TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

DIMENZIONISANJE PREMA MOMENTIMA TORZIJE

Za nosa POS1 prikazan na skici nacrtati dijagrame presenih sila usled prikazanih sila G=75 kN, a zatim izvriti osiguranje od glavnih napona zatezanja na pojedinim delovima nosaa. Presek nosaa je pravougaoni, dimenzija b/d = 45/60 cm. Nosa nije potrebno dimenzionisati prema momentima savijanja. Kvalitet materijala: MB 30, GA 240/360.

DIJAGRAMI STATIKIH UTICAJA ZA POS 1 Oslonaka veza omoguava prihvatanje momenata torzije, a onemoguava prihvatanje momenata savijanja. Za sluaj torziono krutih oslonaca, dijagram momenata torzije je po obliku identian sa dijagramom transverzalnih sila kod proste grede. Detaljnije o proraunu preseka napregnutih torzijom videti u literaturi (npr. M.Ai, A.Pakvor, .Perii: Teorija armiranobetonskih i prethodno napregnutih konstrukcija, poglavlje 4.2). Redukcijom sila sa prepusta na POS 1 dobija se dispozicija optereenja prikazana na skici. Sledi: RG = G = 75 kN Mg,max. = 75.02.0 = 150 kNm MTg = G1.0 = 75 kNm Momenti torzije koji deluju u suprotnim smerovima predstavljaju se koncentrisanim silama suprotnih smerova, pa sledi da su vrednosti MT u ukljetenju:
osl. M Tg = 75

4.0 2.0 = 25 kNm 6.0

OSIGURANJE OD GLAVNIH NAPONA ZATEZANJA

Krajnje treine nosaa

Tu = 1.675 = 120 kN pretp. a1 = 5 cm h = 60 - 5 = 55 cm T n =
PRIMERI ZA VEBE

120 = 0.054 kN/cm2 45 0.9 55

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

MTu = 1.625 = 40 kNm pretp. a0 = 4.5 cm b0 = 45 - 24.5 = 36 cm ; d0 = 60 - 24.5 = 51 cm = min.( b 0 , d 0 ) 36 = = 4.5 cm 8 8 M Tu 40 10 2 = = 0.242 kN/cm2 2 A b 0 2 1836 4.5
MT n

Ab0 = b0d0 = 3651 = 1836 cm2 ; Ob0 = 2(b0+d0) = 2(36+51) = 174 cm

T = M n

n =

> t = 0.11 kN / cm 2 + = 0.242 + 0.054 = 0.296 kN/cm < 3 t

T n

Kako je na itavom delu nosaa napon smicanja konstantan i vei od r, sledi da su odgovarajue duine osiguranja 1 = 3 = 2.0 m. Osiguranje se vri vertikalnim uzengijama (=90) i horizontalnom armaturom. Potrebna povrina uzengija se sraunava iz odgovarajuih redukovanih uticaja (MTRu, odnosno Ru), posebno za uticaj momenta torzije, odnosno transverzalne sile.
Potrebno je obratiti panju da je nuno sra unati uzengije za prihvatanje transverzanih sila, bez obzira to je nT < r. Kriterijum da li je potrebno osiguranje armaturom ili ne je UKUPAN napon smicanja, a ne napon smicanja od pojedina nog uticaja.

Potrebne uzengije za prihvatanje transverzalne sile 1 T 1 0.054 Tbu = n ( 3 r n ) b z = ( 3 0.11 0.296) 45 0.9 55 = 6.9 kN 2 n 2 0.296 TRu = Tmu - Tbu = 120 - 6.9 = 113.1 kN T Ru = usvojeno: a
( 1) u ,T

113.1 = 0.051 kN/cm2 45 0.9 55

m=4 ; = 90 ; = 45 1 45 0.051 1 eu = e = 0.024eu 4 24 ( cos + sin ctg) (1 + 0 1) u

b T Ru m v

Potrebne uzengije za prihvatanje torzije M Tbu =

T M 0.242 n (3 r n ) A b 0 = ( 3 0.11 0.296) 1836 4.5 10 2 = 2.3 kNm n 0.296

MTRu = MTu - MTbu = 40 - 2.3 = 37.7 kNm a

( 1) u ,M T

M TR u 1 37.7 10 2 1 = eu = e u = 0.043eu 2 A b 0 v ( cos + sin ctg) 2 1836 24 (1 + 0 1)

