Kodi Penal I R.Kosoves

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.
19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN
KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS
KODI NR. 04/L-082 KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS Kuvendi i Republiks s Kosovs N baz t nenit 65 (1) t Kushtetuts s Republiks s Kosovs, Miraton KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS PJESA E PRGJITHSHME KAPITULLI I DISPOZITAT E PRGJITHSHME Neni 1 Bazat dhe kufijt e sanksioneve penale 1. Veprat penale dhe sanksionet penale parashihen vetm pr ato sjellje me t cilat cenohen apo dmtohen n at mas lirit dhe t drejtat e njeriut si dhe t drejtat tjera dhe vlerat shoqrore t garantuara dhe t mbrojtura me Kushtetutn e Republiks s Kosovs dhe me t drejtn ndrkombtare, mbrojtja e t cilave nuk do t mund t realizohej pa dhunn penalo juridike. 2. Parashikimi i veprave penale si dhe llojet e masave dhe lartsia e sanksioneve penale pr kryesit e veprave penale bazohen n domosdoshmrin e sanksionit penalo juridik dhe proporcionalitetit t shkalls dhe natyrs s rrezikshmris pr lirit dhe t drejtat e njeriut dhe t vlerave shoqrore. Neni 2 Parimi i ligjshmris 1. Veprat penale, sanksionet penale dhe masat e trajtimit t detyrueshm prcaktohen vetm me ligj. 2. Askujt nuk mund t'i shqiptohet sanksioni penal ose masa e trajtimit t detyrueshm pr nj vepr nse para kryerjes s saj nuk sht prcaktuar me ligj si vepr penale dhe nuk sht parapar sanksioni penal ose masa e trajtimit t detyrueshm pr at vepr. 3. Prkufizimi i nj vepre penale duhet t prcaktohet n mnyr t sakt dhe nuk lejohet interpretimi sipas analogjis. N rast paqartsie, prkufizimi i veprs penale interpretohet n favor t personit ndaj t cilit zhvillohet procedura penale. Neni 3 Zbatimi i ligjit m t favorshm 1. Ndaj kryesit zbatohet ligji q ka qen n fuqi n kohn e kryerjes s veprs penale. 2. N rast se ligji n fuqi ndryshon para shqiptimit t vendimit t forms s prer, ather ndaj kryesit zbatohet ligji q sht m i favorshm. 3. Nse ligji i ri nuk e inkriminon veprn, por kryesi sht dnuar me aktgjykim t forms s prer n pajtim me ligjin e mparshm, sanksioni penal nuk fillon t ekzekutohet ose ndrpritet n rast se ka filluar. 4. Nj ligj i cili shprehimisht ka qen n fuqi vetm pr nj koh t caktuar, zbatohet pr ato vepra penale q jan kryer gjat kohs kur ai ligj ka qen n fuqi edhe n rastin kur nuk sht m n fuqi, prve nse vet ligji shprehimisht prcakton ndryshe.
GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN
Neni 4 Sanksionet penale dhe masat e trajtimit t detyrueshm 1. Sanksionet penale jan: 1.1. dnimet kryesore; 1.2. dnimet alternative; 1.3. dnimet plotsuese; dhe 1.4. vrejtja gjyqsore. 2. Masat e trajtimit t detyrueshm, t cilat mund t'i shqiptohen kryesit q nuk sht penalisht i prgjegjshm ose sht i varur nga droga, ose nga alkooli, jan: 2.1. trajtimi i detyrueshm psikiatrik me ndalim n institucionin e kujdesit shndetsor; 2.2. trajtimi i detyrueshm psikiatrik n liri; dhe 2.3. trajtimi me rehabilitim t detyrueshm t personave t varur nga droga apo alkooli. Neni 5 Kufizimet n ekzekutimin e sanksioneve penale dhe masave t trajtimit t detyrueshm Me ekzekutimin e sanksionit penal ose mass s trajtimit t detyrueshm, kryesit t veprs penale mund ti mohohen ose kufizohen t drejtat e caktuara vetm deri n at mas e cila i prgjigjet natyrs apo prmbajtjes s sanksionit ose mass dhe vetm n mnyrn me t ciln sigurohet respektimi i dinjitetit njerzor t tij apo saj, n pajtim me t drejtn ndrkombtare. Neni 6 Zbatimi i pjess s prgjithshme t ktij Kodi Dispozitat e pjess s prgjithshme t ktij Kodi zbatohen pr t gjitha veprat penale t prcaktuara me ligjet e Republiks s Kosovs. KAPITULLI II VEPRAT PENALE DHE PRGJEGJSIA PENALE Neni 7 Vepra penale Vepra penale sht vepr e kundrligjshme e cila sht e prcaktuar me ligj si vepr penale, tiparet e s cils jan t prcaktuara me ligj dhe pr t ciln me ligj sht prcaktuar sanksioni penal ose masa e trajtimit t detyrueshm. Neni 8 Mnyra e kryerjes s veprs penale 1. Vepra penale mund t kryhet me veprim ose me mosveprim. 2. Vepra penale kryhet me mosveprim vetm kur kryesi nuk e ndrmerr veprimin t cilin ka qen i obliguar ta ndrmerr. Neni 9 Koha e kryerjes s veprs penale Vepra penale kryhet n kohn kur kryesi ka vepruar apo ka qen i detyruar t veproj pa marr parasysh kohn kur sht shkaktuar pasoja.
Neni 10 Vendi i kryerjes s veprs penale 1. Vepra penale kryhet n vendin ku kryesi ka vepruar apo ka qen i detyruar t veproj ashtu si dhe n vendin ku sht shkaktuar pasoja. 2. Vepra penale sht tentuar n vendin ku kryesi ka vepruar si dhe n vendin ku kryesi ka dashur q t shkaktohet pasoja. Neni 11 Vepra e rndsis s vogl Nuk prbn vepr penale ajo vepr e cila edhe pse prmban tiparet e veprs penale t prcaktuar me ligj, paraqet vepr t rndsis s vogl. Vepra sht e rndsis s vogl kur rrezikshmria e saj sht e parndsishme pr shkak t natyrs ose peshs s veprs; mungess ose pasojave t dmshme t parndsishme; rrethanave n t cilat sht kryer vepra; shkalls s ult t prgjegjsis penale t kryesit; ose rrethanave personale t kryesit. Neni 12 Mbrojtja e nevojshme 1. Vepra e kryer n mbrojtje t nevojshme nuk sht vepr penale. 2. Mbrojtja e nevojshme sht mbrojtja e cila sht e domosdoshme pr t zmbrapsur sulmin e kundrligjshm, real dhe t atastshm ndaj vetes ose personit tjetr me kusht q karakteri i mbrojtjes t jet n proporcion me shkalln e rrezikut q paraqet sulmi. 3. Disproporcioni ndrmjet sulmit dhe zmbrapsjes s sulmit konsiderohet tejkalim i kufijve t mbrojtjes s nevojshme. 4. Kryesi i cili i tejkalon kufijt e mbrojtjes s nevojshme mund t dnohet m leht. Nse kryesi tejkalon kufijt pr shkak t tronditjes s fort apo friks s shkaktuar nga sulmi, ai mund t lirohet nga dnimi. Neni 13 Nevoja ekstreme 1. Vepra e kryer n kushtet e nevojs ekstreme nuk sht vepr penale. 2. Nevoja ekstreme ekziston nse personi e kryen veprn pr t zmbrapsur prej vetes ose tjetrit rrezikun e atastshm e t paprovokuar, i cili nuk mund t evitohet n mnyr tjetr, me kusht q e keqja e shkaktuar t mos jet m e madhe se e keqja q sht kanosur. 3. Kur kryesi e shkakton rrezikun nga pakujdesia apo i tejkalon kufijt e nevojs ekstreme, dnohet m but. Kur kryesi i tejkalon kufijt n rrethana veanrisht lehtsuese, ai mund t lirohet nga dnimi. 4. Nuk ekziston nevoja ekstreme nse kryesi ka qen i obliguar me ligj q t'i ekspozohet rrezikut. Neni 14 Dhuna ose kanosja 1. Vepra e kryer nn ndikimin e dhuns s paprballueshme ose kanosjes s paprballueshme nuk sht vepr penale vetm nse personi menjher pas pushimit t rrezikut e lajmron shtrngimin dhe veprn e kundrligjshme tek organet kompetente. 2. Nse vepra penale sht kryer nn ndikimin e dhuns s prballueshme apo kanosjes s prballueshme, dnimi mund t zbutet vetm nse personi menjher pas pushimit t rrezikut e lajmron shtrngimin dhe veprn e kundrligjshme tek organet kompetente. 3. Kushdo q prdor dhunn ose kanosjen sipas paragrafit 1. dhe 2. t ktij neni konsiderohet kryes i veprs penale.
Neni 15 Veprat e kryera nn shtrngim 1. Vepra e kryer nn shtrngim nuk sht vepr penale. 2. Vepra kryhet nn shtrngim kur personi i ballafaquar me dhunn e pashmangshme apo kanosjen e dhuns q nuk mund t shmanget e q rrezikon jetn, trupin ose lirin, kryen vepr t kundrligjshme pr t mnjanuar rrezikun nga vetja ose personi me t cilin ka lidhje familjare. Vepra do t konsiderohet se sht kryer nn shtrngim vetm nse personi menjher pas pushimit t rrezikut e lajmron shtrngimin dhe veprn e kundrligjshme tek organet kompetente. 3. Vepra nuk kryhet nn shtrngim nse dhe deri n masn q nga kryesi mund t pritet n rrethanat e shkaktuara q t pranoj rrezikun, n veanti nse ai ka shkaktuar rrezikun ose nse ka qen i detyruar ligjrisht q t ballafaqohet me nj dhun t till t atastshme apo me krcnim t dhuns. N rrethana t tilla dnimi mund t zbutet. Neni 16 Urdhrat nga lart 1. Kur vepra penale sht kryer nga nj person n baz t nj urdhri qeveritar ose t nj eprori, qoft ushtarak ose civil, kryesi nuk lirohet nga prgjegjsia penale, prve kur: 1.1. personi ka qen i detyruar ligjrisht q t'i bindet urdhrit t till; 1.2. personi nuk e ka ditur se urdhri i till ka qen i paligjshm; dhe 1.3. urdhri i till nuk ishte n mnyr t dukshme i paligjshm. 2. Urdhrat pr t kryer gjenocid ose krime t tjera kundr njerzimit jan t paligjshm n t gjitha rrethanat. Neni 17 Prgjegjsia penale 1. Kryesi i veprs penale sht penalisht prgjegjs nse sht mendrisht i aft dhe veprn penale e ka kryer me dashje apo nga pakujdesia. 2. Nj person sht penalisht prgjegjs pr veprn penale t kryer nga pakujdesia vetm nse kt shprehimisht e prcakton ligji. 3. Personi nuk sht penalisht prgjegjs nse n kohn e kryerjes s veprs penale sht nn moshn katrmbdhjet (14) vjet. Neni 18 Paaftsia mendore dhe aftsia e zvogluar mendore 1. Personi i cili ka kryer vepr penale konsiderohet i paaft mendrisht nse n kohn e kryerjes s veprs penale lngonte nga nj smundje mendore e prkohshme ose e prhershme, nse kishte rregullim mendor apo ngecje n zhvillimin mendor q e ka prekur funksionimin e tij mendor dhe si pasoj e ksaj, nuk ka qen n gjendje t kuptoj natyrn dhe rndsin apo pasojn e veprimeve ose mosveprimeve t tij ose nuk ka qen n gjendje t'i kontrolloj veprimet ose mosveprimet e tij apo t kuptoj se kryen vepr penale. 2. Personi i cili ka kryer vepr penale konsiderohet se ka aftsi t zvogluar mendore nse n kohn e kryerjes s veprs penale aftsia e tij pr t kuptuar natyrn dhe rndsin apo pasojn e veprimeve ose mosveprimeve t tij ka qen esencialisht e zvogluar pr shkaqet e cekura n paragrafin 1. t ktij neni. Personi i till konsiderohet penalisht prgjegjs, por kto rrethana merren parasysh nga gjykata kur vendos pr kohzgjatjen dhe llojin e sanksionit ose mass s trajtimit t detyrueshm. Neni 19 Kryerja e veprs penale n gjendje t dehur Personi sht penalisht prgjegjs nse duke prdorur alkool, narkotik apo me ndonj mnyr tjetr e sjell veten n nj gjendje t till q nuk mund t kuptoj rndsin e veprimit apo t mosveprimit t vet ose t kontrolloj sjelljen e vet,
nse para se t ket sjell veten n gjendje t till, veprimet ose mosveprimet e tij kan qen t prfshira n dashjen e tij apo nse sht i pakujdesshm ndaj veprs penale dhe ligji parasheh prgjegjsi penale pr kryerjen e ksaj vepre penale nga pakujdesia. Neni 20 Lidhja shkakore Personi nuk sht penalisht prgjegjs kur midis veprimit ose mosveprimit t tij dhe pasojs mungon lidhja shkakore. Neni 21 Dashja 1. Vepra penale mund t kryhet me dashje direkte ose eventuale. 2. Personi vepron me dashje direkte kur sht i vetdijshm pr veprn e vet dhe e dshiron kryerjen e saj. 3. Personi vepron me dashje eventuale kur sht i vetdijshm se pasoja e ndaluar mund t shkaktohet si rezultat i veprimit ose i mosveprimit t tij dhe ai pranon shkaktimin e saj. Neni 22 Dijenia, dashja, pakujdesia ose qllimi Dijenia, dashja, pakujdesia ose qllimi i krkuar si element i veprs penale mund t nxirret nga rrethanat faktike. Neni 23 Pakujdesia 1. Vepra penale mund t kryhet me pakujdesi t vetdijshme apo t pavetdijshme. 2. Personi vepron me pakujdesi t vetdijshme kur sht i vetdijshm se pasoja e ndaluar mund t shkaktohet si rezultat i veprimit ose t mosveprimit t tij, por me mendjelehtsi mendon se ajo nuk do t shkaktohet apo se ai do t mund ta parandaloj shkaktimin e saj. 3. Personi vepron me pakujdesi t pavetdijshme kur nuk sht i vetdijshm se pasoja e ndaluar mund t shkaktohet si rezultat i veprimit ose mosveprimit t tij edhe pse n rrethanat dhe sipas vetive t tij personale ka mund t ishte apo do duhej t ishte i vetdijshm pr kt mundsi. Neni 24 Prgjegjsia pr pasojat m t rnda Nse kryerja e nj vepre penale shkakton pasoja t cilat e tejkalojn qllimin e kryesit dhe pr kt ligji prcakton nj dnim m t rnd, dnimi m i rnd mund t shqiptohet n rast se pasoja i atribuohet pakujdesis s kryesit. Neni 25 Lajthimi faktik 1. Personi nuk sht penalisht prgjegjs nse n kohn e kryerjes s veprs penale nuk ka qen i vetdijshm pr ndonj nga tiparet e asaj vepre ose gabimisht ka menduar se ekzistojn rrethanat, t cilat faktikisht po t ekzistonin, kjo vepr do t ishte e lejuar. 2. Personi i cili pr shkak t pakujdesis ka qen n lajthim sht penalisht prgjegjs pr veprn penale t kryer nga pakujdesia nse ligji n mnyr specifike parashikon prgjegjsin penale pr kryerjen e veprs s till nga pakujdesia. Neni 26 Lajthimi juridik 1. Personi i cili pr shkaqe t arsyeshme nuk e ka ditur ose nuk ka mundur ta dij se vepra sht e ndaluar nuk sht penalisht prgjegjs. 2. Nse lajthimi ka qen i evitueshm, personi sht penalisht prgjegjs por dnimi mund t zbutet.
3. Lajthimi juridik sht i evitueshm nse do person ka mundur lehtsisht q ta dij se vepra sht e kundrligjshme ose nse kryesi duke marr parasysh profesionin, thirrjen ose detyrn e tij ka qen i obliguar ta dij se vepra sht e kundrligjshme. Neni 27 Prgatitja e veprs penale 1. Kushdo q me dashje prgatit kryerjen e veprs penale do t dnohet vetm nse parashihet shprehimisht me ligj. 2. Kur ligji parasheh dnimin pr prgatitjen e veprs penale t caktuar, prgatitja e veprs penale prfshin furnizimin ose aftsimin e mjeteve pr kryerjen e veprs penale; mnjanimin e pengesave pr kryerjen e veprs penale; marrveshjen, planifikimin ose organizimin me personin tjetr pr kryerjen e veprs penale si dhe veprimet tjera me t cilat krijohen kushtet pr kryerjen e drejtprdrejt t veprs penale por t cilat nuk prbjn veprimin e kryerjes. Neni 28 Tentativa 1. Kushdo q me dashje ndrmerr veprime pr kryerjen e veprs penale por vepra nuk sht kryer ose elementet e veprs penale nuk jan realizuar, konsiderohet se ka tentuar t kryej vepr penale. 2. Tentativa pr t kryer vepr penale pr t ciln mund t shqiptohet dnimi me tre ose m shum vjet burgim dnohet. Tentativa pr t kryer ndonj tjetr vepr penale dnohet vetm nse shprehimisht parashihet me ligj. 3. Personi q tenton t kryej vepr penale dnohet si t kishte kryer veprn penale, por dnimi mund t zbutet. Neni 29 Tentativa e paprshtatshme Gjykata mund ta liroj nga dnimi personin i cili tenton t kryej vepr penale me mjet t paprshtatshm ose ndaj objektit t paprshtatshm. Neni 30 Heqja dor vullnetare 1. Gjykata mund ta liroj personin nga dnimi pr tentativ t dnueshme t veprs penale nse personi i till heq dor vullnetarisht nga kryerja e veprs penale t ciln e ka filluar, ndonse sht i vetdijshm se n pajtim me t gjitha rrethanat ai mund t vazhdonte veprn ose nse pas kryerjes s nj vepre t till parandalon shkaktimin e pasojave. 2. N rastin e cekur n paragrafin 1. t ktij neni, kryesi dnohet pr ato veprime t cilat prbjn vepr tjetr t veant penale. BASHKPUNIMI N KRYERJEN E VEPRS PENALE Neni 31 Bashkkryerja Nse dy apo m shum persona s bashku kryejn veprn penale duke marr pjes n kryerjen e veprs penale ose thelbsisht duke i kontribuar kryerjes s saj n ndonj mnyr tjetr, secili prej tyre sht prgjegjs dhe dnohet me dnimin e parapar pr vepr penale. Neni 32 Shtytja 1. Kushdo q me dashje e shtyt personin tjetr t kryej vepr penale dnohet sikurse ta kishte kryer vet at vepr penale nse vepra penale sht kryer. 2. Kushdo q me dashje shtyt personin tjetr t kryej vepr penale dnohet sikurse ta kishte kryer vet at vepr penale nse vepra penale sht tentuar por nuk sht kryer.
3. Kushdo q me dashje shtyt personin tjetr t kryej vepr penale t dnueshme me s paku pes (5) vjet burgim dhe vepra penale as q sht tentuar, shtytsi dnohet pr tentativ. Neni 33 Ndihma 1. Kushdo q me dashje ndihmon personin tjetr pr kryerjen e veprs penale dnohet m dnim m t but. 2. Ndihma pr t kryer nj vepr penale prfshin, por nuk kufizohet n: dhnien e kshillave ose udhzimeve se si t kryhet vepra penale; vnien n dispozicion t mjeteve pr kryerjen e veprs penale; krijimin e kushteve ose mnjanimin e pengesave pr kryerjen e veprs penale; ose premtimi paraprak se do t fsheh provat e kryerjes s veprs penale, kryesin apo identitetin e kryesit, mjetet e prdorura pr kryerjen e veprs penale ose prfitimet q rrjedhin nga kryerja e veprs penale. Neni 34 Bashkimi kriminal 1. Kushdo q shprehimisht apo n mnyr t heshtur merret vesh me nj apo me m shum persona pr t kryer ose pr t nxitur kryerjen e nj vepre penale t dnueshme me s paku pes (5) vjet burgim dhe ndrmerr veprime prgatitore pr realizimin e marrveshjes s till, dnohet me dnimin e parapar pr at vepr penale. 2. Gjykata mund ta zbus dnimin ose ta liroj nga dnimi personin i cili sht penalisht prgjegjs sipas paragrafit 1. t ktij neni nse personi i till: 2.1. vullnetarisht heq dor nga marrveshja; 2.2. vullnetarisht ndrmerr veprime pr parandalimin e ekzistencs s vazhdueshme t bashkimit kriminal ose t kryerjes s veprs penale n pajtim me qllimet e saj; ose 2.3. vullnetarisht ia zbulon policis njohurit e marrveshjes n kohn kur vepra penale e planifikuar ende mund t parandalohet. Neni 35 Marrveshja pr t kryer vepr penale 1. Kushdo q merret vesh me nj apo me m shum persona pr t kryer vepr penale dhe nj apo m shum nga ata persona ndrmerr fardo veprimi t rndsishm pr kryerjen e veprs penale dnohet me dnimin e parapar pr at vepr penale. 2. Pr qllime t ktij neni, shprehja veprim i rndsishm drejt kryerjes s veprs penale nuk duhet t jet veprim penal por duhet t jet hap i rndsishm prgatitor drejt kryerjes s veprs penale t ciln personat jan pajtuar q ta kryejn. Neni 36 Kufijt e prgjegjsis penale dhe ndshkimi pr bashkpunim 1. Bashkkryesi sht penalisht prgjegjs brenda kufijve t dashjes apo t pakujdesis s vet. 2. Personi i cili shtyt ose ndihmon n kryerjen e veprs penale sht penalisht prgjegjs brenda kufijve t dashjes s tij. 3. Rrethanat personale, prfshir marrdhniet dhe cilsit t cilat mund t rezultojn n prjashtimin nga prgjegjsia penale, lirimin nga dnimi, ekzistimin e formave t rnda apo t lehta t veprs penale ose q ndikojn n prcaktimin e dnimit, mund t merren parasysh vetm ndaj personit pr t cilin vlejn. Nse rrethanat personale t cilat ndrlidhen me kryesin kan ndikim n zbutjen ose ashprsimin e dnimit dhe kto rrethana konstituojn element t veprs penale, bashkkryesi, shtytsi ose ndihmsi sht prgjegjs pr dnimin e parapar pr vepr penale kur ai ka ditur pr kt rrethan, edhe nse nuk ka pasur lidhshmri me t.
DISPOZITAT E POSAME MBI PRGJEGJSIN PENALE PR VEPRAT PENALE T KRYERA ME AN T MEDIAVE Neni 37 Prgjegjsia penale e kryeredaktorve, botuesve, shtyp shkronjsve ose prodhuesve 1. Autori i informacionit sht penalisht prgjegjs nse vepra penale sht kryer prmes publikimit t informats n gazet ose n lloj tjetr t shtypit periodik, radio, televizion, internet ose mjete tjera t komunikimit. 2. Kryeredaktori prgjegjs ose personi i cili e zvendson at n kohn e publikimit t informats sht penalisht prgjegjs kur: 2.1. autori nuk mund t gjendet apo t gjykohet n Gjykatn e Kosovs; 2.2. publikimi i informacionit sht br pa dijenin e autorit ose kundr vullnetit t tij; ose 2.3. nse gjat kohs s publikimit t informats kan ekzistuar pengesa faktike dhe juridike pr fillimin e procedurs penale ndaj autorit dhe t cilat ende ekzistojn. 3. Kryeredaktori ose personi i cili e zvendson at n kohn e publikimit t informats nuk sht penalisht prgjegjs nse pr shkaqe t arsyeshme nuk ka ditur pr ndonj rrethan t parapar n paragrafin 2. t ktij neni. 4. Botuesi i gazets ose llojit tjetr t shtypit periodik sht penalisht prgjegjs nse kryeredaktori ose personi q e zvendson at n kohn e publikimit t informats n gazet ose llojin tjetr t shtypit periodik sht penalisht prgjegjs sipas paragrafit 2. t ktij neni. 5. Kur botuesi sht penalisht prgjegjs sipas paragrafit 4. t ktij neni dhe pr shkak t pengesave juridike ose faktike nuk sht e mundur t dnohet botuesi, ather personi i cili e ka shtypur informatn sht penalisht prgjegjs nse ai e ka ditur se pengesat e tilla ligjore ose faktike kan ekzistuar. 6. Prodhuesi sht penalisht prgjegjs kur kryeredaktori ose personi q e zvendson at n kohn e publikimit t informats me an t shiritit manjetik, filmit, diapozitivave, fotografive ose pajisjeve tjera audio dhe video t dedikuara pr mediat masive ose pr prezantim publikut apo pr nj numr t madh t personave jan penalisht prgjegjs sipas paragrafit 2. t ktij neni. 7. Nse botuesi, shtypshkronjsi ose prodhuesi i cili sht penalisht prgjegjs sipas ktij neni sht person juridik apo organ publik, personi prgjegjs pr shtypjen ose aktivitetin prodhues sht penalisht prgjegjs. 8. Personat e cekur n kt nen nuk jan penalisht prgjegjs nse publikimi i informats sht raport i sakt nga nj mbledhje e organit publik ose nga deklarata e nj personi zyrtar. Neni 38 Mbrojtja e burimit t informats 1. Personi i cili merr pjes si profesionist n publikimin e informacionit ose si antar i bordit redaktues t mediave dhe ndihmsi i tij nuk jan penalisht prgjegjs nse refuzojn ta tregojn autorin e publikimit ose burimin e informats. 2. Personat e cekur n paragrafin 1. t ktij neni jan penalisht prgjegjs nse gjykata konstaton se: 2.1. zbulimi i informatave sht i domosdoshm pr t parandaluar sulmin q prbn krcnim t pashmangshm ndaj jets apo integritetit trupor t ndonj personi. Neni 39 Zbatimi i dispozitave t prgjithshme pr prgjegjsin penale Dispozitat pr prgjegjsin penale t personave t cekur n nenet 37 dhe 38 t ktij Kodi jan t zbatueshme vetm nse ata persona nuk jan penalisht prgjegjs sipas dispozitave t prgjithshme pr prgjegjsin penale t prcaktuar n kt Kod.
Neni 40 Prgjegjsia penale e personave juridik 1. Personi juridik sht prgjegjs pr veprn penale t personit prgjegjs, i cili ka kryer vepr penale duke vepruar n emr t personit juridik brenda autorizimeve t tij, me qllim t prfitimit t dobis apo ka shkaktuar dm pr at person juridik. Prgjegjsia e personit juridik ekziston edhe nse veprimet e personit juridik kan qen n kundrshtim me politikat e afarizmit ose me urdhrat e personit juridik. 2. Sipas kushteve t parapara n paragrafin 1. t ktij neni, personi juridik po ashtu sht prgjegjs pr veprn penale n rastin kur personi prgjegjs q ka kryer vepr penale nuk dnohet pr at vepr penale. 3. Prgjegjsia e personit juridik bazohet n fajsin e personit prgjegjs. 4. Elementi subjektiv i veprs penale i cili ekziston vetm pr personin prgjegjs, vlersohet n lidhje me personin juridik, nse sht prmbushur baza e prgjegjsis e parapar n paragrafin 1. t ktij neni. KAPITULLI III DNIMET Neni 41 Qllimi i dnimit 1. Qllimet e dnimit jan: 1.1. t parandaloj kryesin nga kryerja e veprave penale n t ardhmen dhe t bj rehabilitimin e tij; 1.2. t parandaloj personat e tjer nga kryerja e veprave penale; 1.3. t bj kompensimin e viktimave ose t komunitetit pr humbjet ose dmet e shkaktuara nga vepra penale; dhe 1.4. t shpreh gjykimin shoqror pr veprn penale, ngritjen e moralit dhe forcimin e detyrimit pr respektimin e ligjit. Neni 42 Llojet e dnimeve 1. Llojet e dnimeve jan: 1.1. dnimet kryesore; 1.2. dnimet alternative; dhe 1.3. dnimet plotsuese. DNIMET KRYESORE Neni 43 Dnimet kryesore 1. Llojet e dnimeve kryesore jan: 1.1. dnimi me burgim t prjetshm; 1.2. dnimi me burgim dhe 1.3. dnimi me gjob.
Neni 44 Dnimi me burgim t prjetshm 1. Ligji mund t parasheh dnimin me burgim t prjetshm pr veprat m t rnda penale t kryera n rrethana veanrisht rnduese ose pr vepra penale q kan shkaktuar pasoja shum t rnda. 2. Ligji nuk mund t parasheh dnimin me burgim t prjetshm si t vetmin dnim kryesor pr nj vepr t veant penale. 3. Dnimi me burgim t prjetshm nuk mund t'i shqiptohet personit i cili n kohn e kryerjes s veprs penale nuk i ka mbushur njzetenj (21) vjet ose personit i cili n kohn e kryerjes s veprs penale ka pasur aftsi esencialisht t zvogluar mendore. Neni 45 Dnimi me burgim 1. Dnimi me burgim nuk mund t shqiptohet n kohzgjatje m pak se tridhjet (30) dit e as m tepr se njzet e pes (25) vjet. 2. Dnimi me burgim shqiptohet n vite dhe n muaj t plot, e n rastet kur dnimi sht deri n gjasht (6) muaj, dnimi shqiptohet n dit t plota. Neni 46 Dnimi me gjob 1. Dnimi me gjob nuk mund t jet m pak se njqind (100) Euro evropiane (n tekstin e mtejm EURO). Dnimi me gjob nuk mund t tejkaloj njzet e pesmij (25.000) Euro ndrsa pr veprat penale lidhur me terrorizm, trafikim me njerz, krim t organizuar ose veprat penale t kryera me qllim t prfitimit t dobis pasurore nuk mund t tejkaloj pesqind mij (500.000) Euro. 2. N aktgjykim caktohet afati i pagess s dnimit me gjob. Afati nuk mund t jet m i shkurtr se pesmbdhjet (15) dit e as m i gjat se tre (3) muaj, mirpo n rrethana t arsyeshme gjykata mund t lejoj q dnimi me gjob t paguhet me kste pr nj periudh q nuk tejkalon dy (2) vjet. Aktgjykimi po ashtu duhet t prcaktoj se kur duhet t paguhen kstet dhe duhet t cek se mundsia e pagess me kste do t revokohet nse personi i dnuar nuk e paguan kstin me koh. 3. Nse personi i dnuar nuk dshiron ose nuk mund t paguaj gjobn, gjykata mund t zvendsoj dnimin me gjob me dnim me burgim. Kur dnimi me burgim zvendsohet me dnimin me gjob, nj dit burgim llogaritet me njzet (20) Euro gjob. Dnimi me burgim nuk mund t tejkaloj tre (3) vjet. 4. Nse personi i dnuar nuk dshiron ose nuk mund t paguaj gjobn n trsi, gjykata do ta zvendsoj pjesn e mbetur t gjobs me dnim me burgim, si parashihet n paragrafin 3. t ktij neni. Nse personi i dnuar e paguan pjesn e mbetur t gjobs, ekzekutimi i dnimit ndrpritet. 5. Nse personi i dnuar nuk dshiron ose nuk mund t paguaj gjobn, gjykata mundet, me plqimin e personit t dnuar, n vend t shqiptimit t dnimit me burgim, ta zvendsoj dnimin me gjob me urdhr pr pun n dobi t prgjithshme. Urdhri pr pun n dobi t prgjithshme llogaritet ashtu q tet (8) or t puns n dobi t prgjithshme llogariten me njzet (20) Euro gjob. Kohzgjatja e puns n dobi t prgjithshme nuk mund t tejkaloj dyqind e katr dhjet (240) or. 6. Dnimi me gjob nuk ekzekutohet pas vdekjes s personit t dnuar. Neni 47 Zvendsimi i dnimit me burgim me dnim me gjob Kur gjykata shqipton dnimin me burgim deri n gjasht (6) muaj, gjykata njkohsisht mund t vendos q dnimi me burgim t zvendsohet me dnim me gjob, me plqimin e personit t dnuar.
10
Neni 48 Zvendsimi i dnimit me burgim me urdhrin pr pun n dobi t prgjithshme 1. Gjykata, me plqimin e personit t dnuar, mund t zvendsoj dnimin me burgim deri n gjasht (6) muaj me urdhrin pr pun n dobi t prgjithshme. 2. Nse e shqipton urdhrin pr pun n dobi t prgjithshme, gjykata e urdhron personin e dnuar t kryej pun n dobi t prgjithshme pa pages pr nj periudh t caktuar kohore prej tridhjet (30) deri n dyqind e katrdhjet (240) or pune. Shrbimi sprovues vendos pr llojin e puns n dobi t prgjithshme q duhet kryer nga personi i dnuar, cakton organizatn e veant pr t ciln personi i dnuar do t kryej punn n dobi t prgjithshme, vendos pr ditt e javs gjat t cilave puna n dobi t prgjithshme duhet t kryhet dhe e mbikqyr kryerjen e puns n dobi t prgjithshme. 3. Puna n dobi t prgjithshme duhet t kryhet brenda kohs s caktuar nga gjykata dhe kjo koh nuk mund t jet me gjat se nj (1) vit. 4. Nse pas kalimit t kohs s caktuar personi i dnuar nuk e ka kryer punn n dobi t prgjithshme ose e ka kryer vetm pjesrisht punn e till n dobi t prgjithshme, gjykata urdhron dnimin me burgim. Nj dit burgim do t urdhrohet pr do tet (8) or pune n dobi t prgjithshme q nuk sht kryer. DNIMET ALTERNATIVE Neni 49 Dnimet alternative 1. Dnimet alternative jan: 1.1. dnimi me kusht; 1.2. gjysmliria; dhe 1.3. urdhri pr pun n dobi t prgjithshme. 2. Kur shqipton dnimin me kusht, gjykata po ashtu mund t shqiptoj: 2.1. urdhrin pr trajtim t detyrueshm rehabilitues; dhe 2.2. urdhrin pr mbikqyrje nga shrbimi sprovues. Neni 50 Qllimi i dnimit me kusht Qllimi i dnimit me kusht sht q t mos zbatohet dnimi pr vepra t lehta penale, kur vlersohet se trheqja e vrejtjes me krcnimin e dnimit sht e nevojshme t ndaloj q kryesi t mos kryej vepr penale. Neni 51 Dnimi me kusht 1. Gjykata mund t'ia shqiptoj kryesit dnimin me kusht n prputhje me dispozitat e ktij Kodi. 2. Me dnimin me kusht, gjykata ia cakton kryesit t veprs penale dnimin dhe n t njjtn koh urdhron q ky dnim t mos ekzekutohet nse personi i dnuar nuk kryen vepr tjetr penale pr kohn e verifikimit t ciln e cakton gjykata. Koha e verifikimit nuk mund t jet m e shkurtr se nj (1) vit dhe as m e gjat se pes (5) vjet. 3. N dnimin me kusht, gjykata mund t caktoj q dnimi t ekzekutohet, nse n afatin e caktuar personi i dnuar nuk e kthen dobin pasurore t fituar me kryerjen e veprs penale, nuk e kompenson dmin q e ka shkaktuar me vepr penale ose nuk i prmbush detyrimet e tjera t parapara me dispozitat e ktij Kodi. Gjykata cakton afatin pr prmbushjen e ktyre kushteve n kuadr t kohs s verifikimit.
11
4. Kur gjykata shqipton dnimin me burgim ose dnimin me gjob, gjykata mund t shqiptoj dnimin me kusht pr t dy kto dnime ose vetm pr dnimin me burgim. Neni 52 Kushtet pr shqiptimin e dnimit me kusht 1. Dnimi me kusht mund t'i shqiptohet kryesit t veprs penale pr t ciln me ligj sht parapar dnimi me burgim deri n pes (5) vjet. 2. Dnimi me kusht mund t'i shqiptohet kryesit t veprs penale pr t ciln me ligj sht parapar dnimi me burgim deri n dhjet (10) vjet, nse zbatohen dispozitat e zbutjes s dnimit. 3. Dnimi me kusht mund t'i shqiptohet kryesit sipas paragrafit 1. dhe 2. t ktij neni nse gjykata shqipton dnimin me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet, qoft pr nj vepr penale ose pr disa vepra n bashkim. 4. Me rastin e marrjes s vendimit pr shqiptimin e dnimit me kusht, gjykata merr posarisht parasysh qllimin e dnimit me kusht, sjelljen e mparshme t kryesit, sjelljen e tij pas kryerjes s veprs penale, shkalln e prgjegjsis penale dhe rrethanat e tjera n t cilat sht kryer vepra penale. 5. Kur gjykata shqipton dnimin me burgim ose dnimin me gjob, gjykata mund t shqiptoj dnimin me kusht pr t dy kto dnime ose vetm pr dnimin me burgim. Neni 53 Revokimi i dnimit me kusht pr shkak t veprave t reja penale 1. Gjykata e revokon dnimin me kusht nse personi i dnuar gjat kohs s verifikimit kryen nj apo m shum vepra penale pr t cilat sht shqiptuar dnimi me burgim prej dy (2) apo m tepr vjet. 2. Gjykata mund ta revokoj dnimin me kusht nse personi i dnuar gjat kohs s verifikimit kryen nj apo shum vepra penale pr t cilat sht shqiptuar dnimi me burgim me m pak se dy (2) vjet ose dnimi me gjob, pasi t'i ket vlersuar t gjitha rrethanat t cilat u prkasin veprave penale t kryera si dhe personit t dnuar dhe sidomos ngjashmrit e veprave penale t kryera, rndsin e tyre dhe motivet pr kryerjen e veprave penale. 3. Kur revokon dnimin me kusht, gjykata shqipton dnimin unik pr veprn penale t kryer m par edhe pr veprn e re penale, n pajtim me nenin 80 t ktij Kodi dhe trajton dnimin e revokuar me kusht si t prcaktuar. 4. Nse gjykata nuk e revokon dnimin me kusht, mund ta shqiptoj dnimin me kusht apo dnimin me burgim ose dnimin me gjob pr veprn e re penale. Nse gjykata shqipton dnim me kusht pr veprn e re penale, gjykata zbaton dispozitat e nenit 80 t ktij Kodi pr ta shqiptuar dnimin e bashkuar me kusht pr veprn penale t kryer m par dhe pr veprn e re penale dhe po ashtu e cakton nj periudh t bashkuar t verifikimit e cila nuk mund t jet m pak se nj (1) vit e as m shum se pes (5) vjet, duke filluar prej dits kur vendimi pr dnimin bhet i plotfuqishm. Nse gjykata shqipton dnim me burgim pr veprn e re penale, periudha kohore q kalohet n mbajtjen e dnimit me burgim nuk hiqet nga koha e verifikimit e vendosur me dnimin me kusht pr veprn penale t kryer m par. Neni 54 Revokimi i dnimit me kusht pr shkak t veprave penale t kryera m par Gjykata e revokon dnimin me kusht nse pas shqiptimit t dnimit me kusht, me aktgjykim t plotfuqishm konstaton se personi i dnuar ka kryer nj vepr penale tjetr para se t jet dnuar me kusht dhe nse gjykata vlerson se nuk do t kishte baz pr shqiptimin e dnimit me kusht po t dihej pr at vepr penale. N rastin e ktill zbatohen dispozitat e paragrafit 3. t nenit 53 t ktij Kodi. Neni 55 Revokimi i dnimit me kusht pr shkak t mos prmbushjes s kushteve Nse dnimi me kusht sht kushtzuar me prmbushjen e nj apo m shum kushteve t parapar me paragrafin 3. t nenit 51 dhe nenin 59 t ktij Kodi dhe personi i dnuar nuk prmbush kushtin apo kushtet brenda afatit t caktuar nga gjykata, gjykata mund ta vazhdoj afatin e prmbushjes s kushtit brenda afatit t verifikimit apo mund ta revokoj dnimin me kusht dhe ta ekzekutoj dnimin i cili sht caktuar me dnimin me kusht. Nse gjykata konstaton se
12
personi i dnuar nuk ka mund ta prmbush kushtin pr shkaqe t arsyeshme, gjykata e heq prmbushjen e atij kushti ose e zvendson at me nj kusht tjetr prkats t parapar me ligj. Neni 56 Afatet pr revokimin e dnimit me kusht 1. Dnimi me kusht mund t revokohet gjat kohs s verifikimit. Nse personi i dnuar gjat ksaj kohe kryen vepr penale pr t ciln krkohet revokimi i dnimit me kusht gjat kohs s verifikimit, mirpo kjo sht konstatuar me aktgjykim t plotfuqishm vetm pas skadimit t kohs s verifikimit, dnimi me kusht mund t revokohet jo m von se nj (1) vit nga skadimi i kohs s verifikimit. 2. Nse personi i dnuar brenda afatit t caktuar nga gjykata nuk e prmbush kushtin e shqiptuar nga gjykata si parashihet n paragrafin 3. t nenit 51 dhe nenit 59 t ktij Kodi, gjykata mund t revokoj dnimin me kusht jo m von se nj (1) vit nga skadimi i kohs pr prmbushjen e detyrimit. Neni 57 Dnimi me kusht me urdhr pr trajtim t detyrueshm rehabilitues 1. Gjykata mund t shqiptoj dnim me kusht me urdhr pr trajtim t detyrueshm rehabilitues n rast se personi i dnuar e ka shkelur ligjin pr her t par dhe sht i varur nga droga ose alkooli, nse gjykata, pas shqyrtimit t raportit t shrbimit sprovues, konsideron se faktori kryesor q ka motivuar kryerjen e veprs penale sht i lidhur me varsin e tij nga droga ose alkooli dhe se trajtimi i suksesshm do ta zvoglonte rrezikun pr kryerjen e veprs s re penale. Gjykata cakton periudhn gjat s cils programi pr trajtim t detyrueshm duhet t filloj dhe t prfundoj. Periudha e trajtimit t detyrueshm nuk mund t jet m pak se tre (3) muaj apo m tepr se dymbdhjet (12) muaj. 2. Programi i trajtimit rehabilitues mbikqyret nga shrbimi sprovues. 3. Dnimi konsiderohet se sht mbajtur me kryerjen e suksesshme t programit t trajtimit rehabilitues si krkohet nga shrbimi sprovues. 4. Nse personi i dnuar largohet nga programi i trajtimit rehabilitues, nuk mban kontaktin me shrbimin sprovues ose nuk i prmbush detyrimet lidhur me urdhrin pr trajtim, gjykata mund t zvendsoj detyrimin e mparshm me nj tjetr, ta shtyj kohzgjatjen e urdhrit pr trajtim ose ta revokoj dnimin me kusht dhe t urdhroj ekzekutimin e dnimit t caktuar n dnimin me kusht. Neni 58 Dnimi me kusht me urdhr pr mbikqyrje nga shrbimi sprovues 1. Gjykata mund t shqiptoj dnimin me kusht me urdhr pr mbikqyrje nga shrbimi sprovues nse konsideron se integrimi i t dnuarit n shoqri ose prmbushja e kushteve t shqiptuara nga gjykata arrihet m mir prmes mbikqyrjes nga ana e shrbimit sprovues. 2. Kur shqipton dnimin me kusht me urdhr pr mbikqyrje nga shrbimi sprovues, gjykata e urdhron personin e dnuar q t mbaj kontaktin me shrbimin sprovues. Gjykata, po ashtu mund t shqiptoj nj apo m shum nga kushtet e parapara me paragrafin 3. t nenit 51 ose nenit 59 t ktij Kodi. Kohzgjatja e nj kushti t shqiptuar nuk mund t jet m pak se gjasht (6) muaj e as m shum se tre (3) vjet. 3. Me rastin e zgjedhjes midis detyrimeve t parapara me nenin 59 t ktij Kodi, gjykata n veanti merr parasysh moshn e personit t dnuar; gjendjen e tij t prgjithshme shndetsore dhe mendore; mnyrn e jetess dhe nevojat e tij, veanrisht nevojat n lidhje me familjen, shkolln dhe punn; motivet pr kryerjen e veprs penale; sjelljen e tij pas kryerjes s veprs penale; sjelljen e tij t kaluar; rrethanat e tij personale dhe ato n lidhje me familjen; dhe rrethanat tjera q jan t rndsishme pr zgjedhjen e llojit dhe kohzgjatjes s mbikqyrjes. 4. Nse personi i dnuar nuk mban kontaktin me shrbimin sprovues ose nuk e prmbush detyrimin e parapar me nenin 59 t ktij Kodi si sht urdhruar nga gjykata, gjykata mund ta zvendsoj detyrimin e mparshm me nj tjetr, ta shtyj kohzgjatjen e mbikqyrjes n kuadr t kohs s verifikimit ose ta revokoj dnimin me kusht.
13
Neni 59 Llojet e detyrimeve t caktuara n dnimin me kusht 1. Dnimi me kusht mund t prfshij edhe urdhrin pr t prmbushur nj apo m shum nga detyrimet e mposhtme: 1.1. mjekimi ose rehabilitimi n entin e kujdesit shndetsor; 1.2. nnshtrimi n programin e trajtimit mjeksor ose t rehabilitimit; 1.3. vizita te psikologu ose te kshilluesit e tjer dhe veprimi n pajtim me rekomandimet e tyre; 1.4. aftsimi profesional n nj profesion t caktuar; 1.5. kryerja e aktiviteteve punuese; 1.6. shfrytzimi i pags dhe i t ardhurave apo pasuris tjetr pr prmbushjen e detyrimeve familjare; 1.7. mos ndrrimi i vendbanimit pa informuar shrbimin sprovues; 1.8. heqja dor nga prdorimi i alkoolit apo i drogs; 1.9. heqja dor nga frekuentimi i vendeve apo lokaleve t caktuara; 1.10. heqja dor nga shoqrimi ose kontaktimi me persona t caktuar; 1.11. heqja dor nga mbajtja e fardo lloji t armve; 1.12. t kompensoj ose dmshprblej viktimn e veprs penale; 1.13. t kthej dobin pasurore t fituar me kryerjen e veprs penale; 1.14. t mos posedoj apo prdor kompjuterin ose t mos qaset n internet si krkohet nga gjykata ose 1.15. t ofroj raporte financiare si krkohet nga gjykata. Neni 60 Dnimi me urdhr pr pun n dobi t prgjithshme 1. Gjykata mund t'ia shqiptoj personit t dnuar dnimin me urdhr pr pun n dobi t prgjithshme nse kryesit i shqipton dnim me gjob deri n dymijepesqind (2.500) Euro ose me burgim deri n nj (1) vit. Puna n dobi t prgjithshme mund t caktohet vetm me plqimin e personit t dnuar. 2. Nse e shqipton dnimin me urdhr pr pun n dobi t prgjithshme, gjykata e urdhron personin e dnuar t kryej pa pages, pun n dobi t prgjithshme pr nj periudh t caktuar prej tridhjet (30) deri n dyqind e katrdhjet (240) or pune. Shrbimi sprovues vendos pr llojin e puns n dobi t prgjithshme q duhet t kryhet nga personi i dnuar, cakton organizatn e veant pr t ciln personi i dnuar do t kryej punn n dobi t prgjithshme, vendos pr ditt e javs gjat t cilave puna n dobi t prgjithshme duhet t kryhet dhe mbikqyr kryerjen e puns n dobi t prgjithshme. 3. Puna n dobi t prgjithshme kryhet brenda nj periudhe kohore t prcaktuar nga gjykata, e cila nuk e tejkalon nj (1) vit. 4. Nse e shqipton dnimin me urdhr pr pun n dobi t prgjithshme, gjykata, po ashtu, mund t'i urdhroj personit t dnuar t mbaj kontaktin me shrbimin sprovues ose kryerjen e nj apo m shum prej detyrimeve t parapara me paragrafin 3. t nenit 51 ose me nenin 59 t ktij Kodi. Kohzgjatja e detyrimit t parapar me nenin 59 nuk duhet t jet m e shkurt se gjasht (6) muaj ose m e gjat se sa tri (3) vjet. Neni 58 paragrafi 3. i ktij Kodi zbatohet prshtatshmrisht pr detyrimin e urdhruar me kt paragraf. 5 Nse personi i dnuar nuk e kryen punn n dobi t prgjithshme, ose e kryen pjesrisht gjykata mund ta shtyj
14
kohzgjatjen e mbikqyrjes brenda kohs s verifikimit ose ta revokoj dnimin. 6. Nse pas kalimit t kohs s caktuar personi i dnuar nuk e ka kryer punn n dobi t prgjithshme ose e ka kryer vetm pjesrisht punn e till n dobi t prgjithshme, gjykata urdhron dnimin me burgim. Nj (1) dit burgim do t urdhrohet pr do tet (8) or pune n dobi t prgjithshme q nuk sht kryer. Neni 61 Gjysmliria 1. Kur shqipton dnimin me burgim deri n nj (1) vit, gjykata mund t urdhroj ekzekutimin e dnimit n gjysmliri pr shkak t detyrimeve t personit t dnuar lidhur me punn, arsimimin ose aftsimin profesional, prgjegjsit esenciale familjare apo nevojn pr trajtim mjeksor ose rehabilitues. 2. Gjat vuajtjes s dnimit n gjysmliri, personi i dnuar detyrohet t kthehet n burg pas kryerjes s detyrimeve jasht burgut brenda kohs s caktuar nga gjykata. 3. Kur personi i dnuar nuk i prmbush detyrimet nga paragrafi 1. i ktij neni, gjykata e revokon urdhrin pr ekzekutimin e dnimit n gjysmliri dhe urdhron mbajtjen e dnimit t mbetur n burg. 4. Kur gjykata urdhron ekzekutimin e dnimit n gjysmliri, ajo po ashtu mund t shqiptoj nj apo m shum nga kushtet e prcaktuara me nenet paragrafin 3. t nenit 51 ose nenin 59 t ktij Kodi. DNIMET PLOTSUESE Neni 62 Dnimet plotsuese 1. Dnimi plotsues mund t shqiptohet s bashku me dnimin kryesor ose alternativ. 2. Dnimet plotsuese jan: 2.1. heqja e t drejts pr t'u zgjedhur; 2.2. urdhri pr kompensimin e humbjes apo dmit; 2.3. ndalimi i ushtrimit t funksioneve n administratn publike ose n shrbimin publik; 2.4. ndalimi i ushtrimit t profesionit, i veprimtaris ose detyrs; 2.5. ndalimi i drejtimit t automjetit; 2.6. marrja e lejes s vozitjes; 2.7. konfiskimi; 2.8. urdhri pr publikimin e aktgjykimit dhe 2.9. dbimi i t huajit nga territori i Republiks s Kosovs. 3. Dnimi plotsues me ndalimin e drejtimit t automjetit ose marrjen e sendit mund t shqiptohet s bashku me dnimin me kusht, me vrejtjen gjyqsore ose me lirimin nga dnimi. Neni 63 Heqja e t drejts pr t'u zgjedhur Gjykata ia heq kryesit t veprs penale t drejtn pr tu zgjedhur prej nj (1) deri n katr (4) vjet, nse ai person, me qllim q t zgjidhet, kryen ndonj nga veprat penale kundr t drejtave t votimit ose vepr tjetr penale pr t ciln sht parapar dnimi me s paku dy (2) vjet burgim.
