DNYA KLASKLER DZS: 63 YAZLIK DN

Yazlk Dn'nn hazrlanmasnda, MEB talyan Klasikleri dizisinde yaynlanan ilk basks te ri dili gnmz Trkesine uyarlanmtr. Yayna hazrlayan : Egemen Berkz Dizgi : Yeni Gn Haber Ajans Basn ve Yaynclk A.. Bask : ada Matbaaclk Yaynclk Ltd. ti. Eyll 1999 CARLO GOLDONI YAZLIK DN (Il ritorno dalla villeggiatura ) talyancadan eviren: Aydn SNANOLU 75. yl cokusuyla...

Hmanizma ruhunu anlama ve duymada ilk aama, insan varlnn en somut anlatm olan sanat y arnn benimsenmesidir. Sanat dallar iinde edebiyat, bu anlatmn dnce eleri en zengin nun iindir ki bir ulusun, dier uluslarn edebiyatlarn kendi dilinde, daha dorusu kendi dncesinde yinelemesi; zek ve anlama gcn o yaptlar orannda artrmas, canlandrmas v atmas demektir. te eviri etkinliini, biz, bu bakmdan nemli ve uygarlk davamz iin et ymaktayz. Zeksnn her yzn bu trl yaptlarn her trlsne dndrebilmi uluslarda d n yaz ve onun mimarisi demek olan edebiyatn, btn kitlenin ruhuna kadar ileyen ve sine n bir etkisi vardr. Bu etkinin birey ve toplum zerinde ayn olmas, zamanda ve meknda bt snrlar delip aacak bir salamlk ve yaygnl gsterir. Hangi ulusun kitapl bu ynde uygarlk dnyasnda daha yksek bir dnce dzeyinde demektir. Bu bakmdan eviri etkinlii li ve dikkatli bir biimde ynetmek, onun genilemesine, ilerlemesine hizmet etmektir. Bu yolda bilgi ve emeklerini esirgemeyen Trk aydnlarna kran duyuyorum. Onlarn abalar be yl iinde, hi deilse, devlet eliyle yz ciltlik, zel giriimlerin abas ve yine dev ardmyla, onun drt be kat byk olmak zere zengin bir eviri kitaplmz olacaktr. ze bu emeklerden elde edecei byk yarar dnp de imdiden eviri etkinliine yakn ilgi ve amak, hibir Trk okurunun elinde deildir. 23 Haziran 1941. Milli Eitim Bakan Hasan li Ycel SUNU

Cumhuriyet'le balayan Trk Aydnlanma Devrimi'nde, dnya klasiklerinin Hasan li Ycel ncl limize evrilmesinin, kukusuz nemli pay vardr. Cumhuriyet gazetesi olarak, Cumhuriyetimizin 75. ylnda, bu etkinlii yineleyerek, Trk okuruna bir "Aydnlanma Kitapl'' kazandrmak istedik. Bu erevede, 1940'l yllardan balayarak Milli Eitim Bakanl'nca yaynlanan dnya kl i okurlarmza sunmaya baladk. Byk ilgi gren bu etkinlii Milli Eitim Bakanl'nca yaynlanmam -ancak Aydnlanma Devr lmasayd yaynlanacana kesinlikle inandmz- dnya klasiklerini de katarak srdryoruz. Cumhuriyet NSZ

Ksa bir hastaln ardndan Carlo Goldoni 1754 ylnda Modena kentinden Milano'ya, oradan da Venedik'e gemiti. Goldoni Anlar'nda (II. ksm, XXIII. blm) yle anlatmaktadr: "Yolcu Brenta rmann iki kys boyunca sralanan ve grkemleri oradaki zevk safa dknln y arpt. Bir zamanlar dedelerimizin gelirlerini toplamaya gittikleri o yerlere, imdi har vurup harman savurmaya gidiliyor. Yazlk yerlerinde yksek kumar oynanyor, zengin sofralar kuruluyor, balolar, elenceler dzenleniyor. talyanlarn dknl zellikle yazl de hibir glkle karlamayan byk bir gelime gstermektedir."

Gldrlerinin konusunu gerek yaamdan karmay, yaad dnemin sosyete yaamnn balca e edinmi ve bu ilkeden asla uzaklamam olan Goldoni perdelik La Villeggiatura (Yazlk) dl bir gldr yazd. Bu gldrde, kendi anlatmyla, "yazlk topluluklarndaki dknlk k mitir." Fakat kendisi bu konuya byk bir nem veriyordu; aradan biraz zaman getikten sonra, ay n oyunun perdesi saylabilecek, kibar ailelerin yazn yazlkta srdkleri yaam (hem de odular, olaylar, patrtlaryla en kk ayrntsna kadar) inceleyen gldr yazd. Bu k, Yazlk Maceralar, Yazlk Dn. "talya'da ve zellikle Venedik'te, bu yazla gitme merak, maceralar ve btn dlnlyl almaya deer gln olaylarla dolu bir konudur. Belki bu tutkunluk derecesinde olan ve b ir elenceden ok bir lks sorununa dnen yazlk meraknn ne kadar alm yrm olduu ko i kimsenin bilgisi yoktur. Byle olmakla birlikte ben Paris'te yerletiimden beri, top rak sahibi olmadklar halde, byk harcamalara katlanarak, villalar dayayp deyen ve bu y n kendilerini, tpk talya'da olduu gibi, tmyle yok eden kimseler grdm. te benim bu g talarmn delilii konusunda bilgi verirken unu da kantlayabilir ki, az bir paraya sahip olduklar halde kendilerini gerek zenginlerle bir tutanlar, dnyann neresinde olursa o lsun yok olurlar." (Anlar, II. ksm, XXVII. blm.) Goldoni, gldrlerinde herhangi bir kiiden sz edildii duygusunu uyandrmamak, kusurlarn dikli kentdelerinin yzne vuruyor grnmemek iin sahneye koyduu olaylarn Venedik'te dei vorno'da ve Montenero'da gemesini yelemitir. Bu gldrnn ilkinde baz kimselerin yazlk harcamalarn karlamak iin yaptklar deli aktadr. Yazlk Merak ilk kez 1761 ylnda, karnavalda Venedik'te sahneye konmutur. kinci gldrde, birka aylk tatil ve elence iin byk zverilere katlanldktan sonra, g enen sonuca varlmad ve Yazlktakilerin yaamn zehir eden dolap evirmeler, geimsizlikl ikodular karsnda bu kimselerin kente dnmeyi istedikleri gsterilmektedir. lk gldrdeki rden baka yeni kiilerin de bulunduu Yazlk Maceralar ilk kez Venedik'te, 1762 karnavaln da sahnede oynanmtr. Bu delice davranlarn ahlaksal ve ekonomik sonular nc gldrnn konusunu oluturur. de bu sonuncusudur. II. perdede Leonardo, Bernardino ve Fulgenzio arasnda geen sa hne (VI. sahne) Goldoni'nin kaleminden kan en gzel paralardan biridir. Bernardino dnda btn kiiler ikinci gldrde grdmz kiilerdir. Yazlk Dn ilk kez 1763 karnavalnd nmutur. eviren

YAZLIK DN KLER FILIPPO. GIACINTA. LEONARDO. VITTORIA. GUGLIELMO. COSTANZA. ROSINA. TOGNINO. BERNARDINO, Leonardo'nun days. FULGENZIO. FERDINANDO. BRIGIDA. PAOLINO. CECCO. UAKLAR.

PERDE I BRNC SAHNE Leonardo'nun evinde bir oda. LEONARDO, sonra CECCO.

LEONARDO - Ben Livorno'ya dneli gn oldu; Sinyora Giacinta ile Sinyor Filippo hl grnm ar. Ksa bir sre iinde Montenero'ya dnmezsem, kendilerinin hemen buraya geleceklerine sz vermilerdi; oysa gelmediler, gelmedikleri gibi yazmadlar da; bense onlara yazdm, onlar yant vermediler. Mektubumu dn alm olmallar. Bugn de ben yant almalym. Ama art du, imdiye kadar almalydm bile. Yazmadklarna gre, herhalde kendileri gelecekler. CECCO - Efendim... LEONARDO - Ne var? CECCO - Sizi aryorlar? LEONARDO - Kim aryor? CECCO -Bir gen, elinde bir pusula var. Yanlmyorsam, bakkaln ra. LEONARDO - Ah, niin burada olmadm sylemedin? CECCO - Buyruunuz zere, dn de, geen gn de yle syledim; fakat gnde , drt kez geliyo mi, siz onu kabul edin de, sonra banzdan nasl isterseniz yle savarsnz. LEONARDO - Git, de ki hesab kapatmak iin Paolino'ya buyruk verdim, kendisinin her an Montenero'dan dnmesini bekliyoruz, dner dnmez hesab kapayacak. CECCO - Bastne, efendim. (kar.) LEONARDO - Ah! lerim gn getikte sarpa saryor. Bu yl yazlk da her zamankinden daha paha a oturdu. CECCO - Efendim, mumcunun ra geldi. LEONARDO - yi ama aptal, niin evde yok demedin? CECCO - Her zamanki gibi: "Bilmiyorum evde olup olmadn, burada m bir bakaym" dedim, o da: "Evde deilse, dnnceye kadar burada beklemek iin buyruk aldm" dedi. LEONARDO - Bu ne kstahlk! Syle, hesab braksn; demek iin ben birini dkkna gnderirim CECCO - Bastne, sylerim. (kar.) LEONARDO - Sanki bunlarn ileri gleri yok; sanki a kalmlar. deyecek paras olmayan ins lana sarlmak iin her an tetikte duruyorlar. CECCO - Bu da gitti; pek honut deildi, ama sonunda gitti. te hesap. (Leonardo'ya pus ulay verir.) LEONARDO - Tanr yok etsin u pusulalar! (Hesap pusulasn yrtar.) CECCO, kendi kendine. - Pusula yrtld, hesap dendi. LEONARDO - Git bakalm Sinyor Filippolara, acaba gelmiler mi? CECCO - Hemen, efendim. (kar). LEONARDO - ok sabrszlanyorum. nk her eyden nce, o hayrsz ve yabans Giacinta'ya vu ra iine dtm bu durumdan kendimi ancak onun eyiziyle kurtarabilirim. CECCO - Efendim... LEONARDO - Daha ne duruyorsun, yolladm yere niin gitmiyorsun? CECCO - Yeni bir ey daha var, sinyor. LEONARDO - Neymi o? CECCO - Bakn, mahkemeden bir ar kd. LEONARDO - Ben ar kd falan dinlemem, yle ey kabul etmem; avukatma gtrp versinler CECCO - Avukat kentte deil ki. LEONARDO - Ya nerede?

CECCO - Yazlkta. LEONARDO - Kr eytan! Avukatm da m Yazlkta? Elence uruna o da m kendi ilerini, mter rn bir yana brakyor? Bana yardm etsin, beni korusun diye ben ona para veriyorum, aylk balyorum; ona para vereyim diye herkesi atlatyorum; o ise, gerekli olduu zaman ortad a yok, Yazlktadr! Bana bir ar kd ha? Nerede getiren adam? CECCO - oktan gitti! Bana verdi, adm defterine yazd ve hemen gitti. LEONARDO - Ne yapacam ardm, avukatmn dnmesini bekleyeceim. Haydi abuk ol, bak dn CECCO - Hemen gidiyorum. (kar.) LEONARDO - Dava, mahkeme, bam dertten kurtulmuyor ki hi! Hey Tanrm! Yoksa, ben ne ya paym? Beni ille zmek, yapamayacam zorla yaptrmak istiyorlar. Azck sabretseler, deyec yebilecek durumda olursam, deyeceim elbet. CECCO - Efendim, tam merdivenleri inerken, Sinyor Filippo'nun uana rasladm: size ve Sinyora Vittoria'ya dndklerini bildirmek iin geliyormu. LEONARDO - Girsin ieri. CECCO - Hemen gitti. Efendilerinin geldiini leden nce otuz yedi eve bildirecekmi. Adr es listesini gsterdi bana. LEONARDO - apkamla klcm getir. CECCO - Bastne, efendim. (kar). LEONARDO - Sinyora Giacinta'y yeniden grmeyi ok istiyorum. Kyde olup bitenlerden son ra, bakalm beni nasl karlayacak. Dier yandan Sinyor Guglielmo kz kardeimle evlenmek i uzattka uzatyor. Bir dert denizi iindeyim; bu da yetmiyormu gibi, stelik borlar, alac kllar beni skyor, zyor. CECCO - Buyrun efendim. (Klla apkay verir.) LEONARDO - Bak bakalm, salonda, merdivenlerde veya aada kimse var m? CECCO - Bastne, efendim. (kar.) LEONARDO - Beni utandracak kimselere raslarm diye hep korku iindeyim. Sinyor Filipp olara giderken, alacakllarn dkknlarnn nnden gememek iin, yolu iki kat uzatmak gere CECCO - Efendim, iki kii sizi bekliyor. LEONARDO - Bekliyor mu? Burada olduumu biliyorlar m? CECCO - Biliyorlar, nk o ahmak Berto evde olduunuzu sylemi. LEONARDO - Kimler, peki? CECCO - Terziyle ayakkabc. LEONARDO - Yol ver; bir aresine bak, gitsinler. CECCO - Onlara ne syleyeyim ben? Ne buyurursunuz? LEONARDO - Ne istersen syle. CECCO - Alacaklarna sayarak bir eyler verilse?.. LEONARDO - Yol ver onlara, diyorum sana. CECCO - Buna olanak yok, efendim. Bunlara ben baka zaman da attm. Akama kadar bekler , bunlar. LEONARDO - Gizli kapnn anahtar sende mi? CECCO - Kapnn zerindedir, efendim. LEONARDO - yi, oradan gideceim. CECCO - Merdivenler karanlk ve dik, dikkatli olun. LEONARDO - nemi yok; oradan kacam. CECCO - rmcek alaryla kapl, giysinizi kirleteceksiniz. LEONARDO - Zarar yok, aldrma. (kmak zere.) CECCO - Onlar da orada beklesinler mi? LEONARDO - Evet, cehennem oluncaya kadar beklesinler. (kar.) KNC SAHNE CECCO, sonra VITTORIA. CECCO - te gzel Yazln ho sonular! VITTORIA - Aabeyim nerede? CECCO, yavaa. - Yok, dar kt. VITTORIA - Niye yle usulca sylyorsun? CECCO - Salonda bulunan baz kimseler iitmesin diye. VITTORIA - Salondalarsa, giderken kendisini grmlerdir. CECCO - Hayr, sinyora, gizli kapdan gitti. VITTORIA - Bu bence aptallk, terbiyesizliktir. Salondaki ziyaretileri kabul etmede

n, uurlamadan m gidiyor? Kibar kimselerse, onlar ben kabul edeceim. CECCO - Siz mi kabul edeceksiniz? VITTORIA - Evet! Kimler? CECCO - Terziyle ayakkabc. VITTORIA - Kimin terzisi... CECCO - Efendimin. VITTORIA - Ya, ne istiyorlar? CECCO - Alacaklarnn denmesinden baka bir istedikleri yok. VITTORIA - Peki, aabeyim niye bunlarn hesaplarn kapamyor? CECCO - Bence, u an iin bunu yapacak durumda deil de ondan. VITTORIA, kendi kendine. - Zavall bizler! (Cecco'ya.) Dikkat: kimseye syleme, hatt a kimsenin bilmemesini sala. Tatl szlerle onlar evden uzaklatrmann aresine, bak, ik esinler, evin namusunu lekelemesinler. Aabeyim bir trl anlamad, borcu olan ya demeli yahut da rica etmelidir. CECCO, kendi kendine. - Hanmefendim ok doru sylyor; ama o da syledii gibi davranmaz. VITTORIA - Ya Sinyor Leonardo nereye gitti? CECCO - Sinyora Giacinta'y grmeye. VITTORIA - Dnm m? CECCO - Evet, Sinyora Vittoria. VITTORIA - Ne zaman? CECCO - Bu sabah. VITTORIA, alnm. - Bana hi haber yollamad ha? CECCO - Hayr, efendim. Beyle size haber vermek iin uan yollad. VITTORIA - yleyse, neden sylemedin? CECCO - Balayn. Neredeyse serseme dndm. Bu sabah ne ok dalaverenin dndn bir bilse VITTORIA - Bana kar grevini savsaklayacan sanmazdm. CECCO - Salondan bir grlt iitiyorum.zninizle. VITTORIA - Kovun u madrabazlar. CECCO, kendi kendine. - Elbette, hep yledir! Zavall iiler aln terlerinin karln ist , hepsi de madrabazdr. (kar.) VITTORIA - Ziyaretine gitmem gerekecek. Son dnen olduu iin, ilk nce benim gitmem ger ek. Gideceim, fakat istemeyerek gideceim. Hibir zaman onu ekemedim: fakat zellikle imd i, Yazlkta olan biten u kk olaylardan sonra, aklma geldike kan beynime sryor. Gugli lenme szlemesini imzalamaktan ekiniyor. Bana da pek az grnyor; ok byk bir endie ii CECCO - Efendim, Sinyor Fulgenzio geldi. Beyi sordu, evde olmadn syledim; beklemek ni yetinde. Siz onu kabul etmek isterseniz... VITTORIA - Evet, evet, buyursun; tekiler gitti mi? CECCO - Sinyor Fulgenzio ile konuuyorlar. (kar.) VITTORIA - Yazln tam en gzel zamannda tadn kartan u yal adamla konuacama sevin NC SAHNE FULGENZIO ile nceki.

FULGENZIO - Karayazl yuva! Ne duruma gelmisin! VITTORIA - Aferin, aferin, Sinyor Fulgenzio. FULGENZIO - Klenizim, Sinyora Vittoria. VITTORIA - Daymzn lmek zere olduunu yazmak, bizi yaka paa Livorno'ya getirtmek saygde eyefendilerinin aklna nereden geldi? FULGENZIO - Ben, sizler buradan yola ktnzdan beri, aabeyinize bir tek satr yazmadm; al da yerinde: bu konuda sylediklerinizi anlamyorum. VITTORIA - Fakat mektubu ben kendi gzmle grdm. FULGENZIO - Hangi mektubu? VITTORIA - Sizin yazdnz mektubu. FULGENZIO - Kime yazmm? VITTORIA - Aabeyime. FULGENZIO - Sinyora, sakn dte grm olmayasnz. VITTORIA - D de ne demek ? Daym lmeden vaktinde yetielim diye Livorno'ya koup gelmedik mi?

