ELI K YUKLERI N TASI NMASI

Kapt anl ar a t avsi yel er

Bu kitapgn amac kaptanlarmzn minimum hata yapmasn saglamaktr.Bu
ktapck sadece referans ktapcktr.
Bu ktapckta elik yuklerinin tasnmas, korunmas,elleclenmesi ile ilgili risklerin
nasl azaltlabilecegini anlyablrz.
Iknci ama ise kaptanlarmzn kontrolu dsnda gerceklesen hasarlar ve onlarla
nasl bas edeblecegmzn anlaslablmesdr.
Klask olarak ornek yukleme onces yukun slak yuklenmesidir veya hasarl
olmasdr. Gem kaptannn gorevlerdnen brde yuklenen yuku uygun seklde
yuklemek ve onu hasarsz br seklde alcya teslm etmektr.
Yuk yuklerken y kondsyonda yuklenmems olmas ve B/Lading gerekli notlarn
konulmams olmas Gemi kaptannn gorevini iyi bir ekilde yapmams oldugunu
gsterir.
Gemi kaptan olarak sunu asla unutmayn sigortacnz ve temsilcileri size yardmc
olmak iin her zaman yannzdadr.
BOLUM 1 ELK YKLERi Ni N Ti PLERi
el i k y k l er i ni n t anmas
elik ykleri iki ksma ayr rlar bunlar paket li veya sar lms veya bunlar n
nda olanlar .
Katagori A Paketlenmi veya sarlm olanlar
- zel kalitede olan Rulo halinde ki ubuk demirler bunlara pre-stressing
wire(yuksek mukavemetli celik telleri), tyre cord(teker telleri), high tensile wire
rods(karbonlu celik) lar rnek verilebilir. Bu tr celik ubuklar lar su geirmez ve
kuvvetlendirilmi materyallerle sarlrlar.
- Rulo halindeki soguk ekme elik salar (rolled steel sheeting) ve paketler.
- Rulo halindeki Kaplanms elikler ve paketler, galvaniz kaplamal, aliminyum
kaplamal ve boya korumal olabilirler.
- Tin plate in steel boxes (teneke levha elik sa)Bunlar rulo halinde tahta paletler
uzernde tanabilirler. Bu rn genel olarak plastikle sarlr uzerinede kraft kagt
sarlr ve dnda elik kuak atlr.
Paketleme ellelemelerden ve atmosferden oluacak hasarlar engellemek,
demetleri bir arada tutumak iin yaplr. Hava ve su geirmez degildir.
Katagori B Paketlenmemi veya sarlmam olanlar
- Yap celikleri (Structural steels); kiriler(beams), angles(ksebentler),
flats(bayraklar), channels(U profiller), reinforcing bars(burgulu insaat demirleri),
squares(kare kesitli lamalar), rounds(yuvarlak cubuk demr). Genel olarak 6 metre
ve 12 metre boyunda demetler halinde tanrlar ve demetler celik bantlar veya
polyester baglama kusaklar ile emniyet altna alnrlar.
- Tek katl celik saclar ve celik sac demetleri polyester baglama kusaklar ile
emniyet altna alnrlar.
- Rulo halindeki Scak ekme elik salar ve demetler metal kuaklarla emniyet
altna alnrlar. .
- Steel slabs(ktk demirler), billets, blooms(ktk demir), mild steel hot rolled wire
rods(scak ekme yumuak elik ubuklar)
- Scrap(Hurda): ferrous metal(demir metaller), borings(sondaj aletleri),
shavings(talalar)), turnings(Metal Talaslar ) , cut t ings( dokunt uler ) , iron
swar f( demir t alalar ) , st eel swarf(celik t alalar ) . Hurda met aller
kendiliinden narak yangna neden olabilirler.
Cok geni yzeye sahip olduklar iin ve kolayca oksitlenme oluabilir. alan
gemilerde olusan vibrasyon ve srtnme snmaya neden olur. Gemi kaptanlarn
kendilerini hurda tamadan nce zel tehliklere kar altrmaldrlar. Eger br
pheye derlerse mutlaka blgesel sigorta temsilcisinden tavsye almaldrlar.
Bir ka tavsiye:
- Havalandrma yaparken dikkatli olun.
- Yklemeden nce slanan yklerde tama srasnda daha cok snma oluur.
- Hurdalarn asla denz suyu ile temas etmesine msaade etmeyin.
- Yklemeden once mutlaka yukun scaklgn olcun eger scaklkta arts varsa yuku
kabul etmeyn.
- Eger scaklk denizdeyken 80C derecey geerse ve soguma belirtisi yoksa
yangnn olusmas cn byk risk var demektr.Hemen sgnma limanna
dnlmelidir.
- Ykler yklenirken BC code kurallarna gre yklenmeli ve sepere edilmelidirler.
BOLUM 2 YKN KORUNMASI
KISIM 1 Yukleme ve Istif
Planlama
En onemli eylerden bir tanesi yukleme plan uzernde anlasmaya varmadan asla
yuklemeye balamayn. Stevedorlar sizi acele baslayn diye zorlayablr. Onlar
bekletmelyz ve uygun br yukleme plan hazrlayarak yukleme baslamadan onlara
sunmalyz.
Gemi kaptan uzun beklemelerden kacnmal, yuke, gemiye ve personele gelecek
olan hasarlar engellemeldr.
Gemye surveyor atanmsa mutla gem kaptanndan yukleme plann alarak kontrol
etmelidir.
Islak Yuk Yukleme
Islak yuk yukleme ambardak havann cndek rutubeti ve basnc artracaktr. Islak
yukun ambarda olmas yukun slaklktan dolay hasara ugramasna sebep olacaktr.
Bu nedenle yuku kuru olarak yuklemek ve tasmak gerekldr.
Yukleme Srasnda Yagmur
Katagori A paketl ve sarlm rnler asla yagmur altnda rhtmda ackta
braklmaz ve yagmur yagarken yklenmez.
Katagor B paketsiz ve sarlmams rnler genelde rhtm zernde akta stflenr
ve haff yagmurda gemye yukleneblr. Bu genel olarak eger kuru yuklerle le ayn
ambara konulmayacaklarsa kabul edilebilirler.
Eger slak br yk varsa Uygun bir kloz (rnek olarak"Wet before
Shipment")hazrlanan Mate's Receipts and Bills of Lading uzerne konulablr.
Rulolara dkkat edn ds kuru goruleblr ama kaldrlp donduruldugunde (hareket
ettirildiginde)iinden su damlacklar geleblr.
Ambar kapaklar ve diger aklklar ek edilmeli ve ambara yuk grdkten sonra
yagmur yagmaya baslamadan uygun zamanda kapaklar ve acklklar kapatmalyz.
Yagmurun ambarlara grmesne musade etmemelyz.
- Yagmur zamanlarn, ambarlarn aclp kapanma saatlerini gem kaptan oldukca
dikkatli bir ekilde takip etmeli gemi jurnaline yazmal ve kendine imza iin sunulan
Statement of Facts karslastrmal uyusmazlk varsa buna itiraz etmelidir
- STATEMENT OF FACTS (SOF) /HADSELER TUTANAI
Statement of facts in jurnalle uygunlugu imzalanmadan nce mutlaka kontrol edilmelidir.
Gerektiginde kaptan remarklan dikkatlice konulmaldr. Kiracnn / ykleyicinin / alcnn
remarklar kiracnn / ykleyicinin / alcnn remarkdr. Seklinde belirtilmelidir.
Ykleme ve boaltmalardan nceki ve sonraki beklemeler de SOFta belirtilmelidir.
Ayrca despatch/demurage hesaplarnda zaman saym konusunda irket karlarn
korumak ve kiraclarla ihtilafa dmemek iin:
- Ykleme ve boaltma limanlarnda hava muhalefeti zamanlarnn ve dolaysyla
meydana
gelen ykleme ve tahliye duraklama saatleri SOF zerinde ayrntl ve ak bir
ekilde
yazlmal ve ayn bilgiler gverte jurnaline ilenmelidir. Hava muhalefetinin
ykleme/boaltma
operasyonunu etkileyen ksm belirtilmelidir.
- Ayrca demirde bekleme srasndaki hava/yagmur saatleri jurnale kaydedilmeli ve
ykleme/boaltma sonunda acente tarafndan hazrlanan SOFa hava muhalefeti ile
ilgili
gerekli remarklar konulmaldr.
-Draft srvey balang ve biti saatleri belirtilmelidir.
-Ykleme ve boaltme sonras kar taraftan oluan beklemeler aka sebepleriyle birlikte
yazlmaldr.
-Kirac acentesinin nomine edildigi ykleme/boaltma limanlarnda time sheetler gnlk
olarak istenmeli ve kontrol edilerek acenta ile hergn mutabk kalnmaldr.
-Gemi donanmlarnn kullanldg ykleme ve boaltmalarda arza nedeni ile tahliyenin
etkilenip etkilenmedigi ve alan kreyn saysnn posta saysndan fazla olup olmadg
zellikle belirtilecektir.
Tahliye sonras meydana gelebilecek alcnn shortage claim iddialarn nleyebilmek
iin: Tahliye sonunda statement of fact zerine Ali cargo discharged in good
condition and same quantity as per B/L figre, all holds are empty, no cargo
remained onboard
remarknn konulmas gereklidir. Ayn remarklann mmkn ise alc/acente yetkilisine de
imzalatlmas gereklidir.
Yagmur veya hava muhalefeti hakknda SOFa konulacak kaytlar ile ilgili Acenta/Ykleyici/
Alc ile herhangi bir anlamazlk olursa; geminin bu konudaki remarklar SOFa dlerek
ayrca Subject to Officials Report olarak ta belirtilebilir.
Baz acentalar SOF hazrlarken satr aralarnda hava raporunun tamamm sktrmakta
(rzgrn iddeti, swell, dalga yksekligi vs gibi) ve ykleme/boaltmann olup olmadg
dahi tam belirgin gzkmemekte ve sanki tm hava muhalefet zamanlar operasyona etki
etmi gibi gzkmektedir. Bu durumda gemi kaptan hava muhalefetinin yk
operasyonuna etki eden ksmnn SOFa yazlmasn talep etmelidir. Baka bir deyile
ykleme/boaltma operasyonunu etkilemeyen hava muhalefetini SOFa koydurmayacak
ya da konsa dahi operasyonun devam ettigini zellikle belirtecektir.
zet olarak SOFun herhangi bir yerinde havann (bazen de denizlerin) durumuna ait
aklamalar yerine; hava muhalefeti nedeniyle Postann durdugu zaman yazlmaldr.
Discharging stopped at hrs due to bad weather /rain/snow/heavy wind etc gibi
olmaldr.
Acentalar tarafndan yaplan bir baka kastl uygulama ise zellikle demirde yanama
beklenmesi veya limanda yk beklenmesi durumlarnda bekleme nedeninin ardndan
gale/rain/weather gibi ibareler konularak bekleme zamannn armatr aleyhine evrilmesi,
yani zamann saymamasn saglamaktr. Bunu engellemek iin SOF imzalanmadan nce
ok dikkatli olarak control edilmelidir.
SOF, Geminin Limanda bulundugu sre iinde; sayan ve saymayan zamann
ayrmn yapacak tek belge oldugu iin geminin kalkndan en az bir gn nce
proforma SOF acentadan istenmeli ve Shippers/Receivers remarklar ile hava
muhalefeti zamanlarnn nceden grlmesi ve konulacak Kaptan remarklarmn
nceden dnlp hazrlanmas asndan nemlidir.
Gemi Kaptanlar zellikle ykleme/boaltma operasyonunun olmadg tm zamanlarda
hava muhalefeti remarklanmn SOF zerinde mmkn oldugunca az gzkmesine
almal, varsa durmalarn gerek sebepleri belirtilmelidir. Proforma SOF zerinde geminin
kabul etmeyecegi grev/ii yavalatma/hava muhalefeti veya gemi ile acenta arasnda
mutabk kalmamayan remarklar varsa, limanda bulunan bir baka geminin SOFunu rnek
olarak almak dogru bir yntem olacaktr.
Ayrca, geminin sabit bir ykleyici altnda shifting yapmas (warping), demir yerinden rhtma
shift etmesi, ya da bir rhtmdan diger rhtma shifting etmesi srasnda geen zamann
sayp saymayacag C/Pde belirtilmi olup sefer talimat ile gemiye bildirilmitir. Buna gre
zamann saymadg shiftingler SOFta mmkn oldugunca ksa gsterilmelidir.
Ykleme/Tahliye srasnda gemi kaptan eitli nedenlerden dolay protesto mektubu
vermi ve yk operasyonu bu sebeplerden dolay kesintiye ugramsa byk olaslkla
SOFta bu duruun karsnda kirac acentas veya ykleyici/alc tarafndan Kaptann yk
operasyonunu gereksiz yere durdugu yazacaktr. Buna karlk olarak;
Signed this documents under protest dated olarak remak dlebilir.
Verilen protesto varsa kac adet oldugu SOF un altna eklenecektr.
Asla mzanzn altna remark yazmayn tum notlar mzanzn ustunde olaun ve arka
sayfaya not yazmamaya calsn eger yazmanz gerekrse mutlaka on sayfada durumu
belrtn.Veya notun altna taraflarn imzasn da aln.
Uyumayan Ykler (Incompatible Cargoes)
Bir biriyle uyumayan ykleri yklerken (mesela kmyasallar, gubreler, sulphur
orjnl materyaller ve br cok kez nem ceken yukler)ayn ambara yuklememlyz celk
yukler gibi.
Ambar dip salarnn kuvveti( Strength of tank tops)
nsaat demirleri, Kuvvetlendirilmi cubuk demir demetleri ve kucuk parca materya
demetler tween decklerde stf edleblr. Paletl olmayan celik rulolar asla tween
decklerde stf etmeyn. Celik yuklernn en ideal istif pozsyonu tanktoplarn
ustudur.
Celk yukler oldukca yuksek denstel agr yuklerdr. Tanktoplara agr yuk yukleme
tehlkeldr ve bu tehlke dkkate alnmal ve saknlmaldr.
Gemi kaptan musade edlen tonajk hesaplamal ve asla bu fguru gecmemeldr.
Musade edlen tanktop fguru asagdak seklde hesaplanr.
Tanktop yuzeynn alan (M2) x Her metre kareye dusen tanktop kuvvet.
Tank top yuzeyne dusen kuvvet fgurunu gem yapmclar verr ve bunu kapaste
planda /md sectona planda veya loadng manuallerde bulablrz. Bu fgure
gemnn yasam boyunca degsmez. Ama bu fgurun hesaplanmasnda yardmc
olan elemanlarn gem yas nedenyle zayflklar gostereblr. Yasl gemlerde bu
musade edleblen fugurler hesaplarken oldukca buyuk br emnyet payda
eklemelyz.
Eger musade edlen tonaj gecersek tanktopta deformasyonlar olusur.
Tank topa bnen yuku dagtp deformasyonu engellemk cn dunnageler kullanarak
yuku mumkun oldugunca yaymalyz. Bunun cn her br rulo sac cn en az 6
danege koymalyz bu yukun br noktaya bnmesn engeller.
Degiik rnlerin stifi ve Baglanmas
Steel coils(Scak ekme rulo sac)
No. 1 Scak Cekme rulo salar No. 2 Soguk cekme rulo saclar kenar
hasarlarnn onlenmes cn celk kanallara sahptr.
15 tona kadar rulo saclarda tank top uzerne en az k sra dane 6"x1" (15cm x
2.5cm) kullanlmal. 15 tondan fazla olanlara 3 sra dunnage kullanlmal genelde en
y pratk 6 sra dane kullanmaktr. Rulo saclarn skca stf yapmak ve hareketn
onlemek cn danelerin zerine en alt sradaklern arasna tahta takozlarda
koymalyz.
Rulo saclar elleclerken, zncrler ve celksapanlar asla kullanmayn. En emnyetl
kaldrma metodu se merkezden gecrleblen yuvarlak celk bar veya "C" kancadr.
Scak veya soguk cekme rulolarn(paletliler hari) stf iin dogru metod
merkezlernn bas ve kca dogru konmasdr. Eger baskabr seklde stflenrlerse
kayablrler. Rulo saclar asla twindeck te istif edilemez ozel haller harc.
Diger bir yuk ile birlikte yuklenmes harcnde tek sra yuklemekten kacnmalyz.
Eger tek sra olusturmaktan baska yeterli rulo sac yoksa ve uzerne baska br sey
yukleyemyorsak en deal yukleme bcm ambarn arka ksmndan itibaren k sra
ust uste yuklemektr. Eger tek sra yuklemekten kacnmyorsanz her bir srann
alabandalarna emnyet klti gorev yapacak sac rulo koymalyz.
Genel referans olarak yukseklk ve agrlk daglmna gore su seklde yuklemey
referans almalyz.
10 tonluk sac rulo: 3 sra
15 tonluk sac rulo: 2 sra
15+ ton sac rulo :1 sra
Bu tur yuklemelerde gemnn ya ve tank topa bnecek olan kuvvet goz onune
almalyz. Eger tank top kuvveti belli ise en dk olan gz nne almamz daha
emnyetl olur.
Istfe ambarn arka perdesnn onunden ve tam ortadan baslayarak alabandalara
dogru gdn olusan bosluklara klt slev gorecek olan rulolar yerlestrn. Alt sra
tamamlandktan sonra ust sraya alttak k rulonun arasna gelecek seklde knc
sradakler yerlestrn. Ust sra konan rulo klt slem goren ruloyu asagya dogru
bastrmamal ve bu rulo ebatnn ucte brinden fazla asagya nmemeldr.
Ideal olarak alabandadan alabandaya yuk koyulduktan sonra mumkun oldugunca
koselere kadar uzatn. Eger stevedorun elnde ust ksmlara rulolar yerlestrecek
uygun ekpman yoksa br mobl kreyn kullanarak rulolar uygun yerlere
yerlestreblrler.
"A" ve "B"planlar(dger sayfaya baknz)ve fotograf 3 ve 4 strapnglerle ideal
baglama metodunu goreblrz. Bantlar yandaki rulonun iinden geirerek rulonun
basa kca hareketini engellerz. Geminin pitchinginden dolay, st rulonun uzerinden
capraz gecrerek rulonun asag yukar hareketn engellems oluruz.
Bu metodla her bir rulonun bireysel olarak istif edildigi yerde hareketini engellemi
oluruz.
Eger tek sra varsa klt gorev yapan rulo sekl C deki gibi baglanr.