15
Neni 64 Urdhri pr kompensimin e humbjes apo dmit 1. Kur gjykata dnon personin i cili sht shpallur fajtor pr fardo vepre penale q prfshin vjedhjen, humbjen, dmtimin apo shkatrrimin e pasuris, gjykata do t urdhroj kryesin q t bj dmshprblimin e viktims s veprs penale. 2. Dmshprblimi prfshin vlern e shpenzimeve q jan t barabarta me vlern e fardo pasurie t vjedhur, humbur, dmtuar apo shkatrruar. Dmshprblimi do t urdhrohet gjithashtu edhe pr fardo humbje t t ardhurave t cilat viktima i prjeton si rezultat i veprs penale dhe procedurave hetimore dhe gjyqsore lidhur me at vepr. Neni 65 Ndalimi i ushtrimit t funksioneve n administratn publike ose n shrbimin publik 1. Gjykata ia ndalon kryesit ushtrimin e funksioneve n administratn publike ose n shrbimin publik prej nj (1) deri n pes (5) vjet pas mbajtjes s dnimit me burgim, nse personi i till ka keqprdorur kto funksione dhe sht dnuar me burgim. 2. Gjykata mund t'ia ndaloj kryesit ushtrimin e funksioneve n administratn publike ose n shrbimin publik prej nj (1) deri n tre (3) vjet, nse personi i till i ka keqprdorur kto funksione dhe sht dnuar me gjob ose me dnim me kusht. Neni 66 Ndalimi i ushtrimit t profesionit, veprimtaris ose detyrs 1. Gjykata mund t'ia ndaloj kryesit t veprs penale ushtrimin e profesionit t caktuar, veprimtaris s pavarur, detyrs menaxhuese apo administrative ose detyrave q jan t lidhura me sistemimin, menaxhimin apo shfrytzimin e pasuris n pronsi publike apo mbrojtjen e pasuris s till, nse ai person e ka keqprdoruar pozitn e tij, veprimtarin apo detyrn me qllim t kryerjes s veprs penale ose nse ka arsye t pritet q ushtrimi i profesionit, veprimtaris apo detyrs s till nga ai mund t keqprdoret pr kryerjen e veprs penale. 2. Gjykata e cakton kohzgjatjen e dnimit t caktuar sipas paragrafit 1. t ktij neni, i cili nuk mund t jet m i shkurtr se nj (1) vit e as m i gjat se pes (5) vjet, duke llogaritur nga dita kur vendimi merr formn e prer. Koha e mbajtur n burg ose n institucionin e kujdesit shndetsor nuk llogaritet n kohzgjatje t ktij dnimi. 3. Kur shqipton dnimin me kusht, gjykata mund t vendos q ky dnim me kusht t revokohet nse kryesi nuk e respekton ndalesn e ushtrimit t profesionit, veprimtaris apo detyrs. Neni 67 Ndalimi i drejtimit t automjetit 1. Kryesit t veprs penale, i cili rrezikon sigurin n trafikun publik, gjykata mund t'ia ndaloj drejtimin e automjetit t llojit apo t kategoris s caktuar. 2. Gjykata cakton kohzgjatjen e dnimit t urdhruar sipas paragrafit 1. t ktij neni, kohzgjatja e t cilit nuk mund t jet m e shkurt se nj (1) vit e as m e gjat se pes (5) vjet, duke llogaritur nga dita kur vendimi merr formn e prer. Koha e kaluar n burg apo n institucionin e kujdesit shndetsor nuk llogaritet n kohzgjatjen e ktij dnimi. 3. Kur shqipton dnimin me kusht, gjykata mund t vendos q dnimi i till t revokohet nse kryesi e shkel ndalesn e drejtimit t automjetit. Ky paragraf nuk zbatohet nse paraqiten rrethana t jashtzakonshme t cilat krkojn nga kryesi q t drejtoj automjetin. 4. Nse dnimi nga paragrafi 1. i ktij neni i sht shqiptuar personit i cili ka leje t huaj pr drejtimin e automjetit, ky dnim do t konsistoj n ndalimin pr prdorimin e lejes s huaj n territorin e Republiks s Kosovs. Neni 68 Marrja e lejes s vozitjes 1. Kryesit t veprs penale q e rrezikon sigurin n trafikun publik, gjykata mund t'ia marr lejen e vozitjes pr llojin apo kategorin e caktuar t automjetit dhe mund t'ia ndaloj kryesit marrjen e lejes s re gjat periudhs prej nj (1) deri n pes (5) vjet. Nse kryesi nuk ka leje t vozitjes, gjykata ia ndalon kryesit marrjen e lejes s vozitjes brenda
16
afatit prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 2. Gjykata mund t shqiptoj dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni nse kryesi ka kryer vepr penale duke shkaktuar lndim t rnd trupor apo vdekjen e personit ose nse gjykata konstaton se pjesmarrja e mtejshme e kryesit n trafikun publik sht e rrezikshme pr sigurin e trafikut publik pr shkak t paaftsis s tij pr drejtimin e sigurt t automjetit. 3. Leja e vozitjes merret me vendim t forms s prer t gjykats. Koha e mbajtur n burg apo n institucionin e kujdesit shndetsor nuk llogaritet n kohzgjatjen e ktij dnimi. 4. Pas skadimit t afatit t caktuar nga gjykata, kryesi mund ta marr lejen e re t vozitjes sipas kushteve t prgjithshme t parapara pr marrjen e lejes prkatse t vozitjes. Neni 69 Marrja e sendit 1. Sendet e prdorura apo t destinuara pr kryerjen e veprs penale apo sendet t cilat jan rezultat i kryerjes s veprs penale do t konfiskohen. 2. Sendet nga paragrafi 1. i ktij neni mund t konfiskohen edhe kur nuk jan pron e kryesit nse kjo sht n dobi t siguris s prgjithshme ose pr arsye t moralit, nse kjo nuk ndikon dmshm mbi t drejtat e pals s tret pr t marr nga kryesi kompensimin e fardo dmi. 3. Me ligj mund t prcaktohet marrja e detyrueshme e sendit. Neni 70 Urdhri pr publikimin e aktgjykimeve 1. Gjykata mund t urdhroj publikimin e aktgjykimit kur mon se publikimi sht n interes t prgjithshm, t t dmtuarit ose t personave t tjer. 2. Urdhri pr publikimin e aktgjykimit krkon q aktgjykimi t publikohet, trsisht ose pjesrisht, n gazet apo t transmetohet n radio ose televizion. Publikimi bhet me shpenzimet e t dnuarit. 3. Data dhe kohzgjatja e publikimit caktohen nga gjykata. 4. Gazeta, radiostacioni ose stacioni televiziv e publikojn aktgjykimin t cilin ua ka drguar gjykata. 5. Publikimi i aktgjykimit nuk urdhrohet nse publikimi i till e rrezikon fshehtsin zyrtare, privatsin e personave apo moralin e shoqris. Neni 71 Dbimi i t huajve nga territori i Republiks s Kosovs 1. Gjykata mund t urdhroj dbimin e t huajit nga territori i Republiks s Kosovs n kohzgjatje prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 2. Kur gjykata vendos pr shqiptimin e dnimit nga paragrafi 1. i ktij neni dhe kohzgjatjen e ktij dnimi, gjykata merr parasysh llojin dhe peshn e veprs penale, motivet e kryerjes s veprs penale dhe lidhjen e kryesit me Republikn e Kosovs. 3. Dnimi nga paragrafi 1. i ktij neni nuk shqiptohet nse ekzekutimi i dnimit sht n kundrshtim me t drejtn ndrkombtare. 4. Kohzgjatja e dbimit llogaritet nga dita kur vendimi gjyqsor merr formn e prer. Koha e mbajtur n burg ose n institucionin e kujdesit shndetsor nuk llogaritet n kohzgjatjen e ktij dnimi. Neni 72 Ekzekutimi i dnimeve plotsuese 1. N pajtim me paragrafin 2. t ktij neni, ekzekutimi i dnimeve plotsuese t parapara n nenin 62 t ktij Kodi fillon
17
s bashku me ekzekutimin e dnimit kryesor ose t dnimit alternativ. 2. Ekzekutimi i dnimeve plotsuese nga nn-paragraft 2.1; 2.2; 2.3; 2.4; 2.5; dhe 2.8 t paragrafit 2. t nenit 62 t ktij Kodi fillon pas mbajtjes s dnimit me burgim. Gjat kohs s mbajtjes s dnimit me burgim, personi i dnuar nuk mund t'i gzoj t drejtat e kufizuara nga dnimet plotsuese. MATJA E DNIMIT Neni 73 Rregullat e prgjithshme pr matjen e dnimit 1. Kur cakton dnimin pr vepr penale, gjykata duhet t ket parasysh minimumin dhe maksimumin e dnimit t parapar pr at vepr penale. Gjykata pastaj duhet t merr parasysh qllimin e dnimit, parimet e prcaktuara n kt kapitull dhe rrethanat lehtsuese dhe rnduese lidhur me veprn penale t caktuar ose me dnimin. 2. Dnimi duhet t jet n proporcion me peshn e veprs dhe me sjelljen dhe rrethanat e kryesit. 3. Me rastin e caktimit t dnimit, gjykata merr parasysh por nuk kufizohet n rrethanat e mposhtme: 3.1. shkalln e prgjegjsis penale; 3.2. motivet pr kryerjen e veprs; 3.3. intensitetin e rrezikimit apo t dmtimit t vlers s mbrojtur; 3.4. rrethanat n t cilat sht kryer vepra; 3.5. sjelljen e mparshme t kryesit; 3.6. pranimin e fajit dhe 3.7. rrethanat personale t kryesit dhe sjelljen e tij pas kryerjes s veprs penale. 4. Kur cakton dnimin pr recidivistin, gjykata posarisht merr parasysh nse kryesi m par ka kryer vepr penale t njjt sikurse veprn e re, nse t dy veprat jan kryer pr t njjtat motive dhe kohn e kaluar nga shqiptimi i dnimit t mparshm apo nga dnimi i mbajtur ose i falur. 5. Me rastin e caktimit t dnimit me gjob, gjykata merr parasysh edhe gjendjen pasurore t kryesit dhe posarisht merr parasysh shumn e t ardhurave personale, t ardhurat e tjera, pasurin dhe detyrimet e tij. Gjykata nuk cakton gjob n lartsin q sht mbi mundsit e kryesit. Neni 74 Rregullat e prgjithshme pr zbutjen ose ashprsimin e dnimeve 1. Kryesit t veprs penale i shqiptohet dnimi i parapar pr veprn e kryer penale, ndrsa dnimi m i but ose m i rnd mund t shqiptohet vetm n pajtim me kushtet e parapara me kt Kod. 2. Me rastin e caktimit t dnimit, gjykata merr parasysh por nuk kufizohet n rrethanat e mposhtme rnduese: 2.1. shkalln e lart t pjesmarrjes s personit t dnuar n veprn penale; 2.2. shkalln e lart t dashjes nga ana e personi t dnuar, prfshir fardo prove t paramendimit; 2.3. prezencn e dhuns ose kanosjes me dhun n kryerjen e veprs penale; 2.4. nse vepra penale sht kryer n mnyr posarisht mizore; 2.5. nse vepra penale prfshin disa viktima; 2.6. nse viktima e veprs penale ka qen posarisht e pambrojtur apo e ndjeshme;
18
2.7. mosha e viktims, nse sht i ri apo i moshuar; 2.8. shkalln e dmit t shkaktuar nga personi i dnuar, prfshir vdekjen, lndimin e prhershm, transmetimin e smundjes tek viktima apo fardo dmi tjetr t shkaktuar viktims ose familjes s tij; 2.9. fardo keqprdorimi t pushtetit ose pozits zyrtare nga personi i dnuar n kryerjen e veprs penale; 2.10. dshmi t shkeljes s besimit nga ana e personit t dnuar; 2.11. nse vepra penale sht kryer si pjes e veprimtaris s grupit t organizuar kriminal dhe/ose; 2.12. nse vepra penale kryhet ndaj personit ose grupit t personave, ose prons, pr shkak t origjins etnike ose kombtare, shtetsis, gjuhs, besimeve fetare, ose mungess s besimeve fetare, ngjyrs, gjinis, orientimeve seksuale, ose pr shkak t afrsis me personat me karakteristikat e lartprmendura; 2.13. ndonj dnim penal t mparshm t personit t dnuar. 3. Me rastin e caktimit t dnimit, gjykata merr parasysh por nuk kufizohet n rrethanat e mposhtme lehtsuese: 3.1. rrethanat t cilat pr pak nuk arrijn t jen baz pr prjashtimin e prgjegjsis penale, si pr shembull, aftsia e zvogluar mendore; 3.2. dshmia pr provokim nga ana e viktims; 3.3. rrethanat personale dhe karakteri i personit t dnuar; 3.4. dshmia q personi i dnuar ka luajtur rol relativisht t vogl n veprn penale; 3.5. fakti q personi i dnuar ka marr pjes n veprn penale jo si kryes kryesor por prmes ndihms, inkurajimit ose duke ndihmuar tjetrin n ndonj mnyr tjetr; 3.6. mosha e personit t dnuar, i ri apo i moshuar; 3.7. dshmia q personi i dnuar ka br restituimin apo kompensimin e viktims; 3.8. bashkpunimi i prgjithshm i personit t dnuar me gjykatn, prfshir dorzimin vullnetar; 3.9. bashkpunimin vullnetar t personit t dnuar n hetimin ose ndjekjen penale; 3.10. pranimin e fajit; 3.11. keqardhjen e shfaqur nga personi i dnuar; 3.12. sjelljen e personit t dnuar pas konfliktit; dhe/apo 3.13. n rastet kur personi sht i dnuar pr veprn penale t marrjes s pengjeve, rrmbimit apo privimit t kundrligjshm nga liria ose si prcaktohet n nenet 175, 194 ose 196 t ktij Kodi, kontributi n mnyr efektive pr lshimin ose pr ta sjell t gjall personin e rrmbyer, marr apo ndalur ose dhnia vullnetare e informatave q kontribuojn n identifikimin e prgjegjsve t tjer pr vepr penale. Neni 75 Zbutja e dnimeve 1. Gjykata mund t shqiptoj dnim nn kufirin e parapar me ligj apo t shqiptoj lloj m t but t dnimit: 1.1. kur ligji parasheh q dnimi i kryesit mund t zbutet apo t zvoglohet; 1.2. kur gjykata konstaton se ekzistojn rrethana posarisht lehtsuese t cilat tregojn se qllimi i dnimit mund t arrihet edhe me shqiptimin e dnimit m t but; ose
19
1.3. n rastet kur kryesi pranon fajsin ose ka arritur marrveshje pr pranimin e fajsis. N raste t tilla, gjykata merr parasysh mendimin e prokurorit, mbrojtsit dhe pals s dmtuar sa i prket zbutjes s dnimit dhe udhzohet por nuk detyrohet nga kufizimet e parapara n nenin 76 t ktij Kodi. Neni 76 Kufijt e zbutjes s dnimeve 1. Kur ekzistojn kushtet pr zbutjen e dnimit nga neni 75 i ktij Kodi, gjykata mund t zbus dnimin brenda kufijve n vijim: 1.1. nse pr veprn penale sht parapar si mas m e ult dnimi me burgim prej s paku dhjet (10) vjet, dnimi mund t zbutet deri n pes (5) vjet burgim; 1.2. nse pr veprn penale sht parapar si mas m e ult dnimi me burgim prej s paku pes (5) vjet, dnimi mund t zbutet deri n tre (3) vjet burgim; 1.3. nse pr veprn penale sht parapar si mas m e ult dnimi me burgim prej s paku tre (3) vjet, dnimi mund t zbutet deri n nj (1) vit burgim; 1.4. nse pr veprn penale sht parapar si mas m e ult dnimi me burgim prej mund t zbutet deri n gjasht (6) muaj burgim; 1.5. nse pr veprn penale sht parapar si mas m e ult dnimi me burgim prej mund t zbutet deri n tre (3) muaj burgim; dy (2) vjet, dnimi nj (1) viti, dnimi
1.6. nse pr veprn penale sht parapar si mas m e ult dnimi me burgim me m pak se nj (1) vit, dnimi mund t zbutet deri n tridhjet (30) dit burgim; 1.7. nse pr veprn penale nuk sht parapar masa m e ult e dnimit, ather mund t shqiptohet dnimi me gjob n vend t dnimit me burgim; 1.8. nse pr veprn penale nuk sht parapar shuma m e ult e gjobs, gjoba mund t zbutet deri n njqind (100) Euro. 2. Me rastin e vendosjes s shkalls s zbutjes s dnimit sipas paragrafit 1. t ktij neni, gjykata n veanti merr parasysh shkalln m t ult dhe m t lart t dnimit t parapar pr vepr penale. Neni 77 Lirimi nga dnimi 1. Gjykata mund ta liroj nga dnimi, kryesin e veprs penale vetm kur kjo shprehimisht parashihet me ligj. 2. Kur gjykata sht e autorizuar me ligj q kryesin e veprs penale ta liroj nga dnimi, ajo mund t'ia zbus dnimin pa marr parasysh kufizimet e parapara pr zbutjen e dnimit. Neni 78 Bazat e posame t lirimit nga dnimi pr vepra penale t kryera nga pakujdesia 1. Gjykata mund ta liroj nga dnimi kryesin e veprs penale t kryer nga pakujdesia n rastet e mposhtme: 1.1. nse pasojat e asaj vepre penale e godasin kryesin aq rnd sa q dnimi sht i panevojshm pr realizimin e qllimit t tij; ose 1.2. nse kryesi menjher pas kryerjes s veprs penale ka br prpjekje pr evitimin ose zvoglimin e pasojave t asaj vepre dhe nse n trsi apo n nj mas t madhe e ka kompensuar dmin e shkaktuar me at vepr. Neni 79 Ashprsimi i dnimit pr recidivizm t shumfisht 1. Pr veprn penale t kryer me dashje, pr t ciln sht parapar dnimi me burgim, gjykata mund t shqiptoj
20
dnim m t rnd nga sa sht parapar me ligj n rastet n vijim: 1.1. nse kryesi sht dnuar m par dy (2) apo m shum her me burgim prej s paku nj (1) vit pr vepra penale t kryera me dashje dhe 1.2. nse nga dita e lirimit t kryesit ose e prfundimit t dnimit t mparshm deri n kryerjen e veprs s re penale kan kaluar m pak se pes (5) vjet. 2. Gjykata mund t'i shqiptoj dnim m t rnd recidivistit duke shtuar jo m shum se gjysmn e maksimumit t dnimit. 3. Me rastin e vlersimit pr shqiptimin e dnimit m t rnd, gjykata posarisht merr parasysh pranimin e fajit, ngjashmrin e veprave penale t kryera, motivet nga t cilat jan kryer, rrethanat n t cilat jan kryer si dhe nevojn pr shqiptimin e dnimit t till pr ta realizuar qllimin e dnimit. 4. Ky nen nuk zbatohet pr dnim me burgim t prjetshm. Neni 80 Dnimi pr bashkim t veprave penale 1. Nse kryesi me nj apo me m shum veprime kryen disa vepra penale pr t cilat gjykohet n t njjtn koh, gjykata s pari shpall dnime pr seciln nga kto vepra, e pastaj pr t gjitha kto vepra e shqipton dnimin unik. 2. Gjykata shqipton dnimin unik sipas ktyre rregullave: 2.1. nse pr ndonjrn prej veprave penale gjykata ka shqiptuar dnimin me burgim t prjetshm, ather e shqipton vetm kt dnim; 2.2. nse pr seciln prej veprave penale gjykata ka shqiptuar dnimin me burgim, dnimi unik duhet t jet m i madh se do dnim i veant, por dnimi unik nuk mund ta arrij shumn e t gjitha dnimeve t prcaktuara dhe as t tejkaloj periudhn prej njzet e pes (25) vjetsh; 2.3. nse gjykata e ka shqiptuar dnimin me burgim deri n tri (3) vjet pr seciln nga veprat penale, dnimi unik me burgim nuk mund t jet m i lart se tet (8) vjet; 2.4. nse gjykata ka shqiptuar dnime me gjob pr seciln nga veprat penale, dnimi unik me gjob sht shuma e dnimeve t shqiptuara por nuk mund t tejkaloj shumn prej njzet e pes mij (25.000) Euro, prkatsisht pesqind mij (500.000) Euro kur nj apo shum vepra penale jan kryer me qllim t prfitimit t dobis pasurore; 2.5. nse gjykata pr disa vepra penale ka shqiptuar dnime me burgim, ndrsa pr vepra t tjera ka shqiptuar dnimin me gjob, gjykata shqipton dnim unik me burgim dhe me gjob, n pajtim me nnparagraft 2.1. deri 2.4. t ktij paragrafi. 3. Gjykata shqipton dnimin plotsues nse sht shqiptuar s paku pr nj nga veprat penale t parapara n nnparagrafin 2.4. t paragrafit 2. t ktij neni. Neni 81 Dnimi pr veprat penale n vazhdim 1. Vepra penale n vazhdim prbhet nga disa vepra t njjta ose t ngjashme t kryera n lidhshmri kohore nga i njjti kryes, dhe t cilat paraqesin trsi pr shkak t ekzistimit t s paku dy prej kushteve n vijim: 1.1. viktims s njjt t veprs penale; 1.2. objekti i njjt i veprs; 1.3. shfrytzimi i situats apo marrdhnies s njjt kohore; 1.4. vendi apo hapsira e njjt e kryerjes s veprs penale; dhe
21
1.5. dashja e njjt e kryesit. 2. Veprat penale t kryera kundr personit mund t konsiderohen si vepr penale n vazhdim vetm nse jan kryer kundr t njjtit person. 3. Veprat penale n vazhdim, t cilat pr shkak t natyrs s tyre nuk mund t bashkohen n nj vepr, nuk konsiderohen vepra penale n vazhdim. 4. Nse vepra penale n vazhdim prfshin forma t rnda dhe t lehta t t njjts vepr, konsiderohet se vepra penale n vazhdim sht kryer n formn e rnd. 5. Nse vepra penale n vazhdim prfshin veprat penale element i t cilave sht shuma n para, vepra penale n vazhdim do t prcaktohet nga shuma e trsishme e realizuar me t gjitha veprat e veanta. 6. Vepra penale e cila nuk sht prfshir n veprn penale n vazhdim n aktgjykimin e plotfuqishm t gjykats, por sht zbuluar m von, paraqet vepr penale t veant. Neni 82 Llogaritja e dnimit t personave t dnuar 1. Nse personi i dnuar gjykohet pr vepr penale t kryer para se t ket filluar mbajtjen e dnimit t shqiptuar me nj dnim t mparshm, apo pr vepr penale t kryer gjat kohs s mbajtjes s dnimit me burgim, gjykata shqipton dnimin unik pr t gjitha veprat penale (neni 80 i ktij Kodi), duke marr parasysh dnimin e shqiptuar m par. Dnimi ose pjesa e dnimit t cilin personi i dnuar e ka mbajtur llogaritet n dnimin e shqiptuar unik. 2. Pr vepr penale t kryer gjat kohs s mbajtjes s dnimit me burgim, gjykata ia cakton dnimin kryesit pavarsisht nga dnimi i shqiptuar m par nse zbatimi i dispozitave t nenit 80 t ktij Kodi nuk do ta arrinte qllimin e dnimit, duke marr parasysh kohzgjatjen e pjess s pa mbajtur t dnimit t shqiptuar m par. Neni 83 Llogaritja e paraburgimit dhe e dnimit t mparshm 1. Koha e kaluar n paraburgim, arrest shtpiak si dhe do periudh e heqjes s liris lidhur me veprn penale llogariten n dnimin e shqiptuar me burgim dhe me gjob. 2. Dnimi me burgim ose me gjob t cilin personi i dnuar e ka mbajtur, prkatsisht e ka paguar pr kundrvajtje apo pr delikt ekonomik, prfshihet n dnimin e shqiptuar pr vepr penale, elementet e s cils prfshijn edhe elementet e kundrvajtjes apo t deliktit ekonomik. 3. Masa mbrojtse e cila sht shqiptuar pr kundrvajtje ose pr delikt ekonomik prfshihet n dnimin plotsues pr vepr penale, elementet e s cils i prfshijn edhe elementet e kundrvajtjes apo t deliktit ekonomik. 4. Nj (1) dit paraburgim, nj (1) dit heqje lirie, nj (1) dit burgim, dhe njzet (20) Euro t dnimit me gjob barazohen pr qllime t llogaritjes sipas ktij neni. Neni 84 Llogaritja e paraburgimit dhe e dnimeve t mbajtura n juridiksione t tjera Paraburgimi, heqja e liris gjat procedurs s transferimit t personit n nj juridiksion tjetr dhe pjesa e dnimit t cilin e ka mbajtur kryesi sipas aktgjykimit t gjykats s huaj do t'i llogaritet n dnimin e shqiptuar nga gjykata n Kosov pr t njjtn vepr, e nse dnimi i shqiptuar jasht Kosovs nuk sht i llojit t njjt, llogaritja do t bhet sipas vlersimit t gjykats.
22
KAPITULLI IV VREJTJA GJYQSORE Neni 85 Qllimi i vrejtjes gjyqsore Qllimi i vrejtjes gjyqsore sht q t'i jepet kryesit qortimi kur, duke pasur parasysh t gjitha rrethanat n lidhje me veprn dhe kryesin, vrejtja gjyqsore sht e mjaftueshme pr t arritur qllimin e dnimit. Neni 86 Vrejtja gjyqsore 1. Me vrejtje gjyqsore kryesit i bhet me dije se ka kryer nj vepr t dmshme dhe t rrezikshme, q prbn vepr penale dhe nse kryen prap vepr t till, gjykata do t shqiptoj sanksion m t rnd penal. 2. Vrejtja gjyqsore mund t shqiptohet pr vepra penale pr t cilat sht parapar dnimi me burgim deri n nj (1) vit ose dnimi me gjob, n rastet kur veprat e tilla jan kryer n rrethana lehtsuese t cilat i bjn veprat penale veanrisht t lehta. 3. Vrejtja gjyqsore mund t shqiptohet edhe pr vepra penale t caktuara pr t cilat sht parapar dnimi deri n tri (3) vjet, sipas kushteve t prcaktuara me ligj. 4. Gjykata mund t shqiptoj vrejtjen e gjykats pr m shum se nj vepr penale t kryer n bashkim, nse pr donjrn nga kto vepra ekzistojn kushtet nga paragrafi 2. ose 3. i ktij neni. 5. Me rastin e vendosjes pr shqiptimin e vrejtjes gjyqsore, gjykata veanrisht merr parasysh qllimin e vrejtjes gjyqsore, sjelljen e kryesit n t kaluarn, sjelljen e tij pas kryerjes s veprs penale, shkalln e prgjegjsis penale, rrethanat e tjera n t cilat sht kryer vepra penale dhe pjesmarrjen vullnetare t kryesit n programin e trajtimit. KAPITULLI V MASAT E TRAJTIMIT T DETYRUESHM Neni 87 Parimet e prgjithshme 1. Kryesi me rregullim mendor ose personi i cili sht duke u trajtuar si i till, do t trajtohet me humanizm dhe me respekt pr dinjitetin e qensishm t njeriut. 2. Standardet ndrkombtare t zbatueshme pr personat me rregullim mendor zbatohen pr kryesin me rregullim mendor pr aq sa sht e mundur, me ndryshime dhe prjashtime t kufizuara vetm pr aq sa jan t nevojshme sipas rrethanave. 3. Masa e trajtimit t detyrueshm psikiatrik nuk urdhrohet kur nuk sht n proporcion me peshn e veprave t kryera, veprave q priten t kryhen nga kryesi dhe shkalln e rrezikut q paraqet kryesi. Neni 88 Masat e zbatueshme dhe sanksionet penale 1. Masat e trajtimit t detyrueshm t cilat mund ti shqiptohen kryesit i cili nuk sht penalisht prgjegjs, ka aftsi esencialisht t zvogluar mendore apo sht i varur nga droga ose alkooli jan: 1.1. trajtimi i detyrueshm psikiatrik me ndalim n institucionin e kujdesit shndetsor; 1.2. trajtimi i detyrueshm psikiatrik n liri; dhe 1.3. trajtimi me an t rehabilitimit t detyrueshm t personave t varur nga droga ose alkooli. 2. Sanksioni penal, n pajtim me kt Kod, mund t'i shqiptohet edhe kryesit i cili ka kryer vepr penale n gjendje t
23
aftsis s zvogluar mendore, nse ekzistojn shkaqe pr shqiptimin e sanksionit t till. Neni 89 Trajtimi i detyrueshm psikiatrik me ndalim n institucionin e kujdesit shndetsor 1. Gjykata mund t'i shqiptoj masn e trajtimit t detyrueshm psikiatrik me ndalim n institucionin e kujdesit shndetsor kryesit i cili ka kryer vepr penale n gjendje t paaftsis mendore ose aftsis esencialisht t zvogluar mendore, nse konstaton se: 1.1. kryesi ka kryer vepr penale pr t ciln sht parapar dnimi me s paku tre (3) vjet burgim; 1.2. ekziston rrezik serioz se kryesi do t kryej vepr tjetr penale; 1.3. trajtimi i detyrueshm psikiatrik me ndalim sht i nevojshm pr t shmangur kryerjen e veprs tjetr penale; 1.4. kryesi sht i paaft pr t'u prballur me gjykimin dhe 1.5. trajtimi i detyrueshm psikiatrik me ndalim sht i nevojshm pr t shmangur rrezikun serioz. 2. Gjykata do ta pushoj masn e trajtimit t detyrueshm psikiatrik t parapar n paragrafin 1. t ktij neni pasi t ket vrtetuar se ka pushuar nevoja pr trajtim n institucionin e kujdesit shndetsor. 3. Kryesit i cili ka kryer vepr penale n gjendje t aftsis esencialisht t zvogluar mendore dhe i cili sht dnuar me burgim, koha e kaluar n institucionin e kujdesit shndetsor do t'i llogaritet n kohn e dnimit t shqiptuar pr trajtim t detyrueshm psikiatrik. Nse koha e mbajtur n ndalim pr trajtim t detyrueshm psikiatrik sht m e shkurtr se dnimi me burgim, gjykata mund t urdhroj q kryesi t drgohet n burgim pr t mbajtur pjesn e mbetur t dnimit ose gjykata mund t urdhroj lirimin me kusht. 4. Me rastin e vendosjes pr lirimin me kusht sipas paragrafit 3. t ktij neni, gjykata prve kushteve t prcaktuara n nenin 94 t ktij Kodi, veanrisht do t merr parasysh suksesin e trajtimit t detyrueshm t kryesit, gjendjen e tij shndetsore, kohn e kaluar n institucionin shndetsor dhe kohzgjatjen e dnimit q nuk sht mbajtur. Neni 90 Trajtimi i detyrueshm psikiatrik n liri 1. Gjykata mund t'i shqiptoj masn e trajtimit t detyrueshm psikiatrik n liri kryesit i cili ka kryer vepr penale n gjendje t paaftsis mendore ose aftsis esencialisht t zvogluar mendore, nse konstaton se: 1.1. ekziston rrezik serioz se kryesi do t kryej vepr penale; 1.2. trajtimi i detyrueshm psikiatrik n liri sht i nevojshm pr t shmangur kryerjen e veprs tjetr penal; dhe 1.3. trajtimi i detyrueshm psikiatrik n liri sht i mjaftueshm pr t shmangur rrezikun serioz. 2. Masat e trajtimit t detyrueshm psikiatrik n liri nga paragrafi 1. i ktij neni mund t'i shqiptohen kryesit ndaj t cilit sht shqiptuar masa e trajtimit t detyrueshm psikiatrik me ndalim n institucionin e kujdesit shndetsor, kur gjykata vrteton se ndalimi n institucionin e kujdesit shndetsor nuk sht m i nevojshm dhe se masa e trajtimit t detyrueshm psikiatrik n liri mjafton pr t adresuar situatat e prcaktuara n nn-paragraft 1.1. deri 1.3.. t paragrafit 1. t ktij neni. 3. Varsisht nga kushtet e prcaktuara n paragrafin 1. t ktij neni, gjykata mund t'i shqiptoj trajtimin e detyrueshm psikiatrik n liri kryesit me aftsi esencialisht t zvogluar mendore dhe i cili sht n liri me kusht, si sht parapar n nenin 94 t ktij Kodi. 4. Trajtimi i detyrueshm psikiatrik n liri nuk mund t tejkaloj tre (3) vjet nse i sht shqiptuar kryesit me aftsi esencialisht t zvogluar mendore. 5. Gjykata mund t shqiptoj trajtimin e detyrueshm psikiatrik me ndalim n institucionin e kujdesit shndetsor:
24
5.1. kur kryesi nuk i nnshtrohet trajtimit t detyrueshm psikiatrik n liri si prcaktohet n paragraft 1. deri 3. t ktij neni; 5.2. kur kryesi braktis trajtimin e detyrueshm psikiatrik n liri; dhe 5.3. kur prkundr trajtimit t detyrueshm psikiatrik me ndalim n institucionin e kujdesit shndetsor, ka rrezik serioz se kryesi prap do t kryej vepr penale. Neni 91 Trajtimi me an t rehabilitimit t detyrueshm i personave t varur nga droga ose alkooli 1. Gjykata mund t'i urdhroj masn e trajtimit me rehabilitim t detyrueshm n institucionin e kujdesit shndetsor kryesit i cili ka kryer veprn penale nn ndikimin e drogs apo alkoolit, nse plotsohen t dy kushtet e mposhtme: 1.1. gjykata ka shqiptuar dnim, vrejtje gjyqsore ose kryesin e ka liruar nga dnimi; dhe 1.2. gjykata konstaton se faktori kryesor q e ka motivuar kryerjen e veprs penale ishte varsia e kryesit nga alkooli apo droga dhe nse ka gjasa pr mjekimin e tij t suksesshm. 2. Nse shqiptohet masa nga paragrafi 1. i ktij neni, krahas dnimit me gjob, vrejtjes s gjyqsore apo lirimit nga dnimi, gjykata mund t vendos, me plqimin e t dnuarit, q masa e till t ekzekutohet n liri. Nse kryesi pa shkak t arsyeshm nuk i nnshtrohet trajtimit n liri ose arbitrarisht e braktis trajtimin, gjykata mund t urdhroj q trajtimi t ekzekutohet n institucionin e kujdesit shndetsor. 3. Nse masa nga paragrafi 1. i ktij neni sht shqiptuar krahas dnimit me gjob, vrejtjes gjyqsore apo lirimit nga dnimi, trajtimi nuk mund t zgjas m tepr se dy (2) vjet. 4. Nse masa nga paragrafi 1. i ktij neni sht shqiptuar krahas dnimit me burgim, ajo mund t zgjas derisa t kryhet dnimi. Koha e kaluar n institucionin e kujdesit shndetsor do t llogaritet n dnimin e shqiptuar. 5. Gjykata duhet t shqyrtoj ekzekutimin e ksaj mase do dy (2) muaj pr t vendosur nse sht e nevojshme t vazhdohet masa. KAPITULLI VI DISPOZITAT E PRGJITHSHME PR EKZEKUTIMIN E DNIMEVE DHE LIRIMI ME KUSHT Neni 92 Ekzekutimi i dnimit me burgim dhe me burgim t prjetshm 1. Dnimi me burgim apo me burgim t prjetshm mbahet n objekte t mbyllura, gjysm t mbyllura apo objekte t hapura korrektuese ose n njsi t objekteve korrektuese. 2. Dnimi me burgim t prjetshm fillon n objektet e mbyllura korrektuese ose n njsi t objekteve korrektuese. 3. Gjat ekzekutimit t nj dnimi, personi i dnuar nuk duhet t'i nnshtrohet trajtimit apo dnimit njerzor ose poshtrues, prfshir mundime t panevojshme mendore dhe fizike apo privimin nga trajtimi adekuat mjeksor ose nevojat tjera elementare. Neni 93 Kufizimet n kufizimin e t drejtave t personave t dnuar 1. T drejtat e personit t dnuar gjithmon duhet t respektohen gjat ekzekutimit t dnimit. 2. T drejtat e personit t dnuar mund t kufizohen vetm aq sa sht e nevojshme dhe n prputhje me ligjin dhe standardet ndrkombtare t t drejtave t njeriut.
25
Neni 94 Lirimi me kusht 1. Personi i dnuar mund t lirohet me kusht n prputhje me kt Kod dhe me Ligjin pr Ekzekutimin e Sanksioneve Penale, nse ka baz t arsyeshme se ai nuk do t kryej vepr t re penale. Kur merret vendimi pr lirimin me kusht, duhet t merret parasysh sjellja e personit t dnuar gjat mbajtjes s dnimit. 2. Personi i dnuar pr vepr penale pr t ciln sht parapar dnim me t paktn pes (5) vjet burgim, mund t lirohet me kusht pasi t ket mbajtur dy t tretat (2/3) e dnimit t shqiptuar. Pr vepra tjera penale, personi i dnuar mund t lirohet me kusht pasi t ket mbajtur gjysmn e dnimit t shqiptuar. 3. Personi i dnuar me burgim t prjetshm mund t lirohet me kusht pasi t ket mbajtur dyzet (40) vjet nga dnimi me burgim i shqiptuar. Periudha minimale e mbikqyrjes nga ana e shrbimit sprovues do t jet s paku pes (5) vjet. 4. Lirimi me kusht vendoset nga Paneli pr Lirim me Kusht i themeluar nga Kshilli Gjyqsor i Kosovs, n pajtim me Ligjin pr Ekzekutimin e Sanksioneve Penale. Neni 95 Revokimi i lirimit me kusht 1. Gjykata e revokon lirimin me kusht nse personi i dnuar gjat lirimit me kusht kryen nj apo m shum vepra penale pr t cilat sht shqiptuar dnimi m burgim me m tepr se nj (1) vit. 2. Gjykata mund ta revokoj lirimin me kusht nse personi i dnuar gjat lirimit me kusht kryen nj apo m shum vepra penale pr t cilat sht shqiptuar dnimi me burgim deri n nj (1) vit. Me rastin e vlersimit se a duhet revokuar lirimin me kusht, gjykata posarisht merr parasysh ngjashmrin e veprave penale t kryera, motivet pr kryerjen e veprave penale dhe rrethanat e tjera t cilat tregojn arsyeshmrin e revokimit t lirimit me kusht. 3. Kur gjykata e revokon lirimin me kusht, ajo e shqipton dnimin n baz t dispozitave nga neni 80 dhe paragrafi 2. i nenit 82 t ktij Kodi, duke e konsideruar dnimin e mparshm t shqiptuar si t prcaktuar. Pjesa e dnimit t shqiptuar m par, t cilin personi i dnuar e ka mbajtur n baz t dnimit t mparshm, do t'i llogaritet n dnimin e ri, ndrsa koha gjat lirimit me kusht nuk llogaritet. Aktgjykimi gjyqsor duhet t cek se lirimi me kusht sht revokuar. Gjykata i drgon kopjen e aktgjykimit Panelit pr Lirim me Kusht. 4. Dispozitat nga paragraft 1. deri 3. t ktij neni zbatohen edhe kur personi i liruar me kusht dnohet pr veprn penale t kryer para lirimit me kusht. 5. Nse personi i dnuar i cili sht liruar me kusht dnohet me jo m shum se nj (1) vit burgim dhe nse gjykata nuk e urdhron revokimin e lirimit me kusht, lirimi me kusht vazhdohet pr aq koh sa personi i dnuar ka kaluar n mbajtjen e dnimit t till me burgim. KAPITULLI VII KONFISKIMI I DOBIS PASURORE T FITUAR ME AN T KRYERJES S VEPRAVE PENALE Neni 96 Baza e konfiskimit t dobis pasurore 1. Askush nuk mund ta mbaj dobin pasurore t fituar me an t kryerjes s veprs penale. 2. Dobia pasurore sipas paragrafit 1. t ktij neni konfiskohet nga gjykata e cila konstaton kryerjen e veprs penale, sipas kushteve t parapara me ligj. Neni 97 Kushtet dhe mnyra e konfiskimit t dobis pasurore 1. Kryesit i konfiskohet dobia pasurore apo kur konfiskimi nuk sht i mundshm, kryesi detyrohet t paguaj shumn e t hollave e cila i prgjigjet dobis s fituar pasurore. 2. Dobia pasurore mund t'i konfiskohet personit t cilit i sht bartur pa kompensim ose me kompensim q nuk i
26
prgjigjet vlers reale, nse personi i till e ka ditur ose sht dashur ta dij se dobia pasurore sht fituar me kryerjen e veprs penale. Kur dobia pasurore sht bartur tek antart e familjes, dobia konfiskohet nga antari i familjes, prve nse antari familjar dshmon se si kompensim ka dhn vlern e plot. Neni 98 Mbrojtja e t dmtuarit 1. Kur me procedur penale i caktohet dmi pasuror t dmtuarit, gjykata urdhron konfiskimin e dobis pasurore nse ajo e tejkalon shumn e dmeve pasurore q i sht caktuar pals s dmtuar. 2. I dmtuari i cili gjat procedurs penale sht udhzuar t filloj procedurn e kontestit civil pr krkesn pasurore juridike, mund t krkoj kompensim nga dobia pasurore e konfiskuar. I dmtuari i cili krkon kompensim nga dobia pasurore e konfiskuar duhet t filloj procedurn e kontestit civil brenda gjasht (6) muajve nga dita e plotfuqishmris s vendimit q e udhzon at pr inicimin e kontestit civil dhe brenda tre (3) muajve nga dita kur vendimi gjyqsor pr vendosjen e krkess pasurore juridike sht br i plotfuqishm. 3. I dmtuari i cili gjat procedurs penale nuk e ka paraqitur krkesn pasurore juridike, mund t krkoj kompensim nga vlera e dobis pasurore t konfiskuar nse e ka filluar procedurn e kontestit civil n afatin prej tre (3) muajve nga dita kur ka msuar pr aktgjykimin me t cilin konfiskohet dobia pasurore dhe m s voni n afatin prej dy (2) vjetsh nga dita e plotfuqishmris s aktgjykimit mbi konfiskimin e dobis pasurore, dhe nse ka krkuar kompensim nga vlera e dobis pasurore t konfiskuar brenda afatit prej tre (3) muaj nga dita kur vendimi pr caktimin e dobis pasurore sht br i plotfuqishm. Neni 99 Konfiskimi i dobis pasurore nga personat juridik Kur me an t veprs penale t kryer nga ana e kryesit prfiton dobi pasurore organizata e biznesit ose personi juridik, dobia pasurore konfiskohet nga organizata e biznesit ose personi juridik. KAPITULLI VIII PASOJAT JURIDIKE T DNIMIT Neni 100 Lindja e pasojave juridike t dnimit 1. Pasojat juridike t dnimit mund t parashihen vetm me ligj. 2. Pasojat juridike t dnimit nuk krijohen kur kryesit i shqiptohet gjoba, dnimi me kusht apo vrejtja gjyqsore ose kur kryesi lirohet nga dnimi. 3. Dnimet pr disa vepra penale t caktuara mund t ken si pasoj shuarjen apo humbjen e t drejtave t caktuara ose ndalimin e fitimit t t drejtave t caktuara. Neni 101 Fillimi dhe kohzgjatja e pasojave juridike t dnimit 1. Pasojat juridike t dnimit fillojn n ditn kur aktgjykimi bhet i plotfuqishm. 2. Pasojat juridike t dnimit t cilat kan t bjn me ndalimin e fitimit t disa t drejtave t caktuara nuk mund t zgjasin m tepr se dhjet (10) vjet nga dita kur dnimi sht mbajtur, falur ose kur sht br parashkrimi, nse ligji nuk parasheh kohzgjatje m t shkurtr pr pasoja juridike t caktuara. 3. Kur dnimi shlyhet ather pushojn pasojat juridike t dnimit.
27
KAPITULLI IX REHABILITIMI DHE ZBULIMI I T DHNAVE NGA DOSJA PENALE Neni 102 Pozita juridike e personave t dnuar pas mbajtjes s dnimit, lirimit ose parashkrimit t dnimit 1. Pas mbajtjes s dnimit me burgim, faljes ose parashkrimit t dnimit, personi i dnuar i cili ka br dmshprblimin i gzon dhe i fiton t gjitha t drejtat e prcaktuara me Kushtetut dhe me ligj, prve nse parashihet ndryshe me kt Kod. 2. Ky nen gjithashtu zbatohet pr personin e dnuar i cili sht liruar me kusht. Neni 103 Rehabilitimi ligjor 1. Me rehabilitimin ligjor dnimi shlyhet nga evidenca e personit t dnuar pr her t par, si parashihet n paragrafin 2. t ktij neni dhe personi i till nuk konsiderohet i dnuar. 2. Dnimi shlyhet nga evidenca e personit t dnuar pr her t par pas skadimit t periudhave kohore vijuese, duke vepruar sipas ligjit, nse personi i dnuar brenda afateve vijuese nuk kryen ndonj vepr t re penale: 2.1. nj (1) vit nga dita e plotfuqishmris s aktgjykimit n rastin e vrejtjes gjyqsore ose t lirimit nga dnimi; 2.2. nj (1) vit nga dita e skadimit t periudhs s verifikimit n rastin e dnimit me kusht; 2.3. nj (1) vit nga dita e mbajtjes s dnimit, parashkrimit ose prfundimit me falje ose me ndryshim n ligj n rast t dnimit me gjysmliri; 2.4. tre (3) vjet pas mbajtjes s dnimit, parashkrimit ose prfundimit me falje ose me ndryshim t ligjit n rastin e dnimit me burgim deri n nj (1) vit, dnimit me gjob ose dnimit plotsues; 2.5. pes (5) vjet nga dita e mbajtjes s dnimit, parashkrimit ose prfundimit me falje ose me ndryshim t ligjit n rastin e dnimit me burgim prej nj (1) deri n tre (3)vjet; 2.6. tet (8) vjet nga dita e mbajtjes s dnimit, parashkrimit ose prfundimit me falje ose me ndryshim t ligjit n rastin e dnimit me burgim prej tre (3) deri n pes (5) vjet; 2.7. dhjet (10) vjet nga dita e mbajtjes s dnimit, parashkrimit ose prfundimit me falje ose me ndryshim t ligjit n rastin e dnimit me burgim prej pes (5) deri n dhjet (10) vjet; 2.8. pesmbdhjet (15) vjet nga dita e mbajtjes s dnimit, parashkrimit ose prfundimit me falje ose me ndryshim t ligjit n rastin e dnimit me burgim prej dhjet (10) deri n pesmbdhjet (15) vjet. 3. Dnimi me burgim mbi pesmbdhjet (15) vjet ose me burgim t prjetshm nuk mund t shlyhet. 4. Dnimi nuk mund t shlyhet gjat kohzgjatjes s dnimeve plotsuese dhe masave t trajtimit t detyrueshm. Neni 104 Rehabilitimi gjyqsor Gjykata, me krkesn e personit t dnuar, mund t vendos q dnimi t'i shlyhet nga evidenca e personit t dnuar dhe ai person konsiderohet i padnuar nse ka kaluar gjysma e afatit prkats t parapar me paragrafin 2. t nenit 103 dhe nse personi i dnuar gjat ksaj kohe nuk ka kryer vepr t re penale. Me rastin e vendosjes pr shlyerjen e dnimit t parashkruar ose prfunduar me falje ose me ndryshim t Kodit Penal, gjykata merr parasysh sjelljen e personit t dnuar pas mbajtjes s dnimit, natyrn e veprs penale dhe rrethanat e tjera t cilat mund t jen t rndsishme pr vlersimin e prshtatshmris s shlyerjes s dnimit.
28
Neni 105 Prmbajtja dhe zbulimi i t dhnave nga dosja penale 1. N dosje penale prfshihen t dhnat n vijim: t dhnat personale mbi kryesin e veprs penale; t dhnat mbi dnimin, vrejtjen gjyqsore, masn e trajtimit t detyrueshm ose lirimin e kryesit nga dnimi i shqiptuar; ndryshimet n t dhnat mbi dnimet q jan futur n dosjen penale; dhe t dhnat mbi dnimet e mbajtura si dhe mbi shlyerjen e dnimeve t gabueshme. 2. T dhnat nga dosja penale mund t zbulohen vetm n lidhje me dnimet t cilat nuk jan shlyer dhe mund t'i zbulohen gjykats, prokuroris dhe policis lidhur me procedurn penale t zhvilluar kundr personit i cili m par ka qen i dnuar; organeve kompetente prgjegjse pr ekzekutimin e sanksioneve penale; dhe organeve kompetente q marrin pjes n procedurn e dhnies s faljes apo shlyerjen e dnimeve. 3. T dhnat nga dosja penale, n baz t krkess s arsyetuar, mund t'u zbulohen organeve publike nse dnimet plotsuese ose masat e trajtimit t detyrueshm jan ende n fuqi n kohn e paraqitjes s krkess. 4. N rastet kur sht shlyer dnimi, t dhnat lidhur me at dnim mund t'i zbulohen vetm gjykats, prokuroris dhe policis lidhur me procedurn penale e cila zhvillohet kundr personit t cilit i sht shlyer dnimi i mparshm. 5. do personi, me krkesn e tij, mund t'i jepen t dhna pr dosjen e tij penale kur kto t dhna i nevojiten, prve nse kjo do t rrezikonte sigurin kombtare apo sigurin e prgjithshme ose do t rrezikonte parandalimin, hetimin, zbulimin dhe ndjekjen e veprave penale. KAPITULLI X PARASHKRIMI Neni 106 Parashkrimi i ndjekjes penale 1. Prve nse shprehimisht parashihet ndryshe me kt Kod, ndjekja penale nuk mund t ndrmerret nse kan kaluar afatet e mposhtme: 1.1. tridhjet (30) vjet nga kryerja e veprs penale t dnueshme me burgim t prjetshm; 1.2. njzet (20) vjet nga kryerja e veprs penale t dnueshme me m shum se dhjet (10) vjet burgim; 1.3. dhjet (10) vjet nga kryerja e veprs penale t dnueshme me m shum se pes (5) vjet burgim; 1.4. pes (5) vjet nga kryerja e veprs penale t dnueshme me m shum se tre (3) vjet burgim; 1.5. tre (3) vjet nga kryerja e veprs penale t dnueshme me m shum se nj (1) vit burgim; dhe 1.6. dy (2) vjet nga kryerja e veprs penale t dnueshme deri n nj (1) vit burgim ose me dnim me gjob. 2. Kur ligji parasheh m shum se nj dnim pr nj vepr penale, afati i parashkrimit caktohet sipas dnimit m t rnd. Neni 107 Fillimi dhe ndrprerja e parashkrimit t ndjekjes penale 1. Afati i parashkrimit t ndjekjes penale fillon nga dita kur sht kryer vepra penale. Nse ndonj pasoj q prbn element t veprs penale shfaqet m von, afati i parashkrimit fillon t rrjedh nga ajo koh. 2. N rast se vepra penale sht kryer kundr personit nn moshn tetmbdhjet (18) vjet, afati i parashkrimit fillon t rrjedh nga dita kur viktima t ket mbushur tetmbdhjet (18) vjet. 3. Afati i parashkrimit nuk rrjedh pr kohn gjat t cils ndjekja nuk mund t fillohet apo t vazhdohet sipas ligjit, prfshir, por pa u kufizuar n rrethanat e mposhtme:
29
3.1. kur kryesi sht jasht Republiks s Kosovs dhe kjo shkakton vonesa n procedur; 3.2. kur kryesi krkohet me urdhr arrest; 3.3. kur Kryeprokurori i Shtetit, n pajtim me Kodin e Procedurs Penale, prpiqet t siguroj dshmi jasht Republiks s Kosovs; ose 3.4. gjat kohs sa zgjat procedura pr pranimin e fajsis. 4. Afati i parashkrimit nuk ndrpritet nse vepra nuk ndiqet pr shkak t mungess s krkess apo autorizimit pr t br ndjekjen ose pr shkak t mungess s krkess nga ana e shtetit t huaj pr t br ndjekjen. 5. Afati i parashkrimit ndrpritet me do veprim i cili ndrmerret pr qllime t ndjekjes penale t veprs penale t kryer. 6. Afati i parashkrimit po ashtu ndrpritet kur kryesi para skadimit t afatit t parashkrimit kryen nj vepr tjetr penale me pesh t njjt ose m t rnd se sa vepra penale e mparshme. 7. Pas do ndrprerje fillon t rrjedh afati i ri i parashkrimit. 8. Ndjekja penale ndalohet n do rast kur t ket kaluar dyfishi i kohs s afatit t parashkrimit. Neni 108 Parashkrimi i ekzekutimit t dnimeve 1. Prve nse parashihet ndryshe me kt Kod, dnimi i shqiptuar nuk mund t ekzekutohet pasi t ken kaluar: 1.1. tridhjet (30) vjet nga dnimi me burgim t prjetshm; 1.2. njzet (20) vjet nga dnimi me mbi dhjet (10) vjet burgim; 1.3. dhjet (10) vjet nga dnimi me mbi pes (5) vjet burgim; 1.4. pes (5) vjet nga dnimi me mbi tri (3) vjet burgim; 1.5. tri (3) vjet nga dnimi me mbi nj (1) vit burgim; dhe 1.6. dy (2) vjet nga dnimi me burgim deri n nj (1) vit apo dnimi me gjob. 2. Parashkrimi i ekzekutimit t dnimeve ndrpritet kur personi i dnuar nuk paraqitet ose nuk dorzohet pr mbajtjen e dnimit me burgim. Neni 109 Parashkrimi i ekzekutimit t dnimeve plotsuese dhe masave t trajtimit t detyrueshm 1. Ndalohet ekzekutimi i dnimeve t tjera plotsuese kur t ken kaluar pes (5) vjet nga dita e plotfuqishmris s aktgjykimit me t cilin shqiptohet ky dnim. 2. Ndalohet ekzekutimi i mass s trajtimit t detyrueshm kur t ken kaluar tre (3) vjet nga dita e plotfuqishmris s aktgjykimit me t cilin shqiptohet kjo mas. 3. Parashkrimi i ekzekutimit t dnimeve plotsuese dhe masave t trajtimit t detyrueshm ndrpritet kur personi nuk i prmbahet urdhrave t gjykats lidhur me dnimet plotsuese dhe masat e trajtimit t detyrueshm. Neni 110 Fillimi dhe ndrprerja e afateve t parashkrimit t ekzekutimit t dnimit 1. Afati i parashkrimit t ekzekutimit t dnimit fillon t rrjedh nga dita kur aktgjykimi merr formn e prer, e n rast se dnimi alternativ sht revokuar, parashkrimi fillon nga dita kur vendimi mbi revokimin merr formn e prer. 2. Afati i parashkrimit nuk rrjedh gjat kohs kur sipas ligjit ekzekutimi i dnimit nuk mund t fillohet.
30
3. Nse dnimi zbutet me falje apo me vendim t gjykats sipas mjetit t jashtzakonshm juridik, koha e fillimit t parashkrimit caktohet sipas dnimit t ri, derisa llogaritja e parashkrimit bhet sipas dnimit fillestar. 4. Afati i parashkrimit ndrpritet me do veprim t filluar nga organi kompetent me qllim t ekzekutimit t dnimit. 5. Pas do ndrprerjeje fillon t rrjedh afati i ri i parashkrimit. 6. Ekzekutimi i dnimit ndalohet n do rast kur t ket kaluar dyfishi i kohs s afatit t parashkrimit. 7. Dispozitat nga paragraft 2. deri 5. t ktij neni po ashtu zbatohen pr parashkrimin e ekzekutimit t dnimeve plotsuese dhe masave t trajtimit t detyrueshm. Neni 111 Moszbatueshmria e parashkrimit pr veprat penale kundr t drejts ndrkombtare dhe vrasjes s rnd 1. Asnj afat i parashkrimit nuk zbatohet pr veprat penale t gjenocidit, krimeve t lufts, krimeve kundr njerzimit, ose pr vepra tjera penale t cilat sipas t drejts ndrkombtare nuk parashkruhen. 2. Vepra penale e vrasjes s rnd nuk parashkruhet. KAPITULLI XI FALJA Neni 112 Falja 1. Me falje dhe n pajtim me Ligjin pr Falje, personave t caktuar emrat e t cilve saktsohen u jepet lirimi i plot ose i pjesrishm nga ekzekutimit i dnimit, zvendsimi i dnimit me nj dnim m t but apo dnimi me kusht ose shlyerja e dnimit. 2. Kryesi nuk mund t falet pr fardo dnimi pr t cilin Paneli pr Lirim me Kusht i ka refuzuar lirimin me kusht. Neni 113 Efekti i faljes n personat e tret Me dhnien e faljes nuk preken t drejtat e personave t tret, t cilat bazohen n dnimin apo aktgjykimin. KAPITULLI XII ZBATIMI I LEGJISLACIONIT PENAL T REPUBLIKS S KOSOVS SIPAS VENDIT T KRYERJES S VEPRS PENALE Neni 114 Zbatimi i legjislacionit penal t Republiks s Kosovs n territorin e Republiks s Kosovs 1. Legjislacioni penal i Republiks s Kosovs zbatohet pr secilin person i cili kryen vepr penale trsisht ose pjesrisht n territorin e Republiks s Kosovs. 2. Legjislacioni penal i Republiks s Kosovs zbatohet ndaj secilit person i cili kryen vepr penale n fardo mjeti t transportit ajror ose ujor i cili sht i regjistruar n Republikn e Kosovs, pavarsisht nga vendi ku ndodhet mjeti i transportit ajror ose ujor n kohn kur kryhet vepra penale.
31
Neni 115 Zbatimi i legjislacionit penal t Republiks s Kosovs pr veprat penale t caktuara q jan kryer jasht territorit t Republiks s Kosovs 1. Legjislacioni penal i Republiks s Kosovs zbatohet ndaj do personi i cili kryen veprat penale n vijim jasht territorit t Republiks s Kosovs: 1.1. veprat penale t parapara n nenet 148-153, 157-160, 164, 165, 166-169, 171, 173-175, 238, 241, 273280, 293, 294, 302-304, 336 dhe 337 t ktij Kodi; dhe 1.2. veprat penale t cilat n baz t marrveshjes ndrkombtare e cila e detyron Republikn e Kosovs, duhet t ndiqen edhe pse jan kryer jasht vendit. 2. Legjislacioni penal i Republiks s Kosovs zbatohet ndaj cilitdo person q kryen vepr penale nga nenet 136-145 t ktij Kodi jasht territorit t Republiks s Kosovs, ku vepra e till paraqet trsisht ose pjesrisht rrezik pr sigurin e Republiks s Kosovs ose popullsin e saj. 3. Legjislacioni Penal i Republiks s Kosovs zbatohet ndaj do shtetasi t Republiks s Kosovs q kryen vepr penale jasht territorit t Republiks s Kosovs dhe nse kjo vepr po ashtu sht e dnueshme n vendin ku sht kryer. 4. Paragrafi 1. i ktij neni zbatohet po ashtu ndaj cilitdo person i cili pas kryerjes s veprs penale bhet banor i Republiks s Kosovs. Neni 116 Zbatimi i legjislacionit penal t Republiks s Kosovs ndaj personave t huaj t cilt kryejn vepra penale jasht territorit t Republiks s Kosovs 1. Legjislacioni penal i Republiks s Kosovs zbatohet ndaj cilitdo person t huaj nse: 1.1. personi i till ka kryer vepr penale jasht territorit t Republiks s Kosovs kundr shtetasit t Kosovs, madje edhe ather kur vepra e till penale nuk sht cekur n nenin 115 t ktij Kodi; 1.2. kjo vepr penale sht po ashtu e dnueshme n vendin ku sht kryer; dhe 1.3. kryesi sht gjendur n territorin e Kosovs ose sht transferuar n Kosov. Neni 117 Kushtet e posame pr ndjekje t veprave penale t kryera jasht territorit t Republiks s Kosovs 1. N rastet e parapara me nenin 114 t ktij Kodi, nse procedura penale sht filluar por nuk sht prfunduar n nj juridiksion tjetr, procedura penale n Republikn e Kosovs do t fillohet vetm me miratimin e Kryeprokurorit t Shtetit t Republiks s Kosovs. 2. N rastet e parapara me nenin 115 dhe 116 t ktij Kodi, procedura penale nuk do t fillohet nse: 2.1. kryesi n trsi e ka mbajtur dnimin e shqiptuar n nj juridiksion tjetr; 2.2. kryesi n nj juridiksion tjetr sht liruar me aktgjykim t plotfuqishm apo sht liruar nga dnimi ose dnimi sht parashkruar; dhe 2.3. procedura penale pr veprn penale t kryer n nj juridiksion tjetr mund t fillohet vetm sipas krkess s t dmtuarit dhe nj krkes e till nuk sht paraqitur. 3. Procedura penale sipas nenit 118 mund t fillohet n Kosov vetm me autorizimin e Kryeprokurorit t Shtetit t Kosovs. 4. N rastet e parapara n nenin 114, ndjekja penale e personit t huaj mund t'i transferohet juridiksionit t huaj sipas kushteve t reciprocitetit.