) ) ) spoljanje uzengije: a (u1,spolja = a (u1,M + a (u1,T = (0.043+0.024)eu = 0.067eu T

pretp. U10 (au(1) = 0.785 cm2) e u ,spolja =

0.785 = 11.8 cm 0.067

U10/10

PRIMERI ZA VEBE

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

) ) unutranje uzengije: a (u1,unutra = a (u1,T = 0.024eu

pretp. U8 (au(1) = 0.503 cm2) e u ,unutra =

0.503 = 21.1 cm 0.024

U8/20

Napominje se da se spoljanje uzengije, koje prihvataju uticaj torzije, moraju zatvoriti preklapanjem po itavoj kraoj strani preseka, dok se unutranje uzengije, koje prihvataju samo uticaj transverzalne sile, mogu zatvoriti na uobiajen nain, oko jedne od ugaonih ipki.

Horizontalna armatura Za pritvatanje napona smicanja usled dejstva momenta torzije za itav presek potrebno je: M Tu 40 10 2 ( cos + sin ctg) O b 0 = (1 + 0 1) 174 = 7.90 cm2 2 A b0 v 2 1836 24

Aa =

Sa aspekta nosivosti preseka, mogue je usvojiti samo etiri ugaone ipke odgovarajue povrine. Ipak, vodei rauna o graninom stanju upotrebljivosti, treba izabrati vei broj tanjih profila i homogeno ih rasporediti po obimu preseka. U konkretnom sluaju, usvojeno je 1410.
Potrebna povrina podune armature se moe sra unati i iz izraza:
) = a (p1,M T

40 10 2 M Tu ( cos + sin ctg) e p = (1 + 0 1) e p = 0.045ep 2 A b0 v 2 1836 24

pretp. 10 (ap(1) = 0.785 cm2) e p = 0.785 = 17.3 cm 0.045 Meutim, ovakav nain prorauna se ne preporuuje, jer je teko armaturu rasporediti na istom (sraunatom) rastojanju du horizontalnih i vertikalnih strana preseka.

Za pritvatanje napona smicanja usled dejstva transverzalne sile potrebno je: A a = Tmu 120 ( ctg ctg) = (1 0) = 2.50 cm2 2 v 2 24

Ovu armaturu potrebno je postaviti u donjoj, zategnutoj zoni preseka.

Kod usvajanja podune armature preporu uje se da se najpre prora una potrebna povrina za svako od naponskih stanja (savijanje, smicanje, torzija). Zatim se usvoji horizontalna armatura za prihvatanje momenata torzije i rasporedi po preseku tako da rastojanje profila bude priblino 15 cm. Ovako rasporeenoj armaturi se, u odgovarajuim zonama, dodaje armatura za savijanje, odnosno dodatna zategnuta armatura za prihvatanje transverzalnih sila (poeljno usvajanje zajednikih profila).

Srednja treina nosaa

MTu = 1.650 = 80 kNm
MT n

M Tu 80 10 2 = = = 0.484 kN/cm2 2 A b 0 2 1836 4.5

> 3 t = 0.33 kN / cm 2 < 5 t

Kako je na itavom delu nosaa napon smicanja konstantan i vei od r, sledi da je odgovarajua duina osiguranja 2 = 2.0 m. Osiguranje se vri vertikalnim uzengijama (=90) i horizontalnom armaturom. n > 3r MTbu = 0 ; MTRu = MTu = 80 kNm

PRIMERI ZA VEBE

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA

Potrebna povrina uzengija a (u1) = M TRu 1 80 10 2 1 eu = e u = 0.091eu 2 A b 0 v ( cos + sin ctg) 2 1836 24 (1 + 0 1) 1.13 = 12.46 cm 0.091 U12/10

pretp. U12 (au(1) = 1.13 cm2) e u = Horizontalna armatura

Za pritvatanje napona smicanja usled dejstva momenta torzije za itav presek potrebno je:

Aa =

M Tu 80 10 2 ( cos + sin ctg) O b 0 = (1 + 0 1) 174 = 15.80 cm2 2 A b0 v 2 1836 24 usvojeno: 1412 (15.83 cm2)

Kako se u sluaju simultanog naprezanja torzijom i transverzalnim silama praktino podrazumeva osiguranje VERTIKALNIM uzengijama (=90), izrazi za odre ivanje potrebne povrine armature se mogu napisati u obliku:

( 1) u ,T

b T Ru m v

tg e u

) = a (u1,M T

M TR u tg e u 2 A b0 v M Tu ctg e p ; odnosno 2 A b0 v

) = a (p1,M T

M Tu ctg O b 0 2 A b0 v

PRIMERI ZA VEBE