Çöktürme Ti̇trasyonlari

KTRME TTRASYONLARI
(ktrmeye Dayanan Volumetrik Analizler)
Prof. Dr. Mustafa DEMR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/
M.DEMR(ADU)
2009-15-KTRME TTRASYONLARI
z ktrme ile, gravimetrik analizlerin yan sra volumetrik analizler de yaplabilir. z Bilindii gibi volumetrik analizde, deriimi belli bir zelti ile bilinmeyen zeltisi tepkimeye sokulmakta ve deriimi belli zeltinin hacmi llmektedir. z Gravimetrik yntemde ise ktrme, ayrma, yabanc maddeleri uzaklatrma, kurutma ve yakma gibi bir takm ilemler gerekmektedir.
M.DEMR(ADU)
z Volumetrik analiz iin yaplan ktrmede gravimetrik analiz iin yaplan ilemlere gerek kalmaz. z Fakat, gravimetriden farkl olarak, uygun bir indikatrn bulunabilmesi gerekir. z Birok ktrme tepkimesi volumetrinin koullarnn ounu salad hlde (rnein tepkimenin hzl olmas, tek ynl olmas ve edeerlik noktasnda tepkimenin tam olmas gibi), uygun bir indikatrn bulunamamas nedeniyle volumetrik analizde kullanlamazlar.
M.DEMR(ADU) 2009-15-KTRME TTRASYONLARI 3
z Bu nedenle, ktrme ile yaplan volumetrik analiz says snrldr ve hemen hemen hepsinde analizin sonunda gm bileikleri ktrlr. z Gerek gravimetrik gerekse volumetrik analizler iin baarl bir ktrmenin yaplabilmesi, o maddenin znrlk arpmna ve analiz koullarna baldr.
M.DEMR(ADU)
KTRME TTRASYONU ERS
zktrme titrasyonlar da, asit-baz titrasyonlar gibi belli bir titrasyon erisi verirler. zrnein; klorrn ayarl gm nitrat ile titrasyonunda zeltiye ayarl gm nitrat eklenmesiyle hemen AgCl keltisi meydana gelir.
z Eklenen gmn tamam AgCl hline dnm olsa bile, znrl nedeniyle azda olsa ortamda Ag+ iyonlar bulunur. z Ortamda fazla miktarda klorr iyonu bulunduu mddete gm iyonunun deriimi olduka azdr.
AgCl Ag + Cl K = Ag Cl Ag =
M.DEMR(ADU) 2009-15-KTRME TTRASYONLARI
[ ][ ] [ ] [Cl ]
+
-
Edeerlik noktasna varldnda, gm iyonun deriimi birden artar ve klorr iyonunun deriimi azalr. keltinin znrlk arpm biliniyorsa,ktrme titrasyonunun erisi izilebilir.
zrnek 1 100 ml 0.1 M NaCl zeltisi 0.1 M AgNO3 zeltisi ile titre edilmitir. Bu titrasyonu inceleyiniz ve titrasyon erisini iziniz. zAgCl iin
M.DEMR(ADU)
K = 1.0x10-10
2009-15-KTRME TTRASYONLARI 8
z dev:
zBu titrasyona ilikin titrasyon erisini iziniz
M.DEMR(ADU)
z Titrasyona balamadan nce ortamda (100/1000)x0.1 = 0.01 mol Cl- vardr ve bu srada pCl = -log(0.1) = 1dir. z z zeltiye 10 ml AgNO3 eklendiinde (10/1000)x0.1 = 1.0x10-3 mol Ag+ eklenmi olacaktr. z Bu da, 1.0x10-3 mol Cl - ile tepkimeye gireceinden, 0.01 - 1.0x10-3 = 9.0x10-3 mol Cl- kalacaktr. z Bu srada zeltinin toplam hacmi ise 110 ml olduundan Cl- iyonunun yeni deriimi
M.DEMR(ADU)
10
[Cl ] = [(100 / 1000) * 0,1 (10 / 1000) * 0,1] / 110
[Cl ]
9 x10 3 = x1000 = 0.082 M 110
dr. Bu deriime gre pCl = -log(0.082) = 1.087 dir. Bu srada zeltide yalnz gm klorrn iyonlamasndan gelen gm iyonlar vardr. Bunun deriimi ise,
[Ag ][Cl ] = 1.0 x10 [Ag ](0.082) = 1.0 x10 [Ag ] = (1.0 x10 ) 0.082 =1.22 x10
+ + + 10 10 10
M.DEMR(ADU)
veya pAg = 8.91 olarak hesaplanabilir.

