TAMADUN DUNIA

PERKEMBANGAN DAN SUMBANGAN & PERKEMBANGAN ALIRAN PEMIKIRAN

PENSYARAH PEMBIMBING: PUAN CHUA LEONG CHEE AHLI KUMPULAN: LARRY ANAK LIMIN YEO GEK CHIENG

Pengenalan
Masyarakat yang paling awal mempunyai tradisi ilmu dalam warisan

peradaban manusia ialah orang Mesir Purba.

Mereka telah menghasilkan teks- teks ilmu pengetahuan yang

merangkumi pelbagai umpamanya bidang falsafah, astronomi, matematik, perubatan dan undang- undang.

Tradisi ilmu ini turut terdapat dalam tamadun lain seperti India

Purba(sejak 4000 S.M.), China Purba(sejak 2000 S.M.), Parsi Purba(sejak 1000 S.M.) dan Yunani Rom (sejak 500 S.M.).

Kebanyakkan bidang ilmu pengetahuan mereka dibelenggu dan

dikongkong oleh pemikiran tentang dewa- dewi yang bersifat mitos dan khayalan semata- mata. astronomi, matematik dan perubatan yang lebih bersifatkudus. orang Mesir.Namun, ilmu mereka dikatakan tidak bersifat objektif dan rasional berbanding dengan orang Yunani yang memberikan penekanan kepada pemikiran yang agak rasional dan logik.

Misalnya, para pendeta Mesir menghasilkan teks- teks Falsafah,

Masyarakat Cina dikatakan lebih maju dalam banyak bidang berbanding

 Keagungan tamadun Yunani banyak bergantung kepada konsep

kecemerlangan dalam semua aspek seperti agama, seni, sukan, kesusasteraan, sains dan falsafah di samping memberikan penekanan kepada ciri- ciri intelektual. meminjam dan adaptasi antara tamadun dengan tamadun lain.

Kegemilangan tamadun awal juga disebabkan oleh unsur pinjam

Contohnya, dalam bidang teknologi, orang Arab dikatakan

mempelajari teknik membuat kertas daripada orang China. Tsai Lun, seorang pegawai China telah mencipta cara membuat kertas daripada kain- kain lama, kulit pokok dan rumput kering. yang begitu tinggi sehinggakan pada 1090 M, orang China berusaha untuk mempelajari panduan- panduan pelayaran daripada orang Arab.

Dalam bidang pelayaran pula, orang Arab mempunyai kemahiran

Keadaan yang sama berlaku dengan tamadun- tamadun lain yang

saling berinteraksi dan berhubung yang akhirnya membawa kepada pengaliran ilmu pengetahuan antara satu sama lain.

Ilmu undang- undang di Mesopotamia

Undang undang yang paling terkemuka ialah Kanun Undang

undang Hammurabi . Digubal oleh pemerintah Babylon iaitu Hammurabi. Mengandungi lebih daripada 280 undang- undang yang menyentuh aspek kehidupan Mesopotamia. Antaranya ialah fasalfasal yang berhubung dengan pelbagai kesalahan dalam perdagangan, perkahwinan, keluarga dan harta, tanggungjawab golongan profesional, masalah perundangan berhubung dengan kegiatan pertanian, kadar bayaran sewa dan urusan membeli dan menjual hamba. Juga menyebut tentang hukuman berat yang dikenakan terhadap mereka yang bertindak mengubah Undang- undang Hammurabi. Berdasarkan kanun ini, didapati masyarakat Babylon terbahagi kepada tiga kelas iaitu Awelu(rakyat merdeka), Mushkenu (rakyat miskin) dan Wardu (hamba). Hukuman dan denda dikenakan mengikut status sosial. Contohnya sekiranya seorang bangsawan mematahkan tulang bangsawan lain maka tulangnya akan dipatahkan. Sekiranya seorang bangsawan mencederakan mata seorang rakyat biasa, maka bangsawan itu akan didenda satu mina perak.

 Menjelang akhir pemerintahanya, Hammurabi mengarahkan

supaya diraja diukir pada tangga yang terdapat di rumah- rumah berhala untuk membuktikan bahawa raja telah menjalankan fungsi utama sebagai Raja Keadilan dan bertindak mengikut kehendak Tuhan. Secara amnya, kanun Hammurabi memberi hak kepada golongan hamba dan mereka dilindungi oleh undang- undang. Semua undang- undang ditulis pada tiang- tiang besar untuk makluman rakyat. Untuk menjamin keadilan, satu sistem keadilan termasuk Mahkamah Majistret, Mahkamah Hakim dan Mahkamah Ulang Bicara telah wujud pada zaman itu. Terdapat juga peraturan berhubung dengan perlakuan hakim. Hakim tidak dibenarkan menggubah keputusan yang telah dibuat bagi sesuatu kes. Hakim yang melakukan perubahan akan didenda dan dibuang kerja. Ini adalah untuk menjamin agar hakim akan menjalankan perbicaraan dan membuat keputusan dengan adil.

Ilmu Undang- undang di Mesir

Wujud satu sistem undang- undang yang bertujuan untuk memelihara hak asasi rakyat dan mewujudkan keamanan dalam negara.
Antara lain pula ialah undang- undang berhubung dengan hak pemilikan harta benda, sistem perwarisan, banci penduduk dan percukaian. Terdapat dokumen- dokumen yang menunjukkan bahawa orang Mesir mahir dalam aspek perundangan. Tetapi tidak terdapat satupun kanun undang- undang bertulis berbanding dengan Kanun Hammurabi kerana mereka percaya bahawa setiap rakyat Mesir mempunyai hak dan tidak perlu ditulis. Mereka berpendapat apa yang dilakukan oleh mereka disukai oleh raja. Segala perbuatan yang dibenci raja adalah dianggap satu kesalahan terutama sebarang tindakan yang menggugat kestabilan raja. Hukuman yang biasa dilakukan ialah denda, hukuman rotan dan memotong anggota badan. Setiap hukuman adalah berdasarkan jenis kesalahan yang dilakukan. Hukuman mati hanya dikenakan terhadap kesalahan yang amat berat dan hakim perlu mendapat persetujuan Ketua Hakim atau Wazir yang akan mendapatkan persetujuan daripada Firaun terlebih dahulu.

Ini adalah kerana Firaun merupakan kuasa tertinggi dalam pentadbiran undang- undang Mesir serta mempunyai hak dan kuasa untuk menggubal dan mengisytiharkan undang- undang. Segala penyataan yang dituturkan oleh Firaun secara khususnya merupakan undang- undang. Di bawah penguasaan undang- undang Firaun ini,terdapat Mahkamah Agung dan Mahkamah Wazir. Mahkamah Wazir bertanggungjawab mentadbir kes- kes peringkat wilayah dan wazir bertindak sebagai ketua hakim di wilayah . Wazir ini dibantu oleh pengarah kabinet dan jurutulis. Wazir perlulah mendapat nasihat daripada Firaun sebelum menjatuhkan hukuman mati. Dua orang wazir yang terkenal pada masa itu ialah wazir di Memphis dan wazir di Thebes. Setiap bandar pula mempunyai satu majlis penasihat perundangan yang dikenali sebagai Kenbet yang keanggotaanya terdiri daripada orang- orang tua dan bertindak sebagai badan perundangan yang dikenali sebagai Zazat. Antara tugas Zazat ialah menggubal polisi dan hukuman bagi setiap kesalahan.

