Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 150

]X{w

almIhn Ip \ym

Published by: http://hinduebooks.blogspot.com

]X{w
almIhn Ip \ym

E-book Published By http://hinduebooks.blogspot.com November 2010

]X{w

DSw
BapJw ..................................................................................................... 5 ]X{w IYmcw-`w ........................................................................... 8 {]YaX{w an{Xt`Zw .......................................................................... 12 1. kRvPohIs bm{X ...................................................................... 12 2. ]nwKes i .................................................................................. 14 3. hm\cm]mbw ...................................................................................... 16 4. Pw_pImcpsS Ba{Ww ........................................................ 20 5. Za\Is \oXnkqw .................................................................. 25 6. knwlhpw hrj`hpw kvt\l_cmbXv ............................... 31 7. Xp Xm\pmp XrtZmj ............................... 33 8. Imfks h[nn hmbk ...................................... 39 9. apb knwls knn]qInXv. ............................................ 43 10. Za\Is lnXw. ............................................................................ 46 11. {]Wb_cmb aqbpw t]\pw................................................ 53 12. Za\I kRvPohIs apn .............................................. 54 13. HIw B]n ........................................................................... 60 14. Ipftmgnbpw kap{Zhpw Xnep Ielw ...................... 65
2

]X{w
15. ]nwKfkRvPohImcpsS bpw ............................................. 70 16. kqNnapJnbpsS A]mbw ............................................................ 74 17. [_pnbpw Zp_pnbpw .................................................. 75 18. Ipnbpw CcppInbpw............................................................... 80 19. ]nwKeIs ]mm]w ........................................................... 82 ZznXobX{w an{Xem`w ...................................................................... 85 1. Im, Ba apXembhcpsS _pXzw .................................... 85 2. `npaTn Fenp kw`hnXv ......................................... 93 3. A\yambnsmcp ImcWw (kv{Xo FpsImSpv FptaSnXv) ...................................................................................... 94 4. tLmc]min ]Xnm Fp ImcWw? ........................ 100 5. _p F ccw ................................................................ 103 XrXobX{w knhn{Klw .......................................................... 107 1. XZzn[mscspw hnizkncpXv. ............................................ 107 2. \mhSphm IgnbmXp sImp tZmjw ................. 114 3. ZncmP\smpIqs ]ncnnXv ................................... 116 4. ]nbpw iiI\pw AntI sNt\cw ............................. 118 5. sNsImnp \sw AmSnmc ........................ 122 6. Dcw \apntmfm{inX{XmWw Xs .............................. 124
3

]X{w
7. aqjnIkv{Xobpw aljnbpw..................................................... 126 8. cn]psf kvIn hlnoSmw ....................................... 130 NXpX{w e_v[\mi\w ........................................................ 134 1. h\hnS]nbpsSapIfn aalrZbw ........................................... 134 2. inhinh! InanXn hZXn N]elrZb `hm?................... 138 ]aX{w Akwt{]yImcnXzw ............................................. 142 1. AWt{ijvT\p Iocnaqew bYm ........................................... 142 2. at\mcmPyw Gsd XpScpXv ..................................................... 143 3. {Zhyanmp ZpxJnthm `hm .................................... 146

]X{w

BapJw
]mSeo]p{Xw F alm\Kcn hnZymk\pw, hocyhm\pw C{kZri\pamb kpZi\ Fp {]kn\mb Hcp cmPmhpmbncpp. k \ncX\mb Atln\v Xs kpIrX^esf tmWw Ftm ]tm ]p{Xmcpmbncpp. Fm B almcmPmhns ]p{Xmscmw kpJtemep]cpw, hnZymhnapJcpw ZpamKkmcnIfpambn PohnXw Ignphp. `mKyimenbmsWnepw B almcmPmhns\ ]p{XmcpsS hnZymhnapJX, a`mKy\pw, ZpxJnX\p amnop. hnZybpw, hnthIhpw, \oXnbpw, hn\oXnbpw, knhn{KlmZnIfpw a\nemm cmPIpamcmscsmv Fp ^eamWpXv, K`apmIm ]iphns\ hfptmse \njv^e amWtm, ZpKpWap ]p{Xmsc hfnsbSpp Xv, Xs ]p{Xmv, \oXnimkv{Xap]tZinv ]p\Pw sImSpphm Icp\mb HcmNmcys\ FhnsSnpw, Fsmw hne]nv IgnpIqSptm, Hcp \m tkmaimshv t]cph\pw, \oXn imkv{Xns adpIcIh\pamb hnin{_mW, cmPmhns\ kao]nv hn\oX\mbn ]dp. "almcmPmth, Av hnjant, Rm Bdp amknIw AbpsS ]p{Xmsc, \oXnimkv{Xw apgph ]Tnntmw. AbpsS ]p{Xm DXmcpw Damcpambnocpw. ]p{Xmv A{]Imcap ]cnh\w Bdpamkn\Iw hcm ]w Av Fs \mSpISnbmepw".
5

]X{w tkmaimhns hmptI cmPmhv, AXy[nIw ktmjnp. Atlw ApXs ]p{Xmsc AbmfpsS ] hnZym`ymkn\mbn Gev]np sImSpp. cmPyX{n AXn{][m\LSIfmb an{Xt`Zw, kplrm`w, knhn{Klw, e\mi\w, Akwt{]yImcnXzw Fo Ap X{fpw Ipamcmsc Atlw AXnthKw a\nemn. kckamb IYI hgn cmPIpamcmcpsS a\n Bp]Xnhw {]Xn]mZnp t_m[\ coXnbmWv tkmaihv kzoIcnXv. Xqew cmPIpamcmv \oXnimkv{Xn A`ncpNnbpw AhKmlhpw knnp. tkmaimhv hmKvZw sNbvXt]mse cmPIpamcm Bdpamkn\Iw DXmcpw Damcpambnop. kckfpw, cmPyX{{][m\fpw, temI{]knfpamb B IYIfmWv "]X{IYI" Fv {]JymX ambnpXv.- - CXnse IYm]m{X ]narKmZnIfmsWpXm\v CXns asmcp {]tXyIX. kwkvIrXn hncNn Cu Aaqey{Ks Xp ]mpIfmbn AhXcnnv ssIcfnbpsS CuSpshbv]ntev kw`mh\ sNbvXnpXv almIhn Ip \ymct{X. A[nIhpw ]narKmZnIfpsS IYbmb "]X{"n \nv PohntXm]tbmKnbmb ]eXpw ]Tnphm\pv. AXmWv Cu IYIsf temI{]knfmopXpw. a\pjycpsS hn`n kz`mh, PohnXhnPbn\mhiyamb \b, cmPyw `cnth A\pkcnt X{
6

]X{w Fns\ Ahiyw Adnncnt Imcy A\mbmkambpw kckambpw Cu IYIfn {]Xn]mZnncnpp. cmPyw `cnph {]tXyIw CXn ]dncnp Imcy AdnncntXv A\pt]WobamWv. "A[otX b CZw \nXyw \oXnimkv{Xw irtWmXn N \ ]cm`ham]vt\mXn i{ImZ]n IZmN\" (Cu \oXnimkv{Xw ]mcmbWw sNpIbpw tIpIbpw sNph\v Hcnepw, tZth{\n \npIqSn, ]cmPbw GpIbn) Fv {Kns aqeImhp Xs CXns {]tbmP\sn ]dncnpp. hninjy kmtKm]tZi]camb KpW]mTfpsS hnf\neamWv Cu sImp{Kw. AXpsImpXs asm IYmkamlmcsfm kamcmyambncnp Cu `mcXobIrXn temI samppw am\nsSppshpXv \ap`n am\IcamWv. Fnepw Xhn[w CXns amlyw a\nemn \psS bphXeapd CXp ]mcmbWw sNpptm Fv kwibamWv. AhnShnsS NneXv DundbpI am{Xw t]mcm. \psS hnZymnI temIamIam\w CXns\ lrZnampXv Ghpw {]tbmP\IcambncnpsaXv kwibclnXamWv.

]X{w

]X{w IYmcw-`w
]acmKw sImp ]mpI ]mSpsmcp ]hn\nnfnsaWnamWnta! ]kmcbpw, tX\pw, ]mbkw, Kpffpw ]santb Xcppp Rms\tSm _mte ]X{amw alm\oXnimkv{XspJw ][m hn`mKnp ]mp ]mSpIthWw FXptIp Infns InSmhpc sNbvXm FpsS Kpcpm AW{]hcm anSw XnehcoizccmbXpw kXmp hcw \Iphm\mfmbXpw As\bp alm{_mW{]kmZm Fpta `wKw IqSmXnp Rm\pcsNmw, {ioa\p, _rlkv]Xn, ip{I\pw thZhymk [oaXmw hc hnjvWpKp]vX\mw NmWIy\pw amap\n ]cmic ap _p[mcpw kmaZm\mZn\oXnimkv{XImftm. A\sfsbmw ARvPen Iqnsmp k\{]kmZm imkv{XsampcsNmw. {KhnkvXmtc `bap _meImpw AcwKn t_m[anm P\pw NtamSdnhm\mbv ]X{mJyw \oXn {KXmev]cyw Inn `mjbmbv sNmoSpt. ]mSem[cnamp tIfnkmtXm\w ]mSeo]p{Xsap \maamw alm]pcw hmSI InSpI hmSnIfmSnI \mSImKmcfpw \Kcm\fpw-lmSImebfpw lkvXnancfpw amShpw almaWntaSI aTfpw
8

]X{w amSpIqSpI aWntXmcWt{iWnIfpw tXmSpI \ZnIfpw Iq] Ipffpw tISpI IqSmXp tIfnku[mZnIfpw tImI \ndp tIchpw {IapIhpw hoSpI tXmdpap [m\ykw`mcfpw ssihancw hnjvWpt{Xhpw Zpmebw tZhXmtKlw _lp{_mWmKmcfpw Ghapsmcp almcmPancwXn tZh\mbtIm]a `q]XnkpZi\ (hocyhm hnZymimen hnhm hnthIhm) Imcykmc {]m Imakn`mImc XmaknmsXtbmtcm kw Znt\Znt\ `qantZhmscsmmZcm sNnnp. FXn aqew alm`mKyhm alo]me \\msc e`noSn\ms\tm ]tm \\mp sNpw hnZybnmbvI aqew a`mKy Rms\p ZpxJnp kpZi\ Nnnp a\mn hnZybpw hnthIhpw knhn{KlmZnbpw \oXnbpw hn\oXnbpw kXw {KlnmsX ]p{Xscsmp Imcy- sapp icocnIs{Xbpw ]mcw Iw! K`apmImXp tKmhns\ hfp Zp`Kmp ^esatlm hnNmcnm? tLmcamw tcmKw t]mse {Iqcamw hnjw t]mse ZmcpW alm]m]n X Ipew apSnoSpw buh\w Imaw {Zhy{]m`hw aqVXzhpw Zphn[w NXphn[w \miImcWw \rWmw FXne\ns\mpam{Xta t]mcq; ]nssbn\p \meptaI\n kzcq]nm. \psS antm [_pnbpan
9

]X{w \nehnthIhpw \oXnimkv{Xhpan Zpamfn a\pnIsmhpw shabnepp Xm\psap Rm sNtpp? Bcphms\mcp imkv{Xn {_mW\{X hp Nmcphmw \oXnimkv{Xanhsctm[nnp kmcamw ]p\anhp kmZnm [oc\mbv hcm\nncnSw Xnentm. `qan] kpZi\ Cs\ hnNmcnp `man\namtcmsSmnmZcm tahpw Imew tkmaimshsmcp `qantZhmt{Kkc (kuayhm thZ{]nb \oXnimkv{Xmwt`m\n[n hn{ipX _rlkv]Xnkn`) X{X hp. hn{iancNt\mSns\ sNmoSn\m: ah! tI `h\mdpamkn apt \npsS kpXmp \oXnimkv{Xsfmw HsmgnbmsXIp kmZcw {KlnnmapXmcmbhcpamcmbpw hcpw. FXp hnsnses \o \ns cmPywXn \nmnpdmptI thq \r]! FXptIp \r] \n`cw {]kmZnp XpsS X\qPhrsf hnfnpS tkmaimJyZznPt{ijvTs kao]p Xmakw hn\m]dmn\m hnZym`ymtk. tkmaimhpw apZm cmP\\mscmaZm\mZn{ioaoXnimkv{Xsfmw kmZcw {Klnnm\mip Xm\mcw`np kevYmIY\sapsmcp amqtS. ]X{sfmw ]mcvnhmp [w Anepw {][m\ambpsmp an{Xt`Zw,
10

]X{w \smcp kplrm`saXp cmw X{w sNmph ]ns knhn{Klw aqmw X{w, e\misatm sNmpp \memw X{w, knamakt{yImcnIXzamw X{w.

11

]X{w

{]YaX{w an{Xt`Zw 1. kRvPohIs bm{X


Fntem ]p almknwlhpw hrj`hpw Xfntp almkvt\lambv hmgpw Imew GjWnmct\I Pw_pI sNpIqSn ZqjWw ]dh Xfn t`Znnp [r\mw t{Immhns\ Pw_pIs\pw sNmpw kv]amtWsanembh Idp\cn. CYmhntijs hnkvXcnpcsNbvXp tItWsap \r]\\mcpw sNmm. Dpt]m aloXte alnfmtcm]ysap ]p]p]pcw ZnWcmPyw Xn ham\s\smcp hym]mcn sNnt{ijvT hnX{Zhy `hy X{X ]pmbnt]m. hnkpsImp hn\mYs\tmepw Nnnsemcp _lpam\hpah\n X\p sNp kwJybnsmInepw h\w hym]mcsmpta Ipdhn. As\ thWw Xm\pw AapmbmeXpw Xtf bXv\w sNbvXp hnXamotSWw. apta e`nmXp e`ntWw ]nsbpw e`nXp kmZcw cntWw cnX[\w ]nsXw hnnp. XXvWw kev]m{XWw sNbvXotSWw cWw sNbvXnsm XWw \inoSpw eWaXnp Iqcsadnmepw. Iqcw apfIpanns\ kqnmm-
12

]X{w setmsgdnbmsX \mkvXnbmsat thq s]nbn [\w ]qnsnbnncnbpw ]nWnbnpsImpXm\p InSbpw bnImXXp tXmptam Iw Iw! sNnIXpNnXastSm _memtc! AapmbmeXpsIm\p`hnmm Aaptm\pancmfnbpsamcpt]mse. _pnam\mbpsmcp [\hm [\fn ]nsemnIp Zm\hpw sNbvXotSWw. kmchybw Xs cWw {Zhns\pmnsemhpw t_m[apmbntSWw. haptmcp Ipfsanepw Pew hp sIn \nptm Xocw s]mn hmsms t]mIpw. HmhphXnqSn hmphmncpmIn t]mIbnXnep shsadntbWw. FXpt]mse alm_pnam ham\ ]nsbpw [\amntWsapdh NmSpapmn {ZhyambXntensmp \mSpI tXmdpw sNp hym]mcw sNbvXoSphm \n]qpX ]pdsnXp sNnt{i \\msc tZlcWn\pamn \nI kRvPohI\ns\ \matmsS \nI X\np cpnl apt Xs. \nIsfpsNmm ImfIsfp \r]- \\msc! \napmbotSWw. asantb cp\nhocmscbpsamnp iISn _np Xm\ptadn tLmcamw ImmcnppS Kanptm `mcshenpsImtmSp Iqmcn kmcamw kRvPohI XpsS ]mZw Xn
13

]X{w {Iqcamw ]mjmWw hSnpImeps]mn s]sp aloXte hoWtm ham\ sIgnphnpImnesmcpZnn shhpw ]ppw \evIn cnm `rXymsc- bpXn \mept]scmnp ]Xpth Hbmbv NasmcpIqs\smpw Xs ap `rXymscsmpaISs sXsp hennp X]pcnsp- ]nsbtXthq ]mcam[nbpw ]qp Imfsb cnm\mbv]mp `Smcpw Im\\w Ipt]Snsmth amdntmp Imfbpw Npt]msbpsmcp t`mjvIpmn \ofth \SpsImmbh honpp. AcnXw XnjvTXn ssZhcnXw kpcnXw ssZhlXw hn\iyXn PohXy\mtYm]n ht\ hnknXx IrX{]bXvt\m]n Krtl \ PohXn

2. ]nwKes i
Pohtijn {]`mhw sImp kRvPohI Pohnp ]Xpth ]mZhpw t\cmbv hp shhpw \]ppw XWppap Imn shscpXmbph shnamaet]mse apjvIc \Sp appdbnSptcw ZnpI apgpp Pp t]Snpp. Amesamcp knwlw ]nwKeImJy alm- hn{Ia\nltLmc hnizhn{ipX hoc
14

]X{w Amn[n]Xn hmWmc X{X s]mtadp KncnKlztc tahoSpp. kv\m\hpan Xzm\hpan hnjvWp- [ym\hpan hnZym`ymkhpansmepw hn{Iaw sImp hnizw Pbnp hn]n\n N{Ihnbmbv hp tIkcn{]hcm lkvX sImp almlkvXnhocmcpsS akvXIw IpnnfkvXiamw hw chpw ]m\w sNbvXp appcXv\ \tJ tImpsImtmSnmSn [qpsImqmc. ]mew Xn knwlw knwlsaXp tIm ]mnhmcpw IqsS t]Snphndbvpp ]mnhmPmtc! \np t_m[ntWw Ionbpmhm `pPhn{Iaw Xs aqew. As\ KncnKplmK`n hknp ]nwKemJy\mw almtIkcnhocm\pw GIZm Pew IpSnoSphm ]pdsp temIhn{ipXamb bap\mXotc sNp shhpw IpSnpsImphpw XWpnp ]bpw hopsastmhm\mbv ]pdsp ]ptIdnhnmXpsmcp iw tIp cp tNmSnphmnn\ `bsp apjvIc\mIptmcp Iqs IWvTzm\w appdisap aym sNmoSpp. tIkcnt{ijvT\Xp tInpan apw tIheanSnt]mse tItm `bsp X{X hnXp alma{nbmw t{Immhns ]p{Xmcncphcps{Xbpw kam A{KP IcSI tkmZc aZ\I hy{Ksantbbh XfnepcsNbvXp
15

]X{w tkmZc Za\I tNmZnp ]Xpth kmZcw kqnepa{KP! almmth! \psS kzmanntmsfsmcp `bapn ZpZw hnp]mcw Zo\\mbv tahoSpp. sNmn\m\Xpt\ca{KP IcSI hXpamIsn ImcyanXpsImp "ImcyanmXhkvXp Nnnp {]hnm ImcWw IqSmXpsmc\w `hnoSpw" ]smcp Ipc ]mgnepmcw`ssmpS Xcw sIp NXptInnt? Rm\Xp tPyjvTm! tInnsp ktlmZc; hm\cm]mbw tIpsImsIp IcSI

3. hm\cm]mbw
h]\msamcp \r] XpsS \mn \tmcew tISphp IqShpw IqsS hoWp, BbXp]WnsNbvhm\mimcncnjI BbXlmacw Imacw hpImn Cubpw XpSpsImmWnI t]mSntmSn- mgvN IqSmsX ]mXn]nfp\nnsmp `Wn\pImeamIbm ]WnsNpwXIcnjI {Kman t]mbt\cw aSqw ]eZnopw NmSnmSn- n X{X hp\ndp tZhmetb. BbXnsemcp acmSn Xm NmSnsp AXoncnpZmcphn apItfdn cp`mKpw ImepIpn hm s]mncwsImpS IpnIpepoSphm\mcw`np, Atcw acns hnen Ipcns
16

]X{w AhpaIsp s]m\pw t_m[noe Xnbtev]nsmcp Ipnta _esams Imnb Ipc Ipnsb hnSptm Zmcp`mK Xn tNnp I]nbpsS kmcamaw s]mnXp Xm\pw Np. "Xp ^eanmXpXp {]hnm `wKta hcpsap kcpw t_m[ntWw" Fn\p hrYm X\nmhiyanmXp Nnnp a\xtiw sNpp ktlmZc! HtSw `pPnp \mantp t]moetbm ]pamsbmcp amwkambXp Xnm t]mIpsXp tIp ]doSn\m ZI\I \nXp almatX! Xm\ns\ h\mtc cmPa{nsbsmcp t]tcmsS \Spp? XpsS _psf kXw cnm\pw XpsS i{Xpsfsbmth innm\pw DXn htcWsam{Klntm temI ahmscsp am\pj tkhnpp. XpsS PTcsqcnt thpshn A\yhkvXp ]eXptmsbfpn. bmsXmcp ]pam\nl Pohnp hknptm BXpcmcmw _lpPp Pohnpp Apam\t{X `qau tIhew Pohnpp kev]pam\h Xs km[pXm\h Xs. Xn Xs `pn am{Xta thpshn ]n tNmdpw Xnp tImbn ]mtWtam? s]mn ]dp ]cppw InfnIfpw HthXss t]mncnpnt? AWpP\w Nmepw Pohnmepw anXpat\zjWam\paptm tPyjvT!
17

]X{w Hth \ncqss]m `q]XntkhsImp Xpe{XmWskmysadnmepw XpsS _en\pw ]ucpjn\pw XmgvN hp t]mImsX Xs hXpw km[nWw `pnam{Xtab am\nI`n{]mbw inImtWsattbhpw Xr]vXnbpq. tKmtS ihw Xnm\m{KlnSpp izmfpw XnXn Ipcpw Ielnpw Xcnpw amwkan Rcpan \tm-- cncppIw t]mepnta ]nSns]p Icnn Nnt]mse ISnpw sImpw Xn DcntLmjnst\y Ipn]qcWw \mkvXn X\np knwlp XpsS apn hcpw XSn t{Immsf h[nm tamlan aZn sImebm\smt\mSa sNbvXp h[np ISpcw IpSnt Xr]vXnbpq, FXpsImp sNmt XpsS _ew Imm- X\yamIptmcw `nm NnXw t]mcm. ]npcpfbpw sImpsNptmfh Imp tKmjvTnImse{Xbpw NncnbmIpw hntemSpw ]ns hmephndnpw appI Ipnp\nqgnbn ]smgpw s]sp ZmXmhns h{hpapZchp- samsmp t\mnnei ]pdsSo- nns\ hnIrXnI ImmsX `nm XNmXnsmcp\mfpw kwKXn hcn. Ipw`ncmPp Xnm hXpw sImSpsm kw{`aw IqSmsXh taSnp `noSpw Kw`ochntemI\`mhhpw `bcw h\mw ]pcpjs `mhans\ thq.
18

]X{w "XpsS hnZy sImpw XpsS iucyw sImpw XpZcsqcnnphlm[\y. izmhns\tmse Ingnm{ibnpph tIhew Iran{]mbs\tX sNmhm\pq." hn{Iaw sImpw hnmZnI sImpw ]p- ZnpI shfpnpw Ion[mhfytmsS bmsXmcp ]pam almam\nbmbv Pohnpp \oXnam\h PohPohs\pcsNmw ap almaqV sImn\p am{Xw sImmw apao KpWsampw ]msX Pohnptm s] amXmhn\p buh\amIpw hrw ]s Jnms\mcp tImSmenXtbh Bcm\pw _enbnp ssIsImptIptcw ]mcmsX ]dpS sNp ]nw sImn- npsImncnp ImI\pw Pohnpp; FXpt]mse alma\pw Pohnpp. kzev]_pnbmbp am\pj almZo\ kzev]`mhssmp XWw {]kmZnpw Aev]amw Pem[mcw ]qcnm agpn kzev]apmbm t]mcpambXp \ndoSpw. aqjnI Xs sImpssI cpw Pew sImp cqjnXamoSphms\{X ]m\obw thWw "IrXyhpaIrXyhpw [hpa[hpw \nXyhpa\nXyhpw kXyhpakXyhpw CapXnsempw sNpta {KlnmX- ay\pw ]ipfptaXpta t`Zw \mkvXn." Ftmgpamlmchpasmtg \nlmchpw Xev]capdhpw ssaYp\hym]mchpw CdXp \mepsamsh ]ippw kzev]_pnbmw ]pcpjm[ampw Xpeyw.
19

]X{w FXne IqSpw \psS kzman knwlw F{Xbpw almhoc _pnam hnthIhm. As\bp knwlpcmm\pantm Cs\ hnj\mboSphms\p aqew?