2009-15-KTRME TTRASYONLARI 11
Titrasyona devam edilip, eklenen AgNO3 miktar 100 ml olduundaki duruma baklrsa, ortamdaki klorrn tamam tepkimeye girmi olacaktr. Bu srada ortamda yalnz gm klorrn znmesinden gelen kadar klorr ve gm iyonlar bulunacaktr.
[Ag ][Cl ] = 1.0 x10 [Ag ] = [Cl ] = 1.0 x10

+ +
10 5
pAg = pCl = 5
z Bu noktadan sonra eklenen AgNO3 tepkimeye girmeyeceinden ortamda kalacak, ortamda gm iyonunun deriiminin artmas ise klorr iyonunun deriiminin azalmasna neden olacaktr. z izelge 1de titrasyon ile ilgili hesaplanan deerler, ekil 1de ise bu verilere gre izilmi titrasyon erisi verilmitir.
M.DEMR(ADU)
13
izelge 1 100 ml 0.1 M NaCl zeltisinin 0.1 M AgNO3 ile titrasyonu ile ilgili veriler
Eklenen AgNO3 (ml) 0.00 10.00 25.00 50.00 75.00 90.00 99.00 100.00
M.DEMR(ADU)
Cl-
Ag+
pCl
pAg
0.1 8.2 x 10-2 6.0 x 10-2 3.3 x 10-2 1.43 x 10-2 5.26 x 10-3 5.03 x 10-4 1.0 x 10-5
0.00 1.22 x 10-9 1.66 x 10-9 3.0 x 10-9 7.0 x 10-9 1.9 x 10-8 1.9 x 10-7 1.0 x 10-5
1.00 1.087 1.222 1.477 1.845 2.279 3.298 5.000 8.91 8.77 8.52 8.15 7.72 6.70 5.00
14
M.DEMR(ADU)
15
M.DEMR(ADU)
16
KTRME TTRASYONLARINDA KULLANILAN NDKATRLER
z ktrme titrasyonlarnda asit-baz titrasyonlarnda kullanlan organik indikatrler pek kullanlmaz. z Bunun yerine daha ok inorganik maddeler kullanlr. z Bu indikatrler eklenen tepkenlerden biri ile (ayrala veya aranan madde ile) tepkimeye girerek zeltinin rengini veya bulankln deitirir.
zrnein; bir A maddesi ayarl B zeltisi ile titre edildiinde, edeerlik noktasnda, B zeltisinin fazlas ortamda bulunan indikatr maddesi ile yeni bir bileik meydana getirerek zeltinin grnmn deitirebilir.
z ktrme titrasyonu indikatrleri; {renkli bir kelek meydana getiren, {renkli bir zelti meydana getiren ve {sourma indikatrleri olmak zere grupta incelenebilir.
M.DEMR(ADU)
19
Renkli Bir kelek Meydana Getiren
z Bir titrasyonda, ayarl B zeltisi, ortama eklenen C iyonu ile tepkimeye girerek bir kelti meydana getiriyorsa ve bu keltinin znrl titrasyon keltisinin znrlne ok yakn fakat biraz daha fazla ise, C iyonu bu titrasyon iin uygun bir indikatr olarak kullanabilir. z Buradaki C iyonunun oluturduu renkli keltinin meydana geldii ilk nokta, dnm noktas olarak kabul edilebilir.
ndikatrler
M.DEMR(ADU)
20
z rnein; Mohr Yntemi ile klorr tayininde kullanlan kromat iyonu, bu tr bir indikatrdr. z Krmz-kahve renkte gm kromat keltisinin meydana geldii nokta, dnm noktasn belirtir.
M.DEMR(ADU)
21
zGm kromatn, gm klorrden 10 defa daha kolay znmesi ve gm kromatn gm klorrden farkl renkte olmas, kromat anyonunun indikatr olarak kullanlmasn salar.
M.DEMR(ADU)
22
Ag + Cl AgCl Titrasyon tepkimesi (Beyaz renkli) 2Ag + CrO 4

+ 2-
Ag 2 CrO 4
indikatr tepkimesi (krmz - kahve renkli)
M.DEMR(ADU)
23
Renkli Bir zelti Meydana Getiren ndikatrler
z ktrme titrasyonlarnda edeerlik noktasnn belirlenmesi iin uygulanan ikinci yntemde, ayracn fazlas ile indikatr maddesi renkli bir zelti meydana getirir. z rnein; Volhard yntemi ile klorr tayininde kullanlan demir(III) iyonu, bu trden bir indikatrdr.
zBu titrasyonda klorr ieren rnek zeltisine ayarl gm nitrat zeltisinden yeterli miktarda eklenir. zGm iyonlarnn ars, ayarl tiyosiyanat zeltisi ile geri titre edilerek gm tiyosiyanat ktrlr.
zEdeerlik noktasnda tiyosiyonatn fazlas ortama eklenen demir(III) iyonu ile kan krmzs renkteki FeSCN2+ kompleks iyonunu meydana getirir.
M.DEMR(ADU)
26
Ag + Cl AgCl Titrasyon tepkimesi Ag + SCN AgSCN Geri Titrasyon tepkimesi Fe

