College 11 Vrede en veiligheid 1. Geweldverbod (D7) 2. Collectieve rechtshandhaving (D11) 3. Zelfverdedigingsrecht (A8) 4. IGH: Congo vs.

Uganda (A11) 5. Geweld buiten het Handvest? (D11) 6. Responsibility to Protect (p. 23) 7. De militaire Interventie in Libi (D11)

Handvest VN

Handvest VN Het uitgangspunt is het Handvest van de VN, met name artikel 2 (p160). Het Handvest is aangenomen onmiddellijk na WOII en is genspireerd door wat er toen gebeurd is . Het is geschreven vanuit de overtuiging dat men een internationale organisatie wou vormen om dergelijke gebeurtenissen te voorkomen. Uitgangspunt: Staten moeten hun geschillen op vreedzame wijze moeten beslechten. Het uitgangspunt op zich is niet omstreden, maar het is toch belangrijk omdat dat artikel met zich meebrengt dat de uitzonderingen op het geweldverbod, dat die altijd restrictief worden genterpreteerd. Aangezien het vertrekpunt is dat men het geweld wil uitbannen, betekent dat men dat uitzonderlijk dan toch toegelaten zijn, restrictief genterpreteerd moeten worden. In Hoofdstuk 6 van het Handvest: Een vreedzame regeling van geschillen. Praktische uitwerking waarbij men een menu/ instrumentum aanbiedt dat Staten kunnen gebruiken om hun geschillen te beslechten/ te regelen. Maar de VN is geen pacifistische organisatie. Het handvest voorziet ook in twee uitzonderingen op dat uitgangspunt. - Hoofdstuk 7: sancties, dwangmaatregelen (hoeven niet gebruik van geweld te impliceren) - Art. 51 VN Handvest: recht op zelfverdediging Het grote verschil: onder H7 is de toelating om geweld te gebruiken, gegeven wordt door een collectief orgaan. Dit is de Veiligheidsraad. Bij het recht op Zelfverdediging gaat het om een unilaterale beslissing, beslissing van n enkele staat. De staat die zelf slachtoffer wordt van gewapende aanval en tegengeweld mag gebruiken. Er treedt een soort van hoogdringendheid op. Beide uitzonderingen zijn omstreden in de toepassing ervan zijn er veel controverses. Bij het Recht op Zelfverdediging is er een groter gevaar van misbruik. Want de staat zelf moet beoordelen of dat ze aan de voorwaarden voldoen om zelf tot geweld over te gaan. Ook meldingsplicht aan de Veiligheidsraad en de Veiligheidsraad het na verloop van tijd overneemt.

Veiligheidsraad bestaat uit leden, 15 staten. Er zijn 5 permanente leden : VS, VK, Frankrijk, China en Rusland (Sovjet-Unie) 3 niet-permanente leden uit Afrika, Azi: 2, Latijns Amerika en Noord Amerika: 2 en europa 3. De stemprocedure is dat : In geval van onthouding, het is mogelijk om binnen de Veiligheidsraad beslissingen aan te nemen wanneer 1 van de permanente niet voor stemt, maar zich onthoudt. Voor de rest hebben de permanente leden allemaal een vetorecht. Zij kunnen de besluitvorming blokkeren. Dit geldt niet voor procedurekwesties. In procedurekwesties is het zo dat er enkel een meerderheid van 9 stemmen nodig is. Die samenstelling s vastgesteld onmiddellijk na WOII en weerspiegelt de machtsverhoudingen zoals die ontstaan waren na WOII (daarom is Duitsland geen permanent lid van de veiligheidsraad). Aan het permanent lidmaatschap is er in het Handvest niet geraakt. Dit zorgt voor onenigheid en discussie over de hele wereld. De redenering na de WOII van het vetorecht was dat je geen efficint collectief orgaan kan hebben, dat kan optreden in veiligheidskwesties, tenzij je steun hebt van een militaire grootmacht. Zij hebben de realistische benadering genomen. Het idee was niet dat de VN een democratische weerspiegeling was van de wereld, ook niet dat de grootmachten erin moesten zitten, maar landen met capaciteiten. De discussie gaat in alle richtingen. Als je die discussie van militaire macht behoudt : wie er op dit moment de grootmachten zijn op militair vlak. Je kan ook kijken naar economische elementen (Duitsland en Japan). En dan heb je de derde wereld waarbij alle grote landen per contingent vinden dat zij ook recht zouden moeten hebben op een permanent lidmaatschap (Afrika Nigeria) argument: intussen spelen zij ook een belangrijke rol in regionale conflicten : hebben de capaciteit om op het eigen contingent geschillen tot een einde te brengen. Z-Amerika: Brazili. In Azi is India al een tijdje voor permanent lid aan het strijden : belangrijke leverancier van troepen van de VN. Er zijn heel veel in de internationale missies die de VN heeft opgezet, daar zit een zeer sterke Indische vertegenwoordiging in. Dat geeft ook hun campagne een stuk legitimiteit. Er zijn allerlei voorstellen. Het aannemen van zon voorstel vereist dat de huidige permanente leden hiermee instemmen. De voorstellen gaan allemaal voor de uitbreiding van het aantal leden. Of vetorecht af te zeggen voor de nieuw bijkomende permanente leden. Je kan ook de permanente leden ongemoeid maken en werken met een meer niet-permanente leden met een vetorecht waardoor je zo de stemming wat sterker zou kunnen laten door Hoe democratischer je de VN maakt, hoe .. Als je een aantal landen uit het zuiden vetorecht zou tekenen, zou het kunnen betekenen dat de VR niet tot een besluit kan komen door al die

