OK KATLI UZUN AYAK PANOLARINDA YAPAY TAVAN UYGULAMASI

APPLICATION OF ARTIFICIAL ROOF IN MULTI-SLICE LONGWALL PANELS

Tuyan AHISKA(') Mustafa NCE(**)
ZET

Birden fazla kattan uzunayak yntemi ile retim yaplan kaln kmr damarlarnda, genelde retim kayb ve tvenan re time tavan tas karmas kanlmaz bir olgudur. Bu istenme yen durumlarn nlenebilmesi iin en etkin arelerden birisi ise, st dilimlerin tabannda salam bir yapay zemin tekil edilmesi ve bu yapay zonun alt dilimlere ypranmadan inmesini salamaktr. Bu bildiride, G.L.. Messesesi- Tunbilek Belcesi, mer ler Yeralt sletmesl'nde uygulanan yapay tavan lemi anlatl m, uygulama teknii ile maliyetler ayrntl olarak verilmi tir. ABSTRACT In m u l t i - s l i c e longwall panels working by sub-level caving, coal l o s s as wall as rook mixture i n t o the production from the root s t r a t a Is inevitable,One of the most affectiv technique for minimizing those faots is the formation of an a r t i f i c i a l roof on the floor ofuppar s i l o e s to that extend which is a l s o of a paramount importance to gat the a r t i f i c i a l sona In the lower faces without any damage. This paper presents a t r i a l of an a r t i f i c i a l roof technique in merler Colliery,Tunbilek D i s t r i c t , G , L . I , The application d e t a i l s are a l s o given together with the operational c o s t s . (x) (xx) Maden Yk. Mh. ,GL- T u n b i l e k - KTAHYA Maden MUh., GL- T m M l e k - KTAHYA 203

1-

GRS T.K.. Kurumu'na bal Garp Linyitleri letmesi Messese

si Tunbilek Blesi*nde 1940 ylndan bu yana ak iletmele rin yanara yeralt isletmelerinden de kmr retimi yaplmak tadr Kuruluundan bu yana yeralt iletmelerinde " eri dnml ve arkadan blok ertmeli uzunayak yntemi" uygulanmakta olup, ayaklar damar kalnlnn yeterli olduu panolarda O 7 m ) damarn tavan ve taban dilimlerinde simltane (ayn anda) altrlan ift kat halinde, damarn ince olduu pano larda ( < 7 m,) ise sadece taban diliminle tek kat olarak tekil edilmektedir (Sekili), Her ki yntemde de taban ayaklarn arkasndan certme usul le orta ve / veya tavan kesiminde yer alan kmrn kazanlmas sz konusu olduundan hem rezerv kayb olmakta, hem de retime tavan ta karmas sonucu re tim kalitesi dk olmaktadr. Ayak arkalarnda zayi edilen kmr oran zaman zaman % 40 - 50 ' 1re kadar ulamaktaj ay rca tuvnan kmre karan tavan tann oranna rre retim de kl nlsbeti de hayli artmaktadr.

retim ynteminden kaynaklanan bu olumsuz etkilere kar muhtelif zamanlarda deiik nlemler dnlm, fakat bu konuda oiddi bir uygulamaya eilmemitir. Ancak, ayn amaca ynelik olmamakla birlikte yeralt iletmeciliini modernize etmek ve retim randmanm artrmak amacyla son zamanlarda yeralt mekanizasyonu ile iljjili almalar balatlmtr. Mevcut sistem ierisinde hem retim kaybn enaza ndirmek, hem de retilen kmrn kalitesini artrmak iin tek ve en etkin are olarak ift kat uygulanan pano kesimlerinde tavan ayaklarn tabanna elik hasr sermek suretiyle yapay tavan oluturulmas dnlm ve ilk deneme almalarna 1987 yl ortalarnda balanmtr.

