Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 6

madde 1. sovyet sosyalist cumhuriyetler birlii, iilerin ve kyllerin sosyalist devletidir. madde 2.

toprak sahipleri ve kapitalistlerin alaa edilmesinden ve proletarya diktatrlnn yaratlmasndan doan ve g kazanan emeki halk vekilleri sovyetleri, sscb'nin siyasal temelini oluturur. madde 3. sscb'de tm iktidar, emeki halk vekilleri sovyetleri'nde temsil edilen kent ve krn emeki halkna aittir. madde 4. sosyalist ekonomik sistem ve retim aralar ve aletlerinin sosyalist mlkiyeti, kapitalist ekonomik sistemin lavedilmesi, retim aralar ve aletlerinin zel mlkiyetinin ortadan kaldrlmas ve insann insan tarafndan smrsne son verilmesinin sonucu olup, sscb'nin ekonomik temelini oluturur. madde 5. sscb'de sosyalist mlkiyet devlet mlkiyeti (tm halkn mlkiyeti) ya da kooperatif ve kolektif iftlik mlkiyeti (bir kolektif iftlik mlkiyeti ya da kooperatif birlik mlkiyeti) eklindedir. madde 6. toprak, doal kaynaklar, sular, ormanlar, deirmenler, fabrikalar, madenler, demiryollar, su ve hava tamacl, bankalar, posta, telgraf ve telefon, devletin byk tarm iletmeleri (devlet iftlikleri, makine ve traktr istasyonlar vd.) ile belediye iletmeleri ve kentlerdeki konut iletmeleri ve snai blgeler, devlet mlkiyetidir ve bundan dolay tm halka aittir. madde 7. kolektif iftliklerdeki ve kooperatif rgtlerdeki kamu iletmeleri, iftlik hayvanlar ve aletleri, kolektif iftlik ve kooperatif rgtlerin rnleri ile bunlarn binalar, kolektif iftliklerin ve kooperatif rgtlerin ortak sosyalist mlkiyetini oluturur. kamusal kolektif iftlik iletmesinin temel gelirine ek olarak, kolektif iftlikteki her hane, konutunun yannda kiisel kullanm iin kk bir toprak parasna ve kiisel mlkiyet olarak toprak zerinde ek bir tesise, bir konuta, bykba hayvanlara, kmes hayvanlarna ve tarmsal artelin kurallarna uygun olarak kk tarm aletlerine sahip olabilir. madde 8. kolektif iftliklerin bulunduu topraklar, bunlarn kullanm iin bedelsiz olarak ve snrsz bir sre iin, yani sonsuza dek onlara ayrlmtr. madde 9. sscb'de hakim ekonomik biim olan sosyalist sistemin yan sra, yasa, tek tek kyl ve zanaatkarlarn kendi emeklerine dayal olarak ve bakalarnn emeklerini smrmeksizin kk zel ekonomiye sahip olmasna izin verir. madde 10. yurttalarn alma ve birikimlerinden gelen kiisel mlkiyetleri, konutlar, ek hane ekonomileri, ev mobilyalar, kiisel kullanm aletleri ve eyalarnn yan sra, yurttalarn kiisel mlkiyetlerini miras brakma haklar yasa tarafndan korunur.

madde 11. sscb'nin ekonomik hayat kamu refahn artrma, emeki halkn maddi koullarn srekli olarak iyiletirme, kltrel seviyelerini ykseltme, sscb'nin bamszln glendirme ve savunma kapatisetini artrma amacyla devlet ulusal ekonomik plan tarafndan belirlenir ve ynetilir. madde 12. sscb'de almak, "almayan yemez" ilkesi uyarnca, her salkl yutta iin grev ve bir onurdur. sscb'de uygulanan sosyalist ilke, "herkesten emeine gre, herkese emeine gre"dir. sovyet devletinin rgtlenmesi madde 13. sscb, aada belirtilen eit haklara sahip sovyet sosyalist cumhuriyetlerinin gnll birliinden oluan federal bir devlettir: rus federe sovyet sosyalist cumhuriyeti ukrayna federe sovyet sosyalist cumhuriyeti belorusya federe sovyet sosyalist cumhuriyeti azerbaycan federe sovyet sosyalist cumhuriyeti grcistan federe sovyet sosyalist cumhuriyeti ermenistan federe sovyet sosyalist cumhuriyeti trkmen federe sovyet sosyalist cumhuriyeti zbek federe sovyet sosyalist cumhuriyeti tacik federe sovyet sosyalist cumhuriyeti kazak federe sovyet sosyalist cumhuriyeti krgz federe sovyet sosyalist cumhuriyeti fin karolyas federe sovyet sosyalist cumhuriyeti moldavya federe sovyet sosyalist cumhuriyeti litvanya federe sovyet sosyalist cumhuriyeti letonya federe sovyet sosyalist cumhuriyeti estonya federe sovyet sosyalist cumhuriyeti madde 14. sscb'nin en yksek devlet makamlar ve ynetim organlarnda temsil edilen yetkileri unlardr: a.birliin uluslararas ilikilerde temsil edilmesi, baka devletlerle anlamalar yaplmas ve imzalanmas; b.sava ve bar sorunlar; c.sscb'ye yeni cumhuriyetlerin kabul; d.sscb anayasasnn uygunluun denetlenmesi ve birlik cumhuriyetlerinin anayasalarnn sscb anayasasna uygunluunun gvence altna alnmas; e.birlik cumhuriyetleri arasndaki snr deiikliklerinin onaylanmas; f.yeni zerk blge ve blgelerle birlik cumhuriyetleri ierisinde yeni otonom cumhuriyetlerin oluturulmasnn onaylanmas; g.sscb savunmasnn rgtlenmesi ve sscb'nin tm silahl kuvvetlerinin ynetimi; h.devlet tekeli temelinde d ticaret;

