T.C.

MLL ETM BAKANLII

NAAT TEKNOLOJS ALANI

BLGSAYARLA NORMAL KAT PLANI ZM

482BK0048

Ankara, 2012

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme materyalidir. Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir. PARA LE SATILMAZ.

NDEKLER
AIKLAMALAR ....................................................................................................... iii GR ........................................................................................................................... 1 RENME FAALYET-1 ......................................................................................... 2 1. BLOK OLUTURMA VE BLOKU KULLANMA ............................................... 2 1.1. Blok Oluturmak ............................................................................................... 2 1.2. Blok armak .................................................................................................. 7 UYGULAMA FAALYET................................................................................... 15 LME VE DEERLENDRME......................................................................... 17 RENME FAALYET-2 ....................................................................................... 18 2. NORMAL KAT PLAN ZM ............................................................................ 18 2.1. izim Snrlar ................................................................................................. 18 2.2. Katman Ayarlar .............................................................................................. 19 2.3. Aks izimi....................................................................................................... 20 2.4. Kolon izimi ................................................................................................... 20 2.5. Duvar ve Baca izimi ..................................................................................... 23 2.6. Sva izimi ...................................................................................................... 26 2.7. Merdiven Dengelendirme ................................................................................ 27 2.8. Asansr izimi ................................................................................................ 28 2.9. Kap ve Pencere izimi ................................................................................... 29 UYGULAMA FAALYET................................................................................... 32 LME VE DEERLENDRME......................................................................... 34 RENME FAALYET-3 ....................................................................................... 35 3. LLENDRME ................................................................................................ 35 3.1. llendirme Stili ........................................................................................... 35 3.2. llendirme Ayarlar..................................................................................... 36 3.3. llendirme ............................................................................................... 38 3.4. D llendirme ............................................................................................ 39 3.5. Kotlu llendirme ......................................................................................... 42 UYGULAMA FAALYET................................................................................... 43 LME VE DEERLENDRME......................................................................... 45 RENME FAALYET-4 ....................................................................................... 46 4. YAZI STLLER OLUTURMA VE YAZI YAZMA.......................................... 46 4.1. Yaz Stili Oluturma (Style) ............................................................................ 46 4.1.1. 2lik Yaz Stili Oluturma ........................................................................ 47 4.1.2. 3lk Yaz Stili Oluturma ....................................................................... 47 4.1.3. 5lik Yaz Stili Oluturma ........................................................................ 47 4.2. Yaz Stilleri ile Yazlar .................................................................................... 48 UYGULAMA FAALYET................................................................................... 49 LME VE DEERLENDRME......................................................................... 51 RENME FAALYET-5 ....................................................................................... 52 i

5. PLAN TEFR VE TARAMA YAPMA .............................................................. 52 5.1. Tefri Elemanlar izim .................................................................................. 52 5.1.1. Mutfakta Sabit Eya rnekleri ................................................................. 52 5.1.2. Banyo ve WCde Sabit Eya Tefri rnekleri ........................................ 54 5.1.3. Dier Eya Tefrileri ( Salon-Oturma Odas-Yatak Odas) ..................... 56 5.2. Normal Kat Plan Mahal Tefrileri.................................................................. 58 5.3.Taramalar ......................................................................................................... 59 UYGULAMA FAALYET................................................................................... 62 LME VE DEERLENDRME......................................................................... 64 RENME FAALYET-6 ....................................................................................... 65 6. ANTET ZME ..................................................................................................... 65 6.1. Antet ablonu .................................................................................................. 65 6.2. Yazlar ............................................................................................................. 65 UYGULAMA FAALYET................................................................................... 67 LME VE DEERLENDRME......................................................................... 69 MODL DEERLENDRME .................................................................................. 70 CEVAP ANAHTARLARI ......................................................................................... 74 KAYNAKA ............................................................................................................. 76

ii

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI 482BK0048 naat Teknolojisi Alan Dal/Dal Ortak Bilgisayarla Normal Kat Plan izimi Bu modl normal kat plannn bilgisayarla izim programnda krokiyi plana dntrme, plann izimi, llendirme ayarlar ve komutlarnn kullanmnn yaplmas ile plann llendirilmesi, yaz ayarlarnn yaplarak yazlarn yazlmas tefrilerinin ve taramalarnn yaplmas ve normal kat planna ait antet izme ile ilgili bilgi, beceri, tavr ve tutumlarn akland renme materyalidir. 40/24 (+40/24 Uygulama tekrar yapmal.)

MODLN TANIMI

SRE N KOUL YETERLK

MODLN AMACI

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

Bilgisayarla normal kat plan izim yapmak Genel Ama: Normal kat plan izimini artnamelere ve ynetmeliklere uygun olarak izebileceksiniz. Amalar: 1. Kuralna uygun olarak bilgisayarla normal kat plan izimi iin blok oluturabilecek ve bloku kullanabileceksiniz. 2. Ynetmelie uygun olarak bilgisayar ile normal kat plan izebileceksiniz. 3. Kuralna uygun olarak bilgisayarla normal kat plann llendirebileceksiniz. 4. Kuralna uygun olarak bilgisayarla normal kat plan iin yaz stilleri oluturarak kullanabileceksiniz. 5. Kuralna uygun olarak bilgisayarla normal kat plan iin tefri ve taramalar yapabileceksiniz. 6. Bilgisayarla normal kat plan iin antet hazrlayabileceksiniz. Ortam: Uygun laboratuvar ortam Donanm: Meslek ile ilgili uygun kurulularda CAD programlarn altrabilecek kapasitede bilgisayar donanm, paket programlar, programlarla ilgili kitaplar ve dokmanlar, projeksiyon cihaz ve donanm

iii

LME VE DEERLENDRME

Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz. retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.) kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek sizi deerlendirecektir.

iv

GR
Sevgili renci,

GR

naat sektr, eitli meslek alanlarn bir araya getirerek yeni meslek dallarn ortaya karmtr. Yaplarn ina edilebilmesi iin ncelikle projelerin izilmesi gerekir. Bunlar sektrde faaliyet gsteren mhendis, mimar, tekniker ve teknisyenler izmektedir. Projelerin izimleri belirli kurallara gre yaplmaktadr. Proje izimlerinin n basama ve en nemli konusu olan plan izimleri, teknik resim kurallarna uygun olarak izilmelidir. Planlar, yap mahallerini, mahallerde kullanlan eleman ve malzemeleri, mahal boyutlarn ve dzenlerini gstermek amacyla kullanlr. Planlarn, kurallarna uygun taramalarla ifade edilerek izilmesi ile yapnn inas iin en nemli proje izimidir. Yap planlar, blgelerin imar ynetmelikleri ve nem arz eden deprem blgesi kua durumlar dikkate alnarak izilmektedir. Bu modl, bilgisayar destei ile standart ve ynetmeliklere uygun teknik resim kurallar iinde konut yaplarna ait plan izimleri yapabilmeniz iin hazrlanmtr. Bu modl baar ile tamamladnzda ve kendinizi konu hakknda gelitirdiinizde inaat sektrnde plan izimleri konusunda alabilecek yeterlilie sahip olacaksnz ancak bu konu ile ilgili tm bilgileri aratrmalar yaparak almanzda fayda vardr. Modl baar ile tamamlayacanza inanyor ve modln sizlerin becerilerinizin geliiminde olumlu deiiklikler yapmasn arzu ediyor, almalarnzda baarlar diliyorum.

RENME FAALYET-1
AMA

RENME FAALYET-1

Kuralna uygun olarak bilgisayarla normal kat plan izimi iin blok oluturabilecek ve bloku kullanabileceksiniz.

ARATIRMA
Okul ii blmlerden daha nce izilmi mevcut projelerini inceleyiniz. Okul d iletmelerden temin edeceiniz izimleri inceleyiniz. Ktphane kaynaklar ve internetten bulabileceiz projeleri inceleyiniz.