204

$ekil la. Simultane ift

kattan retim

yntemi

Sekillb. Dnml-Gertmeli Taban ayak

retim yntemi

205

2-

TUNBLEK BLGES YERALTI LETMECL Tunbilek Blgesi'nde erek y e r a l t i l e t m e c i l i i gerekse

a k i l e t m e o i l i k f a a l i y e t l e r i t e k b i r damarda s r d r l m e k t e d i r . Damar, 0 - 1 0 a r a s n d a d e i e n b i r eime v e 4 - 1 2 m t o n c i v a r n d a d r . Damar, o l a n U a d e t k i l band a r a s n d a d e i e n b i r k a l n l a s a h i p t i r . 1989 y l b a i t i b a r y l a mevcut r e z e r v y a k l a k 320x10 ortalama k a l n l k l a r 0.20 - 0.35 m htiva etmektedir, Rutubet Kl Uucu Madde KUkrt {%) (%) (%) {%) : : i :

Kmrn g e n e l z e l l i k l e r i i s e y l e d i r i 14-16 40 - 42 25-30 18-20 1,5 - 2,5

S a b i t Karbon (%)

Alt Is Deeri C KCal/Kp): 2000 - 2500 Deiik panolarda yaplan ak iletmeciliin yansra Blge'de halen 1940 ylnda iletmeye alm Tunbilek - 6 No Oca le 1985 ylnda retime balatlm olan merler Ocam da yeralt iletmecilii uygulanmaktadr. Her iki ocakta da iletme yntemi, genel hatlaryla ayn olmakla birlikte kendine has zelliklerinden dolay iki ooak arasnda nakliyat ve havalandrma sistemi ynnden bir takm farkllklar bulunmaktadr. Yeralt iletme yntemi olarak geri dnml ve arkadan blok gertaeli uzunayaklar uygulanmaktadr. Damarn 7 m'den kaln olduu ksmlarda tavan tandan itibaren 1*8 - 2.0 m. ykseklikte tavan ayaklar tekil edilir; bunlarn zdmnde ve taban tan takiben yine 1.8 - 2.0 m ykseklikte taban ayaklar srlr, Pano ekline ve geniliine pre ? - 4 * er adet tavan ve taban ayak, her brinin uzunluklar 50 - 80 m arasnda olacak ekilde hazrlanr. retime nce tavan ayak larda balanrj bu ayaklarn 25 - 30 m ilerletilmesini

206

mteakip taban ayaklar faaliyete seilir ve bundan sonra tavan ve taban ayaklar simltane olarak ilerletilir. Her iki dilimde toplam 3.6 - 4*0 m kalnlndaki kmr, arndan kazlmak kalnlndaki k suretiyle( orta ksmda kalan 4.0 - 6,0 m

mr se taban ayaklarn arkasndan ertilmek suretiyle re tilir. Ayaklarda arna dik elik tahkimat sistemi uygulanmak tadr. Taban ayaklar genellikle "hidrolik direk+ elik sarma" tavan ayaklar ise "srtnmeli direk + elik sarma " kombinas yonu ve tavanlarn aa kamalarla takviye edilmesi suretiyle tahkim edilir. Tahkimatlar aras mesafe 0.6 - 0.7 m. olvp, sar ma boyu (have akl) 1,25 m,,'dir. Taban ayaklarda kaz vardiyas ncesinde ik^ sra tahki mat ( 2x1.25 m.) bulunmakta ve ayak ii genilie 2.5 m. ol maktadr. Kaz vardiyas sonunda ise ayak ii tahkimat U sraya ( 3x1.25 m) ve ayak ii genilii ise 3-75 m'ye k artlr. Ayak iinde eriye doru yer alan her iki sra tah kimatn arkasnda srekli olarak arna paralel aa tahkimat bulundurulur. Emniyet takviye tahkimat olarak nitelendirilen bu niteler elik sarmalarn altnda ek bir destek ilevi rerek ierideki 3. sra tahkimatn sklmesi srasnda si lere emniyetli bir alma ortam salar. Arka sradaki tah kimatn tamamen sklmesini mteakip orta kmrn ertilmesi, yani arkadan kmr retimi balatlr. Uzun demir sivriularla eelenen ve b* er t i me yen ksmlarda patlatma yaplmak suretiyle tamamen kazanlmaya allan orta kmrn aktlmasndan sonraki ilem ayak konveyrnn n hareye aktarlmas idir. Ayak konveyrnn n ve arka sra tahkimatlar arasnda tutulmas, arkadan alnan kmrn direkt olarak konveyo'r ze rine akmasn salamak iin zorunlu olmaktadr (ekii2j3,4).

Tavan ayaklarda uygulanan tahkimat sistemi daha farkldr. e - be tahkimat diye adlandrlan bu yntemde srtnmeli direkler ayak ekseni boyunoa 0.6 m aralklarla yerletirilir.

