Pravedne

ha life
Seid b. Abdullah el-Gamidi
Ha/id b. Sulejman el-Husejnan
'l
A AtW 0 0 t d1Wt s c K 01' a u a 5 0 u u c1a

Uvod
Hval a Al l ahu, Gospodaru svjetova i neka su bl agosl ov i mi r
na naj bolj e stvorenje i predvodni ka prvi h i poslj ednj i h generacija
- naeg vjerovjesni ka Muhammeda, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em,
na njegovu porodi cu i sve ashabe, a zati m:
Nakon odl aska
1
Vjerovjesni ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em,
naj uzvi enij em drutvu i sl amsku zastavu ponij el e su njegove
upuene hal ife: Ebu-Bekr, Omer, Osman i ' Al ij a, radij al lahu
anhum, koj i su dal i vel i anstvene pri mj ere i pouke u i skrenosti ,
povj erl ji vosti i pobonosti . Za vrij eme nj i hove vl adavi ne
musl i mani su uspjel i okonati voj ne pohode proti v otpadni ka od
i sl ama na Arabijskom pol uostrvu, ostvari l i su vel i ke pobjede, tako
da j e za manj e od trideset godi na teritorija i sl amske drave
obuhvati l a podruj e od Turkestana na i stoku do pol ovi ne
sjeverne Afri ke na zapadu i od sredi nj i h dij el ova Mal e Azije
(Turska) na sjeveru do zemlj e Nubij aca
2
na j ugu. Musl i mani su
prema stanovni ci ma gradova koje su osvaj al i postupal i u skl adu
s oni m to i m nareuje ova i sta vjera, " ED-DI NUL HANI F",
drei se pri nci pa pravednosti , tol erancije i dobroi nstva.
Na taj nai n stal i su ukraj nepravdi Ki sre i Kajsara
3
, ij i su teret
trpj el i perzij ski i ri mski narod. Ostvari l i su si gurnost za sve
stanovni ke ostvarivi si gurnost u pogl edu nj i hovi h i vota,
vjerovanj a i vl asnitva.
Nakon njegove smr1i (op. prev.) .
Nubijci su craki narod koji i vi na j ugu Afrike (op. pre v. ).
Ki sra i Kjsar bi l i su perzij ski i bizant ijski vladari (op. pr ev. ) .
P1l o a tm p u10 d o 0 s|j th a d r mo s c h11' 5uu u c1a

Zbog tog pl emenitog postupka mnogi su pouri l i ka pri hvatanj u

i sl ama i i zuavanj u arapskog j ezi ka, koj i m su na polj u nauke
posti gl i vel i ki uspj eh.
Mol i mo Uzvi enog Al l aha da se ovi m pi smom okori ste studenti te
da ovo nae djel o ui ni i skreni m, radi posti zanj a Njegovog
zadovoljstva. On sve uje i odazi va se molbi oni h koji Ga mol e.
Autor:
Seid b. Abdullah e/-Gamidi- profesor na Odsieku arapskog jezika
Ha/id b. Sulejman e/-Husejnan -profesor na Odsieku arapskog jezika
Ebu-Bekr es-Sddk,
HAOIJALLAHU ANHU
PEHICOVLAOAVINE
CO11. OC13. GCOINE PCHIOHI
PB 0lsm

t0 do 0
j
ha drJmu St Kur ' aRa | 5uRRtll 7

Poriieklo i rodenie
On je Abdul l ah b. Osman b. ' Ami r b. ' Amr b. Ka' b b. Sa'd
b. Tej m b. Murre. Rodosl avl je mu se podudara sa posl ani kovi m
kod Murreta, a on j e Posl ani kov, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, esti
djed. Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, ga j e opi sao nadi mkom
"Es-Si ddi k" - ( l sti nolj ublj i vi ) nakon dogaaja l sra' a i Mi ' raa, jer
mu je on povj erovao onda kada su muri ci porekl i vijesti koje j e
preni o. Kada j e Vjerovj esni k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, prenijet
do Mesdi dui -Aksaa, lj udi su osvanul i pri aj ui o tome, te su se
odvoj i l i od oni h koj i su mu vjeroval i i i sti nom smatral i ono to je
preni o, uputi vi se sa ti m pri ama Ebu-Bekru, radij al l ahu anhu,
upitavi ga:
"Da l i smatra da je tvoj drug, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, nou
prenijet do Bejtui-Makdi sa?"
4
Pi tao j e: "Da l i on to tvrdi ?"
Odgovori l i su: " Da! " Odgovori o j e: "Ako on to tvrdi onda j e
si gurno da govori i sti nu. " Pi tal i su: "Zar e mu povj erovati da j e
on nou i ao do Bej tui -Makdi sa i vrati o se prije zore?" Odgovori o
je: "Da, smatram i sti ni ti m ono to j e vee od toga-vj erujem u
vijesti koje mu j utrom i veeri dol aze sa neba. "
Zbog toga j e Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, dobi o nadi mak " Es
Si ddi k"
5
.
Ebu-Bekr je roen u Mekki dvij e godi ne i nekol i ko mjeseci nakon
roenja Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em. Ebu-Bekr j e i
odrastao u Mekki .
Bejt ul-Makdis je drug i nazi v za Mesd id-Aksa.
Albani Silsiletul-ehadisis-sahiha l di o, s tr. 306, a pr enosi i I-l aki m u Mustedreku
Il l di o, str .22-23 .

N u 0a! c m u t u d o u s pj c hz d:zmu s c K u r ' zu S u 0 ur1a

Prelazak na islam i boravak uz
Poslanika, sallallahu aleihi ve sellem
Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, brzo se odazvao pozivu
Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, te se smatra prvim
ovjekom koj i je povjerovao Posl ani ku, sal l al l ahu al ej hi ve
sel l em.
6
Vjerovjesni k, sal l al l ahu alej hi ve sel l em, obavi jesti o je da
su ga, kada je posl an, mnogi lj udi utj eral i u l a, a Ebu-Bekr,
radij al l ahu anhu, mu j e povjerovao. Vjerovj esni k, sal l al l ahu al ej hi
ve sel l em, j e rekao: "Uzvi eni Al l ah me posl ao vama, pa ste rekl i :
"Lae! " Ebu-Bekr j e rekao: " I st i nu govori " i podrao me svojom
pomoi i i metkom. Pa, hoete li mi prepusti ti moga prijetelja?"
Ponovi o je to dva puta.
7
Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, takoer je bi o u drutvu
Vjerovjesni ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, pri l i kom njegove
Hi dre u Medi nu, te je povodom toga objavl jen pl emeni ti ajet:
"Ako ga vi ne pomognete, pa pomogao ga je Al l ah onda kad
su ga oni koji ne vjeruj u prisil il i da ode, kad je sa njim bio
samo drug njegov, kad su njih dvojica bil i u peini i kad je
on rekao drugu svome: "Ne brini se, Al l ah j e s nama!" pa je
Al l ah spustio pouzdanje Svoje na njega, i pomogao ga
vojskom koj u vi niste vidjel i i uinio da rije nevjernika bude
donj a, a Al l ahova rije, ona je - gornja. Al l ah je Sil an i
Mudar." (Et-Tevbe:40.)
Bi o je uz Vjerovj esni ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, u mnogi m
vani m trenuci ma i dogaaj i ma. Trgovao j e odjeom, a kada je
pri mi o i sl am, gl avnica njegovog i metka dosti gl a je etrdeset
As ka lani Fe!hul-lwri VII UOstr. U,
Felhul-hari, VII tlu, SIl. |h.

u

u
__

_

__ _
r
'

_' _ __ _

_ _

A
_

hi ljada di rhema, koje je utroi o za potrebe i sl amske da'we

(poziva), a posebno za osl obaanje nemonog musl i manskog
roblj a. Vjerovj esni k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, kori sti o se
i metkom Ebu-Bekra, radij al l ahu anhu, kao to se ovjek koristi
svoj i m vlastiti m i metkom. Tako j e rekao: " Nij e mi i metak ni kada
vi e koristio kao to mi j e kori sti o i metak Ebu-Bekra. "
8
Posl ani k,
sal lal l ahu al ej hi ve sel l em, obradovao ga je Dennetom. Ostavi o
je vrata njegove kue na prol azu prema mesdi du, pored svi h
ostal i h ashaba. Naredi o mu j e da predvodi lj ude u namazu, za
vrijeme svoj e, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, bol esti . Takoer, Ebu
Bekr, radij al l ahu anhu, povezao se sa Poslani kom, sal l al l ahu
al ej hi ve sel l em, tazbi nskom vezom, tako to j e svoj u kerku
Ai u, radij al l ahu anha
9
, udao za njega.
Niegove osobine i vriiednosti
to se tie njegovi h osobi na mogu se podij el i ti u dvij e grupe:
-izgled (vanjske karakteristike)
Njegov, radij al l ahu anhu, i zgl ed opi sal a je njegova kerka Ai a,
radij al l ahu anha, rijei ma: "Bi o je vi tak ovj ek, njenog i vedrog
lica, ljubazan, sa mravi m obrazi ma, upal i m oi ma, i stureni h prsa
i skl adni h prstij u. "
1
0
-moralne karakteristike
P renosi Ahmed u Musnedu, vjerodostojnim lancem prenosioca, u poglavlj u
Fadailus-Sahaheti l dio, str. hJ.
Dokt or !:k rem Dija F l-1mrij a Asrui-Hilafetir-Ra.\ideti, st r. 63.
lII
Emin C-uUuu 1::1-/w/ej(nw-raidun, str . D,

u u

u 51 K u1':| u u 5u u u t l u
.
1

---
Bi o je mi l osti vog i osjeaj nog srca, mnogo sti dan i
bogobojazan , postoj an na svome stavu uz svoj u mi l ostivost,
uvaj ui svoj u ast i dostoj anstvo, te je postao poznat po asti i
moral u. Nij e poznato za njega da je nekada oboavao ki pove,
nego su kod njega poznati samo l ijepo ponaanje i moral .
Vriiednost Ebu Bekra, radiiallahu an hu
Sljedbeni ci Sunneta sagl asni su da su najvrijednij i lj udi
nakon Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em: Ebu-Bekr, Omer,
Osman i Al ij a, radij al l ahu anhum. Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, bi o
j e mudar ovj ek, te je njegova mudrost postal a poznata i
postoj ana u tekom trenutku za ummet nakon preseljenja
Vjerovj esni ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, na ahi ret, kao to je
poznata snaga njegove l i nosti i pol i ti ka proni cljivost pri l i kom
skupa za i zbor hal ife. I zrazi o je svoj u elj u za vel i kom
poni znou i skromnou u namjesni tvu, hi l afetu, kada je za
njega i zabran, to se vi di u hutbi u kojoj j e, govorei lj udi ma
nakon davanja pri sege i onoga to je uz nj u , rekao: "Postavljen
sam da upravlj am vama, a ni sam naj bolj i od vas. "
Uz sve to poznavao je Kur'an i Sunnet i posjedovao iroko
razumijevanje erijatskih znaenja i propisa, to mu je omoguilo
da donosi vlastita erijatsko-pravna rijeenja, tc je ashabima
davao mnoge korisne savjete i upute. Milosti vost je prevladavala
u njegovim stavovima, te je zagovarao prihvatanje otkupa za
zarobljenike Bedra.11
| l
To jes t, d a na taj nai n mij e nj aj u ovjeka za ovje ka i li za i metak ( op. pre.) .


y do u y d r2mu 51 Ku r ' a o a Su o o c t :t 11
-



Davanie prisege Ebu-Bekru nakon
preuzlmanla namiesnlta
Nakon Vjerovj esni kovog, sal l allahu al ej hi ve sel l em,
preseljenja na ahi ret sakupi l i su se ensarije u plemenu Beni
Sa'i de, kako bi i zmeu sebe i zabral i hal i fu. Pri stupi l a i m je grupa
muhadi ra u kojoj su bi l i Ebu- Bekr, Omer b. ei-Hattab i Ebu
' Ubejde Ami r b. ei -Derrah, radij al l ahu anhum.
Ebu-Bekr i m se obrati o i sti ui vrl i ne ensarij a, govorei :
"Zadovolj an sam da i zaberete jednog od ova dva ovj eka. Dajte
prisegu kojem god hoete od nj i h dvoj i ce, " uzevi za ruku Omera
b. ei -Hattaba i Ebu-'Ubej du b. ei -Derraha.
Na to je Omer b. ei -Hattab rekao: "O skupi ne ensarij a, zar ne
znate da j e Al l ahov Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em,
nareivao Ebu-Bekru da predvodi lj ude u namazu? Pa ko od vas
smatra sebe bolj i m i vrijednij i m da bude i spred Ebu-Bekra?!"
1
2
Ovim je Omer b. ei -Hattab dokazao prioritet Ebu-Bekra,
radij al l ahu anhu, za namjesni tva, tj . hal ifet, nakon to i h j e
podsjetio na Posl ani kovu, sal l al l ahu al ejhi ve sel l em, naredbu
Ebu-Bekru da predvodi lj ude u namazu. Omer j e zatrai o od
Ebu-Bekra da mu prui ruku kako bi mu dao pri segu to se i
dogodilo, a to su ui ni l i i svi pri sutni od muhadi ra i ensarija.
Ni ko od ensarija nije odbi o t u pri segu nakon to i h j e Omer,
radijal lahu anhu, podsjetio na i nj eni cu da Ebu-Bekr i ma
prednost nad ostal i m ashabi ma, te su se u potpunosti sl oi l i oko
toga.
|.
I mam /hmeJ Musned, ll dio, str. 133.
19
N a o ac m p 0 t 0 do 0 x pj rh a d r mu c K 0 r ' a u a S0 u o c t a
Sljedeeg dana Ebu-Bekr se popeo na mi mber kada su mu i
ostal i lj udi dal i pri segu, i me je i zbor hal ife i njegovo pri hvaanje
zavreno.
1 3
Ebu-Bekrova metoda u upravlianiu i
suieniu
Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, obznani o je svoj metod
upravlj anj a kroz svoje kratko obraanje ( hutbu) lj udi ma u
mesdi du Al l ahovog Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em. Nakon
zahval e i pohval e Uzvi enom Al l ahu rekao j e: "O lj udi , postavljen
sam da upravlj am nad vama, a ni sam najbolj i meu vama. Ako
budem i ni o dobro pomozi te me, a ako pogrijei m i spravite me.
I skrenost je povjerenj e, a l a je prevara. Onaj to je kod vas sl ab
i nemoan, kod mene j e jak sve dok j e i sti na na njegovoj strani ,
ako Al l ah, subhanehu ve te'al a, da. Onaj to j e kod vas jak i
ugledan kod mene je sl ab sve dok sl abom bude oduzi mao
njegovo pravo, ako Al l ah, subhanehu ve te' al a, da. Lj udi nee
ostavi ti borbu na Al l ahovom putu a da ih nee zadesiti
poni avanj e, i nee se proi ri ti nemoral u narodu a da ih Al l ah
nee obuhvati ti nesreama i i skuenj i ma. Budite mi pokorni dok
budem pokoran Al l ahu, subhanehu ve te' al a, i Njegovom
Posl ani ku, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, a ako budem nepokoran
Al l ahu i Njegovom Posl aniku, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, ni ste mi
duni biti pokorni . "
1
4
Doktor Abdu l-Aziz Muhammcd Lemehatuj/1-11 ilafetir-Ra.iicleli.
|
Ib n Hi am Sira, I V di o, str. hU_ | F;/-hidajetu-ven-nilutjetu Vl u!O, str. J3.
N.t u a

m j 0

0 dn 0 d rmu sc K u1'u u u 5 0 u u c t a
m=mmmmm==m

Ova hutba sadraval a je rukovodne smj erni ce u njegovoj buduoj

politi ci , a to su:
izjednai o je sebe sa lj udi ma u pi tanj u zakona, pri mjenjuj ui ga
prema sebi kao to ga pri mjenjuje prema nj i ma;
uspostava pri nci pa meusobnog potpomaganj a u radu za i st i nu;
promovisanje parol e i skrenosti i povjerenja i borbe protiv l ai i
prevare;
najava kazne za nepravedne i pravinosti onome nad ki m se i ni
nepravda;
di zanje zastave borbe na Al l ahovom putu;
i skorjenj ivanje svake vrste nemoral a u drutvu i
naredba pokornosti njemu sve dok on bude postupao u okvi ru
grani ca Al l ahovi h, subhanehu ve te'al a, propi sa.
1 5
Ebu-Bekrova diela
Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, ostvario je vel i anstvena
djel a. Posti gao j e svoje ci ljeve i ostvari o mnoge izvanredne i
poznate i dej e. Njegovo vrijeme namjesni tva bi l o je i spunj eno
dobrim djel i ma, i ako nij e traj al o due od dvije godi ne i tri
mjeseca. Neka od njegovi h vanij i h djel a su sljedea:
|Uk!OI 1hdui-Aziz Muhamrm: d /,emehalu ji/-!!ilajelir-raideli.
1k
N u urm u t u du u s j chu d1mc sc K u1'u u u | u u uvt u
Slanie voiske Usame b .eida
Prij e preseljenja na ahi ret, Al l ahov Poslani k, sal l al l ahu
al ej hi ve sel l em, opremi o j e di o voj ske i kao zapovj edni ka odredio
Usamu b. Zej da
,
radij al l ahu anhu. Usama, radij al l ahu anhu,
odbi o je naredbu da sa vojskom krene prema mjestu zvanom
Meari fu-ami . Ul ogori l i su se u Medi ni u mjestu EI-Deref, a
meu nj i ma su bi l i lj udi od ugl eda i vostva, kao to je Omer,
radij al l ahu anhu. Ova vojska nije naputal a Medi nu zbog bolesti
Al l ahovog Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em. Nij e prestal a sa
l ogorovanjem sve dok nij e presel i o Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve
sel l em, te upravu namjesni tva preuzeo Ebu-Bekr, radijal l ahu
an hu.
Kada su sti gl e vijesti o znakovi ma hl adnoe tokom zi me Usama,
radij al l ahu anhu, smatrao je da treba saekati sa pohodom do
se stanje ne promij eni , tj . dok ne dou topl ij i dani , a posebno
zato to su uz njega bi l i pogl avari i ueni lj udi . Ebu-Bekr,
radijal l ahu anhu, to je odbi o, naredi vi da i de tamo kuda mu je
nareeno. Rekao je: "Neu otpoeti upravlj anj e sa preom stvari
od i zvrenja naredbe Al l ahovog Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve
sel l em. ak kada bi me i ptice ugrabi l e drae mi je nego da to
bude drugaije. Zati m je Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, zatraio od
Usame, radij al l ahu anhu, da potedi Omera, radij al l ahu anhu, od
tog pohoda, to mu je on dozvol i o, pa j e krenuo ka izvrenju
naredbe.
Usama, radij al l ahu anhu, uputi o se prema amu. Na putu je
susreo neka arapska pl emena koja su se odmetnul a od i sl ama.
Pobjegl i su od njega prema Devmetui -Dendel u, mjesta u I raku.
Usama, radij al l ahu anhu, krenuo j e za nj i ma sve dok i h nije
porobi o i znenadni m napadom kod mjesta l bna ve Abil i z pravca
Na uacD pttttt dO U5p|ChB d1mo sc Kttr'aua | 5t
I
uucta
-!