FULGENZIO - Byle aptalca bir ey yapmanz size kim syledi? VITTORIA - Siz, mektubunuzla? FULGENZIO, alnm. - Hey Tanrm! Siz beni ileden karacaksnz. Ben byle bir ey yazmadm azmadm ve yazmadm. VITTORIA - Peki, yleyse?.. FULGENZIO - yleyse... Ben size syliyeyim, bunlar sama, uydurma, delice eyler. VITTORIA - Peki, kim uydurmu olabilir? FULGENZIO - Aabeyiniz? VITTORIA - Aabeyim mi? FULGENZIO - Evet, bugne kadar gayet delice ve dzensiz bir yaam sren aabeyiniz. Baz kim seler ilerinin artk rndan ktn bana sylemilerdi; fakat bu kadarn sanmyordum. urnumu soktuuma, Sinyor Filippo'ya, kzna layk olmayan bir adam tlediime bin bir kez VITTORIA - Sinyor Fulgenzio, siz kibar bir insansnz, bizi vdnzden ve aabeyime kar b iz iyi niyetten dolay size minnet duyuyoruz. Siz onu yok etmek istiyorsunuz. FULGENZIO - O kendi kendini yok etti. Ben iyilik etmeyi severim, yeter ki bu iyi lik bakasna zarar vermesin, bakasn lekelemesin. VITTORIA - yilik etmeyi sevseydiniz, birka metelik uruna evimizin namusunu tehlikey e sokan u kstahlardan bizi kurtarmann bir aresini bulurdunuz. FULGENZIO - imdiye kadar yapabildim, yaptm da. Yardmmla hepsi gitti. Kimseye hibir gve nce vermedim, nk henz o kadar deli deilim; ama tatl szlerle, gitmelerini ve almak iste ikleri karardan vazgemelerini saladm. Fakat, hanmefendi, alacaklarn veremediiniz kimse eri hi olmazsa aalamayn, onlara kstah demeyin. Aabeyiniz, bir gereksinimi olduunda, i grlmesi, iyi grlmesi iin, onlara kt davranmad, onlar aalamad. Tersine, tatl s mdiyse onlar alacaklarn glkle alabilmek iin gnler yitirerek, haklarn beinci, altnc yedinci kez istemek iin gelmiken, aabeyiniz saklanyor, siz kz kardei de aalyorsunu mi? Bu hakszlktr, iyilik bilmezliktir, acmaszlktr. VITTORIA - Bu szleri bana sylemeniz neye yarar? FULGENZIO - Evet, bunu ok iyi biliyorum. Sara vaaz vermek gibi bir ey. VITTORIA - Gidin aabeyime vaaz verin, onun benden fazla gereksinimi var. FULGENZIO - Peki, aabeyiniz nerede? VITTORIA - Sinyora Giacinta'y grmeye gitti. FULGENZIO - Onlar da m dnd? Sevindim bu habere... VITTORIA - Sakn oraya gidip, anlamsz yere grlt karmayn. FULGENZIO - Ne yapmak gerekiyorsa, onu yapacam. VITTORIA - Sakn bu evlenme iine engel olaym demeyin; doru olmaz. FULGENZIO - Yok! Hanmefendiciim... Balayn... Ama ne doru deildir, biliyor musunuz? Ha yabileceinden fazlasn harcamak, elence iin borca girmek, alacakllar yormak ve aalam asl bunlar doru deildir. (kar.) DRDNC SAHNE VITTORIA, sonra FERDINANDO.

VITTORIA - Dorusunu sylemek gerekirse, hakl. Fakat durmadan ineledii iin insann cann FERDINANDO, ierden. - Kimse yok mu burada? VITTORIA - Hah!... te Sinyor Ferdinando. Ondan bir iki haber alrm. Buyurun, buyurun efendim, ben varm. FERDINANDO - Sayglarm sunarm, Sinyora Vittoria. VITTORIA - Saygmz karlkl, efendim: ho geldiniz. FERDINANDO - Teekkr ederim, ho bulduk. Bu kadar abuk dneceimi ben de sanmyordum. VITTORIA - Sinyor Filippo ve Sinyora Giacinta ile birlikte dnmsnzdr. FERDINANDO - Evet ve o kadar neeli bir yolculuk oldu ki, iki saat daha srseydi, az kald patlayacaktm. VITTORIA - Ya! Neden? FERDINANDO - nk Sinyora Giacinta iini ekip durdu. Sinyor Filippo, Montenero'dan Livor no'ya kadar uyudu. Hizmeti kz sevgilisinin peinden alyordu, ben de can skntsndan pat VITTORIA - Ya Sinyora Giacinta'nn byle iini ekecek nesi vard? FERDINANDO - Aklndan o kadar delice dnceler geiyordu ki, onun adna ben kendim utanyord m.

VITTORIA - Peki, ama bu delilikler de neymi? FERDINANDO - Konuyu deitirelim. Son haberi iittiniz mi? VITTORIA - Neye konuda? FERDINANDO - Tognino hakknda. VITTORIA - u doktorun olu mu? FERDINANDO - Evet, babas dnd. O kzla evlenmek istediini duymasyla olunu evden kovmas oldu. ocuk nerede yiyeceini, nerede yatacan bilmiyordu. Sinyora Costanza da, ki yeeni nin evlenmesi iin para harcamak niyetinde bile deildir, onu evine almaya nazland. A ma sonunda almak zorunda kald. Uann yannda bir yatak hazrlatt, yemek de veriyor. Faka ideye indirecek fazla bir ey bulamad gibi, olan da fazla obur. Bugn Tognino'yu yanlarn alp, Livorno'ya gelmek niyetinde olduklarn, burada nafaka davas aacaklarn, sonra da e lendirip ahmaklar niversitesinden mezun edeceklerini sylyorlard. VITTORIA - yk kt deil, fakat beni ilgilendirmez. Sinyora Giacinta'nn niin bu kadar zg duunu anlatsanza! FERDINANDO - Balayn, fakat bakalarnn ilerine karmak gibi bir huyum yoktur benim. VITTORIA - Beni kukulandracak kadar kartnz ya... Artk her eyi anlatmanz gerekir. FERDINANDO - Neden kukulanabilirsiniz ki... VITTORIA - Montenero'dan ayrlmadan nce de kukulandm eyden. FERDINANDO - O zaman aklnzdan neler getiini bilmediim gibi, imdi de neler dndnz . VITTORIA - O kadar ok iini ekmesinin elbette bir nedeni var. FERDINANDO - Elbette. VITTORIA - Herhalde aabeyim iin zlmyor. FERDINANDO - Yok canm, aabeyiniz iin zleceini hibir zaman aklmdan bile geirmedim. VITTORIA - yleyse kimin iin? FERDINANDO - Kim bilir? Belki benim iin iini ekiyordur. VITTORIA - Yok, sizin iin olamaz; belki baka biri iin. FERDINANDO - Sras gelmiken syleyeyim, sevgilimi yitirdim. Sinyora Sabina artk beni is temiyor. Ona batan sz ettikten sonra suratn ast, korkun fkelendi, bir daha da beni g ile istemedi; hatta gln deil mi? Siz syleyin; birlikte yolculuk ederiz korkusuyla Liv orno'ya dnmek istemedi. Orada Montenero'da kald, imdi de yapt ocukluklardan utandn min elencesi olmamak iin kente dnmeyeceini sanyorum. VITTORIA - Btn bunlar, sizin marifetleriniz olsa gerek... FERDINANDO - Amacm, kendi kendimi ve dostlar elendirmekti. VITTORIA, alayla. - Ne kadar vnseniz yeridir. FERDINANDO - Eletirilecek bir davranta bulunduumu sanmyorum. Bence bu iki gen kz idar tmekten, birine sevgi gstererek, tekine beslenen ak gizlemekten daha iyidir. VITTORIA - Ne demeye getiriyorsunuz? FERDINANDO - Rzgra atlm szler, bunlar; rzgr nereye isterse oraya gtrsn. VITTORIA - Korkun, zehirli szler sylyorsunuz; yle szler ki, yreim paralanyor. FERDINANDO - Siz niye zerinize alnyorsunuz? Bunlar sizin iin sylemedim ki. VITTORIA - Sinyora Giacinta, niye zlyordu? FERDINANDO - Kendisine sorun. VITTORIA - Ya iki kz birden idare eden kimdir? FERDINANDO - Ona sorun. VITTORIA - O dediiniz kim? FERDINANDO - O, o demek. Kimse kim. Sinyora Vittoria, bu sabah biraz sinirli gib i grnyorsunuz. Yine grmek umuduyla, sayglarm sunarm; kahveye gidiyorum; Montenero'd biteni merak edenler beni bekliyor. ki hafta durmadan anlatacak konu elimde hazr. Livorno'yu elendireceim. Herkesi gldreceim. (kar.) VITTORIA - Hay dili kopasca! Bundan beterini iitebilir miydim? Beni yle kukulandrd ki. .. Zaten uzun zamandan beri kuku, korku ve yrek arpntlar iinde yayordum. Bu da beni ok kt bir durumdaym, evde iler ters gidiyor, kalbimse, sormayn. Ne mutsuzum! Yazln kiyorum. Ah, keke gitmeseydim! (kar.) BENC SAHNE Filippo'nun evinde bir oda.

GIACINTA ile BRIGIDA.

BRIGIDA - Haydi, haydi hanmcm, bu kadar dmeyin. Elenin, neelenin. Bu kadar zgn olm ldir, siz de bilirsiniz. GIACINTA - u anda zgn olduumu hi sanmyorum; aksine o kadar honutum ki, durumumu bir kr lieyle bile deimem. Onu grmediim gnden beri sanki yeniden dnyaya geldim. O kadar iyiyi ki, kendimi hibir zaman bu kadar iyi duyumsamadm. BRIGIDA - Balayn ama, yanlmak istemem: onu derken, kimi sylemek istiyorsunuz? GIACINTA - Amma aptalca soru! O deyince, Sinyor Guglielmo'dan sz ettiimi herkes bi lmiyor mu? BRIGIDA, kendi kendine. - Bense damat beyden sz ediyor diye korkuyordum. GIACINTA - Hakknda bu kadar aalamayla, nefretle, kabaca konumakta hakl deil miyim. Yap n beterini yapabilir miydi? Beni daha kk drebilir miydi? Onun yznden dkn bir yaam Bana heyecan, korku dolu anlar yaatmad m? Bir saat olsun, iim rahat etmedi. Daha il k gnnden beni tuzaa drmeye alt. (Tutkuyla.) Hem de ruhuma, yreimin ta iine ne us bildi! Ne byl szlerdi, ne alak, baygn baklard onlar! Ne byk ilgi gsterdi bana! Be kalmak iin nasl frsat bulup tatl szler sylemesini bilirdi, ne de kibarca yreindekiler erdi bana! BRIGIDA, kendi kendine ve alayla. - Belli, artk onu dnmyor, anlyorum. GIACINTA - Ama, Tanr'ya bin kr, artk kurtuldum. Sanki bir hastala tutulup tmyle iyil ibi geliyor. BRIGIDA - Balayn, ama bana ancak iyileme dnemindeymi gibi gzkyorsunuz. GIACINTA - Hayr, yanlyorsun. Salm yerinde, hem de ok, eskiden olduu gibi; imdi akl dn iin yaplacak hazrlklarda. Babamn eyiz olarak bana verecei eyleri imdiden d do'nun getirecei eyize gelince, kz kardei burnunu soksun istemiyorum. Giysilerimle, a marlarmla, ilgilenmesini arzu etmiyorum, nk her eyden nce henz bir kz, sonra da zev Kendisi giyinmesini bilmezken, bana m akl retecek?.. te beni imdi uratran dncel mcevher, trl trl dantelalar, sa takm, ayakkab, apka, yelpaze ite benim aklmdan g a bundan baka bir dncem yok. (Korkusuzca bir tavr taknmaya alarak.) BRIGIDA - Bu kadar dnce arasnda evleneceiniz erkee kar biraz sevgi duymak aklnzdan mu? GIACINTA - Onu bir gn sevecenlikle seveceimi umuyorum. Biroklarnn sevierek evlendikten sonra, arabuk birbirlerinden usandklarn ve piman olduklarn, tersine baz bakalarn ri sz tutmak iin yazglarna boyun eerek az bir sevgiyle evlendiklerini, fakat sonra bir birlerine k olup lnceye kadar mutlu yaadklarn bilirim. BRIGIDA - Sinyora, uras kesin ki bugne kadar byk bir sevgi yznden bkknlk duyma tehl arsnda deilsiniz. Tanr'ya dua edin. Nikhta keramet var derler. Belki ilerde kocanza da a ok balanrsnz. GIACINTA - Evet, yle olmal, yle de olacak. Ben Sinyor Leonardo'yu Tanr'nn yazd, babam rdii bir koca olarak kabul ediyorum. Ona sayg gstermem, onu sevmem gerektiini biliyo rum. Sayg gstermek konusunda grevimi yapacam; aka gelince, elimden geleni esirgemeyece m. BRIGIDA - Balayn, ama eer siz dediiniz gibi ona sayg gstermek niyetindeyseniz, kocan istediini yapacaksnz demektir. GIACINTA - Evet, ama sayg karlkl olmaldr. Ben ona sayg gsterirsem o da bana gsterme Bunun iin bana kaba davranmamal, beni kle yerine koymamaldr. BRIGIDA, kendi kendine. - Evet, yle... Kocasna sayg gstermek istiyor, ama yine kendi bildiini okuyacak. GIACINTA - O atak Guglielmo'nun epey zamandr beni ziyaret etmek giriiminde bulunma m olmas alacak ey, deil mi? BRIGIDA - Gelse bile, kabul etmek istemeyeceinizi sanyorum. GIACINTA - Niye kabul etmeyecekmiim? Niin ondan ekinerek, korkaka davranacakmm? stemi egemen deil miyim ben? Karsna kp kendisiyle ilenmeden ilgilenecek kadar g bende yok ki? Ona kar zayflk gstermedim deil, gsterdim; fakat kendisini grmediim bu gn ii tn buldum, kalbimi, gnlm glendirdim. Birok kimseyle greceim gibi, onunla da gz g . Sonunda grmcemin kocas olacak. Ara sra, az ok birlikte olacaz. Ben ondan kaacak olu m, elalem sonra ne der? Hayr, hayr, sras gelmiken, sanki kendisini hi sevmemi, tanmam , onunla hi sevimemi ve tanmam gibi grmeye kendimi altrmalym; bunu yapmak iin var. Sen de bunu ne kadar g ve dayankllkla yapabildiimi greceksin. BRIGIDA - Ya Sinyor Leonardo onunla grmenizi istemezse?

GIACINTA - Kendisine deli derim. Niye kaynbiraderi olacak bir kimseyle grmemi yasakl ayacakm? BRIGIDA - Kskanln ne kadar ineleyici bir duygu olduunu bilmiyor musunuz? GIACINTA - Sinyor Leonardo pekl biliyor, kskanlktan holanmadm. BRIGIDA - Ama, laf aramzda, kskanlk gstermesi iin baz nedenler vard. GIACINTA - Olan oldu. Kz kardeiyle evlenecei konusunda Guglielmo'nun verdii sz onu ya ttrd; Guglielmo da evlenecek, bu ona yetmeli. Sonu olarak, Guglielmo namuslu ve kibar bir gentir, ben de namuslu bir kadnm, baka trl dnmek iin cret ister. BRIGIDA, kendi kendine. - Ne derse desin, yarasnn kapandna asla inanmayacam. ALTINCI SAHNE Bir UAK ile ncekiler.

UAK - Sinyora, Sinyor Guglielmo buraya, sizi grmeye gelmi. BRIGIDA, kendi kendine. - Grelim imdi dayanman. GIACINTA, kendi kendine. - Vay bama gelen! zerime ate bast, nedir bu byle? BRIGIDA, kendi kendine. - Zavallck, nasl da kpkrmz kesildi! GIACINTA, kendi kendine. - Cesaret ister. Bu irkin ak yenmeliyim. (Uaa.) Gelsin, buyu rsun. BRIGIDA - Haydi, cesaret gsterin, hanmm. GIACINTA - Cesaret mi? Niin beni cesur olmam sylyorsun? Neden korkacakmm ki? (Kendi ke dine.) te geliyor. Tanrm! Her yanm titriyor, yreim bana oyun etti, gcm kalmad. (Brig a.) Brigida, birden mideme bir sanc girdi... Odama ekilmek zorundaym. Sinyor Guglie lmo'yu sen kabul et, beni balamasn syle... (Kendi kendine.) Ah! Kendimi kendi elimle l mek isterdim. (kar.) YEDNC SAHNE BRIGIDA, sonra GUGLIELMO.

BRIGIDA - Ne byk artam, ne yreklilik! Ne yapsn zavall! O da tekiler gibi etten kemikte n bir kadn. GUGLIELMO - Sinyora Giacinta nerede? BRIGIDA - Balayn sinyor, sizden zr dilememi buyurdu. GUGLIELMO - Fakat ua bana kendisinin burada olduunu sylemiti. BRIGIDA - Evet, dorudur, buradayd; ama babas yanna ard. (Kendi kendine.) Midesi ary em, inanmayacaktr, pek sama bir zr. GUGLIELMO - nemi yok, beklerim. BRIGIDA - Balayn, ondan ne istiyorsunuz? GUGLIELMO - Size mi hesap vereceim? Kendisine kar olan grevimi yapmak, sayglarm sunmak dndne sevindiimi sylemek istiyorum. te istediim budur; meraknz da bylece giderm BRIGIDA - Pekl, sinyor, hanmma bu nazik szlerinizi iletirim, sanki kendiniz sylemisini gibi olur. GUGLIELMO - Kendisini grmeme olanak yok mu? BRIGIDA - Daha ok frsat bulursunuz. Henz yol yorgunluu zerinde. GUGLIELMO - Bu bir aalama. Ben onurlu bir insanm, bana byle davranlmas doru deildir. BRIGIDA - Canm efendim, nasl isterseniz yle dnn; ben baka ey bilmiyorum. (Kendi kend Bakalm, bu dostlua mmknse son verebilir miyim? GUGLIELMO - Sinyora Giacinta'ya Sinyora Vittoria ile szl olduumu syleyin. BRIGIDA - Sylemeye gerek yok, biliyor sanrm. GUGLIELMO - Ve ben bu yaratlta olmasaydm, buraya gelip kendisini rahatsz etmezdim. BRIGIDA - Siz bu yaratltayken, kendisini grmek ve yine grmek frsatn bulur ve her iste izi sylersiniz. GUGLIELMO - Siz hibir ey sylemeyecek misiniz? BRIGIDA - zninizle hibir ey sylemeyeceim. GUGLIELMO - Sinyor Filippo evde mi? BRIGIDA - Bilmiyorum, sinyor. GUGLIELMO - Daha demin Sinyora Giacinta'y yanna ard demitiniz; imdi nasl bilmiyorum sunuz?