207

ekil 2. Taban ayaklarda 1 havelik ilerleme

208

ekil 3. Taban ayakta yapay tavann altndan kmr alnmas.

ekil 4, Taban ayakta arka kmrnn alnmasndan sonra yapay tarann grnm

209

Ayak iine doru yanyana ikj direk arasndaki mesafe ise 1/2 sarma boyu (0,625 m.) dir (ekjl ). Bu tr bir tahkimat sjstemi ile ayak konveyrn srekli olarak arnda ve direklerin nnde tutmak t bylece her l/? havelik ilerlemeden sonra dmon te etmeden arna doru etelemek mmkn olmaktadr. Tavan ayak larda arnda 1/2 havelik (0.625 m ) kaz ilemi tamamlandktan sonra birer atlamal olarak ceride kalan sarmalarn ucuna yeni amalar taklr ve alttan srtnmeli direkle desteklenir. Bu ilemin sonucunda ayak ierisindeki tahkimatlar mnavebeli olarak 2 ve 3 sra halindedir. Kaz vardiyas sonunda 3 sra olan tahkimatlarn son sradaki sarma ve direkleri sklr.

Ayaklarda kaz, nce arnn belli bir delik dzeni ile delinip patlatlmas ve martopikrlerle taranmas suretiyle gerekletirilir, Gerek arndan, erekse arkadan alnan kmr ift zincirli ayak konveyr vastasyla ana taban yolunda yer alan toplayc konveyre nakledilir, buradan da srasyla 30", 36" ve 42" lik bandl konveyrlerle ooak dna tanr. Tavan ayaklardan ayn yntemlerle tanan kmr toplayc konveyrn yer ald st taban yolundan alt taban yoluna alan kelebeden aktlarak ana nakliye sistemine kartrlr ( ekil 6 ). merler Yeralt letmesinde kmr nakliyatnn ocak dna kadar tamamen bandl konveyrlerle yaplmasna karn Tvnbilek Ooa'nda pano brlerinde toplanan kmr ana nakliye yolvnda elektrikli troleyler tarafndan ekilen 5 tonluk vagonlarla tanmakta; bjr tumba araclyla vagonlardan boaltlan kmr ana ihra desandrisinden bandl konveyr vastasyla direkt olarak Lavvar'a sevk edilmektedir.

Her iki ocakta da yanyana ayaklarn seri olarak havalan drlmas esasna dayanan sistem uygulanmakta olup, hava, mer ler ocanda 2000 m 2000 m V d k /dakika kapasiteli ve emici olarak al trlan bir vantilatrden, Tunbilek ocanda ise her biri kapasiteli ve fleyici olarak altrlan iki adet vantilatrden salanmaktadr.

210

juaznp

ijLiftjed

HHMCU:

n\ epjvi>|eXe

UBABI

si!*l J $

3- YURDUMUZ KMR MADENCLNDE YAPAY TAVAN UYGULAMALARI Trkiye'de yeraltndan nemli lde kmr retiminin y a p l d Te k a l i s damarlarn i l e t i l m e k t e olduu k i Blge meroutdur. Bunlar, T.K.. Kurumu'na b a l G . I . . KesaesesiTuncbilek Blgesi He E.L.. Messesesi - Soma B l g e l e r l ' d i r . Bu Blgelerde yer a l a n y e r a l t i s l e t m e l e r i n d e deiik zaman larda TO f a r k l amalarla yapay taran uygulanm olup, uygu lama teknl&l Te a l n a n sonular su s e k l i d e g e r e k l e m i t i r : 3 , 1 . Soma Blgesi Denemesi Soma Blgesi*nde i l k yapay taran denemesi 1956 y l n d a kmrn kendiliinden yanmasna kars b i r nlem olarak dnl m ve bu amala uygulamaya balanmtr (DOKTJZOLUT 1969). Blge'do i l e t i l e n damarn k a l n l 15 - 22 m 15* - 18 re eimi

arasnda deimektedir Damar, yatay d i l i m l e r h a l i n k a l n l n d a hazrlanmakta, a l t