1. BLOK OLUTURMA VE BLOKU KULLANMA

1.1. Blok Oluturmak
Teknik izim yapan herkes zaman iinde ekil ablonlarndan veya Letraset denilen hazr izim kartmalarndan yararlanmtr. Bylelikle izim paftas zerinde ayn nesneyi defalarca ayn emei vererek yeni batan izmekten kurtulmutur. izim srasnda farkl geometrik elemanlardan oluan ve sk kullanlan baz nesneleri bir btn hline getirmek ve izimi herhangi bir baka blmnde veya baka izimlerde bir letraset esi gibi kullanma gereksinimi duyulabilir. Bu nesneler en knden bir kap, bir pencere, bir masa, bir koltuk gibi komple bir mutfak hatta tm bir proje bile olabilir. Sk yenilenen nesnelerin Copy komutu ile izim iinde oradan oraya kopyalamak da geerli bir yntem olarak da kabul edilebilir belki ama bu snrl bir kullanm getirecek ve yeterince esnek olmayacaktr. nk bu sk kullanlan nesneleri yeri geldiinde btn izimlerde de kullanmak istenilebilir. Her seferinde klozet, kvet, masa, sandalye izmekle uralmaz, bilgisayar destekli tasarm dilinde ona bloklamak (block) denir. Block(B)

Srekli lazm olan ekil gruplarn saklayarak bir daha hazrlamak istenmez. te bu izgi gruplarna blok ad verilir. Blok olarak kap, pencere, masa, koltuk, gibi ekilleri rnek verilebilir. Fakat oluturulan blok o dosya iin geerli olur. Blok izim dosyasna baldr.

Resim 1.1: Block dialog kutusunda obje seimi ve isim verme

Bir kutu nesnesi izilip blok olarak balanr. Bunun iin komut satrndan _Block veya _B yazp Entere baslr. Block yapmak istenilen izime isim verilir. Blokun indirme noktas seilir. Blok olmas izimler seilir. Enter ile onaylanr. Blok yaplan nesne yok olacaktr. Onu tekrar bloklanmam hli ile getirmek iin OOPS komutu kullanlr. Undo ile bloklanmam olarak nesneler geri getirilebilir. Blok yapma ilemi geri alnm olur. OOPS ile geri getirilen nesne zerinde deiiklik yapp tekrar blok oluturmak iin kullanlabilir.

Resim 1.2: Block komutunun komut satrnda yazm

ekil 1.1: Block yapma rnei

B ya da Block yazlrsa ya da Draw sarkan mensnden Make>Block seilir. Ekrana Block Definition kutusu kacaktr. Bu yntemle ayn nesne blok hline getirilirse blok ismini yazp daha nce yaplm bloklar grme imkn vardr. Buradaki blok isimlerinden biri kullanlrsa o zaman nceki oluturulmu blok izimi yok olup yeni blok nesnesi zerine gelecektir. Bloun tutulacak noktas Pick points ile seilir ya da x,y,z koordinat deerleri ile girerek ayn ilem yaplabilir. Select Object dmesi ile nesne seilir. Hemen sa alt tarafta blok ekli grlr.

Resim 1.3: Block dialog kutusunda obje seimi

Retain Nesneyi bloklatrdktan sonra bloklanmam gibi durur. Conver to block Nesneyi block hline getirerek ayn koordinatlarnda bulunur. Delete Blok oluturduktan sonra zgn nesneyi siler Create icon from block geometry Bloun diyalog kutusunda grlmesini salar.

 Do not include an icon Blok simgesi oluturmaz.

Resim 1.4: Menden block yapma komutu seimi

Wblock(W)

Oluturulan blok bamsz bir izim dosyas gibi harddiskte ktphane klasrne kaydedilir. Yeni alan izim dosyas iine blok olarak arlabilir. Komut satrna Wblock veya W yazarak ekranmza Write Block diyalog kutusu gelir.

 Block izimdeki blou izim dosyas olarak yazar.

Resim 1.5: Nokta seimi ile blok kaydetme ilemi

Entire Drawing Tm izimi blok gibi kabul eder. Oturumu kapatmadan baka bir adla harddiske yazar. Object izimdeki herhangi bir nesneyi izim dosyas olarak harddiske yazar. Bu seenek kullanld zaman Pick Point ve Select Object ayarlar etkinleir. File name Dosya ismidir. Dosya ismi iin izim dosyasnn ismini kesinlikle yazlmaldr. Aksi takdirde dosya kaybedilir. Location Dosyann saklanaca yer, ktphane demektir.

 nsert Units Milimetre cinsinden deeridir.

1.2. Blok armak

Insert(I)

Oluturulan bloklar veya izim dosyasn tek tek armak iin kullanlr. nsert sarkan mensnden block veya komut satrndan yazarak nsert diyalog kutusuna ulalr.

Resim 1.6: Block arma dialog kutusu

Bu kutudaki blmleri incelenirse nsertion point

arlacak nesnenin hangi indirme noktasna sabitlenebileceini belirtilir. Koordinat girmeden mouse ile istenilen ksma tklamak suretiyle de indirilebilir. Scale Blok nesnemizin boyutlarn farkl llerde deitirerek arabilir. Rotation ndirilen bloun dnme asn klavyeden girerek istenilen ada gelmesini salar.

 Explode arlacak bloklar patlam olarak getirmek istenirse iaretlenebilir. 0 katmannda bloklar oluturmamaldr. stenilmeyen sonular kabilir.

Cut (Kesmek) Seili nesneleri kesip baka panoya yaptrr. Copy (Kopyalamak) Seili nesneleri kesip baka panoya kopyalar.

Resim 1.7: Block ama ilemi

Copy With Base Point (indirme noktasndan tutarak kopyalama) Edit sarkan mensnden ulalr. Komut satrndan ise copybase yazarak ulalabilir. Kopyalanacak nesnelerin indirilecei noktay iaretledikten sonra nesne seilir. Seilen izim nesnelerini iki trl izime indirilebilir. Paste (yaptrmak)

Birincisinde izim panosuna nesneleri kendine zg hlleri ile kopyalanabilir ve indirebilir.

 Paste As Blok (hzl armak) kincisinde ise nesneleri izim panosuna indirirken blok nesnesi gibi bir btnleik tek para hlinde indirilir. Ksa yoldan blok arma ilemi yaplm olur. Edit sarkan mensnde veya komut satrna pasteblock yazarak ulalabilir. Mnsert Bir blok izim dosyasna birok kez indirmek istenirse kullanlmas gereken komuttur. Komut yazlarak onaylanr ve blok ismi girilir. Blokun indirilecei nokta girilir. X eksenin lek kat says girilir 1 ise onaylanr. Dnme asn girilir ya da iaretlenir, 0 ise onaylanr. oklu indirilecek bloklarn satr saysn, rnein 5 gibi girilir.(---) oklu indirilecek bloklarn stun says rnei 3 girilir.( !!! ) Birden fazla satr says girilmi ise o zaman satr aral girilir veya iaretlenir.(---) 60 olsun. Birden fazla stun says girilmi ise o zaman satr aral girilir veya iaretlenir.(!!!) 80 olsun. Minsert ile elde edilmi bloklar bir btn olarak hareket eder. Explode (patlatma) edilemez. Buna gre hareket edilmeli ve allmaldr.

Attrbute

Blok nesnesinin bilgi taycsdr. Burada yaplan kaytlar deitirebilmektir. rnek olarak mimaride srekli kullanlan kotlarn zerine yazlan kaba ve ince kotlar bir kez oluturup daha sonra sadece kotlarn saylar tablo zerine yazlabilir. Bylece yeniden kot oluturup tek tek saylar yazma zorunluluu ortadan kalkar. Burada rnek olarak pencere llendirmesini yaplrsa

ekil 1.3: Pencere llendirme

ncelikle pencere llendirme ekli iin aadakine benzer bir dz izgi bir de bu izginin ucuna yapk ember izilir.

Komut satrna attef ya da ksaca att yazlabilir ya da sarkan mensnden Draw>Block>Define Attributes seilebilir.

Resim 1.8: Menden block ama komutu kullanm

Attribute definition dialog kutusunda u ayarlar yaplr: Tag ksmn pencere geniliinin deerini, Prompt yerine de pencere genilii girilir yazs yazlr. Value ksmnda ise insert ile arlacak bloun kendiliinden alaca deer yazlabilir ya da bo braklr. Pick point dmesine basarak oluturulacak blokun yerletirilecei nokta iaretlenir ya da koordinat deerini girilebilir. OK ile onaylayp bitirilir.

10

Resim 1.9: Block ayarlar dialog kutusu

kinci olarak girilecek pencere ykseklii iin yine att komutunu kullanarak attribute definition diyalog kutusunda Tag yerine 150, Prompt yerine de pencere ykseklii girilir. En alt ksmda bulunan Align below previous attribute definition ksmn iaretlenirse ikinci olarak yazlan 130 says 150 saysnn altna yazacaktr. OK ile onaylanp klr.