Pl an A Pl an B
No. 3 Rulo saclarn tavsiye No. 4 Rulo saclarn tavsye
edilen baglanmas edlen baglanmas
Pl an C
(1)Band B rulosunun merkezinden onden arkaya dogru gecirin
(2)Arkadan yukar dogru alarak A rulosunun arkasndan merkeze dogru getirin
(3) Tekrar band A nn on ksmndan B rulosunun onunden gecrerek merkezne
dogru getrn
(4) B rulosunun arkasndan dyagonal olarak yukar kaldrarak A rulosunun
ustunden A nn onunden asagya dogru getrn.
(5) onu C rulosunun merkeznden gecrn
(6) A nn arkasndan yukarya dogru al ve A rulosunun cnden gecrn
(7) Tekrar C rulosunun onunden arkaya dogru gecrn
(8) Band arkada diagonal olarak yukar al ve A rulosunun uzerinden dger tarafa al
orada badn baslangcyle boslugunu alarak brlestr.(kelepce atma aletyle)
Celik baglama bandlar oldukca s olmal ve mutlaka haval el aletler kullanlmal
asla el ile bosluk almamal. Mutlaka bandn ucunu baglarken adet sstrma
klipsi kullanlmal
Celik rulolar emnyetl baglamann en ideal yontem metal baglama bandlaryla
baglamaktr, bunun nedenleri sunlardr.
Her bir ruloyu diger bir rulonun merkeznden bandu geirerek emnyetl br
seklde baglamamza yardmc olur, oldukca emnyetl olur ama braz pahal olablr.
Haval el aletleri kulanarak bandlar 2,000 kg kadar gerdrleblr.
Bandlar tek olarak uygulandg iin oldukca uygulamas kolaydr. En dar
yerlerden kolayca gecrleblr.
Istf boyunca tek sekilde tansyon uygulayn(emnyet altna almak cn tahta
kullanmayn, bu amac cn kullanlmazlar)
Eger rulo saclarda baglama cn celk tel kullanlcaksa asagdak onlemler
almalyz.
Butun bulldog grips uygun seklde taklacak ve yeterl seklde sklacaktr.
Kelepce aletnn Her k tarafnada bulldog grips taklmal.
Liftinleri sonuna kadar acmalsnz ve gerdirme iin sadece dslern 1 / 3
kullanacak seklde tel ayarlamalsnz. Liftinin kalan dc acklgn sefer boyunca
tel gevsedkce bosunu almak iin kullanacagnz unutmayn.
Bandlar /teller plan A ve B deki gibi gecrlecektir.
Steel Slabs (Ktk Demir)
Ktk demirler sevkiyat beklerken
Yumusak celik kutukler dktortgen halindeki blok celklerdr her brnn agrlklar 20T
kadar ulasr. Genelde ebatlar 6500mm x 1200mm x 250mm ve specific gravity 7.85
dir. Boyle bir slabn agrlg 15,3 ton dur. Kutuk demirler celik urunlerin ana
materyalidir. Genelde ack alanda tutulurlar diger rnlerde alsk olmadgmz
seklde slaklk ve paslanma etklemez.
Geleneksel slab st f met odu alabandadan alabandaya kend mer kezne
gor e boyuna olarak gemnin hoper t anklar n uzer ne kadar yerlest r.
Her bir srann atna mutlaka dunnage kullann tahlyede tekrar slng vurmak
gerekecektr. Gem yanlarnda basamakl olarak yerlestmek tek br sra halnden
yuklemekten daha ydr. Ksm yuklemelerde kc perdeye yakn yuklemek her
zaman uyulanablr br metodtur.
Genel olarak kutuk demrler 20,000 ile 40,000 tonluk Dokmec gemler tarafndan
tasnr. Yaklask olarak 30,000 tonluk br dokmec gemnn taban 16 m genslgnde
olur. Bu tur gemlerde geleneksel yuklemeler baz yerlerde sonunda kabule
edlemyecek mktarda kayp istif yer veya hacm olustururlar. Bu tur kayplar en
aza ndrmek cn geleneksel yuklemelerle brlkte alabandadan alabandaya
yuklerken basa kca dogruda br yerlesm yapmaktan kacnn baz sartlarda bas kc
yuklemes yapablrz.
Hoperlerin uzerne dogru yuklemey kaydrn. Kutuk demr yuklemesnn en oneml
satlarndan br y br istftr: her bir blok tugla le duvar oruyormus gb ormelyz.
Araya alnmayp sksmams bloklardan kacnn. Butun bosluklar ozellkle uste
yatay yerlestrlen bloklar uyugun boyuttak kalaslarla skstrlmal.
Stevedorlar oldukca agr yukler hc durmadan yuklerler ve en bast metod ambar
azgndan asagya nen yuku dgernn hemen ustune koyarlar bu durumda arka
ksmda oldukca buyuk acklklar meydana gelr. Bu tur yuklemeler tavsye edlmez
ve yukarda anlatlan nedenlerden dolay kacnmalyz. Belki baz zamanlar box tp
ambarlarda kabul edleblr ama bu tur yuklemelerde en fazla dkkat edecegmz sey
ambar tank top iin musade medlen yukleme lmtlern gecmememzdr ve bunu
engellemek iin mumkun oldugunca uygun dunnage kullanmalyz.
Paket ve demetler seklnde Scak ve soguk cekm saclar
Scak cekme celk plakalar(Bundles of hot rolled steel sheeting)
Scak cekme elik demetler (Hot rolled steel in bundles)
Cold rolled steel sheeting in packages(soguk cekme plaka halnde elik plaka
saclar)
Cold rolled steel sheeting in packages (Soguk cekme paket halndeki plaka
saclar )
Soguk cekme celk plakalar sarlms genelde de paket halnde olmas terch edlr.
Scak cekme celk plakalar ise ack olarak ve demetler halnde olur.
Paketler genel olarak 1m x 2m x 15cm, boyutunda ve agrlklar yaklask 2,000 kg
cvarndadr. Demetler genel olarak cestl kalnlk ve agrlkta olablr.
Bu rnler kend eksenlerne gore boyuna olarak alabandadan alabandaya istif
edilirler. Gemi kenarlarnda/hoper tank ile plakalar arasnda bosluk kalmamal.
Paketler/demetlerde genel olarak tasyc vardr. Bunun yonune gore boyuna ya da
enne olarak tasnablrler. Eger tasyc enne se demetler bordadan bordaya
stflenr. Ik sra arasna mutlaka 6x1" dunnage konulmal ve baglanmal bunun
neden estlk saglamak cndr.
Eger tank top tamamyle kapal deglse ytk hacm varsa son stf edlen srayla
ambar perde arasnda bosluk varsa veya yandak yukle bas ve kc yonunda hareket
etmesn engellemelyz. Bunun cn uygun seklde tank top uzerne kalas(dunnage)
koymalyz.
Yukleme baslamadan once, 16mm celk br halat basa kca yaklask 3m arayla
dosemelyz. Yukleme bttkten sonra yukleme yaplan yern uzerne 6x1" luk
aralga sahip tel orgu koymalyz. Emnyet cn koydugumuz tel halatlar stfn
ustunde birletirerek bosluklarn alp, skmalyz. Aradak bosluklar takozlama,
skstrma gibi metodlarla kapatmalyz.
Single plates(Tekli sac plaka)
Single hot rolled steel plates awaiting shipment (tekli scak cekme sac
plakalar tasnmay beklerken)
Tekli elik plakalar genel olarak oldukca uzun ve agrdr bu nedenle eger oldukca
dkkatl elleclenmezlerse boylarndan dolay kolayca bukulurler ve kvrmlar olusur.
Tek plaka saclar ideal olarak kutuk demirler gibi elleclenrler. Her bir srann(veya
kaldrlacak her br plakann) arasna uygun boyda daneler kullanlr. Daneler
plakalara yatay olarak konulmal ve oldukca br brne yakn konulmal bu plakalarn
danelerin arasndak bosluklardan dolay bukulmesn engeller.
Bu tur saclar elleclerken Spreader(k teln brbrne dokunmamasn saglayan ara
parca) eklenms celk sapanlarn ucuna taklms olan plate-tip kanca veya kskac
kullanlmal.
Structural steel (Yapsal Celk)
(Yapsallar)Structurals: scak cekme celk kirsler veya profller acta rhtm
uzernde (hot rolled steel beams or joists stored on the open quay)
Yapsal celk urunler genel olarak dokmec gemlerle tasnrlar. Profller ve kriler
genel olarak ezlme ve deformasyon hasarlaryla karslasrlar. Bu tur urunleri
yerlestrrken dkkatl ve dogru olarak stflemelyz ve uygun danecleme yapmalyz.
Yukleme baslamadan once bordadan bordaya 3"x3"tank top ustune dane
sermelyz. Dane sralar arasnda danecin basndan ve kcndan 3 metre ara
olmal. Bunun nedeni her k sray br birinden ayrmak, brlkte stf cn baglamak
ve daha sonra tekrar sapan vurmabilmek iindir.
Dane ambar cnde yatay czg olacak seklde sralanr. Bu urunun deal olarak
stf bas ve kc stkametnde yuklenmesdr. Eger bordadan bordaya
yukleyeceksek gemi kenarlarna hoper tank ustlerne kadar yce stflemelyz.
Kaymaya kars bu yuklern sonlarna destek/takoz koymalyz. Bununla urunlern
gem bordasna drek temasn engellemi oluruz.
Istflern heps ust sradan emnyet altna alnmaldr. Geni profller ve U profllern
koselerne tahta koruyucu veya tahta boluculerle ayrmak yeterl olablr. Insaat
demrler genel olarak baglanmaya gerek duymazlar. Demet seklndek urunler belki
ustten br baglama gerekeblr. Kalaslar veya koseler ust demetlern kenarlarna
veya ustlerne konarak skca, kucuk aclarla baglama bandlaryla baglanrlar.
Bu tur urunler zncr veya celk sapanlarla elleclenrler. Sapanlara asr yuk
vurmamaya dkkat etmelyz.
Bu kiriler ve profller cn cok onemlidir koelerde bukulmelere ve eglmelere neden
olablr.
Sheet pilings (bukumlu saclar)
Bukumlu saclar Yapsal celkler gb stf edlrler yalnz burdak fark bukumlu saclar
ust uste dzlrler, baglama yaplmams demetler halndedrler. her br dgernn
cne grer yalnz fazla sksmamalarna dkkat etmelyz. En usteknde catlaklar
olusablr.
Sapanlara oldukca dkkat etmelyz. Orgulu sapan kullanma tavsye edlr,
yanlarndak kltleme bolumlerne oldukca dkkat etmelyz.
Pipes (borular)
(Borular dogru demetlenmel ve bantlanmal)Pipes correctly bundled and
strapped
Kucuk captak borular yapsal kiris ve profiller gb stf edlrler. Genis tek borular
se mutlaka basa kca dogru istf edlmeldrler. Borular asla capraz yaplmazlar her
br boru dgerlernn arasna oturmaldr.
Ilk konan daneler bordadan bordaya yan yana konulmal daha sonra borularn
yanna konulacaklar ise her iki yana bas kc stkametnde yan yana konulmaldr.
Eger borular en y seklde tank top uzerne veya dgerlernn uzerne oturmazsa
mutlaka hoperlern slop saclarnn uzerne tahtadan perde yapmalyz.
Baz boyal borular ozel ozel ellecleme htayc duyar. Yukleyc belk ozel boyda
paketler yapablr, bu borularn brbrne dokunarak hasarlamasn engeller. Bu gb
durumda, ozel urunlerde ve vernklerde yukleyc yukn elleclenmesi ve tasnmas
le lgl ozel blg vermek zorundadr.
Yukleme tamamlandgnda en ust srann baglanmas gerekr. Baz boru tplernde
bosluklar takozlarla beslyerek emnyet saglanablr. Celk tellern kullanlmas
sakncal olablr. Kenarlara istiflerde belk takozlama htyac olablr.
Yuklemeye baslamadan once gem kaptan tank top lmltern mutlaka kontrol
etmeldr.
Ksa tek borular Spreader a bagl celk sapanlarn ucuna takl kancalarla
ellecleneblr. Sonu al olan borularda celk sapan kullanlablr. Fakat duz
olanlarda mutlaka bakr kaplama veya sert plastk kapl kancalar kullanlmaldr.
Ozel boyal borularda sapanlar mutlaka branda le kapl olmaldr.
Wire rods (tel demrler)
Wrapped(paketl)
High tensile wire rods fully wrapped (tamamen paketlenms yuksek cekm tel
demrler)
Unwrapped(paketsz)
Hot rolled wire rods: no wrappers, (unprotected) stored in the open (paketsz
scak cekme tel demirler ack alanda stfl halde)
Rulo demrler genelde 5mm ve 9mm capnda demr cubuklar cerrler. Her bir
demet br brnden ayr 3 veya 4 rulodan meydana gelr. Rulolar tek veya tek br
demet halnde olablr. Her bir demetn agrlg 1.2 1.5 T arasnda olablr.
Bandllar duz sert bantlarla baglanrlar. Bu demetler preslendkten sonra yaplr.
Demetlern bu seklde bantlarla emniyet altna alnmas gem ambarnda en y
seklde stf etmeye yarar. Gevsems demetler elleclemede oldukca zorluk ckarrlar
eger bandlar demetler brbrne yakn tutar eger demrn ucu dsar ckarsa kolayca
hasar gorur. Bunun yannda oldukca cdd karsklk ve dolama olusablr.
Bordadan bordaya dogru her br rulonun altna tek sra danec konulablr. Demr
cubuklar yuksek yogunluga sahp yuk degldr. Br cok celk yukun aksne bu tur
demr rulolar ambarda oldukca yer kaplarlar. Rulolar veya bandlar ambar cnde
tank top ta ambar cnde bordadan bordaya dogru dzlrler rulonun delk merkezler
bas kc yonune bakar. Bu urunler de scak/soguk rulo saclar gibi stf edlrler ama
araya klt rulo koymaya gerek yoktur. Baz zamanlar bu tur yukler bast br seklde
ambara atlrlar buna asla zn vermeyn. Bu tur urunleri yuklerken oldukca dkkatl
olmalyz ve uygun seklde stf etmelyz digerleri gibi. Demir yukunun asla gem
yanna dokunmasna musade etmeyn veya yrtlma hasar olusablr.
Eger degsk br seklde yuklemek stersek rulo demrlern uzerne yogunlugu daha
az yuk yukleyeblrz bunu yaparken sunu unutmayalm yuklemeden sonra rulo
demrler kolayca ezleblr veya asagya dogru cokeblrler. Uste yuklenecek olan
yukun baglanmasn planlayn ve aklnzdan ckarmayn.
Yumusak bakr teller ack olarak tasnrlar ve eger tasnrken dkkatl davranmazsak
asnma, bukulme veya entiklesme sonucunda yuk hasar problemleryle
karslasrz.
Istf sertfkalar (Stowage certificates)
Eger asagdak yukleme operasyonlar icin surveyor atanmssa,br sertfika
hazrlayacak ve bu sertfkada asagdakler gosterecektr.
-Her br ambar cn stf
-Yuk cn danecler
-yukun emnyet cn alnacak onlemler.
-surveyor tarafndan yaplan her hang br mudahale ve planda yaplan baglama
/stf degsklkler
-verilen degsk onerler ve km tarafndan neden one suruldugu neden ne.
Lmandan ayrlmadan once kaptan stf planndan,ambar lstelernden mutlaka br
kopya almaldr.Belki surveyor yuklemenn kaptan denetm altnda istflendg ve
baglandg ile ilgili imza isteyeblr. Bu tur dokumanlar kaptan ayn fkrde deglse
veya herhang br suphes varsa mzalamamaldr.
ISTIF ICIN ALTIN KURALLAR (The golden rules of stowage)
Yukun kaymamas, ezlmemes ve yarlmamas cn uyugun ve etkl stf
esastr.Asagdak altn kurallar her zaman gecerldr.
Altn Kural 1:
Yukleme baslamadan once butun sntne alclarn kontrol edn uygun seklde ems
varm bakn. Test tarh ve sonucu uygun seklde guverte jurnalne yazlmal.
Altn Kural 2:
Yukleme baslamadan once ambarlar uygun seklde kontrol edn. Guverte jurnalne
ambarlarn hang zabt tarafndan ne zaman kontrol edldgn yazn.
Altn Kural 3:
Asla celk yuklernn yatay sra varsa en ust srasn tamamlamadan denze
ckmaynz. Eger tamamlanamyorsa yukleme yaptrmaynz. Gem kenarlarna celk
sapanlarla baglamayn ve tahta ile sabitleme yaplmasna musade etmeyn bu tur
baglamalar yukun kaymasn engelleyemez. Baz durumlarda celk yuklemelernde
olmayablr.
Altn kural 4:
elik yuklern gem bordasna dokunmasna asla musade etmeyn gerekrse araya
danec koyun.
Altn kural 5:
Guverte alt yuklemelernde celk yukunun gem yapsal elemanlarna
baglanmasna asla musade etmeyn. Rulo demir tasmalarnda baz haller dsnda
(yarm ambar yuklemelernde)
KISIM 2 - Seferde
Yuklemeye, stf ve tahlyeye nezaret etmek
Kaptana yardmc olmak uzere surveyorun olmas gem kaptannn yukun uygun
seklde yuklenmes, stf, tasnmas ve tahlye etme sorumlulugunu devretmes
anlamna gelmez. Gem kaptan kend sorumlulugu altna grms yuke gerekl ozen
ve tnay gostermek zorundadr.
Gemnn Bakm
Tartslan yuk hasar iddialarnda, genelde gemnn bakmszlgndan dolay
meydana gelen hasarlardan gem sahb genelde hcbr sey dda edemez. Bunun
sonucundada belkde yuk hasarn kends odeyeblr veya oldukca zayf kosullarla
bu hasar ddasn aablr. Bu nedenle bakm her zaman esastr.
Su Geirmezlik
Celik yukleri oldukca yuksek yogunlukta yuklerdr. Bu yukler tasyan gemler
oldukca yuksek stablteye sahip gemlerdr ve gemnn degsk bolgelerne oldukca
fazla yuk bndrr. Genel olarak bu ambar agzlardr. Ambarlar her zaman su
gecrmezlgn korumaldr bu celk ambar kapaklarn cn esastr. Celk kapaklar
yuksek derecede bakma gerek duyarlar bu hatta butun guverte acklklar cnde
gecerldr.
Havalandrma
Genelde celik yuklernde rutubetten olusan hasarlar ve pas hasarlar yukun
terlemes veya gemnn terlemes sonucu olusur.
Eger br celk yukunu soguk br klmde yukler ve bunu scak br yere veya gorsel
olarak scak br yerden gecersek ve bz havalandrma yaparsak yukun terleyecegn
blmelyz.(bunun neden yogusmadr ve drek olarak yukun uzernde
olusacaktr.)dger br deyslede tam tersn dusunursek scvak br klmde yukleyp
soguk br yerden gecresek bu seferde gem terleme yapacaktr.(bu tur yogusmalar
genelde gemnn ambar cnde bulunan yapsnda ortaya ckar ve yukun uzerne
damlar.)eger uygun br seklde havalandrrsak bu olusmaz.
