Enerji Ynetimi ve Enerji Verimlilii Asndan

Akll ebekeler & SCADA Uygulamalar

Dr. Hasan Basri ETNKAYA
Siemens Trkiye
13 Ocak 2012 SIEMENS San. ve Tic. A.S. Infrastructure & Cities Smart Grid / Service Power Technologies International IC SG SE PTI hasan.cetinkaya@siemens.com
Siemens A.. 2011. Tm haklar sakldr.

erik

1 2 3 4 5 6 7

Akll ebekeler Nedir? Neden Gerekliler? Klasik ebeke Akll ebeke Karlatrmas ? Akll ebeke & SCADA Uygulamalar Enerji Verimlilii Asndan nemleri Nedir? SMART GRID Uygulamalar Sonular

Page 2

Ocak 2012

Siemens TR IC SG

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Gnmz ebekeleri
Gnmzn g sistemleri, 1883 ylnda TESLAnn yaynlad dizayn esaslarna gre kurulmutur. 2003 Austos ABD Blackout 50 milyon kii enerjisiz kald. Zaman iin merkezi retimler, talep kontrol ve tek ynl iletim sistemleri mantkl olmasna karn, gelecein datlm retim ihtiyalarn karlayacak bir yapda deildir. zleme & kontrol sistemleri modernize olmaldr. Srdrlebilir enerji kayna iin yenilenebilir enerji kanlmaz.Dnya var olduka devam edeceini ngrdmz enerji. Sadece yenilenebilir enerjinin varl yeterli mi? Ayaklarmzn altnda dnyann en zengin bakr madenleri bulunduundan, enerjinin verimli kullanlabilmesi nem kazanmaktadr
KYOTO
Page 3 Ocak 2012 Siemens TR IC SG
Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

7 dakika

Akll ebeke Kavram Nedir?

MISSING WING 1980 F15 sa kanat problemi 1985-1998 / Washington Uni.IFCS (Nasa&Boeing)
(Tahmin edilemeyen N-1 %90 kontrolszle neden olabiliyor)

Kendini iyiletirebilen, kararl, gvenilir (N-kda bile)

NEURAL NETWORK TECHNOLOGY

Elektrik G ebekesindeki tm noktalarn uyank, tepkili, adaptif, maliyet asndan uygun, evre ile dost, e-zamanl, esnek, kuvvetli ve her sistemle balanabilen bir yapda olmas AKILLI EBEKE yapsn oluturmaktadr Bir AKILLI EBEKE ; 1. Neye ihtiyac varsa onu alr. Seicidir. 2. Dier sistemler ile konuabilir

3.Gc istenilen noktalara aktarabilir, kontrolsz bir g yoktur. 4.Akll bir ebeke dinlenebilir.
Page 4 Ocak 2012 Siemens TR IC SG
Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Akll ebeke Neden Gereklidir?

Ulusal ve uluslar aras stratejiler, enerjinin datlm retim (DG) yapsna dneceini gsteriyor !!
1. 2. 3. 4. Enterkonneksiyonlar GERLM KONTROL KORUMA KOORDNASYONU ADALAMA i. TOPRAKLAMASI STABLTE (KARARLILIK)

Kaynak Taraf A. B. C. ESNEK BR LETM & DAITIM YAPISI HIZLI HABERLEME YAPISI AKILLI KONTROL DZENEKLER
Page 5 Ocak 2012

Yk Taraf

- TAK/ALITIR YAPISI

SMART GRID

- OLASI AIRI YKLENME KONTROL - ENERJ KESNTS NLEME - KESNT SONRASI HIZLI TOPARLANMA
Siemens TR IC SG
Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Klasik ebeke - Akll ebeke

Gelecekteki enerji yapsna uyumun yannda bir AKILLI EBEKEnin mevcut ebekedeki dezavantajlar ortadan kaldrabilecei bilinmektedir. Statik ebeke Kritik ebeke olaylarnda operatr mdahalesi Akll ebekeler Durum analizi ve otomatik lm sistemleri sayesinde enerji kesintisini nleme

letim

Primer tehizat durumu ok iyi bilinmiyor

Arza durumu ar yk kontrol, ebeke gvenilirliinin srekli olarak izlenmesi Akll alt merkezi otomasyonu yardmyla tak-kar sistemler (IEC 61850) Sanal enerji santralleri yardmyla datlm retim ve depolama imkanlarnn birletirilmesi

