STANBUL MAR YNETMEL

 NDEK LER
B R NC BLM................................................................................................................................................. 1 GENEL HKMLER ............................................................................................................................................. 1 AMA................................................................................................................................................................. 1 MADDE 1.01 ...................................................................................................................................................... 1 KAPSAM ............................................................................................................................................................ 1 MADDE 1.02 ...................................................................................................................................................... 1 YASAL DAYANAK .......................................................................................................................................... 1 MADDE 1.03 ...................................................................................................................................................... 1 MAR PLANLARININ NCEL ................................................................................................................... 1 MADDE 1.04 ...................................................................................................................................................... 1 GENEL ESASLAR............................................................................................................................................. 1 MADDE 1.05 ...................................................................................................................................................... 1 ST SNALAR (Dier ilgili mevzuatn geerlilii).............................................................................................. 2 MADDE 1.06 ...................................................................................................................................................... 2 MAR PLANI VE YNETMEL KTE OLMAYAN HUSUSLAR .................................................................... 2 MADDE 1.07 ...................................................................................................................................................... 2 YAPI ................................................................................................................................................................... 2 MADDE 1.08 ...................................................................................................................................................... 2 KAMU YARARI N ALINMASI GEREKEN TEDB RLER ........................................................................ 2 MADDE 1.09 ...................................................................................................................................................... 2 RUHSATSIZ VEYA RUHSAT YE VE EKLER NE AYKIRI YAPILAR ....................................................... 3 MADDE 1.10 ...................................................................................................................................................... 3 RUHSAT VE EKLER NE OLAN AYKIRILIKLAR ........................................................................................ 3 MADDE 1.11 ...................................................................................................................................................... 3 RUHSAT MDDET -RUHSAT YEN LENMES ............................................................................................ 3 MADDE 1.12 ...................................................................................................................................................... 3 YAPI VE RUHSAT LER NDE KAZANILMI (MKTESEP) HAKLAR................................................... 4 MADDE 1.13 ...................................................................................................................................................... 4 PLAN KADEMELER NDE NORMLAR H YERAR S ................................................................................. 4 MADDE 1.14 ...................................................................................................................................................... 4 PLAN NOTLARI................................................................................................................................................ 5 MADDE 1.15 ...................................................................................................................................................... 5 MAR PLANLARININ GER YE YRMEMES KURALININ ST SNALARI........................................... 5 MADDE 1.16 ...................................................................................................................................................... 5 HAR TALARA L K N ESASLAR................................................................................................................. 6 MADDE 1.17 ...................................................................................................................................................... 6 BELED YE TASARRUFUNDAK YERLER ZER NDE YAPILACAK TES SLER ................................... 6 MADDE 1.18 ...................................................................................................................................................... 6 YAPILARIN ESTET NDE BELED YE YETK S ........................................................................................ 6 MADDE 1.19 ...................................................................................................................................................... 6 D ER HUSUSLAR .......................................................................................................................................... 7 MADDE 1.21 ...................................................................................................................................................... 7 K NC BLM ................................................................................................................................................... 8 TANIMLAR ............................................................................................................................................................. 8 GENEL TANIMLAR ......................................................................................................................................... 8 MADDE 2.01 ...................................................................................................................................................... 8 KENT BLGELER TANIMLARI.................................................................................................................... 9 MADDE 2.02 ...................................................................................................................................................... 9 ADA VE PARSELLERE A T TANIMLAR .................................................................................................... 11 MADDE 2.03 .................................................................................................................................................... 11 YAPI DZEN NE A T TANIMLAR............................................................................................................... 12 MADDE 2.04 .................................................................................................................................................... 12 NC BLM ............................................................................................................................................. 17 AVAN PROJE UYGULAMALARI ......................................................................................................................... 17 AVAN PROJE UYGULAMALARINA L K N GENEL ESASLAR ........................................................... 17 MADDE 3.01 .................................................................................................................................................... 17 MAR KANUNU GERE AVAN PROJE UYGULAMALARI.................................................................... 18 MADDE 3.02 .................................................................................................................................................... 18 II

MAR PLANI-PLAN NOTLARI GERE AVAN PROJE UYGULAMASI:................................................ 18 MADDE 3.03 .................................................................................................................................................... 18 YKSEK YAPILARA L K N AVAN PROJE UYGULAMALARI: .......................................................... 18 MADDE 3.04 .................................................................................................................................................... 18 AVAN PROJES NE GRE UYGULAMA YAPILACAK D ER YAPILAR: ............................................. 19 MADDE 3.05 .................................................................................................................................................... 19 DRDNC BLM ....................................................................................................................................... 20 ARSALARLA (PARSELLERLE) LG L HKMLER ......................................................................................... 20 ASGAR PARSEL CEPHE VE DER NL ARTLARI ................................................................................... 20 PARSEL BYKLKLER ............................................................................................................................ 20 MADDE 4.01 .................................................................................................................................................... 20 PARSEL GEN L KLER ................................................................................................................................ 20 MADDE 4.02 .................................................................................................................................................... 20 PARSEL DER NL KLER ............................................................................................................................... 21 MADDE 4.03 .................................................................................................................................................... 21 PARSEL ALANLARI ...................................................................................................................................... 21 MADDE 4.04 .................................................................................................................................................... 21 BAHE MESAFELER .................................................................................................................................... 21 MADDE 4.05 .................................................................................................................................................... 21 BE NC BLM .............................................................................................................................................. 22 PARSELASYON PLANLARI LE FRAZ VE TEVH T LEMLER NE DA R ESASLAR...................................... 22 PARSELASYON PLANLARI ......................................................................................................................... 22 MADDE 5.01 .................................................................................................................................................... 22 FRAZ VE TEVH D LEMLER NE DA R ESASLAR................................................................................. 22 MADDE 5.02 .................................................................................................................................................... 22 TEHL KEL ALANLAR .................................................................................................................................. 24 MADDE 5.03 .................................................................................................................................................... 24 FRAZ VE TEVH T LEMLER NDE YETK ............................................................................................... 24 MADDE 5.04 .................................................................................................................................................... 24 ALTINCI BLM ............................................................................................................................................. 24 YAPILARLA LG L HKMLER ....................................................................................................................... 24 PARSELLERDE YAPILANMA ARTLARI ASGAR B NA CEPHE VE DER NL ARTLARI........... 24 MADDE 6.01 .................................................................................................................................................... 24 B R PARSELDE B RDEN FAZLA B NA YAPILMASI ................................................................................ 25 MADDE 6.02 .................................................................................................................................................... 25 B NA CEPHELER .......................................................................................................................................... 25 MADDE 6.03 .................................................................................................................................................... 25 AYRIK YAPI N ZAMINA TAB YERLERDE YAPI YER N N TESP T .................................................... 25 MADDE 6.04 .................................................................................................................................................... 25 B NA DER NL KLER .................................................................................................................................... 25 MADDE 6.05 .................................................................................................................................................... 25 B NA YKSEKL KLER ................................................................................................................................ 27 MADDE 6.06 .................................................................................................................................................... 27 B NALARA KOT VER LMES ....................................................................................................................... 28 MADDE 6.07 .................................................................................................................................................... 28 ZEM N KAT TABAN KOTU, TAB ZEM N VE TESV YE KOTU ............................................................ 29 MADDE 6.08 .................................................................................................................................................... 29 BODRUM KATLAR ........................................................................................................................................ 31 MADDE 6.09 .................................................................................................................................................... 31 B NA G R LER ............................................................................................................................................. 32 MADDE 6.10 .................................................................................................................................................... 32 KPRL G R LER..................................................................................................................................... 32 MADDE 6.11 .................................................................................................................................................... 32 KPR GE LER ......................................................................................................................................... 33 MADDE 6.12 .................................................................................................................................................... 33 SET ALTI GARAJI .......................................................................................................................................... 33 MADDE 6.13 .................................................................................................................................................... 33 YED NC BLM ............................................................................................................................................. 33 YAPILARLA LG L D ER ARTLAR ....................................................................................................... 33 MADDE 7.01 .................................................................................................................................................... 33 ATILAR, SAAKLAR VE DI GRNM............................................................................................... 38 MADDE 7.02 .................................................................................................................................................... 38 III

IKMALAR ..................................................................................................................................................... 40 MADDE 7.03 .................................................................................................................................................... 40 IIKLIKLAR .................................................................................................................................................... 41 MADDE 7.04 .................................................................................................................................................... 41 SEK Z NC BLM ......................................................................................................................................... 42 YAPI MEKNLARI .......................................................................................................................................... 42 YAPILARDA BULUNMASI GEREKEN P YESLER VE LLER ......................................................... 42 MADDE 8.01 .................................................................................................................................................... 42 YKSEKL KLER ....................................................................................................................................... 43 MADDE 8.02 .................................................................................................................................................... 43 PENCERELER ................................................................................................................................................. 44 MADDE 8.03 .................................................................................................................................................... 44 KAPILAR ......................................................................................................................................................... 44 MADDE 8.04 .................................................................................................................................................... 44 KOMU PARSELE KAPI VE PENCERE AILMASI................................................................................... 44 MADDE 8.05 .................................................................................................................................................... 44 MERD VENLER .............................................................................................................................................. 45 MADDE 8.06 .................................................................................................................................................... 45 YANGIN MERD VENLER ............................................................................................................................ 46 MADDE 8.07 .................................................................................................................................................... 46 ASANSRLER ................................................................................................................................................ 47 MADDE 8.08 .................................................................................................................................................... 47 PORT KLER..................................................................................................................................................... 48 MADDE 8.09 .................................................................................................................................................... 48 ASMA KATLAR.............................................................................................................................................. 48 MADDE 8.10 .................................................................................................................................................... 48 KAPICI DA RES BEK ve KALOR FERC ODALARI .......................................................................... 48 MADDE 8.11 .................................................................................................................................................... 48 SIINAKLAR .................................................................................................................................................. 49 MADDE 8.12 .................................................................................................................................................... 49 SU DEPOLARI, SIHH TES SLER ................................................................................................................. 49 MADDE 8.13 .................................................................................................................................................... 49 KUYULAR VE FOSSEPT KLER, RGARLAR, P S SU BALANTILARI ............................................... 50 MADDE 8.14 .................................................................................................................................................... 50 MTEM LATLAR ........................................................................................................................................ 50 MADDE 8.15 ................................................................................................................................................... 50 BAHE DUVARLARI VE BAHE DZENLEMES ................................................................................... 51 MADDE 8.16 .................................................................................................................................................... 51 DOKUZUNCU BLM .................................................................................................................................... 51 ISI YALITIMI................................................................................................................................................... 51 MADDE 9.01 .................................................................................................................................................... 51 KAZAN DA RELER , KAZANLAR VE BACALAR..................................................................................... 51 MADDE 9.02 .................................................................................................................................................... 51 MADDE 9.03 .................................................................................................................................................... 55 ONUNCU BLM ............................................................................................................................................. 58 PASAJLAR-KAPALI ARILAR VE OK KATLI MAAZALAR ........................................................................ 58 TANIMLAR ..................................................................................................................................................... 58 MADDE 10.01 .................................................................................................................................................. 58 AY OCAKLARI............................................................................................................................................. 60 MADDE 10.02 .................................................................................................................................................. 60 ONB R NC BLM......................................................................................................................................... 60 GE C YAPILAR................................................................................................................................................. 60 MUVAKKAT NAATIN YAPILACAI ALANLAR: ................................................................................. 60 MADDE 11.01 .................................................................................................................................................. 60 MUVAKKAT NAAT RUHSATININ ARTLARI: ..................................................................................... 61 MADDE 11.02 .................................................................................................................................................. 61 MUVAKKAT NAAT RUHSATININ SRES :........................................................................................... 61 MADDE 11.03 .................................................................................................................................................. 61 ANT YE B NALARI...................................................................................................................................... 62 MADDE 11.04 .................................................................................................................................................. 62 ON K NC BLM ........................................................................................................................................... 62 KAMUNUN YARARI N ALINMASI GEREKEN TEDB RLER......................................................................... 62 IV

YIKILACAK DERECEDE TEHL KEL OLAN YAPILAR ........................................................................... 62 MADDE 12.01 .................................................................................................................................................. 62 SALIK, EH RC L K, ESTET K VE TRAF K BAKIMLARINDAN ALINMASI GEREKEN NLEMLER:.................................................................................................................................................... 62 MADDE 12.02 .................................................................................................................................................. 63 ONNC BLM ....................................................................................................................................... 64 YAPI RUHSATI LER ........................................................................................................................................ 64 PROJE DZENLEMEDEN NCE LG L DARELERDEN ALINACAK BELGELER ............................. 64 MADDE 13.01 .................................................................................................................................................. 64 PROJE TANZ M ESASLARI .......................................................................................................................... 64 MADDE 13.02 .................................................................................................................................................. 64 YAPI RUHSATI LE LG L GENEL ESASLAR........................................................................................... 66 MADDE 13.03 .................................................................................................................................................. 66 YAPI RUHSATI MRACAATI VE EKLENECEK BELGELER .................................................................. 67 MADDE 13.04 .................................................................................................................................................. 67 TAD LAT- LAVE NAAT VE RUHSAT YEN LEME ................................................................................ 68 MADDE 13.05 .................................................................................................................................................. 68 ONDRDNC BLM ................................................................................................................................. 69 YAPI RUHSATI SONRASI LEMLER ................................................................................................................. 69 YAPI YER NDE BULUNDURULMASI GEREKL TABELA VE BELGELER LE YAPI LER NDE ALINACAK GVENL K TEDB RLER ........................................................................................................ 69 MADDE 14.01 .................................................................................................................................................. 69 YAPI RUHSATI ............................................................................................................................................... 70 MADDE 14.02 .................................................................................................................................................. 70 TEMEL - TEMEL ST V ZELER .............................................................................................................. 70 MADDE 14.03 .................................................................................................................................................. 70 YAPI DENET MLER ...................................................................................................................................... 71 MADDE 14.04 .................................................................................................................................................. 71 ISI YALITIM V ZES ...................................................................................................................................... 71 MADDE 14.05 .................................................................................................................................................. 71 CEZA HKMLER ....................................................................................................................................... 71 MADDE 14.06 .................................................................................................................................................. 71 YAPI KULLANMA ZN ................................................................................................................................. 71 MADDE 14.07 .................................................................................................................................................. 71 KAT RT FAKI ................................................................................................................................................ 72 MADDE 14.08 .................................................................................................................................................. 72 YAPI FOTORAF TASD K .......................................................................................................................... 72 MADDE 14.09 .................................................................................................................................................. 72 YIKIM RUHSATI ............................................................................................................................................ 72 MADDE 14.10 .................................................................................................................................................. 72 ONBE NC BLM ........................................................................................................................................ 72 RUHSATA TAB OLMAYAN NAAT LER ........................................................................................... 72 MADDE 15 ....................................................................................................................................................... 72 ONALTINCI BLM ....................................................................................................................................... 73 MADDE 16 ....................................................................................................................................................... 73 ONYED NC BLM ......................................................................................................................................... 74 ZEL NAAT YAPAN MTEAHH TLER N S C LLER N N TUTULMASINA L K N ESAS VE USULLER . 74 MADDE 17 ....................................................................................................................................................... 74 ONSEK Z NC BLM ................................................................................................................................... 74 ZELL K ARZEDEN B NALAR ........................................................................................................................... 74 ZEL HASTANELER: .................................................................................................................................... 74 MADDE 18.01 .................................................................................................................................................. 74 ZEL E T M VE RET M KURUMLARI ............................................................................................... 74 MADDE 18.02 .................................................................................................................................................. 74 AY-KAHVE SALONLARI (KAHVEHANE)............................................................................................... 74 MADDE 18.03 .................................................................................................................................................. 75 S NEMA VE T YATROLAR........................................................................................................................... 75 MADDE 18.04 .................................................................................................................................................. 75 D N TES SLER ve MEZARLIK ALANLARI: .............................................................................................. 77 MADDE 18.05 .................................................................................................................................................. 77 AKARYAKIT VE SERV S STASYONLARI (T.S.E.nin normlarna uyulacaktr) ........................................ 77 MADDE 18.06 .................................................................................................................................................. 77 V

DN SALONU-GAZ NO-GECE KULB-TAVERNA-D SKOTEK -BAR VB................................... 78 MADDE 18.07 .................................................................................................................................................. 78 HAMAM SAUNA VE SIHH BANYOLAR (T.S.E. nin normlarna uyulacaktr) .......................................... 79 MADDE 18.08 .................................................................................................................................................. 79 EKMEK FABR KALARI VE EKMEK FIRINLARI (T.S.E. normlarna uyulacaktr).................................... 79 MADDE 18.09 .................................................................................................................................................. 79 ONDOKUZUNCU BLM .............................................................................................................................. 81 YKSEK YAPILAR ............................................................................................................................................... 81 TANIMLAR ..................................................................................................................................................... 81 MADDE 19.01 .................................................................................................................................................. 81 YKSEK YAPILARDA YANGIN NLEMLER .......................................................................................... 81 MADDE 19.02 .................................................................................................................................................. 81 YKSEK YAPILARDA ASANSRLER ....................................................................................................... 81 MADDE 19.03 .................................................................................................................................................. 81 STAT K VE BETONARMEYE L K N ESASLAR ..................................................................................... 82 MADDE 19.04 .................................................................................................................................................. 82 MEKAN K TES SATA L K N NLEMLER .............................................................................................. 83 MADDE 19.05 .................................................................................................................................................. 83 ELEKTR K TES SATINA L K N NLEMLER ......................................................................................... 85 MADDE 19.06 .................................................................................................................................................. 85 ARANILACAK BELGELER ........................................................................................................................... 86 MADDE 19.07 .................................................................................................................................................. 86 Y RM NC BLM........................................................................................................................................... 87 EH RSEL EVREN N, RESM VE HALKA AIK B NALARLA HALKA AIK TES S VE ALANLARIN ZRLLER VE YALILAR N ULAILAB L R HALE GET R LMES NE L K N KURALLAR ................. 87 MADDE 20 ....................................................................................................................................................... 87 Y RM B R NC BLM .................................................................................................................................. 91 YRRLK VE YRTME................................................................................................................................. 91 MADDE 21.01 .................................................................................................................................................. 91 MADDE 21.02 .................................................................................................................................................. 91

VI

STANBUL MAR YNETMEL

B R NC BLM GENEL HKMLER AMA MADDE 1.01 Bu ynetmeliin amac, stanbul Bykehir Belediyesi snrlar ierisindeki yerleme yerleri ile yaplamalarn, kanun, tzk, imar planlar ve ynetmelik hkmleri ile fen, salk ve evre artlarna uygun teekkln salamaktr. KAPSAM MADDE 1.02 Bu ynetmelik, stanbul Bykehir Belediyesi, ile ve ilk kademe belediyeleri snrlar iinde uygulanr. YASAL DAYANAK MADDE 1.03 Bu ynetmelik; Anayasann 124. maddesi, 5216 sayl Bykehir Belediyesi Kanunu, 5393 sayl Belediye Kanunun 15. maddesi hkm uyarnca 3194 sayl mar Kanunu dorultusunda hazrlanmtr. MAR PLANLARININ NCEL MADDE 1.04 Bu Ynetmelikte yazl hkmler, imar planlarnda aksine bir aklama bulunmad takdirde uygulanr. Ancak imar planlarnda, parselasyon durumlar ve bina kitleleri, bilhassa bu maksatla ett edilerek lleri verilmedii takdirde, sadece ayrk veya bitiik nizam bina yaplacan, n baheli veya n bahesiz nizamn kabul olunacan, binalarn tertip eklini ve yz alacaklar cepheyi tespit maksad ile ematik olarak gsterildiinden, bunlara ait ifadeler, imar planlarnn kaytlarndan saylmazlar. GENEL ESASLAR MADDE 1.05 1.05.1. Herhangi bir alan kanuna, her lekteki plan esaslarna, bulunduu blgenin artlarna ve ynetmelik hkmlerine aykr maksatlar iin kullanlamaz ve zerine bu maksatlara aykr yap yaplamaz. 1.05.2. 1/100.000 veya 1/50.000 lekli evre dzeni planna uygun olarak 1/25.000 ile 1/5000 arasndaki her lekte hazrlanan nazm imar planlarnda, eitli arazi kullanm kararlar ile yerleme alanlarn belirleyen snrlar ematik olarak gsterildiinden bu planlar zerinden plan mikyas ile l alnamaz, yer tespiti ve uygulama yaplamaz. st lekli plan kararlarna uygun olarak hazrlanan 1/1000 lekli uygulama imar planlar onaylanmadan uygulama yaplamaz.
1

1.05.3. Uygulama imar planlarnda, plann ve plan notlarnn ngrd parsel genilii ve derinliini salayacak tevhit, ifraz veya imar uygulamas yaplmadan imar plannda belirlenen ykseklikler ve derinlikler verilemez. ST SNALAR (Dier ilgili mevzuatn geerlilii) MADDE 1.06 1.06.1. zel kanunlar ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde bu ynetmeliin zel kanunlara ve ynetmeliklerine aykr olmayan hkmleri uygulanr. 1.06.2. Bu ynetmelik esaslarna gre yaplacak btn yaplarda, plan, fen, salk, gvenli yaplama, estetik ve evre artlar ile ilgili dier kanun, tzk ve ynetmelik hkmlerine ve Trk Standartlar Enstits tarafndan belirlenmi standartlara uyulmas zorunludur. MAR PLANI VE YNETMEL KTE OLMAYAN HUSUSLAR MADDE 1.07 1.07.1. mar planlarnda aklanmam ve bu ynetmelikte de yer almam hususlarda lzum ve ihtiyaca ve civarn karakterine gre uygulanacak ekli takdire, ilgili ile ve ilk kademe belediyeleri yetkilidir. Bu maddenin uygulanmasnda ilgili belediyece tereddde dlmesi halinde Bykehir Belediye Bakanlndan alnacak gr dorultusunda ilem yaplr. Benzer ilerde yaplacak ilemlerde de bu gre uyulur. Bunun dnda, bu ynetmelik esaslarna aykr olarak, prensip kararlar ve benzeri kararlar alnp uygulanamaz. 1.07.2. Belediye, mevzuat ve standartlarda zrller konusunda getirilen hkmlere uymakla ve bunlar uygulamakla ykmldr. Ayrca belediye, yrenin koullarn gz nnde bulundurarak mevzuat ve standartlarda yer almayan hususlarda da zrllerle ilgili gerekli nlemleri almaya yetkilidir. YAPI MADDE 1.08 stanbul Bykehir Belediyesi snrlar ierisinde yaplacak btn yaplar iin Kanun ve bu ynetmelikte belirtilen istisnalar dnda belediyeden ruhsat alnmas mecburidir. Yap; kanun, imar plan, ynetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yaplr. Aksi takdirde 2960 sayl Boazii Kanununun ilgili maddeleri, 3194 sayl mar Yasasnn 28- 32. ve 42. maddeleri ile 5237/5377 sayl Trk Ceza Kanununun 184. maddesi hkmleri uygulanr. KAMU YARARI N ALINMASI GEREKEN TEDB RLER MADDE 1.09 Enerji, iletiim, ulam ve benzeri altyaplar ile doalgaz boru hatlar, metro hatt tnel emberi ve tesislerinin korunmas amac ile arsalarda ve yollarda her trl kaz ve sondaj ilemlerinin belediyeden imar durum belgesi ve gerekli izinler ( kaz ruhsat) alnmadan yaplmas yasaktr. naat ve tamiratn yapm srasnda yeralt ve yerst tesislerinin tahrip olunmamas, tat ve yayalarn gidi ve gelilerinin zorlatrlmamas mecburidir.

RUHSATSIZ VEYA RUHSAT YE VE EKLER NE AYKIRI YAPILAR MADDE 1.10 Ruhsat alnmadan balanlan veya ruhsat ve eklerine aykr yaplan yaplarn tamam mhrlenmek suretiyle derhal durdurulur. Yapnn grlecek herhangi bir yerine konulacak mhr inaatn tmn kapsar. Durdurma anndaki inaat durumu; belediye tarafndan, varsa video, fotoraf makinesi ile l krokisi veya ebatl krokiye dayal olarak tutanak tanzim edilerek tespit edilir. darece dzenlenen yap tatil tutananda, ruhsata aykrlklarn somut ve ayrntl olarak belirlenmesi gerekir. Durdurma, yap tatil tutanann yap yerine aslmasyla yap sahibine tebli edilmi saylr. Bu tebligatn bir nshas da muhtara braklr. Bu tarihten itibaren en ok bir ay iinde yap sahibi, yapsn ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak belediyeden mhrn kaldrlmasn isteyebilir. Aksi takdirde: 1.10.1. Ruhsatsz veya ruhsat ve eklerine aykr yap, kanun ve ynetmelikler ile imar planlarna uygun olmad takdirde 3194 sayl mar Kanununun 28-32-42. maddesi hkmlerine gre yasal ilemler tamamlanarak belediye encmeni karar ile yklr veya yktrlr. Ykm ilemi belediyesince yaplrsa ykm giderleri yap sahibinden tahsil edilir. 1.10.2. Ruhsatsz veya ruhsat ve eklerine aykr yap, kanun ve ynetmelikler ile imar planlarna uygun olduu takdirde, kanun ve ynetmeliklere gre yap ruhsat alnmas iin gerekli tm ilemlerin ikmali ile para cezas alnmak suretiyle verilecek ruhsat mteakip mhr kaldrlr ve inaatn devamna izin verilir. Yap tatil tutana ile bu maddenin 1.10.1, 1.10.2 bentleri uyarnca yaplacak inceleme sonularn ieren mterek imzal fenni raporlar; uzmanlk konularna gre 3194 sayl mar Kanununun 38. maddesinde saylan belediye grevlileri tarafndan dzenlenir. RUHSAT VE EKLER NE OLAN AYKIRILIKLAR MADDE 1.11 Ruhsat alnmas gerektii halde ruhsat alnmadan veya ruhsat ve eklerine aykr olarak yaplan yaplar, mar Kanunu, imar plan ve bu ynetmelik hkmlerine uygun hale getirilmedike bunlarn iskan, tamir, tadil ve ilavelerine izin verilmez. Bir yapda bamsz blmlerden herhangi birinde plan ve/veya ynetmelik hkmleri ve ruhsat ve eki projelerine olan aykrlklar giderilmedike yapnn inasna devam edilemez, iskan edilen dier bamsz blmlerde tamir, tadil veya ilave inaat ilemleri yaplamaz. Kat mlkiyeti kurulmu bir yap veya yaplardaki bamsz blmlerden herhangi birinin ruhsat ve eklerine aykr olmas ruhsat ve eklerine uygun olan dier bamsz blmlerin tadil veya ilave ilemlerini durdurmaz. Bir parselde birden fazla yap varsa bu yaplardan herhangi birisinin plan ve/veya ilgili ynetmelik hkmlerine aykr olmas, bunlara aykr olmayan dier yaplarn tamir, tadil veya ilave inaat ilemlerini durdurmaz. RUHSAT MDDET -RUHSAT YEN LENMES MADDE 1.12 Ruhsat tarihinden itibaren iki yl iinde yapmna balanmayan veya balanp da balama mddetiyle birlikte be yl iinde bitirilmeyen ve sresi iinde ilgili idareye bavurarak ruhsat yenilemesi yaplmayan yaplar, ruhsatsz yap olarak deerlendirilir, bu durumda yeniden ruhsat alnmas mecburidir
3

Bu yaplar hakknda yeniden ruhsat alma tarihinde yrrlkte bulunan plan ve mevzuat hkmleri uygulanr. Ruhsat sresi iinde tamamlanmas mmkn olamayaca iin beinci yl iinde ruhsat yenilemek zere ilgili idareye bavurarak ruhsat yenilemesi yaplan yaplar hakknda, ruhsat ald tarihteki mevzuat hkmleri uygulanr. YAPI VE RUHSAT LER NDE KAZANILMI (MKTESEP) HAKLAR MADDE 1.13 1.13.1. Kural olarak; kazanlm haklarn tespitinde yap izin belgesinin dzenlenmi bulunmas yeterli olmayp bu izin belgesine bal olarak ina edilen yapnn ulat seviye l olarak alnr. Yap ve ruhsat ilerinde kazanlm (mktesep) hak, yapnn ruhsat sresi iinde yapld kadar olan ksm ile snrldr. Kazanlm haklarn doumu iin gerekli artlar aada aklanmtr: A. Dileke ile birlikte belediyeye verilen ruhsat eklerinin (mimari, statik, elektrik ve tesisat projeleri ile resim ve hesaplarn); kanun, imar planlar ve ynetmelik hkmlerine uygunluu incelenerek belediyece tasdik edilmi olmaldr. B. Yap ruhsatnn belediyeden alnm bulunmas gereklidir. Yap izin belgesi; dzenleni tarihi itibari ile yasal koullara ve meri imar planlarna uygun olarak tesis edilmi ve iyi niyetle elde edilmi bulunmaldr. Yok ilemler, ilgilinin hile veya yalan beyanna dayal ilemler ile idarenin ak hatas sonucu yaplan ilemler kazanlm hak dourmaz. C. Ruhsat ve eklerine uygun olarak inaata balanm olmaldr. Ruhsat ve eklerine aykr yaplan inaatlar kazanlm hak tekil etmez. Kazanlm haklarn tespitinde yukarda aklanan arta bal olarak ina edilen yapnn ulat seviye l olarak alnr. 1.13.2. Dzenleni tarihi itibari ile yukarda aklanan yasal koullara uygun olarak tesis edilmi ve ruhsat ve eklerine uygun olarak yaplp tamamlanm olan yaplarn kazanlm haklarnn gereklemi olmas nedeniyle korunmas gereklidir. PLAN KADEMELER NDE NORMLAR H YERAR S MADDE 1.14 1.14.1. Yrrlkte olan yasalara gre planlar; kalknma plan, blge plan, evre dzeni plan, il evre dzeni plan, nazm imar plan ve uygulama imar plan olarak kademelendirilmi olup her plan yrrlkteki st planlarn ilke ve hedeflerine uyar ve bir alt plan ynlendirir. Alt lekli planlarn, st lekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarna uyumlu olmas zorunludur. st planlarda snrlandrlmayan ya da belirtilmeyen hususlarda alt plan kararlarna uyulur. 1.14.2. Nazm imar plan onaylanmadan, uygulama imar plan onaylanamaz. Nazm imar plannda belirlenen arazi kullanm kararlar alt lekli uygulama imar planlaryla deitirilemez, aykr dzenlemeler getirilemez. 1.14.3. Tatbikat ve parselasyon haritalar ile hesabat cetvellerini ieren parselasyon planlarnn yaplabilmesi iin ncelikle 1/1000 lekli uygulama imar plannn yaplp onaylanmas ve parselasyon ilemlerinin de uygulama imar planna dayal olmas gerekmektedir.
4

PLAN NOTLARI MADDE 1.15 mar planlar; plan uygulama hkmlerini aklayc nitelikteki plan notlar ile bir btn olup, plan notlar plann ayrlmaz bir paras konumundadr. mar plan notlaryla getirilen hkmler imar planlar gibi kesin ve yrtlmesi zorunlu dzenleyici ilemlerdendir. Parselasyon planlarnn 1/1000 lekli uygulama imar planna dayal olarak yaplmas zorunludur. Nazm imar plan ile parselasyon ileminin sonularn oluturacak nitelikte plan notlar ngrlemez. MAR PLANLARININ GER YE YRMEMES KURALININ ST SNALARI MADDE 1.16 1.16.1. Yap ruhsat alndktan sonra yrrle giren imar planlarnda; yol, meydan, yeil saha, park ve otopark gibi umumi hizmetlere, resmi yaplara ve benzeri kamu hizmeti ve tesislerine ayrlm olan, bu nedenle de devlet, belediyeler ve dier kamu tzel kiilerince kamulatrlmalar gereken tanmazlar hakknda yaplacak ilemler: Kamu yararnn gerektirdii hallerde kamu hizmetlerinin veya teebbslerinin yrtlmesi iin gerekli olan tanmaz mallarn kamulatrlmasna ilikin imar planlar geriye yrr. A. Yapya balanmad durumlarda verilen ruhsat geersiz saylp iptal olunur ve ilgilisine tebli edilir. B. Yasal ruhsat sresi iinde yapya balanp da bitirilmemi yaplar mhrlenmek suretiyle derhal durdurulur ve ruhsatlar iptal olunur. Durdurma anndaki inaat durumu belediyece tutanak dzenlenerek tespit edilir. Durdurma ilemi; ruhsat iptaline ilikin ilemle yap tatil tutanann 3194 sayl mar Yasasnn 32. Maddesinin ilgili fkras Durdurma, yap tatil zaptnn yap yerine aslmasyla yap sahibine tebli edilmi saylr. Bu tebligatn bir nshas da muhtara braklr. dorultusunda yaplr. (A) ve (B) bentleri kapsamnda kalan tanmazlarn 3194 sayl mar Yasasnn mar Programlar, Kamulatrma ve Kstllk Hali baln tayan onuncu maddesi hkmleri uyarnca hazrlanacak be yllk imar programlar sresi iinde kamulatrlmalar gerekmektedir. 1.16.2. Yap ruhsat verildikten sonra yrrle giren imar planlarnda bu maddenin (1.16.1) numaral fkrasnn kapsam dnda kalan alanlarda yer alan tanmazlar hakknda yaplacak ilemler: Yap ve ruhsat ilerinde kazanlm haklarn tespitinde yap ruhsatnn alnm olmas yeterli olmayp, ruhsat ve eklerine uygun olarak inasna balanan yapnn ulat seviye l olarak alnr. A. Yap ruhsat alnm, ancak yasal sresi iinde inaata balanmam parsellerde ruhsat ve ekleri, yeni yrrle giren imar plan, plan notlar ve uygulama hkmlerine gre yeniden incelenerek sonucuna gre ilem yaplr. B. Yasal ruhsat sresi veya ruhsat yenilemesi sreleri iinde ruhsat alma tarihinde yrrlkte bulunan imar planlar, plan notlar ve uygulama hkmleri uyarnca verilen ruhsat ve eklerine uygun olarak yaplan inaatlarda kazanlm (mktesep) haklar sakl saylr.

C. Yap ve ruhsat ilerinde yap ruhsat alndktan sonra yrrle giren imar planlar ile plan notlarnn lehe olan hkmleri geriye yrr. Bu nedenle; yap ruhsat alndktan sonra yrrle giren imar planlar ile plan notlarnn lehte olan hkmleri balanm ve devam eden inaatlar hakknda da tatbik olunur. HAR TALARA L K N ESASLAR MADDE 1.17 Hlihazr haritalarn yaplmas ve onaylanmasnda aadaki ilke ve esaslara uyulur. Hlihazr haritalar idarece, kamu kurum ve kurulularnca veya ilgililerce hazrlanabilir, hazrlatlabilir. Bu haritalar, bilimsel ve teknik kurallara, yrrlkteki harita yapm standartlarna uygun hazrlanr ve idarece onaylanarak yrrle girer. Byk lekli (1/5000 ve daha byk) hlihazr haritas bulunmayan yerlerin hlihazr haritalar stanbul Bykehir Belediyesi, ile belediyeleri / ilk kademe belediyeleri, zel ve tzel kiiler tarafndan yaplr veya yaptrlr. Bu haritalarn 5216 sayl Bykehir Belediyesi Kanunu ve 3194 sayl mar Kanununa uygun olarak tasdik mercii stanbul Bykehir Belediyesidir. stanbul Bykehir Belediyesince tasdik olunan byk lekli hlihazr haritalarn asllar ve saysal bilgileri stanbul Bykehir Belediyesi Harita Mdrlne teslim edilir. Hlihazr haritalarn retimi ve arivlenmesi konusunda Byk lekli Harita ve Harita Bilgileri retim Ynetmeliine uyulur. Hlihazr haritalarn tasdikli nshalar, onaydan sonra Valiliklere ve ilgili kadastro mdrlklerine gnderilir. Farkl lekteki haritalardan byltme yolu ile byk lekli harita elde edilemez. BELED YE TASARRUFUNDAK YERLER ZER NDE YAPILACAK TES SLER MADDE 1.18 Belediyelerin tasarrufundaki kamu mal olarak terkinli yerler zerinde, tarihi ve doal dokuyu bozmamak, yaya ile tat trafiini olumsuz ynde etkilememek, yaya kullanm alanlarna tamamak, arka tarafta bulunan bina cephelerini kapatmamak ve binalarn giriini engellememek, blgenin karakterini muhafaza etmek, ilgili kurulularn gr alnmak art ile ile/ilk kademe belediye encmeninin uygun grmesi halinde ulam istasyonlar(otobs dura, metro dura, iskele vb.), wc, trafo, GDA kontrol noktalar, bfe, muhtarlk binalar, kamu hizmetlerinin grlebilmesi iin gerekli tesislerin yapmna izin verilir. Ana arter yollar ve meydanlar zerinde ise ilgili kurulularn, Bykehir Belediyesi Emlak ve Kentsel Tasarm Mdrlklerinin uygun gr alnmak kaydyla Bykehir Belediye Encmeni yetkilidir. YAPILARIN ESTET NDE BELED YE YETK S MADDE 1.19 le ve ilk kademe belediyeleri sorumlu olduklar ile snrlar ierisinde binalarn cepheleri ile ilgili ehircilik ve estetik ynnden kurallar getirebilirler. (D cephe estetii, boya ve kaplamalar ile atnn malzemesini ve rengini belirlemeye yetkilidirler. Bu yetki daha nce yaplm binalar iinde kullanlabilir). Bykehir Belediye Bakanl uygun grd ana arter yollar ve meydanlardan cephe alan binalar ile ilgili ehircilik ve estetik ynnden kurallar getirmeye yetkilidir. Bu maddenin
6

uygulanmasnda Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile proje melliflerinin, melliflik haklar sakldr. le veya Bykehir Belediyesi nerileri dorultusunda ehrin estetiine uygun olmak, yaya ve ara trafiine engel olmamak art ile trafie ak yollara mahreli parsellerin bahe mesafelerinde, trafie kapal yol ve meydanlara mahreli parsellerin ise hem bahe mesafeleri iinde hem de parsel dnda yaya trafiini engellemeyecek ekilde, belediyesinin uygun grecei yere kadar; ieki, lokanta, kafeterya, pastane, kraathane, ayhane vb. hizmete ynelik dkknlara sklp-taklabilir hafif malzemeden bitiik veya ayrk ilave meknlar yaplabilir. Bu madde hkmlerinin uygulanaca parsellerde, ilgilisinden idarenin ngrd veya grecei zamanda sz konusu ilavenin sklp kaldrlacana dair taahhtname alnmas art ile Bykehir Belediyesi Kentsel Tasarm Mdrlnn uygun gr dorultusunda Belediyesince izin verilebilir. BYKEH R BELED YES MADDE 1.20 MAR DENET M YETK S

Bykehir belediyesi, ile ve ilk kademe belediyelerinin imar uygulamalarn denetlemeye yetkilidir. Denetim yetkisi, konu ile ilgili her trl bilgi ve belgeyi istemeyi, incelemeyi ve gerektiinde bunlarn rneklerini almay ierir. Bu amala istenecek her trl bilgi ve belgeler en ge onbe gn iinde verilir. Denetim sonucunda belirlenen eksiklik ve aykrlklarn giderilmesi iin ilgili belediyeye ay gememek zere sre verilir. Bu sre iinde eksiklik ve aykrlklar giderilmedii takdirde, Bykehir Belediyesi eksiklik ve aykrlklar gidermeye yetkilidir. Ruhsatsz veya ruhsat ve eklerine aykr yaplarla ilgili denetim grev ve yetkisi asli olarak le ve lk Kademe Belediyelerine aittir. Bykehir Belediyesi tarafndan belirlenen ruhsatsz veya ruhsat ve eklerine aykr yaplar, gerekli ilem yaplmak zere ilgili belediyeye bildirilir. Belirlenen imara aykr uygulama, ilgili belediye tarafndan ay iinde giderilmedii takdirde, grev ve sorumluluk ilgili le veya lk Kademe Belediyelerinde olmak zere Bykehir Belediyesi gerekli grdnde 3194 sayl mar Kanununun 32 ve 42 nci maddelerinde belirtilen yetkileri kullanma hakkn haizdir. D ER HUSUSLAR MADDE 1.21 1.21.1. mar planlarnda yeil alana ayrlan yerlerde belediyesince uygun grlmesi halinde arlkl olarak yeil fonksiyonunu korumak, doal im kullanmak artyla ak spor alanlar, mini futbol sahalar (Spor sahalarna ait mtemilatlar, tamam toprak altnda kalmak ve bu mtemilatlarn zeri yeil alan olarak dzenlenmek artyla) muvakkat ruhsatla yaplabilir. 1.21.2. Bykehir Belediyesinin ilgili biriminin uygun grmesi halinde ve gerekli alt yaplarn hazrlanmas artyla; ak pazar, otopark, garaj vb. yerlerde haftann belirlenen uygun bir gnnde semt pazar, ayrca ak pazar, otopark, garaj vb. yerlerde yln belirli gnlerinde kurban sat yeri ve kurban kesim yeri kurulabilir. 1.21.3. Kamuya ak alanlar, meydanlar vb yerlerde; Bykehir Belediyesi Kentsel Tasarm Mdrlnn uygun grmesi halinde, eitli etkinliklerde kullanmak zere 45 gn gememesi ve verilen sre bitiminde sklp tanmas art ile adr ve benzeri demontabl malzeme ile geici kapal meknlar yaplmasna sorumluluk alanna gre ilgili idare tarafndan izin verilebilir. 1.21.4. Otopark Uygulamalar a) mar planlarnda, yeil alan-park, meydan, kavak, yol ve spor alan gibi kamuya ak alanlarn zemin st kendi fonksiyonunda kullanlmak artyla, tabii zemin altlar; ilgili kurulularn (Ulam Daire Bakanl, Park Baheler Mdrl gibi) uygun gr alnarak kamuya ait zemin alt otopark yaplabilir.
7

b) Bir yap adasnda parsellerin arka bahelerinde ve tabii zemin altnda olmak ve zerinde yeil arlkl bahe dzenlemesi yaplmak artyla, ulam ve ilgili kurumlarn uygun grleri dorultusunda mlk sahiplerinin muvafakatyla, ada btnnde kamuya ait veya zel Katl Otopark yaplabilir. c) Kamulatrma, imar uygulamas, bedelsiz terk gibi nedenlerle kamunun mlkiyetine geinceye kadar, ilgili kurum ve kurulularn uygun gr alnmak art ile imar plannda zel mlkiyette olan ak otopark lejantnda kalan alanlarda zel ak veya zemin alt otopark, kat otopark lejantnda kalan alanlarda ise zel katl otopark yaplabilir. d) Trafiin elverdii yollarda; UKOME ve ilgili kurumlarn uygun gr vermesi halinde ksmen veya tamamen yol boyunca ak otopark dzenlemesi yaplabilir. e) Otopark uygulamalar Ulam Daire Bakanl tarafndan giri ve klar konusunda alnacak ulam ve trafik dzenleme komisyonu (UTK) karar ve onaylanacak avan projeye gre yaplacaktr. f) Kapal otoparklarda havalandrma, yangn tesisat, grlt gibi konularda gerekli nlemler ilgili kurumlarn grleri dorultusunda alnacaktr.

