PRESI Ang presi ay ang pinakaubod o katas ng isang talata, mahabang prosa o kay'y ng isang tula.

. Ito'y isang mahalagang pamamaraan ng pagkakalap ng tala o nowts. Nangangailangan ito ng pag-intinding mabuti sa binabasang materyal kung kaya't natututo ang estudyante hindi lamang basta bumasa nang halos dinadaanan lang ng mata ang mga pahina ng binabasa paris ng ginagawa ng maraming estudyante. Halimbawa: Isang talata: Ang disisiyete ay puno ng buhay, abala sa goodtime at paporma, yugyugan sa disco at sounds. Hindi para kay Emmanuel Lazo. Sa gulang na disisiyete'y nakaburol siya sa Malate Church, namamaga ang noo dahil ang balang pumasok sa ulo'y di na nakalabas, putok ang mga labing nasubsob sa kalsada, duguan ang knapsack. Kagaya siya ng karaniwang bangkay na pinapangit ng kamatayan pero ang kamatayan niya'y lubhang pinapangit ng pangyayaring ang mga pumatay sa kanya'y maaring i na 4 matagpuan kailanman. Siya ang pinakahuling biktima ng mahabang listahan ng mga estudyanteng napatay sa rally. HAWIG (PARAPREYS) Tinatawag ding paraphrase i s a n g h u s t o n g p a g l a l a h a d n g mga ideyang gamit ang higit napayak na salita ng nagbabasa- k a i b a a n g p r e s i s s a h a w i g s a dahilang ang presis ay paglalahadng kahulugan ng orihinal sa higitna maikli at higit na malinaw naparaan. s a m a n t a l a n g a n g h a w i g a y isang pagpapakahulugan ointerpretasyon ng isang sumusurisa kahulugan ng orihinalh i n d i k a i l a n g a n g m a g i n g h i g i t na maikli kaysa sa orihinal, kungminsan nga, mas mahaba pa anghawig kaysa sa orihinal.
Halimbawa: Ina ng Laging Pagpapasaklolo "Planning for future generations... Towards a better quality of life A deep moral obligation.

The Total Environmental Community A project of Caliraya Management & Development Corporation Shaping a better Environment for Man." "Maunlad ito! Philbanking yata tayo! Todo-todo ang serbisyo." "Full comfort living ang nagbubugay Singer. Magbuhay-Singer. Ngayon na. The good and easy life. Para sa lahat." Ina, sa iyong pagkakalugmok, sa kulimlim na langit ng buhay mong pinapalibhasa, may balangaw ng mga salita, may balangaw ng mga salita sa tutubos. - Ina ng Laging Pagpapasaklolo R. Sandoval Hawig: pabahay, kasangkapan. Ina, ang pag-asa mong maahon sa kasawian at kahirapan ay nandoon sa bahaghari ng mga salita. Ina ng Laging Pagpapasaklolo R. Sandoval

ABSTRAK
Ito ay isang uri ng lagom na ginagamit sa mga akdang akademiko, siyentipiko o pangsiyensiyang panlipinan (social science).

Halimbawa ng Abstrak: Ang Wika sa Larangan ng Katutubong Panggagamot Cynthia Balza, L. Montes, L. de Villa at L.M. Sycip Ito ay isang pananliksik tungkol sa iba't ibang pamamaraan ng katutubong panggagamot at sa mga ito. Ang metodong ginamit sa pag-aaral ay ang pakikipanayam ang sistematikong pagmamasid, at ang pagtitipon ng mga nagawang pag-aaral tungkol sa paksa. Layunin ng pag-aaral na ito ay ipakita ang katutubong panggagamot. Ang natipong kaalaman ay hango sa tatlong pangkat: (1) ang mga pangunahing konsepto; (2) mga paraan at gamit sa panggagamot at sa mga paraan sa pagtuklas sa sakit. (3) mga sakit, at mga katutubo at makagham na lunas. Napatunayan ng pagsusuring ito na ang wika ay maaring isang behikulo sa pagbabalangkas ng mga karanasan sa larangan ng katutubong panggagamot. Sikolohiyang Pilipino (1976) -V. G. Enriquez, (ed)

SINOPSIS i s a n g u r i n g p i n a i k l i n g b e r s yo n ng isang teksto- t a g l a y n i t o a n g m g a pangunahing ideya ng teksto nang may bahagyang pagdedetalyeupang mabigyan ng pangkalahatang ideya ang nagbabasa sa tinatalakay na paksa.

Halimbawa: Dalawang pares ng mangingibig ang itinatampok ng "Unang nobelistang Tagalog sa kanyang akdang Nena at Neneng at ang pagsubaybay niya sa pag-iibigan nina Nena at Deogracias at Neneng at Sochong ang bumubuo sa nobela. Sa pagbubukas ng nobela, may tampuhan ang matalik na magkaibigang babae na kapwa pumapasok na mananahi sa lungsod ng Maynila. Nahahalata ni Neneng na si Nena ay may lihim na tagahanga, si Miguel, at kanyang pinagseselosan ang dating nasasariling kaibigan. Di naman nagtagal ang kasunduan nina Nena at Miguel dahil sa pagbabawal ng tiyang kumukupkop at nagpalaki sa dalaga. Bumalik si Miguel sa dating nililigawan, kay Chayong na tumanggap naman sa binata gayong kasintahan ang pinsang si Sochong. Uuwi si Nena at ang kanyang tiya sa Bulakan dahil sa pagkamatay ng tiyuhing at doo'y nakaniig muli ni Nena ang kababatang si Deogracias. Ang dating pagkakaibigan nina Nena at Deogracias ay nauwi sa pagmamahalan at humantong sa pag-aasawa. Samantala, sa Maynila naman ay nagtanan sina Chayong at Miguel. Nahuli ang dalawa ng mga magulang ni Chayong at napiit si Miguel. Panay kasawian ang inabot ng dalawa hanggang namatay si Miguel sa piitan at magkasupling si Chayong at palayasin ng mga magulang. Si Sochong na lamang nagpakita ng pagtingin sa mag-nang ulila subalit ito'y naputol din nang makilala nito at mapusuan si Neneng. Maligaya sa simula ang pagsasama nina Neneng at Sochong subalit di pa ito nagtatagal ay tinubuan ng matinding panibugho si Sochong hanggang magawa niyang layasan ang walang kasalanang asawa. Nagtungo si Neneng sa bayan nina Nena at Deogracias at doon namatay sa hinagpis at sama ng loob. Di na siya naabutang buhay nang humabol na si Sochong at malaking panghihinayang at lungkot nang ibalita ni Nena ang sinapit ng kabuyak ay namatay din ang lalaki. - Ang "Pamana" ng Nena at Neneng E. B. Soriano