Kark mhendislik, test ve imalat yaplar

Merkezi retim, merkezi olmayan tketiciler

Datm

Ynetilemeyen, izlenemeyen tketim, kayplar, kaaklar

Page 6 Ocak 2012

Akll saya okuma ve yk ynetimi

Siemens TR IC SG

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Akll ebekeler & Scada Uygulamalar retim & letim & Datm & Tketim Arayzleri
AKILLI EBEKE bileenleri, enerji srecinin her aamasnda vardr. Gvenilirlik ve Verimlilik Planlama Operasyonel Verimlilik Kaynak Optimizasyonu

Akll Enerji retimi

Akll ebeke
letim ebekesi
Planlama ve Modelleme

Akll Enerji Tketimi

Datm ebekesi

Rzgar Enerjisi Karar Destek Sistemleri Gne Enerjisi Dank Enerji Kaynaklar Elektrikli Ara Baterileri G Elektronii

Enerji Ynetim Sistemi (EMS) ebeke Otomasyonu ve Koruma

Varlk Ynetimi

Datm Ynetim Sistemi (DMS) Datm Otomasyonu ve Koruma

Saya Ynetim Sistemi (MDM)

Endstriyel/ Ticari Ykler

Durum zleme

Akll Sayalar/ Talep Ynetimi

Mesken Ykleri

Haberleme Altyaplar
Ocak 2012 Siemens TR IC SG

Elektrikli Ara Baterileri

Page 7

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Akll ebekeler & Scada Uygulamalar Modler Entegrasyon

Akll ebekeler otomasyon ve bilgi ilem teknolojilerinin kullanlarak tedarikiler, tketiciler ve ebeke elemanlar arasnda bilgi youn bir iletiim ann oluturulmasdr. En byk avantajlarndan biri modler entegrasyona izin vermesidir.

Page 8

Ocak 2012

Siemens TR IC SG

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Akll ebeke Uygulama rnekleri Distributed Energy Resources (DER) and Storage Distributed Energy Management System (DEMS)

Windows tabanl DEMS sistemi aadaki uygulamalara sahiptir

Enerji tahminleri
Maliyet odakl planlama ve datlm enerji retim tesisleri planlamas Topolojik kstlamalarn ebeke ynetiminde gz nne alnmas Enerji satn almalar ve sat szlemelerinin analizi ve deerlendirilmesi

(Supervisory Control and Data Acquisition)

Enerji Tahminleri retim Tahmini retim optimizasyonu Talep optimizasyonu

Kullanc ara birimleri

SCADA

Raporlamalar

Depolamalar

Haberleme

DEMS

Page 9

Ocak 2012

Siemens TR IC SG

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Akll ebeke Uygulama rnekleri Distributed Energy Resources (DER) and Storage Distributed Energy Management System (DEMS)

Sanal Enerji retim Tesisleri - KonWerl (Almanya)

Maliyet-optimizasyon planlama ve datlm enerji retim tesisleri planlamas 500 kWdan birka MWa kadar farkl retim tesislerinin bir araya getirilmesi

Page 10

Ocak 2012

Siemens TR IC SG

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Akll Saya Okuma Sistemi: AMIS (Automated Metering and Information System)

AMIS Referans Sistemi - Energie AG Obersterreich (Avusturya)

Saya hizmetlerinin otomatikletirilmesi (saya okuma, mteri enerjisini kesme, faturalama, n deme hizmetleri, vb.) Farkl tarifelerin kolaylkla uygulanabilmesi Tketim verilerinin kalitesinde aylk okumalar sayesinde byk art Trafo merkezleri otomasyonu Enerji verimlilii programlarn desteklemesi Teknik olmayan kayplarn kolaylkla tespiti (saya mdahalesinin alglanmas) Enerji kalitesi izleme Devre d kalma ynetimi iin daha fazla bilgi Yk tahmini Varlk ynetimi, rnein trafo boyutlandrlmas iin bilgi
Page 11 Ocak 2012 Siemens TR IC SG
Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Akll ebekelerin Enerji Verimlilii Asndan nemi

Gelecei ekillendirecek 2 konu; 1. Tkenen kaynaklar ve kirlilik nedeniyle yenilenebilir enerji kaynaklarnn kullanm

2. Srekli artan talep nedeni ile enerji verimlilii ENERJ VERMLL

ENERJ RETM
Verimli santral uygulamalar retim optimizasyonu

MESKEN (BANALAR)
Bina uygulamalar

ENDSTRYEL TESSLER
Src sistemleri Y.V. Motorlar

ENERJ LETM
Hat Kayplar Enerji Kesintileri G Kontrol

ENERJ DAITIMI
Hat kayplar Optimizasyon Kayp/Kaak Ynetimi Tketici Tketim Bilinci

SMART GRID

Kaliteli, kesintisiz enerji Kayp

Kaak kontrol
Page 12 Ocak 2012 Siemens TR IC SG

YEK Entegarasyon
Somut hedefler, zorunlu eylemler Stratejik Amalar

Tketici Tketim Bilinci

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Akll ebekelerin Enerji Verimlilii Asndan nemi

Elektrik Enerjisi Piyasas ve Arz Gvenlii Strateji Belgesi / Enerji Verimlilii Strateji Belgesindeki baz maddeler, dolayl yoldan AKILLI EBEKELERi ve gerekliliklerini iaret etmektedir.

