Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • БЕРЗНИК 0049 од 17.11.2008 г. - MKBN20081117-0049L

    Uploaded by

    berznik
    943 views24 pages
    - Vladata podgotvi najobemen buxet vo is - to rijata na zemjava. Toj te`i 2,7 milijardi ev - ra. Toa zna~i deka vlasta v godina }e potro{i 300 milioni evra pove}e otkolku godinava. Pove}eto od sredstvata, odnosno, duri edna pe tina se predvideni za kapitalni investicii vo patnata i `elezni~kata infrastruktura, ener getikata, obrazovanieto, kulturata, in - for mati~koto op{testvo, a restriktivno tro - {e we e predvideno kaj stavkite {to se neproduk tivni, kako {to e za stoki i uslugi. Spored predlog-buxetot, za kapitalnite in vesticii se odvoeni 500 milioni evra, koi vle guvaat i vo deficitot i go zgolemuvaat za eden procenten poen. Predvideni se 4,2 milijar di denari za subvencii na zemjodelskite pro izvoditeli, 20 milioni evra za izgradba na po ve}e patni pravci vo dr`avata, za izgradba na magistralni pati{ta - 10 milioni evra i is to tolku za izgradba na `elezni~kata pruga od Koridorot 8, za obrazovanieto 18,2 milioni ev ra. Za izborite se planirani 400 milioni de nari, i u{te tolku za zatvorawe na dolgovi - te na javnite zdravstveni organizacii. Vo vkupnite prihodi najgolemiot del, 59%, se planirani od dano~nite prihodi, koi pak se pred videni na povisoko nivo od 9,3%. Proektiraniot deficit, koj e isto taka pos taven na najvisoko nivo dosega od 2,8% od BDP, }e se finansira so stransko za dol `u va - we, kako {to se krediti od Svetska banka, do - ma{ no zadol`uvawe preku izdavawe dr`avni har tii od vrednost i drugi formi na za dol `u - vawe. Vo isto vreme treba da se odr`i ma kro - eko nomskata stabilna i da se postigne eko - nom ski rast od 5,5 procenti, a inflacijata da bide 3, 5 procenti. Koj kako gleda: Razvoen ili restriktiven buxet? Makedonija - novoto ~udo na Evropa; Finansiskata kriza vo Makedonija zasega ograni~ena na realniot sektor; Najobemniot predlog- buxet dosega od bezmalku 2,7 milijardi evra, klu~niot dokument od koj zavisi ekonomijata vo Makedonija, sega vo racete na parla - men tarcite. Ova se top vestite koi ja odbele`aa minatata nedela, a na koi veruvam retko koj makedonski gra|anin, ne navleguvaj}i vo po budite (kriti~ki ili pofalbeni), ostana ramnodu{en...Imavme mo`nost da pro~itame i prosledime brojni analizi, ocenki i komenta ri i toa ne samo od stru~ni lica, ekonomisti, finansieri, investitori, bankari, no mora da priznaeme, kako po obi~aj, najbrojni se kri tikite i zabele{kite od politi~arite i sprotistavenite opoziciski parlamentarci... - Dodeka svetot se mobilizira i povikuva na {tedewe, makedonskata Vlada uporno vodi politika kako voop{to zemjava da ne e za segnata od krizata... - Hrabro, no mnogu rizi~no. Buxetot, mo`ebi }e bide isplatliv, no mo`ebi ne. Vo mnogu kriti~ni vremiwa Vla - da ta go zgolemuva buxetskiot deficit i gi zadol`uva idnite generacii da go isplatuvaat dolgot {to sega }e raste poradi investicii - te. U~estvoto na deficitot vo bruto-doma{niot proizvod e premnogu visoko. Vaka ekonomskite eksperti go komentiraat vladiniot plan da gi zgolemi buxetskite rashodi v godina i so pove}e javni investicii da gi neutralizira efektite od globalnata kriza, so cel da se pottikne ekonomskiot porast. - Vladata napravi rekordno golem buxet za 2009 godina za da bide pobogata taa, a gra|anite po siroma{ni, komentiraa i od opozicijata, obvinuvaj}i deka vo dr`avnata kasa za v godina nema pa ri za sanirawe na posledicite od svetskata ekonomska kriza, kako i deka Buxetot za 2009 e kon tradiktoren so izbornata programa na DPMNE.- Najavuvaa deka javnata potro{uva~ka }e ja na malat do 33%. Namesto toa, najverojatno }e ja zgolemat do 39 %. Koga e kriza, ne se pravi raz - vo en buxet. Site zemji vo regionot nosat restriktivni buxeti so pomali deficiti. Nasproti niv, ministerot Trajko Slaveski, kategori~ki otfrla deka Makedonija e vo re - ce sija. Spored nego, nara~kite za izvoz vo nekoi sektori se namaleni, {to o~ekuvano }e ja za - ba vi ekonomskata aktivnost vo istite. No, zgolemenite investicii vo infrastrukturata vo us - lo vi na finansiska k

    Copyright

    © Attribution Non-Commercial (BY-NC)

    Available Formats

    PDF, TXT or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document
    - Vladata podgotvi najobemen buxet vo is - to rijata na zemjava. Toj te`i 2,7 milijardi ev - ra. Toa zna~i deka vlasta v godina }e potro{i 300 milioni evra pove}e otkolku godinava. Pove}eto od sredstvata, odnosno, duri edna pe tina se predvideni za kapitalni investicii vo patnata i `elezni~kata infrastruktura, ener getikata, obrazovanieto, kulturata, in - for mati~koto op{testvo, a restriktivno tro - {e we e predvideno kaj stavkite {to se neproduk tivni, kako {to e za stoki i uslugi. Spored predlog-buxetot, za kapitalnite in vesticii se odvoeni 500 milioni evra, koi vle guvaat i vo deficitot i go zgolemuvaat za eden procenten poen. Predvideni se 4,2 milijar di denari za subvencii na zemjodelskite pro izvoditeli, 20 milioni evra za izgradba na po ve}e patni pravci vo dr`avata, za izgradba na magistralni pati{ta - 10 milioni evra i is to tolku za izgradba na `elezni~kata pruga od Koridorot 8, za obrazovanieto 18,2 milioni ev ra. Za izborite se planirani 400 milioni de nari, i u{te tolku za zatvorawe na dolgovi - te na javnite zdravstveni organizacii. Vo vkupnite prihodi najgolemiot del, 59%, se planirani od dano~nite prihodi, koi pak se pred videni na povisoko nivo od 9,3%. Proektiraniot deficit, koj e isto taka pos taven na najvisoko nivo dosega od 2,8% od BDP, }e se finansira so stransko za dol `u va - we, kako {to se krediti od Svetska banka, do - ma{ no zadol`uvawe preku izdavawe dr`avni har tii od vrednost i drugi formi na za dol `u - vawe. Vo isto vreme treba da se odr`i ma kro - eko nomskata stabilna i da se postigne eko - nom ski rast od 5,5 procenti, a inflacijata da bide 3, 5 procenti. Koj kako gleda: Razvoen ili restriktiven buxet? Makedonija - novoto ~udo na Evropa; Finansiskata kriza vo Makedonija zasega ograni~ena na realniot sektor; Najobemniot predlog- buxet dosega od bezmalku 2,7 milijardi evra, klu~niot dokument od koj zavisi ekonomijata vo Makedonija, sega vo racete na parla - men tarcite. Ova se top vestite koi ja odbele`aa minatata nedela, a na koi veruvam retko koj makedonski gra|anin, ne navleguvaj}i vo po budite (kriti~ki ili pofalbeni), ostana ramnodu{en...Imavme mo`nost da pro~itame i prosledime brojni analizi, ocenki i komenta ri i toa ne samo od stru~ni lica, ekonomisti, finansieri, investitori, bankari, no mora da priznaeme, kako po obi~aj, najbrojni se kri tikite i zabele{kite od politi~arite i sprotistavenite opoziciski parlamentarci... - Dodeka svetot se mobilizira i povikuva na {tedewe, makedonskata Vlada uporno vodi politika kako voop{to zemjava da ne e za segnata od krizata... - Hrabro, no mnogu rizi~no. Buxetot, mo`ebi }e bide isplatliv, no mo`ebi ne. Vo mnogu kriti~ni vremiwa Vla - da ta go zgolemuva buxetskiot deficit i gi zadol`uva idnite generacii da go isplatuvaat dolgot {to sega }e raste poradi investicii - te. U~estvoto na deficitot vo bruto-doma{niot proizvod e premnogu visoko. Vaka ekonomskite eksperti go komentiraat vladiniot plan da gi zgolemi buxetskite rashodi v godina i so pove}e javni investicii da gi neutralizira efektite od globalnata kriza, so cel da se pottikne ekonomskiot porast. - Vladata napravi rekordno golem buxet za 2009 godina za da bide pobogata taa, a gra|anite po siroma{ni, komentiraa i od opozicijata, obvinuvaj}i deka vo dr`avnata kasa za v godina nema pa ri za sanirawe na posledicite od svetskata ekonomska kriza, kako i deka Buxetot za 2009 e kon tradiktoren so izbornata programa na DPMNE.- Najavuvaa deka javnata potro{uva~ka }e ja na malat do 33%. Namesto toa, najverojatno }e ja zgolemat do 39 %. Koga e kriza, ne se pravi raz - vo en buxet. Site zemji vo regionot nosat restriktivni buxeti so pomali deficiti. Nasproti niv, ministerot Trajko Slaveski, kategori~ki otfrla deka Makedonija e vo re - ce sija. Spored nego, nara~kite za izvoz vo nekoi sektori se namaleni, {to o~ekuvano }e ja za - ba vi ekonomskata aktivnost vo istite. No, zgolemenite investicii vo infrastrukturata vo us - lo vi na finansiska k

    Copyright:

    Attribution Non-Commercial (BY-NC)
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf or txt
    943 views24 pages

    БЕРЗНИК 0049 од 17.11.2008 г. - MKBN20081117-0049L

    Uploaded by

    berznik
    - Vladata podgotvi najobemen buxet vo is - to rijata na zemjava. Toj te`i 2,7 milijardi ev - ra. Toa zna~i deka vlasta v godina }e potro{i 300 milioni evra pove}e otkolku godinava. Pove}eto od sredstvata, odnosno, duri edna pe tina se predvideni za kapitalni investicii vo patnata i `elezni~kata infrastruktura, ener getikata, obrazovanieto, kulturata, in - for mati~koto op{testvo, a restriktivno tro - {e we e predvideno kaj stavkite {to se neproduk tivni, kako {to e za stoki i uslugi. Spored predlog-buxetot, za kapitalnite in vesticii se odvoeni 500 milioni evra, koi vle guvaat i vo deficitot i go zgolemuvaat za eden procenten poen. Predvideni se 4,2 milijar di denari za subvencii na zemjodelskite pro izvoditeli, 20 milioni evra za izgradba na po ve}e patni pravci vo dr`avata, za izgradba na magistralni pati{ta - 10 milioni evra i is to tolku za izgradba na `elezni~kata pruga od Koridorot 8, za obrazovanieto 18,2 milioni ev ra. Za izborite se planirani 400 milioni de nari, i u{te tolku za zatvorawe na dolgovi - te na javnite zdravstveni organizacii. Vo vkupnite prihodi najgolemiot del, 59%, se planirani od dano~nite prihodi, koi pak se pred videni na povisoko nivo od 9,3%. Proektiraniot deficit, koj e isto taka pos taven na najvisoko nivo dosega od 2,8% od BDP, }e se finansira so stransko za dol `u va - we, kako {to se krediti od Svetska banka, do - ma{ no zadol`uvawe preku izdavawe dr`avni har tii od vrednost i drugi formi na za dol `u - vawe. Vo isto vreme treba da se odr`i ma kro - eko nomskata stabilna i da se postigne eko - nom ski rast od 5,5 procenti, a inflacijata da bide 3, 5 procenti. Koj kako gleda: Razvoen ili restriktiven buxet? Makedonija - novoto ~udo na Evropa; Finansiskata kriza vo Makedonija zasega ograni~ena na realniot sektor; Najobemniot predlog- buxet dosega od bezmalku 2,7 milijardi evra, klu~niot dokument od koj zavisi ekonomijata vo Makedonija, sega vo racete na parla - men tarcite. Ova se top vestite koi ja odbele`aa minatata nedela, a na koi veruvam retko koj makedonski gra|anin, ne navleguvaj}i vo po budite (kriti~ki ili pofalbeni), ostana ramnodu{en...Imavme mo`nost da pro~itame i prosledime brojni analizi, ocenki i komenta ri i toa ne samo od stru~ni lica, ekonomisti, finansieri, investitori, bankari, no mora da priznaeme, kako po obi~aj, najbrojni se kri tikite i zabele{kite od politi~arite i sprotistavenite opoziciski parlamentarci... - Dodeka svetot se mobilizira i povikuva na {tedewe, makedonskata Vlada uporno vodi politika kako voop{to zemjava da ne e za segnata od krizata... - Hrabro, no mnogu rizi~no. Buxetot, mo`ebi }e bide isplatliv, no mo`ebi ne. Vo mnogu kriti~ni vremiwa Vla - da ta go zgolemuva buxetskiot deficit i gi zadol`uva idnite generacii da go isplatuvaat dolgot {to sega }e raste poradi investicii - te. U~estvoto na deficitot vo bruto-doma{niot proizvod e premnogu visoko. Vaka ekonomskite eksperti go komentiraat vladiniot plan da gi zgolemi buxetskite rashodi v godina i so pove}e javni investicii da gi neutralizira efektite od globalnata kriza, so cel da se pottikne ekonomskiot porast. - Vladata napravi rekordno golem buxet za 2009 godina za da bide pobogata taa, a gra|anite po siroma{ni, komentiraa i od opozicijata, obvinuvaj}i deka vo dr`avnata kasa za v godina nema pa ri za sanirawe na posledicite od svetskata ekonomska kriza, kako i deka Buxetot za 2009 e kon tradiktoren so izbornata programa na DPMNE.- Najavuvaa deka javnata potro{uva~ka }e ja na malat do 33%. Namesto toa, najverojatno }e ja zgolemat do 39 %. Koga e kriza, ne se pravi raz - vo en buxet. Site zemji vo regionot nosat restriktivni buxeti so pomali deficiti. Nasproti niv, ministerot Trajko Slaveski, kategori~ki otfrla deka Makedonija e vo re - ce sija. Spored nego, nara~kite za izvoz vo nekoi sektori se namaleni, {to o~ekuvano }e ja za - ba vi ekonomskata aktivnost vo istite. No, zgolemenite investicii vo infrastrukturata vo us - lo vi na finansiska k

    Copyright:

    Attribution Non-Commercial (BY-NC)
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf or txt
    of 24

    берзНИК - GODINA II - BROJ 49 - 17 NOEMVRI 2008 GODINA - (PRILOG NA TENDERNIK)

    ЕДНОШАЛТЕРСКИ ИНФО ПОРТАЛ


    ЗА СИТЕ ФИРМИ
    Data 17.11.2008 broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    берзНИК
    3
    Koj kako gleda: Razvoen ili
    restriktiven buxet?
    Makedonija - novoto ~udo na Evropa; Finansiskata kriza vo Makedonija zasega ograni~ena na realniot sektor; Najobemniot pred-
    log-buxet dosega od bezmalku 2,7 milijardi evra, klu~niot dokument od koj zavisi ekonomijata vo Makedonija, sega vo racete na parla-
    mentarcite. Ova se top vestite koi ja odbele`aa minatata nedela, a na koi veruvam retko koj makedonski gra|anin, ne navleguvaj}i vo
    pobudite (kriti~ki ili pofalbeni), ostana ramnodu{en...Imavme mo`nost da pro~itame i prosledime brojni analizi, ocenki i komen-
    tari i toa ne samo od stru~ni lica, ekonomisti, finansieri, investitori, bankari, no mora da priznaeme, kako po obi~aj, najbrojni se
    kritikite i zabele{kite od politi~arite i sprotistavenite opoziciski parlamentarci...
    - Dodeka svetot se mobilizira i povikuva na {tedewe, makedonskata Vlada uporno vodi politika kako voop{to zemjava da ne e
    zasegnata od krizata... - Hrabro, no mnogu rizi~no. Buxetot, mo`ebi }e bide isplatliv, no mo`ebi ne. Vo mnogu kriti~ni vremiwa Vla-
    data go zgolemuva buxetskiot deficit i gi zadol`uva idnite generacii da go isplatuvaat dolgot {to sega }e raste poradi investicii-
    te. U~estvoto na deficitot vo bruto-doma{niot proizvod e premnogu visoko. Vaka ekonomskite eksperti go komentiraat vladiniot
    plan da gi zgolemi buxetskite rashodi v godina i so pove}e javni investicii da gi neutralizira
    efektite od globalnata kriza, so cel da se pottikne ekonomskiot porast.
    - Vladata podgotvi najobemen buxet vo is- - Vladata napravi rekordno golem buxet za 2009 godina za da bide pobogata taa, a gra|anite
    torijata na zemjava. Toj te`i 2,7 milijardi ev- posiroma{ni, komentiraa i od opozicijata, obvinuvaj}i deka vo dr`avnata kasa za v godina nema
    ra. Toa zna~i deka vlasta v godina }e potro{i pari za sanirawe na posledicite od svetskata ekonomska kriza, kako i deka Buxetot za 2009 e
    300 milioni evra pove}e otkolku godinava. kontradiktoren so izbornata programa na DPMNE.- Najavuvaa deka javnata potro{uva~ka }e ja
    Pove}eto od sredstvata, odnosno, duri edna namalat do 33%. Namesto toa, najverojatno }e ja zgolemat do 39 %. Koga e kriza, ne se pravi raz-
    petina se predvideni za kapitalni investicii voen buxet. Site zemji vo regionot nosat restriktivni buxeti so pomali deficiti.
    vo patnata i `elezni~kata infrastruktura, Nasproti niv, ministerot Trajko Slaveski, kategori~ki otfrla deka Makedonija e vo re-
    energetikata, obrazovanieto, kulturata, in- cesija. Spored nego, nara~kite za izvoz vo nekoi sektori se namaleni, {to o~ekuvano }e ja za-
    formati~koto op{testvo, a restriktivno tro- bavi ekonomskata aktivnost vo istite. No, zgolemenite investicii vo infrastrukturata vo us-
    {ewe e predvideno kaj stavkite {to se nepro- lovi na finansiska kriza se potrebni za da se odgovori na recesiskite pritisoci vo ekonomija-
    duktivni, kako {to e za stoki i uslugi. ta. Vakvata teorija na za`ivuvawe na stopanstvoto so zgolemuvawe na javnata potro{uva~ka vo
    Spored predlog-buxetot, za kapitalnite infrastrukturnite proekti, poznata i kako Kejnsonova, na Velika Britanija ve}e edna{ i uspea,
    investicii se odvoeni 500 milioni evra, koi poradi {to pretendiraat da ja primenat i za izlez od sega{nata finansiska kriza.
    vleguvaat i vo deficitot i go zgolemuvaat za Tokmu efektite na globalnata finansiska kriza vrz makedonskiot finansiski sistem i
    eden procenten poen. Predvideni se 4,2 mili- realnata ekonomija i merkite {to nadle`nite institucii gi prezele i }e gi prezemat za nadmi-
    jardi denari za subvencii na zemjodelskite nuvawe na eventualnite nepovolni sostojbi, bea tema i na sednicata na sobraniskata Komisija
    proizvoditeli, 20 milioni evra za izgradba na za finansirawe i buxet na koja se sobraa i prvite lu|e na izvr{nata i monetarnata vlast, na
    pove}e patni pravci vo dr`avata, za izgradba KHV na Makedonska berza, kako i pretstavnicite na dvete stopanski komori na Makedonija.
    na magistralni pati{ta - 10 milioni evra i Zaklu~okot, o~ekuvan. Nitu edna zemja ne mo`e da bide imuna na globalnata kriza, pa nitu
    isto tolku za izgradba na `elezni~kata pruga Makedonija. No, ministerot za finansii i ovde so uveruvawe deka finansiskiot sektor uspe{-
    od Koridorot 8, za obrazovanieto 18,2 milioni no gi odbi prvite naleti. Iako priznava deka posledicite, iako so zadocnuvawe, sepak }e se
    evra. Za izborite se planirani 400 milioni preleat vo realniot sektor. Tie ve}e se ~uvstvuvaat i vo proizvodstveniot i vo uslu`niot sek-
    denari, i u{te tolku za zatvorawe na dolgovi- tor, a nivnoto vlijanie direktno se manifestira vo proizodstvoto na rudi i metali, {to pak e
    te na javnite zdravstveni organizacii. razbirlivo, bidej}i nivnite ceni padnaa na svetskite berzi... No, zatoa pak bankarskiot sektor,
    Vo vkupnite prihodi najgolemiot del, 59%, kako {to veli toj, se poka`a otporen na finansiskta kriza, od pri~ina {to bankite vo
    se planirani od dano~nite prihodi, koi pak se Makedonija se dobro kapitalizirani, i najmnogu se potpiraat na doma{nite depoziti i raspo-
    predvideni na povisoko nivo od 9,3%. lagaat so zna~itelna likvidnost, {to e bazi~en faktor da mo`e da prodol`at so kreditirawe
    Proektiraniot deficit, koj e isto taka i da odgovorat na baraweto na svoite {teda~i.
    postaven na najvisoko nivo dosega od 2,8% od Sepak Slaveski uveruva deka Vladata ima mehanizmi vo 2009 godina da odgovori na prob-
    BDP, }e se finansira so stransko zadol`uva- lemite koi mo`at da se pojavat, no istakna deka ne se predviduva finansiska poddr{ki na od-
    we, kako {to se krediti od Svetska banka, do- delni kompanii, dodavaj}i oti }e bide napraveno se gra|anite da bidat za{titeni. Kako? Toa
    ma{no zadol`uvawe preku izdavawe dr`avni otvora prostor za {iroka diskusija...
    hartii od vrednost i drugi formi na zadol`u- I guvernerot na NBRM, Petar Go{ev, oceni deka bankarskiot sistem vo zemjava e visoko
    vawe. Vo isto vreme treba da se odr`i makro- stabilen i deka rizicite od globalnata kriza vo zemjava doa|aat preku realniot sektor, koi ne
    ekonomskata stabilna i da se postigne eko- mo`e lesno da se kvantificiraat. - Mo`e da se amortizira del od tie posledici, no ne mo`e
    nomski rast od 5,5 procenti, a inflacijata da se. Toa zavisi od toa kolku }e trae finansiskata kriza, istakna Go{ev. Dodeka bankite vo Ma-
    bide 3, 5 procenti. kedonija se potpiraat na sopstveni izvori na sredstva, odnosno 73% se depoziti, a samo 11% se
    nadvore{ni sredstva, preku koi vsu{nost sme izlo`eni na krizata, no poradi soodnosot toa ne
    bi trebalo da gi pogodi mnogu. Spored guvernerot, depozitite na naselenieto se bezbedni i od
    strana na bankite koi se sposobni da odgovorat na site pobaruvawa na {teda~ite, kako i od strana na dr`avata.
    Me|utoa, posledicite vo relniot sektor se ve}e o~igledni, tvrdat od komorite na stopanstvenicite. Golem broj na otpu{teni ra-
    botnici poradi namalen obem na proizvodstvo, otka`ani dogovori, namalen izvoz. Dopolnitelen problem pretstavuva i naplatata
    na ispora~anoto, poradi {to firmite }e ja zgolemat svojata zadol`enost. Od ovie pri~ini, pretstavnicite od stopanstvoto smetaat
    deka Vladata treba da pomogne ne finansiski, tuku preku namaluvawe na obvrskite kon dr`avata.
    I dodeka kopjata na doma{en teren se kr{at okolu opravdanosta na buxetot i potrebata da se prezemat za{tini merki od napliv-
    ot na finansiskata kriza,na drugiot kraj na zemjinata topka Makedonija pretstavena kako novoto ~udo na Evropa i kako zemja na IT
    eksperti. Vladin tim predvoden od premierot Nikola Gruevski, na Biznis forumot vo ^ikago i na forumot vo San Francisko ja
    pretstavi zemjata kako uspe{na biznis destinacija. Toj gi povika amerikanskite biznismeni da investiraat vo Makedonija, zatoa {to,
    sega e vo edna od najdobrite fazi za privlekuvawe stranski investitori, pritoa naglasuvaj}i gi komparativnite prednosti na na{ata
    zemja za nivnite idni investicii... A, dali kako takva ne gledaat poznatite amerikanski giganti, Intel, Hjulit Pakard, Orakl...

