Predmet: MULTIMEDIJALNI SISTEMI

SEMINARSKI RAD
- Tema: DIGITALNO POLUTONIRANJE-
http://www.besplatniseminarskiradovi.com
1
Sadraj
Uvod...........................................................................................................3
Digitalno polutoniranje zasnovano na modelima.......................................5
Uopteno o polutoniranju zasnovanog na modelima..................................5
HVS Modeli................................................................................................8
Printer modeli...........................................................................................12
Odmjereni gray-scale printer model (SGPM)..........................................13
Model preklapanja krunih taaka (CDOM)............................................14
Tabelarni modeli.......................................................................................15
Model pomjeranja centra..........................................................................16
Model za ink-jet tampae........................................................................17
Algoritmi polutoniranja zasnovani na modelu.........................................18
Difuzija greaka bazirana na modelu........................................................20
Difuzija greaka zavisna od tonova..........................................................22
Ostali algoritmi polutoniranja...................................................................22
Dodatak: Ink-jet tampai..................................................................24-33
Literatura..................................................................................................34
2
Uvod
Kuni tampai i raunari su imali dramatian udar na generisanje i
irenje znaaja informacija u svijetu. U nekoliko decenija smo preli iz
sistema u kojem je mogunost da proizvedu i publikuju visoko kvalitetan
tampani materijal bila ograniena na relativno mali broj ljudi odnosno
firmi, u sistem u kojem su ove mogunosti iroko dostupne svima. Razvoj
algoritama digitalnog polutoniranja je bio klju koji je omoguio ovu
transformaciju, posebno mogunost tampanja slika. Digitalno
polutoniranje upuuje na proces dobijanja slike sa kontinalnim nijansama
koristei komponente koje direktno mogu predstaviti relativno mali broj
razliitih nijansi. Za predstavljanje svakog nivoa sivila algoritam
polutoniranja generie kalup, takav da gledajui od strane posmatraa
izgleda kao konstantan nivo sivila.
Cilj algoritama polutoniranja je da generie sliku koja se moe
tampati standardnom namjenskom tehnologijom i tako posmstrau
izgleda koliko je to mogue kao slika sa kontinualnim tonovima. Takoe
je bitno da broj raunskih operacija bude kompatibilan sa raspoloivim
hardverom. Algoritmi polutoniranja su poeli da se pojavljuju prije 30-ak
godina i razvijani su za komponente sa kompjuterski kontrolisanim
grafikim izlazom kao to su ploteri.
U poslednjih 10 godina strahovit razvoj ink-jet tampaa je
podstakao dalja istraivanja u oblasti polutoniranja. sada smo svjedoci
rapidnog porasta primjene digitalne fotografije. U 2004. godini prodaja
digitalnih fotoaparata je porasla za vie od 25% u odnosu na prethodnu a
u 2006. godini se uduplala. Ovo e ubudue ubrzati zahtjev za
mogunou tampanja visoko kvalitetnih fotografija sa ovih aparata.
Kuni ink-jet tampai koji kotaju oko 50 EUR mogu da reprodukuju
slike sa skoro fotografskim kvalitetom. Algoritmi za digitalno
polutoniranje koriteni za izraivanje ovih slika su kritini za ostvarivanje
tog nivoa kvaliteta. Kao i mnoge aplikacije za obradu signala, velika mo
poboljanih algoritama je da povea kvalitet ili performanse sa malo ili
nimalo poveanja cijene hardvera. ovo je veoma atraktivno u trgovinama
na veliko gdje gdje smanjenje cijene od 1USD po komponenti moe da
utedi mnogo miliona dolara. Digitalno polutoniranje je velika oblast za
istraivanje sa jakim vezama sa fizikim svijetom tako da je atraktivna za
istraivae iz razliitih oblasti kao to su obrada signala, mainstvo ili
psihofizika. Prethodnih godina uinjen je znaajan razvoj algoritama i
upotrebljenih modela i u komponentama za izvravanje algoritama i za
ljudsku percepciju. Razvoj raunarskih i tehnologija izrade tampaa kao
i ekonomije, upravljao je tekuim istraivanjima.Trenutno na tritu vlada
ogroman pritisak za smanjenje cijena. U isto vrijeme rezolucija i brzina
3
tampanja nastavljaju da konstantno rastu, Tako da moramo odtampati
vie bita nego ikad i to po manjoj cijeni.
Jedna mogunost je da prebacimo polutoniranje sa tampaa na
raunar. U ovom sluaju postaje neophodno kompresovati ovakvu sliku
da bi vrijeme prenosa izmeu raunara i tampaa odrali u razumnim
granicama. Dok je rasute take polutonirane slike, kao to se koristi kod
ink-jet tampaa, ekstremno teko kompresovati, imamo novi izazov koji
treba razmotriti. Naime raunska sloenost dekompresije mora biti
minimalna da ne poskupi tampae. Inae ovim ne bi dobili nita u
odnosu na polutoniranje u samom tampau. Cilj ovog rada je da
prezentuje napredak u poslednjih 10 godina i da ukae na oblasti koje je
potrebno hitno istraiti u digitalnom polutoniranju. S obzirom da je
potreba za polutoniranjem usko povezana sa ogranienjima izvrnih
komponenti i s obzirom da je uspjeh polutoniranja jako zavisan od
ogranienja ljudskog vizuelnog sistema (HVS) ini se odgovarajuim
poeti dijelom koji ispituje kako se na algoritme polutoniranja moe
uticati poboljanjem HVS i modela izvrnih komponenti. Ovaj dio daje
uvod u 3 osnovne kategorije algoritama polutoniranja u cilju smanjenja
sloenosti i rauna, a to su: skrining, difuzija greaka i iterativni
istraivaki bazirani modeli. Razumjevajui kontekst u kojem algoritam
polutoniranja mora raditi, spremni smo i da razmotrimo u detalje
specifine karakteristike strukture polutoniranja koje imaju dobre
vizuelne karakteristike i otporne na poremeaje izazvane u samom
tampau. Naglasak na difuziju greaka je prikladan iz 2 razloga:
1. difuzija greaka je pristup polutoniranju koji se najee
koristi u sadanjim proizvodima, pored skrining metoda koje generiu
periodino grupisane uzorke taaka koji oponaaju tradicionalne procese
analognog tampanja koji se koriste kod komercijalnih procesa za
tampanje,
2. difuzija greaka je u bliskoj vezi sa sigma-delta
modulacionim postupkom kodovanja signala koji je blizak onima u signal
procesing sosajti.
Prva tema koja se razmatra je inverzno polutoniranje. To je
znaajno za bilo koju aplikaciju u kojoj elimo izvriti obradu slike koja
je ve polutonirana. Takva situacija se pojavljuje kad se skenira
odtampana slika. Meu interesantnim operacijama je i ona koja bi
izvrila ponovno polutoniranje tako da se moe ponovo tampati. Sledea
tema je kompresija. Pored potrebe da se kompresuje polutonirana slika
unutar printera ili izmeu raunara i tampaa, kompresija polutoniranih
slika takoe je potrebna za efikasan prenos i uvanje polutoniranih slika u
irem kontekstu multimedijalnih sistema.
4
Digitalno polutoniranje zasnovano na modelima
Digitalno polutoniranje je proces generisanja uzorka piksela sa
ogranienim brojem boja koji, gledajui ljudskim okom, se vidi kao slika
sa kontinualnim tonovima. Ono se koristi za prikazivanje slika sa
kontinualnim tonovima u medijima u kojim je direktno prikazivanje
nijansi nemogue. Uobiajeni primjer takvog medija je tinta ili toner na
papiru, a uobiajena komponenta za izvoenje takvih medija je tampa.
Polutoniranje uspjeva zato to oko radi kao prostorni NF filtar koji
zamagljuje dobijeni uzorak piksela tako da se on vidi kao slika sa
kontinualnim nijansama. Iako se sve metode polutoniranja oslanjaju,
barem implicitno, na neko razumjevanje karakteristika HVS i komponenti
za prikazivanje, cilj tehnika polutoniranja zasnovanih na modelu je razvoj
eksplicitnih modela komponenti za prikazivanje i HVS koji e
maksimizirati kvalitet prikazanih slika. To je prikazano na slici 1.
Zavisno od ukljuenog tipa izraunavanja, algoritmi za polutoniranje se
mogu svrstati u 3 kategorije:
1. lokalni algoritmi (skrining ili ditering)
2. globalni (difuzija greaka)
3. iterativni algoritmi (najmanji kvadrati, direktna binarna
pretraga DBS).
Svi ovi algoritmi mogu ujediniti HVS i printer modele. Najbolje
polutonirane reprodukcije se postiu iterativnim tehnikama koje
minimiziraju kvadratnu greku izmeu izlaza iz printera u odzivu
vizuelnog sistema na polutoniranu sliku i odziva vizuelnog sistema na
originalnu sliku.
UOPTENO O POLUTONIRANJU :
Razmotriemo HVS modele. Iako se svi algoritmi polutoniranja
zasnivaju na injenici da se oko ponaa kao NF filtar mnogi ne koriste
eksplicitni HVS model, i kao takvi se nesmatraju da su bazirani na
