakt? Cecil bir an, ksa bir an, tahta kmas iin Henry Has-tings'i desteklese daha iyi olacan dnd. Hastings de bir Protestan olmasna ramen Papa bir krala kar isyan bayra almasnn icazetini vermeye cret edemezdi. Yal adam allak bullak olmutu. Acaba kutsal ekmek ksesinin kaldrlmas ve kiliselerin muhafaza edilmesi iin Elizabeth'i uyarmal myd? Ortalk yatp her ey olaan seyrine dnene kadar byk reformu gerekletirebilmek iin bylece zaman kazanabilirlerdi. Cecil dilerini skyordu. Olan olmutu, zaman baa sarmann bir yolu olmad gibi artk faydas da yoktu. Bir hata yapldysa bile herkes stne den bedeli deyecekti, can pahasna olsa bile. Cecil, Elizabeth'in ldrleceine neredeyse ad gibi emindi. Titreyen ellerine hkim olabil108 Philippa Gregory mek umuduyla yumruklarn skp ban nne edi. Suikastnn Kralie'ye en azndan sarayn iinde, ya da darda avlanp gezinirken ulaamamas iin planlar yapmalyd. Her ey kt bir rya gibiydi. Cecil, btn bir geceyi sabaha kadar gvenebilecei insanlarn listesini kararak geirdi. Katolik ngilizler, Papa'nm arsna kulak verdii an kanlmaz son iin geri saym balam olacakt. Ama Cecil en azndan Elizabeth'in cenazesinin mmkn olduunca ge kalkmas iin elinden geleni yapabilirdi. <B # Amy Dudley, kocasndan kendisini ne saraya davet eden, ne de nereye gideceini belirten tek satr mektup almt. Ald tek mektup maalesef Bury St. Edmunds'ta yaayan kuzenlerinden gelen nazik davet mektubu olmutu. "Grdn m? Bak bana ne yollam!" Amy, neeyle elinde sallad mektubu veyannesine gsteriyordu. "lk frsatta bana yazacan sana sylemitim. Yolda bana refakat etmek zere grevlendirecei adamlar gelir gelmez yola koyulmalym."

"Senin adna ok sevindim," dedi Leydi Robsart. "Para da yollam m?" Sarayn at terbiyecisi olarak, Robert'n grevi atlann disip^ linini salamak, kraliyet ahrnda dzeni tesis etmek, yk katrlarndan soylu cins atlara kadar tm hayvanlarn gvende olup olmadm kontrol etmekti. Ayrca at kiralayan sekinleri ziyaret etmek, gerektiinde Kralie'nin konuklanyla birBAKRENN II 109 likte gezintiye kabilmesi iin ekstra at temin etmek de onun iiydi. Saray kadnlarna uyumlu ve sakin atlar tahsis edilirken kraliyetin ampiyon cins atlar turnuvalar iin tmar edilmeliydi. Ayrca harann tm ihtiyalarn gidermek ve atlarn salkl koullarda yetitirilmesi iin lazm gelenlerin kontrol edilmesi de Sr Robert Dudley'nin sorumluluu altndayd. Madem yle, diye sordu Cecil kendi kendine, bu adam bu kadar bo zaman nereden buluyor? Neden atlaryla ilgilenmek yerine srekli Kralie'nin yan banda? Robert Dudley ne*zamandan beri deerini kaybeden bozuk paralarla ilgileniyordu ki? "Para basmalyz," diye duyurdu Sr Robert, Kralie'nin da-- nmanlarndan biri vastasyla sabah toplantsna katlmay becermiti. Bahanesi de Kralie'nin toplantlar esnasnda masa stnde grmek istedii taze iekleri odaya getirmekti. Elizabeth, Robert'a glmseyerek isterse kalabileceini iaret etmiti ve bylece gen adam da bu frsat elbette karmamt. "Kk paralarn hemen hemen hepsi and, tamamen deerlerini yitirmeden harekete gesek iyi olur." Cecil cevap vermedi. Nitekim her ey ortadayd. Sr Thomas Gresham, Antwerp'teki ticarethanesinde yllardr ngiliz parasnn deer kaybedii zerine almasna ramen, o bile kesin zm nerileri getirmekten imtina ediyordu. Ama imdi Sr Robert Dudley meydana km, Gres-ham'n bilgi ve birikimine on basarmasna ngrlerini bir ltuf gibi Kralie'ye sunuyor. "Eski paralar toplatp yerine tam ayar madeni para bastrp piyasaya srmeliyiz." Kralie dnceli grnyordu. "Ama eski madeni paralar ok yprand, toplatsak bile altnn yar arln yakalayamayz." 110 Philippa Gregory "Bunu yapmak zorundayz," diye ilan etti Dudley. Robert kendinden emin grnyordu. "Kimse bir peninin deerini bilmedii gibi, hi kimse bir uval tahln deerine de gvenmiyor. Eer eskiden kalma bir borcu tahsil etmeye kalkarsanz, avucuna saylan parann asl alacann ancak yarsna denk geldiini grrsnz. Tccarlarmz mal almak iin lke dna ktnda yabanc tccarlar karsnda dpedz gln duruma dyor. Kimse paramzn stnde yazan rakama bakmaya tenezzl bile etmez oldu. Onlarn tm derdi terazinin ne gsterdii. Kimsenin ngiliz parasna gveni kalmad. stelik eer piyasadaki paralan toplatmadan yeni para basarsak ayn muameleyi greceinden asl tehlike o zaman kapmza dayanacak. nann bana, kendi varlmz sokaa atmaktan bir fark yok." Elizabeth, Cecil'e dnd. "Robert hakl." Cecil istemeye istemeye Sr Robert'a arka kmak zorunda kald. "Sr Thomas Gresham da ayn eyleri sylyor." "Kt para iyiyi saf d eder," diye hkmetti Robert kurula. Robert'n ses tonundaki deiim Cecil'in dikkatini celp etti. "Ticaretle bu kadar har neir olduunu bilmiyordum." Sadece Cecil, Robert'n yzndeki gizlemeye alt muzip ifadeyi yakalad. Ama zaten bir tek William Cecil bekliyordu o ifadeyi. "yi bir devlet adam Kralie'nin tm ihtiyalarn gzden geirebilmelidir." Aman Tanrm, Gresham'n yollad mektuplar ap okumu! diye gzlemledi Cecil. Bir an iin gen adamn mnasebetsizlii ve creti Cecil'in afallamasna neden oldu, kralienin casususunun casuslarn takip ettirmiti ne de olsa. UlaBAKRENN II 111 yolda yakalayp mesajn bir kopyasn aldktan sonra mektubu tekrar mhrlemi olmalyd. Ama nasl? Ve Antwerp'ten bu yana yolculuun hangi noktasnda? stelik Gresham 'dan gelen mesajlar elinden geiyorsa, baka neler biliyordu? "Kt para iyiyi saf d eder!" Kralie tekrarlad. Robert Dudley, Elizabeth'e dnd. "Hayatta naslsa meskukatta da yle." Dudley, etrafta ikisinden baka hi kimse yokmu gibi dibine girerek konuuyordu Kralie'yle. "Hayattan daha az keyif alr, nazlarnz grmezden gelirseniz mrnzden yemi olursunuz. Gzel eyler, gerek ak ya da bir insanla Tanr arasndaki manevi ba zamanla hayat

megalesi arasnda kaynar gider. Sizce de yle deil mi?" \s Kralie bir an etkilenmi grnd. "Haklsn," dedi. "Bazen insan gndelik ilerin arasnda yle bouluyor ki, kendisi iin gerekten nemli olan eyleri skalayabiliyor." "Srad bir kralie olmak istiyorsanz, bir tercih yapmalsnz," dedi Robert da sessizce. "Hayatnzdan taviz vermeden, danmanlarnzn"sylediklerine kulak asmadan, sadece kalbinizin sesini dinleyerek her yeni gne uyandnzda en iyi seimi siz bizzat yapmalsnz." Elizabeth derin bir nefes alp karsnda kainatn ifresini zm gibi duran gen adama hayranlk dolu baklarla bakt. Sradan bir saray grevlisiyle deil de, eitmeni John Dee ile konuuyordu sanki. Meleklerle konuan, gelecekten haber verebilen biriyle... "Ben kendim iin en iyisini semek istiyorum," dedi Elizabeth. Robert, muzaffer bir edayla glmsedi. "En iyisini istediinizi biliyorum, tabii hak ettiinizi de. kimiz de hayattan sadece en iyisini bekliyoruz. Ve nihayet istediimizi almak iin elimizde bir ans var." 112 Philippa Gregory "yi para?" diye fsldad Elizabeth. "yi para ve gerek ak." Elizabeth, gzlerini Dudley'nin gzlerinden almak iin kendiyle mcadele ediyordu. "Kutsal ruh hakknda ne dnyorsun?" "Meskukat konusunda ciddi sorunlar yaadmz aikr." Cecil, damdan dercesine lafa girdi. "Londra'daki tm tccarlar ayn eyi syleyecektir. Ama sorunu bertaraf etmek iin ne yaplmas gerektiine dair kesinleen genel bir kan yok. Sanrm hepimiz bir poundluk bir madeni parann bir poundluk altna tekabl etmedii hususunda hemfikiriz. Durumu dzeltmek kolay olmayacaktr." "Paraya eski deerini kazandrabilmek iin bir plan hazrladnz m?" Dudley, msteara alenen meydan okuyor, hatta hesap soruyordu. "Konuyu Kralie'nin danmanlaryla gzden geirmeye devam ediyoruz. Yllarn bu ie adam uzmanlarla." Dudley sorumsuzca srtt. "Ellerini abuk tutmalarn syleseniz iyi olur," diye tavsiyede bulundu neeli neeli. "Bir plan stnde alyoruz." "Pekl, siz plannz netletirirken biz de bahede ksa bir gezintiye kacaz." Dudley, kstah bir tavrla anlamazlktan gelme yoluna gitti. "Anszn netletirmemiz mmkn deil!" diye heyecanland Cecil. "Tm talarn yerine oturmas haftalar srer." Ancak Elizabeth oktan ayaa kalkmt bile; Dudley'nin kendisine uzanan koluna girmiti. kili toplant odasndan karken dersi kran iki renciyi andryordu. Cecil, ikisini ba baa brakmamak iin tetikte bekleyen hizmetkrlara iaret vermekte .hi gecikmedi. "Kralie'yle birlikte gidin," dedi. BAKRENN II 113 "Peinden gitmemizi kendisi mi istedi?" diye sorgulad kadnlar da. Cecil ban sallamakla yetindi. "Dars ok souk, aln alp onlarla birlikte yryn." Baheye kar kmaz Robert, Kralie'nin elini skca tutup kendi brne yaslad. "Kendi bama yryebileceimi sen de biliyorsun," dedi Elizabeth neeyle ve kstaha. "Biliyorum," dedi Robert da. "Ama elinizi tutmak hou-. ma gidiyor, yan banzda yrmek de. Sizin iin bir sakncas yoksa tabii?" Kralie ne evet, ne hayr dedi ama elini de ekmedi. Elizabeth bunu hep yapyordu; nce bir adm atyor, sonra bir adm geri ekiliyordu. Kk elini stmasna izin vermesi, Robert'a evlilii ve karsyla ilgili sorular sorma hakkn dourdu. "Leydi Dudley'yi saraya getirip getiremeyecein konusunda bana hibir ey sormadn," diye sze balad kkrtc bir tavrla. "Yoksa sarayda sana elik etmesini istemiyor musun? Belki o da benim hizmetimde almak ister, bunu ona hi sordun mu? Akas neden karn nedimelerimden biri olmas hususunda nermediini anlam deilim. Kz-kardeini saraya getirmek iin bile daha aceleci davrandn." "Karm kasabada yaamay tercih ediyor." Robert nemsiz bir eyden sz eder gibiydi. "Artk kasabada bir eviniz mi var?" Robert, hayr manasnda ban geri att. "Norfolk'ta babadan kalma kk bir evi var ama pek yaanacak bir yer 114 Philippa Gregory

olduu sylenemez. Dolaysyla o da Stanfield'da veyan-nesinin yannda kalyor. Ama bu hafta Bury St Edmunds'ta-ki kuzenlerimin yanna geecek." "Sen bir ev almayacak msn? Ya da istediin gibi yeni bir ev yaptrabilirsin." Robert omuz silkti. "nce dzgn bir arazi bulmam, sonra da iyi bir ev yaptrmam lazm ama ben zamanmn ounu sarayda geireceim." "Ah, gerekten ounlukla sarayda m olacaksn?" Elizabeth, flrtz bir edayla gz szmeye balamt bile. "Akl banda bir adam gneten kap karanla gmer mi kendini? Saf altn arkasnda brakp uyduruk yaldzlara teslim olur mu? En iyi araplarn tadna varp sonra da ktsn ister mi?" Robert, Elizabeth'i batan karabilmek iin elinden geleni yapyordu. "mrmn sonuna kadar sarayda kalacam, tabi eer msaade buyurursanz. Etrafnza yaydnz byl enerjiye bulanmak, altna boulmak ve hayal dahi edemeyeceim lezzette araplardan tatmak istiyorum. Ne diyorduk: Ktnn iyiyi saf d etmesine izin vermeyeceiz. Bizim yazgmzda ancak her eyin en iyisine yer var, baka trls dnlemez bile." Kralie bu iltifatn tadn uzun uzun karabilmek iin bir sre sessiz kalmay tercih etti. "Sanrm karn artk epeyce yalanmtr." Dudley, Elizabethan kendisiyle dalga getiinin farkndayd. "Otuz yanda, benden sadece be ya byk. Bence siz de biliyorsunuz zaten, dnmzde siz de vardnz." Elizabeth hafiften somurttu. "Yllar ncesinden bahsediyorsun, ben oktan unuttum bile." "Aa yukar on yl oldu," dedi Robert sessizce. BAKRENN II Il3 "O halde sanrm evlendiinizde bile pek gen saylmaz-m." "Evlendiimizde yirmi bir yandayd." "Benim iin olduka byk saylr, ben o zamanlar sadece on alt yandaydm." Elizabeth, iyi bir oyuncuydu ve yzne aknlk ifadesi yerletirmeyi es gemedi. "Ah, biz seninle ayn yata deil miyiz? Senden olduka yal bir kadnla evlenmek seni afallatmad m?" "Hayr, afallamadm," dedi Robert seviyeli bir tavrla. "Ka yanda ve ne durumda olduunu biliyordum." "Peki hl bir ocuunuz olmad m?" "Tanr bize bir evlat balamad." '-'Duyduum kadaryla babann tm itirazlarna ramen evlenmisiniz. Aranzda byk bir ak, tutkulu bir ak olduu anlatlyordu." Robert olumsuz anlamda kafa sallad. "Babam evlenmek iin ok kk olduumu dnd iin kar kt. O yirmi bir yandayd, bense"henz on yedimi bile doldurmamtm. Sanrm frsat verseydim benim iin daha mnasip bir e aday bulacana inanyordu. Ama izin istediimde de bana kar kmad, Amy'nin ykl bir eyizle geldiini de gz ard edemeyiz. Amy'nin ailesinin Norfolk'ta epeyce arazisi ve bir o kadar da kk ba hayvan vard. Babam da lkenin dousunda nfuzunu arttrmak, yeni dostlar edinmek istiyordu. Amy, babasnn tek varisiydi ve bu evlilik sonunda babamn da aklna yatmt." "Babann aklna yattna inanmak zorundaym!" diye sesini ykseltti Elizabeth heyecanlanarak. "Northumberland Dk'nn olu, hayat boyunca kraliyet sarayna adm atmam, kendi adn bile yazmaktan aciz, kocasnn hayat tehlikedeyken evde oturup dvnmekten baka bir 116 Philippa Gregory ey bilmeyen bir kadnla evleniyor... nsann akl almyor dorusu!" "Kulanza evliliimle ilgili her ne alndysa olduka detaylym demek," diye yorum yapt Robert da. "Evliliime dair en az benim kadar ok ey biliyorsunuz." Elizabeth tam o uh kahkahalarndan birini koyuvermeye hazrlanyordu ki, hizmetkrlarndan birinin yanlarna gelmekte olduunu fark etti. " Majesteleri, size alnz getirdim." "alm getirmeni istediimi hatrlamyorum." Elizabeth armasna ramen dikkatini Robert'a evirmekte vakit kaybetmedi. "Ah, ne diyorduk? Evet, evliliiniz hakknda konuulanlar ben de duydum. Ve tabi karnn nasl bir kadn olduunu da. Ama dorusu imdi konu alnca hatrlayverdim." Sr Robert, Kralie'yi selamlayp kendisine ok yakan o apkn glmsemesini dudana ilitirdi. "Hafzanz biraz daha zorlamam ister misiniz?

"Pekl," dedi Elizabeth, "Aslnda hl bilmediim ve merak ettiim bir ey daha var. Onunla neden evlendin? Eer bu sylendii gibi bir ak evliliiyse, onu hl seviyor musun?" "Onunla evlendim nk henz on altsnda kan kaynayan gen bir delikanlydm. Gzel bir yz vard ve beni deli gibi istiyordu." Robert, cmlelerini kurarken duygusal bir hava estirmemeye zen gsteriyordu. Oysa Amy'le evlenmek iin nasl yanp tututuu, bu uurda babasn nasl karsna ald dn gibi aklndayd. "Bir an nce evlenmek ve herkese artk yetikin bir adam olduumu gstermeye can atyordum. Ama maalesef sadece evliliimizin ilk yllarnda birbirimizi mutlu edebildik. Babasnn gzbebeiydi BAKRENN II 117 ve olduka mark yetitirilmiti. Drst olmak gerekirse, ben de babamn kayrd ocuklarndan biriydim. Kim bilir belki de iki mark gen bir araya gelmi ve mark bir ift oluvermiti. Cicim aylar geride kaldktan sonra aramzda anlamazlklar balad. Ben vaktimin ounu babamla birlikte sarayda geiriyordum, o ise kasabada kalyordu. Sarayda yaamaya hevesli deildi, zaten grg ve, bilgisi de saray yaantsna ayak uydurmak iin yeterli deildi. Ama eminim istese renebilirdi, oysa Amy aba gstermemeyi tercih etti. "Doruyu sylemek gerekirse, Kule'de zindan hayat yaarken aklmdan gemediini fark ettim. Kardelerimin eleri, Icardelerimi ziyarete gelirken Amy de onlarla birlikte bir iki defa ziyaretime geldi ama varl bu ksa grmelerimizde bana zerre kadar huzur vermedi. Benim iin artk iyice yabanclaan bir hayattan sz edip duruyordu: Saman balyalar, koyunlar, aile ii ufak tefek mnakaalar... Adeta darda benden bamsz l>ir hayatn akp gitmeye devam ettiini yzme vurmaya alyordu. Bensiz daha mutlu gibiydi. Babasnn evine geri dnm, ailemin lekelenen isminin glgesinden kurtarmt kendini. Gen kzlndaki rahatn geri kazanmt, kim bilir belki de zindanda kapal kalmam onun iine bile geliyordu. Benim zindana tkl olmam onu beladan uzak tutuyordu. ngiltere'nin nde gelen ailelerinden birinin saray erkan oluyla evli olmaktansa bir mahkmun ei olmay tercih eden bir hali vard." Robert bir sre duraklad. "Nasl bir ey olduunu siz de biliyorsunuz. Bir mahkm iin hayat, hcresinin ta duvar-laryla snrldr. Kutu kadar bir odada pencereden kapya kadar volta atar durursunuz. Hayatnz sadece anlardan ibarettir. Byk bir sofrann bana oturup gle oynaya ye118 Philippa Gregory mek yemeyi bile zlersiniz. Oysa siz bir mahkmdan baka bir ey deilsinizdir, gzel bir akam yemeini hayal etmeye bile hakknz yoktur. Zaten bir sre sonra darda akp giden hayat dlemeyi bile unutursunuz." Elizabeth, o anda Robert'n kolunu skt. "Haklsn," dedi en ufak bir ive cilve olmakszn. "Mahkm hayat yaamann nasl bir ey olduunu ne kadar iyi bildiime Tanr ahit. Darda seni bekleyen ne varsa gzn bir sre sonra grmem olur, sevgin anr..." Robert Dudley ban sallayarak Kralie'yi onaylad. "kimiz de yaayarak rendik." "Serbest brakldmsa ise her eyini kaybetmi bir adamdm. Ailemin tanr tanmaz tm mal varlna el konulmutu. Sokaklarda dolanan muhtalardan bir farkm kalmamt." "Sebatkar bir dilenci yle mi?" Elizabeth'in dudaklarna yzn aydnlatan bir glmseme yayld. "Pek de sebatkar saylmaz. Kendimi ne kadar aciz hissettiimi bilemezsiniz, Elizabeth! Herhangi biri ne kadar ala-labilirse ben de en az o kadar alalmtm. Annem zgr braklmamz iin yalvarrken can vermiti. Babam gururunu ayaklar altna alm, hepimizin gz nnde kendi inancmzn bu lkenin bana musallat olan bir bela olduunu sylemiti. Ruhum nasl derinden yaraland, nasl utan duydum, tahmin bile edemezsin! Bu kadarla da kalmad, cellatlarnn ayaklarna kapanp af diledi ve sonunda bir vatan haini olarak katledildi. Tanr ruhunu ad etsin ama hepimizi utan iinde brakarak lp gitti. "En sevdiim kardeim John, Kule'de hastaland ve ben onu lmn souk ellerinden kurtaramadm. Kurtarmak bir yana, ona bak^moHm bile. Ne yapacam bilmiyordum. BAKRENN II 119 Kardeim Mary'nin yanna gitmesine izin verdiklerinde artk ok geti. Gencecik yanda hastal yznden gp gitti. Sadece yirmi drt yandayd ve onun hayata tutunmasn salayamadm. Maalesef zavall bir babann peinden giden, zavall bir evlat, aciz bir kardeten fazlas olamadm. zgr brakldmda beni hayata balayabilecek, gurur duyabileceim hibir eyim kalmamt."

Elizabeth sesini karmadan, Robert'n szlerini bitirmesini bekledi. "Karmn veyannesinin Stanfield'daki evinden baka snabilecek bir yerim yoktu." Dudley'nin sesinden nasl ac ektii aka anlalyordu. "Sahip olduumuz her eyi kaybetmitik: Londra'daki evimiz, usuz bucaksz araziler, Syon'daki ev... Hepsi buhar olup umutu. Zavall Amy bile babasndan miras kalan Syderstone'daki iftlik stndeki tm hakkn kaybetmiti." Ksa ve keskin bir kahkaha patlatt. "Kralie Mary, Syon'a yeniden rahibeleri yerletirmiti. Dnebiliyor musun? Evim bir kez daha rahibe manastrna dnmt. Kendi evimin salonunda artk rahibeler Te Deum'u sylyordu." "Karnn ailesi sana iyi davrand m?" Elizabeth, alaca yant tahmin ediyordu. "Kendini kraliyetin en nfuzlu adamlarndan biri olarak tantp sonunda eve tifsl, aciz ve be parasz bir mahkm olarak dnen bir damada nasl davranlrsa yle davrandlar," dedi Robert yamuk bir glle. "Amy'nin veyannesi, John Robsart'n sevgili kzn batan kardm iin beni asla affetmedi. Kocasnn, kznn bana neler atm sayklayarak kalp sektesinden ldn yineleyip durdu. Ona gre kocasnn lmne de ben sebep olmutum. Cebime birka peniden fazlasn hibir zaman koymad, o da ada120 Philippa Gregory ka niyetine! Ve Londra'da bir toplantya katldm renince de beni stm bamla kapnn nne koymakla tehdit ettiler." "Ne toplants?" diye sordu Elizabeth, alkanlk gerei komplocu bir sesle. Robert, stnde durmaya gerek, olmadn gstermek istercesine omuz silkti. "Sizi tahta geirmek iin yaptmz toplantlardan biriydi. Ah, Elizabeth, ben inancm her eye ramen asla yitirmedim. Tek korkum ablanzn bir olan dourup bizi saf d brakmasyd. Ama Tanr yardmcmz oldu." "Beff tahta geirmek uruna kendi hayatn tehlikeye mi attn?" Kralie'nin iri siyah gzleri ald. "Ne zamandan itibaren? Serbest kalr kalmaz planlar yapmaya m baladn yoksa?" Robert glmsedi. "Elbette," dedi rahat bir tavrla. "ngiltere Kraliesi Elizabeth'ten baka kim umurumda?" Elizabeth ksa ama derin bir nefes ald. "Evde sessiz sedasz oturmaya zorlandktan sonra ne oldu?" "Evde kalmadm. Sava knca kardeim Henry ve ben Kral Philip'in komutasndaki orduya katlmak zere gnll olduk. Demir almadan az nce seninle karlamtk, hatrlyor musun?" Elizabeth'in baklar belki de hi olmad kadar yumuad. "Tabi ki hatrlyorum. Philip'i uurlamak ve Mary'yi teselli etmek iin gelmitim. Ve sen de oradaydn, hayatmda grp grebileceim en yakkl cesur sava. ekici glnle kraliyet gemisinden aa, bana bakyordun." "Yeniden ykselmenin bir yolunu bulmak zorunday' dim," dedi Robert. "Amy'nin ailesinden uzaklamalydm." Robert ban ne eip duraklad. "Ve Amy'den," diye itiraf etti. BAKRENN AII 121 "Aknz m bitmiti?" Konu yava yava, Kralie'nin asl alakadar olduu ksma geliyordu. Robert glmsedi. "On alt yanda gen bir adam tatmin eden eyler, hayata sfrdan balamak zorunda kalan, bandan ac tecrbeler gemi, olgun bir erkei tatmin etmeye yetmez maalesef. Zindandan ktm an benim iin evliliim oktan bitmiti zaten. veyannesi beni aalarken karmn bir kenara ekilip seyirci kalmas da son noktay koydu. Leydi Robsart, zaten darbelenmi bir adam tekmelemekten hi ekinmedi. Tm bu olanlara sessizce ahitlik etmeyi setii iin Amy'yi asla affetmeyeceim. Benim tarafm tutmaya yeltenmedi bile, onu nasl affedebilirim ki? Felaketimiz olsa bile, o evden elimi tutup benimle birlikte ksayd belki onu hl sevebilirdim. Ama Amy ne yapt? Atein bana ektii taburesinde oturup elindeki dikiten ban kaldrd nadir anlarda Tan-r'nn anne babamza sayg duyup itaat etmemiz gerektiini buyurduunu sylemekle yetindi. Ona gre Robsart-lar'n kurallarna gre yaayp onlara boyun emeye mecburduk." Robert'n yzne kara bir bulut kt, hatralar canlannca fkesi kabarp dikkatini datmt adeta. Elizabeth ise duyduklarndan memnun, dinlemeye devam ediyordu. "Sonra da... Ky lkelerinde silah kuanp savamaya baladm. Bu sava sayesinde hem ismimi, hem de servetimi geri kazanabileceimi sanyordum." Robert ksa bir kahkaha att.

"Gururum belki de son kez ba gsteriyordu. Derken hem kardeimi, hem de tm birliimi kaybettim. Ve tabi Calais'i de. Eve geri dndmde burnum tamamen sr-tlmt." "Peki karn seninle alakadar oldu mu?" 122 Philippa Gregory "O benim bir yk arabacs olmam gerektiine inanyordu," dedi Robert kederli kederli. "Geri dner dnmez Leydi Robsart tarlalarda almam emretti." "Seninle asla ilgilenmemi!" "Ona kalsa, bana kucak at iin veyannesinin nnde diz kmeliydim. Daha fazla dayanamazdm, ben de o gece ekip gittim. Saraya geri dnene kadar da birka eski arkadamn yanna sndm. Benim evliliim bitti. Kalben, ben artk zgr bir adamm." "zgr bir adam m?" Elizabeth, sadece Robert'n duyabilecei kadar ksk sesle sordu. "Kendini zgr bir adam olarak m gryorsun?" "Evet," dedi Robert kararl bir sesle. "Kalbim yeniden k olabilecek kadar hr. Ve bu kez sadece en iyisini alacam ya da hi! Ktnn iyiyi alt etmesine izin vermeyeceim!" "Anlyorum," dedi Elizabeth anszn serinkanl bir tavr taknarak ve bir anda tehlikeli yaknlktan kand. Arkasn dnd ve onu bekleyen hizmetisine iaret etti. "alm alsam iyi olacak, siz de bizimle birlikte yryebilirsiniz." Konumadan sessiz sedasz yrrlerken Elizabeth, Sr Robert'n anlattklarn sindirmeye alyordu. Dinledii hikyede gereklik pay olduunu bilse de, evli bir erkein syledii her eye kr krne inanacak kadar aptal deildi. O esnada Robert ise kendi anlarnn arasna gmlm, Amy'yi sadakatsizlikle sulamann verdii rahatszlkla bouuyordu zira Robert da karsnn kendisini ne kadar derin bir ak ve ballk duygusuyla sevdiini ve beklemekten asla vazgemediini gayet iyi biliyordu. BAKRENN II 123 Cecil, Sr Francis Knollys ve Kralie'nin yirmi yandaki gen amcas Norfolk Dk Thomas Howard, toplant salonunun byk penceresi nnde kafa kafaya vermi, hararetli bir eyler konuuyordu. Arkalarnda ise saray eraf ikili l gruplar halinde toplanm, kh sohbet edip glyor, kh birbiriyle akalayordu. Tahtnda oturan Kralie de kusursuz bir spanyolca'yla ziyaretine gelen spanya el-isiyle sohbet ediyordu. Cecil, duruma hkimiyet drtsyle bir kula Kralie'nin sohbetinde, dikkatini Sr Francis'e vermeye alyordu. "Kralie'nin huzuruna kmadan nce herkesi kontrol edebileceimiz bir yol bulmalyz. Hatta saray erkann da." '^Herkesi daha fazla incitmi oluruz," dedi Dk ekingence. "Asl tehlike avam kamarasndan gelecee benziyor." "Tehlike herhangi inanl bir Katolik'ten gelebilir." Cecil dalgn grnyordu.-"Papa aklamasn kamuya dillendirdii an Kralie imdiye dek hi olmad kadar hedef gsterilmi olacak." "Bundan byle akam yemeklerini halkn arasnda yememeli." Sr Francis'in de dnceli bir hali vard. "Krali-e'yi akam yemei esnasnda grmeye gelenlere artk izin verilmemeli." Cecil duraksad. Hkmdara eriim ya da nde gelen Lordlar'a birebir kendi salonlarnda grmek hanedann yllardr sregelen kurallarndan biriydi. Gelenekleri deitirmeye, yasaklar koymaya baladklar an, halk artk kraliyetin kendilerine gvenmediini dnecekti. "Biraz naho alglanabilir," dedi Cecil kskanarak. "Ayrca artk halka ak lenler dzenlemeye de bir son vermeliyiz, kortejler bile tehlike arz edebilir," dedi Sr Francis. "Ama bunu nasl yapacaz?" 124 Philippa Gregory Cecil'in engel olmasna frsat vermeden, Sr Francis, Robert Dudley'yi yanlarna ard. Dudley, sohbet ettii gruptan izin isteyerek soluu aralarnda alverdi hemen. "Eer ba baa yaptmz toplantlara onu da dahil edecekseniz, ben yokum!" Dk fkeyle arkasn dnd ve yanlarndan uzaklamaya hazrland. "Peki ama neden?" diye sordu Sr Francis. "Bu tr konularda bizden daha ok ey biliyor, tabii muhtemelen ne yaplabileceini de." "Onun hayatta bildii tek bir ey var, o da hrsnn tetik-ledii" emellerine nasl ulaabilecei. Onu aramza soktuun iin bir gn ok piman olacaksn!" Thomas Howard bir anda tm nezaketini yitirmiti sanki, Dudley aralarna katld anda srtn dnp uzaklamaya yeltendi. "yi gnler, Sr William, Sr Francis!" "Gen Howard'i bu kadar rahatsz eden nedir?" Dk nndeki kalabal yararak salonun dier ucuna gitmeye alrken Sr Francis arkasndan seslendi. "Sanrm naizane yldzmn parlamasn ekemiyor," dedi Dudley, keyfi yerinde. "Neden?"

"Babas, babamdan nefret ederdi," dedi Dudley. "Gerek u ki, Thomas Howard babam, beni ve kardelerimi mahkm edip zindana kapatt. Dorusu bir gn o fare deliinden kp byle bir toplantda karsna kabileceimi hi hesaba katmamt." Sr Francis, Dudley'nin anlattklarn dnyordu. "Dk'n, Kralie'yi size kar kkrtmasndan ekinmiyor musunuz?" "Benim Kralie'yi kendisine kar kkrtmamdan korkmasnda fayda var," diye cevap veren Robert, mstehzi bir BAKRENN II 125 ifadeyle Cecil'e evirdi baklarn. "Kralie gerek dostlarnn kim olduunun farknda. zellikle de ba beladayken kimlerin yannda olduunun." "Ne yazk ki Kralie'nin ba hl belada," dedi Sr Francis, konuyu datmadan bir an nce asl meseleye gemek istedi. "Kralie sarayn dndayken gvenliini nasl salayabileceimizi konuuyorduk. Sr William'in kulana korkun haberler gelmi. Papa herhangi sradan bir insann Kralie'ye kar kaba kuvvet kullanabileceini ilan etmi." Dudley, yzne yerletirdii yapmack aknlk ifadesiyle Cecil'e dnd. "Bu doru olabilir mi? Papa'nn byle bir eye msaade etmesi mmkn deil! Hakkaniyet bunun neresinde?" "Katolik evreler u an bu meseleyi tartyor," dedi Cecil dmdz bir sesle. "lan edilmesi de yakndr. Katolik cemaat, Papa'dan onay ktn duyunca neler olacak kim bilir?" "Garip, neden benim kulama hibir ey gelmedi?" diye heyecanland Robert. Ah, gerekten duymadn m? Cecil glmsemekle yetindi. "yle ya da byle, rivayetler Papa'nn yaknda icazetini aklayaca ynnde." Dudley belki de uzun zamandr ilk kez bu kadar ar-yordu. Sadece duyduklar deil, ayn zamanda Cecil'in Roma bapiskoposluuna bir casus yerletirebilmi olmas da onu artmt. Cecil'in casus a her geen gn biraz daha byyp etkileyici hale geliyordu. "Bu mevcut dzeni sarsmak anlamna gelir. Kralie'ye tacn Papa'nn kendi piskoposlarndan biri takt. Papa'nn bu saatten sonra byle bir hamle yapmas mmkn deil. Kutsanm bir kralienin stne kpekleri salamaz." 126 Philippa Gregory Cecil gen adamn vurdumduymazlndan rahatsz oldu. "Ama salacak," dedi. "Kim bilir, belki de oktan dmeye bast bile. Asl tartmamz gereken, o sz ettiiniz kpeklere nasl engel olacamz." "Siz gelmeden nce Kralie'yi mmkn mertebe insanlardan uzak tutmamz gerektiinden sz ediyordum," dedi Sr Francis. Tahttan ykselen en bir kahkaha nn de dikkatini o yana evirdi, hepsi dnp glmsediler. Elizabeth, hayran Eli Feria ile flrt ediyor, anlattklarna kahkahasyla karlk veriyordu, eli de hayalkrklyla kahkahalar arasnda paralanm renkten renge giriyordu. Konuan l Eliza-beth'e bakp glmsedi, etrafna yayd enerji, cilveli mimik ve jestleri kar konulabilecek cinsten deildi. "Onun en gl muhafz bizzat kendi halk." Dudley, baklarn Kralie'den ayrmadan usulca syleyiverdi. Cecil ban iki yana sallayarak Robert' onaylamadn belirtirken Sr Francis kestirip atmad. "Ne demek istiyorsun nuz, Sr Robert?" "Papa sradan insanlar galeyana getirip Kralie'yi hedef gsteriyor, deil mi? Ama Papa, Kralie Elizabeth'i hi tanmyor. Zarar grebilir diye Kralie'yi bir avu insandan saklayanlayz, aksine eskisinden daha sk halkn arasna karp daha ok insan etkisi altna almal. Kralie'yi korumak istiyorsak, bu lkede yaayan kk byk, kadn erkek herkesin ayaklarna kapanmasn salamalyz." "Peki bunu nasl yapabiliriz?" "Nasl olduunu aslnda siz de biliyorsunuz," dedi Dudley, Cecil'e kabaca. "Kendi gzlerinizle grmediniz mi? Ta giyme treninde tek tek herkesin kalbini kazanmad m? Kralie'yi halkn arasna sokarak risk almalyz, inann bana BAKRENN II 127 Kralie'yi bizzat gren herkes kendi can pahasna onu korumak iin elinden geleni yapacaktr. Her bir ngiliz, Kralie Elizabeth'in gnll muhafz olmal, olacak da!" Sr Francis, Robert'n sylediklerini tartyordu. "Peki ya ani bir saldr olursa?"

"Anszn ortaya kan bir suikasty durdurmak neredeyse imknsz." Cecil'in morali gittike bozuluyordu. "Yzlerce insann kalbini kazanabilir ama ilerinden sadece biri bile Kralie'ye di biliyorsa ve yazk ki urbasnn altnda keskin bir .bak varsa, Kralie'yi kaybederiz." Duraklad. "Kapmza dayanan tehlikenin bykln grmemiz art!" "Haklsnz, biri Kralie'yi ldrmeyi aklna koyarsa onu durdurmak imknsz." Robert, Cecil'in ngrsn onaylasa da izdii portrenin kasavetine tam manasyla kaplma benzemiyordu. "Ama yine de, siz onu yirmi hatta belki otuz muhafzla korumaktan sz ederken ben yzlercesinden bahsediyorum. Ben Kralie!ye tm ngiltere'yi siper etmeyi deneyelim derim!" Robert'n duygusal replikleri karsnda Cecil'in yz is- ; ter istemez ekidi. "Kendinizce hakl nedenleriniz olabilir ama yine de Kralie'yi soyutlamamz gereken yerler olmal." Sr Francis'in kafasna yatmayan eyler vard. "Mesela akam yemeklerinde ve sarayn iindeki kiliseye giderken. Kalabalk ve yakn temas tehlikeli olabilir." "Evet, kontrol altna alnmas gerekenler var," diye katld Robert. "Neden akam yemeklerini sanki Kralie de ora-daym gibi dzenleme yoluna gitmiyoruz?" S Cecil i geirdi. "Kralie oradaym gibi mi?J Byle bir yun ne ie yarar ki?" ".. 128 Philippa Gregory "nsanlar aslnda bizzat Kralie'yi grmeye deil, donatlm zengin sofralar, taht ve aaay grmeye geliyor," dedi Robert haval haval. "nsanlar her halkrda saraya gelmek isteyecektir. Eer debdebeyle gzlerini boyarsak kimse Kralie'yi bizzat grmekle ilgilenmez bile. Sadece tatiller ve zel gnlerde yemek salonunda olmas yeter; halk kralielerinin salkl ve iyi olduunu grerek tatmin olur. Ama ounlukla akam yemeklerini sevdii dostlaryla ba baa yemesinde fayda var. Bylece gvenliinden de endie etmemize gerek kalmaz. Trompetler ald, sofralar donatlp gsteri devam ettii mddete Kralie'nin yokluu kimsenin gzne batmayacaktr. Herkesin evine huzurlu ve mutlu dneceine bahse girerim. Yapmamz gereken ey ok basit: Halk tahtn cazibesiyle kandrp her akam iyi bir ova imza atmak! Kralie'yi grmeseler bile varln ve kudretini hissedeceklerdir..." "Kralie'nin akam yemeini bo bir tahta servis etmekten mi bahsediyorsun?" diye bilmek istedi Cecil kafas kararak "Evet," diye cevaplad Dudley, "aynen yle, Sr William! Hem neden olmasn ki? Gen Kral Edward hastalandnda da yemeini altn tabaklarla bombo bir tahta servis etmemiler miydi? Halk yine akam yemekleri iin saraya akn ediyor, kraln kendisini grmese bile her eyin yolunda olduuna kanaat getirip mutlu huzurlu evlerine dnyordu. Babam bu iin altndan laykyla kalkmt. Neden biz de yapamayalm? Varlk ve servet gsterisi her zaman ie yarar. Ve Kralie'yi grdklerinde de, hkmdarlarnn ulalabilir, dokunulabilir ve barlarna baslabilir olduunu grmeleri kfi. Elizabeth halkn kraliesi olmal!" Cecil'in aklna pek yatmadysa da Sr Francis ikna olmutu bile. BAKRENN II 129 Gzlerini tahta dikerek, "Kralie'ye bu mevzuyu ben aarm," dedi. spanya elisi msaade istemeye hazrlanrken spanya Kral'nn hanedan damgasyla mhrlenmi zarfta Elizabeth'e gnderdii mektubu Kralie'ye uzatyordu. Elizabeth tm maiyetin gz nnde -ve belli ki onu izlediklerinden habersiz- mektubu ald ve gsne bastrd. "Sanrm yaknda siz de Elizabeth'in ov yapmadaki ustalnn farkna varacaksnz," dedi Robert haval haval. "O hayat boyunca zerine kilitlenen baklar asla hayal krklna uratmad, bundan sonra da uratmayacak." Robert Dudley, karsna Bury St Edmunds yolculuunda elik etmesi iin kendi zel hizmetkrn grevlendirmi, kocasndan sevgiler yollam, bir kese altn ile yeni bir elbise diktirmesi iin de bir top krmz kadife gndermiti. Ayrca Amy'ye yeni evinde Robert Dudley'nin eski arkadalarndan birinin dul kzkardei Elizabeth Oddingsell de elik edecekti. Daha nce Amy ile Gravesend'de birlikte bulunan ve sonrasnda Chichester'e beraber gitmilerdi. Amy koyu renk sal ufak tefek kadn grnce ok mutlu oldu. "Einiz yeniden nasl da ykselie geti!" Bayan Oddingsell olduka neeli grnyordu. "Kardeimden Sr Ro-bert'n sarayda grevlendirildiini duyunca size yazmay dndm ama yaranmaya altm dnmenizden ekindim. Etrafnzda balarn kuvvetlendirmek isteyen bir sr eski dost peyda olmu olmal."

"Tahminimce, Lordum u sralar bir sr yeni arkada ediniyordur," dedi Amy. "Ama ben kasabada kendi halinde yaamaya devam ediyorum." 130 Philippa Gregory "Evet, grne baklrsa yle olmu." Bayan Odding-sell, kk ta binann souk ve kasvetli salonunu szyordu. "Evet, bana sylendiine gre sizle birlikte bir seri ziyarete kacakmz. Kralieler gibi srekli bir yerden bir yere geeceiz, iyi vakit geireceimize inanyorum." "Ben de," diye cevap veren Amy syleyecek baka bir ey bulamad. "Ah, az kalsn unutuyordum!" Bayan Oddingsell boynundaki scack atky ap kard. "Sr Robert sizin iin sevimli bir tay gnderdi. Ona dilediiniz ismi verebileceinizi de eklemeyi unutmad. Bu yakkl seyahatimize renk katacak, siz ne dersiniz?" Amy pencereye koarak gzlerini baheye dikti. Aada gen bir delikanl Amy'nin birka para eyasn arabaya yklyordu. Katarn sonunda ise Oddingsell'in bahsettii kuzgun siyah tay duruyordu. "Ah, ne kadar tatl bir hayvan bu byle!" diye sevindi Amy. Elizabeth tahta ktndan beri ilk kez bir ey Amy'yi bu kadar mutlu ediyordu. "Ayrca buradaki borlarnz kapatp alveri yapabilmeniz iin bir kese dolusu da altn yollad." Oddingsell, paltosunun cebinde duran keseyi karp iindeki altnlar Amy'ye gsterdi. Amy ar keseyi eline ald. "Hepsi benim mi?" diye sordu. Amy yllardr bu kadar ok paray bir arada grmemiti. "Zor zamanlar geride kald," dedi Bayan Oddingsell kibarca. "Tanr'ya krler olsun, artk hepimizi gzel gnler bekliyor!" Amy ve Bayan Oddingsell, souk bir k sabah afak skmeden yola koyuldu. Newbrough'd mola verip iki gece dinlendikten sonra kaldklar yerden devam ettiler. Yolculuklar BAKRENN AII 131 sakin geti, hava muhalefeti dnda bir sorunla karlamadlar. Amy yeni atna hemen snd. Bayan Oddingsell, kk tayn Amy'ye moral kayna olduunu farkedince yamur amur demeden at binerken gen kadna elik etti. h Bury St Edmunds'a vardklarnda Bay ve Bayan Woods, Amy'yi memnuniyetle karladlar ve yanlarnda diledii kadar kalabileceini syleyip Amy'yi arlamaktan duyduklar mutluluu dile getirdiler. Robert Dudley, mektubunda karsnn nisan ayna kadar orada kalmasn istediinden sz ediyordu. "Bana da mektup yollam m?" diye renmek istedi Amy. Hayr yantn alnca Amy'nin rengi utu. Karkoca-Amy'nin bozulduunu farkedince kendilerine gelen mektubun da ksa bir nottan ibaret olduunu syleyerek durumu toparlamaya alt. "Buraya geleceinden sz etmi mi peki?" diye sordu. "Hayr," dedi Bayan Woods tekrar ve Amy'nin ald her olumsuz yantta yznn biraz daha glgelendiini fark etti. "Sanrm sarayda iler youn," diye devam etti, o garip an geitirmek iin. "Bence belki de haftalarca evine adm bile atamayacak." Bayan Woods, ka yapaym derken gz karttn idrak ettiindeyse artk ok geti. Sr Robert'n geri dnebilecei bir evi bile yoktu! Amy ile paylat scak bir yuvas! Daha fazla konuyu uzatp istemeden de olsa Amy'yi zmemek iin, laf yolculuklarnn nasl getiine, scak bir banyodan sonra dinlenmek isteyebileceine, karnlarnn a olup olmadna getirdi. 132 Philippa Gregory Amy hemen zr diledi, yorgun olduunu ve odasnda dinlenmek istediini syledi. Koridorda hzl admlarla yryp Bayan Oddingsell ile Bayan Woods'u ba baa brakt. "Amy olduka yorgun, bnyesi pek gl saylmaz," dedi Bayan Oddingsell. "sterseniz Cambridge'deki doktorumuzu arabilirim?" diye teklif etti Bay Woods. "yi bir hekimdir ve bekletmeden gelir, hastann moralini dzeltmek iin espriler yapar, nee verir. Amy'nin rengi sapsar, sanki sinirleri zayflam, yle mi dersiniz?" Elizabeth Oddingsell sessizce ban sallayarak onaylad. "Dorusu keyfi hi yerinde deil," dedi. Bay Woods, Amy'nin midesinden ikyeti olduunu dnp tam meyan kk ve st ikram etmeyi teklif edecekti ki, Bayan Woods, Kralie Elizabeth'in ta giyme treninde hemen arkasndan siyah bir at zerinde bir prens edasyla kendisini takip eden Sr Robert' hatrlayverdi ve Amy'nin keyifsizliinin asl nedenini anlayp sustu.

Akam yemeinden sonra Kralie'nin hemen yannda yerini alan Robert deil, Cecil olmutu. Yemek salonundaki uzun yemek masas Tudor hanedannn geleneksel grkemine gre donatld, yemekler servis edilmeden nce her zaman olduu gibi zehirli olma ihtimaline kar tadld, sonra da Kralie'nin nnde diz ken hizmetkrlar tarafndan sunuldu. Hizmetilerden Cecil'in adamyd ve ie yeni baladklar iin acemiydiler. Bir yandan casusluk yaparken bir yandan da gze batmamak iin yemek servisine yardm ediyorlard. BAKRENN II 133 Elizabeth tabaklarn hepsinden birer lokma tattktan sonra salonda yerini alan sevdii dostlarna gnderdi. En iyi yemeklerin kimlere gittiini seyreden baklar, rosto geyik etinin Robert Dudley'nin nne konduunu grnce iyice bozuldu ve dedikodu kazan kaynamaya balad. Karlkl glp konuma sesleri yemek salonunu bir batan bir baa dolduruyor, o da yetmiyormu gibi, araya boalan tabaklar toplayan hizmetilerin kard grlt de karyordu. Cecil, masadan kalkp tahta doru yrrken konumalarna kimsenin kulak kabartmamas iin Elizabeth mzisyenlere almaya balamalarn iaret etti. "Suikastlardan haber var m, Sr William?" diye sordu. Elizabeth'in tedirginlii yznden okunuyordu. "Gvendesiniz, Kraliem!" Cecil aslnda bundan asla emin olamayacaklarn gayet iyi biliyordu ama o an nemli olan Kralie'nin iine su serpebilmel i. "Limanlar aralksz gzleniyor, kaplar da kalabalk bir muhafz ordusu bekliyor. Bizden habersiz ieri fare bile giremez." Elizabeth kendini glmsemeye zorlad. "yi. Her an tetikte olmas iin herkesi uyarn." Cecil ise ban sallamakla yetindi. "skoya meselesine gelince akamst notunuzu okudum. nerdiiniz eyi yapamayz," dedi Elizabeth. "Bir kralieye kar isyanclar desteklememiz uygun dmez, yasalar tersine evirmi oluruz. Bekleyip neler olacan grmekten baka aremiz yok." Elizabeth, tam da Cecil'in tahmin ettii gibi davranyordu. Yanl yapmaktan lesiye korktuu aikrd. Uurumun kenarndaym gibi, durduu yerden kprdamaktan korkuyordu. Ne bir adm ileri, ne de bir adm geri atmaya cesareti vard. Aslnda temkinli olmaya alrken haksz da sa134 Phi^ippa Gregory ylmazd. ngiltere kraliyet saraynda alnan her kararn yzlerce muhalifi, her bir devrimin de binlerce muhalifi vard. nsanlar kendi karlarna hizmet eden karar ve deiimler karsnda anszn taraf haline gelirken karlarna ters dldnde de dnmeksizin dilerini gsteriveriyordu. Elizabeth tahta yeni km, olduka gen bir kralieydi ve maalesef banda tad ta sallantda saylrd. Halk Kra-lie'nin kuvvet ve kudretini sorgulamaya itecek herhangi bir atakta bulunmak onu korkutuyordu, Cecil aklndan geenleri yzne yanstmamaya zen gsteriyordu. Kimseyle paylamasa, dile dkmekten imtina etse de, ne kadar zeki ve iyi eitimli olursa olsun, kadnlarn bu kadar ar ykleri omuzlamaya elverili yaratklar olmadna inanyordu. Kadnlar yaradllar itibariyle ivedilikle karar alma iradesinden yoksundu, bilhassa da Elizabeth gibiler. "Tahtta oturan bir kralieye kar karlan isyann arkasnda durmam sz konusu bile olamaz!" Elizabeth, kati kararnn altn bir kez daha izme ihtiyac hissetti. Cecil, mahir davranarak Elizabeth'in yllar yl sylentilerin odanda olduunu, z be z, ayn kandan baba bir ablas Kralie Mary'nin tahtn sarsmak iin adnn kart entrikalar dile getirmedi. "Kralie Mary Guise'n vekiline kar sko Protestanlarn isyann neden desteklememizi istediini biliyor ve aban da anlayla karlyorum. Ama ben banda kraliyet tacn tayan bir kral ya da kralieye kar saf tutamam. Bir baka lkenin kraliyet ilerine burnumu sokmam hi de ho olmaz." "Ama grne baklrsa Fransa prensesi sizin ilerinize pekl da burnunu sokacak," diye uyaran Cecil, eski defterBAKRENN II "135 leri amamaya zen gsterse de en azndan mevcut durum karsnda Elizabeth'i uyarmay grev biliyordu. "Hatta ne yazk ki oktan gardm ald bile. Kendini ngiliz kraliyet tahtnn gerek varisi olarak kabul ediyor. En kts de ngiltere'nin yars ve Protestan camiann neredeyse tamam hakl olduunu iddia edecektir. Eer kaynpederi, Fransa Kral da gelininin ngiliz kraliyet tahtnda hak sahibi olduuna kanaat getirirse, Fransa'nn ngiltere'ye saldrmas

an meselesi! sko topraklar ve kuzeye el atmak iin stepne olarak ngiltere'yi kullanacaklardr. Annesi, bir Fransz ley-dsi olarak vekaleten skoya'y elinde tutuyor. Fransz askerleri kuzey snrmza doru harekete geti bile. Bu bir saldn hazrl deilse nedir, Majesteleri? Sava kapmza dayand. Protestan skolar' arkamza alarak Fransz ordusuyla skoya'da karlamamz daha doru olacaktr. Aksi takdirde Franszlar'n Byk Kuzey Yolu'na doru ilerlemesine seyirci kalrsak, sava ktnda kimlerin arkamzda olacan asla bilemeyeceiz." Elizabeth duraksad. Mary Guise'n kznn kalkan stndeki ngiliz leopar motifleri, iten ie kskanlkla bezeli olsa da iine bir sululuk duygusu salyordu. "Tahtm stnde hak iddia etmeye cret edebileceini sanmyorum. stelik kimse tahta benim yerime Mary'nin oturmas iin isyan da karmayacaktr," dedi Elizabeth cesurca. "Kim neden tahtta bir Katolik Kralie Mary daha istesin ki?" "Yzlerce insan isteyecektir," dedi Cecil," "Hatta binlerce." Bu szleri, tam tahmin ettii gibi Kralie'ye iliyordu. Elizabeth'in renginin att Cecil'in gznden kamad. "Halk beni seviyor!" Elizabeth, kendi kendini avutmaya alyordu. 136 Philippa Gregory "Haklsnz, ama hepsi deil!" Kralie en bir kahkaha savurmasna ramen, neesi phesiz yapmackt. "ngiltere'nin kuzeyine nazaran sko-ya'da daha ok yandam olduunu mu dnyorsun?" "Evet," dedi Cecil kr krne. "Eer bir saldr sz konusu olursa spanya Kral Philip mttefikimiz olarak yanmzda yer alr," diye duyurdu Elizabeth. "Evet, tabii kars olacanza inand mddete. Peki siz onu daha ne kadar oyalayabileceinize inanyorsunuz? Bir gn onunla evlenmeyi dndnz hi sanmyorum dorusu." Elizabeth, kk bir kz ocuu gibi kkrdarken ak verdiinin farknda deildi. O esnada gz odann kar kesinde iki yakkl adamn arasna kurulmu sohbet eden Robert Dudley'ye takld. stese de istemese de, Dudley'nin etrafna sat k dier iki yakkl ngiliz'i glgede brakyordu. Gen adam abartl bir kahkaha koyuvererek ban geri atarken parmaklarn klatarak uaktan da biraz daha arap istedi. Hizmetkrlardan biri, kadehi boalan dier akam yemei misafirlerini es geip soluu Dudley'nin yannda ald. "Philip'le evlenebilirim," dedi Kralie. "Ya da onu oyalamaya devam edebilirim." "Asl nemli olan," dedi Cecil nazike, "kendinize doru bir e semek ve bize. bir varis brakmanz. Prenses Mary'ye kar lkenizi korumak istiyorsanz tek kar yol bu. Eer yan banzda gl bir e ve beikte salkl bir olunuz olursa, kimse bir baka kralienin adn bile azna almaz. Tahtn veraseti garantide olduktan sonra kimsenin gz mezhep fark grmez." BAKRENN II 137 "imdiye kadar e olarak kabul edebileceim hi kimse nerilmedi." Elizabeth belki de ilk kez, en sevdii ama bir yandan da kendisini en ok rahatsz eden mevzu zerine bu kadar ak konuuyordu. "Hem ben yalnz da mutluyum!" "Siz bir kraliesiniz," diye belirtti Cecil. "Ve kralieler yalnzl seemez." Robert kadehini, Elizabeth'in nedimelerinden son metresi iin kaldrd, gen kadn da yannda oturan arkadann drtmesiyle kendine gelerek odann dier kesinde oturan Sr Robert'a cilveyle glmsedi. Elizabeth grnte hibir eyin farknda deil gibiydi, oysa Cecil hibir ayrnty ka-rmadndan ad gibi emindi. "Peki ya skoya?" diye sordu Cecil. "Bu ok byk bir risk, Sr William. Protestan sko Lordlar'nn Mary Guise"a kar ayaklanmas kulaa ho geliyor ama ya ayaklanmazlarsa? Ya da ayaklanp da yenilir-lerse? O zaman biz ne duruma deceiz, fitilini bizzat atelediimiz bir tarafta havlu mu atm olacaz? Hem de banda tac olan bir kralienin ilerine mdahale ederek... Sence bu Tanr'nn iradesine kar kmak deil de nedir? Ve Fransz saldrsn stmze ekmek!" "skoya'da ya da ngiltere'de, Fransz ordusuyla elbet bir yerde kar karya geleceiz," diye tahmin yrtt Cecil. "Yanmzda spanyol kuvvetleri olsun ya da olmasn... Benim nerim, Majesteleri -daha dorusu anlamanz iin yalvardn- Fransz ordusuyla arpacaksak neden yeri ve zaman kendimiz belirlemeydim? Eer imdi atniaya girersek spanya da yanmzda

yer alacak. Ama zamana brakrsak, tek bamza kalabiliriz. Bu da mutlak yenilgi manasna geliyor." 138 Philippa Gregory "Hakk olan-bir tahtta oturan Katolik bir kralieye kar, Protestanlarn tarafn tutarsak ngiltere'deki Katolikler'in de imeklerini stmze ekebileceimizi hesap ediyor musun?" diye altn izdi Elizabeth. "Sizin Protestan olduunuz zaten biliniyor, dolaysyla Protestanlarn yannda yer almanz kimse iin srpriz olmaz. stelik en dindar Katolikler bile Franszlar'n ar bir yenilgiye uratldn grmekten haz duyacaktr. Katolik ngilizler'in ou her eyden nce birer ngiliz!" Elizabeth tahtnda huzursuzca kprdand. "Ben Protestan bir kralie olarak anlmak istemiyorum," dedi aksi aksi. "nsanlarn inanlaryla yeterince uralmad m? Neden tekrar ayn hataya delim! Herkes inanc neyi gerektiriyorsa onu yapsa ve biz de insanlar kendi ibadetleriyle ba baa braksak ne kar? Bapiskopostan avam kamarasna kadar herkesin inancm sorgulamasna katlanmak zorunda mym? Cezalar olmakszn kilisenin babam zamanndaki haline dnm olmas insanlar neden tatmin etmeye yetmiyor?" "Maalesef hayr." Elizabeth'in sert baklarna ramen Cecil kendini dorular sylemek mecburiyetinde hissediyordu. "Siz ne kadar abalasanz da her seferinde bir tarafa ekilmeye allacaksnz. Kilisenin bir ndere ihtiyac var, nder ya siz olacaksnz ya da bu ii Papa'ya brakacaksnz. Hangisini tercih edersiniz?" Elizabeth'in dikkatinin daldn fark etti Cecil. Gzleri, masasndan kalkp odann dier tarafnda kendi masalarnda oturan nedimelerin yanna doru yryen Robert'a takld. Robert'n yanlarna geldiini gren kadnlarsa, yerlerinden kalkmadan ayn anda balarn ona doru evirdi. Kardan baknca gnee dnen ayieklerini andryorlard. Kralie aniden, "Bunu dneceim," deyip kestirip attktan sonra eliyle Robert Dudley'ye iaret etti. Dudley de BAKRENN II 139 annda ynn deitirip soluu krsnn nnde ald. "Majesteleri," dedi ho bir tavrla. "Dans etmek istiyorum." "Bana bu erefi baheder misiniz? Aslnda ben de sizi dansa kaldrmak iin yanp tutuuyordum ama sohbetinizi blmeye cesaret edemedim. Kasvetli eylerden sz ediyor gibiydiniz." "Sadece kasvetli deil, ayn zaman aciliyeti olan eyler." Cecil, Elizabeth'i uyarmak istiyordu. Kralie ban sallayarak onaylasa da dikkatinin dald belliydi. Gzleri Robert'a kilitli, koltuundan bir rpda kalkt. Cecil kenara ekildi, Kralie de salonun ortasndaki piste yneldi. Robert, Elizabeth'in nnde bir talyan gibi eilerek elini ellerinin arasna ald. Bu dokunula Elizabeth'in yanaklarna al bast. Elizabeth ban Robert'tan baka tarafa evirdi. Cecil, Kralie ve Sr Robert'n evresini saran iftleri seyrediyordu: Catherine ve Francis Knollys, onlarn arkasnda Robert'n kzkardei Leydi Mary Sidney ile kavalyesi ve saray erafndan baka iftler. Ama baka hibir ift Elizabeth ve Sr Robert Dudley kadar gz alc, dikkat ekici durmuyordu. Elizabeth, Cecil'in hogrl bakn stnde yakalaynca glmseyerek karlk verdi, yal adam da ban eerek selamlad onu. Her ey bir kenara, o sadece bir kralie deil, ayn' zamanda da gen bir kadnd. Byle neeli bir saraya sahip olmak her lkeye nasip olmuyordu. Gecenin ilerleyen saatlerinde, tm saray uyku sknetine teslim olduunda Cecil hl uyankt. Beyaz keten geceliinin stne bir robdambr giyip kocaman alma masa140 Philippa Gregory snn bana geti. Ta zemin souk ekmesin diye plak ayaklarn da robdambrnn eteklerine dolad. nne koyduu msveddeye, Kralie'nin elini verebilecei mnasip e adaylarnn bir listesini dkyor, her birinin yanna da notlar alyordu. Cecil liste hazrlamaktaki ustaln her zaman olduu gibi itinal el yazsyla gsteriyordu. Kralie iin koca adaylar; 1. ispanya cKrah Philip -kapann muafiyetine ihtiyac --olacaktr. /Transaya kar ingilterenin yannda yor alr ve bizi '-Jskoyadah Transz tehdidine kar korur. /S^ma o da ingiltere yi kendi savalarna sokacaktr. / 'Jlalk ''Kral cPMip'i ikinciye ok zor kabul eder. / "-Bir ocua babalk edebilir mi? / &izabeth daha nce Philip e ilgi duyuyordu ama Philip i onun gznde tek ekici klan ezeli rakibi kardeinin kocas olmasyd.

2 aridk Charles -c?labsburg Jridk ama ingiltere de yaamas iin bir engel yok / ispanya itilaf. / Tanatik bir dindar olduu syleniyor. / &er anlatld kadar irkinse. gzellik dkn kralie karsnda zaten batan kaybetmi saylr. 3. Sfiridk Ferdinand -Charlesm kardei olduu iin ayn avantajlar geerli. / yVma daha yakkl ve ekici bir adam olduu konuuluyor. / Daha gen olduu iin daha kolay etki altna alnabilir mi? / kralie kendisine tahakkm etmeye alan birine asla katlanamaz, tabi biz de. 4. '-Jsve Prensi &ik - ''Prens iin bu evlilik bulunmaz bir nimet, ayrca Saltk tccarlar da memnun olacaktr. / Stfma Saltk denizi haricinde ingiltere'ye hibir getirii olmaz / ''Bu evlilik Transa ve ispanyay da daha beter dmanmz edecektir, kk bir menfaat uruna deer mi? / Protestan oluu BAKRENN II 141 bir avantaj. / Stfynt zamanda zengin de, ki bu yngiltere iin nemli. 5. 'Kont lrran -Prenses 'Jflaryden sonra 'Jskoya kraliyetinin varisi. / ^skoya seferini bizim admza kumanda edebilir. / c\fakkl. / ''Protestan / Takir (bylece bana daha yakn olur.) / &er '-Jskoyada Transz ordusunu yenerse bizim iin en byk tehlike ortadan kalkar. / Ger bir oullan da olursa, 'Kralie en nihayetinde iki krall birletirme frsatn yakalar. / cJngilizcJsko monarisi her eyi zecektir. 6. ''Bir yngiliz Sfivam Kamaras cVyesi -'Kralie gen bir kadn, nnde sonunda etrafnda pervane olan erkeklerden birine gnl decek / 'Bu da olabilecek en kt evlilik olur: Mstakbel damat kendi e dost ve ailesini saraya yerletirir. / 'Dier kamara yelerinin aileleri bu duruma tepki gsterir. / ilkeyi iyi bildiini iddia ederek daha fazla yetki ve g isteyecektir. /' ''Bu da benim felaketim olurl. Cecil sandalyesinin arkasna yaslanp kalemini masaya brakt. '-Bu olamaz, diye yazmaya devam etti. ihtiyacmz olan en son ey kendini ve ailesini saraya yerletirecek g mptelas bir adam tanrya krler olsun ki y^obert Dudley zaten evli, geri kur yapan tavrlarna son vermeyecektir. Sfima en azndan onu gayet iyi tanyorum.. Saraya ken ar sessizlikte bir bana odasnda oturuyordu. Tarete tnemi bir bayku ac ac tiryordu. Cecil, Kralie'nin yatanda ml ml uyuduunu dnnce babacan bir edayla glmsedi. nne temiz bir sayfa ekip yeniden yazmaya koyuldu. 142 Philippa Gregory ''Xont Stfrran a: Skordum, ^oun bir dnemden getiiniz u gnlerde size iyi dileklerimle birlikte, bu mektubu ulatran grevlinin ingiltere ye gelirken size elik etmesine izin verirseniz ok memnun olurum, oim ve hizmetkrlarm size hizmet etmekten onur duyacaktr.. h Elizabeth, Whitehall Saray'ndaki zel odasnda, spanya Kral Philip'ten gelen ak mektubunu yeniden okuyordu. Art arda gelen ak mektuplarnn ncs en tutkuyla kaleme alnanyd. Nedimelerden Leydi Betty, mektupta ne yazdn grebilmek iin aktrmadan Kralie'nin bann stnden eilmi ama zayf Latince'si yznden hibir ey anlayamamt. "Ah, dinle bak!" Elizabeth adeta nefesini tuttu. "Benim yzmden yemeden imeden kesildiinden, gzne uyku girmediinden sz ediyor." "Yaknda bir deri bir kemik kalmasn sakn!" Catherine Knollys, szn esirgemiyordu. "Zaten sska adamn tekiydi, bacaklar leylek bacana benzemiyor mu sence de?" Robert Dudley'nin kzkardei Leydi Mary Sidney kendini tutamayp kkrdad. "it!" diye onlar knad Elizabeth, tahttan inmi olsa da eski bir hkmdarn her zaman sayg grmesi gerektiine inanrd. "Philip, nevi ahsna mnhasr bir adam. Hem bana kalrsa pekl da nne ne konursa silip spryordur. Biraz mbalaa etmi hepsi bu, Catherine! Beni etkilemek istiyor, ne var bunda?" BAKRENN II 143 "Bence samalk!" Catherine bu kez aznn iinde geveledi. "stelik de Papac samalk." "Vicdan ve deer yarglaryla kyasya mcadele ettiinden bahsediyor. Benim inancma, sebatkarlma sayg duyuyor ve her ikimiz de kendi inanlarmza sadk kalsak da birlikte yaayabilmenin bir yolunun bulunabileceini sylyor." "Herhalde beraberinde bir dzine Kardinal getirir," diye tahmin yrtt Catherine, "Onlarn pei sra da Engizisyon. Tm bunlar siyasi oyununun bir paras, sana duyduu akla bir ilgisi yok."

Elizabeth gzlerini kuzeni Catherine'e dikti. "Catherine, kral bana ilgi duyuyor. Sen burada deildin tabii, olsaydn kendi gzlerinle grrdn. Herkesin dikkatini ekmiti, tam bir skandaldi. Eer benim iin Kralie'yi karsna alp konu-masayd belki mrmr sonuna dek Kule'deki zindanda hapis kalacaktm. Benim de bir prenses ve tahtn varislerinden biri olarak muamele grme hakkm olduunda srarc davrand..." Elizabeth bir an duraksayp sabahlnn altn yaldzl eteklerini dzeltti. "Ayrca da bana kar ok efkatli bir yaklam var." Elizabeth'in megaloman bir taraf vard ve kendinden bahsederken yz ifadesi de ses tonu gibi baka-layordu. "Doruyu sylemek gerekirse, kendimi bildim bileli bana hayran! Gerek bir prens, gerek bir kral umutsuz bir aka dm, dnsene ne byk strap. Ablam hasta yatandayken birlikte geirecek ok zamanmz oldu ve o..." "Philip'ten iyi bir koca olacak demek ki!" diye araya girdi Catherine. "Kars bebek beklerken kardeiyle krtrmaya teebbs ettiine gre." "Mary aslnda hamile falan deildi." Elizabeth, mthi bir umarszlkla konutu. "Mary sadece karn i ve halsiz olduu iin kendini bebek beklediine inandrmt..." 144 Philippa Gregory "Daha da kt ya," diye zafere ulat Catherine. "Hasta karsyla ilgilenmek yerine, gen ve bekr kzkardeiyle ilgilenmeyi tercih etmi. Gerek u ki, Majesteleri, onunla birlikte olamazsnz! Halk spanya Kral'nm kraliyet sarayna kurulmasna asla msaade etmeyecektir. Mary'nin kocas olarak geldiinde de kabul grmemiti, hele bir ikinciye... Kulaa imknsz geliyor. Hazineyi boaltt, Kralie Mary'nin kalbini krd, ona bir erkek evlat veremedi, Cala-is'i kaybetti ve stelik tahttaki son aylarn -o kadar can alc meselenin arasnda- Brksel'de kadnlarla gnln ho ederek geirdi." "Hayr!" Elizabeth, mektubun yaratt cazibeden anszn kverdi. "Eer yleyse, benim akm yzmden yemeden imeden kesildiini sylerken ne demeye alyor?" "Ah, yapmayn, Elizabeth, esnafn iman karlarna bile az sulanan zamparann tekinden bahsediyoruz!" Krali-e'nin kkrdamas Catherine'in houna gitti. "Bence ablann artklarndan ok daha iyisine layksn! Sen yal bir dul deilsin, neden soumu biftek ve ikinci el kocalara kanaat edesin? nne ok daha iyi frsatlar kacana adm gibi eminim." "Peki sen bana kimi uygun gryorsun?" diye sordu Elizabeth. "Kont Arran'," diye atld Catherine acilen. "Gen, yakkl, Protestan ve ok ama ok ekici bir adam. Onunla bir kez karlatm ve o an aklm bamdan ald. stelik o da taht devraldnda ngiltere ve skoya Kraliyet'ini birletirmeniz iin hibir engel kalmam olacak." "Tabii Mary Guise ans eseri lr ve tahta kz gemezse," diye ifade etti Elizabeth. "Mary'nin ne kadar salkl, kznn-sa benden bile gen olduunu grmezden gelir gibisin." BAKRENN II 145 "Tanr istedii takdirde en garip eyler bile oluyor," dedi Catherine kendine gvenerek. "Hem Mary yaasa bile yakkl bir Protestan da pekl taht elinden alabilir, neden olmasn ki?" Elizabeth kalarn att ve odada bu sohbete kimlerin kulak misafiri olduunu grmek iin etrafn szd. "Bu kadar yeter, Catherine, patanlk sana gre deil!" "Bu sadece sradan bir patanlk deil. Kraliyetin ve inancmzn bekas sz konusu." Catherine'in geri adm atmaya niyeti yoktu. "Doacak ocuklarnz iin skoya'yi garantiye alma frsatnz var. Hem yakkl bir erkekle mutlu bir evlilik yapabilir, hem de Papa'run tahakkmnden kurtulabilirsin. Bana kalrsa dnecek bir ey yok! Beraberinde skoya'y eyiz olarak getirecek yakkl bir kontu kim istemez?" Catherine Knollys, Kont Arran'n Kralie iin biilmi kaftan olduunu dnse de, ubatn sonunda srpriz bir isim Kralie'ye talip oldu: Hapsburg Aridkleri Charles ve Ferdinand'n ngiltere Kraliesi Elizabeth'le evlenmeyi arzu" ettiklerini Avusturya elisi Kont von Helfenstein bildirdi. "Arlarn musallat olduu, nadide bir iek gibisiniz," diye glmseyen Robert Dudley, Kralie'ye Whitehall Sara-y'nn k bahesinde yrrken elik ediyor, pelerinden ise Elizabeth'in iki yeni muhafz takip ediyordu. "Sanrm biraz yle, geri ben etrafmda pervane olsunlar diye zel bir ey yapmyorum." "Hibir ey mi?" Kaln kara k^lanndan birini havaya kaldrd. 146 Philippa Gregory Elizabeth apkasnn siperliinden Robert'a kaamak bir bak att. "Birilerinin dikkatini ekmeye almyorum, yle deil mi?" diye iddia etti. "Yrynzle bile mi?"

"Elbette, bir yerden bir yere gitmek haricinde ne yapyorum?" "Ya dansnz?" "Tm leydiler gibi ben de talyan stilinde dans ediyorum." "Ah, Elizabeth!" "smimle hitap etmesen iyi olur." "Pekl siz de bana yalan sylememelisiniz." "Bu nasl bir kural byle?" "Sizin kendi iyiliiniz iin. imdi konumuza dnelim. Konuma slubunuzla bile e adaylarnzn akln bandan alyorsunuz." "Ziyaretime gelen diplomatlara kar nazik davranmak zorundaym." "Sizinki nezaketten te..." "Nezaketten te ne?" Elizabeth ergenlik anda bir kz gibi kkrdad. "Vaatkr." "Ah, ben hibir ey vaat etmiyorum!" dedi Elizabeth annda. "Ben asla kimseye vaatte bulunmam." "Kesinlikle," dedi Robert da. "Sizin srrnz tam da bu ite. Vaat ediyormu gibi duruyorsunuz ama aslnda asla vaatte bulunmuyorsunuz." Elizabeth duyduklarndan honut, yksek sesli bir kahkaha koyuverdi. "Bak bu doru," diye itiraf etti. "Drst olmak gerekirse, sevgili Robin, bu oyunu oynamam geV'eki-yor, keyfimden byle davranmyorum." BAKRENN II 147 "ngiltere'nin gvenlii iin asla bir Fransz'la evlenmeyeceksiniz, deil mi?" "Bana her kim talipse ngiltere'nin mttefikidir. Bu her eyden ok satran oynamaya benziyor." "Peki ilerinde hibiri kalbinizin daha hzl arpmasna neden olmuyor mu?" Robert anszn zel meselelere getirdi laf. Elizabeth, ifadeden yoksun bir bakla, renk vermeyen yzyle Robert'n gzlerine dimdik bakt. "Hibiri," dedi ksaca. Robert bu kadar ak ve sade bir yant almay beklemedii- iin afallad. Elizabeth kahkahadan krld. "te ama dtn!" Parmayla onu iaret etti. "Sen beni avlayacan sanyordun ama olmad, Sr Robert!" Dudley, Elizabeth'in parman ellerinin arasna alp dudaklarna gtrd. "Galiba sizi asla ama dremeyeceim," dedi. "Ama yine de tm mrme mal olsa bile denemek bile beni mutlu klyor." Elizabeth glmek istedi ama aralarndaki yakn temas boazn dmledi. "Ah, Robert..." "Elizabeth?" Elizabeth elini geri ekmeyi denese de Robert msaade etmedi. "Bir prensle evlenmeliyim," dedi huzursuzca. "Bu bir kumar ve ben zarlar doru atmakla mkellefim. Kraliyeti tek bama ynetemem, zellikle de taht emanet edecek bir varisim olmas art." "Hem sizin hem de lkenin karlarna ynelik hizmet edecek biriyle evlenmelisiniz," dedi Robert hi istifini bozmadan. "Ayrca ayn yata paylamaktan da memnu148 " Philippa Gregory niyet duyacanz biri olmas gerektiinin phesiz farkndasnz." Elizabeth, Robert'n teklifsizlii karsnda akna dnd. "Fazlaca zgrsnz, Sr Robert!" Robert'n kendine gveni anszn sarslsa da Kralie'nin elini brakmamakta kararlyd. "Sadece eminim," dedi yumuak bir sesle. "Kralie olduunuz kadar gen bir kadnsnz da. Bir tacnz olduu gibi, sevmeyi ve sevilmeyi hak eden bir kalbiniz de var. Dolaysyla lkenizin ihtiyalar kadar kendi arzularnz da dnerek karar vermelisiniz. Siz buz gibi bir yataa mahkm olmay hak etmiyorsunuz. Srf politik kayglar yznden evlenecek bir kadn deilsiniz. Gvenebileceiniz ama k da olacanz bir e aryorsunuz. Bunu biliyorum. Sizi tanyorum." cbahar 1559 Cambridgeshire'da nehir boyunca altn sars ve beyaz zambaklar uzanyor, aalarda ilkbahar mjdeleyen kular tp duruyordu. Amy Dudley, her sabah Bayan Woods ile at binmeyi alkanlk haline getirmiti. Her evsahibinin konuk etmekten zevk duyaca bir misafirdi

dorusu. Woods Aile-si'nin arazilerine vgler "yadrp duruyor, kuru otlarn temizlenmesi gerektiine dair iten neriler getiriyordu. "Kendinize ait bir arazinizin olmasn isterdin, yle deil mi?" Gen mee aalarnn arasndan geerken Bayan Woods aniden soruverdi. "Umarm yaknda alabiliriz," dedi Amy mutluluk iinde. "Mesela Flitcham Maliknesi, eski evimin hemen yaknn-dayd. veyannemin yazdna gre sahibi satla karmaya karar vermi. Oldum olas o araziyi istemiimdir. Babam o topraa sahip olabilmek uruna varn younu satmaktan sz ederdi. Birka yl nce Robert ve be.nim iin almaya niyetlenmiti ama sonra..." Amy yutkunup kald yerden devam etti. "Her neyse, babamn mr yetmedi ama umarm biz alabiliriz. ki byk ?&ap tribn var ve 150 Philippa Gregory iinden de iki nehir geiyor. Nehirlerin birletii delta sulak ve verimli, ayrca arazinin tepesindeki toprak da zellikle arpa yetitirmek iin ok mnasip. Daha da yukarlara kldka kkbalarn otlatlmas iin meralar var. Ah, ocukluumdan beri dolatm yerler, araziyi gayet iyi biliyorum. Lordum da ilk grd gn araziyi ok beenmiti, eminim o da almak iin can atyordur. Bamz beladan kurtulsayd belki daha bile erken..." Amy konuurken dalp dalp gidiyordu. "Her neyse," dedi tekrar mutlu mutlu. "Lizzie Oddingsell'den Robert'a bir mektup yazp arazinin satlk olduunu ve ondan haber beklediimi bildirmesini istedim." "Kralie tahta ktndan beri Sr Robert' hi grmedin mi?" diye inanamayarak sordu Bayan Woods. Amy gevrek bir kahkaha savurdu. "Hayr! Bu bir skandal deil mi? Noel'in on ikinci gecesi geleceini dnmtm, aslnda o da geleceine sz vermiti. Ama tabii atlardan sorumlu olduu iin tm kutlamalarn banda durmas ve gerekli dzenlemeleri yapmas icap etmi olmal. Kralie'nin her gn atla gezintiye ya da ava ktn biliyorsun. Tm haralar ve saray elencelerini kontrol altnda tutmas art. Maskeli balolar, lenler, partiler ve tm elence." "Sarayda ona elik etmek istemez misin?" "Ah, hayr!" Amy tereddt etmeden kesin bir dille kestirip att. "Babas saken birlikte Londra'ya gitmitik. Tm ailesi saraydayd ve hayat ekilmezdi." Bayan Woods glmsedi. "Neden? Sarayda yaamann nesi bu kadar korkun?" "ou zaman yapacak hibir i olmuyor, senden tek beklenen ylece ortalkta dolanp havadan sudan konumak," dedi Amy akszllkle. "Erkekler iin ayn ey deBAKRENN AII 151 il tabi; onlarn yaplacak ileri, katlmalar gereken toplantlar oluyor, her zaman tartacak bir konu ya da birilerine yardm etme, ev bulma gibi iler kyor. Ama kadnlara gelince, onlar sadece Kralie'nin odasnda vakit ldrp hizmet etmekle grevli. Bana kalrsa saraydaki nedimelerin pek az halinden memnun. Hem sonra artk benim fikrimi nemseyen bir erkeim de yok. Londra'da kaldm sre boyunca, kaynvalidemle birlikte bir odann iine tklp oturmak zorunda kaldm. Onun da gz Dk, kocas ve oullarndan bakasn grmyordu. Kocamn drt erkek kardei de birbirine hem ok balyd, hem de hepsi birbirinden parlak genlerdi. Ayrca iki de kzkardei var: Leydi Catherine ve Mary..." "Biri Leydi Sidney oldu, deil mi?" "Evet. Hepsi de Robert'n kimseye layk olamayacak kadar mkemmel olduunu dnyordu. En azndan onlarn nazarnda Robert'n evlenebilecei en son kadn bendim. stisnasz hepsi benim bir aptal olduuma inanyordu ve ben de saraydan ayrldmda aslnda kendim iin ayn eyi dndm fark ettim." Bayan Woods, Amy'nin szleri karsnda kendini glmekten alkoyamad. "Ne byk bir kbus! Ama yine de senin de fikirlerin olmal, en nihayetinde gcn odanda bir aileye mensupsun." Amy'nrn yz deiti. "nsan byle bir aileye katlnca her eyden nce Dk'n fikrine ters den fikirleri varsa sylemektense susmasnn daha iyi olacan reniyor," dedi. Kocam, Kralie Mary'nin aleyhinde olsa da, ben her zaman onun tahtn hakl varisi olduuna ve onun inanlarnn lkeye hkmedeceine inanmmdr. Fakat benim dncelerimi seslendirmemem hem benim, hem de Robert'n 152 Philippa Gregory iyiliineydi. Sonunda inancm da fikirlerimi de kendime saklamay rendim." "Bu altndan kalklmas kolay olmayan bir sabr snamas! Ne kadar stne gelinirse gelinsin, susup oturmak!" Amy kkrdad. "Neresinden balayp anlatacam bilmiyorum, dedi. "En kts de Sr Robert byle biri deildi. Onu babamn evinde ilk grdmde sevgi dolu ve cana yakn bir

delikanldan fazlas deildi. Kk bir iftlik evi alp kkba hayvan gtmekten sz ediyorduk. O da kendine byk bir hara kurmay dlyordu. Ve imdi buradaym, kocamn beni alp evimize gtrecei gn bekliyorum." "Kendimi bildim bileli saraya gitmek istemiimdir." Bayan Woods sessizlii blmek istedi. "Bay Woods bir keresinde eski Kralie'yi grmem iin beni saraydaki akam yemeine gtrmt. Gz alc bir manzarayd dorusu!" "Ah, o akam yemekleri bana sonsuza dek srecekmi gibi gelirdi," dedi Amy dmdz bir sesle. "Yemekler her zaman souk gelir ve insanlarn ou yemein yarsnda odasna ekilip kendilerine zel piirilen yemeklerle karnlarn doyurur. Kendine ait av kpeinin olmasna izin yoktur, ba mabeyincinin izin verdii kadar hizmeti tutabilirsin ve saray takvimine muhakkak ayak uydurmak zorundasndr... Uykudan yere ylacak olsan bile Kralie odasna ekilmeden yasta ban asla koyamazsn." "Peki bu hayat Sr Robert' tatmin ediyor mu?" diye gzlemini aa vurdu Bayan Woods. Amy kaderine boyun emi bir edayla ban sallayp atn eve doru evirdi. "u an iin halinden memnun sanrm. Sarayda doup bym ve bir prens gibi el bebek gl bebek bytlm. Ama aslnda znde verimli bir para araBAKRENN II 153 zi ve cins atlarla dolu bir haradan baka bir hrs olmayan, sevdiim adam olduuna phem yok. Bu fikre sadk kalmam gerektiini biliyorum -her ne pahasna olursa olsun." "Ama ya sen?" diye sordu Bayan Woods atyla yanna yaklaarak, Amy'yi incitmemeye zen gsteriyordu. "nancm koruyorum," dedi Amy sadka. "Dnecei gn bekliyorum ve bir gn eve bana dneceine eminim. Robert', Robert olduu iin sevdim ben. O da beni olduum gibi sevdii iin evlendi benimle. Yeni Kralie'nin tahttaki yeri salamlap her ey dzene girince ve herkes alnca, herkes yerini bulunca ve salamlatrnca, btn ayrcalklar belli olduktan sonra, ite ondan sonra Lordum'un daja ok vakti olacak ve ilk frsatn bulduunda gzel evimize geri dnecek. Ben de scak yuvamzda onu bekliyor olacam, atlarn yavrular ayaklarnn dibinde olacak, her ey olmas gerektii gibi olacak." Kral Philip'in ak mektuplarndan sonra Elizabeth'in tav-rndaki deiiklik hem William Cecil'i, hem de Catherine Knollys'i harekete geirdi. Sadece Mary Sidney, biricik aabeyi Robert Dudley ile kelere ekilip fiskos yaparken endie edilecek bir durum olmadndan sz ediyordu. "Kral sadece bir mttefik olarak kendine balamak istediinden hi phem yok." Leydi Sidney ksk sesle konuuyordu. "Ve tabi bir taraftan da ok eleniyor. Kendisine hayranlk duyulmasndan ne kadar byk zevk aldn sen de biliyorsun." Robert onaylayarak ban sallad. Kzkardeiyle yan yana at biniyorlard. Uzun bir gezintiye kmlar, atlar terle154 Philippa Gregory mi ve yorulmutu. nden ise Kralie, bir yannda Catherine Knollys, dier yannda gzel yzl gen bir delikanlyla gidiyordu. Robert Dudley meydana yeni kan bu adam bir tehlike olarak grmediinden ii rahatt. Elizabeth bebek yzl bir adama k olacak bir kadn deildi. O, nefesini kesecek bir erkein hasretiyle yanp tutuuyordu. "Fransa'ya kar bir mttefik mi?" diye sordu Robert. "Grne baklrsa, evet," dedi Leydi Sidney. "Calais'! aldklarnda Kral Philip Fransa'ya kar bizim yanmzda yer ald. Franszlar, Hollanda'ya gzn dikince de, biz de onlarn."' "Elizabeth, kralla diyalogunu koparmayp desteiyle s-koya'ya yrmeyi mi tasarlyor?" diye sordu Robert. "Ce-cil'in sko Protestanlar' destekleme fikrine scak bakyor mu? Ortalk durulup siz kadnlarla odada ba baa kaldnda bu konulardan sz ediyor mu hi? Cecil'in nerilerini dinleyip sava planlar yapyor mu, ne dersin?" Mary olumsuz anlamda ban sallad. "Kanatl bir ata benziyor. Bar ve huzur onu tatmin edecek gibi deil. Bazen ayn mezhebe mensup olduklar iin onlara yardm etmeyi geiriyor kafasndan, ayrca Franszlar'n ezeli dmanmz olduu da aikr. Ama bir taraftan da kutsanm bir hkmdara kar ayaklanma fitilini ateleyen olmaktan korkuyor. Aslnda en ok da dmanlarnn imeklerini zerine ekmekten korkuyor. En byk kbusuysa elinde haneriyle birinin usul usul kendisine yaklamas. Kafasn kurcalayan yanl bir karar verip dmanlarnn saysn arttrmak."

Dudley kalarn att. "Cecil, Fransa'nn kapmza dayanan en byk tehlike olduundan son derece emin. Hazr skolar kendi hkmdarlarna cephelenirken bizim de BAKRENN II 155 Fransa'ya saldrmamz gerektiini iddia ediyor. Tam da bizden yardm istedikleri bu an deerlendirmemiz gerekiyormu." "Sanrm Cecil, Kralie'nin Kont Arran'la evlenmesinden yana," diye ne srd Mary. "Philip'le muhtemel bir evlilik fikri bile kann donduruyor olsa gerek. Her zaman ll ve temkinli konumaya zen gsterse de spanyollar'dan da Papa taraftarlarndan da nefret ediyor." "Arran' hi grdn m?" "Hayr ama Catherine Knollys'in Arran'dan sitayile sz etmesi dikkatimi ekiyor. Yakkl ve zeki bir adamm, sko-tahtnda Kralie Mary'den sonra gelen ikinci isim olarak hak sahibi olmas da nemli tabii. Eer Kralie Kontla evlenir ve o da tahtn dier varislerini saf d brakabilirse, doacak oullar iki kralln birlemesine vesile olacak." Dudley'nin yz karard. "Bizim iin en byk tehlike Kont Arran," dedi Robert ve Leydi Sidney, aabeyinin ngiltere'den ziyade bizzat kendisi iin bir tehlikeden sz ettiinin farkndayd. "Seni saraydaki herkesten daha ok seviyor," dedi Mary glmseyerek. "Yeteneklerin ve yakklln dilinden dmyor. Gen nedimelerini bile, eer onu memnun etmek istiyorlarsa senin nasl iyi ata bindiinden, mesul olduun ileri nasl iyi yrttnden ya da ne kadar ince bir giyim zevkin olduundan sz etmeleri konusunda uyaryor. Nedimeler iinde senden bahsederken en ocuksu yorumlar getiren de Laetitia Knollys, bu hali Elizabeth'i ok gldryor." Mary anlattklarnn Robert'n houna gideceini dnm ama yanlmt. Yznden den hl bin parayd. "Ben hl evli bir adam olduktan sonra tm bunlarn bana 156 Philippa Gregory ne yarar var?" dedi Robert. "Zaten Elizabeth benle evlenmeyi de reddedecektir." Son cmlesi Leydi Sidney! artt. "Ne dedin?" diye sordu aabeyine. Robert da kardeinin afallam bakna samimiyetle karlk verdi. "Elizabeth'in siyasi karlarn gzard ederek evlenmeyeceini syledim," dedi Robert dmdz bir sesle. "Ve ben de zgr bir adam deilim." "Elbette deilsin," diye kekeledi Leydi Sidney. "Robert, aabey, onun tek gzdesi olduunu biliyorum -cmle alem farknda! Gz senden bakasn grmedii iin nedimeler arasnda alay konusu bile oluyor. Saraydaki erkeklerin yarsndan ou srf bu yzden sana di biliyor. Ama dorusu senin dncelerinde bu kadar ileri gidebilecein aklmn ucundan dahi gemezdi." Robert umursamaz bir tavrla omuz silkti. "Tabii ki ileri giderek dnyorum," dedi Robert. "Pekl da olabilir, sadece nasl olabileceine dair henz kafamda somut bir ey yok. Evli bir adamm ve zayf bir karm var; yine de nmzdeki yirmi yl daha leceini sanmyorum ve lmesini de dileyemem zaten. Elizabeth kelimenin tam manasyla gerek bir Tudor. Babasnn hep yapt gibi, tpk ablasnn yapt gibi, o da iktidar kaygsyla ama ayn zamanda ehvet de duyduu biriyle bir evlilik yapacak. Arran onun iin mkemmel bir e aday, Franszlar'a kar sko-lar' birletirebilir ve Franszlar' yenebilir. Sonra da Elizabeth ile evlenip iki krall birletirerek sarslmaz bir monarinin temellerini atarlar. Ondan sonra da beni saraydan uzaklatrr zaten." Mary Sidney aabeyine yan yan bakt. "Peki ya ngiltere iin en dorusu buysa?" diye nerdi utana skla. "Arran' BAKRENN II 157 desteklemeli miyiz? Kendi kiisel ihtiraslarmza ters dse bile? Ya ngiltere'nin bekas iin doru olan buysa, aabey?" "ngiltere diye bir ey yok," dedi Robert zalimce. "Senin kastettiin anlamda yok. Sadece kkl ve byk ailelerin birletii bir alan var: Biz, Howardlar, Parrlar, Ceciller, Percyler, Nevilleler, Seymourlar ve bu kabilenin reisi Tudor-lar! Senin ngiltere iin en iyisi olduunu sandn ey sadece, bu ailelerin en by iin ne en iyiyse ona gre karar veriliyor. Ve en byk aile aslnda en ince plan yapandr. Babamn da en bandan beri uruna savat ey bundan ibaretti, ailemiz iin plan! Bugn bu topraklarn en byk ve gl ailesi Tudorlar olabilir ama yakna kadar yle deildi. Bir gn Tudoriar'n yerini yine Dudleyler alacak. Sen de benim gibi sadece ailemiz iin iyi olan iste, sevgili kardeim, bizim iin iyi olan zaten ngiltere iin de en iyisidir!" "Ama yine de ailemiz iin her ne plan yapyor olsan da, Kralie'yle evlenme hayali kurmamalsn," dedi Mary Sidney ok ksk bir

sesle. "Bunun imknsz olduunu sen de biliyorsun. Amy'yi unutma... Ve Kralie kendisi de byle bir ey istemez." "Sarayn bir numaral adam olamayacaksam Kralie'nin gzdesi olmamn bir anlam yok," dedi Robert. "Unvanm ne olursa olsun." Amy'nin mart ortasnda yanlarndan ayrlacan aklamas, Woodslar'in evine apar topar gelii gibi ani ol<iju. "Gidecek olman beni ok zyor." Bayan Woods yumuak bir ses tonuyla konuuyordu. "En azndan mays sonuna kadar bizimle birlikte kalacan dnyordum." 158 Philippa Gregory -a Amy mutluluktan adeta uuyordu. "Seneye tekrar gelirim, tabii gelebilirsem," diye cevaplad. "Ama imdi gitmem gerekiyor; Sr Robert, Camberwell'de benimle grmek istediini bildiren bir mektup yazm. Annemin sko kuzenlerinin orada bir evi var. Tabi benim de bir an nce gitmem lazm." Bayan Woods'un adeta nefesi kesildi. "Camberwell mi? ehre gitmenden mi bahsediyor? Seni saraya m aldracak? nanmyorum, yoksa Kralie'yi mi greceksin?" "Bilmiyorum!" Amy mutluluk ve heyecanla glmsedi. "Sanrm bizim iin Londra'dan bir ev almay dnyor. Bylece edindii yeni arkadalarn kendi evinde de arlayabilecek. Ailesi daha nce Syon Maliknesi'nde oturuyordu, belki Kralie malikneyi Robert'a geri vermitir." Bayan Woods, Amy'nin yzn ellerinin arasna ald. "u muazzam saraydan m bahsediyorsun? Amy! Bu muhteem olur! Eminim bizi annda unutursun. Saraya varr varmaz bana olup biteni yazmay unutma ltfen!" "Yazarm! Sana her eyi bir bir yazar, geldiimde de uzun uzun anlatrm. Her eyi ama her eyi! Kralie ne giyiyor, yannda kimler var, aklna gelen her eyi." "Belki sen de Kralie'nin nedimelerinden biri olursun," dedi Bayan Woods ve Amy'nin bir anda nasl da yksek bir mertebeye ulaaca gznn nnde canland. "Sr Ro-bert'n kzkardei saray nedimelerinden biri deil miydi?" Amy heyecanla ban sallad. "Ah, hayr! Ben bunu yapamam! Saray yaamna katlanamadm biliyor, umarm bana byle bir teklif getirmez. Ama Flitcham' alrsa, yazlar orda, klar sarayda geirmeyi kabul edebilirim ancak." "Bunu yapabileceine inanmak istiyorum!" Bayan Woods gen bir kz gibi kkrdad. "Peki elbiselerin? htiyacn BAKRENN II 159 olan her ey var m? stediin bir ey varsa dn verebilirim. Biliyorum saray modasna uygun bir gardrobum yok ama..." "Londra'da her eyin yenisini alrm," diye duyurdu Amy yepyeni bir sevinle. "Lordum ihtiamnn tepesindeyken gardrobum iin kk bir servet harcamamdan rahatsz olmayacaktr. Ve eer benimki gibi bir binici kyafeti yapabilmen iin uygun bir eyler bulursam, muhakkak sana da gnderirim." "Ah, evet, ltfen Amy," dedi Bayan Woods, Amy'le arkadal sayesinde kraliyet saraynn o grkemli ehresinin bir paras olabileceini geiriyordu iinden. "Ben de ilekler orur olmaz sana sepet dolusu ilek gndereceim. Sz veriyorum." Bayan Oddingsell kafasn odadan ieri soktu; yolculuk kyafetini oktan giymi, kaponunu ekmiti, eli kapnn tokmanda iki kadnn vedalamasnn bitmesini bekliyordu. "Leydim?" diye seslendi, "Atlar hazr, bizi bekliyor." Bayan Woods bir lk att. "Bu kadar abuk mu?" Ama Amy oktan kapnn eiine kmt bile. "Lordum beni aryor, vakit kaybedemem. Unuttuum bir ey varsa, arkamdan bir adam yollar aldrrm." Bayan Woods, Amy'yi darda bekleyen atlara kadar geirdi. "Yine gel, olur mu?" dedi. "Belki seni Londra'daki yeni evinden ya da saraydan arar bulurum." Atn yannda bekleyen seyis, Amy'nin ata binmesine yardm edip dizginleri eline verdi. Amy'nin yz aydnland adeta. "Her ey iin teekkr ederim, Bayan Wood," dedi. "Sizinle olmak benim iin byk mutluluktu. Yeni evimize yerleir yerlemez ben ve lordum da sizi arlamaktan mutluluk duyacaz!" 160 Philippa Gregory w Cecil, sk sk yapt gibi Kralie iin zel notlar alyor '-Whitehall aray 24 9*lart

yspanya Kral Philip le mnasebetinize k tutabilecek detaylar; i. ''Kral Philip inanl bir Katolik ve karsnn da kendi gibi ibadet etmesini isteyecektir. &er aksini iddia ediyorsa sadece yalan sylyor demektir. 2. 'Jskoya nn burun buruna olduu mevcut tehlike esnasnda Fransa ya kar bizi koruyabilir ama bu ayn zamanda kendi sebepleri yznden bizi '-Fransa'yla savamak zorunda brakaca manasna da gelir. Calais e srf Kral Philip yznden saldrdklarn hatrlatmak isterim. c)stelik Calais i geri kazanmamz iin bize yardm da dokunmayacaktr. 3- &er cKralcPhiliple evlenirseniz, ondan nefret eden Protestan ingilizlerin desteini de kaybedebiliriz 4. Stfyn zamanda Philip ten holanmayan Katoliklerin desteini kazanma ihtimalimiz de ortadan kalkar. 5. ''Papa msaade etse bile, daha nce vey kzkardeiniz-le evli olduu iin sizinle evlenmesi de mmkn deil. Ger '-Papann gcn sorgularsamz, babanz ve Sflragonlu Catherine in resmen evli olmadklarn da kabul etmi olursunuz, ki bu z annenizi kraln metresi, sizi de gayrimeru ocuu durumuna drr, buradan da u an oturduunuz tahtta aslnda hakknz olmad sonucuna varlr. Pekl o zaman neden sizinle evlensin? BAKRENN II l6l 6. Kral cPhilipfen doacak bir ocuk Katolik olarak bytlecektir. 7. (Sz konusu ocuk sizin ocuunuz olacana gre, arkanzda Katolik bir varis brakmak ister misiniz? . Sfik olan u ki Kral ''Philip le evlenemezsiniz, yapmanz gereken tek ey evlenecekmi gibi rol yapmak 9. Ger bu oyunu uzun sre devam ettirebilirseniz, Avrupa nn en gl adamn aptal durumuna drm olursunuz 10. ''Bu da ok akllca bir hareket olmaz "ok zgnm!" Elizabeth, spanyol elisi Kont Feria ile konuuyordu. "Ama bu imknsz. Hkmdarnza kelimelerle ifade edemeyeceim kadar byk bir hayranlk duyuyorum." Kont Feria, kannn asla snmad, hatta hi holanmad ngiltere Kraliesi'yle aylardr evlilik mzakeresi yapyordu. Karsnda eildike eiliyor, diyalogunu mmkn, olduu kadar akln ve diplomatik lisann gerektirdii llerde tutmaya alyordu. "Kralmz'n da size hayranlk duyduu gibi, Majesteleri," dedi. "Kararnz duyunca ok zlecektir ama her zaman sizin ve lkenizin dostu olarak kalacandan emin olabilirsiniz." "Ben baka bir mezhebe mensubum gryorsunuz ki," dedi Elizabeth. "Papa'nn otoritesini klliyen reddediyorum. Duruum da herkese bilinir. Kanmca Kralnz benimle ev-lenemez, bu evlilik onu byk skntya drecektir." "O halde Kralmz kardeiniz olur," dedi Kont. "Sevgili kardeiniz, imdiye dek olduu gibi." 162 Philippa Gregory"Bu sylediiniz neredeyse imknsz," diye cevap verdi Elizabeth, gittike ciddileiyordu. "Teessf ve zntm ltfen kendisine iletin." Kont, srtn kapya verip eilerek olabildiince sratle Kralie'nin huzurundan ayrld. Biraz daha kalrsa, sa solu pek belli olmayan bu kralie her eyi iinden klmaz bir noktaya srkleyebilirdi. Kapdan kmadan nce, Elizabethan dudaklarnn titreyip gzlerinin yaardna bizzat ahit oldu. "Mesajnz derhal yazl olarak Kral'a ileteceim," dedi yattrc -bir sesle. "Anlayla karlayacaktr. Sizi ok iyi anlayacandan eminim." "Ben ok zgnm," diye seslendi Elizabeth, eli iki yana alan byk kapdan kmak zereyken. "Ne kadar zgn olduumu ltfen syleyin ona!" Kont Feria ban kaldrp gzlerini Elizabeth'in gzlerine dikti. "Majesteleri, artk dnmeyin bunlar," dedi. "Bu ne sizin, ne de kraln kabahati. Bu her iki tarafn znts, hepsi bu. Siz sonsuza dek spanya'nn en iyi dostu ve yakn mttefiki olarak kalacaksnz." "Sonsuza kadar mttefik kalacaz, deil mi?" Elizabeth, mendiliyle gzyalarn siliyordu. "Hkmdarnz namna bana bu sz verebilir misiniz? Sonsuza dek mttefik kalacak myz?" "Sonsuza kadar, Majesteleri!" Kont Feria nefesini tuttu. "Eer bir gn Kral'a ihtiyacm olursa ona gvenebilir miyim?" Son kap da elinin kmas iin alrken Kralie'nin yelkenleri suya inmek zereydi. "leride bamza her ne gelirse gelsin?" "Her ne olursa olsun, Kralm adna size sz veriyorum, Majesteleri." Eilerek selam verip darya, koridora kt eli.

BAKRENN II 163 Kaplar Kont'un stne kapanr kapanmaz, Elizabeth mendilini bir keye frlatp Cecil'e muzaffer bir glmsemeyle gz krpt. Elizabeth'in danma meclisi bizzat huzurunda, kabul salonunda topland. Masann banda oturmas gereken Kralie, kafese tklm bir aslan misali iki pencere arasnda odada mekik dokuyordu. Cecil nnde duran notlarna gz gezdirirken zorlu bir toplant olmamas iin dua ediyordu. "Cateau Cambresis Anlamas, imdiye dek olmad kadar elimizi kuvvetli klyor," diye balad sze. "Fransa, spanya ve ngiltere arasnda bar gvenceye almas nemli. Herhangi bir saldr ihmali en azndan ksa vadede ortadan kalkm bulunuyor." Masa banda toplananlardan Cecil'in szlerine katldklarn belli eden mrltlar ykseldi. byk devlet arasndaki bar grmeleri olduka uzun ve skntl gese de, Cecil'in diplomatik alanda kazand ilk zafer olarak nem-, liydi. Sonunda ngiltere, d mihraklara kar kendini salama alabilmiti. Cecil bir an iin bu tip toplantlardan duyduu sknty ekinmeden belli eden metresiyle gz gze geldi, sonra da kald yerden konumasna devam etti. "Bu baary tamamen Majesteleri'nin spanya'yla kurduu ustaca diyaloga borluyuz," dedi abucak. Elizabeth konuulanlara daha rahat kulak'verebilmek iin volta atmay brakp dinlemeye koyuldu. .; "Majesteleri, dostumuz ve mttefikimiz olarak spanyollar'! uzun sre idare edemeseydi, Franszlar bu anlamay 164 Philippa Gregory imzalamaya yanamayabilirdi. Kral Philip'in evlenme teklifini ustaca reddedebildii iin, spanya dostumuz kald." Elizabeth, ald vglerle geveyip masann banda yerini ald ve geni koltuun kol koyma yerine tnedi, ba ve omuzlar herkesten yukarda kald. "Doru. Devam edebilirsin." "Anlama ve salad gven ortam sayesinde artk istediimiz reformlar yapmak iin ie koyulabiliriz," diye szlerini srdrd Cecil. "skoya sorununu bir sreliine kenara brakalm, nitekim anlama Fransa'nn saldr hakkn zaten elinden alyor. Dolaysyla imdi dikkatimizi lkenin en nemli ve acil meselelerine verebiliriz." Elizabeth sesini karmadan Cecil'i onaylayan bir ifadeyle dinlemeye devam ediyordu. "e Majesteleri'ni kilisenin tartmasz tek sz sahibi yaparak balamalyz. kinci admmz da parlamentoyu tehir etmek olmal." Elizabeth yeniden ayaa kalkp odann iinde dolanmaya balad. "Gerekten ie kiliseden mi balamamz gerekiyor?" diye renmek istedi. "yi fikir." Konuan, yeeni Kralie'yi duymazdan gelen Norfolk'tu. "Kaln kafalarndaki planlarn uygulamaya geirmelerine frsat vermeden hepsini geldikleri yere gndermemiz art! Ve tabi kiliseyi de himayemize alalm da grsnler." "Btn skntlarmz bitecek!" Masada oturan aptaln teki laf olsun diye konuuyordu adeta. Elizabeth'in nevri dnd. "Bitecek mi?" dedi tkrr gibi. Kralie kudurmu bir kedi yavrusu gibi pencereden masaya doru dnp adeta kkredi. "Bitecek, yle mi? Calais hl Fransa'nn elinde ve geri almak iin en ufak bir ansRAKKENN II 165 mz bile yokken mi? u halde skntlarmz nasl bitiverecek syler misiniz? Ben Fransa Kraliesi miyim, deir miyim?" Kralie'den bylesi fevri bir k beklemeyen danma meclisi derin bir sessizlie brnd. Kimse konumaya cesaret edemeyince Cecil usul usul sze girdi. "ylesiniz." En azndan teoride yleydi. ngiliz hkmdarlar, eskiden beri kendilerini Fransa Kral olarak adlandrrd, Fransa topraklarndaki smrgelerini bir bir kaybetseler bile... Grne baklrsa, Calais dse bile Elizabeth de ayn gelenei devam ettirecekti. "O halde Fransz tabya ve topraklarm nerede? Ben syleyeyim. Kanunsuz bir gcn elinde. Silahlarm, surlarm, kalelerim nerede? Ben syleyeyim. Yerle bir edilmi y da ngiltere'ye dorultulmu. Peki elim Fransz saraynda akam yemeine katldnda prensesin tabanda ne gryor?" Herkes ban nne emi, Kralie'yle gz gze gelmeden bu fke nbetinin sona ermesini diliyordu. "Benim hanedan armam!" diye bard Elizabeth. "Fransz tabanda! Yere ge koyamadnz o anlama bu sorunu zmeye yetecek mi? Hayr! Kimse bu konuya dikkat ekebildi mi? Hayr!

Ve siz kalkm, kraliyetin en nemli sorununun kilise ynetimine el koymak olduunu sylyorsunuz, yle mi? Hi de deil! Lordlarm, hi de yle deil! En nemlisi Calais'i geri alabilmek! Ve Fransz kadnlarnn be aylarn benim hanedanmn armasnn basl olduu tabaklarda servis etmesini engellemek!" "Bu sorunu zeceiz, Majesteleri!" Cecil,,,' Elizabeth'i yattrabileceine inanyordu. Masaya yle bir gz gezdirince hepsinin aklnda ayn dncenin olduunu fark etti: Eer Kralie akl banda bir adamla evlenip kraliyet i166 Philippa Gregory lerini ona brakrsa, meclis toplantlar ok daha kolay geecekti! Elizabeth'in kara gzlerinin yalarla dolduunu grnce Cecil ne yapacan ard. "Ve spanya Kral Philip." Kralie'nin sesi olduka derinden kyordu. "Evlenecei konuuluyor." Cecil aknlktan adeta donup kald. Aklna her ey gelirdi de, Elizabeth'in, kars hayattayken ikence ettii ve Mary ldkten sonra bile aylarca srndrd bir erkee ilgi duyabilecei gelmezdi. "Anlamay garantiye almak iin yaplacak bir evlilik," Cecil tereddtle konuuyordu. "Herhangi bir kur yapma, herhangi bir tercih sz konusu deil. Bir ak evlilii de yok ortada. Tercih ans ve imkn olsayd..." "Beni onunla evlenmeye zorladnz!" Elizabeth'in sesi titrerken ban masadan kaldramayan danma meclisi yelerini tek tek szyordu. "Hl inatla srekli e nerileriyle gelip duruyorsunuz, peki ne olduunu grdnz m? Bana e diye setiiniz, uygun grdnz adamda sadakatten eser yok! Bana delice k olduuna yeminler edip duruyordu, hani ne oldu? imdi bir bakasyla evlilik hazrl yapyor. Beni nasl cibilliyetsiz bir adamla evlenmeye zorladnzn farknda msnz?" "Kimse bu konuda Kral'la ak atamaz!" Norfolk sadece sandalyede kkrdamasn zor bastran yan komusunun duyabildii kadar ksk bir sesle konutu. Cecil, tartarak konuyu uzatmann bir anlam olmadnn farkndayd. "Evet," demekle yetindi. "Karakteri bizi yanltt. Tann'ya krler olsun ki, Majestelerimiz ok gen ve ok gzel. Her zaman elini tutmak iin birbiriyle kran krana yarmaya raz talipleri olacaktr. Tercihinizi BAKRENN II 17 siz yapacaksnz, Majesteleri. Sizinle evlenmeye can atan onlarca erkek arasndan bu erefe nail olacak olan siz bizzat belirleyeceksiniz. Biz ancak size haddimiz olmasa da fikir verebiliriz." Tm meclis yeleri hafif bir meltem gibi srayla derin birer i ekti. Cecil bir kez daha ustalkla doru noktaya temas edip Kralie'yi sakinletirmeyi baarmt. Sr Francis Knollys ayaa kalkp kuzenini masa bandaki koltuuna buyur etti. "imdi," dedi, "arz ettikleri nem tartmaya ak olsa da bapiskoposlar hakknda konumamz gerekiyor, Majesteleri. Bu ekilde devam edemeyiz. Kilisede dzenleme yapmalyz." Amy'nin Antwerp ticareti sayesinde byk bir servete kavuan kuzen ve kocas, Amy'yi Camberwell'deki byk ta evlerinin kapsnda karlad. "Amy! Bunu asla tahmin edemezsin! Bu sabah erkenden Sr Robert'ten haber geldi!" dedi Frances Scott nefes nefese. "Bu akam yemeini bizimle yiyecekmi ve en az bir gece de misafirimiz olacakm!" Amy heyecandan kpkrmz kesildi. "Gerekten mi?" Nedimesine dnd. "Bayan Pirto, en yeni elbisemi bavuldan karn ve tleyin" Sonra da tekrar kuzenine dnd. "Kuafrn gelecek mi?" "Senin iin bir saat nce gelmesini syledim." Kuzeni iten bir kahkaha koyuverdi. "Bu akam muhterem grnmek isteyeceini tahmin ettim. Haberi alr almaz amn eline zel bir men listesi tututurup mutfaa tktm. Sr Robert'n en sevdii yemekleri yaptryorum." 168 Philippa Gregory Amy yksek sesle glerken kuzeninin de ne kadar heyecanl olduunu fark etti. "Yeniden byk bir adam olup kt," dedi Ralph Scott, Amy'yi pmek iin yanlarna gelerek. "Hakknda ok iyi eyler duyuyoruz. Kralie, Sr Robert'la gurur duyuyormu ve onu bir an olsun yanndan ayrmyormu." Amy bayla onaylayp sokak kapsna yneldi. "Benim iin her zamanki oday m hazrladnz?" Sabrszland her halinden belliydi. "Bir de rica etsem, valizimi indirmek iin ellerini biraz abuk tutabilirler mi?"

Tm telal hazrlklara, elbiselerin tlenmesine, hizmetilerin saa sola kouturmasna ramen, sonunda Sr Robert zrleriyle birlikte gecikeceini bildirdi. Amy iki saat beklemek zorunda kald, sko akrabalarnn manzaral penceresi nnde kocasnn maiyetinin geecei yola gzlerini dikti. Camberwell High Caddesi'nin banda Sr Robert'n konvoyu belirdiinde saatler leden sonra be sularyd. Alt adam yan yana cins atlarn stne, bir rnek niformalaryla dizilmi, nlerine kan tavuk, dilenci ve ocuklar yara yara geliyordu. Ortalarnda da Sr Robert Dudley vard, bir eli atn dizginlerinde, dier eli belinde, bakn ufka dikmi, her zamanki byleyici glmsemesiyle duruyordu: Halk iinde hep taknd ifadeyle. Kafile yeni ta binann nnde durup atlarndan indi, Dudley'nin seyisi itaatkr bir edayla efendisinin atndan inmesine yardmc oldu. Amy, pencerenin nne kazk akm gibi heyecandan kprdayamazken Dudley'nin adamlarnn ayak sesleri duyuluyordu. Kuzeni kocasnn geldiini haber vermek iin BAKRENN II 169 yanna szldnde Amy'nin kprtsz cam nnde durduunu grnce arp kald. Frances Scott bir adm geri ekildi, hibir ey sylemeksizin kapdan giren Sr Robert' karlayan kocasnn yanna seirtti. "Kuzen Scott," dedi Robert sevecen bir ifadeyle ve Ralph Scott'un elini skt. Ralph Scott da tannmann verdii utangalkla hafife kzard. "Ve sevgili kuzenim Frances!" Gen kadn yanaklarndan perken hafzasn zorlayarak adn zar zor hatrlayabildi. Bu dostane pck de Francis'in yanaklarna al basmasna yetti. Robert, kadnlarn kendisine verdii benzer tep-- kilere alkn olduundan onu hi yadrgamad, aksine her zaman olduu gibi memnun bile oldu. "Biricik kuzenim Frances, ne kadar iyi grnyorsun!" dedi Dudley scak bir tavrla, gen kadna daha da yakndan bakyordu. "Ah, Sr Robert," Frances'in adeta nefesi kesilmiti ve elini Robert'n koluna koydu. Oho, diye geirdi iinden Robert. Dalndan koparmaya hazr, olmu bir erik; ama yaknlatmz ortaya karsa doacak hengameye demez, ho, yle hemen ortaya kmaz ya... Arkasnda kalan kap ald ve eikte dimdik duran Amy belirdi. "Lordum," dedi mutluluk iinde. "Sizi grdme ne kadar sevindim bilemezsiniz." Dudley, kibarca Frances Scott'un ellerini brakp karsna yneldi. Amy'nin elini ellerinin arasna alp sevgi dolu bir ekilde pmek iin ban edi. Sonra da her iki yanana birer buse kondurdu ve sra ate gibi yanan dudaklarna geldi. Karsnda Robert'n yz, ellerinde elinin, izi, dudaklarnda dudaklarnn tuzuyla Amy nasl da arzuyla yanp tututuunu fark etti. "Lordum!" Kocasnn kulana fsldyor170 Philippa Gregory du. "Lordum, ne kadar uzun zaman oldu. Sizi yeniden grdme ok mutluyum." "Artk buradaym," dedi Robert. Aybn rtmek isteyen bir ocuk gibi soluksuz konuuyordu. Kolunu karsnn beline dolayp ev sahiplerine dnd. "Ama maalesef olduka ge kaldm, sevgili kuzenlerim. Umarm beni affedersiniz. Kralie'yle bovling oynuyorduk ve Majesteleri galip gelene kadar oyunu brakamadm. Baylmak, hile yapmak zorunda kaldm, yani ona kar nasl kaybettiimi grseniz beni kr ya da aklszn teki zannederdiniz." Robert'n kaytszl Frances Scott iin ok fazlayd ama Ralph araya girdi. "Ah, elbette, elbette kadnlar hep oyalanmak ister." Konuyu toparlamak istercesine ekledi. "Eh, ama karnnz atr herhalde?" "Hem de nasl, kurt gibi acktm," diye onaylad onu Robert da. "yleyse neden yemee gemiyoruz." Ralph, Sr Ro-bert'a aa kattaki yemek odasna kadar elik etmek zere yol gsterdi. "Ne kadar gzel bir eviniz var," dedi Sr Robert. "Bir iftlik eviyle mukayese edilince olduka kk," dedi Frances, Amy ile birlikte arkalarndan takip ederlerken. "Ama yepyeni!" Dudley gnl almay iyi biliyordu. "Byk bir ksmn kendim planladm." Ralph Scott kendini beenmi bir edayla syledi bunu. "Kendimiz iin bir ev ina etmem gerektiinin farkndaydm, sonra kendi kendime dndm -neden nehir kysnda bir saray yavrusu yaptrp onu scak ve temiz tutmas iin bir ordu tutmayaym? Tabi bu durumda onca insan beslemek ve istihdam etmek iin byk bir mtemilat yapmam gerekiyordu. Sonra kendi kendime dedim ki, en iyisi daha kolay ekip evrilebilecek, derli toplu bir ev yapmal."