Celk yuku genelde soguk br yerden daha scak br yere gecerken havalandrlmaz.
Ne zaman daha soguk br yerden gecersek ve yukun scaklg dusmeye baslarsa o
zaman havalandrmalyz. Bu nedenle yukun scaklgn yukleme anndan tbaren
her gun takp etmelyz. olusan br hasar iddiasnda bu kaytlarn dogrulugu ve
gercekten uygun seklde bu kaytlara bagl olarak havalandrmann gerceklestrldg
ve yuku tasrken gerekl onlemler aldgmzn br br gosterges olacaktr.
Eger yukun havalandrlmamasna karar vermssek dsardak havann ambarlara
grmemes cn gerekl tum onlemler almalyz. Bunun amac ambarlar mumkun
oldugunca hava gecrmez yapmamzdr. Eger yukun yogusma noktas dsardak
havann yogusma noktasna yaknsa yaplan calsmalar br se yaramams
demektr. Ambar hava gecrmek cn yaptgmz cabalar tekar gozden gecrmleyz.
Eger ambar kapaklarnda herhang br sznt varsa veya su grmse mesela
yukleme srasnda yagmur yagms ve sntnelerde su varsa veya sntlere su
gelmsse yada yuk yukleme srasnda slak yuklenmsse bu durum yukun
etrafndak relatve rutubet artracaktr buda yukun terlemesn ve gemnn
terlemesne neden olacaktr ve bunu takp eden se buyuk br yuk hasar olacaktr.
Baz yuk sahpler ambarlara seyyar nem alclar koymaktadrlar k bu da oldukca
tatmn edc sonuclar vermstr.
STEEL CARGO CLAI MS / VENTI LATI ON PRACTI CES
ELI K YUK CLAI MLERI / HAVALANDI RMA UYGULAMALARI
Tt r ansi t r elat ed damage t o st eel car goes on account of impr oper vent i lat i on pr act ices
and condensat ion r elat ed issues. Whi le most Mast er s and Chief Of f icer s ar e no doubt
awar e of t he impor t ance of vent i lat ing car goes dur ing t he voyage, it has become
i ncr easingly mor e common t o f ind of f i cer s t hat ar e not awar e of t he speci f ic
r equir ement s f or pr oper vent i lat ion of st eel car goes.
Tr ansit i le ilgi li yk hasar lar i genelde uygun olmayan havalandir ma uygulamasi yapilar ak
ambar i indeki yogunlafir mayi ar t irilmasindan olumakt adir .Bir ok kapt an ve i kinci
kapt an sef er boyunce ykn havalandirilmasina nem ver ir ler f akat bu konuda zel
ist ekler e uygun havalandir ma yapan ikinci kapt an bulmak olduka zor dur .
I n many cases, vessel Mast er s and/ or Chief Of f i cer s ar e of t he opinion t hat st eel
car goes ar e t o be vent i lat ed as much as possible dur ing per iods of good weat her . Thi s
pr act ice, of cour se, gives no consider at i on t o t he pr evai ling humi di t y condit ions, dew
point s and t emper at ur es. I n most cases, when vent ilat ion is car r ied out in t his manner
wi t hout pr oper r egar d f or dew point and r elat i ve humidi t y, condensat ion in t he f or m
of car go sweat and/ or ship' s sweat wi ll f or m r esult ing i n pot ent ially signi f i cant car go
clai ms.
Bi r ok olayda gemi kapt ani ve i kinci kapt ani iyi havalar da ykn havalandir acagi f i kr ine
sahi pt ir ler .Fakat pr at ikt e ykn havalandirilmasi mevcut neme,sicakliga ve yogunlama
nokt asi(i y nokt asi)na bagIidir .Bi r ok olayda yk havalandiriIidiginda i y nokt asi,
r elat ive humidit y di kkat e alinmaz ve ambar i inde yoguma olumasi sonucunda byk
clai mler le kar i kar iya gelinir .
Vessel Owner s should t ake st eps t o insur e t hat t heir Mast er s and Chief Of f icer s ar e
awar e of t he pr oper st eps t o be t aken in or der t o det er mine whet her vent ilat ion of a
st eel car go i s necessar y. I n or der t o det er mine whet her or not t o vent ilat e a car go
hold loaded wit h a st eel car go, t he dew point of t he out si de air should be compar ed t o
t he dew point of t he air wit hin t he hold. Owner s should i nsur e t hat t heir vessels ar e
pr ovided wit h a hygr omet er (an inst r ument consi st ing of bot h a wet and dr y bulb
t her momet er t hat i s ut i lized t o det er mine dew point / r elat ive humi di t y). Fur t her mor e,
i nexpensive por t able wet / dr y bulb t her momet er s should be placed i n each car go hold
i n or der t o det er mine t he dew point of t he air in t he car go hold. A sli ng psychr omet er
can also be ut i lized t o measur e dew point i n t he car go holds.
Gemi sahibi gemi kapt ani ve i kinci kapt anin vant ilasyon yapilmasi veya yapilmamasi ile
i lgili olar ak uygun adimlar i at t igindan emin olmasi ger ekir .Ambar daki ykn
havalandirilmasi veya havalandirilmamasi ger ekt i gini belir lenmesi iin diar ida ki
havanin dew point (i y nokt asi) i le ambar daki havanin dew point (i y nokt asi)i le
kar ilafirilmalidir .
Gemi sahibi gemi de uygun bir hygr omet r (islak kur u t er momet r e dew point / r elat ive
humidit y belir lemek iin)oldugundan emin olmalidir .Her ambar a pahali olmayan bu
t er momet r eler den koyar ak ambar daki dew point i beli r leyebi li r iz.veya bi r
psychr omet er (nem ler )de kullanilabili r .
The basi c dew point r ules r elat ing t o vent i lat ion ar e as f ollows:
Vant i lasyonla i lgi li ana havalandir ma kur ali kisaca yledir .
I f t he dew point of t he air i nsi de t he car go hold is lower t han t he dew point of t he
out side air , vent i lat i on should NOT be car r ied out .
er ambar iindeki havann dew point i dar daki havann dew point inden az sa
ambar lar havalandr maya ger ek yokt ur .
I f t he dew point of t he air insi de t he car go hold i s hi gher t han t he dew point of t he
out side air , vent i lat i on should be car r ied out .
er ambar iindeki havann dew point i dar daki havann dew point inden yksekse
havalandr ma ger eklidir .
Consi der at ion should be gi ven t o t he sur f ace t emper at ur e of t he car go, par t icular ly
when car go i s loaded in a cold climat e and designat ed f or dischar ge in a war m cli mat e.
Alt hough it is of t en dif f i cult t o accur at ely det er mine t he sur f ace t emper at ur e of
st eel car goes dur ing t he voyage wit hout t he use of expensi ve t her mocouples, i t should
be not ed t hat t he t emper at ur e of st eel car goes would incr ease slowly dur ing a given
voyage. I n cases wher e st eel car goes ar e loaded in cold climat es (such as Balt i c Sea
and Russian/ Ukr aini an por t s) and designat ed f or deliver y in war mer cli mat es (such as
t he U.S. Gulf of Mexico or Sout h Amer i ca), t her e wi ll be li t t le t o no need f or
vent i lat ion and st eps should be t aken t o insur e t hat t he war m out side air is not
i nt r oduced int o t he hold. I f t his war mer air is int r oduced int o t he hold, condensat ion
wi ll f or m on t he sur f ace of t he r elat ively colder st eel car goes.
Bu olaylar ykn yzey sicakligiyla da ilgi lidir .zellikle yk soguk i kli mden yklenmise
ve t ahliyesi sicak lkede yapilacaksa bu nemli dir .Sef er sir asinda ykn yzey
sicakligini beli r lemek olduka zor dur bunun i in pahal i t her mocouple lar ger ekir .unu
not et meliyiz ki sef er sir asinda eli k yknn sicakligi yava bir ekilde ar t ar .
Mesela eli k yk soguk i kli mler den yklenmi (Balt i c Sea and Russian/ Ukr aini an
limanlar i gi bi )Ve t ahli yesi sicak i klimde olacaksa(U.S. Gulf of Mexico or Sout h Amer i ca
limanlar i gibi) belki de ykn havalandir masi ger ekmeyebi lir sicak havayi ambar lar i
havalandir ar ak ambar lar a sokmanin bir anlami yokt ur .
I sinan hava soguk ykn st ndeki yogunlafir mayi ar t ir acakt ir .
As a gener al r ule, car goes loaded i n a cold cli mat e and being t r anspor t ed t o a war mer
cli mat e should NOT be vent i lat ed. Conver sely, car goes loaded i n a war m cli mat e and
being t r anspor t ed t o a colder cli mat e should be vent i lat ed.
Genel kur al olar ak eger bir yk soguk ikli mden yklenmise ve sicak ikli me t r anspor t
ediliyor sa HAVALANDI RMA YAPMAYI NI Z.
I t i s essent ial t hat vessel' s car r ying st eel car goes maint ain a clear and conci se r ecor d
of t he t emper at ur e, dew point , humi di t y and pr evai ling weat her condit ions be
maint ained in t he f or m of a vent i lat ion log. A pr oper bi lge sounding log should also be
maint ained in or der t o document any incr ease in bi lge levels due t o condensat ion
f or mat ion. Wi t hout t he benef it of such r ecor ds, def ending Owner ' s int er est s against
clai ms of condensat ion r elat ed r ust damage clai ms i s di f f icult .
Esas olan ey aik ve net olar ak ; sicakligi, dew point i , nemi ve o andaki hava ar t lar ini
devamli kayit edin.Uygun sint ine i skandi ller ini alin ve sint inede ar t i var mi kont r ol edin
kayit lar ini t ut un.Bu t r kayit lar ykn zer inde oluan pas ile ilgi li olar ak ailan
clai mler de gemi sahibini mdaf a iin deger i t akt i r edi lemeyecek kadar nemli dir .
Vessel Owner s t hat int end t o employ t heir vessels i n t he st eel car go t r ade should be
awar e of t he pot ent ial f or t hese cost ly condensat ion damage r elat ed claims and insur e
t hat t heir Mast er s and of f icer s t ake t he pr oper st eps t o pr event condensat ion
f or mat ion dur ing t he voyage.
Gemi sahibi elik yk t aima niyet inde olur sa yogunlama sonucu oluacak hasar lar a
di kkat et melidi r .Ve Gemi kapt ani ile ikinci kapt anin yogunlamadan dolayi oluacak
hasar lar i engellemek i in uygun adimlai at t igindan emin olmalidir .
Eger ambar lar in alt indaki yakit t anklar i 60 C der eceden f azla isifilacaksa mut laka
2.kapt ana haber ver ilmelidir .Bu t ur yakit isit malar i ambar daki yogusmanin ar t masina
neden olacakt ir .
BOLUM 3 SURVEYLER
KISIM 1 Ykleme ncesi yk surveyi
Surveyorler cn bilgi
Eger yukleme onces survey planlanyorsa asagdak blgler surveyore verlmeldr.
- Gemnn ismi.
- Gemnn vars zaman.
- Yukleme termnal.
- survey basvurusu yapan ksnn detay
- Acentann full detay
- Talmatlar(mesela tum yukem survey yaplacak yoksa bell br ksmna m veya
yuke yada gemyede survey yaplacak m gibi.
Surveyore talmat verldkten sonra
Yukleme baslamadan once surveyorun yuku kontrol etmek cn yeterl zaman
olmaldr. Zamann uzunlugu yukun mktarnada bagldr.Mesela 15000 MT luk br
yuk cn surveyorun yaklask tam br gune htyac vardr.
Daha az yuk demek daha az kagt s ve daha az zaman demektr.
Surveyorun gorev
Surveyorun gorev asagdakler kapsayacak sekldeyuk survey yapmaktr.
(1) Yuk parsel in pas kondsyonu mekank veya ellecleme den dogan hasar
varm survey
Surveyor mutlaka gerekl fotograflar almal eger opsyonu varsa kameraya tarh
grdsn yapmaldr. Alnan her br fotograf cn acklayc blgler grmeldr.
(2) eger herhang br hasar varsa bu hasarla lgl tanmlayc br sart koymal ve
bunu mate's Receipts ve Bills of Lading konulmasn saglamaldr. Yuk pus veya
mekank hasardan etklenmsse gorunusu ve durumu y deglse ve bu
belirtilmems se.Mate's Receipts ve Bills of Lading te mutlaka yukun gercek
durumunu yazmamz gerekr.
(3) yukleme baslamadan once mutlaka etklenen yuk durumu le lgl olarak
acentann veya yukleycnn temslcsnn yukleycye blg verdgnden emn
olmalyz.
(4) Kaptana yardm. Uygunsa surveyor
- Surveyorun kontrolu olmadan Mates receipt ve bill of lading kaptan tarafndan
mzalanmamasn kaz etmek ve tavsyelerde bulunmak. Surveyorun
gozetmndeyse sorun yok.
- Konulan sartlar(kloz) kontrol etmek ve tumunun dogru olarak mzalanmadan once
Mates Receipts ve Bills of Lading tam olarak grlmesn saglamak.
- Gem kaptanna destek vermek eger uygunsa gem kaptannna gerekl sartlar
Mate's Receipts ve Bills of Lading uygun seklde grlmes cn srar etmek.
- Eger yagmur altnda yukleme yaplacaksa kaptana yardm ve tavsyelerde
bulunmak.
Note.Surveyorun kaptana yarm ve tavsyes belk uygun olmayablr bu surveyorun
krac tarafndan atanp atanmadgna bagldr.genelde uygun olan gem tarafndan
atanms brnn olmas daha uygundur.
n Rapor
Gemnn kaklsnn ardndan mumkun olan en ksa zamanda (genelde 24 saat
iinde)surveyor fax veya telex le on raporunu asagdaklerde kapsayacak seklde
gonderr.
-Tarh ve gemnn kalks saat.
-Tahlye lman her br lman cn yuk mktarlar ve yuklenen total yuk mktar.
-Vars lman ETA s.
-Yuk le lgl genel kondsyon raporu.
Final Rapor.
Gemnn sefere kaklsn takp eden 5 gun cnde surveyor full raporunu cnde
asagdak detaylarda bulunmak sartyle posta yoluyla gonderecektr.
- Basvuruyu yapan ksnn sm.
- Gemnn sm ve sefer says.
- Gem kaptannn sm.
- 2.kaptann sm.
- Gross tonnage.
- Baglama Lman.
- Ne zaman ve nerede nsa edldg.
- Safety construction certificate detaylar.
- Son load line survey detay
- Cassification certificates and conditions of class (eger varsa)
- Son special survey detaylar
- Owners ve peratorun sm
- Charterers' Agentasnn sm
- Owners' Agent sm (protecting agent or not).
- Surveyn amac
- Gemnn vars zaman
- Yuk surveynn baslangc tarh
- Surveyorun ilk gemye gels terh ve zaman.
- Gemnn yanastg yer ve rhtm.
- Gem kaptan le lgl gorusler.
- Yukle lgl detaylar asagdakler dahl:
(a) Mate's Receiptler ve baglantl olduklar Bills of Lading saylar
(b)Dahl olan parsellern detaylar mesela kac demet,kac paket kac adet ve yukun
cns gb.
(c) Mate's Receipts ve Bills of Lading te Sart(kloz) konulmus ve her br parseln
kondsyonu.
(d) Yuklemeden once yukun nerde tutuldugu. mesela ustu ackmyd
kapalmyd,vagondam,rhtmdam barge tam gb detaylar.
(e)Mate's Receipts veya Bill of Ladinge gore herbr ambardak yukun stf durumu.
- Her br tahlye limanna gore ambar ambar yukun ton olarak stf durumu.
- Stevedor hasarlarnn detay (saklanan her br mektubun kopyas/protesto raporu
le brlkte)
- Yagmur nedenyle veya herhangi bir nedenden dolay durmalar vey ambar
kapatmalarnn nedenler detaylar. Yuku slatmamak cn gerekl ambar kapatma
sures. Gem yanna yuklemek cn gelen yukun durmalarda slanmasnn
engellenmes cn alnan onlemler.
- Yukleme baslamadan oncek ambarlarn yuklenmes stenen yukle lgl durumu
temizlk ve yuke uygunluk durumu.
- Tank toplar and gemi ambar duvarlarnda yaplan silver nitrate test sonuclar.
- Yukleme srasndak Atmosferk scaklk durumu.
- Yukleme plan ve hadseler tutanagndan brer kopya raporlarla brlkte..
- raporlarla brlkte yuk fotograflar ozellkle tarhl.
KISIM 2 Ykleme ncesi Surveyi - GEMI
Eger boyle br Survey yaplacakasa mutlaka gem yukleme lmana varr varmaz
yaplmaldr.Surveyor mutlaka kaptan veya knc kaptan surveye davet
etmeldr.Asagdakler goz onune alnmaldr.
Yuk Ambarlar
Yukleme baslamadanm once surveyor ambarlarn durumunu kontrol etmeldr. Eger
ambarlar yuke uygun deglse durumu hemen herhangi bir yuk baslamadan once
rapor etmeldrler.
Eger ambarlar denz suyu le ykanmssa finalde mutlaka tatl su le ykayarak tuz
krstallern ckartmalyz. Surveyor gemi ambar dplerinde ve ambar kenarlarnda
silver nitrate ile spot kontroller tuz varm kontrol edeblr.Bu tur kontroller amerka
gb tahlye lman olan ulkelerde oldukca onemldr genelde bu tur testler tahlye
lmanlarnda yaplr.
Celk Ambar Kapaklar ve diger acklklar
Br cok celk yuk tasycs tel cekmel Mac Gregor tip ambar kapaklar le yaplr.
Alternatif olarak bunlar zncr veya hdrolk olarakta yaplablr. Genel olarak
asagdak kontrol lstes goz onune alnmas tavsye edlr.
Kontrol Listesi
Genel
(1) Tercih Edilen yorumlar
(2) Elverisiz yorumlar
(3) Ambar kapagnn tipi le ilgili yorumlar
Paneller
(1) Iy seklde boyanmal, pastan arnms olmal, pul seklndek paslar veya
ezklklerden, pas zlernden etklenms ve egklk gorunuslu olsa ble, panellern
kuvvetnn azalmams olmas gerekldr.
Veya
(2) Pasl, ksm pasl gorunuste, pul seklndek pasl gorunuslu. Pullu seklde pastan
etklenms. Korozyon(haff/agr).Egklklerden etklenms olablr. Genel kondosyon
zayf ve panellern gucu etklenms olablr.