BRIGIDA - Sinyora Giacinta'y yanna ardn sylemisem, siz ne diye bana evde olup olma uz? GUGLIELMO - Dorusunu isterseniz, pek tuhafsnz. BRIGIDA - Balayn... Benim bamda birok dert var... (Kendi kendine.) Bir yandan da hakl halledeyim derken, biraz fazla ileri gittim. SEKZNC SAHNE LEONARDO ile ncekiler.

LEONARDO, kendi kendine. - Acayip! Giacinta varr varmaz, Guglielmo burada ha? BRIGIDA, kendi kendine. - te Sinyor Leonardo. u Guglielmo denen adamcaz da bir trl gid medi. LEONARDO, Brigida'ya. - Sinyora Giacinta nerede? BRIGIDA, Leonardo'ya. - eride, babasnn yannda. GUGLIELMO, Leonardo'yu selamlayarak. - Dostum, naslsn? LEONARDO, sert bir tavrla, Guglicelmo'ya. - Sayglarm sunarm. (Brigida'ya.) Kendisini grmem mmkn m, bir soruverin. BRIGIDA - Evet, sinyor, bastne. Balayn: Paolino henz dnmedi mi? LEONARDO - Hayr, henz dnmedi. BRIGIDA - Kusuruma bakmayn, acaba ne zaman dnecek? LEONARDO - Gidiyor musunuz, gitmiyor musunuz? BRIGIDA - Gidiyorum gidiyorum. (Kendi kendine.) Bu da gzel haa! Onlar kadar ben d e merak ediyorum. (kar.) LEONARDO - Sinyora Giacinta'ya sayglarnz sunmakta pek erkencisiniz. GUGLIELMO - Grevimi yapyorum. LEONARDO - Kendi nianlnza kar, ne bu kadar titiz, ne de bu kadar grevine dkn grny GUGLIELMO - Ne bakmdan yanl davrandm ltfen syler misiniz? LEONARDO - Azm atrmayn imdi. GUGLIELMO - Aznz amazsanz, anlamama olanak yok. LEONARDO - Sinyora Giacinta'y grdnz m? GUGLIELMO - Hayr efendim. Kendilerine sayglarm sunmak istiyordum, fakat henz kabul ed ilmedim. Oysa bu sizin iin sz konusu deil; bu nedenle size rica ederim, araclk ederek grevimi yerine getirmeme yardm edin. LEONARDO - Sinyor Guglielmo kz kardeimle ne zaman evlenmeyi dnyorsunuz? GUGLIELMO - Sevgili dostum, bence akl banda bir erkek ancak ilerini yoluna koyduktan sonra evlenmeye kalkmaldr. LEONARDO - Peki, ama evlenme szlemesini imzalamaktan niye kanyorsunuz? GUGLIELMO - Ne zaman isterseniz imzalarm, bu olabilir. LEONARDO - Bugn olsun. GUGLIELMO - Pekl. LEONARDO - yleyse ltfen notere gidip haber verin. GUGLIELMO - Olur, gider haber veririm. LEONARDO - Fakat noteri evde bulmak isterseniz hemen imdi gidin. GUGLIELMO - Derhal gidiyorum. Siz de ltfen Sinyora Giacinta'ya sayglarm sunar, kendi sini grmeye geldiimi sylersiniz. (Kendi kendine.) Durumu idare etmek gerek. Fakat G iacinta ile bir kerecik olsun konumazsam, rahat etmeyeceim. (kar.) DOKUZUNCU SAHNE LEONARDO, sonra BRIGIDA.

LEONARDO - Bu yle bir adam ki, bir trl anlayamadm gitti. Beni kukulandracak davranlar bulunuyor, sonra bazen kukulandma piman ediyor. Giacinta'y grmeye gelmekte gsterdii iraz ar gibi; fakat alaka bir tutkuya kaplm olsa, benimle konutuu gibi konuma ve k evlenme szlemesini bir an nce imzalamak iin acele etme cesaretini gsteremez. BRIGIDA - Sinyor, hanmn selam var, ilginize teekekr ediyor, kendisi biraz rahatsz, din lenmeye gereksinimi olduundan bu sabah sizinle grme onurundan yoksun kalacaktr, balam

iliyor. LEONARDO - Sinyora Giacinta yatakta m? BRIGIDA - Dorusu yatakta deil; amma kanepenin zerine uzanm. Ba aryor, evresinde kon istemiyor. LEONARDO - Demek kendisini grp sayglarm sunmama ve nasl olduunu sormama izin yok, yle ? BRIGIDA - Bana ne sylediyse aynsn yineledim. LEONARDO, alnm. - Peki. Rahatsz olduuna zlyorum, nedenini de anlar gibiyim. ifa bulm ben de alacam. Kendisine sylersiniz. BRIGIDA - Sakn aklnza bir ey gelmesin, Sinyor... LEONARDO, yine alnm. - Gidin ve kendisine sylediklerimi bildirin. BRIGIDA, kendi kendine. - Hakl, Tanr iin hakl. Hanmn gzleri grmez oldu; o byk artam oldu. (kar.)

ONUNCU SAHNE LEONARDO, sonra UAK.

LEONARDO - Evet, hak ettim, beterini de hak ettim. nceden anlamalydm, o bana kar ne s evgi, ne sayg besliyor; ne de minnet duyuyor. Bo yere ilgi gsteriyorum; bo yere umuy orum; vay bama geleceklere, onunla evlenecek olursam! yleyse onu elimden karacak mym? ana nispet olsun, ailemin onurunu ayak altna alarak Guglielmo'ya varsn, Guglielmo da benimle elensin ve kz kardeime verdii sz hie saysn diye mi onu zgr brakacam? inlikle ummasnlar. O iyilikbilmezi unutacam, fakat beni aalamasna da alaka boyun em almak iin bir are bulacam. Her ne pahasna olursa olsun cm alacam; lecek, kendi olsam bile! lerim altst, evet, ama bu isteimi yerine getiremeyecek kadar da batm deil m. bret olacak. Kendini bilen onurlu bir insan olduumu herkese kantlayacam. Evet, iyi likbilmez kadn, evet, hain dost, cm alacam, siz de cezanz ekeceksiniz. UAK - Sinyor bir uanz size u mektubu getirdi. LEONARDO - Kendisi nerede? UAK - Burada olup olmadnz sordu; burada dedim, mektubu brakt gitti. LEONARDO - Peki, peki. Baka bir eye gerek yok. (Sessizce mektubu okur.) UAK, kendi kendine. - Bu Sinyor pek kzgn. Fakat hanmn fkesi de bununkinden aa deil. li neeli gittiler, babalar stnde geri dndler. (kar.) ON BRNC SAHNE LEONARDO, yalnz.

LEONARDO - Vay bama gelenler! Neler iitiyorum! Ne mektuptur bu, neler yazyor Paolino ! Kydeki malma mlkme el konmu, kkmdeki eyalara, hatta dn aldm amarlara, sof onmu ha?! Paolino da mahkeme karar zerine tutuklanm! Bu bana indirilen son darbedir. Namusum yok oldu. Montenero'da hl ok kimse var. Btn bunlar hakkmda neler syleyecekler? Adm nasl lekeleyecekler? Kendimi bu kadar grkemli ve parlak gstermi olmam neye yarad s nki? Ne kadar dkn olduum ortaya kt artk, her isteim suya dt. Ah! Bu darbe beni y rdi. Giacinta, Guglielmo, onlar da benimle alay edecekler. Onlardan nasl alabiliri m ben? Kendimin en byk dman kendim deil miyim? Deli, aptal, kendimin dman benim, ben imim!

PERDE II BRNC SAHNE Leonardo'nun odas. LEONARDO, yalnz.

LEONARDO - Ne yapacam ardm. Dnyorum da, u kara dncelerim bana bir are gstere zlua dryor. Livorno'da artk nasl kalabilirim, bilmiyorum; ama buradan uzaklamak iin bir are gryorum, ne de buna cesaretim yetiyor. Sinyora Giacinta hakkmda ne dnecek? Bu perian durumumla Sinyor Filippo'dan kzn, sekiz bin altnlk eyizi hangi yzle isteyecei zk! Bunca karayazlyken beni bir de ak kasp kavuruyor. Hey Tanrm! te Sinyor Fulgenzio. ha onu grr grmez yzm kzaryor; yapmam sylediklerini, tlerini anmsyorum da, bunla rlanmadm dnyorum. KNC SAHNE FULGENZIO ile nceki.

FULGENZIO, kendi kendine. - Bizim deli, savurgan, kendini beenmi ite burada. LEONARDO - Pek sevgili Sinyor Fulgenzio, sayglarm sunarm. FULGENZIO, souk. - Ben de sunarm. Kyde iyi vakit geirdiniz mi? LEONARDO - Sevgili efendim, bir daha bana kyden sz etmeyin. yle byk bir nefret baladm i, dnyann btn altnlarn verseler bir daha yazla gitmem. FULGENZIO - Evet, niyet ok iyi. Ne yazk ki biraz ge kalmsnz. LEONARDO - Hi olmamaktansa, varsn ge olsun. FULGENZIO, cokulu. - Ge olsun iyi, ama yalnzca i iten gemi olmasn, kararnz paraszl e, doru davranmak niyetinden ileri gelmi olsun. LEONARDO - Byle bir uurum kysnda bulunduumu sanmyorum. FULGENZIO - Decek kadar dmsnz, daha ne olsun ki? Beni de mi kandrmaya kalkyorsunu dorusu. Kendinize bir kz isteyerek, benim gibi onurlu bir insan bile g bir duruma so ktuunuz iin aknlk iindeyim. Durumunuzu biliyorsunuz; bu yaptnz bal gibi insanlar hteliktir. Fakat ben kendimi temize karacam; Sinyor Filippo'ya her eyi olduu gibi anla tacam. Sonra, o ne isterse yapsn; ben bu iten elimi ekiyorum ve bir daha byle ilere ka yacam ant iiyorum. LEONARDO - Ah! Sinyor Fulgenzio, Tanr rzas iin, beni umutsuzlua drmeyin. Durumumu bil rsunuz, acyn bana. Alanacak bir durumdaym, snacak bir kecik bile bulamyorum; aresi ara bavurmak zorunda kalacam. Para yok, saygnlk yok, dost kalmad, koruyan yok... Yaam enim iin bir yz kzarts, srekli bir sknt olacak. Bana yardm edin, Sinyor Fulgenzio, in, bamn stnde kara bulutlar olduunu seziyorum. Bu sorun bir aile facias ve cesedimin okaklarda srnmesiyle son bulmasn. FULGENZIO - Olum olsaydnz, kemiklerinizi sopayla krmak isterdim. Sizin gibiler ite byl e konuurlar: Bir umudum kalmad, kendimi asmak, denize atmak istiyorum, derler. Bu ii pek umursamamalydm, nk sizinle hibir ilgim yok. Fakat insanm, bende insanlk duygu r, herkese acyorum; bir banza braklmay hak ettiniz, ama sizi brakmaya kalbim yetmiyor LEONARDO - Tanr sizden raz olsun! Bir insan kurtaryorsuunz, perian bir aileyi kurtary orsunuz. Yz kzartsndan, yoksulluktan, alacakllar srsnden beni kurtarn! FULGENZIO - Fakat ne sanyorsunuz? Size yardm etmek iin kendimi mi yok edeceim? Yenid en borca giresiniz diye borlarnz m deyeceim? LEONARDO - Hayr, Sinyor Fulgenzio, bir daha borca girmeyeceim. FULGENZIO - Bir tek sznze dahi inanmyorum. LEONARDO - Peki, ama imdiye kadar sylediklerinizle ne demek istemitiniz? FULGENZIO - imdiye kadar sylediklerimle, benden daha fazla size yardm edebilecek ve benden daha fazla bu kt durumunuzda sizi korumak zorunda olan daynz Bernardino'dan size yardm etmesini isteyeceimi sylemek istiyorum. Ve eer sizin iin bu kadar zamandr d idinip urayorsam, konuuyorsam, tler veriyorsam, sanrm bana den grevden fazlasn LEONARDO - Sinyor, ben kendimi size teslim ediyorum; fakat daym Sinyor Bernardino 'dan bir ey kmayacak. FULGENZIO - Niye kmayacakm? LEONARDO - nk pintinin biridir, eli ok skdr, lse bile kimseye on para vermez; sonra r tavr vardr ki insan ekemez. FULGENZIO - Ne olursa olsun, bu adm atmak gerek, bulunduumuz durumdan kurtulmak iin bu noktadan hareket etmek gerek. Daynz size yardm etmezse, kim etsin istersiniz? LEONARDO - Doru, haklsnz; btn bu syledikleriniz doru. FULGENZIO - Haydi, yleyse benimle gelin. LEONARDO, kmak zere. - Geliyorum, fakat hi de istemeyerek. NC SAHNE

stnde gala giysisiyle VITTORIA ve ncekiler.

VITTORIA - Bir dakika, Sinyor Leonardo. LEONARDO - abuk syleyin, nk yitirecek vaktim yok. VITTORIA - Sinyora Giacinta'ya benimle gelmek ister misiniz diye soracaktm. LEONARDO - Sevinerek gelirdim, fakat imdi buna olanak yok. Siz gidin, saln, sizi nasl abul ettiini, benim hakkmda nasl konutuunu, evlenmemiz hakknda neler dndn bana b VITTORIA - Siz henz kendisini grmediniz mi? LEONARDO - Hayr, henz grmedim. FULGENZIO, Leonardo'ya. - Haydi, abuk olun. LEONARDO, Fulgenzio'ya. - Hazrm. VITTORIA - Sevgili aabeyim, ona kar ilgi gstermezseniz, nasl bir kimse olduunu siz de biliyorsunuz, her umudu kesebilirsiniz. LEONARDO - Sinyor Fulgenzio, ha yarm saat nce, ha yarm saat sonra, fark etmez sanrm. FULGENZIO, Leonardo'ya. - Daynz, vakti geldi mi sofraya oturur, yemekten sonra da uyumay alkanlk edinmitir. LEONARDO, Fulgenzio'ya. - yleyse vakit yitirmeyelim. VITTORIA - Sizden yaknr, kendisini grmekte kusur ettiinizi sylerse, sizi balatmak ii syleyeyim? LEONARDO, Fulgenzio'ya. - Dayy grmeye yemekten sonra gitsek, olmaz m? FULGENZIO, Leonardo'ya. - Evinizi yine bir sr alacakllarla dolu mu grmek istiyorsunu z? LEONARDO, kendi kendine. - Hay kr eytan! Yine bam belaya girdi! FULGENZIO, Leonardo'ya. - Haydi gidelim de u yrek arsndan kurtulun. VITTORIA - Yazlkta olupbitenlerden sonra, sizi son derece ilgilendirecek bir ite b u kadar souk davranmanza ayorum dorusu, aabey. LEONARDO, kendi kendine. - Ah, evet! Vittoria doru sylyor. lgisiz davranmak tehlikel idir. Giacinta bana kar byk bir sevgi gstermiyor, her ey onun iin bir bahane olabilir. FULGENZIO, Leonardo'ya. - Geliyorsanz, gelin, yoksa ben gidiyorum. LEONARDO, Fulgenzio'ya. - Bir saniye, ltfen. VITTORIA, Leonardo'ya. - Beni dinleyin, Sinyora Giacinta'nn Montenero'da kahyann k arsna yapt ziyareti unutmayn. LEONARDO, kendi kendine. - Ah! Yreimi paralayan ineleyici bir uyar bu! Sinyor Fulgenz io, gidip Bernardino dayyla siz konuup grseniz olmaz m?.. FULGENZIO - Anlald! Hoa kaln, beyefendi. (kmak zere.) LEONARDO, Fulgenzio'ya. - Hayr, durun: Sizinle geliyorum. (Kendi kendine.) Nereye dnsem, her yanda kayalk, frtna ve uurumlarla karlayorum. (Vittoria'ya.) Gidin, Siny iacinta'ya... ne diyeyim... Bir trl karar veremiyorum... Ne isterseniz onu syleyin. (Fulgenzio'ya.) Haydi, gidelim. Aklm bamda deil, ne istediimi kendim de bilmiyorum. i deki korku, endie, zc umutsuzluk arttka artyor. (Fulgenzio ile kar.) DRDNC SAHNE VITTORIA, sonra GUGLIELMO ve FERDINANDO .