32
Neni 118 Dispozitat e posame pr fmijt Ky Kod zbatohet pr personat nn moshn tetmbdhjet (18) vjet vetm nse me Ligjin pr t miturit nuk prcaktohet ndryshe. Neni 119 Dispozitat e posame pr personat juridik Veprat penale pr t cilat personi juridik mund t jet penalisht prgjegjs, prgjegjsia penale e personit juridik, sanksionet penale t cilat mund t zbatohen ndaj personit juridik dhe dispozitat e posame q rregullojn procedurn penale t zbatueshme ndaj personit juridik parashihen me kt Kod ose me ligj t veant. KAPITULLI XIII DOMETHNIA E SHPREHJEVE N KODIN PENAL Neni 120 Prkufizimet Pr qllim t ktij Kodi, shprehjet e mposhtme kan kto kuptime: 1. Person - personi juridik dhe personin fizik; 2. Person zyrtar - nnkupton: 2.1. personi i zgjedhur ose i emruar n nj organ shtetror; 2.2. personi i autorizuar n nj organ shtetror, organizat biznesi ose ndonj person tjetr juridik i cili sipas ligjit apo ndonj dispozite tjetr t nxjerr n pajtim me ligj ushtron detyra t posame; 2.3. personi i cili ushtron detyra t posame zyrtare n baz t autorizimit t dhn me ligj. 3. Zyrtar i huaj publik apo person i huaj zyrtar - nnkupton: 3.1. cilido person q mban detyr legjislative, ekzekutive, administrative apo gjyqsore n shtetin e huaj, qoft i emruar apo i zgjedhur; 3.2. cilido arbitr q ushtron funksione sipas ligjit kombtar mbi arbitrimin e shtetit t huaj; 3.3. cilido person q ushtron funksion publik pr shtetin e huaj, prfshir pr agjencin publike ose ndrmarrjen publike; 3.4. cilido zyrtar, punonjs apo prfaqsues i organizats ndrkombtare publike dhe organeve t tyre; 3.5. cilido antar i asambles parlamentare ndrkombtare; dhe 3.6. cilido gjyqtar, prokuror apo zyrtar i gjykats apo tribunalit ndrkombtar q ushtron juridiksion mbi Republikn e Kosovs. 4. Person nn mbrojtje ndrkombtare - ose person i mbrojtur ndrkombtarisht - nnkupton: 4.1. shefi i shtetit, prfshir cilindo antar t organit kolektiv i cili ushtron funksionin e shefit t shtetit sipas kushtetuts s atij shteti; 4.2. Kryeministri dhe Ministri i Punve t Jashtme, doher kur ata gjenden me detyr jasht shtetit t tyre, si dhe antart e familjeve t tyre; 4.3. do zyrtar i lart ose prfaqsues i lart i shtetit ose zyrtari i lart apo prfaqsuesi tjetr i organizats
33
ndrkombtare, i cili n kohn dhe n vendin kur ndaj tij, ndaj lokaleve zyrtare, baness apo zyrs private ose mjetit transportues i cili ka shenja dalluese sht kryer vepr penale, sipas t drejts ndrkombtare ka t drejt n mbrojtje t veant nga sulmi ndaj jets, liris dhe dinjitetit t tij. Person nn mbrojtje ndrkombtare prfshin edhe antart shoqrues t familjes. 5. Person prgjegjs - personi fizik n kuadr t personit juridik, t cilit i jan besuar detyra t caktuara, ose i cili sht i autorizuar pr t vepruar n emr t personit juridik si dhe ekziston bazueshmria e lart se sht i autorizuar t veproj n emr t personit juridik. 6. Person juridik - subjekti juridik i vendit apo i huaj, i cili sipas legjislacionit t Kosovs n fuqi konsiderohet si person juridik. 7. Organizat biznesi - person fizik apo juridik ose grup personash q merren me veprimtari ekonomike, si prcaktohet dhe rregullohet me Ligjin pr Shoqrit Tregtare. 8. Dokument - do dokument apo send tjetr i prshtatshm ose i caktuar q shrben si prov e ndonj fakti prkats pr marrdhniet juridike. 9. Para - monedh metalike dhe e letrs, e cila n baz t ligjit sht n qarkullim n Republikn e Kosovs ose n ndonj juridiksion tjetr. 10. Shenja me vler - prfshin edhe shenjat e huaja me vler. 11. Send i luajtshm - prfshin edhe energjin e prodhuar apo t grumbulluar pr ndriim, ngrohje, qarkullim si dhe impulset telefonike dhe impulset tjera. 12. Grup njerzish - tre ose m shum persona. 13. Grup kriminal i organizuar - bashkim i strukturuar, q ekziston pr nj koh t caktuar, i tre apo m shum personave pr kryerjen e veprave t caktuara penale, q vepron n bashkpunim me qllim t kryerjes s nj apo m shum veprave t rnda penale pr prfitim t drejtprdrejt ose t trthort t dobis financiare apo dobis tjetr pasurore. 14. Bashkim i strukturuar - bashkim i cili nuk sht formuar rastsisht pr kryerjen e menjhershme t veprs penale, por nuk sht e nevojshme q antart e ktij bashkimi t ken role formalisht t prcaktuara, vazhdimsi t antarsis s tyre apo struktur t ndrtuar. 15. Forc - prfshin edhe zbatimin e hipnozs ose t mjeteve t tjera dehse me qllim t vnies s personit kundr dshirs s vet n gjendje t pavetdijshme apo t paaftsohet pr rezistenc. 16. Mjet motorik - do mjet transportues i pajisur me motor pr prdorim n transportin rrugor, ujor ose ajror. 17. KFOR - prania ndrkombtare e siguris e vendosur n territorin e Republiks s Kosovs n pajtim me Rezolutn 1244 (1999) t Kshillit t Sigurimit q prbhet nga Pakti i Organizats s Veriatlantikut NATO, duke prfshir shtetet e saj antare, organet e saj ndihmse, shtabet e saj ushtarake dhe elementet ose njsitet kombtare si dhe vendet kontribuuese q nuk jan n NATO. 18. Polici - Policia e Republiks s Kosovs, Doganat - oficert doganor sipas Kodit Doganor dhe Policia e EULEXit. 19. Shtetas i Kosovs - personi i cili sipas Kushtetuts dhe Ligjit pr Shtetsin konsiderohet i till. 20. Fmij - person i cili nuk i ka mbushur tetmbdhjet (18) vjet. 21. I mitur - personi i cili sht ndrmjet moshs katrmbdhjet (14) dhe tetmbdhjet (18) vjet. 22. Madhor - personi i cili i ka mbushur tetmbdhjet (18) vjet. 23. Marrdhnie familjare - marrdhnie n mes t dy (2) personave:
34
23.1. q jan t fejuar ose t martuar me njri-tjetrin ose q bashkjetojn me njri tjetrin pa martes; 23.2. q e kan t prbashkt shtpin kryesore dhe q jan t afrm t gjakut, martess, adoptimit ose jan n marrdhnie t kujdestarit, duke prfshir prindrit, gjyshin e gjyshen, fmijt, nipat e mbesat nga vajza dhe djali, vllezrit dhe motrat, hallat dhe tezet, dajt dhe axhallart, mbesat dhe niprit nga vllai dhe motra, kushrinjt; ose 23.3. q jan prindr t fmijs s prbashkt. 24. Bashksi jashtmartesore - marrdhnie si prcaktohet me Ligjin pr Familje. 25. Territor i Republiks s Kosovs - siprfaqet toksore dhe siprfaqet ujore brenda kufijve dhe vijs kufitare si dhe hapsirn ajrore mbi Kosov. 26. Vij kufitare e Republiks s Kosovs - vij e cila ndan territorin e Republiks s Kosovs nga territoret e shteteve fqinje. 27. Kufiri shtetror - kufiri toksor, ujor dhe ajror prfshir aeroportet t cilat zhvillojn komunikacion ndrkombtar. 28. Dm - do humbje deri n pesmij (5.000) EUR. 29. Dm i konsiderueshm - ose humbje e konsiderueshme nnkupton do humbje prej m shum se pesmij (5.000) EUR deri n pesmbdhjetmij (15.000) EUR. 30. Dm i madh, dm substancial, ose humbje substanciale - humbje prej m shum se pesmbdhjetmij (15,000) EURO deri n pesdhjetmij (50.000) EURO. 31. Dm n shkall t madhe, shkatrrim n shkall t madhe ose humbje n shkall t madhe - do humbje prej m shum se pesdhjetmij (50.000) EURO. 32. Mjet i rrezikshm - do send i punuar apo i prdorur pr t'i shkaktuar lndim trupor personit ose pr t kanosur personin me shkaktim t lndimit. 33. Antar i familjes - prindi, prindi i adoptuar, fmija, fmija i adoptuar, vllai ose motra, bashkshorti ose bashkshortja, i afrmi i gjakut q jeton n t njjtn shtpi ose personi me t cilin kryesi jeton n bashksi jashtmartesore. 34. Dobi pasurore - fardo pasurie e cila fitohet drejtprdrejt ose trthorazi nga vepra penale. Pasuria e cila fitohet trthorazi nga vepra penale prfshin pasurin n t ciln pastaj sht konvertuar, transformuar apo przier fardo pasurie drejtprdrejt e fituar nga vepra penale, si dhe t ardhurat, kapitalin apo dobit tjera ekonomike t fituara ose realizuara pr pasurin e till n fardo kohe q prej kryerjes s veprs penale. 35. Vegl narkotike - do pajisje, produkt apo material i fardo lloji i cili kryesisht ka pr qllim ose sht i krijuar pr prdorim n fabrikimin, przierjen, konvertimin, fshehjen, prodhimin, prpunimin, prgatitjen, injektimin, glltitjen, thithjen ose futjen n ndonj mnyr tjetr t narkotikve n trupin e njeriut. Kjo prfshin, por nuk kufizohet n sende si jan tubat e metalit, drurit, xhamit, gurit, plastiks apo qeramiks, me apo pa filter, filter permanent, filter t hashishit ose en metalike me vrima; tuba t ujit; nagjile t marihuans; letra pr mbshtjelljen e cigareve, ose vegla pr ndarjen e kokains. 36. Prgatitja e veprs penale - furnizimi ose aftsimi i mjeteve kryesit pr kryerjen e veprs penale, heqja e pengesave pr kryerjen e veprs penale, marrveshja, planifikimi ose organizimi me persona tjer pr t kryer vepr penale ose ndonj veprimtari tjetr q krijon kushte pr kryerjen e drejtprdrejt t veprs penale, por q nuk prbn vet veprn penale. 37. Viktim e ndjeshme - fmij, person me aftsi t kufizuara fizike apo mendore, person me aftsi t zvogluar, grua shtatzn ose partner familjar. 38. Arm - do send ose vegl e punuar me qllim q nn presionin e gazrave, t cilat lirohen gjat djegies s materieve shprthyese, elektrike, gazrave nn presion ose energjis tjetr potenciale, hedh predha n form t nj
35
plumbi t vetm, grumbulli prej samash, gazi, lngu, shigjete ose prbrsish t tjer, q krijohet dhe prdoret pr t shkaktuar lndime trupore ose dm fizik, qoft edhe psikologjik, si dhe secili send tjetr, qllimi kryesor i t cilit sht kryerja e sulmit fizik ndaj integritetit fizik t njerzve ose ndaj pasuris. Arm po ashtu prfshin municionin, pjest dhe prbrsit e armve, si dhe armt nukleare, biologjike dhe kimike. Kto n vijim jan arm: 38.1. armt e zjarrit; 38.2. armt e koleksionit; 38.3. armt pneumatike (ajrore); 38.4. armt q prdoren pr shprndarjen e gazit irritues; 38.5. armt shprthyese; 38.6. armt me shigjeta; 38.7. armt e ftohta; 38.8. armt pr sinjalizim akustik dhe t drits; 38.9. armt elektroshok; 38.10. armt me rrym. Kto n vijim nuk konsiderohen arm pr qllime t ktij Kodi; 38.11. armt pr qllime industriale; 38.12. armt dekorative; 38.13. imitimi i armve; 38.14. armt e zjarrit t bra t paprdorshme (deaktivizuara) n mnyr permanente me aplikimin e procedurave teknike q garantohen nga organi kompetent ose q njihen nga organi kompetent; 38.15. fuzhnjat pr peshkim nn uj. KAPITULLI XIV VEPRAT PENALE KUNDR RENDIT KUSHTETUES DHE SIGURIS S REPUBLIKS S KOSOVS Neni 121 Sulmi kundr rendit kushtetues t Republiks s Kosovs 1. Kushdo q me prdorim t dhuns apo me kanosje t dhuns tenton q ta ndryshoj rendin kushtetues t Republiks s Kosovs apo t prmbys institucionet m t larta t Republiks s Kosovs, dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. 2. Kushdo q me prdorim t dhuns apo me kanosje t dhuns tenton q t pengoj vendosjen e rendit kushtetues t Republiks s Kosovs apo me prdorim t dhuns ose kanosjes s dhuns implementon rendin e huaj juridik n ndonj pjes t Republiks s Kosovs, dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. 3. Kushdo q me prdorim t dhuns ose me kanosje t dhuns tenton t rrezikoj pavarsin e Kosovs, sovranitetin dhe integritetin e saj territorial, trsin territoriale dhe karakterin demokratik t shtetit, dnohet jo m pak se dhjet (10) vjet burgim.
36
Neni 122 Kryengritja e armatosur 1. Kushdo q merr pjes n kryengritje t armatosur e cila sht e drejtuar kundr rendit kushtetues, siguris apo integritetit territorial t Republiks s Kosovs, dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. 2. Organizatori i kryengritjes s armatosur nga paragrafi 1 i ktij neni, dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. Neni 123 Pranimi i kapitullimit dhe okupimit Kushdo q nnshkruan apo pranon kapitullimin ose miraton okupimin e Republiks s Kosovs apo t ndonj pjese t saj, dnohet me burgim s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm. Neni 124 Tradhtia ndaj vendit 1. Kushdo q n cilsin e Presidentit t Republiks nnshkruan pranimin e okupimit apo aktin e kapitullimit t shtetit dnohet me burgim s paku pesmbdhjet (15) vjet ose me burgim t prjetshm. 2. Kushdo q n cilsin e Presidentit t shtetit nnshkruan marrveshje ndrkombtare ose ndonj akt me t cilin pjes t territorit t Republiks s Kosovs jepen apo lihen nn sovranitetin e ndonj shteti tjetr dnohen me burgim s paku pesmbdhjet (15) vjet ose me burgim t prjetshm. 3. Kushdo q n cilsin e Presidentit t Republiks s Kosovs braktis vendin gjat kohs s lufts ose gjendjes s jashtzakonshme duke ln forcat e armatosura pa sistem t komandimit dnohet me burgim s paku pesmbdhjet (15) vjet ose me burgim t prjetshm. Neni 125 Rrezikimi i trsis territoriale t Republiks s Kosovs Kushdo q me prdorim t dhuns apo me kanosje t dhuns tenton q ta shkpus nj pjes t territorit t Republiks s Kosovs apo q ndonj pjes t territorit t saj t'ia bashkoj ndonj shteti tjetr, dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. Neni 126 Vrasja e prfaqsuesve t lart t Republiks s Kosovs 1. Kushdo q me qllim t rrezikimit t rendit kushtetues apo siguris s Republiks s Kosovs, privon nga jeta nj nga personat e mposhtm, dnohet me burgim s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm. 1.1. Kryetarin e Republiks s Kosovs; 1.2. Kryetarin e Kuvendit t Republiks s Kosovs; 1.3.Kryeministrin e Republiks s Kosovs; 1.4.Kryetarin e Gjykats Kushtetuese t Republiks s Kosovs; 1.5.Kryetarin e Gjykats Supreme t Republiks s Kosovs ose 1.6.Kryeprokurorin e Shtetit t Republiks s Kosovs. Neni 127 Rrmbimi i prfaqsuesve t lart t Republiks s Kosovs Kushdo q me qllim t rrezikimit t rendit kushtetues apo t siguris s Republiks s Kosovs, rrmben nj apo m shum nga personat e saktsuar n nenin 126 t ktij Kodi, dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim.
37
Neni 128 Dhuna ndaj prfaqsuesve t lart t Republiks s Kosovs Kushdo q me qllim t rrezikimit t rendit kushtetues apo siguris s Republiks s Kosovs, me prdorim t dhuns apo me kanosje t dhuns, pengon nj apo m shum nga personat e saktsuar n nenin 126 t ktij Kodi n ushtrimin e detyrave zyrtare apo i detyron t kryejn apo t mos kryejn ndonj veprim nga fushveprimi i detyrave t tyre, dnohet me burgim prej tre (3) deri n dhjet (10) vjet. Neni 129 Rrezikimi i rendit kushtetues me shkatrrimin apo dmtimin e instalimeve dhe pajisjeve publike Kushdo q me qllim t rrezikimit t rendit kushtetues apo siguris s Republiks s Kosovs, djeg ose n fardo mnyre tjetr shkatrron apo dmton zonn industriale, bujqsore ose ndonj zon tjetr ekonomike, sistemin e trafikut, lidhjet e telekomunikimeve, pajisjet publike t ujit, ngrohjes, gazit apo energjis, pendat, depot, apo ndonj ndrtes tjetr t rndsishme pr sigurin, furnizimin e qytetarve, ekonomin apo funksionimin e shrbimeve publike, dnohet me jo m pak se tre (3) vjet burgim. Neni 130 Sabotimi Kushdo q me qllim t rrezikimit t rendit kushtetues apo t siguris s Republiks s Kosovs, nuk e kryen n mnyr t ndrgjegjshme detyrn zyrtare apo kushdo q gjat ushtrimit t detyrs zyrtare dmton mjetet e prodhimit; shkakton shkatrrimin apo dmtimin e instalimeve ose ndrtesave; shkakton shkatrrimin apo dmtimin n sasi t mdha t produkteve, mallrave apo materialeve; ose shkakton ndrprerje n procesin e prodhimit dhe vlera e dmeve apo shkatrrimit tejkalon pesdhjetmij (50.000) Euro, dnohet me jo m pak se tre (3) vjet burgim. Neni 131 Spiunazhi 1. Kushdo q sekretin shtetror ia komunikon, ia dorzon apo ia bn t arritshme shtetit t huaj, organizats s huaj apo personit q u shrben atyre, dnohet me burgim prej pes (5) deri n dymbdhjet (12) vjet burgim. 2. Kushdo q pr shtetin apo organizatn e huaj krijon shrbimin informativ n Republikn e Kosovs apo drejton shrbimin e till, dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. 3. Kushdo q hyn n shrbimin informativ t huaj, mbledh t dhna pr t apo n ndonj mnyr tjetr e ndihmon punn e shrbimit t till, dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. 4. Kushdo q mbledh t dhna apo dokumente t klasifikuara me qllim q t'ia komunikoj dhe dorzoj shtetit t huaj, organizats s huaj apo personit q u shrben atyre, dnohet me burgim prej tre (3) deri n dhjet (10) vjet. 5. Nse kryerja e veprs penale nga paragraft 1., 2., 3. ose 4. i ktij neni ka shkaktuar pasoja t rnda pr sigurin ose fuqin ekonomike apo ushtarake t shtetit, kryesi dnohet me burgim jo m pak se dhjet (10) vjet. 6. Nse vepra penale e saktsuar n paragrafin 1., 2., 3. ose 4. t ktij neni kryhet gjat kohs s lufts, rrezikut t pashmangshm pr luft, konfliktit t armatosur apo zbulimi i sekretit shtetror ka t bj me sigurin e Republiks s Kosovs, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. 7. Pr qllime t ktij kapitulli, sekret shtetror nnkupton t dhnat apo dokumentet ushtarake, ekonomike apo zyrtare t cilat jan shpallur si informata t klasifikuara me ligj apo me dispozita ose vendime tjera t organit kompetent t nxjerra n pajtim me ligjin. Neni 132 Zbulimi i informacioneve t klasifikuara dhe mos ruajtja e informacioneve t klasifikuara Kushdo q zbulon ose nuk ruan informacionin e klasifikuar dnohet sipas Ligjit pr klasifikimin e informacioneve dhe verifikimin e siguris.
38
Neni 133 Veprat e rnda kundr rendit kushtetues dhe siguris s Republiks s Kosovs 1. Kryesi i veprave penale nga nenet 120-134 t ktij Kodi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm, nse kryerja e veprs: 1.1. rezulton n vdekjen e nj apo m shum personave; 1.2. rrezikon jetn e nj apo m shum personave; 1.3. vepra prcillet me dhun t rnd ose shkatrrim n shkall t madhe; ose 1.4. vepra ka rrezikuar sigurin ekonomike dhe ushtarake t Republiks s Kosovs. 2. Nse me rastin e kryerjes s veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryesi me dashje ka privuar nga jeta nj apo m shum persona, kryesi dnohet me burgim s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm. 3. Kushdo q kryen vepr penale nga paragrafi 1. i ktij neni gjat kohs s lufts, rrezikut t pashmangshm pr luft, konfliktit t armatosur apo gjat gjendjes s jashtzakonshme, dnohet me burgim se paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm. Neni 134 Bashkimi pr veprimtari kundr kushtetuese 1. Kushdo q formon nj grup apo ndonj bashkim tjetr t personave pr kryerjen e veprave penale nga nenet 121134 t ktij Kodi, dnohet me dnimin e parapar pr at vepr penale. 2. Kushdo q merr pjes apo bhet antar i grupit apo bashkimit nga paragrafi 1. i ktij neni, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 3. Antari i grupit apo bashkimit, q e lajmron grupin para kryerjes s veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet ose mund t lirohet nga dnimi. Neni 135 Prkufizimet pr dispozitat e terrorizmit n nenet 121-145 Pr qllime t neneve 121-145 t ktij Kodi: 1. Terrorizm, veprim terrorist apo vepr e terrorizmit - kryerja e nj ose m shum veprave penale t mposhtme me qllim t friksimit serioz t popullsis, t detyrimit t padrejt t nj organi publik, qeveris apo organizats ndrkombtare pr t kryer ose pr t mos kryer ndonj veprim, apo q seriozisht t destabilizoj ose t shkatrroj strukturat themelore politike, kushtetuese, ekonomike apo shoqrore t Republiks s Kosovs, t nj shteti tjetr apo t nj organizate ndrkombtare: 1.1. vrasja apo vrasja e rnd n shkelje t nenit 178 dhe 179 t ktij Kodi; 1.2. shtytja apo ndihma n vetvrasje n shkelje t nenit 183 t ktij Kodi; 1.3. sulmi, sulmi me lndim t leht trupor dhe sulmi me lndim t rnd trupor n shkelje t neneve 187-189 t ktij Kodi; 1.4. veprat penale kundr integritetit seksual n shkelje t neneve 230-232, 235-239 ose 241 t ktij Kodi; 1.5. marrja e pengjeve, rrmbimi ose privimi i kundrligjshm nga liria n shkelje t neneve 175, 194 ose 196 t ktij Kodi; 1.6. ndotja e ujit t pijshm ose e produkteve ushqimore; ndotja ose shkatrrimi i mjedisit n shkelje t neneve 270 dhe Kapitullit XXVII t ktij Kodi; 1.7. shkaktimi i rrezikut t prgjithshm; zjarr vnia apo djegia ose shprthimi nga pakujdesia n shkelje t neneve 334 ose 365 t ktij Kodi;
39
1.8. shkatrrimi, dmtimi ose heqja e instalimeve publike apo rrezikimi i trafikut publik n shkelje t neneve 129, 366, 378 ose 380 t ktij Kodi; 1.9. furnizimi, transportimi, prodhimi, kmbimi ose shitja e paautorizuar e armve, eksplozivit ose armve nukleare, biologjike ose kimike n shkelje t neneve 176, 369 ose 372-377 t ktij Kodi; 1.10. prvetsimi i paautorizuar, mbajtja n pronsi, kontroll, posedim ose prdorimi i armve, eksplozivit ose armve nukleare, biologjike ose kimike, ose hulumtimet pr ose ndrtimi i armve biologjike ose kimike n shkelje t neneve 176, 369 ose 372-377 t ktij Kodi; 1.11. rrezikimi i personave t mbrojtur ndrkombtarisht n shkelje t nenit 173 t ktij Kodi; 1.12. rrezikimi i personelit t Kombeve t Bashkuara dhe i personelit n marrdhnie me to n shkelje t nenit 174 t ktij Kodi; 1.13. rrmbimi i fluturakes ose marrja e kundrligjshme e fluturakes n shkelje t nenit 164 t ktij Kodi, ose rrmbimi i mjeteve tjera t transportit publik apo t transportit t mallrave; 1.14. rrezikimi i siguris s aviacionit civil n shkelje t nenit 165 t ktij Kodi; 1.15. rrmbimi i anijeve ose rrezikimi i siguris s lundrimit detar n shkelje t nenit 166 t ktij Kodi; 1.16. rrezikimi i siguris s platformave fikse t vendosura n pragun kontinental n shkelje t nenit 167 t ktij Kodi; 1.17. prvetsimi, prdormi, transferimi ose deponimi i paautorizuar i materialeve nukleare n shkelje t nenit 176 t ktij Kodi; 1.18. kanosja pr prdorimin apo vjedhjen ose grabitjen e materialeve nukleare n shkelje t nenit 177 t ktij Kodi; ose 1.19. kanosja pr kryerjen e ndonjrs prej veprave t saktsuara n nn-paragraft 1.1 deri n 1.18 t ktij paragrafi. 2. Shprehja fonde prfshin pasurin e fardo lloji, qoft e prekshme ose e paprekshme, e luajtshme ose e paluajtshme, sido q t jet fituar, dhe dokumentet apo instrumentet ligjore n fardo forme, prfshir formn elektronike ose digjitale, t dshmuarit e pronsis ose t interesit n pasurit e tilla, prfshir por pa u kufizuar n, kredit bankare, eqet e udhtarve, eqet bankare, urdhrpagesat, aksionet, letrat me vler, detyrimet, eqet dhe letr kredit. 3. Shprehja burime financiare prfshin, por nuk kufizohet n, dhnien me qira, objektet e trezorve, dokumentacionin ose identifikimin e rrejshm, shrbimet financiare, pajisjet, personelin, armt, mjetet e transportit, pajisjet e komunikimeve dhe pasurin tjetr fizike, prve medikamenteve t domosdoshme. 4. Shprehja grup terrorist nnkupton grupin e strukturuar prej m shum se dy personave, q ekziston pr nj periudhe kohore dhe i cili vepron n bashkpunim pr kryerjen e terrorizmit. Grup i strukturuar nnkupton nj grup i cili nuk sht formuar rastsisht pr kryerjen e menjhershme t nj vepre dhe i cili nuk ka nevoj t ket role formalisht t prcaktuara pr antart e tij, vazhdimsin e antarsis ose struktur t ndrtuar. Neni 136 Kryerja e veprs terroriste 1. Kushdo q kryen nj vepr terroriste dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. 2. Kur vepra nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndime t rnda trupore t nj apo m shum personave, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. 3. Kur vepra nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekje t nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim
40
s paku pesmbdhjet (15) vjet ose me burgim t prjetshm. Neni 137 Ndihma n kryerjen e terrorizmit 1. Kur vepra nga neni 385 ose 386 i ktij Kodi kryhet n lidhje me terrorizmin, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kur vepra nga neni 388 i ktij Kodi kryhet n lidhje me terrorizmin, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n dhjet (10) vjet. 3. Kushdo q e ndihmon kryesin apo bashkpjesmarrsin pas kryerjes s nj vepre terroriste, duke i siguruar fonde ose burime t tjera materiale personave t till, dnohet me burgim prej tre (3) deri n dhjet (10) vjet. Neni 138 Lehtsimi n kryerjen e terrorizmit 1. Kushdo q n fardo mnyre t drejtprdrejt ose t trthort ofron, krkon, mbledh ose fsheh fonde apo mjete t tjera materiale me dashje, dijeni apo baz t arsyeshme pr t besuar se do t prdorn trsisht ose pjesrisht pr apo nga grupi terrorist, apo pr kryerjen e veprs terroriste, dnohet me burgim prej pes (5) deri n pesmbdhjet (15) vjet. 2. Kushdo q e ndihmon kryesin apo bashkpjesmarrsin pas kryerjes s nj vepre terroriste, duke i siguruar fonde ose burime t tjera materiale personit apo personave t till, dnohet me burgim prej tre (3) deri n dhjet (10) vjet. Neni 139 Rekrutimi pr terrorizm Kushdo q i bn thirrje personit tjetr pr t kryer ose pr t marr pjes n kryerjen e veprs terroriste, t marr pjes n aktivitetet e grupit terrorist apo t siguroj fonde ose burime materiale, dnohet me burgim prej pes (5) deri n pesmbdhjet (15) vjet. Neni 140 Trajnimi pr terrorizm 1. Kushdo q ofron ose pranon trajnim pr terrorizm, dnohet me burgim prej pes (5) deri n pesmbdhjet (15) vjet. 2. Pr qllime t ktij neni, shprehja trajnim pr terrorizm nnkupton trajnimin ose udhzimin pr prodhimin ose prdorimin e mjeteve shprthyese, armve t zjarrit ose armve tjera apo substancave t dmshme apo helmuese, ose me metoda apo teknika tjera specifike, me qllim q t kryej apo t kontribuoj n kryerjen e veprs terroriste, duke ditur se shkathtsit e msuara kan pr synim q t prdoren pr kt qllim. Neni 141 Shtytja pr kryerjen e veprave terroriste Kushdo q shprndan, ose n ndonj mnyr tjetr mundson mesazhin pr publikun, me qllim q t shtyt kryerjen e aktit terrorist, kur sjellja e till pavarsisht nse avokon drejtprdrejt ose jo aktet terroriste, shkakton rrezikun q nj ose m shum vepra t tilla t kryhen, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. Neni 142 Fshehja ose moslajmrimi i terroristve dhe grupeve terroriste 1. Kushdo q fsheh ekzistimin e nj grupi terrorist ose t antarve t tij, e pengon zbulimin ose kapjen e grupit terrorist ose t antarve t tij, dnohet me burgim prej tre (3) deri n dhjet (10) vjet. 2. Nse vepra nga neni 385 ose 386 i ktij Kodi kryhet n lidhje me terrorizmin, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Nse vepra nga neni 388 i ktij Kodi kryhet n lidhje me terrorizmin, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n
41
dhjet (10) vjet. Neni 143 Organizimi dhe pjesmarrja n grup terrorist 1. Kushdo q organizon ose drejton nj grup terrorist dnohet me gjob deri n pesqind mij (500.000) Euro dhe me burgim prej dhjet (10) deri n njzet (20) vjet. 2. Kushdo q merr pjes n veprimtarit e grupit terrorist dnohet me burgim prej pes (5) deri n dhjet (10) vjet. Neni 144 Prgatitja e veprave terroriste ose veprave penale kundr rendit kushtetues dhe siguris s Republiks s Kosovs 1. Kushdo q prgatit kryerjen e veprave penale nga nenet 135-142 t ktij Kapitulli, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 2. Pr qllime t ktij neni, shprehja prgatitje e veprs penale prfshin furnizimin apo aftsimin e mjeteve kryesve pr kryerjen e veprs penale, eliminimin e pengesave pr kryerjen e veprs penale, marrveshjen, planifikimin apo organizimin me personat e tjer pr kryerjen e veprs penale, si dhe fardo veprime tjera q krijojn kushte pr kryerjen e drejtprdrejt t veprs penale, por t cilat nuk e prbjn vet veprn penale. 3. Kushdo q drgon apo bart n apo jasht territorit t Republiks s Kosovs arm, eksploziv, helme, pajisje, municion apo material tjetr pr kryerjen e nj apo m shum veprave penale nga ky kapitull, dnohet me burgim prej pes (5) deri n pesmbdhjet (15) vjet. 4. Kushdo q me qllim t kryerjes s nj apo m shum veprave terroriste nga ky Kapitull, drgon apo bart grupe te armatosura, pajisje ose burime tjera materiale n ose jasht Republiks s Kosovs, dnohet me burgim prej dhjet (10) deri n njzet (20) vjet. Neni 145 Parndsia e kryerjes s veprs terroriste Q nj vepr t prbj vepr penale sipas neneve 135-144 t ktij Kapitulli, nuk sht e nevojshme q vepra terroriste t jet kryer. Neni 146 Kalimi i paautorizuar i vendkalimeve kufitare ose i vijs kufitare 1. Kushdo q kalon kufirin apo vijn kufitare t Republiks s Kosovs n cilindo vend prve n kufirin apo vendkalimet e autorizuara kufitare, dnohet me dyqind e pesdhjet (250) Euro gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga kryesi i cili sht i shoqruar nga nj fmij ose ndonj person tjetr, kryesi dnohet me gjob deri n dymij e pesqind (2.500) Euro ose me burgim deri n nj (1) vit. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet n nj apo m shum nga rrethanat e mposhtme, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet nse: 3.1. kryesi ka qen m par i dnuar pr vepr penale nga ky nen; 3.2. gjat kohs s kapjes, kryesi ik, prpiqet t ik ose n ndonj mnyr tjetr i reziston kapjes nga policia ose KFOR-i; 3.3. kalimi sht br ndrmjet ors tet (8:00) n mbrmje deri n orn gjasht (6:00) n mngjes gjat periudhs prej 1 prillit deri m 30 shtator, ose ndrmjet ors gjasht (6:00) n mbrmje deri n orn gjasht (6:00) n mngjes gjat periudhs prej 1 tetorit deri m 31 mars; ose 3.4. kryesi posedon arm, municion ose rroba ushtarake, furnizime apo pajisje.
42
4. Tentativa pr t kryer vepr penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni sht e dnueshme. 5. Personi nuk sht penalisht prgjegjs sipas ktij neni pr kalimin n nj pik kufitare t paautorizuar t kufirit shtetror nse kalimi ka ndodhur n nj vendkalim i cili sht hapur prkohsisht nga Komandanti i KFOR-it. 6. Kurrfar procedure penale q prfshin veprn nga ky nen nuk mund t fillohet apo t vazhdohet kundr asnj refugjati n mirbesim ose kundr personit t zhvendosur brenda vendit, q vjen nga territori ku jeta apo trupi i tij ose lirit apo t drejtat themelore jan t rrezikuara, me kusht q ai t'i jet paraqitur policis apo KFOR-it brenda nj kohe t arsyeshme dhe t tregoj arsye bindse pr kalimin e vendkalimit apo piks kufitare t paautorizuar. Neni 147 Nxitja e urrejtjes, prarjes ose mos durimit kombtar, racor, fetar apo etnik 1. Kushdo q nxit ose prhap publikisht urrejtje, prarje ose mosdurim midis grupeve kombtare, racore, fetare, etnike apo grupe tjera t tilla q jetojn n Republiks e Kosovs, n mnyrn e cila mund t prish rendin publik, dnohet me gjob ose me burgim deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q n mnyr sistematike ose duke keqprdorur pozitn apo autorizimet e tij kryen veprn nga paragrafi 1. i ktij neni ose shkakton trazira, dhun ose pasoja t tjera t rnda me kryerjen e veprs s till, dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 3. Kushdo q kryen veprn penale nga paragrafi 1. i ktij neni prmes shtrngimit, rrezikimit t siguris, prqeshjes s simboleve kombtare, racore, etnike apo fetare, duke dmtuar pasurin e personit tjetr ose duke prdhosur monumentet apo varrezat, dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Kushdo q n mnyr sistematike ose duke keqprdorur pozitn apo autorizimet e tij kryen veprn penale nga paragrafi 3. i ktij neni ose shkakton trazira, dhun ose pasoja t tjera t rnda me kryerjen e veprs s till, dnohet me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet. KAPITULLI XV VEPRAT PENALE KUNDR NJERZIMIT DHE VLERAVE T MBROJTURA ME T DREJTN NDRKOMBTARE Neni 148 Gjenocidi 1. Kushdo q me qllim t asgjsimit t trsishm apo t pjesrishm t ndonj grupi kombtar, etnik, racor apo fetar kryen nj ose m shum nga veprimet e mposhtme, do t dnohet me burgim s paku pesmbdhjet (15) vjet ose me burgim t prjetshm: 1.1. vrasjen e antarve t grupit; 1.2. shkaktimin e lndimeve t rnda trupore apo mendore t antarve t grupit; 1.3. vnien e qllimshme t grupit n kushte t tilla t jets t cilat shpijn n shfarosje t plot apo t pjesrishme fizike; 1.4. vnien e masave t cilat kan pr qllim q t pengojn lindjet brenda grupit; 1.5. transferimin me dhun t fmijve t grupit n nj grup tjetr. Neni 149 Krimet kundr njerzimit 1. Kushdo q kryen nj ose m shum nga veprat e mposhtme, duke ditur se vepra e till sht pjes e nj sulmi t gjer apo sistematik t drejtuar kundr popullsis civile, dnohet me burgim s paku pesmbdhjet (15) vjet ose me burgim t prjetshm: 1.1. vrasje;
43
1.2. shfarosje; 1.3. skllavrim; 1.4. deportim ose prznie me dhun t popullsis; 1.5. burgosje ose privime t tjera t rnda t liris fizike n kundrshtim me rregullat themelore t s drejts ndrkombtare; 1.6. tortur; 1.7. dhunim, skllavri seksuale, prostitucion t detyruar, shtatzni me dhun, sterilizim t detyruar ose fardo forme tjetr po aq t rnd t dhuns seksuale; 1.8. persekutim t nj grupi ose kolektivi t identifikuar pr arsye politike, racore, kombtare, etnike, kulturore, fetare, gjinore apo n ndonj baze tjetr e cila sht botrisht e njohur si e palejueshme sipas t drejts ndrkombtare, n lidhje me veprat nga ky nen dhe nenet 148 dhe 150-153 t ktij Kodi; 1.9. zhdukja e detyruar e personave; 1.10. krimin e aparteidit; ose 1.11. vepra t tjera njerzore t karakterit t ngjashm q qllimisht shkaktojn vuajtje t mdha, lndime t rnda t trupit ose t shndetit fizik apo mendor. 2. Pr qllime t ktij neni: 2.1. Shprehja sulm i drejtuar kundr cilsdo popullsi civile nnkupton nj mnyr veprimi q prfshin kryerjen e shumfisht t veprave t parapara n paragrafin 1 t ktij neni kundr cilsdo popullsi civile, n pajtim apo n prkrahje t nj politike shtetrore apo t organizuar pr t kryer nj sulm t till. 2.2. Shprehja shfarosje prfshin shkaktimin me qllim t kushteve jetsore, ndr t tjera, privimin e qasjes n ushqim dhe barra, si pasoj e t cilave llogaritet se do t sjellin zhdukjen e nj pjese t popullsis. 2.3. Shprehja skllavrim nnkupton ushtrimin e nj kompetence ose e t gjitha kompetencave q lidhen me t drejtn e pronsis mbi nj person, duke prfshir ushtrimin e nj kompetence t till n trafikimin e njerzve, veanrisht t grave dhe t fmijve. 2.4. Shprehja deprtim apo transferim me dhun i popullsis nnkupton zhvendosje t personave t caktuar me an t dbimit apo t akteve t tjera shtrnguese nga zona ku ata banojn n mnyr t ligjshme, pa arsye t cilat lejohen sipas t drejts ndrkombtare. 2.5. Shprehja tortur nnkupton shkaktimin e qllimshm t dhembjes apo vuajtjes s rnd fizike apo mendore mbi nj person i cili sht n ndalim ose sht nn kontrollin e kryesit; prjashtimisht, tortura nuk prfshin dhembjen apo vuajtjen karakteristike apo t pandar q rezulton vetm nga sanksionet e ligjshme. 2.6. Shprehja shtatzni e detyruar nnkupton mbyllje e paligjshme e gruas s ln shtatzn me dhun, me qllim q t ndikoj n prbrjen etnike t ndonj popullsie ose duke kryer shkelje t tjera t rnda t s drejts ndrkombtare. 2.7. Shprehja persekutim nnkupton privim i rnd dhe me dashje nga t drejtat themelore pr shkak t identitetit t grupit apo kolektivitetit n kundrshtim me t drejtn ndrkombtare. 2.8. Shprehja krim i aparteidit nnkupton akte njerzore q kan karakter t ngjashm me ato t parapara n paragrafin 1 t ktij neni, t kryera n kontekstin e nj regjimi t institucionalizuar t shtypjes dhe sundimit sistematik nga nj grup racor mbi nj grup tjetr racor ose grupe t tjera dhe q kryhen me qllim t mbajtjes s atij regjimi. 2.9. Shprehja zhdukja e detyruar e personave nnkupton arrestim, paraburgim ose rrmbim i personave nga, ose me autorizimin, prkrahjen apo pajtimin e shtetit apo organizats politike, shoqruar me refuzimin e
44
atij autoriteti ose organizate pr t pranuar at privim t liris apo pr t dhn informata mbi fatin apo vendndodhjen e atyre personave, me qllim q kta persona t mos gzojn mbrojte juridike pr nj periudh t zgjatur kohore. 2.10. Shprehja gjini i referohet t dy gjinive, mashkullit dhe femrs, brenda kontekstit t shoqris. Neni 150 Krimet e lufts n shkelje t rnd t konventave t Gjenevs 1. Kushdo q shkel rnd Konventat e Gjenevs t 12 gushtit 1949, dnohet me: 1.1. burgim prej s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm, pr veprat nga nn-paragraft 2.4., 2.5., 2.6., 2.7. ose 8. t paragrafit 2. t ktij neni; ose 1.2. burgim prej s paku pesmbdhjet (15) vjet ose me burgim t prjetshm, pr veprat nga nnparagraft 2.1, 2.2 ose 2.3 t paragrafit 2. t ktij neni. 2. Shkelje e rnd e Konventave t Gjenevs t 12 gushtit 1949 do t thot nj apo m shum prej veprimeve vijuese t kryera gjat kohs s lufts apo konfliktit t armatosur kundr personave ose pasuris q jan t mbrojtura me dispozitat prkatse t Konventave t Gjenevs: 2.1. vrasja me qllim; 2.2. tortura ose trajtimi njerzor, duke prfshir eksperimentet biologjike; 2.3. shkaktimi i qllimshm i vuajtjeve t mdha ose i dmtimeve t rnda trupore apo shndetsore, dhunimi dhe ngacmimi seksual; 2.4. shkatrrimi masiv dhe prvetsimi i pasuris i pajustifikueshm nga nevojat ushtarake dhe i kryer n mnyr t kundrligjshme dhe t qllimshme; 2.5. detyrimi i robit t lufts ose personit tjetr t mbrojtur pr t shrbyer n forcat e armikut; 2.6. privimi i qllimshm i robit t lufts ose personit tjetr t mbrojtur nga e drejta pr gjykim t drejt dhe t rregullt; 2.7. deportimi i kundrligjshm apo transferimi ose mbyllja e kundrligjshme dhe 2.8. marrja e pengjeve. Neni 151 Krimet e lufts n shkelje t rnd t ligjeve dhe zakoneve q zbatohen n konfliktin e armatosur ndrkombtar 1. Kushdo q shkel rnd ligjet dhe zakonet q zbatohen n konfliktet e armatosura ndrkombtare, brenda kornizs s prcaktuar t s drejts ndrkombtare, dnohet me: 1.1. burgim prej s paku pes (5) vjet ose me burgim t prjetshm, pr veprat nga nn paragraft 2.9, 2.13, 2.14, 2.15, 2.16, 2.26, 2.29, 2.30 ose 2.31 t paragrafit 2. t ktij neni; ose 1.2. burgim prej s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm, pr veprat nga nn-paragraft 2.1, 2.2, 2.3, 2.4, 2.5, 2.6, 2.7, 2.8, 2.10, 2.11, 2.12, 2.17, 2.18, 2.19, 2.20, 2.21, 2.22, 2.23, 2.24, 2.25, 2.27 ose 2.28 t paragrafit 2. t ktij neni. 2. Shkelja e rnd e ligjeve dhe e zakoneve q zbatohen pr konfliktet e armatosura ndrkombtare, brenda kornizs s prcaktuar t s drejts ndrkombtare, nnkupton nj ose m shum nga veprimet vijuese: 2.1. sulmet e drejtuara me qllim kundr popullsis civile ose ndaj individve t veant civil q nuk marrin pjes drejtprdrejt n konflikt; 2.2. sulmet e drejtuara me qllim kundr objekteve civile q nuk jan objektiva ushtarake;
45
2.3 sulmet e drejtuara me qllim kundr personelit, instalimeve, materialeve, njsive ose automjeteve t prfshira n misionet e ndihms humanitare ose paqeruajtse n prputhje me Kartn e Kombeve t Bashkuara, pr aq koh sa gzojn t drejtn pr mbrojtjen e atyre civilve ose objekteve civile sipas t drejts ndrkombtare pr konfliktet e armatosura; 2.4. fillimi i sulmit t qllimshm, duke ditur se sulmi i till do t shkaktoj humbje aksidentale t jets ose plagosje t civilve, dme t objekteve civile, dme t gjra, afatgjate dhe t rnda ndaj mjedisit natyror, q do t ishte haptazi tejkalim sa i prket prparsis s gjithmbarshme konkrete dhe t drejtprdrejt t parashikuar ushtarake; 2.5. sulmi ose bombardimi me fardo mjete i qyteteve, fshatrave, vendbanimeve ose ndrtesave q jan t pambrojtura dhe t cilat nuk jan objektiva ushtarake; 2.6. vrasja ose plagosja e lufttarit i cili sht dorzuar n mshir pasi ka dorzuar armt ose q nuk ka m mjete mbrojtse; 2.7. prdorimi i paprshtatshm i flamurit t armpushimit, i flamurit apo i shenjave dhe i uniformave ushtarake t armikut apo t Kombeve t Bashkuara ose i emblemave dalluese t Konventave t Gjenevs, q kan si pasoj vdekjen ose plagosjet e rnda; 2.8. transferimi i drejtprdrejt ose i trthort nga forcat pushtuese i pjesve t popullats s vet civile n territorin q e pushton, ose deportimi apo transferimi i trsishm apo i pjesrishm i popullats s territorit t pushtuar brenda ose jasht ktij territori; 2.9. drejtimi me qllim i sulmeve kundr ndrtesave fetare, shkollore, artistike, shkencore, me qllime bamirse, monumenteve historike, spitaleve dhe vendeve ku jan mbledhur t smurt dhe t plagosurit, me kusht q t mos jen objektiva ushtarake; 2.10. nnshtrimi i personave nn autoritetin e nj pale kundrshtare ndaj t cilve kryhen gjymtime fizike ose eksperimente t ndryshme mjeksore apo shkencore, t cilat nuk arsyetohen n aspektin e trajtimit mjeksor, dental apo spitalor t personit prkats dhe nuk jan n dobi t tij, e q shkaktojn vdekje apo rrezik serioz ndaj shndetit t nj apo shum personave t till; 2.11. vrasja apo plagosja dinake e individve q i prkasin vendit apo ushtris armike; 2.12. deklarimi se nuk do t ket mshir; 2.13. shkatrrimi apo marrja e pasuris s armikut, prve rasteve kur kjo krkohet domosdoshmrisht pr nevojat e lufts; 2.14. deklarimi se abrogohen, suspendohen apo nuk pranohen nga gjykata t drejtat dhe veprimet e pjestarve t kombit q sht pal e armikut; 2.15. detyrimi i qytetarve t pals armike pr t marr pjes n operacionet e lufts t drejtuara kundr vendit t tyre, madje edhe nse kan qen n shrbimin e pals kundrshtare para fillimit t lufts; 2.16. plakitja e nj qyteti ose e nj vendi, qoft edhe kur merret me an t sulmit; 2.17. prdorimi i helmeve ose i armve helmuese; 2.18. prdorimi i gazrave asfiksuese, helmuese ose i llojeve t tjera t gazrave dhe i t gjitha analogeve t lngshme, materialeve ose mjeteve; 2.19. prdorimi i plumbave q prhapen apo rrafshohen leht n trupin e njeriut, si jan plumbat me mbules t fort q nuk e mbulojn plotsisht brthamn ose jan t ar me prerje; 2.20. prdorimi i armve, projektilave, materialeve dhe metodave t luftimit t nj natyre t till q shkaktojn plagosje t teprta apo vuajtje t panevojshme ose t cilat nuk bjn dallim n shkaktimin e ktyre vuajtjeve, n shkelje me t drejtn ndrkombtare pr konfliktet e armatosura, duke prfshir ktu armt kimike, armt biologjike, copzat e padetektueshme, armt verbuese laserike ose minat mashtruese t prkufizuara n
46
Protokollin II t Konvents mbi ndalimin ose kufizimin e disa armve konvencionale t cilat konsiderohen se jan jashtzakonisht dmtuese ose kan efekte pa i zgjedhur caqet, t dats 10 tetor 1980; 2.21. kryerja e akteve fyese ndaj dinjitetit personal, veanrisht trajtimi nnmues dhe poshtrues; 2.22. kryerja e dhunimeve, skllavria seksuale, prostitucioni i detyruar, shtatznia e dhunshme, steriliteti i detyruar ose ndonj form tjetr e dhuns seksuale, e cila prbn gjithashtu shkelje t rnd t Konventave s Gjenevs; 2.23. prdorimi i qllimshm i pranis s civilve ose i personave t tjer q gzojn mbrojtje me qllim t mbajtjes s disa pikave, zonave apo forcave ushtarake t mbrojtura nga operacionet ushtarake; 2.24. drejtimi me qllim i sulmeve kundr ndrtesave, materialeve, njsive mjeksore dhe transportit, personelit fetar dhe personelit q prdorin shenjn dalluese t Konventave t Gjenevs n pajtim me t drejtn ndrkombtare; 2.25. vnia me qllim e popullsis civile n gjendje t uris si metod lufte, duke privuar ata nga mjetet e domosdoshme pr ekzistencn e tyre, duke prfshir ktu edhe pengimin e qllimshm t furnizimeve t parapar me Konventat e Gjenevs; 2.26. rekrutimi apo mobilizimi i fmijve nn moshn pesmbdhjet vjet n forcat e armatosura kombtare ose duke i prdorur ata t marrin pjes aktivisht n armiqsi; 2.27. drejtimi me qllim i sulmeve kundr punimeve ose instalimeve q prmbajn forca t rrezikshme duke e ditur se sulmi i till do t shkaktoj humbje t teprta t jets, lndime t civilve ose dmtime t objekteve civile; 2.28. drejtimi me qllim i sulmeve pa dallim, kur sulmi i till nuk drejtohet n nj objektiv specifik ushtarak, shfrytzon metoda apo mjete t lufts t cilat nuk mund t drejtohen n objekte specifike ushtarake ose metoda apo mjete t lufts efekti i t cilave nuk mund t kufizohet ashtu si krkohet me Protokollin i t Konventave t Gjenevs t dats 12 gusht 1949 dhe q, pr pasoj, sht i nj natyre t till q godet objektivat ushtarake dhe civile ose objektet civile pa dallim; 2.29. skllavria dhe tregtia me robrit; 2.30. shqiptimi i dnimeve kolektive; 2.31. ushtrimi i trysnis mbi popullsin e nj territori t pushtuar pr t ndrruar kombsin ose pr t dhn betimin pr forcat armike. Neni 152 Krimet e lufts n shkelje t rnd t nenit 3 t prbashkt t konventave t Gjenevs 1. Kushdo q shkel rnd nenin 3, q sht i prbashkt pr katr Konventat e Gjenevs t dats 12 gusht 1949, dnohet me burgim s paku pes (5) vjet ose me burgim t prjetshm. 2. Shkelje e rnd e nenit 3, t prbashkt pr t katr Konventat e Gjenevs t 12 Gushtit 1949, do t thot nj ose m shum nga veprat e mposhtme t kryera n kontekstin e nj konflikti t armatosur jo t nj karakteri ndrkombtar kundr personave q nuk marrin pjes aktive n armiqsi, duke prfshir edhe pjestart e forcave t armatosura q i kan dorzuar armt dhe q nuk jan n gjendje t luftojn pr shkak t smundjes, plagve, ndalimit ose pr ndonj shkak tjetr: 2.1. dhuna ndaj jets dhe personit, n veanti vrasja e do lloji, gjymtimi, trajtimi mizor dhe tortura; 2.2. kryerja e akteve fyese ndaj dinjitetit t personit, n veanti poshtrimi dhe trajtimi nnmues; 2.3. marrja e pengjeve; 2.4. shqiptimi i dnimeve dhe kryerja e ekzekutimeve pa aktgjykime paraprake t shpallura nga nj gjykat e rregullt q ofron t gjitha garancit gjyqsore t cilat prgjithsisht njihen si t domosdoshme.
47
3. Ky nen zbatohet pr konfliktet e armatosura q nuk jan t karakterit ndrkombtar dhe nuk zbatohet pr situatat e rregullimeve dhe tensioneve t brendshme, si jan trazirat, veprat sporadike dhe t izoluara t dhuns ose vepra t tjera t natyrs s ngjashme. Neni 153 Krimet e lufts n shkelje t rnd t ligjeve dhe zakoneve q zbatohen n konfliktet e armatosura q nuk jan t karakterit ndrkombtar 1. Kushdo q shkel rnd ligjet dhe zakonet q zbatohen n konfliktet e armatosura q nuk jan t karakterit ndrkombtar, brenda kornizs s prcaktuar t s drejts ndrkombtare, dnohet me: 1.1. burgim prej s paku pes (5) vjet ose me burgim t prjetshm, pr veprat penale nga nn paragraft 2.4, 2.5, 2.7, 2.12, 2.23 ose 2.24 t paragrafit 2. t ktij neni; ose 1.2. burgim prej s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm, pr veprat penale nga nn paragraft 2.1, 2.2, 2.3, 2.6, 2.8, 2.9, 2.10, 2.11, 2.13, 2.14, 2.15, 2.16, 2.17, 2.18, 2.19, 2.20, 2.21 ose 2.22 t paragrafit 2. t ktij neni. 2. Shkelja e rnd e ligjeve dhe e zakoneve q zbatohen pr konfliktet e armatosura q nuk jan t karakterit ndrkombtar, brenda kornizs s prcaktuar t s drejts ndrkombtare, nnkupton nj ose m shum nga veprimet vijuese: 2.1. sulmet e drejtuara me qllim kundr popullsis civile ose ndaj individve t veant civil q nuk marrin pjes drejtprdrejt n konflikt; 2.2. drejtimi me qllim i sulmeve kundr ndrtesave, materialeve, njsive mjeksore dhe transportit, personelit fetar dhe personelit q prdorin shenjn dalluese t Konventave t Gjenevs n pajtim me t drejtn ndrkombtare; 2.3. sulmet e drejtuara me qllim kundr personelit, instalimeve, materialeve, njsive ose automjeteve t prfshira n misionet e ndihms humanitare ose paqeruajtse n prputhje me Kartn e Kombeve t Bashkuara, pr aq koh sa gzojn t drejtn pr mbrojtjen e atyre civilve ose objekteve civile sipas t drejts ndrkombtare pr konfliktet e armatosura; 2.4. drejtimi me qllim i sulmeve kundr ndrtesave fetare, shkollore, artistike, shkencore, me qllime bamirse, monumenteve historike, spitaleve dhe vendeve ku jan mbledhur t smurt dhe t plagosurit, me kusht q t mos jen objektiva ushtarake; 2.5. plakitja e nj qyteti ose e nj vendi, qoft edhe kur merret me an t sulmit; 2.6. kryerja e dhunimeve, skllavria seksuale, prostitucioni i detyruar, shtatznia e dhunshme, steriliteti i detyruar ose ndonj form tjetr e dhuns seksuale, e cila prbn gjithashtu shkelje t rnd t nenit 3, t prbashkt pr t katr Konventat e Gjenevs; 2.7. rekrutimi apo mobilizimi i fmijve nn moshn pesmbdhjet vjet n forcat e armatosura kombtare ose duke i prdorur ata t marrin pjes aktivisht n armiqsi; 2.8. urdhrimi pr zhvendosjen e popullats civile pr shkaqe q lidhen me konfliktin, prve kur kjo krkohet pr shkak t siguris s civilve t prfshir ose pr shkaqe imperative ushtarake; 2.9. vrasja ose plagosja dinake e lufttarit kundrshtar; 2.10. deklarimi se nuk do t ket mshir; 2.11. nnshtrimi i personave nn autoritetin e nj pale kundrshtare ndaj t cilve kryhen gjymtime fizike ose eksperimente t ndryshme mjeksore apo shkencore, t cilat nuk arsyetohen n aspektin e trajtimit mjeksor, dental apo spitalor ndaj personit prkats dhe nuk jan n dobi t tij, e q shkaktojn vdekje apo rrezik serioz ndaj shndetit t nj apo shum personave t till; 2.12. shkatrrimi apo marrja e pasuris s armikut, prve rasteve kur kjo krkohet domosdoshmrisht pr nevojat e lufts;
48
2.13. sulmi ose bombardimi me fardo mjete i qyteteve, fshatrave, vendbanimeve ose ndrtesave q jan t pambrojtura dhe t cilat nuk jan objektiva ushtarake; 2.14. sulmet e drejtuara me qllim kundr objekteve civile q nuk jan objektiva ushtarake; 2.15. fillimi i sulmit t qllimshm, duke ditur se sulmi i till do t shkaktoj humbje aksidentale t jets ose plagosje t civilve, dme t objekteve civile, dme t gjra, afatgjate dhe t rnda ndaj mjedisit natyror, q do t ishte haptazi tejkalim sa i prket prparsis s gjithmbarshme konkrete dhe t drejtprdrejt t parashikuar ushtarake; 2.16. drejtimi me qllim i sulmeve pa dallim kur sulmi i till nuk drejtohet n nj objektiv specifik ushtarak, shfrytzon metoda apo mjete t lufts t cilat nuk mund t drejtohen n objekte specifike ushtarake ose metoda apo mjete t lufts efekti i t cilave nuk mund t kufizohet dhe q, pr pasoj, sht i nj natyre t till q godet objektivat ushtarake dhe civile ose objektet civile pa dallim; 2.17. prdorimi i qllimshm i prezencs s civilve ose i personave t tjer q gzojn mbrojtje me qllim t mbajtjes s disa pikave, zonave apo forcave ushtarake t mbrojtura nga operacionet ushtarake; 2.18. vnia me qllim e popullsis civile n gjendje t uris si metod lufte, duke privuar ata nga mjetet e domosdoshme pr ekzistencn e tyre, duke prfshir ktu edhe pengimin e qllimshm t furnizimeve t parapara me Konventat e Gjenevs; 2.19. prdorimi i helmeve ose i armve helmuese; 2.20. prdorimi i gazrave asfiksuese, helmuese ose i llojeve t tjera t gazrave dhe i t gjitha analogeve t lngshme, materialeve ose mjeteve; 2.21. prdorimi i plumbave q prhapen apo rrafshohen leht n trupin e njeriut, si jan plumbat me mbules t fort q nuk e mbulojn plotsisht brthamn ose jan t ar me prerje; 2.22. prdorimi i armve, projektilave, materialeve dhe metodave t luftimit t nj natyre t till q shkaktojn plagosje t teprta apo vuajtje t panevojshme ose t cilat nuk bjn dallim n shkaktimin e ktyre vuajtjeve, n shkelje me t drejtn ndrkombtare pr konfliktet e armatosura, duke prfshir ktu armt kimike, armt biologjike, copzat e padetektueshme, armt verbuese laserike ose minat mashtruese t prkufizuara n Protokollin II t Konvents mbi ndalimin ose kufizimin e disa armve konvencionale t cilat konsiderohen se jan jashtzakonisht dmtuese ose kan efekte pa i zgjedhur caqet, t dats 10 tetor 1980; 2.23. skllavria dhe tregtia me robrit; 2.24. shqiptimi i dnimeve kolektive. 3. Ky nen zbatohet pr konfliktet e armatosura q nuk kan karakter ndrkombtar dhe nuk zbatohet pr situatat e trazirave dhe t tensioneve t brendshme, si jan trazirat, veprat sporadike dhe t izoluara t dhuns ose aktet e tjera t natyrs s ngjashme. Dispozitat e ktij neni vlejn pr konfliktet e armatosura q ndodhin n territorin e nj shteti kur ekziston nj konflikt i armatosur i zgjatur midis organeve t pushtetit dhe grupeve t organizuara t armatosura ose midis grupeve t tilla. Neni 154 Sulmet n konfliktet e armatosura q nuk kan karakter ndrkombtar kundr instalimeve q prmbajn forca t rrezikshme Kushdo q n shkelje t ligjeve dhe zakoneve q zbatohen n konfliktet e armatosura q nuk kan karakter ndrkombtar, me qllim kryen sulm kundr punimeve ose instalimeve q prmbajn forca t rrezikshme, me dijenin se nj sulm i till do t shkaktoj humbje t mdha jetsh, lndime pr civilt ose dme n objektet civile, dnohet me burgim s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm.
