College 3 Het zelfbeschikkingsrecht Staat heeft recht op bescherming van territoriale integriteit. = deel van concept van de staat.

Dit verzet zich dus tegen afscheidingen, althans op het eerste zicht. Behouden van stabiliteit: bestaande staten hebben recht op bescherming territoriale integriteit. Om bepaalde redenen als groep binnen staat toch een claim zou hebben op staatvorming? Art. 1 IVBPR en IVESCR. internationale mensenrechten verdragen (1966) Het juridisch instrument dat is ontwikkeld, is het zelfbeschikkingsrecht. Een recht van een volk op zelfbeschikking wordt afgekondigd. Datum van belang (!) weerspiegelt een opvatting van de ontwikkelingslenden. Dachten in eerste instantie aan koloniale situaties, maar ook bijvoorbeeld het apartheidsregime in Zuid-Afrika. Het zelfbeschikkingsrecht heeft een lange geschiedenis. Je ziet het al terug in art. 1 van Handvest van VN. Relaties tussen staten zullen gerespecteerd worden door het beginsel van zelfbeschikkingsrecht. In het handvest, naast art 1 ook een hoofdstuk 11 voorkomt: verklaring over nietzelfbesturende gebieden (= kolonies) : geleidelijk aan gaat men inspanningen doen om kolonies te laten ontwikkelen doelstelling om de bevolkingen van de kolonies verder ontwikkelen zodat ze na een bepaalde termijn zelf hun gebied kunnen besturen. Maar dan zijn ze wat ingehaald door de geschiedenis. De VN verandert zijn standpunt: op moment dat die kolonies erin slagen onafhankelijk te worden, worden die ook lid van VN. Samenstelling van VN gaat veranderen. Meer 3de wereldlanden in VN claimen het recht op zelfbeschikking. In de jaren 60: de volkeren van de weinige kolonies die nog overblijven. Recht van de kolonies om zich te bevrijden van de koloniale mogendheden. Nu weten we dat de grenzen in Afrika tamelijk arbitrair getrokken zijn (Conferentie Berlijn) o.b.v. overeenkomsten tussen koloniale mogendheden. Die nieuwe onafhankelijke staten nemen die grenzen over (gemakkelijk) maar worden geconfronteerd met multi-etnisch samengestelde landen. Er is niet zoveel dat die etnische landen met elkaar verbindt. Revolutionair beginsel tegen nieuwe 3de wereldlanden (door de verscheidenheid van entiteiten). Zeer lang zeer behoudsgezind opgesteld willen dat de nieuwe landen een succes worden.

1990: Sovjet-Unie uiteenvalt hertekening van de landkaart in Europa. Er kom een discussie over grenzen en bestaande staten. Het einde van de Koude Oorlog heeft een soort van een nieuwe drive aan claims gegeven van groepen van overal ter wereld. Dat is de huidige discussie: die claims zijn er zeker, maar worden die ook herkent in het Internationaal recht? Er zijn tendensen in die richting, maar aan de andere kant blijft de bescherming van bestaande staten werkelijkheid. Er zijn 2 types van criteria: - Een groep heeft recht op een eigen staat, of op zelfbestuur binnen een bepaalde staat o.b.v. criteria dat die bepaalde groep heeft. Het is omdat uw groep aan bepaalde voorwaarden voldoet, dat je het recht kan eisen a) Kenmerken van de groep - Minderheden binnen een bepaalde staat. Minderheid = (uit de literatuur) - Een minderheid is met minder dan de meerderheid - Ze zijn niet dominant - Nationaliteit van die staat (=/ migranten) - Bepaalde gemeenschappelijke kenmerken vb. taal - Wens entiteit te behouden Het volstaat niet om een minderheid om een bepaalde staat te claimen of zelfbestuur binnen de staat te claimen. Wel recht op art. 27 IVBPR leden van een minderheid recht hebben op de beleving van hun cultuur, godsdienst en taal. Minderheid toelaten om divers te zijn, diversiteit aanvaarden binnen de staat. Inheemse volkeren: het grote onderscheid met minderheden, is dat ze de oorspronkelijke bewoners zijn van een territorium ze woonden er al vooraleer de groep die er nu dominant is, zich daar gevestigd heeft. Zij kunnen een meerderheid zijn en toch niet dominant! (Vb. Bolivia) Argument van de inheemse volkeren: de kolonisatie heeft voor hen niets opgeleverd (Vb. Latijns-Amerika) Zijn internationaal zeer goed georganiseerd (verenigingen) en daar is veel sympathie voor. De rechten van inheemse volken binnen hun land. (Vb. Recht op controle eigen grondgebied) Ook op internationaal niveau is er wel al het n en het ander gebeurd. Document UN Declaratio Rights of Indigenous Peoples p215 Aangenomen door algemene vergadering van de VN. Daar is een stemming over geweest. Formeel gezien is dit een resolutie van de algemene vergadering. Deze resoluties zijn niet bindend.