VITTORIA - Pek mnasebetsiz, u yal adam. Fakat bu durumumuzla aabeyimin ona gereksinim i olduunu anlamal; dayanmalym. Hah! te Sinyor Guglielmo! Artk gnl indirmesinin zaman i. Fakat onunla birlikte o az yrtk Ferdinando da var. Sanki Guglielmo zellikle yapyor, sanki benimle ba baa grmekten kanyor bu adam. Btn bunlar az sevgi belirtisidir. Ku tgide artyor. FERDINANDO, Guglielmo'ya. - Fakat sevgili dostum, benim iim var, fazla kalamam. GUGLIELMO, Ferdinando'ya. - Balayn; ziyaret ksa srecek. Sizinle grmem gerekiyor. (Ke endine.) Mademki buraya gelmek bamn derdi, bari nc bir kii yanmda bulunsun; bu iime VITTORIA, kendi kendine. - Bu sinyorlarn arasnda nemli gizler var, galiba. FERDINANDO - Sayglarm sunarm, Sinyora Vittoria. VITTORIA, Ferdinando'ya. - Bizi bu kadar sk sk onurlandrmanzn nedeni nedir acaba, Sin yor? FERDINANDO - Arkadamla birlikte geldik. VITTORIA - Yoksa Sinyor Guglielmo yalnz gelmekten korkuyor mu? GUGLIELMO - Balayn, Sinyora. Henz einiz olmak onuruna kavumadm; size kar saygl da

ekmez mi? FERDINANDO - Sinyora, dn dernek ne zaman? VITTORIA - Bizim pek soylu Sinyor Guglielmo ne zaman dilerse. GUGLIELMO - Sinyora, benden daha iyi bilirsiniz ki, yle damdan der gibi evlenilmez. FERDINANDO - Evlenme szlemesini imzaladnz m? VITTORIA - Hayr, efendim, Livorno'ya gelir gelmez yaplacak olan u iki dakikalk ii yap mak iin henz kendileri vakit bulamadlar. GUGLIELMO - Henz noteri bulamadm. FERDINANDO - Notere ne gerek var? Bu gibi anlamalar zel olarak da yaplr. Montenero'd a bu konuda size hizmet etmeye hazr olduumu sylemitim; imdi de hazrm, dilerseniz. VITTORIA - Sinyor Guglielmo razysa... GUGLIELMO - Dorusunu isterseniz, Sinyor Leonardo noteri bulmak grevini bana vermiti . Ben noteri grdm, bu akam bulumak zere szletik. Kendisine kar byle yersiz bir davr nmamza ve bu ii zmlemek iin fazla acele etmemize hibir neden grmyorum. VITTORIA - Tabii, tabii, madem bu akam olacakm... FERDINANDO - Szlemenin bugn imzalanacan Sinyora Vittoria'nn nceden bildiini sanyoru VITTORIA - Neden yle sanyorsunuz? FERDINANDO - nk gelinliinizi giymisiniz. VITTORIA - Hayr, yanlyorsunuz. Sinyora Giacinta'y grmeye gidecektim, onun iin beyaz gi ydim. GUGLIELMO - Sinyora Giacinta'ya bu saatte mi gideceksiniz? VITTORIA - Elbette: madem bu treniyapmak gerek, bir an nce kurtulaym. GUGLIELMO - Yalnz m gidiyorsunuz? VITTORIA - Aabeyimin de benimle gelmesini istiyordum, fakat ileriyle urayor. GUGLIELMO - zin verirseniz ben size elik edeyim. VITTORIA, alayla. - Ah! Sinyor Guglielmo, ok naziksiniz, teekkr ederim, bana bu kad ar nazik davrandnz ilk kez gryorum. Hayr, hayr, efendim, rahatsz olmayn. FERDINANDO, kendi kendine. - Bu ziyaret imdi beni elendirmeye balad. GUGLIELMO - Balayn, sinyora. Bence birlikte gitmemiz yerinde olur. Sinyor Filippo il e Sinyora Giacinta'y ziyaret etmek benim de grevim; bu grevi sizinle birlikte yapar sam, herhalde siz de honut olursunuz. VITTORIA - Sizin pek yerinde dnz aklmda: einiz olmadka bizi birlikte grmeleri uygun FERDINANDO - Doru sylyor; saknmayla konuuyor. Siz gidip noteri bulun, elini abuk tutsu n, bu arada ben sizin yerinize Sinyora Giacinta'y grmeye giderim. VITTORIA, Guglielmo'ya. - Bir saate kadar dnnce, sizi burada noterle bulsam, hi kt ol maz. GUGLIELMO - Sinyor Ferdinando ile mi gitmek istiyorsunuz? VITTORIA - Evet, yalnz gitmemek iin, onunla gideceim. GUGLIELMO - Ben, her ikinizi de honut etmek iin araya girdim. VITTORIA, Guglielmo'ya. - Sinyor Ferdinando'yu yanmda grrlerse, kimse bir ey sylemez. GUGLIELMO - Evet Sinyora, anladm. Ho olmayan yaratlm sizi rahatsz ediyor. Sinyor Ferdi ando ise nkteli ve parlak bir gen. Pek mutlu bir koca olamayacam daha pek erkenden an latmaya balyorsunuz. Aka konualm, sinyora, hounuza gitmiyorsam, istediinizi yapmakta VITTORIA - Sizi sevmesem, soukluunuzdan endie eder, evlenme szlemesini bir an nce yapm ak iin bu kadar stelemezdim. GUGLIELMO - Hem beni sevdiinizi sylyor, hem de benim yanmda baka birini yeliyorsunuz! FERDINANDO - Dostum, baksanza! Yoksa beni mi kskanyorsunuz? VITTORIA, Guglielmo'ya. - Aklnzdan byle eyler geeceini hi dnmezdim. GUGLIELMO - Yersiz dnmyorum; gzmle grdklerime inanyorum. VITTORIA - Sinyor Guglielmo, benimle ak konuun. GUGLIELMO - Bundan daha ak konuamam. Bana kar layk olduumu sanmadm bir biimde davr . VITTORIA, kendi kendine. - Demek beni sandmdan ok seviyormu! FERDINANDO - Bakn, sizleri rahatsz ediyorsam, hemen gideyim. GUGLIELMO - Hayr, hayr, kaln, Sinyora Vittoria'ya elik edin. VITTORIA - Yok, sevgili Sinyor Guglielmo, bu konuyu bu kadar ciddiye almayn. Sizi krmsam, zr dilerim. Sizi btn kalbimle seviyorum. Sizin einiz olacam; yalnzca size istiyorum. Sinyora Giacinta'ya sizinle birlikte gideceim. Hatta isterseniz, gitme m bile. GUGLIELMO - Bu grenee uymak her ikimiz iin de ayn derecede bir bortur.

VITTORIA - yleyse hemen gidelim. Beni onurlandrdnz, Sinyor Ferdinando, ama balayn ben FERDINANDO - Rica ederim. Benim iin hepsi bir. GUGLIELMO - Sinyor Ferdinando, isterse, bizimle birlikte gelsin. VITTORIA - Fakat gerek yok... GUGLIELMO - Gerek var, Sinyora, namus ve onurun korunmas iin benim gsterdiim, sizin de kabul ettiiniz nedenden dolay gerek var. FERDINANDO - Demek artk hizmetlerinizi greceim. VITTORIA - Ah! Sinyor Guglielmo, beni gerekten seviyorsanz... GUGLIELMO - Haydi, yemek saati gelmeden gidelim. VITTORIA - Nasl isterseniz, ben hazrm. GUGLIELMO, Ferdinando'ya. - Dostum, Sinyora Vittoria'ya elik eder misiniz? FERDINANDO, Guglielmo'ya. - Kolumu mu vereyim? GUGLIELMO - Evet, ltfen. VITTORIA, Guglielmo'ya. - Peki ama, niye sizin kolunuza girmemeyim? GUGLIELMO - Kendini bilen bir erkeim ben, Sinyora. Yeter ki bana haksz davranmayn. VITTORIA - Fakat ben, doal olarak... GUGLIELMO - Sinyora, biraz anlayl olun; ltfen, rica ediyorum. VITTORIA - Pekl. (Kendi kendine.) imdi biraz daha honutum. (Ferdinando'ya elini veri r.) FERDINANDO, kendi kendine. - Dorusu, beni yle durumlara sokuyorlar ki... Fakat ney se, hi olmazsa dnlerinde benim de bir yerim olacak (Vittoria ile kar.) GUGLIELMO, kendi kendine. - Giacinta'y grmek frsatn bulaym diye, ne hilelere bavurmak, ne glklere katlanmak zorunda kaldm! (kar.) BENC SAHNE Bernardino'nun evinde bir oda. BERNARDINO, eski zaman giyimiyle, PASQUALE (bir uak), sonra FULGENZIO.

BERNARDINO, Pasquale'ye. - Beni kim aryor? Kim istiyor? PASQUALE - Sinyor Fulgenzio size sayglarn sunmaya gelmi. BERNARDINO - Buyursun, buyursun. Buyurun Sinyor Fulgenzio. FULGENZIO - Sayglar sunarm, Sinyor Bernardino. BERNARDINO - Gnaydn, sevgili dostum. Naslsnz, iyi misiniz? uzun zamandr ortaklklarda y ktunuz. FULGENZIO - Tanr'ya bin kr, yalln etkilerini duymaya balayan yal bir adama bal BERNARDINO - Benim gibi yapn, umursamayn. Biraz da katlanmak gerek; fakat insan ne kadar az umursarsa, o kadar az ac eker. Ben, karnm ackt zaman yiyorum, uykum geldii an da uyuyorum, canm istedi mi de eleniyorum. Umursadm yok, hi tasa etmiyorum. Niye ta sa edecek miim? (Glerek.) Ah, ah, ah, hepsi bir! Umursamak da neymi? FULGENZIO - Tanr iyiliini versin! Olaanst bir huyunuz var. Baa gelene eyvallah diyenle re ne mutlu! BERNARDINO, glerek. - Hepsi bir, hepsi bir. Hi tasa etmemeli. FULGENZIO - Olduka nemli bir i iin sizi rahatsz etmeye geldim. BERNARDINO - Sevgili Sinyor Fulgenzio, karnzda, buyruunuzdaym. FULGENZIO - Dostum, sizinle, yeeniniz Sinyor Leonardo hakknda konumalym. BERNARDINO - Saygdeer marki hakknda m? Neler yapyor Sinyor Marki? yidirler umarm. FULGENZIO - Dorusunu isterseniz, pek akllca iler yapmam. BERNARDINO - Akllca iler yapmam m? Yok, izninizle! Ben yle sanyorum, o bizden daha ak Bizler glkle geinmek iin abalyoruz, o ise eleniyor, varn younu harcyor; nee iin akllca davranmyor mu? FULGENZIO - Alayc bir tavrla konutuunuzu, fakat iinizden yaptklarn hi doru bulmad izi anlyorum. BERNARDINO, alayla. - Yok canm! Pek saygdeer Sinyor Marki Leonardo'nun yaamna karmaya esaret edemem. Kendisine, artamlarna, o gzel srmal giysilerine ok saygm vardr. FULGENZIO - Sevgili dostum, ok rica ederim, biraz ciddi konualm. BERNARDINO - Tabii, tabii, ciddi konualm.

FULGENZIO - Yeeniniz ok kt bir durumda. BERNARDINO - ok kt durumda m? Sakn arabadan dm olmasn? Yoksa arabann ift at g m? FULGENZIO - Siz glyorsunuz, ama glecek bir ey yok. Yeeninizin o kadar ok borcu var ki, barnacak delik bulamyor. BERNARDINO - Yok canm! Sorun yalnzca buysa, zarar yok. Bor yznden o deil, alacakllar ek. FULGENZIO - Fakat mal mlk kalmamsa, saygnlk yoksa, nasl yaayabilir? BERNARDINO - Zarar yok, zarar yok. Her gn evinde yemee gelmi olanlardan birinin evine gitse, a kalmaz. FULGENZIO - Ayn perdeden konumay srdrdnze baklrsa, benimle alay ediyorsunuz. BERNARDINO - Sevgili Sinyor Fulgenzio, sizi ne kadar sevdiimi, ne kadar saydm bilirsi niz. FULGENZIO - Madem yle, beni dinleyin ve ciddi olarak yant verin. Bilmi olun ki Siny or Leonardo evlenmek iin ok gzel bir frsat ele geirmitir. BERNARDINO - Honut oldum, sevindim. FULGENZIO - Fakat dertlerine bir are bulunmazsa, ne kz alabilecek, ne de eyizi. BERNARDINO - Ne?! Onun gibi bir adam m? Ayan nereye dedirse, her yandan para kar. FULGENZIO, kendi kendine. - Sabrm tkeniyor. Sinyor Leonardo bana sylemiti bunu. (Ber nardino'ya alnm.) Size sylyorum, yeeninizin durumu ok kt.. BERNARDINO, gya ciddi. - yle mi? Madem siz sylyorsunuz, yledir. FULGENZIO - Fakat durumunu kolayca dzeltebilir. BERNARDINO - Al, dzeltir. FULGENZIO - Ama size gereksinimi var. BERNARDINO - Yok! te bu olamaz! FULGENZIO - Size gveniyor. BERNARDINO - Bizim Sinyor Marki mi? Olanaksz! FULGENZIO - Byledir, diyorum, sizin iyi yreinize, sevginize gveniyor. Kt karlamayaca m, elinizi pmesi ve balanma dilemesi iin kendisini buraya arrdm. BERNARDINO - Balanma m? Niye benden balanmasn dileyecekmi? Ne yapt bana ki benden sin? Yok canm, benimle alay etmeyin; bu kadar saygya layk deilim ben; bu kadar iltif at olmaz, arkadaz, akrabayz. Sinyor Leonardo mu? Yoo, Sinyor Leonardo ile aramzda byl e trenin yeri yoktur. FULGENZIO - Buraya gelirse, onu iyi karlayacak msnz? BERNARDINO - Niye karlamayaym? FULGENZIO - yleyse izninizle, araym. BERNARDINO - Buyurun, ne zaman isterseniz buyurun. FULGENZIO - yleyse gidip araym. BERNARDINO - Sinyor Leonardo nerede ki? FULGENZIO - eride, salonda bekliyor. BERNARDINO biraz ararak. - Salonda m bekliyor? FULGENZIO - sterseniz araym. BERNARDINO - Evet, hay hay, arn. FULGENZIO kendi kendine. - Onu dinlerse belki bir ey yapar. Kendi adma, oynadm rol ca nm skmaya balad. (kar.) ALTINCI SAHNE BERNARDINO, sonra FULGENZIO ile LEONARDO, daha sonra PASQUALE.

BERNARDINO - Ah, ah, ah, bizim yal onu birlikte getirmi. Gedie kendisi saldrd: akn de klemek iin destek gleri varm! FULGENZIO - te, Sinyor Leonardo burada. LEONARDO - Oo! Yeen efendi, sayglar sunarm; naslsnz, iyisiniz umarm? Kz kardeiniz ha lar? Pek sevgili yeen hanmm nasllar? Yazlkta elendiniz mi? Salnz yerinde ya! Nasl geiriyor musunuz? Tabii, yledir, ok ok sevindim. LEONARDO - Kullandnz nazik szlerden sezdiim kadar byk bir sevgiyle karlanmaya layk ak etmi olduum azarlar belki tatl szlerle gizlemek istiyorsunuz diye hakl olarak korku

yorum. BERNARDINO, Fulgenzio'ya. - Ne dersiniz? Ne akll delikanl, deil mi? Ne slubu var, ne gzel konuuyor! FULGENZIO - Brakalm u bo laflar. Size sylediklerimi duydunuz. Sizin iyi yreinize son ece gereksinimi var, btn itenliiyle size snyor. BERNARDINO - Yapabilseydim... Elimden gelseydi... Olabilseydi... LEONARDO, apkasn eline alarak. - Ah, daycm... BERNARDINO - Giyin apkanz. LEONARDO - zgnm, beni yanl davranlarm... BERNARDINO - apkanz banza koyun. LEONARDO - Beni batrd! BERNARDINO - Ltfen. (apkay Leonardo'nun bana koyar.) LEONARDO - Eer siz bana yardm etmezseniz... BERNARDINO, Fulgenzio'ya. - Saat ka? FULGENZIO, Bernardino'ya. - Ltfen onu dinleyin. LEONARDO - Ne olursunuz, sevgili daycm... (apkasn karr.) BERNARDINO - Zavall kleniz. (Takkesini karr.) LEONARDO - Bana arkanz evirmeyin. BERNARDINO, takkesi elinde. - Yok! Byle bir terbiyesizlii dnyada yapmam. LEONARDO, apkasn elinde tutarak. - Btn zayflm, yazln gereinden fazla grkemli ol BERNARDINO - zninizle. (Takkesini giyer.) ok kalabalk mydnz bu yl? Elenceli oldu mu? LEONARDO - Hep delilik bunlar, efendim; bunu itiraf ediyorum, her eyi anladm ve ci dden piman oldum. BERNARDINO - Evlenecekmisiniz, yle mi? LEONARDO - Evet, dorudur, sekiz bin altnlk eyiz de belimi dorultabilir. Fakat siz ben i u ufak tefek borlardan kurtarmazsanz... FULGENZIO - Gelin, Sinyor Filippo Ganganelli'nin kzdr. BERNARDINO - Gzel, kendisini tanyorum, efendi bir adamdr: gzel yazlk yerlerine gider, neeli, ho bir adamdr. ok iyi bir aile semisiniz. ok, ok honut oldum. LEONARDO - Fakat hi olmazsa bir ksmna bir are bulamazsam... BERNARDINO - Sinyor Filippo'ya ltfen selamlarm iletin. LEONARDO - Efendim, dertlerime bir are bulamazsam... BERNARDINO - Kendisini kutladm da syleyin. LEONARDO - Szlerime hi kulak asmyorsunuz, sinyor. BERNARDINO - Evet, sinyor, gvey olduunuzu anlyorum, sevindim de. LEONARDO - Bana yardm etmeyecek misiniz? BERNARDINO - Gelinin ad nedir? LEONARDO - Beni byle ortada brakmaya yreiniz elverecek mi? BERNARDINO - Ah! Yeen efendimin evlenecek olmasna ne kadar sevindim! LEONARDO - Gya sevindiniz, teekkr ederim, ama emin olun, sizi bir daha asla ra hatsz etmeyeceim. BERNARDINO - Zavall kleniz. LEONARDO Fulgenzio'ya. - Ben size demedim mi? Sanki bir ey iimi kemiriyor; ekemem a rtk. (kar.) BERNARDINO - Sayglar sunarm, yeen efendi. FULGENZIO, Bernardino'ya fkeyle. - Klenizim. BERNARDINO - yi gnler, sevgili Sinyor Fulgenzio. FULGENZIO - Byle olacan bilseydim, sizi rahatsz etmezdim. BERNARDINO - Gnn, gecenin her saatinde gelmekte zgrsnz. FULGENZIO - Kpekten betersiniz! BERNARDINO - Aferin, aferin. Yaasn Sinyor Fulgenzio! FULGENZIO, kendi kendine. - Alimallah kendi ellerimle boazlarm u adam. (kar.) BERNARDINO - Pasquale! PASQUALE - Efendim. BERNARDINO - Sofray hazrla. (kar.) YEDNC SAHNE Filippo'nun evinde bir oda. GIACINTA ile BRIGIDA, sonra UAK.

