Professional Documents
Culture Documents
Goruntuisleme1 2
Goruntuisleme1 2
MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)
BLM TEKNOLOJLER
GRNT LEME 1
ANKARA 2007
NDEKLER
AIKLAMALAR ...................................................................................................................iv GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3 1. RESM DZENLEME ........................................................................................................ 3 1.1. Temel Kavramlar .......................................................................................................... 3 1.1.1. Piksel ..................................................................................................................... 3 1.1.2. Nokta ve Nokta Aral (Dot ve Dot Pitch) ........................................................... 4 1.1.3. znrlk ............................................................................................................ 4 1.1.4. Rezolasyon............................................................................................................. 4 1.1.5. LPI (Line Per Inch)................................................................................................ 5 1.1.6. DPI (Dot Per Inc)................................................................................................... 5 1.2. Grnt Formatlar ....................................................................................................... 5 1.2.1. PICT....................................................................................................................... 5 1.2.2. EPS ........................................................................................................................ 6 1.2.3. TIFF ....................................................................................................................... 7 1.2.4. JPG......................................................................................................................... 7 1.2.5. BMP....................................................................................................................... 7 1.2.6. GIF......................................................................................................................... 8 1.2.7. PNG ....................................................................................................................... 8 1.2.8. PSD........................................................................................................................ 8 1.3. Balang Sayfas .......................................................................................................... 9 1.3.1. Yeni Bir Belge Oluturma ..................................................................................... 9 1.4. Ara Kutusu Paneli ..................................................................................................... 12 1.5. Kayan ve Kenetlenmi Panel Gruplar........................................................................ 13 1.6. zellikler (Properties) Paneli...................................................................................... 13 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 15 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 16 RENME FAALYET2 .................................................................................................. 17 2. ARALAR PANEL.......................................................................................................... 17 2.1. Seim Aralarn (Marquee Tools) Kullanmak........................................................... 17 2.2. Tama Araclar........................................................................................................... 18 2.3. Krpma Arac .............................................................................................................. 19 2.4. Sihirli Denek (Magic Wand) Arac ........................................................................... 20 2.5. Kement (Lasso) Aralar............................................................................................. 21 2.6. Lastik Damga (Rubber Stamp) Arac.......................................................................... 22 2.7. Silgi (Eraser) Arac ..................................................................................................... 23 2.8. Bulatrma (Smudge) Arac ........................................................................................ 24 2.9. Krmz Gz Temizleyici (Red Eye Removal) Arac .................................................. 24 2.10. Bitmap Nesnelerini Dzenlemek .............................................................................. 25 2.11. Grnt Bytme Orann Deitirme...................................................................... 25 2.12. Tuval Rengini (Canvas Color) Deitirme ............................................................... 26 2.13. Bilgi (Info) Paneli ..................................................................................................... 27 2.14. Seimi Kaydetme ...................................................................................................... 27 2.15. Dzeyleri Ayarlama .................................................................................................. 28
2.16. Gama Ayar............................................................................................................... 29 2.17. Seimler Ekleme ve karma.................................................................................... 29 2.18. Resmi lekleme (Scale).......................................................................................... 29 2.19. Resmin Boyutunu Deitirme ................................................................................... 31 2.20. Bir Seimi Kopyalama .............................................................................................. 31 2.21. Bir Seimi Tama..................................................................................................... 32 2.22. lave Seim Seenekleri ............................................................................................ 33 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 34 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 36 RENME FAALYET3 .................................................................................................. 38 3. VEKTR ARALARI ...................................................................................................... 38 3.1. Cetveller ve Klavuzlar ............................................................................................... 38 3.2. Elips Arac .................................................................................................................. 40 3.2.1. Elips Aracnn zellikleri .................................................................................... 40 3.3. Dikdrtgen (Rectangle) Arac ..................................................................................... 41 3.4. okgen (Polygon) Arac ............................................................................................. 41 3.5. leklendirme (Scale) Arac....................................................................................... 42 3.6. Kopya Oluturma ........................................................................................................ 42 3.7. Nesne Dndrme ........................................................................................................ 43 3.8. Gemi (History) Paneli.............................................................................................. 43 3.9. ine Yaptrma (Paste Inside) ile Maskeleme........................................................... 44 3.10. Aktif Filtreler ............................................................................................................ 45 3.11. Stiller......................................................................................................................... 46 3.12. Nesneleri Gruplama .................................................................................................. 47 3.13. Grafikler.................................................................................................................... 48 3.14. Tuvali Krpma ........................................................................................................... 49 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 50 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 51 RENME FAALYET4 .................................................................................................. 53 4. KATMANLAR .................................................................................................................. 53 4.1. Katman (Layer) Paneli ................................................................................................ 53 4.2. Katman Ekleme ve Adlandrma .................................................................................. 54 4.2.1.Yeni Katman Ekleme............................................................................................ 54 4.2.2. Katmanlar Yeniden Adlandrma......................................................................... 55 4.3. Nesne Boyutunu ve Yerleimin Ayarlama.................................................................. 56 4.4. Katman Kilitleme........................................................................................................ 56 4.5. Katman Gsterme ve Gizleme .................................................................................... 57 4.6. Renk Seme ................................................................................................................ 57 4.7. Yuvarlak Keli Dikdrtgenler izme........................................................................ 58 4.8. Otomatik ekiller ........................................................................................................ 58 4.9. Doku ve Glge Ekleme ............................................................................................... 59 4.9.1 Doku Ekleme ........................................................................................................ 59 4.9.2. Glge ekleme ....................................................................................................... 60 4.10. Katman Yn Sras.................................................................................................. 61 4.11. Tek Katmanl Dzenleme ......................................................................................... 62 4.12. Varsaylan Renkleri Ayarlama.................................................................................. 62 4.13. Nesneleri Hizalama ................................................................................................... 63
ii
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 65 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 66 RENME FAALYET5 .................................................................................................. 67 5. METN LEMLER ......................................................................................................... 67 5.1. Metin Ekleme.............................................................................................................. 67 5.2. Metin Hizalama ve Girinti Yapma.............................................................................. 69 5.3. Yazm Denetimi .......................................................................................................... 69 5.4. Metin Alma ................................................................................................................. 70 5.5. Metin Dzenleyici....................................................................................................... 70 5.6. izgi Arac .................................................................................................................. 71 5.7. Alt Seim (Subselection) Arac................................................................................... 71 5.8. Nitelik Yaptrmay Kullanma ................................................................................... 72 5.9. Ok Balar Ekleme ...................................................................................................... 73 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 74 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 75 RENME FAALYET6 .................................................................................................. 76 6. GELM TEKNKLER .................................................................................................. 76 6.1. ekilleri Birletirme .................................................................................................... 76 6.2. Nesne (Repeat) oaltma ........................................................................................... 77 6.3. Bir CD Oluturma ....................................................................................................... 77 6.4. Renk (Degrade) Tonlamas ......................................................................................... 79 6.5. Matlk (Opaklk) Ayar ............................................................................................... 80 6.6. Bir Yol Boyunca Metin Ekleme.................................................................................. 82 6.7. Kesime (Intersect) ve Krpma (Crop) Komutlar ...................................................... 83 6.8. Metni Yollara Dntrme ......................................................................................... 84 6.9. Dnmler................................................................................................................. 84 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 86 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 87 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 88 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 93 KAYNAKA ......................................................................................................................... 95
iii
AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN MESLEK/DAL MODULUN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 482BK0080 Biliim Teknolojileri Web Programcl Grnt leme 1 Resim dzenleme programn kullanarak, grnt dzenleme ve ileme ile ilgili temel bilgi ve becerilerin kazandrld bir renme materyalidir 40/32 Web sayfalar iin resimler hazrlamak Genel Ama Resim dzenleme yazlmn kullanarak, web sayfalar iin resimler hazrlayabileceksiniz. Amalar 1. Resim formatlarn ayrt edebilip, resim dzenleme programnn giri ayarlarn yapabileceksiniz. 2. Ara kutularn ve panelleri kullanarak, resim dzenleyebileceksiniz. 3. Vektr aralarn kullanabileceksiniz. 4. Katman ilemlerini gerekletirebileceksiniz. 5. Metin dzenleme ilemlerini gerekletirebileceksiniz. 6. Resim zerinde renk-dnm dzenlemelerini yapabileceksiniz. Ortam Biliim Teknolojileri laboratuvar, iletme ortam. Donanm Bilgisayar, projeksiyon, yazc, grnt ileme yazlm ve internet balants. Uygulamal olarak laboratuvar ortamnda ilenmelidir. Her faaliyet sonrasnda, o faaliyetle ilgili deerlendirme sorular ile kendi kendinizi deerlendireceksiniz. retmen, modl sonunda size lme arac (uygulama, soru-cevap) uygulayarak; modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek deerlendirecektir.
MODLN AMACI
AIKLAMA
LME VE DEERLENDRME
iv
GR GR
Sevgili renci, Resim ve nesneler zerinde alma zevkli bir uratr. Gnmzde dijital (saysal) teknoloji kullanldndan resim zerindeki almalar yaantmzda kanlmaz olmutur. Modl ile resim ve grafikler dzenleme yapma, vektrleri kullanma, katmanlar ile alma, metin zerinde ilem yapma ve gelimi teknikleri reneceksiniz. Balangtaki kavram ve konular srekli kullanacamz iin bu konular iyice yerletirdikten sonra dier konulara gememiz uygun olacaktr.. Her renme faaliyetiyle ilgili bol bol alma yaplmaldr. Kullandnz program dnda dier programlar aratrnz. Farkllklarn karlatrnz. Gnmzde teknoloji ok hzl gelitiinden srekli yenikleri takip ediniz. Bak anzn genilemesi iin farkl kaynaklardan (internet, dier alternatif programlar, kitaplar, bilgisayar dergileri) yararlannz.
1. RESM DZENLEME
1.1. Temel Kavramlar
1.1.1. Piksel
Ekranda oluulan grntler noktalardan oluur. Noktalar kare eklindedir. ok yakndan bakld zaman veya resim bytldnde bu noktalar fark edilebilir. Ekranda kontrol edilebilen en kk noktalara piksel denir. Bir piksel krmz, yeil ve mavi renklerin karmndan oluur. Bitmap (piksel tabanl) resim programlar, l birimi olarak piksel kullanrlar. Piksel younluu arttrlrsa grnt netleir. ok fazla arttrldnda ise dosyann kapasitesinin artmasna, ayrca yazdrlrken zaman kaybna ve mrekkep sarfiyatna neden olur.
ekil 1.1 Normal boyuttaki bir resim de piksellerin kare olduu belirgin deildir
ekil 1.2 Resim bytldnde (32 Kat) piksellerin kare olduu anlalr. Her bir piksel tek renkten oluur.