4. Pw_pImcpsS Ba{Ww
sNmn\m IcSI Imcnbw tinptm- ctm \obpw Rm\psaXpsImpsNp A{][m\mcmIpw \apo hnNmcw sIm- ev]hpsamcp ImcyanstSm ktlmZc! Ccapc sNbvXp tkmZc Za\I kp{][m\Xzw ]ns \app hcmatm A{][m\\mbp ]pcpj {Iamse kp{][m\\mbnpw adnpw ImWpnt? asmcps in sIm a\pjym DumcmIpXpw aqVmcmIpXpw Fn\p aptmp IpapmoSpp Nnnm Xs KpWtZmjhpw Xm\pmpw. DXnhcpphms\{Xbpw ]cm[o\w ]nsbt[mKXns{Xbpsafpamw. F{Xbpw I\smcp IpIfpcpnsm- {ZnX apImntephm ]mcw Zw BbXp Iogvt]mtbvp NmSnms\fpam- ambmkw sNpw thm Xmgp ht \nev]q XpsS KpWn\pw XpsS tZmjn\pw XpsS PohmmshpXp Xt aqew. FXp tIp XZm tNmZnp IcSI \npsS hmn`n{]mbsastSm ktJ! FpsS hmn`n{]mbanpcms
20

]X{w JnXmaqVXzhpw `oXnbpw ImWvI Xs. Cs\ Za\I sNmn\m\nZantm Fs\bdnp \osb{KP\pc sNbvXm Cp tXmnbsXmaSnb\pWnmw sNmp hmp tIp tKmfpw {]hnpw Xp t]Snp acw henpw KPfpw hXpw sInpdtnbm IgpXbpw Inepw t]dnsmp apsatX thq. sNmp IqSmsX Xs ays at\mKXw sXpta tXdoSmsX t_m[npw almP\w A\yNnm`n{]mbw e`nm\tm ay XpsSbpn _pnkmcs hlnpp. Pw_pI Xs \msamInepw \appn _nw_nXw {]`phns Nnkwtm`w ZrVw \psS _pn sImp \psS Xpcms\ \psS ]mnemnotWap Xs FstSm! \apptm cmPtkhm`nXzw FpS IcSI\tcw Za\I Ftmfw cmPtkhm[s {Klnh ]ns amcpans{KP {KlntWw. a{nbmbv hkntpmhpw kwkmchpw a{np aptmscXnm\p]mbhpw ssImWw taSnm\pw IhtcmSpw tNp hmWw Iqn {Zhyw ssIemoSphm\pw Imcy Xocptcw kzmanp sNtp ImW ]mXotew ]phm\p]mbhpw asmcphn[w \mn Xocp ham\w asmcphn[w sNp kzmansb t_m[nn ]neptmpw Imcysamth km[nn ap P\ns sImp apSpI
21

]X{w sImn\p hIbp km[psmcphn[w Ipapmn {Zhysamth lcnbpw Ccw Zp{nIpsmcp sXmgnepI- smsmcphn[sanembXpw \appp ]mcnSw Xn \ kmayaptmtXpw `mcamIp Imcysamth km[nm\pw ksszcamw hw an\Spw \cmp ZqcamsbmcpZnpansp t_m[ntWw. [\ycmw hnZzmmp XpsS tZisapw A\ys tZisapw t`ZansmtcSpw F{Xbpw ]dnoSp ]pammpw i{Xphnsp tInntbm almmth! DuNnhm IcSI\nnXp Za\I- tcmNnXanZw \nsd kmlsamInepw tkhbvphkcw ImWmsX Xncpapn- emhemXnp sNme_ambnocpw. sNmn\m Za\I\mbXp kXyw Xs hmtmchktc sNpIne_amw. B\bvp aZmSptmcp t\cw sNm B\mcs\tmepambh Ipnsmpw. Ghs\mepw ]ns kn[u kZmImew tkhnp\nptmcn kzmanp Ir]bpmw hwiipnbpan _pnbpan Im hp sXpan hnZybpsampan CWp ]pams\nepw Xncpap]n Xhpw t\mn aqn hncepw Xn \nm ahmp ]mcw ]ambv hcpw {Iam A\ytkhImcne{KKWy\mah ]mnhmcpw ]ckv{XoIfpw eXIfpw ]miztkhnsbmcw ]mnemoSpw ZrVw.
22

]X{w C{t\msSmpw kzman N{t\msSmpw `hm- s\smw kvXpXnpsImstmgpw ]ncnbmsX kn[u ]mph ]mnh`naX ]nssbtlm _lp Zp`Ks\mInepw XpsS lnXw t\mnmp ]pcpjs\ X\zwKnamcpw apZm ssIsmpw {Iamse. app hrsbpanInXambm hnbpw Npnntdpsadnmepw. CXp {]tbmKnm tIm]npw alo]Xn CXp {]tbmKnm ah {]kmZnpw Fp hntij IpsImp]mntI \np tkhnotSWsatmgpanfImsX. Fntb \ncknpshnepw IqmmsX ]nsbpw NpnqSnnmse \StWw. Cs\ ]eZn\w sNptm {]`pfpw XpsS himbnocpsatX thq. tNmZnp IcSIs\p \obpWnm `mhnp knwlmnIw {]m]nms\mcpsp? Dhm Za\I hXpapWnm Dcw tImaXn\pcatm tXmpw Dcw Xn \npcapmIpp hnn \ntm ]ns hnpIfpmIpp. In hnXbvp s\pI apfp s\- pmIpaXp Xs hnmbnocpatm cp hmhntSbvp sNp Rm\pWnm IpsImtWw tatepcw _lphn[w. GsXmcp hkvXp sNbvXmetmtg sISpw Imcyw GsXmcp hkvXp sNbvXm Imcykm[noSpw BbXp cpw apt \oXnbph ImWpw BbXns\mt]mse Imcyn {]thinpw.
23

]X{w Da\[a\pw ayas\ohw aym aqphn[apsp t_m[ntWw. FXne[am hnLv\n `bw sImp Hpta XpSmsX kz\mbncpoSpw aya ]nsmcyw XpSpw apSptm _pnbpw sIp]mcw aSnbSoSpw Da atyaty apSw hsnepw knamthmfw Imcyw ssIhnSpIbn. Cp Rm\hkcsasp {KlnmsX sNpNmSpIbpansp t_m[n `hm. tZhImNmcy\mw Kojv]Xn Xms\nepw tIheahkcw t_m[nmXpcsNbvXm ewL\w `hnoSpw Imcyhpw hcm Xs mLnXn\pw lm\n hpt]makwibw \smcp Imte sNp sNmpInekmc\pw h Imcysamepw km[npt]mcmw Xm\pw. tZihpw Imehpw kwNnnbmsXmcp Imcyw teihpw XpScpXmt_m[aph. Bitb ]cn]mIanmX ]pamt\mSp kzmibm`n{]mbssmmsXmcp\mfpw. \njvIr]mscmcyw tInm kaolnXw \njv^eambnocpsaXpw Xsb NnnbmXptmc\fpaIsSpw Fn\p aqVmscstlm tkhnpp? bmsXmcp KpWw sImp hrnkuJy hcq? bmsXmp sImp k\hpw {]iwknq? As\bp KpWapmhm tinWw. Fpta tem`w IqSmXpWw cntWw. A{KP sNmm\tm `qan]memtcmSpw kp{Klmchss\ ]sapw
24

]X{w B{KlsasXpamcw`sasXpw hy{Ksantb ]mp t_m[nms\fpX. tkmZc sNmnXtmfpp ]dXp- amZcntpw ]camsancnnepw hSscsp \nevptm inhinh! kSanXnendoSphms\p tXmpw Hp\mfndnbpw apnbpw Xnchp XnbnepansmtSw sNpw t]mpw s]sp ]cnNbnoSn\msemcphgn InpaXn \on{IoUnptahoSphm FXpt]mse sNp h\w sNbvXp \np sNmXptIpw Ipw kqnpw ]conpw ah Xs ioe`mhhpw ]Xpth Xpnemnsmm ]ns sshjayan. As\ himmsasmcp ]antm Cs\ a\mn \n Ir]bpsmIn FXp tIp apZm sNmn\m IcSI \nXp ktlmZc! \Xp hoSWw \npsS amw ip`ambv hcpw \ncq]n- sXmpta `wKw IqSmXkvXp tX ip`atX!

5. Za\Is \oXnkqw
tPyjvTs\smgpXpsImtmtg Za\I t{ijvT\mw knwl{]`p kzmansb {]m]npS Zqcth Xs \np ]mWnI Iqnqn- mcth ]Xpth sNsmcp Zimtc ]nwKeI\papc sNbvXnXp Za\I! Cphmepw ]e\m IqSnmWpntm. FstSm \obpw \ns tPyjvT\psas hp
25

]X{w kXw tkhnm kwKXn IYn \o. h\mw Za\I h\w sNbvXp sNmm:- Xpcm\Snbs\smsp {]tbmP\w? sIm\m\sbsmp Xetm]gbcnkmZnXn\np kmayw t]mcmbtm. FnepaamXys afmbSnb \ngenW ]WnoSmsX s]mdpptam? Hmptmsfmcpscsmp]Imcans- mpta hcnIbnsXpapWnmw. ]ppI sImpap]ImcapmIpw Xs ]pI tXm sImmw ]bvsfom sImmw sath IfnenpS sNdpnbm sXp kuJyapmInem hn[n\pw sImmw. Im Icw Ipw aqpapsmcp Ppfm GIs\nepw ImcyanmsX `hnptam? kmc\mw ]pcpjs\mcannSnmepw kmcinsb XyPnoSpamdn \q\w. Xosbcnbp sImn IogmnnSnmepw XobpsS Pzme taevt]mmsX Pzenptam? PohPpsfmsampt]msepsmcp `mhhpw `hmmp tNbndnmepw. Xp aptmcn t`ZapspXpw kwKXn hcpw Znn ImWnpw kam hnpIsfmw IqSnep hnXmep- apa Infnptm XlXzsmpw Daefn {ioImcyw hnNmcnm Damcmw Imcymdscev]ntWw ip`qkpct{Xm\[nImcw _u\psImSpp ah almaqV IWw Icfn Ipew Ifn
26

]X{w ImnI ISoXtS lmc hte Cs\ Xp `qjWefn `wKnbn tNsnte `qjWw tim`noSq. IWvTnecmWw IWw Ifn sImpt]mbvsnXqnsmp ]pdsm Ih Icw sImnsmpS NncnoSpw. XpXnsbsmcp \mahpw e`noSpw. F{Xbpw \oNmcmw _uPmXnPmp O{Xhpw ]Xpw Zo]bnbpw \In {Xnb{_mmt\ a{nbmoSpsmcp [m{Xo]mescmcw \nnpw almP\w Xsm\dnbmsX Zpjv{]`psfsp hnptkhnp am\pjipp CntmfnltemIkuJyanh Nm sNsmcp \cIn NmSpsanmXn sata kphnttpw almcXv\w ]nfXntp ]pcpjs\ k\w Xsb Zp\fpw IqsS Xnpw Xw hnpsamhcpw. _pnbpw hnthIhpw hocyhpw {]`pfn `nbpap `rXy kzmansb \nIoSpw. inbnmXptms `n \njv^ew ZrVw, inbpsmcp\p `nbnmm \tm? inbpw \ kzman`nbpw XnIsmcp `rXy\psmInte hnq alo]Xn inbpan kzman`nbpanmtXmp `pn \evIoSpw \r]s\{XbpahnthIn. Bbh `pPnptmtcmZ\samsamcp \mbn\p sImSpsnembXp ]mgmbvt]mIm. \mbn\p tNmdp \evIpw \mbImscpdn27

]X{w mbXkvt\ln\p ambansmcp\mfpw. Bbh\np Imbssmp X\n- mIth aa kzmanstmgpw klmbnpw. ikv{Xhpw IpXncbpw imkv{Xhpw hoW]mWn m{Xhpw \cmcpw hmWnbpanhsbpw k\tmSp tNmse{Xbpw {]Iminpw; Zp\tmSp tNmse{XbpanfsSpw. A`ymkap hoc hmsfSpnfptm k`ymcXpIp sImmSn kvXpXnoSpw A`ymK almt`mj hmsfSppXp Im Asmtgsbmhcpw hmsfSptbbpq. Aiztm {Klnhcizntednm hnizhmknIsfmw hnkvabnoSpw ZrVw. Am aqV sNizntedptcw hmsX ]ngpt]msamcpw lknoSpw. Cs\Xs ]nssmXpw \mepw cpw `wKnpa`wKnpw ]m{Xt`Zta aqew. Rms\mcpIdp\cnps\XpsImp am\tk \nm`mhw kzmanp thmXm\pw ]\m`\pw ]p ]nbmbv]ndnt! ]mh\s\ ap\n am\mbn tahpote? japJ`Khm\pamSns thjw apZm shbn [cnXp Xpcm tInnt? `rXys KpWKWsamsbpaSnb\p- Xyw `n in bpnbpsa\npp. `nbnmXptms in sImsp ^ew? inbnmXptms `n sImsp ^ew? tkhImcn \nmioe\mw \tc{s\- thnm\mcpansmbv hcpw {Iamse _p`rXycpanmXmbv hcptcw \r]-
28

]X{w sp ]ucpjw ]ns oWamw {]`pXzhpw. {]m`hw Ipdbptm {]mbtim hnZzmmpw tem`anmXmahcmKanbpan. \nXyhpw kao]p hnZzmmcnmXmbm IrXyhpaIrXyhpw t_m[anmXmbv hcpw. ]mnhmp \oXnm\ansp hm ]mte hknptmscmth \inoSpw. FXpsImp ]doSpt aa kzmanpXn hcm \ `rXym Xs thWw. FXp tIp almknwlhpapc sNbvXp:- \stSm! Za\I! \npsS \oXnhmIyw \psS kNnhs \\\tm `hm \ tahcm\p bXv\w \o sNbvXnSWw tNmZnp Za\I \nncphSnbntm tamZn Pe]m\w sNbzXnsgpn Aw`np]mntI hmWcpfptm _pn kvXw`nIWp ImWpnXp Inw ImcWw? DcapcsNbvXp tIkcnt{ijvTm\pw kzass a\ns\ Xop Iw! \psS h\w Xnensmcp Pp hp ZpZw ]qp inpXp tIpote? F{XbpaXn{Iqcw Zps IWvT[zm\w t{im{Xc{npp kSsSppp. apao almcWyhmkhpw shSnp Xm asmcp h\mcw {]m]nm `mhnpp. IWvTistmeqlnmaht\Xpw IWvT\tlm! almhn{Ian almhoc cp]ans\nmbhstpw Ipw sImnhnSn ]m sshjays FXptIp apZm sNmn\m Za\I:-
29

]X{w FpsS kzman hrYm Nmeyw XpS iam{Xstp inms\p aqew? inam\tm `mhs\n\p t]Snpp? BdpI Pew s]mn tkXp`RvP\w sNpw BdpI ]pm a{hpw t`ZnoSpw GjWn {]tbmKnm kvt\lhpw \inoSpw `ojWnhmp sImp `ocp `bsSpw ItmfXn _lpamwkapsp tXmn sNbnepptm Nhpsamcpac- hpw am{XwXs IXpp Rms\p ]smcp Pp ]dns\ tInpv. sNmstSm! ]pcmhrsap tIkcnt{ijvT; sNmph {ihnmepsapS Za\I. ]smcp Ipdp\cn `Ww InmbvIbm IpWvTnXw ]qp hnis\ \Sptm Ip{XNn {]tZip bp`qXew Ip X{X ssk\y NpInSpXpw Ip. A{Xbsmcp s]msbpw Im\h X{X \nsmcp iw {ihnp `bsm hbp hSnptmfmbXp Xmt\ Xs tXmbZ[z\nt]mse inpXpw tIp. Fphm\nXsmcp Pphmbv hcpsam _phmsc\ntm! \sbpw sImpanh AnsI sNp t\mnsmpt]mcnsIpn Nnnp ss[cytmsS sas sath sNm. `Wnp thpw tNmcbpw amwkfpw XWaXn\Ipsp tXmoSpp eWw ip`w \aptj Rm\pnpp `Ww hgnt]mse sNbvIsbpdh
30

]X{w NsSnsmcp Zzmcapmnsmptmln krKme\Ip {]thinm. Bbh\tmfpc sNbvsXmcp tmImw Rm ambsantb sNmt IntmfXnsempw.

6. knwlhpw hrj`hpw kvt\l_cmbXv


BbXp a\nhns\ ]dp Rm BbX[zm\wtIp `oXnsbn{X hrYm? tIhew almiw tIpp h\w Xn kmh[m\\malw sNnl hoSpt Fsmcp isapsasmcp Ppshpsasmcp `mhsapsamsh t_m[npt. CcapcsNbvXp [r\mw t{Imy{]uV kXzcw kRvPohImfX apnsNp BsctSm! Xms\htNmZnt\cw hrjw t\cphmpcsNbvXp Rmt\mcp Imfq ham\s\smcp hmWn`mc \s hnnXpantmfnns\ shSnXpw AamnhoWp ImsemSnShnbn Aamknpdw ZpxJnpInSp Rm ssZhImcpWywsImp Zhpw ianp Rm Ghan{]tZip kuJyambv \Spt. sNmn\m Za\I \psS kzmanhoc sNmtdqw almknwlw ]nwKeImJy[oc sNmnhnnXp \sXzcw Iqnsmp- sNphm `hms\bs{Xbpw IuXqlem kXanZsan kzmantbmSpWnp kXzcw hcmsap tItm kRvPohI
31

]X{w knwl\mbI almhocyhm\h \s- wlcnnsmIn kwibw hn\m hcmw. hnizknhIsf h\ sNbvXoSptam hnizhn{ipXhoc hn{Ian arKm[n]? Fn Rmhcmsap Imf sNmXp tIp IncZa\I hnXp knwlmntI h\w sNbvXpsNmm: N\mw kaocW asantb hnizanfpsamInepw F{Xbpakmcambpsmcp XrWsf [m{Xnbn\np ]dnoSptam? almatX! DXfmbp hrsfmw ]mtS `namphm Ipdshmptabn Xm\pw. hocyaph aphocyapht\mSp hn{Iaw {]tbmKnq Zp_emcne. FXp aqew `hm Imfsb h[nbn- ssmcp hnizmkwsIm{X Rmhcppt. FXptIp {]mkmZnpcsNbvXp knwlw:\npsS kJntb Rm sImptam Za\I! FstSm! kRvPohIs\p t]scptIp l! ta almkpJambh _phmbm, Xmakw IqSmXnpsImpt]mmepw `hm Imakw{]m]vXn{]nb Rms\pt_m[ntWw. A{]Imc sNp]dp Za\I X{]IstmnmfsbsImpt]mp \ncmPs\ kzman kn[n Xnemn \n]qcnIp tkhnp\noSn\m. ApsXmt\ym\ykvt\lmIpemcmbvop \nbmw kRvPohI ]nwKeartK{\pw. A\ycmw `rXymcnembnmXmbv hp [\y\mw artK{\p \nkwaqew.
32

]X{w Imfbpw IWvTocht{ijvT\pw Kplmtc ]mfbw ]pp Xn {]mWhnizmktmsS tIfnkm]w sImp tIhew Znt\Znt\ tafnp atlmh{IoUbm tahpw Imew `rXymcamXym tNm _pfpw \nXytkhImcpw ]ncpw Imhmcpw \nXyhrnp e`nmbvIsImtlm Iw {]Xylw ]cm[o\spgep Imew GIZm Za\I ]qhPIcS\pw hyIpew]qp Xn kwkmcw XpSn\m. sNmn\m Za\I \psS kzbwIrXw Atbm almtZmjans\ kw`hnm? XXm\pmp tZmj aqpIqw kwKXnhcpsap k\w sNmntq. tajbpwsImsmcp Pw_pI acnpt]mb BjmV`qXnaqew \appw\miwhp Xphmsbsaqew ZqXnp\miwhp; XmstZmj{Xbans\ P\nnp FsmcpbXnt{ijvT ]cpsNbvXpt]mepw FXp `hm tInntbm almmth! BbXptItWsa{KP\pcsNbvXm; {]mbtim \nthZ\wsNbvXnXp ktlmZc.

7. Xp Xm\pmp XrtZmj
tZhimshsmcp k\ymkn]pmbn tIhew {_[ym\w sNbvXp tahpImew F{Xbpw _lp{Zhyapmbn \apnXp
33

]X{w I{X kw{KlntWsapS hnNmcnp XpsS IpmbnshpS Xpnsn Xpepmns tZlnenpsImp ksszcambv \SptmfmjmV`qXnsbp t]cpamsbmcphn{] tkhnpIqSoSn\m: kmcamw _lp{Zhyantlw Ipmbn tNcpamdnp Xpnsmtm \Spp C\w IcamoSpXpp Rm\pw ept\mSw ssIemnbm tZmjanm. Ccw hnNmcnp ]mZip{iqj sNbvXp hr\mw k\ymknsb hnizknnp [q. ip\mjmV`qXn \nh\nh In a\w kqnm\mbv sImSpm tZmjan Capdsmcp hmktc `npt{ijvT kv\nKv\mah In Ipmbw kanp Im\\\ZnXn kv\m\nsgpn kv\m\hpwsNbvXp P]ns\ \ntcw, DXmcmw cp taj ]ckv]cw bpamcw`np hmln\oXocn. BSpIcpw _lpZqcth hmnsmntmSnhpS apnnsbpw amdntmIpw ]nsbpw hpappw Xneohap kmlw {Iames{Xbpw apgptm `namw apJfn \npS tNmc Nnnbpw NnXdnbpw `qXte ]Xnpp. Atcsamcp t`mj Pw_pI sNpIp \nXp tNmcpn \app ]m\wsNbv]m, FhhnNmcnp taj hmptcw sNpS tNmc \npSnp XpSn\m. s]tp tajfpw hpapptm aty
34

]X{w s]smcp Ipdp\cn NXp NphoWm. Ap\nbtmsfmcp tmI]mZssmn: "Pw_ptIm tajbptt\Xn" Xm\\cw Imjmbw[cnh\nsgpptcw BjmU`qXntbbpw InstXthp. tijasmcp]mZw ]qcnp XZm hbw "BjmV`qXnt\Xn" {]m\wsNbvXp]ns Ipmbw\ndp s]mpdpnIsbmw Ftcpw sImpt]mbm\mjmV`qXnZznP AnbpaSptm k\ymkn sNsmcp Xphmbs\ hon ]pphmWcpfn\m. \qep\qevpIqw NmenbmcnsemcpNmenb IpwIpSns\ NmmSpp BbhsInsmphsmcp Nmenbn Bbncw[qfo Np ]ndtmsfptXmpw amcamsImp ZmkoZamw amqsS Pmcs\inm KqVambv t]mIptcw aZy]\hfpsS h` Xphmb ayamn hp IsnnSnIqSn Fpt]msSo [qfnsbh tNmZntm \nsfncp Rm hts\h sNmm. Dnse]Sw Rm t_m[np sImmw sXmgn Io! \nsqWn_nt aXnbmhq. Cs\ Ibsmcp Nmenb IbsImp s]ns\qWn hcnspt]mbpdn\m. a\mah\p Nt]mepdptm AIqSmsX Zmkn X{X hnXp apZm Xphmbkv{XobpsS _\agnh _phmbXn\psS amlmyw ImoSphm Xsm ]miwsImp _np\np at
35

]X{w Imangnbmsf Pmc \ntbmKnm. IWvT\mw Xphmb\tcapWpS iWvTIXpSn\m XpsS If{Xs. ipWvTnbpw ISnh tLmjnptcsampw anmsXXs\np ZqXnbmahXm\pw. IIs\gptp ZmknXpsS aqp Inp InsImp Iivae almPf ]ntbpw sNp InSpdw XpSn\m. AtcahnsSbvp Nmenbnbpwhp FssSm ZqXo! \ns ham\sah FsmtSm ]dbpp \psS hrm Fs \o ]mitiw ths]Spbmepw FXptIp ]miagnphnmfh. ]nsbpw apttmseXsm_npsIm- pXkvX\n XqWptNp\npt\cw Nmenb\pWXp t_m[npsNmmfh:- Imensbtmsesbssnbnsmcp Zp! \psS \mkmtOZwsNbvXXp ]mcw Iw ZptX! \osb]mXnhrXytampoetbm? FpsSIuamcamw hbnpSn Rm A\y]qcpjkv]iwsNbvXnnspsmcp kXyaps\nXpImcWw sshcq]ywXoZy Rm apttmse aqns\e`noSpw. {]tXyIanXptemI]mem tIntSWw. {]tXyIw ]nXrfpsamsth {ihnWw. t\mstSm! hp aa N{t\msSmpwapJw aqpImepw \smscpkpastmse aqJ\mah\XptItm thKw hp aqpapJsbpw Itm hnkvabnp Im hoWh Iqnsmn\ms\s Zpjn-
36

]X{w hmpaohym]mchpsams \o s]mdpWw Xo\t]mse\ns Nmcn{Xyw Nmenst! \oanstSm _mte! \nt Rm hWpt CapcsNbvXp sIgnp]mntI \nnp\o hmp ]pWptahoSn\m. X{X kw`hnsmcp hmam\sfmw ]mpsIm\msX `nphpw hknpp. ZmknIXm\patm JnXambpsmcp \mknImJsbpw Inhncnpp. AtcahfpsSh` ucmc hpS ucnnsImphm s]t! FXp tIsmcpInam{XssbSp- tmpsImSpnXp \m]nXkv{Xobmah. \m]nXmlmaqJ knInmp ]mcw tIm]np InsbSpsdnm\Itbvp Atm! amtemItc! \psS `mhns Imseaqpt]mbn, aqV\mw alm]m]n, aqbpsmcpInsImsdnhs\s aqpInm\nXpImepw tijJw. Cs\]escbpw hnfnpImoSn\m AwK\mP\tmfw Zp_pn ampq? AYtIp \r]Iev]np `Smcpw Nnsphp ]nSns]nXp pcIs\; t\mtSm aqVm,\obnsWv]ndhfpsS aqpJnms\pImcWw Zpcmmth! Bpta tXmmXp ZpjvIw sNbvX \ns \mpInp Xobnsecnt aXnbmhq. s]ns\t{Zmlnh iqemt{K \{Xsfntmt\Iw \mfns\ InSWw.
37

]X{w FXptIp k\ymkoizc\cpsNbvXp: sImpt]mtI hrYm `oX\mw pcIs\. ZmknbmahfpsS \mknItZantm \m]nX\ sNbvXp \msamw t_m[npp Xphmbnbmw \mcn ImcWw almaqV Xphmbm\nXp sNbvXXp `hmmtc. tmIsampsNmnt_m[hpw hcpoSmw; temIm]hmZocpm]nXnXptIm. tajbpwsImsmcp Pw_pIw \inpt]m- bmjmV`qXnaqew \appw \miwhp Xphmbsaqew ZqXnpw \miw hp Xms\nntmc\{XbanZw CcacpsNbvXp k\ymkn KannXp; XXzambv `Smpw t_m[np hgnt]mte. in\mw pcIs\ cnp km\np; Zpbmw pcInsb Zqcsh hnknp; Xphmbnsamcpsshcq]yw \Inhnp; Xphmbs\smp ]ngbpw sNnnp. Pw_ptIm tajbpt\; hbw NmjmV`qXn\m; ZqXnIm ]cImtcyW; {Xtbm tZmjmzbwIrXmx

38

]X{w

8. Imfks h[nn hmbk


GXptIp apZm sNmn\m IcSI:- \nXp ktlmZc! \oXnt`Zsfmw. \psS Imcyw sImp Nnnp Za\I! \ta {]PIp hnms\pthq? \Xphcm hgnsNmn\m Za\I hXpap]mbsampmIpw hnNmcnm \amwImcyw ]p\x kXzcw km[nm\pw ]pamw Imcyw ]cn]qambv hcpm\pw {]m]vXa\s n{]asmgnm\pw ]m{Xamw a{w ]cw b{sadnbpp. ]nwKeI\pw almXpwK\mw hr`\pw Xfn IelnntWsass ]w. Ans\km[nptamsbnXp IcSI; kwKXn hcpppsnl Za\I Xmcyap]mbw sImRvPkm km[npp; Xmcyw ]cm{Iaw sImp km[nbn. ImIssmcp ISokq{Xssmp apw Imfks h[nnXp tInnt? sNmstSm Za\I, IoZrianZsap; sNmn\m Za\IXm\pa{KPt\mSp:- s]mapsmcp acpsS inJcn Imbpw Imspw IqSnbncnptm, ImIn s]pmIp apI Imm\n; timIambXpsImp ImI\pw ImIkv{Xopw. KqVambvnctm XsS acns tImScnsemcp IrjvWkm\pv ; Bbh hpXnp khpw apSnpp; BbXp hnNmcnm\mscbpw ImWpoe;
39

]X{w hmbknXpImew K`hpw XnInXp; hmbkw ]pdsp XpsS kJnbmIpwtKmambp{]hct\mSnY t_m[nnp; tKmambp{]hc\pw ImIt\mXpcsNbvXm sImspsmcp]n \onseaysf- sbmtth Xwt\mnmh sImnnpw. ZpLSanh sNpw sImns\sbmcpZn\w ISwIpSnmip sImXp tInnt? ImIm\pw ]dnXp Rm\Xp tInnm; \o IYnsp XZm, sNmn\m tKmambphpw. sImspt]cmbp hr\msamcp]n; s]mndm\pw inbnhs\mpw NnssmcpZn\w Im\\kcns hpsNp ]mcw ZpxJnphknptm, ISmJy\mbp ka PePp sImnt\mSpcsbbvXms\stSm! Xm\ns\ ZpxJnXs\t]mse `WwshSnsmcp- Znnh\msX ]mpp ]dmepw, Poh\w \apstSm! ayamwktabpq; tIheaXpsImp Pohnphknpp. sImpPmXnIsmw \onseaysat\y asmcphIbn sImns\dnmepw. Cntmsfmcp IY tIpRm ssIhm hnl hehoim `mhnp]pdsp; apphhnhnsS aysnSnsn t]mIpan\ns `WsatSm Rt! Ccw _Ins hmpI tIt\cw X{X tahp almay `bsp. h\mwsIm{imhpw I\pw Icnao\pw
40

]X{w sN\pw]cao\psanh almtbmKw kw{`atmsStNp sImns\smgpXpsImpw`n\ncp\nnsampcsNbvXp:- C\sf_v`hm ]me\w sNbvXoSWw ZpP\mcbp Zmimc{Xhp; Dn I\nhnmXph hebnp, shnnSp RsfnSnmsX InsemcpsXmgnepp hnNmcnp ImcpsS ZpcymZs \nntSWw. bmsXmtcSp\np kSw km[pp PmXambhtcmSp ssIXhw {]tbmKnmw. hma\ hymPw]qp am_entbmSp ]p `qan, ]mXmfw, kzw am[h hontbm? ayi{XpfmIpw ZmimtcmSp sNp acnXn\tlm sImpI aXnbmtam? appanp]Imca{Xam{Xw Rm sNmw. asmcpPemitb \nsfsmpsNp Ipsantb X{X ]mnmahnSn sNpanmimsctSnthXm\pw. Cs\ _Ins sNmtIp ayfpw As\ sImmsap ]dp ]ncnnXp. Ap sXmtmtcm Zn\tamtcmtcm aysf- spSsImnsmp asmcpKqVte sImpsNys_v`np almaqV cp aqpamkfns\ IgnnXp. DnXnsmcphymPapinp XZm RmpsNpcsNbvXp sImnt\msSmcpZn\w, Cp \o \ssmpt]mtItSm! _Im[oim! \pt]me{]tZiw \app hmWoSphm, FXptIp _Iw Nnnm Ipfocs-
41

]X{w smpXnXnep kzmZpandnoSmw, Capdh\s\ sImnsmp X{X \nmip h[ym\s {]thinp. X{]tZip _lpaymnqwIp n{]amitb NnnoSn\m Ipfotc{. XWw almZp ayssmnl `WwIgntbm sNpp hneWw? Fn Rm\nh\psS kwlmcw sNbvXoSpt; ibns\nXp km[npw ssZhm{ibm. km[yasns {]mWs\bpt]nmw; km[pcmambn acnm tamw ^ew. bpw sNbvXnsnepw arXyp \nbantm; bpn cpwhcpw kwibm\w bpw. As\ hcpwZnnsS insmpwkwKcw sNmsap km[p sNmntq. ISIm[oizc\ns\ hnNmcnp sImns sImn\np IpXnpNmSoSn\m. hmWw XpSn\m\pS tIm]tmsS; [nmcw Ip sImpw tIm]np bpwsNbvXp. IWvTXzw shSnpS Rp X_Ins IWvTnSnh\RvPkm sImesNbvXp. sNmnsbXpsImp i{Xp\n{Klw sNbvhm hXpap]mbapmbvhcpw km[ppw. Fp Rm sNbvh\ntmsfp tNmZnp ImI; _phmw t{ImmhpcsNbvXp \p]tZiw. AntI \r]metb `q]s alnjnbmw.ZnKman\nbpp hm]nbn Ipfnpp. DXkvX\nXs s]mmcmWagn- \y`mKphp apphm `mhnptm
42

]X{w kXzcw ]dp sNpcwISnkq{Xw sImn \n sImnemnsmp t]mmepw ktJ! BbXp acns Xpp Xqnsmp hmbk! `hm\\sXbncpmepw, B hgn hcpsmcp ]mmcXp Im BbXp IcamoSphm bXv\w sNpw DX{Zpaw Xntedphm XpSptm ]KaXn\np ]nbpapboSpw. Zwinm hcpsmcp ksYnIm kwibw IqSmXh Xn \n{KlnoSpw, As\ hm \ns kSsamw Xocpw; Xp ]mn ]I kw`hnbpan. ImI\pah {]t_m[nnsmcp]mbs hymIpew IqSmX\pjvTnXp IpXqlem. As\Xs IrjvWt`mKnX hn\mihpw kwKXnhn,XXpsImp Rm\pcsNbvtX. bmcyap]mbw sImRvPkm km[npp. Xmcyw ]cm{Iaw sImp km[yasp.

