Chng 3:

S khc bit quc gia

V kinh t, chnh tr & php lut
1

Ni dung chnh
H thng chnh tr H thng php lut H thng kinh t

H thng chnh tr
H thng chnh tr lin quan n t chc v cc hot ng ca b my nh nc H thng chnh tr c th c nh gi da trn: Mc ch ngha tp th hay ch ngha c nhn Mc dn ch hay c ti
3

Ch ngha tp th v ch ngha c nhn

Ch ngha tp th l h thng chnh tr ch trng n nhng mc tiu ca tp th hn l nhng mc tiu c nhn Nh trit hc Hy Lap Plato (427-347 BC) c xem l ngi t nn mng t tng cho ch ngha tp th, nhng trong thi i hin nay ch ngha tp th thng c nh ng vi ch ngha x hi
4

Ch ngha tp th v ch ngha c nhn

Ch ngha x hi ch trng nh nc nm quyn s hu cc c s sn xut , phn phi v trao i trng yu nht ca t nc. Cc cng ty quc doanh hng hot ng v li ch ca ton x hi ch khng v li ch ca mt nh t bn ring l no u th k 20, CNXH phn thnh hai nhm: Ch ngha cng sn ng x hi dn ch
5

Ch ngha tp th v ch ngha c nhn

Ch ngha c nhn l trit l mi c nhn u c quyn t do hot ng kinh t v quan im chnh tr Cha ca ch ngha c nhn l trit gia v i Aristotle (384-322 BC), ngi cho rng s khc bit v quyn s hu ca mi c nhn l ham mun bt dit trong mi con ngi Theo ch ngha c nhn, mi c nhn c quyn t do lm kinh t v t do v lp trng chnh tr trong khun kh ca mt x hi Ngy nay, ch ngha c nhn ng ngha vi h thng chnh tr dn ch v nn kinh t t do th trng

H thng kinh t
T tng chnh tr v h thng kinh t lun gn lin vi nhau Nhng quc gia cao li ch c nhn thng ch trng mt nn kinh t t do th trng C ba h thng kinh t chnh: Kinh t th trng Kinh t bao cp Kinh t hn hp
7

Kinh t th trng
Trong nn kinh t th trng, tt c mi hot ng sn xut c t hu ha v c quyt nh bi quy lut cung cu Chnh ph c vai tr khuyn khch s cnh tranh t do v lnh mnh gia cc nh sn xut t nhn

Kinh t bao cp
Trong nn kinh t bao cp, chnh ph gi vai tr quyt nh t nc s lm ra nhng sn phm v dch v no, s lng v gi bn bao nhiu Tt c cc n v kinh doanh u thuc s hu nh nc, nh nc s phn b ngun lc v li ch ca ton x hi Tuy nhin, bi v vic kim sot chi ph v hot ng hiu qu khng mang li nhiu li ch c nhn, nn cc nn kinh t bao cp thng tr tr v km pht trin

Kinh t hn hp
Trong nn kinh t hn hp, mt b phn ca nn kinh t s c t hu ha v hot ng di hnh thc t do th trng, trong khi mt b phn khc c quc hu ha v do nh nc iu tit Cc chnh ph thng c xu hng quc hu ha nhng cng ty c lin quan n an ninh quc gia
10

H thng lut l
C ba h thng lut l chnh: Thng lut (lut n l): da trn truyn thng v nhng v vic trong lch s ta n xt x Dn lut: da trn cc iu quy nh ca hin php Gio lut: da trn nhng gio iu

11

S khc bit v Lut hp ng

Ty thuc vo h thng lut l, hp ng c hiu theo hai hng khc nhau: Hp ng l vn bn ghi nhn cc iu kin trao i v lit k chi tit cc quyn v ngha v ca cc bn tham gia Lut hp ng l nhng iu quy nh trong lut php kim sot vic thc thi hp ng

12

S khc bit v Lut hp ng

Trong h thng Thng Lut, hp ng thng rt chi tit, cc kh nng xy ra u c cp n Trong h thng Dn Lut, hp ng thng ngn hn v t chi tit hn, v c nhiu iu c quy nh trong Hin php v cc B Lut Nhiu quc gia thng qua Hin chng Lin Hip Quc v Hp ng Mua bn Quc t, trong thit lp nhng quy chun kim sot vic lp v thc hin cc hp ng thng mi gia bn mua v bn bn n t nhng quc gia khc nhau
13

Quyn s hu v S tham nhng

L quyn c php lut cng nhn v vic s hu cc ngun lc v to ra thu nhp hp php t cc ngun lc Cc quc gia khc nhau trong vic tha nhn v bo v quyn s hu Quyn s hu c th b xm phm thng qua: Cc hnh ng ring bit Cc hnh ng mang tnh cng ng
14

Quyn s hu v S tham nhng

Cc hnh ng xm phm quyn s hu d mang tnh ring bit hay mang tnh cng ng xy ra khi mt cng ng no chnh thc tc ot thu nhp, ngun lc hay bt kz ti sn no khc khi tay ngi ch s hu ca chng N c th din ra mt cch hp php chng hn nh di hnh thc thu thu hay mt cch bt hp php nh i tin hi l hoc tng tin Tham nhng cng nhiu th s lm gim FDI, gim gi tr thng mi quc t v tng trng kinh t ca mt quc gia