Kapak Lastkleri(gaskets)
(1) Kapaklastkleri esnek, asr derecede ezilmemitir, yrtk yoktur, asnmamstr ve
herhangi bir defect yoktur.
veya
(2) Lokal olarak hasarl, yrtk ve asnms (ezilmi veya kanalara sksms).Kanallara
uygun seklde taklmams. Kapak lastkler sarkms. Kapak lastkler bozulmus,
sertlesms ve esneklk ozellgn kaybetms. Lastkler agr ve uygun olmayan
basklardan etklenms ve uzernde bask zler kalmstr.
Lastk Kanallar
(1) deformasyon ve pas yoktur
veya
(2) Pasl, korozyonlu, lokal olarak bozuk,egik veya yrtktr.
Bask Bar
(1) Pas ve deformasyon olmamal
Veya
(2) Lokal eziklkler ve yrtklar. Bar boyunca dalgalanmalar, Agr (hafif)paslanmadan
etklenme, korozyondan etklenme, seklinin bozulmas, Metal ksmlarn ciddi bir
ekilde korozyondan etklenerek kopmas.
(a) Ambar kapak oluklar ve (b) Ambar Agzlar
(a) (1) Pastan, korozyondan ve herhangi bir deformasyondan arnms olmas
Veya
(2) Kanal barlarnn lokal olarak eglmes veya dalgalanmas. Metal ksmlarn genel
olarak korozyonlu olmas.Lokal korozyondan dolay barlarn kopmas.
(b) (1) Korozyon olmamas veya fzksel hasar bulunmamas
(2) Ambar agzlarnn lokal korozyonu ve yukseklklernn azalmas. Tamamen
kuculmesi.
Celk Celge yuzeysel temas noktalar
(1) Bozulma olmamas, eglme ve asr cukurluk olusmas
(2) Ksm bukulmeler agr yarklar ve ksm kopukluklar
kma Elemanlar
(1) Herhangi bir pas ve hasar olmamas
Veya
(2) Korozyonlu boyutunun azalms olmas ve tutma ozellklernn azalmas.
Bask Siil Yuvalar
(1) Pastan ve korozyondan arnms olmal
Veya
(2) Agr pas veya korozyon. Ksm ezklkler. Tamamen ezk olmas ve yernden
kopmas.
Yan bask sller ve dger bask elemanlar
(1) Pastan, korozyondan ve hasardan arnms olmas. Lastk contalrn esnek
olmas. Korozyonlu fakat korozyonun kabul edleblir sevyede olmas. Genel
kondsyonun kabul edleblr olmas.
Veya
(2) Bask sgl rodunun korozyonlu olmas ve rodun ncelmesi. Rod kuvvetnn
yeterl olmamas. Rodun egk olmas. Ara lastk contasnn sert ve catlak
olmas. Lastk contann yark olmas. Sklastrma somunun pasl ve calsmaz
durumda olmas.
Kapak Su Dreynleri
(1)Kapak su dreyn kanallar ve butun oluklar pastan arndrlms olmaldr. Yabanc
cisimler ve tkayc maddeler olmamaldr. Dreyn delkleri tkal olmamaldr ve
kondisyonu y olmaldr. Ger dondurmez valfler y calsmal ve ack olmaldr.
Veya
(2) Ambar kapak dreyn kanallar ksm veya tamamen oncek yuk artklarndan
dolay tkal olmus olablr. Dreyn kanallar pasl agr /hafif olablilir. Yagmur dreyn
delkler esk yuk artklar veya pas le kapanms olablr. Ger dondurmez valfler
tkanms veya y calsmyor olablr.Dreynler valf ve dreyn acklg konulmams
olablr.
Tekerlek Yollar
(1)-Pasl degl ve uzerler ack
Veya
(2)-Asnms,yivli,dalgal,dengesizpasl ve zayf
Tekerlekler
(1) y yaglanms ve guzel calsyor
veya
(2) Tutmus. Teker ml tutumus Seized up. Teker y calsmyor olablr.
(a) Panel Yan zncrler (b) Cektrmeler (c) Hidrolikleri
(a) (1) Pastan arnms ve guzel ayarlanms
Veya
(2) Pastan etklenms ve ayar gerekl.
(b) (1) menteselern gorunusler ve durumlar y durumda olmal. Panellern ayarlar
bozulmams durumda.
Veya
(2) Menteseler pasl ve ayarsz.Asnms, zayf gorunmulu mentese pmleri,yanls
ayarlanms paneller.
(c) (1) Hidrolik sistem dogru calsyor.Brlesim yerlerinden ve kecelerden yag kacag
yok.
veya
(2) Hidrolik sistem calsmyor ve yag kacaklar mevcut.
Ambarlara Giri.
(1)-Kapatma ve kelebek somunlar y calsmal: Kelebek somunlar y grelenms
olmal. Butun kapatma elemanlar yernde ve somunlu, hasarsz olmal.
veya
(2)-Kapatma donanm somunlar tutmus calsmaz durumda olablr. Kelebekler
calsmyor, somunlar kayp, pasl, govdeler olablr.
Giri kaportalar
(1) Butun emneyt elemanlar calsmal. Kapak lastkleri esnek ve y durumda
olmal.
Veya
(2) Emniyet elemanlar kayp ve tutmus, kayp olabilir. Kapak lastkleri sert ve yrtk,
ksm olarakta kayp olablr.
skandil Boru Tapalar
(1) uygun sekilde calsmal ve sonuna kadar sklablmel.
Veya
(2) Dileri hasarlanms olabilir. Uygun seklde sklamaz. Uygun yerne oturmayan
seklde olabilir. Tapa yerne uygun degldr.Iskandl burusu tapa yerne agac kavela
caklmas.
Ambar Kapak Bantlar
Ambar kapaklarnda kapak bantlarnn kullanm tavsiye edilmez. Hava gecrmez
olarak dzayn edlrler. Normal hava kosullarnda su gecrmezler. Eger y bakm
yaplrlarsa her zaman kondosyonlarn en y seklde korurular.
Kotu hava kosullarnda ambar kapak bantlar s szdrmazlg saglamzlar ve
kolaycada yernden ckarlar.
Etksz oldugu kadar ne kadar cok kullanlrsada tasycnn cnde oldukca
zararldr. Bunun nedeni ambar kapaklarnn hava gecrmez etksnn olmadg maj
verr.
Ksa donemde su gecrmezlk saglamada y br yontem degldr. yuku koruma
ozellg yoktur belkde lerde daha Zaral olacaktr.
Su gecrmezlk testi
Her ne kadar gozle kontrol edlsede mutlaka ambar kapak panellerinin su
gecrmezlgnde kontrol etmelyz.
Isk gecirmesinin kontrolu
Su izleri
Su gecrmezlik testi
Ambarlarn ve kapaklarn gozle kontrolunden sonra, surveyor eger talmat verrse
kapaklarn su gecrmezlk testi yaplr. Herhangi bir arza surveyor tarafndan not
edlr ve sorumlu zabte sefere baslamadan once tamrnn tamamlanmascn
bldrlr. Bunun cn uc metod kullanlr: ultrasonic; hortum; tebesr.
Ultrasonic test
Bu en guvenlr metodtur ve surveyorler tarafndan en cok terch edlen metdotur.
Fakat bu ilem ekpman kullanma sertifikas olan bir surveyor tarafndan ve
sertifikalandrlms ve kalbre edlms br chazla yaplmas en uygunudur.
Avantajlar nelerdir:
- Full yuklu veya ksm yuklu gemlerde yuke hasar vermeden rahatca uygulanablr.
- Bur ks tarafndan rahatca uygulanablr.
- Diger metodlara gore daha az zaman harcanr.
- Eger herhangi bir hasar varsa hemen yern ogreneblrsnz.
- Chazn kullanm oldukca kolaydr..
- Sfrn altndak her scaklkta kullanlablr.
Hortum testi
If ultrasonic test ekipman uygun degilseveya yoksa bu test yapr.
Bu testin nasl yaplacag
Nozul capnn mn 12 mm olmas ve akan suyu 1,5 m uzaktan tutmamz gerekiyor,
basnc suyun 10 metreden serbest dusmesine eit olmaldr. Bu basnc genelde
panel ustlerne uygulanmaldr dar br aks oldugu cn drek olarak panel brlesm
yerlerne tutulmaz. Uygulanmaldr. Bu hortumdan ckan suyun drek olarak brlesm
yerkerne bask uygulamasn engeller sadece dokulen sularn br lesm yerlerne
daglmas gerekr. Bu metod daha az guvenli olan tebeir testinden baska metod
olmadg cn yllarca kullanlmstr. Genelde k surveyor gelir ve testin etkisini
artrmak iin su oluklarn tkar kn panel arsn suyla doldurular.
Hortumla su testi ve kanallarn gorunusu
Drainlerden su gelmemesi gereklidir.
Su kanallar tkatlr
Basnl su tutulmaz cunku ambar kapaklar su gecrmez degl hava gecirmez
olmaldr.bunun anlam szan sular ekyerlerine dokulur bu sularn ambara
akmamas gerekir.
Ek yerleri su ile doldur ve bekle,.
dreynlere su gelmemesi gerekir
Tebeir Testi
Bu metod en son basvurulacak metodtur. Diger meteodlar kullanlmayacaksa lastk
bnen yerlere tebesir surulur ambar kapag kapatlr ve sklr sonra kapaklar aclr
ve lastklern uzerndek tebesr zlerne baklr z olmayan yerler oturmuyor
demektr.
Bu test genelde kapak lastklernn yenlenmes sonras genelde kullanlr.
Survey raporu
Preliminary(ilk rapor)
Eger herhangi bir etkleyici arza bulunursa surveyor telefonla faxla durumu PANDI
ye bildirir. Ayn zamanda durumu kaptana rapor eder.
Final rapor
Surveyor geckme olmaksn(5 gun nde)full raporunu yaymlar ve posta ile
gonderir.Rapor aagdakileri kapsar.:
- Surveyorun ismi.
- Raporun tarihi.
- Survey iin bas vuru yapan ksnn sm.
- Surveyorun referans gosterdigi terimler.
- geminin ismi.
- Tipi.
- Gross tonu
- Baglama Liman
- Klas.
- Insa tarihi.
- Insa tarihi.
- Safety Construction certificate.
- Sertifikalar ve klas kondsyonlar(konulmus herhangi bir eksklk sart)
- Son special survey.
- Son load line survey.
- Cargo hold says.
- Her bir ambar icin ambar acklk says.
- Ambar kapak kapatma sstemleri.
- Her bir ambar icin vantilator says.
- Havalandrma sistemleri
- her bir ambar icin soounding says.
- Her bir ambara giris menhol says.
- Ack guverteye aclan dger kapaklarn says.
- Gem armatorunun oldugu sehirin ismi.
- Manager/Operator oldugu sehirin ismi
- Charterer oldugu sehirin ismi .
- Yukleme limanndaki Kirac acentasnn ismi
- Yukleme limanndaki koruma acentasnn ismi/PANDI temsilcisi.
- Gemi kaptannn ismi.
- Chief Officer ismi.
- Surveye katlan dgerlernn ne s yaptklar ve simleri.
- Yukleme rhtmnn yeri.
- Geminin vars zaman ve tarih
- Surveyor gemiye gelme zaman ve tarih.
- Preliminary raporun kaptana verls zaman ve tarh.
- Yuklemenn baslyacag zaman ve tarih.
- Gemnn seyredeceg tarh ve zaman.
- Su gecrmezlk testnn zaman ve tarh.
- Preliminary raporun kaptann elne gecmesnden sonra yaplan tamrlern detay.
- Hasarlarn,arzalarn ve yaplan tamirlerin fotograflar.
- Ambar kapaklar cn konulan eksklklern raporu.
KISIM 3 Tahliye Surveyleri
Surveyore Talmatlar
Ne zaman surveyor tahlye onces gemye gtme talimat alrsa elnden geldgnce
gemy denz sartlarndak gb gormek ster. Gemye geldiginde tum bask
sgllernn yernde ve kapaklar aclmams olarak gorerek raporuna ekler ve onun
gozetmnde ambarlar ve eger muhur varsa aclr,yukun gorunusunun ambarlar
acldgnda y olduguna veya durumu konusunda sahitlik yapar.Eger herahangi bir
su kacag varsa surveyor full ambar kontrolu yapacaktr ve gemnn yuku tahlyesn
takp edecektr.Yukun tahlyesnden sonra ambarlara grerek hasar gormus yuku
inceleyerek raporlar ve ambarlarn alt ksmlarn kontrol eder yukun nasl
hasarlandgn bulmaya calsr ve bulgular raporlar.
Survey
Herhangi bir hasarl yukun tahlyes gem kaptannn beyanna gore yaplr.
Ozellkle ne tur hasar oldugu ve nasl oldugunun kontrol listesine gore raporunu
hazrlar. Surveyorun talmatlarna gore blgler toplanacak ve hasarn gercek neden
ve nasl oldugu tespt edlmeye calslacak
- Kimi temsilen ve km tarafndan bas vurunun yapldg.
- geminin ismi ve sefer says.
- Gross tonnage and baglama liman.
- Atanma amac.
- Surveyorun gemye ckma tarh ve zaman.
- Gemnn yanastg yer.
- Kaptann ismi.
- Manager/Operator oldugu sehirin ismi
- Charterer oldugu sehirin ismi .
- Yukleme limanndaki Kirac acentasnn ismi
- Yukleme limanndaki koruma acentasnn ismi/PANDI temsilcisi.
- Gemi kaptannn ismi.
- Chief Officer ismi.
Asagdak dokumanlarn kopyas alnmaldr
- Jurnal sayfalarnn sayfalar.
- Mate's Receipts and Bills of Lading
- Seferdeki havalnadrma kaytlar.
- Sintine sounding kaytlar.
- Yukleme ve tahlye lmanlarnda mevcut sefere bagl stevedor ile PANDI temsilcisi
arasnda yaplan hasarla lgl yazsmalarn kopyalar.
- Mevcut sefer Kargo plan kopyas.
- Kracdan ,yukleyc veya stevedordan alnan mevcut seferle lgl hasar
dokumanlarn kopyalar
- Gemi planlar (mesela ventilation plan, piping plan, general arrangement plan and
capacity plan).
- SOF gem tahlyesi ile ilgili olann jurnalle karslstr ayn peryodlarm kapsyor bak.
Herhangi bir hasar ile ilgil surveyor raporu
Ambar Sintine Non-return valfleri
Uygun sekilde calsyormu kontrol et. Makine dairesinden valflerin sandklarn ac
valflerin iini veya sintine ile ilgili ksmlar kontrol et.
Tank toplar
- Basnc testinin detaylar
- Eger tank topta catlak, hasar varsa detaylarn ver veya baska hasar varsa
onlar belrt, kaynaklarda zayflk varsa belirt.
- Eger hasar tank topta k kacaklardansa menhol contas, tp saplama ve somun
hakknda bilgi.
- Menholler grntlm ve uzernde koruma kapaklar varm?
- Borulardak delkler.
- Borularn genel gorunusleri.
- Deliklerin gercek yerleri neden olustugu bakmszlk le lgl herhangi bir kusur
varm,borularda olusan ermenn nedenleri.(icerden dsar m yoksa dsardan cer
dogrumu)
Delik veya arza ulaslablecek br yerde mi?ambarlar yukleme onces kontrol
edildiginde kolayca gorulecek bir yerde mi.?
- Flencten su kacag varsa,flencin tamamyle paralel mi kontrol et.Kullanlan
contann tpini kontrol et kondisyonuna bak.flencin olcusu kullanlan saplama
somunun boyutlarn ve genel kondisyonlarn kontrol et.
- Eger yogusma dan olusan bir hasar varsa full vantilasyon surveyi yap.
Survey raporu
Preliminary
Survey tamamlanr tamamlanmaz Surveyor hemen ilk raporu hazrlar ksaca olay
anlatr,hasarn durumunu belirtir ve nasl neden olustugunu yuke hasar verip
vermedigini belirtir.
Final
The Final Survey rapor tam olarak ayrntl br seklde surveyin detaylarn ve
hasarn nedenlenlern anlatr. Genel olarak surveyor taraflar sorumluluk altna
sokacak sekilde kendi goruslerini ortaya koymaz.
Stevedor Tahliye Sonras Raporu
Tahliye tamamlanr tamamlanmaz br cok lmanda adet halne gelms oldugu gibi
stevedor gemi kaptanna stevedor outturn raporu mzaya sunar. Bu dokuman genel
olarak yuku le lgl tanmlamalar verir ve eger herhangi bir hasar varsa bunu
belirtir.
Stevedorun elleclemesinden dogan eger herhangi bir hasar varsa ve
belirtilmemise gemi kaptan bunu imzalamay red eder,eger hasar beilrtilmise
gemi kaptan "for acknowledgement of receipt only." Yazarak imzalayarak alr.
Burada tanmlamalara ve hasarn miktarnn dogru yazlp yazlmadgn kontrol
etmemz gerekir.
Gemide yukleri kimler kontrol edebilir.
Br cok liman celik yuku ile limana gelen gemilerde pek alsk olunmayan sey
gemiye yuk ilgililerinin gemiden kimseden izin almadan surveyorunun ckmas yukle
lgili fotograflar cekmesi, yukun yuzeynde silver(gumus)nitrat testi yapmas veya
gemide ne iinin oldugudur.
Boyle insanlar gemnn mahremyetn onemsemezler, kendilerini kaptana
tantmalar ve gemide ne i yapacaklarn anlatrlar ve eger gemi kaptan musade
ederse gemide kalablrler.
Yuk alcs yuku tahlyeden sonra rhtmda kontrol edeblr ama gemi kaptannn
musadesi olmadan gemide asla yapamaz.
Gemi kaptan boyle Survey durumunda acentasna veya PANDI temsilcisine bas
vurarak ondan yuk ilgilisinin gemide kalmas ile ilgili mecburiyeti hakknda tavsiye
alabilir.Ve genel olarak yuk temsilcisinin surveyoru gemi tarafn temsil eden bir
kiiyle birlikte olmaldr.Sunu unutmayalm k sefer srasnda toplanan bilgiler ozel
bilgiler olup yuk temsilcinsin veya baska brnn kontrol etmesi sakncaldr.
Eger herhangi bir yuk hasar talebi var ise veya geminin tutuklanmas soz konusu
ise acilen PANDI temsilcisine uygun tedbileri alabilmesi iin haber vermelidir.
KISIM 4 Yk Eya Surveyi
Survey
Eger gemideki ykn hasarl oldugu beliritiliyorsa surveyore haber verilmeli ve
tahliyeden sonra yuku kontrol edilmesi saglanmaldr. PandI belki surveyore yukun
temsilcisiyle birlikte geni bir survey iin surveye katlmas talimatn verir.Surveyor
sunu unutmamaldr olusan hasarn gemide olustugunun ispat alcya aittir.Sunuda
unutmamalyz alc hasarn azalmas iin gerekli onlemi almamasndan dolay
olusan hasarlardan gemi sorumlu tutulamaz.