11
Mu'te. Mu'ta je nazi v za mjesto na kojem se vodi l a poznata bi tka
u i sl amskoj povijesti Bi tka na Mu'tL
Ti me je uspjeno okonao ovu svoju namjeru, vrati vi se bez
gubitaka i sa rat ni m pl ij enom u roku od etrdeset noi .
J6
Borba protiv odmetnika od viere
Vijesti o odmetni tvu od vjere sti gl e su u gl avni grad
i sl amske drave, Medi nu, a odmetni ci su se dij el i l i u tri grupe:
- Prvu grupu su i ni l i oni koj i su se vrati l i oboavanju ki pova;
- Drugu grupu su i ni l i oni koj i su poel i sl ijedi ti prethodne vjere;
- Treu grupu su i ni l i oni koj i su ustraj al i na i sl amu, al i su
zanijekal i obavezu zekata, tumaei je da j e ona bi l a punovana
samo za vrij eme Vjerovjesni kovog, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em,
ivota. Trea grupa je u Medi nu posl al a del egacij u radi
pregovora sa hal ifom Al l ahovog Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve
sel l em. Sastal i su se sa ueni m lj udi ma i z Medi ne, osi m sa
Abbasom b. Abdui -Muttal i bom, radij al l ahu anhu.
Neki od musl i manski h uenj aka bi l i su se sl oi l i na pri hvatanj e
zahtjeva i zasl ani ka ove grupe, te uvjeraval i o tom pi tanju Ebu
Bekra, radij al l ahu anhu. Neki od nj i h su: Omer b. ei -Hattab, Ebu
' Ubejde b. ei-Derrah, Sal i m ti eni k Ebu Huzejfe. Ebu-Bekr,
radij al l ahu anhu, to je energi no odbi o i zrekavi svoj poznati
stav: "Tako mi Al l aha, ako mi uskrate bi l o ta od onoga to su
|h
|Dd.
I;||m-hurt Xli dIU, S!! Z.

a ]u d o 0 s]c

a d

o s K u r' uu a | 5 0 u u c t a

daval i Posl ani ku, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, bari u se protiv nj i h
zbog toga. "
Omer, radij al l ahu anhu, rekao j e Ebu-Bekru, radij al l ahu anhu:
"Kako e se bori ti protiv nj i h, a Al l ahov Posl ani k je rekao:
" Nareeno mi je da se bori m protiv lj udi sve dok ne posvjedoe
da nema drugog boga osi m Al l aha, pa onaj koji kae: "Nema
drugog boga osi m Al l aha, " sauvao je od mene svoj i vot i
i metak, osi m onoga to mu ona zahtijeva, a njegov obraun za
djel a je kod Al l aha. "
1
8 Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, je odgovorio:
"Tako mi Al l aha, bari u se proti v or1oga to razdvaja izmeu
zekata i namaza. Doi sta j e zekat pravo na i metak. Tako mi
Al l aha, ako mi uskrate makar j edan povodac deve, bariu se
proti v nj i h zbog nj i hovog uskrai vanj a. "
Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, znao j e da je i sl am jedna
. nerazdvojiva cjel i na i da u njemu nema rastavljanja jedne
naredbe od druge ti me to su sve naredbe vezane jedna za
drugu.
Zekat j e najvanija odredba u si stemu i sl amske ekonomije,
sastavni di o i sl amski h temelj a, i badet u svojoj suti ni , te se ne
moe jedan temel j i sl ama praktikovati , a jedan zapostavi li .
Ashabi su smatral i da treba bl ago postupi ti kada se radi o ovom
pi tanj u. Omer, radij al l ahu anhu, je rekao: "O namjesnie
Al l ahovog Posl anka, ujedi nj uj lj ude i budi bl ag prema nj i ma!"
Ebu-Bekr mu je odgovori o: "Oeki vao sam tvoj u pomo, a
ostavi o si me na cjedi l u? Zar da bude si l an pri je i sl ama, a
nemoan u i sl amu? Doi sta se preki nul a obj ava, vjera upotpuni l a i
zati m se krnj i , a ja meu vama?! Zar nij e Al l ahov Posl ani k,

Prenosi Buhari u poglavlju /5um, Muslim u poglavlju !.:l-iman Ebu-Oavud i

Nesa'i u poglavlju 2-Z0u/ i Tinnizi u poglavlju /:l-Iman.

N a o a

u u dn

d1mc 5T K u r'a o a Su o o c ta

I7
sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, rekao: " . . . osi m onoga to mu ona
zahtijeva, " a ono to ona od njega zahtijeva jesu namaz i davanje
zekata. Tako mi Al l aha, kada me ni ko od udi nebi podrao u
ovome, samostal no bi h se bori o protiv nj i h.
9
Ebu-Bekr je i zdao
opi progl as kojeg j e posl ao otpadni ci ma od i sl ama na razne
strane Arapskog pol uostrva. Uz ovaj progl as posl ao j e i zasl ani ke
koj i su prethodi l i voj sci , kako bi ga proital i lj udi ma, da bi i m na
taj nai n dao mogunost da se vrate i sti ni i prui o i m posebnu
pri l i ku da razmi sl e o svojoj si tuacij i , te kako bi opravdao svoj
postupak pred Uzvi eni m Al l ah<m, prije nego doe do rata i
prolijevanja krvi .
2
0
Ovo je rezul ti ral o sukobi ma musl i manske voj ske i ovi h
obavjeteni h otpadni ka. U ovi m sukobi ma musl i mani su pokazal i
svu svoj u snagu i nj i hovo vjerovanje se pokazal o u
najvel i anstvenij em obl i ku da bi na kraj u prije zavretka godi ne
uspj el i presjei kori jen ovog i skuenj a i smutnje, te da se
otpadni ci od i sl ama vrate svojoj vjeri koj u j e preni o Posl ani k,
sal l al l ahu al ej hi ve sel l em.
Sakuplianie plemenitog Kur'ana
Ova i dej a potekla je od Omera b. ei -Hattaba, radij al l ahu
anhu. Prenosi Buhari u svom "Sahi hu" od Zejda b. Sabi ta,
radij al l ahu anhu, da je rekao: "Nakon pogi bi je lj udi na Jemami ,
poslao j e po mene Ebu-Bekr es-Siddi k, radij al l ahu anhu, pa kada
Mahmud

akir t:t-tarihul-islamij, str. 68.

zI
Ib n Kesir E/-hidajetu ven-nihajetu |dio, str 320-321 .

_ ' __ _

_' _

_ ' _ __

'_

_ _

sam doao naao sam kod njega Omera b. ei -Hattaba,

radij al l ahu anhu. Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, je rekao: " Doao mi
j e Omer, radij al l ahu anhu, i rekao: " Doi sta j e pogi nul o mnogo
uaa Kur' ana na dan Bi tke na Jemami . Boj i m se ako se nastavi
pogi bij a uaa Kur' ana na boj ni m polj i ma, da e se zagubi ti
mnogi dij el ovi Kur' ana. Smatram da bi bi l o dobro da naredi da
se Kur' an sakupi u jednu cjel i nu. " Nij e prestao Omer, radij al l ahu
anhu, da me na to nagovara sve dok Al l ah, subhanehu ve te'al a,
nij e moje srce pri vol i o ka tome i dok se ni sam sl oio sa Omerom,
radij al l ahu anhu, o tom pi tanj u. " Zati m je Zejd b. Sabi t, radij al l ahu
anhu, pri mi o naredbu i sakupi o Kur' an sa kora drveta, komada
bi jel i h, gl atki h kameni h pl oa i i z lj udski h prsa
.
2
1
Islamska osvaiania
Nakon to se vl ast Ebu-Bekra, radij al l ahu anhu, ustabi l i l a i
nestal o smutnje koj u su uzrokoval i otpadni ci od isl ama i nakon
to su sve stvari krenul e svoj i m uobi aj eni m tokom, Ebu-Bekr,
radij al l ahu anhu, usmjeri o se prema naj uzvi enij em ci l ju i sl ama,
a to j e: " Uzdi zanje ehadeta: "Nema Boga osim Allaha i
Muhammed je Allahov Poslanik" i izvoenja lj udi iz tmi na zabl ude
na svjetl o upute. Zbog toga je dol o vrij eme za i renje i sl amskog
poziva izvan Arabijskog pol uostrva, te su osvajanja u njegovo
vrijeme bi l a usmjerena u dva fronta:
.!
Emin EI-Kuda' a Fl-!!ulejJllr-raidun od st r. 30.
Nu tt:t u. uu d d1mo 5 Kur'u u u | 5 u u utt:.
mmmmmmm

1 9
-Istoni front prema Perziji
Kada je Hal i d b. ei -Vel i d, radij al l ahu anhu, okonao borbu proti v
odmetni ka od i sl ama, Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, ga j e posl ao sa
vojskom prema I raku, radi ratovanja protiv Perzij anaca koj i su
odbi l i i sl amski pozi v. Prva bi tka i zmeu dvije strane desi l a se u
mjestu EI -Kazi me, gdje su Perzijanci poraeni i ubijen nj i hov
voa Hurmuz. Musl i mani su zarobi l i ogroman pl ij en, a zati m su
nastavljene nj i hove pobjede u broj ni m bi tkama, sve dok ni su
osvoj i l i vei nu ratnog podruj a, zapadno od Eufrata.
U mjesecu saferu 13. godi ne po Hi dri Ebu-Bekr, radij al l ahu
anhu, naredi o je Hal i du b. ei -Vel i du da se sa j edni m dij el om
vojske uputi prema amu, zbog pomoi musl i mani ma koji su se
tamo bori l i proti v Bi zanti jaca i odredi o mu je da kao namjesni ka u
I raku postavi Musenna b. Hari sa.
22
-Sjeveri frnt prema Bizantiji
Ebu-Bekr je uputi o Hal i da b. Sei da b. ei -'Asa na el u
mi si onarska-osl obodi l ake vojske prema amu. Ul ogori l i su se u
mjestu Et-Tej ma i sukobi l i sa Bi zantij ci ma. Zati m je Sei d b. ei -' As,
radij al l ahu anhu, pi sao Ebu-Bekru, traei od njega pojaanj e i
pomo. Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, spremi o je kao pomo eti ri
grupe vojske:
-komandu nad prvom grupom dobi o je ' Amr b. ei -' As, a
njegovo odredi te je bi l a Pal esti na;
-komandu nad drugom grupom dobi o je urhebi l b. el
Hasana, a odredi te j e bi o Jordan;
Abdul l ah Sal i h 'Uscj mi n E-siretun-nebevijjetu ve-tarihul-hulefuir-ra.iidin, str.
g l.
E0
Na n acm j|1u dc us pjcha d rmc s c Ku 1'u u u 5 u u utt u

-komanda nad treom grupom pri pal a je Jezi du b. Ebi

Sufj anu, a odredi e j e bi o grad Damask;
-komanda nad etvrtom grupom pri pal a je 'Amiru b. ei
Derrahu, a njegovo odredi te je bi o grad Hi ms.
2
3
Musl i manske trupe su u am i Pal est i nu sti gl e poetkom 13.
godi ne po Hi dri , i i zmeu nj i h i Bi zantij ske voj ske dol o je do
manj i h sukoba koji su uzrokoval i vel i ke bi tke i osvojenj a, a od
nj i h su:
Bitka kod miesla Edinadin (13. godine po hidiri)
Nakon prvi h sukoba i zmeu musl i mana i bi zantijaca,
bi zantij ski car Herakl e pri premi o je vel i ku voj sku za borbu protiv
musl i mana. Musl i mani su zatrai l i pomo od Ebu-Bekra,
radij al l ahu anhu, pa j e on naredi o Hal i du b. ei -Vel i du, radijal l ahu
anhu, da se uputi i z I raka sa dij el om voj ske kao pomo
musl i mani ma ama. Hal i d, radij al l ahu anhu, proao je kroz
pusti nj u Saharu zapanj uj uom brzi nom, dok se nij e pri kl jui o
musl i mani ma ama. Preuzeo j e komandu nad nj i ma i izvrio
konsol i dacij u boj ni h redova, a zati m su zajedni ki krenul i u
pomo ' Amru b. ei -' Asu, radij al l ahu anhu, koj i je nastupao prema
vel i koj bi zantijskoj vojsci kod mjesta Ednadej n sa teritorija
Pal esti ne. Kada je dol o do borbe i zmeu dvij u strana, tj .
`
Doktor tnI el Kuda 'a EI-Hulfaur-ra.idun, str. 30 .