BRIGIDA - Hayr, sinyora: yle syleyeceim, yle yapacam, byle olacak, byle istiyorum r. Baz durumlarda insan kendine egemen olamaz. GIACINTA - Demin bama gelen bir daha bama gelmeyecek. BRIGIDA - Umarm, dediiniz gibi olur, ama kukum var. GIACINTA - Benimse kesin bir gvenim var. BRIGIDA - Bu gven acaba nereden ileri geliyor? GIACINTA - Dinle; u kesin, Tanr bana yardm etmek istiyor. Endieler iindeyken, kendimi avutmak iin elime bir kitap aldm, yle, elime geen geliigzel bir kitap, ama bundan dah uygunu olamazd; ad "Ruh Hastalklarna Kar areler." Bu kitaptan rendiim eyler aras ; zc bir dnceden kurtulmak iin, insan bunun tersi olan bir dnceyi aklna getirmelid ta, beynimizin trl trl dncelerin kapal bulunduu saysz hcreyle dolu olduu, istemi diledii gibi ap kapatabildii, mantn da u veya bu hcreyi ap kapamak konusunda istem rdii yazl. rnein, beynimde beni Guglielmo'yu dnmeye ynelten hcre ald m,ben mant , grev, namus, doruluk dncelerinin bulunduu ekmeceleri amam iin isteme yol gsterece ar arabuk bulunmazsa, giysi, elii, kt oyunlar, piyango, ene alma, toplant, gezinti ara benzer nemsiz eylerle ilgilenmek bile yetiyor; eer mantk ilemiyor, istem de grevin i yapmyorsa, o zaman zihnimiz aydnlanncaya, balama hcresi alncaya kadar, makineyi sar k, sert devinimler yapmak, kahkahalarla glmek gerekiyor. BRIGIDA - Ne yazk ki okumasn bilmiyorum; u kitab biraz ben de okuyaym diye sizden rica da bulunurdum. GIACINTA - Seni de zen baz dncelerin mi var, yoksa? BRIGIDA - Uyurken bile yakam brakmayan bir dncem var, sinyora. GIACINTA - Nedir, syle, kurtulman iin hangi hcreyi amak gerektiini belki ben sana rete ilirim. BRIGIDA - Sorun u ki, hanmm -itiraf edeyim- ben Paolino'ya delice m, siz de bana onun evlenebilmem konusunda umut vermitiniz; kendisi efendisine hizmet etmek iin Monten ero'da kald, ne zaman dnecei de belli deil. GIACINTA - Ah! Brigida, bu senin dncen o kadar kt bir dnce olmad gibi, onu aklnda eni uratracak kadar zc de deil. Byle bir evlenme ikiniz iin de uygundur. Senin bu ev ne hibir engel grmyorum; ak hcresini kapamadan, umut hcresini aman yeter. BRIGIDA - Dorusu, her ikisinin de ardna kadar ak olduunu sanyorum. UAK - Sinyora, Sinyora Vittoria ile Sinyor Ferdinando ve Sinyor Guglielmo sizi grm eye gelmiler. GIACINTA, kendi kendine. - Heyhat! (Uaa.) Hay, hay, gelsinler, buyursunlar. (Uak kar.) BRIGIDA - te denemenin tam sras, sinyora. GIACINTA - Evet, tam sras; buna ok sevindim. BRIGIDA - Dersi unutmayn. GIACINTA - Derhal uygulamaya getim. Kt bir dnce kafama saplanp beni zmeye balar bal eeli bir insan olan ve beni pek ok gldreceini umduum Sinyor Ferdinando'yu dnerek, on hal aklmdan kardm. BRIGIDA - Gln, makinay sarsn ve elenin. SEKZNC SAHNE VITTORIA, GUGLIELMO, FERDINANDO ile ncekiler. VITTORIA - Ho geldiniz, sevgili Giacintacm. GIACINTA, byk bir neeyle. - Ho bulduk, ho bulduk. Buyurun. abuk sandalye getirin. FERDINANDO - Naslsnz, iyisiniz umarm, Sinyora Giacinta? GIACINTA - Hamdolsun, kendimi hibir zaman bu kadar iyi duyumsamadm. GUGLIELMO - ok sevindim. GIACINTA - Teekkr ederim, teekkr ederim. abuk sandalyeleri. Verin buraya, buraya bir sandalye. (Seri bir davranla bir sandalye alr.) BRIGIDA, kendi kendine. - Makinay sarsmak gereksinimi duyuyor. GIACINTA - Haydi, buyurun, oturun. (Neeyle.) Ne var ne yok, Livorno'da? VITTORIA - nemli bir ey iitmedim.

GIACINTA - Sinyor Ferdinando her eyi bilir, her yanda dolar; o bize imdi ehirdeki hab erleri syleyecektir. FERDINANDO - Sinyora, ben bu sabah buraya sizinle birlikte geldim, Sinyor Guglie lmo bir eyler bilmedikten sonra, ben ne bilebilirim ki? GUGLIELMO - Yeni haberlerim var, ama burada syleyemem. GIACINTA, Ferdinando'ya, koluna gl bir biimde vurarak. - Haydi! Bizlere ho bir ey anla tn. FERDINANDO - Ne syleyeyim ben? VITTORIA - Sinyor Guglielmo'nun sylemek istedii eyin, hepsini deilse de, hi olmazsa b irazn renelim. GIACINTA, Ferdinando'ya, yine koluna gl bir biimde vurarak. - Siz, siz anlatn. BRIGIDA, kendi kendine. - imdi de Sinyor Ferdinando'nun makinasn sarsyor. FERDINANDO - Sinyora, siz kolumu krmak m istiyorsunuz? GIACINTA - Zavallck! Vah zavall, ne kadar da narin! Acttm m? GUGLIELMO - Biraz acyn, sinyora, biraz acyn. GIACINTA, kendi kendine. - Yok olas! (Yksek sesle.) Ne kadar da sevimli u Sinyor Fe rdinando! Beni gldryor, glmekten bayltyor, iimden gele gele gldm zaman da soluum VITTORIA - Sinyora Giacinta, acaba niye bu kadar neelisiniz? GIACINTA - Ben de bilmiyorum. Hibir zaman bugnk kadar neeli olmadm, adeta iim glyor. FERDINANDO - Kesinlikle bir nedeni vardr. GUGLIELMO - Herhalde neden, yaknda yaplacak olan dndr. GIACINTA, kendi kendine. - Ah! Dilin kurusun inallah! (Vittoria'ya.) ok gzel bir gi ysiniz var, Vittoriacm. VITTORIA - Eh! Zararsz. FERDINANDO - Gelin olaca nasl da belli. GIACINTA - Bu yl m diktirdiniz? VITTORIA - Dorusunu isterseniz, geen yl diktirmitim. GIACINTA - Yine de modas gememi. VITTORIA - Evet, baz yerlerini deitirttim. GIACINTA - Monsieur de la rejouissance m dikti? VITTORIA - Evet, "mariage"m (*) diken terzi. FERDINANDO - Hazr "mariage"dan sz ediyorsunuz, hanmlar, dnnz ne zaman? GIACINTA, Ferdinando'yu drter. - Konuurken insann szn kesmek! ok kt bir huyunuz var ! FERDINANDO - Siz de bu sabah aklnz benimle bozdunuz, galiba! GIACINTA - Evet, yakanz brakmayacam. Bir hayli hrpaladnz o zavall yal teyzemin FERDINANDO - Sinyora Sabina'ya ne yaptm sanki ben? GIACINTA - Ne mi yaptnz? Yapabileceiniz en kt davranta bulundunuz. (Bu konuma srasn inta Guglielmo'ya bakar.) Zayf yann buldunuz. Onu kandrdnz, delicesine k ettiniz. On bir erkek byle davranlarda bulunmamaldr; bir erkek, temiz bir amac olmadka, yal ols olsun, karsndakini k etmeye almamaldr; stelik ister dul, ister kz olsun, bir kad aygnlna zarar getirebileceini grd m, ziyaretleriyle, yersiz ve yapmack davranlary mektense, onu tuzaa drmeye almaktansa, bu iten vazgemeli, ekinmelidir. Bunlar vahi keli, insanla uymayan eylerdir. (Ferdinando, dnerek Guglielmo'ya bakar.) GIACINTA, Ferdinando'ya. - Size sylyorum, size sylyorum. Ne bakyorsunuz o yana? Sizin le konuuyorum. FERDINANDO, kendi kendine. - aka rndan kt artk. Buna mnasebetsizlik derler. VITTORIA, kendi kendine. - Sinyora Giacinta adamakll kzm. Bir bakma hakl, ama zavally az fazla hrpalad. GUGLIELMO, kendi kendine. - Zavall Ferdinando! O szlerin kimin iin sylendiini anlamyor um. Benim yzmden arada o yand. FERDINANDO, kendi kendine. - Bundan fazlasna katlanmaya niyetim yok. (Yksek sesle. ) Bayanlar, izninizle. (Ayaa kalkar.) GIACINTA - Nereye gidiyorsunuz? FERDINANDO - Fazla rahatsz etmeyeyim. GIACINTA, neeli. - Haydi canm! Sorun karmayn, kaln burada. VITTORIA - Zavallcaz biraz fazla hrpaladnz. GIACINTA - Haydi canm, oturun ukaya, aka ettim. (Zorla oturtur.) Zavall Sinyor Ferdi nando, gcendiniz mi?

FERDINANDO - Sinyora, akalar byle ineleyici oldu mu... GIACINTA, neeli. - Hah! te babam geldi. imdi meclis tamam olur. Tanr iyiliini versin, o yallyla dnyaya nee saar. Benden bin kez daha neelidir. VITTORIA, yavaa Guglielmo'ya. - Giacinta bugn olaanst neeli. GUGLIELMO, yavaa Vittoria'ya. - Evet, yle. (Kendi kendine.) Bense, onun kendini iin iin yediini sanyorum. Fakat ben ekiyorum ya, biraz o da eksin. DOKUZUNCU SAHNE FILIPPO ile ncekiler, sonra UAK.

FILIPPO - Klenizim, efendiler. VITTORIA - Ho geldiniz, Sinyor Filippo. FILIPPO - Bize le yemeine mi geldiniz? VITTORIA - Ah! Hayr, ben grevimi yapmaya, ziyarete geldim. GIACINTA, kendi kendine. - Onsuz da gelebilirdi. FILIPPO - Buyurun, dilerseniz. ok sevinirim. Tutun ki yazlktayz. VITTORIA - Bana kalrsa, teekkr ederim. Bugn konuklarm gelecek, evde bulunmam gerek. FILIPPO, Vittoria'ya. - Ya Sinyor Leonardo'dan ne haber? VITTORIA - yidir. Henz grmediniz mi kendisini? FILIPPO - Daha onurlandrmad, onu da grmek isterdim Amcas ld m, kald m, ne oldu? VITTORIA - Sadr, sadr; geri dnd, henz lmek niyetinde deil. FILIPPO - Ah, u ie bakn! Hekimler de onun iin artk ld diyorlard. Sevindim, zavall ad Sinyor Leonardo'ya buraya gelmesini syleyin, onunla konuacaklarm var. Kzmla evlenme ii ni bitirmemiz gerek. GIACINTA, kendi kendine. - Al sana bir tane daha! Sanki evlenme sznden baka konuulac ak ey yok! VITTORIA - Sylerim, sinyor, onun da ok honut olacan sanyorum. GUGLIELMO - Sinyor Leonardo ilgisiz grnyor. Sinyora Giacinta'nn deerini bilmiyor. GIACINTA, kendi kendine. - u irkin szlerle beni terletecek ne var sanki? (Mendilini karr, terini siler.) UAK - Efendiler, Sinyora Costanza sayglarn sunuyor ve yeeniyle Livorna'ya dndn bild GIACINTA, kendini neeli gstererek. - Aferin, ok sevindim. Kk doktor bey de gelmitir. O da evlenecek! Hem ne evlenme! Bakalm, ne haberler var. u sevimli Tognino ile adama kll elenmek istiyorum. FERDINANDO - Hem ne evlenmeler, ne dnler! te Sinyora Rosina, Sinyora Vittoria, Sinyor a Giacinta buradalar. GIACINTA, kendi kendine. - Hay kudurasn inallah! (Yksek sesle.) Ah! Hemen evlerine gitmek istiyorum. ok merak ediyorum. Siz de gidecek misiniz, Vittoria? (Ayaa kalka r.) VITTORIA - Gideceim, fakat bu saatte olmaz. FILIPPO - Evet, yemek saati. imdi gitmeye ne gerek var? GIACINTA - Evet, doru, yemekten sonra giderim. Giyinip taranmam, tuvalet yapmam g erek. VITTORIA, ayaa kalkarak. - Sinyora Giacinta, fazla rahatsz etmeyelim. GIACINTA - Gle gle, Vittoriacm. VITTORIA - Cariyenizim, Sinyor Filippo. FILIPPO - Sayglar sunarm. Sinyor Leonardo'ya sylemeyi unutmayn. GIACINTA, Filippo'ya fkeyle. - Sizin de bir eyi bin kez yineleme huyunuz var. Herk esi kendiniz gibi belleksiz mi sanyorsunuz? FILIPPO, Giacinta'ya. - Haydi, haydi sinyora, canm skmayn. VITTORIA - Hoa kaln. (kar.) GIACINTA - Gle gle. GUGLIELMO, Filippo ve Giacinta'y selamlayarak. - Klenizim, efendiler. FILIPPO - Sayglar sunarm, Sinyor Guglielmo. GUGLIELMO, karak. - Klenizim, Sinyora Giacinta. GIACINTA, Guglielmo'ya. - Cariyenizim, cariyenizim, efendim. (Ferdinando'ya.) Kk do ktor beyle eleneceiz. FERDINANDO, karak. - ok, ok eleneceiz. Klenizim, efendim.

FILIPPO Ferdinando'ya. - Yine bekleriz. GIACINTA, Ferdinando'ya. - Yine buyurun. (Yukarda ad geen kar.) FILIPPO - Daha sslenecek misiniz, elinizi abuk tutun, nk karnm a, yemek yemek istiyoru . (kar.) ONUNCU SAHNE GIACINTA, sonra BRIGIDA.

GIACINTA - Kendimde deilim. Ne olduumu bilmiyorum. BRIGIDA - Hanmefendi, makine ne durumda? GIACINTA - Tanr akna, sus. aka ederek acm artrmaya urama. BRIGIDA - Sinyora, size bir syleyeceim var, fakat daha ok fkelenmenizi istemem. GIACINTA - Neymi o syleyecein? BRIGIDA - Sakin olun, yoksa sylemem. GIACINTA - Haydi, bala beni; balanacak durumdaym. Syle; seni fkelenmeden dinleyecei BRIGIDA - Sinyora Vittoria Sinyor Ferdinando ile merdivenleri indii srada... GIACINTA - Guglielmo ile deil miydi? Sinyor Ferdinando ile miydi? BRIGIDA - Evet, Sinyora, Sinyor Ferdinando ile kol kola idi. GIACINTA, kendi kendine. - Ben her zaman dememi miydim? Guglielmo onu ekemez. BRIGIDA - te, merdivenleri indii srada, Sinyor Guglielmo geri kald. Usulca beni ard. GIACINTA - Ne syledi sana o kstah? BRIGIDA - Kzarsanz, baka bir ey sylemem. GIACINTA - Hayr, kzmyorum. Seni sakin sakin dinliyorum. Ne syledi sana? BRIGIDA - Elinde bir mektup vard... GIACINTA - Kimin iin, bir mektup? BRIGIDA - Sizin iin. GIACINTA - Benim iin bir mektup ha? Sakn saknmasz davranarak onu almayasn? BRIGIDA - Hayr, sinyora, hayr. Almadm. (Kendi kendine.) Aldm sylersem, urackta iki GIACINTA, kendi kendine. - Bana bir mektup ha? Acaba ne yazm olabilir? BRIGIDA, kendi kendine - stemiyordum, zorla verdi. GIACINTA, kendi kendine. - te yandan onun imdiki dncelerini renmek benim iin ok yara rdu. BRIGIDA, kendi kendine. - Atee atarm, olur biter. GIACINTA - Mektubu sana verirken bir ey sylemedi mi? BRIGIDA - Hayr, bir ey sylemedi, Sinyora. GIACINTA - Sana mektup vermek istediini nasl anladn? BRIGIDA - Beni ard; baktm, elinde bir kt vard. GIACINTA - Peki, o kdn bana verilmesini istediini nereden anladn? BRIGIDA - Kendisi syledi! GIACINTA - Demek ki konutu! BRIGIDA - ki szck abuk sylenir. GIACINTA - Ya sen niye geri evirdin, niye mektubu almadn? BRIGIDA - Almadm, nk o sizi rahatsz etmekten ekinmeyen, utanmazn biridir. GIACINTA - Bamn belas, hep byle kafaszca iler yaparsn. ok merak ediyorum, geri evir dn u mektubu grmek iin varm youmu verirdim. BRIGIDA - Fakat ben, Sinyora... GIACINTA - Sen daima aklllk, politika, bilginlik taslarsn sen. BRIGIDA- Ah! Sizi iyi bilirim ben, Sinyora, mektubu alp almadm anlamak iin byle konuu sunuz. GIACINTA, tatllkla. - Brigida, yoksa mektubu aldn m? BRIGIDA - Aldysam, bana dayak m atacaksnz? GIACINTA - Hayr, canm, sana teekkr ederim. Tanr raz olsun, derim. Seni honut edecek bi armaan veririm. BRIGIDA, kendi kendine. - Acaba inanaym m? GIACINTA, tatllkla. - Brigida, aldn m? BRIGIDA - Dorusunu sylememi isterseniz, baka birine vermesin diye ben aldm. Daha iyi deil mi? GIACINTA - Ah, ver onu bana! ldrme beni!