i.devlet gvenliinin korunmas; j.sscb'nin ulusal ekonomik planlarnn yaplmas; k.sscb'nin tek devlet btesi ve tm birlik, cumhuriyet ve yerel btelere giden vergi ve gelirlerin onaylanmas; l.tm birlik leinde nemli bankalarn, snai ve tarmsal kurulu ve iletmelerin ve ticari iletmelerin ynetimi; m.ulam ve komnikasyonun ynetimi; n.para ve kredi sisteminin ynetimi; o.devlet sigorta sisteminin rgtlenmesi; p.bor alma ve verme; r.topran ve doal kaynaklarn, orman ve sularn temel kullanm esaslarnn belirlenmesi; s.eitim ve kamu sal alannda temel esaslarn belirlenmesi; t.tek bir ulusal ekonomik istatistik sisiteminin rgtlenmesi; u.alma mevzuat esaslarnn belirlenmesi; v.hukuk sistemi ve usul hukuku zerine yasama; ceza yasas ve medeni yasalar; y.birlik yurttalk yasalar; yabanclarn haklar yasalar; z.tm birlik ierisinde af yasalarnn karlmas. madde 15. birlik cumhuriyetlerinin egemenlii sadece sscb anayasasnn 13. maddesinde belirtilen hkmler tarafndan snrlanr. bu hkmler dnda, her birlik cumhuriyeti devlet otoritesini bamsz olarak uygular. sscb, birlik cumhuriyetlerinin egemenlik haklarn korur. madde 16. her birlik cumhuriyeti, cumhuriyetin zgl zelliklerini gznne alan ve sscb anayasas ile tam bir uyum ierisinde bulunan kendi anayasasna sahiptir. madde 17. her birlik cumhuriyeti, sscb'den serbeste ayrlma hakkna sahiptir. madde 18. bir birlik cumhuriyetinin topraklar kendisinin onay olmakszn deitirilemez. madde 19. sscb yasalar, her birlik cumhuriyetinde ayn lde yrrlktedir. madde 20. bir birlik cumhuriyeti yasas ile tm birlik yasas arasnda uyumazlk bulunduu takdirde, tm birlik yasas geerlidir. madde 21. bir birlik cumhuriyeti yurttal tm sscb yurttalar iin geerlidir. her birlik cumhuriyeti yurtta, sscb yurttadr. sscb'nin en yksek devlet iktidar organlar madde 30. sscb'nin en yksek devlet organ sscb yksek sovyetidir. madde 33. sscb yksek sovyeti, iki blmden oluur: birlik sovyeti ve milliyetler sovyeti.

madde 34. birlik sovyeti, sscb yurttalar tarafndan seim blgelerine gre her 300 bin kii iin bir temsilci temelinde seilir. madde 35. milliyetler sovyeti, sscb yurttalar tarafndan birlik ve zerk cumhuriyetlerinde, zerk blgelerde ve ulusal blgelerde, her birlik cumhuriyetinden 25 temsilci, her zerk cumhuriyetten 11 temsilci, her zerk blgeden 5 temsilci ve her ulusal blgeden bir temsilci temelinde seilir. madde 36. sscb yksek sovyeti 4 yllk bir sre iin seilir. madde 37. sscb yksek sovyetinin her iki blm, birlik sovyeti ve milliyetler sovyeti, eit haklara sahiptir. madde 38. birlik sovyeti ve milliyetler sovyeti yasa karmada eit haklara sahiptir. yurttalarn temel hak ve devleri madde 118. sscb yurttalar alma ve nitelik ve niceliine uygun olarak almalarnn karln alma hakkna sahiptir. alma hakk, ulusal ekonominin sosyalist rgtlenmesi, sovyet toplumunun retici glerinin srekli geliimi, ekonomik kriz olaslnn ortadan kaldrlm olmas ve isizliin bertaraf edilmesi ile gvence altna alnmtr. madde 119. sscb yurttalar dinlenme ve bo zaman hakkna sahiptir. dinlenme ve bo zaman hakk, ignnn iilerin ezici ounluu iin yedi saate inmi olmas, iiler ve memurlar iin tam cretli yllk izinlerin bulunmas, ve emekilerin kalabilecei geni bir sanatoryum, dinlenme evi ve klpler ann bulunmas ile gvenceye alnmtr. madde 120. sscb yurttalar, yallklarnda, hastalk ve alma gcnn kayb durumunda bakm hakkna sahiptir. bu hak, ii ve memurlarn sosyal sigortasnn devlet tarafndan denmesi, emekiler iin cretsiz salk hizmeti ve emeki halkn kullanabilecei geni bir salk bakm evlerinin bulunmas ile gvence altna alnmtr. madde 121. sscb yurttalar eitim hakkna sahiptir. bu hak, evrensel, zorunlu ilkretim; yksek retim dahil olmak zere cretsiz eitim; niversite ve yksek okullardaki rencilerin byk ounluu iin devlet bursu; okullarda anadilde eitim verilmesi; ve emekilerin fabrikalarda, devlet iftliklerinde, makine ve traktr istasyonlar ile kolektif iftliklerde cretsiz mesleki, teknik ve agronomik eitim organizasyonlar ile gvence altna alnmtr. madde 122. sscb'de kadnlar ekonomik, devlet, kltrel, sosyal ve politik yaamn tm alanlarnda erkeklerle eit haklara sahiptir. kadnlarn bu haklar kullanma imkan erkeklerle eit derecede alma, cret, dinlenme ve bo zaman, sosyal

