Professional Documents
Culture Documents
Evkj GQFKD: Ftok S Ftok S Bzro Bzro
Evkj GQFKD: Ftok S Ftok S Bzro Bzro
i/eo n;hI nekb s]s dh ofjs wfonkdk gVQhJ/ sK i/ gqFkd Grsh dk b]kfJe j?
T[; ftZu fbfynk j? fe r[o{ xo ftZu e/tb ns/ e/tb eVkj sK fco fJj fejVh Grsh j?<
gqFkd jh gqtkB j? ns/ T[j eVkj gqFkd th ;fsr[o iK oZp
xN xN w? jfo i{ p;?
ih ~ G'r brkT[D tk;s/ BjhI j? s/ Bk jh oZp ih yKd/ jB.
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1427)
1920 s'I gfjbK r[od[nkfonK ftZu d/jXkoh r[osk dh Gkt ;kfonK ftZu wB[Zysk ns/ pokposk d/yDk jh r[ows
y/v wjzsK okjhI ub ojh ;h. T[; y/v d/ nXhB jh T[j eVkj dh Grsh j?.
gqFkd fbnk e/ efjzd/ ;B fe, @@nkg ih d/ j}{o eVkj gqFkd
G/IN j?, nkg G'r bkt' s/ ;zrsK ftZu toskD dk j[ew pyF'.** eN'oh gqFkd eh j[zdk j?<
go ;fsr[o ;ohoe r[o{ BjhI jB, fi; nZr/ T[j fJj efj oj/ i' b'e r[ows dh fJ; Grsh ~ BjhI ;wMd/ jB, T[j
j[zd/ ;B. T[BQK d[nkok F[o{ ehsh rJh fJ; d/jXkoh r[osk dh i/ r[o{ rqzE ;kfjp ih dk gqekF BjhI th j? sK th fJe eN'oh
y/v ftZu n;hI nZi th cZ;/ j'J/ jK. b/feB ;k~ e'Jh g[ZSdk ftZu gqFkd fJj ;wM e/ tyok oZyd/ jB fe ;fsr[o[ ih nk
BjhI j? fe, i/ ;fsr[o ih Fpd r[o{ jB sK Fpd r[o{ ih sK e/ ykDr/. go eN'oh ftZu gqFkd f;oc ns/ f;oc fJ; we;d
yKd/ BjhI. r[ows sK nekb g[oy, g{oB i's dk f;XKs fdqV Bkb gkfJnk iKdk j? fe skfpnk s/ fijVk wB[Zy p?m/rk, i'
eokT[Idh j? ns/ g{oB i's ~ Bk mzv brdh j? ns/ Bk jh G[Zy o[wkb/, ;[ynk;B iK j[ewBkwk b?D dh ;/tk eo/rk, T[j eN'oh
brdh j?. i/ ;fsr[o ih Fpd r[o{ jB sK fco eVkj gqFkd ftZu oZy/ T[; gqFkd ~ ;/tk s'I pknd b? bt/. eN'oh ftZu gqFkd
r[o{ rzqE ;kfjp ih dh j}{oh ftZu feT[I fbnkfJnk iKdk j?< ;/tk eoB tkb/ wB[Zy bJh j?. i/eo r[o{ rqzE ;kfjp dk gqekF
fJj' ;wMBk }o{oh j?. Bk j't/ sK ;k~ eN'oh ftZu gqFkd gkD dh e'Jh b'V BjhI.
ftok;s 107 eVkj gqFkd ftok;s 108 eVkj gqFkd
fJE'I fco fJj ;tkb T[mdk j? fe L- Gkt w?I fiZE/ th d/ydk jK ;G irQk w/ok ;fsr[o j?,
w/ok oZp j?, T[j nkg jh wkDdk j?. nkg jh oZ; j?, nkg
gzi fgnkfonK ~ gqFkd nbZr jh uhBh j?, nkg jh fxT[, nkg jh nkNk j?, ;G e[M nkg
feT[I toskfJnk iKdk j?< jh j? sK T[; nZr/ eh nogD eoK. nogD sK T[j eohJ/ i'
;zrsK ~ ft;kyh tkbk fdqF ns/ gzi fgnkfonK dk f;XKs ;kvk j't/. epho ;kfjp sK efj oj/ jB L
fdqV eokT[D bJh gzi fgnkfonK ~ gfjb'I gqFkd toskfJnk iKdk ephok w/ok w[M wfj feS[ Bjh i' feS[ j? ;' s/ok..