K NC BLM
TANIMLAR GENEL TANIMLAR MADDE 2.01 Boazii Alan: Boazii Kanununda snrlar belirlenmi ve bu kanun hkmlerine tabi olan, ve bu alan zerinden kent btnne gtrlecek hizmetlerde ncelikle bu kanun dorultusunda ilemin yaplaca alandr. Umumi Hizmet Alanlar: Meydan, park, yeil alan, ocuk bahesi, yol, ak otopark, ak pazaryeri, ak oyun ve ak spor alanlar gibi kullanmlar iin ayrlan kamunun ve toplumun ortak kullanmna ynelik tescile tabi olmayan alanlardr. evre Dzeni Plan: Konut, sanayi, tarm, turizm, ulam gibi sektrler ile kentsel-krsal yap ve gelime ile doal ve kltrel deerler arasnda koruma-kullanma dengesini salayan ve arazi kullanm kararlarn belirleyen ynetsel, meknsal ve ilevsel btnlk gsteren snrlar iinde, varsa blge plan kararlarna uygun olarak yaplan idareler aras koordinasyon esaslarn belirleyen 1/25000 ile 1/200000 arasnda her lekte hazrlanan, plan notlar ve raporuyla bir btn olan plandr. mar Planlar: Nazm imar plan ve uygulama imar plandr. Nazm mar Plan: Onayl hlihazr haritalar zerine varsa kadastral durumu ilenmi olan, varsa blge ve evre dzeni planlarna uygun olarak hazrlanan ve arazi paralarnn; genel kullan biimlerini, balca blge tiplerini, blgelerin gelecekteki nfus younluklarn, gerektiinde yap younluunu, eitli yerleme alanlarnn gelime yn ve byklkleri ile ilkelerini, ulam sistemlerini ve problemlerinin zm gibi hususlar gstermek ve uygulama imar planlarnn hazrlanmasna esas olmak zere 1/2000 veya 1/5000 lekte dzenlenen, detayl bir raporla aklanan ve raporu ile beraber bir btn olan plandr. Uygulama mar Plan: Onayl hlihazr haritalar zerine varsa kadastral durumu ilenmi olan ve nazm imar plan esaslarna uygun olarak hazrlanan ve eitli blgelerin yap adalarn, bunlarn younluk ve dzenini, yollar ve uygulama iin gerekli imar uygulama programlarna esas olacak uygulama etaplarn ve esaslarn ve dier bilgileri ayrntlar ile gsteren ve 1/1000 lekte dzenlenen raporuyla bir btn olan plandr. Koruma Amal mar Plan: Sit alanlarnda yaplan imar planlardr.
8

Revizyon mar Plan: Her tr ve lekteki plann ihtiyaca cevap vermedii veya uygulamasnn mmkn olmad veya sorun yaratt durumlar ile st lek plan kararlarna uygunluun salanmas amacyla plann tamamnn veya plan ana kararlarn etkileyecek bir ksmnn yenilenmesi sonucu elde edilen plandr. lave Plan: Yrrlkte bulunan plann ihtiyaca cevap vermedii durumlarda, mevcut plana bitiik ve mevcut plann genel arazi kullanm kararlar ile sreklilik, btnlk ve uyum salayacak biimde hazrlanan plandr. Mevzii mar Plan: Mevcut planlarn yerlemi nfusa yetersiz kalmas veya yeni yerleim alanlarnn kullanma almas gereinin ve snrlarnn belirlenmesi halinde, Plan Yapmna Ait Esaslara Dair Ynetmeliin plan yapm kurallarna uyulmak zere yapm mmkn olan yrrlkteki her tr ve lekteki plan snrlar dnda, planla btnlemeyen konumdaki, sosyal ve teknik altyap ihtiyalarn kendi bnyesinde salayan ve raporu ile bir btn olan plandr. mar Plan Deiiklii: Plan ana kararlarn, srekliliini, btnln, teknik ve sosyal donat dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekelere dayanan, kamu yararnn zorunlu klmas halinde yaplan plan dzenlenmeleridir. Uygulama Aralar: Mali kaynaklar, gayrimenkul ynetimi, mevzuatta ngrlen meyyideler ve rgtlenme modelleri, eitim ve katlm gibi plan kararlarnn hzl ve etkin uygulanabilmesi iin gereken aralardr. Yap: Karada ve suda, daimi veya geici, resmi ve hususi yeralt ve yerst inaat ile bunlarn ilave, deiiklik ve tamirlerini iine alan ak veya kapal sabit ve hareketli tesislerdir. dare: Bykehir belediye snrlar iinde bykehir, ile ve ilk kademe belediyesidir. KENT BLGELER TANIMLARI MADDE 2.02 2.02.1. Yerleme Alan ( skn Alan): mar plan snr ierisindeki meskn ve gelime alanlarnn tmdr. 2.02.1.1 Yerleik Alan (Meskn Alan) : mar plannda belirlenmi ve iskn edilmi alandr. 2.02.1.2 Gelime Alan ( nkiaf Alan ) : mar plannda kentin gelimesine ayrlm alanlardr. Bu alanlarda 3194 sayl mar Kanununun 23. maddesi hkmleri dorultusunda uygulama yaplr. 2.02.2. Kentsel Kullanm Alanlar: 2.02.2.1 Konut Alanlar: mar planlarnda konut yapm iin ayrlan meskn konut alanlar ve kentin gelimesi iin ayrlan gelime konut alanlaryla, gecekondu nleme blgeleri, toplu konut alanlar gibi konut alanlarndan oluan iskn alanlardr. Bu alanlarn esasen ticaret blgesi olarak teekkl etmi olan yerlerinde yaplacak olan binalarn zemin st katlar konut olarak kullanlmak kaydyla zemin katlarnda dkkn, kuafr, muayenehane, lokanta ve shhi messeseler yaplabilir. Bu fonksiyonlar verilirken ses, grlt, duman, atk retmemesi ve imalathane fonksiyonu iermemesi n koulu aranacaktr. Konut alanlarnda Kat Mlkiyeti Kanunu hkmleri sakldr. mar planlarnda Ticaret+Konut olarak belirlenmi yerler; bodrum ve zemin katlarda ticaret olmak zere st katlarda konut-rezidans yaplacak olan alanlardr. Konut, Ticaret + Konut alanlarnda zel yurt yaplabilir. Ticaret + Konut alanlarnda mevcut teekkle gre bodrum ve zemin katlarn konut olarak dzenlenmesinde ilgili belediye yetkilidir.
9

2.02.2.2 Ky Yerleik Alanlar: Ky ve mezralarn cami, ky kona gibi ortak yaplar ile ky nfusuna kaytl ve kyde srekli oturanlar tarafndan, ina edilmi yaplarn toplu olarak bulunduu yerlerde mevcut binalarn en dta olanlarnn d kenarlarndan itibaren 100 m. dndan geirilen alan ky yerleik alandr. 2.02.3. Kentsel alma Alanlar: 2.02.3.1 Merkezi Alan: mar planlarnda ynetim, sosyo-kltrel, konaklama ve ticari amal yaplar iin ayrlm blgedir. Bu blgede bro, ihan, gazino, lokanta, ar, ok katl maaza, katl otopark, banka, otel, sinema, tiyatro gibi sosyal, kltrel ve ynetimle ilgili tesisler, rezidans (konut) yaplar ile zel eitim ve zel salk tesisleri gibi yaplar yaplabilir. 2.02.3.2 Ticaret, Ticaret + Hizmet Alanlar: mar planlarnda ticaret alanlar ile ticaret ve hizmet alanlar olarak ayrlm olan yerlerde; i merkezleri, ofis-bro, ar, ok katl maazalar, katl otoparklar, alveri merkezleri ile otel, motel, vb. gibi konaklama tesisleri ile rezidans (konut) yaplar ve sinema, tiyatro, mze, ktphane, sergi salonu gibi kltr tesisleri ve lokanta, restoran, gazino, dn salonu gibi elenceye ynelik kurumlar, ynetim binalar, banka, finans kurumlar ile zel eitim ve zel salk tesisleri gibi yaplar yaplabilir. 2.02.3.3 Konut D Kentsel alma Alanlar: Bu alanlarda, servis istasyonlar (yol gei izin belgesi alnmas, salk koruma bantlarnn salanmas ve dier fonksiyonlardan ayrlmas halinde), ok katl tat parklar, her trl ticaret, lokanta, sinema, tiyatro ve elence yerleri, banka, sigorta ve brolar, ok katl maazalar, yerel ve blgesel kamu kurulular, depolama, sosyal ve kltrel tesis alanlar bulunur. Sanayi ve kk sanayinin grltl, tehlikeli, kokulu, patlayc yanc maddeler ieren ve bol su kullanan, depolayan, zararl atk madde kartan, evre sal ynnden sakncal olanlar yer alamazlar. Bu tr alanlarda inaat yaklama snrlar iinde kalmak ve TAKS-KAKS ve /veya emsal deerleri almamak kaydyla bina kitle lleri serbesttir. 2.02.3.4 Sanayi Alan: mar planlarnda her trl sanayi tesisleri iin ayrlm alanlardr. Bu alan iersinde amaca gre hizmet grecek dier yap ve tesisler de yaplabilir. 2.02.4. Yeil Alanlar: 2.02.4.1 Aktif Yeil Alanlar: Toplumun dinlenme, gezinti, piknik, elence amacyla yararlanmas iin sosyal altyap olarak ayrlan oyun bahesi, ocuk bahesi, Metropol lekteki fuar, botanik ve hayvanat baheleri ile blgesel parklar bu alanlar kapsamndadr. 2.02.4.2 Pasif Yeil Alanlar: Orman alanlar, aalandrlacak alanlar, milli parklar, mezarlklar, kylar, doal karakteri korunacak vb. alanlardr. 2.02.4.3 Yeil Bant: Tampon olarak belirli blgeleri veya grlt, grnt ve evre kirlilii oluturan kullanmlar ayran, aalarn youn olarak bulunduu ve yayalatrlm, yer yer gezinti ve dinlenme olanaklar veren yeil alanlardr. 2.02.5. Sosyal ve Teknik Altyap Alanlar: 2.02.5.1 Sosyal Altyap: Salkl bir evre oluturmak amac ile toplumun yararlanaca, zel veya kamusal yaplmas gereken eitim, salk, yurt, dini, kltrel ve idari yaplar ile dier umumi hizmet alanlar olan park, ocuk baheleri, spor alanlar, metropol lekteki park, fuar, botanik ve hayvanat baheleri gibi aktif yeil alanlara verilen genel isimdir. 2.02.5.1.1 ocuk Baheleri: ocuklarn ihtiyalarn karlayacak alanlardr. Bitki rts ile ocuklarn oyun iin gerekli ara gerelerinden, havuz, pergola ve genel heldan baka tesis yaplamaz. 2.02.5.1.2 Parklar: Kentte yaayanlarn yeil bitki rts ile dinlenme ihtiyalarna cevap veren alanlardr. mar plannda park alanlarnn iersinde park iin gerekli baka tesisler gsterilmemise, bu alanlarda kalc olmayan, temelsiz, sklp taklabilir malzemeler kullanlmas ve Belediye Encmen Karar alnmas koulu ile bfeler, havuzlar, pergolalar, ak ayhane ve wc den baka tesis yaplamaz. Kalc olmayan bu yaplardaki maksimum ykseklik h=4,50 m.yi ve maksimum emsal E=0,04 geemez. Gerei halinde evrenin
10

ihtiyac deerlendirilerek belediyesince uygun grlmesi halinde onaylanacak proje ile ak spor tesisleri yaplabilir. 2.02.5.1.3 Piknik ve Elence (Rekreasyon) Alanlar: Kentin ak ve yeil alan ihtiyac bata olmak zere, kent iinde ve evresinde gnbirlik kullanma ynelik ve imar plan karar ile belirlenmi, elence, dinlenme, piknik ihtiyalarnn karlanabilecei lokanta, gazino, kahvehane, ay bahesi, bfe, otopark gibi kullanmlar ile tenis, yzme, mini golf, otokros gibi her tr sportif faaliyetlerin yer alabilecei alanlardr. Bu alanlarda yaplacak yaplarn emsali (0.05)i ve ykseklii (6.50) m.yi geemez. 2.02.5.1.4 Eitim Tesisleri Alan: mar planlarnda bu amalara ayrlm tm eitim ve retim tesisleri ile birlikte bu alanlarda ihtiya duyulan dier sosyal altyap tesislerinin yapld alanlardr. 2.02.5.1.5 Salk Tesisleri Alan: mar planlarnda bu amalara ayrlm hastane, salk oca, doumevi, dispanser, poliklinik vb. fonksiyonlarda hizmet verecek tesislerin yapld alanlardr. 2.02.5.1.6 Sosyal ve Kltrel Tesisler Alan: mar planlarnda kltrel hizmet tesislerine ayrlm kltrel hizmet binalar, yurtlar, ocuk yuvalar, yallar bakmevi, halk eitim merkezleri, ktphane, sinema, tiyatro vb. tesislerin yapld alanlardr. 2.02.5.1.7 Dini Tesisler Alan: Dini hizmet yerleri ve mtemilatlarna ayrlan alanlardr. 2.02.5.1.8 Spor ve Oyun Alanlar: Spor ve oyun ihtiyalarn karlayan alanlardr. Bu alanlarda kent lekleri hiyerarisine gre gerekli spor ve oyun alanlar bulunur. Bunlar futbol, basketbol, voleybol, tenis, yzme, atletizm, buz pateni vb. gibi spor faaliyetlerini ihtiva eden ak ve kapal tesis alanlardr. 2.02.5.1.9 Resmi Kurum Alanlar: Kamu hizmetlerinin grlmesi, toplumun ihtiyalarnn giderilmesi amacyla ayrlm ve kamu kurum ve kurulularna tahsis edilmi alanlardr. 2.02.5.2 Teknik Altyap Alanlar: Elektrik, havagaz, ime ve kullanma suyu, kanalizasyon ve her trl ulatrma, haberleme ve artm gibi servislerin temini iin yaplan tesisler ile ak veya kapal otopark kullanlarna verilen genel isimdir. ADA VE PARSELLERE A T TANIMLAR MADDE 2.03 2.03.1. Adalara likin Tanmlar A. mar Adas: mar Planndaki esaslara gre meydana gelen adadr. B. Kadastro Adas: Kadastro yapld zaman var olan adadr. 2.03.2. Parsellere likin Tanmlar A. mar Parseli: mar adalar ierisindeki kadastro parsellerinin mar Kanunu, imar plan ve ynetmelik esaslarna gre dzenlenmi eklidir. B. Kadastro Parseli: Kadastro yapld zaman, kadastro adalar iinde bulunan mlkiyeti tescilli parseldir. C. Parsel Cephesi: Parselin zerinde bulunduu yoldaki cephesidir. Ke bana rastlayan veya birden fazla yoldan yz alan parsellerde geni yol zerindeki kenar, parsel cephesidir. Yollarn geniliklerinin eit olmas halinde dar kenar, parsel cephesidir.

11

D. Parsel Derinlii: Parsel n cephe hattna arka cephe hatt ke noktalarndan indirilen dik hatlarn uzunluklarnn ortalamasdr. E. Parsel Ke Koordinatlar: Parsel kelerinin lke yzey ana gre X.Y.Z. koordinatlardr. F. lke Yzey A Koordinat Sistemi (YAKS): lke koordinat sistemine dayal olarak kurulmu yzey a koordinat sistemidir. YAPI DZEN NE A T TANIMLAR MADDE 2.04 2.04.1. mar Durumu: Yap yaplacak parselde, imar plan ile plan notlarnda ve imar ynetmeliinde ngrlen kurallar, yaz, rakam ve kroki ile belirten belgedir. 2.04.2. Avan Proje: Uygulama projelerinin yaplmasna esas tekil eden l/l00, l/200 leklerde yrrlkte bulunan imar plan ve mevzuatna gre dzenlenen projedir. Avan projeler imar durumu mahiyetinde olup imar plannda meydana gelecek deiikliklerden dolay hibir hak iddia edilemez. 2.04.3. Ruhsat Ekleri: Bu ynetmelikte geen ruhsat ekleri tabirinden, dileke ile beraber Belediyeye verilen tapu, ap(belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki, istikamet rlevesi, kot-kesit belgesi, imar durum belgesi ve yap ruhsat ile birlikte tasdik edilen mimari, statik, elektrik ve tesisat plan, proje, resim ve hesaplar anlalr. 2.04.4. Taban Alan (TA): Yapnn parsele oturacak blmnn yatay izdmnde kaplayaca alandr. Bahede yaplan eklenti ve mtemilat taban alanna dhildir. Snak Ynetmelii dorultusunda, serpinti snaklar bina ve tesislerin bodrum katlarnda yaplr. Mmkn olmad takdirde bahelerinde topran yapsna gre yer stnde veya yer altnda yaplr ve taban alanna dhil edilir. Taban Alan Hesabna Dhil Edilmeyen Alanlar: bahe, Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmeliin gerekli grd yangn merdiveni ile sahanlk ve ekleri (aftlar), SAS blmleri (yangn gvenlik hacmi), Baka amala kullanlmayan yangn ka koridoru, Iklk, Hava bacalar, Asansr boluu, Trafo, Taban alannn %20 sini gemeyen havuz, havuza ait denge havuzu ve tamam toprak altnda kalan teknik birimler, Taban alannn %10 unu gemeyen pergola ve/veya kameriye,

12

Zemine oturan teras ve giri saaklar iin yaplan sundurmalarn, (20) m2 yi amayan ksmlar, Bina konturlar dnda ve tamamen toprak altnda yaplan su depolar, Tamamen toprak altnda yaplan otopark. Bu ynetmelikte belirtilen llerle yaplabilecek en az alanl merdiven evine; bu alann %50si lsnde yaplacak ilave

2.04.5. Taban Alan Kat Says (TAKS): Taban alannn imar parseli alanna orandr. mar planlarnda aksine bir aklama bulunmad takdirde ayrk nizama tabi arsalarda binalarn taban alan, i bahe alan dahil %40 geemez. Bu miktarlarn tespitinde mevcut binalarn ve mtemilatlarn taban alanlar da hesaba katlr. 2.04.6. Yap naat Alan: Iklklar ve hava bacalar hari, bodrum kat, asma kat, ak ve kapal kmalar ve at arasnda yer alan meknlar ile ortak alanlar dhil yapnn ina edilen tm katlarnn toplam alandr. 2.04.7. Kat Alan Kat Says (KAKS) (EMSAL): Yapnn btn katlardaki alanlar toplamnn imar parseli alanna oranndan elde edilen saydr. Katlar Alan (KA) bodrum kat, asma kat, at aras piyesi ve ak/kapal kmalar dahil kullanlabilen btn katlarn katlar alanna dahil edilmeyen alanlar ktktan sonraki alanlar toplamdr. Kullanlabilen katlar deyiminden konut, iyeri, elence ve dinlenme yerleri gibi oturmaya, almaya, elenmeye ve dinlenmeye ayrlmak zere yaplan blmler ile bunlara hizmet veren depo ve benzeri alanlar anlalr. Katlar Alan Hesabna Dhil Edilmeyen Alanlar: Teknik llerin gerektirdii ykseklii gemeyen ve yalnzca tesisatn geirildii tesisat galerileri ve hacimlerinin; o Bodrum katlar dhil 20 kat gemeyen konut binalarnda kat eklinde dzenlenmemek artyla yap inaat alannn % 5 ini amayan ksm o Dier yaplarda, toplam yap inaat alannn %8ini amayan ksm bahe Bu ynetmeliin 2.04.17 maddesinde tanmlanan kat bahelerinin ait olduu kat alannn %10unu gemeyen blm Iklk ve hava bacalar, Havuz, havuza ait denge havuzu ve tamam toprak altnda kalan teknik birimler, Pergola, kameriye ve sundurmalarn taban alanna dhil edilmeyen ksmlar, Ticari amac olmayan ve yapnn kendi ihtiyac iin otopark olarak kullanlan bodrum katlar, Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmeliin gerekli grd yangn merdiveni ile sahanlk ve ekleri (ana merdiven ayn zamanda yangn merdiveni olarak da kullanlrsa Katlar alanna dhil edilir) (aftlar) SAS blmleri (yangn gvenlik hacmi), Baka amala kullanlmayan yangn ka koridoru,
13

Asansr boluu, Kalorifer dairesi, (60) m2yi gemeyen kapc dairesi, Bina iin gerekli minimum snak alannn 1,3 katn gemeyen snak alan, Su deposu, at piyesleri ile irtibatl ak teraslar, teras atlar, Sitelerde; bloklardan bamsz mstakil bir bina olarak dzenlenmek, tabii zemin stnde kalan ksm taban alanna dhil edilmek zere bodrum ve zemin kattan ibaret, toplamda katlar alannn (%10)unu ve (3000) m yi gememek, bamsz blm oluturmamak, ticari amala kullanlmamak kaydyla siteye ait sauna, spor salonu, kitap okuma salonu, doktor odas, toplant odas, vb. sosyal tesisler, Binalarn bodrum katlarnda, ticari amala kullanlmamak ve bamsz blm oluturmamak artyla toplamda katlar alannn (%10)unu amayacak ekilde dzenlenen; spor salonu, kitap okuma salonu, doktor odas, toplant odas, vb. sosyal tesisler ile konut binalarnn bodrum katlarnda yaplabilen depo mahalleri, Ynetmeliin 6.12 maddesinde belirtilen kpr geiler, Bu ynetmelikte belirtilen llerle yaplabilecek en az alanl merdiven evine; bu alann %50si lsnde yaplacak ilave

Katlar Alanna (KA) katlmazlar. Bu maddede saylan alanlar dnda, bir yapnn avan ve uygulama projelerinde her ne nam ve suretle olursa olsun nerilen her ey katlar alan hesabna dahil edilir. 2.04.8. Brt naat Alan: Binann ina edilen btn alanlar toplamdr. Bu alana, tabii zemine oturan ak teraslar, avlular, klklar her nevi hava bacalar ve saaklar dhil edilmez. 2.04.9. Net Alan (Kullanm Alan): Bamsz blm ierisindeki duvarlar arasnda kalan temiz alandr. Binalarda yaplan ekme katlarn etrafnda kalan ve ticaret blgelerinde zemin katlarn bymesi ile meydana gelen teraslar, genel giri, merdivenler sahanlklar, asansrler, binalarda kap ve pencere eritleri, duman ve p bacas kntlar, klklar ve hava bacalar, karkas binalardaki kolonlarn duvarlardan taan dileri, ak kmalar ve teraslar, 2 katl tek ev olarak yaplan konutlarda i merdivenlerin altlarnda (1.70) m. yksekliinden az olan yerler bodrumlarda konut bana bir adet, konutun bulunduu bina dnda konut bana (4) m2den byk olmamak zere yaplan kmrlk veya depo, kalorifer dairesi, yakt deposu, snak, kapc veya kaloriferci dairesi,mterek hizmete ayrlan depo, amarlk, bina iindeki otoparklar ile bina dnda konut bana (20) m2den byk olmamak zere yaplan otoparklar net alan dndadr. 2.04.10. Yap Yaklama Snr: mar plannda ve ynetmelikte belirtilmi olan yapnn imar istikametine, yola ve komu parsellere en fazla yaklaabilecei snrdr. 2.04.11. Cephe Hatt: 3194 sayl mar Kanununun 12. maddesinde mar planlarnda gsterilen cephe hattndan nde bina yaplamaz kural ile ifade olunan imar planlarnda belirlenen imar istikametleridir.
14

2.04.12. n Bahe: Parsel n cephe hatt ile yap cephe hatt arasnda kalan parsel blmdr. Birden fazla yola cephesi olan parsellerde yap ile yol arasnda kalan parsel blmleri de bu tanma girer. 2.04.13. Yan Bahe: Planda ve ynetmelikte belirtilmi olan yapnn komu parsellere en fazla yaklaabilecei mesafedir. Ke bana rastlayan parsellerde yol tarafndan yan bahe mesafesi yerine o yol iin tayin edilmi n bahe mesafesi alnr. Gerekli grlen hallerde yan bahe mesafe snrlar iersinde otopark rampas yaplabilir. 2.04.14. Arka Bahe: Parsel arka cephe hatt ile yap arka cephe hatt arasnda kalan parsel blmdr. 2.04.15. Bahe: Yap kitlesi ierisinde tertiplenen, estetik deerler iin dahi olsa st hi bir ekilde kapatlmayan bahedir. 2.04.16. D Bahe: Yapnn taban alan (TA) dnda kalan; n, yan ve arka bahelerini ieren alandr. D bahede yaplan eklenti ve mtemilat taban alan iinde saylr. 2.04.17. Kat baheleri: Binalarn eitli katlarnda, bal bulunduu kata veya katlara hizmet edecek ve hizmet edecei bamsz blm veya blmlerin eklentisi olarak tapuda gsterilecek ekilde, plan ve ynetmelikte belirtilen ekme mesafeleri dnda, bitki yetitirmek iin gerekli toprak dolgu kullanlarak ve iklimlendirilmesi salanarak yaplacak bahe dzenlemeleri. 2.04.18. Bina Derinlii: Binann n cephe hattna arka cephe hatt ke noktalarndan indirilen dik hatlarn ortalamasdr. 2.04.19. Tabii Zemin: Arazinin tesviye edilmemi hlihazr durumudur. 2.04.20. Dzenlenmi Zemin: Bu ynetmelikte belirtilen esaslara gre tesviye edilen zemin durumudur. 2.04.21 Tesviye: Bu ynetmelikte belirtilen esaslara gre kaz veya dolgu yaplmak suretiyle arsann kazand son durumdur. 2.04.22. Saak Seviyesi: Binalarn son kat tavan demesi st kotudur. 2.04.23. Bina Ykseklii: Binann kot ald noktadan saak seviyesine kadar olan mesafedir. mar plan ve ynetmelikte ngrlen yksekliktir. 2.04.24. Kat Ykseklii: Binann herhangi bir katnn deme stnden bir stteki katnn deme stne kadar olan mesafesidir. 2.04.25. Bodrum Kat: Zemin katn altndaki katlardr. 2.04.26. Zemin Kat: mar plan ve ynetmelikte ngrlen kat adedine gre 1. normal katn altndaki kattr. 0.00 kotunun zerindeki ilk kattr. 2.04.27. Asma Kat: Binalarn i ykseklii en az (5.50) m. olan, zemin katnda dzenlenen ve ait olduu bamsz blm tamamlayan ve bu blmden balant salayan kattr. 2.04.28. Normal Kat: Zemin ve bodrum katlarn dnda kalan kat veya katlardr. 2.04.29. Son Kat: at altnda bulunan normal katlarn en stte olan katdr. 2.04.30. Ayrk Nizam: Hibir yanndan komu binalara bitiik olmayan yap nizamdr. 2.04.31. Blok Nizam: mar plannda cephe uzunluu, derinlii ve ykseklii belirlenmi tek yap kitlesinin bir veya birden fazla parsel zerine oturduu baheli yap nizamdr.
15

2.04.32. Bitiik Nizam: Birden fazla komu parseldeki binalara bitiik olan yap nizamdr. 2.04.33. kiz Nizam: Ayn yola cepheli parsellerde tek bir yan parsele bitiik yap nizamdr. 2.04.34. Blokba Bina: Bitiik veya blok nizam binalarda bloun cephe uzunluunun balang ve bitim parsellerinde teekkl eden cepheli binadr. 2.04.35. Iklk: Bina ktlesi iinde kalan ve binann bir ksm piyeslerinin k ve hava almasn salayan boluklardr. 2.04.36. Hava Bacas: Bina ktlesi iinde kalan banyo, wc, ykanma yeri gibi mahallerin havalandrlmasn salayan boluklardr. 2.04.37. Resmi Bina: Genel, katma ve zel bteli idarelerle, il zel idaresi ve belediyeye veya bu kurumlarca sermayesinin yarsndan fazlas karlanan kurumlara, kanunla veya kanunun verdii yetki ile kurulmu kamu tzel kiilerine ait bina ve tesislerdir. 2.04.38. Umumi Bina: Kamu hizmeti iin kullanlan resmi binalarla ibadet yerleri, zel eitim, zel salk tesisleri, sinema, tiyatro, opera, mze, ktphane, konferans salonu gibi kltrel binalar ile gazino, dn salonu gibi elence yaplar, otel, zel yurt, ihan, bro, pasaj, ar alveri merkezleri gibi ticari yaplar, spor tesisleri, turistik tesis, genel otopark ve buna benzer umuma ait binalardr. 2.04.39. Mevcut Bina: 6785 sayl mar Kanununun yrrle girdii 17 Ocak 1957 tarihinden nce yaplm olduu l zel dare Mdrlkleri ve benzeri ilgili kurumlar tarafndan veya tapu kaytlar ile belgelenen yaplar ile ina edildii tarihte yrrlkte olan 6785, 2981 ve 3194 sayl Kanun hkmlerine uygun olarak yaplm veya halen o yerde uygulanmas gereken plan ve ynetmelik hkmlerine gre aynen veya statik saknca gstermeksizin ek ve deiiklik yaplmak suretiyle korunmas mmkn bina ile korunmas gerekli tanmaz kltr varl binadr. 2.04.40. Mevcut Teekkl: Bir yap adasnda mevcut bina tanmna uygun yaplarn belirledii oluumdur. 2.04.41. Basit Tamir ve Tadil: Yaplarda derz, i ve d sva, boya, badana, oluk dere, dorama, deme ve tavan kaplamalar, elektrik ve shhi tesisat tamirleri ile at onarm ve kiremit aktarlmas ilemleridir. 2.04.42. Esasl Tadilat: Yaplarda tayc unsuru etkileyen ve/veya inaat alann ve ruhsat eki projelerini deitiren ilemlerdir. Esasl tadil, ruhsata tabidir. 2.04.43. Yksek Yaplar: Binann herhangi bir cephesinden grnen en dk kottaki bina ykseklii en az (60.50) m. olan yaplardr. 2.04.44. Ortak Alanlar: Binalarn giri holleri, klklar, hava bacalar, saaklar, tesisat galerileri, ak ve kapal merdivenler, yangn merdivenleri, asansrler, kalorifer dairesi, kapc dairesi, kmrlk, snak, otopark, trafo, odunluk, depo, amarhane, bamsz blm oluturmamak ticari amala kullanlmamak kaydyla yaplan sosyal tesisler gibi ortak kullanlan veya faydalanlan alanlardr. 2.04.45. Sundurma: Yamur ve gneten korunmak iin bir duvar nne yaplan rt elemandr. Sundurma binann cephesinde ekme mesafelerine tecavz etmemek, tayc eleman (hafif malzeme) zerine, atyla rtl iki veya taraf ak olmak artyla yaplabilir. Sundurma duvar vb. elemanlarla blnemezler. Genilii (5.00) m den fazla olamaz. Her halkarda ait olduu binann taban alannn 1/5 ini geemez.
16

2.04.46. Pergola: Bahelerde, ekme mesafelerine tecavz etmemek artyla en fazla (2.80) m. net i yksekliinde, glge vermek, bitki sardrmak amacyla hafif malzemeden yanlar ak, st aralkl gne kesicilerle boluklu olarak dzenlenen meknlardr. 2.04.47. Kameriye (ardak): Bahelerde, ekme mesafelerine tecavz etmemek artyla en fazla (2.80) m. net i yksekliinde, kk kk biiminde yaplan, st kapal, yanlar ak veya ksmen kafeslerle rl, yeilliklerle sarlan ssl yapdr. 2.04.48. Portik: Bitiik n bahesiz nizamda imar plannda belirtilen yerlerde, yayalara daha geni kaldrm salamak amacyla, bina ktlesinden zemin kat yksekliinde ve n cephe boyunca, bina tayc elemanlar braklarak yaplan taraf ak bina alt geididir. 2.04.49. Rezidans: Ticaret, ticaret+hizmet, ticaret + konut, Merkezi Alan ve konut alanlarnda yaplan, en az konut artlarn salayan; sekreterlik hizmeti, resepsiyon hizmeti, gnlk temizlik servisi, kuru temizleme, amarhane, alveri servisi gibi hizmetlerin yer ald, birden fazla bamsz blmden oluan konut binalardr.