sigorta ve eitim ve ana ve ocuun haklarnn devlet tarafndan korunmas, hamilelik sresince tam cretli izin ve yaygn bir doumevleri, kre ve anaokullar a ile gvence altna alnmtr. madde 123. sscb yurttalarnn hangi milliyet ve rktan olursa olsun ekonomik, devlet, kltrel, sosyal ve politik yaamda tam hak eitlii, ihlal edilemez bir yasadr. rk ve milliyetleri temelinde yurttalarn haklarnn dorudan ya da dolayl olarak kstlanmas ya da aksine, dorudan ya da dolayl olarak ayrcalklar tannmas ve rk veya milliyet ayrmcl, kin ve aalama, yasalar tarafndan cezalandrlr. madde 124. yurttalarn vicdan zgrln gvence altna almak iin, sscb'de kilise devletten ve okuldan ayrlmtr. dini ibadet zgrl ve dinsizlik propagandas zgrl tm yurttalara tannmtr. madde 125. emeki halkn karlarna uygun olarak ve sosyalist sistemi glendirmek iin, sscb haklarnn aadaki zgrlkleri yasalar tarafndan gvenceye alnmtr: a.ifade zgrl; b.basn zgrl; c.kitlesel toplantlar dahil toplanma zgrl; d.sokak trenleri ve gsteri zgrl. bu yurtta haklar, basmevleri, kat stoklar, kamu binalar, caddeler, iletiim imkanlar ve bu haklarn kullanm iin gerekli dier maddi gerekliliklerin emeki halk ve onlarn rgtllklerine salanmas yoluyla gvence altna alnmtr. madde 126. emeki halkn karlarna uygun olarak, ve hak kitllerinin rgtsel inisiyatif ve politik faaliyetin glendirmek iin, sscb yurttalarna kamusal rgtlerde -sendikalar, kooperatif birlikler, genlik rgtleri, spor ve savunma rgtleri, kltrel, teknik ve bilimsel dernekler- birleme hakk tannmtr; ve ii snfnn ve emeki halkn saflarndaki en aktif ve politik bakmdan en bilinli yurttalara, emeki hakn sosyalist sistemi glendirme ve gelitirme mcadelesinde ncs olan ve emeki halkn tm, kamu ve devlet, rgtlerinin nder gcn oluturan sbkp (bolevik)'de birleme hakk tannmtr. madde 127. sscb yurttalar, kii dokunulmazlna sahiptir. hi kimse bir mahkeme karar ya da temsilcisinin onay olmadan tutuklanamaz. madde 128. yurttalarn konut dokunulmazl ve haberlemenin mahremiyeti yasa ile korunmaktadr. madde 129. sscb, emeki halkn karlarn savunduklar, bilimsel faaliyetleri veya ulusal kurtulu mcadeleleri nedeniyle kouturmaya urayan yabanc yurttalara snma hakk tanr.

madde 130. sscb anayasasna uymak, yasalara uyun davranmak, i disiplinini korumak, kamusal grevleri drste yerine getirmek ve sosyalist ilikilerin kurallarna sayg gstermek her sscb yurttann grevidir. madde 131. kamusal, sosyalist mlkiyeti sovyet sisteminin kutsal ve ihlal edilemez temeli, lkenin zenginlik ve g kayna ve tm emeki halkn gnenli ve kltrl yaamnn temeli olarak korumak ve glendirmek her sscb yurttann grevidir. kamusal ve sosyalist mlkiyete kar su ileyen kiiler, halkn dmandr.

You might also like