9. apb knwls knn]qInXv.


_pnbpsneh\mbXp _es; _pnbnsnehs\mpta _ean. _pnams\mcp apb ]smcp knwlns\- nn]qInm\Xp a{KP tInnt? BbXpam{Xw tInnsp IcSI; `qbkm hZman Rms\pS Za\I. ]p atZmSs\smcp almknwlw Ispw arKsfsbmth `npp. IpWvTX]qp arKp kzcq]np43

]X{w sImh artK{s\ {]m]np sNmoSn\m. Xpcms\mcp IgnhpsneSnb X XsS cmPyncpp s]mdpoSmw. inbnsp hmens\ ZpcmNmcw inam XpSnbm ZnpI \inpt]mw. cWw sNtp cmPm {]PIsf _v`Ww sNbvXmcw IsatX thq CWw \nmcymZw Imp {]PIsf- nWw sNbv]m Imes\ntb amcpp? Hmtcmtcm Zn\tmdptamtcmtcm arKsfbmtcma `pPncptfWta kzman `hm. DuganSnb Xpcm Xncpapn- eq\santb hcmambXp `pPnmepw. ]ncmP\p ]p ]mpI Zn\wtXmdpw `nm {Iamte hyhht]mse As\ sNmsap knwlhpapcsNbvXp; awKew Ienp t]mnXp arKfpw. ApsXmtmtcm arKtamtcm hmkcfnsNp knwln\p `WtaIoSpp. Casmcp amkw sNtm hnZvK\mbv hr\msamcp iinpaqgw hp. \psS arXypZn\w hnXp almIw! Papsn arXyp{]m]vXnbpw ZrVatm. ZpcWsaXp kSaXpsas hXpap]mbsapmnnwtl{s\- smpI Xs \q InXn\nsXpw; _pnam hnNmcnm h Imcysamepw knnm XShnsqm ]dbpp sXsp hnNmcnp X{X sNphm Imew sXnp awaw \SpsNp apb.
44

]X{w \nXyhpw ioensmcp Imep ImWbvIbm ppsImhi\mw knwlhpw tIm]nnXp. FstSm! t\cw sshIm kwKXn iim[am! a! Rm hnipsIms{Xbpw ZpxJnpp. ssIIfpw Iqnsmp ]dp iiw; Imew sshIphm aqew kzmant\j Rm\pWnmw. asmcp knwlw amt hpS \snmt\hpw apXnSpoSn\m almtLmc. appaSnbs\tSnp ImnqsS asmcphgn hfnnl hnSsImt. IpanSnbs\tmp cooSWw; IqpImcs ]ng kzmanI klnoSpw. ap knwl hp hpI ImpXpamphm kzmanbmXcpp aloXte? FstSm almaqV \psSht\ hcm kwKXnsbp thKm kwlcnppp Rm. XWanwlssmmsX \apn\n_v`Ww `mhan Ip{X tahpp t`mj? Ct\ knwlns lpwIrXn tIp iiantmtsgpmsah hgnImn. F{Xbpw Ippsmcp Iq]n Xosc sNp X{X \npcsNbvXp Xr ]mcptfWw, Iq]notX sNp t\mnbm knwlns cq]sotg ImWmw kzmansbtmse Xs. FXptIp knwlw tIm]np Iq]ns kn[u \np Iobvt]mp t\moSn\m XpsS {]Xncq]wt]mse Iq]np XpsS {]XntbmKn knwlsatmp aqV Dun knwl\mZw sNbvXtm InWopw asmensmp almknwl\mZstp.
45

]X{w FpsS iw t]mse \o IqsSpSnbm \npsS icocs_v`Kv\amppp Rm Fh ]dtmfs\ Xs Iq]n \npS {]Xnihpapmbvhp. sImppp Rm \nssbh ]dtm sImppp Rm \nssbnpw tImdmbn. {Ip\mInb knwlw IppIq]npnzXzcw IpXnp NmSnSn\m almPf. Dn aZtadpw aqV\mah Iqt] shn apnsmnssImepw Ipgtlm!. shhpw IpSnmip ]bpw hop s]mn- smbpw ]nfh Npt]mbt thq.

10. Za\Is lnXw.


hr\mInbiiw _pn IuiewsImp i{Xpkwlmcw sNbvX _pnamlmyanZw; `{ZakvXp tX ktJ! Imcykntb `hm- \{ZnItc sNsaphm IcSI, \n]nwKeIm tafnphknp Icw Xnsp hnp Za\I. cphmSnb\p KqVambpWnm- \pXn\hkcapmtam? almatX! FXptIp knwlw asmcp KplXn sp\npc sNbvXp hmepw Za\mIm! \npsS lnXsamsatmSp IYn \o- sbXp tIp sNmm KqVambv Za\I. Xpcm\Snb\nepsmcp kvt\lw sImp Iapmbneosbsmcp iaqew km{Xa]cm[w t]SnpWnm
46

]X{w kwibnpp XYm hnZzmm IYnpp. Imcy hnNmcnm Imcnbmc\mn- ev]nmh hp Imcyfdnbnm ahmp X aptabp kvt\lw `nambv hcpw Xs Zpmayssmp kmZcapc sNbvXp ]nwKeI\pw XZm:- tkmZckvt\lw \neps\nstSm ktJ! Fp \obpc sNbvhm `mhnp Za\I \cwIqSXXp sNmI \o aSnbmtX. Dhm Za\I \psS kRvPohI is\nepw almeps\dntbWw. inI aqphn[apmlw {]`pXzhpw bpnbpamIp a{hpanh aqpw kw]qw aa kzmanmbXp kRvPohI k{Xn \nnpp Rfpw tIss Fn\p ]ehkvXp sNpp kRvPohI \nncphSnbpsS cmPysmwnpp. BbXp tIp Inn `oXnbpamcyhp- amitb P\nbm anmsX \np knwlw. ]nsbpw Za\I sNmn\ma kzmanXptS {][m\a{oizc kRvPohI FXn hcpsmcp tLmjhpapWnmsapsS krnb hnZzmm ]dbpp. DXambpsmcp a{n X Igpnepw ah Igpnepw ]mZ cpwhp \np cmPy{ioXm\mbhsfmcps\- nept]npw kv{Xokz`mhn aqew. cp t] ]pcpjmcpmbm thiymkv{Xobpw cpt]cnepw Xpeykvt\lambv hcnIn. temIkXw almNm]eyapmIbm-
47

]X{w teIs\cnXyPn\ys\ kzoIcnpw cmPyevanbpw XYm a{nsb XyPnp X{ZmPs\cn{KlnoSn\msfp hcpw `q]s\ XyPnp X{nsb_v`Pnspw `qbkm hcptahw ImWpp ]teShpw. FXpsImp sNmtt\Ia{nsbs ah {][m\nbmbv Iev]nm NnXw hcmw. temI hnNmcnms\mth {]amWam- tbIs\s \r] a{nbmbpdnm Bbh\pnelw`mhhpw hnoSpw Imcypt]bpapmIpw {Iamte. XpsS Xmtmnw apgpp ]Xpth, Xs hnnsmcp kzmantb tZzjnoSpw, Xhmdn\pw X\npjw hnptm s]mama[oi\pw afpw _pfpw \nXyhpw X\np]ImcssNptmcn {]Xyp]Imcw sNpw ays\sm\n. XpsS m\w hmembXp km[nn as\ adpt]masmtg alm]m]n. AWp Zp aqpt]mhXn apt Nns\cnXyPnoSp \r] \r]. An hnjw ImemIth XyPntWw; ]nsm\Xnsempam{Klnbpw th. ]pIfnfInbmetmtg ]dnWw; sXpt]nm tijapXpanfIntmw Zp\maamXys IqpImscqsS- ssp aqetZw sNmsX kpJw hcm sXmXnhcpsS apw s]ppw XpantmjahnspanmXmIpw \psS kRvPohI kzmX{yw XpSpp;
48

]X{w kXan{]PInh Imcymc. \mtfp KpWw hcpoSphm hnNmcan- mfbvp `hnptam! Imcysamdnbmtam? IWvTn \pIwhp Inepghnp sImpt]mtIpsamcp ]atbmbnh? Fn\p Imcymc\ns\sbmcps\- nnpp \r] Xms t]mcmntm, kvt\lhpw ImcymImcym\hpw XnIsmcp tZlsamInenh a{nbmsbmsmmw eWanmXp a{nI cpt\cw `Ww IgnpdoSphm am{XwsImmw As\bp ]pams\m\pw Imm\ptm? Xnn\[\w Imem{Klw IqSmsXbpw AwK\amscmemibnmsX Ipw, XsS {Zhyn Xm]cyanmsXbpw, XsS Krlfn ph cmP- ]pwKhs thnoSphm ]pdsSm. inbpan Krtl `pnpanmh `nbpw `hnpsImssmgpw {]`psS `rXycmbnpw Nne Imcymcmbnpw \nXycmbnpw Nne Imcymccmbnpw ]mcapXsemw `np hIbmm- \pmIpw a\pjysctmsp ^ew hnt`m IpIfnmXp Im\t\ Infnp ]ppIfnh Xnp Im\\w shfnhmm- \mXsmcp Imcyw Nnnm\nh t]mcm; hm hrj`s kvt\lnms\p aqew? ]nwKeI\pw sNmm\ns\sbmInepw ]pwKh Xn kvt\lw ]mcaps\nstSm! bmsXmcp P\np bmsXmcp P\w {]nbw
49

]X{w PmXnlo\\mInepw Zpioes\nepw; Bbhh {]nb Zps\mepw Xs Imbsbpt]nm\mm\pw tXmoSptam? sNmn\m Za\I\mcpsS tZmjansX- pXp hnNmcnm kzmanXm\pt]npw. ap `rXymscsbmthbpt]np appao hrj`stmp kzman Xs Ipap cmPyw lcnm tamlnpan- q\npdpmhms\pt]mehImiw? ]p{Xs\mepapan{Xsamepw kzman- s{Xbpw {]nb\hs\nl hcptcw [m{Xnbnep ksmth X\nmIpw Km{Xw am{Xta ]ns kzmanp tijnoSq. k\mNmctf XyPnp kZmImew Zp\mNmcsf kzoIcnp ]pam kzm\{`wiw hcptcp i{XpsS kzm\wXntp kzmansb t{ZmlnoSpw, tIptm t{im{X{]nbasphcnInepw Hmptmtaen KqWambp hmpIsf sNmp P\ap bmsXmcp \r]metb \tmcpkpIsfsmtg hnoSpw. ]mnepamXysc XyPnp hrYm adp- \mneph[nImcssmSpp Zpjv{]`phns cmPyw On{Znms\mcp hym[n X]cw asmnstmpsImtWw `hm Dhm arKm[n] \obnh`bs Zh\mbnqnsImphnhSn h\w sNnnp Rfn hnizmkhpw h\w sNnnp \nbXp adntXm? As\bp `hm\ns\ hntcm[nm
50

]X{w Fs\ \apXp kXambntSq? sNmn\m Za\I\n{XZpls\p sXpta apw {Klnoe Rm almatX! Zp\p _lpkmcw sNbvXmInepw k\kz`mhapmIbndnmepw. FmtXnp ]nSnpgnp Znmepw s]m\mw izmhns hm hft \nq ZrVw Zpcmw _memsc kvXpXnp \mphm- s\mptasbfpX \smcp hnZzmmpw FtmgpaarXp sImmIth \\mepw k^ew ]pdsSooSptam hnj{Zpaw? ]kmcbpw tX\pw tNp Ipgnp In\Imew ]cn]menp Ipfnnp Fsmgpw ocw sImp \\p hfmepw thns Ibv]p ianoSptam? Nnnmepw, XfpsS bPam\m]phcmsX I- s\ cntWsap IqpImc Ctmp tNmZnosemInepw ip`mip`w Atmp ]ddnbnWw IqsSqsS. XymPy\mahs\nembh tNmZnmepw tbmPyambXp ]doScpsXp imkv{Xw. ksS cnpa\pjyctm _p; kSw IqSmX\pjvTnpXtm Iw; `rip{ipj sNbvXp tahptmftm \mcn; kp _lpam\nph\tm hnZzm: ZpZw P\nnnsnte {iobmbpp; Zptmlanmhs\nte kpJnbmhq; Fpta XShnsmInse a{w \q; Xnn\ hnjb{`mnst ]pam\q. Cs\ lnXw ]dmepsa kzmanntm
51

]X{w ]pwKhkvt\ln\p `wKapmIpn. AXybanXpsImp tahcptcw ]ns `rXytZmjsatX, kw`hnbpapp kv{XoIfn ImawsImpw aZy]m\mZnsImpw temI\nnX\mbn kzw {]hnpw aZnsbtmse aZnpw alo]Xn- hIsSpw _pnappt\cw `rXytZmjsatX t_m[nq \r]s IrXytZmjsaXp Nnnpt]mepan. ]nwKe\pcsNbvXms\smcp IpwsNmn- pwKh{]hcs\ ths]Spbbvtq? sNmn\m Za\I ths]Spbmepw hnhcpw \apmbXp NnntWw. apanq almZpZ Ibpt]mbv asmcp {]_es\sp tkhnp ]S- sImphnnsmw \amoSpw iT IXpIW Iivae Ibptm CepmIpw \apst{X tXmoSpp. iWvT IqSptm ]ns kvt\lhpw shSnoSpw knwlhpapcsNbvXms\nh sNpw \s- wlcnXn\nht]mcptam Za\I! Dhm Za\I Zpz`mhnIfpsS Nnamdnbmhq ioesamdnbmsX. hnnt]msbm XcwsIpt]manl hen- nXpXs \apsmpta \mbn. ioes t_m[nmsX sImp ]mnbn- mep NnXwhcm hmhs\mInepw. UnnIaqew ]p ahn kcnnWn- sn\p \miw hpshp Rm tInpv.
52

]X{w AY kzmanntm tIWsansNmmw apWw t]\pw Xnepmb t\cwt]mv. \ bky tNnXw hnZym \ Ipew \ ]cm{Iaw \ bky hnizx k{]mtm bXn tN {iobam\x

11. {]Wb_cmb aqbpw t]\pw


]smcp ]mnhs ]nsatapSn sImsmcp t]\pmbn ahn kWymJy. ]psataehhmgptm hms\mcp aqsbp Pp ssZhtbmKmetm apWsap ]dbpnXp aqbvp kwkv!IrXw bqIsap t]\n\pw t]cmIpp apWw ht\cw bqIshgnt]mse kIrXn sNbvXp sas kzmKXw tNmZnpS kY ]dpsImncpp `hm\n\n- smbvsmsIhfpcsNbvXnXp ]Xpth. UnnI aqbvtmfm{Klw ]mcw bqIsnt\msSmcpanp \mep\m ]moSphm. apWw hnknWn bqIntbmSpcsNbvXp:- XzIr]bpsmInens cm{Xn Xn \ntmSpIqSn hknoSphm\nptamlw. ]nsbpsamcptamlapstSm hnknWo! XpcmXncpta\n XnsetmcIpSn- ntamSnhnsS \osbbpw ]mnWw {IqcZsImp kzmansbSnpS t]cpam{Xhpw Inm t]mI \o sshInSmsX.
53

]X{w Ccw]dsmcp bqIIman\nbpsS ImfnIqnsmp apWw \n_nm; Jnp]dp IqSmbvIbm bqIkv{Xobpw UnnIXs aXw kXnpcsNbvXp. kzmanXms\gpn Iman\oktaX\mbv Imaeoem\cw kp]vX\mIp t\cw sIevt]mSp ISnp \o tNmcbpw IpSnY Asmtg ananoSpI almmth; FXptIp apZm apWw alo]Xn hpibntm sNp ISnIqSn ah Imhmsc hnfncpsNbvXp; FshsmcpPp ISnp t\mnmWn. FXp tIp Imhm sNp hnfpambv Atcw sNmc aqpbtmSntmbm. ]nsataeh kqnp t\mpt\cw It\nXmIqhm ]nSnpsImoSphn Cs\dh \JnemnsRn- t\ns\wlcnp h\wsNbvXpt]mbm.

12. Za\I kRvPohIs apn


FXpsImp sNmtt\hs\mepwioe- sasp t_m[nmsX kmcw almtZmjw. t{Zmlnpw hrj`sast\ t_mysap tNmZnp artK{\pw sNmn\m Za\I: am{Xsamp]{ZhnoSpIn`bw`mhn- {X ]mZmt acphptcw t_m[whcpw. CapcsNbvXp hnp Za\I X{X t]mbv kRvPohIXpsS apnsp; tNmZnp kRvPohI kuJytam Za\Im!
54

]X{w sNmn\m Za\I `rXymsp kuJyw? B{ibnncnptmmPoh\nt]mepw hnizmkanm X\nsmXp sNbvXpIqSm; {ZhyapmIptcw KhnmXmcm\ptm? `hys\mepw Imanm]p IqSmXptm? X\zwKnamp hiamX ]pam\ptm? ahmp lnX\mbp ]pam\ptm? AImebw Xn {]m]nmXmcm\ptm? kXancmfnpjsam\ptm? aqJmcpsS Iqw XnsIsm kuJyanspXpamcnp _pshp- tasXmcp tZisapsasmgpw NnnWw. XpsS hcsh{X? XpsS sNesh{X? XpsS insb{X? XmsbmscXpw; C{]Imcsfmt\chpw hnNmcnpw. k]pammptZmjsampta hcm\n. Cmew \apsptbmKysaXp I\n- mf tNmZnXn\pcah sNmm. cmPhnizmkwsImp hnl hknpp; ]qP\ob\mw `hms\Xp kXyw Xt. Fnepw \r]msc hnizkncpsXtSm! inp hkntWw tkhIs\mInepw. Zp\fntcpw kv{XoIfpw \r]mcpw; k\fn \np {ZhyapmIoetm \oNPmXnt [\w hnq agsNbvXm \oNZnnte \nq shsaXpw ZrVw. Zpmcmbph amp ]mc- anjvSmcmbnmWpntbm Imft{ijvT! inm KpWw ]dsnepw X{X\np {`mcmIpXpw kv]ta ImWpnt?
55

]X{w FXptIp sNmm ibm kRvPohI- s\tmSp almknwlw tIm]noSptam ktJ! sNmn\mZa\I ImcWwsImp tIm]w hPmXnbpapmambXp Xocpm\pw, ImcWw IqSmsXXm tIm]npw \r]msc hmcWw sNbv]m\mcm\pmtam almatX! cm{Xnbnsemcp knwlw Xs hsmcp i_vZtammsX XShn\m\Xn\m \miwhp. cm{Xnbnsemcp iiw s]IpXncXap]ntpsNXnaqeambh\dpXnbmbv. cm{Xnbnsemcp lwkw shIpapZsatmp X{X tahpshnsnsbsp sXmp Atcah sImnsshnc {hWsp. Jn\maw hp s]mbvIXIctdn. ApsXmh ]ns shmqIm sh{]mshp NnnnnsNpoemaymckXyn\npS `bsm kXyn\npw `oXmscphcpatm. sshZym hnZzmmcpw a{nIfnhscmw km[yamw {Zhyw tamlnois\ kvXpXnpXm ]ys {Klnnmembh]yamw; anyamanhcpsS Imcyhpw {]bXv\hpw tNmZnp kRvPohI XpsS kzmanp Rm\m[npsapanp a{]nbsapsNbvXp? A{]nbw sNmsXmcp \tmSp arKm[n] hn{]nbw sNbvXoSptam kwKXnbn ZrVw. CcapcsNbvXp kmZcw Za\I:- ipcmw \ndnbmhtXm cmPaXw? GXpta tlXpthm ahmp [qatIXpshXpt]mte temIscoUnnm.
56

]X{w k\w sNbvsXmcp]Imchpa]Imcw; Zp\w sNbvtXmc]Imchpap]Imcw; cmPtkhsbpsX{Xbpw ]cm[o\w. ]qP\obcmw tbmKo{mpsafpX; aqbpsmcpIn tel\wsNbvXoSptam aqJmns apJw Npw_\w sNbvXoSptam? knamansXnepw knnbm \r]m\w. \hkvXpsfmw \htcmSptNt \hambvhcq hmXmasmIn; \new \ZoPew kmKcw XntNm \nbw ]pfnpt]msaXp ImWpnt? kzev]sanepw KpWw k]pcpjtNm inev]amwhw {]Iminpsadnmepw. N{scivan shnpnta tcptcw km{ambv]XnSthpw {]Iminpw k\p KpWtaapsmInepw Zp\fntNmsemth \inpt]mw. ARvP\mNte iincivanI Xptcw ARvPkm Idppt]msaXp t_m[ntWw. \amap]Imcw ZpcnsNbvsXmIn; \amw kp`mjnXw Zpjv]m{Xfntm; Hmp]m{Xn Z[n ]IphmeXp Iqphm\tm? almIqm[oizcm! F{Xbpw almht\ sNp tcmZnptmse, Nosmcp ihns\tmnSphnptmse; kmckw ]dnp ]dn \Sptmsetbmcp \nefn amcns]pt]mse, izmhns ]pw sNt t\cmpXpt]mse, tIhew _[ncs\mp tInptmse, IpImWmXph ImSn t\mpwt]mse,
57

]X{w ssIIpdpXmbph IWanSptmse, _pnbpauZmcyhpw hnZybpanmsXmcp ep_v[s\thnp t`mjs hntNnXw. N\{Zpafn k sNpIqSpw; Nmcphmocmgnbn \{I hpIqSpw; \ cmPmmcn Zp{n tNpIqSpw; \thiykv{XoIfn aqJm sNpIqSpw Cs\ KpWap hkvXpsIm\p`h- sapta hcn Zpkwaqew, \psS kzmanknwlw ImWp P\tmSp kapJw kuP\yhpw kvt\lhpw `mhnpp As\sbmw a\s{Xbpw alm{Iqcw; Xp ]camsastSm kohIm! [q\mbp ]pam ]mm hcptcw ]mncnbmXsmcp ]Snsp\npw; sNpS ssIbvp]nSnmtjwsNbvXp In\np alm{iq s]mgnpw almI. kmZcw Ipie{]iv\fpw tNmZnpmtamZ\samcphsmInepw sImSpmsX; hXpsamcpIw ]dp I_fnp sathbqzamnbbbvpw Zpm\pj shootXt]mhm Iepw]wtXmWn hhpw ho ]Sshsmw Xm\pmn; s]ncpp cm{Xnbn kcnm Nqspw hnfspambXp kmZnp; ImnmXpt\cw hoiphm\mehw t]mnbpw hnidnbpancfpw Xop, Imnepm\ehmsc himm tXmnbpw tImepw Ipsanhbpfhmn. IpIq]nep shsctn-
58

]X{w smpt]mhm\pw Xpemb{hpapmn, Cs\bp]Imcsasmw sNbvXp \appt\bp alm[njvThnZzmmpw sNtSw \innpw Zp\tS Nnw \mnhbv]ms\mcp Iuiew tXmoetm. Cs\ Za\I Zp\sfsmp Xnn\ sshctmsS ZpjnpXptIp ip\mw kRvPohI Nnnp a\mn epcmw PpsS Iqnembtm Rm. ijv]hpw `npsImncnpw \apntm \njv^eanlhp knwltkh\w ZpxJw. t{ImmfnhXs knwls t`Znnp tammmtfmSpIqSn hknmentXhcq. bpnI NnehkvXp RmIqsSdbptm bpnIsfmp ianoSpant{Immhn\pw. ZpmwXpSnbm Zqcthbpt]np kmnXmtcthnpam]n. Cs\ hnNmcnp ]pwKh kRvPohI `wKnhmpIXm\ptamtcmpcsNbvXp. AnhSpptmf_pPw Iqpsap Nnnm _pnbnmXpsmcp hnIqw AXsImp cm{Xu ]tPmZcwXn _\w{]m]npsXsmcpIw ktJ! Fn\n hcpsap taevt]mphnNmcnm Ppdnhnm sXpsatXthq. Anp hnScp ]nIqhpw ]ns- n Ipdpsamgn apbpw ssIXqhpw ]Pfpanw k[p]pj]sf IqSmsX shSnoSn\ `rwKfpw ahmcWns Kn aZPe59

]X{w taapsp tamlnsmth IqsSsp; X{X tahptm IZzXmU\wsImp Npt]mImsXmcp em`anhbvstSm! FXpt]mse JemcpsS apnsNmsepsS {]mWpw lm\nbpmIpw ZrVw ZptKmambphym{L[zmmscmsqSnsbmIns\smesNbvXXp tInnt? AYam{Xw tInnsp Za\I; tI \osbp hrjt`ma kRvPohI.