Ilmu Undang- undang Di India

Dharma Sutra ialah undang- undang Hindu terawal dalam Tamadun India. Diselenggara pada abad ke-6 dan ke-2 S.M. Gautama, Budhayama, Visista dan Apastamba dikatakan mengarang bahagian- bahagian penting yang terdapat dalam Dharma Sutra ini. Menjelang tahun- tahun awal Masihi, sutra- sutra berbentuk prosa telah diperkembangkan dan ditulis dalam bentuk puisi. Ini telah melahirkan edisi- edisi baru yang lebih dikenali sebagai Dharma Sastra atau peraturan- peraturan tentang undang- undang suci. Antara yang terawal ialah Dharma Sastra yang dikenali sebagai Manu yang mungkin dikarang pada abad ke-2 atau ke-3 Masihi. Prinsip utama yang menjadi asas kepada sistem perundangan India ialah konsep Dharma. Sumber- sumber Buddhisme mentafsirkan Dharma sebagai tindakan yang benar . Tafsiran dari segi aspek kesusasteraan pula ialah peraturan tentang berkelakuan baik yang ditetapkan oleh Tuhan.

 Raja merupakan penaung bagi Dharma dan bertanggungjawab

untuk memeliharanya. Raja turut menjaga undang- undang suci ini dengan cara menghukum orang yang melakukan kejahatan serta memberi ganjaran kepada orang yang membuat kebaikan selari dengan landasan- landasan yang ditetapkan oleh Dharma. Raja dianggap sebagai sumber keadilan dan pentadbir undangundang . Justeru Raja yang gagal memelihara dan melaksanakan tanggungjawab mereka akan diseksa di neraka apabila mati kelak. Dari segi pentadbiran undang- undang, mahkamah lazimnya mempunyai sekumpulan majistret. Arthasastra yang ditulis oleh penulis klasik India terkenal iaitu Kautilya ada menyebut tentang setiap sepuluh kampung mempunya sebuah mahkamah yang diketuai oleh tiga orang majistret. Di atas mahkamah kampung terdapat mahkamah tinggi di peringkat wilayah. Mahkamah wilayah diketuai oleh seorang ketua hakim yang dikenali sebagai Aldhikaranika.

 Para pentadbir kehakiman khasnya para hakim dan majistret

haruslah mempunyai pendidikan dan pengetahuan keagamaan yang tinggi. peribadi dengan orang yang dituduh untuk mengelakkan berlakunya rasuah di kalangan para hakim.

Mereka tidak dibenarkan mengadakan pertemuan secara

Keadaan ini menunjukkan bahawa telah adanya usaha- usaha di

zaman awal ketamadun Indai bagi memastikan setiap anggota kehakiman dan majistret menjalankan tugas dan tanggungjawab mereka dengan ikhlas, jujur dan penuh keadilan.

Ilmu undang- undang di China

Undang- undang bertulis di China telah mula pada zaman sebelum kewujudan maharaja iaitu sebelum kerajaan Chin dan penggantinya Dinasti Han (206202 M). Pada zaman tersebut dikatakan belum lagi wujud empayar berpusat di China, yang ada hanyalah beberapa wilayah yang bebas . Zaman tersebut dikenali sebagai zaman feudalisme yang merupakan zaman permulaan undang- undang bertulis China. Tamadun masyarakat China memperlihatkan tentang kemunculan undangundang bertulis yang terawal yang dipercayai wujud pada tahun 536 S.M. apabila sebuah buku undang- undang yang disebut Hsing Shu(Book Of Punishment) diterbitkan di salah sebuah wilayah bebas iaitu semasa pemerintahan Cheng. Atas arahan Perdana Menterinya Tzu- Chan, kanun undang- undang ini digubal. Dipercayai undang- undang bertulis ini sebahagian besarnya bersifat undang- undang jenayah dan menyentuh soal hukuman. Perkara- perkara lain yang berkaitan dengan kehidupan masyarakat dan bersifat awam seperti soal perkahwinan, pewarisan atau pemilikan, pembahagian harta pusaka dan undang- undang kontrak telah diabaikan. Undang- undang China memainkan peranan yang sedikit dalam mempertahankan hak, khususnya hak ekonomi seseorang individu ataupun kumpulan terutama apabila berlaku perbalahan antara mereka.

 Undang- undang China lebih berpihak kepada kerajaan atau

pemerintah.

Penggubalan undang- undang China pada asasnya adalah untuk

menghalang perbuatan individu atau kumpulan yang bakal mengganggu sistem masyarakat keseluruhanya.

Mana-mana golongan yang didapati melakukan gangguan dan

penentangan terhadap order sosial masyarakat akan dihukum dengan setimpalnya. akan mengambil tindakan sesama sendiri sebaliknya akan mengadu kepada pihak berkuasa dan pihak berkuasalah yang akan menentukan serta memutuskan sama ada individu yang diadu akan didakwa atau sebaliknya.

Jika berlaku perbalahan antara dua individu, maka mereka tidak

Tidak wujud apa yang dikatakan profession perundangan

persendirian bagi seseorang individu yang ingin merayu kes mereka. Bagi pihak kerajaan pula, para pegawai undang- undang hanya terdapat di peringkat pentadbiran yang tertinggi.

 Badan perundangan dianggap sebagai agensi kerajaan terakhir

yang akan digunakan bagi mengatasi masalah yang akan timbul. Di peringkat terendah iaitu daerah atau kounti (Hsien), pentadbiran undang- undang dijalankan oleh Hsien apabila undang- undang ini secara langsung dilihat kesanya ke atas rakyat. Bagi Hsien pula, tugas perundangan ini merupakan salah satu daripada banyak tugas pentadbiran lain yang harus dipikul. Adakalanya Hsien terpaksa berperanan sebagai detektif, pendakwa raya, hakim dan juri walaupun mereka tidak mempunyai latihan perundangan secara formal. Seorang Majistret pada dasarnya akan dibantu oleh seorang setiausaha perundangan yang mempunyai pengetahuan khusus tentang undang- undang. Antara tugas setiausaha perundangan ini ialah menyediakan kes untuk keadilan, mencadangkan hukuman yang boleh dikenakan ataupun menulis laporan- laporan perundangan bagi pihak majistret.

 Walaubagaimanapun, setiausaha perundangan ini hanyalah

seorang pegawai peribadi yang diupah sendiri oleh majistret dengan menggunakan wang gajinya sendiri bukan ahli formal dalam sistem pentadbiran China. menghakimi sebarang kes dengan sendirinya atau mengambil bahagian sewaktu perbicaraan berlangsung. pentadbiran undang- undang di peringkat Hsien, satu sistem rayuan telah diwujudkan. lebih tinggi untuk pengadilan akhir dan semua kes- kes yang melibatkan hukuman berat boleh dibawa terus kepada maharaja.

Oleh itu, setiausaha tidak boleh sewenang- wenangnya

Untuk mengelakkan sebarang ketidakadilan berlaku dalam

Sistem rayuan ini akan membawa semua kes ke peringkat yang

Ilmu Undang- undang Di Yunani

Menduduki tempat utama dlan ketamadunan Eropah. Namun, bidang undang- undang yang khusus adalah kurang jelas dan apa yang wujud hanya sistem peraturan ke arah mewujudkan sebuah masyarakat dan kerajaan yang stabil dan aman. Kepentingan undang- undang dalam masyarakat Yunani terutama di Athens dapat diperhati melalui sistem pemerintahanya yang mementingkan sistem demokrasi. Dalam pentadbiran kerajaan, terdapat beberapa institusi penting iaitu Dewan Perhimpunan yang merupakan badan perundangan yang mempunyai kawalan penuh ke atas pentadbiran dan kehakiman, Majlis yang akan mengendalikan urusan, membincangkan hal- hal penting dan melaksanakan keputusan Dewan Perhimpunan, Majistret dan Juri pula merupakan badan yang melaksanakan dasar- dasar kerajaan yang diputuskan oleh Majlis. Birokrasi seumpama ini yang terdapat di Athens yang melibatkan beratus- ratus orang ahli masyarakat. Keputusan terhadap sesuatu perkara seperti mengadili perbicaraan, membuat dasar atau menjatuhkan hukuman adalah ditentukan juga oleh beratus- ratus orang melalui sistem pendapat dan suara ramai.

