Professional Documents
Culture Documents
GSM Telefonlarda Arıza Tespiti
GSM Telefonlarda Arıza Tespiti
ELEKTRK-ELEKTRONK TEKNOLOJS
Ankara, 2012
Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme materyalidir. Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir. PARA LE SATILMAZ.
NDEKLER
AIKLAMALAR ................................................................................................................... iii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1 .................................................................................................... 2 1. ARIZANIN TESPT ........................................................................................................... 2 1.1. Kullancdan Cihaz Arzas Hakknda Bilgi Alnmas .................................................. 2 1.2. Sistemin Elle ve Gzle Muayene Edilmesi ................................................................... 3 1.3. Statik Elektriin Etkileri ve ESD Ekipman.................................................................. 5 1.4. Ekran Salamlnn Kontrol Edilmesi ......................................................................... 8 1.5. Kasa Salamlnn Kontrol Edilmesi........................................................................... 9 1.6. Anten Salamlnn Kontrol Edilmesi ....................................................................... 10 1.7. Cihaz Kasasnn Almas ........................................................................................... 11 1.8. Anakartn Kontrol Edilmesi ........................................................................................ 17 1.9. Bask Devre Yollarnn Kontrol ................................................................................ 19 1.10. Devre Elemanlarnn Giri k Frekanslar ............................................................ 23 1.11. Devre Elemanlarnn Salamlk Kontrol ................................................................. 24 1.11.1. Transistrn Multimetreyle Salamlk Kontrol ............................................... 25 1.11.2. Diyodun Salamlk Kontrol ............................................................................. 25 1.11.3. Direncin Salamlk Kontrol ............................................................................. 25 1.11.4. Kondansatrn Salamlk Kontrol .................................................................. 27 1.11.5. LDRn Salamlk Kontrol .............................................................................. 27 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 28 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 30 RENME FAALYET2 .................................................................................................. 31 2. EBEKE KONTROL ...................................................................................................... 31 2.1. ebeke Frekans ve Ayarlar ....................................................................................... 31 2.2. ebeke Ayarlarnn Kontrol Edilmesi ......................................................................... 32 2.3. Anten Balants Kontrolnn Yaplmas ................................................................... 35 2.4. Spektrum Analizr Kullanm ..................................................................................... 36 2.5. ebeke k Kat Frekansnn llmesi................................................................... 38 2.6. Kartn Devre emasnn Okunmas............................................................................. 41 2.7 Saysal Radyo Haberleme Test Cihaz (Digital Radio Communication Tester) Kullanm ........................................................................................................................... 45 2.7.1. Saysal Radyo Haberleme Test Cihaz ile Yaplan lemlerin Kaydedilmesi .... 46 2.7.2. Saysal Radyo Haberleme Test Cihaznn Dijital Verici Olarak Kullanlmas .. 47 2.7.3.Saysal Radyo Haberleme Test Cihaznn Dijital Alc Olarak Kullanlmas ..... 47 2.8 Sim Kart Kontrol........................................................................................................ 47 RENME FAALYET3 .................................................................................................. 53 3. MOBL TELEFON EKPMANLARI ................................................................................ 53 3.1. Bluetooth Fonksiyonu ve Kontrol Edilmesi ................................................................ 53 3.1.1. Bluetoothla letiim ............................................................................................. 53 3.1.2. Bluetoothun Cep Telefonlarndaki Kullanm Alanlar ..................................... 54 3.1.3. Bluetooth Fonksiyonunun Kontrol .................................................................... 54 3.2. Bluetooth Kulakl ve Salamlk Testi ...................................................................... 55 3.2.1 Bluetooth Kulakl .............................................................................................. 55 3.2.2. Bluetooth Kulaklnn Salamlk Testi .............................................................. 56
3.3. Kamera alma Prensipleri........................................................................................ 57 3.3.1 Optik Blm ......................................................................................................... 58 3.3.2. Elektronik Blm ................................................................................................ 59 3.3.3. Mekanik Blm ................................................................................................... 60 3.4. Kamerann Salamlk Kontrolnn Yaplmas ........................................................... 60 3.5. Kamerann Yazlm Programlar ................................................................................. 60 3.5.1. Statik Grnt Program ( Fotoraf ) .................................................................. 60 3.5.2. Dinamik Grnt Program ( Video ) .................................................................. 62 3.6. Kamera Yazlm Programlarnn Kontrol Edilmesi .................................................... 64 3.6.1. Statik Grnt Programnn Test Edilmesi .......................................................... 64 3.6.2. Dinamik Grnt Programnn Test Edilmesi ..................................................... 64 3.7. Fla Donanm ve Salamlk Testi .............................................................................. 64 3.8. Ara i Konuma Kiti ve Salamlk Kontrol ........................................................... 65 3.8.1. Ara i Konuma Kitinin Kontrol .................................................................... 67 3.9. GPRS Balants ve Balant Kablosu Salamlk Kontrol ....................................... 68 3.9.1.GPRS Kullanlarak nternet Balantsnn Yaplmas .......................................... 68 Kzl tesi Fonksiyonu ve Salamlk Testi ....................................................................... 71 3.10.1. Kzl tesi Fonksiyonu Salamlk Testi ............................................................ 72 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 73 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 75 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 76 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 80 KAYNAKA ......................................................................................................................... 82
AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI 523EO0452 Elektrik-Elektronik Teknolojisi Haberleme Sistemleri GSM Telefonlarda Arza Tespiti
Bu modl her marka ve model mobil telefonun arza kontrolnn yaplmas, ebeke ve sim kart kontrolnn yaplmas, dhil ve harici ekipmanlarn fonksiyonlarnn bilinmesi ve bu ekipmanlarn salamlk kontrollerinin yaplmas ile ilgili bilgi ve becerilerin kazandrld bir renme materyalidir.
MODLN TANIMI
40/32
Bu modln n koulu yoktur. GSM telefonlarda arza tespit etmek
Genel Ama
Bu modl ile gerekli laboratuvar ortam salandnda, her marka ve model mobil telefonun arzasn tespit edebileceksiniz.
Donanm
Bilgisayar, projeksiyon cihaz, izim ve simlasyon programlar, kataloglar, deney setleri, alma masas, avometre, bread board, eitmen bilgi sayfas, havya, lehim, elektrikli almalar, anahtarlama elemanlar, yardmc
LME VE DEERLENDRME
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz. retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.) kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek sizi deerlendirecektir.
GR GR
Sevgili renci, Dnya bilgi ve bilgi paylam an yaamaktadr. Bu an gereklerinin en banda da mobil eriilebilirlik gelmektedir. Bu gereksinimden dolay cep telefonlar amzn vazgeilmezlerindendir Cep telefonu sistemi zerinden insanlar sesli, grntl diyalog kurabilmekte ve veri alverii yapabilmektedir. GSM sisteminin tahminlerin bile ok stnde bir hzla yaygnlamasnn en nemli sebeplerinden biridir. GSM sistemlerinin bir dier avantaj ise tanabilir ve ergonomik olmasdr. Gn getike hizmet veren kurulular arasnda rekabet artmakta bunun sonucu olarak da hizmet kalitesi artarken kullancya olan maliyeti dmektedir. Her geen gn kullanc says artmaktadr. Sistemin ilk ortaya kndan sonra sadece sesli konuma ve yazl mesaj gnderme yeteneklerine sahip olan sistem, gelimesine devam ederek gnmzde iletiimin her alannda yer almaktadr. Bunun paralelinde mobil cihazlarda gelimeye ayak uydurmu ve fonksiyonlarn artrmtr. Gnmzde bir mobil telefon multimedya cihaz olmutur. Bu ekli ile srekli gelien ve popler bir yap kazanan sistem milyonlarca insann cazibesi hline gelmi ve artk olmazsa olmaz ihtiya kaleminde yerini almtr. Mobil cihazlarn kullanmnn ve fonksiyonlarnn artmas ile arza eitlilii ve younluu artmtr. Telefonda meydana gelebilecek arzay gidermek iin ncelikle arzann tehis edilmesi gerekmektedir. Arzann tehis edildii yerde de gerekli standartlar oluturularak hizmet verilmelidir. Tehis iin de bilgi donanmna ihtiya vardr. Bu modl sonunda kazanacanz yeterliklerle her model mobil telefonda marka ve modelin standartlarna uygun olarak arza kontrol ilemini yapabileceksiniz.