BAKRENN II 171 "Ah, evet size katlyorum," diye cevap verdi Robert Dudley de samimice. "Akl banda bir erkek baka ne ister ki?" Bay Scott yemek odasna alan ift tarafl kapy ittirip Whitehall ya da Westminster'e gre mutlak daha mtevaz olan yemek odasna girdi. Ne kadar mtevaz olsa da bir dzine misafiri ve onlarn hizmetkrlarn rahata arlayabilecek ekilde dzenlenmi bir odayd. ki adamn peinden Amy ile Frances takip etti. Onlarn arkasndan da Bayan Od-dingsell ile Frances'in zel hizmetkr, ardndan da Scottlar'n on ve on bir yandaki byk ocuklar girdi, biri kz, biri oland ve tpk yetikinlermi gibi ciddi ve arbal giyinmilerdi, baklar yere eik, bu akamn grkeminden kk dillerini yutmu gibi sessizdiler. Dudley ocuklar sevecen bir tavrla selamladktan sonra, evsahibinin sama oturdu, Amy de hemen kocasnn yanndaki bo sandalyeye kuruldu. Amy otuarken kocaman masann altnda grnmediinden hissettirmeden sandalyesini Robert'nkine biraz daha yaklatrd. Btn amac kocasna daha yakn olabilmekti. Robert karsnn dirseine demeye altn farkedince karlk verdi ve kolunu yaslayarak Amy'nin gl ve lk kollarn hissetti. Yemek masasnda oturanlardan sadece Robert, Amy'nin bedeninin ehvetle titreyip derin bir i geirdiini fark etti. "Canm benim," dedi Robert. Dudley ve Amy yatak odalarna ekilene kadar yalnz kalamadlar. Ev halk uykuya teslim olup ortalk sessizlie brnnce yatak odasndaki minenin banda oturup Robert'n hazrlad biralar yudumlamaya koyuldular. 172 Philippa Gregory "Baz haberlerim var." Robert sakin bir slupta konumaya balad. "Sana anlatmam gereken eyler var. nce benden duyman istedim, kulana ke ba dedikodusuyla gelmesini istemem." "Nedir o?" diye sordu Amy ve glmseyerek gzlerini kocasna dikti. "yi bir haber mi?" Dudley bir an, Amy'nin hl ne kadar taze bir glmsemesi olduunu dnd: Her an mitlenmeye hazr bir kzn tebessm, dnyann ona sunacak bir yn eyi olduuna inanan gen bir kzn samimi bak. "Evet, haberler iyi." Bu ocuksu kadna bir eylerin ters gittiini sylemenin gaddarlk olacan dnd Robert, zellikle de ona bu kadar ac ektirdikten sonra. Amy sevinle ellerini rpt. "Flitcham Maliknesini aldn, deil mi? Aman tanrm, bunun hayalini kurmaya bile cesaret edemiyordum! Ama biliyordum, kesinlikle o evi alacan biliyordum!" Robert neye uradn ard. "Flitcham? Hayr! Bo-wes'u mal sahibine yollayp ilgilenmediimizi sylemesini istedim." "lgilenmediimizi mi? Ama ben Leydi Robsart'a evsahi-biyle konuup alacamz sylemesini istemitim." "Bu imknsz, Amy. Chichester'den ayrlmadan nce sana anlattm sanyordum. Daha ilk o evden sz ettiinde." "Hayr, asla. Ben aksine senin de oray ok sevdiini sanmtm. Hep ok beendiinden bahsederdin. Babana da demitin ki..." "Hayr! Her neyse, konumuz Flitcham deil. Benim sana anlatmak istediim..." "Ama Bay Bowes, Bay Symes'e ne syledi? Ben o evi alacamza sz vermitim." BAKRENN AII 173 Amy'nin syleyeceklerini can kulayla dinleyebilmesi iin nce onun sorularn cevaplamas gerektiini anlad Robert. "Bowes, Bay Symes'e Flitcham' almayacamz syledi. Symes de zlmedi, anlayla karlad." "Ama neden, hibir ey anlamyorum!" Amy alamaklyd. "Seni anlamyorum! Flitcham' yuvamz yapmak istediimi sanmtm, oray sevdin sanmtm. stelik Syderstone'a da ok yaknd, btn aileme yaknd. Babam da o evi ok severdi..." "Hayr." Robert, Amy'nin ellerini avucunun iine alnca krgnlnn uup gittiini fark etti. Nazik dokunularla avularn ovuyordu. "Bak Amy, Flitcham Hail, Londra'ya yeterince yakn deil. Eer kendini Norfolk'a gmersen se-ni-grmem iyice zorlar. stelik arlamamz gereken onca nemli konuk varken o eve asla samazdk." "Ben Londra'ya-yakn olmak istemiyorum." Amy'nin nadiren tutan inatl, stndeydi. "Babam Londra'nn insann bana beladan baka bir ey getirmediini sylerdi." "Baban Norfolk'u seviyordu ve kendi kasabasnn nde gelen saygn adamlarndan biriydi." Robert, her an biraz daha artan fkesini kontrol altnda tutmaya alyor-' du. "Ama biz senin

baban deiliz. Ben senin baban deilim, Amy, hayatm. Norfolk benim iin fazla kk. Ben oray babann sevdii kadar sevemem. Daha merkezi bir yerde -mesela Oxford'da- byk bir ev bulman istiyorum. Anlatk m? ngiltere, Norfolk'tan ibaret deil, sevgilim." Robert, bu yumuak szleri karsnda Amy'rin yattn grnce a gre asl anlatmas gerekenlere' geebilirdi. "Ama seninle asl konumak istediim bu deil. Kralie rtbemi ykseltecek." 174 Philippa Gregory "Rtbe? Ah, yoksa sana danma meclisinde bir koltuk mu verecek?" "Danma meclisinin haricinde de nemli rtbeler var!" Robert Dudley hl siyasi gce sahip olmamasndan tr duyduu hsran karsna gstermek istemiyordu. "Seni asla Kont yapmayacak!" "Hayr, konu bu deil!" diye dzeltti Robert. "Bu mkemmel olurdu." "Neden ama?" dedi Amy hemen. "Kont olmann neresi mkemmel, anlam deilim. Herkes senin Kralie'nin gzdesi olduundan sz ediyor." Robert, Amy'yi szerek kulana ne gibi bir dedikodu gelmi olabileceini anlamaya alyordu. "Ben Kralie'nin gzdesi falan deilim," dedi. "Meclisteki gzdesi William Cecil, arkada olarak da Catherine Knollys. Emin ol, ben ve kzkardeim sarayda alan herhangi iki kiiden farkszz." "Ama seni at terbiyecisi yapt." Amy kendince hakl bir nedenle kar kyordu. "Seni sarayda bulunan herkesten daha ok sevmediine inanmam bekleme sakn. Sen kendin ocukluunuzdan beri birbirinize ne kadar dkn olduunuzu syler dururdun." "Sadece atlarnn iyi baklmasna nem veriyor, hepsi bu," dedi Robert acele acele. "Hem elbette beni de seviyor, biz eski iki dostuz. Ama asl demek istediim bu deil... Ben..." "Seni yanndan ayrmyor olmal," diye steledi Amy. "Herkes her gn birlikte gezintiye ktnz konuuyor." Sesinde en ufak bir kskanlk belirtisi olmamasna zen gsterdi Amy. "Hatta srf at binmek uruna kraliyet ilerini boladn syleyenler bile var." BAKRENN II 175 "Evet onu atla gezintiye kardm doru... Ama bu benim iim, tercihim deil. Aramzda hibir ey yok, zel bir ilgi yok." "Umarm yledir," dedi Amy keskince. "Evli-bir erkek olduunu hatrlamasnda fayda var. Geri bir adamn evli olmas onu geri pskrten bir ey olmasa gerek, gemiine baknca..." "Ah, Tanr akna devamn getirme!" Amy ksack bir an nefesini tuttu. "Duymak houna gitmiyor olabilir, Robert; ama Majesteleri hakknda herkes _bunlar konuuyor." Robert derin bir nefes ekti. "Affedersin, sesimi ykseltmek istememitim." " "Kralie'nin gzdesi olduunu bilmenin benim iin pek ho bir durum olmadnn ve Kralie'nin bekret konusunda iyi bir hreti olmadnn farkndasndr sanrm." Amy serzeniini bir rpda, dile getirdi. "simlerinizin ayn cmlede gemesi bile kolay kabullenilir bir ey deil." Robert konumaya balamadan nce derin ve uzun bir nefes ekti. "Amy, bu ok sama! Aramzda zel bir ba olduundan Kralie'nin gzdesi olarak anlyor deilim. At. binerken Majesteleri'ne elik ediyorsam, sarayn at terbiyecisi olduum iindir. Sarayda da sevilmemin nedeni kabiliyetlerim. Bana bahettii kabiliyetler iin Tanr'ya ve aileme kran borluyum. Bana kymet verdii iin sen de mutlu olmalsn. Dedikodu kazannda kaybolup giderek kendini bu kadar klttne inanamyorum, Amy! O "herkes gibi senin de kutsal Kralien, onun hakknda ileri geri konuman ysjkk almaz." Amy dudaklarn srd. "Kralie'nin nasl bir kadn olduunu herkes biliyor," dedi inatla. "Ve senin sminin onunla birlikte anlmas houma gitmiyor." 176 Philippa Gregory "Karmn dedikodu yapmasn istemiyorum," dedi Robert dmdz bir sesle. "Ben sadece bakalar ne sylyorsa onu aktaryorum..." "Herkes yanl eyler sylyor o zaman," dedi Robert. "Bir kere Kralie'nin Kont Arran'la evlenecei kesinleti saylr. Sana bu konuyu daha uygun bir zamanda anlatacam. Ama artk anla ltfen, Majesteleri'yle aramda hibir ey yok." "Yemin eder misin?" Robert yalannn daha inandrc olmas iin bu konudan ok bunalm gibi i ekti. "Elbette, aramzda hibir ey olmadna yemin ederim."

"Sana gveniyorum," dedi Amy. "Sana elbette gveniyorum ama ne yazk ki ona gvenmiyorum. Herkes onun bir..." "Amy!" Robert sesini daha da ykseltince sonunda Amy sinmek zorunda kald. Kapya kaamak bir bak atmas, kuzenlerinin kocasnn kendisine bardn duymasn istemediine iaretti. "Ah, Tanr akna! Birilerinin duymasnn ne nemi var?" "Ama insanlar ne dnr..." "Bakalarnn ne dnd kimin umurunda?" Dudley-ler'e zg bir umursamazlkla konuuyordu. "Benim umurumda!" "Ama benim deil, Amy," dedi Robert haval haval. "Ama benim umurumda." Robert fkeden dilerini skyordu. "Pekl, senin de umurunda olmamal," dedi Robert, sakin olmaya alyordu. "Sen Leydi Dudley'sin ve Londral basit bir tccar ve karsnn fikirlerinin senin iin bir nemi olmamal." "z annemin kuzeninden bahsediyoruz..." Robert, Amy'nin bir fsltdan ibaret kan bakaldrsnn sadece birBAKRENN II 177 ka kelimesini duydu. "Onlar bizi evlerine misafir etti ve nazik davrand." "Amy... ltfen!" dedi Robert gene. "Her ey bir yana, onlarla yaamak zorundaym." Amy bir kz ocuundan farksz davranyordu. "Sen sanki haftaya da burada kalacaksn da..." Robert ayaa kalknca Amy'nin nasl rktn grd. "Karcm, ok zgnm," dedi Robert. "Bu konuda stne gitmemeliydim." Robert'n geri adm atmasndan Amy annda yumuad. "*Ah, sen iyi deil misin yoksa?" "Hayr! Ben..." "ok yorgunsun, deil mi?" "Hayr!" "Sana scak su torbas getirmemi ister misin?" Amy sorusunun cevabn beklemeden ayaa frlad, kocasna hizmet etmek iin tetikte bekliyordu. Robert, karsnn elini yakalayp fkeden sarsmamaya zen gstererek hafif hafif kolunu okad. "Amy ltfen olduun yerde kal ve anlatmama izin ver Odaya ktmzdan beri sana ksack bir ey anlatmaya alyorum ama sen bana frsat vermiyorsun." "Ben sana nasl engel olabilirim ki?" Robert cevap vermek yerine sessiz kalmay tercih edince Amy kendini az nce kalkt sandalyeye geri brakt. "Kralie beni Garter valyesi rtbesiyle onurlandracak. sekinle birlikte dzenlenecek grkemli trende payelerimizi alacaz. Gerekten byk bir eref bu^," Amy, tebrik cmleleriyle araya girebilirdi, ama asl meseleye gelene kadar beklemeyi tercih etti. "Ayrca bana bir miktar toprak ile ev vaat etti." 178 Philippa Gregory "Bir ev mi?" . "Kew'deki mandray," dedi Robert. "Bizim iin Londra'da bir ev mi?" diye Sordu Amy. Robert kraliyet saraynn bahesindeki bekr evinde Amy ile beraber yaamaya kalksa, Elizabeth'in tepkisinin nasl olacan tahmin edebiliyordu. "Hayr, hayr! Bahsettiim ancak benim .kalabileceim kk bir ev. Benim fikrim u, sen bir sre Hydelar'la birlikte kalp bizim iin bir ev bakabilir misin? Kendimize uygun hale getirebileceimiz bir ev. Flitcham Maliknesi'nden daha byk bir ev olmal. Oxfordshire yaknlarnda." "Tamam, ama Kew'deki evini kim ekip evirecek?" Robert fazla stnde durmad bu sorunun. "Birka odal kk bir ev. Bowes bana bir iki hizmeti bulur, sorun deil." "Kralie neden artk sarayda yaaman istemiyor?" "Bu sadece bir hediye," dedi Robert. "stemezsem kullanmayabilirim de." "O zaman neden sana byle bir jest yapt?" Robert glp gemeye alt. "Bana ilgisinin bir gstergesi," dedi. "Saraydaki odalarm pek konforlu saylmaz." Amy'nin kulana gelen dedikodular arasnda, Kralie'nin saraydaki gzlerden rak, ikisinin ba baa vakit geirebilecei bir oda tahsis ettii de olduundan emindi. Robert, bundan byle her ne duyarsa duysun karsnn kulak asmayacandan emin olmak istiyordu. "Aslnda galiba o evi Cecil istedi, Kralie de onu kzdrmak iin evi bana hediye etti." Amy onaylamayan gzlerle bakyordu. "Peki Cecil ev ona verilseydi karsyla birlikte mi yaayacakt?"

Konunun Elizabeth'ten uzaklamas Robert'n iine geldi. "Cecil, Kralie tahta ktndan bu yana kansn gremedi BAKRENN II 179 bile," dedi. "Kars Burghley'de alabilecekleri yeni bir ev aryor. O da benimle ayn durumda. Eve gitmek iin can atyor ama iten gten ban kaldramyor. Ve senin de Ce-cil'in kars gibi davranman istiyorum. kimiz iin sfrdan bir yuva kur, ben de yazlar soluu huzurlu yuvamzda alaym. Bunu benim iin yapar msn? Sevimli bir ev ya da en kt ihtimalle uygun bir arazi bulup en nihayetinde daimi bir ev kurar msn?" Tam da Robert'n tahmin ettii gibi Amy'nin yz aydnland. "Ah, Robert, bundan byk haz duyarm," dedi Amy. "Peki sonsuza kadar hep o evde yaayp birlikte mi olacaz?" Robert kibarca Amy'nin elinden tuttu. "Zamanmn ounu sarayda geirmek zorunda kalabilirim," dedi. "Ne kadar youn almak zorunda olduumu sen de biliyorsun, Ama her frsat bulduumda kaar yanna gelirim. Hem sen kendine ait bir evin olmasn istemez misin?" "Sk sk yanma gelecek misin peki?" diye art koarcasna sordu. "Benim iim sarayda," diye belirtti Robert da. "Yine de bu, evli bir erkek olduumu unuttuum manasna gelmez, sen benim karmsn. Elbette evime karmn yanna geleceim." "O halde evet," dedi Amy. "Kendime ait bir evimin olmasn istiyorum. Ah lordum, evimize yle gnlden sahip kacam ki!" Robert, Amy'yi kendine doru ekip lk bedenini gsne basrd. <> "Ama bu arada dikkatli olacaksn, deil mi? "Dikkatli olmak?" Robert ikilemde kald. ."Neye kar dikkatli olacam?" 180 Philippa Gregory "Onun giriimlerine..." Amy, Robert' sinirlendirmemek iin szcklerini dikkatle seti. "Seni ekim alannda tutmaya almasndan sz ediyorum..." "O bir kralie," dedi Robert nazike. "Etrafn erkeklerle evreleyerek gururunu okuyor. Ben de bir saray grevlisi olduuma gre Kralie istedii srece ekim alannda bulunmak da benim grevim. Ama bu hibir ey ifade etmez." "Eer Kralie sana ilgisini srdrrse, dman kazanabilirsin." "Ne demek istiyorsun?" "Tek -bildiim kral ya da kralieye kim yaknsa muhakkak yeni yeni dmanlar peyda olur... Ben sadece kendine dikkat etmeni istiyorum." Robert ban sallad, Amy'nin daha fazla kurcalayabilecei bir ey kalmad iin rahatlamt. "Haklsn, dmanlarm olduunun ben de farkndaym. Ama kim olduklarn da biliyorum, neden korktuklarn da. Beni kskanmalarna ramen bana kar gsterebilecekleri trnaktan yoksunlar nk Kralie'nin alakasn kazanan benim. Yine de beni uyarmakta haklsn, karcm. Ve bana akl verdiin iin teekkrler." O gece Robert Dudley ve kars ayn yatakta uyudu. Robert, elinden geldiince nazik ve scak davranmaya alt. Kocasn deli gibi zleyen Amy ise bu nezaketi akn bir gstergesi olarak alglad. Robert'n onu pmesini, gl bedenini bedenine yaslamasn uzun zamandr bekleyen Amy, daha ilk dakikalardan itibaren zevkten inleyip titremeye balad. Karsnn aina bedeni garip bir biimde RoBAKRENN II 181 bert'a zevk verdi, kolay tatmin oluu houna gitti. Fahielere ve saray nedimelerine alan gen adam, uzun zaman aradan sonra ilk kez nemsedii bir kadnla birlikte olmak onun nadir yaad bir hazd ve karsndakini dnd iin ilikiyi ardan almak Robert'a garip geldi. Ancak kollarnda zevkten kendini kaybeden Amy yatarken, Elizabeth ile birlikte olmann nasl olacan dnmekten de kendini alkoyamyordu Robert. Bu fantezi ehvetini yle kamlad ki, bir an gelince yastn stne dklen bronz salar, baygn bakan uzun siyah kirpikli gzlerden baka bir ey gremez oldu. Amy kocasnn omzunda hemen uykuya dalnca Robert d~ dirsei stnde dorulup stne ay vuran karsnn yzn seyretmeye koyuldu, kurun pencere pervaznn altnda Amy'nin cildi soluktu, teninde adeta lm beyazl vard. Ay kansrnn cildine denizde boulmu bir kad-nnki gibi garip yeilimsi bir renk veriyordu ve Amy'nin salar hrn dalgalar arasnda nehirde dibe batan bir kadnn salarn andryordu. Robert ona kendisini sinir eden bir merhametle bakt: Bu kadnn, karsnn mutluluu yalnzca Robert'a balyd, arzular onun etrafnda dnyordu, kocas yokken hayattan zevk almyordu,

sinir bozucu oluyordu ve artk Robert' hi tatmin edemiyordu. Amy her ne kadar hayatta bunu kabul etmese de, esasnda Robert da onu hibir zaman tam manasyla mutlu edemediinin bilincindeydi. kisi birbirinden o kadar farklyd ki, hayattan farkl beklentileriyle bir arada olmalar bile mucizeydi. i Robert iini ekip arkasna' yasland, koyu renk sal ban koluna dayad. Babas sadece sevimli bir yz var diye bir kadnla evlenmenin ne byk bir hata olduunu ona 182 Philippa Gregory defalarca sylemiti. Annesi de babasndan geri kalmam, Robert gibi hrsl bir adam iin Amy Robsart'n ancak gndelik bir elence olabileceini vurgulamt. Robert ise srf Guilford gibi babasnn istei dorultusunda yllarca bekr gezip sonra da kendisini hi sevmeyen bir kadnla evlenmeyeceini ispat etmek iin aceleci davranmt. O kendi eini kendisi semek istemiti, Amy ise her erkein isteyebilecei kadar gen ve gzel bir kadnd; stelik Robert her ne derse yapmaya hazrd. Zamanla bir saray grevlisinin kars olmay renebileceini, kendisine her anlamda can yolda olabileceini, annesi nasl babas iin gerek bir g ve bilgi kayna ise, Amy'nin de Robert iin yle olabileceini dnmt. Dudleyler'in nlenemez ykselii baladnda Amy'nin bu srete etkin ve sadk bir e olacan hayal etmiti. Farknda olmad, Amy'nin mrnn sonuna kadar kk bir kasabann ileri gelenlerinden Sr John Robsart'n kz olmakla tatmin olaca, hibir zaman bykl dayanlmaz ve kazanlmas zor bulan Robert Dudley'nin hrsl kars olamayacan farkedememiti. Robert ertesi sabah erkenden uyand ve yatakta yanndaki kadnn Amy olduunu farkedince birden sinir oldu, Londra'da birlikte uyand fahieler gibi tek kelime etmeden odadan kp gidemeyecekti. Aksine uyandn farkedince hemen Amy de kmldad. Hatta Robert gzlerini aar amaz kars da at ve uyandn farkedince o tandk g-lmsemesiyle yzne bakakald ve her zaman syledii eyleri, her zaman syledii ekilde syledi. "Gnaydn Lordum, Tanr sizinle olsun. yi misiniz?" BAKRENN II 183 Bu beylik sorulara ksaca yant verdii zaman, sanki Robert uyanr uyanmaz ona tokat atm gibi Amy'nin yznden de bir glge geerdi, ite Robert bu durumdan nefret ederdi, bylece de kendini zorlayp glmsedi ve cevabn telafi etmek istercesine ar bir hassasiyetle o da karsna iyi uyudun mu diye sordu. Hep ayn eylerin ayn tekdzelikte yinelenmesine sklan Robert dilerini skp acilen bir yere yetimesi gerekiyormu gibi telala yataktan kalkt. Halbuki birka gn sarayda olmayacan, Camberwell'de karsyla vakit geireceini not brakmt. Ama duyduu rahatszlk ve Amy'nin bu yzden ona gcenmesi dayanlr gibi deildi. "Ah, kalkyor musun?" diye sordu Amy, sanki kocasnn plak omuzlarna pelerinini attn grmyordu. "Evet," dedi Robert ksaca. "Sarayda halletmem gereken nemli bir iim olduunu imdi hatrladm. Planladm kadar uzun kalamayacam." "Kalamayacak msn?" Amy hayalkrklnn sesine yansmasna engel olamad. "Evet, erken gitmek zorundaym." Robert kestirip atarak, odadan abucak kt. Gen adam kahvalty tek bana edip ev halk uyanp aa dklmeden atna atlayp oradan uzaklamak istiyordu. Ama Amy hzl davranp yataktan frlamakla kalmam, herkesi de uyandrmt. Bay ve Bayan Scott uyku mahmuru gzleriyle merdivenlerden aa indi, Bayan Scott kocasnn arkasndan yalpalarken bir yandan da san toplamaya alyordu. Bayan Oddingsell de geri kalmad, Robert hemen arkalarndan Amy'nin tahta zeminde kotururken vuran topuk seslerini duydu. Robert yzne yapmack bir glmseme yerletirip kan acil iine dair syleyecei yalanlar kafasnda kuruyordu. 184 Philippa Gregory Scottlar gz ak bir ift olsayd, sekin konuklarnn evlerinde bir saniye daha kalmaya tahammlnn olmadn anlard. Ama hem Scottlar, hem de Amy iin Robert'm ani gidii, bir hayalknkl ve srprizden teye gidemedi. zellikle de Amy kocasn ok yorduklar iin zgn grnyordu. "Senin yerine bir bakas halledemez mi?" Ana bir ilgiyle kocasnn stne dt ve Robert'm elinde tuttuu ekmek parasn yiyip birasn iiini seyretti. "Hayr." Robert'm az doluydu. "Seni1 ok fazla yoruyorlar." Amy kocasnn sarayda ne kadar kilit bir greve sahip olduunu vurgulamak istercesine kuzenlerine ve Bayan Oddingsell'e dnerek syledi bunu.

"Sensiz halledemezler mi? Sana bu kadar sorumluluk yklememeliler." "Ben sarayn at terbiyecisiyim," dedi Robert. "Majesteleri'nin ban,a verdii grevi benim yerine getirmem gerekir." "Bu seferliine William Cecil senin yerine ilgilenemez mi?" diye sordu Amy gayet sradan bir tavrla. "Ona bir not gndermelisin belki de." Baka zaman olsa Dudley kendini glmekten alkoyamazd. "Hayr," dedi. "Cec'in kendi ileri var. stelik isteyeceim en son ey benim iime burnunu sokmas olur." "Peki ya erkek kardein? Eminim ona rahatlkla gvenebilirsin. Hem bylece bir gece daha bizimle kalabilirsin." Dudley hayr anlamnda ban sallad. "Gitmek zorunda olduum iin zgnm," dedi zrne Scott ailesini de katarak. "Eer kalabilme imknm olsayd hi dnmez kalrdm. Ama gecenin bir yars Garter valyeleri erefine verilecek yemekten sonra mavnalarda byk bir geziye kBAKRENN II 185 laca aklma geldi. Ve ben maalesef gelmeden nce mavnalar dzenlemeyi unuttum. imdi acilen saraya geri dnp her eyi kontrol altna almam gerekiyor." "Ah, eer tm mesele birka sandal organize etmekse bunu bir mektup gndererek de yapabilirsin," diye akl verdi Amy. "Hizmetlilerden biri halledebilir." "Hayr," diye tekrar etti Robert. "Orada olmam lazm. Sandallar elden geirip krekilerin grev dalmn bizzat benim yapmam gerekiyor. Tren iin halledilecek bir dolu i var, mzisyenler iin ayr bir sandal ayarlamam gerekecek. Mesele sadece sandallarn dzeninden ibaret deil. Nasl gzmden kat, hi anlamyorum." "Eer ben de seninle gelseydim belki bir yardmm dokunurdu." Robert masadan kalkt. Amy'nin yzne yansyan srarclk dayanlr gibi deildi. "Bunu ne kadar ok isterdim!" dedi scak bir tavrla. "Ama biliyorsun, senden yapman istediim daha nemli iler var. Unuttun mu yoksa? Benim iin, bizim iin bu ii halledeceine sz verdin." Amy'nin yz yeniden mutlulukla aydnland. "Ah, evet, haklsnz, Lordum!" "Ne kadar abuk halledersen o kadar iyi! imdi gitmek zorundaym, sana sylediklerimi arkadalarnla da payla." Amy'nin yeniden kalmas iin srar etmesine izin vermeden Robert doruca kapnn nne gitti. Ahrdaki adamlar yola kmak zere son hazrlklar yapyordu. Dudley, kendine refakat eden askerleri en zekilerinden semesiyle mehurdu. Gsterili atnn dizginlerini seyisin elinden alarak tek hamlede binip soluu evin n cephesinde ald. "Misafirperverliiniz iin size mteekkirim," dedi Robert, Bay Scott'a. "Karm misafir ettiiniz iin teekkr bek186 Philippa Gregory lemediinizin farkndaym. Onu ne kadar sevdiiniz her halinizden belli." "Kuzenimizi evimizde arlamak bizim iin byk mutluluk," Bay Scott uyku sersemi olsa da her zamanki kadar kibard. "Ayrca sizi grmekten de onur duyduk. Keke konuabilecek biraz vaktimiz olsayd." "Ah, soan nedir?" Bay Scott, Robert Dudley'nin yanna doru seirtti. "Ant-werp'teki bir tccardan alacam tahsil etmekte sorun yayorum. Elimde bor senedi var ama dikkate almyor. Akas mahkemeye de bavurmak istemiyorum. Senette baz kark detaylar var, dz mantkla baknca anlamayabilirler. Aslnda alacaklm da bunun farknda olduu iin amura yatyor." Robert, Bay Scott'un sylediklerinden ne kastettiini hemen anlad. in asl, Bay Scott Antwerpli bir tccara yasal faiz orannn stnde bir faizle bor para vermiti. imdi tccar da saygn bir Londral tccarn yaptnn ortaya kmasn istemeyeceini bildiinden borcunu deme giriiminde bulunmuyordu. "Borcun tutar nedir?" diye sordu Robert temkinli bir ekilde. "Sizin gibi mevki sahibi biri iin hibir ey saylmaz. Sadece yz pound. Ama benim iin byk para." Robert ban sallad. "Antwerp'teki Sr Thomas Gres-ham'a yazabilirsiniz. Karmn kuzeni olduunuzu ve bu konuda size yardmc olmasn benim istediimi not dn," dedi gayet rahat bir tavrla. "Ricam krmayp orada gerekeni yapacaktr. Sonucu ltfen bana da bildirin." "ok teekkr ederim, kuzen," dedi Bay Scott scack bir sesle. BAKRENN II 187

"Bir yardmm dokunursa ne mutlu bana." Robert bayla Bay Scott'u selamladktan sonra Bayan Scott ve ardndan da Amy'yi pmeye yneldi. Kocasyla vedalarken Amy skntsn gizleyemiyordu. Rengi att, elleri Robert'n gvenli tutuu altnda yaprak gibi titriyordu. Amy glmsemeye alsa da gzleri yala doluydu. Robert eilip karsnn dudaklarna ksa bir pck kondurdu ve dudaklarnn altndaki kederli kvrl hissetti. nceki gece, altnda uzanrken her bir pcyle kendinden geen ayn kadn, glmsyor, kolunu bacan vcuduna saryor, adn fsldyordu ve elinin tad ok daha tatlyd. "Mutlu ol ye kendine iyi bak, Amy," diye yreklendirdi onu Robert ve eilip kulana fsldad. "Seni zgn grmekten hi holanmadm bilirsin." "Seni ok seyrek gryorum." Amy nefes almakta bile zorlanr gibiydi. "Kalamaz msn? Ah ltfen biraz daha kal, en azndan akam yemeine kadar..." "Gitmek zorundaym," dedi Robert, karsna sarlarak. _ "Nedir bu acele? Yoksa baka bir kadna m kouyorsun?" Amy'nin ii anszn fke ve kskanlkla dolunca Sr Robert'n kulana bir ylan gibi tslad. Robert geri ekildi. "Elbette hayr. Bu meseleyi konuup halletmedik mi? Ltfen mutlu ol. Ailemiz ykselie geti. En azndan benim iin mutlu ol, ltfen... Beni glmseyerek uurlaman istiyorum." "Bir artla! Hayatnda baka bir kadn olmadna dair annenin ls stne yemin etmeni istiyorum.'>' Bu abartl ifade karsnda Robert'n yzti ekidi. "Tamam, annemin ls stne yemin ederim. Oldu mu? imdi benim iin mutlu olacak msn?" 188 Philippa Gregory Amy, dudaklar titremesine ramen glmsemeye alyordu. "Tamam, mutluyum," diye yalan syleyiverdi. "Baarl olduun iin mutluyum. Ayrca yaknda kendimize ait bir evimiz olaca iin de mutluyum." Sesi birden alald. "Ama bana sadk kalacak ve beni bir kenara atmayacaksn, deil mi?" "Tabii ki hayr! Yoksa neden ikimiz iin scak bir yuva kurman isteyeyim ki? On be gn sonra Dencworth'te Hyde'larn evinde buluacaz. Tam zamann, Bayan Od-dingsell'e mektup yazarak bildireceim." "Bana yazmay unutma," diye tembih etti. "Senden mektup getirdiklerinde ok mutlu oluyorum." Robert karsn kucaklad. "Harika o zaman," dedi, bir ocuk avutur gibi davrandn dnerek. "Sk sk yazp mektuplar mhrleyeceim. Mektuplar sana geldiinde mhr kendi ellerinle bozarsn." "Ah, ben asla bozamam. Hepsini zenle karp saklyorum. Mcevher kutumda byk bir koleksiyon oldu, bana yolladn btn mektuplannki duruyor." Robert mektup mhr gibi nemsiz bir eyi bir servet gibi deer vererek saklamay dnnce kafasn evirdi ve merdivenleri koarak inip atna atlad. apkasn karp ev halkn son kez selamlyordu. "imdilik hepiniz hoakaln," dedi nazike. "Bir dahaki sefere grmek zere." Amy ile gz gze gelmemeye alyordu. Bayan Oddingse'e baknca Amy'nin yan banda durduunu grp ii rahatlad. Karsnrteselli edecek gvenilir biri vard en azndan yannda. Veday uzatmann bir anlam yoktu. Adamlarna iaret verip peine dmelerini emretti. Cadde gittike darald iin atlarn kard grlt de artyordu. BAKRENN II 189 Kafile keyi dnp gzden kaybolana dek arkalarndan bakt Amy. Nal sesleri duyulmaz olana kadar da olduu yerden kprdamad. Aslnda mucizevi bir biimde Robert'n fikrini deitirip dnmesini bekliyordu. Amy'nin alnndan pp onunla beraber gitmesini isteyecekti. Robert'n gidiinin stnden yarm saat gemesine ramen Amy hl kap nnde oyalanyordu. Eer Robert geri dnerse, karsn orada bulmalyd. Ama Sr Robert geri dnmedi. Robert yolun dolambal olmasna aldrmadan saraya kadar drt nala gitti. Asl maksad eskortlarnn dayanklln test etmekti. Nitekim Whitehall Saray'nn bahesine vardklarnda kendisine elik eden adamlar yorgunluktan bitap dm, cins atlarnn yeleleri terden srlsklam olmutu. zellikle de bir elinde flamay tad iin dizginleri tek eliyle kontrol altnda tutmaya alan gen adam kan ter iinde kalmt.

"Aman Tanrm, nedir bu adamlarn kann kaynatan?" Atndan inerken yol arkadalarna dnp sordu. "ehvet!" diye yantlad ilerinden biri kaba bir slupla. "ehvet veya hrs ya da sululuk duygusu. Lordumuz bir ceviz kabuunda. Ve bugn karsndan deil de cehennemden kaarm gibi Kralie'ye koarken biraz sululuk duygusu, biraz hrs, biraz da ehvet var iin iinde." Robert'n atndan indiini gren hizmetkrlardan Thomas Blount miskin miskin oturduu glgelikten kalkp Lor-du'nun atnn dizginlerini almaya geldi. "Baz haberlerim var." Robert'n kulana eildi. Robert duymak iin sabrszlanyordu. 190 Philippa Gregory "Majesteleri danma meclisi toplantsnda Cateau Cambre-sis Anlamas'nda Calais'i geri alamadklar iin ve Fransz Prensesi'nin ngiltere hanedan armasn iade etmesini salayamadklar iin herkesi fralad. ki yeni sava gemisi yaplmasna karar verildi. Herkes gibi sizden de para isteyecekler." "Baka neler oldu?" diye sordu Robert, yz ifadesi maske gibiydi. "Kilise meselesi ald. Cecil parlamentonun elden geirilmesi iin yeni bir yasa tasars nerdi. Sonuta Kral Ed-wafd'in kulland dua kitabnda birka deiiklik yaplarak yeniden kullanlmasnda mutabk kaldlar." Dudley dnceye daldnda hep yapt gibi gzlerini kst. "Daha ileri gitmesi iin Kralie'ye bask yapmadlar m?" "Evet ama Cecil bir anda Lord ve bapiskoposlarn galeyana gelmesinden ekiniyor. Her eyin yolunda gideceine dair sz veremeyeceini syledi. Meclis yelerinden bazlar da muhalif durularn ortaya koydu. Cecil, Paskalya'ya kadar parlamentoyu halledip sonra da muhalefetin stne eilmeyi planlyor." "Baka?" "Baka nemli bir ey yok. Kral Philip'in evlilik haberini duyan Kralie ksa bir kskanlk krizi geirdi. Majesteleri toplantdan ayrldktan sonra da kendi aralarnda en iyisinin Kont Arran'la evlenmesi olacan konutular. Cecil, Ar-ran'n en doru isim olduunda srar ediyor. Meclis yelerinin ou da ayn fikirde. zellikle de Arran skoya'y alrsa diye... Bir de sizinle ilgili pek de ho olmayan eyler konuuldu." "Benimle ilgili mi?" "Kralie'yi evlilik fikrinden sizin uzaklatrdnz, akln eldiiniz st kapakl flrt ettiiniz konuuluyor." BAKRENN II 191 "Hepsi bu mu?" "Norfolk en iyisinin sizin tekrar zindana kapatlmanz olacan syledi. Ya da stnze yryp icabnza kendi elleriyle bakabilirmi." "Norfolk kpein tekidir ama gzn stnde olsun," dedi Robert. "yi i kardn, leden sonra beni bul. Senden baka isteklerim de olacak." Adam ban eip Sr Robert'n huzurundan ayrlp sanki hi orada deilmiesine harann karanlnda kayboldu. Robert da aynen saraya dnp salona kan merdivenleri ikier ikier trmand. h "Peki karn nasld?" diye sordu Elizabeth tatl tatl, sesindeki yumuak ton, gzlerindeki keskin bakla tam tezatt. Robert cevap vermeden nce duraksamas gerektiini bilecek kadar, kadnlar iyi tanyordu. "Aslnda her geen gn biraz daha toplanp gzelleiyor. Her grmde gzme biraz daha sevimli grnyor." Amy'nin zayf taraflarn duyup iten ie sevinmeye:hazr olan Kralie, Robert'tan byle bir cevap almay beklemedii iin ard. "yi mi peki?" "Gayet iyi," diye Kralie'yi temin etti Robert. "Hatta onu hi bu kadar iyi grmemitim. Ayrca ok da mutlu. Kuzeninin yannda kalyor. Kuzeni refah iinde yayor. Kocas baarl bir tccar, Ralph Scott. ok mutlu bir grup olmalarna ramen kendimi saraya dar attm. Kralie'nin koyu siyah gzleri parlad. "Kendini skntya sokmana gerek yoktu, Sr Robert. stediin kadar kalabilirdin -nereye gitmitin?- Kendal myd?" 192 Philippa Gregory "Camberwell, Majesteleri," diye cevaplad Robert. "Londra'nn hemen aasnda. Kk sevimli bir kasaba. Grseniz ok seversiniz. Adn hi duymamanza ardm doru- su. Amy, Camberwell'i ok seviyor, grnen o ki iyi de vakit geiriyor."

"Pekl, burada pek bir ey karm saylmazsn. Toplantlar, eli gnderen e adaylar ve romanstan baka bir ey yoktu." "Ondan phem yok." Robert apkn glmsemesini dudana ilitirdi. "Kendal'da olduumu sandnza gre beni pek zlememisiniz." Elizabeth dudaklarn bzd. "Nerede olduunu ya da ne yaptn nereden bilebilirim? Hem senin her daim sarayda olman gerekmiyor mu? Burada olmak senin grevin, deil mi yoksa?" "Grevim deil," dedi Sr Robert, "Kald ki grevim olsa asla bolamam." "O halde beni boladn kabul ediyorsun, yle mi?" "Bolamak? Hayr! Kamak derseniz, evet!" "Benden mi katn?" Odadaki nedimeler, Majesteleri, Sr Robert'n kulana eilirken yzne nasl da al bastn bizzat grd. "Benden neden kaasn ki? O kadar korkun bir kadn mym?" "Korkun olan siz deilsiniz ama oluturacanz tehlike kbus gibi. Medusa'dan bile daha kt." "Hayatm boyunca senin iin hi tehlike oluturmadm." "Aldnz her nefes beni korkutmaya yetiyor. Elizabeth, eer sizi sevmek iin kendime izin verseydim -ki bunu yapabilirim- halim ne olurdu acaba?" Kralie arkasna yaslanp omuz silkti. "Ah, yapma Dudley, en fazla bir gn dvnp yaknrdn, sonra ertesi gn BAKRENN II 193 soluu doru Camberwell'de karnn yannda alr, hatta saraya gelmeyi de unuturdun." Robert ban iki yana sallad. "Eer sizi sevmek iin kendime izin verseydim -tam istediim gibi- benim iin her ey sonsuza dek deiirdi. Ayn zamanda sizin iin de..." "Benim iin ne deiirdi?" "Siz de bir daha asla eskisi gibi olamazdnz," diye iddia etti Robert ve sesini iyice alaltp bir fsltdan ibaret konumaya balad. "Hayatnz kesinlikle eskisi gibi olamazd. Bir kadn olarak her eye baknz, her eyin deeri... deiirdi." Elizabeth omuz silkip umursamaz bir kahkaha savurmak istedi ama yapamad. Robert'n byl baklar insann akln bandan alacak cinstendi ve aslnda kk bir saray flrt iin fazlaca ileri gidiyordu. "Robert..." Elizabeth elini grtlana dayad, sanki hzla arpan kalbinin azndan dar kmasna engel olmak istiyordu. Yz arzuyla kpkrmz oldu. Ancak kadiri dkn Robert Dudley, Elizabethan yanaklarndaki rengi nemsemedi, daha ok Krali-e'nin boynundan iki deerli incinin parlad kulak memelerine kadar kan renge dikkat etti. ehvetin kan krmz rengiydi bu ve Robert Dudley, ngiltere'nin Bakire Kralie- . si'nin kendisine besledii arzulardan tr batan ayaa kzarmasna glmemek iin dudan srd. Camberwell'deki evde Amy peine Scott ifti ve Bayan Oddingsell'i takarak salona geti. nce nden de imdi duyacaklarn kimseye sylememeleri iin ant,imelerini istedi, sonra da kocasnn Garter valyesi olarak onurland194 Philippa Gregory nldn heyecanla bir rpda anlaverdi. Hepsi bu kadar da deildi, Majesteleri kocasna Kew'de kk sevimli bir ev hediye etmi, bir miktar arazi vermi, k bir ofis tahsis etmiti. Ama asl byk haber Robert'n Oxfordshire'de uygun bir ev tutmaya karar vermesiydi. "Bayan Woods sana ne dedi?" diye bilmek istedi Bayan Oddingsell. "Ve ben ne syledim? Mkemmel bir eviniz olacak ve Sr Robert da yazlar seninle birlikte scak yuvanzda geirecek. Kim bilir, belki bir gn Majesteleri'ni bile kendi evinde arlayacaksn ve eminim, kocan seninle gurur duyacak." Amy'nin kk yz bu hayalle bile kzard. "Gerekten mthi bir ey!" Ralph Scott, Amy'nin anlattklarn gptayla dinliyordu. "Robert, Kralie'nin gzne bu kadar girdiyse nnn ne kadar ak olduunu Tanr bilir." "Ve Kew'de kk bir ev onu tatmin etmeyecei iin Londra'da bir eviniz olmas gerektiini dnyor. Kocaman, ihtiaml bir Dudley Malikneniz ya da saraynz olacak. Klar Londra'da geirip byk ziyafetler ve elenceli balolar dzenlersin. Herkes seninle arkadalk etmek isteyecektir. Eminim, gzeller gzeli Leydi Dudley ile tanmak iin sraya girecekler." "Ah, gerekten mi?" Amy gittike daha da kzaryordu. "Ama benim byle bir amacm..." "Dencworth'a ne zaman geleceini syledi?" diye sordu ' Ralph Scott, bir yandan da kuzeniyle balantsn koparma-yp Oxfordshire'a tandnda da kocasyla ilikisini ilerlet-mesi gerektiini dnyordu.

"On be gn iinde geleceini syledi. Ama her zaman ge kalr." BAKRENN II 195 "yi ya, o gelene kadar tm civar gezip beenecei bir ev bulmak iin vaktin olmu olacak," dedi Bayan Oddingsell, hibir eyin Amy'nin mutluluunu sekteye uratmasn istemiyordu. "Denchworth'u zaten iyi kt biliyorsun ama dikkatinden kaan bir sr eski ev vardr. Doup bydm yer olduu iin tarafl davranabileceimin farkndaym ama yine de bana sorarsanz Oxfordshire, ngiltere'nin en gzel kasabas. Hem kardeim ve kars ev ararken bize seve seve yardm eder. nce hep birlikte bakarz, sonra da Sr Robert geldiinde her yere gtrecek kadar civar renmi olursun. Sarayn at terbiyecisi! Garter valyesi! Bana kalrsa istese kasabann yarsn satn alabilir." : "Hemen toparlanmalyz!" Amy bir anda telaa kapld. "Acilen gitmemi istiyor, derhal yola kmalyz!" Arkada Bayan Oddingsell'i kolundan tutmu ekitirirken yal kadn kendini glmekten alkoyamad. "Amy! Oxfordshire'a varmamz iki, bilemedin gn srer. Bu kadar acele etmemize gerek yk!" Amy koar adm kapya yneldi, yznde gen kz tazelii vard. "Lordumla orada buluacaz!" diye sevindi. "Beni hemen yannda istiyor. Elbette annda yola kacaz." ($ h William Cecil ve Kralie Whitehall Saray'nn toplant salonunda pencere nnde fiskos yapyordu. Mart aynn saanak yamuru, nnde durduklar pencere camn dvyordu. Saray maiyeti ise Kralie'nin danmanyla gizli konumasnn bitip elenceye geilmesini drt gz bekliyordu. Garip ama Robert Dudley aralarnda deildi, alma odasna ekilmi, nehir mavnalarn organize ediyordu. Bu 196 Philippa Gregory gizli kapakl konumaya kulak kabartan tek bir kii vard, o da Catherine Knollys'ti. Ancak Cecil gen kadna gvendii iin umursamad. "Hayatmda bir kere bile grmediim biriyle evlene-mem!" Elizabeth, Aridk Ferdinand'la evlenmek istemedii iin her zaman kurtarcs olan bahaneleri sralamaya balad. "obanlk yapan bir ky delikanlsndan sz etmiyoruz," diye altn izdi Cecil. "Huzurunuza kp gznze girmek iin ekilden ekle girmesini bekleyemeyiz. Bir dve gibi Avrupa'nn yar yolunu katedemez. Eer evlilik karar verilirse, ziyaretinize gelir ve sonunda da nikh kylr. Mesela ilkbaharda ziyaretinize gelse, sonbaharda da evlenirsiniz." Elizabeth ban sallad. Tarihin net olarak zikredilmesi bile tylerini rpertmeye yetiyordu. "Ah, o kadar abuk olmaz! Ltfen bana bask yapmayn!" Cecil babacan bir edayla Elizabeth'in elinden tuttu. "Onu demek istemedim. Ama gvenliiniz iin bu art. Eer Habsburg Aridk'yle nianlanrsanz sarslmaz bir itilafn temelini atm olursunuz.""Charles'n ok irkin ve delicesine Katolik olduu syleniyor," diye hatrlatt ona Elizabeth. "Evet birileri byle eyler sylyor olabilir," diye onaylad Cecil sabrla. "Ama zaten biz kardei Ferdinand stnde duruyoruz. Hem Ferdinand'in gayet yakkl ve lml olduu konuuluyor." "Peki hkmdar bu evlilii destekler mi? Hem herhalde bu evlilik gerekleirse her iki taraf da birbirine destek verecek, yle deil mi?" "Kont Feria'nn anlattklarna gre Kral Philip bu evlilii karlkl iyi niyet gstergesi olarak alacakm." BAKRENN II 197 Kralie etkilenmie benziyordu. "Geen hafta Kont Arran'la yaplacak bir evliliin daha iyi olacan sylediimde siz Habsburglar'dan yanaydnz," diye hatrlatt Cecil. "Ben de u an o yzden bunlar konuuyorum." "Artk yle dnmyorum," diye ayn fikri paylat Elizabeth. "Bu hem Papa taraftarlarn memnun edecek, hem de spanya'yla dostluumuzu garanti altna alacaktr," diye ekledi Cecil ise. Kralie bayla onaylad. "Pekl daha fazla uzatmayalm, tekrar dneceim." Cecil iini ekerken Catherine Knollys'in kaamak bakn yakalad. Catherine de, Kralie'nin danmanlarn mtemadiyen hsrana urattnn en az Cecil kadar farkndayd. Cecil gen kadna glmserken kap nnde ani bir grlt koptu. Canhra bir ln ardndan kapya

yklenilmesiyle odadaki herkes afallad. Eli aya birbirine dolanan Elizabeth odann iinde bir o yana bir bu yana savrularak nafile bir a-, bayla kendine gvenli bir yer aryordu. Cecil'in iki gizli korumas Kralie'nin nnde derhal etten bir duvar rerken herkesin baklar kapya kilitlendi. Aman Tanrm, bu da oldu ite. Sonunda Elizabeth'i almaya geldiler, diye dnd. Hem de sarayn iine kadar girme cretini gstererek! Yavaa kap ald. "Affedersiniz, Majesteleri." Gelen nbeti askerdi. "Korkulacak bir ey yok, sadece sarho bir yaman taknl. Sendeleyip dt, o kadar. Telaa kaplmayn ltfen." *\ Elizabeth nemli bir ey olmadn renince yzne renk gelse de gzleri yala dolmutu. Gerginliini saray maiyetinden saklamak iin kvrak bir manevrayla yzn pen198 Philippa Gregory cereye evirdi. Catherine Knollys hemen kuzeninin imdadna yetierek yanna koup kolunu beline dolad. "Tamam," dedi Cecil nbeti askere. Kendi gizli korumalarna da duvar dibindeki yerlerine geri dnmelerini iaret etti. Odada bulunanlar arasnda dedikodu kazan kaynamakta gecikmedi, ilerinden sadece bir ksm Kralie'nin ani tepkisini grse de yeter de artard. Cecil bu sevimsiz sessizlii doldurmak iin Nicholas Bacon'a yksek sesle bir soru yneltti. Catherine de ksk sesle Elizabeth'le konuuyor, muhtemelen Majesteleri'ni sakinletirmeye alyordu. Elizabeth kendini toparlayp glmsedi, Catherine elini hafife skt ve ikili dierlerinin arasna dnd. Elizabeth etrafta olup bitenlere gz gezdirirken Aridk Ferdinand' temsil eden Avusturya elisi Kont Von Helfens-tein'n uzun koridordan henz ieri girdiini fark etti. Elizabeth adama doru yryp elini ne uzatt. "Ah, Kont!" Sesi kadife gibi yumuack kyordu. "Ben de tam bu souk gne kimsenin renk katamadndan yaknmaya hazrlanyordum. Sizi grmek ne byk mutluluk!" Aridk'n temsilcisi eilip nazike Majesteleri'nin elini pt. "imdi..." Kralie, Ferdinand' yannda yrmesi iin ynlendiriyordu. "Viyana'ya dair her eyi, zellikle de nelerin moda olduunu anlatmanz istiyorum. apkalarn nasl takyorlar mesela ve zellikle de siz ne tr kadnlardan holanyorsunuz?" Amy kocasyla yeniden buluacak olmann verdii enerji ve gle birka gn gibi ksa bir srede hem eyalarn topBAKRENN II 199 lad, hem de kendisine elik edecek eskortlar ayarlayp ku-zenleriyle de vedalat. Camberwell'den Abingdon'a varana kadar uzun ve meakkatli bir yol katetmek zorunda kalmalar bile neesinden bir ey eksiltmiyordu. geceyi yolda, bir geceyi de bulduklar izbe bir handa geirdiler. Akam yemeinde ince birer dilim kuzu pirzolas ve sabah kahvaltsnda da bir kse yulaftan baka bir ey bulamamalarna ramen stelik! Zaman zaman Amy, Bayan Oddingsell'in nnde sryordu atn, yemyeil arazide at ekin gidiyordu, dier zamanlardaysa dk bir tempoda yrtyordu hayvan, Getikleri krsal arazi, yeni yeeren otlar ve iee duran mahsullerle insann iini ayordu. Grnrde bir tehlike olmad iin eskortlar iki kadnn mesafeyi aarak nden gitmelerine msaade etti. Geni bir ovaya alan, bombo yolda kendilerinden baka tek bir yolcu daha yoktu. Arada bir de yol grubu yal mee aalarnn arasna yneltince Robert'n silahl, eskortlar muhtemel bir tehlike ihtimaline kar aray kapatyordu fakat krsal araziler son derece ak ve botu, bir iki kzyle tarlay sren adamlar ya. da koyunlarn otlatmaya gelmi gen bir ocuk dnda tnn stnde giden Leydi Dudley iin tehdit oluturabilecek hibir ey kmad karlarna, Leydi Dudley mutlu mutlu bir dost evinden dierininkine gidiyor, ho karlanacan biliyor ve nihayet mesut gelecein onu beklediine inanyordu. Bayan Oddingsell, Amy'nin kocasnn yokluuna ya da verdii vaatlere gre sk sk deien ruh haline alk olduundan, gen kadnn bir ocuk gibi nden gitmesine ses karmyor, Amy'den gelen ark mrltlarn glmseyerek dinliyordu. phesiz Sr Robert, kendi aday tahtta olduu iin kesesini iyi dolduruyordu. Dolaysyla byk ve ihtiaml bir 200 Tarayan: Yaar Mutlu ev almak istemesi, geni bir araziye yerlemek ve ok gemeden grkemli akam yemei sofrasna kars, oullar ve hizmetilerini toplamay arzu etmesi iten bile deildi. . nsann bir olan varisi olmadktan sonra sahip olduu g ve parann ne anlam vard? Kocasna tapan bir

kadn krsal yrede koskoca bir evi ve Londra'da bir yuvay ekip eviremiyorsa mlkn bir anlam kalyor muydu? Amy, Robert'a byk bir akla balyd ve onu mutlu etmek iin yapamayaca ey yoktu. Tek istedii, kocas her nerede olursa olsun dnp gelebilecei bir yuvas olmasyd. Kald ki Amy tek bana koca bir ev ve araziyi ekip evirebilecek gerek tecrbe gerekse yetenee sahipti. Bayan Oddingsell, Amy'nin bir bana ilgiden yoksun, Sr Ro-bert'n ise lekelenen isminin glgesinde geirdii zor yllar geiriyordu gznn nnden. Ama nihayet zor gnler geride kaldna gre her eye yeniden balayabilirlerdi. Bundan byle hayatn ykn birlikte omuzlayp ailelerini kalkndrmak iin stlerine deni yapacaklard: Robert sarayda, Amy ise mutlu yuvalarnda ter dkecekti! Bayan Oddingsell, daha hassas zeminlerde kurulup yolunda giden ve zamanla balar daha da glenen ne mutlu evlilikler grmt. Hem hi belli olmaz, belki de Amy ve Robert birbirlerine yeniden k olurlard! Bay Hyde'n evi kyn tepesine kurulu nispeten kurak ama drt ba mamur bir arazide, bakml ve etraf ta duvarlarla evrili dzenli bir yerdi. Daha nce iftlik evi olarak kullanld belli olan ev, daha sonra yaplan ek binalarla geniletilmi, bahesi kk taraalarla renklendirilmiti. BAKRENN II 201 Amy ilk tantklar gnden beri Bayan Oddingse'in aabeyi Bay Hyde'n evinde kalmaktan mutluluk duyar, kendini aile ortamnda hissederdi. Robert Dudley'nin dier tandklarnn yannda kaldnda ise daha ok kendini Robert'n yannda gelmi, onun yannda bir yk gibi hissetmesine neden olan bir tavrla karlard fakat Hyde ailesinin yannda dostlar arasnda olduunu hissediyordu. iftlik evine kan dnemeli yol ve arazinin etrafndaki aklk Amy'ye Nor-folk'taki evini hatrlatt iin ayrca huzur veriyordu. Bay Hyde'n ufak tefek kayglan, mahsule dair endieleri, rutubetten yaknmas, komularndan biri fazla derin bir kuyu kazd iin nehrin tap tarlalar su basmasndan endie etmesi Amy iin bildik ve kulana yabanc gelmeyen, krsal yrede geni araziye yaylm bir iftlik evi geindirmenin kk ama insann akl elen tereddtleriydi. Hyde Ailesi'nin ocuklar, Lizzie Hala ve Leydi Dudley'yi bekliyordu; ufak atl grubu evin yoluna girince n kap ald ve ocuklar sokaa dkld, barp aryor, kendi kendilerine dans ediyorlard. Lizzie Oddingsell, ocuklarn kapda cokuyla kendisini beklediini grnce atndan telala atlayp yeenlerini smsk kucaklad, sonra da dorulup kardeinin kars Alice ve sonra da kardei William'a sarld. de dnp Amy'nin attan inmesine yardm etti. "Sevgili Leydi Dudley, Denchworth'a hogeldin, sefalar getirdin!" dedi Bay Hyde scak bir tavrla. "Sr Robert da gelecek mi yoksa?" Amy'nin scak ve iten glmsemesi hepsini? iini styordu. "Ah, evet gelecek," dedi. "En ge on be gn sonra burada olur, o arada ben de uygun bir ev bakacam. Burada mlk edinmeye karar verdik!" 202 Philippa Gregory Robert, Whitehall Saray harasnda her zaman yapt gibi haftalk teftiini yaparken arkadan yaklaan nal seslerini duyunca sesin geldii yne dnd. Gelen Thomas Blo-unt'tu. Asi ksrandan atlayp dizginleri aceleyle yeniyetme bir seyisin eline tututurup soluu kurnann banda ald, acilen ban slatmak istedii belliydi ve Robert da tulumbadan ona su ekti. - "Westminster'dan haberler var." Thomas bir rpda syleyiverdi. "Sanrm bu haberle herkesi atlattm. Tahminimce sizi olduka ilgilendirecektir." "phesiz. Bilgi paradan bile daha deerlidir." "Parlamentodan geliyorum. Cecil sonunda yapacan yapt. Kilisede reform yapmak iin yasay geirecekler." "Peki yasa geti mi?" "ki bapiskopos tutukland, ikisinin hastaland syleniyor, biri ise kayp. Ve tm bunlar sadece oy sayesinde yapt. Toplantda kalkan elleri sayar saymaz, kotum, size geldim ve kendi gzlerimle grdm iin de eminim." "Yeni bir kilise yle mi?" Dudley dnceye dald. "Ve artk kilisenin de tartmasz yneticisi Kralie olacak." "Tartmasz ynetici mi?" diye yineledi Dudley, garip sfat sorgulama ihtiyac duyarak. "Kilisenin ba deil mi?"

"yle sylediler." "Ne garip bir ey!" Robert, Blount'a hitaben deil kendi kendine konuuyordu. "Sr?" "Dndrc!" "Sizce yle mi?" "Majesteleri'nin ne yapacan m merak ediyorsunuz?" BAKRENN AII 203 "Efendim, Sr?" "Bir ey yok, Blount." Dudley adama kafa sallad. "Teekkr ederim." Robert arkasn dnd, ahrda alan ocuklardan birine bir emir savurdu ve garip bir mutlulukla teftiini tamamlayp saraya kan merdivenleri usul usul trmanmaya koyuldu. Eikte Theobalds'daki evine gitmek zere yola kmaya hazrlanan William Cecil'le karlat. "Ah, Kraliyet Badanmanm, iyi gnler! Aklmdan tam da sizi geiriyordum." Robert dostane bir tavr taknp yavaa Cecil'in omzuna vurdu. Cecil bayla selam verip, "Kafanz megul edebilmek benm iin ne byk onur!" dedi. Her zaman kulland bu ironik slup, Cecil iin kendince Robert'la arasndaki mesafeyi korumak iin ie yaryordu. Bir taraftan da eski ast st ilikisinden eser kalmadnn altn izmek istiyordu. "Zaferinize ulamsnz, kilisede reform hareketi balam, yle mi?" diye sorulara balad Dudley. Bu iblis nerden duymu olabilir ki? Kimlerin oy vereceini sadece ben biliyordum, daha toplant sonucunun raporunu bile yazmadm stelik. Cecil kendi kendine anlamaya alyordu. Neden bu gen adam Kralie'yle dans edip uzun gezintilere kmakla yetinmiyor? Ben Majesteleri'ni Kont Arran 'la evlendirene kadar onu oyalasn, daha ne? "Pek yol katettiimiz sylenemez. Ama en azndan bir mutabakata vardk," dedi Cecil ve kibarca kendini Robert'n omzunda duran elinden syrd. "Kiliseyi artk Kralie mi ynetecek?" "Kilise zerindeki etkisi babas ve kardei kadar olacak, ne daha az, ne daha fazla." 204 Philippa Gregory "Kukusuz. Peki onlar kilise ba olarak m adlandrlyordu?" "Londra piskoposunun merkezi St Paul Katedrali bir kadnn manastrna karyd diye biliniyordu," diye aklad Cecil. "Yani Kralie'ye kilisenin ba diyemeyiz. Ancak hkmeti tandlar. Ama eer ruhunuz azaptaysa, Sr Robert, size benden daha iyi yol gsterebilecek ruhani liderler olduu kesin." Cecil'in ince kinayesi karsnda, Robert iten bir kahkaha att. "Teekkrler, Lordum. Ama bu konularda ruhumu kendiyle ba baa brakmay tercih ediyorum. Peki ruhban snf byle bir deiiklik karsnda size teekkr edecek midir?" "Elbette teekkr filan etmeyecekler." Cecil szcklerini seerken dikkatli davranyordu. "Ama kim bilir belki de uyum gstermeye zorlanabilir, tehdit edilebilir hatta gerekirse zorla yola getirilebilirler. Akas kavga kmas kanlmaz. Reform yapmak kolay olmayacak." "Peki ruhbanlara nasl gzda vermeyi, tehdit etmeyi, hatta zor kullanmay dnyorsunuz?" Cecil'in tek ka havaya kalkt. "Sadakat yemini ettirerek, bu yol daha nce de denendi, siz de biliyorsunuz." "Tamamen muhalif bir kiliseye kar deil ama," diye ne srd Dudley. "Topyekun muhalefet etmeyeceklerini ummak zorundayz. Nitekim bir yemin etmekle, zgrln ve yaam alann kaybetmek arasnda bir seim yapmak zorunda kalrlarsa durumun ciddiyetini idrak edeceklerdir," dedi Cecil ho bir tavrla. "Yaklacaklarn sylemediniz mi yani?" diye sordu Dudley gzn karartarak. BAKRENN II 205 "in o raddeye geleceini sanmyorum, geri Kralie'nin babas olsa yle yapard." Robert ban sallad. "Unvan farkl olsa da tm yetki Kralie'ye mi geecek? Bu reform babasnn tm yetkilerini Kralie'ye verecek mi? Ya da kardeinin kulland yetkileri? ngiltere'nin Papa's, Majesteleri mi olacak?" Cecil duymazdan gelerek artk, gitmesi gerektiini belli eden bir edayla Robert' selamlad. "Aslnda evet.... Eee, sanrm beni mazur grrsnz."

Robert'n daha fazla lafa tutmaya almamas ve onun yerine eilerek selam verip glmsemesi Cecil'i artt, "Elbette! Sizi yolunuzdan alkoyup ge brakmak istemem. Beni balayn. Eve mi gidiyorsunuz?" *Evet," dedi Cecil. "Sadece birka gnlne. Atanma treninizde burada olacamdan emin olabilirsiniz. Sizi ilk tebrik edenlerden olmak beni mutlu edecek." Yal kurdun nasl haberi olmutu? Dudley kendi kendine soruyordu. Kralie trene kadar kimseye tek kelime dahi etmeyeceine dair yemin etti. Cecil bu gizli bilgiye muhbirleri vastasyla m ulat yoksa Kralie kendisi ona anlatm olabilir miydi? Ancak Dudley dndan, "Teekkr ederim. ok byk onur duyuyorum," dedi. Duyarsn tabii, dedi Cecil kendi kendine, Robert'n selamna karlk verip basamaklardan hzla inip soluu kendisini bekleyen atnn ve ufak kafilenin banda ald. Peki ama Kralie'nin kilisenin bana geeceini renince neden bu kadar itahn kabard? Bundan sana ne, seni kurnaz, dnek, yakkl zppe? i Elizabeth, ngiltere'nin Papa's olacak! Robert da kendi kendine syleniyordu, ters yne doru bir prens edasyla yryerek. Koridorun sonunda nbet tutan askerler, Sr 206 Philippa Gregory Robert'n yaklatn grnce ift tarafl kapy derhal at ve Robert kapdan geti. Glmseyiinin youn bys askerlerin balarn eip ayak deitirmelerine sebep oldu fakat aslnda gl onlar iin deildi. Cecil'in farknda olmadan Robert'n amacna ynelik hizmet etmesi gen adamn aznn kulaklarna kadar yaylmasna neden oluyordu. Byk tilki Cecil byk bir ku yakalayp eve getirmi ve tpk bir Dudley kpei kadar sadk bir biimde Robert'n ayaklarnn dibine koymutu. Unvan vermese de Elizabeth'i tm'yetkileriyle ngiltere'nin Papa's yapt. Artk Kralie isterse bir evlilie onay verebilir, isterse bir evlilik akdini bozabilir, boanmaya karar verebilir, diye fsldad Robert iinden. Zavall Cecil benim iin ne byk bir iyilik yaptnn farknda bile deil. O aptal toprak aalarn kafaya alp Elizabeth 'i ngiltere kilisesinin yneticisi haline getirerek Kralie'ye boanma izni verme yetkisini salam oldu. Acaba bu yetkiden en nce kim faydalanacak? Elizabeth yakkl at terbiyecisini dnmyordu. Elizabeth kabul salonunda, nedimelerini etrafna toplam, Aridk Ferdinand'n portresini hayranlk dolu baklarla seyrediyordu. Bahsedildii gibi Aridk'n gzlerinde Habsburglar'a zg o kararllk ve giyim kuamndaki ihtimam gze arpyordu. O esnada Robert uzun admlarla odadan ieri girince Elizabeth'in odadaki talibiyle sohbet ettiini fark etti. "Yakkl bir adam." Gzlerini Majesteleri'nden ayrmadan konuuyordu. "Ve asil bir duruu var." BAKRENN II 207 Kralie Robert'a doru birka adm att. Robert bir sonraki admn hesaplayan bir koreograf gibi yerinden kprdamadan bekliyordu. "Siz de mi Aridk'e hayran kaldnz, Sr Robert?" "Kesinlikle, portresine hayran olmamak mmkn m?" "Portresi Aridk'n birebir yansmasdr." Eli Kont von Helfenstein savunmaya gemi gibiydi. "Aridk gsteriten hi holanmaz, aksine kendini yanstmayan bir tabloyu asla size yollamaz." Robert glmseyerek omuz silkti. "Elbette yollamaz," di-.yerek yeniden Elizabeth'e dnd. "Ama hangi kadn bir tuvalin stndeki boyalardan eini seebilir? Bu ekilde at bile seemezsiniz." "Evet, ama Aridk bir at deil!" "Pekl, ben olsam onu arzu etmeden nce atmn nasl hareket ettiini kendi gzlerimle grmek isterim," dedi Robert. "Nasl kotuunu grmek isterim. stne binip onu bacaklarmn arasna aldmda nasl hissedeceimi, onun bana nasl tepki vereceini bilmek isterim. Her yerine dokunmak isterim, kulak arkasna, dudaklarna, bacaklarna. Ben stndeyken bana nasl bir tepki verdiini tecrbe etmek isterim. Hatta kokusunu duymak isterim, yorulunca etrafa nasl kesif bir ter kokusu yaydn bile anlamak isterim." Majesteleri resme kaamak bir bak atp i geirdi. Ari-dk'ten etkilendii her halinden belli olan Kralie, Robert'n sylediklerinde doruluk pay olduunu bilse de portreye bakmaktan kendini alkoyamyordu. i

"Yerinizde olsam tandm bir erkei e olarak seerdim." Robert, ancak Elizabeth'in duyabilecei bir sesle konutu. "Kendi gzlerimle grdm, elimle dokunabildiim 208 Philippa Gregory BAKRENN AII 209 ve kokusunu sevdiim. Evleneceim erkek sadece arzula-yabileceime inandm biri olurdu. Ya da zaten oktan beri arzuladm." "Ben bir bakireyim. Ben hibir erkei arzulamam." Eliza-beth'in nefesi kesilmek zereydi sanki. "Ah, Elizabeth, yalan sylyorsunuz." Gen adam glmseyerek fsldad. Robert'n kstahl karsnda Elizabethan gzleri kocaman aldysa da ses karmad. Robert, Kralie'nin sessizliinden cesaret alp stne gitmeye devam etti. "Yalan sylyorsunuz: Pekl da arzuladnz bir erkek var." "Ama evlenebilecek, zgr bir adam deil." Elizabeth kar ataa geti. Robert duraksad. "zgr olmam ister miydiniz?" Kvrak bir manevrayla ban ters yne eviren Kralie anszn yine o aina duvarn rd. "Ah, senden mi sz ediyorduk?" Robert, Elizabeth'in stne gitmeyip onu hemen rahat brakt. "Hayr, Aridk'ten sz ediyorduk. stelik gen ve yakkl bir adama da benziyor." "Miza olarak uyumludur da." kilinin konumasna kulak kabartmasna ramen ancak bir ksmn duyan eli araya girmeye ekinmedi. "Ve tabi ok da bilgilidir. Mkemmel bir ngilizcesi var." "Kukusuz," diye cevap verdi Robert. "Benimki de dikkat ekecek kadar iyidir." Amy, bahar havasnda biraz daha dinliyordu adeta. Her gn Lizzie Oddingsell ya da Bay ve Bayan Hyde'la tura kp alnabilecek evleri mimliyor, ev yapmak iin kullanlabilecek uygun arazileri ve tadilattan geirilebilecek iftlik evlerini inceliyordu. "Sr Robert buna nazaran daha byk bir ev istemez mi?" Bir gn aa yukar seksen hektarlk bir araziye kurulu, ok ho krmz kiremitleri olan iftlik evinin nnden geerken William Hyde sordu. "Evde tadilat yapacaz elbette," dedi Amy. "Ama daha byk bir eve ihtiyacmz olduunu dnmyorum. Kuzenimin Camberwell'deki evi baya houna gitmiti." "Aaa, kasabadaki mazbut bir tccar evi, evet," diye ona katld Bay Hyde. "Peki ama mesela bir gn Kralie'yi arlarsanz onu elendirebilecek bir eyler istemez mi? Tm saray erafna elence dzenleyebilecei bir yer rnein? Daha byk bir ev, Hampton Maliknesi ya da Richmond gibi?" Amy bir an afallad. "Ah, hayr," dedi. "Robert sadece scak bir yuva istiyor. Diledii byk ve grkemli bir saray deil. Hem sizce de Kralie lkenin bu blgesine gelse bile Oxford'da kalmaz m?" "Ya ava kmak isterse?" diye sordu Alice. "Sr Robert sarayn at terbiyecisi. Byk bir karaca park iin yeterli arazisi olmasn istemez mi?" Amy'nin kendinden emin kahkahas hepsini artt. "Ah, size kalsa kasabann yarsn alacaz demek ki!" diye heyecanla sesini ykseltti. "Ama hayr, bizim istediimiz Nor-folk'taki evimiz gibi bir ev, sadece biraz daha by. Almak zere olduumuz Flitcham Maliknesi gibi bir yer ya da, sadece ondan biraz daha ferah ve gsterili bir ev. D grn de ho olsun diye byk bir giri ve taraa ekleyebileceimiz bir arazi, Lordum irkin bir yer istemez, gezme bahesi, meyve aalar korusu ve bir de balk havuzu210 Philippa Gregory muz da olmal elbette, belki kk bir koru, bir de at srebilecek biV arazi. Geri kalan araziyi de srer ve hara olarak kullanrz. Lordum zamannn tmn zaten sarayda geiriyor, eve geldiinde de kendini scak bir yuvada hissetmesi lazm; ev gibi bir evde! Kraliyet saraylarn andran katedral gibi bir evi ne yapsn?" "Eer kocann tam olarak nasl bir ev istediinden bu kadar eminsen, sahibine fiyatn sorabiliriz," dedi William Hyde temkinlice, hl baz tereddtleri vard. "Ama belki de daha ok odal ve daha geni bir arazi stne kurulu bir yer isteyip istemediini renmek iin Lord'a yazmalyz." "Hi gerek yok!" Amy ise aksine kendinden son derece emindi. "Kocamn ne istediini elbette biliyorum. Yllardr byle bir yuvaya sahip olmann zlemini ekiyoruz."

Robert Dudley, Kralie'nin ta giyme treninden bu yana hi bu kadar byk bir kutlama dzenlemedii iin olduka telalyd. Grnrde -kutlamann asl nedeni Tudor-lar tarafndan saray takvimine eklenen St. George Gn'n organize etmekti. Aslnda trenin asl amac Robert ve dier sekinin bizzat Kralie tarafndan valyeliin en st seviyesi olan Garter valyesi unvanyla onurlandrldn aklamakt. Unvanlar yalnzca taht savunurken stn baar gsterenlere veriliyordu. Kralie de o gn o unvan Robert Dudley'ye, gen akrabas Norfolk Dk Thomas Ho-ward'a, merhume veyannesinin erkek kardei Sr William Parr'a ve Rutland Kont'una verecekti. Kimileri Robert Dudley'nin, bu akrabalar ya da konsey yeleri grubunun arasnda sivri bir isim olduunu konuuBAKRENN II 211 yordu ve kt seferde Calais'i kaybetmesi de taht savunma anlamnda kazanlm pek bir baar saylmazd. Ayn zamanda, dedikoducular, birka tren alay dzenlemi olmak bir adam en yksek valyelik seviyesine ykseltmeye hi mi hi yetmezdi diye konuuyorlard^zellik-le de babas ve bykbabas hain damgas yemi biriyse bu kii. Robert Dudley gibi birisi nasl bu payeyi almaya hak kazanmt ki? Ama kimse bu szlerini yksek sesle dile getirmedi. Ve kimse bunlar Kralie'nin yaknnda konumad. Tm bir leden sonra turnuvalara ayrld. Turnuva alanna zel kostm ve maskeleriyle akn eden valyeler nk-tedan ve elenceli bir slupla anlarn anlatacakt. Turnuvann konusu Arturyen olmakt. "Camelot mu?" Sr Francis Knollys akayla kark Ro-bert'a taklyordu. Robert mzrak alannda son kontrolleri yapmak ve ortaa'sorgulanyla dikkat eken bayraklarn nasl dalgalandna gz atmakla meguld. "Sence bylendik mi?" "Umarm siz bylenirsiniz." Sr Robert nazik davranmaya zen gsteriyordu. "Neden zellikle Camelot?" Sr Francis alglamamakta srar ediyordu resmen. Dudley baklarn ekonomik deerlendirilmi ve ta giyme gnde yaplan geit treninden alnp yeniden kullanlan altn rengi kumalarla sslenmi mzrak alanndan ayrd. "Ondan bakas dnlemez bile bence." "Bana gre pek de yle saylmaz. Anlatsanza," diye rica etti Sr Francis. <' "Gzel kralie," diye ksaca cevaplad Robert, dikkatini urat iten ayrmadan. "Mkemmel ngiltere. Sihirli bir hkmdarn ynetimi altnda birlemi bir lke. Ne dini me212 Philippa Gregory seleler, ne sarslmaz evlilik ba, ne de kana susam skolar. Camelot. Uyum. Ve Baleydi'ye duyulan hayranlk." "Leydi?" diye bilmek istedi Sr Francis, ngiltere'nin etrafndaki tapnaklar gznn nnden geiriyordu. sa'nn annesi Leydi Mary'ye adanm tapnaklar dnd, hepsi metruk kalmt, neredeyse artk hi kullanlmyordu. lkenin yarsndan ou artk deien mezheple birlikte ona tapnmann sadece bir yanlg, hatta sapknlk olduuna kanaat getirmiti. "Leydi. Kralie. Elizabeth," diye cevap verdi Robert. "Gnllerin Kraliesi, yazlk sarayndaki Turnuvalar Kraliesi, sonsuza dek Kralie. Yaasn!" "Yaasn!" Knollys de itaatkr bir ekilde tekrarlama ihtiyac hissetti. "Ama bu sevin zellikle neden? Tabii Garter valyesi payesine layk grlmenizi saymazsak, ki bunun iin sizi ayrca kutlarm." Robert tebrikleri kabul ederken her zaman olduu gibi, yine zevkten drt ke oluyordu. "Teekkr ederim! Ama bu kutlamalar benim erefime deil. Altnda yatan daha nemli sebepler var. Bu kadar debdebeyi benim gibi vasat bir insan neden hak etsin ki? Dier sekin Lordlar iin de ayn ey geerli." "Daha nemli sebepler?" "lkenin dnda. Dier milletlere de rnek olmak belki de. Farknda deil misiniz, biz ne zaman bir len ya da kutlama gerekletirsek ayns taklit ediliyor. Batan uca lkenin tm ky ve kasabalarnda. Kralie'nin en az Arthur kadar mkemmel bir hkmdar olduu fikrini kafalarna sokmak, Kralie'yi de en az Arthur kadar sevip benimsemeleri ve gerektiinde onu canlan pahasna korumalarn salamaz m? Majesteleri'nin ne kadar gen ve gzel olduunu BAKRENN II 213

anmsatmak ve ngiltere Kraliyet Saray'nn tm Avrupa tarafndan kskanldn ve taklit edildiini gzler nne sermemiz gerekiyor. Burada olup biten her ey Paris'ten Madrid'e ve Brksel'e kadar her yere kulaktan kulaa yaylyor. Ona hayran olmal ve bu yzden de itaat etmeleri gerekir. Burada grdnz her ey Kralie'nin uzun vadede gvenliini salamak iin en az Cecil'in imzalad anlamalar , kadar etkili." "Grne baklrsa iyi bir politikacsnz," dedi Sr Francis. "Geri saraydaki kimse de aksini iddia etmez. Majesteleri'nin herkesin gnln fethederek insanlarn sevgisini kazanmas ve bu sayede kendini gvene almas ok nemli." "Ltfen Tanrm," diye ona katld Robert ve ardndan beceriksiz bir hizmetli ocuk elindeki kuma yere drnce ve kuma mzrak alannn kumlu yerlerine srnnce dudaklarn bzp ckcklad. "Kaldr unu, ocuum! Pisleniyor!" "Peki bu gn gvenlii nasl salayacanz dndnz m?" diye sordu Sr Francis. "ou insan Kralie'nin suikast iin Papa'dan onay ktn oktan duydu." Dudley dikkatle Sr Francis'in yzne bakyordu. "Onun gvenliinden baka hibir ey dnmyorum," dedi dmdz bir sesle. "Gece ve gndz! Sadece Majesteleri'ni dnyorum, stelik sanki tm varlm onun varlna balymasna. Geri gerekten de Kralie'nin hayat benim hayatm demek." Sr Francis bayla onaylad. "Buna phe yok," dedi drstlkle. "Ama bazen insan yine de endieye debiliyor. Cecil'in istihbarat servisinin tm Avrupa'ya yayldn biliyorum, dardan gelecek muhtemel bir saldr tehdidine karn hazrlkl olmaya alyor. Ama ya kendi yurttalar, 214 Philippa Gregory ngilizler? Her gn beraber yiyip itiimiz dost bildiklerimiz? Kim bilir belki u an bile aramzda Kralie'yi ldrmenin kutsal bir grev olduunu dnenler vardr." Robert melip kuma iaret parmayla turnuva alann izdi. "Kraliyet girii buradan olacak ve sadece saray erafnn bu kapy kullanmasna izin verilecek. Tccarlar, ngiliz vatandalar ve toprak sahibi soylular da u kapy kullanacak: Fakat ordudan emekli olanlar mmkn olduunca Majesteleri'nden uzak tutmaya alacaz. Yamak ve raklar daha geride duracak: Ne de olsa onlar en tehlike arz eden grup. Krsal alandan gelen insanlar, davetli olmadan girmeye alan herkes ise en geride duracak. Her kede silahl bir asker nbet tutacak. Cecil'in adamlar ise gizlice kalabaln arasna karacak. Ayrca benim de ok gvendiim uyank birka adamm var, onlar da etraf kolaan etmesi iin grevlendireceim." "Ama ya tehlike Kralie'nin en yaknlarndan gelirse? Toprak sahipleri ve soylulardan?" diye sordu Sr Francis yumuaka. Robert ayaa kalkm, elindeki kumlar silkeliyordu. "Dua edelim de en azndan onlar ncelikle sadk olmalar gerekenin Kralie olduunun farknda olsunlar. Her ne kadar ayinlere devam etseler bile." Robert bir an iin duraklad. "Ama doruyu sylemek gerekirse, u an sizde phe uyandran her kim varsa zaten yakn takipte." Sr Francis Knollys ksa ve keskin bir kahkaha att. "Sizin adamlarnz m takip ediyor?" "Daha ok Cecil'inkiler," dedi Robert da. "Yzlerce gizli casusu var." "Dorusu dmanln kazanmay isteyeceim en son insan," diye yorum yapt Sr Francis neeli neeli. BAKRENN II 215 "Zafer ancak kendinden emin olann hakkdr," diye rahata cevap verdi Robert. Omzunun stnden arkasnda duran seyis yamana bakt. "Sen! Ne yaptn grmyor musun? Ba aa durmas gerektiini ka defa syleyeceim?" "Pekl, sizi daha fazla megul etmeyeyim." Sr Francis adeta kendisine merdiven talmasndan korkmu gibi svmaya alyordu. Robert da srtt. "im bitince tekrar konuuruz," dedi yzszce ve merkezdeki alana doru seirtti. "Sanrm hazrlklar tamamlannca gsteri alanna geri dneceksiniz. Turnuvaya katlacak msnz?" "-"''Ah, evet! valyeler arasnda gz alacamdan phe yokl valyeliin kitabn yazacam. Hatta imdi de kalkan ve eldivenlerimi parlatmaya gidiyorum," diye seslendi Sr Francis alayc bir tavrla. "arklar syle, tatl Robin!" < "Olur, balyorum- imdi!" diye seslendi Robert da ona kahkahalar atarak.

Robert aralarnda geen konumaya glmeye devam ederek urat ie geri dndyse de garip bir ekilde biri tarafndan izlendii duygusuna kapld. Kraliyet kabini olarak tanacak platformun stnde yalnz bana Elizabeth duruyordu. Gzleri bo turnuva parkurlar ve kum alana dalp gitmiti. Robert bir sre Elizabeth'i inceledi, sessizlii ve asil ban eii dikkatini ekti. Sonra hl alyormu gibi gnderlerden birini eline ald ve Kraliyet kabinine doru yrd. "Ah!" Robert, Elizabeth'i daha yeni grm .numaras yapt. "Majesteleri!" Kralie de glmseyerek platformun ucuna doru ilerledi. "Merhaba Robert!" 216 Philippa Gregory "Dnceli grnyorsunuz." "Evet!" Elizabeth acaba konumalarna kulak misafiri olmu muydu? Aslnda her an tehlikede olduunun kulislerde konuulduunu bilmek, stne stlk potansiyel tehditlerin isimlerini duymak gencecik bir kralie iin kim bilir ne yaman bir elikiydi. Kendi yurttalar tarafndan nefret edil-mek gen bir kadn iin nasl bir duygu olabilirdi? stelik Hristiyan aleminin en byk ruhani lideri bizzat kendisine kar sava amt. Robert bayrak direini kutunun nne dikip platformun nne gelerek ban yukar kaldrd. "Yardmc olabileceim bir ey var m, Prensesim?" Elizabeth sklgan bir glmsemeyle karlk verdi. "Sorun u ki ne yapacam bilmiyorum." Robert, Kralie'nin ne demek istediini anlamad. "Hangi konuda ne yapacanz bilmiyorsunuz?" Elizabeth eilip daha ksk sesle konumaya balad. "Turnuvada nasl davranmam gerektiine dair en ufak bir fikrim yok." "Yzlerce turnuvada bulunmusunuzdur." "Hayr, sadece birka turnuvada bulundum. Babam tahttayken sarayda pek durmuyordum, Mary dneminde ise sarayn pek de neeli olduu sylenemez. Zaten zamanmn ounu zindanda kapal kaplar ardnda geirdiimi sen de biliyorsun." Elizabeth, Robert'a gen kzlnn byk bir blmn zindanda geirdiini bir kez daha hatrlatma ihtiyac hissetti. Tutkulu bir eitmen tarafndan en iyi ekilde eitilse de rendiklerini saray yaants elenceleri iinde tatbik etme frsat olmamt. Tedirginliinde haksz deildi, insan ne BAKRENN II 217 ok ey bilirse bilsin, kutlama ve saray geleneklerine kar ainal yoksa zorlanmas iten bile deildi. Robert bu konuda ok anslyd, genlii her trl turnuva ve kutlamaya katlarak sarayda gemiti. Hatta yle ki katld turnuvalarn ounda da dereceler elde etmiti. Robert aina olduu tm bu seremonilerden daha iyisini yapmak, kendi rzgrn estirmek isterken Elizabeth yalnzca tecrbesizliini ak etmeden sadece srasn savmak istiyordu. "Ama siz turnuvalar seversiniz, yle deil mi?" diye dorulad Robert. "Ah, evet severim," dedi Elizabeth. "Aslnda kurallarn da gayet iyi biliyorum ama sorun u ki nasl davranmam, nerede alklamam, nerede durmam, kimleri vmem, kimler karsnda sessiz kalmam gerektiini kestiremiyorum." Robert bir an sessiz kalp dnd. "Sizin iin bir plan yapmam ister misiniz?" diye sordu kibarca. "Ta giyme treniniz iin yaptm gibi? Bylece nerede durmanz, ne yapmanz ve ne sylemeniz gerektiine dair bir fikriniz olur." Elizabeth'in gzleri annda sevinle parlad. "Evet, harika olur. Bylece ben de ne yapacam dert etmek yerine turnuvann tadn karabilirim." Robert glmsedi. "Garter valyeleri treni iin de bir plan yaparm." "Evet, ok iyi olur," dedi Elizabeth hevesle. "Thomas Howard ksaca ne yapmam gerektiini anlatt ama tek kelimesini dahi aklmda tutamadm." "O nerden bilsin ki?" dedi Robert, bu dnceye metelik vermeyerek. "Son hanedan boyunca zar zor sarayn st kademelerinde yer alabildi." 218 Philippa Gregory Robert'n, Elizabeth'in amcas, kendi akran ve ezeli rakibi Dk'e kar besledii rekabet duygusu Kralie'yi gldrd. "Sizin iin hepsini bir bir yazacam," dedi Robert. "Akam yemeinden nce sizi odanzda rahatsz etsem stnden geebilir miyiz?" "Elbette," dedi Elizabeth ve etkileyici bir biimde pmesi iin elini aa uzatt. Robert da uzanmasna ramen sadece Kralie'nin parmakularma dokunabilince kendi elini pp Kralie'nin eline dedirdi.

"Teekkr ederim," dedi Elizabeth kibarca, parmakula-r Robert'nkilerin ucunda hl aa sarkyordu. "Size her zaman yardmc olacam," diye sz verdi Robert. "Her ne isterseniz anlatmaya hazrm. imdi doruca odama ekilip istediiniz tabloyu izeceim. Her bir detay not dnce hi tereddtsz nerede ne yapmanz gerektiini bileceksiniz. Bunun gibi bir dzine turnuva dzenledikten sonra da siz bana yol gsterip neyin nasl yaplmasn istediinizi syleyeceksiniz ve bu sefer siz bana deiecek ksmlar izerek anlatacaksnz." Elizabeth glmseyerek platformdan inip uzaklat. Ro-bert'sa arkasndan garip bir efkat hissiyle dikkatle bakakal-d. Elizabeth bazen biraz ans eseri, biraz ayak oyunlaryla tahta geen bir kralieden ok, tek bana altndan kalkamayaca bir sorunla ba baa kalan bir gen kz andryordu. Robert kadnlar arzulamaya ve onlar kullanmaya alknd. Ama platformun nnde ksa bir an kendini, tm kar hesaplarndan arnm bir ekilde Elizabeth'in mutluluunu kendi mutluluundan bile daha fazla isterken buldu. BAKRENN II 219 Amy'nin dikte ettii mektubu Lizzie Oddingsell kda dkt, sonra da Amy kendi el yazsyla harfleri dz izgilerin arasna muntazamca yerletirmek iin saatlerce uraarak kopyalad. eogili cKocacm, imarm bu mektup sana ulatnda her ey yolunda gidiyor olur. 'Deerli dostlarmz c?lyde'larn yannda gayet iyi oe mutluyum, benden istediin gibi bir eo oe arazi buldum sanrm Gminim grnce sen de ok beeneceksin. 'Hay ^yde mal sahibiyle konutu bile, zavall adam malna sahip kacak bir oarisi olmadndan salk sorunlar yznden eoi oe araziyi satla karm, ylediine gre makul bir fiyat isteyecekmi. ''Ben senden cevap gelmedike daha fazla ileri gitmek istemiyorum 9lma umarm sen de en ksa zamanda gelip grr ve nihai karan verirsin liay ve 'Bayan 'Jiyde sevgi ve selamlar eliinde taze salata yapraklar yolluyor. Jjeydi fiobsart son mektubunda tanfielddaki iftlikte bu yl seksen buzamz olduunu yazm. cmarm ksa zamanda birbirimize kavuuruz eni taparcasna seven karn 9lmy 'Dudley ''Kot: ''Kocacm, sen gelene kadar yolunu gzlyor olacam! Amy, Bayan Oddingsell ile birlikte parMn karsndaki kiliseye doru yryordu, kilisenin giriindeki ahap atl ardak gibi kapnn altndan geip avluya girdiler, ardndan 220 Phippa Gregory avluyu geride brakp kilisenin serinliine ve hi deimez loluuna adm attlar. Yine de hi deimez deildi ite, pekl da deimiti ite. Amy etrafna baknrken koridorun ucundaki krsnn stne konan yeni pirin rahleyi ve adeta gelen geen herkes okuyabilir dercesine stnde ak duran ncil'i fark etti. Mihrap her zamankinin aksine sszd. Amy ve Lizzie Oddingsell bir an iin gz gze geldiler ve ses karmadan Hyde ailesine ayrlan yerlerine geip ayini dinlemeye koyuldular. Ayini Latince'nin aksine Kral Ed-ward'in -bastrd ngilizce ncil'den dinlemek Amy'yi huzursuz etse de gzlerini yumup Tanr'nn varln hissetmeye odakland. Kilise deise ve kutsal ekmek ksesi ortadan kaldrlsa da Amy inanan bir Hristiyan olarak yaamn srdrmek istiyordu. Sra rahibin Kralie iin dua etmesine geldiinde sadece belli belirsiz sesi titreyen rahip, bapiskopos Thomas Gold-well iin dua ederken gzyalarna hkim olamad. Gzyalar szcklerin boaznda dmlenmesine sebep oldu ve rahip daha fazla konuamad. Sonunda kilise katibi duay bitirmek zorunda kald ve tren her zamanki dualar ve kr dualaryla sona erdi. . "Sen gidebilirsin, ben biraz daha dua etmek istiyorum." Amy, Lizzie Oddingsell'e sylyordu. Amy kilise tamamen boalana kadar bekledi, sonra da Hyde ailesine ayrlan blmeden kt. Sessiz sedasz, armh figrnn nnde diz ken papazn yanna gidip o da diz kt. "Peder?" Papaz bayla Amy'ye dnd. "Kzm?" "Ters giden bir eyler mi var?" BAKRENN II 221 Yal adam ban sallayp iinde bulunduu durumdan derin bir utan duyuyormu gibi ban iyice aa edi. "Thomas Goldwell'in artk bapiskoposumuz olmadn sylyorlar." "Ama nasl olur?" diye sordu Amy. "Sylenene gre, Kralie, Goldwell'i Oxford'da grevlendirmemi. Dolaysyla artk St. Asaph'n bapiskoposu olamazm. Arada kaldn, aslnda hibir tarafa ait olmadn ve bundan byle bapiskopos bile saylamayacan sylyorlar."

"Neden byle eyler sylesinler ki?" diye bilmek istedi Amy. "Onun ne kadar iyi ve kutsal bir adam olduunu bilmemelerine imkn yok. St. Asaph' Oxford'a gelebilmek uruna brakmt. stelik bizzat Papa tarafndan grevlendirildi." "Sen de en az benim kadar biliyor olmalsn," dedi rahip de yorgunca. "zellikle kocan bu sarayda ilerin nasl yrdn yakinen biliyor." "Kocam bana... gvenmiyor." Amy doru szc semeye zen gsteriyordu. "En azndan sarayla ilgili konularda." "Piskoposumuzun mrnn sonuna kadar inanl olacan bal gibi de biliyorlar." Papaz zgn grnyordu. "Kardinal Pole'un lm deinde bile yan banda bulunan en sevdii dostuydu. Kardinal son nefesini vermeden nce son ayinini ona vermiti. Srf Kralie'yi memnun edebilmek iin yolundan sapp kendinden taviz vermeyeceini biliyor olmallar. Korkarm ki, onu gz ap kapayncaya kadar grevinden alacak, sonra da ldrecekler." ^ Amy'nin rengi att. "Hayr, yine mi?," dedi. "Daha fazla ceset grmeye kimsenin tahamml yok. Bir Thomas daha lemez!" 222 Philippa Gregory "Kralie'nin huzuruna kaca bildirilmi. Sannm lmne kendi ayaklaryla gidecek." Amy, nutku tutulduu iin ban sallamakla yetindi. "Leydi Dudley, kocanzn sarayn nde gelen grevlilerinden biri olduu rivayet ediliyor. Acaba bapiskoposumuz iin araya girmesini rica edemez misiniz? Size yemin ederim, Rahip Thomas Kralie'nin tahta geiiyle ilgili tek bir kelime dahi etmedi. O sadece kutsal kilisenin korunmas iin Tann'nn buyurduklarn syledi." "Bunv yapamam." Amy istemese de ksaca kestirip att. "Peder, beni affedin! Tanr beni affetsin ama bunu yapamam. Benim kocam stnde hibir etkim yok. Kocam saray politikas zerinde brakn benden fikir almay benim konumama bile izin vermez. Benim bu tip konularda bir fikrim olabileceini dndn bile sanmyorum! Ona bunu syleyemem, zaten sylesem de beni asla dinlemez." "O halde sevgili kzm, sana dnmesi iin dua edeceim." Papaz nazik davranmaya alyordu. "Eer Tanr onun seni dinlemesini salarsa, sen de konuursun. Sz konusu olan bapiskoposumun hayat!" Amy ban edi. "Elimden geleni yapacam." Umutsuz ve aresizce sz verdi. "Tanr seni korusun ve sana yol gstersin, ocuum." Robert'n Garter valyesi olduunun ilan edildii trenden sonra, katibi Amy'nin mektubunu getirdi. Robert mavi valyelik rtbesini sandalyenin arkasna asm, hayranlkla seyrediyordu. Mektubu katibin elinden alp ksaca gz gezdirdikten sonra geri verdi. BAKRENN II 223 "Ona u anda youn olduumu ama ilk frsatta yanna gideceimi yaz," dedi kapy aarken. Tam dar kmaya hazrlanyordu ki, kargack burgack el yazsnn Amy'ye ait olduunu idrak etti. Kars bu ksa mektubu yazmak iin bile saatler harcam olmalyd. "Ayrca bana bizzat kendi elleriyle yazmasndan da ne kadar mutluluk duyduumu eklemeyi unutma," dedi Robert. "Kendine bir ift eldiven ya da istedii bir eyi alabilmesi iin de bir kese para gnder." Robert bir .an duraksayp aslnda Amy iin daha fazlasn yapmas gerektiini dnd, bir an ii iini yedi; ama o esnada turnuvann baladn haber veren ddk alnca Amy aklndan uup gitti. "Syle ona, ksa sre sonra ziyarete geleceim," dedi ve hemen arkasn dnp merdivenleri uarcasna inerek ahra gitti. Turnuva alannda Kralie Elizabeth'in sevdii tm renkler ve sslemeler kullanlmt, klk deitirmi valyeler ona vgler yadran arklar sylyor ve iirler uyduruyordu. Leydiler mendillerini vermi, valyeler de elerinin kostmlerini ceplerine ilitirmiti. Elizabeth beyaz eldivenlerinin bir tekini giymi, dierini ise elinde tutuyordu. Robert, sayglarn sunmak ve ona hayran kalmak iin Kralie iin hazrlanan portatif tahtn nne gelince Elizabeth de oturmadan nce Robert'a eilip iyi dileklerde bulunup ans diledi. Elizabeth ne eilirken kazara elinde tuttuu mendil parmaklarnn arasndan kayd ve aa dt. Rdbert, takip dahi edilmesi g bir atakla atna komut verdi ve diz ktrp mendili yere temas etmeden havada yakalad. 224 Philippa Gregory "Teekkr ederim, Sr Robert!" Sonra da hizmetkrna iaret edip mendilini Robert'tan alp kendisine getirmesini istedi Elizabeth.

Robert bir eliyle byk atnn dizginlerini tutarken dier eliyle de siperliini kaldrd ve nazik bir slupla dudaklarna gtrd. Elizabeth'in yanaklar aniden al al oldu, Robert'n mendili pn izledi, mendilin geri getirilmesini talep etmedi ve turnuvalardaki kur yapma adetinden dolay yaplan bu harekete glp geemedi. "Bu mendil benim olabilir mi?" diye sordu Robert. Elizabeth kendini toparlad. "Zekice bir manevrayla yakaladnz iin olabilir," dedi haval bir sesle. Robert atn portatif tahta biraz daha yaklatrd. "Teekkr ederim, Kraliem, mendilinizi bana vermek iin drm gibi yapmanz ne byk incelik!" "Kazara drdm," dedi Elizabeth. "Bense bilerek yakaladm," diye cevap verdi Robert ve mstehzi bir glmsemeyle mendili pantolonunun cebine soktu, atn dier tarafa evirdi ve srann sonuna ilerledi. & Turnuva nisan gnei altnda btn bir leden sonras boyunca srd ve Kralie akam olunca kzgn gne altnda bitap den zel misafirlerini nehirde kraliyet mavnala-ryla bir gezintiye kmay teklif ederek onurlandrd. Londra'nn ileride gelenleri bu daveti memnuniyetle karlayp soluu mavnalarda alnca nehir adeta bir pazar yerine dnBAKRENN II 225 d, kayklar ve rengarenk flamalarn dalgaland mavnalar suya ald, her birinde bir mzisyen ya da udi: alyordu, yle ki melodiler tekneden tekneye szlyor, suda ho bir uyum yaratyordu. Robert ve Elizabeth, Catherine ve Sr Francis Knollys if-tiyle birlikte Kraliyet mavnasndayd. Leydi Mary Sidney ile ei Sr Henry Sidney, ayrca Kralie'nin birka nedimesi ve Laetitia Knollys ve bir baka banedimede kendilerine elik ediyordu. Mzisyenleri tayan mavna, Kralie'nin mavnasnn tam arkasnda seyrediyordu ve ho ak nameleri suyun stnde yzp kulaklarna alnyor, krekiler, trompet seslerine Uyum salamaya alrcasna ilerliyordu. Gl rengi ve altn sars gkyznde batan gne yava yava kararan Thames Nehri'nde ltl bir yol yapyordu. Elizabeth bir ara mavnann altn yaldzl kenarndan sarkp gemiyi yalayan sulara ve arkalarndan takip eden gezinti teknelerine, suya yansmalar den yaklm fenerlerin ltlarna uzun uzun bakt. Elizabeth'in dalgnlndan istifade eden Robert, soluu hemen yannda alp uzunca" bir-sre Kralie'yle birlikte nehri seyretti. "Biliyorsun, bugn hayatmn en unutulmaz gnlerinden birini yaadm." Elizabeth, Robert'n kulana eildi. Bir an iin aralarndaki bitmek bilmez erotik gerilim zld. Robert ona eski bir dostuna gler gibi efkatle glmsedi. "Bunu duyduuma sevindim," dedi sade bir sesle. "Dilerim bunun gibi daha pek ok unutulmaz gn geirmenize vesile olabilirim, Elizabeth! Ayrca bana kar bu denli cmert davrandnz iin de teekkr ederim." 226 Philippa Gregory Elizabeth, Robert'a dnp glmsedi, suratlar birbirine o kadar yaknd ki, Robert'n nefesi Elizabeth'in kaponundan kan iki tel sa havalandrd. "Eldivenim hl sende duruyor," diye fsldad Elizabeth. "Sende ise benim kalbim." Gerekten cmerte, dedi William Cecil kendi kendine, Bahar Bayram gn atna binmi, saray eraf ile birlikte Kralie'nin Robert Dudley'ye hediye ettii Dairy Kew'deki evde verilecek sabah kahvaltsna gidiyordu. Parkn tam kenarna kurulmu, byleyici bir yerdi ve saraya sadece on dakika yrme mesafesindeydi. Muazzam beyaz, mermer merdivenlerden iki yan pencereli, ift kapl, kemerli bir kapya klyordu. eride de koskocaman bir antreden geilip her iki taraftaki ufak odalara gidiliyordu, btn odalar bahe manzarasna sahipti. Evin evresi itle evriliydi ve her iki tarafa da mkemmel bir biimde budanm, erik gibi yusyuvarlak iki aa dikilmiti. Robert Dudley konuklarn kapda karlayp sarayn iinden geirerek arka baheye kard. Bahenin bir ksm bostan olarak kullanlrken bir ksmndaysa envai eit iein olduu bir alan duruyordu, son dnemde baheleri iekli bir imenlik alana benzetmekte hep bu yntem kullanlyordu ve Sr Robert da modaya uymutu. Bahenin ortasna yere kadar uzanan beyaz keten rtsyle byk bir masa yerletirilmiti ve Kralie iin hazrlanan kahvalt sofrasnda

yok yoktu. Dudley sahtekarlna yarar bir biimde, btn hizmetliler de st kz ya da oban giysisi giymiti, ayn zamanda elma bahesinin orada gezinen ve gaBAKRENN II 227 rip bir biimde Tudof yeiline boyanm ufak bir kuzu srs de vard. Elizabeth grd manzara karsnda beenisini el rparak belli etti. "Ah, Robert, her ey mkemmel grnyor!" "Gnn devamnda sradan bir kasaba kz gibi hissetmek isteyebileceinizi dndm." Robert, Kralie'nin kulana eildi. Kralie, robert'a dnd. "Gerekten mi? Neden?" Dudley omuz silkti. "Banzdaki ta byk bir gurur kayna olduu kadar ar bir yk de! Mtemadiyen kapnz trmalayan yzlerce insan sizden srekli alp hibir ey vermiyor. Birka saat bile olsa nee ve kahkahaya gark olmanz istedim. Ksa sre iin bile olsa tm yklerinizden arnp tasasz bir gen kz gibi hissedebilmenizi." Elizabeth banr sallayarak onaylad. "Sen beni anlyorsun! Benden ok fazla ey bekliyorlar." "Yeni talipleriniz de cabas," dedi. "zellikle de u zavall Habsburg Dkleri. Bir anda Avusturya Dkl'nden ngiliz kraliyet sarayna trmanmak istiyorlar. Ya Kont Arran'a ne demeli? Sizi skolar'la savan eiine getiriyor! Size hibir ey vaat etmemelerine ramen sizden ok ey istiyorlar." Elizabeth'in kalar atlnca Robert biraz fazla ileri gittiini dnd. Elizabeth ardndan ekledi, "Bana sunduklar yegne ey bela, ama benden sahip olduum her ne varsa istiyorlar." "Sizden bir ey istemiyorlar." Robert, Majesteleri'ni dzeltti. "Gerekten istedikleri siz deilsiniz. Ba'nzdaki tac ya da oturduunuz taht, kim bilir belki de aslnda onlara vereceiniz ngiltere kraliyet tacnn varisini istiyorlar. Ama hepsi de sahte adaylar, byk bir gaflette olduunun far228 Philippa Gregory knda deil, sizi tanmyorlar. Tanmadklar gibi sizi benim gibi sev..." Robert cmlesini bitirmeye cesaret edemedi. Elizabeth, Robert'a doru yanat, adamn lk nefesini yznde hissediyor, bu da ziyadesiyle iini gdklyordu. "Senin gibi ne?" diye srar etti. "Benim gibi sevmiyorlar." Robert usulca kulana fsldad. "Yemee gemeyecek miyiz?" arkalarnda bekleyen grubun arasndan Cecil szlanarak sordu. "Alktan baylmak zereyim. Sr Robert, yoksa byle muazzam bir sofraya baktrp baktrp bizi evlerimize geri mi gndereceksiniz?" Robert glmseyerek dikkatini Elizabeth'ten dier konuklara evirdi. Kralie yemek masasna oturmadan nce kendini toparlamaya alyordu. "Ltfen buyurun..." Robert, kdemli bir lord edasyla konuklarna masay iaret ediyordu. Konuklar, muazzam bir talyan lenini andrsa da Sr Robert'n imzasn tad her halinden belli olan, stil sahibi bir sofraya oturdu. Yemek bittiinde masaya ekerli erikler getirildi, st kz ve oban klndaki hizmetkrlar kyl danslar sundu ve obanlann kraliesine vgler yadran bir ark sylediler. Derken ufak tefek, sarn melek yzl bir olan ocuu ne kp Kralie'ye, tm obanlarn kraliesine hitaben bir iir okumaya balad ve Kralie'ye mays ieinden bir ta, st aacndan budanm bir asa verdi, ardndan elma aalarnn arasna sk tk saklanan mzisyenlerin dans mzikleri almaya balamas ile birlikte ise Robert, Elizabeth'e elini uzatmakta gecikmedi. Kralie'yi bir bahar dansnda davet etti, bu gzel Bahar Bayram kur yapmaya uygun bir gnd ve geleneksel inanca gre, kular bile bugn evleniyordu. BAKRENN II 229 Yeterince sevimli, dedi William Cecil kendi kendine, tepeye ykselen gnee kaamak bir bak att. Gnn yars heba oldu, saraya dndmde masamda okunmas gereken da gibi mektuplar beni bekliyor. Her zamanki gibi Iskoya'dan tatsz haberler, yardmmz istedikleri halde din kardelerimize destek olmak iin Kralie'den hl para gnderilmediine dair skc yantlar gelmitir ve mantkl bir ekilde bizden yaptmz sandmz eyi istemilerdir bir de-. Tam da zaferin kysna gelmiken onlar terk ettiimizi sylemilerdir. ~S>iraz dikkat kesilince Robert'n elinin olmas gereken yerde olmadn fark etti. Kralie'nin admlarn ynlendirirken srtnda durmas gereken Robert'n eli, Elizabeth'in alenen belindeydi. stne stlk Elizabeth de her zamankinin aksine dimdik durmak yle dursun, Sr Robert'a iyice sokulmutu. Dardan bakan biri iki n hasret giderdiini bile dnebilir!

Cecil'in ilk dnd Kralie'nin itibar ve evlilik planlaryd. Etraf kolaan edince en azndan sadece yakn dostlarnn olduunu grerek derin bir nefes ald. Knollys ifti, Sidneyler ve Percyler. Kralie'nin sinir bozucu gen amcas Norfolk Dk akrabasn gen bir adamn kollarnda gnln elerken grmekten asla holanmasa bile, bunu Habs-burg elisine syleme cretini gsteremezdi. Ama partide uak klna girmi casuslar olmas da muhtemeldi. Geri onlarn szlerinin ne hkm olabilirdi ki? Zaten herkes Dudley ve Elizabeth'in iki yakn arkada olduunu biliyordu. Gen iftin arasndaki ekim gcnn kimseye bir zarar olamazd. Ama yine de... Cecil kimsenin kulak kabartamayaca ekilde kendi kendine syleniyordu. Yine de bir an nce Kra230 Philippa Gregory lie'yi evlendirmeliyiz. Eer Majesteleri Robert'n kendisini sevmesine izin verirse sorun olmaz, gen adam zaten evli. Ama ya bekr bir erkek Kralie'nin kanna girerse? Dudley Kralie'nin arzularn kamlar da, zeki bir gen adam gelip o atei sndrmeye talip olursa? Ya Majesteleri ak evlilii yapma hevesine kaplp ngiltere'nin karlarndan nce kendi kadns arzularn nemserse? En iyisi Elizabeth 'i evlendirmek, hem de bir an nce... Amy, Robert'n yolunu gzlyordu. Tm ev halk Robert' bekliyordu. "Hemen geleceini sylediine emin misin?" Maysn ikinci haftasyd ve Bay Hyde kzkardei Lizzie Oddingsell'e soruyordu. "Mektubu sen de grdn," dedi Lizzie. "Katibi nce Lor-du'nun youn olduunu, ilk frsatta geleceini yazm. Sonra da ikinci cmlede hemen geleceinden bahsetmi." "Londra'da yaayan kuzenim, Seymour ailesinin akrabas olanlar, Sr Robert'n her gn ve her an Kralie'nin yannda olduunu sylyor," diye yorumda bulundu Alice Hyde. "St. George Gn erefine dzenlenen turnuvaya gitmi ve Kralie'nin eldivenlerini Robert'n gsnde tadn kendi gzleriyle grm." Lizzie omuz silkti. "Sr Robert sarayn at terbiyecisi, Kralie'nin onu nemsemesi son derece doal." "Bay Hyde'n kuzeni ikisinin her akamst nehirde gezintiye ktn da anlatyor." "Bence her ey olmas gerektii gibi, abartlacak zel bir ey olduunu dnmyorum," diye diretti Lizzie inatla. BAKRENN II 231 "Elizabeth geenlerde Robert'n Kew'deki yeni evinde kahvaltya gitmi ve tm gn orada geirmi." "Elbette gider," dedi Lizzie sabrla, "saray erafnn kahvaltlar her zaman bir tam gn srebilir." "Pekl, kuzenim, ayn zamanda Kralie'nin Robert' bir an olsun gznn nnden ayrmaya tahammlnn olmadn da sylyor. Gn boyu dip dibe gezip akamlar da romantik danslar ediyorlarm. Kralie'nin z amcas Norfolk Dk eer Sr Robert Kralie'ye herhangi bir yanl yaparsa onu kendi elleriyle ldreceine dair ant imi. Bana kalrsa hi kimse durduk yerde bylesi bir tehdit savurmaz!" Lizzie Oddngsell, aabeyinin karsna hi de kardee ya"da sevgi dolu baklar atmyordu. "Anlalan kuzeninin de bilmedii yok," dedi sinirleri bozulmu bir ekilde. "Ama bence ona hatrlatman gereken nemli bir nokta var, Sr Robert evli bir adam, stelik de ailesi iin byk bir ev ve arazi san alma hazrlnda. Ayn zamanda Lord'un, karsyla ak evlilii yaptn ve sonsuza dek birlikte geirecekleri bir hayat planladklarn sylemeyi de unutma. Hem nemli bir ayrnt da, sarayda hemen hemen tm erkeklerin Kralie'nin ruhunu okamak iin yaptklar kurlarla gerek hayatn birbirinden ok farkl olduu. Ah bir de, bundan sonra kuzenin kendinden daha iyi durumda olanlar hakknda dedikodu yapmadan nce muhakkak dilini srsn." spanyol bykeli Kont Feria'nn, saray elencelerine bir daha tahamml edebilecei aklndan bile gemezdi. Bir kez Kral Philip namna Kralie'yi ziyaret eden Kont Feria bu 232 Philippa Gregory sefer de Habsburg Aridk'n temsilen sarayda bulunuyordu. Ama en nihayetinde Philip, Feria'nn ricalarna kulak verip Bapiskopos de Quadra ile onun yerini deitirmiti. Kont Feria ngiltere'den ayrlacak olmann verdii sevinci mmkn mertebe saklamaya alarak Kralie'yle vedalamak zere huzuruna kmak iin Cecil'den izin istedi. Tecrbeli eli ile gen Kralie arasndaki husumetin kkeni eskilere dayanyordu. Kont Feria, Kralie Mary Tu-dor'un en yakn adamlarndan biri olarak bilinir, hatta vey kardei ve tahtn

bana bela olabilecek gen Elizabeth'i katletmesi iin alenen akl verirdi. Tm lkeye yaylan gizli casuslar Elizabeth'in kan isyanlarda parma olduu kadar Fransz casuslarla da ibirlii yaptn yayp duruyordu. Hatta byc Dr. Dee ile bile irtibata getii dedikodular arasndayd. Sihir veya askeri g, ara her ne olursa olsun, Elizabeth'in tek istei tahtn boalmasyd. Kont Feria, Mary yaad srece onun hem en yakn, hem de en gvendii arkada olmu, sonra da sarayn daimi nedimelerinden Jane Dormer'a k olup onunla evlenmiti. Kralie Mary en sevdii nedimesinin spanya elisiyle evlenecek olmasndan mutluluk duymu, lm deinde bile ikisine mr boyu mutluluklar dileyerek can vermiti. Geleneklere uyarak Kont karsn saraya getirip Kralie Elizabeth'le vedalamasn istemiti. Jane Dormer, Elizabeth'in tahta kt gn bir daha dnmem diye dnd Whitehall Saray'na son kez ba dimdik yukarda girmiti. Artk bir spanyol Kontesi olan karn burnunda Jane Dormer, ngiliz Kraliyet sarayna veda edecei iin halinden memnundu. ansa bakn ki, saraya girer girmez burun buruna geldii ilk sima eski sarayn soytars Will Somers olmutu. BAKRENN AII 233 "Bu ne tesadf, Jane Dormer?" dedi Will Somers. "Ya da sana Leydi Kontesim diye mi hitap etmeliydim?" "Bana Jane diyebilirsin," dedi Jane Dormer. "Her zaman olduu gibi. Sen naslsn, Will?" "Elendiriciyim," dedi Will. "Bu saray her an elendiril-meye hazr ama memuriyetim asndan da endieliyim." "Ah, neden?" diye sordu Jane Dormer. Jane'e Kralie'nin huzuruna kadar elik edecek nedime Jane'ir. verdii tepki karsnda arp duraksad. "Herkesin bir soytary oynad bir sarayda bana niye soytarlk edeyim diye para densin?" dedi Will Somers. Jane kendini tutamayp grltl bir kahkaha koyuverdi ve nedime de sessizce kkrdad. "yi gnler, Will," dedi Jane glmseyerek. "Eminim, spanya'da en ok zleyecein isimlerin banda geliyorum," dedi Will de. "Ama baka kimseyi benim kadar zleme olur mu?". Jane ban sallayarak "geitirdi. "ngiltere'nin hatrlayabileceim en gzel hali kasm aynda son buldu." "Ruhu ad olsun!" Will, zgn bir ifade taknarak devam etti. "Kraliyetin grd en anssz kralieydi." "Ya imdikine ne demeli?" diye sordu Jane ona. Will zoraki bir kahkaha savurdu. "Bak o babasnn ansn alm ite," dedi Will harika bir mulaklk taknarak, ne de olsa Jane, Elizabeth'in her zaman ut alan mzisyen Mark Smeaton'n kz olduuna ve Mark'n ansnn daraacnda can verene kadar sonsuz geni olduuna inanyordu. tJane aralarndaki bu zel, bu hain akaya glmseyerek Kralie'nin kabul salonuna gitmek zere nedimenin peine dt. 234 Philippa Gregory "Burada bekler misiniz, Kontes?" Nedime, Jane'e hol iaret edip ortadan kaybolunca bebek bekleyen kadn bir elini beline dayayp g alarak pencere denizliine yasland. Odada oturacak ne bir sandalye, ne bir koltuk, ne de yaslanabilecei bir masa vard. Aradan dakikalar geti. K uykusundan uyanan bir eekars kurun pencere pervazn gemek iin sava verdi ama sonra gene sessizce pervaza dt. Jane arln bir ayandan dierine verdi, srtna saplanan sanc her geen dakika biraz daha artyordu. Oda ok havasz ve boucuydu, Jane'in srtndaki ar yava yava baldrlarna doru iniyordu. Hareketsiz durmaktan uyuan ayaklar alsn diye ayaklarn esnetti, acsn azaltmak iin parmakucuna kp indi. Bir yandan da karnnda tad bebek kprdayp tekmelemeye balad. Can da sklan gen kadn elini enesine dayayp pencere nnde durup i avluyu seyretmeye koyuldu. Whitehall Saray, bir binalar ve i avlular topluluuydu adeta, bu avlunun da tam ortasnda bir ceviz aac vard, etrafna da yuvarlak bir bank yaplmt. Jane dary seyrederken ayak ilerine bakan iki kadn be dakika aacn altnda oyalanp son dedikodular fsldatlar, sonra da ilerini yapmak zere yollarna gittiler. Dncelere dald srada yzne huzurlu bir glmseme yerleti. Bu sarayda ksa bir sre nce Kralie'nin en gzde nedimesiyken spanya elisiyle arasnda byk bir ak filizlenmiti. Sarayda nee ancak bir yaz boyu hkm srebilmiti; Kralie'nin evlenmesi ve hamile olduunu ilan etmesi arasnda geen ksa sre boyunca, o zamanlar neeli bir saray olmutu buras, dnyann merkez gcyd, s-

BAKRENN AII " 235 panya ile birlemi ve sonunda ayaa kalkm bir kadn ta-rafnsan ynetiliyordu. Jane omuz silkti. Ne yazk ki Kralie Mary'nin hayalkrk-l ve zamansz vefat tm o nee ve mutluluun sonu olmutu. imdi ise tahta Majesteleri'nin iten pazarlkl, kk vey kardei kurulmu, Jane'i kap nnde bekleterek kendince intikam alyordu. Jane'in nazarnda bu bir kralieye yakmyordu ve ancak aciz bir kadnn intikam alma ekli olabilirdi. Jane sarayda bir yerlerde bir saatin aldn duydu. Akam yemeinden nce Kralie'yi ziyaret etmeyi planlamt ancak imdiden yarm saattir bekletiliyordu. Yemek yemedii iin bir ara ba dner gibi oldu ve nihayet kabul .salonuna alndnda baylmak gibi bir aptallk yapmamay umdu. Kontes bekliyordu. Dakikalar gittike uzuyordu. Jane bir ara kimseye aktrmadan svp gitmeyi aklndan geirdi ama spanya elisinin karsna yakmayacak bir davran olacan dnp vazgeti, yle bir hakaret olurdu ki bu, iki lke arasnda diplomatik bir krize bile yol aabilirdi. Ancak bu uzun bekleyi de aslnda kendi iinde spanya'ya bir hakaretti. Jane i geirdi, alt taraf kendisi gibi nemsiz bir insan bekleterek hncn karmak iin byle bir risk aldna gre Elizabeth'in kini hl gememiti. Sonunda kap ald. Kapda grnen nedime utanma benziyordu. "Beni affedin, bu taraftan ltfen, Kontesim!" dedi kibarca. Jane bann dndn yrmeye balaynca hissetti. Yumruklarn skp trnaklarn avucuna geirdi. Bylece duyduu ac dikkatini ba dnmesine vermesine engel oluyordu. imdi sras deil, diye kendi kendine tekrarl236 Philippa Gregory yordu. Beni daha fazla yal kaz gibi dikemeyeceksiniz, Majesteleri. Elizabeth'in kabul odas da scak ve havaszd, Jane'e yol gsteren kadn kalabalklarn arasndan geti ve insanlarn bir ksm Jane'i tanyp selamlad. Zaten Jane, Kralie Mary zamannda saray erafnn en sevdii simalarn banda geliyordu. Elizabeth, yakc gnein odaya dolduu pencerelerden birinin nnde durmu, bir meclis yesiyle hararetli bir sohbete dalmt. Grne baklrsa, Jane'in geldiini fark etmemiti. Kontes kald yerden beklemeye koyuldu. Nihayet Elizabeth szde istiaresini tamamlayp etrafna baknmaya balad. "Ah, Kontes Feria!" diye heyecanland. "Umarm uzun zamandr beklemiyorsunuz?" Jane asil bir edayla glmsedi. "Pek saylmaz," dedi teskin edici bir sesle. Ba iyiden iyiye dnyor az kuruyordu. Elizabeth'in ayann dibine ylmaktan korkuyordu, byk bit azimle kendini ayakta tutuyordu. Elizabeth'in yzn bile grmyordu, pencereden giren k gzn alyordu. Ama grmese de mstehzi gln seebiliyor, velfecri okuyan kara gzlerini grebiliyordu. "Ve bir bebek bekliyorsun, yle mi?" dedi Elizabeth tatl tatl. "Sanrm sadece birka ayn kalm." Saray erafnda ani bir fsldama ve dalgalanma oldu. Birka ay iinde gerekleecek bir doum demek, dnden nce demekti. Jane sakin ifadesini hi bozmadan cevaplad. "Sonbaharda bekliyoruz, Majesteleri," dedi kararl bir sesle. Elizabeth sessizlie brnd. "Sizle vedalamaya geldim, Kralie Elizabeth," dedi Jane buz gibi bir asaletle. "Kocam spanya'ya geri dnyor, ben de onunla birlikte gidiyorum." BAKRENN II 237 "Ah, doru ya, sen artk bir spanyol saylrsn." Elizabeth, Jane adeta dermansz bir hastala yakalanm gibi syledi bunu da. "Bir spanyol Kontesi," diye yantlad Jane de przsz bir sesle. "Geri son grmemizden sonra hayattaki yerlerimizin deitii konusunda haklsnz, Majesteleri." Kurnazca bir hatrlatmayd. Jane, Elizabeth'in ablasnn nnde diz kp sahte gzyalar ve pimanlk gsterisiyle af dilediini, Elizabeth'in hastalkla tm eklemlerinin itiini, evde tHuklu tutulduu gnleri, vatan hainliiyle su-lann, korkudan yataklara dtn, tek bir laf edebilmek iin yalvardn kendi gzleriyle grmt. "Pekl, size iyi yolculuklar!" Elizabeth umursamaz grnmeye alyordu. Jane kraliyet sarayndaki pek az kiinin yapabilecei bir asalet ve ustalkla Kfalie'yi selamlarken kimse birazdan bilincini yitirmek zere olduunu anlam olamazd. Ayaa kalkp geri geri salondan kmaya yeltendiinde her yer dnyordu, ardndan odadan kt, ar ve

kendinden emin admlarla bir an nce kendini dar att, koyu renk elbisesini ayakkabsnn topuklarna dolamasn diye tutuyordu, ba dimdikti ve dudaklarnda bir tebessm vard. Kapya ulaana dek arkasn dnmedi. Sonraysa ardna bile bakmadan eteklerini savurarak kp gitti. h "Majesteleri ne yapt?" Cecil, Laetitia Knoljys'i kenara ekmi, Kralie'nin zel odalarnda neler olup bittiini renmeye alyordu. Haksz da saylmazd, Laetitia'ya srf bu i iin tonla para veriyordu. 238 Philippa Gregory "Tam yarm saat boyunca Jane'i kap nnde bekletip bebeini evlenmeden nce rahme drm olduunu iddia etti," diye fsldad Laetitia nefesi kesilerek. kili Cecil'in karanlk alma odasndayd, darda gz alc bir gne olmasna ramen panjurlar smsk kapalyd. Kapda gvenilir bir muhafz, dier odalara kimseyi sokmuyordu. Cecil'in kalar hafife atld. "Ya Jane Dormer, o ne yapt?" "O gerek bir kralie gibi davrand," dedi laetitia. "yle bir reverans verdi ki, grlmeye deerdi, kapdan karken de sanki hepimizi hor gren bir tavr vard. Ama te yandan da kimseyi protesto etmedi. Aslnda tm yapt Eliza-beth'in salak gibi grnmesini salamak oldu." Cecil hafife kalarn att. "Szlerinize dikkat edin, kk madam," dedi serte. "Ben kralm salaklkla itham etsem halim kim bilir nice olurdu." Laetitia bronz rengi ban itaatle edi. "Jane gittikten sonra Majesteleri herhangi bir ey syledi mi?" "Onun kendisine kardeini hatrlattn syleyip o gnler geride kald iin kretti." Cecil ban sallad. "Cevap veren oldu mu?" "Hayr!" Laetitia dedikodu yapmaktan byk keyif alyordu. "Herkes Elizabeth'in bu kadar ey... ey davranmasndan oka girmiti." Laetitia syleyecek sz bulamad. "Bu kadar ne?" "Bu kadar hnzr! Bu kadar kaba! Bu kadar nezaketsiz! stelik de bu kadar ho bir kadna kar... Hem de spanya elisinin karsna. spanya'ya kar byk bir hakaretti!" BAKRENN II 239 Cecil dnceli grnyordu. Bu denli kontroll gen bir kadn iin beklenmedik bir tepki, diye dnd iinden. Galiba kadnlar arasndaki husumet uzun yllardr devam ediyordu. Ama her ne olursa olsun Elizabeth'in bylesi bir terbiyesizlik iinde bu hamlede bulunmas hi ho olmam. "Sanrm Elizabeth'in ne kadar hnzr olacan kendin de zamanla anlarsn," dedi Cecil kza. "Bence eline koz vermesen iyi edersin." Bu laf stne .Laetitia kafasn kaldrd, koyu renk gzleri, o Boleyn bakl gzleri ak ak Cecil'e dikildi. Laetitia kaponunun iinden kzl salarn dzeltti. O byl, cazibesinden emin Boleyn gln akt. "Elimden ne gelir ki?" dedi Cecil'e. "Benden nefret etmesi iin yzme bakmas yeterli." Gecenin ilerleyen saatlerinde Cecil yeni mumlar getirilmesini emretti. Eski dava arkadalarndan James Croft'a ya-7. zyordu. Sr James, Berwick'teydi ama Cecil onun artk Perth'e gemesine karar verdi. '-Jskoya iten ie kaynamaya balad. Mary Tudor'un gizli servislerini kertene dek Sr James ile haberlemek iin kullandklar ifreli dilde yazyordu. $ohn cXnox da ilk kolcm atelemeye hazrlanyor cBen de sizden kerihe geip sadece olan biteni gzlemlemenizi istiyorum Vekil cKralie'nin kuvvetleri Merih'e varmadan orada olmalsnz. Muhtemelen gittiinizde ^ohn ''Xnoxu 240 Philippa Gregory heyecanl bir kalabala nutuk atarken bulacaksnz, kandalar stnde ne kadar etkili olduunu bilmeliyim Gtinizi abuk tutmanzda fayda oar, tutuklanma ihtimali olduu aikr. 'JCnox oe cProtestan ^sko J2ordlar bizden yardm talebinde bulundular; kralieye konuyla ilgili bask yapmadan nce nasl adamlar olduklarn, onlara gvenip gvenemeyeceimizi renmem gerek. Onlarla konuup hl oe hareketlerini lp bimenizi istiyorum cBeni gelimelerden hemen haberdar ederseniz sevinirim, biliyorsunuz u anda bilgi bizim iin altndan bile deerli.