Nu n u rm u t u dn u s |thu d1mn st K u r'u n u 5 u c ta 91

bi zantijske voj ske i musl i mana, musl i mani su nanij el i vel i ki poraz
bi zantijcima i pobij edi l i i h.
24
Bitka kod miesta Murdius-Sufer, .
godina po Hidiri
Ovaj sukob se dogodi o j uno od Damaska sa Bi zantij ci ma
koj i su dol i i z pravca grada Hi msa na sjeveru spremaj ui se za
sukob sa musl i manski m snagama koje su bi l e na j ugu. Hal i d b.
ei-Vel i d i Ebu ' Ubej de, radij al l ahu anhuma, pl ani ral i su i za boj ni h
redova napad, t e su povel i voj sku prema bi zantij skoj vojsci koj u
j e posl ao Herakl e, a koja j e bi l a dobro opremlj ena i naoruana i
koja je dol a u pomo odbrani Damaska, kojeg su musl i mani
dral i u okruenj u. Zbog toga su musl i mani bi l i pri nueni da
krenu u pravcu ti h trupa. Bi zanti jska vojska je broj al a vi e od
deset hi ljada voj ni ka i bi l a rasporeena u mjestu Murdus-Sufer.
Hal i d b. ei -Vel i d, radij al l ahu anhu, pogl edao j e prema nj i ma, a
zati m je brzo pri premi o svoju voj sku poput pri preme na danu
bitke kod Ednadi na. U ovoj bi tci Bi zanti jci su poraeni , a
musl i mani su nj i hovoj vojsci nanij el i vel i ke gubi tke, pogubi vi
mnoge od nj i h, tako da i m se nj i hova vojska razdij el i la i
razbjeal a.
Abdullah Salih 'Usejmin Es-siretun-nehevijjetu ve-lorihul-hulej(tir-ra.i'idin, str .
hi.
EE N

R1W 0 t 0 dc usj c hu d1WD sc K+:'z

| Sw

Bolest i preselienie Ebu-Bekra na ahiret

Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, razbol i o se nakon to se
okupao j ednog hl adnog dana tako da je bi o pogoen grozni com
petnaest dana, u koj i ma nij e i zl azi o u demat radi obavljanja
namaza. Naredi o je Omeru b. ei-Hattabu da predvodi lj ude u
namazu. Lj udi su ul azi l i kod njega obi l azei ga u njegovoj kui , a
najvi e je to i ni o Osman, radijall ahu anhu.
Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, presel i o j e na ahi ret u utorak uveer
u prvoj od preostal i h osam noi mjeseca dumadel -ahi ra 13.
godi ne po Hi dri . Period njegove vl adavi ne traj ao je dvije godi ne,
tri mjeseca i deset noi. Oporui o j e da ga okupa njegova ena
Esma bi nt ' Umej s, radij al l ahu anha. Umotan je u dva, a neki kau
u tri sl oja efi na. Omer, radij al l ahu anhu, kl anj ao mu j e denazu.
Ukopan j e nou pored svoga druga, Muhammeda, sallal l ahu
al ej hi ve sel l em.
Neka se Al l ah, subhanehu ve te' al a, smi l uj e Ebu-Bekru. Neka je
na njega Allahovo zadovoljstvo i neka ga nagradi najveom
nagradom u ime i sl ama i svi h musl i mana. Ami n!
ONER B. EL-HATTAB
RADI JJALLAHU ANHU
PERI OD VLADAVI NE
OD 13. DO 23. GODI NE PO HI DRI
N u ua c m u1u dc u s p|c h u d r mc sx Ku r'u u u 5 0 u u tt u
Poriieklo i rocenie
On je Omer b. ei -Hattab b. Nufej l b. 'Abdui-'Uzza b. Rebah
i z pl emena 'Adijj b. Ka' b. On j e jedan od jedanaesterice Kurejija
ije se porij ekl o spaja sa Poslani kom, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em.
kod sedmog djeda, a on je Ka'b b. Luej . Omer, radij al l ahu anhu,
bi o j e jedan od kurej ij ski h ugl edni ka i prvaka. Bi o mu j e povjeren
nadzor nad Kurejij ama, te je on bi o postavljen kao mi rovni
posredni k-supervizor kada bi dol o do rata meu Kurejijama i l i
i zmeu nj i h i neke druge strane. Dobi o j e nadi mak "Ebu Hafs", po
svojoj kerki Hafsi , radij al l ahu anha, a prozvan je nadi mkom "El
Faruk" to znai "Onaj koj i razdvaja i sti nu od nei sti ne". Ti m
nadi mkom ga j e prozvao Vjerovjesni k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em.
Roen j e dvanaeste godi ne nakon "godi ne sl ona"
2
5. Navri o je
dvadeset i sedam godi na za vrij eme poetka Vjerovjesni kovog
posl anstva. Prema musl i mani ma bi o je mnogo estok. a
Vjerovj esni k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, za njega je mol i o uputu
od Al l aha, subhanehu ve te'al a. Pri mi o je i sl am este godi ne po
Posl anstvu, te je i sl am ti me znatno oj aao.
Niegov prelazak na islam
Omer, radij al l ahu anhu, bi o je j ak i odvaan ovjek.
Napadao j e musl i mane i bi o estok prema nj i ma. Sei d b. Zejd b.
Amr b. Nufej l , Omerov ami di i mu njegove sestre Fati me bi nt
Godina slomtje godina kada je kranin L:breha pokuao sruiti Ka'bu
(op. prev.).

N:t u a xm pu1u tlo usp]cha d r mo 5C K u r ' a u a 5u o o r t a

ei -Hattab, rekao j e: "Tako mi Al l aha, mogl i ste vi djeti kako me

Omer vee radi i sl ama, prij e nego je pri mi o i sl am. "
Ovako je postupao Omer sa Sei dom zbog njegove pri padnosti
i sl amu kako bi ga na taj nai n odvrati o od vjere. Njegova vi dlj iva
estina kri l a j e u sebi sami l ost i osjeajnost. Ummu Abdul l ah bi nt
Ebi -Hasme, radij al l ahu anha, jedna od muhadi rki abesi nij ske
hi dre, rekl a j e: "Tako mi Al l aha, spremal i smo se za odl azak u
Abesi nij u. Moj mu Ami r oti ao je podmi ri ti neke nae potrebe,
kada se pojavi o Omer b. ei -Hattab i zastao j e, a jo uvi jek j e bi o
mnogoboac. Od njega smo trpj el i nevolje koje nam j e nanosi o i
vel i ku esti nu prema nama, a zati m je upi tao: "Zar je to za
odl azak, o Ummu Abdul l ah?" Rekl a sam: "Da, tako mi Al l aha,
izai emo iz Al l ahove zemlj e, j er nam i nite zl o i progoni te nas,
dok nam Al l ah, subhanehu ve te'al a, ne nae neki i zl az. " Rekao
je: "Neka vas Al l ah prat i . " Pri mijeti l a sam na njemu znak koj i
ni sam prije vi dj el a. Zati m se okrenuo. Pri mijeti l a sam da ga je
rastuio na odl azak. Zati m j e doao Ami r, pa sam mu rekl a: "O
Abdul l ahov oe, da si mal oprije vi di o Omera i njegovu
osjeaj nost i al ost zbog nas. " Rekao je: "Zar osjea da e
pri mi ti i sl am?" Rekl a sam: "Da!" Rekao je: "Nee pri miti i sl am
onaj koga si ti vi dj el a sve dok Hattabov magarac to ne ui ni . " Moj
mu bio je pesi mi sta u odnosu na to j er je kod njega vi di o samo
snagu i esti nu prema i sl amu. Si gurno j e proni cljivost ove ene
bi l a jaa, j er j e Al l ahov Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em,
mol i o Al l aha, subhanehu ve te' al a, da Svoju vjeru pomogne sa
Omerom. Od Ibn Omera, radij al l ahu anhu, prenosi se da j e
Al l ahov Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, rekao: "Gospodaru
moj , ojaaj i sl am sa j edni m od ove dvoj i ce koj i Ti je drai : sa
Ebu-Dehl om i l i sa Omerom b. ei -Hattabom. "
E N a nuxm p u l u d c us j chu d |2mc h\ K u |
' :|1t a i u o u r t

Rekao je Abdul l ah: "Drai od nj i h dvoj i ce bi o je Omer. "

2
6
Al lah, subhanehu ve te'al a, odazvao se njegovoj , sallallahu al ej hi
ve sel lem, dovi , pa je Omer, radij al lahu anhu, pri mi o i sl am. To je
bi l o krajem prve hi dre. Time je ojaao i sl am tako da su
musli mani obavlj al i namaz kraj "drevnog hrama"
2
7
bez straha od
napada mnogoboaca.
Kae I bn Mes' ud, radi jal lahu anhu: " Ni smo gubi l i snagu i ugl ed
od kada je Omer, radij al l ahu anhu, pri mi o i sl am. " Takoer, kae:
"Mogl i ste nas vidjeti da ni smo bi li u mogunosti obavljati namaz
pokraj Ka' be sve dok Omer nij e pri mi o i slam. Kada je Omer,
radij al l ahu anhu, pri mi o i sl am borio se proti v mnogoboaca, dok
nas ne bi na mi ru ostavi l i. Njegov prel azak na i sl am bi l a j e vel i ka
pomo za nas. "
26
Niegove osobine i vriiednosti
Nakon to je Omer b. ei -Hattab, radij al l ahu anhu, pnm1o
i slam, mnogoboci su mu se suprotstavi l i , te se protiv nj i h borio
fi zi ki , a i oni protiv njega. U vremenu dahilijeta bio je poznat po
ri jei tosti i hrabrosti . U i sl amu je postao poznat po snazi ,
odvanosti , zuhdu, pravednosti , sami l osti , eri jatskom znanj u i
r Prenosi Tirmi zi u El-menakihu poglavlje Menakibu Omer b. el-Hul/ah dio,
str. 617, broj hadisa 3681. Ibn llader Fethul-bari V| dio, str. 48 i Albani Sahih
Tirmizi, lli di o, str. +, broj hadisa V.
Ka'ba (op. prev.).
Pogledaj "Omerov prelazak na Islam" u djelu "Es-Si ret un-Nebcvijet us-Sahiha"
od dr. Ekrtma I Jijaa EI- A'mr ija, prvi dio, str. 177-178.
;

N
|
o a c m putu do 0pj c h a dr mo NY K 0 r ' u u S0 u u c t a

E7
propi si ma. Uspi o je svoje rijei podredi ti djel i ma i djel a rijei ma, a
i Kur' an je podrao neka njegova mi lj enj a i stavove. Od toga je
uzi manj e mjesta na kome j e stajao I brahi m za mjesto namaza,
pokrivanje l i ca maj ki vjerni ka (Posl ani kovi h, sal l al l ahu al ej hi ve
sel l em, ena) i savjet maj kama vjerni ka. Posl ani k, sal l al lahu
al ej hi ve sel l em, obradovao ga j e Dennetom i pogi bijom na
Al l ahovom putu
2
9
(ehadetom op. prev. ) .
Davanie prisege
Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, musl i mani ma je na
si mbol i an
3
0
nai n ukazao da Ebu-Bekru, radij al l ahu anhu,
povjere hi l afet. Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, ostavi o j e pi smenu
poruku Omeru b. ei -Hattabu, radij al l ahu anhu, a prij e toga se
posavjetovao sa lj udi ma o tom pi tanj u, te su ga odredi l i da sebi
izabere naslj edni ka.
Naredi o j e lj udi ma da se sakupe kod njega, pa j e rekao: "O lj udi ,
pri bl i i l o mi se ono to vi dite od Al l ahove odredbe, a vama j e
potreban ovj ek koj i e vama upravljati i predvodi ti vas u
namazu, bori ti se proti v vaeg neprijatelja i nareivati vam, pa
ako hoete i znijet u vam svoje mi lj enj e. Tako mi Al l aha, pored
kojeg nema drugog Boga, j a vam, doi sta, el i m samo dobro.
Zatim j e zapl akao, a i pri sutni lj udi su zapl akal i . Rekl i su mu:
"Namjesni e Al l ahovog Posl ani ka, najbol ji si i naj uenij i meu
Doktor Ekrem D ija EI-A1nr i Asrui-Hilq/Efir-Ra.ideti, str . 67.
`U
To jt bi l o tako to je Ebu-Uekra, radijal lahu anlu1, odr edi o da predvodi ljude u
namazu (op.pre v. ) .
E8 Na u u u do u

:| drmo 5A Ku1'u u u | 5 0 o o c1

nama, pa bi raj i zmeu nas. " Rekao je: "I znijet u svoje mi ljenje i
i zabrati naj boljeg meu vama, ako Al l ah, subhanehu ve te' al a,
bude hti o. "
3
1
Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, pozvao je Osmana b. Affana,
radij al l ahu anhu, i rekao: "Pi i : U i me Al l aha, Mi lostivog,
Sami l osnog! Ovo je oporuka od Ebu-Bekra, si na Ebi -Kuhafe, pri
kraj u boravka na dunj al uku, spremaj ui se za odl azak sa njega i
na poetku boravka na ahi retu, spremaj ui se za ul azak u njega
kada e ga nevjerni k vjerovati , grj eni k u njega uvjeren bi ti i
poricatelj potvri vati . Ostavljam vam iza sebe kao namjesni ka
Omera, si na Hattabova. Sl uajte ga i pokoravajte se! Al lah,
Njegov Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, Njegova vjera i ja
el i mo vam samo dobro
,
pa ako bude pravedno postupao, to je
moj e mi lj enj e o njemu i vl asti to poznavanj e, a ako bude
drugai je, pa svaki ovj ek e dobi ti kaznu za grijehe koje poi ni .
el i o sam samo dobro, a skri veno znanj e ne poznajem.
Nepravedni e doi sta saznati u kakvu e nevol ju upasti i neka su
na vas Al l ahov mi r, mi l ost i bereket.'1
32
Omerova metoda u upravlianiu i sueniu
Omer b. ei -Hattab, radij al l ahu anhu, nastavio je sa
pol i ti kom upravl janja i suenja po uzoru na svoga prethodni ka
Ebu-Bekra es-Si ddi ka, radij al l ahu anhu, kada je na sebe preuzeo
namj esnitva. Nakon Ebu-Bekrove, radij al l ahu anhu, smrti uspeo
D i nurij El- imamctu ves-sijasetu, l dio, str . 25 .
Doktor Emin ci-Kuda'a El-huleJlllr-ra.\idune, str . +.

__
o
__

o
_ _
0
_
0
__

_
0
_

_ _ _ _ _ _

0
_ _
|
_
o
_
|
_ __
0
_

_ _

_ _

se na mi nber, zahval i o se All ahu, subhanehu ve te' al a, a zati m

rekao: "O lj udi, zamol i u Al l aha, subhanehu ve te'al a, pa recite
"ami n". Gospodaru moj , doi sta sam grub pa me ui ni bl agi m
oni ma koj i su Ti pokorni u sl ijeenj u i sti ne, udei za
zadovoljstvom Tvoga Li ca i boravkom u kui Ahi reta, a podari mi
strogost i esti nu prema tvoj i m neprijatelj i ma, sljedbeni ci ma
strasti i l i cemj eri ma, a da nebudem nepravedan i nasi l an prema
nj i ma. 33 Gospodaru moj, doi sta sam krt, pa me

ui ni
vel i koduni m u vel i ki m nesreama i i skuenj i ma, al i da ne budem
rasi pni k, mal oduan i onaj ko se i nei dobro i sti e kako bi ga
drugi vi dj el i i kako bi se o njemu proul o. 34 Ui ni da moj i postupci
budu zbog Tebe35 i zbog l ijepog prijema na ahi retu. Gospodaru
moj , opskrbi me poni znou i sami l ou prema vjerni ci ma!"36
Njegova metoda u upravlj anj u i suenj u vi dlj iva je iz njegovog
govora koj i je umnogome sl i an govoru Ebu-Bekra, radij al l ahu
anhu. Omer, radij al l ahu anhu, u toku svoje vl asti i spolj i o j e
pol i ti ku pl emeni tost i , energi nosti ustroj stva i reformi sanj a
drutveno- ekonomskog si stema. Detalj no j e razradi o koncept
osvaj anj a novi h teri torij a, uspostavu odgovaraj ueg ureenja u
ve osvoj eni m pokraj i nama, budnog uvanj a podani ki h
i nteresa37 i uspostav
u
pravednosti na teritorij i itave drave.
Nije dozvoljavao bespotrebno uzi manj e novca i z dravne
bl agaj ne, osi m za opremanj e zi mski h i ljetni h voj ni h pohoda i
deva za te svrhe. Njegova, radij al l ahu anhu, snaga poredi se sa
Tj. b<z opravda nog raz loga i jasnog dokaza (op.prev. ).

1 4 Tj. ne <c i t i me Al l ahovo zadovoljst vo (op.prev. ).