NC BLM
AVAN PROJE UYGULAMALARI AVAN PROJE UYGULAMALARINA L K N GENEL ESASLAR MADDE 3.01 3.01.1. Avan proje uygulamalar; A. mar Kanunu gerei, B. mar Plan-Plan Notlar gerei, C. mar ynetmeliinde belirlenen yksek yaplarda, D. Bu ynetmeliin 3.05 maddesinde belirtilen niteliklere sahip dier yaplarda sz konusudur. Bunlara ilikin zel hkmler aada 3.02, 3.03, 3.04 ve 3.05 maddelerinde aklanmtr. 3.01.2. Bu ynetmelik kapsamna giren btn yaplar iin 3.02 maddesinde belirtilen istisnalar dnda mimari, statik, elektrik ve tesisatlara ilikin uygulama projeleri belediyece onanmadan avan projeye gre yap ruhsat verilemez. 3.01.3. mar Plan notlarnda stanbul Bykehir Belediyesince onaylanacak avan projeye gre uygulama yaplaca belirlenen alanlarda, plan ve plan notlarnda ngrlen plan kararlarna, yaplama koullarna ve ynetmeliklerle bu gibi binalar iin getirilmi hkmlere uyulacaktr. 3.01.4. mar Plan notlarnda yer alan onaylanacak avan projeye gre uygulama yaplr eklindeki hkmler; 1/1000 lekli Uygulama mar Planlar onanmadan uygulama yaplamaz ve mimari, statik, elektrik ve tesisatlara, resim ve hesaplara ilikin uygulama projeleri onanmadan yap ruhsat verilemez temel ilke kurallarn ortadan kaldrmaz. Avan projelere gre ruhsat verilerek uygulama yaplmas ancak ve sadece mar Kanunu gerei avan proje uygulamalarn dzenleyen 3.02. maddede iki fkra halinde saylan istisnai hallerde mmkn olabilir. Avan projelerin onaynda tapu, ap (belediyesinin talebi halinde), imar durumu, rperli kroki veya inaat istikamet rlvesi, kot-kesit belgesi, zemin emniyet raporu, ED raporu (ED Ynetmelii ve mevzuat kapsamnda deerlendirilmesi sonucunda ED raporu gerekiyor ise), ayrca 2863/5226 sayl yasaya tabi parsellerde, ilgili mevzuata gre ilem yaplr.
17

MAR KANUNU GERE AVAN PROJE UYGULAMALARI MADDE 3.02 3.02.1. Kamu kurum ve kurulularnca yaplacak veya yaptrlacak yaplara, imar planlarnda o maksada tahsis edilmi olmak, imar plan ve mevzuata aykr olmamak zere mimari, statik, tesisat ve her trl fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve kurulularnca stlenilmesi, mlkiyetin belgelenmesi ve ynetmeliklerle bu gibi binalar iin getirilmi hkmlere uyulmak kayd ile en kk 1/200 lekte avan projeye gre ruhsat verilerek uygulama yaplr. mar planlarnda eitim ve salk tesisleri ile sosyal ve kltrel tesisler, resmi ve dini tesisler gibi kamu alanlarna ayrlm ancak yaplanma koullar belirlenmemi yerlerde; ayrk inaat nizamnda net parsel alan zerinden bodrumlar hari emsal (E=3) gememek, plan notlarnn ilgili hkmlerine uymak artyla, bina ebat ve yksekliklerinin projesinde belirlendii belediyece onaylanacak avan projeye gre uygulama yaplabilir. Eitim tesislerinde servis trafiini dzenlemek amacyla UTK karar alnmas zorunludur. 3.02.2. Devletin gvenlik ve emniyeti ile Trk Silahl Kuvvetlerinin harekt ve savunmas bakmndan gizlilik arz eden yaplara; belediyeden alnan imar durumuna, kat nizam, cephe hatt, inaat derinlii ve toplam inaat metrekaresine uyularak projelerinin kurumlarnca tasdik edildii, statik ve tesisat sorumluluunun kurumlarna ait olduunun belediyeye yaz ile bildirildii takdirde 13.04 maddede saylan belgeler aranmakszn yap ruhsat verilir. MAR PLANI-PLAN NOTLARI GERE AVAN PROJE UYGULAMASI: MADDE 3.03 3.02 maddesinde belirtilen kamu alanlar dnda, mar Planlarnda; a) TAKS +H( rtifa) b) KAKS c) Blok boyutlar + H Maddelerinin en az birini salamas durumunda Avan Projesine gre uygulama yaplr. Bu maddelerden hibirinin olmamas durumunda yeni bir plan karar alnmas zorunludur. Plan notu ile avan proje uygulamas getirilmi zellik arz eden binalar, planda verilen hkmlerine aykr olmamak, ynetmelikte bu tr binalar iin getirilmi hkmlere uyulmak kayd ile bu ynetmeliin yaplama ile ilgili ykseklik, cephe, derinlik ve i llerine tabi olmayp bu madde hkmne gre ilgili ile/ilk kademe Belediyesince onaylanacaktr. Plan notu gerei avan projesi le/ilk kademe Belediyesince onaylanmas gereken projelerin Madde 3.05 te bildirilen artlar salamas durumunda, Bykehir Belediye Bakanlndan estetik ve yerleim ynnden uygun gr alndktan sonra avan proje onay yaplacaktr. Ayrk inaat nizamna tabi yerlerde; 5 kata kadar yap yaklama mesafesi yollardan en az (5.00) m., komu parsellerden en az (4.00) m. olup 5 kattan sonra her ilave kat iin yan komu bahe mesafelerine (0.50) m. arka bahe mesafesine (1.00) m. ilave edilir. Plan notu gerei avan proje uygulamas getirilmi yksek yaplar iin ekme mesafeleri 3.04 maddesi hkmlerine gre belirlenir. Bu madde hkmleri uyarnca yaplacak uygulamalarda; mimari, statik, elektrik ve tesisat projeleri gibi yapnn hem i hem de d evre gvenlii bakmndan nem tayan projeler ve belgeler aranmakszn sadece avan projeye gre ruhsat verilmesine imkn salanamaz. YKSEK YAPILARA L K N AVAN PROJE UYGULAMALARI: MADDE 3.04 Binann herhangi bir cephesinden grnen en dk kottaki bina ykseklii en az (60.50) m. olan yaplarda mimari avan projeler, statik, mekanik, elektrik, jeolojik, jeoteknik vb. mhendislik kabullerine ait aklama raporlar, gerekli yerleim krokileri ve siluet paftalar
18

Bykehir Belediye Bakanl tarafndan onaylanmadan uygulama yaplamaz. Avan proje onayn mteakiben ile ve ilk kademe belediyelerince uygulama projeleri onandktan sonra ruhsat verilerek uygulama yaplr. 3.04.1. Yksek yaplara ait avan projelerin hazrlanmas aamasnda aadaki kriterler dikkate alnr. A. Tarihi ve doal evreye, kent leine ve ehir siluetine olumsuz etkilerde bulunmamas, B. Jeolojik yapnn risk ihtiva etmemesi, C. Hava trafiine, kent havasn temizleyecek rzgr akmlarna ve kularn uu koridorlarna engel tekil etmemesi, D. Genel ulama ve yangn ulamna olumsuz etki etmemesi, E. Kentsel altyapya yeni kapasite art ihtiyac getirmemesi, F. mar plannda aksine bir hkm yok ise net parsel alan zerinden emsalin E=3 gememesi, Gerekmektedir. 3.04.2 mar plannda aksine bir aklama getirilmedii takdirde; A.Yksek yaplarn imar istikameti (imar planlarnda gsterilen cephe hatt) ile yan ve arka parsel snrndan en az ekme mesafesi (15.00) m.dir. (60.50) m. ykseklikten sonra artan her (3.00) m. ykseklik iin n ve yan bahe mesafelerine (0.50) m. arka bahe mesafesine 1.00 m ilave edilir. B. Bir parselde birden fazla bina yaplmas halinde yksek olan bina esas alnarak binalar arasndaki en az mesafe, (20.00) m. olup, (60.50) m. ykseklikten sonra ilave her (3.00) m. ykseklik iin bu mesafeye (0.50) m. ilave edilecektir. Bir parselde az katl ana bir kitle zerinde birden fazla ykselen bloklar tertiplenmesi halinde bloklar aras mesafe en az (15.00) m. olup, yksek blok esas alnarak ana kitle ile birlikte toplam (60.50) m. ykseklikten sonra her bina iin ayr ayr ilave her (3.00) m. ykseklik iin bu mesafeye (0.50) m. ilave edilecektir. Yap adasnn konumu, arazi yaps veya deiik mimari zmlerin gerektirdii hallerde, minimum koullar salamak kaydyla binalar arasndaki mesafenin saptanmasnda Bykehir Belediye Bakanl yetkilidir. C. Yukardaki fkra hkmlerinde sz edilen (60.50) m. ykseklik, bu ynetmeliin 2.04.43 maddesinde tanmlanan ykseklii ifade eder. D. Yksek yaplarda Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik artlarna uygun yaplan yangn merdivenleri dnda merdiven yaplmas zorunlu deildir. Yksek yaplara ilikin tanmlar ve teknik kurallar konusunda bu ynetmeliin 19. blmnde yer alan hkmler uygulanr. AVAN PROJES NE GRE UYGULAMA YAPILACAK D ER YAPILAR: MADDE 3.05 3.05.1 Kentsel Dnm Blgesi olarak ilan edilen yerlerdeki yaplarn avan projesi stanbul Bykehir Belediyesi tarafndan onaylandktan sonra uygulama yaplacaktr. 3.05.2 Plan notu gerei avan proje uygulamas getirilmemi yerlerde aada belirtilen nitelikleri tayan yaplarn avan projeleri stanbul Bykehir Belediyesi tarafndan onaylandktan sonra uygulama yaplacaktr. Mstakil yap adeti 50 veya daha fazla olan uygulamalar, Toplam inaat alan 60.000 m2 den fazla olan konut ve rezidans yaplar,
19

 Katlar alan 40.000 m2 den fazla olan i, alveri merkezi, ve zellik arz eden yaplar. Toplam inaat alan 100.000 m2 den fazla olan sanayi ve depolama yaplar.

DRDNC BLM
ARSALARLA (PARSELLERLE) LG L HKMLER ASGAR PARSEL CEPHE VE DER NL ARTLARI PARSEL BYKLKLER MADDE 4.01 mar Plannda gsterilen eitli blgelerde imar plan ile getirilmi farkl hkmler yoksa, yaplacak ifrazlarda, elde edilecek yeni parsellerin asgari lleri, arazi meyili, yol durumu, mevcut yaplar vb. gibi mevkiin zellikleri ile bu parsellerde yaplmas mmkn olan yaplarn lleri ve ihtiyalar da gz nnde tutularak belediyelerce tespit olunur. Bu tespit srasnda planda aksine bir hkm olmad takdirde aadaki artlarn yerine getirilmesi zorunludur. PARSEL GEN L KLER MADDE 4.02 4.02.1. Konut, Ticaret, Sanayi D yeri (Bro, Otel vb.) Blgelerinde A. 4 kata kadar (4 Kat Dahil) inaata msait yerlerde, a) Bitiik Nizamda: (8.00) m.den b) Blok balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+8.00) m.den c) Ayrk nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+8.00) m.den az olamaz. B. 5 -6 katl inaata msait yerlerde, a) Bitiik Nizamda: (10.00) m.den b) Blok Balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+10.00) m.den c) Ayrk Nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+10.00) m.den az olamaz. C. 7, 8 ve 9 katl inaata msait yerlerde, a) Bitiik Nizamda: (l5.00) m.den b) Blok balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+l5.00) m.den c) Ayrk Nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+ l5.00) m.den az olamaz. D. 10 veya daha ok katl inaata msait yerlerde, a) Bitiik Nizamda: (20.00) m.den. b) Blok Balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+20.00) m.den. c) Ayrk Nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+20.00) m.den az olamaz.
20

4.02.2. Yalnz l Katl Dkkan Yaplacak, Ticaret ve Kk Sanayi Blgelerinde: A. Bitiik Nizamda: (6.00) m.den B. Blok Balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+6.00) m.den C. Ayrk Nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+6.00) m.den az olamaz. 4.03.3. Sanayi Blgelerinde: (30.00) m.den az olamaz. 4.03.4, 4.03.1, 4.03.2 ve 4.03.3. fkralar dndaki dier Kentsel Blgelerde: (40.00) m.den az olamaz. Bu llerin tespitinde ke bana rastlayan parsellerde yol tarafndaki yan bahe mesafesi yerine o yol iin tayin edilmi n bahe mesafesi alnr. PARSEL DER NL KLER MADDE 4.03 4.03.1. Konut, Ticaret ve Sanayi d iyeri (Bro, otel vb) Blgelerinde : A. n bahesiz nizamda: (20.00) m.den B. n baheli nizamda: n bahe mesafesi (+20.00) m.den az olamaz. 4.03.2. Yalnz l katl dkkan yaplacak ticaret ve kk sanayi blgelerinde: A. n bahesiz nizamda: (6.00) m.den B. n baheli Nizamda: n bahe mesafesi (+6.00) m.den az olamaz.. 4.03.3. Sanayi blgelerinde: (30.00) m.den az olamaz. 4.03.4. 4.03.1, 4.03.2 ve 4.03.3. Fkralar dndaki dier blgelerde: (40.00) m.den az olamaz. PARSEL ALANLARI MADDE 4.04 Konut d kentsel alma alanlarnda parsel alanlar (2.000) m2 den az olamaz. BAHE MESAFELER MADDE 4.05 4.05.1. A. n Bahe Mesafeleri: skn alanlarnda yaplacak binalarn n bahe ve yol kenarna rastlayan bahe mesafeleri en az (5.00) m.dir. Bitiik inaat nizamnda mevcut teekkle uyulur. B. Yan Bahe Mesafeleri:
21

5 kata kadar (5 kat dhil) olan binalarda yan bahe mesafeleri en az (4.00) mdir. 5 kattan sonra fazla her kat iin bahe mesafeleri (0.50) m. artrlr. C. Arka Bahe Mesafeleri: (4.00) m.den az olmamak koulu ile arka bahe mesafesi H/3dir. Bina derinliinin (7.00) m.den az kalmas halinde, bina derinlii en ok (7.00) m. olacak ekilde arka bahe mesafesi ayrk nizamda (2.00) m., bitiik ve blok nizamda (1.00) m.ye kadar azaltlabilir. D. Bahe Mesafeleri: Bitiik nizam yaplarda bamsz blmlerin zorunlu direkt k ve hava ihtiyacn karlamak iin yaplan i bahelerin dar kenar (4.00) metreden az olamaz. Bu mesafeler kmalar ile daraltlamaz. Ayrk nizamda TAKS, KAKS oran belirlenmi parsellerde yaplacak yaplarn i bahelerinin dar kenar, bina yksekliinin H/3nden az olamaz. Yap kitlesi ierisinde tertiplenen bahelerin, i bahe olarak deerlendirilmemesi iin, en az i bahenin dar kenar geniliinde da ak olmas gerekir. 4.05.2. zel Mlkiyete Tabi Olmayan Ve Kamunun Yararlanmasna Ayrlan Yeil Alanlara Cephesi Olan Parsellerde; cephe ve derinlik llerinin 8 m nin altna dmesi durumunda yap yaklama mesafesi kma yapmamak artyla (1.00) m.ye kadar drlebilir.

BE NC BLM
PARSELASYON PLANLARI LE FRAZ VE TEVH T LEMLER NE DA R ESASLAR PARSELASYON PLANLARI MADDE 5.01 Parselasyon planlar; ancak 1/1000 lekli bir uygulama imar planna dayanlarak yaplabilir. Onanl uygulama imar planna gre yaplacak parselasyon planlar tatbikat ve parselasyon haritalar ile hesap cetvellerini ierir. Kural olarak parselasyon planlarnn yaplmas zorunlu olan yerlerde, parselasyon planlar yaplp onaylanmadan ve tapuya tescil edilmeden o kadastro adasndaki herhangi bir parsele yap ruhsat verilemez. Aada aklanan yerlerde, parselasyon planlarnn yaplmas zorunludur: 1/1000 lekli uygulama imar planlarnda; mar Kanununun 18. maddesi hkmleri uygulanmadan normal artlarda yap izni verilemeyen yerlerde, parselasyon planlar yaplp onaylanmadan, kesinleen parselasyon planlarna gre tapu sicilinde imar planna uygun ada ve imar parselleri olumadan uygulama yaplamaz. Bu ilemler yaplmadan daimi yap ruhsat verilemez. Ancak, 3194 sayl mar Yasasnn 33. maddesi hkmleri uyarnca bu yerlerde zerinde ynetmelik esaslarna uygun yap yaplmas mmkn olanlarnda sahiplerinin istekleri zerine belediye encmeni karar ile muvakkat (geici) yap ruhsat verilebilir. FRAZ VE TEVH D LEMLER NE DA R ESASLAR MADDE 5.02 5.02.1. mar planlarna gre yol, meydan, yeil saha, park ve otopark gibi umumi hizmetlere ve resmi kurumlara ayrlan yerlere rastlayan gayrimenkullerin bu ksmlarnn ifrazna veya
22

tevhidine izin verilemez. Bir ksm, kamu hizmeti ve tesislerine ayrlan yerlere rastlayan parsellerin bu ksmlar kamu eline gemedike ayr bir parsel olarak ifrazna izin verilemez. Ancak kamu hizmet, tesis ve alanlarna ayrlan ksmlarndan geriye kalan paralar imar plan ve ynetmelik esaslarna gre msait ise parsellere ayrlabilir. Keza imar plan ve ynetmelik esaslarna gre uygun olduu takdirde bunlar zerinde yap izni verilebilir. mar planlar ile belirlenen donat alanlar ile imar istikameti nnde kalan ksmlar kamu eline gemeden imar uygulamas yaplamaz. 5.02.2. mar planna gre kapanmas gereken yol ve kmaz sokak zerinde bulunan veya mahreci bulunmasna ramen yap adas ortasnda kalan parseller ifraz edilemezler. 5.02.3. eitli kamu ve hizmet tesislerinin gerekletirilmesi maksad ile yaplmas gereken kamulatrmalar yznden bu hizmet ve tesisler iin parsellerin lzumlu paralara ayrlmasn salamak zere yaplacak ifrazlar, bu ynetmelikteki ifraz artlarna tabi deildir. 5.02.4. mar parselasyon plan tamamlanm olan yerlerde yaplacak ifraz veya tevhitlerin bu planlara uygun olmas arttr. mar parselasyon plan tamamlanm olan yerlerde imar plan ile belirlenen dzenleme ortaklk pay olarak tariflenen alanlar kamu eline gemeden imar uygulamas yaplamaz. 5.02.5. fraz suretiyle yola cephesi olmayan parsel oluturulamaz. 5.02.6. mar planlarnda parsel cepheleri tayin edilmeyen yerlerde yaplacak ifrazlarn, asgari cephe genilikleri ve byklkleri ynetmelikte belirtilen esaslara gre tespit edilir. 5.02.7. frazla oluan parsellerin bina taban alanlar toplam, ifrazdan nceki bina taban alanlar toplamn geemez. 5.02.8. mar plan dnda veya imar planlarnda iskan d alanlarda kalan kadastral parsellerde yaplacak ifrazlarn, belediyece tespit edilecek llerinin, ifrazdan sonra elde edilecek beher parselin (5000) m2den daha kk ve trafie ak kadastral bir yola cephesinin (25.00) m.den daha az olmayacak ekilde tespiti mecburidir. 5.02.9. Ayrk yap nizamna tabi olup, imar plan ile farkl ykseklik veya kullanm kararlar getirilmi imar parselleri tevhit edilemez. 5.02.10. Yeni parsel oluturmamak kouluyla mevcut parsellerde daha uygun artlar salamak ve uygulamay kolaylatrmak ve hudut tashihi amac ile snr ve alan dzeltmesine ynelik ifraz ve tevhit ilemlerinde bu ynetmelikte sz geen asgari ifraz artlar aranmaz. Bir parselde birden fazla bina olmas halinde veya hisseli imar parsellerinde bir hissedara ait bina bulunmas halinde binann bulunduu hissedarn parselinin ayrlmas iin yaplan dzeltme ve ifraz, tevhiden ifraz ilemlerinde de bu ynetmelikte sz geen asgari ifraz artlar aranmaz. 5.02.11. Parselasyon plan bulunmayan yerlerde belediyelerce yaplacak ifraz ve tevhit ilemleri imar planlarna ve imar ynetmelii hkmlerine uygun olarak, imar istikamet rlevesine gre hazrlanacak teklif folyesine gre yaplr. 5.02.12. fraz hatt bir parseli bldnde parselin geri kalan ksm mstakil yaplamaya elverili deilse ifraz hatt parsel snr kabul edilir.

23

TEHL KEL ALANLAR MADDE 5.03 Takn, heyelan ve kaya dmesi gibi afet alanlarnda bulunan shhi ve jeolojik mahzurlar olan veya bunlar gibi tehlikeli durumlar arz etmesi yznden imar planlarna veya ilgili idarelerce hazrlanm veya onaylanm raporlara gre yerleime almas yasak edilen alanlar ifraz edilemez. Bu gibi yerlerde arazi takviyesine matuf tesislerden baka yap yaplamaz. mar planlarnda yukardaki sebeplerle "Aalandrlacak Alan" olarak gsterilen alanlarda da ayn esaslara uyulur. FRAZ VE TEVH T LEMLER NDE YETK MADDE 5.04 stanbul Bykehir Belediyesi snrlar iindeki gayrimenkullerin resen veya mracaat zerine tevhit ve ifraz, bunlar zerinde irtifak hakk tesisi veya bu haklarn terkini, mar Kanunu ve mar Ynetmelii hkmlerine uygunluu belediye encmenlerince onaylanmadka, tapuya tescil olunamaz. Onaylama ilemi, mracaatn belediyelere intikalinden itibaren en ge 30 gn iinde sonulandrlr ve tescil veya terkini iin 15 gn iinde tapuya bildirilir. Taraflarn rzas veya mahkeme karar ile yuun izalesi ve arazi taksimi de yukardaki hkmlere tabidir. mar Kanunu hkmlerine gre; yulandrlan gayrimenkullerin sahipleri ilgili idarenin teblii tarihinden itibaren alt ay iinde aralarnda anlaamadklar veya yuun izalesi iin, mahkemeye mracaat edilmedii takdirde ilgili idare hissedarm gibi, yuun izalesi davas aabilir.

ALTINCI BLM
YAPILARLA LG L HKMLER PARSELLERDE YAPILANMA ARTLARI ASGAR B NA CEPHE VE DER NL ARTLARI MADDE 6.01 Genel olarak bu ynetmeliin parsel byklkleri ile ilgili hkmlerine uymayan parsel ve arsalarda, yeni inaat ve ilaveler yaplmasna veya mevcut yaplarn esasl tadillerine izin verilmez. Bu gibi parsel veya arsalar, mar Kanunu hkmlerine gre yap yaplmasna uygun hale getirilinceye kadar, sahiplerince eskiden olduu gibi kullanlmasna devam edilir. Ancak, iki tarafnda imar plan ve mevzuatna aykr olmamak artyla yaplm bina veya bir tarafnda byle bir bina ile dier tarafnda plana gre tespit edilmi bir yol bulunan arsalardan, plan ve ynetmeliin dier artlarna aykr olmamak koulu ile bu ynetmelikteki parsel byklkleri ile ilgili hkmlere uyulmakszn yap yaplmasna izin verilir. Ayrca durumu yukardaki fkra hkmlerine uymad halde lleri bu ynetmelikte belirtilen miktarlardan az olmakla beraber, zerinde civarn karakterine ve blgenin artlarna gre yaplabilecek binann gerektii ller oluabilen arsalarda 8.01 maddesindeki piyes llerini salamak koulu ile bina cephesi bitiik nizamda (4.00) m. ayrk nizamda (6.00) m.den az olmamak kaydyla parsel byklkleri ile ilgili hkmlere bal kalnmakszn yap
24

yaplmasna da izin verilebilir. Bu uygulamalar srasnda birden fazla yoldan cephe alan parsellerde yaplacak binann dier yol cepheleri (4.00) m.nin altna drlemez, bina ykseklii (9.50) m.yi geemez. Durumu yukardaki fkra hkmlerine de uymayan parsellerde, imar mevzuatna uygun parsel dzenleninceye kadar ynetmelikte belirtilen asgari piyes llerini salamak kouluyla en fazla H:6,50 m. irtifada yap yaplmasna da izin verilebilir. Balta ifraz niteliinde olumu ve parsele 3.00 m den az olmamak art ile mahre salayan parsellerden yaplanmaya uygun olanlarna plan artlarnda yaplanma izni verilir. B R PARSELDE B RDEN FAZLA B NA YAPILMASI MADDE 6.02 Bir parselde, imar plan ve/veya ynetmelik hkmlerine uygun olmak ve aada belirtilen artlar salamak kaydyla birden fazla yap yaplabilir. 6.02.1. Ayrk Nizama Tabi Parsellerde: Binalarn birbirlerine olan mesafeleri, her bina iin imar plan ve/veya ynetmelikte ayr ayr belirlenen yan bahe mesafelerinin toplamndan az olamaz. 6.02.2. Bitiik Nizama Tabi Parsellerde: Binalarn birbirlerine olan mesafeleri, her bina iin imar plan ve/veya ynetmelikte belirlenen arka bahe mesafelerinin toplamndan az olamaz. B NA CEPHELER MADDE 6.03 Ayrk yap nizamna tabi olan konut alanlarnda yaplacak yaplarn maksimum bina cephesi (30.00) m.dir. kili veya l blok yaplmas gereken yerlerde, daha uygun zm yollar bulmak maksad ile bir ka dar parseli birlikte mtala ederek o yer iin tespit edilen yap karakterine uyacak bir tertipten uzaklamamak zere bina cepheleri toplam (30.00) m. olan ikili veya l bloklar tekil etmeye Belediyeler yetkilidir. mar planlarnda blok yap nizamna tabi olan yerlerde planda aksine bir hkm bulunmad takdirde azami blok boyu (50.00) m.dir. Avan projeye tabii yaplar ile zellik arz eden yaplarda meri plan ve plan notlarnda aksine bir hkm bulunmad takdirde bina cephe boyutlarn belirlemeye avan proje tastikini yapacak olan ilgili idare yetkilidir. AYRIK YAPI N ZAMINA TAB YERLERDE YAPI YER N N TESP T MADDE 6.04 Ayrk yap nizamna tabi olan yerlerde ynetmelik hkmlerine dayanlarak verilen azami bina sahasn amamak ve asgari bahe mesafelerini korumak plan ve ynetmeliklerle o parsel iin tannan katlar alann kstlamamak koulu ile yap yerini tespite belediye bakanlklar yetkilidir. B NA DER NL KLER MADDE 6.05 6.05.1. Bitiik ve Blok Nizamna Tabi Parsellerde;

25

mar planlarnda bina derinlikleri belirlenmemi yerlerde, yaplacak bina derinlii azami (20.00) m.yi gememek ve arka bahe snrlarna hibir yerde (4.00) m.den fazla yaklamamak art ile; D=L- (K+H/3) forml ile belirlenir. Bu formlde: D=Bina Derinlii L=Parsel Derinlii K=n Bahe Mesafesi H=Bina Ykseklii H/3=Arka bahe mesafesini gsterir. Ancak bu formle gre bulunacak bina derinliinin (7.00) m.den az kalmas halinde, arka bahe herhangi bir noktada (1.00) m.den ve arka izgiye gre iki bina arasndaki mesafe (4.00) m.den az kalmamak art ile bina derinlii (7.00) m.ye kadar arttrlr. Mevcut arka bahe teekkl varsa mevcut teekkle uyulur. Deiik derinlikteki parsellerden oluan adalarda yukardaki formle gre hesaplanacak deiik bina derinliklerinin sebep olaca dzensizlii gidermek amac ile bir yap adasnn tamamnda arka izgi dzenlemeleri yaplabilir. Bu dzenlemeler yaplrken: A. Ada iindeki istisnai derinlikteki, bir parsel iin hesaplanan bina derinliinin, ayn srada verilecek bina derinliklerini amas ve ada ii boluunu blc bir nitelik kazanmas halinde bu binaya verilecek derinlik azaltlabilir. B. Ke bana rastlayan parsellerde bina derinlii parselin yz ald yollar zerindeki komu parsellere verilecek derinliklere gre belirlenir. Yap adasnda bu yollara gre verilen bina derinliklerinin ada kesindeki bir veya daha fazla parselin ada ii boluu ile irtibatn kesecek lde olmas halinde bu parsellere verilen derinliklerin (7.00) m. olmas artna baklmakszn nizami aydnlkla parsel tamamnda bina izni verilebilir. C. Yap adasnn bir kenarnda verilecek bina derinliklerinin ayn sradaki mevcut ve muhafaza edilecek binalarn derinlikleri ile uyumlu olmas gerekir. Bunu salamak amac ile gereken yerlerde H/3 arka bahe art aranmayabilir. Ancak hi bir parselde yap derinlii parsel arka snrnn herhangi bir noktasna (1.00) m.den fazla yanaamaz. D. Ke ba olmayp iki yola yz bulunan ve varsa n bahe mesafeleri ktktan sonraki ortalama derinlii (40.00) m.den az olan parsellerde, bu derinlie kadar bina yaplabilir. Ancak verilecek bina derinliklerinin ada ii boluunu blecek bir nitelik kazanmas halinde bu parsellere verilecek bina derinlii mevcut teekkle gre dzenlenir. E. Bitiik, Blok ve ikiz nizama tabi yaplarda bitiik olan cephelerde Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik hkmlerine gre derz yaplmas ve bu derzlerin depremde bloklarn btn dorultularda birbirinden bamsz olarak almasna olanak verecek ekilde dzenlenmesi zorunludur. F. mar Planlarnda ticaret blgesi olarak gsterilen veya ticaret blgesi olarak olumu yerlerde yaplacak bitiik nizam ve blok ba binalarn derinlikleri teekkl ve parselasyon durumuna gre (30.00) m.yi geemez. 6.05.2. Ayrk Nizama tabi parsellerde mar plan veya bu ynetmelikte belirlenen n bahe ve bahe mesafelerinin belirlendii yaklama snrlar ierisinde kalmak art ile taban alan (TA) (900.00) mden byk olamaz.

26

B NA YKSEKL KLER MADDE 6.06 6.06.1. mar plan ve/veya plan notlarnda kat adetleri veya bina ykseklikleri belirtilmemi veya blge kat nizam tayin edilmemi yerlerde bina ykseklikleri ve bunlara tekabl eden kat adetleri aada gsterilen miktarlar amamak zere tespit olunur. mar planna ya da teekkl istikametine gre yaplan dzeltmeler sonucu ortaya kan yol genilii; 7.00 m.ye kadar olan yollarda: Kat adedi bodrum hari 2 den fazla olamaz. 7.00 m. ve daha geni yollarda: Kat adedi bodrum hari 3 den fazla olamaz. 9.50m. ve daha geni yollarda: Kat adedi bodrum hari 4 den fazla olamaz. 12.00 m. ve daha geni yollarda: Kat adedi bodrum hari 5 den fazla olamaz. 14.50 m ve daha geni yollarda: Kat adedi bodrum hari 6 dan fazla olamaz. 17.00 m ve daha geni yollarda: Kat adedi bodrum hari 7 dan fazla olamaz. 19.50 m. ve daha geni yollarda: Kat adedi bodrum hari 8 den fazla olamaz. Genel olarak konut yaplarnda tatbikatta ilk (3.50) m. ykseklik iin 1 kat, artan her (3.00) m. iinde birer kat itibar olunur. mar Planlarnda gsterilen bina yksekliklerinin veya kat adetlerinin birbirlerine tahvillerinde veya neye tekabl ettiklerinin tespitinde de bu esaslar gz nnde bulundurulur. Ancak umuma hizmet eden ve zellik arz eden binalarda alveri merkezi, kltrel ve sosyal tesisler vb. yerlerde kat yksekliinin arttrlmas hususunda belediyesi yetkilidir. 6.06.2. Yeni yaplacak binalarda bina ykseklii belirlenmi ise imar planlarndaki artlara, belirlenmemi ise bu ynetmelikte gsterilen ykseklie veya kat adedine uyulmas arttr. Ancak, temel ve statik hesaplar ile bahe mesafeleri, merdiven, klk vs. gibi kat adedi veya bina ykseklii ile ilgili elemanlar plan ve ynetmelikte gsterilen azami ykseklie gre hesaplamak, gerektiinde asansr yeri braklmak veya proje mesuliyeti ile fiilen yaplacak blmn fenni mesuliyet hizmetleri bu esaslara gre aranmak koulu ile daha az katl inaat yaplabilir. Ayrk nizama tabi olup, 4 ve daha az katl bina yaplmas gereken yerlerde ina edilecek eksik katl binalarda bu artlar aranmaz. Bu uygulama birden fazla parsel zerinde oturan bitiik blok ve ikiz nizam binalarda uygulanmaz. 6.06.3. Bu maddenin uygulanmasnda, yollardaki arazi genileme ve daralmalarda, n bahe, yeil alan, refj, meydan, otopark, demiryolu, su kanal gibi unsurlar yol geniliine dahil edilmez. 6.06.4. Bu ynetmelikte gsterilen ykseklikler, herhangi bir abideyi veya muhafazas gereken tarihi ve mimari bir eserin grnn bozmas halinde, Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kurulu kararna gre belediyece azaltlabilir.

27

6.06.5. Ke bana rastlayan parsellerde yaplacak binalar daha fazla ykseklik verilen sokan artlarna tabidir. Ancak bu ykseklik dier sokakta (20.00) m.den fazla devam edemez. Ke ba olmayp iki yola yz bulunan parsellerde yaplacak binalar da daha fazla ykseklik alabilecei sokan artlarna tabi olup, en az (3.00) m. nce kademe yaplarak dier sokak artlarna uydurulacaktr. Bina derinliinin (20.00) m.den az olmas ve ayn adada mevcut teekklde kademe bulunmamas halinde belirtilen kademe art aranmayabilir. Bir kattan fazla kademe yaplmas gereken yerlerde her kat iin dier kattaki kademe hattna en az (3.00) m. mesafe kala kademe yaptrlr. Ayrk nizam binalarda yukarda belirtilen kademelendirmeler yaptrlmaz. mar planlarnda bu maksatla ett edilerek kademe hatt tespit edilmi ise yol meylinden dolay ayrca bir kademe yaptrlmaz, imar planna uyulur. 6.06.6. mar planlarnda sayfiye blgesi olarak gsterilen, bina ykseklikleri ve kat adetleri belirtilmemi olan yerler ile imar plan henz yaplmam olan ve irtifakl geit veya balta ifraz (Balta ifraz niteliinde olumu ve parsele 3.00 m nin altnda ve 1.00 m den az olmamak art ile mahre salayan parsellerden yaplanmaya uygun olanlarna)ile olumu parsellerde yaplacak binalar, bu ynetmelikte belirtilen bahe mesafelerine uyulmak kayd ile, iki kat (H=6.50m), toplam iskan edilen katlar alan (KA)=250 myi geemez. B NALARA KOT VER LMES MADDE 6.07 6.07.1. Genel olarak; Binalara arsann cephe ald, yolun krmz kotuna gre ve yolun yksek tarafna rastlayan bina kenar hizasndaki tretuvar seviyesinden (bordr ta st seviyesinden) kot verilir. Tretuvar seviyesi, yol seviyesinin (0.18) m. st olarak kabul edilir. Kaplamas yaplm yollarda mevcut yol kotlar, yaplmam yollarda ise yol profili ile belirlenen krmz kotlar esas kabul edilir. Henz tretuvar ikmal olunmam ve krmz kotu tespit edilmemi olan yollarda bu tespit ii ilgilisinin mracaat zerine yolun profilinin karlp yola ilikin krmz izginin geirilerek onaynn yaplmas ii ilgili Belediye Bakanlnca 30 gn iinde yaplr. Kot alnan yola olan mesafesi (6.00) m.yi aan ayrk nizam binalarda kot bina n cephesi tabii zemin ortalamasndan alnr. Ancak Yol kotuna nazaran tabii zemini az meyille ykselen parsellerde ise kot bina ke kotlarnn aritmetik ortalamas alnarak bulunur. Yola gre yksek olan parsellerde, tabii zemin kotu, o parseller iin bordr seviyesinden verilecek kotu (3.00) mden fazla geemez. Bitiik nizam binalarda kot; kot alnan yola mesafesine ve yol kotuna nazaran tabii zemin meyiline bal kalnmakszn arsann cephe ald yolun krmz kotuna gre ve yolun yksek tarafna rastlayan bina kenar hizasndaki tretuvar seviyesinden (bordr ta st seviyesinden) verilir. n bahe mesafeleri bina ke noktalarna gre farkllk gsteren hallerde bina ke noktalarndan yola kan dik mesafelerin ortalamas alnarak n bahe mesafesi belirlenir. Ancak dik meyilli olan veya yol kenarnda set tekil eden arsalarda n bahe mesafesine bal kalnmakszn yaplacak binalara civarn karakterine gre belediyesince kot verilir. Blok
28

bana rastlayan n baheli binalara bloun dier parsellerin bulunduu artlara gre kot verilir. Dik meyilli arazi: Yapnn oturduu yerde meyili %l5i aan arazidir. kili blok tekil edilen binalarn her blouna ayr ayr bu madde hkmlerine gre kot verilir. 6.07.2. Ke ba Parsellerde ve ki Yola Yz Olan Ara Parsellerde, A. Parselin yz ald iki sokaa imar nizamna gre verilen ykseklikler farkl ise; parselde daha fazla yksekliin verildii sokan artlarna gre, B. Parselin yz ald iki sokaa ayn ykseklik veriliyor ise daha yksek kottaki sokan artlarna gre; C. Blok bana rastlayan ke ba parsellere bloun dier parsellerinin bulunduu artlara gre kot verilir. 6.07.3. Ke ba parsellerde (6.07.2) bendinin A. fkrasna gre kot verilen bitiik nizam yaplarn bu ykseklikleri dier sokakta en ok (20.00) m. devam edebilir. 20.00 m.den sonra kademelendirilerek dier sokan artlarna uydurulur.Kademe cephesi hibir koulda 3.00 m den az olamaz. 6.07.4. ki yola yz olan ara parsellerde (6.07.2) bendinin A. ve B. fkralarna gre kot verilen bitiik nizam yaplar kademelendirilerek dier sokak artlarna uydurulur, bu kademe binann dier yol cephesine (3.00) m.den fazla yaklaamaz. u kadar ki ayn adada teekkln kademesiz olmas halinde mevcut teekkle uyulur. Ayrca bir yap adasnn tamam iki yola cepheli tek sra parsellerden teekkl etmi ise kot farkndan dolay kademe yaptrlmaz. 6.07.5. Yol kenarnda korunmas gereken bir set zerinde yaplacak n baheli binaya set stnden kot verilebilir. Aksi halde binaya yoldan kot verilerek parsel yol kotunda tesviye edilebilir. Bu maddede sz geen setli arazi yoldan en az (l.50) m. ykseklik ile balayarak ykselen arazidir. 6.07.6. Bir parsele birden fazla bina yaplmas halinde her bina mstakil dnlerek yakn olduu evrenin artlarna gre belediyesince kot verilir, bu durum avan proje veya vaziyet plannda gsterilir. zellik arz eden durumlarda veya avan proje uygulamas yaplan yerlerde kot yerinin tespitine ilgili belediye bakanl yetkilidir. ZEM N KAT TABAN KOTU, TAB MADDE 6.08 6.08.1. Genel olarak zemin kat taban kotu binalarn kot verilen 0.00 kotunun altna demez ve +1.00 kotunun da zerine kamaz. Ayrca binalarn kot ald yol cephesince bu kota esas olan tretuvar st seviyesinden aa drlemez. Bitiik nizama tabi yerlerde yol cephesinde yolun meylinden dolay zemin kat taban kotunun kot alnan noktaya gre tretuvardan en fazla (3.00) m. ykseldii noktalarda binalarda kademe yaplmas mecburidir. Bitiik nizam bir binann belirlenmi saak kotu, yol meyli sebebiyle verilen ykseklii (3.00) m.den fazla aarsa, yol meylindeki her (3.00) m.lik d iin bina stten bir kat kademelendirilir. Bu ekilde kademelendirilerek yaplan binann son kademe hattndan itibaren bina cephesi (6.00) m.nin altna dt takdirde, bir nceki kademe seviyesine uyulur.
29

ZEM N VE TESV YE KOTU

zellik gsteren konularn zmlenmesinde belediyeler yetkilidir. Arazi meylinden faydalanmak amacyla veya mimari nedenlerle, binalar blounun, bir binann veya bamsz bir dairenin; belirlenen bina yksekliini amamak, belirli piyesler iin tespit olunan asgari kat yksekliklerine veya bu Ynetmeliin dier hkmlerine aykr olmamak artyla, eitli katlarda ve/veya farkl taban ve/veya tavan seviyelerinde dzenlenmesi mmkndr. Ayrca yukardaki hkmlere uygun olmak kaydyla zemin katlarn binann kot ald yol cephesi zerinde bulunmayan piyesleri ile yol cephesinde yer alan piyeslerinin yol cephesinde kalmayan ve piyes derinliinin yarsn amayan bir ksm alanlar, zemin kat kotundan farkl kotta dzenlenebilir. Ancak bu uygulama srasnda yol cephesinde yer alan piyeslerin cepheden itibaren en az (3.00) m. ekilerek kademe yaplmas gerekmektedir. 6.08.2. Tabii zemin arsann tesviye edilmemi hlihazr durumu olup, ilgili belediyece yol kotlar ve buna bal olarak tabii zemin kotlar belirlenip, belediyece tasdik edilmedike hibir ekilde kaz veya dolgu yaplamaz. Bu ekilde arazi dzenlemesi yaplabilmesi iin dzenlenmi zemin kotlarnn parselde ina edilecek esas binaya ait mimari projelere ilenerek yap ruhsatnn alnmas mecburidir. Aksi halde mar Kanununun 40 ve 42.inci maddelerine gre ilem yaplr. 6.08.3. Tesviye ilemlerinde aadaki artlara uyulur. A. n bahelerin tesviyesi: Binalarn zemin seviyesi altnda kat kazanmak maksadyla bina n cephe hattndan yola kadar olan ksmnda tabii zeminin kazlarak yaya kaldrmnn seviyesinin altna drlmesine izin verilmez. Yoldan kot alan parsellerde; %15den daha az eimli bir yola cephesi bulunan parsellerin yol cephesinde, parsel snr ile bina cephesi arasnda kalan ksmlar komu parsel snrna kadar yol eimine gre kaldrm seviyesinde tesviye edilir. %15den fazla eimli, merdivenli veya kademeli bir yola cephesi bulunan parsellerde, parsel snr ile bina cephesi arasnda kalan ksm, yaya kaldrm ile uyumlu olmak ve kademeler arasnda en ok (0.15) m. kot fark olmak zere tesviye edilir. Bina yol cephe hatlar ile yollar arasnda kalan baheler yola doru en fazla %2 meyil verilerek tesviye edilir. B. Arka ve yan bahelerin tesviyesi: Ayrk ve blok inaat nizamna tabi yaplarda, arazi, kot alnan noktaya gre ve yapnn arsaya oturduu alann snrlarndan en ok (3.50) m. mesafede tesviye yaplabilir. Varsa istinat duvar bu lnn dndadr. Tesviye olunan zemin, tabii zemin kabul edilerek Ynetmeliin 7.03 Maddesi uygulanabilir. Bitiik nizam yaplarda, arka bahedeki tabii zemin kotu kot alnan 0,00 kotuna gre -1.80 m. kotunda hafredilebilir. Ancak arka bahe tabii zemin kotunun -1.80 kotundan daha aada olmas ve binann tabii zemine oturduu ke kotlarnn farkl kotlarda olmas halinde arka bahe tabii zemini bina arka cephesinden en ok (3.50) m. mesafede ve en dk bina arka cephesi ke kotuna gre hafredilebilir. C. Otopark girii salamak amacyla n bahede yola paralel yol kotunun altnda hafriyat yaplamaz. Otopark rampasnn yaplmas iin gerekli hafriyat sonucu aa kan cephelerde otopark rampasna bakan pencere alabilir. Ancak bir st katta yaplacak ak veya kapal kmalar iin otopark rampasnn taban kotu esas alnamaz ve bu ksmda bina girii yaplmasna izin verilemez.
30