ARATIRMA
evrenizde daha nce cep telefonu servisine gitmi olanlar var ise nasl bir sreten getiklerini anlattrnz. nternet ortamnda cep telefonlarnda oluan arzalar aratrnz.
1. ARIZANIN TESPT
1.1. Kullancdan Cihaz Arzas Hakknda Bilgi Alnmas
Teknik servislerde cihaz teslim alan ile onarm yapan kiiler farkldr. Arzal cihaz, mteri temsilcisi tarafndan mteriden alnr ve onarmn yaplmas iin teknik servis elemanna verilir. Onarm yapan teknisyen ile mteri gerekmedike diyalog kurmazlar. Bu sebepten dolay cihaz teslim alan mteri temsilcisi tarafndan onarm yapacak olan teknisyene yardmc olacak btn bilgilerin mteriden alnmas gerekir(arzann nasl olutuu, arza olumadan nce ne gibi deiikliklerin olduu vb.). Mteri temsilcisinin bir dier grevi de cihaza ve mteriye ait bilgilerin daha sonradan oluabilecek karklklar nlemek ve gerekli durumlarda mteri ile iletiim kurabilmek iin kaydedilmesidir. Bu ilemler iin teknik servis arza takip formlar dzenlenir. Teknik servis arza takip formlar nsha olarak dzenlenir. Bu formdan bir nsha mteriye bir nsha cihaz ile birlikte teknik servis elemanna bir dieri de sisteme girilmek zere mteri temsilcisinde kalr. Teknik servis arza takip formu zerindeki servis numaras cihazn aksesuarlar zerine ilenerek karmas nlenir. Teknik servis takip formu doldurulurken cihaza ait aksesuarlar ve cihazn fiziksel durumu forma ilenir(batarya, hafza kart, klf, kasa krk, ekran izik, vb.). ekil 1.1de teknik servis arza takip form rnei grlmektedir.
sebep olabilir. Gzle kontrol edildikten sonra cihaza alma gerilimi uygulanarak ar snan bir elemann olup olmad el ile kontrol edilir. Resim 1.1de sv temas, Resim 1.2de yanm bir elemandan dolay, Resim 1.3te ise ksa devre sonucu olumu bir arza grlmektedir.
Srtnme(Friction): ki malzeme birbirine srtldnde, her bir malzemede yzey atomlaryla bal elektronlar birbirlerine ok yakn bir konuma gelir. Bu yzey elektronlar, bir malzemeden dierine hareket edebilir. Elektronlarn hareket yn triboelektrik seriye bal olarak ya A malzemeden B malzemeye doru veya tersidir. Triboelektrik serinin pozitif tarafnda yer alan malzemeler elektronlarn vererek pozitif arj (yk) olurken negatif tarafta yer alan malzemeler elektron alarak negatif arj (yk) kazanr. Ayrma(Seperation): Ayrma srtlme ilemine benzemektedir. Yzey elektronlar birbirine ok yakn olacak ekilde temas eden iki malzeme birbirinden ayrldnda triboelektrik seriye bal olarak arj olur. ndksiyon(Induction): Gl elektrik alanlar iinde bulunan malzemeler zerinde statik elektrik oluabilir. Elektrostatik hasar, retim ile cihazn alt yer arasndaki her noktada meydana gelebilir. Hasarlar, aygtlara kontrolsz bir evrede servis verme srasnda veya zayf ESD uygulamalarnn olduu yerlerde olmaktadr. Genellikle hasarlar vahim arzalar veya belirti gstermeyen arzalar olarak snflanmaktadr. Vahim arzalarda aygt almaz duruma gelmektedir ve problemi gidermek nispeten kolaydr. Fakat belirti gstermeyen arzalarda zme ulamak ok daha zor ve masrafl olmaktadr. Elektrostatik dearj, statik elektriin aniden topraa dearj olmasdr. Dearj oluurken akm yolunda olduklarnda transistrler, diyotlar, lazer diyotlar, elektro optik cihazlar, hassas film rezistrler, ince ve kaln film rezistrler, kapasitrler, farkl yar iletkenler, mikro devreler, hibrid cihazlar, piezoelektrik kristalleri ve hatta daha komplike entegrasyonlu devre cihazlar gibi hassas bileenler hasar grebilir. Statik elektriin zarar verebilecei herhangi bir cihaz kullanldnda zel nlemlerin alnmas gerekir. Elektronik malzemeler ve cep telefonu anakartlar ESD'yi nlemek zere tasarlanm zel bir poette gnderilir. Malzeme montaj aamasna gelinceye kadar malzeme poetinde tutulur sonra poet elle alr veya st makasla kesilir. Poet asla bir metal aletle veya bak sokulup yrtlmaz. Resim 1.4te ESD tama poeti ve malzeme grlmektedir.
ESDden korunmak iin alma ortamna yzeyden yzeye test ve alan testi yaplarak olmas gereken deerler saptanmaldr. ESD Ortamlarn test etmek iin Bileklik ve topuk band test cihaz Megaohmmetre ( Meger ) Statik Fieldmeter Workstation monitr Dijital multimetre Yzey diren lm test kiti Data logger test station cihazlar kullanlr.
ESD nlemek iin Bileklik Topuk band / ESD ayakkab Eldiven / Parmaklk ESD nlk ESD masa / sandalye ESD kontroll toprak balant noktas(Fi) alma zemini veya masann ESD den etkilenmemesi iin kullanlan dissipative / iletken kimyasal svlar. ESD poetler yonizatrler kullanlmaktadr.
ESDden korunmu alanlarda uluslararas ESD sembol bulundurulmaldr. ekil 1.2de uluslararas ESD sembol grlmektedir.
Resim 1.7de soket balantl telefon modeli ekran ve ekran balant soketi grlmektedir. Ekran soketten ayrmak iin soket balant noktasndan sert bir cisimle dikkatli bir ekilde yukar doru ekmek gereklidir. Ekran takmak iin soket trnaklar karlkl getirilerek zerine bask uygulanr.
Farkl model cep telefonlarnda arka kasa zerinde bunlarn dnda anten, batarya konnektrleri, sim kart yuvas kilit tuu, ama kapama tuu arj soketi gibi farkl elemanlar bulunabilir.
Kasada fiziksel bir hata olumas durumunda kasa zerinde bulunan elemanlar temas yzeylerine dokunmad iin fonksiyonlarn gerekletiremez. Bu sebepten nce kasann fiziksel olarak herhangi bir deiiklie urayp uramad, atlak ya da krk olup olmad kontrol edilir. Kasa zerinde bulunan elemanlar ile ilgili bir arzada nce bu elemanlarn balant noktalarna temaslar kontrol edilip sonrasnda malzeme lm ve gerekiyorsa deiimi yaplmaldr. Zil sesi gelmiyorsa buzzer arzal olabilir. Kasa zerinde bulunan buzzer konnektrleri llr, burada kk bir diren deeri grlmelidir (24 ohm). Ses gitmiyorsa mikrofon arzal olabilir. Mikrofon direnci, buna ait konnektrden llr, yaklak 500-600 ohm deeri grlmelidir.
ulu olduu iin ksa devre gsterir. Bu tiplerde antenin krk olup olmadna baklr. Baz model cep telefonlarnda anten flex (film) devre eklindedir. Bu tip telefonlarda flex devrenin fiziksel durumu da kontrol edilmelidir. Antenin bal olduu konnektrler kirlenmi ya da oksitlenmi ise tinerle ya da sert bir silgi ile temizlenir.