verschillende vetorechten. Er is een soort afweging te maken tussen het democratisch gehalte en dreiging om in een KO terecht te komen. De belangrijkste bevoegdheid van de VR is in artikel 24 van het Handvest. Ook de Algemene Vergadering die heeft een bevoegdheid op het terrein van de vrede en veiligheid. Maar er is een soort voorrang voor de VR. Dit zijn niet zuiver juridische discussies, maar discussies over wie beslist er?. VR heeft een kwestie in behandeling, dan moet de AV zich onthouden in het nemen van maatregelen, betreffende datzelfde verschil. Hoe wordt die primaire verantwoordelijkheid van de VR uitgeoefend? Zie hoofdstuk 6 & 7 van het VN Handvest (schema). Hoofdstuk VI Drempel/wrijving Aanbevelingen Maatregelen met instemming van de gaststaat Vreedzaam Hoofdstuk VII Drempel: bedreiging internationale vrede en veiligheid Bindende maatregelen Instemming betrokken land niet vereist Dwangmaatregelen zonder geweld of machtiging van geweld.

Je probeert met Hoofdstuk 6 te werken, totdat het zodanig escaleert, dat je Hoofdstuk 7 moet naleven. De VR moet een situatie kwalificeren als een bedreiging voor internationale vrede en veiligheid om dwangmaatregelen te kunnen nemen. Dat is hun eigen beoordeling. Het is een politiek orgaan, dus er zullen steeds politieke belangen spelen. Fundamenteel in H6: dat je werkt met de instemming van het land waar je gaat optreden. Dat is logisch uitgangspunt van soevereiniteit. Als je zegt: deze staat vormt geen gevaar, maar er heersen problemen, willen dat vermijden. Willen de staat ondersteunen, de overheid helpe om die kwestie op een goede manier aan te pakken. Je moet dat bewind niet veroordelen, maar ermee samenwerken vooraleer de feiten escaleren. Interventies zijn hoofdzakelijk vreedzaam van aanleg. Minimaal gebruik van geweld door een VN missie naar zon land mogelijk zou kunnen gaan. Dat zullen dan lichtbewapende mensen zijn. Dat is niet om militair in te grijpen in het land, en het geschil militair te beslechten. Hoofdstuk 7 : je stelt vast bedreiging internationale vrede en veiligheid. Het gedrag van de regering/opstelling creert die bedreiging. Moeten maatregelen opleggen aan dat regime om daar een einde aan te maken. Dit is de supranationale bevoegdheid van e VR. Waarbij soevereiniteit van land moet wijken voor beslissing van VR in belang van IG.