de re geri dnml - gertmeli uzunayaklar yntemiyle i l e t i l mektedir. Yatay d i l i m l e r 5 m tan 2 m l k ksm arndan kazlmak, geriye kalan 3 m l i k ksm i s e arkadan pertilmek s u r e t i y l e alnmaktadr. Arka kmrn alnmas esnasnda - Tunbilek'te olduu g i b i - retime tavan t a karmakta, b i r ksm kmr de gkte kalmaktadr. Gk te b r a k l a n bu kmrler kendiliinden tutumaya yatknlndan dolay ayak arkalarnda yangnlara neden olmaktadr. Gkte kmr braklmasn, bylece yangnlar nlemek amacyla i l k yapay taran uygulamas 40 m uzunluundaki b i r ayakta denenmi re olumla sonular e l d e e d i l m i t i r . Bu uygulamada taran dilimin tabanna s e r i l e n e l i k halatlardan mteekkil h a s r sayesinde taran t a n n kmre karmas byk lde nlenmi, byleoe retim kayplar da a z a l m t r ( e k i l 7 ) .

213

Sekil7.Soma Blgesinde yapay tavan uygulamas

214

Uygulamada 9 nun

ve 6 mm anlarnda iki tr elik halat

kullanlmtr. Halatlarn kopma mukavemeti 160 kr/mm* olarak seilmitir. nce halatlardan kafes seklinde rlerek meydana getirilen rulolar boyu 40 m , eni ise 1 m. olacak sakilde ha zrlanmtr. Yapay tavann uygulanaca arn boluuna uzun lamasna 0.33 m aralklarla 4 sxra halinde serilmi kaln ger gi halatlar altta kalacak ekilde bu rulolarn yerletirilme sini mteakip ana ergi halatlar ince tellerle hasr kafese balanacak yapay zon tekil edilmitir. Bu uygulama bir sre devam ettikten sonra malzeme temini ve hazrlanmasnda kar lalan lkler nedeniyle terkedilmitir.

3.2. Tunbilek Blgesi Denemesi Tunbilek Blgesi*nde ilk yapay tavan denemesi 1969 yl nda bugnde mevcut olan sorunlarn Cretim kayb ve retime ar derecede tavan ta karmas) nne gemek amacyla ba latlmtr. Uygulamada Soma Belgesi denemesi aynen rnek aln mtr. Ayn ap ve mukavemette halatlarn kullanld ilk denemenin baarszlndan sonra 1970 ylnda halat aplarnn bir miktar daha arttrlmas ve kafes rglerinin sklatrl mas suretiyle denemr tekrarlanm ancak yine olumsuz sonu alnmtr. Taban ayaklarn arkasnda yapay tavann sarkmadnn gzlenmesi zerine halatlarn st zonlarda paralanm ve yapay tavann dalm olduu kanaatine varlarak uygula mada tamamen vazgeilmitir (ENKAL,1986).

215

4- MSBLER YERALTI LETMES YWK TAVMi UYGULAHASI merler Y e r a l t l e t m e s i n d e ille yapay tavan denemeleri 1987 y l Temmuz aynda 400 ve 402 n o . l u tavan ayaklarda ba l a t l m t r . U z u n l u k l a r 60 m 3 mm ve 50 m lik o l a n bu ayaklarda yak k a f e s l e r d e n oluan l a k i k i ay eilren deneme s r e s i n c e zamanlar B"le*de mevcut k a l n l n d a ve 40 mmx 40 mm 1 mm 1 7.70 m k e s i l e r e k 0.75 m b o y u t l a r n d a k i g a l v a n i z l i t e l d e n mamul e l i k g e n i l i e i n d i r i l e n h a s r l a r zun ekseni

h a s r r u l o l a r n d a n y a r a r l a n l m t r . Balangta eninden 0.?5m boyunca tek k a t halinde uzun ekseni boyunca a r n bol?undaki zemine s e r i l m i ve b i r nceki h a s r l & r a u l a r n d a n - bindirme y a p l m a k s z n - naylon h a l a t l a r l a b a l a n m t r , B i l a h e r e , -erek h a s r l a r n yUke mukavemetleri, perekse b a l a n t y e r l e r i n i n zayf olduu gzlenerek uygulama usul tamamen ncelikle r u l o l a r n h i kesilmeden 1 m deitirilmitir. reni i i r i n d e uygu