 Undang- undang dalam negara kota Yunani telah disuarakan oleh

Plato dalam bukunya The Republic yang menyatakan bahawa negara wajarnya diperintah oleh ahli falsafah kerana golongan ini adalah yang paling cekap, terbaik dan berkewajipan dalam membuat undang- undang untuk negara dan mengawasi pelaksanaanya. terkenal iaitu Solon.

Ini diikuti dengan seorang tokoh undang- undang Greek yang

Pada tahun 594 S.M., beliau telah melaksanakan asas- asas

demokrasi bagi kota Athens iaitu membahagikan warga Athens kepada empat kelas dan paling utama adalah perwakilan rakyat yang memperoleh hak dan kuasa untuk memegang jawatanjawatan kerajaan, membuat undang- undang dan mengambil keputusan untuk berperang dan berdamai.

Ilmu undang- undang Di Alam Melayu

memperlihatkan pengaruh undang- undang Hindu dalam masyarakatnya. Misalnya di Jawa dan Bali, sistem penghakiman dan perundanganya telah dilakukan berdasarkan kod undang- undang yang dikenali sebagai Dharmasastra atau agama. Sebuah kitab yang digunakan iaitu Nagarakertagama ada menyebut tentang pegawai- pegawai kehakiman seperti Dhyaksa, Upapati dan Panji yang mempunyai pengetahuan yang amat menyeluruh tentang undang- undang Manu yang terdapat di India. Terdapat juga sebuah buku undang- undang yang dikenali sebagai Kuntara Manawa Dharmasastra yang merupakan kod undang- undang Majapahit yang turut disesuaikan dengan undang- undang Manu. Dalam buku tersebut menyebut bahawa hakim boleh menjatuhkan hukuman mati mengikut kod undang- undang Kuantara Manawa. Kuantara Manawa ini merangkumi semua bidang undnag- undang sivil dan jenayah.

 Masyarakat Alam Melayu mula mengamalkan undang- undang

berteraskan ajaran agama Islam. Undang- undang dan peraturan Islam telah dijalankan terutama semasa pemerintahan Kesultanan Melayu di Nusantara. Di Melaka misalnya mempunyai dua teks undang- undang tradisional iaitu Hukum Kanun Melaka dan Undang- undang Laut Melaka yang berasaskan kepada hukum Islam. Hukum Kanun Melaka mengandungi perkara- perkara seperti larangan dan hak istimewa raja, tanggungjawab raja dan pembesar- pembesar negeri. Undang- undang Laut Melaka pula mengandungi peraturan pelayaran, tatacara jual beli di atas kapal, bidang kuasa nakhoda dan tanggungjawab pegawai- pegawai kapal seperti kiwi, maula kiwi, malim tukang gantung, jurubatu dan serang. Pengaruh hukum Islam dalam undang- undang Melaka amat ketara selepas pemerintahan Sultan Muhammad Syah yang merangkumi amalan- amalan bersembahyang hari raya di masjid dan raja berterawih di masjid semasa bulan ramadhan.

 Hukuman yang dikenali sebagai hudud dalam kesalahan-

kesalahan jenayah seperti mencuri, merompak dan menyamun telah diperkenalkan semasa pemerintahan Sultan Alauddin Riayat Shah. dengan hal ehwal Islam diterapkan ke dalam undang- undang Melaka seperti hukum- hukum syarak, muamalat(ilmu pengetahuan), munakahat, ibadat, berjual beli, hukum faraid, hukum kiyyar, hukum faduli dan sebagainya.

Hukum Hudud ini menyebabkan banyak perkara yang berkaitan

Semasa zaman kegemilangan Babylon di Mesopotamia, ilmu kaji bintang telah berkembang melalui peranan golongan pendeta. Golongan ini mempunyai kemahiran untuk mengesan kedudukan bintang- bintang di langit dan mereka telah mencipta lambang 12 binatang. Kemudian, orang Sumeria mencipta kelendar lunar iaitu mengandungi 12 bulan dengan setiap bulan terdiri daripada 29 dan 30 hari. Tahun baru bermula dengan first moon dan dibahagi kepadakan kepada 12 bulan. Sistem hari ini merupakan sumbangan masyarakat Mesopotamia.

Mereka turut menyatakan akan perbezaan antara tahun lunar dengan solar iaitu tahun lunar kurang 11 hari berbanding tahun solar.
Perbezaan antara kedua- dua tahun ini wujud selama beberapa abad dan yang mengagumkan ialah bagaimana mereka dapat mengetahui semua aspek tentang ilmu kaji bintang ini dengan tepat.

 Hari pula dibahagi kepada siang dan malam yang tiap- tiap

satunya mempunyai tempoh 12 jam.

Masyarakat Mesopotamia juga menggunakan jam matahari dan

clipsydra atau jam yang bergerak dengan bantuan air bagi mengetahui waktu serta menggunakan peta bintang iaitu formasi zodiak- zodiak di langit untuk menentukan waktu. tuhan- tuhan mereka kerana percaya bahawa sekiranya planet dan bintang dapat dikenalpasti serta dikaitkan dengan tuhan, raja- raja dan negara, kemungkinan besar mereka dapat meramalkan bencana atau peristiwa yang bakal berlaku.

Planet- planet yang ditemui telah dinamakan mengikut nama

 Golongan pendeta memainkan peranan penting dalam memperkembangkan

ilmu ini.

Rumah- rumah berhala memainkan peranan sebagai pusat kajian

astronomi Mesir.

Tidak hairanlah rumah- rumah berhala ini mengandungi ruang untuk

perpustakaan dan menyediakan segala peralatan bagi tujuan penyelidikan dan kajian. dilakarkaan dan dilukis pada dinding- dinding berhala tersebut. dan bintang.

Misalnya, di rumah berhala Edfu, katalog- katalog astronomi telah Lakaran tersebut mengandungi maklumat tentang pergerakan matahari

Antara pendeta yang terkenal dalam bidang ini ialah Great Seer yang

ditugaskan untuk memerhati dan merekodkan pergerakan matahari.

 Orang Mesir menjalankan kajian yang begitu rapi dan intensif

terhadap fenomena alam sejak zaman pradinasti lagi dan hasilnya mereka berjaya mencipta kalendar 356 hari setahun serta mengasaskan sistem kiraan 24 jam sehari. air.

Mereka mencipta jam yang menggunakan bayangan matahari dan Berpandukan bintang Sothis, mereka telah berjaya menetapkan

tiga musim utama dalam setahun iaitu musim banjir(akhet), musim menyemai (peret) dan musim menuai (shomu).

Orang Mesir telah menggunakan sistem kelendar lunar bagi

menetapkan tarikh perayaan agama dan kalendar solar pula digunakan untuk tujuan pentadbiran dan pertanian.