BODRUM KATLAR MADDE 6.09 6.09.1. Dz veya eimi az olan arazilerde yaplan konut binalarnda su basman kotunun 1.00 m yaplmas artyla 1. bodrum kat iskn edilebilir. Ayrca her trl yap nizamnda, imar planlarnda aksine bir aklama bulunmad takdirde arazi meyili nedeniyle aa kan en fazla 1. ve 2. bodrum katlar iskn edilebilir. KAKS (emsal) verilen alanlarda iskn edilen bodrum katlar emsale dhil edilecektir. Eimden dolay aa kan ve iskn edilebilen bodrum kat deyimi aada aklanmtr: Konut binalarnda topraa dayal ve iskn edilebilen bodrum katlarda zorunlu piyeslerden olan oturma odas ve bir yatak odasnn pencere almak suretiyle, doal aydnlatma ve havalandrlmasnn saland, aa kan d duvarlar, en fazla (1.00) m. gmlebilir. Ticari alanlarda yaplan binalarn ticari amala kullanlan bodrum katlarnda bu art aranmaz. Bu tr binalarda suni havalandrmann salanmas ile zrllerin dolamna olanak salayan rampa, yryen bant ve bunlar gibi nlemler alnr. Takn alanlarnda bodrum katn iskn edilip edilmemesinde ilgili belediyesi yetkilidir. 6.09.2. Konut binalarnda hibir ekilde bamsz blm olarak tertiplenecek umumi depolar ve zel depolara izin verilmez. Ancak bodrum katlarnda daire sahiplerinin ihtiyacn grecek ekilde darya irtibat olmamak ve ait olduu daire alannn % l0unu amamak art ile depo mahalli oluturulabilir. 6.09.3. Konut alannda kalmakla birlikte, belediyece uygun grlen yol gzerghlarnda, halkn gnlk ihtiyalarn karlamaya dnk olarak zemin kat ve/veya aa kan bodrum katlarda ticaret yaplabilir. Bu dkknlarn bodrum katlarnda iten balantl ve alannn iki katn amayan depolar olabilir. Bu depolarn ayr girileri olamaz, binalarn ortak alanlar ve mtemilatlaryla irtibatlandrlamaz. 6.09.4. Binann ortak mahalli olarak tertiplenen depolar bina dna dorudan irtibatlandrlmayp ortak mahalle ve ana merdivenle irtibatlandrlmak zorundadr. 6.09.5. Bitiik nizamda arka bahe mesafesi ortalama (2.00) m. ve daha fazla olan binalarda, ana merdivenle irtibatl en az (l.00) m. geniliinde bahe k yaplmas zorunludur. 6.09.6. Binalarda bamsz blm girileri ana merdivene balantl, sahanlk ve koridorlardan yaplabilir. Bunun dnda snak, kalorifer ve kapc dairesi gibi ortak yerlerden bamsz blm girii yaplamaz. 6.09.7. Bodrum katta bir st kat ile balantl piyes ya da piyesler dzenlenmesi halinde yeterli k, havalandrma ve yaltmn salanmas zorunludur. 6.09.8. Binalarda arka bahe ve i bahe ana merdiven veya ortak mahaller ile irtibatlandrlmak zorundadr. 6.09.9. Kalorifersiz veya doalgaz sobasz binalarn bodrum katlarnda her daire iin en az (2.50) mlik odunluk, kmrlk veya depo ayrlmas zorunludur. 6.09.10. Bodrum kat bulunmayan veya bodrum kat bulunup da ilave kmrlk yaplabilecek yer salanamayan durumlarda ilave katlar iin gerekli kmrlk mahalleri kendi bamsz blmleri iinde tertiplenir.
31

6.09.11. Topraa dayal tm bodrum katlarda, d etkilere kar s ve su yaltm yaplmas zorunludur. 6.09.12. Bodrum kaps tamamen tretuvar zerinde kalan fazla meyilli yollar dnda yaplacak n bahesiz binalarda yol cephesinde bodrum girii yaplamaz. B NA G R LER MADDE 6.10 Bina girilerinde aadaki artlara uyulur: Bina giri koridoru genilii ana merdivene ulancaya kadar umumi binalarda en az 2.20 m. dir. Yol cephelerinden giri alan binalarda, giriin hizasndaki bordr ta st seviyesinin altnda giri yaplamaz. Binalarda giri kaplar ile ana merdiven aras koridor genilii en az d kap genilii kadar olmak zorundadr. Yola bakmayan veya n bahe mesafesi en az (4.00) m olan bina cephelerinden giri yaplmas halinde giri eridi hizasndaki bordr st seviyesinden en fazla (2.00) m. inilmek veya klmak suretiyle yaplabilir. Bu tr giri yaplmas halinde su basman kotunun (+1.00) mt. de yaplmas zorunludur. Tabii zeminden kotlandrlan parseller yukardaki artlara tabii deildir. Giri; tabii zemine uyumlu olarak dzenlenecek merdiven ve rampalarla salanr. Ayrca deme kaplamalarnda kaymay nleyen, tekerlekli sandalye ve koltuk denei hareketlerini gletirmeyen standardna uygun malzeme kullanlmas zorunludur. Konut binalarnn zemin katlarnn dkkn veya maaza olarak dzenlenmesi halinde dkkan, maaza girileri sadece yol cephesinden yaplr. Apartman umumi giri hol geniliinin (2.00) m., bina umumi giri kapsnn bina cephesinden (3.00) m. ierde olmas halinde dkkan veya maaza girileri bu holden yaplabilir. Su basman kotuna merdivenle klan asansrl binalarn tamam ile asansrsz binalarn toplam daire says 8 veya toplam inaat alan 800 m2 ve daha fazla olanlarnda; zrllerin de bu sahanla ulaabilmesi iin uygun eimde rampa yaplmas veya merdivene bitiik dar kenar en az 0.80 m. ve alan 1.00 m2 zrl asansr yeri braklmas zorunludur. KPRL G R LER MADDE 6.11 n baheleri yaya kaldrm seviyesi altnda teekkl etmi bina girileri aadaki ekilde dzenlenir. 6.11.1. Yola nazaran n baheleri parsel kenarnda set tekil eden tabii zemini dk parsellerde civar teekklne baklmakszn kprl bina girii yaplabilir. Bu maddede ad geen setli arazi yoldan en az (1.50) m. dk kotlu arazidir. 6.11.2. Yola nazaran n baheleri az meyilli parsellerde kprl giri ancak civar teekklde varsa yaplr. 6.11.3. n cepheden yaplan kprl giriler, yol kotunda genilii maks. (3.00) m. olacak ekilde ve su basmandan dolay yaplmas gereken merdivenlerin binaya birletii ksmda tertiplenir (imar plannda tespit edilmi cephe hattnn gerisinde kalmak art ile).
32

6.11.4. Yan cepheden kpr eklindeki geitlerle yola balanma zorunluluu olan hallerde, kpr genilii en fazla (1.80) m. olacaktr. Bu kprlerin bina yan yzne yapk ve konsol olarak ina edilmeleri mecburidir. 6.11.5. Kprlerin alt hibir ekilde kullanlamaz. Yanlar ak olmak art ile st effaf bir malzeme ile kapatlabilir. KPR GE LER MADDE 6.12 Konut d alanlarda, ayn parselde yada komu parsellerde bulunan binalar arasnda en az 5 kata hizmet edecek ( her 5 kat iin en fazla bir adet olmak zere) ekilde genilii (3.00)m den fazla, tabi zeminden ykseklii hibir noktada (5.00) m den az olmamak ve gei dnda baka amala kullanlmamak koulu ile kpr geiler yaplabilir. Bykehir Belediyesi Ulam Daire Bakanl ve Kentsel Tasarm Mdrlnn gr dorultusunda, arasndan yol geen parsellerde bulunan binalar arasnda yaplacak bu geilerin genilii en fazla (4.00) m, en yksek yol kotundan kiri alt net ykseklii (5.00) m den az olmayacaktr. Yaplacak bu geiler baka amala kullanlmayacak olup zerleri effaf malzeme ile kapatlabilir. Arasndan yol geen parsellerde ilgili altyap kurumlarnn uygun gr alnmak kaydyla ve idare tarafndan gelecekte yaplacak altyap yatrmlarna engel olmas halinde ilgilisinin hibir hak iddia edilmeksizin kaldrcan taahht etmesi artyla yol altndan da benzer ekilde geiler yaplabilir. Yol altndan veya stnden dzenlenecek olan geiler Ulam Daire Bakanlnn gerekli grd yerlerde, ayn zamanda kamunun da kullanaca ekilde alt veya st geit olarak dzenlenecektir. SET ALTI GARAJI MADDE 6.13 Tabii zemini yola nazaran set tekil eden arsalardan yoldan yksek olanlarnda n bahe mesafesi iinde i ykseklii (2.20) m.yi amayan ve uygun olduu hallerde esas bina ile irtibat buradan salanan,civar teekkl, yol ve arazi durumu incelenerek esas binaya ait kapal otopark yaplmasna izin verilir. Bu otoparklar bina sahas emsaline dahil edilemez, kaplar tretuar dna alacak ekilde tertiplenemez.

YED NC BLM
YAPILARLA LG L D ER ARTLAR MADDE 7.01 7.01.1. Baz Yaplarda Aranan artlar: A. Yma binalar: Gerek dey ve gerekse yatay ykler iin tm tayc sistemi doal veya yapay malzemeli tayc duvarlar ile oluturulan yma binalarn ve bina tr yaplarn boyutlandrlmas ve donatlmas bu konuda yrrlkte olan ilgili standart ve bu ynetmelikteki hkmlerle birlikte Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik de belirtilen kurallara gre yaplacaktr. a) Kat adedi ve ykseklikler: Kerpi duvarl yma binalar en ok 1 bodrum kat ve 1 zemin katl olarak yaplabilirler. Bodrum kat ykseklii (2.40) m.den, zemin kat ykseklii (2.70) m.den fazla olamaz. Bu binalarn atlar d duvarlar en ok (0.50) m. aacak biimde saakl olarak ve olabildiince hafif yaplacaktr.
33

Hm, ahap, yarm kagir binalarda ykseklik (6.50) m.yi amamak artyla bodrum hari 2 katl olarak yaplabilirler. b) Yma binalarda her bir katn ykseklii en fazla (3.00) m.dir. Bu katlara ek olarak yaplacak at katnn alan bina taban alannn %25inden byk olamaz. Aksi halde at kat tam kat saylr. c) Tm tayc duvarlar planda kesinlikle st ste gelecektir. Ksmi bodrum yaplmasndan kanlacaktr. d) Ahap ve yarm ahap binalar bitiik nizamda yaplamazlar. Ayrk nizamda ise komu snrlarndan ekme mesafesi en az (5.00) m. olacaktr. e) Hm ve yarm kgir binalarn komu snrlarnda zeminden itibaren atnn her yerinden (0.50) m. ykseklie kadar ve en az l tayc tula kalnlnda yangn duvar yaplmas arttr. f) Her trl binalarn temel ve bodrum kat duvarlar kgir olacaktr. B. Umumi binalar: elik, betonarme, kgir veya benzeri olabilir. Ancak mimari karakteri veya kullanm koul ve ekilleri nedeni ile zellik arz eden yaplar yukarda belirtilen hkmlere tabii deildir. 7.01.2. Hesap Esaslar: Madde 1.06da belirtilen ynetmeliklere ve tm ilgili TSE normlarna uyulmas koulu ile; A. Hesaplar, demeler gibi ykleri dorudan doruya tayan elemanlarn hesabndan balayp bunlarn mesnetlerini tekil eden dier elemanlara geerek temele kadar dzgn bir sra iinde devam edecek, hesap sistemi anlalr ve kontrol kolay olacak ekilde yazlacaktr. B. Ykn bir elemandan dierine nasl ve nereden getii aka gsterilecektir. Hesaplar ile izimler arasndaki balant ak olarak kurulacak, elemanlarn numaralar hesaplarda balk olarak verilecek izimlerde de her elemann zerine yazlacaktr. C. Bodrum dhil kat geen yaplarda zemin emniyet gerilmesi ve zemin zellikleri bu konuda laboratuar ve eleman olanaklarna sahip kurum ve kurululara tespit ettirilecektir. D. Her yap hesabnda eleman ve yap gvenliinin saland grlecektir. E. Tm yaplarda yatay burulma momentleri dikkate alnarak statik hesap yaplacaktr. F. Herhangi bir sebepten dolay hasar grm yaplarn tekrar kullanlp kullanlamayaca yetkili bir kurumun belirleyecei bir uzman mhendisin verecei rapora gre belirlenir. Bu raporlar proje ve hesap ile yerinde tetkik sonularna dayandrlacaktr. 7.01.3. naat Ruhsatna (Uygulamaya) Ynelik Hazrlanacak Zemin Raporlarnn Genel Format nceleme

stanbul mar Ynetmeliinin uyguland alanlardaki tm yap ve binalara yeni inaat ruhsatiyesi almak iin yap veya bina sahibi ya da kanuni vekilleri sz konusu inaat alan iin ZEM N NCELEME RAPOR u yaptrmak mecburiyetindedirler. A. Zemin nceleme Raporlarnda Gz nne Alnacak Faktrler: mar planlarna esas Jeolojik-Jeoteknik inceleme Raporlar ve bunlara ait Yerleime Uygunluk Haritalarnn mevcut olduu blgelerde parsel baznda hazrlanacak olan inaat ruhsatna (uygulamaya) ynelik olan ve statik projelere altlk tekil eden Zemin nceleme Raporlarnda, yaplacak saha, laboratuar ve bro almalarnda, yapy etkileyecek olan 3 faktr gz nne alnmaldr. a) Parselin genel zemin durumu ve yerleilebilirlii hakknda bilgi veren, imar planlarna esas olarak hazrlanm Harita ve Raporlara gre Yerleime uygunluk Durumu, b) Planlanm yapnn fonksiyonunu ve nemini belirten Bina nem Katsays, c) Meydana gelebilecek bir depremde uzaklk olarak deprem etkisine hangi mertebede maruz kalnacan belirleyen Deprem Blgesi Derecesi.
34

B. Zemin nceleme Raporu Format erii Kategori Tespiti: Yukarda belirtilen hususlar dorultusunda oluturulan ve aada tabloda verilen Kategorilendirme Abanda belirtilen bu 3 faktre gre hazrlanacak Zemin inceleme Raporu format ierii 5 kategoriye ayrlmtr. Bu abak yardm ile kategori tespiti yaplr.

Yer. Uyg.Durumu

Bina nem Katsays

1.0

Deprem Bl.Derecesi
1 ve 2 3 4 ve 5 1 ve 2 3 4 ve 5 1 ve 2 3 4 ve 5 1 ve 2 3 4 ve 5 1 ve 2 3 4 ve 5 1 ve 2 3 4 ve 5 1 ve 2 3 4 ve 5 1 ve 2 3 4 ve5 1 ve 2 3 4 ve 5

Kategori
Tip B Tip A Tip B Tip A Tip C Tip B Tip C Tip B Tip C Tip B Tip D Tip C Tip D Tip C Tip D Tip C Tip E Tip D

YU

1.2

1.4 ve 1.5

1.0

1.2

1.4 ve 1.5

1.0

AJE

1.2

1.4 ve 1.5 Tablo: Kategorilendirme Aba

a) Kategorilere Gre Yaplacak lemler: T P A: 1) Muayene ukuru alarak, laboratuar deneyleri ile desteklenen jeoloji almalarn, 2) Jeofizik almalar, 3) Depremsellik almalarn, 4) Dier afet durumu almalarn (sel, takn, akma v.b) ierir. 5) Jeoteknik ve/veya jeofizik almalarn yaplp, yaplmayaca zemin, civar yaplar ve evre koullar dikkate alnarak belirlenir. T P B: 1) Muayene ukuru alarak, laboratuar deneyleri ile desteklenen jeoloji almalarn,
35

2) Jeoteknik almalar, 3) Jeofizik almalar, 4) Depremsellik almalarn, 5) Dier afet durumu almalarn(sel, takn v.b) ierir.
6)

Jeoteknik almalar erevesinde mekanik temel aratrma sondajlarnn yaplp, yaplmayaca, zemin, civar yaplar ve evre koullar dikkate alnarak belirlenir.

T P C: 1) Mekanik temel aratrma sondaj(lar), yerinde ve laboratuarda yaplacak deneylerle desteklenen jeoloji almalarn, 2) Jeoteknik almalar, 3) Jeofizik almalar, 4) Depremsellik almalarn, 5) Dier afet durumu almalarn(sel, takn v.b.) ierir. T P D: 1) Mekanik temel aratrma sondajlar, yerinde ve laboratuarda yaplacak deneylerle desteklenen ayrntl jeoloji almalarn, 2) Ayrntl jeoteknik almalar(oturma, ime, svlama, stabilite vb.analizler), 3) Jeofizik almalar(sismik krlma, sismik yansma, elektrik zdiren vb.), 4) Depremsellik almalarn, 5) Dier afet durumu almalarn(sel, takn, akma, kayma vb.) ierir. T P E: 1) Mekanik temel aratrma sondajlar, yerinde ve laboratuarda yaplacak deneylerle desteklenen ayrntl jeoloji almalarn, 2) Pressiometre, SPT, CPT, DPD, Vane, Plaka Ykleme ve dier arazi deneylerini ieren ve ayrca yeralt jeolojisi modelinin ortaya karld ayrntl jeoteknik almalar, 3) Ayrntl jeofizik almalar (sismik krlma, sismik yansma, elektrik zdiren, vb.), 4) Depremsellik almalar, 5) Dier afet durumlarn ayrntl olarak ortaya koyan almalar ierir. Yukarda belirtilen hkmler, Zemin ve Temel nceleme Raporu ieriine ynelik asgari kurallar olmakla birlikte, raporu hazrlayanlar tarafndan gerekli mesleki bilgiler ile ilgili standartlar ve gncel yasal ve bilimsel almalarn gz nnde bulundurulmas zorunludur. b) Zemin nceleme Raporlarnn Genel erikleri:

36

Hazrlanacak olan raporlar, Bayndrlk ve skn Bakanl tarafndan 10 Austos 2005 tarih ve 815 say ile yaymlanan Bina ve Bina Tr Yaplar in Zemin ve Temel Etd Raporu Genel Format na gre dzenlenir. Zemin ve Temel nceleme Raporu, genel anlamda drt (4) ksmdan olumaldr: 1) Genel Bilgiler: Ama ve kapsam, alann tantlmas, mevcut yerel zemin koullar, jeolojik zellikler, imar plan durumu ve evresel koullar verilmelidir. 2) Saha, Laboratuar ve Bro almalar: Saha, laboratuar ve broda ne tr almalarn yapld, bunlarla ilgili veri ve hesaplamalar verilmelidir. 3) Deerlendirme: Yerleilebilirlik, verilerin deerlendirilmesi, kabul edilen parametreler ve gncel bilimsel metotlar vastasyla bunlarn izah verilmelidir. 4) Sonu ve neriler: Yerleilebilirlik, afet riski, statik proje, temel n tasarm ve inaata yn verecek neriler ve uyarlar verilmelidir. c) Zemin nceleme Raporlarnn Hazrlanmasndan Sonra Yaplacak lemler: 1) Hazrlanan raporda yer alan loglar, deney fyleri vb. ekler orijinal olmal ve ilgilisince imzalanmaldr. 2) Laboratuar deneyleri, standartlara uygun ve denetimi yaplan laboratuarlarda yaplm olmaldr. 3) Zemin nceleme Raporu mellifi (yetkili kurum, kurulu, kii veya kiiler) temel vizesi ncesi; rapor- zemin- temel ilikisini yerinde kontrol ederek, ruhsattaki temel vizesi blmnn ilgili ksmn imzalar.

7.01.4. stinat Duvarlarna Ruhsat Alma Zorunluluu: Parsel iinde istinat duvar yaplmas gereken hallerde, belediyenin ilgili biriminden istinat duvar iin ruhsat alnmas mecburidir. Bu tr parsellerde yaplacak binalara istinat duvar tamamlanmadan nce hibir ekilde kullanma izni verilmez. Dik eimli ve tehlike arz eden veya tabii zemini yola gre yksek olan parseller ile zellik arz eden durumlarda ve belediyesi gerekli grd takdirde statik proje ve hesaplara dayal olarak tahkimat ya da iksa ruhsat istenmesi zorunludur. Parselde yaplacak esas bina ruhsat alnmadan tahkimat-iksa ruhsat dzenlenemez inaatna balanamaz. evresi iin tehlike arz eden parsellerde gerekli olan istinat duvarlar yaplmadan esas bina inaatna balanamaz. stinat duvarlar tamamlanmadan binalara yap kullanma izni verilemez. 7.01.5. Her eit Kaz, Hafriyat lemleri in Belediyeden zin Alnmas Zorunludur: Bir parsele ilikin yap ruhsat alnmadan o parselde kaz ve hafriyat yaplamaz. Ruhsat alndktan sonra yaplacak olan hafriyattan doan her trl kazalara ait sorumluluk mal sahibine ve 4708 sayl Yap Denetim Kanunu ve Uygulama Ynetmeliinde tanmlanan yap sorumlularna aittir. Yan parseldeki yaplar ve toprak kaymalar ile ilgili nlemlerin alnmas gerekmektedir. Aksi takdirde mar Kanununun 32-40-42. maddeleri hkmlerine gre ilem yaplr.

37

ATILAR, SAAKLAR VE DI GRNM MADDE 7.02 atlarn, civarndaki cadde ve sokaklarn karakterine gre yaplacak binann durum ve ihtiyacna uygun olmas arttr. 7.02.1. at Eimi: at yzeylerinin meyili %45i geemez. Hibir durumda mahya ykseklii 5.00 m.yi geemez. at yzeylerinin meyili saak ucundan hesaplanr ve at yzeyleri ak cephelerin saak ularna dik akntl olarak dzenlenir. 5.00 m.yi gememek art ile hesaplanacak mahya yksekliklerini amamak ve en ok meyil iinde kalmak artyla at ekli serbesttir. atlarda gizli dere uygulamalarnda; max at eimi son kat deme seviyesinden balatlarak hesaplandnda ulalacak mahya seviyesi almamak artyla at 50 cm i parapet zerinden balatlabilir Bodrum hari 2 kat gemeyen ayrk nizam binalarda at aras piyesi ve atdaki deiik zmlerin kabulnde Belediyesi yetkilidir. 7.02.2. at Arasn Kullanma: at aralarna bamsz blm yaplamaz. Bu ksmlarda ancak su deposu, asansr kulesi, doalgaz ynetmeliine uygun olarak kazan dairesi ile son kattaki bamsz blmlerle irtibatl piyesler yaplabilir. Bu piyesler; at eimi ierisinde kalmak kouluyla, ait olduu bamsz blmn son kattaki snrlarnn kaplad alan gememek, minimum piyes llerini salamak art ile yaplabilir. at eimi ierisinde kalmak artyla bu alanlar iin belirlenen asgari ykseklik art aranmaz. at piyeslerinin ait olduu bamsz blmn son kattaki snrlarnn %25ini amamak, bamsz blmler arasndaki teraslarn birbirlerine olan mesafeleri en az 4.00 m. olmak ve saak ucundan itibaren derinlii en az 3,00 m olmak artyla, bamsz blme ait teras yaplabilir. at arasnn son kat bamsz blm ile birlikte kullanlmas amacyla son kat tavan betonu ksmen veya tamamen yaplmayabilir. Son kat tavan demesi en yksek mahya kotunu amayacak ve en fazla at eimi iinde kalacak ekilde eimli olarak tertip edilebilir. Avan projesine gre uygulama yaplan alanlar ile, konut ve ticaret, konut+ticaret alanlarnn dnda at aras piyesi yaplamaz. 7.02.3. at Dna Tama: Merdiven evi, klklar, duman ve hava bacalar at mahyasn (0.50) m. aabilir. kili blok ve blok nizam binalarda komu duvarlar at arasnda da devam edecek ve at rtsn en az (0.50) m. aacaktr. TSE standartlarna gre projelendirilecek asansr kulelerinin en az llerdeki blmlerinin at rtsn amasna izin verilir. Bu maddede belirtilenler ve 8.03 maddesindeki at piyeslerinde dzenlenecek pencereler dnda at rts stnde hi bir kma ya da knt yaplamaz.
38

7.02.4. Teras atlar: Teras atlarda merdiven evi, asansr kulesi, teknik olarak gerekli ise ortak anten, ykseklii kadar cephe hattndan ekilmek kayd ile gne enerjisi, otopark, ilgili kurululardan (DLH) uygun gr alnmak kayd ile helikopter ini pisti, su deposu ve peyzaj dzenlemesi yaplabilir. lan reklm amal panolar konulmas belediye iznine tabidir. Teras atlar sadece ortak alan olarak kullanlabilir. Teras atlarda s ve su yaltm uygulanmas ve kenarlarda en ok 1.00 m. yksekliinde parapet veya korkuluk yaplmas zorunludur. ( Bu tr korkuluklarn deprem yklerinin altnda devrilmesinin nlenmesi iin gereken tedbirler alnmaldr) Teras atlarda bahe dzenlemesi yaplabilir. Bahe dzenlemesi yaplabilmesi iin gerekli olan 50 cm toprak dolgu, parapet yksekliine dhil edilmez. Ortak alan olarak kullanlan teras atlarda bahe dzenlemesi yaplmas halinde merdiven evi yannda, bina sakinleri tarafndan kullanlmak zere, wc, lavabo, ay oca, bahe dzenlemesinde kullanlacak malzemeleri depolamak iin toplam teras alannn %10 unu gemeyen ve en fazla 20 m kapal mekn oluturulabilir. Bu alan; merdiven evine bitiik olarak, bina n cephesine asgari (3.00) m.den fazla yaklamayacak ekilde dzenlenecek ve katlar alanna dhil edilmeyecektir. 7.02.5. at Hkmlerine Tabi Olmayan Yaplar: Avan proje uygulamalarna ilikin yaplar, korunmas gerekli tanmaz kltr varlklar, antsal yaplar, sanayi yaplar, resmi ve umumi yaplar, dini yaplarn atlar ve bunlarn yeni yaplacak yada tamir veya tadil edilecek blmlerinin atlar bu madde hkmlerine tabi deildir. Kat Mlkiyeti Kanunu hkmleri sakldr. 7.02.6. Genel Hkmler: at arasna kan merdivenler ve asansr kuleleri bina n cephesine asgari (3.00) m.den fazla yaklaamaz. Umumi binalar, salk ve eitim tesisleri, iinde patlayc madde bulundurulan binalar ile yksek yap ve tesislere paratoner konulmas mecburidir. Her trl binann atsna birden fazla TV, radyo ve dier amal kullanmlar iin anten tesis edilemez. Yksek yaplar ile havaalan uu koridoru dhilinde en fazla ykseklikteki yaplarda belediyesince uygun grlecek yerlerde uyar lambas tesis edilecektir. 7.02.7. Saaklar: Saak genilii maksimum (0.60) m.dir. Saak ucu seviyesi son kat deme seviyesidir. Saak genilii en fazla (0.60) m.dir. Saak ucu seviyesi son kat deme seviyesidir. Ayrk yap nizamna tabi olan yerlerde zemin katta ve d cephelerde bina sahasna dahil edilmeyen boluklar oluturularak yaplan binalarda bu boluklar zerinde yaplacak saak ular birletirilebilir. n bahesiz binalarda yaplacak giri saaklarnn genilii (0.60) m.yi gememek artyla, en alak noktas yaya kaldrm (tretuvar) st seviyesinden (2.40) m.den az olamaz. n baheli binalarda ise giri saak genilii (1.50) m.ye kadar artrlabilir.

39

Ancak bodrum hari 4 kat gemeyen ayrk nizam binalarda saak ucu ile parsel snr arasndaki mesafe hibir noktada 2 m.nin altna dmemek artyla saak geniliinin en fazla 1.00 m. ye kadar yaplmasnn kabulne Belediyesi yetkilidir. 7.02.8. D Grnm: Belediyeler mahallin, evrenin ve bitiik bina veya binalarn zelliklerine gre grnt kirliliine meydan vermemek iin yaplar arasnda uyum salamak, gzel bir grnm elde etmek amacyla d cephe eklini boya ve kaplamalar ile atnn malzemesini ve rengini tayin etmeye yetkilidir. Evvelce yaplm olan yaplar iin de bu yetki kullanlabilir. IKMALAR MADDE 7.03 Binalarda taban alan dnda kendi bahe hudutlar dna tamamak ve Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik hkmlerine uygun olmak art ile aada belirtilen koullarla ak ve kapal kma yaplabilir. kma Yapma artlar: 7.03.1. 5 kat irtifaya kadar olan yaplarda (5inci kat dahil) kma genilii evre yaplanma koullarna uymak koulu ile maksimum (1.50) m.dir. 6-10 kat irtifaya kadar olan yaplarda (10uncu kat dahil) kma genilii evre yaplanma koullarna uymak koulu ile maksimum (1.20) m.dir. 10 katn zerindeki yaplarda ise tm katlarda kma yaplamaz. 7.03.2. 6.00 m. den daha geni yollardan yz alan parsellerin yarsndan fazlasnn bina cepheleri kmal olumu ise yol, meydan gibi kamu kullanmna ayrlm yerler zerinde parsel snr dnda (imar istikameti dnda), ayn cephe karakterini korumak amacyla teekkle uygun belediyesinin uygun grmesi halinde en ok 1.00 m. genilikte ak veya kapal kma yaplabilir. 7.03.3. ereve tekil edilmeden konsol oluturulamaz. Kolonlarn, binann herhangi bir katnda konsol kirilerin veya alttaki kolonlarda oluturulan guselerin stne veya ucuna oturtulmasna hibir ekilde izin verilmez. 7.03.4. Binalarda yaplacak ak ve kapal kmalarn tabii zemin kotu ile kma alt arasndaki dey mesafe hibir yerde (2.40) m.den az olamaz. Ancak, n bahe mesafesi 3m ve daha az olan parsellerde; n baheye yaplacak kmalarda, yol kotu ile kma alt arasndaki dey mesafe hibir yerde (2.40) m.den az olamaz. 7.03.5. Ayrk nizama tabi veya yan baheli binalarn bitiik olmayan cephelerinde yaplacak ak ve kapal kmalar yan ve arka komu hudutlarna (2.00) m.den fazla yaklaamaz. Bitiik yap nizamna tabi binalarn n ve arka cephelerinde yaplacak ak ve kapal kmalar bitiik yan komu snrlarna (2.00) m., arka komu snrna (2.00) m. yaklatrlabilir. Ayrca komu parsellerde daha nce parsel snrna kadar kma yaplmsa, kapal kmalarn yan komu snrna kadar yaklatrlmalarna da izin verilebilir. 7.03.6. Genilii (0.10) m.yi amayan denizlikler, deme seviyesinde olmamak ve al yerletirilmek artyla dekoratif amal genilii (0.60) m.yi amayan gne kesicileri bu ynetmelik hkmlerine gre yaplmasna izin verilen bina saaklar, genilii (0.20) m.yi amayan ak ve kapal kmalar, motifler, bahe iinde yaplacak giri merdivenleri kma saylmaz.

40

7.03.7. mar plannda, ayrk nizama tabi olan, taban alan (TA) emsali ile inaat msaadesi verilen yerlerde, zemin katta bina sahasna dhil edilmeyen boluklar oluturulduunda normal katlarda bu boluklar zerinde yaplacak kmalar arasndaki mesafe, (3.00) m.den az olamaz. 7.03.8. Bir parselde birden fazla bina yapldnda binalarn kma ular arasndaki mesafe (6.00) m.den az olamaz. 7.03.9. mar plan ve ynetmelik hkmlerine gre yaplan kademelendirmelerde (3.00) m. kademe mesafesi iinde kma yaplamaz. Ayrca yol meyli sebebiyle de yaplan kademelendirmelerde de kma yaplamaz. IIKLIKLAR MADDE 7.04 Her mstakil ev veya dairede en az bir oturma odas ile bir yatak odasnn dorudan doruya hariten k ve hava almas mecburidir. Bu ekilde k ve hava almalarna lzum olmayan dier odalarla mutfaklarn klktan, banyo veya ykanma yeri, kiler, hellarn klk veya hava bacasndan faydalanmalar da mmkndr. Mutfaklarda ocak yanma gazn uzaklatran havalandrma bacas yaplmas mecburidir. Doalgaz kullanmnda doalgaz tesisat teknik esaslarna uyulacaktr. Genel olarak klklarn dar kenar (l.50) m.den ve sahas (4.50) mden az olamaz. Otel, pansiyon, ihan ve benzeri binalarda odalarn faydalanacaklar klklar ykseklikleri (6.50) m.yi gemeyen binalarda dar kenar (1.50) m.den ve sahas (4.50) mden dierlerinde ise dar kenar (2.00) m.den sahas (6.00) m2den az olamaz. Her trl binada hava bacalarnn asgari ls (0,50x0,60) m.dir. Hava bacalarnn iinden tesisat geirilemez. Asgari ldeki bir klk veya hava bacasndan her katta en ok drt piyes faydalanabilir. Bu piyeslerin adetlerinin artmas halinde drtten fazla her bir piyes iin klk veya hava bacas ls, ayn nispette arttrlr. Ancak, yukarda belirtilen ekillerde k ve hava almas gerekmeyen veya lzumlu k ve havay bu ynetmelikte tarif edilen ekilde esasen almas mmkn olan piyeslerden, herhangi bir klk veya hava bacasna pencere almas bu klk veya hava bacas llerinin artrlmasn gerektirmez. Her binann lzumlu klk veya hava bacas kendi parseli zerinde bulunacaktr. Komu bina veya parsellerin klk veya hava bacasndan faydalanmak suretiyle bu elemanlarn yaplmamas veya llerinin azaltlmas mmkn deildir. Iklk ve hava bacalar bunlara ihtiyac olan kattan itibaren balatlabilir. Binalarn bitiik olmas gereken komu tarafnda yaplacak klklarda kiriler devam ettirilebilir. Bu ksmlarn duvar ile kapatlma zorunluluu yoktur. Ancak hava bacalarnn komu parsele bitiik kenarnn duvar ile kapatlmas arttr. Binalarn bitiik olmas gereken komu tarafnda boydan boya klk yaplmas halinde civarn nizamna aykr bir grnm meydana getirmemek zere sokak cephesinde bina yksekliinde kapatlmas mecburidir.

41

Ortadan aydnlkl i hanlarnda dardan dorudan k almayan brolarn toplam alannn 1/8 inden kk ve dar kenar (2.00) m.den az olmamak kayd ile avlu biiminde klk yaplabilir. Bu kla alan (1.50) m.lik galeri ile girilen brolarn dorudan k ald kabul edilir. Galerinin geni tutulmas halinde (1.50) m.den fazla olan miktar kadar klk dar kenar arttrlr. Ayrca asansr, merdiven gibi ksmlar klk alanna tecavz edemez. Ayrca merkezi havalandrma ve klima sistemi ile donatlm otel veya benzeri yaplarda direkt k ve hava gerektiren hacimlerin, gerekli k ve havalandrmas; yaplacak teknik tesisatla salandn kantlamak art ile klk aranmayabilir. Kuranglezler: Parsel snr iinde kalmak ve binaya bitiik olmak artyla (1.00) m. genilikte kuranglez yaplabilir. Kuranglezler en az alan artn salamak koulu ile snak, kmrlk, kazan dairesi, depo, bir st kata balantl piyesler ile wc ve ykanma yerlerinin havalandrlmas amac iin kullanlr. Ayrk nizamda bina etrafnda mtemadi kuranglez tesis edilemez. Kuranglezlerden giri k yaplamaz. Kuranglez yaplan yerlerde kuranglez boluu kolonlara (50) cm.den daha yakn tekil edilemez. Sanayi blgelerinde bodrum katlarn imalathane olarak dzenlenmesi durumunda ise yol cephesi dndaki cephelerde kuranglez genilikleri (1,40) m. olarak dzenlenebilir.