lanmasna v e r u l o l a r n b i r b i r i z e r i n e s e r i l e r e k i f t kat h a l i n de yapay tavan t e k i l edilmesine k a r a r v e r : m i j mteakip havel e r d e k i uzunlamasna b a l a n t l a r d a r u l o l a r b i r b i r i zerine 0.375 m C 1.00 m. - O.625 m ) b i n d i r i l e r e k naylon h a l a t l a r l a rlmtr. Uygulama t e k n i i n d e k i bu d e i i k l e r d e n sonra yapay tavanda b a r i b i r makavftme-t a r t c a fcb*lBsai > asusak. y i 4e b a g l a n t s a i y i yaplmad y e r l e r d e h a s r d a kopma ve y r t l m a l a r meydana g e l d i i n d e n tam b i r b a a r salanamamtr, i k i a y l k bu deneme s r e s i i e r i s i n d e e l i k h a s r n kUK b i r bb'lmunun taban ayak a r k a s n d a n s a r k t 1 defaya mahsus o l a r a k t e s b i t e d i l m i ; bu da en azndan daha d a y a n k l t e l h a s r l a r n k u l l a n m ve daha i y i b i r b a l a n t t e k n i i y l e uygulamann b a a r l o l a b i l e c e i iaretini vermitir.

216

Ju denemenin sonucunda, 1988 yl yatrmlar hazrlanr ken 4 mm. apnda ve yine 40 mm, i 40 mm. kafes aralklarnda rlm calvanizli hasrlar, bukez, 1 m- x 10 m. boyutlarnda rololar haline talep edilmitir. stenen zelliklerde hasrn en ty*m fiatla M.K.E. tarafndan imal edilmesi ve Blje'ye intikali sonucunda ikinci uygulamaya Ekim - 1988 tarihinden itibaren 404 ve 406 no,lu tavan ayaklarda tekrar balanmtr.

Bir nceki uygulamadan elde edilen deneyimler sonucu bu kez hasr rulolar, birbiri zerine yine 0,375 m binecek ekil de, fakat bindirme yerlerinden ift sra halinde ve daha sk bir balama teknii ile eklenmi ve son derece savlam bir ya pay tavan zonu elde edilmitir (ekil.-S). Bu uyrulamada ayrca, hasrlar ile tavan sktrmak zere dikilen siirtnmeli direk lerin taban ksm arasna 250 x 250 mm boyutlarnda eski bant kaylarndan kesilen kauuk paralar kullanmi tr. Bu kau uk paralar sayesinde, yk altnda direk tabanlarnn tel hasr zedeleyerek mukavemetini azaltmas, dolays ile sonra dan hasrn bu ksmlardan yrtlmas nlenmitir.

4.1. Arnda Yapay Tavann Oluturulmas Tavan ayaklarda 1 havelik ( 0,625 m) retim sresince yaplan iler ve yapay tavann tekili u sraya re gerek le tirilmekte dir (ekil 9,10) : lk bave senislipinde

1. Vardiya : a) Martopikrlerle 0,625 m ayna kazsnn yaplmas,

b) birer atlamal olarak peri konumda bulunan sarmalarn ucuna yeni sarmalarn taklmas suretiyle tavann reici olarak tahkim ed51mesij

c) ayak konveyrunn hidrolik itici pistonlar yardmyla aynaya telenmesi.

217

ekil 9. Tavan ayan *enel Brtlnm,

ekil 10. elik hasrlarn bafclant ekil.

219

d) alan arn boluuna hasr rulolarn uzun eksenleri boynam serilmesi, e) bir nceki harede serilmi olan hasrlara hem ayak boyunca, hem de yeni rulolarn birbirine balanmas, f) srtmneli direklerin yeni taklan sarmalarn altna dikilerek sklanmas ( kauuk paralar bu arada direk tabanlarna yerletirilmektedir). 2, Vardiya 4) atlamal olarak sra halinde bulunan tah kimatlarn en arka srasndaki sarma ve direk lerin sklmesi, h) aynaya lam deliklerinin delinerek patlatlmas ( kaz vardiyasna hazrlk). 4.2. Yapay Tavan Maliyeti merler Yeralt letmesi 404 re 4O6 no.lu taran ayaklar da yapay taran uygulamasna 05*10,1988 tarihinde balanm ve 25.11.1988 tarihinde taran ayaklarn pano snrna ulamas sonucunda durdurulmutur. Bu sre ierisinde toplam 110 m C 55 m + 55 m ) ayak uzunluu re 32 metrelik ilerleme sonucun da toplam 3520 m1 lik alana elik hasr serilmitir. Bu uygulamada sarfedilen hasr, naylon ip re iilik mik tarlar ile toplam maliyet db'kiim yledir : elik hasr sarfiyat Naylon ip sarfiyat ilik sarfiyat elik hasr birim maliyeti Naylon ip b T a m maliyeti ilik birim maliyeti : : : : 5300 m (33.000 m )