Survey Raporu
lk rapor
saca olusan hasarn ne kadar oldugu ve ne oldugunu ve neden oldugu yazr
Final
Final rapor asagdaki detaylar kapsamaldr:
-Bas vuru yapan kiinin ad.
- Surveyin oldugu yer ve tarih /saat.
- Surveyin amac.
- Geminin ismi vars zaman ve tahlyenn basladg tarh.
- Survey yaplan esyalarn oldugu B/L detay.
- Surveye katlanlarn isimleri ve temsil kapasiteleri.
- Alcnn ismi.
- Yukun tahliye edildigi ambarn detaylar.
- Gercek yukun survey yapldgnn onay. Baz durumlar vardr ki bu durumlar
mesela yanls yukun kontrolu veya yukun dogru belrlenememesi.
- Yukun tarifi(mesela,paket, baglama,her br untn agrlg).
- Hasarn tam bir tarifli raporu hasardan once veya sonra yukun ambalajnn aclp
aclmadg gibi.
- Hasarn olmussa nedeni; mesela tatl su ile, klorlu svlarla, svlarla, tozlarla,
gresle, yaktla temas. Numune al ve ileride referans olmas iin sakla.
- Hasar zerine yorumlar buna butun ve her acklamann eklenms olmas alcnn
nasl hakl oldugunu ve hasarn ne kadar oldugunu nasl tespit ettigini, surveyorden
nasl aldgn esas alnan degerin uygun ve adil oldugu dahil.
- Eger anlasma olusan hasar ile ilgili degilse bunun ispat ve delilleri ve surveyor
figurunun neden kabul edilemez oldugunun detaylar - eger alc yuku kabul
etmeme giriiminde bulundugu zaman ve yuk gemiden ckarlmssa (baz
zamanlarda hasarl yukun dsarda satlmas gibi)bu gibi hareketler surveyor
tarafndan akbul edilemeyebilir. Ki bunun alc tarafndan yukun kabul edilemiyecek
derecede hasarl oldugunun ispat gerekir. Butun bu olaylar ve tartsmalar yukun
kabulu ve kabul edlmemes le lgl olarak raporlara yol gosterr.
- herhangi bir bilgi ve olay bu tur claimler iin oldukca faydal olur.
Silver nitrate (GUMUS NITRAT)testi ve ornek alma
Gumus nitrat solisyonu tuzluluk testi, tuzdan arndrlms nitrik asit olmadkca
guvenlr degldr: eger bu sartlar kapsamyorsa alkalin olarak reaksiyona girerler.
Bu nedenle surveyor kendi solisyonunu kullanarak gelen ikayetleri zmeye
alr. Gumus nitrate tuzlu bir ortam varsa zamanla reaksiyona girerek duruma
gore rengi degiir genelde st rengi gibi olur.
Aldgnz pas orneklerini test yapmak uzere numune kabna koyup kapatn yalnz
elle dokunmayn vucuttaki tuz orenkelre gecerek yanls sonuclar vermsini
saglyabilir.
Gumus nitrate testinin pozitif olmas deniz suyunun yukle temasn tam olarak
gostermez bu sadece bu olaya deniz suyuda dahil olmus anlam verebilir.Bunu
anlyabilemek iin alnan numunelerin labratuvara gonderilerek incelenmesi
gerekir.
BOLUM 4 BLL OF LADNG(KONSIMENTO)
KISIM 1 Kanuni Pozisyon
"Temiz " Bill of Lading.
Genel kural olarak, tasycdan yukleyici her zaman genel gorunusun ("the apparent
order and condition")ve yuk kondisyonunun yukleme annda y oldugunu belirten
bir konsimento vermesini ister.
Temiz bir konsimento yukun kondisyonunun ve gorunusunun temiz oldugunu hicbir
hasar olmadg anlamna gelir. Temiz bir konsimento sunuldugunda gemiye gelen
yukun o anda tasyc tarafndan yaplan kontrollerde uygun bulundugu anlamna
gelir. Bu sunum yukle lgl herhangi bir sorun oldugunda yukun kendi kontrolleri
altna girmeden onceki durumununda belirlenmi olmasn saglar.
Mesela tasyc yukleme oncesi hasarl,pasl bir elik yuku tasmasnda temiz bir
konsimento veririse,tasyc sorumluluk altna grms olur yukun alcs tasyc bu
hasarlardan dolay sorumlu tutar.Tasyc asla sznle tartsmaya grmez hangi rulo
ne zaman nerde nasl hasar gordugu ile ilgili cunku elinde temiz konsimento vardr.
Konsimentoda yukun durumunun dogru yazlmas oneml dir.tasyc kendini yanls
yazlms konsimento varsa koruyamaz bu nedenle konsmento mzalanrken yukun
durumunun tam olarak belirtilmi olmas gereklidir eger belrtlmemsse
mzalanmamaldr hemen srkete ve PANDI ye haber verilmeli ne tur not koyulacag
konulacag hakknda yardm stemelidir.genelde konsimentolara Mate Receipt de
belirtilen notlar konulur.Mate receipt zerindeki remarklar her zaman dogru
olmaldr.
Letters of Indemnity(Yetki Mektubu)
Yukleyc sk sk gercek dunyada sats sozlesmeleri ve kredi mektubu geregi temiz
konsimentoya ihtiyac duyar bu nedenle kiracy veya gemi sahibini aslnda temz
olmayan krl pasl yuk bir yuk iin temiz konsimento vermek iin ikna etmeye gayret
gosterir Bunun temiz konsimento olmas iin yukleyici Letter of Indemnity vererek
yukun krl ve hasarl olmasna karsn verilen temz konsimentodan ckacak sorunlar
cn sorumlulugu ustune almaya calsr.
Bu oldukca tehlkel br durumdur cunku kirli ve hasarl bir yuk iin verilen temzi
konsimento her zaman tasyc baglar letter of indemnity nin hibir koruyucu zelligi
yoktur.
Ticari sebeplerden dolay yukleycnin verdigi letter of indemnity lerin bir cok gemis
olaylarda oldugu gibi gelecektede verilecek anlamna gelmez genelde ortaya kan
antlamazlklara gore hangi yukun hasarnn yuklemeden once olustugunun
belrlenmesdr.
Eger temiz konsimento veya yetki mektubu verilirse Sigorta kapsanmndan
cklr.Sadece yetki mektubu yukun temz olup olmadg le lgl br suphe varsa ve
konsimento bu nedenle hazrlanamyorsa verilebilr.
artl Konimento(Claused Bills of Lading)
Yukun gorunusu ve kondisyonu y deglse tasyc konsimentoya not koymakta
srar eder.
Eger tasma sozlesmesine gore bu kabul edleblir degil ise tasyc kend kalplarna
gore ster anlam dogru olsun ster olmasn konsimentoya not koymak ster. Eger
tasyc br cok hasardan veya kayptan enidese duyuyorsa belkde bu yukleycnn
sorumlulugunda olabilir..
Eger bir tasma sozlesmesi varsa ve tasyc konsimento "as presented"olarak
vermek zorunda ise bu seferde yukleyc kendi kalplarna gore notlar koymaya
calsacaktr ama tasycnn bunu kabul etme gibi bir zorunlulugu yoktur.
Genel kural olarak, tasyc konulacak olan notun kalb uzernde anlasmaldrlar.
Praktkte,br cok lmanda yukleme onces sorveyor atamas yaplarak tasyc adna
yukleyc le rutin terimler uzerinde anlaslr.Eger br uzlasmaya varlamazsa beklide
sigorta sirketi direk veya dolayl olarak surveyorune kendi direktif verecektir.ve
dogru kalplarda not konulmasn saglyacaktr.
KISIM 2 Ykle ilgili Konulacak notlar(CARGO CONDITION CLAUSES)
Genelde bu tur yukler iin tek bir not kalb yoktur ama asagdakilerin PANDI
tarafndan konulmas tavsiye edilir.
"Rust stained"
Rust stained (Pas lekeli)
%75 veya fazla nce tozlu pas btn yzeyin zerindedir, ak kahverengindedir ve
przsz bir metal yzeyi aga kartmak iin srterek, ovalayarak veya tel fra ile
fralayarak kolaylkla yzeyden uzaklatrlabilir
"Partly rust stained"
Partly rust stained (Ksmen pasl)
Kahverenginden ok koyu kahverengine kadar degien renkteki pas, yzeyin
%75inden azn kaplamtr. Tel fra ile uzaklatrldgnda hafife przl ve mat
elik yzeyi elde edilir. Ortaya kan yzey pas kapl veya smen pas kapl
olabilir.
"Rusty"
Rusty (Pasl)
%75 veya daha fazla Kahverenginden ok koyu kahverengine kadar degiik
renkteki pas ile kapldr, tel fra ile uzaklatrldgnda przl ve mat elik yzeyi
elde edilir.
"Rust Spots Apparent"
Rust Spots Apparent (Pasl blgeler grnyor )
izgisel ekilde (kresel degil) belirli yerlerde ok hafife pas metale ilemitir ve tel
fra ile uzaklatrldgnda przsz elik yzeyi elde edilir. Pas kabuksuz yzey
ksmlar pas kapl olabilir
"Rust spotted"
Rust spotted (Pasl blgeler)
Gzenekli ve izgisel ekilde belirli yerlerde pas metale ilemitir ve tel fra
uzaklatrldgnda przl elik yzeyi ele edilir. Pas kabuksuz yzey ksmlar pas
kapl olabilir
"Wet before shipment"(Yuklemeden once slak)
Ksmen veya tamamen yuzey yuklemeden once slak gorunusludur veya yukun
cnden hareket ettirildikce veya kaldrldkca sular akmaktadr.Scak cekim rulolar
kaldrdkca genelde katlar sksr ve araya giren sular rulonun ds kuru gb
gorulsede dsar ckar buda rulonun yukleme oncesi slak oldugunu gosterir.
"Rust with pitting"
Rust with pitting (Gzenekli pas )
Kahverenginden ok koyu kahverengine kadar degiik renkteki
pas ile kapldr, tel fra ile uzaklatrldgnda gzenekli (gz gz delikli) elik
yzeyi elde edilir.
"Covered with snow"Kar ile kapl
Visible surfaces partly or totally covered with snow and/or ice.
gorulebilen yuzeyler tamamen kar/veya buzla kapl
"Areas of steel surfaces reacting to silver nitrate solution tests"
Yzey alanlar, gm nitrat eriyigi testlerine tepki gsteriyor
Silver nitrate. Note milky white area: positive reaction
Yzeyin tuzlu su veya diger kloradlar ile temas ettigini gm nitrat testleri aga
kartmaktadr ve sut rengine donmektedir.
Suphelenen bolgeler test edilir. Eger tepkime varsa bu tuz oldugunun belirtisi olarak
kabul edilir
"Stained by an unidentifiable powder"
Tarif edilemeyen bir renkteki tozlu belirli oranda lekelenmi
Andrc bir kimyasaln varlgn veya ambar rutubetinin neden olabilecegini
gsterecek renkteki tarif edilemeyen bir toz ile belirli bir oranda kaplanm yzey.
"Rust streaked"; "evidence of contact with free moisture - drip down rust
streaks" Daha nceden rurtubet ile temas gsterir izgili pas
Yzey, daha nce onun zerine su damladgn gsterir erit eklinde
(ubuklu) pas izlerine sahiptir.
NOTE:Baz yuklerin paketli olmas dolaysyle yukarda acklanan not konulablr
mesela, "Wrappers Rust Stained." Galvanizli materyalle kaplanms ise pas varsa
"White Oxidation Marks"veya "White Rust". Bu notlar koyarken En onemli sey
rutubetten dolay hala damlalar varsa bunlarn gozlemlenmesidir.
Mekanik (Ellecleme) Hasarlar
Yukleme srasnda olusan hasarlar yukun sekln bozulmasndan baska br sey
olmasada,bu tur hasarlar yukun elleclemeye uygun olmamamsndan veya istif
amacl olmamasndan da kaynaklanablr.Bu seklde olusan hasarlar konsimentoda
asagdaki gibi belirtilebilr.
Unwrapped material Hot rolled steel sheeting in coils (Paketsiz scak cekme
rulo saclar)
Hot rolled coils. Note bending damage to inner circumference turns of
plating(scak cekme saclar ic koselerde ezilme hasar olmus)
Hot rolling coils - excessive telescoping
Scak cekme rolu sacn teleskop gibi aclms olmas)
"Elleclenirken Plakalarn c ve ds (yada her k taraf)koseleri lokal olarak ezilms ve/veya
bukulmustur saysal olarak adedi belirlenmeli
(Inner and/or outer (or both) edges of plating locally dented and/or buckled where handling
gear marked (number of coils affected).")
Kavisler, yakalar (flanlar) ve baglant levhalar bozulmu (bent, flanges and web distorted).
Flanlar ve baglant levhalarnn her ikisinin de bozunmasna bagl olarak daha nce dz olan
yapsal ksmlar egilmitir.
Ygndaki paralar boylu boyunca egilmitir. Belirli sayda para etkilenmitir (bundle pieces bent
along entire length, affects number pieces).
Bir tomardaki belirli saydaki daha nce dz olan plakalar, ubuklar, borular veya diger kk talar
kendi uzunluklar boyunca egilmitir.
Tomardaki paralar ularndan darya dogru frlamtr, belirli sayda para egilmitir (bundle
pieces projecting on edges, number pieces bent).
Bir tomardaki baz levhalar, ubuklar, borular, veya diger kk talar; tomardaki diger paralarn
bittigi noktadan daha ileriye kmtr.
Belirli blgelerde beton kaplama (klcal atlaklar, dklmeler, krklar) vardr (concrete coating
[hairline cracked/chipped/broken] at location).
Bir boruda beton agrlk kaplamasnda klcal atlaklar vardr veya kaplama belirli blgelerde
dklm veya krlmtr.
Belirli yerler, bir miktar ieri gm (dented in number positions at location).
Bir boru veya ii bo para, i apnn azalmasna neden olacak ekilde belirli bir blgesinden belirli
bir miktar ieri gmtr.
Sapanlarn takldg yerlerde kenarlar (ieri gm/kvrlm). Belirli sayda levha veya bobin
etkilenmitir (edges [dented/buckled] at location where handling gear marked. Affects number
[windings/plates]).
Belirli bir blgedeki belirli saydaki levha ygnlarnn veya belirli saydaki scak olarak sarlm levha
makaralarnn kenarlar, kaldrma veya tama ekipmanlar vastasyla ieri gm veya
bklmtr.
Kenarlarn belirli ksmlar (kertilmi/oyulmu). Belirli sayda levha veya bobin etkilenmitir (edges
[scored/gouged] at location. Affects number [windings/plates]).
Belirli bir blgedeki belirli saydaki levha ygnlarnn veya belirli saydaki scak olarak sarlm levha
makaralarnn kenarlar, kaldrma veya tama ekipmanlar vastasyla epey derince kertilmitir.
Belirli bir yerde kenarlar (dalgal/biimi bozulmu/ular yukar bklm) (edges
[waved/distorted/bent/upwards] at location).
elik bir plakann kenarlar belirli ksmlarda dalgalanm, biimi bozulmu veya ular yukar
bklmtr.
Yakalar (flanlar) belirli yerlerde belirli kmlarda egilmitir (flange bent in number positions at
location).
elik bir parann yaka (flan) ksm belirli bir yerde belirli bir ekilde bklmtr.
Belirli kmlardaki belirli saydaki kenetleme yivleri (egilmi/ieri gm) (interlocking grooves
[bent/dented] in number positions at location).
Bir levha kmesinin baglant yivleri (kenetleme yataklar) belirli bir ksmda belirli ynde egilmi veya
ieri gmtr
lenmi yzeyler belirli bir miktar mmden fazla (kertilmitir/yamulmutur/ezilmitir) (machined
surfaces [scored/nicked/indented] to a depth in excess of number mm).
Bir borunun flanlar veya al kesilmi ular gibi przsz ilenmi yzeyler mm olarak belirli bir
derinlige kadar kertilmi, yamulmu veya ezilmitir.
Belirli bir yerinde belirli bir ynde ambalaj (yrtlm/delinmi). Ykn grnr ksmn; yzey durumu
ve/veya mekanik hasar maddeleri ile tanmlaynz (packing [torn open/punctured] in number
positions at location. Visible cargo is surface condition an/or mechanical damage clauses).
indeki ykn yzey durumunu ve/veya mekanik hasarn ortaya karacak ekilde, belirli bir
blgede belirli bir ynde ambalaj yrtlm veya delinmitir.
Sapanlarn takldg yerlerde ambalajn kenarlar ieri gm (packing edges at location dented
where handling gear marked).
Belirli bir blgedeki ambalaj kenarlar kaldrma veya tama ekipmanlar vastasyla ieri gm
veya bklmtr.
Belirli bir blgedeki koruyucu kaplama (srtnmekten anm/kertilmi/krlm/yok olmutur)
(protective coating [chafed/scored/broken/missing] at location).
Bir borudaki, bir levha kmesindeki veya baka bir rndeki epoksili, ziftli, katranl, asfalt mastikli
veya baka bir koruyucu kaplama belirli bir blgede srtnmekten anm, kertilmi, krlm veya
kaybolmutur.
Yetersiz baglama, bir miktar baglama band (eksik/kopuk/kayp) (Strapped insufficiently, number
strapping bands [loose/broken/missing]).
Scak olarak sarlm bir elik levha bobini veya plakalar, ubuklar, borular veya diger kk talar
tomar eksik, kopuk veya aka kayp baglama bantlar nedeniyle yetersizce baglanmtr.
Belirli bir blgedeki bobinler, belirli bir mmye kadar teleskopiklemi (darya dogru tamtr)
(windings at location telescoped up to number mm).
Scak olarak sarlm elik bir levha bobininin sarglar, belirli bir mm kadar bobinin ekseni boyunca
darya dogru hareket etmitir
-Rlolarn oval olmas: k tafral rulonun i capnn degsmesdr.her k tarfanda olcusu alnmal
etkilenen rulolarn says yazlmalsr.
Note: Rulolarn sklg ve baglarn etkisi oldukca dikkate alnmaldr. Aclms rulolar
uygun sekilde istif edilemezler, hasar gorebilir. Aclan strapinglerin tekrar
baglanmas ve bu tur eksklklern mnmumda tutulmas onemldr asla
onemsememezlik yapmayn.
Scak cekme celik sac bandllar
"saclarn kosleri elleclenirken lokal olarak ezilmis veya bukulmustur." "Edges of
plating locally scored/gouged (etkilenen bandllarn saysn yazn.)