    Do sledniot ponedelnik

    Makedonka Baldazarska
    Glaven i odgovoren urednik na берзНИК
    e-mail: berzNIK@interNIK.com.mk
    4 берзНИК broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    Data 17.11.2008

    NOVATA INVESTICIJA NA FONDOT SIF

    INET ]E SE DOKAPITALIZIRA
    SO 700 000 DOLARI
    ИНет - Скопје е промовиран во авторизиран дистрибутер на ИБМ софтвер со што овозможува пристап од прва рака до хардвер-
    ските и софтверските решенија базирани на ИБМ иновативното портфолио. Со овој договор ИНет истовремено ќе има пристап
    и до ресурсите и обуките на ИБМ, што е единствен начин за здобивање со конкурентска предност на пазарот на кој компании-
    те меѓу себе се разликуваат главно преку иновации и вештини

    akedonskata kompanija Inet, koja se dukti od {irokata paleta na IBM, {to ja so- {to e edinstven na~in za zdobivawe so kon-

    M zanimava so distribucija i implemen-


    tacija na kompjuterska, mre`na i komu-
    nikaciska oprema, stana oficijalen distri-
    ~inuvaat 3600 proizvodi, }e bidat plasirani
    vo zemjava. Za taa cel, me|u drugoto, INet or-
    ganiziral i rabotilnica, na koja prisustvuva-
    kurentska prednost na pazarot na koj kompa-
    niite me|u sebe se razlikuvaat glavno preku
    inovacii i ve{tini - izjavi Redmond.
    buter na softverski re{enija na IBM. Isto- le pretstavnici od 12 kompanii, koi vsu{nost Oliver Kosturanov, menaxerot na in-
    vremeno, kako {to be{e objaveno na neodam- }e bidat vrskata pome|u IBM, INet i krajnite vesticiskiot fond SIF, eden od familijata
    ne{nata pres konferencija, vo kompanijata so korisnici za ona {to zna~i dostava i sood- od 18 fondovi na globalnata investiciska
    vlo`uvawe vleze i investiciskiot fond vetno implementirawe na IBM softverot. kompanija SEAF, obrazlo`uvaj}i zo{to se
    SIF. - Celta na IBM, osobeno sega koga e di- odlu~ile da investiraat vo INet, istakna
    - Ova se dva mnogu va`ni nastani i toa ne rektno pretstaven vo Makedonija, e da gi po- deka vo slu~ajov se raboti za firma koja znae
    samo vo razvojot na na{ata kompanija, tuku i nudi vode~kite tehnologii i re{enija na site kako da dodava vrednost vo procesot na dis-
    vo razvojot na doma{nata IT industrija, - re- nivoa vo kompaniite - vo IT infrastruktura- tribucija. - Bevme odu{eveni od faktot {to
    ~e Toni Petreski, glaven izvr{en direktor ta i vo delovnite operacii - i da gi isko- kompanija od goleminata na INet ima nevero-
    na INet. risti cvrstite vrski so svoite delovni part- jatno dobro razvien oset za korporativno up-
    - INet go zapo~na strate{koto partner- neri za da se realizira vakvata cel, veli ravuvawe od site aspekti. Imeno, od aspekt
    stvo so IBM na poleto na distribucija na har- Goran Babi}, direktor na IBM Kancelarija- na transparentnost, iako INet nema obvrska
    dver u{te vo 1998 god. Uspe{nata desetgodi- ta vo Skopje. - Zadovolni sme {to }e go zboga- da gi dava svoite finansiski izve{tai na
    {na sorabotka pridonese INet u{te pove}e time na{eto dosega{no partnerstvo so INet, svojot sajt, toa go pravi redovno. Potoa, se od-
    da se fokusira na po{irokoto portfolioto ovozmo`uvaj}i im da stanat avtoriziran dis- likuva so integritet, ~esen pristap vo bizni-
    sot, pristap kon klientite, kupuva~ite i
    snabduva~ite, eti~ko odnesuvawe i ednakov
    tretman site sopstvenici - istakna Kostura-
    nov. Samiot fakt {to firmava od nejzinoto
    formirawe do denes postojano raste i se raz-
    viva, vlo`uva vo ~ove~kite resursi, zboruva
    deka e rakovodena od menaxment so integri-
    tet.
    Mnogu biten faktor vo donesuvaweto na
    ovaa odluka na SIF bila i otvorenosta na
    INet za vlez na institucionalen investitor,
    koj{to so sebe nosi mnogu noviteti. Vsu{nost,
    kako {to objasni Kosturanov, - za nas e va`no
    {to potencijalniot rast na celiot IT pazar
    vo RM e dosta golem, odnosno se raboti za
    eden od najdinami~nite pazari vo Regionot. -
    IT pazarot vo Makedonija za 2007 godina bil
    163 milioni dolari, {to pretstavuva dupli-
    INet e kompanija koja distribuira i implementira kompjuterska, mre`na i komunikaciska rawe vo sporedba so prethodnata godina.
    oprema i gi pokriva site oblasti na informati~kata i komunikaciska tehnologija. Pokraj Spored soznanijata na SIF, se o~ekuva ovoj
    strate{kite dogovori so Lenovo (avtoriziran distributer), SAP (Service Partner), Red Hat pazar vo narednite ~etiri godini da raste so
    (Advanced Partner i Avtoriziran Trening Partner), Xerox (Avtoriziran Distributer), IBM stapka me|u 15 i 20 procenti godi{no - veli
    (Avtoriziran Distributer na hardver), od 1. Noemvri stana i avtoriziran distributer na Kosturanov.
    IBM Workstation Software. Spored planot, vo narednite tri godini
    vo INet }e bidat investirani vkupno 700 il-
    na IBM produkti i uslugi i kako rezultat na tributer so dopolnitelna vrednost za IBM jadi dolari. Direktno od Fondot }e se vlo`at
    toa da za po~ne so distribucija so dopolni- Workstation Software vo Makedonija. Veruvame 150 iljadi dolari na ime dokapitalizacija,
    telna vrednost na IBM softverskite pro- deka sega INet }e bide vo sostojba pove}e da odnosno sve`a injekcija na kapital vo fir-
    dukti - izjavi Petreski. im pomogne na makedonskite kompanii neza- mata, a za ovie sredstva Fondot vo narednite
    - No, prodlabo~uvaweto na partnerstvo- visno od toa dali se mali, sredni ili golemi, ~etiri godini }e se stekne so sopstvenost od
    to na INet i IBM ne zastanuva tuka, bidej}i da go zgolemat svojot biznis i da stanat kon- 15 do 20 procenti.
    vo bliska idnina INet }e ponudi i soodvetni kurentni preku primena na integriranite i Isto taka, }e se vlo`at i 300 iljadi do-
    IBM obuki i so toa }e ja zaokru`i celokupna- inovativnite re{enija na IBM - re~e Babi}. lari vo implementacija na SAP/ERP softve-
    ta ponuda na IBM re{enija. Dogovorite za Spored Kevin Redmond, menaxer za rot vo INet. Periodot na implementacija }e
    nivna realizacija se ve}e potpi{ani i nasko- partneri na IBM Software Group CEMAAS, lo- bide 18 meseci, pri {to prvata faza }e trae
    ro }e zatvorime edna ponuda na konkretni re- kalnite klienti }e imaat korist od dogovorot {est meseci. Izvori na finansirawe za ovie
    {enija, bazirani na IBM platformata. Vo me|u IBM i INet na toj na~in {to }e dobijat sredstva se tehni~kata pomo{ od SIF i sop-
    distribucijata pak, na{i primarni klienti se pristap od prva raka do hardverskite i soft- stveni sredstva od INet, a tretiot izvor se
    site IT kompanii koi{to rabotat vo RM, za verskite re{enija bazirani na IBM inova- 250 iljadi dolari bankarsko finansirawe, za
    odredeni portfolija za IBM i vo Kosovo, a se tivnoto portfolio. - Ovoj dogovor e isto taka poddr{ka na svoite klu~ni snabduva~i. Naj-
    nadevame deka vo brzo vreme }e nastapime i vreden i za INet, i kako {to kompanijata gi golem del od sredstvata }e bidat za najgole-
    na pazarot vo Albanija. zgolemuva svoite sposobnosti za ponuda na miot i klu~en snabduva~ za INet, IBM, kako i
    Kako {to objasni prviot ~ovek na Inet, vo integrirani re{enija, taka vo isto vreme }e za nastapite na pazarite von Makedonija, od-
    kompanijata }e se napravi procenka koi pro- ima pristap i do resursite i obukite na IBM, nosno vo Kosovo i Albanija.
    Data 17.11.2008 broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    берзНИК
    5
    10.11.2008 g. PONEDELNIK
    1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
    S O D R @ I N A
    - Prezentacija na Makedonija pred amerikanskite in- karskiot biznis se steknuva so godini i se zaslu`uva se-
    vestitori, informira Ve~er. - Ekonomskite ministri, kojdnevno. Bankite vo Makedonija ja zaslu`uvaat doverba-
    VOVEDNIK ............................................3 predvodeni od premierot Nikola Gruevski, od deneska se ta na klientite i }e prodol`at da go doka`uvaat toa. Sto-
    vo nekolkudnevna poseta na SAD za prezentacija na mo`- panska banka AD Skopje, ~lenka na NBG grupacijata, vo re-
    NOVATA INVESTICIJA NA FONDOT SIF........4 nostite za investirawe pred amerikanski biznismeni. Ti- alizacijata na svojata delovna politika i biznis plano-
    BERZNIK - PONEDELNIK,VTORNIK,SREDA ..........5-7 mot Makedonija vo svoeto pretstavuvawe }e gi prezentira vite e banka koja gi sledi i dosledno gi primenuva propi-
    ekonomskite politiki so poseben fokus na reformite za site vo oblasta na bankarskoto rabotewe i kako najgolema
    SLAVESKI NA 5. VIENSKI FORUM.............8-9 unapreduvawe na informati~koto op{testvo i obrazova- banka vo zemjava ima golem pridones za egzistirawe na
    nieto naso~eni kon podobruvawe na vkupnata biznis-kli- zdrav bankarski sistem vo Makedonija, koj ima visoka lik-
    GLOBALNA NEDELA NA PRETPRIEMNI[TVO...9 ma i privlekuvawe renomirani amerikanski investitori. vidnost.
    - Pazarot na kapital i vo prvata nedela od noemvri e Vreme pak objavuva - Bankarite }e dostavuvaat pen-
    PROF. TOME NENOVSKI SO NOVO IZDANIE...10 siroma{en bidej}i bea svrteni edvaj 2,4 milioni evra, {to zii na vrata kako po{tari - Na penzionerite im ostanuva
    lani be{e odlika na dnevnoto trguvawe na Makedonskata u{te ovaa nedela da otvorat transakciska smetka preku
    PREGLED NA BERZITE OD REGIONOT...........11
    berza za hartii od vrednost, stoi vo berzanskata analiza koja }e dobivaat penzija. No ima iljadnici penzioneri {to
    GAZI BABA, ZELS I MAKEDONSKI STOPANSKI na Ve~er, spored koja vo minatata nedela najtrguvani bile se nepodvi`ni ili `iveat daleku od naselenite mesta, pa
    KATALOG SO ZAEDNI^KI PROEKT..................12 bankarskite akcii. Najbarani bea bankarskite hartii od treba so vozilo da dojdat do prvata bankarska filijala.
    vrednost i toa na Komercijalna banka, Ohridska banka i na Pove}eto od penzionerite smetaat deka im bilo podobro
    Stopanska banka od Bitola, no i na farmacevskata kompa- koga po{tarot im ja nosel penzijata, a, sega podignuvaweto
    RAZGOVOR SO POVOD... .......................12-14
    nija Alkaloid. Cenite na akciite na ovie kompanii glavno na parite im e dopolnitelen tro{ok. Pod pritisok na jav-
    BERZNIK - ^ETVRTOK,PETOK, SABOTA ............15-17 ostanaa isti, pa zaradi toa i berzanskite indeksi nemaa nosta, Ministerstvoto za trud po~na pregovori so pove}e
    golemi oscilacii. Nitu pozitivnite finansiski rezultati banki za nivni agenti da im ja dostavuvaat penzijata na
    VESTI SVET ... VESTI SVET... ..............19-20 na kompaniite, ostvareni vo prvite devet meseci od godi- penzionerite dokolku tie ne mo`at li~no da ja podignat od
    nava, ne gi pottiknaa investitorite da vlo`uvaat vo har- banka od svojata transakciska smetka.
    NEDELATA JA ODBELE@AA ......................21 tii od vrednost. Okolu 60% od trguvaweto se realizira{e Biznis prenesuva deka nad ~etiri milijardi evra e
    na oficijalniot pazar, a ostatokot na redovniot. vkupnata vrednost na proektite vo delot na elektroener-
    NEDELEN PREGLED NA MAKEDONSKA BERZA - Pad na prometot i blag porast na vrednosta na in- getikata, koi momentno se pod lupa na Vladata i na nauka-
    ZA HARTII OD VREDNOST.................... 22-23
    deksite na akciite. toa e prvi~nata konstatacija za izmi- ta, kade {to se raboti na analiza na nivnata izvodlivost,
    natata nedela na Makedonskata berza, {to ja prenesuva kako i na dinamikata za realizacija vo eden podolgoro~en
    Biznis. Dvata indeksi na akcii, iako osciliraa vo tekot period... Pritoa, celta ne e samo da se ovozmo`i pogolemo
    I M P R E S S U M na nedelata, na krajot zabele`aa rast na nedelno nivo,
    MBI-10 od 0,55%, a MBID od 2,65%. Toa {to treba da za-
    doma{no proizvodstvo na energija, tuku i da se obezbedi
    stabilen energetski sistem, {to }e se soo~i so site predi-
    gri`uva e padot na prometot vo truvaweto vo sporedba so zvici, alternativi za razvoj, negovo podobruvawe od site
    predminatata nedela. Ako od vkupniot ostvaren nedelen aspekti, kako i {to podobro povrzuvawe so regionot i vna-
    promet se isklu~at nekolkute pogolemi vkrsteni transak- tre vo dr`avata, a i od aspekt za efikasno koristewe na
    Izdava: INTERNACIONAL NIK AD - Skopje cii sklu~eni na segmentot od Redovniot pazar nare~en energetskite resursi vo Makedonija. Vo toj kontekst, trg-
    Mediumska biblioteka i digitalna arhiva sloboden pazar, kako i transakciite so dr`avnite obvrz- nuvaj}i od se pogolemiot deficit so struja vo posledno
    Redakcija na берзНИК nici i korporativnata obvrznica na Prokredit banka vreme i od potrebata za postojano zgolemuvawe na nejzini-
    Adresa: Plo{tad MAKEDONIJA bb, p.fah 882 Skopje, 1000, Skopje, toga{ prose~niot dneven promet od trguvaweto so ot uvoz od nadvor, za {to se tro{at ogromni sredstva se-
    R.Makedonija akcii padna na samo 14,8 milioni denari. Vakviot promet koja godina, posebno vnimanie }e se posveti na elektroen-
    Tel. 02/25.32.800 faks: 02/25.32.839 sekako deka ja namali likvidnosta na pazarot na kapital, ergetskite proekti i zafati.
    Internet: www.interNIK.com.mk; kaj najlikvidnite akcii istiot be{e dvojno pomal vo spo- - Biroto za stokovni rezervi od idnata godina }e se
    e-mail: info@interNIK.com.mk redba so minatata nedela... O~igledno deka, nitu povolni- podeli na dve institucii: Agencija za stokovni rezervi i
    te ceni nitu dobrite performansi kaj nekoi na{i kompa- Direkcija za nafta i nafteni derivati, prenesuva Dnev-
    Izvr{en direktor: Zdravko Josifovski nii, vo momentov ne se dovolen preduslov za nekoe poin- nik. Direktorkata na Biroto, Gordana Ivanovi}, veli
    Odnosi so javnost: Nata{a Dimovska tenzivno vra}awe na investitorite na pazarot na kapital. deka podelbata se pravi so cel da podobri menaxiraweto
    Marketing: Ivona Josifovska
    I vo svetot berzite ne indiciraat skore{na stabili- so ovaa institucija i da se namalat zloupotrebite so sto-
    Asistent na PR i marketing: Stojne Danilova
    IKT Menaxer: Kiro Velkovski
    zacija. Vo SAD po izborite, vlasta ja prezemaat demokra- kovite rezervi... So noviot zakon, parite za rezervite so
    Menaxer za delovni odnosi: Divna Pe{i} tite, {to se percipira{e vo berzanskite krugovi kako mo- nafta }e se obezbeduvaat od nadomestokot za zadol`i-
    Logistika: Ana Petrova ment na neizvesnost i dovede do pad na vrednostite vo- telni rezervi na nafta i nafteni derivati {to se pla}a
    Finansii: Gordana Stojanovska de~kite amerikanski indeksi. pri uvoz i pri proizvodstvo na nafteni derivati. Isto ta-
    - Kolku pak vo ovie svetski turbulentni periodi, lu- ka, pari }e se dobivaat od me|unarodna sorabotka na prog-
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI |eto imaat doverba vo bankarskiot sistem? - prenesuva rami i proekti, fondacii i podaroci i od drugi izvori.
    MEDIUMI берзНИК Utrinski vesnik, pod naslovot - Krizata ne go zabavi kre- Dosega formiraweto na rezervite be{e so sredstva od
    берзНИК e osnovan 2007 godina. ditiraweto. Vo posledno vreme vo javnosta po~esto se dr`avniot buxet. Novina e i mo`nosta za privremeno ili
    zboruva za sigurnosta na za{tedite vo delovnite banki vo trajno skladirawe i ~uvawe na del od zadol`itelnite
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI Makedonija. Vsu{nost izborot na banka pretstavuva mnogu rezervi vo zemja~lenka na EU, vo slu~aj ako nie ne raspo-
    MEDIUMI берзНИК va`na odluka vo sekojdnevniot `ivot... Doverbata vo ban- lagame so dovolen skladi{ten kapacitet.
    Broj: 49
    Data: 17.11.2008
    2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI
    1. MAKEDONSKATA BERZA MALKU POZELENI (*****)
    SE DISTRIBUIRA SAMO SO PRETPLATA 2. BANKITE SE SVRTEA KON KREDITIRAWE NA KORPORATIVNIOT SEKTOR (***)
    ДНЕВНИК s.6 MAKEDONIJA PRED AMERIKANSKITE INVESTI-
    FOTO NASLOVNA: s.7 STOKOVNITE REZERVI ]E SE ^UVAAT I VO TORI
    EDNO[ALTERSKI INFO PORTAL STRANSTVO ВРЕМЕ
    БИЗНИС s.6 MAKEDONSKATA BERZA MALKU POZELENI
    Foto: s.1 BANKITE SE SVRTEA KON KREDITIRAWE NA KOR- s.6 CENATA NA P^ENICATA OPA\A, LEBOT NIKAKO DA
    Robert Spasovski PORATIVNIOT SEKTOR POEVTINI
    s.1 CENITE I PERFORMANSITE NA KOMPANIITE s.7 BANKARITE ]E DOSTAVUVAAT PENZII NA VRATA
    Redakcija na берзНИК KAKO PO[TARI
    POVOLNI - INVESTITORITE ZAMINUVAAT
    Internet distributiven sistem: www.interNIK.com.mk s.4 „VO IGRA„ PROEKTI OD NAD ^ETIRI MILIJARDI ВЕСТ
    Glaven i odgovoren urednik: Makedonka Baldazarska EVRA s.6 VINI^KI AGROBAR NAJAVUVA OTPU[TAWA
    Novinari: Vaska Mickoska, Kiro Simonovski s.7 MAKEDONSKI TELEKOM SO NAJSOVREMENA НОВА МАКЕДОНИЈА
    Kompjuterska podgotovka: Tatijana Trpkovska TRIPL-PLEJ USLUGA s.8 TRAJKO SLAVESKI NA FORUM ZA INVESTITORI
    Redakcija: s.8 RELATIVNO STABILNO NA BERZATA s.9 VLADATA PRODAVA PREGORENO MASLO BEZ
    Evoluator na vesti: Renata Tasovska s.9 MBI-10 07.11.2008 EKOLO[KI OGRANI^UVAWA!
    operatori: Mare Lazarevska, Arslan Skoro, Zoran s.9 PAD NA MBI-10 I MBID s.9 SUVENIR ]E SE PRODAVA SO PO^ETNA CENA OD
    Stamatovski, Martin Arsovski, \or|e Rexi} i Darko s.9 NA POSLEDNIOT TRGOVSKI DEN 2,75 MILIONI EVRA
    Tripunovski УТРИНСКИ ВЕСНИК s.9 KOMPJUTERSKI DODELENI 849 CEMT-DOZVOLI
    Fotoreporter: Robert Spasovski s.1 MAKEDONIJA ZAVISNIK OD UVOZ NA STRUJA ШПИЦ
    s.8 KRIZATA NE GO ZABAVI KREDITIRAWETO s.2 RECESIJATA TURNA U[TE DVE AMERIKANSKI
    Marketing, distribucija i proda`ba: ВЕЧЕР BANKI
    INTERNACIONAL NIK AD - Skopje s.6 NAJTRGUVAII BANKARSKITE AKCII
    6 берзНИК broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    Data 17.11.2008