13. HIw B]n


Im\t\ atZmSs\ t]tcmSp IqsS am\imenbmsamcp knwlw Xm\pmbnt]m ImI\pw tKmambphpw hym{Lhpanhaqp- Imcymdcpah\pmbn kam [rcmah ht\ kcnptm \smscmIw hcpXp Ih tNmZnnXp: Gpp hcpp Xmt\Xp PmXnbnepq? Cs\ \Sm\pw ImcWsap ktJ! HIw ]dnXp hmWn`mcmp sIpI NpaptmscmIw Rm\mIpp. sIpI t]dntdnbe Iqmsc hnp Rms\mfnp hmn kcnpp. a{nhocmcXp tItm lnXmlnXw. a{np himn kzansbmWnnp. kzmanbpw IY\Is\smcp t]cp\In, kzm[o\amnsmp tafnptahpwImew, XpsS `rXympw X\npw Nnehn\p sNpS arKsfsmpsImoSphm
60

]X{w AwKsshIeywsImp \app ]cm[o\w; \nfnamXym sImp ]qcntWw. ]p \mw P\nt ImsmcpapShp sX- pXpaqew ht\ kmcsafpX; `rXyhsfmw `WanmbvIbm Nt]m hiwsIp Im\t\ InSpp. hym{Lhpw tKmambphpw ImI\panhaqpw io{LKmanIftm a{n]pwKhmsc! \np hgnt]mse `pnbpw sNbvXpsImmw. Cs\ atZmS Iev]ntmc\cw XWw kNnhm Im\\fn \osf- `Wm Xncspta e`nbmp Cp s]mncpp sImsmIw {KlnbmsX Xfn hnNmcnp hmbkapcsNbvXp: FstSm! IY\Is\p cq]ssmFsmcp Imcyw \apsp hnNmcnn; I\p amkwth Im\t\ s]cpsmcp apphn `pPnsnte cpNnbpp. Cssehn\osbmIw sImmw \apFXp tIp sNmm hym{Lhpw tKmambphpw kzman Xm\`bhpw sImSpp ]mnpp. \mantm h[nsbpXpw NnXw hcm; Fn \mw NmtIbpqshp ImI\pw sNmms\XptIp ]doSn\mcncphcpw. ]nWn InSp kzmansbsmpXs- sbmIns h[w kXnnthWw; F{Xbpw hniptm s] amXmhp Xt ]p{Xs\smp Xs {]mWs\ cnpp. apptm kkv{Xobpw Xm {]khnpsmcp apIsfmpw aSn IqSmsX `npp.
61

]X{w XpsS PTcs cnm icocnI- ntX sNmhpshnstSm Imcymtc! "pp hnptcw ImcpWyanmXmIpw kppt]mep,anpsp]ns?" Ccw hnNmcnp aqhcpsamcpanp kXzcwsp almknwlsqoSn\m ImI\pWnp `W{ZhyfnteIsamepw e`nntlm Immcn; Fp]mbsaXp tNmZnp atZmS; PplnwkbmsX ]nssbsp ImI; `nms\phI Ip \osbp knwlw; `nm IY\I[zwk\sap ImI; knwlhpw sNhns]mnsmpXm\pc sNbvXp:- kmlkw inh! inh! sNcpsXmcp \mfpw; AZm\hpw ]nstmZm\w `qanZm\w XpsS tZlZm\ancw Zm\fn Daa`bZm\{hXw alcw; XYm abm IrXsas\ tamNntp? Aizta[mZnbmKw sNbvXp ^esm B{inX{XmWn\p ]pWytadpp \q\w. FXptIp ImI sNmn\m\nXp kXywXssbnepsamcp imkv{XapSnb\pw; GIs\ XyPnnpw Ipes cnWw; BIpesat\y Ipew XyPnmw {Kmakymt; `pansb XyPnoSmamcWw sNbv-hm; Xpcm\dntb hmXpaSnb km{Xai\mapmnsmphcmw; HIns\s `nm\\phmZw s]sp \evIpaXn\p Iuieapmw; FXp tInsmpw anmsX \np knwlw;
62

]X{w XnXp au\m\phmZsah hp. aqhcpw IqSnsp hnp \nmch apev]mSp ImI sNmms\s lnwkn kzman! \npsS icocnsepp amwkw t`mj! \ns lnwkbnsphm atZmevS; Fs lnwknmsap tKmambp ]dtm apapambXp knwlhpapc sNbvXp; cp t]scm amwktasdbps\nsssmp `Wanp sNbvXmepw Xpcmt\! Ccw hym{Lw sNp tIn hmIyn\p- apcw apstmse sNmn\m atZmevS. Xs \n{Klnbnssmcp hnizmkm sNpc sNbvXms\ssmsIp IY\I. hym{Lhpw tKmambphpambXp tIt\cw io{LsamIns\nfp sImoSn\m knwlhpw a{nIfpap{s_v-`pnmbn- wlcn{X apans\ tInpp. "_lhx ]nXmx p{Zmx kth amtbm]Pohn\x Ipcypx IrXyaIrXyw hm Dt{ ImImZtbm bYm." FXpsImp sNmt ipcmw km[pP\w Zpbmcntm ZqjWaIsSpw; ]nsbpw ]dnXp km[phmw kRvPohI:ahmscthnoSphmlmbXv\w. ahmcpw ]ns p{ZmtcmSp tNm XpsS KpWw hrYm`qXamakwibw; \mSphmgnbmw \r] lo\PmXnsbmepw IqSp ]cnP\w \snm\pw \mw. Krrsanepacb `rXycmbm- epa\hs\p hoSpw {Iamte amwks_v-`pPnp Krr `rXycmbm
63

]X{w lwkhpanfsp \oN\mbv hcpw ZrVw. Iannwtl{\p \nepsmcp kvt\lw Zp\msamcp a{n a{np ths]Spp. As\ hcpm\pw Zp\w IqsSqsS- wKXn t\mnsmptajWn {]tbmKnm. Cs\bdnp t]mImbnp almP\- sapta Jemtm XmgvNbntm Xm\pw hmn\mp[msc ZqjWwsmnsmn \mn\p XgpdoSn\ Iqatm. Zpm ]ehn[w t`ZyssbvsXnepsampta t_m[nbnpanXoizc tXPkvtXPpanSnobpsanh cpw tXPn kaqlnse{XbpapIr apw Rm ]dnXp kh{X {]Iminpw; ]ns Rm sNmsXmcpZnn am{Xtabpq. b{X \n]mbsnp knwlns X{X knwlssp tkhnm `mhan. As\ sNmsap sNmpp imkv{Xfn- entmp t{Zmlnptm XKpcpshmInepw ZpZw XpSnbm Zqcthbpt]np kmnXmscthnmam]n. BbXp \apntm `mhanht\mSp- ambhamw bpw sNbv-hXnsmcpst. Bbp[w \apntmsfsmgpw ]ncnbmsXbmbXfmw cp sImpIfppXm\pw bmK sNbvXp Nne kzs {]m]npp; tbmK sImp Nne tZymhns\anpp; Zm\sImp Nne kztemIw Kanpp; au\ sImp Nne tams {]m]npp. CapXnsemapaw P\p
64

]X{w bpn acnpS kXzcw kz{]m]vXn. `qcnI sImp ZnhycmIpp Nne; sshcn\n{Klw sImp `hycmIpp Nne; cp kuJyhplmhocm kw{KmassmpXm e`npp tZltamN\w sNbvXm. AmsX i{Xpfm Zamw tNmdpw Xnp hmsX hknbpw NmIbpsamcp t]mse. bmsXmcp Znn bpw sNbvXosemInepw arXyp sNbvXpshmInnswibsamtbpp. Ann hcptcw kwKcw tbmKysap hnZzmm ]dbpXnp hp aa.

14. Ipftmgnbpw kap{Zhpw Xnep Ielw


Dhm Za\I i{Xphmw P\ns in Xm\dnbmsX ]nWpw P\p Snn`w Xn \np hmcn[nst]mse InoSpw ]cm`hsaXp t_m[ntWw. AY {ihntWsapS kRvPohI kYmhnimcZ sNmn\m Za\I Snn`s\psmcp ]nbpah\psS sInbspw IqSnmKcXSn Innb inipIran IoSmZnamwkssm- nbpw IgnpsImmbm tahpmew, Snn`sam IpftmgnsbdntbWw; Snn`kv{Xop K`w ]qambXpImew, Son`tmSp sNmmfnp Rm {]khnp IpnIfpmbv hcpaopt\mhpp Inn.
65

]X{w GsXmcp Znn thp \app {]khsa- mXpc`mhtmsS tNmZnt\cw, ]n hmcn[nXotc s]psImIsbpcsNbvXp; Dhm Ipftmgn kmKcw \s shhm i\stSm _mte! isbn\p ]mgn? Snn`n sNmfw_pcminbpw \obpw Xn- sempta XSpbnssmcp tamlw \mYm! Xsm\dnIsbpXp sshjayambv hpt]mbXpaqeam]p `hnoSpw; Xpn hnNmcapsmIne\ hp t]mIbpan sshjaysapan. sNmn\m\Xp t\cw Snn` alm[oc:- ht`! hcnI \o hmpI tItthq; _p ]dbp kKpWw {Klnm Pp aqVXzw sImcmbv]XnoSpw; _phmIys {ihnmbvIsImsmcpIqw _santb hoWp Npt]mbtm apw. Fs\bsXh; tImepsap Im- \smcp Znnsemcp hm]nbn tahnSp I]w Iw_p{Kohsap t] kcns InpJnp tahoSn\m alm`mKy; ktS klmbnm a{nI cppt]m kS hnIS\pw cmPlwkmch; hjanmbvIsImp Jncmanh Xn Ijkm]w sImp Xmmcpc sNbvXp asmcp kcntmI \msatSm! shw hpIbnmXp hm]nI ]eXpp \psS Iw_p{KohIqtmSdnbnp:- kXn hcpnsmmip t]mIWm\pw;
66

]X{w Cs\ IqtmSp sNnh [cnnp; \n t]mIp Znn Rm IqSntmoSphm \np NndIpp ]dpt]mImatm: Fs\ \sqsS sImpt]mIpp \n? R sNmXpt]mse tIpmIn \ns R sImpt]mIppsp lwkfpw; HptabpcnbmSmXns\ ]motSW- saXp sNmsap IqhpapcsNbvXp. \ofapsmcptImepw sImnsmp sNmm; taftamSntment ISnpXqnsmI lwk R cpt]cpambv Xpth Awkntensmp ]dpKanoSmw: ancpsXmpw `hms\mpcnbmSntmbm sNsImpta ktJ! I] Iw_p{Koh! As\sbp Iqw tIment ISnpS Xqn\m\fpw sImp ]dnXp. AmSnscphns ta`mtK sNptc- amSnmscmcpw XmgphpIqSn; t\mstSm ta`mKssmcpIqw ]dqtmsS Kanpp ]spw Inn; Cs\ ]e IqSnsssImnncntm Xnn\ tImemleapmbn aloXte; BtLmjw tIp `bssmcp IaTam- amt`mj hmbpw ]nftmsbp sNmm. Atmepw ISnhnp I]w Iogvt]mtbvp Nnsp ]XnnXp sNmognmbvIaqew ancpsXp lwkw sNmXp IqmmsX NppI cpw ]nfsmh ]dtm XpXnp ISnhnpt]mbt[m`mtK Ip\np `Sm sNsSppS
67

]X{w ssIsImp sRnsmp Inp Ienen- mIth ]mIw sNbvXp`nmsct thq. FXpsImp sNmt _p I\nthmsS sNmXp IqmmsXbns\ hn\mihpw. ]nsbpapcsNbvXp Snn`w aa {]ntb! \ns Rm\n\n\nsbmp ]dp t_m[nnmw. ]p \o KXhn[mXmshsmcp ayw, cma {]Xypev]aXnsbsmcp ayw, bhnjys\smcp aqma almay- apXanhcpsS hrmw tIoSWw. \smcp hm]n Xn aqhcpsamcpanp A IqSmsX X{X kpJnp tahpw Imew, Zmimhp hehoiphm ]pdsp Zmimch Xndp ]Xpth Ccn shtaanstSm, \- akyft\Iap{X \mandpI Bbh ]dXp tIpsIm\mKX ambsantb ap cpt]tcmSpw sNmm. t]mI \mw sshIoSmsX asmcp XSmIn; timIsamIsSpa{X \mw ]moSpIn Dev]aXn ]doSn\m hcpsap Iev]np`bsSpsn\p ]mgns B]phmepS Nnnmsat thq; B]nhImianntm \apstSm! ZpLSw hcptcapmnep]tZiw Xn tXmphspta XShn, bhnjys\p aynpn `b- aphnn sXpw tahn\m\\msX. appan\mKX t]Snp ]pdsp asmcp Pemibw {]m]np acphn\m.
68

]X{w ]ntm ]peImte Zmim hm]nXn sXsp hebnp ao]nSn XpStm Dev]aXn ayw Nt]me\msX- bpXotX hbpw ]nfp InSnXp Npshtmp aptm ]nSnp Ictbn- {Xshpdnp t]mnXp hehoim aptmcItmssmcp sNfnXn ]ppsImncpnXp ZmimKantmfw Dev]aXn ayas\ PohnnXp. bev`hnjy\mw ayw kw{`anpgeptm, Zmim hebnp ]nSnp Xnsmp ]mi sImpsIppap sImpt]mbm FXpsImp sNmt\m]p iannm- \tcsamptXmpw ssZhatbm kmn. Snn`n kap{Zn Xocp {]khnp; apI \mep `qanbn hoWtijw s]sp kap{Zhpw thceXnqsS XnbnpcpnsmmIth sImpt]mbm Snn`n IcpsImp sNdnbnp Snn` ]dnXp ht` tJZnt; hXpw bXv\w sNbvXp hmcn[nXn \np \psS ]p{Xmsc Rm\np hcpph Fpc sNbvXp ]nkwLssbmah- s\msmgnbmsXIp hcpn kzcq]np ]nkwLtmsSmntmtg ]pdsp ]ncmP\mw KcpU hknp Znn, sNp hnp\np ImcyhpapWnNp XpsS PmXnkvt\lm Xmy\pw sNp apZm ]mS XmnnsImp `Khmt\m- SnY t_m[nnp hnp \noSn\m.
69

]X{w sshIpWvT hcpWs\ hnfncp sNbvXp sshImsX Snn`s apI sImSpmepw Iev]\ tItmtg hnp hcpW\pw sItmsS sImSpnXp apIsfmw XZm; CYm{]kwKns hnNmcnm hn{Iatadpsmcp sshcntbmSa sNbv-hm Zpemp a\pmIbnssmcp k^eanXpsImp kw`hnoSpw ktJ! cmPm_pc_q\mw cmPm NpcNpjmw cmPm ]nXm N amXm N kthjmw \ymbhn\mw

15. ]nwKfkRvPohImcpsS bpw


Cs\ ZI\I sNmXptIp alm\nwKnXadnpcsNbvXnXp kRvPohI kwKcw `hnptm ]nwKe Xs `mh- sas\sbpatm kwKXnsbpw sNmevI. sNmn\m Za\I tNmSpIfpdnp ]pI ]pdmn h{hpw ]nfnh IpI Nphnp I IqnsmcpZXpt]mse hmepapbnsmp knwlw \npp ImWmaXpt\cp `hm sNp hmWn\p XpSoSpI almmth! CapcsNbvXp t]mnXp Za\I _pnam IcSs\ {]m]np IqoSn\m. FstSm Za\I! \npsS a\vmn NnnImcyw knambntXm hgnt]mse? Cs\ IcSI tNmZnp; Za\I- \s\ t`tZm]mbw knsapc sNbvXp
70

]X{w aptaXs Inn_v`nambh Xn ]ns Rm hgn t]mse ths]SpIbpw sNpw A`nambp km[\w t`Zyw sNbvhm _pnammp sXpw sshjayanbtm. kmc\mw Za\I knwlkn[u sNp kmcamap]tZiw sNbvXnXp ]cntNmsS ]pwKh hcptcw bpkmlw IqSn XpwKamw AwKpehpapbnbsmcp `mhhpw `mhnncpoSpI aa kzman! kmh[m\X thWw kwKcapmbv hcpw FXptIp knwlas\ nXnsNbvXm- \tcahnSnsnXp kRvPohI apta Za\I sNmXpt]mse Xs DmltmSp\nevpw knwlsp hrjw sImpIfpbnsmSpp bpw sNbvhm: h\mw ]m\\t{ijvT\psamcpsm F{Xbpw `bcw bpapmbn Xn hr{X\pw atl{\pw Xfn bpw t]mse Dutdpw hrj`s appdtLmjfpw apjvtIdpw knwlns knwl\mZtLmjhpw IppIfSnISnampI Xpw appw {IpcmahcpsS bpsa{Xbpw tLmcw Zphn[anXp Ip ]dp IcSI:- ZpatX Za\I! \npsS ZpcmNmcw Zpb{]tbmKnens\ aa kzman Zpjv{]tabnXnoSn\m Iw! Iw! kmahpw Zm\w t`Zw Zsanh \men- masatX kamcw`noSmhq ktJ! kmas {]tbmKnmsemth km[noSpw; Iman\pIqeImcyhpw km[noSpw;
71

]X{w Zm\t`ZmZn aqpsapta NnXw hcm; am\kwJym\w sNbvhm ]m{Xta sImnmhq; kqcycivanI sImpw ]mhI{]`sImpw kqcyImmZnaWnt{iWn tXPpsImpw sshcamaImcw ianbn ZrVw. kmcamw kmaw sImt ianq Za\Im! a{ncmPs aI Rms\p aZnp \o a{np aa kzmanm]p hennm Fn\ngnXp Nnnm ^ew hcm; Znsshcnbpw hrjt{ijvT\panh Xn kn\p]mbsnn ktlmZcm! knsbp \oXn khZm at\mlcw Xfndp tNph ]mcw Xpw `nnpw P\sftp ]pcpj\pw knp NnInnp iannh Xm\pw XpsS kmaysmtWsann_v`ncpw knmcpapst ^ew hcq ap aqVmcptaXpta t`Zw \mkvXn; \oNamfn sNp NmSp {]`pfpw \ocmgap Iqt] ]Xnpw ]ipfpw taevt]mp Itcdphms\{Xbpw ]cm[o\w; IogvtmpXnXns\{Xbpsafpamw. sNmstSm! Za\I! \o Xs apw {ian- ntbm kRvPohImfsbsmphq. kpW aa kzman ImfhXnns \ncvpW \ncoizc\mbv hp almIw! ah KpWhms\mInepw Zpa{nI hptNcptmfmpw thmXmbv hcpw \r]; \evpffnew \nesamInepw \{Iapsp tImemcm\pandptam?
72

]X{w tKm]nXamIpw Znnsetmgpa[nhmkw `q]Xn{]hcmsmpta KpWa. k\sS aty khcpw hkntWw; Zp\tfmSp kw XyPnWw. khkXKpWapsmcp kNnhm khZm kpJnXmcmbm almkpJw am[pcyw `mhnbpw am\tk I]Shpw PmXamaamXym tIhew hnjw Xs. _pnbn ]ct{Zmlw Nnnptahpw `hm _pnams\Xp hoSpw Za\Im. imTys hnSmsXsImpsmcp kulmhpw auVyw ths]SmsX Ipsmcp [fpw temIsc tZzjnpsImpmpw [\fpw euInIw IqSmXp km[pkmcfpw \nXyhpw kpJnncpp hnZym`ymkhpw Nn]mcpjytmtS Iman\okwkhpw Cnpw ]pcpjmsc{Xbpa[am; Xp_pnIfhscp t_m[n `hm. _meI! Za\I \npsS ]nXmhns ioeanp]anmw \nssS ioew Im. XmXs kz`mhhpw ]p{Xs kz`mhhpw t`Zansp ]dbpXp ]camw. ssIXtaepmIp Imbvpw apptm! ssIXh{]tbmK XmX \npmbn. Fn\p lntXm]tZis Rm sNbvXoSpp? Nnnn \n\smcp t\hgn ImWpn; \smcp ISpapmbp[w In shp Xnbm hfbptam? s]mptIbpp ZrVw. \Xp ]dnp X\np \miw hp. Fs\bsXpS tNmZnp Za\I
73

]X{w s\n \o tIspc sNbvXnXp IcSI.

16. kqNnapJnbpsS A]mbw


aSqw almioXslnbmp Hth hndsmcp Znn hncnptm Xo\ Xncsmcp hm\c ]pdsm. \oanstSm \ XobnXm ]dpp; Fp \nbnh sNpS anman\psp {]mWnIfnsemns\nSns]m; ]rjvTn {]Imiapp ]dptm s]mm\XpIp ]mhIs\pdp. Iqcncnp tbmKn sImphp sNmc\paqXnnm XpSpp. Atcw kqNnapJs\smcp ]n sas- sp Ipcns In a{nnXp hnbnXp ktJ hm\c! anman\pssmcp {]mWnbnXqXnbmsecnbptam? FXp tIpWoSn\m Ipcm- scstSm! \ntmSptm tNmZnpshh ]nsbnSnmip ]mdtaeSnpS XWw sImesNbvXp `Ww IgnnXp FXpsImp Rm\pw \m\maytmIw sNmt \m\mtaym\maytX Zmcpx \miva\n kym pc{Inbm kqNnapJow hnPm\oln \ninjymtbm]ZniytX. FpsS Za\I! Zpjv{]bXv\ hrYm,
74

]X{w XpsS _pnsImpw XpsS insImpw XpsS {Zhyw sImpw XpsS [w sImpw tKm{Xs cnptXsXmcp ]pam\h ]p{X\mbv hcpw amXmhtbm amXmshtSm! Cs\ IcSI sNmnb hmptIp ans\ apJtmsS `qXew t\mnsmp IpWvTnXw hgnt]mse tXmnp Za\I anmsX \npcsNbvXnXp IcSI:- Zp_pnbpw [_pnbpancphcn Zp_pnbmah XpsS ]nXmhns\ hmsX ensImpt]mbvmnbm hmsX acnnms\Xp tInnt? A{KP! \apXp tIWsap Xnm{Klw km[nnm\phm IcSI.

17. [_pnbpw Zp_pnbpw


sNnI hknp ]Ww Xnsemcp sNnp cpafpmbn hfnXp; A{KP Zp_pn; tkmZc [_pn; hy{Ksantb kpJns\ tahpmew, Aamnm\hc\ytZi tXmdpw kzcmbv \SptmtfIZm h\mtc tPyjvT\mw Zp_pn ap`mtK \Spp; ]rjvT`mKp \SoSn\m [_pn, Imnesmcpacw ]pgnhogptcw apn \nsmcp\n[nIpw`hpw {]Iminp, [_pnpInn Xpw`w alm[\w \nekzwsImp ]qsa{Xbpw kmcw IpIw Xnsmnns\ sNp apZm
75

]X{w Zp_pntbmSpcsNbvXnXp ktlmZc. A{KP! \apsmcp \nt]w e`nnXp; Zp{KlanXp `hmIqSth ]nSntWw hnI sImpsInpansSph sath \Sp X]WaSptm Zp_pnbpw sNmm tkmZc! \apnXp ]Ww {]thinnoSn\m tZmjw hcpw A{X \smcp Znn Ipgnpm]np sIms{Xam{Xhpw ssIseSpp t]mI \q. As\sbp [_pnbpa\phZn- smcp s]cpacw XpsS aqen IpIw Ipgnnp apsImmmZnp ]Ww ]pp Krtl tahn\mcncphcpw. Hp\m Igntmsfmfnsmcp Zn\w Zp_pnXm sNp IpIw Inemn, Apcm{Xnbns sImp ]Wnsp XpsS ]pcapdnXnte Ipgnnm, s]ssmcpZn\w [_pnsb hnfnn`mhw ]qpcsNbvXnXp Zp_pn, ]p \mw m]nsmcp IpIanp Xs sImpt]mcWan\nsmm tZmjan. FXptIp [_pnXm almip sNpt\mpt\cw IpIw Intm. ]tW sNp Zp_pntbmSpcsNbvXp:- IpIw `hms tamnpsImpt]mp; IXp \o Xms\p Zp_pnbpanXp IXp `hms\p [_pnbpw Xn iWvTbnncphcpw cmP[m\nbnsen- pWvTXIqSmXdnbnnXp \r]t\mSp. [cWn\p icmw Imcymsc-
76

]X{w mnI \c]Xn Iev]np \ntbmKnp [_pnbmanh IpIw Ims\p ZpZtmsSbpcsNbvXnXp Zp_pn. kmnmcp sNhns\p a{nI sNmm kmnbmbXp hrsahcpcsNbvXp. hmXpaSp \m hrn aqte sNn- oizc]cobpw sNtWancphcpw; Annsp hnc aptWancphcpw; BZyw s]mbvsmhn \msf Rfpw hcppv. As\ ]dmip ]ncnmcamXym Xfpancphcpw t]mnp Krlw ]pm. Anp Zp_pn A\mw t{ijvTo{s- bnIw Xnsp\npsImpc sNbvXp:- XmX\smcphmp ]dsneo {Zhyw Xmakw IqSmXnp e`npsamss. Fp Rm ]dtbpmtcmSp ]dtbq? FsmcpImcysap tNmZnp P\I\pw; A\nsmcp XcptImScwXn ]pp {]w hknWw bman\n Ignthmfw; kqcy\pZntm ImcymchntSbvp Imcy tIm hcpw Rfpw IqsS hcpw; `hycmaamXym tNmZnptcw `hm ZnhyhmIysdoSWw \nKqVambv; {Zhys tamnXp [_pnXms\p khcpw tIsdoSWsam aXn. Zp_pntbmSpc sNbvXnXp P\I\pw: \amw \obpw Rm\pans\sNbvXoSn\m Gh\pap]mbsnnptcw Xs tIhea]mbsnnt KpWw hcq. ksszcambv _Ins apI Xnpw kw
77

]X{w Iocnbm Xm\pw Xs afqw \intm. Fs\bsXpS tNmZnp Zp_pn kwKXn{]Imcssmn\m I\I\pw:s]mapsmcp hrt sImns If{Xhpw sImpambv hnt\mZnp X{X tahoSpw Imew; sImns KrlnWn s]pmIpw inipsf- sbmthsbmcp kw hpS `npp ZpxJnX\mb _Iw sNsmcp hm]oXotc \nevp t\cw Xs _phmw IpfocI tNmZnp Xms\stSm! tJZnp hknpp? tJZn aqew _Iw Rns\ {Klnnp; Rpap]tZiw sNmn\m aysf- smpt]mbvocn \nXyw hknpw s]mn\np ]Kw ]mpsmcp kpjnctmfsamsnnbntp `hm kz\mbncpmepw. Atcw \Ipehpw ayhrssbmw XnpXnlnc{nepw sNptIdpw ]Ksbpw ]p{Xmscbpsamw Iocn sImpSpoSpsam XpsS Xm]w Xocpw. FXp tIp _Iw _phmw Ipfntc{ sNmXpt]msesNbvXp ]Kw \innXp. ]ns hcnt IqSns\p Iocn sNpsImpIfpsS hwissbmSpn\m. FXpsImp sNmt\ns\ {]tbmKnm Fpo! \obpw Rm\pw Pohnbnm ZrVw. Ccw ]dbp XmXs\nSnh kXzcw acns tImScZzmcw Xn sImpt]msbmfnnp Xncnp t]moSn\m. Ip `mkvIc\pZnpXpaXpt\cw Zp_pnbpw [_pnbpw _pfpw
78