Blok diyagramda hi almayan bir telefona ait servis klavuzu hzl arza giderme kontrolleri verilmitir.
incedir. Cep telefonunda bask devreler grnen iki tarafnn dnda kartn arasnda da birok kattan oluur. Bask devre yollar gzle grlemeyecek kadar ince yapda olabilir. Cep telefonu bask devre yollarn kontrol edebilmek iin ou zaman mikroskop kullanmak gerekir. Resim 1.21de cep telefonuna ait arj soketi ve bask devre yollarnn mikroskop ile ekilmi yollar grlmektedir. Resim 1.22 ve Resim 1.232Te cep telefonuna ait anakart ve bu anakart zerinde kamera ve tu takm ve hafza kartna ait yollar servis kullanm klavuzu ile birlikte verilmitir.
SMD malzemelerin lmlenirinin yaplabilmesi iin ncelikle malzemeleri tanmak gerekir. Resim 1.26da baz SMD malzemelerin grnmleri vardr.
Bobin
Diren
Diyot
Kondansatr
Led diyot
Transistr
SMD malzemelerin lmlerinin yaplabilmesi iin zel lm problar vardr. Resim 1.27de SMD devre zerinden lm yapmak iin kullanlan problar gsterilmitir. SMD problar ok ince ulu ve etraf yaltlmtr.
Pasif devre elemanlarnn lm iin multimetre yeterlidir. Aktif eleman veya tmleik devrelerin lm iin osilaskop ve spektrum analizr kullanlr.
lem Basamaklar
Arzal bir cep telefonu iin teknik servis arza takip formunu kullancdan ve cihaz zerinden alnacak bilgiler ile doldurunuz. Telefonu amaya balamadan nce telefonun d grnn ve durumunu gzlemleyerek servis takip formuna yaznz. Cep telefonunu kasasn amak iin ncelikle telefonun marka ve modeline uygun olan servis kullanm klavuzunu internet ortamndan bulup ilem basamaklarn inceleyiniz ve bu ilem basamaklarna uygun doru aletler ile ama ilemini gerekletiriniz.
neriler
Arkadanza ait olan veya elinizde bulunan bir cep telefonunu arzal olarak kabul ediniz. Kullancdan arzann nasl olutuu hakknda bilgi alnz. Telefonun kasasnda veya ekrannda krk ve iziklere dikkat ediniz. Eksik bir aksesuar olup olmadn gzlemleyiniz. Cep telefonunu aarken sabrl, dikkatli ve dzenli olunuz. Telefon zerinden sktnz malzemeleri dikkatli bir ekilde muhafaza ediniz. Anakart zerinde herhangi bir fiziksel hasar veya normal d bir durum olup olmadn gz ile kontrol ediniz.
Cep telefonu ama ilemi bittikten sonra telefona ait anakart gzlemleyerek Anakart zerinde bulunan diren, kontrol ediniz. kondansatr, diyot gibi elemanlar mikroskop altnda tanmaya alnz. Anakart zerinde bulunan SMD elemanlarn tanmlamalarn yapnz. Tanmladnz malzemelerin lmlerini yaparak doru olup olmadn kontrol Anakart zerinde bulunan malzemelerin ediniz. lmlerini avometre ile lnz. Cep telefonunu kasann almasnda izlediiniz yolu tersinden takip ederek dikkatli bir ekilde kapatnz. Cep telefonu kasas kapatlrken telefon zerinde herhangi bir kir veya leke kalmamasna dikkat ediniz.
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak rendiklerinizi kontrol ediniz.
Deerlendirme ltleri 1. 2.
3. 4. Kullancdan cihaz arzas hakknda bilgi alabildiniz mi?
Evet
Hayr
Kullancdan aldnz bilgiler size arzay tespit etmekte yeterince yardmc oldu mu?
Sistemi elle ve gzle muayene edebildiniz mi? Ekrann salamln kontrol edebildiniz mi? Cihazn kasasnn salamln kontrol edebildiniz mi?
5. 6. 7.
8.
Cep telefonu anakart zerinde bulunan malzemeleri tanmladnz m? Cep telefonu kasasn aarken ve ilem yaparken ESD nlemleri aldnz m? Bask devre yollarn mikroskop altnda incelediniz mi? Malzemeleri tanmlarna uygun olarak ltnz m? Cep telefonu kasasn kapattnz m?
DEERLENDRME Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
ARATIRMA
eitli model ve marka mobil telefon devre emalar aratrnz. Kendinize veya yaknnza ait bir cep telefonun nasl alacan aratrnz. nternet ortamnda mobil telefon haberleme sistemleri hakknda aratrma yapnz.
2. EBEKE KONTROL
2.1. ebeke Frekans ve Ayarlar
Cep telefonlarnda yazlm yklenmesi, fabrika ayarlarna dnlmesi veya para deiiklii ile onarm yaplmas durumunda, daha nceden ayarlanm olan kalibrasyon deerleri farkllk gsterecek veya yeni paraya uygun olmayacaktr. Bu gibi onarmlardan sonra mutlaka cep telefonunun RX(Alma) ve TX(Gnderme) frekans deerlerinin kalibrasyonu ve lm iin RF sinyal jeneratr, servis kalibrasyon program ve spektrum analizr gereklidir. Bu deerler kalibre edilmez ise bu deerlerdeki ok az sapmalar bile ou zaman hi cep telefonunun hi ebekeyi almamasna veya almas durumunda kalitesiz bir iletiim salamasna sebep olur.
ekil 2.1de cep telefonu RF kalibrasyonu iin gerekli ekipmanlar ve balant ekli gsterilmitir.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Cep telefonu modeline uygun balant aparat DC g kablosu RF test kablosu Servis MBUS/FBUS balant kablosu Servis program gvenlik modl(HardKey) Servis program RF test cihaz
Bu balant ekli minimum balant gereksinimidir. Her marka kendisine ait servis program ve ekipmanlarn kullanr. Servis program ve RF test cihaz ile gerekli deerler cep telefonu hafzasna kaydedilir. Servis program ile cep telefonu istenilen kanaldan gnderme(TX) veya alma(RX) durumuna getirilir. RF test cihaz ekrannda grlmesi gereken deerler servis program tarafndan bildirilir, bu deerler grlnceye kadar servis program zerinden ayar yaplr ve istenilen deer grldnde kaydedilerek devam edilir. ekil 2.2de servis program tarafndan ayarlanmak istenilen deerlerin verildii ekran grnts grlmektedir.
Bu ayarlar cep telefonunun alt btn alma bantlar iin servis program zerinden deitirilerek tekrarlanr. ekil 2.3te bant seimi grlmektedir.
veya karlamadan nce ebeke ayarlarnn kontrol edilmesi gereklidir. ekil 2.1deki gibi balant kurularak cep telefonu servis ile ebeke ayarlar kontrol edilir.
ekil 2.4te servis program ile cep telefonuna balanarak cep telefonu gnderme moduna alnmaktadr. Cep telefonu gnderme modunda uzun sre braklmamaldr. Gnderme modunda iken cep telefonu en yksek seviyeden gnderme ilemi yapacandan k devresi zarar grebilir.
ekil 2.5te bir cep telefonuna ait k gleri gsterilmektedir. Bu ekranda en yksek k gc olan 5. seviye, orta deer olarak 15. seviye ve en dk k gc olarak 19 seviye ayarlanr. Bu seviyeler ayarlandktan sonra calculate coefficients butonu tklanarak dier seviyeler bu deerlere gre otomatik olarak hesaplanr. stenirse btn seviyeler el ile ayarlanabilir. Ayar yapmak iin nce start butonuna tklanr ve seviye seilir TxPA Mode High moduna alnr. stenilen deerler + ve tular kullanlarak ayarlanr. lem dier seviyeler iin tekrarlandktan sonra stop dmesi tklandnda ekil 2.5teki ekran grnts
zerinden ayarlar telefona veya bilgisayara kaydedilir. stenirse bu ekranda yaplan ilemlerden vazgeilebilir.
