Chnh sch t gi ca Vit Nam hin nay

L ng Doanh

Chnh sch neo t gi c mc tiu l gip n nh kinh t v m nhng cng lm tng sc p cho nh qun l, dn n c giai on iu hnh b git cc, lm tng lm pht nh xy ra gn y. Qu Tin t Quc T IMF phn loi chnh sch t gi thnh 8 loi, t khng c chnh sch t gi, tc khng dng ng tin bn a (nh El Salvadore) n chnh sch hon ton th ni theo th trng, tc Ngn hng Trung ng can thip c gii hn vo t gi v khng xc nh mc t gi mc tiu cho mt thi hn nht nh. Vit Nam thnh cng trong vic hp nht hai t gi chnh thc v t gi trn th trng t do vi h qu kinh t tng i t au n t nm 1990 v ch yu thc hin c ch neo t gi vi bin c iu chnh (crawling bands) vi mt s bin th khc nhau trong tng thi k. Tuy nhin, trong giai on vi nm tr li y khi iu kin thm ht thng mi ln, cn cn ti khon vng lai thng xuyn thm ht, lm pht gn y thuc loi cao nht khu vc, th nn kinh t tip tc b dollar ha vi t l ng k. Lm pht cao cng lm tng nhu cu tch tr ca ci, h qu l gi vng trong nc thng xuyn cao hn gi vng quc t dn n nhp lu vng ng k. Trong bi cnh nh vy, chnh sch t gi chu nhiu sc p v kh c th lm hi lng tt c mi ngi. So vi cc nc trong khu vc, k c so vi ng Kp ca Lo v ng Baht ca Thi Lan, ng tin Vit Nam mt gi ng k. Trong th trng ni a t gi song hnh gia t gi chnh thc, v t gi th trng t do vn tn ti vi bin rng, hp khc nhau nh hnh minh ha trn y. Qua biu bin ng t gi, chng ta thy t gi c iu hnh git cc trong nm 2011 vi mc ph gi k lc 9,2% vo thng 2.2011, gp phn lm cho lm pht bng pht. Nh c cc bin php hnh chnh mnh tay nh cm mua bn ngoi t t do (c vi v bt ngi v thu gi ngoi t), cm nim yt gi bng USD (pht khch sn Metropole H Ni v c hai hng taxi thnh ph H Ch Minh mi n v 500 triu VN v nim yt gi bng USD), kim sot th trng vng t do, khong cch gia hai t gi c xch li gn nhau. Song gia t gi danh ngha (Nominal Exchange Rate) v t gi thc (REER Real Effective Exchange Rate) vn c khong cch kh rng: Trong khi v danh ngha, ng tin Vit Nam lin tc mt gi th t gi hi oi thc, ng tin Vit Nam li ln gi so vi ng USD do lm pht trong nc tng mnh nhng iu hnh t gi li mun neo t gi trong bin cho trc gp phn n nh kinh t v m. Th d nh trong nm 2011, ch s lm pht trong th trng ni a l 18,58%/nm (cao hn rt nhiu so vi ch tiu tng 7% c Quc hi thng qua) th ng VN ch mt gi 10,2% so vi ng USD, dn n ng VN trn thc t ln gi khong 8% so vi ng USD. Thng c Ngn hng Nh nc Vit Nam cng b mc tiu cho nm

2012 t gi tng di 3% trong khi cc chuyn gia c lng mc lm pht s khong 12%, tc l ng VN s li tip tc ln gi thm 9% na trn thc t. iu ny s khng khuyn khch xut khu nh mc tiu chnh sch kinh t hng ti m khuyn khch nhp khu vn nhp siu mc cao. Trong thng 1 v thng 2 nm 2012, c ngi bo tin mng l t gi n nh, d tr ngoi t tng ln song cha hn l tin mng m cn l iu cn lo lng. Nguyn nhn l do khu vc kinh t trong nc nhp khu ch 7,7 t USD, gim -6,4% so vi cng k nm trc. Nhp khu nguyn liu cho sn xut gim c ngha l sn xut trong nc b nh n, th hin r qua mc tng 3,9% so vi cng k nm trc. Nhn chung, chnh sch neo t gi c mc tiu l gip n nh kinh t v m nhng cng lm tng sc p cho nh qun l, dn n c giai on iu hnh b git cc, lm tng lm pht nh xy ra gn y. Bn cnh khi tnh hnh lm pht trong nn kinh t vn tip tc mc cao th tc ng ca neo t gi n xut-nhp khu cn c lm r thm.