]X{w incmw P\fpw cmPtkhImcpw ]hmZnIfamXymcpsamssp hraqen almtbmKans\ IqSn ssIhnc apm\p sshpapmnsmp ssIXhw t\cpw XncnoSphm s\pw Xobpw hIqnsmp tNmZnp kNnhm:- IpIw tamnhcmscp ]dmepw Znhy`mcXn hrtImStc \npmbn {Zhys tamnXp [_pn Xms\v. BbXptIt\csamcpw hnkvabnq. ambsatX hcqsbpS [_pn. \nbadnhm\mbv hrn apItfdnnbpw XrWfpw tImScZzmtc hp, Xobnp]pItmf\pw Xes]mn- ssmm aa h[w hopappp ]mcw. s]m aa kpX Zp_pn Xm\nXp sNnnXpw {Zhyw IXpah Xt CcapcsNbvXp Imeq]pp almhr\mw hWnKoi ]p{Xs sNmtIbm [mnI alo]Xnb\atijta [_pnp \Inm\nbnXp Zp_pnsbqemtcmlWw sNnnp; ]ptim`ambv hp ]Ww at\mlcw. FXpsImp sNmt Zp_pnsbtmse hpt]msImem `hms\psS ktlmZcm! ]nsbpw IcSI sNmn\m Za\Im; \npsS ZpmaywsImtlm Ipebw. hmcncminbntemfamntesbmgppp, \mcohnizmktmfw _pkvt\lhpapp, kvarNI{ipXntbmfw a{tKm]\app;
79

]X{w \oN\\t\mfw \neIpeapp. imTyaphtcmSp imTyhpw thWm\pw. ]mTyamsamcp ]Zyw tInntbm `hm? Bbncw Xpemancpsmth Iqns hmbnemn\ms\mcp aqjnI bkvan tZti, Atti tiy\\mIpw ]nbpw hWnns ]p{Xs\smpt]msbpXp hcmtXm? Fs\bsXpS tNmZnp Za\Is\ntem tIspcsNbvXnXp IcSI

18. Ipnbpw CcppInbpw


]smcp \Kcn hmWn`w sNbvXpIqnsmsmcp hWnpXmpsS kplrmIpw hmWn`mc IneXp `mcw temlw {]mWhnizmkw aqew kqnm sImSph hnhn{Ibw sNbvhm Kanp sXtZnn- pamk X{X Xmaknnphp. XpsS] temlscnsItSm! FpsS honlpaqjnImcph XnpXnnXpsmanmXmbvhp Iw! Fp Rm sNbvhs\p sNnbpapcsNbvXp; _pshnepahs\{Xbpw alm[q. BbXptIp atsnbpw hnNmcnp: ambandXp adpshm\h; t]mbXpsImp ]dmen\n ^esasmbh ]dp bm{Xbpw sNmntmp. ]nsbsmcpZn\w XpsS kplrns \\ Ifnm\mbvt]mIpZimtc, sNpS ]nSns]p henpsImpt]mp
80

]X{w XpsS honsemcp KqVm\mn, hmXnepaSmip apS\np]qn hmWn`mc\\mXp hmWoSn\m. _\mbvnSp _me\m hWnns hr\mbp XmX ]p{Xs\mWmbvIbm _stmSnhp tNmZnp kplrtmSp: ]p{Xs\nstSm! Xm\ptm Ip ktJ? AtcapcsNbvXm ah, almatX! Csmcp ]cpphsSpp sImpt]mbm ]p{X\p ]Xns\p hbpah\mbn- {Xnbmw ]cpptm sImpt]mIpp ktJ! Xms\s X\bs\smntXm IfntXm? Rm\n\nsp \mSphmgntbmSdnbn. CapcsNbvXp tImbnsp hWn- s{Xbpw hnjmZnp Icp\noSn\m. t{ijvTcmaamXym tNmZnmchI; sNnbpapc sNbvXms\psS X\bs\ asmcp sNnsbmfnntbm h[ntbm apancamat\zjnWw \n, ]dm\hs\mcp ]cppsImnsmp ]dpt]msbXpas\ hcptXm? FXptIp alma{nI hWnns\- snp Iqnsmphcphm \ntbmKnp. `rXym hWnns\qnpwsmphp; kXyw \o ]dsIp Iev]np Imcymc. ]p{Xs\cpphsSppsImpt]msb- \{X \npcsNbvXm\sn Xm\patm. euInIamXp hmpI ]dmeo- temI kXnptam sNmstSm! ]camw? Ccw Ibsmcp a{nI sNmhmn-
81

]X{w \pcapcsNbvXp t]SnIqSmsX sNn:- Bbncw Xpemw Ccpsmth IqsSs hmbnemn\ms\mcp aqjnI bkvan tZti Atti ]cpmip hsmcp hWnns ]p{Xs\smpt]msbpXp hcmtXm? sNmXp tIp NncnoSn\mcamXym apao hWnthw hymPsdntXm? \stSm! \ns Xe t]mhXn\Spn\n- sNpS\ncpsmw sImpsImSpmepw Atcw ImWmw \ns \\- hcpXpw; A\ymbw ]dXn\psmcp ^eantm Apcm Iev]np {Zhysfmsncpapn hbvtnhcpsahcpcsNbvXp. BbXptIphWnmbncw Xpemancp- mbh In sImSptev]ntmc\cambh kpXt\bpw sImp Zm\w sNbvXm.

19. ]nwKeIs ]mm]w


BbXpsImp iTmtcmSp imTyw thW-m taIZm ]dXp a\n ISmtX temIcnpWw ]dbpXp ]mgns Ip t]m \ns NnsapsS Za\Im! \XpamImXpsampw \obdnbptam? ip_pnI ]nstmj KpWfpw _pnbnemnsmp kcnoSpw kZm amcpX aloXte Zpw kpKhpw Nmcp Xhimnsmtm Ncnpp? \man\n sshIoSmsX t]msItSm Za\Im! kzmanbpw hrj`hpw Xfn kacn.
82

]X{w kzmantm ]cm`hw Imfbvtm ]cm`hw? \mantmfXpsNp t_m[nt aXnbmhq. Cs\ ]dhcp sNpt\cw Xnn\hnjmZhpw ]qpS almknwlw an{XkRvPohImfsb h[nsIm- s{Xbpw ]mm]w am\tk `hnbm h{hpw Xmgvns Imhnc \JwsImp [m{Xnbn hcpsImv Pohnpp. Xfm hnssmcp P\sf- tf bnnms\mpta tbmKw t]mcm. Xms hnjhrsanepw \pmn- ms ]nstZnpsX{Xbpw Iw! Fsmw hnNmcnphknpw knwlns\sphnp a{n]p{Xmcncphcpw Dhm Za\I IpWvTnXw th kzman! bpaohn[sap Rp tXmoSpp. XmXs\mepw Xs {`mXmsfmInepw amXpes\mInepw _psfmInepw hn{Klw sNbvhm hp ]nWphIsf \n{Klw sNbvIXs ahmp [w. BNmc`rwiw h Kpcpsh XyPnoSmw \oNmtcmSptNcpw \mcnsbbpt]nmw [s[zwknp ]p{Xs\foSmw Zpmw XpSp a{nsb shSnoSmw; NmcpXzw hn\m ]I ImWp iim\pw XmcpWyw t]mbn hfoSp IrimwKnbpw Xmacqhnm s]mbvIbpw Im \ Imas\tmepsmcp aqV\mw ]pcpj\pw ]mcnse {Zhysamw tamlnpw \tc{\pw Zmcn{Zyw apgpp k\fpw XYm;
83

]X{w ahmcntp \np Zp{nbp- sanh \aptgp iey a\mn. FXpsImp almZp\mw hrj`s- smXpsImp sXpw IpWvTnXw \apn {Iucyhpw a\mnmcpWyanmbvIbpw sshchpw h[fpw ssIXh{]tbmKhpw ZqjWw apXp a\pjyXpXs `qjWw `q]memsnh tIoSpp. kXyapsptXmpw hymPapsptXmpw IrXyapsptXmpaIrXysapw tXmpw tem`apspw tXmpw auVyapspw tXmpw em`apspw tXmpw tNXapspw tXmpw, ahmpw thiymkv{XoIpsamcpt]mse XpsS`mhw X\nsmXpt]mse ImWmw. Xpcm\nXpsImp kw{`asampw thm; Ihpw thm a\kvXm]hpw thm hnt`m! kw`rXm\w kZm kh`rXymcpsS kphcpnsmn{X hmWcptfWw. Cs\ Za\I sNmn\m\XpXs `wKnbn IcSI Xm\papcsNbvXp. ]nwKeI\mw knwlsa{Xbpw {]kmZnp awKew hnnp tahn\m ip`w ip`w! an{Xt`Zw F {]YaX{w kam]vXw.

84

]X{w

ZznXobX{w an{Xem`w 1. Im, Ba apXembhcpsS _pXzw


]hnfns InSmth! ipt`! ]X{w almimkv{Xw at\mlcw cmaXmIpw kplrm`X{hpw sImmSn hnpsNmsItSm! imcntI! tkmaimJy\mw `qantZthma `qan]memPmtcmSp sNmn\m:- Fn kplrm`sap X{hp- sa\nmI\w sNbvI _metc! hnansnepw hnZybnsnepw. Nnnet\ym\y_pXzaptmcp kpspw kakvXImcyfpw. hkvXpt`Zw PmXnt`ZhpanstSm! ImIIqmZn Ppp Xfn- teIm_pXzapmI ImcWw. timIk{mkmZnkSw thhnp kmIsamhcpw km[p tahoSn\m. AY tIWsap `q]mes a tNmZnp; ]dp alokpc. sNmsm anlnfmcq]ytKlmtW s]mn \npw almacnsemcp hmbkt{ijvT hknpp XpsS Pmbbpw afpsamsbpw IqSth. eLp]X\s\p t]cmb ImI apZm eLpXcapZnp kqcy hnfpwhn[u, ichpsamcphnpw [cnsmcpthSs hchpIYIpt]Snp NnnpXm, Chs\mcp alm]m]n Zpioe iT inhinh! arKsfsmpXnph ]dhI ]dp Znnepw sNnh
85

]X{w ]ehIh[np `npanivae. Ch\psS kamcw`sasdnthmfw ChnsSbXnKqVambv!mbpq hbw. CXn a\kn ImI\pw NnsNbvXoSn\m. hebpaY sImphmIth Im\t\ \esamSp]Xpth sIncth ASnbnecnbpw s\pamsI hnXpXm hSnshmSp acadp \noSn\m. hebneSnsp Nn{X{Kohs\p hensbmcpIt]mXhpw XpsS Iqcpw. hncshmSp IncmX\pw amSndmsf XcsamSp ]nSnXntmSnsbpwhn[u, hebneIssmcp amSndmp hebpaY sImptatmpboSn\m. h\Nc\p IpWvTnXw ]nhrta hebpaY sImpt]msbp tNtp Rm? Hcp Zninbnsemth Xmgphogpan- XXpIcpXn thS\pw Xmtg \SnXp. eLp]X\ImJy\mw ImIm\pw ]nmse eLpXcapS ]dsn\m\s\, AXpkabanbpambnXp; thS\pw AXphgn \SpS hoSp ]poSn\m. I\nshmSp It]mXcmP ]doSn\m- \n\nsbmcp]tZianpssSm Iqtc! aa kJn lncWys\psmcp aqjnI; aaXbpahpp IpsImman\n; hebn hebp \mw X{X sNmmeh hebnXp ISnp Jnpta aqjnI. FensbmSp \app _pXzapmIbm ^eanXp `hmmp IpsImmapS CXn _X ]dp Nn{X{Koh]nbpw lnXP\hpsamth X{X sNnSo\m hnhn[]XKsfpt]SnpS hnhcaY lncWy\tmSp ]poSn\m.
86

]X{w \esamSp It]mXhpw sNp hneaptJ Fenhcs\bpw hnfnoSn\m sath. shfnbneY hpS aqjnImt{Kkc sXfnshmSp ]dp Nn{X{Koht\mSh:- {]nbkJ! `hmmnsXsmcm]tlm! \bKpW\nt[ ktJ! sNmsItSm kXzcw. hncshmSp It]mXhpw sNmn\m aqjnIm! "hn[nhnlnXtah\pw ewLnp IqSptam?" "Ch\nXp `hntWanImew thWahiX `hntWa\miw thWw; CXn hn[n hn[nXn{]mWnIsmsbpw lnXalnXsanepw ewLyatXpta" XZ\p N lncWy\pw XXzsaqNnhm; Xh hN\sa{Xbpw kXyasm ktJ! A\hcXaw_tc \np Zqcamw Ah\nbnse hrmsams {Klnh ]SpXchnZKv\mw KrZv{[\pw ]min ASns]SpsamcnsetmpsImI `hm. henbsImebm\bpw tLmckfpw _enIfhscnepw am\pjmcpsS hN\aXp tIbpw XpI sImIbpw AhcpsS \ntbmtK\ \np IqmSnbpw inh! inh! XcwsISpntbm ]nsb- Xnsemcp iXmwiapjanm \mw? kIe`ph\fn s{]mVtXtPmhc{]ISXcaqnbmw kqcy\pw N{\pw Hcp Zibnetlm cmlphIv-{Xmtc hncshmSp ]XnpgoSpXntbm? kene \n[nhmcnXpnepnsNp knefnX kpJw]ppkXw tahp henbPePphrfpw hnp heIfneIsp NmIpXntbm? kIeZnin tahp khPpfpw k]Zn hnjbm\te sNp NmSn{ZpXw
87

]X{w kXXa]n shp `kvao`hnpw ZrVw; kpJakpJsaptXmpXpw \njv^ew. (hrt`Zw) Cw ]dp lncWyI aqjnI _\mbp Nn{X{Koh]nX- ]miw ISnp apdnp kJnbpsS tiwIfp apamSndm- wLn\ptmcp _\w Jnp kSw Xop kpJnp tahoSn\m, amSndmp \mY It]mXhpw IqsSpSsmcp ]nhrfpw As cm{Xnbn{X hknpsIm- ]m\mZnIgnp bYmkpJw, bm{Xbpw sNmnantmc\cw X{X hrm ImIbm ImI\pw F{Xbpw]mcw {]kmZnp aqjnIw an{XamoSphm\nnp sNmn\m: t`m! t`m! lncWyI! hnkvabw hnkvabw tim`\w XZv`hm aqjnImt{Kkc; \ntmSpIqsSJnXzw e`nW- sapp tamlw \apnXp sNbvI \o. FXp tIp ]dp lncWyI: \ns Rm\mscdnosetSm ktJ! sNmm ]X\I ImI\mIpp Rm. Fm NnXw hcnsp aqjnI Xfntcphm kwKXnbnm- \nfpw Rfpw Xnsemnptam? t`mm \nfpw t`mP\w Rfpw; Hmm kJnXzapmIptam hmbkm! aqjnImsc _v`pPopv Imbvp aqjnImcn\nhp P\nptam? ImI ]dnXp \ns_v`pPnXn-
88

]X{w tI\pIs\p t]cmbh. ]ncnjsb cn \nsbn- nbmIp Rm `nptam ktJ! XfnteI IbpshmInepw XfnteXpw ^enbn ZrVw. Nqscnp kao]p Imnbm NqSp]nSnptam kmKchmcnbn oW\mbp Nn{X{Koh]nsb {XmW\w sNbvX `hms\XnXn- mWpfmbp R Nnnptam? \mWanmh\mW \nbw. aqjnI sNmn\m Nm]eysap- tZmjanmIPmXnsmsbpstSm. Nm]eyaph _phmbm P- km^eyan hn\mihpw \nbw. iIyamXpImcyw {]bXvt\\ iIyamoSphm tamlw hrYm^ew, shanmnn hw \Sptam? shntemSptam NmSpw cYfpw? Zp\w hp\ndp `qate; k\w ]mcw NpcpnanXp; FsptasXpamscpanm Pp _pfmbm icocnIspp kuJyw almaqVXmcq]knptXmbnnSsbt\y ktJ! ]p iao _pshpsmcp ccw sImp sInanXp. CmeambXnsambsX- pmntemp am\pj Zp`w kmcs\mInepw apw X\np]Imc sNbvsXmcptZlsamInepw hocs\mInepw hnZymhntitjW, [ocs\mInepw \]pcpjs\- m a\pjyp Rm\npcpjs\89

]X{w p Inpans`mhw ktJ! thmX\nsmcp XpSnbm cma\mbnpsSpw ah. Ahpw ]mepw sImSpp XSnXnnSn emfnpw a\pjys\- s ISnpsImoSpsImsX ]Knsmcp kwkmcanstSm FXpt]mensmcps\mcpt\m- St\ym\ykulman `qate, kvt\lanmXp s]np XpsS tZlnew ]IppsImSpnepw, sXpt]mepw himIbns sImphmIqsS {ianpshpw hcpw. PmXym hncpcmbph Xfn- tNmepambh tNcpInm ZrVw, ]qsbmSn\w aqjnIm sNp tNbvp `mhn \mbvhcptXm Atm]IrXn sNbvXXnsnep- antmp]{ZhnoSpp Zp\w. hy{Lsbmcm\p]{Zhntm sNp io{LwISnpsImpp ]ipsf? FXpsImp ]dp Rm hmbk! \ \mw Xnep ktf\w hmbkw sNmn\m hmn\p l tX ambkw_antXpw almatX kmt[m! lncWyI! kJyw `hmt\mSp km[nbnsnsen\pPohnXw? {]mtbm]thti\ tIhew \psS Imtbm]kwlrXn sNpXpp Rm temlhpw temlhpw Xfntcphm tamlapsn {Zhnnp tNWw ]narKmZnsb kzm[o\amphm `Ww am[pcytamSp sImSpWw hnwsImSppw `bsSppw aqV-
90

]X{w aXysc kzm[o\ampw ]Xpth km[p Xfntcphmt\IZm ki\m{Xta thp aqjnIm aIpSw shw ]nfmanZw ]p\xkwLSnnmalm{]bXv\w ktJ! s]mIpSw s]mnm sshjayambXp kwLSnnm ]cm[o\anstSm Zp\mtjhpw k\mtjhpansmt]mse `hnpw lncWyIm! FXpsImp `hi\mtZh hnXp\psS kw_apaw. sNmm lncWyI \ssSm hmbkm! \ntmSp kwKaw `wKantXpta. tkm]Imcw an{XeWw {]mtbW; km]Imcw i{XpeWw tIhew. BPoh\mw `hntWta ]nt`mPnbmw\ntmSp kJyw \apstSm! Cw \JtmSp amwkw IWns\w XZm ImIaqjnIkvt\lhpw. A]m\mZnsNbvXoSphm aqjnIXpsS s]mnIp ]poSn\m. tXmjnp ImI ISphm `pPnXn- tijn amwkw `pPnphoSn\m. ImI ]dp lncWyt\mtSIZm:t]mIpp Rms\tSm! asmcpIm\t\. -Cnnenp Inp Inp- sXmpw \app kpJwhcpnstSm! Asmcp Znn kcpp \ne- asmcp NmXnbpapp _pnam; acs\pt]cmbp aZv_p kpc [mnI Iqm[n\mbI, aJnbmIp ac thp aymZnamwkw \app \evIoSpthm FXptIp ]dp lncWy\p-
91

]X{w sasbpw X{X \o sImpt]mboSWw; sImn\p ZpxJw \appapnnn, asmcpIqpImcnmp ]mpp; A{X ZpxJw X\nssp hmbkw; X{X sNm IYnmsap aqjnI. ImI lncWys\smnemnsmp thKw ]dp sNp]oSn\m. kzambp almXSmIns I{]tZti kpJnp hknp I]t{ijvTt\p Ipiehpw ]rnp aqjnIw Xmgndn\m. ac tNmZnp Xms\stSm! aXy ancwXncpInSp atXtcmmlnbmamJphrs\ tlsat\y ]nSnpsImXpw? ImI ]dnXp aqjnImcnh- tI almcmPcmP lncWyI temI{]kn\ntlhpw Rm\pam- tbIm_pXzapmbn km{Xw. XZvKpWw hnpsNmphm hmn\p hKpXzmtaXpw aXnb acm! ssZhm\pIqtey\ kJyw XpSnbm Pohmhkm\matm alm\mw? Ghw almKpWw ap`qhmkn- PohPpp ImWpXnstSm! ]mti ]Xnsmcp amSndmsf- mi Jnp cnp aqjnI tZimtcjp {]kn\mantl- aoim\]p{X\mw hnLv\s hml\w. cpicocsatbpp Rp cpt]pw {]mWs\msdnI \o. ]p]t aa _phmIpw `hm Ipt_m[npan aqjnIs KpWw. FXptIp {]kmZnp I]w
92

]X{w ac aw ]dpXpSn\m: ApnhntSbvp t]mcphm\psmcp kwKXnsbspcsNbvI aqjnIm! sNmm lncWyI IqcmP `hm- s\meXpw tIpsImI almatX!?

2. `npaTn Fenp kw`hnXv


[\yamIpw anlnfmcq]ykn[u kymkntKlaps{Xbpw]mh\w; X{X NqUmI\mat[b {_- tKm{X{][m\]cn{hmPtIma hmWcpfpp Znt\Znt\ `nbm {]mWam{Xw hrnsNbvXpsIms\ X{X kzbw]mI`nIgnpS ]m{Xw kzKwKbn hbvpw cP\nbn; ]m{Xnep tijntmcp t`mP\wam{Xw e`npw \apXp t`mP\w. AmeaKvKrtl hp _rlkv]nsK- mJy\mbptmcp kymkn`qkpc. X{X NqUmI1kymknXpsS an{Xambp _rlkv]npamZcm X{X hknp ]pcmW hmbnp an{Xkymknsbtnpatc; aqjnImsc_v`btXpm\p `ojWnhmZywapgn NqUmI. BbXptIp tNmZnp _rlkv]np- ambsXntm XpSn tbmKoizc!
1

kwkvIrXn Ahs t] Xm{aNqV FmWv. Ccphpw Xapmbtm aTm{ibn\m \cI{]m]vXnbpspw Hcph ]dp. \cImb aXnkvtX tNXv ]utcmlnXyw kamNc; hjw bmhXv Inat\y\ aTNnXy Zn\{Xbw hjw bmhXv Inat\y\ aTNnXy Zn\{Xbw. 93

]X{w sXpw ]pcmW{ihWnem{Klan `hms\p tXmpp ta ktJ! CbnmbvIsImstSm! hnpsIm- smsSpXncpmseen hp. `nbvpshncnp tNmsdmth `npambXpsImnXp sNbvXp Rm `mjnXw tIp _rlkv]npcsNbvXp:- apjnImscmcp Iqtam GItam? GIt\bpq kaqlanm ktJ! GIt\sbn Xs `nm`Ww HpXs ImcysaphcnIbn- \y{]tbmP\apmbvhcpw ZrVw. Fp ]IcwsImSpp Xm\ntmp sap taSnp imenamXmhn- \yambnsmcpImcWapsp [\y\mw hn{]s\mcp ]dnXp Fs\ kwKXnsbp NqUmIs\ntem tIpsImsIp _rlkv]npw.

3. A\yambnsmcp ImcWw (kv{Xo FpsImSpv FptaSnXv)


Rms\mcp hn{]s antc sNpS kv\m\hpw sNbvXp hknpw Zimtc, sNmm Krlkv!Y KrlnWntbmSntmp hmepsampp thq \apstSm! \msfdphmhqphms\mpc- msf Wntpt]mp Rm\nstSm! Fp]pmPyt`mPymZnkw`mc- sfmw hgnt]mse kw`cnoSpI. sNmn\mftm KrlnWnbpw \qsS- bnsmcphkvXphn kw`mc. tIm]wIepsNmm ZznP \npsS
94

]X{w tem`w NnXa t]mSo hnetW! App IrXyw IgntWamsXbntbvp \mtfbvp amtfbvspw As\ kw`cnp ayp amses\ Isamcm\dnntXm! ]smcpImmf\kv{Xhpw Nm]hpwsImp]pdsp ImSp]poSn\m am\ns\kv{Xw {]tbmKnpsImpS Xmt\ Npap \Spt]mIpw hn[u, h\mbpsmcp ]nsbp \- p {]tbmKnt\canbpw thSs\mSnSnpsImmipXm IqsSXnp acnp hoWoSn\m ZwnIs\p \mascnsmcp t{ImjvSmhpatmfhntSp hnXp Ctbvp `Ww thSs hn{Klw. ]nt \mtfbvp arKns `Ww ]nsbsmp atmfpans\, XnoSpamsdmpdp a\mn, Cn\n {]mXp hnns RmWnXp \sp Iev]np sNp ISnpS Ipnpgnsbpep hnPymhnt- senSnh Jnt\cp hnnap\sImp amdp\smcp XpsImsmtg NphoWoSn\m FXpsImp]dp Rm {_mnWn- bp IrXywIgnt NnXwhcq. FtmSpIqsSNnoSptamZ\- atm Irkcsapsmcp km[\w BbXnp Xnew IpnsmenIf- mbhw \obpWoSWw {]ntb! ]ntn\ahsfpIpntdn appWphm Nnn \npwhn[u, IppSwhp sXmanpw Nnn-
95

]X{w pLSamnatmc\cw tim[\sNmsmscp hmoSphm `mhn imenamXmhnt\mSp tNmZnp sas Krl ZzntPma:- Fpt]mhm XpSpp \osbhs\pamdm Kanpp Rms\h; As\b Rm t_m[n asmcp kwKXnIqSphm t]mIppshh FXpsImnl aqjnIsnXn- \yw {]tbmP\apsp \nbw. Cw ]dp J\nt{XW `qXte Ipnpgntmcp t\cp ImWmbn. \psS] {]bXvt\\ e_v[amw kzpsXmscmamoSn\m; ApXpSn Zcn{Z\mtbj Rm- \npw \nebvphosetSm ancm! AjvSnbnmbvIsImss icochpw ]pjvSnbnmsXbmsbpsNmhXpw? hrnbnmm \ZnIfpw hnSpannbnmm ZznPmcnfsSpw; Xpnbnmm a\pjy almPf; Irnbnmm hnfhpw Ipdpt]mw; bnbnmm \Sptam hrcpw? krnbnmm {]PIfpmIptam? ]nbnmm Krlkv!Y\pdn; sNnbnmm apgpptam hmWn`w? Ipnbnmm ]ip Idptam? Nnbnmm Zcn{Z ]Nnptam? tIp NqUmI\mIp k\ymkn tIhemt\ ]dbp hmI, Aapsn kakvXPpfpw kmcmbnSpaXnm]pcpj hyw icocwhlnpp khw \n-
96

]X{w caohs PohkmcWw. \psS `nmt`mPnbmw aqjnI kzp \inXpaqew ]chi. {Zhyapsnte _pfpmhq; {Zhyanmh\mcpan KXn, Znhys\mInepw `hys\mInepw {ZhyanmmcwsISpw \nbw, Ghw]dbp k\ymknsbsp tkhnp Poh\pw cn ZpLSw asmcpZnn\p t]mIbvIn \psS amnantmsfmgnIbnsp Rm sXp Nnnpdp ]pdsp; appw `hms\am{ibnt\lw. s]mncmfnbmbm almIatm acnsnem]smgnnXp, IpcnnSnp bmN\wsNpZo\Xztamm Pzenp XobnXnp icocw Zlnnp- aobpen P\nXt kpJw I t`mjvsImth Pev]nsbmn anmsXmcSncn Xt KpWw. Is]psftmjsSpbnjvj\mbnp ]ndXtip`w _us\thnp Pohsbmn- eqwhenp acnXt ip`w. sNt Zcn{Z\mbphnsmnebvp K`w{khnXs KpWw. tcmKw]nSnp h]pns hp thKwbnpt]msIIWns\, tZlnsbcw sNmpw P\ns tZln\np amdpw almevanbpw e_v[ambpXn Xr]vXnbnmXp ep_v[smcnepw kuJyanm ktJ! Aev]samepw e`nXntmj-
97

]X{w apev]amIp am\pj am\pj. Cs\bpsmcp ktmjnbmah- s\pta sNm ZpxJw hcm\nstSm! tXmsImp ]mtZ sNcnph\p `q- temI Nkw`qXftbm? InpXn Xr]vXnbpsn am\pj- smpw a\xtianstSm acm! FXpsImp Rms\smgpw sshcmKy sap kZvKpWw ssIsmp km{Xw [tasXp tNmZnt,s\mcp\c \new ImcpWysaXn\pcw apJyw almhym[nIqSmsX h\w; kmytasXp tNmZnXn\pcw km[pkwktW sshcmKy kw`hw. t_mytasXp tNmZnXnpcw, _pym ]cmev]chnm\apaw. imkv{Xw {KlnXpsImp aXnb; imkvt{XmamNcntX ^ew hcm. F{Xbpw \ IjmbsamInepw am{Xw IpSnmtX tcmKw ianptam? {Kw Icnepmbm aXnb, Nnew {Klnt aXnhcq. A\mbph Zo]w Icn- ten\Sm hgnbdnnSptam? Fnt\Iw ]dbpp Xms\s _phmsbssmdpnnepaw. XsS m\ hnpt]mIphspta sNm kpJw hcnstSm! Zw \Jw tIianXymZn \smcp NapwtKjp tNncnw hn[u, s]sp Km{Xn \nphnmeXv sXmm IpfntWsaphoetbm?
98

]X{w FXptIp ]dnXp ac:- XpsS Znp shSnp t]mboSnepw sXpw at\mtZmjanm ]qcqj sNpZnn pJnncnmbvhcpw, AfmImiKwKmXtS \ s]mpw ktcmPmIcs XyPnnp anSnsePsmbvIbn Xs kpJnp hknpXntbm? aXzhpw almhym[nbpw khZm kpcnamcpambp kwkhpw P`qan kvt\lsapXpw almZptmlnIt `hnq lncWyIm! Dmlhpw \hnZybpw t_m[hpw kwKafpw k[hpw, Cs\bp KpW XnIhspta sNmepaentXpta. XpsS Znspa\yZnspan- \ycmw \np t`Zanm ZrVw. FXpsImp ]dp Rm aqjnIm! \nl \tmSpIqtS \nhmkhpw, taLWenencpp kpJnbpw imImZn kkysImp tamZnbpw buh\apsmcp \mcntbmsSmnp \nthZlo\w hnt\mZnncnbpw Aev]ImewsImp \mkvXnbmsampw hn- Iev]ansp [cnpsImI `hm, ImI ]dnXp kXyw IYnXn- tI `hmt\h IqNqUmatW! kpm]p hm \nIphm kpXs kacmIpw ZrVw. B\pgnbn \nm\sbtphm- \m\bmsX ItI\pmIptam? Ipp Imbepw tXmSpat\zjnp- sImp \Sp aymZnPp
99

]X{w thpw a[php ]pjv]fnsp hpw a[pckapp tahoSpp. cmPlwkfpw cmPohhrn- emPoh\mw hknpp acm! FXpt]mte lncWy XhmntI hp hknpp Rm\pata.