Salah satu cabang ilmu pengetahuan Vedik dalam Tamadun india ialah Jyotisa iaitu ilmu astronomi. Ilmu pengetahuan ini memainkan peranan penting dalam menetapkan tarikh dan masa yang sesuai untuk menjalankan upacara pengorbanan kepada dewa- dewi. Semasa Zaman Vedik, ilmu astronomi ini dapat diketahui daripada petikan- petikan yang terdapat dalam kitab- kitab Rig. Veda. Misalnya, Rig Veda ada menerangkan tentang lintasan perjalanan tahunan matahari dan melalui ini mereka dapat menetapkan jumlah hari setahun kepada 360 hari atau 12 bulan. Pada abad ke-6, Aryabatha telah menggunakan pendekatan matematik dalam astronomi yang merupakan hasil dari pengaruh astronomi yang dibawa masuk daripada Yunani. Perkembangan astronomi India mencapai tahap kemuncaknya pada zaman Siddharta iaitu dari awal tahun Masihi hingga kemunculan Islam. Buku astronomi dan matematik yang berjudul pancasiddhanta hasil tulisan Varamahira amat berpengaruh pada masa itu.

 Pengaruh luar seperti Mesopotamia juga mempengaruhi idea

idea astronomi pada peringkat awal. Pengaruh ilmu astronomi Eropah Klasik dikatakan amat ketara mempengaruhi astronomi India terutama pada peringkat awal tahun Masihi dengan terdapatnya beberapa perkataan Yunani tentang astronomi dalam bahasa sanskrit dan bahasa- bahasa India yang lain. Ilmu astronomi baru pula telah diperkenalkan bagi tujuan membuat ramalan kerana pada zaman awal, masyarakat India gemar dan minat untuk menilik nasib bagi mengetahui nasib masa depan mereka. Pada Zaman Gupta pula, bidang astronomi mula diberi penumpuan khusus dan seterusnya bidang ini mempengaruhi kehidupan hampir keseluruhan masysrakat India. Berdasarkan pemerhatian terhadap alam semesta, terdapat tujuh planet iaitu matahari(Surya, Rawi) , bulan (Chandra, Soma), Utarid (Budha), Zuhrah(Sukra), Marikh(Mangala), Musytari (Bhaspati) dan Zuhal (Sani).

 Terdapat dua faktor yang mendorong masyarakat mengkaji ilmu

astronomi iaitu kerana kepercayaan dan keperluan asas untuk pentadbiran negara. Berkembang pesat pada zaman Dinasti Han. Ahli astronomi China telah mencipta sistem yang membahagikan hari kepada siang dan malam dengan seragam. Menurut sistem tersebut, setiap hari bermula pada waktu tengah malam. Sarjana kaji bintang Dinasti Han berjaya mencipta jam matahari untuk mendapatkan masa yang lebih tepat dan mengkaji matahari, bulan dan bintang untuk mendapatkan pengiraan bagi sistem kalendar yang tepat. Sistem kalendar ini digunakan sejak 2000 tahun yang lalu. Terdapat dua jenis kalendar iaitu kalendar lunar(bagi upacara keagamaan) dan kalendar suria (untuk menetapkan musim). Sejak tahun 1400 M, mereka telah menetapkan 365 hari tahun kelendar suria dan kalendar Qamari pula menetapkan jumlah hari sebualan ialah 29 .

 Turut menggunakan sistem 12 bulan 245 hari setahun.

Sejak zaman Shang, mereka menggunakan sistem 10 hari

seminggu.

Sistem 7 hari seminggu diperkenalkan pada tahun 1000 Masihi

daripada orang- orang Islam.

Turut membuat pemetaan langit iaitu yang amat ketara pada

abad ke- 4 S.M. apabila 3 orang ahli astronomi terkenal iaitu Shih Shen, Kan Te dan Wu Hsien telah berjaya menyusun katalog langit dengan terperinci dan katalog itu digabungkan oleh Chen Ho dalam peta bintang. digunakan untuk pengukuran serta gnomo yang merupakan tiang pengukur bayang matahari yang boleh mengukur kecondongan matahari.

Juga mencipta beberapa alatan seperti sfera bingkai yang

Mencapai kejayaan yang besar apabila berjaya melukis peta.

 Dikuasai oleh masyarakat arab sejak Zaman Pra Islam bagi

memandangkan mereka amat bergantung kepada bintang dan bulan dalam menentukan arah perjalanan mereka di padang pasir. Al- Sufi telah menghasilkan buku termasyhur bidang astronomi yang kemudian menjadi rujukan- rujukan pengkaji- pengkaji astronomi selepasnya. Terdapat seorang ahli astronomi Arab iaitu Fakhr al- Din yang mempersoalkan tesis Aristotle yang memperkatakan bintangbintang berada pada kedudukan tetap dan bergerak dalam jarak yang sama. Astronomi menurut Islam ialah falak iaitu ilmu yang memperkatakan tentang arah dan gerak perjalanan cakerawalacakerawala, bintang- bintang, bulan dan matahari. Hasilnya,orang Islam meneroka ilmu- ilmu untuk menentukan masa sembahyang dan menentukan arah kiblat. Peneokaan dan pembelajaran ilmu ini termasuk dalam tuntunan Islam sendiri memandangkan di dalam al- Quran banyak menyebut tentang langit, bulan, nimtang, matahari serta pertukaran siang dan malam.

 Ilmu astronomi penting kepada orang- orang Islam kerana

membantu mereka mempelajari ilmu metafizik dan dalam peperangan di samping mengetahui arah perjalanan serta turut membantu orang- orang Islam Arab untuk mencipta kalendar Hijrah, terutama dalam perkara berhubung dengan puasa. Kalendar Hijrah dinuat semasa pemerintahan al- Mutawakkil iaitu seorang khalifah dari Bani Abbasiyyah. Abu al- Wafa al- Buzajani merupaakan tokoh pertama yang menemui sifat- sifat pergerakan bulan. Al- Khawarizmi ialah tokoh pertama yang menyediakan takwim bertajuk Zij al- Sindhind. Seorang lagi tokoh terulung astronomi Islam ialah al- Battani yang memberi sumbangan tentang penciptaan takwim iaitu Kitab al- Zij yang membincangkan tentang kesilapan- kesilapan yang terdapat dalam takwim yang terdapat pada masa itu. Beliau juga terkenal dengan kaedah pengiraan astronomi secara trigonometri yang kemudian menjddi panduan dan ikutan ahliahli astronomi Eropah seperti Copernicus, Kepler, Taycho Brahe dan Galelio hingga abad ke-17 M.

 Karya beliau diterjemah kepada bahasa Latin yang berjudul De

Scientia Stellarum.

Abad ke-10, muncul ahli astronomi terkenal iaitu Abdul al-

Rahman al- Sufi dan hasil karyanya telah diterjemahkan kepada bahasa Inggeris iaitu Figures of Stars yang mengandungi peta atau rajah bintang- bintang. masudi yang memberi sumbangan melalui penciptaan sejenis alat astronomi yang dikenali sebagai Sahifah. dengan mencipta jadual perjalanan bintang baru yang diberi nama Ilkhanian. Beliau juga berjaya mencipta sejenis alat dan perkakas observatorium Maragaha yang sangat menarik perhatian kerana alat- alat berputar di atas beberapa cincin.

Abad ke- 11, muncul pula al- Biruni yang menghasilkan kanun al-

Seterusnya lahir Nasirudin yang memperbaharui ilmu astronomi

Alat ni menghadap ke langit untuk menentukan tiap- tiap bintang

di langit.

Pada abad pertengahan pula, muncul al- farghani yang cukup

terkenal di kalangan ahli- ahli ilmu barat memandangkan mereka mempelajari ilmu ini dengan menggunakan buku beliau.