!\
Tj . Tvoga z adovolj st va (op.pr<v. ) .
Ende l usij !-.!u0-crtu, l V di o, str . +`.
Tj. st vari od drut v< nog znaaja.
I0
Na u uc m p u t 0 do u s pj c h u d r mo sc K ur' u u a | 5 u u u c t a
snagom sredovjenog
3
8
ovjeka i z reda muhadi ra. Njegova
obraanj a i pi sma namj esni ci ma i rukovodi oci ma podrobno su
sadraval a njegova duboka osjeanj a odgovornosti prema vjeri i
podani ci ma uz osl anj anje na Al l aha, d. . , i vl asti tu pravednost.
3
9
Neka od znaainiiih liela Omera b. el
Hattaba, radiiallahu anhu,
Omer, raqij al l ahu anhu, zapoeo je svoje vl adanje
reformi sanjem i sl amske drave nepokol eblj i vom odl unou, bez
bl agosti i poputaa. To je i ni o kako bi rijei o mnoga od bi tni h
i votni h probl ema4 i i spuni o zahtjeve novi h okol nosti , posebno
kada j e dol o do i renja teritorije i sl amske drave na sve etri
strane svijeta.
Neka od Omerovi h, radij al l ahu anhu, naj znaaj nij i h djel a su:
- Uspostava dravni h uprava ( i nsti tucij a) -osnovao je
dravnu voj nu upravu koja bi u naem vremenu nosi l a nazi v
Mi ni starstvo odbrane i upravu za porez koja se moe poredi ti sa
dananj i m Mi ni starstvom fi nansij a
- Osnovao je dravnu bl agaj nu na koj u su podjednako
pravo i mal i svi musl i mani i postavi o j e eri jatske sudije i
admi ni strcij u. Takoer je odredi o datum Hi dre kao osnovu za
Tj . ovjeka u zrel im godi nama
Ekrem Dija El-Amri Asru/-Hilaletir-raideti, str. .
Tj . stvari ij im bi 1eenjem dopri nio jaanju i sl amske dr:.avc ( op. prev. )

Nu u u m u l u dc u s |rh u d rmo s c K u r ' a n a u n n c t u


I 1
poetak raunanj a vremena u i sl amskoj dravi i reformi sao
komuni kati vni si stem. 41
Vodio je bri gu o podani ci ma, a pri mjer toga j e njegovo
kontrol i sanje musl i mana, pa ak i tokom noi .
- Osvojena podruja ostavi o j e u vl asti nj i hovi h domai h
stanovni ka, odnosno dao i m j e izvjesnu autonomij u umjesto
nj i hove podjel e i zmeu musl i manske voj ske uz usl ov pl aanj a
"harada".
4
2
- Podij el i o je osvoj ena podruj a na pokraj i ne i u svakoj
pokraj i ni odredi o namjesni ka. Svaki namjesni k je pri mao pl atu i z
dravne bl agaj ne, a bi l i su bi rani na osnovu bogoboj aznosti i
sposobnosti , bez uzi manja u obzi r pol oaj nj i hovi h oeva i
djedova, te krvnog srodstva i pori jekl a.
- Naredi o j e i zgradnj u i proi renje i zvjesnog broja gradova
u osvojeni m podruj i ma poput Basre i Kufe u I raku, te Fustata u
Egi ptu, kao i drugi h gradova kako bi oni bi l i centri i sl amske
drave u ti m pokraj i nama.
Muslimanska osvaiania u vriieme Omera,
radiiallahu anhu
Omer, radij al l ahu anhu, posebnu bri gu posveti o j e
nastavku di hada, i renj u i sl ama i ustraj nosti u osvaj anj i ma koja
su poel a za vrijeme Ebu-Bekra, radij al l ahu anhu, prema Perzij i i
Bi zantij i . Ova osvaj anj a usl ij edi l a su sl ijedei m redosl ij edom:
Tj . potanski sistem ( op. prcv. ).
4 Tj . jO|Czu nuz.emlj u (op. prev. )

_
0

_
0
___

_

_
a
__ _
m
__ _
r
__
a 0
_ _ _ _ _
0
_
r
_

Osvaianie Iraka i Perziiskih teritoriia
Omer, radij al l ahu anhu, usmjeri o j e svoj u panj u ka
osvaj anj u I raka i teritorija Perzij e, nakon to je uvrstio pol oaje
i sl amske vojske u zemljama ama. Vanost ovoga postupka43
proi zi l azi iz elje hal ife, radij al l ahu anhu, da sebe postavi na
mjesto zapovjedni ka voj ske ( koja bi uestvoval a u tim
pohodi ma) . Vei na musl i mana savjetoval a mu j e da ostane na
svom pol oaj u i da za voj ni pohod odredi ovjeka i z reda
naj uenij i h ashaba. Omer radij al l ahu anhu, sl oi o se s ti m
prijedl ogom i i zni o mi ljenje da tu komandu povj eri Sa' du b. Ebi
Vekkasu.
Bitka na Kadisiii ( t s.poa|oeoa|azr||
Sa' d b. Ebi -Vekkas, radij al l ahu anhu, uputi o se sa voj skom
prema I raku, koj i je do tada bi o di o vel i ke perzijske drave i
i zvanredan pri mj er vrstog vostva i mudre i stal oene pol i ti ke.
Kada su Perzijanci osjeti l i nadol azeu opasnost, nj i hov vl adar,
Jezdedi rd, sakupi o j e mnogobroj nu voj sku, ij i su broj
povjesni ari pretpostavi l i na oko osamdeset hi ljada uvjebani h
boraca, dobro naoruani h i spremni h za borbu. Na nj i hovom el u
bi o j e poznati voj ni zapovjedni k Rustem. Takoer, uz vojsku je
bi l a i karavana od tri deset i tri sl ona. Kada su se vojske susrel e
' lj . osvajanja l raka i Per zije.

_ _
u
_

_
0
___
u
_ I

__

_
__
___

__
0
_

____
u
_
u
__

___

Rustem je zatraio od Sa' ada, radij al l ahu anhu, da mu poalj e

pouzdanog i uenog ovjeka kako bi mu postavio neka pi tanj a.
To je ui ni o zbog uenj a ovi m Arapi ma i uzroka koj i i h j e
promijeni o. Prije toga su bi l i pokoran i poboan narod prema
Perzij i , koj i j e bi o zadovolj an mal om kol i i nom pomoi i hrane
pri l i kom gl adi i napada nepri jatelj a. Sa' d, radij al l ahu anhu, posl ao
mu je neke od ashaba, radij al l ahu anhum. Jedan meu nj i ma bi o
je Rebi ' a b, Ami r, radij al l ahu anhu. Uao je u Rustemovu
dvoranu koja je bi l a ukraena zl atni m pehari ma i svi l eni m
kreveti ma. Posebno su bi l i i staknuti dij amanti , skupocj eno
posue i drugi vel i anstveni i skupocj eni ukrasi . Rustem j e nosi o
krunu koja je zasj enj i val a oi i sjedi o j e na zl atnom pri jestolj u.
Uao j e u pohabanoj odjei sa sabljom ti tom i konj em. Kada j e
ugledao nj i hove ukrase poel i o je i spolj iti svoj prezi r prema
nj i hovoj l anoj vanjt i ni . Uao j e jaui konj a, sve dok nij e stupi o
na i l i mom prostrt di o dvorane. Sjahao j e i svezao konj a za j edan
skupocjen krevet. Pri ao i m j e vi soko di gnute gl ave i postoj ani m
hodom, a na njemu j e bi l o njegovo oruj e, ratni ki panci r i kaci ga.
Rekl i su mu: "Odl oi oruj e! " Rekao j e ponosno: "Ni sam vam
doao zbog borbe, nego ste me pozval i . Pustite me ovako, a ako
ne, vraam se nazad. " " Dozvol i te mu, " - rekao j e Rustem. Pri ao
mu j e, a vrhom koplj a se nasl anjao na postavl jene pehare.
"Sa i me dol azi te?" 44 upi tao j e Rustem.
"Uzvi eni Al l ah nas j e posl ao da i zvedemo lj ude i z oboavanja
stvorenja na put oboavanj a Uzvi enog Al l aha, i z skuenosti
dunj al uka u njegovu i ri nu i i z nepravede drugi h vjera u
pravednost i sl ama. Posl ao nas je sa Svojom vjerom lj udi ma da i h
pozivamo da se vrate svome Gospodaru. Onaj ko t o pri hvati i mi
Tj . ta vas je pokrenul o u borbu prot i v nas (op .prcv. ) .
N a u a c m p u t u do 0 s j c h d r m 0 s r K 0 r ' u u a | 5 0 u u c t a
to od njega pri hvatamo, te se usteemo od njega, a onaj ko to
odbij e, protiv njega se bori mo sve dok ne zasl ui mo ono to je
Al l ah obeao. "
"ta j e to Al l ahovo obeanje?" - upi tao j e Rustem.
" Dennet za onoga koj i umre i l i pogi ne borei se protiv oni h to
odbij u i l i pobjeda za one koje Al l ah, subhanehu ve te' al a, sauva
od smrti i pogi bije. "
Rustem j e zatraio da mu se da vremena, al i su mu odbi l i dati
rok dui od tri dana. Nakon toga dvij e vojske su se estoko
sukobi l e u boju koji je danonono trajao i produi o se na puna tri
dana. U tim dani ma musl i mani su zarobi l i vei nu sl onova koj i h su
se mnogo boj al i nj i hovi arapski konj i , jer ni su bi l i navi kl i na takve
pri zore. Vjerni ci su hrabro i zdral i potekoe i bori l i se dok
pobjeda nije upotpunj ena Al l ahovi m voenjem i pomoi Svoj i m
robovi ma.
etvrtog dana bi tke Uzvi eni Al l ah posl ao j e estok vjetar. Voj ni
l ogor i atori medusij a bi l i su porueni , a oni su se bezobzirno
razbjeal i . Ubijen im je vojskovoa i uz njega deset hi ljada
voj ni ka. Musl i mani su i mal i oko dvi je i po hi ljade ehi da.
Ovom odl uujuom bi tkom Uzvi eni Al l ah ojaao je Svoju vjeru i
uzdi gao Svoju Rije. Nakon nje poveal o se potovanje prema
musl i mani ma od strane Arapa i drugi h naroda. Uputa i
pravednost i sl ama se proi ri l a, a nepravda i rka i kufra i zgubi l a Je
svoj u mo i ugl ed.
,
N a o a c m p 0 t 0 d u 0 x j c h a d rmo sc K 0 r ' a u :t | 5 0 u u c t a I5

Osvaianie leritoriia

ama
Bizanti nci su saznal i za ulazak i sl amski h trupa na nj i hovu
teritorij u. Pi sal i su o tome svome vl adaru Herakl u, koj i se nal azi o
u Kudsu. Herakl e j e odgovori o: "Smatram da treba da se
nagodite sa musl i mani ma. Tako mi Boga, da se nagodite sa
nj i ma dajui i m pol a teri tori ja ama, a da vama ostane druga
polovi na uz ostal a podruja bolje vam j e nego da vas pobjede u
amu i pol ovi ni ostal i h teri torij a. "
Ovaj savjet je rasrdi o bi zantijsko voj no rukovodstvo. Pomi sl i l i su
da j e i mperator i zgubi o snagu i volj u za suprostavljanj e i da e
bez borbe predati teri tori je osvajaki m trupama musl i mana.
Meuti m, i sti na j e da je Herakl e popusti o pred srdbom svoj i h
voj ni h zapovjedni ka i odl ui o se za borbu protiv musl i mana, bez
obzi ra na uvj erenje da e doi vjeti poraz. Herakl e j e sakupi o
buntovne zapovjedni ke i krenuo u pravcu Hi msa. Tamo j e
spremi o ogromnu i mnogobroj nu voj sku za suprostavlj anj e
musl i mani ma.
Bitka na Jermuku ( t s.poa|oeou|azr|]
Nakon to je bi zanti jski car Herakl e vi di o neprestane
trijumfe i napredovanj a musl i mana, sakupi o j e u najveoj mjeri
svoje snage i komandu nad nj i ma povjeri o svome brat u. Te
bi zanti jske snage zauzel e su pol oaje oko rijeke Jermuk, jedne
od mnogobroj ni h pri toka rijeke Jordan.
I N a u a !m p u t u d o u s p] c h a d r mu x c K u r ' a u a | 5 u u u c t a
Musl i manska vojska pod komandom Ebu-Ubejde, radij al l ahu
anhu, zauzel a j e pol oaje nasuprot Bi zantij ci ma. Ebu-Ubejde,
radij al l ahu anhu, naredi o je Hal idu b. ei -Vel i du da rasporedi
musl i mansku voj sku.
Hal i d b. ei -Vel i d, radij al l ahu anhu, rasporedi o je voj sku na nai n
koji Arapi ni su ranije poznaval i . Podsti cao j e musl i manske
konj ani ke da hrabro napadnu na Bi zanti jce kako bi izoloval i
bi zantij ske konj ani ke od pjeadi je. Bi zantij ska konj ica se poela
povl ai ti nakon to im je oboreno hi lj ade konj ani ka, hrabri m
napadi ma i udari ma musl i manski h konj ani ka. Zati m su musl i mani
naval i l i na bi zantijsku pjeadij u koji su se oaj ni ki bori l i do smrti
i l i se bacal i u rij eku. Vel i ka pobjeda musl i mana j e ostvarena. U
Bi ci na Jermuku ubijeno je vi e od sto hi ljada Bi zantijaca, dok su
musl i mani i mal i oko tri hi ljade ehi da. 45
Osaianie teritoriia Egipta
Egi pat je u to vrijeme bio j edna od bi zantij ski h pokraj i na.
Gl avna vjera u njemu bi l a j e kranstvo, a t o j e vjera koju su
i spovij edal i Bi zantij ci . Meut i m, Bi zanti jci su i ni l i zl o i nepravdu
Egi pani ma sa namj erom da izazovu vjersku netrpel ji vost. i ni l i
su i m nepravdu uvoenj em poreza i nameta tako da su i m uvel i
poreze na mrtve i ni su i m dozvoljaval i ukopavanje mrtvaca, osi m
kada porodica umrl og pl ati porez.
Abdul l ah Sal i h ' Uscj ri n Es-siretun-nebevijetu ve-tarihul-hu/efitir-raiidin, str.
h.

Na u a c m p u t u du u x p j c h a d r mo s c K u r ' a u t: i 5 u u u t a
..

87
' Amr b. ei -'As, radij al l ahu anhu, krenuo j e i z ama, uputi vi se
prema Egi ptu sa eti ri hi ljade musl i manski h voj ni ka. Munjevi to su
preval i l i pjeani Si naj tako da su krajem 18. godi ne po Hi dri
sti gl i u mjesto EI -Ari . Zauzel i su ga bez borbe, jer nij e bi l o pod
upravom Bi zantij aca. Zati m je ' Amr b. ei -' As, radij al l ahu anhu,
nastavio sa napredovanjem dok nij e sti gao do grada Ferma.46
Ovaj grad je drao u okruenju oko mjesec i po dana, sve dok se
nije ostvari l a pobjeda poetkom 19. godi ne po Hi dri .
Starosjedi oci Egi pta pomagal i su musl i mane za vrijeme ove
opsade. Zati m j e ' Amr, radij al lahu anhu, krenuo prema gradu
Bi l bejs i zauzeo ga nakon mjesec dana nepreki dne borbe. Nakon
toga je krenuo prema mjestu Ummu Dunej n. 4
7
Tu j e dol o do
borbe. Bi zanti jci su se povukl i u utvrenja Babi l ona, koje j e bi l o
jedno od najbolj i h utvrenja. Musl i mani su i h dral i u okruenj u
sve dok i m nij e, uz Al l ahovu, pomo odreena pobjeda. Nakon
toga je nastavlj eno osvaj anj e gradova sve do uspostave potpune
i sl amske vl asti nad Egi ptom.
Pogibiia halife Omera b. Hattaba
Omer, radij al l ahu anhu, presel i o je na ahi ret kao rtva
Fej ruza koj i je bio poznat po nadi mku Ebu-Lu' l ue. I spovijedao j e
vatropokl onstvo i bi o j e sl uga Mugi re b. u' be, radij al l ahu anhu.
Ubi o ga j e handarom sa dvij e otrice, zadavi mu nj i me est
udaraca. To se desi l o za vrijeme sabah-namaza, 23. zul -
Dananj i grad Bursei da (op. prev. ) .
47 Mjesto U | | /| U| |u Iu (op. prev. ).
I8 Na n a !m 0 t 0 do 0 s j c h a d r mo 5 C K 0 r ' u u 5 0 u u c t a
hi ddeta 23. godi ne po Hi dri . Udari o ga j e u momentu kada je
i zgovarao poetni tekbi r za namaz. Zati m j e poeo da bjei i
pri l i kom bjega udarao je handarom sve koj i su mu bi l i na putu.
Na taj nai n rani o je tri naest lj udi od koj i h je gotovo pol ovi na
podl egl a ranama. Kada je Ebu Lu' l e osjeti o da e bi ti uhvaen i
da nema i zl aza, i zvri o je samoubi stvo ti m i sti m noem. Hal ifa
radij al l ahu anhu, prenesen je svojoj kui . Nakon ranjavanja ostao
je u njoj tri dana.
Okupao ga j e, u efi ne umotao i kl anj ao mu denazu njegov si n
Abdul l ah, radij al l ahu anhu. Pokopan j e pored svoja dva druga.
Peri od vl asti Omera radij al l ahu an hu, trajao j e deset godi na i est
mjeseci . Neka je Uzvi eni Al l ah zadovolj an nj i m i neka ga
nagradi najveom nagradom u ime i sl ama i svi h musl i mana.
Ami n!
RADI JJALLAHU ANHU
PERI OD VLADAVI NE :
OD 23. DO 35. GODI NE PO HI DRI
40 N u a c m p 0 t 0 d 0 0 s p j c h a d r m0 s r K 0 r ' a o a 5 0 u u c t u

Poriieklo
On je Osman b. 'Affan b. Ebi -'As b. Umejje b. ' Abdu emsi
b. Abdu Menat b. Kusijj b. Ki l ab ei -Kurei ji ei -Emevijj i . On je trei
upueni hal i fa. Dobi o je nadi mak Ebu-' Amr po si nu ' Amru.
Takoer, je prozvan nadi mkom Zunnurej n (Vl asni k dvije
svj etl osti ) , jer je oeni o dvije keri Al l ahovog Posl ani ka,
sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, i to Rukajj u, koja j e presel i l a na ahi ret
nakon Bi tke na Bedru i Ummu Kul sum koja je premi nul a za
vrijeme ivota Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em. 4
8
Prelazak na islam
Osman, radi jal l ahu anhu, pri hvati o j e i sl am u 34. godi ni
i vota. On j e j edan od prve deseteri ce koj i su pri mi l i i sl am.
Takoer, on j e jedan od deseterice obradovani h Dennetom.
Osmanova pri hvatanje i sl ama bi l o je rezul tat Ebu-Bekrovog
pozi vanj a (dawe) .
Ebu-Bekr, radij al l ahu anhu, pozi vao j e u i sl am svakog u koga je
i mao povj erenja i koga bi sreo od svoga naroda. Sa nj i m su se
drui l i i pred nj i m i sl am pri hvat i l i sl ijedei ashabi : Zubej r b. ei
Avvam, Osman b. 'Affan, Tal ha b. ' Ubej dul l ah, Sa' d b. Ebi
Vekkas i Abdur-Rahman b. 'Avf, radij al l ahu anhum. Uputi l i su se
sa nj i m Al l ahovom Posl ani ku, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em.
I bn Hadcr El-isabe, I V di o, str. J.

