qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqw ertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwer tyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty Volkenrecht BACH 2 uiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiop asdfghjklzxcvbnmqwertyuiopas dfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdf ghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfgh jklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjkl zxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcv bnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbn

mqwertyuiopasdfghjklzxcvbnm qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqw

1-1-2012 Tess VG

Algemeen Benodigdheden cursus - Handboek (bronnenboek met verdragen en arresten) - Handboek niet in schrijven, wel onderlijnen en aanduiden Gebruiken voor het examen - Colleges zijn toelichtingen bij bronnen die je vindt in het handboek Examen - Mondeling - 2 codes op papier Vind je terug in je handboek vb. A4 & D7 - Geen vragenstelling Zelf toelichting geven bij die 2 fragmenten - 12minuten tijd om voorbereiding van thuis te reconstrueren - O.b.v. je uitleg : vragen gesteld Hoe studeren - Voor elk van de documenten een inleiding klaar hebben

College 1 Kenmerken van het volkenrecht 1. Functies Uitgangspunt van het klassieke internationaal recht: alle staten = soeverein en allemaal gelijk. De soevereiniteit: allemaal onafhankelijk kan beslissen en verantwoordelijkheid heeft t.o.v. zijn onderdanen en ook externe dimensie: andere staten zich niet mogen mengen in de interne aangelegenheden, zich moeten onthouden. Soevereiniteit was erg belangrijk tijdens de dekolonisatie. De gelijkheid : de idee dat juridisch gezien alle staten op dezelfde manier zullen behandeld worden door het internationaal recht. Alle staten hebben 1 stem. Een ander gevolg van die juridische gelijkheid: rechters van 1 land zijn niet bevoegd te oordelen over een andere staat, want alle staten zijn gelijk. Want dan zou die rechter op een hoger niveau staan dan de staat in kwestie. Geschillen moeten worden opgelost op het internationale niveau. Internationale rechters staan boven alle staten. Soms zijn die rechters er, en soms ook niet. Inn een aantal omstandigheden zal je toegang hebben tot een internationale rechter, en in andere niet. Ook impliceert dat de staten de keuze hebben om zich al dan niet aan te sluiten bij internationale verdragen of al dan niet de bevoegdheid van een internationale rechter te erkennen. Vb. VSA niet partij bij KIOTO-protocol = dat een probleem? Ja, maar dit is niet juridisch fout, want het hoort tot de soevereiniteit van de VSA om hierover te beslissen. Elke Staat staat vrij om een keuze te maken. = Fundament van het systeem Het systeem wordt wereldvreemd, omdat intussen veel meer andere factoren dan staten deelnemen aan het grensoverschrijdend verkeer. (Greenpeace, Amnesty International, ) Een alternatieve definitie van internationaal recht: het geheel van regels dat de internationale betrekkingen regelt. Dus niet alleen de relaties tussen staten, maar het recht dat betrekking heeft tussen alle actoren die internationaal zijn. Als je dat zegt, dan wordt het onderscheid tussen het internationaal en het nationaal veel minder duidelijk. Want als het gaat over alle actoren die grensoverschrijdend zijn, gaat het ook over nationale actoren (bedrijven, individuen, ). Meer verwevenheid tussen nationaal en internationaal recht. (Vb. rechten van de mens) Spanning tussen de klassieke opvatting, die nog steeds belangrijk is, en die moderne opvatting die zegt internationaal recht moet zich met veel meer kunnen bezighouden. Organisatie van het internationaal verkeer (wat zijn de bronnen van het internationaal recht, en hoe wordt het recht gemaakt? Regeltjes over de rechtssubjecten, Regels over jurisdictie idee dat elke staat rechtsmacht heeft op zn eigen grondgebied, maar dan nog regels maken over grensoverschrijdende omstandigheden, bevoegdheid van de nationale rechter, Waar kunnen staten elkaar ontmoeten?)