3+ +
+ SCN FeSCN
2+
ndikatr tepkimesi
M.DEMR(ADU)
(kan krmzs renkte zelti)

27
Sourma ndikatrleri
zBaz organik boyalar, ortamda gm iyonlarnn biraz fazlas bulunduunda, gm halojenr kelei yzeyinde kuvvetler sourulurlar. zSourma ilemi srasnda organik boyann rengi ve bylece zeltinin rengi deiir.
zAyarl gm nitrat ile klorr titrasyonunda, edeerlik noktasndan nce gm klorr keleinin etraf, ortamdaki klorr iyonlar gm iyonlarndan fazla olduundan, klorr iyonlar ile evrilidir.
M.DEMR(ADU)
29
zEdeerlik noktas aldnda ortamdaki gm iyonlarnn deriimi klorr iyonlarna oranla daha fazla olacandan, gm klorr keleinin etraf gm iyonlar ile evrilir
M.DEMR(ADU)
30
a ) Edeerlik noktasndan nce sarms yeil AgCl kelei. b) Edeerlik noktasndan sonra koyu krmz AgCl kelei.
Sourma indikatrleri zayf birer organik asittirler. rnein diklorofloresin (HDCF) suda
HDCF H + DCF
eklinde iyonlar ve DCF- iyonu saryeil renktedir.
M.DEMR(ADU)
32
z Edeerlik noktasna gelindiinde, gm klorr keleinin etraf Ag+ katyonlaryla evrildiinden, bu katyonun etraf da DCF- anyonlaryla evrilir. z Meydana gelen AgDCF bileii koyu krmz renktedir. Bylece, zeltinin renginin kirli sar-yeil renkten kirli pembe renge dnmesiyle, titrasyonun dnm noktas anlalr.
z Sourma indikatrlerinin doru bir ekilde kullanlabilmesi iin baz zelliklerinin bilinmesi gerekir. 1. ndikatr iyonu ile ayarl zelti iyonunun ters iaretli olmas gerekir. z rnein; gm nitrat ile klorr tayini iin DCFanyonu uygun bir indikatr iken, sodyum klorr ile gm tayininde, ayn anyon uygun bir indikatr deildir. z Bunun nedeni renkli bileiin meydana geliinin iki ynl olmay, yani edeerlik noktasnda, oluan bileiin kaybolmamasdr.
z ndikatr , kelek tarafndan ne ok fazla ne de ok az sourulmaldr. z yle organik boyalar vardr ki, ok fazla sourulduklarndan, ikinci tabaka tarafndan deil, edeerlik noktasna varmadan birinci tabaka tarafndan sourulurlar. z rnein; gm klorr titrasyonunda eosin boyasnn kullanlmas hlinde, byle bir sourma sz konusudur.
z Dnm noktasndan sonra renklenen zelti deil, yalnz kelektir. Dolaysyla bir sre beklenirse, renkli ksmn dibe kt grlecektir.
M.DEMR(ADU)
36
izelge 2 Sourma indikatrleri ve kullanld titrasyonlar. Aranan ClBrISCNCNAg+ OHBOB4O72M.DEMR(ADU) SO42Ayarl ndikatr zelti Ag+ Diklorofloressin Ag+ Eosin Ag+ Eosin Ag+ Eosin Ag+ Difenilkarbozon BrRodamin 6 G Pb2+ Floressin Pb2+ Diklorofloressin Pb2+ Diklorofloressin 2009-15-KTRME TTRASYONLARI 2+ Pb Dibromofloressin
37
KTRME TTRASYONU UYGULAMALARI
z ktrme titrasyonu ile yaplan analizlerin bir ksm izelge 3te verilmitir. Burada, en ok bilinen ayr ynteme deinilecektir. z Mohr Yntemiyle Halojenr Tayini z Volhard Yntemiyle Gm Tayini z Fajans Yntemiyle Klorr Tayini
izelge 3. ktrme titrasyonu ile yaplan baz tayinler.