Tekli celik saclar
- "(sacn saysn ver). Sacn koseleri lokal olarak elleclenirken eglmistir"
- "(sacn saysn ver).sac boyunca dalgalanms/egilms tir.(Plates waved/bent along
length. Bent on end." )
"Geni celik profiller"(Large steel beams)
Genis celik profiller(Large steel beams)
Bunlar tek baslarna tasnabldg gb ayn zamanda brkac tanesi baglanarak
bandle halindede tasnablrler. Asr yuklu sapan profllern eglmesne neden
olabilirler. Ne zaman bandle formundaysalar bagl veya bagsz en onemls oturma
yuzeylerinin stflendgnde basnca dayanablecegn kontrol edin, koselerde br
cok ciddi sekil bozuklugu bu nedenle olusablr ve bu tur hasarlar alsldk
degldr.Koseler ust uste konulmaz fakat kosler c ce grecek seklde
dzleblrler.Profiller buyuk mktarlarda tasnrlar.
- "(Parca says) istif amacl olarak koseler yanls seklde ustuste bindirilmi olabilir."
- "(Parca says) koseler lokal olarak egilmis.yanaklar egilmis, . Profillerde egiklik ve
sekil bozuklugu olusmus."
Ticari demir
Kucuk ksa sekl verilms, duz ,yuvarlak koseli,kanall formda materyallerdir.yaklask
olarak 20 and 40 feet boyutunda ksm yuk olarakta tasnrlar.Korumasz bandl
olarak bulundurular ve genel olarak metal starping bant veya telle br arada
tutulurlar.Eger y paketlenmez ve skca baglanmazlarsa ellecleme yaparken
kolayca hasarlanablrler..
- "Bundles loosely secured."
- "Securing of bundles insufficient."
- "Individual pieces projecting on ends. Projected and pieces bent."
Borular ve Tupler
Yukardaki remarklar tcari demirler iin gecerlidir ama kucuk bandl halindeki borular
iinde gecerli olabilir. Eger bunlara kucuk koruma kapaklar taklysa bunlarnda
durumu belirtilecek.
Tek yumusak celik borular dagnk ve degsk boyutlarda olabilir. Hasar borular
uzerinde veya uclarnda lokal eziklikler halinde olabilir. Boru sonlarnn tamamen
bozuk olmas sonlarn yuvarlaklgn kaybetmesne neden olur.Eger egm verilmi
ve kaynaga hazr olan uclar bozulmussa ve hasar gormusse yenden egm
verlmes gerekeblr.Bu tur boru ve tupler genel olarak bakr veya plastk kapl
tutamaclar/kancalarla elleclenirler.
Asagdaki gibi etkilenenler saysal ve sekil olarak belirtilir:
- "(Number) pipes locally dented in (number of places)."
- "(Number) pipes dented on one end. Out of round on one end."
- "(Number) pipes bevelled end scored, nicked, cut."
Ozel korumal boru ve cmento kaplanks borular sk sk gemi yukunun br parcas
olurlar.her nekadar bu tur yukler korumaszda olsa hasarlar genelde kaplamalarna
veya hasarlarda elleclemeden dolay arts olur.
- "Cement lining affected by hair line cracks."
- "(Say) pipes cement coating chipped and/or locally broken on ends."
- "(Say) pipes protective coating locally scored, chafed where handling gear
marked."
Wire rods (Cubuk demirler)
Unwrapped goods(ambalajsz esyalar)
Wire rods: disintegration of bundles caused by bad stowage & rough
handling( Cubuk demirler yanls ve kotu stf ve kaba elleclenme nedeniyle
daglms halde)
Ambalassz demr cubuklar genelde cizilme,egilme,bukulme,burkulma ve dolasma
hasarlarndan etkilenirler.Bu tur cubuklar genelde yeniden duzenlenme slemine
tabi tutulurlar.Egilme ve bukulme ye maruz kalan cubuklar beklide krlrlar.Egilme
ve bukulme uretim hattnda geckmeye neden olur.Asagdak kosullar konulablr:
- "Strapping bands slack and converging. Bundles slack and leaning to one side."
- "End windings twisted and/or tangled."
- "Percentage of visible windings nicked, scored, chafed."
Ambalajl Esyalar(Wrapped goods)
Ambalajl demir cubuklar genel olarak ongerilme amacyla kullanlrlar mesela
muzk aletlernn teller veya otomobil lastk telleri gibi. Herhangi bir hasar her ne
olursa hc kuskusuz claim olusmasna neden olacaktr.
Bu hassas bir materyaldir ve asagdak sartlar konulablr :
- "Packing locally chafed where handling gear marked."
- "(Rulolarn says) packing locally torn, partly torn, visible contents scored, chafed,
rusty."
Sheet pilings(kaplama perdeleri)
Kaplama perdeleri gondermeye hazr halde(Sheet pilings ready for shipment )
Tek veya k kaplama perdesi koserleden brbrne gecmeleri (kilitlenmeleri)iin
yuvalara sahiptirler.Bu kilitleme yuvalarnn hasar almamas gerekir.
- "Keying grooves locally bent in (say ve pozisyonunu belirt)."
Eger uzerinde koruma yoksa normal pas sart konulabilir.Eger koruma varsa ve
hasar gormusse asagdaki sartlar yazlabilir.
- "Rust stained/rusty, where protective coating scratched, scored, gouged or chafed
away."
Wrapped material(Ambalajl Materyaller)
Steel coils(Celik Rulolar)
Steel coils(Celik Rulolar) (Soguk cekme rulo saclar)cold rolled steel strip
sheet
- "Paket emberin i ve ds koseleri elleclemeden dolay ezlms ve vuruk zlernn
olmas"
Packages(Paketler)
Paketler soguk cekme plakalar(Packages - cold rolled sheets)
- "Paketlerin Alt ve ust kosler elleclemeden dolay bukulmus durumda olmas
Genel olarak
- "(Side packing) (circumference packing) (inner core packing) (top packing)
locally dented / scored / torn open / contents exposed / visible plate edges buckled/
scored / chafed / rusty."
- "(Say) strapping bands broken and/or missing."
- "Inner and/or outer circumferences plate edges telescoping, edges of plating
buckled/torn."
- "Coil (paket numaras yaz) ovalised (c cap olculern her k yondede al ve belirt)"
BOLUM 5 SOZLESMELERDE SORUMLULUK
KONTRAT TURLERI
Konsimentonun (tasyc ile yuk ilgilileri arasnda ki tasma szlesmesi) yannda
genel olarak tasmalarda Time Charterparty oveya Voyage Charterparty, veya her
ikisi de olabilir.
Hague veya Hague-Visby Kurallar altnda Gemi sahibinin sorumlulugu
Konsimento genel olarak Hague veya Hague-Visby Rules atf yapar. Bu kurallar
genel olarak Time Charterparty veya Voyage Charterparty veya Paramount
Clause ile ilikili olurlar. Hague veya Hague-Visby Kurallar altnda, Tasyc, Gemi
sahibi veya Disponent Owner bir mecburiyete sahiptirler, baslamadan once ve her
sefern baslamas srasnda gemi sahibi gemisini denize ve yuke elverili hale
getirmek ve korumak zorundadr.Bu ama icin eger gemi yuke elverili degilse
denizede elverili saylmaz.Bunun yannda bu kurallar yukun uygun,dikkatli
tasnmas ,elleclenmesive istif edilmesini ve tahliye edilemsinide zorunlu klar.
Yukleme,istif ve tahliye ilemleri
Time Charterpartileri
Her ne kadar duzeltlme yaplmams Time Charterparty formlar altnda kracnn
sorumluluklar gemi sahibine gore daha fazladr ve yuklemeden istiften ve yukun
bosaltlmasndan krac sorumludur.Yinede gemi kaptan operasyonlarda mutlaka
yetkilerini kullanmaldr ve gozetleyip denetlemelidir baz durumlarda sorumluluk
gemi sahibine gecer.Mesela gemi kaptannn yuklemey takp etmemesi veya
stabilite problemleri olusursa k bunlar gemi kaptannn sorumluluklarndandr.
Eger kra sozlesmesinde belirtilmisse ki pek alsla gelmi bir uygulama degil, gemi
kaptan yuklemeden istiften ve tahliyeden sorumlu tutulamaz.Bu tur olaylarda
sorumluluk kiracya ve stevedora gecer.
NYPE Inter-Club Agreement
yukle ilgili anlasmazlklar basit olarak NYPE form Charterparty lerde basitce
belirtilmistir.Eger kontrat Inter-Club Agreement ilikilendirilmise genel kural olarak
geminin denize elverili olmamasndan dolay olusan anlasmazlklarda gemi sahibi
%100 sorumlu olacaktr.(veya geminin hatal veya kusurlu seyrinden dolalay olusan
hasarlarda dahil) Kirac yukun elleclenmesinden %100 sorumlu olacaktr.(eger
sozlesmede gemi kaptannn sorumluluklaryla ilgili bir duzenleme yaplmssa
sorumluluk %50 -50 paylaslabilir.)
Voyage Charterpartiler
Voyage Charterparty altnda genel olarak yukleme, istif ve tahliye FIOS terimleriyle
kiracya aittir.Eger liner term ler kullanlyorsa bu seferde gemi sahibine ait olur.
Sonuc
Yukarda genel olarak partilerin anlasmalara gore ckan anlasmazlklara gore
sorumluluklarn belirtmi oluyoruz. Eger anlasmazlk veya anlasmalara uyulmamas
halinde PANDI ile temasa gecilir.Cok karsk anlasmazlklarda veya problemlerde
ozellikle celik yuku tasmalarda PANDI genel olarak legal ve teknik olarak destek
saglayarak olaylar olusmadan engellemeye calsr veya hukuki ilem srasnda
legal destek verir.
ISTIF VE ELLECLEME ILE ILGILI RESIMLER
Yzey Durumu Maddelerinin Uygulamasnn rnekleri
U demiri ve keler (pas belirli yerlerde
temizlenmi). Yzey Durumu Maddesi: Pas
lekeli (rust stained).
Ambalajlanm bobinler. Yzey Durumu
Maddesi: Ambalaj pas lekeli (packing rust
stained).
elik levhalar. Yzey Durumu Maddesi:
Pas lekeli, yklenmeden nce slanm
(rust stained, wet before shipment).
Rutubetli oldugu aka belli olan nervrl
inaat demiri. Yzey Durumu Maddesi: Pas
lekeli, yklenmeden nce slanm (rust
stained, wet before shipment).
Plakalardaki pas kabuklarnn ogu
bozulmam haldedir, fakat kenarlardaki pas
kabuklar tama sapanlar tarafndan
paralanmtr. Yzey Durumu Maddesi:
Ksmen pas lekeli, yklenmeden nce
slanm (partly rust stained, wet before
shipment).
Putrellerdeki (I demirlerindeki) bir miktar pas
kabugu hala dokunulmam haldedir, fakat
pas yakalara ve baglant levhasna sinsice
ilerlemektedir. Dogru yerletirme
pozisyonuna dikkat edilmelidir. Yzey
Durumu Maddesi: Pas lekeli (rust stained).
Sarlp sarmalanarak ambalajlanm elik
levhalar. Yzey Durumu Maddesi: Ambalaj
ksmen pas kapl (packing partly rust
stained).
Sarlp sarmalanarak ambalajlanm elik
levhalar. Yzey Durumu Maddesi: Ambalaj
ksmen pas kapl (packing partly rust
stained).
Putrellerdeki (I demirlerindeki) bir miktar pas
kabugu hala dokunulmam haldedir, fakat
pas yakalara ve baglant levhasna sinsice
ilerlemektedir. Dogru yerletirme
pozisyonuna dikkat edilmelidir. Yzey
Durumu Maddesi: Pas lekeli (rust stained).
Skca sarlm elik bobinler. Yzey
Durumu Maddesi: Pasl (rusty).
U demirler. Yzey Durumu Maddesi: Pasl
(rusty).
elik levhalar. Yzey Durumu Maddesi:
Gzenekli Pas (rust with pitting).
Scak sarlm elik bobin. Yzey Durumu
Maddesi: Pas kapl, pasl blgeler
grnyor (rust stained, rust spots
apparent).
Demiryolu raylar. Yzey Durumu Maddesi:
Gzenekli pas (rust with pitting).
Galvanizli bobinler (rts karlm).
Yzey Durumu Maddesi: Galvaniz
kaplama beyaz oksidasyondan
etkilenmi (galvanising affected by white
rust).
Galvanizlenmi boru ygnlar, bir
pasivizasyon ilemine tabi tutulduguna
dair herhangi bir belirti
gstermemektedir. Yzey Durumu
Maddesi: Galvaniz kaplama mat renkli
(galvanising dull).
Ara baglant paras zerinde pul eklinde
pas kabugu olan putreller (I demirleri).
Yzey Durumu Maddesi: Pas lekeli, pasl
blgeler grnyor (rust stained, rust
spots apparent).
Daha nce tuzlu su ile temas etmi
scak sarlm bobin, pasn grn
ve rengi pheli grnmektedir. Yzey
Durumu Maddesi: Pas maddesi
uygulanabilir + yzey gm nitrat
eriyigi testine tepki vermektedir (rust
clause applicable + surface areas
U demirler. Yzey Durumu
Maddesi: Pasl (rusty).
elik levhalar. Yzey Durumu Maddesi:
Gzenekli Pas (rust with pitting).
Mekanik Hasar Maddelerinin Uygulamasnn rnekleri
Ykn terlemesiyle ieriden gelen su
damlacklar nedeniyle eritler eklinde
paslanm ambalajl bobin. Yzey Durumu
Maddesi: Ambalaj pas lekeli, daha
nceden su ile temas gsteren izgili
pas (packing rust stained, streaky rust
indicates previous contact with water).
Daha nce tuzlu su ile temas etmi scak
sarlm bobin, pasn grn ve rengi
pheli grnmektedir. Yzey Durumu
Maddesi: Pas maddesi uygulanabilir +
yzey gm nitrat eriyigi testine tepki
vermektedir (rust clause applicable + surface
areas reacting to silver nitrate solution test).
Ambalajlanm bobin forklift tarafndan
hasarlanmtr. Mekanik Hasar Maddesi:
Ambalaj i emberde bir noktadan
yrtlarak almtr, grnr yk
kertilmitir, 15 sarm etkilenmitir
(packing torn open in one place at inner
circumference. Visible cargo is scored. Affects
15 windings).
Ambalajlanm bobin kaldrma kancas
tarafndan hasarlanmtr. Mekanik Hasar
Maddesi: Sapana denk gelen yerde i
emberde ambalajn kenarlar ezilmitir
(packing edges at inner circumference dented
where handling gear marked).
Ykn terlemesiyle ieriden gelen su
damlacklar nedeniyle eritler eklinde
paslanm ambalajl bobin. Yzey
Durumu Maddesi: Ambalaj pas lekeli,
daha nceden su ile temas
gsteren izgili pas (packing rust
stained, streaky rust indicates
previous contact with water).
Plakalar. Mekanik Hasar Maddesi
(ygndaki en st plaka): Tm uzunluk
boyunca kenarlar dalgal (edges waved
along entire length).
Putreller (I demirleri). Mekanik Hasar
Maddesi (soldaki putrel): Yaka u tarafta
bir yne egilmi (flange bent in one position
at end).
Paslanmaz elik plakalar ygn. Mekanik
Hasar Maddesi: Tama sapannn denk
geldigi plakann orta ksmnda kenarlar
egilmi, iki plaka etkilenmi (edges dented
at centre where handling gear marked. Affects
two plates).
YAPISAL LIMITLERE GORE YUK PLANI HAZIRLAMAK
Strength of Tank-tops, Tween decks, Hatch covers and Weather decks
Yk plan hazrlarken,gemi maksimum deadweight veya kapasitesine mumukun oldugunca yaklasr
fakat buna eit nemde dikkate alnacak sey yuksek densitede ki yuklerdir. Planlamann
lkbolumunde esasa alnacak sey sadece yukun fzksel boyutu degl bunun yannda yukun konacak
oldugu bolumun musade edilebilen maksimum tama kapasitesidir.
Yaplan en buyuk hatalardan bir tanesinin gemi kaptannn tank top,tween deck,ambar
kapaklarnn ve hatta ack guvertenin tasma kuvvetinin yanls anlaslmasndan veya sadece
yuzeysel bilgisinden kaynaklandg meydana ckmstr.
Uygulanacak tasima limitleri genel olarak klas tarafindan hesaplanir.Maksimum limitler
alana dusen tonaj olarak hesaplanir ve geminin teknik manualinde ve kapasite planda
belirtilir.Yuklenen yuklerde tank top kuvvetinin gecilmemesi gerekir.bunu hesaplarken
yukun kapliyacagi alani verilen degerlere carpariz. Ve yuku tank top uzerine bu limitleri
gecmeyelim diye yaymamiz gerekir.Bolumun hacmi alt hoper tanklarda hesaplamalara dahil
edilir.asagida bu konuyla ilgili bir hesaplama ornegi bulacaksiniz.
Yuklenmesi gerekli Maksimum Tonaj:
(L)Boy x (B)genislik x PL (musade edilen yuk T/M2 metre karareye dusen ) = 27 x 21 x 12
tonnes/m2 = 6804 tonnes. (L & B verilen ambar tank top ebatlari ,hopper tanklar hari)
Hacim olarak Maksimum yukleme:
6804 tonnes @3 tonnes/cubic metre = 2268 M3.
Hafif ta paralar ygn: Mekanik Hasar
Maddesi (soldan ikinci ygn): Ygndaki
paralar boylu boyunca egilmi, iki
para etkilenmi, yetersiz baglanm, bir
erit krlm, kaybolmu (bundle
pieces bent along entire length. Affects two
pieces. Strapped insufficiently, one stap
broken, three missing).
Plaka ygnndaki ok sayda levha girintili
kntl haldedir. Mekanik Hasar Maddesi
(kenarlar): Tama sapannn denk geldigi
alt orta ksmda kenarlar egilmi,
yetersiz baglanm, bir baglama eridi
krlm (edges dented at bottom centre
where handling gear marked. Affects two
pieces. Strapped insufficiently, one strapping
band broken).
Ne kadar yukseklkte olacak:
2268/567 = 4.0 metres. (tank top ebatlari 567 = 27x 21)
Ayri bir urun yuklersek mesela billets, steel coils, slabs vb.gibi tavsiye edilen 6804 tonnes
gecilmemesidir.Eger diger homojen yuk yuklenecek isehoper tanklarin uzerine gelecegi
icin mutlaka az da olsa baska bir emniyet payi mutlaka vardir fakat verilen limitlerin
gecilmemesi tavsiye edilir..