Piksel tek bana bir ly ifade etmez. Verilen piksel says belirtilen alan ierisindeki piksel saysdr.
rnein
5 cm'deki piksel says 10 denildiinde pikselin boyutu 5 mmdir. 5 cm'deki piksel says 20 denildiinde pikselin boyutu 2.5 mmdir. rneklerden anlalaca zere verilen alan ierisindeki piksel saysna gre piksellerin boyutu deiir. Piksel boyutu sabit bir deer deildir.
1.1.3. znrlk
Bir defa da ekranda grntlenebilen piksel saysna znrlk denir. rnein 800 X 600 denildiinde 800 stun ve 600 satr kullanld, bunlarn arpm olan 480.000, toplam piksel saysn verir.
1.1.4. Rezolasyon
Bir resmin piksel younluu yani PPI (Pixel Per Inches) 1 in karede (1 in = 2.54 cm) bulunan piksel saysdr.
Not: Taradmz resmi internette kullanacak isek 72 PPI taramamz gerekir. Ofset bask iin en nemli etken basknn yaplaca kt cinsidir. Gazete kd ile kue kda yaplacak bask arasnda fark vardr. Gazete kdna bask 40lk tramla baslrken, kue iin 70 ya da 80'lik tram kullanlmas gerekir. Tramlar, birbirine zel alar ile dizilmi noktacklardr ve sonuta aralarnda belli bir miktar boluk vardr. rnein 1. Hamur kat iin 60lk tram kullanlr. Her ne kadar bunlar LPI deeri ile belirleniyorsa da, LPI ile PPI deeri arasnda da bir iliki vardr. Buradan hareketle tarama rezolasyonu da deiiklik gsterir. Ama kabaca 250 ile 350 PPI arasnda olmas gerektiini syleyebiliriz. En ok kullandnz kue kt basks iin: 306-310 PPI
1.2.1. PICT
PICT format btn programlarn ortak kulland dosya formatdr. Bu format herhangi bir uygulama programna aktarldnda resim bilgisi sayfaya dhil olur. Grnt diskinizden silinse dahi bask arac sayfay basarken PICT dosyasn aramaz.
Logo dzenleme ve yeniden oluturma ilemleri srasnda PICT olarak kaydedilmi grnty, Illustrator ve FreeHand programlarna aktardmzda, Illustrator program istee bal olarak dosya a komutuyla grnty aar ve sayfaya Template (yar saydam/arka plan) olarak yaptrr. Bylelikle bu grntnn zerinden vektrel olarak izimimizi yapabiliriz. FreeHand program ise resim al komutuyla sayfa iine resim olarak aktarr, grnty Template (yar saydam/arka plan) yapmak iin Layer paletinden background (arka plan)' seerek vektrel olarak izebiliriz. PICT ile sayfa zerine yaptrdnz grnty ancak sunum iin kullanabilirsiniz. Masast Lazerlerde grnt przsz kabilir ama bask ortamna aktardnzda grnt krklap flu bir hal alr. Sunum iiniz bittiinde grnty yeniden yksek znrlkte (HiRes) taratp (304.8 Dpi) sayfa zerine yerletirmeniz gerekir.
1.2.2. EPS
EPS format hemen hemen btn izim ve sayfa dzenleme programlar tarafndan desteklenir. Photoshop programnda, dokman Bitmap modunda kaydedilirken Transparent (effaf) + Whites (beyazlar saydam yap) seenei iaretlenerek kaydedilirse, dosyada beyaz alanlar effaf olarak tanmlanr. Renkli bir dokman EPS olarak kaydedilecekse olas bask problemlerini nlemek iin CMYK moduna geirilmi olmaldr.
biimi, ncs ise yksek zmleme dosyalarnn sktrma biimi ile ilgilidir. DCS2: CMYK+Ekstra renkler iin kullanlan dosya kayt biimidir. Resim zerinde ekstra (Beta) kanal kullandnzda dosyanz iindeki beinci veya daha fazla renk kanallarn bastrmak iin kullanacanz format biimidir. EPS ayrca vektrel programlarn (Illustrator ve FreeHand) sayfa dzenleme programlarna dosya aktarm formatdr. Vektrel dosyalar eps formatnda kaydedilmez ise sayfa dzenlerini ve resim programlarn kendi dosya ilerine alamazlar. rnein Photoshop program vektrel izimli bir eps dosyasn restarize ederek (piksele evirerek) kendi bnyesine alabilir. QuarkXpress program EPS formatl dosyalar bir ngrnt (Preview) dosyas oluturarak sayfa zerine yaptrr.
1.2.3. TIFF
TIFF format bilgisayarlar aras ortak bir dosya formatdr. Tm programlar tarafndan desteklenir. Bu formatta kaytl dosyalar, herhangi bir uygulama programnda sayfa iine alndnda grntnn ve zeminin renk deerlerini azaltma ve deitirme olana verir. rnein, farkl renklerde kullanacamz bir grnt ya da logoyu TIFF formatla kaydedip sayfaya yaptrdmzda renklerini deitirebilirsiniz. Bu yolla her renk deiikliinde onu oluturan uygulama programnda ap yeniden renk verip yeni dosyalar yaratmam oluruz.
1.2.4. JPG
JPG format, resim ileme programlarnn yksek MB'l dosyalar sktrarak disk zerinde kayt edebileceiniz bir formattr. JPEG veya JPG formatnn zellii gerek renk deerlerini iermesidir. Bu nedenle fotorafik (izgisel/grafiksel olmayan) grntleme iin kullanlmaldr. JPEG sktrma yntemi grntnn alglanmas iin zorunlu olmayan detaylar bulup atan ve dosyay bu ekilde sktran bir format olduundan kaypl formatlar arasnda yer alr. Kaybolan ayrntlar ve sktrma oran arasnda balant bulunduundan bu dengeyi iyi korumak gerekmektedir. Daha fazla sktrma daha fazla detay kayb, daha az sktrma daha byk dosya demektir. Kaybedilen detaylarn geri getirilmesi sz konusu olmadndan dosyann bir kopyasn mutlaka alnmaldr.
1.2.5. BMP
BMP Windows ve Microsoft'un PCX formatn deitirerek gelitirdii bir formattr. Windows 3.1 ve 95 ile birlikte gelen MSPaint program grntleri bu formatta iler. BMP format 1-24 bit arasnda deien bir piksel derinliini ierebilir. Sktrma seenei balangta bulunmamakta idi. Opsiyon olan bu sktrma grntde detay kaybna yol amaz, yani kaypsz sktrma yntemlerindendir. BMP format alc bilgisayarnda Paint'den baka grnt program bulunmad durumlarda kullanlr.
1.2.6. GIF
CompuServe firmasnn Graphics Interchange Format (GIF) dosyalar internet zerinde olduka yaygn kullanlan bir formattr. Az sayda renk ieren (1 ila 8 bitlik) dokmanlarda olduka iyi sktrma salamas, animasyonlarda zamanlama ve farkl boyutlardaki resimleri bir arada tutma destei, saydam renk tanmlanmas bu format' popler yapan nedenlerden sadece bir kadr. Ancak Adobe Photoshop gibi resim ileme programlarnn ou GIF formatnn tm zelliklerini kullanamamaktadr. Bu nedenle bu format ile alrken sklkla baka programlara gereksinim duyulmaktadr. GIF dosyalar Bitmap, gri skala ve indekslenmi renk sisteminde olabilmektedir. Gerek renk destei yoktur. GIF resimleri sral (interlaced) veya srasz kaydedilebilmektedir. Sral GIF dosyalar ykleme esnasnda satr satr gelerek resim bitiminden nce neye benzeyeceine dair bir ipucu verirler. Saydamlk tanmlanmas iin GIF89a Export komutu kullanlarak saydam olacak renk belirlenebilir.
1.2.7. PNG
PNG (Portable Network Graphics) format patentsizdir. PNG kaypsz Wave Table sktrma yntemini kullanr. u anda mevcut olmayan kaypsz gerek renk ve saydamlk bilgilerini ieren resim kalitesini internet'e tamay amalamaktadr. PNG dosyalarndaki saydamlk bilgileri alfa kanal ierisinde saklanmaktadr. Sral ykleme de olanakldr. Ayrca sktrma iin deiik filtreleme algoritmalar sktrma ncesi kullanlabilmektedir.
1.2.8. PSD
PSD (Photoshop Document) Photoshop uygulamasna zel bir formattr. PSD ok sayda alfa kanaln, path' ve katman desteklemektedir. PSD dosyalar ikili dosya, indekslenmi renk, gerek renk RGB, CMYK, Lab biimlerini destekler. alma yaptnz ilerin PSD'sini saklamay alkanlk haline getirmeniz, daha sonra yaplacak dzeltmelerde ok iinize yarayacaktr. Fireworks program PSD, TIFF JPEG, GIF, BMP, PICT, PNG ve TGA dosya trlerini tanr.
Daha nceden allm dosyalar Yeni bir alma dosyas almak istendiinde grntlenir. Buradan istenen dosyalar kullanlr alabilinir. Var olan dosyalar alr. ekil 1.4: Al ekran
Dosya boyutu
Genilik
Ykseklik
ekil 1.5: Yeni dosya penceresi
alma yaplacak Bitmap dosyasnn boyutu ve rengi ile ayarlarnn belirlenmesi salanr. Canvas Size dosyann boyutunu gsterir. Width (Genilik): Bitmap dosyasnn enine boyutunu gsterir. Varsaylan deer olarak Piksel ve 340 deeri atanmtr. Inches (in) olarak deitirilebilinir ya da centimeters (Santimetre) yaplabiliir. Height (Ykseklik): Height Bitmap almasnn yksekliini ifade eder. Varsaylan olarak 425 pikseldir.. Height deerini de Width deerinde olduu gibi deitirebiliriz. Resolution: 1 inch2 veya 1cm2 deki piksel saysn belirtir. Buray da Pixels/Inch veya Pixels/cm yaplabilir. 72 deeri varsaylan deerdir fakat bu deer deitirilebilir. Deitirilen deere paralel olarak dosyann boyutu da deiir. Bitmap dosyas web de yaynlanacak ise 72 pixels/Inch olmas yeterlidir. Bu deerler Bitmap dosyas aldktan sonra da Modify/Canvas/Image Size mensnden deitirilebilir. Canvas Color (Tuval Rengi): Tuval rengi belirlenir. Renk beyaz ve transparan (effaf) olarak ayarlanaca gibi Custom seenei ile renk paletinden seim de yaplabilir. New Document penceresinde deerler seildikten sonra ekrana ekil 1.3teki gibi bo bir Bitmap alma ekran gelir.