49
Neni 155 Rekrutimi ose regjistrimi i personave midis moshs pesmbdhjet dhe tetmbdhjet vjet n konfliktin e armatosur Kushdo q rekruton ose regjistron personat midis moshs pesmbdhjet (15) dhe tetmbdhjet (18) vjet n forcat e armatosura ose n grupe apo i shfrytzon ata pr pjesmarrje aktive n armiqsit n nj konflikt t armatosur t nj karakteri ndrkombtar ose n ndonj konflikt t armatosur q nuk ka karakter ndrkombtar, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. Neni 156 Prdorimi i mjeteve ose i metodave t ndaluara t luftimit 1. Kushdo q gjat lufts apo konfliktit t armatosur prdor arm, projektila dhe materiale e metoda t luftimit t cilat nuk parashihen me nn-paragrafin 2.20 t 151 ose me nn-paragrafin nenin 2.22 t nenit 153 t ktij Kodi dhe q jan n kundrshtim me t drejtn ndrkombtare pr konfliktet e armatosura, dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. 2. Nse vepra nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj ose m shum personave, kryesi dnohet me burgim s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm. Neni 157 Shtyrja e paarsyeshme e riatdhesimit t robrve t lufts ose e civilve Kushdo q n shkelje t rregullave t s drejts ndrkombtare, urdhron apo shqipton shtyrjen e paarsyeshme t riatdhesimit t robrve t lufts apo t civilve pas prfundimit t lufts ose t konfliktit t armatosur, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 158 Prvetsimi i kundrligjshm i sendeve nga t vrart ose t plagosurit n fushbetej 1. Kushdo q urdhron prvetsimin e kundrligjshm t sendeve nga t vrart apo t plagosurit n fushbetej apo q kryen prvetsimin e till, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kur vepra nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet n mnyr barbare, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. Neni 159 Rrezikimi i negociatorve Kushdo q n shkelje t s drejts ndrkombtare, gjat kohs s lufts apo t konfliktit t armatosur e fyen, e keqtrajton ose e ndalon negociatorin apo prcjelljen e tij ose ua pengon kthimin apo n ndonj mnyr tjetr e cenon paprekshmrin e tyre, dnohet me burgim prej (6) gjasht muaj deri n pes (5) vjet. Neni 160 Organizimi i grupeve pr kryerjen e gjenocidit, krimeve kundr njerzimit dhe krimeve t lufts 1. Kushdo q organizon nj grup me qllim t kryerjes s ndonj prej veprave penale nga nenet 148-156 t ktij Kodi, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 2. Kushdo q bhet antar i grupit nga paragrafi 1. i ktij neni, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 3. Antari i grupit nga paragrafi 1. i ktij neni q e paraqet grupin para se t ket kryer vepr penale, dnohet me burgim deri n tri (3) vjet ose mund t lirohet nga dnimi. Neni 161 Prgjegjsia e komandantve dhe prgjegjsve t tjer 1. Komandanti ushtarak ose personi i cili n mnyr efektive vepron si komandant ushtarak sht penalisht prgjegjs pr veprat penale t prcaktuara n nenet 148-156 t ktij Kodi t kryera nga forcat nn komandn dhe kontrollin e tij efektiv ose nn autoritetin dhe kontrollin efektiv si rezultat i dshtimit t tij pr t ushtruar kontrollin e
50
duhur mbi forcat e tilla, ku: 1.1. ai komandant ushtarak apo person ose e ka ditur ose pr shkak t rrethanave t asaj kohe sht dashur t dij se ato forca po kryenin ose ishin prgatitur t kryenin vepra penale t tilla; dhe 1.2. ai komandant ushtarak ose person nuk i ka ndrmarr t gjitha masat e arsyeshme dhe t nevojshme brenda kompetencave t tij pr t parandaluar ose pr t ndalur kryerjen e tyre apo pr t dorzuar shtjen te organet kompetente pr hetim dhe ndjekje. 2. N lidhje me marrdhniet e eprorve dhe t vartsve t tyre q nuk jan prshkruar n paragrafin 1 t ktij neni, eprori sht penalisht prgjegjs pr veprat penale t cekura n nenet 148-159 t ktij Kodi, t kryera nga vartsit nn autoritetin dhe kontrollin efektiv t tij si rezultat i dshtimit t tij pr t ushtruar kontrollin e duhur mbi vartsit e till, ku: 2.1. eprori e ka ditur ose me vetdije nuk e ka prfillur informatn e cila ka treguar qart se vartsit e tij po kryenin ose ishin prgatitur t kryenin vepra penale t tilla. 2.2. krimet kan pasur t bjn me veprimet q kan qen brenda prgjegjsis dhe kontrollit efektiv t eprorit; dhe 2.3. eprori nuk i ka ndrmarr t gjitha masat e arsyeshme dhe t nevojshme brenda kompetencave t tij pr t parandaluar ose pr t ndalur kryerjen e tyre apo pr t dorzuar shtjen te organet kompetente pr hetim dhe ndjekje. Neni 162 Shtytja pr luft agresive ose konflikt t armatosur Kushdo q n mnyr publike, n tubim ose me an t shkrimeve, xhirimeve audiovizuele ose n ndonj mnyr tjetr thrret ose nxit pr luft agresive apo konflikt t armatosur, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. Neni 163 Keqprdorimi i emblemave ndrkombtare Kushdo q keqprdor ose mban pa autorizim flamurin apo emblemn e Kombeve t Bashkuara, t Kryqit t Kuq ose t Shoqris s Hns s Kuqe apo simbolet q korrespondojn me to apo ndonj tjetr emblem ndrkombtare q njihet si mbrojtje e objekteve t caktuara nga operacionet ushtarake, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. Neni 164 Rrmbimi i fluturakes 1. Kushdo q n kundrshtim me Konventn mbi ndalimin e rrmbimit t kundrligjshm t fluturakes t dats 16 dhjetor 1970, n fluturake prvetson apo kontrollon n mnyr t kundrligjshme fluturaken me dhun ose me kanosje apo n ndonj mnyr tjetr t friksimit, dnohet me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave ose me shkatrrimin e fluturakes, kryesi dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. 3. Kushdo q me dashje privon nga jeta personin tjetr me kryerjen e veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni, dnohet me burgim s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm. Neni 165 Rrezikimi i siguris s aviacionit civil 1. Kushdo q n shkelje t Konvents mbi ndalimin e akteve t kundrligjshme kundr siguris s aviacionit civil t dats 23 shtator 1971, kryen nj akt q rrezikon sigurin e aviacionit civil dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 2. Akt i rrezikimit t siguris s aviacionit civil nnkupton nj ose m shum nga veprat n vijim: 2.1. kryerja e nj akti t dhuns kundr personit n fluturake nse ajo vepr ka gjas t rrezikoj sigurin e fluturakes;
51
2.2. shkatrrimi i fluturakes n funksionim e sipr ose shkaktimi i dmit q e bn fluturaken e till t paaft pr fluturim apo q ka gjas t rrezikoj sigurin e saj gjat fluturimit; 2.3. vendosja ose mundsimi i vendosjes n fluturaken e cila sht n funksion e sipr, n fardo mnyre, t ndonj mjeti apo substance q ka gjas pr ta shkatrruar fluturaken ose pr t'i shkaktuar dm q e bn at t paaft pr fluturim ose i shkakton dm q ka gjas t rrezikoj sigurin e saj gjat fluturimit; 2.4. shkatrrimi ose dmtimi i pajisjeve t navigimit ajror ose ndrhyja n operimin e tyre nse cilido nga aktet e tilla ka gjas t rrezikoj sigurin e fluturakes gjat fluturimit; 2.5. kumtimi i informats pr t cilin kryesi e di se sht e rrejshme, me ka rrezikon sigurin e fluturakes gjat fluturimit; 2.6. kryeja e nj akti t dhuns kundr personit n aeroportin n shrbim t aviacionit civil ndrkombtar, q shkakton ose ka gjas t shkaktoj lndime t rnda ose vdekje; 2.7. shkatrrimi ose dmtimi i rnd i pajisjeve t aeroportit q i shrben aviacionit civil ndrkombtar ose fluturakes s vendosur aty q nuk sht n shrbim, ose ndrprerja e shrbimeve t aeroportit, nse akti i till rrezikon ose ka gjas t rrezikoj sigurin n at aeroport. 3. Kushdo q e drejton fluturaken n nj mnyr jo t rregullt ose nuk i kryen detyrat ose nuk bn mbikqyrjen n lidhje me sigurin e aviacionit civil, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 3. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj ose m shum personave ose me shkatrrimin e fluturakes, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. 5. Kushdo q me qllim e privon nga jeta personin tjetr me kryerjen e veprs penale nga paragrafi 1. ose 3. i ktij neni, dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. 6. Kushdo q nga pakujdesia kryen veprn penale nga paragrafi 1. ose 3. i ktij neni, dnohet me burgim deri n pes (5) vjet. 7. Kur vepra penale nga paragrafi 6. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj ose m shum personave ose me shkatrrimin e fluturakes, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n (8) tet vjet. Neni 166 Rrezikimi i siguris s lundrimit detar 1. Kushdo q n shkelje t Konvents mbi ndalimin e akteve t kundrligjshme kundr siguris s lundrimit detar t dats 10 mars 1988 kryen nj akt t rrezikimit t siguris s lundrimit detar, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 2. Akti i rrezikimit t siguris s lundrimit detar nnkupton nj ose m shum nga veprat e mposhtme: 2.1. pushtimi i anijes ose ushtrimi i kontrollit mbi t me dhun apo me kanosje ose me ndonj form tjetr t friksimit; 2.2. kryerja e nj akti t dhuns kundr personit n anije nse ajo vepr ka gjas t rrezikoj lundrimin e sigurt t anijes; 2.3. shkatrrimi i anijes ose shkaktimi i dmit anijes ose ngarkess s saj q ka gjas t rrezikoj lundrimin e sigurt t anijes; 2.4. vendosja ose mundsimi i vendosjes n anije n fardo mnyre, t ndonj mjeti apo substance q ka gjas pr ta shkatrruar at anije ose pr t'i shkaktuar dm anijes apo ngarkess s saj q rrezikon ose ka gjas t rrezikoj lundrimin e sigurt t anijes; 2.5. shkatrrimi ose dmtimi i rnd i pajisjeve t navigimit detar apo ndrhyrja e rnd n operimin e tyre, nse nj akt i till ka gjas t rrezikoj lundrimin e sigurt t anijes;
52
2.6. komunikimi i informats pr t cilin kryesi e di se sht e rrejshme, me ka rrezikon lundrimin e sigurt t anijes. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj ose m shum personave ose me shkatrrimin e anijes, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. 4. Kushdo q me qllim e privon nga jeta personin tjetr me kryerjen e veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni, dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. 5. Kushdo q nga pakujdesia kryen veprn penale nga paragrafi 1. i ktij neni dnohet me burgim deri n pes (5) vjet. 6. Kur vepra penale nga paragrafi 5. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave ose me shkatrrimin e anijes, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 167 Rrezikimi i siguris s platformave fikse t vendosura n pragun kontinental 1. Kushdo q n shkelje t Protokollit mbi ndalimin e akteve t kundrligjshme ndaj siguris s platformave fikse t vendosura n pragun kontinental t 10 marsit 1988 kryen nj akt me t ciln rrezikon sigurin e platformave fikse t vendosura n pragun kontinental, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 2. Akti i rrezikimit t siguris s platformave fikse t vendosura n pragun kontinental nnkupton nj ose m shum nga veprat n vijim: 2.1. pushtimi ose ushtrimi i kontrollit mbi platformat fikse me dhun apo me kanosje ose me ndonj form tjetr t friksimit; 2.2. kryerja e nj akti t dhuns kundr personit n platformn fikse nse ai akt ka gjas t rrezikoj sigurin e saj; 2.3. shkatrrimi i platforms fikse ose shkaktimi i dmit i cili ka gjas t rrezikoj sigurin e saj; 2.4. vendosja ose mundsimi i vendosjes n platformn fikse n fardo mnyre, t ndonj mjeti apo substance q ka gjas pr t shkatrruar at platform fikse ose q ka gjas t rrezikoj sigurin e saj. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj ose m shum personave apo me shkatrrimin e platforms fikse, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. 4. Kushdo q me qllim e privon nga jeta personin tjetr me kryerjen e veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni, dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 5. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave ose shkatrrimin e platforms fikse, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 6. Kushdo q me qllim t detyrimit t personit fizik ose juridik pr t kryer ose pr t mos kryer ndonj veprim, kanoset se do t kryej vepr penale nga nn-paragraft 2.2 ose 2.3 t paragrafit 2. t ktij neni, dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 7. Pr qllime t ktij neni, shprehja platform fikse nnkupton ishull artificial, instalim ose godin prher e ngjitur pr fundin e detit me qllim t hulumtimit apo t shfrytzimit t pasurive ose pr qllime t tjera ekonomike. Neni 168 Piratria 1. Antari i ekuipazhit ose udhtari i anijes ose fluturakes, prve anijes apo fluturakes ushtarake apo publike, i cili duke shkelur rregullat e s drejts ndrkombtare dhe me qllim q vetes ose personit tjetr t'i sjell dobi pasurore apo dobi jopasurore apo pr t plagosur rnd personin tjetr, kryen dhun t kundrligjshme ndaj anijes apo fluturakes tjetr ose kundr personit ose sendit n anije apo n fluturake n det t hapur apo n territorin i cili nuk sht nn juridiksion t ndonj shteti, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 2. Veprimi i kryer nga antari i ekuipazhit t anijes ose fluturakes ushtarake ose publike, i cili sht rebeluar dhe ka
53
uzurpuar autoritetet e anijes ose t fluturakes prbn vepr penale sipas paragrafit 1. t ktij neni. Neni 169 Skllavria, kushtet e ngjashme me skllavrin dhe puna e detyruar 1. Kushdo q n shkelje t s drejts ndrkombtare, prfshir Konventn Evropiane pr t Drejtat e Njeriut, mban, ruan, vendos, blen apo shet nj person tjetr n skllavri, n kushte t ngjashme me skllavrin, robri ose n pun t detyruar, q prfshin por nuk kufizohet n mbajtjen e personit n pronsi, mohimin e fryteve t puns s tij, shtrngimin e personit pr t punuar ose mohimin e liris s nj personi pr t ndryshuar statusin e tij apo t kushteve t puns, dnohet me gjob dhe me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet. 2. Kushdo q n shkelje t s drejts ndrkombtare, prfshir Konventn Evropiane pr t Drejtat e Njeriut, me qllim t kryerjes s veprave nga paragrafi 1. i ktij neni shtyt nj person tjetr t heq dor nga liria e tij ose ndrmjetson n shitjen apo blerjen e nj personi tjetr, dnohet me dnimin e parapar n paragrafin 1. t ktij neni. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet kundr personit me t cilin kryesi sht n marrdhnie familjare, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n dhjet (10) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet ndaj fmijs, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n pesmbdhjet (15) vjet. 5. Kur vepra nga ky nen kryhet nga personi zyrtar me keqprdorimin e detyrs s tij, kryesi dnohet me burgim prej pes (5) deri n dymbdhjet (12) vjet pr veprn nga paragraft 1.-3.; ose me burgim prej pes (5) deri n njzet (20) vjet pr veprn nga paragrafi 4. i ktij neni. Neni 170 Kontrabandimi me migrant 1. Kushdo q merret me kontrabandim t migrantve dnohet me gjob dhe me burgim prej dy (2) deri dhjet (10) vjet. 2. Kushdo q me qllim t prfitimit t drejtprdrejt apo t trthort t dobis financiare apo dobis tjetr pasurore, prodhon, furnizon, siguron ose posedon dokument t rrejshm t udhtimit ose t identifikimit me qllim t mundsimit t kontrabandimit me migrant, dnohet me gjob dhe me burgim deri n pes (5) vjet. 3. Kushdo q i mundson personit i cili nuk sht shtetas i Republiks s Kosovs t qndroj n Republikn e Kosovs ose personit i cili nuk sht shtetas apo banor i prhershm pr t qndruar n shtetin n fjal, pa i prfillur kushtet e domosdoshme ligjore pr qndrim, me mjetet nga paragrafi 2. i ktij neni ose me fardo mjetesh tjera t paligjshme, dnohet me gjob dhe me burgim deri n nj (1) vit. 4. Tentativa pr t kryer veprn penale nga paragrafi 3. i ktij neni sht e dnueshme. 5. Kushdo q organizon ose drejton personat e tjer pr t kryer vepr penale nga paragrafi 1. ose 2 dnohet me gjob deri n pesqind mij (500.000) Euro dhe me burgim prej shtat (7) deri n njzet (20) vjet, ose me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet pr veprn penale nga paragrafi 3. i ktij neni. 6. Kur vepra penale nga paragrafi 1., 2. ose 3. i ktij neni kryhet nga kryesi i cili vepron si antar i grupit ose n nj mnyr q rrezikon ose ka gjas t rrezikoj jetrat apo sigurin e migrantve prkats ose q prfshin trajtimin njerzor apo poshtrues, duke prfshir eksploatimin e migrantve t till, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim jo m pak se pes (5) vjet. 7. Nse vepra penale nga paragrafi 1., 2. ose 3. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm. 8. Pr qllime t ktij neni: 8.1. Shprehja kontrabandim me migrant nnkupton do veprim me qllim t prfitimit t drejtprdrejt ose t trthort t nj dobie financiare ose t nj dobie tjetr pasurore nga hyrja e paligjshme e personit n Republikn e Kosovs, i cili nuk sht shtetas i Republiks s Kosovs ose i nj personi qoft shtetas i Republiks s Kosovs apo shtetas i huaj n shtetin n t cilin personi i till nuk sht banor i prhershm ose shtetas i atij shteti.
54
8.2. Shprehja hyrje e paligjshme nnkupton kalimin e kufirit ose vijs kufitare t Republiks s Kosovs pa i prfillur kushtet e domosdoshme pr hyrje t ligjshme n Republikn e Kosovs ose kalim i kufijve t ndonj shteti pa i prfillur kushtet e domosdoshme pr hyrjen e ligjshme n at shtet. 8.3. Shprehja dokument i rrejshm i udhtimit ose i identifikimit nnkupton fardo dokumenti i udhtimit ose i identifikimit: 8.3.1. Q sht falsifikuar ose ndryshuar n ndonj mnyr t caktuar nga cilido person prve nga personi ose organi i autorizuar n baz t ligjit pr t prodhuar ose lshuar dokument udhtimi ose identifikimi; 8.3.2. Q sht lshuar ose sht siguruar n mnyr jo t duhur prmes keqinterpretimit, korrupsionit, trysnis apo n ndonj mnyre tjetr t kundrligjshme; ose 8.3.3. Q shfrytzohet nga personi i cili nuk sht mbajtsi i tij i vrtet. 9. Personi nuk sht penalisht prgjegjs sipas ktij neni nse ai sht migrant q sht objekt i veprs penale nga ky nen. 10. sht penalisht prgjegjs: 10.1. personi i cili rekruton, nxit, organizon, strehon ose bart persona n shtetet antare t Bashkimit Evropian, ose n ato t Marrveshjes Schengen, me qllim t realizimit dhe t prfitimit ekonomik, social ose t t drejtave t tjera, q jan n kundrshtim me t drejtn e Bashkimit Evropian dhe me rregullat e shteteve antare t Bashkimit Evropian, t Marrveshjes Schengen dhe t s drejts ndrkombtare, dnohet s paku me katr (4) vjet burgim; 10.2. nse personi vepron n kundrshtim me paragrafin 10.1 dhe/ose ka qene n dijeni se me bartjen do t realizohen prfitime ose ndonj t drejte nga paragrafi 10.1, n kundrshtim me t drejtn e Bashkimit Evropian dhe me rregullat e shteteve antare t Bashkimit Evropian, t Marrveshjes Schengen dhe me t drejtn ndrkombtare, dnohet prej nj (1) deri n pes (5) vjet burgim; 10.3. nse vepra sht kryer pr prfitime personale, kryesi do t dnohet pr veprn, sipas paragrafit 10.1, me burgim, s paku tet (8) vjet, ndrsa pr veprn e kryer, sipas paragrafit 10.2, do t dnohet s paku me katr (4) vjet burgim; 10.4. nse vepra sht kryer nga personi juridik, do t dnohet me gjob; 10.5. pajisjet dhe mjetet transportuese t prdorura pr kryerjen e ksaj vepre do t konfiskohen. 10.6. ky paragraf fillon t zbatohet n momentin kur Kshilli i Bashkimit Evropian merr vendim pr heqjen e regjimit t vizave pr qytetart e Republiks s Kosovs. Neni 171 Trafikimi me njerz 1. Kushdo q merr pjes n trafikimin e njerzve dnohet me gjob dhe me burgim prej pes (5) deri n dymbdhjet (12) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1 i ktij neni kryhet n nj perimetr prej treqind e pesdhjet (350) metrash nga shkolla apo mjedisi tjetr i cili prdoret nga fmijt ose kur vepra kryhet ndaj personit nn moshn tetmbdhjet vjet, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) deri n pesmbdhjet (15) vjet. 3. Kushdo q organizon nj grup personash pr t kryer vepr nga paragrafi 1. i ktij neni dnohet me gjob deri n pesqind mij (500.000) Euro dhe me burgim prej shtat (7) deri n njzet (20) vjet. 4. Nse vepra penale nga ky nen kryhet nga personi zyrtar me keqprdorimin e pozits apo autorizimeve t tij, kryesi dnohet me: 4.1. gjob dhe burgim prej pes (5) deri n pesmbdhjet (15) vjet pr vepr penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni;
55
4.2. gjob dhe burgim s paku dhjet (10) vjet pr vepr penale nga paragrafi 3. i ktij neni. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 1.-4. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. 6. Pr qllime t ktij neni dhe nenit 172 t ktij kodi: 6.1. shprehja trafikim me njerz nnkupton rekrutim, transportim, transferim, strehim ose pranim i personave me an t kanosjes ose t prdorimit t forcs apo me forma t tjera t shtrngimit, rrmbimit, mashtrimit, lajthimit, keqprdorimit t pushtetit apo t keqprdorimit t nj pozite t ndjeshme ose me an t dhnies ose marrjes s pagesave apo prfitimeve pr t arritur plqimin e personit q ka kontroll mbi personin tjetr, me qllim t shfrytzimit. 6.2. shprehja shfrytzim ashtu si sht prdorur n nn-paragrafin 6.1. t ktij paragrafi, prfshin, por nuk kufizohet n, shfrytzimin e prostitucionit t tjerve, pornografis ose formave tjera t shfrytzimit seksual, lmoshs, shrbimeve ose puns s detyruar, skllavris ose veprimeve t ngjashme me skllavrin, robris ose heqjes s organeve apo qelizave. 6.3. plqimi i viktims s trafikimit me njerz pr qllime shfrytzimi nuk merret parasysh kur cilado prej mjeteve t prcaktuara m lart n nn-paragrafin 6.1 t ktij neni sht prdorur kundr viktims s till. 6.4. rekrutimi, transportimi, transferimi, strehimi ose pranimi i fmijs me qllim t shfrytzimit konsiderohet trafikim me njerz, madje edhe nse kjo nuk prfshin asnjrn nga mjetet e prcaktuara m lart n paragrafin 6.1 t ktij neni. Neni 172 Fshehja e dokumenteve t identifikimit t viktimave t skllavris ose trafikimit me njerz 1. Kushdo q fsheh dokumentet personale t identifikimit apo pasaportn e personit pr t cilin e din se sht viktim e veprs penale t parapar n nenin 169 dhe 171 t ktij Kodi, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga personi zyrtar me keqprdorimin e pozits apo autorizimeve t tij, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n shtat (7) vjet. Neni 173 Rrezikimi i personave nn mbrojtje ndrkombtare 1. Kushdo q me qllim e privon nga jeta personin nn mbrojtje ndrkombtare, dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. 2. Kushdo q kryen rrmbimin ose sulmin mbi personin ose mbi lirin e personit nn mbrojtje ndrkombtare, dnohet me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. 3. Kushdo q kryen nj sulm t dhunshm mbi objektet zyrtare, vendbanimin privat ose n mjetet e transportit t nj personi nn mbrojtje ndrkombtare, kur akti i till ka gjas t rrezikoj personin ose lirin e tij, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 4. Kushdo q bn kanosje serioze se do t kryej vepr penale nga paragrafi 1., 2. ose 3. i ktij neni, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 5. Kushdo q organizon ose urdhron personin t kryej vepr penale nga paragrafi 1., 2. ose 3 . i ktij neni, dnohet me burgim prej tre (3) deri n pes (5) vjet. 6. Nse vepra penale nga paragrafi 2. ose 3. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj ose m shum personave, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. 7. Pr qllime t ktij neni, shprehja person nn mbrojtje ndrkombtare ka t njjtin kuptim si prkufizohet n nenin 120 t ktij Kodi.
56
Neni 174 Rrezikimi i personelit t Kombeve t Bashkuara dhe i personelit n marrdhnie me to 1. Kushdo q me qllim e privon nga jeta personelin e Kombeve t Bashkuara ose personelin n marrdhnie me to, dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. 2. Kushdo q kryen rrmbimin apo sulmin mbi personin ose lirin e personelit t Kombeve t Bashkuara apo mbi personelin n marrdhnie me to, dnohet me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. 3. Kushdo q kryen nj sulm t dhunshm mbi objektet zyrtare, vendbanimin privat apo mjetet e transportit t Kombeve t Bashkuara apo personelin n marrdhnie me to, kur sulmi i till ka gjas t rrezikoj personin ose lirin e tij, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 4. Kushdo q bn kanosje serioze se do t kryej vepr penale nga paragrafi 1., 2. ose 3. i ktij neni, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 2. ose 3. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj ose m shum personave, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. 6. Pr qllime t ktij neni,shprehjet n vijim kan kt kuptim: 6.1. Shprehja personel i Kombeve t Bashkuara nnkupton: 6.1.1. persona t angazhuar dhe t vendosur nga Sekretari i Prgjithshm i Kombeve t Bashkuara si pjestar t komponents ushtarake, policore ose civile t operacionit t Kombeve t Bashkuara; ose 6.1.2. zyrtar t tjer dhe ekspert t misionit t Kombeve t Bashkuara apo agjencive t specializuara t saj ose t Agjencis Ndrkombtare t Energjis Atomike t cilt jan t pranishm n cilsi zyrtare n zonn ku zhvillohet operacioni i Kombeve t Bashkuara. 6.2. Shprehja personel n marrdhnie me to nnkupton: 6.2.1. persona t caktuar nga Qeveria ose nga nj organizat ndrqeveritare me marrveshjen e organit kompetent t Kombeve t Bashkuara; 6.2.2. persona t angazhuar nga Sekretari i Prgjithshm i Kombeve t Bashkuara ose nga nj agjenci e specializuar apo nga Agjencia Ndrkombtare e Energjis Atomike; ose 6.2.3. persona t vendosur nga nj organizat humanitare joqeveritare ose agjenci sipas nj marrveshjeje me Sekretarin e Prgjithshm t Kombeve t Bashkuara ose me nj agjenci t specializuar apo me Agjencin Ndrkombtare t Energjis Atomike pr kryerjen e aktiviteteve n mbshtetje t prmbushjes s mandatit t operacionit t Kombeve t Bashkuara. 6.3. Shprehja Operacion i Kombeve t Bashkuara nnkupton operacionin e themeluar nga organi kompetent i Kombeve t Bashkuara n pajtim me Kartn e Kombeve t Bashkuara dhe i udhhequr nga autoriteti dhe kontrolli i Kombeve t Bashkuara: 6.3.1. kur operacioni ka pr qllim mbajtjen dhe rivendosjen e paqes dhe siguris ndrkombtare; ose 6.3.2. nse Kshilli i Sigurimit ose Asambleja e Prgjithshme ka deklaruar pr qllimet e Konvents mbi Sigurin e Personelit t Kombeve t Bashkuara dhe t Personelit n Marrdhnie me to t dats 9 dhjetor 1994 se ekziston rreziku i jashtzakonshm pr sigurin e personelit q merr pjes n operacion. Neni 175 Marrja e pengjeve 1. Kushdo q merr peng dhe kanos se do ta vras, do ta plagos ose se do t vazhdoj ta mbaj personin e till me qllim q ta detyroj shtetin apo organizatn ndrkombtare pr t kryer apo pr t mos kryer nj vepr si kusht
57
eksplicit apo implicit pr lirimin e personit t marr peng, dnohet me jo m pak se tre (3) vjet burgim. 2. Kushdo q me qllim e privon nga jeta personin e zn peng me kryerjen e veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni, dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e personit t zn peng, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. Neni 176 Prvetsimi i paligjshm, shfrytzimi, transferi dhe vendosja e materialeve nukleare 1. Kushdo q pa autorizim pranon, posedon, shfrytzon, transferon, ndryshon, vendos ose shprndan material nuklear dhe shkakton ose ka gjas t shkaktoj vdekjen apo lndimin e rnd t ndonj personi ose dm t madh pasuror, dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave ose me dm t madh material, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. 3. Kushdo q kryen vepr penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni nga pakujdesia, dnohet me burgim deri n shtat (7) vjet n rast se kryen vepr penale nga paragrafi 1. dhe me jo m pak se tre (3) vjet burgim pr veprn penale nga paragrafi 2. i ktij neni. 4. Kushdo q kryen vjedhje, grabitje ose prvetsim t materialit nuklear ose krkon material nuklear me an t prdorimit t forcs apo kanosjes serioze ose me ndonj form tjetr t friksimit, dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. Neni 177 Kanosja pr prdorimin ose kryerjen e vjedhjes apo t grabitjes s materialit nuklear 1. Kushdo q kanos se do t prdor material nuklear pr shkaktimin e vdekjes ose lndimit t rnd t ndonj personi ose pr t shkaktuar dm substancial pasuror, dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 2. Kushdo q me qllim t detyrimit t personit fizik apo juridik pr t kryer ose pr t mos kryer nj vepr, kanos t kryej vjedhje ose grabitje t materialit nuklear, dnohet me burgim prej pes (5) deri n pesmbdhjet (15) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj ose m shum personave ose me dm substancial material, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. KAPITULLI XVI VEPRAT PENALE KUNDR JETS DHE TRUPIT Neni 178 Vrasja Kushdo q e privon personin tjetr nga jeta dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. Neni 179 Vrasja e rnd 1. Me dnim me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm dnohet personi i cili: 1.1. privon nga jeta fmijn; 1.2. privon nga jeta femrn shtatzn; 1.3. privon nga jeta antarin e familjes; 1.4. privon nga jeta personin tjetr n mnyr mizore apo dinake;
58
1.5. privon nga jeta personin tjetr dhe me at rast me dashje e v n rrezik jetn e nj ose m shum personave tjer; 1.6. privon nga jeta personin tjetr me qllim t fitimit t dobis pasurore; 1.7. privon nga jeta personin tjetr me qllim t kryerjes apo t fshehjes s ndonj vepre tjetr penale, ose pr t ndaluar personin nga dhnia e dshmis ose sigurimi n ndonj mnyr tjetr t informatave pr policin apo n procedur penale; 1.8. privon nga jeta personin tjetr nga hakmarrja e paskrupullt apo nga motive t tjera t ulta, prfshir hakmarrjen pr dhnien e dshmis ose sigurimin n ndonj mnyr tjetr t informatave pr policin apo n procedur penale; 1.9. privon nga jeta personin tjetr zyrtar gjat ushtrimit t detyrs zyrtare ose n lidhje me detyrn zyrtare; 1.10. privon nga jeta personin tjetr pr motive racore, kombtare ose fetare. 1.11. me dashje kryen dy apo m shum vrasje, prve veprave t cilat jan parapar n nenin 180 dhe 182 t ktij Kodi; ose 1.12. privon nga jeta personin tjetr dhe m par ka qen i dnuar pr vrasje, prve veprave t cilat jan t parapara n nenin 180 dhe 182 t ktij Kodi. Neni 180 Vrasja e kryer n gjendje t tronditjes s fort mendore Kushdo q personin tjetr e privon nga jeta n gjendje t tronditjes s fort mendore, t shkaktuar pa fajin e tij nga sulmi, keqtrajtimi apo fyerja e rnd nga ana e personit t vrar, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. Neni 181 Vrasja nga pakujdesia Kushdo q e privon nga jeta personin tjetr nga pakujdesia, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 182 Vrasja e foshnjs gjat lindjes Nna q e privon nga jeta foshnjn e vet gjat lindjes apo menjher pas lindjes, derisa te ajo vazhdon rregullimi i shkaktuar nga lindja, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. Neni 183 Shtytja n vetvrasje dhe ndihma n vetvrasje 1. Kushdo q shtyt ose ndihmon personin tjetr pr t br vetvrasje dhe vetvrasja kryhet, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q kryen vepr penale nga paragrafi 1. i ktij neni ndaj t miturit ose ndaj personit aftsia e t cilit pr t kuptuar peshn e veprs s vet ose pr t'i kontrolluar sjelljet e veta ka qen esencialisht e zvogluar, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 3. Kushdo q kryen vepr penale nga paragrafi 1. i ktij neni ndaj personit nn moshn katrmbdhjet (14) vjet ose ndaj personit i cili nuk ka qen i aft pr t kuptuar peshn e veprs s tij ose pr t kontrolluar sjelljet e tij dnohet n pajtim me nenin 178 t ktij Kodi. 4. Kushdo q mizorisht ose n mnyr njerzore trajton personin tjetr i cili ndodhet n pozit varsie dhe me kt e shtyt personin e till q t bj vetvrasje, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Pr qllime t ktij paragrafi, shprehja person n pozit varsie nnkupton personin i cili sht nn mbikqyrjen, gradn, kontrollin apo kujdesin e personit i cili ka vepruar n mnyr mizore ose njerzore. 5. Nse si rezultat i veprs penale nga paragrafi 1. deri 4. i ktij neni vetm sht tentuar vetvrasja, dnimi mund t
59
zbutet. Neni 184 Ndrprerja e palejuar e shtatznsis 1. Kushdo q n kundrshtim me ligjin pr ndrprerjen e shtatznsis dhe me plqimin e gruas shtatzn, ndrpret shtatznin, fillon ta kryej ndrprerjen e shtatznis ose i ndihmon q ta ndrpres shtatznin, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q e ndrpren ose fillon ta ndrpres shtatznin pa plqimin e gruas shtatzn, dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor, me dmtim t rnd t shndetit ose me vdekje t gruas shtatzn, kryesi dnohet me: 3.1. burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet pr veprn penale nga paragrafi 1 i ktij neni; ose 3.2. burgim prej pes (5) deri n pesmbdhjet (15) vjet pr veprn penale nga paragrafi 2. i ktij neni. Neni 185 Kanosja 1. Kushdo q seriozisht e kanos personin tjetr me fjal, vepra apo gjeste se do t'i shkaktoj ndonj t keqe me qllim t friksimit ose t shkaktimit t ankthit te personi i till, dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. 2. Kushdo q seriozisht i kanoset personit tjetr me fjal, vepra apo gjeste se do ta privoj nga jeta ose se do t'i shkaktoj lndim t rnd trupor, se do ta rrmbej ose privoj nga liria ndonj person tjetr ose se do ta dmtoj me arm zjarri, me shprthim ose me mjete t tjera t rrezikshme, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet ndaj personit zyrtar n lidhje me punn apo me pozitn e tij ose ndaj disa personave ose kur vepra kryhet nga kryesi i cili vepron si antar i grupit, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 4. Kushdo q kryen vepr penale nga ky nen me prdorim t arms, mjetit t rrezikshm ose ndonj sendi tjetr me t cilin mund t shkaktohet lndimi trupor ose dmtimi i rnd pr shndetin, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 5. Procedura penale pr veprn penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni fillohet sipas propozimit. Neni 186 Ngacmimi 1. Kushdo q prfshihet n nj sjellje t vmendjes s vazhdueshme dhe t padshirueshme ose komunikon me qllim t ngacmimit, friksimit, lndimit, dmtimit t pasuris apo vrasjes s personit tjetr ose fmijve t tij, familjes, t afrmve apo kafshve shtpiake ose kushdo q v tjetrin nn vzhgim me qllim t ngacmimit, friksimit, lndimit, dmtimit t pasuris apo vrasjes s personit tjetr ose fmijve t tij, familjes, t afrmve apo kafshve shtpiake; dhe gjat ktyre veprimeve v at person nn frik t arsyeshme nga vdekja, lndimi i rnd trupor, dmtimi i rnd i pasuris ose nn shqetsim t madh emocional, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet ndaj nj personi me t cilin kryesi ka qen apo sht n marrdhnie familjare ose ndaj nj ish antari apo antari aktual t familjes, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet me arm, mjet t rrezikshm apo ndonj send tjetr q mund t shkaktoj lndim t rnd trupor ose dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 4. Vmendja apo komunikimi nga paragrafi 1. i ktij neni mund t prfshij prcjelljen apo qndrimin n pritje; shfaqjen e vazhdueshme te shtpia, shkolla, puna apo qendra rekreative; prsritjen e thirrjeve telefonike; drgimin apo lnien e porosive; drgimin e mesazheve telefonike, letrave postare apo posts elektronike; ose lnien apo drgimin e
60
dhuratave t padshiruara apo t gjsendeve tjera. Neni 187 Sulmi 1. Kushdo q me dashje prdor forcn ndaj personit tjetr, pa plqimin e atij personi, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1 i ktij neni sht kryer me prdorimin e arms, mjetit t rrezikshm apo ndonj sendi tjetr q mund t shkaktoj lndim t rnd trupor apo dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1 i ktij neni kryhet ndaj viktims s ndjeshme, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet. Neni 188 Lndimi i leht trupor 1. Kushdo q personit tjetr i shkakton lndim t leht trupor, i cili rezulton n: 1.1. dmtimin e prkohshm ose dobsimin e nj organi apo pjese t trupit t personit tjetr; 1.2. zvoglimin e prkohshm t aftsis s personit tjetr pr t punuar; 1.3. shmtimin e prkohshm t personit tjetr; ose 1.4. dmtimin e prkohshm t shndetit t personit tjetr, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet me arm, mjet t rrezikshm apo me ndonj send tjetr q mund t shkaktoj lndim t rnd trupor ose dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Kur vepra penale nga ky nen kryhet ndaj viktims s ndjeshme, kryesi dnohet me: 3.1. burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet pr veprn penale nga paragrafi 1.; ose 3.2. burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet pr veprn penale nga paragrafi 2. i ktij neni. 4. Gjykata mund t shqiptoj vrejtjen gjyqsore ndaj kryesit t veprs nga paragrafi 1 dhe 2 i ktij neni, nse kryesi sht provokuar nga sjellja njerzore apo e vrazhd e t dmtuarit. Neni 189 Lndimi i rnd trupor 1. Kushdo q i shkakton lndim t rnd trupor personit tjetr ose e dmton shndetin e personit tjetr deri n masn e till sa q mund t rezultoj me: 1.1. dobsimin e prkohshm ose esencial t nj pjese vitale t trupit t personit tjetr; 1.2. paaftsimin e prkohshm, zvoglimin e prkohshm dhe esencial ose zvoglimin e prhershm t aftsis s personit tjetr pr t punuar; ose 1.3. dmtimin e prkohshm dhe serioz t shndetit t personit tjetr, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q shkakton lndim trupor ose e dmton shndetin e personit tjetr dhe kjo rezulton me: 2.1 rrezikim t jets s personit tjetr; 2.2 paaftsimin ose dobsimin e prhershm t nj pjese vitale t trupit t personit tjetr;
61
2.3 paaftsimin e prhershm t aftsis s personit tjetr pr fardo lloj pune; 2.4. shmtimin e prhershm t personit tjetr; ose 2.5. dmtimin e prhershm t shndetit t personit tjetr, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 3. Kur vepra penale nga ky nen kryhet ndaj viktims s ndjeshme, kryesi dnohet me: 3.1. Burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet pr veprn penale nga paragrafi 1. i ktij neni; ose 3.2. Burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet pr veprn penale nga paragrafi 2. i ktij neni. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1., 2 ose 3. i ktij neni rezulton me vdekjen e personit tjetr, kryesi dnohet me burgim prej dy (2) deri n dymbdhjet (12) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 1., 2. ose 3. i ktij neni sht kryer me arm, mjet t rrezikshm apo me ndonj send tjetr q mund t shkaktoj lndim t rnd trupor ose dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim jo m pak se tre (3) vjet. Neni 190 Pjesmarrja n rrahje 1. Kushdo q merr pjes n rrahje, e cila rezulton me vdekje ose lndim t rnd trupor t personit, pr pjesmarrje n rrahje dnohet me gjob ose me burgim deri n tri (3) vjet. 2. Kushdo q n ndonj rrahje ose grindje me qllim t friksimit apo kanosjes s personit, rrok apo vringllon armn, mjetin e rrezikshm apo mjetin tjetr q sht i prshtatshm pr t shkaktuar lndim t rnd trupor ose pr t dmtuar rnd shndetin e personit, dnohet me gjob ose me burgim prej nj (1) deri n tre (3) vjet. 3. Personi nuk sht penalisht prgjegjs sipas paragrafit 1. i ktij neni nse ka marr pjes n rrahje pa fajin e tij ose thjesht pr t mbrojtur veten apo pr t'i ndar pjesmarrsit e tjer n rrahje. 4. Arma, mjeti i rrezikshm apo mjeti tjetr konfiskohen. Neni 191 Mosdhnia e ndihms 1. Kushdo q nuk i ofron ndihm personit jeta e t cilit ndodhet n rrezik t drejtprdrejt, edhe pse kt ka mundur ta bj pa rrezik t madh pr veten apo tjetrin, dnohet me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kushdo q nuk i ofron ndihm personit n gjendje apo n rrethana t rrezikut pr jet t shkaktuara nga vet kryesi, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit t personit t rrezikuar, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e personit t rrezikuar, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 192 Braktisja e personave t paaft 1. Kushdo q e l personin e paaft q i sht besuar t prkujdeset pr t, pa ndihm n rrethana t rrezikshme pr jetn apo pr shndetin, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit t personit t cilit nuk i sht dhn ndihma, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e personit t cilit nuk i sht dhn ndihma, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet burgim. 62
KAPITULLI XVII VEPRAT PENALE KUNDR LIRIVE DHE T DREJTAVE T NJERIUT Neni 193 Shkelja e statusit t barabart t shtetasve dhe banorve t Republiks s Kosovs 1. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme i mohon ose i kufizon lirit apo t drejtat e cilitdo person t Republiks s Kosovs t parapara me Kushtetut, ligj apo akte ndrkombtare ose kushdo q n mnyr t kundrligjshme i jep ndonj personi n Republikn e Kosovs fardo privilegji ose prparsie mbi bazn e nj dallimi ose prkatsie t till, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q i mohon ose ia kufizon pjestarit t nj bashksie etnike, fetare ose gjuhsore n Republikn e Kosovs t drejtn pr shprehje t lir t identitetit t tij ose pr t gzuar autonomin e tij, dnohet me burgim deri n nj (1) vit. 3. Kushdo q n kundrshtim me ligjin pr prdorimin e gjuhs, ia mohon shtetasit t Republiks s Kosovs t drejtn q lirshm t prdor gjuhn ose shkrimin e tij, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. dhe 2. i ktij neni kryhet nga personi zyrtar me keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni kryhet nga personi zyrtar me keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet. Neni 194 Rrmbimi 1. Kushdo q e merr apo e mban personin, me qllim q mos ta liroj para se t nxjerr para, dobi pasurore apo dobi tjera nga ai apo personi tjetr, ose me qllim q ta detyroj at apo personin tjetr q t kryej ose mos t kryej nj veprim ose t duroj dika, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1 i ktij neni kryhet n nj apo m shum prej rrethanave n vijim, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet: 2.1. kryesi i sht kanosur personit t rrmbyer me vrasje ose dmtim t rnd t shndetit; 2.2. kryesi ka kryer veprn duke vepruar si antar i grupit; 2.3. kryesi ka kryer veprn duke prdorur armn, mjetin e rrezikshm apo sendin tjetr q mund t shkaktoj lndim t rnd trupor ose dmtim t rnd t shndetit; 2.4. kryesi ka kryer veprn kundr viktims s ndjeshme. 3. Kur vepra nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet n nj apo m shum prej rrethanave n vijim, kryesi dnohet me pesmbdhjet (15) vjet burg ose dnim me burgim t prjetshm. 3.1. kryesi ka kryer veprn duke vepruar si antar i grupit t organizuar; 3.2. kryesi i ka shkaktuar personit t rrmbyer lndim t rnd trupor ose vdekje gjat kryerjes s veprs. 4. Pr qllime t paragrafit 1., personi i cili merr ose mban fmijn konsiderohet se vepron pa plqimin e fmijs. 5. Nse kryesi n mnyr vullnetare liron personin e rrmbyer para se krkesat pr t cilat sht kryer rrmbimi, t jen prmbushur, dnimi mund t zbutet. Neni 195 Shtrngimi 1. Kushdo q e detyron personin tjetr me forc apo kanosje serioze q t kryej ose t mos kryej nj veprim ose t pajtohet me nj veprim, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit.
63
2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet n nj apo m shum prej rrethanave n vijim, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet: 2.1. kryesi i sht kanosur personit t shtrnguar me vrasje ose dmtim t rnd t shndetit; 2.2. kryesi ka kryer veprn duke vepruar si antar i grupit; 2.3. kryesi ka kryer veprn duke prdorur armn, mjetin e rrezikshm apo sendin tjetr q mund t shkaktoj lndim t rnd trupor ose dmtim t rnd t shndetit; 2.4. kryesi ka kryer veprn ndaj viktims s ndjeshme. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet n nj apo m shum prej rrethanave n vijim, kryesi dnohet me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet: 3.1. kryesi ka kryer veprn duke vepruar si antar i grupit t organizuar; 3.2. kryesi ka shkaktuar lndim t rnd trupor ose vdekjen gjat kryerjes s veprs. Neni 196 Privimi i kundrligjshm i liris 1. Kushdo q personin tjetr n mnyr t kundrligjshme e burgos, e mban t mbyllur ose n ndonj mnyr tjetr e privon nga liria, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet n nj apo m shum prej rrethanave n vijim, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet: 2.1. kur vepra kryhet ndaj viktims s ndjeshme; 2.2. kur vepra kryhet n mnyr mizore; 2.3. kur privimi i kundrligjshm i liris zgjat m tepr se pesmbdhjet (15) dit; 2.4. kur vepra penale rezulton me dmtim t rnd t shndetit t personit t mbajtur n mnyr t kundrligjshme ose n rrethana tjera t rnda; 2.5. kur vepra kryhet nga kryesi i cili vepron si antar i grupit. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. dhe 2. i ktij neni kryhet nga personi zyrtar duke keqprdorur detyrn apo autorizimet e tij, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Nse kjo vepr kryhet me prdorim t arms, mjetit t rrezikshm apo ndonj sendi tjetr q mund t shkaktoj lndim t rnd trupor ose dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet me prdorim t arms, mjetit t rrezikshm apo ndonj sendi tjetr q mund t shkaktoj lndim t rnd trupor ose dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragraft 1. deri 4. t ktij neni rezulton me vdekjen e personit t privuar nga liria n mnyr t kundrligjshme, kryesi dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. Neni 197 Marrja e deklaratave me an t shtrngimit 1. Personi zyrtar, i cili duke keqprdor detyrn apo autorizimet e tij, e prdor forcn apo kanosjen serioze ose mjete apo mnyra t tjera t ndaluara me qllim t detyrimit t t dyshuarit, t pandehurit, dshmitarit, ekspertit apo personit tjetr pr t dhn ndonj deklarat, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet me prdorimin e dhuns s rnd ose nse t dyshuarit, t
64
pandehurit, dshmitarit, ekspertit apo personit tjetr i jan shkaktuar pasoja t rnda n procedurn penale si rezultat i deklarats s marr nga ai me shtrngim, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. Neni 198 Keqtrajtimi gjat ushtrimit t detyrs zyrtare ose autorizimeve publike 1. Personi zyrtar, i cili duke keqprdorur detyrn apo autorizimet e tij e keqtrajton, frikson ose fyen rnd dinjitetin e personit tjetr, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet ndaj fmijs, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 199 Tortura 1. Personi zyrtar ose personi i cili duke vepruar nn ndikimin ose me plqimin apo pranimin e heshtur t personit zyrtar kryen aktin e torturs, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pesmbdhjet (15) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet ndaj fmijs, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n pesmbdhjet (15) vjet. 3. Pr qllime t ktij neni, akt i torturs nnkupton kryerjen ose moskryerjen e nj akti me an t t cilit me dashje personit i shkaktohet dhembja ose vuajtja e rnd, qoft fizike ose mendore, me qllim t marrjes s informats apo deklarats nga personi i till ose nga personi i tret, ose me qllim t dnimin t personit t till pr nj vepr t ciln ai ose personi i tret e ka kryer ose dyshohet se e ka kryer, ose pr friksimin apo shtrngimin e personit ose t personit t tret pr arsye q kan t bjn me diskriminim t fardo lloji. Akti i torturs nuk prfshin asnj veprim ose mosveprim q rrjedh vetm nga aktet e pashmangshme apo karakteristike t sanksioneve t ligjshme. Neni 200 Cenimi i paprekshmris s banesave dhe objekteve 1. Kushdo q pa autorizim apo n mnyr t kundrligjshme hyn n banes ose n objektin e mbyllur t personit tjetr apo nuk largohet nga objektet e tilla sipas krkess s personit t autorizuar, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Tentativa pr t kryer veprn penale nga paragrafi 1. i ktij neni sht e dnueshme. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga personi zyrtar n keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1 .ose 2. i ktij neni kryhet me prdorim t arms, mjetit t rrezikshm apo sendit tjetr q mund t shkaktoj lndim t rnd trupor ose dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 5. Pr qllime t ktij neni, objektet prfshijn, por nuk kufizohen n banesn dhe kopshtin rrethues, biznesin, zyrn, dhomn e hotelit apo dhomn e marr me qira. Neni 201 Kontrollimi i kundrligjshm 1. Personi zyrtar i cili me keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij bn kontrollim t kundrligjshm t baness, objekteve apo personit, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n (3) tre vjet. 2. Pr qllime t ktij neni, objektet prfshijn, por nuk kufizohen n banesn dhe kopshtin rrethues, biznesin, zyrn, dhomn e hotelit apo dhomn e marr me qira. Neni 202 Cenimi i fshehtsis s korrespondencs dhe i bazave t t dhnave kompjuterike 1. Kushdo q pa autorizim e hap letrn, telegramin, faksimilin apo ndonj dokument tjetr t mbyllur ose drges apo komunikim elektronik t personit tjetr, ose n ndonj mnyr tjetr e cenon fshehtsin e materialeve t tilla apo pa autorizim mban, fsheh, asgjson ose i dorzon personit tjetr letrn, telegramin, faksimilin, komunikimin elektronik
65
apo ndonj dokument tjetr t mbyllur ose drges t personit tjetr, dnohet me gjob dhe me burgim deri n gjasht (6) muaj. 2. Kushdo q pa autorizim ndrhyn n bazn e t dhnave kompjuterike t personit tjetr ose ato t dhna i shfrytzon apo ia v n dispozicion personit tjetr, dnohet me gjob dhe me burgim deri n nj (1) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose .2 t ktij neni kryhet me qllim t prfitimit t dobis pasurore pr vete ose pr personin tjetr apo pr t'i shkaktuar dm personit tjetr, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1., 2. ose 3. i ktij neni kryhet nga personi zyrtar n keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij, pr veprn penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryesi dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet, ndrsa pr veprn penale nga paragrafi 3 i ktij neni kryesi dnohet me burgim prej nj (1) vjet deri n pes (5) vjet. Neni 203 Zbulimi i paautorizuar i informacionit konfidencial 1. Avokati, mbrojtsi, mjeku apo personi tjetr i cili pa autorizim zbulon informacionin konfidencial pr t cilin sht vn n dijeni gjat ushtrimit t profesionit t vet dhe q sht ligjrisht i detyruar ta mbaj n fshehtsi, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Personi nuk sht penalisht prgjegjs sipas paragrafit 1. t ktij neni nse e ka zbuluar informacionin konfidencial pr interes publik nse interesi i till peshon m shum se mos zbulimi i informats s fsheht. 3. Procedura penale pr veprn penale nga paragrafi 1. i ktij neni fillohet sipas propozimit. 4. Interes publik nnkupton q mirqenia e prgjithshme e publikut mbipeshon interesin individual. Zbulimi i informacionit konfidencial sht n interes publik nse ka t bj me planifikimin, prgatitjen ose kryerjen e veprave penale kundr rendit kushtetues ose integritetit territorial t Republiks s Kosovs, ose vepra tjera penale q i shkaktojn personit tjetr lndim t rnd trupor ose vdekjen. Neni 204 Prgjimi i paautorizuar 1. Kushdo q pa autorizim, prgjon bisedn apo deklaratn ose i mundson personit tjetr t jet n dijeni pr bisedn apo deklaratn e cila sht prgjuar pa autorizim, dnohet me burgim prej nj (1) deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga personi zyrtar n keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij, kryesi dnohet me burgim prej dy (2) vjet deri n pes (5) vjet. 3. Pajisjet e prdorura pr kryerjen e veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni konfiskohen. Neni 205 Fotografimi dhe incizimet tjera t paautorizuara 1. Kushdo q pa autorizim fotografon, filmon, incizon me video ose n ndonj mnyr tjetr incizon personin tjetr n banesn e tij personale ose n ndonj vend tjetr ku personi ka pritje t arsyeshme pr privatsi dhe n kt mnyr thelbsisht cenon privatsin e tjetrit, dnohet me gjob ose me burgim prej nj (1) deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q pa autorizim ia kalon, shfaq apo i jep qasje personit t tret n fotografin, filmin, videokasetn apo ndonj incizim tjetr t marr n shkelje t paragrafit t ktij neni, dnohet me burgim prej nj (1) deri n tre (3) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1 i ktij neni kryhet nga personi zyrtar n keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij, kryesi dnohet me burgim prej dy (2) vjet deri n pes (5) vjet. 4. Nuk ka prgjegjsi penale, nse fotografimi ose incizimi bhet me qllim t zbulimit t veprs penale dhe t kryesit t veprs penale ose pr t'i paraqitur si dshmi n polici, prokurori ose n gjykat dhe nse fotografit dhe incizimet i dorzohen ktyre organeve.
66
5. Pajisjet e prdorura pr kryerjen e veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni konfiskohen. Neni 206 Shkelja e urdhrave pr masat e fshehura ose teknike t vzhgimit ose hetimit 1. Zyrtari policor i autorizuar i cili zbaton nj urdhr gjyqsor ose prokurorial pr masat e fshehura ose teknike t vzhgimit ose hetimit n shkelje t ligjit, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q zbulon informatn q do t dmtoj efikasitetin e zbatimit t nj urdhri pr masat e fshehura ose teknike t vzhgimit ose hetimit, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet. 3. Personi prgjegjs pr operimin e telekomunikimeve, rrjetave kompjuterike ose shrbimeve postare apo punonjsi i nj institucioni financiar i cili nuk ndrmerr veprimet e duhura pr t lehtsuar zbatimin e urdhrit pr prgjimin e telekomunikimeve, pr prgjimin e komunikimeve me an t rrjetit kompjuterik, kontrollin e drgesave postare, regjistrimin e thirrjeve telefonike ose zbulimin e t dhnave financiare, dnohet me gjob ose me burgim prej tre (3) muaj deri n (3) tre vjet. Neni 207 Parandalimi ose pengimi i tubimit publik 1. Kushdo q me prdorimin e mashtrimit ose n ndonj mnyr tjetr parandalon ose pengon caktimin apo mbajtjen e tubimit publik n t cilin personat kan t drejt sipas ligjit, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kur veprn penale nga paragrafi 1 i ktij neni e kryen personi zyrtar n keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij, kryesi dnohet me burgim deri n dy (2) vjet. Neni 208 Cenimi i s drejts pr ushtrimin e mjetit juridik 1. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme pengon personin tjetr q t shfrytzoj t drejtn e tij pr paraqitjen e lutjes, kallzimit penal, padis, ankess, kundrshtimit apo t ndonj mjeti tjetr juridik, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1 i ktij neni kryhet nga personi zyrtar n keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij, kryesi dnohet me burgim prej tre muaj deri n tre (3) vjet. Neni 209 Parandalimi i shtypjes ose i shprndarjes s materialeve t shtypura dhe emetimit t programeve 1. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme parandalon shtypjen, incizimin, shitjen, shprndarjen apo emetimin e librave, revistave, gazetave, audio dhe video kasetave, programeve t radios dhe televizionit, ose materialeve tjera t shtypura apo t incizuara, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga personi zyrtar n keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet.