Bazi zamanlarda 6804 tona ek olarak eklenebilecek emniyet payini su sekilde
hesapliyabiliriz.
0.5 (l x b x PL) ton, l = hopper tank boyu b = horizontal olarak tankin genisligi ve PL =
permissible load.
Ornek olarak eger l= 27m ve b = 4m sonra 0.5 (27 x 4 x 12) = 648 her bir yanin
tasiyabilecegi yuk.Yuk densitesi 3 ton/m3 olarak kabul edersek 648 ton ve kapladigi hacim
216m3 olur. Yuzey alani 108m2 (27 x 4) buradki yukun yuksekligi 2 metre olacaktir.
(216/108) veya 45 derece acili oldugu icin hopper tank, icin 4 metre yukseklik kabul
edilecektir. Bu sonucla total yukun agirligi 4 metreye kadar cikarsa 8100 ton olarak
hesaplanacaktir.
Her durumda tavsiye edilen gemi kaptanlarinin Code of Safe Practice for Bulk Carriers,
Section 2.1: yuk dagilim tavsiyelerine uyulmasidir..
Yuk gemi ambarlarna dokulurken kume halinde olur buda ambar merkezlerine oldukca fazla yuk
binmesini saglar.Bu olusum sonrasnda ambarlarda sag olusur. Diagram A.
DIAGRAM A
X yuk yuzeyinin trim yapilmadan onceki seviyesi
Y yuk yuzeyinin trim yapildiktan sonra ki seviyesi
Total cargo: 8100 tonnes
Iron ore istifit 3 tonnes/M2
Tank-top genisligi 21.0 M
Ambarin boyu 27.0 M
Hopper tanks uzerindeki yukun seviyesi 4.0 M
Hopper tanks genisligi 4.0 M
Klasin musade ettigi musade edilen yuk kuvveti 12ton/M2
Zayf gemi yaps iin bu kadar buyuk bir yuk oldukca tehlikelidir.Yllarca yaplan yuklemeler sonucu
br cok dokme yuk gemisi krlarak yok olmustur.Yukleme srasnda yuk daglmn enne ve boyuna
olarak uygun seklde dagtnz.ozellkle verilen tank top limitlerini gecmeyin.
Aciklanan kural oldukca basittir.eger break-bulk yuk yukluyorsak ve buyuk agir parcalarin
tasinmasi gerekiyorsa mesela su sekilde basitce hesapliyabiliriz. 200 tonluk bir yuk varsa ve
ebatlari 5m x 3m (15 metre kare )ise ambar tank topun olculerini goz onune alarak 200/15 =
13.3 ton olarak metre kareye dusecek olan yuku bulabiliriz. Eger limit 12 tonsa bu bulunan
degere gore limitleri asmis olacagiz.Yuku yayaraktank topa yapilan basinci
dagitmaliyiz.mesela 200 tonluk bir agirlik varsa mesela timber ki agirlik heryere esit olarak
dagilmamistir 12 ton limit varsa
200 ton/12 ton metre2 = 16.7 metre kare minimum.yer kapsar..
Celik yukleri yuklemecekse diger bir sorun ortaya cikar,celik rulolar yuklenirken 3 siradan
fazla yuklenemezler.Eger uc siradan fazla yuklenecekse rulolar 10 tondan fazla agir
olmamalidir.Eger 10 tondan fazla agirsa 2 sira 15 tondan agirsa tek sira yapilmalidir.genel
olarak uc sira danec kullanrak ki daha garilarda 6 sira konularak agirlik tabana esit olarak
yayilmaya calsilir.Yaklasik ebati 6" x 1" danecler genelde bordadan bordaya dogru
dizilirYukardaki formul uygulanarak kac ton yuk dusecegi kabaca hesaplanir.Girderlere
asiri yuk binmemesine dikkat etmeliyiz.
Celik slablarlada ayni sekilde problemle karsilasabiliriz..Genel olarak slablarin ebati e 6
metre x 1.25m x 0.25m ve agirligi 14.75 tondur.. yaklasik 7.5 metre karelik alan kaplar ve 7
sira ust uste konulabisir bunu anlamida yaklasik olarak 103 tondur.Yerde kapladigi alana
gore hesap yaparsak belirtilen yuk her metrekarede 13.74 tondur.Eger musade edilen yuku
12 ton kabul edersek yaklasik olark 14.5% luk bir fazlalik oldugu gorulur. Agirligi
dagitabilmek iin genis danecler kullanilabilir.sakin unutmayin bilet yuklerinde veya
slablarda ozel amacli danec kullanilmadigi surece slopping plate yuk binmez sadece butun
agirlik tank topa biner..
Gemi kaptani Code of Safe Practice for Bulk Carriers with particular reference to Section
2.1.2.1 bakmalidir.:
"Ne zaman yuksek densitede yaklask t 0.56 m3/t veya daha dusuk agrl ambarda
dagtmak iin zen gostermelz ve buna cok dikkat etmeliyiz.genel olarak yuk gemileri
yapsal olarak bale kapasitesi ve deadweight olarak yaklask 1.39ilie 1.67 m3/t arasnda ki
yukler iin dizayn edilmilerdir.eger uygun sekilde yuk dag yaplmssa lokal olarak
gemi yapna as yuk binecektir."
Agir densiteli demirlerde genel olarak istif fakotoru yaklasik 0.29 m3/ton dur en ust limit
ise yaklasik 0.56 m3/t. tur.Rapor edilen ebatlar billetler iin ise istif faktoru yaklasik 0.25
m3/t ve yumusak celikler iin ise 7.86 ton/m3.tur.eger iinde ozel doku yoksa istif faktoru
yaklasik 0.127 m3/ton kabul edilir.bu durumda en densitel, ve agir yuk olarak billetler
kabul edilebilir.
Steel Dictionary
A
Aging (a.k.a. Age Hardening) A process in which steel increases hardness and
strength and decreases ductility over time. Special Killed (i.e., aluminum killed)
prevents that condition.
AISI American Iron & Steel Institute.
Aluminized A cold-rolled sheet with aluminum applied (by hot-dip process) to the
top and bottom sides. Provides excellent heat resistance and very good corrosion
resistance.
AluminumImproves ductility. Chemical symbol Al.
Aluminum Killed see Special Killed.
Annealing A process involving the controlled high-temperature heating and
subsequent cooling of as-rolled (usually Full-Hard) Cold Rolled to induce softness
and greater formability.
ASTM American Society for Testing and Materials. Organization which sets
technical standards and specifications for steel and other materials, systems,
services, etc. Generally, ASTM standards constitute the "laws" governing steel
products.
B
Bake Hardenable Steel A grade of Cold Rolled sheet with good dent
resistance, especially common in automobile doors and panels.
Band A basic form of Hot Rolled coil, without undergoing temper-leveling (skin
passing). Bands are especially susceptible to wave, center buckle, crossbreaks and
minor surface defects. Recently often referred to as Unprocessed Coil.
Bend, Longitudinal A bend in the direction of (with) the grain; easier bend
Bend, Transverse A bend perpendicular to (against) the grain; harder bend
Bend Radius Inside radius of a bent section, normally indicated as a factor of
material
thickness (T).
1-T bend diameter = -T bend radius.
Bend Test Tests used to determine steel ductility in which material is bent (with
or against the grain).
Black Plate A specific form of light gauge (typically under .016") Cold Rolled sheet,
usually used as feedstock for Tinplate.
Blank A generally-small steel sheet, typically with restrictive width, length and
diagonal tolerances.
Bonderized Hot-dipped galvanized that has been phosphate-treated for improved
paintability. Same corrosion resistance and formability as regular galvanized. A
medium-dark grey surface with some spangle appearance.
Boron Can improve ductility and hardenability. Chemical symbol B.
Burr A thin ridge of roughness left by a cutting operation such as slitting,
trimming, shearing, blanking or sawing.
C
Camber The deviation of a coil or sheet's side edge from a straight line, the
measurement taken on the concave side with a straight edge.
Carbon Main hardening element in steel. Usually, as carbon increases: tensile
increases; ductility and weldability decline. Chemical symbol C.
Chemical/Chromate Treatment A chemical solution applied to galvanized to further
forestall rust.
Chromium Hardens steel and prevents rust. Is prominent in Stainless steel.
Chemical symbol Cr.
Coating Weight The amount of zinc and/or aluminum applied to
Galvanized, Electrogalvanized, or Aluminized sheet, normally expressed in
oz./ft
2
.
Cold Rolling Passing of Hot Rolled coils through work rolls to reduce and
tighten thickness range, improve shape and surface quality.
Columbium Often used in high-strength low-alloy steels for increased yield and
tensile strengths. Also referred to as Niobium. Chemical symbol Cb.
Commercial Steel (CS) Material with mechanical properties intended for simple
bending (i.e., 180flat) or moderate forming.
Copper Reduces atmospheric corrosion resistance. Chemical symbol Cu.
Corrosion (a.k.a. Rust) Degradation of metal caused by atmospheric conditions,
i.e., moisture and/or oxygen.
Corrosion, Water Stain Superficial oxidation of the surface in the absence of
circulating air. Often caused by moisture trapped between closely adjacent metal
surfaces such as between wraps of a coil or sheets of a stack. On Hot Rolled and
Cold Rolled products the color is typically yellow, orange and/or red. On Galvanized,
it's often a whitish color but can also range to black.
Crown The contour on a sheet where the thickness increases from the edges to the
center.
Cut Edge More defined than mill edge, usually associated with tighter width
tolerances.
D
Dead Soft Material that has not been rolled or tempered following annealing.
Characterized by very low hardness, yield strength, tensile strength with
comparatively-high elongation.
Debur To remove sharp edges from a slit or cut edge.
Density The mass per unit volume of a substance. The density of carbon steel is
.2833 pounds per cubic inch.
Drawing Steel For applications involving ductility beyond Commercial Steel.
Ductility The ability a sheet to allow change in shape without fracturing.
E
Edging The process of applying a particular shape (i.e., round, square) to a slit
edge.
Elasticity The ability of steel to return to its native shape and dimensions.
Electrogalvanized A thin coating of zinc applied by electrolytic deposition to a Cold
Rolled substrate. Electrogalvanized usually has less corrosion resistance than hot-
dipped galvanized, but with very good paintability.
Elongation A measurement of ductility/drawability. Expressed as the increase (%) of
a given distance (usually 2") prior to fracture during tensile test.
Extra Smooth Galvanized Spangle-free for more uniform surface appearance
and/or to improve paintability.
F
Flatness Measurement of a sheet's conformance to a flat horizontal surface.
Maximum variance from the surface (wave) is the extent to which the sheet is out-
of-flat.
Forming Steel (FS) Softer than Commercial Steel, this category was previously
known as Drawing Quality (DQ). It applies to coated sheet products, i.e.,
Galvanized, Galvannealed, Aluminized.
Fracture A break in steel, first observed at the surface.
Full Hard (FH) Steel rolled without subsequent annealing. Defined by a Rockwell
higher than B84, with elevated Yield and Tensile strengths and very low elongation.
Not suited for severe bending or drawing.
G
Galvalume Cold Rolled sheet with a coating of aluminum (55%) and zinc (43%).
The coating is applied in a continuous hot-dip process (similar to galvanized). It
offers outstanding rust resistance (typically, 3x that of Galvanized). Galvalume
can be ordered to various coating weights.
Galvanized A cold rolled or hot rolled pickled substrate upon which zinc is applied to
promote corrosion resistance. There is a direct correlation between the amount
of zinc applied and the steel's rust protection. Zinc can be applied by either a
hot-dipped or electrolytic deposit process.
Galvannealed A type of hot-dipped galvanized with an iron-alloy layer to enhance
paintability. Has a medium-light gray, smooth appearance. Offers corrosion
protection similar to regular hot-dipped Galvanized.
Gauge A number representing steel's nominal thickness (within minimum and
maximum tolerances).
H
Half Hard Referring to Cold Rolled with a Rockwell range of B70-85. Normally will
only accept an approximate 90bend on 1t diameter without fracture.
Hardness Resistance of steel to surface penetration. Usually referenced by a
Rockwell hardness number, i.e., B60.
Heat The amount of steel produced from a production lot.
High Carbon steel with carbon content exceeding 0.50%.
High Strength Product intended for uses calling for higher strength levels,
usually starting at 35,000# minimum yield strength.
High Strength Low Alloy Group of steels in which strength is achieved by the
precise addition of alloying elements (i.e., Columbium, Vanadium, Molybdenum,
Titanium).
I
ID The inside diameter of a coil.
Impact Testing Procedure to determine the resistance of steel to fracturing under
extreme conditions.
Intermediate Temper Cold Rolled hardness referenced within a 15-point
Rockwell range, i.e. Quarter Hard B60-75.
Interstitial Free Steel A relatively new form of sheet product with very high ductility
for deep drawing. Usually produced with very low carbon and nitrogen via vacuum-
degassing.
Iron A raw material of and the most prevalent element in carbon steel, representing
about 99% of the chemical composition. Chemical symbol Fe.
I.S.M. Institute of Supply Management (formerly National Association of Purchasing
Managers
K
Killed Steel In conjunction with Drawing Steel, material is deoxidized (using
Aluminum) to allow for uniform chemical composition and freedom from age
hardening.
L
Lead Improves machinability of steel. Chemical symbol Pb.
Leveling Flattening of coil through series of rollers to reduce or eliminate distortions
in thickness, shape and/or surface quality.
Light Matte Finish Cold Rolled surface intended for a smoother painted or
plated coating. Usually has a profilometer range of 20-40 microinches.
Lockforming Quality (LFQ) Galvanized sheet ability to accept machine lock
forming, usually a back-to-back 180 bend on 1t diameter. Commonly used in
ductwork. The LFQ designation has been replaced by Commercial Steel (CS).
Lockseam Test Procedure conducted on Galvanized to determine zinc adherence
to the substrate.
Low Carbon steel with carbon content below 0.25%.
M
Manganese Contributes to hardness and strength, but less than carbon. Tends
to minimize segregation. Usually beneficial to surface quality. Chemical symbol
Mn.
Martensite An ultra-high strength form of steel with tensile strengths ranging
from 130000-215000 psi.
Matte Finish a specified Cold Rolled surface roughness (or brightness), measured
with a profilometer.
Micrometer Instrument used to ascertain steel thickness.
Mechanical Properties Refers to structural characteristics, i.e., tensile strength,
yield strength, hardness and bend ability.
Mild Steel Usually refers to carbon steel with a Carbon of 0.15% maximum.
Mill Edge Standard edge used in Hot Rolled. Does not have a definite shape; has
liberal width tolerances.
Minimum Spangle In hot-dipped Galvanized, refers to a relatively small flowerlike
crystallization pattern.
Molybdenum Sometimes used in high-strength low-alloy grades for increased yield
and tensile strengths. Chemical symbol Mo.
Motor Lamination/Electrical Sheet A type of Cold Rolled sheet engineered for use
as electromagnetic core material for electrical equipment (i.e., motors, transformers)
N
NiobiumCommonly referred to as Columbium. Often used in high-strength low-alloy
steels for increased yield and tensile strengths. Chemical symbol Nb.
Nitrogen Tends to increase hardness, yield and tensile strengths. Contributes
to age hardening effects. Chemical symbol N.
O
OD The outside diameter of a coil.
Oiled Application of oil to surfaces to inhibit rust and reduce friction scratches
possibly occurring during transit.
Olsen Test A method of measuring the ductility or drawing qualities of a sheet or
strip.
Oxidation The exposure of steel to air (oxygen). Over time, it may result in stain,
pitting and reduction in strength
P
Phosphorous Reduces ductility and toughness; tends to segregate. Chemical
symbol P.
Physical Qualities/Properties (aka Mechanical Qualities) Refers to values of
tensile, yield, elongation, Rockwell, Erickson, Olson and/or other similar tests.
Pickling Removal of oxides and scale on Hot Rolled, through immersion in
hydrochloric and/or sulfuric acids. Usually accompanied by oiling to retard
subsequent oxidation.
PIW Designates pounds per inch of width of a coil. Determined by taking coil weight
and dividing by width. For example, a 24000# coil at 24" wide is 1000 piw. The piw
will also correlate to coil ID and OD measurements; the larger the piw, the larger the
OD. Generally, larger coil PIWs are preferred since they require less production
machinery setup time.
Profilometer Instrument measuring surface-roughness as an indicator of
material brightness.
PSI Denotes pounds per square inch.
Pup Coil Generally a coil with less than 200 piw. (See PIW definition)
Q
Quarter Hard In Cold Rolled, hardness of B60-75. Suitable for only limited bending
and forming.
R
Regular Matte Finish The most common Cold Rolled surface with a uniform dull
finish. Usually suitable for painting. Profilometer range usually about 35-65
microinches.
Resquaring Process of blanking or shearing sheets to improve width, length
and diagonal measurements.
Rimmed Steel An older type of steel manufacture in which there were significant
differences in chemical composition. Rimmed product generally exhibited good
surface quality. Rimmed steel is no longer produced in the North American market.
Rockwell A test measurement to determine hardness. In low carbon steels,
Rockwell can indicate approximate yield strength. To get yield strength, multiply
Rockwell by 1000 and subtract total by 20000. For example, a B53 Rockwell will
approximate a 33000 yield (53 x 1000 - 20000).
Rollforming Fabrication method in which steel (usually coil) is linearly, progressively
deformed by passing through a consecutive series of rolls to produce a
predetermined profile.
S
SAE Society of Automotive Engineers. Helps develops standards for auto-related
steel products.
Salt Spray Test A procedure to determine the coating longevity of steel when
exposed to corrosive effects of saltwater.
Scotch Brite A scratch pattern surface induced by brushing with textured rolls. Can
often reduce or eliminate light rust.
Sheet Flat-rolled steel generally less than .250" in thickness and wider than 12".
The formula to calculate steel sheet weight is: thickness (in.) x width (in.) x
length (in.) x density (.2833 lb./cubic inch).
Sidewall (SW) The contour of a coil's sides and edges. Ideally, they are free of
damage, smooth and straight.
Silicon A deoxidizing element in steelmaking; very slight tendency to
segregate; generally detrimental to surface quality. Chemical symbol Si.
Slab The primary steel shape from which coils are then rolled.
Slit Edge An edge produced from slitting; typically tighter width tolerances than
mill edge or cut edge.
Slitting The continuous cutting if a steel coil into narrower strip widths.
Spangle In hot-dipped galvanizing, the visual manifestation of zinc when it
solidifies. Appearing like a snowflake, spangle can be controlled in size and
brightness. Regular Spangle is typically 3/8"- 3/4". Minimum Spangle is
approximately 1/8". Extra-Smooth has no spangle as a result of surface rolling after
galvanizing. Zero spangle has no spangle, as a result of zinc pot chemistry.