vizuelnom modelu. S druge strane, algoritmi polutoniranja bazirani na
vizuelnom modelu eksplicitno ukljuuju HVS model i koriste ga za
kreiranje polutoniranih slika vieg vizuelnog kvaliteta. Takoe se
razmatraju displej modeli. Fokusiramo se na crno-bijelim tampaima, ali
mnoge ideje se prairuju na tampae u boji. Za druge ureaje za prikaz
kao to su displeji prenosnih ureaja i posebno mobilnih telefona, mogu
se koristiti tehnike sline onima koje se koriste za tampae. Osnovne
tehnike polutoniranja za crno-bijele tampae pretpostavljaju da je
primljeni nivo sive boje (tampanog binarnog uzorka) proporcionalan
rasporedu crnih taaka u uzorku. Ustvari ovo znai da je oblast koju
zauzima crna takica priblino jednaka oblasti koju zauzima bijeli prostor
5
koji octane tamo gdje nema ni jedne takice. Iz ovog slijedi da je eljeni
oblik crnih taaka koje printer proizvodi kvadrat TxT, gdje je T veliina
take. Ali stvarni tampai ne ispunjavaju ovu pretpostavku. Iz isto
fizikih razloga, tampai proizvode manje ili vie krune take koje se
prelivaju u susjedne prostore, ime se postie da je primljeni sivi nivo
tamniji od onog pretpostavljenog. Ovo je preklapanje taaka. Vidjeemo
kasnije da je neko minimalno preklapanje potrebno zato da bi tampa
mogao potpuno potamniti dio stranice. Uz to, mnogi tampai tipino
proizvode take koje izgledaju vee od ovih, a to je fenomen koji se
naziva dobitak take. Ovo moe biti izazvano sa jednim ili vie sledeih
efekata:
optiko uveanje (zbog rasprivanja svjetlosti ispod tonera)
mehaniki dobitak (proirenje tonera na papiru)
dobitak elektrinog polja (koji se pojavljuje kod
elektrofotografskih printera).
Ako tehnika polutoniranja ne uzima u obzir takve nelinearnosti,
rezultirajua skala tonova e biti iskrivljena. Klasini pristup ublaavanja
gore navedenih fenomena je grupisanje crnih taaka tako da procentualno
dejstvo na nivo sivila bude smanjen. Ovakvo grupisanje smanjuje
prostornu rezoluciju rezultujue slike i poveava vidljivost strukture
polutoniranja. S druge strane algoritmi polutoniranja sa cijepanjem taaka
mogu obezbjediti visoku prostornu rezoluciju i odline eme polutonova,
ali su vrlo osjetljivi na dobitak taaka kao i na druga izoblienja koja
unosi tampa. Tehnike zasnovane na modelima, s druge strane, se mogu
pouzdati na ispravne printer modele (skoro u potpunosti) izoblienja
tampaa da maksimiziraju kvalitet tampane slike. Prema tome oni
omoguavaju veu dobit od tehnika sa rascijepanim takama, za bilo koji
ureaj i bilo koji dostupan ispravan model.
Trei pristup je postupak korekcije tonova, a to je kmpenzujua
gray-scale transformacija primjenjena na slici prije polutoniranja.
Meutim ovaj pristup ne daje dobru vidljivost detalja i ne moe
prilagoditi nivoe tonova tako dobro kao tehnike zasnovane na modelima.
ta vie za neke tehnike (npr. kad tampa unosi nemonotone
nelinearnosti) ova pristup uopte neradi. U dodatku, jer interakcija taaka
moe biti veoma kompleksna, pristup korekciji tonova ne radi dobro za
tehnike sa rascijepljenim takama jer je veoma malo kontrole nad mikro
strukturom taaka koje prozilaze iz istih. Prema tome korekcija tonova je
manje pogodna za tampanje sa rascjepljenim takama sa
elektrofotografskim tampaima. Predstaviemo izvjesnu klasu printer
modela da olakamo implementacijutehnika baziranih na modelima i
ispitaemo izvjestan broj specifinih modela. Zatim e mo ispitati
nekoliko tehnika baziranih na modelu koje ukljuuju HVS i/ili printer
modele da unapredimo kvalitet polutoniranih slika tako da ukljuuju
6
screening, difiziju greaka i iterativne algoritme (least squares i DBS). Za
date komponente za prikaz i uslove pod kojim se posmatra slika,
performanse tehnika polutoniranja npr. vizuelni kvalitet polutonirane
slike koju prikazujemo, moe se procjeniti o izrazu za njegovu prostornu
rezoluciju (sposobnost da prikae detalje, ivice i otrinu), rezoluciju
skale tonova (sposobnost da prikae mnogo razliitih nivoa sivila),
tanost skale tonova (ugao pod kojim su prikazani polutonovi vidljivi sa
odgovarajuim nivoom sivila) i strukturu (koliko je vidljiva ili
neprijatna struktura koju ukljuuju polutonovi). Ove karakteristike mogu
biti posmatrane u razliitim regionima slike. Prostorna rezolucija utie na
regione veoma brze promjene intenziteta, kao to su ivice. U regionima
konstantnog intenziteta rezolucija i tanost skale tonova su bitni ako je
potrebna egzaktna reprodukcija. Meutim, najbitnije razmatranje je
vidljivost struktura koje ukljuuju polutonovi. Najzad regioni sporo
promjenljivog intenziteta vjerovatno predstavljaju najvei izazov za
tehnike polutoniranja. Ovdje je najvanija kompatibilnost susjednih nivoa
tonova. Ako susjedni nivoi tonova nisu izvedeni kompatibilnim
obrascima polutoniranja, onda e konture greke biti vidljive u regionima
gdje se intenzitet sporo mjenja. Ovaj efekat se pojavljuje iz dva razloga:
1. nedostatak adekvatne rezolucije skale tonova i 2. nekompatibilnosti
struktura tonova koji odgovaraju susjednim nivoima tonova.
U tradicionalnim tehnikama polutoniranja (filtar za cijepanje
taaka), glavni kompromis (kontrolisan periodom filtra) je izmeu
prostorne rezolucije i strukture (niske vidljivosti) sa jedne strane i
rezolucije i tanosti skale tonova sa druge strane. Za razliku od ovog, kod
difuzije greaka i iterativnih tehnika, prostorna rezolucija je generalno
veoma visoka, i glavni kompromis je izmeu strukture i rezolucije skale
tonova. Postoje, meutim, jo neki bitni kompromisi. Npr. tehnika filtra
za cijepanje taaka je obino otporna na dobitak taaka i ostale
deformitete koje unosi printer, dok difuzija greaka i iterativni metodi
zasnovani na modelima nude bolju prostornu rezoluciju i strukturu za
specifini ureaj. Kompromis izmeu otpornosti na uzoblienja printera i
strukture i prostorne rezolucije je jedan od kljunih uspjeha green-noise
tehnike polutoniranja.
7
HVS Modeli
Polutoniranje uopte radi jer je oko prostorni NF filtar tako da
zamagljuje uzorke tampanih taaka, pa zato vidi nivoe sivog. Premda je
svako polutoniranje zasnovano na razumjevanju (tj. modelu) ljudskog
vizuelnog sistema, odreeni metodi polutoniranja zasnovani na
vizuelnom modelu e biti opisani kasnije. U ovoj sekciji e mo opisati
neke HVS modele koje ovi metodi koriste. Postoje dva blisko povezana
koncepta:
metrika vizuelne tanosti reprodukcije (VF) i
HVS modeli.
VF metrika je funkcija V(z, zkapa) takva da jasno pokazuje sistem do
kojeg se slika zkapa razliito vidi od slike z. U kontekstu polutoniranja,
HVS model je sistem S koji generie S(z), koji je slika kao z, osim onih
osobina koje su pojaane ili oslabljene proporcionalno njihovoj
vidljivosti. Postoji bliska veza izmeu ovih modela. Npr. dati HVS model
S se moe upotrijebiti kao VF metrika raunajui energiju razliitih slika
S(z)-S(zkapa). Ovaj pristup je iskoriten u mnogim metodama
polutoniranja zasnovanim na vizuelnom modelu. Najjednostavniji HVS
model je jednostavno dvodimenzionalni linearni prostorno invarijantni
filtar. Npr. sledee frekventna karakteristika dobro predvia subjektivni
kvalitet kodovane slike (Mannos & Sakrison)
} ) 114 , 0 ( exp{ ) 114 , 0 0192 , 0 ( 6 . 2 ) (
1 , 1
r r r r
f f f H +
(1)
gdje je fr= (fx^2+fy^2)^1/2 RMS vrijednost horizontalne i vertikalne
frekvencije u periodima po stepenu. Kao to je prikazano na slici 2 koja
prikazuje H u funkciji fr, ovaj filtar je PO sa maksimumom u 7,9
perioda/deg. Mi posmatramo frekventnu karakteristiku kao predstavu
osjetljivosti oka u funkciji frekvencije. Vrena je direktna estimacija
osjetljivosti oka na svaku frekvenciju i onda iskoritena za definisanje
frekvencijske karakteristike filtra u HVS modelu. takve osjetljivosti su
tipino pronaene mjerenjem testa nejasnoe sinusoidalnog uzorka date
frekvencije koja se mogla razlikovati od pozadine. Inverzna vrijednost
amplitude sinusoide na pragu vidljivosti je mjera HVS osjetljivosti na
odgovarajuoj frekvenciji, i crtana svaka osjetljivost u funkciji
frekvencije je obino predloena kao funkcija osjetljivosti kontrasta.
Smanjenje osjetljivosti na viim frekvencijama je posljedica optikih
karakteristika oka, tj. karakteristika soiva i ronjae. Zaista usvajanjem
terminologije iz optike frekventna karakteristika modela se obino naziva
modulaciona transfer funkcija (MTF) oka.
8
Smanjenje osjetljivosti oka na niim frekvencijama je posljedica
nemoi oka da prilagodi otvor zjenice uslovima osvjetljenja. Zbog ovoga
oko teko razlikuje intenzitet velikih regiona sa konstantnim intenzitetom.
Dobro je poznato da je oko manje osjetljivo na nakoene likove nego na
likove orjentisane horizontalno ili vertikalno. Ovo moe biti iskoriteno
za koritenje filtra oblika