SEK Z NC BLM
YAPI MEKNLARI YAPILARDA BULUNMASI GEREKEN P YESLER VE LLER MADDE 8.01 8.01.1. Konutlarda bulunmas zorunlu piyesler ve en az lleri: l oda l yatak odas veya yatak nii l mutfak veya yemek piirme yeri l banyo veya ykanma yeri l wc bulunacaktr. Ykanma yeri ile wc bir arada olabilir. Bu durumda alan (3.60)m2den az olamaz. Darkenar Alan Piyesler: En az l oda 3.00 m. l2.00m2 Yatak ve alma odalar 2.40 m. 8.00 m2 Yatak nii l.50 m. 3.30 m2 Mutfak veya yemek piirme yerleri l.50 m. 3.30 m2 Banyo veya ykanma yerleri l.20 m. 3.00 m2 Wc. l.00 m. 1.20 m2 Antre, koridor vs. i geitler l.10 m. 1.32 m2 lsnden daha kk yaplamaz. Yemek nileri dar kenar 3.00 m. ve alan 12.00 m2 olan bir odaya alacaktr. Yemek piirme yerleri veya ak olarak dzenlenecek mutfaklar hava ve duman bacalar ile irtibatl olmak art ile dzenlenebilir. Tm piyeslerde tefri yaplmas zorunludur. Antre, soyunma yeri, sandk odas veya kiler gibi mekanlar oda saylmazlar.
42

8.01.2. yerlerinde bulunmas gereken piyesler ve en az lleri: A.Alan 20.00 m2den byk dkknlarda en az bir adet wc ve lavabo yeri bulunmas zorunludur. 20 m2nin altnda ve her dkkna bir ortak wc ve lavabo oluturulmas halinde dkknlarda ayr ayr wc aranmaz. Alan 500 m2den daha byk dkknlarda yeterli sayda olmak zere bay ve bayanlar iin ayr ayr en az birer adet wc ve lavabo yeri ile zrller iin en az bir adet wc yeri ayrlmas arttr. B. 4 bamsz brosu olan ve normal kat alan (150,00) myi geen bro katlar iin bay ve bayan ayr olmak zere birer adet wc ve lavabo yeri ile zrller iin wc ayrlmas zorunludur. C. Dkkn ve brolarn dar kenar (2,00) m.den az olmamak zere alan (6.00) mden az olamaz. D. zellik arz eden binalarda bu ynetmeliin kendileri iin belirtilen hkmleri geerlidir. 8.01.3. Resmi ve umumi binalarda ihtiyaca gre her katta bay ve bayan ayr ayr olmak ve bunlardan en az %50si kadar alaturka olarak tertiplenmek artyla wc ve lavabo yeri braklmas zorunludur. Ayrca, her katta bedensel engelliler iin kolayca ulalabilecek ekilde en az (1.50x1.50) m. ebadnda wc ve lavabo yeri braklacaktr. Bu wc mahallinin kaps eiksiz ve da alacak ekilde yaplacak ve kap kanad genilii en az (0.95) m. olacaktr. Resmi ve umumi binalarda koridor genilii en az (2.00) m. olup koridor uzunluu (20.00) m.yi getii takdirde genilik en az (2.50) m. olacaktr. YKSEKL KLER MADDE 8.02 Genel olarak, iskn edilen katlarn i ykseklii (taban demesi zerinden tavan altna kadar) (2.60) m.den az olamaz. Ykanma yeri, banyo, du, lavabo yeri, wc, kiler, ofis, antre, koridor, yatak hol, merdiven alt, her trl i ve d geitler, iskan edilmeyen bodrum katlar ile mtemilat binalarnda bu ykseklik (2.40) m.den aa dmemek zere indirilebilir. Otel, pansiyon, ihan, maaza, dkkn ve benzeri iyerlerinin i ykseklikleri taban demesinden tavan altna kadar (2.80) m.den az olamaz. Garaj, kalorifer dairesi, odunluk, kmrlk gibi zellik arz eden yerlerin ykseklikleri bu kaytlara tabi olmayp hizmetin gerektirdii ekilde belediyelerce tespit edilir. Her trl oyun salonlar, kahvehane, gazino ve gece kulb, birahane, diskotek, ikili lokantalar, taverna, bar ve benzeri halkn toplu olarak uzun sre kald mahallerin taban deme zerinden tavan altna kadar i ykseklii (3.50) m.den az olamaz. Eitim, salk, yurt gibi binalarn i ykseklii (3.00) m.den az olamaz. Sanayi tesisleri, sinema, tiyatro ve konferans salonlar, katl otoparklar ve spor salonlar gibi zellik arz eden yaplarda i ykseklikler teknolojik ve mimari gereklere gre belirlenir. Avan proje ile uygulama yaplan yerler ve zellik arz eden binalar hari zemin kat i ykseklii en fazla 4.40 m. dier katlarda 4.00 m. dir.
43

Resmi binalar ile projeleri ilgili bakanlklarca onaylanm yerlerde, zel kanunlar ve ynetmeliklerine ilikin hkmler sakldr. PENCERELER MADDE 8.03 Pencere boluklarnn belirlenmesinde Binalarda Is Yaltm Ynetmelii hkmlerine ve Trk Standartlar Enstits standartlarna uyulmas zorunludur. skan edilen bodrum katlarn da alan piyeslerinin pencere ykseklii 0.50 m. den az olamaz. at Piyeslerinde Dzenlenecek Pencereler: Son kattaki bamsz blmlerle irtibatl piyeslerin aydnlatlmas amacyla at rts zerinde kma, knt yaplabilir. Bu kntlar saak ucundan itibaren en az 3.00 m. ekilerek balatlacak, kntlarn (mahya) ykseklii hibir yerde ait olduu deme st kotundan 3.50 m.den fazla ykseltilemeyecektir. at eimine uyularak 1.00 m alan amamak art ile at saak ucundan en az 3.00 m ekilerek pencere tertiplenebilir. at arasnda yaplan piyeslerin terasa alan kap ve pencere dndaki pencere boluklar 1.00 mden byk olamaz. Bu pencereler birbirine eklenerek bant haline getirilemez. KAPILAR MADDE 8.04 Kap ykseklikleri: Bina giri ve dkkn giri kaplarnda (2.20) m.den daire, oda ve servis kaplarnda (2.10) m.den, iskn edilmeyen bodrum katlardaki i kaplar ile mtemilat kaplarnda (2.00) m.den az olamaz. Kap genilikleri; umumi binalarn giri kaplarnda (2.00) m.den dier binalarda (ve yangn merdivenlerine alan kaplarda) (1.50) m.den az olamaz. Ancak, mstakil konutlarda bina giri kap genilii 1.20 m.ye indirilebilir. Dkkn ve daire kaplarnn genilikleri (1.00) m.den oda ve mutfak kaplarnda (0.90) m.den, dier i kaplarda (0.80) m.den az olamaz. Dner kaplar, belirtilen llerde yaplacak normal kaplarn yannda ilave olarak bulunabilir. Kaplarda eik yaplamaz. Eik yaplmas zorunlu hallerde zrllerin hareketini, yangn klarn ve benzeri eylemleri engellemeyecek nlemler alnr. Banyo kaplarnda alttan temiz hava giriini tabii olarak salayan bir dzen yaplacaktr. KOMU PARSELE KAPI VE PENCERE AILMASI MADDE 8.05 Bir binaya pencere ap kapamakta inaat hkmnde olup, belediyenin iznine (ruhsatna) tabidir. Bitiik nizamda yan tarafa isabet eden komu parsele pencere ve kap almasna izin verilemez. Ancak imar planlar ve imar ynetmelikleri hkmlerine gre belediyece bir saknca grlmeyen hallerde; komu parsel sahibinin muvafakat ve belediye encmeni karar ile tapuda irtifak hakk tesis edilmek suretiyle pencere ve kap almasna izin verilebilir.
44

zel mlkiyete tabii olmayan ve park, ocuk bahesi ile oyun alanlar olarak aktif yeil alanlara ayrlm ve tapu kaytlar terkin edilmi yerlere belediyeden izin (ruhsat) alnmak suretiyle pencere almasna izin verilebilir. MERD VENLER MADDE 8.06 8.06.1. Genel Hkmler Genel olarak bu Ynetmelikte ad geen umumi binalarla otel, i han, bro, pasaj v.b. birden fazla kat olan ev ve apartmanlarn bamsz blmlerinin ortak merdivenleri ahap olamaz. Merdivenlerin at, bodrum ve benzeri ortak alanlara ulatrlmas zorunludur. Merdiven kovasnn dar kenar (0,10) m.den az olamaz. Basamak genilii: 2a+b=60 ile 64 formlne gre hesaplanr. Formldeki a= ykseklik, b= geniliktir. Merdiven tanziminde en ok 18 rhtan sonra ara sahanlk braklacaktr. mar Kanunu ile imar plan ve bu Ynetmelik hkmlerine gre korunmas mmkn olan binalarda kat ilavesi halinde, mevcut merdivenler bu madde hkmlerine uymad takdirde, bu konuda yaplacak ilemi saptamaya ilgili belediyesi yetkilidir. Merdivenlerin her iki tarafnda da zrllerle ilgili TSE standartlarna uygun korkuluk ve kpete yaplmas ayrca sahanlk ve merdiven demelerinde ve kaplamalarnda da standartlara uyulmas zorunludur. Merdiven basamaklar ve sahanlk llerine dair TSE standartlarnn bu maddede belirtilen l ve miktarlardan kk olmas halinde bu madde hkmleri geerlidir. Binalarda usulne gre asansr yaplm olmas nizami ekil ve llerde merdiven yaplmas koulunu ortadan kaldrmaz. Merdiven Kolu ve Sahanlk Genilikleri le Merdiven Basamaklarnn lleri 8.06.2. Konut Binalarnda: Ortak merdiven ve sahanlk genilikleri l.20 m.den az olamaz. atya ve bodrum katlara ulaan ortak merdivenlerde de bu llere uyulur. Bu ller tek aileye mahsus evlerde veya bamsz blmlerde (dubleks, tripleks,...vb.) (0,90) m.ye, servis merdivenlerinde (0,70) m.ye kadar indirilebilir. skan edilmeyen at aralarna kan merdivenlerde bu ller aranmayabilir. Merdivenin atya ulamamas durumunda atya k salayacak gemici merdiveni bulunmas arttr. atl binalarda atya kmak iin en az (0,80 x 0,80) m. boyutlarnda kapakl bir delik bulundurulur. Merdivenin at ile irtibatlandrlmas zorunludur ve Merdiven boluklarnda, yangn annda duman tahliyesi iin en az 0,40m.x0,40m. veya = 0,30 m. llerinde hava bacas braklmas ve doalgaz kaaklar annda doal gazn tahliyesi iin serbest en kesit alan en az 150cm2 olan havalandrma kanallarnn olmas veya gaz alarm cihaznn kullanlmas zorunludur. Merdiven Basamaklarnn lleri: Basamak ykseklii; 0.17 m.den fazla olamaz. Basamak genilii; 0.27 m.den az olamaz.
45

Balansmanl merdivenlerde, merdiven genilii kova kenarnda asgari basamak genilii 0.10m. olacak, bu genilik basamak ortasnda 0.27 m.den aa dmeyecektir. skan edilmeyen at aras ve atlar ile bodrum katlara ait merdivenlerde rht ykseklii 0.20 mden ok basamak genilii ise 0.25 m den az olamaz. 8.06.3. Konut D Binalarda: Herhangi bir merdivenin, yapda merdiven merkez olmak zere (25,00) m. yarapl daire iindeki piyeslere hizmet edebilecei kabul edilir. Bunu salamayan byk boyutlu binalarda yukardaki lye uyularak gerekirse ikinci veya nc merdiven tesis edilir. Umumi binalarn merdiven genilii (1,60) m.den az olamaz. Umumi binalarda basamak genilii ve ykseklii: merdivenlerde rht ykseklii : 0,l6 m.den fazla D merdivenlerde rht ykseklii : 0,l5 m.den fazla merdivenlerde basamak genilii : 0,29 m.den az D merdivenlerde basamak genilii : 0,32 m.den az olamaz. Balansmanl merdivenlerde, merdiven genilii kova kenarnda asgari basamak genilii 0.15m. olacak, bu genilik basamak ortasnda 0.32 m.den aa dmeyecektir. Bu ynetmelikte oluturulmas zorunlu tutulan ana merdivenler dnda dzenlenen merdivenlerde, umumi bina tanmna girmeyen yaplarda dzenlenen bamsz blm ii merdivenlerde ve cephesi 8.00 m.den ve/veya kat alan 150 m2.den kk binalarda dzenlenecek merdivenlerde; merdiven kolu ve sahanlk genilii 1.20m.den az, basamak ykseklii i merdivenlerde (0.17) m.den, d merdivenlerde (0.16) fazla, basamak genilii ise; i merdivenlerde, k hattnda (0.27) m.den, d merdivenlerde (0.30) m.den az olamaz. 8.06.4. Korkuluklar: Her trl binada; balkon ve teras etrafnda 5den fazla basama bulunan ak merdivenlerde, kotu (0.90) m.den az olan pencere boluklarnda, deme kotundan itibaren en az (0.90) m. ykseklie kadar teknik artlara uygun olarak, gerekli emniyet tedbirleri alnmak suretiyle korkuluk yaplmas mecburidir. stinat duvar stnde ve her ne sebeple olursa olsun daha nce n bahelerin yaya kaldrm seviyesine gre (0.50) m.den daha aada teekkl etmi bahelerde yol kenarna bahe duvar yaplmad takdirde, korkuluk yaplmas zorunludur. YANGIN MERD VENLER MADDE 8.07 Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelie uyulmas zorunlu olup; tereddt edilen konularda Bykehir Belediyesi tfaiye Daire Bakanlnn gr alnr ve bu gre uyulur. ki katl binalarda tfaiye Daire Bakanlnn gr dorultusunda yangn merdiveni yerine deiik mimari zmler yaplabilir. Yangn merdivenlerinin komu parsele yaklama mesafesi her trl yap nizamnda 1.50 m.'den az olamaz.

46

ASANSRLER MADDE 8.08 Bina giri katndan itibaren kat adedi, , bu kat ile birlikte 4den fazla olan konut binalarnda, bodrumda iskan edilen katlar dahil tm katlara hizmet veren asansr yaplmas zorunludur. Yap sahibince istenirse daha az katl yaplarda da asansr yaplr. Asansr boluunun dar kenar (1.20) m.den, alan (1.80) m2den, kap genilii ise (0.90) mden az olamaz. Asansr n sahanlk genilii, asansr kaps srme ise en az(1.20) m., asansr kaps da alan kap ise en az (1.50) m. olmaldr. Konut binalarnda 12den fazla daire bulunmas halinde asansr boluunun dar kenar en az (1.40) m. ve alan (2.50) m2den az olamaz. Manuel kapl asansrlerde gvenlik iin i otomatik (tam otomatik veya yar otomatik ) kap yaplacaktr. Bina giri demesi ile son kat tavan kotu arasnda 10dan fazla kat bulunan veya fiili ykseklie gre asansr yaplmas mecburiyeti bulunan binalarda toplam konut says 20yi getii takdirde en az 2 adet asansr yaplmas zorunludur. Kullanlabilir katlar alan 800 m2den ve kat adedi 1den fazla olan umumi binalarda en az bir adet asansr yaplmas zorunludur. Ayrca, kat alan 800 m2den ve kat adedi ten fazla olan umumi binalarda, yksek yaplarda yukardaki esaslara uygun ve en az iki adet olmak zere binann tipi, kullanm younluu ve ihtiyalarna gre belirlenecek sayda asansr yaplmas zorunludur. Bu asansrlerden birisi hem insan, hem yk tayabilecek nitelikte olmaldr. Ayrca herhangi bir tehlike annda, arza veya elektriklerin kesilmesi halinde zemin kata ulap kaplarn aacak, yangna dayankl malzemeden yaplm, aft iinde, duman szdrmaz nitelikte, kesintisiz bir g kaynandan beslenecek ekilde tesis edilmesi gerekmektedir. Umumi binalarda yaplacak asansrlerden en az bir tanesi bedensel zrllerin kullanmna uygun yaplacaktr. Bu asansrlerin i kabini en az 1,10x1,40m. llerinde yaplacaktr. Kap genilii (net alm) (0,85) m.den az olmayacaktr. Kabin iinde yerden (0,85-0,90)m. ykseklikte tutunma kolu olacaktr. Asansr kaplar otomatik veya fotoselli olacaktr. Her trl asansr kabininde kap yaplmas zorunludur. TSE standartlarnn yukardaki l ve miktarlardan kk olmas halinde bu madde hkmleri geerlidir. Bina giri demesinden son kat tavan kotuna kadar fiili ykseklik veya bu ykseklik iindeki kat says bu maddenin uygulanmasnda asansr yapma zorunluluuna esas alnacaktr. Asansr makine dairesine k merdiveni dizayn ve malzeme olarak binann ana merdiveni niteliinde olacaktr. Asansr makine dairesi evre duvarlar ve taban yangna dayankl malzemeden yaplacaktr. Binann kat ve daire adedinin fazlal veya kullanma eklinin gerektirdii lzuma gre asansr ve yerinin l veya adedini artrmaya balang kat olarak zemin kat yerine bodrum veya birinci kat semeye ilgili belediyeler yetkilidir. mar plan ile kanun ve ynetmelik hkmlerine gre muhafazas mmkn olan yaplara kat ilavesi halinde, asansr yeri lleri mevcuda uydurulabilir.

47

Binalarda asansr makine dairesinin tavan betonu st kotu ile binann son kat deme kotu arasndaki mesafe makine tesisat projesinin n grd emniyet mesafesini aamaz. zellik arz eden binalarda asansr makine dairesinin tavan betonu st kotu belediyelerce belirlenir. Ayrca asansrn balad kat demesi altnda asansr mahalline rastlayan ksm bo braklr. Asansr makine dairesinin yeri, ekli, bykl teknik zelliine gre belirlenir. Asansr ynetmelii ve ilgili TSE standart hkmlerine uyulmas zorunludur. PORT KLER MADDE 8.09 mar plan hkmleri uyarnca portik dzenlenmesi gereken yerlerde aksine bir hkm bulunmad takdirde, portik derinlii (4.00) m. ykseklii ise (3.50) m. ile (5.00) m. arasnda yaplacaktr. Ancak civarn teekkl tarz ve mevkii zellikleri dolaysyla bu ller belediyelerce deitirilebilir. ASMA KATLAR MADDE 8.10 Avan Projesine gre uygulama yaplacak yerlerin dnda asma kat yaplamaz. Asma kat; bu gibi yerlerde bodrum ve zemin katlarnda yaplabilen, alt kat i ykseklii 2.60 m.den ve st kat i ykseklii ise 2.50 m. den az olmayan, alan ait olduu piyes alannn 2/3n gemeyen, kapal bir hacim oluturmayan, bir yola yz olan parsellerde o yoldan, birden fazla yz olan parsellerde ise geni yol cephesinden (3.00) m. dier yol cephesinden (1.50) m. ekilmek zere yaplan ve mstakil kullan olmayp, bulunduu blmn kullanmn tamamlayan kattr. Yollarn ayn genilikte olmas halinde ekme mesafelerine ayarlamaya belediyesi yetkilidir. Asma katlar ait olduklar bamsz blmn snrn aamaz. Bina cephelerinde asma kat hizasnda kiri yaplabilir. Asma kat uygulamas yaplan yaplarda ksa kolon oluturulamaz. Asma katlarn yapmnda yrrlkteki Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik hkmlerine uyulacaktr. KAPICI DA RES BEK ve KALOR FERC ODALARI MADDE 8.11 8.11.1. Kapc Dairesi Yaplacak Binalar: Bir parselde 30 dan fazla daire bulunmas durumunda kapc dairesi yaplmas zorunludur. 31 ile 70 aras daire says iin 1 kapc dairesi, 71 ile 140 aras daire says iin 2 kapc dairesi, lave her 70 daire iin de ek bir kapc dairesi yaplmas zorunludur. Ancak, bir parsel iinde villa tipinde tek bamsz blm olarak tertiplenmek artyla 1 den fazla konut binas bulunanlarnda kapc dairesi yaplmas mecburiyeti aranmaz. 8.11.2. Beki Odas Ayrlacak Binalar: yeri ve bro olarak kullanlacak kaloriferli veya kalorifersiz binalarn brt inaat sahas 2000 m2 den fazla olanlarnda beki odas yaplmas mecburidir. 8.11.3. Kaloriferci Odas Ayrlacak Binalar:
48

Kapc dairesi yaplmas mecburiyeti bulunmayan konut binalar dahil, merkezi stma sistemi bulunan kaloriferli binalardr. 8.11.4. Kapc Dairelerinin, Beki ve Kaloriferci Odalarnn l ve Nitelikleri: A. Kapc daireleri, beki ve kaloriferci odalar dorudan k ve hava alabilecek ekilde dzenlenecek, taban deme seviyeleri ksmen tabii zemin kotu altnda kalmas durumunda iskn edilen konut artlarn salayacaktr. B. Kapc daireleri konutlarda bulunmas gerekli zorunlu piyesleri ve en az llerini salamak zorundadr. C. Bina iinde tertiplenen beki ve kaloriferci odasnn dar kenar en az 2.40 m alan en az 8.00 m2 olacaktr. Ayrca 2.50 m2 byklnde hel ve du yeri bulunacaktr. Beki odas bina dnda yapld takdirde taban alanna dhil edilecektir. 8.11.5. Kapc veya Kaloriferci Dairesi yaplmas zorunlu olmad halde, bu dairelerin yaplmas istenen binalarda, KAKS emsali varsa bu alanlar KAKS emsaline dhil edilecektir. Kapc dairesi; binalarn bodrum katlarnda tertiplenemedii durumlarda dier katlarda da tertiplenebilir. Dier katlarda tertiplenmesi halinde emsale dhil edilecektir. Kapc dairelerinin esas bina dnda mtemilat binas olarak dzenlenmeleri durumunda, bu ynetmeliin mtemilat binalar hakkndaki l ve artlarna uyulmas, brt inaat alan 40 m2 yi gememesi ve yukarda lleri verilen piyeslerden olumas salanacaktr. Ayrca binann taban alanna dhil edilecektir. SIINAKLAR MADDE 8.12 3194 sayl mar Kanunun 36 ve 44 maddeleri gerei T.C. Bayndrlk ve skn Bakanl ile T.C. ileri Bakanl tarafndan hazrlanarak 25.08.l988 gn, 19910-deiik 06.03.1991 gn 20806 sayl Resmi Gazetede yaynlanarak yrrle giren snak ynetmelii hkmlerine uyulacaktr. Snak ynetmeliinde deiiklik yaplmas halinde tm deiikliklere uyulacaktr. Snak hesabna esas inaat alan, bu ynetmeliin 2.04.7 maddesinde tariflenen katlar alandr. SU DEPOLARI, SIHH TES SLER MADDE 8.13 Bu ynetmelikte belirtilen umumi binalarda ve yksek katl yaplarda (15) m3n altnda olmamak zere, yapnn kullanma amac, gnlk su ihtiyac, seilen yangn sndrme sistemi gibi kriterlere ve ulusal ve uluslar aras standartlara uyulmak ve gerekli drenaj ve yaltm tedbirleri alnmak artyla hacmi belirlenen su deposu bulundurulmas zorunludur. Konutlarda 6 daireye kadar (6. daire dhil) su depolar 2 m3tr. 6 daireden sonra her daire iin 0.50 m3 artrlr. Su ebeke basncnn 4 atmosferin altna kadar kalan blgelerdeki binalarda hidrofor yaplmas gereklidir. skn edilsin veya edilmesin bodrum katlar dhil 5 ve daha fazla katl binalarda her katta yangn musluu ve donats olan bir yangn dolab yaplmas zorunludur. Yangn dolaplar duvarlarn iine monte edilecektir. Kat alan (800,00) mnin stnde binalarda ise her katta en az 2 yangn dolab bulunacaktr. Ayrca binalarda, sadece yangn musluklarna balanmak zere hacmi her yangn musluu iin 400 litre olmak zere hesaplanacak ikinci bir su deposu yaplacaktr. Su depolar gerekli drenaj ve yaltm
49

tedbirleri alnarak bina tayc sisteminden bamsz olarak betonarme veya paslanmaz elik ve shhi artlara uygun benzeri malzemelerden bodrum katlarda yaplabilecei gibi bina dnda, yan ve arka bahede topraa gml ekilde de yerletirilebilir. Ancak 2560 sayl yasa gereince SK Genel Mdrlne ait ynetmelik ile Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik hkmlerine uyulacaktr. han, bro, ar, pasaj maaza gibi binalarla otel v.b. konaklama tesislerinde en ok 25 kiiye; sinema, tiyatro gibi umumi binalarda ise en ok 50 kiiye en az l kadn l erkek iin olmak zere wc, pisuar, lavabo ve zrller iinde en az bir kadn bir erkek olmak zere standardna uygun hel, pisuar ve lavabo yaplmas ve yukardaki l ve nitelikte en az 15 m3 su deposu yaplmas zorunludur. zellik arz eden yaplarda tfaiye Daire Bakanlnn grne gre su deposu yaplacaktr. Ticari kullanml iyeri ve bro binalarnda da dnk bamsz blm olarak wc yaplabilir. Kalorifer daireleri ve bacalar, stma ve buhar tesisleri 19.11.1984 tarihli ve 18580 sayl Resmi Gazete de yaymlanan Mevcut Binalarda Is Yaltm le Yakt Tasarrufu Salanmas Ve Hava Kirliliinin Azaltlmasna Dair Ynetmelik ile 8.5.2000 tarihli ve 24043 sayl Resmi Gazete de yaymlanan Binalarda Is Yaltm Ynetmelii hkmlerine uygun olarak dzenlenir. Belirtilen ynetmeliklerde deiiklik yaplmas halinde deiikliklere uyulacaktr. KUYULAR VE FOSSEPT KLER, RGARLAR, P S SU BALANTILARI MADDE 8.14 Genel olarak temiz ve pis su kuyular ile fosseptikler komu hudutlarna 5,00 m.den fazla yaklatrlamaz. Ancak bahe mesafelerinin uygun olmamas halinde zellikle bitiik nizama tabi yerlerde fenni ve shhi mahsurlar olmad takdirde bu mesafeleri azaltmaya veya bir ka komuya ait fosseptikleri bir arada veya bititirerek yaptrmaya belediyeler yetkilidir. Fosseptiklerin hacimleri konut bana 12m alnmak suretiyle hesap edilir. Binalarn en dk kanal balant kotu stnde kalan katlarn pis suyu cazibe ile uzun mesafe katedilmeden ana mecraya balanr. En dk kanal balant kotu altnda kalan, pissu dearjlar ise dearj pompalarnn elektrik kesintisi durumunda almayaca gz nnde bulundurularak, boyutlar binann kullanm ekillerine gre, geici depolama imkn veren ayr bir rgarda toplamak ve pompalamak suretiyle terfian yaplacaktr. MTEM LATLAR MADDE 8.15 Binalarn ortak alanlar garaj, odunluk, kmrlk, depo, amarhane, kapc dairesi, kaloriferci dairesi, snak ve benzeri ortak hizmetler iin olup, amac dnda kullanlamaz. Bu alanlarn binalarn bodrum katlarnda tertiplenmesi zorunludur. Ancak istisnai durumlarda (arsa zemininden su kmas veya sert kaya olmas gibi) mtemilat olarak bahede tertiplenir. Drt taraf yol ile evrili istisnai parseller dnda esas binalarn yol tarafndaki cephe hatlarna tecavz eden mtemilat binas yaplamaz. stisnai parsellerde mtemilat binalarnn yaplaca yeri tayine belediyeler yetkilidir. Bahede yaplan mtemilat alanlar, bina taban alan hesabna dhil edilir. Dar kenar 4,00 m.den, en yksek noktasnn tabii zeminden ykseklii 3,00 m.den fazla olamaz. Mtemilatlar esas binaya bitiik olduklar takdirde komu mesafelerine aksi halde ynetmeliin n, yan, arka bahe mesafeleri ile ilgili artlarna uymak zorundadr. Elektrik Kurumu tarafndan gerekli grlen trafo, TAKS ve KAKS belirlenmi yerlerde inaat emsaline dhil edilmez. Trafo binalar n bahe mesafeleri dnda kalmak, yan ve arka
50

bahelerde zorunlu hallerde komu parsel snrna minimum 1,00 m. yaklamak ve baka amala kullanlmamak art ile yaplabilir. BAHE DUVARLARI VE BAHE DZENLEMES MADDE 8.16 n Bahe Duvarlar: Bahe duvarlarnn yol stne isabet eden ksmlarnn yaya kaldrmndan itibaren ykseklikleri, harputa dhil (1.00) m.yi geemez. Bu duvarlarn zerinde ayrca gr kapamayacak ekilde (1.00) m. ykseklikte parmaklk yaplabilir. Meyilli yerlerde ykseklii yaya kaldrmndan (1.00) m.yi amamak zere kademelendirilebilir. Yan ve Arka Bahe Duvarlar: Bu duvarlarn tabii veya tesviye edilmi zeminden ykseklii (1.50) m.yi geemez. Ayrca bunlarn zerine gre engel olmayacak ekilde (1.00) m. yksekliinde parmaklk yaplabilir. Resmi ve Umumi binalar ile sanayi tesislerinin (Okul, hastane, cezaevi, ibadet yerleri, elilik, sefarethane vb.) zellik arz eden bina ve bahe duvarlar bu madde hkmne tabi deildir. Bahe Dzenlemesi: Bo parsellerde mevcut arazi kotlarn deitirmek amacyla kaz ve dolgu yaplamaz. Btn yap alanlarndaki uygulamalarda, binann oturduu sahann dnda kalan alann her (25.00) msi iin bir aa dikilecektir. Parselin aa dikimine uygun olmamas halinde yukardaki arta gre kacak saydaki aalar ilgili le/ilk kademe Belediye Bakanlnn uygun grecei imar planlarnda kamunun kullanmna ayrlm alanlara dikilecektir. Uygulama yaplacak parsellerde mevcut aa varsa revizyonu yaplabilir. Parseldeki korunabilen aalar gerekli olan aa saysndan dlr. Her le/ilk kademe Belediye Bakanl ilesi hudutlar dhilinde dikilmesi uygun olan aalarn listesini orman fakltesinden alacak ve parsel bnyesinde dikilecek olan aalarn cinsi bu listeden belirlenecektir. Parselinde bahe dzeni yaplmam ve gerekli sayda aa dikilmemi yaplara yap kullanma izni verilemez. zellik arz eden blgelerde veya birden fazla istinat duvarlar gerektiren parsellerde istinat duvarlar arasndaki teraslarn bitkilendirilmesi aa dikimi, zemin ve bahe dzenlenmesi belediyece onaylanacak bahe dzenleme peyzaj projesine gre yaplacaktr.

DOKUZUNCU BLM
ISI YALITIMI MADDE 9.01 Is Yaltm Ynetmelii ve ilgili TSE normlarna uyulacaktr Isnmadan Kaynaklanan Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii hkmlerine uyulacaktr. KAZAN DA RELER , KAZANLAR VE BACALAR MADDE 9.02 Kazan daireleri, kazanlar ve bacalaryla ilgili dzenlemeler aadaki artlara uygun olmaldr. 9.02.1. Btn kalorifer suyu, kullanma scak suyu ve buhar borular dorudan doruya topraa veya betona gmlmeyecek mutlaka yaltlacaktr. 9.02.2. Oda iinden geen kalorifer suyu, kullanma scak suyu ve buhar borularnn etrafa verdii s, faydal s olarak hesaba katlmad zaman yaltlacaktr.
51

9.02.3. Servis borularnn zemin ve tavan balant ksmlarnda hava szdrmazl yaplacaktr. 9.02.4. Binalarn d hava scaklna gre kalorifer kazan k suyu scakln ayarlayan otomatik kontrol sistemi olacaktr. 9.02.5. Her kazann ayr bir bacas olacak birden fazla kazan, her ne sebeple olursa olsun ayn bacaya balanmayacaktr. Kalorifer bacasna soba, ofben vs. balanmayacaktr. 9.02.6. Bacalar kalorifer tesisat projesinde belirtilen kesitlerde, iine dardan hava almayacak ekilde ii ve d sval olarak yaplacaktr. Bacalar, komu yksek binann, ekii bozan etkisini azaltmak amacyla mmknse bu binalardan en az 6 m. uzaklkta bulunacak ve ait olduu bina mahyasnn en az 80 cm. zerine kadar karlacaktr. 9.02.7. Bacalar mmkn olduu kadar yn deitirmeyecek ekilde yaplacak, yn deitirmenin zorunlu olduu hallerde ise, yn deitirmede yatayla olan a en az 60 olacaktr. 9.02.8. Bacalarn en alt kotunda, satan ve hava szdrmayacak ekilde yaplm, contal bir temizleme kapa yaplacaktr. Yatay duman kanallar bacaya en az %5 lik ykselen bir eimle balanacak, duman kanallarnn temizlenmelerine imkn verecek, szdrmaz, s yaltml, kolay alp kapanabilen ve en kk ls 30x30 cm. olan yeter sayda temizleme kapa bulunacaktr. 9.02.9. Duman kanallar bacaya dorudan doruya veya zorunlu durumlarda yuvarlak dirseklerle balanacak, asla 90lik keskin keli dirsek konulmayacaktr. 9.02.10. Kaloriferli binalarda kazan dairelerinin biri giri-k, dieri ka olmak zere en az 2 kaps bulunacaktr. Ka kaplar dorudan bina dna alabilecei gibi dar ile irtibat olan ortak mahallere de alabilir. Da klar n bahe mesafesi iinde yaplamaz. 9.02.11. Kazan daireleri tabi zemin altnda ve n bahe mesafesi iinde kalmamak artyla bina konturlar dnda yaplabilir. Bu alan TAKS ve KAKSa dhil deildir. 9.02.12. Is reticisi, ilgili mamul standartlarna ve kural standartlarna; uygun olmak mecburiyetindedir. 9.02.13. Is reticisinin yerletirildii mahallerdeki duvar ve tavan aralklarnn lleri TS 3818e uygun olmak art ile imalat tarafndan art koulan deerlerin altna dmeyecektir. 9.02.14. Bakm ve onarm amalar iin brlrn yerinden geri karlmas veya yana alnmas imknn verecek, gerektiinde kaps da olan, yeterli alanlar mevcut olmaldr. 9.02.15. Buhar kazanlar ve buhar jeneratrlerinin yerletirilecei hacimler iin yetkili kurum ve kurululardan onay alnmaldr. 9.02.16. Kazan dairelerinde kat, sv, gaz yakt tank veya depolar bulunmamaldr. 9.02.17. Kazan dairesi kaplar yanmaz malzemeden ve darya alacak ekilde yaplmaldr. Kazan Dairelerinin Havalandrlmas Havalandrma aklklar d ortama direkt olarak almal, bunun mmkn olmad durumlarda havalandrma kanallarla yaplacaktr. Mahaller dolayl olarak havalandrlamaz. Kanal uzunluu (yatay ve dey uzunluklar ile dirsek edeer uzunluklar toplam) 10 m ve zerinde ise havalandrma cebri (mekanik) olarak yaplacaktr. Havalandrma kanallarnda 90lik dirsek edeer uzunluu 3,00 m., 45lik dirsek edeer uzunluu 1,50 m. ve zgaralar iin edeer uzunluk 0,50 m. alnacaktr. st havalandrma, havalandrma bacas ile tabii olarak yaplabilir. Alt havalandrma kanal brlr seviyesine kadar indirilecektir.

52

Alt ve st havalandrmalarn her ikisi de tabii veya cebri yaplabilir. Tek bana st havalandrma cebri olamaz. Alt havalandrma cebri, st havalandrma tabii olabilir. Taze hava veya egzoz fanlarnn herhangi bir nedenle devre d kalmas durumunda brlrn de devre d kalmasn salayan otomatik kontrol sistemi kullanlacaktr. Menfez zeri dikdrtgen deliklerde ksa kenar en az 10mm olmaldr. Izgara kafes vb.lerin gz aralklar en az 10x10mm olmaldr. Havalandrma iin kanatlarn kullanlmas durumunda hesaplamalar iin TS 7363 standard uygulama kurallar dikkate alnacaktr. st ve alt menfezler mmkn olduu kadar mahallin st ve alt seviyelerine ksa devre hava akmnn engellenmesi iin birbirlerinden mmkn olduunca uzak yerletirilmelidir. st havalandrma menfezi tavandan en fazla 40 cm aada, alt havalandrma menfezi demeden en fazla 50 cm yukarda olacak ekilde almaldr. a) Tabii Havalandrma Tabii havalandrmada alt ve st menfezlerin d hava ile direkt temas etmesi salanmaldr. Kazan dairesi toprak kotunun altnda kalyor ise havalandrma uygun boyutlarda kanallar ile salanmaldr. Havalandrma menfez ve kanallar korozyona kar dayankl, kolay yanmayan; galvaniz, alminyum, bakr, DKP sac v.b. malzemelerden imal edilebilir (TS 3419). DKP sac kullanlmas durumunda menfez ve kanallar antipas zeri yal boya ile boyanacaktr. Toplam kurulu gc 1000 kWa kadar olan kazan dairelerinin havalandrmasnda dorudan dar alan menfezler iin yeterli kesit alan aadaki formle gre hesaplanmaldr.

S A = F a 2.25 ( Qbr + 70) SA F F=1 F=1 F = 1,2 F = 1,1 F = 1,25 a a=1 a = 1,2
Qbr

: Alt havalandrma net kesit alan (cm2 ) : Menfezin geometrisine bal katsay : Uzun kenar, ksa kenarnn 1,5 katndan fazla olmayan dikdrtgen : Dairesel : Izgaral : Uzun kenar, ksa kenarnn 5 katna kadar olan dikdrtgen : Uzun kenar, ksa kenarnn 10 katna kadar olan dikdrtgen : Menfezin zgara katsays : Izgarasz : Izgaral : Toplam Anma Isl Gc (kW)

Toplam kurulu gc 1000 kWn zerine olan kazan dairelerinin havalandrmasnda toplam anma sl gcnn her 1 kW iin 1,6 m3/h hava ihtiyac vardr. Buradan hareketle dorudan dar alan menfez iin gerekli kesit alan aadaki forml ile hesaplanmaldr.
SA =

Qbr
53

3600

Qbr :Toplam Anma Isl Gc (kW)

SA

:Menfez Kesit alan ( m2 )

Kazan dairelerinde pis hava at miktar, toplam anma sl gcnn her 1kW iin 0,5m3/h olmaldr. Buradan hareketle pis hava at iin gerekli menfez kesit alan aadaki forml ile hesaplanmaldr. S = S A 0.6
S : Pis Hava At iin net kesit alan ( m2 )

b) Cebri Havalandrma

Tabii havalandrmas mmkn olmayan kazan dairelerinin cebri olarak havalandrlmas gerekir. Cebri havalandrma iin gerekli en az taze hava ve egzost havas miktarlar brler tipine ve kapasitesine gre aadaki formllerden hesaplanmaldr. flemeli brlrler iin Alt havalandrma hesab: Vhava = Qbr * 1,184 * 3,6 Sa = Vhava / ( 3600 * V ) V =Kanaldaki hava hz (m/sn) st havalandrma hesab: VEgzost = Qbr * 0,781 * 3,6 S = VEgzost / (3600 * V ) V =Kanaldaki hava hz (m/sn) Atmosferik brlrler iin; Alt havalandrma hesab: Vhava = Qbr * 1,304 * 3,6 Sa = Vhava / ( 3600 * V ) V =Kanaldaki hava hz (m/sn) st havalandrma hesab: VEgzost = Qbr * 0,709 * 3,6 S = VEgzost / (3600 * V ) V =Kanaldaki hava hz (m/sn) Kazan Dairelerinde Elektrik Tesisat: (m3/h) (m2) 3 ile 6 arasnda alnmaldr (m3/h) (m2) 3 ile 6 arasnda alnmaldr (m3/h) (m2) 5 ile 10 arasnda alnmaldr. (m3/h) (m2) 5 ile 10 arasnda alnmaldr.

Muhtemel tehlikeler karsnda kazan dairesi dna kazan dairesinin tm elektriinin kesilmesini salayacak bir ilave tesisat yaplmaldr.
54

Cihazlar iin gerekli elektrik enerjisinin alnaca elektrik panosu etanj tipi exproof olmal, kumanda butonlar pano n kapana monte edilmeli ve kapak almadan butonlarla ama ve kapama yapla-bilmelidir (Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik). Elektrik datm panosunun kazan dairesi dnda olmas durumunda pano ve aksesuarlarnn exproof olmasna gerek yoktur. Brlr kumanda panosu etanj tipi olmal, ana kumanda panosundan ayrt edilebilecek ekilde ve brlre yakn bir yere monte edilmelidir. Ana pano ile brlr kumanda panosu arasnda ekilecek besleme hatt projede hesaplanm kesitte ve yanmaz TTR tipi fleksible kablo ile yaplmaldr. Aydnlatma sistemi tavandan en az 50 cm aaya sarkacak biimde veya st havalandrma seviyesinin altnda kalacak ekilde zincirlerle veya yan duvarlara etanj tipi exproof flouresan armatrlerle yaplmaldr. Kazan dairelerinde muhtemel tehlikeler karsnda kazan dairesine girmeden dardan kumanda edebilecek ekilde tm elektriin kesilmesini salayacak ilave tesisat yaplarak kazan daireleri kontrol altna alnmaldr. Her kazan dairesi iin zel topraklama tesisat yaplmaldr. Kazan ve kazana ait elik baca iin tek bir topraklama tesisat yaplmas yeterlidir. Topraklama tesisat:
a) 0,5 m, 2 mm kalnlnda bakr levha, b) 0,5 m, 3 mm kalnlnda galvanizli levha (scak daldrma) veya c) Som bakr ubuk elektrotlar ile yaplmaldr.

Bakr ubuk elektrotlar, 16mm apnda en az 1,5 m boyunda veya 20 mm apnda en az 1,25 m boyunda olmal ve ubuk elektrotlarn topraklama direnci 20 snrlarnn altnda kalmaldr. (Ntr-Toprak voltaj 3V) Her halde, bakr elektrotlar veya levhalar, en az 16mm ok telli (rgl) bakr kablo ve iletken pabu kullanlarak lehim veya kaynak ile doal gaz tesisatna irtibatlandrlmaldr. Bakr elektrotlar veya levhalar toprak iinde dey olarak btnyle yerletirilmeli, toprak zerinde kalan iletken, boru muhafazas ile kazan dairesi ana tablosuna irtibatlandrlmaldr. Ana tablo ile kumanda tablosu ve cihazlarn topraklamasnda kullanlacak topraklama iletkeni ise projede hesaplanm faz iletken kesitinde veya bir st kesitte olmaldr.
BACALAR MADDE 9.03

Binalarda baca yapma koullar aada gsterilmitir:

9.03.1.Kaloriferli binalarn konut olarak kullanlan bamsz blmlerinin oturma ve yatma hacimlerinin en az birinde ve scak su tesisat bulunmayan banyo ve mutfaklarnda duman bacas, sobal binalarda ise biri oturma odas veya salonda dieri banyoda olmak zere en az 2 adet bamsz duman bacas yaplmas zorunludur.