Aranan Kullanlan ayra K4Fe(CN)6 Pb(NO3) Pb(NO3)2 Pb(OAc)2 Pb(OAc)2 Th(NO3)4 Hg2(NO3)2 NaCl ken Edeerlik noktas iin kullanlan indikatr Difenilamin Eritrosin B Eosin A Dibromofloresin Floressin Alizarin krmzs Bromfenol mavisi Bromfenol mavisi
39
Zn2+ SO42MoO42PO43C2O42FCl-, BrHg22+

M.DEMR(ADU)
K2Zn3 Fe(CN)62 PbSO4 PbMoO4 Pb3(PO4)2 ThF4 PbC2O4 Hg2X2 Hg2X2

Mohr Yntemiyle Halojenr Tayini
z Volhard ynteminden fark, indikatr olarak kromat iyonu kullanlmas ve titrasyonun ntral veya bazik ortamda yaplmasdr. z Dnm noktasnda, gmn fazlas ile kromat, kiremit krmzs renkte gm kromat keleini meydana getirir. z Gm kromatn znrlnn gm halojenrlerden daha fazla olmas nedeniyle ortamdaki btn halojenrler bitmeden gm kromat kmez.
40
Ag + Cl AgCl Titrasyon tepkimesi (beyaz renkli) 2Ag + CrO 4

+ 2-
Ag 2 CrO 4
indikatr tepkimesi (krmz - kahve renkli)
M.DEMR(ADU)
41
Halojenr zeltisinin Mohr yntemi ile titre edilebilmesi iin ortamn pHnn 6 ile 10 arasnda olmas gerekir. Eer pH 10dan byk ise gm oksit ker. pHn 6dan kk olmas hlinde ise HCrO4meydana geldiinden, CrO42- deriimi azalr.
2CrO 4 + 2H
2-
2HCrO 4
2-
2HCrO 4 Cr2 O 7 + H 2 O
zOrtamdaki CrO42- deriiminin azalmas, dnm noktasn grebilmek iin daha fazla Ag+ eklemesine neden olacandan titrasyon hatasna neden olur.
M.DEMR(ADU)
43
Volhard Yntemiyle Gm Tayini
z Bu yntemle gm tayini; gm iyonlarnn ayarl tiyosiyanat zeltisi ile gm tiyosiyanat hlinde ktrlmesi ve tiyosiyanatn fazlasnn, indikatr olarak kullanlan demir(III) iyonu ile krmz renkli kompleks bileik meydana getirmesi temeline dayanr.
M.DEMR(ADU)
44
Ag + SCN AgSCN Titrasyon tepkimesi Fe

3+
+ SCN FeSCN
2+
ndikatr tepkimesi
zGm analizinde, gm iyonu ieren, rnek dorudan ayarl tiyasiyanr zeltisi ile titre edilirken, halojenrlerin analizinde, belli bir miktar ayarl gm nitrat zeltisi, nce rnee eklenir ve gmn fazlas ayarl tiyosiyanat ile geri titre edilir.
Ag + Cl AgCl Titrasyon tepkimesi Ag + SCN AgSCN Geri titrasyon tepkimesi Fe

3+ +
+ SCN FeSCN
2+
ndikatr tepkimesi (kan krmzs renkte zelti)

z rnek 2
zGm nitrat ile klorr analizinde indikatr olarak kullanlan CrO42- deriiminin en az ne olmas gerekir? zAgCl iin K = 1.0x10-10 Ag2CrO4 iin K=2.0x10-12
AgCl Ag + Cl
K = [ Ag ] [ Cl ]
-
Edeerlik noktasndaki gm iyonunun deriimi,
[ Ag + ] = [Cl - ] = 1.0 x 10 -10 = 1.0 x 10 -5 M

Bu deriimdeki Ag+ ile kromatn kelek verebilmesi iin,
Ag 2 CrO 4 2Ag + + CrO 4
22-
K = [ Ag + ]2 [CrO 4 ] = (1.0 x 10 -5 ) 2 CrO4
[CrO ]
2 4
2.0 x10 12 = 0.02 M 10 1.0 x10
olmas gerekir.
49
M.DEMR(ADU)
z rnek 3 z 0.1 M gm nitrat zeltisi ile klorr tayininde, indikatr olarak kullanlan kromat deriimi 0.005 M olduunda titrasyon hatas ne olur? z Titrasyon sonunda toplam hacmin 100 ml ve titre edilen klorrn 0.01 mol olduunu kabul ediniz. z Ag2CrO4 iin K= 2.0x10-12
Ag 2 CrO 4 2Ag + CrO 4 [ Ag ] =