11

Resim 1.10: Block pencere lleri yazm

Son olarak da pencere numaras yazlr. Bunun iin Tag ksmna P1. Prompt ksmna Pencere numaras girilir P1 yazsn yazp Pick point dmesine basarak bunun yerleecei nokta iaretlenir. OK ile onaylanp klr.

12

Resim 1.11: Block yazs yazma

Pencere llendirmesini bir btn olarak blok ismi vererek kaydedilir. Bunun iin Wblock kullanlr. Ksaca W yazarak aadaki llendirme eklinin blok hline getirilmesi:

ekil 1.4: Block pencere llendirmesi

Bu block insert ile altrp llendirme eklini izimin zerine yerletirdikten sonra sorulara cevap vererek yeni deerler girilir. Burada explode onay kutusu iaretlenmemelidir. Bylece pencere llendirmesi bir btn olarak yaplm olur. Buradaki sorulara komut satrndan deil, diyalog kutusundan cevap verilir. Bunun iin attdia sistem deikenini yazp 0 olan deeri 1 olarak deitirmek gerekir. Bu dier attribute bloklar, pencere llendirmesinde olduu gibi ayn yollarla yaplabilir. Kotlu llendirme de st kot alt kot deerini girerek yaplabilir. Son olarak attdisp deikenini yazarak ON deeri OFF yaparak bu kotlarn izimde grnmesi salanr.

13

Attribibute dzenleme (Edit Attribute)

Komut satrna attedit ya da ksaca ate yazp attribute bloku seilirse Edit Attribute Diyalog kutusu ekrana gelecektir. Burada yeni deeri yazarak deitirmek mmkndr.

14

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada lleri verilen mekn kaplarn 1/50 lekli mimari plan esaslarna gre plan grnlerini iziniz ve windows belgelerim klasr ierisine oluturacanz ktphane isimli klasre blok oluturarak kaydediniz. Merdiven Kaps : 100/210 Salon Kaps : 90/210 WC Kaps : 80/210 Aada lleri verilen mekn pencerelerini 1/50 lekli mimari plan esaslarna gre plan grnlerini iziniz ve windows belgelerim klasr ierisine oluturacanz ktphane isimli klasre blok oluturarak kaydediniz. Salon penceresi Mutfak Oda penceresi Havalandrma penceresi Banyo penceresi : 150/130 : 130/130 : 50/50 : 60/60

Blok ismi verilirken llere gre isim veriniz. rnein, merdiven kaps iin MPK100 ( M= Merdiven P=Plan K= Kap 100= merdiven kap genilii) ve salon penceresi iin SPPN150 (S=Salon P=Plan PN= Pencere 100= salon pencere genilii) gibi

lem Basamaklar Program altrnz. Blok yaplacak objeyi oluturunuz. izilen objeyi kaydediniz. Blok eleman arp yerletiriniz. Blok elemann zme ilemini yapnz.

neriler nlnz giyiniz. Zaman iyi kullannz. Gvenlik nlemlerini alnz. Dikkatli alnz.

15

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak rendiklerinizi kontrol ediniz. Deerlendirme ltleri Evet Hayr 1. Program altrdnz m? 2. Blok yaplacak objeyi oluturdunuz mu? 3. izilen objeyi kaydettiniz mi? 4. Blok eleman arp yerletirdiniz mi? 5. Blok elemann zme ilemi yaptnz m?

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

16

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

1. Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

Oluturulan bir bloku bamsz bir izim dosyas gibi harddiskte ktphane klasrne veya oluturulan bir klasre kaydetmek iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir? Block A) B) nsert C) Wblock D) Ddinsert Oluturulan bloklar veya izim dosyasn tek tek armak iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir? A) Block nsert B) C) Wblock Ddinsert D) Oluturulan bloklar veya izim dosyasn armak dialog kutusunun almasn salamak iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir? A) Block B) nsert C) Wblock D) Ddinsert Bir bloku izim dosyasna birok kez indirmek istenirse kullanlmas gereken komut aadakilerden hangisidir? A) nsert B) Winsert C) Minsert D) Ddinsert Blok nesnesi boyutlarn farkl llerde deitirerek allan dosyaya ararak kullanlabilmesini salayan block alt komutu aadakilerden hangisidir? A) Explode B) nsertion point C) Scale D) Rotation

2.

3.

4.

5.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

17

RENME FAALYET-2 RENME FAALYET-2

AMA

Ynetmelie uygun olarak bilgisayar ile normal kat plan izebileceksiniz.

ARATIRMA
Okul ii blmlerden daha nce izilmi mevcut normal kat projelerini inceleyiniz. Okul d iletmelerden temin edeceiniz normal kat izimlerini inceleyiniz. Ktphane kaynaklar ve internetten bulabileceiz projeleri inceleyiniz.

2. NORMAL KAT PLAN ZM

2.1. izim Snrlar
izim snrlar binann eni, boyu, d llendirme ve aks izgileri dikkate alnarak belirlenir. Snrlar belirlerken Limits komutuna girilir. Bunun iin komut satrna Limits yazarak Enter tuuna baslr. Komut satrnda sol alt kenin koordinatn girmenizi isteyen Specify lover left corner or <0,0>: yazs belirir.

Resim 2.1: izim snrlar ayarlar

Bu blme istenilen saylar yazlabilir ya da dorudan Enter tuuna baslarak 0,0 deerleri kabul edilir. Komut satrnda bu sefer sa st kesinin koordinat deerlerini girilmesi istenen Specify upper right corner or<420,297> yazs belirir.

Resim 2.2: izim snrlar ayarlar

Bu blme de binann eni, boyu, d llendirme ve aks izgileri dikkate alnarak belirlenen izim snrlar deerleri girilerek Enter tuuna baslr.

18

Komuttan kldktan sonra srasyla Z tuuna, Enter tuuna, A tuuna,Enter tuuna baslarak yeni koordinat deerlerinin bilgisayar tarafndan kabul edilmesi salanr.

Resim 2.3: izim snrlar ayarlar

2.2. Katman Ayarlar

Ekranda izilen izgilerin hangi elemana ait olduklarn, rengini, izgi tipini, alp kapatlmalarn, kilitlenmelerini veya kilidin kaldrlmasn ksacas izimin kontrol altnda tutulmasn salar. rnein, katman ismi duvar, rengi magenta, izgi tipi srekli(continuous), katman ismi aks, rengi krmz (red), izgi tipi noktal kesik izgi (dashdot 2) gibi isimlendirilerek katmanlar oluturulmaldr. Katman ayarlar yaplrken renk srasnn kalem kalnl olarak alnmas tavsiye edilir.

Resim 2.4: Katman ayarlarn oluturmak

19

2.3. Aks izimi

izilecek olan normal kat plannda akslar, aralklarna gre gerekli komutlarla izilir. nce izim snrlar belirlenmi olan sayfada dikey ve yatay izgiler izilir. Daha sonra da aks aralk mesafelerine gre Offset komutuyla yaplarak akslar tamamlanr.

ekil 2.1: Normal kat plan aks izimleri

2.4. Kolon izimi

Kolonlarda Deprem Ynetmeliine gre dar kenar 30 cm perdeler de dar, kenar 25 cm boyutunda uygulanr. Dairesel kolonlarda ise d ap 30 cmden az olmamaldr. Merdiveni evreleyen duvarlar 20 cm olmaldr. Kolon ve perde izimlerimizi akslarn 0 olduu kenarlara konur yani kolonlar hem X hem de Y dorultusunda ayn dzlem zerinde olmaldr.