^az 1559 Robert, hazirann ilk haftas yznde glckler, dilinde ge kald iin zrlerle sonunda Denchworth'a vard. Amy'ye Kralie'nin daha nce resmen geri evirdii Aridk Ferdinand'n evlilik te'klifini yeniden deerlendirdiini mtemadiyen eliye anlatmakla megul olduundan tr birka gnlne izin aldn aklayp duruyordu. "Cecil'i deli etti!" Robert glmseyerek syledi. "Kralie'nin ne istediini, ne yapmaya altn anlayan kmad henz. nce reddetti, imdi de dilinden drmyor. :Ne avlanmak, ne de atla gezintiye kmak umurunda. Tm zamann eliyle sohbet ederek ya da spanyolca'sn gelitirerek harcyor." Amy sarayda olup bitenlerle zerre kadar ilgilenmedii iin ban sallamakla yetindi ve konuyu bulduu mlke nasl getirebileceini dnyordu. Haralardan Robert, Hyde ifti, Lizzie Oddingsell ve kendisi iin at siparii vermiti bile ve krlardan geerek gidilen oban yolundan eve doru devam etti. 242 Philippa Gregory William Hyde, soluu Robert'n yannda ald. "Saraydan ne haberler var?" diye sordu. "Piskoposlarn Majesteleri'ni desteklemediini duydum." "yle saylr, Kralie'nin kilise zerinde tek otorite sahibi olduuna dair yemin vermemekte direniyorlar," dedi Robert. "Bunun bir hyanet olduunu kendisine de syledim ama Majesteleri merhametli davranmakta inat ediyor." "Merhametli davranarak... eee.... Majesteleri ne yapacak?" diye sordu William Hyde gergince, fkesini dizginlemeye-alsa bile Mary Tudor'un insanlar yakt son gnleri gznn nnden gitmiyordu. "Hapse atacak," dedi Robert stnde durmadan. "Eer Katolikler yola gelmezse de hepsinin yerine Protestan din adamlarn getirecek. Katolikler anslarn oktan yitirdi. Kralie tacn giymeden Fransa'dan yardm isteseler de lke Majesteleri'ne cephe alabilirdi ama artk ok ge." Robert srtt. "Cec'in tavsiyesine uyulacak," diyip bir an iin duraksayp kald yerden devam etti. "Cecil gerekli nlemleri ald bile. Her biri srayla hapis cezasna arptrlacak ya da grevleri ellerinden- alnacak. Kralie'ye topla tfekle isyan edecek gleri yok, en fazla teolojik zeminde bakaldrabilirler. Ki onlarn da Cecil karsnda pek anslar yok!" "Ama tm bunlar kiliseye zarar verecektir." William Hyde aknln gizleyemiyordu. "Mevcut kiliseyi datp yenisini kuracak." Protestan Dudley keyifle yantlad. "Artk yle bir noktaya getirildi ki, ya Katolik piskoposlarn ya da Kralie'nin otoristesinin dedii olacak. Kralie hepsini yok etmek zorunda." "Bunu yapacak gc var m?" BAKRENN II 243 Dudley'nin tek ka havaya kalkt. "Alt taraf bir piskoposu hapse atmak iin ne kadar g gerekebilir ki? Zaten yardan fazlas oktandr nezarethanede." "Ben zihin gc ve iradeden bahsediyordum," dedi William Hyde. "Kralie olsa bile en nihayetinde sadece bir kadn! Katolik cemaatinin stne gidecek kadar cesareti var m?" Dudley duraksad. Aslnda bu sadece Bay Hyde'n deil, kadnlarn tutarllktan uzak olduunu bilen herkesin ortak teredddyd. "Kendisine yol gsteren tecrbeli danmanlar var," dedi. "Ne yaplmas gerektiini gayet iyi biliyor ve Kralie'ye haddimiz olmasa da yol gsteriyoruz." Amy atn mahmuzlayp ikilinin sohbetine katld. "Majesteleri'ne ev almak iin geldiini syledin mi?" Amy sonunda laf istedii yere ekebildi. "Aslnda evet," dedi Dudley neeli neeli, dik bir yokuu trmanmaya getiklerinde. "Uzun zamandr Dudley ailesini bir araya getiren bir ev yok. Kuzenimden Dudley Kale-si'ni geri almay denedim ama yanamad. Kardeim Ambrose da yer aryor. Kim bilir, belki bizim evimize ek bir bina yaparz onlar iin. Arazi yeterince byk m?" ; "Bytlebilen binalar mevcut," dedi Amy. "Neden olmasn ki, anlamyorum." "Eski bir manastra benzeyen bir bina m, yoksa kilise ya dr benzeri bir yer mi?" diye sordu Robert. "Yeterince byk, deil mi? Araziyle ilgili pek bir ey anlatmamtn. Ben hayalimde bir landrdm." dzine kulesiyle kocaman bir kale can-, t"Bir kale olmad kesin." Amy glmsyordu. "Ama bence bize yetecek kadar byk. Arazi de olduka verimli. Eski usulde srlp vakti geldiinde nadasa brakld iin 244 Philippa Gregory

toprak diri kalm. Nehrin kysndaki sazlklar imdiye dek grdklerimin en uzunu, ykseklere kldka hayvanlar otlatmak iin de uygun yerler var, ayrca istediimiz gibi kesip kullanabileceimiz bir koruya da sahip. Sulak otlar o kadar gr ki, eminim ineklerin st de salam kyordur. Evin kendisi biraz kk grnyor ama ek bir binayla konuklarmz arlayabilecek alan salayabiliriz..." Gruplar dar patikada keyi dnnce Amy konumay kesti ve Robert iftlik evini tam karsnda grd. Uzun ve alak, bir binayd, batsnda derme atma krmz kiremitlerden ve sazdan yaplma bir ahr bulunuyordu. nsanlarla hayvanlarn yaam alan sadece incecik bir duvarla ayrlyordu. Kk, yklmaya yz tutmu bir ta duvar sokakla ev arasn blyordu, ieride bir avu tavuk bir zamanlar bitki tarhlar olan ancak imdi ayrk otlarn brd, toz toprak iinde kalm alanda eeleniyordu. Derme atma binann bir kenarnda, kokudan duman gibi tten gbreliin hemen yanna gr ve sk bir meyve bahesi dikilmiti, dallar yere kadar eilmi, aralarnda birka domuz geziniyordu. Meyve bahesinin arkasndaki yosunlu, yemyeil glette rdekler yzyor, sereler glden havalanp ahra konuyor ve gagalarnda tadklar amurla yuvalarn kuruyorlard. Menteeleri gevemi, her an dalacakm gibi duran sokak kaps ak braklmt. Robert ieri baknca alack, lekeli bir tavan ve rm otlarn bittii, yamuk yumuk tal bir zemin grd; binada ok az pencere olduundan evin geri kalan yerleri karanlk ve rutubetliydi. Evin doru drst bir bacas bile yoktu, baca ilevini grmesi iin atya sadece ufak bir delik almt. Robert, karsnda kars deil de, merhametine muhta bir aptal duruyormu gibi fkeyle Amy'ye dnd. "Sen beBAKRENN II 245 nim burada yaamak isteyebileceimi mi sandn?" diye sordu gzlerine inanamayarak. "Tam tahmin ettiim gibi!" William Hyde sessizce mrldanp atn iftin yanndan uzaklamak iin baka yne srerken karsna da, onlar duymayacaklar bir yere doru kendisini takip etmesini iaret etti. "Evet, neden olmasn?" Amy hl kendinden emin bir glmsemeyle kocasn szyordu. "Evin pek de byk olmadnn farkndaym ama ahr da elden geerse pekl eve eklenebilir, ayrca atkatndan ayr bir kat oluturabilir, tavanlar da ykseltebiliriz, Hever'da yaptklar gibi, ondan sonra iki katta da bir sr yatakodamz olur." "Gbrelik iin ne gibi planlarn var?" diye bilmek istedi Sr Robert. "Ya rdeklerin yzd gleti ne yapmay dnyorsun?" "Gbrelii de elbette temizleyeceiz." Amy kahkahayla glmeye balad. "lk i olarak bunu yaparz. Ama aslnda gbrelii baheye yayar, iek tarhn geniletiriz ve biraz iek ekeriz." "Kmesi de kk bir ss havuzuna m dntreceksin?" Amy ancak o an Robert'm sesindeki alaycl farkedebil-di. Son derece aknd. "Yoksa beenmedin mi?" Robert gzlerini yumunca hayalinde Kew'da Dairy Ho-use'un oyuncak odasnn irinlii, halayklarn etraflarnda drt dnd, Tudor rengi yeile boyanm kuzularn bahede gezindii, ku stnn eksik olmad muazzam kahvalt sofralar canland. Delikanllnn getii geni ve ferah evleri, Syon ve Hampton Malikneleri'ni, e;n sevdii evleri dnd. Hepsi de Avrupa'nn parmakla gsterilebilecek nitelikteki ince bir zevkle denmi, ihtiaml evleriydi, Sheen'deki Nonsuch ya da Greenwich'teki saray, 246 Philippa Gregory yksek duvarl Windsor'un skneti, ailesinin Dudley atolar. Robert hafzasnda canlanan mutlu anlarndan ayrlmak istemese de gzlerini at. Muazzam saraylardan sonra karsnn yaamas iin kendisine layk grd ev ite karsnda duruyordu: Bir amur denizi iinde ykselen toprak bir ev! "Elbette beenmedim. Buras tam bir mezbelelik," dedi Robert dmdz bir sesle. "Babam uaklarmza bile daha iyi evler tahsis ederdi." Amy ilk kez, onu onaylamadn syleyen kocasnn altnda sinmedi. Ev semedeki zevkine dair hakareti Amy'nin gururuna dokunmutu nk. "Buras mezbelelik deil," diye cevap verdi Amy. "Her tarafn gezdim dolatm. Kiremitten ve sv tirizinden salam yaplm bir ev. Dam sadece yirmi yllk. Daha fazla pencere gerektii doru ama yeni pencereler amak ne kadar zaman alabilir ki? Ahr elden geirip kk bir gezinti- bahesi tanzim edersek harika bir yer olur, meyve bahesi ok ho grnr, gleti de

vgyle gstereceimiz bir gle dntrrz. Toprak bu muhitin en verimli topra. Bence tam da istediimiz gibi bir yer. Burada her ne dilersek yapabiliriz." "Drt yz dnm ha?" diye srar etti Robert. "Buras avu-ii kadar bir yer! Karacalar nerede koacak? Ya saray eraf nerede at binecek?" Amy'nin baklar donup kald. "Peki Kralie'yi nerede arlayacaz?" diye renmek istedi Robert, alayc alayc. "Ahrdan bozma ek binada m, yoksa kmeste mi? Ya saray eraf? Onlar nereye stracaz? Bostana dek mi atacaz? Kraliyet alar yemeklerini nerede piirecek? Bu ak atete mi? Hara nerede olaBAKRENN II 247 cak? Kraliyet atlarn aa ktklerine mi balayacaz? Yoksa atlar da birlikte eve mi sokacaz? Yaklak yz kiiyi birden arlamak zorunda kalacamz gnler olabilir. Bunca insan nerede yatrmay dndn syler misin?" "Kralie neden buraya gelmek zorunda ki?" diye sordu Amy, dudaklar titriyordu. "Oxford'da kalacana phe yok. Neden buraya gelmek isteyeceini syler misin? Ya da biz neden Majesteleri'ni evimize armak zorundayz?" "nk ben sarayn en parlak adamlarndan biriyim!" diye sesini ykseltti Robert, kendini tutamayarak yumruunu atn eyerine geirdi ve at korkuyla srad. "Kralie bizzat gelip evimde konuk olarak beni ereflendirecek. Sadece beni de deil, seni de tabii, Amy! Ben senden satn alabileceimiz bir ev bulman istedim; Hatfield, Theobalds, Kenninghall gibi bir yer. Cecil ev olarak Theobalds Saray'na gidiyor, tek at altna neredeyse senin bildiin koca bir ky sar. Ve ne mutlu ki adamn, koskoca bir saray kralie gibi ekip eviren bir kars var! imdiyse Burghley Saray'n ina ediyor, srf varlk ve bykln gstermek iin hem de. Hristiyan alemi Cecil'in ta bloklarn konuuyor! Tanr biliyor ki, ben Cecil'den daha iyi bir adamm. Benim soylu gemiim yannda onunki gdk kalyor, ben de baarma ve ismime yakan gsterii yapma hakkna sahibim! "Tanr akna, Amy, Penshurst'te kardeimin yannda da kaldn! Beklentilerimin ne olduunu biliyor olmalsn! Elden geirip kendimize oturacak kadar bir yer aabileceimiz bir iftlik evi istemiyorum! Sence ben sradan bir oban ya da tarla iisi miyim?" Amy yaprak gibi titriyor, atn dizginlerini kavramakta glk ekiyordu. Belli bir mesafeden gzleriyle Amy'yi ta248 Philippa Gregory kip eden Lizzie Oddingsell gen kadn iin endielenmeye balad. Amy sonunda kendini toparlayp eilen ban yeniden dikti. "yi, pek iyi! Ama sevgili kocacm, bilmediin bir ey var ki bu iftliin yllk mahsul..." "Mahsuln can cehenneme!" Robert sesini iyiden iyiye ykseltti. At geri ekildei ve Robert bir eliyle atn sakinle-tirdi. "Mahsul kimin umurunda? Onu araziyi kiralayanlar dnsn! Amy neden anlamak istemiyorsun, ok yaknda ngiltere'nin en zengin erkei olacam. Kralie Elizabeth kraliyet hazinesini ayaklarmn nne serecek. Kytrk bir tarladan ka uval buday karabileceimiz umurumda m sanyorsun? Ben senden karm ve evimin hanm olman istiyorum. Benim ihtiamm yanstan bir ev..." "htiam m?" Amy fkeden alev alev yanyordu. "Hl ihtiam peinde mi kouyorsun? Sen hi ders almayacak msn? Kule'den evsiz barksz ve a bir adam olarak dar ktnda senin iin ihtiam diye bir ey zaten kalmamt. Herhangi bir mahkm gibi kardein tifsten lp gittiinde ihtiamnz ne ie yarad? Senin yerinin evin olduunu ne zaman anlayacaksn? Sen ve baban Jane Grey savan kaybettiniz, bu hem kendi hayatna, hem de olunun hayatna mal oldu. Sen Calais'i kaybettin, kardeini gmp sersefil lkene dndn. Dersini alman iin daha ne kadar dmen gerekecek? Siz Dudleyler limitlerinizi renebilmek iin daha ne kadar dibe batmaksnz?" Robert atnn stnde kendi etrafnda dnd ve mahmuzu atnn yanlarna geirdi, ayn zamanda dizginleri de sk sk tutuyordu. At arka ayaklan stnde aha kalkt ve havay dvd. Robert ise eyerin stnde bir heykel gibi oturuyor, fkesini dizginlemeye ve smsk kast bir eliyle de BAKRENN II 249 atn sakinletirmeye alyordu. Amy'nin atysa havaya kalkan toynaklardan rknce Amy de dmemek iin atna tm gcyle yapmak zorunda kald.

Robert'n at ayaklarn yere indirdi. "Seni mutlu edecekse bunlar her gn yzme vur," diye tslad Robert, sesi kin ve fke doluydu. "Ama unutma ki ben artk zindandan yeni kan Sr John Robsart'n gen ve toy damad deilim! Yeniden Sr Robert Dudley oldum! En yksek valyelik payesini tayorum. Kraliyet saraynn at terbiyecisiyim. Ama sen eer Leydi Dudley olmaktan gurur duymuyorsan Amy Robsart olmaya geri dnebilirsin; Sr John Robsart'n kk aptal kz, Amy. Ama benim iin: O kt gnler oktan geride kald." Amy panikleyen attan dmekten korktuu iin ayaklarn iki yana vurarak attan aa atlad. Ayaklan yere basnca adeta kendine gveni yerine geldi ve al basan yzn tepesinde bir kule gibi dimdik dikilen, bir an nce komak isteyen atn tutan kocasna evirdi. fkesi iyice kabard ve dudaklarn yakt. "Sakn babama hakaret etmeye kalkma," diye haykrd Amy. "Sakn! Sen onun yanndan bile geemezsin, sahip olduu her ne varsa erefiyle alp kazand o, sapkn bir piin etrafnda en akrak dans ederek deil. Sakn mahsulden bana ne deme! Sen kimsin de mahsul umurunda olmuyor? Eer babam toprana zamannda iyi bakmam olsayd, hi hakkn olmad halde tabana yiyecek koymasayd alktan, nefesin kokard! O zamanlar ynlerin getirdii gelirden memnundun ama! Ve sakn bir daha bana aptaln teki olduumu syleme. Hayatm boyunca yaptm en byk aptallk sana ve o dnek babana inanmak oldu. Stanfi-eld Maliknesi'nden ieri kasla kasla girmitiniz, ama ne 250 Philippa Gregory oldu? Ksa sre sonra kuyruunu bacaklarnn arasna sktrp zindann yolunu tuttun, hem de vatan haini yaftasn yiyerek." Amy iin iraze oktan kamt. "Bu arada sakn beni tehdit etmeye kalkma! mrmn sonuna dek Leydi Dudley olarak anlacam. Senin yznden ismimden bile utan duyarken en kt gnlerinde yanndan ayrlmadm. Ve imdi ne sen, ne de bir bakas beni senden ayrabilir!" "Kralie isterse pekl da bizi ayrabilir," dedi Robert ac ac. "Sen bir aptalsn. Bu dakika karar verse annda bizi bo-ar., ngiltere kilisesinin en stteki yneticisi o. sterse senin evliliini iptal edebilir ve senden ok daha iyi kadnlar bile bundan ok daha kt ev hayalleri uruna terkedildi." Robert'n byk at geri geri gitti ve Amy kenara kat, Sor Robert atn dizginlemedi bu kez ve hayvan byk toynaklaryla topra yara yara dar patikada frtna gibi kotu, geride kalanlar da mthi bir sessizlik iinde brakt. Eve dndklerinde bahede Dudley'yi bekleyen bir adam buldular. Tela iindeki adam William Hyde'a acil bir mesaj olduunu syledi. "Yanma yreyi bilen birini verirseniz olduu yere gidip kendisine mesajm ileteyim." William Hyde ne yapsa uygun deceini dnyordu. "Onu nerede bulabileceinizden emin deilim," diye cevap verdi. "Neden ieri girip Sr Robert gelene kadar bir kupa bira imiyorsunuz?" "Onu takip edeceim," dedi adam. "Lordum haberleri hemen almak ister." "Ne tarafa gittiini bilmiyorum," dedi William Hyde kurnazca. "erde bekleeniz daha iyi olur." BAKRENN II 251 Saray grevlisi ban edi. "ki ikramnza hayr diyemem ama Lordum'u burada, darda bekleyeceim." Yksek bir kayann stne tneyip gne yava yava ekilmeye balayana kadar yerinden kprdamad, yolun bandan gelen ar nal seslerini duyunca da annda ayaa dikildi, Robert dar. patikada at stnde geldi, ahra girip yorgun atnn dizginlerini bekleyen bir hizmetli ocua verdi. "Blount?" "Sr Robert!" Robert, Amy ile arasndaki mnakaay unutup Blount'u alelacele bir keye ekti. "nemli bir ey mi oldu?" "Sr William Pickering ngiltere'ye geri dnd!" "Pickering mi? Kralie'nin eski sevgilisi?" "Ho karlanp karlanmayacandan emin deildi, Kralie'nin hatrasna sahip kp kmadndan da... Majeste-leri'nin ablasna gizlice hizmet ettiine dair dolaan dedikodular siz de duymusunuzdur. Ama Pickering ne kadarnn Kralie'nin kulana gittiinden emin deildi." "Elizabeth her eyi duymu olmal," dedi Dudley aksi aksi. "Bu konuda bana ve Cecil'e gvenebilirsin. Her neyse, Kralie nasl karlad?" "Onu yalnz bana kabul etti."

"Ne? zel odasnda m? Aman Tanrm! Onun gibi bir adiyi nasl byle onurlandrabilir?" "Hayr, tamamen yalnz bana demek istiyorum. Tm leden sonray -neredeyse be saat kadar- ba baa kaps kapal bir odada geirdiler." "Nedimeleri yanndayd ama, yle deil mi?" dedi Robert. 252 Philippa Gregory Robert'n en gvendii muhbiri hayr manasnda ban sallad. "Tamamen ba baa, Sr. Sadece ikisi, Majesteleri ve Pickering. Be saat ayn odada yalnz kaldlar." Robert asla kendisine tannmayan bir ayrcaln Sr Picke-ring'e tannmasndan tarifi mmkn olmayan bir rahatszlk duydu. "Cecil nasl izin verdi peki?" diye sordu inanamayarak. Thomas Blount omuz silkti. "Bilmiyorum, Sr. Kralie Sr William'i ertesi gn yeniden yalnz bana arladna gre demek ki izin vermi." "Yalnz m?" "Yine tm bir leden sonra boyunca. le yemeinden akam yemeine kadar. Pickering'in Kralie'yle evleneceine dair saray eraf iddiaya girmeye balad bile. Pickering bir anda Aridk' bile sollayp Majesteleri'nin gzdesi oldu. Gizlice evlenip yattklar bile syleniyor, rivayete gre henz sadece ilan etmediler." Robert bir ileri bir geri volta atmaya koyuldu, sonunda kafasn toparlayp Blount'a dnd. "Peki imdi ne yapyor? Sarayda m kalyor?" "Herkesin gzbebei oluverdi. Kralie ona Greenwich Saray'nda bulunan kendi odasnn hemen yanndaki sit oday tahsis etti." "Ne kadar yannda?" "Odalar arasnda gizli bir geit olduu syleniyor. Bylece gece gndz ne zaman isterlerse grebiliyorlarm. Kralie'nin odasnn kilidini ak tutmas yeterliymi, adam odaya rahata girip kabiliyormu." Robert bir anda adeta ta kesildi. Atn ahra gtren seyisi gzleriyle takip ediyordu. Atnn teri ve azndaki kpk gznden kamad. Grne baklrsa hemen yola kmas mmkn grnmyordu. BAKRENN II 253 "Hayr!" dedi sakince kendi kendine. Kafam toparlayp yarn yola koyulmak en iyisi. "Baka haber var m?" "Protestanlar skoya'daki Fransz vekiline kar ayaklanma balatt ve Kralie askerleri topluyor, Fransa'nnkinden daha fazla adam aryor." "Bundan haberim vard zaten," dedi Robert. "Cecil asker gndermek iin Kralie'ye kulis yapyor mu?" "Evet hl!" dedi adam. "Ama Majesteleri hl kesin bir ey sylemedi." "Sanrm Pickering kafasn epeyce megul ediyor." Robert ilgilenmiyor gzkp eve doru yneldi. "stersen burada kalp yarn benimle birlikte yola kabilirsin," diye ekledi ksaca. "Daha fazla saraydan uzakta kalma riskini gze alamam; Yarn sabah gnn ilk klaryla Greenwich'e doru yola kacaz. Adamlarma haber ver, yarn zorlu ve uzun bir yolculua hazr'olsunlar." Amy, alamaktan bitkin dm, basit bir arzuhal sahibi gibi Robert'a tahsis edilen zel odann kapsnda saatlerdir, bekliyordu. En son atn mahmuzladn grm, sonra da ona yetiebilmek iin merdivenlere komu ama Robert, Amy'nin nnden batan savma bir selam verip zr dileyerek geip gitmiti. Sr Robert kyafederini deitirip ykandktan sonra kendisine tahsis edilen odaya geti. Kapal kapnn ardndan gelen seslere baklrsa eyalarn toplayp valize yerletiriyor, bir yandan da masann stnce yay-d kt ve dosyalarn dzenliyordu. Amy, Robert'n gitmeye hazrlandn dnmesine ramen kapy alp kalmas iin yalvarmaya cesaret edemedi. 254 Philippa Gregory Kapnn nne melip darda durdu, fkeden deliye dnen babasndan zr dilemek iin bekleyen rkek bir ocuu andryordu. Kapnn aldn duyunca ayaa frlad. Robert glgeler arasnda Amy'yi grd. Bir an iin Robert aralarnda geen mnakaay tamamen unutmu gibiydi. "Amy!" "Lordum!" dedi Amy, azn anca hkrklara bouldu ve szckler boaznda dmlendi. Sadece kocasnn nnde dut yemi blbl gibi dikiliyordu. -"Ah, Tanr akna!" Sabrszlkla Amy'yi susturmaya alp ayakkabsnn kesiyle kapy ardna dek ittirdi. "Herkes seni dvdm dnmeye balamadan ieri girsen iyi olur!"

Amy uysal bir ocuk gibi kocasnn pei sra odaya girdi. Korktuu gibi, Robert getirdii tm kitap ve dosyalar toplamt. Aka toplanm ve gitmeye hazrlanyordu. "Gitmiyorsun deil mi?" Amy'nin sesi titriyordu. "Gitmeye mecburum," dedi Robert. "Saraydan haber geldi, ilgilenmem gereken acil bir i km." "Bana kzdn iin gidiyorsun, deil mi?" diye fsldad Amy. "Hayr, saraydan arldm iin gidiyorum. stersen William Hyde'a sor, haberciyi bizzat grd, hatta ben gelene kadar onu burada bekletmi." "Ama bana da kzgnsn," diye diretti Amy. "Kzgndm," dedi Robert samimice. "Ama imdi bir anda celallendiim iin zgnm. Ne ev, ne de aramzda geen tartma yznden gidiyorum. Sadece sarayda yapmam gerekenler var." "Lordum..." BAKRENN AII 255 "Burada bir ya da iki ay kalman gerekebilir. Chisleburst'e Hayesler'in yanna geecein zaman sana yazacam. Ben de oraya gelip seni grrm." "Burada ikimiz iin yeni bir ev aramaya devam etmeyecek miyim?" "Hayr!" Sr Robert kestirip att. "Grnen o ki, nasl bir evde yaamak istediimize dair farkl grlerimiz var. Yeni bir aramaya balamadan nce sen nasl bir ev dlyor-sun, ben nasl bir evde yaamak istiyorum, uzun uzun konumamz gerekecek. Ama imdi bunun iin yeterli zaman yofe -Hemen imdi haraya gitmek zorundaym. Akam yemeinde grrz. Yarn sabah gn aarmadan yola kacam^, beni grmek iin erkenden kalkmana lzum yok. Zaten acelem olacak." "Sana onlar sylememeliydim. ok zgnm, Robert!" Robert'n yz gerildi. "Hepsi unutuldu gitti." "Ben unutamyorum!" dedi Amy arballkla, pimanlkla yanp kavruluyordu. "zr dilerim, Lordum, babann ve senin erefin stne o gereksiz szleri sylememeliydim." Dudley derin bir nefes ald, yeniden sinirlenmek istemiyordu. "Aramzda geen mnakaay unutmak en iyisi, tekrarlamann kimseye bir faydas yok." Amy'yi uyarmaya alyordu ama Amy oral deildi. "Ltfen Robert! Haddini bilmediini, ihtiam peinde koarak yanl yaptn sylerken aslnda en byk yanl ben yaptm..." "Amy, neler sylediini hatrlyorum," diye lafn kesti karsnn. "Aynca hatrlatmana hi gerek yok. Neden hakaretlerini yineleyesin ki? Sylediin her eyi kelimesi kelimesine hatrlyorum, eminim Bay ve Bayan Hyde ile Lizzie de bire bir bara ara sylediklerini duymutur. Babam ve beni nasl 256 Philippa Gregory aaladn iittiklerinden hi phem yok. Babam alak bir vatan haini, beni de Calais'in kaybna neden olan adam olarak andn nasl unutabilirim? Babam kardeim Guilford'un, beni ise Henry'nin lmnden mesul tuttun. Eer emrimde alanlardan biri olsaydn ve sarf ettiin szlerin yarsn syleme cretinde bulunsaydn oktan icabna baklm olurdu. imdi Amy, aramzda geen o tatsz sohbeti hatrlatmasan en iyisini yapm olursun! Bugnn byk bir ksmn kulamda nlayan sesini susturmak iin harcadm. nan bana, insann krsnn kendisini beceriksiz bir vatan haini olarak addettiini renmesi altndan kolay kalklabilecek bir yk deil!" "Bu benim fikrim deil," derken nefesini tuttu Amy, kocasnn nnde diz km ayaklarna kapanmaya hazrlanyordu. "Seni kmsemek istememitim! Bunlar benim dncelerim deil. Ben seni seviyorum, Robert ve sana sonsuz gven duyuyorum..." "Sen beni kardeimin lmnden sorumlu olmakla itham ettin." Robert'n sesi buz gibi kyordu. "Amy, daha fazla tartmak istemiyorum. Zaten tartmayacam da! imdi ltfen bana msaade et, yemee gemeden nce harada yapmam gerekenler var." Robert ksaca eilerek selam verdi ve frtna gibi odadan kt. Peinden Amy de sarslarak ayaklanp kapya kotu. Merdivenlerden delicesine koarak inmek istediyse de Robert'n gittike uzaklaan kararl adm seslerini duyunca cesareti krld. Peinden gitmek yerine alev alev yanan alnn kapnn souk yzeyine dayayp Robert'n parmak izlerini tayan kap tokmana skca yapt. c<NN*> BAKRENN II 257 Akam yemei gergin bir ortamda yendi. Amy tabana atal dedirmeden sessiz sedasz oturdu, William Hyde ve Sr Robert da nezaketen ksaca atlardan, avlanmaktan sz etti. Alice

Hyde yemek boyunca ban masadan kaldrmad, Lizzie ise baylmasndan korktuu Amy'den gzn ayramad. Hanmlar yemek biter bitmez salondan ayrld, Robert da sabah erkenden yola kacan bahane ederek izin istedi. Herkes bir tarafa dalnca William Hyde da elinde arap kadehiyle zel odasndaki minenin bana kuruldu, sandalyesini atee doru evirip o gnk olaylar yle bir gzden geirmeye koyuldu. Kars Alice odann kapsnda grnd, ardndan da Lizzie takip etti. "Gitti mi?" diye sordu, Bayan Oddingsell'in Sr Robert' tekrar grmeye tahamml yok gibiydi, mmkn olduunca kayordu ondan. "Evet, birer kadeh arap alp sandalyelerinizi atein bana eksenize?" Gelin grmce araplarn alp gizli bir heyet gibi minenin etrafnda yarm daire oluturdu. "Buraya yerleme plan suya dt galiba?" William, Lizzie Oddingsell'e soruyordu. "Bilmiyorum," dedi Lizzie sessizce. "Amy sadece Robert'n kendisine ok kzdn ve burada yaklak bir ay daha kalmamz gerekeceini syledi." Bay ve Bayan Hyde'n bakmalar bu konuyu daha nce kendi aralarnda konutuklarn belli ediyordu. "Bana kalrsa Sr Robert yerleme planndan vazgeti," dedi Bay Hyde. "Bugn yaanan ikisinin birbirinden ne kadar farkl olduunun en ak gstergesi. Zavall naif bir kadn. Bence kendi mezarn kazm oldu." 258 Philippa Gregory Lizzie bu konunun kendi aralarnda konuulmasndan rahatsz olup ha kard. "Tanr akna, aabey! Ne demek istiyorsun? Sadece tarttlar. Hayatnda hi mi ztlaan bir karkocagrmedin?" "O sradan bir adam deil," dedi William Hyde scak bir sesle. "Sen de Amy gibi dediklerini kendi kulaklarnla duydun. Ama ikiniz de gerekle yzlemeye yanamyorsunuz. Karsnn yzne kar syledi: Sor Robert kraliyetin en gzde adam! En zenginlerinden biri olmaya da aday... Krali-e'nin gz stnde ve her zaman Majesteleri'nin yannda. lkenin ilk bakire kraliesinin sa kolu, bunun ne anlama geldiini bir kez daha dnmelisin bence, Lizzie!" "Ne anlama geldii ak, Sr Robert bir kont maliknesi istiyor," diye konutu Lizzie Oddingsell. "Sarayda mevkisi ykseldike kars ve ocuklaryla yaayaca evin artlar ile konforunun da ykselmesini arzu ediyor." "Ama bu kars iin deil." Alice kurnazca araya girdi. "Amy her ne yaparsa yapsn, Sr Robert'n gzne giremeyecek. kisinin hayattan beklentileri bambaka, ne ev ne de yaam biimleri birbirine uyuyor. Amy, kocasn hrslar yznden suluyor. Ama hrs onun yaradlnda, kannda, ailesinden grd terbiyede bile var." Lizzie, Amy'yi mdafaa etmek iin sze girmeye hazrlanyordu ki aabeyi hzl davrand. "Amy'nin Robert'a yetip yetmemesi deil sorun," dedi William dmdz bir sesle. "Sr Robert'n baka planlar var." "Karsndan ayrlmay planladn m dnyorsun?" Alice merakla kocasna dnd. Lizzie duyduklar karsnda afallad. "Ne?" "Onu sen de duydun!" Bay Hyde sakin olmaya alyordu. "Amy gibi sen de Robert'n sylediklerini duydun ama AII 259 kaile almyorsun. Robert sarayda ykseldike karsndan git gide uzaklayor." "Ama onlar evli." Lizzie'nin akl almadndan vazgemeye niyeti yoktu. "Tanr'nn huzurunda evli bir iftler. Sr Robert karsn can istedii zaman bir kenara sptp atamaz. Hem de hibir neden yokken!" "Kraln ortada hi neden yokken iki karsn birden kenara attn unuttun galiba?" dedi William Hyde arbal ve moral bozucu bir sesle. "Soylularn da yardan fazlas karsn boamt. Kralie Mary tahta knca Protestanlarn zamannda evlenen tm Katolikler karlarn boamak zorunda kald. imdi muhtemelen Protestan din adamlar da ayn eyi yapmaya mecbur kalacak. Hibir kural ve kanun sonsuza dek ayn kalmaz, her ey deiimin bir paras. Evlilik artk anladmz anlamda evlilik deil." "Ama kilise..." "Kilisenin banda artk Kralie var. Parlamentonun karar. Kimse kar koyamaz. Ya kilisenin ba Sr Robert Dud-ley'nin bekr bir erkek olmasn isterse?" Lizzie Oddingsell'in rengi att. "Neden byle bir ey yapsn ki?" William Hyde'n nedenleri aklamasn istiyordu. "Dudley'yle kendisi evlenebilmek iin." William Hyde sesini iyice kst.

Lizzie ellerinin titrediini grmesinler diye, kadehini yavaa masaya brakp skt yumruklarn kucana koydu. Ban kaldrp aabeyinin yzne baknca aknl daha da artt; William Hyde'n yznde znt ya da aknlktan eser olmad gibi, aksine garip bir heyecann izleri vard. "Ya Lordumuz, ngiltere Kral olursa?" diye fsldad William Hyde. "Bir an iin Amy'yi unut, o kendi srgn ferma-: nn imzalad bile. Robert iin bu saatten sonra Amy diye bi260 Philippa Gregory ri yok, bunu sen de greceksin. Sor Robert'n durumunu dn! Bizi dn! Ya ngiltere Kral olursa? Bu bizim iin ne anlama gelir? Bu ne demek biliyor musun, kardeim?" & Amy sabahn erken saatlerinde Peder Wilson'in kiliseye gelip ar ahap kaplar ap kapda grnmesi iin sundurmada beklemeye balad. Peder kilise avlusundan girerken- bembeyaz elbisesinin iinde Amy'yi grnce bir ey sylemek yerine yumuak ve sevecen bir glmsemeyle karlayp kilisenin kapsn amaya kpyuldu. "Peder?" dedi yumuak bir sesle. "nce Tanr'ya anlat derdini, sonra bana," dedi peder ve Amy'yi kiliseye nden buyur etti. Peder, Amy'nin duasnn bitmesini, arkada bir eylerle megul olarak bekledi, Amy diz kt yerden kalknca da yanna gitti. "Bir sorun mu var?" "Baka bir mesele yznden kocam kzdrdm," dedi Amy aka. "Dolaysyla piskopos konusunu aamadm." Peder ban sallayarak karlk verdi. "Kendini bunun iin zme," dedi. "Sanrm yapabileceimiz pek bir ey yok zaten. Kralie kilisenin ba ilan edildi. Btn bapiskoposlar boyun emek zorunda." "Kilisenin ba m?" diye tekrar etti Amy. "Ama nasl olur?" "Sylendiine gre, kardei ve babasnn da sahip olduu sfat yeniden almaktan baka bir ey yapmam," dedi papaz. "Kimse onun bir kadn ve kadnca zaaflar olduunu anmyor bile. Kimse kocasna baml bir kadn figrnn nasl kilisenin tartmasz ba olabileceini sorgulamyor!" BAKRENN II 26l "Peki imdi ne olacak?" Amy korkuyla sordu. "Korkarm piskoposlar yerle yeksan edecek," dedi papaz istifini bozmadan. "Piskopos Bonner gz altna alnd bile, Kralie'nin nnde diz kmeyi kabul etmeyenler birer birer hapse atlyor. Sra yaknda dierlerine de gelecek." "Ya bizim piskoposumuz? Piskopos Thomas?" "Onun akbeti de dierlerinden farksz olacaktr, kurbanlk bir koyun gibi gidecek," dedi papaz. "lkenin stne karanlk bir perde inmek zere, sen ve bense kzm, dua etmekten baka hibir ey yapamayz." "Eer Robert'la konuma frsat bulursam muhakkak konuacamdan emin olabilirsiniz," diye sz verdi Amy. Aklna kocasnn ani gidii gelince gzleri buulanp uzaklara dald. "O byk bir adam ama zindanda tutsak olmann ne demek olduunu iyi bilir. Merhametlidir de, bu kutsal din adamlarnn ziyan olmasna gz yumacan hi sanmyorum." "Tanr seni korusun," dedi papaz. "Bu konuyu konuacak cesareti gsterecek insan bir elin parmaklarn gemez." "Peki ya siz?" diye sordu Amy. "Siz de yemin etmek zo-nnda m kalacaksnz?" "Piskoposlarla ilerini bitirdikten sonra sra benim gibi sradan adamlara da gelecektir," dedi papaz kendinden emin bir ekilde. "Ve ben de hazrlkl olmak durumundaym. Eer kalabilirsem, kalacam. Ben cemaate hizmet etmek iin ant itim. yi bir oban, srsn asla yalnz brakmaz. Ama eer Kralie Papa'ymasna huzurunda yemin etmem istenirse ne yapacam hi mi hi bilmiyorum. Szcklerin boazma saplanacandan phe yok. Belki de u anda benden daha iyilerin yapt gibi cezam neyse ekmeye raz olurum." 262 Philippa Gregory "Sizi inancnzdan tr ldrecek deiller herhalde?" Peder aresizce ellerini havaya kaldrd. "Eer mecbur kalrlarsa." "Peder, hepimiz ne yapacaz?" diye sordu Amy. Peder ban edi. "Verecek bir cevabm olmasn her eyden ok isterdim." & -Robert Dudley asabi bir ruh haliyle, sarayn kapsndan ieri frtna gibi girdiinde ortaln garip bir biimde sessiz olduunu fark etti. Kabul odasnda birka nedime ve saray grevlisi haricinde tek tk toprak sahibi vard.

"Herkes nerede byle?" diye srarla sordu Laetitia KnoJlys'e, banedime pencere kenarna oturmu, elindeki vaaz kitabn okuyordu. "Ben buradaym ya," dedi Laetitia da yardmsever bir tavrla. Robert'n kalar atld. "Kaydadeer birilerinden bahsediyordum." "te ben varm," dedi Laetitia, hi szn deitirmeden. "Hl buradaym." Dudley kendini tutamayp gld. "Bayan Knollys, sabrm zorlamasanz iyi olur. Uzun ve yorucu bir yoldan geldim, stelik inat bir kadnn yanndan bir dierine. Bence bir ncs de sen olma." "Ah, yle mi?" Laetitia iri gzlerini kocaman at. "Sizi bu kadar kzdran anssz kadn kim Tanr akna? Karnz m yoksa?" "Sizi ilgilendirmez. Kralie nerede?" "Sr William Pickering ile birlikte darda. ngiltere'ye dndnucn nuennz var m." BAKRENN II 263 "Elbette biliyorum, biz eski arkadaz." "Ona imrenmiyor musunuz? Bana kalrsa hayatmda grdm en yakkl erkek!" "Kesinlikle," dedi Dudley. "At m biniyorlar?" "Hayr, yrye ktlar. Bylesi daha samimi, yle deil mi?" "Siz neden onlarla birlikte deilsiniz?" "Yanlarnda hi kimse yok." "Kralie'nin dier nedimeleri?" "Hayr, hi kimse yok. Majesteleri ve Sr Pickering son gndr olduu gibi bugn de ba baa geziyor. Herkes kesin gzyle bakyor!" "Neye?" "Evlenmelerine. Kralie gzlerini Pickering'ten alamyor. Pickering de ellerini ellerinden ayramyor. Tam bir ak masal. Gerek bir balad misali. Guinevere ve Arthur gibiler!" "Kralie asla onunla evlenmez." Robert kendinden emin konusa da aslnda iine kocaman bir kurt dmt. "Neden evlenmesin? Avrupa'nn en yakkl adam, en az bir imparator kadar varlkl. Ayrca politika ve iktidar hrs da yok. Bylece Kralie lkeyi nasl ynetmek isterse yle ynetmeye devam edebilir. Bana kalrsa Pickering mkemmel bir e aday." Robert, Laetitia'y daha fazla dinlemeye tahamml edemeyeceini anlaynca tam arkasn dnmt ki Cecil'le karlat. "Affedersiniz, Sr William Cecil, ben de tam gidiyordum." "Ben yeni geldiinizi sanyordum oysaki..." "Saraya yeni geldiim doru, imdi sadece odama ekiliyorum." Robert fkesini kontrol altna alabilmek iin dudan yiyordu. 264 Philippa Gregory "Aramza dnmenize ok sevindim," dedi Cecil ve Dud-ley'nin yan sra yrmeye koyuldu. "Sizin fikirlerinize ihtiyacmz var." "Henz bir ey yapldn sanmyorum." "Kralie'yle mnasebetiniz..." Cecil sradan bir eyden sz ediyormu gibi grnmeye alyordu."Aranzdaki kuvvetli ba Kralie'nin ruhunu okuyor, hatta yaralarn saryor olabilir ama ben kraliyetin bekas iin zararl olmasndan endieleniyorum." "Kralie'ye bir ey sylediniz mi?" "Ben sylemedim." Cecil gln bastrmaya alyordu. "O gen ve k bir kadn. Sizin syleyebileceinizi dndm." "Neden ben?" "Tamam, ona bir ey sylemeyin. Ama bana kalrsa en azndan dikkatini databilirsiniz. Majesteleri'ne yeryznde baka yakkl erkekler olduunu da hatrlatabilirsiniz mesela. nne kan ilk bekr yakklyla evlenmek zorunda deil." "Ama ben evli bir erkeim," dedi Robert rktc bir sesle. "Sanrm unuttunuz, Sr Cecil! Yakkl, bekr stelik de varlkl bir adam karsnda ben kimim ki?" "Hatrlatmakta haklsnz," dedi Cecil uysalca ve taktik deitirdi. "Ama unutmayn ki, Kralie, Sr Pickering ile evlenirse her ikimiz de karlarmzn dizinin dibine dnmek zorunda kalrz. Pickering, Majesteleri'ne bu denli yakn olmamz istemeyecektir. Kilit grevlere kendi yaknlarn getireceine phe yok. Bu da bizim saraydaki grevimizin sona erecei anlamna gelir. Ben Burghley'e evime, siz de..." Cecil, Robert'n gidebilecei bir evi olmadn hatrlayarak sustu. "Nereye arzu ederseniz oraya dnebilirsiniz." "Mevcut birikimimle bir Burghley ina etmem mmkn grnmyor." Robert hrsland. BAKRENN II 265

"Evet, hal byleyse Pickering'in dili bir rakibinin olmas ikimizin de iine gelir. Bann dara dmesi. stedii her eyi kendi yntemiyle yapmay baaramamas. Karsnda bir rakibi yokken dmdz bir yolda glmseyerek gitmek kolaydr." Dudley samalklardan bktndan derin bir i ekip umursamaz bir tavr taknd. "Ben odama gidiyorum." "Sizi yemekte grebilecek miyim?" "Elbette yemee ineceim." Cecil glmsedi. "Sizi yeniden sarayda grdme memnun oldum," dedi tatl tatl. Kralie kendi yemeinin en iyi yerini Sr William Picke-ring'e, bir parasn da Robert'a gnderdi. Sofra toplanp mzisyen dans mziklerini almaya balar balamaz soluu pistte ald ve bir erkein kolundan dierine savrulup durdu. Pickering dansta kendisine ortak kmasndan rahatsz olsa da Sr Robert yznden glcn eksik etmezken Kralie de mutluluktan l l parlyordu. Robert Dudley, Laetitia Knollys'i dansa kaldrdnda, spanya elisinin ne kadar ho bir ift olduklarn Kralie'nin kulana fsldarken yakalaynca zevkten drt ke oldu. Elizabeth'in kskanlktan nasl da kpkrmz kesildii de gznden kamad tabii. Ksa bir sre sonra Kralie'nin, oyun ktlarnn getirilmesini istemesiyle gece yarsna kadar srecek bir oyun fasl balayverdi. kili salonda kendilerinden baka kimse yokmu gibi rahat davranrken Sr William Pickering erkenden odasna ekilmeyi tercih etti. 266 Philippa Gregory i Temmuz i 55 9 eogili cll)illiam, Paris elisi Sr Nicholas Throckmorton, Cecil'e ifreli dillerinde bir mektup yazm, mektubu da Cecil'e ulaklardan biri henz ulatrmt. inanlmaz haberlerim oar. "-Xral bugn bir tumuoada ar yaraland, hekimler u anda banda. (Sylediklerine baklrsa yaralar ar oe yaama ans olduka az. Ger kral kaybedersek, Transa kraliyetini uise ailesinin ynetecei aikr. (phesiz ^skoyadaki akrabalar SMaryyi desteklemek iin de annda askeri birlikleri yola karacaklardr. (Sonra da kzlar ^skoya kraliesi Salary iin ingiltere ye saldrrken bir an bile dnmeyeceklerine bahse girerim uise ailesinin Darlk, g ve kararll ile Katolik camiasnda grdkleri kabul de hesaba katarsak sonucun ne ynde olaca aslnda maalesef belli, yngiltere tahtnda henz yeni oe ok gen bir kadn, tahttaki hakk tartlrken oe bir varisi yokken hem de.. Tanr akna oe lkemizin bekas iin snrlarmz savunmak zere ordunun harekete geirilmesi hususunda ''Kralieyi ikna edin Ger bu arpmaya girmezse kraliyeti nasl kaybettiini kendisi bile anlayamayacak. Sfiyrca ben eer erken dao-ranrsak hl bir ansmz olabilecei kansndaym 'Kral lrse size annda yazacam Tlua edelim de kral yaasn, aksi takdirde ingiltere byk tehdit altnda olacak! Nicholas Cecil mektubu tam iki kez batan sona okuduktan sonra minenin en dibine frlatp att ve ardndan da ban elleriBAKRENN II 267 nin arasna alp uzun sre ylece oturdu. Grne baklrsa ngiltere'nin akbeti u anda Fransa Kral II. Henry'yi iyiletirmeye' alan hekimlerin ellerinin maharetinde yatyordu. ngiltere'nin gvenlii Kral II. Henry'nin de imzalad Cateau Cambresis anlamas ile garanti altna alnmt. Kral olmazsa, ne bir garantr, ne bir garanti, ne de gvenlikten sz etmek mmkn olacakt. Kral yaamn kaybederse Fransa'nn, ta-mahkr Guise Ailesi, valyelerini acmaszca skoya'nn stne salacak, sonra da gzn ngiliz topraklarna dikecekti. Kap vuruldu. "Evet?" dedi Cecil sakince. Sesinde korktuunu belli eden hibir iz yoktu. Gelen yardmclarndan biriydi. "Haberci," dedi uzatmadan. "eri gnder!" eri giren adamn yol yorgunluu her halinden belliydi. Gnlerce at stnde yol almaktan beli tutulmu, iki bklm duruyordu. Cecil lo kta dikkat kesilince gelenin Sr James Croft'un en gvendii muhbiri olduunu fark etti. "William! Seni grmek ne gzel, bir sandalye eksene!" Cecil'in nezaketi karsnda bitkin muhbir saygyla eilip gzne ilien ilk sandalyeye kendini brakt. "Ayaklanma kara sular indi," dedi aklama yaparcasna. "Her tarafm su toplad. Lordum haberlerin nemli olduunu syledi." Cecil ban sallayp muhbirin devam etmesi iin beklemeye koyuldu.

"Lordum, Perth'te ilerin rndan, Protestan Lordlar'n ise zvanadan ktn haber vermemi istedi. Fransa Kraliesi vekili Protestan Lordlar'n galeyanyla baa kamayacan dnyormu. skolar arpmak iin can atyor, oysa Kralie'nin scak temasa cesareti yok." Cpril ban; saad: 268 Philippa Gregory "Protestanlar Edinburgh'a doru tm manastrlar yerle yeksan ediyor. Sylenene baklrsa Edinburgh Kalesi'nin kaptan taraf tutmayacak, kanun deiene kadar kale kaplarn kimseye amayacakm. Lordum'un kendi grne gre, Kralie vekili Leith Kalesi'ne geri ekilmek zorunda kalacakm. Lordum eer kumar oynamaya varsanz tm varln Knox adamlarna aktmaya hazr olduunu syledi. Kanlarnn kaynadn ve bileklerinin bklmez olduunu da not dt." Muhbirin anlatacak baka eyi kalp kalmadn anlamak iin Cecil beklemeye devam etti. "Hepsi bu kadar!" "Teekkr ederim," dedi Cecil. "Peki sen ne dnyorsun? ok sava grdn m?" "Bana kalrsa hepsi birer azgn canavar," dedi adam dobra dobra. "Dorusu ne dostum, ne dmanm olmalarn isterdim." Cecil glmseyerek karlk verdi. "Onlar bizim soylu mttefiklerimiz," dedi kararl bir sesle. "Ve her gn onurlu mcadelelerinden galip kmalar iin dua etmeliyiz." "Hepsi ahlaksz birer yamac, ekirge srs gibiler," diye karlk verdi adamsa inatla. "Bizim iin Fransa'y alt edecekler," diye onu yreklendirmeye alt Cecil de, bakasnn yapamayaca bir gz-karalkla. "Eer biri soracak olursa, onlar meleklerin tarafnda! Sakn aklndan karma." O gece, William Cecil'in getirdii haberler Elizabeth'in tadn kard, bu vzden de birbirlerini damdaki iki kedi giBAKRENN II 269 bi husumetle kesen ne Sr Robert Dudley ile, ne de Sr Pickering ile dans etmeye yanat. Fransa kral lm deinde can ekiirken ve tahtn varisleri ngiltere'ye saldrmaya hazrlanrken Robert Dudley ile William Pickering neye yarard? lkenin en cazibeli, lkenin en arzulanr erkeini neye yarard? Robert Dudley, Kralie'ye glmsyordu ama Elizabeth gzlerine inen puslu perdeden Dudley'nin glmsemesini gz bile grmyordu. ylesine bayla selam verip dikkatini baka yne evirdi. Avusturya bykelisine bir sandalye ekip oturmas iin onu yanna ard. Aridk Ferdi-nand'dan konumak istiyordu. ngiltere'nin gvenliini garanti altna alacak kadar byk bir ordu ve spanya'nn tm gcn arkasna alarak gelecek olan Ferdinand'dan. "Biliyorsunuz, yalnzl aslnda hi sevmiyorum," dedi Elizabeth yumuaka, Robert'n stne kilitlenen baklarna aldr etmeksizin konuuyordu. "Ben sadece her gen kadnn yapaca gibi doru insann gelmesi iin sabrla beklemeyi tercih ettim." Greenwich'e geri dndklerinde saray yaz dnemine girmeden nce son kutlama iin Robert byk bir turnuva daha dzenlemeyi planlyordu. Kew'daki gzelim evinde, uzun, byk alma masasna rulo rulo ktlar ymt ve katibi de karlaacak valyeleri iftlere ayryordu. Robert bu turnuvann gller turnuvas olacana karar vejdi. Krali-e'nin turnuvay seyrederken oturmas iin gllerden bir ardak yaplacakt. Lancaster'n krmz, York'un beyaz ve Galicia'nn iki rengi birletirerek ngiltere'nin en byk iki 270 Philippa Gregory eyaleti arasndaki dmanl tatlya balayan iki renkten ahenkli aranjmanlar yaplacakt. Kralie'nin Greenwich Sa-ray'ndan kp turnuva alanna kadar geecei yollara dizilen gl pembesi elbiseli ocuklar, ayaklarna gl yapraklan serpecekti. Turnuva alannn kendisi de gllere boulacakt ve tm katlmclarn da zrh ve silahlarna gl ilitirmeleri tembihlenmiti. Kk bir kortej Elizabeth'i turnuva alannda Gller Kraliesi olarak karlayp bana goncalardan yapma bir ta geirecekti. Tren boyunca gl esansl ekerlemeler ve gl suyu ikram edilecekti, ak hava bile gl esanslarna bulanacak, hava bile gl kokacakt, ayrca mzrak alan da gl yapraklaryla bezenecekti. Turnuva o gnn en nemli olayyd. Dudley, Sr William Pickering'in ok gl bir rakip olduunun farkndayd: Sarn, yakkl, iyi giyimli, zengin bekr, kltrl, grgl ve eitimli. Kadnlar nasl etkileyeceini ok iyi biliyordu, koyu mavi gzlerindeki lt karsnda kendinden gemeyecek kadn olmasa gerekti. Kralie de oktan bu gen ve etkileyici adamn

cazibesine kaplmt. Zengin bir anne babadan gelen Pickering'in insanlara tepeden bakan bir edas, gpta edilecek bir zgveni vard. Hibir zaman Robert kadar dmemiti ve rahat cazibesinden, gleryzl ifadesine kadar her bir zellii, hayatn kendisine kibar davrand belli olan ve gelecein de gemi kadar parlak olacana inanan bir erkek olduunu gsteriyordu. Dudley iin en kts, Elizabeth yarn Pickering'le evlenmek istese onlar yolundan alkoyacak en ufak bir engel bile olmayyd. Kralie arab biraz fazla karsa, Pickering birka gzel sz sylese ve -Pickering de safi batan karan bir adamd zaten- deersiz bir prlanta yzk hediye etBAKRENN II 271 se, iini, konumunu, evini ayaklan altna serse Elizabeth yelkenleri hemen suya indirecekti. Robert, turnuvaya katlan valyelerin kendi aralarnda Kralie'nin Pickering ile evleneceine dair bahse girdiine ahit olmutu. Kralie'nin sonbahara kalmadan Pickering'le evlenecei konuuluyor, hatta bu kadarla da kalmayp Majesteleri'nin, Robert gibi esmerlerden ziyade sarn adamlar sevdiinin dedikodusu yaplyordu. Kralie tahta ktndan beri Robert, Elizabeth'in gznden dmemek iin pek ok rakiple mcadele etmek zorunda kalmt. Elizabeth flrtz ve davetkr bir kadnd, sradan bir ift gzel sz ya da uyduruk bir hediyeyle bile gnln kazanmak mmknd. Ama bu kez Sr William Pickering dierlerinin aksine olduka gl, hatta ok gl bir rakipti. Haddi hesab tutulamayan bir serveti vard ve srf bu bile hazinesi bombo bir kraliyetin tahtnda oturan bir kadn iin yeterince cazipti. Pickering, Elizabeth'in en eski arkadalarndan biriydi.-Onca varta atlatan gen bir kadn iin vefa ve sadakatin ne denli byk anlam tadn anlamak zor deildi. Ama her ey bir yana, Pickering gen, yakkl ve bekr bir erkekti. stne stlk Protestan'd da... Tm bunlar bir araya gelince ikiliyi yan yana grenler iin dedikodu kazan kaynamaya balyordu. Pickering karsnda kimse kp da Majesteleri'ne onun aslnda evli bir adam olduunu ya da zamannda vatan haini damgas yediini, ona bu kadar nem vermesinin delilik olduunu syleyemiyordu. Her ne kadar Robert'n saraya beklenenden erken dnmesi Pickering'in ykseliini baltalas.a da ta-rnamen engel olamamt. Kralie, ngiltere'nin en yakkl iki erkeinin gznn nnde birbiriyle yarmasndan alenen haz alyor, bunu belli etmekten de asla ekinmiyordu. 272 Philippa Gregory Dudley, sert bir darbeyle turnuva esnasnda Pickering'i saf d brakabilmenin, tercihen o yakkl yzne sert bir darbe vurabilmenin hayalini kuruyor ve turnuvada ekiecek valye elemesinde kendisini Pickering ile denk drmeye alyordu. Kaps alnmadan aniden aldnda Sr Robert nndeki ie dalmt. Telala ayaa frlad, eli gayri ihtiyari belinde tad mzrana gitti. Bir ayaklanma ktn ya da korkulan suikastnn sonunda kapya dayandn dnerek kalbi yerinden kacak gibi atmaya balad. Ama .gelen Kralie'nin bizzat kendisiydi, hem de bir bana. Yannda tek bir nedime ya da muhafz dahi yoktu. Beti benzi atm, solgun grnyordu. Hi dnmeden kendini Robert'n kollarna brakrken dudaklarndan sadece kelime dkld: "Robert, kurtar beni!" Robert hemen Elizabeth'e doru atld ve onu kollarna j ald. Elizabeth'in nefes almak iin savatn, saraydan Ro- | bert'in evine kadarki tm yolu koarak geldiini ve n ka- | pdaki merdivenleri ikier ikier ktn anlyordu. 1 "Ne oldu, akm?" Robert telaa kapld. "Ne oldu, syle 1 bana?" "Bir adam," Elizabeth'in nefesi kesiliyordu. "Peimde bir adam var." Robert, elini Kralie'nin belinden ayrmadan uzanp duvarda asl duran klcn ald. Kapda iki muhafz tetikte bekliyordu, yzlerine baklrsa Kralie'nin bu ani ziyareti onlar da artmt. "Kimseyi grdnz m?" diye sordu Robert aksi aksi. "Kimseyi grmedik, Sr!" "abuk gidip etraf gzden geirin." Robert baylmak zere olduunu dnd Kralie'ye dnd. "Nasl bir tipti?" & BAKRENN II 273 "yi giyimli, stnde kahverengi bir takm vard, Londral tccarlara benziyordu. Baheden nehir kysna inerken takip etmeye balad, peimden birinin geldiini anlaynca hzlandm.

Ben komaya balaynca o da komaya balad. Beni ldrmeye gelen Papa taraftarlarndan biri olduunu sandm..." Elizabeth'in korkudan nefesi kesildi. Robert duyduklar karsnda afallayan katibine dnd. "Onlarla birlikte git, muhafzlar ve Kralie'nin mtekaitlerini de arn. stnde kahverengi takm olan bir adam arayacaksnz. Eer bir kaya binmi uzaklayorsa siz de bir kaya atlayp peine dn. Onu sa istiyorum. Hem de hemen!" Robert adamlarn gnderip Elizabeth'in yanna dnerek onu salona gtrd. Arkalarndan da kapy kapatp srgledi. Nazik bir tavrla Elizabeth'in sandalyeye oturmasna yardm edip panjurlar kapad. Klcn da knndan karp masann stne koydu. "Robert o adam benim iin geldiini sandm. Beni ldreceini sandm, hem de kendi bahemde yrrken." "Artk gvendesin, akm," dedi Robert nazike. Eliza- ": beth'in nnde melip elini ellerinin arasna ald. Kralie'nin elleri buz gibiydi. "Yanmda gvendesin, merak etme!" "Ne yapacam, nereye kaacam bilemedim. Aklma sadece sen geldin!" . "Dorusunu yaptn. Koarak byk bir cesaret rnei gsterdin." "Hayr, gsteremedim!" Elizabeth anszn kk bir ocuk gibi gzyalarna bouldu. Robert, Elizabeth'i oturduu sandalyeden kaldrp ban boynuna yaslad. Korkudan ter basan yznn scakln 274 Philippa Gregory ve yanaklarndaki gzyalarn hissedebiliyordu. "Robert, yeterince cesur davranamadm. Bir kralie byle davranmaz, davranmamal. Bense bir hi gibi davrandm. Kk bir kz ocuu gibi korkudan dm patlad benim. Ne muhafzlar arabildim, ne de barabildim. Arkam dnp o adam her kimse gzda vermeye bile cesaret edemedim. Sadece kotum, o hzlandka daha da hzl kotum. "Sadece ayak seslerini duyuyordum. Peimden geliyordu, ben hzlandka o da hzlanyordu. Ve tm yapabildiim..." Bir kez daha hkrklara bouldu. "Kendimi aptal bir ocuk gibi hissediyorum! Kendimi aptal gibi hissediyorum! Dardan bakan benim bir udi kz olduumu zannederdi..." inde bulunduu durumun kendisini kk drdn dnd iin ban Robert'n omzundan kaldrmaya bile ekiniyordu. "Aman Tanrm," dedi kalbi krlm biri gibi. Robert, usul usul Elizabeth'in ban omzundan kaldrp gzlerinin iine bakt. "Kimsenin hakknda ne dneceinin bir nemi yok. Zaten kimse de hibir ey bilmeyecek," dedi yumuack bir sesle. "Olanlar ikimizin arasnda sr olarak kalacak." Elizabeth nefesini tutarak ban sallayp onaylamakla yetindi. "Hem birisi bilse bile, kimse seni peinden bir adam gelirken korktuun iin sulayamaz. inde bulunduun tehlikenin farkndasn. Yerinde kim olsa korkard, zellikle de bir kadn! Ve unutma sen her ne kadar kralie olsan da, ayn zamanda bir kadnsn da... Hem de ok gzel bir kadn!" gdsel olarak Elizabeth yzne den bir tutam sa kulann arkasna sktrd. "Arkam dnp ona meydan okumalydm." BAKRENN II 275 Robert ban sallad. "Tam da en doru olan yaptn. Delinin biri de olabilirdi, ya da herhangi biri! Yaplabilecek en iyi ey gelip beni bulmand. Ve imdi artk yanmda olduuna gre korkmamalsn, gvendesin inan bana! " Elizabeth, Robert'a biraz daha sokulunca gen adam Kralie'yi skca sard. "Kimse senin soyundan da phe edemez," dedi Elizabeth'in bakr rengi salarna sokulup. "Kzl salarndan hzl kk ayaklarna kadar sen gerek bir Tudor'sun! Sen benim Tudor Prensesim'sin ve hep de yle kalacaksn. Baban biliyorum, hatrlasana baban seni nasl arrd: Benim canm kzm Bessie! Ben de oradaydm. Sesi imdi bile kulamda nlyor. Baban senin gerekten kanndan olduunu, z kz olduunu biliyordu. Bunu sende biliyorsun ve artk benimsin." Elizabeth kafasn evirdi, Robert'a biraz daha sokulup dudaklarnda hafif bir - tebessmle gzlerini gen adamn gven veren baklarna kilitledi. "Senin mi?" "Evet, benim!" Robert dudaklarn Elizabeth'in dudaklarna yaklatrp tutkulu bir pck kondurdu. Kralie de ona bir an kar koymad. Hissettii dehet ve daha sonra kollarnn arasnda duyduu gven tesirli bir ak iksiri kadar etkiliydi. Robert korkudan ter iinde kalan Elizabeth'in kokusunu ve yeni bir uyan duyduunu hissedebiliyordu. Dudaklarndan yava

yava boynuna, sonra da elbisenin yakasna, Elizabeth yava yava nefes alrken elbisenin dantel korsesini zorlayan gslerine indi. Sor Robert ban Elizabeth'in koynuna gmnce Kralie adamn sivri enesinin ve mahir dilinin dokunularyla iridldi, bir kahkaha atp nefesini hzlandrd. Derken Robert'n elleri Kralie'nin salarna gitti. Firketeleri tek tek skp att, sonra da ban geri iterek dudaklar276 Philippa Gregory n bir kez daha buluturdu ve bu kez Elizabeth'in aznda terinin tad vard. Robert bu kez gen kadnn tadna daha iyi vard, dudaklarn defalarca srd, her yerini yalad, ateli arzularn ona da geirdi ve sanki mideye indirmek istedii bir yiyecekmi gibi aznn suyu akarak pt Elizabeth'i. Kollarnda Elizabeth'le koltuktan kalkt, Elizabeth de kolunu Robert'n boynuna dolad, Robert masann stndeki ktlar elinin tersiyle yere iterek onu masaya yatrd, kendisi de azgn bir hayvan gibi stne kt, her yerini kaplad. Robert'n baca Elizabeth'in bacaklarnn arasndayd, elleri elbisesinin altnda geziniyordu, ona dokunmak istiyordu ve Elizabeth,' Robert'n dokunular altnda eridi, onu kendine ekti, azn iyice ap pcklerine izin verdi, Ro-bert' her yerinde hissetmek iin yanp tutuuyordu. "Elbisem!" Elizabeth hsran iinde bard. "Otur!" diye buyurdu Robert. Kralie masada dorulup Robert'n britleri daha kolay zebilmesi iin srtn dnd. Robert telala btn britleri zp elinde kalan kuma parasn odann bir kesine frlatt. Gen adam tutkulu bir i ekile ban Elizabeth'in lk tenine dayad, belinden gslerine doru aralksz pckler konduruyordu. Kendi yeleini de aceleyle karp odann bir kesine frlatt ve gmleinin dmelerini koparrcaslna at. Atletik vcuduyla Kralie'yi etkilemek ister gibi gsn yzne dayayp kendini Elizabeth'in pckleri arasnda bir haz dehlizine brakt, Elizabeth de vahi bir kedi gibi yzn Robert'a srtyordu. Robert'n parmaklar Elizabeth'in eteiyle oynad ve sonra daha fazla sabredemeyerek eteinin balarn zp gen Kralie'nin stun gibi bacaklanndan aa syrd, sonra da kendini tutamayp elini bacak arasna dayad. BAKRENN II 277 Robert'n daha ilk dokunuuyla kendinden geen Elizabeth srtn yay gibi kvrd ve kendini Robert'n ellerine bastrd. Robert geri ekildi, pantolonunun dmesini zd, pantolonu aa indirdi ve Elizabeth'in erkekliinin gcn ve dayanklln grnce nefesini tuttuunu ve Robert ona doru gelirken i geirdiini duydu. Kap ard ardna yumruklanmaya balad. "Majesteleri!" diye acilen bard biri. "yi misiniz?" "Kapy krn!" Daha derinden gelen bir ses belli ki n-dekilere emir veriyordu. Kapya muhafzlarn tn anlayan Elizabeth inleyerek aniden srayp Robert'n elinden kurtularak kendini odann bir kesine att. "abuk giyinmeme yardm et," diye fsldad aceleyle, sk dantelli korsesini hl zonklayan gsne bastrd ve korseyi balasn diye Robert'a srtn dnd. Robert ise pantolonunu ekiyor, gmleini ilikliyordu. "Kralie burada ve yanmda gvende. Benim Robert Dudley," diye seslendi. Sesi olaand bir ykseklikte kyordu. "Kim var orada?" "krler olsun, Tanrm! Benim Sr Robert, bamuhafz. Kralie'yi odasna geri gtrmeye geldim." "O..." Robert bir yardan da Elizabeth'in stn ban dzeltmeye alyordu. Kardan baknca neredeyse kusursuz grndne kanaat getirince darda bekleyenlere seslendi. "Majesteleri geliyor. Orada bekleyin! Ka adamnz var?" "On tane, Sr!" "Kapy tutmas iin sekiz adamn brakp gidip on kii daha getir." Robert zaman kazanmaya alyordu. "Majeste-leri'ni riske atamam." 278 Philippa Gregory "Pekl, Sr." Adamlar Robert'n szn dinleyip fazladan adam almaya gitti. Elizabeth ban edi ve eteini belindeki kua balamaya alt. Robert yeleini yerden kaldrp srtna ge-iriverdi. "Salarn?" diye Elizabeth'in kulana fsldad Robert. "Firketelerimi bulabilir misin?" Elizabeth salarn ufack tutamlar halinde alp buruyor ve Robert'n dokunuundan sa kan abanoz rengi taraklarn altna sokuturuyordu. Robert dizlerinin stne kp masa ve-sedir

altlarnda firketeleri aramaya koyuldu. Nitekim drt be firketeyi toplayp Kralie'ye uzatt. Elizabeth hzlca tokalar kafasna takt ve en ste de pelerininin kaponunu ekti. "Nasl grnyorum?" Robert ona sokuldu. "Dayanlmaz!" Kralie kahkahasn darda bekleyen muhafzlar duymasn diye elini azna kapad. "Ne yaptm anlar miydin peki?" "Hem de bir bakta!" "Ne ayp! Peki bakas da anlar m sence?" "Hayr. Kotuun iin byle grndn sanacaklar." Elizabeth kendisine yaklaan Sr Robert' eliyle durdurdu. "Ltfen daha fazla yaklama," dedi Elizabeth, ok da kararl olmayan bir tavrla. "Sadece elimi tut." "Akm, benim olmalsn." "Sen de benim." Kap nndeki ayak sesleri ykseldiinde ikisi de nefesini tutmu, birbirini szyordu. "Sr Robert?" "Evet?" "Yirmi adammla Majesteleri'ni almaya hazrm." BAKRENN II 279 "Kapdan uzak durun," dedi Robert. Klcn eline alp nce oturma odasnn kapsn, sonra da srgl d kapy at. Dikkatlice kapy nce aralad. Dardakiler sahiden de Kralie'nin adamlaryd, onlar tanynca kapy ardna kadar at. "Majesteleri gvende," dedi ve adamlarn Kralie'yi grmesine izin verdi. "Merak etmeyin." Muhafzlarn hepsi ayn anda Kralie'nin nnde diz kt. "krler olsun, Tanrm," dedi birisi. "Odanza kadar size elik etmemize msaade eder misiniz, Majesteleri?" "Evet." Elizabeth'in sesi bir fsltdan farksz kyordu. "Sr Robert, bu akam yemeinizi benimle birlikte zel odamda yiyeceksiniz." Robert saygyla eilerek karlk verdi. "Siz nasl emrederseniz, Majesteleri." . tem "zgn nk hayalkrklna urad." Amy, yemek masasnn etrafnda toplanan ev sahiplerine herhangi bir konumaya kald yerden devam ediyormu gibi durup dururken anlatmaya balad. William Hyde, Amy'ye belli etmeden karsna bir bak att. Amy bunu sk sk yapar olmutu, Bay ve Bayan Hyde' grdklerinin herhangi bir ift arasnda geebilecek sradan mnakaaya tank olduklarna dair ikna etmeye alyordu. Ama asl ikna etmeye alt phesiz ncelikle kendisiydi. "Sanki bu yaz iine girebilecekmiiz gibi bir intiba yaratrken byk aptallk ettim dorusu. te imdi yaz sarayda kalp Kralie'yle birlikte geirmek zorunda. Elbette hayalkrklna urar, yle deil mi?" 280 Philippa Gregory "Ah, evet haklsn." Lizzie Oddingsell her zamanki sada-katiyle Amy'yi onaylamasa da ona tam destek veriyordu. "Onu yanl anladm." Amy kald yerden devam ederken garip bir kahkaha patlatt. "Salak olduumu dnebilirsiniz ama ben hl evliliimizin ilk gnlerinde kurduumuz hayallerin geerli olduunu dnyordum. O zamanlar ikimiz de birer ocuktan farkszdk. En byk idealimiz bir gn kendimize ait kk bir ev ve verimli arazilerimizin olmasyd. Ama artk Robert'a bu kadar yetmiyor elbette." "Daha byk bir yer bakacak msnz?" Alice Hyde merakla sordu. Lizzie oturduu yerden, kardeinin karsna sert bir bak att. "Tabii ki," dedi Amy arballkla. "Planlarmz deimedi. Lordum'un tam olarak ne istediini kestirememi olmak tamamen berkim hatam. Ama artk ne istediini bildiime gre ne bulmam gerektiinin de farkndaym. evresi usuz bucaksz arazilerle evrili geni ve gzel bir bahe iinde ferah, gsterili bir malikne istiyor." "iniz ok dorusu." William Hyde, Amy'nin hevesini krmak istemiyordu. "Kars olarak stme den grevi elbette yapacam," dedi Amy ciddi ciddi. "Tanr'nn bana bitii pay bu, kocam yar yolda brakp hayalkrklna uratamam."

Elizabeth ve Dudley, Kralie'nin Greenwich Saray'ndaki zel odasnda karlkl oturduklar masada ba baa kahvalt ediyordu. Kew'dan dndklerinden beri her sabah ayn sahne tekrarlanyordu. kilinin arasnda bir eylerin ekil BAKRENN II 281 deitirdii herkesin dikkatini ekmi ama kimse gelimeye bir anlam verememiti. Aslnda Elizabeth de bu ani deiime kendi iinde bir anlam veremiyordu. Durum kesinlikle Robert'a besledii gl arzulardan kaynaklanmyordu, nitekim gen kadn Dudley'ye ok uzun zamandan beri gl duygular besliyordu. Kald ki, baka erkekleri de arzulad olmutu ama o her seferinde tutkularn bastrmadaki ustaln konuturmay becermiti. Elizabeth'in, Robert'a kar yaklamn deitiren aslnda gen adamn ona alad gven duygusu olmutu. Kendisine hizmet etmekle grevli bir saray dolusu adam ve Cecil'in says bile bilinmeyen casuslar ve onca muhafz dururken Kralie bir an bile dnmeksizin tehlike annda gvenebilecei tek insan oymu gibi, Sr Robert'a komutu. Bir ocuk gibi korkudan hkrklara boulduunda da bir baba ya da bir aabey seveoenliiyle kendisini teskin edip yattran Robert olmutu. Tabii Elizabeth tm bunlar Robert'a syleyemedi, kendine bile itiraf etmekte zorlanyordu ya zaten... Bildii tek bir ey vard, o da baz eylerin deitii. O kendini gstermiti, Robert'n tek gerek, arkada olduunu. Yalnz saylmazlard. hizmetkr servis yapyor, masann her iki ucunda da birer yamak bekliyor, Kralie'nin nedimeleri ise pencere nnde toplanm, kendi aralarnda sohbet ediyordu. Ak arklar alp syleyen mzisyenler de cabasyd. Robert asil Kralie'nin bir kez daha kendini ondan korumak iin etrafna byle bir duvar rdn grnce hayalkrkln, fkesini ve ona olan arzusunu bastrmak zorunda kald. Robert ve Elizabeth yemekten sonra scak ve samimi bir sohbete koyuldu. Elizabeth, Robert'n ilgisi karsnda ken282 Philippa Gregory dinden gemi, baygn baklarn nn gzlerinden ayramyordu. Kahkahalar ard ardna sralyor, batan karc eyler sylyordu. Bir ara ayayla masa rtsnn altnda Robert'n paasn svam, bileine srtnyordu. Ancak yine de herhangi bir bahaneyle yalnz kalmalar iin salondakileri dar kartmay teklif etmedi. Robert grne gre arzularndan etkilenmemi gibiydi, gayet mkellef bir kahvalt etti, peetesiyle dudan siler gibi yapt, hizmetli parmaklarn silsin diye elini ne uzatt ve masadan kalkt. "Sizi yalnz brakmalym, Majesteleri!" Elizabeth aknln gizleyemedi. "Bu kadar erken mi?" "Harada grmem gereken birka kii var, gller turnuvasnn son hazrlklarn tamamlamalym. lk mzrak yarnda atmdan olmak istemiyorum." "Haklsn, ama ben leye kadar benimle vakit geireceini dnyordum." Robert duraksad. "Siz nasl emrederseniz." Kralie'nin kalar atld. "Sizi atnzdan ayracak deilim, Sr Robert." Robert, Elizabeth'in elini tutup saygyla nnde eildi. "Kew'daki odandayken beni bu kadar abuk brakmyordun." Robert yaklanca Kralie kulana fsldad. "O zaman beni bir kadnn bir erkei yannda istedii gibi istiyordunuz ve ben de size o ekilde gelmek istiyorum," dedi Robert saldrya geen bir ylan hzyla. "Ama bu sabah beni bir saray grevlisi olarak huzurunuza ardnz. Eer istediiniz buysa emrinizdeyim, Majesteleri. Her zaman. Tabii ki." Satran oynar gibiydiler. Elizabeth, Robert' nasl bir hamleyle alt edeceini dnrken ban evirdi. BAKRENN II 283 "Ama ben daima kralie kalacam," dedi Elizabeth. "Ve sen de saray grevlilerinden biri olacaksn." "Benim iin bu kadar bile kfi," dedi Robert ve sonra da fsldaynca Elizabeth de onu duymak iin eilmek zorunda kald, "ama ok daha fazlasna zlem duyduumu da bilmelisin, Elizabeth." Elizabeth, Robert'n kokusunu iine ekti ve elinin, Robert'n elinin iinde titrediini hissetti. Geri ekilip Robert'n gidiini seyretmek iin kendini zorlamas gerekti. Robert da Elizabeth iin

bunun neye mal olduunu ok iyi biliyordu, onun dokunuundan bir saniye ayrlamayan ok kadn tanmt ne de olsa. Elizabeth'e gld, koyu, kasvetli, bilen glyle gld ve yerlere kadar eilip kapya yneldi. "Her ne emrederseniz emredin, mrmn sonuna kadar gnlmn kraliesi olacanz bilin." Robert bir kez daha eilip vakur bir ifadeyle odadan kt. Elizabeth, Robert'n gitmesine engel olmasa da onsuz huzur bulamyordu. Ut hocasn arp biraz' almay denedi ama yapt ilk hatada fkelenip dersi yarda, kesti. alma masasna oturup Cecil'in gnlk olarak tuttuu raporlar okumaya koyuldu ama skoya meselesi konusunda Cecil'in yapt uyanlar umurunda bile olmad. Elizabeth lke meseleleriyle daha yakndan ilgilenmesi gerektiinin farkndayd; ngiliz paras gittike deer kaybediyor, sko topraklarnda gerilim her geen gn- biraz daha trmanyor, Fransa kral lm deinde olduu iin ngiltere giderek uurumun kenarna yaklayordu. Ama Kralie bunlarn hibirini dnmek dahi istemiyordu. Can s284 Philippa Gregory klmt, elini alnna dayad ve barmaya balad: "Ateim var! Ateim var!" Elizabeth'in feryadn duyan nedimeleri, annda bana t, Kat Ashley ve Blanche Parry de acilen Kralie'nin yanna arld. Yatana gtrlen Kralie'nin bandaki kalabalk da zorla datld. u halde kimsenin kendisine dokunmasna tahamml yoktu. "Panjurlar kapatn, gne gzme giriyor!" Halayklar hekim aracak olduysa da Elizabeth iddetle kar kt. "Kimseyi grmek istemiyorum," dedi. Sakinletirici, ate drc ve rahatlatc bir urup hazrlamay teklif ettiler ve yine reddedildiler. "Hibir ey istemiyorum!" diye bard avaz avaz. "Hepiniz kaybolun! Kimsenin bamda ve kapmn nnde beklemesini istemiyorum. Herkes salonda otursun, zel odamda olmanz da istemiyorum. Uyuyacam ve sakn ola kimse beni rahatsz etme gafletine dmesin!" Kralie'nin tepkisinden sonra herkes il yavrusu gibi dalarak salonda toplanp fsldamaya koyuldu. Elizabeth st ste kapal iki kapnn ardndan bile salondan gelen mrltlar duyabiliyordu. Al basan yzn yastna gmp kollaryla kendine sarld ve incecik vcudunu smsk tutarak ylece yatt. h Sr Robert turnuva alannda bir aa bir yukar at biniyordu, atyla alann ucuna kadar gidiyordu, sonra hayvan dndrp en batan turlamaya koyuluyordu. Bir saatten beri pratik yapyorlard. Her ey atn dmdz bir izgide komak istemesine balyd ve alanda bir baka at, hem de bir BAKRENN II 285 sava at, stnde bir valyeyle bir utan bir uca frtna gibi esiyor, tozu dumana katyordu, iki hayvan arasnda ok ufak bir fark vard. Sr Rbert'n at baka yne sapmama-lyd, yolunu deitirmemeli, en .ufak bir kayma yapmamalyd, hatta Sr Robert tek mzran indirirken ve dizginleri tek eliyle tutarken yerinde sallansa ve sarslsa' bile at ayn izgide kalmay baarmalyd. Robert atyla kendi evresinde dnd, izginin stnden ekin gitti at, sonra gene dndler ve bu sefer hayvan drt nala kotu. Robert atn dizginlerini ekince hayvan burnundan soluyordu ve boynu terden parlyordu. Sr Robert at "bir kez daha evirip ayn izgide gene koturdu. v Avlunun giriinden bir alk koptu. Binicilerin ieri girip dar kt kapda hizmei bir kz dikiliyordu, omzuna bir al atmt, kafasnda balk vard ve aradan bir tutam kzl sa frlamt, kz beyaz tenliydi ve gzleri simsiyaht. "Elizabeth," dedi Robert, hafiften muzaffer bir edayla, Kralie'yi tanynca hemen yann a doru seirtti. Atn durdurup eyerden indi ve yere atlad. Bekledi. Kralie dudaklarn srp nce yere, sonra Rbert'n gzlerinin iine bakt. Robert, Kralie'nin baknn terleyen keten gmleinin gsn slatt noktaya, binici pantolonuna ve deri binici izmelerine takldn ve tekrar yzne dndn fark etti. Yayd kesif ter kokusunu iine ekerken burun kavaklar geniledi, onu bir kez daha tepeden trnaa, parlak sabah gnei altndaki koyu renk salarn szerken gzleri ksld. "Robert," diye nefes verdi. "Efendim, akm?" "Sana geldim. Saraydan en fazla bir saat uzak kalabilirim." 286 Philippa Gregory

"O halde bir dakika bile boa harcamayalm," dedi Robert hemen ve telala atnn dizginlerini tetikte bekleyen seyise verdi. "aln bana rt," dedi usulca. Elini Kralie'nin beline dolayarak saraya doru deil, harann stndeki kendi odalarna doru yneldi. Kk bahe kapsndan girip Elizabeth'i adeta srkleyerek merdivenleri kard. Robert'n dairesine ayak basnca Elizabeth bandan al karp etraf szmeye balad. ki byk penceresiyle ve koyu renk panelli duvarlaryla geni bir daireydi buras. Masann stnde ertesi gn gerekleecek turnuvann planlar yaylyd-,-Robert'n alma masasnda ahrlarla ilgili evraklar vard. Kralie'nin gz masann arkasnda kalan, yatak odasna giden kapya kayd. "Evet, gel," dedi Robert, Elizabeth'in bakn takip ederek ve onu kapdan geirip zel odasna soktu. ok gzel, byk boy bir ift kiilik yatak odann byk bir ksmn kaplyordu, bir kede eilip dua etmesi iin alak bir bank, duvarda kitap dolu ufak bir raf ve bir ut vard. Robert'm tyl apkas yatan stnde, pelerini kapya asl duruyordu. "eri kimse girmez mi?" diye sordu Kralie nefes nefese. "Hi kimse," diye onu temin etti Robert ve ardndan kapy skca kapatp demir srgy ekti. Robert, Elizabeth'e dnd. Kralie arzu, korku ve trmanan tutkusuyla yaprak gibi titriyordu. "Ben hamile kalamam," diye altn izdi Elizabeth. Robert ban sallad. "Biliyorum, gereken nlemi alacam." Kralie hl tedirgin grnyordu. "Nasl emin olabiliriz ki?" BAKRENN II 287 Robert, yeleine uzanp i cebinden kuzu ikembesinden yaplma, sk dikili koruyucu bir klf kard. "Bu hamile kalman nleyecek." Gerilen sinirleri ve merak duygusu arasnda parampara olan Elizabeth kkrdad. "Nedir bu? Nasl ie yarayacak?" "Zrh gibi dn. Ama sen bana yardm edip onu takacaksn." "Kadnlarmn grecei bir yerde yara bere olmasna izin veremem!" Robert glmsedi. "Dudaklarnda braktm iz artk bana yetmiyor, sevgilim. Ama iine girdiimde sz veriyorum doyumsuz bir tat alacaksn." "Biraz korkuyorum." "Elizabeth'im," dedi Robert yumuak bir sesle ve Kralie'nin apkasn indirip yanna yanat. "Gel bana, akm!" Robert, Elizabeth'in yastn stne dalan gr ve kzl salarn tutam tutam avulayp pmeye koyuldu, sonra da dudaklarn dudaklarna dayayarak Kralie'nin dilini emmeye balad. "Elizabeth'im. Nihayet," dedi. Birka saniye iinde zevkten drt ke olan Kralie adeta kendinden geti. Robert onun yatakta hep duyularnn ak ve davetkr olacan hayal etmiti ama becerikli dokunuu altnda Elizabeth bir kedi gibi kvrlyor, hazdan hazza kouyordu. Elizabeth son derece arszd: rlplak soyunduunda ve Robert'm yatana yatp kollarn ona uzattnda en ufak bir utangalk emaresi gstermedi. Robert'n gs, Elizabeth'in yzne bastrrken Robert ,onun arzudan alev alev yandn fark etti ama sonra duygularnn kabarmasyla o da kendinden geti. Elizabeth'in teninin her bir noktasna dokunmak, her bir parmakucunu, her bir ukurunu, gamzesini pmek istiyordu. Elizabeth'i bir tarafa 288 Philippa Gregory yatrd, sonra dier tarafa evirdi, ona dokunuyordu, onu yalyordu, oyaland da oyaland, ta ki Elizabeth lk la barana kadar, seni istiyorum, seni istiyorum diye hay-krnca Robert da artk kendini brakp iine girdi ve Elizabethan kapal gz kapaklarnn krptn, gl pembesi dudaklarnn glmsediini grd. i> Gnlerden pazard. Hyde ailesi, Lizzie Oddingsell ve Amy Dudley ile Hyde ailesinin uaklar kilisedeki bankta yerini almt. nde Bay ve Bayan Hyde ile konuklan, arkada ise hizmetkrlar nem srasna gre kat bir dizili iinde sralanmlard, kadnlar nde, erkekler arkadayd. Amy diz st kp baklarn komnyon hazrlnda kutsal ekmek ksesini kaldran Peder Wilson'a dikti. Sarayn yeni talimatlarna uyum salanmaya allan ayin allmn dnda geliiyordu. Zaten yeni talimaara uymayan pederler ya zindana kapatlm ya da ev hapsine mahkm edilmiti. Oxford'un kendi piskoposu Thomas ise tutuklanacan anlaynca elini abuk tutup Roma'ya kamt. Peder Thomas'n yerini doldurmaya da kimse gnll deildi; hibir inanl Hristiyan Elizabeth'in dind addettii talimatlar dorultusunda halka hizmet etmek istemiyordu.

Amy baklarn pederin hareketlerine kilitledi, adeta transa gemiti. Kutsanan ekmek ksesinden gzlerini bir an olsun ayrmyordu. Peder kilisedekilerin kendisine katlmasn isteyince Amy bir uyur gezer misali kalabaln arasna karp kutsal ekmek ksesinin nnde itaatkr bir edayla ban edi. Amy aznda biriken tkr bile yutBAKRENN II 289 maktan ekinerek huu iinde bu dini ritelin tam manasyla bir paras olmaya zen gsteriyordu. sa'nn gzlerinin nnde canland sahn iyi tarif etmek imknsz olduu gibi adeta bal bana bir mucizeydi. Amy, tekrar sandalyesine dndnde iinden duasn fsldad: "Tanrm, kocam bana geri gnder. Onu hrs gnahndan arndr, o kadndan ve gnahtan kurtar ve onu bana gnder." Ayin bittikten sonra Peder Wilson ayine katlanlar kapya dek geirdi. Amy dar kmadan nce pederin kulana eildi. "Peder ben gnah karp eskisi gibi pazar ayinlerine katlmak istiyorum." v Peder aknlktan seirip gayri ihtiyari Hyde Ailesi'ne bakt. Neyse ki Amy'yi kendisinden baka hi kimse duymamt. "stediin eyin artk yasak olduunu biliyorsun," dedi sessizce. "Karmda gnah karabilirsin ama ben duay ngilizce yapmak zorundaym." "Eskisi gibi pazar ayinlerine katlmadktan sonra kendimi gnahlarmdan arnm hissetmiyorum," dedi Amy. Peder Amy'nin elini okad. "Kzm, kalbinden geen gerekten bu mu?" "Evet, peder, buna ok ihtiyacm var." " O halde aramba akam saat bete kiliseye gel," diye salk verdi papaz. "Ama sakn kimseye bir ey syleme. Soran olursa yalnz bana dua etmek istediini sylersin. Kazara da olsa ak vermemeye dikkat et. Bu artk lm kalm meselesi, Leydi Dudley, kocanz bile bilmemeli!" "Zaten kefaretini demem gereken onun gnah," dedi Amy de yavan bir sesle. "Tabii bir de benim nu hayalk-nklma uratmam." 290 Philippa Gregory Amy'nin yzndeki ackl ifade pederin de dikkatinden kamad. "Ah, Leydi Dudley, siz kocanz hayalkrklna uratm olamazsnz." Bir pederden ziyade merhamet dolu bir erkek gibi konuuyordu. "Uratm olmalym," dedi Amy kederle. "Hem de birden ok sefer. Baksanza beni brakp gittiine gre su bende olmal, Peder. Ve en kts de ben onsuz nasl yaayacam bilmiyorum. Her eyi yoluna ancak Tanr koyabilir, bizi bir tek Tanr bir araya getirebilir. Tabi eer Lordum beni kars olarak affederse." Peder eilip Amy'nin elini perken iinden bu zavall gen kadn iin daha fazlasn yapabilmi olmay geiriyordu. O esnada Bayan Oddingsell yanlarna gelip Amy'nin elinden tuttu. "Artk eve dnme zaman! Yoksa le scana kalacaz!" Oddingsell olduka neeli gzkyordu. Temmuzun on bei, turnuva gnyd. Tm saray eraf ne giyeceine, turnuva organizasyonunun nasl olacana, tayacaklar gllerin hazr olup olmadna, syleyecekleri arklara ve edecekleri danslara ve elbette krlacak kalplere kilitlenmiti. Oysa Cecil'in Throckmorton'un Paris'ten gelen mektubundan baka dncesi yoktu. 9 Temmuz ^zla gten dyor, ok yaknda lm haberi almaktan endie duyuyorum haberi alr almaz size bildireceimden emin olabilirsiniz ykinci Trancis, Transa ^ral olacak ve Tflary'nin de kendisini Transa, yskoya oe ingiltere cKraliBAKRENN AII 291 esi ilan edeceine kuku yok. yle ki katiplerim, ilanat iin hazrlk yaptn kendi gzleriyle grm. Transa nn varl ve Quise ailesinin generalleri birleip aralarna da ^skoyay Truva atlar olarak alnca nlenemez bir ykselie geeceklerdir! Tanr ingiltere yi korusun oe size de yardm etsin korkarm ingiliz '^Kraliyetinin son badanman siz olacaksnz oe tm umutlar yerle yeksan olacak. Cecil mektubu deifre ettikten sonra birka dakika adeta kendine 'gelemedi, sonra da mektubu alp Kralie'nin yanna gitti. Elizabeth kendisini turnuvaya hazrlayan ne-dimeleriyle ene alp glyordu. Laetitia Knollys giydii beyaz elbisenin stne kan krmz gller serpitirmiti.

Geil ieri girdiinde Majesteleri'nin takaca gllerden rl tac hazrlyordu. Cecil odadaki en akrak havay grnce elindeki- mektubun en fazla yaz ortasnda kan ani bir frtna kadar etkili olabileceini dnd. Frtna dinip yerini gneli havaya brakacak ve kimsenin umurunda olmayacakt. Elizabeth bugn iin zel dikilen, yakalar beyaz dantelli pembe ipek tuvaletini giymi, basma pembeli beyazl byk tacn ve kulana da kzl salaryla mthi bir tezat oluturan byk inci kpelerini takmt. Karsnda Cecil'i grnce nce aknlkla yz deiti, sonra da glmsedi. "Nasl grnyorum?" Gelin gibi, diye geirdi Cecil aklndan. "Gerek bir gzellik abidesi," dedi dndan da. "Adeta bir yaz gelini." Elizabeth ald iltifat karsnda memnuniyetle eteklerini kaldrp Cecil'e reverans yapt. "Peki sence kim ampiyon olacak?" 292 Philippa Gregory "Bilmiyorum," dedi Cecil dikkati dank bir ekilde. "Majesteleri bugn ne kadar keyifli olduunuzun farkndaym ama sizinle konumam gereken nemli bir mesele var. Beni affedin ama acilen konumamz gerekiyor." Elizabeth'in tad kasa da tecrbeli danmannn yzndeki ciddiyeti grnce toparland. "Ah, pekl konualm tabi, ama fazla uzamasn olur mu? Biliyorsun, bensiz turnuvaya balayamazlar. Sr Ro... ve dier valyeler o esasl kyafetlerinin altnda uzun sre beklemeye tahamml edemeyebilir." "Hey, Sr Ro da kim...?" Laetitia cilveli bir edayla sorunca Elizabeth de kendini kkrdamaktan alkoyamad ve hafiften kzard. Cecil, Laetitia'nn mnasebetsizliinin stnde durmayarak Kralie'yi pencere kenarna ekip ona mektubu verdi. "Throckmorton'dan geldi," dedi laf uzatmadan. "Fransa kralnn lmle peneletiini yazyor. Majesteleri kral son nefesini verdii an baa klmas imknsz bir tehlikeyle burun buruna geleceiz. imdiden tedbir almaya balamalyz. Bak kemie dayanmadan Protestan sko Lordlar'na yardm gndermeye balasak iyi olur. Msaade ederseniz gereken paray gnderip ngiliz ordusunu da toplayaym." "Sen deil misin hazinenin bombo olduunu syleyen?" dedi Elizabeth mahsus. Cecil, konuurken gznn Kralie'nin kulandaki inci kpeler ve boynundaki deerli kaln gerdanla kaymamas gerektiinin farkndayd. "Prensesim, uurumun kenarndayz," dedi. Elizabeth, mektubu Cecil'in elinden alp cama tutup okumaya koyuldu. "Ne zaman geldi bu mektup?" diye sordu. Okuduka dikkat kesiliyordu. BAKRENN II 293 "Bugn, az nce. Deifre edip hemen size getirdim." "Mary, ngiltere Kraliesi unvanna talip olamaz, Cateau Cambresis Anlamas'n imzaladnda bu iddiadan vazgemi oldu." "Maalesef hayr, grdnz gibi iddias halen geerli. O hibir eyi kabul etmedi. Anlamann taraf krald ve imza sahibi u an lmle peneleiyor. Kral son nefesini verdii an Mary'nin, bastrd tm ihtiras ve hrs gn yzne kacak." Elizabeth derin bir nefes verip bir kfr savurdu ve perdelenen yzn grmemeleri iin neeli kalabala srtn dnd. "Ben hibir zaman gvende olamayacak mym?" diye* sordu vahi bir fsltyla. "Kendimi bildim bileli ngiltere taht iin mcadele ediyorum ve imdi tam tahta kurulmuken yine sfrdan m balayacam? Karanla gizlenen hanerlerden, topraklanma gzn diken ordulardan nereye kadar kaabilirim? z kuzenim bile bana gzda m verecek? Kendi kanmdan bir baka kadn!" "zgnm," dedi Cecil istifini bozmadan. "Ama korkarm hayatnz ve tacnz iin savamazsanz her ikisini de elim bir ekilde kaybedeceksiniz. imdiye dek hi bugn olduu kadar tehlike altnda olmamtnz." Elizabeth sessiz bir lk att. "Cecil, daha kt ne olabilir ki? Vatana hyanetle sulandm, gencecik yamda kr bir zindana tkldm. Ka defa suikast giriimiyle burun burna geldiimi ben bile hatrlamyorum. Syle bana, daha kt ve tehlikeli ne olabilir?" "Bu kez sadece cannz deil, tahtnz ve topraklarnz da kaybedebilirsiniz," dedi Cecil. "Kardeiniz aptall yznden Calais'i kaybetti, siz tm ngiltere'yi kaybetmek istemezsiniz, yle deil mi?"

294 Philippa Gregory Kralie nefes ald. "Anlyorum," dedi. "Ne yaplmas gerektiinin de farkndaym. Belki de tek zm savaa girmek. Bu meseleyi daha sonra enine boyuna konualm m? Kral lr lmez, ngiltere'yi hedef gstereceklerdir, dediin gibi hazrlkl olmalyz." "Kesinlikle yle." Cecil Kralie'yi ikna ettii iin halinden memnundu. "Bir prens gibi konutunuz." "Ama Sr Robert, Protestan sko Lordlar, Kralie Mary'yle anlamaya ynlendirmemiz gerektiini dnyor. skolar'la Franszlar arasndaki sorun zlrse ngiltere'ye saldrmak iin bahaneleri kalmayacana inanyor." Ah yle mi? Herkesten ok senin aklna ihtiyacmz vard zaten... Cecil fkelenmesine ramen renk vermemeye alt. "Hakl olabilir, Majesteleri. Ama yanlyorsa, hi hazrlksz byk felaketi kapmzda buluruz. Sr Robert'tan daha tecrbeli ve yaa byk meclis yeleri saldr hazrlklarna balamamz konusunda hemfikir." "Ama o gidemez," dedi Elizabeth. Bana kalsa cehenneme kadar yolu var! Cecil aklndan geenleri dile dkse kim bilir ne olurdu? "Hayr, sadece ksa sreli bir kumandan gndereceiz," dedi. "Ama nce ie sko Lordlar'na para gndererek balamalyz, aksi takdirde Mary'nin karsnda uzun sre dayanamazlar. Hzl davranmamz gerekiyor!" "spanya da desteini esirgemeyecektir." Elizabeth bir yandan iini rahatlatmaya alyor, bir yandan da Cecil'e hatrlatmak istiyordu. "O halde sko Lordlar'a bir miktar para gnderebilir miyim?" Cecil, konudan sapmak istemiyordu. "Bir artla, kimse bizim gnderdiimizi bilmeyecek," dedi Elizabeth, temkin ve tedbir artk doasnn bir paras olBAKKENN II 295 mutu. "Ne gerekiyorsa gnder ama asla kutsanm bir kralieye kar karlan ayaklanmay destekler durumuna drme beni! Bir kez daha hain damgas yiyemem." Cecil itaatle ban edi. "htiyatl davranlacandan emin olabilirsiniz," diye sz verdi Kralie'ye ve annda iinin rahatladn aktrmamaya alt. "Ve tabi spanya'dan da yardm talebinde bulunabiliriz," diye yineledi Elizabeth. "Sadece Aridk Charles'a ciddiyetle yaklatnz izlenimini uyandnrsanz." "Aridk' elbette ciddi ciddi deerlendiriyorum," diyerek mektubu Cecil'e geri verdi Elizabeth. "stelik bu son haberlerden sonra ciddiyetim bir kat daha artt. Bana gven, Cecil! Bu iin akas olmadnn farkndaym, savaa girmek zorunda kalrsak Aridkle evlenmekten baka kar yol olmadn-biliyorum." Cecil, Elizabeth'in szlerinden tatmin olmad nk Kralie turnuvay izledii yerden mzrak alanna bakarken at stndeki yarmaclar arasnda gzleriyle Robert Dud-ley'yi aryor, Robert'n klk kyafetini ve renklerini hemen seiveriyordu; Dudley'nin boynundaki gl pembesi fular da Kralie'nin elbisesiyle ayn tondayd ve kesinlikle Kralie'ye aitti, Dudley ise herkes grsn dercesine gsn gere gere takmt fular bugn. Dudley listeyi okurken Elizabeth dehetle ayaa frlayp elini azfla gtrd, Dudley'nin zaferlerini canla bala alklad, hatta Robert, William Pickering'i atndan drdnde bile devam etti. Yarmann sonunda Robert Dudley kraliyet kabinine 296 " Philippa Gregory yaklanca Elizabeth de eilip elindeki gllerden yaplma tac bana kondurdu ve yzne sokulup glmseyerek ona bir eyler fsldadnda Robert'n bir dudaklarn pmedii kald. Ama her eye ramen, o esnada kraliyet kabininde yannda Habsburg bykelisi Caspar von Breuner oturuyordu, onu da kendi setii tatllarla besliyor, elini adamn koluna koyuyor ve yzne kar glmsyor, -Dudley dnda birileri yarrken tabii- adama Aridk Ferdinand hakkndaki sorularn ard ardna sralyor, bir yandan da ay banda verdii ret cevabndan tr duyduu derin pimanl dile getirmeye alyordu. Akl bandan giden, bylenen ve sersemleyen Caspar von Breuner ise turnuvay tamamen unutmu, Elizabeth'in yola geldiini dnyordu kendi kendine. Artk Aridk Kralie'yi ziyaret etmek iin ngiltere'ye gelebilir ve dnleri de yaz sonunda yaplabilirdi. Ertesi gece, Cecil odasnda yalnz bana otururken kaps alnd, her daim yannda bulunan ua kapy at. "Bir ulak geldi." "Birazdan onu greceim," dedi Cecil.

Ulak ieri buyur edildiinde yorgunluktan bitap neredeyse yere kapaklanmak zereydi. Cecil lo kta dikkat kesilince gelenin Sr Nicholas Throckmorton'un en gvendii adamlarndan biri olduunu fark etti. "Sr Nicholas kraln ldn bildirmemi istedi. Size vermem iin de bunu gnderdi." Ulak buru kr olmu mektubu cebinden karp Cec'e uzatt. BAKRENN II 297 "Oturun." Cecil mektubun mhrn krarken yorgun ulaa da mine banda bir sandalye iaret etti. Ksa ve aceleyle yazld her halinden belli bir nottu. cKral bugn az nce hayatn kaybetti Tann ruhunu ad etsin en branch Transa oe yngilfere nin yeni kral olduunu sylyor, imarm cKralie kararlln muhafaza ediyordur ve gerekli hazrlklar tamamlanmtr. Sfiksi takdirde hepimiz iin byk bir felaket olacak & - Amy, Denchworth'teki bahede gezinirken toplad glleri demet yapmak iin mutfak kapsndan ieri girmi, ip aryordu. sminin seslendiini duyunca nce tereddtle du-raksad, sonra kulak kesilince a, uak ve yaman kendi aralarnda Sr Robert'tan bahsettiklerine kulak misafiri oldu. "Kralie'nin kendi valyesiydi ve onun erefine giyinmiti."A hararetle turnuvada grdklerini anlatyordu. "Kralie'yi tm saray eraf ve tm Londra'nn nnde dudaklarndan pt." "Tanr bizi korusun!" Uan gzleri fal ta gibi ald. "Ama bu yce leydilerin ne yazk ki canlar her ne isterse yapmaya hakk var." "Ona sahip olmu bile," diye fikir belirtti kadn. "Kralie'nin kendisini becerdi! te, tam bir erkek!" "it," dedi a hemen. "Byklerin hakknda byle dedikodu yapman iin hibir sebep yok." i 't "Ama babam yle sylyor." Gen yamak savunmaya geti. "Demirci ustas anlatm ona da. Kralie,, Robert Dudley'nin yannda bir fahieymi. Onu bulmak iin bir hizmet298 Philippa Gregory li klna girip bahede harada yana yakla Dudley'yi aryormu. Seyislerden biri, demirci ustasna ikisini birlikte kendi gzleriyle samanlkta grdn anlatm." "Hayr!" A yama duyduklar karsnda hayretini gizleyemedi ve aznn suyu akt. "Samanlkta olamaz!" Yavaa, eteklerinin hrdamasna engel olmak iin, Amy elbisesini bir kenara toplad ve usul usul mutfak kapsndan uzaklat. Ta koridordan gerisin geri yryp girdii arka mutfak kapsn yavaa ap scak baheye kt. Farknda olmadan elinde tuttuu gl demetini yere brakt. Patikada yrd, yrd, sonra anszn son hz komaya balad. Sanki dedikodulardan kendi ad lekelenmi gibi yanaklar duyduu utantan kpkrmz kesilmi, uursuzca nereye gittiini bilmeden kouyordu. Evden kayordu, baheden de kt, ayrk otlarn bittii allara girdi, ufak korudan geti; dallar eteklerini yrtyor, talar ipek ayakkablarn parampara ediyordu. Nefes almak iin bile durmadan kotu Amy, yan tarafna giren sancya ya da bileinin burkulmasna aldrmad, kouyordu, sanki beynindeki grntden kurtulabilirmi gibi kouyordu: Elizabeth kzm bir dii kpek gibi samanlkta eilmiti, kzl salar apkasnn altndan km, bembeyaz yz muzaffer bir edayla glmserken Robert da seksi glyle arkadan azgn bir kpek gibi onunla birlikte oluyordu. Saray erafyla birlikte tatile kan kraliyet danma meclisi, Elizabeth yznden olaanst toplantlarn ertelemesine ramen Kralie, Sr Robert ve kendilerine elik eden bir dzine insanla darda avlanyor, stelik kimse de ne BAKRENN AII 299 zaman geri dneceklerini bilmiyordu. Beklemekten sinirleri gerilen tecrbeli meclis yeleri, ilerine kald yerden devam edebilmek iin masa bandaki bo sandalyenin dolmasn bekliyordu. "Eer aranzdan sadece biri bana destek kp dierleri srf sessiz kalsayd bile, imdiye kadar onu oktan br dnyaya gndermitim." Norfolk Dk etrafna toplad arkadalaryla laflyordu. "Bu kadarna gz yumamayz. Gece gndz birlikteler." "Benim iin hava ho." Arundel'in ani kn, dier iki meclis yesi de balarn sallayarak onaylad.

"Pickering'e deli olduunu dnyordum," dedi adamlardan biri. "Sahi ona ne oldu?" "Bir dakika daha dayanamad. Hem kim dayanabilir ki?" dedi Norfolk. "Daha dorusu bir dakika daha kaldracak gc kalmad," diye dzeltti biri onu. "Saraydaki yardaklarn beslemeye biraz daha devam etseydi tm serveti elden gidecekti." "Dudley karsnda pek de ans olmadn anlam olmal. Bence aradan ekilmesinin tek nedeni de bu." Norfolk srarc davranyordu. "it, sessiz ol! Cecil geldi." Laflayan topluluk bir anda il yavrusu gibi dald. "skoya'dan haberlerim var. Protestan Lordlar, Edin-burgh'a girmi," dedi Cecil, odaya girerek. Sr Francis Knollys haberler karsnda bakakald. "Edin-burgh'a m girmiler? Aman Tanrm! Ya Fransz kraliyet ve--kili?" "Leith Kalesi'ne ekilmi. Kayormu." "Tam olarak yle saylmaz." Norfolk Dk Thomas Howard araya girdi. "Tehlike arttka Franszlar da desteini 300 Tarayan: Yaar Mutlu arttracaktr. Eer Kralie'yi alt etmek istiyorsak elimizi abuk tutup tek seferde indirmeliyiz. Bu i uzadka tad kaacaktr. Takviye beklentisiyle kuatma balatacaklar. Tm bunlar Franszlar'n Kralie'yi savunmaya hazrlandnn gstergesi." "Peki bizim iin bu gidie kim dur diyecek?" Cecil cevabn pekl bildii bir soru sordu. "skolar' bizim dostumuz olan hangi kumandan ynlendirecek?" Kraliyet meclis yelerinden biri ban kaldrp Cecil'e uzun uzun bakt. "Kont Arran nerede?" diye sordu. "ngiltere'ye gelmek zere yolda," diye cevaplad Cecil, ukalaln gizleyerek. "Geldiinde anlamaya varabilirsek, bir orduyla kuzeye gnderebiliriz. Ama ok gen olmas..." "Gen olabilir ama Fransa Kraliesi'nden sonra tahtta hak sahibi olan tek isim," Masann dier ucundan biri lafa girdi. "Vicdanmz rahat bir ekilde onu destekleyebiliriz. Ne de olsa tahtmzn meru varisi." "nerdiimiz" takdirde kabul edebilecei tek bir art var." Norfolk dilerini gstermekte gecikmedi. "Kralie." Birka kii, baklarn kapal kapya -evirerek Elizabethan aniden ieri girmeyeceinden emin olmak istedi, sonra da bir bir balarn eerek Norfolk'u onaylad. "Aridk sayesinde kurulacak spanya itilaf ne olacak?" Sr Nicholas'n kardei Francis Bacon, Cecil'e dnd. Cecil ise omuz silkti. "Onlar hl gnll, Kralie de gnll olduunu sylyor. Ama bana kalrsa Kont Arran daha doru bir tercih olur. Hem Protestan hem de skoya, ngiltere, Galler ve rlanda'y birletirme ansn beraberinde getiriyor. G birliine gidersek gzmz hibir eyden saknmak zorunda kalmayz. Aridk spanya'y bizim safmzda tutsa bile, karlnda ne isteyeceini Tanr bilir! BAKRENN II 301 Ama Kont Arran'n karlar ngiltere'nin karlaryla neredeyse birebir rtyor. Bir de Kralie'yle evlenirlerse..." Cecil derin bir nefes ald, yle hayaller kuruyordu ki bazen kendisi bile dile getirmekten ekiniyordu. "Eer evlenirlerse, skoya ve ngiltere'yi birletirebiliriz." "Evet, eer..." Norfolk durgun sulan bulandrmak ister gibiydi. "Tabii eer Kralie'nin alak bir akal olmayan bir adama alc gzle bakmasn salayabilirsek..." Herkes ban sallayarak Norfolk'un szlerini onaylad. "Kesin olan "u ki sefere kmak iin ya spanya ya da Kont Arran'n desteine ihtiyacmz var," dedi Knollys. "Tek bamza bu ykn altna giremeyiz. Fransa ordusu da, hazinesi de bize on basar." "stelik ok da kararllar," dedi baka bir adam, pek de kendinden emin bir tavr yoktu. "Paris'teki kuzenimden duydum. Guise Ailesi her yeri ynetecek ve ngiliz kraliyet ailesine dmanlk yemini etmi. Calais'i hatrlasanza, paldr kldr girdiler. skoya'da bir adm daha ileri atarlarsa sonra sra ok gemeden ngiliz topraklarna gelir." "Kralie Kont Arran ile evlenirse..." diye sze balad birisi, "Arran! Kralie'nin Kont Arran'la evlenme ihtimali ne kadar?" Norfolk'un sesi anszn ykseliverdi. "Hangi damat adaynn karlarmza en iyi ekilde hizmet edeceini hesaplyor olmamz harika ama ya Kralie'nin gznn Dudley serserisinden bakasn grmesini nasl salayacaz? e nce Robert' saf d ederek balamalyz. Baksanza, ngiltere Kraliesi kuzu, Dudley ise oban gibi grnmyor mu Tanr akna?" 302 Philippa Gregory

Elizabeth, Dudley'nin avc pelerininin stnde yal bir mee aacnn glgesine uzanmt, atlar az ilerideki bir aaca balamlard ve Robert da aaca srtn yaslamt. Kralie'nin ba kucandayd ve arada bir eilip Kralie'nin kzl ltl bukleleriyle oynuyordu. "Geleli ne kadar oldu?" diye sordu Elizabeth. "Belki bir saat, belki biraz daha fazla." "Siz hanmefendileri hep byle atndan indirip imenlere mi yatrrsnz?" "Biliyor musun," dedi Robert sir verir gibi, "ilk kez byle bir ey yapyorum. Daha nce hibir kadn bylesine tutkuyla arzulamadm, hep doru yeri ve zaman bekleyecek sabr buldum kendimde. Ama sz konusu sen olunca...." Robert cmlesini yarm brakt. Kralie, nn yzn grebilmek iin olduu yerde dnp dudaklarn dudaklarna yaptrd: Uzun ve ateli bir pck. "Seni yine arzuluyorum," dedi Elizabeth hasretle. "Senin yznden aklm yitirmekten korkuyorum." "Ben de," dedi Robert yumuak bir sesle. Kralie'yi srtst deviren Dudley, tek hamlede gen kadnn stne kt. "Bu yle bir tatmin duygusu ki her seferinde biraz daha lgna eviriyor." Tam o esnada uzun ve tiz bir slk ykselip onlar uyard. "Tamworth'un iareti bu," dedi Robert. "Biri geliyor olmal." Annda toparlanp ayaa kalkan Elizabeth bir yandan av elbisesinin stndeki allar ayklarken bir yandan da yerde apkasn aryordu. Robert da pelerinini yerden kaldrp omzuna savuruverdi. Elizabeth ona dnd. "Nasl grnyorum?" BAKRENN AII 303 "Son derece edepli," dedi ve Kralie'nin glyle dllendirildi. Elizabeth atna atlar atlamaz, yannda seyisiyle Catherine Knollys ve pei sra Dudley'nin valesi Tamworth grnd. "te buradasnz! Bir an iin sizi kaybettiimi dnmtm." "Nereye "gittiniz ki?" diye renmek istedi Elizabeth. "Ben peimizden geldiinizi sanyordum." "Bir ara manzaray seyretmek iin durduk, tekrar yola koyulduumuzda siz oktan gzden kaybolmutunuz. Sr Peter nerelerde?" "At erken pes etti," dedi Robert. "O da eve yayan olarak dnmeye karar verdi. Herhalde ayaklarnn alt oktan su toplamtr. Acktnz m? Yemek yemeye ne dersiniz?" "Alktan lmek zereyim," dedi Catherine. "Nedimeleriniz nerede?" "nden piknik alanna .gittiler," dedi Elizabeth rahat bir tavrla. "Ben seni beklemek isteyince Sr Robert da bana elik etmek zere yanmda kald. Sr Robert, artk yola kmaya ne dersiniz?" Sr Robert, Elizabethan gzlerine bile bakmadan ve szlerini bir emir telakki etmiesine Kralie'ye yardm etti, sonra da kendi atna atlad. "Bu taraftan," diyerek nden gidip kk kafileye yol gsterdi, yollan dar bir nehre geldi. Uzakta yeilli beyazl bir adr kurulmutu ve pien etin kokusu burunlarna kadar geldi, hizmetliler ekerlemeler ve hamur ileri karyordu. "ok acktm!" Elizabeth burnuna gelen itah ac kokularla iyice evklendi. "Daha nce hi bu kadar, acktm hatrlamyorum." 304 Philippa Gregory "Seni pisboaz." Sr Robert'n szleri Catherine Knollys'in dikkatini ekti. Gen adamla Elizabeth'in arasndaki kaamak bakma da gznden kamad. "Pisboaz m?" diye heyecanland Catherine. "Majesteleri olsa olsa bir ku kadar yer." "O halde pisboaz bir tavuskuu diyelim,", dedi Robert, Catherine pek katlmayarak. "Hem hrsl, hem de kibirli bir ku," diyince Elizabeth de kendini kkrdamaktan alkoyamad. aramba akam Denchworth kilisesi bombotu, kap kilitli olmasa da ardna dek smsk kapalyd. rke rke demir tokma tutarak ittiren Amy, kapnn aralandn grnce bir nebze rahatlad. Kilisenin arkasnda duran yal bir kadn, Amy'ye kilisenin hemen yanndaki kk mabedi iaret edince Amy kar koymadan kadnn peine dt. Mabedi kilisenin ana binasndan ayran perdeler smsk rtlyd. Amy usulca perdeleri ittirip ieri szld. eride iki ya da kii mihrabn nnde diz km, dua edi-. yordu. Amy bir an iin duraksasa da, gen bir adamla koyu bir sohbete dalan pederin yannda soluu almakta gecikmedi. Birka dakika sonra delikanl pederden msaade isteyerek mihrapta dua edenlerin yanna gitti. Amy de Peder Wilson'a iyice sokularak ypranm mindere diz kt. "Yce peder, ben bir gnah iledim," dedi Amy. "Ne gnah iledin, kzm?"