2 + +
212
K [CrO 4
5 2-
[Ag ] = 2 x10
M.DEMR(ADU)
2 x10 = 0.005 ]
51
Bu, gm kromatn kebilmesi iin ortamda bulunmas gereken gm iyonu deriimidir. Bu deriimde gm iyonu bulunduunda klorr deriimi ise,
[Ag ] [Cl ] = 1.0 x10 (2.0 x10 ) [Cl ] = 1.0 x10 [Cl ] = 0.5x10 M olur.
+ 10 5 10 5
te yandan normal olarak klorr deriiminin
[Ag ] [Cl ] = 1.0 x10

+ -
-10 -5
veya [ Ag ] = [ Cl ] = 1.0 x 10
olmas gerekir.
M.DEMR(ADU)
53
z Buna gre klorr miktarnda olmas gerekenden z 1.0x10-5- 0.5x10-5 = 0.5x10-5 Molar z lk bir azalma vardr. Bir baka deyile titrasyonun dnm noktas ile edeerlik noktas ayn deildir. z Ortama eklenmesi gerekenden daha fazla gm nitrat eklenmek durumundadr. z zeltinin 100 mlsindeki gm iyonu, edeerlik noktasnda z (100/1000)x10-5 = 1.0x10-6 mol, z dnm noktasnda ise z ( 100 /1000)x2.0x10-5 = 2.0x10-6 mol z dr.
M.DEMR(ADU)
54
Klorr iyonu ise, edeerlik noktasnda 1.0x10-6 mol, dnm noktasnda ise 0.5x10-6 mol dr. Edeerlik noktasndan sonra eklenen 2.0x10-5 - 1.0x10-6 = 1.0x10-6 mol gmn 0.510-6 mol AgCl meydana getirmi 0.5x10-6 mol ise ortamda kalmtr. Buna gre toplam fazla Ag+ iyonu miktar, 2.0x10-6 - 0.5x10-6 =1.5x10-6 mol dr. Eer titrasyon 0.1 M AgNO3 zeltisi ile yaplmsa,
0.1 mol 1.5 x10 6 mol = 1000 mL X mL

0.015 ml fazla AgNO3 eklenmitir. Yzde hata, fazladan eklenen AgNO3 n harcanan toplam gm nitrata oran olarak dnlrse,
0.015x0.1x10 -3 x100 = %0.015 % hata = 0.01 bulunur. Eer ayn titrasyon 0.01 mol klorr tayini iin deil de rnein 1 mol klorr tayini iin yaplm olsayd (titrasyon zeltisinin toplam hacmi ayn kalmak artyla) yzde hata, -3
0.015x0.1x 10 1.0 x100 = %0.00015
M.DEMR(ADU)
olurdu. Grld gibi hata, seyreltik zeltilerde alldnda veya 2009-15-KTRME TTRASYONLARI titrasyon zeltisinin toplam hacmi arttnda, byk olmaktadr.
56
Fajans Yntemiyle Klorr Tayini

z Baz organik boyalar titrasyon rn olan kelti tarafndan sourulurlar ve ayracn fazlas ile renkli bir bileik meydana getirirler. z Gm nitrat ile klorr tayininde bu zellikten yararlanlr. Bu yntemin uygulanabilmesi iin, keltinin kolloidal yapda olmas gerekir. z Bylece daha fazla indikatr sourabilir.
M.DEMR(ADU)
57
z Dnm noktasn belirleyen tepkime kelti yzeyinde olduuna gre, renk deiiminin kolaylkla fark edilebilmesi iin, kelti yzeyinin mmkn olduu kadar fazla olmas gerekir. z Bu nedenle ktrme koullar, peltelemeyi nleyecek ve kelti yzeyini arttracak ekilde hazrlanmaldr.
M.DEMR(ADU)
58
z rnek 4
zPrimer standart zellikteki AgNO3tan 48.3 g dikkatle tartlm ve 2 litrelik zeltisi hazrlanmtr. Bu zeltinin normalitesi nedir?
M.DEMR(ADU)
59
AgNO3 = 170 g / mol 2000 xNx10

3
x170 = 48.3
Buradan N = 0.1420
M.DEMR(ADU)
60
zrnek 5 z0.195 g saf klorr biletii suda zlm ve Mohr yntemi ile ktrlmtr. zLitresinde 0.0965 g AgNO3 bulunan zeltiden 27.1 ml kullanldna gre karmdaki klorrn yzdesi nedir?
AgNO3 = 170 g / mol Cl = 35.5 g/mol 0.0965 4 = 5.676 x10 mol / L 170 5.676 x10 5.676 x10
4 4
M = 5.676 x10
3
x 27.1x10 0.195 %0.280 Cl

M.DEMR(ADU)
x35.5
x100
62
zrnek 6 z0.148 g arlndaki iki deerlikli metalin klorr tuzu, 0.10 N AgNO3n 26.6 mlsi ile ktrlmtr. Buna gre metalin atom arl nedir?
M.DEMR(ADU)
63
M . A. 0.10 x 26.6 x10 x = 0.148 2 Buradan M . A. = 111.278