4. tLmc]min ]Xnm Fp ImcWw?


Cw ]dncnpw Zimtc epImkv{Xs _v`bssmcp arKw Nn{XmwKs\p t]cmbh thtK\ X{XmKantmcpt\cp ac kzmKXw tNmZnp kmchpw sNbvXp thKtXm t`mP\w \IndnXp: Fpp Xm\{X hp almatX! RsS Znns\ipamoSphm? ]mShtamsS ]dp Nn{XmwK\pw:- thSs\tSnp anhcpp Rm; {]uVcmw \nsft\cw \ap- mSsemanp Xop Iq!tizc! ac sNmn\m\nnp XpsS ancsap [cnpsImI `hm. Hn\pw ZpxJanstmSpIqSnbm- enpXpSn a{]mWXpey `hm. BJp{]hc lncWy\ntlhpw ImI{]hoc\pw cpt] apta A{XmKannXp an{Xm`mhmenp Nn{XmwK\mIpw `hm\pw XYmhn[. am\ykplrm`kns\sbmgn- \ykp kmbv hcptXm? A{Xmtc ht\ `Wmw apZm
100

]X{w Nn{XmwKkmcwKap t]mboSn\m. aymImew Igntmc\cw acm\pw lncWy\pw ImI\pw Ft hcmp Nn{XmwKs\ns\ kzmt hnNmcnp tJZnp tahn\m. ImI arKsncp ]pdsp. thKw h\mtc sNp t\mpwhn[u thS sIWnhp N]mti sNp NmSncochpw sIps]s\ X{X InSp Nn{XmwKs\ Ip k{XmktimtI\ tNmZnp hmbkw:tLmc]minXnXns\smcp ImcWw kmcwK hocNqUmatW! ImcWw ]nsYnmw lncWys\mcmsX IqnpsImp t]moSpI Ccw Nn{XmwK`mjnXw tIp kXzcw sImp aqjnIm[ois\ aqjnIm[oi\pw tNmZnp; XpsS thjsans\ _amboSphm? Nn{XmwK\pw ]doSn\m\]an{X `hms\s ]miw apdnmepw AXysshcnbmw thS hcpwapt] \nXyamXp tZlhpw sImp\mw Asmcp Znn\p amdnXpth kwKXnsbmsdpsImmw ktJ! {]uV\mbp Rm\ntI \nth thSs\tSncpsXp aqjnI; Fn {ihnmepsap Nn{XmwK\pw imhnlo\w ]dp XpSn\m:- Bdpamkw ]pp _me\mbp\m Iqdp amXmhp thhnncnth, thS hcpXp Ip`bsp IqsSbp arKq an\m.
101

]X{w HmSphm IqSmpgepsaZm thS ]nSnp sImpt]mboSn\m tISphcpmtX sImpsNmZcm \mSphmgnh ImgvNhoSn\m. BSpw ]ipfpw cm{Xu hknp IqSp XpdXnemn\mh ]ppw Pehpw \ap \InZm sXpw apjnmtX \s hfnXp. GIZm cm{Xu ibnpt\cp taLiwtI kp\mbn Rm Xmt\ at\mcYw Nnnp sNmnt\:Rmt\hsa{X\m ]mtp? ssZhta! Im\t\ hrn sNmcnbp t\cp Rm\t\IarKpnsemnpIqSnfnbpw NmSntafnbpw HmSnncnbpw tXSn\Sbpw Fp eoemhn[tlm \ap- sphm kwKXo IqSpp? ssZhta! Fp Rm Xmt\ ]dXp `q]me- \\ tInsgpn \npS \mep`mKw t\mnbmscbpw Ioe; _mekmcwKw a\pjysctmsemcp hmp ]dItbmsbsmcp hnkvabw! t]petZhX hp _m[ntbm? t]qp Impw ]nimNp hnp cmqn am\ns\smp anntbm? \oXns\nepans\ inp `oXnPzcw ]nSns]p hndpsIm- x]pcnXps {]thinp. k]vX\mbnbnp \r]mP. t]bpw ]ncmpw ]dp Xncpta\n ImbpnsXsmcp Isans\ tkhImcpw P\\nbpapnp tZhXm]oUsbtmp KWIs\
102

]X{w IqnpsImsp {]iv\hpw shnp tIphnNmcw XpStmc\cw, ssZh\msamcp hnZzm\pc sNbvXp:- sshhiysan\p? cmP]p{Xm hnt`m! aXysctmse arKfpw a{np- aXyktS iIqSmXh. KqVefns at\mcmPy- aqV{]tamZw IYnpw arKfpw. FXp tIp `bstSm `hm- \npXpSn Pzcw ianpw ZrVw XXzw {Klnsmcpt\cw Ipamc\pw Nnw sXfnp; ]\nbpw iannXp. Atcta hp sIgnmZcm- sesbpw tKm]nbp \r]mP. As\ _meyImep \apsmcp kwKXnbpmbn _\mboSphm. A\p`qXambp _\- anp \app`hnp lncWyIm! FXpsImp ]dp icocnIntX hp`hnpsanstSm!

5. _p F ccw
As\ Xndncnpw hn[u, XsS _phmw Iqm[ncmP\pw _phrmw {Klnm ]pdsp _\m\p sNncpoSn\m. Atm ]dp lncWyI l! Xm- \ntmfnhntSbvp hXp \ II thS hcptcta R anncnm kactm ktJ! tXmbs hnpIcbvp kmcan- tmbnep `hmmp kSw,
103

]X{w akmcnbmIpw `hms\T hp ]nSnbno! almatX! ac sNmn\ms\p sNmhXp? a`mKyXzw \app hcpsan. hXp hp; `hmmsc th]ncnp hknms\fpXs\nstSm! _psfmSp ths]m a\pa- amboSpw; hnjmZamaw_p[ua\w sNpw; aaXztadoSp k\ns kz`mhtahw ktJ! Fp adncnp t\cp hp IrXms\tmse IncmX\pw; Atm lncWy arKns ]mihpw sIevt]mSp Inp anncnnXp; Nn{XmwKkmcwKhpw almImI\pw X{X\nmip KansmfnoSn\m!, aw \Sp acIqs hp ]nSnp h\Nc thtK\, hnns RmWpsImmip _nsmcp Ins tNmnepdnphpS asmcpZnn\p t]mtbmc\cw, ImI arKw aqjnI\nh aqhcpw timIwapgpp Icp hncpS AntI hsmcpt\cp ac b{nX\mbvnSthapc sNbvXp: Fn\p tIgpp _ptf \nsfnp kSw \n Pohnth _pshns\ ccw PKZv- _phmw {kmhp Iev]nXtbm? ]p{X ktlmZc amXm P\I If{Xhpw `rXy\pam]amKta an{Xsfsmep]IcnnXp kXyasXmspcmWkmcfn. an{Xs ]p{X\mw kp{Kohhm\c
104

]X{w an{X`mth\ hnsImtbm? an{Xhwtimh {iocmaN{\pw hr{Xmcnsshcnbmw cm{Xntc{s hIv!{X ]pw icwsImp Jnp [m{XnXew XnenpcpnZm ]{XnImlmcamnap P- K{b{XmWhpw sNbvXnXp cmLh. FXpsImp kplrm`ans\ hXpsImp \app hn]n\p kwKXnbnnl kwibanstSm! awKewXs `hnpw {ItaW ta. X{Xmtc lncWymJy\mw aqjnI Nn{XmwKhmbkmtcmSp sNmn\m:Nn{XmwKkmcwKhocm! `hm sNp an{XmwKcWw sNbvhm kckvXtS Nt]mseInSntSWatc- sap thSt\ssImnWw; ImI! `hm\m arKns taencpmIpew IqSmsX sImnap\sImp sImpt]mse \SntWatcaXyaqV\mw thS arKanXp Npshtmp IrXm\mbvhnSp- apm\_pnIptm hnthIhpw? ImWnt\cwsImp Iqs _np RmWpw ISnp JnpXpp Rm ac hm]nbnmSn appw {ZpXw; a\mw thS {KlnbpanstSm! Dn {]kmtZ\ am\ns\sphm hnbpw InpsImp h\Nc hSppw apt \map aqhcpw atXcw anamdnncnbpw. Cw ]dh{]Imcw Xs knnambv]nXp knmsamth.
105

]X{w BbXpt\cp hp thS arKw ambsat\y Npt]msbpdpS BbXambp hnIsImp Rm Imbatijw hcnp arKns\, sInsbSpp sImpt]mths\p Anpdp ]pdsp Im\t\ sInnWp InSp hnI shnnXw hcpnpSoSn\m. kmcXzapsmcp ImI\pamJphpw kmcwKhoc\pw aqpt]cpw XZm aXcw antbmSnannXp; acIqhpw hm]oPen apnncnp _p aqhcpw kwKnncnp kmtX`qanbn sNpIqSnpJnp Kanmip XsS Znns\ {]m]nptahn\m Hpw e`nmp IpWvTnXw ]qp sNp Krlw]pp aqV\mw thS\pw ac ImI arKhpw lncWy\pw ancw {]m]np atXtcmhw \mept]cpwIqSn emfnptafnp eoehnemtk\ hmWp bYmkpJw Cw kplrm`sap X{hpw knw kakvXw kam]vXw ip`w ip`w. ZznXobX{w kam]vXw.

106

]X{w

XrXobX{w knhn{Klw 1. XZzn[mscspw hnizkncpXv.


AntI hcnsItSm imcntI! aqmwX{w knhn{Klsap sNmXp IYn \o. tkmaimJyZznP `qan]mPmsc- ma]qhamw\bw t_m[nnpcsNbvXp:knhn{KlamIpw X{nemZytmtI _ntmcw tIptImsIsSm _memtc! aptaXs almi{Xphmw P\w hp XpsS kplrmhw ]qptahpmInepw, XZzn[scspw hnizkncpsXp X{thZnI ]doSpp iniptf! ImIm apapeqItS hmkm\- amIth Zlnnp `kvaamn\mctm. X{]Imcstm\nnp Ipamcm hn{]ka\pcsNbvXnXp hgnt]mse-: ]smcp almh\w XnesmcpZnnepsmcp hShrsa{Xbpw alcw. sIm X\ndwt]mse \oebmw ]{XmhensImtlm apgpsmcpsImpI I\wsImp XmWpt]msapsmcp isImsptXmpw XqWpt]mpgehpw thcpI \neqn, ImSpItmtcm ]pcsInbt]mse \mep tImSpIsfms aqSnsmtlm \noSpp. IqSpI sInnq apw alm- tImScfn \ndssmgpw ]moSpp. t]mSpI Xn _lpk Xp hoSpIfmnsImp kXw tahoSpp. taLamtmfapb t]cment taLhs\smcp ImItemIm[n\mY
107

]X{w BIpewhn\m _lpImIssk\ytfmSpw kmIazmMvt{ijvT ksszcambvhmWoSpp. Nmcphmw t]cmacw Xn\ncmXw Zqcthsbmcp almiz]mZ]n IuinImJyfmIpw ]nhrsm- aoi\maa\s\p t]cmbph X{X tahpp _lpaqmIqtfmsS. cm{XnbnpImm ZanhIp; hmbkp cm{Xu IsImp ^ean; IuinIp ]I IsImp ^ean; cpIqmch Xfn almsshcw IpshmInnesmtg sImnsmpw; Xfnsphm kwKXnhcmbvIbmes\ PohnncnpncpIqmcpw GIZm cP\nbn hocyhm\a\ ImIhrssmesNbvhXnsmcpsp. XWw ew aqmIqtfmSp t]cmhrs {]thinp hfp Npgehpw. IpImWmXpsmcp ImIhrssmn Jnp sImesNbvXp Namw tIm]tmtS. taLh\pw Xs X{ohocmcmIpw ImIcp t]cptaXm\pw {]PIfpw sXsp `bsp asmcpacwsNp ]n\nsmcphw NmImsX tijnnXp. ]ntm ]pete hnp hStadnpancph Imcys hnNmcnp. Apt] kzcq]nI a{nI a\mn- ew IqSmXh kzmansb {]Wanp. GI\po]I, cma ko]I, aqma {]Zo]I, \mema\mZo]I, Ama NncwPohnbns\ kNnhm- cpt] kamscmcpancnptm Bscbpw t`ZwIqSmXmbm taLh [ocXsImp ]doXn\mt\mKXw:-
108

]X{w a{nhocmcmIpw \nsS \nKqVamw a{insImtm \psS cmPyfn m\hpw am\fpahpw Npfp- aq\santb hnns\ tNnSpp. Cmew i{Xp hns\ _lpXcw [nmcw {]hnp \n{Kltaw sNbvXp. hXp hp hn[n, taevt]mp ]cn`hw hpt]mImsX sshcn\n{Klw sNbvXpsImhm Fn\n \q? \apsXp a\mn- nnp ]dmepw a{n]pwKhmtc! FXptIp ]doSn\m\po]I FpsS aXapntmnbXpWnmw: D{Khn{Iamcmw i{Xp hp t\m \n{Klw sNbvXp PbnoSphm ]cm[o\w. asmcp Znn amdnmsbXpw sImmw; asmcp _ehms\ thsNbvInepw sImmw; hp]{Zhnp sshcnsbs io{Lw sNp kam{ibw sNbvIsbmepw sImmw. Cs\ aqp \bw Zpemp tbmKyw Xnn\_eap sshcnI hcptcw sNmn\m ko]I\ntlw ]dXp \smcp \oXnamsanepw NnXw hcm. XpsS cmPyw shSn\yZnn\p t]mIpwahmcpw ]ns izmfpsamcpt]mse. \mnencnptm \hm\pw adp- \mnembvhcptcsampw ]cnlmkw ssIepXpw hnpXnsms hIbmnZpLSefn ZpxJnp X\nsmcp sNm\pw IqsSsmognmXbvhcpw {Iam- eWmIpw \mSphnpt]mIp \r]. Inepw hnp Ielnp ]pcpjs\- snb s]pwIqSnssp shSnoSpw, XpsS {]PIfpw cmPyhpw \Kchp- sap ]camsampta NnnmsX,
109

]X{w amms\tmsg anbsmfntlm asmcp ZnntmIpw ahmpw ]ns XsS \mn hp hknmm\ppw kwKXn hcnIbnsXp t_m[nWw. FXpsImp cmPyw hnpt]mIcpsX- spsS ]sap ]dp ko]I. Dhm {]Zo]I \psS ]w ]nsnam\mbpsmcp i{Xp hsXnptm hmXpw sNmpwt]mse tIpsImtlskw{ibnp Xs cmPys cnWw. _mecpw hrmcpw kv{XoIfpw Zo\mcpw Imen\p apSptm IpImWmXph, Cs\ _lphn[w cmPyhmknIsfm- sas\ s]mdppp ahntmbm? BbXp hnNmcnmtXmSp \r] Zqsctmsbmsepw ]nspIbn ZrVw. \mnse {]PIp Xsfnnp IqnpsImp hcm\pmlapmIn. hn{ipXmcmbp `q]memscsN- m{ibnXpsImp lm\nbpw hcm\n. KwKbpw Xmt\sNp kmZcw kap{Zs wKnp tkhnoSpntbm ImtIizcm! kzmansb IqnsmgpXoSn\m\mZo]I: kmaZm\mZn \apsmpta aXa NcmapeqImcn\p cm{Xu IpImIbnsp Iev]np \ncymZw \s hp]{Zhw sNbvXXp Nnnmepw; ZpaZmscsp tkhnm NnXaptm? APm[amcmaqmpw ]I IpImWvIbnsp Xpcmt\mpnt? ImIkwLs tbmKw XnIp ]I sNm- emIth sImnsmp t]mpsImcpXmtbm? Cs\ \mepa{n{]uVmcpsS aXw kw{Kln\cw hmbkmZoi apZm
110

]X{w Aimkv{Xsfma`yknhnep- s shfnhmnsmphm ka\mw a{n]pwKh NncRvPohnX at\mKX- a{sasp tNmZyw sNbvXtmfh sNmm: \mept]camXymscmnp ]dnXp \mepamsamepw \nXphgn \mepw. FXn hntijnsmtmp {Klnnm a\maSnb\p am\tk tXmpn. Fnepsamcphn[w imkv{Xadnbnm- sapsS Kpcpmc`yknn hgn. a{tKm]\tmfamhiyw ansp a{n]pwKhmcpw kzmanbpw t_m[ntWw. Ipw` ]nfptmfmbXnIptm- cw`p tNmp tNmp \mkvXnbmbv hcpatm. tIhew Nmmsc KqVambp a{w tInp XpSnbm a{`wKhpw hcpw tNm ]ecpmambh tIpw Nne- NmmchcpsS hmgvNmscmcpIqw. tNmchp NmmchcpsS thgvNmscpth, tIptIsmcpt]mse KqVkwkmcw \mnsemth shfnhmbm IqSeIpew _esp t]maXpapew knhn{Klw bm\amk\w Zssz[o`mhw kw{ibw \bfnsmXp \mepw cpw, kmcamw a{n\pawKfmIpp; Imcyamcw`nm\pp]mbw {]YamwKw, hnhpw ]pcpjmImcfpw kzcq]nm- \paw hnNmcsapXp cmawKw; tZiIme hnNmcnXp aqmawKw; \min {]Xn{InbmNn\w \memawKw; ImcykmyspdnptZymKamawKw; Imcykmcm ]ns\ ]dbpp. kmahpw Zm\w t`Zw Zhpap]mb; kmtam]mbnImp kmyfnhsbmw
111

]X{w Dmlin {]`pinbpw a{in azman {KlntWaoZriw \oXnimkv{Xw, kwKcw sNbv]m\ntm kmayw \apn; kwKcnpsmcp Imehpw hoentm, Blhpw sNbvXnsm \nbw arXnsbpamlhw sNbvXm arXyp kwibsapw hcpw. As\bptSp kwKcwXs thW-anntmf{]Imcamhiyw hntm. \psS cn]pfmw IuinImpantm \tm _ehocyw hnkptadpw. FXpsImp _tImSns [w ssIbvsm- smpta `mhnmsX \npsIm\p{Iam kwKXn hcptcw knwl[sqp kwKtc cn]psfwlcnbpw sNmw. h\w cn]pp Xp inbw _pnsImnXp cptammsX ]pdsp. bpnsmcpsp sNmptmchnthInuXyw amdpsaqzambv antmcpw. sshcnI ZqcmscnepahcpsS Kuchw \nenpapIr alo]me F{Xbpw hnIr\mbph kao]s- {Xpshtmepw PbnoSphm\mftm. Zqcth hpZnoSp ZnhmIc ]mcnsenancsfmth \ooSpp. Aev]amw {]Zo]snmeSpsbp- Imchpw \ng ]nSnp \ntbpp. i{XpfpsS in hnpwImew [oc Ip{XNn anncpoSpIXt \q. X{X sshcnIev]w XmgvNImWptms an{Xkpw IqSntp t\oSWw. [ocmcmbpsmcp taZn\o]memp Nmcm ImIpp; ZqXm hZ\hpw; a{saXp N; _pnXm\kv{Xfpw; a{nIfISn IqSphmam{Xw sImmw.
112

]X{w Prw`nptahpw cn]p{iobmIpw `pPwKnsb kvXw`nnXnsmcp a{ambv]cpw a{w. As\bp a{w On{Znpt]msbmIn- septa \ne\nev]m sIev]panmXmbvhcpw. kzmbknn kNnhmbknnsbpw \mbIscpap`bmbknnsbpw Xm\pXs Imcytiw sNptm\mZy \r]; a{nsbs Iev]nmptm cmw \r]; Xm\paNnh\pw IqSth hnNmcnp m\ \Sp ah aqmw \r]; ahXs ]mntesXmcp Imcyn\pw XpsS kNnhm \npsamIn KpWw. a{Kp]vXnbpw \aps{Xbpw ]mcw IrNv{Ow; a{n]pwKhmp a{Iuiew \mkvXn, {Zhyhpan ]pcpjmchpw ]mXn Np; Zphybw IqSmXn\ntmpI Iqm taem knsbXpw ]nsm[nm ]cm[o\w kXw hnp acwsImp ]mcw AmcpeqIm sshcnIfhntm- fcwKnsemcp imX sXpanm knpw kwkmcnm\nsmcp t\cw ]mm- enpapt IpImWmXmw \apsmw Amcyw ]I sNp km[nm\Xp IqSm; Aqmpw ]I Ip ImWvIbntm; taLh\pw sNmms\smcp tlXpsImp ImItemIhpapeqIfpw Xn sshcw? Cs\ tZhmkpcsaXpt]mse apw kwKXnhcms\p tIdnbptm `hm? almkhpw ]qp ]dp NncRvPohn: a`mKym ]nIqsft thq. hym{LNssmp IpmbanpwsImp io{LNmcnbmsbmcpK`w th\mew kuJyambv kkyfpw `np \Sptm
113

]X{w hmptZmjssmp X\np \miw hp. taLh\paXp tItWsap sNmm; ImIa{oi NncRvPohnbpapcsNbvXp.