"Kocama olan akmda onu hayalkrklna urattm. Onu yarglama gafletinde bulundum." Amy duraksad. "Nasl yaamamz gerektii konusunda ondan daha iyisini bilBAKRENN II 305 diini iddia ettim. Kibir gnahna girdiimi, kibirli davrandm imdi anlyorum. Ayn zamanda onu tekfar kazanp saraydan ayrarak dizimin dibine getirebilirim sandm. Kendi halimizde yaayabiliriz sandm, tam da dlediim gibi. Ama o byk emelleri olan, byk bir adam. Sanrm onun ihtiaml hayatn kskandm, hatta sevgili babamn bile..." Amy sadakatsizlik ettiine kendini yle inandrmt ki, duyduu utantan sesi bile glkle kyordu. "Aslnda Dud-leyler'i asl ekemeyen babamd." Duraklad. "Onlar bize gre ok... ok yksekteydi. Ve korkarm aslnda iten ie Dudleyler'in bir gn de gemesini diliyor, duyacamz hazz dlyorduk. imdiyse Robert'n yeniden glenmesini gzm gtrmedi. Onun iin gerek anlamda vn duymadm, bir ein, bir hayat arkadann olmas gerektii gibi arkasnda duramadm." Amy sustu ama peder de sessizliini koruyordu. "Ben onu ekemedim... Sksesinden, renkli hayatndan ve saraydaki mertebesinden rahatszlk duydum," dedi yumuak bir sesle. "Ve... Daha da kts Kralie'ye besledii sevgiyi kskandm, kan dedikodular midemi bulandrd.. Kskanlm yznden kendimi de, kocama sevgimi de zehirledim. Bilerek gnaha girdim ve imdi bu gnahtan arnp affedilmeyi diliyorum." Peder duraksad. Civardaki hemen herkes, Sr Robert'n Kralie'nin olduunu iddia ederken ne sylenebilirdi ki? Hele hele insanlar Dudley'nin bir bahaneyle nikhl karsn bir kenara ataca yahut daha da korkuncu zehirleyip-lmne neden olacan dahi konuurken... Amy'nin en byk korkularnn gerein ta kendisi olabileceine pederin neredeyse hi phesi yoktu! "O senin Tanr huzurunda kocan, kzm," dedi usulca. 306 Philippa Gregory Amy ban edi. "Biliyorum, ona itaat etmem gerekirdi, sadece davranlarmla deil. Dncelerimle de ona sadk olmalydm. Kalben de ona teslim olmal, kocam kendimce yarglamak, ykseliine ket vurmaya almak yerine ona destek olmalydm. Onunla gurur duyup arkasnda durmay, yoluna ta koymamay renmem gerekiyor." Peder, Amy'ye ne tavsiyede bulunmas gerektiine bir trl kanaat getiremiyordu. "Zihnimde beliren bir resim yzbamda bir lanet gibi dolayor," dedi Amy, ok ksk bir sesle. "Kocam hakknda etrafta konuulanlara kulak misafiri oldum, imdi de duyduklarm kafamdan bir an olsun atamyorum. Her an her yerde, gece ve gndz gzmn nnde ayn sahne, kulaklarmda ayn ses nlyor. Bu... eziyetten kurtulmam gerekiyor." Peder, Amy'nin kulana ne gitmi olabileceini dnyordu. Muhtemelen kendi kulana gelen dedikodular gen kadn da duymutu. "Tanr seni kurtaracaktr." Peder sylediklerine kendi bile inanmakta glk ekiyordu. "Kafandaki o resmi al ve Tanr'nn ayana ser. Bu azaptan seni ancak Tanr kurtarabilir kzm." "Bu ok.... edepsiz bir sahne ama," dedi Amy. "Senin de kafandan edepsiz dnceler gemiyor mu, kzm?" "Ama onlar bana haz deil, aksine ac veriyor. Hem de tarifsiz byk bir ac!" "Onlar Tanr'ya gtrp zihnini onlardan arndrmal-sn," dedi peder kararllkla. "Tanr'ya kendi bildiin yoldan ulamalsn. Kocan nasl yaamay seerse sesin, tercihleri her ne olursa olsun, bu senin Tann'yla kendi aranda. ElinBAKRENN II 307 den geldiince kocana destek olmaya ve onu Tanr yoluna ekmeye al." Amy bayla onaylad. "Peki ne yapmalym?" diye yakard. Peder kafasnda ne sylemesi gerektiini tartyordu. ncil'de bir kadnn kocasna mutlak itaat gstermesi gerektiini anlatan birden ok hikye vard. Peder daha nce pek ok dikbal kadna bu hikyelerden yola karak gzda veren tavsiyelerde bulunmutu. Ama o an Amy'nin solgun yzne bakp da benzer hikyeleri sralamak vicdanna smyordu. "Magdalal Meryem'in hikyesini okumalsn," dedi. "zellikle de 'inizde kim gnahszsa ilk ta o atsn!' blmn dikkatlice okumalsn. Biz insanlarn birbirini yarglamaya, gnahlarndan sual etmeye hakk yoktur. Hatta bakalarnn gnahlarn dnmek de bize

dmez. Gnah ve sevaplarmzn hkmn ancak ve ancak Tanr verir. Tanr senin hakknda bir karar verene dek bekleyecek ve kaderine raz geleceksin, kzm." "Ya bir kefaret?" diye sordu Amy. "Be kez tespih ekebilirsin," dedi peder. "Ama kendi kendine ve yalnz bana dua etmelisin. Zor zamanlar geirdiimizi sen de biliyorsun, kiliseye sayg pek de itibar grmyor." Amy pederi bayla selamlayp ksa bir dua mrldandktan sonra mihrapta dier dua edenlerin arasna katld. Kilisede rahibin arkalarnda yrdn duydular, hrdayan cppesinin sesinden baka t kmyordu. Rahip elinde arap ve ekmekle yavaa koridordan geip soluu armhn nnde ald. Amy gzlerini pederin ellerinden ayramyordu. Rahip huu iinde srtn arkasnda duran inananlara verip herke308 Philippa Gregory sin yzn mihraba dnmesini istedi, dualarn Latince okudu. Amy'nin gsne bak gibi bir sanc saplanyordu. Rahip ektii aclarn aslnda gerek olmadn, kendi hayal rn olduunu syleyememiti ona. Ve tabii ektiini sand aclar kafasndan atmas gerektiini de... Mutfakta alanlarn aralarnda konutuklarnn basit birer dedikodudan teye gitmediini ifade etmemiti. Kocasnn aslnda drst bir adam olduunu, sadece iftiraya kurban gittiini syleyip bu iten syrlabilmeyi ne kadar isterdi. Ama o stne deni yapp Amy'nin Tanr kaderini izene dek bana gelenlere boyun emesi ve sabrl olmas gerektiini tembihlemiti. Demek rahip de her eyi biliyor, diye dnd kendi kendine. Demek btn lke olan bitenin farknda, Dench-tvorth rahibinden herhangi bir aya kadar, herkes! Sanrm son duyan ben oldum. Aman Tanrm, bu... Bu benim iin ne byk bir utan! Amy gzn krpmadan rahibin kutsal ekmek ksesini kaldrn seyrediyordu. Nefesini tuttu, ekmek sa'nn bedeni, arap ise kanna dnrken ne mucizevi bir olaya tanklk ettiini kendi kendine tekrarlayp duruyordu. ngiltere topraklarndaki hemen hemen tm piskoposlar dorunun bu olduunda srar ederek Kralie'yi iniyordu. Sadece o kadar m? lkenin yarsndan ou da hl eskisi gibi gizlice ayinlere katlmaya devam ediyordu. Mumlarn ndan ba dnen ve Yaayan Tanr'nn varlndan -ki yle bir Tanr'yd ki bu, cemaate bariz gsterilmeyecek kadar kutsald, her pazar grlmeyecek kadar kutsald, sadece uzaktan seyredilebilecek kadar kutsald-huzur bulan Amy, bir kez daha Robert'n eve dnmesini, ona dnmesini istemesi iin dua etti ve de kocas dndBAKRENN II 309 gnde ban dik tutmann bir yolunu, bulacakt, beyninden o pis resimleri ykayp atacakt, gnahlarndan kurtulacak ve onu grdne sevinecekti. () Cecil, Dk ArundePin muazzam saray Nonsuch'da verilecek byk len ncesi Kralie'yi yakalamaya ve kabul odasnda bir dakika vaktini almaya alyordu. "Majesteleri, konumamz gerekiyor." "Ah, Tanr akna yapma, Cecil. Dk benim erefime grkemli bir ziyafet veriyor, her eyi kendi elleriyle yapt, bir eti piirmedii kald ve ben yemee ge kalarak kstahlk yapamam." "Kraliem sizi zamannda uyarmak benim grevim. Papa size ynelen tehditlerin trmanmasna neden oluyor. stelik lke apnda hakknzda karlan sylentiler de gnden gne artyor." E'-zabeth'in kalar atld. "Ne gibi bir sylenti?" "Sr Robert' kayrdnz ve herkesten stn tuttuunuz syleniyor." Ar olmalym, diye kendini azarlad Cecil. Fakat ona kendisine Dudley'nin metresi dediklerini nasl syleyebilirim ki? "Baka ne yapmam bekleniyor ki," diye yantlad Elizabeth glmseyerek. "Dudley saraydaki en iyi adam." Cecil daha ak konumak iin cesaretini toplad. "Majesteleri, ne yazk ki durum biraz daha ciddi. Aranzda daha zel ve hatta mnasebetsiz bir iliki olduu konuuluyor." Elizabeth kpkrmz oldu. "Kim konuuyor?" ngiltere'nin tm biraevlerinde baka meze kalmad! "Hemen hemen herkes benzer eyler sylyor, Majesteleri!" 310 Philippa Gregory "Majesteleriniz'in aalk hakaretlere maruz kalmasn nleyecek yaptrmlarnz yok mu, Sr Cecil? Dillerini kesmek iin hi mi demirci ustamz yok?" Elizabeth'in gaddarl Cecil'i artt. "Majesteleri, elbette gz altna alma yoluna gidebiliriz ama bir ey toplumun genelince syleniyorsa kaybeden biz oluruz. Halk sizi seviyor ama..."

"Yeter," diye kestirip att Elizabeth. "Ne ben, ne de Sr Robert onursuzca bir ey yaptk. Kimse erefime amur atamaz. Bu dedikoduyu karanlardan yakaladklarnz cezalandrn ki, bakalarna da ders olsun. Eer ders almazlarsa sorumlusu sen olursun, Cecil, baka hi kimse deil!" Elizabeth arkasn dnm gitmeye hazrlanyordu ki Cecil durdu. "Majesteleri?" "Efendim?" "Bu sylentiler sadece halk arasnda dolamyor. Sarayda da sizi batakla srklemeden Sr Robert'n infaz edilmesi gerektiine inananlar var." Kralie bir anda pr dikkat kesildi. "Robert tehlikede mi?" "Tm bunlar yznden ikiniz de tehlikedesiniz. tibarnz zedeleniyor ve ou insan da onurunuz ayaklar altna alnmadan Robert'n ortadan kaldrlmasn vatani bir grev olarak addediyor. Elizabeth'in beti benzi att. "Ona kimse elini sremez, Cecil." "zm basit, gvenliini salamak da. Evlenin, Kraliem. Aridk'le ya da Arran'la. O zaman dedikodular balon gibi sner ve tehlike de ortadan kalkar." Elizabeth, gzlerinde o bilindik tedirgin bakla ban edi. "Biriyle evleneceim, bana gvenebilirsin. Herkese BAKRENN II 311 bu sonbahar ikisinden biriyle evleneceimi ilan et. Kati kararandr. Kald ki evlenmek zorunda olduumun da farkndaym." "Caspar von Breuner de yemekte olacak, yannza oturabilir mi? skoya'daki sorunu zebilmek iin desteine ihtiyacmz olacak." "Elbette." Elizabeth sabrsz grnyordu. "Sen yanma kimin oturacan sanmtn ki? Sr Robert'n m? Aridk'n evlilik teklifini yakinen deerlendirdiimin sinyalini herkese verdim, elisiyle de bizzat ilgilendiimi herkes kendi gzleriyle gryor." "Herkes gnlden size inanrsa bu hepimizin iyiliine olur/ dedi Cecil akszllk ederek. "Bykeli sizin yaklamnz dolaysyla umutland, bunu siz de biliyorsunuz ama nedense bir trl evlilik anlamas iin adm atmyorsunuz." "Cecil, yapma ne olur,. austos ayndayz ve ben istirahattaym. Anlama yapmann sras m sence?" "Prensesim, hayatnz, erefiniz ve tacnz tehlikede. erefinize ziyafet veriliyor, mevsim av mevsimi ya da darda hava mkemmel diye tehlike dur durak bilmez. Kont Ar-ran'n ngiltere'ye varmas an meselesi, msaadeniz olursa snrdan girer girmez, kendisini alp huzurunuza karaym." "Tamam," dedi Elizabeth. "stediin zaman getir." "Peki kendisine maddi kaynak salayp kuzeye doru hareket ederken yanna birlik vermeme de izin var m?" "Birlik veremeyiz," dedi Elizabeth annda. "nce kendi " birliini kumanda edecek gce sahip mi, onu grer^m. Plan nedir, onu da renmeliyiz. Hem bir yerlerde .unuttuu bir kars olup olmadndan da henz emin deiliz, Cecil, yle deil mi?" 312 Philippa Gregory u anki hareketlerinize baklrsa bunun sizi yolunuzdan alkoyacan hi sanmyorum!'Cecil kendi kendine meumca dnyordu. Dndansa yalnzca yle dedi, "Majesteleri, destek vermezsek muzaffer olamaz. Ama sko kraliyet tahtnn birinci hak sahibi olduu da yadsnamaz bir gerek. Eer bizim ordumuzla zafer kazanrsa onu einiz olarak kabul edersiniz. Bylece topraklarm tehdit eden Fransz tehlikesi geici olarak deil, sonsuza dek ortadan kalkm olur. Eer bunu baarrsak, ngiliz kraliyet tahtnn grd en byk imparator olarak tarihe adnz altn harflerle kazm olacaksnz. ngiltere'yi Fransz tehlikesinden kurtarrsanz sonsuza dek hatrlanacanza bahse girerim. Her ey bir gn unutulabilir ama ngiltere'nin kurtarcs olduunuz asla!" "Onunla greceim," dedi Elizabeth. "Cecil, bana gvenebilirsin. lkem benim iin her eyden nemli. Onunla grp ne yapacama karar vereceim." Mumlar ve halar depodan karlp tek tek parlatlp Hampton Cpurt'taki kraliyet kilisesindeki yerine yerletirildi. Saray yaz tatilinden ruhani bir hava iinde dnmt bu yl. Elizabeth ayine gide gele bir yolculua kmadan nce ve yolculuktan dnnce mihrabn nnden geerken eilip selam vermeyi ve ha karmay alkanlk haline getirmiti. Revakta kutsal su bulunuyordu ve Catherine Knollys her sabah saraydan kp Londra'ya giderek daha kaliteli bir cemaatle birlikte dua ediyordu.

"Nedir tm bunlar?" Sr Francis Bacon, Kralieyle yrrken kraliyet kilisenin ak kapsnn nnde durup mihrab parlatanlar gsterdi. BAKRENN II 313 "Bir nevi sus pay." Elizabeth'in tavr tek kelimeyle umur-samazcayd. "lla deiim ibaresi grmek isteyenler iin." "Peki kim onlar?" Sr, merakla sordu. "lm haberini bir mjde olarak kabul edecek Papa," dedi Elizabeth sinirleri bozularak. "Dostluuna ihtiya duyduum spanyollar. mit vermem gereken Aridk, durdurmam gereken Papa taraftar ngilizler. Ve tabi bir de phelenmesinler diye siz ve sizin gibi Lutherciler." "Arkasnda yatan asl gerek nedir?" Bacon glmseyerek sordu. Kralie huysuzca omuz silkerek kapnn nnden transit geti. "Gerek, nemi olan en son ey," dedi. "Gerek ve ben hakknda tek bir eye inanabilirsiniz, o da gerei kalbimin derinliklerinde gizlice sakladm." William Hyde, Robert'n ua Thomas Blount'tan bir mektup ald. Mektupta, en ge gn iince Amy ve Bayan Oddingsell'e elik etmek zere Dudley'nin adamlarnn gelecei yazyordu. nce Cumnor Saray'ndaki Fors-terlar'a uranacak, sonra da Chislehurst'a geilecekti. Ayrca William'a hitaben mektuba ilitirilen notta da saraydan son haberler, Kralie'nin Robert'a verdii armaanlar, Hampton Saray'na dnd yazyordu. Leydi Dudley'ye evinde nazik misafirperver tavrlaryla arlad iin ve ilerleyen gnlerde de dostluklarnn pekimesi iin de William'a Oxford kolejinde karl bir i ayarladndan bahsediyordu. William elinde mektupla Amy'nin yanna gitti. "Grne baklrsa veda vakti geldi." 314 Philippa Gregory "Bu kadar abuk mu?" dedi Amy. "Burada ev almakla ilgili bir ey yazmam m?" "Kralie einize Kent'te byk bir ev armaan etmi," dedi William Hyde. "Son haberleri vermek iin bana ayrca yazm, Knole Saray'n duymu muydun?" Amy ban sallamakla yetindi. "O halde benim baka bir ev aramam istemiyor mu? Oxfordshire'da yaamayacak myz? Kent'te mi yaayacakmz?" "Herhangi bir ey sylememi." William nazik olmaya almasna ramen Sr Robert'n karsnn kendilerine ait bir evi olup olmayacan bir bakasndan sorup renmeye almasnn ne byk utan olduunu dnyordu. Amy'nin herkesin nnde kocasyla mnakaa ettikten sonra nasl yaralandn, nasl gn be gn eridiine kendi gzleriyle ahitti. William Hyde'a gre, Amy son haftalarda ok dinine bal biri haline gelmiti ve sklaan kilise ziyaretleri de pek ok mutsuz kadnn yapt gibi snma ihtiyacndan douyordu, zellikle de kontrol edemedikleri, mutsuz koullara dtkleri zaman. Peder Wilson gibi iyi bir rahip de teslimiyet iin en doru adreslerden biriydi. William Hyde da, kendi yandaki pek ok erkek gibi teslimiyetin kadnlarda iyi bir erdem olduuna inanyordu. Amy'nin elini gsne gtrd dikkatini ekti. "Arnz m var, Leydi Dudley?" diye sordu. "Elinizi sk sk kalbinize gtrdnz gryorum. Gitmeden bir doktora grnmek ister misiniz?" "Hayr." Amy glmsemeyi ihmal etmeden kestirip att. "nemli bir ey deil. Lordum ne zaman yola kmam istiyor?" " gn iinde," dedi William Hyde. "Size elik edecek kafile burada olacakm. nce Forsterlar' ziyaret etmek iin BAKRENN II 315 Cumnor Saray'na, sonra da Chislehurst'teki arkadanz Bay Hayes'in yanna gideceinizi yazm. Size ok almtk, gitmenize ok zlyorum. Umarm en ksa zamanda yeniden ziyaretimize gelirsiniz. Siz artk aileden biri gibi oldunuz, Leydi Dudley. Sizi konuk etmekten byk mutluluk duyduumuzu ltfen aklnzdan karmayn." Amy'nin gzleri dolunca William Hyde'n can skld. Bu ackl sahneye daha fazla ahit olmamak iin kapya doru seirtti. Oysa Amy, nazik evsahibine glmsemekle yetiniyordu. "ok kibarsnz. Sizle birlikte olmaktan asl mutluluk duyan benim, eviniz benim iin hep ikinci bir yuva gibi oldu." "Eminim, yaknda tekrar bir araya geleceiz." William Hyde neeli grnmeye alyordu.

"Belki siz de benim ziyaretime gelirsiniz," dedi Amy. "Kim bilir, Knole'e gidiyorumdur belki de. Yeni evim Knole olacaksa sizi arlamak isterim." "Belki de," dedi William Hyde da. Laetitia Knollys, William Cecil'in Hampton Saray'ndaki zevkli denmi alma odasnda ayakta duruyordu. alma masasnn nnde kollarn arkasnda kavuturmu, dnceli grnyordu. "Blanche Parry, Kralie'nin atele oynadn sylyor. Sarayla birlikte iindekileri de yakacandan sz etti," diye rapor verdi. Cecil gzlerini dikkatle gen kadna dikti. "Krajie ne cevap verdi?" "Majesteleri yanl bir ey yapmadn, kimsenin de bir ey ispat edemeyeceini iddia etti." 316 Philippa Gregory "Ya Bayan Parry, o ne karlk verdi?" "kisinin sevgili olduunu anlamak iin birinin yzlerine bakmasnn yeterli olduunu syledi." Laetitia hnzr bir edayla kkrdad. "Sobada czrdayan kestaneler kadar scak olduklarn syledi." Cecil'in kalar atld. "Ya Kralie?" "Blanche'yi odasndan kovup dilini dedikodulardan arndrmadan asla geri gelmemesini emretti. Aksi takdirde dilini kestireceini sylemeyi de ihmal etmedi tabi." .l'Baka?" Laetitia ban iki yana sallad. "Hepsi bu kadar. Blanche alamaya balayp kalbinin ok krldn syledi. Ama bana kalrsa bunun pek de bir nemi yok." "Kralie srekli yannda bir refakati ve kapda bir muhafzla m uyuyor?" "Evet, Sor." "O halde bu ucuz dedikodularn asl astar olamaz." "Hayr, Sr." Laetitia, retmeni karsndaki korkak bir kz ocuu gibi tekrarlayp duruyordu. "Geri..." "Geri ne?" "Geri panelin arkasnda gizli bir kap da olabilir. Yani refakatisi uyuduktan sonra Kralie istedii zaman yataktan szlp gizli geitten soluu Sr Robert'n yannda alabilir. Ayn kapy kralken babasnn da kulland syleniyordu." "Ama byle bir kap yok." Cecil kestirip att. "Ya da bir erkekle bir kadnn gndz de birlikte olabilmesi mmkndr. lla yatak gerekmiyor. Bir aa alt, kuytu bir ke ya da aceleleri varsa bir duvar dibi." Kara gzlerinde hain prltlar belirdi. "Saydklarnn hepsi ihtimal dahilinde ama korkarm ki, baban Majesteleri hakknda sylediklerini duysa hi de BAKRENN II 317 memnun kalmaz," dedi Cecil serte. "Unutmadan, bu speklasyonlar kendine sakla!" Laetitia'nn koyu renk gzleri parlad. "Elbette, Sr, haklsnz," dedi ekingence. "Gidebilirsin!" Aman Tanrm, bu kk haspa bunlar yzme sylemeye cret edebiliyorsa, kapal kaplar ardnda kim bilir neler konuuluyorduk Cecil, Kralie'nin kabul odasna girdiinde Dudley'yi koltuunda oturan Kralie'nin kulana eilmi, bir eyler fsldarken buldu. kilinin arasndaki ekim gc yle tutkuluydu ki, Cecil bir an kardan baknca bile grlebildiini dnd, sonra da byle sama sapan dnceleri savuturmaya odakland. .. "Ah, Cecil, umarm yine kt haber getirmemisindir!" diye heyecanland Elizabeth. Cecil kendini glmsemeye zorlad. "Syleyeceklerim pek ksa saylmaz. Birka dakika ba baa yryebilir m' yiz, Majesteleri?" Elizabeth hemen ayaa kalkt. "Gitme." Robert'n kulana fsldad bunu. "Haraya gitmem gerekiyor," dedi Robert. Kralie etraftakilere aldrmadan elini Robert'n koluna koyup, "Bekle beni, az sonra dneceim," dedi. "Belki beklerim." Sr Robert adeta dalga geiyordu. "Ya beklersin, ya da kafan uurturum." Elizabeth, Dud-ley'nin kulana iyice eildi. ' "Sizin iin hi dnmeden boynumu eer ye hazr olduumda sylerim." 318 Philippa Gregory Elizabeth kendine hkim olamayp isterik bir kahkaha savunanca odadaki saray eraf balarn tahta evirdi. Kra-lie'nin en deerli arkada ve en gvendii danmannn ayakta sabrla srf Robert'la cilvelemelerinin bitmesini beklediini grnce de aknlklarn gizleyemediler. Cecil, Kralie'ye girmesi iin kolunu uzatt. "Neler oluyor?" Elizabeth bu ani grme talebinden hi holanmamt.

Cecil kabul salonundan uzun koridora kmadan yantlamad soruyu. Burada da saray erafndan birileri bekliyordu ve dimileri Kralie ile Cecil'i izlemek iin pelerinden koridora kt, nihayet biri Kralie'yi Sr Robert Dudley'den kurtardna gre, onlar da artk Elizabeth ile konuabilmek iin sraya girdi. "Paris'ten gelen haberlere gre, Franszlar vekil Kralie'yi desteklemek iin skoya'ya kuvvet gndermi." "Srpriz saylmaz, zaten tahmin etmiyor muyduk?" Elizabethan pek de umurunda deildi. "Ama kimileri de sko-lar'n kuatmay uzun sre devam ettiremeyeceini dnyor. En fazla on be gn yetecek erzaklar kald, yaknda vazgeip eve dneceklerdir." Sr Robert m sokuyor bunlar kafanza? dedi Cecil kendi kendine sessizce. "Geri ekilmemeleri iin dua etsek iyi olacak," dedi biraz daha haince. "Franszlar'a kar nc savunma hattmz skolar oluturuyor. Duyduuma gre, Franszlar, skoya'ya adam gndermeye balam." "Adam gndermeye mi? Ka adam gndermiler?" Elizabeth, korktuunu belli etmek istemiyordu. "Bin kadar gmrk memuru, iki bin kadar da asker." Cecil, durumun ciddiyetini kavramas iin Kralie'yi artmak istediyse de sonra fazla m ileri gittiini dnd. BAKRENN II 319 Yava yava beti benzi atan Elizabeth g almak iin bir elini beline dayad. "Cecil, skolar' malup etmek iin bu kadar adama ihtiyalar yok ki." "Biliyorum, Majesteleri," dedi Cecil. "Bu igal glerinin ilk dalgas olsa gerek." "karmaya m hazrlanyorlar?" Kralie'nin sesi korku dolu bir fsltdan ibaret kyordu. "ngiliz topraklarna girmeye mi niyetleniyorlar?" "zgnm arria yle," diye karlk verdi Cecil. "Ne yapabiliriz?" Elizabeth, Cecil'in oktan bir plan yaptndan adeta ad gibi emindi. "sko Lordlar'la anlamas iin Sr Ralph Sadler'i hemen Berwick'e gndermeliyiz." "Sr Ralph mi?" "Elbette. Babanza da skoya'da yksek sadakatle hizmet etmiti, sko Lordlar'nn yardan fazlasn birebir tanr. Onu elinde bir sava satraricyla yollamalyz. Hem gitmiken snr savunma hattn kontrol edip gerek grrse takviye talebinde bulunabilir." "Peki, tamam." Kralie fazla dnmeden onaylad. ; "Hemen ie koyulabilir miyim?" "Evet," dedi Elizabeth. "Kont Arran nerede?" Cecil mitsizce bakt. "Yolda, adamlarm saraya getiriyor." "Tabi Cenevre'ye geri dnmediyse eer." Elizabeth bedbin gzkyordu. "Her eyin karlarnn tersine ilediini dnebilir." "Hayr, u an yolda," dedi Cecil. Arran', Cenevre'den alp Londra'ya getirmek zere en gvendii adamlarn grevlendirdii iin kendinden emindi. stese de istemese de Kont Arran yoldayd ve gelivordu. 320 Philippa Gregory "spanyollar'dan bizi destekleyeceine dair sz almalyz. Franszlar, spanyollar'dan hep korkmutur. Mttefikimiz olursa daha gvende oluruz." "Eer ikna edebileceinize inanyorsanz, neden olmasn," diye uyard onu Cecil. "Edeceim Cecil," diye ant verdi Elizabeth. "Benden ne istiyorlarsa vermeye razym." William Hyde, eyalarn toplayan kzkardei Lizzie Od-dingsell'in yanna gitmi, laflyordu. "Kralie ve Sr Robert hakknda kan ak dedikodularndan gerekten haberi yok mu?" "Kimden duyabilir ki? ok az insanla konuuyor. Hem zavall bir kadnn karsna geip kocasn ekitirecek kadar kim ta kalpli olabilir?" "Belki bir arkada anlatabilir," diye nerdi William Hyde. "Gerek bir dosttan sz ediyorum, en azndan kendini hazrlamasna yardmc olmak iin." "nsan kendini byle bir eye hazrlayabilir mi sence?" diye ona dnd Lizzie Oddingsell. "Hem ne olacan kimse bilemez. Daha nce hi byle bir ey olmad ki! Senle ben bile hazr deilken, karsnn hazr olmasn nasl bekleriz? Daha hi rnei bile yaanmam bir ey iin kim kendini hazrlayabilir ki? Hangi lkenin kraliesi bugne kadar evli bir erkee metreslik yapt? Bundan sonra neler olup biteceini kim tahmin edebilir?" Sfe BAKRENN II "321

"Tanr akna, Prenses, sizinle konumam gerekiyor." Kat Ashley, Hampton Saray'nda Kralie'nin odasnda umutsuzca yalvaryordu. "Ne oldu?" Elizabeth aynann nnde oturmu, hizmetkarlar fildii tarakla salarn tararken ve sonra krmz bir ipek parasyla ovarken o da aynadan kendi yansmasn seyrediyordu. , "Majesteleri, herkes Sr Robert'la ikinizden sz ediyor. Ve maalesef aza alnmayacak utan verici szler geliyor kulama. zellikle de evlilik arifesindeki gen bir kadn hakknda, sarf edilmesi ho olmayan szler. Hele hele o gen kadn ngiliz kraliyet tahtnn gen sahibesiyse." Bir prensesken itibarnn zedelenmesinden d kopan Elizabeth emektar nedimesine arkasn dnd ve onu artarak neredeyse hi tepki vermedi, "Milletin az torba deil ki bzesin," dedi."" "Tam olarak yle saylmaz," diye bastrd Kat. "Ortada bir skandal var. Korkun eyler duyuyorum." "Pekl, ne diyorlar yleyse? ffetsiz olduumu mu? Sr Robert'la sevgili olduumuzu mu?" Elizabeth en zor szckleri seerek dile getirme cesaretini buldu kendinde. Kat derin bir nefes ald. "Evet, Majesteleri ve maalesef daha da fazlas. Sr Robert'n ocuunu tadnz ve bu yzden de tm yaz istirahat ederek geirdiiniz konuuluyor. ocuu dourup st anneye teslim ettiinizi iddia ediyorlar. Dedikodulara gre, evlenir evlenmez de ortaya ka-racakmsnz. Sr Robert'n karsn ldrmeye hazrlandn da duydum. Sizinle evlenebilmek iin karsft ldrecei syleniyor. Dudley'nin ekseninde dnerken kendinizi ve tm hasletlerinizi kaybettiiniz, onunla yatmaktan baka bir ey dnmediiniz konuuluyor. Tutkularnzn esiri ve 322 Philippa Gregory ehvet dkn olduunuzu iddia ediyorlar. Srf her gn birlikte at binmeye kabilmek iin lke meseleleriyle ilgilenmediiniz dnlyor. Dudley ismen krallk payesini almasa da halkn gznde sizin sahibiniz ve lkenin kral gibi davranyormu szde..." Elizabeth fkeden kudurdu, yz mosmor oldu. Kat, Majesteleri'nin nnde diz kt. "Sr Robert'la geceleri neler yaptnza dair ok detayl ve iren eyler konuuyorlar, duyann bile yz kzaryor. Majesteleri, sizi bir anne gibi sevdiimi, size hizmet edebilmek uruna her trl ileye katlandm biliyorsunuz. Ve tm bunlar gurur duyarak bir an olsun gocunmadan, ikyet etmeden yaptm da... Ama bugne kadar sizin iin hi bu kadar endie etmedim! Eer Sr Robert' bir kenara itmezseniz, tahtnzdan olmanzdan korkuyorum." "Bir kenara itmezsem!" Elizabeth hmla ayaa kalknca sandaki firketeler yere sald. "Kahrolsun, neden onu bir kenara itmek zorundaym ki?" Odadaki dier nedimeler, Kralie'nin errinden nasiplerini almamak iin il yavrusu gibi odann kuytu kelerine dald. Baklar yerde, Kralie'nin fkesine maruz kalmaktan ekmiyorlard. "nk aksi takdirde sizin yznzden canndan "olacak!" Kat Ashley de yerden kalkp gen Kralie'nin gznn iine dikti kararl baklarn. "nsanlarn bu ekilde konumasna biraz daha meydan verirseniz, tahtnza sahip kamayacaksnz. Majesteleri sizin ucuz bir metres olduunuz kulaktan kulaa dolayor. Bylesi hakaretamiz szleri yznze sylemek zorunda kaldm iin Tanr beni affetsin. Ama durum sandnzdan daha korkun! Lord Seymour bile..." BAKRENN II 323 "Bu kadar yeter!" Elizabeth rndan kt. "imdi beni dinle, hayatm boyunca bir an olsun gvende hissetmedim ben kendimi. Sen bunu gayet iyi bilirsin, Kat. Bir an olsun yaamaktan keyif almadm. Ne holandm bir erkek oldu, ne de beni seven biri. Sr Robert'ta yllar yl hasretini ektiim o esiz dostluu buldum, o benim tandm en mkemmel erkek. Onun akyla gurur duyuyorum ve asla da utan duymayacam. "Hem ortada utanlacak bir ey de yok. Evli olduunu biliyorum ve Tanr biliyor ki dnnde de dans ettim. Her gece. kapmda muhafzlar ve ba ucumda refakatilerle uykuya dalyorum. Sen de benim kadar biliyorsun tm bunlar. Eer aptal olsaydm ve bir bir m olmasn isteseydim -ama istemiyorum- o zaman imknsz olurdu bu. Hem ayrca eer isteseydim bile bana kim kafa tutabilirdi? Sen mi, Kat, danma meclisi m, avam kamaras m? Unutmayn, Kat, ben ngiltere Kraliesi'yim ve liseli kzlar gibi kimseden izin almak zorunda deilim." Elizabeth fkeden kudurmu gibiydi. Kat Ashley korkudan ahap panelin dibine bzld, aknlktan dili damana yapt. "Elizabeth, Prensesim, Majesteleri," diye fsldad. "Ben sadece dikkat etmenizi istedim."

Elizabeth ayaa dikilip etrafnda dnd ve tekrar taburesine oturdu, sa frasn surat kire gibi bembeyaz olan La-etitia Knollys'e frlatt. "Eh, etmiyorum ite," diye cevab yaptrd, m <$ O gece Elizabeth yatandan usulca kalkp gizli geitten soluu Robert'm odasnda ald. Dudley minenin nne 324 Philippa Gregory iki sandalye ekmi, Kralie'yi bekliyordu. Ua Tamworth, bir ie arap ap kayk bir tabaa doldurduu kk kuru pastalar servis ediyordu, daha sonra oday terkedip kapnn dnda nbet tutmaya gitti. Elizabeth, stnde gecelik sabahlk takmyla ieri girip doruca Robert'n kollarna atld. "Sonsuza kadar beklemek zorunda kalacam sandm," diye fsldad. "Bu gece Laetitia kald yanmda ve konutuka konutu. Bir an hi susmayacak sandm." Robert, olaanst gzellikteki gen kadnn ve metresinin beyaz gecelikleri syrlm, ayn yatakta yan yana yatarak birbirlerinin kzl salarn taradklar o i gcklayc manzarann zihnini bulandrmasna engel olamad. "Ben de gelememenden korkmaya balamtm." "Kim ne derse desin, sana her zaman koar adm geleceim." "Kim ne diyor ki?" "Skandal stne skandal," diyerek elini havada savurdu. "Ayn eyleri tekrar tekrar konumak istemiyorum, bilirsin ite, bir sr mnasebetsiz laf!" Robert, Kralie'nin sandalyeye oturmasna yardm edip eline bir kadeh arap tututurdu. "Akmz gsmz gere gere kimseden saklanmadan yaamak istemez misin?" diye sordu yumuack bir sesle. "Sana ne kadar hayran olduumu bara ara haykrmak istiyorum. Seni savunmak istiyorum. Ah ^izabeth, benim olman istiyorum, neden anlamyorsun?" "Ama bu nasl olur?" "Eer evlenirsek pekl da olur," diye teklif etti Robert sessizce. "Sen zaten evlisin, Robert." Elizabeth yle ksk sesle sylemiti ki, odada dolaan tahta kurularnn duymasndan BAKRENN AII 325 bile ekinir gibiydi. Ama Robert sylediklerini duymu, asla gzlerini ayrmad dudaklarn da okumutu. "Annenle tantnda baban da evli bir erkekti," diye devam etti Robert kibarca. "stelik annenle tannca ona sahip olmak istediini, hayatnn kadnn bulduunu anlayp ilk karsn bir kenara itti." "Babamn ilk evliliinin geerlilii yoktu," diye hemen cevab verdi Elizabeth. "Benimkinin de yok. Sana daha nce de syledim, Elizabeth, Amy'ye akmdan geriye hibir ey kalmad. Aramzdaki sevgi tkeneli ok oldu, artk o benim iin hibir ey ifade etmiyor. Benden ayn yayor ve bu yllardr byle, srf kendi tercihi olduu iin. Sana k olmakta zgr bir adamm. "Eer istersen beni resmen de zgr klabilirsin, hayat bizim iin ondan sonra balayacak." "Seni zgr klmak" m?" diye fsldad Elizabeth. "Bu gce sahipsin. Kilisenin basndasn, istediin an bana boanma hakk bahedebilirsin." Elizabeth derin bir i ekti. "Ben mi?" Robert da glmseyerek karlk verdi. "Elbette sen, baka kim olabilir ki?" Kralie'nin kafasnn kart her halinden belliydi. "Bandan beri plann bu muydu?" "Byle bir eyi nasl planlayabilirim? Bu noktaya gelebileceimizi nerden bilebilirdim? Sana Papa'nn yetkilerini verip kilisenin bana seni parlamento geirdi, benim sz hakkm bile olmad. stedikten sonra nikhm feshetmemen iin hibir sebep yok, ngiliz avam kamaras bu gc sana oktan verdi. Baban nasl zgrlne kavutuysa, sen de beni hr klabilirsin, Elizabeth. Seninle evlenip kocan olabilmem iin beni zgr klabilirsin. Bylece evlenebiliriz." 326 Philippa Gregory Elizabeth bu beklemedii teklif karsnda afallad, baklarndaki ikilemi ve reddedii nn grmesini engellemek iin gzlerini yumup, "p beni, sevgilim! Haydi p beni!" dedi hlyal bir sesle. Ertesi sabah Thomas Blount, Sr Robert'n harann stndeki zel odasnda, srtn kapya dayam, trnaklarn kesiyordu ki, kar kap ald ve Dudley atla gezintiden dnp elinde bir tomar faturayla aniden ieri girdi.

"Thomas?" "Lordum!" "Yeni bir haber mi var?" "Kont Arran ve James Hamilton az nce gizlice saraya geldi." "Arran m?" Dudley kelimenin tam manasyla akna dnd. "Burada m?" "Londra'ya gece nce gelmi. Deptford'da gizlice arlamlar." "Aman Tanrm! Sessiz ve derinden ilerliyorlar. Saraya kim soktu? Masraflarn kim karlyor?" "Cecil, bu grevi Kralie adna stlenmi." "Kralie, Kont Arran'n burada olduunu biliyor mu?" "Emri Kralie bizzat verdi. Arran, Majestelerinin davet ve ricas stne geldi." Dudley aznn iinde birka kfr yuvarladktan sonra, nehir kysnda uzanan sebze bahelerine bakan pencereye dnd yzn. "Bir frsat olmasa, dieri. Bu daha nereye kadar byle devam edecek? Ne dersin?" "Casuslanmdan biri Kont'un kald otelde alan kadnlardan birini tanyor. Anlattna baklrsa, Aran, Kralie'yle BAKRENN II 327 bizzat grmek iin gelmi, anlap anlaamayacaklarna baktktan sonra bir karara varabilirlerse Kont Arran'n saraya gelii ilan edilecekmi. Hemen akabinde de nian taktktan sonra Arran sko tahtna sahip kmak iin sefere kacak. s-koya Kraliyet tacn takar takmaz da zaferle geri dnp Kralie'yle evlenerek iki krall sonsuza dek birletirecekmi." Bir an iin Robert'n aknlktan adeta nutku tutuldu. "Planlarnn bu olduuna emin misin? Yanlyor olamaz msn? Belki de bu tamamen Cecil'in stratejisi ve Kralie'nin hibir eyden haberi yok." "Belki de. Ama adamlarm kendinden emin. Otelde alan kadnn syledikleri de bunlar doruluyor. Otelde gndz 'hizmeti, gece fahie olarak alt iin Arran'n iip iip azndaki tm baklay karn duymu. Kadn Kralie'nin onay verdiine kesinlikle emin." Dudley, Thomas'a" hizmetinin karl olarak ekmeceden kard bir kese altn verdi. "Kundaktaki bebeine gz kulak olur gibi Arran'a gz kulak ol, bir an olsun gzn stlerinden ayrma! Kralie'yle ne zaman grtn _ bilmek istiyorum. Her detay, her fslty. Her ayak sesinden haberim olmal." "Kont, Kralie'yle oktan grt." Thomas Blount'un yz ekidi. "Dn gece hava kararnca saraya geldi, gelir gelmez de Kralie'yle grtler; yemekten sonra Majesteleri yatak odasna ekilmeden nce." Bir nceki gece Dudley'nin gzlerinin nne geldi. Robert, Kralie'nin plak ayaklarna kapanmt, Elizabeth de ona doru eilirken kzl salar Robert'n yzrie dklm, Robert'a smsk sarlmt. Robert de yzn Elizabethan gsne srtm, beline dayam ve Kralie'nin tatl kokusunu iine ekmiti. 328 PhiUppa Gregory "Dn gece mi?" "yle syleniyor." Thomas, Dudley'yi ilk kez bu kadar gergin gryordu. "Ve neler konuulduuna dair hibir bilgimiz yok deil mi?" "z srmeye ancak bu sabah balayabildim. zr dile-rim, Lordum. Cecil'in adamlar her eyi byk bir titizlikle saklam." "Anladm," dedi Robert ksaca. "Cecil glge oyunu ustasdr. O halde bundan sonra Arran' gz hapsinde tut ve beni gelimelerden an be an haberdar et." Robert kendine hkim olmas gerektiini biliyordu, dilini srsa da hzl artan gururu ve fkesi baskn geliyordu. Frtna gibi atld ve masasndaki ktlar bile havaya uurarak kapy ap dar kt, merdivenleri er beer inip saray erafnn tenis turnuvas seyrettii baheye gitti. Kralie etrafna gen nedimelerini toplam, pr dikkat altn kupa uruna mcadele eden iki tenisiyi seyrediyordu. Robert eilip Elizabeth'i selamlaynca o da glmseyerek karlk verip yanna gelmesi iin iaret etti. "Sizinle yalnz grmeliyim." Dudley damdan derce-sine syledi bunu.

Elizabeth annda kafasn evirdi ve Robert'n dudaklarnn evresinde oluan beyaz izgiyi fark etti. "Akm, ters bir ey mi var?" "Kulama gelen baz eyler afallamama neden oldu." Sinirinden glkle konuuyordu. "Ve hemen imdi duyduklarmn doru olup olmadn senin azndan duymak istiyorum." Elizabeth de man sonunu bekleyemeyecek kadar tutkuluydu, zaten turnuvann bitmesi iin geriye bir iki oyun BAKRENN II 329 kalmt. Buna ramen Kralie ayakland ve tm saray eraf da oturduu yerden kalkt, sahadaki adamlar topu braktlar, top kendi bana sekip bir kenara dt nk oyuna da ara verilmiti. Her ey Kralie geri dnene dek beklemeye alnmt. "Sr Robert'la zel konuacaz," dedi Kralie. "zel bahemde ksa bir yrye kyoruz. Sizler burada kalp ma sonuna kadar seyredin ve..." Elizabeth etrafn yle bir szdkten sonra devam etti. "dl de galip gelene benim yerime Catherine Knollys takdim edecek." Catherine Knollys kendisine verilen grevden onur duydu ve hi zaman kaybetmeden Kralie'yi selamlad. Kralie sakin admlarla ma izleyenlerin yanndan uzaklap bahe kapsnn nne gelince muhafzlara ieri kimseyi salmamalarn tembihledi. "Sr Robert ile yalnz kalmak istiyorum." ki muhafz itaatkr bir tavrla Kralie'yi selamladktan sonra arkalarndan -kapy kapad. Bo bahede Elizabeth yzn Robert'a dnd. "Pekl, bu akam Kat'ten yine namus dersi alacak kadar fazlasn yaptm sanrm. Sorun nedir?" Robert'n baklarndaki pusu gren Elizabeth'in dudak-larndaki glmseme aniden silinip gitti. "Sevgilim, ne olur yle bakma, beni korkutuyorsun! Neler oluyor, yolunda gitmeyen nedir?" "Kont Aran," dedi Robert, ineleyen bir ses tonuyla. "u an Londra'da m?" Elizabeth ban bir o yana, bir bu yana evirdi. Robert, Kralie'yi o kadar iyi tanyordu ki, o an kafasndan nasl inkr edebileceini geirdiine ad gibi emindi. Ne var ki Elizabeth, Dudley'nin gznn iine baka baka yalan syleyemeyeceini anlad. "Evet," dedi isteksizce. "u an Londra'da." 330 Philippa Gregory "Ve dn gece onunla bulutun, deil mi?" "Evet." "Gizlice ve ba baa grtnz hem de!" Elizabeth ban sallamakla yetindi. "Yatak odanda m?" "Sadece zel odamda. Ama Robert..." "Gecenin ilk saatlerini Kont Arran'la ba baa geirip sonra yanma geldin. Oysa bana Laetitia'nn uykuya dalmasn beklediini sylemitin. Demek hepsi yaland! Sen La-etitia'y deil, Arran' bekledin." "Robert, eer aklndan geen..." "Aklmdan geen bir ey yok. Zaten aklmdan geebileceklere katlanabileceimi hi sanmyorum. Arkam dner dnmez nce Pickering ve imdi de Arran... stelik artk birlikteyiz!" Elizabeth kendini byk bir mee aacnn glgeliine konmu yuvarlak banka brakt. Robert ise bir ayan sedire dayayp Kralie'ye tepeden bakt. Kralie de kafasn ona evirmi, yakaran gzlerle bakyordu. "Sana gerei anlatmam ister misin?" ''Evet, hem de her eyi, Elizabeth. Benimle bir aptal gibi oyun oynayamazsn..." Elizabeth derin bir nefes ald. "Bu bir sr." Robert fkeden dilerini gcrdatyordu. "Tanr ahidim-dir, Elizabeth, eer Kont Arran'a evlenme sz verdiysen beni sonsuza dek bir daha asla gremezsin." "Hayr! Hayr, sz filan vermedim!" diye kar kt Elizabeth. "Ona nasl sz verebilirim? Benim iin ne kadar deerli olduunu bilmiyor musun?" "Ben seni kollarmn arasna alp dudaklarndan pp boynunu koklarken neler hissettiimi biliyorum," dedi RoBAKRENN AII "331 bert ac ac. "Bir dolu yalanla bana gelmeden az nce bir baka erkekle bulutuunda senin ne hissettiini ise gerekten bilmiyorum." "Delirecekmi gibi hissediyorum!" diye haykrd Elizabeth. "Tam olarak hissettiim ite bu! Senden beni zorla ayracak-larm sanyorum ve bu fikir bile beni lgna evirmeye yetiyor. Bir dakika daha bile dayanamayacam sanyorum." Robert irkildi. "Ne?" - Elizabeth ayaa kalkp gardm alan bir dv gibi Ro-bert'n evresinde dnmeye balad. "Sradan bir satran ta gibi kendi zerimden doru hamleyi yapmaya mecburum!" Kralie nefes nefeeydi. "nsann kendi kendisinin piyonu olmas ne demektir, bilir misin? spanyollar' kendi safmzda tutmak zorundaym. Ama Franszlar'a gzda vermem de gerekiyor. skoya'ya yryp tahtna sahip kmas iin Kont Arran' da ikna etmek zorunda olduumu hi saymyorum bile. Tm bunlara

gs gerebilmek iin elimde kendi arlmdan baka hibir eyim yok. Biliyorum tm bunlar delilik ama kendimden baka vaat edebileceim hibir eyim yok!! Ve... Ve... Ve..." "Ve ne?" "Ben kendime bile ait deilim!" Robert sakinleti. "Deil misin?" Elizabeth hkrklara boulmamak iin kendini zor tutuyordu. "Ben sana aitim, Sr Robert, tm kalbim ve ruhumla. Tanr ahidimdir, ben sadece seninim, Robert..." Robert uzanp Elizabeth'in ellerini avucunun iine aldij onu kendinde ekmeye balad.. "Ama..." Dudley Kralie'yi kendi ekerken bir an duraksad. "Ama ne?" 332 Philippa Gregory "Bu oyunu da oynamak zorundaym, Robert," dedi Elizabeth. "Onlarla evlenecekmiim gibi mit vermeye devam etmeliyim. Bir yandan Aridk Ferdinand' elimin altnda tutarken, dier yandan da Kont Arran'a mit vermeliyim." "Bana ne olacan dnyorsun?" diye sordu Robert. "Sana m?" "Evet, bana! Pickering'le uzun saatler geirdiin bilinirken ve saray Aridkle evlenecein fsltlanyla alkalanrken mesela." "Sana ne olabilir ki?" Elizabeth, Robert'n neden bahsettiini gerekten anlamad. "Dmanlarmn iyice stme geleceini grmyor musun? Akraban Norfolk, danmann Cecil, Francis Bacon, kardei Nicholas, Catherine Knollys, Pickering, Arundel... Hepsi de avn tuzaa drmek iin doru zaman kollayan vahi hayvanlar gibi. Sen bana yz evirince gn bizim gnmz diyecekler. Trnaklarn karp beni aa ekmek iin ellerinden geleni ardna koymayarak her ey iin beni sulayacaklar! Beni yceltip herkesin kskand biri haline getirdin, Elizabeth... Bir bakasyla nianlandn akladn gn benim bitiimi de ilan etmi olacaksn." Elizabeth adeta donup kald. "Bunu bilmiyordum, neden daha nce hi sylemedin?" "Nasl syleyebilirdim ki?" diye bastrd Robert. "Baka ocuklar beni oyundan atmakla tehdit ettii iin gidip annemin eteklerine snacak kk bir ocuk muyum ben? Ama gerek bundan ibaret! Bir baka erkei bana tercih ettiin ortaya ktnda dibe vurmam iin herkes elinden geleni yapacak." "Dibe vurman iin mi?" BAKRENN AII 333 "Evet, yani lmem iin," diye uzatmadan syledi Robert. "Her gn kuytu bir kede hanerlenip cesedimin cra bir yere atlmas korkusuyla yayorum." Elizabeth korku dolu baklarn Dudley'nin gzlerine dikti. Elleri hl scak ellerindeydi. "Akm, seni korumak ve gvenliini salamak iin her eyi yapmaya hazr olduumu biliyorsun." "Bana olan akn herkese ilan etmediin srece beni asla koruyamayacaksn. Elizabeth, seni sevebilmek ve koruyabilmek iin yapamayacam ey yok biliyorsun. Evlen benim-le^ sevgilim, Tanr akna evlen ve ocuumuzu dour. Evlilik ve ngiliz kraliyet tahtna sahip kacak bir varis her eyi kkten zecektir. Dnsene, bylece mrmn sonuna kadaf yannda olabilirim. Kendini sradan bir piyon gibi hissetmene de gerek kalmaz. Sadece ve sadece kendin olabilirsin, hi kimseye deil; bir tek bana ait olursun hem de!" Elizabeth ellerini ekip arkasn dnd. "Robert, ok korkuyorum. Eer Franszlar skoya zerinden topraklarmza girerse ne olacak? Onlar nasl durduracam? Fransz ordusunu kim durdurabilir ki? Mary, Calais'i kaybetti diye halk hl lanet yadrp duruyor. Ben Berwick'i kaybedersem hakkmda ne diyecekler? Ya New Castle'? Ya da York'u? Londra'y kaybedersem ne olur, bir dnsene?" "Kaybetmeyeceksin," diye ona gvence verdi Robert. "Sen benimle evlen, ben de senin iin kendi kumandamda-ki bir orduyla kuzey snrna gideyim. Franszlarla daha nce de arptm, hibirinden korkmuyorum. Akm, senin iin savaacak biri varsa o da ben olmalym! Bakalarndan yardm dilenmen arma gidiyor. Kalbim ve ruhum sana ait! Tek yapman gereken her eyinle kendini bana emanet etmek!" 334 Philippa Gregory Kralie kaponu arkaya dnce akaklarndan boynuna dklen sa tutamlarn avucunun iine alp skca ekti. Sanki fiziksel acyla ruhundaki derin szy bastrmaya alyordu. i rperiyor, bedeninin titremesine de engel olamyordu. "Robert, ok... ama ok korkuyorum. En kts de ne yapacam gerekten bilmiyorum. Cecil bir ey sylyor, Norfolk baka bir ey. Kont Arran ise deli dolu bir delikanldan fazlas deil! Dn gece grene kadar ondan yana

mitliydim ama stnde asker niformas olan bir ocuk sadece! Beni bu kskatan kurtarmas mmkn grnmyor.::-Franszlar yola kt bile, buna phe yok. Bense hl savaacak gl bir ordu, orduyu besleyecek bir servet ve ngiltere adna savaacak bir adam bulma telandaym. Tm bunlar nasl yapacam bilmediim gibi, kime gvenebileceimden de emin deilim." "Bana," dedi Robert annda, Kralie'yi ikna etmeye kararlyd. ne atlp hoyrata Elizabeth'i kollarnn arasna alnca gen kadnn direnilerini kuvvetli kollaryla bertaraf etti. "Bana gven, Elizabeth. Bana olan akn ilan et ve bir an nce evlenelim. El ele verirsek bu kmazdan kolaylkla kabiliriz. Ben senin sadece n deil, ampiyonunum da, sevgilim... Kocan da olacam, bana gvenmeyeceksin de kime gveneceksin? Seni koruyacama ant ierim." Elizabeth sonunda Robert'n kendisini skca saran kollarndan kurtuldu. "Ya ngiltere'yi?" "ngiltere'yi de senin iin koruyacam. Tabi kendim ve olumuz iin de," diye yemin etti Robert. "Bunu olumuz iin yapabilirim, senin iinse zaten yapacam." BAKRENN II 335 Amy, Cumnor Saray'nda Robert'n arkada Forsterlar' ziyaret ettikten sonra bir kez daha Chiselhurst'e doru yola koyuldu, tespihi cebindeydi ve ne zaman iinden kskan fikirler gese elini tespihe gtrp 'Selam Sana' duasn okuyordu. Scak geen yazn ardndan kurak austos tarlalarnn arasnda sessiz sedasz at binen hanmn seyreden Lizzie Oddingsell endieli grnyordu. Amy'deki deiim gzden kaacak gibi deildi. Adeta son zamanlarda iinde bulunduu berbat mulak durum sonucu huysuz bir ocuk olmaktan kp olgun bir kadna dnvermiti. "yi misin, Amy?" diye sordu. "ok yorulmadn, deil mi? Hava scak m geldi?" "Gayri ihtiyari Amy'nin eli gsne gitti. "yiyim, merak etme," dedi. "Kalbinde bir ar m var?" diye sordu Lizzie. "Hayr, her ey yolunda." "Eer kendini kt hissedersen, Londra'ya haber salp Lordun'un doktorunu arabiliriz." "Hayr!" Amy telala yantlad. "Lordum armadan Londra'ya gitmek istemiyorum. Chislehurst'a gitmemizi istediyse Londra'ya uramamz doru olmaz." "Saraya gitmemiz gerekmez." Amy hafiften kzard. "Saraya gitmekten sz etmediini biliyorum, Lizzie," dedi. "zgnm, bu sadece..." Amy bir an duraksad. "lkede Robert ve Kralie'ye dair bir sr dedikodu dolanyor. Kendisini kontrol etmek iin Londra'ya uradm dnmesini istemem. Kskan bir kadn gibi grnmek, isteyeceim en son ey." "Kimse yle olduunu dnemez." Lizzie'nin sesi scack kyordu. "Bir erkein sahip olabilecei en hassas ve affedici kadnsn." 336 Philippa Gregory Amy ban evirdi. "Kesinlikle, nk kocama ilk gnk gibi m," dedi ok ksk bir sesle. Birka dakika sessiz sedasz yol almaya devam ettiler. "Dedikodular sen de duydun mu, Lizzie?" diye yavaa sordu. "Sor Robert gibi bir erkekle ilgili her zaman dedikodu kabilir," dedi Lizzie stnkr bir tavrla. "Kocan hakknda kulama gelen asl astar olmayan her bir dedikodu iin bir ilin kazanabilmi olsaydm imdi lkenin en zengin kadn ben olurdum! Kral Philip'le birlikte Hollanda'dayken hakknda neler sylendiini hatrlyor musun? Ya Calais'ten dndnde yannda getirdii u Fransz dul kadnn seni ne kadar rahatsz ettiini? Ama hepsi de safsatadan ibaretti, sonucunda da hibir ey kmad." Amy'nin eli gene cebindeki tespihinin serin boncuklarna gitti. "Ama Kralie'yle aralarnda kan dedikodular duydun, deil mi?" diye sktrd arkadan. "Aabeyimin kars, Londra'daki kuzeninin anlattklarn bana da aktard. Sylenene gre, Kralie Sr Robert'a herkesten daha ok deer veriyormu. Ama henz kulamza gelmeyip de gerekleen hibir ey yok," dedi Lizzie. "kisi ocukluk arkada ve kocanz da sarayn at terbiyecisi. Sk dost olmalarndan daha doal ne var?" "Kralie kendine elence aryor olmal." Amy'nin ne kadar ac ektii sesinden belli oluyordu. "Robert'in evli olduunu biliyor, kendisinin de Aridkle evlenmek zorunda olduunu. Sanrm, yaz tatilini elenerek geirmekten baka bir maksad yok." "Majestleri'nin biraz uar olduu doru galiba," dedi Lizzie, Amy'nin yzn okumaya alyordu. "stelik gen ve gzel bi kadn. Gen kzlnda da hakknda bir sr dedikodu tretilirdi. Eer bir yerde skandal varsa Elizabeth kesin oradadr!" BAKRENN II 337

Amy cebine saklad tespihe parmaklarn smsk sard. "Onu yarglamak bize dmez." Amy Lizzie'den ok aslnda kendine hatrlatyordu bunu. "Benim vazifem kocama sadk kalp sabrla evine dnecei gn beklemek." "lke meseleleriyle ilgileme hepimizin hayrna olur," diye bir yorumda bulundu Lizzie Oddingsell. "Fransa'nn kapmza dayanmak zere olduu konuuluyor. Dorusu savaa hazrlkl olduumuzu hi sanmyorum. Majesteleri ok ge olmadan kraliyeti teslim edebilecei gvenilir bir erkekle evlense ne' iyi olur. Ablas tahta kar kmaz evlenmiti, stelik de beraberinde kendi ordusunu da getirebilecek kudretli biriyle." "Muhakemesini yapacak olan ben deilim," dedi Amy tespihini tutarak. "Ama dilerim Tanr Majestelerini doru yola eker." onbahar 1'559 Saray, eyll aynn banda Elizabeth'in en sevdii evlerinden biri olan Windsor Kalesi'ne yeni varmt ki, Krali-e'nin doumgn kutlamas iin telal hazrlk balad. Robert ince dnlm enlikler hazrlad, her bir detay ayarlad. Kralie sabah koroyla uyanacakt, gn iinde te-acral av partileri dzenlenecek, aa perileri dans edip Kralie'ye dualar edecek, evcilletirilmi bir geyiin boynuna ieklerden bir ta taklacak ve Kralie'ye yemek masasna kadar geyik elik edecekti. Akam yemei de ak havada, aalar arasnda yenecekti. Majesteleri'nin erefine verilecek akam yemei byk bir ziyafet olacakt, ardndan danslar ark syleyip oynayacakt ve Gzellik Tanralar'n gsteren bir tablo izilecekti, tabloda Elizabeth, av tanras Diana klnda tacn takarken tasvir edilecekti. Leydiler byk tanra kostmleri iinde dans edecek, nedimeler de Gzellik Perileri klnda duracakt. Laetitia Knollys, bir frsatn yakalayp soluu Kralie'nin kabul saBAKRENN II 339 lonunda kuytu bir kede Robert'n yannda ald. "Sizce ben hangi periyim?" "Eer Ge-kalma Perisi diye bir ey olsayd, herkesi sollardnz," dedi Robert. "Ya da Flrt Perisi diye bir ey olsayd, siz o olabilirdiniz." Laetitia Knollys, Boleyn kadnlarna mahsus bir edayla gzlerini Robert'a dikti: Batan karc, vaatkar ve kar konulmas imknsz. "Ben?" dedi. "Demek benim flrtz olduumu dnyorsunuz. Dorusu bu kadarn beklemiyordum. Teekkr ederim." "Ben iyi anlamda sylememitim ama." Robert, Laeti-tia'nn kan fkran yanaklarndan makas ald. "Yine de sizin gibi bir erkein azndan duymak benim iin byk bir mutluluk." Robert, minik bir kedi yavrusunu seviyormu gibi Laeti-tia'nn burnuna hafife vurdu. "Sen bekret olmalsn," dedi. "Asla kar koyamazdm." Laetitia da koyu renk gzlerini kocaman at. "Sr Robert!" dedi dudaklarn bzerek. "Sizi bu denli kzdracak ne yapm olabileceimi dorusu hi bilmiyorum. nce beni dakik olmamakla itham edip sonra da flrtzlkle suladnz. imdi de bana bekret perisi olsam kar koyamayacanz sylediniz. Unvannza hakaret mi ettim?" "yle denemez. Aksine gz zevkimi okuyorsunuz." "Sizi tehdit mi ettim?" Robert gz krpt. Dudley karsnda duran ekici gen kadna, bazen dans ederken gzlerini ondan alamadn sylemeye hi de niyetli deildi. Bir keresinde es kaza birlikte dans ettiklerinde, dansn ritmi ve aralarndaki uyumla Laetitia kollarmdayken bylesi ufak bir dokunutan hayatnda hi duymad kadar gl bir ehvet ve tutku duyduunu da sylemeyecekti. 340 Philippa Gregory "Sizin gibi kk bir budala beni nasl tehdit edebilir ki?" diye sordu Robert. Laetitia'nn tek ka havaya kalkt. "Bunun bir dzine yolu var. Sizce de yle deil mi? Ama sorun nasl tehdit edebileceim deil, edip etmediim!" "Tam olarak saylmaz, Bayan Utanmaz!" "sterseniz Bayan Namus diyelim. Ve ne giyeceim?" diye sordu. "Korkun derecede aaal bir ey olacak," diye sz verdi Robert ona. "Zevkten drt ke olacaksnz. Ama nce annenize gstermelisiniz. Bylece onun onayn da alm olursunuz. Kralie'nin gardrobu bu i iin son derece uygun. Tamam kaba ve irkin." "Giyindikten sonra yannza gelip gstermeyeyim mi? Akam yemeinden nce odanza gelebilirim." Laetitia batan karc bir edayla konuuyordu. Robert etrafn gz ucuyla szd. Kralie baheden geri dnm, pencere nnde William Cecil'le derin bir sohbete dalmt. Laetitia'nn mstakbel kocas ise bir duvar dibine sinip

kollarn kavuturmu ortal hrn baklarla szyordu. Robert bu sohbete artk bir son vermesi gerektiinin farkndayd. "phesiz odama gelemezsiniz, tabii ki," dedi. "Bir leydi gibi davranmak zorunda olduunuzu sakn unutmayn. Ben hanmefendinizle konuurken siz de bedbaht nianlnzn, zavall Devereux'un yanna gidip ona kar nazik olmay deneyebilirsiniz." "Sizin hanmefendiniz." Laetitia kstahlkta snr tanmyordu. Robert duraksayp imek akan baklarn gen kadna dorulttu. "Haddinizi bilin, kk hanm," dedi sessizce. BAKRENN II -341 "ekici olduunuz aikr, babanzn gl bir adam olduu da. Annenizi Kralie'nin ne kadar sevdii de ortada, ama o kk aklnzla skandal karmaya kalkarsanz sizi onlar bile kurtaramaz." Laetitia sert bir k yapmaya hazrlanyordu ki Robert'n baklarndaki keskin fke cesaretini krd. Baklarn Dud-ley'nin postallarna dikip, "zr dilerim Sor Robert, beni yanl anlamanz istemem," dedi. "Tamam, iyi hadi," dedi Robert ve arkasn dnp Laetitia'nn yanndan uzaklat, gln bir ekilde kzn yanl . eyler sylemi olmasna ramen asl fazla vnp haddini bilmeyenin de kendisi olduunun bilincindeydi. Pencere kenarnda duran Elizabeth, Cecil'e ksk sesle bir eyler anlatyordu. Konuya kendini yle kaptrmt ki, Robert'n kendisine doru geldiini bile fark etmedi. "Sa salim gittrmi?" "Gitti ve anlamanz da beraberinde gtrd." "Ortada yazl hibir ey yok." "Majesteleri, sznzden dnmeyi dnyor olamazsnz. sko tahtn ele geirirse evleneceinize sz verdiniz.", "Sz verdiimi biliyorum," dedi Elizabeth serinkanl bir ekilde. "Ama arpmada hayatn kaybederse stnde bu konuya dair yazl bir belge bulunmasn istemem tabii." Eh, diye dnd Cecil, ben de Kralie'nin kendini ona ok kaptrdn zannediyordum, ne de olsa yakkl bir adam ama Elizabeth adamn onun urunda can verdiini dnrken bile aklna belge ve kant brakmak gelebiliyor. "Yazl hibir belge yok, ama verilmi szriz var. Ayrca onun ve benim szlerim de," diye hatrlatt Cecil. "sko-ya'y Fransz igalinden kurtarrsa onunla evleneceinizi sylediniz." 342 Philippa Gregory "Ah, evet Cecil." Elizabeth kara gzlerini kocaman at. "Aynen yle." Kralie tam arkasn dnmeye hazrlanyordu ki Cecil istifini hi bozmad. "Bilmeniz gereken bir ey daha var, Majesteleri." Elizabeth duraksad. "Evet?" "stihbaratma gre hayatnz tehlike altnda." Kralie bir anda kendine geldi. Yznn endieyle nasl deitii Cecil'in dikkatinden kamad. "Yeni bir suikast giriimi mi? Bir yenisi daha m yoksa!" "Maalesef evet." "Papa'nn adamlar m?" "Bu kez onlar deil." Elizabeth titrediini saklamaya alarak derin bir nefes ald. "Daha ka kii beni hedef alacak? Mary'yi kimse sevmezdi, ama o bile benim kadar ekmedi." Ne sylenebilirdi ki, Elizabeth haklyd. Mary'den kimse holanmyordu ama hibir hkmdar da Elizabeth kadar tehdit altnda kalmamt. Elizabeth'in gl kiilii ve bana buyrukluu dikkat kadar tepki de ekiyor, halkn byk bir ksm Kralie lp gitse her eyin yoluna girebileceini dnyordu. Elizabeth, Cecil'e arkasn dnd. "yle ya da byle suikast plan yapan her kimse yakaladnz, deil mi?" "u an iz srmeye devam ediyorum. Muhbirimin ksa zamanda daha somut kantlar getireceine eminim. Ben yine de sizi nceden uyarmak istedim nk bu sefer hedefte sadece siz yoksunuz." Kralie'nin merak kamland. "Baka kim var?" "Sr Robert Dudley." Yz bembeyaz oldu. "Aman Tanrm, olamaz!" BAKRENN II 343 Aman Tanrm, o dzenbaz bu kadar seviyor olabilir mi?'diye iinden heyecan lklar atyordu Cecil, Kendi can sz konusuyken umursamayabiliyor ama kurban olarak Dudley'nin adn verdiim zamansa ii ekiliyor. "Maalesef yle, zgnm." Elizabeth'in gzbebekleri kld. "Ona kim zarar vermek isteyebilir ki?"

Cecil o anda beynindeki fikirlerden kurtarc plan yapmaya balad. "Ba baa birka kelime edebilir miyiz?" "Birlikte yryelim," dedi Kralie hemen, elini arabuk Cecil'in omzuna koyup yrmeye koyuldu. "Beni hepsin-" den kurtar." '.'- Cecil, Elizabeth'in eldiveninin iinde avularnn terden srlsklam olduunu fark etti. na bir ey olacak diye d kopuyor, diye dnd. ler umduumdan da kark, yasak akn atei bacay tmden sarm! Cecil, Elizabeth'in eline hafife vurdu, kendini toparlamaya ve aklna en trl dnceyi saklamaya alyordu. nlerinden geen saray grevlileriyle selamlarken ka-rkoca sohbet eden Knollysler'in kaamak bakn sezdi.-Kzlar Laetitia ise gen Walter Devereux, Mary Sidney ve Bacon kardelerle sohbete dalmt. Bir baka kede bir grup tccar ve spanya elisinin yardmclar laflyordu. Kardan baknca her ey olaan seyrinde ve sradan gzkyordu. Ne garip yabanc bir yz, ne de olaanst bir teh-ike sinyali vard. Yrye yrye koridorun sonundaki nispeten daha ten-a keye vardlar. Bylece kimse Elizabeth'in'yzne yer-een o ackl korkuyu gremeyecekti. "Cecil, kim neden Sr Robert'a zarar vermek istesin?" 344 Philippa Gregory "Majesteleri bunu yapabilecek o kadar ok insan var ki," dedi Cecil Kralie'ye kibarca. "Yoksa dmanlar olduundan size hi bahsetmedi mi?" "Sadece bir kere," dedi Elizabeth de. "Bir keresinde evresinin kendisine di bileyen dmanlarla sarl olduunu sylemiti. Ben sanmtm ki... Ben... Rakiplerinden sz ettiini dnmtm." "Bana kalrsa dmanlarnn yansnn bile farknda deil," dedi Cecil meum bir haber verir gibi. "Katolikler kilisedeki deiim iin Dudley'yi suluyor. spanyollar ona k olduunuzu dnyor, eer Sr Robert ortadan kalkarsa kendi e adaylaryla evleneceinize inanyorlar. Franszlarn nefretinin kkeni daha da geriye gidiyor, Philip iin St. Quentin'de Fransa'ya kar arpt gnlere... Avam kamaras ise sizi megul edip kraliyet ilerinin aksamasna neden olduu kansnda. te yandan bu topraklarda yaayan Arundel'den Norfolk'a kadar tm Lordlar'n en byk gaye- . sinin Robert'n cenazesinde bir araya gelmek olduuna kalbm basarm. Hepsi sizin ona ballnz kskand gibi, hakknzda treyen skandallar yznden de onu suluyor." "Bu kadar kt olamaz." "Kendisi ngiltere'nin en sevilmeyen adam maalesef. Ve siz ne kadar onun etkisi altnda gzkrseniz tehlike hem siz, hem de Sr Robert iin bir o kadar artacak. Sizi hedef alan suikast giriimlerini bertaraf edebilmek iin geceler ve gndzler harcadm, ama o..." Cecil duraksayp pimanlkla ban ileri geri sallad. "Onu nasl koruyabileceimden emin deilim." Elizabeth her an yere ylacak gibi duruyordu. "Onu korumak zorundayz. Daimi muhafzlar olmal ve sen de canna kimin kastedebileceini bir an evvel zmelisin. O BAKRENN II 345 haddini bilmeyen her kimse hemen bulunup tutuklanmal, sonra da ne yapn edin ve kiminle i birlii iinde olduunu renin. Snr tanma Cecil, her kimden phelenirsen zindana kapat ve gerei anlatana kadar ikenceden vazgeme..." "Kendi z amcanz!" diye haykrd Cecil. "ngiliz Lordla-r'nn yardan fazlas! Majesteleri, durum sandnzdan daha kritik. Siz ve sizin gibi ancak bir elin parmaklarn gemeyecek insan Dudley'ye msamaha gsteriyor. "Robert sevilen biridir," Elizabeth, Cecil'in kulana fsldad. "Sevenleri belli, ailesi ve ekmeini ondan kazananlar," dedi Cecil marurca. "Ne yani, sen sevmiyor musun?" Elizabeth karanlk baklarn tecrbeli danmanna dikti. "Ah, Cecil, sen de ondan nefret ediyor olamazsn. En azndan benim iin, onun arkasnda durmalsn. Dudley'nin benim iin ne anlam ifade ettiini, hayatm nasl renklendirdiini en iyi sen biliyorsun. Senin dostluuna ihtiyac var. Eer beni seviyorsan, onu da sevmek zorundasn." "Ah, elbette arkada olarak sonuna kadar arkasnda-ym," dedi Cecil dikkatlice. Sizin ya da Robert'n aksini dnmesine msaade edecek kadar aptal mym ben? Elizabeth silkinip toparlanmaya alt. "Ah, Tanrm, onun gvenliini salamak zorundayz. Ben onsuz yaayamam, eer... Onu korumalsn, Cecil, ltfen. Ne yapmamz gerekiyor?"

"Sr Robert' korumann tek yolu onu biraz gznzden d srmeniz," diye yant verdi Cecil. Dikkatli olmalsn, Cecil, diye kendi kendini uyard, fazla ileri gitmemeye al. "Dudley'yle evlenemezsiniz, Prenses. O evli bir erkek, iyi 346 Philippa Gregory huylu, sakin, sevilip saylan ho bir kars var. Sizin iin iyi bir arkadatan fazlas olamaz. Eer onu kurtarmak istiyorsanz, brakn gitsin. Saray eraf arasnda deer verdiiniz bir isim, kymetli at terbiyeciniz olabilir ama daha fazlas deil." Elizabeth son derece bitkin grnyordu. "Brakaym gitsin mi?" "Brakn evine, karsna dnsn. Karsna dnerse tm dedikodular biter. Siz de sadece kuzeye odaklanp lkenin karlarn dnebilirsiniz. zgr brakn kendinizi, sarayn dier yakkllaryla dans etmeyi deneyin biraz da!" "zgr brakmak m?" Elizabeth bir ocuk gibi tekrarlayp duruyordu. Cecil her ne kadar mantyla hareket eden bir adam olsa da karsnda duran gen kadnn ektii ac iine dokundu. "Prenses, bu yolun sonu yok," dedi Kralie'ye sessizce. "O evli bir erkek ve ortada hibir neden yokken karsn bir kenara itemez. Srf kendi tutkularnz dndnz iin Robert'n evlilik akdini durup dururken iptal edemezsiniz. Sizinle asla evlenemez; ona k olabilirsiniz ama siz de biliyorsunuz, bu ak sonsuza dek onursuzca anlmaya mahkm. Ne iki sevgili, ne de karkocaolabilirsiniz, onu sevdiinizi belli etmeniz bile ok tehlikeli... Adnz birka skan-dala daha karrsa, bedelini tahtnzla deyebilirsiniz. Hatta sylemeye dilim bile varmyor ama bedel hayatnz dahi olabilir!" "Doduum gnden beri hayatmla bedel deme tehlikesi altndaym," diye parlad Elizabeth. "Ama bu kez onun hayat da sz konusu." Cecil, Krali-e'yi nereden vurmas gerektiini anlamt. "Robert' kayrmanz ve onunla bizzat ilgilenmeniz onun lm fermann kendi ellerinizle imzalamanz demek." BAKRENN II 347 "Olabilir, onu korumak zorunda olan sensin," dedi Kralie inatla. "Ama onu aileniz ve arkadalarnza kar da koruya-mam," diye istifini bozmadan cevap verdi Cecil. "Bunu ancak siz yapabilirsiniz, nasl yapacanz da anlattm. Bence artk ne yaplmas gerektiini biliyorsunuz." Elizabeth, Cecil'in koluna yapt. "Gitmesine gz yumamam," dedi hafif bir inilti kararak. "O benim tek... O benim tek akm... Tp tp karsnn kollarna gitmesine seyirci kalamarri. Benden bunu istemen iin kalp yerine ta tayor olman lazm. Hayr, Cecil, gitmesine izin veremem." '"O halde lm fermann kendi ellerinizle yazyorsunuz demektir," dedi Cecil acmaszca. -Elizabeth olduu yerde sendelemeye balad. "Ben iyi deilim. Kafi arn bana." Kralie'nin sesi bir fsltdan ibaret kyordu. Cecil, Kralie'nin koluna girip koridorun sonuna kadar tad, uaklardan birine de Kat Ashley'i armasn emretti. Kat geldiinde nce Elizabeth'in beti benzi atan yzne, sonra da Cecil'in gergin yzne bakakald. "Ne oldu?" "Ah, Kat," Elizabeth'in sesi glkle kyordu. "Daha kts olamazd, daha kts..." Kat Ashley ne doru atlp sarayn merakl baklarndan Kralie'yi korumaya alt ve onu abucak odasna ynlendirdi. lgiyle izleyen saray eraf ise Cecil'e evirdi baklar ve Cecil de onlara glmsedi. (>) m '' Darda yamur yayordu. Damlalar Windsor Kalesi'nin camlarn hzla dverken denizliklerden gzyalar gibi ak; 348 Philippa Gregory yordu. Elizabeth, Sr Robert'n yanna gelmesi iin haber sald, kendileri pencere nnde konuurken nedimelerinin de mine banda oturmasn salk verdi. Dudley stnde koyu krmz kadife ceketiyle ieri girdiinde Kralie pencere nnde arkadalar tarafndan dlanm iine kapank gen bir kz gibi tek bana ayakta duruyordu. Elizabeth'in yalnz olduunu gren Robert yanna gidip - selam vermekte gecikmedi. "Akm?" Yz bembeyaz, alamaktan gzleri kpkrmz ve iti. "Ah, Robert!"

Robert tam Kralie'yi koltuunun altna almak iin davrand ki, kendine geldi, yalnz olmadklarn ve insanlarn iinde ona dokunmamas gerektiini hatrlad. "Sorun nedir, hayatm?" diye renmek istedi. "Herkes hastalandn dnyor, seni gremeyince ben de ok endielendim. Neler oluyor? Bu sabah Cecil sana ne syledi?" Elizabeth ban pencereye evirip buulu cama iaret parmayla dokunup kan ize bakakald. "Beni uyard," dedi sessizce. "Ne hakknda?" "Yeni bir suikast giriimi." Robert'n eli gayriihtiyari klcnn her zaman asl olduu yere gitti ama Kralie'nin dairesine kimsenin silahl girmesine izin verilmiyordu. "Akm, korkma sakn. Karna kim di-kilirse dikilsin, seni koruyacam." "Hayat tehlikede olan sadece ben deilim," diye Robert'n szn kesti Elizabeth. "Eer yle olsayd inan bana bu kadar endielenmezdim." "O halde?" Robert'n kaln kara kalar atld. "Seni de ldrmek istiyorlar," dedi Kralie sessizce. "kimizin de iyilii iin, Cecil seni gndermem gerektiini sylyor." BAKRENN II 349 Kahrolas, kurnaz yal kurt! Robert iinden kfrler savuruyordu. Ne dahiyane bir atak: Majesteleri'nin akn bana kar koz olarak kullanmak! "Demek tehlikedeyiz," diye yineleyip durumu kavradn belli etti. "Elizabeth, yalvarrm izin ver, karmdan ayrlmam sala. Brak da seninle evleneyim, kocan olaym. Hemen evlenip bir de ocuk yaparsak o tehlikelerin hibiri bize bir daha asla bulaamaz." Elizabeth ban iki yana sallad. "Sen de beni uyarmtn, sana za"rar verecekler. Robert, sana zarar gelmesini gze alamam... Seni zgr brakacam!" "Hayr!" Robert aknlktan barnca mine banda devam eden sohbet aniden son buldu ve nedimeler ikilinin diyaloguna kulak kesildi. Robert daha dikkatli davranmas gerektiini farkedip Kralie'ye iyice yaklat. "Hayr, Elizabeth, bunu yapamazsn. Olamaz. Sen beni, ben de seni severken beni kendinden uzaklatramazsn... stelik de bu kadar mutluyken! Mutluluk iin bu kadar uzun zaman bekleyip bedel dedikten sonra imdi nasl vazgeersin?" Elizabeth tm gcn toplad, duygularn kontrol altnda tutmaya alyordu. Robert, alamamak iin dudaklarn srdn grd. "Vazgemek zorundaym. Zaten benim iin yeterince zor, ltfen sen de zorlatrma. Kalbim paralanyor, akm." "Ama burada syle! Tm sarayn nnde syle!" "Ah, Robert, baka bir yerde syleyebileceimi mi sanyorsun? Bunu yapacak gc kendimde zaten zor buluyorum. Ba baa olursak asla syleyemeyebilirim. Sana doku-namamal, kollarna atlamamalym. Ve imdi bana bir sz vermeni istiyorum; fikrimi deitirmeye almayacaksn. Benden vazgemeli ve evlilik hayallerini kafandan karma350 Philippa Gregory lsn. Ben de seni zgr brakmal, azat etmeliyim. Zaferle dnerse Arran'la, dnemezse Aridkle evlenmeliyim." Robert itiraz edecekmi gibi ban kaldrarak diklendi. "Franszlar' durdurmann tek yolu bu," dedi Kralie basit bir dille. "Arran ya da Aridk, ikisinden birini semeliyim. Fransa'ya kar skoya'da salam durabilmemiz iin bir mttefike ihtiyacmz var." "Beni bir kraliyet uruna m harcayacaksn?" Robert, Elizabethan cann yakmak istiyordu. "Baka bir ey iin olsa, senden asla vazgeemezdim," diye cevap verdi Elizabeth de duruunu bozmadan. "Senden bir ey daha isteyeceim." "Yapma Elizabeth, ben sana kalbimi verdim, daha baka ne isteyebilirsin ki?" Elizabeth'in koyu kara gzleri yalarla doldu, titreyen elini Robert'in omzuna koydu. "Sonsuza dek dostum olarak kalman istiyorum. Bir daha asla sevgili olamasak bile, ben bir baka erkein kars olsam bile lene dek dostum kalr msn?" Robert, nedimelerin gznn stnde olduunu bile bile usul usul Elizabeth'in bu z kesmi elini ellerinin arasna ald, ban eip iten bir pck kondurdu. Sonra da Elizabeth'in nnde diz kt ve o bilindik sadakat hareketini gstermek iin ellerini gsnde kavuturdu. Elizabeth de ne eilip Robert'n birleen ellerini elleri arasna alp tuttu. "Tm kalbim ve ruhumla," dedi Robert, "sonsuza dek seninim. Kraliem olduun iin bu hi deimeyecek, ama asl nemlisi havatm boyunca gerekten sevdiim tek kadn sensin! Dnnde dans etmemi istesen bile, yine elimden geleni yaparm. Eer beni bu felaketten kurtar-

BAKRENN II 351 mak ister ve yeniden arrsan da koa koa sana geri dnerim. Sonsuza dek dostun kalacam, seni hep sevecek, aknla yaayacam, Tanr'nn huzurunda ben senin kocan, sen benim karmsn, Elizabeth. Bugn ve yarn... Her zaman emrine amade olacam. lene dek seninim, senin kalacam." kisi de yaprak gibi titriyor, birbirlerinden asla aynlamaz-m gibi tutkuyla gzlerinin iine bakyorlard. Hi bitmeyecekmi gibi uzayp giden bu sahneyi blme cesaretini sonunda kendinde bulan Kat Ashley'den bakas olmad. "Majesteleri," dedi kibarca. "nsanlar konuacaktr." "-' Elizabeth toparlanp Robert'n elinden kurtuldu, Robert da ayaa kalkt. . "stirahat etmelisiniz, Leydim," dedi Kat yavaa, bir yandan da sapsar kesilen Robert'n allak bullak yzn szyordu. "Majesteleri pek iyi grnmyor," diye ekledi. "Bu kadar ona ok fazla geldi. zin verirseniz onu yatracam, Sr Robert." "Dilerim Tanr bir an nce sizi salnza kavuturup sonsuz mutlulukla kutsar, Majesteleri," dedi Robert tutkuyla ve Kralie'nin yzne bakmadan hayalkrkln gizlemeye alarak aceleyle kendini kapnn dna att. Bay Hayes'in babas yllarca Dudley Ailesi'nin arazilerini icar karl iletmi bir iftiyken, zamanla yn ticareti sayesinde ykselip sonunda Chislehurst'a belediye*: bakan olmutu. Olunu en iyi okullarda okutup avukat .olmasn salam, ldnde de gen adama hatr saylr; bir servet brakmt. John Hayes, Dudleyler'le aile balarn koparmam. 352 Philippa Gregory Robert'n annesine arazilerini ve unvann yeniden kazanabilmesi iin yol gstermi, Robert yeniden ykselie getiinde de Robert'n servetini ynetmesine birok adan yardmc olmu, ehirdeki ilerinin iyiye gitmesini salamt. Amy sklkla Hayes Saray'nda ve Chislehurst'te yannda kalrd, Robert aralarna katldnda da ounlukla iki adam ya i konuur, ya da kumar oynarlard. Yeni yatrm sahalarn deerlendirmeden de olmazd tabi. Dudley konvoyu Hayesler'ii evine le vakti vard, Amy hla scak ve parlak eyll gneinden istifade edebildii iin fazlasyla mutluydu. "Leydi Dudley." John Hayes tm nezaketiyle Amy'nin elini pt. "Sizi yeniden grmek ne gzel. Bayan Minchin size her zamanki odanza kadar elik edecek, baheye bakan oday tercih edeceinizi dndk." "Evet, baheye bakan oday tercih ederim," dedi Amy de. "Lordum'dan haber var m?" "Sadece haftaiinde sizi grmekten mutluluk duyacana dair bir not ulat elimize," dedi John Hayes. "Ama hangi gn gelebileceini sylememi. Zaten o younluun arasnda kesin bir tarih vermesini de bekleyemeyiz, yle deil mi?" Bay Hayes, Amy'ye itenlikle glmsedi. Amy de ona glmsedi. Hayr, ne de olsa Kralie'nin onu hangi gn serbest brakacan bilemez, dedi beynindeki o kskan ses. Amy parmaklaryla cebindeki tespihi yoklad. "Ne zaman gelirse gelsin, Lordum'u grmekten onur duya-rm," dedi Amy ve arkasn dnp odasna kmak zere kendisine yol gsteren hizmetinin peine dt. Bayan Oddingsell eve girerken kaponunu geri ittirdi, eteindeki tozlan silkeliyordu. Eski dostu John Hayes'in elini itenlikle skt. BAKRENN II 353 "Gayet iyi grnyor," dedi Bay Hayes ararak, Amy'nin yatak odasn bayla iaret ederek konuuyordu. "Halbuki sk sk hastalandn duymutum." "Ah, siz de mi duydunuz? Kimden duydunuz?" Lizzie mesafesini korumaya zen gsteriyordu. John Hayes verecei cevab bir an iin dnd. "Sanrm iki yerden. nce kilisede konuulurken duydum, ertesi gn de katibim ofiste syledi." "Amy'yi neyin bu hale getirdiini de sylediler mi?" "Katibimin sylediine gre gsnden ikyeti varm. Ameliyat etmek iin uygun deilmi galiba. Sada solda konuulanlara baklrsa da Robert boanmay dnyormu, Amy de kocasna asla bir ocuk veremedii iin evliliini iptal edip bir kadnlar manastrna yerlemeyi kabul etmi." Lizzie duyduklar karsnda ylesine gerildi ki, dudaklarn srd. "Bu kocaman bir yalan," dedi yumuak bir sesle. "Sizce byle sama dedikodular yaymak kimin menfaatine olabflir? Neymi, Dudley'nin kars hastaym ve tedavisi yokmu." Lizzie'nin ana bir tavrla sert k John Hayes'i artt. "Bunlar derin mevzular, Bayan Oddingsell. Daha da derinlerine gittiini duydum hatta..."

"Ak yaadklarn m mesela?" Bay Hayes gzleriyle kendi evininin salonunu kolaan etti. simleri zikredilmese de Majesteleri ve Dudley hakknda bu ekilde konumann ne kadar gvenli olacandan emin olmak istiyordu. "Karsndan ayrlp bahsettiiniz Leydi'yle evlenmeyi -planladn duydum. Kald ki, Leydi'nin de b boanmay gerekletirecek gc ve tutkusu var." 354 Philippa Gregory Lizzie ban sallad. "Grne baklrsa herkes ayn eyleri dnyor. Ama tm bunlarn hibir mesnedi yok, olamaz da..." Hayes kafa sallad. "ocuk douramayacak kadar hasta olduu kulaktan kulaa yayldysa bir kenara atlmas hi de zor olmaz." Hayes fsldayarak konuuyordu. "Ya da herkes lmcl bir hastal olduuna inanrsa, lm kimseyi artmaz." Lizzie, Hayes'ten de ksk sesle konuuyordu. John Hayes, duyduklar karsnda adeta oka girdi ve alelacele ha kard. "Tanrm! Bayan Oddingsell, byle bir ey ne srebilmek iin ldrm olmalsnz. Gerekten byle bir ey olabileceine ihtimal vermiyorsunuz, deil mi? O asla byle bir ey yapmaz, yo, Sr Robert olamaz bu!" "Ne dneceimi bilmiyorum. Bildiim tek ey Abingdon'dan buraya gelene kadar getiimiz her yerde ayr bir dedikodu kazannn kaynad. Leydim'in lmcl bir hastala yakaland ve Majesteleri ile Sr Robert arasndaki mnasebet! Yolda mola verdiimiz hanlardan birinde, alanlardan biri kendi kendine doktora ihtiyacmz olup olmadn bile sordu. Herkes ama herkes Amy'nin hastalndan ve kocasnn gnl ilerinden dem vuruyor. Dolaysyla ne dneceimi gerekten bilmiyorum." "Lord byle bir ey yapmaz," dedi Bay Hayes sadka. "Sr Robert, Amy'yi asla incitmez." "Ben artk hibir eyden emin olamyorum," diye cevaplad Lizzie. "Peki eer Sr Robert deilse, bu dedikodular kim karyor? Ve ne iin?" BAKRENN II 355 Lizzie bo gzlerle bakyordu. "lkeyi Sr Robert'n boanmas ve yeniden evlenmesi iin kim hazrlamak ister? Sanrm bunu ancak evlenmek istedii kadn yapar." Mary Sidney, aabeyinin Windsor'daki dairesinde minenin nnde oturuyordu. Yavru taz kpei ayann dibinde durmu, Robert'n binici botlarndan birinin parmak ksmn diliyordu, Mary de dier ayayla tembel tembel hayvann karnn sevdi. "Onu rahat brak, evlat, martacaksn," diye emretti Robert. "Beni yalnz brakmayacak ama," diye karlk verdi Mary. "n ayamdan, seni canavar!" Mary hayvan biraz daha okad ve yavru kpek-zevkten lk atar gibi sesler kard. "Asil bir kpek olduuna kim inanr ki?" diye yorum yapt Robert, bir tarafta da bir mektubun altna imza atp bir kenara koydu ve sonra bir sandalye ekip minenin bana oturdu. "Hi zevk sahibi deil." "Ben asil kandan gelen soylu kpekler byttm ama onlar da byle ayaklarmla oynamay seviyordu," dedi Robert'n kardei glerek. "Bana tapmalar soylu olmadklarn gstermez." "Ve hakllar da zaten," diye karlk verdi Robert. "Ama ya kocan Sr Henry'ye de asil kandan gelmeyen bir yavru kpek der miydin?" "Suratna kar asla," diye glmsedi Mary. "Kralie bugn nasllar?" Robert bir anda ciddileti. "ok sarsld. Dn gece azna tek bir lokma bile koymad. Bu sabah sadece bir kupa scak bira iip hibir ey 356 Philippa Gregory yemedi, bahede yalnz bana bir saat boyunca yrd. Geri dndnde perian grnyordu. Kat srekli odasna girip kt, Elizabeth giyinip dar ktnda ise tek kelime etmedi, glmsemedi bile. Gn boyu hibir ie elini srmedi, kimseyi de grmek istemedi. Cecil'in, Majesteleri'nin peinde bir tomar mektup ve evrakla dolamasna ramen hibir ey karara balanamad. Herkes byle giderse skoya'da malup geleceimizi sylyor." Robert ban sallamakla yetindi. Mary tereddtte kald. "Aabey, bana neler olup bittiini anlatmaksn. Dn Majesteleri'ne ne syledin? Kalbinin krld yznden belli, son nefesini vermek zereymi gibi bir hali var..." "Benden midi kesti," dedi Robert uzatmadan. Mary Sidney aknlkla i geirip gayri ihtiyari elini azna kapatt. "Olamaz!"

"Ama oldu. mrmn sonuna dek arkada kalmamz istediini ama bakasyla evlenmek zorunda olduunu syledi. Cecil, Kralie'yi bana kar doldurmu ve o da galeyana gelmi." "Ama neden imdi?" "nce dedikodular, sonra da tm gzlerin stme dorulmas yznden." Mary ban edi. "Dedikodu kazan her yerde kaynyor. Benim hizmetkrlarmdan biri bile geen gn Amy'nin hastal ve zehirlenmi olabileceine dair kuyruklu yalanlarla bezeli bir hikyeyle kt geldi. Tylerimin nasl diken diken olduunu tahmin edersin." "Orackta icabna baktrsaydn." "Anlatt hikyeleri kafasndan uyduruyor olsayd bir dakika dnmezdim. Ama sadece her ke banda konuBAKRENN II 357 ulanlan tekrar ediyordu. Halkn Kralie ve senin hakknda syledikleri utan verici. Yardmclarndan birine evvelsi gn harada saldrldn biliyor muydun?" Robert olumsuz anlamda ban sallad. "Ve bu ilk de deil. Hizmetliler ehre inerken ailemizin zel niformasn giymek istemediklerini sylyorlar. Bizim hanedan armamzdan utanyorlar, Robert." Robert'n kalar atld. "Durumun bu kadar kt olduunun farknda deildim." "Hizmetkrmn anlattna gre saraydaki Lordlar'n ou Kralie'yle evlenmeni seyredeceine seni kendi elleriyle ldrmeyi tercih edeceine yemin ediyormu." Robert kafa sallad. "Ah, Mary, byle bir ey asla olmayacak. Nasl olabilir ki? Ben evli bir erkeim." Mary duyduklar karsnda aknln gizleyemedi. "Ben sanyordum ki... Sen ve Majesteleri'nin.... Bir plan var. Hatta belki de..." "Sen de en az dierleri kadar fesatsn o halde, kardeim. Boanma, evlilik ve tahta geiim konusunda yalan stne yalan uyduranlar gibisin..." Robert glmsemeye alyordu. . "Hepsi klliyen samalk. Kralie'yle aramda ksa bir yaz akndan fazlas yaanmad, zaten o da dans, turnuva ve renkli ayrlardaki keyifli piknik ve av partilerinden teye gitmedi. Yaz bitti ve k kapya dayand. imdi Hayesler'in yannda kalan Amy'yi ziyaret etmem gerekiyor. Cecil'in ngrlerine gre skoya'daki savaa ngiltere'nin katlmas da kanlmaz, ki bence Cecil hakl. Majesteleri'nin artk gerek bir* kralie gibi davranma zaman geldi. Yaz aylarn diklenerek ve gnlnce elenerek geirdi. Sra imdi lkesinin gvenliini garanti altna alacak bir izdiva yapmaya geldi. sko-ya'y kazanabilirse tercihini Kont Arran'dan yana kullanacak. 358 Philippa Gregory O olmazsa en gl aday Aridk Charles gibi duruyor. Temmuzda bana kar her ne hissetmi olursa olsun, en ge Noel'le birlikte ikisinden biriyle evlenmesi gerektiini biliyor.". "Sence gerekten farknda m?" Mary'nin az ak kalmt. Robert ban sallamakla yetindi. "Ah, Robert, gnlerdir oturduu yerden bo gzlerle etrafn szmekten baka hibir ey yapmyor. Azn bak amamas da cabas. Kalbi ok krlm olmal." "Evet," dedi Robert. "Kalbi krlm olabilir ama yine de doru olann bu olduunu biliyor. lkesinin gvenliini grmezden gelip tehlikeye atamaz. Kald ki, o her zaman ok cesur davrand, bu kez de yle olacak. Halkn hayal-krklna uratmayacana eminim. lkesi iin hibir fedakrlktan kanmayacaktr. Benden ve akmzdan vazgemek zorunda kalsa bile..." "Peki sen bunun altndan kalkabilecek misin?" Aabeyinin yz yle gergin grnyordu ki, zindandan kt gnden bu yana onu hi byle grmediini dnd Mary. "Gerek bir erkek gibi bu durumla ba edebilirim. Majesteleri'nin kendinde bulduu cesareti benim de kendimde bulmamam iin hibir sebep yok. Hem yle ya da byle, yine de bir arada olacaz. Kalplerimiz beraber arpt gibi beraber krld." "Amy'ye geri dnecek misin?" Robert omuz silkti. "Ben onu hibir zaman terk etmedim ki. Son grmemizde mnakaa ettik, o kadar, dedikodular onu da huzursuz etmi olmal. Onu brakmam gerekeceini syledim ama o bana bir an olsun inanmad. Davasndan vazgememekte diretti. Yzme kar evli olduumuzu ve asla boanamayacamz syledi. Hakl olduunun da farBAKRENN II 359 kndaym. Kalbim Amy'den asla ayrlamayacam sylyor. Bana kar bugne kadar ne kusur iledi ki? Onu nasl zehirleyebilirim, ya da kr bir kuyuya yuvarlayabilirim, Mary, senin akln alyor mu? Ksacas her eyi bir kenara koyalm, Kralie'yle aramda ksa sren bir yaz ak ve birka masum pck ve anlk flrtlerden fazlas yaanmad. Evet, Majeste-leri'yle

ptmz kabul ediyorum." Robert'n dudaklarna hnzr bir glmseme yerleti. "Ne byk haz aldm, ne kadar etkilendiimi de gizleyecek deilim. Ama hepsi bu. O ngiltere'nin Kraliesi, bense sarayn at terbiyecisiyim. stelik ben evli bir erkeim, Majesteleri ise lkesini korumak iin doru bir evlilik yapmak zorunda olan gen bir kadn." Mary'nin gzleri yala doldu. "Robert, senin adna ok korkuyorum. Ya bir daha asla Elizabeth'ten bakasn seve-mezsen? Ya son nefesini verene dek kalbinde bu sonu olmayan ak tamak zorunda kalrsan..." Robert yamuk bir gl akt. "Bu doru, Elizabeth'i ocukluumdan beri seviyordum ama son aylarda ona gerekten k oldum ve tutkuyla balandm. Bir gn bir kadna bylesi derin ve sarslmaz duygular besleyebileceimi asla tahmin etmezdim. Kalbimin talatn sanyordum ama yanlmm.Elizabeth benim iin her ey demek. Beni terk etmesine seyirci kalabilecek kadar ok seviyorum onu. Onun iyilii iin Kont Arran veya Aridk'le evlenmesi iin elimden geleni de yapacam... Srf onun mutluluu iin." "Gvenlii iin ondan vaz m geeceksin?" "Evet, hem de ne pahasna olursa olsun!" "Aman Tanrm, Robert senin bu kadar... Bu asl% aklma gelmezdi." "Bu kadar ne, Mary?" "Bencillikten arnabilecein!" 360 Philippa Gregory Robert iten bir kahkaha koyuverdi. "Teekkr ederim." "ok ciddiyim. Sevdiin kadnn bir bakasyla evlenebilmesi iin elinden geleni yapacaksan bu gerekten inanlmaz bir ey." Mary bir an iin duraklad. "Ama tm bunlara nasl gs gereceksin?" "Tahta getii ilk gnlerde gen ve gzel bir kralieyle yaadm akn ansna mrmn sonuna dek sahip kp sadk kalarak," dedi Robert. "Tahta gemesinin hemen ardndan, ilk altn yazda tm genlii, gzelliine ramen benim gibi bir adamla evlenmeyi dnm olmas bile benim ryalarm sslemeye yetecek. Sanrm artk karmn yanna dnp bir sr ocuk yapmann zaman geldi. Tm kzlarma da Elizabeth ismini vereceim." Mary, elinin tersiyle gzyalarn siliyordu. "Ah, benim sevgili aabeyim." Robert, yapmack ama inandrc bir edayla elini, kardeinin elinin stne koydu. "Bana yardm edecek misin, Mary?" "Elbette," diye fsldad Mary. "Elimden ne gelirse yapmaya hazrm." "O halde spanya bykelisi de Quadra'ya gidip Kralie'nin, Aridk ile bir araya gelmesi konusunda onun yardmna ihtiya duyduunu syler misin?" "Ben mi? Ama ben onu doru drst tanmyorum bile." "nemi yok. Dudleyler'i yeterince iyi tanr. Seni bizzat Kralie gndermi gibi davran, araya beni kartrma. Eliye, Kralie'nin yaz boyu gelien olaylardan sonra, bir yakn bir uzak davrandktan sonra artk Aridk'e dorudan yaklaamadn syle. Ama onlar yeni bir teklifle gelirse, Ma-jesteleri'nin dnmeksizin kabul edeceini naklet." "Kralie byle olmasn m istiyor?" diye sordu Mary. Robert ban sallad. "Herkese, benim reddedilmediimi gstermek, hl arkada olduumuzun altn izmek istiyor. BAKRENN AII 36l Yani beni de, seni de hl eskisi kadar seviyor. Dolaysyla Dudley ailesinin de evlilik mzakerelerinde kilit rol oynamasn istiyor." "Kralie'nin azndan byle bir mesaj iletmek benim iin ne byk eref," dedi Mary arbal bir hava taknarak. "Ayn zamanda da byk bir sorumluluk." "Kralie bu mevzuyu kendi aramzda gizlememiz gerektiini dnyor." Robert glmsedi. "Kurban benim, sense aracsn ve bir araya geldiimizde ii halletmi oluyoruz." "Majesteleri evlenince sen ne olacaksn peki?" "Beni unutup bir keye atmayacaktr," dedi Robert. "Biz birbirimizi ok sevdik ve uzun sre bekledik. Eminim sen ve ben bu izdivaca arac olduumuz iin hem Kralie, hem de spanya tarafndan fazlasyla dllendirileceiz. Biz doru olan yapyoruz, Mary, zerre kadar kukun olmasn... Kralie artk gvende olacak, ben de bu can skc, mide bulandrc dedikodularn hedefi olmaktan kacam. Cesedimin banda kadeh kaldrmaya dnden raz bir sr insan olduunun farkndaym, ksacas bu evlilik benim de gvenliimi salayacak." "Ben yarn spanya elisini bulurum," diye ona sz verdi Mary Sidney. "Kralie tarafndan gnderildiini sylemeyi unutma." "Merak etme, unutmam." Cecil, saraya ken geceyars sessizliinde atein banda oturmu dnrken odasnn kaps alnd. Telala ieri giren adam kaponunu geri ittirdikten sonra, souktan buz kesen ellerini stmak iin soluu minenin banda ald. 362 Philippa Gregory

"Bir bardak arabnz var m?" Belirgin bir spanyol aksanyla konuuyordu. "Nehrin rutubeti beni hasta edecek. Eyllde byleyse, k ortasnda kim bilir nasl olur!" Cecil arap doldurduktan sonra, davetsiz misafirine atein bandaki bo sandalyeye oturmas iin iaret etti. "imdi daha iyisin ya?" "Evet, teekkr ederim." "Darda hava bu kadar soukken, gece yars yollara dkldne gre enteresan haberlerin olmal," dedi Cecil ortaya doru. "Evet, Kralie, Aridk Charles'la evlenmek zere teklifin yenilenmesini istemi." Cecil'in tepkisi ok doyurucuydu. Ban kaldrd, yz allak bullak oldu. "Kralie evlenme teklifinin yenilenmesini mi istemi?" "Evet, bir arac gndermi. Sizin haberiniz yok muydu?" Cecil cevap vermek istemedii iin ban sallamakla yetindi. Cecil iin istihbarat en deerli hazineydi ve Gres-ham'n aksine sz konusu istihbaratsa hazinenin deerlisi deersizi olmazd. "Aracnn kim olduunu biliyor musun?" diye sordu. "Leydi Mary Sidney," dedi adam. "Kralie'nin nedimelerinden biri." Cecil ban sallad. Kuyuya att talardan birinin tezahr olmalyd bu beklenmedik gelime. "Leydi Mary bir teklif mi gtrm?" "Aridk'n, Majesteleri'ne derhal bir iyi niyet ziyaretinde bulunmas gerektiini sylemi. Bu ziyaret esnasnda evlenme teklif edilirse de Kralie bizzat kabul edecekmi. artlar hemen kararlatrlp Noel'de de dn yaplacakm." BAKRENN II 363 Cecil'in beti benzi att. "Peki Ekselanslar bu konuda ne dnyor?" "Ekselanslar ya imdi ya hi diyor," diye cevap verdi adam. "Kralie'nin itibar daha fazla ayaklar altna alnmadan nlem almak istediini dnyor. Ona gre nihayet Majesteleri'nin akl bana geldi." "Tm bunlar yksek sesle mi syledi?" "Kral Philip'e gndermem iin dikte etti, ben de ifreli bir mektup yazdm." "Mektubun bir kopyasn getirmedin, deil mi?" "Buna cret edemezdim," dedi adam uzatmadan. "Ekselanslar aptal deil, size bu kadarn anlatarak bile aslnda hayatm tehlikeye atyorum." Cecil tehlikenin stnde durmad. "Kralie'nin kendisinden renmesem bile, Leydi Mary sabah bana tm olanlar zaten anlatacakt." Adamn can biraz sklma benziyordu. "Peki Ekselanslarnn bu gece mesaj alr almaz, Aridk' davet etmek zere hemen bir mektup yazdn da syleyecek miydi? Ya da Caspar von Breuner'in evlilik Kontratn hazrlamak zere Avusturyal avukatlara talimat gnderdiini? Bu kez Majesteleri'nin ne kadar ciddi ve istekli olduunu ve bizim de harekete getiimizi? Ve tabi Aridk'n kasm civarlar ngiltere'ye varm olacan?" "Hayr, bunlar iyi haber," dedi Cecil. "Baka bir ey var m?" Adam dnceli grnyordu. "Hepsi bu kadar. Yeni bilgiler aldmda gelmemi ister misiniz?" Cecil masasnn ekmecesine uzanp deri bir kese kard. "Evet, al bakalm, bu gece getirdiin haberler iin. Senetlerin de geri verilecek..." Cecil duraksad. 364 Philippa Gregory "Ne zaman?" diye sordu adam hevesle. "Nikh kyldnda," dedi Cecil de. "Nikh treni bitince hepimiz rahat bir uyku uyuyabileceiz. Noel'de mi demitin?" "Kralie nikh gn olarak Noel'i semi." "O halde efendin Aridk, Elizabeth'in kocas olarak ilan edildiinde ngiltere'de oturman iin gereken izni karm olacam." Haberci eilip Cecil'i saygyla selamladktan sonra odadan kmakta aceleci davranmad. "ekmecenizde her za-maabana verilecek hazrda bir kese bulunuyor," dedi adam merakl merakl. "Benim gelmemi mi bekliyordunuz, yoksa mkafatlan her zaman el altnda hazr bulunan birden ok muhbiriniz mi var?" Bini akn muhbiri bulunan Cecil glmsedi. "Sadece siz varsnz," dedi tatl bir sesle. Robert, Hayes Saray'na eyll aynda vardnda sakin ve sessiz bir edayla gergin bir yz ifadesi tayordu. Amy, st kattaki odasnn penceresinden bakarken kocasn hi bu kadar bitkin grmediini dnd. En son Cala-is'i Franszlar'a kaptrp lkesine dndnde yznde benzer bir ifade

vard. Amy, usul usul merdivenlerden inerken Robert'n bu kez eve hangi kaypla dndn merak ediyordu. Sr Robert atndan inip yanna geldi ve karsnn yanana souk ve mesafeli bir pck kondurdu. "Lordum," diye karlad onu Amy, "hogeldiniz. Yolunda gitmeyen bir eyler mi var?" BAKRENN AII 365 "Hayr." Robert kestirip att. Amy, kocasna skca sarlmak istese de tavr gen kadna engel oluyordu. "Msaadenle Amy, le gibiyim." "Ne nemi var ki?" "Ama benim iin nemli." Robert, Amy'ye arkasn dndnde John Hayes'in basamaklardan indiini grd. "Sr Robert! Nal seslerini duyunca koup geldim." Robert, arkadann srtn dostane bir tavrla svazlad. "Nasl olduunu sormaya gerek var m?" dedi neeli neeli. "Gittike kilo alyorsun, John. Eskisi kadar sk ava kmadn her halinden belli." "Ama sen pek iyi grnmyorsun." Arkada endieli gibiydi. "Hasta msn yoksa?" Robert umursamaz bir tavrla omuz silkti. "Daha sonra anlatrm." "Sarayda m sorun var?" diye abucak tahmin etti John. "Emin ol, cehennemde volta atmak bile Londra'da yaamaktan daha kolaydr,-" diye belirtti Sr Robert. "Majesteleri, Sr William, Kralie'nin nedimeleri ve kraliyet meclisi arasnda kafam kazana dnyor. Sabah gn aarmadan soluu aldm haradan gece yans odama dnp bam yakta koyana dek hep ayn terane..." "eri buyurun, bira yorgunluunuzu alr," diye teklif etti John. "Hem biraz da laflam oluruz." "Le gibi at kokuyorum," dedi Robert. "Ah, Sr, kimin umurunda?" ki eski dost dnp birlikte eve girdi. Amy pelerinden gidecek olduysa da sonra geride kalp iki erkei ba baa brakmann daha doru olacana kanaat getirdi. ki erkek yanlarnda o olmadan yalnz kalp dertleirse, belki de kocasnn stndeki kasavetten arnabileceim dnd. An366 Philippa Gregory cak girip c}e arkalarndan kapsn kapattklar odann n\ ne bir tabure ekip oturmay da ihmal etmedi. Robert daj r ktnda Amy'nin kendisini tetikte beklediini grmesini istiyordu. * j Bira Robert'n yorgunluunu biraz olsun ald, scak bir 1 banyo ve stndeki kirli elbiseleri deitirmek de ona iyi geldi. Bayan Minchin'in mehur ve leziz yemeklerinden ] oluan akam yemei de keyfini yerine getirmie benzijj yordu. Akam saat alt sularnda Amy, Lizzie Oddingsell j ve John Hayes ile birlikte kt oynamaya oturduklarnda ] Sr Robert her zamanki rahat tavrlarna dnd ve yznI deki kasavetten pek de eser kalmad. Saatler gece yars\ n gsterirken Sr Robert akrkeyif bir halde odasna e\ kilmek istediini syledi. Amy'yle birlikte yattklarnda zavall gen kadn kocasyla uzun bir aradan sonra sevime hayali kurarken Robert arkasn dnp yorgan omzunun stne kadar ekti ve derin bir uykuya dald. Sabaha kadar gzn krpmadan, baklar tavanda, ylece yatan Amy, kocasnn bu tavrn yorgunluuna verdiinden onu rahatsz etmemesi gerektiini dnerek srnamaya da cesaret edemedi. Kocasn deli gibi arzulamasna ramen nereden balamas gerektiini kestiremiyordu -o przsz, yumuack srt okamalarna yant vermiyordu. Amy de sabaha kadar Robert'n nefesini dinleyerek panjurlardan ieri szan aynda yzn seyretti. Koullar her ne olursa olsun, Tanr'nn huzurunda kocasn sevmeye ve sadk kalmaya mecbur olduunu yineleyip duruyordu iinden. Sabah uyandklarnda yeni bir gBAKRENN II 367 nn balayacana ve her eyin daha .gzel olacana inandrd kendini. "Birlikte at binmek ister misin, Amy?" Robert kahvaltda nazik bir slupla sordu. "Atm idmansz brakmamalym ama bugn ok hzl ya da uzaa da gidemem." "Gelmeyi ok isterim, Lordum," dedi Amy hemencecik, "ama bugn yamur yaacak gibi."

Robert dinlemiyordu bile, masadan kalkp seyisine atlan getirmesi iin talimat verdi. "Anlamadm?" "Ben sadece yamur yamasndan korktuumu syledim," diye tekrar etti Amy. "Yaarsa eve geri dneriz." Amy kpkrmz oldu, kendi kendini aptal durumuna drdn dnyordu. ~ Gezi boyunca da aralarndaki diyalog dzelmedi. Amy havalarn gidiat, yol boyunca uzanan arazilerin verimi gn bi havadan sudan eyler haricinde konuacak hibir ey bulamad. Robert ise kalarn atm, dikkatini sadece yola vermi, ne konuulanlar duyuyor, ne de evresini gryordu. "yi misin, Lordum?" Eve dn yoluna getiklerinde Amy fslt halinde sordu. "Seni daha nce hi byle grmemitim." Robert, Amy'nin varln unutmu gibi aknlkla bakyordu. "Evet, iyiyim, Amy. Sadece saraydaki bazl meseleler kafam kurcalyor." "Ne gibi meseleler?" 368 " Philippa Gregory Robert, karsnda kafasn tlemekten baka bir ie yaramayan bir ocuk varm gibi glmsedi. "Seni ilgilendireceini sandm meseleler deil, takma kafana." "Bana anlatabilirsin, Robert." Amy, kocasna gven vermeye alyordu. "Ben senin karnm, eer cann skan bir ey varsa ben de bilmek isterim. Sorun Kralie mi?" "Kralie byk bir tehlikeyle kar karya," dedi Robert. "Her gn yeni bir suikast giriimi haberi geliyor. Daha nce hibir kralie, Elizabeth gibi hem bu kadar sevilirken, hem de bu kadar nefret edilmedi." "ngilizler'in bir ksm Elizabeth'in tahtta hakk olmadna inanyor," diye yorum yapt Amy. "Gayrimeru bir ocuk olduu iin tacn sko Kraliesi Mary'ye devredilmesi gerektiini dnyor. Hem bylece savaa gerek kalmadan, kilisede reform olmadan Elizabeth'in bamza at belalar sz konusu deilken krallklar da birlemi olacakt diyorlar." Robert, Amy'nin yorumlan karsnda adeta donup kald. "Amy, neler sylediinin farknda msn? Sylediklerin vatana hyanetle e deer. Tanr bizi korusun, sakn bunlar benden bakasna sylemeye kalkma. Ve bir daha asla byle eyler dile getirmeni istemiyorum, bana bile!" "Ama gerek bu." Amy sakin konumaya zen gsteriyordu. "Elizabeth, ngiltere'nin kutsanm Kraliesi." "z babas, Elizabeth'in gayrimeru bir ocuk olduunu bizzat ilan etti," dedi Amy gayet mantkl bir dille. stne aksini iddia eden de olmad." "Elizabeth'in, kraln meru ocuklanndan biri olduu su gtrmez bir gerek," dedi Robert dmdz bir tonlamayla. "zgnm, kocacm ama herkesin kafasnda saysz kuku var," diye karlk verdi Amy kibarca. "Gerekleri BAKRENN II 369 grmezden gelmeyi setiin iin seni sulayamam ama bu gerei deitirmiyor maalesef." Amy'nin bakaldrs Robert'n dikkatini ekmekle kalmad, onu bir o kadar da artt. "Aman Tanrm, Amy, sana neler oluyor byle? Kimlerle konuuyorsun, bu zrvalar kafana kim soktu senin?" "Tabii ki hi kimse. Hem ben senin arkadalarn dnda kimin yzn gryorum ki?" diye sordu Amy. Amy'nin ineleyici szleri karsnda, Robert'n ifadesi sertlese de karsnn naif ve yumuak tavrnda en ufak bir deiiklik yoktu. . "Amy, ben ok ciddiyim. lkenin birok yerinde senin sylediklerinin onda birini syledii iin dilleri kesilen insanlar var." Amy ban sallad. "Bu nasl bir zulmdr? Tm suu gerei sylemek olan, masum insanlara hangi akl banda insan byle bir ey yapabilir?" Bir sre sessiz sedasz at binmeye devam ettiler. Majesteleri'ne kar kendi kafisinin bile isyankr bir tavr iinde olmas Robert'n afallamasna neden oldu. "En bandan beri byle mi dnyordun?" diye sordu Robert yavaa. "zellikle de onu desteklediimi bilmene-ramen? Ben Elizabeth'in arkada olmaktan gurur duyarken?"

Amy evet anlamnda kafasn sallad. "Her zaman. Tahta geiinin lkeye refah getireceine asla inanmadm." "Neden bana daha nce hibir ey sylemedin?" Amy ufak bir gl akt kocasna. "Hi sormadn ki." "Kendi evimde bir vatan haini beslediimi bilmek isterdim." Amy isterik bir kahkaha att. "Bir zamanlar vatan haini olan sendin, doru dnceye sahip olan da bendim. Demek ki deien biz deiliz, zaman." 370 Philippa Gregory "Evet, bir erkein karsnn hyanetini bilmek en doal hakkdr." "En bandan beri tahtn doru varisi olmadna inandm ama lke iin uygun bir tercih olabileceini dndm. Ama artk uygun olduunu da dnmyorum." "Neden, bir anda ne oldu da fikrin deiti?" diye renmek istedi Robert. "Dinimize aykr davranmaya balad, skoya'daki Protestan isyann da destekliyormu," dedi Amy seviyeli bir slupla. "Tm bapiskoposlar tutuklatm, tabi oktan srgne gnderilmemi olanlar. Kilise diye bir ey kalmad, geride sadece ne yapacan bilmeyen akn pederler kald. Bu lkemizin dinine aleni bir saldrdr. Kralie ne istiyor ki? ngiltere, skoya, Galler ve rlanda'nn tamamn Protestan yapabileceini mi sanyor? Kutsal Babamz'n kendisine kafa tutmay m tasarlyor? Kendine kutsal bir imparatorluk yaratmak m tm derdi? stnde jponuyla Papa olmak m istiyor? Kimseyle evlenmeye niyeti olmadna adm gibi eminim. Hem kim byle bir kadna kars olarak katlanabilir ki?" "Gerek din mi?" diye parlad Robert. "Amy sen hayatn boyunca Protestan oldun. Kral Edward'in huzurunda evlenmedik mi seninle? Tanr akna syle bana, bu samalklar kim sokuyor kafana?" Amy kocasna her zamanki uysall ve yumuak ball-yla bakt. "Kimseyle konutuum falan yok, Robert. stelik evimiz Kralie Mary'nin taht boyunca Papa taraftan olarak yaad. Bunu senin de bildiini dnyorum. Bir bama geirdiim uzun zaman boyunca, dnmekten baka yapacak bir iim olmad. evrede gezinecek ok zaman buldum, bu esnada da Kralie'nin ve adamlarnn neler yapBAKRENN AII 371 tn kendi gzlerimle grdm. Manastrlarn halini grdn m hic, ya da kilise arazilerinin derbederlii arpt m gzne? Yzlerce insan sefalet iinde yayor, hasta ve yoksullarn snabilecei hibir yer kalmad. lke paras neredeyse bir hi haline geldi, kiliselerde pazar ayini bile yaplmyor. ngiltere'ye dardan bakan hibir gz Kralie Eliza-beth'i iyi bir kralie olarak addetmiyor. Bamza bela sarmaktan baka ne ie yaryor?" Robert'n adeta dehete dtn grnce Amy duraklad. "Bu arada senden bakasyla bu ekilde konumadma emin olabilirsin," diye de ekledi. "Dncelerimi seninle paylamann doru olacan dndm. Ayn zamanda Oxford piskoposu hakknda da konumak istedim." "Oxford piskoposunun can cehenneme!" Robert aniden bir volkan misali patlad. "Bana bu tr mevzulardan sz edemezsin. Bu hi yakk almyor. Sen de benim gibi bir Protestan'sn, Amy. Protestan olarak dodun, yle yetitirildin." "Sen de, ben de Katolik doduk, Robert. Kral Edward tahta geince de Protestan olduk," dedi Amy sakince. "Ve Kralie Mary tahta knca da Katolik olduk. Mezhebimiz defalarca st ste deiti, ikimizin de! stelik baban da kendi Protestanh'n hayatnn hatas olarak and, anmad m? lkenin ektii tm aclarn nedenini dini sapknlklara dayandrd. O halde hepimiz Katolik'iz. Ve imdi sen yeniden Protestan olmak istiyorsun, o da yetmiyor, benim de Protestan olmam istiyorsun. Neden? Srf, Elizabeth Protestan diye. Pekl, ama ben olmayacam." Amy sonunda en azndan ses tonuyla bir ak'verdi. Robert artk karsn nereden vuracan biliyordu. "Ah, anlald, sen Elizabeth'i kskanyorsun." 372 Philippa Gregory Amy'nin eli yine tespihinin serin boncuklarna dokunmak zere cebine gitti. "Hayr," dedi inat bir edayla. "Seni yeryzndeki herhangi bir kadndan asla kskanmayacama dair yemin ettim, Elizabeth de onlardan biri." "Sen her zaman kskan bir kadn oldun," dedi Robert aka. "Bu da senin kusurun, Amy ve benim lanetim." Amy ban iki yana sallad. "Kusurumdan ve lanetimden kurtuldum yleyse, bir daha asla kimseyi kskanmayacam."