j?. gziK fgnkfonK dh :kd fdqV eoB bJh n;hI T[BQK dk gqFkd s/ok s[M eT[ ;T[gs/ fenk bkr? w/ok..
eYd/ jK. ofjs wfonkdk ftZu th fbfynk j? fe gzi fgnkfonK
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1375)
dh :kd ftZu SKdk efYnk ikJ/. go i/eo n;hI u[D-u[D e/
don;b, nogD nkgDh jT[w? (ego) ~ eoBk ;h. ;k~
feBQK ]k; wB[ZyK ~ fdzd/ jK sK pokposk tkbk r[o{ BkBe ih
dk f;XKs N[ZN iKdk j?. nZi eJhI EktK s/ fJ; rZb s/ MrVk id'I fJj rZb ;wM nk ikJ/rh fe Fpd r[o{ dh g{ik fet/I eoBh
j' iKdk j? fe i/eo phphnK nZr/ p?mhnK j'D sK T[BQK ~ gzi j?, nkgk fet/I tkoBk j? sK fco ;k~ eVkj gqFkd pko/ th ;wM
fgnkfonK dk gqFkd BjhI fdzd/. fJ;soh g[oF pkokpo jB nk ikJ/rh. fco ;k~ fJj th ;wM nk ikt/rk fe r[od[nko/
(Khalsa means no gender discrimination) sK fco ftseok feT[I ftZu GKs-GKs d/ bzro ns/ gqFkd BjhI fbikJ/ iKd/. ofjs
eod/ jK< gzi fgnkfonK tkbk gqFkd e/tb nkdwhnK tZb feT[I wfonkdk nB[;ko soQK-soQK dhnK uh}K, r[od[nko/ ftZu gqtkB
tosKd/ jK, don;b n;hI eVkj gqFkd d/ J/esk, ;KMhtkbsk, BjhI jB. ;k~ ukjhdk j? fe FBhtko d/ S'b/, F[Zeotko dh
pokposk tkb/ ehwsh f;XKs s'I T[bN gq?efN; eo oj/ jK. p{zdh nkfd iK j'o fe;/ fdB e[M th nfijk B eohJ/.
fJe j'o G[b/y/ nXhB oZp ih ~ y[F eoB bJh n;hI id'I fJBQK ;kohnK y/vK s'I n;hI w[es j' iktKr/ sK
FBhtko ~ ekb/ S'b/ tosKd/ jK. ]k; fdB ns/ ]k; fe;/ fe;w r[od[nko/ ftZu FokX nkfd dh wBws BjhI eoKr/. n;hI r[o{
d/ nkgD/ wzB/ j'J/ iK Ekg/ j'J/ oZp iK d/ts/ ~ gqFkd T[; dh BkBe gksFkj dk fijVk d;thI dk FokX wBkJh fcod/ jK ns/
wB g;zd dk uVQkfJnk iKdk j?. go oZp ih sK nkg jh ;G T[; ~ i'sh-i's ;wkDk ejh iKd/ jK, nfijhnK ;kohnK y/vK
e[M jB. r[opkDh ftZu nkfJnk j? L s'I th S[ZN iktKr/ feT[Ife rZb dh rfjokJh se iKfdnK-iKfdnK
nkg/ o;hnk nkfg o;[ nkg/ oktDjko[.. ;k~ ;Zu ;wM nk ikt/rk. T[; s'I pkd fco fJj th ;wM
nkg/ j't? u'bVk nkg/ ;/i Gsko[..•.. nk iKdk j? fe n;hI r[o{ ih ~, oZp ih ~ G'r jh BjhI brKd/
ozr osk w/ok ;kfjp[ jK sK gqFkd fe; ~ G/IN eod/ jK, gzi fgnkfonK dk gqFkd
oft ofjnk Gog{fo..•..ojkT[.. feT[I j[zdk j?, eN'oh ftZu gqFkd feT[I oZyd/ jB, fJj ;koh rZb
;k~ ;wM nk ikJ/rh. fco n;hI @@sB[ wB[ nogT[ g{i uoktT[**
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 23)
ftok;s 109 eVkj gqFkd ftok;s
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 525) tkbh ihtBh fiT{ ;eKr/.
cohdk ykbe[ ybe wfj
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1381)
e[dofs e/ ;G pzd/ ..
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1349)
nB[;ko fpBk ftseo/ tkbh ihtBh fiT{ ;eKr/, i' fe
r[ows nB[;ko Grsh dh bykfJe j? fe ;ko/ wB[ZyK ~ pokpo
;wM' feT[Ife ;G ftZu fJe' oZp tZ;d/ jB.