10
Balk ubuu
Men ubuu
Ksayol Simgeleri
Ara Kutusu
Panel Gruplar
11
areti / Arkasndakini Se (V,O) lekle / E / Yamult (Q) Seim erevesi / Oval Seim erevesi (M) Sihirli Denek (W) Kalem (Y) Bulanklatr / Keskinletir/Leke (R)
Alt Seim (A,1) Krp / Alan hra et (C) Kement / okgen Kement (L) Fra (B) Silgi (E) Lastik Mhr / Rengi Deitir / Krmz Gz (S) Kurun Kalem / Vektrel Yol / Yolu yeniden iz (P) Metin (T) Bak (Y)
Aktif Blgeler: dikdrtgen / Daire / okgen (J) Dilimleri ve Aktif Blgeleri Gizle (2) Damlalk (I) D Hat Rengi Dolgu Rengi Varsaylan Renkler(D) Standart Ekran Modu (F) El (H)
Dilim / okgen Dilim (K) Dilimleri ve Aktif Blgeleri Gster (2) Boya Kutusu (G)
D Hat Rengi ile Dolgu Rengi Arasnda Gei Yap (X) Dolgu ya da D hat yok Tam Ekran Modu(F) Tam Ekran Modu Menlerle (F) Uzaklatr / Yaknlatr (Z)
Ara kutusu aralara daha kolay eriilmesi iin alt blmden oluur. Bunlar; Select (Seim), Bitmap, Vector (Vektr), Web, Colors (Renkler), View (Grnm) blmleridir. Simgelerin sol alt kelerinde () simge var ise simgenin bir grup olduunu gsterir. Grup ierisindeki dier simgelere erimek iin farenin sol tuu ile simge zerinde belli bir sre basl tutmak yeterlidir. Basl tutulduunda dier simgelerin ald grlr. Alan
12
simgelerin yannda parantez ierisindeki grlen harfler ksa yol harflerini simgeler. Ksa yol harfi ile de simgeye eriilir. rnein Select blmndeki Pointer (areti) simgesini semek iin farenin sol tuu ile tklanabilecei gibi ksa yol harfi olan V veya O harfine baslarak da eriilir. Not: Ara Kutusu ekranda deil ise Window/Tools (Pencere/Aralar) mens kullanlarak ekrana getirilir.
Nesneleri ve resimleri deitirmek iin kullanlan paneller belge zerinde kayarak yzer. Bu yzden daima ste kalrlar. Fireworks program altrldnda ekil 1.3te grld gibi ekrann sana yerleirler. Ayrca ekil 1.5te palet gruplarnn bir ksm grlmektedir. Fare gstergeci tama simgesi zerine getirildiinde fare gstergeci saa sola aa yukar ok halini alr. Fare gstergeci bu ekilde iken farenin sol tuu basl tutularak panel tanr. Ama/Kapama genine farenin sol tuu ile tklanarak panel alabilir ya da Window mensnden ayn ilemler yaplr. rnein, Optimize paneli almak istenirse panel zerindeki gen kullanlabilir. Window/Optimize seilebilir ya da ksa yol tuu olan F6 fonksiyon tuu kullanlarak Optimize paneli alr.
13
zellikler (Properties) penceresi alma alann alt tarafnda yer alr. Bu pencere iinde seilen nesnenin zellikleri grntlenir ve zelliklerin deitirilmesi salanr. Ekrandan kaldrlabilir. ekil 1.6da yeni bir alma alan seildiinden alma alann zellikleri grntlenmektedir. zellikler paleti kullanlarak seili nesnelerin zellikleri deitirilir. NOT: zellikler paleti ekran da yok ise Window/Properties (Ctrl+F3) komutu kullanlarak ekranda grntlenir. Sol alt kede grlen kk gen ile bytlr/kltlr.
14
Window-Tools
15
4.
5.
6.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular renme faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz.
16
2. ARALAR PANEL
2.1. Seim Aralarn (Marquee Tools) Kullanmak
Seim aralar resim veya grafiklerin belli bir blgesinin seilmesini salar. Seim aralar dikdrtgen (rectangle) ve yuvarlak (oval) olmak zere iki eittir. ekil 2.1de seim aralarnn ara kutusunda ki yeri grlmektedir. Farenin sol tuu ile simge zerinde belli bir sre basl tutulduunda gruptaki dier simgeler de grlr.
Resmin belli bir blgesi, dikdrtgen (rectangle) seim arac kullanlarak seilmitir.
17
Seilen blgenin genilii ve ykseklii Seilen blgenin sol st keye gre yatay ve dikey uzakl ekil 2.3: Seim aracnn zellikleri
ekil 2.1de seim aralarnn ara (Tools) kutusunda yerleimi, ekil 2.2de resmin belli bir blgesinin dikdrtgen seim arac ile seilmi hali grlmektedir. ekil 2.3te ise zellikler (properties) panelinde seilen blge ve dikdrtgen seim aracnn zellikleri grntlenmektedir. Properties (zellikler) penceresindeki Style alr mensnden seilen blgenin Normal, Fixed Ratio (Sabit oran) veya Fixed Size (Sabit boyut) zelliklerinden biri seilebilir. Edge (Kenar) zellii ile seilen blgenin kenar zellii deitirilebilir. rnein, aralar kutusundaki iareti (pointer) ile seilen blge baka bir yere tanr. Alt seim (Subselection) ile seili blgenin kopyalar oluturulur. Bitmap aralar kullanlarak seili blgenin rengi deitirilebilir, silinebilir, kalemle boyanabilir, bulanklatrlr. Bu da bize resim veya grafiklerde almann tamam deil de belli bir blge zerinde alma imkn verir. Seim aralar ile seilen alann dnda ki alan seilmek istendiinde Select/Select Inverse (Seim/Seimi Ters evir) komutu kullanlr (Ksa yol tuu Ctrl + Shift + I). Bu bize bir resim ierisinde bir blge seildikten sonra seili alan dndaki yerlerle alma imkn verir. rnein belli bir blge seilip Select/Select Inverse seenei kullanldktan sonra Delete tuuna basldnda seili blgenin dndaki alan silinmi olunur.
18
ekil 2.6 (b): Krpma (Crop) arac ile resmin belli bir blgesinin alnm hali
Krpma arac seildikten sonra resim veya grafik zerinde krplmak istenen yerin balangcnda farenin sol tuuna baslr (ekil 2.6a). Tu braklmadan krplmak istenen alan iaretlenir. aretlenmeden sonra tu braklr. Krpma ileminden vazgeilmek isteniyor ise Esc tuuna baslr. Krpma ilemini tamamlamak iin iaretlemeden sonra Enter tuuna baslr (ekil 3.6b). Alan tanmak istendiinde seili alan zerine fare ile gelinir, fare gstergeci drt ynl ok halini alr. Farenin sol tuu basl tutularak istenilen blgeye kaydrlr. Resim zerinde belli bir blge seildikten sonra seili blgenin boyutlar deitirilmek istendiinde seili blgenin kenar izgileri zerindeki kk dikdrtgenler zerine fare gstergeci getirilir. Fare gstergeci sola saa, aa yukar veya apraz ok halini alr. Farenin sol tuuna basl tutularak krplmak istenen alann boyutu deitirilir.
19
Benzerlik dzeyi zellikler (properties) penceresindeki Tolerance deeri ile belirlenir. Tolerance deeri drlrse birbirine yakn renkler seilir. rnein, tolerance deeri 0 yaplrsa tek renk seilir. Tolerance deeri ykseltildiinde ise daha fazla rengin seilmesi salanr. Tolerance deeri en fazla 255 deerini alr. 255 yapldnda btn renkler seilmi olunur. Yani tolerance deeri ykseltildiinde seilecek alan geniletilir, tolerance deeri kltldnde ise seilecek alan daraltlm olunur. Edge (kenar) mens seilen piksellerin kenar grntsn kontrol eder. Edge mens hard (sert) seilen kenarlarn merdiven eklinde seilmesini salar. Anti aliasing (dzgnletirme) seenei kenarlardaki n ve arka plan pikselleri kartrarak daha yumuak bir grnt olumasn salar. Feather seenei ise kenar rengi ile arka plan renginin kartrlmasn salar yani harmanlar. Karm deeri ise srg kaydrlarak ayarlanr. Live Marquee (aktif seim alan) zellii ise seim yapldktan sonra zelliklerin deitirilmesini salar. Bu zellik aktif edilmi ise bir blge seildikten sonra Tolerance deeri ve Edge zellikleri deitirilebilir.
ekil 2.8a
ekil 2.8b
20
ekil 2.8a'da tolerance deeri 67 olarak seilmitir. ekil 2.8b'de ise tolarance deeri 32 yaplmtr. ekillerde de grld gibi tolerance deeri deitirildiinde seilen alanlar da tolerance deerine paralel olarak deimektedir. Sihirli denek arac ile bir yer seildiinde, seili alana ilave yapmak iin Shift tuuna baslarak seili alanlar geniletilir. Alt tuuna basldnda ise seili blgeler seimden kartlr. Sihirli denek arac seili blgeler zerinde almay salar. Seim yapldktan sonra almalar seili olmayan blgeleri etkilemez. Bu almalar; seili blgenin silinmesi, tanmas renk almas, bululatrma, kopyalama gibi uygulamalar olabilir.
Burada ise kullanc tarafndan istee bal olarak kapal alanlar oluturulur ve zerinde allr. Kement arac seildiinde seilmek istenen alann balangcnda farenin sol tuuna baslr. Alan seilinceye kadar tu braklmaz. Balang noktasna gelindiinde fare gstergeci kk kare eklini alr. Kare ekline geldiinde tu braklr. Eer balang noktasna varmadan farenin sol tuu braklr ise ara tarafndan alan kapatlr. Poligon aracnn kement aracndan fark seilmek istenen alann kenarlarnn dzgn izgi olmasdr. Farenin sol tuunu srekli basl tutmaya gerek yoktur. Ara seildikten sonra tua bir defa baslr. Dhil edilmek istenen alann kenarlarnda farenin sol tuuna baslarak blge oluturulur. Balang noktasna gelindiinde farenin gstergeci kk dikdrtgen ekline alr. Farenin sol tuuna baslarak seili alan tamamlanr. Balang noktasnda uzakta bir konumda alan kapatlmak istendiinde farenin sol tuu ift tklanarak alan kapatlabilir. Sihirli denek arac ile yaplan uygulamalar bu ara iinde geerlidir. Yine Shift ve Alt tularn da bu ara iin kullanabiliriz. rnein, kement aracn deil de poligon aracn semek istiyorsak simge zerinde farenin sol tuunu belli bir sre basl tutarz. Btn aralar aa ktnda poligon aracn seeriz
21
ekil 2.10a: Lastik damga (Rubber Stamp) simgesinin ara kutusundaki yeri
Bir resim ya da grafik rtulanmak ya da kopyalanmak istendiinde lastik damga aracnn kullanlmas yararl olacaktr. ekil 2.10a'da ara kutusundaki yerleimi grlmektedir. ekil 2.10b'de lastik damga simgesi seildikten sonra zellikler (properties) penceresindeki baz zellikleri grlmektedir. ekil 2.10cde ise simge seildikten sonra resim zerinde simgenin ald ekil grlmektedir.
ekil 2.10c
Bir blgeyi rtulamak istendiinizde ayar noktas yakn seilmelidir. Ayar noktas ile fra yakn seildiinde renkler birbirine yakn olur. NOT: Ayar noktas ve fra arasndaki mesafe arttnda renk farkllklar artabilir. Kopyalama ve rtulama ilemine baladktan sonra ayar noktas ile frann konumlar deitirilmek istendiinde Alt tuuna baslr. Alt tuu basl tutulur. Farenin sol tuu ile ayar noktasnn yeri belirlenir. Alt tuu serbest braklr ardndan farenin sol tuu serbest braklr. Ayar noktas belirlendikten sonra farenin sol tuu bir defa baslp braklarak frann yeri belirlenir. Ayar noktas ve frann yeri belirlendikten sonra farenin sol tuu kullanlarak ilem yaplr.
