SRPSKI JEZIK I KNJIZEVNOST Ovo je kratka forma u kojoj je opisano ta sve u stvari trebamo znati o srpskom jeziku i knjizevnosti.

U srpskom jeziku postoje namjere,pravila,oblici i naini koji e biti dovoljno nauno,pouzdano,moderno i primijenjeni u rastu i razvoju ovjeka.Srpski jezik ine posebne oblasti,a to su: -BAROK -PROSVETITELJSTVO -SENTIMENTALIZAM -SRPSKI KLASICIZAM -PREDROMANTIZAM -ROMANTIZAM BAROK Srpski barok se javlja u 18. vijeku.Nastao je pod uticajem ruskog baroka koji je dolazio preko svetogoraca; zatim je tu uticaj ukrainskog baroka i uticaj baroka koji dolazi sa zapada preko dubrovake knjizevnosti i ima mnogo karakteristika.Neke od njih su razuenost izraza,bogata metaforinost,strasna religioznost,kienost stila itd.Najizrazitiji predstavnik srpskog baroka je Gavril Stefanovi Venclovi koji je zivio u drugoj polovini 18.vijeka.Smatra se da je napisao oko 20 zbornika raznih radova (Crni bivo u srcu). PROSVETITELJSTVO Ovo razdoblje nazvano je zlatnim dobom u istoriji ljudskog roda,a ve u 17.vijeku javlja se novo razdoblje-protivreformacija ili katolika reakcija koju obiljezava ponovno vraanje na crkvena uenja i srednjovjekovne predstave o svijetu i ovjeku-da je ovaj zivot kratkotrajan i da,nasuprot njemu, postoji vjeni zagrobni zivot za koji se treba pripremiti.Kasnije dolazi do novog uenja i pravca,poznatog kao racionalizam koji potie od rijei ratio to znai um,razum.Prvo se javlja u Engleskoj,a vezuje se za filozofsko uenje empirista i senzualista koje mu prethodi.Empirizam je filozofsko uenje po kome se sva znanja izvode iz ovjekovog iskustva,dok je senzualizam uenje da se saznanje svodi na ulo opazanja bilo da je u pitanju ulo vida,sluha ili dodira. SENTIMENTALIZAM Sentimentalizam je prvo nastao u Engleskoj da bi ubrzo-kao umjetniki postupakpoeo javljati u Francuskoj,potom u Njemakoj i ostalim evropskim knjizevnostima.On traje uporedo sa klasicizmom.U njemu se naglaavaju:ednost,vrline,ljepota due,prijateljstvo i srena porodica.Od zanrova je najpristupnija proza u formi pisama,dnevnika,intimnih ispovijesti.U tim prozama ima mnogo dirljivih trenutaka,uzdaha,suza i sauestvovanja sa onima koji pate i zbog toga se ovo moze nazvati svijet ideja.Poznata djela su:Manon Lesko od Prevoa,Nova Eloiza od Rusoa,Jadi mladog vertera od Getea.Predstavnik ovog pravca u naoj knjizevnisti je Milovan Vidakovi sa svojim poznatim romanom Usamljeni junoa.Ovaj pravac se vremenom pretvorio u predromantizam.