    11.11.2008 g. VTORNIK
    1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
    Podatocite za rastot na doma{niot bruto vizni rezervi bea zlato. na nad 100 dolari za barel koga svetskata eko-
    doma{niot proizvod, {to gi objavi Dr`avniot Namesto dr`avata da {tedi pari za crnite nomija }e izleze od krizata i do 2030 godina }e
    zavod za statistika, se glavna vest vo site de- denovi koi gi nosi svetskata finansiska kriza, dostigne do 200 dolari za barel, prognozira Me-
    ne{ni vesnici. Spored niv, BDP vo 2007 godina a ~ii najsilni posledici se o~ekuva da se po~uv- |unarodnata agencija za energetika (IEA), prene-
    iznesuval 353,79 milijardi denari i vo odnos na stvuvaat idnata godina, taa izgotvuva obemen suvaat vesnicite. Industrijata na nafta }e mora
    2006 bele`i porast od 13,8 procenti, odnosno buxet vo ~ij fokus e zgolemuvawe na javnata pot- da investira 350 milijardi dolari do 2030 go-
    realnata stapka na rast na BDP vo odnos na 2006 ro{uva~ka, {to celosno }e go izdi{i stopanst- dina vo razvojot na novi nafteni nao|ali{ta za
    godina iznesuva 5,9 procenti. Najgolemo u~estvo voto, smetaat ekspertite ~ii stavovi gi prene- da go amortizira namaluvaweto na eksploataci-
    na dodadenata vrednost vo strukturata na BDP suva Utrinski vesnik. Spored niv, toa bi zna~e- jata od Trguvawe na makedonskata berza v~era
    vo 2007 godina imaat prerabotuva~kata indust- lo direkten udar na privatniot sektor, bidej}i be{e katastrofalno, - e ocenkata vo berzanski-
    rija so 18,4 procenti, trgovijata na golemo i tr- se forsira odliv na pari vo javniot sektor, no i te izve{tai vo vesnicite, zasnovano vrz faktot
    govijata na malo, popravka na motorni vozila, udar vrz gra|anite koi, najverojatno, }e treba da deka vkupniot promet iznesuva{e samo 6,83 mi-
    motocikli i predmeti za li~na upotreba so 14,6 pla}aat novi i povisoki danoci, kako bi se hra- lioni denari. Od toa 1,85 milioni denari bea vo
    otsto i zemjodelstvoto, lov i {umarstvo so 9,4 nel apetitot na takviot buxet. Buxetska politi- trguvawe so obvrznici, {to zna~i deka pomalku
    procenti. Vo 2007 godina bruto investiciite vo ka za idnata godina }e ja natera Narodna banka od 5 milioni bea naso~eni za kupuvawe na akcii
    strukturata na BDP u~estvuvaat so 24,2 otsto, a da gi zgolemuva kamatite, {to najmnogu }e gi po- od doma{nite kompanii. I so tolku mal promet
    zabele`an e nominalen porast na investiciite godi gra|anite vo ~ie ime prakti~no Vladata }e MBI-10 zabele`a pad od -0,96% i povtorno e so
    vo osnovni sredstva od 26,7 procenti. Izvozot na se zadol`uva. vrednost pod 3.000 poeni. MBID isto taka padna,
    stoki i uslugi vo 2007 godina vo odnos na 2006 Pove}eto pe~ateni mediumi se osvrnuvaat za -0,63%, a i OMB za zanemarlivi -0,01%. Naj-
    godina e pogolem za 26,5 procenti, a uvozot na na posledicite od padot na cenata na metalite golem promet be{e napraven vo trguvawe so ak-
    stoki i uslugi za 23,3 otsto. na svetskite berzi vrz makedonskata metalurgi- cii na Komercijalna banka. Vtori po obemot na
    Makedonskoto monetarno zlato, deponirano ja. Kombinatot za ferosilicium Silmak nedela- trguvawe na Oficijalniot pazar bea obvrznici-
    vo sefot na Me|unarodnata banka za poramnuva- va }e isprati 200 rabotnici na prinuden odmor.- te od sedmata emisija od denacionalizacija, koi
    we vo Bazel, [vajcarija, vo poslednite tri me- Cenata na ferosiliciumot padna za 40 procen- ostvarija vkupen promet od 1.345.234,23 denari.
    seci izgubi tretina od vrednosta poradi tope- ti, a ~eli~nata industrija se pomalku ima poba- Na Redovniot Pazar najgolem promet napravija
    weto na cenata na blagorodniot metal na svet- ruvawa za ferosilicium poradi {to bevme pri- akciite na Makedonski Telekom Skopje . Se is-
    skite berzi, informira Dnevnik. I pokraj pro- nudeni da isklu~ime ~etiri pe~ki - veli trguvaa 1.402 akcii po cena od 420,14 denari,
    menlivata cena na metalot, ekspertite po mone- Yvonko Stojanovski, prviot ~ovek na Silmak. {to zna~e{e porast od 0,75 procenti, a vkupniot
    tarna ekonomija prepora~uvaat dr`avata da ~u- Nikolaj~o Nikolov, direktor na Bu~im istak- ostvaren promet so ovie akcii iznesuva{e
    va 10 otsto od vkupnite devizni rezervi vo zlato nuva deka site kompanii maka ma~at da opstanat 589.036,00 denari. Ova voedno be{e i edna od
    od strategiski pri~ini. Spored NBM, u~estvoto na pazarot. - Pobaravme od Vladata otka`uvawe akciite koi vo ponedelnikot postignaa rast na
    na monetarnoto zlato vo vkupnite devizni re- od akcizite, namaluvawe na koncesiite i u~est- cenata.
    zervi vo krajot na prvite {est meseci godinava vo vo doma{nata energija, {to treba{e malku da Site vesnici ja prenesuvaat i odlukata na
    e 8,5 otsto. Vo krajot na juni, koga cenata na zla- ni go olesni raboteweto. Zasega pozitiven odgo- Regulatornata komisija za energetika, za nama-
    toto be{e najvisoka - 932 dolari za unca - vred- vor ne dobivme - veli Nikolov. Dosega od meta- luvawe na cenite na benzinite, koi od no}eska
    nosta na dragoceniot metal vo deviznite rezer- lur{kite kompanii na prinuden odmor bea is- se prodavaat po poniski ceni vo prosek za 5,42
    vi iznesuva{e okolu 130 milioni evra. Na kra- prateni pove}e od 1.000 rabotnici. procenti.
    jot na 2007 godina, 7,6 otsto od makedonskite de- Cenata na naftata povtorno }e se zgolemi

    2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI


    1. BENZINITE POEVTINUVAAT (*****)
    2. BDP VO 2007 PORASNAL ZA 5,9 OTSTO (***)

    ДНЕВНИК s.8 PA\AAT I INDEKSOT I PROMETOT


    s.1 EVN PREDVREME JA POSKAPE STRUJATA ВЕЧЕР
    s.9 BENZINITE POEVTINUVAAT s.6 VOZA^ITE GI POLNAT REZERVOARITE DO DASKA
    s.9 REPLEK TROJNO JA ZGOLEMIL DOBIVKATA s.7 BDP VO 2006 IZNESUVAL 5,9%
    s.9 BDP VO 2007 GODINA PORASNAL ZA 5,9 OTSTO ВРЕМЕ
    s.10 SE TOPI VREDNOSTA NA MONETARNOTO ZLATO s.6 NOVI PRINUDNI ODMORI ZA METALCITE
    БИЗНИС s.7 BENZINITE POEVTINIJA, DIZELOT OSTANA IST
    s.1 NAJGOLEM PROMET NAPRAVIJA AKCIITE NA MAKE- ВЕСТ
    DONSKI TELEKOMUNIKACII s.2 BRUTO - DOMA[NIOT PROIZVOD LANI POVISIK ZA 5.9
    s.3 BENZINITE POEVTINUVAAT CENATA NA DIZELOT - NASTO
    NEPROMENETA s.3 BENZINITE POEVTINIJA, CENATA NA DIZELOT NE-
    s.9 CENATA NA NAFTATA POVTORNO NAD 100 DOLARI ? PROMENETA
    s.11 OFICIJALNIOT PAZAR GO „VRTI” TRGUVAWETO NA НОВА МАКЕДОНИЈА
    BERZATA s.8 SLABATA POBARUVA^KA PRI^INA ZA PRINUD-NITE
    s.12 INVESTITORITE NA MCE OTSUTNI ODMORI VO SILMAK
    s.12 STATER BANKA ZAPO^NA SO INVESTICIONO s.8 BENZINITE POEVTINI OD 1,5 DO 2 DENARI PO LITAR
    BANKARSTVO s.9 SILIKONSKATA DOLINA VO ZATVOREN DR@AVEN PRO-
    s.13 BERZANSKI IZVE[TAJ ZA DEN 10.11.2008 TOKOL!?
    s.15 PRED ODANO^UVAWE - DOBIVKA OD 85,8 MILIONI s.9 STRUMI^KA „EDINSTVO” [IE UNIFORMI ZA
    DENARI ANGLISKATA VOJSKA I POLICIJA
    УТРИНСКИ ВЕСНИК s. 9 BDP VO 2007 PORASNAL ZA 5,9 OTSTO
    s.1 OD KADE ]E SE HRANI OGROMNIOT BUXET? ШПИЦ
    s.5 PREPOLOVENO PROIZVODSTVOTO VO SILMAK s.6 VELES DOBI NOVA INDUSTRISKA ZONA
    s.7 BANKARITE NAJPLATENI, A NAJNEUSLU@NI s.6 BENZINITE POEVTINI
    s.8 BENZINITE PA\AAT, DRUGITE CENI PAK VISOKI s.6 RECESIJATA POGODI 200 RABOTNICI NA SILMAK
    Data 17.11.2008 broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    берзНИК
    7
    12.11.2008 g. SREDA
    1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
    Na Makedonija ne i e potrebna finansiska druga strana, so proekciite na buxetskiot defi- berzanskata trgovija.
    poddr{ka od MMF za da ja prebrodi me|unarod- cit za v godina od 2,8 otsto, Vladata ne samo {to Amerikanskiot gigant vo informati~kata
    nata finansiska kriza, izjavi ministerot za ne i ostava prostor na NBM za namaluvawe tuku, tehnologija, Intel, }e investira vo obrazovani-
    finansii Trajko Slaveski, vo Viena, na margi- naprotiv, }e sozdade potreba za zgolemuvawe na eto vo Makedonija. Ovaa vest ja objavuvaat ves-
    nite na Konferencijata za investicii. Kako {to osnovnata kamatna stapka za da se spre~i go- nicite, povikuvaj}i se na internet stranicata na
    prenesuva Gardijan, spored Slaveski, MMF ve}e lemata potro{uva~ka. makedonskata vlada. - So Memorandumot za raz-
    ne i e potreben na zemjava, bidej}i bankarskiot Od aktivnostite na ministerot za finansii birawe treba da imame poddr{ka od Intel so
    sektor se poka`al kako dobro kapitaliziran, vo Viena, pe~atenite mediumi ja prenesuvaat in- odredeni investicii vo obrazovanieto, izjavil
    {to bilo i osnovnata pri~ina za ~uvaweto na formacijata za negovata sredba so pretsedate- premierot Gruevski po potpi{uvaweto na doku-
    dosega{nata zakrila na Fondot. So vakvata iz- lot na UO na Rajfajzen banka, Herbert Stepi~. - mentot so pretsedatelot na Upravniot odbor na
    java, Vladata u{te edna{ decidno potvrdi deka Kako i pove}e banki vo Avstrija, i Rajfajzen pr- kompanijata. Makedonskata vladina delegacija,
    ne saka tutorstvo od ovaa institucija, koja, do- vo saka da se konsolidira. ]e se ~eka zavr{uva- vo San Francisko ima{e sredbi i so rakovodst-
    deka ima{e aran`man so zemjava, nalaga{e za- weto na prviot kvartal od narednata godina za vata na amerikanskite giganti Hjulit Pakar,
    tegnata monetarna i fiskalna politika, koi bea da se vidi koja banka kako stoi. Vo toj kontekst e Orakl i San Majkrosistems.
    i preduslov za vospostavuvawe na makroekonom- i stavot na ovaa banka za vlez vo Makedonija, Zemjodelskiot institut od v~era raboti so
    skata stabilnost. Donesuvaweto na Predlog-bu- izjavi Slaveski. renovirana i modernizirana enolo{ka labara-
    xetot za 2009 godina, koj e najobemen dosega, samo Od bankarskiot sektor vo zemjava doa|a in- torija, koja e opremena so nova i sofisticirana
    ja podvle~e intencijata i `elbata na Vladata formacijata deka Prokredit banka gi zgolemi oprema za analiza na vino. Vo modernizacijata
    samostojno da si go deli buxetskiot kola~, bez redovnite kamatni sgapki na {tednite vlogovi i se investirani 205 iljadi evra obezbedeni od
    nikakvi me{awa otstrana. Kreiraweto, pak, na oro~enite depoziti vo denari i vo evra. Od Ban- Evropskata unija. Sprovedena e i obuka za per-
    ogromen buxet i proekcija na visok buxetski de- kata soop{tija deka kamatnata stapka na depo- sonalot vo laboratorijata. Postavuvaweto na
    ficit mora da se poddr`i so novi zadol`uvawa. zitite vo denari dostignuva do 9,5 procenti za novata oprema }e ovozmo`i enolo{kata labora-
    Vlasta uporno insistira i javno pritiska depoziti oro~eni na pet godini. Vo odnos na oro- torija da primenuva napredni i sofisticirani
    Narodnata banka na Makedonija da ja namali re- ~enite depoziti vo evra, Prokredit banka i po- metodi i tehniki na analiza, koi }e pomognat da
    ferentnata kamatna stapka, mo`e da se pro~ita natamu ja prodol`uva akcijata na {tedewe so odgovori na potrebata na vinskiot sektor za
    vo vesnicite. Poslednata vakva poraka, vo koja koja klientite imaat mo`nost da dobijat kamat- usoglasuvawe so me|unarodnite barawa, kako i
    se precizira i za kolku treba da se namali os- na stapka od 5,5 procenti za depoziti oro~eni na so barawata na Evropskata komisija.
    novnata kamatna stapka, mu ja ispora~a na guver- edna godina. Identi~no kako i vo ponedelnikot, na Ma-
    nerot od Viena ministerot za finansii Trajko Finansija grup, finansiskiot oddel na Al- kedonskata berza indeksite povtorno izgubija od
    Slaveski. - Vreme e centralnata banka da gi fa finans holding, v~era oficijalno go prezede svojata vrednost, pri toa najmnogu zagubi indek-
    namali kamatnite stapki za okolu dva procent- mnozinskiot del od 51 procent i stana nov gazda sot na javno poseduvanite dru{tva i toa 0,98
    ni poena, bidej}i e namalena zakanata od in- na makedonskiot investiciski posrednik Evro- procenti, berzanskiot indeks padna za 0,75 pro-
    flacijata {to postoe{e vo po~etokot na godina- broker. So zdelkata kapitalot na makedonskiot centi, a najmalku zagubi indeksot na obvrznicite
    va. Osnovanite stapki vo po~etokot na 2008 go- investiciski posrednik se zgolemi na 500 ilja- koj zabele`a pad od 0,07 procenti. Prvi po obem
    dina se zgolemija na 7 procenti od 4,6 procenti di evra, {to, pak, ovozmo`uva da dobie celosna na trguvawe na Oficijalniot Pazar povtorno
    minatata esen. Taa treba da bide namalena, naj- licenca za izvr{uvawe investiciski i broker- bea akciite na Komercijalna banka Skopje, vori
    verojatno, na nivoata {to gi imavme prethodno, ski uslugi. Spored Evrobroker, dejnosta na in- po trguvaweto bea akciite na grade`nata firma
    izjavil Slaveski. Spored ekspertite, pak, od vesticiskiot posrednik }e bide aktivno pot- Granit Skopje, a treti akciite na Makpetrol.
    edna strana, Vladata ja povikuva centralnata krepena od finansiskiot nou-hau, so koj raspo-
    banka da ja olabavi monetarnata politika, a od laga ekipata na Finansija grup vo sferata na

    2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI


    1. INTEL ]E INVESTIRA VO MAKEDONSKITE INFORMATI^ARI (*****)
    2. SLAVESKI: NA MAKEDONIJA NE I TREBA POMO[ OD MMF (***)

    ДНЕВНИК TA SO MMF
    s.1 ZA NOVIOT BUXET ]E PLA]AME SO DECENII s.9 STE^AJCITE PAK ]E KREVAAT [ATORI
    s.1 INTEL ]E INVESTIRA VO MAKEDONIJA s.9 ZEMJODELCITE BARAAT RAZVOJNI SUBVENCII, A NE
    s.7 SILMAK ISPRATI 200 VRABOTENI NA PRINUDEN SOCIJALNI
    ODMOR s.9 SO OBUKI ]E SE TRENIRA RAZVOJ NA BIZNISOT
    s.7 LONDON BARA GLOBALEN MEHANIZAM ZA SPRE^UVAWE s.9 MAKEDONSKOTO VINO SPORED EVROPSKI TERK
    FINANSISKI KRIZI ВЕЧЕР
    s.7 REK BITOLA [EST MESECI BEZ DIREKTOR s.7 OTVORENA LABORATORIJA ZA ANALIZA NA VINO
    s.9 RAJFAJZEN ]E PO^EKA DA STIVNE GLOBALNATA KRIZA ВРЕМЕ
    БИЗНИС s.6 INVESTITORITE ODLO@UVAAT
    s.1 INFLACIJATA NEMA DA BIDE POVISOKA OD 5,5 OTSTO s.6 CENATA NA HRANATA OSTANUVA ISTA
    s.1 AMERIKANSKI INTEL ]E IHBECTIPA BO MAKEDONIJA ВЕСТ
    s.4 MAKEDONSKITE BIZNISMENI SE DOBREDOJDENI VO s.3 BUGARSKA FIRMA GO KUPI EUROBROKER
    SEKOE VREME s.3 NAD 1.000 METALCI NA PRINUDEN ODMOR
    s.12 PROMETOT DENESKA E ZGOLEMEN НОВА МАКЕДОНИЈА
    s.13 INDEKSITE POVTORNO IZGUBIJA OD VREDNOSTA s.1 INTEL ]E INVESTIRA VO MAKEDONSKITE INFOR-
    s.13 BERZANSKI IZVE[TAJ ZA DEN 11.11.2008 MATI^ARI
    УТРИНСКИ ВЕСНИК s.8 SLAVESKI: NA MAKEDONIJA NE I TREBA POMO[ OD
    s.8 VLASTA UPORNO PRITISKA ZA PONISKI KAMATI - ]E MMF
    POPU[TI LI NBM? s.8 PE^KITE IZGASNATI, VKLU^ENO CRVENO SVETLO ZA
    s.8 PROKREDIT GI ZGOLEMI KAMATITE NA ZA[TEDITE SILMAK
    s.8 ALFA FINANS HOLDING NOV GAZDA NA EVROBROKER ШПИЦ
    s.8 ZASEGA SAMO SE RAZGOVORA SO RAJFAJZEN BANKA s.6 GRUEVSKI: „INTEL” ]E INVESTIRA VO MAKEDONIJA
    s.9 VLADATA VO SEKOJA PRIGODA JA OTFRLA SORABOTKA-
    8 берзНИК broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    Data 17.11.2008