Kaloriferli umumi binalarn her katnda en az (1) adet duman bacas yaplmas gereklidir. Konut olarak kullanlan sobal binalarn ticari kullanl bamsz blmlerinde birer adet duman bacas yaplmas zorunludur.
55

Bacalarn tasarm ve yapmnda ve kullanlacak malzemelerin seiminde Trk Standartlar Enstits standartlarna uyulmas arttr. Doalgaz kullanmna ynelik nt baca yaplamaz. Doalgaz kullanm iin TS 11384, TS 11389 EN 13384-1, TS 12514, TS EN 1457 standartlarnda baca yaplmas zorunludur. Bina ykseklii 21.50 m. den veya yap ykseklii 30.50 m. den fazla olan binalarda snma ve scak su ihtiyacnn kazan dairesinde tesis edilecek kazan ve boyler ile temin edilmesi tavsiye edilir.
9.03.2. ofben, kombi cihaz ve bu gibi stma aralar hayati tehlike arz edecek ekilde yerletirilemez ve havalandrmadan uzak olan piyeslerle, banyo ve hellarda yer alamaz. 9.03.3. Snrlar ilgili idarece belirlenecek doalgaz uygulama blgeleri iinde ina edilecek, iskn edilebilir bodrum katlar dhil 5 katl binalarn mutfaklarnda, doalgazla alan her cihaz iin bir mstakil baca yaplacaktr. Mutfak kokularn atmak iin iki ayr nt baca yaplmas zorunludur. 10 katn zerindeki binalarda baca sistemi yaplmakla birlikte hermetik cihaz kullanlacaktr.

Yakma havasn bulunduu ortamdan alan (B tipi) yakc cihazlarn tesis edildii mahallin en az 8 m hacminde olmas, cihazn bulunduu mahalde d atmosfere alan ve serbest en kesit alan en az 150 cm2 olan havalandrma menfezinin olmas ve bir mstakil bacasnn bulunmas gerekir. Itmada denge bacal sistemde olmayan doalgaz sobalarnn kullanlmas halinde, her sobann yukarda belirlenen esaslara gre dzenlenen ayr bir bacaya balanmas gerekmektedir. Istmada C tipi denge bacal (hermetik) cihazlarn temiz ve kirli havann birbirine karmad gvence altna alnm bir bacaya balanmasnda aadaki artlar aranacaktr:
A. yzeyleri s iletim direnci ve i przll asndan atk gaz her trl iletim durumu altnda darya gvenli bir ekilde atlmas B. Kullanlan baca malzemesinin Trk Standartlarna uygunluu Korozyon, asit, nem ve yangn dayanm, szdrmazlk gibi zellikleri yaplan testlerle kantlanmsa (TS EN 1457) C. TS 11388 EN 133842 standardnn gerektirdii hesaplar proje aamasnda kesinlikle saladn gsteren TSE veya GDAtan onay alnmas D. Atk gaz tesisatnn yanmayan malzemeden olumas ve F90 dayanmna sahip olmas E. Atk gazn odalardan veya almayan cihazlardan dar kmayacann garanti altna alnmas F. Youma nleyici veya oluan youmay yakc cihazlara ulamadan uzaklatrabilen nitelere sahip olmas

Yukardaki artlar salayan bacalara C tipi denge bacal (hermetik) cihazlarn balanabilmesi iin gerekli kstlar; Bir katta aralarnda 60 cm. mesafe brakmak artyla en fazla 2 cihaz balanabilir. Bir bacaya maks. 30 kW gcnde olan cihazlardan en fazla 10 cihaz balanabilir. Yukardaki artlar salamayan cihazlar ile dier bacal cihazlar sadece mstakil bacalara balanabilir. Minimum etkili baca ykseklii 4,00 m. olmaldr. Hzlandrma parasnn, 1m
56

ve stnde olabildii durumlarda bu mesafenin 1,5 katna eit bir etkili ykseklik yeterlidir (TS 12514). Doal gaz yakc cihazlarn bal olduklar bacalarda youma olmamaldr. Youmann meydana gelmeyecei azami baca yksekliklerinin belirlenmesinde TS 12514 standardna uyulacaktr. Bu standartta belirtilen boylardan daha uzun bacalarda youma meydana gelebileceinden bu youmann nlenmesi iin aada belirtilen nlemler alnmaldr: Mevcut tula veya beton baca iine gmlek baca geirilmesi, Mevcut bacann ift cidarl metal baca haline getirilmesi.

Bacalar; s, youma ve yanma rnlerinden etkilenmeyecek malzemeden ilgili standartlara uygun olarak imal edilmelidir. (TS EN 1856-1, TS EN 1856-2, TS 11386, TS EN 1443). Baca lleri ve Nitelikleri: 1. Bacalar gerek yangna kar korunmuluk ve gerekse eki bakmndan fenni ekilde yaplacaktr. ki baca birbirine balanmayaca gibi her ate kaynann ayr bir bacas olacaktr. Baca tesisat ilgili TSE standartlarna uygun olacaktr. Duman bacalar 300 C derece kazan bacalar 500C derece scakla dayankl olacaktr. Tm bacalar paslanmaz elikten veya yangna, korozyona ve szdrmaya kar dayanakll kantlanm malzemeden yaplacak; yangna ve sya kar izole edilecek ve tula veya benzeri malzeme ile koruma altna alnacaktr. 2. Atk gaz bacalarnda daire kesitler tercih edilmelidir. Bacalarla ilgili kesitlerin belirlenmesinde ilgili TSE standartlarna uyulacaktr (TS EN 13384-1, TS 13384-2 vb). Eer kare veya dikdrtgen kesitli baca kullanlacak ise baca kesiti gerekli olan daire kesitten % 30 daha fazla olmaldr. Dikdrtgen kesitli bacalarda uzun kenar ksa kenarn en ok 1,5 kat olmaldr. 3. Birden ok stma tertibatna bal bacalarn s ve akkan dinamii ile ilgili hesaplama metotlar TS 11388 EN 13384-2 standardna gre yaplmaldr. 4. Atk gaz k borular kap pencere vb. yap elemanlarndan en az 20 cm. uzakta olacak ekilde yerletirilmelidir. Bu mesafe yaltm malzemeleri kullanlarak azaltlabilir (TS 7363). 5. Havalandrma boluklarndan ve kesiti 1m nin altnda olan aydnlklardan baca geirilmemelidir. Aydnla bakan ve hermetik cihaz kullanmayan dairelerin hepsi iin bir baca yaplaca dnlmeli ve bu bacalarn tesisinden sonra net 1m2den byk alan kalmaldr. Aydnln st ortam havasn tahliye etmeyi engelleyecek bir yapda olmamaldr. 6. Bacalar dey dorultuda olmal, mmknse sapma yapmamaldr. Sapma yaplmas gerekli durumlarda, bir defaya mahsus olmak zere sapma as dey ile en fazla 30 olmaldr. Bacalarda kesit daralmas olmamaldr. 7. Birbirinden farkl yksekliklere sahip bitiik binalarn bacalarnda; daha dk seviyede olan binaya ait bacalarn komu binaya olan mesafesi minimum 6,00 m. olmaldr. Bu salanamyor ise bacalar yksek olan bina seviyesine kadar ykseltilmelidir. Bacalarn kna baca kesitini daraltmayacak ekilde baca apkas konulmaldr.

57

8. Bacalarn at zerinde kalan ksmlar atk gazlarn dar atlmasna uygun ekilde olmaldr (TS 12514). 9. Baca kesitleri ve dier hususlarda, Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik, Is Yaltm Ynetmelii ve GDAn, Binalar iin Doal Gaz Tesisat ve Teknik Esaslar ve dier Teknik artnamelerinde yer alan dier hkmler esas alnacaktr. p Bacalar: Tm binalarda istenildiinde p bacalar yaplabilir. Aydnlklar ierisinde de yaplabilecek p bacalarnn zemin veya bodrum katlarnda p toplama yerleri ve bamsz balantlarnn bulunmas, i yzeyinin kolay temizlenebilir ve kir tutmayacak ekilde olmas ve kapak i ksmlarnn hi bir maddenin szmasna olanak vermeyecek ekilde yaplmas zorunludur.

ONUNCU BLM
PASAJLAR-KAPALI ARILAR VE OK KATLI MAAZALAR
TANIMLAR MADDE 10.01 Pasajlar: ki yannda dkknlar bulunan zeri kapal yaya geididir. Mstakil parsellerde veya tapuda tescil edilmek koulu ile komu bir parsel zerinde ayn nitelikte baka bir binaya gei salayan arlar olup, bnyesindeki iyerlerinin ayr ayr bamsz blm numaras almas zorunludur. Kapalarlar:

Bir veya daha fazla giri k olan arlar olup, bnyesindeki iyerlerinin ayr ayr bamsz blm numaras almas zorunludur.
ok Katl Maazalar:

Bir veya daha fazla girii olan bnyesinde tek bir maaza veya deiik amal sat birimleri ile sosyal ierikli meknlar bulunan tek bir iletmeye ait iyeri olup tek bir bamsz blm numaras almas zorunludur.
Giri ve klar:

Pasajlarda her biri en az (l,50) m. geniliinde iki ayr giri k yaplacaktr. Alan kap kanatlarndan birisi en az (0,95) m. geniliinde ve eiksiz olacaktr. Kapal arlarda ve ok katl maazalarda toplam inaat alan (500,00) myi gemedii takdirde en az (2,00) m. geniliinde bir giri k yaplmas yeterlidir. Kapal arlarda ve ok katl maazalarda toplam inaat alan (500,00) myi getii takdirde her biri en az (l,50)m. geniliinde iki ayr giri k veya (3,00) m. geniliinde bir giri k yaplmas zorunludur. Giri klar farkl kat ve kotlarda tertiplenebilir. ok katl maaza, pasaj, kapal arlarn dier blmleri bro, otel gibi iyeri veya konut kullanm olan binalar iinde dzenlendikleri takdirde dier iyeri blmleri ile konut blmlerinin giri ve klar pasajlarn, kapal arlarn veya ok katl maazalarn bnyesi iinde tertiplenemeyecei gibi bu kullanmlar konut giri k ile irtibatlandrlamazlar. Ancak bro otel gibi iyeri kullanmlarnn giri ve klar bu iyerlerinin dolam alanlar ile irtibatlandrlabilir.
Ykseklikler:
58

mar Planlarnda bir snrlama olmad takdirde pasajlarn ve kapal arlarn kat ykseklii net (3,50) m.den az olamaz.
Dolam Alanlar:

Yaya dolam alanlarnn genilii her ayr katta ve kattaki her ayr koridor tertibinde koridor aksndan llmek koulu ile (30,00) m. uzunluuna kadar (3,00) m.den (30,00) m.den uzun olanlarda (3,50) m.den az yaplamaz. ok katl maazalarda dolam alan tertibi serbesttir. Pasajlarda bulunduu kattaki pasaj boyunun l/3n gememek, pasaj geniliinden dar olmamak ve en ok 3 dkkn almak artyla cepler tekil edilebilir. Yukardaki oran dhilinde oluturulan ceplere 3den fazla dkkn almas istendiinde cep lleri en az 6,00x6,00 m. ebadnda tertiplenecektir. Tapuda gei irtifak hakk tesis edilmi pasajlarda, pasaj boyu irtifak kurulan pasajlarn toplam boyudur. (30,00) m.yi gemesi halinde her iki pasajda (3,50) m. geniliinde olur.
Merdivenler:

Bu tr iyerleri fazla katl olarak dzenlendiinde; Pasaj, kapal ar ve ok katl maazalarda kat alan (500)m yi gemedii takdirde merdiven genilii en az (1.50)m. yaplacaktr. Kat alan (500)m yi getii takdirde ana merdivene ilave olarak en az (l,50) m. geniliinde ikinci bir merdiven yaplmas zorunludur. Katlar arasnda iki merdiven bulunmas durumunda istenildiinde bunlardan biri yryen merdiven olarak yaplabilir. Pasaj katlarnda 3 basamaa kadar ykseklik farklar en az %6 eimli rampa ile balanacaktr. (En dk giri ka gre ikiden fazla katl pasaj ve arlarda ayrca asansr tesisi mecburidir.) Btn pasajlarn her katnda ka salamak amac ile bina dna ulaan en az (1,00) m. geniliinde merdiven veya koridor, 1 adet yangn k salanacaktr. Pasajlar ve kapal arlardaki sra dkknlarn duvarlarnn yanmaz malzemeden veya kgir olmas zorunludur. Kademeli pasajlarda kademeler arasnda merdiven tertiplendiinde bedensel zrllerin geii iin en az (0,90) m. geniliinde en az %10 eimli rampa yaplmas zorunludur. Merdivenlerin her iki yannda korkuluk yaplacaktr.
Istma ve Havalandrma:

Pasaj-kapal arlarn merkezi stma sistemi ile stlmas ve havalandrlmas zorunludur. Kattaki brt inaat alan (500) m den byk pasajlar, kapal arlar veya ok katl maazalar ile; kattaki brt inaat alan (500) m den kk olmakla birlikte dolam alanlarnda iki noktadan hava akm salayacak ekilde direkt olarak doal havalandrma olana bulunmayan, iyerlerinde havalandrma tesisat yaplmas zorunludur.
WCler:

Pasajlar, kapal arlar ve ok katl maazalarda erkek ve kadn iin ayr ayr yeterli sayda lavabo ve wc yaplmas zorunludur. Bu tip binalarda, bedensel zrllerin kullanmna uygun en az bir lavabo ve wc yaplmas zorunludur. zrl tuvaleti iin en az alan, kap dar almak veya srme olmak artyla 1.50x1.50m. dir. Bu tuvaletin nnde de en az 1.50 m geniliinde bir koridor bulunmaldr. Kap genilii en az (0.85)m olmaldr.
Blme Duvarlar ve Asma Tavanlar:
59

Pasajlar ile kapal arlardaki bamsz blm d ve ortak duvarlar ile eklentilerinin blme duvarlarnn ve varsa ortak alanlardakiler ile ok katl maazadakiler de dhil tm asma tavanlarn yanmaz malzemeden olmas zorunludur.
Asansr ve Yk Asansr:

Tek katl dzenlemeler dndaki pasajlar ve kapal arlar ile ok katl maazalarda yeterli kapasitede yk asansr ve en dk kottaki giri ka gre 3 veya daha fazla katl olanlarnda insan asansr yaplmas zorunludur. Bu tip binalarda yaplacak asansrlerden en az bir tanesi bedensel zrllerin kullanmna uygun yaplacaktr. Bu asansrlerin i kabini 1,10x1.40 m. ebadnda yaplacak kap genilii (net alm)(0,85) m.den az olmayacaktr. Kabin iinde yerden 0,85m.-0,90 m. ykseklikte tutunma kolu olacaktr. Asansr kaplar otomatik veya fotoselli olacaktr.
AY OCAKLARI MADDE 10.02

Bro, ihan, pasaj gibi ticari binalarla, sanayi arlar bnyelerinde; kullanma alan en az 3,00 m olmak, ykseklii 2,50 m.yi salamak, 0,45x0,45m. ebadnda hava bacasyla havalandrlmak, bir ate bacasyla irtibatlandrlmak kaydyla ay ocaklar bamsz blm olarak dzenlenebilir. ay ocaklarnn nizam klktan veya dorudan k ve hava almas halinde hava bacasna gerek yoktur.

ONB R NC BLM
GE C YAPILAR
MUVAKKAT NAATIN YAPILACAI ALANLAR: MADDE 11.01

Muvakkat yap yaplmasna izin verilebilecek tanmazlar:

11.01.1. mar Planlarnda Umumi Hizmetlere Ayrlan Yerlerde Kalan Parseller:

mar planlarnda tamam umumi hizmetlere ayrlan veya kalan paras plan ve bu Ynetmelik hkmlerine gre yap yaplmasna msait olmayan arsalar, kamulatrlncaya kadar sahipleri tarafndan olduu gibi kullanlmaya devam olunur. Bu gibi yerlerden mracaat gnnde 5 yllk imar programna dhil bulunmayanlarnda; imar plan tatbikatna kadar, sahiplerinin istei zerine lgili Belediye Encmenince muvakkat inaat veya tesisat yaplmasna izin verilir. Bu yapnn/tesisatn imar planna gre bulunduu blgenin zellikleri ve lgili Belediye Bakanlnn teklifi de gz nne alnarak, hangi maksat iin yaplp kullanlabilecei lgili Belediye Encmenince tayin ve tespit olunur. Mlk sahibi bu maksadn dna kamaz.
11.01.2. 1/1000 lekli Uygulama mar Plan Uyarnca, mar Yasasnn 18. Madde hkmleri Tatbik Olunmadan Normal artlarla Yap zni Verilemeyen Parseller:

Bu alanlarda parselasyon planlarnn yaplmas zorunludur. 1/1000 lekli uygulama imar planlarnda; mar Kanununun 18. maddesi hkmleri uygulanmadan normal artlarda yap izni verilemeyen yerlerde, parselasyon planlar yaplp onaylanmadan, kesinleen parselasyon planlarna gre tapu sicilinde imar planna uygun ada ve imar parselleri olumadan uygulama yaplamaz. Bu ilemler yaplmadan daimi yap ruhsat verilemez. Ancak, 3194 sayl mar Yasasnn 33. maddesi hkmleri uyarnca bu yerlerde zerinde ynetmelik esaslarna uygun yap yaplmas
60

mmkn olanlarnda sahiplerinin istekleri zerine belediye encmeni karar ile muvakkat (geici) yap ruhsat verilebilir.
u kadar ki, kamulatrma ilemini gerektirmeyen ve sadece iki veya daha fazla parselin tevhidini gerektiren durumlarda muvakkat inaat hkmleri uygulanmaz. 11.01.3. mar Planlarna Gre Kapanmas Gereken Yol ve kmaz Sokak zerinde Bulunan Parseller:

mar planna gre kapanan yollar ve kmaz sokaklar zerinde bulunan veya mahreci bulunmasna ramen yap adas ortasnda kalan parseller ifraz edilemezler. Bu gibi yerler mar Kanununun ilgili hkmleri uygulanamad ve yap yaplmasna msait bir durum elde edilemedii takdirde, bu hkmler uygulanncaya veya kamulatrlncaya kadar sahiplerince olduu gibi kullanlmaya devam olunur. Plana gre kapanmas gereken yol ve kmaz sokak zerinde bulunan arsalardan 5 yllk imar programna dhil olmayan ve bu ynetmelik hkm ve llerine gre bina yaplmasna msait bulunanlara da muvakkat inaat izni verilebilir.
11.01.4. 3194 sayl mar Yasasnn 12. Maddesi uyarnca; mar Planlarnda Gsterilen Cephe Hattndan ( mar stikametinden) nde Bina Yaplamaz: Bir parselin imar plannda tespit edilmi cephe hattnn gerisinde kalan ksm, plan ve ynetmelik esaslarna uygun bina inaatna yetmiyorsa (mstakil bina inaatna elverili bulunmuyorsa) be yllk imar program ierisinde olup olmadna gre mar yasasnn 10. maddesinde belirtilen mddetler iinde, 18. madde hkmleri tatbik edilmedii veya baka bir ekilde halline imkn bulunmad takdirde mal sahibinin yazl mracaat zerine bu gibi arsalarn tamam ilgili idarelerce kamulatrlr. Kamulatrma yaplamayan durumlarda istek halinde muvakkat inaat hkmleri uygulanabilir. MUVAKKAT NAAT RUHSATININ ARTLARI: MADDE 11.02 11.02.1. Mracaat gnnde parselin yer ald mar plannn be yllk imar programna dhil edilmemi olmas gereklidir. Be yllk imar programna alnm yerlerde ne geici ve nede daimi yap ruhsat verilemez. 11.02.2. Geici yap ruhsat, zerinde imar ynetmelii hkmlerine uygun yap yaplmas mmkn olan parseller iin verilebilir. Geici yap yaplmak istenen parselin asgari bina cephe ve derinlii artna haiz bulunmas, dier bir deyile mstakil bina inaatna elverili bir parsel olmas gereklidir. Aksi takdirde, ne geici ve ne de daimi yap ruhsat verilemez. 11.02.3. Muvakkat yaplarn ykseklikleri tabii zeminden (6.50) m.yi, inaat alan (250) m2.yi gememek, en az bahe mesafelerini korumak, mmkn mertebe sklerek baka bir yere nakli mmkn olan malzemeden ve buna msait bir sistemde inaa edilmek art ile imkan nispetinde mevcut ve mustakbel yol gzergahlarna tesadf ettirilmemek suretiyle imar plan tatbikatna kadar, sahiplerinin istei zerine belediye encmeni karar ile muvakkat yap yaplmasna izin verilebilir. 11.02.4. Bir parselde birden fazla muvakkat yap izni verilmesi halinde, bu yaplarn inaat alanlar toplam 250 m.den ve ykseklikleri 6.50 m.den fazla olamaz. MUVAKKAT NAAT RUHSATININ SRES : MADDE 11.03

Muvakkat yapnn ruhsat sresi 10 yldr. Yap izni verilmeden nce belediye encmeni kararnn gn ve saysnn, 10 yllk mddet iin muvakkat inaat olduunun ve dier lzumlu
61

l ve artlarn, tapu kaydna erh edilmesi gereklidir. Muvakkatlk sresi tapu kaydna erh verildii gnden balar. mar Plan tatbik olunurken, muvakkat inaat ve tesisler yktrlr. On yl dolmadan yktrlmas veya kamulatrlmas halinde muvakkat bina ve tesislerin Kamulatrma Kanunu hkmlerine gre takdir edilecek bedeli sahiplerine denir.
ANT YE B NALARI MADDE 11.04

Esas yaplarn ruhsat alnmadan antiye binas yaplamaz. antiye binalar bu ynetmelikte belirlenen llere ve yap iznine tabi deildir. antiye binalarnn yeri ve eklini belediyesi tespit eder.
antiye binas asl inaata bal geici bir yap olduundan asl inaatn bitmesi halinde yktrlmas veya tanmas gerekir. antiye binalarnn yap ruhsatnn geerli olduu mddet zarfnda antiye olarak kullanlmalar mmkndr.Esas yapya yap kullanma izni verilebilmesi iin antiye binasnn yktrlm olmas arttr.

Bykehir Belediyesince yaplan, yaptrlan yapm ilerinde ( yol bakm ve onarm, yol altst yap inaat, metro inaat, yap tesis vb.), mteahhit firmaya veya ilgili kamu kurum ve kurulularna ait antiye binalar; yaplaca alan zel mlkiyette ise mlk sahibinin muvafakat, kamu kurum ve kurulularnn tasarrufunda ise ilgili kurumum uygun gr alnarak, i bitiminde kaldrlmak art ile Bykehir Belediyesinin ilgili biriminin izniyle yaplabilir.

ON K NC BLM
KAMUNUN YARARI N ALINMASI GEREKEN TEDB RLER
YIKILACAK DERECEDE TEHL KEL OLAN YAPILAR MADDE 12.01

Bir ksm veya tamamnn yklacak derecede tehlikeli olduu Belediyede grevli inaat mhendislerinden oluan bir heyete mterek imzal fenni bir raporla tespit edilen yaplarn sahiplerine tehlike derecesine gre bunun izalesi iin belediyece 10 gn iinde tebligat yaplr. Yap sahibinin bulunmamas halinde binann iindekilere tebligat yaplr. Onlar da bulunmazsa tebligat varakas tebli yerine kaim olmak zere tehlikeli yapya aslr ve keyfiyet muhtarla birlikte bir zabtla tespit edilir. Yapnn tehlikeli durumu o yerin ve civarnn boaltlmasn gerektiriyorsa, tehlikeli bina ile civar mahkeme kararna gerek duyulmakszn ilgili idare tarafndan zabta marifetiyle derhal boaltlr. Tebligat mteakip sresi iinde yap sahibi tarafndan tamir edilerek veya yktrlarak tehlike ortadan kaldrlmazsa bu iler belediyece yaplr ve masraf %20 fazlas ile yap sahibinden tahsil edilir. Alakalnn fakruhali tevsik olunursa masraf belediye btesinden karlanr. Korunmas gerekli tanmaz kltr varlklar olan yaplarda fotoraf tespiti yaplarak KTVK Blge Kurulunun grne gre uygulama yaplr.
SALIK, EH RC L K, ESTET K VE TRAF K BAKIMLARINDAN ALINMASI GEREKEN NLEMLER:
62

MADDE 12.02 Atksu Mecralar:

Yaplarn pis su mecralarnn kanalizasyon ebekesine veya genel fosseptie balanmas zorunludur. Yaplarn bulunduu sokakta kanalizasyon ebekesi veya genel fosseptik varsa ilgili idare, mal sahibine tebligatta bulunarak belirtilen sre iinde pis su mecrasn kanalizasyon veya genel fosseptie balanmasn bildirir. Mal sahibi bu balanty gerekletirmekle ykmldr. Aksi takdirde balant belediyesince yaptrlr ve yaplan masraflar %20 fazlasyla mal sahibinden tahsil edilir. Yapnn bulunduu sokakta kanalizasyon ebekesi veya genel fosseptik yoksa ilgili idare alnmas gereken tedbirleri mal sahibine bildirir. Bu bildirimde mevcut olanaklar esas alnacaktr. Mal sahibi idarenin istekleri dorultusunda tanmaz iinde tesisat yapmaya zorunludur. Bu tesisatn yaptrlmas iin ilk nce mal sahibine gerekli tebligat yaplr. Verilen sre iinde idarenin istei yerine getirilmedii takdirde bu ilem ilgili idare tarafndan yaplarak masraf %20 fazlasyla ilgilisinden tahsil edilir. 1000 m2nin zerindeki parsellerde, yzey sularn toplamak, binalar zemin suyundan korumak ve bahe sulama ilerinde kullanmak zere, bir drenaj sistemi oluturularak, yzey ve zemin sularnn tabii zemin altnda tesis edilecek bir sarnta toplanmas salanacaktr. Sz konusu drenaj sistemi ve sarn bina n cephe hatt gerisinde yan ve arka bahe mesafeleri iinde dzenlenebilecek ve vaziyet plannda gsterilecektir. at sularn toplayan yamur su borular yukardaki madde de belirtilen sarnlara ya da yoldaki yamursuyu ebekesine balanacak, atk su ebekesine balanmayacaktr. Baland tespit edildii takdirde Belediye veya SK tarafndan gerekli mdahale yaplp bedeli bina sahibinden tahsil edilecektir.
Enkaz, Birikinti, Grlt ve Duman in Tedbirler:

Arsalarda, binalarda ve dier yerlerde kamunun salk ve huzurunu bozan veya ehircilik estetik ya da trafik bakmndan mahzurlu grlen enkaz veya birikintiler, grlt veya duman oluturan tesisler, zel mecra, lam, ukur, kuyu, maara ve benzerleri mal sahipleri tarafndan slah edilerek bunlara ait mahzurlar giderilecektir. Ayrca bu mahsurlarn olumamas iin gerekli tedbirlerin alnmas zorunludur. Yukarda belirtilen mahsurlardan birinin olmas durumunda Belediyesince tebligat yaplr ve belirtilen srede mahzur giderilmedii takdirde belediyesince bu mahzuru giderilerek masraf %20 fazlasyla mal sahibinden tahsil edilir. Mahzuru meydana getirenlerin faaliyetlerine de son verilir.
Yollar zerindeki Binal veya Binasz Tanmaz Maliklerinin Ykmllkleri:

Belediyelerce tespit edilen yollar zerindeki binal ve binasz arsalarn yola bakan cephelerini mal sahipleri ilgili idarenin istedii biimde kapatmaya zorunludur. Bunun iin ilgili idare belirtilen srede arsa cephesinin kapatlmasn mal sahibinden isteyebilir. Mal sahibi verilen sre iinde idarenin isteini yerine getirmek zorundadr. Aksi halde bu i idarece yerine getirilir ve harcanan para mal sahibinden %20 fazlasyla tahsil edilir. Yaya kaldrmlar yasalarda belirtilen istisnalar dnda igal edilemez. Yasalarda yer alan istisnai durumlarda ise Belediyesinden izin almak ve gereken artlar yerine getirmek suretiyle kullanlabilir.
63

ONNC BLM
YAPI RUHSATI LER
PROJE DZENLEMEDEN BELGELER MADDE 13.01 NCE LG L DARELERDEN ALINACAK

Yaplara ait projeler dzenlenmeden nce ilgili idarelere bavurularak tapu, ap (belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki, imar durumu, inaat istikamet rlevesi ve kot kesit belgelerinin alnmas gereklidir. mar Durumu Talebinde stenen Evraklar: Dileke, tapu, ap (belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki naat stikamet Rlevesi ve Kot Kesit Belgesi Talebinde stenen Evraklar: Dileke, tapu, imar durumu, ap (belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki
PROJE TANZ M ESASLARI MADDE 13.02

lgili meslek mensuplarnca hazrlanm projelerin T.C. Bayndrlk ve skn Bakanlnca kabul veya tespit edilen izim ve tanzim standartlarna uygun olmas gerekir. lgili belediyelerin uygun grmesi halinde bilgisayar ortamnda retilmi tm projeler yine ilgili belediyenin talep edecei formatta, disket veya CD olarak dzenlenir.
Mimari Projenin Banda: Arsann:

Yeri, tapu kayd, pafta, ada, parsel numaralar, alan, zel durumlarda varsa ihtiva ettii yaplar.
Yaplacak yapnn:

Cinsi, kat adedi, bina ve inaat alanlar, hangi amala kullanlaca, yap sahibi ile projeleri tanzim eden, yapnn fenni mesuliyetlerini veya yap denetimini alacak olanlar ile, gerekiyorsa srveyan hizmetlerini grecek olan elemanlar hakknda gerekli bilgileri ieren bir bilgi tablosu hazrlanacaktr. Tapuya gidecek takma statik hesap ve projelerin eklenmesi gerekmez.
Mimari Proje: A. Parsel byklnn gerektirdii lekte (l/200,l/500 vb) olmak zere dzenlenmi genel vaziyet plan ve ayn lekte en az iki kesit izilir.

Genel vaziyet plan ve kesitlerde yol kotu tutanana bal mevcut kotlar ile arsann yapdan sonra alaca ekil ve kotlar ile aa dikme yerleri vaziyet plannda mutlaka gsterilecektir.
B. 1/50 veya 1/100 lekli bodrum ve kat planlar ile gerekli hallerde istenilebilecek temel plan. C. Belediyelerce yaplarn bykl ve baz zellikleri nedeniyle uygun grlenlerin mimari projeleri l/100 lekli ancak, l/50 lekli proje tekniinde istenir.
64

D. 1/50 veya l/100 lekli iki tam kesit:

Kesitlerden biri merdivenden gemek art ile enine ve boyuna olmak zere ve esas planlarn leinde izilir. Bitiik binalarda bina cephesine paralel kesit herhangi bir zellik tamyorsa bir kesit ile yetinilebilir. Kesitlerde yol ve yaya kaldrm kotlar bahelerin tabii ve tesviye edilecek zemin kotlar, bitiik nizam binalarda komu bina veya parsellerin kotlar parselin 0,00 rperine bal olarak gsterilecektir. Ayrca en az 1 adet 1/20 veya belediyesinin isteyecei lekte sistem detay izilir.
E. 1/50 veya l/l00 lekli cephe izimleri.

Binalarn bitiik olmayan btn cepheleri izilecektir. Cephelerde binann kelerine rastlayan arazinin mevcut tabii zemin ve tesviye kotlar mutlaka gsterilecektir. Bitiik nizam veya ikiz nizam binalarda parselin bitiik bina cephesinin dikkate alnmas ve gerekli gei uyumluluu salanmas arttr. Bitiik taraftaki binann cephe fotoraf ruhsat dosyasna ilave edilecektir.
F. lgili belediyesince yaplarn d cephe boya ve kaplamalar ile atnn malzeme ve rengine ait kurallar getirildiinde bu hususlar mimari projeler zerinde belirtilecektir. Bitiik ve evredeki yaplarla uyum salanacak, grnt kirlilii nlenecektir. G. Korozyon ve rutubetten korumak amacyla mimari projede atda s izolasyonu ve bodrum katlarda su yaltm ve drenajla ilgili gerekli detaylar gsterilecektir. H. Metro koruma blgesi ve gzergah zerinde bulunan parsellerde metro gzergah asndan bir saknca olmadna dair Bykehir Belediyesinden onay alnacaktr. I. Yrrlkteki Otopark Ynetmelii hkmleri gereince mimari projelerde otopark hesaplarnn yaplmas ve otopark yerlerinin vaziyet plan ve varsa kat planlarnda gsterilmesi arttr.

Statik Proje: elik karkas binalarda elik yap hesab, betonarme binalarda betonarme, hesab l/10, l/20, 1/25, l/50, 1/100 ve ihtiya duyulan lekli izimler. Asma atl binalarn at hesab ve projesi.
Tesisat Projesi:

Tesisat projeleri Elektrik Tesisat Ynetmelii ve Fenni artnamesine uygun olarak dzenlenecektir. Kalorifer tesisat, havalandrma ve klima tesisat projeleri ilgili belediyesince onaylanacaktr. Shhi tesisat projesi belediyece tetkik edilip, onaylanacaktr. Doalgaz uygulama blgelerinde kalan parsellerde inaa edilecek binalarda ilgili idarece dzenlenmi aksini gsterir bir belge getirilmedii takdirde, doalgaz tesisat yaplmas zorunludur. Doalgaz tesisat projeleri tetkik edilip, onanmadan yap ruhsat verilmez. Asansr uygulama projesi, yap ruhsat verilmeden nce ilgili belediyesince onaylanacaktr.
Projelerin Tetkik Aamasndaki Uyulacak Esaslar:

65

A. mar Ynetmelii, imar plan ve aklama raporlar, imar istikamet rlevesi ve inaat kotlandrma belgelerinde belirtilenler dnda proje mellifi tarafndan projenin izimi srasnda hatal yaplan ya da eksik izilen ksmlar iin projelerde dzeltme yaplmamas, hatal ve eksik ksmlarn proje orijinalinde dzeltilerek ozalit kopyalarn ondan sonra ekilmesi, zorunluluk halinde yaplan dzeltmelerin projeyi inceleyenler tarafndan kendi el yazlar ile tarafmdan dzeltilmitir sz ile ad ve soyad da yazlarak ve tarih konarak imzalanmas, imza ve dzeltme yaplan yerlerin resmi mhrle mhrlenmesi. B. Mimari ve mecra projelerinin birletirilmesi iin yaplan ozalit eklentisi dnda, projelerin ozalit kopyalarnda ek yaplmamas, mimari ve mecra projelerinin birletirilmesi iin yaplan ek yerleriyle, ek yerlerinin proje mellifi tarafndan mutlak surette imzalanmas ve btn ek yerlerinin 2 yerinden inceleyenlerce imzalanarak resmi mhrle mhrlenmesi, ancak byk tesislere ait projelerden eklenmesi mmkn olmayanlarn bir anahtar paftada gsterilmesi ve proje tamamnn ka paftadan ibaret olduunun proje onay sayfasna yazlarak imzalanp mhrlenmesi gerekir. Statik proje mimari projeden ayr olarak yapya ait bilgileri ihtiva eden bir balk altnda ayr olarak teklif edilebilir. C. Projenin onay sayfasnn, projelerin zamanla ypranp imzalarn kaybolmasna imkan vermeyecek bir yerinde (rnein dtan bir i sayfada yada bir kapak altnda) olmas ve bu sayfada projeyi mimari, statik ve mecra ynnden inceleyenlerle onaylayann ad soyad, meslek unvan, oda numaras, tarih ve imzasnn bulunmas gerekir. D. Mimari projelerin (4) dierlerinin (3) takm halinde dzenlenip usulne gre dosyalanmas, mimari proje ve eklerinin bir sureti 5216 sayl Bykehir Belediye Kanununun 11. Maddesi gereince Bykehir Belediye Bakanlna gnderilmesi zorunludur. E. 2863 sayl Yasaya tabii parsellerde K.T.V.K. Kurulu karar ile, kurul onayl proje istenir. F. Tasdike sunulan tm projeler ilgili ile-ilk kademe belediyesince tescil edilir. YAPI RUHSATI LE LG L GENEL ESASLAR MADDE 13.03

Belediye snrlar iinde yaplacak olan her trl yaplar iin ilgili belediyesinden yap ruhsat alnmas ve yap ruhsat belgesi kullanlmas zorunludur. Bir parselde birden fazla bina var ise her bina iin ayr ayr yap ruhsat tanzim edilebilir. 5216 sayl Bykehir Belediye Kanununun 11. Maddesi gereince ile ve ilk kademe belediyelerinin verdikleri ruhsat ve eklerinden birer suretin Bykehir Belediye Bakanlna gnderilmesi zorunludur. Yap ruhsat almak iin 13.01 maddesinde sz geen belgeler ve bu belgelere dayanarak hazrlanan mimari projesi, statik projesi, elektrik projesi ve tesisat projesi ile parsel maliklerinin veya kanuni vekillerin mracaat halinde;
A. Tm parsel maliklerinin noterden tasdikli muvafakat, gerekli hallerde komu muvafakat. B. Gerekli vergi, resim ve harlar ile cretlerinin tahsil olunmas C. Parselin zerinde bina olmas halinde ykm belgesi aranr. Ancak yapy etkilemeyen antiye kullanmna msait bina bulunmas halinde bu art aranmaz. D. Yaplarn fenni mesuliyetlerinde; Yap Denetimi Hakknda Kanun ve yap denetimi uygulama ynetmeliinin ilgili hkmleri geerlidir.
66

E. Yanllkla verildii anlalan ruhsat ilgili darenin geri alarak iptal etme yetkisi vardr. Ancak bu ruhsata dayanarak bina ve tesisat yapldktan sonra yanllkla ruhsat verildiinden bahisle ilgililer zarara uratlmaz. Aksi takdirde idareler sebep olduu bu zarar ve ziyan demekle mkelleftirler. F. Yap ruhsat belgelerinde; yap maliyetinin hesaplanmasnda o yl iin T.C. Bayndrlk ve

skan Bakanlnca belirlenen ve Resmi Gazetede ilan edilen Yapm birim maliyetleri esas alnacaktr. Uygulama aamasnda kamu donatsna ayrlan alanlar terk edilmeden uygulamaya izin verilemez.
YAPI RUHSATI MRACAATI VE EKLENECEK BELGELER MADDE 13.04

Yeni inaat, ilave ve esasl tadillerde, inaat ruhsat aamasnda yap sahipleri veya yasal vekillerince dileke ile yaplan mracaatlarda dilekeye eklenmesi gereken tapu (istisnai durumlarda tapu senedi yerine geecek belge) plan proje ve resimler aada gsterilmitir.
1) Dileke 2) Tapu (malikler listesi ruhsat aamasnda alnacaktr). Ruhsat Verme Aamasnda Tapu Senedi Yerine Geen Belgeler:

- zel yasalara gre tahsisi yaplp henz tapu siciline kaydedilmemi ilgili kamu kurulularnca verilmi tahsis belgesi (775-25l0-4753-56l8-7269/l05l sayl yasalara gre) - Mlkiyete ilikin kesinlemi mahkeme karar ve bu mahkeme kararna mstenit yetkili dier makamlar tarafndan verilen belge. - Kesinlemi kamulatrma kararlar Bunlardan tapu senedi veya tapu tescil yazs ruhsata mracaat tarihinden en fazla bir ay evvel alnm veya onaylanm olmaldr. Hisseli gayrimenkullerde btn hissedarlarn tapu senetleri veya mlkiyet durumunu belirten tapu tescil yazs istenir.
3) ap (belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki, 4) mar durumu (ruhsat aamasnda geerlilii kontrol edilecektir). 5) naat istikamet ve kot kesit rlevesi. 6) Mimari proje ( en az 4 takm) 7) Statik proje (betonarme izim 3 takm, statik hesap 2 takm) (elik yap olmas halinde elik izim ve birleim detaylar da eklenmelidir). 8) Elektrik tesisat projesi (3 takm), PTT (zayf akm tesisat) projesi (2 takm) 9) Shhi tesisat projesi (3 takm)

Binann atk ve artk su klarnn kanalizasyon sistemine balants gsterilecektir.