SRPSKI KLASICIZAM Klasicizam se javlja u 17.vijeku i kao umjetniki postupak trajae i u 18. vijeku i to naporedo sa predromantizmom.On je u naoj knjizevnosti trajao sve do tridesetih godina 19.vijeka.Bio je poznat kao stari ili greeski stil.Pjesnik Jovan Sterija Popovi je bukvalno obiljezio ovo razdoblje,posebno svojim komediografskom radom.Pisane su rodoljubive pjesme i ode u est poznatih ljudi tog vremena,razne pohvalne i didaktine(poune) pjesme.Bila je to lirika kija je stvarana pod uticajem rimske metrike(stiha),po klasinim uzorcima i motivima iz antike mitologije.Takve pjesme je pisao Lukijan Muicki,arhimandrit manastira iatovca.Poslije njegove smrti (1837.),klasicistiki stih polako nestaje,mada emo ga mi nalaziti i kasnije-u pjesmama Petra Petrovia Njegoa i Vojislava Ilia. PREDROMANTIZAM Predromantizam ili knjizevnost Vukovog doba je vrijeme s kraja 18. i poetka 19.vijeka,kada zapoinje naputanje srednjovjekovne tradicije i crkvenoslovenskog jezika i stvaranje na slavenoserbskom jeziku,odnosno kada se ine novi pokuaji u poeziji,prozi i drami po nekim evropskim uzorima,ali daleko od nacionalnih tema,tj.narodnog zivota i jezika.U toj knjizevnosti nije bilo narodnog duha.Meutim,taj nedostatak i potrebu graanskog drutva za utemeljenjem kulture na nacionalnoj osnovi prvi je uoio i na tome pieo-posle Dositejevih zahtjeva-praktino da radi Vuk Karadzic.Pored Vuka,u ovom predromantiarskom razdoblju stvaraju Sima Milutinovi Sarajlija(poznat po spjevu Srbijanka),Nikanor Gruji,pjesnik Jovan Hadzi,Petar Petrovi Njego i Jovan Suboti.A zatim se javljaju pravi romantiari: P.P.Njego(sa Gorskim vijencem),Branko Radievi,ura Jaki,J.J.Zmaj i Laza Kosti. ROMANTIZAM (kao metod i pravac) Potrebno je objasniti ta je metod a ta pravac u knjizevnosti.Metod je u stvari osnovni nain shvatanja i dozivljavanja svijeta i ovjeka.Pravac je u odnosu na metod vremenski ogranien;javlja se,traje i nestaje,da bi ga potom zamijenio neki drugi.Uslovljen je vremenom,drutvenim prilikama i zajednikim pogledima ljudi na drutvo i umjetnost..U knjizevnosti i umjetnosti uopte postoje samo dva metodaromantizam i realizam,a pravaca je mnogo. Pojam romantizam podrazumijeva ono to je romantinoudesno,fantastino,osjeajno,pustolovno,izuzetno i nesvakidanje u svojoj pojavnosti;neto to je vie san i ideal nego stvarnost.Kao pravac javlja se krajem 18. i poetkom 19. vijeka i traje do sredine ovog vijeka.Javlja se u vrijeme graanske revolucije 1789. godine.Romantizam izrazava duh graanskog drutva.Osnovne karakteristike romantizma su: -veliko prisustvo mate i jakih emocija u djelima -naglaena subjektivnost u dozivljavanju svijeta i ovjeka u nainu pripovijedanja. -nezadovoljstvo zivotom -okrenutost prirodi i kult prirode

-slavi se borba,sloboda,heroizam -esto vraanje u prolost zbog nezadovoljstva sadanjou -javlja se nesebina ljubav prema vlastitom narodu i njegovoj istoriji,prema kulturi i posebno prema jeziku i narodnim umotvorinama. -osnovni princip romantiara je:vazna je ljepota djela a ne njegova sadrzina i poruka;djelo treba da pokrene osjeanje u itaocu,da mu pruzi duhovni uzitak,da oduevi nesebinou junaka i svijeta koji je u djelu naslikan i itaocu ponuen. -Stil je herojski patetian.Od stilskih figura najprisutnije su poreenje,hiperbola,retorsko pitanje,eksklamacija(reenica sa uzvinikom),apostrofa,anafora,kontrast. EVROPSKI ROMANTIZAM: -U francuskoj knjizevnosti predstavnici su:Viktor Igo,Lamartin,Alfred de Vinji,Prosper Merime. -U engleskoj:Dzordz Bajron,Persi Bi eli,Valter Skot,pjesnik Kolridz -U njemakoj:Hajne,iler,Gete,Novalis,Helderlin -U ruskoj:Aleksandar Sergejevi Pukin,Ljermontov,Zukovski -U maarskoj:andor Petefi -U italijanskoj:akomo Leopardi.