22
zellikler (Properties) denetisindeki (ekil 2.10b) Size (boyut) zellii kullanlarak frann genilii deitirilir. Edge (Kenar) zellii kullanlarak ta frann kenar izgisinin yumuakl ayarlanr. Aadaki ekilde lastik damga arac kullanlarak resmin belli bir blgesi kopyalanmtr.
ile
ekil 2.10d
Silgi (Eraser) arac resim ya da grafik zerinde istenilen alanlarn silinmesini salar. Silgi aracna ait zellikler properties penceresinden deitirilebilir. Bunlar: Boyut (Size) ile silginin boyutu deitirilir. Edge (kenar) silgi izgilerinin yumuakl ayarlanr. Shape (ekil) zellii ile silgi kare ve daire seilebilir. ekil 2.11b'de grlen 100 ise silginin silme yzdesini gsterir. Bu deerde deitirilebilir.
23
ekil 2.12a
Bulatrma (Smudge) arac bitiik pikselleri yayar. Bu yeni boyanm iki farkl boyadan birini dierine bulatrmak gibidir. Bulatrma arac da resim ya da grafik zerinde birbirine bitiik olan piksellerin kartrlmasn salar. Resimler zerinde alrken bitiik piksellerde keskin renk farkll var ise Bulatrma ve Bulanklatrma (Blur) aralar kullanlarak renk keskinlii giderilebilir. Bulatrma arac ara kutusunda gurup ierisinde olduunda farenin sol tuu ile simge zerinde belli bir sre basl tutulduunda dier simgelerde grlr. Buradan bulatrma arac seilir. zellikler (Properties) penceresinde aracn zellikleri deitirilebilinir. Bu zellikler: Size (boyut) bulatrma aracnn bykln ayarlar. Edge (kenar) bulatrma aracnn kenar izgi yumuakln belirler. Shape (ekil) bulatrma aracnn ekli. Daire veya dikdrtgen seilebilir. Smudge color (bulatrma aracnn rengi) bulatrma aracnn rengini belirler. Bulatrma aracna belli bir renk atanmak istendiinde bu seenek aktif yaplr. Resim ya da grafikteki renk alnmak istendiinde renk simgesine fare ile tklanr. Renk paleti aldnda resim zerinde rengi alnmak istenen alana farenin sol tuu ile alana tklanarak resim zerindeki renk alnr. Pressure (basn) zellii ile bitiik piksellerin birbirine renk karmlar ayarlanr.
24
Krmz gz aracn ara kutusunda semek iin farenin sol tuu ile lastik damga (Rubber Stamp) zerinde belli bir sre basl tutulur. Gruba ait dier simgeler de aldnda grup ierisinde krmz gz temizleme (Red Eye Removal) arac seilir (ekil 2.13a). Ara seildiinde zellikler (Properties) penceresinde aracn zellikleri grntlenir. Tolerance (tolerans) deeri krmz tonlarn araln geniletir veya daraltr. Tolerance deeri artrldnda krmz ton aral artar. Azatlnda krmz ton aral azalr. Strength (g) deeri krmz rengin yerini alacak rengin koyuluunu kontrol eder. Tolerance ve Strength ayarlar yapldktan sonra gzn krmz olan ksm farenin sol tuu basl tutularak iaretlenir. Farenin tuu brakldnda krmz gz hatas giderilmi olur (ekil 2.13d).
25
ekil 2.14a
Resim veya grafiin sa alt kesinde bulunan (ekil 2.14a) 100% iaretine tklandnda alan mende bytme oran seilerek grnt oran deitirilir. Ayn ilem ara kutusunda grnt bytme simgesi ile de yaplabilir (ekil 2.14b). Farenin sol tuu ile bytlmek istenen alana tklanarak grnt bytlr. Grnt kltlmek istendiinde Alt tuu basl tutulur. Farenin sol tuu tklanarak grnt oran kltlr. Menleri kullanlarak yaplmak istendiinde View/Zoom In (Ctrl +) ile grnt bytlr. View/Zoom (Ctrl + -) ile grnt kltlr. View/Magnification mensnden grnt oranlar seilerek ekran grnts deitirilir. Ksa yol tular Ctrl + SpaceBar (Boluk ubuu) basl tutulur. Farenin sol tuu ile resimde bytlmek isten alan zerinde tklanarak grnt bytlr. Grnt kltlmek istendiinde Ctrl + Alt + SpaceBar tular basl tutulur. Farenin sol tuu ile resim zerinde tklanarak grnt kltlr.
Menden tuval rengi (canvas color) deitirilmek istendiinde Modify/Canvas/Canvas Color (deitir/tuval/tuval rengi) seilir. Seildiinde ekrana ekil 2.15a gelir. Burada tuval White (beyaz), Transparent (saydam) veya Custom seenei kullanlarak istenen renk seilir. Resim alann d seildiinde Properties penceresinde Canvas (ekil 2.15a) kullanlarak yine tuval rengi deitirilir.
26
Resim ile tuvalin boyutlar uyumuyor ise Modify/Canvas/Fit Canvas ( Ctrl+Alt+F) (Deitir/Tuval/Tuvali Resme uydur) kullanlr. Ya da Properties penceresinde Fit Canvas (tuvali resme uydur) dmesi tklanarak tuval boyutu resim boyutuna uygun hale getirilir.
Bilgi (Info) paneli resim ya da grafik gstergecinin bulunduu noktann renk deerlerini, seili alann veya resmin boyutunu, gstergecin bulunduu konumu gsterir. Bilgi panelini ekranda grntlemek iin Window/Info (pencere/bilgiAlt+Shift+F12) kullanlr. Bilgi Options (seenekler) dmesi tklanarak bilgi paneline ait zellikler grntlenir, istenirse de deitirilir.
ekil 2.17a
ekil 2.17b
27
ekil 2.17c
ekil 2.19
Pencere ierisinde bulunan siyah srg kaydrlarak resmin koyuluu artrlr. Beyaz srg kaydrldnda resmin parlakl artar. Ara ton srgs kaydrldnda kaydrlma ynne gre parlaklk azalr ya da artar. Ara ton srgs sola doru kaydrldnda ara tonlar parlakl artar. Sola doru kaydrldnda ara tonlar koyular.
28
Resim zerinde belli bir blge seim aralaryla (seim, kement, sihirli denek) seildiinde ya da resim ierisine , baka bir resim ya da grafik kopyalandnda resmin tamam yerine seili blge (ekil 2.22) leklendirilir. Eer leklendirme yaplrken Alt tuu basl tutulup leklendirilirse, leklendirme merkeze doru olur.
29
ekil 2.21
leklendirme simgeleri zerine farenin imleci yaklatrldnda, farenin imleci yarm daire eklini alr. Fare imleci, bu halde iken farenin sol tuu basl tutulup hareket ettirildiinde, resim farenin hareket ynne doru dndrlm olur. lemi bitirmek iin Enter tuuna baslr. Not: Resimleri kltrken sorun yaamayz. Fakat resmi bytmek istediimiz de resmin piksel younluu dkse (rezolasyon) resmin netlii bozulabilir. Resimleri bytrken buna dikkat etmeliyiz.
30
ekil 2.23
Constrain Proportions (orantlar kstla) seenei ile; Pixel dimensions (piksel boyutlar yatay veya dikey) veya Print Size (kt boyutu) boyutlarndan biri deitirildiinde Fireworks program tarafndan otomatik olarak hesaplanr. Oranlarda uyumsuzluk olduu zaman resmin grnt netlii bozulabilir. Piksel boyutlar (Pixel dimensions) birimleri piksel (Pixels) yzde (Percent) yaplabilir. Kt boyutu (Print Size) birimleri in (Inches), santimetre (Centimeters) veya piksel (Pixels) yaplabilir. Birim karedeki piksel says (Resolution) piksel/in (Pixels/Inch) veya piksel/santimetre (Pixels/Cm) yaplabilir.
Resample image (resmi yeniden rnekle) seenei onayl olduunda resim boyutu bytldnde piksel eklenir, resim boyutu kltldnde piksel kartlr. ve bylece resim yeniden rneklenerek grnt netlii salanr. Resim boyutu (Image Size) ile tuval (Canvas) uyumsuz olduunda, rnein tuvalin boyutu resmin boyutundan byk olduunda, Resmi uygun hale getirmek iin Modify/Canvas/Fit Canvas (deitir/tuval/tuval boyutunu resme uyarla) ya da Properties penceresinde Fit Canvas (tuval boyutunu resme uyarla) dmesine farenin sol tuu ile tklanarak resim ve tuval uygun boyuta getirilir.
31
Bir dier yol ise seim yapldktan sonra ara kutusunda iareti (Pointer) arac seildikten sonra Alt tuuna baslr. Tu braklmadan fare imleci seili alan zerine getirildiinde farenin sol tuuna baslr. Fare imleci, kopyalanmak isten yere doru srklenir. Kopyalanmak istenen yere gelindiinde nce Sol tu ardndan Alt tuu braklr.
Bir dier yol ise seim yapldktan sonra ara kutusunda iareti (Pointer) seilir. Fare gstergeci seili alan zerine getirildiinde farenin sol tuuna baslr. Fare gstergeci tanmak isten yere doru srklenir. Tanmak istenen yere gelindiinde farenin sol tuu braklr.
32
33
Farkl uygulamalardaki dosyalar alma alannza taynz. Alt tuunu kullanarak krpmalar gerekletiriniz.
Ayn blgeyi tekrar sein farkllklar kyaslaynz. Kement grubunda ki dier seim aralarn seiniz, her bir seim arac iin ayr uygulamalar yapnz.
Boyutunu, eklini, silme yzdesini deitirerek nesneleri siliniz. Lastik damga arac ile kopyalama yapabilirsiniz. Farkl yollardan yapnz. rnein menleri, ksa yol ara ubuu gibi yollar kullanarak ekrandaki nesnenin boyutunu deitiriniz. rnein, internette bir sayfann rengini vermeye aln ya da bir belgenizdeki rengi tuval rengi yapmaya alnz. Bilgi panelini kullannz. Farkl almalarn bilgilerini grntleyiniz. Bilgi (Info) paneli ekran da deil ise ekrana getiriniz. Ekrandan kaldrnz. Kaydettiiniz seimleri kullannz. almanz kaydedip knz, tekrar almanz anz, kaytl seimleriniz kontrol ediniz.