N u u a c m u t u d o u s j c b a d r mo s c Ku r ' a u a | 5 u u u e t a

i
41
Poslani k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, i zni o i m ]e osnovna uenj a
i sl ama, uio Kur' an pred ni ma i obavijesti o i h o najvanijoj i sti ni
i sl ama, 49 te su povj eroval i .
0
Moralne karakteristike i vrlled1ot
Osman, radij al l ahu anhu, bi o je poznat po pl emenitosti i
blagosti . Takoer, bi o je poznat i po sti du tako da ni ko nij e bi o
poznatij i po tome od njega. ak j e i Al l ahov Posl ani k bi o sti dl ji v
prema njemu, te je rekao: Kako da se ne sti di m ovjeka od kojeg
se mel eki sti de. "5
1
Katade, radij al l ahu anhu, prenosi o njegovoj vrij ednosti da j e
Enes, radij al l ahu anhu, rekao: "Uspeo se Vjerovj esni k, sal l al l ahu
al ej hi ve sel l em, sa Ebu-Bekrom, Omerom i Osmanom,
radijal l ahu anhum, na brdo Uhud koje se zatresl o, pa je Posl ani k,
sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, rekao: "Uhude, mi ruj ! - ( misl i m da ga j e
udari o jednom nogom)- "Zar na tebi nij e Vjerovjesni k, es-Si ddi k i
dva ehi da. "5
2
Od I bn Omera, radij al l ahu anhu, prenosi se da je rekao: " Mi
ni smo u doba Vjerovj esni ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, ni koga
smatral i bolj i m od Ebu-Bekra, radij al l ahu anhu, Omera,
I sti na i sl ama, tj . tevhi d koj i j e prvo U ta s u pozival i poslani ci .
I bn Kesi r Fs-siretun-nehevijjetu, l di o, str.473.
Sahihu Muslim, XV di o, si. 1 69.
'2
1 bni Hader Fthu-1-hari, VII di o, str. 53.
Nu u a c m j: t t t do ti s j] c h :t d r mo sc K ti r ' a a | 5 0 o u c t a
radij al l ahu anhu, i Osmana, radij al l ahu anhu, a zatim
Vjerovj esni kove ashabe ne izdvajaj ui nijednog od nj i h. "5
3
Osmanovo irtovanie imetka
Osman, radij al l ahu anhu, pokazao je vel i anstvene
pri mj ere u pomaganj u i sl ama i uzdi zanj u njegove uzvi ene rijei .
Bi o je jedan od najdarelji vij i h musl i mana kad god bi se ukazal a
pri l i ka i kad god bi gl asni k pozvao u di had na Al l ahovom putu.
Prenosi Ti rmi zi od Abdur-Rahmana b. Semure, radij al l ahu anhu,
da j e rekao: " Osman, radij al l ahu anhu, doao j e Vjerovjesni ku,
sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, kada je spremao j edan od oskudnij 1 h
voj ni h pohoda, nosei hi lj adu di nara i rasuvi mu i h po kri l u. "
Kae Abdur-Rahman: "Vi di o sam Vjerovj esni ka, sal l al l ahu alej hi
ve sel l em, kako i h prevre u kri l u govorei : "Nema tete za
Osmana u onome to uradi nakon ovog dana, " ponavljaj ui to
dva puta. "
5
4
Od njegovi h dobri h djel a jeste da je i skopao bunar " Er-Rumetu".
Prenosi se da j e Vjerovj esni k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, rekao:
" Ko i skopa bunar " Er-Rumetu" pri pada mu dennet. "
55 Osman,
radij al l ahu anhu, ga j e i skopao i ui nio ga upotreblji vi m za
musl i mane.
Fethu-1-hari, VI I di o, str. 54.
Prenosi Ti rmi zi O Sunenu, | | | di o, s| r. 60l
Fethu-1-bari, V| | di o, S|I.D

N a

m p u t u d o u p

d r mu S C Ku r ' u

u i Su

c t u I

este godi ne po Hi dri Al l ahov Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve

sel l em, posl ao ga je Kureji jama u svojstvu svoga i zasl ani ka. 56
Razlog tome bi l o je spreavanje ul aska Al l ahovog Posl ani ka u
Mekku od strane Kurejij a. Posl ao ga je kurejij ski m voama i
ugl edni ci ma, obavjetavaj ui ih da nij e doao zbog borbe nego
sa namjerom da posjeti Ka' bu i da joj oda duno potovanje. 5
7
Osman, radij al l ahu anhu, krenuo je prema Mekki , i zl aui se
opasnosti . Doao j e Ebu- Sufj anu i kurejij ski m voama,
prenosei i m ono zbog ega ga j e Al l ahov Posl ani k, sal l al l ahu
alej hi ve sel l em, posl ao. Kada j e zavri o sa porukom Al l ahovog
Poslani ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, rekl i su mu: "Ako hoe
i niti tevaf oko Ka' be, ui ni ga. " Na to j e on odgovori o: "To neu
ui niti sve dok Al l ahov Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, ne
bude tavafio. "5
8
Davanie prisege Osmanu na namiesnitvo
Nakon to je Omer, radijal l ahu anhu, ranjen od strane
Ebu-Lu' l ua, neki musl i mani su zatrai l i od njega da odredi
nasljedni ka za hi l afet od oni h koj i ma j e zadovolj an. Omer,
radij al l ahu anhu, tome se usproti vi o, a zati m j e rekao: "Ako
budem odrei vao nasl jedni ka, pa to je i ni o onaj koj i j e bi o bolj i
od mene,
5
9 a ako ostavi m, pa to j e i ni o onaj koj i j e bi o bolj i od
( )
rcgovaraca op. pre v . .
57 1). da obavi umru (op.prcv. ).

I bn 1 -am Hs-Siretun-Nebevijetu, I l l di o, str.202

Mi sl ei lU Ebu- Bckra
N a u a c m 0 t 0 d o 0 s j: j c h a d r mo s K 0 r ' a u a | 5 0 u u c t a
mene. "
6
0
Zati m j e Omer, radij al l ahu anhu, spomenuo i mena
estori ce lj udi koj i su posebno bi l i poznati po lj ubavi i naklonosti
Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel lem, prema nj i ma, u odnosu na
druge lj ude. Oni su: Al ijja, Osman b. Affan, Abdur-Rahman b.
Avf, Sa' d b. Ebi -Vekas, Zubej r b. ei -' Avvam i Tal ha b. Ubejdul l ah,
radij al l ahu anhum. Trai o j e od nj i h da se nakon njegove smrti
sakupe i i zaberu jednog izmeu sebe.
Nakon Omerove, radij al l ahu anhu, smrti ova grupa se sakupi l a
tako da su i zabral i Osmana, radij al l ahu anhu.
61
Nakon toga svi
musl i mani su mu jednogl asno dal i pri segu na hi lafet.
Neka od znaainiiih diela Osmana
radiiallahu anhu
Ujedinjenje muslimana u uenju Kur'ana na jedinstven
kurejiski dialekat.
I sl am se i ri o i i sl amska osvaj anj a su se protegla na
mnoge drave. I sl am su pri mal i mnogi nearapski narodi tako da
su se neki ashabi Al l ahovog Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve
sel l em, poboj al i da se lj udi ne razi u u i tanj u Kur' ana, tj . da ne
doe do promjene teksta i l i uenj a. Huzejfe b. ei -Jeman,
radij al l ahu anhu, doao j e Osmanu, radij al l ahu anhu,
62
te je
`
v.s' e. na Poslan i ka s. a. v. s.
l b ni Hatl cr Fcthu-1-hari, y| ' di o, str . JV.
On se bor i o OZ st anovnike Sama U osvajanj i ma /r mcni je i Azer bcjdana
(op .prev. ) .

Nu o a c m u t u do 0 s j c h u d r mo S C K u r ' a u :

| S u o o t a

izrazio strah da ne doe do razl aza meu nj i ma u uenj u

Kur' ana. Huzejfe, radij al l ahu anhu, rekao j e: " O vl adaru
pravovjerni h, sprijei ovaj ummet da se razie u Knji zi poput
razilaenja i dova i krana. " Osman, radij al l ahu anhu, pi sao j e
Hafsi, radij al l ahu anha: "Poalj i nam l i stove koje emo ujedi ni ti u
zbi rke, 6
3
a zati m emo ti i h vrati ti . "
Hafsa, radij al l ahu anha, posl al a je_ Osmanu radij al l ahu anhu, te
l i stove, te je on naredi o kompleti ranje Kur' ana na kurejijskom
dijal ektu. Na taj nai n l i stovi su spoj eni u Mushafe. Na sve eti ri
strane svijeta posl ao j e po jedan pri mj erak Mushafa i naredi o da
se spal i sve to j e drugaije6
4
od Kur' ana i onog to se nal azi na
l i stovi ma mushafa. 65
Osnovao ie islamsku ratnu mornaricu.
Namjesni k ama, Muavij a b. Ebi -Sufj an, radij al l ahu anhu,
zatraio j e od hal ife Osmana, radij al l ahu anhu, dozvol u za
osni vanje ratne pomorske flote s ci ljem suprotstavlj anj a
bizantijskoj ratnoj floti na obal ama ama i Egipta, pa mu j e to
dozvol i o. Muavij a, radij al l ahu anhu, pri premi o je snanu ratnu
flotu koj a j e upotrijebl jena u osvaj anj u dva otoka u Sredzemnom
moru-Ki pra i Rodosa.
I sto tako, musl i manska flota se sukobi l a sa bi zantijskom 34.
godi ne po Hi dri i pobijedi l a je u bl i zi ni Al eksandrije u Bi tki
`
Mushafc ( o
p
.
p
nv. ).
64 Tj . jOt ekst u ( o
p
.prev. ).
/"ctllll-1-hari, l X di o, st r. l l .
4
N a o ur m u u do u


d r mo s r K u r ' a 0 a | 5 u u u c t a

poznatoj po mnotvu j arbol a, i ako j e bi zantijska flota bi l a
mnogobroj nij a i opremlj enij a od musl i manske. Ova bi tka poznata
je pod nazi vom "Zatus-sevari " (Jarbol bi tka) zato to su jarbol i
musl i manski h i bi zantij ski h l aa bi l i vezani j edni za druge.
66
Muslimanska osvaiania za vriieme halife
Osmana b. Affana
Osvajanje sjeverozapadne i sjeveristone Afrike
Musl i manska vojska se za vrij eme Osmana b. Affana,
radij al l ahu anhu, pri bl i i l a zemlj ama Nubij aca
6
7
juno od Egi pta.
Uspjel i su i h osvoji ti i pri poj i ti i sl amskoj dravi . I sto tako,
musl i mani su nastavi l i sa osvaj anj em sjeverozapadne Afri ke
6
8
i
proi ri l i i sl amki pozi v na nj i hovi m podruj i ma. Musl i manska
voj ska j e sti gl a do ravnica Tuni sa. Na nj i ma su se sukobi l i sa
bi zantij ski m snagama i porazi l i i h. i tava teri tori ja od Barka
6
9
do
Tuni sa u vrijeme Osmana, radij al l ahu anhu, ul a je u sastav
musl i manske drave ( hi l afeta).
`
`
Zuhebij Tarihul-islami ve vejjatul-meahiri vel- c 'a/am 'ahdel-hulej(u'r
raidine, str. +U
Zemlje Nubijaca su Eti opija i Ertrcja (op. prev. ).
h
Al i r, Tuni s i Maroko {op. prev. ).
`
Mjesto u Libiji (op. prev. ).

N a u a c m p u t u d0 u s p c h d r mo s r K u r ' a u a | h 0 u u c t a

Osvaianie perziiskih zemalia

Teritorija musl i manke drave u vrijeme Osmana,
radij al l ahu anhu, stal no se i ri l a tako da je dosegl a do Kaspi jskog
mora na istoku. Musl i mani ni su . Prestajal i napadati perzij skog
cara Jezdedi rda, sve dok nije ubijen u (i ranskom) gradu Mervu
u Perzij i . Njegovom smru zavrena je vl adavi na perzij skog
carstva.
Pogibiia halife Osmana
Hal ifa Osman, radij al l ahu anhu, bi o je poznat po svoj i m
pl emeni ti m osobi nama i vi sokom stepenu moral a. Bi o j e, neka j e
Al l ah zadovolj an s nj i m, bl agodaran i premi l ostiv, pa su za
njegovom smru eznul i samo lj udi i skvareni h dua i neprijatel ji
Al l ahove postoj ane vjere.
Od ovi h je Abdul lah b. Sebe' e, i dov koj i je l i cemjerno pri mi o
i sl am u vrijeme hi l afeta Osmana b. Afana, radij al l ahu anhu.
Putovao j e po musl i manski m gradovi ma i gdje god bi sti gao
i znosi o bi l ai na Osmana, radij al l ahu anhu, pri aj ui o njegovoj
nepravednosti prema drugom gradu, prenosei to i z jednog
mjesta u drugo. Na taj nai n stanovni ci jednog mjesta mi sl i l i su
da su bolj i i u bol jem pol oaj u u odnosu na stanovni ke drugog
mjesta. Uvjeravao ih je, takoer, da Al ija ima vee pravo na
hi l afet od Osmana, radij al l ahu anhu. Zbog toga su sti zal e
delegacije iz Basre, Kute i Egi pta, pod vodstvom Abdul l aha b.
Sebea, l anetul l ahi al ej h, a pri mal i su i h hal ifa Osman, radij al l ahu
Na n a hm p u t u do u s pj e h a d
r
mo Ku
r ' a n a | S u n n e t a

anhu, i Al ij a, radij al l ahu anhu. Obeal i su i m svako dobro kako bi
se vrati l i u svoj u pokraj i nu. Kada su ove del egacije bi l e pri i zl asku
i z Medi na, odl ui l i su se vrati ti Q nju, sa dokazom da je Osman
,
radij al l ahu anhu, pi sao egi patskom namjesni ku
,
naredi vi mu da
pobij e del egacij u koja je sti gl a i z Egi pta u Medi nu. Osman,
radij al l ahu anhu, bio je nevi n, i st od tog pi sma, koje je na njega
patvorena. Pi smonoa ovog l anog pi sma oti ao je stanovni ci ma
Egi pta i nastojao i m j e svoj om pojavom skrenuti panju na sebe.
Pi tal i su ga: "ta j e s tobom? Ti kao da si posl an sa nei m, ta je
to?" Odgovori o je: "Ja sam i zasl ani k vl adara pravovjerni h,
njegovom namj esni ku u Egi ptu. "
Pretresl i su ga i nal i ovo l ano pi smo. Jasno j e da j e ovaj ovjek
i mao namjeru da stekne popul arnost. Egi pani su se vrati l i
Osmanu, radij al lahu anhu. Osman, radij al l ahu anhu, traio j e
provj eru ovog pi sma, a oni su to odbi l i i rekl i su: "Al l ah,
subhanehu ve te' al a, nam j e dozvol i o tvoj i vot. " Ovi buntovnici
su opkol i l i Osmanovu, radij al l ahu anhu, kuu. Mnogi od ashaba i
nj i hovi h si nova pokual i su stati u Osmanovu odbranu. Meuti m,
on, radijaHahu anhu, i h j e zakli nj ao da vrate sabl je u kori ce. Ovi
buntovni ci su naval i l i na hal ifu, radij al l ahu anhu. Sabl jom ga je
udari o jedan Egi pani n u trenutku kada je Osman, radij al l ahu
anhu, ui o Kur' an. On j e iz pl emena Benu Sudevs, koji se zvao
Debl e i bio je crnac.
7
0
Osman, radij al l ahu anhu, uzeo je Kur' an u
ruku, a ubi ca j u je odsjekao. Osman, radij al l ahu anhu, tada je
rekao: "Tako mi Al l aha, ona je prva ruka koja je pi sal a Kur' an. "
To j e rekao j er j e bi o j edan od pi sara Objave i prvi koji je pisao
Mushaf od odabrane skupi ne pi sara Al l ahovog Posl ani ka,
sal l al l ahu alejhi ve sel l em. Ubijen j e, neka j e Al l ah zadovoljan sa
70 Doktor Ekn:m Dija EI-Amrij Asnd-hilafetir-raideti, SI I. JV .
N u o a c m p 0 | 0 do 0s pj c h u d r mo s c Ku r ' u u a 5 0 n o c t u

nj i m, a Mushaf mu je bi o u rukama i kr se prel i l a po rijei ma

Uzvi enog Al l aha: " Al l ah ti je protiv nj i h dovolj an, j er On sve uje
i sve zna. " ( EI -Beqare, 1 37)
Zati m mu je Mushaf i spao i z ruke. Dol a je njegova, radij al l ahu
anha, ena, Nai l a, da ga brani , pa j u j e jedan od buntovni ka
udari o sabl jom po ruci i odsjekao joj prste. Zati m j e udari o
Osmana, radij al l ahu anhu, i ubi o ga. Njegova pogi bij a se desi l a u
petak 1 8. zul -hi ddeta 35. godi ne po Hi dri .
71
Neka Al l ah, subhanehu ve te' al a, podari vl adaru pravovjerni h
Svoj u vel i ku mi l ost i neka ga nagradi najveom nagradom u i me
i sl ama i svi h musl i mana. Ami n!
l bni l l ad:. cr l-l8uhP, I V dio, st r. 224.
ALlJA B. EBl-TALlB
RADIJJALLAHU ANHU
PERI OD VLADAVI NE:
OD 35. DO 40. GODI NE PO HI D