2. \mhSphm IgnbmXp sImp tZmjw


]smcp cPIs hkv{X`mhpw t]dn- smsmcp IgpXbpmSnscphXn; I tXmdpw sNp [m\y Xnptcw Ihscdnmn Zqcth anpp. XpsS IgpXbvp `WanmbvIbm XpsS `mw t]dm inbnmXmbtm, Ccw hnNmcntIZm \ntPI ]p\mw ]pentmepw sImphXpsImp K`ns tZlsamth aqSnsn- nin kkyw Xnm hnnXp cP\nbn. InmSnkyw `np XpSn\m; Isn {]lcnm hcp Imhmcpw hy{Lsatmp t]SntmSn\m IgpXbv- m{Ianm\pw ]cm[o\anmXmbvhp As\ \mep]pcm{XnI Igntm- fsmcp Imhmc Iuiemc XZm Nn{XIw_fwsImp XpsS Km{Xw aqSn- {X sNpS hnqw ichpw adpS K`aXpIp K`kv{Xosbtmp K\w sNbvXp aZ\m\mbWnXp. K`ansXdnkv{Xs {]tbmKnm, itZmjme`w ictap NphoWnXp t`mj\ns\bhkm\w. FXpsImp sNmt ImIIuinImpw XpsS hmKvtZmjwsImpWmbn almsshcw. ]nPmXnIsfmsqSth hnNmcnp,
114

]X{w cnXmshmcp bPam\s\ev]ntWw. ]nhnSphmInb ]pcqjs\- ncmPym`ntjIw sNbvXnl hntWw. Casmhcpw IqSth hnNmcnp kvXnKv\mapeqIssmnmsapdp, ]n]m`ntjInp ]Zm ]]mXnI sNp sImp hwIqn. Da NtImchpw hnXp a{nZznP; kXzcw Iei ]qPnp XpSn\m. Atcw hms\mcp hr\mw almImI; kmlanXpIp tNmZnp k`mtc Fsmcp `mhw \nths\ {]`phmm- \cw hn\m hwIqpp? IYnmepw ]nIfpcsNbvXm RfnpeqIs- ncmP\mbvhp hmgnm XpSpp. sNmn\m hrzmMv \smcp \oXnamanXp`hmmsns\ tXmoSphm? hwiipnbnm IuinImp cmPyw kwibw IqSmXtlm sImSpm kpJw hcm. Fsmcp ]ccm_annhmm- ssmcp kZmNmcamNcnptmch? khZm tIm]wsImp Idp`mhtmtS ]hXKplIfnsemfnp ]Isemw, cm{Xnbnpdsp `Ww tXSnsmp cm{Xnbnencpp kcnpIqw ]nIsPam\\mbv hcptcw ]I Ip{X \nnh cmPyw cnp ]pepp? bpensemcp hn{iqX\psnte Xevpte P\nptmpjapmbv hcp. N{tkhnbmw ii{]uV\mIbme\y\msamcp iiw Znsbbntm. Fs\ Pbnsp ]nI tNmZntm- sfntem tIspcsNbvXnXp ImIm[oi.
115

]X{w

3. ZncmP\smpIqs ]ncnnXv
`qXse ]ocmp hjanmbvIaqew `qXPmesfmstmjnp hiwsIp Im\t\ almKPq ZmlwsImp Zo\X]qp KPt{ijvTt\mSdnbnp. Ipw`ncmP\mbp Xpcm XncphSn IpnSpw P\sfmcptfWw \mYm! Imnsepfw tXmSpw ]ezefpw hn- mm\qpw ap Pppw tXmb]m\ns\pw kwKXn hcmbvIbm Imb saentw \Sm taemXmbn GsXmcp ZnneapsXt\zjnm ZqXscev]nboSpIthWw kzman! FXptIp KPt{ijvT\pw ht\ ht\ sNp hnNmcnm ZqXsc \ntbmKnp. BbXnsemcp ZqX hp \ndnbnp:- tXmb]qamsbmcp hm]nbpsmcp Znn. N{nImkcsp \mahpw tIt\Xn- m{ioXfw Pew \new \nccw. A{X \nsmcpImXw am{Xta hgnbpp. X{X sNw_p{IoUmkv\m\v]m\ kpJw FXptIp KPcmP\pw hrfpw \n]qhntSbvp kXzcw ]pdsp. N{nIm kcns Xocp hknp kpciisS hrap\h[n. ZnbqY sNp NhnnisS ]wnsbmtS sImpXpSn amfn. Atcw iip \mY\mw ineoapJ XpsS Imcymsc hcpn hnNmcnp. \psS kckvXsS hmcWqw hp \psS {]PIsfhnnsmoSpp. Fsmcp amwthq Znhrs \om- s\Xp NnntWsap samgntIp.
116

]X{w Nnnp hnPbs\psmcp iimamXy ZncmPs\smp Iqsncnnmw. N{nImkcXn hndoSpw apt sNp Rm KtP{t\dp \noSpt. Xp\mw ineoapJ sNmn\m hnPbs\- spZnnepw ]pIs]mn\ apb `hm Hpta Imet]w IqSmsX sNp KP- qsncnboSpI alm_mtlm! Ans\sbpcsNbvXnXp hnPb\pw XpwK\mw KtP{t\ {]m]np hnNmcnp; {]mWnp KPsfmSSpm \miw hcpw; {LmWnptmse hp h[npw kfpw; ]pncnbnpwsImp sImnpw `q]mem; hnpw Jemcpw tNp \nthXs. h\mw sImebm\sms ]pdInepw apnepanSwhew cp `mKnepw sNp \ncpsXmcpt\chpw Xs ]mn hpshp_pn tXmnbm \miw hcpw, FXpsImp Rm\pw ]hXapItfdn \npsImnht\mSp IeymWw ]rnpt. Ccw hnNmcnp _pnam hnPbmJy kXzcw KncnapItfdn\npc sNbvXm:- \mKcmPmhnpw X{namXwKpw kzmKXw `hnptm t`mKkuJyhpsamw? tcmK ImcybanXymZn ZpxJtmSp tbmKsantb ht\ hmWcpfpoetbm? FXp tIp KPt{ijvT\pw Iqmcp- sasmcp almpXamcphm ]dbpp? Cs\ hnNmcnp taevt]mp t\mptc- ancppcsNbvXp kmZcw hnPb\pw. XmcIm[n]\mIpw N{\mw `Khms Nmc\msamcpiiw Rms\p [cnmepw \psS IpewXn t{i\msamcpapb N{s\ thntm tahpp kZmImew
117

]X{w N{\n\p \nXykuJyn\mbn{nImkmcw `qau \nnp at\mlcw; BbXp Imms\sIev]np \nimIc. \ymbamsX hnt`m ZqXm ]dbptam? N{nImkmcnem\If\h[n hndnbm shamIth Ientmw. FXp tIp KPt{ijvTs\cnnm- s\psS kzman N{ \sf \ntbmKnp. XpsS lnXmp ioXf \nimIc; XpsS i{Xpsf]nnbpw sNpw. ssIhchp Imn \Ip \t{Xi sshcapwt`mPspWvTnXampnt? FXp tIp `bssmcp KPt{ijvT XpsS IqmscncnbpS Xm\paitmSp bm{Xbpw sNmntmbm- s\XpsImp sNt kpemtc \q p{Z\mw ]pcpjs\ hnizknhsmpw `{Zambv hcnIbnsXp t_m[ntWw. ]smcp I]nRvPenbpw iiI\pw, cpt] acnpt]m p{Zhnizmkw aqew BbsXs\sbp ]nI tNmZyw sNbvXp.

4. ]nbpw iiI\pw AntI sNt\cw


hmbkw ]dnXp; Rms\mcpImew apw Im\\w Xnsemcp hrn IqSpwsIn; Zo\santb ]e hmkcw hknnXp; tImStc I]nRvPesasmcp ]nhp, IqSpapmn{X hmWnXp bYmkpJw. tkmla]nRvPe]nbpw Xn {]mW- kvt\lambvanXp IqSth hknbm GIZm kymKta hn I]nRvPe; timIIpWvTnXw ]qp hmWp Rm ]petcmfw. Amew I]nRvPe ]mp tImScn
118

]X{w ZoLIs\smcp apb hIw]pp tbmKassSm ii! \psS kp{lmIpw `mKyhm I]nRvPe XpsS KrlwXn hp \o hknXp \npsS \ncymZ- sap Rm hntcm[nt\mbh Ibvsmn aqp\mftlm cm{Xans\ Igntm hnXp I]nRvPe ZoLIs\p, BscsSm aa mt\ hncpnXp aqVm Zqsc amdnsmsIp ]dp I]nRvPe. ZoLI\pw sNmm\oZrim\fn- empta t`Zanspam sNmpp hm]nI XSmI Iq] hrfpw {]m]nphsmamhmkew Xpeyw. Rm\nXn\pSbhs\pcsNbvhms\mcp m\nbnsp a\pah\pc sNbvXp. ahmpw apw amZrimpanp am\hkv!arXnbmsXsmcp {]amWhpw? \mept] XSmcnmcyw tIme\p- Iqeambv]doSnembXp Rm\pw tImw ChImiansmbh hn[nsnensmcp iTXbnmip Rm hmnsmmw Fn \mw t]mI ktJ! \msmcp hntij XemtWw Imcysan\p aSnpp? Cs\ I]nRvPe]nbpw iiI\pw Xfnsemcpanp XWw ]pdsp. Rm\pahcpsS ]nmte ]pdsp m\aph hn[npXp tIm\mtb. GsXmcp XSscsp Rm tkhntq? ssIXhanmXhscnte KpWw hcq. ZoLIt\mtShw tNmZnp I]nRvPe; ZoLI\pw sNmm\psmcp ammcI bap\mXosc X]w sNbvXpsImncnpp. amap\oizcmcnsempt]m hknpp. tNmZnp I]nRvPe ]qamap\n Imcyw
119

]X{w t_m[nIWnp Xoptam hnhmZ? [q\mw hnemfs hnizknmtam hymPaqnI ammcmscp Rm tInSpp. sNmn\m ZoLI \smcp ]qt{ijvT sXpta I]Sansp Rm\dnbpp. hmXpw Im ImWpaoizc\tm kmn? hnizkncpsXp \psS kXyw ktJ! Cs\ ]dp sImmbhcncphcpw Xfnsemcpanp bap\mXotc sNp [q\mw Z[nIs\p ammcs\- mpISnae hnp \noSn\m. IpI Xpdp t\moSn\m Z[nI; I hgnt]mse tIbns\nstSm AntI hp Imcyw sNmphn [m[w NnnbmsXmcp Imcyw Iev]nnstSm Rm\pw [stZzjnsn [hpw tZzjnoSpw [s cnsn [hpw cnoSpw; [s hgnt]mse tkhnphIsf[sap ssZhw ]me\w sNpw ZrVw, ap _pfntlaptbpq. apao[_p Nmepw IqsStmcpw. {]mWnlnwk\tmfa[w asmnm; {]mWcWtmfw [hpw asmnm; amXshtmse ]ckv{XoIsfoSWw; amtdmSpt]mse ]c{Zhysev]nWw; Xstm aptmscqSth ImWph [\y]qcpjs\p sNmpp alp [aohw ]dbpsmcp ammcs\[hm\nhs\p hnizmkapmIbm ]nbpw iiI\pantI sNt\cw. XWw ]nSns]p ammc alm]m]n. cWw tamlnp sNhIsfsmp `Ww Ignh ]nsbpw X]w sNbvXm AsmgnsemwIp ssZhta! Atmsbp
120

]X{w Nnnepdnp Rm\pantmp t]mp. FXpsImp sNmt p{Zm\mapeqIs ah\mnhm `{Zambvhcn. hrhmbkns hmpI tIt\cw _ktmjw ]np ]dnXp:- [zmMvhrs hmIysamth ]camw; Imwbn`ntjIw IuinInp sNbvhm; thKanw`mcsImp s]mbvsmmepw; tbmKhpw ]ncnmepw IuinI! \obpw t]mI. _pnbpw sIp sshcw apgptmcpeqIhpw hrImIt\mSpcsNbvXnXp tIm]tmsS:- FsmcptZmjw sNbvtX\np Rm \n\stSm NnnXw Iw apSoSphms\p aqew? ApsImp {hWw Imem \nIoSpw; sImpI Inmepw ]mZ]w InfnoSpw; ImpXoshm h\w ]nsbpw XfnoSpw; tIpIqSmhmmambp[w {]tbmKnm IIw ]pp ]pmbmeXp ]ns- qambv ianbnsmp\m sNmtmepw FsmapcsNbvXp IuinI \SsImm\psXmpmsbmcp sshcsa{Xbpw tLmcw. Xfn ImtImeqImXp ianbn- ns\ NncRvPohn ]dp IqoSn\m. taLh\papcsNbvXnXp almmth! ImIa{oi! `hm\mIpemcmbp ImImsmcp Pbw Inphm\p]mbs sshImsX cm{Xn hcpwapta NnnWw. Dhm NncRvPohn kn hn{Klw cpw bpasphmns \mepp \bw; FXn bm\w _ehmmcn hrYm^ew: XpsS \miw ^eamk\w {]tbmKnm, B{ibnnpthWw sshcnjp ssZz[o`mh-
121

]X{w am{ibwXs apw sNbvIsbss ]w, Pohs\XyPnnpam{ibwsImp Imcyw tIhew km[npt\np cm{Xnbns hI{]hcm sshcnIfpeqIm, In\ {]bmkapm{ibnm\pw hnt`m! Cnpthn ZznP sIm tajns\- nsbmnop Zpm NneIqSn. Fns\bsXp tNmZnnXp taLh; kwKXn ]doSmsap NncRvPohn

5. sNsImnp \sw AmSnmc


\mnsepnnn sNbvhXnsmcphn{]\mns\smpwsImp t]mcpamn. ZpmscmcpIqw \mbmcXpIp in\mw ZzntP{s\Xnm hwIqn Xfndsmp amnnSbvnsS- sS Iqw ]eZnnepw ]moSphm. AW hcpwapt X{X sNhch- cntI acwadsmfnp tahoSn\m. BbXnsemcp`S hn{]s\spIqn \mbns\smsgpspsXt t]mn! Dcw ]dbmsX hn{]\pw \SsImp kXzcw t]mIptcw asmcp`S hp, ]nsbsnsmpt]mIpsXsh; ]nbsp hn{] ]nsbpw \SsImp. B hgn t]mIptcw asmcp\mb hp izmhns\snsmp t]mIptm FpsNmm Cs\ amt amthhscmw izmsh- ns\ ]e ]dbpXptIp hn{], Ihscmw izmshmsXsNmpn; sNsImnp \samSnmc
122

]X{w Hp cnntm hpImWptmscmsampt]mepcsNbvXm hnizkntbbpq. Ccw hnNmcnphn{]\Pns\- Xzcapt]np sNp Xnpw ]pp, s]sp \mbmcpsamth tbmKwIqSn- bmns\ shnsmp sImpt]mbvhpXnm. FXpsImp sNmt sshcnI ]eIqSnsbmnp\npXp t`Znm ]cm[o\w. EiyirwKm{Zu hknoSphn `hmmcpw. hnizknnp NXnoSphm t]mIpp Rm. CapcsNbvXp incpappamn- ImImcpsS tNmcbpsaSpWn- s{Xbpw hnIrXamw hn{KltmSpw t]mbn- {X IuinImhmkw {]m]np NncRvPohn. kqcy\kvXantm aqI ]pdsp. sshcntijssmhm hnXp hS{Zpta. \yt{Km[{Zpann ImImsc; hy{KX]qp t]mnizw apItfdn, AnnncRvPohnhmsX hnIrXambv inm\XptIp IuinIqwsNp, ImsbnSnp _npsImas Im hpS hWoSn\mcpeqIm. BscSm \osbpeqtIizc tNmZywsNbvXp; [oc\mah sNmmt\j Rm NncRvPohn. ImItemIm[n]s a{n]pwKh `hm- \mIpesohw hXns\paqew? sNmn\m NncRvPohn \nncphSnbpsS sNmtdpw {]`pXzhpw iucymZnKpWfpw a{imebn\np hnt\Xpaqew a{n]pwKhmcpw taLh\pw ]mcw Ibp i{Xp]mc\manh\psS Igpp JntWsaXnneP\w; \c hrms tcmaw ]mtS
123

]X{w Nncp hnoSpsIspsS Xpcm\pw; As\ Iev]nbm a{nhmbkmcp- ans\ hnIrXamoh hnoSn\m FXp tIp a{nt{ijvTsc thsdhnfn- ss\ thpshp Nnnm\a\. Ippcm\pw hIv{XIt]mX Zo]vXm\pw apjvIcmcmw aqpa{nIfpcsNbvXp:- ZqXscsmesNbvI tbmKyasp tIq; `oX\manh\psS `oXnbpsamgnpS \qX\fmbp amwktimWnXw \In {]oX\motSWsasp tXmoSpp. am\ycmbncnhsmpsamcpt]mse Zo\cn Ir] thWsaXp [cnmepw. [ocmmha\ ]nsbpw _Is\p t]cmbpamXys\ hnfnp tNmZnnXp: ImIa{nsbsmesNbvItbm tamNntbm temIhocy\mw `hms\s\b`n{]mbw? Dhm _ImamXy Zo\s\smesNbvI bpanXp kzman ARvPkm cntWw. {_cmkXm\pw tNmc\pw cnpt]m {_mWs\bpatlns tKmtfbpw, Fs\sbp kzman; tImepsap _I.

6. Dcw \apntmfm{inX{XmWw Xs
Xnn\ Xnancm ]qamsbmcp \nin Zp\msamcp tNmc hn{]\p {]Xn{Klw Innb ]ipcpmbXp tamnm\mbv {_mWKrlw t\mntmIptm amtsbmcp {_cmks\bpw Isn bZrbm; BsctSm! Xms\Y tNmZnp tNmc [oc; BsctSm! Xms\h; {_cpw sNmm: XkvIc Rms\h, cmk Rms\\y; XkvIc `hms\p t]mIpp ]dtItSm!
124

]X{w hn{]s KrlwXn cptKmfpXp n{]w tamnm\mbntmIpp; Xms\stSm? Rm\paZzntP{s\ smpXnm t]mIpp; \q\sah Xndp X{X sNm \nsSm apn Rm t]mbv hn{]s\ l\nWw; \nsSm Rmtmbv apt tKmtf l\nWw; Cs\ Xn hmZnpXp tIp hn{] Xnn\ `btmtS ]pdpht\cw, {_cmk sNmm XkvIc\nh Xh {_kzw ]ipsf tamnm hp hn{]m! XkvIc sNmms\sSm {_mWm! `hms\bpw atfbpannh sImpXnm\mbv]p. AsmgntIp apZm`qkpc cpt]pw km\w \evInbboSn\m hncthmtS. Rm\XpsImp sNmt m\anmXptmpw Zo\cn Ir]bpmw ]nssboimtm? Dhm Zo]vXms\psmcp almamXy:- bptah X _ImamXy\mepZocnXw. {]Xya]cm[w sNbvXphmepw ]ns {]XykvXpXnsImp Zp\w {]kmZnpw. CcaamXymscmth ]dtm_ fpaw \apntmfm{inX{XmWw Xt. Fp \nbnpS kmZcw NncRvPohn- psXm[nImcw sImSpm\a\. Dhm NncRvPohn- IuinIm[oi! hnt`m! i\mw `hms\ Rm hnp ]dIbm {Ip\mw ImIm[oi \sbpt]nm- \pXmcmahscmth Zpqw; Hp Rm \nbnt\np Rms\s tZlw hnbn Zlnnp sshImsX ]p\w Bip Rm\qeqIambvndp ImImscbmIsh sImesNppp Rm IptImhn. BbXptIp ]doSn\m\a\: \obXp`mhnXp \njv^esat hcq
125

]X{w XpsS PmXn shSn\yPmXnbnsp ]nsbphnbnths\mepw ktJ! kqcys\ {]m]nnpw taLs {]m]nnpw amcpXw {]m]nnpw ssies {]m]nnpw \njv^ew ]nss PmXnbns hn- phntXbpq aqjnIkv{XoXm apw. Fs\bsXpS tNmZnp NncRvPohn; aqI[oizc sNmn\m\a\.

7. aqjnIkv{Xobpw aljnbpw
]smcp ]cpsmcp aqjnIsIpns\- smp ]dptm sImn\nt[m`mtK hoWpt]mbXsmcp amap\nt{is ]mWnbnev]XnnXp kymIw sNptm. XpsS Xt]m_ew sImpS Xt]m[\ XpsS KrlnWnp ]p{Xnbmbv Zm\wsNbvXp. aqjnIIpamcnsbm]kIpamcnbmbv t]mjnnnXp apZm Xm]tk{s `mcy. XIsft]mse Xm]kn hfsmcp s]WnI\ymhn\pw IeymWImew hp. hocyhpw kucyhpw hnZybpw {]`pXzhpw ss[cyhpaphp ]p{Xnsb sImSpWw; Bcy\mw ap\nt{ijvT\ns\ hnNmcnp kqcytZhs\sp hnp sNmoSn\m; DX{]`mh\w \nncphSn aa I\ysbmWn{Klw sNtWw Znt\izc! FXp tIncp sNbvXnXp Znt\i\p-; sasm alcw taLsadnmepw; FpsS {]Imis adm t]mcpah:s\XpsImpah \tm alm{]`p. FXp tIp ap\n taLtmSt]np: FpsS aIsf \o thptImtWw ktJ! hmcnhmlhpw sNms\sm henbh
126

]X{w amcpXtZh \ssmh \Spp. amap\oizc sNp amcpXt\mSp sNmm: amaImPbvp \o h`\mboSWw. amcpX\cpsNbvXp ]hXsas KXn hmcWspah \sm almcY. khXm]kt{ijvT I\ysbsmpsNp, ]hXtmSp sNmm th \o Ipamcnsb. ]hXapcsNbvXp aqjnI alm_e khtXm \scmbh Xpfbvpp; tijnbmbv hcpah I\ysb thnSphm. aqjnIs {]m]noSn\m ap\oizc aqjnIm! `hms\s ]p{Xnsb thoSWw. sNmn\ms\ent{ijvT IeymWw Ignmsa- np sImpt]mhm sXpp ]cm[o\w. \psS Krlsamcp c{w am{Xtabpq, s]WnbmsfbXnSnpSnshm, kmyambvhcmsbp inp aSnpp. RpXs ]mcw sRcppw KplXn awKekv{Xobmanhsfs\ t]mboSpp? Xm]k Xt]m_ewsImpS X]p{Xnsb- makw IqSmsXmcp aqjnIkv{Xobmn\m. aqjnI hnhmlhpw sNbvXnXpapttmse aqjnIkv{Xo ]nsbpw apjnIkv{Xobmbv hp. FXpsImp sNmt PmXnp hn]cybw hp kw`hnbn\yPntmepw, Cs\ ]dpeqtI{\maa\- \nwKnXah\pnepXp t_m[nmsX, i{Xpa{nbmw NncwPohnsbm\np an{Xamn\m\tlm t_m[anmbvIaqew. _pnIuSneyw {Klnbmh kzsshcnsb\{]thisfmssh Zinnp \npsS cmPyanZsap t_m[n `hm s\psS an{Xfpw ]p{X`mcymZnIfpw
127

]X{w \npsS Krlwt]mse IpsImsItSm! `hm- s\psS P\[\m\hpw am\fpw Hth \n\[o\sfpdpsImnpew _esSpmip \o cnWw. apte kpJnphmgvsIpapcsNbvXp, `Wn\p hIIev]np \nPmt\, cWn\pamn kzm\aa\, kqcy\pZnptmfcmw IqtmsS ksszcambpdhpw XpSm\peqtIi kqcy\pZnm ]nkvXantmfsamcp Imcyhpw hnNmchpw `pnbpw kwkmchpw HpanhnSn anmsX ibnp s]m\mw IuinI X {]PItfmSp IqsS [oc\mw NncRvPohn i{Xpkwm\fn Zzmc InSpI tImI aXnepI sImfw ]pdfw sImnepw tImempdw Ifw Ifw Ipfw Im\\m\fpw Hsh ]I Ip {Klnp hgnt]mse Xn Zlnnm Iuiefpw t\mn, sshtmepw XrWfpw ]nbpanSbvnsS s]mn kzcq]np ]nesImpaqSn, Nn{Xtamtcmpmnbptc NncRvPohn, F{XbpapNnXsatmpsImpeqIm cm{Xnbn IpIphnkvabntXbpq. ImIcmP\pw ]I apXpLSnIbp- taIcmPyambv \Sohn[w {]tbmKnpw, AnhSpptm a{imebnsNp a{n`mhhpw {]m]nois\thnbpw; As\ cpamkw Igntmc\c- ans\]mmse{X\mfn\nmntSq? hmXpw {Inb IgnoSpsIpdh hniznnp NXnoSphms\mcpsp. GIZm ]peImte IqafpdamIth XpStmnensmnhp
128

]X{w ipjvItKmabfn Xo\enp \mep- ZnnepapdnKv\nbpw ]nSns]p. As {]Xm]hpw Impaqafp- samthsbmcpanp s]mnpIs]mn. XWw aqqsambpw almiz- hrhpw Zlnmip `kvaambv [qfnnXp, CapeqIkwlmcs sNbvXp thKm, kXzcw NncwPohn t]mnp \nPmt\, taLhs\sp hWn t]cmhrt tamLsantb sImncpnpJnnp. {]uVktmjw NncwPohnsbmIm[oi KmVamtjw sNbvXp KqVsantb sNmm:- tl ktJ NncRvPohn! tlebm IrXw Imcyamip tl ktJ! \nmses\ `hm\tlm i{XpcmPys {]m]nmbmbvp\tJ! X{X hmWXpw `hm\ns\bp]IrXn sNbvXXntlm Rm\psap {]Xyp]IrXn sNbvXotSqshshw tNmZnp ImIm[oi. Cs\ tNmZnsmcphmbk{]hoct\mSnwKnXw lnXw ]doSn\m NncRvPohn ZpLSw m\w e`noSphm alp ZpLSkvYefnsNncpt\I[m ZpxJf\p`hnph ]Xpth Xmcyw e`nptm kzkvYcmbv hcpnt ]]mhmcpw ]mmenXm\pw ]ns New hn\m thjw adp hncmSs ]\wKm acntI\mbvndt]m F{Xbpw at\m\map\Xm\pw ]ptc X{X sNmWps]pamsX ]moetbm? kpco Zaboh` \f\r] sNsmcp \tc{s ]mNIkvYm\w hmntmIhpw aImneSnZmImew ]mIhpw sNbvXpsImp apjnp ]mntbm? I\yImhnhmlsmwnp [\RvPb
129

]X{w k\ykntlm hknoetbm _lpImew? i{XpamtW aty hmksaXp \rWm- sa{Xbpw ]cm[o\ambXp \ncq]nm JUvK[mcmJy{hXw km[np ]Wnsp kKXnhcpp tbmKnp kawXs. Bk\w kvYm\w bm\w t`mP\w ]m\w kv\m\- ambXp khw almkSw i{XpkvYte khZnnepw hnjw kwKannpaXp khZm kam[m\w sNbvXp kqooSWw GsXmcp Zp{np Zpbw `hnmq? GsXmcp ]pcpjs\ kv{Xo aZnnoSmq? GsXmcp a\pjymc]Yyw `hnbm- emXpcmcmsX kw`hnpp hnt`m? GsXmcp \cmp arXyp kw`hnmq? bms{Xmcp hnjbnp hn]papmImq? kmh[m\XzwIqSmXpsmcp\mfpw km[yancn]ptc sNpt]mcnIt]mepw sshcnsb kvXpXntWw sshcnsb_v`PntWw. sshcnsbncn hlnp \StWw. sshcnsbXntWsaneohn[samw sshImsX sNbvXpt]mI hmPmXnsbmepw.

8. cn]psf kvIn hlnoSmw


]smcp IrjWkw aqIqsfWvTn hlnpsImmIth sImesNbvXp. AY tItWsaphm ImIm[oi. kcnpcsNbvXp kmZcw NncRvPohn. _pnam ahnjs\smcp IrjvWkw hrnp e`nbmp hnip \SpS apjvIcmcmbp t`I s]cpsmcp ]pjvIe{lZns hpsNncpp, ZpxJhpw \SnpsIms{Xbpw ]chim XbwXnep Zpcqfn,
130

]X{w Pe]mXs\p t`I[oizc Nmeth ZpxJns ImcWw tNmZnnXp. Imfkhpw I\nmkvYbm ]dnXp:- tIsftSm almmth aqtIizc! ktJ! hwiipnbpsmcp hn{]s Ipamcs\- wi\wsNbvtX\lw ssZhIev]nXwaqew X]nXmhmIpw hn{] tIm]np i]np amw; sIev]nsbsmcp`pPmwKm[am! Zpcmmth! FpsS Ipamcs\win\nanambv \npsS t`mPyfmw aqIhrsf- psS tXmfnpaoSpI; XhfI Xptmci\hpw Ignp \Smepw Cs\ i]ntmcp im]s \nhnm XsS a\psmInte Ignhcq. FXptIp aqIm[n]\pcsNbvXp: Cp sXmsmtcm aqIsf hln \o. Cbw Xn\np asmcp Ibw Xn shasSpp sImmnbm aXnXm\pw IrjvWkhpw apZm Zpcsfnm XrjvW]qtmtcmZn\tamtcmtcm aqIs XpsS KfnpapsImpt]mbn npXnwKp ]pnbpapmbvhp. Cs\ ]eZn\w Ignp; t]mbsXmp- antmp hcpn; sbpXm\nZsap Nnnp aqtI{ Xm\pasmcpZn\w Nn ^Woizc XpsS apXptIdn. kp ^Woi\pw sImpt]mbncbmnplnwkI kpJnns\ tahoSn\m. FXpsImp sNmt XptS Imcyn\p XpsS cn]psf kvIn hlnoSmw. ImetZimhIfdnp {]hnmmeth kaolnXw km[npw kakvXhpw. \Xmsamcpicw tamNnmsemcps\- smpsaXpw hcpanspw hcpw Xm\pw.
131

]X{w _pn_mWs hnmembXp i{XpIpew ipiq\yamoSpsaXp t_m[ntWw. _pnp hn`qjWw \Xp imkv{Xm\w. knnpw iucymtSm]w ss[cyapsp hm XpsS Imcyw e`ntWsannptm- ntX sNbvXoSmhp ImcysapmIptam? `mchpw NpapsImtmSpp icocnI; hmcn[n ISpp IeneqsS Nne; \oNscsp hnoSpp almP\w; bmN\wsNbvXp s]mdpoSpp NneP\w; t`mjvIpI ]dp Pohnpp NneP\w; aujvIcywsImp Nne hmkcw Ignpp. Ctmp NXnp Zp\sf \mbtmp \innm tZmjansp tIq. ImpXo ]nSns]p Im\\w Zlnmepw aqnse thcp shpt]mIbnXpaqew ]nsbpw apfp s]moSpp acfp- saXpsImp aXnbmbn sshcn\p. i{XptijhpaKv\ntijhparWtijw Km{XPw tcmKtijsanh \mepw kaw. Aev]sampt]np t]mbnsXmInns kzev]ImewsImXp hnp _esSpw. FXpaqeapeqIsfaqlta- sbmptatijnmsX kwlcnoSpw Rm\pw. B]p hcpwt\camIpeXzhpw th; kp hcptcw kw{]ljhpw thm; t{Im[hpw Zpt_m[hpw tem`hpw Zptmlhpw tcmjhpw hnjmZhpaohn[fpw thm! khhpw anpsImncpp ]Xpth Zphn[w \onmew km[phmbvhcptcw, khIsfmw ^eopw [ocmp, khkpw Xs lkvXn hcpatm. {]mPy]ucpj\mIpw {iocmaN{\tlm
132

]X{w cmPyhn{`wti h\hmkhpw `hnnt? ]]mhmcpw \mSphncWyn cntlm _lpkSw {]m]nnte? ss\j[ \fXm\pw tZhnsbncntlm! sshjayw ]eX\p`qXhm\mboetbm? ZpLSm\ahmpsamgntm- fpS{]Imihpw {]m`hfpw hp. FXpsImp aa kzmanpa\ hXp hgnt]msesbmgnp kakvXhpw knhn{KlwsImp i{Xpkwlmcw sNbvXp knp kZm\w km{Xw kpawKew. Cns\ NncRvPohnXpsS Kncw tIp. Xnn\ ktmjm ]q\mw taLh ImItemIm[n]Xyw {]m]np _lpIme- amIpew hn\m hmWp awKew ip`w ip`w! XrXobX{w kam]vXw.