"Seni bu tehlikeli speklasyonlar yapmaya iten de zapt edemediin kskanln. En kts kskanlnn tekledi-i nefretine dini alet etmen." "Hi de deil, Lordum. Ben seni bir daha asla kskanmayacama ant itim." "Ah, Amy, en azndan kabul et." Robert glmsemeye alyordu. "Tm kadnlar konu kskanlk olunca zaaflarn su yzne karr." Amy atn dizginleyip gzlerini kocasna dikti. "Neden, seni kskanmam gerektirecek ne var?" diye meydan okudu. Bir an Robert ne diyeceini ard, atn aniden durdurunca at da hrnlat. "Seni neden kskanaym?" diye bir daha meydan okudu. "Kralie'yle hakkmda kan dedikodular kulana gelmi olabilir!" "Elbette geldi, zaten lkenin yardan fazlas duydu." "Duyduklarn da kskanlktan kudurmana neden oluyor. Yerinde hangi kadn olsa benzer ekilde davranr." "Dedikodularn aslsz olduuna beni ikna edersen sorun zlm olur..." "Kralie'yle ak yaadmz dnyor olamazsn!" Robert aka yapmaya alyordu. BAKRENN II 373 Ama Amy glmedi. Glmek bir yana, tebessm bile etmedi. "Doru olmadna beni ikna edebilirsen tabii ki dnmem." Cebindeki tespihe smsk yapmt, tespihi adeta onu bu tehlikeli konumada batp boulmaktan kurtaran bir ip grevi gryordu. "Amy, Elizabeth'le sevgili olduumuzu dnyor olamazsn ya da senden boanmak iin kafamdan trl hileler getiini. Ya da kim bilir dedikoducu rfntlarn dedii gibi seni ldrmeyi planladm." Amy hl renk vermedi. "Dedikodularn mesnedi olmadna beni inandrrsan, duyduum hibir eye kulak asmam. Sylenen hemen hemen her eyi duydum, hepsi de son derece iren ve ucuz eyler." "Ayn zamanda uydurma ve gerekd," dedi Robert cesurca. "Ve eer sen de onlar dinliyorsan, daha beter olursun." "Ben dedikodular deil, seni dinliyorum, Robert. stelik de ok dikkatle dinliyorum. Kralie'yle ak yaamadnza ve beni boama fikrinin aklnn ucundan dahi gemediine erefin stne yemin edebilir misin?" "Neden benden byle bir ey istiyorsun?" "nk bilmek istiyorum. Boanmak m istiyorsun Robert?" "Eminim boanma talebinde bulunsam bile byle bir eyi asla kabul etmezdin, yle deil mi?" Robert merakla sordu. Amy'nin gzleri kocasnn suratnda dolat ve Robert, karsnn beti benzinin attn grd. Bir an donup kalan zavall gen kadn, aralad kpkrmz kesilen dudaklarnn arasndan ksa ve keskin bir nefes alp kk' topuuyla yanlara dokunup atn srmeye koyuldu, tek kelime dahi etmedi. 374 Philippa Gregory Robert karsnn peinden gidiyordu. "Amy..." Amy ne durdu, ne de sesin geldii yere doru dnd. lk kez kocasnn sesleniini cevapsz brakyordu. Oysa o gne dek Robert' asla ikiletmemiti. yle ki aslnda zaten Ro-bert'n her an onu isteyebileceini dnerek ayak altnda bulunmaya zen gsterirdi. Dudley aknd, kars yznde kabir beyazl, sesine kulak vermeden alm ban gidiyordu. "Amy..." Amy duymazdan gelerek sana soluna dahi bakmadan Hzla ve azimle yol alyordu. Sessiz sedasz eve varp soluu harann nnde ald, atndan iner inmez dizginleri seyise verip sakin admlarla eve yrmeye koyuldu. Robert peinden gidip gitmemekte nce kararsz kalsa da, karsnn ardndan merdivenleri trmanp yatak odasna girdi. Hi bilmedii ynleri ve yeni haleti ruhiyesiyle Amy'yle nasl baa kacan bilmiyordu. Amy odaya girip kapy kapad. Robert anahtarn kilidin iinde dnerken karaca sinir bozucu sesi duymak zere beklemeye koyuldu. Kars kapy stne kilitlerse, Robert'n hiddetlenme hakk douyordu. yle ki, kapy krmak bile, hatta karsn evire evire dvmek meru hakk olacakt. Ama Amy beklenenin aksine kapy kilitlemedi. Robert, kap kolundan tutup aarak hakk olduu zere ieri girdi. Amy her zaman oturduu cam nndeki sandalyesine oturmu, manzaray seyrediyordu. "Amy." Robert kibar davranmaya alyordu. Amy kafasn evirdi. "Robert, bu kadar yeter. Gerei bilmeye ihtiyacm var. Yalanlar ve dedikodulardan yorgun dtm. Boanmak istiyor musun, istemiyor musun?"

Amy'nin sesi yumuack kt, iinde hl uslanmaz bir BAKRENN II 375 umut tad her halinden belliydi. "Amy, aklndan geen nedir?" "Evlilik bandan kurtulmak isteyip istemediini renmeye alyorum," dedi istifini bozmakszn. "Sanrm senin gibi hzla ykselen bir adam iin ben uygun e deilim. Son birka ay iinde bunu daha iyi anladm. "stelik Tanr bize bir -tfvlat da balamad," diye de ekledi. "Tm bunlar bal bana beni boamak istemen iin birer neden. Ama duyduum dedikodularn yars bile doruysa, sen zgr kalr kalmaz, Kralie'nin seni kocas olarak koluna takmas da muhtemel. Hibir Dudley byle bir teklif karsnda kaytsz kalamaz. Eminim babann nne byle bir frsat ksayd, anneni kzgn ya kazanna atard. imdi ltfen bana drste syle, boanmak m istiyorsun?" Robert yava yava karsnn asl maksadnn ne olduunu anlamaya balad; zavall Amy kendini bu korkun sona hazrlamaya alyordu. Ama nedense bu durum Dudley'yi rahatlatmak yerine huzursuz etti, iinde fke ve acma duygularnn i ie getii yakc bir frtna kopmaya balad. "Artk ok ge!" diye patlad Robert. "Tanrm, bunu bana imdi mi sylemek zorundaydn? Akln bana toplamak iin ok ge kaldn, Amy! Aradan bunca yl getikten sonra hibir anlam yok. Benim iin ok ama ok ge!" Amy bozguna uramt sanki, kocasnn iinde kendisine kar biriktirdii fke ve kin yznden kan beynine srad. "Ne demeye alyorsun?" "Beni terk etti," diye haykrd Robert. Gerek tm plaklyla bir anda Robert'n azndan dklverdi, "Bana kt ve bunu da biliyordu. Benimle evlenmek istedi, ben de onunla. Ama Fransa karsnda gl bir mttefike ihtiyac 376 Philippa Gregory vard. Srf Aridk ya da u zpr Arran' arkasna alabilmek iin benden vazgeti." Odaya yrek burkan bir sessizlik kt. "Bu yzden mi buradasn?" diye sordu Amy. "Yzndeki kasavet ve sknetinin nedeni de bu olmal." Robert, pencere nnde duran sandalyeye bo bir uval gibi yld. Bir kadn gibi hkrklara boulmaktan korkuyordu. "Evet," dedi ksaca. "nk benim iin her ey bitti. Bana benden ayrlmas ve onu terk etmem gerektiini syledi. Senden baka hibir eyim kalmad, benim iin uygun kadn ol ya da olma, ocuumuz olsun ya da olmasn, hayatmzn geri kalann birlikte heba edecek olsak bile, hatta birbirimizden nefret ederek lsek bile... Bana bir tek sen kaldn." Robert yumruunu azna dayad, dilinin ucuna gelen szckleri adeta geri ittirmeye alyordu. "Mutsuzsun," diye fark etti Amy. "Hayatm boyunca bundan daha kt bir durumda olmadm," dedi Robert da ksa ve z bir ekilde. Amy cevap vermeyince Robert kendini toparlayp ayaa kalkt, acsn kalbine gmd ve Amy'ye bakmak iin ban kaldrd. "Sevgili miydiniz?" diye sordu Amy sessizce. "Bunun artk bir nemi var m?" "Olabilir, sevgili miydiniz? Sanrm bana artk gerei sylememen iin bir neden yok." "Evet," dedi Robert skc bir sesle, "birbirimize ktk ve sevgiliydik." Amy de ayaa kalkp kocasnn nnde dikildi. Pencereden odaya dolan gn na ramen yz glgede kald iin Robert, yz ifadesini seemiyordu. Kafasndan neler BAKRENN II 377 getiini bilemese de, karsnn daha nce hi bu kadar sakin konutuuna ahit olmamt. "O halde sylemek zorundaym, ok byk bir hata yaptn, Lordum. Benim karakterimle ilgili yanlgya dtn, neleri hazmedebileceimi kestiremedin. te yandan kendini de zmleyememisin ki, nasl yaamak istediini anlayamamsn. Bana byle bir itirafta bulunduuna gre ldrm olmalsn, bunu nasl sempatiyle karlayabilirim sence? Ben ki her kadndan daha ok incindim ve yine ayn ben karlksz akn nasl can yaktn ok iyi bilirim. Ve tabi bir ak uruna koca bir mr arur etmenin ne demek olduunu da. "Aptaln tekisin, Robert, o da lkenin yardan fazlasnn syledii gibi fahienin tekiymi. Bana verdii aclara ve seni srkledii bu rezalete klf bulmak iin yeni bir din bile tretebilirdi. Sana gnah ve tehlikeden, bu lkeyeyse ac, keder ve sefaletten baka bir ey getirmedi. Hem

de daha saltanatnn ilk yl dolmadan. mrn tketene dek daha hangi eytanlklar daha yap"acak bakalm?" Amy eteklerinin Robert'n bacaklarna srtnmesine bile tahamml yokmu gibi itinayla eteklerini toplayp frtna gibi odadan kt. Kasm aynn pusu tm nehri sarmt. Elizabeth, Whitehall Saray'nn st katndaki odasnn penceresinin nnde durmu, souktan rpererek nehri seyrediyordu. "Woodstock'tan iyidir yine de." Kat Ashley glmseyerek Majesteleri'nin yannda belirdi. Elizabeth de ona glmseyerek karlk vermeye alt. "zellikle de Kule'de tutuklu kalmaktan," dedi. "Hatta 378 Philippa Gregory birok yerden daha iyi. Ama ne yazk ki yazla mukayese edilemez. Darda dondurucu bir souk var. Sr Robert nerede?" "Eini ziyaretten henz dnmedi, Prenses." Kat'in yzndeki glmseme silinip gitti. Elizabeth srtn kamburlatrd. "yle bakmana gerek yok, Kat. At terbiyecimin nerede olduunu bilmeye hakkm var. Ayrca sarayda bulunmasn istemeye de..." "Onun da karsyla vakit geirmeye hakk olduu gibi," dedi Kat dobra dobra. "Gitmesine izin vermek yaplabilecek "en iyi eydi, Prensesim. Size ac verdiini biliyorum ama gene de..." Elizabeth'in yz gnden gne kyordu. "Yaplabilecek en iyi ey olup olmadndan emin deilim, Kat, stelik tebrik etmek iin de henz ok erken," dedi somurtuk-a. "Her doan gn acsn daha derinden hissettiim, byk bir fedakarlk bu. Gndelik bir karar almadm ben, Kat, acsn her gn ve mrmn sonuna dek ekeceim bir karar aldm. mrmn geri kalan her gnn onsuz geirecek olma fikri beni deli ediyor. Her sabah uyandmda ona glmseyemeyeceimi ve onun da bana ak dolu gzlerle bakmayacan bilmek ne zor tahmin edebiliyor musun? Her gece yatama uzandmda aclar iinde kvranyorum. Bu acnn altndan nasl kalkacam bilmiyorum. Onu kendimden uzaklatrdm gnn stnden tam elli bir gn geti. ektiim ak acs gnden gne azalmak yerine, her an biraz daha oalyor." Kat Ashley, ocukluundan beri tand gen kadna bakyordu. "Arkadanz olarak kalabilir ama." Nafile bir abayla Elizabeth'i teselli etmeye alyordu. "Onu tamamen kaybetmek zorunda deilsiniz." BAKRENN AII 379 "zlediim Robert'n dostluu deil," dedi Elizabeth ak ak. "Ben onu zlyorum... Varln, yanmda duruunu, her eyini. Kokusu burnuma dolsun, glgesi odamn duvarna vursun istiyorum. Onsuz boazmdan lokma gemiyor, o olmadan lke meseleleriyle bile ilgilenemiyorum. Onun fikrini alamayacaksam kitap okumak istemiyor canm, ona mrldanamayacam hibir ezginin benim iin bir anlam kalmad. O yanmda deilken, dnyann tm renkleri, scakl ekilmi gibi. Ben herhangi bir arkadam zlemiyo-rum, Kat. Ben gzlerimi zlyorum, onsuz hibir ey gremiyorum. Robert yoksa gzlerim de yok." Kaplar ald ve Cecil ieri girdi. Yz olduka gergindi. "Sr William." Elizabeth'in sesinde scaklktan eser yoktu. "Eer seni biraz tanyorsam, kt haberler getirdin." "Sadece haberler diyelim." Cecil renk vermemeye alrken Kat Ashley yanlarndan ayrld. "Ralph Sadler," dedi ksaca, Cecil, Berwick'teki ajanlann-dan sz ediyordu. "Paramzdan Protestan Lordlar'a ve Lord Bothwell'e bin kuron gndermi. Ama Kralie Mary'nin adanlan yolunu kesip paray almlar. imdi de geri alamyoruz." "Bin kuron mu!" Elizabeth'in az ak kald adeta. "Onlara ayrdmz fonun neredeyse yars." "Doru bir adm atmtk. Nitekim Protestan Lordlar birliklerini silahlandrabilmek iin elde avuta ne varsa satmlar. Hem kim Lord Bothwell'in dava arkadalarn arkadan vurmaya cret edebileceini tahmin edebilirdi ki? Ama paray kaybettik, daha da kts Kralie Mary, Protestan Lordlar'a destek verdiimizi rendi." "Hepsi Fransz kuronuydu, ngiliz liras deil. Her eyi inkr edebiliriz." Elizabeth sratle amura yatma planlar vapmava balad 380 Philippa Gregory "Paralar Berwick'teki adammz Sadler'den geldi. Bizim tarafmzdan gnderildiine adlar gibi emindirler." Elizabeth ok aknd. "Cecil, imdi ne yapacaz?" "Bu Fransa'nn ngiltere'ye sava amas iin yeterli bir neden. Ne yazk ki onlara aradklar bahaneyi vermi olduk."

Elizabeth, Cecil'e arkasn dnp trnaklarnn evresindeki l derileri yolarak yrmeye balad. "Bana sava aamazlar," dedi. "Hem de tam bir Habsburg'la evleneceimi dnrlerken. Hayr, buna cret edemezler." ". O halde Aridkle evlenmeniz gerekiyor," diye srar etti Cecil. "Evlilik hazrlnn ilerlediini onlarn da bilmeleri gerek. Nianlandnz ilan edip dn tarihinizi aklamalsnz: Noel." Elizabeth bitkin grnyordu. "Baka ansm yok mu?" "Olmadn siz de biliyorsunuz. Aridk ngiltere'ye gelmek zere yola kt bile." Kralie glmsemeye alyordu. "Onunla evlenmek zorundaym." "Evet, Majesteleri." & Robert Dudley geri dndnde saray ateli bir havada bulmay umut ediyordu. Finlandiya Dk John, Ekselanslar sve Prensi Erik'i temsil etmek zere sarayda bulunuyor ve Prens'le Kralie'nin evliliine destek vereceklere vaatler savurup duruyordu. Elizabeth ise yapmack bir neeyle etrafa glckler sayor, Dkle dans ediyor, bir yandan da Aridk'n elisiy-le uzun yrylere kp bol bol sohbet ediyordu. Cecil BAKRENN II 381 Kralie'yi bir kenara ektiinde yzndeki yapmack da olsa glmsemesi silinip gitti. skoya'dan gelen haberler hayra almet deildi. Protestan Lordlar, Leith Kalesi'nin nne karargh kurmu, Fransa'dan takviye gelene dek kalenin iinde kapana kslan Kralie'nin gten dmesini umut ediyorlard. Ama almaz kale surlar ve donanml saray eraf pek yaknda varmas beklenen Fransz glerine dek dayanacaa benziyordu. Kimse skolar'n kuatmay uzun sre devam ettirebileceine inanmyordu. skolar atak bir saldr ve ani kazanlan bir zafer iin biilmi kaftan olsa da, uzun soluklu bir sava iin uygun deildi. Ve artk ne yazk ki herkes bunun sradan bir isyandan kp kelimenin tam manasyla gerek bir sava kimliine brn-dnn farkndayd. Elizabeth, Robert! nazik ama mesafeli bir slupla karlad ve asla ba baa grmek zere yanna armad. Karlnda Robert d ona tatl ve nazike glmsedi ve mesafesini korumaya zen gsterdi. "Aranzdaki her ey sonsuza dek bitti mi?" Kralie tahtna kurulmu vakur bir edayla dans pistini seyrededursun, Robert da karanlk baklarn Elizabeth'e dikmiken Mary Sidney ona sordu. "Sence de yle grnmyor mu?" diye sordu Robert. "Ba baa kalmak gibi bir abanzn olmad aikr," dedi Mary Sidney. "Sanrm bundan sonra da asla birebir grmeyeceksiniz. Ama benim asl merak ettiim senin ne hissettiin." "l gibi hissediyorum desem," dedi Robert basite." "Her sabah uyandmda onun kulana ak szckleri fsl-dayamayacam ya da eline dokunamayacam bilmek...0 Toplantlarnda araya girip onu yanma katarak uzaklatra382 Philippa Gregory mamak, onu bakalarndan alamamak... Her gn onu bir yabanc, herhangi biri gibi selamlayp gzlerindeki derin acya ahit oluyorum. Her yeni doan gn ben onu, o da beni soukluumuzla actyoruz. Saraydan uzakta olmak kadar yannda olup bu denli ayr olmak da ac veriyor. Aramzdaki mesafe ikimizi de hissettirmeden ldryor. Ona ne kadar acdm ve onun iin ne kadar zldm bile syleyemiyorum." Robert bir anlna kardeinin afallayarak dinleyen yzne bakt, sonra yine gzlerini Elizabeth'e dikti. "Kralie o kadar yalnz ki," dedi. "Hayatn pamuk ipliine bal gryor-ve ok korkuyor. En kts de ben hepsini bilsem de ona yardm eli uzatamyorum." "Korkuyor mu?" diye yineledi Mary Sidney. "Kendi yaamndan endie ediyor, lkesinin gidiat gzn korkutuyor. Ve sanrm en ok da ngiltere'yi Fransa'yla savan eiine getirmi olmaktan korkuyor. Kralie Mary de Fransa'yla savaa girmi ve ar bir yenilgiye uramt. tibarn nasl kaybetti sanyorsun? stelik Franszlar dne gre bugn daha gller. Hem bu kez sava meydan ngiltere topraklarnda kurulacak." "Sence Elizabeth ne yapacak?" "Elinden geldii kadar ertelemeye alacak," diye tahmin yrtt Robert. "Ama kuatma yle ya da byle kapmza dayanacaktr. Ya sonra ne olacak?" "Peki sen ne yapacaksn?" "Uzaktan uzaa onu seyredip onun iin dua edeceim. imde lmcl bir yara tar gibi onu zlemeye devam edeceim." *4* (> BAKRENN II 383

Kasm aynn ortasnda Robert'n sorusu yant buldu. Haberlerin en kts yava yava gelmeye balad: Fransz Kralie vekilinin kuvvetleri Leith Kalesi etrafna kurulan tuzaktan kurtulmu, Protestan Lordlar' Stirling'e dek geri ps-krtmt. Fransz Kraliesi, skoya Kraliesi kz Mary iin Edinburgh^ bir kez daha ele geirip Protestan skolar' fena halde bozguna uratp malup etti. 96? 1559-60 Amy k mevsimi boyunca kalmak zere gen kzln geirdii Norfolk'taki evi Stanfeld'a doru yola kt. Dmdz manzarann stnde yay gibi gerilen gkyz gri yamur bulutlaryla doluydu, bulutlarn altndaki topraa gri glgeler dmt. Amy souun ortasnda, pelerininin kaponunu skca kafasna ekerek ve ba ne eik, atyla yol alyordu. Robert' Noel'e dek bir daha grmeyi ummad gibi, kocasnn, on iki gn srecek Noel kutlamalar esnasnda geleceini de tahmin etmiyordu. Amy, Robert'n sarayda iinin bandan akn olacan biliyordu, dzenlenmesi gereken bir dolu maskeli balo, av partileri, lenler ve oyunlar olacakt. Tm saray ve Londra, Noel kutlamalarnn tatl telan yaarken kimse dile getirmese de insanlar, belki de Elizabeth'in tahtta bulunduu son Noel'lerini kutlayacaklarn dnyordu. Amy, kocasnn her daim Kralie'nin yan banda olacann bilincindeydi: Sevgilisi, arkada ve en yakn yolda olarak. ster birlikte, ister ayr olsunlar, Robert iin dnya Elizabeth'in etrafnda dnyordu ve dnmeye de devam edecekti. BAKRENN II 385 "Onu sulamyorum," diye fsldad, Syderstone'daki kilisede diz km dua ederken. Gzlerini bir zamanlar han asl olduu mihraba ve Meryem Ana heykelinin bulunduu kaideye dikmiti. "Onu sulamayacam," diye fsldad, Elizabeth'in yeni pederlerinin, dua etmek isteyenleri yalnz brakt kilisede kendi kendine konuur gibiydi Amy. "Eli-zabeth'i de sulamayacam. kisini de sulamak istemiyorum. nemli olan benim kendi kinim ve lmcl acmdan arnmam. Biliyorum, kocam istedii zaman beni brakp gidebilir, baka bir kadna koabilir ve koarak kollarna atld kadn beni hi sevmedii kadar ok sevebilir. Kalbimdeki kskanl, acy ve kederi skp atmalym. Aksi takdirde bu ac beni yiyip bitirecek." Amy ban ellerinin arasna ald. "Gsmdeki bu ar, ektiim kahrn bir gstergesi. Kalbime bir haner saplanm gibi. imdeki yarann iyilemesi iin onu affetmeliyim. Yoksa kskanlm her kabardnda acm da gn yzne kacak. Kendimi onu affetmeye zorlamalym. Hatta Kralie'yi bile affetmeliyim." Amy ellerini kucana koyup ban kaldrarak gzlerini yeniden mihraba dikti. Baylmak zere gibiydi, han asl olduu duvarda izleri grebiliyordu. Gzlerini yumup han hl ayn yerde olduunu hayal etti. "Boanma sapknlna kesinlikle dmeyeceim. Robert bana geri dnp Elizabeth'in fikrini deitirdiini syleyerek benden boanmak istese bile rza gstermeyeceim. Robert'la beni Tanr birletirdi ve ancak Tanr ayrr. Bunu ben de biliyorum, Robert da. Hatta muhtemelen, Kralie'nin o gnaha doymu kk kalbi bile biliyor." 4 386 Philippa Gregory Cecil, Whitehall'daki byk alma odasnda mektup yazmakla urayordu. Kralie'ye hitaben yazlan mektup, her zaman kulland stilin dnda, numaral noktalardan olumuyordu. Cecil bu kez daha resmi bir slup kullanarak Protestan Lordlar'n azndan Elizabeth'e yazyordu. Mektubu nce skoya'ya yollad ve sko Lordlar ieriini kendi el yazlaryla kopyaladktan sonra ivedilikle Kralie'ye geri gnderdiler. Cecil bu kk oyunu ngiliz ordusunu skoya'ya yollamann elzemliini Elizabeth'in silkinip kavramas iin oynamaya karar vermiti. "eith'deki Fransz garnizonu kalenin nne mevzilenen Protestan Lordlar'n kuatma hattn krp galibiyet kazanmt. Kont Arran urad hezimet ve yenilginin paniiyle rndan km, Cecil'in tm gvenini boa kararak adeta samalamaya balamt. Zavall James Hamilton'dan kahraman bir liderin duruunu beklemek byk hata olaca gibi, Elizabeth'le temiz yzl, gen ve yar deli Kont'un evlilik plan da suya dmt. sko Lordlar kumandarisz kalm, bireysel ve ba bo hareket etmeye mecbur kalmlard. Elizabeth'in destei de olmazsa tamamen bir balarna mcadele etmek durumundaydlar. Fransz takviye birlikleri karaya ktnda sko birlikleri oktan bozguna uratlmt. Paris'ten yeni dnen Sor Nicholas Throckmorton, panik ve korkudan kendini kaybetmi bir halde, Fransz donanmasnn Normandiya limanlarn hedef aldn bildirmiti. Grne baklrsa rzgr onlarn lehine esmeye balad an birlikleriyle demir alacaklard. Eli, Franszlar'n nce sko topraklarn ele

geireceine phe olmadn sylyordu. skoya'da ilerini bitirdikten sonra da ngiltere'nin stne yryeceklerdi. Galibiyetlerine ise kesin gzyle baklyordu. BAKRENN II 387 Majesteleri, Cecil, skolar'n azndan yazmaya koyuldu. yVyn mezhebin mensuplar, Transann gcnden ekinen iki mttefik, komu oe dost iki lke olarak, imdadmza komanz beklediimizi belirtmek isteriz ''Bize destek vermezseniz bile, biz yine de kanmzn son damlasna kadar mcadele ederek topraklarmz savunacaz Sfima Transz birliklerinin stnl karsnda naar kalr oe yskoya'y kaybedersek, oranszlarn gzn 'yngiliz topraklarna dikmekte gecikmeyecei aikr. minim o gn geldiinde, keke zamannda iskolar a yardm elimi uzatsaydm diye hayflanmazsnz, nitekim aksi takdirde topraklarnza dman askeri girdiinde size yardm edemeyeceiz ysko cXraliesi Salary ye ihanet ediyor deiliz, biz sadece onun lnetli akl hocalar Oranszlara karyz ''bu direniimizin Majesteleriyle uzak yakn'alakas yoktur. cBizim savamz, asl kraliemiz Marynin tahtna gz diken vekil kralie Salary Quise ile. Mary uise in igalci gleri oktan topraklarmza ayak bast. Transayla vardnz her ne mutabakat varsa hepsi bu ataklarla bozuldu. Mary Quise in ailesi bizim dmanmz olduu gibi sizin de dmannzdr. er bu yardm babanzdan istemi olsaydk, phesiz bir an bile dnmeden bizi savunmak iin elinden geleni yapar ve krallklarn birlemesini salard. J3tfen babanzn kz olduunuzu bize ve tm Avrupa ya ispat edin ve yardmmza koun Mektubun devamn kendiniz getirebilirsiniz.. Cecil mektubuna bir de dipnot ekledi. 388 Philippa Gregory S$ma ltfen meru bir hkmdara kar ayaklanan isyanclar gibi gzkmemeye zen gsterin, kralie yekten bir isyan desteklemeyi reddedecektir, iz bu mektubu aldnzda oranszlar kadn ve ocuklara zarar verdiyse onlardan da bahsedin ama duygu smrsnden kann daradan sz etmeyin, sadece bunu hzl ve ucuza mat olacak bir sefer olacana ikna etmeye aln SMeocut durum hakknda vereceiniz bilgiler konusunda sizi serbest brakyorum cBenim yazdklarmla birlikte kendi el yaznzla kaleme alp hemen gnderin 'Tanr yardmcnz olsun Ve Tanr hepimize yardm etsin. Mektubu katlayp mhrlerken Cecil kendi kendine korkuyla syleniyordu. Mektubu yerinden mhrlemesine ramen imzalamad. Zaten Cecil, evraklarn stne nadiren ismini yazard. ;$> Robert'n hazrlklarn srdrd yeni balonun temas gelmi gemi en popler simalardan biri olan Camelot'tu. Ancak Camelot'un olaanst karizmas bile baloyu renklendirmeye ve dolaysyla halk coturmaya yetmedi. Kralie tahtnda vakur bir ifadeyle oturup ngiltere'nin ruhunu temsil etti, odasnda ona yardm eden gen nedimeler de pistte dans ediyordu. Dans bittikten sonra Arthur'un ngiltere'sinin muhteemliine ithafen yazlan piyes sahnelenecekti. Yuvarlak masann altn ihtiamna bir tehdit unsuru olan karakterler de maskeli oyuncular tarafndan canlandrlyordu, bir imparatorluun dmanlar olmasnn o lkenin byklnn gstergesi olduu anlatlyordu anBAKRENN II 389 cak ok zorlu oyunculua gerek duyulmad; Robert'n sanal ngiltere'sinde Elizabeth'in srekli savatan korkan lkesinden eser yoktu. Etrafna gz gezdiren Elizabeth, dans eden iftlerin arasnda Robert' grmesine ramen ondan yana bakmamaya zen gsterdi. Robert, belki davet edilir veya Kralie konumak ister diye mmkn mertebe tahta yakn durmaya alyordu. Ancak ne var ki, Elizabeth'in baklarnn kendisini es getiini o da fa,rk etti. Hasta tavuk gibi ortalkta dolanyorum, dedi kendi kendine fkeyle. Gz gze geldikleri ksa bir an boyunca da, Elizabeth sevgili Robert'na baygn bir edayla bakt, sanki ikisi de ruhunu teslim etmi birer hayalet gibiydi. Kralie sislerin arasnda kaybolan bir glge, Robert ise mazide brakt ocukluk akyd adeta. Oysa Kralie'nin asl bakmas gereken Aridk'n elisi Caspar von Breuner'di. lgilenmesi, desteini arkasna almas ve ei

olarak koluna takmas gereken adam. Eliye, Aridk'n ngiltere'ye ne zaman varacan sordu Elizabeth. Bykeli, Kralie'nin dikkatinin dalmasndan, kendisinden bakasyla ilgilenilmesinden hi mi hi holanmyordu. Somurtkan bir adam olan eli, Elizabeth tm ekiciliiyle etkisine almaya alsa bile pek oral olmuyor gibiydi. Nitekim Kralie sonunda ayaa kalkp kendini pek iyi hissetmedii bahanesiyle msaade istedi. "Bamza atn belann farknda msn?" Norfolk Dud-ley'ye dnp keskin bir dille hesap sordu. "Ben mi?" "Baron von Breuner, kuzenimin bir baka adama kken, Ekselanslar'yla evlenmeye gnl olmadn dn390 Philippa Gregory yor. Hatta dnmekle kalmayp Aridk'e ngiltere'ye gelmesine gerek olmadn sylemi." "Sizin de bildiiniz gibi ben Majesteleri'nin sadk dostlarndan biriyim," dedi Robert kibirli bir ekilde. "Onun iin en iyisini herkesten ok ben isterim." "Sen aalk kpein tekisin!" Norfolk'un lafn esirgemeye hi niyeti yoktu. Bilerek evresinde drt dnyorsun ki, hibir Avrupal Prens, Kraliemiz'e talip olamasn. Dedikodular duymadklarn m sanyorsun? Kralie'nin stnde banda olduunun farknda deiller mi sanyorsun? Aranzdaki ilikiye son verdiinize inanyorlar m sence? Yapma Dudley, herkes numaradan kenara ekildiini ve hibir asil erkein ona sahip olamayacan bal gibi de biliyor." "Kralie'yi thmet altnda brakmanza izin veremem." Robert, yapmack bir fkeyle Norfolk'un beklemedii bir kta bulundu. "Ben thmet altnda brakyor olabilirim ama ona asl zarar veren sensin," diye karlk verdi Norfolk da. "Nedenmi? Baz Aridkler saraya para aktmaya yanamyor diye mi?" diye bastrd Dudley. "Srf bu yzden Kralie'nin bir yabancyla evlenmesini istiyorsan, ne gerek bir dost, ne de gerek bir ngiliz'sin demektir. Neden ngiltere tahtna bir baka yabancnn daha oturmasna izin verelim ki? spanya Kral Philip'in lkemize ne iyilii dokundu sylesene!" "nk evlenmeye mecbur. stelik de asil kana sahip biriyle evlenmeli, bu senin gibi uyuz bir kpek olamayacana gre..." Norfolk'un kan beynine sramt. "Baylar." Sr Francis'in sakin sesi hararetli tartmay yarda brakmalarna neden oldu. "Asil baylar hatta. Kralie'nin gz stnzde, bahse girerim, bu elenceyi bozmanz isteyecei en son ey." BAKRENN II 391 "Ona anlat." Norfolk bir omuz darbesiyle Robert' ittirirken Sr Francis'e sylyordu. "Kraliemiz bu aalk adam yznden tehlikedeyken ben bu samalklarla daha fazla vakit kaybedemem." Robert, Norfolk'a cevap vermeksizin arkasndan bakt. Kendine hkim olamayp bir yandan da tahttan tarafa kaamak baklar atyordu. Elizabeth de amcasnn, sevdii erkee neler sylediini merak ettiinden bykelinin, huzurundan ayrlrken ona verdii selam bile grmedi. sko Protestanlar'm, kendi el yazlaryla kopyaladktan Cecil'in mektubu kasm sonunda Elizabeth'in eline ulat. Cecil mektubu Kralie'ye getirdiinde Elizabeth son zamanlarda hep olduu gibi odann iinde volta atp duruyor,, hibir eye konsantre olamyordu. "Hasta msnz?" Cecil, Kralie'nin soluk yzne baknca hasta olmasndan endie etti. "Sadece mutsuzum, Cecil," diyerek kestirip att Elizabeth. Ba belas Dudley. Cecil, kendi kendine iinden geirirken mektubu amas iin biraz daha yaklatrd. Elizabeth de mektubu usul usul okumaya balad. "skoya'ya ordu gndermek iin yeterince geerli bir neden olsa gerek," dedi Cecil, Kralie'ye. "Haddini aan bir gce, Fransa'ya kar birleen sko Lordlar'nn sizden yardm talebi. Bu saatten sonra kimse, kendi karlarnz uruna bu savaa girdiinizi iddia edemez. Kimse meru bir Kralie'yi tahtndan indirmek iin harekete getiinizi ne sremez. Meru Lordlar'm haklarn gzetmek zere sizden yardm istemesi kadar doal bir ey yok. Bence artk bizim iin de harekete geme zaman, Majesteleri." 392 Philippa Gregory "Hayr," dedi Kralie sinirli bir tavrla. "Henz deil." "Ama zaten para yardm gnderdik, gzclerimiz de i banda," diye sralad Cecil. "sko Lordlar'nn laykyla arpacandan phemiz yok. Hatta Mary Guise'i malup edip dman Leith kysna dkeceini bile biliyoruz.

imdi harekete gemezsek, Franszlar'n, gzn ngiltere'ye dikmekte gecikmeyeceinin de farkndayz. Henz gemileri yola kmam da olsa, havann dzelmesini bekledikleri ortada. stilayla aramzda sadece yn deitirmesi beklenen frtna var. Felaketi kapmzdan uzak tutan asl etkenin hava muhalefeti olmas sizce de yeterince ac deil mi? Gn bizim gnmz, Kraliem. Bunu iyi deerlendirmeliyiz." Elizabeth alma masasndan kalkt. "Cecil, danma meclisinin yardan fazlas malubiyet riskinin ne kadar ar bast konusunda beni uyarp duruyor. Lord Clinton, donanmamzn Fransz donanmas karsnda naar kalacann altn iziyor. Dmann bizden daha gl bir ordusu ve daha gelimi ok sayda cephanesi var. Kont Pembroke, skoya'ya girmenin ne byk bir hata olaca hususunda her Tanr'nn gn beni uyaryor. Eniten Nicholas Bacon riskin gze alnamayacak kadar byk olduunu yineliyor. Caspar von Breuner, kendisi ve imparatorunun her koulda dostumuz ve mttefikimiz olmasna ramen bu savaa girersek kaybedeceimize kesin gzyle baktklar ynnde benimle gizli bir konuma bile yapt. Fransz saray, kendilerine meydan okumamz halinde ne kadar komik duruma deceimizi dnp olduka eleniyor olmal. Dnsene, kendimize bu denli gvenmemiz bile onlar iin alay konusu. Kime sorsam, galibiyetin bizim iin bir ryadan ibaret olduunu sylyor." BAKRENN II 393 "Eer erken davranmazsak ite o zaman galibiyet gerek bir rya olacak," dedi Cecil. "Ama bence hemen imdi birka birlik yola karabilirsek, kazanmak iin bir ansmz olabilir." "Belki ilkbaharda." Elizabeth biraz yumuama benziyordu. "lkbaharda Fransz donanmas Leith Kalesi'nin nne demirlemi olacak ve skoya'daki tm kaleleri bize kar garnizon olarak kullanmaya balam olacaklar. Bence imdi de onlara anahtarlar gnderebilirsiniz, o halde brakalm ne olacaksa olsun." "Bu bir risk, hem de ok byk bir risk." Elizabeth pencereye dnp derin dncelere dald, sinirinden parma-kularn cama srtyordu. "Biliyorum. Ama bu riski almak zorundasnz. nk bu riski imdi almazsanz, bir daha asla bu kadar ansmz ve zamanmz olmayacak." "Daha ok para gndersek?" dedi aresizce. "Gresham bizim iin bor alabilir. Ama baka adm atmaya cesaretim yok." "Danmanlk aln, Majesteleri," diye t verdi Cecil, "Neden meclis yelerinin ne dndn renmeyi denemiyorsunuz?" "Hi danmanm yok ki." Elizabeth umursamaz bir tavrla syledi. Yine Dudley, deil mi?diye dnd Cecil. Onsuz hayat sizin iin koca bir hiten ibaret. Dndan yle dile getirdi, "Majesteleri, bir meclis dolusu danmannz var. Bana kalrsa yarn meclisi toplamakta fayda var." 394 Philippa Gregory Ancak ertesi gn, danma meclisi toplanmadan az nce, skoya'dan beklenmedik bir konuk kageldi. Gelen Let-hington Lordu Maitland'dan bakas deildi, ancak klk deitirmi olduu iin kendisini tanmak yle kolay olmad. Dier sko Lordlar'n onayyla, eer Fransa'ya kar yanlarnda yer alrsa Elizabeth'e skoya kralln teklif etmek zere saray ziyaret ediyordu. "Demek, Kont Arran' saf d brakmlar," dedi Cecil, keyfi baya yerine gelmiti, aznn tad yerindeydi. "Asl istedikleri sizsiniz!" Bir an iin Elizabeth'in ahlanmaya hazr hrs kamland. "Fransa, skoya, Galler, rlanda ve ngiltere Kraliesi." Gen kadnn nefesi kesildi. "Aberdeen'den Calais'e kadar tm topraklarn tek hkimi! Avrupa'nn en zengin ve muzaffer prensesi olacam." "Evet, kraliyetin akbetini garanti altna alm olacaksnz," diye sz verdi ona Cecil. "sko krallyla birleirse, ngiltere'nin neler yapmaya muktedir olacan bir dnsenize! En sonunda gerekten ve kelimenin tam manasyla gvende olacamz gibi, kuzeyden gelebilecek muhtemel saldrlarn nn sonsuza dek kesen yce bir hkmdar olarak adnz tarihe altn harflerle yazdrm olacaksnz. Fransa artk bir tehdit olmaktan tamamen kacak. skoya'nn gc ve servetini de arkanza alnca gznz yeni topraklara dikmek iin daha ne isteyebilirsiniz ki? Hristiyan aleminin en kudretli gc haline gelebilirsiniz! Gcnzn nelere kadir olabileceini kim tahmin edebilir? ngiliz ve sko birleik krallnn gcn tm dnya tanmaya mecbur kalacak! Yeryznn ilk ve en byk Protestan Kraliyeti olacaz!" Cecil bir an iin, Kralie'ye kaderi stnde kendi bak asn kabul ettirdiini sand. BAKRENN II 395

Sonra Elizabeth kafasn evirdi. "Kapana kslacakmm gibi geliyor," diye szland. "Franszlar, skoya'ya girince savamak zorunda kalacam. Benim topraklanma girdikle-rindeyse, zaten onlar grmezden gelemem." "yle ya da byle, savamaya mecburuz!" diye haykrd Cecil nk Kralie'nin ne kadar dz mantkla dndne aryordu. "Ama eer bu ekilde savar ve kazanrsak ngiltere ve skoya Kraliesi olacaksnz." "Ama kaybedersek her iki lkenin halk tarafndan da acmaszca sulanacak, hatta belki de cezalandrlacam." Cecil sabrl olmas gerektiini biliyordu. "Majesteleri, bu skoLordlar'ndan gelen olaand bir teklif. Bu, yllardr... Hayr, yzyllardr sren husumetin sonu olabilir. Ama eer kazanrsak, babanzn istedii, bykbabanzn hayalini kurduu gibi krallklar birletirebilirsiniz. ngiltere'nin grp grebilecei en byk hkmdar olma ansnz var. Tm adalar birletiren bir' ada krallnz olabilir." "Evet." Elizabeth mutsuz grnyordu. "Ama ya kaybedersek?" Noel arifesi olmasna ramen, sarayda needen eser yoktu. Elizabeth, buz kesmi gibi masa bana kurulmu, danmanlar da evresine toplanmt. Kralie t karmad gibi hareket de etmiyordu, yapt tek ey her zaman olduu gibi trnak etlerini yolmakt. Cecil, sava taraftan konumasn tamamladnda kurduu mantk dorultusunda kimsenin aksi gr beyan edemeyeceinden emindi. Sunduu uzun yaplacaklar listesinin stnden geilirken uzun bir sessizlik oldu.; 396 Philippa Gregory "Peki ya kazanamazsak?" Kralie bitkin grnyordu. "Kesinlikle katlyorum." Sor Nicholas Bacon, Kralie'yle ayn tereddtlere sahipti. Cecil, Elizabeth'in derin korkular yznden nasl ac ektiini grebiliyordu. "Cecil," dedi Elizabeth, ok ksk bir sesle konuarak. "Tanr yardmcm olsun ama ben Fransa'nn stne bir ordu dorultabileceimi sanmyorum. Kapmza dayanmadka olmaz. zellikle de galibiyetimiz bu kadar mulakken. Ve:.-," Elizabeth devam edemedi. Ve Dudley'nin destei olmadan demek istiyorsunuz! Cecil yine kendi dncelerine dald. Ah merhamet sahibi yce Tanrm, neden tam da iradeli bir krala ihtiyacmz varken bize bir kralie verdin? Bir erkein destei olmakszn, karar bile alamayacak m bu gen kadn? Hem de bu adam bir aptal ve vatan haininden bakas deilken! Kap ald ve Sr Nicholas Throckmorton ieri girip Kra-lie'nin nnde eilerek selam verdikten sonra Cecil'in nne bir evrak koymutu. Cecil, nndeki kda gz att, ardndan Kralie ve dier meclis yelerine kaamak baklar frlatt. "Rzgrn yn deiti," dedi. Elizabeth, Cecil'in ne demek istediini ilk bata anlamad. "Fransz donanmas yola km." Meclis yeleri ayn anda nefeslerini tuttu. Elizabeth'in zaten bembeyaz olan rengi iyice att. "Geliyorlar m?" diye fsldad. "Krk gemi," dedi Cecil. "Bizimse sadece on drt gemimiz var." Elizabeth glkle konuuyor, kelimeler azndan kmak bilmiyordu, dudaktan kaskat kesildiinden kprdatamyordu. BAKRENN II 397 "zin verin, donanmamz yola karalm." Cecil, ikna kabiliyetine haiz bir k gibi Kralie'nin kulana eilip fsldad. "Harekete gemek iin ne bekliyoruz, Kraliem, donanmamz derhal demir alrsa en azndan dman donanmasn denizin ortasnda kstrma ansmz olabilir. Ama beklemeye devam edersek kendi limanmzda kskvrak yakalanp ate altnda kalabiliriz." Elizabeth, savatan ok donanmasnn zayi olmasndan korkuyordu. "Eyet," dedi kendinden emin olmayan bir tavrla. "Evet, donanmay yola karmalyz. Limanda gemilerimizin avlanmasna gz yumamayz." Cecil, ani bir hareketle ban eerek Kralie'yi selamlad, hemen karalad notu kapda tetikte bekleyen katibine uzatt. "Emrinizdeyim, Majesteleri," dedi Cecil. "Artk Fransa'ya sava ilan edebiliriz." Elizabeth dudaklar kuruyup atlam, trnak etleri yolunmaktan kan revan iinde, saray koridorlarndan geerek Noel gn, hayalet grm bir kadn gibi komnyona gidiyordu, yzndeki glmseme ineyle ilitirilmi gibiydi. Kraliyet kilisesinde yerini alnca tam karsnda Robert'n oturduunu farkedip gen adama glmsedi. Robert ona hafife glmsedi. "Cesaret, Kraliem!" diye ksk sesle fsldad Robert.

Elizabeth, Robert'a yeryzndeki tek arkadana bakar gibi bakyordu. Robert, tm saray erafnn nnde Kralie'nin yanna gitmeye yeltenir gibi sandalyesinde kprdand. Ancak Elizabeth atak davranarak ban baka yne evirince Dudley'nin cesareti krld. Robert'n Elizabeth'in 398 Philippa Gregory gzlerindeki tutkuyu, Elizabeth'in ise Robert'n baklarndaki ehveti grmemesinde fayda vard. Noel kutlamalar tatsz geti. Koro aralksz alp sylyor, uaklar zenle hazrlanm sekin yemekleri ard ardna ikram ediyordu. Kralie nne konan tabaklar bir sana bir soluna ittiriyordu. Elizabeth'in azna lokma koyacak hali. olmad gibi yiyormu gibi yaparak itahl grnmeye bile mecali yoktu. Yemekten sonra, leydilerin dans ettii zel maskeli baloda, Cecil ieri girip tahtn arkasnda yerini ald. "Ne oldu?" Elizabeth, Cecil'in geliinden hi memnun olmamt. "Habsburg elisi Viyana'ya dnmek istediinden bahsetti," dedi Cecil sessizce. "Aridk'le evlenmenizden umudu kestiini sylyor. Daha fazla beklemek istemiyormu." Elizabeth itiraz edemeyecek kadar canndan bezmiti. "Ah, gitmesine gz yummal myz?" "Aridk'le evlenmeyecek misiniz?" Cecil ne kadar zor bir soru sorduunun farkndayd. "Eer gelseydi evlenecektim," dedi Kralie. "Ama bir kere bile grmediim bir adamla evlenemem. Cecil, Tanr ahidimdir ki u an evlilik dnecek halde deilim. Elinin gitmesi ya da kalmas da artk zerre kadar ilgimi ekmiyor, bu saatten sonra bizi onlar bile kurtaramaz. Beni grmek iin gelmeden nce bile bir sr anlama imzalanmasn bekleyen bir talipten ok, gvenebileceim gerek bir dosta ihtiyacm var. Bana hibir ey vaat etmedii halde, bir kocann isteyebilecei her eyi ama her eyi benden istiyor." BAKRENN II 399 Cecil, Kralie'yi dzeltmeye teebbs etmedi. Elizabeth'i, zindanda hayat bile garanti altnda deilken grm olmasna ramen, gzlerindeki bu korku ifadesiyle ilk kez karlayordu. Zavall gen Kralie, tahta ktktan sonra sadece ikinci Noel'ini derin keder ve korkular iinde geirmek zorunda kalmt. "Artk ok ge." Elizabeth sanki sava oktan kaybetmi gibi konuuyordu. "Fransz donanmas demir ald bile. ok yaknda ufukta grneceklerdir. Grne baklrsa, Aridk de gzlerini korkutmaya yetmemi. Arran' yendikleri gibi Aridk' de yenebileceklerini dnyor olmallar. Fransz donanmas yola ktktan sonra Aridk gelse ne olur, gelmese ne olur?" "Kendinize gelin, Prensesim," dedi Cecil, "Daha lmedik! Rica ederim, biraz neelenin. spanya hl mttefikimiz. Aridk olmadan da Franszlar' yenebiliriz." "Ama onsuz kaybedebiliriz de," cmlesinden baka bir ey sylemedi Elizabeth. gn sonra Elizabeth, kraliyet danma meclisini yeniden toplantya ard. "Btn gece sabaha kadar Tan-n'ya bana yol gstermesi iin yalvardm," dedi. "Bunu yapamam, lkemi gz gre gre bu savaa sokmaya cesaretim yok! Donanma limanda kalmal, Franszlar'n stne gidemeyiz." Oday buz gibi bir sessizlik kaplad, herkes Kralie'yi ikna etmesi iin Cecil'in sz almasn bekliyordu. ($ecil, kendine destek kacak birini ararken btn baklar ayn anda yere indi. '[ 400 Tarayan: Yaar Mutlu ! "Ama donanmamz oktan yola kt, Majesteleri," dedi Cecil dmdz bir sesle. "kt m?" Elizabeth afallad. "Emri verdiiniz an donanma demir ald," dedi Cecil de. Kralie derin bir i ekerek ylrcasna sandalyesinin arkasna yasland. "Cecil, bunu nasl yaparsn? Demir almalarna izin vermek ne byk bir hyanet." Elizabeth'in ar itham dudak uuklatacak cinstendi ve odadaki herkes nefesini tutmasna ramen Cecil sesini kartmad. "Emri bizzat siz verdiniz, Majesteleri," dedi hi istifini bozmadan. "stelik de yaplabilecek en doru eydi." Saray drt gzle skoya'dan gelecek haberleri bekleye-dursun, kulaktan dolma bilgiler ke balarnda alm ban giden dedikodularn ekmeine ya sryor, sinirlerin iyice gerilmesine neden oluyordu. Halkn byk bir ksm ykl miktarlarda altn satn alp Cenevre ve Almanya'ya gndermeye balamt bile, bylelikle Franszlar geldiinde ka biletlerini

garantiye alm olacaklard. ngiliz paras oktan deerini yitirmi, neredeyse bir hie e deer hale gelmiti. ngiliz donanmasna kimsenin itimad yoktu, sayca ve kuvvete oktan alt edilmilerdi. Kralie'ye gelince, ona da kimsenin inanc kalmamt. Kald ki, korku ve tela yznden kendinden gemi vaziyetteydi. Felaket haberleri de gecikmedi: Elizabeth'in deerli on drt gemisinden oluan tm ngiliz donanmas akta kt bir frtnaya yakalanp kaybolmutu. BAKRENN AII 401 "te bak!" Elizabeth, tm danma meclisinin hazr bulunduu bir toplantda Cecil'e fkeyle kyordu. "Eer donanmann denize almasn ertelememe izin verseydin, o korkun frtnay atlatm ve halen elimizde bir donanmamz olmu olacakt. imdi ne var elimizde, Cecil, denizin ortasnda kaybolmu bir donanmadan baka!" Cecil cevap veremedi, ne syleyebilirdi ki? "Donanmam! Gemilerim!" Elizabeth gzle grnr bir ac iinde kvranyordu. "Senin sabrszln ve aptalln yznden hepsini kaybettim, Cecil! Ne kald elimizde? Kayp bir donanma, denizden savunmas olmayan yenilgiye mahkm bir lke ve senin zavall kayp denizcilerin!" Donanmann toparlanp zayi olan gemi haricindekile-rin alr durumda olduu, on bir geminin de bir limana demir attklar ve Leith Kalesi'ni bir kez daha kuatma altnda tutulan Iskolar'a destek olduklar haberlerinin gelmesi uzun srd. " gemimizi oktan kaybettik!" Elizabeth, minenin yanma bzlm, trnak etlerini yolmakla meguld. Kardan baknca ngiltere Kraliesi'nden ok, zavall bir gen kza benziyordu. "Tek bir ate bile almadan, gemimiz, yok oldu!" "Halen on bir gemimiz gvende." Cecil inatla srar ediyordu. "Bir de bu tarafndan bakn, on bir gemimiz hl ayakta, Mary Guise'n igalci glerine kar koyacak kudretimiz hl var. Odasnn penceresinden baknca neler hissettiini dnn, surlarn dibinde sko kuvvetleri ve limannda ngiliz gemileri." "Ya, ne demezsin, grp grebilecei sade on bir ngiliz gemisi," dedi Elizabeth inatla. " oktan yitip gitmi. Tanr dier gemilerimize zeval vermesin! Bana kalrsa hl 402 Philippa Gregory donanma namna gemimiz varken onlar geri armalyz. Cecil, galibiyetimiz kesin deilken byle bir eye cesaret edemem." "Galibiyet hibir koulda kati deildir," diye duyurdu Cecil. "Bugn olmasa yarn, yarn olmasa br gn her zaman risk olacak, ama biz bu riski imdi alrsak lehimize evirmek iin hl ansnz olabilir..." "Ltfen Cecil, rica ediyorum bana artk tek bir kelime bile sorma." . Kralie burnundan solumaya balad. Grne baklrsa bir sinir krizinin esindeydi. Ama Cecil'in Elizabeth'in stne gitmekten vazgeecei yoktu. "Emrinizi geri ekmemelisiniz." "ok korkuyorum." "imdi bir kadn gibi davranmann hi sras deil, bir erkek yreiyle hareket etmelisiniz. Siz babanzn kzsnz ve imdi kral oynamann tam zaman! Herhangi bir erkekten daha cesur olduunuzu ben bizzat biliyorum." Bir an iin Cecil, yalannn ie yaradn, Kralie'yi ikna ettiini dnd. Elizabeth'in yanaklarna renk geldi, yz canland ama gzyalarna teslim olmas uzun srmedi. Cecil ksa bir an Kralie'yi pohpohlayarak syledii yalann onu ikna ettiine inand. Elizabeth enesini kaldrd, yzne renk geldi ama ayn kvlcm yand gibi snd ve Elizabeth'in gene gznn feri kat, omuzlar kt. "Yapamam," dedi Elizabeth. "Sen de benim hibir zaman bir kral gibi davranabileceime inanmadn. Ben en bandan beri kurnaz ve akll bir kadn olmaktan teye gidemedim. imdiye dek kimseyle aka savamadm, bundan sonra da yapamam. Hayr, sava kmayacak! Ben savamaya hazr deilim." BAKRENN II 403 "Bir kral nasl olur, nasl davranr, renmek zorundasnz," diye uyard Cecil. "Bir gn gelecek, bir kadnn sahip olduu tm zaaflar doanzda bulundurmanza ramen yeri geldiinde bir erkek gibi davranp herkese kafa tutabildiinizi syleyeceksiniz. Bu koskoca anl kraliyeti, kral olmadan ynetemezsiniz!" Elizabeth, kzl kafal, rkm, inat bir katr gibi ban sallad. "Yapamam! Buna cesaretim yok!"

"Donanmay geri ekemeyiz, sava ilan etmek zorundasnz." "Hayr." *" Cecil derin bir nefes alp fkesine hkim olmaya alt, sonra da tm gcn toplayp yeleinin cebinden istifa mektubunu kard. "O halde beni azletmenizi rica ediyorum." Elizabeth lgna dnd. "Ne? Ne dedin sen? Bu da nedir byle?" ' "Beni azledin. Bu artlar altnda size daha fazla hizmet edemem. Kraliyetin bekasn bu kadar yakndan ilgilendiren kritik bir mevzuda fikirlerimin bir ehemmiyeti yoksa, size daha fazla hizmet etmemin bir anlam kalmyor. Sizi yanl ynlendirdiimi dndnze gre, sizi yanltm ye grevime ihanet etmi saylrm. Yaadm srece sizin iin yapabileceim her ne varsa yapmaya hazrm. Benim iin ne kadar deerli olduunuzu ve ne anlam ifade ettiinizi siz de biliyorsunuz. Bir e ya da bir kz evlat kadar deerlisiniz. Ama ben silahl kuvvetlerimizi skoya'ya gndermemiz gerektiini sylerken siz aksini iddia ediyorsanz, hizmetinizde almamn hibir kymeti yok." Elizabeth'in aniden rengi atnca Cecil, Kralienin baylacan dnp endielendi. "Benimle oyuri oynuyorsun, srf beni raz etmek iin blf yapyorsun, yle deil mi?" "Hayr." 404 Philippa Gregory "Sen beni asla brakmazsn." "Brakmak zorundaym. Sizin inandnz ekilde size hizmet edecek biri sizi daha mutlu ve gvende klacaktr. Ben her eyin raydan kmasnn msebbibi bir gnah keisi gibi grnmeyi daha fazla kabul edemem. Byle giderse saraydaki tm saygnlm ve arlm yitireceim. Sahte bir madeni para gibi yere alnmama gz yumamam." "Saygnln kaybetmek mi? Yapma Cecil, sen de biliyorsun..." Cecil, neredeyse yerlere kadar eilerek Kralie'yi selamlad. "Majesteleri'nin emrettii her eyi annda yapmaya hazrm. Bahenizde veya mutfanzda, herhangi bir itibar, varlk beklentisi olmakszn istediiniz her yerde almaya hazrm. Majesteleri istedii srece son nefesimi verene kadar emrinde hizmet verebilirim." "Aman Tanrm, Cecil byle bir durumda beni yalnz brakamazsn." Cecil, geri geri kapya doru yrmeye balad. Kralie Cecil'i tutmaya alr gibi kollarn ne uzatt, elinden oyunca alnm hrn bir ocuk misali ylece duruyordu. "William! Ltfen! Sonunda bir bama, kimsesiz mi kalacaktm?" diye haykrd. "Kahrolas skoya yznden zaten hayatta sevdiim tek erkei kaybettim. imdi en gvendiim danmanm ve hayattaki tek dostumu da m kaybedeceim? Sen ki benim, kendimi bildim bileli hep yanmda oldun, Cecil. Ne olur bunu bana yapma!" Cecil kapda duraksad. "Ltfen kendinizi savunmak iin gerekli admlar atn," dedi yavaa. "skolar yenilir yenilmez, Franszlar, ngiltere'ye hcum edecek. Gelir gelmez de, phesiz ie sizi tahttan indirerek balayacaklar. Rica ederim, iyiliiniz iin bir snak ve ka plan ayarlayn." BAKRENN II 405 "Cecil!" Elizabeth konumuyor adeta inliyordu. Cecil tekrar eilip Kralie'yi selamlayarak kapya yneldi. Dar knca da kap nnde beklemeye koyuldu. Cecil, Kralie'nin, peinden koturacandan ad gibi emin olmasna ramen bekledii gibi olmad, kapdan kn derin bir sessizlik takip etti, akabinde de ierden derin bir lk ykseldi. "yice sofulatn, etraf Papa taraftarlar gibi dua ettiini t* sylemeye balad." Stanfield Hall'da Leydi Robsart, vey kln tenkit etmek iin hibir frsat kalmyordu. "Bu halinin pek de bizi yanstt sylenemez. Kaynbiraderin geen gn kilisede ok garip grndn syledi, herkes kiliseden karken sen hl dizlerinin stnde dua ediyormusun." "yle ok huzura ihtiyacm var ki." Amy hi de utanp sklma benzemiyordu. "Kendin gibi davranmyorsun, sanki baka biri olup ktn," diye devam etti veyannesi. "Sen eskiden.... Kaygsz bir kadndn. Tamam, tam olarak kaygsz saylmasan da bu kadar dindar da deildin. En azndan daima dua ettiini hi grmemitim." "nceleri babamn sevgisi kendimi gvende hissetmemi salyordu, sonra da kocamn. Ama artk ikisinden de yoksunum." Amy, olaylara kaytsz kalarak konuuyordu. Ne sesi titredi, ne de gzlerine zaman zaman engel olamad yalar hcum etti. ^ Leydi Robsart da vey kznn tepkisizlii karsnda ne yapacan bilemedi. "Amy, canm yavrum, kocan hakknda sryle dedikodu dolatn biliyorum ama..." 406 Philippa Gregory

"Doru." Amy ksaca kestirip atmaya alyordu. "Zaten gerei kendi azndan da dinledim. Geri Kralie'nin Aridkle evlenebilmesi ve Franszlar'a kar spanyollarn yanmzda yer almasn salayabilmek iin ayrlmlar." Leydi Robsart afallad. "Sana tm bunlar kendisi mi anlatt? Her eyi itiraf m etti yani?" "Evet!" Amy bir an iin piman grnd. "Sanrm onun iin zleceimi sand. O kendine fazlasyla zld iin benim de ona kol kanat gerip kendisini teskin edeceimi dnm olabilir. Sen de biliyorsun, oldum olas onu teskin etmiimdir. Tm skntlarn ve aclarn bana tamaya yle alm ki..." "Aclarn m?" "Bu ona epey pahalya mal oldu," dedi Amy. "Sanrm bir ara, Kralie'nin onu gerekten sevebileceine, benim de ona komasna gz yumacama kendisini fazlasyla inandrmt. Babasnn en byk ryasn gerek klp en nihayetinde bir Dudley'nin tahta oturmasn salayacakt. Erkek kardei tahtn varislerinden Jane Grey'le, kzkardei de Henry Hastings'le evlenince ve skoya Kraliesi Mary'den sonra gelen ikinci adam olunca ailesinin kaderinin bu olduunu dnm olmal." Amy bir an duraklad. "Ve kukusuz Kralie'ye de deli gibi k olmu." "k m olmu?" Leydi Robsart, bu szckleri hayatnda ilk kez duyuyormuasna gzlerini hayretle aarak yineledi. "ngiltere Kraliesi'ne mi k olmu?" "Syledii her ey akn doruluyor," dedi Amy sessizce. "Bir zamanlar bana da kt ama pek oklarnn arkamdan konutuu gibi bana evlilii bir ltuf gibi sundu, oysa gz hep en yksekteydi. Beni kmsediinin farknday-dm, karsna Kralie knca da her ey ekil deitirdi. EliBAKRENN II 407 zabeth hem kocamn sevgilisi, hem de Kralie, Robert ona gpta ettii kadar onu bir kadn olarak arzuluyor da. O..." Amy doru szckleri semeye alyordu. "Ben Robert iin her zaman tetikte bekleyen kolay bir lokma oldum ama imdi ak iin mcadele etmesi gerekiyor. Kim bilir, belki bu mcadele de ona cazip geliyor olabilir." "Amy, Tanr akna kalbin hi krlmad m?" diye sordu Leydi Robsart, karsnda duran gen kadnn duygularn zmlemeye alyordu. "Senin iin dnyann kocann evresinde dndn dnyordum." _ ^ "imde kanayan derin bir yara olduu doru," diye cevap verdi Amy. "Akas byle bir acya dayanmak mmkn m, onu da bilmiyorum. Bu... Bu bir hastalk gibi, her gn iimi bir kurt kemiriyor sanki. Bir anda dine snmamn nedeni de bu belki... Sadece Tanr'ya yakarrken huzur buluyorum, her an beni yanna alp bu derin acdan bir an nce kurtarmas iin dua ediyorum. Ondan sonra o ikisi her ne isterse yapsn ama yeter ki ben bu acdan kurtulaym." "Ah, sevgili Amy!" Leydi Robsart kollarn Amy'ye uzatt. "yle syleme, Robert tm bunlara demez! Yeryzndeki hibir erkek, bir kadnn tek damla gzyan hak etmez. Hele hele bunca sene sana bu kadar ac ektirmi bir adam hi demez!" "Galiba kalbim gerekten krld." Amy'nin sesi glkle duyulabiliyordu. "Belki de olmas gereken buydu. Gsm-deki daimi ac yle keskin ki... Bazen sonum olacan dnyorum. Hissettiim, kelimenin tam manasyla bir kalp ans. Yaralarm sarabileceimi hi sanmyorum; Robert'a deip dememesinin de bir nemi yok artk. Olan oldu! Kralie Aridk'le evlense, Robert koarak bana gelip byk bir hata yaptn syleyerek yeniden balamak istese 408 Philippa Gregory bile artk mutlu olabilir miyiz sanyorsun? Kalbim bir kez orta yerinden krld ve bundan byle de hep o krkla yaayacam." Kralie'nin nedimeleri ne yapsa Majesteleri'ni mutlu etmeyi baaramyordu. "Whitehall Saray'nda bir odadan dierine gn boyu volta atan Elizabeth, hrn bir dii aslan andryordu. Bir ara mzisyenleri ard, ok gemeden de onlar da geri gnderdi. Konsantre olamad iin kitap okuyamyor, dinlenmek iin uzandnda uyuyamad iin hemen kalkyordu. Bir endie ve stres hali iindeydi. Ce-cil'siz ne yapacan bilmedii iin onu armak istedi. Sonra amcasn yannda istedi ama kimse nerede olduunu bilmedii iin agramaynca fikir deitirip onu da grmek istemedii iin vazgeti. Kapsnda kuyruk olan arzuhal sa-* hipleri zaten umurunda deildi. Rusya'dan yeni gelen krkleri gstermeye gelen terzisini de umursamad. sve Prensi Erik'in yazd, ucuna da bir prlanta iliik on iki sayfalk mektubu okumaya teebbs dahi etmedi.

Hibir ey Elizabeth'i iine dt kmazdan kurtaracaa benzemiyordu. Tahtta henz ikinci senesini doldurmu gen ve tecrbesiz bir kadn olmasna ramen kritik bir karar almak zorunda bulmutu kendini. Yenilmesi imknsz grnen bir dmana kar ya sava ilan edecekti, ya da edecekti! stelik tam da hayat boyunca deer verdii topu topu iki erkek onu terk etmiken. An geliyor, srf kendi korkakl yznden hata yapmakta olduunu dnyor, bazen de lkesini byk bir felakete srklenmekten koruduunu dnyordu. DeimeBAKRENN II 409 yen tek ey, her an iinde artarak oalan hata yapma korkusuydu. "Ben Sr Robert' armaya gidiyorum." Gn boyu Eli-zabeth'in deli gibi dolap durduunu ve hibir eye akln doru dzgn veremediini gren Laetitia Knollys, annesine fsldad. "Elizabeth emir vermeden olmaz," diye cevaplad Catherine. "Yapma, anne." Laetitia'nn inad tuttu. "Kralie'yi ondan bakas rahatlatamaz. Eer byle giderse yataklara dmek-le-kalmayp hepimizi de felaketin eiine srkleyecek." "Lettice!" Catherine slubunu sertletirse de kz oktan kapdan svp soluu Robert'n odasnda almt. Laetitia kapnn nnde geldiinde Robert ii para dolu ekmecesini am, para sayyor, katibinin sayd masraf kalemlerini gzden geirerek demeleri ayarlyordu. Gen kz kapy tklatajak ieri ban uzatt. "Bayan Knollys." Robert mesafeli olmaya zen gsterdi. "Dorusu ziyaretiniz benim iin srpriz oldu." "Kralie'yle ilgili," dedi Laetitia. Robert, Kralie'nin adn duyar duymaz ayakland, baklarndaki o anlamsz ifade yerini endieye brakt. "O iyi mi?" Laetitia, Robert'n aklna ilk gelenin Kralie'nin saldrya uram olabilecei olduunu anlamt. Demek babas hepsinin her zamankinden daha byk tehlikede olduklarn sylerken haklyd. "Evet iyi ama can ok skkn." "Beni armanz kendisi mi istedi?" "Hayr, ben kendiliimden geldim. Onu grmeniz gerektiini dndm." 410 Philippa Gregory Robert usulca glmsedi. "Sen tandm en srad, en cretkr kzsn," dedi. "Neden kendine bunu vazife edindin?" "Kralie kendinde deil," dedi Laetitia bir srr paylar gibi. "u skoya'daki sava onu fazlasyla geriyor. Maalesef bir karar veremiyor, oysa acilen bir karar vermesi gerekiyor. imdi Cecil'i de kaybetti, sizi zaten kaybetmie benziyor. evresinde gvendii hi kimsesi kalmad. Bazen 'evet' diyor, bazense 'hayr.' Ama neticede ne derse neye karar verirse versin mutlu olamyor. Elinde havu olan bir tavan gibi bir o yana bir bu yana zplyor." Laetitia'nn mnasebetsiz slubu karsnda Robert'n kalar atld. "Birazdan geliyorum, haber verdiin iin teekkrler." Laetitia, Robert'a uzun srmeli kirpiklerinin altndan davetkr bir bak attktan sonra, "Eer ben Kralie olsaydm, yanmdan bir an olsun ayrlmanz istemezdim," dedi. "Sava olsun, olmasn." "Ya evlilik hazrlklar? Onlar nasl gidiyor?" diye sordu Robert grgl bir beyefendi gibi. "Gelinliin hazr m? Tm hazrlklar tamam m? Ya damat? Damat nasl, heyecanl m?" "lgilendiiniz iin teekkrler, her ey yolunda saylr." Laetitia bu beklenmedik soru karsnda toparland. "Leydi Dudley nasllar? Umarm hasta filan deildir. Sevgili einizi ne zaman sarayda greceiz?" Kralie'nin dairesinde, Elizabeth minenin bana oturmu, nedimeleri de odann eitli kelerine dalm, MaBAKRENN II 411 jesteleri'nin bir sonraki isteini merakla bekliyorlard. Dier saray erafysa sohbet etmek zere ieri davet edilmeyi bekliyordu. Ancak Elizabeth'in kimsenin derdini dinlemeye pek niyeti yoktu. Dudley ieri girer girmez, Elizabeth sevdiinin ayak seslerini tanmasna ban kapya evirdi. Aniden yanaklarna basan al gzden kaacak cinsten deildi. Ayaa kalkmakta da hi gecikmedi. "Ah, Robert!"

Daha fazla tezahrat ya da davet beklemeden Robert, Kralie'ye doru seirtip onu pencere nne ekti. Bylece nedimelerin merakl baklarndan uzakta kalabileceklerini varsayd. "Ne kadar mutsuz olduunu biliyorum," dedi Robert. "Gelmem ve yannda olmam gerektiini dndm. Senden*biraz daha uzakta kalmaya, tahamml edemezdim." "Mutsuz olduumu nereden biliyorsun?" diye bilmek istedi Elizabeth, Robert'a yaklamaktan kendini alkoyamyordu. Gen adamn o aina kokusu iine tarifsiz bir huzur salyordu. "Hem sana lesiye ihtiya duyduumu nereden bilebilirsin?" "nk yannda deilsem bana rahat yz yok," dedi Robert da. "nk benim de sana deli gibi ihtiyacm var. Seni zen bir eyler mi var?" "Cecil beni terk etti," dedi Elizabeth kalbi krlm gibi. "Onsuz bu belann altndan nasl kalkacam hi mi hi bilmiyorum." "Gittiini biliyorum, ama neden?" diye sordu Robert, halbuki sadk casusu Thomas Blount'tan daha Cecil'in saray kapsndan kt an detayl bir rapor almt bile. "Franszlar'a sava ilan etmezsem daha fazla bana hizmet edemeyeceini syledi, bense buna cesaret edemeyeceimi. Ah Robert, gerekten buna cesaret edemiyorum. Ama 412 Philippa Gregory yanmda Cecil olmadan bu koca lkeyi nasl yneteceimi de bilmiyorum." "Aman Tanrm, Cecil'in seni byle bir durumda yalnz brakabileceini hi tahmin etmezdim. Aranzda lmne edilmi bir birliktelik yemini olduunu sanyordum." Elizabeth'in dudaklar titriyordu. "Gidebilecei benim de aklmn ucundan gemezdi. Ona, kendimden ok gveniyordum. Ama o, kendisini dinlemediim takdirde bana artk hizmet edemeyeceini syledi ve Robert... Ben imdi eskisinden de ok korkuyorum!" Kralie son szlerini lmcl bir srr paylar gibi syledi ve sonra da korkusunun kendisine kara leke alan bir utan olduunu dnerek kimsenin duymadndan emin olmak iin gzleriyle oday kolaan etti. Ah, konu sadece sava deil/ Cecil, onun iin ayn zamanda bir baba gibiydi de, diye dnd Robert. Elizabeth'in yllar yl yanndan ayrlmayan en sadk dostu olduu gibi, en gvenilir danmanyd da. Cecil, ngiltere'nin anl bir ulus olduunu dnm, Robert ve ailesinin aksine birbiriyle atan soylu ailelerin iktidar savalarnn arenas olduuna asla inanmamt. Cecil'in ngiltere'ye duyduu derin ak ve lkesine inanc, ne Elizabeth, ne de Ro-bert'nkiyle mukayese edilecek ldeydi. Bahsettikleri bir hayalden teye gidemese de Cecil, kendi inanc sayesinde Elizabeth'in de inanc ve kendine gvenini ayakta tutmay baaryordu. "Ben artk yanndaym," dedi Robert, sanki varl bile tm sorunlar zmeye yetermi gibi konuuyordu. "Akam yemeinden sonra konumaya ne dersin? Ne yapmamz gerektiine o zaman karar veririz. Yalnz deilsin, akm! Sana yardm etmek iin elimden geleni yapmaya hazrm." BAKRENN II 413 Elizabeth, Robert'a iyiden iyiye yaklat. "Tek bama hibir ey yapmaya gcm yok," diye kulana fsldad. "Bu kadar benim iin ok fazla. Karar veremiyorum ve her geen gn iimdeki korku biraz daha artyor. Nasl karar verebileceime dair de en ufak bir fikrim yok. Seni uzun zamandr grmyorum. Ne iin? skoya uruna. stelik s-koya benim iin Cecil'e de mal oldu." "Biliyorum," dedi Robert. "Ama bak, ben yeniden yanndaym. Dostun olarak kalacam. Kimse bizi hibir eyle sulayamayacak. Aridk kendi ansn harcad, Arran ise sava kaybetti. Kimse iyi bir evlilik yapmana mani olduumu* iddia edemez. Sana Cecil'i de geri getireceim, gven bana! Bize fikir verecek, biz de karar vereceiz. Kendi ba-na.byle byk bir yk tamana gerek yok, hayatm, sevgili akm. Bundan byle yanndan asla ayrlmayacam, hep yanndaym, korkma ltfen." "Bizim iin hibir ey deimeyecek." Elizabeth duraksa-d. "Yeniden sevgili olamayz. Bir bakasyla evlenmek zorundaym. Bu yl olmasa, seneye... Ama nnde sonunda bir bakasnn kars olacam." "O halde, o gn gelene kadar yannda kalmama izin ver," dedi Robert sadece. "Birbirimizin uzandayken yaamaya katlanamadmz ikimiz de biliyoruz." O gece akam yemeinde, haftalar sonra ilk kez yemek salonu Elizabeth'in o en kahkahalaryla nlyordu. Robert, uzun bir aradan sonra yine yan banda oturuyor, boalan kadehini arapla dolduruyordu.

414 Philippa Gregory "Havann nemi atnn kerestelerine kadar ilemi," diye yorum yapt Sr Robert. Hizmetkrlar, masadan etleri kaldrp yerine meyve tabaklarn koyuyordu. "Odamda yle bir rutubet var ki, Tamworth sabahlar araf atein nnde silkelerken resmen stnden duman kyor." "Neden odann deitirilmesini istemedin?" dedi Elizabeth rahata. "Uaklara eyalarnn, benim odamn yanndaki eski odana tamalarn syle hemen." Robert beklemeye koyuldu. Elizabeth'e bask yapmamas gerektiini geen zaman iinde gayet iyi renmiti. Yapaca tek ey Elizabeth'i beklemek, o adm atmadan asla teebbste bulunmamakt. Geceyars, Kralie'nin odasyla kendi odasn blen odann kaps araland ve Elizabeth usulca ieri szld. Beyaz ipek geceliinin stne koyu mavi bir sabahlk giymi, uzun kzl salarn fralayp omuzlarndan aa salmt. "Robert'm!" minenin nndeki masaya iki kiilik bir sofra kurulmu, stne attrmalk aperatifler dizilmi, ate belli ki daha yeni harlandrlmt. Yatak rts ak, kap da kilitliydi. Robert'n sa kolu Tamworth ise kapda nbet tutuyordu. "Akm..." Robert, Elizabeth'i kollarnn arasna almak iin hi vakit kaybetmedi. Elizabeth de o kadar bekliyormuasna ban Robert'n boynuna yaslad. "Sensiz yaayamyorum," dedi. "Bu srr saklamak zorundayz, bu bizim byk srrmz! Sensiz Kralie olamyorum, Robert!" BAKRENN II 415 "Biliyorum," dedi Robert da, "ben de sensiz yaayamam." Kralie ban kaldrp sevdii adamn gzlerinin iine bakt. "Peki ama ne yapacaz?" Robert omuzlarn silkip gzlerine kaytsz bir bak yerletirdi. "Bana kalrsa tek bir seeneimiz var: Evlenmeliyiz. Elizabeth!" Elizabeth'in gz halen ak duran panjurlara takld. "Panjurlar kapatalm," dedi Kralie aniden batl bir korkuya kaplarak. "Ayn bile bu ateli geceye tank olmasn istemiyorum." Amy, Stanfield'daki eski odasnda yerinden frlayarak uyand ve stndeki kaln rtlerin yataktan yere dtn fark etti. Souktan tir tir titriyordu. Yataktan kalkmadan yere uzanp keten- yatak rtsyle yn battaniyeyi ekip skca titreyen omzuna sard. Yatmadan nce panjurlardan birini ak brakmt ve kocaman, cesur, krem rengi ay yastnn stne k vuruyordu. Amy yasta ban koyup gzlerini panjurun aralndan gkyzne dikti. "Benim stme vuran ay Lordum'un da stne vuruyor odasnda," diye sylendi kendi kendine ksk sesle. "Kim bilir, belki onu da uyandrr ve beni dnmesini salar. Belki yce Tanr bana duyduu ak da bu sabah uyandrr. Belki zaten u an bile beni dnyordur." 416 Philippa Gregory "Beni aptal yerine koydun!" Mary Sidney, Whitehall Sa-ray'nn avluya alan harasnda aabeyine kyordu. Yaklak bir dzine adam yaklaan turnuva iin antrenman yaparken Robert da yeni parlatlm kl, kalkan ve miferini gzden geiriyordu. Mary'nin sulamalaryla Robert'n dikkati dald, raa ehvenlerini getirmesi iin iaret etti. "Neler oluyor, Mary? Neden bahsediyorsun?" "Beni aptal yerine koyup szde Kralie'nin isteiyle eliye gnderdin. Neymi, Majesteleri Aridkle evlenecekmi. Sana inandm, ac ektiini grdke iimin nasl paralandn bildiin iin ikna edici bir hikye yazacam biliyordun. Eliye gndermek iin saraydaki en uygun isim bendim. Kralie'yle yollarn ayrdn eliye anlatrken gzyalarna boulduumdan haberin var m? Ve tabi o da bana inand, oysa beni kullanarak tek yapmak istediin saray erafnn gznde bu meseleyi kllendirmekti." "Kllendirmek mi?" Robert en masum tavrn taknd. "Kralie'yle hl ak yayorsunuz," dedi Mary Sidney tkrr gibi. "Belki de ilk gnden beri birliktesiniz. Korkarm onu kaybettiin iin ac ektiini zannederken bile birlikteydiniz. Sen ne yaptn bana peki, beni pezevengin gibi kullandn." "Kralie'yle, onun gvenlii iin ayrlmaya karlkl karar verdik," dedi Robert istifini bozmadan. "Sana daha nce de anlattm, bu doru. Ama dosta ihtiyac var, bunu sen de biliyorsun, Mary. Bundan byle onun yannda sadece kadim bir dostu olarak yer alacam. Syledim sana, bundan sonra Elizabeth'le sadece arkadaz."

Mary, aabeyinin kendisine uzanan kolunu elinin tersiyle ittirdi. "Ah hayr, bir dolu yalan daha dinleyeceimi sanBAKRENN II 417 yorsan yanlyorsun, Robert. Amy'yi aldattn, bana da yalanlar syledin. Tek bir yalanna daha tahammlm yok. Gidip bykeliye, ikinizin eski dost olduunuzu ve hep yle kalacanz, Kralie'nin bakire bir gen kadn olduu gibi iffetli ve bakire bir prenses olduunu syledim. kinizin arasnda sarslmaz bir dostluk ve birka flrtz bakmadan teye giden hibir ey olmadna dair aciz lml varlm stne yemin ettim." "Zaten doru olan da bu!" "Bana martaval anlatmay kes, Robert," diye bard Mary hrslanarak. "Bana sakn bir daha yalan sylemeye kalkma! Tek bir kelimesini dahi dinlemeyeceimi bilesin." "Benimle mzrak alanna gel bakalm..." "Seni ne karmda seyretmek, ne de sesini duymak istiyorum. Seni grmek bile istemiyorum, Robert. Sen hrslarnn esiri olmusun. Tanr Kralie'ye ve karna yardmc olsun." "Amin." Robert pikince glmsyordu. "Her ikisi iin de amin, nitekim ikisi de iyi ve masum kadnlar. Ama Tanr beni ve tm Dudley'leri de korusun, nlenemez ykseliimiz gze gelebilir." "Peki Amy tm dnyann gz nnde bu utanc yaayacak ne yapt, onun suu ne?" diye stne gitti Robert'n. "Onu zerre kadar sevmediini tm lke biliyor, Amy bu acy hakkedecek ne yapt sana? Nikhl karn yerine bir baka kadn tercih ediyor olman ne hakl karr, syler misin?" "Amy hibir ey yapmad," dedi Robert. "Ama ben de bir ey yapmadm. Gerekten Mary, beni bu ekilde sulayp thmet altnda brakamazsn." "Sakn bana cevap vermeye kalkma, Robert!" diye avaz avaz bard Mary, fkeden kendinden gemi gibiydi. "Sa418 Philippa Gregory na syleyecek hibir eyim kalmad, bu konuyla ilgili son szlerim de bunlardr. Sen sadece beni aptal yerine koymakla kalmadn, spanyollar' ve Amy'yi de aptal yerine koydun. En bandan beri Kralie'yle ak yayordunuz, hl da yayorsunuz." Robert ani bir atakla Mary'nin koluna var gcyle yapt. "Bu kadar fazla ama," dedi. "Haddini oktan atn, buna daha fazla tahamml edemem. Kralie'nin itibarndan sual bile edilemez. En uygun talip kageldii gn o da mutlu bir evlilik yapacak. Bunu hepimiz biliyoruz. Amy benim karm, kmse de bunun aksini iddia edemez. Sonbaharda yanna gittim ve ok yaknda yine ziyarete gideceim. Cecil bile benim kadar sk evine gidemiyor." "Cecil karsn seviyor ve kimsenin Cecil'in erefine laf syledii yok!" Mary'nin geri adm atmaya niyeti yoktu. "Benim erefime de kimse dil uzatamaz," dedi Robert keskin bir dille. "Zehirli dilini benim ilerime bulatrmaz-san iyi edersin. Bu sana ilk ve son uyarm, sevgili kardeim, aksi takdirde senin iin hi iyi olmaz!" Mary korkmua benzemiyordu. "ldrdn m, Robert?" diye bastrd. "Karn ve kzkardeini kandrdn gibi, Avrupa'nn en naml ve iinin ehli ajanlarn da kandrabilecei-ni mi sanyorsun? Madrid'de, Paris'te, Viyana'da... Her yerde Kralie'yle bir kez daha odalarnz birletirdiinizi biliyorlar. Sence bundan ne anlam karabilirler? Sen ve Kralie kapal kaplar ardnda birlikte uyurken Habsburg Arid-k'nn ngiltere'ye geleceini mi zannediyorsun? Zavall karn hari, cihan alem Kralie'yle ak yaadnz bal gibi de biliyor. ehvetinle Kralie'nin gzlerini krelttin, Amy'nin sana duyduu akn mahvettin, dua et de kraliyetin sonu da senin elinden olmasn." BAKRENN II 419 Mary'nin ikaz maalesef ge kalm, Kralie ve sarayn at terbiyecisi arasndaki skandal gibi yaknlama dedikodu kazannda yeniden kaynamaya balamt. Robert'n Elizabethan yan bandaki varl Kralie'yi kendine getirmiti; Elizabeth'in yanaklarna renk gelmi, trnaklarn yemekten bile vazgemiti. Yannda Robert varken, o daimi hale gelen asabiyetinden eser kalmad. Kim ne derse desin, onlar birbiri iin yaratlm gibiydi. Her gn birlikte atla gezintiye kyor, her gece kol kola dans ediyorlard. Elizabeth gndelik rutinine geri dnm, gelen mektuplar ap okur, arzuhal sahiplerinin dertlerini dinler olmutu. Cecil'in yokluunda, Robert, Elizabeth'in tek gvendii danman da oluverdi. Dudley'nin izni olmadan kimse Kralie'nin huzuruna kamyor, Robert yanlarnda deilse Kralie de kimseyle

tek kelime konumuyordu. Gen adam Majesteleri'nin tek arkada, biricik can yoldayd. Yapk ikiz gibi her an birlikte dolayor, tek balarna en ufak bir karar bile almyorlard. sve Dk John sarayn evresinde dolansa da Kralie'ye talip olduunu bir trl dile getiremiyordu. William Pickering ykl borlarn demek iin lkesine geri dnr, Caspar vn Breuner nadiren ftay kar olmu, Kont Arran ise oktan hafzalardan silinmiti. Cecil gen iftin ve maiyetlerinin mmkn mertebe uzanda duruyordu. Savan eiine gelmi bir lkede Robert gibi bir adamn yarbay ve Windsor Muhafz olarak atand-gn yeni renmi, umutsuzca Throckmorton'a oturduu yerden ka gz iareti yapyordu. "Byle devam ederse ngiltere'nin en zengin adam ola-Cak," diye gzlemledi Cecil. 420 Philippa Gregory "Zengin: Hibir ey. Bence onun gz kral olmakta." Sr Nicholas herkesin dile dkmeye imtina ettiini bir rpda syleyiverdi. "Peki lke nasl ynetilecek, siz ne dn- : yorsunuz?" Cecil sesini karmad. Daha sadece bir gece nce, apkas kalarna kadar inik yabanc bir adam Cecil'in kapsnda belirip Dudley'ye suikast dzenlemeye hazrlanan kiilik gruba katlmak isteyip istemeyeceini sormutu. "Neden bana geldiniz?" diye bilmek istedi Cecil de. "Grne baklrsa iin iinde ben olmasam da eline bir sopa alrp bu ii kendin halledebilirsin." "nk Kralie'nin muhafzlar Robert' da koruyor ve muhafzlara ancak sizin sznz geebilir," dedi yabanc. Cecil masasna koyduu amdann soluk nda apkann altna saklanan fkeli yzn Thomas Howard'a ait olduunu fark etti. "Hem Robert lr lmez, Majesteleri katillerin yakalanmas iin sizden yardm isteyecektir. Dorusu casus ordunuzun hedefine girmeyi kimse istemez. Bir haarat ldrd diye kimse aslmak istemez, yle deil mi?" "Nasl iyi olacana inanyorsanz, onu yapabilirsiniz." Cecil szlerini zenle seiyordu. "Ama suikasttan sonra sizi korumayacam bilmelisiniz." "Bize engel mi olacaksnz?" "Ben Kralie'nin gvenliinden sorumluyum. zgnm ama sanrm size engel olamam." Adam keskin bir kahkaha koyuverdi. "Ksacas, lse umurumda olmaz ama risk de almam diyorsunuz." Cecil dengeli bir edayla ban sallad. "Maalesef, onun lmesi Kralie ve zavall karsndan baka bu lkede hi kimsenin umurunda olmaz. Ama bilin ki, bu suikasta alet olmam." BAKRENN II 421 "Komik olan ne?" diye sordu Throckmorton, odann iini gzleriyle kolaan ederken Cecil'i neyin glmsettiini anlamaya alyordu. "Thomas Howard," diye yantlad Cecil. "Kendini ok kurnaz sanyor ama pek de yle olduu sylenemez." Throckmorton etrafa gz gezdirdi. Dudley kaplar iki yana alan kabul odasndan karken Thomas Howard da ieri girmeye alyordu. Artk herkes Dudley'ye yol veriyordu, byk ihtimal Cecil istisnasyla. Cecil giri klarn asla planlamasa da kraliyetin en gzde adamyla burun buruna geldi. Howard ise kzgn bir buza gibi yerinden kprdamyordu. Her an, diye dnd Cecil, trnaklarn yere geirip brmeye balayabilir. Dudley, hor gren bir ifadeyle yzne bakp nnden geip gitti. Howard ise ne atlp Dudley'nin nn kesmekte gecikmedi. "Affedersiniz ama ben ieri giriyordum." Herkesin duyabilecei kadar yksek sesle syledi. "Ben! Bir Howard! Kralie'nin amcas!" "Ah, ltfen, ben dar ktm iin benden af dilemenize gerek yok," dedi Dudley, scak bir kahkaha atarak. "Bence asl zr dilemeniz gerekenler ieride, arasna katlacanz anssz, baylar." Howard fkelendi. "Saldrgan davranyorsunuz!" dedi boulur gibi konuarak. Dudley, gcnden emin, duymazlktan geljrek yoluna devam etti. "Sen var ya sen! Yerden bitme bir ayrk ottan farkn yok!" Thomas Howard hzn alamadndan Dudley'nin arkasndan barmaya devam ediyordu. 422 Philippa Gregory "Byle devam etmesine gz yumacak m sence?" diye sordu Throckmorton, Cecil'e, gzlerinin nnde cereyan eden olaydan epey etkilenmie benziyordu. "Grnd kadar olaylara kaytsz m gerekten? Thomas Howard'in tavrn grmezden mi gelecek?" "Bilmiyorum," dedi Cecil, "ama Dudley'nin tehlikede olduu kesin."

"Bir suikasttan mi bahsediyorsun?" "Bir deil, bir dzinesinden. Yaknda gen Thomas Ho-ward'i Trk bykelisi olarak grrsek artc olmaz. Bence Howardlar Osmanl mparatorluu'na doru postalanacak." Cecil sadece lokasyonda yanlyordu. "Bana kalrsa Thomas Howard'in kuzey savunma hattn glendirmesinde fayda var." Dudley, gece yalnz kaldklarnda yznde kurnaz bir glle Elizabeth'e ald. "Sava bir ruhu ve dizginlenemeyen bir fkesi var." Elizabeth, biricik ak iin bir anda endieye kapld. "Sana kafa m tutuyor yoksa?" "O snepe mi? mkansz!" Robert gururla konutu. "Ama kuzeyde gvenebilecein bir ismin hazr bulunmasna ihtiyacn var. Madem bu kadar sava merakls, neden Franszlarla benim yerime o savamasn?" Kralie iten bir kahkaha patlatt. Robert'n szlerini akadan ibaret alglamasna ramen, ertesi gn amcasna yeni ve beklenmedik bir paye verdi. Thomas Howard, sko-ya snrna korgeneral olarak atand. Howard grevini kabul ederken eilerek Kralie'yi selamlad. "Neden saraydan uzaklatrldm biliyorum, MaBAKRENN II 423 jesteleri," dedi, gen bir erkein arball iinde. "Ama size sadakatle hizmet edeceimden emin olabilirsiniz. Ve umarm Londra'da tehlikeden fersah fersah uzakta koltuunuzun altnda kalmay tercih edenlerden daha iyi oir grevli olduumu idrak edersiniz." Elizabeth mahcup grnyordu. "Kuzey snrnda gvenebileceim birine ihtiyacm vard," dedi. "Franszlar' Ber-wick'in kuzeyinde tutmalyz. ngiltere'nin kalbine girmelerine izin veremeyiz." "Bana gvenmenizden eref duyarm," dedi Thomas Howard kinayeli kinayeli ve odadan kt. Ancak arkasndan gelen fslt gazetesine kulak asmad gibi, Elizabeth'in ndan uzak dmektense akrabasn ate hattna gndermesi zerine yadrlan eletirilere de kulaklarn tkad. "Neden dorudan kafasn uurtmadn?" diye sordu Catherine Knollys. Elizabeth kkrdayarak karlk verse de, kuzeni ve ayn zamanda eski dostunun tenkitine maruz kalmaktan hi holanmamt. "Prensesim!" Kat Ashley de endieli grnyordu. "Bu her eyin stne tuz biber ekti. imdi herkes ne dnr? Sr Ro-bert'a aknzn iyice alevlendiini ve gznz kr ettiini konuacaklar. Bu saatten sonra Aridk asla ngiltere'ye gelmez. Kimse gz gre gre kk dmeyi gze alamaz." "Sz verdii tarihte gelmi olsayd, imdiye oktan evlenmitik. Ben verdiim sz tuttum ama o tutmad." Elizabeth, Aridk'n artk gelmeyeceinden emin olduu iin rahatlkla konuuyordu ve kald ki, gelse bile Robert'n ona da bir zm bulacan biliyordu. Oysa Kat Ashley de, Mary Sidney ve tm saray eraf da haklyd: Artk Aridk'n gelmesi sz konusu bile deildi. 424 Philippa Gregory Bykeli gerekten ok gcenmi, lkesine geri dnmek istediini bildirip Leydi Sidney'in kendisini ziyaret etmesinden, Kralie'nin evlenme teklifinin yenilenme isteine kadar her eyin dzmece olduunu Aridk'e yazd uzun mektupta anlatmt. Her ey dikkatleri ngiltere'yi alkalayan Kralie'yle Sr Robert'n yasak akndan baka yne evirmek iin tezgahlanan bir oyunun parasyd maalesef. Eliye gre, uygunsuz davranlaryla Kralie itibarn oktan yitirmi, hibir erefli erkein evlenmek istemeyecei gen bir kadna dnmt. Evli bir adamla dost hayat yayordu, birlikteliini resmiletirmenin yoluysa ya Sr Robert'n karsnn lmnden ya da gayri resmi bir boanmadan geiyordu. Cecil, sz konusu mektubun msveddesini okuyordu. En iyi casuslarndan biri, msveddeyi elinin alma odasndaki p kutusunda bulup getirmiti. Cecil mektubu okuyunca dehete dm, d politika namna verdii tm abalarn boa ktn grp ngiltere'nin gvenliini garantilemenin artk bir hayalden teye gidemeyeceini idrak etmiti. ngiltere Kraliesi ehvet dkn bir kadn olarak anlr olmu, skoya'daki sava kaybetmenin eiine gelmiti. Hem de ne iin, esmer bir adamn apkn bir gl uruna! Ancak Elizabeth, Cecil'i ismiyle arttnda yal danman daveti ikiletmeyip soluu hemen Kralie'nin yannda ald.

"Sen haklydn, artk hi phem kalmad," dedi Elizabeth kimsenin duyamayaca ksk bir sesle. "Benden bekBAKRENN II 425 lediin cesareti nihayet kendimde buldum ve savamaya karar verdim." Cecil, Kralie'ye belli etmeden pencere nnde durdu ve souk bahede oynaaa'n bovlingi seyrediyormu gibi yapan Sr Robert'a bakt. Demek tavsiyenden faydalanacaz, yle mi? Ve. sen, aylardr yalvardn ve Kralie'yi ikna etmeye altm politikay gtmeye karar verdin. Yine de dndan yle sordu Cecil, "Neye karar verdiniz, Majesteleri?" "skoya'ya hcum edip Franszlar' yenmeliyiz," dedi Elizabeth sakince. " *" Cecil ban eip Majesteleri'ni selamlarken iine su serpen rahatlamasn saklamaya alt. "O halde hazinenin gerekli paray temin edip etmediine bir bakmam gerekecek," dedi. "Tabii ordu hazr m o da nemli. Siz de danmanlar meclisiyle bir toplant yapp bir sava bildirisi almak isteye-ceksinizdir." Elizabeth gz ucuyla Robert'a bakt. Gen adam belli belirsiz bir jestle ban sallayarak onay verdi. "Evet," dedi Kralie. Cecil bu kendiliinden alnm karara kar kmayacak kadar bilge ve zeki bir adamd, itaatkr bir edayla Kralie'yi selamlamakla yetindi. "Ve sen de benim yine badanmanm olacaksn, deil mi Cecil? Bak senin szn de dinledim!" "Ya Aridk? O mesele ne olacak?" diye sordu Cecil. Pencere nnde kmldamadan duran Robert, bu sorunun grnd kadar masum ve sradan bir soru olmadn hemen anlamt. Kralie'nin hemen dibinde durmu, en usta ve eski danmanyla ald kararlar sanki kocasym gibi onaylyordu. Ama bu kez, Kralie Robert'tan yana bakmad bile. 42u Philippa Gregory "Aridk ngiltere'ye ayak basar basmaz nianlanacam," dedi Elizabeth. "spanya'yla ittifakmzn imdi her zamankinden daha nemli olduunun bilincindeyim." "O halde Aridk'n artk gelmeyeceinin de bilincinde olmalsnz," diye konutu Cecil sakin sakin. "Elisinin Londra'dan ayrlmak zere olduunu bilmiyor olamazsnz." Robert durduu yerde biraz daha doruldu. "nemi yok," dedi Cecil'i hedef alarak. "Evlilik olsa da olmasa da, Kral Philip, Fransa karsnda Majesteleri'nin mttefiki olarak kalacaktr. Franszlar'n, ngiltere topraklarnda bir kraliyet kurmasn gze alamazlar. Aksi takdirde snrlar Perth'ten Akdeniz'e kadar uzanr, ki bu da srann bizden hemen sonra spanyollar'a geleceine delalet." Demek yle dnyorsun? diye sorgulad Cecil sessiz sessiz. Ben de zaten bu kraliyeti senin gibi bir pi kurusu stne konsun diye korumaya alyordum, yle deil mi? "u an asl nemli olan orduyu toparlayp silahlandrmak," diye buyurdu Dudley. "Kralie'nin ve ngiltere'nin gvenlii iin hzl ve atak davranmalyz. Senden haber bekliyor olacaz, Cecil." Cecil o gece sabaha kadar alp ordunun bir an nce toparlanp silahlandrlmas ve ihtiyalarnn temin edilmesi iin gereken emirleri yetkili mercilere iletti. Ordunun derhal kuzey snrna doru harekete gemesi elzemdi. Lord Clin-ton'a da bir mektup yazarak donanmann Fransz donanmasn Kuzey Denizi'nde kstrmasn istedi. Mektubunu alr almaz yok etmeleri ve ne pahasna olursa olsun, Franszlar'n sko topraklarna takviye kuvvetlerini yerletirmelerine enBAKRENN AII 427 ael olmalarnn da nemle altn izdi. sko ordusuna szan ve Berwick'te bulunan casuslarnn yan sra, Mary Guise'n saraynda bulunan gizli ajanlarna da, Kralie Elizabeth'in nihayet savaa ynelik bir kararllk gsterdiini, hem sko Lordlar'nn yannda yer alacan hem de kendi snrlarn korumak iin harekete geeceini, dolaysyla her zamankinden daha fazla bilgiye ihtiyalar olduunu haber verdi. Cecil yle etkin ve hzl almt ki, birka gn sonra ubat ay sonunda kraliyet danma meclisi toplandnda Kralie'nin fikrini deitirmi olmas kr etmedi. Kralie, sava amann byk bir risk olduunu, bu riski gze alamayacan sylediinde Cecil zr dileyerek artk ok ge olduunu ifade etti. . "Donanmay geri armaksn." Elizabeth beti benzi atm bir halde emretti. Cecil kollarn iki yana aarak isyankr bir edayla yant verdi. "oktan denize aldlar, saldr emrini de vereli ok oldu." "Bana ordumu geri getir!"

Cecil ban emekle yetindi. "Ordumuz kuzey snrna vard bile. Artk savan iindeyiz, geri adm atamayz," "Franszlar'la savaa giremeyiz!" Elizabeth lk la baryordu. Kraliyet danma meclisi yeleri balarn eip gzlerini masaya dikti. Sadece Cecil, Kralie'nin bembeyaz yzne dikebildi gzlerini. "Ok yaydan kt artk, Majesteleri," dedi Cecil. "Savaa girdiimiz gereini kabullenmeniz gerekiyor. ngiltere, Fransa'yla savaa girdi. Tanr yardmcmz olsun!" (Bahar 1560 Robert Dudley, Stanfield Hall'a geldiinde aylardan martt ve yolculuk iin hava koullar pek de elverili saylmazd. Vardnda morali bozuk, souktan buz kesmi bir haldeydi. nceden haber vermedii iin kimse Robert' beklemiyordu. Amy ise kulana gelen dedikodular yznden bir daha kocasn grme umudunu toptan yitirmi durumdayd. lke Kralie'yle, Sr Robert'n aknn yeniden alevlendii haberleriyle alkalanyordu. Robert'n konvoyu avluya girer girmez Leydi Robsart, Amy'yi bulmak zere evin iinde koturmaya balad. "O geldi," dedi souk bir edayla. Amy aceleyle ayaa frlad. 'O' dedikleri Stanfield Hall'da ancak bir kii olabilirdi. "Lordum Robert m?" "Evet, adamlar avluya girdi." Amy heyecandan ayakta zor duruyordu. Son grmelerinin stne, Robert yeniden geldiine gre bu tek bir anlama gelebilirdi: Elizabeth'le mnasebetine son noktay koymu, Amy'nin gnln almak ve af dilemek iin dnBAKRENN II 429 mt. "imdi o, burada m?" Amy duyduklarna inanama-dndan tekrar duymak istiyordu. Leydi Robsart, vey kznn gzlerinde dolaan o gizli zafer prltsn grnce arpk bir glmseme yerletirdi dudak kvrmlarna. "Grne baklrsa, sen kazandn, Amy," dedi. "Kocan burada ve olduka zgn ve me benziyor." "O halde hemen ieri girsin!" diye heyecanland Amy ve merdivenlere atld. "Aya haber verelim, kyden de birka tavuk getirtelim. Bir de dana kesmek gerekecek." "iman bir buza neyine yetmiyor?" Leydi Robsart aznn iinde sylense de, Amy'nin pei sra merdivenlerden inerek istediklerini yapmaya koyuldu. Amy merdivenlerden uarcasna inip sokak kapsna yneldi. Yol yorgunu Robert'la kapnn nnde burun buruna gelince uursuzca kocasnn kollarna atld. Eski bir alkanlkla Robert, karsna skca sarlp bir elini beline, dier elini de boynuna dolad. Amy de kendine hkim olamayarak kocasnn tandk ellerini hissedince ban kocasnn mis gibi kokan boynuna yaslamakta gecikmedi. Her ey bir yana, Robert sonunda ona dnmt ya, bfr pckle olanlar unutup onu affetmeye dnden razyd. "eri gel, souktan donmusun," diyen Amy, Robert' hole doru srklyordu. mineye odun att, babasnn yn kaplama koltuunu da atein nne ekip kocasn oturttu. Leydi Robsart ise elinde kek dolu bir tabak ve scak birayla mutfaktan ieri girdi, Sr Robert'a reverans yapt. "yi gnler, Sr Robert." Doal davranmaya alyordu. "Adamlarnz kalacak yer bulmalar iin kye gnderdim, bu kadar byk bir grubu arlayacak kadar yerimiz yok malum." 430 Philippa Gregory Amy'ye dnp ekledi, "Hughes bize verecei taze bir geyik eti olduunu syledi." "Dzeninizi bozmak istemezdim," diye araya girdi Robert kibarca, sanki daha nce kadnn suratna kfr etmemi gibi. "Dzenimizi bozmak ne demek?" diye atlad Amy. "Buras benim de evim ve her zaman bamzn stnde yerin var." Robert, Leydi Robsart'n souk evinin, evleri olarak nitelenmesi zerine bir ey sylememeyi tercih etti ve ev sahibesi yataklar ayarlamak ve araflar deitirtmek zere oday terk etti. "Lordum, sizi yeniden grmek ne gzel." Amy, atee bir odun daha atyordu. "Bayan Pirto'ya burada braktnz eyalarnz karmas iin haber verdim. Hepsi tamir edildi, yeni gibi oldular." "Teekkr ederim." Robert'n tavr tek kelimeyle garipti. "Eminim Bayan Pirto tamir etmitir." "Ben kendi ellerimle yapmay tercih ettim," dedi Amy. "Banyo yapmak ister misin?" "Daha sonra," dedi Robert. "nceden ay su stmasn tembihlemeliyim." "Biliyorum, burada yeterince uzun sre yaadm." "Aslnda pek de burada kaldn sylenemez. Her neyse, her ey eskisine gre daha iyi."

"Sonuta, ayn nc haftas pazar sabah ilk i su stlmasn istemediin takdirde banyo yaplamayacan biliyorum." "Evet ama bu sadece ocamzn kk olmas ve..." "Biliyorum," dedi Robert yamuk bir glle. "Ocan kk olmasna dair hemen hemen her ey dn gibi aklmda.' BAKRENN AII 431 Amy sessizlie gmld. Asl sormak istedii eyi sormaya bir trl cesaret edemiyordu: Ne kadar kalacakt? Robert, mine ateine dalp gidince Amy bir odun daha atarak atei harlandrd, ikisi birlikte yanarken tahtalarn kard trty dinlemeye koyuldu. "Yolculuk nasl geti?" "Her ey yolundayd." "Hangi atn getirdin?" "Avc olan, Blither." Robert sormasna ard. "Yedek at getirmedin mi?" "Hayr." Robert duyuyor ama dinlemiyordu. "Valizlerini amam ister misin?" Amy ayakland. "ok anta getirdin mi?" "Sadece bir tane." Robert, Amy'nin yznn nasl da dtn grmedi. Tek at ve tek bir valizle geldiine gre bu ksa bir ziyaret olacakt. "Sanrm Tamworth oktan o ii halletmitir." "Uzun kalmayacaksn galiba?" Robert, Amy'ye dikti gzlerini. "Hayr, Hayr... zgnm, sylemem gerekirdi. Sarayda durumlar olduka kark, ben sadece seni grmek istedim. Konumamz gereken nemli bir konu var." "Evet?" "Yarn konuuruz," diye karar verdi. "Yardmna ihtiyacm olacak, Amy, daha sonra sana her eyi anlatacam." Kocasnn kendisinden yardm istemek zere geldiini duyunca Amy kzard. "Senin iin elimden gelen her eyi yapmaya hazr olduumu biliyorsun." "Biliyorum," dedi Robert, "ve bundan mutluluk duyuyorum." Robert ayaa kalkp yen ellerini mine ateine doru uzatt. 432 Philippa Gregory "Benden bir ey istediin zaman ne kadar memnun olduumu tahmin bile edemezsin." Amy utanga bir edayla syledi bunu. "Eskiden olduu gibi." "Evet." Robert mmkn mertebe ksa cevaplar vermeye alyordu. "msn, yatak odamzdaki oca da yakmam ister misin?" "Hayr, hayr. Gerek yok. stm deitirip hemen geleceim." Robert'n, karsna bir ltuf gibi sunduu glmsemesi toy bir gen kz gibi Amy'nin yzn aydnlatt. "Mkem-me bir akam yemei olacak, buradaki aile her gece kuzu pirzolas yiyor, artk bkmtk!" Akam yemei gzel geti, zengin bir men vard: Geyik etleri, kuzu pirzola, pili evirme ve biraz da muhallebi. Bu mevsimde sebze bulmak kolay olmuyordu ama Amy'nin babas salnda araba dkn bir adam olduundan mahzeni hl i gryordu. Robert, iki kadn ve Leydi Robsart'n kz ve damadyla yenecek akam yemeine nasl katlanacan dnrken boalmadan dolan kadehler imdadna kotu. Saat dokuzu biraz gee, kadnlar akrkeyif bir halde kkrdayarak odalarna ekilirken Robert aada kalp tek bana kadehinde kalan arab yudumlamaya devam ediyordu. Amy'nin yatana uzanp uykuya dalmas iin ona uzunca zaman tandn dnyor, yukar ktnda oktan derin bir uykuda olmasn diliyordu. stndekileri karp yatan ayak ucuna koydu. Yank brakt mumun nda Amy'nin yz uyuyan kk bir BAKRENN II 433 kz ocuunu andryordu. Mumu sndrp sessizce yataa szlrken Amy'ye dokunmamaya zen gsterdi Robert. indeki merhamet duygusunun kabarmasndan ise son derece rahatszd. Amy, yar uykulu Robert'a yzn dnp plak bacaklarn kocasnn ap arasna soktu. Annda erekte olmasna ramen, Robert geri ekildi. Eliyle beline sarlp karsn geri itti ama o srada Amy i geirip elini Robert'n gsne yaslayp yumuak dokunularla beline doru indirdi. "Amy," diye fsldad Robert. Karanlkta Amy'nin yzn gremese de, hl uykuda olduunu ve uykulu haliyle onu batan karmaya altn" fark etti, Robert'n vcudunu okuyordu, ona doru sokuluyordu ve

sonunda Robert'n, bu uykulu azgn haliyle ona sahip olmas iin srtst uzannca da Robert kabaran arzularna -aptallk ettiini bile bile- kar koyamad. Robert, bu ilikiden zevk alrken bile, Amy'nin uyanp da onu iinde grnce hafif bir nilti ve lk koyuvermesini duyarken bile yapabilecei en yanl, en kt eyi yapmakta olduunun farkndayd: Hem kendi iin, hem Amy, hem de Elizabeth iin. Amy, sabah uyandnda gveni yerine gelmi, ak sar-ho u ve kocasn ve dnyadaki yerini geri kazanm bir kadnn mutluluuyla drt yaprakl yonca gibiydi. Robert, sabah yannda Amy'nin clz glmseyiini grerek uyanmak zorunda kalmad; Robert yataktan kalkp giyinirken Amy oktan aa inmi, aya ekmekleri tam da kocasnn sevdii gibi kzartmas iin talimatlar veriyordu. Gen kadn 434 Philippa Gregory kendi kovanlarndan bal kard, taze tereya bulup sofraya getirdi. Ky sakinlerinden birinden dn ald jambonu da masaya koymay ihmal etmedi. Akam yemeinden kalma birka dilim de souk geyik eti vard. Amy, k ve zengin bir sofra hazrlam olmann memnuniyetiyle, kupalara scak bira doldurup buklelerini kulann arkasna sktrd. "Bugn at binmeye kacak msn?" diye sordu. "stersen Jeb'i atn hazrlatmak iin ahra gnderebilirim. Dilersen birlikte de at Dinebiliriz." Robert, Amy'nin birlikte ktklar son gezintiyi unutmu olmasna inanamyordu. Ancak ne var ki, Amy'nin dn geceden kalma hazz onu bir anda Robert'n k olduu kadna, kk krallnn kendine gvenen hanmna, John Robsart'n biricik kzna dndrvermiti. "Evet," dedi Robert. Drste karsn karsna alp konuaca an mmkn mertebe ertelemeye alyordu. "Keke ahinimi de getirseydim. Yaknda evinizde ne var ne yoksa yiyip bitirmi olacam, ben de bir eyler avlardm." "Ah, hayr," dedi Amy. "nk Carterlar sana hediye olarak yeni stten kesilmi bir dana gnderdiler ve herkes burada olduunu bildii iin bizi ikramlara boarlar. Hatta istersen gn iinde Carterlar' bize davet edelim. Sen onlar seversin." "Yarn arrz belki," dedi Robert. "Bugn kalsn." "Tamam," diye kabul etti Amy de. "Ama o dana etini tek bana bitiremezsin herhalde." "Onlara bir saat iinde gezintiye kacam bildir," dedi Robert, aniden yerinden kalkarak. "Ve bana elik etmenden de mutluluk duyarm." BAKRENN II 435 "Flitcham maliknesine doru mu gideceiz?" diye sordu Amy- "Belki ne kadar gzel bir ev olduunu hatrlarsn bylece. Londra'ya ok uzak bulduunu biliyorum ama hl kimse almad." Robert geri ekildi. "Nasl istersen." Tekrar ev konusunun almas iine gelmiyordu. "Bir saat sonra." Bylece konumay akam yemeine kadar ertelemi oldum. Robert merdivenleri ikier ikier trmanyordu. Bir daha asla bir kadnla at binerken konumay denemem. Ama bu akam, yemekten sonra konumalym. Daha fazla ona yalan syleyemem, bir kere kendimi yanlttm onu da aptal yerine koydum zaten. Robert, Sr John'un zel odasnn kapsn ittirip ieri girerek yal adamn koltuuna oturdu. Cann cehenneme! Rahmetli kaynpederini hedef alyordu szleri. Cann cehenneme, onun kalbini kracam sylediin ve hakl ktn iin! m> Robert akam yemeinden sonra Leydi Robsart'n kendilerini ba baa brakmasn bekledi. Amy de, minenin banda Robert'n karsndaki koltua kuruldu. "Sohbet edecek fazla ahbabmz olmamas ne kt," diye yorumda bulundu Amy. "Saray yaantsndan sonra senin i^n ok skc olsa gerek. stersen Rushleyler'e oturmaya gidebiliriz, onlar hatrlyorsun, deil mi? Ya da sen davet etmek istersen, yarn onlar gelebilir." "Amy." Robert ne diyeceini dnyordu. "Sana sormak istediim bir ey var." Gen kadn hemen dikildi, sevimli bir glmseme dudak kvrmlarna yerleiverdi. Kocasnn kendisinden af dileyeceini zannediyordu. 436 Philippa Gregory "Bir kez boanmadan sz etmitik ya hani," dedi yavaa.

Amy'nin yz bir anda glgelendi. "Evet," dedi istemeye istemeye. "Dn geceye kadar, o konumann ardndan bir an olsun yzm glmedi." Robert gerildi. "Bunun iin zgnm," diye cevap verdi. Amy, kocasnn lafn kesti. "Biliyorum," dedi. "zleceini en bandan beri biliyordum. Ve ben seni asla affedemeyeceimi sanyordum ama affedebilirim, hatta affettim bile. Robert, bu konu artk unutuldu ve kapand. Tekrar dememize gerek yok." Aptal bir ehvet dkn olduum iin imdi her ey bin kat daha zor! Robert kendi kendine lanet ediyordu. Dn-dansa yle dedi, "Amy, bana lanet okuyacaksn ama benim fikrim deimedi." Amy'nin gzleri aknlkla falta gibi ald. "Ne demek istiyorsun?" diye sordu. "Sana bir ey soracam," dedi Robert. "Son grmemizde, Elizabeth'i rakibin olarak gryordun. Seni anlyorum. Ama o ngiltere Kraliesi ve bana akn bahetti." Amy'nin kalar atld, Robert'n sz nereye getireceini dnmek bile istemiyordu. "Evet ama sen ayrldnz sylemitin. Ve sonra da bana geldin..." Amy duraksad. "Yeniden bana gelmen mucize gibi bir eydi, sanki hl gen bir kz ve delikanl gibiydik." "Fransa'ya sava ilan ettik," diye szlerini srdrd Robert. "ngiltere bundan daha kt bir durumda olamaz. Ona yardm etmek istedim ve tabii lkeme de. Amy, Franszlar topraklarmz igal etmek zere..." Amy ban sallad. "Elbette, ama..." "gal diyorum," diye yineledi. "lkemizi darmaduman edecekler." BAKRENN II 437 Franszlar Amy'nin umurunda bile deildi, o sadece ellerinden kayp giden mutluluunu dnyordu. "Ve imdi benden boanman istiyorum, bylece zgr bir erkek olarak Kralie'nin karsna geebilirim. Ari-dk'n evlenme teklif etmeye niyeti yok, Elizabeth'inse bir ee ihtiyac var. Ve ben de onunla evlenmek istiyorum." Amy duyduklarna inanmakta glk ekiyordu, gzleri kocaman ald. Robert, karsnn elini cebine sokup bir eyle oynamaya baladn grd. "Ne dedin?" diye sordu kulaklarna inanamayarak. "Evliliimizden beni azat etmeni istiyorum. Elizabeth'le evlenmek zorundaym." "imdi sen beni boamak istediini mi sylyorsun?" Robert ban sallayarak onaylad. "Evet." "Ama dn gece..." "Dn gece bir hatayd." Robert gaddarca konutuunun farknda olsa da elinden baka trls gelmiyordu. Amy'nin yanaklar kpkrmz odu, gzleri yala doldu, dayak yemie dnd surat. "Hata m?" diye tekrar etti. "Sana kar koyamadm." Robert nafile bir abayla kar-' sini sakinletirmeye alyordu. "Kar koymalydm, biliyorum. Seni seviyorum, Amy, her zaman da seveceim. Ama kader ite... John Dee bir keresinde demiti ki..." Amy ban iki yana sallad. "Hata ha? Kendi karnla yatmak hata? Kulama 'Seni seviyorum' diye fsldamadn m? O da m hatayd?" "Ben yle bir ey sylemedim," dedi Robert abucak. "Kulaklarmla duydum." "Sana yle gelmi olabilir ama ben yle bir ey sylemedim." 438 Philippa Gregory Amy sandalyesinden kalkp daha birka saat nce neeyle akam yemei hazrlad masaya dnd. Masa artk bombotu, kalan etler evde alanlara, artklarsa domuzlara verilmiti. "Bana bir keresinde Sr Thomas Gresham'dan bahsetmitin," dedi Amy kel alaka bir konuyu aarak. "Sana deerini yitiren parann yeryznn en kt eyi olduunu ve her eyi etkilediini sylediini anlatmtn." "Evet." Robert karsnn laf nereye getirmeye altn anlamad. -"Elizabeth de aynsn yapt," dedi Amy ksaca. "Bir po-undun artk bir pound deerinde olmamas dorusu beni hi artmad. Fransa'nn igal tehdidi altnda olmamz ve Aridk'n evlenme teklif etmeyecek olmas da... O her eyi berbat etti, kraliyetin yz karas, en deersiz metelii olup kt. Her eyin deerini yitirmesine neden oldu, onurlu bir akn ve bir ak evliliinin bile." "Amy..." "Ne yani, dn gece bana kendi aznla beni sevdiini sylyorsun, yaptklarnla da szlerini doruluyorsun ve ertesi gn bana benden boanmak istediini aklyorsun." "Amy, ltfen!"