 Orang Yunani mempelajari ilmu astronomi melalui penemuan

yaang terlebih dahulu dilakukan oleh masyarakat Babylon. Orang Yunani mula mempelajari bidang astronomi dengan memulakan sistem mengira sukatan dunia serta mengemukakan teori- teori peredaran dunia mengelilingi matahari. Gerakan ekspedisi- ekspedisi ketenteraan yang dilakukan oleh Raja Iskandar Zulkarnain yang berjaya merentasi benua Asia telah memberi ruang kepada orang Yunani meneroka dan membuka bidang- bidang baru. Ptolemy yang muncul pada abad ke- 2 M berjaya menghasilkan sebuah karya berjudul Amagest ketika beliau bertugas di muzium Iskandariah Mesir dan merupakan ensiklopedia sains astronomi Yunani yang lengkap. Ptolemy berpendapat bahawa bumi berada dalam keadaan statik manakala matahari, bulan dan planet- planet lain mengelilingi bumi dalam satu pusingan selama 24 jam serta berpendapat bahawa alam bersifat gei pusatan dan terdiri daripada pelbagai lapisan dan berpusat kepada bumi.

 Berkembang pesat selepas evolusi Sanis. Ilmu kaji bintang atau astronomi berkembang dengan lebih pesat

dengan kemunculan Copernicus yang memainkan peranan yang penting sehingga digelar sebagai pengasas ilmu astronomi moden. Pada Zaman Pertengahan, ilmu ini tidak mengalami perkembangan pesat sebaliknya berada pada tahap awal perkembanganya. Tokoh yang menggalakkan perkembangan ilmu astronomi ialah Alfonso the Wise (1223-84 M). Menjelang awal abad ke- 15 M, muncul beberapa tokoh astronomi seperti Nicholas Cusa (1401-64M) dan George Peuerbach atau Purbach (1424- 61 M). Nicholas Cusa mengemukakan pandangan yang berbeza tentang alam dan juga bertentangan dengan pandangan Ptolemy. Menurutnya, pusat bagi gerakan alam bukanya bumi kerana bumi beredar dan berpendapat mungkin ada makhluk hidup di planetplanet lain. Namun, pandangan beliau tidak mendapat sambutan yang menggalakkan.

Masyarakat Mesopotamia mencapai tahap yang jauh lebih maju berbanding dengan masyarakat sezaman dengan mereka. Terdiri daripada kombinasi unsur- unsur magis, preskripsi dan pembedahan. Sejumlah teks yang berkaitan amalan perubatan Mesopotamia telah ditemui di Assur dan perpustakaan Ashurbanipal yang kebanyakkanya ditulis dalam bahasa Akkadia. Kira- kira 550 jenis ubat digunakan oleh pakar perubatan bermula pada Zaman Babylon Lama. Pada amnya, masyarakat Mesopotamia menyatakan bahawa penyakit berpunca daripada gangguan roh- roh atau kuasa- kuasa jahat dan gangguan ini dapat dikawal dan diusir dengan mengamalkan dan membaca mantera. Ini menyebabkan doktor- doktor di Mesopotamia menghantar pesakitpesakit kepada paderi dan bomoh untuk mendapatkan bantuan dan rawatan. Doktor- doktor di Mesopotamia termasuk dalam golongan profesional dan termasuk dalam kategori menengah atas. Mereka mempelajari bidang ilmu perubatan melalui ilmu sains asas di sekolah dan melanjutkan pengajian di kolej dalam bidang perubatan.

 Kod Hammurabi turut memuatkan dan menyentuh tentang

pembedahan seperti yang terdapat dalam fasal kesembilan Kanun Hammurabi.

Undang- undang ini menetapkan bayaaran bagi menjalani

pembedahan dan hukuman yang bakal diterima bagi doktor yang melakukan kesalahan atau kesilapan ketika menjalani pembedahan.
Doktor yang mempunyai pakar tertinggi akan dilantik sebagai

doktor di istana dan berkhidmat untuk keluarga diraja.

Pharmacopaeia atau manual ubat- ubatan yang tertua di dunia juga

ditemui di Mesopotamia iaitu pada zaman Dinasti Ur yang ke-III.

Manual tersebut memuatkan koleksi resepi dan keterangan tentang

penyelidikan salap, losen dan campuran yang dibuat daripada tumbuh- tumbuhan, binatang dan mineral.
Bahan mineral yang utama ialah sodium klorida dan kalium nitrat. Mereka juga menggunakan kulit ular, tempurung penyu dan susu

binatang untuk membuat ubat- ubatan.

Merupakan bidang perubatan tertua di dunia. Rekod- rekod sejarah mungkin meletakkan orang Mesir sebagai orang yang paling handal dalam perubatan zaman purba. Teks- teks perubatan yang terawal dihasilkan oleh Thoth dan Imhotep (doktor yang amat terkenal di Mesir). Menurut seorang seorang penulis Kristian yang berasal dari Alexandria bernama Clement, enam daripada empat puluh dua buku Hermatic membicarakan tentang bidang perubatan khususnya berkaitan dengan ubat, anatomi, peralatan pembedahan, penyakit mata dan kelahiran anak. Kajian tentang perubatan termasuk menghasilkan pelbagai jenis ubat, mengawet mayat dan mengkaji bagaimana tubuh manusia berfungsi, telah dijalankan oleh beberapa orang para pendeta dan ahli perubatan Mesir. Wujud sekolah perubatan di Mesir dengan penemuan arkeologi yang menunjukkan sekurang- kurangnya terdapat sebuah sekolah yang melatih bidan. Kebanyakkan doktor menjalankan khidmat di rumah- rumah penyembahan.

 Ada pemerintah- pemerintah Parsi terkenal seperti Cycrus dan

Darius melantik doktor- doktor dari Mesir untuk berkhidmat di istana. Orang Mesir mempunyai kemahiran dalam menyimpan mayat (mumia). Dalam proses pengawetan manusia, bahagian- bahagian tubuh yang mudah reput dibuang dan bahagian kulit serta bahagian tahan lama ditinggalkan. Mayat tersebut kemudianya direndam dalam bahan kimia dan kemudianya disimpan dalam piramid. Doktor- doktor di Mesir juga diajar untuk memerhati tanda- tanda penyakit, bertanya kepada pesakit dan menyiasat penyakit yang dihadapi. Mereka banyak menggunakan kaedah pemerhatian dan mencium bau serta rasa. Pakar bedah mereka membersihkan peralatan bedah dengan menggunakan api sebelum menggunakanya semula. Ini membuktikan mereka amat mengambil berat tentang antiseptik. Ubat pelali juga digunakan mungkin jenis opium.

 Pada abad ke- 13 memperlihaatkan kemajuan dalam bidang

perubatan dan pembedahan di Yunani.

Doktor- doktor di Yunani boleh mengetahui fungsi- fungsi saraf dan

otak yang tidak diketahui oleh mereka sebelum ini dengan memotong binatang dan membedah mayat- mayat.
Mereka juga dapat menentukan bagaimana darah mengalir ke

seluruh tubuh.
Antara tokoh perubatan terkenal di Yunani ialah Hippocrates dan

Herophillus.
Hippocrates berpendapat bahawa penyakit adalah disebabkan oleh

faktor- faktor semula jadi dan telah menulis peraturan yang harus diikuti oleh doktor- doktor yang dikenali sebagi Sumpah Hippocrates.
Kejayaanya menghasilkan peraturan ini membolehkan beliau diberi

jolokan Bapa Perubatan.

Herophillus (33- 280 S.M.) pula berjaya menemui saraf optik dalam

tubuh manusia.