Gnderme k gc seviyeleri ayarlandktan sonra k sinyal kalitesi ayarlanmaldr. ekil 2.7de cep telefonuna ait k gc burst sinyali grlmektedir. Burada 1 numaral sinyal 60. kanal iin merkez frekans olan 897.400 Mhzdir ve ekranda tepe yapmas gereken tek sinyaldir. 2 ve 3 numaral sinyaller parazittir ve kalite ayar ile en az seviyeye ayarlanmaldr. Bu ekilde braklmas durumunda grme srasnda atrt sesleri duyulacaktr.
TX kalite ayar ekil 2.8 ekranndan seilerek balatlr ve ekil 2.9 ekrannda deerler deitirilerek istenilen TX burst grnts salanr. Deerler otomatik olarak cep telefonu hafzasna kaydedilir.
Resim 2.2de kartlm bir antenin her iki taraf grlmektedir. Anten gzle kontrol edilir. Anten ucu konnektrleri esneklii kontrol edilir. Anakart zerindeki balant noktalarnda oksitlenme veya kirlenmeye kar kontrol edilir. Saf alkol, tiner veya sert bir silgi ile bu yzeyler temizlenmelidir.
rnein, bir sinyalin frekansnn ierii (temel sinsoid ve bir veya daha fazla harmonik bileenler) osilaskop ekranndan ok zor tespit edilebilirken spektrum analizr ile kolaylkla tespit edebilir. ekil 2.10da spektrum analizrn ekran ve n paneli grlmektedir.
Spektrum analizrler naklen yayn arac, uydu yer istasyonlar, teleport, TV/radyo/saysal veri yayn merkezleri, stdyolar, GSM, hava trafik kontrol, rle istasyonlar gibi haberleme sistemlerinin her alannda kullanlmaktadr. Ortak tular: Otomatik ayar, sayc ve g lm ilemleri bu tular vastas ile yaplr. Veri giri tular: Frekans deerlerinin elle girilmesi gibi baz verilerin dardan girilmesini salayarak iletimsellii kolaylatrr. Floopy disk src: lm parametrelerinin, sonularnn ve ekran grntlerinin bir diskete kaydedilmesini salar. Kaydedilen bu bilgiler kolaylkla bir bilgisayara nakledilebilir. aret tular: Tepe noktasnn taranarak iaretlenmesi gibi eitli iaretleme fonksiyonlarn ierir. Kontrol tular: Bant genilii, tarama ve dier baz parametrelerin ayarlanmas iin kullanlan fonksiyonlar ierir.
Otomatik ayar seeneinde spektrum analizr alma band ierisindeki maksimum genlikli sinyalleri tarar ve merkez frekans tespit eder. ekil 2.11de belirli bir frekans
aralndaki yaynlarn spektrum analizr ekrannda grnts verilmitir. stenirse bu frekanslardan birine merkezlenerek daha ayrntl inceleme yaplabilir. Veri giri tular iinde bulunan dnerli tu ile istenilen deer zerine gelinerek bu deer frekansnn ekranda gsterilmesi salanabilir.
G lm seenei kullanlarak belli bir frekans band ierisindeki dank sinyallerin gleri veya ok taycl sinyallerin toplam gc llebilir. ekil 2.12de g lm grlmektedir.
byk deerlere ular. Bu sebepten local osilatr frekansnda kayma olmamaldr. ekil 2.13te local osilatr lm ekran grnts grlmektedir.
Local osilatr frekans salam lldkten sonra k kat sinyalleri Resim 2.3te gsterilen devre zerinde 23 numara ile gsterilmi R7003 direnci zerinden ekil 2.14te grlen gnderme(TX) ve 14 numara ile gsterilen L7103-L7104 bobinleri arasndan ekil 2.15te grlen alma(RX) sinyalleri llr.
ekil 2.16: Cep telefonu sisteminde kullanlan temel ksmlar arasndaki balant yaplar
Cep telefonu devre emalarnda ksmlar ayr ayr belirtilmektedir ve anakart zerinde de bu ksmlar ayr ayr yer almaktadr. Resim 2.4te bir cep telefonu anakart ve zerinde bulunan blmler yer almaktadr.
Cep telefonlarnda olumu bir arzann kaynann bulunabilmesi iin servis klavuzlarna, bu klavuzlar zerinde devre emalarna ihtiya vardr. Devre emalarn
okuyup uygulayabilmek iin cep telefonu zerindeki katlarn bilinmesi gereklidir. ekil 2.17de bir cep telefonuna ait titreim motoru devre emas ve ema zerinde verilen elemanlarn anakart zerindeki yerleri gsterilmitir. ekil 2.18de ise cep telefonuna ait arj hatt devre emas ve ema zerindeki elemanlarn anakart zerindeki yerleri gsterilmitir. Devre emalarnda verilen elemanlar ait olduu cep telefonunun malzeme yerleim planna bakarak tespit edilir ve gerekli lmler elemanlar zerinden yaplarak durum deerlendirilir. rnein, arj olmayan bir cep telefonunda arj soketi gzle kontrol edilir fiziksel bir hata yoksa arj cihaz bal olarak kndaki voltaj llr. Bu noktada arj gerilimi varsa hat zerinde ikinci eleman olan F2000 2 amper sigortasnn k llr. arj geriliminin kaybolduu noktaya kadar srasyla elemanlar llerek arzal olan eleman bulunur.
2.7 Saysal Radyo Haberleme Test Cihaz (Digital Radio Communication Tester) Kullanm
Saysal radyo haberleme test cihaz spektrum analizr, sinyal jeneratr ve GoNoGo test cihaznn zelliklerini bnyesinde barndran bir test ve lm cihazdr. Bu cihaz ile hem GSM900 hem de GSM 1800 lmleri yaplabilir. Bununla birlikte daha gelimi modellerde PCS, GPRS, EDGE, bluetooth lmleri de yaplabilmektedir. Saysal radyo haberleme test cihaz ile test edilecek cihaz arasnda herhangi bir fiziksel balant olmadan test ilemi yaplabilmektedir. Resim 2.5te saysal radyo haberleme test cihaz grlmektedir. Test cihaz GSM baz istasyonu gibi cep telefonuna ebeke hizmeti vererek istenilen testlerin yaplmasn salar. Cep telefonu tu takm kontrol grme testi ses kontrol gibi testler yaplabilir.
Test ilemleri ekil 2.19da grld gibi balantlar kurularak servis program ile de yaplabilir.
2.7.1. Saysal Radyo Haberleme Test Cihaz ile Yaplan lemlerin Kaydedilmesi
Mavi Test tuuna baslr. Konfigrasyonu farkl kaydet seilir.
Alfanmerik tu takm ve dndrme tuu kullanlarak isim verilir. Enter tuuna baslr.