20

Betonarme kolon kesitleri ounlukla dikdrtgen ya da karedir. Bu tip kolon kesitleri iziminde Rectangle komutu kullanlr. Kolon daire kesitinde ise Circle komutu kullanlr.

ekil 2.2: Dikdrtgen ve daire kolon

Yap sistemlerinde mimari tasarmn olgunlaabilmesi iin tayc aks sistemi ve kolonlarn belirlenmesi gerekir. Kolon ebatlar ve kolon yerleri, tm tayc sistemlerde olduu gibi inaat mhendisi tarafndan yaplan hesaplamalar sonucunda belirlenir ve mimarla birlikte deerlendirilir. Kolonlar sabit bir aks sistemine gre yerletirilir. Tayc sistemin ok karmak olmasn nlemek amacyla olabildiince ayn aksa getirilen duvarlar zerinde kolon yerleri belirlenir. Mhendislik asndan en salkl kolon kiri yerleimi, kareye yakn olan kolonlarn merkezinde birleen kiri sistemidir.

ekil 2.3: Kolonlarn merkezinde birleen kiri sistemi

21

Ancak ou zaman mimarinin getirdii zorluklardan dolay duvarn bir yz tayc sistem izi (aks) olarak kabul edilir. Buna gre duvar, kolon ve kiri ayn aksa getirilmeye allr.

ekil 2.4: Kolon ve kiriin ayn aksa getirilmesi

Kolon yerlerinin tespitinden sonra binann devrilmeye kar diren gsterilmesi iin toplam kolon adedinin yaklak yars X, dier yars ise Y ynnde yerletirilir.

22

ekil 2.5: Normal kat plan kolon yerleim izimleri

2.5. Duvar ve Baca izimi

Karkas yaplarda i duvar (blme duvar) 10 cm ve d duvar 20 cm kalnlnda yaplr. Duvar izimine balamadan nce aks layer(katman)larnn kapanmas izim yaparken ii kolaylatracaktr. Ayn zamanda duvarlar izerken bacalarn da yerleri tayin edilip izilmesi gerekir. izimde bacalar 20x20 cm olarak uygulanacaktr. Bacalar tanzim edilirken kirilerin dar kenarnn deprem ynetmeliine gre 25 cm olarak dnlmesi gerekmektedir. Normal kat plannda en st kat dnlerek baca says ona gre arttrlmaldr. Kaloriferli binalarn konut olarak kullanlan bamsz blmlerinin oturma veya yatma hacimlerinden birinde bir adet ve banyoda bir adet olarak ate bacas tanzim edilmelidir. Otel, i han vb. umumi binalarn her katnda en az bir adet ate bacas tanzim edilmelidir. Doal gaz uygulama blgeleri iin de iskn edilebilir bodrum katlar dhil be katl binalarn mutfaklarnda doal gazla alan cihazlar iin ayr bir baca yaplmaldr. Mutfak kokularnn

23

atlmas iin bir baca yaplmal, bu baca teknie uygun olarak nt baca yaplabilir. skn edilebilir bodrum katlar dhil be katn zerindeki binalarda doal gazla alan cihazlar balamak ve mutfak kokularn atmak iin iki ayr nt baca yaplmas zorunludur. Duvar kalnlklar genellikle da gelen yzeylerde 20 cm, ie gelen yzeylerde 10 cm olarak uygulanr(Bu ilemi yaparken line, offset, trim, fillet komutlarn kullanlr). Duvar izimine balamadan nce aks layerlar kapatlr. Plann herhangi bir kesinden balanarak yatay ve dey yndeki duvarlar, Line komutu kullanarak izilir. Aralarndaki mesafe ve kalnlklarna gre Offset ve Trim komutu kullanlarak mahaller oluturulur. Bu ilem yaplrken kap ve pencere boluklar dolu olarak dnlr. Duvar izimi esnasnda bacalarn da yerleri tayin edilip izilmesi gerekir. Balkon ve korkuluk izimleri de duvar izildikten sonra yaplr. Duvar izimleri bittikten sonra mahallerin uygun yerlerine pencere, kap ve geit yerleri iaretlenir ve Trim komutu kullanlarak gerekli boluklar oluturulur. Genellikle kap dileri 10 cm kadar braklr. Tasarm yaplrken aksi dnlmemise pencereler bulunduklar meknn ortasna gelecek ekil yerletirilir.

24

ekil 2.6: Normal kat plan duvar izim - kap-pencere boluk oluturma ve balkon izimleri

Binalarn taban alanlar dnda bahe snrlarn amamak ve yrrlkteki Afet Ynetmelii dorultusunda statik projede gerekli artlar salamak suretiyle belirli artlar dhilinde bina cepheleri boyunca ak ve kapal kma yaplabilir. kma yapma artlar: Bina ykseklii 12,50 m, 4 kat irtifaya kadar 12,50 m dhil olan yaplarda kma genilii maksimum 1,50 m yaplabilir. 12,50 m, 4 kat irtifadan sonra her bir kat artnda kma genilii 0,10 m azaltlarak yaplr.

25

2.6. Sva izimi

Binalarn tayc sistemlerini oluturan kaba elemanlarnn d etkenlerden korunmas veya grnlerinin gzelletirilmesi iin eitli malzemelerle kaplanr. Kgir, betonarme ile yaplan duvarlar, kolonlar, kiriler ve tavan yzeylerinin kaplanmas iin genellikle sva yaplr. Sva kalnl i duvarda 1,5-2 cm, d sva d duvarda ise 2,5-3 cm olarak alnacaktr. Binalarda ta-granit ve cam giydirme cephe gibi cephe kaplamalar da zellikle gkdelen tipi binalarda sk sk kullanlmaktadr. Duvarlardan faydalanlarak offset, trim, filet ve extend komutlarnn yardmyla svalar izilir

ekil 2.7: Normal kat plan sva izimleri

26

ekil 2.8: Normal kat plannda sva izim detaylar

2.7. Merdiven Dengelendirme

mar Ynetmeliine gre asansr olmayan binalarda basamak rht ykseklii 16 cmden, asansrl binalarda 18 cmden fazla olamaz. Basamak genilii 28 cmden az olamaz. Basamak genilii 2a+b= 60 ~ 64 cm formlne gre hesaplanr. Formldeki a= rht ykseklii, b= basamak geniliidir. Yukardaki formller dikkate alnarak line ve offset komutlar ile merdivenler ve korkuluklar izilir. Merdivenler ile ilgili ayrntl bilgiler iin Bilgisayarla Merdiven izimleri modlne baklabilir.

27

ekil 2.9: Normal kat plan i merdiven dengelendirmesi

2.8. Asansr izimi

Zemin kotundan itibaren kat adedi drtten fazla olan yaplar ile bodrumda iskn edilen katlarla birlikte be ve daha fazla katl yaplarda bodrumdan balayan ve giri dhil tm katlara hizmet veren asansr yaplmas zorunludur. Yap sahibince istenirse daha az katl yaplarda da asansr yaplr. Asansr kabininin dar kenar 120 cm ve alan 1,80 mden, kap genilii ise 90 cmden az olamaz. Asansr n sahanlk genilii, asansr kaps srgl ise en az 120 cm, asansr kaps da alan kap ise en az 150 cm olmaldr. Binalarda usulne gre asansr yaplm olmas, bu Ynetmelikte belirtilen ekil ve llerde merdiven yaplmas artn kaldrmaz. Asansrn yaplmas ve iletilmesi ile ilgili hususlarda yukardaki hkmler de dikkate alnarak 20/12/1995 tarihli ve 22499 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan Asansr Ynetmelii ve Trk Standartlar Enstits standartlar hkmlerine uyulur.

28

ekil 2.10: Normal kat plan asansr izimi

2.9. Kap ve Pencere izimi

Btn yaplarda i kap ykseklikleri 210 cmden, kap genilikleri, daire giri kaplarnda 100 cmden dier mahallerin kaplarnda 90 cmden az olamaz. Dner kaplar, belirtilen llerde yaplacak normal kaplarn yannda ilave olarak bulunabilir. D kaplarda eik yaplamaz. Eik yaplmas zorunlu hllerde zrllerin hareketini, yangn klarn ve benzeri eylemleri engellemeyecek nlemler alnr. Kap boluklar braklrken duvar kesinden 10 cmlik di braklarak mahallin kap geniliine gre kap boluu braklr. Pencere boluklar braklrken ise mahal d duvarna ortalanarak braklmaldr.

29

ekil 2.11: Normal kat plan kap ve pencere izimleri

30

ekil 2.12: Normal kat plan kap detay izimleri

ekil 2.13: Normal kat plan pencere detay izimler

31

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada lleri verilen ebeveyn yatak odas ve balkonunu 1/50 lekli mimari plan esaslarna gre iziniz. Kolonlar 30/60 cmdir. P 4 penceresi bulunduu duvarn ortasndadr. Mekn bilgilerini ve kaplamalarn kendiniz belirleyiniz.