Herophillus - orang pertama yang mengkaji tubuh badan manusia melalui pembedahan. Beliau digelar sebagai Bapa Anatomi kerana dapat mengkaji otak manusia dan merumuskan bahawa otak manusia adalah pusat sistem saraf. Antara kejayaan beliau ialah dapat membezakan antara urat saraf deria dari saraf motor dan dengan tepat telah berjaya menghuraikan tentang mata, otak, hati, pankreas serta organ jantina manusia. Juga merupakan orang pertama yang membuat penemuan bahawa salur darah manusia mengandungi darah dan bukanya angin seperti yang dipercayai sebelum ini. Galen (131- 201 M) ilmu perubatan yang dihasilkanya banyak mempengaruhi sarjana- sarjana perubatan Islam dan sarjana perubatan Eropah Renaissance. Beliau banyak melawat pusat- pusat perubatan di Iskandariah. Beliau banyak menjalankan kajian anatomi dan fisiologi terhadap haiwan terutamanya monyet. Turut mengenali tujuh pasang saraf kranial, injap jantung dan dapat membezakan antara urat yang membawa darah ke arteri.

 Mempunyai satu kaedah perubatan yang tersendiri yang dikenali

sebagai kaedah pemulihan akupuntur.

Dipraktikan di China sejak tahun 600 S.M. lagi. Menggunakan beberapa jarum halus yang dicucuk pada saraf-

saraf tertentu di tubuh manusia.

Kaedah ini berdasarkan teori tradisi China bahawa badan manusia

adalah laksana satu mikrokosmos atau alam kecil yang mempunyai sistem peredaran angin, udara, serta panas dan sejuk yang tersendiri.
Melalui konsep ini terdapat dua sistem yang ada dalam tubuh

manusia iaitu sistem peredaran manusia dan sistem peredaran angin.

Orang China percaya bahawa gangguan dari sistem peredaran

angin boleh menyebabkan penyakit dan ia boleh dibetulkan dengan menggunakan kaedah akupuntur.
Selain kaedah akupuntur, orang China juga menggunakan kaedah

materia medica dan moksibusi

 Materia medica merujuk kepada bahan- bahan yang digunakan

untuk merawat penyakit.

Bahan- bahan ini terdiri daripada herba, bahan galian dan anggota

haiwan.
Antar tumbuhan yang digunakan ialah efedia (sejenis sayur untuk

menyembuhkan penyakit lelah atau asma), ergot (sejenis cendawan untuk menahan kesakitan semasa melahirkan anak) dan rumpai laut untuk mengubati penyakit beguk.

 Dipengaruhi asas- asas pengaruh Al- quran dan pengaruh ilmu

perubatan Yunani yang diterjemah dan diterapkan masuk ke dalam aktiviti- aktiviti pengajian.
Buku- buku yang digunakan untuk pengajian perubatan mulanya

berupa terjemahan dari bahasa Yunani.

Pada tahun 765 M, Khlifah Harun al- Rasyid (763- 809 M)telah

mula menubuhkan dan mengembangkan pusat pengajian di Baghdad.

Dalam zaman keemasan evolusi kemegahan perubatan Islam yang

merupakan kemuncak kemegahan tamadun Islam telah lahir beberapa tokoh yang berjaya menghasilkan karya- karyanya yang tersendiri. Antara yang paling terkemuka ialah al- Razi dan Ibnu Sina.

 Mempunyai cara tersendiri untuk mengubati sebarang penyakit

yang dihidapinya.
Masyarakat melayu mempunyai konsep perubatan yang dikaitkan

dengan sistem perubatan tradisional iaitu sistem pawang dan perbomohan.

Bomoh dan pawang biasanya dijadikan orang perantaraan antara

pesakit dengan kuasa ghaib bagi mengenal punca penyakit dan cara mengubatinya.
Rawatan adalah berdasarkan pengetahuan bomoh dan pawang

tentang ubat- ubatn tradisional seperti menggunakan akar kayu.

Juga merawat pesakit dengan menggunakan kaedah refleksi satau

urutan selain perlu melalui pantang larang tertentu seperti tidak boleh tidur pada waktu matahari sedang naik kerana dikhuatiri akan mendapat sakit kepala yang teruk dan penyakit sukar untuk hilang dan sebagainya.
Dalam kaedah rawatan, alat utama yang digunakan ialah jampi

serapah

 Ini akan dibaca pada tangkal, ubat- ubatan seperti air akar kayu

atau mangkuk minyak.

Juga menggunakan azimat jin terutama bagi menjauhi pesakit

terutama kanak- kanak dari sebarang gangguan makhluk halus.

Ilmu Matematik Di Mesopotamia

Orang Sumeria dikatakan bertanggungjawab memulakan disiplin

pengiraan dan matematik. Terdapat sistem angka sejak Zaman Hammurabi. Bidang algebra dan geometri telah diperkenalkan yang dikuasai oleh orang Sumeria. Mereka dapat menghasilkan dua sistem kiraan iaitu sistem perpuluhan berdasarkan unit 10 dan unit 60. Melalui unit 60, mereka mengira bulatan dan masa. Mereka juga merupakan orang pertama yang memperkenalkan kiraan satu pusingan jam dan satu minit mengandungi 60 saat serta mencipta pengiraan satu bulatan yang mengandungi 360 darjah yan digunakan hingga kini. Ilmu matematik amnya diperoleh melalui dua teks iaitu Table Teks dan Problem teks. Table teks mengandungi senarai nombor- nombor yang disusun mengikut pelbagai cara seperti urutan tambah, urutan tolak, darab dan bahagi.

 Problem Teks mengandungi masalah- masalah yang berhubung

dengan pendaraban, menyaling, koefisien, mengimbangkan akaun dan pengurusan akaun.

Kedua- dua teks ini dikarang pada zaman Babylon Lama dan

Zaman Seleucid.
Mereka juga mahir dalam mengira keluasan sesuatu kawasan dan

jumlah isipadu.

 Memberi penekanan kepada aspek pratikal dan teori. Mengasaskan unsur- unsur penting dalam matematik dan geometri

di samping mencipta sistem timbangan dan ukuran. Ilmu matematik bertujuan untuk pembinaan seperti pembinaan piramid dan Sphinx. Piramid Khufu dibina pada 2500 S.M. tidak menggunakan sebarang roda atau alat besi kerana kedua- duanya belum wujud lagi. Melalui pengiraan matematik yang tepat, mereka dapat mengira setiap blok batu seberat 2540 kg dengan ketinggian 146.6meter telah dijadikan asas pembinaan piramid itu. Orang Mesir telah menulis pada tembok batu, kertas, tembikar, kayu dan kulit. Tulisan pada tembok kayu dan kertas masih terdapat hingga kini. Tulisan orang Mesir dikenali sebagai heiroglif dan demotik. Simbol- simbol pula digunakan untuk melambangkan angka.

 Masyarakat Mesir juga mengira segi tiga, trapezium dan bulatan

dengan tepat.
Kelemahan bagi masyarakat Mesir ialah mereka tidak

mengembangkan ilmu ini hingga wujud ketidakselarasan antara bidang sains dengan kesusasteraan.

 Mengalami perkembangan pesat dan mencapai tahap yang tinggi

dalam bidang ilmu Matematik khususnya pada Zaman Gupta.

Berjaya mencipta sistem perpuluhan dan membuat penemuan baru

dalam bidang trigonometri di samping menghasilkan penggunaan kaedah separa perentas untuk mengira sudut.
Kejayaan ahli matematik india turut dipengaruhi oleh kemampuan

mereka mempunyai konsepsi yang amat jelas tentang perbezaan antara nombor abstrak dengan kuantiti berangka bagi suatu objek atau keluasan pada ruangan.
Terlebih dahulu mengetahui konsep- konsep geometri dan sains

mengenai ukuran kawasan berbanding dengan ahli matematik Yunani.