2.7.2. Saysal Radyo Haberleme Test Cihaznn Dijital Verici Olarak Kullanlmas
Mavi Test tuuna baslr. Test modu seilir Hafzadan kaytl konfigrasyon seilir. RF zone ksayol tuu kullanlarak iinde parametleri barndran test blgesi seilir. Test frekans saysal tu takm kullanlarak girilir. Modlasyon tipi seilir. Bant genilii ve zayflatma deerleri seilir. Dndrme dmesi kullanlarak RF In/Out seenei seilir. ksayol tuu 2 seilerek ses alan belirtilir. Radyo kanal 1 olarak seilir ve PTT tuuna baslr. BER Test ve ardndan Balat seilir.
fazla servisi kullanabilir. (Telefon numarasndan farkl bir numara) Bu numara yalnzca ebekeye ilk girite kullanlr. TMSI (Temporary Mobile Subscriber Identity) IMSI yerine kullanlan bir numara olup periyodik olarak deitirilmektedir. Bylece abone bilgileri ve konuma gvenlii iin dinlenmeye kar ilave bir korunma salamaktadr. LAI (location Area Identity) Abonenin ebekede (kendi ebekesi veya tanml herhangi bir GSM ebekesi) bulunduu yeri tanmlar. Bu kod sayesinde aboneye gelen arlar iin balant kurulmaktadr.
Ki abone bilgisi ve konuma gvenliini salamak amacyla kullanlan bir ifreleme ve sorgulama anahtardr. Bu kod her abone iin ayr olup SIM kart ve AUCta kaytldr. Ki kullanlarak MS ile BTS arasnda iletilen tm bilgiler (sinyalleme ve konuma) ifreli olarak gnderilir. ifreleme ve deifre ilemini salayan anahtar kod Kidir. MSISDN (Mobile Station International Services Digital Network) Bu abonenin kulland telefon numarasdr. lke kodu, ebeke kodu ve abone telefon numarasnn birlemi hlidir. rnein, 90 5XX XXX XX XX 90 lke kodu (Trkiye) 5XX ebeke kodu XXX XX XX Abone telefon nu. SIM kartta abonenin ebekeden servis almas iin gerekli bu bilgiler dnda ilave bilgileri de salayabilir. Telefon numaralarn kaydetme, hesap makinesi vb. kullanma bal zellikleri bulunmaktadr. SIM kartn bulunduu yer telefonun arka kapann altnda ya da burada bulunan bataryann altnda bulunur. ekil 2.20de rnek bir cep telefonuna ait SM kartn nasl takld ve karld grlmektedir. SIM kart ve temas yzeyleri izilme ve bklmelerle kolayca zarar grebileceinden kart tutarken yerine takarken ya da yerinden kartrken dikkatli olunmaldr.
Parmanz cihazn alt tarafndaki girintiye yerletirin ve dikkatlice kaldrarak arka kapa (1) karn. Batarya taklysa karn (2). SIM kart takn. Kartn temas yzeyinin aaya baktndan emin olun (3, 4).
Bataryann kontaklarn pil blmesindekilerle hizalayn ve bataryay takn (5). Arka kapa yeniden takmak iin st kilitleme mandallarn yuvalarna doru yerletirin (6) ve yerine oturmas iin bastrn (7). Gvenli kartn. Bataryay karmadan nce daima cihaz kapatn ve arj cihaznn balantsn kesin.
ekil 2.21de 6 pin ve 8 pin sim kartlar grlmektedir. Cep telefonlarnda her iki tip sim kart da kullanlabilmektedir. Bu pinlerin ilev ve zellikleri Tablo 2.1de verilmitir.
Pin 1 2 3 4 5 6 7 8
Ad VCC Reset Clock GND Vpp I/O I/O veya N/C As veya N/C
levi 3-5 Volt Besleme Gerilimi Sim kart reset pini Sim kart alma frekans 25 Mhz ase Programlama voltaj Veri hatt Veri hatt veya kullanlmyor. zel uygulama veya kullanlmyor.
UYGULAMA FAALYET
Cep telefonunu servis klavuzuna gre ap lm noktalarnn tespitini yapnz. lem Basamaklar
Elinizde bulunan bir cep telefonuna ait servis klavuzunu internet ortamndan bilgisayarnza indiriniz. Servis klavuzuna uygun olarak cep telefonu kasasn anz. Servis klavuzunda gsterilen 13 Mhz veya 26 Mhz yerel osilatr ema zerinde ve telefon anakart zerinde gsteriniz. RF blmesinde RF sinyallere ait lm noktalarn tespit ediniz. Telefon kasasn tekrar toplayarak telefonu alr hle getiriniz. Telefon sim kart yuvasna sim kart yerletirerek telefonu altrnz. Telefon mensnden ebeke seimini manuel olarak deitirip dier ebekeleri de araynz. Dier ebekelerden birini semeye alnz. Dier ebekeleri neden seemediinizi atlye ortamnda tartnz.
neriler
Herhangi bir cep telefonuna ait servis klavuzunu en kolay ekilde GSM tamiri ile ilgili forum sitelerinde bulabilirsiniz. Servis kullanm klavuzlar genellikle ngilizce olmasna ramen grseller ile desteklenmitir. Telefonun almas ile ilgili blm Disassembly & Reassembly ieriindedir. Anakart zerinde bulunan malzemelerin listesinin olduu bir blm ve malzeme yerleim plannn olduu bir blm vardr. Aranlan bir malzemenin nerede olduu ncelikle servis kullanm klavuzu zerinden Block Diagram blmnden tespit edilir. Resim 2.3 zerinde gsterilen lm noktalarndan bazllar RF sinyallere aittir. Siz de elinizde bulunan telefona ait RF sinyal lm noktalarn tespit ediniz. Sim kart yuvas genellikle cep telefonu arka kapa iinde bulunan telefon bataryasnn altnda dr. Sim kartn yn sim kart yuvasnn zerinde veya yannda gsterilmitir. Sim kart zerinde ne tr bilgilerin olduunu tekrar gzden geirerek neden baka bir operatrden ebeke almadn tartnz.
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak rendiklerinizi kontrol ediniz.
Deerlendirme ltleri 1.
2. 3. 4. 5. 6. Belirlediiniz bir telefona ait servis klavuzunu edindiniz mi? Telefonu uygun ekilde atnz m? Telefon anakart zerinde malzemelerin yerlerini belirlediniz mi? Anten salamln kontrol ettiniz mi? RF sinyallerine ait test noktalarn anakart zerinde gsterdiniz mi? Cep telefonuna sim kart takp ebeke almasn saladnz m?
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.
1.( ) Cep telefonu onarmndan sonra kalibrasyon ayarlarnn yenilenmesi gerekir. 2.( ) Telefon anteni arka kasa zerinde sabitlenmi ve konnektrleri krk ise telefon ebeke almaz. 3.( ) Spektrum analizr mobil telefon haberlemesinde yer alan yksek frekansl tm sinyalleri inceleyebilmek iin kullanmak zorunda olduumuz bir cihazdr. 4.( ) Cep telefonunda RX ve TX sinyalleri ayn anda birlikte ayarlanr. 5.( ) Sim kart zerinde sadece kullancya ait telefon defteri bilgileri yer alr. 6.( ) Sim kart olmadan da cep telefonu acil aramalar yapabilir.
DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
ARATIRMA
Bluettooth ve kzl tesi hakknda aratrma yapnz. Cep telefonu kameralar ve znrlklerini aratrnz. znrln ne anlam ifade ettiini aratrnz.
konuma ayn RF kanalna ayn anda dse bile giriim sresi problem yaratmayacak kadar ksa olur. Bluetooh teknolojisinde RF verimi, 10 metre mesafeli versiyonda 0 dBm (1mW), daha uzun mesafeli versiyonda ise -30 ila +20 dBm (100 mW) olarak belirlenir. Bir piconette bir mastern yedi adede kadar slavei olabilir fakat toplam aktarm hz aralarnda bllr, nk tm trafik master cihaz araclyla aktarlr (Master trafik kontrol merkezi gibi dnnz.). rnein, kablosuz kulaklkla telefonda konuurken ayn zamanda yazcnza resim gnderiyor olabilirsiniz. Aktif olarak deil de istendii anda master ile haberleme hline geebilecek (beklemede olan) slavelerin says ise snrl deildir. Bir slave farkl piconetlerde yer alabilir ve bir piconette master olan baka bir piconette slave olabilir, buna scatternet denir. Menzil ierisinde bulunan maksimum 10 adet piconet minimum arpma durumu ile bir scatternet oluturabilir.