    SLAVESKI NA 5. VIENSKI EKONOMSKI FORUM

    DIREKTNITE INVESTICII V GODINA


    POGOLEMI ZA 10 OTSTO

    V
    o izminatiot period, Makedonija poka`a no se reflektiraa na investiciskata aktivnost
    zna~itelen uspeh i napredok vo ekonom- vo Makedonija i ja podobrija percepcijata na
    skata oblast, kako i vo drugite sferi od stranskite investitori za zemjata. Imeno,
    na{eto op{testvo. Vo 2008 godina, makedonska- stranskite direktni investicii vo prvite sedum
    ta ekonomija go prodol`i svojot porast kako re- meseci od 2008 godina se okolu 300 milioni ev-
    zultat na zgolemeniot obem na investicii, viso- ra, {to e porast od 9,8% vo odnos na istiot pe-
    kite nivoa na industrisko proizvodstvo i po- riod od 2007 godina. O~ekuvawata za 2009 godi-
    dobrenata delovna klima, pred se poddr`ani od na se deka vo Republika Makedonija }e vlezat
    uspe{nata ekonomska politika na Vladata. Po- nad 500 milioni evra po osnov na SDI, {to vo
    zitivni dvi`ewa se zabele`ani vo re~isi site odnos na proekciite za 2008 godina }e pretsta-
    sektori na ekonomijata, od {to mo`e da se za- vuva porast za okolu 10%.
    klu~i deka makedonskata ekonomija kone~no iz- Potvrda za mo`nostite koi gi nudi make- Делегација од Министерството за финансии,
    leguva od tranziciskata apatija. donskata ekonomija e vlezot na renomirani предводена од министерот Трајко Славески на
    - Bruto doma{niot proizvod go prodol`uva svetski brendovi, me|u koi Johnson Controls i 10 и 11 ноември учествуваше на 5. Виенски
    zapo~natiot trend na visoki stapki na porast koj Johnson Matthey, kako i drugi brojni kompanii економски форум, на кој се дебатираше на
    zapo~na vo 2007 godina. Toj ostvari rast od 6,5% koi ve}e vlegoa ili aktivno poka`uvaat interes темата - Можности за инвестирање во
    vo vtoriot kvartal, a pokazatelite poso~uvaat za pro{iruvawe na svojata delovna aktivnost vo земјите од Јадранско до Црно Море и
    deka }e ima sli~na stapka na porast i vo tretiot Makedonija. Каспискиот регион - Искористување на реал-
    ната шанса. Министерот Славески пред учес-
    kvartal od 2008 godina. Ona {to e osobeno zna- Bi sakal da poso~am deka ne gi potcenuvame
    ниците на Форумот се осврна на главните еко-
    ~ajno da se naglasi e diverzificiranosta na mo`nite negativni efekti od svetskata finan-
    номски достигнувања во последните неколку
    ovoj porast, odnosno faktot {to u~estvo vo po- siska kriza vrz celokupnata investiciska ak- години, притоа посочувајќи ги клучните
    rastot imaat site proizvodni sektori. Vo idni- tivnost, platniot bilans i SDI, me|utoa, so vni- активности преземени од страна на македон-
    na se o~ekuva bruto doma{niot proizvod i nata- matelno planirawe na ekonomskite politiki i ската влада во оваа насока, како и аспектите
    mu da ostvaruva visoka stapka na porast, pred se prodol`uvawe na zapo~natite reformski ak- на нашата интеграција во ЕУ. Говорот на тема
    kako rezultat na podobrenata produktivnost i tivnosti, veruvame deka mo`at da se o~ekuvaat -Финансирање на инвестициите, помошта од
    konkurentnost na makedonskite kompanii, kako i pozitivni rezultati i ponatamo{en napredok na ЕУ и меѓународните финансиски институции,
    na zgolemenoto nivo na stranski i doma{ni di- makedonskata ekonomija. го објавуваме во целост
    rektni investicii, istakna Slaveski.
    [to se odnesuva do inflacijata, relativno Успешно менаџирање на јавниот долг fikuvanite proekti treba da se napravi preku
    visokiot porast na op{toto cenovno nivo, koj za- zadol`uvawe od strana na javnite pretprijatija,
    po~na vo vtorata polovina od 2007 godina, pred Vo ovaa prilika dozvolete mi da go izrazam so garancija od Vladata na Republika Make-
    se pod vlijanie na eksterni faktori, prodol`i i spodelam so Vas na{eto zadovolstvo od donija, - obrazlo`i Slaveski.
    i vo prvata polovina od 2008 godina. Me|utoa, od postignatiot zna~itelen uspeh vo oblasta na
    sredinata na godinata inflacijata se stabili- upravuvaweto so javniot dolg. Imeno, vkupniot Стабилен банкарски систем
    zira i zapo~na da opa|a na mese~no nivo. Se o~e- javen dolg na Makedonija vo prvata polovina na
    kuva so ponatamo{no stabilizirawe na cenite 2008 godina se namali na 1450,2 milioni evra, a Stabilnosta na bankarskiot sektor ima naj-
    na hranata, naftata i surovinite na svetskiot na krajot na juni, toj iznesuva{e 23,3% od BDP. va`na uloga vo stabilnosta na celokupniot fi-
    pazar, kako i so merkite prezemeni od strana na Isto taka, dolgot na op{tata dr`avna vlast se nansiski sistem. Momentalnoto nivo na razvie-
    Vladata, inflacijata da prodol`i da se nama- namali za 5,1 procentni poeni, iznesuvaj}i nost na bankarskiot sektor vo zemjata i negova-
    luva, dostignuvaj}i 5% do 5,5% do krajot na go- 20,7%, {to e zna~itelno ponisko od mastri{ki- ta koncentracija na tradicionalnoto bankarst-
    dinata. te kriteriumi - re~e Slaveski. vo, pridonese toj vo golema mera da e relativno
    Bruto investiciite, kako osnova na idniot Vo srednoro~nata strategija za upravuvawe izoliran od svetskite finansiski tekovi, pora-
    ekonomski rast, vo prviot i vtoriot kvartal od so javniot dolg e utvrdena celta na odr`uvawe di {to turbulenciite od tekovnata globalna
    2008 godina zabele`aa zabrzana dinamika na na dolgot na op{tata dr`avna vlast pod targe- kriza, nemaa direktno vlijanie vrz na{iot fi-
    porast od 74,5% i 100,2%, soodvetno. Kako re- tot od 35% od BDP. Isto taka, utvrdeni se i li- nansiski sistem. Finansiskite pokazateli po-
    zultat na visokata stapka na rast, tie zna~itel- miti za javniot dolg, koi ne smee da nadminat ka`uvaat deka bankarskiot sektor vo Makedo-
    no go zgolemija i nivnoto u~estvo vo BDP, od 18% 40% od BDP. Ovoj pozitiven trend i ovozmo`i na nija se karakterizira so visoka profitabil-
    vo vtoriot kvartal od 2007 godina, na 31,6% vo makedonskata Vlada da zapo~ne so planirawe na nost, solventnost i efikasnost vo raboteweto.
    istiot kvartal od 2008 godina. golemi javni investicii naso~eni kon podobru- Kako rezultat na dinami~niot razvoj na
    vawe na patnata i na `elezni~kata infrastruk- bankarskiot sektor i zgolemenata doverba vo
    Интензивни реформски активности tura, kako i na energetskiot sektor. nego, {tedeweto e osnovniot izvor na sredstva
    Za da se postignat ovie celi, Ministerstvo- koi bankite gi plasiraat kako krediti vo real-
    Napredokot ostvaren vo rastot na ekonomi- to za finansii e vo postapka na procenuvawe na niot sektor. Bankite se dobro kapitalizirani,
    jata, sprovedenite reformi i podobrenoto de- najpovolnite na~ini za obezbeduvawe sredstva raspolagaat so adekvatno nivo na sopstveni
    lovno opkru`uvawe bea priznaeni i od renomi- za finansirawe na ovie proekti. sredstva i vo celost gi pokrivaat identifiku-
    rani me|unarodni institucii. Taka, pokraj vo- - Isto taka, Vladata prezema inicijativi za vanite rizici.
    de~kiot biznis portal Forbes, koj vo svojot iz- podobruvawe na uslovite vo energetskiot sek- Stapkata na adekvatnost na kapitalot, kako
    ve{taj Best Countries For Business ja rangira{e tor. Vo sorabotka so makedonskite javni pret- osnovna merka za stabilnosta na bankite, na
    Makedonija na 50-to mesto za vodewe biznis, prijatija vo energetskiot sektor AD ELEM i AD nivo na celiot bankarski sektor iznesuva 15,6%
    {to e skok za 32 mesta vo odnos na 2007 godina, i MEPSO, Vladata identifikuva nekolku proek- i e za 7,6 procentni poeni povisok od zakonskiot
    izve{tajot Doing Business na Svetska banka go ti, kako {to se kombinirana termo-elektri~na propi{an minimum.
    potvrdi ostvareniot napredok so toa {to ja ran- centrala, revitalizacija na termoelektranata - Seto ova poso~uva deka bankarskiot sek-
    gira{e na{ata zemja osum mesta pogore vo odnos vo Bitola i nekolku proekti povrzani so otvo- tor vo Makedonija e stabilen i ne se soo~uva so
    na 2007 godina (od 79 na 71 mesto). rawe novi rudnici za jaglen vo zemjata. problemite koi go demnat ovoj sektor vo ostana-
    Intenzivnite reformski aktivnosti, po- Ovie proekti se planirani da se real- tite zemji i vo momentot ima sposobnost da gi
    sebno vo dano~nata sfera, kako i vo drugite ob- iziraat vo periodot 2009-2013 godina. Na{ata amortizira nadvore{nite {okovi- istakna
    lasti, ja podobrija delovnata klimata, pozitiv- analiza poka`a deka finansiraweto na identi- Slaveski.
    Data 17.11.2008 broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    берзНИК
    9
    misijata.
    Македонија нема потреба од интервенција на ММФ Vladata posveti golemo zna~ewe i va`nost
    na procesot na vospostavuvawe nacionalen sis-
    Na Makedonija ne i e potrebna finansiska poddr{ka od Me|unarodniot monetaren fond za da ja tem za decentralizirano upravuvawe so sredst-
    prebrodi me|unarodnata finansiska kriza, potencira{e ministerot za finansii Trajko Slaveski, vata od EU, {to pretstavuva preduslov za koris-
    vo Viena, na marginite na Pettiot ekonomski forum. Izjavata ja prenesuva vesnikot Gardijan, koj vo tewe na IPA sredstvata. Ovoj sistem }e go zgo-
    svojot tekst objasnuva deka vo Makedonija, 100 procentna za{tita ima na prvite deset iljadi evra, a lemi ~uvstvoto za nacionalna sopstvenost vrz
    deka na sledniot takov iznos na {tednite vlogovi, za{tita e na 90 otsto od iznosot. Isto taka, ves- procesot na programirawe i koristewe na sred-
    nikot prenesuva deka lokalnite banki nema da ja zgolemat visinata na depozitite na lu|eto, za koj e stvata od EU, bidej}i vakviot decentraliziran
    garantirana za{tita, {to ve}e go napravija drugite dr`avi vo regionot. Kako za sporedba se dava pristap e najefikasniot model za obezbeduvawe
    primerot na Crna Gora koja, sledej}i gi drugite zemji vo regionot i vo Evropa, odlu~ila da go garan- usoglasenost na nacionalnoto finansirawe so
    tira celiot iznos na {tednite vlogovi na lu|eto. - Makedonija nema potreba od intervencija na MMF, pomo{ta koja ja dobivame, kako i toa deka e naje-
    zatoa {to bankarskiot sektor ima doka`ano, deka e dobro kapitaliziran. Makedonskite banki fektivniot na~in na povrzuvawe na finansira-
    bele`at zna~ajna likvidnost, izjavil Slaveski, objasnuvaj}i deka vo tekot na oktomvri lokalnite weto so nacionalnite aktivnosti, potrebi i
    banki se soo~ile so pogolemo povlekuvawe na depozitite na lu|eto, no deka - mnogu od niv ve}e odno- prioriteti.
    vo se vrateni vo bankite, - prenesuva Gardijan. Noviot redefiniran nacionalen plan, so
    koj se definiraat najva`nite ~ekori vo proce-
    ЕУ поддржува македонската trumenti, a rezultatite se pove}e od o~igledni. sot na akreditacija, e usvoen, i spored nego ma-
    реформска агенда Ponatamu, so dodeluvawe na statusot na zemja- kedonskata Vlada o~ekuva odluka od Evropskata
    kandidat na Republika Makedonija, taa i dade komisija za prenesuvawe na nadle`nosti za up-
    Vo obra}aweto na Forumot, ministerot za pristap na zemjata do site pet komponenti od ravuvawe so sredstvata od EU do juni 2009 god-
    finansii se zadr`a i na nekolku aspekti od svojot nov instrument za predpristapna pomo{. ina. - Veruvame deka Makedonija se dvi`i vo
    procesot na na{ata evro-integracija, osobeno Ova e golem predizvik, odli~na mo`nost i og- vistinska nasoka. Gi delime istite vrednosti i
    pra{awata povrzani so pomo{ta koja ja dobiva- romna obvrska za nacionalnite vlasti- poten- veruvawa kako i Vie. Svesni sme deka postojat
    me na na{iot pat kon ostvaruvawe povisoki cira{e Slaveski. - So sredstvata koi Evrop- golem broj pre~ki na na{iot pat, od koi najgolem
    standardi vo razli~ni oblasti. skata komisija gi dodeli za na{ata zemja }e se del se razumni i objektivni. No, za `al, isto ta-
    - Vo tekot na poslednata decenija, EU pos- obezbedi ostvaruvawe na nacionalnite priori- ka se soo~uvame i so neracionalni problemi,
    tojano obezbeduva poddr{ka za razvojot na ma- teti povrzani so reformskite procesi vo Make- koi te{ko mo`e da se razberat vo kontekst na
    kedonskoto op{testvo i ekonomija preku raz- donija i agendata za EU integracija. moderniot svet vo koj `iveeme- zaklu~i Sla-
    li~ni programi. Vkupnata pomo{ od EU za zemja- Vladata e cvrsto opredelena ovie sredstva veski. - Vo sekoj slu~aj, Vladata na Republika
    ta u{te od 1992 godina iznesuva pove}e od 870 da se iskoristat na najefikasniot i najefek- Makedonija, poddr`ana od gra|anite, e cvrsto
    milioni evra. Kako na{ najgolem donator, EУ gi tivniot mo`en na~in, bidej}i sme svesni deka posvetena na nadminuvawe na vakvite problemi,
    poddr`uva nacionalnite aktivnosti i nacio- kolku poo~igledni rezultati }e poka`eme, tol- so cel sozdavawe prosperitetna zemja koja }e
    nalnata reformska agenda preku razli~ni ins- ku }e bide pogolema i poddr{kata od Ko- bide uspe{en i ugleden partner.
    OD 17-23 NOEMVRI - GLOBALNA NEDELA NA PRETPRIEMNIШTVO
    biznis potencijalite i namaluvawe na stapkata
    na nevrabotenost e sekako eden od nasokite koi
    I VO MAKEDONIJA - SOZDAVAWE vodat napred. Se nadevam deka Globalnata
    nedela na pretpriemni{tvo }e gi ohrabri mla-
    IDNINA PREKU BIZNIS IDEI I OBUKI dite Makedonci da stanat pretpriema~i niz
    interaktivni nastani koi gi vklu~uvaat onie
    Za prvpat vo Makedonija, Globalna nedela otvoreni denovi na pove}e lokacii vo Skopje i koi vo drug slu~aj ne bi bile zemeni vo predvid
    na pretpriemni{tvoto. Celta na nastanot e da vo gradovite {irum dr`avata. kako pretprijatie, re~e ambasadorot, Endrju Ki.
    se kreira idnata generacija pretpriema~i so Odr`uvaweto na Globalnata nedela na Norve{kiot ambasador Karl Vibi, istakna
    stimulirawe na kreativni idei povrzani so pretpriemni{tvoto vo Makedonija go pozdravi- deka edna od principielnite celi na norve{-
    op{testveni i ekolo{ki promeni, odnosno da se ja i ambasadorite na Velika Britanija i na kata pomo{ na Makedonija e da se stimuliraat
    pretstavi globalnata inicijativa so koja od go- Kralstvoto Norve{ka, Endrju Ki i Karl [oc. reformskite procesi vo izgradbata na institu-
    dinava i Republika Makedonija stanuva del od - Globalnata nedela na pretpriemni{tvo e ciite, da zajakne ekonomskiot i op{testveniot
    edinstveniot svetski nastan vo koj milioni lu|e incijativa da gi inspirira mladite lu|e da ja `ivot na Makedoncite, naglasuvaj}i go glavno
    }e u~estvuvaat vo iljadnici iventi, organizira- pregrnat inovacijata, imaginacijata i kreativ- industriskiot razvoj i razvojot na privatniot
    ni niz stotici gradovi {irum svetot, so edиnst- nosta. Nejzina cel e da gi nau~i da razmisluvaat sektor, kako va`ni segmenti so cel da se sozda-
    vena cel - sozdavawe idnina niz pretpriem- {iroko, da gi pretvori nivnite idei vo real- de osnovata na zgolemen ekonomski razvoj vo
    ni{tvo. Za zna~eweto na Globalnata nedela na nost, i najva`no, da napravi nivno obele`je. Za Regionot. - Globalnata nedela na pretpriem-
    pretpriemni{tvoto vo Makedonija, kako i za edna nedela, milioni lu|e {irum svetot }e se ni{tvo za prv pat e organizirana vo Makedonija.
    planiranite nastani i partnerite zboruvaa pridru`at na dvi`eweto na pretpriema~ite da Toa zna~i deka i Makedonija se priklu~i na se-
    prestavnicite na organizatorite, Aleksandar sozdadat novi idei i da baraat podobri na~ini mejstvoto od pove}e od 70 zemji {irum svetot,
    Sekuli} od Fondacijata - Pretpriema~ki ser- da se sozdavaat dobra, re~e Endrju Ki, ambasa- vklu~uvaj}i pove}e od 30 organizatori, da gi vo-
    vis za mladi - (PSM) i Igor Nikoloski od dor na Obedinetoto Kralstvo na Velika Brita- dat nastanite so cel da gi ohrabrat mladite lu-
    Proektot za podr{ka na pretpriemni{tvoto, nija vo Makedonija, koj i li~no }e bide vklu~en |e, da gi oslobodat pretpriema~kite idei, dopi-
    konkurencijata i inovaciite (ZPKI). vo nastanite koi }e bidat del od Globalnata raj}i i nekoi od najgolemite op{testveni temi.
    Spored isklu~itelno bogatata programa na nedela na pretprieni{tvoto. Tie }e gi ve`baat svoite pretpriema~ki ve{ti-
    godine{nava, prva Globalna nedela na pretpri- Toj najavi deka kampawata na Obedinetoto ni so cel da sozdadat pozitivna sredina vo
    emni{tvoto, }e se zapoznaeme so rezultatite na Kralstvo pokriva {irok spektar na interesni mnogu oblasti od `ivotot na mladite lu|e na
    Vladinata programa za samovrabotuvawe, ak- nastani - od studentski praktikanti vo proiz- rabota ili vo u~ili{te. Norve{kata vlada ja
    tivnostite na Agencijata za samovrabotuvawe, vodstvenite pretprijatija, dobrovolni aktiv- priznava va`nosta na pretpriemni{tvoto vo
    na Agencijata za poddr{ka na pretpriemni{t- nosti i aktivnosti za podignuvawe na fondovi, razvoj vo Makedonija, i go podr`uva proektot
    voto, kako i so Programata za razvoj na Obedi- proekti za podobruvawe na u~ili{nata okoli- Mladinski pretpriema~ki uslugi (YES), ili po-
    netite Nacii. Predvideno e i odr`uvawe Dona- na, nagradi za najuspe{nite mladi predprie- dobro poznati kako Biznis inkubator vo op{ti-
    torska pretpriema~ka konferencija, Konfe- ma~ki idei, predavawa, forumi, televiziski na Gazi Baba. Osnovnata ideja e zacvrstuvawe
    rencija za ~ove~kite resursi i razvojnite fon- emisii, blogovi. na lokalniot inovaciski sistem vo Makedonija,
    dovi, trkalezna masa za potrebata od voveduva- - Makedonija e zemja ~ij ekonomski poten- so stimulirawe na prakti~noto pretpriemni{-
    we na pretpriema~kite moduli vo formalnoto cijal {totuku treba da bide prika`an. tvo me|u mladite lu|e, nudej}i im komlementar-
    obrazovanie, biznis forum. Planirani se brojni Promocijata na konceptot za pretpriemni{tvo ni aktivnosti koi }e go olesnat po~nuvaweto na
    promocii, prezentacii, rabotilnici, treninzi i kako proaktiven pristap kon koristeweto na novi zafati, re~e ambasadorot Vibi.
    10 берзНИК broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    Data 17.11.2008