RI
N u k c m pul u dc spj ch d rz mo s Ku r ' a u a 5 u tmc l 5I
Poriieklo
On j e Al ij a b. Ebi Tal i b, ami di Al l ahovog Posl ani ka
sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, i mu njegove kerke Fati me,
radij al l ahu anha. On j e j edan od pravedni h i upueni h hal ifa i
jedan od deseteri ce obradovani h
.
Dennetom. Roen je prije
posl anstva na 1 O godi na.
7
2
Njegov otac j e i z porodi ce Abdu
Mena' a. On j e si n Abdui -Muttal i bov, koj i j e si n Hai mov, a koj i j e
si n Abdu-Menafov. Al ij a, radij al l ahu anhu, prozvan j e nadi mkom
"Ebus-Sebtaj ni " (Otac dva unueta), tj . Hasana i Husej na,
radij al l ahu anhuma. Po si nu Hasanu, radij al l ahu anhu, prozvan j e
nadi mkom "Ebu Hasan". Takoer, Al l ahov Posl ani k, sal l al l ahu
al ej hi ve sel l em, prozvao ga j e nadi mkom " Ebu Turab" (Otac
prai ne, zemlj e). Buharija prenosi da je Al ij a, radij al l ahu anhu,
uao kod Fati me, radij al l ahu anha, zati m j e i zaao i oti ao l eati
u mesdi d. Vjerovj esni k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, upi tao ju j e:
"Gdje j e si n tvoga ami de?" " U mesdi du, " odgovori l a j e.
Vjerovjesni k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, uputi o se njemu i naao
ga. Njegov gornj i di o odjee
7
3
bi o mu j e spao sa l ea, te j e gol i m
l ei ma bi o nasl onj en na zemlj u. Vjerovjesni k, sal l al l ahu al ej hi ve
sel l em, mu j e poeo ukl anjati zemlj u sa lea govorei : "Sj edi , o
Ebu Turab! " ponavl jaj ui to dva puta.
l bni Hadcr 1:1-isabe, I V di o, str. /V,
Ogrt a (op. p rev. ) .
5 N a u a c m p 0 t 0 do u x p j c h a d r mo s e K 0 r ' a t a | 5 0 u u t a

Prelazak na Islam
Al ija, radij al l ahu anhu, bi o je prvo dijete koje je pri mi lo
i sl am. i vi o je pod zati tom Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em.
On se starao o njegovom odgoj u kako bi amii bar malo
ol akao opskrbu i i dravanje porodi ce. Kada je Posl ani k,
sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, poeo pri mati Obj avu, Al ij a, radij al l ahu
anhu, nij e naputao njegovu zati tu. Vjerovj esni k, sal l al l ahu
al ej hi ve sel l em, pozvao ga je u i sl am, pa mu j e povjerovao i kao
i sti nu pri hvati o sve to mu je preni o.
7
4
Tada je Al ij a, radij al l ahu
anhu, i mao osam i l i deset godi na i vota.
7
5
Moralne osobine
Al ij a, radij al l ahu anhu, bi o je uen i otrouman, poznat po
rjei tost i , hrabrosti , ovjenosti i i spunjavanj u i uvanju dati h
obeanj a. I zbjegavao j e dunj al uk i njegove ukrase, a vol i o je no
i usamljenost u njoj .
7
6
Bi o je zadovolj an skromnom odjeom i
hranom. Na naj bolj i nai n postupao je sa vjerni ci ma i uvijek je bio
u bl i zi ni si romaha i nevolj ni ka. Govorio j e o dunj al uku: "Tvoje
vrij eme je kratko, drutvo bezvrij edno, znaaj mal i ; teko meni od
sl abe opskrbe,
77
dugog putovanja i samoe na put u. "
7
8
I bn 1 - l iam J's-siretu, l di o, str. V.
75 Ekrem Di j a' cl -' Amr i Asrul-hi!afetir-ra.ideti, S| |. 75.
Tj . usaml,enost zbog ibadeta Uvienom Al l ahu, (lp. prev. ).
77 1]. od ral o dobrih djel a, dugog i vota i udaljenosti od Al lahove pomoi ( op.
prev. ).

N u u a c m u t u do u s ] c h a d r mu x c K u r ' a a i 5 u c t a 5I

Vriiednost Aliie radiicllahu anhu

Al ij a. radij al l ahu anhu. poznat je po mnogi m
vrijednosti ma.
7
9 Vjerovj esni k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em. za njega
kae: "Ti si od mene, a j a sam od tebe. "
8
0
Tu su i rijei Omera b.
ei -Hattaba, radij al l ahu anhu: "Al l ahov Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi
ve sel l em, presel i o j e na ahi ret, a sa nj i m
8
1 j e bi o zadovolj an. "
82
U
Bi ci na Hajberu, kada je musl i mani ma bi l o teko osvaj anj e
tvrave, Vjerovj esni k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, j e rekao: "Sutra
u predati zastavu ovj eku kome e Al l ah dati pobjedu, "- pa su
lj udi zanoi l i i i tavu no uzbueni raspravlj al i o tome koj i e od
nj i h dobi ti zastavu. U tome su i doekal i zoru, pa su porani l i
Al l ahovom Posl ani ku, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, a svaki od nj i h
j e pri elj ki vao dobi ti zastavu. Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em,
je upi tao: "Gdje j e Al ij a b. Ebi -Tal i b?" al i se na bol ove u oi ma,
o Al l ahov posl ani e, "- odgovori e oni . Zati m j e Posl ani k,
sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, rekao: "Poalj i te po njega i dovedi te
mi ga. Kada j e doao, Vjerovj esni k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em,
plj uvakom mu j e nakvasi o oi i zamol i o Uzvi enog Al l aha za
njega. Ozdravi o je kao da ni kad nij e i mao bol ove. Vjerovj esni k,
sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, dao mu j e zastavu, pa mu j e Uzvi eni
Al l ah dao pobj edu.
8
3
Emi na d-Kada'a El -hul cfilllr-rai di nc, str. o.
Tj . stvari ma koje poveavaju ugl ed i dostojanstvo i kod Al l aha, d .. . i kod lj udi .
|c|//|,VI I di o, str. 70.
Tj . sa /l i j om.
|t|o|o.|,V l l di o, str. 70.
I bi d.
5 N a u u c m p 0 t 0 d 0 0 s p j c h a tI r : o 5C K 0 r ' a u a | 5 u u u t a
Niegovo irtovanie i zalaganie
Al ij a, radij al l ahu anhu, bi o od najodabranij i h ashaba, nije
okl ijevao pri l i kom izvravanja naredbi na putu ovog pozi va, te je
sebe i svoj i metak rtvovao na tom putu. On, neka j e Al l ah
zadovolj an s nj i m, prvi je ovjek koji j e rtvovao svoj ivot zbog
Al l ahovog Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em. Prespavao je u
Posl ani kovoj , sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, postelj i u noi Hi dre,
i ako j e znao da su se mnogoboci pri premi l i za ubi stvo Al l ahovog
Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em. Takoer, uestvovao je u
svi m bitkama, osi m Bi tke na Tebuku.
8
4
Hil alel
Nakon Osmanove, radij al l ahu anhu, pogi bije musl i mani su
i zabral i Al ij u, radij al l ahu anhu, za svoga vou, al i to on nije
odmah pri hvati o. el i o j e bi ti namj esni k
8
5 umj esto voe.
8
6
Ashabi ,
radij al l ahu anhum, bi l i su uporni , zbog nastoj anj a da se osl obode
tekog pol oaja u kojem su bi l i kada su buntovni ci postal i
upravitelj i u Medi ni nakon nasi l nog i nepravednog ubistva hal ife
Osmana, radij al l ahu anhu, sa nj i hove strane. Pored toga,
buntovni ci su prijeti l i stanovni ci ma Medi ne ubi stvom
savjetodavnog vijea i naj ugl ednij i h ashaba, radij al l ahu anhum,
koje budu zatekl i u Medi ni , ako ne budu pronal i nekoga ko bi
H 4 l h n ia M Fs-siretun-nebevijjetu, l l dio, str. V.
H Tj . odgovoran za neko mjest ( op. prcv. ).

Tj . hal i fn (op. prcv. ) .

Na n :t c m p u t u du u s p j c h a d rz mu s c K 0 r ' a u a h u n n c t .t 55

pri hvatio hi lafet. Govori l i su: "O stanovnici Medi ne, uvajte se.
Dajemo dva dana, a ako ne naete nekoga za hal ifu, pogubi t
emo Al ij u, Tal hu, Zubej ra, radij al l ahu anhum, i mnoge druge
lj ude. "
Kada su muhadi ri i ensarije postal i energi ni prema njemu sa
svoj i m zahtjevom, shvati o j e da mu j e to stroga dunost i
pri hvati o nj i hov zahtjev. U subotu 19. zul -hi ddeta, Al ij a,
radij al l ahu anhu, i zaao j e u mesdi d, uspeo se na mi nber, t e su
mu muhadi ri i ensarije dal i pri segu. Od oni h koj i su mu dal i
prisegu bi l i su Zubejr b. ei -Awam, radij al l ahu anhu, i Tal ha b.
Ubejdul l ah, radij al l ahu anhu.
87
Naivainiii dogaCaii za vriieme Aliie,
radiiallahu anhu
Odredba Al l aha, subhanehu ve te' al a, bila j e da se produi
smutnja nakon Osmanovog, radij al l ahu anhu, ubi stva, te da se
neki njeni dogaaj i ponove uz spletke i l ukavstva nepri jatel ja
i slama kao i skuenje i i spi t za musl i mane. Uzvi eni Al l ah je
Naj mudrij i u Svoj i m presudama i naj bolj i poznaval ac onoga to
odredi . Nakon to j e Al ij a, radij al l ahu anhu, pri segom postavlj en
za hal ifu, poeo je sa upravom na sl ijedei nai n:
Smijeni o je Osmanove, radij al l ahu anhu namjesni ke na koje su
se lj udi al i l i i odstrani o j e svakog ko se nije sl agao sa njegovom
pol i ti kom;
Pogledaj djel o El-bidaje ve ni haje, l V dio, str. J!. Djel o Et-tarihu-1-islamij u
el-hulemr-ra.iidunc str. ZJV. Taberij Tarihul-umemi ve/-mu/uki, l l di o, str. !.
N a u a ! c m 0 d o 0

u d r mo s c K 0 r ' u n u | 5 0 u u c t a

Odredi o je rok za kanjavanje Osmanovi h, radij al l ahu anhu,

ubi ca, odmah po uspostavlj anj u vl asti i na tome j e ujedi ni o
musl i mane iz drugi h pokraj i na.
88
Stav nekih ashaba, radiiallahu anhum,
prema odlukama
Neki od namjesni ka pri hvati l i su ovo smjenji vanj e, dok
jednom dij el u to nij e bi l o po volj i . Od ti h j e namjesni k ama -
Muavi ja b. Ebi - Sufj an, radij al l ahu anhu, i ako je znao neke
vrij ednosti Al ij e, radij al l ahu anhu, i njegovu vel i ku snagu.
Uzrok njegovog nepri hvatanja ovi h odl uka bi l a j e njegova
ustraj nost na i sti canju potrebe to bre osvete Osmanovi m,
radij al l ahu anhu, ubi cama, prije prisege. Ovo je bi o korijen
razi laenj a. Sve to se dogodi l o i zmeu Al ije i Muavij e,
radij al l ahu anhum, svodi l o se na vl asti ti i dti had,
8
9
a ne na borbu
Muavij e, radij al l ahu anhu, za posti zanj e vodstva. Zbog toga su
pri padni ci sunneta vel -dema' ata sl oni da svaki od nj i h ima
opravdanj e. Onaj ko i spravno zaklj uuj e zasl uuj e dvostruku
nagradu, a onaj ko pogrijei zasl uuje samo j ednu, kao to kae
Al l ahov Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em: "Kada sudija donese
presudu, ul aui napor u nj u i i spravno presudi , pri padaj u mu
dvij e nagrade, a kada ulaui napor donese presudu i pogrije; ,
pri pada mu j edna nagrada. "
9
0

Mahmud

aki r Et-tarihu-1-is/amWu el-hulefaur-ra.iidune, str. 259.

'Zakljui vanje i samostal no pronalaenje j eenja nekog problema (op.prev. ).

l bni Hadcr Fethu/-bari, A di o, st r. 3 1 R.

Na o a c m j: u t u d o u s j e b a d r mo s r Ku r ' a o a | 5 u 0 0 c t u

5I
Ovaj razl az zl obni ci su i skori st i l i za zametanj e dva bol na sukoba
i zmeu musl i mana u koj i ma j e svaka strana brani l a svoj stav,
vjeruj ui da je on i sti ni t i i spravan.
Prvi sukob j e bi o Bi tka kod Deve, a desi o se 36. godi ne po Hidri .
Uzrok Bi tke je bi o Ai i n, radij al l ahu anha, dol azak sa Tal hom i
Zubejrom, radij al l ahu anhuma, u Basru. Uz nj i h je bi l o jo mnogo
lj udi , a dol i su sa namj erom meusobnog zbl iavanj a,
smi rivanja uzdrmane ( nestabi l ne) pol i tike si tuacij e i pomi renj a
meu lj udi ma, nakon to j e dol o do razl aza i zmeu nj i h kada j e
Al ij a, radij al l ahu anhu, i zabran za hal i fu. Ovi m dol askom
izvraval i su pokornost rijei ma Uzvi enog Al l aha, subhanehu ve
te'al a: "Nema kakva dobra u mnogim nj i hovim taj ni m
razgovori ma, osim kada trae da se mi losti nja udjelj uje ili da
se dobra djel a i ne i l i da se uspostavlja sl oga meu
lj udi ma. " (En-Ni sa: 1 1 4. )
Nakon to j e Al i ja, radij al l ahu anhu, uo za Aii n, radij al l ahu
anha, dol azak u Basru, i zaao j e sa voj skom, el ei takoer,
pomi renje. Dokaz su njegove rijei kada j e upi tan: "ta
namjerava i kuda i de?" Rekao je: "Namj eravamo i el i mo
pomi renje ako t o od nas pri hvate oni koj i su sa Ai om, radij al l ahu
anha, i ako nam se u tome odazovu. " Reeno j e: "Ako se ne
odazovu tome?" Rekao j e: "Ostavi t emo i h sa nj i hovi m
razl ogom, dati i m nji hovo pravo i produi t i . " "Ako ne budu
zadovolj ni ?" "Ostavi t emo i h, kako bi nas ostavi l i na mi ru. " "Ako
vas ne ostave na mi ru?" "Suzdravat emo se od otvorene
borbe. "
9
1
Dijalog i zmeu njega, radij al l ahu anhu, i oni h koji su bi l i uz Ai u,
radij al l ahu anha, vodi o se na pri nci pu meusobnog uvaavanja i
Tabcrij Tarihul-umemi vel-muluki, I I I di o, str. 33-34.
58 N .t o a c m p 0 t 0 do 0 s pj c h . d r mo s c K 0 r ' a u a | 5 0 u u c t a
razumijevanj a, tako da su dvije vojske zanoi l e u mi ru i
spokojstvu. Meuti m, nosi oci smutnje - Abdul l ah b. Sebe' e i oni
uz njega, se pobojae skl apanj a dogovora i zmeu dvi je strane,
te se u zoru podijel i e u dvij e grupe. Obje grupe orujem krenue
jedna protiv druge, pa musl i mani pohi tae ka oruj u, mi sl ei da je
dol o do i zdaj e. Na taj nai n musl i mani bij ahu uvueni u bolan
sukob u kojem bi ranjena deva koja je nosi l a Ai u, radijal l ahu
anha.
Kada su se skupi ne razdvoj i l e i sukob se zavri o, Ai a radijal l ahu
anhu, vrati l a se u Mekku, nakon to j u je Al ij a radij al l ahu anhu,
snabdi o potrebnom opskrbom za put i i sprati o j e, i dui pjeke uz
njenu j ahal i cu do i zl aza iz grada. Uz nj u je putovao njen brat
Muhammed b. Ebi -Bekr, radij al l ahu anhu. Takoer, s njom je
posl ao svoj u djecu Hasana i Husej na, radij al l ahu anhuma.
Bi tka na Si fi nu je drugi sukob koji je proi stekao i z ovog
razi l aenj a, a kojeg su za to zl onamjerni ci i i skori st i l i . Prethodno
su objanj eni uzroci ovog razi l aenj a. Pri stal ice uz Al ij u,
radij al l ahu anhu, i pri stal i ce uz Muavij u, radij al l ahu anhu,
meusobno su se dopi si val i prije sukoba, u peri odu od est
mjeseci . Ovo jasno ukazuje na nj i hov (Al ij i n i Muavij i n) prezir
prema meusobnom sukobu i nj i hovu elj u za postizanjem
pri mi rj a.
Sukob je otpoeo sl jedei m etapama:
-Sporadi ne borbe dvij u suprotstavlj eni h strana odvijal e su se
zbog vode koja je bi l a pod kontrol om Muavij i ne, radij al l ahu anhu,
vojske i zbog koje je dol azi l o do borbe i zmeu dvi je strane.
I raka vojska j e bi l a nadmonija i poti snul a je voj sku ama sa
njeni h pol oaj a. Al ij a, radij al l ahu anhu, naredi o j e svojoj vojsci da
59