P4:150/130

lem Basamaklar Program altrnz. Uygulamaya balamadan nce izimler iin gerekli olan izim snrlarn ayarlaynz. izimde kullanlacak katmanlar oluturup renk srasna gre kalem kalnlklarn belirleyiniz. Akslar iziniz. Kolonlar iziniz. Duvarlar iziniz. Svalar iziniz. Kaplar belirtilen llerde ve esaslarda iziniz. Pencereleri belirtilen llerde ve esaslarda iziniz. izimleri kaydediniz.

neriler

nlnz giyiniz. Zaman iyi kullannz. Katman ayarlar yaparken renk ve izgi tiplerini deiik semeniz faydal olacaktr. Aks, kolon ve duvar izimlerinde oluturduunuz katmanlar kullanmay unutmaynz. llere dikkat etmeyi ihmal etmeyiniz. izimi kaydetmeyi unutmaynz. Dikkatli alnz.

32

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri Evet 1. Program altrdnz m? 2. Uygulamaya balamadan nce izimler iin gerekli olan izim snrlarn ayarladnz m? 3. izimde kullanlacak katmanlar oluturup renk srasna gre kalem kalnlklarn belirlediniz mi? 4. Akslar izdiniz mi? 5. Kolonlar izdiniz mi? 6. Duvarlar izdiniz mi? 7. Svalar izidiniz mi? 8. Kaplar belirtilen llerde ve esaslarda izdiniz mi? 9. Pencereleri belirtilen llerde ve esaslarda izdiniz mi? 10. izimleri kaydettiniz mi? Hayr

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

33

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

1. Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

mar Ynetmeliine gre konut tipi binalarda daire giri kap genilik ls genellikle aadakilerden hangisi alnr? A) 130 cm B) 100 cm C) 80 cm D) 70 cm Konutlarda kmalar bina ykseklii 12,50 m, 4 kat irtifadan sonra her bir kat artnda kma genilii mar Ynetmeliine gre ka cm azaltlarak dier katlarda yaplmasna izin verilmektedir? A) Her katta beer cm azaltlr. B) Her katta onar cm azaltlr. Her katta on beer cm azaltlr. C) Her katta ikier cm azaltlr. D) Su basman kotu 100 cm olan bir yerleim yerinde 10 katl bir binann 1 kat zemin 2 kat bodrum ve 7 kat normal kattr. Bodrum kat ykseklii 265 ve zemin normal kat ykseklikleri 288 cm olan binanin 2. bodrum kat deme kotu ve 6. normal kat deme kotu aadaki seeneklerin hangisinde doru verilmitir? 2.bodrum kat demesi kotu: -430 cm ve 6.normal kat demesi kotu:1828 cm A) B) 2.bodrum kat demesi kotu: -530 cm ve 6.normal kat demesi kotu:1748 cm C) 2.bodrum kat demesi kotu: -530 cm ve 6.normal kat demesi kotu:1828 cm D) 2.bodrum kat demesi kotu: -430 cm ve 6.normal kat demesi kotu:1748 cm Binalarda istendii takdirde asansr kat saysna baklmadan yaplabilir. mar Ynetmeliine gre binalarda en az ka kattan sonra asansr yaplmas zorunludur? A) Zemin kotundan sonra 6 kattan fazla binalarda B) Zemin kotundan sonra 5 kattan fazla binalarda C) Zemin kotundan sonra 4 kattan fazla binalarda D) Zemin kotundan sonra 3 kattan fazla binalarda

2.

3.

4.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

34

RENME FAALYET-3 RENME FAALYET-3

AMA
Kuralna uygun olarak bilgisayarla normal kat plann llendirebileceksiniz.

ARATIRMA

ARATIRMA

Okul ii blmlerden daha nce izilmi mevcut normal kat projelerini inceleyiniz. Okul d iletmelerden temin edeceiniz normal kat izimlerini inceleyiniz. Ktphane kaynaklar ve internetten bulabileceiz projeleri inceleyiniz.

3. LLENDRME
3.1. llendirme Stili

Resim 3.1: llendirme ayarlar

35

Yeni llendirme biimine verilecek ad buraya yazlr. Normal kat plan iin iki isim ama yeterli olacaktr. Newe tklayarak nce i llendirme daha sonrada d llendirme ayarlar yaplr.

3.2. llendirme Ayarlar

Resim 3.2: Yeni stil oluturma

Resim 3.3: Yeni stil oluturma

36

Resim 3.4: 1/50 leine gre ayar yaplm Line and arrows dialog kutusu

Resim 3.5: Text ayar yaplm dialog kutusu

37

3.3. llendirme
Planda hacimler llendirilirken biri duvardaki boluklar, dieri toplam ly gsteren iki l izgisi konur. Bu l izgilerinin zerinde kap, pencere boluklar, dolap girinti ve kntlar ve baca kntlar iaretlenir. llendirme uygulama srasnda herhangi bir yoruma ya da l eksikliinden kaynaklanacak durumlara mahal vermeden eksiksiz olarak yaplmaldr. Planlarn i llendirmeleri yaplrken dikkat edilmesi gereken en nemli durum plann neresinden baklrsa baklsn btn llerin birbirleriyle uyumlu ve eit olmasdr. Aksi takdirde uygulamalarda byk sorunlarn yaanmasna neden olacaktr. Bir nceki faaliyette yaplan llendirme ayarlar dorultusunda normal kat plannn i mahallerinin llendirmesini yaplr. Planda kap ve pencereler, boluk ekseninin altna ve stne iki rakam yazlarak llendirilir. st l, genilii, alttaki rakamda ykseklii gsterir.

ekil 3.1: Normal kat plan i llendirme

llendirme Dimension men ubuu, ara ubuu ya da komut satrna dim yazarak izgisel i llendirme yaplabilen komutlar kullanarak yaplr.

38

Projenin herhangi bir kesinden linear llendirme komutu ile izgisel llendirme yaparak i llendirmeye balanlr. D duvar izgisel llendirme yapldktan sonra continue llendirme komutu ile ayn hatta llendirmeye devam edilir. Kar cepheden kasya kadar bu ekilde llendirmeye devam edilir. Tm mahallerin hem yatay hem dikey ikier defa bu ekilde llendirmesi yaplmaldr.

3.4. D llendirme
Yapnn hibir akl (kap, pencere vb.) bulunmayan taraflarna yalnz bir toplam l izgisi verilir. Cephede aklk varsa normal olarak iki l izgisi verilir. Bunlardan ekle en yakn olan zerinde kap, pencere ve benzeri elemanlarn genilikleri, girinti kntlar (keler) varsa ikinci l izgisinde verilir.

460

490

150

170

P2 150 130

170

80

65

K3:80/210
200

1175

495

465

15 0

50 50

P2 150 130

220

220

ekil 3.2: Normal kat plan sol yan cephe d llendirmesi

220

14 0

39

150

135

200

130

340

60

190

220 2060

190

60

340

130

200

730 295 150

P2
150 130

600 285 10 70 130 90 90 130 70 10 285

730 150
P2
150 130

295

K3:70/210

ekil 3.3: Normal kat plan arka cephe d llendirmesi

200

130 730 295 150

P2

340 1030

K3:70/210

P3
130 130

P3
130 130

60 285 285 10 70 130 90

150 130

20 10

K3:70/210

P3

130 130

20

ekil 3.4: Normal kat plan arka cephe tek daireye ait d llendirmesi

40

ekil 3.5: Normal kat plan d llendirme

41

3.5. Kotlu llendirme

ve d llendirme izimi bittikten sonra kotlu llendirme ilemine geilir. Planlarda kotlu llendirme farkl ykseklikteki btn ksmlara verilir. Kotlu llendirme verilirken zemin kotu 0,00 kabul edilir. Zemin alt kotlar (-) eksi, zemin st kotlar (+) deerli ve birbirine eklenerek verilir. Planda kotlu llendirme yaplrken kat seviyesine, merdiven sahanlk ve tretuvara dikkat edilir. Su basman kotu (Bina giri kotu) blgesel olarak her blgenin imar ynetmeliklerinde belirtilmitir. Su basman kotu (bina giri kotu) deimekle birlikte genel olarak +90 cm olarak alnr. Bu kot blgenin ya durumlarna gre ilgili belediyelerin imar ynetmeliklerinde belirtilmektedir. Genel olarak; Yapnn esas girii nndeki tretuvar kotu, 0.00 veya +10 olarak kabul edilir. Plan, kesit ve grnler bu kota gre kotlandrlr. Planda kot iareti aada gsterildii gibi uygulanr. Daire iinde kot fark varsa verilir. Ayrca i merdivende sahanlk olduunda sahanlk kotu da vermek zorunludur. Eer izilen normal kat plannn hangi kat yani kanc normal kat plan olduu belirtilmemi ise merdivende bina ka normal kattan oluuyorsa btn normal katlarn kotlar yazlarak gsterilmelidir.

ekil 3.6: Normal kat plan kotlu llendirme

42

UYGULAMA FAALYET
Aada lleri verilen ebeveyn yatak odas ve balkonunu 1/50 lekli mimari plan esaslarna gre iziniz. ve d llendirmesini yapnz. Kolonlar 30/60 cmdir. P 4 penceresi bulunduu duvarn ortasndadr. Kap dileri 10 cmdir.