    PROFESOR, TOME NENOVSKI SO NOVO IZDANIE

    MAKROEKONOMIJATA -
    DIRIGENT NA SVETSKATA EKONOMIJA
    Светот го доживува третиот нафтен шок, којшто за среќа веќе привршува, но кој добива еден контра шок –
    светската финансиска криза на која сме сведоци во овие неколку месеци. - И можеби и светот и макроеко-
    номистите ќе беа задоволни, ако сето тоа запреше – Јас се плашам дека тука рецесијата нема да запре,
    туку дека не очекува уште поголем шок на страната на реалниот сектор...
    - Sekoj ekonomist ne mo`e da pi{uva kniga misluvame, za izborot koj ni stoi na raspolaga-
    za makroekonomija, bidej}i za da se napi{e we koga se vo pra{awe dva razli~ni pravci,
    kniga po makroekonomija, potrebno e ogromno dve razli~ni {koli vo makroekonomskata teo-
    teoretsko, no i prakti~no znaewe. Koga velam rija koi{to preovladuvaat vo momentov.
    ogromno teoretsko, toga{ navistina mislam na Recenzentot napomena deka analizata na
    koli~estvo znaewe koe{to, za da se preto~i vo makroekonomskata ramnote`a, koja {to e iz-
    u~ebnik, najprvo treba da se stekne, potoa da se vonredno dobro elaborirana, ostava vpe~atok третата книга по макро-
    sintetizira, za na krajot da se dobie u~ebnik i deka se raboti za problematika koja{to e lesno економија во државава
    kniga kakva {to imame denes. So ovie zborovi, sfatliva i re{liva, iako stanuva zbor za te{-
    profesorot Dimitar Eftimovski go zapo~na ka odluka na vladite, koga stanuva zbor za vos- zbidnuvawata. Taa e srce na ekonomijata {irum
    pretstavuvaweto na knigata Makroekonomija, postavuvawe nivo na makroekonomska ramnote- svetot i od toa kako e postavena, kako funkci-
    od Tome Nenovski, tret u~ebnik za makroeko- `a i instrumentite koi stojat na raspolagawe. onira, kakvi se spregite vnatre vo makroeko-
    nomijata vo Makedonija. Vo Makroekonomija se prezentirani i merewe- nomskite instrumenti i elementi, zavisi diri-
    Vo obrazlo`enieto zo{to Nenovski spa|a to na ekonomskata aktivnost, poto~no re~eno na giraweto na svetskata ekonomija.
    vo retkite ekonomisti koi mo`at da se spravat nacionalnoto smetkovodstvo, kade se objasneti Nenovski potseti deka vo poslednive ne-
    so vakvata problematika, recenzentot ja istak- bruto doma{niot proizvod, bruto nacionalniot kolku decenii se slu~uvaat seriozni i dina-
    na pred se, teoretskata potkovanost na avtorot, proizvod, realniot i potencijalniot BDP, no- mi~ni promeni, predizvikani od razni potresi
    koja e preto~ena vo dosega izdadeni osum knigi. minalniot i fakti~kiot BDP, razlikite me|i koi se slu~ija vo vkupnata svetska ekonomija.
    Vo odnos pak na prakti~noto iskustvo, Efti- BDP i BNP. Pri obrazlo`uvaweto na delot za Na po~etokot be{e prviot naften {ok, {to se
    movski potseti deka Nenovski vo svojot rabo- Ekonomskiot raste` i razvoj pak avtorot odi slu~i vo svetskata ekonomija vo po~etokot na
    ten sta` bil direktor na direkcijata za anali- na poleto na ekonomijata na mnogu podolg rok s 70-te godini, koga cenite na naftata se zgole-
    za pri NBRM, a podocna i zamenik guverner... za da se dojde do izvorite kade e najefikasno i mija za tripati i koga za prvpat svetot se soo~i
    [to se odnesuva do samata kniga, nejzina najoptimalno ekonomijata da investira, isto so edna ekonomska pojava, dotoga{ nezabele-
    osnovna karakteristika e {to e napi{ana vo kako i firmite. Avtorot dava pogolem osvrt i `ana - stagflacija. Vedna{ potoa, kon krajot
    stilot na evropskite, ili u{te podobro re~eno, na ekonomskite ciklusi, kade se sodr`ani di- na sedumdesettite i po~etokot na osumdesetti-
    amerikanskite u~ebnici za makroekonomija, rektni objasnuvawa za dene{nata kriza, so ak- te godini od minatiot vek, se slu~i vtoriot
    koi na studentite, na koi im e prvenstveno na- cent na krizata za nafta, energetskite zavis- naften {ok, {to podocna be{e sleden so kon-
    meneta, im ovozmo`uva nepre~eno i na mnogu nosti na malite i otvoreni ekonomii, kako na- tra {ok - dol`ni~kata kriza koja do den denes
    ednostaven na~in da se steknat so znaewa od {ata. Ponatamu podetalno se opfateni prob- go dr`i nerazvieniot svet pod kontrola.
    makroekonomijata. - Iako nema ozna~eno vo lemite na nevrabotenosta i inflacijata, koi - Drugite promeni na koi be{e izlo`ena
    knigata, za onie {to profesionalno se zanima- ne samo ekonomskata javnost, tuku vo golema makroekonomijata i vkupnata svetska ekonomi-
    vaat so ekonomskata nauka, vidlivo deka prob- mera i obi~nite gra|ani gi interesiraat. Avto- ja vo izminatite dve do tri decenii e silnata
    lematikata e tretirana na kus, na dolg i na rot go obrabotil i {tedeweto i investiciite i globalizacija. Se sozdade i informati~kata
    mnogu dolg rok, {to e mnogu golem kvalitet vo nivniot vzaemen odnos, od dvete strani. Imeno, tehnologija koja{to doprinese vo eden moment
    odnos na pove}eto dosega{ni knigi {to do sega spored neoklasi~nata komponenta i premisa, da zapo~ne celosno rekomponirawe na svet-
    sme imale mo`nost da gi koristime - re~e Ef- {tedeweto e ravno na investiciite. Od druga skata ekonomija - objasni Nenovski.- Vo sredi-
    timovski. strana pak, kejnzijanskata ekonomska teorija nata na 90-te godini se pojavija aziskite tigri,
    Vo pretstavuvaweto na sodr`inata na kni- veli deka investiciite se ravni na {tedewe- koi{to napravija eden blesok vo toga{nata
    gata, recenzentot posebno go akcentira{e de- to. Ili so drugi zborovi, objasni Eftimovski, ramnote`a me|u istok i zapad vo ekonomskite
    lot, vo koj se sodr`ani zna~ajnite teoretski klasi~arite ni velat {tedete za da mo`e da odnosi, za da vo po~etokot na ovaa dekada se
    poznavawa za korenite na makroekonomijata, investirate, a kejnzijancite velat - investi- pojavat xinovi, sogledani vo grupacijata BRIK
    nejzinite izvori, no i dene{nite odrednici - rajte za da mo`ete da {tedite. Mnogu golemi - Brazil, Rusija, Indija i Kina, koi od edna
    patot koj{to go trasiraat sovremenite ekono- razliki vo ekonomskata logika. strana so svoeto mnogu milionsko naselenie, a
    misti. - Se tretiraat dve makroekonomski So zaklu~ok deka avtorot odgovoril na od druga strana so svoite brzoraste~ki ekono-
    {koli - klasi~nata ekonomska teorija i kejn- predizvikot da napi{e sovremen kompleksen i mii predizvikaa edno seriozno naru{uvawe na
    zijanskata ekonomska teorija, {to ostava mo`- lesno prifatliv u~ebnik i so preporaka nego odnosite na ponudata i pobaruva~kata na svet-
    nost da se izbere vo koja {kola vo koi uslovi i da go pro~itaat i site onie koi{to sakaat ne{- sko nivo, {to vo krajna linija rezultira{e so
    za koi problemi nudi podobri re{enija. Ova e to pove}e da nau~at za makroekonomskata nauka soodvetni promeni koi se slu~uvaat na makro
    mnogu va`no, bidej}i vo osnova, ekonomijata e ili da se potsetat na ona {to go u~ele, Efti- nivo {irum svetot, a na koi sme svedoci nie.
    nauka za izborot. Nie kako makroekonomisti movski istakna deka so ovoj trud Tome Nenovski Spored Nenovski, ovie dve tri godini sve-
    treba da izbereme dali da ja zgolemime stap- zapo~nuva da obezbeduva mesto vo dru{tvoto na tot go do`ivuva tretiot naften {ok, koj{to za
    kata na inflacija na smetka, na primer na ne- nekolkute makedonski ekonomisti - aka- sre}a ve}e privr{uva, no koj dobiva eden kon-
    vrabotenosta na kus rok, kako toa }e se odrazi demicite Bogoev, Uzunov, Kqusev, Fiti, koi tra {ok - svetskata finansiska kriza na koja
    vrz ekonomskata aktivnost vrz BDP. Isto taka, so svoite trudovi ostavija silen vpe~atok vo sme svedoci vo ovie nekolku meseci.
    treba da napravime izbor dali vo momentot razvojot na makroekonomskata nauka kaj nas. - I mo`ebi i svetot i makroekonomistite
    fazata na ekonomskiot ciklus ni dozvoluva Spored Tome Nenovski, glaven predizvik }e bea zadovolni, ako seto toa zapre{e - re~e
    restriktivna ili ekspanzivna fiskalna, od- za da ja napi{e knigata se dinami~nite promeni Nenovski.
    nosno monetarna politika. Vo domenot na eko- {to se slu~uvaat vo makroekonomijata i vo eko- - Jas se pla{am deka tuka recesijata nema
    nomskiot rast povtorno sme pred izbor - vo koi nomijata vo celost, koi go pottiknuvaat sekoj da zapre, tuku deka ne o~ekuva u{te pogolem
    faktori da se investira vo momentot. Koi se makroekonomist da pi{uva, da analizira i da {ok na stranata na realniot sektor i smetam
    faktorite koi go stimuliraat ekonomskiot sovetuva kako da se nadminat odredeni prob- deka vo narednite {est do sedum meseci svet-
    razvoj - istakna Eftimovski. - Na ovie i na lemi... - Kolku e pak taa slo`ena, mo`e da se skata ekonomija }e se soo~i so najgolemata
    mnogu drugi pra{awa od ovoj tip avtorot vo sogleda od faktot deka makroekonomijata, koga ekonomska kriza koja{to e zabele`ana vo sve-
    ovaa kniga dava odgovor. Zna~i, ne tera da raz- stanuva zbor za ekonomijata, e vo centarot na tot posle onaa od 1929 godina.
    Data 17.11.2008 broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    берзНИК
    11
    PREGLED NA BERZITE OD REGIONOT
    12 берзНИК broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    Data 17.11.2008

    GAZI BABA, ZELS I MAKEDONSKI STOPANSKI KATALOG SO ZAEDNI^KI PROEKT RAZGOVOR SO POVOD...
    Едношалтерски инфо портал за сите фирми Македонски стопански каталог го
    изготвува новиот каталог за 2009 годи-
    на за стопански субјекти во земјава, за
    Концептуално решение со кое сите информации сте во можност да ги добиете на едно место. Едношалтерскиот
    што во соработка со ЗЕЛС и општина
    инфо портал постои не само да ви овозможи пристап до информациите туку и да ви овозможи организиран и поедно-
    Гази баба започнаа и со анкетирање на
    ставен пристап на информациите кои се од јавен карактер кои имате право да ги занете
    деловните субјекти лоцирани на
    нејзината територија, од каде всуш-
    p{tina Gazi Baba vo sorabota so Makedonski Stopanski Katalog i ZELS, minatata nedela najavi
    ност стартува пилот –проектот за отво-
    O start na pilot-proektot za edno{alterski infoportal na stopanskite subjekti. Istra`uvaweto i
    anketiraweto na delovnite subjekti locirani na teritorijata na ovaa Op{tina }e zapo~nat vo tekot
    na ovoj mesec. Celta na ova istra`uvawe, koe zapo~nuva kako pilot-proekt tokmu vo op{tinata so najgolem
    рање на едношалтерскиот инфо портал
    со цел на едно место да се добијат
    сите потребни информации за работе-
    broj na industriski objekti, e sobirawe na site relevantni informacii za stopanskite subjekti koi delu-
    њето на деловните субјекти
    vaat na teritorijata na Republika Makedonija, nivno skladirawe i distribuirawe do javnosta, preku vove-
    duvaweto na edno{alterski info portal. Gradona~alnikot na Op{tina
    Gazi Baba, Koce Trajanovski, re~e ovoj proekt, anketirawe na delovnite
    subjekti zapo~nuva tokmu od nivnata op{tina, od pri~ina {to na nejzina-
    ta teritorija se locirani najgolem broj na industriski objekti vo zemja-
    va. - Celta za ovoj pilot-proekt e da se sprovede istra`uvawe so koe }e
    se evidentiraat site potencijali i proizvodstveni kapaciteti so koi
    raspolagaat delovnite subjekti koi se nao|aat vo op{tinata Gazi Baba.
    Informaciite koi }e bidat sobrani od ovaa istra`uvawe }e zna~i mo`-
    nost za izrabotka na soodvetni analizi i statisti~ki izve{tai za pot-
    rebite na lokalnata samouprava, kako i mo`nost na potencijalnite in-
    vestitori za pregled na site relevantni informacii. Neophodnosta od
    voveduvaweto na vakov sistem e brzina vrz potrebata na otpo~natata de-
    centralizacija na lokalnata samouprava i potrebata za brzo i efikasno Rabotime na timovite, sobirame informacii i katalogot koj{to e predviden za
    deluvawe na delovnite subjekti, koja e ote`neta bez brz i relevanten 2009 g. ve}e e vo procedura. Se obrabotuvaat site podatoci i toa site koi{to smeta-
    pristap do informaciite, pojasni Trajanovski. Toj dodade deka vrz osno- me deka treba da bidat vklu~eni. Uslugata }e ja davaat stru~ni timovi...
    va na sobranite podatoci kako i informaciite od javen karakter, za prv
    pat }e se publikuva izdanieto Kapacitetite na op{tina Gazi Baba, koja }e gi pretstavuva faktite za op{- akedonskiot stopanski katalog
    tinata preku eden analiti~ki i statististi~ki pristap. Po zavr{uvaweto na ovaa istara`uvawe, do krajot
    na 2008 godina, }e se pristapi kon podgotovka na Edno{alterski info portal, aplikativno re{enie vo koj M (MSK) }e sodr`i podatoci koi do-
    sega{nite stopanski katalozi gi
    site podatoci sobrani od sprovedenoto anketirawe na delovnite subjekti, kako i site informacii, pravi- nemaa, odnosno tie sodr`at najmnogu pet
    la i proceduri koi imaat javen karakter i }e bidat sobrani na edno mesto. podatoci. MSK }e go so~inuvaat nad sto
    pra{awa vo odnos na klasifikacijata od
    ШТО ПРЕТСТАВУВА ЕДНОШАЛТЕРСКИОТ ИНФО ПОРАТАЛ? tipot na proizvodi, uslugi, kadrovski
    Edno{alterskiot info portal, vsu{nost zna~i pribirawe, sistematizacija i distribucija na site po- profili, struktura na raboten potenci-
    datoci sobrani od sprovedenoto anketirawe, kako i site informacii, pravila i proceduri koi imaat javen jal, profit..., a pokraj pe~ateniot Make-
    karakter i koi se vrzani so raboteweto na delovnite subjekti vo Republika Makedonija. Tie }e bidat in- donski stopanski katalog, istoimenata
    deksirani soglasno odrapred definirani pravila, so implementirani evropski standardi za klasifika- kompanija }e ima i veb strana na koja {to
    cija na informacii. Na ovoj na~in za prv pat }e im bide ovozmo`eno na site korisnici da koristat infor- }e bidat dostapni site informacii od ja-
    macii od razli~en karakter koi se vo me|usebna vrska i vooedno da se obezbedi efikasno, sigurno i prog- ven karakter, odnosno site javni infor-
    resivno rabotewe na op{tinite i delovnite subjekti vo R.M. macii od dr`avnite institucii }e se kon-
    cipiraat na edno mesto, a }e davaat i kon-
    ШТО ЌЕ СОДРЖИ ЕДНОШАЛТЕРСКИОТ ИНФО ПОРТАЛ? salting usluga... Za {to to~no stanuva zbor
    Vo Edno{alterskiot info poratal }e bidat integrirani site podatoci sobrani od sprovedenoto anke- razgovarame so Dobrila Man~eva, rako-
    tirawe na delovnite subjekti, kako i javno dostapni informacii za delovnite subjekti koi gi produciraat voditelot na proektot MSK.
    site dr`avni institucii vo R.M, vklu~uvaj}i gi i neoficijalnite informacii publikuvani od strana na me-
    diumite, kako vo fizi~ka, taka i vo elektronska forma. Проектот МСК е во подготовка, за што
    Za Dobrila Man~eva od Makedonski stopanski katalog, osnovnata vizija na kompanijata po~iva na конкретно станува збор?
    faktot deka brzata iformacija vo dene{ni uslovi na deluvawe e od zna~itelna va`nost. - Ottuka i ja po- - Kako {to site znaeme, nesporen e
    tencirame na{ata inicijativa za voveduvawe na edno{alterski info portal, {to vsu{nost zna~i vospos- faktot deka brzata informacija vo de-
    tavuvawe i sistematizacija na informciite od javen karakter koj se vrzani so i okolu raboteweto na site ne{ni uslovi na deluvawe e od zna~itel-
    delovni subjekti vo Republika Makedonija i dr`avnite institucii i lokalnata samouprava. Toa bi zna~elo na va`nost, kako za delovnite subjekti
    obezbeduvawe na efikasno, brzo, sigurno i progresivno rabotewe na op{tinite i delovnite subjekti vo Re- taka i za dr`avnite institucii i lokal-
    publika Makedonija. Neophodnosta od voveduvawe na vakviot sistem e determinirana od potrebata za brzo nata samouprava. So zgolemuvaweto na
    deluvawe na delovnite subjektite, koja e nevozmo`na bez brz i reelevanten pristap do informaciite, ob- informati~kata pismenost, denes sekoj
    jasni Man~eva. Edno{alterskiot info portal }e bide kompletiran so istra`uvawe koe }e se sproveduva vo mo`e da prebaruva po internet i voedno
    tekot na mesecov i so pribiraweto, sistematizacijata i distribucijata na informaciite }e se zaokru`i da ima dostap do razli~ni izvori na in-
    procesot na kompletirawe koj }e ja nadopolnuva bazata na podatoci dobieni od oficijalnite odnosno jav- formacii. No, ona {to vo momentov pret-
    nite informacii so koi raspolagaat site dr`avni institucii, kako i onie neoficijalnite dobieni od site stavuva vistinski problem e kako od ku-
    mediumi ( pi{ani i elektronski). pot na informacii da se stigne do onie
    Implementacijata na vakvoto konceptualno re{enie se temeli na dolgogodi{ni iskustva od evropski- vistinskite, t.e. relevantni informacii
    te dr`avi i pribli`uvawe kon evropskite standardi, {to pretstavuva i edna od primarnite intencii na koi }e ovozmo`uvaat nosewe na brza i
    Republika Makedonija kako dr`ava. - Makedonski Stopanski Katalog vo sorabotka so op{tinata Gazi Baba pravilna odluka vo rakovodeweto i in-
    i ZELS }e u~estvuva vo promoviraweto na site op{tini vo Republika Makedonija. Od taa sorabotka prido- vestiraweto na potencijalnite investi-
    bivkite na site op{tini }e bidat vo sogleduvawe, uvid na realnite kapaciteti na site op{tini koi so de- tori.
    centralizacijata imaat potreba da napravat realnata slika na sopstvenite kapaciteti so koi raspolagaat Pokraj osnovnite informacii koi gi
    za izgradba na objekti od op{testven interes, naglasi Man~eva. Zna~i so voveduvaweto na edno{alterskiot profiliraat samite kompanii, }e davame
    info portal, }e se zadovoli op{testvenata potreba za profesionalno, brzo, efikasno i kvalitetno dobi- i konsalting uslugi, vo smisla na upatuva-
    vawe na informacii koi vo dene{no vreme pretstavuvaat eden od primarnite ulovi za podobro deluvawe we, vodewe niz procedurite za realiza-
    na site delovni subjekti vo RM. So edna re~enica, nie nudime konceptualno re{enie so koe site informa- cija na barawata, aplikaciite koi se pot-
    cii ste vo mo`nost da gi dobiete na edno mesto. rebni za dobivawe informacija i toa ne
    Data 17.11.2008 broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    берзНИК
    13
    DOBRILA MAN^EVA, RAKOVODITEL NA PROEKTOT MAKEDONSKI STOPANSKI KATALOG

    DA GO OLESNIME PRISTAPOT
    DO JAVNATA INFORMACIJA
    samo za delovnite, tuku i za fizi~kite li- di{te, ulica, telefon za kontakt i eventu-
    ca. alno kontakt od veb stranata ili e-mail
    adresa. Za razlika od vaka skudnite poda-
    Каков е концептот на МСК, што се опфаќа? toci, MSK }e pretstavuva konceptualno re-
    - MSK pretstavuva zbirka na podatoci {enie na site mo`ni podatoci povrzani so
    od javen karakter. Toa podrazbira involvi- eden deloven subjekt. Na primer, kolku vra-
    ranost na site podatoci koi{to postojat vo boteni ima, koj e osnova~, upravitel, so koi
    dr`avata od administrativni i od razni stranski i doma{ni i stranski partneri
    drugi izvori, kako informacii sodr`ani vo sorabotuva, od kakov vid kapital e osnova-
    vesnici, televizii, bro{uri i t.n. Osven na kompanijata (me{ovit, doma{en ili
    podatoci, vo katalogot }e bidat vneseni i stranski), dali e malo, sredno ili golemo
    proceduri za ostvaruvawe na odredeni pot- pretprijatie. Toa se klu~ni podatoci za do-
    rebi za re{avawe na problemite na lu|eto a|awe do precizni podatoci za profilot na
    i na pravnite subjekti... odredena kompanija... Osnovnoto po {to }e
    Na primer, pri vadewe na imoten list, se razlikuvame se dobro organizirani i in-
    sledi objasnuvawe kako toa proceduralno deksirani podatoci. Na{ata cel e da go
    bi trebalo da se sprovede. Nie, vo sorabot- olesnime pristapot do javnata informaci-
    ka so instituciite, }e gi dobieme infor- ja...
    maciite za proceduralnite ~ekori i istite sekako preneseni se golem del od svetskite
    }e bidat implementirani vo na{iot sistem. Имате ли веќе база на податоци колку iskustva koi {to postoele na ovaa tema.
    Ednostavno re~eno, celokupnata proce- стопански субјекти има во РМ? Zna~i, apsolutno se razlikuvame od ona
    dura }e se prezentira kako informacija, so - Toa vo princip e promenliva brojka, {to do v~era go rabotea site vo RM pa i po-
    navodi kako da se stigne do potrebnoto re- no na{ata baza na podatoci e golema. Tok- {iroko na Balkanot..
    {enie za soodvetna problematika ili ba- mu na toa pole, na verifikuvawe na real-
    rawe. Za realizacija na proektot, dopol- nata brojka, denovive zapo~navme i promo- Каталогот ќе биде само во електронска
    nitelno }e ostvarime sorabotka i so drugi tivna kampawa so op{tina Gazi Baba, od или и во печатена форма?
    kompanii koi }e gi vr{at tie uslugi sprema kade prvo zapo~nuvame so registraciona - MSK se podgotvuva i vo pe~atena i vo
    treti strani... Toa e glavnata poenta. proverka na ve}e evidentiranite pravni digitalna forma. Katalogot vo fizi~ka
    subjekti, odnosno, koi od niv se u{te posto- forma }e gi sodr`i samo elementarnite
    На што почива идејата за оформување на jat i se aktivni... podatoci, dodeka vo elektronskata verzija
    МСК? na na{ata veb strana }e bidat dostapni si-
    - Idejata na MSK se zasnova na preze- Каков е одѕивот од страна на институции- te karakteristi~ni podatoci za stopanski-
    mawe, sreduvawe, arhivirawe na se ona {to те со оглед на тоа што се работи за база на пода- te subjekti.
    e javno objaveno vo nekoi institucii, ili, тоци кои се од поширок аспект... Има ли сора-
    pak, {to e objaveno vo nekoi mediumi, da se ботка од нивна страна? Македонски стопански каталог ќе нуди и
    sublimira preku odreden sistem koj{to }e - Apsolutno. Na~elno, so pove}eto ad- консалтинг...?
    producira brzi i efikasni podatoci za ko- ministrativni izvori koi isto proektiraat - Na{ite klienti, osven {to }e gi do-
    risnicite. podatoci od razli~ni profili, sorabot- bijat osnovnite podatoci za kompaniite so
    kata e ostvarena i se raboti na natamo{no koi sakaat da sorabotuvaat, }e imaat i kon-
    Која е разликата меѓу постоечките, одно- prodlabo~uvawe, bidej}i e od zaedni~ki salting usluga kako da pristapat do kom-
    сно вообичаените каталози, кои претставуваат interes. Normalno, instituciite rabotat vo panijata za koja se zainteresirani. Vsu{-
    збирка на податоци на стопанските субјекти во ime na dr`avata, vo ime na op{toto dobro i nost, procedurite vo na{ata dr`ava, kako
    РМ, и Македонски стопански каталог? site informacii koi tie gi produciraat se da se dojde do odredeni potrebni infor-
    - Fakt e deka postojat odredeni kata- od javen karakter. Razlikata e vo toa {to, macii, kako da se izvede postapkata za da
    lozi vo Makedonija. No, fizi~koto izdanie nie sakame na gra|aninot da mu pru`ime us- se dojde do soodvetniot odgovor ili re{e-
    na Makedonski stopanski katalog }e se raz- luga koja }e gi obedini site ovie izvorni nie na potrebnoto barawe, iako se vovede
    likuva od niv, po toa {to }e sodr`i pogo- faktori na edno mesto, dopolneto so izvori edno{alterskiot sistem, se u{te se slo`e-
    lem broj na konkretni podatoci za odreden i od neoficijalen karakter. Prakti~no, toa ni. Ottamu, }e deluvame samo vo toj pogled -
    deloven subjekt, koi }e se crpat od dobro e ona {to nie go imame kako specijalnost - da gi informirame i upatime strankite {to
    napravenata baza na podatoci od 90-te go- gi obrabotuvame podatocite od neoficija- se im e potrebno, kade treba da otidat i ka-
    dini pa navamu. Osnovnata razlika od do- len karakter, odnosno informacii pret- ko treba da postapat za da ja zavr{at ra-
    sega izdadenite katalozi za pravnite sub- hodno publikuvani vo vesnici i vo drugi botata. Uslugite za ovie podatoci nema da
    jekti i dr`avnite institucii i Makedon- vidovi na mediumi. Govoram za dnevni, ne- bidat komercijalni, tuku }e gi nudime bes-
    skiot stopanski katalog {to go podgotvuva delni i mese~ni vesnici, za edna baza ob- platno.
    na{ata firma e vo toa {to tie sodr`at pet raboteni informacii od izminative 15 go- Ova vo osnova e edna proaktivna merka
    ili {est informacii koi naj~esto go iden- dini, preku koi apsolutno mo`eme da stig- na Vladata vo koja celokupniot pridones }e
    tifikuvaat odredeniot praven subjekt, do- neme do informacii od neoficijalen ka- bide deka site informacii }e bidat sub-
    deka na{ata firma podgotvuva mnogu po{i- rakter, no objaveni vo oficijalni mediu- limirani na edno mesto,taka {to klientot
    roka lepeza na podatoci i toa ne samo vo mi... Pri toa, va`no e da se napomene deka }e treba samo da go postavi pra{aweto - za
    vertikalna smisla, tuku i vo horizontalna, ne navleguvame vo oficijalnosta i vero- bilo koja registracija, legalizirawe na
    odnosno se {to e povrzano so materijalno- dostojnosta na informacijata, tuku tvrdime zemji{te vo katastar koj{to vo pi{ana pro-
    finansiskiot, tehni~ko-tehnolo{kiot i deka taa informacija e ka`ana, prenesena i cedura sekade postoi.
    kadrovskiot potencijal na odredeniot de- objavena vo toj i toj vesnik, {to mo`e da bi- I dr`avnite institucii apsolutno ra-
    loven subjekt. Vsu{nost, ako napravime ma- de apsolutno dopolnuvawe za kompletnata botat na svoite zada~i i maksimalno odgo-
    la komparacija so ona {to se koriste{e od slika na odredena kompanija. I celokupni- varaat, no razlikata e {to tie informacii
    postoe~kite podatoci, konstatirame deka ot sistem se bazira na eden nou hau koj{to e ne se javno dostapni na na~inot na koj{to
    vo niv se javuvaat osnovnite elementi: se- izgraduvan nad edna decenija vo zemjava. A, nie }e gi dostavime do javnosta. Normalno
    14 берзНИК broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    Data 17.11.2008