BRIGIDA - te. Aldm da, kt m yaptm? GIACINTA - Hayr, Tanr senden raz olsun. Dur bir greyim. BRIGIDA - Aln. GIACINTA - Ah! Tanrm! Yreim arpyor, elim titriyor. Ah u mektup beni yok edebilir! BRIGIDA - Benim dediim gibi yapn, sinyora; yakverin, okumayn. GIACINTA - Git buradan, yalnz brak beni. BRIGIDA - Ah! Hayr, balayn, fakat sizi yalnz brakamam. GIACINTA, fkeyle. - Sana sylyorum, git buradan; beni kzdrma! BRIGIDA - Evet, Sinyora, nasl isterseniz. (Kendi kendine.) Eh! Elbet, hi aalama, azar dururken armaan beklenir mi? Biliyordum zaten... (kar.) ON BRNC SAHNE GIACINTA, yalnz.

GIACINTA - Beni ziyaretleriyle zmesi yetmiyormu gibi, bir de mektuplaryla canm skmak i stiyor. Ne derse desin, benim iin hepsi bir. Karar verilmitir. yle bir biimde yant ve receim ki, utanacak, vazgeecek, deliye dnecek. Montenero'da, korulukta kendisine syl emek cesaretini bulduum eyleri unutmusa, ona yazarak anmsatabilirim. Bakalm, bana ne yazmak cretini buldu. (Mektubu aar ve okur.) Kk hanm; bu sabah sayglarm sunmak zere meye geldim. Fakat izin vermediler. Hizmetiniz, bana olduka kaba davrand... Brigida , bazen ok cesur ve edepsiz oluyor. una bana kt davranmak da neymi? Ben Sinyor Guglie lmo'yu kabul etmek istemedimse, kendisinin ona terbiyesizce yant vermeye hakk yokt ur. Bu arada elinize ve yreinize sahip olmak mutluluuna ulaacak gelecekteki kocanz ge lerek... Ah, Bilmiyorum, yreime sahip olup olmayacan bilmiyorum. O da, Brigida'nn szle inden aa kalmayan sert ve aalayc szlerle beni oradan uzaklamaya zorlad... Nasl! B ha! Evimde efendilik mi taslamaya balad? Vaktinden nce mi buyurmak istiyor? Yok! D orusu buna dayanamam. Fakat, zavall Leonardo, onun kukulanmas iin neden yok mu? Beni deli gibi sevdikten sonra, takn davranlar balanmaz m? Kocam olacak olduktan sonra, k ine glge yapan, sinirlendiren, cann skan kimseleri ho mu grmeli? Evet, Leonardo hakl. u Guglielmo'da. Sizi yeniden grmek mutluluuna ne zaman kavuacam bilmiyorum. Tanr vere bir daha grmesem. Bundan tr, iki ey iin size bu zavall satrlar yazmak cesaretini bu um. Birincisi, verdiim szden geri dnmediimi bildirmek... Kibar ve nazik olduu yadsnama z. Ve lmek pahasna olsa dahi, cannz skacak raslantlardan kanacama namusum zerine tarafmdan rahatsz edilmeyeceinize gvence vermek iindir. Bu erdemli boyuneiin artam dz hi de az deil. Ah! O gzel yreinin deerini nceden bilmi olsaydm... Fakat artk are sum, verdiim sz, bana dman yazg byle istiyor. Bu mektubumla sizi rahatsz etmeye iten i inci neden, bana gvenin, kt yrekliliimden deil, iten ve doru olmamdan ileri geliyor. yor Leonardo'nun evlenme harcamalarn karlayamayacak derecede kt ve bitkin bir durumda olduu, babanzn da ykmnza raz olmayaca kesinlikle biliniyor ve herkese syleniyor. darbedir ki bu! ler altst oldu! Ne beklenmedik haber! Kocanz olacak kimseyi sevmeyi srdrn. Fakat byle olmazsa, eer sulu duruma dmeden sznz geri alp zgr olursanz adm, evlenme szlemesini henz imzalamadm ve sizi evlenmi grmeden hibir zaman imz yacam sylememe izin verin. Burada fazlasn sylemeye cesaret edemiyorum; beni balayn n sayglarmla ve en iten boyuneile, zavall kleniz... Ah! Byle bir haberle karlaaca rmezdim. bittim ben! Bu satrlara inanaym m? Fakat doru olup olmad abucak anlalacak; r yalan uydurmaya cesaret edemez; ya Leonardo gerekten perian bir durumdaysa, onu br akabilir miyim? Bu babama bal. Ya babam da beni gzden karacak kadar zayf davranrsa, ke di ykmm kabul etmek zorunda mym? Hayr, byle bir zorunluluum yok. Byle bir szlemey bin bir akla yakn neden var. Bu evlenme sznden kurtulduum takdirde, Guglielmo ile h i duraksamadan evlenebilir miyim? Yreim ne diyor? Aklm ne diyor? Ah! Aklmla yreim ayr l konuuyorlar. Yreim umutlan diyor, dieri ise, daha doru, daha erdemli dncelere ynel . Bozulmas olanaksz olan bir szden geri dnmekten ve pek az sevdiim birine ok beendiim rini yelemekten beni imdiye kadar alkoyan ey nedir? Ancak namusum, eletirilmek korkus u; korkmakta da haklym; karayazl Leonardo'nun kt bir duruma dm olmas benim yanl ile Guglielmo'nun evlenmeleri iin benim araya girmi olmam, onlarn ayrlmalarna neden olmama kesin bir engeldir. Guglielmo bu mektubuyla beni kandrmaya alyor. Her ne pahasn a olursa olsun, dayanmak lazm. Bana layk deilse Leonardo'yu brakabilirim, fakat kz ka rdeinin eini elinden almak olmaz. Neler ekeceim! lm bu sanki! Fakat yenmek, utkuya eri

ek gerek! (kar.)

PERDE III BRNC SAHNE Filippo'nun evinde bir oda. FULGENZIO, LEONARDO ve bir UAK.

FULGENZIO, uaa. - Sinyor Filippo sofraya otural ok mu oldu? UAK - Bir hayli, Sinyor. imdi meyva yiyorlar, birazdan kalkarlar. sterseniz kendisi ne haber vereyim. FULGENZIO - Hayr, hayr, brakn yemeini yesin. Sofra onun en byk zevkidir, sofradayken r hatsz edilmek ok gcne gider, biliyorum. imdilik bir ey sylemeyin; benim burada olduum ofradan kalknca bildirirsiniz. UAK - Bastne. (kar.) LEONARDO - Tanr vere de Sinyor Filippo kt durumumu, bama gelen ykm bilmese. FULGENZIO - Kente geleli birka saat oldu. Evden de kmad; herhalde bir ey bilmiyordur. LEONARDO - O kadar utanyorum, yle bir akna dndm ki, kimsenin nne kmaya cesaret ede En sonunda daym olacak o pinti beni utandrd, yerin dibine batrd. FULGENZIO - Geberesice hasis! LEONARDO - Ben size sylememi miydim, Sinyor Fulgenzio? nsanlk adna ne kalm ki yreind bekleyebileceimizi ben size nceden sylememi miydim? FULGENZIO - nanlr ey deil! "Param yok, veremem, ben anlamam!" dese, haydi neyse. Faka t asl bize kt davranmas, durmadan alaya almas, bizimle aka eglenmesi benim gcme git LEONARDO - Bu skntl duruma sizin iin dtm, hatrnz iin katlandm. FULGENZIO - Ne syleyeyim? Ben de ok zldm; fakat te yandan bu giriimde bulunmamz gerek rdu, bunu yaptmz iin de honutum. Bir sonu kmamsa ne yapalm? Ben sizi brakmayaca inle ok ilgilendim. Size yardm etmek zorundaym, yardm edeceim de. Sakin olun, yreinizi yattrn; ben size yardm edeceim. LEONARDO - Ah! Doru, Tanr byktr. Sizin bana beslediiniz sevgi, bu yce yrekliliiniz T beni brakmadnn kantdr. FULGENZIO - imdi Sinyor Filippo ile ikinci bir giriimde bulunalm. Baarl olacam umuyo Fakat bir aksilik olursa, umudunuz krlmasn, herhalde sizi perian durumunuzla ba baa br kmayacam. LEONARDO - Sizin dndnz en dorusu; Sinyor Filippo'nun da uysal oluu, bize bu iin olu sonuca varaca umudunu verebilir. Ancak yle sanyorum ki Giacinta'y Livorno'dan ayrlmay a, yerini yurdunu brakp benimle gelmeye raz etmek g olacak. FULGENZIO - Evlenmenizi nleyecek daha nemli engeller kmazsa, Giacinta ister istemez sizinle gitmek zorunda kalacaktr. LEONARDO - Evet, doru, fakat onun seve seve gelmesini isterdim; inat eder diye ko rkuyorum. FULGENZIO - Gerekten Sinyora Giacinta olduka huysuz ve inatdr. O zppenin birlikte gelm esi iin direttiinde bunun farkna vardm. Ya sonra, yazlk yaam nasl geti? Anlatn, bak LEONARDO - Ne anlataym! Az sklmadm, az zlmedim. Sonunda Sinyor Guglielmo, kz kardeiml vleneceine sz verdi. FULGENZIO - Evet, evet, biliyorum, yazln baka bir rn. Her ey yolunda giderse, mucized mucizedir denebilir. (Kendi kendine.) Ah zgrlk, zgrlk! Zamane kzlar nasl evleniyorl LEONARDO - te Sinyor Filippo. FULGENZIO - sterseniz siz gidin. Brakn konuyu ben aaym. LEONARDO - Sonucu ok byk bir sabrszlkla bekliyorum. (kar.) KNC SAHNE FULGENZIO, sonra FILIPPO.

FULGENZIO - Bak u ie! etrefil ilerden hi holanmam, ama imdi her naslsa iinde bulunuy yle bir daldm ki... Bakalm u hayr iini becerebilecek miyim?

FILIPPO - Oo, oo! te burada benim sevgili Fulgenziocuum. FULGENZIO - Ho geldiniz, Sinyor Filippo. FILIPPO - Ho bulduk, sevgili dostum. FULGENZIO - Nasl, yazlkta elendiniz mi? FILIPPO - ok elendik; ok en arkadalar vard. Gzel yemekler yedik. Ne lezzetli dana par r, ne bldrcnlar, ne kazlar, ne keklikler! Emin olun, grkemli lenler verdim. FULGENZIO - yi vakit geirdiinize sevindim. Artk, madem ki dndnz... FILIPPO - u Ferdinando yok mu? Bizi ldresiye gldrd. FULGENZIO - Evet, yazlkta nee yaratacak bir kimsenin bulunmas gerek. FILIPPO - O aklsz kz kardeimi batan karmay aklna koymu. Dinleyin u ii... FULGENZIO - Sonra rahat rahat anlatrsnz: izin verin de imdi size bir ey syleyeyim... FILIPPO - Hayr, hayr, glmek istiyorsanz beni dinleyin. FULGENZIO - imdi glmek istemiyorum. Sizinle konumam gerek. FILIPPO - Pekl, buyurun konuun. FULGENZIO - Bakn, Sinyor Filippo, madem ki artk kente dndnz... FILIPPO - Montenero'daki hekimi tanyor musunuz? FULGENZIO - Evet, tanyorum. FILIPPO - Olunu da tanyor musunuz? FULGENZIO - Hayr, onu hi grmedim. FILIPPO - Ah! Ne olaanst! Ne aptal kafal! Ah ne irin huylu! Glmekten insan kendini tut amaz karsnda. FULGENZIO - leride bol vaktimiz olacak. Ben de sevinerek dinlerim. FILIPPO - O aptalla bezik oynamak bana dmesin mi? FULGENZIO - Dostum, dinlemek istemiyorsanz aka syleyin, gideyim. FILIPPO - Ah! Ne sylyorsunuz? Sizi dinlemek mi? O da sz m? Sevgili Sinyor Fulgenzio, gece yars bile olsa ben sizi yine dinlerim. FULGENZIO - Uzun lafn ksas. Artk Livorno'ya dndnz, kznzn evlenme sorununu bitirmey uz? FILIPPO - Bu konuyu dndm, daha da dneceim. FULGENZIO - Sinyor Leonardo'yu bir daha grdnz m? FILIPPO - Hayr, grmedim. Buraya geldiini biliyorum; fakat henz kendisini grmedim. Zat en her eyde en sonda gelirim, bunda da yine sonuncu olacam. FULGENZIO, kendi kendine. - Anlalan, Leonardo'nun kt durumundan henz haberi yok. FILIPPO - Montenero'da her eyde sonuncu bendim. Kahvehanede bile kahveci raklar bana herkesten sonra hizmet ederlerdi. FULGENZIO - Bu kez, sz konusu olan ite en bata siz geleceksiniz. FILIPPO - Elbet! Niin bata geleceimi biliyorum. eyizi oluturan sekiz bin altn sklmek FULGENZIO - Laf aramzda, u sekiz bin altn hazrda m? Syleyin bana. FILIPPO - Size gerei btn itenliimle sylememi istiyorsanz, u anda sekiz bin metelik d eremem. FULGENZIO - Peki, ne yapmay dnyorsunuz? FILIPPO - Bilmem. Yatrlm param, sermayelerim var; bunlardan bir ey kar m dersiniz? FULGENZIO - Faizini demek kouluyla olabilir. FILIPPO - Demek oluyor ki faiz demem gerekecek. FULGENZIO - Evet, hem de en aa yzde drt faiz demelisiniz. FILIPPO - Yzde drt faiz ha? FULGENZIO - Sekiz bin altnlk bir sermayenin yzde drt faizinin bir ylda yz yirmi alt iini biliyor musunuz? FILIPPO - Vay canna! yz yirmi altn eksik ha? FULGENZIO - Her eye karn bu evlenme ii sonulandrlmaldr. Szleme yazld. eyizi de FILIPPO - Ben unu bunu yapyorum, sz veriyorum, nk bana yaptryorlar, sz verdiriyorlar benimle konumaya gelmitiniz: imdi sylediklerinizi niin o zaman sylemediniz? Balayn anlmyorsam, yaknmakta haklym. Sylediiniz gibi iyi bir dostumsanz... FULGENZIO - Evet, evet, dostunuzum. Bir dncem var, ki her eyi yoluna koyacak, siz de bu iin iinden yznzn akyla kacaksnz. Kznz, on para harcamadan, kimseye boyun e zi istiyorum. Ayn zamanda kz honut olacak, "eyizinize" de el srlmeyecek. FILIPPO - Bunu yaparsanz, sizi dnyann en byk, en kafal adam bileceim. FULGENZIO - Syleyin bana: Genova'da sizin malnz mlknz yok mu? FILIPPO - Evet, daymdan kalma bir eylerim var; fakat ne olduunu pek bilmiyorum. Onu n adam olan biri bu ilerle ilgileniyor. Alt yldr iki sepet makarnadan baka bir ey yoll

mad. FULGENZIO - Daynz yaarken de, lmnden sonra da Genova'da bulundum; orada ne var ne yok, her eyi biliyorum. O adam her eyinizi yiyor, siz de ilgilenmediiniz iin, hibir yarar salayamyorsunuz; yle yapn: kznza eyiz olarak Genova'daki mal ve mlknz verin. Be ul etmesi ve honut olmas iin Leonardo'yu kandrrm. Eiyle birlikte Genova'ya gider, kar a ilerle kendisi ilgilenir ve eyiz, tutu altnda olduu iin, hibir eyi yiyip harcayamaz; daha akas, bu servetin size hi yarar yok; halbuki o biraz urarsa, Livorno'da sekiz b tnn getirecei kazancn iki katn elde eder. Eh? Ne dersiniz? FILIPPO - yi, ok iyi, sevinerek veririm. Gitsinler Genova'ya; istedikleri gibi kul lansnlar, ne kazan salarlarsa salasnlar, ben hi dnmyorum. FULGENZIO - Sorun yok. tesini ben zmlerim. FILIPPO - Ha! Bakn; Leonardo'yu bana birka sepet makarna yollamaya zorlayamaz myz? FULGENZIO - Elbette, ne kadar isterseniz, Genova ekerlemesi, portakal da gnderir. FILIPPO - Ah! Portakala dorusu baylrm! ekerlemeye de baylrm. Bu i oldu artk. FULGENZIO - Oldu saylr. FILIPPO - Hem de nasl! FULGENZIO - Kznz da honut olacak m? FILIPPO - te btn sorun burada. FULGENZIO - Fakat siz istediinizi ona yaptramaz msnz? FILIPPO - Byle bir eye alk deilim. FULGENZIO - Bu sefer yapmanz lazm. FILIPPO - Yaparm. FULGENZIO - Yaam lm sorunu. FILIPPO - Yaparm, dedim ya, yaparm. FULGENZIO - Kendisiyle ne zaman konuacaksnz? FILIPPO - imdi, derhal. Hemen gidiyorum; yant iin beni bekleyin. (kmak zere.) Buraya a m, siz de ona bir eyler syleseniz, daha uygun olmaz m? FULGENZIO - Kznzla kendiniz konumak istemiyor musunuz? FILIPPO - Sonra ben de konuurum. FULGENZIO - Haydi, gidin, isterseniz buraya artn. FILIPPO - Hemen, derhal. (Kendi kendine.) Ne mutlu bana, bu i olursa! Yalnz bama kalr sam, gelirim de eksilmezse, ahlar gibi yaayacam! (kar.) NC SAHNE FULGENZIO, sonra LEONARDO.

FULGENZIO - imdilik her ey yolunda, yeter ki o mbarek kz bamza bir dert amasn. LEONARDO - Sinyor Fulgenzio, galiba esenlie ktk. FULGENZIO - Dinlediniz mi? LEONARDO - Her eyi dinledim. Giacinta'nn bu yeni karara uymas iin Tanr'ya yalvaryorum. FULGENZIO - imdi anlarz. Babas sersemin biri deilse, kz, eninde sonunda boyun eecektir LEONARDO - Beni bir ey daha dndryor, Sinyor Fulgenzio. Livorno'daki borlarm nasl ka Buradan gizlice mi gideyim? Rezil mi olacam. FULGENZIO - Bunu da dndm. Sinyor Filippo ile sorunu zdkten sonra, siz bana genel vekl verirsiniz. Malnz mlknz bana teslim edersiniz. Ben de sizin iin kefil olurum; alacakl borlarnz der ve gn gelir, servetinizi size her bortan kurtulmu, tertemiz, iyi korunm arak geri veririm. LEONARDO - Ah, Tanrm! Size nasl teekkr edeceimi bilmiyorum. FULGENZIO - Bernardino daynza kredin. LEONARDO - Niye o pintiye kredecekmiim? FULGENZIO - nk ben size hep iyilik etmek istedim, ama onun yznden bu ie o kadar sk bi iimde sarldm ki, artk gereinde servetimden de zveride bulunurum. LEONARDO - Evet, ama iyi yrekli olmasaydnz, bunu yapmazdnz. DRDNC SAHNE FILIPPO ve ncekiler.