Maar ook dan is de voorkeuroplossing dat men eerst dwangmaatregelen gebruikt die geen geweld inhouden. En dus wat je vaak zal zien: treedt er een soort chronologie op. De allereerst resolutie in het kader van H7 waarin wordt gezegd; stellen vast dat er een bedreiging is en roepen de regering van land X op om hier iets aan te doen. Er kunnen ook crisissituaties zich voordoen waardoor het allemaal heel snel kan gaan. Men kan dan ook al voorlopige maatregelen afkondigen, heel concrete dingen waarvan men zegt: dit zijn handelingen die je niet meer mag stellen of een bepaald gedrag vereisen waarvan men zegt om te vermijden dat er een escalatie komt, moet je dit doen. Volgende stap: dwangmaatregelen. Als dat regime niet bereid is om die tovh niet uit te voern, is de volgende stap economische dwangmaatregelen. Daar is een hele evolutie in in de typen die door de VR is afgekondigd. Men wil zoveel mogelijk vermijden dat de bevolking van het land slachtoffer zou worden van die economische dwangmaatregelen. Niet zo gemakkelijk. Vaak weet de regering zich er gemakkelijker tegen te verzetten dan de gewone man. Er is een tendens om die dwangmaatregelen te beperken en die te richten op een politieke elite van een land. Vb.: het bevriezen van tegoeden. Een reisverbod (Smartsanction) isoleren in eigen land (ook familieleden Vb. Zimbabwe vrouw was ziek ). Dan kondigt men sancties af tegen individuen. Een ruime interpretatie van dat begrip dwangmaatregel in Rwanda en Joegoslavi gebruik gemaakt hebben van bevoegdheden om straftribunalen op te richten, die circuleren op dit moment nog allebei. Daar gaat het over de aansprakelijkheid voor oorlogsmisdaden en genocide van militairen en politieke leiders die zich aan die conflicten hebben schuldig gemaakt. Er is geen Verdrag, dat is simpel gebeurd door een resolutie van de VR. Wanneer die politieke en militaire leiders gingen weten dat ze het risico liepen om aansprakelijk gesteld zouden kunnen worden, dat hun gedrag zou kunnen veranderen. Die twee tribunalen (later Internationaal Strafhof opgericht, niet gebonden aan situatie, maar hetzelfde wil doen voor toekomstige situaties, dat wel per Verdrag is opgesteld). Wat beginnen is als een ad hoc benadering, heeft uiteindelijk de weg vrijgemaakt voor een meer structurele benadering. Zie Syri: gevallen waar men economische sancties toepast, als men dat doet, doet men dat met een humanitair exceptiebeding, dan sluit men die producten uit die noodzakelijk zijn voor de levens van de bevolking. Zon alg economische sancties, enkel gebruiken in extreme situaties waarbij ingrijpen via militair de druk te groot is. Dan kom je bij artikel 42: als dit niet helpt, moet je bereid zijn om militair op te treden. VN heeft geen staand leger. VR heeft niet rechtstreeks de mogelijkheid om militairen in te zetten. Gevolg: wanneer VR neemt dat militair moet worden opgetreden, ze een machtiging verlenen aan lidstaten om in naam van de VN die militaire interventie uit te voeren. Het was aanvankelijk de bedoeling dat er een staand leger zou zijn van de VN. Maar men heeft de staten nooit bereid gevonden om blindelings troepen toe te vertrouwen aan de VN.