Dengan menggunakan satu sistem penomboran yang mudah,

mereka berjaya mengasaskan konsep algebra yang kemudianya dapat membantu dan membolehkan mereka melakukan sesuatu pengiraan yang lebih kompleks.

 Keunikan penggunaan matematik di China dapat dilihat dalam

kaedah membilang kerana mereka menggunakan lidi buluh dalam kaedah membilang.
Dalam sistem angka, terdapat nilai tempat, angka positif dan angka

negatif serta angka genap dan angka ganjil.

Menurut kepercayaan tradisi China, angka ganjil dianggap sial

manakala angka genap dianggap baik.

Penggunaan sistem perpuluhan telah berlaku sejak abad ke-3 M

lagi manakala penggunaan sistem sifar masih dianggap sesuatu yang baru dalam masyarakat China dan ia bermula hanya pada tahun 1247 M.
Selepas, sistem sifar, sistem algebra pula berkembang pada awal

abad ke-13 M.Tokoh algebra terkenal iaitu Chin Chiu Shao dengan karyanya yang berjudul Shu- Shu Chiu Chang membicarakan tentang persamaan berangka tinggi, persamaan tak tentu dan penggunaan algebra dalam trigonometri.

Ilmu Matematik Di Arab

Antara bidang Matematik yang berkembang dalam tamadun Islam

ialah aritmetik, geometri, trigonometri dan algebra.

Al-Khawarizmi ialah seorang tokoh yang mempunyai pengaruh

yang besar ke atas pemikiran matematik sepanjang Zaman Pertangahan dan merupakan pengasas ilmu algebra.
Al- Battani dianggap pelopor trigonometri dan menggunakan

istilah- istilah sain, kosain dan tenjen.

Beliau menghitung jadual sinus, tangen dan kotangen dari 0 darjah

hingga 90 darjah dengan ketetapan yang baik dan beliau turut memperkenalkan kinsep moden dan perlambangan fungsi dan identiti trigonometri.

Ilmu Matematik Di Yunani

Thales (636-546 M) dianggap sebagai ahli sains dan tokoh falsafah

terawal Yunan yang turut tergolong dalam Tujuh Cendekiawan Yunani. Beliau telah mengasaskan kepentingan geometri dan telah menunjukkan bahawa satu bulatan dibahagikan kepada dua bahagian yang sama oleh diameternya. Beliau juga membuktikan bahawa tapak segi tiga sama adalah sama besar . Melalui asas- asas geometri, beliau juga mendalami bidang astronomi dan berjaya memberi anggaran saiz matahari dan mengatakan bahawa bulan mendapat cahaya dari matahari. Dengan menggunakan aplikasi geometri ini juga, beliau berjaya meramalkan gerhana matahari yang muncul pada 28 Mei 585 SM. dan dengan ramalan tepat ini, beliau sangat dikagumi dan dikenali pada ketika itu. Pythagoras(580-500 SM) berjaya menjelaskan Teorem Pythagoras bahawa keluasan segi empat pada satu segi tiga tepat adalah bersamaan dengan keluasan dua segi empat yang terletak bertentangan denganya.

 Dalam ilmu angka, beliau turut memberikan nilai- nilai istimewa

kepada angka 1, 4 dan 10. Nombor 1 dikatakan sebagai permulaan kepada semua angka, Nombor 4 merupakan angka paling sempurna dan berkaitan dengan roh dalam tubuh badan manusia dan angka 10 merupakan angka yang dianggap paling agung kerana angka- angka selepasnya merupakan ulangan bagi angkaangka yang sebelumnya.
Archimedes (287-212 S M) , merupakan tokoh matematik dan

jurutera terkenal Yunani. Semasa beliau sedang mandi di dalam sebuah kolam yang dipenuhi air, air itu melimpah keluar. Situasi ini menyebabkan beliau mendapat satu ilham lalu memperkenalkan formula dalam mengukur isi padu.
Kesimpulan yang dibuatnya ialah jumlah air yang keluar itu

merupakan isipadu badanya. Selain itu, beliau turut menjalankan kajian penting dalam bidang geometri iaitu tentang cara mengira luas dan isipadu sfera, silinder dan kon.
Kaedah yang digunakan seakan- akan sama dengan kalkulus iaitu

satu teknik pengiraan dengan meluas dalam bidang sains dan matematik pada hari ini.

Ilmu Falsafah Di Mesopotamia

Orang Sumeria sungguh mahir dalam membuat pelbagai andaian

dan spekulasi tentang alam semesta terutama tentang asal usul dan fungsi alam. Orang Sumeria yang begitu luas pengetahuan dalam bidang falsafah, teologi, kosmologi dan kosmogoni telah diketahui hasil penulisan seperti mitos, epik dan lagu- lagu suci. Dipercayai banyak penemuan tentang mitos telah dibuat terutama tentang asal usul alam. Peringkat awal berpendapat hanya ada lautan purba. Kemudian muncul pula bumi dan syurga serta antara keduanya terletak atmosfera yang mengandungi bulan, planet dan matahari. Para pemikir juga berpendapat bahawa bumi dan syurga bersatu pada peringkat awalnya, namun terpisah oleh kehendak Tuhan Enlil yang kemudianya mencipta dewa- dewa serta kehidupan lain seperti tumbuhan, haiwan dan juga manusia. Juga menjelaskan kepada umum tentang kewujudan dewa- dewa yang mentadbir dan mengawal alam ini berdasarkan undangundang yang ditetapkan oleh pemerintah mereka.

 Menurut mereka, dewa- dewa mempunyai rupa fizikal seperti

manusia juga tetapi dianggap superhuman dan abadi.

Ahli- ahli teologi- menjelaskan bahawa taraf atau kedudukan Tuhan

adalah berbeza mengikut tanggungjawab masing- masing.

Misalnya- Tuhan matahari dianggap paling tinggi taraf atau

martabatnya jika dibandingkan dengan tuhan- tuhan lain.

Selain mitos tentang Tuhan, dewa atau kewujudan alam maya, ahli-

ahli teologi juga menerangkan tentang asal usul manusia sebenarnya dicipta oleh Tuhan sebagai hamba bagi membantunya.
Turut menjelaskan bahawa penciptaan makhluk yang berbeza

mengikut jantina lelaki dan perempuan ini adalah berdasarkan imej Tuhan.
Bidang puisi- epik puisi pertama orang Sumeria ialah Epik

Gilgamesh yang mengisahkan pengambaraan Gilgamesh dan temanya Enkidu.

Enkidu dikatakan menemui ajalnya apabila berlaku pertempuran

dengan Dewi Ishtar yang akhirnya menyebabkan Gilgamesh meneruskan pengembaraan dalam usaha mencari kehidupanya yang kekal abadi

 Semasa pengembaraanya, beliau telah menemui sejenis tanaman

yang apabila dimakan akan memberikan kehidupan yang kekal abadi tetapi tanaman itu telah dimakan oleh ular.

pertempuran dan pengambaraan Gilgamesh sampai ke puncak apabila dia dikatakan berjaya mengunjungi dunia atau bumi asing(underworld) yang kemudianya membolehkanya membawa pulang rakan baiknya Enkidu.