,
_

,
_

x
y
r
r r r
f
f
arctg
s
f
H f H

) (
) , (
(2)
gdje je =arctg(f
y
/f
x
) odgovarajui ugao izmeu f
x
i f
y
. Sledei izbor za
S()
85 , 0 ) 4 cos( 15 , 0 ) ( + s
(3)
je iskoriten za metode polutoniranja zasnovane na modelu. Veliki broj
vie sofisticiranih modela je bio predloen za HVS. Npr. neki modeli su
dodavali neke nelinearnosti prije linearnog filtriranja, a mnogi modeli su
ukljuivali banke filtara. Premda postoji jo mnogo vie soficistiranih
modela jednostavni modeli bazirani na filtrima su nadmoni za koritenje
pri polutoniranju zasnovanom na vizuelnom modelu. Ovo je posebno
izraeno kod iterativnih metoda gdje se jednostavnost zahtjeva da bi
metod uopte bio raunljiv. Stoga, u ostatku ove sekcije emo se
fokusirati na modele koji su zasnovani samo na filtru. Za upotrebu u
9
polutoniranju, HVS model zasnovan na filtru (1) mora konvergirati u 3
aspekta:
- po frekvenciji u period/inch
- po prostornom impulsnom odzivu
- po odmjerenoj verziji imp odziva.
Konvergencija po frekvenciji je obezbjeena sa