Page 13

Ocak 2012

Siemens TR IC SG

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Akll ebekelerin Enerji Verimlilii Asndan nemi

Elektrik Enerjisi Piyasas ve Arz Gvenlii Strateji Belgesi / Enerji Verimlilii Strateji Belgesindeki baz maddeler, dolayl yoldan AKILLI EBEKELERi ve gerekliliklerini iaret etmektedir. ARZ GVENL STRATEJ BELGES Ama ve esas:
1. Elektrik enerjisinin tm tketicilere yeterli, srekli, kaliteli, dk maliyetli, ve evre konusundaki duyarllklar dikkate alan bir ekilde sunulmas
2. Elektrik iletim ve datm hizmetlerinin tketici memnuniyetini karlayacak kalitede ve yeterlilikte verilmesinin salanmas 3. klim deiiklii ve evresel etkilerin, sektrn her alanndaki faaliyetlerde gz nnde bulundurulmas. 4. Elektrik enerjisi, retimi, iletimi, datm ve kullanmnda kayplarn asgariye indirilmesi, verimliliin arttrlmas 5. Kaynak eitliliinin salanmas, yerli ve yenilenebilir kaynaklarn azami lde kullanlmas

nemli Noktalar:

NET HEDEFLER

Artan rzgar santrali kapasitesinin sistem iletmesi asndan sorun yaratamamas ve bu santrallerin elektrik ebekesine
balanmasnn nndeki kstlarn kaldrlmas amacyla, mevcut yk tevzi merkezlerine ilave edilmesi gereken yazlm ve donanmlar temin ve tesis edilecektir.

Temel hedef yenilenebilir kaynaklarn elektrik enerjisi retimi ierisindeki paynn 2023 ylnda en az %30 dzeyinde olmas
Rzgar enerjisi kurulu gcnn 2023 ylna kadar 20.000 MWa karlmas 600 MWlk jeotermal potansiyelinin 2023 ylna kadar iletmeye girmesinin salanmas Bata ithal kaynaklar olmak zere fosil yaktlarn paynn azaltlmas, doalgaz paynn %30un altna drlmesi
Page 14 Ocak 2012 Siemens TR IC SG
Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Akll ebekelerin Enerji Verimlilii Asndan nemi

Elektrik Enerjisi Piyasas ve Arz Gvenlii Strateji Belgesi / Enerji Verimlilii Strateji Belgesindeki baz maddeler, dolayl yoldan AKILLI EBEKELERi ve gerekliliklerini iaret etmektedir.

ARZ GVENL STRATEJ BELGES

Verimlilik ve Tasarruf
Enerji arz gvenliinin salanmas, da bamllktan kaynakl risklerin azaltlmas, iklim deiiklii ile mcadelenin etkinliinin artrlmas ve evrenin korunmas hedefleri erevesinde, enerji retiminden kullanmna kadar olan srete verimliliin artrlmas. Elektrik retimi, iletimi ve datmnda teknik kayplarn asgariye indirilmesi ve datmda kaak kullanmn engellenmesi salanacaktr. Talep taraf ynetimi ile ilgili dzenlemeler yaplacaktr.

Page 15

Ocak 2012

Siemens TR IC SG

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Dnyada SMART GRID Uygulamalar

AVRUPA European Technology Platform (ETP) Smart Grids raporu Dispower, Distributed Generation with High Penetration of Renewable Energy Sources DENA I , DENA-II almalar
European Technology Platform SmartGrids Sustainable, economic and secure electricity supplies

AVUSTURYA National Technology Platform Smart Grids Austria (SGA), 2008 Smart Grid Pioneer Regions Austrian Institute of Technology (AIT) Smart Grid Lab, 2010
AMERKA United States Smart Grid Policy 2010 GTM Research American Recovery and Reinvestment Act funds United States Department of Energy (USDOE) Smart Grid Investment Grant Program Federal Energy Regulatory Comission (FERC) policy statement & action plan also renewable energy, demand response, energy storage systems. Illinois Institute of Technology Microgrids, distributed energy resources Installing 200 smart transformers, 850 sensors monitor and control grid operations + fast energy restore after blackout

Page 16

Ocak 2012

Siemens TR IC SG

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Dnyada SMART GRID Uygulamalar

http://www.sgiclearinghouse.org/ProjectMap
Page 17 Ocak 2012 Siemens TR IC SG
Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Dnyada SMART GRID Uygulamalar

ASYA Smart Grids, India MIT forum, Smart Grid, China SOUTH KOREA The South Korean government announced its CO2 reduction target for 2020. The target represents a 30% reduction from the estimated level of 2020. This goal is deemed very challenging.