133

]X{w

NXpX{w e_v[\mi\w 1. h\hnS]nbpsSapIfn aalrZbw


ipIXcpWn hcnI Xh kpIhnXI tIbm ipsam\kw am\\obmIrtX; efnXXca`nejnXhcacpfpaoizc. e_v[\mimJyamw X{w IYn \o. kpaXnIpeaIpSaWn [cWnkpc]pwKh. tkmaimJy ]dp XpSn\m, [\a]n N P\a]n N \nPIcXemKXw [_pym shSnoSp ]qcpj A[nIXca[a\h\h\n]Xn_metc! Bbh hnX\mbvhcpw \nbw. h\\Znbnenbepsamcp henb PePpth h\w sNbvXpt]msmcp hm\c. Ah\n]Xnhc\pSbX\bcXn IuXpIm- embXp tIWsap sNmoSn\m. I\nhns\mSp [cWnkpchc\panZaqNhm:- Im\t\ ]smcp hr\mw hm\c N]e_lpI]nIfpsS \nIcaXn \npS Nmw ]ngbvbm Iqw ]ncnpt]mbv ISepSb\nIS`phn hfcpsamcpZpw_tc Imbpw ]dnpXns\ tahn\m. "AXna[pcaXnkcka[nIXctaml\w Angw `Wnpapaw" CXn a\kn IpXpIsamSp aZapSb aS Cbm NmSnIp XpSn\m. AXp kabaXn_lpf KpfpKpfpchsmSpw Aw`nemip s]mgnp ^efpw. \nJnePe]XnX^eaXp _X `pPnpS. inwipamcmJy PePp]pwKh AarXns\mSp kZrianXp aa kXXt`mP\w A{XXt hmkkuJysans\.
134

]X{w AXnIpXpIaIXfncnenbepaY inwipam- cmJy\mw PpcmPmh{X tahn\m. ]cnNns\mSp ]dI aa I]nhc! X\nsp t]scp tNmZnp inwipamc apZm. keneNc! kck! irWp aa Jep _enapJ Fp t]scp ]dnXp hm\c. A[nIXc I\nhns\mSp ]p\cncphcpw apZm At\ym\y_pXztamSp hmWoSn\m `h\aXn acphpaY PeNcatl{s `mcybmw inwipamcntlm kSw Ah\pSb NcnXanZadnhXn\p ZqXnsb Bip \ntbmKnp inwipamco XZm AhfpaY \nIS`phn I\nhns\mSp sNpS BtemI\w sNbvXp inwipamtc{s\ kJnbpSb caW\nhs\mcp I]nhckv{Xnbm kmIw canp hmgptlm Iivae CXn a\kn IcpXn _X Ip]nXaXn ZqXnbpw Ctmp hp kJntbmSp sNmn\m:- kJnsb Xh caWs\mcp hnP\`phn hm\co- kwKaw sNbvXp hknpp kXw. kJnbpSb hN\anXp k]Zn _X tIbm km]tImt]\ inwipamco XZm A[nIXc]chiX Iecpsamcp `mth\ A`ywKhpw tXptcmKw \SnpS kJnIfpsS \SphnehfhiXcsa{Xbpw km]tamsS ibnpw Zimtc inckn _lp^e\nIcagsImSp hlnpS inwipamc sNp tNmZnp sath. aalrZbcaWnbpsS hnhniXbnsXtlm! am\n\namtc hncthmSp sNmphn. hSnhns\mSp kJnbpaY hN\anZtamXn\m. hm tcmKw ]nSns]p km{Xw hba]nN kJnbpSb ]chiX ImWvIbm sshZys\smp Imo almatX!
135

]X{w Ah\pSb hN\aXpaXnhnjaambv hcpw; AmSnbntmepanmsmcuj[w CXn\p ]p\cXnhnlnXaXp _X e`nptam? CsXpXp sNmmw aluj[w I]nbpsSb lrZbaXn\pNnXXcauj[w. Iev]np sshZy Ijmbn\ns\. AXnhnjaaXp Ina]n hncshmSp e`nsn Asmtg tcmKw ianpsaphm. kJnbpsSb I]Ssamgn hSnhns\mSp tIpS kn\w sNbvXp inwipamc XZm A]csamcp I]nlrZbaXn\p \ln _enhZ\\msX asmcp aS \mkvXn ta Ah\pSb \n[\aXp inh inh almIw! AXy_p ta ip _enapJ XcpWnbpsS X\phn\IsfmgnhXn\pthop XpsS _pshsmpsX{Xbpw A[asamcp hn[a[nIZpcnX^esanepw BbXp sNbvsIp hpIqSn ZrVw. anIhns\mSp a\kn kJapXIn\ If{Xhpw, an{Xhpw Xn hntijapmbvhcpw. \nPXcpWnbpsSb]lcWaXp \nanambv \n{Klnnp kp{Koh\pw _mensb {]Wbn\nbne\nisamcp I\nhpSb ]qcpj {]mWnlnwkbvp aSnbntXpta. CXn a\kn IcpXn PfIpaXn PePpXn\mw Iois\ {]m]np sath, I]nhc\pah\pSb hchpahtemIb IeymWhmbpw tNmZnp kmZcw PeNc\pashmSY I]SanZaqNnhm:- Pp _pft\ym\yans\ hn[nhnlnXah\[nIkpJkJnkamKaw ths]Sptcw almZpxJambvhcpw. aa XcpWnbpsS aXnbne[nIXcam{Klw aSm[oizcm! \napJw ImWphm.
136

]X{w hcnI aa h]pjn Jep kpJsamSp hkn \o; hm\cm! \ns hlnpXpp Rm aa `h\a]n N aa Ia\nbpsS cq]hpw am\np Ipt]mtcWw ktJ! `hm. ]cnNns\mSp I]nhc\pap]cn PePpX- ]rjvtT Itcdn hkntmc\cw. \nPh]pjn I]nhcs\ hncshmSp hlnpS \onncnnXp inwipamc XZm, I]nhc\pahs\mSY Ina]n KncaqNnhm:- Imbvp kuJytam? inwipamcm ktJ! I]SaXn PeNc\pahs\mSp IYnp ta Imbvp tZlkuJyw \mkvXn hm\cm! DZcaXneXnITn\a\nisamcp thZ\; DuWpanntmfpdhpantlm! AXn\p Nnes]mSnIfY KpfnII Ijmbtam Bip sshZym hn[nntbm ktJ! AXnhnjaaXn\pSbia\Xcauj[w AmSnXnepw Inm km[\w. I]nbpSb lrZb]eesamcp ]eainmsX ImbtcmKw iannt]m hm\cm! kJnbpsSbhN\anXn k]Zn _X tIbm kmcw {Klnp hnNmcnp hm\c. inh\psSb NcWanl icWa[p\m iT inwipamc NXnm XpSpp amw. A]cs\mcp I]nbpanl \ln aa h[w \q\- amKXw ssZhta ImpsImtWta. Ch\psSb lrZbaXnITn\anXn l Rm- \n{X\mfpw {KlnmsX t]msbtlm! hn]n\`phn X]anbeparjnIsfbpampta hnizknm tae ]nssb\ys\? IcfnSbne[nIiaKpWapSbay\p Im\\w thWsaptm X]n\p? \nP`h\aXnepanl \nbaKpWaph \nXyw `Pnp tamw hcpoSpthm.
137

]X{w lrZbaXneanXKpWaXp Ina]n \mkvXnbm- antlsa{Xbpw aqV almPf. aa a\kn I]SaXp \ln \ln In\mhnepw; azman \sXnbnoizc. Hcp I]Sanhs\mSnl Ina]n IYbman Rmt\mpsImthw ]dp _eoapJ:- Ia\nbpsS KZaXn\p I]nlrZbauj[w Iev]nXw apta sNmmsXstSm? h\hnS]nbpsS apIfn aa lrZbap Rm htpt]mp; Rms\p sNman\n? {]YaanXp Ina]n aa \ln IYnXsanepw {]m\Imepsap sNmmp \o? I]nbpsSb I]Ssamgn I\nhns\mSp tIh Imcysatmp almPf sNmn\m. AXnkp`K I]nhrj`! Xh lrZbantaep htp t]msnetmpXm hchns\mSp Ka\anl kapNnXatb ktJ! hn{Iamwt`mt[! Xncnp \mw t]msItSm! AY k]Zn ]p\c]nN ISepsS XtS \nevp- antasp Itcdn I]o{\pw, _enhZ\! QSnXn Xh lrZbaXpsImp \o hmepsapcsNbvXp PeNc \n]pWaXn I]nhc\pahs\mSnZaqNnhm:- \nsWt almt`mj\ Rm; Kl\`phn ]p\c]n N Ka\aXpImcWw K`stmse NmIbntj Rm. AXp IYb I\nshmSnXn PeNc\paqNnhm. AY tIepsap I]oizc

2. inhinh! InanXn hZXn N]elrZb `hm?


Kl\`phn acphpsamcp KPcn]p arKm[n]
138

]X{w tKmambphmw Xs `rXyt\mSphm Ipcp Ina]n aa cpNnXaXn NXpcPw_pIm! K`ssmp Xt iaw hcq. IgpXbpsS cpZnXanl h\`phn \aptlm! Imm\pan tIm\panspta. hcnIcnInebn kp`K! IgpXbpsS amwks htShpw sNp sImphm \o ktJ! lcnhcs\ \nanjsamSp sXmgpXY krKmehp- amSnbnsp cm{XnImte apZm cPI\psS IgpXsbmSp clkn KncaqNnhm:- cmPtkhbvp tamlw \n\ntbm? cPI\psS hk\`ca\h[n hlnp \o cm]I ZpxJnthstSm cmk`m! `bclnXanl hcnI lcn\r]Xnkn[u `Wns{X kuJyw Znt\ Znt\? Ai\a]n hk\a]n kIeanl km[np- a{Xam{Xw ssIepmbvhcpw {Iam Ah\pSb NXnhN\aXnPfXsImpS- \s\sbp ]pdsp K`w IpSneaXn Ipdp\cnbpaXnPfs\ sshImsX IqnpsImp sNpIqnSn\m. AXnapZnXlrZb\Y arK]XnbpamZcm- emgaqWnp sImmsa\nnh: kckXcanXn IcpXn a\kn arK]pwKh kym\nbaw Ignm KannXp. AXpkabaXpe`bXcfKXn K`- amcpw {KlnbmsXmfnpaoSn\m. IgpXbpsS Ka\aXp hncshmSp {Klnbm IWvTocth{\pw IpWvTnXw ]qnXp. AXnN]e\h,\hs\bn\nbpSs\mcn \obmKannsbp t{Immhns\. ]p\c]n N IgpXbpsS \nIS`phn sNh ]p{Xm! hcnsI\phZnoSn\m KXkpIrX\XnhnIrXZpcnX\n[nbmIbm
139

]X{w K`Kt` ]ndp \ob`I! cPI\psS hnSp]WnbpapSb hnSpt`mj\p cmPtkhmckm\anm ZrVw. hn]n\XeaXne[nIa\h[nkpJw ktJ! hnizmkh\w knwln\nstSm! Ina]n kpJadnhXn\p aXn _X \n\n. Inw ImcWw \osbmfnp t]mq hrYm? IgpX ]p\chs\msSmcphN\aY sNmn\m:- Iivae \sSnpXnp iT. IcnhnIccn]phn\psS Ipaw{hpw Ipt]Snp Rm ao krKmeI! inhinh! InanXn N]eXcflrZb `hm ioew {KlnmsX insXtlm! Kpcphn\b\bPe[nKpWKWalc tKm{_mW{]nb tKmambptkhnX kIeP\lnXIcW\n]pWaXn\oXnam khZm kuay arKm[ncmP ktJ! AaeKpW\h\]n N hncshmSp `hms\h- menwK\w sNbvhXnp `mhnnXp IpieaXp ]dhXn\p Xp\nbpafthj \o sImphms\p inpt]mbo hrYm. alnXKpWapSb Xh Ipealna tIp Rm aSsns thfnp ]mSphm IgpXIfnegIpSb ]cnj ]eXppt]m; Ians\ \nsS ssh`hw. \eapSbIpeanbepaXnkp`K \npsS \mZ tIm sImXnpp Xpcm. \nJneh\arK\nIcaXnIpXpItamStlm! \npJw Imm sImXnphq XZm NelrZb\Xp s]mgpXneXn`banbp \o NmSntbmSntmsXsmcp kmlkw? Cl PKXn hrjenIsS XpWnIJnew Npa- ns\ Imew IgnpsXstSm? CXn I]S]Sphn\psS ]SpsamgnI tIbm140

]X{w ennbpw t]msIpdnXp K`w. ]p\c]nN hn]n\`phn lcnWcn]pkn[u ]pWylo\ sNhnIqn \noSn\m arK]XnbpaXnc`kahs\ \nl\np arXyptemItbm\kwibw. \n`rXaY lcnWcn]p Ipdp\cnsbmSpNnhm:- \nXyIw Ignmiphcpp Rm. AXn\nSbne]carKanXp_X `pPnmsX- bmanjw kqnp \np \o Pw_pI! \nPkNnhs\mSp kckanXn Ine ]dpS \nXyIn\p t]mbn knwtl{\pw. XZ\p lXIgpXbpsS lrZbaY IWvThpw Xm\p `np tKmambp XkvIc. \nbahn[n hn[nhZY hncshmSp Ignh \nt]`Wnp hq lcn. CXn\pSblrZba]n Kfa]n IpXtJ! Cs\ tNmZnp tIkco{ XZm. lrZbKfbpKfa]n \ln \ln almcmP CgpXbvsp tKmambp sNmn\m. KPcn]phpaXn\n`rXahkZXpImcWw; K`a Rms\p sNmt\lw irWp IpSne NSpe Xh lnXanXp hrYm^ew inwipamcm[am s]mbvsmsItSm `hm. eLpXhcpafhp I]nhN\aXp tIpS e\mimXpc inwipamc bbu efnXXcNcnXanXp \chcIpamctc! e\mimJyamw X{w ip`w ip`w. NXpX{w kam]vXw 2
2

kwkvIrXw ]X{n inwipamc\pw Ipcpw ]ne[nIw IYI ]dpsImncnppv. AXn Hcp tmIw ChnsS tNpp. D]Imcnjp bx km[px km[ptXz Xky tIm KpWx? A]Imcnjp bx km[px kx km[px kZv`ncpNytX 141

]X{w

]aX{w Akwt{]yImcnXzw
(BtemN\ IqSmXp {]hrn)

1. AWt{ijvT\p Iocnaqew bYm


imcnIssXte! ]aX{hpw ]mcmsX sNmI \o ]mcapm{Klw NXpcXca[pcsamgn InfnaIfpamZcm sNmmfkt{yImcnXzX{hpw tkmaimZznP `q]me]p{Xtcm- SmtamZtamsS ]dpXpSn\m bmsXmcp ]qcpj XXzw {KlnmsX PmXtcmjw {]hnpp `qXte, Ah\p ]p\cp]cn hcpa[nI ]cnXm]hp- aWt{ijvT\p Iocnaqew bYm. AY tIWsap `q]mes a tNmZnp; ]dp alokpc. "A]coy \ Ihyw Ihyw kp]conXw; ]mZv `hXn kmt]m {_mWym \IpemZyYm" KuUtZti tZhis\s{Xbpw {]uV\mw {_mWt{ijvT\pmbnt]m. ba\nbaKpWapSb [cnWnkpc\mY\pw btk\mJybmw ]Xv\nbpw PmXbmbv. `mcybvp K`w ]XpsnInXp `mhp tamZmdp at\mcYw. D`bIpeip`IcW\n]pWs\mcp\\- \q\w hcmsX P\npw \apstSm. AWkv{Xobpw ]dp at\mcYw:-
142

]X{w kXnmIm kZm\`qkpc! D]cnhcpa[nIXchn`hiXam{Klnpn tLmjnpp Zptmln ]qcpj tkmaimhns ]nXmhns\tmeh `qanbn tJZnp tahpamdmbvhcpw IYb aa IaeapJn! IYanXn alokpc ImapInthWn IYnp XpSn\m:-

2. at\mcmPyw Gsd XpScpXv


]smcp `qkpc{_Nmco kpJw- ]qsmcp hn{]s ancw ]ppS {imw `pPnp aesmSn ZnW am{Xw e`n a]m{Xnemn\m XhnSps]mSn hSnhns\mSp LSaXn \ndpS Xmt\ Xebnpap \SnXp. amt at\mcmPytamtcmp Nnnp am\h sat \Sp XpSn\m B]tW sNp aesmSn hnp s]- mSns\ taSnpsImpt]mbp Rm kmZcw \mbv hfpsImoSph. kwhcneocp inipsfw`hnnpansmSpans\ BnInSmsf hnp ]iphns\- mn \apsmp taSnWw ZrVw. ]iphns\mcpinip `hXn iniphn\p inipfpw ]mcmsX \mep ImfnSmfpw, Ans\ hmWm Irjn XpSm\p kwKXnhp`hnpw \apn\n. \In IrjnsNbvXpsImp Rm s\pw hfsc kzcq]n\cw; Cchp]Ie[nIXckpJsamSp hknbpw Chpw ]p\mbnWnbnbpw \smcp s]ns\ thfnIgnbp-
143

]X{w anp saspSnshp sImIbpw; C{]Imcw canpwhn[u `mcyp K`IpmIpw {]khnpapnsb; kpX\pSbP\\aXnip`Icahp Rm tkmaimshp t]cnpsImphm. Ameapnsb t\mmsX amXmhp ]bvpdm\p s]mbvfmIn Rm tIm]np tImsImp XmU\w Iqph tKmimebnsIp ]poSnepw s]m\ohw at\mcYw Nnnp ZpsImsmSnp Ipwt`mZtc; aIpSw s]mnIp aesmSn ASnapSnI apgph\Y shfpshsfbWnpsIms\ sNp Krlw ]pp hmWh. FXpsImp ]dp at\mcmPy- tasdpScpsXp Rm {_mWm! Amdpamkw Ign\m- fmsX s]p Ipamc\pmbnXp; \fn\apJn I\nhns\mSp ZianZnhtkmZtb kv\m\n\mbnpdsp sath, ]p{Xs\qnp X{X ]moSphm `mhns\dmnannXp. Atcamip cmPmhns ZqX\pw hp KrlZznPt\mSp sNmn\m Camhmky ImIgpIn_v`pPn- phocpcq]m {]Xn{Klw shw htcWsans\ Xpcm Xrap\sImp Iev]nbp amw CXn \r]Xn`S\pSb hN\aXp tIpS- \n\mw ]p{Xs\mp hmWoSphms\{Xbpw hnizmkaptmcp Iocnsb- {X ]mnp Kanp alokpc. Dnsbt\mnaot] \Ipehpw
144

]X{w ISbmXp ]mpw Zimtc iniphn\psS \nIS`phn hensbmcp `pPwKaw io{Lw hcpXpw Ismcp Iocnbpw kXzcw sNpS \mepJnp chpw saneWnp ]moSn\m. {imw Ignp hcptmcp hn{]s ImfnsNp hWn \Ipehpw IocnX ta\nbn tNmcIsmtg ]mcw Ibp hnNmcanmh AXnN]eaXn \Ipeall aa ]p{Xs- bwKwapdnp `pPnp almiT Fp Iev]np XSnsmSnmip sImm\kwt{]yImcn \Ipes. sNIw ]pp t\mp t\cp \\ ssIIm IpSp {IoUnpp, kJfpw Im kao]p; hn{]\pw ]mcw hnjmZnp \nnXp. DcKX\p hnchns\mSp hniIenXamnsbpnsbme\w sNbvsXmcp Iocnsb bnsImmip h[nsmcp \psS tNnXsa{Xbpw Iw inh! inh! Atcabpw hp tNmZnp s]m- pnpXpey\mw Iocnpamcs\ AXnIpSneN]eaXn a\pPhc\mcphm- \tm inh! inh! Xnh[nXpw? F{Xbpw ]mcw hnj\mw hn{]\pw hrmsamw ]ddnbnnXp {_mnWnXm\pw ]dnXp kmlkw {_mW! \np thpXnXp; IXpw tIXpsams {]amWambv sImphnNmchpw IqSmsX sNbvhh ]smcp aqVpcI\p hsmcp sNXzsaXp t]mse Xcw sISpw. AXp]dI hnchnenXn [cWnkpc\qNnhm-
145

]X{w \mbXp tIepsap Xmcybpw

3. {Zhyanmp ZpxJnthm `hm


Dmbn ]smcp sNnpamcI- \pmb\mtf P\\n acnnXp. A\pansmcp _pfpan; Nmbpw tNbpw thgvNbpantlm! amXmhpXpsS Zmkn apesImSptXmhXm hfoSn\m _mes\. Zmcn{ZyZpxJhpw ]mcw, ]gwIn tImcnpSnpIgnbpp hmkcw. kzP\[\clnX\hs\mcpZn\saZrbm kz]v\nteIs\p hcpXp. Znhy]pam\h _met\mSqNnhm:{Zhyanmp ZpxJnthm `hm, Imesgpt\p Imepw hZ\hpw Nmeth ipn hcpn hkn \o alnXKpWKWapSbbXnIfnl aqpt] aymImte hcpthm XhmntI. `np aqhcpw hmehsc \o XWw tIm sImSnp sImoSpI. `np aqhcpatcta aqp \nt]Ipw`fmbvndoSpta. \nbXanXn ]pcpjhc\cpfn KXhm\ku \n{Zmhkmt\ hn[hmIpamcI ]mcmsX Imesgpt\p kXzcw ucmZnipnhcpnpfnpS k]Zn \nP\nebaXnehnIeancpmip k\ymknamsc {]Xonp tahn\m a[ymImep aqp k\ymknam am[ywZn\kv\m\amNcnRvPkm hp hWnns apncpnXp; h\w sNbvXp hWnpw ]Xpth
146

]X{w IpaSncnpw bXnIsf ZpsaSpSnp aSnbmsX \nanjaY bXnIfhc\LI\ImnXw \nt]Ipw`fmbvop aqhcpw s]mpw ]Wfpw kw]qambp s]mpw IpSsfp hWnKzc sNphewshp hnsSpp XpsS `mctKlnemn\m. ucInsmcp s]mpcq]m sImSp- mcpw {KlnmsXbboSn\m. \hI\ILSP\\NcnXaXp IpS \m]nXm\tk hnkvabnoSn\m. k\ymknamIsfp sImmepS k\ymkIpw` kw`hnoSpsan{X\mfpw {Klnntlm Rm\n\n- {XIoSp `npsfn \n{KlnpwsImp \nt]Ipw`w ]- cn{KlnoSpXpspdh \nP`h\\nIS`phn hnchns\mSp sNpS \np `npsfmp hmWoSn\m. Zpw Ijmbhkv{Xfpw s\nta apsImp IpdnIfpw Ipnbpw, apnXamIpw incpw [cnp ]nXm aqp `np hnXp. pcI\Xps]mgpXp \nP]pcapdnbn \npS p{ZlmaqVt\mSnhoSn\m. kymknamsc {]lcnXnp kmlhpw IqnmSppw hn[u, t]Snp ap `npsfsp XmUnp tImsImp \m]nX Iivae lmlm almcmPm! cn cn. lmlm almtZh! ]mlnamw ]mlnamw. cLpX\b! bZpX\b! a[paY\! am[h! cn cn `npsf hnt`m!
147

]X{w Cw apdhnfn tIp `q]mes `rXy{][m\nI anhoSn\m. aqJpcIs\sp ]nSns]p aqpw sNhnIfpw sNnZsImp XmUnp ]pw XIpS Xohp XmSnbpw aoibpw NppIcnpsIm- mtcmlWmt{K InSnncnphmtcma h\w sNbvXp bXnIsf. CXn hn]Zn ]X\aXp hn[nhnlnXantmjsamakwt{]yImcnXzImcWw. apsamcp {]hnXns\p- aqesap hnNmchpw IqSmsX; ah IqsS {]hnnens\ Ipw `hnpsatmp IoSphn. an{Xt`Zw kplrm`w ]p\n- hn{Klw e\miw XYmkwt{]y- ImcnXzans\ ]X{ hn- Nmcnp _pnp ipnhcpphn. ]caKpWKWapSb \c]Xn kpZi\ ]mSeo]p{XtKln[oizc \nsS XmX \nenw]cmtPm]a awKemImc alo]metiJc \np \oXnimkv{Xs {Klnnp, \nem\apmphm \tmSp Iev]nsXmth km[np sNpw hnIev]antXpw hnthItaIpw kpJw P\I\psS \nIS`phn I\nhns\mSp sNpS PmXktmjw hWphn _metc! ]X{w ]TnoSpw P\p s\Itw hnthIapmbvhcpw knXm\w kakvXIrXymIrXy- kn\np ]m{XamIpw ZrVw. kckXcanXn hN\acN\pcsNbvXpS
148

]X{w tkmaimJy alokpcmt{Kkc ]mSeo]p{Xm[n\mYs ap ]mSh{]uVXzapmbn sath ZnWmcmw IpamcImtcmSp ZnW hmnanp; kpawKew ]X{w kam]vXw 3 IpZrw Ip]cnmXw Ip{ipXw Ip]conXw XtcW \ Ihyw; \m]ntXt\l bIrXw Nt{I IYmknXkqbpw {iohnjvWpim\r]\oXnimkv{Xw

kwkvIrXnep A]conXImcnXw F ]aX{n! ]Xn\p IYI ASnbncnpp. 149

You might also like