34
Seiminize ekleme yapnz veya seiminizden bir alann seimini kaldrnz. Resimlerinizin boyutunu lekleme aracn kullanarak deitiriniz. Farkl bir almada ya da almanz ierisinde yaptnz seimleri kopyalaynz. Farkl almalardan veya almanzdan seim blgelerini taynz. lave seim seenekleri ile ayr ayr uygulamalar yapnz.
rnein men, ksa yol simgesi ksa yol tular gibi. Tama yollar ile ilgili ayr uygulamalar yapnz. rnein fareyi kullanarak, men, ksa yol simgesi veya ksa yol tular gibi. Men ve ksa yol tular kullanarak uygulamalar yapnz.
35
D) 2.
E)
Pointer simgesi seili durumda iken hangi yardmc tu/tular kullanlarak seili bir nesnenin kopyas oluturulur? A) Ctrl + Shift B) Shift C) Ctrl D) Alt E) Alt + Ctrl
3.
alma alan ierisinde bir blge seim aralarndan biri ile seildikten sonra, seili alana blge eklenmek istendiinde hangi yardmc tu/tular kullanlr? A) Ctrl + Shift B) Shift C) Ctrl D) Alt E) Alt + Ctrl alma alan ierisinde bir blge seim aralarndan biri ile seildikten sonra, seili alandan blge karlmak istendiinde hangi yardmc tu/tular kullanlr? A) Ctrl + Shift B) Shift C) Ctrl D) Alt E) Alt + Ctrl alma alan ierisindeki bir nesnenin belli bir blgesinin kopyas oluturulmak istendiinde aadaki aralardan hangisi kullanlr?
4.
5.
A) D)
B) E)
C)
36
6.
Bir resim veya grafik zerinde kenar renk keskinliini gidermek iin aadaki aralardan hangisi kullanlr?
A)
B)
C)
D) 7.
E)
Bir resimdeki krmz gz hatasn gidermek iin ara kutusundaki (Tools) simgelerden aadakilerden hangisi kullanlr? A) B) C)
D) 8.
E)
Aadaki ksa yol tularndan hangisi alma alannn ekran grnmn kltmek iin kullanlr? A) Ctrl + Alt + Shift B) Ctrl + + C) Ctrl + Alt D) Ctrl + Alt + SpaceBar E) Ctrl + SpaceBar
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular renme faaliyetine geri dnerek tekrar inceleyiniz.
37
3. VEKTR ARALARI
3.1. Cetveller ve Klavuzlar
Klavuzlar (guides), tuval zerinde nesnelerin yerleimini ayarlamak iin kullanlan izgilerdir. rnein, dmeleri hizalamak ve bir nesnenin merkez noktasn konumlandrmak iin klavuz izgileri kullanlabilir. Cetveller ekranda grnmyorsa, ekrana getirmek iin View / Rulers (Ctrl+Alt+R) mens kullanlr. Yandaki ekilde grld gibi cetveller alma sayfasnn sol ve st kenarna yerleirler.
alma alanna klavuz izgilerini yerletirmek iin fare cetveller zerine getirildiinde ve sol tuuna basldnda fare
Klavuz izgileri (Yatay ve dikey)
imleci veya eklini alr. Bu durumda fare sol tuu braklmadan alma alan ierisinde istenen yere getirildikten sonra braklr. Tu brakldnda klavuz izgileri oluur (ekil 3.2). Bu da ekilleri hizalamay ve yerletirmeyi kolaylatrr.
38
Klavuz izgileri ile ilem yapma ihtiyac duyulduunda (rnein yerini deitirmek veya alma alanndan kaldrmak gibi) ara kutusunda iareti (Pointer) seili olmas gerekir. alma alanndan klavuz izgisini kaldrmak iin fare klavuz izgisi zerine getirilir ve sol tuu basl tutulur, tuval dna srklenir. stenildii kadar klavuz izgileri alma alanna eklenir. Cetvellerin zerinde grlen saylara piksel deerleridir. Bu deerlerde belgeyi ilk olutururken ya da sonradan deitirebileceimiz deerlerdir. Sonradan deerleri deitirmek iin Modify/Canvas/Canvas Size mens kullanlr. Klavuz izgileri alma alan ierisine yerletirilirken fare ile srklenebilecei gibi Move Guide penceresinden de faydalanlr. Bu ilem iin fare klavuz izgileri zerinde iken ift tklanr. Alan pencerede klavuzun piksel olarak saysal deeri grnr (ekil 3.3). Buraya saysal bir deer yazarak klavuzun konumu belirlenebilinir.
ekil 3.3
Klavuz izgilerin konumlar ayarlandktan sonra vektrler zerinde alrken yanllkla deitirilsin istemiyorsak klavuz izgilerinin konumlar kilitlenebilir. Kilitleme ileminde View/Guides/Edit Gudides mens kullanlr (ekil 3.4).
ekil 3.4
Bu penceredeki Color ile klavuz izgilerinin rengi belirlenir. Show guides ile klavuz izgilerinin grntlenmesi belirlenir. Lock guides ile klavuz izgileri kilitlenir veya kilit zlr. Clear All dmesi ile ekrandaki btn klavuz izgileri temizlenir. Klavuz izgileri kilitlendiinde, klavuz izgilerine farenin sol tuu ile ift tklandnda Move Guide iletiim kutusu almaz. Kilitlenen klavuz izgileri tanamaz.
39
40
Dikdrtgenin keleri yuvarlatlmak isteniyorsa zellikler (Properties) denetisindeki Rectangle roundness zellii kullanlr. Say deerine bal olarak dikdrtgenin keleri yuvarlatlr.
41
ekil 3.9 ekil 3.9da okgen (polygon) aracna ait zellikler grlmektedir
Dolgu rengi ve deseni (Fill) zellii ile okgenin dolgu rengi ve desenler seilir. Kenar rengi, genilii ve deseni ile okgenin kenar rengi, genilii ve deseni ayarlanr. Shape (ekil) zellii ile okgen (Polygon) veya yldz (Star) zellii belirlenir. Sides (kenar says) okgenin kenar says belirlenir. Bu deerler 3ten 360a kadar olabilir. Angle (a deeri) zellii ayarlanr. Auto zellii aktif yaplrsa program tarafndan otomatik olarak hesaplanr. Bu zellik devre d braklrsa burada deer kullanc tarafndan girilebilir. Bu deerin daha ok aktif yaplmas tavsiye edilir.
42
Not:
43
ekil 3.11b
ekil 3.11c
44
rnein, daire ierisine dikdrtgen yerletirilecek btn dikdrtgenler seilir. Edit/Cut (Ctrl+X) (dzen/kes) mens ya da ksa yol simgesi olan kullanlarak seili dikdrtgenler kesilir. Dairenin ierisine dikdrtgenler yerletirilecei iin daire seilir. Daire seildikten sonra Edit/Paste Inside (Ctrl+Shift+V) mens uygulanarak dikdrtgenler daire ierisine yaptrlr. Kesme ileminden sonra Edit/Paste Inside mens pasif durumda ise daire seili deildir demektir.
Filtreyi dzenle
Uygulanan filtreler
Nesneler seildikten sonra zellikler denetisindeki + sembolne farenin sol tuu ile tklandnda filtre listesi alr. Buradan uygulanmak istenen filtre seilir. Birden fazla filtre iareti belirir. Aktif filtreyi uygulanabilir. Filtre uygulandnda filtrenin sol tarafnda iaretine farenin sol tuu ile bir defa tklanr. aret eklini alr. geersiz klmak iin Filtre uygulanmam olur. Sembolne farenin sol tuu ile tklanarak Aktif filtrenin zellikleri dzenlenir. Uygulanan Aktif Filtreler silinmek istendiinde aktif filtre seilir simgesine baslarak aktif filtre silinir. Bitmap nesnelerine filtreler uygulandnda Edit/Undo (dzen/geri al) uygulandnda aktif filtre iptal edilir. Fakat filtre uygulandktan sonra kaydedilip Bitmap nesnesi kapatldnda uygulanm filtre geri alnamaz. Vektrlerde ise filtre uygulandktan
45
sonra kaydedilip programdan klp tekrar vektr aldnda uygulanm olan aktif filtreler geersiz yaplabilir.
3.11. Stiller
Ayn aktif filtreler ve ayarlar srekli kullanlyor ise bunlar kayt edilebilir. Kayt etmek iin nesne seildikten sonra Properties penceresindeki + dmesine farenin sol tuu ile tklanr alan mende Options/Save As Style seilir. Ekrana New Style penceresi gelir. Bu pencerede Name ksmna uygulanan filtrelere ve ayarlara uygun bir isim verilir ve (ekil 3.15) kaydedilir. Bylece kullanm olduumuz aktif filtreler ve ayarlar kaydedilmi olur.
46
Silme butonu
Stiller eklendikten sonra silinmek istenirse Assets paletindeki Styles sekmesinde silinmek istenen stil seilir Option mensndeki Delete Styles seilir ya da stil seildikten sonra penceredeki silme simgesine farenin sol tuu ile tklanr.
Not: Modify ksa yol simgeleri ekran da deilse Window/Toolbars/Modify mens kullanlarak ekrana getirilir.
47
3.13. Grafikler
Dier programlarla oluturulmu resim dosyalarn kullanmak iin File/Import (Ctrl + R) mens kullanlr. Farenin sol tuu ile alma alanna tklandnda nesne yerleir. Farenin sol tuu basl tutulup srklendiinde nesnenin boyutlar belirlenir.
48
49
50
2.
3.
4.
5.
51
6.
alma alan ierisindeki nesneleri gruplamak iin aadaki seeneklerden hangisi kullanlr? A) Modify/Group B) Modify/Ungroup C) File /Group D) Modify/Ungroup E) Ctrl +Shift +G Farkl programlarda yaplm dosyalar alma alan ierisine eklemek iin aadaki menlerden hangisi kullanlr? A) Modify/Group B) Modify/Canvas/Fit Canvas C) File/Import D) File/Open Recent E) Edit/Duplicate
7.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular renme faaliyetine geri dnerek tekrar inceleyiniz.