Het is een soft-law document, maar het heeft wel veel impact. Ze wordt wel nageleefd.
Art. 3 & art. 4 (!) Art. 3 neemt de algemene formulering van het zelfbeschikkingsrecht gewoon over. Dat is exact dezelfde terminologie, maar nu staat er niet peoples, maar indiginous peoples. Art. 4 Voor inheemse volkeren een bijzondere vorm geldt, in de uitoefening van het zelfbeschikkingsrecht enkel maar een claim kunnen leggen op de autonomie of zelfbestuur in de aangelegenheden die hen aangaat. Dat compromis was noodzakelijk want de staten waar inheemse volkeren leven, zien de bedreiging zien van territorialiteit. Men gaat een stuk meegaan in erkenning van de oorspronkelijke volkeren, maar niet zo ver om ze onafhankelijk te maken. Die verklaring, daarin vind je geen definitie. Dat wordt er niet in beschreven. Je kunt dat zien als een zwakte of sterkte - Gebrek aan definitie stelt landen in de mogelijkheid om te betwisten dat een bepaalde groep een inheems volk is. - Vinden inheemse volkeren zelf dat staten niet het recht om te bepalen wie bij een inheems volk toebehoort, ze zullen er zelf wel over beslissen. Het hangt allemaal af van hoe sterk je lobbyt, hoe sterk het land is waartegen men moet strijden , . Het is maar een soft-law document niet-bindende resolutie van de verenigde vergadering.

Minder nadruk op kenmerken van de groep, maar wel op de omstandigheden waarin die groep zich bevind. Hoe is de regering met die groep omgegaan? Remedial resession : Recht in statum nascendi Vb. Uitspraak van hoger gerechtshof in Canada Canadian Supreme Court decision in the case of Quebec. In het internationaal recht zijn uitspraken van nationale rechters, in het beste geval, een hulpbron. Het is niet 1 nationaal rechter die internationaal recht kan maken. Maar men kan gebruik make van uitspraken van nationale rechters als inspiratiebron. Vraag om afscheiding van separatisten. Hij heeft deze afgewezen met een argument: beroep zou kunnen gedaan worden wanneer die groep zou kunnen aantonen dat die werd uitgesloten van de politieke besluitvorming. Alhoewel de claim wordt afgewezen, ontwikkelen ze criteria: Uitgesloten politieke besluitvorming Repressie Grootschalige schending van mensenrechten die de fysieke integriteit van de leden van de groep aandoet.

Je kan deze criteria ook combineren. Uitspraak Afrikaanse Commissie voor Rechten van de Mens en Rechten van Volkeren. = vergelijkbaar met EVRM. Daarop wordt toezicht uitgeoefend door een Afrikaanse Commissie en sinds heel kort ook door een Afrikaans Hof. (Ten tijde van deze uitspraak, nog geen Afrikaans Hof) Geen arrestenvelden, maar beslissingen (decisions). Een niet-bindende beslissing. Moeilijk te beslissen of dit nu internationaal recht is. Maar toch een indicator van een trend. Het speelt zich af in Kameroen. Een klacht van een aantal individuen die allemaal wonen in Zuid-Kameroen. Daar wordt er Engels gesproken, in Noord-Kameroen Frans. Op het ogenblik van onafhankelijkheid van Kameroen (1961) gaan de inwoners van Zuid-Kameroen bij referendum een keuze is geboden door VN ofwel om zich aan te sluiten bij Noord-Kameroen (vroeger Franse kolonie) Ofwel bij buurland Nigeria waar Engels werd gesproken. In dat referendum heeft de bevolking zich uitgesproken voor fusie met Noord-Kameroen. Er is niet aan Zuid-Kameroen om onafhankelijkheid aangeboden. De klacht is dat de Engelstalige minderheid in Kameroen sinds de onafhankelijkheid, is gedomineerd door het Frans. En dat op basis van al die schendingen daaraan de bevolking van Zuid-Kameroen een recht van zelfbeschikking kan ontnemen en recht op onafhankelijkheid. Klacht bij commissie. Uittreksel gaat over 2 artikelen (19 verbied economische marginalisering bevolkingsgroep & 20 zelfbeschikkingsrecht) Art. 19: Afrikaanse commissie meent dat Zuid-Kameroen economische marginalisering. Art. 20: Heeft de bevolking van Zuid-Kameroen op zelfbeschikking? Zijn de Zuid-Kameroenezen wel een volk?! Dat wordt door de Afrikaanse Commissie aanvaard. Tegenargument: eigenlijk verschillen die Zuid-Kameroenezen enkel maar van taal. (koloniale geschiedenis). Antropologisch niets onderscheid hen en dat onderscheid is niet voldoende om Z-K te beschouwen als een volk. Afrikaanse Commissie. Zegt dat ze van mening zijn (o.b.v. UNESCO) dat er voldoende karakteristieken zijn en bovendien het is duidelijk dat die groep zich zelf identificeert als een groep. Volkeren hebben volgens Afrikaans handvest recht op zelfbeschikkingsrecht, maar in dat handvest staat ook dat ze de territoriale integriteit van staten moet beschermen. Er zijn verschillende mogelijkheden om zelfbeschikking uit te oefenen (autonomie binnen staat, of onafhankelijkheid). Dat is een interpretatie. Het kan ten hoogste een recht op zelfbestuur zijn, ter bescherming van de territoriale integriteit. Hebben ze recht op zelfbestuur? Afrikaanse Commissie: ja wij stellen in deze beslissing vast dat er mensenrechten schennissen hebben plaatsgevonden, maar zijn van mening dat die niet ernstig genoeg zijn om recht op zelfbestuur te kunnen nemen. Het bereikt het niveau niet van oppressie/dominantie. Men stelt geen schending. Ze hebben het wel, alleen de graad van

schendingen bereiken niet het voldoende niveau om te zeggen het recht is geschonden en als gevolg recht om zelfbestuur aan die groep toe te kennen.