KAPITULLI XVIII VEPRAT PENALE KUNDR T DREJTAVE T VOTIMIT Neni 210 Cenimi i s drejts pr t kandiduar 1. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme parandalon ose pengon ndonj person nga kandidimi n zgjedhje, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet me prdorim t forcs apo kanosjes serioze, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet.
67
Neni 211 Kanosja e kandidatit 1. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme detyron ndonj kandidat q t trheq kandidaturn e tij, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme parandalon ose pengon ndonj kandidat nga ushtrimi i ndonj veprimtarie gjat fushats elektorale, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 3. Kushdo q kryen vepr penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni me prdorim t forcs apo kanosjes serioze, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet. Neni 212 Parandalimi i ushtrimit t s drejts pr t votuar 1. Kushdo q gjat ushtrimit t detyrave t besuara lidhur me zgjedhjet, n mnyr t kundrligjshme dhe me qllim t pengimit t personit tjetr nga ushtrimi i s drejts s tij pr t votuar, nuk e regjistron personin e till n listn e regjistrimit t votuesve ose e heq personin e till nga lista e regjistrimit te votuesve, dnohet me burgim prej nj (1) viti deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q gjat votimit ose referendumit, n mnyr t kundrligjshme parandalon, pengon ose ndikon n prcaktimin e lir t votuesit ose n ndonj mnyr tjetr pengon personin tjetr n ushtrimin e s drejts s tij pr t votuar, dnohet me burgim deri n nj (1) vit. 3. Kushdo q kryen vepr penale nga paragraft 1. dhe 2. i ktij neni me prdorim t forcs apo kanosjes serioze, dnohet me burgim prej nj (1) vjet deri n pes (5) vjet. Neni 213 Cenimi i prcaktimit t lir t votuesve Kushdo q me prdorim t forcs apo kanosjes serioze, ose me keqprdorim t varsis ekonomike dhe profesionale t votuesit ndikon ose detyron votuesin n Republikn e Kosovs q t votoj n mnyr t caktuar ose t mos votoj n zgjedhje, dnohet me nj (1) deri n pes (5) vjet burg. Neni 214 Keqprdorimi i detyrs zyrtare gjat zgjedhjeve do person zyrtar t cilit i jan besuar detyra lidhur me zgjedhjet, keqprdor pozitn, detyrn apo autoritetin e tij duke urdhruar, kshilluar ose kryer ndonj vepr t kundrligjshme me qllim t ndryshimit apo ndikimit t lists s regjistrimit t votuesve ose votimit t cilitdo person ose n ndonj mnyr tjetr vepron me qllim q t ndryshoj, ndikoj ose pengoj ndonj person nga ushtrimi i t drejts s tij pr t votuar, pr t mos votuar, pr t hedhur nj vot t pavlefshme ose pr t votuar n favor apo kundr nj personi ose propozimi t caktuar, dnohet me gjob dhe me burgim prej dy (2) deri n pes (5) vjet. Neni 215 Dhnia ose marrja e ryshfetit n lidhje me votimin 1. Kushdo q premton, ofron ose jep ndonj prfitim ose dhurat t pamerituar ndonj personi, me qllim q t ndikoj at person pr t votuar, pr t mos votuar, pr t votuar n favor apo kundr nj personi apo propozimi t caktuar ose pr t hedhur nj vot t pavlefshme n zgjedhje apo n referendum, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q krkon ose pranon ndonj prfitim ose dhurat t pamerituar pr vete ose pr ndonj person tjetr, ose pranon ofertn apo premtimin pr prfitim apo dhurat t till, pr t votuar ose pr t mos votuar, pr t votuar n favor apo kundr nj personi apo propozimi t caktuar ose pr t hedhur nj vot t pavlefshme n zgjedhje apo n referendum, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 3. Kushdo q shrben si ndrmjetsues dhe shkel paragrafin 1. ose 2. t ktij neni, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet.
68
4. Nse vepra penale nga paragraft 1. deri 3. t ktij neni kryhet nga antari i Komisionit Zgjedhor ose ndonj person tjetr gjat ushtrimit t detyrave zyrtare n lidhje me votimin, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n pes (5) vjet. 5. Dhurata konfiskohet. Neni 216 Keqprdorimi i t drejts s votimit 1. Kushdo q kryen nj ose m shum nga veprat n vijim, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet: 1.1. voton ose tenton t voton n emr t personit tjetr; 1.2. voton ose tenton t voton edhe pse ka votuar nj her; ose 1.3. shfrytzon m shum se nj list votimi. 2. Antari i Komisionit Zgjedhor i cili i mundson tjetrit t kryej ose t tentoj t kryej veprn penale nga paragrafi 1. i ktij neni dnohet me burgim prej tre (3) deri n pes (5) vjet. Neni 217 Pengimi i procesit t votimit 1. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme pengon ose ndrpren procesin e votimit, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dy (2) vjet. 2. Kushdo q me prdorim t forcs apo kanosjes serioze, pengon votimin me nxitje t prishjes s rendit publik n qendrn e votimit, q rezulton me ndrprerje n procesin e votimit, dnohet me burgim prej nj (1) vjet deri n tre (3) vjet. Neni 218 Cenimi i fshehtsis s votimit 1. Kushdo q n zgjedhje ose n referendum cenon fshehtsin e votimit, dnohet me burgim deri n gjasht (6) muaj. 2. Kushdo q me prdorim t forcs apo kanosjes serioze, ose n ndonj mnyr tjetr t kundrligjshme krkon nga personi q t tregoj si ka votuar, dnohet me burgim deri n nj (1) vit. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet nga antari i Komisionit Zgjedhor ose ndonj person tjetr n keqprdorim t detyrave, pozits apo autorizimeve t tij n zgjedhje ose n votim, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. Neni 219 Falsifikimi i rezultateve t votimit 1. Kushdo q shton, heq apo fshin votat apo nnshkrimet, regjistron n mnyr t pasakt votn apo rezultatet e zgjedhjeve n dokumentet zgjedhore, ose publikon votn apo rezultatet e zgjedhjeve apo t votimit q nuk i prgjigjen votimit t vrtet, ose n ndonj mnyr tjetr falsifikon votn apo rezultatet e zgjedhjeve, dnohet me burgim prej nj (1) deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga antari i Komisionit Zgjedhor ose ndonj person tjetr n keqprdorim t detyrave, pozits apo autorizimeve t tij lidhur me zgjedhjet, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n pes (5) vjet. Neni 220 Asgjsimi i dokumenteve t votimit 1. Kushdo q asgjson, fsheh, dmton apo merr fletn e votimit ose ndonj tjetr send apo dokument lidhur me zgjedhjet ose referendumin, dnohet me burgim prej nj (1) deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga antari i Komisionit Zgjedhor ose ndonj person tjetr n
69
keqprdorim t detyrave, pozits apo autorizimeve t tij lidhur me zgjedhjet, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n pes (5) vjet. KAPITULLI XIX VEPRAT PENALE KUNDR T DREJTAVE N MARRDHNIET E PUNS Neni 221 Cenimi i t drejtave n marrdhniet e puns Kushdo q me vetdije nuk e zbaton ligjin apo kontratn kolektive pr punsimin apo ndrprerjen e marrdhnies s puns; pagat apo t ardhurat e tjera; kohzgjatjen e orarit t puns; punn jasht orarit apo punn me ndrrime; pushimin apo mungesn nga puna; ose mbrojtjen e grave, fmijve apo personave me aftsi t kufizuara dhe ksisoj puntorit ia mohon apo ia kufizon t drejtat q i takojn, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. Neni 222 Cenimi i t drejtave t punsimit dhe papunsis 1. Kushdo q ia mohon apo kufizon personave tjer t drejtn n punsim n kushte t njjta, ashtu si q sht prcaktuar me ligj, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. 2. Kushdo q nuk vepron n pajtim me legjislacionin mbi t drejtat e personave t papunsuar dhe me kt ia mohon apo ia kufizon t drejtat q iu takojn atyre, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. Neni 223 Cenimi i t drejts n menaxhim 1. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme pengon apo ndalon trupin drejtues n vendimmarrje ose antarit t trupit drejtues ia bn t pamundshm ushtrimin e t drejts s tij pr t marr pjes n vendimmarrje n at trup, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga personi zyrtar ose personi prgjegjs n keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij, kryesi dnohet me burgim deri n (2) dy vjet. 3. Kushdo q kryen vepr penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni me prdorim t forcs apo kanosjes serioze, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 224 Cenimi i t drejts n grev 1. Kushdo q me prdorim t forcs apo kanosjes serioze ose n ndonj mnyr tjetr t kundrligjshme, parandalon ose pengon puntorin nga organizimi, pjesmarrja apo ushtrimi n ndonj mnyr tjetr i fardo t drejte ligjore pr grev n pajtim me ligjin dhe pr t marr pjes n grev, apo n ndonj mnyr tjetr pr t ushtruar t drejtn n grev, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. 2. Pundhnsi ose personi prgjegjs i cili e largon nga puna t punsuarin pr shkak t pjesmarrjes s tij n grevn e organizuar n pajtim me ligjin ose i cili merr masa tjera me t cilat cenohen t drejtat e puntorit nga marrdhnia e puns, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. Neni 225 Keqprdorimi i t drejts n grev 1. Kushdo q n shkelje t ligjit, organizon ose udhheq grevn dhe nse nuk ka elemente t ndonj vepre penale tjetr, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kushdo q n shkelje t ligjit, organizon ose udhheq grevn e cila shkakton dm n shkall t madhe, humbje n shkall t madhe ose rrezikon jetn apo shndetin e personave dhe nse nuk ka elemente t ndonj vepre penale tjetr, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet.
70
Neni 226 Cenimi i t drejtave nga sigurimi social Kushdo q me vetdije nuk e zbaton ligjin apo kontratn kolektive nga lmi i sigurimit shndetsor, pensional apo invalidor apo nga ndonj form tjetr e sigurimit social dhe me kt ia mohon apo ia kufizon t drejtat q i takojn puntorit, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. Neni 227 Keqprdorimi i t drejtave nga sigurimi social Kushdo q duke u shtirur ose duke i shkaktuar vetes smundje apo paaftsim pr pun ose n ndonj mnyre tjetr t kundrligjshme arrin q t siguroj ndonj t drejt nga sigurimi social ose pensioni shtetror, q nuk i takon sipas ligjit, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. KAPITULLI XX VEPRAT PENALE KUNDR INTEGRITETIT SEKSUAL Neni 228 Prkufizimet lidhur me veprat penale kundr integritetit seksual Pr qllime t ktij kapitulli shprehjet n vijim kan kt kuptim: 1. Shprehja plqim nnkupton pajtim i vullnetshm i personit i cili ka arritur moshn gjashtmbdhjet vjet pr t kryer aktin seksual. Nuk ekziston plqimi nse: 1.1. personi i till me fjal ose me sjellje shpreh munges t pajtimit pr t kryer aktin ose pr ta vazhduar at; 1.2. pajtimi sht shprehur me fjal ose me sjelljen e nj personi tjetr dhe jo t viktims; 1.3. pajtimi i viktims sht marr me mashtrim, friksim ose me krcnim, nse mnyrat e tilla nuk prfshijn prdorimin e forcs, kanosjes serioze ose shfrytzimin si sht parapar n nenin 230 paragrafi 3. t ktij Kodi; ose 1.4. personi i till sht i paaft pr t dhn pajtimin pr aktivitet seksual pr shkak t aftsis s zvogluar mendore apo fizike ose dehjes me alkool, drog apo me substanca tjera. 2. Asgj nga paragrafi 1. i ktij neni nuk duhet t interpretohet si kufizim i rrethanave n t cilat nuk ekziston plqimi. 3. Shprehja akt seksual nnkupton penetrim sado i vogl i organit seksual n cilndo pjes t trupit t personit ose penetrim sado i vogl n hapjen anale apo gjenitale t personit me ndonj send ose me cilndo pjes tjetr t trupit. 4. Shprehja detyrim i personit tjetr n kryerjen e aktit seksual nnkupton kryerjen e aktit seksual mbi personin tjetr nga kryesi ose cytja e personit tjetr n kryerjen e aktit seksual me kryesin apo me personin e tret ose cytja e personit t tret pr kryerjen e aktit seksual n personin tjetr. 5. Shprehja pjes intime nnkupton gjinjt e nj femre, penisi, vagina dhe/apo anusi. 6. Shprehja prekje nnkupton kontakt direkt ose indirekt, pa penetrim, midis trupit t personit me cilndo pjes t trupit t personit tjetr apo me ndonj send. 7. Shprehja pornografi me fmijt nnkupton fardo pamje vizuele apo shfaqje ose pasqyrim vizuel, duke prfshir do fotografi, film, video, pamje apo imazh ose fotografi e krijuar me kompjuter, qoft nse sht krijuar n mnyre elektronike, mekanike apo me mjete tjera, q paraqet ose pasqyron: 7.1. gjenitalet (vagina, penisi ose anusi) apo zonn e ashtit mbivetor t nj fmije, kryesisht pr qllime seksuale; 7.2. nj fmij t vrtet i cili sht prfshir n nj sjellje seksualisht eksplicite t vrtet apo t simuluar;
71
7.3. nj person i cili duket t jet fmij i vrtet i prfshir n nj sjellje seksualisht eksplicite t vrtet apo t simuluar; ose 7.4. pamje realiste t nj fmije joekzistues t prfshir n nj sjellje seksualisht eksplicite t vrtet apo t simuluar. 8. Shprehja prostitucion nnkupton ofrimin ose dhnien e shrbimeve seksuale n kmbim t t hollave, mallrave ose shrbimeve, prfshir, por pa u kufizuar n kryerjen e nj obligimi pr t paguar ose ofrimin e mallrave apo shrbimeve, prfshir shrbimet seksuale falas apo me zbritje. Nuk sht me rndsi nse pagesa, mallrat apo shrbimet i jan dhn apo premtuar personit t prfshir n shrbime seksuale apo personit t tret. Neni 229 Lajthimi n fakt lidhur me moshn e viktims 1. Pr qllime t ktij Kapitulli, lajthimi lidhur me moshn e viktims e cila sht nn moshn gjashtmbdhjet vjet nuk sht lajthim n fakt sipas nenit 25 t ktij Kodi, nse kryesi me vetdije ka qen i pakujdesshm n vnien e vets n lajthim t till. 2. Kryesi nuk sht penalisht prgjegjs pr shkak t lajthimit n fakt nga neni 25 i ktij Kodi nse pr arsye t justifikueshme nuk e ka ditur dhe nuk ka mundur ta dij se viktima ka qen nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet. Neni 230 Dhunimi 1. Kushdo q detyron personin tjetr pr t kryer akt seksual pa plqimin e personit t till, dnohet me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet. 2. Kushdo q detyron personin tjetr pr t kryer akt seksual duke e kanosur me zbulimin e nj fakti q do t dmtonte rnd nderin ose reputacionin e personit t till apo t personit t lidhur ngusht me personin e till, dnohet me burgim prej tre (3) deri n dhjet (10) vjet. 3. Kushdo q detyron personin tjetr pr t kryer akt seksual n nj ose m shum nga rrethanat n vijim, dnohet me burgim prej pes (5) deri n dhjet (10) vjet: 3.1. me kanosje serioze ose me kanosje pr prdorim t dhuns; 3.2. me kanosje t rrezikimit t atastshm t jets ose trupit t personit t till apo t personit tjetr; ose 3.3. duke shfrytzuar situatn n t ciln personi sht i pambrojtur dhe ku siguria e tij sht n rrezik. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet n nj ose m shum nga rrethanat n vijim, kryesi dnohet me burgim prej pes (5) deri n pesmbdhjet (15) vjet: 4.1. veprs i ka paraprir, ajo sht shoqruar ose prcjellur nga tortura apo trajtimi njerzor; 4.2. kryesi e prdor forcn; 4.3. kryesi shkakton lndime t rnda trupore ose rregullim t rnd pr shndetin mendor apo fizik t personit; 4.4. kryesi prdor ose kanos se do t prdor arm apo mjet t rrezikshm; 4.5. kryesi me dashje shkakton dehjen e personit me an t alkoolit, drogs apo substancave tjera; 4.6. vepra sht kryer bashkrisht nga m shum se nj person; 4.7. kryesi e di q personi sht posarisht i ndjeshm pr shkak t moshs, aftsive t kufizuara mendore apo fizike, rregullimit apo paaftsis fizike apo mendore, ose shtatznis;
72
4.8. kryesi sht prindi, prindi adoptues, prindi birsues, njerku apo njerka, gjyshi ose gjyshja, daja apo axha, tezja apo halla, vllai ose motra e personit dhe personi i till sht midis moshs gjashtmbdhjet (16) dhe tetmbdhjet (18) vjet; 4.9. kryesi sht n marrdhnie familjare me personin dhe personi i till sht midis moshs gjashtmbdhjet (16) dhe tetmbdhjet (18) vjet; 4.10. kryesi sht msimdhns, udhheqs fetar, profesionist i kujdesit shndetsor, person t cilit i sht besuar rritja apo kujdesi pr personin e till ose q n ndonj mnyr tjetr ka autoritet ndaj personit. 5. Kur vepra nga ky nen rezulton me vdekjen e viktims, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. Neni 231 Shrbimet seksuale t viktims s trafikimit 1. Kushdo q shfrytzon ose mundson shrbimet seksuale t viktims s trafikimit dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet ndaj personit nn moshn tetmbdhjet vjet, kryesi dnohet me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet. 3. Kur vepra penale nga ky nen kryhet nga personi zyrtar n keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij, kryesi dnohet me burgim prej dy (2) deri n shtat (7) vjet pr veprn penale nga paragrafi 1. ose me burgim prej pes (5) deri n dymbdhjet (12) vjet pr veprn penale nga paragrafi 2. i ktij neni. 4. Nse vepra penale nga ky nen rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. 5. Pr qllime t ktij neni, nuk sht e rndsishme nse kryesi e ka ditur se personi sht viktim e trafikimit, prve nse pr arsye t justifikueshme, kryesi nuk e ka ditur dhe nuk ka mundur ta dij se personi sht viktim e trafikimit. 6. Pr qllime t ktij neni, shprehja viktim e trafikimit nnkupton personin i cili sht trafikuar sipas dispozitave t nenit 171 t ktij Kodi. Neni 232 Sulmi seksual 1. Kushdo q prek personin tjetr me qllim seksual ose e cyt personin e till t prek kryesin apo personin tjetr pr qllim seksual, pa plqimin e personit t till, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vjet. 2. Kushdo q prek personin tjetr me qllim seksual ose e cyt personin tjetr t prek kryesin apo personin e tret pr qllim seksual n nj ose m shum prej rrethanave n vijim, dnohet me burgim prej nj (1) deri n shtat (7) vjet: 2.1. me kanosje serioze ose me kanosje pr prdorim t dhuns; 2.2. me kanosje t rrezikimit t atastshm t jets ose trupit t personit t till apo t personit tjetr; ose 2.3. duke shfrytzuar situatn n t ciln personi i till sht i pambrojtur dhe ku siguria e tij sht n rrezik. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet n nj ose m shum nga rrethanat n vijim, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n dhjet (10) vjet: 3.1. veprs i ka paraprir, ajo sht shoqruar ose prcjellur nga tortura apo trajtimi njerzor; 3.2. kryesi e prdor forcn; 3.3. kryesi shkakton lndime t rnda trupore ose rregullim t rnd pr shndetin mendor apo fizik t personit ose viktima tenton t bj vetvrasje pas veprs penale;
73
3.4. kryesi prdor ose kanos se do t prdor arm apo mjet t rrezikshm; 3.5. kryesi me dashje shkakton dehjen e personit me an t alkoolit, drogs apo substancave tjera; 3.6. vepra sht kryer bashkrisht nga m shum se nj person; 3.7. kryesi e di q personi sht posarisht i ndjeshm pr shkak t moshs, aftsive t kufizuara mendore apo fizike, rregullimit fizik apo mendor, paaftsis ose shtatznis; 3.8. kryesi sht prindi, prindi adoptues, prindi birsues, njerku apo njerka, gjyshi ose gjyshja, daja apo axha, tezja apo halla, vllai ose motra e personit dhe personi i till sht midis moshs gjashtmbdhjet dhe tetmbdhjet vjet; 3.9. kryesi sht n marrdhnie familjare me personin dhe personi i till sht midis moshs gjashtmbdhjet dhe tetmbdhjet vjet; 3.10. kryesi sht msimdhns, udhheqs fetar, profesionist i kujdesit shndetsor, person t cilit i sht besuar rritja apo kujdesi pr personin e till ose q n ndonj mnyr tjetr ka autoritet ndaj personit. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me vdekje t viktims, kryesi dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. Neni 233 Degradimi i integritetit seksual 1. Kushdo q cyt personin tjetr t ekspozoj pjest intime t trupit t personit t till, t masturboj ose t kryej ndonj akt tjetr q degradon integritetin seksual t personit t till, pa plqimin e personit t till, dnohet me gjob ose me burgim prej gjasht (6) muaj deri n nj (1) vit. 2. Kushdo q cyt personin tjetr t ekspozoj pjest intime t trupit t personit t till, t masturboj ose t kryej ndonj akt tjetr q degradon integritetin seksual t personit t till, n nj apo m shum nga rrethanat n vijim, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet: 2.1. me kanosje serioze ose me kanosje pr prdorim t dhuns; 2.2. me kanosje t rrezikimit t atastshm t jets ose trupit t personit t till apo t personit tjetr; ose 2.3. duke shfrytzuar situatn n t ciln personi sht i pambrojtur dhe ku siguria e tij sht n rrezik. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet n nj ose m shum nga rrethanat n vijim, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet: 3.1. veprs i ka paraprir, ajo sht shoqruar ose prcjellur nga tortura apo trajtimi njerzor; 3.2. kryesi e prdor forcn; 3.3. kryesi shkakton lndime t rnda trupore ose rregullim t rnd pr shndetin mendor apo fizik t personit ose viktima tenton t bj vetvrasje pas veprs penale; 3.4. kryesi prdor ose kanos se do t prdor arm apo mjet t rrezikshm; 3.5. kryesi me dashje shkakton dehjen e personit me an t alkoolit, drogs apo substancave tjera; 3.6. vepra sht kryer bashkrisht nga m shum se nj person; 3.7. kryesi e di q personi sht posarisht i ndjeshm pr shkak t moshs, rregullimit apo paaftsis fizike apo mendore, ose shtatznis;
74
3.8. kryesi sht prindi, prindi adoptues, prindi birsues, njerku apo njerka, gjyshi ose gjyshja, daja apo axha, tezja apo halla, vllai ose motra e personit dhe personi i till sht midis moshs gjashtmbdhjet dhe tetmbdhjet vjet; 3.9. kryesi sht n marrdhnie familjare me personin dhe personi i till sht midis moshs gjashtmbdhjet dhe tetmbdhjet vjet; ose 3.10. kryesi sht msimdhns, udhheqs fetar, profesionist i kujdesit shndetsor, person t cilit i sht besuar rritja apo kujdesi pr personin e till ose q n ndonj mnyr tjetr ka autoritet ndaj personit. 4. Tentativa pr t kryer vepr penale nga paragrafi 1. i ktij neni sht e dnueshme. Neni 234 Keqprdorimi seksual i personave me rregullime ose paaftsi mendore apo emocionale 1. Kushdo q detyron personin me aftsi t zvogluar mendore ose fizike ose me rregullime apo paaftsi mendore apo emocionale, n akt seksual me kryesin apo personin e tret duke shfrytzuar aftsin e zvogluar, rregullimin ose paaftsin e personit t till, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 2. Kushdo q prek pr qllime seksuale personin me aftsi t zvogluar mendore ose fizike, rregullim ose paaftsi mendore apo emocionale ose e cyt personin e till pr t prekur kryesin ose personin e tret me qllim seksual duke e shfrytzuar aftsin e zvogluar, rregullimin ose paaftsin e personit t till, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kushdo q cyt personin me aftsi t zvogluar mendore ose fizike ose personin me rregullim ose paaftsi mendore apo emocionale, t'i ekspozoj pjest intime t trupit t tij, t masturboj ose t kryej nj akt i cili e degradon integritetin e tij seksual, duke shfrytzuar aftsin e zvogluar, rregullimin ose paaftsin e personit t till, dnohet me burgim deri n (1) nj vit. 4. Kur vepra penale nga paragraft 1., 2. ose 3. i ktij neni kryhet n nj apo m shum nga rrethanat n vijim, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n pesmbdhjet (15) vjet pr veprn penale nga paragrafi 1. ose 2. t ktij neni, ose me burgim deri n tre (3) vjet pr veprn penale nga paragrafi 3. i ktij neni: 4.1. veprs i ka paraprir, ajo sht shoqruar ose prcjellur nga tortura apo trajtimi njerzor; 4.2. kryesi prdor forc; 4.3. kryesi shkakton lndime t rnda trupore ose rregullim t rnd pr shndetin mendor apo fizik t personit ose viktima tenton t bj vetvrasje pas veprs penale; 4.4. kryesi prdor ose kanos se do t prdor arm apo mjet t rrezikshm; 4.5. kryesi me dashje shkakton dehjen e personit me an t alkoolit, drogs apo substancave tjera; 4.6. vepra sht kryer bashkrisht nga m shum se nj person; 4.7. kryesi e di se personi sht posarisht i ndjeshm pr shkak t moshs apo shtatznis; 4.8. kryesi sht prindi, prindi adoptues, prindi birsues, njerku apo njerka, gjyshi ose gjyshja, daja apo axha, tezja apo halla, vllai ose motra e personit dhe personi i till sht midis moshs gjashtmbdhjet (16) dhe tetmbdhjet (18) vjet; 4.9. kryesi sht n marrdhnie familjare me personin dhe personi i till sht midis moshs gjashtmbdhjet (16) dhe tetmbdhjet (18) vjet; ose 4.10. kryesi sht msimdhns, udhheqs fetar, profesionist i kujdesit shndetsor, person t cilit i sht besuar rritja apo kujdesi pr personin e till ose q n ndonj mnyr tjetr ka autoritet ndaj personit. 5. Kur vepra penale nga paragraft 1. deri 4. t ktij neni rezulton me vdekje t viktims, kryesi dnohet me jo m pak
75
se dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. 6. Tentativa pr t kryer vepr penale nga paragrafi 3. i ktij neni sht e dnueshme. Neni 235 Keqprdorimi seksual i personave nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet 1. Kushdo q kryen veprat penale n vijim ndaj personit nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet, dnohet si prcaktohet n vijim: 1.1. kryesi i cili kryen veprn penale t dhunimit nga neni 230 i ktij Kodi ndaj personit nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet, dnohet me burgim prej pes (5) deri n (20) njzet vjet. 1.2. kryesi i cili kryen veprn penale t prdorimit t shrbimeve seksuale t viktims s trafikimit nga neni 231 i ktij Kodi ndaj personit nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet, dnohet me burgim prej pes (5) deri n njzet (20) vjet. 1.3. kryesi i cili kryen veprn penale t sulmit seksual nga neni 232 i ktij Kodi ndaj personit nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet, dnohet me burgim prej pes (5) deri n (10) dhjet vjet. 1.4. kryesi i cili kryen veprn penale t degradimit t integritetit seksual nga neni 233 i ktij Kodi ndaj personit nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q kryen veprat penale n vijim ndaj personit nn moshn katrmbdhjet (14) vjet, dnohet si prcaktohet n vijim: 2.1. kryesi i cili kryen veprn penale t dhunimit nga neni 230 i ktij Kodi ndaj personit nn moshn katrmbdhjet (14) vjet, dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. 2.2. kryesi i cili kryen veprn penale t prdorimit t shrbimeve seksuale t viktims s trafikimit nga neni 231 i ktij Kodi ndaj personit nn moshn katrmbdhjet (14) vjet, dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. 2.3. kryesi i cili kryen veprn penale t sulmit seksual nga neni 232 i ktij Kodi ndaj personit nn moshn katrmbdhjet (14) vjet, dnohet me burgim prej dhjet (10) deri n (20) njzet vjet. 2.4. kryesi i cili kryen veprn penale t degradimit t integritetit seksual nga neni 233 i ktij Kodi ndaj personit nn moshn katrmbdhjet (14) vjet, dnohet me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet. 3. Kur vepra nga paragrafi 1. i ktij neni sht kryer me marrveshjen e dy personave t cilt kan arritur moshn katrmbdhjet (14) vjet dhe ku dallimi n moshn e tyre nuk tejkalon dy (2) vjet, akti i till nuk prbn vepr penale. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1., 2. ose 3. i ktij neni kryhet n nj apo m shum nga rrethanat n vijim, kryesi dnohet me jo m pak se pesmbdhjet (15) vjet burgim: 4.1. veprs i ka paraprir, ajo sht shoqruar ose prcjellur nga tortura apo trajtimi njerzor; 4.2. kryesi prdor forc; 4.3. kryesi shkakton lndime t rnda trupore ose rregullim t rnd pr shndetin mendor apo fizik t personit ose viktima tenton t bj vetvrasje pas veprs penale; 4.4. kryesi prdor ose kanos se do t prdor arm apo mjet t rrezikshm; 4.5. kryesi me dashje shkakton dehjen e personit me an t alkoolit, drogs apo substancave tjera; 4.6. vepra sht kryer bashkrisht nga m shum se nj person; 4.7. kryesi e di se personi sht posarisht i ndjeshm pr shkak t moshs apo shtatznis;
76
4.8. kryesi sht prindi, prindi adoptues, prindi birsues, njerku apo njerka, gjyshi ose gjyshja, daja apo axha, tezja apo halla, vllai ose motra e personit dhe personi i till sht midis moshs gjashtmbdhjet (16) dhe tetmbdhjet (18) vjet; 4.9. kryesi sht msimdhns, udhheqs fetar, profesionist i kujdesit shndetsor, person t cilit i sht besuar rritja apo kujdesi pr personin e till ose q n ndonj mnyr tjetr ka autoritet ndaj personit. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e viktims, kryesi dnohet me jo m pak se njzet (20) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. Neni 236 Nxitja e akteve seksuale, prekjes apo aktiviteteve nga personat nn moshn gjashtmbdhjet vjet 1. Kushdo q ndrmjetson, ofron ose i mundson personit nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet t kryej akt seksual me personin e tret i cili ka mbushur moshn tetmbdhjet (18) vjet, dnohet me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet. 2. Kushdo q ndrmjetson, ofron apo i mundson personit nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet t prek personin e tret i cili ka arritur moshn tetmbdhjet (18) vjet me qllim seksual ose q t'i lejoj personit t tret q ka arritur moshn tetmbdhjet (18) vjet q t prek personin nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet me qllim seksual, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 3. Kushdo q e bind, nxit, cyt apo shtrngon personin nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet q t prfshihet n ndonj aktivitet seksual pr t cilin cilido person mund t akuzohet pr vepr penale, dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. 4. Kushdo q ndrmjetson, ofron ose i mundson personit nn moshn katrmbdhjet (14) vjet q t kryej akt seksual me personin e tret i cili ka mbushur moshn tetmbdhjet (18) vjet, dnohet me burgim prej pes (5) deri n dhjet (10) vjet. 5. Kushdo q ndrmjetson, ofron apo i mundson personit nn moshn katrmbdhjet (14) vjet q t prek personin e tret i cili ka arritur moshn tetmbdhjet (18) vjet me qllim seksual ose q t'i lejoj personit t tret q ka arritur moshn tetmbdhjet (18) vjet q t prek personin nn moshn katrmbdhjet (14) vjet me qllim seksual, dnohet me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet. 6. Kushdo q e bind, nxit, cyt apo shtrngon personin nn moshn katrmbdhjet (14) vjet q t prfshihet n ndonj aktivitet seksual pr t cilin cilido person mund t akuzohet pr vepr penale, dnohet me burgim prej tre (3) deri n pesmbdhjet (15) vjet. Neni 237 Ofrimi i materialit pornografik personave nn moshn gjashtmbdhjet vjet 1. Kushdo q shet, ofron t shes, shfaq ose n mnyr tjetr i siguron personit nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet fotografi, material audiovizuel apo sende t tjera me prmbajtje pornografike ose e lejon personin e till t shoh nj shfaqje t gjall me prmbajtje pornografike apo me dashje e sjell personin e till n nj shfaqje t till, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Materiali pornografik sipas paragrafit 1. t ktij neni konfiskohet. Neni 238 Keqprdorimi i fmijve n pornografi 1. Kushdo q prodhon pornografi pr fmij ose prdor apo prfshin fmijn pr krijimin ose pr prodhimin e shfaqjeve t gjalla, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q shet, shprndan, promovon, shfaq, transmeton, ofron ose e v n dispozicion pornografin pr fmij, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kushdo q siguron pr vetveten apo personin tjetr ose posedon pornografi me fmij, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet.
77
4. Tentativa pr t kryer vepr penale nga ky nen sht e dnueshme. 5. Pr qllime t ktij neni, shprehja shfaqje e gjall nnkupton ekspozimin aktual, prfshir me an t mjeteve t informimit dhe teknologjis s komunikimit, t: 5.1. nj fmije t prfshir n sjellje seksualisht eksplicite, qoft t vrtet apo t simuluar; ose 5.2. organeve gjenitale t nj fmije pr qllime kryesisht seksuale. Neni 239 Keqprdorimi seksual duke keqprdorur pozitn, autoritetin apo profesionin 1. Prve nse parashihet ndryshe n kt kapitull, kushdo q e detyron personin tjetr t kryej akt seksual n nj ose m shum prej rrethanave n vijim, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet: 1.1. duke keqprdorur kontrollin e tij mbi gjendjen financiare, familjare, shoqrore, shndetsore, t punsimit, shkollimit, fetare ose t rrethanave tjera t personit t till apo t personit t tret; 1.2. kur viktima mbahet n burg, paraburgim, qendr disiplinore, n nj institucion t edukimit apo institucion edukativo-korrektues, sht pacient n spital, qendr t shndetit mendor apo rehabilitimit, banor i shtpis s kujdesit apo strehimores, ose mbahet apo sht i mbyllur n fardo vendi tjetr me urdhr t gjykats apo prokuroris ose sipas ligjit; ose 1.3. duke keqprdorur pozitn ose autoritetin e tij mbi viktimn, e cila sht midis moshs gjashtmbdhjet (16) dhe tetmbdhjet (18) vjet dhe e cila i sht besuar kryesit pr rritjen, edukimin apo kujdesin. 2. Kushdo q e prek personin tjetr me qllim seksual ose e cyt personin tjetr t prek kryesin apo personin e tret me qllim seksual n nj ose m shum prej rrethanave n vijim, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet: 2.1. duke keqprdorur kontrollin e tij mbi gjendjen financiare, familjare, shoqrore, shndetsore, t punsimit, shkollimit, fetare ose t rrethanave tjera t personit t till apo t personit t tret; 2.2. kur viktima mbahet n burg, paraburgim, qendr disiplinore, n nj institucion t edukimit apo institucion edukativo-korrektues, sht pacient n spital, qendr t shndetit mendor apo rehabilitimit, banor i shtpis s kujdesit apo strehimores, ose mbahet apo sht i mbyllur n fardo vendi tjetr me urdhr t gjykats apo prokuroris ose sipas ligjit; ose 2.3. duke keqprdorur pozitn ose autoritetin e tij mbi viktimn e cila sht midis moshs gjashtmbdhjet (16) dhe tetmbdhjet (18) vjet dhe e cila i sht besuar kryesit pr rritjen, edukimin apo kujdesin. 3. Kushdo q e cyt personin tjetr q t'i ekspozoj pjest intime t trupit t personit t till, t masturboj apo t kryej ndonj akt tjetr q e degradon integritetin seksual t personit t till n nj apo m shum prej rrethanave n vijim, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n (5) pes vjet: 3.1. duke keqprdorur kontrollin e tij mbi gjendjen financiare, familjare, shoqrore, shndetsore, t punsimit, shkollimit, fetare ose t rrethanave tjera t personit t till apo t personit t tret; 3.2. kur viktima mbahet n burg, paraburgim, qendr disiplinore, n nj institucion t edukimit apo institucion edukativo-korrektues, sht pacient n spital, qendr t shndetit mendor apo rehabilitimit, banor i shtpis s kujdesit apo strehimores, ose mbahet apo sht i mbyllur n fardo vendi tjetr me urdhr t gjykats apo prokuroris ose sipas ligjit; ose 3.3. duke keqprdorur pozitn ose autoritetin e tij mbi viktimn e cila sht midis moshs gjashtmbdhjet (16) dhe tetmbdhjet (18) vjet dhe e cila i sht besuar kryesit pr rritjen, edukimin apo kujdesin.
78
Neni 240 Nxitja e akteve seksuale me premtim t rrejshm t martess Kushdo q premton rrejshm martesn n mnyr q t nxis personin i cili sht n mes t moshs gjashtmbdhjet (16) dhe tetmbdhjet (18) vjet q t prfshihet n nj akt seksual, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. Neni 241 Mundsimi ose detyrimi n prostitucion 1. Kushdo q rekruton, organizon, ndihmon ose kontrollon personin tjetr pr qllime t prostitucionit, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet brenda perimetrit prej treqind e pesdhjet (350) metrash nga shkolla ose mjedisi tjetr i cili prdoret nga fmijt, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kushdo q me forc apo kanosje serioze ose duke mbajtur personin tjetr n situat t varsis personale apo ekonomike e detyron personin e till q t merret me prostitucion, dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1., 2. ose 3. i ktij neni kryhet kundr personit t moshs mes gjashtmbdhjet (16) dhe tetmbdhjet (18) vjet, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 5. Kur vepra nga paragrafi 1., 2. ose 3. kryhet kundr personit nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej pes (5) deri n njzet (20) vjet. 6. Kur vepra penale nga paragrafi 1., 2. ose 3. i ktij neni kryhet kundr personit nn moshn katrmbdhjet (14) vjet, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej jo m pak se dhjet (10) vjet. Neni 242 Ofrimi i lokaleve pr prostitucion 1. Kushdo q me dijeni ofron lokalin, qoft si pronar i lokalit, qiradhns, qiramarrs, shfrytzues ose person prgjegjs, personit tjetr pr qllim t prostitucionit ose mundsimit t prostitucionit, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet brenda perimetrit prej treqind e pesdhjet (350) metrash nga shkolla ose mjedisi tjetr i cili prdoret nga fmijt, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. t ktij neni kryhet pr qllime t prostitucionit ose mundsimit t prostitucionit t nj apo m shum personave q jan midis moshs moshs gjashtmbdhjet (16) dhe tetmbdhjet (18) vjet, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet pr qllime t prostitucionit ose mundsimit t prostitucionit t nj ose m shum personave nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej pes (5) deri n njzet (20) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet pr qllime t prostitucionit ose mundsimit t prostitucionit t nj ose m shum personave nn moshn katrmbdhjet (14) vjet, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej jo m pak se dhjet (10) vjet. 6. Pr qllime t ktij neni shprehja mundsim i prostitucionit prfshin por nuk kufizohet n rekrutimin, organizimin, ndihmn, kontrollimin, mbajtjen ose fshehjen e personit tjetr pr qllim t prostitucionit. Neni 243 Marrdhniet seksuale brenda familjes 1. Kushdo q kryen akt seksual me paraardhs ose pasardhs t familjes i cili ka mbushur moshn tetmbdhjet
79
(18) vjet ose me vlla apo motr q ka mbushur moshn tetmbdhjet (18) vjet, dnohet me gjob ose me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Kur prindi, prindi adoptues, prindi birsues, njerku ose njerka, gjyshi apo gjyshja, daja apo axha, tezja ose halla, kryen akt seksual me fmijn e tij, me fmijn e birsuar, me thjeshtrin e tij, me nipin ose me mbesn e vajzs apo t djalit, me nipin ose me mbesn e motrave apo t vllezrve, mes moshave gjashtmbdhjet (16) dhe tetmbdhjet (18) vjet, dnohet me jo m pak se (3) tre vjet burgim. 3. Kur prindi, prindi adoptues, prindi birsues, njerku ose njerka, gjyshi apo gjyshja, daja apo axha, tezja ose halla, kryen akt seksual me fmijn e tij, me fmijn e birsuar, me thjeshtrin e tij, me nipin ose me mbesn e vajzs apo t djalit, me nipin ose me mbesn e motrave apo t vllezrve, q sht n mes t moshs katrmbdhjet (14) dhe gjashtmbdhjet (16) vjet, dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim. 4. Kur prindi, prindi adoptues, prindi birsues, njerku ose njerka, gjyshi apo gjyshja, daja apo axha, tezja ose halla, kryen akt seksual me fmijn e tij, me fmijn e birsuar, me thjeshtrin e tij, me nipin ose me mbesn e vajzs apo t djalit, me nipin ose me mbesn e motrave apo t vllezrve, nn moshn katrmbdhjet (14) vjet, dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. 5. Kur vllai apo motra m e madhe kryen akt seksual me vllan apo motrn, me vllan ose motrn e adoptuar, me vllan apo motrn e birsuar, q sht midis moshs gjashtmbdhjet (16) dhe tetmbdhjet (18) vjet, motra apo vllai m i madh dnohet me dnimin nga paragrafi 2. i ktij neni. 6. Kur vllai apo motra m e madhe kryen akt seksual me vllan apo motrn, me vllan ose motrn e adoptuar, me vllan apo motrn e birsuar, q sht n mes t moshs katrmbdhjet (14) dhe gjashtmbdhjet (16) vjet, motra apo vllai m i madh dnohet me dnimin nga paragrafi 3. i ktij neni. 7. Kur vllai apo motra m e madhe kryen akt seksual me vllan apo motrn, me vllan ose motrn e adoptuar, me vllan apo motrn e birsuar, q sht nn moshn katrmbdhjet (14) vjet, motra apo vllai m i madh dnohet me dnimin nga paragrafi 4. i ktij neni. KAPITULLI XXI VEPRAT PENALE KUNDR MARTESS DHE FAMILJES Neni 244 Bigamia 1. Kushdo q lidh martes tjetr derisa sht i martuar, dnohet me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kushdo q lidh martes me personin pr t cilin e di se sht i martuar, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. 3. Nse pas kryerjes s veprs penale nga ky nen, martesa e mparshme nuk sht m e vlefshme, sht prishur ose sht ndrprer, ndjekja penale pr veprn nga ky nen nuk fillohet, e nse ndjekja sht filluar duhet t ndrpritet. Neni 245 Mundsimi i lidhjes s martess s kundrligjshme Personi i autorizuar zyrtar para t cilit lidhet martesa, i cili n keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij lejon lidhjen e martess, ndonse sht n dijeni pr pengesat ligjore t cilat e ndalojn martesn, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. Neni 246 Martesa e detyruar 1. Kushdo q e detyron personin tjetr t lidh martes ose lidh martes me personin pr t cilin e di se sht detyruar t hyj n martes, dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet kundr fmijs, kryesi dnohet me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet.
80
3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga prindi, prindi adoptues, kujdestari apo ndonj person tjetr q ushtron autoritet prindror ndaj personit n mes t moshs katrmbdhjet (14) dhe gjashtmbdhjet (16) vjet, kryesi dnohet me burgim prej pes (5) deri n dhjet (10) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga prindi, prindi adoptues, kujdestari apo personi tjetr q ushtron autoritet prindror ndaj personit nn moshn katrmbdhjet (14) vjet, kryesi dnohet me burgim s paku pesmbdhjet (15) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet me qllim t prfitimit t dobis pasurore, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim s paku pes (5) vjet. Kur vepra penale nga paragrafi 2. ose 3. i ktij neni kryhet me qllim t prfitimit t dobis pasurore, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim s paku pesmbdhjet (15) vjet. Neni 247 Bashksia jashtmartesore me personin nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet 1. Personi madhor i cili bashkjeton n nj bashksi jashtmartesore me personin n mes t moshs katrmbdhjet (14) dhe gjashtmbdhjet (16) vjet, dnohet me burgim prej pes (5) deri n njzet (20) vjet. 2. Prindi, prindi adoptues, kujdestari apo ndonj person tjetr q ushtron autoritet prindror, q i lejon ose e shtyn personin n mes t moshs katrmbdhjet (14) dhe gjashtmbdhjet (16) vjet q t bashkjetoj n nj bashksi jashtmartesore me personin tjetr, dnohet me dnimin nga burgim pes (5) deri n njzet (20) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet ndaj personit nn moshn katrmbdhjet (14) vjet, kryesi dnohet me s paku pesmbdhjet (15) vjet burgim. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 2. ose 3. i ktij neni kryhet me qllim t prfitimit t dobis pasurore, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim s paku pesmbdhjet (15) vjet. Neni 248 Ndryshimi i statusit familjar t fmijs Kushdo q e zvendson nj fmij me nj tjetr ose n ndonj mnyr tjetr ndryshon statusin familjar t fmijs, prve si lejohet me ligj, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. Neni 249 Marrja apo mbajtja e kundrligjshme e fmijs 1. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme e merr, mban ose rrmben fmijn nga prindi, prindi adoptues, kujdestari apo personi tjetr i cili ushtron t drejtn prindrore mbi fmijn, ose merr, mban ose rrmben fmijn nga enti t cilit i sht besuar fmija ose pengon ekzekutimin e vendimit t detyrueshm t organit kompetent mbi dhnien e fmijs n besim t personit ose entit tjetr, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kur kryesi i veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni sht prindi, prindi adoptues, kujdestari apo personi tjetr i cili ushtron t drejtn prindrore mbi fmijn ndaj t cilit organi kompetent ka shqiptuar vendim t detyrueshm me t cilin i jan mohuar personit t till t drejtat prindrore apo t kujdestaris pr fmijn apo kur organi kompetent ka shqiptuar vendim t detyrueshm me t cilin edukimi dhe mbikqyrja e fmijs i besohet prindit tjetr apo personit tjetr, kryesi dnohet me burgim deri n nj (1) vit. 3. Kushdo q kryen veprn penale nga paragrafi 1. i ktij nenit pr prfitim material apo pr motive tjera t ulta, dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 4. Kur kryesi i veprs penale nga paragrafi 2. i ktij neni vullnetarisht e kthen fmijn, gjykata mund ta liroj nga dnimi. Neni 250 Keqtrajtimi apo braktisja e fmijs 1. Prindi, prindi adoptues, kujdestari apo personi tjetr q ushtron autoritet prindror mbi fmijn, i cili keqtrajton fmijn e till duke prdorur masa fizike apo mendore ose shkel detyrimin e tij pr prkujdesje dhe edukim t fmijs, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet.
81
2. Prindi, prindi adoptues, kujdestari apo personi tjetr q ushtron autoritet prindror mbi fmijn, i cili keqtrajton fmijn e till duke prdorur masa fizike apo mendore ose shkel detyrimin e tij pr prkujdesje dhe edukim t fmijs me pakujdesi t vetdijshme, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 3. Prindi, prindi adoptues, kujdestari apo personi tjetr q ushtron autoritet prindror mbi fmijn, i cili e braktis fmijn e till n nj mnyr q rrezikon jetn e tij apo rrezikon ose dmton rnd shndetin e tij, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 4. Prindi, prindi adoptues, kujdestari apo personi tjetr q ushtron autoritet prindror mbi fmijn, i cili e detyron fmijn e till t punoj n mnyr t tepruar ose t kryej pun q nuk sht e prshtatshme pr moshn e fmijs ose e detyron fmijn e till q n lmosh t lyp para ose dobi tjetr materiale, ose e detyron fmijn e till q t prfshihet n aktivitete q e rrezikojn apo dmtojn zhvillimin e fmijs, dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 5. Kur vepra penale nga ky nen rezulton me dmtim t rnd t shndetit mendor apo lndim t rnd t fmijs, kryesi dnohet me burgim prej dy (2) deri n tet (8) vjet. Neni 251 Shkelja e detyrimeve familjare 1. Kushdo q shkel detyrimet e tij ligjore familjare, duke ln n gjendje t rnd antarin e familjes i cili nuk sht n gjendje t kujdeset pr vetn e tij, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ka t bj me fmijn, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e antarit t familjes apo me dmtim t rnd t shndetit t tij, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Nse gjykata shqipton dnimin me kusht, ajo mund t urdhroj si kusht q kryesi t paguaj dhe rregullisht t'i prmbush detyrimet e tij t kujdesit, arsimimit dhe mjeteve t jetess. Neni 252 Shmangia nga sigurimi i mjeteve t jetess 1. Kushdo q i shmanget sigurimit t mjeteve t jetess pr personin pr t cilin sht i detyruar t kujdeset n baz t vendimit t plotfuqishm t gjykats, marrveshjes s plotfuqishme gjyqsore ose vendimit t organit tjetr kompetent, me an t shmangies s punsimit, raportimit t rrejshm t punsimit apo t t ardhurave, ndrrimit t vendit t puns, ndrrimit t vendbanimit apo vendqndrimit, tjetrsimit t pasuris ose n ndonj mnyr tjetr i shmanget sigurimit t mjeteve t jetess pr personin e till, dnohet me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e antarit t familjes apo me dmtim t rnd t shndetit t tij, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni ka t bj me fmijn kryesi dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 4. Nse gjykata shqipton dnimin me kusht, ajo mund t urdhroj si kusht q kryesi rregullisht t'i prmbush detyrimet e tij t sigurimit t mjeteve t jetess dhe t paguaj detyrimet e papaguara. 5. Nse kryesi i veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni i prmbush detyrimet para se gjykata t shqiptoj aktgjykimin, gjykata mund ta liroj nga dnimi. Neni 253 Pengimi dhe mosekzekutimi i masave pr mbrojtjen e fmijve 1. Kushdo q nuk e zbaton apo e pengon ekzekutimin e masave edukative dhe masave t tjera t prcaktuara nga gjykata ose nga nj organ tjetr kompetent prgjegjs pr mbrojtjen e fmijve, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kushdo q si person prgjegjs n pun, n organe apo n ente pr mbrojtjen, arsimimin ose aftsimin profesional
82
t fmijve, ushtron haptazi detyrat e tij n mnyr t paprgjegjshme dhe me kt rrezikon apo dmton rnd shndetin apo zhvillimin e fmijs, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. Neni 254 Mos raportimi i abuzimit t fmijve 1. Pavarsisht nga dispozitat tjera ligjore, kushdo q ka arsye pr t dyshuar se nj fmij ka psuar nj incident t abuzimit t fmijs, keqtrajtimit, braktisjes apo moskujdesit dhe nuk raporton menjher abuzimin ose moskujdesin, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga prindi, prindi adoptues apo kujdestari, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet. 3. Kushdo q gjat angazhimit profesional lidhur me fmijn, ka arsye pr t dyshuar se fmija ka psuar incident t abuzimit t fmijs, keqtrajtimit, braktisjes apo moskujdesit ose ka qen i nnshtruar ndaj dhuns apo kanosjes pr prdorim t dhuns, dhe nuk e raporton menjher rastin, dnohet me gjob ose me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1., 2. ose 3. i ktij neni rezulton me vdekjen e fmijs apo me dmtim t rnd t shndetit t tij, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. KAPITULLI XXII VEPRAT PENALE KUNDR SHNDETIT PUBLIK Neni 255 Prhapja e smundjeve ngjitse 1. Kushdo q nuk vepron sipas dispozitave apo urdhrave t organit publik kompetent n fushn e shndetsis, e cila ka pr qllim parandalimin apo luftimin e smundjeve ngjitse te njerzit apo kafsht dhe me kt shkakton prhapjen e smundjes ngjitse te njerzit, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q nuk i prmbahet dispozitave apo urdhrave nga paragrafi 1. i ktij neni dhe me kt shkakton prhapjen e smundjeve ngjitse te kafsht, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dymbdhjet (12) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor apo dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 6. Kur vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor apo dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 7. Kur vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 256 Mosveprimi sipas dispozitave shndetsore gjat epidemis Kushdo q gjat kohs s epidemis ose t ndonj smundjeje ngjitse nuk vepron sipas urdhrave apo vendimeve tjera t nxjerra n baz t dispozitave t organit kompetent, i cili cakton masat q kan pr qllim luftimin apo parandalimin e tyre, dnohet me burgim deri n dy (2) vjet.
83
Neni 257 Prhapja e smundjeve venerike 1. Kushdo q duke ditur se sht i infektuar me smundje seksualisht t transmetueshme, nuk e zbulon kt fakt dhe e infekton personin tjetr, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekje t personit, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Procedura penale pr vepr penale nga ky nen fillohet sipas propozimit. Neni 258 Prhapja e virusit HIV 1. Kushdo q duke ditur se sht i infektuar me HIV, nuk e zbulon kt fakt dhe infekton personin tjetr, dnohet me burgim prej dy (2) deri n dymbdhjet (12) vjet. 2. Kur vepra vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni sht kryer nga pakujdesia, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri pes (5) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e personit, kryesi dnohet me burgim prej pes (5) deri n pesmbdhjet (15) vjet. 4. Kur vepra vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e personit kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri tet (8) vjet. Neni 259 Punsimi i personave t infektuar me smundje ngjitse 1. Kushdo q n kundrshtim me ligjet e shndetsis, n spital, n maternitet t spitalit, n shkoll, n restorant apo n puntori ose n organizat biznesi apo n ndonj vend t ngjashm pune ku prpunohen artikujt ushqimor apo ku kryhen shrbime higjienike, e punson apo e mban n pun personin pr t cilin e di se lngon nga smundja ngjitse dhe me kt shkakton prhapjen e smundjes ngjitse, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me dmtim t rnd t shndetit t tjetrit, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me dmtim t rnd t shndetit t tjetrit, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 6. Kur vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. Neni 260 Trajtimi i pandrgjegjshm mjeksor 1. Mjeku i cili me rastin e dhnies s ndihms mjeksore prdor haptas nj mjet apo metod t paprshtatshme t mjekimit ose nuk prdor masat prkatse higjienike dhe me kt shkakton keqsimin e gjendjes shndetsore t personit, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Punonjsi shndetsor i cili me rastin e dhnies s ndihms mjeksore prdor haptas nj mjet apo metod t
84
paprshtatshme t mjekimit ose nuk prdor masat prkatse higjienike dhe me kt shkakton keqsimin e gjendjes shndetsore t personit, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me dmtim t rnd t shndetit t personit, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dymbdhjet (12) vjet. Neni 261 Mosdhnia e ndihms mjeksore 1. Mjeku ose punonjsi tjetr shndetsor, i cili n kundrshtim me detyrn e tij refuzon t'i ofroj ndihmn mjeksore personit t cilit i nevojitet ndihma e till, ndonse ai sht i vetdijshm ose do duhej t ishte i vetdijshm se mosveprimi i till mund t rezultoj n lndim t rnd trupor apo dmtim t rnd t shndetit ose vdekjen e personit, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit t personit t cilit nuk iu sht dhn ndihma mjeksore, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e personit t cilit nuk iu sht dhn ndihma mjeksore, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 262 Ushtrimi i kundrligjshm i veprimtaris mjeksore ose farmaceutike 1. Kushdo q pa pasur kualifikimet profesionale apo autorizimet ligjore, kryen trajtime mjeksore, shrbime farmaceutike ose angazhohet n aktivitete tjera mjeksore pr t cilat me ligj krkohen kualifikime t posame, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit t personit, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dymbdhjet (12) vjet. Neni 263 Eksperimentet e kundrligjshme mjeksore dhe testimi i barrave 1. Kushdo q pa autorizim ose n kundrshtim me ligjin e zbatueshm kryen eksperimente mjeksore, eksperimente t klonimit t njeriut apo eksperimente t ngjashme n njerz, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q pa autorizim ose n kundrshtim me ligjin e zbatueshm kryen testime klinike t barrave, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. Neni 264 Prgatitja dhe dhnia e pandrgjegjshme e barrave 1. Farmacisti apo personi tjetr q sht i autorizuar t prgatis apo t shprndaj barra, i cili i prgatit barrat n kundrshtim me standardet profesionale apo jep barra n mnyr t gabuar dhe me kt rrezikon shndetin apo jetn e personit, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndime t rnda trupore ose me dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me lndime t rnda trupore ose me dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet.