Special Killed Steel with improve grain structure and prolong ductility through
the addition of aluminum and/or silicon and the removal of oxygen and
nitrogen.
Stainless Steel Strip steels with high chrome content to impede corrosion.
Stamping Metalworking operation involving the cutting and forming of steel
using tooling and dies.
Strain The amount of elongation or compression when steel is subjected to a
specific load.
Stress The force per unit area caused by externally produced forces.
Stretcher Leveled Flatness exceeding commercial tolerances, often specified for
panels or similar applications.
Strip Steel flat-rolled steel produced to precise thickness and/or narrow width
tolerances.
Structural Steel (SS) A steel quality specified when the minimum finished part
strength (usually in load-bearing applications) is required. Commonly specified in
minimum yield strength (i.e., 33000 psi, 40000 psi, 50000 psi, or 80000 psi).
Sulfur A chemical element that tends to lower ductility and weldability; prone to
foster segregation; impairs surface quality. Chemical symbol S.
T
T-Bend A mechanical procedure in which a steel sheet is bent 180with the inside
bend diameter expressed in terms of the material thickness. A bend of 1-T is
equivalent to the material thickness; a 2-T bend equals twice the material
thickness.
Tandem Mill A progressive series of rolling mill stations in which coils are cold-
worked, primarily to reduce thickness and improve flatness.
Temper Refers to steel hardness resulting from mechanical, chemical and/or
thermal properties. Generally produced by cold-reduction, typical classifications are
soft, quarter-hard, half-hard, three-quarter hard, and full hard.
Temper-Passed/Rolled A cold reduction of a sheet, passing through a series of
rolls, to improve flatness and surface finish. Usually reduces or eliminates
crossbreaks, center buckle.
Tensile Strength The maximum strength that steel can withstand prior to fracture.
Tensile testing measures maximum load ratio in relation to original cross-section
area.
Tension Leveled Flatrolled product that has been passed through rollers which
stretch the material beyond its yield point, producing improved flatness.
Tin Chemical symbol Sn.
Tin-Plate Very light gauge Cold Rolled with electrolytically-deposited tin on both
sides. Used for the manufacture of cans.
Titanium Often used in high-strength low-alloy steels for increased yield and tensile
strengths. Also used in EDDS steels to increase ductility. Chemical symbol Ti.
Tolerance permissible variation in dimensions (thickness, width, length, diagonal).
Ton A unit of weight measurement. A net ton is 2,000 pounds. A metric ton is 2,204.6
pounds. A gross (or long) ton is 2,240 pounds.
Transverse Perpendicular to the direction of rolling.
Traverse Winding a.k.a. oscillate, coils that are wound like a fishing reel (in contrast
to ribbon winding).
Triple Spot Test A process for measuring the coating weights, representing the
average weight from three samples taken across a coil/sheet width.
U
Ultimate Strength See tensile strength.
V
Vacuum Degassing An advanced steelmaking process that removes oxygen and
nitrogen. It is used to produce very pure ultra-low carbon steels with high drawing
and formability features, especially for automotive body applications.
Vanadium Often used in high-strength low-alloy steels for increased yield and
tensile strengths. Chemical symbol V.
Vitreous Enameling Iron A type of Cold Rolled sheet produced for porcelain
enameling. Has very low carbon levels and a rough matte finish (typically 55+
microinches).
W
Weld A joining or union of steel, created by the application of very high
temperatures.
Weldability The adaptability of steel to welding, typically influenced by chemical
composition, surface finish, coating type and weight.
Work Hardening The increase in resistance to deformation as a result of cold-
working, i.e., rolling, rollforming
Y
Yield The amount of net finished product generated in relation to the initial
gross amount. (Not to be confused with Yield Point.)
Yield Point The load or stress at which a marked increase in deformation (i.e.,
elongation or discontinuous thickness reduction) occurs without increasing the
applied load.
Yield Point Elongation (YPE) Refers to a non-uniform elongation of steel and
resulting susceptibility to Lders bands (surface strain lines, resembling
crossbreaks). The deformation can be measured and while there is no accepted
industry standard, generally a YPE measurement below 0.5% would suggest an
absence of strain lines during/after stamping.
Yield Strength The stress at which steel exhibits a specified deviation from a linear
proportionality between load and elongation. For steel (and many other metals) an
offset of 0.2% is the reference point. If steel is sufficiently stretched, the length is
increased. The measurement point at which the length permanently increases by
0.2% represents the yield strength. For example, if a load is applied upon a steel
sample, any 1.000" of its length becomes 1.002" after loading to the yield strength.
Yield strength is lower than tensile strength, since the steel will "give" before it
fractures.
Z
Zinc A chemical element applied (either hot-dipped or electrolytically) to steel to
improve corrosion resistance. There is a direct correlation between the zinc coating
weight and rate of atmospheric corrosion; the more the zinc, the slower the
corrosion. Chemical symbol Zn.
Secondary Steel Glossary
A
Age Hardening A process in which steel increases hardness and strength and
ordinarily decreases ductility over time. Special Killed (i.e., aluminum killed)
prevents that condition.
B
Blister In coated products, a defect caused by the formation of air bubbles in a zinc
or aluminum coating. In uncoated, refers to a raised spot on the steel surface
evidencing inclusions and small laminations.
Bow, Longitudinal Curvature in the plane of sheet or plate in the rolling direction.
Usually caused by unbalanced stresses between the top and bottom surfaces of the
rolled product.
Bow, Transverse Curvature across the rolling direction of sheet. A more severe
case can result in a center buckle. Usually caused by an unbalanced curvature of
the top and bottom mill rolls during processing.
Buckle A distortion (usually repetitive) in flatness during rolling.
Buckle, Arbor Bends, creases, wrinkles, or departures from flat, occurring
perpendicular to the slit edge of a coil and which are repetitive in nature, with
severity decreasing as the distance increases in the coil from the original source.
Often they are found at/near the coil ID or OD.
Buckle, Center Undulations (wavy regions) in the center of the metal.
Buckle, Edge Undulations (wavy regions) along the edge(s) of the metal.
Build Up Coil A coil made by welding (or stitching) together two or more coils to
make a larger one, often for efficiency during the galvanizing process.
Burr A thin ridge of roughness left by a cutting operation such as slitting,
trimming, shearing, blanking or sawing.
C
Camber The deviation of a coil or sheet's side edge from a straight line, the
measurement taken on the concave side with a straight edge.
Center Buckle A wave condition in the coil/sheet, caused by the center (in the
rolling direction) being longer than the edges.
Coating Build-Up A coating thickness greater than nominal due to uneven
application.
Coating Drip A non-uniform extraneous deposit of coating on the coated sheet.
Coating, High or Low Failure to meet the proper coating weight range.
Coating Ridge On coated steels, a hump in the rolling direction usually caused
by improper wiping when exiting the coating tank.
Coil Breaks Parallel creases or ridges across the width of a sheet (transverse to
rolling direction).
Coil Set Longitudinal bow in an unwound coil, caused by the action of winding the
sheet into a coil.
Collapsed Coil Out-of-round condition of coil often due inappropriate tension
during rewinding operations. The internal diameter (ID) is compressed.
Corrosion (a.k.a. Rust) Degradation of metal caused by atmospheric
conditions, i.e., moisture, oxygen, chemicals. There are varying degrees of
severity, i.e., extent across surface, depth of penetration into surface.
Cracks, Edge Tears or discontinuity on the coil/sheet edge.
Crease A sharp deviation from flat in the sheet which is transferred from processing
equipment subsequent to the roll bite. If longitudinal, typical sources include idler
rolls, leveler rolls, segmented rolls and slitter spacers. If transverse, typical sources
include mandrels, coil ends and racks.
Crossbow A curvature across the width of the strip perpendicular to the rolling or
coiling direction
D
Dent A sharply defined surface impression on the metal which may be caused by a
blow from another object.
Dirt Foreign debris imbedded in or under the coating from rolling or post-rolling
operations.
Dross Drops of sediment atop galvanized sheet.
E
Edge, Belled Excessive buildup of material on edge(s) during a rewinding operation.
Typical causes include excessive edge burr, turned edge, and "dog bone" shaped
cross sectional profiles.
Edge Break Edge(s) with a crossbreak surface defect.
Edge Buckle Similar to center buckle but occurring along one or both edges.
Edge Buildup A heavier coating (zinc, aluminum) concentration at the edge(s)
rather than the center of the coil.
Edge, Corrugated Severe bending (like a washboard) along a coil/sheet edge
caused by improper rolling practice. Usually will occur in a belled edge shape.
Edge, Damaged Sheet/coil edge that has been bent, torn or scraped by an object.
Edge Wave A condition in the band of steel where the edges (in the direction of
rolling) are longer than the center.
F
Flaking A condition in coated sheet where portions of the coating become loosened
due to inadequate adhesion.
Fluting A breaking or kinking condition caused by aging or improper processing.
Friction Scratches A series of short abrasions caused by the rubbing of laps or
sheets. Also called galling. Scratches are shallow; gouges are deep.
G
Galling Friction scratches.
Gouge A deep scratch.
H
Heat Ridge Usually referring to Hot Rolled, a hump in the rolling direction usually
resulting from a trapped center buckle after cold reduction.
Heavy Coating Excessive amount of coating (i.e., zinc or aluminum) applied to the
surface.
Hole A metal void, usually caused by a non-metallic inclusion during rolling.
I
Inclusions Particles of foreign material (i.e., oxides, silicates, sulfides) in steel,
usually compromising physical integrity.
K
Kink An abrupt bend or deviation from flat which is caused by localized bending
during handling.
L
Lamination (a.k.a. Segregation or Piping) Defect caused by the presence of
internal blisters, seams or inclusions. Harmful to structural integrity; could cause
steel fracturing.
Lap Weld Coil ends are "lapped" over one another and welded or stitched for
production purposes. As a result, the thickness of the steel is doubled at the weld
area.
Line Stop Referring to coated steels, an area of a coil where the coating line was
halted. This region is usually characterized by irregular and questionable coating
integrity.
Loose Wrap A coil that is not wound tight due to insufficient tension when winding.
Lders Lines Elongated surface markings or depressions appearing in patterns
caused by localized plastic deformation that results from a discontinuous yield and
resulting yield point elongation.
M
Mark, Arbor Surface damage at/near coil ID caused by roughened, damaged or
non-circular arbor.
Mark, Bite Lines which are generally perpendicular to the rolling direction, caused
by the leading end of the metal entering the leveling rolls resulting in minor surface
disruptions. These disruptions then transfer to the surface of the rolled metal in
subsequent rotations.
Mark, Chatter (Roll or Leveler) Close, intermittent lines transverse to the
rolling direction.
Mark, Inclusion Appearance of surface where actual inclusion or the void it left
is observed.
Mark, Knife A continuous scratch (which may also be creased) near a slit edge,
caused by sheet contacting the slitter knife.
Mark, Roll A small repeating raised or depressed area on rolled products caused by
the opposite condition on a roll. The repeat distance is a function of the offending
roll diameter.
Mark, Roll Bruise A greatly enlarged roll mark whose height or depth is very
shallow.
Mark, Rub A large number of very fine scratches or abrasions. A rub mark can occur
by metal-to-metal contact, movement in handling and movement in transit.
Mark, Roll Skid Scratch-like, repeating patterns perpendicular to rolling
direction. Usually caused by work roll misalignment.
Mark, Whip Surface abrasions generally diagonal to rolling direction. Typically
caused by fluttering of coil between leveling rolls.
Mixed Coil A fully-coated coil whose surfaces contain more than one coating, i.e.,
both regular galvanized (bright) and galvannealed (dull).
N
Necking A narrowing of coil width caused by improper tension in rolls
during production.
O
Off Gauge Thickness deviation from the ordered specification and/or tolerances.
Oil Can A tight wave or undulation, also referred to as a trapped center buckle.
Orange Peel Surface roughening on formed products which occurs when large
grains in the metal are present.
Oscillation Uneven wrap in coiling and lateral travel during winding. Improper
alignment of rolls over which the metal passes before rewinding and insufficient
rewind tension are typical causes.
Overpickled Excessively-prolonged exposure to pickling acids, usually resulting in a
burnt or stained surface.
Overwidth Width exceeding the ordered dimension.
Oxidation Rust, corrosion.
P
Peeling On galvanized, aluminized and other metallic-coated steels, the separation
of the coating from the steel substrate.
Pick-Off The transfer of portions of the coating from one surface of the sheet to
an adjacent surface due to poor coating adhesion.
Pickle Stain or Burn Surface discoloration due to excessive acid solution and/or
steel's exposure to same.
Pickle Patch An area of heavy scale that has not been removed after pickling or
other processing.
Pickup, Roll Small particles of debris trapped in the rolls and transferred to the sheet
surface. Could apply to Cold Rolled or coated sheet.
Pinchers Fern-like creases usually diagonal to the rolling direction.
Pinholes A coating defect consisting of random small round holes. The open area
(pinhole) exposes the steel substrate. Usually caused by laminations, inclusions,
scratches or improper lubricant.
Piping Similar to lamination, a void in the steel's thickness.
Pitting (Rust) A severe form of oxidation causing sharp depressions in the steel
surface.
Pitting (Coated) Random small depressions in the coating. Similar to pinholes,
except that pitting does not reveal the bare substrate.
Powdering A problem in which Galvannealed's iron-zinc coating dislodges from the
steel substrate.
Pup Coil A coil with relatively small P.I.W., typically under 200. They often
contain defects, i.e., dents, dings, scratches.
R
Roping A rope-like appearance in the rolling direction after the metal has undergone
severe deformation. This condition is caused by the presence of irregular grains in
the rolled product before being deformed.
Ragged Edges Sheet edges that are cracked, torn, ragged, split and/or
otherwise damaged.
Reel Breaks Surface blemishes (indicated by kinks across the coil width) caused by
the winding arbor.
Reel Kinks Horizontal creases near a coil ID (or OD if rewound).
Ridge A surface hump down the length of a sheet/coil.
Roll Grind The uniform ground finish on the work rolls which is imparted to the sheet
or plate during rolling.
Rolled-in Metal An extraneous chip or particle of metal rolled into the surface of
the product.
Rolled-in Scale A defect resulting from scale being rolled into the steel surface.
Roping A rope-like effect in the rolling direction after steel has been subjected to
deep forming/drawing.
Rust Corrosion caused by exposure over time to atmosphere, chemicals or other
injurious elements. Usually, Hot Rolled and Cold Rolled turn orange/red. Galvanized
and Aluminized turn white to black.
S
Scale Iron oxides which form on the surface of Hot Rolled during or subsequent
to rolling. Scale can be removed by Pickling.
Scratch Scoring or indentation of varying degree in the surface. Usually caused
by rollers or during handling.
SeamA surface crack sometimes caused during casting or hot-rolling.
Secondary Steel Material that does not meet the original customer's specifications in
terms of thickness, width, surface, chemistry or physical properties. Sold at a
discount compared to prime steel, secondary may be quite suitable for other
applications.
Segregation A nonuniformity in chemical composition occurring during solidification.
Often associated with internal defects, i.e., lamination and piping.
Skin Lamination Seam or inclusion at surface resembling a blister. Could lead to
metal fracture.
Skip An area of uncoated sheet which is frequently caused by equipment
malfunction.
Sliver Thin fragments of steel which are part of the material but only partially
attached. Typically caused by surface damage or internal inclusions which are
subsequently rolled.
Smudge A dark film of debris, sometimes covering large areas, deposited on the
sheet during rolling.
Snaking A series of reversing lateral bows in coil products. This condition is caused by
a weaving action during an unwinding or rewinding operation.
Spelter Referring to Galvanized or Aluminized, a severe coating buildup resulting in a
non-uniform surface.
Spooled Coil A coil having edges that are turned up or down (like a spool of thread).
Stain, Oil Surface discoloration which may vary from dark brown to white and is
produced during thermal treatment by incomplete evaporation and/or oxidation of the
surface by the lubricants.
Starvation Non-uniform coating application which results in absence of coating in
certain areas. This condition can be caused by mismatch of applicator roll and
sheet surface velocities.
Streak, Coating A banded condition caused by non-uniform coating during the initial
application process.
Streak, Dirt Surface discoloration which may vary from grey to black, is parallel to the
direction of rolling, and contains rolled in foreign debris. It is usually extraneous material
from an overhead location that drops onto the rolling surface and is shallow enough to
be removed by etching or buffing.
Streak, Grinding A streak with a helical pattern appearance transferred to rolled
products from the work rolls.
Streak, Leveler A streak on the sheet surface in the rolling direction caused by transfer
from the leveler rolls.
Streak, Roll A non-uniform surface appearance parallel to the rolling direction. It is
caused by an uneven wiping action on the upper backup roll(s) of a mill which transfers
first to the work roll and then to the rolled product.
Stretcher Strains Irregular lines that develop during drawing or stretching. Also called
fluting.
Striation A coating flow defect appearing as near-parallel lines.
Surface Tear Minute surface cracks on rolled products which can be caused by caster
cracks.
T
Telescoping Lateral stacking, primarily in one direction, of wraps in a coil so that the
sidewall of the coil is conical rather than flat. Usually caused by improper alignment of
rolls over which the steel passes before rewinding.
Transit Rust Oxidation occurring during shipment. Typically appears most prominently
on ID and OD wraps, top and bottom sheets, and at edges. It may manifest in sporadic
spots within coil or sheet bundle.
Transition Coil A coil that is partially Electrogalvanized coated and partially bare Cold
Rolled.
V
Void An internal cavity produced during the solidification process during casting.
W
Water Stain Superficial oxidation of the surface with a water film, in the absence of
circulating air, held between closely adjacent metal surfaces such as between wraps of
a coil or sheets of a stack. The appearance varies from iridescent in mild cases to
white, gray, or black in more severe instances.
Wave An out-of-flat condition relative to the order or ASTM flatness specifications. Can
occur across the width or merely at edge(s).
Weld (Coil) Area where coils have been welded together to form a single, longer length
for more efficient production. The area near the weld is typically of poor quality in terms
of strength, surface and coating adhesion.
White Rust On galvanized, corrosion that occurs when material is exposed to moisture
and is unable to quickly dry, often between adjacent wraps or sheets. Varies in severity
and coverage area.
Wrap-Loose A condition in a coil due to insufficient tension which creates a small void
between adjacent wraps.
Wrinkling A coating defect of small ridges or folds resembling a small prune skin.
Y
Yield Point Elongation (YPE) Refers to a non-uniform elongation of steel and resulting
susceptibility to Lders bands (surface strain lines, resembling crossbreaks). The
deformation can be measured and while there is no accepted industry standard,
generally a YPE measurement below 0.5% would suggest an absence of strain lines
during/after stamping
REF SKULD