Bluetooth fonksiyonunu kontrol etmek iin baka bir bluetooth cihazna daha ihtiyacnz var. Referans olarak kullanacamz cihazn bluetooth zelliinin aktif olduundan emin olunuz. Cihazlar arasndaki mesafeyi 5 metreden fazla tutmaynz. Telefonunuzun rehberinde yeni kartvizit oluturunuz. Kartvizit zerine gelerek gnder seeneini kullannz. Bluetooth ile seeneini kullanarak kartviziti gnderiniz. Referans olarak kullandnz tm cihazlarn ekrannda kartvizit grntlendi ise test baarldr.
Bluetooth balants, telefon ile kulaklkl mikrofon setinin birbirlerinin gr alannda bulunmasn gerektirmez. Ancak birbirlerinden en ok 10 metre uzaklkta durmalarn gerektirir. Balant, duvarlar veya dier elektronik cihazlar gibi engellerden kaynaklanan kesilmelere maruz kalabilir.
Ama/kapatma tuu (1): Kulaklkl mikrofon setini aar/kapatr. Ama/kapatma tuuna ksaca basarak devam eden aramann sesini kapatp aabilirsiniz. Kulaklk (2): Arayan kiinin sesini iletir. Ikl gsterge (3): Kulaklkl mikrofon setinin geerli durumunu gsterir. Ses seviyesi tuu (4): Grme srasnda kulakln ses seviyesini ykseltir veya azaltr. Mikrofon (5): Sesinizi iletir. Cevapla/bitir tuu (6): Aramay cevaplar veya bitirir. Bu tu ayrca sesle arama ve tekrar arama iin kullanlabildii gibi etkin bir arama srasnda kulaklkl mikrofon seti ile uyumlu telefon arasnda gei yapmak iin de kullanlabilir. arj cihaz konektr (7): arj cihaznn takld yerdir. Bu cihazn dhil, karlamaz, yeniden arj edilebilir bir bataryas vardr. Cihaza zarar verebileceinizden bataryay cihazdan karmaya almaynz.
Kulaklkl mikrofon setiyle telefon arasndaki uzakl yaklak 5 metreye ayarlayp aralarnda duvar veya baka elektronik cihazlar gibi engellerin bulunmadndan emin olmak gerekir. Kulaklkl mikrofon seti almaldr. Kulaklk ilk kez kullanlyorsa kullanm klavuzundan yararlanmak gerekir. Telefonun bluetooth mensne girilmeli ve bluetooth zelliinin etkinletirildiinden emin olunmaldr. Telefonun bluetooth cihazlarn aramasn salayacak olan alt menye girilip arama balatlmaldr. Listeden kulaklkl mikrofon seti seilmelidir. Kulaklkl mikrofon setini telefonla eletirmek ve aralarnda balant kurulmasn salamak iin cihazn ifresi girilmelidir. Cihazn ifresi yok ise bir ifre oluturmal ve her iki cihaza da bu ifreyi girilmelidir. Bu ilemin nasl yapldn renmek iin kullanma klavuzundan yararlanlabilir. ifre girildikten sonra kulaklkl mikrofon seti daha nce baka bir telefonla eletirilmediyse telefon kulaklkl mikrofon setinin varsaylan telefonu olur. Kulaklkl mikrofon setinin eletirme bilgileri listesi dolmu olabilir. Kulaklkl mikrofon seti, ayn anda en fazla sekiz telefonun bilgisini saklayabilir. Liste dolarsa kulaklkl mikrofon seti orijinal ayarlarna dndrlebilir. Kulaklkl mikrofon setinin ak olduundan ve telefonla eletirildiinden emin olmak gerekir. Kulaklkl mikrofon seti kullanlarak bir deneme yaplmaldr. Kulaklkl mikrofon seti kapatlmal veya kulaklkl mikrofon seti telefondan uzaklatrlarak aralarndaki mesafenin 10 metreyi amas salanmaldr. Telefonun bluetooth mensnde, kulaklkl mikrofon setinin balants kesilmelidir. Tekrar kulaklkl mikrofon seti almaldr ve telefonun 5 metre yaknna getirilmelidir. Telefona balamak iin kulaklkl mikrofon seti almaldr, telefonun bluetooth mensnden balant kurulmal veya cevapla/bitir tuu basl tutulmaldr. Telefon, eletirilmi kulaklkl mikrofon setinden gelen bluetooth balants isteklerini kabul edecek ekilde ayarlanabilir. Bu durumda, kulaklkl mikrofon seti aldnda telefona otomatik olarak balanabilir. Kulaklkl mikrofon seti varsaylan veya son kullanlan telefona otomatik olarak yeniden balanmazsa kullanma klavuzunda yazan talimatlar uygulanmaldr. Tekrar balant salandnda bluetooth kulakln salaml test edilmi olacaktr.
Basit olarak grntden yansyan kaydetmeye yarayan cihaza kamera denir. Kameralarn kullanm amac eitli nedenlerle grlmesi istenilen bir blgenin grntsn video sinyaline evirerek dorudan veya dolayl olarak ekrana aktarmaktr.
Optik ksmda iki farkl grnt sensr kullanlmaktadr [CCD (Charged Coupled Device) ve CMOS (Complementory Metal Oxide Semiconductor)]. CCD sensrler zellikle kamera endstrisi iin gelitirilmi teknolojiyi kullanarak retilirken CMOS sensrler, bilgisayarlarda kullanlan devreler kullanlan teknolojiyle retilir. Gnmzn yksek kaliteli kameralar genellikle CCD sensrleri kullanmaktadr. CCD sensrler a duyarl yzey olarak i grr. Bir tabakann stne dizilmi, a duyarl foto diyotlardan oluur. Bunlar, den elektrik gerilimine evirir. Ne kadar aydnlk olursa k hcresinde (fotosel) biriken gerilim de o kadar yksek olur. CCD alglayclar a kar, CMOS alglayclardan daha duyarldr ve rettikleri grntler daha niteliklidir. Buna karlk daha pahaldr ve daha fazla g harcar. Gelimi CMOS sensrler aray kapamakla birlikte hl yksek grnt kalitesi gerektiren kameralar iin uygun deildir. CCD ve CMOS sensrler kamerann saysal filmi gibi davranan ve grnt kalitesini etkileyen kritik bileenlerdir. lk kan kameral telefonlarn fotoraf kalitesi gnmz telefonlarna gre olduka dk kalmtr. lk telefonlarda genellikle (640X480) VGA kameralar kullanlrken gnmz telefonlar 10 mega piksel grnt kalitesi ile dijital fotoraf makineleri ile boy lr konuma gelmitir.
Hareket hlindeyken kiilerin veya olaylarn fotoraflarn ekmek iin kamera program kullanlr. Resimler otomatik olarak telefon hafzasna kaydedilir. Burada resimler yeniden adlandrabilir ve klasrler hlinde dzenlenebilir. Ayrca resimler, destekleyen baka cep telefonlarna multimedya mesajlar iinde e-posta eki olarak veya bluetooth ya da kzl tesi balants ile gnderilebilir. Fotoraf ekme
Kamera uygulamas ayarlarnda grnt kalitesi ayarlarn yapabilir. Varsaylan grnt ad deitirebilir ve kaydedilen grntlerin hafza konumu deitirilebilir.