Amy hemen durdu. "Evet, Lordum?" "Elizabeth hakknda ne dnrsen dn, o ngiltere'nin resmi kraliesi ve maiyet byk bir tehdit altnda. ngiltere Kraliesi'nin bana ihtiyac var ve ben de senden beni zgr brakman istiyorum." "Ordularn komuta edebilirsin," dedi kararl bir ekilde. Robert ban edi. "Evet ama bakalar da var, benden daha tecrbeli askerler." "Neden seni kraliyet danma meclisine atamyor? Pekl ona kocas olmadan da yardm edebilirsin." BAKRENN II 439 "Ona zaten destek oluyorum." "O halde daha ne yapabilirsin ki? Senden baka ne isteyebilir?" diye patlad. Robert dilerini- gcrdatmaya balad. "Gece gndz onun yan banda olmak istiyorum. Kocas olup her an her dakika yannda olmalym. Tahtta ona kocas olarak ona elik etmek istiyorum." Robert, Amy'nin gzyalarnn ve fke nbetinin hedefi olmaya kendini hazrlamasna ramen Amy'nin kupkuru gzlerinde fkeden eser yoktu. "Robert, biliyor musun, eer elimde olsayd sana bu hakk verirdim. Seni ok sevmeme ramen bu ans sana ok uzun zaman nce de verdim. Ama bu benim elimde olan bir ey deil. Biz Tanr'nn huzurunda evlendik, bir kilisede yan yana durup asla ayrlmayacamza yemin ettik. imdi Kralie seni istiyor, sen de Kralie'yi istiyorsun diye ayrlamayz." "Yeryznde boanan bir sr ift var!" diye sesini ykseltti Robert. ~ "O iftlerin bunun hesabn nasl vereceini bilemem." "Papa kendisi de boanmaya izin veriyor, boanan iftlerin gnah ilemediini Tanr katnda da onlardan' hesap sorulmayacan sylyor." "Ah, Papa'ya m gitmek istiyorsun?" Anszn Amy'nin kini su yzne kt. "Protestan kurallarna gre kylan nikhmz stnde sence Papa sz sahibi mi? Ne o, yoksa Protestan Kralie Elizabeth, Papa'nn nnde diz mi kecek?" Robert frtna gibi sandalyesinden kalkp Amy'nin karsna geti. "Elbette hayr!" "O halde kim boayacakm bizi?" Amy'nin geri adm atmaya niyeti yoktu. "Canterbury Bapiskoposu mu? Krali-e'nin yarat m? Tm phelere ramen o grevp atanan, 440 Philippa Gregory dier tm piskoposlar Kralie'nin tahtta haksz yere oturduunu dnd iin hapislerde ya da srgnde rrken kilisede tek tabanca kalan adam m?" "Detaylar ben de bilmiyorum," dedi Robert somurtuka. "Ama iyi niyet ve kendi irademizle bu ii halledebiliriz." "Eminim, bu Elizabeth'ten bakas olmayacaktr," diye ona meydan okudu Amy. "Yirmi alt yanda ehvetinin esiri olmu gen bir kadn, bir baka kadnn kocasna sahip olmak istiyor ve arzularn tatmin etmek uruna Tanr'nn gyabnda karar veriyor yle mi? Neden? nk soylu Kralie, Tanr'nn seni zgr klmak istediini biliyor!" Amy derin bir nefes alp evi batan baa nlatan isterik bir kahkaha koyuverdi. "Tm bunlar samalk. Sylediklerine kargalar bile gler. Bu Tanr'ya karr ilenmi byk bir gnah, insanla kar da su. Benim iinse byk hakaret!" "Bu sana hakaret deil. Eer baban hayatta olsayd..." Robert istese daha ktsn syleyemezdi. Amy'nin aile gururu kabard. "Sakn babamn adn azna almaya kalkma! Babam, aklndan srf byle bir ey geirdiin iin bile sana yapmadn brakmazd. Bana sylediini bilse seni kendi elleriyle board!" "Baban bana elini bile sremezdi," diye bard Robert. "Nasl cret edebilir ki?" "Senin palavracnn teki olduunu sylerken az bile demi," dedi Amy tkrr gibi. "Ama yazk ki hakl olduunu imdi anlyorum. Sen beni hibir zaman hak etmeyen, aalk bir palavracsn! Ve dn gece bana, beni sevdiini syleyebildiine gre yalancnn nde gidenisin." Robert iyice gerildi, gzlerini kr eden fkesinden kudu-racak gibiydi. Bakyor ama Amy'nin yzn bile gremiyor-du adeta. "Amy, yeryznde hi kimse bana senin kadar BAKRENN II 441 ar ithamlarda bulunup yaamn srdremez, farkndasn, deil mi?" "zgnm, kocacm ama yeryznde binlerce insan sana bundan ok daha kt sfatlar takacak. Sana onun diyecekler, Kralie'nin baya ehvet oyunca diyecekler." "Herkes beni ngiltere Kral olarak anacak." Robert'n sesi gittike ykseliyordu.

Amy kendi evresinde fkeyle dndkten sonra Robert' daha yeni onrd gmleinin yakasndan yakalad ve sarst. "Asla! Kralie'nin sana sahip olabilmesi iin nce benim lm inemen gerekir." ' Robert bir hm karsnn yakasna yapan elini ekip gen kadn bir kenara savurdu. "Amy, bu yaptn iin seni asla affetmeyeceim. Seni seven kocan kendi ellerinle dmann klyorsun." Amy imek gibi akan baklarn Robert'n gzlerine dikip suratna tkrd. fkeden deliye dnen Robert, uursuzca karsnn stne atld ama erken davranan Amy savurduu tekmeyle kocasn geri pskrtt. "Bunu zaten biliyorum," diye bard. "Sen aptaln tekisin! Peki bu kinin ne fark yaratyor? Benimle oyun oynadn gibi onunla da oynuyorsun, bana 'seni seviyorum' derken ne yaptn sanyordun?" "Ben yle bir ey sylemedim," diye haykrd Robert da, kendinden gemi gibiydi. O esnada Leydi Robsart salonun kapsn at ve sesini karmadan fkeli iftin kavgasn izliyordu. (> "k dar!" diye bard Amy. "Hayr, bence aksine ieri gelin," dedi Robert abucak, yanana yapan tkr elinin tersiyle silerken bir yan442 Phippa Gregory dan da yakasn dzeltiyordu. "Tanr akna, ieri girin. Amy'nin sinirleri ok bozuk, ltfen onu odasna karr msnz? Ben bu gece misafir odasnda kalacam, yarn sabah da gnn ilk klaryla yola kacam." "Hayr!" Amy avaz kt kadar baryordu. "Bana geri dneceksin, Robert. Dneceini sen de biliyorsun. O gzn kr eden ehvetin bir gn akln bana getirecek. Ben-siz yapamayacan anlayp beni sevdiini syleyerek ayaklarma kapanacaksn. Sen lanet olas yalancnn tekisin." "Tanr akna gtrn onu, yoksa elimden bir kaza ka-~cak," dedi Robert, Leydi Robsart'a ve Amy'nin yakasna yapan ellerinden kaarak frtna gibi odadan dar kt. "Ya bana geri dneceksin, ya da seni kendi ellerimle ldreceim," diye avaz avaz baryordu Amy. Robert dar ahap merdivenlerde adeta kotu ve kars ikisini de iyice utantan yerin dibine batrmadan ondan uzaklat. Ertesi sabah, Amy'nin kocasn son kez grmek zere yataktan kalkacak mecali bile yoktu. Leydi Robsart, buz gibi bir sesle, Robert'a Amy'nin btn gece alayarak sonunda szdn, sabah da erkenden kalkp dizlerinin stne kerek Tanr'ya kendisini bu acdan kurtarmas iin dua ettiini anlatt. Robert'n adamlar yola kmak zere darda hazr bekliyordu. "Sanrm yaknda siz de her eyi reneceksiniz," dedi ksaca. "Evet," diye cevaplad Leydi Robsart. "Ben de yle tahmin edivorum." BAKRENN II 443 "htiyatnza gveniyorum," dedi Robert. "Dedikodularn artmas Kralie'nin sinirlerini daha da bozacaktr." Leydi Robsart'n baklar Robert'n yznde dolat. "O zaman dedikodulara bu kadar kulak asmamas gerek," dedi. "Amy daha mantkl davranmal," diye cevaplad Robert. "Boanmaya raz olmal. Zor kullanmak istemiyorum. stemedii halde onu lke dna karmak istemem. Ben, onun iyiliini ve refahn gzetecek makul bir anlamaya varmak istiyorum. Ama bunun iin nce ikna olmas gerekiyor." Robert, Leydi Robsart'n yzndeki aknl grnce devam etti. "Eminim, bu sizin de lehinize olacaktr. Eer Amy'yi raz edebilirseniz, sizin de sonsuza dek dostunuz olarak kalrm. Damadnz John Appleyard'la da konutum, o da bana hak verdi." "John hak m verdi? Damadm Amy'nin boanmaya raz olmas gerektiini mi dnyor?" "Olunuz Arthur da aynsn dnyor." Erkeklerin vard bu- fikir birlii Leydi Robsart' sessiz kalmaya itti. "Bylesi bir durumda Amy'nin karlarnn ne olabileceinden dorusu pek emin deilim," dedi gszce Amy'yi savunarak. "Sadece dediim gibi," dedi Robert stnkr, "Daha dorusu biz erkeklerin dedii gibi. Ya hayatm garantiye alabilecei bir boanmaya evet der, ya da yle ya da byle bo sanp lke dna karlr. Baka seenei olmadn anlyor olmalsnz."

"Babas yaasayd ne dnrd bilmiyorum. Amy, bu acy ekmektense bir an nce lmek iin Tanr'ya yakarp duruyor." "Olanlar iin zgnm, ama bu gzyalar ne ilk, ne de son olacak." Robert son szlerini syleyip veda bile etmeden evden dar kt. 444 Philippa Gregory Robert Dudley, Kralie'nin Westminster'daki odasna girdiinde Elizabeth, bir grup mzisyenin doalama syledii madrigal^ dinliyordu. Sr Dudley mecburen mzisyenlerin gsterisini bir kenara ekilip dudaklanna ilitirdii zoraki glmsemeyle bekledi. Sr William bir keden gen adamn yzndeki atk ifadeyi seyrediyordu ve Robert'n, Kralie'yi selamlarken ifadesinin zerre kadar deimemesi dikkatini ekti. Ne kartryor bunlar byle? Bu adam neden byle atk bakyor ve Kralie'yi zen nedir? Cecil'in de yz burutu. Ne planlyor olabilirler? ark biter bitmez, Elizabeth, Robert'a pencere nne gelmesini iaret etti. Merakl saray erafnn konutuklarn duyamayacaklar bir keye ekilip fsldamaya baladlar. "Karn ne dedi?" Elizabeth ksaca selamlamakla bile vakit kaybetmeden dorudan konuya girdi. "Kabul etti mi?" "lgna dnd diyebilirim," dedi Robert. "Boanmay kabul etmektense lmeyi tercih edeceini syledi. Alayp szlayarak Tanr'ya cann almas iin yakard bir gecenin sabahnda onu brakp sana kotum." Elizabeth'in eli gen adamn yanana uzanmt ki, duygularna hkim oldu. "Ah, benim zavall Robin'im!" "Yzme tkrd," dedi Robert ve o sahneyi hatrlaynca daha da gerildi. "O kadarla da kalmayp beni tekmeledi. Tek yaptmz kavga etmek oldu." "Hayr!" Elizabeth durumun ciddiyetine ramen, Amy'nin sevdii adam bir mahalle kars gibi tekmelemesine takld. "Delirmi olabilir mi?" 1 algsz olarak koro tarafndan sylenen bir ark tr (.N.) BAKRENN II 445 "Daha da kt," dedi Robert ksaca. Bir yandan da kimsenin konutuklarn duymadndan emin olmak iin etraf kolaan ediyordu. "Kskanlndan sama sapan dncelerin esiri olmu. Hakknda neler sylediini bir bilsen, ah Elizabeth kime ne syleyip bundan sonra neler yapacan ancak Tanr bilir!" "O halde onu lke dna kartmak zorunda m kalacaz?" diye sordu Elizabeth basit bir zm nerircesine. Robert ban edi. "Akm, bu byk bir skandala yol aabilir, hemen harekete gemeliyiz. Bu riski alamazsn. Bana kar uursuzca sava aacak ve maalesef benim tm dmanlarmdan da destek alacaktr." . Elizabeth, karsnda duran gen ve yakkl adama kendinden gemi, k bir kadnn gzleriyle bakyordu. "Robert, ben sensiz yaayamam. Sen yanmda olmazsan bu lkeyi ynetmem mmkn deil. u an bile Lord Grey komutasndaki ordum skoya'ya doru yol alyor, dman donanmasnn te biri-byklndeki zavall donanmam Franszlar'n Leith Kalesi'ne kmasna engel olmaya alyor. Robert, kendimi hi byle bir bak srtnda hissetmemitim. Amy benim iin her eyi daha da yokua srecek bir hainden bakas deil. Bence hi beklemeden vatana hyanetten tutuklatp Kule'ye kapatmal, sonra da onu kafamzdan silmeliyiz." "Bover imdi Amy'yi," dedi Robert abucak, endie iindeki sevdii gen kadn bir an nce sakinletirmek istiyordu. "Unut onu, seninle birlikte sarayda kalacam. Gece gndz yan banda olacam, tam bir karkocahayat yaa-yacaz. Iskoya'da sregelen sava kazanp' lkenin gvenliini saladktan sonra da Amy'yle sorunumuzu zp evleniriz." 446 Philippa Gregory Elizabeth kk bir ocuk gibi ban edi. "Onu bir daha grmeyecek misin?" Robert istemese de bir anda gznn nne Amy geldi, srtn svazlayan yumuack elleri, altnda yatarken kvrl, sevgi dolu bakan gzleri, yannda uzan ve belki de farknda olmadan, mantn kullanarak deil, srf tutkularnn esiri olduu bir anda syledii 'Ah, seni seviyorum' szleri aklna geldi. "Grmeyeceim," diye ona teminat verdi Robert. "Ben seninim, Elizabeth, kalben ve ruhen." Elizabeth ald cevaptan honut glmserken Robert da kendini glmeye zorluyordu. Ama o anda karsndaki yz Amy'nin hayali ve arzu uyandran sevimli yzyd. "O bir aptal," dedi Elizabeth zalimce. "Babam veyan-nem Cleve'li Anne'den boanmak istediini sylediinde veyannemin neler yaptn grmeliydi Amy de. lk aklna gelen

kocasna itaat etmekti, sonra da makul bir servete konmann yollarn aramt. Amy ise aptal olmakla da kalmayp yolumuza karak hainlik de yapyor. Ayrca senden dolgun bir nafaka istemedii iin de ifte aptal oluyor." "Evet." Robert, Elizabeth'in sz ettii veyannesinin bir ak evlilii yapmadn, tam on bir sene boyunca yalnz geirdii saysz gecelerde bir pencere nnde kocasnn yolunu gzlemediini dnyordu. stelik Elizabeth'in babas boanma isteini dile getirmeden bir gece nce karsn tutkuyla koynuna da almamt. Saray drt gzle Kralie'nin amcas Thomas Howard'dan gelecek scak haberleri bekler olmutu. ki n kurnazca BAKRENN II 447 oyunu yznden kuzey snrna gnderilmi olsa da, Howard ksa zamanda snrda kilit bir isim haline gelmiti. sko Lordlar'yla Newcastle'daki kararghta grp bir anlamaya varmas beklendii halde, kendisinden olumlu ya da olumsuz tek bir haber bile gelmedi. "Neden bu kadar uzun srd?" Elizabeth, Cecil'i karsna alm, adeta sorguya ekiyordu. "Bana kazk atmay kafasndan geiriyor olamaz. stelik de Sr Robert yznden, yle deil mi?" "Bu mmkn deil, Majesteleri," diye cevap verdi Cecil, "ama byle eylerin beklenenden uzun srmesi doaldr." "Zamanmz yok, Cecil," diye yaptrd Kralie. "Sayende kendimizi anszn ate hattnda bulduk ve en ufak bir hazrlmz da yok." Lord Grey komutasndaki ngiliz ordusunun ocak banda Newcastle'da -toplanp ay sonu itibariyle de sko topraklarna doru harekete geecei hesaplanyordu. Ancak ocak ay gelip gemesine ramen ordu, klalarndan kml-damamt bile. "Bu kadar zaman alan nedir?" diye hesap sordu Kralie, Cecil'e. "Lord Grey'e derhal Edinburgh'a hareket etmeleri gerektiini sylemedin mi?" "Elbette syledim. Ne yapacan gayet iyi biliyor." "O halde neden yapmyor?" Elizabeth hsranla baryordu. "Neden hi kimse ataa kalkmyor? Ataa kalkamayacaklara neden geri ekilmiyorlar? Niin beklemek, beklemek ve sonra yine beklemek zorundayz? Neden duyduklarm sadece sudan bahanelerden ibaret?" , Kralie her gn tazelenen manikrn, hep yapt gibi trnak etlerini yolarak ve dibe ittirerek bozmaya balad. Cecil, Elizabeth'in elini almamak iin kendini zor tuttu. 448 Philippa Gregory "Sabrl olmalyz, yaknda haber gelecektir," diye duruunu korudu. "stelik geri ekilmeleri iin emir almadlar." "Fransa'ya kar dostluk ilan etmeliyiz," diye kanaat getirdi Kralie. Cecil, gz ucuyla Robert'a bakp, "Fransa'yla savaa girdik bile, Majesteleri," diye Kralie'ye hatrlatt. "Bir bildiri yaynlayp Fransa askerlerini geri ekerse atmaya girmeyeceimizi ilan edelim." Elizabeth hmla trnak etlerini yolmaya devam ediyordu. "Bylece en azndan son kertede bile olsak bar taraftar olduumuzu bilirler." Dudley bir adm ne kt. "Mkemmel bir fikir," dedi teskin edercesine. "Bunu siz yazmalsnz, sizden baka hi kimse byle bir argmana nclk edemez." Tamamen kendi iinde elien bir argman\ Cecil, kendi kendine dnrken Robert'n ona frlatt parlak glle aslnda onun da bu yaman elikinin farknda olduunu hissetti. "Ne zaman yazmalym?" diye bilmek istedi Elizabeth. "Ben doru drst dnemiyorum bile, yle endieliyim ki!" "leden sonra mesela," dedi Dudley, endielerini yattrarak. "Hem byle bir bildiriyi sizden iyi kimse kaleme alamaz." Yabani atlarn ehliletirdii gibi ngiltere Kraliesi'ni de sakinletirmeye alyor, diye dncelere dald Cecil. Kra-lie'yi bu adam gibi parmanda oynatabilecek yeryznde bir erkek daha yoktur. "Siz metni kafanzda oluturursanz ben diktenizle kaleme alabilirim," dedi Robert. "Katipliinizi yapmaktan eref duyarm. Sonra da hemen yaynlarz ki, cmle alem sava yanls olmadmz bilsin. En nihayetinde sava karsa da, sizin bar eilimli olduunuzu kimse inkr edemez. Bylece herkes savan sonularndan Franszlar' sorumlu tutar." BAKRENN II 449 "Evet." Elizabeth cesaretlendi. "Kim bilir belki bylelikle savaa bile engel olabiliriz." "Belki de," diye onu yreklendirdi iki erkek. yi haberler mart aynda gelmeye balad. Ulaan bilgilere gre, Fransa'nn sava hazrlklar, Protestan Franszlar'n kraliyet ailesine bakaldrmasyla rayndan kmt.

"Bu pek de iimize yaramyor," diye zgn zgn tahmin yrtyordu Elizabeth. "Kral Philip bu sefer tm Protestan-lar'a cephe alp bize yardm etmekten de vazgeebilir." : Elizabethan gzden kard en nemli ayrnt, kurnaz Kral Philip'in Avrupa'da Franszlar'n biraz daha ilerlemesini engellemek iin her eyi gzden karaca gereiydi. Aksine Fransa'yla-ngiltere arasnda arabuluculuk grevine kendiliinden soyunup Senyor de Glajon'u nisan aynda Elizabeth'le bulumas in gnderdi. "Ona hasta olduumu syleyin," diye fsldad Elizabeth, zel odasnn kapsndaki bir yarktan grd, gl spanyol diplomat geri evirmesi iin Cecil'e emir veriyordu. "Bir sre beni ondan uzak tut. u an ona katlanamam, gerekten hi ekemeyeceim; baksana ellerim de kanyor." Cecil spanya elisini gnlerce oyalad, ta ki bir akam skoya'da bulunan Lord Grey'den snr getiklerine dair haber gelene kadar. ngiliz askerleri sko toprana ayak basm bulunuyordu. Aksini iddia etmenin bir anlam, kalmad: ki lke artk resmen savaa girmiti. Elizabeth, spanya elisini nihayet kabul ettiinde trnaklar yolunmaktan imi, kan revan iinde, dudaklarysa gerginlikten ince bir izgi halindeydi. 450 Philippa Gregory "Bara zorlayacaklardr." Grmeden sonra Cecil'in kulana fsldad. "Bana gzda vermekten baka bir ey yapmad. Eer bar salayamazsak, Kral Philip'in kendi or^ dularn gndererek bizi bara zorlayacandan sz etti." Cecil donup kald. "Nasl byle bir ey yapabilir? Bu onun meselesi deil ki!" "Philip'in ne kadar gl olduunu unutuyorsun, Cecil!" Elizabeth fkesini kontrol edemiyordu. "Ondan yardm iste- -mek de senin hatan! imdi o da stne vazife olmayan bir ie kanma hakkn kendinde grp skoya'ya elini kolunu sallaya sallaya girebileceini dnyor. sko topraklarnda hem Fransz, hem de spanyol askerleri olursa, bize ne olacak peki? Kim kazanrsa kazansn, skoya'nn sonsuza dek hkimi olacak. Sonra da gzn gneye evirecek, yle deil mi? u dtmz duruma bak, Franszlarla spanyollarn merhametine kaldk. Bunu nasl yaparsn, Cecil?" "Pekl, benim byle bir niyetim yoktu." Cecil ne diyeceini, ne yapacan bilmez bir haldeydi. "Kral Philip, bizim gibi Fransa'y da bar iin zorlayabileceine inanyor mu?" "Eer raz ederse belki bylece yolumuzdan da ekilirler." Elizabeth umutlanma benziyordu. "Atekes imzalarsak, Calais'i de geri kazanacamza sz vermiti." "Yalan sylyor," dedi Cecil ise. "Eer Calais'i geri almak istiyorsanz savamanz gerekir. Fransz birliklerini sko toprandan karmak istiyorsanz yine tek are savamak. spanyollar'n devreye girmesine engel olmalyz. Hristiyan aleminin en byk iki gcyle mcadele edip bamszlmz korumalyz. Cesur davranmak zorundayz, Elizabeth." Cecil her zaman Kralie'yi unvanyla armasna ramen, Elizabeth gerginliinden ismiyle hitap edildiini fark BAKRENN II 451 etmedi. "Ah, Tanrm, cesur davranmak m? Ben ok korkuyorum!" "Herkes korkuyor," diye onu ikna etmeye alt Cecil. "Siz, ben, hatta belki Senyor de Glajon bile. Leith Kalesi'nde hasta yatanda yatan Mary Guise'n korkmadn m sanyorsunuz? Fransa'nn kalbinde ayaklanan Protestanlarn Fransz kraliyetinin iine korku salmadn nereden biliyorsunuz? Ya sko Kraliesi Mary'ye ne demeli? Gznn nnde yzlerce adam kazan kaldrrken o korkmuyor mu?" "Hibiri benim kadar yalnz deil!" Elizabeth kendi evresinde dnp Cecil'e bakt. "Benden baka hibirinin kapsna iki dman birden dayanmyor! Yannda ne kocas, ne babas, ne de ne ufak bir yardm olmadan Kral Philip ve Fransz kuvvetleriyle burun buruna gelen sadece benim!" "Evet," dedi ecil, anlayl olmaya alan bir edayla. "Zor ve etrefilli bir eliniz olduu doru. Ama oynamak zorundasnz. Kendinizi en yalnz ve en tehlikede hissettiiniz anlarda bile kendinizden emin grnmelisiniz." "Beni sonunda kendi ellerinle Robert' oyuncularndan biri yapacaksn," dedi Elizabeth. "Ben sizi sadece ngiltere'nin oyuncularndan biri olarak gryorum," diye cevaplad Cecil. "Ve bu oyunda da ngiltere'nin muzaffer Kraliesi rol size dyor." Ayrca da bu senaryoyu Robert'a teslim etmektense lmeyi tercih ederdim, diye de kendi kendine ekledi.

Stanfield'a baharn gelmesiyle birlikte, Lizzie Oddingsell de Amy'ye yol arkadal etmek zere Stanfield'a gelmi 452 Philippa Gregory ancak Sr Robert'tan nereye gideceklerine dair en ufak bir haber kmamt. "Ona yazmam ister misin?" diye sordu Lizzie, Amy'ye. Amy, bir sokak ocuu gibi elimsiz, yz bembeyaz, bombo bakan gzlerle yatanda uzanyordu. Konumaya bile mecali yokmu gibi nce sadece ban sallamakla yetindi, sonra da, "Nerede olduumu artk nemsediini sanmyorum," dedi. "Geen yl bu zamanlarda nce St. Edmunds'^, oradan da Camberwell'e gitmitik," diye anmsad Lizzie. Amy zayf omuzlarn silkti. "Grne baklrsa bu yl yle olmayacak." "Btn bir yl boyu burada kalamazsnz." "Neden olmasn? Gen kzlmn tmn burada geirdim." "Yakk almaz," diye yantlad Lizzie. "Siz Sr Robert'n eisiniz ve buras hi arkada evresinin olmad kk bir ev, ne mzik dinleyebiliyorsunuz, ne de herhangi bir sosyal aktiviteye katlabiliyorsunuz. lkenin en nemli adamlarndan birinin kars olup da bir ifti kars gibi yaayamazsnz. nsanlar arkanzdan konuacaktr." Amy dirseine yaslanarak glkle doruldu. "Ah, yapma Lizzie, sen de benim gibi insanlarn hakkmda zengin bir sofraya oturmadmdan ok daha ar ithamlarda bulunduunu biliyorsun." "Kimse skoya'daki sava haricinde bir eyden bahsetmiyor." Lizzie, Amy'yi teskin etmek iin yalan sylemeyi tercih etti. Amy ban sallayarak gzlerini kapatp ban tekrar yasta koydu. "Sar deilim, Lizzie. nsanlar kocamla Krali-e'nin bir yla varmaz evleneceini konuuyor." BAKRENN II 453 "Peki siz ne yapacaksnz?" diye renmeye alt Lizzie yumuaka. "Ya srar ederse? Ya sizi bir kenara atarsa? zgnm Amy, ama byle bir durumda kendi gereksinimlerinizi gzetmelisiniz. Henz gencecik bir kadnsnz ve..." - "Beni kullanlm bir eya gibi bir kenara atamayacak," dedi Amy ksk sesle. "Ben onun karym. Son nefesimi verene kadar da yle olacak. Bizi Tanr bir araya getirdi, ancak Tanr ayrr. Beni lke dna karabilir, hatta Krali-e'yle evlenebilir de. Ama o zaman kendisi ayn anda iki kadnla evli bir dzenbaz ve Kralie de fahie damgas yemeyi kabul etmi olur. lene dek onun kars olarak kalmaktan baka yapabileceim hibir ey yok." "Amy..." Lizzie derin bir nefes ald. "Eminim..." "Ltfen Tanrm, bir an nce canm al. Al ki, hepimiz bu straptan kurtulalm." Amy'nin sesi bir fsltdan ibaret kyordu. "Tm bunlar benim iin lmekten beter. Bir zamanlar beni ne kadar sevdiini bilip de imdi bana yz evirmesi hatta bandan atmaya almas. Bir daha yzm bile grmek istemiyor. Her gece yataa uzanp her sabah uyandmda kocamn o kadnn yannda olduunu, onu bana tercih ettiini bilmek. Lizzie, iimde bir kurt var ve sanki beni her gn biraz daha kemiriyor. Bazen bu yzden leceimi dnyorum. Bu lmcl bir ac. nan bana bu acy ekmektense lmeyi tercih ederdim." "Almaya almalsn," dedi Lizzie Oddingsell, maalesef sylediklerine kendi de pek inanmyordu. "Ben kalbimdeki acya altm," dedi Amy. "Hayatmn perian olmasna altm. Ne olur benden daha fazlasn isteme." Lizzie ayaa kalkp mineye odun att. Baca iten ie tterken odadaki isten neredeyse gz gz grmyordu. 454 Philippa Gregory Lizzie iftlik evinin yaatt rahatszlklara gs gererken derin bir nefes ekti, merhum Sr John'un srarla ina ettii evin herkese yeteceini zannettiini hatrlad. "Erkek kardeime mektup yazacam," dedi kararl kararl. "Sizi grmekten her zaman mutluluk duymulardr. En azndan Denchworth'a gidebiliriz." cU)estminsfer aray 14 9tiart 1560 William Cedi'den, kralienin Maiyetindeki 'Dknler heyetinin cBasma. r, 1. Transantn, ''Majestelerinin ve sekin r ''Robert Dudley nin hayatn tehdit eden bir entrika dzenlemek zere oldukla" n geldi kulama ykiinden biri ldrlrse, 'yskoyada stnlk salayacaklarna inandklar ynnde haberler dolayor ortalkta

2. ''Bu dorultuda kralienin gvenlii iin muhafz saysn arttrmanz oe gz ak davranmalar iin uyarmanz neririm Sfiynt zamanda r ^obertn evresinde dolasan, dairesi etrafnda grnenlere de dikkat etmeniz gerekecektir. Tanr ''Kralieyi korusun Sr Francis Rnollys ve Sr Nicholas Bacon, William Cecil'i aryorlard. "Tanr akna bu tehlikelerin sonu hi gelmeyecek mi?" "Bu gidile maalesef hayr." Cecil ksk sesle konumaya zen gsteriyordu. BAKRENN II 455 O esnada Sr Robert Dudley de aralarna katld. "Neler oluyor?" "Kralie'ye yneltilen yeni lm tehditleri," dedi Sr Francis. "Ve tabii size de..." "Bana m?" "Bu kez Franszlar'dan." "Franszlar beni neden ldrmek istesin ki?" Dudley afallad. "lmnzn Kralie'yi derinden etkileyip psikolojisini bozacan dnyor olmallar." Kimse yant vermeyince Nicholas Bacon girdi devreye. Robert ani bir hareketle kesinin stnde dnd. "Majesteleri drt koldan tehlike altndayken hibir ey yapmayacak myz? Franszlar tehdit ederken, bizzat Papa meydan okurken? Kendi halk bile suikast giriiminde bulunmay dnrken stelik? Bu. terre engel olamyor muyuz?" "Terrn doas budur zaten, tehlikenin tam olarak ne olduunu bilemediiniz gibi-neye yol aabileceini de kestiremezsiniz." Cecil artk konuma ihtiyac hissetti. "Elbette Majesteleri'ni koruyabiliriz ama bir noktaya kadar. Aksi takdirde onu kilidi bir odaya kapatmamz gerekir. Her yediini nceden kontrol eden bir adamm, her kap ve pencere nnde nbet tutan birer muhafzm var. st aranp kendisine bir kefil gstermeyen hi kimse saraya sokulmuyor. Ama yine de her gn yeni bir plan, yeni bir suikast haberi almaya engel deil tm bu nlemler." "Biz gen Kralie Mary'yi ldrtsek Franszlar'n houna gider miydi?" diye bilmek istedi Sr Robert. > William Cecil, Robert'n sorusu zerine dier iki dmla bakt ve Sr Francis Bacon saz eline ald. "Ona ulaama-yz ki," diye itiraf etti. "Throckmorton Paris'teykeri Fransa 456 Philippa Gregory kraliyet sarayn gz hapsinde tutuyordu. Bizim yaptmz bilmeden yapamayz." "Tek itiraznz bu mu?" diye diklendi Robert. "Evet," dedi Cecil. "Teorik olarak devlet eliyle cinayete bir itirazm yok. Hatta bazen hayat kurtarc olduu gibi, bir ulusun geleceinin de teminat olabilir." "Bu sylediinize tamamen karym," dedi Dudley bakaldrarak. "Bu Tanr katnda byk bir su ve insanla aykr." "Evet ama Franszlar'n ldrmek istedikleri sizsiniz, ben bir daha dnn derim," dedi Sr Nicholas empatiyle. "Boayla kasap asla ayn eyleri dnmez. Ve dostum maalesef siz artk l bir boa saylrsnz." Amy ve Lizzie Oddingsell, atlaryla arkalarnda ve nlerinde giden Thomas Blount ve Robert'n adamlar eliinde Hydelar'n evine sessiz sedasz geldi. ocuklar her zaman olduu gibi, kafilenin eve yaklatn grnce soluu avluda ald, ancak halalarnn kendileri iin scak bir glmsemeden baka bir ey getirmediini grnce hayalkrklna uradlar. Gzel bayan Amy ise ocuklar grmedi bile. Alice Hyde ise kocasnn kzkardei ve sekin konuklar Leydi Dudley'yi bahede karladnda bir an iin evlerine bir glge dm gibi hissetti ve lk nisan gnei birden buz gibi bir havaya dnm gibi rperdi. "Kardeim! Leydi Dudley! Hogeldiniz." ki kadn da ev sahibesine dnp beti benzi atm yzlerine ilitirmeye altklar arpk glmsemeleriyle bakt. "Ah, Lizzie," dedi Alice, Lizzie'nin yzndeki yorgunlua BAKRENN II 457 ok ararak. Alice, eltisine attan inmesi iin yardma kotu, o esnada da evden dar kan kocas William Hyde, Amy'ye yardm etti. "Odama kabilir miyim?" Amy, William Hyde'n kulana fsldad. "Elbette," dedi nazik bir slupla Bay Hyde. "Sizi ben yukar karp mineyi de yakaym. Bir bardak brendi iip o gzel yanaklarnza biraz pembelik getirmek ister misiniz?" Amy, Bay Hyde'n konutuu lisan bilmiyormu gibi yabanc gzlerle bakt.

"Hasta deilim," dedi Amy dmdz bir sesle. "Hasta olduumu her kim sylediyse, yalan sylemi." 'Deil misiniz? Buna ok memnun oldum. Sadece yol yorgunusunuz, hepsi bu." Bay Hyde, Amy'yi koluna takarak merdivenleri kmasna yardm etti, sonra da en gzel misafir odasna yerletirdi. "Bu bahar Sr Robert' de konuk etme erefine nail olacak myz?" Amy odasnn kapsnda duraklad. "Hayr," dedi ksk sesle. "Kocam greceimi hi sanmyorum. Hatta ondan hibir beklentim kalmad." "Ah!" William Hyde olduka ard. Ardndan Amy ona dnp iki elini de adama uzatt. "Ama her eye ramen o benim kocam," dedi yakarrcas-na. "Bu gerek asla deimeyecek." Bay Hyde, Amy'nin buz kesen ellerini dostane bir tavrla avucunun iine alp ovuturdu. "Elbette yle," diye teselli etti Amy'yi ve iinden Amy'nin deli bir kadn gibi sama sapan konutuunu dnd. "stelik ok.,;da iyi bir koca." Her nasl olduysa William Hyde doru bir ey sylemie benziyordu. Amy'nin yzndeki terkedilmi, bedbin kadn 458 Philippa Gregory ifadesi, bir anlna da olsa yerini sevecen bir gen kznki-ne brakt. "Evet, yle," dedi Amy de. "Sizin de bunun farknda olmanza ok memnun oldum. Benim iin her zaman iyi bir e oldu ve umarm pek yaknda bana geri dnecek." "Aman Tanrm, ona ne yaptlar byle?" William Hyde, Amy'yi odasna yerletirdikten sonra, yemek masasnn etrafna oturan kzkardei ve karsnn yanna indi. "Can eki-iyormu gibi bir hali var." "Tam tahmin ettiin gibi geliti her ey," dedi Lizzie ksa ve z. "Hani neeyle efendinin Kralie'yle evlenirse neler olabileceini sralamtn ya... Robert aklndan geeni yapt. Amy'yi bir kenara itip Kralie'yle evlenmeye karar verdi. stelik de bunlar kzn yzne kar bir bir anlatt." Bay Hyde son gelimeleri uzun bir slkla karlad. Alice ise donup kald. "Ya Kralie? O bu ie ne diyormu? ngiliz Lordlar ve avam kamaras nnde byle bir kararn arkasnda durabilecek mi?" Lizzie omuz silkti. "Sr Robert, evliliklerinin nndeki tek engel Amy'nin kar kmasym gibi konuuyor. Sanki Kralie'yle her eyi halletmiler de doacak ilk ocuklar iin isim anyorlarm gibi..." "Demek Kralie'nin kocas olacak, kim bilir," diye tahmin yrtt William Hyde. "Belki de Majesteleri, Sr Ro-bert'a kral unvann layk grr. Eminim hizmetlerimizi ve ona zamannda gsterdiimiz yakn ilgiyi unutmayacaktr." BAKRENN II 459 "Ya Amy, ona ne olacak?" Lizzie, aabeyinin vurdumduymazlndan rahatsz, bayla Amy'nin kald st kattaki oday iaret ederek sordu. "Sr Robert kraliyet tacn bana geirip biz de Westminster'da onu alklarken Amy sizce nerede olacak?" William Hyde ban iki yana sallad. "Kyde sessiz sakin bir hayat srer belki. Ya da babasnn eski evinde. Ya da o ok sevdii evde, neydi ad, Simpsonlar'n yerinde." "Bu onun sonu olur," diye tahmin etti Alice Hyde. "Kocasn kaybetmeye dayanabileceini hi sanmyorum." _"Je yazk ki bence de yle," dedi Lizzie. "En kts de Sr Robert bu gerein farknda. Eminim o eytan ruhlu, kahrolas Kralie de biliyordur." "it!" diye atld William hzla. "Kapal kaplar ardnda bile olsa Majesteleri hakknda byle konumamalsn, Lizzie!" "Evlendii gnden itibaren kocasnn hrsnn ceremesini ekti o zavall kadn," diye tslad Lizzie. "Tm genliini onu severek ve yolunu gzleyerek harcad. Gzne uyku girmeyen uzun geceler boyu, Sr Robert'n eve sa salim dnmesi iin dualar etti. Ve imdi tam hayatlar dzene girecek, bolluk ve refaha ulaacaklar derken, kocas kalkm ondan ayrlmak istediini sylyor. Neden? nk bir bakasn seviyormu ve sevdii kadn da nikhl karsn kpeklere yem edebilecek kudrete sahipmi diye!" "Sence neler olacak? Uzun zamandr Amy'nin yanndasn. Kendi elleriyle lmn hazrlayan bir tavr var sanki." "Hasta m peki?" diye sordu William Hyde, meselelere' daha pratik yaklaan bir adamd. "Kalbindeki sanemin iyiye alamet olmad konuuluyor."

"Kalbindeki ak arsndan baka bir ey deil," dedi Lizzie. "Kocas bile olsa bunu bir erkek anlayamaz ama Eliza460 Philippa Gregory beth anlayabilir. Kralie, Amy'yle biraz daha kedinin fareyle oynad gibi oynamaya devam ederlerse salnn bozulacan tahmin ediyor olmal. Sonunda da yataklara dp leceini. Tabi Amy kendisi nce davranp canna kymaya kalkmazsa..." "Bu ok korkun! lmcl bir gnah!" Alice'in gzleri falta gibi ald. "Artk topraklarmzda adm ba gnah ileniyor," dedi Lizzie kasvetli kasvetli. "Hangisi daha kt? Bir kadnn kendini merdiven boluuna atmas m, yoksa evli bir adam yatana alan kutsal Kralie'nin, dier kadnn lmne neden olmas m?" h Thomas, Cecil Antwerp'te bulunan eski dostu Thomas Gresham'a yazyordu. i. ispanyol birliklerinin yskoyay igal atmak zere hazrlanmaya baladn bildiren notunuz elime ulat, birliklerin sayca ok olmas, ok gemeden ingiltere ye de gireceklerine iaret olmal. 2. bara arabuluculuk yapma klfyla igalci glere katlmay planlyorlar, liana kalrsa planlarm da oktan devreye soktular. 3- J2tfen bu dorultuda alanlarnz, mteri ve arkadalarnz durumdan haberdar edin. cbyle giderse herkes kendini amansz bir savan iinde bulacak. ''Bu durumda da ticaretin merkezi de Sfinhverpten Transaya kayacaktr. Hollanda sonBAKRENN II 46l suza dek kuma pazan olmaktan kabilir oe bu da byk kayplar anlamna gelir. 4. Ger bu haber sayesinde ivedilikle ticaret erbaplar arasnda panik yaratabilirseniz ok memnun olurum Ger fakir fukarann akln elebilirsek, ingilizlerle ticareti elzem grp panya ynetimine kar ayaklanma kartacaklardr. Ger ys-panya, topraklarnn iten ie kaynadn grrse bizim kesinlikle ok iimize yarar. Cecil her zaman olduu gibi mektubu imzalamadan mhrledi. Hemen hemen hibir eye adn yazmazd. On gn sonra Cecil, Elizabethan zel odasna uzun bacakl muzaffer bir kuzgun edasyla girerek masasnn stne bir mektup brakt. Kralie'nin masasnn st bombotu, skoya'daki savan yaratt gerilim yznden hibir ie bakamyordu. Robert Dudley dnda kimse Elizabeth'in dikkatini savan gidiatna dair dehet iinde srdrd istihbaratndan uzaklatrmay baaramyordu. "Nedir bu?" diye sordu Kralie. "Antwerp'teki bir arkadamn gnderdii rapor, ehirde panik alm ban gidiyormu," dedi Cecil zevkten drt ke. "Saygn tccarlar ve esnaf ehri terkediyor, fakirlerse caddelere barikat kurup krsal araziyi atee veriyormu. spanyol otoriteleri vatandalara ve tccarlara ynelik bir bildiri yaynlayp skoya ya da ngiltere zerine karma yapmaya niyetlerinin olmadn aklamak zorunda kalm. spanya paras gittike deer kaybederken halk kafileler halinde ehri terkediyormu. Panik her yere sram.' Yetkili462 Philippa Gregory ler isyan kmasndan ve i savaa sebep olmasndan endie ediyormu. Sonunda limanda demirleyen gemilerinin denize almayacana sz vermiler. Ksacas spanya kraliyeti, sko topraklarnda trmanan gerilime mdahil olmayp sonuna kadar ngiltere'nin mttefiki kalacaklarna halk ikna etmi." Elizabeth'in yzne bir anda renk geldi. "Ah, Tanrm sana krler olsun, nihayet gvendeyiz!" "Hl Fransz kuvvetleriyle kar karyayz," diye ihtiyatla hatrlatt Cecil Kralie'ye. "Ama en azndan spanya'nn bize srt evirmesinden korkmamza gerek kalmad." "yleyse Aridk'le evlenmeme de gerek kalmayacak!" Elizabeth uzun zaman sonra ilk kez iten bir kahkaha att. Cecil yle bir durdu. "Halbuki hl evlenmeye hazrdm, sz verdiimi sen de biliyorsun, Cecil," diye Kralie hemen dzeltti. Elizabeth'in dpedz yalan sylediini bilse de Cecil ses karmad. "Peki Lord Grey'e hemen Leith Kalesi'ni almalar iin yazmam ister misiniz?" Kralie'nin kendine gveni gelmi gibiydi. "Evet!" diye var gcyle bard. "Nihayet iler yoluna girmeye balad. Kuatma balasn ve bir an evvel bu ii bitirsinler!"

Elizabeth'in yzne yansyan parlt ve gvenli hali uzun mrl olmad. Mays aynda Leith Kalesi'ne dzenlenen saldr hezimetle sonuland. Kaleye dayanan merdivenler ok ksayd ve iki bin kadar ngiliz askeri surlardan yuvarlanarak hayatn kaybetti, yani daha savamaya frsatlar bile olmamt. BAKRENN II 463 Askerlerin yaralan, hastalklar ve lmlerin verdii dehet Elizabeth'in aklndan kmyordu ve Mary Guise'in tam penceresinin nnde baarsz olduu gerei de iini yiyordu. Ta kalpli, Fransz Kralie Mary'nin ngiliz askerlerinin surlara trmanamadan vurulmu gvercinler gibi patr patr derek can vermesini kahkahalar atarak seyrettii syleniyordu. "Derhal geri dnmeliler!" diye haykrd Elizabeth. .''Mary'nin balnda boularak lecekler. O hain bir caddr, kim bilir neler yapt." "Geri dnemezler, Majesteleri," dedi Cecil. ""?-* Elizabeth'in birbirine srtlmekten trnaklan parlyordu, trnak etleri geri itile itile kpkrmz olmutu. "Geri dnmek zorundalar, kaderimizde skoya'y kaybetmek yarm," dedi. "Merdivenler nasl ok ksa olabilir? Lord Grey askeri mahkemede sorgulanmal ve Norfolk da geri arlmal. Kendi amcam bile vatan haini bir dzenbaz kt! Leith Kalesi duvarlarnda bin adam can verdi! imdi herkes gencecik askerleri gz gre gre lme gnderen bir katil olduumu syleyecek..." . . "Sava her zaman lm demektir," dedi Cecil dmdz bir sesle. "Bunu en bandan beri biliyorduk." Cecil sylediklerinin Elizabeth iin bir anlam ifade edemeyeceini sonradan anlad. Bu, tutkulu olduu kadar korku dolu gen kadn hayat boyunca tek bir sava meydan dahi grmemiti ki. Bir damla su iin yalvaran yaral askerlerin arasnda dolam myd hi? Elizabeth gibi bir kadn, bir erkein nelere gs gerdiini bilemeyecei gibi, ondan bir kraln istikran ve iradesiyle davranmas da beklenemezdi. "Bir kral kadar cesur olmalsnz," dedi Kralie'ye kararl bir ekilde. "zellikle de imdi, kaybetmekten korktuunu464 Philippa Gregory zu biliyorum ama unutmayn ki, savata kazanan taraf kendine en ok gvenen taraftr. Korkudan iiniz rperirken bile cesur davranmak durumundasnz. Aklnza ne gelirse syleyin, yanaklarnza biraz renk gelsin ve bir erkek yreiniz olduuna yemin edin. Kzkardeiniz bunu yapabildiine gre siz de pekl yapabilirsiniz. Londra'y bir anda nasl deitirdiine kendi gzlerimle ahit olmutum." Elizabeth fkelendi. "Bana ondan bahsetme! Onun, kendi adna karar verecek bir kocas vard banda." "Ama o zamanlar yoktu." Cecil bir an dnmeden'kar kt. "Wyatt isyankarlar ehri basp Lambeth'de kamp kurduunda bir banayd. Yapayalnz bir kadnd, hatta kendine. Bakire Kralie lakabn takmt. Londra milisleri Kralie'nin hayat uruna kendi hayatlann harcayacaklarna ant imiti." "Olabilir ama ben bunu yapamam." Elizabeth ellerini bkyor, burkuyordu. "Kendimde o cesareti bulamyorum. Ben byle eyler syleyip insanlarn bana inanmasn bek-leyemem." Cecil, gen Kralie'nin ellerini avucunun iine ald. "Yapmalsnz," diye ikna etti onu. "Geri adm atamayacamza gre ilerlemeliyiz." Elizabeth acnacak halde grnyordu. "Peki ne yapmalyz? Bu saatten sonra ne yapabiliriz? Her eyirt gelip geeceine emin misin?" "Birlikleri toplayp kuatma iin yeniden emir verin," dedi Cecil. "Emin misin?" "Hem de hayatm pahasna." Elizabeth isteksiz isteksiz ban sallad. "Emirleri vermek iin onaynza ihtiyacm var. Leith Ka-lesi'ni kuatmak iin yeni birlik yola karlmasna raz msnz?" diye bastrd Cecil de. BAKRENN II 465 "Tamam, yle olsun," dedi Elizabeth, bask altnda kalm kk bir kz gibi. Sadece Robert Dudley, Elizabeth'i sakinletirebiliyordu. Skntdan geceleri gzne uyku girmedii iin gndzleri yorgun olan Kralie, artk eskisi gibi atla gezintiye de -kamyordu. Sabaha kar drde kadar odasnda bir batan bir baa volta atyor, sonra da leden sonra yatana kvrlp tavan uykusuna dalyordu. zel dairesinin kaplar kapatlarak kulaklar dedikodulara tkand ve gri aka-mstlerinde Robert onunla ba baa, minenin banda vakit ldryordu. Elizabeth deerli mcevherlerle bezeli tacn karm, salarn da salmt, ban

Robert'n kucana yaslyordu ve Robert o gzelim kzl salarn okar-ken Kralie'nin yzndeki endieli, gergin ifade kayboluyor ve hatta bazen Elizabeth gzlerini kapatp uykuya dalyordu. Kat Ashley ise mtemadiyen pencere nndeki koltukta oturuyor, k iftle ilgilenmek yerine ya kitap okuyor ya da elii yapyordu ve Robert bir anne efkatiyle Elizabeth'i sevip okarken iki ktan tarafa bakmyordu. Kat, bu gerilime Elizabeth'in daha fazla dayanamayacan biliyordu. Ne de olsa Kralie birok sefer hastayken ona Kat bakm, halini grmt. Elizabeth'in incelen bilek ve parmaklarn herhangi bir dem toplama belirtisi var m ve Elizabeth gene uzun sre yataklara decek mi diye incelemeye, alknd. Ve Kat, ancak ok yakn bir dostun bilebilecei gibi, Elizabeth'in hastaln trmandran en nemli etkenin korku olduunu bal gibi biliyordu. 466 Philippa Gregory Kapnn dnda, kabul odasnda oturmu kocas iin gmlek diken Catherine Knollys ise her ey yolundaym gibi grnmeye zen gsteriyordu ama aslnda o da tahtn bo olduunun, saray maiyetinin beklemekten skldnn, Sr Robert'la Kralie'nin kendilerini yarm gn boyunca bir odaya kapatp akam yemeine kadar kmadklarna dair dedikodularn farkndayd. Catherine ban dik tutup ifadesiyle renk vermemeye alyordu. Kuzeni Kralie'nin ierde Sr Robert ile yalnz bana ne yaptn soranlar yantsz brakyor, fsltlara kulaklarn tkyordu. ... Mary Sidney, aabeyinin hrsnn nerelere srklendii karsnda akn olsa da soyuna sadakatsizlik etmek istemiyordu. Catherine Knollys ile yemek yiyor, Kat Ashley ile bahede yrye kyor ve Robert Dudley'yle ilgili sorularn muhatab olmaktan kanyordu. Kraliyet danma meclisi yelerinden Lordlar'a kadar herkes -maalarn Robert'tan alanlar hari- Kralie'nin onurunu ayaklar altna alp btn meyhanelerde Majestele-ri'nin adn azlara sakz eden bu adam ok gemeden birinin kp aa alacan dnyordu. Kimileri kuzey snrnda savaan Thomas Howard'in, el altndan gneye bir suikast gnderip Dudley'ye lm emri verdiini konuuyordu. Herkes Dudley ortadan kalkarsa dnyann daha yaanlr bir hl alacanda hemfikirdi. Sr Robert Dudley, ngiliz kraliyeti iin Franszlar'dan bile byk bir tehlike arz ediyordu. Kralie'nin zel odasnda ve kapsnn nnde her kim bulunursa bulunsun, ikilinin ba baa saatler geirmesi Elizabeth'in onurunu ayaklar altna almasna neden oluyordu. Ne var ki Dudley'yi durdurmak mmkn deildi. Gvendii biri yanna yaklatnda ise, mesela Sr Francis BAKRENN II 467 Knollys, kuruntularnn Kralie'yi yataklara drmek zere olduunu, kendisi onu sakinletirmezse her eyin daha da ktye gideceini syleyip syrlyordu. Yakn arkadalarna Kralie'nin yeryznde yalnz kalm, tek bana zavall bir kadn olduundan dem vuruyordu. Banda ne anne, ne baba, ne de gvenebilecei bir koruyucu vard. Robert'a gre, kendinden baka Elizabeth'i sevgiyle sarp sarmalayacak hi kimse yoktu. Robert haricen hatrn soranlaraysa, meydan okuyucu bir edayla bakp kinayeli bir slupla gayet iyi olduunu syleyerek geitiriyordu. Laetitia Knollys, Cecil'in dairesine girip nianl gen "bir kadnn vakar ifadesiyle masasnn nne oturdu. "Evet?" diye sordu Cecil. "Majesteleri, Sr Robert'tan Franszlarla bar grmeleri yapmasn istedi," diye bildirdi Laetitia. Cecil afallad. "Emin misiniz?" "Eminim nk benim yanmda syledi." Gen kadn ince omuzlarn silkti. "Ve Sr Robert da neler yapabileceine bakacan syledi. Geri Kralie'nin fikrini deitirip deitirmediini bilemem. Sabah syledi, oysa saat leni oktan geti. Fikrine iki saatten fazla sadk kaldn ne zaman grdk ki?" "Hangi koullar dahilinde peki?" diye sordu Cecil, Laetitia'nn kstah tavrn grmezden gelerek. "Calais'i geri verirlerse skoya topraklarna sahip olma-lan kouluyla ve sonrasnda da Kralie askeri birliklerini geri ekecekmi." Cecil renk vermemek iin dudaklarm smyordu. "Bundan hi holanmayacanz dndm," diye glmsedi Laetitia. "Alt taraf bir ehir karlnda koca bir l468 Philippa Gregory

kenin topraklar. Bazen akln yitirmi gibi davranyor. Alayp bararak Sr Robert'tan lkesini kurtarmasn istiyor." Aman Tanrm, hem de senin gibi duyduklarn yedi dvele anlatacak, enesi dk bir gen kzn nnde! "Robert ne cevap verdi?" "Her zamanki gibi: Kralie'yi koruyacan, yannda olduunu, korkmamas gerektiini, her eyi halledeceini..." "zel bir ey iin sz vermedi mi? Hzl bir cevab da m olmad?" Laetitia tekrar glmsedi. "Ne kadar kurnaz olduunu bilirsiniz, ksa srede Majesteleri'nin fikrinin deieceinin farknda." "Gelip bana syleyerek en dorusunu yaptnz." Cecil para dolu ekmecesine uzanp, parmaklaryla yoklayarak dierlerinden daha yklce bir kese karp Laetitia*ya uzatt. "Yeni bir kostm size ok yakacaktr." "Teekkr ederim. Sarayn en k giyinen kadn olmak ok pahalya patlyor." "Kralie size eski elbiselerinden vermiyor mu?" diye sordu Cecil birden merak ederek, Laetitia da ona srtt. "Mukayese edilmeyi gze alabileceini dnyor olamazsnz!" dedi hnzrca. "Sr Ro-bert'sz yaamay gze alamazken baka bir kadna gz ucuyla bakmasna tahamml edebilir mi? Geri onun yerinde olsam ben de kyafetlerimi benim stmde grmek istemezdim." Cecil, casuslarn toplam, gizli bir toplant yapyordu. Kralie hakknda kan dedikodular alm ban gidiyordu; BAKRENN II 469 lkenin yars Elizabeth'in, Dudley'yle oktan evlendiini dnyor, bir dier yars ise Majesteleri'nin onurunun ayaklar altna alndn savunuyordu; dedikodular adeta bir rmcek a gibi yaylyordu, ince ve salamd ve her an kurbannn gelip stne yapmasn bekliyordu. Cecil, yzlerce insann Robert' lmne gndermeye, baklamaya yemin ettiini, binlerce insannsa son nefesini verirken kln dahi kprdatmayacan sylyordu. Tanrm, umarm tez elden biri yeminini yerine getirir de bu kbus son bulur, diye kendi kendine fsldad Cecil. Saray erafnn yars hazr bulunurken Cecil, Robert'la ba baa yemek yiyen Kralie'yi izliyordu. Robert'n elleri masa al-tndanvKralie'nin dizinde, gzleri gzlerinde sanki ieride hi kimse yokmu gibi fsldayorlard. Ancak Cecil bile, yannda Robert olmazsa Elizabeth'in lkeyi ynetemeyeceinia farkndayd. Hayatnn bu noktasnda -bu kadar gen olup da evresinde lm kol gezerken-bir dosta, bir yakna ihtiyac vard. Cecil, gece gndz Elizabeth'in yanndu olmaya gnll de olsa, onun kalbi ve ruhuyla kendisine destek olacak bir dert ortana ihtiyac vard. Ancak Robert gibi budala bir k Elizabeth'in gven aln giderebilir, ancak toplumun gz nnde karsn inkr eden bir adam Kralie'nin doyumsuzluuna denk gelebilirdi. "Sr Robert." Cecil, Dudley yemek sonunda platformdan inerken ona selam verdi. "Mzisyenlerin yanna gidiyorum, Kralie kendisi iin yaptm besteyi dinlemek istedi." Robert'n, yolundan alkonulmak istemedii her halinden belliydi. "O halde sizi fazla tutmayaym," dedi Cecil. "Sadece bir ey merak ettim, Kralie size Fransa'yla bar imzalamak istediine dair bir ey syledi mi?" 470 Philippa Gregory Dudley glmsedi. "Byle bir eyin imknsz olduunu hepimiz biliyoruz," dedi. "Dilediince aklndan geenleri sylemesine msaade ediyorum, bu korkularn azaltyor ama sonra ona nedenleriyle izah ediyorum." "Bunu duyduuma sevindim." Cecil kibar bir slupla konuuyordu. zah ettin demek, yle mi? stelik hyanet ve ikili oynamaktan baka bir eye kafan almazken1. "Sr Robert, u anda Avrupa saraylarndaki elilerin bir listesini karyorum. Sava bittikten sonra yeni yzlere, taze kanlara ihtiyacmz olacan dndm. Fransa'ya gitmek ister misiniz? Sor Nicholas bir sre lkesinde istirahata ekilmek isterse, Paris'te gvenilir bir isme ihtiyacmz olacak." Cecil duraklad. "Franszlar'n yenilmesini salama hususunda birine ihtiyacmz olacak. Biri Fransa Kraliesi'nin dikkatini datp onu batan karmal, ona grevlerini unutturmak. Ben bu ii en iyi sizin yapabileceinizi dndm." Robert, Cecil'in mulak komplimann es geti. "Krali-e'yle grtnz m?"

Hayr, diye geirdi iinden Cecil. Ne cevap alacam gayet iyi biliyorum. Seni gznn nnden ayrmak istemeyecektir. Ama ie seni ikna etmekle balarsam, sen de Elizabeth 'i ikna edebilirsin. Hem senin gibi yakkl bir serseri sko Kraliesi Mary'yle flrt edip bize ajanlk yapabilir. Cecil aklndan geenleri dile dkmek yerine, "Henz deil, nce sizin ne dndnz renmek istedim," dedi. Sz Robert en albenili gln akt. "Sanrm mmkn deil, Sr William," dedi. "Aramzda kalsn ama seneye bugnlerde kuvvetle muhtemel kraliyette baka bir pozisyonda olacam." "Ah, yle mi?" dedi Cecil. Ne demek istedi imdi bu adam? diye de aklndan hzl hzl geiriyordu. Benim emekliliimBAKRENN II 471 den sz ediyor olamaz. Yoksa Kralie ona rlanda'y m vaat etti? Aman Tanrm, Kralie bu adam kuzeye gnderemez, gndermemeli! Sr Robert, Cecil'in yznn allak bullak olduunu grnce keyifle glmsedi. "Sanrm beni olduka nemli bir mevkide greceksiniz," dedi sessizce. "Belki de bu topraklarn en nemli adam, anladnz m, Sr William? Eer imdi bana dostluk gsterirseniz, yarn ben de sizden dostluumu esirgemem! Beni iyice anladnz m?" Yer sanki dengesini kaybettiini hisseden Cecil'in ayaklarnn altndan kayyordu. Sonunda, Robert'n ne kastettiini anlad. "Sizinle evleneceini mi dnyorsunuz?" diye fsldad. Akndan emin bir adamn edasyla glmsedi Robert. "Kesinlikle. Tabii biri nce davranp beni ldrmezse." Cecil, gen adamn" koluna dokunarak onu durdurdu. "Bir dakika, ona evlenme teklif ettiniz ve o da kabul m etti?" Sakin olmalym, Elizabeth evlenmeye asla raz olmaz, zaten bunu kendisi de sylyor. O asla sz vermez, verse bile tutmaz! "Teklif Kralie'den geldi ve aramzda anlatk. Kraliyetin sorumluluunu tek bana gsleyemeyecek ve biz birbirimizi seviyoruz." Bir an iin Robert'n yzndeki Dudley soyuna zg o hrs alevini yitirdi. "Onu gerekten sevdiimi siz de biliyorsunuz ama ne kadar sevdiimi tahmin bile edemezsiniz". Onu mutlu edeceim, hayatm onun mutluluuna adamaya hazrm..." Ama bu duygusal bir mesele deil ki, diye dnd Cecil sersefil olarak. O bir st kuzusu deil, sen de bir oban! Ak evlilii yapmak iin zgr bile deilsin. O, ngiltere Kra-"esi; sense evli bir erkeksin. Eer byle pider^p Elizabeth 472 Philippa Gregory srgnde bir kralie olacak, seninse kafan uurulacak! D-ndansa yle dedi, "Resmen anlatnz m?" "Bize ancak lm mani olabilir," diye glmsedi Robert. "Atla gezintiye kmak ister misin?" Lizzie Oddingsell, Amy'yi dar karabilmek iin her yolu deniyordu. "Nehir boyunda aan nergisleri grmelisiniz, darda harika bir hava var. Neden biraz hava alp nergis toplamyoruz?" "Yorgunum Lizzie." Amy yar baygn bir halde konuuyordu. v' "Gnlerdir kapdan dar admnz atmadnz," dedi Lizzie. Amy glkle glmsedi. "Biliyorum, ok skc bir misafirim." "Konu o deil. Aabeyim salnzdan endie ediyor. Aile doktorumuzu armamz ister misiniz?" Amy incecik elini arkadana uzatt. "Neden bu halde olduumu biliyorsun, tedavisi olmadn da. Saraydan haber aldn m hi?" Lizzie Oddingsell'in mahcup baklar her eyi anlatyordu . "Kralie Aridkle evlenmeyecek mi? Birlikteler miymi hl?" "Amy, bunu sylemek ok zor ama herkes evliliklerine kesin gzyle bakyor. Alice'in sk sk saraya giden kuzeni emin. Eer seni boanmaya zorlarsa ne yapacan dnmende fayda var sanrm." Amy ses karmaynca Bayan Oddingsell de daha fazla konuup onu krmay gze alamad. "Peder Wilson'la konuacam," diye karar ald Amy. BAKRENN II 473 "Evet yle yap!" Amy'yi saknmaya almann manevi ykn bir bakasyla paylaacak olmak, Lizzie'yi bir para rahatlatt. "artmam ister misin?"

"Kiliseye yryerek kendim gideceim," diye karar verdi Amy. "Yarn sabah gider pederi grrm." <& Kilisenin avlusu, Hydelar'n evinin arkasnda kalyordu. Bol rzgr alan iki yari nergislerle evrili patikadan yoku aa inen Amy kendini kilisenin bahe kapsnda buldu. Kapy ap kilise binasna yneldi. Mihrabn nnde diz km oturan Peder Wilson, kapnn aldn duyunca ayaa kalkp koridora yneldi ve gelenin Amy olduunu grmt. "Leydi Dudley." "Peder, gnah karp tlerinizi almaya ihtiyacm var." "Sizi dinleme hakkna haiz deilim," dedi papaz. "Dorudan Tanr'ya duanz etmelisiniz." Amy, bo gzlerle etrafn kolaan etti. Olduka pahalya mal olan gzelim vitray camlar indirilmi, armh ortadan kaldrlmt. "Buraya ne oldu byle?" diye fsldad Amy. "Vitraylar indirdiler, mumlan ve armh da kaldrdlar." "Ama neden?" Peder omuz silkti. "Papa'nn bunlarla insan ruhunu ele geirdiini dnyorlarm." "O halde burada konuabilir miyiz?" Amy uzun banklardan birini iaret etti. <>' "Tanr bizi her yerde olduu gibi burada da duyacaktr," diye gvence verdi papaz Amy'ye. "Diz kp ondan yardm dileyelim." 1! 474 Philippa Gregory Ban ellerinin arasna alan Peder, bir sre huu iinde kendi kendine dua etti. Bu zavall kadn teskin edebilecek szlerin arabuk aklna gelmesini diliyordu. Hzla yaylan dedikodular, Peder Wilson'in da kulana geldii iin aslnda elinden bir ey gelmeyeceinin farkndayd. Amy terkedilmiti... Ama Tanr merhametini bu zavall kadndan esirgemezdi. Amy de diz kp ellerini yzne kapad ve sonra parmaklarnn arasndan bakarak konumaya balad. "Kocam Sr Robert, Kralie'yle evlenmek istiyor," dedi yumuak bir sesle; "Bunun Krlie'nin istei olduunu sylyor. Artk ngiltere'nin Papa's olduu iin beni boanmaya zorlama hakkna sahipmi." Peder ban sallad. "Peki sen ne dedin, kzm?" Amy derin bir i geirdi. "fke ve kskanlk girdabnda gnah iledim," dedi. "Alak ve aalk bir kadn gibi davrandm, imdiyse sylediklerim ve yaptklarmdan utanyorum." "Tanr seni affedecektir," dedi papaz nazike. "Byk aclar ektiine eminim, kzm." Amy gzlerini ap hznl gzlerini Peder'e evirdi. "yle ac ekiyorum ki, bazen leceimi sanyorum," diye anlatt Amy sakince. "Sabah akam beni bu acdan kurtarp yanna almas iin Tanr'ya dua ediyorum." "Ecelin geldii zaman," diye dzeltti Peder. "Hayr, hemen olsun," dedi Amy. "Her gn ama her gn ayn acy ekmeye gcm yok, Peder! Her sabah gzlerimi amadan nce belki gece son nefesimi vermiimdir midiyle uyanyorum. Ama maalesef her sabah ayn gn n gryorum. Ve biliyorum ki altndan kalkmam gereken yeni bir gn balyor." BAKRENN II 475 "lmle ilgili dncelerini bir kenara brakmalsn," dedi papaz kararl bir ses tonuyla. Amy beklenmedik bir ekilde glmsedi. "Peder, benim iin tek kurtulu yolu bu!" Peder, daha nce de hissettii gibi, bylesi bir ikilem yaayan bir kadna yardm edemeyeceini hissetti. "Senin snan ve kurtuluun Tanr'dan bakas olamaz," dedi her zamanki beylik laflarndan birine snarak. Amy pek ikna olmasa da ban sallad. "Boanmaya raz olmal mym?" diye sordu papaza bir kez daha. "Raz olursam kocam Kralie'yle evlenmek iin zgr kalacak. Skandal zamanla hafzalardan silinecek, lkeye bar havas hkim olacak ve ben de unutulup gideceim." "Hayr," dedi papaz kararllkla. Peder kendine hkim olamad, bu halen gizlice hizmet ettii kiliseye byk bir ayp olurdu. "Sizi Tanr bir araya getirdi, hi kimse seni kocandan ayramaz, ne bizzat kocan, ne de Kralie. Majesteleri Papalk'a soyunamaz." "O zaman sonsuza dek bu ikenceyi ekerek yaayacam, hl onun kars olup sevgisinden mahrum kalarak." Bir an duraksayan Peder dnmeden, "Evet," dedi. "Nefret ve dmanln kazansam bile mi?" "Evet."

"Peder, ngiltere Kraliesi'nden sz ediyoruz, bana neler yapabileceini tahmin ediyor musunuz?" "Tanr seni koruyacak ve esirgeyecek," dedi papaz da kendi bile hissetmedii bir gven iinde. Kralie, Cecil'i Whitehall'daki zel odasna ard. Kat Ashley pencere nnde oturuyor, Robert, Krlie'nin al476 Philippa Gregory ma masasnn arkasnda duruyor, birka nedime de mine banda laflyordu. Cecil, Kralie'nin yanna gitmeden odada bulunan dierlerini kibarca selamlad. "Majesteleri?" dedi yorgunca. "Cecil, sonunda bir karar verdim. Bar grmelerini balatmak istiyorum," diyiverdi Elizabeth bir rpda. Cecil'in gz hemen arkada duran Robert'a kaydysa da gen adam glmsemenin dnda tepki vermedi. "Fransa elisi bar iin zel bir delege gndereceklerini syledi," dedi Kralie. "Msy Randan'la grp mnasip bir uzlama yolu bulman istiyorum." "Majesteleri..." "skoya'da uzun sre savaamayz, Leith Kalesi fethedilmesi g bir kale, sko Lordlar' ise sresiz bir kuatmann altndan kalkamaz." "Majesteleri..." "Tek midimiz Mary Guise'n bir an nce lmesi, salnn pek de iyi olmad syleniyor. Her neyse, geri ayn eyler benim iin( de syleniyor! Bu sava yznden btn metanetimi yitirdiim konuuluyor, haksz da saylmazlar." Cecil, Elizabethan sesinde o aina isterik tonu yakalaynca bir adm geri ekildi. "Tanr akna, bar imzalamamz gerekiyor! Savan altndan kalkamayz ama yenilginin altndan hi kalkamayz," diye yakard Elizabeth. "Eer yle diyorsanz elbette Msy Randan'la grrm," dedi Cecil, Elizabethan iini rahatlatrcasna. "Bar iin baz koullar belirleyip size de sunarm. Msy gelir gelmez de kendisiyle paylarsnz." Elizabeth'in heyecandan nefesi kesilecek gibiydi. "Evet, bir yandan da mmkn olan en ksa srede bir atekes ayarla." BAKRENN II 477 "Atekes iin bir eit zafer kazanmalyz; aksi takdirde korkup kaak gretiimizi dnrler," dedi Cecil. "Hem korktuumuzu anlarlarsa stmze gelirler. Biz barn artlarn istiare ederken kuatmay da srdrrsek.onlarla konuabilirim ama kuatma devam etmeli, donanmamz da blokajn korumal." "Hayr! Askerlerimi geri getir!" "O zaman hibir ey baarmam olacaz," diye belirtti Cecil. "O zaman da ne isterlerse yapabilecekleri iin, anlamaya yanamazlar." Elizabeth koltuundan kalkp odann iinde volta atmaya balad. Peinden giden Robert, Kralie'nin beline sarlarak onu tekrar koltuuna oturttu. Bir yandan da gz ucuyla Cecll'i izliyordu. "Majesteleri ngiltere'nin gelecei iin endie duyuyor," dedi Robert yavaa. "Hepimiz ayn endieyi tayoruz ama kuatmay kaldVa.-mayz." Cecil, Robert'a cevap vermekte gecikmedi. "Eer Franszlarla gryor olsaydnz, eminim Kralie! kuatmay srdrmeyi kabul ederdi," dedi Robert da. "art-: " lan tartabilmeniz iin elinizin gl olmas gerektiini kukusuz Majesteleri de anlayacaktr. Franszlar ciddi olduumuzu grmeliler." Evet, diye dnd Cecil. Peki ama sen tm bunlarn neresinde duruyorsun? Onu yattrdn aikr, Tanr'ya kr iimizden biri bunu becerebiliyor. Geri bu kiinin sen olmamas iin bir servet feda etmeye raz gelirdim. Ama ya sen hangi oyunun izini sryorsun? Bu ite bir Dudley kar var ama ne? "Grmelerin sratle yol almas kouluyla," dedi Kralie. "Daha fazla byle gitmesine msaade edemem. Askerlerimiz gz gre gre Leith Kalesi nnde telef oluyor." 478 Philippa Gregory "Eer siz bizzat Newcastle'a gitseniz," diye nerdi Sr Robert, Cecil'e. "Hatta yannza Fransz delegesini de alabilirdiniz. Norfolk'un kararghnda grmeleri srdrseydi-niz o zaman her ey tamamen kontrol altnda olurdu."

"Ve tabii hl burnunu sokmaya alan spanya elisinden de epey uzakta olurdum," diye fikre katld Cecil. "Ama skoya'ya da fazlasyla yakn olurdunuz. Bylece emirleri Kralie'nin vekilinden alm olurlard," diye ekledi Dudley. Ve bylece Kralie'nin yaknnda danabilecei bir Cecil olmazd, diye tamamlad Cecil iinden. Aman Tanrm! Tm bunlar yetmiyormu gibi, birde beni Newcastle'a gndermeye alyor. nce amcasn skoya snr kumandan ilan edip ate hattna gnderdi, imdi de sra bana geldi. Ben uzaktayken ne yapmay planlyor? Ayam kaydrmak? Yerime gemek? Kraliyet danma meclisine girip boanmas ynnde oy kullanabilmek? Beni ldrtmek? Cecil dndan, "Bunu yapabilirim ama nce Majestele-ri'nin taahhdne ihtiyacm var," dedi. Elizabeth, Cecil'e bakyordu. Yal adam, karsnda duran gen Kralie'yi daha nce hi b halde grmediini dnd. Gen bir kzken lmle burun buruna geldiinde bile bu kadar bedbin grnmyordu. "Ah, Cecil, istediin nedir?" "Sizden fersah fersah uzaktayken gemii yllara dayanan dostluumuza sadk kalacanza dair sz vermenizi," dedi Cecil istifini bozmadan. ''Ve ben yokken asla nemli bir karar almayacak, bir ittifaka girmeyecek," Cecil bunlar derken Dudley'ye bakamyordu, "hibir anlamaya imza atmayacaksnz." Elizabeth, en azndan, kendisini hedef alan suikast giriimlerinden habersizdi. Drste ve sratle yant verdi. "ElBAKKENN AII 479 bette. Ve sen de bar ilan etmek iin elinden geleni yapacaksn, yle deil mi?" Cecil, Kralie'yi saygyla selamlad. "Siz ve ngtere iin elimden gelenin fazlasn yapacam." Elizabeth, pmesi iin elini Cecil'e uzatt. "Tanr Majeste-leri'ne huzur versin. Sarayda nasl hizmetinizde olduysam Newcastle'da da yle olacak. Siz de bana ltfen sadk kaln." Cecil'in atlar, askeri birlii, uaklar ve muhafzlar saray kapsnn nnde yola kmaya hazr bekliyordu. Kralie ve saray eraf da Cecil'i uurlamak zere aa indi. Sanki Elizabeth, Cecil'e ve dierlerine bu yolculuun Cecil'in yolundan ekilmesi iin deil, lke iin ok nemli bir grevle gittiini ispat etmek, onu ne kadar zleyeceini gstermek istiyordu. Cecil ta basamakta, Kralie'nin nnde diz kt. "Gitmeden nce sizinle konumak istiyorum," dedi ksk sesle. "Dn akam sizi grmeye geldim ama istirahat ettiinizi sylediler." "Yorgundum," dedi Kralie kaamak bir ekilde. "Para baslmasyla ilgiliydi konu ve ok nemliydi." Elizabeth'in iaretiyle Cecil ayaa kalkp kolunu Krali-e'ye uzatt. Ta basamaklardan kol kola inip konutuklarn kimsenin duyamayaca bir keye ekildiler. "Para deerimizi yeniden saptamalyz," dedi Cecil sessizce, "Ama bunu mutlak gizlilikle yapmalyz. Aksi takdirde lkedeki herkes elindeki paray lke dna karmaya alr." "Bunun altndan kalkabileceimizi sanmyorum," diye karlk verdi Elizabeth. 480 Philippa Gregory "Asl bu deiiklii yapmazsak douraca sonularn altndan kalkamayz," dedi Cecil. "Derhal harekete gemeliyiz, hem altn dn almann bir yolunu da buldum. Bir gecede yeni para basacaz ve ertesi gn eski paralar toplatp tartarak yenileriyle deitireceiz." Elizabeth nce anlamad. "Ama kple paras olduunu zannedenler bir anda hi de o kadar zengin olmadklarn anlayacak." "Evet," diye devam etti Cecil. "Hazinesi olanlarn houna gitmeyecektir ama halk bundan rahatsz olmaz. Zenginlerden atlak ssler kacak ama dar gelirliler bizi sevecek. Zaten zenginlerin byk bir ksm da varln ticarete borlu. Onlar da yeni parayla ticaret yaparak kendilerini ksa srede toparlar. Fazla tantana yapacaklarn sanmam." "Ya kraliyet hazinesi? O ne olacak?" diye sordu Kralie, birden suyunu eken servetini dnp panikledi. "Meclis yelerinden Armagil Waad o konuyla bizzat ilgileniyor," dedi Cecil. "Tahta ktnzdan beri ngiliz parasn tahvil ediyorsunuz, ok yaknda da paramz hak ettii itibarna kavuacak ve saltanatnz yzyllar boyu ngiltere'nin altn a olarak anlacak." Cecil'in tam tahmin ettii gibi Elizabeth glmseyerek karlk verdi.

"Ama bunu mutlak bir sr olarak korumanz gerektiini unutmayn," dedi Cecil. "Eer tek bir kiiye bile anlatrsanz," -ve ikimiz de kimden bahsettiimi biliyoruz- "para hakknda ileri geri konuur, bu da herkesin onu takip etmesine yol aar. Sadece arkadalar deil, rakipleri bile ne yaptn merak ederek konumaya balar. Ya bunu bir sr olarak saklarz ya da bir uval inciri berbat ederiz." Elizabeth uslu bir ocuk misali ban sallad. BAKRENN II 481 "Eer ona anlatrsanz bizzat siz zararl karsnz." Elizabeth, merdivenlerde duran Robert'a bakmak yerine, phe ekmemek iin gzlerini Cecil'den ayrmyordu. "Byle bir srr saklayabilir misiniz?" diye sordu Cecil. Elizabeth'in gzlerinde Boleynler'in ticari zeksna zg o lt dolat. "Ah, yapma Cecil, bu srr saklayabileceimi herkesten iyi biliyorsun." Cecil, Majesteleri'ni selamlayp elini ptkten sonra anna bindi. "Ne zaman yapacaz?" diye sordu Elizabeth. "Eyllde," dedi Cecil de. "Bu yl bitmeden. Dua edin de barla dneyim, Majesteleri." %2 1560 Cecil ve kafilesinin Londra'dan Newcastle'a ulamas bir hafta srd, Great North Road'dan geen yolun byk bir ksmn lk erken yaz havasnda katettiler. Cecil henz yars tamamlanm Burghley'deki ihtiaml evinde bir gece kald. Kars Mildred kocasn her zamanki scakkanl tavryla karlad, iki ocuunun sal ve keyfi de yerindeydi. "Elimizde ok para var m?" Akam yemeinden sonra karsna sordu Cecil. "Hayr," dedi Mildred. "Kralie tahta knca elimizde bozuk para tutmamamz tembihlemitin ve o gnden beri de durumun daha da ktye gittii belli oluyor. Ben de mmkn mertebe elimde az bozuk para tutmaya altm. Mmkn olduunca takas ya da rehin verme yntemini kullanyorum." "Gzel," dedi Cecil, daha fazla detay vermemesi gerektiinin farkndayd. Mildred ehirden uzakta yaasa da karsnn her eyi bilmesine gerek yoktu. Akrabalar lkenin en byk Protestan ailesiydi. Protestan Cheke Slalesi entelektel bir aile olduu iin en ufak bir bilgi krnts, fikirler ve dini inanlar bile evden eve dolanrd. BAKRENN II 483 "Burada her ey yolunda m?" diye sordu Cecil. "Ben fazla kalamayacam, ama gelmiken inaatla da ilgilenmek istiyorum." "Hemen skoya'ya gemesen kraliyetin nezdindeki yerin tehlikeye mi girer?" diye sordu Mildred kurnazca. "Evet," dedi Cecil. "ok kritik bir grevim var, kana-m." "Kazanacak myz bari?" diye sordu Mildred dobra dobra. Cecil cevap vermeden nce duraklad. "Kesin konuabil-meyi isterdim," dedi. "Ama maalesef ok sayda oyuncu var ve ben ellerindeki ktlar gremiyorum. Snrda gvenilir, iini bilen adamlarmz var. Lord Grey ve Thomas Howard bana gven telkin ediyor. Ne var ki, Protestan Lordlar kark bir grup ama bizim taahhdmz John Knox." "Tanr'nn adam yani," dedi Mildred keskin zeksn kullanarak. "Muhakkak ilahi bir ilhamla hareket ettii bir gerek," dedi Cecil hnzrca ve karsnn da gldn grd. "Franszlar' durdurmak zorundasn, yle deil mi?" "Evet, aksi takdirde yenileceiz," diye ona katld Cecil. "Bir mttefik bulacam." Mildred, kocasna bir kadeh arap doldurup laf daha fazla' uzatmad. "Burada olmana sevindim," diye yorum yapt. "Belki tm bunlar getikten sonra eve gelirsin..." ( "Belki," dedi Cecil. "Kralie'nin hizmetinde olmak ar bir yk." Ertesi sabah Cecil erkenden uyanp hazrland, grr aarrken yola kmaya hazrd. Kars Mildred de kocasin yolcu etmek iin kalkt. 484 Philippa Gregory "skoya'da kendine dikkat et." Yanaklanna sevgi dolu birer pck kondurdu kadn. "Protestan serserileri dnda Papa taraftarlar olduunu da biliyorum." S) Yolculuk hzl ve kolay geti, hazirann ilk haftas Newcastle's vardlar. Thomas Howard, Cecil'i neeli ve kendinden emin bir edayla karlad. Snr kalelerine gveniyor, arpma kazanmadan bar grmelerine balamann anlamsz-olduuna inanyordu.

"Burada bir ordumuz var," diye yaknd Cecil'e. "Tek derdimiz bar salamak olsayd burada ordunun ii ne?" Howard, Cecil'e yaknyordu. "Kralie, Leith Kalesi'nin asla dmeyeceini dnyor," dedi Cecil kurnazca. "Bu savatan Fransa'nn galip kacana inandrm kendini." "Onlar yenebiliriz!" diye heyecanland Howard. "nce galip gelip sonra bar grmelerini balatabiliriz. Neden onlar bizden bar dilenmesin?" Cecil, Fransz delegesi Msy Randanla masaya oturup bar artlarn enine boyuna grmeye koyuldu. Uzun sren grmeler esnasnda, bir kere Thomas Howard Cecil'i kenara ekip Fransz delegasyonunun ayak altnda dolamasndan rahatsz olduunu dile getirdi. "Cecil, beraberindeki szde delegelerin yardan fazlas mhendis," dedi. "Tertibatmz ve kale surlarmz incelemelerini istemiyorum. Ne burada, ne Edinburgh'da. Eer dizginleri ellerine verirseniz burada yaptm her eyi grecekler. Dier yars ise zaten casus. Edinburgh ve Leith'e gi' dip gelirken ulaklarla buluup btn grdklerini dorudan BAKRENN II 485 Fransa'ya iletecekler. Randan kendi szn vererek uzlamak zorunda, her gn atna atlayp drt nala Leith'teki saltanat vekiiline gidip gelemez, Tanr bilir neler gryor, kimlerle konuuyordur." Ancak Msy Randan sabit fikirli ve inat bir adamd. Mary Guise'in bizzat kendisinden talimat almadan ne bir neri getirebiliyor, ne de ngilizler'in sunduu nerilere tepki verebiliyordu. Edinburgh'a gitmek zorundayd ve Leith Kalesi'nin kuatma emberini dlmeliydi. "Belki de ona bir harita izmelisin." Thomas Howard rahatszlkla sordu. "Efendisini grmesi gerekiyor. nerilerimizi Majesteleri'yle paylamal." "Kendi efendisini grmek zorunda," dedi Cecil mantkl bir yorum yaparak. "Teklifimizi ona gtrmeli." "Tamam da zaten bizim iin en byk tehlike," diye duyurdu Thomas Howard. "Msy de Kralie'nin szcs olmaktan ileri gidemiyor. Kralie byk bir politikac. Franszlarla grmemize engel olmak iin sonsuza dek o kaleye kapal kalmaya bile raz olur. Randan'n Kralie'yle - .. rmesine gz yumarsak, her seferinde ayr bir talimat verecektir. nce kabul edecek, sonra vazgeecektir. Eminim aklndan geen, sonbahara kadar bizi oyalayp sonra da hava muhalefeti yznden telef olmamz izlemek!" "Gerekten byle mi dnyorsunuz?" Cecil, Howard'in yorumunu endieyle karlad. "Evet, eminim. skolar yava yava dalmaya balad bile. Bizse her gn hastalktan askerlerimizi kaybediyoruz. Havalar snnca veba kapmza dayanacaktr, souklar gelinceyse ne olaca belli. Derhal harekete gemeliyiz, Cecil, szde bar yanls tavrlaryla bizi oyalamalarna izin veremeyiz." 486 Philippa Gregory "Nasl harekete geeceiz?" "Kuatma stnden. Neye mal olacann bir nemi yok, onlar artp anlamaya mecbur etmeliyiz." Cecil ban sallamakla yetindi. Evet ama kuatma plann grdm. Bir mucize, ilahi bir cesaret ve titizlikle kumanda edilen akl banda bir orduya ihtiyacmz var. Oysa ngiltere bunlarn hibirine sahip deil, kenarndan bile gemiyoruz. Fakat hakl olduun bir konu var: Mary Guise, Le-ith Kalesi'nde oturup aada olan biteni seyrederken biraz daha beklersek ordumuz kendiliinden mahvolabilir. Fransa, sko topraklarn igal edip kuzey snrmza dayanabilir. Haklsn, Fransa'y anlama imzalamaya zorlamaktan baka seeneimiz yok! S) Elizabeth'in doru dzgn giyinip sslenmeye bile takati yoktu. Robert odasna kabul edildiinde Kralie geceliinin stne sabahln giymi, sa arkasnda gevek bir rgyle rlmt. Kat Ashley, Kralie'nin itibarnn daimi muhafz olarak, Robert' tek kelime etmeden ieri ald. Elizabeth'in eski dostu ve ayn zamanda danman Thomas Parry de odadayd. Pencere nne oturan Elizabeth.^Robert'a da yanna oturmasn iaret etti. "Hasta msn, akm?" Robert tedirgin grnyordu. Gzleri o kadar glgeliydi ki, adeta karlamada yenilmi bir sporcu gibi duruyordu. "Sadece yorgunum," dedi Elizabeth. Dudaklar bile solgundu. "unu iin, Majesteleri," dedi Kat Ashley ve elinde tuttuu scak orba ksesini Kralie'ye uzatt.

BAKRENN II 487 "Cedi'den haber var m?" "Henz yok. Korkarm ki, yeniden kaleye saldracaklar. Lord Grey kendine ok gveniyor, amcam da hrsndan akln yitirmi gibi. Cecil'den hazr Msy Randan kuzeydeyken bir atekes imzalamaya sz vermesini istedim ama o geri ekilmemizin doru olmayacan syledi..." derken sustu Kat Ashley, endieden boaz dmleniyordu. "Cecil hakl," dedi Thomas Parry sessizce. Robert, Kralie'nin elini skca kavrad. "Hadi Elizabeth, orban soutmadan i!" "Daha da kts var." Elizabeth orbasndan isteksizce bir yudum ald. "Hi paramz kalmad. Ordumuz bir hafta daha kuatmay srdrrse altndan kalkamayz. Ya sonra ne olacak? Ordumuz bize kar ayaklanrsa ite o zaman her ey 'mahvolur. Ya be parasz kendi balarna evlerine dnmeye kalkarlarsa, en utaki kyden Londra'ya kadar her yeri yamalarlar. Tabii meydan bo bulacak Franszlar'a deinmiyorum bile." Elizabeth duraksad. "Ah, Robert her ey bir anda nasl da byle raydan kt? Bana emanet her eyi mahvettim. Baba bir kardeim Mary bile lkeyi benden iyi ynetmiti." "it!" Robert, Kralie'nin elini ellerinin arasna alp gsne bastrd. "Bunlarn hibiri doru deil. Eer para gerekirse ben bulurum, bor alabileceimiz insanlar var. Sana sz veriyorum, bu meseleyi ben zeceim. Birlikleri beslemeye devam edeceiz, Howard ve Grey de kazanma ans yokken saldrya geemeyecek. Eer istersen kuzeye gidip neler olup bittiine bakabilirim." Elizabeth bir anda Robert'n elini kavrad. "Beni yalnz brakma," dedi. "Sen yanmda olmazsan dayanamam. Beni yalnz brakma, Robert, ben sensiz yaayamam." 488 Philippa Gregory "Akm," dedi Robert yumuaka, "emrine amade olduumu biliyorsun. Kal dersen kalrm, git dersen giderim. Ama gitsem de kalsam da seni sonsuza dek seveceim." Elizabeth ban nnde duran orba ksesinden kaldrp Robert'a glmsedi. "Bak byle daha iyi," dedi Robert. "imdi hemen gidip k elbiselerinden birini giyiyorsun, sonra da birlikte at binmeye kyoruz." Elizabeth bayla itirazn dile getirdi. "At binemem, ellerim ok acyor." Ellerini gstermek iin Robert'a uzatt. Trnak etleri imi, kan revan iindeydi, parmak boumlar imiti, tombul tombuldu. Robert nce yara bere iindeki ellere, sonra da gz ucuyla Kat Ashley'ye bakt. "Dinlenmesi gerekiyor," dedi Kat. "Kendini bu kadar zmesi doru deil, baksanza kendi kendine zarar vermeye balad." "Pekl sevgilim, nce ellerini yka, sonra da merhem sr o halde," dedi Robert, aknln saklamaya alyordu. "Ama sonra stn deitirip yanma gel, birlikte mine banda oturup sohbet edelim. Ben sana atlarmdan bahsederken belki mzik de dinleriz." Elizabeth, kendisine eker vaat edilen kk bir kz ocuu edasyla glmsedi. "Tamam," dedi. "Eer skoya'dan bir haber gelirse..." Robert elini havaya kaldrd. "skoya hakknda bir kelime daha duymak istemiyorum. Eer bir haber gelirse, hemen bize ulatrrlar zaten. Sabrla beklemeyi renmemiz gerekiyor. Haydi Elizabeth, beklemek nedir, en iyi sen bilirsin. Tahta oturmay dirayetle beklediin gibi cepheden gelecek haberleri de yle beklemelisin. Sen u dnyada, beklemesini bilen en zarif kadnsn." BAKRENN II 489 Elizabeth kkrdayarak karlk verirken yzne bir para renk geldi. "Bakn bu doru." Thomas Parry araya girdi. "Kk bir kzken bile istifini bozmadan srasnn gelmesini beklemeyi bilirdi." "Gzel," dedi Dudley, "imdi hemen gidip giyin ve ltfen abuk ol." Elizabeth, Robert sanki kocasym gibi, sanki kendisi n-. giltere Kraliesi deilmi gibi bir sylediini ikiletmeden yerine getiriyordu. Robert' selamlayan Laetitia Knollys hari, tm nedimeler gzleri yerde, Kralie'nin pei sra oday terk "etti. Laetitia Knollys, yanndan geerken Robert'a bir reverans akt, derin bir reveranst bu, kral olmaya hazrlanan bir erkee yaplacak bir reveranst. Laetitia, Lord Robert hakkndaki ayrntlar hi karmyordu. Newcastle 7 9iazimn 1560 1. Cinayet lke idaresinin tercih etmedii bir aratr, ama baz durumlarda ele alnmasnda mahsur yoktur.

2. rnein bir adamn ldrlmesi, binlercesinin hayatn kurtaracaksa.. 3- ''Bir dmann lm birden ok dostun lehine olabilir. 4. z konusu bir kral ya da kralie ise, kaza ss verilmi bir cinayet, o kral ya da kralienin tebaasn da isyana srkleyebilecek bir yenilgiden daha iyidir. 5. VCald ki hem yan alm, hem de sal pek iyiye gitmiyor. lm onun iin bir kurtulu olabilir. \ 6 ize bu meseleyi kimseyle konumamanz neririm -Mektubuma ceoap vermenize de gerek yok 490 Philippa Gregory Cecil mektubu imzalamadan mhrleyip zel ulaklarndan birine verdi. Mektubun dorudan Kralie'nin eline teslim edilmesini istiyordu. Cevap beklemiyordu nk Elizabethan, fikirleri tutarsz da olsa, ordusunu geri dndrebil-mek uruna her yolu mubah sayacan biliyordu. Tm saray, hatta tm dnya skoya'dan gelecek haberleri drt gzle bekliyordu ve gene de haberler fazla bir ey ifa etmeyen ufak paralar halinde geliyordu. ounlukla gn gecikmeyle Elizabeth'e ulaan mektuplarnda Cecil, bar artlar ekillenir ekillenmez, Fransa eli-siyle birlikte Edinburgh'a gemeyi planladklarn yazyordu. Cecil, direktifleri Mary Guise'dan alan Msy Randanla eninde sonunda uzlamaya varacaklar ynnde umutlu olduunu da dile getirmeyi unutmuyordu. Elizabethan ordunun durumundan endie ettiini bildiini ama detayl bir raporu ancak Edinburgh'da Lord Grey'le grnce iletebileceim aktaryordu. Daha doyurucu bilgiler alabilmesi iin Elizabethan biraz daha beklemesi gerekecekti. Aslnda Elizabeth gibi herkes beklemek zorundayd. "Robert, tm bunlarn altndan yalnz bama kalkamyorum," diye fsldad Elizabeth na. "zntden eriyorum ve her gn biraz daha ktm hissediyorum." kili, Elizabeth'in babas, bykbabas ve Avrupa'nn nl hkmdarlarnn portrelerinin asl olduu uzun koridorda yryordu. Mary Guise'in portresi koridorun en gz alc yerinde duruyordu. Elizabeth kralla bu kadar bela getiren ve kendisine bu kadar tehlike arz eden bir kralienin BAKRENN AII 491 portresini byle iyi bir konumda tutarak Franszlar'n kafasn kartracan dnmt. "Yalnz bana kalkmak zorunda deilsin ki. Yannda ben varm." Elizabeth yrrken anszn durup Robert'n bileine yapt. "Yemin et? Beni asla brakmayacaksn, deil mi?" "Seni ne kadar sevdiimi biliyorsun, Elizabeth." Elizabeth zor<ki bir kahkaha savurdu. "Sevmek mi? Babam da kuzenimi ok seviyordu ama sonunda ne oldu? Kellesini uurdu. Thomas Seymour bana ak yeminleri ederken ben ona ne yaptm peki? Gz gre gre lme gitmesine izin verdim ve parmam bile kprdatmadm. Gelip hakknda ne dndm soranlara da lehine tek kelime dahi etmedim. Ona kar sevgime bile bile ihanet ettim. Robert bir ak yemininden fazlasna ihtiyacm var. Tatl szlere kanacak ya oktan getim." Robert hemen cevap vermedi. "Eer zgr olsaydm, seninle hemen bu dakika evlenirdim." "Ama deilsin ite!" diye bard Elizabeth. "Tekrar tekrar ayn konuya geliyoruz. Her seferinde beni sevdiini, be--nimle evlenmek istediini sylyorsun ama evlenemiyorsun. Ve ben yine yalnzm, bu gidile yalnz olmaya da devam edeceim; oysa benim artk yalnzla tahammlm kalmad." "Bekle." Robert'n kafasnda tilkiler dolanmaya balad. "Aslnda bir yolu var, sana akm ispat edebilirim. Szlene-biliriz. Yakn gelecekte szlenebiliriz." "Karndan boanr boanmaz aklanacak, balayc bir evlilik yemini." Elizabeth'in heyecandan soluu kesilecek gibiydi. 492 Philippa Gregory "Nikh yemini kadar balayc bir yemin," diye altn izdi Robert. "Karlkl yemin edeceiz, sonra da ben boannca tek yapmamz gereken aklamak olacak." "Ve sen benim kocam olacak, yanmdan hi ayrlmayacak, beni asla brakmayacaksn," diye fsldad Elizabeth, elini Robert'nkine uzatt. Robert da hi tereddtsz elini alp skca tuttu. "Haydi vakit kaybetmeyelim," dedi Robert. "Hemen kilisene gidelim, yanmza da ahitlerimizi alalm ve bu ii bitirelim."

Bir arPiin Robert ok ileri gittiini, Elizabeth'in tedirgin olup vazgeebileceini dnd. Oysa Elizabeth aheste aheste sohbet eden ve Kralie'yle birlikte dolaan adama yan yan bakan saray erafna gz gezdirdikten sonra Kat'e seslendi. "Kat, ben skoya'daki birliklerimize dua etmeye gidiyorum. Gelmenize gerek yok, sadece Catherine ve Sr Francis'in bana elik etmesini istiyorum. Yalnz kalacam biraz." Nedimeler Kralie'ye reverans yapt, erkekler bayla selamladlar. Catherine ve Francis Knollys ifti ise Elizabeth'in peine takld. iftler kol kola kraliyet kilisesine giden, aydnlk ta basamaklar usul usul indi. erisi bo ve sessizdi, sadece bir gen bir delikanl mihrabn varaklarn parlatyordu. "Sen, dar k." Elizabeth'in tela gzden kaacak cinsten deildi. "Elizabeth?" Catherine aknd. Elizabeth, yznde gizleyemedii bir zevkle kuzenine dnd. "Nian trenimize ahitlik eder misiniz?" diye sordu. "Nian m?" Sr Francis, gayri ihtiyari Sr Robert'a dnerek r.ordu. BAKRENN II 493 "Evet, gelecekte olacak nian trenimiz. Aslnda daha ziyade sonradan aklanacak bir evlilik yemini," dedi Sr Robert. "Bu Kralie ve benim ortak arzumuz." "Peki ya karnz?" Sr Francis ksk sesle sordu. "Ona kar cmert davranacamdan kimsenin phesi olmasn," diye yantlad Robert. "Ama imdi bunu yapmak istiyoruz. ahitlik edecek misiniz, etmeyecek misiniz?" Catherine ve kocas birbirlerine soran gzlerle bakt. "Bu balayc bir yemin." dedi Catherine, pheli olduu sesinden belliydi'. Catherine kocasndan yardm bekliyordu. "Size ahitlik edeceiz," dedi Sr Francis, Catherine'in "cmlesini tamamladktan sonra Knollys ifti, yzlerini mihraba dnen Elizabeth ve Robert'n iki yannda yerini ald. Elizabeth'in Papa ii amdan ve hac, bir dzine mum nda parlyordu.- Elizabeth gzlerini hatan ayrmadan diz kt, Robert da onu takip etti. Yzn Robert'a dnd. "Bu yzkle evlilik yemini ediyorum," dedi. stnde Tudor gl mhr olan yz yzk parmandan karp Robert'a uzatt. Robert yz alp sere parmana takmaya alyordu. Yzk sanki Robert'n sere parma iin yaplm gibi kolayca girmiti. Robert da mektuplarn mhrlerken kulland, stnde Dudley ailesinin sembol ay olan baba yadigr yzn kard. "Bu yzkle evlilik yemini ediyorum," dedi. "Bugnden itibaren sonsuza dek senin kocan olacam." Elizabeth yz alp yzk parmana t. takt ve tam oturdu yzk. "Bugnden itibaren sonsuza dek senin karn olacam," diye fsldad. "Yatanda ve yannda hep neeli ve en olacam." 494 Philippa Gregory "Ve lm bizi ayrana dek yalnzca seni seveceim," diye yemin etti Robert da. "lm bizi ayrana dek," diye tekrar etti Elizabeth. Kralie'nin koyu kara gzleri doldu; uzanp Robert' dudaklarndan sevgiyle perken gzleri tat, ii iine smad sanki. Robert bu leden sonrann ansn sonsuza dek iinde yaatacakt. Elizabeth'in yumuak dudaklar ve yanaklarn slatan tuzlu gzyalar. O gece akam yemei len havasnda yendi ve yemekten sonra mzik eliinde dans edildi. Kralie uzun zaman aradan sonra ilk kez bu kadar neeliydi. Catherine ve Francis Knollys hari, hi kimse Kralie'nin neesini neye borlu olduunu bilmiyordu. Knollys ifti odalarna ekildikten sonra Elizabeth de tm en akrak haline ramen erken yatmak istediini syledi, kendini kkrdamaktan da alkoyamad. Saray eraf itaatkr bir tavrla ortadan kayboldu, nedimeler de Majesteleri'ne odasna dek elik etti. Her gece tekrarlanan ritel yeniden balad, kraliyet klc Kralie'nin ba-ucuna asld, gecelii stld, salar fraland ve yatmadan nce itii bir bardak scak bira hazrland. Kap vurulunca Elizabeth, Laetitia'ya amasn iaret etti. Kapda Cecil'in ua duruyordu. Elinde tuttuu mektubu tek kelime etmeden uzatt, Laetitia almaya davrannca da telala elini geri ekti. Laetitia da Elizabeth'in sabrnn tatn iaret edercesine onun gibi kalarn kaldrd. Elizabeth, mektubun dorudan kendisine verilmek zere gnderildiini anlaynca ayaa kalkt. Adam bayla selam verdi Kralie'ye.

BAKRENN II 495 "Mektubu getirmen ne kadar srd?" diye sordu Elizabeth. "Bu haber ne kadar eski?" " gn, Majesteleri," dedi adam bir daha ba selam vererek. "Atlarmz kuzey yolunda bekliyordu, Lordum mektubu ivedilikle teslim etmem gerektiini syleyince elimden geleni yaptm. Haberleri sizden daha hzl alan biri daha yoktur." "Teekkr ederim," diyerek Elizabeth adam gnderdi. Kapy adamn ardndan kapatan Laetitia, Elizabeth'in bana dikildi. "Sen geri ekil," dedi Kralie. Elizabeth mektubun mhrn karp alma masasna aarken Laetitia da geri ekildi. Kilitli ekmecesinde duran ifreyi karp mektubu deifre etmeye koyuldu. Mektubun dilini zdke yz aydnland, sonra da sandalyesinin arkasna yaslanarak Fransa'nn skoya'da bulunan srad politik liderini kaybetmek zere olduunu duymann keyfini yaad. "Haberler iyi mi?" diye sordu Laetitia Knollys. "Evet." Elizabeth laf uzatmaktan saknyordu. "Sanrm yle." Aslnda annesini kaybedecek gen sko Kraliesi iin haberler kt, diye dnd. Ama ne yazk ki bazlarmz mr boyunca annesiz yaamak zorunda kalabiliyor. Yalnz olmann ne anlama geldiini biraz da o grsn. Ben kraliyetim iin nasl tek bama arpyorsam, o da arpmay rensin. sko Kraliesi'ne acyacak deilim. h Nedimeler odadan kp o geceki refakatisi de derin bir uykuya daldktan sonra Elizabeth yataktan kalkp salarn 496 Philippa Gregory dzeltti ve Robert'in odasna alan gizli geidin kilidini at. Robert mineyi yakm, masay attrmalk yiyeceklerle donatm, Elizabeth'i bekliyordu. Robert, Kralie'nin yzne renk geldiini, dudaklarndaki tebessmn yerine dndn grnce ok ard ve hemen onu grd iin sevindiini sand. "Daha iyi grnyorsun." Robert, Kralie'yi kollarnn arasna alp pmeye balad. "Evlilik sana yarad." "Evet, kendimi daha iyi hissediyorum." Elizabeth glmsedi. "En azndan artk yalnz olmadm bilmek gzel." "As.la yalnz kalmayacaksn," diye sz verdi Robert. "Artk omzunda tadn ar yk paylaacak seni seven bir kocan var. Bir daha asla yalnz kalmayacaksn, Elizabeth." Rahatlayarak i geiren Elizabeth minenin bana oturup Robert'in ona uzatt arab yudumlamaya balad. Bir daha asla yalnz kalmayacam, diye geirdi iinden. Ve sko Kraliesi Mary yaknda ksz kalacak. Cecil ve Msy Randan hibir konuda mutabakata varamadlar, hatta Newcastle'dan Edinburgh'a gidi yolu konusunda bile. Thomas Howard, Msy Randan'n kafilesinin snrn nnden ekilmesini istemi, ancak Fransz delege kazandklar zaferin son noktasn koymaya altnn bilincinde bir edayla itiraz ediyor, en ufak bir dn vermiyordu. Mary Guise kendisine di bileyen bir lkenin topraklarnda drt duvar arasnda mahsur kalm olsa da ngiliz ordusu tm gcn harcyordu. ngiltere ordusunun inanc ve direnci her geen gn bu bitmek bilmeyen bekleyi yznBAKRENN II 497 den azalyor, limanda demirli ngiltere donanmasnn stoklan gn be gn eriyordu. Ancak Franszlar'n erzak da, hazinesi de boldu, her an kuvvetlerini ngilizlerin stne sa-labilirlerdi. ngiliz silahl kuvvetleri kuzey snrna ylm, tetikte beklerken gney limanlarna ani bir saldrda bulunulmas ihtimali baz geceler Cecil'i uykusundan kaldryordu. phesiz bu kuatmann derhal son bulmas ve asayiin eski rutinine dnmesi gerekiyordu. Cecil, Fransz^delegelerin nnde her ne kadar kendinden emin ve ltufkr grnmeye alsa da aslnda ngiltere'nin gelecei iin elindeki snrl kartlarla zoru baarmaya *altn bal gibi de biliyordu. Edinburgh'a hareket etmek zere hazrlklar balar balamaz, Msy Randan, Leith Kalesi'ne haber gnderip bir hafta iinde Majesteler'nin direktiflerini almak iin kendisine

bavuracaklarn bildirmiti. Ulak geri dndnde Kralie Mary'nin hasta olduunu ancak Fransz delegesini kabul edip uzlamalar konusunda ona talimat verecei haberini getirdi. "Sanrm anlamas g bir arabulucuyla kar karya olduunuzu idrak edeceksiniz," dedi Msy Randan, Cecil'e glmsyordu. "O safkan bir Guise, bir Guise olarak dodu ve yle yetitirildi. Kznn kraliyetini yabanc istilaclara vermeye raz olmayacaktr." "Bizim tek istediimiz Fransz birliklerinin skoya'y igal etmeyeceine dair bir anlama," dedi Cecil seviyeli bir slupla. "Biz burada igalci gler olarak bulunmuyoruz. Aksine, igalci glere kar skolar'n hakkn savunuyoruz." 498 Philippa Gregory Msy Randan omuz silkti. "Ah, Sr William, ne diyebilirim ki? sko Kraliesi ayn zamanda Fransa Kraliesi. Sanrm, iki kraliyet arasnda uaklarn istedii yere gnderebilir. Fransa ve skoya'nn, Kralie iin birbirinden bir fark yok. Sizin Kralieniz de uaklarnn her emrine uymasn ister, istemez mi?" Msy Randan durup sinir bozucu bir kahkaha att. "Ah, tabii, at terbiyecisi hari. Hatta kulamza geldiine gre Kralie kendisinden emir alyormu!" Bu hakaretamiz konuma karsnda Cecil istifini bozmamaya zen gsterdi. "Fransz birliklerinin sko topraklarndan ekileceine dair bir anlama yapmalyz," diye yineledi ayn sakinlikle. "Aksi takdirde her iki lkeye de zarar verecek bir sava kanlmaz olacak." "Majesteleri benden ne isterse yapmaya hazrm," diye duyurdu Msy Randan. "Yarn Edinburgh'a varr varmaz huzuruna kacam. Ne yaplmasn istediini bana syleyecektir ve sanrm siz de raz gelmek durumunda kalacaksnz." Cecil itiraz etmeden Msy'y saygyla selamlad. Karsnda eli kendisinden daha kuvvetli bir rakip durduunun farkndayd. Ancak Msy Randan, Kralie'yle asla grmedi, asla talimatlarn alp Cecil'e reddettiklerini bildirmek iin ziyarete gelmedi zira o gece Mary Guise ld. Elizabeth'in merakla bekledii haber skoya'dan haziran banda geldi. Elizabeth her gn zenle giyinip tahtna kuruluyor ve Cecil'in gnderecei yol yorgunu bir ula beklemeye koyuluyordu. Sonunda bekledii oldu. Robert BAKRENN AII 499 Dudley, saray erafnn merakl baklar arasnda, peine takt bir ula Kralie'nin huzuruna kard. Elizabeth mektubu ap okurken her zaman olduu gibi Robert arkasnda duruyordu. Dudley iyiden iyiye ikinci bir hkmdar havasna brnm, en doal hakkym gibi Elizabeth'in mektuplarn teklifsizce okumaya balamt. "Tanrm, bu iyi haber," dedi Robert, Cecil'in, Kralie'nin aniden ldn yazd ksma geldi. "Bu ok iyi bir haber, Elizabeth, bak ansn dnyor." Elizabeth'in yzne renk gelmesi uzun srmedi. Ban kaldrp saray erafna glmsedi. "Ne kadar ansl olduumuza bakn," dedi yksek sesle. "Mary Guise lm ve Fransa'da dzen bozulmu. Cecil bar grmelerini hzlandrdn yazm." , Nedimeler arasnda kardei Lord Grey'in komutasnda olan gen bir kadn kendini tutamayp lk att, dierleri de onu alk tutarak takip etti. Elizabeth ayaa kalkarak, "Fransa'y yendik," aklamasn yapt. "Tanr bizim yanmzda ve ordumuzu Franszlar'n errinden korusun. Bu dier dmanlarmza da ders olsun. Tanr bizimle." Hi hi, diye dnd Robert, muzaffer Kralie'ye iyice sokulup elinden tuttu, bu zafer ann sarayn nnde birlikte yaamak istiyordu. Ama kim Cecil gibi kk bir samurun Tanrt'nn aleti olacan tahmin edebilirdi? Elizabeth l l parlayan gzlerle sevdii adama dnd. "Bu bir mucize deilse nedir?" "Ben bu ite Tanr'nn elinden ok, bir adamn, bir suikastnn ellerini gryorum." Robert gzlerini ksm, Elizabeth'in verecei tepkiyi merak ediyordu. Elizabeth hi renk vermeyince Robert, Kralie'nin zaten bu plandan haberdar olduunu anlad. Grne baklrsa, 500 Tarayan: Yaar Mutlu kralienin lm haberini uzun sredir bekliyordu, hatta muhtemelen evlendikleri gnden beri biliyordu nk o gnden itibaren Elizabeth eski mutlu haline kavumutu. Ve de Kralie'yi buna ancak Cecil hazrlam olabilirdi. "Hayr, Robert," dedi Elizabeth kararl bir tavrla. "Cecil, bana Kralie'nin hastal yznden ldn yazm. Bence lmnn bizim iin zamanlamas ancak bir mucizeyle aklanabilir. Tanr ruhunu ad etsin."

"Ah, evet, amin," dedi Robert da. Temmuzun gelmesiyle iyiden iyiye snan havalar Amy'ye biraz olsun iyi gelmiti ve Amy en azndan her gn Dench-worth'taki evin avlusunda yrye kmaya balad. Hl Robert'tan nereye gideceine dair bir haber kmamt. Alice Hyde'n ocuklar st annesinin pei sra baheye kmt, iki yanda olan da ortalkta paytak paytak dolayordu. Kk yumuk ellerini havaya kaldrm, her zaman olduu gibi Amy'ye onu kucan almas iin sesleniyordu. "Mi-mi..." "Amy," diye dzeltti scak bir glmsemeyle. "Amy diyemiyor musun?" "Mi-mi!" Kk olan ocuu btn ciddiyetiyle tekrarlad. Amy, annelik zlemi, ve yalnzlnn etkisiyle ocuun scakkanl tavrlarna kaytsz kalamyordu. Sk sk sevimli ocuu kucana alp ona masallar anlatyor, gn boyu kendi yatanda uyumasna izin veriyordu. "Ona ok alt," dedi Alice Hyde kocasyla ba baa kaldnda. "Eer Tanr ona bir ocuk bahetseydi, eminim ok BAKRENN II 501 iyi bir anne olurdu. Asla kendi ocuuna sevgi veremeyecek olmas ne kt." "Haklsn." Bay Hyde pek de ilgili grnmyordu. "Kk Thomas da Amy'yi ok seviyor," dedi Alice. "Srekli Amy'nin peinden gidiyor, gz kimseyi grmez oldu." Bay Hyde bayla onaylad. "lkede Amy'nin peinden giden yegne erkek olumuz." P ,fEvet," dedi Robert zevkle, Elizabeth ile birlikte bir temmuz sabahnn serinliinde nehir boyunda dolayordu. "Sana haberlerim var," dedi Robert. "Uzun zamandr koya'dan bu kadar iyi haberler duymadna bahse girerim." "Ne haberi?" Elizabeth merakland. Cecil'in adam kendisinden nce kimsenin haber alamadn sylemiti. Elizabethan bilmedii ama Robert'n bildii ne olabilirdi? "Newcastle ve Edinburgh'da birka adamm var," dedi Robert gayet sradan bir tavrla. "lerinden biri dn leden sonra odama geldi ve Cecil'in Franszlar' anlamaya ikna etmek zere olduunu anlatt. Cecil'in katibinin benim adamma sylediine gre bu ay ortasnda kendisini karlamak zere karsnn hazrlanmasn mektupla bildirmi. Cecil asla iini yarm brakp dnmeyeceine gre ok yaknda anlamaya varacana emin olmal." "O halde neden bana haber vermiyor?" diye bilmek istedi Elizabeth, adeta kskanlk damar tuttu. Robert omuz silkti. "Sana haber vermeden nce tamamen emin olmak istiyordur belki. Ama Elizabeth..." 502 Philippa Gregory "Bana yazmadan nce karsna yazmay tercih etti, yle mi?" Kralie'nin apkn bir edayla glmsedi. "Elizabeth, hibir erkek benim kadar kendini sana adayamaz. Ama bu yine de iyi bir haber, duyunca houna gideceini dnmtm." "Sence anlamaya varabilecek mi?" "Bence gayet iyi gidiyor. Adammn sylediine gre ayn nde imzalayp mhr basabilirmi." " gn iinde mi?" diye nefesini tuttu Elizabeth. "Bu kadar abuk mu?" "Neden olmasn? Kralie ldne gre bu ilere bakan sadece delegeler kald." "Sence ne alm olabilir? Sadece Franszlar'n geri ekilmesini ieren bir anlamaya imza atacan sanmam." "Bana kalrsa Franszlar'n geri ekilmesini salamann haricinde Caiais'i de geri almas gerekir." Elizabeth ban iki yana sallad. "Srf biz istiyoruz diye kendi elleriyle Caiais'i geri vereceklerini sanmyorum, belki bilahare grlmek zere ucunu ak brakrlar." "ncelikli taleplerinden biri olduunu sanyordum?" "Ah, elbette yle, istedim," dedi Elizabeth. "Ama u aamada kazanmay beklemiyorum." "Caiais'i geri almalyz," dedi Robert, onun iin Calais bir gurur meselesiydi. "St. Quentin'de kardelerimden birini kaybettim, Calais'te ise neredeyse kendi canmdan oluyordum. Asil ngiliz kan oluk oluk kanala kart, hem de bizim kendi ellerimizle atmz kanala. Oras da en az Leicester kadar bir ngiliz ehri. Geri almalyz." "Ah, Robert..."

"Almak zorundayz." Robert srar ediyordu. "Eer Caiais'i almadan geri dnerse bence grevini tam laykyla yerine BAKRENN AII 503 getirmi saylmaz. Bunu yzne de sylerim. Kald ki Caiais'i geri alamazsa, imzalad barn uzun soluklu olamayaca da ortada. Nitekim ordumuz sko topraklarndan dner dnmez Calais cephesine gitmemiz gerekir." "Calais'in bizim iin ne kadar nemli olduunu Cecil de biliyor," dedi Elizabeth. "Ama Caiais'i geri almak iin savaa giremeyiz..." "nemli elbette!" Robert yumruunu skp nehir kenarndaki duvara bir yumruk att. "En az Leith Kalesi kadar, hatta daha bile fazla! Bir de senin hanedan arman var! Ayrca Fransa Kraliesi ordularmzn masrafn da karlamal." ""Masraf karlamak m?" Elizabeth'in dikkatini ekti bu. "Tabii ki," dedi Robert. "Bu savaa bizi onlar srkledi. sko_ya'y savunmak zorunda kaldk ve masraflarmz karlamak zorundalar. Bu uurda kraliyet hazinesini boalttk. Zararmz tazmin etmeliler." "Bunu asla yapmazlar, yaparlar m?" "Neden olmasn?" dedi-Robert hesap sorarcasna. "Yanl onlar yapt, hata olduunun da farkndalar. Keye sktrmann tam zaman. Cecil, skoya gibi Caiais'i de kazanmal, tabi ordumuzu ve tazminat da beraberinde getirmek kouluyla." Elizabeth, Robert'n kararllndan cesaret ald. "Evet, bunu yapabiliriz!" "Elbette yapabiliriz," diye ona katld Robert da. "Kazan-mayacaksak neden savaa girdik ki? Savan verdii zarar telafi edemeyeceksek neden bar imzalayalm? Kimse srf savunma gayesiyle arpmaz, herkes elini kuvvetlendirmek ister. Baban bunu gayet iyi biliyordu, sen babann bir savatan eli bo dndn grdn m hi? Ve imdi sra sende, sen de aynsn yapmalsn." 504 Philippa Gregory "Yarn ilk i Cecil'e yazacam," diye karar ald Elizabeth. "Yarn bekleme, hemen yaz," dedi Robert. "Senin iraden dnda karar vermeden nce mektubun hemen eline ulamal." Kralie bir an iin duraksad. "Haydi, imdi yaz." Robert srarc davranyordu. "En hzl ulak gtrse bile mektubun eline gemesi gn alr. Anlamay tamamlamadan ona haber vermelisin. Hazr her eyi kafamzda netletirmiken bu ii halledip neden kendimize vakit ayrmayalm?" "Kendimize vakit ayrmak m?" Elizabeth'in dudak kvrmlarna hnzr bir glmseme yerleti. "Biz iei burnunda bir iftiz," diye hatrlatt Robert. "nce mektubunuzu yazn, Kraliem, sonra da kocanzn yanna gelin." Elizabeth'in yznde gller at. Birlikte Whitehall Sara-y'na geri dndler. Elizabeth alma masasna kurulur kurulmaz, Robert da her zaman olduu gibi arkasnda yerini ald. "Ne yazmalym?" Benim dikte ettiklerimi yazmak istiyor. Robert mutluluunu gizlemeye alyordu. ngiltere Kraliesi benim azmdan kacak her eyi kaleme almaya hazr, tpk erkek kardeinin babamn sylediklerini yazmaya hazr olduu gibi. Tanrm, sana krler olsun, nihayet benim de gnm geldi. stelik de bir akn glgesinde! "Kendi slubunu kullan, her zaman Cecil'e yazarken yaptn gibi." u an istediim en son ey Cecil'in bu mektupta benden izler bulmas. "Ona sadece, Franszlar'm s-koya'dan kmasn, Calais'i geri almak istediini, tazminat talep ettiini ve ordunu eksiksiz kapnda grmek istediini syle." BAKRENN II 505 Elizabeth kzl ban eip yazmaya koyuldu. "Peki ama ne kadar tazminat isteyeceiz?" "Be yz bin kuron." Robert fazla dnmeden aklna gelen ilk sayy syledi. Elizabeth afallad. "Bu kadar paray asla demezler!" "Elbette demezler. Muhtemelen sadece ilk taksiti deyip geri kalannn stne yatacaklar. Ama biz krallklarmzn iine burunlarn sokmalarnn bedelinin ne kadar ar olduunu gstermeliyiz. Bu, kendimize verdiimiz bir deerin gstergesi olacak." Elizabeth uslu bir ocuk gibi bayla onaylad. "Peki ama ya reddederlerse?" "Reddederlerse bar grmelerine son verip yeniden savaa girilmesini istediini syle o halde," dedi Robert. "Ama bana kalrsa reddetmeyeceklerdir. Eer ne kadar kararl olduunu anlarsa, Cecil ne yapar eder anlamann bir yolunu bulur. Tm bunlar hem Cecil'e byk bir dl almadan eve bo dnmemesi iin bir uyar, hem de Fransz-lar'a bir daha bizim ilerimize burunlarn sokmamalar iin bir ihtar niteliinde olacak."