FILIPPO - Ne oldu, biliyor musunuz?.. Ah! Klenizim, Sinyor Leonardo. LEONARDO - Sayglar sunarm, Sinyor Filippo. FULGENZIO, Filippo'ya. - Ne olmu, bakalm? FILIPPO - Kzm evde yok; Sinyora Costanza'y grmeye gitmi. LEONARDO - Ah! ok zgnm. FILIPPO, Leonardo'ya. - Sinyor Fulgenzio size bir eyler syledi mi? LEONARDO - Evet, sinyor. Bir eylerden sz etti. FILIPPO, Leonardo'ya. - Peki, honut musunuz? LEONARDO - ok honutum. FILIPPO - Tanr'ya bin kr, hepimiz honutuz. LEONARDO - Fakat ya Sinyora Giacinta? FILIPPO - Sinyora Costanza'ya gidip bulalm. FULGENZIO - Dnmesini bekleyebiliriz. LEONARDO - Kz kardeim de gidecekti. Belki de birliktedirler. FILIPPO - Biz de gitsek hi kt olmaz. LEONARDO - Doru, Sinyora Costanza'y biz de ziyaret etmeliyiz. FILIPPO- Bu vesileyle Giacinta ile konuuruz. FULGENZIO - Fakat bakasnn evinde rahat konuulamaz ki... FILIPPO - Konumazsak onu alp geliriz. LEONARDO - Siz ne dersiniz, Sinyor Fulgenzio? FULGENZIO - Bana kalrsa ha bir saat nce, ha bir saat sonra... FILIPPO, fkeyle. - Ben de size diyorum ki hemen gitmeliyiz. LEONARDO - Haydi gidelim, kzdrmayalm adam. (kar.) FULGENZIO - ok inatsnz, Sinyor Filippo. (kar.) FILIPPO - Eh! Erkeim ben! Yaptm, sylediimi bilirim. Politikada, yneticilikte dnyada ye boyun emem ben. (kar.) BENC SAHNE Costanza'nn evinde bir oda. COSTANZA ve ROSINA.

COSTANZA - Rosina, ziyarete gideceiz, hazrlann. ROSINA - Bu kadar abuk nereye byle? Daha yeni geldik. COSTANZA - Sinyora Giacinta ve Sinyora Vittoria'ya gitmek istiyorum. ROSINA - Balayn, hanm teyze, ama biz onlardan sonra Livorno'ya geldiimize gre, nce on bizi ziyarete gelmeleri gerekmez mi? COSTANZA - Ben de bunu istemiyorum ya! Buraya gelirlerse, onlar nasl kabul edebili rim? Grmyor musunuz evin durumunu? Doru drst bir oda yok, her ey eski, krk dkk, dar ROSINA - Dorusunu isterseniz, u berbat evle yazlktaki kk arasnda dalar kadar fark var. COSTANZA - Fark undadr ki, brn ben kendi zevkime gre dedim, bu evse kocamn yaban de ROSINA - Ah! Amca bey dnmez. Onun ii gc bakkallarla; temizlik hi umurunda deil ki... COSTANZA - Ben de buna dayanamam; bundan byle, yln on ayn yazlkta geirmek istiyorum. H olmazsa orada bana sayg gsteriyorlar. ROSINA - Doktor beyden hayr yok artk. COSTANZA - Dorusu doktorun dostluunu yitirdiime zldm. Bu zveriye sizin iin katlandm. severim, evlendirmek istiyordum; eyiziniz yok, ben de size veremiyordum, u ocuk da kmasayd, korkarm orada hayli beklerdiniz. ROSINA - Artk evliyim, doru; fakat bu evlenmenin henz pek hayrn gremedim. Deersiz olsu , bir yzm bile yok, bir gelin giysim, herkesin karsna kacak temiz bir giysim yok, el e sylese, hakldr. COSTANZA - Zamanla her ey yerine gelir. imdilik evlendiinizi sylemeye gerek yok. Her ey gizlice yapld, kimse bilmemeli. Doktor bey oluna aylk bir para vermek zorunda kal dnda, ite o zaman evlendiinizi herkese duyururuz. ROSINA - Btn sorun u: Tognino gidip saa sola anlatmasn. COSTANZA - Bunu tembih etmek yeter. Tognino nerede? Hi grnmyor. ROSINA - tede, giyiniyor.

COSTANZA - Giyiniyor mu? Ne giyiniyor? ROSINA - Kentte olduu iin iyi giyinmek istiyormu. COSTANZA - Montenero'dayken srtna geirdii o antika giysiden baka nesi var ki giymek i stiyor? ROSINA - Babasnn bir giysisini karvermi. COSTANZA - Babas ondan bir kar boylu! ROSINA - Ah! Tognino da bcr deil ya? COSTANZA - Derhal Pisa'ya gidip derslerine balamal. ROSINA - Derhal mi Pisa'ya gitmesi gerek? COSTANZA - Zaman yitirmesini mi istiyorsunuz? ROSINA - Hayr, ama bu kadar abuk mu? COSTANZA - Daha ne kadar kalmasn isterdiniz? ROSINA - Hi olmazsa bir ay daha. COSTANZA - Bu kadar yeter, bir ay fazla, bir ay eksik, bir ey kmaz. ROSINA - te geldi, giyinmi bile. ALTINCI SAHNE ncekiler ve srtnda ok uzun bir giysi, banda dml bir perukayla eski moda tyl bir apka olduu halde TOGNINO, sonra bir UAK.

TOGNINO - te geldim. Nasl? Yakt m? COSTANZA - Bu ne hal! (Rosina'ya.) uvala girmie benziyor. Size sylememi miydim ben? ROSINA - Evet, biraz uzun gelmi, ama pek de kt deil. COSTANZA - Haydi gidin, u giysiyi karn. Sanki gecelik giymisiniz. TOGNINO - Yolda giydiim cppeyle mi dolaaym kentte? COSTANZA - Her zaman giydiiniz bir giysiniz yok mu? TOGNINO - Yok, Sinyora. COSTANZA - Ne yaptnz ki? TOGNINO - Babamdan bunu almama yardm etmesi iin, uaa verdim. COSTANZA - yi bir dei toku yapmsnz! TOGNINO - Hem gzel, hem de srmal bu. Biraz uzun, ama onun nemi yok. zerimde iyi durmu yor mu? Siz ne dersiniz, Rosina. Ah! ROSINA - Belden biraz daraltmak lazm. TOGNINO, Costanza'ya. - Kusurlarn dzelttirir misiniz, teyzeciim. COSTANZA - Sus, musibet! Bana teyze demeyin; evli olduunuzu imdilik kimse bilmemel i. Kimseye sylemeyin, aklnz banza toplayn, durumu belli etmeyin. TOGNINO - Merak etmeyin, ben azmdan bir ey karmam. ROSINA - Aklnz da banza toplamak sras geldi artk. TOGNINO - Akl baa toplamak ne demektir? ROSINA - Ciddi olmak, almak, hekimlik mesleini iyi renmek demektir. TOGNINO - almak m? stediiniz kadar alrm. Yalnzca siz beni a brakmayn, beni gez mama izin verin, yeter. COSTANZA - Ah! Zavall ahmak! TOGNINO - u ahmak dediiniz nedir? COSTANZA - Akllanmazsanz... TOGNINO - Beni hrpalamayn. UAK, Costanza'ya. - Sinyora... TOGNINO - stelik evliyim, azar iitmek de istemiyorum. COSTANZA - Sus! ROSINA - Sus! UAK - Sinyor Tognino evli mi? COSTANZA, uaa. - Ne sylediini bilmiyor, o. Sen de kendi iine bak, her eye burnunu sokm a. UAK - zr dilerim: Sinyora Giacinta ziyaretinize geliyormu. COSTANZA, kendi kendine. - Vay bama gelenler! (Rosina'ya.) Sinyora Giacinta geliyo r! ROSINA, Costanza'ya. - Ne are! Kabul etmek gerek. COSTANZA, uaa. - Evde olduumu biliyor mu?

UAK - Kesin biliyordur. Uan yollam, uak da biliyor. COSTANZA, kendi kendine. - Ne are, kabul etmek gerek. (Uaa.) Syle buyursunlar... Dur , dinle: zr dilediimi syle, kyden henz dndm, ev de altst. Sonra bakkala git, kahve a y! Dinle, kocam eve gelirse, dkknda bulunduu klkla karma dikilmesin; syle kendisine, iyi giyinsin, ya odasnda otursun. UAK, kendi kendine. - Ah, ne kadar da ilenilesi gururu var! (kar.) COSTANZA, Tognino'ya. - Siz de buradan gidin. Bu maskara halinizle grnmeyin. TOGNINO - Tabii, kahve imeyeyim diye gitmemi istiyorsunuz, bense burada kalacam. COSTANZA - Gidin diyorum size. Babalarm tutarsa, sizi evden bir haydut kovar gibi kovarm. TOGNINO - Evliyim ben. COSTANZA - Rosina, artk sabrm tkendi. ROSINA - Haydi haydi, ekerim, br yana gein, ben size kahvenizi getiririm. TOGNINO - Evliyim ben, evliyim! (kar.) YEDNC SAHNE COSTANZA, ROSINA, sonra GIACINTA.

COSTANZA, Rosina'ya. - Bakn, bu i byle srerse, kesinlikle katlanamam. ROSINA - Balayn, daha ocuk. COSTANZA - Evet, yle, ondan yana kn. ROSINA - Ama hanm teyze, kocam deil mi, elbette ondan yana kacam. Sonu olarak, onu ban veren sizsiniz, ben de ona tnz zerine vardm. COSTANZA - te Sinyora Giacinta. (Kendi kendine.) Oh olmu, beterini hak ettim. ROSINA - Elinden ancak bu kadar geliyorsa, kzmak neye yarar? GIACINTA - Cariyenizim, Sinyora Costanza. COSTANZA - Sayglar sunarm. ROSINA - Sadk cariyenizim. GIACINTA - Sayglar sunarm, Sinyora Rosina. COSTANZA - Zahmet ettiniz, Sinyora Giacinta. GIACINTA - Rica ederim, grevimi yapyorum. COSTANZA - Evi bu kadar bakmsz bir durumda grmenize ok zldm, adeta utancmdan yzm k GIACINTA - Ah! Hi de deil, her ey ok gzel. Aramzda teklif mi var sanki? COSTANZA - Ben eve daha yeni tandm, sonra yazla gittim, bu yzden her ey ireti. Rica e im, buyurun. Sandalye pek rahat deilse, balayn. GIACINTA - Tersine, ok rahat. (Kendi kendine.) Yazlkta o kadar grkem; sonra gelip b urada ahr gibi bir evde yayor. ROSINA, yavaa Costanza'ya. - Ne dersiniz? Gzel giyinmi deil mi? COSTANZA, yavaa Rosina'ya. - Daha neler! Ziyaretime plak gelmeyecekti ya?! GIACINTA - Teyzemden ne haberler var? ROSINA - Hi sormayn! Zavall Sinyora Sabina ok dertli. Yola kmadan nce grmeye gittim, a Sinyor Ferdinando iin bir mektup verdi. GIACINTA - Ah! Neler yazdn ok merak ediyorum. ROSINA - yle sanrm ki Sinyor Ferdinando mektubu herkese gstermekten ekinmeyecektir. GIACINTA, kendine kendine. - Kendimi avutmak iin her areye bavuruyorum; ama yreimde s anki bir diken var. COSTANZA - Sinyor Leonardo iyiler mi, Sinyora Giacinta? GIACINTA - yiler, efendim. ROSINA - Ya Sinyora Vittoria? GIACINTA - O da iyi, ok kr. COSTANZA - Ya Sinyor Guglielmo? GIACINTA - Sinyor Tognino sizinle birlikte Livorno'ya gelmi, yle mi? COSTANZA - Evet, Sinyora, birka gn iin gelmiti. ROSINA - Pisa'ya gidecek de... GIACINTA - Orada okuyacak. ROSINA - Doktor olacak. GIACINTA - Evet, tabii, Pisa'ya gitmek zere buraya geldi, dedikodu yapan baz kimse lerse Sinyora Rosina ile evlendiini sylyorlar.

ROSINA - Byle sylyorlar ha? GIACINTA - Ben sizin hibir zaman byle bir ey yapmayacanz hep syledim. ROSINA - Gerekten aptalca bir ey olurdu! COSTANZA - Ne dnyorsunuz, dnnz yaknda m? GIACINTA - Henz bilmiyorum. Babama bal. ROSINA - Ya Sinyora Vittoria ile Sinyor Guglielmo? GIACINTA - Nasl oldu da siz bu yl her zamankinden erken dndnz? COSTANZA - Yazlkta kimse kalmamt. Sinyor Leonardo ile Sinyora Vittoria oyun bozanlk e ttiler. ROSINA, Giacinta'ya. - Ya Sinyora Vittoria ne zaman evlenecek? GIACINTA - Ben bilmiyorum, sinyora; kendisine sorun. ROSINA, Giacinta'ya. - Yanlmyorsam, Sinyora Vittoria'nn evlenmesi de sizce aptallk. GIACINTA - zninizle fazla rahatsz etmeyeyim. (Ayaa kalkar.) COSTANZA - Rica ederim, biraz oturun, birer kahve ielim. GIACINTA - Rahatsz olmayn, ok teekkr ederim. COSTANZA - Rahatszlk da ne demek? te geldi. Ne olur biraz daha oturun. GIACINTA - Hatrnz krmayaym. (Otururlar, kahve gelir. Kendi kendine.) Sanki ikence etme iin zellikle yapyorlar. COSTANZA - Buyurun. (Giacinta'ya kahve fincann uzatr.) ROSINA - zninizle. (Kahveyi Tognino'ya gtrmek ister, fincan uaa verir ve hemen yerine dner.) Teyzeciim, yine ziyaretiler var; bakalar geliyor. COSTANZA - Kim geliyor? ROSINA - Sinyora Vittoria ile Sinyor Ferdinando: Sinyor Guglielmo da onlarla. GIACINTA, kendi kendine. - Vay bama gelenler! ROSINA - Bakn, bakn, kahveyi zerinize dktnz! GIACINTA, kendi kendine. - Beni burada oturmaya zorlayan Tanr yok etsin! (stn siler.) ROSINA - Biraz su getireyim mi, ister misiniz? GIACINTA, fkeli. - Hayr! Rahatsz olmayn, nemi yok. ROSINA - te, ite geldiler. SEKZNC SAHNE VITTORIA, GUGLIELMO ve ncekiler. VITTORIA - Cariyenizim, ho bulduk. COSTANZA - Cariyenizim. ROSINA - Ho geldiniz. GUGLUELMO - Sayglar sunarm. VITTORIA - Siz de mi buradasnz, Sinyora Giacinta? GIACINTA - Ben de ziyaret borcumu demeye geldim. ROSINA - Onur verdiniz. GIACINTA, kendi kendine. - Buraya geleceime bacam krlayd! COSTANZA - Buyurun. Sinyora Giacinta'dan zr diledim bile: Henz evi deyemedim; nasl ist erseniz yle buyurun, oturun. GUGLIELMO - Ben de rahatsz ettiimden dolay sizden zr dilerim, Sinyora Costanza. Yolda Sinyora Vittoria'ya rasladm, kendisine elik etmek zorunda kaldm. GIACINTA, kendi kendine. - Ah alak! Anlyorum, ne demek istediini anlyorum! ROSINA - Tersine, onur verdiniz; bunun iin Vittoria'ya teekkr borluyum. GIACINTA - Sylesenize, Sinyora Vittoria, Sinyor Ferdinando sizinle birlikte deil m iydi? VITTORIA - Evet, le yemeinde bizdeydi. Sinyor Guglielmo pek ilgi gstermiyor, ben de yalnz gelmemek iin Sinyor Ferdinando'nun arkadalndan yararlandm. GIACINTA - Peki, sizi ne diye Sinyor Guglielmo ile yalnz brakt? GUGLIELMO - Bu odann kapsna kadar bizimle birlikte geldi. VITTORIA, Guglielmo'ya. - Benimle konuuyor, niin siz yant veriyorsunuz? Sonra Sinyo r Ferdinando gelmi veya gelmemi Sinyora Giacinta'nn nesine gerek? GIACINTA - Yoo, yle deil, nk Sinyora Sabina bu bayanlara bir mektup vermi; onlar da ke ndisine verecekler. ROSINA - Evet, elbette, ite burada; kendi eline verilecek.

COSTANZA - Ben de buradan, onu salonda grdm; nerede kaldn bilmiyorum. ROSINA - Evde olmal; belki de odadadr. Herhalde ben onu arayacak deilim. COSTANZA, kendi kendine. - ster misin, imdi u ahmak Tognino'yu konuturmaya kalksn? GUGLIELMO - Demek ki Sinyora Sabina, Sinyor Ferdinando'ya bir mektup yazm. ROSINA - Evet, Sinyor, hem de bana teslim etti. GUGLIELMO - Sinyor Ferdinando'nun yantlamas doru olur. ROSINA - Can isterse yantlar. GUGLIELMO, Giacinta'ya bakarak. - Grg kurallar, alnan mektuplara yant verilmesini buy urur. GIACINTA - Bakalm mektuba yant vermeye deer mi? GUGLIELMO - Terbiyeli bir insan ald mektuba yant verir; hele mektup itenlikle, akla ya zlmsa. GIACINTA - Herkesin ak dolu mektuplar yazmaya hakk yoktur: Onur bazen karla karr. VITTORIA - ittiklerime baklrsa, Sinyor Guglielmo ile Sinyora Giacinta mektupta yazl ol an pekl biliyorlar. GUGLIELMO - Sinyora Sabina'nn delice k olduunu bilmeyen yok ki! GIACINTA - Bu akn karlk vermeye demediini de bildikleri gibi... VITTORIA - u mektupta yazlm olan satrlar ben de sevinerek okurdum. te, ite Sinyor Fe ndo. DOKUZUNCU SAHNE FERDINANDO, TOGNINO ve ncekiler.