52
4. KATMANLAR
4.1. Katman (Layer) Paneli
Bir katman, nesneler oluturulabilecek ve yerletirilecek saydam dzlem olarak dnlebilir. Katmanlar karmak ve kompozit resimler olutururken almay blmlere ayrr. almann farkl blmlerin, farkl katmanlar zerinde saklanabilir ve istenen katman alabilir ve kapatlabilir. Katmanlar Vektr ve Bitmap nesneler ile bunlarn birleiminden oluabilir. Her katmana bir veya daha fazla nesne yerletirilebilir. Her nesne, katman zerine bir nesneler yn iindeki ayr bir nesne olarak yerletirilir. Yeni nesneler, balangta ynn en stne yerleir. Layers (katman) panelinde nesne adnn sol tarafnda nesnenin temsili bir resmi grntlenir. Katman (Layers) panelini kullanarak nesneyi yn ierisinde yeni bir pozisyona srklenebilir ya da nesne yeni bir katmana tanabilir. Katman (Layers) izimleri bamsz birimler olarak dzenlenebilir. izimleri farkl dzeylerde organize etmeye ve gerekirse gizleme imkn verir. Yeni bir alma alan oluturulduunda iki temel katman bulunur. Bunlar (ekil 4.1) Web Layer ve Layer 1dir. Not: alma sayfamz internette yaynlamay dnyorsak almamza isim verirken kk harfleri kullanmalyz. Baz sunucular kk byk harfe duyarl olabilir. alma sayfamzda Trke karakterler kullanmamalyz (, , i, , , ). Sunucu desteklemiyor olabilir. sim ierisinde boluk, %, *, / gibi zel karakterler kullanmaynz.
53
Yeni katman eklenmek istendiinde katman (Layers) panelindeki Options (seenekler) mens kullanlr. Options mens farenin sol tuu ile bir defa tklandnda ekrana Options mens gelir. Gelen ekran da New Layer (yeni katman) seilir.
ekil 4.2a
Alan pencerede eklenecek katmana bir isim verilerek ilem onaylanr. Yeni oluturulan katman, katman panelinde (ekil 4.2b) grlr. Yeni bir katman oluturmann dier bir yolu da katman (Layers) panelinin altndaki simge farenin sol tuu ile tklandnda yeni bir katman oluur. Simgesi ile katman olutururken isim sormaz. Varsaylan isim Layer 1 olduundan yeni katmana Layer 2 ismini verir. Her seferinde byle ekler gider.
54
Katmannn isminin sol kenarnda kalem iareti var ise bu katmann seili olduunu gsterir.
ekil 4.3bde yeni katmana nesneler eklenmitir. Layer1 katmanna dardan bir resim yerletirilmitir. ekil 4.3cde grld gibi yeni katman Layer1 katman st tarafnda yer aldndan yeni katmanna yerletirilen nesneler Layer1 katman zerindeki resmin zerinde kalmaktadr. Yani stte olan katmann nesneleri nde olmaktadr.
55
rnein ekil 4.5ada alma alan ierisine bir dikdrtgen yerletirilmitir. ekil 4.5bde dikdrtgenin zellikleri, Properties penceresinde grlmektedir. W (WeightGenilik) ve H (Height-Ykseklik) zellikleri kullanlarak dikdrtgenin boyutu deitirilir. X ve Y zellikleri kullanlarak dikdrtgenin sol st keye gre yerleimi belirlenir.
Katmanlar ayn anda kilitlemek iin veya kilitleri zmek iin Alt tuu kullanlr. Alt tuuna basl tutularak farenin sol tuu ile kilitleme stununa tklanr. Daha sonra Alt tuu braklr. Katmanlar kilitli ise btn katmanlarn kilitlerinin zlmesi salanr.
56
Alt tuu basl tutulup katmann gster/gizle stununa farenin sol tuu ile bir defa tklanr ise katmanlarn tamam gsterilir/gizlenir.
ekil 4.7:Katman veya nesneyi gsterme / gizleme stunu
Alt tuu basl tutulup katman zerindeki bir nesnenin gster/gizle stununa farenin sol tuuna tklandnda katmandaki nesnelerin tamam gsterilir/gizlenir.
rnein farkl bir alma dosyasndaki bir nesne ile yeni izdiimiz nesnenin renginin ayn olmasn istiyoruz. ki alma dosyasn da ekranda grnr yaparz. Yeni nesnenin renk paletine tklanr. Damlalk ile alnacak renk zerine gelinir farenin sol tuu ile bir defa tklanarak nesnenin rengi alnr.
57
Keleri yuvarlatlm dikdrtgen izmek iin dikdrtgen seili durumda iken Properties penceresinde Rectangle roundness zellii kullanlarak yaplr. Deer 0 (sfr) olduunda yuvarlatlmamtr. Buraya girilen deere bal olarak dikdrtgenin keleri yuvarlatlr.
ekil 4.10: Ara Kutusunda (Tools) otomatik ekillerin (auto shapes) seimi
58
Otomatik ekil zerindeki kontrol noktalar kullanlarak izilen ekil istenildii gibi deitirilir (ekil 4.11).
Otomatik (Auto shapes) ekillerin zellikleri Auto Shapes Properties Paletinde grntlenir. Burada istenirse bu zellikler deitirilebilinir.
59
Dikdrtgene doku
uygulan
Dikdrtgene yzdesi
uygulanacak
doku
rnein bir dikdrtgene doku uygulanacak ise; Dikdrtgen (ekil 4.13a) izilir. Doku uygulanacak renk (ekil 4.13b) seilir. Renk dolgu rengi paletinden (ekil 4.14te dikdrtgen dolgu rengi) seilir. Bu renk istenirse sonra deitirilebilir. Nesneye uygulanacak doku (Texture) ve doku yzdesi (ekil 4.14te doku ve doku yzdesi) belirlenir ve (ekil 4.13c) uygulanr. Doku yzdesi sfr olduunda doku hi olmaz. Yzde oran ykseltildike doku belirginleir. Dokuyu ve doku yzdesinin istediimiz gibi deitirebiliriz.
Glge uygulanacak nesne (ekil 4.15a) seilir. Nesne seildikten sonra zellikler (Properties) penceresinde (ekil 4.15b) aktif filtre ekleme butonuna tklanr. Alan pencerede Shadow and Glow (glge ve k) seeneklerinden biri uygulanr. stenirse birden fazla glge uygulanabilir. Uygulanan glgelerin dzenleme tuuna tklanarak glgenin zellikleri dzenlenir.
60
61
Tek katmanl dzenleme (Single Layer Editing), sadece geerli katmann dzenlenebilir olmasn salar. Bu durumda dier katmandaki nesnelerle ilem yaplamaz. Tek katmanl dzenlemeyi kullanmak (Single Layer Editing), seili katmann dndaki katmanlar kilitlemeye benzer. alma alannda ok fazla katman var ise kilitleme yerine tek katmanl dzenlemeyi kullanmak daha kullanldr. Tek katman dzenleme (Single Layer Editing) zelliini kullanabilmek iin ilgili katman seilir. Layers (katman) panelinde Options mensndeki Single Layer Editing (tek katman dzenleme) seenei seilir. Bylelikle dier katmanlar zerinde ilem yapmay nlemi oluruz.
62
Men yardmyla varsaylan renkleri deitirebilecei gibi, bu ilem ara kutusunda (Tools) Colors (renkler) grubu ierisindeki varsaylan renk simgesi seilerek de yaplabilir. Varsaylan simge seili durumda iken varsaylan dolgu rengi (Fill) simge seilir. Renk paletinde istenen renk varsaylan dolgu rengine atanr. Varsaylan renk deitirme simgesi seili durumda iken varsaylan d hat simgesi (Stroke) kullanlarak varsaylan d rengi deitirilir. dolgu rengi (Fill) ve d hat (Stroke) renkleri yer deitirebilir. Ara kutusundaki dolgu rengi ile d rengi ters evir simgesi kullanlarak dolgu rengi ile d hat renkleri ters evrilir.
Varsaylan d hat (Stroke) rengini belirleme simgesi Varsaylan dolgu rengi (Fill) belirleme simgesi Dolgu rengi ile d rengi ters evir simgesi ekil 4.18
Seili nesneye varsaylan rengi uygulamak iin D tuuna baslr, seili nesnenin dolgu ve hat renkleri birbiriyle deitirmek iin X tuuna baslr.
63
Nesneler farkl yollardan hizalanabilir. a) Nesneleri setikten sonra Modify/Align mensndeki seenekler kullanlarak hizalanr. b) Nesnelerin seiminden sonra Modify ara kutusundaki hizalama (Alignment) simgesi kullanlarak (ekil C13.1b) hizalanr (Modify ara kutusu ekranda deil ise Window/Toolbars/Modify mens kullanlarak ekrana getirilir. Yeri sabit deildir, Tanabilinir). c) Nesnelerin seiminden sonra Align (Hizalama) paleti kullanlarak (ekil C13.2) hizalanr (Hizalama (Align) paleti ekran da deil ise Window/Align mens kullanlarak ekrana getirilir).
Modify/Align mensndeki hizalama seenekleri: Center Vertical: Seili nesneleri dikey eksen boyunca ortalar. Align Top (yukar hizala): Seili nesneleri en yukardaki nesneyi referans alarak yukar hizalar. Align Bottom (aa hizala): Seili nesnelerden en alttakini referans alarak aa hizalar. Distribute Widths (genilikleri dat): Tm nesneler en soldaki nesnenin sa kenaryla sadaki nesnenin en sol kenar arasnda eit aralklarla datr. Distribute Heights (ykseklikleri dat): Tm nesneler en stteki nesnenin alt kenaryla en alttaki nesnenin st kenar arasnda eit aralklarla datr. Nesneleri sola hizalarken grubun en solundaki nesneyi, saa hizalarken grubun en sandaki nesneyi referans alr. Nesneleri stte hizalarken grubun en stteki nesneyi, aa hizalarken grubun en altndaki nesneyi referans alr.
64
65
LME VE DEERLENDRME
Aadaki oktan semeli soruda uygun seenei iaretleyiniz. 1. Panelleri kullanarak yeni bir katman nasl eklenir? A)Optimize/Options/Interlaced B)Frames and History/Options/Add Frames C)Layers/Options/New Layer D)Assets/Options/New Style Aadaki ifadeleri Doru/Yanl olarak deerlendiriniz. 2. (.) Katman panelinde nesnenin sol tarafnda bulanan kilit simgesi ( 3. 4. 5. ) nesne zerinde allabilir olduunu gsterir.
(.) alma alanndaki nesnelere glge eklemek iin nesne seili iken Properties denetisindeki Filters mens kullanlmaldr. (.) Katmanlar zerine yerletirilen nesnelerin sras deitirilemez. (.) Layers panelinde birden fazla katman var ise katmanlar tek katman zerinde alma yaplacak ekilde dzenlenemez.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular renme faaliyetine geri dnerek tekrar inceleyiniz.
66
5. METN LEMLER
Resimler ne kadar yaratc ve bilgilendirici olursa olsun, yine de dmeler iin etiketler, reklam balklar (banner) iin metin oluturmak gerekmektedir. UYARI: alma dosyas gif veya jpeg olarak kaydedildiinde daha sonra metin zerinde alma yaplamaz. Metin Bitmap almasnn bir paras olur. Daha sonralar metin zerinde almay dnyorsak gif veya jpeg olarak kaydettiimiz dosyann yanna png dosyay da eklemeliyiz.