3
M.DEMR(ADU)
64
z rnek 7 z 1.3261 g arlndaki gm para deriik nitrik asitte zlm ve daha sonra azot oksitleri uzaklancaya kadar kaynatlmtr. Soutulan zelti 25 mlye seyreltilmi ve buradan alnan 50 mllik rnek demir(III) amonyum slfat indikatr yannda 0.106 N KSCN ile titre edilmi ve 21.1 ml harcand grlmtr. Buna gre paradaki gm yzdesi nedir ?
0.106 x 21.1x10
1.3261 %91.076 Ag
250 x108 x 50 x100
M.DEMR(ADU)
66
zrnek 8 z1.350 g gm alam seyreltik nitirk asitte zlm ve zelti 100 ml'ye seyretilmitir. Buradan alnan 20'lik rnek, amonyum tiyosiyanatn 21.5 ml'si ile titre edilmitir. Tiyosiyanatn 22.5 ml'si 0.1 N AgNO3 'n 25 ml'sine edeer olduuna gre alamdaki gm yzdesi nedir?
M.DEMR(ADU)
67
N SCN x 22.5 = 0.1x 25 buradan N = 0.111 0.111x 21.5 x10 %95.55

1.350
100 x108 x 20 x100
zrnek 9
z0.3655 g KIn 100 ml de zlmesiyle hazrlanan zeltiye 30 ml 0.11 N AgNO3 eklenmitir. Gm nitratn fazlasn geri titre etmek iin 0.120 N KSCNden ka ml kullanlmas gerekir?
M.DEMR(ADU)
69
KI = 166 g / mol KI + Ag AgI + K

+ + +
Ag + SCN AgSCN (30 x0.11 0.120 xV )10

3
x166 = 0.3655
Buradan V = 9.15 ml
M.DEMR(ADU)
70
zrnek 10 z4.77 g NaCl ve KCl karm 1 Lde zlm ve buradan alnan 25 ml 0.053 N AgNO3'n 32.94 ml' si ile titre edilmitir. Karmn yzde bileimi nedir ?
M.DEMR(ADU)
71
NaCl = X Cl = 35.5
KCl = 4.77 X KCI = 74.5
NaCI = 58.5
Cl Cl 3 1000 xX+ x(4.77 X ) = 0.053 x32.94 x10 x x35.5 NaCl 74.5 25 Buradan X = 1.59 %33.33 NaCl 4.77 1.59 = 3.18 %66.66 K
M.DEMR(ADU)
72
z rnek 11 z Gm nitrat zeltisinin edeeri 1.5 mg Kbr/ml dir. z Bu zeltinin molar deriimi nedir? z MgI2 edeeri nedir? z Bu zeltinin her bir mlsi ka g AgNO3a edeerdir? z Bu zeltinin 75 mlsi 0.0503 M NaBrn ka mlsi tepkimeye girer. z Bu zeltinin ka mlsi hacim arlka %19.7 BaCI2.2H2O ieren zeltinin 1 mlsi ile tepkimeye girer. z Bu zeltinin ka ml si %17 BaCl2.H2O ieren numunenin 0.333 g ile tepkimeye girer?
AgNO3 = 170 g / mol MgI2 = 278 g / mol KBr = 119 g / mol, BaCl2.2H2O = 244 g / molKSCN = 97 a ) 1.5 mg KBr / ml = 1.5 g KBr / L 1,5 / 119 = 0.0126 mol KBr / L = 0.0126 M KBr = 0.0126 N KBr = 0.0126 N AgNO3 ( Ag+Br- AgBr nedeniyle) b) Hacmi 1 ml kabul edersek MgI 2 0.0126 x 1x = 1.7514 mg/L 2
74
c) Hacmi 1 ml kabul edersek z
AgNO3 0.0126 x 1x = 2.42 mg/L 1

d ) 75 x 0.0126 = 0.0503 x V buradan V = 18.78
M.DEMR(ADU)
75
e ) 100 ml'de 19.7 g BaCl2.2H2O ise 1000 197 g BaCl2.H2O
244 = 1.2385 mol/L = 1.2385 M 197

= 1.2385 x 2 = 2.477 M Cl = 2.477 N Cl 0.0126 x V = 2.477 x 1 Buradan V = 182.13 ml
M.DEMR(ADU)
76
f)
100 0.333 = X = 0.0566 g BaCl2 .2H 2 O z X 17
2Cl x 0.0566 = 0.0164 BaCl2 .2H 2 O