November 2009, the committee collected views of experts from the industry, academia, and research institutes to outline the national roadmap

Page 18

Ocak 2012

Siemens TR IC SG

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Dnyada SMART GRID Uygulamalar

SOUTH KOREA Enerji Ynetimi letim Sistemi zleme & Kontrol Dijital Kontrol Teknolojisi alt Otomasyonu Akll Datm Sistem Ynetimi IT Tabanl Enerji Servisleri

IT tabanl letim Sistemi G Kontrol

Page 19

G Sistem Power Line Carrier Dank retim ve Endstriyel MICROGRID Tesisler iin G Elektronii Sistem Ynetimi Elemanlarn Aktif Teknolojisi Uygulamalar Monitrleme
Ocak 2012 Siemens TR IC SG
Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Dnyada SMART GRID Uygulamalar

AFRKA

Page 20

Ocak 2012

Siemens TR IC SG

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

SMART GRID / Baz Pilot Uygulamalar

1. Queens, New York 1500 mteri Akll saya, atlarda fotovoltaik uygulamalar, elektrikli arabalar iin arj istasyonlar, yer alt kablolarn izlenme sistemi 2. Boulder, Colorado SmartGridCity oluumu 20,000 akll saya, yksek hzdaki veri ebekeleri, gerek zamanl enerji izleme, trafo ve alt sistemi gelimi otomasyonu, elektrikli arabalar iin arj istasyonlar. 3. Tokyo, Japan Mitsubishi Electric Corporation Gelimi akll ebeke teknolojileri testi iin, Japonyadaki 3 pilot blgede 7 trilyon yen harcanyor. Tm konutlarn enerji izlemesi, konutlarda fotovoltaik uygulamalar, iletim seviyesinde depolama sistemleri

4. Chicago, Illinois Kore Akll ebekeler Dernei ile planl olarak Tketiciye tketim bilincini oluturacak yapy salayarak, toplamdaki elektrik tketiminin azaltlmas. 200 MWlk tepe yk talebini orta lekli bir santral boyutuna indirebilmek.
5. Cologne, Germany Yello Strom GmbH irketi Evde yaayanlarn bilgisayarlarndan ve internetten ulaabilecekleri kullanc dostu bir akll saya uygulamas gerekletirdi. Bu yap yenilenebilir enerji kullanmna da uygun yapda ve tketicilerin, enerjinin pahal olduu saatlerde tketimlerini azaltmalarn salyor.

Page 21

Ocak 2012

Siemens TR IC SG

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

SONULAR

1) Yenilenebilir enerji kaynaklarnn ve dier datlm retimlerin, iletim ve datm seviyelerinden gerekleecek entegrasyonlarnda olas problemleri belirlenmesi. Mevcut sistem iyiletirilirken bu problemleri de zebilecek sistem yaplarnn kullanlmas AKILLI EBEKE bileenleri
2) AKILLI EBEKELER ile ilgili yol haritas ve politika oluturulmas 3) AKILLI EBEKELERin enerji verimlilii zerindeki etkilerinin de deerlendirilip, pilot uygulama blgeleri oluturulmas

Page 22

Ocak 2012

Siemens TR IC SG

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

lginiz iin teekkr ederiz.

Dr. Hasan Basri ETNKAYA

SIEMENS San. ve Tic. A.S. Infrastructure & Cities Smart Grid / Service Power Technologies International IC SG SE PTI hasan.cetinkaya@siemens.com

Mete TAPINAR
SIEMENS San. ve Tic. A.S. Infrastructure & Cities Smart Grid / Energy Automation

Gkhan YANMAZ
SIEMENS San. ve Tic. A.S. Infrastructure & Cities Smart Grid / Service Metering & Communication Services IC SG SE MCS gokhan.yanmaz@siemens.com

IC SG EA mete.taspinar@siemens.com

Power System Analyses

Energy Automation Products for Distribution&Transmission

Siemens TR IC SG

Smart Metering & Communications

Siemens A.. 2012. Tm haklar sakldr.

Page 23

Ocak 2012