,
_

180
) (
d
f H f H
r r r d
(4)
gdje je d udaljenost slike od oka. Kao ilustracija na slici 3 je predstavljen
impulsni odziv za 3 razliite udaljenosti. Zbog toga to posmatra ne
moe biti na fiksnoj udaljenosti od slike, polutoniranje zasnovano na
vizuelnom modelu mora biti dizajnirano na neki domet HVS modela a ne
samo na jednu udaljenost. Ovo je razlog zbog kojeg se koriste NF filtri
prikazani na slici 2. Metode polutoniranja zasnovane na vizuelnom
modelu koji ukljuuje NF filtar e postati dobro vidljiv sa veih distanci
gledanja. Prema tome propisano je nekoliko NF filtara. Npr jedan uzima
funkciju Hr a onda jednostavno proiri vrh do 0, slika2. Druga mogunost
je Gausova frekventna karakteristika sa standardnom devijacijom
sigma=16,7 perioda po stepenu dobro aproksimira ovaj filtar na viim
frekvencijama. Konvertovanje frekventne karakteristike u impulsni odziv
se vri pomou inverzne Furijeove transformacije. Tipino, filtar je u
metod polutoniranja implementiran u prostornom domenu pomou
direktne konvolucije. Dok su slike i polutonovi, naravno, odmjereni
impulsni odziv filtra mora biti ogranien i odmjeren. Npr. slika 4
prikazuje Gausov filter sa slike 2 ogranien na interval +-0,064 stepena
odmjeren pod 2 razliite okolnosti. Generalno ako b() oznaava
(jednodimenzionalan) impulsni odziv gdje je u stepenima tada je
ogranien i odmjeren impulsni odziv
max min ,
180 180
,
180
] [

dR
n
dR
dR
n b n b
r R d

,
_

(5)
gdje je d udaljenost gledanja, R rezolucija piksela u dpi slike i polutona,

min
i
max
specifiraju stepene do kojih je impulsni odziv ogranien. Treba
napomenuti da u sluaju niske rezolucije i bliske distance gledanja
dizajniranje filtra treba uraditi mnogo paljivije da se izbjegne
preklapanje spektra. Prethodna relacija zavisi od R i d samo kao njihov
porizvod tako da S=d*R postaje kjuni parametar i naziva se faktor skale.
On se moe interpretirati kao viena rezolucija u dots/rad, gledane slike
tampane sa R dpi sa udaljenosti d. On takoe ima bitan uticaj na uzorke
polutoniranja nastale kao algoritmi zasnovani na HVS. Velika vrijednost
d govori algoritmu polutoniranja da e oko mnogo zamagliti sliku i njenu
polutoniranu reprezentaciju. S druge strane mala vrijednost d govori
algoritmu da su take i ostali finiji detalji vie vidljivi. U ovom sluaju
10
algoritam e mikro upravljanjem postavke taaka stvoriti finiju strukturu.
Promjena R ima slian efekat. Takoe je interesantno razmisliti o efektu
promjene s na odmjereni impulsni odziv. Kad je faktor skale s malen,
odmjereni impulsni odziv ima mali broj lanova, tj. nekoliko nenultih
lanova jer su odmjerci b() iroko razdvojeni. Stoga kad algoritam
polutoniranja trai uzorak za poluton za dio sa konstantnim nivoom
sivila, on radi sa malim brojem taaka. Ovo znai da moe generisati
samo mali broj nivoa sivila to uzrokuje da skala tonova bude gruba. ta
vie, za neke nivoe sivila, ovo e teiti da bude jedinstven obrazac koji e
imati eljeni nivo sivila i najbolju strukturu. Ovo u kombinaciji sa niskom
rezolucijom gray-scale nivoa tei da uzrokuje nepostojee konture.
Objasnimo ovo na regionu sa postepenim poveanjem nivoa sivila. Tada
e postojati imaginarna linija sa one strane sa koje je algoritam dosljedno
postavljao jedan uzorak taaka dok je sa druge strane postavljao drugaiji
uzorak. Rezultat je lana vidljiva konturna linija.
S druge strane kad je faktor skale velik odziv filtra e imati mnogo
odmjeraka dajui algoritmu veu fleksibilnost u odabiranju najboljih
uzoraka da napravi mnogo nivoa sivila bez lanih kontura. Rezultujui
polutonovi e teiti da budu grublji ali ne vidljivi sa vee distance
gledanja. Zbog toga to faktor skale ima takav uticaj na prirodu
polutoniranih reprodukcija onda o njemu treba voditi rauna ak i kad je
distanca gledanja unaprijed poznata. U ovom sluaju treba izabrati s kao
kompromis izmeu finijih struktura polutonova sa jedne strane i finije
rezolucije skale tonova i izbjegavanja lanih kontura sa druge strane.
Pokazano je da ne postoji jedan set vrijednosti parametara koji daju
najbolje rezultate na cijeloj skali tonova. Koristi se pristup dualne metrike
koji koristi vei faktor skale na svjetlijim povrinama, srednjim tonovima
i sjenkama, a manji faktor skale u ostalim djelovima.
11
Printer modeli
Svrha printer modela je da tano pretpostave stvarni nivo sivila koji
printer tampa. Pored toga on treba jednostavno da ukljui i algoritam
polutoniranja. Sa preciznim printer modelom tehnika polutoniranja moe
da povea karakteristike printera tj. da povea kvalitet tampanih slika. U
prvoj aproksimaciji elekrofotografski printeri su sposobni da naprave crne
mrlje (obino zvane take) na komadu papira obino kvadratnog oblika
piksela sa horizontalnom i vertikalnom duinom T
x
i T
y
u inima.
Reciprone vrijednosti T
x
i T
y
vertikalna i horizontalna rezolucija
tampaa u dpi. Koristiemo sledeu terminologiju. Piksel (i,j) je kvadrat
T
x
*T
y
iji je centar taka (x
i
,y
j
), x
i
=i*T
x
+T
x
/2 je udaljenost od lijeve strane
slike i y
j
=j*T
y
+T
y
/2 je udaljenost od vrha slike. Kolekciju svih piksela tj.
svih tih pravougaonika nazivamo tampana reetka.