Daarnaast alsmaar meer inhoudelijke regels die het gedrag voorschrijven (hoe de bevoegdheid te moeten gebruiken) 2. Volkenrecht en internationale politiek Volkenrecht en internationale politiek is een vrij complexe situatie. Aan de ene kant heb je het principe van soevereine gelijkheid. Macht is niet belangrijk op internationaal niveau. Je kan via het internationaal recht wat rechtvaardigheid brengen Iedereen op een gelijke manier behandelen. Heeft als effect dat kleine staten heel veel belang hebben in het internationaal recht. Kleine staten kunnen het op een andere manier niet halen. Manier om de ongelijkheid in machtsverhoudingen wat recht te trekken. Vb. Palestina Isral (ongelijkheid in militaire capaciteiten) De grootmachten in deze wereld zien het internationale recht als een beperking van hun macht. Internationaal recht is ook het product van de machtsverhouding tussen staten. Perfect mogelijk om internationaal recht te bekritiseren vanuit het oogpunt van macht. Veel kritiek op de Veiligheidsraad Kan niet de wereldgemeenschap vertegenwoordigt, al was het wel de juiste beslissing om die staten permanente leden te maken ten tijde van na WOII. Maar nu is het niet meer zo representatief. 3. Handhaving Probleem van het internationaal recht. Je hebt geen centrale wetgever, je hebt veel wetgevers. De moeilijkheid is hier, dat verschillende organisaties wel vaak et elkaar te maken hebben. Veiligheidsraad heeft maar een heel beperkte bevoegdheid. Er is geen politiemacht. Zij beschikken niet over allerlei dwangmiddelen zoals de staten nationaal. Doorwerking van het nationaal recht. Monistisch dualistisch systeem (meer dualistische landen dan monistische) 4. Naleving - Politieke context - De inhoudelijke hardheid van de regel: a. Kans op naleving is groter als de regel duidelijk is geformuleerd b. De economische kost van niet-naleving (reputatieschade, kostprijs) benvloedt al dan niet conformerend gedrag - Het institutioneel kader: een geloofwaardig handhavingsmechanisme, dat een gezagsvolle interpretatie aan de regels kan geven bij regeling van geschillen - Het doelwit van de regels: staten kunnen naleving door staten gemakkelijker garanderen dan naleving door niet-statelijke actoren, tenzij deze deelnemen aan het opstellen van regels

5. Impact van Globalisering Globalisering =/juridische definitie, maar er wordt gedacht aan grensoverschrijdend verkeer. Grenzen van staten steeds minder een barrire zouden moeten vormen voor het verkeer van goederen, diensten, investeringen en eigenlijk ook vrij verkeer van personen (arbeid). Die hele idee van globalisering (beschrijving van iets wat gebeurd, een fenomeen) is ook een ideologie (als je voor globalisering bent). Staten proberen te stimuleren hun grenzen open te zetten. Heel die tendens staat op gespannen voet met het internationaal recht (Staten hun grenzen mogen gebruiken zoals ze dat willen). In Belgi zijn we goed geplaatst om na te denken over globalisering omdat Belgi het meest geglobaliseerde land ter wereld is. Elk jaar is er een organisatie die een index opstelt van de impact van globalisering p landen (sociale + politieke indicatoren). Al jaren Belgi de lijst van geglobaliseerde landen aanvoert. De laatste index is met gegevens van 2009. Belgi is dus ook het land dat het meest blootstaat aan invloeden van buitenaf. Het heeft te maken dat het een erg klein land is (beroep doen op internationale actoren), politieke beslissingen, centrale ligging. Wat betekent die globalisering voor hoe we kijken naar het internationaal recht? Inleiding in handboek staat er een verwijzing naar artikel van Amerikaanse hoogleraar waarin hij pleit voor de afschaffing van het vak volkenrecht. Eigenlijk zou je in de plaats een vak moeten geven dat noemt recht en globalisering. Hij heeft 4 bevindingen (illustratie door documenten die zijn opgenomen in het handboek) a. Grensoverschrijdende recht niet enkel door Staten gemaakt. Klassieke uitgangspunt: belangrijkste rol van volkenrecht w gemaakt door staten en later kunnen enkel staten meestal partij worden bij zon verdrag. Kunnen alleen maar geratificeerd worden door staten en bindt ook enkel staten. Als je het andere uitgangspunt neemt en vertrekt vanuit internationaal verkeer. Dat dat internationaal verkeer wordt geregeld door () dat niet van staten afkomstig zijn, maar van andere actoren (internationale organisaties (bureaucratien/ambtenaren belangrijke rol spelen in ontwikkeling van internationaal recht)) Vb. Wereldbank heeft allerlei interne regels aangenomen waar de ambtenaren van de bank zich moeten houden (houden zich bezig met strekkingen van leningen aan de 3de wereldlanden) Ook op basis van andere criteria: sociologische aard, ook naar sociale en economische impact. De ban k zelf heeft die regels opgesteld en zijn in de praktijk heel belangrijk. Het is de bureaucratie zelf van de bank die de regels opstellen en toepassen. Niet-gouvernementele organisatie die groepen werken alsmaar meer grensoverschrijdend. Je ziet dat die een belangrijke invloed krijgen bij internationale regelgeving. Vb. Amnesty International (Mensenrechten organisatie) begonnen is met internationale verdragen. Vb. Internationaal Strafhof: Coalitie geweest van ngos die wereldwijd campagne hebben gevoerd voor dat hof tot stand te laten komen.