In de praktijk: Er zal eerst onderhandeld worden om te zien of dat er wel voldoende staten zijn die hun troepen willen afstaan aan de VN. Klassiek: Secretaris generaal maakt inschatting, dan onderhandelingen, dan zien hoeveel roepen er beschikbaar zijn, dan onderhandelen of het genoeg is. Staten zullen altijd anoniem blijven die hun troepen afstaan aan de VN. To use all necessary means VR pas terug tussenkomt (na oorlog) met resolutie op het moment dat de uitkomst duidelijk is. Nieuwe maatregelen pas nadat het conflict beslecht wordt. Waarschijnlijk zal het het klassieke Vredesakkoord zijn, gevormd door de VN. Resolutie p322 Militair optreden tegen Irak als gevolg op invasie van Irak op Koeweit. Irak was het olierijke Koeweit binnengevallen. Het historisch argument dat Koeweit traditioneel behoorde ,tot Irak (Saddam). Dit is een schending van territoriale soevereiniteit van Koeweit. Veiligheidsraad is in actie geschoten. Deze resolutie is de laatste sta van een reeks resoluties waarbij men geprobeerd heeft om Irak ertoe te bewegen zich terug te trekken uit Koeweit. Er waren ook al allerlei dwangmaatregelen aan Irak opgelegd. 3: VR stelt vast dat die resoluties niet zijn nageleefd. Wij treden op vanuit het kader van H7 (steeds expliciet gezegd). Men geeft nog de mogelijkheid aan Irak om toch nog die eerdere resoluties na te leven. Geven hen periode om hun gedrag bij te stellen. Resolutie aangenomen november 1990. Irak heeft de tijd tot 15 januari 1991, komen ze dan de resoluties niet na dan zal de VN zich cht moeien. Memberstates: men machtigt lidstaten die samenwerken met Koeweit om (derde lijn) alle noodzakelijke middelen te gebruiken om naleving van die resolutie af te dwingen. In volgende para: aan alle staten verwacht dat zij hun medewerking zullen verlenen. 4: voor de duur van die operatie de VN op de hoogte moet houden 5: zullen de kwestie verder aanhouden. Irak heeft zich niet neergelegd en een dag na het verstrijken van ultimatum is de oorlog begonnen en coalitie opgetreden om Iraakse militair te verwijderen uit Koeweit, waarna men aan Irak allerlei maatregelen heeft opgelegd. Die maatregelen zijn pas opgelegd wanneer de vijandelijkheden stopten op het grondgebied. De realiteit is dat de VR niet veel kan doen wanneer ook permanente leden betrokken zijn bij de uitvoering van de operatie. In principe is het onderscheid tussen H6 en H7 duidelijk juridisch gezien. Maar de realiteit is behoorlijk anders, minder duidelijk.

Het is best moeilijk dat je als VN vertrekt in het kader van H6-benadering, er zijn wat spanningen in een land of einde gekomen aan vijandelijkheden en gaat de vrede bewaren (peacekeeping) veronderstelt dat er peace is. Je gaat voor een conflict escaleert of na conflict. Kan zijn dat de situatie op het terrein verergerd en de spanning toeneemt. Dan moet je schakelen van 6 naar 7. Dat is ook een politieke beslissing. Je ziet vaak / het is mogelijk dat staten wel bereid zijn om militairen toe te vertrouwen aan een peacekeeping actie, maar niet aan een peacemaking actie. Dat plaatst de mensen die daar zijn in een lastig parket. Ze gaan zoveel mogelijk aftasten wat er mogelijk is in het kader van H6. Dan kom je in een schemerzone van H6 in situatie terechtkomen dat ze H7 benadering nodig hebben, maar dan gewoon H6 been stapje verder nemen. Het omgekeerde kan ook. Je gaat binnen in een H7-benadering, maar de situatie op het terrein veranderd. Het gaat beter : beslissingen nemen dat het regime zich ontwikkeld tot een partner. Ook dat vereist een politieke inschatting die in de praktijk complex is.

Tussenkomst in Congo: de allergrootste militaire aanwezigheid van VN op dit moment (18 000). Complexe situatie: naargelang de regio in Congo, de situatie heel anders is. Oranje gebied = Oost-Congo : vandaag de dag nog steeds burgeroorlog, waarbij regime van Kinshasa geen controle heeft over wat daar gebeurd. De zaak wordt verder gecompliceerd doordat de buurlanden van Congo, zeker Rwanda en ook Oeganda en Burundi, belangen hebben in dit conflict (toegang tot natuurlijke rijkdommen) en in kader van die belangen ook wel verschillende rebellenbewegingen die in Congo bezig zijn, steunen. Zodanig dat er ook een soort van Internationale dimensie is in Congo. Iets kleiner dan het verleden. Want 10 jaar geleden: Rwandese groepen op het grondgebied van Congolees gebied, op aanvraag van die Congolees regime. Daarna is dat verkeerd gelopen en verhouding vertroebeld. Rwandese en Oegandese troepen zijn langer gebleven dan ze eigenlijk moesten. Je hebt interne factoren en bemoeienis van buitenlandse staten.