Printer kontrolie N
x
*N
y
binarno polje b
i,j
gdje b
ij
=1 oznaava crnu
taku koju treba staviti u centar piksela (x
i
,y
j
), a b
ij
=0 oznaava da crna
taka tu ne treba. Ponekad emo rei da je to bijela taka. Konano
pretpostavimo da je gray-scale slika (koju treba polutonirati) odmjerena
tako da treba tampati jednu taku po pikselu. Ako to nije sluaj
neophodna je interpolacija. Prema tome takoe je definisano N
x
*N
y
polje
z
ij
koje uzima vrijednosti iz intervala 0 1 . Pretpostavimo da te vrijednosti
(nivoi sivila) predstavljaju apsorpciju svjetlosti. Napokon nivo sivila crne
take e biti 1, a nivo sivila bijele take e biti 0. Reflektansa e biti 1-
apsorptansa. Jo pretpostavimo pretpostavimo da je broj piksela slike
jednak broju polja tampane reetke. U prvoj aproksimaciji printeri
tampaju skoro krune take kao na slici 5. U zavisnosti od tehnologija
tampaa, veliina, oblik, gustina boje (a odavde i uniformnost
apsorpcije) i mjesto postavljanja crnih taaka moe da se mjenja.
Napokon dananji elektrofotografski (laser i LED) tampai
ukljuuju modulaciju taaka (npr. mjenjanje mjesta tampane take) pa
stoga svaki piksel moe da bude u jednom od nekoliko stotina stanja. U
svakom sluaju oblast koju kontrolie tampa e imati vie od 2
12
vrijednosti. U sledeem razmatranju emo pretpostaviti binarni tampa
ali se ideje mogu proiriti i na opti sluaj.
Odmjereni gray-scale printer model (SGPM)
Ovdje emo opisati klasu printer modela koji ine temelj tehnika
polutoniranja zasnovanih na modelu. Glavna ideja je procjeniti prosjean
nivo sivila svakog piksela tampane slike kao funkciju vrijednosti
binarnog polja u okolini tog piksela. Odavde se nagovjetava da je ovo
veoma komplikovana funkcija.
Neka je u(s,t) nivo sivila tampane slike u taki (s,t) gdje je s udaljenost
od lijevog, a t udaljenost od gornjeg kraja slike. Tada je:
y y x x t s
T N t T N s B t s f t s u 0 , , 0 , ), ; , ( ) , (
,
(6)
gdje je B
s,t
oznaka rasporeda bita u okolini ove take, a f neka funkcija.
Kao to emo vidjeti ova funkcija moe biti deterministika ili sluajna.
Meutim, podesno je zbog malog razmaka izmeu taaka i ograniene
prostorne rezolucije oka nivo sivila u(s,t) tampane slike modelirati
konstantnom vrijednosti pi,j unutar oblasti piksela:
2
, ,
2
, , ) , (
~
,
y
j
x
i j i
T
t y
T
s x p t s u < <
(7)
gdje je (x
i
,y
j
) koordinata centra piksela. Premda nivo sivila nije ba
konstantan, oko raspoznaje samo srednji nivo sivila u ovoj oblasti. To je
taj srednji nivo sivila koji predstavlja p
i,j
tj., srednja vrijednost f(s,t,B
i,j
) u
ovoj oblasti. Prema tome srednja vrijednost sivila p
i,j
zavisi od susjednih
piksela na sledei nain:
y x j i j i
N j N i W P p < < 0 , , 0 , ), (
, ,
(8)
gdje je w
i,j
prozor koji sainjavaju biti b
i,j
u nekoj njegovoj okolini i P
oznaava neku njegovu funkciju. Primjetimo da je printer model
jednoznano odreen funkcijom P koja kao i funkcija f moe biti
deterministika ili sluajna. Prema tome dato binarno polje b
i,j
secificira
ablon taaka za tampu, printer model generie novo polje p
i,j
nivoa
sivila istih dimenzija kao i binarno polje jednako dobro kao i gray-scale
slika. Ovo je veoma vano jer itava obrada moe biti uraena u
diskretnom domenu bez ikakve potrebe za naknadnim preodmjeravanjem.
Ovaj model je nazvan SGPM.
Razmotrimo naine dobijanja funkcije P. Varijacije gore navedenih
fenomena utiu na izgled odtampane slike, a jedino mjesto gdje ih
moemo ukljuiti u model je funkcija P. Za efikasno izraunavanje
neophodno je da w bude malen prozor npr. 3x3. U ovom sluaju mogue
13
vrijednosti funkcije P se mogu upisati u tabelu sa 2 na 9 elemenata.
Pojedinani elementi ove tabele mogu se izvesti iz detaljnog fizikog
razumjevanja varijacija fenomena ili mjerenjem nivoa sivila koji se
dobiju tampanjem svih uzoraka. Jedan pristup koristi model preklapanja
krunih taaka.
Model preklapanja krunih taaka (CDOM)
Jedan od najjednostavnijih printer modela pretpostavlja da printeri
proizvode take krunog oblika, kao na slici 5. Take su zasiene tako da
u oblastima preklapanje nema dodatnog tamnjenja (logiko ili). Zbog
jednostavnosti pretpostaviemo da su pikseli kvadrati (tj. T
x
=T
y
=T).
Podsjetimo da se susjedne crne take mogu preklopiti i da mogu pokriti
dijelove piksela sa bijelim takama. Poluprenik taaka mora biti
najmanje T/sqrt(2) tako da mogu potpuno potamniti region ili cijelu
stranicu. Ovo znai da uvijek postoji neko preklapanje izmeu crnih
taaka i potamnjenje dijelova bijelih taaka, to rezultuje poveanjem
nivoa sivila piksela koji predstavlja bijela taka. Ovo rezultuje znaajnom
distorzijom tampane slike (podruje svake take je 1,57 T*T tj. 57%
vee od T*T kvadrata) Veina printera proizvodi vee crne take od ovih
minimalnih, to poveava distorziju nivoa sivila. CDOM rauna svako
izoblienje procjenom nivoa sivila svakog piksela tampane slike kao
procenta povrine piksela pokrivene tintom. Ova oblast moe se lako
izraunati iz radijusa take. Mnogo specifinije, printer model uzima
oblik

'