UYGULAMA FAALYET

P4:150/130

Program altrnz. llendirme stil ismi oluturunuz. l ve snr izgisi ayarlarn yapnz. Uzatma izgisi ayarlarn yapnz. l yaz ve rakam ayarlarn yapnz. Ksm ayarlarn (Primary units) yapnz. Oluturulan llendirme stili zerinde gerekli deiiklikleri yapnz. Normal kat plannn i llendirmesini yapnz. Normal kat plannn d llendirmesini yapnz. Normal kat plannn kotlu llendirmesini yapnz. izimleri kaydediniz.

lem Basamaklar

nlnz giyiniz. Zaman iyi kullannz. llendirme ayarlar yaparken rakam byklklerini uygun semelisiniz. llendirmede eksik l brakmaynz. D llendirmede eksik l brakmaynz. Merdiven sahanlklarna kotlu llendirmeyi yazacanz unutmaynz. izimi kaydetmeyi unutmaynz. Dikkatli alnz.

neriler

43

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri llendirme stil ismi oluturdunuz mu? l ve snr izgisi ayarlar yaptnz m? Uzatma izgisi ayarlarn yaptnz m? l yaz ve rakam ayarlarn yaptnz m? Ksm ayarlarn (Primary units) yaptnz m? Oluturulan llendirme stili zerinde deiiklik yaptnz m? Normal kat plannn i llendirmesini yaptnz m? Normal kat plannn d llendirmesini yaptnz m? Normal kat plannn kotlu llendirmesini yaptnz m? Evet Hayr

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

44

LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz 1. 2. 3. ( ) Binalarn zemin alt kotlar (-) eksi, zemin st kotlar (+) deerli ve birbirine eklenerek verilir. ( ) merdivenlerde sahanlk olduunda sahanlk kotu da vermek zorunludur. ( ) Planda kap ve pencereler, boluk ekseninin altna ve stne iki rakam yazlarak llendirilir. st l, genilii, alttaki rakamda ykseklii gsterir. ( ) Su basman kotu (bina giri kotu) blgesel olarak her blgenin imar ynetmeliklerinde belirtilmitir ve su basman kotu (bina giri kotu) genel olarak +130 cm olarak alnr. ( ) Konutlarda dikkat edilmesi gereken en nemli unsurlardan biride tasarmdr. Konut tasarm yaplrken fonksiyonellik-estetiklik ve ekonomik olmas gibi unsurlar dikkate alnmaldr.

LME VE DEERLENDRME

4.

5.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

45

RENME FAALYET-4
AMA

RENME FAALYET-4

Kuralna uygun olarak bilgisayarla normal kat plan iin yaz stilleri oluturarak kullanabileceksiniz.

ARATIRMA

ARATIRMA

Okul ii blmlerden daha nce izilmi mevcut normal kat projelerini inceleyiniz. Okul d iletmelerden temin edeceiniz normal kat izimlerini inceleyiniz. Ktphane kaynaklar ve internetten bulabileceiz projeleri inceleyiniz.

4.1. Yaz Stili Oluturma (Style)

4. YAZI STLLER OLUTURMA VE YAZI YAZMA

Metin biimi denilince, bir yaz tipi (font) ve dier yaz ile ilgili zellikler akla gelir. Format sarkan mensnden Text Stylei seerek veya komut satrndan style ya da ksaca st yazlarak Text Style diyalog kutusuna ulalr.

Resim 4.1: Yaz stilleri oluturma dialog kutusu

46

4.1.1. 2lik Yaz Stili Oluturma

Yaz stili (text style) diyalog kutusundan stil ismi ksmna 2lik yaz yazarak isim belirlenir. Yaz tipine (font name) karar verdikten sonra yaz ykseklii (height) ksmna izim leinize gre ykseklik verilir. rnein, 1/50 leinde kt almak istenirse ekranda olmas gereken yaz ykseklii deeri 10 birim olmal ki kt alndnda 2lik yaz (2 mm) grnebilsin. Bu ilemler bittikten sonra aktifletirme (Apply) tuuna tklanarak diyalog kutusu kapatlr. Artk 2lik yaz yazmaya balanabilir.

Resim 4.2: 2lik yaz stili oluturma

4.1.2. 3lk Yaz Stili Oluturma

2lik yaz stili oluturulurken yaplan ilemler aynen tekrar edilerek 3lk yaz stili oluturulur. Yaz ykseklii verilirken 2lik yaz stilindeki mantk aynen kullanlarak ekranda yaz ykseklii 15 birim olarak girilir.

Resim 4.3: 3lk yaz stili oluturma

4.1.3. 5lik Yaz Stili Oluturma

2lik ve 3lk yaz stili oluturulurken yaplan ilemler aynen tekrar edilerek 5lik yaz stili oluturulur. Yaz ykseklii verilirken 2lik ve 3lk yaz stilindeki mantk aynen kullanlarak ekranda yaz ykseklii 25 birim olarak girilir.

47

Resim 4.4: 5lik yaz stili oluturma

Yaz stilleri oluturulurken ayrca yazlara eitli efektler de verilebilir. Yazy ba aa, doru veya ters yazmak iin (upside down) komutu, Harflerin genilik kat saylar iin (width faktr) komutu, yazya istenilen ada yazmak iin ise (oblique angle) komutu kullanlabilir.

4.2. Yaz Stilleri ile Yazlar

Oluturulan yaz stillerini kullanrken ncelikle yaz stili (text style) diyalog kutusundan hangi yaz stilini kullanlacaksa o yaz stili seilir. Daha sonra yaz yazma komutlarndan (text, dtext) biriyle yaz yazmaya balanlr. Komut satrna dtext yazp entere basldnda yaz stiliyle ilgili deerler grnr. Alt satrda da yaznn balang noktas istenir. Fare (Mouse) yardmyla yer belirledikten sonra yaznn as sorulur. Yazlacak yaznn ekline gre 0-360 aras deer vererek yazmza balanabilir. Yaz bittikten sonra iki kez enter tuuna basarak yazm ilemi bitirilir.

ekil 4.1: Normal kat plan salon mahal bilgisi

48

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada lleri verilen ebeveyn yatak odas ve balkonunu 1/50 lekli mimari plan esaslarna gre iziniz. Mahal bilgi yazlarn yaz stilleri oluturarak yaznz. Mahal ad, alan, deme kaplamas, duvar kaplamas Kolonlar 30/60 cmdir. P 4 penceresi bulunduu duvarn ortasndadr. Kap dileri 10 cmdir.

lem Basamaklar Program altrnz. 2lik yaz stili oluturunuz(Style2). 3lk yaz stili oluturunuz(Style3). 5lik yaz stili oluturunuz(Style5). Oluturulan stilleri kullanarak yazlar yaznz. Oluturulan yazlar gerekli durumlarda kopyalaynz. Yaz zerinde gerekli deiiklikleri yapnz. izimleri kaydediniz.

neriler nlnz giyiniz. Zaman iyi kullannz. Oluturduunuz stilleri doru yerde kullanmalsnz. Benzer yazlar iin kopyalama yapmanz zamandan tasarruf salayacaktr. Kopyaladnz yazlar zerinde gerekli deiiklikleri yapmay unutmaynz. izimi kaydetmeyi unutmaynz. Dikkatli alnz.

49

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 2lik yaz stili oluturdunuz mu? (Style2) 3lk yaz stili oluturdunuz mu? (Style3) 5lik yaz stili oluturdunuz mu?(Style5) Oluturulan stilleri kullanarak yaz yazdnz m? Oluturulan yazlar kopyaladnz m? Yaz zerinde deiiklik yaptnz m? Hayr

Evet

1. 2. 3. 4. 5. 6.