Elizabeth neeli bir edayla mektubu imzalayp zarfa yerletirdi. "Bu leden sonra gndereceim." "Hemen gnder," diye buyurdu Robert. "Zaman bizim iin ok kymetli. Kaybedilecek bir dakika bile hayat nem tayor olabilir." Elizabeth duraksasa bile, "Sen nasl istersen," dedi. Sonra da Laetitia'ya dnd. "Nedimelerden birini badanmann ulan armas iin gnder," dedi. Sonra tekrar Robert'a dnd. "Mektup yola kar kmaz, atla gezinti yapmak istiyorum." "Hava ok scak deil mi?" 506 Philippa Gregory "Hemen yola karsak zarar olmaz bence. Daha fazla Whitehall Saray'na tkl kalmak istemiyorum." "Senin iin yeni ksra hazrlamam ister misin?" "Ah, evet!" dedi Elizabeth byk bir memnuniyetle. "Mektubu yollar yollamaz haraya geleceim." Robert, Elizabeth'in mektubu mhrleyip geri dn olmadndan emin oldu ve ancak ondan sonra eilerek Kra-lie'yi selamlad, elini pt ve kapdan dar kt. Koridorda duran saray eraf yolu amak iin iki yana aldlar, apkalarn karp yanlarndan geen Sr Robert' selamladlar. Robert'n bir kral edasyla yry Kralie'nin gznden kamad. Nedime, peinde ulakla koridordan geip Kralie'nin huzuruna kt. Elizabeth de, pencere kenarnda Robert'n gidiini izliyordu. Ulak yaklanca onu pencerenin girintisine davet etti ve elinde mhrl mektubuyla, onunla kimsenin duyamayaca bir sesle konumak istedi. "Bu mektubu Edinburgh'da bulunan efendinize gtrmeni istiyorum," dedi Elizabeth usulca. "Ama yola bugn kmayacaksn." "Bugn gitmeyecek miyim, Majesteleri?" "Hayr, yarn da deil, br gn yola kman istiyorum. Mektubun yerine en az gn ge ulamasn istiyorum. Anladn m?" Ulak saygyla eildi. "Nasl emrederseniz." "Ama herkese yksek sesle ve ak bir ekilde Sr William Cecil'e tarafmdan gnderilen mektubu ulatrmak zere derhal yola ktn syleyecek ve Cecil'in mektubu iki gn sonra almas gerektiini, bu aralar Edinburgh'ya gnde gidildiini aklayacaksn." Uzun yllardr Cecil'e hizmet veren ulak, ikili oyunlarna BAKRENN II 507 aina olduundan duyduklar karsnda pek de armad. "Hemen imdi Londra'dan ayrlp iki gn yolda oyalanarak m geireyim?" "Evet, yle yap." "Mektubun hangi gn ulamasn istersiniz?" Kralie bir an durup dnd. "Bugn gnlerden ne? Ayn . Ayn dokuzunda mektubun Sr William'da olmas gerekiyor." Ulak mektubu zenle i cebine yerletirip bayla selam verdi. "Mektubun rtarl gittiini Sr William'a syleyecek miyim?" diye sordu. "Syleyebilirsin. Bu saatten sonra bir nemi yok. Bu mektupla dikkatinin dalmasn istemiyorum. Zaten umarm mektup eline ulatnda Cecil oktan iini bitirmi olur." Gdnburgh 4 temmuz 1560 kralieye, cXralie oekili lmesine ramen kuatma deoam ediyor, ger- ' i oransz ordusu sebat ve iradesini yitirmi bulunuyor. aslnda ben onlar ikna etmenin bir yolunu buldum sanrm Fransa ^ral oe kraliesi iskolara bir ltuf gibi zgrlklerini sunacaklar, siz de karde hkmdar olarak arabuluculuk yapm olacaksnz ve onlar da birliklerini geri ekecek, ksacas ansmz da yaoer giderse son kertede istediimiz her eyi alm olacaz ' '-Bu saltanatnzn en byk zaferi olabilir, ada krallklarn birletirip ada topraklarna nihayet bar tohumlar ektiinizi bir 508 Philippa Gregory dnsenize/ bylece Fransa oe ^skoya arasndaki Stfuld ittifak da sonsuza dek bozulmu olacak cBasarh olursak herkes sizi Protestanlk m koruyucusu olarak anacak bayatmda hi olmadm kadar rahat oe mutluyum

Tanr sizi oe doacak olunuzu korusun nk o olmadan ne saoas, ne de bans bize bir kr salamayacak. William Cecil, Edinburgh jalesi, 4 Temmuz 1560 & Cecil, sava engellemi ve Fransa'yla skoya ibirliine ket vurmann rahatlyla akam serinliinde Edinburgh Ka-lesi'nin kk bahesinde dolayor, ufak defne aalarna ve renkli talardan yaplm patikaya hayran hayran bakyordu. Elizabeth'i Avrupa'nn en yeni ve gl oyuncularndan biri ilan etmi olmann saadetini yayordu. Alacakaranlkta Cecil'i grmekte zorlanan ua merdivenlerin banda duraklad. Cecil eliyle iaret edince ise hemen harekete geti. "Majesteleri'nden mektup var." Cecil mektubu ald ama hemen amaya yeltenmedi. Kralie, Cecil'in anlamaya varmak zere olduunu biliyor olmalyd. Bu mektupta da kuvvetle muhtemel teekkrlerini dile getiriyordu. Elizabeth, ngiltere'nin nasl bir bak srtnda olduunun herkesten daha iyi farkndayd. Elizabeth, bu iin altndan ancak Cecil gibi bir devlet adamnn alnnn akyla kabilecek kudrete sahip olduunun farkndayd. Cecil, bahedeki banklardan birine oturup kalenin gri kasvetli surlarna dikti gzlerini. Bir sre dndkten sonra Elizabeth'in gnderdii zarf amaya koyuldu. BAKRENN II 509 Cecil mektubu okumaya balar balamaz donakald, bir kez okumak yetmedi, tekrar tekrar okudu yazlanlar. ldrm olmall lk aklna gelen Kralie'nin akln karm olabileceiydi. Savan eiinde olmann verdii korku ve stres akln yitirmesine neden olmu olmal. Daha birka ay nce savatan deli gibi korkarken imdi savaa girmek iin elinden geleni yapyor olmasnn baka bir aklamas olamaz. Aman tanrm, gelgit akll bir kadnn hizmetinde alan bir adamn hayatnda mutlu olmas mmkn mdr? Tanrm, bir adam tam da onurlu ve baarl bir bar anlamasna imza atmken hkmdarnn gerek d isteklerini nasl karlayabilir? Calais'i geri almak m? Sava tazminat m? Neden gkyzndeki yldzlar da istememi ki? Ya da ay? Peki ya bu mektubun sonunda yazanlar nedir? Eer bu sonulara ulaamayacaksak grmelere son vermek de ne demek? Tanr akna, Kralie ne yapmam bekliyor ki? Batakta bir lkenin masraflarn karlayamad ordusuyla yaz scanda mucize yaratmam m? u an tas tara toplamaya koyulmu Fransz kuvvetlerini geri arp savaa davet etmemi mi yoksa? Cecil, Elizabeth'in mektubunu buruturup yere frlatt, sonra da hnla bir tekme savurdu ve bahenin ortasndaki byk sakslardan birine yuvarlad. Deli kadn\ in iin kfrler savurmasna ramen yksek sesle henz tek kelime dahi etmemiti. Dncesiz, kibirli, hovarda, kendini bilmez. Senin bu lkeyi kurtarabileceini dnerek ne byk hata yapmm. Keke sana hiz-met etmeye alarak zamanm arur edeceime, Burgh-ley'deki bahemde iek ekseymiim de gene sertin o kibirli, bo huzurunda dans etmeseymiim. 510 Philippa Gregory Cecil, fkeden lgna dnm bir halde bir sre daha kk bahede volta atarken gz buruturup yere att mektuba takld. Belgelerin ne kadar deerli hazineler olduunu bildii iin istemeyerek de olsa mektubu yerden alp dzelterek bir kez daha okudu. O anda ilk okuduunda dikkatini ekmeyen iki detay fark etti. Birincisi mektubun tarihiydi: Kralie mektubu temmuzun nde yazm olmasna ramen, mektup Cecil'in eline anlama imzalanp bar ilan edildikten be gn sonra gemiti. Mektubun eline ulamasnn bu kadar uzun zaman almas garipti. imdiye dek mektubun iki kez gelmesi gerekirdi. Cecil, hemen ulaa dnd. "Hey! Sen!" "Buyurun, Sr William?" "Neden mektubu getirmen alt gn srd? Ayn nde yazlm, yolda gnden fazla geirmemi olman gerekirdi." "Kralie mektubun elinize bugn gemesini bizzat kendisi istedi, Sr. inizi bitirene kadar mektupla kafanzn karmasn istemediini syledi. Londra'dan derhal ayrlp yolda gn oyalanmam istedi. Bylece saray eraf mektubu ge gtreceimi anlamayacakt. Majesteleri'nin emrine itaat ederek umarm yanl yapmammdr." "Elbette Kralie'nin emrine itaat ederek doru olan yaptn," diye homurdand Cecil.

"Majesteleri mektubun kafanz kartrmasn istemediini zellikle syledi," dedi adam. "leriniz tamamlandktan sonra mektubun elinize ulamasn istedi." Cecil derin dncelere dald, ulaa uzaklamasn iaret etti. Ne? Cecil ban karanlk gkyzne kaldrd. Tanr akna bu da neyin nesi byle? Tm bunlar ne demek oluyor? BAKRENN II 511 Gkyznden bir cevp gelmedi tabii ki, bir bulut gri bir pee gibi geti. Dn Cecil, altr kafan, diye kendi kendine emir verdi Cecil. leden sonra ya da akam saatlerinde, benden azami taleplerde bulundu. Tanr bilir, bu tip eyler daha nce de aklndan gemiti. Her eyi istedi: Calais'i, ordusunu, be yz bin kuron sava tazminat ve mutlak bir bar ortam. Birisi akln elmiti, (mesela aptal Dudley) tm bunlarn mmkn olduuna onu inandrd. Ama Elizabeth aptal deil, oturup tekrar dnd ve hata yaptn idrak etti. Ama bakalarnn gz nnde bu taleplerde srarc olacan syledii iin geri de dnemezdi. Dolaysyla mektubu syledii gibi yazd, mhrledi ama gizlice ulaa -kendi talimatlarn verdi. Mektubun elime rtarl ulamasn salayarak, iimi bitirmem iin gereken zaman bana tanm oldu. Benden akld bir ey istediini kendi de biliyordu, kald ki ben stme den'vazifeyi laykyla yerine getirdim. Aslnda herkes stne deni yapt. Kralie ve devlet grevlisi, erkek ve kadn. stelik bu meseleye dahil olmaya almas, sradan bir dahil olma abasndan fazlas deildi: Ulama mektubu ge gtrmesi gerektiini sylediine gre (ve de zaten mektubun ge ulamasn garanti altna alm) talimatlarn kulak arkas etmemi istedi zaten. Cecil derin bir i geirdi. Pekl, ok gzel! Ben grevimi yerine getirdim, o da kendi egosunu tatmin etti. Bar da sekteye uramadna gre sorun yok, benim keyfimin kamas dnda. Bana kalrsa Elizabeth de sonutaki son derece memnun kalacak. Cecil burumu mektubu katlayp cebine soktu. Hanmefendinin pek de cmert olduu sylenemez, dedi kendi 512 Philippa Gregory kendine sessizce. Ya da en azndan bana kar, belli ki bir mektup yazp ge gndermi ve bir bakasna bu konuda yalan sylemi. Hristiyan aleminde benim gibi sadk ve baarl bir bir devlet grevlisine sahip bir baka kralie daha yok ve onun bana verdii dl nedir... bu tuzak. . Bu aslnda tam da Kralie'nin slubu saylmaz. Cecil kale kapsna kan merdivenleri trmanrken kendi kendine homurdanyordu. Tam baarmn tadn karacam bir anda beni huzursuz etmesi pek de insancl bir davran deil. Geri zaten Elizabeth hibir zaman pek insancl sa-ylmaz/Cec duraklad. Ama kim bilir, belki de akl hocasnn oyununa gelmitir. Cecil bir kez daha duraklad. Robert Dudley. Emektar ve tecrbeli devlet grevlisi derin bir uykudan uyanr gibiydi. Hayatm pahasna bahse girerim, Elizabeth 'i doldurua getiren Robert Dudley'den bakas olamaz. Elde ettiim baary glgeleyip Kralie'nin gznden dmemi salayabileceini dnm olmal. Bu adam elindekiyle yetinmeyi renemeyecek mi? Elizabeth'i imknsz taleplerle dolu bir mektup yazmaya o zorlam olmal. Elizabeth de grnrde Robert'n szn dinlemi ama mektubun bar salanmadan elime ulap bir uval inciri berbat etmemize engel olmak iin de rtarl ulamasn istemi. Cecil bir daha durma ihtiyac hissetti. Alt taraf zppe bir adamn gnl olsun diye lkenin bekasn riske atmak ancak bir aptaln ii olabilir, diye kanaat getirdi. CeciPin baklar bir an bulutland. Peki ama Robert ne zamandan beri Kralie'ye mektup dikte ediyor? stelik lkenin uzun zamandr yzlemedii bu kadar etrefilli bir mesele sz konusuyken. Dudley kraliyet meclisinin yesi bile deil! Atlar haricinde anlad ne var? D politika m! BAKRENN II 513 Meydan bo bulunca kim bilir ne iler kartrdn, alak Dudley! Cecil'in skoya'da bar ilan edildiini haber veren mektubu Robert'n nclnde sarayda mutlulukla karland. Robert, gelimelerin yeterince iyi olmasa da iyi olduunun altn izerken gzlerini Elizabeth ve gzdesi Robert Dud-ley'den ayramayan saray eraf da onaylyordu. Oysa kraliyet danma meclisi yeleri kendi aralarnda Cecil'in byk bir baarya imza attn, candan bir teekkr hak ettiini konuuyordu. "Bir ay nce Kralie ay zarfnda bar

salayabilirse Cecil'in ayaklarna kapanacak gibi grnyordu," dedi Throckmorton. "Alt hafta iinde bu ii hallederse Sr William'i Kont ilan edecekti, oysa imdi her eyi tereyandan kl eker gibi ivedilikle halletmesine ramen bir teekkr ve takdiri bile ok gryor. Ah ite kadnlar byledir, bir dedii bir dediine uymaz!" "Kadir kymet bilmeyen Kralie deil bence, ." Sr Nicholas Bacon araya girdi. "Ama bu gerei Elizabeth'in yzne kim vurabilir? Ya da kim Dudley'ye meydan okuyabilir?" Odaya mutlak bir sessizlik kt. "phesiz o ben deilim," dedi Sr Nicholas, rahatn bozmadan. "Bana kalrsa Cecil saraya dner dnmez, bu meseleye uygun bir zm bulacaktr. Tanr biliyor, daha fazla byle devam edemez. Bu skandalla burun buruna yaamak yeterince korkun, baksanza Kralie bekr bir kadn saylamayaca gibi, evli bir kadn da deil. Gn boyu sa514 Philippa Gregory dece Robert Dudley'yle beraberken Kralie nasl bir erkek evlat douracak?" "Kim bilir belki de Robert'n ocuunu dourmay planlyor." Arkadan biri ksk sesle sylendi. Bu neriyi duyan birileri kfrler edip homurdand, birisi de bir hmla ayaklanp oday terk etti. "Byle giderse tacn kaybedecek," dedi bir baka adam kat bir ses tonuyla. "Ne halk, ne Lordlar, ne de avam kamaras buna gz yumar. Ve biliyor musunuz, Lordlarm, ben bile onu istemem." Birileri fikre katldn mrldand, sonra birisi uyar manasnda, "Bu dpedz vatana ihanetle e deerdir," dedi. "Hi de deil." Francis Bacon kendinden emin grnyordu. "Hi kimse Robert Dudley'nin kral koltuuna oturmasna seyirci kalmaz. Bu byle. O zppe asla kral olamayaca iin ortada vatana hyanet de yok demektir. Zaten. Cecil saraya dner dnmez, o kendini bilmezin icabna bakacaktr." Kendini unvan dnda her eyiyle ngiltere kral olarak grmeye balayan Dudley, harada Kralie'nin pek sk kullanmad av atn gzden geiriyordu. ounlukla seyisin altrd atn hl kondisyonunun salam olduundan ve altran ocuun ata hassasiyetle yaklatndan emin olmak istiyordu. Hayvan hrnlatrmadan kulaklarn ekerken ve aznn evresine dokunurken arkadan birinin yanatn hissetti. "Gnaydn, Sr." Gelen Thomas Blount'tu. "Gnaydn Blount," dedi Robert yavaa. "Bilmeniz gerektiini dndm, garip bir ey oldu." BAKRENN II 515 "Evet?" Robert ban ona dndrd. Dardan bakan insanlar iki adamn atlar dnda bir meseleyi dndklerini anlayamazd. "Dn akam bir gemi dolusu altnn spanya'dan getirildiine ahit oldum. Antwerp'te bulunan Sr Thomas Gres-ham gndermi sanrm." "Gresham m?" Dudley aknln gizleyemiyordu. "Gvertedeki ua olduka gergin grnyordu," diye tarif etti Blount. "Altn m? Kimin iin?" "Hazine iin olsa gerek," dedi Blount. "Kk madeni paralar, kleler, her boy ve ebatta. Geminin boaltlmasna yardm eden adamlarmn kulak misafiri olduuna gre, yeni para baslmas iin getirtilmi. Ordularn iaesi bu altnlarla kartlacakm. Bilmek isteyeceinizi dndm. Gemide yaklak bin poundluk altn varm. Daha nce bir gemi dolusu daha gelmi, nmzdeki hafta da bir gemi daha gelmesi bekleniyormu." "renmem iyi oldu," dedi Robert. "Bilgi altn deerindedir." "O halde umarm para Gresham'n altndr," diye atld Blount. "Ve cebimdeki deersiz bozukluklardan deildir." Robert kafasna bin bir tilki ullanmasna ramen sesini karmad. "Teekkrler," dedi. "Cecil yola kt zaman da bana haber vermeni istiyorum." Robert, at seyise teslim edip ardna bile bakmadan Elizabeths bulmaya gitti. Elizabeth henz giyinmemiti. zel odasnda, cam nnde omzunda salyla baheyi seyrediyordu. Robert ieri girince Blanche Parry rahatlad. "spanya elisi Kralie'yi bekliyor ama Majesteleri giyinmemekte direniyor," dedi. "Sylediine gre kendini ok yorgun hissedi-yormu." 516 Philippa Gregory

"Bizi yalnz brakn." Robert laf fazla uzatmadan gzlerini odadaki nedimelere dikip dar kmalarn beklemeye koyuldu. Elizabeth, Robert'la yalnz kalnca sevgilisinin eline uzanp yanana gtrd. "Robert, sevgilim." "Sevgilim anlat bana." Robert mmkn mertebe tatl dille konumaya alyordu. "Neden Antwerp'ten gemiler dolusu spanya altn getiriyorsun? Tm bunlar neyle karlayacaksn?" Elizabeth'in ii ekildi, aniden rengi att. "Ah," dedi. "O mesele7:" "Evet, o mesele," diye dmdz cevap verdi Robert. "Ne-. 1er olup bittiini bana anlatsaydn daha iyi olmaz myd?" "Sen nasl rendin? Bu byk bir sr olarak saklanyordu." "Nasl rendiimin ne nemi var?" dedi. "Ama unu bil ki birbirimize verilmi onca szden, hatta karkocaolduktan sonra bile benden hl sr saklyor olman kalbimi krd." "Elbette sana anlatacaktm," dedi hemen Kralie. "sko-ya'daki sava aklm datt sadece." "Eminim yledir." Robert'n sesi buz gibi kyordu. "Tabi eski paray tedavlden kaldrp yenilerini pazara srene dek unutkanln geseydi. Tabi o zaman ben bir oda dolusu artk zefre kadar deeri kalmam metelikle ba baa kalm olacaktm. Ne byk bir zarara urayacam tahmin edebiliyor musun? Benim sersefil olmam m istiyordun?" Elizabeth kpkrmz oldu. "O kadar byk bir servetin olduunu bilmiyordum." "Arazilerim olduunu biliyorsun. iftiler icarlar nakit olarak deil, altn olarak dyor. Kasalar dolusu peni ve eyrek penim var. imdi sylesene bu ul aput karlnda ben ne alacam?" BAKRENN II "517 "Arlklarndan biraz daha fazlasn." Elizabeth kendi kendine konuur gibi alak sesle syledi. "Kendi deerlerini almayacak mym?" Elizabeth sessizce ban iki yana sallad. "Eski paralar toplayp piyasaya yenilerini sreceiz," dedi. "Tm bunlar Gresham'n planyd, zaten artk sen de biliyorsun. Parann deerini arttrmak zorundaydk." Robert hmla Elizabeth'in elini brakp odann iinde deli danalar gibi dnmeye balad. Kralie endieli gzlerle Robert'n ikinci admnn ne olacan merak ediyordu. Mi-desindeki karncalanma hissi iyiye iaret deildi, hayatnda ilk kez bir erkein kendisi hakknda ne dneceini merak ediyordu. Kayglar politik olmaktan teydi -tek kelimeyle " duygusald. "Robert, ltfen bana kzma. Maksadm zarar grmen deildi," dedi Elizabeth ve kendi sesindeki clzl kendi bile duydu. "Dnya bir yana sen bir yana. Sen, zarar vermek isteyeceim en son insansn. Sana mevki, toprak ve iyi konum verdim." "Biliyorum." Robert'n sesi hl buz gibi kyordu. "Beni artan da bu ya zaten... Bir elini bana uzatrken dier elinle kuyumu kazyorsun. Bu srr benden saklamann bana kaa mal olacan hesaplayamadn m?" Elizabeth'in nefesi kesilir gibi oldu. "Ben sadece bunun ' byk, ok byk bir sr olarak saklanmas gerektiine odaklanmtm," dedi abucak. "Aksi takdirde herkes spe-kle edip parasn elden karmaya alacakt. Hal byle olunca da her ey daha da ktye gidecekti. Ah 'Robert, herkesin ngiltere hazinesinin ul aputtan ibaret olduunu bilmesi korkun bir ey." 518 Philippa Gregory "Pekl, demek bu byk bir srd ve sen de benden bile sakladn," dedi Robert. "Kocandan, yle mi?" "Plan hayata geirdiimizde henz nianlanmamtk," dedi Elizabeth alakgnll bir ekilde. "imdi anlyorum ki sana sylemeliydim. Ama biliyorsun skoya'daki sava...." "skoya'da bar ilan edildi," dedi Robert serte. "En azndan bundan sonra kankocaolduumuzu ve benden sr saklamaman gerektiini aklndan karma. imdi git ve stn deitir. Sonra da gelip bana Cecil'le birlikte planladnz ne varsa her bir detayyla anlatacaksn. Aptal yerine konmaya" hi niyetim yok. Arkamdan i evirip, hem de bir erkekle i evirip benden sr saklayamazsn. Bu beni kk drr ve senin yznden boynuz takacak halim de yok." Bir an iin Robert fazla ileri gittiini dnse de, Elizabeth hemen ayaa kalkp yatak odasna doru yrmeye balad. "Nedimelerini yardm etmeleri iin yanna gndereceim," dedi Robert da frsattan istifade ederek. "Sonra da uzun sre sohbet edecee benziyoruz."

Elizabeth eikte durup arkasna dnerek Robert'a dnd. "Ltfen bana kzma. Seni hedef almak istememitim. Sana asla bir kastm olamaz. Bu yaz nasl zor artlar altnda geirdiimi biliyorsun. Merak etme sana her eyi tm ayrntlaryla anlatacam." Yumuayp Elizabeth'in gnln almann tam zamanyd. Robert kapya seirtip nce Elizabeth'in elini sonra da dudaklarn pt. "Sen benim biricik akmsn," dedi. "Sen ve ben gerek altnz ve gerisinin bir nemi yok. Ve kimse bizim akmzn deerini dremeyecek. kimizin arasnda sonsuza dek sadakat ve drstlk ba olacak. Ben senin yannda olmak sana yardm etmek iin buradaym, bakasndan yardm ve akl dilenmene gerek yok, tatlm." BAKRENN II 519 Robert, dudaklar Elizabeth'in dudaklarndayken Krali-e'nin rahatlayarak glmsediini hissetti. "Ah, Robert,; biliyorum," dedi. h Cecil Londra'ya dnmeden nce bir gece Burghley'deki evinde kalarak hem toparlanmak, hem de ailesiyle vakit geirmek istedi. Mildred kocasn her zamanki sevgi dolu tavryla karlad ancak griye alan yeil gzlerinden Cecil'in krklar artan yz ve den omuzlar kamad. "ok yorgun grnyorsun," diye yorumda bulundu. "Hava uzun bir yolculua kmak iin fazla scak ve tozluydu," dedi Cecil ve ayrca Edinburgh ve Newcastle arasnda sk sk mekik dokumas gerektiinden sz etmedi. Mildred ban sallayp kocasnn koluna girdi ve onu yatak odasna kard. Saray yavrusu byklndeki odada ykanmas iin kocasna scak su hazrlad, temiz giysilerini yatan stne serdi, souk bira ve taze kzarm ekmekleri de unutmad. Cecil yenilenmi vaziyette ve stnde temiz giysileriyle kendine gelerek aa indiinde en sevdii yemeklerden oluan akam yemei de hazrd. "Teekkr ederim, Mildred." Cecil, karsnn alnm sevgi dolu bir pck kondurdu. "Teekkr ederim, her ey iin..." Mildred scack glmseyerek kocasn masa bana oturttu. Tm aile ve uaklar Sr William'i selamlamak iin masann etrafnda hazr bekliyordu. Mildred dindar bir Protestan'd ve dini kurallarn hemen hemen tamamn evinde de uygulard. : Cecil, masaya gemeden nce ksa bir dua okudu, sonra da oturup yemee koyuldu. ocuklarn masaya buyur 520 Philippa Gregory etti ve kendi de tabana gmld. Drt yandaki kz Anna ve kk kardei William dadlar eliinde yemek odasna indi, o esnada da biten yemein kalntlar ve yemek rtleri toplanmaya baland. Mildred ve Cecil minenin aydnlatt salona getiinde souk biralar hazr bekliyordu. "Anlalan nihayet bar ilan edildi." Mildred kocasnn iini halletmeden geri dnmeyeceinden ad gibi emindi. "Evet." Cecil iiyle ilgili uzun uzadya konumaktan haz etmezdi. "Pek de bar anlamas yapm biri gibi keyifli grn-myorsun, neyin var?" Mildred, Cecil'in gzlerinde ilk kez grd bir bak yakalad. Kocas incinmi grnyordu, bu bir gurur krlmas ya da hevesinin kursanda kalmasndan ziyade, bir dostun kazn yemekle ilintili bir eydi sanki. "Biraz yle aslnda," dedi Cecil. "Hayal edebileceimizin en iyisini baardk. Fransz ordusu sko topraklarndan ekilmeye hazrlanyor, ngiltere'nin skoya zerindeki kudreti ispatland, stelik tek bir kurun bile sklmadan. Bu benim hayatm boyunca belki de kazandm en byk baar, hatta kiisel bir zafer. Kald ki, tahtnda bir kadnn oturduu, boalm bir hazine ve yiyecek ekmek bile bulamayan bir orduyla Franszlar' yenmek her zaman ve her yerde bir zafer olurdu. Aslnda bu bir mucize." "O halde?" Mildred' Cecil'in yant tatmin etmedi. "Biri Kralie'yi bana kar dolduruyor," dedi Cecil basite. "Elimden gelenin en iyisini, hatta fazlasn yaptmdan emin olmasam okuyunca oturup alayacam bir mektup aldm Kralie'den." "Kralie'den mi?" BAKRENN II 521 "skoya'da bar ilan edilmesinin haricinde, gkteki yldzlar ve ay da istediini dile getiren bir mektup," diye anlatt Cecil. "Sanrm bu artlar altnda, skoya'da bar ilan edildiini sylediimde Kralie pek de mutlu olmayacak." "Majesteleri aptal bir kadn deil," diye vurgulad Mildred. "Ona gerekleri anlatrsan kulak verecektir. Elinden gelenin en iyisini

yaptndan phe edeceini hi sanmyorum. stelik senden baka hi kimsenin bu iin altndan kalkamayacan da biliyor olmal." "Aptal deil belki ama srlsklam k bir kadn," dedi Cecil ksaca. "Maalesef kalp atlar haricinde hibir eye kulak verebilecek bir ruh halinde deil." "Dudley mi?" "Baka kim olabilir ki?" "O halde sylenenlerin hepsi doru," dedi Mildred. "Burada bile duysan kulaklarna inanamayacan eyler konuuluyor." "nanrm," dedi Cecil. "Aslnda bakarsan sylenenlerin ou da doru." "nsanlar ikisinin gizlice evlendiini, hatta Kralie'nin, Dudley'den hamile olduunu ama sakladklarn konuuyorlar." "Bak, ite bu koca bir yalan," dedi Cecil. "Ama Dudley bekr bir erkek olsayd imdiye kadar oktan evlenmi olurlard." "Peki sana kar Kralie'yi doldurua getiren de o mu acaba?" Cecil ban sallayarak dorulad karsn. "Sanrm yle. Sarayda Kralie'nin kanna girebilecek tek bir adam var. Ben saraydayken onunla vakit geirip gnln ho ediyor ama benim dediklerimi yapyordu. Ben saraydan ayrlnca 522 Philippa Gregory grnen o ki onun dediklerini yapmaya, ondan akl almaya balam." Mildred oturduu koltuktan kalkp kocasnn yanna seirterek elini omzuna koydu. "imdi ne yapmay dnyorsun, William?" "nce saraya geri dnp raporumu hazrlayacam," diye anlatt Cecil "Yzlerce pound harcadm cebimden ama imdi zararmn karlanmasn da beklemiyorum. Ya da dllendirilmeyi... Ve bundan sonra bana akl danmaya-caksa da dnp geleceim. Bunu Kralie'ye daha nce de sylemitim. Bensiz hibir ey yapamadna gre, bundan sonra bensiz ne yapacan hep birlikte greceiz." Mildred afallad. "William, Majesteleri'ni gz gre gre o yakkl vatan haininin kucana brakamazsn. ngiltere'yi o iki aylak n eline nasl teslim edersin? lkeyi mark ocuklara vermekten farksz olur. Kilisemizi nasl kontrolsz ellerine brakrsn? Orada olmak zorundasn, William, Majesteleri'ni kendinden korumalsn." Cecil, Kralie'nin en gvenilir ve kdemli badanman, her zaman karsnn grlerine nem verir ve sylediklerini can kulayla dinlerdi. "Mildred, Robert gibi bir adamla mcadele edebilmek iin benim de onun oynad oyunun belden aa kurallaryla oynamam gerekir. Ona lkenin ve devletimizin bekasnn ba dman gibi davranmam gerekecek. Onunla mcadele edeceksem..." Durup bir rnek dnd. "Mary Guise ile mcadele ettiim gibi etmem gerekir." "Aniden len Kralieden mi bahsediyorsun?" Mildred sradan bir soru sorar gibi sormaya zen gsterdi. "Evet, aniden len Kralie." Mildred, kocasnn ne kastettiini anlamasna ramen renk vermemeye dikkat etti. "William, lkemiz, Kraliemiz BAKRENN II 523 ve kilisemiz iin grevin ne gerektiriyorsa yapmalsn. Bu uurda neye bavurmak zorunda kalrsan kal, Tanr seni affedecektir." Cecil, sevgili karsnn gzlerine uzun uzun bakt. "Byk bir su, affedilmez bir gnah ilemem gerekse bile mi?" "Evet, yle olsa bile." Cecil, temmuz aynn sonuna doru saraya dndnde herkes Thames'in gney kysnda istirahata ekilmiti. Nehrin kysnda bulunabilecek en lks ve gvenli mstakil evler bulunmu, saray eraf yerletirilmiti. Herkes scak yaz havasnn tadn karyor, kh avlanmaya gidiyor, kh nehir kysnda uzun pikniklere kyordu. Cecil bir kahraman gibi karlama beklentisi tamamas gerektii konusunda nceden uyarlmt zaten. "Bunu nasl yaptn?" Elizabeth'in Cecil'i karsnda grnce dudaklarndan dklen ilk szckler bunlar oldu. "Zaferimizi nasl elden karrsn? Nasl Franszlar'n oyununa geldin? Rvet mi yedin? Yoksa onlarn tarafna m getin? Hasta miydin? Grevini ifa etmek iin ok mu yorgundun? Ya da ok yal? Bana verdiin sz, grevinin gereklerini nasl unutursun? sko topraklarnn gvenliini salamak uruna koca bir servet dktm ama sonu? Franszlar' gle oynaya evlerine yolladk!"

"Majesteleri," diye balad Cecil, soukkanl davranmaya alyordu. Aslnda oktan kan beynine sramt,bile, kendilerini duyacak mesafede kimlerin olduunu gz ucuyla kolaan etti. Saray erafnn yardan fazlas kulak kabartm, bu tarihi bulumaya alenen tanklk ediyordu. Elizabeth, Ce524 Philippa Gregory cil'le yzlemek iin sanki bilhassa idareten kald yazlk evin byk salonunu semiti. Cecil'in geldiini duyan herkes, koridora ve merdiven basamaklarna dolumutu; halka ak bir sabit pazarda azarlansayd bu kadar insan duymazd herhalde. "Franszlar'a neden merhamet edip Calais'i geri almadan gitmelerine izin verdiimizi anlatr msn!" diye sesini ykseltti Kralie. "Calais'i kaybetmi olmamz bile bu denli byk bir skandal deildi. Biz savaa girmitik ve elimizden gelenin en iyisini yaptk. Dnebiliyor musun, Calais'i geri alfak iin klmz bile kprdatmadan Calais'ten vazgetik." "Majesteleri..." "Ya hanedan armam? Onlar da bir daha asla kullanmayacana ant iti mi? Hayr! Ve o kadn hl benim armalarm kullanmaya devam ederken sen karma gemeye cret edebiliyorsun, yle mi?" Bu szl saldr karsnda Cecil'in yapabilecei pek bir ey yoktu. Sadece sessizce, Elizabeth'in hakaretamiz szlerini bitirmesini bekledi. "Elizabeth." Cecil, Kralie'ye ismiyle hitap etmeye cret eden bu kendinden emin sesin kime ait olduunu grmek iin ban evirdi. Ses Dudley'den bakasna ait deildi. Robert en sevimli tavrn taknarak belli belirsiz bir jestle Cecil'i selamlad. "Badanmannz size elinden gelenin en iyisini yaparak hizmet etti, olabilecek en iyi bar anlamasna imza atarak huzurunuza dnd. Belki hayalkrkl-na uram olabilirsiniz ama yine de bize hizmette Sr Wil-liam'n sadakatinden phe edemeyiz." Cecil, Robert'n szlerinin -hatta bo konuuyor olsa bile sesini duymann- Kralie'yi nasl da aniden yumuatp BAKRENN II 525 sakinletirdiini hayretle izliyordu. Bize hizmet mi? diye dnd iinden. Ne yani, ben imdi bir anda bu adama da m hizmet eder oldum? "Neden Sr William'la ba baa bir odaya ekilmiyoruz?" diye nerdi Dudley. "Bylece o da bize kararlarn ve sko-ya'da ilerin nasl yrdn rahat rahat anlatr. Zorlu bir grevi halledip uzun bir yolculuktan dnd." Kralie kendini dizginledi, Cecil de biraz daha hakarete kendini hazrlad. "Gel haydi," dedi Dudley ar ar ve elini uzatt. "Gel, Elizabeth." Tm saray erafnn nnde Kralie'ye ismiyle., hitap edebiliyorsun demek? Cecil, mutlak sknetini korumaya devam ediyordu. Fakat Elizabeth de eitimli bir cins kpek gibi Robert'n arsn ikiletmeden peinden gitti, elini robert'n eline koydu ve onunla koridora kt. Dudley ise arkasn dnp Cecil'e bakt ve ufack bir tebessm etti. Evet, diyordu bu tebessm. imdi ilerin nasl olduunu gryorsun. William Hyde, kzkardeini evle ilgili ileri tartmak iin kulland alma odasna konumak zere arnca Lizzie Oddingsell meselenin ciddi olduunu ve duygularn ie kartrlmamas gerektiini anlad. William Hyde kocaman alma masasnda oturuyordu, yuvarlak bir masayd ve alfabetik srayla stnde harflerin yazd ekmeceleri vard, masa kendi evresinde sahibine doru dnebiliyordu ve her bir ekmecede i anlamalar ve kirac iftilerden dn aldklar kitaplar duruyordu. 526 Philippa Gregory Lizzie Oddingsell masay incelerken 'Z' harfinin hi kullanlmam olduunu fark etti ve kimsenin nedense X ve Z harfini eksik tutmay dnememesini garip buldu. Ne de olsa bu harfle balayan isim pek bulunmuyordu. "Lizzie, konu Leydi Dudley ile ilgili." William Hyde dorudan konuya girmeyi t,ercih etti. Aabeyinin, Amy'ye unvanyla hitap etmesi ve mesafeli duruu Lizzie'nin dikkatinden kamad. Grne baklrsa bu konuma en resmi tonlarda ve son derece ciddi geecekti. "Evet aabey, seni dinliyorum," diye cevap verdi kibarca. "Sylemesi kolay deil," dedi William Hyde. "Ama drst olmak gerekirse artk buradan ayrlsanz iyi olur." "Ayrlmak m?" diye tekrar etti Lizzie.

"Evet." "Nereye gideceiz?" "Leydi Dudley'nin baka arkadalarnn yanna mesela." "Lord Dudley bu konuda hibir ayarlama yapmad," dedi Lizzie ekingence. "Bunu kendisi mi syledi?" "Hayr aslnda..." Duraklad. "Norfolk'ta Amy'nin ziyaretine geldikten sonra ondan hi haber almadk." Bay Hyde'n kalar atld. Tek kelime etmeden kardeinin devam etmesini bekledi. "Yani mart ayndan bu yana," diye ekledi Lizzie istemeye istemeye. "Ksacas Amy boanmay kaoul etmeyip kavga ettikleri ziyaretten bahsediyorsun, deil mi?" "Evet," diye itiraf etti Lizzie. "Ve o gnden bugne ne sana, ne de karsna tek bir satr yazd!" BAKRENN II 527 "Bildiim kadaryla hayr..." Lizzie aabeyinin sulayan baklarn stnde hissetti. "Evet, Lord Dudley, Amy'ye hi yazmad." "Peki para gnderiyor mu?" Lizzie bir an iin donup kald. "Elbette gnderiyor." "Ya senin maan?" "Ben maal bir alanlar deilim," dedi Lizzie arballkla. "Ben Amy'nin dostu ve can yoldaym, hizmetisi deil." . "Ama senin nafakan da deniyor, yle deil mi?" "Ua gnderiyor." "O halde ipleri tam olarak da koparm saylmaz." Bay Hy3e dncelere dald. "Lord Dudley eskiden de ok sk yazmazd. Bazen aylarca karsn grmeye gelmediini bizzat ben biliyorum." "Ama kars seyahate karken elik etmesi iin adamlarn gndermeyi de ihmal etmezdi," diye fikir belirtti William. "Kalaca yeri de kendisi ayarlard zaten. Ve imdi sen, mart ayndan beri ne tek bir adamn yolladn, ne de tek kelime mektup yazdn sylyorsun." Lizzie ban sallayarak onaylamakla yetindi. "Sevgili kardeim, onu alp buradan baka bir yere gitmelisin," dedi William kararl bir ekilde. "Ama neden?" "nk onu konuk etmemiz ailemizin huzurunu ve itibarn zedeliyor." Lizzie, aabeyinin szleri karsnda hayrete dt. "Neden? Amy sizin itibarnz zedeleyecek ne yapt?" "Abartl sofuluunu bir kenara koyarsak..." "Tanr akna aabey, hayata tutunmak iin Tanr'ya snmasnda ne ktlk var? Yaama sarlmaya almaktan baka ne suu var?" 528 Philippa Gregory Bay Hyde elini havaya kaldrd. "Ltfen Elizabeth, sakin olmalyz." "O zavall mutsuz kadnn itibarn zedelediini sylerken nasl sakin kalabilirim, dorusu bilmiyorum!" William Hyde ayaa kalkt. "Sakin olacana sz vermezsen bu konumaya son vermek zorunda kalacam." Lizzie derin bir nefes ald. "Ne yapmaya altn biliyorum." "Ne yapmaya alyormuum?" "Onun evrende olmasn istemiyorsun. Ama grmediin bir y var, Amy hayatnn en zor gnlerini geiriyor ve sen de her eyi onun iin daha da zorlatrmaktan bahsediyorsun." Bay Hyde, Lizzie'nin kmas iin amak zere alma odasnn kapsna yneldi. Lizzie o an, aabeyinin kararndan dnmeyeceini fark etti. "Pekl," dedi fkesini gizlemeye alarak. "Tamam William, bana dilerini gstermene gerek yok. Bu, senin iin olduu kadar benim iin de zor bir durum. Hatta benim iin ok daha kt, tahmin edemeyecein kadar kt." William sandalyesine geri dnd. "Az nce de sylemeye altm gibi, ar sofuluunu bir kenara brakrsak, kocasyla arasndaki sorunlar da midemi bulandryor." Lizzie, William'in szlerini bitirmesini bekliyordu. "Amy buradan gitmeli," dedi ksa ve z. "Daha nce onu evimizde misafir ederken, onu iftiralardan korurken, Lord Dudley'nin talimatlarn beklerken Lord'a bir iyilik ettiimizi sanyordum, Amy bizim iin kymetli bir emanetti. Lord Dudley'nin, Amy'nin huzur bulmasna sevineceini, bana minnettar kalacan sanyordum. Oysa imdi tam aksini dnyorum." BAKRENN II 529 Lizzie donuk baklarn aabeyine dikti. William, yaa kendisinden kkt ve Lizzi onu iki zt biimde grmeye alknd: Bir, kendinden kk ve hayat'hakknda daha az tecrbesi olan bir karde gibi ve iki, ailenin reisi olduu ve varlklar zincirinde Tanr'ya ondan bir kademe yakn

olduu iin kendinden stn biri gibi grrd. "Peki imdi ne dnyorsun, William?" "Bana kalrsa Dudley karsn oktan gzden karm," dedi William dobra dobra. "Amy, kocasnn boanma talebini geri evirince imekleri zerine ekip Robert'n nefretini kazanm. Sanrm bir daha karsn grmeye bile gelmeyecektir. Daha da nemlisi, bundan sonra kim Amy'ye ev sahiplii yaparsa Sr Robert onlar da gzden karacak. Ksacas u anda Amy'ye kaplarmz aarak Sr Robert'n dmanna yataklk etmi oluyoruz. Ve ben bundan ok rahatsz olmaya baladm." "Amy onun kars," diye savundu Lizzie. "Ve kocasna asla yanl yapmad. syan falan ettii de yok, o sadece boanmak istemiyor. Bu da onun en doal hakk..." "Yapabileceim hibir ey yok," dedi William ise. "ngiltere Kraliesi 'nin kocas gibi yaayan ben deilim, Lizzie! stelik Leydi Dudley, Kralie'nin mutluluunun nndeki tek engel. ngiltere Kraliesi'nin yoluna kan bir kadn daha fazla evimde arlayarak yataklk edemem." Bay Hyde'n yrtt mantk karsnda Lizzie ne sylese kr etmeyecekti ve zaten William aksi gre kalbini kapatmt. "Peki Amy ne yapacak?" "Baka bir yerde de kalabilir." "Ya sonra?" "Sonra bir baka yerde ve daha sonra da baka birinin yannda. Ta ki Sr Robert'n teklifini kabul edip kendine bir dzen kurana dek." 530 Philippa Gregory "Yani ya boanmaya raz olup bir kenara atlana kadar ya da kalp krizinden bir keye ylana dek bu byle srp gider diyorsun." Bay Hyde iini ekti. "Ah, Lizzie yapma ltfen, meseleyi dramatize etmenin kimseye bir faydas yok." Lizzie kardeine dnd. "Ben dramatize falan etmiyorum, aksine gerek bir dramdan sz ediyorum." "Tm bunlar benim hatam deil!" diye ani bir sabrszlkla patlad William Hyde. "Bu yzden beni sulayacak deilsin herhalde? Her eyi yokua sryor olabilirim ama nedeni ben dilim." "Peki kimin hatas?" diye renmek istedi Lizzie. William Hyde en gaddar tavrn taknd. "Amy'nin. Bu yzden de evimden gitmesini istiyorum." 4** Elizabeth, Cecil'in szn kesmeden ve ona kinini kusmadan dinleyebilmeye baladnda etrefilli ve Cecil iin bir o kadar onur krc toplant geride kalmt. lk iki toplantda Robert Dudley ve birka meclis yesi daha hazr bulunmu, Cecil, Elizabeth'in hakaret ve ithamlarn hi sesini karmadan sknetle dinlemiti. Kralie, emektar danmann iine gereken zeni gstermemek ve vazifesini laykyla ifa etmemekle suluyordu. Ona gre, Cecil imza att anlama ile hem ngiltere'nin, hem de Kralie'nin gururunu ayaklar altna alm, lkesinin haklarn gzeteme-miti. Cecil kendini mdafaa etmeye dahi yeltenmedigi ilk toplantnn ardndan bu samalklar Kralie'nin aklna kimin soktuunu ve gen Kralie'nin sahne arkasndaki suflrnn kim olabileceini uzun uzun dnmt. BAKRENN II 531 Aslnda gerek son derece akt: Suflr Robert Dud-ley'den bakas olamazd. Elbette Robert Dudley'ydi, pencere kenarnda dikilen, pervaza yaslanan ve yaz ortasnda am baheyi seyredalan, incecik beyaz eline ald mis kokulu baharat kesesini koklayan Dudley. Arada bir duruunu deitiriyor ya da hafif bir nefes ekiyor, veyahut boazn temizliyordu ve bunlar duyan Kralie hemen kafasn eviriyor, adeta sz Sr Robert'a brakyordu. Robert Dudley'nin kafasndan geen bir fikir varsa herkesin onu duymak isteyeceini farz ediyordu. Dudley'ye hayranl Cecil, Kralie'nin ard ardna sralad ikayetlerini duymuyordu bile... lk akn heyecan akln bandan alm olmal, eriyle doruyu ayrt etmekten bile aciz artk. Gne, Robert'n gzlerinde douyor, erdem Ro-bert'n safsatalarndan ibaret, kulaklarnn duyduu tek ses bu dzenbaz adama ait, Robert'n apkn glmseyiinden baka kendisine haz veren tek bir ey bile yok... Ona kzamyorum bile, kald ki bu artlar altnda ne sylesem bo olduunun da farkndaym. Akl banda bir insan gibi muhakeme etmesini beklemek nafile bir bekleyiten teye gitmez artk. nc toplantlarnda ise Kralie'nin birka nedimesi ve Sr Nicholas Bacon haricinde yanlarnda hi kimse yoktu. "Sr Robert biraz gecikecek," dedi Elizabeth.

"Msaade ederseniz biz toplantmza onsuz balayalm, Majesteleri." neri Sr Nicholas Bacon'dan geldi. "Badanmannz anlama artlarnn zerinden geip Franszlar'n geri ekilmesinden sz ediyordu." Cecil bayla onaylayp evraklarn masann' stne yay-"' lk kez Elizabeth bir hm oturduu yerden kalkp fkeli bir halde odann iinde turlamaya balamad. Aksine kol532 Philippa Gregory tuunda sakin sakin oturmaya devam etti ve Franszlar'n geri ekilmesiyle ilgili fikirleri dinlemeye koyuldu. Elizabeth'in tavrndan cesaret alan Cecil, anlama artlarn tm detaylaryla bir kez daha anlattktan sonra koltuunun arkasna dayand. "Peki bu barn kalc ve taraflar balayc olacana inanyor musun?" diye sordu Kralie. Elizabeth'in sorusu Cecil'de sanki her ey sadece ikisi arasnda cereyan ediyormu hissini uyandrd. Gen kadn yal adama ondan yardm dilenen bir edayla bakyor, grevini ifaederken elinden geleni yaptna zerre kadar phe etmiyordu. Yal adamsa rencisinin kk suratna bakti ve beynindeki bilgiyi ve zeky grd. Cecil o anda, her eyin olaan seyrine, yldzlarn kendi yrngesine, dnyann eksenine geri dnmeye baladn hissedip evine gelmi gibi rahatlad. "Ben inanyorum," dedi. "Paris'teki Protestan ayaklanmas gzlerini iyice korkuttu. Uzun bir sre risk almay gzleri yiyemez. Huguenotlar'n da isyan bayra amasndan, hatta sizin de onlar desteklemenizden ekiniyorlar. skoya'da olduu gibi, Protestanlar nerede dara derse dsn, yardm elini uzatacanza ikna oldular. Bar korumak iin ellerinden geleni yapacaklarndan eminim. Ve sko Kraliesi Mary de Paris'te yaamak varken, sko topraklarndaki mirasna sahip kacaa benzemiyor. Muhtemelen skoya'ya bir baka gvendii vekilini atayp sko Lordlar'yla iyi geinmesini tembihleyecek. Tabii bar anlamasnn artlarn gzetmek kouluyla... skoya'y sadece ismen ellerinde tutacaklar." "Ya Calais?" Elizabeth'in kskanlk damar kabard. "Calais imdiye dek olduu gibi bundan sonra da tm bu olanlardan bamsz bir mesele olarak deerlendirilecek," deBAKRENN II 533 di Cecil kararllkla. "Sanrm hepimiz de bu gerein farkndayz- Ama bana kalrsa Cateau Cambresis Anlamas koullar dahilinde Calais'i geri almaya alabiliriz. stelik anlamaya artk daha nce hi olmad kadar deer veriyorlar. ngiltere'den korkmalar gerektiini nihayet idrak ettiler. Kendinden emif duruumuz ve karlanna apansz dikilmemiz Fransa iin byk bir srpriz oldu, Majesteleri! Bir daha asla ngiltere'yi hafife alamayacaklar gibi sizi hedef alan en ufak bir sava giriiminde dahi bulunamayacaklarna eminim." Elizabeth ban sallayarak anlama metnini Cecil'in nne ittirdi. "Gzel," dedi. "Bu elinden gelenin en iyisini yaptna yemin edebilecein anlamna m geliyor?" * "Evet, keke daha fazlasn yapmak elimden gelseydi. Bundan gurur duyardm." Elizabeth de bayla onaylad. "Tanr'ya krler olsun ki, artk Fransa tehdidiyle burun buruna yaamaktan kurtulduk. Bu yl yaadklarm bir daha sil batan yaamaya tahamml edebileceimi hi sanmyorum." "Ben de yle." Sor Nicholas evkle araya girdi. "ngiltere'yi savaa sokmanz byk bir kumard, Majesteleri, ama ayn zamanda ok parlak ve zekice alnm bir karard da." Elizabeth nihayet gnler sonra Cecil'e hnzr bir glmsemeyle bakt. "Haklsn, ok cesur ve kararl davrandm doru. Sence de yle deil mi, Cecil?" Cecil'e gz krpyordu. "Eminim bir gn ngiltere tekrar byle bir tehlikeyle kar karya gelirse bugnleri hatrlayacaksnz," dedi. "Bir dahaki sefere ne yapmanz gerektiini artk gayet iyi biliyorsunuz. Nasl kral olmanz gerektiini de tabii." "Mary hi bu kadar sorunla ba etmek zorunda kalmamt," diye hatrlatt Elizabeth ona. "Mary zamannda top534 Philippa Gregory raklarmz yabanc bir kuvvetin istila tehdidiyle yz yze gelmedi..." "Evet, aslnda yle," dedi Cecil de. "Kralie Mary'nin cesareti ve metaneti sizinki gibi snanmamt. Ve siz Tanr'ya krler olsun ki bu snav baaryla verdiniz. Siz tam da babanzn kzsnz, Majesteleri, lkeye bar siz getirdiniz!" Kralie masadan kalkt. "Sr Robert'n bu kadar gecikmesini gerektiren nedir, anlam deilim," diye szland: "Bana bir saat nce burada olacana dair sz vermiti. Yeni gelen Barbary

atlarn gzden geirip geri gndermesi gerekenler olursa hemen o an halletmek istediini syledi. Ama ii biter bitmez hemen gelecekti." "Birlikte haraya inmemizi ister misiniz?" neri Cecil'den geliyordu. "Evet," dedi Elizabeth, bir an nce Robert' bulup grmek iin can atyordu. Cecil'in koluna girdi ve yrmeye koyuldular. Daha nce saysz defa yaptklar gibi. "Neden nce bahede ksa bir tur atmyoruz?" diye teklif etti. "Gller bu yl her zamankinden daha gz alc duruyor. Biliyor musunuz, skoya tam bir iek bahesini andryor, Kraliem." "Sylendii gibi ok mu souk?" diye sordu Elizabeth. "Umarm bir gn ben de gidip kendi gzlerimle grebilirim." "Elbette, belki nmzdeki yaz tatilinizi Newcastle'da geirmeyi dnebilirsiniz. Sizi grmekten ve arlamaktan eref duyarlar, hem snr kalelerini ziyaret etmeniz i politika asndan da faydal olabilir." "Evet, muhakkak gitmeliyim," dedi Kralie. "Atlarn epeyce yorulmu olmal, Edinburgh ve Newcastle arasnda haftalarca mekik dokudun durdun. yle deil mi?" BAKRENN II 535 Cecil ban sallayarak onaylad. "Amcanzla srekli mzakere halinde olmak ve Msy Randan' da gzmn nnden ayrmak istemedim. Yolculuklarmn pek de rahat getiini syleyemem, zellikle skoya'da yollarn durumu pek iyi saylmaz." Elizabeth cevap vermek yerine glmsedi. "Ya siz? Siz naslsnz?" Cecil sesini alakt. Bahede kendileri haricinde birka nedime ve Catherine Knollys ile Sr Nicholas da gezintiye kanlar arasndayd. "Son iki aynz nasl geti, Prensesim?" Bir an iin Elizabeth isterik bir kahkaha savurarak soruyu geitirmeyi dndyse de sonradan kendini kontrol etmesi gerektiine kanaat getirdi. "ok korkarak geti," dedi Elizabeth. "Kat Ashley her an stresten yataa dmem endiesiyle yaad." "O stres ve korku aslnda bana aitti," dedi Cecil de. "Siz tm bu olanlarn altndan baaryla kalktnz." "Yanmda Sr Robert" olmasayd hibirine gs gere-mezdim," diye ekledi Elizabeth. "Tanr'ya krler olsun, en azndan o beni her durumda yattrabiliyor. nsann ruhunu okayan bir sesi ve elleri... Sanrm onun bys ellerinde... Atlara istedii her eyi yaptrabilmesinin srr da ellerinde yatyor olmal. Elini ne zaman alnma dayasa bir anda her eyi unutup huzura eriyorum." "Ona ksnz nk," dedi Cecil kibarca. Elizabeth, gzlerini Cecil'in gzlerine dikmi, baklarndaki manay zmeye alyordu. Ama emektar danman ve kadim dostunun, sulayan baklarndan ziyale sevecen gzleriyle buluunca gzleri, ii rahatlad. "Evet." Nihayet Cecil'e gerei itiraf edebildii iin mutluydu. "Evet, Robert'a m." 536 Philippa Gregory "Peki o? O da size k m?" Elizabeth glmsedi. "Ah, evet, elbette. Eer o da bana k olmasayd ne kadar perian olurdum dnebiliyor musun?" Cecil duraklad ve ardndan sordu. "Peki bu akn sonu nereye gidiyor, Kraliem? Biliyorsunuz, o evli bir erkek." "Kars hasta ve her an hayatn kaybedebilir," dedi Elizabeth. "Zaten yllardr sren mutsuz bir evlilikleri var. Robert, evliliinin artk hi ans kalmadn sylyor. Hem ben ona bir boanma bahedecek kudrete sahibim. zgr kalnca da evlenmemiz iin hibir engel kalmam olacak." Bu meseleyle nasl baa kacam? Kimseye kulak asacaa benzemiyor, aksine bu deliliine rza gstermemizi bekleyecektir. Ama ben de susar oturursam bu gidie kim dur diyecek?'Cecil derin bir nefes ald. "Kraliem, Amy Dudley, eski adyla Amy Robsart, gen bir kadn, leceini dnmek ne kadar doru sizce? Gen bir kadnn son nefesini vermesini bekleyerek evlilik planlarnz erteleyemezsi-niz. Ayrca onlar boamanz gerektirecek bir mesnet de yok ortada. Ailelerinin rzasyla bir ak evlilii yaptklarnda sizin de dnlerinde dans ettiinizi unutmu olamazsnz. stelik sradan bir adamla ve ayn zamanda vatan haini damgas yemi biriyle, stelik de kars hayattayken evlene-mezsiniz, Majesteleri." Elizabeth bir hmla Cecil'e dnd. "Cecil, bal gibi de evlenebilirim. Evleneceim de zaten! Ona sz verdim..." Aman Tanrm! Sz vermekle ne kastediyor olabilir? Ne kastediyor olabilir? Ne kastediyor olabilir?

Cecil endiesini yzne yanstmamaya zen gsteriyordu. "zel bir sz m? Bir ak yemini mi mesela? kiniz arasnda edilmi gizli ve anlaml bir ak yemini mi?" BAKRENN II 537 "Balayc bir evlilik yemini, Cecil, ahitler nnde kilisede nianlandk." j "ahitler mi, ahitler de kimdi?" diye frefesi kesildi Ce-cil'in. Belki ahitleri sessiz kalmaya zorlayabilir ya da gerekirse toptan ortadan kaldrabilirim. Mesela srgne gnderilmeleri uygun bir zm olabilir. "Catherine ve Francis Knollys." Cecil bozguna uram gibiydi, ne diyeceini bilmiyordu. Tek kelime daha etmeden sessiz sedasz bahede yrmeye devam ettiler. Duyduklarnn korkunluu karsnda Cecil'in anszn dizlerinde takat kalmamt adeta. Elizabeth! koruyamamt ite... Yokluunda hem kendini, hem de^lkeyi tuzaa drmt. "Sen bana kzgnsn..." Elizabeth'in sesi bir fsltdan ibaret kyordu. "Sen yanmda deilken korkun bir hata yaptm dnyorsun. Belki de beni koruyamadn iin kendini suluyorsun." "Dorusu dehete dtm." "Ah, yapma ltfen, Cecil, kalbime sz geiremedim ve kendime hkim olamadm. Her an Fransa'nn lkemi igal edecei korkusuyla burun burunaydm, sen burada deildin ve ben tacma oktan elimden alnm gzyle bakyordum. Kaybedecek hibir eyim kalmamt ve ben en azndan ona sahip olduumu bilmek ve bununla avunmak istedim." "Prensesim, bu bahsettiiniz ey Fransz igalinden bile daha byk bir felaket," dedi Cecil. "Eer Franszlar topraklarmz igal etseydi tm ngilizler sizi korumak.'iin canlar pahasna kendilerini size siper ederdi. Ama Sr Robert'la nianlandnz duyulursa, bir dakika dnmeden tahta sizin yerinize Katherine Grey'i geirirler." 538 Philippa Gregory Haraya yaklamlard. "Yrmeye devam edelim," dedi Elizabeth abucak. "u an onunla karlamak istemiyorum. Sana her eyi anlattm anlayacaktr." "Size beni bu ie kartrmamanz m tembihledi?" "Tembihlemesine gerek yok. Hepimiz Robert'a kar beni dolduracan biliyoruz." Cecil hara yerine baka bir patikaya sapt, Kralie'nin yaprak gibi titrediini hissedebiliyordu. "ngiliz halk, srf k olduu iin Kralielerine srt evirmez." "Prensesim, halkn Robert' kocanz ve Kralie'nin ei olarak kabullenmeyeceini adm gibi biliyorum. zgnm ama bu artlar altnda yapabileceiniz en iyi ey halefinizi seip tahttan inmek olacak. Tacnz brakmal, tahtnzdan ekilmelisiniz." Elizabeth'in dizlerinin ba zld, anszn dengesini yitirdi adeta. "Biraz oturmak ister misiniz?" "Hayr, hayr. Yrmeye devam edelim," dedi Elizabeth ate basarak. "Ah Cecil, ciddi deilsin, yle deil mi? Sadece beni korkutmak iin byle sylyorsun." Cecil ban edi. "Size sadece gerekleri sylyorum." "Halkn Robert'tan bu kadar nefret etmesine bir anlam veremiyorum. Sarayda ise Robert'a alenen di bileyenlerin says bir elin parmaklarn gemez. Bata amcam ve Dk Arundel olmak zere, Robert', d grnn kskananlar, ona gsterdiim yaknlk ve hzl ykseliini ekemeyen birka adam, hepsi bu..." "Hepsi maalesef o kadarla kalmyor," dedi Cecil yorgunca. "Beni dinleyin, Elizabeth, size gereklerden bahsediyorum. Mesele saraydaki ayak oyunlar ya da kskanlk krizBAKRENN II 539 leriyle kalmyor, bu i artk lkenin kalbine indi. Sorun ailesi, pozisyonu ve gemii. Bykbabas babanza ihanetten idam edildi, babas ise kzkardeinize. Robert da onlarla ayn kandan! Prenses, Dudley ailesi yzyllardr ailenize hyanet ediyor. Herkes Dudleyler'in sarayda ykseldike mevkilerini nasl ktye kullandn dn gibi hatrlyor. Tek bir ng:z'in bile Dudley kan tayan bir adama gvenmeyecei aikr. stelik hemen herkes onun evli bir erkek olduunu bildii gibi kars aleyhine de sylenen tek kelime duymad bugne * kadar. Can istedi diye bir anda karsn bir kenara atamaz, bu bal bana bir skandala yol aar. Avrupa saraylarnda herkes sizden bahsedip at terbiyecinizle yaadnz yasak aka dair tevatrlerle dalgasn geiyor." Elizabeth'in, kendisiyle dalga geiliyor olmasnn dncesiyle bile kpkrmz kesildii Cecil'in keskin gzlerinden kamad.

"Siz bir kralla evlenmelisiniz, Prensesim. Ya da en azndan bir Aridk, damarlarnda asil kan tayan ve lkemize de faydas dokunacak bir ele. Yakkll ve atlarla arasnn iyi olmasndan baka hibir hasleti olmayan, sradan bir adamla hayatnz birletiremezsiniz. undan emin olun ki ngiltere, Sr Robert Dudley'yi Kralie'nin kocas olarak asla kabul etmeyecektir. Adm gibi eminim." "Sen de ondan nefret ediyorsun. Sen de dierleri gibi ona tahamml edemiyorsun." Kralie hnland. Hem de en bandan bert. Cecil aklndan geenlerin aksine kibarca glmsemekle yetindi. "Robert sizin iin doru insan olsayd, inann bana onun hakknda ne, dndmn bir nemi olmazd," dedi Cecil nazike'. "Sanrm ben ahsi tercih ya da grlerim her ne olursa olsun, hep sadece sizin iyiliinizi dnerek neriler getirdim. Ama u540 Philippa Gregory nu da bilin ki, Robert'tan nefret etmiyorum, geri onu sevdiimi de syleyemem. Ancak uzun zamandan beri ona olan zel ilginiz ve ballnz endielenmeme neden oluyordu. Ne var ki ben bile ilerin bu raddeye gelebileceini aklmn ucundan dahi geirmezdim." Elizabeth ban baka yne evirdi ve trnak etlerini yolmaya koyuldu. "Benim iin de hesapta bu kadar ileri gitmesi yoktu aslnda," dedi ksk bir sesle. "Ama salkl dnemiyordum ite ve..." "Eer hemen imdi verdiiniz szden dnp nian atarsanz itibarnz kurtarmak iin bir ansnz olur. Ve eer onu saraydan uzaklatrp bir bakasyla evlenirseniz her ey zaten ksa srede unutulur gider. Ama byle devam ederseniz, halk Sr Robert'm nnde diz kmektense sizi tahttan indirmeyi tercih edecektir." "Ama halk Philip'ten nefret ediyor olmasna ramen Mary onunla evlenebilmiti!" Elizabeth'in sesi aniden ykseldi. "O kutsanm bir krald, Prensesim!" diye heyecanland Cecil de. "Onu sevmeseler bile kazan kaldramazlard. stelik Kral Philip'in gl bir ordusu ve spanya tahtnda hakk Vard. Peki Dudley'nin nesi var? Yanm dzine toprak kiracs ve avclarndan baka? kan ilk isyan avclar m bastracak sizce?" "Ben ant itim ama," diye fsldad Elizabeth. "Tanr ve erefli ahitlerin nnde." "Andnz geri alrsnz," dedi Cecil dmdz bir tonla. "Aksi takdirde saladmz bar hibir ie yaramaz, o barn keyfini de siz deil, Katherine Grey srer." "Kralie Katherine mi?" diye yant verdi Elizabeth. "Asia, buna asla izin veremem." BAKRENN AII 541 "Majesteleri, imdiye kadar zaten tam iki kez tahta Grey'i geirebilmek iin yandalar iki entrika dzenledi. O da kardei Jane gibi bir Protestan, stelik sevilen bir sima, ayrca o da bir Tudor." "Onun tm bu olanlardan haberi var m? Entrikalarda onun da m parma var?" Cecil olumsuz anlamda ban sallad. "Katherine Grey'in sadakatinden en ufak bir phe duysaydm onu oktan zindana kapatm olurdum. smini anmamn tek nedeni halkn sizin yerinize tahta geirebilecei halefleriniz olduunu idrak etmeniz. stelik Robert'la nianlandnz ortaya karsa halef saynzda da ani bir art olabilir." J"Bu srr saklayacam," dedi Elizabeth. "Saklamak maalesef zm deil, yapmanz gereken asl ey, bu sz ortadan kaldrmak. Robert'la evlenemez-siniz, aslnda o da bunun farknda. Bence hi vakit kaybetmeden ona aklnzn banza geldiini ve bu ac gerekle yzletiinizi syleyin. Sizi azat etmekten baka kar yolu yok." "Bay Forster'a yazmam ister misiniz?" Lizzie Oddingsell, sradan bir eyden bahsediyormu gibi grnmeye alyordu. "Birka hafta Cumnor'da kalmaya ne dersiniz?" "Cumrtor'da m?" Amy ard. Pencere nnde oturmu, gnn son klarndan faydalanarak kk Tom Hyde'a gmlek dikiyordu. "Evet," dedi Lizzie ciddiyetle. "Geen sene bu'zamanlar ziyaretlerine gitmitik. Yaznn sonuna doru, Chislehurst'e gitmeden nce, hatrladnz m?" 542 Philippa Gregory Amy ar ar ban nndeki iten kaldrp Lizzie'ye bakt. "Lordum'dan hi haber yok mu?" Alaca cevabn olumsuz olacan kendisi de biliyordu. "Bay Hyde'a benimle ilgili hibir ey yazmam m?" "Hayr." Lizzie istemese de gerei sylemek zorunda kalmaktan nefret ediyordu. "zgnm, Amy ama maalesef hayr."

Amy yeniden dikkatini nndeki ie verdi. "Bay Hyde seninle mi konutu? Buradan gitmemizi mi istiyor?" "Hayr, hayr," dedi Lizzie telal telal. "Ben sadece sizi uzun zamandr grmeyen arkadalarnzn alnabileceini dnmtm. Hem belki Cumnor'dan Camberwell'e geip Scottlar' ziyaret ederiz. Belki Londra'da alveri yapmak istersiniz?" "Benden souduunu dnmtm zaten," dedi Amy. "Ve gitmemi istemesinden korkuyordum." "Hayr, yok yle bir ey!" diye sesini ykseltti Lizzie. "Bu tamamen benim fikrim. Burada sklm olabileceini ve baka yere gitmek isteyebileceini dndm sadece, hepsi bu!" "Ah, hayr," dedi Amy clz bir glle. "Burada olmak beni skmyor aksine buray ok seviyorum, Lizzie. Bir sre daha kalalm." "Btn bir leden sonra neler yaptn?" Robert ve Elizabeth, Kralie'nin zel odasnda ba baa akam yemei yiyorlard. "Atlarla iim biter bitmez toplant salonuna geldim ama sen beni beklememisin. Cecil'le bahede gezindiinizi sylediler. Ama baheye indiimde de sizi bulamadm. Odana gelince de rahatsz edilmek istemediini sylediler." BAKRENN II 543 "Yorgundum," diye kestirip att Kralie. "Dinlenmeye ihtiyacm vard." Elizabeth'in solgun yz ve hznl baklar Robert' huzursuz etti. "Seni zecek bir ey mi syledi?" Elizabeth ban hayr anlamnda sallad. "skoya'daki baarszlna m kzdn?" "Hayr, o mesele oktan kapand. Zaten daha fazlasn alamayacamz en bandan beri aikrd." "Elimize geen byk bir kozu lehimize eviremedi," diye fikir ne srd Robert. "Evet, belki de." Elizabeth uzatmamay tercih etti. Robert'n dudak kvrmlarna esrarengiz bir glmseme oturdu. Yal kurt yine yapacan yapp onu etkisine alm, diye dnd. 'Ah Elizabeth'im, bu kadar kolay etki altnda kalmak zorunda msn? Dndansa sordu. "Elizabeth, yolunda gitmeyen bir eyler olduu belli, bana ne olduunu anlatmayacak msn?" Elizabeth kara gzlerini sevdii erkee evirdi. "u an konumak istemiyorum." Her zamanki gibi onlarla birlikte yemek yiyen saray eraf grubunu iaret etmesine gerek yoktu, hepsi de zaten pr dikkat ikiliye kulak kesilmiti. "Daha sonra ba baa kalnca konuuruz." "Pekl,", dedi Robert nazike glmseyerek. "O halde neden biraz elenmeyi denemiyoruz? Kt oynamak istemez misin? Ya da baka bir oyun? Belki dans etmek istiyorsundur?" "Kt oynayalm." Kt oynarken en azndan sohbet etmek zorunda kalmayz, diye dnd Elizabeth. Robert, odasnda sabrszlkla Elizabeth'in gelmesini bekliyordu. Her zaman olduu gibi Tamworth kapda n544 Philippa Gregory bet tutuyor, kendisi ise aperatifleri hazrlyordu. Gizli geidin kaps aralanp Elizabeth ieri girdiinde tavrnda bir gariplik vard. Dnceli, isteksiz ve bir o kadar zgn grnyordu. Anlalan Cecil oktan yapacan yapm, diye kuruyordu kafasnda. Elizabeth'i bana kar kkrtm, tam da tahmin ettiim gibi. Ama biz artk evli saylrz, Kralie artk benim, sadece benim! "Sevgilim bugn hi bitmeyecek sandm." Robert telala Kralie'yi kollarnn arasna ald. Robert, Elizabeth'in kendini kollarna brakrken ilk kez tereddt ettiini fark etti. Gen adam, sevdii kadnn srtn svazlyor, salarn okayp pyordu. "Akm benim," dedi. "Tek akm..." Kralie kollarndan kurtulmaya almadan onu kendisi brakp minenin nne ektii sandalyeye oturmasna yardm etti. "Nihayet yalnz kalabildik," dedi Robert. "Bir kadeh araba ne dersin?" "Evet, ltfen." Robert doldurduu arap kadehini Kralie'ye uzatrken parmaklarna temas etmeye zen gsterdi. Ama Elizabeth, Robert'a bakmak yerine" yanan odunlar seyrediyordu. "Bir sorun olduundan eminim," dedi Robert gene. "stelik bu ikimiz arasnda bir ey olsa gerek. Yoksa bilmeden seni kracak bir ey mi yaptm?" Elizabeth hemen gzlerini Robert'a dikti. "Hayr, asla! Sen her zaman bana kar son derece..." "O halde sorun ne, akm? Ltfen anlat bana, kafan kurcalayan her neyse birlikte zelim."

Elizabeth ban iki yana sallad. "Hibir ey yok. Sadece seni ok seviyorum ve seni kaybedersem yokluunun altndan nasl kalkacam dnyorum." BAKRENN II 545 Robert kadehini masaya brakp Kralie'nin nnde diz kt. "Beni neden kaybedesin? Kalbim ve ruhumla sana aidim, yalnz sana! Tanr huzurunda mrmn sonuna dek yalnz senin olacama yemin ettim." "Peki eer daha uzun bir sre evlenemezsek yine de beni sevecek misin?" diye sordu Kralie. "Beni bekler misin?" "Neden nianlandmz ve evlilie giden yolda ilk adm attmz hemen ilan etmiyoruz?" diye nerdi Robert da. "Ah, Robert." Kralie, Dudley'nin elini okad. "Sen de biliyorsun ki, .binlerce neden var. Belki de hibirinin nemi yok. Ama yine de nianmz ilan edemezsek beni bekleyip beklemeyeceini bilmek istiyorum. Bana kar her zaman drst davranacak msn? Her ey hep ayn kalacak, yle deil mi?" "Seni bekleyecek ve sana kar hep drst davranacam," diye sz verdi Robert. "Ama sonsuza kadar byle devam edemez, ok gemeden biri anlarsa annda konumaya balar. Daha ne kadar seni deli gibi sevip yannda olup da korktuunda ya da kendini yalnz hissettiinde sana yardm edememeye tahamml edebilirim, ite onu bilmiyorum. Tm saray erafnn nnde elini tutabilmeli, herkese senin benim olduumu, benim de sana ait olduumu, senin dmanlarnn benim de dmanm olduunu ve onlar yeneceimi ilan edebilmeliyim." "Ama beklemek zorunda kalrsak bekleriz, deil mi?" Elizabeth vazgemek bilmiyordu. "Neden beklemek zorunda olalm ki? Mutlulua nihayet kavumadk m? kimiz de ayn kuleye tklmtk ve belki de ertesi gn sonumuzla burun buruna geleceimizi dnyorduk. Artk biraz olsun doyasya mutlu olmaya hakkmz yok mu?" 546 Philippa Gregory "Evet," diye yantlad Elizabeth aceleyle. "Ama Cecil'in sylediine gre sana di bileyen ok sayda insan varm. Tabii bana da, u anda bile. nce halkn seni kabullenmesini salamalyz. Bu belki biraz zaman alabilir, hepsi bu!" "Ah, yle mi? Peki Cecil ne biliyor?" dedi Robert hesap sorarcasna. "Edinburgh'dan yeni dnd. Oysa benim ajanlarm tam tersini sylyor, ngiltere Kraliesi'ni tm kalbiyle seviyor, beni de zamanla kabul edeceklerdir." "Evet," dedi Elizabeth de. "Zamanla. Dolaysyla az da olsa beklememiz gerekebilir." Robert bu konu stnde daha fazla durmann tehlikeli olabileceinin farkndayd. "stersen sonsuza dek bile bekleyebilirim. Eer istediin buysa yzyllar boyu srse de beklerim. Nianmz ilan etmek istediinde sylemen yeterli, o ana dek ben yine srrmz saklamaya devam edeceim." "Szmden dnmek ya da nian atmak istediimi dnme sakn," dedi Elizabeth. "Nian atamazsn zaten," diye konutu Robert da. "Ben de atamam. Bu ikimizi de hem Tanr huzurunda, hem de ahitler huzurunda dinen ve resmen balayan bir sz. Artk Tanr katnda kar kocayz, bizi ayrmaya da kimsenin gc yetmez." Amy'ye Robert'n Cumnor Place'te yaayan arkada Bay Forster'dan bir mektup geldi. Eyll aynda kendileriyle kalmas iin Amy'yi davet ediyorlard. Mektubu kendi okuyup zmeye takati olmayan Amy'ye Lizzie Oddingsell okudu. BAKRENN AII 547 "Kendilerinin misafiri olmaktan memnun olacam mektupla bildirirsen sanrm iyi olur," dedi Amy soukkanllkla. "Sen de benimle gelecek misin, Lizzie? Yoksa burada kalmay m tercih edersin?" "Neden sizle gelmeyeyim ki?" Lizzie bu beklemedii soru karsnda ard. "Belki artk bana refakat etmek istemeyeceini dndm." Amy arkadann yzne bakmyordu. "Belki sen de erkek kardein gibi benim bamn stnde bir felaket bulutu gezindiini dnyor ve bu felaketten daha fazla nasibini almak istemiyorsan seni anlayla karlarm." "Erkek kardeim asla byle bir ey demedi," diye yalan syledi Lizzie. "Bense sizi asla yalnz brakmam." "Ben eski ben deilim maalesef," dedi Amy ve sesindeki soukluk bir anda kaybolup rahatlamaya dnt. "Artk kocasnn umurunda olmayan, bedbaht bir kadnm. Bay Hyde geliime sevinmedi, Cumnor'da da ayn ey olacak. Artk kimse iin deerim "kalmadna

gre, beni kocamn kayrmas olmadan da grmekten haz duyacak birilerini bulmalym yanlarnda kalmak iin." Lizzie hibir ey sylemedi, ne sylenebilirdi ki? Anthony Forster'dan gelen davet mektubu da Lizzie'nin kendisine gnderdii mektuba istinaden gelmiti zaten. Lizzie, Bay Forster'a sonbahar yanlarnda geirmek istediklerini yazmt. Amy'nin Camberwell'de yaayan z kuzenleri ise Lizzie'nin talebini maalesef kasm ay boyunca evde olmayacaklarn syleyerek geri evirmiti. Amy'ye eskiden kucak aan dostlar, ki buna kendi akrabalan da dahil, artk onu grmek istemiyordu. "Anthony Forster bildim bileli size hayrandr," dedi Lizzie. "Hem daha evvelsi gn erkek kardeim ve Alice, 548 Philippa Gregory Tom'la vakit geirmenden ne kadar honut olduklarn sylyorlard. Sen bu ailenin bir paras saylrsn..." Amy arkadann sylediklerine inanmay ama asl nemlisi doru olmasn yle ok istiyordu ki. "Gerekten byle mi dnyorlar?" "Elbette," dedi Lizzie. "Tom'un senden baka kimseye yaknlk gstermediinin onlar da farknda." "O halde burada kalamaz myz?" diye sordu Amy. "Cumnor'a gitmektense burada kalmay yelerim. Hatta Noel'de Stanfield'a gitmeye bile tercih ederim burada kalmay. Eer Bay Hyde burada kalmamza izin verirse gereken masraflar karlayabilirim, sen de biliyorsun, Lizzie." Lizzie ksa bir sre iin derin bir sessizlie gmld. "Sanrm Bay Forster'n nazik davetini geri evirirsek kabalk etmi oluruz, gitmemizde fayda var," dedi clzca. "Forster-lar'n sana alnmasn istemezsin, deil mi?" "Pekl o halde bir ya da iki haftalna gideriz," dedi Amy. "Sonra buraya geri dneriz." "Bu pek uygun dmeyebilir, Amy, kabalk etmi olmak istemezsin. Bence gidelim ve nmzdeki ay Cumnor'da geirelim." Lizzie bir an iin yalan sylerken fazla ileri gittiini dnmeye balad, ancak Amy'nin derin bir sessizlie brn-mesi de gecikmedi. Sanki aralarnda geen tm diyalog bilmedii bir yabanc dilde yaplm ve yeni yeni idrak eder gibi bir hali vard. "Ah, anladm," dedi yavaa. "Bay Hyde gitmemi istiyor. Ekimde geri dnmemi de istemeyecekler. Beni bir sre daha, dorusu sonsuza dek bir daha grmek istemiyorlar. Tahmin ettiim gibi, demek tm bunlar koca bir yalandan ibaretti. Kardein yanlarnda kalmam istemi-vor, aslna bakarsan hi kimse istemiyor." BAKRENN II 549 "Pekl Amy, yle ya da byle Bay Forster seni evine davet etti," dedi Lizzie de ak ak. "Yoksa Bay Forster'a yazp kendisini ziyaret etmek istediimizi mi syledin?" Lizzie'nin baklar anszn yere indi. "Evet," diye itiraf etti. "Ya Cumnor'a ya da Stanfield'a gidecektik." "Cumnor'a gidelim yleyse," dedi Amy sessizce. "Biliyor musun, daha geen sene evlerinde beni konuk etmekten eref duyduklarndan dem vurup birka gn daha kalmam iin srar etmilerdi. Oysa imdi bana ancak bir ay tahamml edebiliyorlar." Ksa bir zaman ncesine kadar Robert' grmek iin frsat kollayan Elizabeth, bir anda Dudley'den kaar ve William Cecil'le vakit geirebilmek iin bahaneler yaratr olmutu. Son dakikada av kmaktan vazgeiyor, bann at binmek iin fazlasyla ardn ne sryordu ve saray erafnn Robert'n nderliinde baheden kn izliyordu. Hemen yannda Laetitia Knollys atna biniyordu ama Elizabeth boverdi. Odasna dndnde Cecil onu bekliyordu. "Bekleyebileceini sylyor," dedi Elizabeth, Windsor Kalesi'nin byk pencerelerinden birine ban yaslam, at binenler son rampadan aa inip gzden kaybolmadan nce bir kez daha Robert'n siluetini grmeye alyordu. "Sylediine gre nianmz ilan etmememiz orun iin bir ey deitirmeyecekmi. Doru zamann geldiine inanana kadar sabredebileceini syledi." "Nian atmak zorundasnz," dedi Cecil. 550 Philippa Gregory Elizabeth gzlerini rampadan ayrp Cecil'e dnd. "Tanr akna Cecil, bunu yapamam. Onu kaybetmeye cesaret edemem. Onu kaybetmek benim iin lmden bile beter." "Yani Robert uruna tahtnzdan vazgeebilirsiniz, yle mi?"

"Hayr!" diye tutkulu bir nida att Kralie. "Hi kimse iin, hibir ey iin tahtmdan vazgemem. Asla!" "O halde nian atmaktan baka areniz yok," dedi Cecil gene "Szmden nasl dnerim? Alak bir dnek olduumu dnmesine tahamml edemem." "O halde o sizden vazgemek zorunda," dedi Cecil. "Altndan kalkamayaca bir sz verdiini en bandan beri bilmesi gerekirdi. stelik evli bir erkein bir baka kadnla nianland nerede grlm? zgnm ama hal byleyken asl dnek bence Sr Robert'tan bakas deil." "O beni asla brakmaz," diye karlk verdi Elizabeth. "Sizi kazanma ansn tamamen kaybettiini anlamazsa brakmaz," diye ona katld Cecil. "Ama ya bu akn umutsuz olduuna ikna olursa? stelik saraydaki koltuunu kaybedeceini de anlarsa? Ya sizi sonsuza dek grmemek ile srgnde onursuz bir adam olarak yaama tercihlerinden birini semek zorunda kalrsa sizce ne yapar?" "O zaman belki brakabilir," dedi Elizabeth de. "Ama ben onu bu saydklarnla nasl tehdit ederim? Ondan beni brakmasn isteyecek cesaretim bile yok. Cecil, sen akn ne olduunu bilmiyor musun? Onu krmaya dayanamam. Hem ben ona kar bile koyamyorum. Onu incitmektense sa kolumu kesmeyi tercih ederim." "Evet, anlyorum," dedi Cecil, tm bu szlerden hi etkilenmeyerek. "O halde bu i Sr Robert'a dyor." BAKRENN II 551 "Ama o da bana kar ayn hisleri besliyor!" diye sesini ykseltti Kralie. "Beni asla brakp bir keye ekilmez." "Emin olun, o sizin gibi sa kolunu kesmezdi ama," dedi Cecil bilgece. Elizabeth duraklad. "Bir plann m var? Beni hr klacak bir eyler mi geiyor kafandan?" "Elbette bir planm var," dedi Cecil uzatmadan. "Bu nian hakknda etrafta tek bir kelime sarf edilirse tacnz annda tehlikeye girer. Sizi korumal ve tahtnz kurtarmak iin bir plan yapmalydm. Nitekim bu plan her ne pahasna olursa olsun hayata geirmeliyiz, Elizabeth." "Ona kar akm inkr edemem," diye cevaplad Elizabeth. "Bunu benden duymamal. Senden tek bir ey istiyorum. Benim sadakatsiz olduumu dnmesindense lmeyi tercih ederim." "Biliyorum, Majesteleri." Cecil dnceli grnyordu. "Biliyorum, bu bir nevi onun tercihi ve kendi karar gibi grnmeli." Amy ve Lizzie Oddingsell, Denchworth'tan Cumnor'a giden yoldan geiyorlard. Geni ve n ak yolun iki yan, yazn son gnlerini meralarda koyun otlatarak geiren gen olan ocuklaryla doluydu. ou dalgnd ve yoldan geen birileri olduunu grnce koyunlar brakp hoplaya zpla-ya koarak yola kyor, geen leydileri yakndan grmeye alyordu. '', Amy ocuklara glmsemedi de, el sallamad da, bozuk para da atmad. Adeta ocuklar grmyordu bile, Hayatnda ilk kez etrafnda erkek hizmetliler olmadan, ilk kez be552 Philippa Gregory raberinde Dudley'nin ay semboll niformasn giymi es-kortlar olmadan yolculua kyordu. Gevek bir tempoda atyla gidiyor, szde etrafna bakmyor ama hi kimseyi grmyordu. At da ban yana bkm, sanki Amy'nin arl, stnde byk bir klfetmi gibi skc ve yorgun duruyordu. "En azndan araziler verimli gzkyor." Lizzie neeli olmaya alyordu. Amy bo gzlerle Lizzie'nin iaret ettii yne bakt. "Ah, evet," dedi. "Hasat bu yl iyi geecek galiba, ne dersin, Amy?" "Evet." Lizzie, Sr Robert'a karsnn Abingdon'dan Cumnor'a getiini yazmasna ramen ne tek satr cevap gelmi, ne de Amy'nin borlarn deyebilmesi iin para gnderilmi, ne de Robert yolculuk iin kendilerine eskortlarn temin edeceini haber vermiti. En nihayetinde Amy ve Lizzie, Bay Hyde'n adamlar ve kk bir at arabasna yklenen eyalaryla yola kmt. Amy sabah uyanp yola kmak zere kendini avluya attnda atllar grnce sradan bir vatanda gibi seyahat edeceini idrak etmiti. Bu kez yannda ne yollar aacak Dudley'nin adamlar, ne de bir lordun kars olduunu anlayp yol kenarlarnda kendisini diz kerek selamlayacak ngilizler olacakt. Amy, eskisi gibi Amy Rob-sart oluvermiti. Hatta artk ondan bile aadayd. Nitekim Amy Robsart nne kan mnasip bir ksmetle evlenme zgrlne sahip hl gen ve bakire bir kzd. Oysa imdi Amy kocasnn bir kenara att bedbaht ve yalnzlna mahkm, zavall bir kadnd.

Kk Tom, Amy yola kmadan nce eteklerine aslp kendisini kucana almasn istiyordu. BAKRENN II 553 "Mi-mi!" diye hatrlatt ona bir daha. Amy eilip kk Tom'a sevgiyle bakt. "Sana veda etmek zorundaym, sevgili Tom! Maalesef seni bir daha grmeme izin vermeyecekler." Tom, Amy'nin szlerinden hibir ey anlamasa da yzndeki zgn ifade onun da kk yreine kara bir bulut gibi indi. "Mi-mi!" Amy melip kk ocuun salarn pp bebeklere zg o st kokusunu iine ekmi, sonra da Tom'un hkrklara boulmasna meydan vermeden apar topar atna atlamt. Mkemmel bir yaz sabahyd ve ngiltere'nin kalbinden geen geni yollarda seyahat edeceklerdi ancak Amy'nin hibir ey umurunda deildi. Sa tarafndaki msr tarlasndan bir karga havaland, ykseldi, ykseldi, kanatlan her bir ritimde iyice hzl arpyordu ama Amy o sesi de duymuyordu. Tepenin yemyeil yamacndan yava yava hareket ettiler, sonra ormanlk vadilerden ve verimli tarlalardan, getiler ve Amy buna ramen, hibir ey grmedi, hibir ayrntya dikkat etmedi. "Arn m var, Amy?" diye sordu Lizzie, mola vermek iin bir dere kenarnda durduklarnda Amy'nin yznn bembeyaz kesildiini fark etti. "Evet," dedi Amy ksaca. "Hasta msn? At binebilecek misin?" Lizzie endielendi. "Evet, evet. Sadece her zamanki gibi kendimi halsiz hissediyorum," diye cevap verdi Amy. "Zaten byle yaamaya oktan altm." Yava yava Cumnor'un evresine inen yamalarndan aa inip kasabaya vardlar, tavuklar yoldan kenara ka554 Philippa Gregory ti, kpekler havlad. Uzun sedir aalarnn arasnda kutsiyetiyle gze arpan kilisenin nnden geiyorlard. Amy atn srd, Elizabeth'in bayrann asl olduu kuleye ve dalgalanan bayraa bakmad ve saz daml, basit, ky evlerinin dizildii amurlu dar sokaklarda yoluna devam etti. Cumnor Place klie avlusunun bitiminden balyordu fakat kk atl grup soluk renkli kire ta duvarlarn etrafndan dolap eve kemerli giriinden girdi. Patika onlar dar aalkl bir noktaya getirdi ve aalarn loluu gneli yola vurunca Amy rperdi. > "Az kald, Amy, geldik saylr." Lizzie, Amy'nin yola devam edemeyecek kadar kendini halsiz hissetmesinden endie edip onu yreklendirmeye alyordu. "Biliyorum." Kaln, ta duvarlarn arasna kurulmu bir baka kemerli geit onlar Forsterlar'n evinin tam merkezine kard. Nal seslerini duyan Bayan Forster da avluya kt, sa taraftaki byk salondan kp onlar karlad. "Sonunda geldiniz!" diye seslendi. "Hava bugn ne kadar gzel, umarm yolculuunuz rahat gemitir." "Evet neredeyse hi zorlanmadk." Amy cevap vermeyince ksa sren sessizlii Lizzie Oddingsell doldurdu. "Ama maalesef Leydi Dudley yine de ok yoruldu." "Gerekten yoruldunuz mu, Leydi Dudley?" diye renmek istedi Bayan Forster endieyle. Amy apkasn hafife geri ittirdi. "Ah! ok bitkin grnyorsunuz, haydi ieri gelin, dinlenmeniz gerekiyor." Bayan Forster, Amy'nin halini grnce gzleri falta gibi ald. Amy yardmna koan bir seyisin eline tutunarak glkle attan indi. Bayan Forster Amy'nin koluna girip vakit kaybetmeden byk ta minenin stt salona yneldi. BAKRENN AII 555 "Bir bardak biraya ne dersiniz?" diye sordu Bayan Forster. "Teekkr ederim," dedi Amy . Bayan Forster, Amy'yi minenin nne ektii sandalyeye oturtup uana bira ve bardak getirmesini syledi. O esnada Lizzie Oddingsell de ieri girip Amy'nin yanma oturdu. "Harika, ite yine bir aradayz!" Bayan Forster, Amy'nin ne kadar zor durumda olduunun farkndayd. Amy sarayda neler olup bittiini sorunca ne diyeceini ard. Nitekim zavall kadnn kocasyla Kralie arasndaki mnasebetsiz ilikinin boyutlarnn her gn biraz daha irkin bir hal aldndan baka haber yoktu. Btn lke Robert'n iyiden iyiye kral gibi hareket

etmeye balad sylentileriyle alkalanyor, Elizabeth ise sylenenlere baklrsa gn boyu dikkatini Sr Robert'tan bakasna veremiyordu. "Havalar neyse ki iyi gidiyor..." Bayan Forster ne diyeceini bilmiyordu. "Aslnda evet, mevsime gre olduka scak," diye katld Lizzie de. "Ama tarlalardaki mahsul gayet iyi grnyor." "Ah, yle mi? Dorusu hi farknda deilim," dedi Bayan Forster abucak, zengin bir iftlik sahibinin ei olduunu vurgulamak ister gibiydi. "Biliyorsunuz, ziraattan pek anlamam." "Hasat bu yl iyi geecee benziyor," diye yorum yapt Amy. "Sanrm hepimiz ekmee gark olacaz." "Aslnda evet." Bayan Forster nihayet Amy'nin azn ap birka kelime etmesine memnun oldu. Neyse ki elinde bira ve bardaklarla ieri uan girmesi sessizlii bld. "Bayan Owen da bizimle kalyor. Kendisi Bay William Owen'm annesi. Sanrm 556 Philippa Gregory kocanz..." Bayan Forster cmlesini tamamlayp tamamla-mamakta kararsz kald. "Sanrm Bay William Owen sarayda yakinen tannyordur," dedi beceriksizce. "Belki siz de tanyorsunuzdur, Leydi Dudley?" "Kocam kendisini iyi tanr," dedi Amy, hi utanp sklmadan. "stelik kendisinden hep vgyle sz eder." "te imdi de annesi misafirimiz olarak bizi onurlandryor," dedi Bayan Forster, laf toparlayarak. "Akam yemeinde siz de tanrsnz, Bay Forster da yemee yetimeye alacak. Sabah erkenden birka komumuzu ziyaret etmeye gitti. Bana da sizinle yakndan ilgilenmemi istediini sk sk tembihledi." "Ne kadar naziksiniz," dedi Amy kibarca. "Sanrm biraz dinlensem iyi olacak." "Elbette Leydi Dudley." Bayan Forster ayakland. "Odanz hemen salonun stnde. Yola bakyor." Amy duraksad, o gne dek hep koridorun sonundaki en iyi konuk odasnda kalyordu. "Gelin, size odanz gstereyim," dedi Bayan Forster ve geni bir koridordan geirdi Amy'yi, st ve tereyalarn tutulduu kilerden getiler ve yuvarlak, ta bir merdivene vardlar. "Buras sizin, hemen yanndaki de Bayan Oddingsell'in odas," diye iki ahap kapl oday iaret etti. "Elli yl ncesine kadar burann bir manastr olarak kullanlyor olmas ok garip," dedi Amy, tahta destek direklerini iaret ederek, stnde kk bir melek figr vard, koyu renk ahaptan oyulmutu ama dokunulmaktan parlyordu. "Kim bilir, belki de bu kk melek zamannda birilerine dua etmesi iin yardm etmiti." "Tanr'ya krler olsun, Papa'nn safsatalarndan kurtulduk nihayet," dedi Bayan Forster ateli ateli. BAKRENN AII 557 "Amin." Arkalarndan yetien Lizzie araya girdi. Amy ise tepki vermeksizin kk melek figrnn yanana dokundu, sonra da odasnn ar ahap kapsn at. Bayan Forster ve Lizzie Oddingsell, Amy ieri girip kap- yi ardndan kapatana dek koridorda sessizce bekledi. "ok solgun grnyor, yoksa hasta m?" diye renmek istedi Bayan Forster. kili Lizzie Oddingsell'e tahsis edilen odaya girene dek Lizzie sesini karmad. "ok yorgun. Ve maalesef neredeyse hibir ey yemiyor. Gsnde bir ardan bahsedip duruyor ama doktora gitmesini nerince de sadece kalp ars ektiini syleyip kestirip atyor. Ksacas Leydi Dudley ok"zor gnler geiriyor." "Gsnde bir yumru varm diye duymutum." "Her an ac ektiini biliyorum ama herhangi bir ilerleme yok. Sizin duyduunuz da tpk dierleri gibi bir baka Londra dedikodusu." Bayan Forster dudaklafin srp ban nne eerek her gn biraz daha artan ve irkinleen dedikodular dnd. "Tanr onu korusun," dedi. "Kocam Amy'nin burada kalmas iin ikna etmek iin akla karay setim. Ben yeryzndeki tm erkekler arasnda onun Amy'nin haline acyacan sanrken kocam tam aksi tepki verdi, karsn arladmz iin Sr Robert'n imeklerini zerine ekeceimizi, bunun da hayatmza bile mal olabileceini savundu durdu, ne de olsa Sr Robert milletin konutuu gibi her an bir k ya-pabilirmi." "Etraf ne diyor?" diye laf uzatt Lizzie. "Sizce r Robert daha ne kadar ileri gidip saray basamaklarnda ykselebilir?"

"Kendisinin Kralie'yle evlenip kral koltuuna oturaca konuuluyor," dedi Bayan Forster gayet sradan. "Hatta ok558 Philippa Gregory tan nikhlarnn kyld, Noel kutlamalarnda da halka ilan edecekleri syleniyor. Eer sylenenler doru karsa zavall Amy unutulup gidecek." "Evet ama nerede unutulup gidecek?" dedi Lizzie hesap sorarcasna. "Kardeim bir daha asla Amy'yi evine sokmaz, oysa btn bir yl Stanfield'da geirmesine de imkn yok. Oras Leydi Dudley'nin yaamas iin fazla kk, stelik artk onlarn bile Amy'yi grmek isteyeceinden emin deilim. Eer ailesi de reddederse bu zavall kadn kime snr? Nasl bann aresine bakar?" "Tm bunlara dayanabilecek gibi grnmyor," dedi Bayan Forster da dmdz bir sesle. "Belki de Lordu'nun bir zm getirmesini istemekte fayda var. Eve doktor mu a-rsak acaba?" "Evet," dedi Lizzie. "ok iyi olur. ektii aclar yznden hastalandna hi phem yok; ama belki bir doktor muayene ederse en azndan verecei ilala biraz rahatlayp yemek yemeye, uyumaya balar. Tabii mtemadiyen gzya dkmeyi brakmas da nemli!" "Alyor mu?" Lizzie'nin sesi titremeye balad. "Gndzleri gzyalarn iine aktmay rendi ama geceleri odasndan gelen seslere kulak verirseniz aladn siz de duyarsnz. Uykusunda bile hkrklara bouluyor. Sabahlara kadar Sr Robert iin gzya dkyor. Uykusunda ismini sayklayp onu tekrar tekrar yanna aryor. Srekli ona sesleniyor, 'Lordum?' diye." Cecil ve Elizabeth, Kralie'nin nedimeleri eliinde Windsor'daki gl bahesinde oturuyordu. Robert Dudley, yanna katt spanya elisiyle kageldi. BAKRENN AII 559 Elizabeth glmseyip pmesi iin elini de Quadra'ya uzatt. "Bu ziyaretinizi neye borluyuz, de Quadra?" diye sordu. "Sr Robert'la iimizi hallettiimize gre ziyaretimin bundan sonras sizinle hoa vakit geirmeye ayrlm olacak," dedi adam gl bir aksanla. Elizabeth kalem ekilmi kalarn att. " mi, ne ii, Sr Robert?" Robert nemsiz bir eyden bahseder gibi ban sallad. "Hepsi halloldu. Ben de tam bu akam bir tenis turnuvas dzenleneceinden bahsediyordum, kendisi kalp seyretmekten keyif duyacan syledi." "Bytlecek bir ey deil, de Quadra, sradan kk bir turnuva olacak." Elizabeth, Cecil'le gz gze gelmeye cesaret edemiyordu. "Saray erafnn gen erkekleri kendi aralarnda takmlara ayrlm: Kralie'nin adamlar ve ingenelerin adamlar." Takmlarn adn duyunca bahede bulunan nedimelerden kahkahalar ykseldi. spanya bykelisi ise glmsemekle yetindi, bir yzden dierine bakyordu. "Peki ingeneler kim?" diye sordu. "Aslnda bu Sr Robert'a yaplan bir kstahlk," dedi Kralie. "Kendisine ingene lakabn taktlar." "Ama kimse yzme syleyemiyor," dedi Robert. "Bu bir hakaret mi?" diye sordu resmi spanyol. "Aslnda hakaretten ziyade bir jest," dedi Robert. "Herkesin tenimin rengine zendiini syleyemem, bir ngiliz iin fazla esmer olduumu dnyorlar." Elizabeth'in bir anda ehveti kabarnca kendine gelmek iin derin bir nefes ald. Elizabeth'in derin nefes.'al kimsenin gznden kamad gibi Robert'n apkn glmseyii de dikkat ekti. "Ama neyse ki esmer tenimi ve koyu kara gzlerimi beenenler de var," dedi Robert. 560 Philippa Gregory "u an turnuva iin hazrlanyor olmallar." Elizabeth baygn baklarn Robert'n batan karc dudaklarndan alamyordu. "Gidip neler olup bittiine bakmak ister misiniz?" Cecil iin araya girme zaman gelmi de geiyordu bile. nden giden Cecil, spanya elisine yol gsterirken geride kalan Robert da girmesi iin kolunu Elizabeth'e uzatt. "Transa gemi gibisin," dedi Robert, Kralie'ye aktrmadan. "Evet, yle," dedi Elizabeth. "Ve sen nedenini gayet iyi biliyorsun." "Elbette biliyorum." Bir sre sessiz sedasz konumadan yrmeye devam ettiler. "Eli ne istiyormu?" diye sordu. "Altnlarnn tccarlarmz tarafndan Hollanda dna karlmasndan yaknyor," dedi Dudley de. "Paralarnn lke dna kartlmas yasal deilmi." "Orasn ben de biliyorum," dedi Kralie. "Bilmediim bunu kimin yapt."

Robert, Elizabeth'in yalann duymazdan geldi. "Merakl bir deneti drt gemiden birini tetkik etmi ve kargo raporunun dzmece olduunu fark etmi. Altnlara el koyup gemiyi gndermiler, spanya elisi resmi ikyette bulunmak istiyormu." "Danma meclisi toplanmadan m?" diye sordu Elizabeth telalanarak. "Gemilerle altn getirdiimizi renirlerse, yeni para basacamz anlayp eski paralar ellerinden karmaya balarlar. Cecil'le bu meseleyi konumalym, bu srr saklamamzn bir yolu olmal." Elizabeth, Cecil'i yakalamak iin tam hzlanmt ki, kendisine Robert'n eli engel ld. BAKRENN AII 561 "Hayr, elbette elinin danma meclisine katlmasna izin vermeyeceiz," dedi Robert, kararl bir tavrla. "Bu srr gizli tutmalyz." "Cecil ve benimle grebilmesi iin eliye bir randevu verdin mi?" "Ben o meseleyi hallettim, randevuya gerek kalmad," dedi Robert dmdz bir sesle. Elizabeth patikada duraklad, gne ensesine vuruyordu. "Ne yaptm dedin?" "Meseleyi ben" hallettim," diye tekrar etti Robert. "Bir yanl anlalma olduunu syleyip kaakln byk bir su olduunun altn izdim. Ayrca byle bir eyin tekrar olmayacana dair sz verip bu konuyla bizzat ilgileneceime sz verdim. Sylediklerimin en azndan yarsna inand, spanya mparatoru'na raporunu vakit kaybetmeden gnderecektir. Neticede herkes mutlu." Srtna vuran yakc gnee ramen Elizabeth anszn batan ayaa buz kestiini hissetti. "Robert, eli neye istinaden seninle grt?" Robert anlamazdan geliyordu. "Sana anlattm." "De Quadra neden seninle grt? Bir ikyeti varsa Cecil'le paylamas gerekirdi. Ya da dorudan bana gelmeliydi. Ya da ne bileyim, meclis toplantsna katlmay talep edebilirdi!" Robert usulca kolunu Kralie'nin beline dolad, arkalarndan kim baksa ikilinin bu samimiyetini grebilirdi. "Eliyle ben grtm nk omuzlarnda tadn bu ar y- k seninle paylamak istiyorum, sevgilim. Ayrca lke ynetimiyle ilgili en az sen veya Cecil kadar bilgi sahibiyim. Hatta doruyu sylemek gerekirse belki sizden bile daha ok ey biliyorum. Ben bu ii yapmak iin domuum, en 562 Philippa Gregory az senin kadar, en az Cecil kadar, hatta belki de daha fazla. Hem elinin ikyeti Thomas Gresham'la ilgiliydi, o da artk dorudan bana rapor ediyor. Bu senin olduu kadar benim de iim. Senin paran benim de param, akm! Her eyi birlikte yapmayacak mydk?" Elizabeth, Robert'n dokunulanna kar koyamasa da her zaman olduunun aksine bu kez kendinden gemedi. "De Quadra'nin bizzat benle grmesi gerekirdi," diye diretti. "Ama neden?" diye bastrd Robert. "En ge bu yl sonunda kocan-olduumun ilan edileceini bilmediini mi sanyorsun? Ya dierleri? Herkes nianlandmzn ve aklamak iin doru zaman kolladmzn farknda. Eli de aklamay beklemeden sanki kocanmm gibi benimle grt, ne var bunda?" "Bu konuyu benimle ya da Cecil'le konumas gerekirdi." Elizabeth srarc davranyordu. Trnak etlerini hrsla yolmaya ve geri itmeye balamt bile. Dudley, Kralie'nin elini tuttu. "Elbette," dedi. "Eer benim senin adna halledemeyeceim bir mesele olursa seninle grrler." "Peki bu ne zaman olacak?" diye yaptrd Elizabeth. Robert kendinden ok emin grnyordu. "Aslnda biliyor musun, senin ya da Cecil'in benden daha iyi halledebilecei tek bir mesele bile olduunu sanmyorum," diye onaylad. Cecil tenis turnuvasnda Elizabeth'in hemen yanna oturmasna ramen ikisi de turnuvayla ilgilenmiyordu. BAKRENN II 53 "De juadra'yla grmesinin tek nedeni benim ykm hafifletmek," diye hzl konuarak fsldad Elizabeth, e-cil'e. "Bunu yapmaya hakk olmad gibi otoritesi de yok, siz vermediiniz mddete de olamaz," dedi Cecil istifini bozmadan. "Ah, Cecil, artk herkesin nianlandmz bildiini sylyor. Anlattklarna baklrsa de Quadra da, Robert' kocam gibi grp temsilcim kabul ediyormu." "Bu gidie bir dur demeliyiz," dedi Cecil. "Bu... Bu suiistimalin nne gemelisiniz." "O "beni suiistimal etmez, sadakatsizlikle sulayamazsn onu," dedi Elizabeth hiddetlenerek. "Ne yapyorsa beni sevdii iin-yapyor."

Evet, Robert grdm en sadk vatan haini, akndan Kralie'yi bile tahtndan edecek kadar da k, diye dnd Cecil kederli kederli. Dndansa baka syledi. "Majesteleri, sizin iyiliinizi dnyor olsa bile sizi ne kadar etki altna aldn spanya elisinin, imparatoruna rapor edeceini bilmiyor musunuz? Ve tabi bu da sizin zayflnz olarak alglanacaktr. Tabii Katolik ngilizler'in dul bir adamla evlenmeyi planladnz reneceindense bahsetmiyorum bile. Unutmayn siz kocas tarafndan terkedilmi ve zinadan tr ceza yemi bir kralienin kzsnz." Hi kimse Elizabeth'in annesi hakknda bu ekilde konumaya cret edemezdi, Cecil hari. Elizabeth aknlktan donup kald adeta. "Benden zr dilemelisin, Cecil." Sesi buz gibi kyordu. (, Cecil'in korkup susmaya niyeti yoktu. "Sizin itibarnzn zerre kadar lekelenmemesi gerekiyor," dedi, hi dn vermeden. "nk ruhu ad olsun, anneniz hayatn kaybetti564 Philippa Gregory inde maalesef onuru ayaklar altndayd. Babanz annenizle evlenmek iin ok iyi bir kadn brakm, sonra da suu ehvetli bycnn teki olmasna balamt. Sizin de ayn kaderi paylamanza gz yumamam." "Szlerine dikkat et, Cecil," dedi Kralie souk souk. "ok ileri gidiyorsun." "Bence siz de dikkat etseniz iyi olur, Majesteleri." Cecil koltuunda kprdand. "De Quadra'ya yarn sabah ikimizin de hazr bulunaca bir toplantda ikyetini resmen dile getirmesi gerektiini syleyin ltfen. Sr Robert kraliyet ilerini bana:buyruk halledemez." Elizabeth mahcup bir ifadeyle ban kaldrp gzlerini Cecil'e dikti. "Bunu yapamam," dedi. "Efendim?" "Sr Robert' kk dremem. Bu mesele kapanm, zaten bizim syleyeceklerimiz haricinde bir ey de sylemi deil. stne gitmeyeceiz." "O halde Sr Robert artk Kralie'nin ei olma sfatyla kraliyet vekili, yle mi? Gcnz kendisiyle paylamak sizi rahatsz etmiyorsa..." Elizabeth cevap vermeyince Cecil Kralie'nin huzurundan ayrlmak zere reverans yapt. "Turnuvann benim iin tad kat. Sanrm ingenelerin adamlarnn kazanan taraf olaca kesin." fa Anthony Forster kolunun altna sktrd bir tomar ak iiriyle eve dndnde gayet neeli olmasna ramen, kendisini kapda karlayan karsnn evde sorun olduunu sylemesiyle btn tad kat. BAKRENN II 565 "Leydi Dudley burada ve ok hasta," dedi Bayan Forster telala. "Sabah sen ktktan hemen sonra geldiler ve geldiinden beri yataktan kmad. Azna bir lokma bir ey koymad, su bile imiyor. Mtemadiyen gsndeki bir ardan bahsediyor, kalp krkl olduunu sylyor ama ben gsnde bir yumru olduundan pheleniyorum. Kimseyi de yanna almyor, Anthony." "zin ver de nce eve gireyim, karcm." Bay Forster karsnn kenara ekilmesiyle nihayet kapdan adm atabildi. "Bir bardak souk biraya hayr demem dorusu, bu scakta at stnde saatler geirmek akll ii deilmi." "Affedersin." Bayan Forster hemen kocasna bira doldurup koltuun kesine iliti. Bir dikite birasn ien Anthony Forster biraz daha kendine gelmi gibiydi. "Byle daha iyi," dedi Bay Forster. "Akam yemei hazr m?" "Elbette hazr," dedi Bayan Forster hrmetle. "Yemee oturmak iin biz de seni bekliyorduk." Bayan Forster kocas birasn yudumlayp kendine geldikten sonra sorana dek Amy'den bahsetmemeye karar verdi. "Evet, imdi seni dinliyorum. Neler oluyor?" "Konu Leydi Dudley," dedi Bayan Forster. "ok hasta, yaamak istemiyor gibi bir hali var." "Neden doktor armay denemiyoruz? Mesela Doktor Bayly'i." Bayan Forster ban sallayarak kocasn onaylad. "Hemen doktoru alp getirmesi iin birini gndereceim."', Anthony Forster koltuundan kalkt. "Yemekten nce ellerimi ykasam iyi olur." Duraklad. "Amy msait mi? Odasna kaym m? Yoksa yemek iin o mu aa iner?" 566 Philippa Gregory

"Hayr, yemee ineceini sanmyorum." Anthony kafa sallad. "Onu evimizde barndrmamz umarm bamza i amaz. Uzun sre bu evde hasta yatanda ylece yatamayacan bilsen iyi olur." "Sanrm hayattan artk hi zevk almyor," dedi Bayan Forster, yzn ekiterek. "Ne kt," diye ksa bir yorum yapt Anthony. "Ama hasta olsun ya da olmasn onunla ayn at altnda bir aydan frxzla yaayamam." "Sr Robert karsn konuk etmene yasak m getirdi?" Bay Forster hayr anlamnda kafa sallad. "Yasak getirmesine gerek yok," dedi. "Yamur yadn slanarak anlaman gerekmez, yle deil mi? Rzgrn ynn kestirebildiime gre, bile bile neden frtnaya tutulaym?" "Hemen doktoru aracam," dedi kars. "Belki de sorun sadece bu scakta at stnde uzun bir yol katetmi olmasdr." Forsterlar'n doktoru getirmek zere grevlendirdikleri uak ksa zamanda Oxford'a vard. Kralie'nin Oxford'da fizik profesr olarak alan doktoru Bay Bayly kap telala alndnda yemee oturmaya hazrlanyordu. "Hemen geliyorum." Acil bir hasta olduunu duyan doktor eline derhal apka ve antasn ald. "Hastanz kim? Umarm Bay Forster deildir." "Hayr, Abingdon'dan bir konuumuz var," diyerek elindeki mektubu uzatt. "Leydi Dudley." Doktor kap eiinde donup kald. Tek kolunu geirdii pelerininin bir yan krk bir kol gibi aa sarkm, ylece BAKRENN II 567 duruyordu. "Leydi Dudley mi?" diye tekrar etti. "Sr Robert Dudley'nin kars m?" "Evet o," dedi hizmetli. "Kralie'nin at terbiyecisinden sz ediyoruz yle deil mi, bir karklk yok?" Doktor Bayly de herkes gibi dedikodular duyanlardand. Doktor apkasn karp antasn yere brakt. "Maalesef gelemeyeceim," dedi. Pelerinini stnden karp yksek srtl sandalyeye att. "Daha dorusu Loydi Dudley'yi m -ayene etmeye cesaret edemem." "Evde veba salgn yok, efendim," dedi hizmetli ocuk. "Sadece' tek bir hasta. stelik bildiim kadaryla Abing-don'da da benzer bir salgn sz konusu deil." "Hayr, hayr." Doktor Bayly dnceli grnyordu. "Hayatta vebadan daha tehlikeli eyler de var, evlat. Bu ie burnumu sokmasam en iyisi." "Ama Leydi Dudley ok ac ekiyor," diye devam etti gen hizmetli ocuk. "Hizmetkrlardan biri odasndan gelen aralksz hkrklara kulak misafiri olmu. Bir an nce Tan-r'nn cann alp onu bu acdan kurtarmas iin yakaryor-mu." "zgnm, Leydi Dudley'yi muayene edemem," dedi doktor ak ak. "Grmek bile istemeyeceim bir kadna ifa vermeye asla yeltenemem." "Neden ama? Sz konusu hasta bir kadndan sz ediyoruz, Bay Bayly." "nk eer lrse onu zehirlediim dnlebilir," dedi doktor dmdz bir sesle. "Byle bir thmet altnda braklmay kim ister? Kald ki, yaad bunalm yznden oktan kendi kendini zehirlemi, bnyesine zaten o maddeleri alm olabilir. Ve ben ona ne ila yazarsam yazaym, su yi568 Philippa Gregory ne benim stme kalr. Eer Leydi Dudley lrse ben sorumlu tutulur ve hapishaneyi boylarm. Ya da eer birisi onu zehirlemise o zaman da onu kurtardm iin bana teekkr etmezler herhalde." Uak umutsuzlua kaplmt, Doktor Bayly ikna olacaa benzemiyordu. "Ama beni sizi alp gtrmem iin gnderdiler. imdi ben Bayan Forster'a ne derim?" Doktor babacan bir tavrla elini uan omzuna koydu. "Byle bir meseleye burnumu sokmamn boyumu aacan sylediimi iletirsin," dedi. "Daha nce baka bir hekimden yardm alm olabilir ve ben belki de benden daha yetkin bir meslektamn tedavisine karmak istemem." Uan kafas iyice kart, adamn sylediklerini anlamaya alarak kalarn att. "Hibir ey anlamadm," dedi. "Demek istediim u ki, eer kocas onu zehirlediyse bu meselenin uzanda durmay tercih ederim," dedi doktor dobra dobra. "stelik Leydi Dudley'nin lmcl bir hastal varsa onu iyiletirdiim iin Robert Dudley'nin bana minnettar kalacan hi sanmyorum."

Elizabeth, Robert'n kollarndayd. Gen adam Krali-e'nin omuzlarna ateli pckler konduruyor, boynunu emiyordu. Elizabeth ne kadar kar koymaya alsa da Robert'n cazibesine kaplmasna engel olamyordu. "it, sessiz ol. Biri duyacak," dedi Elizabeth. "Bararak grlt karan sensin, sevgilim." "Bir fare kadar sessizim. Bardm falan yok," diye kar kt Kralie. BAKRENN II 569 "imdilik yle. Birazdan baracan ikimiz de biliyoruz," dedi Sr Robert ve Elizabeth bir daha kahkaha atnca eliyle azn kapatt. "Sen delinin tekisin!" "Beni deli eden sensin, Elizabeth," diye kabul etti Robert. "Ve kazanmay da ok seviyorum. De Quadra'nin ka parasn aldm, tahmin bile edemezsin." "spanya elisiyle iddiaya m girdin?" "Kesinlikle emin olduum bir iddiayd." "Ne kadar kazandn?" "Be yz kuron," diye cevap verdi Robert. "Peki ne dediimi biliyor musun?" "Hayr, >.ne dedin?" "spanyol altnyla deyebileceini syledim." Elizabeth glmeye alsa da Robert, Kralie'nin gzlerini yalayp geen endieyi grd. "Ah, Elizabeth, neden bu kadar kafana takyorsun? Eli, idare etmesi kolay bir adam. Ben onu, o da beni anlyor. Aramzda akalayoruz, nitekim ikimiz de gldk getik. lke meselelerinin altndan rahatlkla kalkabilirim. Tanr benim bu i iin yaratlm olduumu biliyor." "Tanr benim de kralie olmak iin yaratldm biliyor," diye yaptrd. "Bunu kim inkr edebilir ki?" dedi Robert. "Ama en nemlisi ben, seni sevmek, senin kocan ve kraln olmak iin dodum." Elizabeth duraklad. "Robert, nianlandmz aklasak bile kral payesini almayacaksn." "Aklasak bile mi?" Elizabeth kpkrmz kesildi. "Demek istediim, akladnz zaman." 570 Philippa Gregory "Nianlandmz aklaynca hem senin kocan, hem de ngiltere Kral olacam," dedi Robert ifadesizce. "Sen bana nasl hitap etmeyi dnyordun ki?" Elizabeth dnceli bir sessizlie gmld ama hemen Robert' idare etme hamlesine geti. "Bak Robert," dedi yumuak bal bir ekilde. "Kral olmak istemen bile ok doru deil. Philip bile kral olarak deil, kral vekili olarak biliniyordu." "Philip'in baka unvanlar zaten vard," dedi. "Kendi topraklarnn imparatoru olmak gibi mesela. ngiltere'de ne olduunun Philip iin bir nemi olduunu hi sanmyorum. Zaten ngiltere'de zamannn ne kadarn geiriyordu ki? Aklndan geen nedir sen tahtta otururken? Ben senden aada oturup sen altn tabaktan yerken benim gm tabaa kanaat etmemi mi bekliyorsun? Tpk Philip ile Mary gibi... Beni bakalarnn nnde kk drmek mi istediin? Hem de mrm boyunca her gn ama her gn!" "Hayr," dedi Robert. "yle bir niyetim asla olamaz." "O halde kraliyet tacn hak etmediimi dnyor olmalsn. Yatan paylamak iin uygun bir e ama tahtn iin deil, yle mi?" "Hayr, Robert," dedi Elizabeth. "Elbette hayr. Akm, ltfen szlerimi arptma. Seni sevdiimi, hatta hayatta senden baka hi kimseyi sevmediimi ve sana ne kadar ihtiyacm olduunu biliyorsun." "O halde baladmzn sonunu getirelim," dedi Robert. "Beni Amy'den boa ve nianmz birlikte ilan edelim. Bylece kimseden saknmamza gerek kalmadan senin yannda can yoldan olabilirim. Ve tabi kral unvann da alacam!" Elizabeth itiraz etmek zereydi ki, Robert yeniden omzunu ve boynunu pmeye koyuldu. Elizabeth de aresiz BAKRENN II 571 kalp Robert'n kollarnda erimeye balad. "Robert..." "Akm," dedi Robert, "adna doyamyorum, byle giderse seni yemek zorunda kalacam..." "Robert..." Elizabeth derin derin nefes alyordu. "Akm benim, tek akm." Robert, Elizabeth'i incitmemeye zen gstererek kucana alp yataa yatrd. Robert, stndekileri karp rlplak ona yaklarken Kralie de srtst uzand. Elizabeth glmsedi,

sevgilisinin seviirken her zaman takt klf takp stne ullanmasn bekledi. Ancak Robert'n elinde kurdeleli kuzu derisi yoktu, istifini hi bozmuyordu. Elizabeth de buna ard. "Robert? Korunmayacak myz?" Robert'n dudak kvrmlarna yerleen karanlk ve batan karc bir glmseyiti. Yatakta Elizabeth'e doru emekledi, plak vcudunun her bir santimini Elizabeth'e bastrd, baygn trl kokusuyla, teninin scaklyla, gsndeki yumuak, kabark kllaryla ve bedeninden ykselen erkekli-iyle her yann kaplad. "Ona artk ihtiyacmz kalmad," dedi Robert. "Kraliyet Beiini dolduracak bir ocuk yapmak iin ie koyulmakta fayda var, sevgilim..." "Hayr!" dedi Elizabeth ok geirerek. Robert'n stne abanan plak bedenini ittirmeye alyordu. "Karkocaol-duumuzu ilan etmeden olmaz." "Olur," diye fsldad Robert kulana. "Hissetmeye al, Elizabeth, bugne dek asla tam olarak hissedemedin. Sen hi Amy'nin ald hazz alamadn. Oysa sen henz tam olarak nasl grndn bile bilmiyorsun. Amy'ye tattrdm hazzn yarsn bile tatmadn daha." Elizabeth, Amy'nin adn duyunca kskanlk damar kabard ve annda elini aa uzatp Robert'n erkekliini kav572 Philippa Gregory rad ve slak bedenine doru ekti. Tek vcut olduklar anda ve Robert'n plakln hissederken Elizabeth zevkle gzlerini yumdu. Robert ise yalnzca glmsyordu. Ertesi sabah Kralie hasta olduunu ve kimseyi grmek istemediini haber verdi. Cecil kapsna geldiindeyse sz konusu meselenin acil olmas kouluyla ksa bir sre grebileceini belirtti. "Korkarm ama yle," dedi Cecil ciddi bir suratla. Cecil elindeki evrak iaret ederken kap muhafzlar iki yana ekilip Cec'in yolunu at. "Muhafzlara Fransz mahkmlann lkelerine geri dnme-leriyle ilgili bir evrak imzalatmam gerektiini syledim." Cecil ieri girer girmez, bir yandan Kralie'yi selamlad, bir yandan da anlatt. "Sizi grmek iin bir bahane uydurup derhal yannza gelmemi istediinizi belirten notunuzu aldm." "Evet," dedi Kralie. "Konu Sr' Robert m?" "Evet." "ok sama," dedi Cecil de cesaretlenip. "Biliyorum, Cecil." Kralie'nin sesindeki tekdzelik Cecil'i tedirgin etmeye yetti. "Ne yapt, neler oluyor, Majesteleri?" "O... Benden bir talepte bulundu." Cecil, Kralie'nin devamn getirmesi iin sessizce bekliyordu. Elizabeth'in gz emektar ve itaatkr yardmcs Bayan Ashley'ye kayd. "Kat, kapnn nne kp ierisini dinleyen olup olmadn kontrol eder misin?" BAKRENN II 573 Kat Ashley tek kelime etmeden syleneni yaparak odadan kt. "Ne gibi bir talep?" "Yerine getiremeyeceim bir talep." Cecil'in azn bak amyor, merakla lafn nereye gideceini bekliyordu. "Nianlandmz ilan edip onu karsndan boamam ve kendisine de kral unvann vermemi istiyor." "Kral m?" Elizabeth, CeciHe, gz gze gelmek istemedii iin ban edi. "spanya Kral bile, ngiltere'nin kral vekili unvanyla yetinmiti. " "Biliyorum, aynsn ona ben de syledim. Ama diretmekten vazgemedi." "Reddetmelisiniz, Majesteleri." "Tanrm, bana yardm et, Robert' reddedemem! Yanl davrandm dnmesini istemiyorum. Deli gibi severken onu nasl olur da reddederim?" "Elizabeth bu byk bir delilik ve maalesef size ok pahalya mal olacak... Tacnz kaybettiinizi bir dnsenize, bunca aba, atlatlan bunca varta ve tam Edinburgh'da bar ilan etmiken deer mi sizce? ngiltere bu yanl adm attnz an sizi tahttan indirip yerinize kuzeninizi geirir. Kim bilir ya da daha beteri! te o zaman artk sizi ben bile kurtaramam, eer Robert' tahta oturtursanz, kendi kendinizi yakarsnz."