759 k

204 yermiye 5730 TL./m1

: 14500 TL./k.. : 22000 TL./ yevmiye

220

Toplam retim miktar Tavan ayaklardan r e t i l e n

:63.400 ton(18 t/ma ) I0.900 ton(3.1t/m*)

Taban ayaklarn aynasndan r e t i l e n :11.700 ton(3.3t/m 2 ) Taban ayaklarn arkasndan r e t i l e n :40.800 ton(ll.6t/m*) U r e t i l e n t u v n a n kmr k a l i t e s i : Kl oran (%) Alt s deeri (KCal/kg.) retim kayb {%) s .....: 57,40 15 :~2200

4 . 4 . Yapay Tavan Uygulamasnn Avantajlar Bir nceki blmde sunulan v e r i l e r e re ayn retim a l a n i e r i s i n d e yapay tavan uygulamas sonucu daha dk retim e l d e edilmesine karn retimin k a l i t e s i n d e k i a r t ve retim kaybndaki azalma i l k bakta yapay tavann a v a n t a j l a r n g s termektedir. Yapay t a v a n ' s z uygulamada rlen retim f a z l a l tamamen retime karan tavan talarndan kaynaklanmak t a d r . Bu durum y l e bir hesaplama tarz i l e daha ak bir ekilde gsterilebilir : a l l a n alanda stampn toplam miktar :47.900 ton -Alan: 3520 m* -Kalnlk: 8 m. -Yoounluk 1.7 t/m3

Yapay tavan uypv- Yapay tavan lamas durumunda retim kayb (#) Stamp retimi (ton) Stamp kl (%) : 10 43.110 (47.900-4.790) 42 uygulamas yaplmakszn 15 40.715 (47.900-7.185) 42

221

Yapay tavan uygu- Yapay tavan lamas durumunda Stampdan elde edilen kl miktar (ton) retime karan tavan ta miktar (ton) Tavan t a kl {%) Tavan t a n d a n e l d e e d i l e n kl m i k t a r ( t o n ) retimde toplam kl m i k t a r (ton) : 29.318 52,00 36.382 57,40 (18.106+11.21?) (17.100+19.282) r e t i l e n t u v n a n d a kl o r a n # : U r e t i l e n tvenann k a l o r i f i k d e e r i (KCal/k) Birim a l a n d a n e l d e e d i l e n tvenan r e t i m ( t o n / m * ) . . . . . . : 16 (56.300:3.520) 18 (63.400:3.520) :~ 2.200 ~ 2.000 (29.318:56.300) (36.382:63.400) : 11.?1? (13.190x0,85) 19.28? (??.685x0,85) : : 13.190 85 ??.685 85 (56.300-43.110) (63.400-40175) : 18.106 (43.110x0,42) 17.100 (40.715x0,4?) uygulamas yaplmakszn

Bu kyaslamadan da grld ibi yapay tavan uygulamas sonucu iki nemli avantaj elde edilmitir. Bunlar : a) Tvenanda kl orannda azalma : $5 ve tvenanda kalori orannda art : 200 KCal/k b) retim kaybnda azalma : #5 Bu a v a n t a j l a r p a r a s a l o l a r a k yle i f a d e e d i l e b i l i r : a) Kl o r a n n d a k i $ 5 . 1 i k azalma sonucu k a l o r i l i k deerde 200 KCal/kg.lk a r t olduuna re 3.5?0 m a l a n n d a n elde e d i l e n 56.30^ ton
1

l i k retim

luk retimde :

222

Toplam elik hasxr maliyeti .... : Toplam naylon ip maliyeti Toplam isilik maliyeti 1 m : :

3O.369.OOO.-TL. II.OO5.5OO.-TL. 4.488.000.-TL.

lik ilerlemeye Bre maliyetler t : 3520 m2

Toplam ilerleme elik nasr Naylon ip ilik Toplam

: 8628 TL. 1 3127 TL. 1275 TL. : 13030 TL.