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

50

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz. ( ) Style llendirme stilleri oluturmak iin kullanlr. ( ) Multiline text editre %%c yazdmzda + simgesi yazlmasn salar. ( ) Font Style liste kutusu aldnda yaz tiplerinin durumuna gre regular(normal), kaln, kaln italik, italik farkl seeneklerinden biri seilerek yaz font stili belirlenir. ( ) Ddedit komutunun ksaltlm hli eddir. Ddedit yerine ed girildiinde komut satrna yazlar zerinde dzeltme yaplmasn salar. Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz. 5. izim programnda meknn evresini bulmak iin hangi komut kullanlr? A) Dist B) d C) Area 6. D) Status izim programnda izilen 1/50 lekli bir plann mahal bilgileri yazlacaktr. Mahal ismi yazmak iin yaz stilleri oluturulurken mahal ismini yazmak iin yaz ykseklii ka mm alnr? A) 10 C) 15 B) 20 D) 25

1. 2. 3.

4.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

51

RENME FAALYET-5 RENME FAALYET-5

AMA
Kuralna uygun olarak bilgisayarla normal kat plan iin tefri ve taramalar yapabileceksiniz.

ARATIRMA
Okul ii blmlerden daha nce izilmi mevcut zemin kat projelerini inceleyiniz. Okul d iletmelerden temin edeceiniz zemin kat izimlerini inceleyiniz. Ktphane kaynaklar ve internetten bulabileceiz projeleri inceleyiniz.

5. PLAN TEFR VE TARAMA YAPMA

5.1. Tefri Elemanlar izim
Tefri elemanlar renilen komutlarla izilir. Aada tefri elemanlar rnekleri verilmitir.

5.1.1. Mutfakta Sabit Eya rnekleri

ekil 5.1:Tek szdrmeli eviye

ekil 5.2: ift szdrmeli eviye

ekil 5.3: ift szdrmeli ke eviye

52

ekil 5.4: Farkl boyutlarda mutfak dolaplar

ekil 5.5: Buzdolab

ekil 5.6: Bulak makinesi

ekil 5.7: Ocak

ekil 5.8: Mutfak sabit eya tefrii rnei

53

5.1.2. Banyo ve WCde Sabit Eya Tefri rnekleri

ekil 5.9: Farkl boyut ve tiplerde lavabolar

ekil 5.10: Farkl tiplerdeki alaturka helalar (60x60-60x65-65x65)

ekil 5.11: Pisuvar (20x25)

ekil 5.12: Farkl tiplerdeki alafranga helalar (38x50)

ekil 5.13: Bide (38x67)

ekil 5.14: Farkl tip ve boyutlardaki kvetler

ekil 5.15: Farkl tip ve boyutlardaki kvetler

54

ekil 5.16: Sabit eya tefrii rnei

55

5.1.3. Dier Eya Tefrileri ( Salon-Oturma Odas-Yatak Odas)

ekil 5.17: 4 kiilik yemek masalar

ekil 5.18: 6 kiilik yemek masalar

ekil 5.19: Tek kiilik koltuk

ekil 5.20: 3 kiilik koltuk

56

ekil 5.21: 6 kiilik koltuk

ekil 5.22: Geni alanlar iin byk boyutta lks oturma gruplar

ekil 5.23: Farkl boyutlarda ift kiilik yataklar

ekil 5.24: Farkl boyutlarda tek kiilik yataklar

ekil 5.25: Farkl boyutlarda dolaplar

57

K5:90/210

Alan:33,5m Deme:A.Parke Duvar:Saten

K3:70/210

SALON

ekil 5.26: Salon eya tefrii rnei

5.2. Normal Kat Plan Mahal Tefrileri

ekil 5.27: Normal kat plan yatak odas tefrii

58

ekil 5.28: Normal kat plan banyo tefrii

ekil 5.29: Normal kat plan WC tefrii

ekil 5.30: Normal kat plan salon tefrii

ekil 5.31: Normal kat plan mutfak tefrii

ekil 5.32: Normal kat plan ocuk odas tefrii

5.3.Taramalar
Projelerde, bina elemanlarnn hangi gerelerden yapldn gstermek iin eitli taramalar yaplr. izilen yap elemanlarn oluturan gerelerin isimlerini yazyla anlatmak

59

gerekirse projeler okunmas zor, karmak bir hl alr. Usulne uygun yaplm bir tarama projenin okunuunu kolaylatrd gibi estetik bir grnte kazandrr. Planda tarama yaplrken; merdiven, mutfak, WC, banyo, balkon, teras gibi mahallerde mozaik, seramik, mermer; salon ve odalarda ahap kaplama, ahap parke, marley ve linolyum gibi deme malzeme kaplamalar kullanlr.

ekil 5.33: Banyo taramas rnei

ekil 5.34: Mutfak taramas rnei

ekil 5.35: Normal kat plan WC taramas

ekil 5.36: Normal kat plan banyo taramas

60

ekil 5.37: Normal kat plan yatak odas taramas

ekil 5.38: Normal kat plan ocuk odas taramas

ekil 5.39: Normal kat plan mutfak taramas

ekil 5.40: Normal kat plan salon taramas

61

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada verilen yatak odas ve balkonun izimini verilen llere gre yapnz. Yatak odasna tefri elemanlarn iziniz. Balkon ve yatak odas zeminini uygun tarama seenekleri ile taramasn yapnz.

neriler nlnz giyiniz. Zaman iyi kullannz. Program altrnz. Sabit eya tefriini eksiksiz olarak Tefri elemanlarn iziniz. yapmalsnz. Sabit eya tefriini yapnz. Eya llerine dikkat etmeyi ihmal Dier eya tefrilerini yapnz. etmeyiniz. Tarama komutlarn kullanarak gerekli Tarama aralklarn gerektii kadar ve taramalar yapnz. lee uygun olarak yapmalsnz. izimleri kaydediniz. izimi kaydetmeyi unutmaynz. Dikkatli alnz.

lem Basamaklar

62

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri Tefri elemanlarn izdiniz mi? Sabit eya tefrii yaptnz m? Dier eya tefrilerini yaptnz m? Tarama komutlarn kullandnz m? Tarama yaptnz m? Evet Hayr

1. 2. 3. 4. 5.

DEERLENDRME
Cevaplar Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

63

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz. ( ) Pedit blok durumda bulunan objelerin paralanmasn yani birden ok bir obje gibi alglanmasn salamak iin kullanlan komuttur. ( ) Explode btnlemi hldeki izim nesnelerini birletirilmesini salar. ( ) Scale kltme-bytme komutudur. ( ) Properties objelerin yanstlmas iin kullanlan komutudur. ( ) Sabit eya tefrii genellikle gnlk hayatta kullandmz mobilya, beyaz eya vb. eyalar iin yaplr.

1.

2. 3. 4. 5.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

64

RENME FAALYET-6 RENME FAALYET-6

AMA

Bilgisayarla normal kat plan iin antet hazrlayabileceksiniz.

ARATIRMA
evrenizdeki firmalarn mimari izimle uraan birimlerini ziyaret ederek kullandklar antet rneklerini grebilirsiniz. nternet ortamnda da aratrma yaparak mhendislik ve mimarlk iletmelerinin yaynladklar ulaabilirsiniz. proje rneklerinden antet ablon ve bilgi rneklerine

6. ANTET ZME
6.1. Antet ablonu
Antet ablonu dzenlenirken proje ile ilgili bilgiler dikkate alnarak yaplmaktadr. Ancak iin nitelii ve nemi gerei baz baka bilgilerde eklenebilir.

6.2. Yazlar
Antet ablonunu dzenledikten sonra gerekli bilgiler yazlarak izim bitirilmi olacaktr. izim kaydedilmelidir.

ekil 6.1: Antet ablon ve bilgilerine bir rnek

65

M MARLIK & NAAT

T.U.S

NC

KIRMIZI MEKLER CADDES NO: 65/26 ESK EHR TEL/FAX : 0 222 262 26 26 (GSM) : 0 502 523 26 26
BU PROJEDEK TAIYICI SSTEM, MMAR TASARIMLA BR BTNDR.5846 SAYILI FKR VE SANAT ESERLER YASASI GERENCE PROJE MELLF MMARIN HABER VE ONAYI OLMADAN PROJE VE PROJEDEK TAIYICI SSTEMDE DEKLK YAPILAMAZ.