Fla donanm yetersiz k koullarnda veya karanlkta, fotoraf veya video klip ekmeye imkn salar. Fla donanm sadece uyumlu telefonlar ile kullanlabilir. Bu flalar fotoraf makinelerindeki flalar ile ayn teknolojiye sahiptir. En karanlk ortamlarda bile ekim olana salayan bu flalar en fazla 3 metre uzaklktaki nesneler zerinde etkilidir. Kamera fla yetersiz k koullarnda kullanm iin tasarlandndan normal aydnlatma altnda veya gn nda kullanlmas ar pozlanma yapabilir. Kullanma klavuzu kullanlarak fla etkin hle getirilmelidir. Baz telefonlarda fla n yeterli olup olmadna kendisi karar verip otomatik aar. Fotoraf ekmek iin n yetersiz olduu bir ortam seilip fotoraf ekmek iin telefonun kullanma klavuzu kullanlmaldr. Fla donanm salamlk kontrolnn yaplmas
Hareket hlindeki bir arata cep telefonunun salkl ve verimli bir ekilde kullanlmas iin ara ii konuma kiti kullanlmaldr. lkemizde hareket hlindeki ara srcsnn ahize kullanarak cep telefonu ile grmesi kanunlarla yasaklanmtr. Ayrca baz mobil iletiim cihazlarnn elektronik fren sistemlerini etkiledii de bilinmektedir. Bu tr cihazlarn dhil antenlerini kullanmadan, ara dndaki bir anten vastas ile grme yapmas gvenlik andan zorunludur. Gelimi bir ara ii konuma kiti ile ahizesiz grme imkn haricinde,
Arama yaplabilir, arama bitirilebilir. Gelen arama kabul edilebilir veya reddedilebilir. Tekrar arama ve sesli arama yaplabilir. Ses dzeyi ayarlanabilir. Telefon arj edilir. arlarda otomatik olarak radyo susturulur. Telefonun sinyal al gcn artrmak ve ara ierisindeki elektronik donanmlarn etkilenmesini nlemek amac ile haric antene balant salanabilir.
Telefon ara kitinde takl iken kullanlabilen tm fonksiyonlar kontrol edilmeli ve bir test grmesi yaplmaldr. Gelen ses, giden ses, servis seviyesi gibi herhangi bir fonksiyonda sorun var ise bu fonksiyon ile ilgili para ( hoparlr, mikrofon, anten gibi) ve balant kablolar kontrol edilmelidir. Sorun her ikisinden de deilse ahizesiz kullanm birimi deitirilmelidir. Arzal para tespit edilip deitirdikten sonra ara kiti ile son bir test daha yaplmaldr. Serviste montaj yaplan ara ii konuma kiti dikkatli bir ekilde sklmelidir.
web sitelerini gezmekten online oyun oynamaya, nterneti snrsz kullanma imkn sunar. Mobil telefonlar seri port veya USB port kullanan veri kablosuyla nternete kabildii gibi bazlar kzl tesi veya bluettoth kullanarak balanma zelliine de sahiptir.
Telefonun GPRS zellikli olduundan emin olmak gerekir. Operatrn hat iin GPRS veri transfer hizmetini atndan emin olmak gerekir. Kullanlan operatre ait GPRS ayarlar telefonun mens kullanlarak aada gsterildii ekilde yaplmaldr. Telefonun men seeneklerinden nternet blmne girilir. Ayarlar blm seilir. Etkin servis ayarlar blm seilir. Bo olan bir profil seilir. Aktif Servis Ayarlarn Dzenle seenei seilir. Ayarlar ad blmne kullanlacak herhangi bir ad yazlr. Ana sayfa blmne girip bu alana operatr tarafndan verilen ana sayfa adresi yazlr. Oturum modu, balant gvenlii, veri taycs, GPRS balants, eriim noktas blmlerine operatr tarafndan verilen ayarlar girilir. IP adresi blmne operatr tarafndan verilen IP adresi yazlr. Kimlik kontrol tipi blmne girip normal seenek iaretlenir. Oturum tr blmne girip otomatik seenek seilir. Kullanc ad blmne girip operatrden alnan kullanc ad girilir. ifre blmne girilip bu alana yine operatrden alnan ifre yazlr. Telefonun ayarlar blmne geri dnlr. GPRS modem ayarlar mens seilir. Etkin eriim noktas blm seilir. Alan menden bo olan bir profil seilir.
Etkin eriim noktasn dzelt seenei seilir. Eriim noktas takma ad blmne girilip ayar ad olarak belirlenen isim yazlr. GPRS eriim noktas blmne girilip ayarlar ierisinde yazlan eriim noktas buraya da yazlr. Ayarlar yapldktan sonra cep telefonunda wap siteleri gezilebilir. nternet balants iin cep telefonunu bilgisayara veri balant kablosu, bluetooh veya kzl tesi aracl ile balanr. Telefonu modem olarak tantmak iin kutudan kan bir CDde yer alan veya reticinin nternet sitesinden indirilebilecek inf uzantl bir src dosyasna ihtiya var. Bu dosyay bilgisayarda herhangi bir yere yerletirdikten sonra Balat/Ayarlar/Denetim masas komutunu altrarak burada bulunan modem simgesine iki kere tklanmaldr. Alan pencereden yeni bir modem yklemek iin Ekle dmesine baslmaldr. Ekrana gelen pencere zerindeki "Modemimi alglama, onu listeden seeceim" seenei iaretlenip ve leri dmesine tklanmaldr. Disketi var dmesine tkladktan sonra dosyann konumu belirtilmelidir ve tamam dmesine tklanmaldr. Ekrana gelen listeden cep telefonunun modeli ve bilgisayar ile cep telefonunun hangi yolla balant kuraca (veri kablosu, kzl tesi veya bluetooth ) belirlenmelidir. Son adma gemek iin ileri dmesine ve ilemi bitirmek iin de son dmesine tklanmaldr.
Telefon modem olarak bilgisayara tantlmtr. Bu ilem bittikten sonra modemimi algla seeneini kullanarak deneme yaplmamaldr nk modem telefonun bir zellii olduundan bilgisayar bunu alglayamayabilir. Telefonu bilgisayara modem olarak tanttktan sonra bilgisayarda cep telefonuna ait bir arayz var ise aadaki bilgiler gerekli alanlara girilir. APN ad: Operatrden alnr. Kullanc ad: Operatrden alnr. ifre: Operatrden alnr. Bilgisayarda cep telefonuna ait bir arayz yoksa evirmeli adan yeni bir balant oluturulup modem olarak daha nceden sisteme tantlan cep telefonu seilir. Cep telefonunda balant noktas ( APN ) aktif hle getirilir. evirmeli ada evrilecek numaraya mutlaka GPRS balants iin gerekli ve retici firma tarafndan tanmlanm numara ( rn; *99# gibi ) girilmelidir.
Bu numara iin mutlaka retici firma veya operatrn nternet sitesine girilerek yardm alnmaldr. Eer 0 212 *** ** ** gibi bir numara yazlarsa bu GPRS balants olmayacaktr. Yukardaki ilemlerden sonra balant salanlmazsa telefonun modeline uygun ayarlar yaplp GPRS servisi kullanabilmek iin hem telefonda hem de bilgisayarda yaplmas gereken ayarlar operatrn veya retici sitenin adresinden temin edilebilir.