10) Kalorifer tesisat projesi (3 takm)
67

11) Is yaltm projesi (3 takm) 12) Doalgaz projesi (3 takm) doalgaz uygulanan yerlerde. 13) Asansr projesi (3 takm). 14) Zemin nceleme Raporu. 15) Fenni Mesul taahhtnamesi; Yap Denetimi Hakknda Kanun ve yap denetimi uygulama ynetmeliinin ilgili hkmleri geerlidir. 16) Yap Denetimi Hakknda Kanun gerei Yap Denetim Kurulular, imar mevzuat uyarnca ngrlen fenni mesuliyeti ilgili idareye kar stlenerek; yap denetim izin belgesinin noter tasdikli sureti ile Bakanlka onaylanm yapya ilikin bilgi formunun asln yap ruhsat alnmas aamasnda ilgili idareye vermek zorundadr. 17) Yap mteahhidi taahhtnamesi Yap Denetimi Hakknda Kanun ve yap denetimi uygulama ynetmeliinin ilgili hkmleri geerlidir. 18) Yap sahibi, yap mteahhidi kanuni ikametghn (deitirdike) belediyeye bildirmek zorundadr. 19) Muvakkat yaplacak binalarda encmen karar gerekmektedir. 20) 5.000 mden fazla alveri merkezi, 10.000 mden fazla i ve sanayi sitelerine inaat yapm ruhsat verilmeden nce trafik asndan giri-k dzenlemesini gsteren UTK (Ulam ve Trafik Dzenleme Kurulu) karar alnacaktr. 21) Ana arter yollara cephesi olan parsellerde katlar alan 5000 mden fazla olan inaatlara, inaat yapm ruhsat verilmeden nce trafik asndan giri-k dzenlemesini gsteren UTK (Ulam ve Trafik Dzenleme Kurulu) karar alnacaktr.

Sz geen belgelerin; T.C.Bayndrlk ve skn Bakanlnca hazrlanarak yaynlanm bulunan Mimari Proje Dzenlemesi Esaslar, naat Mhendislii Proje Dzenleme Esaslar, Makine Mhendislii Proje Dzenleme Esaslar, Elektrik Mhendislii Proje Dzenlenme esaslar balkl artnamelere, T.C.Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnca hazrlanan Doal gaz ve Tesisat ve Dnm artnamesine ve 2560 sayl yasa gereince SK Genel Mdrlne ait ynetmeliin ilgili hkmlerine uygun olmas zorunludur. lgili belediyelerin uygun grmesi halinde Ozalit nshalarla birlikte bilgisayar ortamnda retilmi tm projeler yine ilgili belediyenin talep edecei formatta, disket veya CD olarak 2 adet dzenlenir. Bir adet saysal Bykehir Belediyesine gnderilecektir.
TAD LAT- LAVE NAAT VE RUHSAT YEN LEME Binalarda yaplacak esasl tamir ve tadiller ruhsata tabidir. MADDE 13.05 Ruhsat Alnm Yaplarda Herhangi Bir Deiiklik Yaplmas Halinde: A. Yaplacak deiiklik binann btnnde ise; mimari projenin yeniden tanzim edilmesi gereklidir. Bu deiiklik yapnn statik hesaplarnda da deiiklik yaplmasn gerektiriyor ise yeniden statik ve betonarme projeler istenir. B. Proje zerinde basit dzeltmeler yaplmas mmkn olan durumlarda (bu ynetmelik hkmlerine uyulmak kayd ile bamsz blm iindeki kap yerlerinin deitirilmesi,
68

tayc olmayan blme duvarlarnn kaldrlmas vb.) ayrca tadilat projesi istenmez ve ilgili bamsz blm sahibi veya sahiplerinin mracaat ile bu dzeltmeler btn nshalarda ayn ekilde yaplarak belediyece mhrlenip imzalanr.
C. Yaplacak deiiklik yapnn d duvarlarn veya pencerelerini ve d kaplarn deitiriyorsa s yaltm projesi yeniden dzenlenir. D. Bu maddede sz geen tadilat projelerinin 5 takm olmas gerekir. E. mar istikametine tecavzl mevcut binalar imar istikametine uygun hale getirilmedike tadilatlarna tevzii ve kat ilavelerine izin verilmez. F. Yaplacak deiiklik belirli bir veya birka kat ieriyorsa belediyeye sadece deitirilmesi istenen katlarn planlar ibraz olunur. G. Yaplmak istenen tadilatta fonksiyon deiiklii var ise (konuttan iyerine gibi) veya ortak alanlar ile bina cepheleri tadilat kapsamna giriyor yada tm binada tadilat yaplyor ise ruhsat verilmeden nce tm hissedarlarn noterden tasdikli muvafakatnamesi gereklidir.

ONDRDNC BLM YAPI RUHSATI SONRASI LEMLER

YAPI YER NDE BULUNDURULMASI GEREKL TABELA VE BELGELER LE YAPI LER NDE ALINACAK GVENL K TEDB RLER MADDE 14.01 14.01.1.Yap Yerinde Bulundurulmas Gerekli Tabela Ve Belgeler

Ruhsat ve eki projelerin yap yerinde bulundurulmas ve inaat mddetince yap zerinde herkese rahat grlebilecek bir yere, en az (0,5/0,75)m. boyutlarnda bir tabela aslmas zorunludur. Aslacak tabela zerinde mal sahibinin, mimarnn, statik, elektrik-tesisat, s yaltm proje melliflerinin ismi, yap denetim irketinin (fenni mesullerinin), mteahhidinin isimleri ile inaat ruhsat numaras ve tarihini ieren bilgiler bulunmaldr. Mahallinde ruhsat ve eki projeleri ve bilgi tabelasn bulundurmayan yaplar tespit tutana dzenlenerek yap sahibine veya binada bulunanlara tebligat yaplr ve tebligat belgesi binann grnr bir cephesine aslr. lgililerine ulalamaz ise bir nshas da muhtara braklr. Ruhsat tabelas 3 gn iinde aslmad takdirde yap sahibine, ilgili belediye encmen karar ile 1000 YTL para cezas verilir. Verilecek olan bu para cezas yllk TFE oranna bal olarak gncellenir.
14.01.2.Yap lerinde Alnacak Gvenlik Tedbirleri

Yap ilerinin gndz yaplmas esastr. Karanlkta veya gece allmasnn gerekli veya zorunlu bulunduu hallerde, alma yerinin ve geitlerin yeterince ve uygun ekilde aydnlatlmas ve i gvenliinin salanmas gereklidir. Yaplan almalarda grlt ve titreim nedeniyle evreye rahatszlk verilmemesi iin gerekli tedbirler alnacak, alma saatleri buna gre ayarlanacaktr. Belediye snrlar iinde yap inasna ve kazlarna balamadan nce yap alannn evresi ortalama 2 metre ykseklikte tahta perde ile evrilecek, payandalar iten vurulacak, gerekli uyar levhalar aslacak ve bunlar yapnn bitimine kadar bu ekilde korunacaktr. Kaznn,
69

komu bir yapy devaml veya geici olarak tehlikeye soktuu hallerde, yap tekniinin gerektirdii tedbirler alnacaktr. naatn ve tamiratn devam ile bahenin tanzim ve aalandrlmas srasnda yolun veya kaldrmlarn, kamuya veya komu parsellere ait yerlerin igal edilmemesi, yol cephesindeki parsel snrlarnn ve gerekli ise komu parsel snrlarnn her trl tehlikeyi nleyecek ekilde tahta perde veya uygun bir malzeme ile kapatlmas ve yol cephelerinin geceleri aydnlatlmas zorunludur. Elektrik panolar yap alan dna kurulduysa gerekli uyar iaretleri konulacak ve koruma eridiyle evrelenmelidir. Yap alan iindeki tehlikeli ksmlar ve ukurlar aka snrlandrlacak ve buralara grnr ekilde yazlm uyarma levhalar konulacak ve geceleri krmz klarla aydnlatlacaktr. Yap alan dnda kazaya sebep olacak veya insanlar tehlikeli durumlara drecek ekilde malzeme istif edilmeyecek ve aralar gelii gzel yerlere braklmayacaktr. Yap, yol kenarnda yapld takdirde, yolun bakm ve onarmndan sorumlu belediyece saptanacak zorunlu durumlarda, izin alnarak yaya kaldrmlarnn bir ksmn igaline, ancak, st ve parsel cephesi taraf, tehlikeli herhangi bir durumu nleyecek ekilde uygun malzeme ile kapatlm yaya geitleri salamak ve aydnlatlmak koullar ile izin verilebilir. Yap iskeleleri, ancak sorumlu ve yetkili teknik elemann ynetimi altnda, inaat evreleyen gvenlik perdeleri iinde kalmak koulu ile yaplacaktr. naat sresince gvenlik unsurlarnn yan sra grsellik ve estetik kriterler de dikkate alnarak, antiyenin ehrin dokusuna aykr olarak tertip edilmemesine ve ehrin btnln bozmamasna da zen gsterilmelidir.
YAPI RUHSATI MADDE 14.02

Yap ruhsat almak iin 13.01 maddesinde sz geen belgeler ve bu belgelere dayanarak ilgili belediyesince onanan yap projeleri ile parsel maliklerinin veya kanuni vekillerin mracaat halinde;
A. Tm parsel maliklerinin noterden tasdikli muvafakat, gerekli hallerde komu muvafakat, B. Gerekli vergi, resim ve harlar ile cretlerin tahsil olunmas, C. Yap Denetimi Hakknda Kanun ve Yap Denetimi Uygulama ynetmeliinin ilgili hkmlerine uyulmas zorunludur.

Yap denetim kurulular, yap denetimini stlendiine dair ilgili idareye taahhtname vererek, yap ruhsatnn ilgili blmn imzalamalar zorunludur.
TEMEL - TEMEL ST V ZELER MADDE 14.03

Yap Denetimi Hakknda Kanunun ilgili maddesi ve yap denetimi uygulama ynetmeliinin ilgili hkmleri geerlidir. Birden fazla bamsz blm olan binalarda veya parsellerde, kat irtifak kurulmadan temel st vizesi verilemez.

70

YAPI DENET MLER MADDE 14.04

mar Kanunu, Yap Denetimi Hakknda Kanun ve Uygulama Ynetmeliklerinin ilgili hkmleri geerlidir.
ISI YALITIM V ZES MADDE 14.05

1) 2) 3) 4) 5)

Dileke Mimari Proje Is Yaltm Projesi Doal gazl ise doal gaz projesi (2 takm) Yap Ruhsat

Yapnn kaba inaat tamamlanp svalar yaplmadan nce yap sahibi belediyesinden s yaltm vizesi almak zorundadr. Yapnn s yaltm vizesinden nce temel ve temel st vizesinin yaplm olmas zorunludur.
CEZA HKMLER MADDE 14.06

mar yasas gereince, ruhsat alnmadan veya ruhsat ile eklerine imar mevzuatna aykr yaplan yapnn, ilgililerine yrrlkteki mar kanununun ilgili maddelerindeki cezai hkmler uygulanr.
YAPI KULLANMA ZN MADDE 14.07

Yap Denetimi Hakknda Kanun ve Uygulama Ynetmeliinin ilgili hkmleri geerlidir. Yap Kullanma zni iin gerekli belgeler: 1)Dileke 2)Yap Ruhsat 3)Asansr letme Ruhsat 4)Snak Vizesi 5)Vergi iliii kesildiine dair belge 6)S.S.K. iliii kesildiine dair belge 7)Bykehir Belediyesinden, kanal balantsnn teknik artlara uygun olarak yapldna dair belge temin edilerek, Mal sahibinin ve yap denetim irketinin mracaat zerine ilgili belediye, yapnn ruhsat ve eklerine, fen ve salk kurallarna uygun olarak tamamlanp tamamlanmadn belirler. Yapnn mevzuata uygun bulunmas halinde, 30 gn iinde yap kullanma izin belgesi dzenlenir. Aksi halde, eksikliklerinin tamamlanarak yapnn mevzuata uygun hale getirilmesi istenir. Yap kullanma izin belgesinin birer rnei, mal sahibi ve/veya sahiplerine, yapnn mteahhidine, proje melliflerine ve fenni mesullere verilir. Yapnn ksmen kullanlmas mmkn olan ksmlarna yap kullanma izni dzenlenebilmesi iin, bu blmlere hizmet veren ortak kullanm alanlarnn tamamlanm ve kullanlabilir olmas ve yapda mevzuata aykrln bulunmamas arttr. Yap kullanma izninin verildii tarih, yapnn tamamland tarihtir.
71

KAT RT FAKI MADDE 14.08

1)Dileke 2)Yap ruhsat 3)Kat irtifak projesi (1 adet) Noterden onayl kat irtifakna esas hisse oranlarn gsteren bamsz blm listesi binann btn kat planlarn gsteren mimari proje zerine yaptrlr ve onaylanr.
YAPI FOTORAF TASD K MADDE 14.09

1)Dileke 2)Yap ruhsat 3)Binann tamamna ait yap kullanma izni belgesi 4)(l3Xl8)cm ebadnda cephe fotoraflar (2er adet)
YIKIM RUHSATI MADDE 14.10

1)Dileke 2)Tapu 3)ap(belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki 4) mar Durumu 5)Mevcut binaya ait resim 6)Binann mahallen tetkik edilerek bo olduunu belgeleyen rapor veya muhtardan bo olduuna dair yaz. 7)Tapu yazs 8)Hissedar muvafakat 9)Elektrik, su, doalgaz kesme yazlar 10)Vergi iliiinin kesilmesi 11)Ykmda sorumlu olacak inaat mhendisi veya mimar noter onayl sorumluluk beyan. 12)Korunmas gerekli tanmaz kltr varlklar iin kurul karar

ONBE NC BLM
RUHSATA TAB OLMAYAN BAS T TAD LATLAR
RUHSATA TAB OLMAYAN NAAT LER MADDE 15

Bu ynetmelik hkmlerine aykr olmamak, tayc elemanlarn durumunu deitirmemek, bamsz blmn brt inaat alann artrmamak, kullanm amac ve cephe grnmn deitirmemek koullar ile tayc sistemi etkilemeyen yerlerde i mekan kullanmn ve duvar yerlerini deitirmek ve kaldrmak, derz, i ve d sva, boya, badana, oluk, dere, dorama, deme ve taban kaplamalar, elektrik ve shhi tesisat tamirleri ile at onarm, kiremit aktarlmas, bina cephesi su ve s mantolama sistemleri ile derinlii l,00 m.yi gemeyen ss havuzlar bahe duvar, duvar kaplamas, baca, saak ile benzeri elemanlarn tamirleri, tm dekorasyon ileri ile tayc unsuru etkilemeyen dier tadilatlar ve tamiratlar ruhsata tabi deildir. Bunlardan iskele kurmay gerektirenler iin belediyeye yaz ile mracaat edilip konuyla ilgili mimar veya inaat mhendisi veya inaat teknikeri veya inaat teknisyeni sorumluluu stlenmesi artyla izin alnmas gereklidir. mar planlarnda aksine bir hkm yoksa zemin katta bulunan i yerlerinin vitrin deiiklikleri basit tadillerden saylr. Ak
72

kmalar balkon vasfn bozmadan ve kapal alanlara ilave edilmeden hafif malzemelerle (PVC, alminyum, ahap,vb.) kapatlabilir. Bu maddenin uygulanmasnda Kat Mlkiyeti Kanunu hkmleri sakldr. Bu maddede belirtilenler dndaki btn inai faaliyetler ruhsata veya izne tabidir.

ONALTINCI BLM
FENN MESULLER VE MESUL YETLER LE TESC L UYGULAMA VE USULLER NE L K N ESASLAR MADDE 16 Yap Denetimi Hakknda Kanun ve Yap Denetimi Uygulama Ynetmeliinin ilgili hkmleri geerlidir. stanbul Bykehir Belediye Bakanl sorumluluk alannda tescil ilemleri ilgili belediyelerince yaplmaktadr. (Mimari projelerin mimarlar, statik hesap ve projelerin inaat mhendisleri, stma ve shhi tesisat projelerinin makine mhendisleri, elektrik mhendisleri, harita hizmetlerini harita mhendisleri ve ynetmelikte aklanan yetki snrlar iinde kalmak koulu ile ilgili fen adamlar tarafndan hazrlanm olmas ve stanbul Bykehir Belediye Bakanl mar Mdrlnden her yl iin BB sicil kayt belgesi alm olmalar gerekmektedir). Ayrca ruhsat ilemleri esnasnda ile ve ilk kademe belediyelerince proje melliflerinden her i iin ayr ayr dzenlenmi noter onayl proje sorumluluk beyan belgesi alnmas, proje sorumluluk beyannn alnmasn mteakip proje onay ve ruhsat ilemlerinin yaplmas gerekmektedir.

PROJE SORUMLULUK BEYANI

PROJE TR M MAR STAT K ELEKTR K

MELL F N ADI SOYADI

BB S C L NO

ODA S C L T.C K ML K NO NO

MZA

MAK.ve SIHHI JEOLOJ K RAPOR

................................................. BELED YES MAR MDRLNE

73

............................ lesi, ........................ Mahallesi, .......................Caddesi, ................ Soka, .................... Pafta, .......... Ada, ............ Parsel sayl tanmazdaki inaata ait projeler tarafmzdan yaplm olup, her trl meslek sorumluluu kabul ve beyan ederiz. T.C Kimlik Numaral Hviyet Czdan asllar ile yine T.C Kimlik Nolu TMMOB oda Kimlik Kartlarn bizzat ibraz eden yukardaki meslek mensuplarn beyan ve imzalar huzurumda alnmtr.
bu beyan ...................... suret dzenlenmitir.

ONYED NC BLM
ZEL NAAT YAPAN MTEAHH TLER N S C LLER N N TUTULMASINA L K N ESAS VE USULLER
MADDE 17 Yap Denetim Kanun ve Ynetmelii hkmleri uygulanr.

ONSEK Z NC BLM
ZELL K ARZEDEN B NALAR 20. Blm hkmleri tm 18. Blm iin geerlidir.
ZEL HASTANELER: MADDE 18.01

Salk Bakanlnn ilgili ynetmeliine uyulacaktr. zel hastaneler; T.S. normlarna uymak koulu ile; Salk Bakanlnn sz konusu kurumlar ile ilgili yaynlad meriyetteki kanun, ynetmelik ve tzk hkmlerine tabidir (sz konusu kanun, ynetmelik ve tzklerde revizyon olmas halinde, revizyonlara da uyulmas gereklidir).
ZEL E T M VE RET M KURUMLARI MADDE 18.02

zel eitim ve retim kurumlar; normlarna uymak koulu ile Milli Eitim Bakanlnn sz konusu kurumlar ile ilgili yaynlad yrrlkteki kanun, ynetmelik ve tzk hkmlerine tabidir. (sz konusu kanun, ynetmelik ve tzklerde revizyon olmas halinde, revizyonlara da uyulmas gereklidir). zel eitim tesislerinde servis trafiini dzenlemek amacyla UTK karar alnmas zorunludur.
AY-KAHVE SALONLARI (KAHVEHANE)

74

MADDE 18.03

Bu yaplarda Trk Standartlar Enstitsnn normlarna uyulmas gerekmekte olup, kahvehaneler zemin katta imar planlarnda ticaret, ticaret+hizmet alanlarnda yaplabilir. ykseklik net 3,50 m.den az olamaz. Kapal alan kii bana 1,00 m esas alnarak hesaplanr. 50 mden byk kahvehanelerde kullanm alannn % 10undan az olmamak zere bir depo ayrlacaktr.
Wc ve Lavabolar: Her 25 kiiye en az bir kadn ve bir erkek olmak zere wc ve lavabo yaplacaktr. Giri Kaplar:

2,00 m. geniliinde olacak, dar alacak, kullanlan alan 100 myi aan kahvehanelerde bu kapdan baka genilii (1,50) m.den az olmayan ve da alan ikinci bir kap yaplacaktr. Kahvehaneler idare odas, wc., antre, salon, ay oca ve okuma yeri blmlerini kapsar. Minimum Alanlar Antre 3,00 m (l,50 x 2,00) Salon 40,00 m ay Oca 3,00 m (l,50 x 2,00) dare Odas 4,00 m (2,00 x 2,00) WC 1,65 m (l,10 ve l,50)

S NEMA VE T YATROLAR MADDE 18.04

TSEnin normlarna uyulacaktr. Sinema ve tiyatrolar, gie, giri hol, bekleme salonu, fuayeler, salon ve balkonlar, perde, sahne, soyunma, du yerleri, idare odalar, giri, k, koridor merdivenleri, wc, lavabo mahalleri vb gerekli ksmlardan ibarettir.
Salon ve Balkonlar A. Hacim ve Ykseklik Tertipleri:

Salon ve balkonlarda sahne hacmi hari, kii bana en az 5,00 m hacim isabet etmesi arttr. Sahneden en uzak seyirci srasnda dahi en az temiz ykseklik 2,40 m.nin altna demez.
B. Tabii Zeminden Kot Farklar:

Seyircinin kta, rahat boalma imkn bulacak ekilde tabii zemine ulat noktalarn kotlar ile salon ve balkonda bu kota nazaran en gayri msait durumdaki seyirci srasnn kotlar arasndaki farklar aada verilen miktarlar geemez. 300 ila 600 kiilik salon ve balkonlarda 12,00 m. 600 ila 2000 kiilik salon ve balkonlarda 8,00 m. 2000 kiiden fazla salon ve balkonlarda 5,00 m. 300 kiiye kadar kapasiteli salon ve balkonlarda tabii zeminden kot fark snrlamas yoktur. C. Kaplar: Kap genilikleri; bir seans kyla tabii akmla, kesitten geebilecek en fazla seyirci saysna gre hesaplanacak,bu hesapta salon ve balkonlar ayr deerlendirilerek 600 kiiye kadar her 125 kiiye 1 m.; 600 kiiden sonra ise her 165 kii iin l m.lik en az genilik isabet edecektir. Salon ve balkonlarda ayr ayr en az 2 er k kaps bulunmas ve bir kapnn geniliinin l,00 m.den az olmamas arttr.
D. Oturma yerlerinin dzenlenmesi:
75

Oturma yerleri sabit olacak, temiz genilik ve enleri en az 0,50 m., sralarn arasndaki serbest geit ise en az 0,45 m. olacaktr. Duvara dayanan yan sralar en fazla 7 oturma yeri ihtiva edebilir. ki yan geit arasnda bulunabilecek azami oturma yeri says salonlarda 28, balkonlarda 24tr. Ancak salon ve balkonun her iki yannda; en fazla 3 sra iin en az l m. geniliinde veya en ok 4 sra iin en az l,50 m. geniliinde birer k mevcut ise bir sradaki oturma yeri adedi 50ye kartlabilir. Yan geitler paralelinde ara geitler bulunuyorsa; salonlarda yan geit ile bir sonra gelen ara geit arasnda bir srada en ok 21, balkonlarda en ok 18 oturma yeri bulunabilir. Ara geitler arasnda bir srada bulunabilecek en ok oturma yeri says ise salonlarda 14, balkonlarda 12dir. Ancak yan geitler paralelindeki bu ara geitlerin dorudan doruya veya sahneye paralel ara geitler vastasyla klara ulamas arttr. Sinemalarda, en n oturma yeri arkasnn perdeye mesafesi 7 m.den az olamaz ve perde ortas diki ile en fazla 45 tekil edecek tarzda izilen iki dorunun dnda kalan ksmlara oturacak yer konulmaz. Localarda tespit edilmemi olarak en ok 10 oturma yeri bulanabilir. Her oturma yeri iin en az 0,65 mlik bir alann bulunmas zorunludur. Oturacak yerlerin yerletirilmesinde en az gz ykseklik farknn 0,06 m. olmas arttr. Sinema ve tiyatrolarn tekerlekli sandalye ile ulalabilir ve seyircilerin salona girii kn engellemeyecek bir noktasnda (Eiksiz ve en fazla % 6 eimle ulalabilen bir dzlemde) her biri 90 cm x 140 cm olan iki alan tekerlekli sandalyedeki zrller iin ayrlacaktr. Mimar dzenlemeye gre bu yerlerin seyircilerin yer ald herhangi bir blmde olmas mmkndr E. Salon ve Balkon i ve Yan Geitler: Oturma yerleri arasnda sahneye dik ve paralel olarak braklan geitlerin genilikleri, bir seans knda tabii akmla kesitten geebilecek en fazla seyirci saysna gre 100 kiiye 1m.lik en az genilik isabet edecek tarzda hesaplanacak ve geit enleri 1,50 m.den az olmayacaktr.
F. Havalandrma:

Salon ve balkonlarda yeterli havalandrma tedbirleri alnmas zorunludur.

Fuayeler:

Salon ve Balkonlarn her biri iin ayr olmak zere, ait olduu blmn alannn, sinemalarda en az l/4 tiyatrolarda en az l/3 kadar fuaye tertibi mecburidir. Fuaye ykseklii en az 3,50 m.dir. Fuayenin kademeli tertiplenmesi halinde bu ykseklik sahann l/3nden fazlasnda olmamak art ile 2,70 m.ye kadar indirilebilir.
Koridorlar ve k Geitleri:

Seyirci ile ilgili koridor ve k geitlerinin en az genilikleri yine salon ii geitler gibi hesap edilir. Ancak bunlarn genilikleri 2,00 m.den az olamaz. Buralarda kntlar 0,15 m.yi geemez. Koridor ve k geitlerinde basamak yaplamaz ve tertip olunan rampalarn eimi de %6y geemez.
Merdivenler:

Her salon, balkon ve fuaye iin ayr bir merdiven gerekir. Seyirci ile ilgili bu merdiven genilikleri 1,50 m.den az olmamak zere bir seans knda merdivenden gemesi gereken seyirci saysna ve salon i geitleri iin kabul olunan esaslara gre hesaplanr. Geni merdivenlerde yaplacak korkuluklarn aras en fazla 2,50 m. olacaktr.
WCler :

76

Salon ve balkonlar iin ayr ayr ve her 200 koltuk iin bir kadn ve bir erkek olmak zere en az 2 wc, 3 lavabo ve 3 pisuar bulunacak, bekleme salonunun fuayelerle irtibat yoksa bu ksma da en az 1 erkek ve 1 kadn wc.si konacaktr. Bu tip binalarda bedensel zrllerin kullanmna uygun en az 1 lavabo ve wc yaplmas zorunludur. Yaplacak olan bu mekanlarn ebatlar, nnde de en az 150 cm genilikte bir koridor bulunacak ekilde 1.50 m x 1.50 m den az olamaz. Kaps eiksiz ve da alr. Kap temiz genilii en az 0,85 m. geniliinde olacaktr.
Makine Dairesi: Sinemalarn makine dairesi, 1 film hazrlama odas, 1 makine odas ve 1 ak odasn ihtiva edecektir. Bunlara ait en az ller aadadr. Makine odasnn en az genilii 2,00 m. ve en az alan 10 m Film sarma odasnn en az alan 8 m olacaktr. Ak odasnn en az alan 6 m olacaktr. Makine dairesinden en az temiz ykseklik 2,80 m.dir.

Tesisat projeleri bal altnda; Yangn alarm ve yangn tesisat projesi, klima, havalandrma projeleri istenecektir. Elektrik kesintilerinde devreye girecek aydnlatma tesisat yaplacaktr.
D N TES SLER ve MEZARLIK ALANLARI: MADDE 18.05

mar Planlarnda dini tesis alanlar olarak belirlenmi imar parsellerinde yaplabilirler.
Dini Tesisler:

mar Plannda aksine bir hkm olmad takdirde, TAKS en ok %40 olabilir. Bina ykseklii serbesttir. adrvan, wc. gibi tesisler mtemilat kapsamnda yaplabilir. Tescilli ant eser parseli dndaki dini tesis alanlarnda (veya tescile konu olabilecek dini tesis alanlar dndaki alanlarda), dini tesisin siluet ve cephe karakteristiini uygun ekilde, dini tesise ait lojman, ktphane, dinlenme salonu, gasilhane, wc, vb. sosyal ve kltrel tesis ile iletme aamasnda ilgili kurumlarn uygun gr alnarak kamu veya zel yurt ve kurs yaplabilir. Dini tesis alanlarnn bodrum katlarnda ve/veya n cephe hatt dnda parsel tamamnda ak/kapal otopark dzenlenebilir.
Mezarlk Hizmet Binalar:

Planlarda aksine bir hkm bulunmad takdirde, planlarda mezarlk alan olarak gsterilen yerlerde, Mezarlklar Mdrlnn ihtiyac olan hizmetlerde kullanlmak zere bodrum katlar hari maksimum 250 m ve h=7,50 m.yi amamak artyla grevli odas, tuvalet, adrvan, morg, gasilhane, gvenlik odas ile gelen ziyaretilerin bekleme ve ibadet ihtiyalarn karlayacak yaplar ilgili idarece uygun grlen yerlerde yaplabilir.
AKARYAKIT VE SERV S STASYONLARI (T.S.E.nin normlarna uyulacaktr) MADDE 18.06

mar planlarnda A (Akaryakt) lejantl alanlarda; Akaryakt ve Servis stasyonlar, CNG Otogaz stasyonlar, LPG Otogaz stasyonlar yaplabilir. CNG Oto gaz stasyonlar, sktrlm doalgazn gaz datm ebekesinden alnarak kompresr vastasyla yksek basnca karlp, dispenser vastasyla tatlara imal hizmetinin verildii tesisler olup; konut d kentsel alma alanlar, sanayi alanlar, organize sanayi
77

alanlar, kk sanayi alanlar, depolama (yanc, parlayc, patlayc maddenin depolanabilecei) alanlar, merkezi i alanlar (M A), blgesel i alanlarnda ve LPG ikmal istasyonlar alanlarnda da yaplabilir. mar planlarnda getirilmi yaplama hkmleri ile, nazm planda belirtilen esaslar dahilinde inaat izni verilir. Akaryakt istasyonlar ile servis istasyonlar; 10.08.2005 tarih ve 25902 sayl yeri Ama ve alma Ruhsatna likin Ynetmelik, 29l8 sayl Karayollar Trafik Yasas, Karayollar Trafik Ynetmelii ile Karayollar kenarnda yaplacak ve alacak tesisler hakknda ynetmelik hkmlerine uyularak yaplacaktr. LPG istasyonlar ile ilgili 12.02.2002 Tarih ve 24669 sayl ve 07.08.2003 ve 25192 sayl Svlatrlm Petrol Gazlar (LPG) Motorlu Aralar kmal stasyonlar Kurulu, Denetim, Emniyet ve Ruhsatlandrma lemlerine likin Ynetmelik hkmlerine uyulacaktr.
DN SALONU-GAZ NO-GECE KULB-TAVERNA-D SKOTEK -BAR VB. MADDE 18.07 (T.S.E. nin normlarna uyulacaktr) 18.07.1. Yapm koullar: Ticaret ve Ticaret+hizmet blgelerinde, giri katnda veya giri kat ile irtibatl en fazla bir kat aada yaplabilir. Daha alt katlarda yaplamaz. st katlarda yaplmas durumunda, bitiik ksmlarnda konut, hastane, yurt, vb. bamsz blmler varsa bu ksmlarda yeterli ses izolasyonu yaplmaldr. Salon alan en az 300 m olacaktr. 18.07.2. ykseklik: Kat ykseklii 4,00 m.den az olmamaldr. 18.07.3. Younluk: Mekn llendirme hesaplarnda 1,50 m/kii ve 5,25 m/kii esas alnacaktr. 18.07.4. Kaplar: 2,50 m.den dar olmayan 1 giri-k kaps ve ayrca yine cadde ve sokaa alan en az 2,00 m. geniliinde ve da alabilen 1 kap ile balantl ayr bir k iermelidir. Tm da alan kaplar, en az kap kanad veya kanatlardan bynn genilii kadar ieriden yaplacaktr. 18.07.5. Merdiven: Bu gibi yerlerde merdiven ahap olamaz. Merdiven genilii 1,60 m.den az olamaz. Basamak ykseklii 0,16 m.den fazla, genilii ise 0,30 m.den az olamaz. Merdiven tanziminde en fazla l6 rhttan sonra merdiven kolu genilii kadar ara sahanlk braklacaktr. 18.07.6. Havalandrma: Salonlarda havalandrma ve klima tesisat olacak ve projesi istenecektir. Ayrca bodrum katta yapldnda, yeterli tabii havalandrma salanamamas halinde hava bacalar tekil edilecektir. Arka bahesi varsa, kuranglez eklinde toplam alan 3,00 mden az olmamak kayd ile yaplabilir. Aksi halde toplam alan 3,00 mden az olmamak kayd ile mstakil hava bacas yaplacaktr. 18.07.7. Gerekli meknlar: Sanatlar ve gelin-damat iin ayr ayr, dar kenar 2,50m.den ve alan 7,50mden az olmayan oda bulunacaktr. Gelin odasnda hava bacas ve havalandrlabilen wc ve lavabo bulunacaktr. Salonlarda orkestra yeri ve dans pisti bulunacaktr. Salonun dnda, kullanm amacna uygun ve salona balantl servis ve bulak niteleri bulunacaktr. Dn salonlarnda dar kenar 3,00 m., alan l2,00 mden az olmayan bir servis odas bulunacaktr. Ynetim iin dar kenar 2,50 m., alan 7,50mden az olmayan ayr bir yer ayrlacaktr. 18.07.8. WCler: Her 25 kiiye erkekler iin l lavabo ve pisuar, bayanlar iin bir lavabo, her 50 kiiye en az 1 kadn, 1 erkek olmak zere wc yaplacaktr. WC kabinleri l,10xl,50m. olmal, lavabo konulduu takdirde l,10x2,00m. olmaldr.
78

Bu tip binalarda bedensel zrllerin kullanmna uygun en az 1 lavabo ve wc yaplmas zorunludur. Yaplacak olan bu mekanlarn ebatlar, nnde de en az 150 cm genilikte bir koridor bulunacak ekilde 1.50 m x 1.50 m den az olamaz. Kaps eiksiz ve da alr. Kap temiz genilii en az 0,85 m. geniliinde olacaktr.
18.07.9. Tesisat projeleri: Tesisat projelerine ilave olarak yangn alarm ve yangn sndrme tesisat projesi istenecektir. HAMAM SAUNA VE SIHH BANYOLAR (T.S.E. nin normlarna uyulacaktr) MADDE 18.08 18.08.1. Yapm Koullar: Hamam, sauna, shhi banyolar konut blgelerinde yaplamaz. Ticaret ve Ticaret+Hizmet blgelerinde ise zemin katta, normal veya giri ve klarn saland kattan en fazla bir kat aada yaplabilir, Mtemilatlar 2.bodrum katta yaplabilir. 18.08.2. ykseklik: Kat ykseklii net 3,50 m.den az olamaz. 18.08.3. Merdiven: Bu gibi yerlerde merdiven ahap olamaz. Merdiven genilii net 1,60 m.den az olamaz. Basamak ykseklii 0,16 m.den fazla, genilii 0,30 m.den az olamaz. Merdiven tanziminde en fazla 16 rhttan sonra merdiven genilii kadar ara sahanlk braklacaktr. 18.08.4. Kaplar: Bu gibi yerlerde bulunan hacimlere ait btn kaplar mutlaka da alr ekilde tertiplenecektir. Tm da alan kaplar en az kanat genilii veya byk olan kanat genilii kadar ieriden yaplacaktr. 18.08.5. Gerekli mekanlar: dari blm, personel odas, merubat-servis-ay oca, yeteri kadar wc., pisuar ve lavabo tekil edilecektir. Emanet kasa, yatma ve soyunma odalar, amar ykama, kurutma ve tleme niteleri yaplacaktr. (2.bodrum katta yaplabilir.) Hamam, sauna ve shhi banyolarda insan saysnn yars kadar dinlenme banklar olacaktr. 18.08.6. Koridor: Genel kullanma ak koridor genilikleri 1,60 m.den az olamaz. 18.08.7. Tesisat projeleri: Bu gibi tesisler kendine zg teknik ve salk koullarna gre projelendirilecektir. EKMEK FABR KALARI VE EKMEK FIRINLARI (T.S.E. normlarna uyulacaktr) MADDE 18.09 18.09.1. yeri ama ve alma ruhsatlarna ilikin ynetmelik hkmlerine tabidir. 18.09.2. mar planlarnda aksine bir aklama bulunmadka frnlar; a) Sanayi, kk sanayi, organize sanayi, kentsel servis ve konut d alma alanlarnda, ticaret blgeleri ile ticaret yollarnda binann tamamnn bu amala kullanlmas zorunludur. b) Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik hkmleri uygulanacaktr. Ayrca binann tayc sisteminin s deiiminden etkilenmemesi iin gerekli nlemler alnacaktr. 18.09.3. Bulunmas gereken birimler ve en az lleri: Frnlarda bulunmas gereken blmler ile en az lleri aada gsterilmitir. Bu fonksiyonlar bir piirme yeri iin gerekli en az llerdir.

79

a) Piirme tesisi: Taban yznde mahrukat yaklarak ve direkt pskrtme ile stlmayacak, s dolamn temin eden kanallar veya borularla tamamen dardan bir stma tesisat ile stlacaktr. b) Frn n: (Sat yeri ve tezghn bulunduu ksm) en az 25.00 m duvarlar tavana kadar mermer ve fayans kapl olacaktr. c) Hamurhane: Alan en az 50 m2, ykseklii en az 3.50 metre ve iilerin her biri iin en az 40 m3 hava hacmi temin edilmi, dier blmlerden duvarla ayr ve duvarlar tavana kadar mermer ve fayans kapl olacaktr. d) Un deposu: Dier blmlerden kgir duvarlarla ayrlm, aydnlk ve havadar un deposu olacaktr. Depo frnn gnlk kapasitesine gre un depolamaya uygun byklkte ve en az 50.00 m olacaktr. Bir kattan fazla kat olan frnlarda 1.katta un deposu, 2. katta ise harman yeri odas yaplmas zorunludur. e) Harman yeri odas: Odann iinde yerden en az 0.50 metre ykseklikte etrafnda dolalabilen, havuz eklinde bir harman yeri yaplacak ve i ksm mozaik veya mermer ile kapl olacaktr. f) Yakt ve Su deposu: Ham ve mamul maddelerin konulduu blmlere bitiik olmayan en az 5 ton yakt alabilecek bir yakt deposu, ehir suyu ile beslenen ve her yl temizlenen pas ve kir tutmayan bir malzemeden yaplm en az 5 tonluk su deposu olacaktr. g) Otomatik elek: Harman yeri ile hamurhane arasndaki bir blme kapasiteye ve frnn alma temposuna uygun olarak monte edilmi olacak ve daima alr halde bulundurulacaktr. h) Tuz blm: Frnn kapasitesine gre uygun byklkte olacaktr. ) Hamur dinlendirme ve mayalandrma yeri: Dier blmlerden duvarla ayrlm, duvarlarn i ksmlar fayans veya mermer olmak zere kaplanm olmak kayd ile en az 9.00 m alanl olacaktr. i) WC ve du: Her frnda en az 6.00 m wc, lavabo ve du blm olacaktr. WC+du ve yatakhane imalat ksm ile direk irtibatl olarak yaplamaz. j) Dinlenme ve soyunma yeri: Bu ksm dier blmlerden duvarla ayrlacak ve alan en az 6.00 m olacaktr. k) Mutfak ve yemekhane: Temizlik artlar ile dier yaplamalar haiz en az 15.00 m olarak ina edilecek ve bu ksm dier blmlerden duvarla ayrlacaktr. l) Yatakhane: Her frnda 15.00 m alanl 6 kiilik dier blmlerden ayr bir yatakhane olacaktr. m) Bro blm: Dier blmlerden duvarla veya alminyum dorama ile ayrlm, en az 6.00 m alanl bro blm yaplacaktr. n) Malzeme odas: Dier blmlerden duvarla ayrlm, ii mermer veya fayans kaplanm olan gda maddeleri ve malzemeler odas en az 25.00 m olacaktr. o) Jeneratr odas: Dier blmlerden duvarla ayrlm, ham ve mamul maddelerin konulduu ksmlara uramadan kolaylkla ulaabilecek ve ses izolasyonu salanm ayrca, jeneratrden kacak gaz tahliye edecek baca tertibat yaplacaktr. 18.09.4. Ykseklikler: Hamurhane, un deposu, piirme yeri en az 3.50 m dier blmler net 2.40 m. ykseklikte olacaktr.
80

18.09.5. Baca, bina atsnn 1,5 metre zerine kadar ykseltilmelidir. 18.09.6. Btn blmlerin zemini kolay temizlenebilir seramik, dkme mozaik veya karo mozaik ve bunun gibi maddeler ile kaplanm ve kirli sularn kendiliinden akmasna imkan salayacak ekilde kanalizasyon seviyesinden yukarda ina edilecektir.