FERDINANDO - Gelin buraya, hayatm, ekerim, benim sevgili Togninocuum. VITTORIA, kendi kendine. - Tamam ite. COSTANZA, kendi kendine. - Demitim ben! ROSINA, kendi kendine. - Amma da saygsz ey u Sinyor Ferdinando! TOGNINO - Klenizim, efendiler. COSTANZA, Tognino'ya. - Gidin uradan! FERDINANDO - Onu rahat brakn, sinyora, ona sayg gsterin, evlidir. COSTANZA - Evli olduunu size kim syledi? FERDINANDO - Kendisi syledi. COSTANZA, Ferdinando'ya. - Yalan! FERDINANDO, Tognino'ya. - Yalan m? TOGNINO, Ferdinando'ya, ezilip bzlerek. - Yalan. FERDINANDO - Al! yle ise ok iyi, ok sevindim. Sinyora Rosina ile evli deilsiniz, bilm i olun, onu ben istiyorum; asla sizin olmayacak, onunla ben evleneceim. TOGNINO, kendi kendine, onunla alay ederek guguk kuu gibi ter. - Guguk! FERDINANDO - Guguk mu? Bu guguk da ne demek? TOGNINO - Hay kr eytan! u demektir, Rosina... ROSINA - Siz susun. Syleyin, Sinyor Ferdinando gitsin de Sinyora Sabina ile evlen sin. te kendisine gnderdii mektup. FERDINANDO - Sevgili Sabinamn mektubu mu? ROSINA - Evet, Sinyor, bana bu sabah teslim etti. FERDINANDO - Ah! Canm! Dnyann en byk zevkiyle okuyacam. VITTORIA - Biz de dinlemek istiyoruz. COSTANZA - Evet, tabii, biz de istiyoruz. GUGLIELMO, Ferdinando'ya. - Mektuplara yant verilir, bunu unutmayn. GIACINTA, Ferdinando'ya. - Yantlanmaya dedii zaman. FERDINANDO - Pekl olur. VITTORIA - Yksek sesle okuyun da herkes iitsin. FERDINANDO - Bir virgl bile atlamayacama sz veriyorum. (Mektubu aar.) UAK, Costanza'ya. - Sinyora, Sinyor Filippo ile Sinyor Leonardo ve Sinyor Fulgenz io sizi grmek istiyorlar. COSTANZA, uaa. - Buyursunlar, buyursunlar. Sandalye getirin. UAK, kendi kendine. - Olsa neyse; yetecek sayda yok ki! (kar.) VITTORIA - Mektubun okunmayacana zldm, bir grmek isterdim. Verin bana, bizsiz okumayn. (Mektubu Ferdinando'nun elinden alr.)

ONUNCU SAHNE FILIPPO, LEONARDO, FULGENZIO ve ncekiler. FILIPPO - Efendiler, klenizim. (Herkesle selamlar.) TOGNINO - Vay! Buyurun, Sinyor Filippo! FILIPPO - Vay, bizim nono! TOGNINO - Bezik oynar msnz? FILIPPO - Yok! Canm skmayn! Giacinta, ev sahibinin izniyle size bir ey syleyeceim. CONSTANZA - Rica ederim, buyurum. LEONARDO, Filippo'ya. - zr dilerim, efendim, ama buraya Sinyora Costanza'y ziyarete geldik; Sinyora Giacinta ile konumak frsatn elbette bulursunuz. FILIPPO - Ben aklma bir ey koydum mu, sabrszlanrm. Sinyora Costanza ok naziktir, izin erir. COSTANZA - Rica ederim, efendim, kendi evinizdeymi gibi davrann. GIACINTA, kendi kendine. - Acaba babam ne syleyecek bana? ok merak ediyorum. FILIPPO, Costanza'ya. - Baka bir odaya ekilmemize izin verirseniz, iki szm syler, sonr a dnp sevimli arkadalnzdan yararlanrz. GIACINTA, Costanza'ya. - Bize bu iyilii etseniz... COSTANZA - Balayn, odalar hl altst. sterseniz, salona buyurabilirsiniz. FILIPPO - Evet, ok iyi; haydi gidelim. zninizle. (Kendi kendine.) A! abuk ve iyi ya placak bir i oldu mu, ben... GIACINTA - zninizle. imdi gelirim. (Kendi kendine.) Yreim titriyor. (kar.) FULGENZIO, Leonardo'ya. - Nasl, umudunuz var m? LEONARDO, Fulgenzio'ya. - Pek az. (Kendi kendine.) Ah! Guglielmo ykmma neden olacak . (kar.) FULGENZIO, kendi kendine. - Benim kzm olsayd, ya dediimi yapar yahut da gebertirdim onu! (kar.) TOGNINO, kendi kendine. - Mutfaa gidip ne konutuklarn dinleyeceim. (kar.) ON BRNC SAHNE VITTORIA, GUGLIELMO, COSTANZA, ROSINA ve FERDINANDO.

GUGLIELMO, kendi kendine. - Sanki hakkmda verilen idam kararn dinleyecek gibi bir d uygu var bende. Kim bilir, acaba kimin yann tutuyor? FERDINANDO - Kim bilir ne uzun grecekler; ben de u mektubu okumak iin can atyorum. VITTORIA - Haydi okumak istiyorsanz, okuyun. Biz dinleriz; Sinyora Giacinta'ya da okumak frsatn bulursunuz. COSTANZA - unu syleyeyim ki ben de sevinerek dinlerim. ROSINA - Zavall kadncaz! Bana verirken alyordu. FERDINANDO - Vay canna! Sanki Arapa yazlm! VITTORIA - Sinyor Guglielmo, uyuyor musunuz? GUGLIELMO - Hayr Sinyora, uyumuyorum. VITTORIA, kendi kendine. - u adamla nasl geineceimi bir trl kestiremiyorum. O buz gibi , bense ate gibiyim. FERDINANDO - Sonunda bir eyler anlamaya baladm. VITTORIA - Hepsini okuyun. Birka airane tmceyi okumama mzkln yapmayn. FERDINANDO - Hayr, onurum zerine sz veriyorum. Dinleyin: Acmasz! (Herkes hafif hafif glmser.) Siz kalbimi yaraladnz. Benim ak yznden alad size nasip oldu. Bilesiniz, size her eyi syleyebilsem belki acr, durumuma alardnz. Ah! Gururum fazla yazmama engel oluyor. Siz buradan gideli beri, bir ey yemedim, bir ey imedim, uyuyamadm. Ne mutsuzum! Aynaya bakyorum da, neredeyse kendimi tanyamyorum. Yanaklarm soldu ve dktm sonsuz gzyalar gzlerimi o kadar zayflatt ki u satrlar ! Ferdinando, hayatm, umudum, gzelim! (Herkes gler.) Ne o? Yoksa bana gzelim dedi di ye mi glyorsunuz? VITTORIA - Zavallck, pek iyi gremiyormu. ROSINA - ipil gzl.

COSTANZA - Gzleri hep sulu. FERDINANDO - Al, deer biliyor ya, yeter. VITTORIA - Mektubun sonunu dinleyelim. FERDINANDO - Geri kalan okumasam, iyi olur; hak etmiyorsunuz. VITTORIA - Haydi canm, dinlemek istiyoruz. FERDINANDO - Neredeyim, nerede kalmtm? VITTORIA - Uyuyor musunuz, Sinyor Guglielmo? GUGLIELMO - Hayr, Sinyora. FERDINANDO - Hah! te buldum. Umudum, gzelim, ne olursunuz, yalvarrm, gelin beni avutu n; gelin beni seviyorsanz, deerinizi bileceim ve eer size verdiim u kalbim yetmiyorsa, gelin, sevgilim, size... Vay canna! yle yazm ki, bir trl okunmuyor. Bu iki satr yazd elinin ok titremi olduu anlalyor. Hah! imdi okuyabildim. Gelin sevgilim, size bata cam sz veriyorum. (Yine.) Her eyimi balayacama sz veriyorum. Sadk sevgiliniz ve g karnz, Sabina Borgna. VITTORIA - Aferin! COSTANZA - Honut oldum. ROSINA - Yaasn Sinyor Ferdinando'nun incelii! VITTORIA - Peki, ne karar verdiniz? FERDINANDO - Kahramanca bir karar. Derhal posta arabasna binip sevgili Sabina'm av utmaya, ona yardm etmeye koacam. Hepinizin zavall klesi. (kar.) VITTORIA - Bala avutulmaya gidiyor. COSTANZA - Zavall kadn, zavall bunak! VITTORIA - Sinyor Guglielmo, uyuyor musunuz? GUGLIELMO - Hayr, Sinyora. VITTORIA - Niye glmyorsunuz bu eylere? GUGLIELMO - Canm glmek istemiyor. VITTORIA, kendi kendine. - f, ne souk herif! ROSINA - Ah! te, gizli toplant sona erdi. GUGLIELMO, kendi kendine. - ok merak ediyorum, acaba neler konutular. (Ayaa kalkar. ) VITTORIA, Guglielmo'ya. - Galiba imdi uyanyorsunuz. GUGLIELMO - Emin olun, hi uyumadm. (Hepsi ayaa kalkar.) ON KNC SAHNE GIACINTA, FILIPPO FULGENZIO, LEONARDO ve ncekiler.

FILIPPO - te geldik; zr dilerim, Sinyora Costanza. COSTANZA - Rica ederim, Sinyor Filippo. VITTORIA, alayla. - Ne haberler, aabey? LEONARDO - ok iyi haberler kardeiim; yarn sabah erkenden Genova'ya gitmek zere yola k VITTORIA - Genova'ya m? LEONARDO - Evet, Sinyora. VITTORIA - Yalnz m, yoksa birileriyle mi? LEONARDO - Birileriyle. VITTORIA - Kiminle, sormas ayp olmasn? LEONARDO - Sinyora Giacinta ile. VITTORIA - nce evleneceksiniz, sanyorum. LEONARDO - Hi kukusuz. VITTORIA - Ya biz, Sinyor Guglielmo? GUGLIELMO - Sinyora Giacinta Genova'ya gidiyor mu? GIACINTA - Evet, Sinyor; Genova'ya gidiyorum. Tanr'nn, babamn ve sevgili Sinyor Ful genzio'nun iyiliiyle. Benim Genova'ya gittiime aacaksnz, byle ani bir karara srklend ayret edeceksiniz. Yurdumdan uzaklatmdan dolay ve kendimden fazla sevdiim bir insandan ayrldm iin, sizden sz ediyorum sevgili, sevecen babacm, sizin gibi ok sevdiim bir dm iin yreimin paralandn itiraf ediyorum, lmemem de mucizedir. Fakat durumum bunu or, erdem bunu buyuruyor, onur beni buna yneltiyor. Beni bilen anlar. Siz, eim, be

ni anlyorsunuz. Bulunduumuz durum karsnda bundan daha iyisini bekleyemezdiniz. Benim iin uursuz olan bu kentten gideceim, yaptm delilikleri, lgnlklar, zayflm unut k istiyorum, her trl hrs, gsterii, grkemli yazlklar merakn brakacam. imdiye kad gitseydim, kim bilir hangi uurumda bulunurdum imdi? Kent deitirince grenekleri de d eitirmek gerek. te eim, tanrlarn bana balad ve babamn bana verdii erkek. Ben g es de kendine den grevi yapsn. Sinyor Leonardo, yarn sabah yola kacaz; ilerinizi yo anz gerekecek. Benim iin de i, engel eksik olmayacak. arabuk yaplabilecek bir i iin v t yitirmenin anlam yok; babamn, ev sahibinin ve buradaki sinyorlarn nnde size elimi v eriyorum ve sizin elinizi istiyorum. FILIPPO, Fulgenzio'ya. - Ah! Ne dersiniz? Heyecandan alayacam. LEONARDO - Evet, sevgili Giacinta, babanz raz olursa... FILIPPO - Ben ok, ok honutum. LEONARDO - yleyse elimi kalbimle birlikte size veriyorum. GIACINTA - Evet, ben de... (Kendi kendine.) Heyhat! Gzm kararyor, ayakta duramyorum. LEONARDO - Tanrm! Ne o? Sarardnz, titriyorsunuz ha? Bu sevginizin zayf olduunu gsterir . Eer bana istemeye istemeye varyorsanz... GIACINTA - Hayr, sizinle evlenmeyi istemeyerek kabul etmi deilim. ten inanmadka, kimse beni zorlayamaz. Utan sizce beenilmeye deerse, biz kadnlarn zayflmz balayn. z gemek, heyecanlanmadan, ruhta ve dncelerde iten bir sarslma duyumsamadan mmkn deild eni bir sevgiyi kabul etmek iin dier bir sevgiyi gsten koparmak, kocay izlemek iin bab y brakmak, sevgi dolu bir yrei, duygulu ve zayflam bir yrei kesinlikle heyecana d i doru yola yneltti. Erdem bana elini uzatt. Sizinim, einizim. (Leonardo'ya elini uz atr.) LEONARDO - Evet, sevgilim, ben sizinim, siz benimsiniz. (Giacinta'ya elini verir .) SON SAHNE TOGNINO ve ncekiler.

TOGNINO, zplayarak. - Nikh yaasn nikh; nikh oldu! COSTANZA - Aptal! ROSINA, Costanza'ya. - Haydi canm! Onu daima incitiyorsunuz. LEONARDO - Sinyor Guglielmo, yola kmdan nce sizinle kz kardeim arasndaki szlemenin ha kesinlemesini bekliyorum. VITTORIA - Bu akam yazlacak, umarm. GIACINTA - Kda kaleme ne gerek var? Bunlar yrekleri bulandrmak, endieye drmekten ba eye yaramaz. Keke kt zerinde sz verdiim gn Sinyor Leonardo ile evlenseydim. Birok azd. Sinyora Vittoria'nn eyizi hazr: Sinyor Guglielmo kendisine den grevleri unutmasn lini istesin ve evlensin. VITTORIA - Sinyor Guglielmo, uyuyor musunuz? GUGLIELMO - Uyumuyorum, sinyora, uyumuyorum. Bakalarnn sylediklerini duyacak ve grevl erimi bilecek kadar uyanm. Ben onurlu bir insanm; byle olmasaydm, sz vermezdim. Sinyor Giacinta ve verdii tler beenilmeye deer: erdemine hep hayran oldum ve kendisine kar duum saygnn son kant olarak, ite Sinyora Vittoria, sizinle evlenmeye hazrm. VITTORIA - Beni sevdiiniz iin deil de, onu saydnz iin mi evlenmeye hazrsnz? GIACINTA - Sinyora Vittoria hakl, ben sizin bu kadar ilgisiz olmanza ayorum. GUGLIELMO - Ltfen sinirlenmeyin; sandnzdan ok daha aklm bamda. Sinyora Vittoria, art a deer vereceime, sadk bir e, sayg bilen bir koca olacama inanabilirsiniz. VITTORIA - Sevgiden baka bir ey. LEONARDO - Brakn artk u sama laflar. Ya nerimi kabul edersiniz, yahut sizi manastra k ttrrm. VITTORIA - Aabeyim beni gldryor. Sinyor Guglielmo, sizin grndnz gibi zorla deil, kalbimle kabul ediyorum. GUGLIELMO - Ben de sizi eim olarak kabul ediyorum. VITTORIA, Guglielmo'ya sevecenlikle. - Hi olmazsa bana acyn. GUGLIELMO, kendi kendine. - Benim ondan ok acnmaya gereksinmem var. TOGNINO yerinden srayarak. - Evlenme, evlenme, bir evlenme daha! FILIPPO, Tognino'ya. - Evlenme, evet, evlenme. Ya sizinki ne zaman olacak?

TOGNINO - Oldu bile, oldu. Evet, evet syleyeceim artk, ben evliyim! COSTANZA, Tognino'ya. - Aptal, budala, ahlaksz! ROSINA - Evet, yle, artk saklanamaz. Herkes bilmeli, sylediine sevindim. GIACINTA - Sinyora Costanza'nn eletirilebilecek bir evlenmeyi gizli tutmak isteini anlyorum; Tanr vere de bu iki evli gnn birinde gereinden fazla zgr olan yazln rahat asalar. Bundan fazlasn sylemeyeceim; duyduum zevkin, elencelerin ne pahalya mal olduu ben bilirim. Tanr'ya bin kr, evliyim; Genova'ya gidiyorum ve ancak grevimi bilmek kar aryla gidiyorum. Kendim iin istediim dinginlik ve rahatl grmceme de dilerim. Ne kadar akta olursa olsun sevgili babamn beni hep sevmesini dilerim; fazla ileri gitmek g ibi olmasn, ilerini biraz daha iyi dzenlemesini, yazlkta daha akllca davranmasn, para ha dikkatli harcamasn isterdim. Bana ettii iyilikten dolay Sinyor Fulgenzio'ya teekkr ederim; iyiliini yaammn sonuna kadar unutmayacama emin olabilirsiniz. Bu evin sahibine kar grevimi yapyor, yeenlerine iyilikler diliyorum. (Duygulu bir edayla.) Sinyor Gug lielmo'ya sayglarm sunarm. (Kararl.) Sevgili eimle Genova'ya doru yola kyorum. Gitm , beni dinleyen ve bana onur veren kimselere birka sz sylememe izin verin. Yazlk mer akn, yazlktakilerin maceralarn zevkle seyrettiniz. Dn de hogrn; bakalarnn yanl ulmusanz, kendinizin saknmal ve ll olduunuzu dnerek kendinizle vnn, bizden de honutluu gsterme inceliini esirgemeyin. C Aydnlanma Kitapl DNYA KLASKLER DZS kacak Kitaplar: c c c c c c c c c c c c c c c Karac'olan I - iirler (lhan Bagz) Bilinmeyen Bayapt-Krmz Han (Balzac) Sevilla Berberi (Beaumarchais) Ankara Ant (Augustus) Peter Schlemihl (Chamisso) Yeni Atlantis (Bacon) Glme (Bergson) Yasalarn Ruhu (Montesquieu) Aktrlk Hakknda Aykr Dnceler (Diderot) Bilge Nathan (Lessing) Felsefenin lkeleri (Descartes) Ren-Atala (Chateaubriand) Pir Sultan Abdal (lhan Bagz) Genlik (Tolstoy) Bartleby-Benito Cereno (H. Melville)