4.3. Yapay Tavan Uygulamasnn retime Etkisi Yapay tavann uyguland 3.520 m lenmitir : Toplam retim miktar Tavan ayaklardan retilen ' 56.300 ton (I6t/nf) :10.900ton(3.1t/m2) lik alanda elde edilen

retim miktar ve kalitesi ile retim kayb u ekilde belir

Taban ayaklarn aynasndan retilen :11.700ton(3.3t/m ) Taban ayaklarn arkasndan retilen :33.700ton(9.6t/m ) retilen tvenan kmrn kalitesi : Kl oran {%) retim kayb ..(%) : : 5?,00 10 Alt s deeri (KCal/kg) ,.C..:?200

Yapay tavann uygulanmad ift katl panolarda ayn miktardaki alandan (3520 m*) elde edilen retim miktar ve kalitesi ile retim kayb ise u ekilde gereklemektedir :

223

56.300 x 200 11.260.000 KCal/k* l k k a l o r i f i k deer kazan c sz konusu olmutur. 2.200 KCal/ktr k a l o r i f i k derere s a h i p t u v n a n kmr s a t f i a t i 15.000 TL/ton oldurvna r r e : 1 KCal/k m 7 TL d r . Buradan 11.260.000. x 7 78.8 rO. 000TL kazan saplanmtr. a r t m i k t a r : 2.400 t o n (47.900 x 0,05) olduuna p r e : 2.400 x 20.000 48.000.000 T L . l i k kazang e l d e e d i l m i tir. ( 1 , 7 younluundaki, mtr.) Bylece, Toplams 78.820.000 TL + 48.000.000 TL . 126.820.000 T L . l i k kazancn b i r i m a l a n n a yansmas : 126.820.000 TL : 3.520 m* 36.030 TL/m1 o l a c a k t r . Buna k a r l k b i r i m a l a n a tekabl eden yapay tavan m a l i y e t i : 13.030 TL yaplan o l a r a k h e s a p l a n d n a jre 1 m * . l i k a l a n d a faz r e t i m sonucu : 36.030 - 13.030 - 23.000 TL/m* y a k l a k 2.700 KCal/k^.lk n e t stamp kmrnn s a t f i a t 20.000 TL/ton o l a r a k a l n b) 3.5?0 m 1 l i k alandan e l d e e d i l e n n e t stamp kmUrndeki

l a d a n k r l l k sz konusudur. Bu da yapay tavan uygulamasnn t o n b a n a 23.000 TL/ma : 16 ton/m 1 1.437 TL/ton k r l l k getirdiini 5- SONU elik hasrlarla yapay tavan tekil edilmesi ve etkin bir uygulanmas, birden fazla kattan retimin yapld kaln k mr damarlarnda son derece avantajl olmaktadr. Bu avantaj lar, zellikle alt dilimlerde ayak arkasndan rertme usul ile retim sz konusu olduunda retime tavan ta karma snn nlenmesi t bylece, hem tUvenan kmr kalitesinlu artrl mas, hem de rezerv kayplarnn en aza indirilmesi asndan daha da nem kazanmaktadr. ifade etmektedir.

224

Yapay tavan tjy/rulamasxnxn mali klfeti ise getirdii ek kazan yanxnda olduka nemsiz kalmaktadxr. elik hasxrlardan mteekil komple bir yapay tavanxn, alt dilimlerde yer alan ayaklar zerine itelen ykleri de byk lde tasxdxgx ve bylece, bir nevi tahkimat ileri grerek ayak ii tahkimat younluunu azalttxrabilecegi izlenimi ver mitir. Mamafih, yapay tavanxn bu zellii ayrx bir arastxrma konusu olabilecek nitellikte ve nemdedir.

226

KAYMAKLAR DOKUZOGLU, H., 1969 " G.L.. Soma Bljcesi'nde Tel Halat r/tl Suni Taran Tatbikat ", Trkiye Madenoilik Bilim sel ve Teknik Kongresi. EHKAL, S.S., 1986 " Yeralt Yapay Tavanl retim Sistem lerinin Mekanize Ayaklarda Uygulamasnn Etd ", Yksek Lisans Tezi, Dokuz Eyll niversitesi. , 1983? " Special Report; Double Lift Lontrwallin in Thick Japanese Seam ", World Coal, Vol. 9, No.4

226