    osven preku fizi~kata forma i elektronska- SPORED ODLUKA NA NARODNATA BANKA NA MAKEDONIJA
    ta baza }e imame i kol centar koj }e odgovara
    na pra{awata na gra|anite... KODEKSOT ZA KORPORATIVNO
    UPRAVUVAWE ZADOL@ITELEN I
    Зборуваме за приватна инвестиција, а вели-
    те дека ќе нудите бесплатни информации? ZA BANKITE
    Investicijata e privatna, no Makedonski
    stopanski katalog kako zrela op{testvena Банките во Репбулика Македонија до крајот на годинава треба да
    organizacija koja{to se gri`i za op{toto усвојат Кодекс за корпоративно управување. Според одлука на Народна-
    dobro, vo period od edna godina site infor- та банка на Република Македонија крајниот рок за подготовка и усвоју-
    macii od op{testven interes }e gi ostavi na вање на Кодексот е 31 декември.
    raspolagawe besplatno. Normalno, tie vo id-
    nina sami po sebe }e produciraat odredeni akedonskite banki do krajot na godinava treba da usvojat
    tro{oci. Najverojatno so na{ata strategija }e
    se obideme da ostanat vo besplaten domen,
    me|utoa do koj stepen }e uspeeme vo toa, do-
    M Kodeks za korporativno upravuvawe. Ovaa odluka e done-
    sena od NBRM, a krajniot rok za podgotovka i usvojuvawe na
    Kodeksot e 31 dekemvri 2008 godina. - Dobroto korporativno
    polnitelno }e se sogleda... Zna~i zboruvame upravuvawe e va`en preduslov za uspe{na, stabilna i silna
    za procedurite, dodeka za podatocite koi }e banka, a primenata na na~elata i principite na transparentnost vo raboteweto e od osobeno zna~ewe
    se baraat vo odnos na delovnite subjekti }e vo momentov, so ogled na pri~inite koi pridonesoa za aktuelnata svetska finansiska kriza.
    postoi tarifnik po koj }e mo`e da se dobiva- Finansiskata kriza i propa|aweto na golemi banki ni uka`uvaat kolku e zna~ajno korporativnoto
    at. Za razlika od niv, javnite podatoci }e bi- upravuvawe vo bankite, be{e konstatirano na rabotilnicata vo organizacija na Narodnata Banka na
    dat samo implementirani kako sostaven del Republika Makedonija, Proektot za delovno opkru`uvawe (BEA) na USAID vo sorabotka so Proektot
    ma Makedonski stopanski katalog. za korporativno upravuvawe na Me|unarodnata finansiska organizacija - IFC.
    - Primenata na principite na korporativno upravuvawe vo bankite e va`no osobeno za dover-
    Какво е првичното искуство на соработка со bata na gra|anite. Na korporativnoto upravuvawe, osven vo bankite, vo posledno vreme osobeno vni-
    стопанските субјекти? manie se posvetuva i vo kompaniite, so ogled na toa {to kako rezultat na slabostite vo sistemot na
    - Zasega odli~no, i voodu{eveni se od ed- upravuvawe, propadnale golemi kompanii, re~e Milica Arnaudova, pretstavnik od NBRM.
    na vakva inicijativa. Iako site proceduri i Izve{tajot za finansiskite aspekti na korporativnoto upravuvawe se poka`al kako dobra od-
    informacii postojat, nie samo pravime eden rednica vo opredeluvaweto na dobrite praktiki na bankite kako {to se otvorenosta, integritetot i
    koncept vo koj{to seto toa mo`at da go dobi- odgovornosta, ne samo vo Velika Britanija, tuku i vo svetski ramki, {to pretstavuva pri~ina za usvo-
    jat sro~eno, soodvetno indeksirano, klasifi- juvawe na Kodeksot.
    cirano i {to e najva`no, sublimirano na edno Korporativnoto rabotewe podrazbira rakovodewe vo interes na akcionerite i site zainteresi-
    mesto... Tie podatoci, za razlika od drugite rani strani, so cel bankata dolgoro~no da se stekne so kapital, a so toa da se pottikne formirawe
    uslu`ni centri, nie }e bideme vo mo`nost i porast na biznisite i re{avawe na problemot na visokata nevrabotenost, be{e istaknato na semi-
    vedna{ da gi davame ili vo soodveten period, narot.
    maksimum do 48 ~asa od podnesuvaweto na ba- - Osnovni prioriteti se garantirawe na pravata na akcionerite, transparentnost na akcioner-
    raweto... Podatocite mo`ebi }e gi najdat od- skata struktura, efikasnost vo dolgoro~nite celi na bankite, gri`a za vrabotenite, pojasni pret-
    delno i na drugo mesto, no kaj nas }e bidat stavnikot na advokatskoto dru{tvo Mens Legis - Biljana ^akmakova.
    sublimirani i, {to e mnogu va`en element, }e - Mora da se pravi razlika i ne smee da se me{a poimot korporativno upravuvawe so korpora-
    bidat vo relacija so ostanatite informacii... tiven menaxment. Korporativnoto upravuvawe e mnogu po{irok poim vo odnos na korporativniot
    Podetalni relacii i mo`eme da izvadime cel menaxment, zatoa {to korporativnoto upravuvawe vsu{nost zna~i rakovodewe so bankata vo interes
    istorijat od osamostojuvaweto na Makedoni- na site akcioneri i zainteresirani strani, dodeka pak korporativniot menaxment e vsu{nost alat-
    ja.. ka za vodewe na biznisot. Tie se poklopuvaat samo vo pogled na strategijata na bankata. Me|utoa
    strategijata na bankata i ostvaruvaweto na istata, pretstavuva najzna~ajnata i osnovna sodr`ina na
    Постои ли ваков систем во Регионот? korporativniot menaxment, a strategijata na bankata e samo eden od elementite na poimot korpora-
    - Ne, nie sme prvi. Ovoj koncept e modi- tivno upravuvawe koj{to e mnogu po{irok i poseopfaten. Korporativnoto upravuvawe treba da ovoz-
    ficiran vrz osnova na amerikanski iskustva, mo`i odgovorno, transparentno i eti~ko odnesuvawe na site vraboteni i na site zainteresirani
    za {to poseduvame odredeni licenci za delu- strani vo bankata. Toa treba da ovozmo`i da se izbegnat bilo kakvi izmami ili slu~ai na korupcija,
    vawe na teritorijata na Evropa... Ova {to nie nezakonsko i nesovesno odnesuvawe vnatre vo samata banka. Podolgoro~no gledano, ovoj sistem na
    go producirame postoi vo nekoja forma vo Ev- korporativno upravuvawe koj }e go izgradat bankite, }e ovozmo`i na polesen i poednostaven na~in
    ropa, me|utoa e skoncentrirano na informa- bankata da dojde do kapital, odnosno na podolg rok, podignuvawe na ugledot i renometo na bankata.
    ciite koi {to go determiniraat klasi~niot Kodeksot na korporativno upravuvawe go izgotvuva NO na bankata, a go usvojuva Sobranieto na banka-
    biznis, odnosot prodava~ - kupuva~....Kaj nas ta. Soglasno odlukata na NBRM, istata vleguva vo sila od 31 dekemvri 2008, {to zna~i sekoja banka
    tie }e bidat sostaven del, no nema da gi nosat od 1 januari treba da ima podgotveno Kodeks za korporativno upravuvawe. Osnovni principi koi
    osnovnite elementi na samiot katalog, tuku treba da gi ima kodeksot se pred se principot na zagarantiranost na pravata i interesite na site
    tie }e se zasnovaat na ona {to ja bele`i akcioneri. Site akcioneri treba da bidat svesni deka }e bidat ostvaruvani nivnite prava koi gi
    transformacijata, nesigurnosta kaj lu|eto, imaat po osnov na akcija. Pravo na glas, pravo na u~estvo na Sobranie, pravo da zemat u~estvo vo
    kolku e verodostoen odreden dokument, rabo- donesuvaweto na odlukite, pravo da glasaat i da bidat izbrani. Princip na podelba na
    ta ... Zna~i nie samo ja potpomagame klimata nadle`nostite e osnoven princip, princip na transparentnost na akcionerskata struktura, princip
    vo op{testvoto da zastane na cvrsti noze... na efikasno upravuvawe so bankite preku postavuvawe na dolgoro~ni strategii, vo raboteweto,
    Na{eto op{testvo uspea da ja dostigne slobo- princip na efikasna kontrola nad finansiskite i ekonomskite aktivnosti na bankata, preku dobra
    data na informacijata vo stopanstvoto i tuka vnatre{na revizija, princip na posebna gri`a za vrabotenite i nivno postojano pottiknuvawe, nivna
    ne gledame zo{to taa bi ostanala se u{te ba- socijalna sigurnost, princip na nezavisnost, so koj }e se izbegnat bilo kakvi sudiri na interesi.
    u~. Za mnogu od lu|eto koi {to nemaat inter- Odlukata na NB isto taka kako principi gi nametnuva dobro i jasno definirawe na kvalifikaciite
    net, }e mo`at da dobijat informacii preku koi treba da gi imaat ~lenovite na NO.
    kol centarot, fizi~kite formati.. se dodeka Transparentnost na korporativnoto upravuvawe i princip na - zapoznaj ja svojata struktura. ^le-
    ne dojde tro{okot na ~inewe... Ona {to za nas novite na Nadzorniot i Upravniot odbor mora dobro da ja poznavaat strukturata na bankata, osobeno
    e bitno i ona {to e na{a vizija e da staneme dokolku istata ima podru`nici vo stranstvo.
    ne samo kompanija koja }e deluva vo RM, tuku i Isto taka, mora da ima edna posebna glava, koja{to }e se odnesuva na akcionerskoto sobranie,
    po{iroko. Nie vo momentot ja imame bazata na negovata rabota, na~inot na svikuvawe, za{tita na pravata na malcinskite akcioneri, istakna pret-
    podatoci za kompaniite vo RM so intencija stavnikot na advokatskoto dru{tvo Mens Legis - ^akmakova.
    Makedonski SK da stane vode~ka firma vo Pokraj potenciraweto na obvrskata za usvojuvawe na kodeksite vo slednite dva meseci, ovaa
    Regionot i da ja ima bazata i podatocite za rabotilnica, vtora po red, be{e naso~ena kon razjasnuvawe na nekolku problemi vo poleto na poli-
    kompaniite od sosednite zemji. tikata na korporativno upravuvawe, kako {to se pra{awata za kompenzacija i vnatre{ni revizori.
    Data 17.11.2008 broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    берзНИК
    15
    13.11.2008 g. ^ETVRTOK
    1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
    - Buxetot za 2009, koj se kvalifikuva kako za informati~ka tehnologija vo Makedonija koj A, Biznis prenesuva deka globalnata fi-
    najgolem dosega, deneska vleguva vo Sobranie - bi ja napravil zemjata regionalen lider vo in- nansiska kriza }e go pogodi i Balkanot, pred se
    Ministerot za finansii, Trajko Slaveski, formati~ko obrazovanie. malite i srednite pretprijatija. No, posledi-
    oficijalno i sve~eno }e mu go predade na pret- Utrinski vesnik, denes objavuva deka Ame- cite indirektno }e gi osetat i dr`avite koi
    sedatelot na Sobranieto, Trajko Veljanovski. rikanskata agencija Blumberg e vo proces na zna~itelno investiraa vo regionot, kako na
    Kako {to prenesuva Utrinski vesnik, - ve}e e sklu~uvawe dogovor za postavuvawe na podato- primer Grcija, izjavi Amerikanecot Xozef
    poznato deka Vladata go podgotvi najobemniot cite od Makedonska berza na svojata veb-stra- Stiglic, dobitnik na Nobelovata nagrada za
    buxet dosega, koj te`i 2,67 milijardi evra, so nica. Kako {to doznava nedelnikot Kapital, ekonomija. Pri~inite za zagri`enost se osnova-
    rekorden trgovski deficit proektiran na 2,8 stanuva zbor za dogovor so koj na{ata berza bi ni. Problemot ne doa|a direktno od SAD, tuku e
    otsto od bruto doma{niot proizvod. Vo obraz- dostavuvala podatoci za trguvaweto so hartii posledica od domino efektot na krizata, smeta
    lo`enieto na Predlog buxetot za 2009 vo delot od vrednost vo realno vreme, na platformite Stiglic. Toj dodava deka koga zemjite se soo~eni
    na makroekonomskite proekcii za narednata go- na Blumberg. Toa zna~i deka site kompanii i so kriza, toga{ se pogodeni i investitorite, vo
    dina se predviduva BDP da bele`i stapka na finansiski institucii koi pla}aat za pristap slu~ajov najmnogu gr~kite i avstriskite. Kako
    porast od 5,5%. Glaven pottiknuva~ na rastot }e do Blumberg naskoro }e mo`at da go sledat i tr- edna od merkite vo takva situacija nobelovecot
    bide industrijata poradi po~nuvaweto na pro- guvaweto na Makedonska berza. prepora~uva da bide izvr{eno reprogramirawe
    izvodstvoto so realiziranite stranski direkt- Vsu{nost kako {to prenesuva ovoj dneven na zaemite, za da bide izbegnata recesija.
    ni investicii, kako i poradi podobruvaweto na medium, Makedonska berza e se poblisku do pro- - Makedonija go ukrade Xonson Meti od Hr-
    performansite na doma{nite industriski ka- da`ba - Neoficijalno, ve}e e formiran pake- vatska, objavija hrvatskite mediumi,a Nova Ma-
    paciteti. Od aspekt na rashodnata strana na tot od nad 60% od kapitalot na Berzata {to bi kedonija toa go prezentira i na makedonskata
    BDP, pottiknuva~ na ekonomskiot rast }e bidat se ponudil na potencijalniot investitor. Vo javnost. Spored Poslovni dnevnik hr, pretstav-
    bruto investiciite, koi vo 2009 godina se o~e- paketot se vklu~eni akcionerite koi ja povele nici na britanskata kompanija vo izminatiot
    kuva da dostignat 30% od BDP. Porastot na BDP inicijativata, no e otvorena mo`nosta za prik- period dva pati ja posetile Hrvatska za da iz-
    se o~ekuva da bide ostvaren vo uslovi na sta- lu~uvawe i na drugite akcioneri... Postapkata e berat lokacija za izgradba na fabrika za kata-
    bilno i nisko op{to nivo na cenite, pri {to ve}e zapo~nata so samoto podnesuvawe inicija- lizatori nameneti za vozila so pogon na struja.
    stapkata na inflacija merena kako prosek ne se tiva do Ministerstvoto za finansii za izmeni Tie bile vo obikolka na lokacii vo Nova Gra-
    o~ekuva da ja nadmine proektiranata od 3,5%. ... vo Zakonot za hartii od vrednost. So niv se bara di{ka, Kutina, Vara`din i Virovitica po {to ja
    - Na{ite ministri se obidoa preku vicovi da se zgolemi limitot na procentot na akcii izbrale Virovitica kako mesto pogodno za rea-
    da gi ulovat amerikanskite investitori, prene- {to mo`e da gi poseduva eden akcioner, bidej}i lizacija na ovaa investicija. Spored pretstav-
    suva Dnevnik. - Ministerot na informati~ko spored aktuelniot zakon, nikoj ne mo`e da pose- nicite na hrvatskata Agencija za poddr{ka na
    op{testvo Ivo Ivanovski na okolu 40 pret- duva pove}e od 10% od akciite na Berzata. Se izvozot i vlo`uvawe tie ostvarile i sredba so
    stavnici na firmi od Silikonskata Dolina na odi na opcijata da se formira {to pogolem pa- lokalnite vlasti vo ovoj grad, me|utoa na krajot
    biznisforumot, Makedonija zemja na IT eksper- ket za da se privle~e vistinski brend vo ber- sepak se otka`ale od investirawe vo Hrvatska,
    ti, organiziran od makedonskata ambasada vo zanskata industrija. Ne se soop{tuvaat zainte- a pred se poradi visokite dava~ki za struja, za
    Va{ington im go raska`al vicot za prijatelite resiranite investitori, a se u{te se e vo sfe- voda i poradi visinata na platite vo ovaa zemja.
    i lavot, spored koj onoj {to tr~a pobrzo ima iz- rata na {pekulaciite. Berzanskite analiti~a- Spored hrvatskiot medium, Britancite potoa
    gledi da pre`ivee. Toa preslikano vo Regionov, ri se podeleni okolu ovie najavi za mo`na pro- re{ile da investiraat vo slobodnata zona
    ministerot go obrazlo`il na sledniot na~in: da`ba na Berzata, bidej}i vrednosta na Berzata Skopje, porane{en Bunarxik.
    Mnogu zemji se obiduva da privle~at investito- se gradi vrz osnova na pazarnata kapitalizaci- Vo Vreme }e ~itate - Na svetskite berzi,
    ri. Prednosta na Makedonija e {to odamna si gi ja na firmite {to kotiraat na Berzata, a vo ovoj naftata poeftina od lani - Cenata na naftata
    soble~e ~evlite i tr~a eden ~ekor pred niv im period taa e zna~itelno namalena. I v~era{ni- na svetskite berzi v~era padna na najnisko nivo
    pora~a vladiniot vrv na mo`nite amerikanski ot pad na berzanskiot indeks potvrdi deka slu- od po~etokot na 2007 godina, kako rezultat na
    investitori, pritoa vo detali prezentiraj}i gi ~uvawata vo regionot se preslikuvaat i na do- stravuvawata od zapa|awe na globalnata eko-
    site biznis povolnosti {to gi nudi na{ata zemja ma{niot pazar na kapital. Indeksot na desette nomija vo recesija i od namaluvawe na potro{u-
    za stranskite investitori. Premierot Nikola najlikvidni kompanii MBI 10 padna za 4% i se va~kata na energentot.
    Gruevski dal i ideja za otvorawe univerzitet spu{ti na 2.848,17 indeksni poeni.