In de volgende resolutie: afkortingen FARDC leger Congo CNDP n van de rebellengroepen FDLR leger van Rwanda MONUC missie van de VN (kader van H7-operatie) Filmpje Congos Curse (2006 Je hebt de burgerbevolking die gekneld zit tussen een Congolees leger (Congolese overheid, dat slecht getraind en betaald is en bijgevolg schendingen pleegt bij burgerbevolking) en aan de andere kan milities (gewapende groepen) waarvan hun gedrag niet kan toegeschreven worden aan de Congolese staat en dan heb je de MONUC die beschreven worden als peacekeepers, maar gestuurd zijn als peacemakers en geweld kunnen gebruiken onder meer om te ontwapenen maar ook om bescherming te bieden aan de lokale bevolking. Verdere complicatie: speelt zich af op het Congolees grondgebied, maar de rest van het grondgebied een redelijk normale situatie hebt. Misschien enkel sprake van een zwakke staat die een beperkte capaciteit heeft om de orde te handhaving en het welzijn van de bevolking te bevorderen. Als je kijkt naar de resolutie op p. 323 dan is dat een resolutie van 2010. Dan is er al jarenlang een aanwezigheid van de MONUC die voornamelijk geviseerd is in Oost-Cong, maar voor een stuk ook vertegenwoordiging hebben in de rest van het land. Kabila ijvert er al jaren voor dat troepen van VN het land zouden verlaten, of in elk geval dat hun aantal sterk zouden worden gereduceerd en dat men zou afstappen van de benadering in het kader van H7. Kabila heeft een democratisch mandaat en wil de rol van de VN zeer sterk beperken. Vanuit IG blijft de bezorgdheid dat ook het Congolese leger zelf een oorzaak is van schendingen ten aanzien van de burgerbevolking. Probeert evenwicht te zoeken tussen resolutie 25 (mandaat wordt geherdefinieerd om voor een stuk in te gaan op de politieke druk vanuit Kinshasa). Dit is een resolutie waarbij je elementen ziet van samenwerking - mandaat onder H7 behoudt, zodanig dat men ook autonoom kan optreden tegen het Congolese leger wanneer dat leger zelf zich schuldig maakt aan schending van het (I)R. De MONUC krijgt een nieuwe naam (p.325 1) een naamswijziging en MNUC wordt MONUSCO, die is grotendeels symbolisch, een toegeving aan Congo : nog meer de klemtoon op samenwerking. Nog steeds noodzaak om burgerbevolking te bescherming. Juridisch gezien is dit niet moeilijk, maar inhoudelijk schuift de klemtoon langzamerhand door naar hoofdstuk 6. Men wil H7 niet loslaten, omdat ze schrik hebben dat ze dan de burgerbevolking niet meer kunnen beschermen. Het mandaat zegt wel dat zij kunnen optreden ter bescherming van de burgerbevolking, maar vragen in welke mate dat die VN-troepen bereid zijn om risicos (voor zichzelf) te nemen. Dat dat mandaat dat ze hebben, systematisch worden ingevoerd in conflictzones dat levensgevaarlijk is.

Deel van bevolking keert zich ook tegen VN omdat zij menen dat die bescherming die ze bieden, toch te beperkt is. De druk om VN als IO dat mandaat niet sterk genoeg wordt uitgevoerd op het terrein. Dat zijn complexe situaties die ontsnappen aan de zinnelijke catalogisering in juridische zin. Handvest artikel 51 Hierover bestaat er het meeste discussie. Aan het inherente rest tot individuele of collectieve zelfverdediging op een gewapende aanval tot de VR een maatregel voor handen heeft. Staat vol met begrippen die voor interpretatie vatbaar zijn. Wat is de draagwijdte van het woord inherent/ gewapende aanval / rol veiligheidsraad / collectieve verdediging / individuele verdediging. IGH deze bepaling al in zijn rechtspraak een aantal eer genterpreteerd. Om de huidige betekenis : kijken naar IGH Nicaragua-zaak. Het ging over steun die door de VS werd gegeven aan militaire oppositiegroepen in Nicaragua die zich verzetten tegen het regime van Nicaragua op dat moment. Het Hof in dat arrest moet gebruik maken van het gewoonterecht omdat men het probleem heeft omwille van het voorbehoud van de VS heeft gemaakt, niet rechtstreeks op het Verdragenrecht kan beroepen. Inherent Men zegt het woord inherent wijst erop dat staten dat recht hebben (zelfverdediging) als een bestanddeel van hun staatszijn. M.a.w., dat recht bestond al voor het Handvest er was. Het zelfverdedigingsrecht vloeit voort uit de definitie van een staat. Staat heeft recht op bescherming van territoriale integriteit, om controle uit te oefenen op het grondgebied. Elke staat moet dezelfde rechten van andere staten respecteren. Recht van zelfverdediging zit hierin verweven. Bovendien zegt het Hof dat accepteert dat de inhoud op recht van zelfverdediging, dat dat inderdaad gewoonterecht is. Maar in het gewoonterecht zit nog meer detail dan wat er staat in de tekst van het Handvest. Charter by no means Wat staat er dan nog in het gewoonterecht? 2 vereisten - Het geweld moet proportioneel zijn - Het geweld moet noodzakelijk zijn. Deze begrippen komen niet voor in het Handvest maar zijn toch een vereiste modaliteit van uitoefening. Dus wat doen ze, ze verstrengen artikel 51. Indien de omstandigheid van art 51 zijn vervuld, wanneer je kan aantonen dat je slachtoffer bent van gewapende aanval, mag je geweld gebruiken, maar dat geweld moet noodzakelijk en proportioneel zijn. Er mag geen andere manier zijn dan geweld om je te verdedigen. En het geweld mag niet verder gaan dan het geweld van waar je slachtoffer van werd. Het arrest dat er naast de stelling er nog regels zijn, is om het handvest te verstrengen. Maar de formulering is algemeen, naast het handvest is er nog gewoonterecht en dus in de post 9/11 context, een nieuw soort begrip van oorlog dat zal worden gehanteerd door de VS., dat zij ook voor een stuk zullen terugvallen, een ruimer (niet een strenger) begrip van ZVR gaan pleiten. Diegene die een ruimere interpretatie hebben, zich ook beroepen op 176.