Nu u 0 t 0 d u 0
a d r mu x c K 0 r ' a a 5 u c t a
----

---

--------------
i|
uzmu dovoljno vode za svoje potrebe i da vodu prepuste
Muavij i noj , radij al l ahu anhu, vojsci ;
92
-Borba izmeu dvij e strane je nastavl jena razl i i ti m i ntenzi tetom
bez defi niti vnog trij umfa bi l o koje od strana, i ako je Al ij a,
radij al l ahu anhu, bi o u stanj u doi do pobjede.
Uz sve to, mnogi poj edi naci i z obje vojske sastaj al i su se nou i
meusobno razgovaral i .
9
3
Zavretak doga&ala i spreavanie
dalinieg krvoprolia izme&u Iraana i
stanovnika

ama
I skreni vjerni ci u Al l aha, d. . , strahoval i su da musl i mani u
ovoj bi ci jedni druge u potpunosti ne uni te, te su razmi lj al i kako
da i h izbave i z toga i zaustave borbu. ' Amr b. ei -' As, radij al l ahu
anhu, dugo je o tome razmi lj ao, dok nij e doao na i dej u
"arbi trae" kojom j e zaustavljen taj vel i ki meusobni sukob. Tu
ideju je i zni o pred Muavij u, radij al l ahu anhu, i on joj se mnogo
obradovao.
Vojska ama podi gl a j e Mushafe na koplj i ma, te se Al ij i na
radij al l ahu anhu, voj ska upl ai l a dalj nj e borbe protiv nj i h. Na taj
nai n sukob je zaustavlj en i dvi je vojske su se nakon pregovora
razile i vrati l e u svoja mjesta.
9
4
I bn ei -Esi r El-kami/, I l l di o, str. 1 46.
Emi n ei -Kuda'a Taril11tl- hulefair --ra.idine, s tr. 94.
Al ija radijal l ahu anln1, za pitanje arbi trae izabrao je Ebu-Musa'a ci -F' arija,
radija ! l ahu UHhu, a Muavij a, radij al l ahu an hu, izabrao je ' Amr b. cl -' Asa, kako bi
u a 0 t 0 d


a d

K u r ' a u a S 0 u u c t .t

Pogibiia Aliie, radiiallahu anhu

Al ij a, radij al l ahu anhu, presel i o je na ahi ret 17. ramazana
40. godi ne po Hi dri kao rtva jednog od "hari dij a",
9
5
po i menu
Abdur-Rahman b. Mul dem, koj i je vjerovao da se ubijanjem
Al ij e, radij al l ahu anhu, pri bl i ava Al l ahu d. .
9
6 Ubi stvu je
prethodi o sastanak sa dvoj i com i stomi lj eni ka, na kome su se
prisjeal i protekl i h dogaaja koj i su se dogodi l i meu
musl i mani ma.
9
7 Rekl i su: "Kamo sree da ubijemo predvodni ke
sc na taj nain postigao dogovor. Dvoj i ca arb itara (pregovaraa) sl oi l i su se da
odre sastanak i i spitaj u ovaj problem sl ij edee godi ne. Dogodine su se sastal ! u
odreeno vrijeme i oboj i ca se trudi l i da post i gnu konano tjeenje, al i je nj ihova
meusobna nesugl asnost poni t i la korist od arbi trae. Rezul at ovog sastanka bi o je
obnavljanje pri m itja bez post i zanj a konane odl uke. Pregovori su t i me vraeni na
poetako Nakon toga Al ija i Muavija, radijal l ahu anhura, su se zadovolj i l i da
Al ij i , radij al l ahu anim, pripadne I rak, a Muavij i , radija! l ahu anhu, am (op. Aut ) . .
Rie el-havari d mnoina je od rijei "el-harid", a t o j e onaj koj i je otkazao
pos l unost pravednom vl adaru, javno i zrazio svoj u nepokorost i poeo na to
druge podsti cati . Hari dije su saglasni u stavu ocjenj i vanj a nevjeri kom svakoga
ko je bi o uz Al iju i Muaviju, radijal l ahu anhuma, uesni ke Bi tke kod Deve,
dvoj i cu ashab a zadueni h za arb i trau, onoga ko se s nj i ma drui o i l i sa j edni m od
ni h dvoj i Le i svakoga ko je bi o zadovoljan konani m ishodom bi tke. ( ' Abdui
Kahi r . Tahi r b. Muhammed el -Hagdadija E/7/erku b<1jne/7jrek).
Tj + smatrao j e da je to ub i stvo i badet poput namaza, 0SI0 | sl . ( op. pnv. ).
Protekl i dogaj i " su sl ijedei : Ritka kod Deve, dogaaj presude ( arhi trac) ,
Bi tka na Si ffi nu, Bi tka zvana NeiHevan.
l 3i t ka na Nehnvanu, nakon dogadaja presude, Muavija, radija! lahu anl1l vrati o sc
u

am, a Al ija, radijal l ahu anhu, u Kuru. Kada je Al ija, radijal l ahu anhu, bio
nadomak Kute, njegovu vojsku je napust i l o bl i zu Z hi ljada ljudi koj i su se
prozval i imenom "havarid"-haridijc. Pri govaral i su mu za neke postupkL za koje
su mi sl i l i da i h je on pogreno uini o. Kao pregovaraa, Al ija, radijal l ahu anhug
poslao im je ' Abdul laha . Ab basa, radija! l ahu anhuma, koj i je s nj i ma raspravljao
Na o u m 0 t 0 do 0 s j c h a d r mu 5C K 0 r ' a u a 5 0 u u t a

1
zabl ude i od nj i h osl obodi mo gradove. Abdur-Rahman b .
.
Mul dem je rekao: "Ja preuzi mam ubi stvo Al ije na sebe. " Njegov
istomi ljeni k Berra' a b. Abdul l ah j e rekao: "Ja u ubi ti Muavij u. "
' Amr b. Bekr j e rekao: "Ja u ubi ti ' Amr b. ei -'Asa. " Sl oi l i su se da
ta ubi stva budu za j ednu no. 'Abdur-Rahman b. Mul dem j e
uspi o zatrovanom sablj om ubi ti Al ij u radij al l ahu anhu, u momentu
kada je i ao na sabah-namaz i govori o: "Namaz, namaz! "
Njegova dvoj i ca i stomi lj eni ka ni su uspj el i u ubi stvu Muavije i
'Amra b. ei -' Asa, radij al l ahu anhuma. Neka se Uzvi eni Al l ah
smi l uje vl adaru pravovj erni h i neka ga nagradi naj bolj om
nagradom u i me i sl ama i svi h musl i mana.
9
8
Ami n!
i VLi na nj i h s c povrat i l a ispravnom putu. Neki od nj i h s u i dalj e ost al i pri sVojoj
zabl udi . uC| l su i ni t i nered po zemlj i prol ijevaj ui nedunu krv, pravei zasjede
na puIevi ma i dozvoljavajui ono to je Al l ah, d. . , zabrani o. Izmeu ostalog,
ubi l i su Abdul l aha b. Erella i njegovu enu, kao i jo tri nedune ene. Ovi prljaVi
postupci Al iju, r0dijul l uhu anhu, ui ni l i su ogoreni m i tuni m, p a im je poslao
i 1.aslani ka arba h. M(refit cl-' A dij a, radijal l ahu an hu, kako bi i zvi di o stanje i
izvijestio ga o njemu. Oni su ubi l i ovog Al ij i nog izasl ani ka. Al ija, radijal l ahu
anl1ll, ni je otpoi njao borbu prot i v nj i h dao i m je mogunost i skupljenja od rata.
1mzO j( od nj i h k|vu|l m za ubijene (Abdul l aha b. uOuOu, one uz nj ega i
Al ij i nog, radij al l ahu ani1Ll, i zasl ani ka). Oni su to odbi l i govorei : "Svi smo mi
ztI VC. Tog dana hri dJ.ij L su poraene u mjestu koje s e 7lVL Nchravan, a koje sc
nalazi istono od Bagdada. Ova Bi t ka bi l a je uzrok Al ij i nog, radijal l ahu anhu,
ubistva.
( Pogledaj djel o 1:)-Bidoje ven-nihqjc, IV di o, str. 289. )
Mahmud

aki r Tari/1111-hu/ejair-ra!idin, str. 2S2.

E
N u u c m p u t u do u s j|c h a d r mo sc K u r ' u u u | 5 u u
0
c l a
Godina iedinsta
Stanovni ci I raka dal i su pri segu Hasanu, si nu Al i ji nom,
radij al l ahu anhu, istog dana kada j e Al ij a, radij al l ahu anhu,
pogublj en. Muavij a, radij al l ahu anhu, pri mi o j e vijest da Hasan
radij al l ahu anhu, i de sa vojskom kako bi nastavi o borbu protiv
njega. Zbog toga je pri premi o voj sku kako bi se suprotstavio i
zati ti o. Bi ljei Buhari u svom "Sahi hu" od Hasana ei -Basrija,
radij al l ahu anhu, da je rekao: "Tako mi Al l aha, Muavija je izaao
pred Hasana, radij al l ahu anhu, sa ogromni m trupama koje su
prekri l e ci jel o brdo. " ' Amr b. 'As j e rekao: "Gi edam trupe koje nee
uzmi cati sve dok ne unite svoje proti vni ke. " Muavij a, radijal l ahu
anhu, mu J e rekao: "Amre, ako ova skupi na uni ti onu i l i obrnuto,
ko e mi pomoi da se staram o lj udi ma i ko e mi pomagati da
zbr i nem nj i hovu djecu? Ko e bi ti moj namj esni k nad nj i ma?"
Zati m je Muavij a, radij al l ahu anhu, posl ao Hasanu, radijal l ahu
anhu, dvoj i cu lj udi , Kureji ja i z pl emena ' Abdu ems, a to su:
Abdur-Rahman b. Semure i Abdul l ah b. ' Ami r. Rekao i m j e: " I di te
ovom ovjeku,
99
i zai te pred njega, recite mu zbog ega ste
posl ani i trai te od njega pri mi rj e! " Nji h dvoji ca su i zal i pred
Hasana, radij al l ahu anhu, razgovaral i s nj i m saopavaj ui mu
poruku i zahtijevaj ui pri mi rj e. Rekao i m j e: " Mi smo si novi Abdui
Muttal i bovi koji su i skuani ovi m i metkom, a doi sta, ovaj narod
borbu opravdava krvlj u koja j e ve prol i vena. "
Na t o su mu odgovori l i : "On
100
ti daje takav i takav prijedlog i trai
od tebe pri mi rj e. " Upi tao j e: "Ko mi garantuj e za ovo?"
Tj . l l asanu (op. prev. ) .
! 00
Tj . Muavija (op. prev. ).
: :
N.t u . t m p 0 t u tI u 0 s j c h a d r mo 5 C K 0 r ' a u

5 u u u c t

'
I
Odgovori l i su mu: " Mi smo garancij a. " Na to im nije ni ta rekao,
al i su oni ponovi l i : "Mi smo garancij a, ti skl opi pri mi rje i odustani
od borbe protiv njega. " 1
0
1
Ovako je okonana smutnja-Uzvi eni Al l ah je odredi o da zavl ada
mi r meu musl i mani ma sa Hasanom, radij al l ahu anhu,
1
0
2
zbog
njegove i spravne vjere, otroumnosti i bogobojaznosti . Obi sti ni l e
su se rijei Vjerovj esni ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, koje bi ljei
Buhari u svom "Sahi hu" : " Doi sta, ovaj moj potomak je uzoran.
1 0
3
Nadam se da e Al l ah, d. . , njegovi m uticajem pomi ri ti dvij e
vel i ke i broj ne zaraene strane od musl i mana. " Sve to se
dogodi l o 41 . godi ne po Hi dri . 1
0
4
Zakliuak
Obavezne dunosti svakog pojedi nca ovog i sl amskog
0mmeta prema ashabi ma Al l ahovog Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi
vesel l em, su sl ijedee: lj ubav prema nj i ma, pokornost, sl ijeenje
i oponaanj e, potovanje, odobravanje nj i hovi h postupaka i
branjenj e nj i h u svakom pogl edu. To zbog toga to su oni bi l i
sve|| |-e ovog ummeta, koji je pomou nji h osvjetljavao put.
nakon njegovog Vjerovjesni ka, sal l al l ahu al ejhi ve sel l em. Oni su
Sahi hui - Ruhari i Fct hul -bari , V di o, str. 305.
||`
" J j. kao uzrokom ( op. pre v. ) .
1 1 13
Rije "sejj i d" znai voa, gospodi n i sl . Poznato je da Arapi oba Al ij i na
radijal l ahu anhu, si na nazi vaj u ovi m nadi mkom, pa za oboj i cu kau "Scjj i dani "
(op. prcv. ).
1 114
l hni l l adcr Fetlwl-hari, str. 306.
Na u