    2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI


    1. „VARDAR OSIGURUVAWE” SO BLAG PAD NA SOBRANITE PREMII (*****)
    2. NAFTATA NA SVETSKITE BERZI SO NAJNISKA CENA (***)

    ДНЕВНИК s.7 MAKEDONSKA BERZA VO PREGOVORI SO BLUMBERG


    s.1 MINISTRI SO VICOVI LOVAT INVESTITORI s.7 ZGOLEMENI ZAGUBITE NA LOTARIJA NA MAKEDONIJA
    s.7 MBI 10 12.10.2008 s.7 SLOVENE^KI TRIGLAV SO USPE[EN REZULTAT
    s.9 VARDAR OSIGURUVAWE SO BLAG PAD NA SOBRANITE s.8 MBI 10 - 12.11.2008
    PREMII s.9 NAJOBEMNIOT BUXET ZA 2009 VLEGUVA VO SOBRANI-
    s.9 MINISTRITE RASKA@UVAAT I VICOVI ZA DA ULOVAT ETO
    INVESTITORI ВЕЧЕР
    БИЗНИС s.6 MILIJARDA EVRA PREMII DO KRAJOT NA GODINATA
    s.1 U[TE EDEN ANEMI^EN DEN s.7 ZGOLEMENI KAMATI NA [TEDNIGE VLOGOVI
    s.1 FINANSISKA KPI3A ]E GO POGODI I BALKANOT ВРЕМЕ
    s.2 NAFTATA NA SVETSKITE BERZI SO NAJNISKA CENA s.1 VODATA PROTE^E, EVN NA SUD
    s.3 VARDAR OSIGURUVAWE SOBRAL PREMII OD 17,1 MI- s.6 MAKEDONIJA GO ZEDE XONSON METI OD HRVATITE
    LION EVRA? s.7 NAFTATA POEVTINA OD LANI
    s.8 INDEKSITE DLABOKO NADOLU ВЕСТ
    s.10 OFICIJALNIOT PAZAR GO „VRTI„ TRGUVAWETO NA s.3
    BERZATA НОВА МАКЕДОНИЈА
    УТРИНСКИ ВЕСНИК s.8 MAKEDONIJA GO UKRADE XONSON METI OD HRVATSKA
    s.1 VO PEK BITOLA NEMA DIREKTOR, NO IMA KADROVSKI s.8 NAFTATA SO NAJNISKA CENA OD PO^ETOKOT NA 2007
    ^ISTKI GODINA
    s.7 BERZATA SE POBLISKU DO PRODA@BA
    16 берзНИК broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    Data 17.11.2008

    14.11.2008 g. PETOK
    1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
    - Rekordno golem buxet za 2009 godina, pomali deficiti - komentira{e Marjan~o so 15 do 20 procenti od kapitalot vo kompa-
    denes top vest vo pe~atenite mediumi. Pove- Nikolov od SDSM. Ministerot Slaveski ot- nijata. Ostanatite pari }e bidat nameneti za
    }eto od komentarite koi{to gi prenesuvaat frla deka Makedonija e vo recesija. - Na- kreditni linii i tehni~ka pomo{.
    vesnicite imaat negativna ocenka na smetka ra~kite vo nekoi sektori se namalija. Zatoa Spored oficijalnite podatoci na NBRM,
    na vladata. - Dodeka site zemji vo svetot, no o~ekuvame kaj niv da zabavi ekonomskata ak- vo prvata polovina na godinava, deviznite
    i vo regionot prezemaat merki za ubla`uva- tivnost. Iako vremiwata se lo{i, so zgole- rezervi bele`at trend na porast, dostignu-
    we na posledicite od finansiskata kriza, meni investicii vo infrastrukturata, mo`e vaj}i nivo od 1.543,4 milioni evra, {to vo
    makedonskata Vlada uporno vodi politika da gi namalime recesiskite pritisoci vo odnos na dekemvri 2007 godina e zgolemuva-
    kako voop{to zemjava da ne e zasegnata od ekonomijata. Toa }e bide na{ odgovor na glo- we za 19 mipioni evra, prenese Ve~er. Vo pr-
    krizata. Svetot se mobilizira i povikuva na balnata kriza - veli Slaveski. vata polovina od 2008 godina, NBRM najzna-
    {tedewe... No, makedonskata Vlada, po dve - Globalnata kriza }e go uni{ti make- ~ajniot del od deviznite rezervi, vo prosek
    zgolemuvawa na platite minatiot i ovoj ok- donskiot agrar,e naslovot na analizta vo 73,2%, e plasiran vo visokokvalitetni har-
    tomvri, so proekciite na buxetot za 2009 na- Dnevnik - Globalnata kriza }e gi zatvori tii od vrednost. Vo strukturata na deviznite
    javuva u{te edno zgolemuvawe na platite vo prehranbenata i konzervnata industrija i }e rezervi, zlatoto e zastapeno so 8,5%, dode-
    administracijata. Spored ekspertite, zgole- go prepolovi izvozot na sve`oto ovo{je i ze- ka 15 otsto otpa|aat na devizite na smetki vo
    muvaweto na platite sekoga{ treba da bide len~uk od Makedonija, stravuvaat proizvo- stranstvo.
    prosledeno so zgolemuvawe na produktiv- ditelite na hrana. - Kolku i da tvrdat poli- - T-Mobile Makedonija e edinstven po-
    nosta. Toa e isto kako da emituvate pari bez ti~arite deka globalnata kriza nema da nuduva~ na tenderot za dobivawe odobrenie
    pokritie. So edna mala razlika, ako emitu- vlijae vrz na{eto zemjodelstvo, fakt e deka za radiofrekvencija za nudewe uslugi od
    vate pari bez pokritie direktno vlijaete na taa nema da ne zaobikoli. Najmnogu }e ja po- tretata generacija mobilna telefonija. Ako
    inflacijata, a preku platite bez produktiv- ~uvstvuvame naprolet, koga gi izvezuvame dobie odobrenie od nadle`nite komisii, T-
    nost indirektno se pritiska na inflacijata, ranogradinarskite kulturi. Zemjite kade Mobile treba do 19 dekemvri da go uplati
    objasnuva profesorot Abdulmenaf Bexeti {to izvezuvame, poradi recesijata, mo`no e ednokratniot nadomest za dobivawe na 3-G
    od Univerzitetot na JIE. da ne gi kupuvaat na{ite proizvodi... licencata {to ja dostavil vo ponudata, a koja
    - Vladata napravi rekordno golem buxet Nova Makedonija prenesuva, - Doma{na- treba da bide nad 10 milioni evra, po {to
    za 2009 godina za da bide pobogata taa, a gra- ta IT-kompanija INet }e se dokapitalizira AEK, najdocna do 24 idniot mesec, }e mu go
    |anite posiroma{ni, komentira{e v~era so investicija od fondot SIF, koj e del od izdade odobrenieto ~ija va`nost e 10 godi-
    opozicijata dodeka ministerot za finansii, amerikanskiot investiciski fond SEAF, i ni.
    Trajko Slaveski, sve~eno mu go predava{e }e raboti kako avtoriziran distributer na Vo Biznis }e pro~itate za silniot pad na
    predlog-buxetot na pretsedatelot na Sobra- softverskite re{enija na svetskiot gigant site regionalni indeksi: Potop na KRO-
    nieto, Trajko Veqanoski. - Vladata podgot- vo proizvodstvo na softver IBM, objavija na BEKS; Pove}eto akcii na Crnogorskite berzi
    vi najobemen buxet vo istorijata na zemjava. zaedni~ka pres-konferencija pretstavnici vo minus; Petrol, Gorewe, i Interevropa so
    Toj te`i 2,7 milijardi evra. Pratenici od na rakovodstvata na INet, IBM i SIF. Me- negativni rekordi...
    opozicijata obvinija deka vo dr`avnata kasa naxerot na SIF, Oliver Kosturanov, najavi A, vo Vest:Telekomunikaciskiot gigant,
    za v godina nema pari za sanirawe na posle- deka vo narednite ~etiri godini Fondot vo Bi-Ti o~ekuvaat namaluvawe na 10 iljadi
    dicite od svetskata ekonomska kriza. - Koga INet }e investira 700.000 dolari, od koi za rabotni mesta do krajot na mart narednata
    e kriza, ne se pravi razvoen buxet. Site zem- dokapitalizacija 150.000 dolari, {to }e godina; Germanija e vo recesija; Kina pokri-
    ji vo regionot nosat restriktivni buxeti so ovozmo`i investiciskiot fond da se stekne va ogromeni berzanski zagubi vo Honkong...

    2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI


    1. POVE]ETO AKCII VO MINUS (*****)
    2. SAMO „T-MOBILE” ZAINTERESIRAN ZA ZG (***)

    ДНЕВНИК 3-G
    s.1 PREDLOG-BUXETOT PREDADEN VO SOBRANIETO s.8 SITE [TEDAT - KAJ NAS PLATITE U[TE ]E RASTAT
    s.1 MAKEDONSKIOT POL@AV PATUVA VO ITALIJA s.8 IZVE[TAJ ZA TRGUVAWE ZA DEN 13.11.2008
    s.7 BUXETOT ZA 2009 GODINA ]E GI OSIROMA[I GRA\A- ВЕЧЕР
    NITE s.8 T-MOBILE EDINSTVEN PONUDUVA
    s.9 GLOBALNATA KRIZA ]E GO UNI[TI MAKEDONSKIOT s.8 DEVIZNITE REZERVI ZGOLEMENI ZA 19 MILONI EVRA
    AGRAR ВРЕМЕ
    s.9 SAMO T-MOBILE ZAINTERESIRAN ZA ZG s.6 SVADBARSKI BUXET SREDE KRIZA
    БИЗНИС ВЕСТ
    s.3 TI-MOBAJL EDINSTVEN SO PONUDA ZA 3-G USLUGI s.11 INTEL NAJAVI PAD NA PROFITOT
    s.4 BERZATA SE POBLISKU DO PRODA@BA s.11 BRITANSKI TELEKOMUNIKACISKI GIGANT ]E OT-
    s.12 MAKEDONSKATA BERZA GI SLEDI SVETSKITE TREN- PU[TA 10 ILJADI RABOTNICI
    DOVI s.11 GERMANIJA VLEZE VO RECESIJA
    s.13 AGONIJATA NA BERZATA PRODOL@UVA s.11 KINA POKRIVA OGROMNI BERZANSKI ZAGUBI VO HON-
    s.13 BERZANSKI IZVE[TAJ ZA DEN 13.11.2008 KONG
    s.15 POTOP NA KROBEKS, KOJ PADNA POD 2.000 POENI НОВА МАКЕДОНИЈА
    s.15 PETROL, GOREWE I INTEREVROPA OSTVARIJA NEGA- s.1 POLOVINA BUXET OTI ZA PLATI, PENZII I ZA SOCI-
    TIVNI REKORDI JALNI TRO[OCI
    s.15 PESIMIZMOT OD ZAPAD GI POTOPI INDEKSITE NA s.10 GEVGELISKITE FABRIKI ZA KONZERVIRAWE GO OS-
    BUGARSKATA BERZA VOJUVAAT FINSKIOT PAZAR
    s.15 POVE]ETO AKCII VO MINUS s.10 SEAF ]E INVESTIRA VO IT-KOMPANIJATA INET
    s.15 AKCIITE NA MERKATOR NA PRODA@BA! s.10 BIZNIS FORUM NA PRILEPSKI I VAQEVSKI FIRMI
    s.15 AKCIITE NA EPCG OD V^ERA NA SLOBODEN PAZAR ШПИЦ
    УТРИНСКИ ВЕСНИК s.6 ENIGMA E BUXETOT ZA VLADINITE REKLAMI
    s.9 T-MOBILE EDINSTVEN PONUDUVA^ NA TENDEROT ZA
    Data 17.11.2008 broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    берзНИК
    17
    15.11.2008 g. SABOTA
    1. KRATOK PREGLED NA NASTANI

    Top vest vo site dene{ni vesnici se istakna ministerot Trajko Slaveski. Makedonija }e minuva eden krak od ju`niot
    posledicite od globalnata finansiska - Kaj nas direktnite efekti od krizata evropski gasovod, niz koj se planira da se
    kriza vrz makedonskoto stopanstvo, za koi se doa|aat od realniot, a ne od finansiskiot prenesuva energija od srednoaziskite nao|a-
    rasprava{e na v~era{nata sednica na sob- sektor. Nemame problem so nelikvidnost i li{ta do zapadnoevropskite potro{uva~i.
    raniskata Komisija za finansirawe i buxet, nedokapitaliziranost na bankite, kako {to Evropskata Unija so ovoj ambiciozen plan za
    a na koja pokraj ~lenovite na komisijata, be{e slu~ajot so bankite vo SAD i vo Evropa. ju`niot gasovod ima cel da ja namali sega{-
    prisustvuvaa i ministerot za finansii, gu- Na{iot bankarski sistem e konzervativen, nata golema zavisnost na evropskite zemji od
    vernerot, pratenici i biznismeni. Spored poradi {to e stabilen i likviden, so nizok ruskiot gas. Gardijan pi{uva deka do sledna-
    stopanstvenicite, kako rezultat na padot na stepen na rizi~nost na portfolioto. Dokol- ta godina EU }e nastojuva da sozdade poseben
    cenite na berzanskite proizvodi i otka`a- ku bideme vo situacija celosno da se vratat konzorcium na evropski kompanii {to }e ku-
    nite nara~ki, golem broj kompanii se prin- plasmanite na sredstvata koi se od pori- puvaat gas od reonot na Kaspisko mope i od
    udeni da gi otpu{taat vrabotenite i da go zi~nite grupi, od B do D, toa }e zafati samo Azerbejxan, pa preku Turcija, zemjite na Bal-
    namaluvaat obemot na svojata rabota. Isto- 17 otsto od kapitalot na bankite, istakna kanot i na Avstrija }e go prefrlaat vo Uni-
    vremeno, tie uka`uvaat deka udarot od kri- Go{ev. jata. Vrednosta na celiot proekt se procenu-
    zata doprva }e se po~uvstvuva vo praktikata Lukoil Makedonija }e investirala dose- va na 2,5 iljadi milijardi dolari. Trans-
    osobeno po Nova godina, koga se o~ekuva nov ga mnogu pove}e vo zemjava dokolku nema{e portot na srednoaziskiot gas za zapadnite
    bran otpu{tawa, stopirawe ili sveduvawe monopoli od tipot na OKTA, koja ima domina- zemji bi trebalo da po~ne od 2013 godina i na
    na minimum na site dogovori za izvoz i na- cija na pazarot so proda`bata na nafteni toj pat do EU }e minuva niz dva patni pravci.
    ra~ki. Namaluvaweto na obemot na rabota vo derivati. Ova e izjavata na Valentin Zlatev, Unijata ima opredeleno edniot krak da
    realniot sektor go doveduva vo pra{awe direktor na balkanskata direkcija na Luk- pominuva preku Romanija i Ungarija, a dru-
    odr`uvaweto na proekcijata za makroeko- oil, so sedi{te vo Sofija, koja ja prenesuva- giot niz Makedonija, Kosovo, Albanija, Crna
    nomskite pokazateli, koi Vladata gi vgradi at dene{nite vesnici, a e objasnuvawe zo{to Gora, BiH, Hrvatska i Slovenija. Spored ev-
    i vo Predlog buxetot za idnata godina. Za Lukoil Makedonija ima pomal obem inves- ropskite stratezi za energija, osnovna cel na
    razlika od realniot sektor koj ve}e bele`i ticii vo zemjava vo sporedba so sosednite ovoj proekt e zaobikoluvawe na ruskiot gas
    zagubi, fiskalnata i monetarnata vlast dr`avi od porane{niot JU prostor. Imeno, od dr`avnata kompanija Gazprom i na sega{-
    ubeduvaat deka ovoj sektor e bezbeden i sig- dosega{nata vkupna investicija na ovaa kom- niot monopol {to go ima Rusija vrz evrop-
    uren i deka vo slu~aj na potreba }e se preze- panija vo zemjava iznesuva 12,2 milioni evra, skoto snabduvawe so gas i energija.
    maat dopolnitelni merki za za{tita. - dodeka vo Hrvatska ruskiot gigant vlo`il 69 Vo ekonomskite rubriki mo`e da se pro-
    Podgotveni sme da reagirame dokolku ima milioni evra. Istovremeno, vo dr`avava ~ita i vesta deka Makedonska po{ta }e se
    potreba za toa. Ima mo`nost so zakon da gi dosega se izgradeni devet benzinski stanici, privatizira. Kako {to soop{tuvaat od Mi-
    za{titime depozitite vo nivnata vkupna do krajot na 2015 godina treba da se izgradat nisterstvoto za transport i vrski, za taa cel
    vrednost, posebno so ogled na toa {to vo u{te {est i so toa brojkata }e se zaokru`i na v~era vo doma{nite mediumi be{e objaven
    izminatiot period vo odreden period ima{e 15 benzinski stanici, kako {to be{e i plan- oglas za nabavka na konsultantski uslugi za
    pogolemo povlekuvawe na depozitite. [to se ot na kompanijata, vo Hrvatska ima 14 ben- podgotvuvawe Studija za utvrduvawe i izbor
    odnesuva do krizata, nejzinite posledici zinski stanici na Lukoil, 158 vo Srbija i na najpovolen model i obem na delumna pri-
    zasega gi ~uvstvuva realniot sektor, posebno devet vo Crna Gora. Kompanijata e vo faza na vatizacija na Makedonska po{ta. Oglasot
    metalcite, no Vladata smeta deka so pari na pregovori za vlez na pazarite vo Slovenija i isto taka }e bide objaven i vo dnevniot ves-
    dano~nite obvrznici ne treba da pomaga vo BiH. Vo sosedna Bugarija Lukoil e zasta- nik Fajnen{el tajms. Zainteresiranite kom-
    oddelni kompanii. Vo svetot dr`avite pen so 185 benzinski pumpi i dr`i 24 pro- panii prijavite za u~estvo }e mo`e da gi
    poddr`aa odredeni kompanii i finansiski centi od pazarot so nafteni derivati. dostavuvaat najdocna do 22 dekemvri.
    institucii, no toa go napravija preku kupu- Vikend izdanijata na vesnicite ja prene-
    vawe prefrencijalni akcii vo tie firmi,- suvaat vesta od londonski Gardijan, deka niz

    2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

    1. KRIZATA DOJDE I VO MAKEDONIJA (*****)


    2. KRAK OD JU@NIOT EVROPSKI GASOVOD ]E MINUVA I NIZ MAKEDONIJA (***)

    ДНЕВНИК ВРЕМЕ
    s.10 STOPANSTVOTO VE]E GI TRPI POSLEDICITE OD s.6 „JU@EN GASOVOD” ]E POMINUVA NIZ MAKEDONIJA
    GLOBALNATA KRIZA S.7 SVETSKATA KRIZA VLEZE VO SOBRANIETO
    s.10 VLADINIOT DOGOVOR SO „OKTA” PRE^KA ZA „LUKOIL” ВЕСТ
    s.11 KRAK OD JU@NIOT EVROPSKI GASOVOD ]E MINUVA I NIZ s.8 “LUKOIL” SO POMALI INVESTICII PORADI OKTA
    MAKEDONIJA s.9 NEMA FIRMA BEZ NAMALENO PROIZVODSTVO
    s.11 „MAKEDONSKA PO[TA” ]E SE PRIVATIZIRA НОВА МАКЕДОНИЈА
    УТРИНСКИ ВЕСНИК s.10 „GARDIJAN”: VTORIOT KRAK OD JU@NIOT EVRO-PSKI
    s.1 KRIZATA DOJDE I VO MAKEDONIJA GASOVOD ]E MINUVA I NIZ MAKEDONIJA
    s.7 KRIZATA PRISTIGNA I VO MAKEDONIJA s.10 ]E SE PRIVATIZIRA DEL OD „MAKEDONSKA PO[TA”
    s.8 „LUKOIL” VELI DEKA E OGRANI^EN OD MONOPOLOT NA s.10 NAD 200 MILIONI EVRA INVESTICII VO GEVGELIJA
    OKTA ШПИЦ
    s.9 „REPLEK” SO RAST NA DOBIVKATA s.8 BANKITE KURTULIJA, KRIZATA VO FIRMITE
    ВЕЧЕР s.8 SE GOTVI TERENOT ZA PRIVATIZACIJA NA „MAKEDON-
    s.10 VO OPTEK NOVITE MONETI OD 10 I 50 DENARI SKA PO[TA”
    18 берзНИК broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    Data 17.11.2008

    MMF I OECD PREDLAGAAT zavr{ija konsultaciite na premierot Mirko ME\UNARODNATA AGENCIJA ZA


    PRIVATIZACIJA NA Cvetkovi} so ~lenovite na vladata vo vrska ENERGETIKA
    SLOVENE^KITE BANKI so osnovnite merki za {tedewe pri izgotvu-
    vawe na buxetot za 2009 godina. Postignat e i
    Прогнозите за
    Банките во Словенија - dogovor rashodite za plati, penzii i subven-
    cii da bidat izbalansirani na na~in koj }e глобалната поварубачка
    најнеефикасни во ЕУ ovozmo`i makroekonomska stabilnost.
    Zemaj}i gi ja predvid svetskata ekonoms- на нафта, променливи
    Me|unarodniot monetaren fond i Orga- ka kriza i nejzinite mo`ni efekti na ekono-
    nizacijata za ekonomska sorabotka i razvoj gi mijata na Srbija, ~lenovite na Vladata se - Me|unarodnata agencija za energetika
    ocenile slovene~kite banki kako najmalku soglasni deka site buxetski korisnici treba (IEA) ja namali prognozata na rastot na
    efikasni vo Evropa i smetaat deka vo fi- da bidat odgovorni i deka za{tedi moraat da pobaruva~kata na nafta vo svetot, kako pos-
    nansiskiot sektor vo Slovenija bi trebalo se ostvarat na site nivoa, se veli vo soop{- ledica na se pogolemiot broj podatoci {to
    da vleze pove}e privaten kapital, a kako tenieto na pres slu`bata na premierot. uka`uvaat deka globalnoto stopanstvo e vo
    primer na koj bi trebalo da se ogledaat ja po- mnogu polo{a sostojba otkolku {to prethod-
    so~uvaat Hrvatska. So ogled na faktot deka no se smeta{e.
    dr`avnite banki se najmalku efikasni, po- IEA soop{ti deka se o~ekuva vo 2009 go-
    rastot na u~estvoto na privatniot kapital bi dina pobaruva~kata na nafta da porasne sa-
    imal golem efekt vrz nivnoto rabotewe, ut- mo za 350.000 bareli na den, {to e za 340.000
    vrdile Rudolf Bems od MMF i Pirit Sors bareli dnevno pomalku od prethodnata prog-
    od OECD vo nivnoto soop{tenie, objaveno vo noza na agencijata od pred eden mesec.
    slovene~kiot mese~nik Ban~ni Vestnik. Namaluvawe na prognozata za rastot na
    Tie predupreduvaat deka delot na di- pobaruva~kata na „crnoto zlato” usledi ot-
    rektnata ili indirektna dr`avna sopstve- kako Me|unarodniot monetaren fond (MMF)
    nost vo slovene~kite banki e visok, spored na 6 noemvri soop{ti deka globalnata eko-
    regionalnite kriteriumi, i istaknuvaat deka nomija prv pat po Vtorata svetska vojna e na
    vo dvete najgolemi banki - Nova Qubqanska pat da zabele`i pad na stopanskite ak-
    banka (NLB) i Nova Kreditna banka Maribor tivnosti na godi{no nivo.
    (NKBM) dr`avata i paradr`avnite fondovi IEA, isto taka, ja namali i prognozata za
    se mnozinski ili glaven akcioner, ili dr`at rast na pobaruva~kata na nafta vo 2008 god-
    okolu 50 otsto od bankarskiot pazar. Kako ZA STIMULIRAWE NA ina za 320.000 bareli na den, na samo 120.000
    sporedba, vo izve{tajot se naveduva deka EKONOMIJATA bareli, {to e najmalo dnevno nivo od 1985
    stranskite banki i drugite stranski inves- godina.
    titori kontroliraat okolu 38% od slove-
    ne~kiot bankarski sistem, dodeka vo Hrvat- Кина одобри пакет од Spored najnovite procenki, se o~ekuva
    pobaruva~kata na nafta vo svetot vo 2008
    ska strancite se sopstvenici na 90 otsto od
    sektorot.
    586 милијарди долари godina da iznesuva prose~no 86,2 milioni
    bareli na den, a slednata godina 86,5 mil-
    Niskata efikasnosta na slovene~kite Kineskata Vlada go odobri predlogot do ioni bareli.
    banki mo`e da vlijae na niskata konkurent- krajot na 2010 godina da bidat investorani
    nost vo odnos na evropskoto nivo, a podobru- 586 milijardi dolari za stimulirawe na
    vaweto na efikasnosta i konkurentnosta na ekonomijata. GORDON BRAUN POVIKUVA:
    bankite }e go pottiknat rastot i finansi- Sredstvata }e bidat investirani vo in-
    skata stabilnost, se veli vo izve{tajot. No,
    se dodava i deka vladata na leviot centar na
    frastrukturata, za socijalna pomo{ i drugi
    klu~ni sektori, se naveduva vo soop{tenie Реформа на ММФ и
    mandatarot Borut Pahor, koja naskoro stapu- objaveno na vladiniot veb sajt. создавање глобален
    механизам за
    va na dol`nost, najavuva namera dr`avata da Vladata objavi deka }e prezeme aktivna
    go zadr`i mnozinstvoto vo klu~nite banki, finansiska i umereno labava monetarna po-
    poradi {to }e mora da prezeme drugi merki
    za podobruvawe na efikasnosta na bankite.
    litika i }e predlo`i dano~ni olesnuvawa na
    pretprijatijata za 17,5 milijardi dolari.
    спречување на кризите
    Ekspertite od MMF i OECD im predla-
    gaat na slovene~kite banki da gi zgolemat - Vladata na Velika Britanija na sami-
    standardite na korporativnoto upravuvawe,
    definirawe na dolgoro~na strategija na rast Хонг Конг во рецесија tot na G-20 vo Va{ington }e se stremi kon
    postignuvawe konsenzus za sozdavawe na nov
    i izleguvawe na akciite na bankite na ber-
    zata.
    после пет години me|unaroden finansiski sistem, koj go oso-
    vremenuva dogovorot od Breton Vuds, izjavi
    Ekonomijata na Hong Kong e povle~ena vo britanskiot premier Gordon Braun na neo-
    recesija za prv pat po 5 godini, poradi vlija- damne{niot banket na gradona~alnikot na
    Србија во 15 месечен nieto na globalnite ekonomski slu~uvawa
    koi taa najmnogu gi po~ustvuva vo izvozot i
    londonskoto Siti. ( prenese ITAR-TASS).
    Noviot sistem, spored Braun, vklu~uva
    stand-by аранжман со potro{uva~kata. reformiran, sovremen Me|unaroden mone-