85
5. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dymbdhjet (12) vjet. 6. Kur vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 7. Barrat e prgatitura sipas paragrafit 1. t ktij neni, konfiskohen. Neni 265 Transplantimi i kundrligjshm dhe trafikimi i organeve dhe qelizave njerzore 1. Kushdo q pa arsye mjeksore, pa autorizim ose n kundrshtim me ligjin e zbatueshm, pr qllim transplantimi merr pjes t trupit t njeriut me plqimin e dhnsit, dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q pa arsye mjeksore, pa autorizim ose n kundrshtim me ligjin e zbatueshm, transplanton pjes t trupit t njeriut me plqimin e marrsit, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet pa plqimin e dhnsit apo pa plqimin e marrsit, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Kushdo q pa autorizim ose n kundrshtim me ligjin e zbatueshm, pr qllim transplantimi merr pjes t trupit t personit t vdekur, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 5. Kushdo q pa autorizim ose n kundrshtim me ligjin e zbatueshm, posedon, blen, ndrmjetson n blerje, shet, transporton, importon ose eksporton organe apo qeliza njerzore pr qllim t transplantimit, dnohet m gjob dhe me burgim prej dy (2) deri n dymbdhjet (12) vjet. 6. Kushdo q pr shprblim ose prfitime tjera, vepron si ndrmjetsues pr t siguruar nj trup apo pjes t trupit t nj personi tjetr t gjall apo t vdekur, pr qllim t transplantimit, dnohet me gjob ose me burgim prej gjasht (6) muaj deri n dy (2) vjet. 7. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet nga mjeku, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 8. Nse vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni kryhet nga mjeku, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. Neni 266 Prodhimi dhe shprndarja e produkteve t dmshme mjeksore 1. Kushdo q prodhon barra t falsifikuara apo t dmshme ose produkte tjera mjeksore t cilat jan t dmshme pr shndetin, me qllim q t'i shes ato apo n ndonj mnyr tjetr t'i v n qarkullim, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q v n qarkullim barrat ose produktet mjeksore pa u br kontrolli i nevojshm nga personi apo enti i autorizuar, ose i v n qarkullim ato pas dats s skadimit, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim deri n dy (2) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 6. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dymbdhjet (12) vjet.
86
7. Kur vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 8. Produktet mjeksore dhe mjetet e prodhimit sipas ktij neni, konfiskohen. Neni 267 Prodhimi dhe vnia n qarkullim e artikujve t dmshm ushqimor 1. Kushdo q prodhon me qllim t shitjes, shet, ofron pr shitje apo n ndonj mnyr tjetr v n qarkullim artikuj ushqimor, pije apo produkte t tjera pr t cilat kryesi e di se jan t dmshme pr shndetin e njerzve, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q v n qarkullim artikuj ushqimor ose pije pa u br kontrolli i nevojshm nga personi apo enti i autorizuar, ose i v n qarkullim artikujt pas dats s skadimit, dnohet me burgim deri n dy (2) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit t ndonj personi, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit t ndonj personi, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 6. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dymbdhjet (12) vjet. 7. Kur vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 8. Artikujt dhe sendet e dmshme konfiskohen. Neni 268 Kontrolli i paprgjegjshm i produkteve shtazore t destinuara pr konsumim 1. Veterinari ose personi tjetr i autorizuar i cili gjat kontrollit t kafshve t destinuara pr therje apo t mishit t destinuar pr konsumim, vepron n kundrshtim me standardet profesionale ose n kundrshtim me dispozitat n fuqi t standardeve t praktiks veterinare ose nuk e kryen kontrollin dhe me kt mundson q t vihet n qarkullim mishi apo artikujt tjer t dmshm pr shndetin e njerzve, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit t ndonj personi, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit t ndonj personi, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dymbdhjet (12) vjet. 6. Kur vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 269 Dhnia ose prdorimi i certifikats s rreme t mjekut apo t veterinarit 1. Mjeku i cili lshon certifikat t rreme mjeksore ose veterinari i cili lshon certifikat t rreme veterinare, ndonse ai e di se ajo sht e rreme, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit.
87
2. Kushdo q prdor certifikat t rreme mjeksore apo veterinare, ndonse e di se sht e rreme, dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. Neni 270 Ndotja e ujit t pijshm 1. Kushdo q me ndonj materie t dmshme e ndot ujin t cilin njerzit e prdorin si uj t pijshm dhe kshtu rrezikon jetn apo shndetin e njerzve, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim deri n tet (8) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dymbdhjet (12) vjet. 6. Kur vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 271 Ndotja e artikujve ushqimor q prdoren nga njerzit apo kafsht 1. Kushdo q me ndonj materie t dmshme i ndot artikujt ushqimor q prdoren nga njerzit apo kafsht dhe kshtu rrezikon jetn apo shndetin e njerzve, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit t nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim deri n tet (8) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit t nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej s paku dhjet (10) vjet. 6. Kur vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 7. Kushdo q me ndonj materie t dmshme e ndot ushqimin e kafshve t cilat jan t destinuara pr konsumim nga njerzit dhe kshtu rrezikon jetn apo shndetin e njerzve, dnohet me gjob ose me burgim prej tre (3) muaj deri n nj (1) vit. 8. Kur vepra penale nga paragrafi 5. i ktij neni rezulton me ngordhjen e kafshve n vler q tejkalon pesmij (5.000) Euro ose me ngordhjen e nj numri t madh t kafshve, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. Neni 272 Shrbimi me pije alkoolike i personave nn moshn gjashtmbdhjet vjet 1. Kushdo q n lokalin hotelier, n bar apo n ndonj dyqan tjetr ku shiten pije alkoolike, e shrben me pije alkoolike personin nn moshn gjashtmbdhjet (16) vjet, dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) muaj.
88
KAPITULLI XXIII VEPRAT PENALE T NARKOTIKVE Neni 273 Blerja, posedimi, shprndarja dhe shitja e paautorizuar e narkotikve, substancave psikotrope dhe analoge 1. Kushdo q pa autorizim blen ose posedon me qllim t shitjes apo shprndarjes, ose ofron pr shitje substanca apo preparate t cilat jan shpallur me ligj si narkotik, substanca psikotrope apo substanca analoge, dnohet me gjob dhe me burgim prej dy (2) deri n tet (8) vjet . 2. Kushdo q pa autorizim shprndan, shet, transporton, dorzon, ndrmjetson, drgon ose drgon n transit substanca apo preparate t cilat jan shpallur me ligj si narkotik, substanca psikotrope ose substanca analoge, me qllim t shprndarjes, shitjes ose ofrimit pr shitje, dnohet me gjob dhe me burgim prej dy (2) deri n dymbdhjet (12) vjet. 3. Kushdo q pa autorizim eksporton ose importon substanca apo preparate t cilat jan shpallur me ligj si narkotik, substanca psikotrope ose substanca analoge, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) deri n dhjet (10) vjet. 4. Pr qllime t ktij kapitulli, shprehja analog nnkupton fardo substance e cila nuk sht e autorizuar dhe struktura kimike e s cils sht esencialisht e ngjashme me at t substancave apo preparateve q jan shpallur si narkotik ose substanca psikotrope dhe efektet e t cilave i riprodhon. 5. Substancat narkotike, substancat psikotrope ose substancat analoge dhe mjetet pr prodhimin, shprndarjen apo transportimin e tyre konfiskohen. Neni 274 Prodhimi dhe prpunimi i paautorizuar i narkotikve, substancave psikotrope, analoge apo veglave, pajisjeve apo materialeve narkotike 1. Kushdo q pa autorizim prodhon, kultivon, prpunon, nxjerr ose prgatit substanca apo preparate q jan shpallur si narkotik ose substanca psikotrope, dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 2. Kushdo q pa autorizim prodhon, kultivon, prpunon, shet ose ofron pr shitje substancn analoge, dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet. 3. Kushdo qe prodhon, transporton ose shprndan preparate duke e ditur se ato do t prdoren pr prodhim ose prpunim t paautorizuar t narkotikve apo substancave psikotrope, dnohet me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet. 4. Kushdo q pa autorizim prodhon, transporton, shprndan, shet ose furnizon me vegla, pajisje apo materiale narkotike, duke ditur se kto jan prdor ose do t prdoren pr kultivim, prodhim, prpunim, trafikim apo prdorim t paautorizuar t fardo substance ose preparati t cilat jan shpallur si narkotik, substanca psikotrope apo analoge, dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 5. Substancat narkotike, substancat psikotrope ose substancat analoge dhe mjetet pr prodhimin, shprndarjen apo transportimin e tyre konfiskohen. Neni 275 Posedimi i paautorizuar i narkotikve, substancave psikotrope ose analoge 1. Kushdo q pa autorizim posedon narkotik, substanca psikotrope apo analoge, dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tre (3) vjet. 2. Kryesi q kryen veprn nga paragrafi 1. i ktij neni pr her t par dhe i cili posedon m pak se tre (3) gram t substancave narkotike apo substancave psikotropike ose analoge dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 3. Substancat narkotike, substancat psikotrope ose substancat analoge konfiskohen.
89
Neni 276 Intoksikimi i personit tjetr me narkotik ose substanca psikotrope Kushdo q e intoksikon personin tjetr me narkotik, substanca psikotrope apo substanca analoge pa dijenin e personit t till, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. Neni 277 Lehtsimi i sigurimit apo prdorimit t narkotikve, substancave psikotrope apo analoge 1. Kushdo q administron me narkotik, me substanca psikotrope apo analoge dhe pr shkak t detyrs q ka, lehtson sigurimin ose prdorimin e tyre n kundrshtim me ligjin, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Drejtuesi ose pronari i lokalit apo i hapsirs tjetr t mbyllur q prdoret nga publiku, i cili lejon apo toleron prdorimin e narkotikve, substancave psikotrope ose substancave analoge, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 278 Kultivimi i bims s hashashit, shkurres s kokains ose bimve t kanabisit 1. Kushdo q pa autorizim kultivon bimn e hashashit, shkurren e kokains ose bimn e kanabisit me qllim t prodhimit t narkotikeve ose substancave psikotropike, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 2. Bima e hashashit, shkurrja e kokains ose bima e kanabisit dhe furnizimet, pajisjet dhe materialet pr kultivimin e tyre konfiskohen. Neni 279 Organizimi, drejtimi apo financimi i trafikimit t narkotikve apo substancave psikotrope 1. Kushdo q organizon, drejton apo financon ndonj prej veprave penale nga ky Kapitull, dnohet me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni prfshin sasi t madhe t narkotikve apo substancave psikotrope, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n pesmbdhjet (15) vjet. Neni 280 Konvertimi apo transferimi i pasuris q rrjedh nga veprat penale nga ky kapitull 1. Kushdo q e konverton apo transferon pasurin, duke e ditur se pasuria e till rrjedh nga kryerja e cilsdo vepre penale nga ky Kapitull ose nga pjesmarrja n veprn apo veprat e tilla, dhe konvertimi apo transferimi i till bhet pr qllim t fshehjes ose mbulimit t origjins s paligjshme t pasuris apo t ofrimit t ndihms personit i cili sht i prfshir n kryerjen e veprs apo veprave t tilla pr t'iu shmangur pasojave juridike t veprimeve t tij, dnohet me gjob tre her m t lart se vlera e pasuris s transferuar apo konvertuar dhe me burgim deri n dhjet (10) vjet. 2. Pasuria e konvertuar apo e transferuar konfiskohet. Neni 281 Dnimi pr raste t rnda t veprave penale nga ky Kapitull 1. Nse vepra penale nga nenet 273, 274, 275, 276 ose 278 t ktij Kodi kryhet n nj ose m shum nga rrethanat n vijim, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) deri n pesmbdhjet (15) vjet, nse: 1.1. kryesi vepron si antar i grupit; 1.2. kryesi sht person zyrtar n keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij; 1.3. kryesi prdor ose kanos se do ta prdor dhunn ose armn; 1.4. vepra kryhet n dm ose duke e shfrytzuar viktimn e ndjeshme;
90
1.5. drgesa, ngarkesa, kontejneri ose mjeti i planifikuar pr nj operacion humanitar sht prdorur pr transportimin e paligjshm t narkotikve, substancave psikotrope ose substancave analoge; 1.6. personi ka przier substancat narkotike, substancat psikotrope ose substancat analoge me substanca t tjera t cilat e shtojn rrezikun pr shndetin; 1.7. vepra sht kryer brenda perimetrit prej treqind e pesdhjet (350) metrash nga shkolla apo mjedisi tjetr q prdoret nga fmijt ose brenda perimetrit prej treqind e pesdhjet (350) metrash nga cilido institucion i edukimit; 1.8. vepra penale kryhet brenda institucionit korrektues; 1.9. vepra penale prfshin sasi t mdha t narkotikve, substancave psikotrope ose substancave analoge. 2. Substancat narkotike, substancat psikotrope ose substancat analoge dhe mjetet pr prodhimin, shprndarjen apo transportimin e tyre konfiskohen. Neni 282 Kompensimi ndaj zbatuesve t ligjit Kur personi dnohet pr ndonj vepr penale nga ky Kod, gjykata mund ta urdhroj personin e dnuar q t bj kompensimin e cilsdo agjenci pr zbatimin e ligjit, pr shpenzimet e arsyeshme t bra nga agjencia prkatse n blerjen e narkotikve ose substancave psikotrope nga ai person ose nga agjenti i tij si pjes e hetimit q shpie n dnimin e tij. KAPITULLI XXIV KRIMI I ORGANIZUAR Neni 283 Pjesmarrja ose organizimi i grupit kriminal t organizuar 1. Kushdo q me dashje dhe me dijeni qoft t qllimit dhe veprimtaris s prgjithshme t grupit kriminal t organizuar ose qllimit t grupit pr t kryer nj apo m shum vepra penale t cilat jan t dnueshme me burgim prej s paku katr (4) vjet, aktivisht merr pjes n veprimtarit kriminale t grupit duke ditur se pjesmarrja e till do t kontribuoj n realizimin e veprimtarive kriminale t grupit, dnohet me gjob deri n dyqind e pesdhjet mij (250.000) Euro dhe me burgim prej s paku shtat (7) vjet. 2. Kushdo q organizon, themelon, mbikqyr, menaxhon ose drejton veprimtarit e grupit kriminal t organizuar, dnohet me gjob deri n pesqind mij (500.000) Euro dhe me burgim prej s paku dhjet (10) vjet. 3. Kur veprimtarit e grupit kriminal t organizuar t parapara n paragrafin 1. ose 2. t ktij neni rezultojn n vdekje, kryesi dnohet me gjob deri n pesqind mij (500.000) Euro dhe me burgim prej s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm. 4. Gjykata mund t zbus dnimin e antarit t grupit kriminal t organizuar i cili, para se grupi kriminal i organizuar t ket kryer veprn penale, raporton n polici ose prokurori, ekzistimin, formacionin dhe jep informata pr grupin kriminal t organizuar n detaje t mjaftueshme pr t mundsuar arrestimin apo ndjekjen e grupit t till. 5. Pr qllime t ktij neni, aktivisht merr pjes prfshin, por nuk kufizohet n ofrimin e informatave ose mjeteve materiale, rekrutimin e antarve t rinj dhe t gjitha format e financimit t veprimtarive t grupit.
91
KAPITULLI XXV VEPRAT PENALE KUNDR EKONOMIS Neni 284 Cenimi i barazis n ushtrimin e veprimtaris ekonomike Personi zyrtar i cili duke keqprdorur detyrn zyrtare apo autorizimet e tij, kufizon qarkullimin e lir t kapitalit, njerzve, mallrave, shrbimeve, puns apo mjeteve t riprodhimit n territorin e Republiks s Kosovs, ose mohon apo kufizon t drejtn e organizats s biznesit apo t personit juridik q n territorin e Republiks s Kosovs t merret me qarkullimin e mallit apo t shrbimeve, ose e v organizatn e biznesit apo personin juridik n pozit t pabarabart ndaj organizats s biznesit ose personit tjetr juridik lidhur me kushtet pr pun apo qarkullimin e mallit apo t shrbimeve, ose e kufizon kmbimin e lir t mallit ose t shrbimeve dhe me kt realizohet fitim i konsiderueshm pr at organizat t biznesit ose person juridik ose shkaktohet dm i konsiderueshm pr tjetrin, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 285 Veprimtaria e pandrgjegjshme ekonomike 1. Personi prgjegjs i cili duke shkelur me dashje ligjin apo dispozitn tjetr t afarizmit, vepron n kundrshtim me standardet e rregullta t afarizmit dhe me kt i shkakton dm substancial material organizats s biznesit apo personit juridik, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me likuidim t detyrueshm ose falimentim t asaj organizate t biznesit apo t personit juridik, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 286 Shkaktimi i falimentimit 1. Kushdo q duke ditur borxhin e teprt ose insolvencn aktuale apo t pashmangshme, prfshihet n nj apo m shum nga veprimtarit n vijim, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet, nse: 1.1. fsheh apo deformon ose n ndonj mnyr tjetr n kundrshtim me standardet e rregullta t afarizmit, e shkatrron, dmton ose e bn t pashfrytzueshm ndonj aset, i cili n rast t procedurave t insolvencs do ti takonte prons falimentuese; 1.2. n ndonj mnyr n kundrshtim me standardet e rregullta t afarizmit, hyn n siprmarrje humbse apo spekulative ose kmbime t mallrave apo letrave me vler ose konsumon shuma t teprta ose bhet debitor pr shkak t shpenzimeve joekonomike, bixhozit ose vnies s basteve; 1.3. prokuron mallra, shrbime apo kredi, ndrmerr veprimtari ekonomike t cilat krijojn borxh tepr t madh, konkludon ose rinovon kontrata t paarsyeshme, nuk i mbledh borxhet q i kan t tjert, nuk i zbaton krkesat me koh dhe/ose i tjetrson mallrat apo shrbimet, letrat me vler apo gjrat e prodhuara nga kto t mira dukshm nn vlern e tyre n kundrshtim me standardet e rregullta t afarizmit; 1.4. simulon ekzistimin e t drejtave t tjetrit ose me dijeni i njeh t drejtat e fabrikuara; 1.5. nuk mban librat e kontabilitetit, t cilat me ligj sht i detyruar t'i mbaj, ose i mban apo i modifikon ashtu q analizimi apo auditimi i aseteve neto t jet m i vshtir; 1.6. deformon, fsheh, shkatrron ose dmton librat e kontabilitetit apo dokumentacionin tjetr me qllim q t bj analizimin apo auditimin e aseteve neto m t vshtir, t fsheh asetet apo t mashtroj ndonj person; 1.7. zvoglon asetet neto ose fsheh marrdhniet aktuale t afarizmit n ndonj mnyr tjetr q sht dukshm n kundrshtim me standardet e rregullta t afarizmit; 1.8. merr prsipr detyrime t teprta; ose 1.9. konkludon ose rinovon kontrata t paarsyeshme me subjekte insolvente. 2. Vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni dnohet vetm nse likuidimi i detyrueshm ose procedura e falimentimit
92
jan filluar. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. Neni 287 Shkaktimi i falimentimit t rrejshm 1. Kushdo q prfshihet n nj nga veprimet e mposhtme me qllim q t mos paguaj at q sht i detyruar t paguaj, ose me qllim q t mashtroj ose duke mashtruar ndonj kreditor apo debitor, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet: 1.1. fsheh tr pasurin apo nj pjes t pasuris s subjektit, kryen shitje t rrejshme, e shet nn vlern e tregut ose ia transferon personit tjetr si kompensim; 1.2. hyn n kontrata t rrejshme apo fiktive t borxhit; ose 1.3. fsheh, shkatrron ose ndryshon librat e kontabilitetit t cilat sht i detyruar me ligj q ti mbaj, ashtu q rezultati i veprimtaris s tij ose gjendja e aseteve apo detyrimeve nuk mund t vrtetohet, ose prmes dokumenteve t rrejshme apo n ndonj mnyr tjetr krijon nj situat t till ku mund t realizohet falimentimi. 2. Veprat penale nga paragrafi 1. i ktij neni dnohen vetm nse likuidimi i detyrueshm ose procedurat e falimentimit jan filluar. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me humbje mbi pesmbdhjetmij (15.000) Euro pr kreditorin, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. Neni 288 Mashtrimi n procedurn e falimentimit 1. Kushdo q lidhur me procedurn e falimentimit, prfshihet n nj apo m shum nga veprimtarit n vijim me administratorin apo personin i cili vepron n cilsi t administratorit, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet, nse: 1.1. paraqet deklarat, dokument apo krkes t rrejshme, ose jep dshmi t rrejshme; 1.2. me dijeni dhe me mashtrim transferon, fsheh ose nuk ia kalon ndonj pasuri apo dokument administratorit apo personit i cili vepron n cilsi t administratorit; 1.3. me dijeni dhe me mashtrim jep, ofron, pranon apo tenton t prfiton para, pasuri, pages, kompensim, shprblim, prparsi apo premtim pr nj veprim ose shmangie nga veprimi n mnyr q t prfitoj ndonj prparsi n procedurn e falimentimit; ose 1.4. me dijeni dhe pa autorizim nga administratori i prons, shet, pranon, vjedh, prvetson, shkatrron, prdhos ose blen, qoft n mnyr t drejtprdrejt apo t trthort, ndonj letr apo pasuri t prons. Neni 289 Mashtrimi ose dmtimi i kreditorve apo debitorve 1. Kushdo q duke ditur borxhin e teprt ose insolvencn aktuale apo t pashmangshme, v nj kreditor apo debitor n pozit m t favorshme prmes pagess s borxheve apo n ndonj mnyr tjetr dhe me kt shkakton dme prej m tepr se pesmij (5.000) Euro ose rezulton n humbje t kreditorve tjer prej m tepr se pesmij (5.000) Euro, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q pr t mashtruar ose shkaktuar dm ndonj kreditori apo debitori, pranon nj krkes t rrejshme, lidh kontrata t rrejshme ose kryen ndonj veprim tjetr mashtrues me t cilin dmton ndonj kreditor apo debitor, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me dm q tejkalon dyqind e pesdhjetmij (250.000) Euro ose rezulton me humbje q tejkalon dyqind e pesdhjetmij (250.000) Euro, ose kur si rezultat i ksaj i dmtuari detyrohet ti nnshtrohet procedurs s riorganizimit ose falimentimit, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n
93
dhjet (10) vjet. Neni 290 Keqprdorimi i autorizimeve ekonomike 1. Personi prgjegjs q gjat ushtrimit t veprimtaris ekonomike kryen nj nga veprimet n vijim me qllim t prfitimit t kundrligjshm t dobis pasurore pr vete apo pr ndonj person tjetr, dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet: 1.1. krijon apo mban fonde t palejuara n Republikn e Kosovs ose n ndonj juridiksion tjetr; 1.2. prmes prpilimit t dokumenteve me prmbajtje t rreme, me bilance t rreme, me vlersime t rreme, inventarizim apo me prezantim tjetr t rrem ose prmes fshehjes s provave n mnyr t rreme e prezanton qarkullimin e aseteve ose t rezultateve t veprimtaris ekonomike dhe n kt mnyr i v n lajthim organet drejtuese n organizatn e biznesit gjat vendimmarrjes lidhur me veprimtarit menaxhuese; 1.3. nuk i paguan detyrimet tatimore ose detyrimet e tjera fiskale t parapara me ligj; 1.4. mjetet me t cilat disponon i shfrytzon n kundrshtim me qllimin e tyre t parapar; ose 1.5. n ndonj mnyr tjetr e shkel ligjin apo rregullat e veprimtaris afariste lidhur me tjetrsimin, prdorimin apo menaxhimin e pasuris. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton n dobi pasurore q tejkalon njqindmij (100.000) Euro, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 291 Lidhja e kontrats s dmshme 1. Personi prgjegjs i cili ushtron veprimtari ekonomike q lidh kontrat pr t ciln e di se sht e dmshme pr organizatn e biznesit apo q lidh kontrat n kundrshtim me autorizimet e tij dhe me kt i shkakton dm organizats s biznesit, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Kur kryesi i veprs nga paragrafi 1. i ktij neni merr ryshfet ose shkakton dm n shumn q tejkalon njqindmij (100.000) Euro, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. Neni 292 Komunikimi i paautorizuar i sekretit tregtar 1. Kushdo q n shkelje t detyrave t tij pr ruajtjen e sekreteve afariste apo tregtare, ia kumton apo ia prcjell personit tjetr t dhnat lidhur me sekretet afariste apo tregtare ose n ndonj mnyr tjetr ia mundson ndonj personi t paautorizuar qasjen n t dhnat e tilla ose mbledh t dhna t tilla me qllim q t'ia prcjell personit t paautorizuar, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q me qllim t prdorimit n mnyr t paautorizuar, arrin n mnyr t kundrligjshme deri te t dhnat t cilat ruhen si sekrete t afarizmit apo t tregtis, si parashihet n paragrafin 1. t ktij neni, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. 3. Kur t dhnat nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni jan t nj rndsie t veant ose nse t dhnat e ktilla i prcjelln personit tjetr me qllim q kto t dhna t'i nxjerr jasht Republiks s Kosovs, ose nse vepra sht kryer me qllim t prfitimit t dobis pasurore, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim deri n pes (5) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 3. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 5. Kushdo q me qllim t kmbimit t sekretit tregtar pr prfitim ekonomik t cilitdo prve pronarit t tij, vjedh ose merr pa autorizim, ose prmes mashtrimit apo lajthimit merr t dhnat sipas paragrafit 1. t ktij neni, dnohet me gjob dhe me burgim deri n pes (5) vjet. 6. Kushdo q pranon, blen apo posedon sekretin tregtar, duke ditur se ky sekret sht vjedhur ose marr pa autorizim,
94
dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 7. Pr qllime t ktij neni, shprehja sekret afarist nnkupton t dhnat q jan cilsuar si t tilla me ligj ose me dispozita t organizats s biznesit ose t personi juridik dhe t cilat paraqesin sekretin e prodhuesit, rezultatin e puns hulumtuese ose t dizajnimit, t dhna financiare, afariste, shkencore, teknike, ekonomike apo inxhinierike, prfshir plane, formula, dizajne, prototipe, metoda, teknika, procese, procedura, programe, kode ose t dhna tjera pr t cilat pronari ka ndrmarr masa t arsyeshme pr ti mbajtur sekret dhe zbulimi i tyre personit t paautorizuar mund t ket efekte t dmshme pr interesat ekonomike t organizats s biznesit apo t personit juridik. 8. Pr qllime t ktij neni, shprehja sekret tregtar nnkupton t dhnat q jan cilsuar si t tilla me ligj ose me dispozita t organizats s biznesit ose t personi juridik dhe t cilat paraqesin sekretin e prodhuesit, rezultatin e puns hulumtuese ose t dizajnimit, t dhna financiare, afariste, shkencore, teknike, ekonomike apo inxhinierike, prfshir plane, formula, prototipe, metoda, teknika, procese, procedura, programe, kode ose t dhna tjera pr t cilat pronari ka ndrmarr masa t arsyeshme pr ti mbajtur sekret dhe zbulimi i tyre personit t paautorizuar mund t ket efekte t dmshme pr interesat ekonomike t organizats s biznesit apo t personit juridik. Neni 293 Falsifikimi i letrave me vler dhe instrumenteve t pagess 1. Kushdo q prodhon letra me vler t falsifikuara apo instrumente t pagess t falsifikuara ose i ndryshon letrat me vler me qllim q t'i prdor si t vrteta, ose ia jep ato personit tjetr pr prdorim ose i prdor ato letra me vler si t vrteta, dnohet me burgim prej (6) gjasht muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q prdor letra me vler t falsifikuara apo instrumente t pagess t falsifikuara, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 3. Kushdo q duke ditur se letra me vler apo instrument i pagess sht i falsifikuar, pranon, transporton ose posedon letrn me vler apo instrumentin e pagess t falsifikuar me qllim q ta shprndaj ose ta prdor si t vrtet, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni prfshin letra me vler apo instrumente t pagess me vler t cekur q tejkalon dhjetmij (10.000) Euro, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 5. Kushdo q ka pranuar si t vrteta letrat me vler apo instrumentet e pagess t falsifikuara dhe i prdor ato duke ditur se jan t falsifikuara, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 6. Tentativa pr t kryer vepr penale nga paragrafi 5. i ktij neni sht e dnueshme. 7. Letrat me vler, instrumentet e pagess dhe pajisjet pr prodhimin ose ndryshimin e tyre konfiskohen. 8. Shprehja instrument i pagess nnkupton instrument fizik, prve parave, q i mundson nga natyra e tij specifike, vet apo n bashkim me ndonj instrument tjetr t pagess, mbajtsit apo prdoruesit q t transferoj parat apo vlern monetare. Kjo prfshin, por nuk kufizohet n flet aksione, certifikata t aksioneve, aksione, kredit kartela, kartela t euroeqeve, kartela tjera t lshuara nga institucionet financiare, euroeqe, eqe tjera t udhtarve dhe kartmonedha t kmbimit, t cilat jan t mbrojtura kundr imitimit apo prdorimit t rrem prmes dizajnit, kodimit, nnshkrimit apo ndonj mjeti tjetr. 9. Letrat me vler ose instrumentet e pagess prfshijn letrat me vler ose instrumentet e pagess t falsifikuara dhe letrat me vler ose instrumentet e pagess t vrteta t cilat jan ndryshuar n aspektin material dhe me qllim q t prdoren pr qllime mashtruese. Neni 294 Falsifikimi i shenjave me vler 1. Kushdo q prodhon shenja me vler t falsifikuara, i ndryshon ato me qllim q t'i prdor si t vrteta, ia jep personit tjetr pr prdorim ose i prdor shenjat me vler t falsifikuara si t vrteta, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q duke ditur se shenja me vler sht e falsifikuar, furnizon, shet, blen, shprndan, transporton, pranon apo posedon shenjn e falsifikuar apo t anuluar me qllim q ta shprndaj ose ta prdor si t vrtet, dnohet me
95
burgim deri n tre (3) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni prfshin shenjn, vlera e t cilave tejkalon dhjetmij (10.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 4. Kushdo q e heq pulln e vulosur nga shenja me vler nga paragrafi 1. i ktij neni, ose n ndonj mnyr tjetr dhe me qllim t prdorimit t vazhdueshm, mundohet q ktyre shenjave t'u jep pamjen sikur nuk jan prdorur asnjher m par ose prdor prap shenjn e prdorur apo e shet at si t vlefshme, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 5. Kushdo q pranon si t vrtet shenjn me vler dhe e prdor duke ditur se sht e falsifikuar, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 6. Kushdo q ka dijeni se shenja me vler e falsifikuar sht duke u prodhuar ose prdorur dhe nuk e raporton nj gj t till, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 7. Shenja me vler e falsifikuar dhe pajisjet pr prodhimin apo ndryshimin e tyre konfiskohen. Neni 295 Cenimi i t drejtave t patents 1. Kushdo q n kuadr t nj veprimtarie ekonomike e prdor pa autorizim patentn e regjistruar ose t mbrojtur me ligj apo topografin e regjistruar t nj qarku t mbyllur t nj gjysmpruesi, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Sendet nga paragrafi 1. i ktij neni t prodhuara pr prdorim t paautorizuar konfiskohen. Neni 296 Cenimi i t drejtave t autorit 1. Kushdo q nn emrin e tij apo t dikujt tjetr, shfaq apo n ndonj mnyr tjetr i kumton publikut punn e mbrojtur me t drejtat e autorit ose paraqitjen e tjetrit, n trsi apo pjesrisht, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q gjat prdorimit t puns s mbrojtur me t drejtat e autorit ose paraqitjes s tjetrit, qllimisht nuk cek emrin, pseudonimin ose shenjn e autorit apo t performuesit kur kjo krkohet me ligj, dnohet me gjob dhe me burgim deri n nj (1) vit. 3. Kushdo q e ndryshon, shtrembron ose n ndonj mnyr tjetr e dmton punn e mbrojtur me t drejtat e autorit ose paraqitjen e tjetrit, dhe e shfaq n at form ose n ndonj mnyr tjetr ia kumton n form t till publikut, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 4. Kushdo q paraqet ose n ndonj form tjetr ia kumton publikut n mnyr t paprshtatshme punn e mbrojtur me t drejtn e autorit ose paraqitjen e tjetrit, q sht paragjykuese pr nderin dhe autoritetin e autorit ose performuesit, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 5. Kushdo q pa autorizim prdor punn e mbrojtur me t drejtat e autorit ose temn e shtjes s ndrlidhur me kto t drejta, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 6. Nse gjat kryerjes s veprs penale nga paragrafi 5. i ktij neni, kryesi ka prfituar pr vete ose pr personin tjetr s paku dhjet mij (10.000) Euro por m pak se pesdhjetmij (50.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. 7. Nse kryesi i veprs penale nga paragrafi 5. i ktij neni prfiton pr vete ose pr personin tjetr m shum se pesdhjetmij (50.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tet (8) vjet. 8. Sendet dhe pajisjet pr prodhimin e tyre nga ky nen konfiskohen.
96
Neni 297 Shmangia e masave teknologjike 1. Kushdo q kryen vepr t shmangies s ndonj prej masave efektive mbrojtse t teknologjis ose t heqjes apo ndryshimit t t drejtave elektronike pr menaxhimin e t dhnave, si parashihet n dispozitat e ligjit pr t drejtat e autorit dhe t drejtat e tjera t prafrta dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Sendet dhe pajisjet pr prodhimin e tyre nga paragrafi 1. i ktij neni konfiskohen. Neni 298 Mashtrimi i konsumatorve 1. Kushdo q gjat ushtrimit t veprimtaris ekonomike dhe me qllim t mashtrimit t blersve apo konsumatorve, prdor ose posedon me qllim t prdorimit si emr apo shenj t tij ose shenj t veant t mallrave t tij, emrin apo shenjn e tjetrit, shenjn e mallrave apo shenjn e shrbimeve t tjetrit, ose shenjn e tjetrit q lidhet me prejardhjen gjeografike ose ndonj shenj tjetr t veant t mallrave apo prbrsve t tyre, dnohet me burgim deri n (3) tre vjet. 2. Kushdo q me qllim t mashtrimit t blersve apo konsumatorve, prdor gjat prodhimit shenjn apo modelin e tjetrit pa autorizim, ose v n qarkullim artikujt e prodhuar n kt mnyr, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. 3. Sendet dhe pajisjet pr prodhimin e tyre nga ky nen konfiskohen. Neni 299 Mashtrimi i blersve 1. Kushdo q me qllim t mashtrimit t blersve v n qarkullim prodhime me shenjn n t ciln jan shnuar t dhna t cilat nuk i prgjigjen prmbajtjes, llojit, prejardhjes apo kualitetit t produktit, v n qarkullim produkte t cilat pr nga pesha apo kualiteti nuk i prgjigjen asaj q rregullisht parashihet te produktet e tilla apo v n qarkullim produkte pa shenjat q tregojn pr prmbajtjen, llojin, prejardhjen apo kualitetin e produktit kur shenja e till krkohet me ligj, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q me qllim t mashtrimit t blersve shpall rrejshm se sht zbritur mimi i mallit apo se pritet rritja e mimit t mallit ose n ndonj mnyr tjetr prdor haptazi reklam t rreme, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. Neni 300 Organizimi i skemave piramidale dhe bixhozit t paligjshm 1. Kushdo q me qllim t prfitimit t kundrligjshm t dobis pasurore pr vete apo pr personin tjetr, organizon, merr pjes apo ndihmon n organizimin e veprimtarive t skemave piramidale, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q me qllim t prfitimit t kundrligjshm t dobis pasurore pr vete apo pr personin tjetr, organizon, merr pjes apo ndihmon n organizimin e bixhozit, lojrave t llojit t kazinove apo lojrave t fatit si prcaktohet me ligj, pr t cilat nuk sht dhn licenca, leja apo koncesioni i organit kompetent, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me fitim apo humbje q tejkalon njzetepesmij (25.000) Euro, kryesi dnohet me burgim prej dy (2) deri n dymbdhjet (12) vjet. 4. Pr qllime t ktij neni, shprehja skem piramidale do t thot ofert apo plan pr investim mashtrues, ku parat e kontribuara nga investitort e mvonshm prdorn drejtprdrejt pr t paguar ose ripaguar interesin ose bazn e investitorve t mhershm, pa ndonj veprimtari operative apo q prodhon burime t t ardhurave, prve grumbullimit t vazhdueshm t fondeve t reja. Neni 301 Keqprdorimi i pozits s monopolit 1. Personi prgjegjs q ushtron nj apo m shum nga veprimtarit ekonomike n vijim, t cilat keqprdorin pozitn
97
monopoliste apo dominuese n treg apo n nj pjes substanciale t tregut, duke u prfshir n nj apo m shum nga veprimtarit n vijim, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet, nse: 1.1. n mnyr t drejtprdrejt apo t trthort v mime t padrejta t blerjes apo t shitjes ose kushte tjera t padrejta tregtare; 1.2. n mnyr t drejtprdrejt apo t trthort rregullon mimet e blerjes apo t shitjes ose kushtet tjera t tregtis; 1.3. kufizon apo kontrollon prodhimin, tregjet apo zhvillimin teknik ose investimin; 1.4. aplikon kushte jo t njjta pr transaksione t barabarta me pal tjera tregtare, duke i vn ato n disavantazh konkurrues; 1.5. bn q lidhja e kontratave t varet nga pranimi prej pals tjetr i detyrimeve shtes, t cilat pr nga natyra e tyre apo sipas prdorimit komercial, nuk kan ndonj lidhje me subjektin e kontratave t tilla; 1.6. n mnyr t drejtprdrejt apo t trthort rregullon mimet e blerjes apo t shitjes ose kushtet tjera t tregtis n tregje t aksioneve ose burimet e furnizimit; 1.7. krkon pagesa ose kushte tjera afariste m pak t favorshme se q krkohet pr blerje t ngjashme n tregje t krahasueshme, prve nse ka ndonj arsyetim objektiv pr nj diferencim t till; 1.8. krkon pagesa apo kushte tjera afariste q dallojn nga ato q me gjas do t ishin n rast se do t ekzistonte konkurrenca efektive. 2. Personi prgjegjs n organizatn e biznesit i cili merret vesh me personin n organizatn tjetr t biznesit nga e njjta fush e biznesit, me qllim t rritjes, uljes apo ndikimit n ndonj mnyr tjetr t mimit t mallrave ose shrbimeve q shiten apo blihen nga organizatat e biznesit, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet burgim dhe me gjob t barabart me njzet e pes prqind (25%) t vlers s mallrave t shitura nga organizata e tij e biznesit e cila ka qen subjekt i marrveshjes s prbashkt. Neni 302 Falsifikimi i paras 1. Kushdo q prodhon para t falsifikuara me qllim pr t'i vn n qarkullim si t vrteta, dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 2. Kushdo q duke ditur se paraja sht e falsifikuar merr, v n qarkullim, transporton, pranon, prdor ose posedon paran e falsifikuar me qllim q ta v n qarkullim si t vrtet, dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 3. Kushdo q pranon paran e falsifikuar prej pesdhjet (50) Euro ose m pak duke besuar se sht e vrtet dhe pastaj e prdor duke ditur se sht e falsifikuar, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 4. Kushdo q ka dijeni pr prodhimin apo prdorimin e parave t falsifikuara dhe kt nuk e raporton, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 1. dhe 2. i ktij neni ka t bj me nj shum t parave t falsifikuara q tejkalon njqindmij (100.000) Euro, kryesi dnohet me jo m pak se tre (3) vjet burgim. 6. Paraja e falsifikuar dhe pajisjet pr prodhimin apo ndryshimin e saj konfiskohen. Neni 303 Prodhimi dhe prdorimi i shenjave t etiketimit, masave dhe peshave t rreme 1. Kushdo q me qllim t prdorimit t tyre si t vrteta, prodhon shenja t rreme pr etiketimin e mallit, si dhe vula apo pulla pr vulosjen e arit, argjendit, bagtis, drurit apo ndonj malli tjetr t prodhuar vendor apo jasht vendit, ose shenjat e rreme i prdor si t vrteta, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q materialisht ndryshon masat apo peshat me qllim q t prdoren si t sakta, dnohet sipas paragrafit 1. t ktij neni.
98
3. Shenjat, vulat, masat dhe peshat e falsifikuara dhe pajisjet pr prodhimin dhe ndryshimin e tyre konfiskohen. Neni 304 Prodhimi, furnizimi, shitja, posedimi ose dhnia n shfrytzim e mjeteve pr falsifikim 1. Kushdo q prodhon, furnizon, shet, pranon, posedon ose jep n shfrytzim mjete pr falsifikimin e parave, letrave me vler apo instrumenteve t pagess, dnohet me burgim prej (1) nj deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q prodhon, furnizon, shet, pranon, posedon ose jep n shfrytzim mjete pr falsifikimin e pullave fiskale, pullave postare apo shenjave tjera me vler, shenjave pr etiketimin e rrem t mallrave ose masa dhe pesha t pasakta, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Pr qllime t ktij neni, shprehja mjete pr falsifikim do t thot instrumente, artikuj, programe kompjuterike dhe mjete tjera q adaptohen posarisht pr falsifikimin ose ndryshimin e parave, letrave me vler apo instrumenteve t pagess, pullave me vler, shenjave pr etiketimin e mallrave, masave dhe peshave ose hologramve apo prbrsve tjer t valuts, letrave me vler apo instrumenteve t pagess, t cilat shrbejn pr mbrojtje ndaj falsifikimit. 4. Artikujt, mjetet dhe pajisjet pr prodhimin e tyre konfiskohen. Neni 305 Tregtia e ndaluar 1. Kushdo q pa autorizim shet, blen apo bn shkmbimin e mallrave sendeve apo shrbimeve, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Kur kryesi i veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni ka organizuar rrjetin e shitsve ose t ndrmjetsve apo ka realizuar prfitim q kalon shumn prej pesmbdhjetmij (15.000) Euro, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 3. Mallrat dhe sendet nga tregtia e ndaluar konfiskohen. Neni 306 Prodhimi i ndaluar 1. Kushdo q pa autorizim prodhon apo prpunon mallrat, prodhimi apo prpunimi i t cilave sht i ndaluar apo i kufizuar me ligj, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Mallrat dhe pajisjet pr prodhimin ose prpunimin e paautorizuar konfiskohen. Neni 307 Lshimi i eqeve pa mbules ose t rrem dhe keqprdorimi i kartelave t banks apo t kreditit 1. Kushdo q me qllim t prfitimit t kundrligjshm t dobis pasurore pr vete apo personin tjetr, e jep apo e v n qarkullim ekun pr t cilin e di se nuk ka mbules t mjeteve, ekun e rrem ose karteln e falsifikuar t kredis dhe n kt mnyr realizon dobi pasurore, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q me qllim t prfitimit t kundrligjshm t dobis pasurore pr vete apo personin tjetr, e prdor karteln e kreditit apo ekun pa autorizim ose e prdor karteln e banks n automatin e banks pr trheqjen e parave t gatshme duke e ditur se trheqja e till nuk sht e mbuluar nga bilanci i llogaris apo nga overdrafti ose kushdo q prdor karteln e kreditit ndonse e di se n kohn e pagess nuk do t jet n gjendje t paguaj shumn prkatse dhe kshtu realizon dobi pasurore, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton n dobi pasurore q tejkalon shumn prej pesmij (5.000) Euro, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n (5) pes vjet. Neni 308 Shprlarja e parave Kushdo q kryen vepr penale t shprlarjes s parave, dnohet sipas Ligjit pr parandalimin e shprlarjes s parave
99
dhe financimin e terrorizmit. Neni 309 Marrveshjet pr kufizimin e konkurrencs prmes ftesave pr tender 1. Kushdo q prmes ftess pr tender lidhur me mallra apo shrbime komerciale, bn nj ofert bazuar n nj marrveshje t kundrligjshme dhe qllimi i oferts s till sht q organizatori t pranoj nj ofert t caktuar, dnohet me gjob ose me burgim deri n pes (5) vjet. 2. Dhnia private e kontrats pas pjesmarrjes s mparshme n konkurrim sht ekuivalente me ftesn pr tender sipas kuptimit t paragrafit 1. t ktij neni. Neni 310 Mashtrimi n shkmbimin e letrave me vler Kushdo q n shkmbimin e aksioneve apo letrave tjera me vler ose opsioneve, paraqet rrejshm bilancin e aseteve, t dhnat e fitimeve dhe humbjeve apo t dhnat tjera q kan ndikim t konsiderueshm n vlern e letrave me vler, ksisoj duke nxitur nj apo m shum persona q t bjn blerjen apo shitjen e letrave me vler t tilla, dnohet me gjob dhe me burgim deri n pes (5) vjet. Neni 311 Keqprdorimi i informatave t brendshme Kushdo q n mospajtim me detyrat e tij pr t mbrojtur informatat e brendshme t cilat i mson gjat kryerjes s aktivitetit ekonomik ose sipas detyrs zyrtare, i kumton personit t paautorizuar informatn e panjohur pr publikun dhe q mund t ndikoj n mimin e letrave me vler; ose kushdo q n ndonj mnyr tjetr prdor informatn e till pr dobi personale ose pr qllim t sigurimit t avantazhit t padrejt n tregun e letrave me vler pr ndonj person fizik apo person juridik, dnohet me gjob dhe me burgim deri n pes (5) vjet. Neni 312 Marrveshja dhe mashtrimi me letrat me vler t Qeveris 1. Kushdo q merr pjes n blerjen apo shitjen e letrave me vler n tregun e letrave me vler t Qeveris dhe merret vesh me nj apo m shum nga pjesmarrsit tjer me qllim t ndikimit t tregut n kuptimin e rendimentit, mimit ose shums s letrave me vler t Qeveris t cilat shiten n ankand apo n tregun sekondar; ose kushdo q n ndonj mnyr tjetr merr pjes n ndonj transaksion, praktik apo sjellje q operon pr mashtrim t pjesmarrsve t tjer n treg, dnohet me gjob dhe me burgim deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q me qllim t prfitimit t kundrligjshm t dobis pasurore pr vete apo personin tjetr merr pjes n ndonj transaksion, praktik apo sjellje n blerjen ose shitjen e letrave me vler t Qeveris q operon si mashtrim, ose q nxit ndonj person pr t kryer ose pr t mos kryer ndonj veprim n dm t pasuris s tij, dnohet me gjob dhe me burgim deri n pes (5) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me fitim pasuror q tejkalon dyqind e pesdhjetmij (250.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. 4. Pr qllime t ktij neni, shprehja marrveshje apo merret vesh do t thot dy apo m shum persona t cilt bjn marrveshje pr t bashkpunuar pr prfitimin e dyanshm t tyre n mnyr q t kufizojn konkurrencn n tregun e lir ose t fitimit t avantazhit t padrejt. Kjo marrveshje mund t jet e heshtur dhe kshtu q mund t nnkuptohet nga efekti q ka n tregun e letrave me vler t qeveris gjat nj periudhe kohore. 5. Dobia pasurore e prfituar sipas dispozitave t ktij neni konfiskohet. Neni 313 Shmangia nga tatimi 1. Kushdo q me qllim q ai apo personi tjetr t fsheh apo t'i shmanget, pjesrisht apo trsisht, pagess s tatimit, tarifave apo kontributeve t tjera q krkohen me ligj, jep t dhna t pavrteta apo nuk i prfshin t dhnat lidhur me t ardhurat e tij, pasurin, gjendjen ekonomike apo fakte t tjera relevante pr vlersimin e detyrimeve t tilla, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet.
100
2. Kur detyrimi nga paragrafi 1. i ktij neni tejkalon shumn prej pesmbdhjetmij (15.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kur detyrimi nga paragrafi 1. i ktij neni tejkalon shumn prej pesdhjetmij (50.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 314 Dokumentet e rrejshme lidhur me tatimin 1. Kushdo q jep deklarat t rrejshme ose lshon dokument t rrejshm kur paraqitja e deklarats apo dokumentit t vrtet krkohet me ligj, ose kushdo q nuk lshon dokumentin lshimi i t cilit krkohet me ligj, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni prfshin numr t madh t dokumenteve, ose nse vepra penale sht kryer pr t shmangur pagesn e tatimit prej pesmbdhjet (15.000) Euro apo m shum, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 315 Pranimi i paarsyeshm i dhuratave 1. Kushdo q gjat ushtrimit t veprimtaris ekonomike krkon apo pranon shprblim, dhurat apo ndonj prfitim tjetr joproporcional me qllim t lnies anash t interesave t organizats s tij t biznesit apo t personit juridik ose pr t'i shkaktuar dm organizats s till t biznesit apo personit juridik me rastin e lidhjes s kontrats ose pajtimit pr kryerjen e ndonj shrbimi, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q duke kryer vepr penale nga paragrafi 1. i ktij neni krkon apo pranon shprblim, dhurat apo ndonj fitim tjetr joproporcional pr vete ose pr personin tjetr n shkmbim t lidhjes s ndonj kontrate ose marrveshjes pr t kryer ndonj shrbim, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Kushdo q duke kryer vepr penale nga paragrafi 1. i ktij neni, krkon apo pranon shprblim, dhurat apo ndonj fitim tjetr pas lidhjes s kontrats ose pas kryerjes s shrbimit, dnohet me gjob dhe me burgim deri n nj (1) vit. 4. Dhurata apo shprblimi i pranuar konfiskohet. Neni 316 Dhnia e paarsyeshme e dhuratave 1. Kushdo q jep, tenton t jep apo premton shprblim, dhurat apo ndonj prfitim tjetr joproporcional personit i cili ushtron veprimtari ekonomike me qllim t lnies anash t interesave t organizats s tij t biznesit ose t personit juridik ose pr t'i shkaktuar dm organizats s till t biznesit apo personit juridik me rastin e lidhjes s kontrats apo kryerjes s ndonj shrbimi, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q jep, tenton t jep apo premton shprblim, dhurat apo ndonj prfitim tjetr joproporcional personit i cili ushtron veprimtari ekonomike me qllim t arritjes s ndonj prparsie t paarsyetueshme pr lidhjen e kontrats apo pr kryerjen e ndonj shrbimi, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Nse kryesi i veprs penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni jep shprblim apo dhurat sipas krkess dhe nse veprn e lajmron para s t jet zbuluar apo para se ai ta ket kuptuar se sht zbuluar, gjykata mund ta liroj nga dnimi. 4. Dhurata apo shprblimi i dhn konfiskohen, prve n rastin nga paragrafi 3. i ktij neni ku n rastin e till dhurata apo shprblimi mund ti kthehen personit i cili e kishte dhn. Neni 317 Kontrabandimi i mallrave 1. Kushdo q duke kaluar vijn kufitare bart mallra dhe shmang kontrollin doganor, ose kushdo q duke shmangur kontrollin doganor, kryen bartjen e mallrave dhe kalon vijn kufitare, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q pa leje prkatse, shmang kontrollin doganor dhe kalon vijn kufitare duke bartur mallrat, eksportimi
101
apo importimi i t cilave sht i ndaluar, i kufizuar apo krkon leje t posame nga organi kompetent, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet n nj apo m shum nga rrethanat n vijim, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet, kur: 3.1. kryesi kalon kufirin me sende, mallra apo substanca t rrezikshme t cilat vn n rrezik jetn apo shndetin e njerzve; 3.2. kryesi kalon kufirin me sende, mallra apo substanca t rrezikshme t cilat paraqesin rrezik pr sigurin e prgjithshme; 3.3. kryesi prdor forcn apo kanosjen serioze ose armn apo mjetin e rrezikshm gjat kryerjes s veprs. 4. Mallrat nga paragrafi 1. dhe 2. i ktij neni konfiskohen. Nse mallrat nuk mund t gjinden ose pr ndonj arsye tjetr nuk mund t konfiskohen, paguhet ekuivalenti i shums s mallrave. 5. Mjetet e transportit apo mjetet pr bartjen e mallrave t cilat jan prdorur pr transportimin e mallrave nga paragrafi 1. dhe 2. i ktij neni konfiskohen. Neni 318 Shmangia nga pagesa e tarifave t detyrueshme doganore 1. Kushdo q me qllim q vetes apo personit tjetr t'i mundsoj shmangien nga pagesa e tarifave tatimore doganore apo tarifave tjera ose detyrimeve doganore q paguhen me rastin e importimit apo eksportimit t mallrave, ose nse dogans i paraqet dokument t rrejshm lidhur me prejardhjen, vlern, sasin, cilsin, llojin apo karakteristikat tjera te mallit, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Nse vlera e pagess s shmangur nga paragrafi 1. i ktij neni tejkalon pesmbdhjetmij (15.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim deri n pes (5) vjet. 3. Nse vlera e pagess s shmangur nga paragrafi 1. i ktij neni tejkalon tridhjetmij (30.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Mallrat t cilat nuk jan deklaruar sakt apo vlera e pagess s shmangur, cilado q t jet m e lart, konfiskohen. KAPITULLI XXVI VEPRAT PENALE KUNDR SHRBIMEVE KOMUNALE Neni 319 Prkufizimet 1. Pr qllime t ktij Kapitulli, shprehjet e mposhtme kan kto kuptime: 1.1. shprehja furnizues i autorizuar nnkupton personin apo subjektin juridik q sht i autorizuar n pajtim me ligjin e zbatueshm pr furnizim me rrym apo shrbim tjetr; 1.2. shprehja shrbim komunal nnkupton gaz, uj, rrym apo ngrohje. Neni 320 Vjedhja e shrbimeve komunale Kushdo q merr, prdor, devijon, nxjerr ose prfiton nga ndonj shrbim komunal q furnizohet nga ose prmes rrjetit prues t rryms apo rrjetit t shprndarjes, pa autorizimin e furnizuesit t autorizuar, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet.