0

d r mo s c Ku f B u B 5 u u u c l a

lj udi o koj i ma Uzvi eni Al l ah kae. "A ah je zadovoljan prvim

musl i mani ma, muhadi ri ma i ensarijama i svi ma oni ma koj i
i h sl ijede dobra djel a i nei , a i oni su zadovolj ni Nj i me; za
nj i h j e On pri premi o dennetske bae kroz koje rijeke teku,
i oni e vjeno i zauvijek u nj i ma boravi ti . To je vel i ki
uspjeh. " ( Et-Tewbe, 1 00. )
Uzvi eni Al l ah, takoer, o nj i ma kae: " i oni ma koj i su Medi nu
za i vljenje izabral i i domom prave vjere j o prije nj i h je
ui ni l i ; oni vol e one koj i im se doselj avaju i u grudi ma
svoj i m ni kakvu tegobu, zato to i m se daje, ne osjeaj u, i
vi e vol e nj i ma nego sebi , mada im je i sami m potrebno. A
oni koji se uuvaj u l akomosti , oni e si gurno uspjeti . " [ E| -
Har, 9. )
Ovaj povijesni pregl ed dogaaja j e skraena studija neki h
deavanj a i z peri oda upueni h hal ifa. Vremensko razdoblje koje
obrauje je oko tri deset godi na. a podijeljeno je na eti ri
odabrana ashaba Al l ahovog Posl ani ka, sal l al l ahu al ejhi ve
sel l em. Svi oni su obradovani Dennetom i svi su odgoj eni u kol i
vjerovj esni tva. Svi su, takoer, provel i i vot u neprestanom
pozi vanj u Al l ahu, d. . ,
1 0
5 i doi vj el i su sve vane dogaaje
i sl amskog pozi va jo od njegovog_poetka. Svaki od nj i h je
nastojao to vi e sl ijedi ti Al l ahovog Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve
sel l em, i vrsto se pri dravati njegovog sunneta. I sto tako,
postupal i su po njegovom programu i uputi . Oni su oni o koji ma
se pjesni k i sti nito i zrazi o sti hovi ma:
"Kod nj i h i od nji h sl ava jo uvij ek odjekuj e,
a prezi r i greka od nj i h dal eko j e.
Ko god i h sretne, utivost vl adara poznae,
|U"
Tj . da' vi (op. prcv. ) .
l
N u u u c m p 0 l u dc u s pj c h a d
|
mc s c K u r ' u u u | h u u u c l u 5
jer su ko zvijezde za koj i ma putni k putuj e. "
Kroz nau studij u o i votu upueni h hal ifa nai emo da nijedan
od nj i h nije preuzeo vl ast nad musl i mani ma samoi ncij ati vno i l i na
i ni cijativu onoga koj i j e prije njega upravljao dravom, poevi od
Ebu-Bekra, radij al l ahu anhu, pa do Al i je, radij al l ahu anhu.
Naproti v, svaki i zbor novog hal ife proi zi l azi o j e i z i nsti tuci je
musl i manskog savjetodavnog vijea, ure. Posl ij e i zbora koj i j e
proi zi l azi o od musl i manskog savjetodavnog vijea, pri sega i i zbor
novog hal ife objavlj i vani su javno. Nakon to j e pol oena pri sega,
nije bi l o dozvolj eno njeno povl aenje, osi m da se kod njega
dokae otvoreno nevjerstvo. Zbog toga su nepri jatelj i i sl ama
ostaj al i bez uspj eha
1
0
6
,
pa su poel i smi ljati zavjere proti v
I sl amske drave. Od tada se pokuavaju rui ti osnovni stubovi
i sl ama.
1
0
7
Ebu-Bekr je ukazao na najpri mj erenij i nai n l ijeenja i
borbe protiv ove pojave, kao to se vi di iz njegove borbe proti v
otpadni ka. Da'wa i di had na Al l ahovom putu nastavlj eni su i
nakon smri pl emeni tog Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em.
Ebu-Bekr j e i spunio ono t o je namjeravao Al l ahov Posl ani k
izvri ti . Posl ao je vojsku pod vodstvom Usame b. Zejda,
radijal l ahu anhu. a sa nji m i jo etri vojske prema bi zantijski m
teritorijama. Kada su se ove vojske bori l e sa bi zantijski m. Ebu
Bekr radijal l ahu anhu. je presel i o na ahi ret.
Faruk, radij al l ahu anhu, dovri o je ono to je zapoeo es-Si ddi k,
radij al l ahu anhu. Pokori o j e perzijske teritorije i vel i ke dij el ove
bi zantij ski h zemalj a. Radi o je, takoer, na dravnom ureenj u, te
je zavjera, koja j e pokrenuta proti v njega, urodi l a pl odom, nakon
! |Io
lj. bez uspjeha u borbi proti v musl i manskog ureenja drutva i vl asti
(op. prev. ).
l07
Npr. kao to je zekat i 8| .
N :t u u c m p u | 0 d c t s jr | c b tt d t mc s c K tt' : t: :i | 5 0 u u t I u

duge borbe uz Al l ahovog Posl ani ka, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, i
njegovog druga u peri odu njegovog
1
0
8
hi l afeta. Nakon to se
Omer, radij al l ahu anhu, sreo sa uzvi eni m drutvom, nasl ijedi o
ga je Osman, radij al l ahu anhu.
Osman, radij al l ahu anhu, nastavi o j e putem svoj i h prethodni ka u
pogl ede di hada i odbrane i sl amski h teri torij a. I sto tako, radi o je
na proi renj u i sl amske drave, pokoravaj ui se naredbi iz rijei
Uzvi enog Al l aha: "O vjerni ci , borite se protiv nevjerni ka koj i
su u bl izi ni vaoj i neka oni osjete vau strogost! l znajte da
je Al l ah na strani estiti h. " ( Et-Tewbe: 1 23)
Musl i mani su u vrijeme njegovog hi l afeta osvoj i l i pol ovi nu
sjeverne Afri ke na zapadu, Takent na i stoku, i zemlje Nubijaca
na j ugu. Zbog svega toga i dovi ni su prestal i kovati zavjere protiv
njega kol i ko god su mogl i .
Umoren j e smru nevi nog ehi da kojoj je prethodi l a smutnja koja
je do toga i dovel a. Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em,
obavijesti o nas j e o tome u jednom hadi su. Navodi se u
vjerodostoj noj predaji da je Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em,
kada mu je Osman zatrai o dozvol u da ue kod njega, rekao:
"Otvori mu vrata i obraduj ga Dennetom uz i skuenje koje e
mu se desi ti . "
Pri ao j e prenosi l ac predaj e: "Obavijesti o sam ga o onome ta je
rekao Al l ahov Posl ani k, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em. Zahval i o je
Al l ahu, a zati m rekao: "Al l ah je Onaj koj i pomae.
"
1
0
9
Ubistvo je i zvri l a grupa grijeni ka. Povodi ubi stva bi l i su poznat i ,
a on se nije opi rao onome to mu j e ve bi l o odreeno, ni ti j e u
svoje ubistvo uvl ai o bi l o koga od ashaba, radijal l ahu anhum, i l i
I |b
Ebu- Uckrovog hi l afta ( op. prev. ).
lIV
Fcthul -bnri , VI I di o, str. 4 7.

__ _ _

_e r_n _p_u_t
I
! _ _
J
ou s - p-
j
_

__ _
J
|
_

_

____

u
|

_ _

_
0
_
0
__

__

nj i hovi h si nova. Ubi l a ga je grupa zl i h lj udi iz najgori h pl emena,
koj i su bi l i lj ubomorni i pokvareni lj udi , uz podrku i dova koj i su
taj no radi l i na njegovom ubi stvu. Neka Al l ah podari vl adaru
pravovj erni h Svoju vel i ku mi l ost!
Takoer, Al ij i na, radij al l ahu anhu, razi l aenje u mi lj enj u sa
Aiom, radij al l ahu anha, Tal hom i Zubej rom, radij al l ahu anhuma,
nije bi o u pi tanj u kanj avanj a i l i nekanjavanj a Osmanovi h,
radij al l ahu anhu, ubi ca, nego odrei vanje vremena za kaznu i
njenog nai na.
Al ij a, radij al l ahu anhu, smatrao j e da treba odgodi ti kanjavanj e,
jer su buntovni ci i mal i j ak uti caj , kako se ne bi ponovi l o stradanj e
i krvoprol i e. Ovi drugi smatral i su da treba kaznu i zvri ti to
prij e. Svi su radi l i kako su mi sl i l i da j e i spravno. Onaj ko j e
pogodi o i sti nu i ma dvij e nagrade, a onaj ko j e pogri jei o j ednu.
Omer, Osman i Al ij a, radij al l ahu anhum, su i skorij eni l i osobi ne
obmane i podl ost i , te su one bi l e pri sutne samo kod nepri jatel ja
i sl ama i obmanj i vani h musl i mana koji su i skori teni od strane
smutlj i vaca nastoj al i zaustavi ti predvodni ke i sl amske da' ve i
uvanje Vjerovj esni kovog, sal l al l ahu al ej hi ve sel l em, Sunneta,
kako bi mogl i nesmetano i ni ti nered na Zemlj i . I zmi ri vanj e
musl i mana jedno je od najvrijednij i h djel a koj i ma se pri bl i avamo
Uzvi enom Al l ahu. To postaje jasno i z Hasanovog, radij al l ahu
anhu, odnosa prema Muavij i , radij al l ahu anhu, kada ga j e
napusti o bez borbe i vl ast prepusti o njemu. Neka je Al l ah,
subhanehu ve te' al a, zadovolj an svi ma nj i ma i neka nas udrui
sa nj i ma u kui mi l ost i . Ami n!
Doista, On sve uje i blizu je.
8

N u n u !m u l u d c u s p c h u d |r mc sc K u | ' u u u 5 0 u u r t a

Literatura
Al bani Si!siletul-ehadisis-sahihati.
lbni Hader Fethul-bari.
Ekrem Dij a' Asrul-hi/afetir-raideti.
I mami Ahmed Musned.
Muhammed Nuru Val i Lemehatu fil-hilafetir-raideti.
I bn Hi am Es-siretu.
I bn Kesi r El-bidaje ven-nihaje
Mahmud aki r Et-tarihul-islamij u
ej h ' Usej mi n Es-siretun-nebevijetu
Ahmed Adi l Kemal Et-tariku ila Dimik
Al banij Sahih Tirmizi
Ekrem Dij a' Es-siretun-nebevijetu
Emi n ei -Kuda' a EI-Hulefair-Raidune
I bn Abdur-Rabbi h ei -Endel usi EI- 'Akdu!-Ferid
Di nurij El-imametu ves-siasetu
Di nurij El-hulefair-raidune ved-duvetil-isfamiete
Mahmud Sejj i d ei -Veki l Devletun-tahirietun
I bn Hader El-isabetu
I bn Kesi r Es-siretun-nebevij etu
Sahih Muslim
Zehebij Tarihul-islam .
Taberij Tarihul-umememi vel-muluki
I bn Kesi r EI -Kami l fit-tarihi
Tahi r ei -Bagdadij EI-Furuku Bejnei-Firek
25. Sahihui-Buhari

Nu
0
u c m u l u d o 0 s pj rh a d r mo sc K u r ' u n u i S u n n c t u

W
S & R Z & J
9
Pravedne ha l i fe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Uvod . . . . o + o o o o o o o o + o 4
Ebu-Bekr es-Si ddi k, . . o . o o . o . . o . o o o o 6
Pori jeklo i roenje o . o o o o . o o o o o + o o o . . . o . . o . o 7
Prel azak na i sl am i boravak uz Posl ani ka, sal l al l ahu alej hi ve sel l em . . . 8
Njegove osobi ne i vrijednosti . . . o + . . o 9
Vrijednost Ebu-Bekra, radij al l ahu anhu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 0
Davanje pri sege Ebu-Bekru nakon preuzi manja namjesni tva . . . . . . . . . . . 1 1
Ebu-Bekrova metoda u upravljanju i suenju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2
Ebu-Bekrova djela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 3
Sl anje vojske Usame b. Zejda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4
Borba proti v odmetni ka od vjere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5
Sakupljanje pl emenitog Kur' ana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 7
I sl amska osvajanja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 8
Bitka kod mjesta Ednadi n ( 1 3. godi ne po hi dri ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Bitka kod mjesta Murdus-Sufer, 1 3. godi na po Hi dri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Bolest i preseljenje Ebu-Bekra na ahiret . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
OMER B. EL-HATTAB, o . o o o o . o o o o o + o o . o . o . . o . . . . 23
Porijeklo i roenje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Njegov prelazak na i sl am . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Njegove osobi ne i vrijednosti o o o o o o o . o . . o o . o o . o o o o . o o o . o o . 26
Davanje pri sege . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Omerova metoda u upravljanju i suenju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Neka od znaaj nij i h dj el a Omera b. ei -Hattaba, radijal l ahu anhu, . . . . . . . 30
Musl i manska osvajanja u vri jeme Omera, radijal l ahu anhu . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Osvajanje I raka i Perzijski h teritorija . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Bitka na Kadi siji ( 1 5. godi ne po Hi dri ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

_ __
__ _

_
0

0
m

__
r
_

@
0
m

@
n

_
m
_
n
_

Osvajanje teritorija

ama . o . . . o o o + o o o o o . . o . o . . o + . . . . . . . . . . 35
Bi tka na Jermuku ( 1 5. godi ne po Hi dri ) o o . u o o + . o o o . . o o o . . o . o o o . . . 35
Osvajanje teritorija Egi pta o o . . + o + + . . + o . . . o o o . . . o o . o . . o + o + . . . . . o 36
Pogi bija ha l ife Omera b. H atta ba o o o o o o . o o . o o o o + o o . o o . = o o o . . . . . 37
' OSMAN B. ' AFFAN . o o o . . + o + o o . o o o . o o . . o . o + . + . o . . . . o o . . o . + . o o 39
Pori jekl o o o o + o o o o . o o o . o + . . o + . o o o o + o . o . . o o . . . . . . o . . . o . . . o . + 40
Prel azak na islam o a o . o o o o + o o o o o o + o o . o o . o + o + . o . . o e + . . 40
Moral ne karakteristike i vrijednost o o o o o . o o o o . o o . o o . . . o . o . . . . . . + . . . 41
Osmanova rtvovanje imetka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Davanje pri sege Osmanu na namjesnitva o o . o o o o . o o . o . o . o . o . . . 43
Neka d znaaj nij i h djela Osmana radijal l ahu anhu . o + . . . . o o e . . . 44
Osnovao je i sl amsku ratnu mornari cu o . o . o o + . . o . . . . . o o . o . . o . . o 45
Musl i manska osvajanja za vrijeme ha l i fe Osmana b. Affana . . o . . . 46
Osvajanje perzijski h zemalja o . . . o . . o + . . + . . o . o . . . o . . . . 47
Pogi bija hal ife Osmana o o . o e . + o + . . o o . o o o + + o + o + . o o . + . . o o + + . . . 47
ALI JA B. EBI -TALI B o o . o o + o o o . . o . o . . . . + . o = . o . o = = . o o . - . . o 50
Porijekl o o o . + o . o . . o . o . o o o o . o o o . o . . o + . . . . o + . . . . 51
Prel azak na I sl am . o . . o o . o o o . . o o o . o o o . . o o o o . o o o . . . . . . 52
Moral ne osobi ne o o . . + o + + . . o o . o o o o o . o o + = o o . . o o . . . o o . o o . . . . . 52
Vri jednost Alije radijal l ahu an hu . o . o o o o o o . . o o o o . + . . . o o . . o . . . + o . + . 53
Njegovo rtvovanje i zal aganje . . o . . o o o . . o + . o + . . . . + + o o o . . . o . 54
Hi l afet. o . + o . . . o + . . o . o . . o . o o + . . + o o + . o . o + . . o . . o + o . + + . . . . . . o 54
Najvanij i dogaaji za vrijeme Al ije, radijal l ahu anhu o . . . o o = . . o . . . 55
Stav neki h ashaba, radijal l ahu anhum, prema odl ukama . . o . o o . . . . 56
Zavretak dogaaja i spreavanje dalj njeg krvoprolia i zmeu I raana i
stanovni ka

ama o o . + o o o . o o . . . o o o o o . + . + o + . o + . . o . . o o . . . o o . . o . 59
Pogi bija Al ije, radijal l ahu anhu o o + o + o + o o . . . + o + . e o + + o o o o + o + . . 60
Godina jedi nstva . o o o o + o o o o o o o o . . o o o o . . o + + . o + o o o . . 62
Zaklj uak o o o . , o . . o o o o . o . o o o + o o o . o o o o o o o o + o o o . . o 63
Literatura o o + o o . . + o o + . o o o a o o o . o o o o o o . + . o . o . o o . o o o o o . + o + + o . . 68
S A D R A J o + o o . o o + . o o o + o o . + e o o o . e o o . o o + o a . . o + . o . o + o . + . 69
Ri j e dvi j e o i zdavau !
l sl amsla Oml adi na Evrope
- Stoj i na pri nci pi ma oi vl j avanj a i zvornog I sl ama
zasnovanog na Kur anu i Sun net u. ne radei bi d at e
(novotari j e). ni t i ostavl j aj ui i ta od nj eg .
- I spravna i sl amska ali da (vj erovanj e) t emel j je i osnova
svi h dj el a. a tevhi dul l ah (jednoa Uzvi eno Al l aha) sr
j e ali de i i badeta.
- Zastupamo ehl i ssunnet sbi i dema atsbi pravac, uzor su
nam prve naj bol j e generaci j e ovog ummeta ( ashabi .
tabi i ni i tabi i tabi i ni .essel efus-sal i h) .a sl i jedi mo pri znat u
i sl amsku ul emu boj a svoj govor potlujepl j uj e dobazi ma
i z K ur ana i Sun neta.
- I sl am je vjera cj el obupnog l j udskog i vota i n i j e ograni ena
samo na i badete (vjersle obrede).
- Oi vl j avanj e I sl ama u svi m porama i vota. baio poj edi nca
talo i zaj edni ce pri ori t et ni je zadat al nai h dananj i h
generaci j a.
- Ci l j nam je pomoi Al l ahovu vjeru - I sl am. zal agat i se za
nju i uspostavi ti Njegove subhanehu we te al a zalone.
- I sl amsko bratstvo j e put ba prosperi tetu musl i mana i nj i hov
om zauzi manj u vodeeg pol oaj a boj i i m i pri pada u svi j et u.
- Saradnj a sa svi m musl i mani ma u mj eri nj i hovog
pri dravanj a Kur ' ana i Sunneta i ne di j el j enje
na part i j e. stranbe i frabci j e.