Wetenschappers (internationaal milieurecht) het verdrag is er gekomen op het moment dat binnen het wetenschap gemeenschap een consensus was gerezen dat kon worden aangetoond dat dor menselijk handelen er een gat in de ozonlaag was gekomen. Een verdrag om de ozonlaag te beschermen. Vb. Ook ziet dat er internationale regels tot stand komen die niet meer door staten worden aangenomen maar wel veel impact hebben. Dan denken we vooral aan de bedrijfswereld. Maken grensoverschrijdende afspraken dat die bedrijven zich aan die regels zouden houden. Document D23. : coalitie van mijnbouwbedrijven. De mijnbouw wordt kritisch bekeken vanuit de milieubeweging. Wat je uit de arde haalt, is weg. Men moet rekening houden met toekomende generaties. Het is zowiezo een sector die op gespannen voet staat met duurzame ontwikkeling. De mijnbouwsector heeft zich internationaal verenigd private afspraken, er is wel toezicht op (door de sector zelf). Maar is dit wel recht? Het zijn afspraken aangenomen door de sector zelf. It is fout. Kans op naleving is vrij groot op naleving van eigen regels. De reputatieschade is dan groot. Als uw bezorgdheid is dat we ondernemingen zo ver moeten laten brengen dat ze zich houden aan enkele internationale afspraken, dat het gemakkelijkste is als ze dit zelf opstellen. b. Gemeenschappen niet noodzakelijk territoriaal . De notie gemeenschap in het internationaal recht w verbonden aan territorium. Een staat heeft een grondgebied en is verantwoordelijk voor de gemeenschap die zich op dat grondgebied bevindt. (Ook vreemdelingen). Maar stemt dat nog wel overeen met de sociologische realiteit van de internationale verdragen van vandaag? Mensen identificeren zich nog in eerste instantie met die territoriale dimensie. Wordt mijn identiteit ook nog door iets anders bepaald dan door het territorium waarop men zich bevindt. Vb. Nomadische volkeren zeggen onze politieke structuur reist met ons mee, waar wij ook gaan. Zij passen niet in het systeem van territorium. Zij willen zich gewoon kunnen verplaatsen, het maakt niet uit waar ze zich bevinden. Vb. Gebruikers van het internet kan je beschouwen als een gemeenschap. Vraag: hoe willen we aan regelgeving van internet doen? Denk aan die controverse die enige weken gelden geweest is over het dwaas filmpje innocents of muslims. Wie beslist er over of dat filmpje beschikbaar moet blijven op het internet of niet? De internationaalrechtelijke reflex zou zijn: van elke staat afzonderlijk. Een staat mag beslissen mag beslissen om binnen eigen regelgeving zon filmpje te laten. Maar is dat technisch wel mogelijk? Burman zou zeggen: wie is de gemeenschap? Wel de gebruikers van het internet, laat het aan de gebruikers van het internet zelf over. Conclusie: moeten we iets ons concept van internationaal regelgeving bedenken? En loskomen van territoriale gemeenschappen? En is dit concept over 20 jaar nog haalbaar, wanneer we nu al zon grote invloed hebben van internationale ondernemingen