    ММФ
    Namaluvaweto na ekonomskiot rast za taren fond, kontrola vrz sekoja ekonomija,
    periodot juli-septemvri iznesuva 0,5%, so sistem za rano predupreduvawe i globalen
    {to i Hong Kong prijavi podatoci za dve pos- mehanizam za spre~uvawe na krizi.
    Pretstavnici na Vladata na Srbija i na ledovatelni kvartalni namaluvawa na eko- Neophodnite ~ekori vo ovoj pravec, spo-
    Me|unarodniot Monetaren Fond (MMF) pos- nomijata, so ogled na toa {to kontrakcija od red britanskiot premier, se rekapitali-
    tignaa dogovor za ekonomska programa vo 1,2% ima{e i vtoriot kvartal. zacijata na bankite, vozobnovuvawe na dode-
    ramka na petnaesetmese~en stand-by aran`- Po 5 godini, posle SARS periodot vo luvaweto zaemi, itni merki za spre~uvawe
    man. 2003, koj ima{e porazuva~ki posledici za na rasprostranuvaweto na finansiskata
    Ovoj aran`man treba da ja poddr`i eko- turzimot vo regionot, Hong Kong i tehni~ki kriza vo zemji so sreden dohod, kako i dobra
    nomskata politika na Vladata vo ostvaruva- navleze vo recesija. koordinacija vo dano~nata i finansiskata
    we na celta za odr`uvawe na makroekonoms- Vladata na Hong Kong ve}e gi namali i politika.
    ka i finansiska stabilnost. Dogovoreno e svoite predviduvawa za rastot na BDP za - Vo vreme na promeni i golema neizves-
    deficitot vo buxetot za 2009 da bide 1,5% 2008 od 4 do 5 % na 3 do 3,5%. nost lu|eto o~ekuvaat od Vladata re{itelni
    od BDP. Predhodno vo Vladata na Srbija aktivnosti, podvle~e Braun. - Sega nastapi
    Data 17.11.2008 broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    берзНИК
    19
    momentot vo koj treba da se otka`eme od LUFTHANSA JA PREZEMA ta Vlada za spas na finansiskiot sistem vo
    tradicionalnite re{enija i da izrabotime AUSTRIAN AIRLINES zemjata. Federalnata Vlada vo oktomvri
    inovaciski pristap kon slo`enite proble- potro{i 115 milijardi dolari za akcii vo
    mi, dodade premierot na Obedinetoto kral- Една акција - едно евро najgolemite amerikanski banki.
    stvo. Do krajot na godinata za isti celi }e
    Avionskiot prevoznik Austrian Airlines bidat potro{eni vkupno 250 milijardi
    (AUA) }e bide prodaden na germanskata dolari od vkupno 700-te milijardi dolari
    PRVIOT ^OVEK NA STO PREDLAGA Lufthansa, objavi avstriskata dr`avna hold- koi Kongresot go odobri za da se nadmine
    ing kompanija OeIAG, sopstvenik na 41,6 otsto najte{kata finansiska kriza po 30-te godi-
    vo avioprevoznikot zagubar. - OeIAG odsega
    Цврста глобална }e gi vodi zaklu~nite pregovori samo so
    ni od minatiot vek. Vo oktomvri vkupniot
    obem na vladinite tro{oci be{e 402 mili-
    регулација на Lufthanza, - se naveduva vo soop{tenieto jardi dolari.

    финансиските пазари
    posle sostanokot na odborot za privatizaci- Spored prognozi na ekonomistite, defi-
    ja na avstriskiot avionski prevoznik. Os- citot vo federalniot buxet na SAD do krajot
    tanatite kandidati za kupuvawe na ruskiot na finansiskata godina - 31 septemvri 2009
    - Potebno e da se vospostvai cvrsta S7 i Air France-KLM, pove}e ne u~estvuvaat vo godina, mo`e da nadmine eden trilion do-
    globalna regulacija na finasiksite pazari natprevarot, bidej}i ruskata kompanija ne lari.
    so jasni pravila i mehanizami, koi bi obzbe- dostavila dokumenti vo soglasnost so evrop-
    dile nadzor, a vo slu~aj na potreba i sood- skite propisi za pazaren natprevar, dodeka
    vetni sankcii, izjavi generalniot direktor Air France-KLM ne ja dostavil ponudata vo PO PET GODINI
    na Svetskata trgovska organizacija (STO), zakonskiot rok.
    Direktorot na OeIAG, izjavil deka
    Paskal Lami vo intervju za francuskiot ves-
    nik Mond. proda`nata cena i detalite od dogovorot so Турција, 17-та по
    - Denes vo svetot postojat me|unarodni Lufthansa }e bidat finalizirani narednite големина економија во
    светот
    organizacii za trgovija, zdravstvo, hrana, nedeli, no dodal deka o~ekuva dogovor vo rok
    `ivotna sredina ili telekomunikacii, no od mesec dena, {to }e im ovozmo`i na direk-
    koga stanuva zbor za finansiite ima crna torite na holding kompanijata da go raz-
    dupka, smeta Lami. Zatoa, spored nego, site gledaat dogovorot na sostanokot zaka`an za - Po pet godini Turcija }e bide 17-ta po
    zemji treba da go poddr`at prelogot za me- 5. dekemvri. Pra{awata koi }e se najdat na golemina ekonomija vo svetot, informira
    |unarodna regulacija na finasiskite pazari, dnevniot red go vklu~uvaat baraweto na turskiot televiziski kanal Si-En-En Turk.
    iako so toa tie }e mora da prifatat odrede- Se smeta deka bruto doma{niot proizvod
    no ograni~uvawe na nivniot suverenitet. (BDP) na zemjata vo 2013 godina }e dostigne
    968,2 milijardi dolari. Godinava BDP na
    Turcija }e bide 798,8 milijardi dolari, a id-
    VLADATA NA SAD DOL@NA NA nata godina taa }e ima namaluvawe na BDP
    STRANSKITE VLADI koe }e bide okolu 789 milijardi dolari.
    Vo 2010 godina se o~ekuva BDP na Turcija
    Долгот - околу 2,6 илјади da bide okolu 829 milijardi dolari, vo 2011
    godina - 874 milijardi dolari, vo 2012 -
    милијарди долари okolu 920 milijardi dolari, a vo 2013 - 968,2
    milijardi dolari, so {to }e bide na 17-to
    mesto me|u svetskite ekonomii.
    - Vladata vo SAD vo momentot im dol`i Lufthansa od avstriskata vlada da go preze-
    na stranskite vladi okolu 2,6 iljadi mili- me dolgot na Austrian Airlines, vo visina od
    jardi dolari, {to e pribli`no ednakvo na 500 milioni evra, ~ija vkupna vrednost pak RUSIJA, IRAN I KATAR VO NOVA
    petina od vrednosta na godi{niot amerikan- nadminuva edna milijarda evra. Lufthansa, DRU@BA
    ski bruto doma{en proizvod, predupreduvaat za delot od 41,6% {to go poseduva OeIAG,
    ekonomistite.
    Izvr{niot direktor na va{ingtonskiot,
    nudi po edno evra za akcija ili vkupno 360
    iljadi evra. Формирање на гасен
    Proekt za nacionalna bezbednost, Xejms Luds
    oceni deka vo narednite godini SAD }e bidat
    Akciite na Austrian Airlines minatata
    nedela na avstriskata berza izgubija 0,38%
    ОПЕК
    prinudeni za otplata na nadvore{niot dolg od vrednosta, odnosno edna akcija vrede{e - Ruskiot premier Vladimir Putin uka-
    da pla}aat ogromni sumi. 2,63 evra. `a na neophodnosta od koordinacija vo dej-
    Luds, povikuvaj}i se na istra`uvaweto stvuvaweto na zemjite proizvoditeli na pri-
    koe go objavi negovata organizacija, istaknu- roden gas, naglasuvaj}i deka toa ne zna~i
    va deka navedenoto nivo na dolgovi na VO OKTOMVRI formirawe na kartel sli~en na Organizaci-
    amerikanskata Vlada, vo uslovi na tekovna- jata na zemji izvoznici na nafta (OPEK).
    ta finansiska kriza, pretstavuva mo`na
    strate{ka zakana za SAD. Буџетскиот дефицит на - Stanuva zbor za taka nare~en Forum na
    zemji proizvoditeli na gas i nie ja
    - Stranskite vladi investiraat vo SAD САД - неверојатни 237,2 poddr`uvame takvata ideja, istakna Putin po

    милијарди долари
    kupuvaj}i gi na{ite dolgovi, no pritoa dobi- sredbata so egipetskiot premier Ahmed
    vaat i mo`nost na vlijanie koe nie ne bi go Nazif. Zemjite proizvoditeli na gas nared-
    sakale, oceni Luds. niot sostanok }e go odr`at vo Moskva.
    Spored nego, amerikanskiot dolg kon Buxetskiot deficit na SAD vo oktomvri, Prethodno iranskiot minister za nafta
    Rusija se zgolemil na 74,4 milijardi dolari, dostigna neverojatno nivo od 237,2 milijardi Golam Hosein Nazari izjavi deka Rusija, Iran
    {to, spored nego, e sedum pati pove}e otkolku dolari, soop{tija amerikanskite mediumi, i Katar postignale soglasnost za formirawe
    na samiot po~etok na ovaa decenija. povikuvaj}i se na podatoci, objaveni od za na gasen OPEK. Trite zemji raspolagaat so
    Tekovnite dolgovi na amerikanskata finansii na SAD. Ovaa suma e najgolema vo pribli`no 60 procenti od svetskite rezervi
    Vlada kon Kina, me|utoa, se pove}ekratno fiskalnata istorija na SAD i e ~etiri pati na priroden gas.
    pogolemi, bidej}i Kina vo navedeniot period pogolema od deficita vo federalniot buxet Evropa i SAD se protiv formirawe na
    kupila hartii od vrednost koi gi emituva vo oktomvri minatata godina, (56,8 milijardi takov kartel, ocenuvaj}i deka toa }e pret-
    Ministerstvoto za finansii na SAD za dolari) poso~uvaat mediumite. stavuva zakana za svetskata energetska
    pove}e od 800 milijardi dolari. Golem del od deficitot e natrupan bezbednost.
    zaradi sredstvata, potro{eni od federaln-
    20 берзНИК broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    Data 17.11.2008

    NEDELAVA JA ODBELE@AA...
    MAJKROSOFTMAKEDONIJA SO NOV INERFEJS PAKET

    Правопис и речник на македонски јазик


    Мајкрософт ја промовираше новата алатка за проверување правопис која ќе овозможи да се избегнуваат
    печатните или правописните грешки во кирилична поддршка во текстот на македонски јазик. На тој начин
    вие и понатаму можете да продолжите да работите на англиската верзија на Microsoft Office 2007 на која сте
    навикнати, но сега има кој да го провери вашиот правопис и да ги поправи вашите печатни гречки.

    ajkrosoft Makedonija minatata nedela }e bide otvoren do sredinata na fevruari. Windows Vista. Na primer, ako korisnikot

    M go pretstavi noviot paket za jazi~en


    interfejs, vo ~ii ramki }e funkcioni-
    ra i alatkata za proverka na makedonskiot
    Dadenite predlozi }e bidat razgleduvani i
    birani od profesori od katedrite po make-
    donski i angliski jazik na Filolo{kiot fa-
    kupil {panska verzija na Windows Vista i si
    instaliral katalonski PJI, nekoj tekst }e
    ostane na {panski. Mo`e da se instalira
    pravopis. Ovaa alatka Majkrosoft ja izrabo- kultet. pove}e od eden PJI, za sekoj korisnik na kom-
    til vo sorabotka so profesori od Filolo{- U{te vo 2004-2005 godina Majkrosoft pjuterot da mo`e da go prika`e korisni~kiot
    kiot fakultet vo Skopje, a vgraden e i re~nik po~na da gi instalira dodatocite na makedon- interfejs na jazik po izbor. Poddr`ani plat-
    na zborovi opfateni po rod, ~len i po drugi ski jazik vo Ofis sistemot, a denes ve}e ima- formi PJI funkcioniraat samo so 32-bitni
    gramati~ki kategorii na makedonskiot jazik. me razvieni verzii na tie paketi. Inicijati- verzii na Windows Vista i ne mo`e da se ins-
    Specijalistot za tehnologii vo Majkro- vata za ovoj proekt, kako {to re~e Ilijan~o talira na postari verzii na Windows ili na
    soft Makedonija, Dimitar Grozdanov, objas- Gagovski, direktor na Majkrosoft Makedoni- 64-bitni verzii na Windows Vista.
    nuvaj}i kako funkcionira alatkata za pro- ja, bila rezultat na zalo`bite za za~uvuvawe
    verka na pravopisot, pojasni deka onie koris- na kirili~noto pismo i podobruvawe na de-
    nici koi ne go poznavaat dovolno angliskiot lovnata komunikacija na korisnicite na niv- Vo ramkite na Microsoft Office 2007
    jazik }e mo`at so nejzina pomo{ menijata da gi nata tehnologija. sega e integrirana i alatkata za proverka na
    prefrlaat na makedonski jazik i na kirilica, Paketot za interfejs na makedonski jazik pravopisot (spellchecker), koja se bazira na
    a pritoa da mo`at da se vratat na osnovnata i na kirilica mo`e da se prezeme na vgraden re~nik na makedonskiot jazik i fun-
    stavka na angliski jazik. Paketot za jazi~en www.microsoft.com.mk/lip. voj Paket za jazi~en kcionira i na makedonskata i na angliskata
    interfejs ima instaliran pravopis, taka {to interfejs (PJI) za Windows Vista obezbeduva verzija na Microsoft Office 2007.
    pri upotrebuvaweto se obele`uvaat nepozna- delumno prevedena verzija od naj~esto koris- Korisnicite {to poseduvaat licencirana
    tite zborovi ili internacionalizmite vo tenite oblasti na Windows. Po instaliraweto kopija na Windows operativniot sistem, mo-
    tekstot, a korisnikot mo`e da kreira i sopst- na PJI, tekstot vo vol{ebnicite, dijalog ram- `at besplatno da go simnat paketot za jazi~en
    vena baza na zborovi. Postoe~kata baza na kite, menijata, temite za pomo{ i poddr{ka i interfejs na makedonski jazik na Microsoft
    zborovi i izrazi, pak, }e mo`e da se dopolnu- drugite stavki vo korisni~kiot interfejs }e Office 2007 od veb-stranicata na Microsoft
    va od strana na korisnicite i toa preku otvo- bide prika`an vo jazikot na PJI. Tekstot {to www.microsoft.com.mk/lip.
    reniot javen onlajn forum na Majkrosoft, koj ne e preveden }e bide vo osnovniot jazik na

    PROKREDIT BANKA SO NOVI PONUDI ZA [TEDA^ITE Алфа финанс холдинг го


    купи Еуроброкер
    Штедните влогови и орочените депозити со поголе- Bugarskata Alfa finans holding stana
    ми камати sopstvenik na 51 otsto od makedonskiot inves-
    ticionen posrednik Eurobroker. Nivnoto
    Prkredit banka gi zgolemi redovnite kamatni stapki na {tednite vlogovi i oro~enite vleguvawe zna~i i zgolemuvawe na osniva~kiot
    depoziti vo denari i evra. Kamatnata stapka na depozitite vo denari dostignuva do 9,5 % kapital na ovaa brokerska ku}a za 425 iljadi
    za depoziti oro~eni na pet godini. Vo odnos na oro~enite depoziti vo evra, Prokredit evra, odnosno od dosega{nite 75 iljadi, sega
    banka i ponatamu ja prodol`uva akcijata na {tedewe so koja klientite imaat mo`nost da kapitalot iznesuva 500 iljadi evra. Vakvata
    dobijat kamatna stapka od 5,5%, za depoziti oro~eni na edna godina. dokapitalizacija mu ovozmo`uva na
    -Ona {to e osobeno va`no za {teda~ite e tie da bidat transparentno i objektivno Eurobroker da dobie polna licenca za
    informirani za uslovite pod koi se {tedi, za to~niot iznos na kamatata odnosno vistin- izvr{uvawe na investicioni i brokerski uslu-
    skata kamata koja ja dobivaat bez skrieni tro{oci, deka kamatnata stapka e fiksna kako gi i da ja zacvrsti pozicijata kako lider na
    i za fleksibilnoto {tedewe i mo`nosta za predvremeno povlekuvawe na sredstvata bez makedonskiot pazar.
    ograni~uvawe izjavi Kristina Mazni, zamenik-rakovoditel na sektorot za rabota so Edna od prvite celi e integrirawe na
    naselenie. makedonskite finansiski pazari preku plat-
    Prokredit banka izleze vo presret na penzionerite, ovozmo`uvaj}i im odli~ni forma za elektronsko trguvawe, so {to
    uslovi za primawe na penzija preku transakciska smetka. Makedonija }e bide prviot od regionalnite
    -Penzionerite mo`at lesno i brzo da ja podigaat penzijata vo bilo koja od 39-te pazari koj }e ja dopolnuva Bugarskata berza.
    ekspozituri na Bankata i na bankomatite {irum Makedonija. No ona {to za nas e najva`no
    e: penzionerite da dobijat odli~na usluga, da ne ~ekaat redici i da dobijat sovet i
    neophodno znaewe za upotrebata na plate`nite karti~ki i bankomatite od strana na И НЛБ Тутунска брокер со е-
    qubezniot kadar na Prokredit banka, dodade Kristina Mazni.
    преглед
    I NLB Tutunska broker so berzanski
    Prokredit banka e razvojno orientirana Banka, koja nudi kompletna paleta na izve{tai na e- pregled .Tutunska broker
    uslugi i ~ija misija e poddr{ka i razvoj na malite i sredni pretprijatija. Aktivno svoite viduvawa, mislewa, komentari i anal-
    rabotej}i ve}e pet godini, prvata stranska Banka vo Makedonija, isplati pove}e od izi za slu~uvawata na makedonskiot pazar na
    380 mil. EUR na pove}e od 90.000 mali i sredni privatni pretprijatija i uslu`uva kapital,kako i dvi`ewata i relaciite na
    pove}e od 107.000 klienti so op{ti bankarski uslugi. Akcionerite na Prokredit banka regionalnite i svetski berzi }e gi prenesuva
    smetaat deka privatniot biznis sektor sozdava najgolem broj na rabotni mesta, i dava na svojot e-pregled. Na sajtot se preneseni i
    zna~itelen pridones za razvojot na ekonomijata vo zemjata.Prokredit Banka e ~len na odredeni pazarni podatoci so akcent na top
    me|unarodna mre`a na banki, koja broi 22 finansiski instutucii {irum celiot svet, akciite so najgolem porast i pad , kako i so naj-
    koi ja delat istata korporativna misija za razvoj na malite pretprijatija. golem dneven promet.... Klientite }e imaat
    pregled i na dnevnite dvi`ewa na regional-
    nite i na svetskite berzanski indeksi .
    Data 17.11.2008 broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    берзНИК
    21
    NEDELEN PREGLED NA MAKEDONSKA BERZA
    za period od 10.11. - 14.11.2008 godina

    VKUPEN PROMET NA MAKEDONSKATA


    BERZA AD SKOPJE
    U^ESTVO NA ODDELNI PAZARNI
    SEGMENTI VO VKUPNIOT PROMET

    PREGLED ZA NAJTRGUVANI AKCII NA OFICIJALEN PAZAR

    10 NAJTRGUVANI HARTII OD VREDNOST


    NA OFICIJALEN PAZAR
    22 берзНИК broj 49
    BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
    Data 17.11.2008

    You might also like