0.0126 x V x 10-3 x 35.5 = 0.0164 buradan V= 36.66 ml f)
z rnek 12 z Aadaki durumlar iin AgNO3 zeltisinin normalitesini hesaplaynz. z 0.2460 g saf NaCl titre etmek iin 36.6 ml'si harcanmtr. z 25.0 ml 0.2028 N NaCl iin 40.10 mlsi harcanmtr. z KSCN edeeri 11.18 mg/ml' dir.
M.DEMR(ADU)
78
a)
NaCl 36.6 xNx10 3 x = 0.246 N = 0.1148 NaCl 1
b) 25 x 0.2028 = 40.10 x N N= 0.1264 Ag+ + SCN- AgSCN 11.18 mg / ml = 11.18 g/ L
11.18 = 0.1152 mol/L 97

0.1152 M KSCN = 0.1152 N KSCN = 0.1152 N AgNO3
zrnek 13 z0.485 g rnek Mohr yntemi ile analizlenmi ve 0.1060 N AgNO3tan 33.8 ml harcanmtr. rnekteki klorr yzdesi nedir?
M.DEMR(ADU)
80
0.1060 x33.8 x10 0.485 % 26.22 Cl
x35.5
x100
M.DEMR(ADU)
81
dev:
z Skoog: z Blm 13: Soru 7,17,24,29,30 z Demir: z Blm 8: Soru 1,3,7,8,9
M.DEMR(ADU)
82
ALIMA SORULAR
1. Aadaki tayinler iin, dnm noktas tayinlerinin nasl yapldn aklaynz. z a. Mohr yntemi ile klorr tayini, z b. Volhard yntemi ile klorr tayini, z c. Sourma indikatr ile bromr tayini, z d. Sourma indikatr ile slfat tayini. 2. 2.870 g KCl ve KI karm suda zlm ve zelti 250 mlye tamamlanmtr. Buradan alnan 25 mllik rnek diklorofloressin indikatrlnde, 0.1 N gm nitratn 6.75 mlsi ile titre edilmitir. kinci bir 25 mllik rnek, floressin indikatrlnde titre edildiinde, ayn gm nitrattan 30.2 ml harcanmtr. Karmn yzde bileimi nedir? 3. 50 ml 0.100 M NaCl zeltisi ile 0.100 M AgNO3 zeltisinin titrasyon erisini iziniz. 4. inde MgCl2 bulunan bir rnekten alnan 0.4580 g , 250 ml suda zlmtr. Bunun zerine 50 ml 0.1070 M AgNO3 zeltisi eklenmi ve AgNO3n ars 0.1225 M KSCNn 0.10 mlsi ile geri titre edilmitir. Buna gre rnekteki MgCl2 yzdesi nedir?
5. KSCN zeltisinin ayarlanmas iin 0.3570 g AgNO3 alnm ve titre etmek iin 21.50 ml KSCN zeltisi kullanlmtr. Buna gre KSCN zeltisinin deriimi nedir? 6. Primer standart kalitedeki AgNO3tan 7.3562 g tartlm ve 500 mllik zeltisi hazrlanmtr. Bu zeltinin ka mlsi 0.1780 g Na2CrO4 ile tepkimeye girer. 7. Analizlenecek bir rnekten 0.8015 g tartlm ve yeterli miktarda suda zlmtr. Bu rnek 0.1046 M AgNO3n 35.8 mlsi ile Fajans yntemine gre titre edilmitir. Buna gre rnekteki klorr miktar BaCl2.2H2O ve ZnCl2.2NH4Cl cinsinden nedir? 8. 0.565 glk bir rnek Mohr yntemine gre titre edildiinde 0.1070 M ayarl AgNO3 zeltisinden 37.4 ml harcand grlmtr. rnekteki klorr yzdesi nedir? 9. 3.8572 glk gda rnei znrletirme ilemi yapldktan sonra iindeki fosfat, 0.1070 M AgNO3n 50 mlsi ile Ag3PO4 halinde ktrlmtr. kelek szlp alndktan sonra sznt 250 mlye tamamlanmtr. Buradan alnan 50 ml 0.0572 M KSCN zeltisinin 6.63 mlsi ile titre edilmitir. Buna gre bitki rneindeki fosfor P2O5 cinsinden nedir?
M.DEMR(ADU)
84
zSKOOGda Nasl??
M.DEMR(ADU)
85
SKOOG s.349
M.DEMR(ADU)
86
M.DEMR(ADU)
87
M.DEMR(ADU)
88
M.DEMR(ADU)
89
M.DEMR(ADU)
90
M.DEMR(ADU)
91
M.DEMR(ADU)
92
M.DEMR(ADU)
93
M.DEMR(ADU)
94
M.DEMR(ADU)
95
M.DEMR(ADU)
96
M.DEMR(ADU)
97
M.DEMR(ADU)
98
M.DEMR(ADU)
99
M.DEMR(ADU)
100
M.DEMR(ADU)
101
M.DEMR(ADU)
102
M.DEMR(ADU)
103
M.DEMR(ADU)
104
M.DEMR(ADU)
105
M.DEMR(ADU)
106
M.DEMR(ADU)
107
M.DEMR(ADU)
108
M.DEMR(ADU)
109