102
Neni 321 Lidhja e paautorizuar n shrbime Kushdo q lidhet apo rilidhet n prues t rryms apo n rrjetin pr prim ose shprndarje t fardo shrbimi komunal n fardo mnyre, drejtprdrejt apo trthorazi, qoft prmes prueshmris ose induksionit, pa autorizim t furnizuesit t autorizuar, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. Neni 322 Lejimi i lidhjes s paautorizuar n shrbime 1. Kushdo q lejon q lidhja ose rilidhja e paautorizuar n prues t shrbimit ose n rrjet t shprndarjes q gjendet n pronn e cila sht n posedim, pronsi apo kontroll t tij; ose kushdo q mundson lidhjen apo rilidhjen e paautorizuar n prues t shrbimit komunal ose n rrjet t shprndarjes n pronn e cila sht n posedim, pronsi apo kontroll t tij, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Sjellja nga paragrafi 1. i ktij neni nuk prbn vepr penale nse personi pasi q kupton pr lidhjen apo rilidhjen e paautorizuar, menjher njofton furnizuesin e autorizuar pr ekzistimin e lidhjes apo rilidhjes s till t paautorizuar. Neni 323 Ndryshimi i njehsorit t shrbimeve 1. Kushdo q ndryshon fardo njehsori q prdoret pr matjen e sasis s ndonj shrbimi komunal me t cilin sht furnizuar cilido objekt nga furnizuesi i autorizuar, ose pengon njehsorin e till apo matsin nga regjistrimi i sakt i sasis s shrbimit komunal t shpenzuar, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Pr ndjekjen e veprs nga ky nen, posedimi i mjeteve artificiale t cilat prdoren pr t shkaktuar ndryshime n regjistrin e njehsorit ose ndrhyrje n njehsor pr ta ndaluar regjistrimin e sakt, konsiderohet dshmi e mjaftueshme se ndryshimi apo ndalimi sht kryer me dashje nga personi i cili ka n prkujdesje apo n kontroll njehsorin. Neni 324 Lejimi i njehsorve t ndryshuar t shrbimeve 1. Kushdo q ndrhyn ose shmang njehsorin i cili gjendet n pronn e cila sht n posedimin, pronsin apo kontrollin e tij, pr t ofruar shrbime komunale q nuk jan matur ose jan matur n mnyr t pasakt, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Sjellja nga paragrafi 1. i ktij neni nuk prbn vepr penale nse personi pasi q kupton pr ndrhyrjen apo shmangien e njehsorit, menjher njofton furnizuesin e autorizuar pr ekzistimin e njehsorit n t cilin sht ndrhyr apo njehsorit t shmangur. KAPITULLI XXVII VEPRAT PENALE KUNDR PASURIS Neni 325 Vjedhja 1. Kushdo q personit tjetr ia merr pasurin e cila vlersohet n shumn prej pesdhjet (50) Euro apo m shum, me qllim t prvetsimit t kundrligjshm pr vete apo pr personin tjetr, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Nse vlera e pasuris s vjedhur sht m pak se pesdhjet (50) Euro, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. Neni 326 Vjedhja e shrbimeve 1. Kushdo q me an t lajthimit, largimit ose mnyrave tjera siguron shrbime pr t cilat dihet se mundsohen vetm n shkmbim t kompensimit dhe shmang pagesn pr shrbime t tilla, dnohet me gjob dhe me burgim deri n nj 103
(1) vit. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet me forc ose kanosje serioze, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Nse vlera e shrbimeve t vjedhura sht m pak se pesdhjet (50) Euro, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. 4. Pr qllime t ktij neni, shrbime prfshin, por nuk kufizohet n transportimin; punn, shrbimet profesionale, teknike apo mekanike; shrbimet e skiliftit; objektet pr biseda telefonik; shrbimet e komunikimit ose telefonis; ofrimi i ushqimit apo akomodimit; furnizimi me pajisje, vegla, vetura ose kamp-shtpiza pr prdorim t prkohshm; furnizimi i pajisjeve pr shfrytzim; ose qasja n sistemin e internetit, kompjuterik apo kabllor. Shrbim po ashtu prfshin mimin e hyrjes n evenimente sportive, zbavitse, shfaqje ose ngjarje tjera q kan mim t hyrjes ose tarif tjetr pr pjesmarrje. 5. Largimi nga biznesi, hoteli apo restoranti pa ofruar pr t paguar ose pa paguar pr hotel, restorant apo shrbime tjera pr t cilat kompensimi zakonisht paguhet pas pranimit t shrbimeve sht dshmi se shrbimet jan pranuar me qllim t shmangies s pagess. Neni 327 Vjedhja e rnd 1. Kushdo q kryen vjedhje nga paragrafi 1. i nenit 325 t ktij Kodi, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) deri n shtat (7) vjet, nse: 1.1. vepra sht kryer duke thyer, kaluar apo deprtuar me forc n veturat e mbyllura, ndrtesat, dhomat, arkat, sanduqet apo hapsirat tjera t mbyllura ose duke hequr pengesat tjera me qllim t prvetsimit t pasuris s luajtshme; 1.2. kryesi ka vepruar n mnyr posarisht t rrezikshme apo t vrazhd; 1.3. kryesi ka shfrytzuar gjendjen e krijuar si rezultat i zjarrit, vrshimit, trmetit apo fatkeqsive t tjera; ose 1.4. kryesi ka shfrytzuar paaftsin ose gjendjen tjetr t rnd t personit tjetr. 2. Kushdo q kryen vjedhje nga paragrafi 1. i nenit 325 t ktij Kodi ose paragrafi 1. i ktij neni dnohet me burgim prej tre (3) deri n dhjet (10) vjet, nse: 2.1. pasuria apo shrbimi i vjedhur ka vler mbi pesmij (5.000) Euro; 2.2. pasuria e vjedhur shrben pr qllime fetare ose sht vjedhur nga ndrtesa fetare apo ndrtesa tjetr q shrben pr mbajtjen e ceremonive fetare; 2.3. pasuria e vjedhur ka vler kulturore, fetare apo historike; ka rndsi t posame shkencore, teknike apo artistike; sht pjes e koleksionit publik, koleksionit privat t mbrojtur apo e ekspozits publike; ose sht monument natyral apo objekt i natyrs nn mbrojtje; 2.4. pasuria sht vjedhur nga varri; 2.5. pasuria e vjedhur sht arm; 2.6. kryesi ka pasur me vete arm apo mjet tjetr t rrezikshme; ose 2.7. kryesi ka vepruar si antar i grupit. Neni 328 Vjedhja grabitqare 1. Kushdo q i zn n befasi n kryerjen e aktit t vjedhjes dhe me qllim q pasurin e vjedhur ta mbaj, e prdor forcn apo kanosjen serioze pr t sulmuar jetn apo trupin e personit tjetr, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre
104
(3) deri n dhjet (10) vjet. 2. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga kryesi i cili vepron si antar i grupit ose i cili ka me vete armn apo mjetin e rrezikshm, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej pes (5) deri n dymbdhjet (12) vjet. 3. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga kryesi i cili vepron si antar i grupit t armatosur ose kur vepra penale rezulton me lndim t rnd trupor, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej shtat (7) deri n dymbdhjet (12) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekje, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm. Neni 329 Grabitja 1. Kushdo q me prdorim t forcs apo kanosjes serioze pr t sulmuar jetn apo trupin e personit tjetr, e prvetson pasurin e luajtshme t personit t till me qllim q t'i sjell vetes apo personit tjetr dobi pasurore t kundrligjshme, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni ka t bj me sendin e vjedhur me vler q tejkalon pesmij (5.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej pes (5) deri dymbdhjet (12) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga kryesi i cili vepron si antar i grupit ose i cili ka me vete armn apo mjetin e rrezikshm, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej shtat (7) deri n dymbdhjet (12) vjet. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga kryesi i cili vepron si antar i grupit t armatosur ose kur vepra penale rezulton me lndim t rnd trupor, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej shtat (7) deri n pesmbdhjet (15) vjet. 5. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekje, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm. Neni 330 Shprdorimi i pasuris s huaj 1. Kushdo q me qllim t prfitimit t kundrligjshm t dobis pasurore pr vete apo personit tjetr, e prvetson pasurin e cila i sht besuar atij apo personit tjetr, dnohet me gjob dhe me burgim deri n nj (1) vit. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga kujdestari, avokati apo ndonj person tjetr q ka detyrim ligjor ndaj pronarit t pasuris, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Nse vlera e pasuris s prvetsuar e tejkalon shumn prej dhjetmij (10.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 4. Nse pasuria e prvetsuar ka vler kulturore, fetare apo historike; ka rndsi t posame shkencore, teknike apo artistike; sht pjes e koleksionit publik, koleksionit privat t mbrojtur apo e ekspozits publike; ose sht monument natyral apo objekt i natyrs nn mbrojtje, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 5. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme prvetson pasurin e luajtshme t personit tjetr, t ciln ai e ka gjetur ose tek posedimi i s cils ka arritur rastsisht, me qllim q vetes ose personit tjetr t'i sjell dobi pasurore t kundrligjshme, dnohet me gjob dhe me burgim deri n nj (1) vit. 6. Nse vlera e pasuris s prvetsuar sht m pak se pesdhjet (50) Euro, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. 7. Ndjekja penale pr veprn penale nga paragrafi 1. dhe 5. t ktij neni ndrmerret sipas propozimit. Neni 331 Marrja n posedim e pasuris s luajtshme 1. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme merr pasurin e luajtshme t personit tjetr q ta mbaj n posedim t
105
vetin pa qllim t prvetsimit, dnohet me gjob ose me burgim deri n (1) nj vit. 2. Tentativa pr t kryer veprn penale nga paragrafi 1. i ktij neni sht e dnueshme nse ka t bj me tentativn pr marrjen e automjetit nga personi tjetr. 3. Procedura penale pr veprn penale nga paragrafi 1. i ktij neni fillohet n baz t propozimit, apo nse pasuria sht n pronsi ose nn administrimin e nj organi publik sipas propozimit. Neni 332 Uzurpimi i paligjshm i prons s paluajtshme 1. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme uzurpon pronn e paluajtshme t personit tjetr apo nj pjes t saj, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet n nj apo m shum nga rrethanat n vijim, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet: 2.1. nse prona e paluajtshme e uzurpuar sht pjes e pyllit t mbrojtur, parkut t mbrojtur apo pyllit tjetr me destinim t posam, toks ndrtimore ose rrugs; 2.2. nse kryesi ka uzurpuar pronn e paluajtshme duke e ditur se pron e till i sht nnshtruar dbimit me urdhr t gjykats apo me urdhr ose vendim t ndonj organi apo institucioni tjetr publik t themeluar n baz t ligjit t zbatueshm n Republikn e Kosovs. 3. Kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tre (3) vjet nse sht dnuar m par pr uzurpim t kundrligjshm t prons s paluajtshme ose nse sht dbuar prej prons s till t paluajtshme me vendim t gjykats apo me urdhr apo vendim t ndonj organi apo institucioni tjetr t themeluar n baz t ligjit t zbatueshm n Republikn e Kosovs. Neni 333 Asgjsimi apo dmtimi i pasuris 1. Kushdo q e asgjson, dmton apo e bn t paprdorshme pasurin e personit tjetr n rrethana tjera nga ato t prcaktuara n nenin 334 t ktij Kodi, dnohet me burgim deri n nj (1) vit. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton n dm q tejkalon pesmij (5.000) Euro, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) vjet deri n tre (3) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni ka t bj me nj send q ka vler kulturore, fetare apo historike; ka rndsi t posame shkencore, teknike apo artistike; sht pjes e koleksionit publik, koleksionit privat t mbrojtur apo e ekspozits publike; ose sht monument natyral apo objekt i natyrs nn mbrojtje; ekspozohet n publik ose sht send q shrben pr prdorimin publik ose pr dekorimin e sheshit, rrugs apo parkut, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet, pavarsisht dmit t shkaktuar. 4. Kur vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni sht kryer pr shkak t paragjykimeve ndaj kombsis, gjuhs, besimit fetar ose mungess s besimit fetar, ngjyrs s lkurs, gjinis, orientimit seksual, ose pr shkak t afrsis me persona me njrn nga kto karakteristika t mbrojtura, kryesi i veprs penale dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. Neni 334 Zjarrvnia 1. Kushdo q ndez zjarrin apo shkakton shprthimin me qllim t dmtimit t pasuris s personit tjetr, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q ndez zjarrin apo shkakton shprthimin me qllim t dmtimit apo asgjsimit t baness s banuar ose veturs n shfrytzim nga personi tjetr, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni shkakton dm pasuror n shum prej njzetmij (20.000) Euro apo m shum ose nse vepra penale i shkakton tjetrit lndim t rnd trupor, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n dhjet (10) vjet.
106
4. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me vdekje, kryesi dnohet me s paku me dhjet (10) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. Neni 335 Mashtrimi 1. Prve si parashihet n nenin 336 t ktij Kodi, kushdo q me an t paraqitjes s rreme t fakteve apo duke fshehur faktet dhe me qllim t prfitimit t kundrligjshm t dobis pasurore pr veten apo personin tjetr, ose pr t'i shkaktuar dm material personit tjetr, e mashtron apo vazhdon lajthimin e personit tjetr dhe me kt e nxit nj person q t kryej apo t mos kryej nj veprim n dm t pasuris s tij apo t pasuris s personit tjetr, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me dobi pasurore t kundrligjshme ose shkakton dme n vler prej dhjetmij (10.000) Euro apo m shum, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Nse qllimi i mashtrimit sht prfitimi i dobis s kundrligjshme nga fondet publike, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 4. Nse qllimi i mashtrimit sht prfitimi i dobis s kundrligjshme nga banka, unioni kreditor apo institucioni tjetr financiar, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton n dobi pasurore t kundrligjshme ose shkakton dm q tejkalon pesdhjetmij (50.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) deri n dhjet (10) vjet. 6. Nse vlera e dobis s prfituar sht m pak se pesdhjet (50) Euro, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. Neni 336 Mashtrimi me subvencione 1. Kushdo q n lidhje me aplikimin pr marrjen, vazhdimin ose modifikimin e kushteve pr marrjen e nj subvencioni, i paraqet organit kompetent t dhna t pasakta apo jo t plota, e q sht kusht pr aprovimin, vazhdimin apo modifikimin e subvencionit, ose fsheh t dhnat e tilla n kundrshtim me detyrimin pr t zbuluar t dhnat e tilla organit kompetent, dnohet me gjob ose me burgim deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q prdor subvencionin e till n shkelje t ligjit ose pr tjera qllime nga ato pr t cilat sht dhn subvencioni nga dhnsi i subvencionit, dnohet me gjobe ose me burgim deri n pes (5) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton n dobi pasurore ose n dm pasuror q tejkalon shumn prej njzetepesmij (25.000) Euro, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Pr qllim t ktij neni, shprehja subvencion do t thot dobi nga fondet publike sipas ligjit t Republiks s Kosovs, q s paku pjesrisht jepet pa konsiderata q lidhen me tregun dhe q synon stimulimin e ekonomis. Neni 337 Mashtrimi lidhur me pranimin e fondeve nga Komuniteti Evropian 1. Kushdo q qllimisht prdor ose paraqet deklarata apo dokumente t rrejshme, t pasakta apo jo t plota dhe si rezultat i ktij veprimi pranon ose merr fonde n mnyr t kundrligjshme nga buxheti i prgjithshm i komunitetit evropian ose buxhetet e menaxhuara nga apo n emr t Komunitetit Evropian, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q fsheh t dhna n shkelje t detyrimit t posam pr zbulimin e t dhnave t tilla dhe si rezultat i ksaj pranon apo mban n mnyr t kundrligjshme fonde nga buxheti i prgjithshm i komunitetit evropian ose buxhetet e menaxhuara nga apo n emr t komunitetit evropian, dnohet me gjob ose me burgim prej nj (1) deri n tre (3) vjet. 3. Kushdo q prdor fondet nga buxheti i prgjithshm i komunitetit evropian apo buxhetet e menaxhuara nga apo n emr t komunitetit evropian pr tjera qllime nga ato pr t cilat jan dhn, dnohet me burgim prej dy (2) deri n
107
tet (8) vjet. Neni 338 Keqprdorimi i sigurimit 1. Kushdo q me qllim t arktimit t parave apo benefiteve t sigurimit nga siguruesi, e asgjson, dmton apo fsheh pasurin e siguruar nga asgjsimi, dmtimi, humbja apo vjedhja e till dhe pastaj e lajmron apo e lajmron rrejshm asgjsimin, dmtimin, humbjen apo vjedhjen e till, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q me qllim t arktimit t parave apo benefiteve t sigurimit pr lndim trupor apo dmtim t shndetit, lajmron rrejshm lndimin apo dmtimin, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Kushdo q me qllim t arktimit t parave t sigurimit pr lndim trupor apo dmtim t shndetit, i shkakton vetes lndimin apo dmtimin e till dhe pastaj lajmron lndimin apo dmtimin, dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet. Neni 339 Hyrja n sistemet kompjuterike 1. Kushdo q pa autorizim dhe me qllim q t prfitoj n mnyr t kundrligjshme dobi pasurore pr vete apo personin tjetr apo q t'i shkaktoj dm personit tjetr, ndryshon, publikon, shlyen, asgjson apo shkatrron t dhnat apo programet kompjuterike ose n ndonj mnyr tjetr hyn n sistemin kompjuterik t tjetrit, dnohet me gjob dhe me burgim deri n (3) tre vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me dobi pasurore q tejkalon shumn prej dhjetmij (10.000) Euro ose me dm material q tejkalon shumn prej dhjetmij (10.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 340 Detyrimi 1. Kushdo q me qllim t prfitimit t kundrligjshm t dobis pasurore pr vete apo personin tjetr, prdor forcn apo kanosjen serioze pr t detyruar personin tjetr t kryej apo t mos kryej ndonj veprim n dm t pasuris s tij apo t personit tjetr, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga kryesi i cili vepron si antar i grupit; kryhet me prdorimin e arms apo mjetit t rrezikshm; ose vepra penale rezulton me dobi pasurore n shumn q tejkalon dhjetmij (10.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. Neni 341 Shantazhi 1. Kushdo q me qllim t prfitimit t kundrligjshm t dobis pasurore pr vete apo personin tjetr, kanos personin tjetr se do t zbuloj di n lidhje me t apo personat e afrm t tij q do t dmtoj nderin apo autoritetin e tyre dhe n kt mnyr e detyron personin e till t kryej apo t mos kryej ndonj veprim n dm t pasuris s tij apo t personit tjetr, dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga kryesi i cili vepron si antar i grupit apo kryhet me prdorim t arms apo mjetit t rrezikshm ose vepra penale rezulton me dobi pasurore t kundrligjshme n shumn q tejkalon dhjetmij (10.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. Neni 342 Keqprdorimi i besimit 1. Kushdo q gjat prfaqsimit apo kujdesit pr interesat pasurore t personit tjetr nuk i prmbush detyrimet e tij ose i keqprdor autorizimet e tij me qllim q vetes apo personit tjetr t'i sjell dobi pasurore t kundrligjshme apo t'i shkaktoj dm personit interesat pasurore t t cilit ai i prfaqson ose pasuria e t cilit sht nn kujdesin e tij, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga kujdestari, avokati apo ndonj person tjetr q ka detyrim ligjor ndaj pronarit t pasuris, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet.
108
Neni 343 Fajdeja 1. Kushdo q pr vete apo pr personin tjetr pranon ose kontrakton nj shum dukshm joproporcionale t pasuris n kmbim t shrbimit pr personin tjetr, duke shfrytzuar gjendjen e rnd financiare t personit t till, gjendjen e rnd t banimit, varfrin, paprvojn ose paaftsin pr t gjykuar, dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me humbje financiare n shum prej m tepr se dhjetmij (10.000) Euro ose nse kryesi ka realizuar dobi pasurore n shum q tejkalon dhjetmij (10.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me humbje financiare n shum prej m tepr se njzetepesmij (25.000) Euro ose nse kryesi ka realizuar dobi pasurore n shum q tejkalon njzetepesmij (25.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. Neni 344 Dmtimi i t drejtave pronsore t personit tjetr 1. Kushdo q me qllim t pengimit t realizimit t s drejts pronsore, tjetrson, asgjson ose merr sendin n pronn e tij, n t ciln personi tjetr ka t drejtn e pengut, hipoteks apo t drejtn e shfrytzimit dhe me kt i shkakton dm personit t till, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q me qllim q t pengoj pagesn e borxhit kreditorit, gjat ekzekutimit t detyrueshm tjetrson, asgjson ose fsheh pjes t pasuris dhe me kt dmton kreditort, dnohet sipas paragrafit 1. t ktij neni. 3. Kushdo q me qllim q t pengoj pagesn e borxhit kreditorit, pranon krkesa t rreme mbi pasurin, lidh kontrat t rreme apo n ndonj mnyr tjetr e prkeqson gjendjen e tij materiale dhe me kt zvoglon mundsin q kreditort e tij t realizojn borxhin, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. Neni 345 Blerja, pranimi ose fshehja e sendeve t prfituara me kryerjen e veprs penale 1. Kushdo q blen, pranon, fsheh apo n ndonj mnyr tjetr siguron ose fsheh sendin apo pasurin pr t ciln e di se sht prfituar me kryerjen e veprs penale, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q blen, pranon, fsheh apo n ndonj mnyr tjetr siguron ose fsheh sendin apo pasurin pr t ciln ka mundur ta dij se sht prfituar me kryerjen e veprs penale, dnohet me burgim deri n nj (1) vit. 3. Nse sendi apo pasuria ka vler m tepr se pesmij (5.000) Euro, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tre (3) vjet. Neni 346 Plakitja e mjeteve motorike 1. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme, hyn apo qndron n veturn e personit tjetr apo nuk largohet nga vetura pas krkess s till t personit t ligjshm apo t autorizuar, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet n nj apo m shum nga rrethanat n vijim, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet, nse: 2.1. n at koh n vetur kan qen t pranishm nj apo m shum persona; 2.2. kryesi sht i armatosur me arm, mjet t rrezikshm apo ndonj send tjetr q mund t shkaktoj lndim t rnd trupor apo dmtim t rnd t shndetit; ose 2.3. kryesi kanos ose lndon personin tjetr gjat kryerjes s veprs. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga personi zyrtar n keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet.
109
KAPITULLI XXVIII VEPRAT PENALE KUNDR MJEDISIT, KAFSHVE, BIMVE DHE OBJEKTEVE KULTURORE Neni 347 Ndotja, degradimi ose shkatrrimi i mjedisit 1. Kushdo q duke shkelur ligjin, bn ndotjen ose degradimin e ajrit, ujit apo toks ose shfrytzon jasht mase burimet natyrore, dnohet me gjob ose burgim deri n dy (2) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me dmtimin e shndetit t nj numri t madh t njerzve apo me asgjsimin e plot ose t pjesrishm t bots shtazore, bimore ose t rezervave t ujit t pijshm apo me ndonj dmtim tjetr t mjedisit me pasoja t rnda, apo me shtimin e nivelit t ndotjes n shkall kritike, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim deri n pes (5) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me dmtimin e shndetit t nj numri t madh t njerzve apo me asgjsimin e plot ose t pjesrishm t bots shtazore, bimore ose t rezervave t ujit t pijshm apo me ndonj dmtim tjetr t mjedisit me pasoja t rnda, apo me shtimin e nivelit t ndotjes n shkall kritike, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim deri n dy (2) vjet. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me dmtim apo me shkatrrim t paprmirsueshm t mjedisit ose me rrezikimin e pasurive t mbrojtura natyrore, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 6. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me dmtim apo me shkatrrim t paprmirsueshm t mjedisit ose me rrezikimin e pasurive t mbrojtura natyrore, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 348 Mbajtja e paligjshme e substancave dhe e mbeturinave t rrezikshme 1. Kushdo q duke shkelur ligjin, hedh, trajton, depoziton, transporton, eksporton ose importon substanca t rrezikshme apo mbeturina q mund t shkaktojn vdekjen ose lndimin e rnd trupor t ndonj personi ose dm substancial material t cilsis s ajrit, toks, ujit, kafshve, bimve ose pasuris, dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q duke shkelur ligjin hedh, trajton, depoziton, transporton, eksporton ose importon substanca apo mbeturina radioaktive q mund t shkaktojn vdekjen ose lndimin e rnd trupor t ndonj personi ose dm substancial material t cilsis s ajrit, toks, ujit, kafshve, bimve ose pasuris, dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. 5. Nse vepra nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me vdekje ose lndim t rnd trupor t ndonj personi ose me dm substancial material t pasuris, kafshve apo bimve ose me keqsimin substancial material t cilsis s ajrit, ujit ose toks, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. 6. Nse vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me vdekje ose lndim t rnd trupor t ndonj personi ose me dm substancial material t pasuris, kafshve apo bimve ose me keqsimin substancial material t cilsis s ajrit, ujit ose toks, kryesi dnohet me gjob ose me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet.
110
Neni 349 Lejimi i kundrligjshm i ndrtimit apo drejtimit t fabrikave dhe instalimeve q ndotin mjedisin 1. Kushdo q duke shkelur ligjin mbi mbrojtjen e mjedisit, lejon ndrtimin apo instalimin e fabriks ose drejton apo menaxhon fabrikn ose instalimin n t ciln kryhet veprimtari e rrezikshme dhe me kt rrezikon t shkaktoj vdekjen apo lndimin e rnd trupor t ndonj personi, ndot mjedisin, ajrin, tokn apo ujin ose shkakton dm n shum prej pesmij (5.000) Euro apo m shum t kafshve, bimve ose pasuris, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 3. Kushdo q duke shkelur ligjin lejon ose aplikon teknologjin q ndot mjedisin ose territorin n shkall t madhe, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me asgjsimin e plot ose t pjesrishm t bots shtazore, bimore ose ndotjen n shkall t madhe pr t ciln nevojitet koh e gjat ose shpenzime t mdha pr ta sanuar, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 5. Kur shqipton dnimin pr vepr penale nga ky nen, gjykata mund ta detyroj kryesin q t ndrmerr masa t caktuara pr mbrojtjen, ruajtjen dhe prmirsimin e mjedisit jetsor. Neni 350 Dmtimi i objekteve dhe pajisjeve pr mbrojtjen e mjedisit 1. Kushdo q dmton, shkatrron, heq apo n mnyr tjetr i bn t paprdorshme objektet apo pajisjet pr mbrojtjen e mjedisit, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me ndotjen e ajrit, ujit apo toks n shkall t madhe apo territorit t gjer, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me ndotjen e ajrit, ujit apo toks n shkall t madhe apo territorit t gjer, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 1. dhe 3. i ktij neni rezulton me asgjsimin e plot ose t pjesrishm t bots shtazore, bimore ose ndotjen n shkall t madhe t ciln nevojitet koh e gjat ose shpenzime t mdha pr ta sanuar, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 6. Nse vepra penale nga paragrafi 2. dhe 4. i ktij neni rezulton me asgjsimin e plot ose t pjesrishm t bots shtazore, bimore ose ndotjen n shkall t madhe t ciln nevojitet koh e gjat ose shpenzime t mdha pr ta sanuar, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 7. Kur shqipton dnimin pr vepr penale nga ky nen, gjykata mund ta detyroj kryesin q t ndrmerr masa t caktuara pr mbrojtjen, ruajtjen dhe prmirsimin e mjedisit jetsor. Neni 351 Prodhimi, shitja dhe vnia n qarkullim e materieve t dmshme pr mjekimin e shtazve 1. Kushdo q prodhon me qllim q t'i shes apo t'i v n qarkullim materiet pr mjekimin apo pr parandalimin e smundjeve t shtazve apo shpendve, kur materiet e tilla jan t dmshme pr jetn apo shndetin e tyre, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me ngordhjen e nj numri t madh t shtazve apo t shpendve, kryesi dnohet me gjobe dhe me burgim prej tre (3) muaj deri n (3) tre vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj.
111
4. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. Neni 352 Dhnia e ndihms veterinare n mnyr t pandrgjegjshme 1. Veterinari apo ndihmsi i autorizuar i veterinarit i cili me rastin e dhnies s ndihms veterinare haptazi prshkruan ose aplikon mjetin e paprshtatshm apo mnyrn jo t rregullt t mjekimit ose nuk prdor masat prkatse higjienike apo n prgjithsi shkel rregullat e profesionit t veterinaris gjat procesit t mjekimit dhe me kt shkakton smundjen, keqsimin e smundjes apo ngordhjen e shtazs, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me ngordhjen e nj numri t madh t shtazve apo t shpezve, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me ngordhjen e nj numri t madh t shtazve apo t shpezve, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vjet. Neni 353 Ushtrimi i kundrligjshm i shrbimeve veterinere Kushdo q pa prgatitje adekuate profesionale merret me shrimin e shtazve ose ofron shrbime tjera veterinare n kompensim t pagess, dnohet me gjob ose me burgim deri n (6) gjasht muaj. Neni 354 Moszbatimi i urdhrave pr luftimin e smundjeve t shtazve dhe t bimve 1. Kushdo q gjat kohs s ndonj epidemie e cila mund t rrezikoj blegtorin, nuk respekton urdhrin apo vendimin e lshuar nga organi kompetent n pajtim me ligjin me t cilin parashihen masat pr luftimin apo parandalimin e smundjes, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q gjat periudhs s rrezikut ndaj bots bimore nga smundja ose murtaja, nuk respekton urdhrin apo vendimin e organit kompetent me t cilin parashihen masat pr luftimin apo parandalimin e smundjes ose t murtajs, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me dm t konsiderueshm pasuror, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n pes (5) vjet. 4. Nse vepra penale nga ky paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 6. Pr qllime t ktij neni, shprehja blegtori do t thot do gjedh, bricjap, kal, zog, shpez, shpend, blet mjalti, dele, derr apo peshk. Neni 355 Ndotja e ushqimit dhe e ujit t shtazve 1. Kushdo q me ndonj materie helmuese apo t dmshme e ndot ushqimin apo ujin e shtazve, shpezve, bletve, shtazve t egra apo peshqve, ose e ndot fardo furnizimi ujor natyror apo t br nga njeriu q siguron uj pr shtaz, shpez, blet, shtaz t egra apo peshq dhe me kt rrezikon jetn apo shndetin e shtazve, shpezve, bletve, shtazve t egra apo peshqve, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. 2. Kushdo q me ndonj materie helmuese apo t dmshme e ndot fardo uji dhe me kt rrezikon ekzistencn e shtazve, shpezve, bletve, shtazve t egra apo peshqve n uj, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me ngordhje t nj numri t madh t shtazve,
112
shpezve, bletve, shtazve t egra apo peshqve, n vler q tejkalon dhjetmij (10.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) muaj deri n (3) tre vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) muaj. Nse vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. Neni 356 Shkatrrimi i bots bimore me materie t dmshme 1. Kushdo q n kundrshtim me ligjin dhe me prdorimin e materies s dmshme, shkakton shkatrrimin e bimve, pemve ose vegjetacionit tjetr dhe me kt shkakton dm n vler prej dhjetmij (10.000) Euro apo m shum, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet ndaj llojit veanrisht t mbrojtur t bimve, pemve ose vegjetacionit tjetr, kryesi dnohet me gjob ose me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. Neni 357 Shkretrimi i pyjeve 1. Kushdo q n kundrshtim me ligjin ose urdhrin e organit kompetent, bn prerjen apo shkatrrimin e pyllit ose n ndonj mnyr tjetr shkretron pyjet, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet n pyllin e mbrojtur, n parkun e mbrojtur ose n pyje t tjera me destinim t posam, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. Neni 358 Vjedhja e pyllit 1. Kushdo q me qllim t vjedhjes pret trungjet n pyll dhe sasia e drunjve t prer tejkalon dy (2) metra kub, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet me qllim q drunjt e prer t shiten; nse sasia e drunjve t prer sht mbi pes (5) metra kub; ose nse vepra penale sht kryer n pyllin e mbrojtur, n parkun e mbrojtur apo n pyllin tjetr me destinim t posam, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 3. Tentativa pr t kryer veprn penale nga paragrafi 1. i ktij neni sht e dnueshme. Neni 359 Gjuetia e kundrligjshme 1. Kushdo q gjuan kafsh t egra kur gjuetia sht e ndaluar ose n territorin n t cilin gjuetia sht e ndaluar, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vjet. 2. Kushdo q pa leje ose autorizim, gjuan ose mbyt nj kafsh t egr ose e z t gjall, dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet jasht sezons; n grup; ose ndaj gjahut n vler q tejkalon dymij (2.000) Euro ose me rndsi sipas rregulloreve t gjuetis, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. 4. Kushdo q gjuan lloje t rrezikuara ose t rralla t kafshve, gjuetia e t cilave sht e ndaluar, ose gjuan lloje t posame pa pasur lejen e veant pr at lloj gjahu, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 5. Kushdo q gjuan duke prdorur metoda t asgjsimit masiv, duke prdorur automjetin ose duke prdorur dritn e fort, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet.
113
6. Kafsht e egra dhe pajisjet e gjuetis konfiskohen. Neni 360 Shitja ose nxjerrja e trofeve t kafshve t egra jasht Republiks s Kosovs 1. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme shet apo nxjerr jasht Republiks s Kosovs trofen nga kafsht e egra, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. 2. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme shet apo nxjerr jasht Republiks s Kosovs trofen nga kafsht e egra t fituar me an t veprs penale nga paragraft 1. deri 3. t nenit 359 t ktij Kodi, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Trofet e kafshve t egra konfiskohen. Neni 361 Shitja ose nxjerrja e t mirave natyrore, bimve ose kafshve posarisht t mbrojtura jasht Republiks s Kosovs Kushdo q n mnyr t kundrligjshme shet apo nxjerr jasht Republiks s Kosovs t mira, bim apo kafsh posarisht t mbrojtura, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. Neni 362 Peshkimi i kundrligjshm 1. Kushdo q peshkon gjat kohs kur peshkimi sht i ndaluar apo n ujrat ku peshkimi sht i ndaluar, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) muaj. 2. Kushdo q peshkon duke prdorur eksploziv, rrym elektrike, helm ose mjete helmuese dhe me kt shkakton ngordhjen e peshqve n mnyr t till q t dmtoj shumimin e peshqve, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. Neni 363 Dmtimi, shkatrrimi dhe nxjerrja e paautorizuar e monumenteve ose objekteve t mbrojtura jasht Republiks s Kosovs 1. Kushdo q dmton ose shkatrron monumentin ose objektin e mbrojtur kulturor, historik, fetar, shkencor apo natyror, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet ndaj monumentit ose objektit t mbrojtur kulturor, historik, fetar, shkencor apo natyror q kan vler t posame ose nse vepra penale rezulton me dm t rnd, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Kushdo q pa autorizimin prkats t organit kompetent nxjerr jasht Republiks s Kosovs monumentin ose objektin e mbrojtur kulturor, historik, fetar, shkencor apo natyror, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni ka t bj me monumentin ose objektin e mbrojtur kulturor, historik, fetar, shkencor apo natyror me vler t posame, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 5. Pr qllime t ktij neni, shprehja monument ose objekt i mbrojtur kulturor, historik, fetar, shkencor apo natyror do t thot objekt nderimi i nj komuniteti fetar i cili ndodhet n pronn e caktuar pr shrbime fetare, gur varri, varr apo vend tjetr i varrimit, monument publik, monument natyror, objekt artistik, shkencor apo artizanat i cili ruhet n koleksione publike ose n ekspozita publike, objekt i cili shrben pr ndonj nevoj publike ose zbukuron rrugn publike, sheshin apo parkun, atraksion natyror apo nj lloj t rrezikuar i kafshve ose bimve. 6. Tentativa pr t kryer vepr penale nga paragrafi 1. ose 3. i ktij neni sht e dnueshme. Neni 364 Punimet e paautorizuara dhe prvetsimi i monumenteve kulturore 1. Kushdo q pa autorizimin e organit kompetent kryen pun t konservimit, restaurimit apo punime hulumtuese n
114
ndonj monument kulturor, ose prkundr ndalimit ose joautorizimit, kryen grmime apo hulumtime arkeologjike dhe me kt e shkatrron ose e dmton rnd monumentin kulturor apo karakteristikat e tij, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet ndaj monumentit kulturor me vler apo me rndsi t posame ose rezulton me dm t madh, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tri (3) vjet. 3. Kushdo q gjat hulumtimeve arkeologjike apo t hulumtimeve t tjera prvetson ose merr objektin e grmuar apo objektin e gjetur n ndonj mnyr tjetr i cili paraqet monument kulturor, dnohet me dnimin nga paragrafi 2. i ktij neni. KAPITULLI XXIX VEPRAT PENALE KUNDR SIGURIS S PRGJITHSHME T NJERZVE DHE PASURIS Neni 365 Shkaktimi i rrezikut t prgjithshm 1. Kushdo q me an t zjarrit, vrshimeve, armve, eksplozivit, helmit ose gazit helmues, rrezatimit jonizues, forcs mekanike, me energji elektrike ose me ndonj lloj energjie tjetr, ose me ndonj veprim tjetr t rrezikshm apo mjete t rrezikshme, shkakton rrezik t madh pr jetn e njerzve apo dm t konsiderueshm pasuror, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q n kundrshtim me detyrimet e prcaktuara me ligj nuk i vendos pajisjet pr mbrojtjen nga zjarri, vrshimi, eksplodimi, helmimi ose pr mbrojtjen nga gazrat helmuese, rrezatimi jonizues, forcat mekanike, energjia elektrike ose nga ndonj lloj energjie tjetr, ose me ndonj veprim tjetr t rrezikshm apo mjete t rrezikshme, apo kto pajisje nuk i mirmban n gjendje t rregullt apo nuk i v n prdorim ose n prgjithsi nuk vepron sipas rregullave ose rregulloreve teknike mbi masat mbrojtse dhe me kt shkakton rrezik t madh pr jetn e njerzve apo dm t konsiderueshm pasuror, dnohet me burgim prej nj(1) deri n pes (5) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet n vendin ku jan t pranishm nj numr i madh i njerzve, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor apo me dm substancial pasuror kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. 6. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 7. Nse vepra penale nga paragrafi 6. i ktij neni kryhet n vendin ku jan t pranishm nj numr i madh i njerzve, kryesi dnohet me burgim deri n pes (5) vjet. 8. Nse vepra penale nga paragrafi 6. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose dm substancial pasuror kryesi dnohet me burgim deri n pes (5) vjet. 9. Nse vepra penale nga paragrafi 6. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 366 Asgjsimi, dmtimi ose heqja e instalimeve publike 1. Kushdo q asgjson, dmton apo i heq pajisjet apo instalimet e pruesve elektrik, t gazit, t ujit, t ngrohjes, t pajisjeve telekomunikuese, t pajisjeve t kanalizimit, t pajisjeve pr mbrojtjen e mjedisit, naftsjellsve, kabllove nnujore, t pendave ose t pajisjeve t tjera t ngjashme dhe me kt shkakton rregullime n furnizimin e popullsis apo t ekonomis, dnohet me burgim deri n pes (5) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit.
115
3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor apo me dm substancial pasuror, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose dm substancial pasuror, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 6. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 367 Asgjsimi, dmtimi ose heqja e pajisjeve mbrojtse dhe rrezikimi i siguris n vendin e puns 1. Kushdo q asgjson, dmton ose heq pajisjen mbrojtse nga cilido vend i puns dhe me kt rrezikon jetn e njerzve ose shkakton dm pasuror dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 2. Kushdo q sht prgjegjs pr sigurin dhe shndetin n vendin e puns dhe i cili nuk i instalon pajisjet mbrojtse, nuk i mirmban ato n gjendje t rregullt pr pun, nuk siguron prdorimin e tyre kur sht e nevojshme apo nuk vepron n pajtim me dispozitat apo rregullat teknike mbi masat pr sigurin n vendin e puns dhe me kt rrezikon jetn e njerzve ose shkakton dm t konsiderueshm pasuror, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor t nj apo m shum personave ose me dm substancial pasuror, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor t nj apo m shum personave ose me dm substancial material, kryesi dnohet me burgim deri n pes (5) vjet. 6. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dymbdhjet (12) vjet. 7. Nse vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 8. Gjykata mund t'ia shqiptoj kryesit kushtin q t instaloj pajisjet e siguris brenda afatit kohor t caktuar. Neni 368 Punimet ndrtimore t kundrligjshme 1. Personi prgjegjs i cili me rastin e projektimit, mbikqyrjes apo kryerjes s ndonj ndrtimi apo t punve ndrtimore vepron n shkelje t ligjit apo n kundrshtim me standardet profesionale prgjithsisht t pranuara ose n kundrshtim me kushtet e lejes s ndrtimit dhe me kt rrezikon jetn apo trupin e njerzve ose t pasuris me vler prej pesmij (5.000) Euro apo m shum, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor apo me dm t konsiderueshm pasuror apo m shum, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor apo me dm konsiderueshm pasuror, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet.
116
6. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 369 Drgimi apo transportimi i kundrligjshm i lndve eksplozive ose lndve ndezse 1. Kushdo q n kundrshtim me ligjin transporton ose drgon pr transport lnd eksplozive ose lnd q mund t ndizen leht, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj vit. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga personi i cili drgon lndt eksplozive ose lndt q mund t ndizen leht pr transportim me mjetet e transportit publik ose vet transporton lnd t tilla duke shfrytzuar mjetet e transportit publik, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Kushdo q n kundrshtim me ligjin drgon lnd eksplozive ose lnd q mund t ndizen leht n lokalet ku mblidhen numr i madh i njerzve, n lokalet ku grumbullohen numr i madh i njerzve apo n lokalet ku priten nj numr i madh i njerzve, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet. 4. Nse vepra penale nga ky nen kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. Neni 370 Mos evitimi i rrezikut 1. Kushdo q nuk ndrmerr masa pr evitimin e zjarrit, vrshimit, eksplodimit, fatkeqsis n trafik apo t ndonj rreziku tjetr pr jetn ose sigurin fizike t njerzve apo t pasuris n shkall t madhe, ndonse kt ka mundur ta bj pa e rrezikuar veten apo ndonj person tjetr, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kushdo q parandalon apo pengon personin tjetr nga ndrmarrja e masave pr evitimin e zjarrit, vrshimit, eksplodimit, fatkeqsis s trafikut apo t ndonj rreziku tjetr pr jetn apo sigurin fizike t njerzve apo t pasuris n shkall t madhe, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. Neni 371 Keqprdorimi i sinjalit t fatkeqsis apo t rrezikut Kushdo q keqprdor ndonj shenj apo sinjal t fatkeqsis apo rrezikut ose bn thirrje t pabazuar pr ndihm me qllim q t bj personat zyrtar apo zjarrfiksit t ndrmarrin ndonj veprim apo t mos ndrmarrin ndonj veprim, dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. KAPITULLI XXX VEPRAT PENALE T ARMVE Neni 372 Importi, eksporti, furnizimi, transportimi, prodhimi, kmbimi, ndrmjetsimi ose shitja e paautorizuar e armve apo materieve plasse 1. Kushdo q n shkelje t ligjit t zbatueshm n lidhje me armt apo materiet plasse, importon, eksporton, blen, furnizon, transporton, prodhon, kmben, ndrmjetson ose shet arm apo materie plasse, dnohet me gjob deri n shtatmijepesqind (7.500) Euro dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni prfshin m shum se katr arm, m shum se katr (4) materie plasse apo m shum se katrqind (400) fishek, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 3. Pr qllime t ktij neni, shprehja prodhim i armve prfshin shndrrimin apo modifikimin e ndonj sendi n arm ose t nj arme n nj lloj tjetr t arms, apo deaktivizimin ose riaktivizimin e ndonj arme. 4. Armt, mjetet pr transportimin e armve dhe mjetet pr prodhimin e armve konfiskohen.
117
Neni 373 Fshirja, heqja apo ndryshimi i kundrligjshm i shenjave n arm t zjarrit apo n municion 1. Kushdo q fshin, heq apo ndryshon shenjat n arm t zjarrit apo municion ose kushdo q e shnjon nj arm t zjarrit apo municion me shenja t rrejshme, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q prodhon armn e zjarrit apo municionin dhe nuk e shnjon armn e zjarrit apo municionin n kohn e prodhimit sipas ligjit t zbatueshm lidhur me shnjimin e armve, dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni prfshin m shum se katr (4) arm ose m shum se katrqind (400) fishek, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 4. Pr qllime t ktij neni, shprehja shenj do t thot nj shenj identifikuese e cila vendoset n armn e zjarrit apo n municion nga prodhuesi ose nga organi kompetent shtetror. 5. Arma e zjarrit apo municioni konfiskohen. Mjeti i cili prdoret pr fshirjen, heqjen apo ndryshimin e shenjs apo pr shnjimin e rrejshm konfiskohet. Neni 374 Mbajtja n pronsi, kontroll ose posedim t paautorizuar t armve 1. Kushdo q mban n pronsi, kontrollon ose posedon arm n shkelje me ligjin e zbatueshm lidhur me arm t tilla, dnohet me gjob deri n shtatmij e pesqind (7.500) Euro ose me burgim deri n pes (5) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni prfshin m shum se katr (4) arm ose m shum se katrqind (400) fishek, kryesi dnohet me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet. 3. Arma n pronsi, kontroll apo posedim n shkelje t ktij neni konfiskohet. Neni 375 Prdorimi i arms apo mjetit t rrezikshm 1. Kushdo q prdor arm apo materie plasse n shkelje me ligjin e zbatueshm lidhur me armt apo materiet plasse t tilla, dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 2. Kushdo q prdor armn apo mjetin e rrezikshm n mnyr krcnuese ose friksuese, dnohet me gjob deri n dhjetmij (10.000) Euro dhe me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 3. Arma apo mjeti i rrezikshm i prdorur n shkelje t ktij neni konfiskohet. Neni 376 Lejet, plqimet dhe licencat e rreme t armve dhe dhnia e informatave te rreme 1. Kushdo q jep informata t rreme, qoft gojarisht apo me shkrim, n cilndo faz t procedurs s aplikimit pr leje, plqim apo licenc t mbajtjes s arms apo mjetit plass, dnohet me gjob deri n pesmij (5.000) Euro ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q prodhon, posedon, shet ose blen leje, plqim apo licenc t rreme t mbajtjes s arms apo mjetit plass, dnohet me gjob deri n pesmij (5.000) Euro ose me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Kushdo q mban lejen, licencn apo ndonj autorizim tjetr pr mbajtjen e armve apo mjeteve plasse dhe nuk ia tregon menjher lejen, licencn apo autorizimin tjetr policis apo KFOR-it sipas krkess s tyre, dnohet me gjob deri n dymij e pesqind (2.500) Euro ose me burgim deri n tre (3) muaj. Nse kryesi nuk e ka lejen apo licencn n posedim n kohn e krkess dhe ai nuk njofton policin apo KFOR-in pr vendndodhjen e lejes, licencs apo autorizimit tjetr, kryesi dnohet me gjob deri n dymij e pesqind (2.500) Euro ose me burgim deri n tre (3) muaj. 4. Leja, licenca apo autorizimi tjetr i rrem konfiskohet. Mjetet pr prodhimin e lejes, licencs apo autorizimit tjetr t rrem konfiskohen.
118
Neni 377 Prodhimi dhe sigurimi i armve dhe mjeteve pr kryerjen e veprave penale 1. Kushdo q prodhon, siguron ose i mundson personit tjetr q t siguroj arm apo helme ose pajisje tjera t nevojshme pr prodhimin e tyre, pr t cilat e di se jan t destinuara pr prdorimin ose kryerjen e veprs penale, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q prodhon, siguron ose i mundson personit tjetr q t siguroj els t falsifikuar, kallauz ose pajisje tjera pr prdorim n plakitje, pr t cilat e di se jan t destinuara pr prdorimin ose kryerjen e veprs penale, dnohet me burgim deri n nj (1) vit. KAPITULLI XXXI VEPRAT PENALE KUNDR SIGURIS S TRAFIKUT PUBLIK Neni 378 Rrezikimi i trafikut publik 1. Kushdo q shkel ligjin mbi trafikun publik apo transportin rrugor dhe rrezikon jetn e njerzve apo pasurin dhe me kt i shkakton dikujt lndim t leht trupor ose dm pasuror, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q shkel cilindo ligj mbi trafikun rrugor apo transportin rrugor dhe me kt rrezikon trafikun hekurudhor, me tramvaj, me trolejbus, me autobus, me teleferik ose trafikun ujor dhe n kt mnyr rrezikon jetn e njerzve, sigurin fizike ose pasurin, dnohet me burgim deri n pes (5) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni rezulton me lndim t leht trupor t ndonj personi ose dm pasuror n vler prej pesmbdhjet mij (15.000) Euro apo m shum, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor t ndonj personi ose dm pasuror n vler prej njzetmij (20.000) Euro apo m shum, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. 6. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 7. Nse vepra penale nga paragrafi 6. i ktij neni rezulton me lndim t leht trupor t ndonj personi ose dm pasuror n vler prej pesmbdhjet mij (15.000) Euro apo m shum, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 8. Nse vepra penale nga paragrafi 6. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose dm pasuror n vler prej njzetmij (20.000) Euro apo m shum, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 9. Nse vepra penale nga paragrafi 6. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 379 Ngasja n gjendje t paaft apo t dehur 1. Kushdo q drejton automjetin n gjendje t paaft apo nn ndikim t alkoolit apo t substancave tjera dehse, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t leht trupor t ndonj personi ose dm pasuror n vler prej pesmij (5.000) Euro apo m shum, kryesi dnohet me gjob ose me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet.
119
3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor t ndonj personi ose dm pasuror n vler prej njzetmij (20.000) Euro apo m shum, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. Neni 380 Rrezikimi i trafikut publik me veprime apo mjete t rrezikshme 1. Kushdo q asgjson, heq ose dmton rnd instalimet, pajisjet, shenjat apo sinjalizimet q shrbejn pr sigurin e trafikut, ose jep shenja ose sinjale t gabueshme ose v pengesa n rrugt publike apo n ndonj mnyr tjetr e rrezikon jetn e njeriut apo sigurin fizike, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t leht trupor t ndonj personi ose dm t konsiderueshm pasuror, kryesi dnohet me gjob ose me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose dm substancial pasuror, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 6. Nse vepra penale nga paragrafi 5. i ktij neni rezulton me lndim t leht trupor t ndonj personi ose dm t konsiderueshm pasuror, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 7. Nse vepra penale nga paragrafi 5. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose dm substancial pasuror, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 8. Nse vepra penale nga paragrafi 5. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 381 Mbikqyrja e pandrgjegjshme e trafikut publik 1. Personi prgjegjs, t cilit i sht besuar mbikqyrja e gjendjes dhe e mirmbajtjes s rrugve dhe e objekteve n to, e mjeteve t transportit, plotsimi i kushteve t prcaktuara t puns pr ngass, ose personi prgjegjs t cilit i sht besuar menaxhimi i ngasjes, i cili me ushtrimin e pandrgjegjshm t detyrs s vet rrezikon jetn e njeriut, sigurin fizike ose shkakton dm pasuror, dnohet me gjob ose me burgim deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q sht prgjegjs pr dhnien e urdhrave pr ngasje apo q lejon tjetrin t ngas edhe pse e di se ngassi pr shkak t lodhjes, smundjes, dehjes me alkool apo shkaqeve t tjera nuk sht n gjendje q n mnyr t sigurt t drejtoj automjetin, ose automjeti nuk sht n gjendje t rregullt dhe me kt rrezikon jetn e njeriut, sigurin fizike ose shkakton dm pasuror, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose dm substancial pasuror, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. 6. Nse vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor ose dm substancial pasuror, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 7. Nse vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet
120
me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 382 Mosdhnia e ndihms personit t lnduar n fatkeqsin e trafikut publik 1. Ngassi i automjetit ose i mjetit tjetr t transportit, i cili nuk i ofron ndihm personit t lnduar me at mjet t transportit, dnohet me burgim deri n nj (1) vit. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vdekjen e personit t lnduar, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 383 Keqprdorimi i sinjaleve ndrkombtare t komunikacionit Kushdo q pa nevoj drgon sinjalin e pranuar ndrkombtarisht t komunikimit ose sinjalin e shfrytzuar ndrkombtarisht t fatkeqsis apo sinjalin e rrezikut, ose mashtron se nuk ka rrezik ose keqprdor sinjalin e pranuar ndrkombtarisht t komunikimit, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. KAPITULLI XXXII VEPRAT PENALE KUNDR ADMINISTRIMIT T DREJTSIS DHE ADMINISTRATS PUBLIKE Neni 384 Prkufizimet Pr qllime t ktij Kapitulli, shprehja procedur zyrtare nnkupton fardo procedure penale si prkufizohet n Kodin e Procedurs Penale t Kosovs; procedurat pran cilsdo gjykat dhe Gjykats Kushtetuese; procedurn pran Kuvendit t Republiks s Kosovs dhe kuvendeve komunale; ose ndonj procedur e autorizuar me ligj pran ndonj ministrie, agjencie apo institucioni t pavarur t Republiks s Kosovs, prfshir procedurat disiplinore dhe procedurat e noteris. Neni 385 Moslajmrimi i prgatitjes s veprave penale 1. Kushdo q duke qen n dijeni pr prgatitjen e kryerjes s ndonj vepre penale, nuk e lajmron kt fakt n kohn kur kryerja e veprs penale ende ka mund t evitohet ndrsa vepra penale sht kryer ose sht tentuar, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kushdo q nuk lajmron prgatitjen pr kryerjen e nj apo m shum prej veprave penale n vijim, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2.1. vrasja e rnd; 2.2. vrasja; 2.3. sulmi me lndim t rnd trupor; 2.4. ndonj vepr penale nga Kapitulli XIV Veprat penale kundr rendit kushtetues dhe siguris s Republiks s Kosovs; 2.5. ndonj vepr penale nga Kapitulli XV Veprat penale kundr njerzimit dhe vlerave t mbrojtura me t drejtn ndrkombtare; 2.6. ndonj vepr penale nga Kapitulli XX Veprat penale kundr integritetit seksual; 2.7. ndonj vepr penale nga Kapitulli XXXIV Veprat penale kundr korrupsionit zyrtar dhe detyrs zyrtare;
121
2.8. ndonj vepr penale nga Kapitulli XXIII Veprat penale t narkotikve; 2.9. ndonj vepr penale nga Kapitulli XXX Veprat penale t armve; 3. Me prjashtim t veprave penale q prfshijn abuzimin e fmijve dhe dhunn n familje, personi nuk sht penalisht prgjegjs sipas paragrafit 1. t ktij neni nse sht n lidhje familjare me kryesin e veprs penale si prind, fmij, bashkshort ose bashkshorte, vlla ose motr, prind adoptues apo fmij i adoptuar ose person me t cilin kryesi jeton n bashksi jashtmartesore. Neni 386 Moslajmrimi i veprave penale apo kryesve t tyre 1. Kushdo q sht n dijeni pr identitetin e kryesit t nj apo m shum prej veprave penale n vijim dhe nuk e lajmron faktin e till, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 1.1. vrasja e rnd; 1.2. vrasja; 1.3. sulmi me lndim t rnd trupor; 1.4. ndonj vepr penale nga Kapitulli XIV Veprat penale kundr rendit kushtetues dhe siguris s Republiks s Kosovs; 1.5. ndonj vepr penale nga Kapitulli XV Veprat penale kundr njerzimit dhe vlerave t mbrojtura me t drejtn ndrkombtare; 1.6. ndonj vepr penale nga Kapitulli XX Veprat penale kundr integritetit seksual; 1.7. ndonj vepr penale nga Kapitulli XXXIV Veprat penale kundr korrupsionit zyrtar dhe detyrs zyrtare; 1.8. ndonj vepr penale nga Kapitulli XXIII Veprat penale t narkotikve; 1.9. ndonj vepr penale nga Kapitulli XXX Veprat penale t armve; 2. Personi zyrtar apo personi prgjegjs i cili nuk e lajmron veprn penale t ciln e ka zbuluar gjat ushtrimit t detyrs s tij, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni, nse vepra e till sht e dnueshme me s paku tre (3) vjet burgim. 3. Me prjashtim t veprave penale q prfshijn abuzimin e fmijve dhe dhunn n familje, personi nuk sht penalisht prgjegjs sipas ktij neni nse sht n lidhje familjare me kryesin e veprs penale si prind, fmij, bashkshort ose bashkshorte, vlla ose motr, prind adoptues apo fmij i adoptuar ose person me t cilin kryesi jeton n bashksi jashtmartesore. Neni 387 Moslajmrimi i personit t akuzuar nga tribunali ndrkombtar penal 1. Kushdo q sht n dijeni pr aktakuzn dhe vendndodhjen e personit t akuzuar nga tribunali ndrkombtar penal dhe nuk lajmron pr vendndodhjen e till edhe pse zbulimi n kohn e duhur i personit t krkuar varet nga lajmrimi i till, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Personi nuk sht penalisht prgjegjs sipas ktij neni nse sht n lidhje familjare me kryesin e veprs penale si prind, fmij, bashkshort ose bashkshorte, vlla ose motr, prind adoptues apo fmij i adoptuar ose person me t cilin kryesi jeton n bashksi jashtmartesore. Neni 388 Dhnia e ndihms kryesve pas kryerjes s veprave penale 1. Kushdo q strehon kryesin e ndonj vepre penale, prve veprave penale t parapara n paragrafin 2. t ktij neni, ose e ndihmon at n shmangien e zbulimit ose arrestimit prmes fshehjes s mjeteve, provave apo n ndonj mnyr tjetr, ose kushdo q strehon personin e dnuar apo ndrmerr veprime pr pengimin e arrestimit, ekzekutimit
122
t dnimit apo urdhrit pr trajtim t detyrueshm, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni ka t bj me nj apo m shum prej veprave penale n vijim, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet: 2.1. vrasja e rnd; 2.2. vrasja; 2.3. sulmi me lndim t rnd trupor; 2.4. ndonj vepr penale nga Kapitulli XIV Veprat penale kundr rendit kushtetues dhe siguris s Republiks s Kosovs; 2.5. ndonj vepr penale nga Kapitulli XIV Veprat penale kundr njerzimit dhe vlerave t mbrojtura me t drejtn ndrkombtare; 2.6. ndonj vepr penale nga Kapitulli XX Veprat penale kundr integritetit seksual; 2.7. ndonj vepr penale nga Kapitulli XXXIV Veprat penale kundr korrupsionit zyrtar dhe detyrs zyrtare; 2.8. ndonj vepr penale nga Kapitulli XXIII Veprat penale t narkotikve; 2.9. ndonj vepr penale nga Kapitulli XXX Veprat penale t armve; 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni ka t bj me vepr penale t dnueshme me burgim t prjetshm, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 4. Dnimi i parapar me paragrafin 1. t ktij neni nuk mund t jet m i ashpr, as sipas llojit e as sipas lartsis, se dnimi i prcaktuar pr veprn penale t kryer nga personi t cilit i jepet ndihma. 5. Me prjashtim t veprave penale q prfshijn abuzimin e fmijve dhe dhunn n familje, personi nuk sht penalisht prgjegjs sipas ktij neni nse sht n lidhje familjare me kryesin e veprs penale si prind, fmij, bashkshort ose bashkshorte, vlla ose motr, prind adoptues apo fmij i adoptuar ose person me t cilin kryesi jeton n bashksi jashtmartesore. Neni 389 Dhnia e ndihms personit t akuzuar nga tribunali ndrkombtar penal 1. Kushdo q i jep ndihm apo e fsheh personin e akuzuar nga tribunali ndrkombtar penal ose e ndihmon personin e till pr t'iu shmangur zbulimit, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Prindi, fmija, bashkshorti ose bashkshortja, vllai ose motra, prindi adoptues apo fmija i adoptuar ose personi me t cilin kryesi jeton n bashksi jashtmartesore nuk dnohet pr veprn penale nga paragrafi 1. i ktij neni. Neni 390 Lajmrimi apo kallzimi i rrem 1. Kushdo q bn lajmrim t rrem te personi zyrtar i ngarkuar me detyrn pr t hetuar apo ndjekur, se personi i caktuar ka kryer vepr penale e cila ndiqet sipas detyrs zyrtare, duke e ditur se personi i till nuk sht kryesi, dnohet me gjob ose me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q ofron prova t rreme pr veprn penale ose n ndonj mnyre tjetr shkakton fillimin e procedurs penale pr vepr penale e cila ndiqet sipas detyrs zyrtare kundr personit pr t cilin ai e di se nuk e ka kryer veprn penale, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. 3. Kushdo q lajmron veten se ka kryer vepr penale e cila ndiqet sipas detyrs zyrtare, edhe pse nuk e ka kryer veprn e till, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) muaj. 4. Kushdo q lajmron te personi zyrtar i ngarkuar me detyrn pr t hetuar apo ndjekur, se sht kryer vepr penale e cila ndiqet sipas detyrs zyrtare, edhe pse ai e di se vepra nuk sht kryer, dnohet me dnimin nga paragrafi 3. i ktij
123
neni. Neni 391 Deklarimi i rrem nn betim 1. Kushdo q pasi t ket dhn betimin pran organit kompetent pr t administruar dshmit e dhna nn betim ose betimet dhe pastaj nnshkruan dshmin nn betim ose deklaron di q nuk beson se sht e vrtet ose me dijeni fsheh ose shmang nga deklarimi ndonj shtje relevante pr procedurn, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Nse deklarata nga paragrafi 1. i ktij neni sht dhn gjat procedurs penale, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n pes (5) vjet. 3. Nse kryesi i veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni vullnetarisht e trheq deklaratn e tij para fundit t dshmis s tij, gjykata mund ta zbus dnimin. Neni 392 Deklarimet e rreme 1. Pala, dshmitari, eksperti n cilsi t dshmitarit, prkthyesi apo interpreti i cili n procedurn gjyqsore, ne procedurn pr kundrvajtje, ne procedurn administrative, ne procedurn para noterit publik ose ne procedurn disiplinore jep deklarate te rreme dnohet me gjobe dhe me burgim deri n nj (1) vit. 2. Nse deklarata e rreme merret si baz pr vendimin prfundimtar n procedur, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tri (3) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me pasoja t rnda, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 4. Nse kryesi i veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni vullnetarisht e trheq deklaratn e tij para marrjes s vendimit prfundimtar, gjykata mund ta zbus dnimin. Neni 393 Deklaratat e rreme t dshmitarve bashkpunues 1. Dshmitari bashkpunues, i cili jep deklarat apo dshmi t rreme n cilndo pjes relevante ose i cili qllimisht nuk ia tregon tr t vrtetn prokurorit ose policis, dnohet me gjob ose me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q kryen vepr penale nga paragrafi 1 i ktij neni dhe pastaj e trheq deklaratn apo dshmin dhe deklaron apo dshmon t vrtetn para prfundimit t intervists apo dshmis s tij, dnohet me gjob deri n pesqind (500) Euro ose me burgim deri n tre (3) muaj, por gjykata mund ta liroj nga dnimi nse ekzistojn rrethana lehtsuese. Neni 394 Pengimi i t provuarit apo procedurs zyrtare 1. Kushdo q me an t detyrimit apo ryshfetit, me qllim t: 1.1. nxitjes s ndonj personi q t jep deklarat t rreme, t ofroj dokument t rrem apo t fsheh ndonj fakt material n procedur zyrtare; 1.2. parandalimit apo voness s pjesmarrjes apo dshmis s ndonj personi n procedur zyrtare; 1.3. parandalimit apo voness se ndonj personi nga komunikimit i informats zyrtarit policor ose hetuesit tjetr t autorizuar, prokurorit apo gjyqtarit lidhur me kryerjen e veprs penale; 1.4. parandalimit apo voness s ndonj personi nga paraqitja e fardo dokumenti apo regjistri n procedur zyrtare; 1.5. nxitjes s ndonj personi q t ndryshoj, heq, fsheh, shkatrroj, dmtoj ose ta bj t
124
pashfrytzueshm, trsisht ose pjesrisht, ndonj regjistr, pasuri, send ose dokument me qllim t pamundsimit t shfrytzimit t objektit n procedur zyrtare; 1.6. nxitjes s personit t shmang thirrjen pr t dhn dshmi ose pr t paraqitur dshmi n procedur zyrtare; ose 1.7. nxitjes s dshmitarit apo ekspertit pr t refuzuar dhnien e dshmis ose pr t dhn dshmi t rreme n procedure gjyqsore, procedur pr kundrvajtje, procedur administrative ose n procedur para noterit apo n procedur disiplinore, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kush me qllim t parandalimit ose vshtirsimit t mbledhjes s provave n procedurn gjyqsore, procedurn kundrvajtse, procedurn administrative, n procedurn para noterit publik ose n procedurn disiplinore fsheh, dmton, asgjson, ose bn t pa prdorueshme, n trsi ose pjesrisht, sendin e personit tjetr ose dokumentet q mund t prdoren si prova, dnohet me gjob ose burgim deri n tre (3) vjet. 3. Me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni dnohet edhe kushdo q me qllim t parandalimit ose vshtirsimit t mbledhjes s provave n procedurn gjyqsore ose administrative largon, zhvendos ose ndrron vendin e shenjave t kufijve kadastral, shenjn e matjes s toks ose fardo shenje tjetr q shnjon pronsin a pasurin e paluajtshme ose t drejtn pr shfrytzimin e ujit, ose pr t njjtin qllim vendos shenja t tilla me qllim t mashtrimit. 4. Kushdo q gjat kryerjes s veprs penale nga paragraft 1. deri 3. t ktij neni prdor dhun ose kanos m prdorim t dhuns, dnohet me s paku dy (2) vjet burgim. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet ndaj dshmitarit, kryesi dnohet me s paku tre (3) vjet burgim, e nse vepra e till rezulton me lndim trupor, kryesi dnohet me s paku pes (5) vjet burgim. Neni 395 Friksimi gjat procedurs penale Kushdo q prdor forcn apo kanosjen serioze apo ndonj mnyre tjetr t detyrimit, premton dhurat apo ndonj prfitim tjetr pr t nxitur personin tjetr t prmbahet nga dhnia e deklarats ose pr t dhn deklarat t rreme, ose t mos dhn informacione t vrteta pran organeve policore, prokurorit apo gjyqtarit, kur informacionet e tilla ndrlidhen me pengimin e procedurs penale dnohet me gjob deri n njqind e njzet e pesmij (125.000) Euro dhe me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet. Neni 396 Hakmarrja 1. Kushdo q ndrmerr ndonj veprim t dmshm pr cilindo person, prfshir ndrhyrjen n punsimin e ligjshm apo sigurimin e mjeteve t jetess s ndonj personi me qllim t hakmarrjes pr shkak t dhnies s informatave t vrteta policis, hetuesit t autorizuar, prokurorit apo gjyqtarit lidhur me kryerjen ose kryerjen e mundshme t veprs penale, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q vret personin tjetr me qllim t hakmarrjes ndaj personit zyrtar pr ndonj vepr t kryer gjat ushtrimit t detyrs s tij zyrtare, dnohet me jo m pak se pesmbdhjet (15) vjet burgim ose me burgim t prjetshm. 3. Kushdo q tenton t vras personin tjetr me qllim t hakmarrjes ndaj personit zyrtar pr ndonj vepr t kryer gjat ushtrimit t detyrs s tij zyrtare, dnohet me jo m pak se dhjet (10) vjet burgim. 4. Kushdo q me qllimin e parapar n paragraft 1. deri 3. t ktij neni, shkakton lndim trupor ose dm pasuror t ndonj personi, dnohet me burgim s paku tre (3) vjet, por nse vepra sht kryer n lidhje me procedurn penale, kryesi dnohet s paku me dnimin e njjt sikur pr veprn penale m t rnd e cila ka qen subjekt i procedurs penale. Neni 397 Manipulimi me prova 1. Kushdo q ndryshon, heq, fsheh, shkatrron, dmton ose e bn t pashfrytzueshm, trsisht ose pjesrisht, ndonj regjistr, pasuri, send ose dokument me qllim t pamundsimit t shfrytzimit t sendit n procedur zyrtare, dnohet me gjob ose me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet.