Metin alan aktif iken sa st kede bulanan simge kare ise metin alan sabit kalr, genilemez. Metin alan daire ise metin alan yazlan metine gre geniler. Kareden daireye gemek iin ya da dairede kareye gemek iin sa st kedeki simge zerinde iken farenin Boyutlandrma Simgeleri sol tuu ift tklanarak gei yaplr. Metin ekil 5.2: alma alanna metin ekleme yazlrken boyut deitirilebilir. Fare gstergeci boyutlandrma simgeleri zerinde iken farenin sol tuu basl tutulur, tu braklmaz, farenin srklenme ynne doru boyut deiir.
Metin alann sabit tutma / metne gre alan genileme simgesi.
67
Metin zellikleri
Yaz Tipi Yaz Puntosu Yaz Dolgu (Fill) Rengi
Kerning/Tracking D Hat (Stroke) Rengi lk Satr Girintisi Satr Aras Boluu Yatay lekleme (Horizantal Scale)
Metin Yn
Hizalama Seenekleri
Yaz tipi: alma alan ierisine eklenen metnin tipi belirlenir. Metin yazldktan sonra metin seilir, istenen yaz tipi uygulanr. Yaz puntosu: Metnin bykldr. Metne balarken metin bykl belirlenebilecei gibi yazldktan sonra da iaretlenerek metin bykl deitirilebilir. Yaz dolgu (Fill) rengi: Metnin seilen dolgu rengi deitirilebilir. Kerning (Tracking): ki harf arasndaki boluu belirler. Sfrdan byk olmas boluu artrr. Eksi deerler boluu azaltr. lk satr girintisi: Metin balang satr girintisini belirler. Yatay lekleme (Horizantal Scale): Metni uzatr/daraltr. Deer yzde yzden byk ise metin uzar. Deer yzde yzden kk ise metin daralr. D hat (Stroke) rengi: Metnin d hattna uygulanacak renk seilir. Metin yn: Metnin yn belirlenir. Metin ynleri soldan saa, sadan sola, aadan yukarya ve yukardan aadr. Metin hizalama: Metin hizalama seenekleridir. Metin soldan, sadan, ortadan ve iki yana yasla seeneklerinden biriyle hizalanr. Satr aras boluu: Satrlar arasnda ki boluu belirler. Deer yzde yzden byk ise satrlar arasndaki boluk artar. Deer yzde yzden kk ise satrlar arasndaki boluk azalr.
68
Hizalama seenekleri: sola (Left), saa (Right), ortaya (Center), iki yana yasla (Justified) seeneklerinden biri kullanlarak metin hizalanr. Metne girinti verilmek istendiinde metin seili durumda iken zellikler (Properties) penceresinde girintileme dmeleri kullanlarak metne girinti verilir. Srg kullanlabilecei gibi saysal deer girilerek de girinti oluturulur. Metin yn de, Properties penceresi kullanlarak deitirilebilir. Metin yn soldan saa, sadan sola, yukardan aaya veya aadan yukarya seeneklerinden biri kullanlr. Metin alan geniletildiinde veya daraltldnda metni yayma simgesi (ekil 5.4) kullanlarak metin alan ierisine yaylr.
69
70
izgi dz veya 450 izilmek isteniyorsa: Shift tuu basl tutulur. Farenin sol tuu basl tutulup srklenerek izgi oluturulur. izgi oluturulduktan sonra Shift tuu braklr. izgi seili durumda iken Properties penceresinde zellikleri (ekil 5.8) grnr. Buradan izgiye ait zellikler istenirse deitirilebilir. rnein izginin (Line) kalnl, boyutu, konumu, rengi, efekt, glge, dolgu rengi, d kenar rengi gibi ayarlar deitirilebilir.
71
Alt seim (Subselection) aracn kullanmak iin ara kutusunda alt seim arac seilir. alma alan ierisinde deitirilmek istenen ekil farenin sol tuu ile tklanr.
ekilde deitirilecek blm
rnein deitirilmek istenen ekil dikdrtgen olsun. Alt seim arac seildikten sonra farenin sol tuu ile dikdrtgen simgesine tklandnda dikdrtgen izgileri zerindeki kk dikdrtgenlerin bazlarnn ii dolu bazlarnn ii bo olduu grlr. Fare imleci ii dolu kareler zerine geldiinde sol tu basl tutularak hareket ettirilir. Farenin hareket ynne gre ekil deiir. Dikdrtgen zerinde deitirilmek istenen blge fare, ii bo kk karelerin zerinde iken bir defa tklanr. Kk karelerin ii dolu olur. Dolu kk kareler kullanlarak ekil deitirilir.
72
73
74
Microsoft Word program ile yazlm bir metnin resim ileme program ierisine aktarmak iin uzantsnn ne olmas gerekir? A) Word Belgesi B) XML Belgesi C) Zengin Metin Biimi D) Dz Metin E) Web Sayfas Microsoft Word ve Not defterinde yazlm olan metinleri resim ileme program ierisine aktarmak iin aadaki menlerden hangisi kullanlr? A) File/Export B) File/Import C) Edit/Insert D) View/Grid E) Commands/Creative/Add Arrowheads alma alan ierisine Tools ubuundaki vektr aralarndan biri ile ekil oluturulduunda ekil ile bir blgesinin konumunu deitirmek iin aadaki simgelerden hangisi kullanlr? A) D) B) E) C)
3.
4.
Aadaki ifadeyi Doru/Yanl olarak deerlendiriniz. 5. (.) alma alan ierisine metin yerletirildikten sonra hizalama ve girinti uygulanamaz.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular renme faaliyetine geri dnerek tekrar inceleyiniz.
75
6. GELM TEKNKLER
6.1. ekilleri Birletirme
Modify/Combine Paths (deitir/yollar birletir) mensndeki kullanlarak basit ekillerden karmak ekillerin oluturabilirsiniz. seenekler
alma alanna ilk nce birletirilecek ekiller izilir. ekilleri dzgn izmek iin cetveller ekrana getirilir. Cetvelleri ekran da gstermek iin View/Rulers (Ctrl+ R) mens kullanlr. Fare imleci cetvel zerinde iken farenin sol tuuna baslp alma alan ierisine klavuz izgileri yerletirilir. Klavuz izgilerini yerletirdikten sonra alma alanna nce dikdrtgen, sonra elips izilir (Dikdrtgen ve elipsin merkezden ve merkezi klavuz izgilerine eit uzaklkta olmas iin izim esnasnda Alt tuu basl tutulur). Birletirilmek istenilen ekiller seildikten sonra birletirme seeneklerinden istenen biri uygulanr (Birden fazla ekil veya resim semek iin birinci ekil seildikten sonra Shift tuu basl tutulup dier ekil veya resimler tklanr).
76
Modify/Combine
Paths
(deitir/yollar
birletir)
Join (Ctrl + J): Seili ekilleri birletirir. Tek ekil gibi hareket ederler. ekiller zerinde hibir deiiklik olmaz. ekiller gruplanm gibi olur. Union: Seili ekilleri birletirir. Kesien blgeleri kartr (ekil 6.1b). Intersect: Seili ekillerin kesiimlerini alr. Punch: Seili ekillerde steki eklin alttaki ekli kestii alanlar kartr. Crop: Seili ekillerin ortak olan blgelerini alr. ekillere filtreleri ayr ayr uygulaynz, dolgu rengini, d hat rengini, glgeleme uygulaynz. ekilleri birletirdikten sonra boyutunu ve ynn deitiriniz.
77
Dairelerin ayn merkezli olabilmesi iin alma alanna klavuz izgilerini yerletiririz. tane daire i ie izilir (ekil 6.2). nce en dtaki daire izilir, daha sonra dieri en sona ierdeki daire izilir. Hatrlatma: izim srasnda Shift tuu eklin daire olmasn, Alt tuu ise dairenin merkez den ve merkeze eit uzaklkta izilmesini salar. dairede seilir, seimden sonra Modify/Combine Paths/Punch mens kullanlr. Punch stteki eklin alttaki ekli kestii ksm kartlm olunur. Bu da ortadaki boluun olumasn salar. Zemin rengini deitirdiimizde ortadaki bolukta yani en iteki renkte zemin rengi grlecektir. Gerek CD gibi ortada boluk oluturulmu olunur. Plastik yzeye benzer yzey oluturmak iin ortadaki daire seilir, dolgu rengi gri bir ton seilerek plastik yzey oluturulur.
Yandaki ekilde grld gibi zemin rengi deitirildiinde ortadaki bolukta da ayn renk grlmektedir.
ekil 6.3
78
biti
Renk (degrade) tonlamas uygulanacak ekil seilir (ekil 6.4). ekil 6.4te ekil birletirme olarak Punch uygulandndan ortadaki alanlar kartlm gibi olunur. ekil E4.1'de en dtaki daire seilmitir. Daire seiminden sonra zellikler denetisinde dolgu (Fill) blmnde Gradient mensnden istenen bir renk tonlamas (ekil 6.6) uygulanr. Yukardaki rnekte Raidal renk tonlamas (ekil 6.5) uygulanmtr. Renk tonlamas uygulanm ekle bakldnda merkezde kk bir daire olduu grlr. Kk daire hareket ettirilebilir. Daire hareket ettirilerek balang noktas deitirilebilir. Renk tonlamas uygulanm eklin son ksmnda ise kk bir kare ekli bulunmaktadr. Bu karede fare gstergeci ile hareket ettirilerek renk tonlamas uygulanacak alan deitirilebilir.
79
Balang dairesi ile biti dikdrtgeni arasnda siyah bir izgi bulunmaktadr. Fare gstergeci siyah izgi zerine getirildiinde dairesel ok halini alr. Farenin sol tuu basl tutularak srklenebilir. Hareket ettirilme ynne gre renk tonlamasnn as deitirilir. Balang deerlerine yani varsaylan renk tonlamasna geri dnmek iin fare gstergeci kk daire veya kara zerinde iken farenin sol tuu ile ift tklandnda balang konumuna dner.
Renk tonlamas nceden ayarlanm Renkler
Renk tonlamas uygulandnda yukardaki rnekte tonlarn siyah beyaz olduu grlr. CD iin daire izildiinden CD zerinde bu izgilerin grnmesi istenmez izgileri kaldrmak iin btn daireler seilir, zellikler (Properties) penceresinde d kenar (Stroke) deseni mensnden None (ekil E4.5) seilir. Bylece izgiler kaldrlm olur.
Dolgu Rengi Uygulanan Renk tonlamas ekil 6.6: Renk tonlamas iin renk seimi D Kenar Rengi D Kenar Deseni
80
rnek: Yeni alma alanna bir daire (ekil 6.9) izilmitir. Matln belli olmas iin zemin rengi krmz yaplmtr. izilen dairenin dolgu rengi beyaz yaplmtr. Matlk ayar %100 olduundan, dolgu rengi olduu gibi (ekil 6.9) grlmektedir. Matlk deeri %100n altna drldke zemin rengi de o oranda belirginleir.