c. Onderscheid publiek/privaat recht vervaagt. In de praktijk raken die twee alsmaar meer met elkaar verweven. Eigenlijk heeft dat onderscheid, dwingt u te kijken naar een realiteit die er al lang niet meer is. Dat komt omdat in de socio-eco verhouding een vrijmaking is van wereldhandel dat ertoe leidt dat vele functie nu vervult worden door private actoren i.p.v. internationale actoren/verheidsbedrijven. Vandaag is in de meeste staten bv drinkwatervoorziening in de handen van private ondernemingen, vaak zijn die ondernemingen buitenlandse ondernemingen (niet meer binnenlandse ondernemingen). Staat zal willen toekijken op hoe die private ondernemingen werken, want zij dragen nog steeds een verantwoordelijkheid als staat. Rol voor de publieke actor die erop zal toezien dat grote delen van de bevolking ten gevolge van de prijszetting bv niet worden uitgesloten. d. Tegenstelling soevereiniteit-internationale regelgeving voorbijgestreefd. De idee dat er een tegenstelling is tussen aan de ene kant soevereiniteitsdenken en aan de andere kant internationale regelgeving. Als de Belgische regering een aantal beleidsdoelstellingen wil realiseren, dan zal ze die doelstellingen alleen kunnen realiseren via internationale samenwerking & internationale akkoorden. Het is om je nationaal bepaalde doelstellingen te realiseren dat je internationale verdragen nodig hebt om ze te realiseren. Hoe meer impact globalisering heeft, hoe meer dat staten niet anders kunnen dan zich aan te sluiten bij internationale verbanden. Hoe kwetsbaarder je bent als staat, hoe meer je internationaal recht nodig hebt. We moeten afstappen van het idee dat internationaal recht enkel en alleen maar voor beperkingen zorgt. 6. Humanisering Soms is er een spanning tussen deze twee tendensen. Die humanisering heeft zich al wat vroeger in gang gezet dan de impact van de globalisering (onmiddellijk na WO II) en is ook verbonden wat er tijdens WO II was gebeurd. Dat men een aantal dingen in de toekomst moest voorkomen. De bevolking van Joden en andere bevolkingsgroepen beschermen. Kon niet meer langer behoren tot soevereiniteit van een staat om zon bevolkingsgroepen zelf te regelen. Er moeten grenzen aan worden gesteld. We moeten in de toekomst vermijden dat gehele bevolkingsgroepen worden uitgeroeid. Met name krijgsgevangene werden geopend heeft dat politiek gezien de ruimte vrijgemaakt om de bescherming van mensenrechten als de belangrijkste doelstelling van de VN. Dit idee was nieuw (niet idee van mensenrechten) maar die documenten waren grondwettelijke documenten, staten die aan de personen over wie zei rechtsmacht hadden, die mensenrechten garandeerden. Terwijl handvest zegt mensenrechten zijn een internationale aangelegenheden. Er is een rol van de gemeenschap om op te komen tegen

staten die mensenrechten schenden binnen hun eigen grondgebied. Vanaf nu zijn mensenrechten een internationale bezorgdheid. Om die tijdsgeest van toen te doen aanvoelen, krijgen we een film te zien die gemaakt is door Franse filmregisseur 1955- Nacht und Nebel, Nuit et Brouillard, Nacht en Nevel door Alain Renais. Documentair materiaal dat enkele jaren na WO II beschikbaar waren geworden. Film Samenleving gevoed en geleid door angst. Verdrag tegen genocide echt verdrag met juridische verbindingen voor staten 9 december 1948, universele verklaring voor de rechten van de mens niet bindende tekst, lijst de mensenrechten op. 10 december 1948 (UVRM) = begin van evolutie om mensenrechten te codificeren in de nationale wetgeving. Nadien gaat het een stuk trager, omdat de Koude oorlog dan begint. Maar de uitdaging blijft: we hebben een systeem van internationale verhoudingen, ook na de genocide na WO II en na genocideverdrag, er nog een aantal genocides hebben plaatsgevonden (Soedan, Joegoslavi, ) Die basisgedachte staat op gespannen voet. Je ziet die spanning en die zal telkens weer terugkomen. Als het gaat om inhoudelijke regels (Vb. vrede en veiligheid) regels die aangeven wanneer er in de internationale verhoudingen geweld mag worden gebruikt. - Als de Veiligheidsraad het toelaat - Bij wijze van zelfverdediging Er staat dus niet in die regels dat geweld mag worden gebruikt om mensenrechten te verdedigen. Humanitaire interventie: moet het mogelijk zijn voor de staten om militair te interveniren wanneer binnen een andere staat, de bevolking het slachtoffer is van schending van de mensenrechten? (Syri) Vb. Ook in het milieurecht: wil de natuur beschermen, maar hoe zit dat met de spanning tussen bescherming van het milieu en de rechten van de mens? Is het valabel om te zeggen dat 3de wereldlanden moeten worden beschermd of gaat die bescherming teniet door het milieurecht? Vb. Internationaal handelsrecht. Handelsverdragen en verdragen internationale arbeidsorganisaties is daar een hirarchie tussen? Hebben we een hirarchie van bronnen? Nee. Vb. Regels immuniteit = strafrechtelijk niet aansprakelijk kan worden gesteld (internationaal) voor wat je doet. Want er is een gelijkheid van staten, willen communicatiekanalen openhouden. In het nationaal recht: mensenrechten = fundamenteel recht/grondrecht Internationaal recht: willen we daar naar streven, naar mensenrechten het grondrecht te maken van het internationaal recht