125
2. Kushdo q me qllim t parandalimit ose vshtirsimit t mbledhjes s provave n procedurn gjyqsore ose procedurn administrative, largon, zhvendos ose ndrron vendin e shenjave t kufijve administrativ, shenjn e toks ose fardo shenje tjetr q shnjon pronsin apo pasurin e paluajtshme ose t drejtn pr shfrytzimin e ujit, ose pr t njjtin qllim vendos shenja t tilla me qllim t lajthimit, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. Neni 398 Falsifikimi i dokumenteve 1. Kushdo q prpilon dokument t falsifikuar, ndryshon dokumentin origjinal me qllim t shfrytzimit t atij dokumenti si origjinal ose me dije prdor dokumentin e falsifikuar apo t ndryshuar si origjinal, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet n lidhje me dokumentin publik, testamentin, kambialin, regjistrin publik apo zyrtar ose ndonj regjistr tjetr q ruhet n baz t ligjit, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n pes (5) vjet. Neni 399 Rastet e posame t falsifikimit t dokumenteve 1. Personi do t konsiderohet se ka kryer vepr penale t falsifikimit t dokumenteve dhe do t dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet, nse personi i till: 1.1. pa autorizim plotson ndonj letr, formular t zbrazt ose ndonj form tjetr n t ciln sht vn nnshkrimi i personit tjetr dhe plotson deklaratn prmes s cils krijon marrdhnie juridike; 1.2. mashtron personin tjetr lidhur me prmbajtjen e ndonj dokumenti dhe personi i till e nnshkruan kt dokument duke menduar se nnshkruan ndonj dokument tjetr ose dokument me ndonj prmbajtje tjetr; 1.3. lshon dokumentin n emr t ndonj personi tjetr pa autorizimin e tij ose n emr t personit q nuk ekziston; 1.4. lshon nj dokument dhe pohon me nnshkrimin e vet se ka ndonj pozit, thirrje apo grad edhe pse nuk ka pozit, thirrje apo grad t till, ndrsa veprimi i till ka ndikim substancial n vlern e dokumentit; ose 1.5. lshon nj dokument duke prdorur vuln apo shenjn e vrtet pa autorizim paraprak. Neni 400 Shkelja e fshehtsis s procedurs 1. Kushdo q pa autorizim zbulon informata pr t cilat sht njoftuar n procedurn zyrtare, q sipas ligjit nuk mund t zbulohen apo ato informata jan shpallur si fshehtsi me vendim t gjykats apo t organit kompetent, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kushdo q pa autorizim zbulon t dhna pr identitetin apo t dhnat personale t personit t mbrojtur n procedur penale apo n programin e veant t mbrojtjes, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me pasoja t rnda pr personin e mbrojtur ose procedura penale bhet e pamundur ose vshtirsohet n mas t madhe, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 3. i ktij neni rezulton me vdekjen e personit t mbrojtur, kryesi dnohet me burgim s paku dhjet (10) vjet ose me burgim t prjetshm. Neni 401 Mosprfillja e gjykats 1. Kushdo q nuk i bindet ndonj urdhri, vendimi apo aktgjykimi t plotfuqishm t ndonj gjykate n Republikn e Kosovs ose refuzon apo pengon publikimin e vendimit apo aktgjykimit t plotfuqishm t gjykats s till, dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj.
126
2. Gjobat e shqiptuara sipas ktij neni mund t jen ditore dhe mund t shqiptohen derisa kryesi t prfill urdhrin, vendimin apo aktgjykimin e plotfuqishm q sht subjekt i veprimit. 3. Nse mosprfillja ka t bj me veprimin n mes t dy palve private, gjykata mund t urdhroj q gjoba t'i paguhet pals s dmtuar. Neni 402 Mosekzekutimi i vendimeve gjyqsore 1. Personi zyrtar apo personi prgjegjs i cili refuzon t ekzekutoj urdhrin, vendimin apo aktgjykimin e plotfuqishm t ndonj gjykate t Republiks s Kosovs apo i cili nuk e ekzekuton vendimin brenda afatit ligjor apo afatit t caktuar me vendim, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. 2. Nse me veprn penale nga paragrafi 1. i ktij neni sht shkaktuar shkelje e rnd e t drejtave njerzore apo dm substancial material, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Nse kryesi i veprs penale nga paragrafi 1. i ktij neni e ekzekuton vendimin e plotfuqishm t gjykats, ndjekja nuk do t ndrmerret. Neni 403 Legalizimi i prmbajtjes s rreme 1. Kushdo q v n lajthim organin kompetent q n nj dokument publik, regjistr apo libr t vrtetoj nj shtje t pavrtet, t parapar pr t shrbyer si prov n nj shtje ligjore, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q prdor dokumentin, regjistrin apo librin e till edhe pse e di s sht i rrem, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. Neni 404 Rebelimi i personave t privuar nga liria 1. Kushdo q nga institucioni ku gjendet n mbajtje n baz t vendimit t ligjshm mbi privimin nga liria, organizon rebelimin e personave t privuar nga liria, me qllim q t lirohen me forc ose s bashku t sulmojn personat zyrtar n at institucion ose me forc apo kanosje serioze t'i detyrojn personat e till zyrtar t veprojn apo t mos veprojn n kundrshtim me detyrn e tyre, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 2. Pjesmarrsi n rebelim nga paragrafi 1. i ktij neni dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n nj (1) vit. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni sht kryer me prdorimin e forcs apo kanosjes serioze, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 4. Nse kryesi i veprs penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni heq dor vullnetarisht nga rebelimi para se t ket ushtruar forcn apo kanosjen serioze, gjykata mund ta liroj nga dnimi. Neni 405 Arratisja e personit t privuar nga liria 1. Kushdo q arratiset nga institucioni ku gjendet n mbajtje n baz t vendimit t ligjshm mbi privimin nga liria, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q me an t ryshfetit arratiset nga institucioni ku gjendet n mbajtje n baz t vendimit t ligjshm mbi privimin nga liria, dnohet me burgim deri n pes (5) vjet. 3. Kushdo q duke prdorur forcn apo kanosjen serioze, arratiset nga institucioni ku gjendet n mbajtje n baz t vendimit t ligjshm mbi privimin nga liria, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet.
127
Neni 406 Mundsimi i arratisjes s personave t privuar nga liria 1. Kushdo q mundson arratisjen e personit i cili gjendet n mbajtje n baz t vendimit t ligjshm mbi privimin nga liria, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q me an t ryshfetit mundson arratisjen e personit i cili gjendet n mbajtje n baz t vendimit t ligjshm mbi privimin nga liria, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Kushdo q duke prdorur forcn apo kanosjen serioze, mundson arratisjen e personit i cili gjendet n mbajtje n baz t vendimit t ligjshm mbi privimin nga liria, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n pes (5) vjet. 4. Nse vepra penale nga ky nen kryhet s bashku nga m shum se nj person, dnohen me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 407 Lirimi i kundrligjshm i personave t privuar nga liria Personi zyrtar i cili n keqprdorim t pozits apo autorizimeve t tij, n mnyr t kundrligjshme e liron personin e privuar nga liria dhe i cili i sht besuar n ruajtje, ose e ndihmon arratisjen e tij apo i mundson lidhje apo korrespondenc t kundrligjshme me qllim t prgatitjes s arratisjes, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 408 Mundsimi i kundrligjshm i ushtrimit t profesionit, veprimtaris ose detyrs Kushdo q i mundson personit tjetr ushtrimin e profesionit, veprimtaris ose detyrs edhe pse e di se me aktgjykim t plotfuqishm i sht shqiptuar dnimi plotsues i ndalimit t ushtrimit t profesionit, veprimtaris apo detyrs s till, dnohet me gjob ose me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. KAPITULLI XXXIII VEPRAT PENALE KUNDR RENDIT PUBLIK Neni 409 Pengimi i personit zyrtar n kryerjen e detyrave zyrtare 1. Kushdo q me forc apo kanosje serioze, pengon ose tenton t pengoj personin zyrtar n kryerjen e detyrave zyrtare ose duke prdorur mjetet e njjta e detyron at t kryej detyrn zyrtare, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q merr pjes n nj grup t personave q me veprim t prbashkt pengon ose tenton t pengoj personin zyrtar n kryerjen e detyrave zyrtare ose duke prdorur mjetet e njjta e detyron at t kryej detyrn zyrtare, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Udhheqsi apo organizatori i grupit q kryen vepr penale nga paragrafi 2. i ktij neni, dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni prfshin kanosjen pr prdorimin e arms apo mjetit t rrezikshm ose rezulton me lndim trupor, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 5. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni kryhet ndaj gjyqtarit, prokurorit, zyrtarit t gjykats, zyrtarit t prokuroris apo personit t autorizuar nga gjykata dhe prokuroria zyrtarit policor, zyrtarit doganor, zyrtarit ushtarak apo zyrtarit t shrbimit korrektues gjat ushtrimit t funksioneve t tyre zyrtare, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 6. Nse vepra penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor, kryesi dnohet me jo m pak se pes (5) vjet burgim.
128
Neni 410 Sulmi ndaj personit zyrtar gjat kryerjes s detyrs zyrtare 1. Kushdo q sulmon ose kanoset seriozisht se do ta sulmoj personin zyrtar, gjyqtarin, prokurorin apo personin i cili ndihmon n kryerjen e detyrave zyrtare lidhur me sigurin e prgjithshme, sigurin e Republiks s Kosovs apo ruajtjen e rendit publik, dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t leht trupor t personit zyrtar apo ndihmsi t tij ose prfshin kanosje pr prdorimin e arms apo mjetit t rrezikshm, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor t personit zyrtar apo ndihmsit t tij, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 4. Nse kryesi i veprs penale nga paragrafi 1., 2. ose 3. i ktij neni sht provokuar nga veprimi i kundrligjshm apo i vrazhd i personit zyrtar, gjykata mund ta zbus dnimin. Neni 411 Thirrja pr rezistenc 1. Kushdo q thrret t tjert pr rezistenc apo mosbindje ndaj vendimeve apo masave t ligjshme t nxjerra nga organi apo zyrtari kompetent, dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me vshtirsi t mdha apo pamundsi t zbatimit t vendimit, mass apo veprimit zyrtar t ligjshm, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 412 Pjesmarrja n turm q kryen vepr penale dhe huliganizmi 1. Kushdo q merr pjes n turmn e mbledhur prej m tepr se tet personave, e cila me veprime t prbashkta e privon personin tjetr nga jeta, i shkakton lndime t rnda trupore personit tjetr, shkakton rrezik t prgjithshm, shkakton dm pasuror n vler prej njzetmij (20.000) Euro apo m shum ose kryen vepra tjera t rnda t dnueshme me s paku pes (5) vjet burgim apo tenton t kryej vepra t tilla, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Organizatori i turms nga paragrafi 1. i ktij neni dnohet me burgim prej dy (2) deri n dhjet (10) vjet. 3. Secili person, q me veprimet e tij t dhunshme ose n ndihm, ose me pjesmarrje n veprimet huligane, duke hedhur gjsende n drejtim t personave ose t qytetarve, t pjesmarrsve n aktivitet sportiv, ose duke thyer, dmtuar pajisjet, infrastrukturn publike, ose duke thyer, dmtuar pajisjet dhe infrastrukturn dhe objektet sportive publike ose private, i vetm ose n grup t organizuar dhe q ka pr qllim dmtimin e personave zyrtar, t pjesmarrsve sportiv ose t personelit t sigurimit n detyr zyrtare, n fushat sportive t hapura ose t mbyllura, kryen vepr penale t huliganizmit. 4. Pr veprn penale, t prcaktuar n paragrafin 3. t ktij neni, parashihet dnimi me gjob prej dyqind (200) deri dhjet mij (10.000) Euro pr huliganizm me pasoja t vogla ose me burgim deri n pes (5) vjet burgim pr huliganizm me pasoja t rnda. Neni 413 Mospjesmarrja n mnjanimin e rrezikut t prgjithshm Kushdo q n kundrshtim me urdhrat e organit kompetent refuzon pa arsye t merr pjes n mnjanimin e rrezikut pr jetn e njerzve apo t pasuris gjat zjarrit, vrshimit, trmetit ose fatkeqsive tjera, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. Neni 414 Heqja apo dmtimi i vulave zyrtare ose i shenjave Kushdo q heq ose dmton vuln zyrtare apo shenjn e ngjitur nga zyrtari i autorizuar me qllim t sigurimit t objektit ose t lokaleve, apo kushdo q hap objektet e siguruara ose hyn n lokalet e tilla pa e hequr ose pa e dmtuar vuln apo shenjn, ose hap sendin n t cilin ka qen e vendosur vula apo shenja e till, dnohet me gjob ose me burgim
129
deri n tre (3) vjet. Neni 415 Marrja apo asgjsimi i vulave zyrtare ose i shkresave zyrtare Kushdo q n mnyr t kundrligjshme merr, fsheh, asgjson, dmton apo n ndonj mnyr tjetr e bn t paprdorshme vuln, regjistrin, shkresat apo dokumentet zyrtare q i prkasin ose jan n posedim t organit publik apo personit tjetr juridik i cili ushtron autorizime publike, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. Neni 416 Asgjsimi apo fshehja e materialit arkivor Kushdo q n mnyr t kundrligjshme asgjson, fsheh ose bn t paprdorshme materialet arkivore apo nxjerr materialet e tilla jasht vendit, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. Neni 417 Prezantimi i rrem si person zyrtar 1. Kushdo q prezantohet rrejshm si person zyrtar apo ushtarak ose mban pa autorizim shenja t personit zyrtar apo ushtarak, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kushdo q me qllim t prfitimit t dobis pasurore pr vete apo pr personin tjetr ose me qllim q t'i shkaktoj dm personit tjetr, prezantohet rrejshm si person zyrtar apo ushtarak ose kushdo q me qllim t prfitimit t dobis pasurore pr vete apo pr personin tjetr ose me qllim q t'i shkaktoj dm personit tjetr, mban pa autorizim shenja t personit zyrtar ose ushtarak ose ndrmerr ndonj veprim t personit zyrtar apo ushtarak, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. Neni 418 Vetgjyqsia 1. Kushdo q ushtron n mnyr arbitrare t drejtn q mendon se i takon n vend se t'i drejtohet organit kompetent, dnohet me gjob ose me burgim deri n gjasht (6) muaj. 2. Kushdo q me an t prdorimit t forcs apo kanosjes serioze, ushtron nj t drejt q mendon se i takon n vend se t'i drejtohet organit kompetent, dnohet me burgim deri n dy (2) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 2. i ktij neni kryhet nga kryesi duke vepruar si antar i grupit, kryesi dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet. Neni 419 Dhnia e kundrligjshme e ndihms juridike 1. Kushdo q jep ndihm juridike pa autorizim nga klienti i tij, dnohet me gjob ose me burgim deri n dy (2) vjet. 2. Kushdo q jep ndihm juridike pa kualifikim profesional, pa licenc apo n ndonj mnyr tjetr n kundrshtim me ligjin, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Kushdo q kryen veprn penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni me pages, dnohet me gjob dhe me burgim deri n pes (5) vjet. 4. Pr qllime t ktij neni, shprehja ndihm juridike ka kuptim t njjt si prcaktohet me Ligjin pr Avokatin. Neni 420 Pengimi i ceremonive fetare 1. Kushdo q n mnyr t kundrligjshme pengon ose ndalon kryerjen e ceremonis fetare, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet me prdorimin e forcs apo kanosjes serioze, kryesi dnohet me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet.
130
Neni 421 Dmtimi i varreve apo kufomave 1. Kushdo q pa autorizim grmon, mih, rrnon, heq, dmton, shkatrron ose prdhos varrin apo ndonj vendvarrim tjetr, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Kushdo q pa autorizim heq, dmton, shkatrron ose fsheh kufomn, nj pjes t saj ose hirin e t vdekurit, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. KAPITULLI XXXIV KORRUPSIONI ZYRTAR DHE VEPRAT PENALE KUNDR DETYRS ZYRTARE Neni 422 Keqprdorimi i pozits apo autoritetit zyrtar 1. Personi zyrtar, i cili duke shfrytzuar detyrn apo autoritetin zyrtar i tejkalon kompetencat e tij ose nuk i prmbush detyrat zyrtare t tij me qllim q t prfitoj fardo dobie pr vete ose pr personin tjetr apo q t'i shkaktoj dm personit tjetr ose q seriozisht t'i shkel t drejtat e personit tjetr, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Pr qllime t ktij neni, shprdorimi i detyrs zyrtare prfshin, por nuk kufizohet n: 2.1. shkeljen me dashje apo me dijeni t ligjit lidhur me detyrat apo punsimin e zyrtarit; 2.2. moskryerja me dashje e ndonj detyre t domosdoshme t prcaktuar me ligj; 2.3. pranimi i dhurats, tarifs apo prparsis s fardo lloji si rezultat i kryerjes s detyrs zyrtare, prve nse pranimi i dhurats, tarifs apo prparsis lejohet me ligj; 2.4. keqprdorimi i pasuris, shrbimeve apo personelit qeveritar apo i ndonj sendit tjetr me vler q i prket qeveris e q ka rn n kujdesin apo posedimin e zyrtarit si rezultat i detyrs apo puns s tij; 2.5. nnshtrimi me dashje i personit tjetr n keqtrajtim ose arrest, ndalim, kontroll, marrje, heqje, vlersim ose barr pr t ciln e di se sht e kundrligjshme; ose 2.6. ndalimi ose pengimi me dashje i tjetrit n ushtrimin apo gzimin e ndonj t drejte, privilegji, pushteti apo imuniteti ligjor. Neni 423 Keqprdorimi i informats zyrtare 1. Personi zyrtar i cili keqprdor informatn zyrtare me qllim q pr vete apo pr personin tjetr t prfitoj ndonj prparsi q nuk i takon, dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Nse informata zyrtare ka t bj me ndonj veprim t prokurimit apo ankand publik, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej dy (2) deri n tet (8) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1 i ktij neni rezulton me dobi pasurore apo humbje n vlern q tejkalon pesmij (5.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Nse vepra penale nga paragrafi 1 i ktij neni rezulton n dobi pasurore apo humbje n vlern q tejkalon pesdhjet mij (50.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. 5. Pr qllime t ktij neni, shprehja informat zyrtare nnkupton informatn n t ciln personi ka qasje si rezultat i detyrs apo puns s tij dhe e cila nuk sht br publike.
131
Neni 424 Konflikti i interesit 1. Personi zyrtar i cili merr pjes personalisht n ndonj shtje zyrtare n t ciln ai apo ndonj antar i familjes ose ndonj person juridik q ka t bj me t ka interes financiar, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Nse shtja zyrtare sht veprim i prokurimit apo ankand publik, kryesi dnohet me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 3. Pr qllime t ktij neni, shprehja merr pjes nnkupton ushtrimin e autoritetit zyrtar prmes vendimit, miratimit, mosmiratimit, rekomandimit, kshillimit, hetimit ose n ndonj mnyr tjetr t ushtrimit t ndikimit pr nj shtje zyrtare. 4. Pr qllime t ktij neni, shprehja shtje zyrtare nnkupton procedur gjyqsore ose procedur tjetr zyrtare; aplikim, krkes pr vendim ose prcaktim tjetr zyrtar; kontrat apo krkes; ankand publik ose veprim tjetr i prokurimit; ose ndonj shtje tjetr e cila prek interesat financiare apo personale t zyrtarit apo personit tjetr. 5. Pr qllime t ktij neni, shprehja person juridik q ka t bj m t nnkupton personin juridik n t cilin zyrtari apo antari i familjes ka marrdhnie financiare, prfshir marrdhnien apo marrdhnien e ardhshme si person prgjegjs apo punonjs. Neni 425 Prvetsimi n detyr 1. Personi zyrtar, i cili me qllim t prfitimit t kundrligjshm t dobis pasurore pr vete apo pr personin tjetr, prvetson pasurin e cila i sht besuar pr shkak t detyrs apo pozits s tij, dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me dobi pasurore apo humbje n vler q tejkalon pesmij (5.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me dobi pasurore apo humbje n vler q tejkalon pesdhjet mij (50.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. Neni 426 Mashtrimi n detyr 1. Personi zyrtar, i cili me qllim t prfitimit t kundrligjshm t dobis pasurore pr vete apo pr personin tjetr, bn prezantimin e rrem t raportit t llogarive apo n ndonj mnyr tjetr e v n lajthim personin e autorizuar n kryerjen e pagess s kundrligjshme, dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me dobi pasurore n vler q tejkalon pesmij (5.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me dobi pasurore n vler q tejkalon pesdhjet mij (50.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. Neni 427 Prdorimi i paautorizuar i pasuris Kushdo q pa autorizim prdor parat, letrat me vler apo pasurin tjetr t luajtshme e cila i sht besuar atij n detyr ose n prgjithsi n vendin e puns apo n t cilat ka qasje pr shkak t shrbimit apo puns s tij, ose kushdo q i jep pasurin e ktill personit tjetr pr shfrytzim t paautorizuar, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. Neni 428 Marrja e ryshfetit 1. Personi zyrtar i cili n mnyr t drejtprdrejt apo t trthort, krkon ose pranon ndonj dhurat apo prfitim tjetr pr vete apo personin tjetr, ose q pranon ofertn apo premtimin pr dhurat apo prfitim t till, n mnyr q
132
personi zyrtar t veproj ose t mos veproj n pajtim me detyrn e tij zyrtare, dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Personi zyrtar i cili n mnyr t drejtprdrejt apo t trthort, krkon ose pranon ndonj dhurat apo prfitim tjetr pr vete apo personin tjetr, ose q pranon ofertn apo premtimin pr dhurat apo prfitim t till, n mnyr q personi zyrtar t veproj ose t mos veproj, n kundrshtim me detyrn e tij zyrtare, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) deri n dymbdhjet (12) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me prfitim n vler q tejkalon pesmbdhjet mij (15.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. Neni 429 Dhnia e ryshfetit 1. Kushdo q n mnyr t drejtprdrejt apo t trthort, i premton, ofron ose i jep ndonj dhurat apo prfitim tjetr personit zyrtar, n mnyr q ai person t veproj ose t mos veproj n pajtim me detyrn e tij zyrtare, dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 2. Kushdo q n mnyr t drejtprdrejt apo t trthort, i premton, ofron ose i jep ndonj dhurat apo prfitim tjetr personit zyrtar, n mnyr q ai person t veproj ose t mos veproj n kundrshtim me detyrn e tij zyrtare, dnohet me gjob dhe me burgim prej tre (3) muaj deri n tre (3) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me prfitim n vler q tejkalon pesmbdhjet mij (15.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Nse kryesi i veprs penale nga paragrafi 1. ose 2. i ktij neni e ka dhn ryshfetin me krkes t personit zyrtar apo personit prgjegjs dhe e lajmron veprn para se ajo t jet zbuluar ose para se t ket kuptuar se vepra sht zbuluar, gjykata mund ta liroj nga dnimi. Neni 430 Dhnia e ryshfetit zyrtarit publik t huaj 1. Kushdo q n mnyr t drejtprdrejt apo t trthort, i premton, ofron ose i jep ndonj dhurat apo prfitim tjetr zyrtarit publik t huaj, n mnyr q ai zyrtar i huaj publik ose personi tjetr t veproj ose t mos veproj n pajtim me detyrn e tij zyrtare, dnohet me gjob dhe me burgim deri n pes (5) vjet. 2. Kushdo q n mnyr t drejtprdrejt apo t trthort, i premton, ofron ose i jep ndonj dhurat apo prfitim tjetr zyrtarit publik t huaj, n mnyr q ai zyrtar i huaj publik ose personi tjetr t veproj ose t mos veproj n kundrshtim me detyrn e tij zyrtare, dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n pes (5) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni rezulton me prfitim n vler q tejkalon pesmbdhjet mij (15.000) Euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n tet (8) vjet. 4. Dhurata apo prfitimi i pranuar apo i ofruar n shkelje t ktij neni konfiskohet. Neni 431 Ushtrimi i ndikimit 1. Kushdo q n mnyr t drejtprdrejt apo t trthort, krkon ose pranon ndonj dhurat apo prfitim tjetr pr vete apo personin tjetr, ose pranon ofertn apo premtimin pr dhurat apo prfitim t till, n mnyr q t ushtroj ndikim t padrejt mbi vendimmarrjen e personit zyrtar apo zyrtarit publik t huaj, pavarsisht nse ndikimi sht ushtruar ose pavarsisht nse ndikimi i supozuar shpie deri te rezultati i synuar, dnohet me gjob ose me burgim deri n tet (8) vjet. 2. Kushdo q n mnyr t drejtprdrejt apo t trthort, i premton, ofron ose i jep ndonj dhurat apo prfitim tjetr personit tjetr, n mnyr q ky person t ushtroj ndikim t paprshtatshm mbi vendimmarrjen e personit zyrtar apo zyrtarit publik t huaj, pavarsisht nse ndikimi sht ushtruar ose pavarsisht nse ndikimi i supozuar shpie deri te rezultati i synuar, dnohet me gjob ose me burgim deri n pes (5) vjet. 3. Dhurata apo prfitimi i pranuar apo i ofruar n shkelje t ktij neni konfiskohet.
133
Neni 432 Nxjerrja e kundrligjshme e vendimeve gjyqsore Gjyqtari i cili me qllim t prfitimit t kundrligjshm t fardo dobie pr vete ose pr personin tjetr ose pr t'i shkaktuar dm personit tjetr, nxjerr vendim t kundrligjshm, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 433 Zbulimi i fshehtsis zyrtare 1. Personi zyrtar i cili pa autorizim kumton, drgon ose n ndonj mnyr tjetr i v n dispozicion personit tjetr informatn q prbn fshehtsi zyrtare ose siguron informatn e till me qllim q t'ia prcjell ndonj personi t paautorizuar, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n tre (3) vjet. 2. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet pr prfitim personal ose me qllim t publikimit apo shfrytzimit t informacionit jasht Republiks s Kosovs, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej nj (1) deri n dhjet (10) vjet. 3. Nse vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n tre (3) vjet. 4. Dispozitat e ktij neni zbatohen ndaj personit i cili zbulon fshehtsin zyrtare edhe pasi q t ket pushuar statusi i tij zyrtar. 5. Pr qllime t ktij neni, shprehja fshehtsi zyrtare nnkupton informatat ose dokumentet t shpallura si fshehtsi zyrtare me ligj, dispozita t tjera ose me vendim t organit kompetent t nxjerr n baz t ligjit dhe zbulimi i t cilave ka shkaktuar ose mund t shkaktoj pasoja t dmshme. Sidoqoft, informatat n vijim nuk konsiderohen fshehtsi zyrtare: 5.1. informatat apo dokumentet t cilat jan t drejtuara n cenimin e rnd t t drejtave themelore t njeriut ose mos zbulimi i t cilave do t mund t rrezikonte rendin kushtetues apo sigurin e Republiks s Kosovs; ose 5.2. informatat dhe dokumentet t cilat kan pr qllim fshehjen e kryesit t veprs penale t dnueshme me s paku pes (5) vjet burgim. Neni 434 Falsifikimi i dokumentit zyrtar 1. Personi zyrtar i cili n dokumentin zyrtar, n regjistr ose n shkresn zyrtare shnon t dhna t rreme ose nuk shnon t dhnat e duhura apo me nnshkrimin e tij ose me vuln zyrtare vrteton dokumentin zyrtar, regjistrin apo shkresn zyrtare e cila prmban t dhna t rreme ose mundson prpilimin e dokumentit, regjistrit ose shkress s till me prmbajtje t rreme, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 2. Personi zyrtar i cili shfrytzon dokumentin zyrtar, regjistrin ose shkresn zyrtare t rreme si t vrtet n veprimtarin e tij afariste ose i cili asgjson, fsheh, dmton apo n ndonj mnyr tjetr e bn t paprdorshm dokumentin zyrtar, regjistrin ose shkresn zyrtare, dnohet me dnimin nga paragrafi 1. i ktij neni. Neni 435 Arktimi dhe pagesa e kundrligjshme 1. Personi zyrtar i cili arkton nga tjetri dika q personi i till nuk sht i detyruar t paguaj ose arkton m shum se q personi i till sht i detyruar t paguaj apo q gjat pagess ose drgess, paguan ose drgon m pak se q sht dashur, dnohet me gjob ose me burgim deri n nj (1) vit. 2. Nse vlera e pagess apo drgess nga paragrafi 1. i ktij neni tejkalon shumn prej pesmbdhjet mij (15.000) Euro, kryesi dnohet me burgim deri n tre (3) vjet. 3. Tentativa pr t kryer veprn penale nga paragrafi 1. i ktij neni sht e dnueshme.
134
Neni 436 Prvetsimi i kundrligjshm i pasuris me rastin e bastisjes apo ekzekutimit t vendimit gjyqsor Personi zyrtar i cili gjat bastisjes s lokaleve, personit apo gjat ekzekutimit t vendimit gjyqsor, merr pasurin e luajtshme me qllim t prfitimit t dobis pasurore pr vete ose pr personin tjetr, dnohet me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. Neni 437 Mos raportimi ose raportimi i rrem i pasuris, i t ardhurave, i dhuratave, i dobis tjetr materiale ose i detyrimeve financiare 1. do person, i cili sipas ligjit sht i detyruar t bj deklarimin e pasuris, t t ardhurave, t dhuratave, t dobis tjetr pasurore ose t detyrimeve financiare, dhe i cili nuk bn nj gj t till, dnohet me gjob dhe me burgim deri n tre (3) vjet. Vepra penale nga paragrafi 1. i ktij neni konsiderohet se sht kryer kur deklarata nuk paraqitet brenda afatit pr paraqitjen e deklarats. 2. do person, i cili sipas ligjit sht i detyruar t bj deklarimin e pasuris, t t ardhurave, t dhuratave, t dobis tjetr pasurore ose t detyrimeve financiare, i cili falsifikon ose nuk paraqet t dhnat e krkuara n deklarat, dnohet me gjob dhe me burgim prej gjasht (6) muaj deri n pes (5) vjet. 3. Vlera e padeklaruar e pasuris, t t ardhurave ose t dobis tjetr pasurore, e cila sht fituar n mnyr joligjore konfiskohet. KAPITULLI XXXV DISPOZITAT KALIMTARE DHE PRFUNDIMTARE Neni 438 Vazhdimsia e sanksioneve penale T gjitha sanksionet penale pr veprat t cilat edhe me kt Kod jan t ndshkueshme dhe t shqiptuara me aktgjykim t forms s prer para hyrjes n fuqi t ktij Kodi vazhdojn me kohzgjatje dhe lartsi t njjt. Neni 439 Shfuqizimi i akteve ligjore dhe nnligjore Me hyrjen n fuqi t ktij Kodi, shfuqizohen Rregulloret e UNMIK-ut dhe Kodi Penal i Kosovs (UNMIK REG 2003/05) si dhe aktet tjera ligjore dhe nnligjore q mbulojn shtjet e trajtuara n kt Kod. Neni 440 Referimi i ligjeve tjera, rregulloreve t UNMIK-ut dhe Kodit Penal t Republiks s Kosovs n nenet e Kodit Penal 1. Tabela e cila paraqet numrat e vjetr dhe numrat e ri t neneve i bashkngjitet dhe miratohet s bashku me kt Kod. 2. Kjo tabel zbatohet pr t gjitha ligjet dhe rregulloret e Republiks s Kosovs. 3. T gjitha referencat e neneve t ligjeve tjera t Republiks s Kosovs, rregulloreve t UNMIK-ut apo Kodit Penal n fuqi, me hyrjen n fuqi t ktij Kodi duhet t'i referohen numrave t ri, si prcaktohen n kt tabel. 4. Dispozitat e Kodit Penal t Republiks s Kosovs kan prparsi ndaj t gjitha dispozitave tjera ligjore dhe nnligjore lidhur me veprat penale dhe ndshkimet. Neni 441 Dispozitat kalimtare lidhur me juridiksionin e prokuroris speciale t Republiks s Kosovs 1. Me hyrjen n fuqi t Kodit Penal t Republiks s Kosovs, prve kompetencave ekskluzive sipas nenit 5.1 dhe nenit 5.2 t Ligjit pr Prokurorin Speciale t Republiks s Kosovs, Prokuroria Speciale e Republiks s Kosovs po ashtu do t ket kompetenc ekskluzive pr t hetuar dhe ndjekur veprat penale n vijim dhe tentativn dhe
135
bashkpunimin pr vepra t tilla: 1.1. kryerja e veprs terroriste, rekrutimi pr terrorizm, trajnimi pr terrorizm, shtytja pr kryerjen e veprave terroriste, fshehja ose moslajmrimi i terroristve dhe grupeve terroriste, si prcaktohet n nenet 136, 139, 140, 141 dhe 142 t ktij Kodi; 1.2. moslajmrimi i prgatitjes s veprave penale, moslajmrimi i veprave penale apo kryesve t tyre dhe dhnia e ndihms kryersve pas kryerjes s veprave penale, si prcaktohet n nenet 385, 386 dhe 388 t ktij Kodi, kur kto vepra kryhen n lidhje me terrorizmin ose ndihmn n kryerjen e veprave terroriste sipas neneve 136 dhe 137 t ktij Kodi; 1.3. prgatitja e veprave terroriste ose veprave penale kundr rendit kushtetues dhe siguris s Republiks s Kosovs, si prcaktohet n nenet 136-142 dhe 144 t ktij Kodi, kur kto vepra kryhen lidhur me vepra t terrorizmit; 1.4. lehtsimi n kryerjen e terrorizimit dhe organizimi dhe pjesmarrja n grup terrorist, si prcaktohet n nenet 138 dhe 143 t ktij Kodi,; 1.5. gjenocidi, si prcaktohet n nenin 148 t ktij Kodi; 1.6. krimet kundr njerzimit, si prcaktohet n nenin 149 t ktij Kodi; 1.7. krimet e lufts n shkelje t rnd me konventat e Gjenevs, Krimet e lufts n shkelje t rnd t ligjeve dhe zakoneve q zbatohen n konfliktin e armatosur ndrkombtar, Krimet e lufts n shkelje t rnd t nenit 3 t prbashkt t konventave t Gjenevs, Krimet e lufts n shkelje t rnd t ligjeve dhe zakoneve q zbatohen n konfliktet e armatosura q nuk jan t karakterit ndrkombtar, si prcaktohet n nenet 150-153 t ktij Kodi; 1.8. sulmet n konfliktet e armatosura q nuk kan karakter ndrkombtar kundr instalimeve q prmbajn forca t rrezikshme, si prcaktohet n nenin 154 t ktij Kodi; 1.9. rekrutimi ose regjistrimi i personave midis moshs pesmbdhjet (15) dhe tetmbdhjet (18) vjet n konfliktin e armatosur, si prcaktohet n nenin 155 t ktij Kodi,; 1.10. prdorimi i mjeteve ose i metodave t ndaluara t luftimit, si prcaktohet n nenin 156 t ktij Kodi; 1.11. organizimi i grupeve pr kryerjen e gjenocidit, krimeve kundr njerzimit dhe krimeve t lufts, si prcaktohet n nenin 160 t ktij Kodi,; 1.12. rrezikimi i personave nn mbrojtje ndrkombtare, si prcaktohet n nenin 173 t ktij Kodi; 1.13. prvetsimi i paligjshm, shfrytzimi, transferi dhe vendosja e materialeve nukleare, si prcaktohet n nenin 176 t ktij Kodi; 1.14. kanosja pr prdorimin ose kryerjen e vjedhjes apo t grabitjes s materialit nuklear, si prcaktohet n nenin 177 t ktij Kodi; 1.15. krimi i organizuar, si prcaktohet n nenin 275 t ktij Kodi; 1.16. friksimi gjat procedurs penale pr krimin e organizuar, si prcaktohet n nenin 395 t ktij Kodi; 1.17. shprlarja e parave, si prcaktohet n nenin 308 t ktij Kodi dhe veprat tjera penale t prcaktuara n Kapitullin IV t Ligjit pr parandalimin e shprlarjes s parave dhe financimit t terrorizmit. 2. Me hyrjen n fuqi t Kodit Penal, prve kompetencave plotsuese sipas nenit 9.1 dhe nenit 9.2 t Ligjit pr Prokurorin Speciale t Republiks s Kosovs, Prokuroria Speciale e Republiks s Kosovs, sipas modaliteteve t prcaktuara n nenin 10 t Ligjit pr Prokurorin Speciale t Republiks s Kosovs, po ashtu do t ket kompetenc plotsuese pr t hetuar dhe ndjekur veprat penale n vijim dhe tentativn dhe bashkpunimin pr vepra t tilla: 2.1. sulmi kundr rendit kushtetues t Republiks s Kosovs, si prcaktohet n paragrafin 1. t nenit 121.
136
t ktij Kodi; 2.2. nxitja e urrejtjes, prarjes ose mos durimit kombtar, racor, fetar apo etnik, si prcaktohet n nenin 147 t ktij Kodi; 2.3. rrmbimi i fluturakes, si prcaktohet n nenin 164 t ktij Kodi; 2.4. rrezikimi i siguris s aviacionit civil (165), rrezikimi i siguris s lundrimit detar (166), rrezikimi i siguris s platformave fikse t vendosura n pragun kontinental (167), piratria (168), si prcaktohet n kto nene. 2.5. kontrabandimi me migrant, si prcaktohet n nenin 170 t ktij Kodi; 2.6. trafikimi me njerz, si prcaktohet n nenin 171 t ktij Kodi; 2.7. shrbimet seksuale t viktims s trafikimit, si prcaktohet n nenin 231 t ktij Kodi; 2.8. nxitja e akteve seksuale me premtim t rrejshm t martess, si prcaktohet n nenin 240 t ktij Kodi; 2.9. ofrimi i lokaleve pr prostitucion, si prcaktohet n nenin 242 t ktij Kodi; 2.10. transplantimi i kundrligjshm dhe trafikimi i organeve dhe qelizave njerzore, si prcaktohet n nenin 265 t ktij Kodi; 2.11. rrezikimi i personelit t Kombeve t Bashkuara dhe i personelit n marrdhnie me to, si prcaktohet n nenin 174 t ktij Kodi; 2.12. vrasja (178), dhe vrasja e rnd, si prcaktohet n nenin 179 t ktij Kodi; 2.13. marrja e pengjeve, si prcaktohet n nenin 175 t ktij Kodi; 2.14. shkelja e statusit t barabart t shtetasve dhe banorve t Republiks s Kosovs, si prcaktohet n nenin 193 t ktij Kodi; 2.15. rrmbimi, si prcaktohet n nenin 194 t ktij Kodi; 2.16. tortura, si prcaktohet n nenin 199 t ktij Kodi; 2.17. veprat penale kundr integritetit seksual, si prcaktohen n nenet 230-243 t ktij Kodi, kur veprat e tilla jan t dnueshme me s paku pes (5) ose m shum vjet burgim. 2.18. blerja, posedimi, shprndarja dhe shitja e paautorizuar e narkotikve, substancave psikotrope dhe analoge (273) t ktij Kodi; Prodhimi dhe prpunimi i paautorizuar i narkotikve, substancave psikotrope, analoge apo veglave, pajisjeve apo materialeve narkotike (274 t ktij Kodi); Organizimi, drejtimi apo financimi i trafikimit t narkotikve apo substancave psikotrope, si prcaktohet n nenin 279 t ktij Kodi; 2.19. shkaktimi i falimentimit (286); Mashtrimi ose dmtimi i kreditorve apo debitorve (289); Keqprdorimi i autorizimeve ekonomike (290); Lidhja e kontrats s dmshme (291); Shkaktimi i falimentimit t rrejshm (287), Mashtrimi n procedurn e falimentimit (neni 288 t ktij Kodi); 2.20. falsifikimi i paras; Prodhimi, furnizimi, shitja, posedimi ose dhnia n shfrytzim e mjeteve pr falsifikim, si prcaktohet n nenet 302 dhe 304 t ktij Kodi; 2.21. marrveshjet pr kufizimin e konkurrencs prmes ftesave pr tender, si prcaktohet n nenin 309 t ktij Kodi; 2.22. mashtrimi n shkmbimin e letrave me vler, si prcaktohet n nenin 310 t ktij Kodi; 2.23. keqprdorimi i informatave t brendshme, si prcaktohet n nenin 311 t ktij Kodi; 2.24. marrveshja dhe mashtrimi me letrat me vler t Qeveris, si prcaktohet n nenin 312 t ktij Kodi;
137
2.25. dokumentet e rrejshme lidhur me tatimin, si prcaktohet n nenin 314 t ktij Kodi; 2.26. organizimi i skemave piramidale dhe bixhozit t paligjshm; Shmangia nga tatimi, si prcaktohet n nenet 300 dhe 313 t ktij Kodi; 2.27. pranimi i paarsyeshm i dhuratave; Dhnia e paarsyeshme e dhuratave, si prcaktohet n nenet 315 dhe 316 t ktij Kodi. 2.28. rastet e rnda t vjedhjes grabitqare ose grabitjes, si prcaktohen n paragraft 2. dhe 3. t nenit 328 t ktij Kodi; 2.29. mashtrimi, si prcaktohet n nenin 335 t ktij Kodi; 2.30. detyrimi, si prcaktohet n nenin 340 t ktij Kodi; 2.31. importi, eksporti, furnizimi, transportimi, prodhimi, kmbimi, ndrmjetsimi ose shitja e paautorizuar e armve apo materieve plasse, si prcaktohet n nenin 372 t ktij Kodi. 2.32. pjesmarrja n turm q kryen vepr penale, si prcaktohet n nenin 412 t ktij Kodi; 2.33. keqprdorimi i pozits apo autoritetit zyrtar; Marrja e ryshfetit; Dhnia e ryshfetit, si prcaktohet n nenet 422, 428, 429 t ktij Kodi; 2.34. prvetsimi n detyr; Mashtrimi n detyr, si prcaktohet n nenet 425 dhe 426 t ktij Kodi; 2.35. mashtrimi lidhur me pranimin e fondeve nga komuniteti evropian, si prcaktohet n nenin 337 t ktij Kodi; 2.36. konflikti i interesit, si prcaktohet n nenin 424 t ktij Kodi. Neni 442 Dispozitat kalimtare lidhur me juridiksionin dhe kompetencat e gjyqtarve dhe prokurorve t EULEX-it n procedur penale 1. Pas hyrjes n fuqi t ktij Kodi Penal, gjyqtart dhe prokurort e EULEX-it t caktuar n procedur penale do t ken juridiksion dhe kompetenc pr do lnd q mund t hetohet apo t ndiqet penalisht nga PSRK-ja. 2. Para fillimit t fazave prkatse t procedurs dhe pas krkess s prokurorit t EULEX-it t caktuar n lnd apo q punon n ekipin e przier t identifikuar n nenet 9 dhe 10 t Ligjit Nr. 03/L-053 mbi Kompetencat, Przgjedhjen e Lndve dhe Caktimin e Lndve t Gjyqtarve dhe Prokurorve t EULEX-it n Kosov, apo pas krkess s cilsdo pal n procedur, apo pas krkess me shkrim t kryetarit t gjykats kompetente apo t seancs s prgjithshme t Gjykats Supreme t Kosovs kur nuk zbatohen dispozitat lidhur me prjashtmin e nj gjyqtari apo nj gjyqtari porot t parapara sipas Kodit t Procedurs Penale, nuk jan t zbatueshme, Kryetari i Asambles s gjyqtarve t EULEX-it do t ket kompetenc, doher kur konsiderohet e nevojshme q t sigurohet administrimi i duhur i drejtsis, q t'i caktoj gjyqtart e EULEX-it n fazn prkatse t nj procedure penale n prputhje me modalitetet pr przgjedhjen dhe caktimin e lndve t prcaktuara nga Asambleja e gjyqtarve t EULEX-it dhe n pajtim me Ligjin nr. 03/L-053 mbi Kompetencat, Przgjedhjen e Lndve dhe Caktimin e Lndve t Gjyqtarve dhe Prokurorve t EULEX-it n Kosov, prve veprave penale t parapara n nenin 3.3 t Ligjit Nr. 03/L-053 mbi Kompetencat, Przgjedhjen e Lndve dhe Caktimin e Lndve t Gjyqtarve dhe Prokurorve t EULEX-it n Kosov, gjithashtu edhe pr veprat penale n vijim ather kur hetimi a ndjekja penale nuk kryhet nga PSRK-ja: 2.1. sulmi kundr rendit kushtetues t Republiks s Kosovs (neni 121 (1); 2.2. nxitja e urrejtjes, prarjes ose mosdurimit kombtar, racor, fetar apo etnik (neni 147); 2.3. rrmbimi i fluturakes, Rrezikimi i siguris s Aviacionit Civil, Rrezikimi i Siguris s Lundrimit Detar, Rrezikimi i Siguris s Platformave Fikse t vendosura n pragun kontinental dhe Pirateria (neni 164-168); 2.4. kontrabandimi me Migrant (neni 170);
138
2.5. trafikimi me njerz (neni 171); 2.6. shrbimet seksuale t viktims s trafikimit (neni 231); 2.7. nxitja e akteve seksuale me premtim t rrejshm t martess (neni 240); 2.8. ofrimi i lokaleve pr prostitucion (neni 242); 2.9. transplantimi i kundrligjshm dhe trafikimi i organeve dhe qelizave njerzore (neni 265); 2.10. rrezikimi i personelit t kombeve t bashkuara dhe i personelit n marrdhnie me to (neni 174); 2.11. vrasja dhe vrasja e rnd (neni 178- 179); 2.12. marrja e pengjeve dhe Rrmbimi si parashihet n nenin 175 dhe 194; 2.13. shkelja e statusit t barabart t shtetasve dhe banorve t Republiks s Kosovs (neni 193); 2.14. tortura (neni 199); 2.15. veprat penale kundr integritetit seksual (neni 230- 243) n fardo kohe jan t dnueshme me burgim prej pes (5) apo m shum vitesh duke e marr parasysh maksimumin e dnimit t mundshm t parapar me ligj; 2.16. blerja, posedimi, shprndarja dhe shitja e paautorizuar e narkotikve, substancave psikotrope dhe analoge, Prodhimi dhe prpunimi i paautorizuar i narkotikve, substancave psikotrope dhe analoge, Organizimi, drejtimi apo financimi i trafikimit t narkotikve apo substancave psikotrope si parashihet n nenet 273, 274 dhe 279 t ktij Kodi; 2.17. shkaktimi i falimentimit, Mashtrimi apo Dmtimi i Kreditorve apo Debitorve, Keqprdorimi i autorizimeve ekonomike, Lidhja e kontrats s dmshme, Shkaktimi i falimentimit t rrejshm dhe Mashtrimi n procedurn e falimentimit si parashihet n nenet 286-291 t ktij Kodi; 2.18. falsifikimi i paras, Prodhimi, furnizimi, shitja, posedimi ose dhnia n shfrytzim e mjeteve pr falsifikim (neni 302-304); 2.19. marrveshjet pr kufizimin e konkurrencs prmes ftesave pr tender (neni 309); 2.20. mashtrimi n shkmbimin e letrave me vler (neni 310); 2.21. Keqprdorimi i informatave t brendshme (neni 311); 2.22. marrveshja dhe mashtrimi me letrat me vler t qeveris (neni 312); 2.23. dokumentet e rrejshme n lidhje me tatimin (neni 314); 2.24. organizimi i Skemave Piramidale dhe Bixhozit t Paligjshm (neni 300), Shmangia nga Tatimi (neni 313); 2.25. pranimi i paarsyeshm i dhuratave (neni 315), Dhnia e paarsyeshme e dhuratave (neni 316); 2.26. rastet e rnda t vjedhjes grabitqare apo grabitjes (paragraft 2. dhe 3. t nenit 328 t ktij Kodi); 2.27. mashtrimi dhe Detyrimi (neni 335 dhe 340); 2.28. importi, eksporti, furnizimi, raportimi, kmbimi, prodhimi, ndrmjetsimi ose shitja e paautorizuar e armve apo materieve plasse (neni 372); 2.29. pjesmarrja n turm q kryen vepr penale (neni 412); 2.30. shprdorimi i pozits apo autoritetit zyrtar, Marrja e ryshfetit, Dhnia e Ryshfetit (nenet 422, 428 dhe
139
429); 2.31. prvetsimi n detyr, Mashtrimi n detyr (neni 425 dhe 426); 2.32. mashtrimi lidhur me pranimin e fondeve nga komuniteti Evropian (neni 337); 2.33. konflikti i interesit (neni 424). Neni 443 Dispozitat kalimtare lidhur me juridiksionin e Agjencis Kosovare t Inteligjencs 1. Me hyrjen n fuqi t Kodit Penal, Agjencia Kosovare e Inteligjencs do t ket juridiksion dhe kompetenc pr t mbledhur informacione pr fardo rasti q ka t bj me veprat penale t prcaktuara n kapitujt e mposhtm: 1.1. veprat penale kundr rendit kushtetues dhe siguris s Republiks s Kosovs, sipas Kapitullit XIV t ktij Kodi; 1.2. veprat penale kundr njerzimit dhe vlerave t mbrojtura me t drejtn ndrkombtare, sipas Kapitullit XV t ktij Kodi. 1.3. veprat penale kundr shndetit publik, sipas Kapitullit XXII t ktij Kodi; 1.4. veprat penale t narkotikve, sipas Kapitullit XXIII t ktij Kodi; 1.5. krimi i organizuar, sipas Kapitullit XXIV t ktij Kodi. 1.6 veprat penale kundr siguris s prgjithshme t njerzve dhe pasuris, sipas Kapitullit XXIX t ktij Kodi; 1.7. veprat penale t armve, sipas Kapitullit XXX t ktij Kodi. Neni 444 Hyrja n fuqi Kodi Penal i Republiks s Kosovs hyn n fuqi me 1 janar 2013. Kodi Nr. 04/L-82 20 prill 2012 Ligji shpallet ne Gazetn Zyrtare t Republiks s Kosovs duke u bazuar n nenin 80 paragrafi 4 t Kushtetuts s Republiks se Kosovs.
140

Kodi Penal I R.Kosoves

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kodi Penal I R.Kosoves

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.

19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr.19 / 13 KORRIK 2012, PRISHTIN

KODI PENAL I REPUBLIKS S KOSOVS