ONDOKUZUNCU BLM
YKSEK YAPILAR
TANIMLAR MADDE 19.01 Yksek yap; genel olarak yakn ve uzak evresini, fiziksel evre, siluet, kent dokusu ve her trl kentsel alt yap ynnden etkileyen bir yap trdr. Binann herhangi bir cephesinden grnen en dk kottaki bina ykseklii en az (60.50) m. olan yaplar, yksek yaplar olarak kabul edilir. Yangn blm; Yapnn yangna kar kendi iinde tamamen korunmu olan ksmlardr. Bu ksmlar farkl zonlar ierebilir. Yangn zonu; yangn durumunda, ihbar ve sndrme nlemlerinin ayn blm iindeki dier sistemlerden ayr olarak devreye giren paralardr. Yumuak kat; st katlarda dolgu duvarlar bulunduu halde, szkonusu katn byk bir ksmnda duvar bulunmayan, narin kolonlardan oluan ve dier katlara gre rijitlii az olan katlardr. Atalet momentleri merkezi; btn tayc dey elemanlarn atalet momentlerinin arlk merkezidir. Kitle merkezi; her katta mevcut olan tm dey yklerin arlk merkezidir. Yanmaya dayankllk snf; bir yap eleman ve malzemesinin standardna uygun stma ve basn koullarnda yaplan deney sonucu belirlenen yanmaya dayankllk sresine bal olarak ayrld snftr. rnek: TS.l263e ve TS.4065e gre F90 snfnn dayankllk sresi 90 dakikadr. YKSEK YAPILARDA YANGIN NLEMLER MADDE 19.02

Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelie uyulmas zorunlu olup; tereddt edilen konularda Bykehir Belediyesi tfaiye Daire Bakanlnn gr alnr ve bu gre uyulur.
YKSEK YAPILARDA ASANSRLER MADDE 19.03 19.03.1. Binann tipi ve konfor dzeyine gre teknik kriterler dikkate alnarak trafik hesab yaplp, asansr say, kapasite, hz ve kuyu lleri belirlenecektir. 19.03.2. Asansrlerden en az bir tanesi yk, eya ve sedye tama amacna uygun olarak yaplacaktr. 19.03.3. Ayn kuyu iinde 3den fazla asansr konumlandrlamaz. 4 asansr konumlandrld takdirde 2erli gruplar halinde ayrlacak, aralar yangna kar dayankl bir malzeme ile ayrlacaktr.
81

19.03.4. Asansrlerde kabin kaps olacak ve kabini havalandrmak iin ak arj grubuna bal bir havalandrma dzenei bulundurulacaktr. 19.03.5. Yksek hzl asansrlerde (1m/sn.nin zerinde) tahrik sistemi kademesiz hz kontrol ilkelerine bal olarak seilip tasarlanacaktr. 19.03.6. Asansrlerde kuyu altlarnn iskn edilen mahallerin stne gelmesi halinde kar arlklarda da mutlaka parat tertibat yaplacaktr. 1m/sn.den yksek hzda asansrlerde kaymal fren sistemi kullanlacaktr. Kar arlk iin parat donanm yaplmas halinde bunun iin kuyu l tadilat dikkate alnacaktr. 19.03.7. Konut dnda halkn toplu bulunduu (umuma ak) yaplarda, asansrlerden biri bedensel zrllerin kullanmna uygun olarak dzenlenecektir. 19.03.8. Yangn annda asansrler, yangn ihbar aldklarnda kaplarn amadan dorultular ne olursa olsun otomatik olarak acil k katna dnecek ve kaplar ak bekleyecektir. Ancak asansrler gerektiinde yetkililer tarafndan kullanlabilecek elektriksel sisteme sahip olacaktr. Asansrler yangn ihbar aldklarnda kat ve koridor arlarn kabul etmeyecektir. Yangn annda asansr kuyularnn yangn etkisi altnda kalmamas iin kuyu basnlandrma nitelerinin kurulmas zorunludur. Deprem annda ise asansrler, ihbar aldklarnda en yakn kata gidip, kaplarn ak hareket etmeyecek ekilde programlanacaktr. 19.03.9. Asansr kat kaplarnn yangna dayankllk snf F90 olacaktr. 19.03.10. (51.00) m.den daha yksek toplam brt inaat alan 15000myi aan konut d yaplarda, ayrca itfaiyenin kullanm iin en az bir tane yangn asansr yaplacaktr. Bu asansr itfaiye merdiveni ekirdeinde olabilecei gibi bu merdivenle balantl bir blmde de yer alabilir. tfaiye asansrnn kabin alan 1.5myi, tama kapasitesi min.630kg, hz zemin kattan en st kata 1 dakikada eriecek hzda olacak ve enerji kesilmesi halinde jeneratre balanacaktr. tfaiye asansrleri her kata hizmet edecek ve normalde de kullanlabilir olacaktr. Bu asansrlerin kaplar, elektrik tesisat ve kablolar 2 saat yangna kar dayankl olacaktr. Asansr boluu iindeki tesisat sudan etkilenmeyecektir. STAT K VE BETONARMEYE L K N ESASLAR MADDE 19.04 19.04.1. Her yksek yap iin proje onayndan nce hesaplara esas olmak zere arazide ve araziden alnm numuneler zerinde jeolojik, jeofizik, jeoteknik ve sismolojik almalar yaplacaktr. Bu alma, bu ilerde uzmanlam kii ve kurulular tarafndan yaplacaktr. 19.04.2. Zemin raporunda binann yaplaca araziye ilikin u bilgiler bulunacaktr. A. Jeolojik yap. B. Zemin zellikleri (yeralt, su seviyesi ve kimyasal yaps) C. Temel sistemi konusunda neriler. D. Gerekiyorsa istenen sktrma veya slah yntem nerileri. E. Temel kazs srasnda alnmas gereken nlemler ve iksa yntemine ilikin neriler. F. Temelin evre yaplara etkisi. G. Zemin emniyet gerilmesi H. Temelin altnda oluacak oturma miktar I. Zemin yatak katsays K. Zemin periyotlar: TA-TB
82

L. Zeminin svlama potansiyeli M. Kazkl temel gerektii takdirde kazk tama kapasiteleri 19.04.3. Sondaj yerleri ve derinlii arazi konusunda bilgi verecek yeterli sayda ve derinlikte seilecektir. Belediyesi gerekli grrse daha fazla sondaj isteyebilir. 19.04.4. Yksek yaplarda BS 25den daha dk kalitede beton kullanlamaz donat cinsi olarak, minimum kopma uzamas %10un altnda olan BC III. kullanlmamaldr. 19.04.5. Yksek yaplarda, tekil temel sistemi uygulanmaz. 19.04.6. Yksek yap temellerinin tasarmnda, zellikle yumuak ve bozuk zeminlerde zemin-yap etkileimi hesapta dikkate alnacaktr. 19.04.7. Kazkl temel sistemi seildiinde, kazklar arasndaki uzaklk kazk apnn 3 katndan daha az olamaz. Kazk balk kirilerinin boyutu en az 0.30x0.70m. olmaldr. 19.04.8. Kaya zemine oturan yksek yaplarda devrilme tahkiki yaplacaktr. 19.04.9. Temel projelerinde alt yapya ilikin imalatlarn yeri gsterilecek ve zellikle depremde oluabilecek yer deitirmelerde veya farkl oturmalarda nasl nlem alnd belirtilecektir. 19.04.10. Yksek yaplarda zemin katta yumuak kat oluumuna neden olacak mimari ve statik zmlere izin vermeyecek nlemler alnmaldr. 19.04.11. Yangn merdivenlerinde, yangna kar korunmu mahallerde pas pay 4cm.den az olamaz. Tayc sistemlerin pas paylar iin TS.l263teki yanmaya dayankllk snflarna uygun olarak TS.4065deki izelgelerde verilen deerler kullanlacaktr. 19.04.12. elik taycl binalarda, elik elemanlar, svama, betonla sarma vb. yntemlerle yangna kar korunacaktr. 19.04.13. Belediyesince gerekli grlecek ilave hesap ve dokmanlar salanacaktr.

Bu ynetmelik kapsamnda yaplacak yaplarn inasnda Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik hkmlerine uyulmas zorunludur.
MEKAN K TES SATA L K N NLEMLER MADDE 19.05 19.05.1. Yksek yaplarda bodrum kat dhil olmak zere her 30 m. ykseklik iin, tesisat kat veya mekanik tesisat proje ve hesaplarna uygun olarak mekanik tesisatnn gereksinimini karlayacak tesisat alan ayrlacaktr. 19.05.2. Yapnn temiz su tesisat ykseklik zonlarna ayrlacak ve her zon ayr hidrofor sistemiyle beslenecektir. Binann tek hidrofor ile beslenmesi halinde her zon giriine basn drc vana konulacaktr. Btn zon hidroforlar tesisat kat ve mahallerinde olabilecei gibi, mekanik tesisat merkezine de konabilir. Konfor standard yksek binalarda gerekli grldnde ayn zon dhilindeki kat girilerine basn drc vana konulacaktr. 19.05.3. Yapnn scak su kullanm tesisat da, temiz su tesisatna paralel olarak ykseklik zonlarna ayrlacaktr. Scak su tesisat, gereksinim olduu takdirde ayrca kullanm zonlarna ayrlacak, her zon ayr bir boylerle beslenecektir. 19.05.4. Bakm olana olmayan mahallerde kr rgar yaplmayacaktr. Bu gibi yerlerde zel balant elemanlar kullanlacaktr. Wc, lavabo vb. elemanlarn balantlarnda bunlar iin imal edilmi zel balant elemanlar kullanlacaktr.
83

19.05.5. Pissu tesisatnda, ana kolon havalandrmasnn yannda, u nokta havalandrmas yaplacaktr. Vakum hesaplar gerektii takdirde sifonlar ayr havalk hattna balanacaktr. 19.05.6. Her zonun en altndaki yatay borular dey darbelerini karlamak zere pik veya elik yaplacaktr. Dier borular PVC olabilir. 19.05.7. Islak hacimlerde dk deme yaplmayacak, tesisat asma tavan ile gizlenecektir. Asma tavanlarda ses izolasyonu salanacaktr. 19.05.8. Ana su deposu, yksek yapnn yaplaca blgedeki alt yap koullar, gnlk su rejimi, ayrca yangn rezervi de gz nne alnarak hesaplanacak ve 0,00 kotunun altnda yaplacaktr. Tali su depolar, tesisat katlar veya mahallerinde olabilir. Ancak ykseklii 50m.yi geen yaplarda, ana su deposu dndaki depolar atda olacaktr. 19.05.9. Istma ve soutma tesisat hesaplarnda, gne s kazanlar, iletmedeki kullanm fonksiyonlar gz nne alnarak, zonlama yaplacaktr. Zon santralleri veya fon-coilleri ait olduu zonun maksimaline, stma kazanlar merkezi su soutma niteleri binann maksimaline gre seilecektir. 19.05.10. Gne s kazanlar hesabnda, yap elemanlarnn glgeleme etkisi zamana bal olarak gz nne alnacaktr. 19.05.11. naatta, s ekonomisi salayacak s izolasyonu, ift cam vb. nlemler ncelikle alnmaldr. Yapnn konumu, kullanm koullar, yukardaki izolasyon nlemlerinin birini veya birkan gereksiz kld hallerde; her trl enerji ekonomisi iin yaplan ilave alternatif yatrmlarn geri deme sresi, iletme younluu gz nne alnarak her trl enerji giderleri ile karlatrlarak hesaplanacaktr. Bu sre iki yl getii takdirde ilave yatrmlardan ksmen veya tamamen vazgeilebilir. 19.05.12. Is hesaplarnda, ykseklik etkisiyle oluan baca ve evre koullar ile baml, rzgr etkisinin oluturaca infiltrasyon ayrca gz nne alnacaktr. Is ekonomisi ynnden infiltrasyonu azaltacak, dner kap, rzgrlkl kap, hava perdesi vb. nlemler alnarak mekanik tesisat projesinde ayrca analiz yaplacaktr. 19.05.13. Is hesaplarnda, yangna kar nlemlerde sz konusu edilen pozitif basn salamak zere verilen d hava fazlas yannda, kullanclar iin taze hava da gz nne alnacaktr. 19.05.14. Pissu, temiz souk ve scak su tesisat, fancoil ve klima santral borular, taze hava kanallar exhaust kanallarnn geii iin tesisat aftlar yaplacaktr. aftlara en fazla katta bir girilecek, aft kapaklar konulacaktr. aft kapaklar, yangnn yaylmn nlemek zere, szdrmaz ve yangna dayankllk snf en az F60 olacaktr. aftlarda almak zere platform ve gemici merdiveni yaplacaktr. 19.05.15. Her trl tesisat mahalli veya tesisat kat, tesisatn imalatn takiben yangn zonlarna uygun olarak szdrmaz biimde kapatlacaktr. 19.05.16. Her trl boru, salam ekilde scaklk etkisi altnda uzama ve bzlmelere izin verecek ekilde, kayc sabit sportlarla tespit edilecektir. Duvar ve deme geilerinde kovanlar kullanlacaktr. Mekanik tesisat projesinde, tip sport detaylar verilecektir. 19.05.17. Borularn genleme ve bzlmelerini alacak kompansatrlerin kullanm yerleri gsterilecektir. 19.05.18. Binalarn dilatasyon geilerinde tesisat borular ve kanallar iin gerekli nlemler alnacaktr.
84

ELEKTR K TES SATINA L K N NLEMLER MADDE 19.06 19.06.1. Yksek yaplarda, kuvvetli ve zayf akm tesisat odalar bulunacaktr. Yapda birden fazla bamsz blm olmas halinde bu oda veya odalar amacna uygun olarak belirli katlarda yada her katta olabilir. Saya dolab, panolar, tablolar gibi tehizatn nlerinde en az 1.00m. geit mesafesi braklacaktr. Karlkl her iki duvarda da tesisat dolab olmas halinde bu mesafe l.20m.den az olamaz. 19.06.2. Yap iinde, kuvvetli ve zayf akm iin tesisat aftlar ayrlacaktr. Gerekli hallerde elektrik tesisatlarnn, mekanik etkilere veya suya kar korunmas kouluyla mekanik tesisat aftlar da kullanlabilir. 19.06.3. Trafolarn zemin zeri normal katlarda tesis edilmesi halinde kuru tip trafo kullanlacaktr. 0G aft sistemi ise kapal tip olacak ve koruma snf en az 1P 40 seilecektir. 19.06.4. Yap iindeki yangn derecesi yksek mahallerdeki AG panolar tam kapal tipte olacaktr. Yapya ait trafo olmas halinde, elektrik tesisat datm sisteminde busbar veya benzeri kanal sistemi kullanlacaktr. Ancak yapda birden fazla bamsz blm olmas halinde kablo sistemi de kullanlabilir. Yangn zonlar geilerinde, kablo kanallar yangna kar izole edilecektir. 19.06.5. Yangn alglama ve ihbar devreleri (detektr, buton, klakson, kl alarm vb.) yangn, su pompalar, sprinkler pompalar, toz pompalar, pozitif basnlandrma fanlar duman tahliye fanlar, asansr vb. tesisatlarda kullanlan kablolar alev iletmez zellikte olacaktr. Ayn zamanda bu tesisatlarda elik veya yine alev iletmez borular ve ek malzemeleri kullanlacaktr. 19.06.6. Yangn alglama ve uyarma sistemleri; A. Yapnn konut amal ina edilmesi halinde; asansr makine dairesi, kalorifer dairesi, kat holleri, tesisat kat ve mahalleri, asansr boluklar gibi mterek kapal meknlarda yangn alglama dedektrleri konulacak, kat holleri ile yangn merdivenlerinde ayrca buton tesis edilecektir. B. Yapnn otel, yurt, ihan gibi konut d blmlerinde, yukarda aklanan zelliklere ek olarak btn meknlarda yeterli sayda ve zellikte dedektr tesis edilir. C. Her katta en az bir adet kl uyarma sistemi bulunacaktr. Tm yapda 2 tonlu ve tonlardan birinin 500 Hz ile 1000 Hz arasnda alma frekans olan, ses seviyesi btn mahallerde en az 65 dB veya ortam grltsnn 5 dB yukarsnda yeterince kornodan oluan sesli uyarma sistemi olacaktr. D.Yangn alglama sinyalinin alnd katn belirlenmesi amacyla yangn merdivenlerinde her kat knda kl uyar armatrleri bulunacaktr. E. Her katta yangn ka yollarn, gsteren, uygun aralklarla yerletirilmi, enerji kesilmesi halinde bile en az 90 dakika alabilen acil ka yn armatrleri bulunacaktr. Ayrca, gvenlik aydnlatmalar amac ile genel mahallerde en az 90 dakika alabilen akl aydnlatma armatrleri bulunacaktr. F. Yangn annda itfaiyenin binaya girmesi istenen giriin zerinde, kl ve sesli ikaz bulunacaktr.
85

G. Yangn ihbar santraline herhangi bir alarm ve arza sinyali geldiinde, sinyal kaynann bulunduu zon, santralin gstergelerinde belirlenmelidir. Yangn ihbar, hat kopukluu, hat ksa devresi AC-DC arza, toprak arzas gibi durumlar santralden sesli ve kl olarak izlenebilmeli, tm kl gstergeler bir buton ile test edilebilmelidir. Yangn ihbar durumunda sesli ve kl genel alarm verilmelidir. Santral panodan AC 220 V bamsz bir hat ile beslenmelidir. Alarm sisteminin alma gerilimi DC 24 V.dur. Yangn santralinde, yangn ihbar alndnda asansrlerin nceden tanmlanm acil k katna ynelmesinde kullanlacak zel konta bulunmaldr. 19.06.7. Jeneratrler; konut d yaplarda ve 51,00 m.yi aan konut yaplarnda elektrik kesilmelerinde binann acil gereksinimlerini karlamak zere otomatik olarak devreye giren jeneratr gruplar kurulacaktr. Jeneratr yk hesab yaplrken aadaki kriterlere uyulacaktr.

kaz bilgi iaretleri, merdivenler ve jeneratrler odas aydnlatmalar, asansrler (sral alacak ekilde), yangn ihbar sistemi, haberleme sistemi, pis su emme ve atma pompalar, temiz su pompalar, yangn pompalar, jokey pompalar, kritik havalandrma ve egzoz fanlar %100; pano odas ve haberleme merkezi aydnlatmalar %50; koridorlar ve d aydnlatmalar %20; genel amal blmler %l5 orannda beslenecektir.
19.06.8. Yaplardaki tm prizler gvenlik hatl olacaktr. Konutlarda banyo ve mutfaklar iin en az birer adet iyerlerinde ise her bamsz blm iin en az bir adet 2kw. gcnde zel priz hatlar bulunacaktr. Elektrik tesisatnda otomatik sigortalar kullanlacaktr. Yapdaki her asansr iin 1 adet, ihan, konut gibi yaplarda her bamsz blm iin kolon hattnda en az 1 adet, kre, yurt gibi yaplarda ise her priz hattnda 1 adet olmak zere faz kaak akm koruma cihazlar kullanlacaktr. 19.06.9. Haberleme kablolar haberleme sisteminden sorumlu kurum tarafndan onayl olacaktr. Kablolar zayf akma ait tesisat aftlar, kanal ve borularnda geirilecektir. 19.06.10. Her trl topraklama tesisatna ait toprak altnda kalacak topraklama elemanlar, inaatlarn temel safhasnda zmlenecektir. Tesiste ana tablodan tali tablolara ve alclarn madeni gvdelerine kadar devam eden bir topraklama ebekesi kurulacaktr. Kuvvet ve aydnlatma tesisatna ait metal gvdeli alclar, hava kanallar, her trl boru donanmlar, asansr, ray ve makineleri koruma topraklamas a ile irtibatlandrlacaktr. 19.06.11. Yksek yaplarda, yldrmdan koruma sistemi yaplacaktr. 19.06.12. Yksek yaplarn atlarna uyar konulacaktr.

ARANILACAK BELGELER MADDE 19.07 19.07.1. Binann yaplaca arsaya ilikin 7.01 maddesinde istenen bilgileri ieren zemin raporu. 19.07.2. Zemin etd (zemin yaps ve depremsellik vb.) meteorolojik rzgar ve d scaklk veri raporlar, malzeme etdn ieren yapsal analiz raporu, itfaiye raporu. 19.07.3. Avan proje, mimar, ehir plancs, inaat mhendisi, elektrik mhendisi, makine mhendisi, jeoloji mhendisi, jeofizik mhendisi, harita mhendisi, tarafndan kendi uzmanlk dallarnda hazrlanm binada yaptklar ilemleri ve aldklar nlemleri belirleyici
86

raporlar, yapya veya yaplara gre imar koullarnn ve kentsel tasarm koullarn ieren rapor.
19.07.4. 51,00 m.yi aan binalar iin ED raporu (ED Ynetmelii ve mevzuat kapsamnda deerlendirilmesi sonucunda ED raporu gerekiyor ise) . 19.07.5. Mimari, statik, mekanik, tesisat, elektrik ve asansr projeleri ve eklerinde gerekli olan tasdik belgeleri. A. Mimari, uygulama projeleri. B. Statik hesap ve betonarme projeleri. C. Mekanik tesisat projeleri. -Shhi tesisat (temiz su, pis su) -Yangn tesisat (sulu sistem, kuru sistem, sprinkler sistemi) -Fan-coil veya dier borulu stma, soutma sistemi. -Havalandrma, klima ve dier duman emme ve basnlandrma hava kanall sistem. -Mutfak, amarhane vb. -Istma-soutma santral. -Otomatik kontrol sistemi. -Gerekli grldnde artma tesisi projeleri. D.Elektrik tesisat projeleri. -Kuvvetli akm (aydnlatma, motor, kompanzasyon vb.) -Zayf akm (haberleme, tv., gvenlik, ar vb.) -Topraklama. -Yldrmdan korunma. 19.07.6. SK tarafndan onaylanm pissu ve temizsu tesisatnn ehir ebeke suyu ve kanalizasyon ile balantsnn nasl kurulacan belirtir proje veya rapor. 19.07.7. Haberleme sisteminden sorumlu kurum tarafndan onaylanm tesisat projeleri ve enerji veren kurum tarafndan onaylanm elektrik projesi. 19.07.8. Madde 19.07in 19.07.1, 19.07.2, 19.07.3 ve 19.07.4.klarnda istenen belgeler avan proje tasdik aamas iin yaplacak mracaatta 19.07.5, 19.07.6 ve 19.07.7.klarnda istenen belgeler ise inaat ruhsat iin yaplacak mracaatta aranacaktr.

Y RM NC BLM
EH RSEL EVREN N, RESM VE HALKA AIK B NALARLA HALKA AIK TES S VE ALANLARIN ZRLLER VE YALILAR N ULAILAB L R HALE GET R LMES NE L K N KURALLAR MADDE 20

Fiziksel evrenin zrller iin ulalabilir ve yaanabilir klnmas iin, imar planlar ile kentsel, sosyal, teknik altyap alanlarnda ve yaplarda Trk Standartlar Enstitsnn ilgili standartlarna uyulmas zorunludur. Resm binalar, halka ak binalar, tesisler ve alanlara ulamak iin kullanlacak kaldrmlar ulalabilirlik standartlarna sahip olmak zorundadr. Kaldrmlarn kenar, cadde kotundan en
87

fazla (18) cm. yksekte olacaktr. Kaldrmn kenar grme zrllerin bastonlar ile rahata izleyebilecekleri ekilde dzgn olmal ve tehlikeli bir paha sahip bulunmamaldr. Tekerlekli sandalye kullananlar, yallarn bir blm ve ocuk arabas sren anneler iin yaplacak kaldrm rampalarnn genilii yaya geitlerinde en az (180) cm, dier yerlerde (90) cm. olacaktr. Bu rampalarn eimi en fazla % 8 olabilir (ekil 1,2). Bir kaldrmn caddeye dik eimi en fazla, sadece yamur suyunun alnmas iin gerektii kadar, % 1,5 olabilir. Kaldrmlarda zemin malzemesi kaygan olmayan trlerden seilmelidir. Paral bir yap oluturan zemin kaplamalarnda derz aralklar (0,5) cm.den kk olmaldr. Tekerlekli sandalye tekerleklerinin aralarna skmamas iin yamur suyu zgaralarndaki demir ubuklarn aralarndaki mesafe (1,3) cm.yi amamaldr. Yaplarn kendi kap nlerindeki kaldrm mevcut kaldrmdan farkl eimde ve malzeme ile dzenlemelerine izin verilmeyecektir. Kaldrm genilii en az (180) cm olmaldr. Mevcut ehirsel evredeki (80) cm.den daha dar kaldrmlarda tekerlekli sandalye hareket edemez. Tekerlekli sandalyenin dar bir kaldrma kmas gerekiyorsa kaldrmn (500) cm.lik bir paras kesilip karlarak (kaldrm yksekliinin 15 cm olduu varsaylarak) iki yanda kalan kaldrm paralarna kabilen birer rampa oluturulabilir (ekil 3). Yaya yollarnn yeil sahalara bakan taraflarnda kr bastonlarnn dokunup ayn izgide yrmenin salanmas iin en az (3) cm. yksekliinde bir kenarlk bulunmaldr (ekil 1). Kaldrmlarda ve yaya yollarnda krler iin (80) cm. geniliinde yrme eritleri oluturulacaktr. Ancak bu eritlerin her iki yannda (80) cm.lik normal yrme eritleri kalmaldr. Bu zel bir uygulamadr ve geni kaldrmlarda ve yaya yollarnda grme zrller iin ok gerekiyorsa yaplabilir. Bu eritler kaldrmdan farkl renkteki ve dokudaki malzeme ile hazrlanr ; bylece grme zrllerin bastonlar ve ayakkablar ile yry istikametlerini hissetmeleri salanr. Resm binalarn, halka ak bina, tesis ve birimlerin esas girilerine basamaksz ulalabilmelidir. Bu girilere % 2lik bir eimle ulalabilir. Giri kapsnn nnde tekerlekli sandalyenin hareket edecei kadar bir alan (150) cm. apl bir daire tamamen engellenmemi olarak braklm olmaldr. Giri kapsnn i tarafnda ve bal holde de gerekli hareket alan dnlmelidir (ekil 4). Basamaksz giri mmkn deilse, tekerlekli sandalyenin hareketi iin gerekli bu (150) cm.lik alan da ilve edilerek giri kapsnn nnde bir pltform oluturulabilir ve bu dzleme ulaan bir rampa dzenlenir. Bu rampann genilii en az (130) cm, eimi ise trmanaca ykseklie bal olarak % 5 8 arasnda olabilir. Bu rampann kenarlarnda tekerlekli sandalyenin tekerleklerinin dar debilme ihtimaline kar (6) cm. yksekliinde kenarlklar bulunmaldr. Rampa boylarnn (6) metreyi at durumlarda araya (150) cm. uzunluunda sahanlklar konur. Gerekirse ok kollu, ok sahanlkl ve geni yer kaplayan uzun rampalar ulalabilirlik iin kanlmaz olabilir (ekil 5). Binann esas girii tekerlekli sandalyenin giriine hibir ekilde uygun deilse, levhalarla ok iyi ekilde belirtilmi bir basamaksz veya rampal giri binann baka bir cephesinde yer alabilir. Tekerlekli sandalye kullanan kiiler ve hareket zrller iin dzenlenecek rampalarda korkuluk bulunup bulunmayacana duruma gre karar verilir. Korkuluk (4) cm. apndaki yuvarlak borudan oluturulacak ve (90) cm. ve (65) cm. yksekliklerden geen iki kpeteye sahip olacaktr. Ana giri kapsnn genilii, kanatlardan biri en az (90) cm. olmak zere (150) cm.den daha az olamaz. Kapda byk cam yzeyler varsa, bunlarn bir yandan krlp kazalara yol amalarna kar donatl trden seilmeleri gerektii gibi, az grebilenlerin arpmalarna kar dikkat ekecek renkli eritlerle donatlmalar da gerekir. Kaplarda eik istenmez. ok zorunlu durumlarda (2) cm.yi gemeyen ve her iki yannda 1/4 eimindeki pahlar bulunan eikler sz konusu olabilir. Kap kollar, parmaklar yeteri kadar gl olmayan yal ve zrl kiiler iin rahat kavranr ve rahat hareket ettirilebilir bir tasarma sahip olmaldr.

88

Rzgrlk blm ile giri holnde tekerlekli sandalyenin rahata hareket edecei kadar bir alan ayrlm olmaldr (ekil 4) tekerlekli sandalyenin hareket alan (150) cm. apnda bir daire veya (150) cm. kenar uzunluuna sahip bir karedir. Al veri merkezleri, salk kurulularna ait binalar ve brolar, otogarlar, otobs terminalleri, kitle ulam aralarna ait istasyonlar ve hava alanlarnn hizmet binalarnda mutlaka bir asansr bulunacaktr. Binada bir asansr mevcutsa, bu asansre basamaksz ve eiksiz ulalmas gerekir. Asansrn nnde tekerlekli sandalyenin rahata hareket edecei kadar bir alan bulunmaldr. Asansr kabininin asgar boyutlar (110 cm x 140) cm.dir (ekil 6). Asansrn kumanda dmeleri (100) cm. yksekliindeki bir levhaya yan yana dizilmi olacaklardr. Kumanda dmeleri zerindeki rakamlar byk kabartma harflerle ve ayn zamanda da Braille ile yazlacaklardr. Asansr kapsnn hemen yanna ok byk kabartma rakamla ve Braille ile bulunulan kat yazlacaktr. Ulalan kat sesle belirtilecektir. Asansrlerin snan bulunduu kata kadar ulamas zorunludur. Elektriin kesilmesi durumunda asansrlerin almasn salayacak bir teknik dzenleme de dnlmelidir. Resm binalar, halka ak binalar, tesisler ve birimlerdeki merdivenler, dz kollu ve sahanlkl yaplacaktr (ekil 7). Merdivenin her iki yannda yuvarlak borudan kpeteler bulunacaktr. Kpete ile duvar arasnda (4) cm. aralk bulunacaktr. Merdiven genilii 180 cm.yi anca ortaya bir korkuluk ilve edilir. Binalardaki basamak genilikleri 30 cm, basamak ykseklii (1516) cm. alnacaktr. Basamak yzeyleri kaymaz ve anmaz malzemeden olmaldr. Merdivenlerin balang ve bitiini krlere belirtmek iin farkl malzemeden eritler dzenlenir. Merdivenler, basamaklarda glge meydana gelmeyecek ekilde kardan ve iyi aydnlatlmaldr. Rhtsz merdiven yaplmayacaktr ( ekil 7). Resmi ve umumi binalar, toplu konutlar ve apartmanlarn binaya giri merdivenleri mutlaka korkuluklu olmaldr. kaplar da eiksiz yaplmal ve en az genilikleri (90) cm. olmaldr. arpmalara kar kaplarn alt kenarlarnda kap geniliinde ve (30) cm. yksekliinde metal levhalar bulunmaldr. Kap kollar kolay kavranr, kolay evrilebilir malzemeden yaplmaldr. ift kanatl i kaplarn toplam genilii, bir kanat (90) cm.den az olmamak art ile (150) cm.den az olamaz. Bu kaplarn cam yzeylerinin krlma ve tehlike oluturma ihtimallerinin en aza indirilmesi iin gereken btn tedbirler alnacaktr. Grme zrllerin cam yzeyi fark edebilmeleri iin dikkat ekecek renkte eritler cama yaptrlacaktr. Resm binalarla, halka ak bina ve tesislerdeki koridorlar genel olarak (150) cm.den daha dar yaplamaz. Grme zrllerin sk ekilde kullandklar binalarda kontrast ve canl renkteki oklar, iaretler ve rakamlarla katlar ve bulunulan konumlar vurgulanarak belirtilir. Gerekli btn mekn, mahal, alan ve geitlerde yangn ve doal afet anlarnda ka yollarn gsteren kl ve sesli ynlendirme cihazlar veya elemanlar bulunacaktr. Toplam alan 1000 myi aan binalarda bayan ve erkek iin birer zrl tuvaleti, zorunlu hallerde her iki cins iin bir adet zrl tuvaleti dzenlenecektir. Binalarda her 10 WCden biri zrllere ayrlacaktr. zrl tuvaletinin kapsnn temiz akl en az (85) cm. olacaktr. Bu kap darya alacak veya srme kap olarak dzenlenecektir. Dar alan bir kap dzenlenmesi durumunda, kapya ierden kolay kapatlabilmesi iin menteelerden (10) cm. uzaklkta ve yerden (100) cm. ykseklikte, dey ve yatay olabilen bir kol eklenir. Kap kollarnn kolay kavranr ve hareket ettirilebilir trden olmalar gerekir. Tekerlekli sandalyedeki bir kiinin kullanabilecei kabul edilen en kk tuvalet kabininin lleri (150cmx150cm.)dir. Burada alafranga tuvalet dzenlenecektir. Klozetin uzun ekseni duvara paralel olarak yer alacak, klozetin duvara en yakn noktasnn duvardan uzakl (25) cm. olarak alnacaktr. Klozetin nnn arkadaki duvardan uzakl (70) cm. olmaldr. Klozetin yanndaki duvara sabit tutunma kolu konur. Bu tutunma kolu (34) cm. apnda bir yuvarlak
89

borudur. Birbirine eit (70) cm.lik iki kolu olan L biiminde bir elemandr. Yatay ksm yerden (75) cm. yksekliktedir, klozetin en ndeki noktasn da (25) cm geer. Dey tutunma ksm yukar dorudur. Klozetin duvardan uzakta olan tarafna da duvara doru kaldrlabilen tutunma kolu konulabilir ama bu zorunlu deildir. Bu tuvalet kabinine kk bir lvabo da ilve edilecektir. Tekerlekli sandalyedeki insann rahat kullanaca tuvalet kabininin boyutlar ise (220cmx220cm.)dir. Bu durumda kap srme kap olarak da dzenlenebilir ki, aslnda srme kap tuvaletlerde ve banyolarda daha fazla tercih edilmektedir. (220cmx220cm) boyutlarndaki bir tuvalette standarda uygun bir du kesinin bulunmas da mmkndr. Klozette oturma ykseklii (4647) cm. olarak elde edilmelidir. Keskin kenarl olmayan, darbelere dayankl klozet kapaklar kullanlacaktr. Ayaksz normal lvabolarn bazlar tekerlekli sandalyedeki insanlar iin daha kullanldr. st kenar ileri karlm, ayarlanabilen aynalarn da mahzurlar vardr. Yerden itibaren (97) cm.den balayan duvara yaptrlm (40 cm x 100 cm) boyutlarndaki bir ayna yeteri derecede ilevseldir. zrllerin ve yallarn kullanaca btn lvabolarda hassas parmak kavrayna gerek brakmadan kolayca kontrol edilebilen uzun kollu veya ha eklindeki musluklar tercih edilir. Tekerlekli sandalyedeki kiiler iin dzenlenmi bulunan tuvalet kabinlerinin nnde de tekerlekli sandalyenin rahata hareket edebilecei kadar bir alan bulunmaldr. (ekil 12) Otoparklardaki park yerlerinin % 5i zrl otomobilleri iin ayrlr. Bu otopark yerlerinin genilii (350) cm. olacaktr (ekil 8). Bu otopark yerleri hem zeminde uluslar aras zrl iareti ile belirtilecek, hem de bir levha ile tantlacaktr. zrl iin ayrlm bulunan otopark yerlerinden basamaksz olarak ve gerektiinde standartlara uygun rampalarla asansrlere ve binalarn girilerine ulalabilmelidir. Postahanelerde, banka ubelerinde ve devlet dairelerinin hizmet birimlerinde tekerlekli sandalye iin yeterli hareket alan bulunmal, yaklalan bankolarn ykseklik ve zellikleri de; tekerlekli sandalyedeki insanlarla, oturmakta olan yallarla, grme ve iitme zrl kiilerle kolay iletiim kurulmasna uygun olmaldr.
ehirdeki petrol istasyonlarnda en az bir zrl tuvaleti bulunacaktr. Bu tuvaletin zellikleri de yukarda anlatld gibidir.

Sinema, tiyatro, gsteri ve konferans salonlarnda sirklsyon alanlarna girmeyecek ekilde, her biri (80100 cm x 130150 cm) boyutlarnda olan 4 kiilik yer tekerlekli sandalyedeki kiilere ayrlr. Kaldrm ve yaya yollar zerinde bulunan levhalar, iaretler ve tabellarn en alaktaki noktalar grme zrllerin balarn arpmamalar iin yerden en az (205) cm. mesafede bulunacaktr (ekil 1, ekil 9).
ehir mobilyalar; hibir surette kaldrmlar ve yaya yollarnn geniliini daraltacak ekilde dzenlenemez, yry izgileri zerinde bir knt oluturacak tarzda konulamazlar. Yaya kaldrmlarna trafik iaret ve levhas mmkn olduunca konulmayacaktr. Zorunlu hallerde konan iaret veya levhann alt ucu zeminden en az (1.90) m. mesafede olacaktr ve levha yaya trafiini engellemeyecek ekilde yerletirilecektir.

Grme zrller iin merdivenlerin balangcna ve sonuna (5) cm. aralkl (0,5) cm. yksekliinde ve (2) cm. geniliinde eritler tayan, (80) cm. derinliinde kaymaz seramik malzemeden yzeyler yerletirilir. Bunlar zemini oluturan asl malzemenin renginin kontrast olan bir renk tamaldrlar. Yaya geitlerinde kaldrm rampalarnn nnde ve yaya adalarnda da grme zrller iin temas yzeyleri hazrlanr (ekil 10, 11).

90

Byk maazalarda tekerlekli sandalyenin kasadan geii iin en az (80) cm. temiz aklk gerekmektedir. Byk maazalarda ve ktphanelerde raflar arasnda en az (100) cm. mesafe bulunmaldr. Sinema, tiyatro, spor tesisleri v.b gibi salonlarda 300 koltuktan biri, her salonda en az 4 kiilik arkadan girili (1x1.20) m. ebadnda yer, tekerlekli sandalye iin ayrlacaktr. Otel ve motellerde oda saysnn % 3, ve en az her otelde 1 odada hijyenik bakmda dahil tekerlekli sandalyelerin ihtiyalarna cevap verecek ekilde dzenlenecektir. (Bu oranlar % 3 hesabnda tam say esas alnacaktr.)

Y RM B R NC BLM
YRRLK VE YRTME
MADDE 21.01 Bu ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer. 28.09.2006 tarihli stanbul mar Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr. MADDE 21.02 Bu ynetmelik hkmlerini stanbul Bykehir Belediye Bakan ile ile ve ilk kademe belediye bakanlar yrtr. Geici Madde 1.

Bu ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce yasal koullara uygun olarak alnm ruhsata gre balanp devam eden bitirilmemi yap ve tesisler iin bu ynetmeliin aleyhte olan hkmleri uygulanmaz.
Geici Madde 2. Bu ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce ruhsat alnm, fakat henz balanmam yap ve tesisler hakknda bu ynetmeliin mar Planlarnn Geriye Yrmemesi Kuralnn stisnalarna ilikin 1.16 maddesi ncelikle uygulanr. Geici Madde 3. Yrrlkten kaldrlan mar Ynetmelii hkmlerine gre aykr grld halde bu ynetmelik hkmlerine gre aykr saylmayan iler, balam veya devam eden ilemler hakknda bu ynetmeliin lehte olan hkmleri uygulanr. Geici Madde 4. Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce ilgili belediyesine proje tasdiki iin mracaat etmi olanlar bu ynetmelik hkmlerine tabi deildir. Ancak bu ynetmeliin yrrle girdii tarihten itibaren kanuni gecikmeler hari 30 i gn iinde ruhsat almalar zorunludur.

91