15

Bo v quyn s hu tr tu
Quyn s hu tr tu lin quan n nhng ti sn thuc v cc hot ng tr tu Quyn s hu tr tu c th c thc hin thng qua: Patents: c quyn s dng mt pht minh trong mt thi gian nht nh trong mc ch sn xut, s dng hay kinh doanh Copyrights: quyn ca tc gi, ngh s hay nh xut bn c c quyn pht hnh v ph bin cc sng tc ca h Trademarks: nhng thit k hoc tn gi ca mt nh sn xut hay mt ca hng nhm to nn s khc bit vi cc cng ty khc

16

Bo v quyn s hu tr tu
Vic bo v quyn s hu tr tu rt khc nhau gia cc quc gia, nhng nc thiu vic bo v quyn s hu tr tu thng xy ra hin tng sao chp lu Hin nay, nhiu nc tham gia vo World Intellectual Property Organization v k cc hip c v bo v quyn s hu tr tu, ni bt nht l Paris Convention for the Protection of Industrial Property trnh vic b sao chp lu, cc cng ty c th trnh xa nhng nc li lng vic bo v quyn s hu tr tu, kin ra ta hoc vn ng hnh lang cc chnh ph ban hnh v thc thi cc lut v bo v quyn s hu tr tu

17

An ton s dng sn phm & Trch nhim i vi sn phm

Lut an ton s dng sn phm t ra nhng chun mc m cc sn phm kinh doanh trn t nc phi p ng c Trch nhim i vi sn phm l nhng trch nhim m cng ty phi gnh nu sn phm ca h gy ra tn tht, chn thng hoc t vong Mc nghim khc v lut an ton s dng sn phm cng nh trch nhim i vi sn phm khc nhau gia cc quc gia, mt s cng ty c khuynh hng dch chuyn cng vic kinh doanh ca mnh sang nhng quc gia t nghim khc hn
18

Gia kinh t chnh tr v tin trnh kinh t c mi quan h nh th no?

S i mi v s ra i cc doanh nghip mi l ng lc ca s tng trng kinh t trong di hn S i mi v s ra i cc doanh nghip mi cn c mt nn kinh t th trng S i mi v s ra i cc doanh nghip mi cn c bo v cht ch bi quyn s hu Mt nn kinh t dn ch l c s vng chc cho s pht trin kinh t trong di hn Ngc li, s tng trng kinh t s thc y tin trnh dn ch

19

a l, gio dc v pht trin kinh t

a l{ v gio dc cng l nhng yu t quan trng quyt nh s pht trin kinh t Cc nc c v tr a l{ thun li thng khuyn khch thng mi pht trin, do nn kinh t ci m hn, c khuynh hng th trng hn, v t nc c kinh t pht trin hn Cc quc gia u t nhiu vo gio dc thng c mc pht trin cao hn do c mt lc lng lao ng hiu qu hn
20

Trt t th gii mi v nn khng b ton cu

S bt n v chnh tr v qun s trong ni b mt s quc gia, cng nh mi quan h cng thng gia mt s quc gia l nhng nguyn nhn gy cn tr kinh doanh quc t nhiu nc Ch ngha khng b cng l mt trong nhng mi e da ln nht i vi ha bnh th gii v tin trnh pht trin kinh t
21

Nhng h qu ca s dch chuyn sang nn kinh t th trng

Nhng th trng trc kia vn l cm a i vi phng Ty gi tr nn rng ca cho n Trung Quc vi dn s 1.2 t v n vi 1 t ngi gi tr thnh nhng th trng quan trng Tim nng tng trng rt ln, tuy nhin ri ro t nhng th trng mi cng rt cao Ri ro ln nht n t h thng chnh tr ca nhiu nc
22

ng dng cho cc nh qun l

H thng chnh tr, kinh t v lut php ca mt quc gia t ra vn v o c kinh doanh ca nhng nh qun l{ khi tham gia kinh doanh quc t H thng chnh tr, kinh t v lut php quyt nh s hp dn ca mt quc gia khi cc nh qun l{ mun tm mt th trng mi hay mt mi trng u t mi
23

Li ch
Li ch lu di ca vic kinh doanh mt quc gia nh hng bi ln ca th trng, ti sn hin ti v tng lai ca ngi tiu dng quc gia Bng cch xc nh v u t sm vo nhng nn kinh t sp thng hoa, cc cng ty s ginh c li th ca ngi tin phong, xy dng lng chung thy ca khc hng v tch ly kinh nghim kinh doanh quc gia
24

Chi ph
Chi ph chnh tr bao gm tin hi l v tin vn ng hnh lang c u i hoc ch t cng c i x cng bng Chi ph kinh t lin quan n nhng nn tng ca h thng kinh t, bao gm c s h tng v h tr doanh nghip Nhng tiu chun v sn phm, mi trng lm vic v bo v mi trng khc bit gia cc quc gia, hay lut php khng bo v bn quyn tt cng lm tng chi ph.

25

Ri ro
Ri ro chnh tr: kh nng cc th lc chnh tr gy ra nhng thay i ln mi trng kinh doanh ca quc gia, lm nh hng xu n li nhun cng nh cc mc tiu khc ca cng ty Ri ro kinh t: n t nhng yu km v qun l{ kinh t v m Ri ro lut php: cc i tc kinh doanh c th da vo lut php ph v hp ng hoc xm hi n quyn s hu ca cng ty
26

S hp dn tng th
S hp dn tng th ca mt quc gia l s cn bng gia li ch, chi ph v ri ro ca vic kinh doanh quc gia Khi cc tc nhn khc cn bng, cc cng ty c khuynh hng u tin nhm n nhng quc gia c nn chnh tr n nh, nn kinh t t do th trng v khng c nhng thay i ln v lm pht v t n
27