.."Bir zm yolu dnmedin mi?" diye bilmek istedi Kralie. "Sen her zaman ne yapacan bilirsin, Cecil... Tanr akna, bana yardm etmek zorundasn. Ondan kurtulmam lazm ama Tanr biliyor ya bunu kendi kendime yapamam." 574 Philippa Gregory Cecil, phe dolu baklarn Kralie'ye dikti. "Hepsi bu mu? Boanmak ve kral unvann almak istiyor yle mi? Sizi incitmek ya da tehdit etmek gibi bir kstahlk yapmad \marm? Biliyorsunuz ak yayor olsanz da sizi tehdit ettiyse vatana hyanet etmi demektir." Elizabeth ban iki yana sallad. "Hayr, o bana kar her zaman..." Elizabeth, Robert'n onu ne denli mutlu ettiini dnrken dalp gitti. "O bana kar.... Ama ya ondan bir ocuum olursa?" Cecil duyduklar karsnda adeta dehete dt. "Yoksa hamile misiniz?" Kralie olumsuz anlamda kafa sallad. "Aslnda hayr... Daha dorusu ben de bilmiyorum." "Ben nlem aldnz sanyordum..." "Dn geceye kadar yleydi." "Neden kar kmadnz?" "Denedim ama yapamadm!" diye bard Elizabeth anszn. "Cecil, sen beni dinlemiyor musun, sana defalarca anlattm. Ona kar koyamyorum. Onu m ve kalbime sz geirmekten acizim... Ya onunla evlenebilmem iin bir yol bulmal ya da taleplerinden kurtulabileceim bir plan yapmalsn. Aksi takdirde ben ona 'hayr' diyemeyeceim. imdi iyice anladn m beni? Beni ona olan akmdan ve onun benden istediklerinden korumak zorundasn. Ben kendi kendimi koruyamaz haldeyim, bu durumda i sana dyor, Cecil! Ltfen bana yardm et ve beni ondan kurtar." "Srgne gnderelim!" "Hayr, olmaz. Bu meseleyi yle ustaca halletmelisin ki, onun aleyhinde tek bir kelime dahi sarf etmediimi dn meli." BAKRENN II 575 Cecil uzun bir sre kafa yormak iin sessizlie brn-dkten sonra, grmek iin fazla zamanlan olmadn hatrlad. Srf Kralie'nin aptall yznden, Kralie ve badanman sakl gizli zamanlarda, para buuk grmek zorunda kalyordu. "Aslnda bir zm yolu var. Ama olduka karanlk bir yol." "Peki ona yerinin neresi olduunu gsterebilecek mi?" diye renmek istedi Elizabeth. "Kukusuz yeri benim yanm deil." "Haddini bildirmekle kalmayp yaamann derdine decek, onu yerle bir edeceiz." Elizabeth galeyana geldi. "O hibir eyden korkmaz ki," diye parlad. "Hem tm ailesi yerle bir olduunda bile dert etmemiti." "Kolay kolay pes etmeyen bir adam olduunu ben de biliyorum," dedi Cecil yakc bir tonlamayla. "Ama bu kez yle derinden sarslacak ki, tahtn adn azna almak bile aklnn ucundan geemeyecek." "Ve bu fitili ateleyenin ben olduumu asla bilmeyecek," diye fsldad Elizabeth. "Hatta phelenmeyecek bile, yle; deil mi?" "Hayr, asla bilmeyecek." Elizabeth duraklad. "Plannn suya dmeyeceinden emin misin?" "Hi sanmyorum." Cecil tereddt etti. "Zaten planm masum bir insann cinayete kurban gitmesi stne kurulu." "Sadece bir kii mi?" Bayla onaylad Kralie'nin danman. "Evet sadece bir." "Sevdiklerimden biri deil. yle deil mi?" "Hayr, deil." 576 Philippa Gregory Elizabeth hi dnmeksizin devam etti. "Durma o zaman, hemen bitir iini." Cecil glmseyerek karlk verdi. Ne zaman Elizabeth'in tand en zayf kadn olduunu dnse gen kadn en dili ve gl kralie olarak karsna dikiliveriyordu. "Robert'a ait zel bir eyaya ihtiyacm var," dedi Cecil. "Sizde Robert'a ait herhangi zel bir eya var m?" Elizabeth hayr demeye yeltense de Cecil bu yanttan tatmin olmad. "Emin misiniz?" Elizabeth usul usul elbisesinin altnda kalan altn madalyonunu karp ucunda asl duran Robert'n alyansn Ce-cil'e uzatt. Muhtemelen nian trenleri esnasnda Eliza-beth'e hediye

etmiti. "Robert'n kendi yz," diye fsldad Elizabeth. "Nianmzda benim parmama takmt." Cecil duraksad. "Bunu bana size yanl yapt iin mi vereceksiniz? Size aknn nianesi olarak verdii yz. Robert'n alyansn?" "Evet," diyerek kestirip att Elizabeth. "Ben ya da o, ne farkeder." Yavaa yz boynundaki zincirden kard, yzk eline dt, Elizabeth yz kutsal bir emanetmi gibi pt ve sonra istemeye istemeye Cecil'e verdi. "Ama yz daha sonra almam gerekecek," dedi Elizabeth. Cecil bayla onaylad. "Ayrca yz senin elinde kesinlikle grmemeli," diye ekledi. "Benim verdiimi annda anlar yoksa" Cecil tekrar ban sallayarak Kralie'yi onaylad. "Bu ii ne zaman bitireceksin?" diye sordu Elizabeth. "Derhal harekete geeceimden pheniz olmasn," dedi Cecil. BAKRENN II 577 "Ltfen doum gnme denk gelmesin," diye belirtti Elizabeth. "En azndan doum gnm Robert'la birlikte geirmeme izin ver. Eminim, benim iin srprizler hazrlamtr, hevesimin kursamda kalmasn sen de istemezsin, yle deil mi Cecil?" Elizabeth kk bir kz ocuunu andryordu. "Doum gnnzn ertesi gnne ne dersiniz?" dedi Cecil. "Pazar gn m?" Cecil kafa sallad. "Evet ama bir daha hamile kalma riskini gze almamalsnz." "Tamam, ben bir bahane bulacam." "Aslnda bu plan dahilinde sizin de yardmnza ihtiyacm olacajt," diye anlatt Cecil. "Robert beni ok iyi tanyor, en ufak bir hareketimde phesini ekebilirim." "Robert'a kar bir rol yapmanz istemeyeceim. Bakalarna kar taknmanz gereken bir tavr olacak. ok hzl hareket etmeniz gerekecek,-tpk bir tavan gibi. Ne yapmanz gerektiini bilahare anlatacam." Elizabeth, Cecil'in ellerine yapp skca tuttu. "Ama Robert zarar grmeyecek, bana sz verir misin?" "Baz gereklerle yzlemesi gerekiyor," dedi Cecil. "Sizin istediiniz de bu deil mi?" "Evet tam olarak da bu, Cecil." Keke o alak vatan hainini kendi ellerimle boup bu meseleyi kkten halledebilseydim! Cecil, Kralie'yi saygyla selamlayarak odadan dar kt. Kapnn nnde bekleyen , Kat Ashley ile Cecil'in ksa gz gze geli annda, aslnda her ikisinin de aklndan ayn ey geiyordu. Gen Kralie, daha saltanatnn ikinci ylnda yine bana ne rhenem bir bela at? 578 Philippa Gregory Aslnda ngiltere tahtna oturma hayallerinden sonsuza dek vazgeecek olmas Robert iin lmden bile ar bir ceza olacak, diye dnd Cecil. Dudley slalesinin son kua ve yeni bir namussuzluk rnei! Acaba doacak nesiller bundan bir ders karabilecek mi? Cecil, Kralie'nin atalarnn portrelerinin asl olduu geni koridordan geerken kendi kendine sylenmeye devam ediyordu. Bir kadndan asla iyi bir hkmdar olmaz. Bir kadn, Elizabeth gibi zeki bile olsa, yaradl itibaryla koskoca bir lkeyi ynetmekten her zaman aciz olacak. Sradan bir kadn gibi muhakkak banda bir erkek olmasn isterken, gidip bula bula Dudley gibi akal bulmas da cabas! Her neyse, Robert' yolumuzdan ekip nmze bakabilir hale geldiimizde Kralie de artk kendine ngiltere tahtna yakr bir e seer belki. 4* Doktor Bayly'yi almaya gidip Cumnor'a eli bo dnen uak, Bayan Forster'a doktorun gelemeyeceini sylediini anlatyordu. "ok hasta olduunu sylemedin mi? Leydi Dudley'nin ona ihtiyac var." Mahcubiyetini gizleyemeyen, gzleri kocaman alm uak areyi baklarn yere indirip ban sallamakta buldu. "Hepsini bir bir syledim," dedi. "Doktorun gelmemesi hastann kim olduuyla ilgili." Bayan Forster ban iki yana sallayp hsrana uram bir halde Bayan Oddingsell'in yannda ald soluu. "Aile doktorumuz, Amy'yi iyiletirememekten ekindii iin gelemeyeceini sylemi," dedi Bayan Forster, gerekBAKRENN II 579 leri syleyerek Lizzie'nin zaten bozuk olan moralini daha da bozmak istemedi.

Bayan Oddingsell bu yeni haberi duyunca bir an duraklad. "Hastann kim olduunu biliyor mu?" "Evet." "Ve kim olduunu bildii iin gelmeyi reddetti, yle deil mi?" Bayan Forster nce duraksad, sonra da "Evet," yantm verdi. "Aman Tanrm, grne baklrsa Amy'nin artk bu lkede gidebilecek bir yeri olmad gibi kendisini tedavi etmeyi gze alacak tek bir doktor bile yok," diye heyecanland inanamayarak. "Amy ne yapacak? Ya ben onunla ne yapacam?" "Kocasyla anlama yoluna gitmesinde fayda var," dedi Bayan Forster da. "Belki de en bandan beri alttan almas, tartmamas gerekiyordu. Sr Robert Dudley, bu topraklarda kimsenin karsna almak istemeyecei bir adam." "Bayan Forster, siz de biliyorsunuz, bugne dek kocasyla sadece bir kez tartt. Tartma da kocasnn ihaneti ve kendisini boama isteinden kt. Amy'nin yerinde olsaydnz siz ne yapardnz? Hangi kadn byle bir durum karsnda sinirlerine hkim olabilir?" "Eer sz konusu adam Sr Robert Dudley ise, phesiz kars da kendini dnmek ve salama almak zorunda," dedi Bayan Forster dobra dobra. "Yoksa maalesef bu acnacak duruma der." Amy iki gn dinlendikten sonra kendini toparlayp elin-apkasyla dolambal merdivenlerden alt kata inip ora580 Philippa Gregory dan da geni antreye ve byk avluya kt, apkasn elinde sallyordu. Kaldrm tal avluda yrd, apkasn kafasna takp kurdelesini de enesinin altnda balad. Aylardan eyll olmasna ramen hava hl ok scakt. Amy evin n ksmndaki gr aalar ekilmi patikaya yneldi. Rahipler okumak iin ya da sessiz dualarn ederken bazen bu yolda yrye kard, Amy de biilmemi otlarn arasnda rahiplerin daireler izerek dolat yerlerin izini sryordu. Muhakkak rahipler Amy'nin gs germek zorunda kald ilelerden daha byklerini ekmiti. Ama en nihayetinde ruhlarn huzura kavuturup fani dnyann skntlarndan arnabilmilerdi. rnein Amy gibi evine asla geri dnmeyecek bir koca ve asla gelmeyecei iin nasl yaayacan bile bilmeyen bir kadn rahiplerin kulana belki de komik geliyordu. Ama onlar ok kutsal insanlar, dedi Amy kendi kendine. stelik onlar bileyip bugne getiren onlarca tecrbe gemitir balarndan. Oysa ben ne kutsalm, ne de tecrbeli. stelik aksine bana kalrsa ben aptal gnahkrn tekiyim! Korkarm Tanr da Robert gibi beni oktan unuttu, yoksa burada aclar iinde kvranrken yapayalnz olmazdm... Amy, derin bir nefes alp yanaklarndan szlen gzyalarn eldivenli elinin tersiyle sildi. Alayp szlamann ne faydas var? diye sersefil vaziyette kendi kendine fsldad. Ar ama kendinden emin admlarla kiliseye kan patikadan geip avlunun iinden kiliseye vard. Kilisenin kaps kilitli olduu iin aamad. Hayalkrkl-yla tam geri dnmeye niyetleniyordu ki, kilisenin arkasndan kagelen biri kapy Amy iin at. "Teekkr ederim." Amy ard. "Leydi Amy Dudley?" diye sordu. BAKRENN II 581 "Evet!" "Size kocanzdan bir mesaj getirdim." Donup kalan Amy'nin yanaklarna anszn al bast. "Lordum da burada m?" "Hayr ama size bu mektubu gnderdi." Amy mektubu aldktan sonra gizemli adam, gen kadn mhr inceleyene dek bekledi. Sonra Amy garip bir ey sordu. "Banz var m, baym?" "Anlamadm, ne iin Leydi Dudley?" "Mhr karmak iin, krmadan amak istiyorum." pheli adam ceketinin i cebinden jilet kadar keskin bir "haner karp Leydi Dudley'ye uzatt. "Dikkatli olun." * Amy keskin ba parlak kurumu mhrle kdn arasna yerletirdi ve mhr dikkatlice kttan ayrd. Mhr cebine koyan Amy, ba sahibine uzattktan sonra zarf amaya koyuldu. Amy mektubu okumaya baladnda elleri titriyordu. Usul usul, adeta her bir kelimeyi iine sindirmek istercesine dikkatle okuyordu. "Siz Lordum'un hizmetinde mi alyorsunuz?"

"Evet, Sr Robert'm uaym." Amy mektubu adama geri uzatp, "Benim okuma yazmam pek iyi deil, ltfen bir kez de siz okur musunuz? Yanl anlamadysam yarn len beni grmeye gelecekmi ama evde yalnz olmam istiyormu. Evdeki herkesi gnderip onu yalnz bama karlamam istemi. Doru mu anlamm?" dedi. Adam aknln gizlemeye almadan mektubu alp arabuk okudu. "Evet," dedi. "Yarn len sizi grmeye gelecek. Evin bo olmasn, sizin de kendisini odanzda beklemenizi istiyor." 582 Philippa Gregory "Sizi tanyor muyum?" dedi Amy birden. "Yoksa ie yeni mi baladnz? "Uzun zamandr kocanzn hizmetindeyim," dedi adam da. "Oxford'daki iimi halletmek zere bu tarafa getiim iin mektubu da size brakmam benden istedi. Ayrca cevap yazmanza gerek olmadn da ekledi." "Sr Robert sizi tanmadm iin bana bir ipucu gnderdi mi?" diye sordu Amy. Adam belli belirsiz bir glmsemeyle karlk verip, "Ben Johann Worth, Leydi Dudley. Einiz size bunu gnderdi," diyerek cebinden Robert'n ay semboll alyansn kard. Amy heyecanla yz adamn elinden alp hemen yzk parmana takt, yzk kendi alyansnn stne tastamam oturdu ve Amy, parmayla Dudley semboln okar-ken glmsyordu. "Lordum'a, benden istediklerini harfiyen yerine getireceimi syleyin ltfen." spanya bykelisi de Quadra, Elizabeth'in doumgn kutlamasna katlabilmek iin haftasonunu da Windsor Ka-lesi'nde geirmeye karar verdi. Cuma akam dzenlenen okuluk turnuvasn seyrederken Cecil ile spanya elisi kar karya oturuyordu. Cecil'in dnceli ve skntl yz ifadesi de Quadra'nin dikkatinden kamad. Eli, Kralie'nin badanmann skoya'dan dndnde bile bu halde grmemiti. st bana da zen gstermeyen Cecil, Elizabeth'in doumgn arifesinde dzenlenen turnuvaya sanki gardrobunda eline geen ilk eyi stne geirmi gibi gelmiti. BAKRENN II 583 Turnuvaya mola verilir verilmez, de Quadra soluu Cecil'in yannda ald. "Demek tm bunlar Kralie'nin yarn kutlanacak doumgn iin tertiplendi," diye gzlemledi spanyol bykeli. "Sr Robert yarn Majesteleri'nin dnyann en mutlu insan olacana yemin ediyor." "Kralie adna ben de mutluyum ama dorusu tm bu seremonilerden pek de zevk aldm syleyemem." Cecil arabn etkisiyle enesinin dtn sonradan farkedecekti. "Ah, neden?" "Size anlatacam, bu yk tek bama tamaya daha fazla dayanabileceimi sanmyorum," dedi Cecil, sessiz bir fkeyle. "Yaptm ve sylediim her ey o ukala adamn onayndan gemek zorunda kalyor." "Sr Robert Dudley'den mi bahsediyorsunuz?" "Bu kadar artk-yeter," dedi Cecil. "Daha nce bir kere istifa ettim, skoya meselesinde Kralie grlerime kar knca... Neden tekrar yapmayaym? Gzel bir evim ve beni bekleyen mutlu bir ailem var. Ben iten gten bam kaldrp aileme bile vakit ayramazken tm hizmetlerim karlnda aldm teekkr utan verici olmaktan teye gidemiyor." "Ciddi deilsiniz, deil mi?" dedi spanyol adam. "Gerekten istifade edecek olamazsnz." "Bilge denizciler frtna kokusu alrsa hi dnmeden kyya yanar," dedi Cecil. "Dudley'nin tahta geecei gn ben de Burghley'deki evimin bahesine ekilip Londra'ya da bir daha asla adm atmayacam. Tabii ben iftifam verir vermez Dudley beni tutuklatp Kule'ye hapsetmezse." Cecil'in fkesi de Quadra'yi rktt. "Sr William, sizi daha nce hi byle sinirli grmemitim!" 584 Philippa Gregory "nk daha nce hi bu kadar sinirlendiimi hatrlamyorum," dedi Cecil de akszl bir ekilde. "Size syledim, o adam sadece Kralie'nin deil, ngiltere'nin de sonunu hazrlayacak." "Kralie'nin, Sr Robert'la evlenebileceini dnmyorsunuz, deil mi?" diye sordu de Quadra, bir skandal varm gibi. "Maalesef dnyorum, de Quadra. Kralie'nin akl bandan gitti, ondan baka hibir ey dnemez oldu. ok yaknda evlenirlerse hi armam." "Ama ya karsna ne olacak? Leydi Dudley'ye?"

"Sr Robert'n yolunda durmaya devam ederse ok uzun yaayacan sanmam, sizce de yle deil mi?" diye sordu Cecil ac bir gerei aklar gibi. "Neticede o da bir Dudley ve tam da babasnn olu." "Bu korkun bir ey!" De Quadra'nin sesi bir fsltdan ibaret kyordu. "Karsn zehirleme niyetinde olduuna bahse girerim. Yoksa neden Leydi Dudley'nin hasta olduu sylentisini karsn? Ayrca da benim duyduuma gre kadn sal gayet iyiymi ama yemeklerini bir bakasna tattrmadan azna lokma dahi almyormu. Buna ne dersiniz? Kars bile kocasnn kendisini zehirlemesinden pheleniyor." "Eminim ngiltere, Sr Robert' kraliyet koltuuna layk grmeyecektir. zellikle de kars bir faili mehule kurban giderse." "Ona tm bunlar bir kez de siz anlatr msnz?" diye srar etti Cecil. "Artk benim Sr Robert hakknda sylediklerime kulak asmyor. Sadece ben de deil, Kat Ashley de defalarca alp karsna konutu ama nafile. Belki sizin gibi saygn bir devlet adamnn azndan duyarsa..." BAKRENN II 585 "Buna cret edebileceimi hi sanmyorum, Sr William," diye kekeledi de Quadra. "stelik ben Majesteleri'nin emrinde alan biri de deilim." "Ama spanya Kral'na vekalet ediyorsunuz," diye bastrd Cecil. "Tanr akna, konuun onunla! Aksi takdirde tahta bir Dudley geecek ve ngiltere'nin bekas tehlikeye girecek." De Quadra tecrbeli bir bykeliydi. Ama tm tecrbesine ramen bunca senedir kendisinden hi byle zorlu bir grevi yerine getirmesi beklenmemiti. Yirmi yedi yanda ve akl bir kar havada ngiliz Kraliesi'ne, stelik de do-umgn sabah, badanmannn ne kadar gergin olduunu, kendisinin de yasak akna bir nokta koymazsa tahttan indirilmesinden endie ettiini syleyecekti. Doumgn kutlamalar sabahn erken saatinde dzenlenen av partisiyle balad. Sr Robert partiye katlacak tm avclarn Tudor renkleri olan yeil ve gri kostmler giymesini salarken saray erafna da beyaz, altn ya da gm rengi giyinmelerini tembihledi. Elizabeth'in yeni idi edilmi byk beyaz at, Dudley'nin, Kralie'ye doumgn dolaysyla hediye ettii spanyol derisi eyer ve dizginlerle donatlmt. spanya bykelisi, Kralie ve nden giderken zellikle arkada kald. Avlanma sona erince kutlama iin avlarn banda arap itiler ve ardndan saraya dn yoluna koyulduklarnda soluu Kralie'nin yannda ad. "Doum gnnz .kutlu olsun." "Teekkr ederim," diye yz aydnland Elizabeth'in. 586 Philippa Gregory "Size mparator'un kk bir hediyesi var, saraya dnnce takdim edeceim," dedi bykeli. "Ama dorusu iyi dileklerimi sunmak iin daha fazla bekleyemedim. Sizi daha nce hi bu kadar neeli ve mutlu grmemitim." Elizabeth, de Quadra'ya dnp glmsedi. "Sr Robert da ok iyi grnyor. Sizin ilginizi kazanmak her erkein harc olmasa gerek," diye sze balad dikkatlice. "Dnyann tm erkeklerini nme dizseniz, ilgime tek layk olann yine de Robert olduunu sylerim," dedi Elizabeth. "Savata veya barta kukusuz gvendiim tek erkek. Tabii ayn zamanda en yakn dostum!" "Ve sizi ok da seviyor," diye yorumda bulundu de Quadra. Elizabeth atn biraz daha elinin atna yaklatrd. "Size bir sr verebilir miyim?" diye sordu Elizabeth. "Elbette, Majesteleri," diye gven verdi eli hemen. "Sr Robert ok yaknda dul ve zgr bir erkek olacak," dedi Elizabeth ok ksk bir sesle. "Hayr!" Elizabeth bayla onaylad. "Kars lm deinde ama ltfen biz ilan edene kadar bu srr kimseyle paylamayn." "Srrnz hayatm pahasna saklayacama emin olabilirsiniz," diye geveledi eli. "Zavall kadncaz, uzun zamandr m hastaym?" "Ah, evet," dedi Elizabeth umarszca. "Yani en azndan Robert'n anlattna gre yle. Neyse, boverelim imdi bunlar, bu akamki lene siz de katlacaksnz, deil mi Sr?" "Elbette." Eli hzlanp Kralie'nin yanndan ayrld. Saraya yaklatklarnda Cecil'in bahede kendilerini beklediini

BAKRENN II 587 grnce gayri ihtiyari ka gz iareti yapt. ngiltere kraliyet tahtn ok yaknda byk bir skandalin beklediini sylemek ister gibiydi. Kbus balamak zereydi ama ne zaman ve ne ekilde olduunu hi kimse kestiremezdi. Elizabeth'in sabahn erken saatlerinde havaya ate alarak balayan doumgn kutlamalar, gecenin ge saatlerinde Thames Nehri kysndan geen fener alayyla son buldu, Elizabeth'in en yakn dostlar ve yan bandayd. Bu grkemli kutlamay merakl baklarla izleyip bol bol da elenen ngiltere halk ise nehir kenarna sralanp gn boyu hep bir azdan syledii arklarla gen Kralie'nin yirmi yedinci yana basn kutlad, Kralie'ye iltifatlarn sundular. "Bir an nce evlense iyi olur." Laetitia, annesi Catherine Knollys'in kulana eildi. "Aksi takdirde, treni oktan karm olacak." Catherine de ister istemez gzlerini sevgili kuzeni ve arkasnda karanlk bir glge gibi duran Sr Robert Dudley'ye evirdi. "Sr Robert'tan bir bakasyla evlenmeye yreinin dayanacan hi sanmyorum," diye tahmin etti. "Ama Ro-bert'la evlenirse de tahtn kaybedecek. Bir kadn iin altndan kalklmas ne zor bir ikilem. Ah Laetitia, senin de bir gn yasak bir akn tuzana dmemen iin her gn Tan-n'ya yakaryorum." "Bouna kuruntuya dmene gerek yok, anne," diye zekice gzlemledi Laetitia. "Sevmediim ve istemediim bir erkekle oktan nianlandma gre byle bir tehlike benim in tamamen ortadan kalkt." 588 Philippa Gregory "Biz kadnlarn ou iin evlilik kararn kalbiyle deil, mantyla vermekte fayda var," dedi Catherine, kznn szlerinden etkilenmeden. "Ak nasl olsa pei sra gelir." "Ama Amy Dudley iin ayn eyi syleyemeyiz," diye yorum yapt Laetitia. "Robert gibi bir adamn karsna kim karsa ksn bana bela aar," dedi annesi kzna. "Sevgilisi ya da kars fark etmez." Kraliyet mavnasn seyrederlerken bir an Elizabeth sendeledi. Robert bu frsat karmayp tm saray erafnn gzlerinin stnde olmasna aldr etmeden kolunu Kralie'nin beline dolad, Elizabeth de sevgilisine yaslanmaktan geri durmad. "Bu gece odama gel, sevgilim," diye kulana fsldad Robert. Elizabeth glmseyerek Robert'a dnd. "ok isterdim, sevgilim," diye fsldad. "Ama bu hafta ayba dnemim. Haftaya gelirim, olmaz m?" Robert hayalkrklyla baklarn yere indirdi. "Bir haftadan daha ksa srse iyi olur," diye uyard Kralie'yi. "Yoksa kendimi tutamayp tm sarayn gz nnde odana bodoslama dalabilirim." "Bunu yapmaya cesaret edemezsin!" "stersen bir dene," diye yantlad Robert. "Ve nelere cesaret edebileceimi kendi gzlerinle gr." Amy cumartesi akam ev sahipleriyle birlikte gzel bir yemek yedi. Kralie'nin doumgn erefine yemekten sonra kadeh kaldrdlar. O gece tm evlerde ayn manzara yaanrken Forsterlar'n evinde Amy de gelenee ayak uyBAKRENN II 589 durdu ve Kralie'nin erefine kaldrd kadehini hi renk vermeden dudaklarna gtrd. "Daha iyi grnyorsunuz, Leydi Dudley," dedi Bay Forster kibarca. "Sizi yeniden byle grmek ne gzel." Amy'nin karlk olarak verdii glmseme, Bay Fors-ter'a, srtnda bir yk gibi grd misafirlerinin aslnda ne ho bir bayan olduunu hatrlatt. "Bana kar her zaman ok nazik davrandnz," dedi Amy de. "Evinize konuk olarak gelir gelmez kendimi odama kapattm iki affnza snyorum, Bay Forster." "Hava ok scakt ve siz de uzun bir yol katetmitiniz," ^ diye karlk verdi adam. "O gn ben de darda olduum viin halsiz dmenizi garipsemedim dorusu." "Evet ama yaknda havalar iyiden iyiye souyacak," diye araya girdi Bayan Forster. "Zaman ne kadar da abuk geiyor. Dnebiliyor musunuz, yarn Abingdon'da panayr balayacak." "Yarn ben Didcot'-a gitmek zorundaym," dedi Bay Forster. "Kiliseden vergi tahsil etmekte sorun yayoruz. Yarn akam papazla yemek yiyeceime sz verdim, ancak yemekten sonra eve dnebileceim, hayatm." "O zaman ben de panayra uaklar gnderirim," dedi Bayan Forster. "Panayr alan pazar gnleri izin kullandklarn biliyorsun." "Siz de gidecek misiniz?" Konu bir anda Amy'nin ilgisini ekti.

"Yarn gitmem, pazar gnleri ok kalabalk olur," diye cevap verdi Bayan Forster. "Ama panayr grmek isterseniz Pazartesi birlikte gidebiliriz." "' "Ah, neden yarn gitmiyoruz?" Amy bir "anda canland. "Ltfen yarn gidelim. Panayrn en kalabalk ve civcivli ha590 Philippa Gregory lini grmeyi tercih ederim. Uaklarn en gzel giysilerini giyip kurdele alrkenki mutluluklarna ahit olmak istiyorum. Panayrlarn ilk gn her zaman ok gzel geer." "Ah, canm, dorusu ben seninle ayn fikirde deilim," dedi Bayan Forster, pheleri olduu belliydi. "Kalabalktan bunalrz gibi geliyor." "Bence gitmelisiniz, karcm," diye nerdi Bay Forster. "Bir para hengameye girmekten zarar gelmez. Baksana fikri bile Leydi Dudley'yi nasl da canlandrd. Kurdele falan almak isterseniz, sonra kalmayabilir." "Ne zaman gideceiz?" Bayan Oddingsell araya girip sordu. "lene doru yola karz o halde," diye neride bulundu Bayan Forster. "Akam yemeimizi de Abingdon'da yiyip geri dneriz. Bildiim gzel bir han var ama tabii siz de isterseniz." "Evet, harika olur." Amy heyecanl ve istekli grnmek iin ok aba sarf ediyordu. "Dar kmak isteyecek kadar kendinize gelmenize ok sevindim." Amy evlerine geldiinden beri Anthony Forster ilk kez rahat bir nefes ald. & Hep birlikte panayra gitmeye karar verdikleri pazar sabah Amy kahvaltya solgun ve bitkin bir halde indi. "Dn gece hi uyuyamadm, dar kacak takatim yok," dedi. "Ah, ok zldm," dedi Bayan Forster. "Bir eye ihtiyacnz var m?" "Dinlenirsem toparlanrm," dedi Amy. "Biraz uyuyabilir-sem kendime gelirim."' BAKRENN II 591 "Uaklar oktan panayra gittii iin ev de sessiz olacak, umarm uyuyabilirsiniz," diye onu rahatlatt Bayan Forster. "Hemen kendi ellerimle size scak bir orba piireceim. Eer isterseniz akam yemeinizi de odanza kartrz." "Hayr, buna hi gerek yok," dedi Amy. "Siz planladmz gibi panayra gideceksiniz. Benim iin plannz bozmanz istemiyorum." "Byle bir ey mmkn deil," dedi Bayan Forster. "Sizi bir banza brakp hibir yere gitmem." "Israr ediyorum," dedi Amy. "Panayra gitmek iin can atyordunuz, stelik dn Bay Forster'n syledii gibi alma-*r yi dndnz bir eyler varsa en iyisi ilk gn alveri yapmanz." -j "Siz kendinizi bugn toparlarsanz, yarn hep birlikte gideriz." Amy'yi yalnz brakmak Lizzie'nin de iine sinmiyordu. Amy hararetle kar kt. "Hayr!" diye ona dnd. "Beni duymadnz m? Hibirinizin plann bozmasn istemiyorum. Hep birlikte panayra gideceksiniz, ben de istirahata ekileceim. Ama iinizden birinin bile gitmezlik yapmasn istemiyorum. Ltfen! Bam ok aryor, bu mnakaay daha fazla uzatmayalm." "Ama hepimiz birden gidersek akam yemeini tek banza m yiyeceksiniz?" diye sordu Bayan Forster. "Kendimi yeterince iyi hissedersem Bayan Owen'la yerim," dedi Amy ise. "Sizinle de eve dnnce grrz, anlatk m?" "Pekl." Lizzie Oddingsell dnp uyarrcasna Bayan Forster'a bakt. "Seni daha fazla zmeyelim. Hepimiz birlikte panayra gideceiz ve akama da sana trn detaylaryla bir bir anlatacaz. Umarm rahat bir uyku ekip akama kadar kendini toparlarsn." 592 Philippa Gregory Siniri bozulan Amy bir anda kayboldu, yerine glmseyen Amy geldi. "Teekkr ederim, Lizzie," dedi. "Panayrda iyi vakit geirdiinizi bilirsem iim daha rahat edecek. Akam yemeinizi yemeden eve dnmeyin." "Tamam, dnmeyiz," dedi Lizzie Oddingsell de. "Eer binici apkana uyan mavi bir kurdele bulursam onu sana alacam, sz." & Kralie, Windsor Kalesi'ndeki kraliyet kilisesine gitmek zere kp nce bahede biraz dolat. Laetitia Knollys de ekingen admlarla peinden geliyordu, omuzlarnda al ve Kralie yorulup bir yerde oturmak isterse diye elinde bir iir kitabyla yryordu.

Kralie nehrin kysnda durup kayklarla Londra'ya gidip gelenleri seyrederken yanna Sr Robert Dudley geldi. Sr Robert selam vermek iin eildi. "Gnaydn," dedi. "Anlalan dnk doumgn kutlamalar seni hi yormam." "Hayr," dedi Elizabeth. "Dans etmekten asla yorulmam." "Dn gece gelemeyeceini sylesen de ben yine de seni bekledim. Sensiz uyuyamyorum, sevgilim." Elizabeth kk elini Robert'a uzatt. "Birka gn daha srer sanrm." Robert da elini Kralie'nin elinin stne koydu. "Tabii ki. Seni zorlamayacam biliyorsun," dedi. "Hem evlendiimizi ilan edip her gece rahat rahat ayn yasta ba koymaya baladmzda sen ne istersen o olacak. Bu yzden ekinmeni istemem." Elizabeth, ngiltere'nin Kraliesi sfatyla her kimden ne isterse yapmak zorunda olduunu ve bunun iin hi kimseBAKRENN II 593 nin onayna ihtiyac olmadn dnrken yzn drmemeye zen gsterdi. "Teekkr ederim, akm," dedi tatl tatl. "Biraz yrmek ister misin?" diye sordu Robert. Elizabeth hayr anlamnda kafa sallad. "Kiliseye gidip dua edeceim." "O halde seni yalnz braksam iyi olur," dedi Robert. "Birka ufak getir gtr iim var ama akam yemeine yetiirim." "Nereye gidiyorsun?" "Oxfordshire'da bakmam gereken atlar var," dedi Robert "mulaka. "Bize ok pahalya mal olurlar ama sz verdiim iin yine de gidip grmeliyim." '- "Pazar gn m?" diye ekledi Elizabeth de onaylamaz gibi. "Sadece bakp geleceim," dedi Robert. "Pazar gn atlarla ilgilenmenin gnah olduunu sanmyorum. Yoksa sk kurallar olan bir Papa'yla m kar karyaym?" "Ben ancak kilisenin sk kurallar olan bir yneticisi olabilirim." Elizabeth glmsemeye alyordu. Robert, Elizabeth'in yanana bir pck konduracakm' gibi ne eildi. "O halde beni karmdan boayarak bala." b Amy sessiz ve bombo evde oturmu, kocas Robert Dudley'nin gelmesini bekliyordu. Evde erkenden le yemeini yiyip odasna uyumaya ekilen yal Bay Owen'dan baka hi kimse yoktu. Amy kp biraz bah'dde temiz hava aldktan sonra, Robert'n mektubunda yazd gibi odasna kp beklemeye koyuldu. 594 Philippa Gregory Amy, yola bakan oda penceresinin nne oturup sabrszlkla Lordu'nun konvoyunun yolun banda grnmesini beklemeye balad. "Kralie'yle kavga etmilerdir belki de," diye fsldad kendi kendine. "Ya da Kralie, Lordum'dan bkmtr. Kim bilir, Aridkle evlenmeye karar vermi de olabilir ve artk ayrlmak zorunda olduklarn anlamlardr." Amy bir sre dnd. Sebep her ne olursa olsun hi takaza etmeden kocam barma basmalym! Bu benim karlk grevim. Amy kalbinin yerinden kacakm gibi hzla arpmasna engel olamyordu. Her neyse, ona kucak aacam, amalym da... O benim kocam, akm... Hayatm boyunca sevdiim tek erkek. Eer bana geri dnerse... Dncesi bile Amy'nin yzne renk getirdi. Aman Tanrm, bana geri dnerse ne kadar mutlu olacam tahayyl bile edemiyorum. Amy tek bir atn yaklaan nal seslerini duyunca ban pencereden karp dar bakt. Gelen ne Robert'n cins atlarndan biri, ne de bir eli dizginlerde, bir eli kalasnda atnda dimdik ve marur duran Rpbert't. Gelen esrarengiz bir yabancyd, sanki yzn gizlemek ister gibi apkasn kalarna dek indirmiti. Amy zilin almasn beklediyse de zil almad. Gelenin nce ahra gidip tm alanlar panayrda olduu iin kimseyi bulamadn sand. Evde hibir hizmetli bulunmad iin en iyisi aa inip esrarengiz konuunu kendisinin karlamas olduuna kanaat getirdi. Tam odasndan kmaya niyetlenirken odasnn kaps usulca ald ve ieri uzun boylu, hi tanmad bir yabanc girip kapy da ardndan kapatt. Amy iinin ekildiini hissediyordu. "Siz de kimsiniz?" BAKRENN II 595

Adamn yzn gremedi nk kaponu hl suratn yarsna kadar inikti. Pelerini koyu maviydi ama stnde omuzlarnda tek bir kraliyet nianesi yoktu ri yan, uzun boylu adamn fizii de aina deildi ona. "Size kim olduunuzu sordum!" Sesi korkudan titriyordu. "Bana derhal cevap verin! Ne cretle odama izinsiz girebilirsiniz?" "Leydi Amy Dudley?" Yabanc ksk sesle konuuyordu. "Evet?" "Sr Robert Dudley'nin ei?" "Evet ama siz kimsiniz?" "Beni size einiz gnderdi. Sizi ona gtreceim, hayattaki tek aknn siz olduunu nihayet anladn da sylememi istedi. Pencereden dar bakn, aada sizi bekliyor." Kk bir sevin l atan Amy hemen pencereye kotu. Amy'nin srtn -dnmesiyle yabanc soluu gen kadnn arkasnda alp geni ayali ellerini Amy'nin grtlana dayad. Zavall Amy'nin boynunu bir o yana, bir bu yana eviriyordu. Gen kadnn ince ve narin boynu fazla dayanmad ve tiz bir trtyla krlverdi. Amy'nin yardm isteyecek frsat bile olmamt. Esrarengiz adam Amy'yi yere yatrm, dikkatle evi dinliyordu. Evde t kmadna gre ikisinden baka hi kimse yoktu. Amy kendisine sylendii gibi herkesi dar gndermiti. Evde yalnz olduklarna kanaat getiren yabanc, Amy'nin bir ocuk kadar clz ve hafif bedenini kucana ald. Kocasnn geldiini duyduu an kzaran, yanaklar hl al ald. Amy'nin hl scak bedenini dikkatle taiyan yabanc merdivenin ilk basamana koyup onu bir tekmeyle aa yuvarlad. Cinayetine kaza ,ss vermeye alyordu. 596 " Philippa Gregory Yabanc evi terk etmeden nce durup tekrar dinledi, hl t kmyordu. Amy'nin kukuletas geri dm, syrlan eteklerinden diri beyaz bacaklar gzkyordu. Esrarengiz adam gen kadn bu ekilde brakmasnn uygun olmayacan dnerek eilip syrlan eteini dzeltti. Bedeni hl lk, cildi yumuackt. Yerde yatan l bir kadndan ok, uyuyan bir kz ocuunu andryordu. Sessizce atn brakt avluya kt. Sahibinin geldiini gren at ban kaldrd ama kinemedi. Yabanc kapy arkasndan kapatp atna atlad ve doruca Cumnor Place'ten Windsor'a giden yola girdi. Amy'nin cesedini, dierlerine gre panayrdan daha erken dnen iki hizmetkr buldu. Flrt eden genler evde kimse yokken biraz yalnz kalma hayali kuruyordu. Ancak eve girip de Amy'nin cansz bedenini merdivenlerin son basamanda bulunca oka girmilerdi. Gen kz ellerini yzne kapatp lk atarken erkek hizmetkr tm souk-kanllyla Amy'nin cesedini kucana alp yatana gtrd. Bayan Forster'n geliini avluda beklemeye koyulan gen ift, hanmefendilerini yolun aznda yakalayp Bayan Dudley'yi merdivenlerin banda l bulduklarn bir rpda anlaverdi. "Amy!" Lizzie Oddingsell'in nefesi kesildi. Telala atndan inip Amy'nin st kattaki odasna kotu. Zavall Amy yatanda cansz yatyor, boynu krlm olduundan omuzlar yatakta olsa da yz kapya dnk duruyordu. Yznde lmn donuk ifadesiyle ylece yatyordu. Bedeni oktan buz kesmiti. BAKRENN II 597 "Ah, Amy ne yaptn?" diye feryat etti Lizzie. "Sen ne yaptn? El birliiyle bir zm yolu bulabilirdik, gidecek bir yer bulunurdu. Sr Robert seni ylece bir kenara atmazd, o seni hl dnyordu. Kim bilir belki de geri dnecekti... Ah Amy, sevgili Amy... Neden yaptn bunu?" Lizzie Oddingsell'in gzyalar sel olmutu. "Sr Robert'a haber gndermeliyiz ama ne diyeceiz?" Bayan Forster, Lizzie'ye soruyordu. "Ne yazmalym, byle bir durumda ne denir ki?" "Sadece ldn yazn," dedi Lizzie de fkelenerek. "Eer detaylarn renmek isterse kalkar, gelir." Bayan Forster vakit kaybetmeden ksa bir not kaleme alp derhal Sr Robert Dudley'ye ulatrlmak zere gvenilir ua John Bowes'a verdi. "Sr Robert'n bizzat kendi eline ver. Bakasnn eline gemesini istemiyorum." Bayan Forster ertesi gn patlak verecek skandalin odanda olduklarnn farknda ve son derece endieliydi. "Olanlardan da kimseye sz etme, yollarda oyalanmadan iini bitirip doruca eve dn."

Pazartesi sabah saat dokuzda Robert Dudley, koridorlarda dolaan ve kendi aralarnda sohbet eden arkadalar ve uaklaryla gz gze gelmemeye alarak soluu Krali-e'nin odasnda ald. Tahta seirtip nce Kralie'yi adetten olduu zere selamlad. "Yalnz grmeliyiz, Elizabeth," dedi fpbir giri yapmadan. Laetitia Knollys'in dikkatinden Robert'n elinde tuttuu apkasn nasl skt kamad. 598 Philippa Gregory Elizabeth de, Robert'n ne denli gergin olduunu farke-dip hemen ayakland. "Tamam," dedi. "Biraz yrmeye ne dersin?" "Odanda konumay tercih ederim," dedi Robert gergince. Robert'n sesindeki keskinlii duyunca gzleri kocaman oldu Elizabeth'in ama gene de Dudley'nin koluna girip kendi odasna yneldi. "Gzel, her geen gn biraz daha kocas gibi davranyor." Koridorda bulunan nedimelerden biri arkadana yaknyordu. "Yaknda Kralie'ye emirler verdii gibi bize de vermeye: balar." "Bence beklenmedik bir gelime var." Laetitia Knollys ne olabileceini dnyordu. "Sanmam," dedi Mary Sidney. "Eminim yeni alnacak atlarla ilgili sradan bir meseledir. Daha dn Oxfordshire'a at bakmaya gitmiti." Robert, Elizabeth'in zel odasna girip arkalarnda kapy kapar kapamaz cebinden bir mektup karp Elizabeth'e uzatt. "Az nce elime ulat," dedi ksaca. "Cumnor Place'te Amy'yi misafir eden aile yazm. Amy... Karm lm!" "lm m?" Elizabeth yksek sesle bard. Elini szde hayretle alan azna kapatp gzlerini Robert'a dikti. "Nasl lm?" Robert ban ki yana sallad. "Bilmiyorum, sadece ldn yazmlar. Bayan Forster, karmn hayatn kaybettiini bildirmekten znt duyduunu yazm, hepsi bu. Aptal kadn! Mektupta pazar, yani dnn tarihi var. Uam neler olup bittiini renmesi iin Cumnor'a gnderdim." BAKRENN II 599 "lm m?" Elizabeth duyduklarna inanamyor gibi tekrarlayp duruyordu. "Evet," dedi Robert. "Ksacas artk zgrm." Elizabeth derin bir i ekti. "zgr, evet zgrsn." "Tanr biliyor, lm beni ok zd, byle olmasn istemezdim," dedi Robert abucak. "Ama gerek de u ki, lm beni hr kld, Elizabeth! Artk nianmz ilan edebilir, bana da kral unvann verebilirsin." "Ne diyeceimi bilmiyorum." Elizabeth glkle nefes alyordu. "Ben de," dedi Robert. "Hi beklemediim bir anda byle bir olay..." Elizabeth kafasn iki yana sallyordu. "Bu inanlmaz bir ey. Salnn pek iyi olmadn biliyordum ama..." "Ben Amy'nin yeterince iyi olduunu dnyordum," dedi Robert ise. "Biraz ars olduu haricinde bana da hibir ey sylememiti. Ne olduunu tahmin bile edemiyorum. Kim bilir, belki de attan dmtr?". "Dar ksak iyi olur," dedi Elizabeth. "Belki saraya ba--ka haberler de gelir. Gelecek haberleri burada ikimiz ba baayken almasak iyi olur. Herkesin gz stmzde olacak ve aklmzdan geenleri okumaya alacaklar." "Evet, haklsn," diye ona katld Robert da. "Ben sadece hemen sana haber vermek istemitim." "Ah, tabii, anlyorum. Ama imdi ortaya kma zaman." Anszn Kralie'nin stne atlayan Robert, Elizabeth'in dudaklarna tutkulu bir pck kondurdu. "Yaknda herkes benim karm olduunu renecek," dedi Robert sz verircesine. "ngiltere'yi omuz omuza yneteceiz. Artk zgr olduuma gre hayat bizim iin asl imdi balyor!" 600Tarayan: Yaar Mutlu "Evet." Elizabeth, Robert' kendinden uzaklatrd. "Daha fazla oyalanmasak iyi olur." Robert, Elizabeth'i bir daha kollarna ald. "Tanr adeta bizim yanmzdaym," dedi Robert huu iinde. "Baksana tam da nianmz aklamaya niyetlendiimiz ve lkeye de barn hkim olduu bir anda beni zgr kld. 'Bu Tan-r'nn ii ve bizim gzmze mucizevi grnyor.'" Elizabeth tahta kt anda sarf ettii bu kelimeleri annda hatrlad. "Bu lm sayesinde ngiltere kral olabileceini zannediyorsun," diye onu denedi Elizabeth. "Tpk Maryhin lm sayesinde benim kralie olmam gibi."

Robert ban sallayarak onaylarken kendine gvenen bir edayla yz glyordu. "Biz ngiltere Kral ve Kraliesi olacaz," dedi. "Tabii ngiltere'yi de en az Camelot kadar muzaffer klacaz." "Elbette, neden olmasn?" Elizabeth'in dudaklar titriyordu. "Haydi dar kalm." ( Kabul odasnda Elizabeth'in gzleri Cecil'i aryordu. Aradn bulunca eliyle iaret ederek yanna ard. Sr Robert,, pencere nnde Sr Francis Knollys ile havadan sudan konuuyordu. "Sr Robert az nce karsnn ldn syledi." Elizabeth, her ihtimale kar elini azna siper etti. "yle mi?" dedi Cecil, istifini bozmadan, yznde bir maske var gibiydi. "Sylediine gre lm sebebini henz kendi de bilmiyormu." Cecil ban sallamakla yetindi. BAKRENN II 601 "Cecil, neler oluyor Tanr akna? spanya elisine, tembihlediin gibi Amy'nin ok hasta olduunu syledim. Ama bu ok ani bir gelime. Yoksa karsn Robert mi ldrd?" "Yerinizde olsam bekleyip ne olacan grrdm," diye akl verdi Cecil. "Ama ne yapabilirim ki?" diye bastrd Elizabeth'se. "ngiltere Kral olacan syleyip duruyor." "imdilik hibir ey yapmayacaksnz," diye cevap verdi Cecil. "Bekleyin ve grn." Anszn Robert'n nnde durduu pencereye dnen Kralie, Cecil'e, "Bana daha fazla akl verin," dedi hiddetle-nirresine. Cecil, Kralie'nin kulana sokulup sessizce fsldad. Elizabeth de yzn saraydan dar evirip pencereden baheye bakt. "Tamamdr," dedi Elizabeth ve yeniden saray erafna dnd. "Kimleri gryorum," diye duyurdu. "Sr Nielson da bu-radaym. yi gnler, Sr- Nielson. Somerset'te iler nasl?" Saray eraf akam yemeine davet edilmeyi beklerken Laetitia Knollys, Cecil'in masasnn nnde duruyordu. "Evet?" "Robert Dudley'nin karsn ldrecei ve Kralie'nin de her eyden haberi olduu konuuluyor." "Kim, neden byle korkun bir yalan sylyor?" "Fitili siz atelemi olmayasnz?" Sr William glmserken bir yandan da karsnda duran byleyici gzelliin nasl da safkan bir Boleyn kz olduunu dnyordu: Leb demeden leblebiyi anlayan Boleyn 2eks ve Howard patavatszl. 602 Philippa Gregory "Ben mi?" "Sizi spanya elisiyle sohbet ederken duymular. Kralie'nin Dudley'yle evlenip lkenin bana nne geilemeyecek belalar amasndan endie ettiinizi, Kralie'nin ise son derece kararl olduunu sylyormusunuz." "Baka?" "Sonra da Kralie'nin eliye Leydi Dudley'nin lm deinde olduunu sylediini kendi kulaklarmla duydum." "Kralie eliye byle mi syledi?" Cecil arm grnyordu. "lmek zere ya da lmcl bir hastal var," diye aynen tekrar etti Laetitia. "Ve imdi herkes Leydi Dudley'nin lm haberi saraya ulatnda kimse iin srpriz olmamas iin hazrlandmz dnyor. Sonra da evlendiklerini aklayacaklarn ve Robert Dudley'nin lkenin dul kral olacan." "Peki sonra ne olacakm?" diye sordu Cecil kibar kibar. "Kimse yksek sesle sylemeye cesaret edemiyor ama kulislerde konuulanlara baklrsa herkes Kralie'nin amcasnn, arkasna ngiliz ordusunu katp Newcastle'dan Londra'ya gelerek Robert Dudley'yi ldreceini tahmin ediyor." "Gerekten mi?" "Ayrca sko Kraliesi Mary'yi, ngiltere tahtna geirmek iin Franszlar'n destekleyecei bir ayaklanma kabileceini dnenler de var." "Hmm, anlyorum." "Aslnda spanya desteiyle de ayaklanma kabilecei konuuluyor. Mary'yi saf d edip Katherine Grey'yi tahta geirmek isteyebilirlermi."

"Bunlar rktc ngrler," diye yaknd Cecil. "Ama kabul etmek gerekir ki, maalesef hepsi de ihtimal dahilinde. Peki siz ne dnyorsunuz, Leydi Knollys?" BAKRENN II 603 "Ben sizin koltuunuzun altnda kraliyeti tm bu tehlikelerle burun buruna gelmekten kurtaracak bir plannz olduuna inanyorum," dedi Laetitia ve Cecil'e haylazca srtt. "Umarm yle olur," dedi Cecil de. "Bahsi geen tehlikelerin hepsi ok byk." "Sizce ona deer mi?" diye sordu Laetitia anszn. "Sr Robert'la birlikte olabilmek uruna tahtn tehlikeye atmasn anlayamyorum. Majesteleri tandm en ta kalpli kadn! Sr Robert uruna bu kadar riskin altna girmeye deer mi?" "Bilmiyorum," dedi Cecil. "Geri ne ben, ne de ngiltere'de yaayan bir baka erkein Sr Robert'n bu kadar kar konulmaz bjr adam olduunu dndn de sanmyorum." "O halde geriye sadece Sr Robert'a kar koyamayan budala kzlar kalyor," diye karlk verdi Laetitia. Elizabeth, Robert'la ba baa kalmaya dayanamayaca iin leden sonra hasta numaras yapt. Bir yandan da merakla Cumnor Place'ten gelecek haberleri bekliyordu. Akam yemeini odasnda yalnz yedikten sonra erkenden yatacan duyurdu. "Ama sen benimle kal, Kat," dedi. "Arkadalna ihtiyacm var." Kat Ashley'nin gz Kralie'nin atan benzine ve koparp kpkrmz yapt, ien trnak etlerine takld. "Neler oluyor, Majesteleri?" "Hibir ey," dedi Elizabeth abucak. "Hibir ey .olduu yok. Sadece dinlenmek istiyorum." Ama ne var ki dinlenemedi. Sabah gnn ilk klaryla uyand ve Latince dilbilgisi kitabnn ak durduu masas604 Philippa Gregory nn bana geti. "Sabah sabah neden bunu yapyorsunuz?" Kat Ashley yatanda dorulup uykulu gzlerle Elizabeth'i szyordu. "Baka bir ey dnmeme engel olmak iin," dedi Elizabeth kasvetli bir tonlamayla. "Sorun nedir, Kraliem?" diye sordu Kat. "Neler oluyor?" "Syleyemem," diye cevaplad Elizabeth. "O kadar kt ki, sana bile syleyemem." Elizabeth sabah henz saray eraf tam kadro ortala kmadan saray avlusundaki kiliseye gidip yeniden odasna dnmt bile. Dn yolunda Sr Robert da Kralie'ye elik etmiti. "Uam Cumnor'da olup bitenleri uzun mektup yazarak haber verdi," dedi Robert. "Anlalan Amy merdivenden dp boynunu krm." Elizabeth bembeyaz kesilmiti. "En azndan acsz ve hzl bir lm olmu," dedi. Bahede nlerine bir adam kp Majesteleri'ni saygyla selamlaynca Elizabeth pmesi iin elini uzatm, Sr Robert da ortadan kaybolmutu. Elizabeth soyunma odasnda av elbiselerini giymekle meguld. Hep birlikte ava klacakt. Ancak nedimeleri Kralie'nin hazrlanmasn beklerken ieri giren Kat, Sr Ro-bert'n darda kendisini beklediini syledi. Dediine baklrsa Elizabeth'e anlatacak nemli eyleri vard. Elizabeth ayaa kalkt. "imdi geliyoruz." Saray erafnn neredeyse tamam av giysilerini giymi olmasna ramen Sr Robert'n batan ayaa simsiyah kyafetini hl deitirmemi olmas nedimelerin gznden kamad. Robert, Kralie'nin, nedimeleri eliinde soyunma odasndan ktn grnce hi vakit kaybetmeden selam verip konumaya balad. "Majesteleri, karmn lm haberini bilgilerinize suBAKRENN II 605 narm. Cumnor Place'te pazar gn hayatn kaybetmi, Tanr ruhunu kutsasn." "Aman Tanrm!" spanya elisinin soluu kesildi. Elizabeth bombo gzlerle eliye doru bakt. Tek elini havaya kaldrd ve annda oda sessizlie brnd, etraflarndaki kalabalk duymak iin Kralie'ye yanat. "Sizlere Leydi Amy Dudley'nin, pazar gn Cumnor'da hayatn kaybettiini taziyelerimle ilan ediyorum." Eliza-beth'in umursamaz bir tavr vard, sanki bu konu onun iin ok bir ey ifade etmiyordu. Elizabeth sustu, salona doluan kalabalk da. Herkes Kralie'nin szlerine devam edip etmeyeceini merak ediyordu. "Leydi Dudley iin yas tutacaz," dedi Elizabeth abucak ve Kat Ashley'e dnd. spanya bykelisi de Quadra kendine hkim olamayp Kralie'nin yanna seirtti. "Bu ok trajik ve zc bir haber, ok da ani." Eli eilip Kralie'nin eline nazik bir pck kondurdu.

"Bir kaza..." Elizabeth sakin grnmeye alyordu. "Dediiniz gibi trajik ve zc. ok yazk. Merdivenlerden yuvarlanm olmal, boynu krlm." "Evet," dedi bykeli de. "Ne tuhaf bir talihsizlik." . Akamst saatlerine kadar Robert, Elizabeth'i bir daha gremedi, sonra da akam yemei ncesi Kralie'yi nedi-meleriyle bahede dolarken buldu. "Matem iin bir sre saraydan uzak kalacam," dedi Robert ciddi bir suratla. "Kew'deki kk eve ekilmem gerektiini dndm. Bylece istediin zaman gelip beni grebilirsin, ben de seni grmeye gelirim." 606 Philippa Gregory Elizabeth, eliyle Robert'n omzunu svazlyordu. "yi dnmsn. Neden yle garip grnyorsun, Robert? Yoksa zgn msn? Fazla dert etmedin ama, deil mi?" Robert, Kralie'nin sevimli yzne sanki karsnda duran bir yabancym gibi bakyordu. "Elizabeth, on bir yl evli kaldm karm kaybettim. Onun iin zlmemden daha doal ne var?" Elizabeth'in yz asld. "Ama ondan kurtulamadn iin yaknp duruyordun. lmese benimle evlenebilmek iin zaten onu boayacaktn." "Evet, boayacaktm. Aslnda boanmann yarataca skandaldansa belki bylesi daha iyi oldu. Ama yine de hayatta olmasn tercih ederdim." "lkenin yandan fazlas onun son iki yldr yaayan bir lden farksz olduunu sylyor," dedi Elizabeth. "Herkes ar hasta olduunu konuuyor." Robert omuz silkti. "nsanlar her zaman konuur. Neden hasta olduunun dnldn de anlam deilim. Seyahat ediyor, at biniyordu. O hasta deil, sadece son iki yldr ok mutsuzdu. stelik de benim yzmden, hepsi benim hatam." Elizabeth duyduklarndan rahatsz oldu ve bu rahatszln da hareketleriyle Robert'a belli etti. "Tanr akna, Robert! Karn hayatn kaybettikten sonra m akln bana geldi? Ne o, yoksa deli gibi k olduun ben deil de Amy miymi?" "Ben ona k olduumda o gen bir kz, bense toy bir delikanlydm," dedi Robert tutkuyla savunarak. "O benim ilk akm. Pek ok zorlua ve tehlikeye omuz omuza gs gerdik. Ve o bir kere bile halinden ikyeti olmad. Sen tahta kp ben de eski gcme kavutuktan sonra yaadklar iin bile senin hakknda tek kelime etmedi." BAKRENN II 607 "Benim hakkmda ne diyebilir ki?" diye heyecanland Elizabeth. "Benden ikyet etmeye nasl cret edebilir?" "Beni kskanyordu," dedi Robert aka. "Kskanlnn bouna olmadnn da farkndayd. stelik beni boamas karlnda ona hibir ey sunmadm, ondan hogr ve nezaketimi bile esirgedim." "Ne yani, ld iin ac ekiyorsun ama hayatta olsayd ona yine ayn ekilde davranmaya devam edecektin, yle mi?" diye yzne vurdu Elizabeth. "Drst olmak gerekirse, evet," diye karlk verdi Robert. "Sanrm yerimde olan tm zavall kocalar ayn eyi sylerdi. nk hepsi de yaptklar hatalar, bir anslar daha sa tekrarlamayacaklarn biliyor. Her ey bir yana artk zgr bir erkek olduum iin mutluyum ama yine de onun yaamasn tercih ederdim. Zavall Amy! Yeryznde hi kimse onun lmesini-istemezdi." "Bu referans senin iin pek iyi olmad," dedi Elizabeth gergin bir tavrla. "Pek de yi bir koca adayna benzemiyor-sun sanki." Elizabeth, Dudley'nin ilgisini yeniden ilikilerine ekmek istedi. Robert ilk kez bir tepki vermekte acele etmedi. Gzlerini Cumnor tarafna dikip dnceye dald. "Hayr," dedi. "Maalesef Tanr biliyor ya, Amy'ye iyi bir koca olamadm. Aslnda bir erkein sahip olabilecei en tatl ve iyi eti." Olup biteni merakl baklarla izleyen saray eraf arasnda bir dalgalanma balad. Dudley'nin emrindeki ulaklardan biri elinde bir mektupla kageldi. Adamnn ieri girdiini gren Robert, vakit kaybetmeden soluu yannda,; ald. Kalabalk, Robert'n mektubun mhrn krp zarf a-n dikkatle izledi, mektubu okurken Robert'n bembeyaz kesildii de dikkatlerinden kamad. 608 Philippa Gregory Elizabeth de aceleyle Robert' takip etti. "Neler oluyor?" diye renmek istedi annda. "Dikkat et biraz! Herkesin gz stnde!"

"Soruturma alacakm," dedi Robert, aknlktan glkle konuuyordu, dudaklar neredeyse kprdamad bile. "Herkes bunun bir kaza olmadn dnyor. Amy'nin cinayete kurban gittii konuuluyormu." Robert Dudley'nin adam Thomas Blount, Amy'nin lmnn ertesi gn soluu Cumnor Place'te alp tm hizmetilerle birebir grt. Konutuu herkes Bayan Dudley'nin ruh halinin sk sk deikenlik gsterdiini, olayn vuku bulduu pazar gn de herkesi zellikle evden gndermeye abaladn anlatt. stelik Bayan Oddingsell ve Bayan Forster, Amy'yi yalnz brakmaya hi mi hi gnll deildi. Thomas Blount da edindii izlenimleri hi vakit kaybetmeden Sr Robert'a yazd. Robert ald mektuba cevaben, "Ayn eyleri tekrar tekrar sylemene gerek yok," diye yazd. Karsnn ruh salnn tekrar tekrar sorgulanmasndan rahatszlk duyuyordu. Kald ki, karsnn bu hale gelmesinin nedeni bizzat kendisiydi ve Robert da bu gerei bal gibi biliyordu. Blount, ald ihtardan sonra Amy'nin garip davranlarda bulunduundan bir daha asla bahsetmedi. Ancak yine de Amy'nin sadk hizmetkr Bayan Pirto'nun, Bayan Dudley'nin her gn cann almas iin Tanr'ya yakardn anlattn aktarmakta beis grmedi. Ama Robert bir daha bu konu hakknda da bir ey duymak istemediini yazd. "Gerekten soruturma m alacak? BAKRENN II 609 Abingdon'da grevlendirilecek jriye bylesi hassas bir konuda gvenebilir miyiz?" Thomas Blount, Robert'n hakl endielerinin farkna vararak onu teskin edici bir not kaleme ald. "lkenin bu yakasnda size kar negatif bir ayrmclk sz konusu deil, ayrca Bay Forster da sevilen bir sima. Bana kalrsa einizin bir cinayete kurban gittii ihtimaline kimse balklama alamayacaktr ama elbette ne olup biteceini imdiden tam olarak kestiremeyiz. stelik hi kimse birka ta basamaktan yuvarland dye aniden lp gitmez, hem de sann teli bile oynamadan, eteinin ucu bile kvrlmadan. Aslnda herkes birinin boynunu krp sonra da merdivenden d-m^ss vermek iin merdivenin son basamana brakt kansinda. Btn kantlar cinayeti gsteriyor." "Ben masumum," dedi Dudley dmdz bir sesle, Kraliyet danma meclisi toplantsnda herkesin gz nnde byle zel bir konuda konumak gcne gitse de buna mecburdu. "Tanrm, sizin aklnz alyor mu? Onun gibi erdemli bir ee kar neden bylesi byk bir gnah ileyeyim ki? Hem yapacak olsam bile, inann bu ii daha zekice hallederdim. Bir kadn ldrp kaza ss vermenin, boynunu krp merdivene brakmaktan daha akllca yzlerce yolu olsa gerek! O merdivenleri ben de biliyorum! Hi kimse o kadarck merdivenden dp de boynunu kramaz. Brakn boynunu krmaj yi, bilekleri bile yara almadan kalkar ve yrr! Ya .^teklerini kapatp apkasn dzeltmeye ne dersiniz, sizce ben olsam byle bir aptallk yapar mydm? Ne yani. katil sanldm gibi aptal da m sanlyorum yoksa?" 6lO Philippa Gregory Cecil, Kralie'nin tam yan banda duruyordu. Her ikisi de Robert' gaddar yarglar gibi szyordu. "Yargcn suluyu bulacandan hi phem yok," dedi Elizabeth. "O zaman da siz temize kacaksnzdr. Ama o zaman kadar saraydan ekilmelisiniz." "Bu beni ok yaralar," dedi Dudley, yznde bo bir ifadeyle. "Eer beni gnderirseniz, bu sizin de benden phelendiiniz anlamna gelir." "Elbette phelenmiyorum." Elizabeth yan gzle Cecil'e bakyordu. Cecil de hoa kafa sallad. "Biz phelenmiyoruz ama. gelenei sen de biliyorsun, bir zanlnn sarayda bulunmasna izin verilmez." "Ben zanl deilim ki!" dedi Robert sinirlenerek. "Sadece karmn lm hakknda bir soruturma ald. Henz olayn bir cinayet olduuna bile karar verilmi deil. Kald ki bana dorultulmu bir sulama da yok!" "Dorusunu istersen herkes zanlnn sen olabileceini dnyor." Cecil noktay koymak istedi. "Ama beni saraydan uzaklatrmanz sizin de ayn ekilde dndnz anlamna gelir!" Robert, dorudan Eliza-beth'e bakarak konuuyordu. "Sarayda, yannzda kalmalym. O zaman masumiyetime herkes daha kolay inanr." Cecil yarm adm ne kt. "Hayr, bu mmkn deil," dedi nazike. "Soruturma sonucunda varlan karar her ne olursa olsun byk bir skandala neden olacak. Sadece lkemizi deil, tm Hristiyan alemini hedef alan bir skandal hem de. Bu skandal dahilinde Kralie'nin ba harfinin bile anlmas kraliyete byk zarar verir. Artk onun yannda olamazsnz, olmamalsnz! Bu

stnkr geitirilip samanalt edilebilecek bir konu deil. Hepimizin yapaca en iyi ey olaylar akna brakmak. Size den de saraydan ayrlp Kew'deki evinizde karnzn matemini tutmak. BAKRENN II 611 Biz de buradaki dedikodular yattrmaya alp soruturmann tez elden sonulanmas iin elimizden geleni yapacaz." "Dedikodunun nn almak ne mmkn, birileri her zaman konuur!" diye savundu kendini Robert aresizce. "imdiye kadar kan dedikodularn hibirini bu denli sorun etmemitiniz." "Hibiri bu boyutta deildi ama," dedi Cecil de, gerei aklarcasna. "u anda herkes soukkanl bir katil gibi karnz ldrdn; Kralie'yle gizlice nikh kydnz ve evliliinizi karnzn cenaze treninde ilan edeceinizi konuuyor. Eer soruturmadan katilin siz olduunuz karar karsa,-ite o zaman da herkes bu ite Kralie'nin parma olduunu da konumaya balayacaktr. Dua edin de, bu meseleden zarar grmeden paay kurtarn, Sr Robert, yoksa bu i Kralie'ye de zarar verecek." Robert'n yz bembeyaz kesildi. "lemediim bir su yznden nasl zarar grebilirim ki? Sebep her ne olursa olsun onu ldrmek benim aklmn ucundan bile gemez. Gemezdi!" "O halde korkmanz iin hibir neden yok," diye cevap verdi Cecil. "Neden rahat olmay denemiyorsunuz. Jri asl katili bulunca hem karnzn kan yerde kalmayacak, hem de siz aklanacaksnz." "Benimle gel, yalnz konumalyz." Robert, Kralie'ye emir verircesine syledi bunu. "Gelemez." Cecil, Elizabeth'ten nce davrand. "u anda bile bu leke ne yazk ki Majestelerimiz'in alnna da bulat. Masum karsn ldrmekle sulanan bir adamla bir ktpede ftsldaamaz." 'i \ Robert ne yapacan bilmiyordu, abucak eilifjr selam verdi ve oday terk etti. 612 Philippa Gregory "Aman Tanrm, Cecil kimse beni sulamayacak, deil mi? Yoksa sulayacak m?" diye bilmek istedi Elizabeth. "Eer Robert'a mesafeli davranrsanz kimse byle bir ey dnmez." "Peki ya jri Amy'nin cinayete kurban gittiini tespit eder ve herkes Robert'n stne giderse?" "O zaman mahkemenin huzuruna kar ve sulu bulunursa cezasn eker!" "Hayr! O lmemeli!" diye haykrd Elizabeth. "Ben onsuz yaayamam, Cecil! Eer i bu noktaya dayanrsa benim felaketim olur..." "stediiniz an affn ilan edebilirsiniz zaten," dedi Geil sakince. "Eer o noktaya gelirse onu o zaman dnrz, Kraliem, ama gelmeyecek. Sizi temin ederim, Robert sulu bulunmayacak. Amy Dudley'yi, Robert'n ldrdne dair tek bir kant bile bulunamayacandan adm gibi eminim. imekleri stne eken sadece genel kan." "Kalbi krlm gibiydi," dedi Elizabeth merhametle. "Aslnda krlm olmal. O ok gururlu bir adamdr, tm bunlarn stesinden gelmesi kolay olmayacak." "Robert'n bu kadar zlmesine gnlm el vermiyor, Cecil!" "Elimizden bir ey gelmez," derken Cecil neeli grn-. yordu. "Jri her ne karar verirse versin, sonu her ne olursa olsun, Robert Dudley ismindeki bu aibeyi mrnn sonuna dek temizleyemez. Dnsenize, kral tahtna oturma hrsyla yanp tutuan bir adamn bu uurda karsn katledip kendi erefini de iki paralk ettii ne hazin bir hikye." h BAKRENN II 613 Abingdon'da jri, mahkemenin nnde yemin ettikten sonra, Leydi Amy Dudley'nin pheli lmne ilikin toplanan delilleri dinlemeye balad. Grne baklrsa tm ev halknn panayra gitmesi iin kendisi srar edip evde yalnz kalmay kendisi tercih etmiti. Sonra da uaklar tarafndan merdivenin son basamanda l bulunmutu. Ancak uaklarn anlattna gre, elbisenin eteklerinden apkasna kadar her eyi yerli yerindeydi. Robert Dudley, Kew'deki kk evinde hizmetkrlarnn ge^rdii siyah matem elbiselerini giyiyor, ancak karsnn lm sebebiyle siyahlara brnmek hi mi hi iine sinmiyordu. "Bay Jones nerede?" diye renmek istedi Robert. "O sizden daha hzlyd."

"Bay Jones gelemedi." Terzi yama aznda toplu inelerle yarm yamalak cevap verebildi. "Sizden zr dilememi isteyip provanz iin.beni grevlendirdi." "Terzim bizzat kendisinin gelmesini istediim halde gelmedi mi?" diye tekrar etti Robert, duyduklarna inanamyor-mu gibi kendi kendine syleniyordu. "Benim terzim bana hizmet etmeyi reddetti yle mi?" Aman Tanrm, yeniden zindan boylayacam dnyor olmallar. Hatta kim bilir, belki de bu kez ipten kurtulamayacama bile inanyor olabilirler. "Sor Dudley, izin verirseniz teyel almaya devam edeyim," dedi adam. "Brak, kalsn," dedi Robert sinir olarak. "Eski ceketlerim--den birini alp ona gre dikiver. Daha fazla bu siyah kasvet- kuma stmde grmeye dayanamayacam. Aynca Bay Jones'a da bir dahaki sefere bir dzine takm elbise siparii verirken bugn yapt saygszl hatrlayacam syle." 614 Philippa Gregory Sabrszlkla stnden henz yars bile bitmemi matem elbisesini karan Robert soluu odann dier kesinde ald. Aradan iki gn geti ve iki kelime bile mesaj gndermedi, diye dnd Robert. O da bu iin benim bamn altndan ktn dnyor olmal. Karm ldrecek kadar aklm ve erdemimi yitirdiimi nasl dnebilir? Benim masum bir kadn gzm krpmadan katledebileceime bu kadar abuk inanabiliyorsa benimle evlenmeyi nasl gze almt? Robert aklndan geenlere engel olamyordu. Ama sulanan o olsayd, ben bir an tereddt etmeden onun yannda olurdum diye dnd. stelik gerekten sulu olup olmamas da mhim deildi. Ben onun kendini yalnz hissetmesine, korkmasna, yeryznde bir bana kaldna kanaat getirmesine bile katlanamazken...! Aslnda o da ayn eylerin benim iin geerli olduunu biliyor. Daha nce de benzer ekilde thmet altnda braklp sulandm ve bu yzden lm cezasyla burun buruna geldiimi. Hem de kendimi yeryznde yapayalnz hissederken. .. Oysa biz birbirimizi bir daha asla yalnz brakmayacamza sz vermitik! Robert pencerenin nnde durup parmaklarn souk cama dayad. Parmakularndan iliklerine kadar ileyen souk titremesine neden oldu. "Yce Tanrm," dedi dndan. "Bu mahkemeler devam ederse gene Kule'deki gnlerime dneceim. Yeniden al-aldm ve kendimi bir anda yerlerde buldum. Sonum bu mu olacakt?" Robert alnn souk cama dayarken nehrin ortasnda bir hareketlilik olduu dikkatini ekti. Gzlerini kst, neler BAKRENN II 615 olup bittiini daha yakndan grmeye alyordu. Gelen kraliyet mavnasyd, trompeti krek ekenleri verdii ritimle ayn tonda tutmaya alyordu. Robert gzlerini iyice kst, flamay tand. Gelen kraliyet mavnasyd. "Aman Tanrm, ite sonunda Elizabeth geldi!" Robert'n kalbi azndan dar kacakm gibi hzla arpyordu. Geleceini biliyordum. O beni asla brakmaz, neye mal olursa olsun, tehlike her ne olursa olsun, sonuna dek beraber gs gereceiz. Biliyordum, imdi ve sonsuza dek yanmdan ayrlmayacan biliyordum. Beni sevdiinden, benim iin her eyi gze alacandan emindim. Robert Dudley telala kapy ap kendini baheye att, nehre inen orkide bahesinin iinden geti. Bundan sadece on alt ay nce mays aynda Kralie kahvaltya geldiinde kendi elleriyle toplad orkide buketini grnce nasl da mutlu olmutu. "Elizabeth!" Dudley avaz kt kadar baryordu, meyve bahesinden gelenlere doru komaya balad. Evet, doru grmt, yanaan kraliyet mavnasyd ama iinde Elizabeth yoktu. Dudley'nin urad hayalkrkl yznden ayan beyan okunurken nehir kysna Cecil kt. "Ah, Cecil, sen miydin?" dedi. William Cecil tahta basamaklardan kp elini Robert'a uzatt. "Evet," dedi Cecil kibarca. "Benim ama zlme, sana Kralie'nin selamlarn getirdim." "Beni tutuklamak iin gelmedin herhalde?" "Tanr'ya kr, hayr," dedi Cecil. "Aslnda sadece bir iyi-niyet ziyareti bu, Kralie'nin iyi dileklerini iletmek'iin geldim." "yi dilekleri mi? Hepsi bu mu?" Robert aknln giz-leyemiyordu. 6l6 Philippa Gregory Cecil ban sallad. "Daha fazlasn syleyemez, bunu sen de biliyorsun."

ki adam birlikte eve doru dnp yrmeye balad. "Saraydan beni grmeye ilk kez sen geliyorsun." Robert, evin tahta basamaklarndan karken bir yandan da hantal izmelerinin kard seslere kulak veriyordu. "Bir dnsene! Sarayn gzbebeiyken peimden ayrlmayan, hibiriyle adamakll selamlamadm halde bana dostum olduklarn syleyen yzlerce arkadam ve ahbaplmla etrafna caka satanlar, hibiri imdi yanmda yok... Ziyaretime onca insan arasndan sadece sen geldin, Cecil." "Dneklerin arlkta olduu bir dnyada yayoruz," diye ona katld Cecil. "Gerek dostlarn says ok az." "ok az m? Grne baklrsa benim h; yokmu! Tabii sen hari," dedi Dudley eri bir glle. "stelik daha bir ay nce ben senin kuyunu kazmaya alyordum." Cecil byk altndan glmsedi. "Her neyse, aslnda seni bu durumda grmek istemezdim," dedi Cecil akszllk-le. "nsann karsnn yasn tutmak zere matem elbiseleri hazrlatmas kolay olmasa gerek. Abingdon'dan yeni bir haber var m?" "Sanrm sen benden daha fazlasn biliyorsundur." Robert, Cec'in geni casus ann aralksz altndan emindi. "Ama yine de Amy'nin vey kardeine yazp neler olup bittiini grmek zere Abingdon'a gitmesini istedim. Mahkemede neler dndn bilmek istiyorum. Ayrca mahkeme heyetine de sulunun bir an nce bulunmas iin ellerinden geleni yapmalarn istediim bir rica mektubu kaleme aldm. Kimseyi kayrmalarn istemiyorum, sulu her kimse bir an nce ortaya kmal." "Sulunun kim olduunu gerekten bilmek istiyor musun?" BAKRENN II l7 "Cecil, sulu ben olmadma gre kim? Bunun bir cinayet olduuna inanp Amy'nin kannn benim ellerime bulatn varsaymak herkesin kolayna geliyor. Ama kimse inanmasa da ben gerei biliyorum: Katil ben deilim. Onu ben ldrmediime gre kim ldrd? Amy'nin lmnden kim, ne kar salayabilir?" "Kaza olabilecei ihtimali hi mi aklna gelmiyor?" diye sorgulad Cecil. Robert ksa ve keskin bir kahkaha koyuverdi. "Yce Tanrm, kaza olduuna inanmay yle ok isterdim ki... Ama nasl olur? Birka basamak merdivenden dp nasl boynunu krar, stelik de zellikle evde yalnz kalmay istedii bir gnde. En byk korkum kendine zarar vermesiydi, kim bilir, belki de kendini zehirledi ya da ar bir uyku ilc ald ve kaza ss vermek iin sonra da merdivenlerden aa brakt kendini." "Karnn canna kyacak kadar mutsuz olduunu mu dnyorsun? Ben daha dindar olduunu sanyordum. Ama tabii yaamak ona daha byk ac veriyorsa Tanr katna intikal etmeyi tercih etmi olabilir." Robert zgn bir edayla ban edi. "Tanr beni affetsin ama onun kalbini ben krp hayata kstrdm," dedi sessizce. "Ve eer kendi canna kydysa maalesef onu dnyada mutluluktan, br dnyada da cennete gitmekten mahrum eden yine benim demektir. Ona yeterince iyi ve nazik davranmadmn farkndaym, Cecil, ama byle bir son hi beklemiyordum." "Gerekten canna kymasna sen mi sebep oldun?" "Aklma baka hibir neden gelmiyor." Cecil, dostane bir edayla gen adamn omzuna' dokundu. "Bu tamas ok zor bir yk, Dudley," dedL "Bundan daha ar ve utan verici bir yk dnemiyorum." 618 Philippa Gregory Robert bayla onaylad. "Kendimi o kadar alalm hissediyorum ki," dedi yumuak bir sesle. "yle kk dtm ki, bundan sonra yeniden nasl toparlanacam bile bilmiyorum. Amy'yi dnnce onu ilk grdm gn geliyor aklma. Ona nasl tutkuyla balandm, k olduum. Ben yle bir aptalm ki dalndan koparp saksma ektiim nadide iein kymetini bilmeyip onu ihmal ettim. Kendi ellerimle sonunu hazrladm. Annem Amy'ye uha iei gibi derdi, ben de onu bir uha iei gibi alp sonra da sklp bir kenara ittim. Oyuncandan sklm, mark bir olan ocuu gibi! imdi artk o yaamyor ve ben ondan af bile diley emiyorum." Ksa ama keskin bir sessizlik oldu. "En kts de..." Dudley ar ar konuuyordu. "Onu zdm iin ne kadar piman olduumu asla syleyemeyeceim. Ben sadece kendimi ve Kralie'yi dnyordum, kahrolas hrsmn kurban olmutum, karma ne byk bir ktlk yapmakta olduumu fark etmedim bile. Tanr beni affetsin, Amy'yi aklmdan tamamen karm, sadece nme bakyordum. Oysa o bana ok ac ve byk bir ders verdi. Bundan

sonra ona asla dokunamayacak, kokusunu iime ekemeyecek ve onu asla gremeyeceim. Onu artk grmek bile istemediimi sylemitim, ite artk gremeyeceim!" "Seni artk yalnz braksam iyi olacak," dedi Cecil sessizce. "Seni aclarnla ba baa brakp daha fazla vaktini almamalym. Ama en azndan yeryznde bir arkadan olduunu bilmeni isterim." Robert baklarn yerden kaldrp elini Cecil'e uzatt. Cecil, Dudley'nin elini kuvvetlice skp, "Biraz cesaret. Metin olmalsn," dedi. BAKRENN II 6l9 "Seni grdme ne kadar sevindiimi anlatamam," dedi Robert. "Geldiin iin ok teekkr ederim. Kralie'ye hatrlatrsan memnun olurum, katil bulunur bulunmaz saraya geri dnmeme izin vermesini rica ediyorum. Tanr biliyor ya, uzun bir sre dans edebileceimi sanmyorum. Ama burada da kendimi ok yalnz hissediyorum, Cecil, bu sadece bir matem deil, sanki bir srgn gibi." "Kralie'yle senin adna konuacam," diye ona gvence verdi Cecil. "Sen ve sevgili karn Amy'nin ruhu iin de Tanr'ya dua edeceim. Biliyorsun, dnnzde ben de vardm. Mutluluktan gzlerinin nasl l l parladn hl unutamam. O seni ok seviyordu, dnyadaki en mkemmel erkein kocas olduuna yrekten inandna hi phem yok!" Dudley zntyle ban sallad. "Onu yanltp zdm iin Tanr beni affetsin:" Windsor "^Kalesi cKralieye 'Dfot 14 Gyll 1560, Cumartesi 1. ffri Sfimy dudley'nin lmn bir kaza olduuna karar oerdi. dolaysyla eer isterse r Robert 'Dudley sarayda iinin bana yeniden dnebilir. 2 Sancak hepimiz gibi o da karsnn lmyle kan skandalin artk ismine kara bir leke gibi yaptn biliyor olmal. cKendisine ne yazl, ne de szl olarak zamanla bu durumun stesinden de gelinebileceine dair k yakmaksnz 3. bylelikle bundan sonra muhtemel evlenme tekliftepnin nn de batan tkam olursunuz Ger aranzdaki gnl ilikisine deoam etmeyi dnyorsanz, her zamankinden da620 Philippa Gregory ha ihtiyatl daoranrnanz gerekecektir, anrm bu kez anlay gsterir. 4. izin evliliinizde ivedilikle neticelendirilme/i. Stfksi takdirde ingiltere halk varisi olmayan bir taht iin boa krek salladnz dnecektir. 5. ^ann size aridkten bir baka neri getireceim, sanrm bu kez avantaj bizde olacak. Sfirtk (Sr Robert da byle bir evlilie kar kamaz $> Dudley'nin adam Thomas Blount, Oxford'daki St. Mary Kilisesi'nde en arka srada durmu, ay semboll Dudley niformas giymi adamlarn, ar admlarla nnden geip gidiini seyrediyordu, arkalarnda kocaman siyah bir rtye sarlm tabut tanyordu ve iinde zavall, kk Amy Robsart vard. Her ey olmas gerektii gibi yaplyordu. Gelenee gre Kralie Elizabeth temsil edilmi, Sr Robert ise cenazeye gelmemiti. Amy'nin vey kardeleri ve Forster Ailesi ise kilisede tam kadro hazr bulunuyordu. Zavall Amy'nin hayatnn son gnlerinde grmedii sayg, naa banda gsteriliyordu. Bayan Lizzie Oddingsell ise cenazeye katlmak yerine tm kini ve fkesini kusmak zere soluu aabeyi William Hyde'n evinde ald. Thomas Blount dz bir adam olmasna ramen kl krk yaran Robert Dudley gibi titiz bir adamn hizmetinde alyordu. Kendisine tembihlendii gibi tm defin trenini dikkatle izledikten sonra Cumnor'a geri dnd. BAKRENN II 621 Amy'nin yardmcs Bayan Pirto, istenildii gibi her eyi tam tekmil hazrlad. Amy'nin kilitli mcevher kutusu, Amy'nin en gzel kyafetlerinin paketlenip lavantalarla sakland valiz, araf, gittii her yere gtrd birka para mobilyas ve zel eyalarnn bulunduu kutu: Eldivenleri, parfm, ine iplik takm ile Robert'n mektuplarndan kan zenle saklad mhrler. Amy ayrca on bir yl sren evlilikleri boyunca Robert'n yazd tm mektuplar da krmz bir kurdeleyle balayp titizlikle muhafaza etmiti. "Sadece mcevher kutusuyla zel eyalarn alacam," diye karar verdi Blount. "Geri kalan Stanfield'a gtrdkten sonra sizin de iiniz bitmi olacak." Bayan Pirto ban eip uzun zamandr alamad cretiyle" ilgili aznn iinde bir eyler geveledi. "Eyalar gtrnce icra memurundan tahsil edersiniz." Thomas Blount, Bayan

Pirto'nun alamaktan kzaran gzlerini grmezden gelmeyi tercih etti. Blount'a gre tm kadnlar zaten vara yoa alyordu. zellikle de yapmas gereken onca ii olan bir adam iin bir kadnn gzyalarnn zerre kadar nemi yoktu. Bayan Pirto kendi kendine hatralarnn neminden bahsetmeye alt. "Hayatta hibir ey hatrlamaya demez," dedi Thomas Blount stnkr bir ekilde. Bir yandan da Amy Dudley'nin, Sr Robert'n bana at belalar dnyordu. Salnda ve vefatnda. "imdi siz de benim gibi bir an nce yola koyulmalsnz." Thomas Blount iki kutuyu masann stnden alp koltuunun altna sktrarak avluda bekleyen atna yneldi. Mcevher kutusu heybesine rahata sd, kiisel eyalarn 622 Philippa Gregory olduu kutuyuysa eyerine balamas iin yanndaki hizmetlisine verdi. Sonra da atna bindi ve Windsor yoluna koyuldu. Robert, stnde simsiyah matem elbiseleriyle saraya dnerken ban dik tutup kendisine evrilen merakl baklara aldr etmemeye alyordu. Kont Arundel, Robert'la to-kalatktan sonra glmsedi, Sr Francis Knollys aralarnda epeyce mesafe olmasna ramen yanna gitmektense kardan bayla selam vermeyi tercih etti. Sr Nicholas Bacon ise onu tamamen grmezden geldi. Robert anszn kendini fke ve nefretle rl bir rmcek ann iine dm gibi hissetmeye balad. "Sorun nedir, Tanr akna?" Sr Robert fkeyle kardei Mary Sidney'e sordu. Mary Sidney de, Robert'a yaklap pmesi iin buz gibi yanan uzatt. "Korkarm, Amy'yi senin ldrdn dnyorlar," dedi dmdz bir sesle. "Ama ben temize ktm. Mahkeme Amy'nin kaza neticesinde ldn ilan etti." "Senin jriyi rvetle ayarttna inanyorlar." "Peki sen ne dnyorsun?" Anszn sesini ykselten Robert, saray erafnn kulak kesilmi, dinlediini farkedin-ce yeniden ksk sesle konumaya balad. "Benim tek dndm ailemizin erefini yine, yeniden ayaklar altna aldn," dedi Mary Sidney. "Srekli parmakla gsterilmekten ve onursuzlukla anlmaktan artk ok bunaldm. nce bir hainin kz, sonra da bir baka hainin kzkardei olarak yaadm. imdiyse karsnn katili BAKRENN II 623 olarak damgalanan bir adamn kardeiyim. Daha kt ne olabilir ki?" "Aman Tanrm, anlalan, senin de dier le kargalarndan bir farkn kalmam, Mary!" Robert kardeinin yznde grd dmanlk karsnda rperdi. "Kim bilir, belki de yledir," dedi Mary Sidney. "Bu skandalla ngiltere Kraliesi'nin itibarn bile zedelemeyi becerdin. Bir dnsene! Tudor Hanedan senin yznden tarih sahnesinden silinmek zere. Yeniden dzenlenen kiliseye bile zarar Verdin! Ama her eyden nce ve en ok " da kendine ve senin adn tayanlara zarar verdin. Saray-dan"ayrlacam, tm bunlara bir gn bile daha katlanamam;* "Mary, ltfen gitme," dedi Robert. "Sen her zaman benim yanmda durdun. Hem kardeim, hem arkadam oldun. Ltfen, iki kardein birbirine dtn grmelerine msaade etme! Sen de herkes gibi beni terkedemezsin, ben senin aabeyinim!" Robert sarlmak iin kardeine bir adm attysa da Mary A hemen geri ekilip aabeyinin dokunamamas iin kollarn arkasnda kavuturdu. Mary'nin bu ocuksu hareketi, Robert'a okul yllarn hatrlatnca daha da duygusallamasna neden oldu. "Mary ben herkes tarafndan vatan hainliiyle sulanrken bile sen benim yanmdan ayrlmadn, imdi ilemediim bir sutan tr adice zan altnda braklrken beni nasl yzst brakrsn?" "Ama ben bu suu ilemi olabileceini, hatta ilediini' dnyorum!" Mary'nin sesi buz gibi kyordu.*! "Bence onu sen ldrdn ve Kralie'nin her eye ramen seninle mcadele edeceini sandn. Aklnca herkesi de bunun bir kaza olduuna ikna edecektin, acl dul bir ein: yapt gi624 Philippa Gregory bi mateme brnecek sonra da Kralie'nin nianls olarak yeniden ortaya kacaktn." "Bu hl mmkn," diye fsldad Robert. "Sana yemin ederim, Amy'yi ben ldrmedim. Ayrca hl Kralie'yle evlenebilirim." "yle bir ey asla olmayacak! Sen bittin artk. Kendin iin ancak saray at terbiyecisi olarak sarayda almana izin verilmesini umut edebilirsin."

Mary, aabeyine srtn dnnce tm sarayn gz nnde Robert kardeini geri de aramad. Bir an iin elbisesinin .kuyruundan tutup fazla uzaklamadan geri dndrmeyi aklndan geirdi ama sarayn gznde bir kadna kaba davranabilen bir erkek olduunu hatrlad ve elleri arlat. Ne de olsa halen karsnn katil zanls muamelesi gryordu. Odasnn nnde bir grlt kopunca Elizabeth kap nne kt. Bitkin ve halsiz grnyordu. Doum gnnden beri ne at binmek, ne de bahede dolamak iin dar kmt. En son bahede grldnde Amy'nin lmnden tam gn nce spanya elisine Amy'nin lmek zere olduundan bahsediyordu. Pek oklar, Leydi Dudley'nin lmnden tam gn nce Kralie'nin getirdii yorumun bir tesadften ibaret olamayacan dnyordu. ngiltere'nin yardan fazlas, Amy'nin lm fermann Kralie'nin imzaladna, maa olarak da Robert Dudley'yi kullandna inanyordu. Ancak kimsenin byle bir felaket senaryosunu Kralie dar ktnda yzne sylemeye cesareti yoktu. Elizabeth salonda bulunan saray erafna gz gezdirip srasyla Robert ve Sr Nicholas'a bakt, Sr Francis'i bayla selamladktan sonra hemen arkasnda duran Catherine Knollys'e yneldi. Bir yandan da Cecil'e glmseyerek Habsburg elisini yanna ard. BAKRENN II - 625 "yi gnler, Sr Robert," dedi Elizabeth, bykeli ona doru yrrken. "Banz saolsun. Einizin vakitsiz kaybna ok zldm." Robert, bayla selamlarken renk vermese de ii fke ve kin doluydu, neredeyse kusacak gibiydi. Yznde hibir duygusunu ele vermeyen bir ifadeyle doruldu. "Alakanza teekkr ederim." fkeli bir bak frlatt. "Dilerim, alakanz bana destek olmak iin de devam eder." Dudley kendine daha fazla hkim olamad ve hzla uzaklaarak soluu kuytu bir pencere nnde ald ve tek bana dikildi. Thomas Blount, Sr Robert' harada buldu. Ertesi gn bir av partisi dzenlenecekti ve Robert atlar kontrol ediyordu. Krk iki deri eyer parlatlp bahede itlerin nne zenle dizilmiti ve Sr Robert, dizilen eyerlerin nnde yryor, hepsini tek tek dikkatle inceliyordu. Harada alan hizmetli ocuklar da asker gibi durmu, yaptklar ii gstermek iin Robert' bekliyordu. itin arkasndaysa av partisine kacak atlar grcye karlm, nallar gzden geiriliyordu, her birinin nnde bir seyis vard ve atlarn yeleleri taranm, tyleri tmar edilmiti, hepsi de parlyordu. Sr Robert atlarn banda epeyce vakit harcamasna ramen bir kusur bulamad. "Gayet iyi," dedi sonunda. "Akam yemei ve sularn verdikten sonra istirahata ekebilirsiniz," Arkasn dnnce Thomas Blount'un geldiin^ fark etti. "alma odama geelim," dedi ksaca ve durup kendi atnn boynuna hafife vurdu. "Evet," dedi atna yavaa. "Sen de deimedin, deil mi, tatlm?" 626 Philippa Gregory Blount pencere nnde beklemeye koyuldu. Robert eldivenleri karp masaya brakarak koltuuna oturdu. "Her ey tamam m?" diye sordu. "Evet her ey tamam, Sr," dedi Blount. "Sadece trende kk bir dil srmesi yaand." "Tam olarak neden bahsediyorsun, Thomas?" "Aptal bir adam einizin dramatik bir ekilde ldn sylemek yerine 'trajik bir ekilde ldrldn' syledi. Geri sonra hatasn anlayp dzeltti." Sr Robert'in kaln kalarndan biri dnceli bir ifadeyle kalkt. "Dil srmesi mi?" Blount omuz silkerek karlk verdi. "Bence yle. Sadece bir nans, bir sulama olamayacak kadar hafif." "Yine de hafife almamak gerek," diye yorum yapt Robert. Blount bayla onaylad. "Peki hizmetkrlar iten karp karmn zel eyalarn toparladn m?" Robert bilerek ksk ve souk bir sesle konumaya zen gsteriyordu. "Bayan Oddingsell oktan gitmiti. Grne baklrsa bu acnn altndan kalkamam," dedi Blount. "Bayan Pir-to'yu Stanfield'a geri gnderdim, demesi orada yaplacak. Bay ve Bayan Forster'la da grtm, byk bir skandalin kaplarna dayandndan endie duyuyorlar." Azn yamultarak gld. "dedikleri bedelin karln alacaklar." Robert ksa kesmeye alyordu. "Kasabada dedikodu kazan kaynyor mu?"

"Pek saylmaz, tahmin ettiiniz gibi," dedi Blount. "Kasabann yars Leydi Dudley'nin lmnn bir kaza olduunu dnyor, dier yars ise cinayete kurban gittiini. Bu koBAKRENN II 627 nu daha uzun bir sre konuulmaya devam edecektir. Ama sizin iin bir ey deitireceini sanmam." "Amy iin de deimeyecek," dedi Robert sessizce. Blount ne diyeceini bilemedi. Robert silkinmeye alyordu. "O halde, senin iin bitti. Karm ld ve defnedildi, her kim ne dnrse dnsn, ne sylerse sylesin, canm bundan daha ok actamaz." "Her ey bitti," diye ona katld Blount da. Robert, Thomas Blount'a elindeki kutular masaya brakmasn iaret etti. Bount, Sr Dudley'yi saygyla selamlaya-rakkttular masaya braktktan sonra beklemeye koyuldu. "Sen gidebilirsin, Bount." Robert kutularn varln bile unutmutu, halbuki ikisini de Amy'ye flrt ederlerken Norfolk'ta bir panayrdan alp kendisi hediye etmiti. Zavall Amy'nin kk mcevher kutusunu dolduracak kadar bile mcevheri asla olmamt.. Amy, Amy Dudley olduunda bile ve Robert'n servetini ynetirken bile, birka gm kolye, birka ift kpe ve bir ya da iki yzkle dolu kk bir kutu mcevherden fazlasna sahip olamamt. Robert, Blount'un kutularn yanna brakt anahtarla kilidi at. En stte Amy'nin alyans duruyor, altnda ise Robert'n mhrl hanedan yz bulunuyordu. Bir an iin Robert gzlerine inanamad. Usul usul elini kutuya sokup iki altn yz iinden kard. Bayan Pirto, sadk bir hizmetkrn yapmas gerektii gibi yzkleri Amy'nin cansz parmaklarndan karp kutuya koymu ve kilitlemiti. "' Robert avucunda duran yzklere bakakald. n bir yl nce bir yaz akam Amy'nin parmana takt alyans ve kendi hanedan mhrl yz. Amy on bir yl jboyunca 628 Philippa Gregory alyansn bir kez olsun parmandan karmazken Robert kendi yzn ay nce kilisede Elizabeth'le nianlanrken ona takmt. Robert yzn yeniden parmana takarken yava yava souyup kararan odada oturdu ve dnd, Kralie'nin boynunda asl duran alyansn nasl Amy'nin eline getiini anlamaya alt. Nehf boyunda yrrken ayn soru beynini kemiriyordu: Amy'yi kim ldrd? Nehir kysndaki banklardan birine oturup gen bir delikanl gibi ayaklarn nehre uzatt. Cevabn bir trl bulamad bir baka soru ise yz Amy'ye kimin verdiiydi. yiden iyiye ynce oturduu yerden kalkp yeniden yrmeye koyuldu, ufukta yava yava gzden kaybolan gnein olduu yne, batya doru ilerledi, Robert yrrken gkyz altn renginden kehribara dnyordu. Robert ise bakt hibir yeri grmeden ylece yol alyordu. Amy'yi kim ldrd? Yzm ona kim verdi? Gne batm, hava kararmaya balamt. Robert, harada yapmas gereken bir sr i yokmuasna, gen atlar eitmesi gerekmiyormuasna binecek bir at bile olmayan, yoksul bir adam gibi bo bo yrmeye devam ediyordu. Amy'yi kim ldrd? Yzm ona kim verdi? Robert, Amy'yi son grn hafzasndan silmeye alsa da tm abalan nafileydi. stemeden ama aslnda bilerek onu lanetli bir kadn gibi ortada brakm, kendi ailesinin BAKRENN II 629 bile ona yz evirmesine neden olmutu. Hele hele Amy'yi kollarna alp kulana onu sevdiini fsldad geceyi tamamen unutmak, bir daha asla hatrlamamak istiyordu. Aslna baklrsa Robert, Amy'yi tmyle unutmak, ac tatl ondan yadigr her ne varsa nehre savurmak istiyordu. Aksi takdirde kk bir olan ocuu gibi olduu yere me-lip hkra hkra alamas iten bile deildi. Amy'yi kim ldrd? - Yzm ona kim verdi? Anlarn tazelemekten ziyade, aklselim bir ekilde dnmeyi baarabilseydi, Amy'nin hazin lmne bir trajedi-deriTok, zlmesi gereken bir bilmece gibi bakabilir ve sorulan sorabilirdi. Kendini sulamay brakmal ve karsnn sinsi katilini bulmalyd. Cevap bulmay bekleyen iki soru vard: Amy'yi kim ldrd? Yzm ona kim verdi? Robert silkinip akln bana toplad. imdi kendinde olmazsa ne zaman olacakt?-Hava iyiden iyiye kararm, karanlk kmt. O ise bir divane misali bo bo nehir kysnda dolamaya devam ediyordu. Her koulda hayatta kalmay bilen bir aileden geliyordu ve her koulda

hayatta kalmay baarmt, dierlerinden tek fark vard, sadece hayata olan tutkusunu onunla paylaamayan bir kadnla evlenmiti. Amy'yi kim ldrd? Yzm ona kim verdi? Geldii yoldan saraya doru yrmeye koyuldu. Demir bahe kapsnn souk tokman avucunun iine .ald an zihnindeki karmaa bir anda aydnlanverdi. Amy'yi kim ldrd? Yzm ona kim verdi?ite Robert'n ki sorusunun cevab tekti aslnda. 630 Philippa Gregory Robert'n yzn her kim aldysa Amy'ye gstererek gvenini salamak istemiti. Kocasnn yzn gstererek evde yalnz kalmasn Robert'n bizzat istediine onu inandrmt. Yz Amy'ye gtren ayn zamanda zavall Amy'nin katiliydi. Bunu yapabilecek, bunu yapmaya gc yetebilecek sadece bir kii vard: Elizabeth. Robert bir anda soluu Elizabeth'in yannda alp gcn bu kadar ktye kullanabildii iin ona fkesini ve kinini kusmak istedi. Amy'nin aralarndan ekilmesini istedii iin Kralie'yi sulayamazd, bu ikisinin de ortak dileiydi. Ama sevgilisinin karsn ldrmesi, byk bir akla evlendii o naif kadnn hayatn sona erdirmesi Robert'n iini fkeyle dolduruyordu. Robert'n iinden bu zalim, gzn iktidar hrs brm, kendinden emin kadn, Elizabeth'i kollarndan tutup hmla sarsmak, azna geleni sylemek geiyordu. Nasl olur da oturduu taht, says bile mehul casus an ve dier kudretlerini Amy kadar zavall ve kendi halinde bir kadn ortadan kaldrmak iin kullanabilmiti? Hem de gzn bile krpmadan! O gece Robert' uyku tutmad. Btn gece gzleri tavana dikili ylece yatt. Gznn nnden Amy'nin sevimli yz, yz avucunda skca tutarken kocasnn kendisine koaca an nasl da heyecanla bekledii sahne silinmek bilmiyordu. Oysa ne olmutu? Cecil'in tuttuu aikr katillerden biri Amy'nin grtlana yapp boynunu krm, sonra da kaza ss verebilmek iin kucaklayp onu merdivenin son basamana brakmt. BAKRENN II 631 Robert, Amy'nin nasl ac ektiini dnerek adeta kendine ikence ediyordu. Kim bilir, Amy karsnda sevgili kocasn bulmay beklerken celladn bulunca nasl da korkmu, hele celladna talimat Robert'n verdiini dndyse -ki byk ihtimalle yle dnmt- nasl da hsrana uramt. Robert inleyerek yatakta dier tarafa dnd, yzn yasta gmd. Eer Amy, kocasnn ona bir kiralk katil gnderdii dncesiyle ldyse Robert bu gerekle nasl yaayabileceini bilmiyordu. Sonunda gn aard ve Robert'n yatak odas penceresinden ieri solgun bir k szmaya balad. Robert bir gecede on ya birden yalanm gibi yatandan kalkp ar admlarla soluu pencere nnde ald. Berrak gkyzne baklrsa darda onu gzel bir gn bekliyordu. Sabah pusu yava yava alrken uzakta bir yerde odun kran iftilerin balta sesleri ykseliyordu. Hayat her eye ramen devam ediyordu. Sanrm onu affedebilirim, diye dnd Robert. Belki onun yerinde olsam ben de ayn eyi yapardm. Belki ben de, akmz her eyin stnde tutup ne pahasna olursa olsun akmz zgrce yaamann yollarn arayabilirdim. Onun yerinde olsam, bir an nce bir erkek ocuumuz ve dolaysyla tahtn varisinin belli olmasn isteyebilirdim. kimiz de yirmi yedi yandayz ve kaybedecek fazla vaktimiz yok. Eer Elizabeth gibi mutlak bir gcm olsayd ben de kullanmaktan ekinmezdim. Babam da phesiz ayn eyi yapard. Hatta biri bunu anneme yapsa babam onu bile affederdi. Hatta Elizabeth 'in kararllna ve gz karalna gpta da ederdi. Robert derin bir i ekti. "Elizabeth her ne yaptysa bana akndan yapt." Robert yksek sesle kendi kendine 632 Philippa Gregory konumaya balad. "Beni gsn gere gere, kimseden gizlenmeden sevebilmek, akn doyasya yaayabilmek iin yapt tm bunlar. Benimle evlenip bana kral payesini verebilmek iin! Sanrm bu korkun acy ve suu akmzn gnahkr bir armaan olarak kabul edebilirim. Onu affedebilirim. Onu eskisi gibi sevmeye devam edebilirim. Bu felaketten kendimi avutacak bir mutluluk pay kartabilirim." Gn iyice aard, gne ak pembe gkyznde ykselmeye balad. "Tanr beni de, Elizabeth'i de affetsin," diye dua etti "sessizce. "Benim Amy'ye yeryznde veremediim huzuru Tanr ona yannda versin. Ve Tanr bana bu sefer daha iyi bir koca olmay nasip etsin."

Kap yumruklanyordu. "Sabah oldu, Lordum. Scak su getirmemi ister misiniz?" Gelen Robert'n hizmetkrlarndan biriydi. "Evet!" diye seslenerek cevap verdi Robert, kapya yne-lip srgy at. "Kapnn nne brak, mutfaktakilere de acktm syle. Bir saat iinde harada olacam, seyisler hazr olsun. Bugn ava kacaz." Saray eraf ava kmak zere aa inmeden nce Robert haraya vard! Her eyin mkemmel olduundan emin olmak iin son kontrollerini yapyordu-. Atlar, tazlar, eyerler ve hizmetliler. Tm saray eraf tam kadro birlikte ava kacakt, herkes halinden memnun grnyordu. Robert harann basamaklarnda dikilmi, aada olup biteni seyrediyordu. Erkekler oktan yola km, nedimeler ise hl seyislerin yardmyla atlarna binmeye alyordu. NedimeleBAKRENN II 633 rin arasnda kzkardei Mary yoktu, o tas tara toplayp Penshurst'a geri dnmt. Elizabeth'in keyfi yerindeydi. Robert, atna binmesine yardm etmeyi aklndan geirdi ama sonra duraksayp bu ii bir baka adamna brakt. Elizabeth, dier adamn bann stnden Robert'a mesafeli bir glmsedi ve Robert da ona glmseyerek karlk verdi. Elizabeth'i affedebilirdi, aralarndaki her ey eskisi gibi olabilirdi, Elizabeth de bunu anlamalyd. Sonra spanyol bykelisi onlar uurlad ve Habsburg bykelisi atyla yanlarndan takip etti. Av partisi gayet gzel geti, her ey yolunda gitti, tazlar gl kokularn peinden gitti. Ava katlmayan Cecil, piknik havasnda geen le yemeine yetiebilmiti, yava yava renk deitiren, krmz ve sarnn tonlarna brnen aalarn altnda-orbalarn itiler, scak yemeklerini yediler. Robert, yemek esnasnda Elizabeth'in evresini saran emberde oturmamaya zen gsterdi. Elizabeth glmseyerek yanna davet ettiinde bile gitmemeyi tercih etti. Robert yalnz konuma frsat yakalayana dek mesafeli durmaya kararlyd. te o zaman, Kralie'ye her eyin farknda olduunu ama her ne yaptysa aklar uruna yaptn bildiini ve onu affettiini syleyecekti. Piknik sona erip herkes soluu atnn banda aldnda Sr Francis Knollys atnn hemen Robert'n ksrann yanna balanm olduunu fark etti. "Einin lmne ne kadar zldm bilmeni jsterim," dedi Sr Francis kaskat bir sesle. "Teekkr ederim." Robert'n sesi de en az Sr Fran-cis'inki kadar souk kt. 634 Philippa Gregory Sr Francis atn alp-uzaklamaya hazrlanyordu ki, Robert konumaya kald yerden devam etti. "Kraliyet kilisesindeki leden sonray hatrlyor musunuz?" dedi anszn. "Einiz, siz, ben ve Majesteleri bir aradaydk. Balayc bir yemin ettiimizi hatrlyorsunuz, yle deil mi? Verdiimiz sz dn olmayan bir szd." Sr Francis, kendinden yaa kk gen adama neredeyse acyarak bakt. "Hayret, neden bahsettiinizi anlayamadm, Sr Robert," dedi uzatmadan. "Ya ben orada deildim, ya da zaten byle bir sz hi verilmedi. Ama ben her halkarda hibir ey hatrlamyorum." Robert bir anda fkeden kpkrmz kesildi. "Ama ben yle bir ey olduunu gayet iyi hatrlyorum." Dudley kolay vazgeecee benzemiyordu. "Korkarm sizden baka hatrlayan yok," dedi Sr Francis, atn zp stne binerken. Robert atlar tek tek kontrol etti, tazlara bakt. Tek aya hafiften topallayan at grnce parmaklarn klatt ve seyise at ahra geri gtrmesini syledi. Saray erafnn atlarna binmesini bekledi ama aslnda gz hibir ey grmyordu. Sanki her ey onun dnda geliiyordu. Sr Francis'in bu sahtekarl hi mi hi hesapta yoktu, Knollys iftinin ahitliinde ettikleri evlilik yeminini bir kalemde silip ataca krk yl dnse aklna gelmezdi. Sanki Elizabeth beni bir kalemde silip atmaya dnden razyd da, diye hrsland kendi kendine. stelik de benimle birlikte olabilmek iin yapt onca eyden sonra. Beni zgr brakmak iin korkun bir eylemi bile gerekletirdi, yani bir erkek karsndaki kadnn onu sevdiini anlamak iin bundan byk kant arar m? Elizabeth beni seviyor, ben BAKRENN AII 635 de onu seviyorum, hayatmdan ok seviyorum! Biz birbirimiz iin yaratlmz, birlikte olmak iin domuuz. Bizi kimse ayramaz ki! Sanki Elizabeth bu iren cinayeti benim akm uruna yapmad! Sanki beni zgr klmak iin yapmad! "Saraya geri dndnz iin mutlu musunuz?" Cecil, atyla Robert'n yanna gelip dostane bir edayla sordu.

Robert imdiki zamana geri dnd ve Cecil'e bakt. "Mutlu olduumu syleyemem," dedi sessizce. "Pek scak karlanmadm da aikar." Badanman kibar kibar bakyordu. "nsanlar zamanla unutacaktr," dedi nazike. "Hibir ey sizin iin eskisi gibi olmasa da zamanla her ey unutulur." "Ve tabii artk yeniden evlenmek iin zgr bir erkeim," dedi Dudley. "nsanlar karm ve hazin lmn unutunca tamamen zgr olacam." Cecil ban sallad. "Aslnda yle, elbette yeniden evlenebilirsiniz ama Kralie'yle deil." Dudley gzlerini Cecil'e dikti. "Ne dediniz?" "Mesele u skandal," dedi Cecil, ksk bir sesle, adeta bir sr veriyor gibiydi. "Size saraydan giderken de sylemitim. Adnz bylesi bir skandala kartktan sonra Kralie sizinle evlenemez. Kannz tayan prensler ngiltere kraliyetinin varisi olamaz. Maalesef karnzn lm ekli itibarnz zedeledi." "Neler sylyorsunuz byle? Bundan sonra Kralie'nin benimle asla evlenmeyeceini mi kastediyorsunuz?" "Kesinlikle," diye cevaplad Cecil. "Bundan sonfa Kralie'yle evlilik hayalleri kurmasanz iyi edersiniz." "O halde tm bunlar neden vapt?" diye bilmek istedi 636 Philippa Gregory Dudley, kar gibi yumuak bir sesle. "Amac beni zgr klmak deilse neden karm, Amy'yi ldrtt? imizde en masumumuz, en erdemlimiz Amy'ydi, Kralie'ye ne ktlk yapt ki? Elizabeth'in niyeti beni evlilik bamdan kurtarmak deilse neydi? Badanman olduunuza gre bu plan birlikte yapm olmalsnz. Hatta ban ba asl sen olmalsn. Madem Kralie'yle evlenmem iin beni zgr brakmay amalamyordunuz, o halde zavall Amy'yi niin ldrdnz?" Cecil anlamazdan gelmi grnmeye almad bile. "Maksadmzn Kralie'yle evlenebilmenizin nn amak olmad kesin," dedi. "Aksine nnz sonsuza dek tkamak istemi olamaz myz? br trl her zaman bir ak kapnz kalacakt, ya da siz yle zannedecektiniz. Kralie'nin artk tercihini sizden yana kullanmak gibi bir ans kalmad. Sr Robert Dudley'nin, ngiltere Kraliesi'nin ei olma ihtirrfali tamamen ortadan kalkt." "Beni mahvettin, yktn, Cecil." Robert'n sesi krk dkk kyordu. "Amy'yi ldrmekle kalmayp suu da benim stme atmaya kalktn." "Ben Kralie'ye itaat ve hizmet etmekle ykmlym." Cecil, oluyla konuan bir baba gibi davranyordu. "Bunu sen de biliyorsun." "Karmn lm emrini Elizabeth mi verdi? Bir daha asla kendime gelemeyeceim bir suu stme atmak ve onunla evlenmeme engel olmak iin Amy'nin lm fermann bizzat Kralie mi imzalad?" "Hayr, hayr. Amy tamamen bir kazaya kurban gitti," diye hatrlatt Cecil, gen adama. "Mahkeme de kaza olduuna kanaat getirdi. Abingdon'un saygn on iki sakini soruturmann derinletirilmesi isteinize ragmen karnzn lmnn bir kaza sonucu gerekletiinde mutabk kald Karnz bir kaza sonucu hayatn yitirdi, Sr Robert Dudley Sanrm en iyisi, bu konuyu sonsuza dek kapatmak " pazarn ^Ttbfu Amy Robsart'in esrarengiz lmnn srr, stnden drt yz yl gemesine ramen halen zlemedi. Birok sulu ortaya atld: Gs arlarna neden olan ve boyun kemiklerini zayflatan bir akcier kanseri olabilir dendi; Robert Dudley'nin casuslar; Elizabeth'in casuslar ya da William Cecil'in adamlar yapt dendi; ya da intihar olabilecei dnld. Ayn zamanda Amy'nin lmnden sadece birka gn nce gerek Kralie Elizabeth'in, gerekse Sr William Cecil'in spanya bykelisine yapt ayrt edici ve zel yorumlar da dikkat ekici bir nitelikte, zaten bu anlat da bu blmlere yer verildi. Bana kalrsa Kralie Elizabeth de, William Cecil de Amy'nin 8 Eyll Pazar gn leceini biliyordu. Eliyle konumalar da suu Sr Robert Dudley'nin stne atabilmek iin adeta bir n hazrlkt. Elizabeth, Amy'nin lmn tahmin ediini ve haberler daha saraya ulamadan boynu krlarak ldn syleyiini bir rastlantym gibi gstermeye alyordu. Elizabeth ve William Cecil'in neden byle bir eye kalktn tam olarak bilemeyiz. Kanmca ikisi de gerei kazara azndan karm olamaz, zellikle de bylesi skandal yaratacak bir gerei. Bana kalrsa Kralie Elizabeth ve badanman Cecil, Robert Dudley'yi karsnn katili yaftasyla lekelemey; planlyordu.

Nitekim planlan da dndkleri gibi ilemi ve Robert zan altnda kalnca tahta kma hayali tamamen suya dmt. 1566 ylnda Cecil de danma meclisi toplantsnda sunduu alt maddelik bir raporda Dudley'nin neden Kralieyle evlenemeyeceini gzler nnde seriyordu. Sz konusu raporun beinci maddesinde ise yle yazyordu: "Karsnn esrarengiz lm ekli Sr Robert Dudley'nin itibarn zedelemitir:" Elizabeth ve Dudley gerekten birbirlerine k myd? inde yaadmz bu gnlerde bunun artk bir nemi kaldn sanmyorum. nemli olan u ki, Elizabeth hayat boyunca Robert Dudley'yi sevmiti ve Dudley de daha sonradan (bir baka kzl sal Boleyn kzyla) Laetitia Knollys ile evlenmise de, o da phesiz Elizabeth'i seviyordu. Robert Dudley'nin son mektubu Elizabeth'e yazlmt ve mektupta akn itiraf ediyordu ona ve Elizabeth de baucunda bu mektupla hayata gzlerini yumdu.

SON

Kralie soruyor: Ak m, taht m? Boleyn Kz ve Kralienin Soytars'nn yazarndan, Kralie Elizabeth dneminin ilk yllarn, o tehlikeli gnleri ve byk bir akn hikyesini anlatan mthi bir roman daha, ingiltere'nin yeni kraliesi Elizabeth'i bekleyen iki byk tehlike vard: Franszlar'n, iskoya'y istila edip iskoya Kraliesi Mary'yi tahta geirme tehdidi ve Elizabeth'in, vatan hainliinden hkm giyip zindanda kalm Robert Dudley'ye olan tutkulu ak. Tarihi gerekleri amzda devam eden sylentilerle birletirip kartran Philippa Gregory, Tudor gnlerini anlatan karanlk ve gerilim dolu bir romanla daha karmzda ve Kralie I. Elizabeth'i daha nce hi kimsenin gstermedii bir ekilde resmediyor. TUTKULU, KATI, YER YER RKTC, DUYGUSAL HTYALARI BTMEYEN BU KRALEY HBR G DURDURAMIYOR. |