Ondanks het feit dat het Hof de verwijzing naar Gewoonterecht gebruikt, om te verstrengen. Zet 176 ook de deur open dat de interpretatie ook de andere kant kan uitgaan ter bestrijding van terrorisme en nu in huidige stand van IR: mogelijk moet zijn in contexten waarvan we aanvankelijk niet aan dachten. Gewapende aanval In het Nicaragua arrest vind je wat aanduidingen: hof: iets is enkel een gewapende aanval, als het een zeker omvang heeft. Dat blijft nog voor interpretatie vatbaar. Maar bv Himalaya, grensgebied tussen China en India : troepen ingegraven om die betwiste grens te bewaken. Om de zoveel maanden wordt er een schot gelost. Is dat een gewapende aanval? Nee, die heeft niet de schade die vereist is om te zeggen wij zijn slachtoffer van gewapende aanval. Maar precies die grens ligt, is niet helemaal duidelijk. 9/11 : gebruik gemaakt van precisieraketten om verdachte terroristen met lange afstandsraket uit te moorden, is dat een gewapende aanval van de VS tegen Jemen? Vermoedelijk niet Zon n precisie interventie is niet voldoende. Maar je ziet hoe je daar een discussie kan over hebben. Opnieuw restrictieve interpretatie, men wil het niet te gemakkelijk aken voor landen om zich te beroepen op ZVR. Dader Principe is dat recht op zelfverdediging, alleen op kan beroepen tegen een staat aan wie die gewapende aanval toerekenbaar is. Dus m.a.w. staat b mag alleen geweld gebruiken tegen staat A, indien voorafgaandelijke aanval toe te rekenen is aan staat A. Dat is gemakkelijk ams die aanval wordt uitgevoerd door het leger van staat A. Probleem rijst bijvoorbeeld bij situatie van Congo: grensoverschrijdend geweld door bepaalde groepen, die niet-statelijk van aard zijn. Dan zegt het IGH in Nicaragua arrest : het recht op zelfverdediging enkel gebruiken tegen andere staat wanneer die gewapende groepen onder controle stonden van die staat. Is dat dat u het recht geeft om op te treden tegen die staat. Knelpunten - Moeten we in een context van internationaal terrorisme (type al Qaida) die in verschillende manden basissen hebben, die acties uitvoeren. Mag je dat bij wijze van tegenmaatregel iets doen tegen die basissen van groepen in andere landen? Recht op zelfverdediging pas ontstaat nadat de gewapende aanval heeft plaatsgevonden, geen recht op preventieve zelfverdediging. Je moet wachten tot de schade is opgetreden alvorens je de tegenmaatregel kan nemen. Je ziet een dreiging komen dat er een aanslag wordt voorbereid, mag je dan toch niet preventief optreden? Die problematiek zeer sterk na 9/11. President Bush lanceert onmiddellijk na de aanslag dat idee van de War on Terror. En zegt: ik begin een campagne bij wijze van tegenmaatregel als reactie op die aanslag. Hij