Çöktürme Ti̇trasyonlari

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Çöktürme Ti̇trasyonlari

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KTRME TTRASYONLARI

(ktrmeye Dayanan Volumetrik Analizler)

Prof. Dr. Mustafa DEMR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/

KTRME TTRASYONU ERS

zBu titrasyona ilikin titrasyon erisini iziniz

[Cl ] = [(100 / 1000) * 0,1 (10 / 1000) * 0,1] / 110

9 x10 3 = x1000 = 0.082 M 110

veya pAg = 8.91 olarak hesaplanabilir.

[Ag ][Cl ] = 1.0 x10 [Ag ] = [Cl ] = 1.0 x10

KTRME TTRASYONLARINDA KULLANILAN NDKATRLER

Renkli Bir kelek Meydana Getiren

Ag + Cl AgCl Titrasyon tepkimesi (Beyaz renkli) 2Ag + CrO 4

indikatr tepkimesi (krmz - kahve renkli)

Renkli Bir zelti Meydana Getiren ndikatrler

Ag + Cl AgCl Titrasyon tepkimesi Ag + SCN AgSCN Geri Titrasyon tepkimesi Fe

(kan krmzs renkte zelti)

KTRME TTRASYONU UYGULAMALARI

izelge 3. ktrme titrasyonu ile yaplan baz tayinler.

Zn2+ SO42MoO42PO43C2O42FCl-, BrHg22+

K2Zn3 Fe(CN)62 PbSO4 PbMoO4 Pb3(PO4)2 ThF4 PbC2O4 Hg2X2 Hg2X2

Mohr Yntemiyle Halojenr Tayini

Ag + Cl AgCl Titrasyon tepkimesi (beyaz renkli) 2Ag + CrO 4

indikatr tepkimesi (krmz - kahve renkli)

Volhard Yntemiyle Gm Tayini

Ag + SCN AgSCN Titrasyon tepkimesi Fe

Ag + Cl AgCl Titrasyon tepkimesi Ag + SCN AgSCN Geri titrasyon tepkimesi Fe

ndikatr tepkimesi (kan krmzs renkte zelti)

Edeerlik noktasndaki gm iyonunun deriimi,

[ Ag + ] = [Cl - ] = 1.0 x 10 -10 = 1.0 x 10 -5 M

K = [ Ag + ]2 [CrO 4 ] = (1.0 x 10 -5 ) 2 CrO4

2.0 x10 12 = 0.02 M 10 1.0 x10

Ag 2 CrO 4 2Ag + CrO 4 [ Ag ] =

te yandan normal olarak klorr deriiminin

[Ag ] [Cl ] = 1.0 x10

0.1 mol 1.5 x10 6 mol = 1000 mL X mL

Fajans Yntemiyle Klorr Tayini

AgNO3 = 170 g / mol 2000 xNx10

x 27.1x10 0.195 %0.280 Cl

M . A. 0.10 x 26.6 x10 x = 0.148 2 Buradan M . A. = 111.278

250 x108 x 50 x100

N SCN x 22.5 = 0.1x 25 buradan N = 0.111 0.111x 21.5 x10 %95.55

100 x108 x 20 x100

KI = 166 g / mol KI + Ag AgI + K

Ag + SCN AgSCN (30 x0.11 0.120 xV )10

KCl = 4.77 X KCI = 74.5

c) Hacmi 1 ml kabul edersek z

AgNO3 0.0126 x 1x = 2.42 mg/L 1

e ) 100 ml'de 19.7 g BaCl2.2H2O ise 1000 197 g BaCl2.H2O

244 = 1.2385 mol/L = 1.2385 M 197

100 0.333 = X = 0.0566 g BaCl2 .2H 2 O z X 17

2Cl x 0.0566 = 0.0164 BaCl2 .2H 2 O

b) 25 x 0.2028 = 40.10 x N N= 0.1264 Ag+ + SCN- AgSCN 11.18 mg / ml = 11.18 g/ L

11.18 = 0.1152 mol/L 97

0.1060 x33.8 x10 0.485 % 26.22 Cl

You might also like