0 , ,
1 , , 1
) (
, 3 2 1
,
, ,
j i
j i
j i j i
ifb f f f
ifb
W P p

(9)
gdje prozor wi,j ukljuuje b
i,j
i njegovih 8 susjednih piksela.
Ovdje f
1
predstavlja broj horizontalnih i vertikalnih susjednih crnih
taaka, f
2
je broj dijagonalnih susjednih crnih taaka koje nisu susjedne
14
nijednoj horizontalnoj ili vertikalnoj susjednoj crnoj taki, i f
3
je broj
parova susjednih crnih taaka gdje je jedna vertikalna susjedna, a druga
horizontalna susjedna taka. Parametri alfa beta i gama su odnosi
povrine pokrivenih regiona prikazanih na slici 5 i Tkvadrat i mogu biti
izraeni u zavisnosti od odnosa ro poluprenika ove take i idealnog
poluprenika take T/sqrt(2). prema tome, parametar ro potpuno
specificira printer model. Za klasine crno-bijele printere vrijednost ro je
izmeu 1 i 1,7. Slika 6 prikazuje izlaz SGPM za uzorak taaka sa slike 5 i
ro=1,25. Model nije mnogo osjetljiv na male promjene ro i primjenjuje
se u irokoj klasi printera. podsjetimo da ovaj model uzima u obzir i
mehaniki i optiki dobitak take.
Tabelarni modeli
Kao to smo vidjeli printer model procjenjuje nivo sivila (npr.
apsorptanse) svakog piksela tampanog uzorka kao funkciju vrijednosti
binarnog polja b
i,j
u okolini tog piksela (jednaina 8). Ovakva funkcija
moe biti odreena jednainom, kao kod CDOM, ili tabelom vrijednosti
nivoa sivila za svaki ulazni uzorak.
Modeli kao to su CDOM su prilagoeni mnogim printerima ali
nemogu da opiu ponaanje svakog printera. Stoga razliiti modeli mogu
biti izvedeni za razliite tehnologije tampe ili razliite rezolucije tampe.
Za neke printere, interakcija taaka moe biti veoma kompleksna i
izvoenje modela zasnovano na fizikom razumjevanju procesa
tampanja moe biti preteko ili prekomplikovano. Da bi se izbjegli
mnogi problemi predloen je tabelaran pristup modelovanju printera koji
koriste direktno mjerenje apsorpcije odtampanih test ara po redosljedu
koji je u tabeli. To moe biti primjenjeno na bilo koji printer. Taj prilaz je
baziran na makroskopskom mjerenju apsorpcije specijalno dizajnranih
test ara koje se periodino ponavljaju. Prosjek apsorpcije svke are je u
vezi sa parametrima printera vezan sistemom linearnih jednaina. Bitno je
da se moe upotrijebiti jednostavna komponenta za mjerenje i ne zahtjeva
se precizno centriranje. Procjena parametara u tabelarnoj procjeni moe
biti pojednostavljena razmatranjima ako su dostupne komponente visoke
rezolucije za mjerenje apsorptanse svakog pojedinanog piksela. Ovo
eliminie potrebu za rjeavanje sistema jednaina za dobijanje vrijednosti
parametara ali zahtjeva precizna podeavanja. Predloen je mikroskopski
pristup koji koristi skener visoke rezolucije (4000 dpi) da izmjeri
apsorptansu centralnog piksela za sve mogue 3x3 uzorke. Da se rijei
problem centriranja tampaju se karakteristine krive oko svakog uzorka i
procjenom njihovog centra odreuje se centar uzorka. Slika 7 prikazuje
skeniran visokom rezolucijom izlaz HP laser-jet 4M printera za uzorak sa
slike 7a. Primjetimo da je 600 dpi uzorak sa slike 7c povean 2 puta tako
15
da je iste veliine kao i 300 dpi uzorak sa slike 7b. Primjetimo takoe da
pri 300 dpi CDOM moe jasno predvidjeti jasnu razumnu aproksimaciju
printera, ali bi bilo teko da predvidi isti model pri 600 dpi. Pronaeno je
da 600 dpi uzorci nisu toliko stabilni kao 300 dpi uzorci to je neophodno
pri upotrebi stohastikih printer modela.
Model pomjeranja centra
Opisali smo SGPM koji procjenjuje nivo sivila svakog mjesta
piksela u tampanoj reetki tako da oni proizvode gray scale sliku koja
predstavlja izlaz printera na istoj reetki kao to je tampana reetka.
Meutim postoje i druge mogunosti. Npr. kao na slici 8 umjesto
procjene nivoa sivila na svakom mjestu tampanog piksela, SGPM moe
da procjeni nivo sivila na mjestima piksela centriranim u uglove
tampanih piksela. Drugim rjeima, reetka na kojoj je SGPM bazirana
moe da ima odreen pomjeraj u odnosu na tampanu reetku. Prednost
ovoga je to sada svaki piksel u printer modelu ima samo 4 susjedna
piksela, a ne 8 kao kad nije bilo pomjeraja. Prema tome, sada je dovoljna
2x2 tabelarni model za efekte najbliih piksela koji ima svega 2^4=16
lanova za razliku od 512 za 3x3 model. ovo je velika uteda. Naravno,
on nije potpuno taan kao 3x3 model. Ipak sada umjesto 3x3, 5x5, 7x7, ...
okolina imamo 2x2, 4x4, 6x6, ... okoline.
16
Model za ink-jet tampae
Ink-jet tampai tampaju tako to glava tampaa sa mnogo malih
mlaznica prelazi preko papira i izbacuje kapljice tinte iz mlaznica. Glava
tampaa moe da sadri mlaznice za jednu ili vie boja, npr. cijan,
magenta i uta, i svakoj boji su tipino pridruene dve kolone mlaznica,
tako da za trikolor glavu tampaa imamo 6 kolona mlaznica. Ovi
tampai proizvode stabilne take velikog integriteta, meutim oni
pokazuju greke pomjeranja i neregularnosti taaka zbog razdeenosti
glave tampaa, dinamikog pokreta glave, oblika kapljice, turbulencije u
vazduhu izmeu glave i povrine papira. Greke pomjeranja taaka
uzrokovane ovim fenomenima pokazuju sluajne osobine. Ovi tampai
podravaju veliki broj opcija tampanja, kao to su razliita rezolucija,
brzina, smjer, broj prolaza kroz tampu i broj kapljica tinte po svakom
pikselu. Rezultujue greke su veoma zavisne od naina tampanja.
Generalno, sporije tampanje e rezultovati manje vidljivim grekama.
tampanje u vie prolaza se obino koristi da redukuje broj greaka
tampanja. Kod tampanja u vie prolaza, glava prelazi preko svakog
piksela vie od jedan put i isputa kapljicu tinte prilikom pouzdanog
prolaza. Za kontrolu ovog procesa se koristi binarno polje zvano maska
tampanja. Za siguran mod tampanja, greka pomjeraja take moe
uzrokovati karakteristine produkte u tampanoj strukturi polutonova, kao
to je prikazano na slici 10. Ovi produkti mogu biti stvarni tragovi tako
to take tampane u parnim vrstama budu pomjerene desno sa
obstupanjem od 0,25 piksela, a one tampane u neparnim vrstama budu
pomjerene lijevo za 0,25 piksela. Slika 11. pokazuje pokazuje histograme
horizontalnog pomjeraja taaka za parne i neparne vrste. Ova odstupanja
su posljedica konstrukcije glave tampaa. Sa slike 11 se takoe vidi da
su ova odstupanja sluajna sa uniformnom raspodjelom preko cijelog
intervala do dimenzija piksela. Stohastika priroda ovog efekta dodaje
naknadni nivo sloenosti modela i usko povezuje ovaj stepen modeliranja
sa metrikom greaka iskoritenoj u samom algoritmu polutoniranja.
17
Algoritmi polutoniranja zasnovani na modelu
Metod najmanjih kvadrata zasnovan na modelu
(LSMB) sa direktnom binarnom pretragom (DBS)
Sada emo, za date precizne modele za HVS i komponente za prikaz,
razmotriti algoritme kojima maksimiziraju kvalitet prikazanih slika
koritenjem metrike tanosti. U LSMB pristupu ovo uzima formu
minimiziranja kvadratne greke izmeu izlaza vizuelnog sistema
pobuenog tampanom polutoniranom slikom i izlaza vizuelnog modela
pobuenog originalnom slikom sa kontinualnim tonovima. Kao to emo
vidjeti kasnije optimalna varijanta, u ovom smislu optimalna polutona
reprodukcija, moe se jedino dobiti iterativnim tehnikama koje pretragom
cijelog prostora svih moguih polutonih slika izabiraju one koje
minimiziraju kriterijum greke. Zbog toga to je tipina specifikacija
polutonova binarna za ovaj proces se predlae DBS. Cjelokupan ovakav
pristup je poznat kao DBS ili LSMB pristup. Sada posmatramo detaljniju
formulaciju problema. Neka z
ij
oznaava sliku kontinulanih tonova. Kao
to je prikazano na slici 12 LSMB pristup trai polutoniranu sliku b
ij
koja
minimizira kvadratnu greku:

j i
j i j i
p z E
,
2
, ,
)
~ ~
(
(12)
j i j i j i
g z z
, , ,
~

(13)
j i j i j i j i j i
g W P g p p
, , , , ,
) (
(14)
Ovdje se W
ij
sastoji od b
ij
i njenih susjeda, a * ukazuje na
konvoluciju. Granini uslov pretpostavljuju da boja nije postavljena iznad
18
granica slike. U principu optimalno rjeenje se moe dobiti iscrpnom
predragom svih moguih binarnih ema za cijelu sliku. Ovaj pristup ipak
nije raunski izvodljiv. Broj moguih ema za Y x
N N *
sliku je
y x
N N *
2 (na
primjer 1.16*10
77
samo za sliku 16x16). Tako, rjeenje sa najmanjom
kvadratnom grekom se mora dobiti tehnikama iterativne optimizacije.
Takve tehnike nalaze rjeenje koje je samo lokalni optimum. One
pretpostavljaju da je data poetna procjena slike. Na primjer to bi mogla
biti neka trivijalna slika kao to je konstanta ili sluajna slika ili izlaz
nekog algoritma polutoniranja. Zavisno od strategija optimizacija,
vizuleni kvalitet rezultujue polutonirane slike moe da zavisi od poetne
slike. Strategija za pretraivanje za koju je pokazano da vrlo dobro radi
presjeca sliku kao rastersko pretraivanje. Na svakom pikselu
razmataramo prebacivanje stanja tog piksela sa jedan na nula i sa nula na
jedan koje je odgovarajue u tom trenutku, a takoe i zamjenu stanja toga
piksela stanjem bilo kojim od njegovih najbliih osam susjeda, ako su
razliite. Meu ovih devet moguih promjena uzimamo onu jednu
promjenu , ako postoji, koja smanjuju ukupnu greku najvie (12). Kad
HVS filtar ima konaan impulsni odziv, binarna vrijednost svakog piksela
utie samo na izlaze modela PKL u njegovom susjedstvu i takva greka
se rauna samo lokalno. Ovdje treba napomenuti da vrijednost greke ne
trega raunati od poetka svaki put. Vrijednost Z
ij
se nekada ne mjenja
sam nekoliko izraza u konvolucionoj sumi koja odreeju P
j
se mora
updateovati (oni koji ukljuuju tekui piksel i njegove susjede).
Iskoritavanjem bilinearnosti metrike greke moemo postii veliku
redukciju kotanje procjene promjena pod O((g
ij
)) aritmetikih
operacija gdje je (g
ij
) broj piksela koji podravaju filtar g
ij
za mali broj
aritmetikih operacija nezavisnih od g
ij
. Iteracija je kompletna kada se
minimizacija izvede jednom za svaki piksel slike. Broj iteracija zavisi od
poetne slike i efektivne irine filtra. Slike 13 a i b pokazuju uvean detalj
gray scale linearne promjene polutonirane sa LSMB koritenjem HVS
filtera koji odgovaraju distancama gledanja od 0.5 i dvije stope ne 300
dpi. Zapazimo da kao to je ranije pretpostavljeno kako se razdaljina
posmatranja poveava eme postaju grublje. Ako se svaka slika posmatra
sa prave razdaljine broj opaenih sivih nivoa bi trebao da se poveava sa
grubljim emama. To je posljedica koja je direktno povezana sa grubou
skale tonova. Specifino za take udaljenije nego to oko moe da
primjeti LSMB metrika nalazi da je bolje neproizvoditi take koje
predstavljaju skoro bijela podruja radi nego smjetanje nekoliko iroko
razdvojenih taaka. Slika 13c pokazuje lineranu zavisnot polutoniranom
dualnom metrikom DBS koje smo diskutovali ranije. Ovaj pristup
efektivno mijenja razdaljinu posmatranja u cilju poboljanja polutonskih
ema u razliitim dijelovima slike. Slika 14 prikazuje uvean detalj slike
polutonirane razliitim metodama.
19
Difuzija greaka bazirana na modelu
Algoritma difuzije greaka je globalna tehnika koja proizvodi
otrije slike nego point tehnike i genrie vizuelno prijatnije eme za oko.
Meutim ova tehnika je veoma osjetljiva na preklapanje taaka i druga
izoblienja tampaa. Zato je neophodno ukljuiti model tampaa u
algoritmu.
Difuzija greaka bazirana na modelu tampaa
Glavna ideja za difuziju greaka je veoma jednostavna. Kao to je
prikazano na slici 15 ona prati prole greke kvantnovanja i kompenzuje
ih kada kvantuje sledeu vrijednost piksela. Ova metoda mora uzeti u
obzir efekte tampaa (slika 15). Koristi se model prekalapanja taaka.
Na svakom pikselu u slici ovaj algoritam uzima u obzir novopostavljene
kolorante. Dok ova ema proizvodi korektnu skalu tonova takoe
rezultuje gubitkom otrine. To je zato to novopostavljeni kolorant moe
biti izvan granica piksela, dok neki prethodno postavljni moe biti unutar
piksela. Efektivno ovo poveava veliinu elije SGPM tako rezultujui
20
gubitkom prostorne rezolucije. Koristi se model preklapanja taaka koji
ozima u obzir samo kolorant koji je u granicama piksela. Na taj nain taj
model uva otrinu originalnog algoritma difuzije greaka. Ovaj
rezultujui algoritma se naziva modifikovani algoritam difuzije greaka
(MED). Blok dijagram ovog algoritma je prikazan na slici 15. Bez
gubitka uoptenosti pretpostavimo da je slika skenirana slijeva na desno s
vrha prema dole. Binarna slika Bij se dobija treholdingom korektne
vrijednsti V
ij
gray scale slike. MED algoritam koristi printer model da
procjeni nivo sivila tampanih slika. Razlika izmeu ovog nivoa sivila i
korigovana gray scale slike je definisana kao E
ij
na lokaciji (i,j).
Prethodne greke su filtrirane i oduzete od trenutne vrijednosti slike da bi
se dobila korigovana vrijednst slike.
Prag t je tipino fiksirna na 0.5. MED jednaine su