Ilmu Falsafah Mesir

Banyak menekankan aspek etika dan politik dan kebanyakkanya

terdiri daripada golongan pendeta. Khekhepperre- soneh- merupakan tokoh pertama yang emlahirkan rasa tidak puas hati terhadap ketidakadilan yang dilakukan oleh golongan atasan terhadap golongan miskin. Menurutnya- golongan bawahan yang miskin tidak mempunyai keupayaan dan kekuatan dalam menyelamatkan diri daripada golongan kuat dan berpengaruh. Justeru, tulisan- tulisan Khekhepperre- soneh banyak mengkritik tentang sistem masyarakat yang wujud ketika itu dan kepincangan sosial di kalangan masyarakat. Ptahhotep- merupakan seorang wazir yang berkhidmat dengan salah seorang firaun dari dinasti ke-5. Menghasilkan karya yang mengandungi 40 perenggan yang memuatkan tentang pedoman dan nasihat para pendeta kepada anaknya yang antara lain bertujuan untuk membimbing anaknya supaya dapat mencapai kejayaan dalam segala urusan duniawi.

Ilmu Falsafah Di India

Membicarakan pelbagai aspek secara mendalam meliputi sudut

pandangan tentang materialisme, spiritualisme, pluralisme, monisme, realisme, idealisme, teisme dan absolutisme.
Veda- merupakan sumber utama falsafah pemikiran Hindu yang

terdiri daripada empat veda utama iaitu Rig Veda, Yajur Veda, Sama Veda dan Atharva Veda.
Pemikiran agama vedik- alam semesta tidak digambarkan sebagai

unsur khayalan semata- mata, sebaliknya penekanan diberikan kepada kemakmuran duniawi dan kepentingan menikmati kehidupan seharian.
Upanishad- membawa makna ajarann suci dan merupakan

bahagian akhir Veda yang turut dikenali sebagai Vedanta dan Aranyaka.
Terdapat golongan yang lahir dari sekolah- sekolah falsafah di India

dan sekolah ini diklasifikasikan kepada dua iatu sekolah ortodoks dan sekolah heterodoks.

Sekolah Ortodoks

Sekolah Heterodoks

Menerima kewibawaan veda

Tidak menerima kewibawaan veda

Terdiri daripada 6 sekolah Falsafah iaitu Sankhya, Yoga, Nyanya, Vaisesika, Mimamsa, Vedanta

Hanya 3 sekolah falsafah iaitu Carvaka, Jainisme dan Buddhisme.

Ilmu Falsafah China

 Diasaskan oleh Lao Tzu.

Kelebihan ketara ialah mengkritik dan kebiasaanya sasaran kritikan

lebih kepada kehidupan masyarakat semasa.

Juga mengkritik orang yang bergelar wira kerana termasuklah

mereka yang bergelar jeneral kerana menurutnya mereka ini merupakan orang yang banyak melakukan pembunuhan serta melakukan kezaliman.
Juga berpendapat bahawa pemerintah dan peradaban terhasil

daripada perbuatan manusia yang dilakukanya sendiri dan tidak sesuai dengan tabii manusia yang bersifat bebas.

 Salah seorang ahli falsafah China yang hidup pada

akhir abad ke 5 SM. Fahaman beliau menitikberatkan cinta sejagat dan menolak fahaman ketenteraan. Manusia harus menumpukan seluruh perhatian terhadap kebajikan masyarakat seluruhnya dan bukan pada individu tertentu seperti raja atau keluarga. Memberikan penekanan kepada kebajikan material dan bukanya kebajikan moral kerana menurutnya manusia memerlukan kemudahan fizikal dan material untuk hidup sempurna. Menegaskan bahawa masyarakat yang memenuhi keperluan material melebihi keperluan moral adalah masyarakat yang ideal.

 Muncul dengan berlandaskan kepada penguatkuasaan undang-

undang.
Muncul disebabkan kepentingan undang- undang yang dianggap

sebagai satu kaedah untuk mencapai kecekapan dalam kerajaan dan ketertiban dalam masyarakat.
Pengasas ialah Han Fei. Fahaman ini tidak percaya unsur kasih sayang dan belas kasihan

dapat mengatasi sebarang masalah yang timbul dalam masyarakat .

Han Fei mencadangkan agar penguatkuasaan undang- undang

diadakan kerana hanya cara ini dapat mengelakkan manusia daripada bertindak liar.
Beliau turut mengatakan bahawa nilai- nilai yang disarankan oleh

Confucius tidak pratikal kerana lebih kepada kepentingan diri sendiri.

Sebaliknya berpendapat bahawa hanya ada dua nilai yang baik iaitu

ketekunan dalam kerja dan keberanian dalam pertempuran.

 Berasal dari Tunisia dan merupakan seorang sarjana yang terkenal. Merupakan ahli falsafah sejarah yang memberi sumbangan

terbesar melalui karyanya Muqaddimah.

Karya itu bukan sahaja agung pada zaman pertengahan tetapi juga

sepanjang zaman.
Beliau menjelaskan bagaimana sesuatu peristiwa sejarah itu dikaji,

diteliti dan difahami.

Ibn Khaldun- menetapkan prinsip asas dalam perkembangan

peristiwa pembinaan dan kejatuhan sesebuah tamadun.

Menurut beliau terdapat kaitan yang jelas atau sebab dan akibat

iaitu tindakan pemimpin dan rakyat ke arah menyumbang kepada pembinaan dan kejatuhan sesebuah tamadun.

Ilmu Falsafah Yunani

Kebangkitan golongan ahli falsafah digelar sebagai sofis atau

orang bijak pandai.

Golongan ini mengembara dari satu kota ke kota lain untuk

mengajar tentang falsafah, matematik, bahasa dan ilmu kaji bintang terutama kepada mereka yang sanggup memberi bayaran.
Mengajar manusia supaya tidak menerima apa sahaja yang

diamalkan atau yang dipercayai oleh nenek moyang sebaliknya mestilah berani dan terbuka mengkritik serta menyoal tentang ideaidea yang dikemukakan oleh nenek moyang mereka terutama yang menyentuh tentang idea- idea dan institusi sosial atau politik serta melakukan penyelidikan dan menganalisis tabiat manusia.

 Terdapat campur aduk antara kepercayaan masyarakat peribumi dengan

Hindu dan Buddha.

Pengaruh agama Hindu dan Buddha akan lebih tertumpu kepada golongan

raja atau bangsawan namun golongan ini tidak memahami nilai- nilai murni yang terdapat dalam falsafah agama Hiddhu.
Sebaliknya golongan bangsawan hanya mementingkan upacara- upacara

dan ajaran- ajaran yang membesar- besarkan keagungan dewa- dewa yang bertujuan untuk mengukuhkan kedudukan mereka sebagai jelmaan dewa dewi di dunia.
Sepanjang abad ke-6 hingga ke-11Masihi, dinyatakan bahawa Sumatera

merupakan pusat agama dan falsafah Buddha yang terulung.

Namun, Prof Syed Muhammad Naquib al- Attas berpendapat bahawa

agama Hindu dan Buddha gagal mempengaruhi intelek Melayu untuk melahirkan ahli- ahli fikir dan falsafah dari kalangan masyarakat peribumi.

 Perubahan ketara berlaku selepas kedatangan Islam ke Nusantara. Banyak penulisan yang mengandungi nilai- nilai nasionalisme dan

semangat keagamaan yang luhur dihasilkan yang sebahagian besar kandungan karya- karya ini mengandungi unsur- unsur metafizika ilmu tasawuf.
Ilmu Tasawuf merupakan Falsafah Islam yang tulen(Naquib al-

Attas)
Selain dari tasawuf falsafah, terdapat juga tasawuf akhlak dan ilmu

tasawuf ini turut berkembang melalui sastera rakyat.