IrDA noktadan noktaya, 9600 bpsdan balayp 16 Mbpsa ulaan hzl balantlar salar. Ancak iletiim kuracak cihazlarn kzl tesi portlar en fazla 1 metre menzil ierisinde birbirlerini ak bir ekilde grmeli ve aralarnda 30 dereceden fazla a olmamaldr. Telefonun kzl tesi fonksiyonunu kullanarak Cihazlar arasnda resim ve kartvizit gnderimi gibi veri transferleri yaplabilir. ki cihaz arasnda ortak oyun oynanabilir. Telefon ile bilgisayar senkronize edilebilir. Telefonu modem olarak kullanmak iin bilgisayar veya baka infrared cihazlar ile balant salanabilir.
IrDA cihazlarn birbirlerini dorudan grmelerini gerektirdiinden bluetootha gre dezavantajl olarak grlebilir. Ancak karlkl iki cihaz arasndaki veri alveriinde bluetootha gre daha hzl ve daha gvenli bir iletiim salar. Ayrca alc dorudan karsnda olduundan bluetoothta birden ok alc olduu durumlarda yaanan verinin doru alcya ulamamas gibi sorunlarla karlalmaz. Dizst bilgisayarlar ounlukla dhil olarak kzl tesi porta sahiptir. Ancak kzl tesi portu bulunmayan dizst bilgisayarlarda ve masast bilgisayarlarda da USB portuna taklacak aksesuarlarla bu zellii kullanmak mmkndr.
lem Basamaklar
neriler
Bluetooth ve kzl tesi haberlemesi iin her iki cihaznda bu fonksiyonlarnn ak Bluetooth ve kzl tesi zellii bulunan olmas gereklidir. Bluetooth iki adet cep telefonunu bir biri ile haberlemesinde telefonlarn birbirlerinin haberletirerek aralarnda dosya kapsama alannda olmas yeterli iken kzl transferi yapnz. tesi haberlemesinde telefonlarn birbirini grebilmesi gerekir. Kamera zellii olan bir telefon ile fotoraf ekiniz ve video kayd yapnz. Bluetooth ile haberleme yapabilmek iin haberleecek iki cihazn kullanc Kaydettiiniz bu dosyalar bluetooth tarafndan belirlenecek bir ifre ile zerinden dier telefona gnderiniz ve birbirine balanmas gereklidir. Bu ilem bu telefonda inceleyiniz. bluetooth mensnden etkin cihazlar alt mensnden grlebilir. Bluetooth zellikli bir telefon ile bluetooth kulakln eletiriniz ve Bir cep telefonu ile bilgisayar balant kulaklk zerinden grme yapnz. kablosu ile birbirine balandnda bilgisayar bu donanm bir modem olarak Elinizde bulunan cep telefonuna ait tanr ve bir balant portu tanmlar. Bu bilgisayar balant kablosu ile balant portu kullanlarak telefon bilgisayar internete balaynz. zerinden evirmeli balant ile bilgisayar nternete balanabilir.
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak rendiklerinizi kontrol ediniz.
Deerlendirme ltleri 1.
2. 3. 4. ki cihaz bluetooth ile birbirine baladnz m? Bluetooth kulaklk ile cep telefonunu arasnda balant kurup kulaklk zerinden grme yaptnz m? Cep telefonu kameras ile fotraf ve video ektiniz mi?
Evet Hayr
5.
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.
kullanlarak cep telefonu ile dier cihazlar arasnda hem ses hem de veri iletimi yaplabilir.
2.( ) Bluetooth cihazlarn veri aktarm hz 921600 Kbpsa kadardr ve kapsama
denir.
4.( ) Kamera optik ksmda iki farkl grnt sensr kullanlmaktadr. Bunlar,
Kb'te kadar varabilen hzlarda iletilebilmesine imkn veren bir mobil iletiim servisidir.
6.( ) Kzl tesi balant kuracak iki cihazn kapsama alannda olmas yeterlidir,
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirme ye geiniz.
1.
Aadakilerden hangisinin teknik servis arza takip formunda olmas gerekli deildir? A) Mteri ad soyad B) Mteri iletiim bilgileri C) Arza tanm D) Mteri meslei Onarm iin yeni bir cep telefonu alan teknik servis elemannn ilk yapmas gereken ilem aadakilerden hangisidir? A) Cep telefonunu gzle ve el ile kontrol etmek B) Cep telefonuna yazlm yklemek C) Cep telefonunun ekrann deitirmek D) Cep telefonu arj soketini deitirmek Aadakilerden hangisi statik elektriin oluma yollarndan birisi deildir? A) Ayrma B) Dme C) ndkleme D) Srtnme Aadakilerden hangisi ESD nleme tedbirlerinden deildir? A) ESD bileklik B) ESD nlk C) Ortam havasnn kurutulmas D) ESD topuk band Bir cep telefonu ekrannda hi grnt olumuyor ise aadaki malzemelerden hangisi arzaldr? A) Ekran B) lemci C) arj entegresi D) Mikrofon Aadakilerden hangisi cep telefonu arka kasas zerinde bulunmaz? A) Anten B) Buzzer C) Mikrofon
2.
3.
4.
5.
6.
D) Ekran 7. Aadakilerden hangisi cep telefonlarnda kullanlan antenlerden birisi deildir? A) Dipol anten B) GPS anteni C) GSM anteni D) Bluetooth anteni Bir cep telefonunda bask devre yollarn grebilmek iin aadaki ekipmanlardan hangisi kullanlr? A) Osilaskop B) Saysal radyo haberleme test cihaz C) Mikroskop D) Bilgisayar Cep telefonu zerinde bir onarm yapldktan sonra yaplmas gereken ilem aadakilerden hangisidir? A) ebeke kalibrasyon ayarlar B) Ekran ayarlar C) Hafzann formatlanmas D) Yazlm yklenmesi Servise ebeke almyor arzas ile gelen bir cep telefonu iin yaplmas gereken kontrollerin banda aadakilerden hangisi gelir? A) lemci B) Anten ve anten balants C) Sim kart yuvas D) Batarya balants Cep telefonlarnda kullanlan yerel osilatr frekans aadakilerin hangisidir? A) 65 veya 90 Mhz B) 42 veya 61 Mhz C) 13 veya 26 Mhz D) Hibiri Aadakilerden hangisi saysal radyo haberleme test cihaz ile yaplamaz? A) Cep telefonundan televizyon izlemek B) Cep telefonu ile grme testi yapmak C) Cep telefonu tu takmn test etmek D) Cep telefonu ses kontrol yapmak
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Aadakilerden hangisi SIM Kart iinde bulunan bilgilerden deildir? A) IMSI kodu B) KI kodu C) Acil ar numaralar D) Rehber hafzas Aadakilerden hangisi SIM kart pinlerinden birisi deildir? A) VCC B) Data C) GND D) MCLR Aadakilerden hangisi Bluetooth teknolojisine ait alma frekansdr? A) 1.9 Ghz B) 1.8 Ghz C) 2.1 Ghz D) 2.4 Ghz Aadakilerden hangisi Bluetooth cihazlarn bant geniliidir? A) 1 Mhz B) 2 Mhz C) 4 Mhz D) 13 Mhz Aadakilerden hangisi cep telefonlarnda kullanlan kamera blmlerinden birisi deildir? A) Elektronik blm B) Dijital blm C) Optik blm D) Mekanik blm Aadakilerden hangisi kzl tesi balant hzdr? A) 9600 Bps ile 16 Mbps aras B) 2400 Bps ile 115200 Bps aras C) 2400 Bps ile 9600 Bps aras D) Hibiri
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Aadakilerden hangisi GPRS servisi kullanlarak ulalabilecek en fazla veri aktarm hzdr? A) 2400 Kbits B) 9600 Kbits C) 57600 Kbits D) 115200 Kbits
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.
5 6
11 12 13 14 15 16 17 18 19
D A B C A D A C A B C A C D D A B A D
KAYNAKA KAYNAKA
Cep Telefonlar Servis Klavuzlar