Matlk (opaklk Opacity) ayar Matlk (Opaklk) Desenleri
Matlk deeri deitirilecek nesnenin seili olmas gerekir. rnekte matlk (opaklk) deeri 39 yaplmtr (Properties penceresi kullanlarak ekil 6.9). ekil 6.10da grld gibi matlk (opaklk) deeri yzn altna drldnde dolgu rengi beyaz olmasna karn zemin rengi grlmektedir. Seili nesnelerin matlk yzdesi deitirilebilecei gibi nesne seili durumda iken hazr matlk (Opaklk) desenleri de uygulanabilir. rnek matlk deseni normal olarak belirlenmitir.
81
Metni daireden ayrmak iin Text/Detach From Path mens kullanarak metin ekilden ayrlr. Metin ekil etrafna yerletirdikten sonra Properties penceresindeki zellikler kullanlarak veya Text/Editor mens kullanlarak metin zerinde dzenleme yaplabilir.
Metin seili durumda iken Text/Orientation seenekleri kullanlarak metin ynelimleri deitirilebilir. zellikler denetisinde metne girinti verme kullanlarak metin ileriden ya da geriden balatlr. Pozitif deer verilirse ilerden, negatif deer verilirse geriden balar.
82
rnek dikdrtgen ve elipsden karmak ekil oluturulmas: ekilleri izdikten sonra seip st ste getiririniz. ekiller st ste getirildikten sonra kesitirilecek olan ekiller seiniz. Seim ileminden sonra Modify/Combine Paths/Intersect mens kullanlarak seili ekiller kesitirilir. Yeni ekil seilen ekillerin kesiim blgesinden oluur. ekil 6.16da grld gibi yeni ekil iki eklin kesiiminden olumaktadr. Modify/Combine Paths/Crop kullanlarak seili nesnelerin kesitii blgeleri alnr, dier blgeler kartlarak yeni ekil oluturulur.
83
6.9. Dnmler
Bir nesneyi veya nesneler grubunu ya da bir piksel seim alann leklemek, dndrmek, arptmak ve emek iin kullanlan eylemlere dnm (transform) ad verilir. Dnm ilemi iin Tools panelindeki dnm aralar kullanlr veya Modify/Transform (Deitir/Dntr) seimi yaplp alt menden bir seenek uygulanr. Bir ara veya Transform mens esi seildiinde seili nesnede dnm tutamalar grntlenir. Herhangi bir dnm tutamac srklenerek nesne dzenlenir. Nesneyi Eme:
Dnm ve dndrme kareleri
Dnm uygulanacak metin veya grafie dntrlm grafik veya nesne seilir.
84
Ara kutusunda fare imleci lekle (Scale) simgesi zerinde iken belli bir sre basl tutulur alan pencerede Skew (e) ya da Modify/Transform/Skew mens kullanlarak eme arac seilir. Fare imleci seili nesne zerindeki dnm kareleri zerine getirilerek sol tuu basl tutulup nesne eilir. Fare gstergeci dnm karelerine yaklatrldnda dairesel ok halini alr. Dairesel ok halinde iken farenin sol tuu basl tutulup hareket ettirilerek nesne dndrlr. lem tamamlandnda Enter tuuna baslr. Nesneyi arptma: Dnm uygulanacak metin veya dntrlm grafik veya nesne seilir. grafie
Seili nesneyi arptmak iin ara kutusunda Scale (lekle) simgesi zerinde iken farenin sol tuu basl tutulur, alan pencerede Distort (arpt) simgesi seilir ya da Modify/Transform/Distrort mens kullanlarak arptma arac seilir. Seili nesnenin istenen kesinden srklenerek deitirilir. stenirse dndrlr. lem tamamlandnda Enter tuuna baslr.
85
86
3. 4. 5.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular renme faaliyetine geri dnerek tekrar inceleyiniz.
87
2.
3.
4.
D) 5.
E)
Aadaki seeneklerden hangisi seili blge dndaki alanlarn tamamn semek iin kullanlr? A) Select/Select Inverse B) Edit/Paste Insede C) View/Rulers D) Modify/Ungroup E) Select/Select All
88
6.
alma alanndaki nesnelerin arka plan rengini deitirmek iin aadaki men seeneklerinden hangisi kullanlr? A) Modify/Canvas/Canvas Size B) Modify/Canvas/Canvas Color C) Modify/Mask/Hide All D) File/Import E) File/Export alma alan ierisindeki nesneleri leklendirmek iin ara kutusundaki (Tools) simgelerden aadakilerden hangisi kullanlr? A) D) B) E) C)
7.
8.
alma alanndaki bir resmin boyutunu iin hangisi seenek kullanlr? A) Modify/Canvas/Image Size B) Modify/Canvas/Canvas Color C) Modify/Mask/Hide All D) File/Import E) File/Export Balk ubuundaki aadakilerden hangisi anlatlmtr? A) alma alan iersindeki seili nesne saysn B) Dosyaya isim verilmediini C) Birden fazla ak dosya olduunu D) almann bir Bitmap dosyas olduunu E) alma zerinde deiiklik yapldn ifadesi ile
9.
10.
Ara (Tools) ubuunda Pointer seili durumda iken alma alan ierisinde birden fazla ekil semek iin hangi yardmc tu kullanlr? A) Shift B) Shift + Alt C) Ctrl D) Ctrl + Shift E) Alt Tuvalin boyutu yaplan almadan byk olduunda, hangi men seenei kullanlarak tuval boyutu alma boyutuna uygun hale getirilir? A) Modify/Group B) Modify/Canvas/Fit Canvas C) View/Import D) File/Open Recent E) Edit/Duplicate
11.
89
12.
alma alan iinde Tools ubuundaki Line dmesi tklanarak izgi oluturulduunda izgiye ok balar eklemek iin hangi men seenei kullanlr? A) File/Export B) File/Import C) Edit/Insert D) View/Grid E) Commands/Creative/Add Arrowheads Aadaki ifadeleri Doru/Yanl olarak deerlendiriniz.
13. 14.
() Bir pikseldeki her bir renk arasndaki mesafeye dot aral denir. (.) Katman panelinde nesnenin sol tarafnda bulanan gz simgesi ( gsterir. ) nesnenin alma alannda grnr olduunu
15.
(.) Layers panelinde bulunan gz ve kilit simgeleri sabittir, deitirilemez. (.)alma alanna dikdrtgen izildikten sonra, dikdrtgen seili durumda iken Properties denetisindeki Rectangle Roudness zellii ile dikdrtgenin kegenleri yuvarlaklatrlamaz. (.) Bir dikdrtgene doku eklemek iin, dikdrtgen seili iken Properties denetisinde Texture zelliinde doku seilir ve Texture yzdesi deitirilerek ekle doku uygulanr.
16.
17.
DEERLENDRME
Yaptnz deerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa renme faaliyetlerini tekrarlaynz.
90
DEERLENDRME LTLER
Resim Dzenleme 1. Temel kavramlar kullandnz m? 2. Ara Kutularn (Tools) kullandnz m? 3. Pencereleri kullandnz m? 4. Panelleri kullandnz m? Ara Paneli 1. Seim aralarn (Marquee Tools) kullandnz m? 2. Yaplan seimi tadnz m? 3. Krpma aracn kullandnz m? 4. Sihirli seim aracn (Magic Wand) kullandnz m? 5. Kement aralarn kullandnz m? 6. Lastik damga (Rumber Stamp) aracn kullandnz m? 7. Silgi (Eraser) aracn kullandnz m? 8. Yumuatma aracn kullandnz m? 9. Grnt bytme orann deitirdiniz mi? 10. Tuval rengini deitirdiniz mi? 11. Bilgi panelin kullandnz m? 12. Seimi kaydettiniz mi? 13. Gama ayarn yaptnz m? 14. Seim ekleyip ve kardnz m? 15. Resim boyutunu deitirdiniz mi? 16. Bir seimi kopyaladnz m? 17.Bir seimi tadnz m? 18. lave seim seeneklerini kullandnz m? Vektr Aralarn Kullanmak 1. Cetvelleri ve klavuzlar grntlediniz mi? 2. Elips aracn kullandnz m? 3. Dikdrtgen (Rectangle) aracn kullandnz m? 4. okgen (Polygon) aracn kullandnz m? 5. leklendirme (Scale) aracn kullandnz m? 6. Bir kopya oluturdunuz mu? 7. Bir nesneyi dndrdnz m? 8. Gemi panelini kullandnz m? 9. Maskeleme yaptnz m? 10. Aktif efektler verdiniz mi? 11. Filtreler uyguladnz m? 12. Bir stil olarak kaydettiniz mi? 13. Nesneleri grupladnz m? 14. Grafikleri alma alanna aldnz m? 15. Tuvalleri krptnz m?
Evet
Hayr
91
Katmanlar 1. Katman panelini kullandnz m? 2. Katmanlar eklemek ve adlandrdnz m? 3. Nesne boyutunu ve yerleimini ayarladnz m? 4. Katman kilitlediniz mi? 5. Bir katman gsterip ve gizlediniz mi? 6. Renkleri setiniz mi? 7. Yuvarlak keli dikdrtgenler izdiniz mi? 8. Otomatik ekilleri kullandnz m? 9. Doku ve glge eklediniz mi? 10. Bir katmann yn srasn deitirdiniz mi? 11. Tek katmanl dzenlemeyi kullandnz m? 12. Varsaylan renkleri ayarladnz m? 13. Nesneleri hizaladnz m? 14 Modify/Align hizalama menlerini kullandnz m? Metin lemleri 1. Metin eklediniz mi? 2. Metni hizalamak ve girintilerini ayarladnz m? 3. Yazm denetlediniz mi? 4. Bir metni alma sayfasna aldnz m? (import) 5. Metin dzenleyici kullandnz m? 6. izgi aracn kullandnz m? 7. Altseim (Subselection) aracn kullandnz m? 8. Nitelik yaptrmay kullandnz m? 9. Ok balar eklediniz mi? Gelimi Teknikler 1. ekilleri birletirdiniz mi? 2. Nesneleri oalttnz m? 3. Renk (Degrade) tonlamas yaptnz m? 4. Matl (Opaklk) deitirdiniz mi? 5. Bir yol boyunca metin eklediniz mi? 6. Kesime (Intersect) ve krpma (Corp) komutlarn kullandnz m? 7. Metin yollara dntrdnz m? 8. Dnmler uyguladnz m?
DEERLENDRME
Yaptnz deerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa renme faaliyetlerini tekrarlaynz. Modl tamamladnz, tebrik ederiz. retmeniniz size eitli lme aralar uygulayacaktr. retmeninizle iletiime geiniz.
92
93
94
KAYNAKA KAYNAKA
GVEN Mehmet, Macromedia Fireworks 4, Dost Kitabevi GRKAN Osman, Macromedia Fireworks 8, Nirvana Yaynlar SCHULZE Pati, Macromedia Fireworks 8 Kaynandan Eitim, Medyasoft Yaynlar www.acemiler.net www.macromediaturk.com www.webdersleri.com www.sinirsizbilgi.com
95