MMAR HARUN DDNR

DER PROJE HZMETLER MELLFLER

STATK TESSAT ELEKTRK SRVEYAN

BELEDYE ONAYLARI

YAPI DENETM

TFAYE ONAYI

A PLAN, PROJE, RESM VE HESAPLARI YAPANLARIN YUNUSEMRE 1 VERG DARES 2 3 4 5 6 7 SCL NO SOYADI(NVANI) ADI BABA ADI DOUM TARH DOUM YER MESLE BALI OLDUU ODA T.M.M.O.B. MMARLAR ODASI L LE

B PLAN, PROJE, RESM VE HESAPLARI YAPTIRANLARIN 11 VERG DARES 12 SCL NO 13 14 A D R E S SOYADI (NVANI) ADI 15 MAHALLE VE SEMT

16 CADDE VE SOKAK KAPI NUMARASI 17 18 DARE NUMARASI 19 L 20 LE ESKEHR MERKEZ

9 10 ODA SCL NO Plan, proje, resim ve hesaplar yapann Ad, Soyad: BNYAMN FDAN mzas:

C YAPILAN N 21 ED ODA PROJE KAYIT NO 22 5311 23 ADA NO

MMAR PROJE 23 PARSEL NO 9

SAHB YAPININ MTEAHHD KULLANIM AMACI L ARSANIN ESKEHR ODUNPAZARI MMAR HZMET SINIFI STATK HZMET SINIFI 19 M - 3 A 5311 9 HAREKETL EN BYK EN FAZLA YK AIKLIK YKSEKLK kg/m2 LES KONUT MAHALLES SOKAI PAFTA ADA PARSEL ALAN MAR DURUMU

ODALAR ARASI ORTAK ESASLARA GRE

MALYET GRUBU

KAT ADED B+2

ALAN M2 264.00 m2

NAAT SRES

TAIYICI SSTEM B.A.K.

ekil 6.2: Ayrntl antet ablon ve bilgilerine bir rnek

66

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

izmi olduunuz projeye kendi soyadnz kullanarak bir antet amblemi ve antet tasarm yapnz. Tasarmlar zgn ve kullanlabilir olmaldr. lem Basamaklar Program altrnz. Antet ablonunu iziniz. Proje yetkili firma bilgilerini yaznz. Proje arsa ve bina bilgilerini yaznz. Projeyi hazrlayan, izen ve uygulayan bilgilerini yaznz. Yap denetim firma bilgilerini yaznz. Proje bedeli bilgilerini yaznz. izimleri kaydediniz. neriler nlnz giyiniz. Zaman iyi kullannz. Hazrladnz antet bilgilerini eksiksiz olarak doldurunuz. izimi kaydetmeyi unutmaynz. Dikkatli alnz.

67

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri Antet ablonunu izdiniz mi? Proje yetkili firma bilgilerini yazdnz m? Proje arsa ve bina bilgilerini yazdnz m? Projeyi hazrlayan, izen ve uygulayan bilgilerini yazdnz m? Yap denetim firma bilgileri yazdnz m? Proje bedeli bilgilerini yazdnz m? Evet Hayr

1. 2. 3. 4. 5. 6.

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

68

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

1. 2. 3. ( ) Proje antet bilgisi olarak uygulama yeri ve iin ismi belirtilmelidir. ( ) Antette projeyi tasarlayann ismi yazlmaz. ( ) Antet tasarm istenilen ekilde yaplabilir ancak belirtilmesi gereken zorunlu bilgiler eksik olmamaldr.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.

69

MODL DEERLENDRME
Aada verilen ift daireli simetrik 1. normal kat plan krokisinde belirtilen llere gre 1/50 lekli olarak ynetmelik ve standartlara gre normal kat plann iziniz(Normal katlarn hepsi ayndr.). Verilenler: ller iten ie temiz llerdir. D duvarlar ve merdiveni evreleyen duvarlar 20 cm, dierleri 10 cm kalnlndadr. Pencereler bulunduu duvarn ortasndadr. Pencere genilikleri P 1 - 160/140, P 2 - 120/130, P 3 -150/140 , P 4 -50/50 Kaplar K 1 130/210, K 2 90/210, K 3 80/210, K 4 80/210 Tm kolonlar 30/60 cm Perde Duvar kalnl 25 cm, deme kalnl 12 cm - iaretli yerler kolon - perde duvar yerlerini belirtmektedir. Su basman 90 cmdir. Bina 1 bodrum kat + zemin kat + 4 normal kattr. Tm odalar stlacaktr. Yangn merdiveni uygun grlen yerlere yaplacaktr.

MODL DEERLENDRME

izimi yaparken simetrik durumu dikkate alnz. Dairenin birini izdikten sonra simetriini alarak zamandan tasarruf ve pratiklik salayabilirsiniz. Krokide 1. normal kat verilmi olup istenen izim herhangi bir normal kat plandr.

70

Modl deerlendirme 1. normal kat plan krokisi

71

Bu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri izim snrlarn belirlediniz mi? (limits) Katman ayarlarn yaptnz m? Aks izimini yaptnz m? Kolon izimini yaptnz m? Duvar ve Balkon izimini yaptnz m? Sva izimini yaptnz m? Merdivenlerin dengelendirmesini yaptnz m?( merdiven ve yangn merdiveni) Asansr izimini yaptnz m? Kap ve pencere izimini yaptnz m? llendirme stil ismi oluturdunuz mu? (Ddim) l ve snr izgisi ayarlar yaptnz m?( Lines and arrows) Uzatma izgisi ayarlarn yaptnz m? l yaz ve rakam ayarlarn yaptnz m?( Text) Ksm ayarlarn yaptnz m? (Primary units) Oluturulan llendirme stili zerinde deiiklik yaptnz m? izgisel llendirme komutlarn kullandnz m? llendirme yaptnz m? D llendirme yaptnz m? Kotlu llendirme yaptnz m? 2lik yaz stili oluturdunuz mu? (Style2) 3 lk yaz stili oluturdunuz mu? (Style3) 5lik yaz stili oluturdunuz mu?(Style5) Oluturulan stilleri kullanarak yaz yazdnz m? Oluturulan yazlar kopyaladnz m? Yaz zerinde deiiklik yaptnz m? Tefri elemanlarn izdiniz mi? Sabit eya tefrii yaptnz m? Dier eya tefrilerini yaptnz m? Tarama komutlarn kullandnz m? Tarama yaptnz m? Antet ablonunu izdiniz mi? Proje yetkili firma bilgilerini yazdnz m? Proje arsa ve bina bilgilerini yazdnz m? Evet Hayr

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33.

72

34. 35. 36. 37.

Projeyi hazrlayan-izen ve uygulayan bilgilerini yazdnz m? Yap denetim firma bilgileri yazdnz m? Proje bedeli bilgilerini yazdnz m? Proje bedeli bilgilerini yazdnz m?

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.

73

CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI
1 2 3 4 5 C B D C C

CEVAP ANAHTARLARI

RENME FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 B B A C

RENME FAALYET-3N CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 Doru Doru Doru Yanl Doru

RENME FAALYET-4N CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 6 Yanl Doru Doru Doru C E

74

RENME FAALYET-5N CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 Yanl Yanl Doru Yanl Yanl

RENME FAALYET-6NIN CEVAP ANAHTARI

1 2 3 Doru Yanl Doru

75

KAYNAKA
BAYKAL Gkalp, AutoCAD R14 Pusula Yaynclk ve letiim Ltd. ti.,1998. IKI Ender, AutoCAD Release 12 for Windows, Trkmen Yaynevi, stanbul, 1995. DANI smet, naat Teknik Resmi Temel Ders Kitab, Mill Eitim Basmevi,1995. EKNC C. Emin, Yap ve Tasarmcnn naat El Kitab niversite KitaBevi, 2002. NEUFERT Ernst-NEUFERT Peter(Editr ZASLAN ala),Yap Tasarm Bilgisi, Beta Basm Yaym Datm A, 2000. OYMAEL Sabit, Yap Bilgisi II Temel Ders Kitab, Mill Eitim Basmevi, 2003. CAL M. Emin, Yap Teknik Resmi Cilt:1-2 Birsen Yaynevi, stanbul, 2010 stanbul mar Ynetmelii, Ekim-2005.

KAYNAKA

76