beroept zich op ZVR. Veiligheidsraad komt op 12september en kwalificeert die aanslag als bedreiging van internationale vrede en veiligheid. In de preambule (de toelichting) wordt het individuele en collectieve recht op zelfverdediging herbevestigd. Maar er worden in die resolutie geen concrete maatregelen beslist, die worden wel beslist zestien dagen later in een nieuwe resolutie; verplichting aan staten om steun te verlenen aan personen of entiteiten die slachtoffer zijn van terrorisme. Maar verder geen militaire maatregelen genomen. Geen militaire acte tegen een land dat bijvoorbeeld steun zou verlenen. Op 7 oktober meld VS aan VR dat zij militaire acties willen stellen ter uitoefening van ZVR. Dus de verklaring door de regering, melden aan VR met beroep op ZVR dat ze militaire acties beginnen in Afghanistan tegen kampen van Al Qaida en regime van Afghanistan. Uiteraard heeft VR nooit uitspraak gedaan over de rechtmatigheid van die opstelling door de VS om de simpele reden dat de VS zelf een vetorecht hebben in de VR. VS hebben een interpretatie gegeven aan ZVR dat een stuk verder gaat dat de interpretatie die door het IGH wordt gehanteerd in het kader van het Nicaragua-arrest. Vandaar dat er met veel spanning werd uitgekeken naar de volgende =keer dat het IGH zou uitspreken over hetzelfde soort situatie. Congo en Oeganda: Betrokkenheid van Oegandese soldaten bij plunderingen op Congolees grondgebied op het ogenblik dat Congolese overheid (die Oeganda had uitgenodigd) zeiden dat Oeganda het grondgebied moest verlaten, daarna stapt Congo naar IGH om die militaire interventie op Congolees grondgebied te veroordelen. Daarin spelt dan een mogelijk recht van Oeganda op het ZVR (moesten daar blijven om onszelf te beschermen). Hoe zou dat kunnen spelen in Oeganda? In het grensgebied tussen O & C vele gewapende groepen actief, die staken soms ook grens met Oeganda over. Een aantal van die groepen bevochten ook Oegandese troepen. Oegandese troepen moesten langer aanwezig blijven om zichzelf te kunnen verdedigen tegen acties van gewapende troepen die zich soms ook op het grondgebied van Oeganda bevonden. In het arrest houdt IGH vast aan de interpretatie van ZVR zoals vastgelegd in Nicaragua arrest. Daar hebben ze goed over nagedacht. Want ze wisten dat dit herlezen ging worden door ook de VS. Men zegt: preventieve zelfverdediging daarover moeten we in deze zak geen uitspraak doen, want dat is door Oeganda niet echt ingeroepen. In deze situatie duidelijk dat die milities niet onder controle stonden van Congolese overheid. Conclusie: Oeganda kan nooit het recht ontlenen aan het recht op ZVR om militaire operaties te ondernemen op een ander grondgebied. Daar heeft men ok niet een verruiming van het concept aangenomen. Zeer restrictieve interpretatie aan recht op zelfverdediging.

IGH houdt zich vast aan de traditionele lijn. Wat zou die ruimere interpretatie kunnen zijn? Tijdens Bushdoctrine: was dat je wel aan preventieve zelfverdediging zou moeten kunnen doen wanneer je zou kunnen aantonen dat zon dreiging imminent is. Ook in situaties van hoofddringendheid. Feit dat ze over de capaciteit hebben om raketten af te schieten, volstaat dat uw preventieve aanval . Groepen: alternatieve theorie dat je wel beroep zou moeten kunnen doen op het recht van ZVR maar enkel als het gebruik gericht zou zijn op het vernietigen van de faculteiten van die groep zelf, alleen voor zeer gerichte operaties en die proportioneel zijn. Is als dusdanig niet gericht tegen dat land. In de huidige context als reactie op nieuwe fenomeen terrorisme waarbij je netwerken moet beschouwen als actoren. Nu ook die gerichte, preventieve acties toelaatbaar acht.