n m
j i
n j m i n m j i j i
e h z v
,
,
, , , ,
(15)

'
>

inace
t ifv
b
j i
j i
, , 0
, , 1
,
,
(16)
n m
j i
n m
j i
n m
v p e
,
,
,
,
,

za (m,n) < (i,j) (17)
gdje (m,n) manje od (i,j) znai da (m,n) ide ispred (i,j) u redosljedu
skeniranja, a
) ( ,
, ,
,
n m
j i j i
n m
W P p
za (m,n) < (i,j) (18)
Ovdje su susjedi b
kl
odreeni samo za (k,l) manje od (i,j),
pretpostavlja se da su nula za (k,l)>(i,j). Poto samo doprinosi
preklapanja taaka prethodnih piksela mogu da se koriste u izrazu 18
21
prethodne greke se i dalje nagomilavaju kako se vie binarnih vrijednosti
izraunava. To je razlog zato izlaz printer modela i greka zavise od
lokacije piksela. Prepostavka da su neodreeni pikseli bijeli dovodi do
odstupanja u gray scale tampanoj slici. Odstupanje je vrlo malo i teko
ga je otkriti u praksi i moe se eliminisati viestrukim prolazom MED
algoritma kroz sliku. Slika 16 prikazuje uveane detalje polutoniranih
slika onako kako bi bile odtapana na 300 dpi tampau ako bi se vodile
po modelu CDOM sa =1,25.
Difuzija greaka zavisna od tonova
Ovdje se koriste krivolinijski rasteri i zamjenjuju se prag t sa dva
tonski zavisna praga T
zl
>T
zu
, gdje z oznaava nivo sivila. Ako je ulaz z
manji od niskog praga onda onda je izlaz nula, a ako je vei od visokog
praga onda je izalaz 1. Ako z pada izmeu visokog i niskog praga onda se
binarni izlaz uzima iz binarne eme sa apsorpcije 0,5 generisane od strane
DBS. Ispitani su svi parametri algoritma da bi se minimizirala funkcija
kotanja bazirana na HVS modelu datom sa 12. U meutonovima je
naeno da ova funkcija kotanja nije rezultovala zadovoljavajuom
homogenou i razliitosti tekstura tako da je zamjenjna sa ukupnom
kvadratnom grekom izmeu spektra snage polutnova generisanih od
strane TDED i onog generisanog od strane DBS. Ovdje je funkcija
kotanja indirektno povezana sa HVS modelom preko spektra snage DBS
polutonova. Generalno TDED moe da proizvede teksture polutonova
koje imaju skoro isti nivo kvaliteta kao DBS. Zbog velikog broja stepeni
slobode koje posjeduje TDED dobar je za koritenje sa printer modelom.
Ostali algoritmi polutnoiranja
Skrining baziran na modelu i polutoniranje sa
pretraivanjem tabele
U skriningu binarna slika se generie poreenjem svakog piksela
slike sa kontinualnim tonovima sa nizom pragova koji su nezavisni od
slike. Binarna slika je crna kada je nivo sivila piksela slike vei od
odgovarajueg praga i bijela obrnuto. Pragovi mogu biti generisani
sluajno ili mogu biti periodini. Glavna prednost ovih tehnika je to je
raun minimalan i moe se izvoditi paralelno. Tradicionalne skriming
tehnike koriste osobine oka samo implicitno. Klasini clusterdot skrim je
najpopulanriji za tampanje zbog svoje robusnosti prema izobilienjima
22
tampaa i slinosti sa anolognim tehnikama polutoniranja. Skriming
tehnike sa rasprenim takama proizvode slike sa boljom prostornom
rezolucijom i boljim teksturama od clusterdot tehnike ali su osjetljivije na
izobolienja tampaa. Ovi skrinovi sa rasprenim takama mogu biti
dizajnirani koritenjem bilo kojeg algoritma polutoniranja. Da bi se
mogle implementiranti od strane pragove ove teksture moraju da se
pridravaju ogranienja tako da jednom kada je crna taka postavljena na
odreenoj lokaciji piksela taka e ostati ukljuena za sve tamnije nivoe
sivila. Da bi minimizirali vidljivost osnovnog perioda u polutonskim
emama i da bi omoguili dizajniranje tekstura boljih kvaliteta uobiajena
je upotreba skrinova koji su vei od 16x16. Veliine 128x128 i 256x256
su tipine. Veliki broj pristupa se koristi za dizajniranje binarnih tekstura
za svaki nivo sivila. Neke od ovih metoda koriste ekspilicitni HVS model
i direktno minimziraju metriku greku. Takoe je mogue generalizovati
skriming koncept u pristup baziran na pretraivanju tabele koji moe
proizvesti odreena poboljanja.
Modeli tampaa se mogu se koristiti sa skriming tehnikama tako
da uzmu u obzir izoblienja tampaa. Mogu se iskoristiti za modifikaciju
pragova ve dizajniranog skrina.


23
24